D E V R E : 3 İÇTİMA SENESİ : 3

isi Me bit Cerides

Birinci İnikad

1 Teşrinisani 1382 (1916) Sah

M Ü N D E R E C A T

Sayfa | Sayfa I. — İ N T İ H A B A T 2 | I I . . — D İ V A N I R İ Y A S E T İ N T İ H A B I 5

1. — Şubelere âza intihabı. 2:4 1 1. — Reis intihabı. 5

1. —

Encümenler İntihabı

Ârıza-i Cevabiyye Encümenine âza

4 ; 2. — Reisvekili intihabı.

3. — Divan Kâtipleri intihabı. 5

6

intihabı. 4 4. — İdare memurlar ı intihabı. 6

T B M M K Ü T Ü P H A N E S İ

Meclisi Mehusan İ : 1 1 Teşrinisani 1332 (1916) C : 1

BİRİNCİ CELSE

Kuşat Saati : 1.30

REİS : Reisvekili Hüseyin Cahit Beyefendi

KÂTİPLER : Faik Bey (Edime), Ali Haydar Bey (Sarahan)

REİS — Meclis açıldı, müzakereye başlıyoruz.

I. — İ N T İ H A B A T

1. — Şubelere âza intihabı.

R E İ S — Nizamname- i Dahilî mucibince Meclis

açılır açılmaz azanın ; kura ile şubelere ayrılması mua­

melesi vardır. O m u a m e l e ifâ edilecektir. Müsaadeniz­

le kura ile isim çekiyorum :

Birinci Şube

Hi lmi Bey Sait Bey

Basra Menteşe

Yunus Nad i Bey Nur i Efendi

Aydın Kerbelâ

Hale t Bey Tala t Bey

Erzincan Edi rne

Yorgi Efendi Veli Bey

T r a b z o n Aydın

Yusuf Ziya Efendi Sâdık Efendi

Bolu Denizli

H a y d a r Bey Fua t Bey

Sa rühan Bağdat

Hafız Rüş tü Efendi Emanoel id i Efendi

İzmit Aydın

H a k k ı İ lhamı Bey Fârisî El -Hur i Efendi

Hudeyde Şam

Haş im Bey Abdur rahrnan Efendi

Mala tya Hudeyde

Sezai Bey Tevfik Efendi

Cebelibereket Bağdat

Hafız A h m e t Efendi Seyyit Haş im Bey

Bursa Burdur

Niş im Mazelyah Efendi Keşşaf Efendi

İzmir Mala tya

Kas ım Nur i Efendi Vehbi Bey

Yozgat Siverek

Ali Rıza Efendi Tahsin Rıza Bey

Kırşehir T o k a t

Seyyit A h m e t Paşa M e h m e t N u r i Efendi

T a a z Mamure tü laz iz

Hac ı î lyas Efendi Salah Cimcoz Bey

M u ş İs tanbul

Sâdık Paşa Şerif Yusuf Bey Mersin Ası r

M ü n i p Bey Dikran Barsamyan Efendi

H a k k â r i Sivas

Fâzıl Arif Efendi Hac ı Tayyip Efendi Ar ra sya A n k a r a

H i k m e t Beyi Hüseyin Cah i t Bey

Süleymaniye İs tanbul Hüseyin T o s u n Bey Naci Efendi

E r z u r u m Trabzon Hüseyin K a d r i Bey Kares i

İkinci Şube Osman Paşa Raif Efendi Trab lusşam Erzu rum

Sadettin Efendi Orfanidis Efendi H a v r a n İs tanbul

Zülfü Efendi İzzizâde Şeyh Beşir Efendi Diyarbeki r Ha lep

Hasan Rıza Paşa Şeyh Saffet Efendi H u d e y d e Ur fa

M u r a t Bey Mustafa Efendi Bağdat Mamuretü laz iz

Mehmet Nur i Efendi Fi tu Efendi Z o r Gel ibolu

Ağaoğlu A h m e t Bey H â m i t Bey Karahisar - ı Sahip Ha lep

Mehmet E m i n Efendi Avni Bey G e n ç Ş a m

Ragıp Neşâşîbî Bey Abdul lah A z m i Efendi K u d ü s K ü t a h y a

Şefik Bey Kâmi l Efendi Bayaztt Karahisar - ı Sahip

Misel Sarsak Bey Mustafa Ned im Bey Beyrut Kengır ı

Şükrü Bey F u a t Hulusi Bey K a s t a m o n u Anta lya O s m a n Bey N a i m Bey

