chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

B¸o ço thùc tËp Trêng Trung Häc Kinh TÕ Hµ Néi

KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1

LêI Më §Çu Trong xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi, khi mµ nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi hoµn toµn sang nÒn kinh tÕ më, th× viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cµng trë nªn khã kh¨n. §Ó çc doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc,th× yªu cÇu ®Æt ra cho çc doanh nghiÖp lµ ph¶i c¹nh tranh víi nhau vµ cuéc c¹nh tranh nµy cµng trë nªn gay g¾t vµ khèc liÖt khi nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn. Trong xu thÕ ®ã th× çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng kh«ng ngo¹i lÖ,®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× yªu cÇu ®Æt ra cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ çc s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ph¶i ®Ñp, chÊt lîng tèt, phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng vµ cã uy tÝn trªn thÞ trêng.Nhng nh÷ng yÕu tè trªn còng cha ®ñ ®Ó doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i mµ cßn kÕt hîp víi gi¸ thµnh.Doanh nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm víi gi¸ thµnh hîp lý,chÊt lîng tèt,mÉu m· ®Ñp,phï hîp thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng.Nhng muèn cã gi¸ c¶ hîp lý th× doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n sao cho t¹o ra s¶n phÈm víi gi¸ c¶ lµ thÊp nhÊt,muèn nh vËy Doanh nghiÖp ph¶i h¹ chi phÝ xuèng cßn thÊp nhÊt.§îc nh vËy doanh nghiÖp míi ngµy cµng ®i lªn vµ ph¸t triÓn. XuÊt ph¸t tõ ®ã xÝ nghiÖp X18-c«ng ty Hµ Thµnh-Bé Quèc Phßng thuéc Qu©n khu thñ ®« lµ mét xÝ nghiÖp nhá,víi sè lîng hµng s¶n xuÊt hµng n¨m kh«ng nhiÒu chñ yÕu phôc vô nhu cÇu trong níc.§Ó s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm vµ tiªu thô s¶n phÈm ngµy cµng nhiÒu th× viÖc tÝnh to¸n vµ h¹ gi¸ thµnh lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn.Lµ kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp th× viÖc tÝnh to¸n sao cho gi¸ thµnh h¹ ®Õn møc thÊp nhÊt lµ yªu cÇu c¬ b¶n vµ mang tÝnh quyÕt ®Þnh cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp vµ t×m hiÓu t¹i xÝ nghiÖp ®îc sù quan t©m gióp ®ì cña çc thÇy c« gi¸o bé m«n kÕ to¸n vµ nhÊt lµ c« Thuû,cïng sù gióp ®ì tËn t×nh cña çn bé c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp,nªn em ®· m¹nh d¹n chän cho m×nh ®Ò tµi mang tªn: "KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ

nghiÖp X18”

Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ:kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18 vµ th«ng qua ®ã gióp em hoµn thiÖn h¬n vÒ kiÕn thøc m×nh ®· häc vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm. Bµi viÕt nµy ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn cßn bao gåm çc phÇn sau: PhÇn I:Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. PhÇn II:Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18. PhÇn III:Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18. Do kh¶ n¨ng cã h¹n nªn b¸o ço nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt,v× vËy em mong ®îc sù gióp ®ì cña çc thÇy c« gi¸o trong qu¸ tr×nh thùc tËp còng nh hoµn thµnh bµi b¸o ço nµy.



Môc lôc

Trang

Lêi më ®Çu

Môc lôc

PhÇn I: Lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n

PhÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt

I.§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. II.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. 1.3.ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.1.Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm . 3.Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm. 4.§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 4.1.§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 4.2.§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 4.3.Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 5.NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 6.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 6.1.Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông. 6.2.Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 6.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt. 6.3.1.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. 6.3.2.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 6.3.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung. 6.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp. 7.Çc ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang. 7.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. 7.2.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. 7.3.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. 8.Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong çc lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu. 8.1.Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 8.1.1.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph¬ng ph¸p trùc tiÕp). 8.1.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè. 8.1.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ. 8.1.4.Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ. 8.1.5.Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ.

1 2 4

4 4 4 4 5 7

8 8 8 9

10 10 10 11

11 12 12 14 14 14 17 19 21 24 25 25

26 27

27 27 28 28 29



8.1.6.Ph¬ng ph¸p liªn hîp. 8.1.7.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc.

8.2.øng dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu. 8.2.1.Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. 8.2.2.Doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc. PhÇn II.Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n

phÈm ë xÝ nghiÖp X18.