İs tanbul Basra

T B M M K Ü T Ü P H A N E S İ

Meclisi Mebusan 1 : 1 1 Teşrinisani 1332 (1916) C : 1

Seyfullah Bey Veysel Rıza Bey Abdülmuhs in Bey Emin Abdülhâd î Efendi E r z u r u m G ü m ü ş h a n e Münte fek Nablus

Emin E d i p Efendi Hal laçyan Efendi İzzet Bey Fehmi Efendi Sivas İs tanbul T r a b z o n Kırkki l ise

Seyyit M e h m e t Makhaf î Ef. K e y g a m Efendi A h m e t Nesimi Bey Fehmi Efendi San ' a Muş İs tanbul T o k a t

R a z ı m Bey M a h m u t Esa t Efendi Kâmi l Esa t Bey A h m e t Efendi Kal ' a - i Sultaniye İspar ta 'Beyrut Ha lep

H a s a n F e h m i Efendi Abdul lah Safi Efendi Muhit t in Bey Hafız E m i n Efendi S inop K e r k ü k Ç o r u m İçel

Tevfik Bey Ziya Bey İb r ah im Bey Tevfik El-Mecali Efendi K o n y a İzmi t Ed i rne Kerek

Seyyit A h m e t El-Kesbi Ef. Fa ik Bey Tala t Bey İsmet Bey San 'a Edi rne Çanik Ç o r u m

Sekip Aslan Efendi Seyyit A h m e t Habbân î Bey

H a v r a n San 'a Dördüncü Şube

Mustafa Efendi Fevzi Bey Üçüncü Şube Hudeyde Diyarbeki r

Şakir Bey Ebubekir H a d d a t Efendi Hac ı Abdul lah Efendi Ebrizâde Beşir Efendi K o n y a T a a z K ü t a h y a Ha lep

Bedî El -Müeyyet Bey Hac ı Sait Efendi Seyyit İsmail G a r b a n i Ef. Hac ı Adil Bey Ş a m Süleymaniye T a a z Bursa

Kureyş Efendi H a r u n Hi lmi Efendi H a k k ı Bey Mehmet Fevzi Paşa Müntefek Tekfurdağı İspar ta Ş a m

Abdülmeci t Bey Anas tas Efendi Todorak i Efendi Şükrü Efendi A m m a r e İzmi t Canik A m m a r e R ı z a Bey Dr. As ım Bey Cavit Bey Hac ı Sait Efendi Kırkkil ise A m a s y a Kal 'a- i Sultaniye Mamure tü laz iz

i b r a h i m Efendi Hal i l Bey Abdul lah Efendi Hamdu l l ah Paşa K ü t a h y a Menteşe İzmir Anta lya

Davu t Yusufani Efendi Abdülfetta'h Sadi Efendi Tokinidis Efendi N u m a n z â d e Mus ta fa Ef.

Musul A k k a Çata lca Sa ruhan Şeyh Nasreddin Efendi Sadullah Mol la Bey Gal ip Efendi Temis'tokli Efkalidis Ef.

Siirt Tralblusşam Kares i Tekfurdağı M e m d u h Bey Ömer Lütfi Bey Nafiz Efendi Cemil Efendi

Bursa S inop A m a s y a Bağdat Tah i r Fevzi Bey Süleyman Bey Şakir Bey Şemsettin Bey

T a a z Gel ibolu Yozga t Er tuğrul Mustafa Fevzi Efendi Hal i t Bey Na lban tyan Matyus Efendi Ömer Ed ip Bey

Saruhani Divaniye K o z a n U r f a Abdülvahi t H a r u n Ef. Sâdık Efendi Servet Bey Hafız Ziya Efendi

Lazkiye K ü t a h y a T r a b z o n E r z u r u m Art in Efendi Suph i Paşa Necat i Bey Hafız Mehmet Efendi

H a l e p A d a n a Bolu T r a b z o n Savapulös Efendi K a r a s u Efendi H a y d a r Bey Sait El-Hüseyni Efendi

Kares i İ s tanbul K o n y a K u d ü s

Muhi t t in Efendi Hasan F e h m i Bey Ali Cenan i Bey Vangel Efendi

Niğde G ü m ü ş h a n e Ayın tap İzmir Atıf Bey K â m i l Efendi Sal im Efendi Mehmet Vehbi Efendi

A n k a r a Ergan i | Karahisar- ı Sahip Kares i

— 3 —

T B M M K Ü T Ü P H A N E S İ

Meclisi Mebusan İ : 1 1 Teşrinisani 1332 (1916) C : 1

Mustafa Zeki Efendi Bolu

Mehmet Bey Er tuğrul

>yyit Ali İb rah im Efendi San ' a

Necmet t in Molla Bey

K a s t a m o n u Hössyin Şeybi Efendi Mekke-i Mükerreme

İbrahim Fevzi Efendi Musul

Fâzı l Efendi Ayın tap

Ali M u a m m e r Bey Karahisar - ı Şarkî

Mehmet Bey Ders im

Ziya Molla Bey

Lazistan Simonidi Efendi

İzmir Hıfzı Bey Hudeyde

Osman Bey Canik

Emi r Ali Paşa Şam

Beşinci Şube

Ömer M ü m t a z Bey Kayser i

M a h m u t Mahi r Efendi Kırşehir

F u a t Bey Divaniye

Hasan L â m i Efendi Bitlis

Hara lambid i s Efenldi İs tanbul

Sason Efendi Bağdat

Rifat Kâmi l Bey Bolu

Rıasim Bey

Sivas

R a h m i Bey

Sivas Şefik Bey İs tanbul

Medetyan Osep Efendi E rzu rum Âsaf Bey

Van

Tevfik H a m m a d Efendi Nablus

Sudi Bey Lazistan

Kâmi l Efendi T o k a t

Agop Hır lakyan Efendi Maraş

M a h m u t Bey T r a b z o n

Ananyas Efendi Niğde

Abdülkadi r Geylâni Efendi H a m a

Ömer Şevki Bey Sivas

Fâzı l Berki Bey

Kengırı

Mehmet Sabri Bey

Saruhan

Mehmet Ali Bey

Ke rkük

ö m e r M ü m t a z Bey

Anka ra

Abdülkadi r Efendi

Maraş

Ali H a y d a r Bey

Divaniye

Dr . Sami Bey

Divaniye

Mehmet Ali Fâzıl Efendi

Musul

Viktor Bey

İs tanbul

Ali Rıza Efendi

K o n y a

Seyyit Abdü lvahap Efendi

Asîr

Ali H a y d a r Bey

Asîr Mustafa Efendi

Mardin Selim Selâm Bey

Beyrut

Nâz ım Bey

K e r k ü k

Rüş tü Bey

Denizli

Y a n k o Efendi

Karahisar- ı Şarkî

Fevzi İ lmi Efendi

K u d ü s

Rıza Bey

Bursa

Hilmi Efendi

A n k a r a

Mâruf Er-Rusâfî Efendi

Müntefek

Vasfi Ünâs Efendi

H a m a

Onnik İhsan Efendi

İzmir

Niha t Bey

Can ik

Kofidi Efendi

T r a b z o n

Mustafa Efendi

A y m t a p

İhsan Bey

M a r d i n

Fe rha t Bey

Kares i

Bu arkadaşlar şubelerde vazife göreceklerdir. Şimdi daimî Divan Riyasetinin int ihabına sıra ge­

liyor. Bu int ihabata başlamak üzere bir saat fasıla veriyorum.

Hitamı Celse Saat : 1.45

_ 4 —

T B M M K Ü T Ü P H A N E S İ

Meclisi Mebusan İ : 1 1 Teşrinisani 1332 (1916) C : 2

İ K İ N C İ C E L S E

Kuşat Saat i : 2.25

R E İ S : Reisvekili Hüseyin Cahit Beyefendi

K Â T İ P L E R : Fa ik Bey (Edime) , Ali H a y d a r (Saruhan)

R E İ S — İkinci celse küşâd olundu.

Encümenler İnt ihabı

1. — Âriza-i Cevabiyye Encümenine âzâ intiha­bı.