I.§Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña xÝ nghiÖp X18. 1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp X18. 1.1.Giíi thiÖu c«ng ty Hµ Thµnh. 1.2.Giíi thiÖu xÝ nghiÖp X18. 1.2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. 1.2.2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 1.2.3.C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. II.Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp X18. 1.§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. 1.1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. 2.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i xÝ nghiÖp X18. 2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. 2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 2.3.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. 2.3.1.Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng. 2.3.2.Chi phÝ c«ng cô dông cô. 2.3.3.KÕ to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§. 2.3.4.KÕ to¸n dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. 2.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 2.5.C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. 2.6.C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp X18. 2.6.1.Kú tÝnh gi¸ thµnh vµ ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh. 2.6.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. PhÇn III.Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ

vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18.

1.¦u ®iÓm. 2.H¹n chÕ. 3.Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18. KÕt luËn

31 31 31 32 32 36 36 36 36 37 37 38 39 43 43 43 43 43 43



PHÇN I Lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n chi PHÝ s¶N XuÊt vµ tÝnh gi¸

thµnh s¶n phÈm trong dOAnH NGHIÖP s¶n xuÊt

i.®Æc ®IÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng

nghiÖp.

Trong doang nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, vËn dông çc ph¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n, ®Æc biÖt lµ vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ph¹m vi ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp b¾t nguån tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ kü thuËt vµ tæ chøc s¶n xuÊt, tõ tÝnh ®a d¹ng vµ khèi lîng s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra, nãi çch kh¸c lµ b¾t nguån tõ lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Nh vËy, nghiªn cøu lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ®îc hîp lý, vËn dông çc ph¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp ®îc hîp lý, ®óng ®¾n vµ do ®ã ph¸t huy ®îc chøc n¨ng, vai trß vµ vÞ trÝ cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c kÕ to¸n, qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng.

ii.chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh

nghiÖp s¶n xuÊt.

1.chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt :

1.1.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt : Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm,doanh nghiÖp thêng ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ vÒ çc lo¹i ®èi tîng lao ®éng,t liÖu lao ®éng vµ søc lao ®éng cña con ngêi.§©y lµ çc yÕu tè c¬ b¶n ®Ó tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt,song sù tham gia cña mçi yÕu tè nµy lµ kh¸c nhau dÉn ®Õn sù h×nh thµnh nh÷ng chi phÝ t¬ng øng nh : chi phÝ nguyªn liÖu,vËt liÖu (gäi lµ hao phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸), chi phÝ nh©n c«ng (chi phÝ vÒ lao ®éng sèng), chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn… Chi phÝ s¶n xuÊt hay chi phÝ chÕ t¹o s¶n phÈm : §©y lµ toµn bé çc kho¶n chi phÝ liªn quan tíi viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.Toµn bé çc chi phÝ nµy ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.ChØ nh÷ng chi phÝ ®Ó tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt míi ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ lµ bé phËn quan träng trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu kho¶n môc kh¸c nhau.Th«ng thêng chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ë níc ta: chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ çc chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú.Trong ®ã chi phÝ vÒ lao ®éng sèng nh: tiÒn l¬ng, tiÒn b¶o hiÓm…chi phÝ lao ®éng vËt ho¸ bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, ®éng lùc, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh…Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kh«ng ph¶i tÊt c¶ çc kho¶n chi phÝ chi ra ®Òu lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Ngoµi nh÷ng chi phÝ



s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt cßn ph¸t sinh nh÷ng chi phÝ kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt nh chi phÝ phôc vô cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm, cho çc ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt sù nghiÖp…Chi phÝ thêi kú hay cßn gäi lµ chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt lµ çc kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh kh«ng ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Çc kho¶n chi phÝ nµy ®îc bï ®¾p bëi doanh thu. Hay nãi çch kh¸c chi phÝ thêi kú lµm gi¶m doanh thu b¸n hµng trong kú cña doanh nghiÖp. Chi phÝ thêi kú gåm: chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ s¶n xuÊt cña çc doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau, môc ®Ých vµ c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh»m nhËn biÕt vµ ®éng viªn mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, cã thÓ tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo çc tiªu thøc kh¸c nhau. 1.2.1_Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ

cña chi phÝ (ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ) :

C¨n cø vµo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ ban ®Çu cña chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó s¾p xÕp çc chi phÝ ph¸t sinh cã cïng néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ ban ®Çu vµo mét yÕu tè chi phÝ,kh«ng ph©n biÖt c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ ®· ph¸t sinh. C¨n cø vµo tiªu thøc trªn, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc ph©n chia thµnh çc yÕu tè chi phÝ c¬ b¶n sau: -- Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ (gåm gi¸ mua,chi

phÝ mua) cña çc lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô xuÊt dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o ço. -- Chi phÝ nh©n c«ng: Lµ çc kho¶n chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi

lao ®éng,çc kho¶n trÝch B¶o hiÓm x· héi,B¶o hiÓm y tÕ,Kinh phi c«ng ®oµn theo tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng. -- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm chi phÝ khÊu hao toµn bé tµi

s¶n cè ®Þnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña ®oanh nghiÖp. -- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm toµn bé chi phÝ ®oanh nghiÖp ®· chi

tr¶ vÒ çc lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh vµ çc dÞch vô kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®oanh nghiÖp trong kú b¸o ço. -- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t ®éng

s¶n xuÊt kinh doanh cha dîc ph¶n ¸nh ë çc chØ tiªu trªn, ®· chi b»ng tiÒn trong kú b¸o ço nh: tiÕp kh¸ch, héi häp, thuª qu¶ng ço… Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi qu¶n lý vi m« vµ qu¶n lý vÜ m« 1.2.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ.

C¨n cø vµo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®îc chia thµnh ba kho¶n môc chi phÝ sau: -- Kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ

nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm.



-- Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm çc kho¶n ph¶i tr¶ cho

ngêi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô nh: l¬ng, çc kho¶n phô cÊp l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng (BHXH, BHYT, KPC§) -- Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh t¹i bé

phËn s¶n xuÊt (ph©n xëng, ®éi, tr¹i s¶n xuÊt…), ngoµi hai kho¶n môc trªn. +Theo mèi quan hÖ víi s¶n lîng s¶n xuÊt, kho¶n môc Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt chung (CPSXC) cè ®Þnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi : *CPSXC cè ®Þnh lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp, thêng kh«ng thay ®æi theo sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt, nh chi phÝ khÊu hao theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n, chi phÝ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ xëng,…vµ chi phÝ hµnh chÝnh ë çc ph©n xëng s¶n xuÊt. *CPSXC biÕn ®æi lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp thêng thay ®æi trùc tiÕp hoÆc gÇn nh trùc tiÕp theo sè lîng s¶n phÈm s¶n xu©t nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu gi¸n tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng gi¸n tiÕp. +Theo néi dung kinh tÕ,kho¶n môc CPSXC bao gåm çc néi dung sau : *Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng : Gåm çc kho¶n tiÒn l¬ng, çc kho¶n phô cÊp, çc kho¶n trÝch theo l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng, ®éi, bé phËn s¶n xuÊt. *Chi phÝ vËt liÖu: Gåm nh÷ng chi phÝ vËt liÖu dïng cho ph©n xëng, nh vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a,b¶o dìng tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§), vËt liÖu v¨n phßng ph©n xëng vµ nh÷ng vËt liÖu dïng cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë ph©n xëng. *Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô xuÊt dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña ph©n xëng nh khu«n mÉu, dông cô g¸ l¾p, dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng… *Chi phÝ khÊu hao TSC§: Gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ sö

dông trong ph©n xëng nh m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn, nhµ xëng… *Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Gåm çc chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt nh chi phÝ söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi, chi phÝ ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i, çc kho¶n chi mua vµ sö dông çc tµi liÖu kü thuËt, b»ng s¸ng chÕ, giÊy phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ, nh·n hiÖu th¬ng m¹i…kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ghi nhËn TSC§. *Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm çc chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi çc chi phÝ ®· kÓ trªn phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n xëng. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ, cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, lµ tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc CPSX vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. 1.2.3-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi

khèi lîng s¶n phÈm, lao vô s¶n xuÊt trong kú.

Theo çch ph©n lo¹i nµy toµn bé CPSX chia lµm 2 lo¹i :



-- Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ lîng t¬ng quan tØ lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú nh: chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp… -- Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é nhÊt ®Þnh nh chi phÝ khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n, chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng… Çch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông lín trong c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. 1.2.4-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ mèi

quan hÖ víi ®èi tîng chÞu chi phÝ:

Theo çch ph©n lo¹i nµy CPSX chia lµm 2 lo¹i : -- Chi phÝ trùc tiÕp :Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt quan hÖ trùc tiÕp ®Õn

viÖc s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô nhÊt ®Þnh. KÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo sè liÖu cña chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ. -- Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n

phÈm, dÞch vô. KÕ to¸n ph¶i tËp hîp chung sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ cho çc ®èi tîng cã liªn quan theo mét tiªu chuÈn thÝch hîp. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo çch nµy cã t¸c dông ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho çc ®èi tîng chÞu chi phÝ mét çch ®óng ®¾n, hîp lý. 1.2.5-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung cÊu thµnh chi phÝ :