R E İ S — Devre-i İ'çtimaiyye iptidasında malû­munuz, bizde Arîza-i Cevabiyye Encümeni teşekkül ediyor. Arîza-i Cevabiyye Encümeni , Nizamname-i Dahi l î mucibince ya Şubelerde veya Heyet-i U m û ­miyyede int ihab edilecektir. Tabiî , Şubelerde veya Heyet-i Umûmiyyede int ihab edilmesine de Hey-et-i Umûmiyye karar verecektir. in t ihabat tan hemen

kâffesinin Şubelerde icra edilmesinin asiolduğuna 'göre Heyet-i Umûmiyyede int ihab edilmesi b i r nevi tâdil gibi oluyor. Binaenaleyh 'iptida bunu reye ko­yacağım. Arîza-i Cevabiyye Encümeninin Heyet- i Umûmiyyeyede int ihab edilmesini arzu edenler lüt­fen ellerini kaldırsın. (Eller kalkar) İndiriniz efen­dim.

Aleyhinde bulunanlar , yani Şubelerde in t ihab edilmesini arzu edenler, ellerini kaldırsın. (Eller kal­kar ) Şubelerde intihab olunması ekseriyetle kabul edildi efendim.

II . — D İ V A N I R İ Y A S E T İ N T İ H A B I

1. — Reis intihabı.

R E İ S — Şimdi Dîvân-ı Riyaset int ihabına baş­lıyoruz. Evvelâ Reis intihab edilecektir, b u int ihap, N izamname mucibince hurûf-u hecâ sırasıyle isim­leri okunan Âzâ-yı ki ram Hazerât ının kürsüye gele­rek varakalarını ku tuya a tmak suretiyle icra edile­cektir. Binaenaleyh isimler okunacaktır , lütfen teş­rif buyurulsun.

Reyleri tasnif etmek üzere kur ' a ile ü ç zât tef­rik edilecektir. İsim çekiyorum:

Yorgi Efendi (Trabzon), Hafız A h m e t Efendi (Trabzon) , Hakkı Bey (İsparta),

Bu arkadaşlar reyleri tasnif edecektir. Reylerin istimaline başlıyoruz.

(Reyler istimal edildi) R E İ S — Reyini vermiyen var mı? («Yok sesleri)

Rey toplama muamelesi h i tâm buldu. Şimdi reylerin tasnifi yapılacaktır.

(Reyler tasnif edildi) R E İ S — Efendim, reis int ihabında 132 zât reye

İştirak etmiştir. Hac ı Âdil Beyefendi (Bursa) 107, Hüseyin Cahit Bey (İstanbul) 17, Necmet t in Molla Bey (Kas tamonu) 3, Cavit Bey (Biga) 1, Mustafa Ned im Bey (Kengırı) 1, Hayr i Bey (Niğde) 2, rey almışlardır.

Binaenaleyh ekseriyyet-i ârâ 'ie Hac ı Âdil Beye­fendi Riyasete int ihap edilmiştir. (Alkışlar).

2. — Reisvekilleri intihabı.

R E İ S — Şimdi, efendim, Reisveki ilerin in intiha­bına başlıyoruz. Rey kâğıt larına Birinci ve İkinci Reisvekili diye iki isim yazılacaktır.

Reyleri tasnif etmek üzere kura i,le üç zâ t inti­hap ediyoruz:

Bedı El-Müeyyed Bey (Şam), Rıza Bey (Kırkki-' ise), Ali Hayda r Bey (Asir).

Bu arkadaşlar reyleri tasnif edecektir. Lüt fen reylerinizi istimal buyurun .

(Reyler istimal edildi) R E İ S — Reyini kul lanmıyan var mı? (Yok ses­

leri) Rey toplama muamelesi hi tâm buldu. Şimdi rey­lerin tasnifi yapılacaktır.

(Reyler tasnif edildi) R E İ S — Tasnif neticesini arz ediyorum: Reisvekilleri int ihabında reye iştirak edenlerin

adedi (132) dir.

Birinci Reis vekâletine Hüseyin Cahit Bey (İstan­bul) 120, İkinci Reis vekâletine Fevzi Paşa (Şam) 113 rey ile int ihap edildiler.

Necmett in Mol la Bey (Kas tamonu) 6, Arif Fâ­zıl Efendi '(Amasya) 3, M a h m u t Bey '(Trabzon) 2, Hac ı Âdil Bey (Bursa) 1, Tahsin Bey (Tokat) 1, Tevfik Bey (Bağdat) 2, Hakk ı Bey (İsparta) 1 rey almışlardır.

— 5 —

T B M M K Ü T Ü P H A N E S İ

Meclisi Mebusan t : 1 1 Teşrinisani 1332 (1916) C : 2

3. — Divan Kâtipleri intihabı.

R E İ S — Şimdi kâtipler int ihabına başlanacak, rey varakalarına 4 isim yazılacaktır. Reylerinizi is­t imal buyurun.

(Reyler istimal edildi)

R E İ S — İsimleri okunduğu vakit hazır bulun­mayan la r varsa reylerini versinler.

İ L Y A S S A M İ E F E N D İ (Muş) — Heyet-i İdare­n in de tasnifi yapılsın.

R E İ S — Yapıl ır efendim. Reyleri tasnif ve tâdât etmek üzere isim çekiyo­

r u m : Ömer Edip Bey (Urfa) , Dr . Âsim Bey (Amasya),

M u s t a f a Efendi (Mardin) .

Bu arkadaşlar , reyleri tasnif edecektir.

(Reylerin tasnifine başlandı) 4. — İdare memurları intihabı, R E İ S — İdare Memur la r ı int ihabına geçiyoruz

efendim. Üçer zât ın isimleri yazılacaktır. Reylerinizi istimal buyurun .

(Reyler istimal edildi) REİS — İsimleri okunmayan zât lar var ise lüt­

fen reylerini versinler. (Yok sesleri) Rey toplama muamelesi h i t âm budu.

Reyleri tasnif için isim çekiyorum: Haş in i Bey (Malatya) , Yorgi Efendi (Trabzon),

H ikme t Bey (Süleymaniye), 'Bu arkadaşlar reyleri tasnif edecektir.

'(Reyler tasnif edildi)

R E İ S — Kât ip ler için verilen reyler tetkik edil­

di . Rey esnasında Mecliste ancak (114) zât ın mevcud

bu lunduğu anlaşıldı. Hiç müstenkif yoktur . Meclisin aded-i müret t ib i (253) dır. Bu mik ta ra nazaran ekse-riyet-i mut lakanın (127) olması lâzımdır. Binaenaleyh (127) mevcud olmadıkça reye m ü r a c a a t o lunamaz. Onun için kât ip intiha'batı keenlemyekün oluyor.

İdare Memur la r ı int ihabında da (111) zâtın ha­zır bulunduğu tahakkuk ediyor. Binaenaleyh bu rey­ler de hükümsüzdür .

K â t i p ve İdare Memur la r ın ın int ihabı gelecek in ikadda İcra edilmek lâzım geliyor. Gelecek inikad Perşembe günü öğleden sonra saat 2 'de inikad ede­cektir.

Ruznameyi Kâ t ip ve İdare Memur la r ın ın intiha-batı ve geçen seneden kalan Nizamname- i Dahilî­mizin devam-ı müzakeresi teşkil ediyor. K a b u l buyu-ruluyor m u efendim? («Pekâlâ» sadaları)

Hâ t ı r a kabil inden arzedeyim ki, N izamnamemiz mucibince Meclisi vakt-i muayyeninde açmak icabe-decek. Ve ekseriyet olmazsa yok lama yapılıp Meclis tatil edilecektir«

H Ü S E Y İ N F Â Z I L B E Y (Ayıntap) — Yok lama yapılsa da, Mecliste bu lunmayan arkadaşlar ın k im olduğu anlaşılsın efendim.

R E İ S — Efendim n izamname harfiyyen tatbik edilecektir. Bunu hât ıra kabil inden arzediyorum. Tabiî , yarın Şubelerde toplanılır. Encümenler int ihap edilir, arzet t iğim gibi Heyet-i Umûmiyye Perşembe g ü n ü öğleden sonra saate 2 'de içt ima edecektir.

Meclis nihayet buldu efendim.

Hitâm-ı İçtimâ 4.15

— 6

T B M M K Ü T Ü P H A N E S İ