Theo çch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt chia lµm 2 lo¹i : -- Chi phÝ ®¬n nhÊt: Lµ chi phÝ do mét yÕu tè chi phÝ duy nhÊt cÊu thµnh nh

chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) chÝnh dïng trong s¶n xuÊt, tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao TSC§. -- Chi phÝ tæng hîp: Lµ nh÷ng chi phÝ bao gåm nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau

nhng cã cïng mét c«ng dông nh chi phÝ s¶n xuÊt chung. Çch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho viÖc nhËn thøc tõng lo¹i chi phÝ trong viÖc h×nh thµnh s¶n phÈm, ®Ó tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp CPSX thÝch hîp víi tõng lo¹i .

1.3-ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng

s¶n xuÊt kinh doanh . HiÖn nay ®Êt níc ta ®ang ë trong giai ®o¹n míi më cöa nÒn kinh tÕ thÞ trêng.§Ó tån t¹i cïng nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®ßi hái quy luËt c¹nh tranh lu«n lu«n diÔn ra gay g¾t vµ quyÕt liÖt.Bëi vËy,mét doanh nghiÖp hay mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt muèn ®øng v÷ng trªn thÞ trêng th× s¶n phÈm cña hä s¶n xuÊt ra ph¶i ®¹t hai yªu cÇu chiÕn lîc lµ chÊt lîng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh hîp lÝ.§Ó lµm ®îc ®iÒu nµy bé phËn l·nh ®¹o doanh nghiÖp lu«n cÇn ph¶i cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c,®Çy ®ñ vµ ®¸p øng kÞp thêi vÒ thøc tÕ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ kh©u ®Çu vµo ®Õn khi xuÊt xëng tiªu thô.Tõ ®ã ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p,chÝnh s¸ch,chiÕn lîc ®iÒu chØnh phï hîp nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ s¶n xuÊt.V× vËy,tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa rÊt lín



kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ ®èi víi c¶ nhµ níc vµ çc tæ chøc liªn quan.Cô thÓ: *Víi doanh nghiÖp: sÏ cung cÊp çc th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi gióp çc nhµ qu¶n lÝ nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng s¶n xuÊt, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp nh»m n©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt mµ vÉn tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt. *Víi nhµ níc: gióp nhµ níc nh×n nhËn mét çch tæng thÓ kh¸ch quan sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc, tõ ®ã ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, ®êng lèi ®óng ®¾n thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Nã cßn cã ý nghÜa ®èi víi c¬ quan thuÕ, víi çc b¹n hµng vµ ®èi t¸c lµm ¨n. 2-Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm .

2.1.Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm: GÝa thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô: lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét

khèi lîng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm (c«ng viÖc,lao vô) do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh trong ®iÒu kiÖn c«ng suÊt b×nh thêng. GÝa thµnh s¶n phÈm: lµ mét chØ tiªu chÊt lîng quan träng ®èi víi çc ®oanh

nghiÖp s¶n xuÊt còng nh ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Gi¸ thµnh s¶n phÈm: lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt lîng

ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt . 2.2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm : Cã nhiÒu lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý còng nh çc tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau mµ gi¸ thµnh ®îc chia thµnh çc lo¹i t¬ng øng. 2.2.1-Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh.

C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh,gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chia thµnh 3 lo¹i: -- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tinh trªn c¬ së chi phÝ

s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kÕ ho¹ch.ViÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc tiÕn hµnh tríc khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ do bé phËn kÕ ho¹ch thùc hiÖn. GÝa thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña ®oanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña ®oanh nghiÖp. -- GÝa thµnh ®Þnh møc: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ

çc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc thùc hiÖn tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. GÝa thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, ®îc xem lµ thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n,vËt t, tiÒn vèn, lao ®éng trong s¶n xuÊt, gióp cho ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n çc gi¶i ph¸p kinh tÕ, kü thuËt mµ ®oanh nghiÖp ®· ¸p dông nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. -- GÝa thµnh thùc tÕ: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tinh dùa trªn c¬ së sè liÖu

chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®îc trong kú vµ s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong kú. GÝa thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm chØ cã thÓ tÝnh to¸n ®îc khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh



thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.2.2-Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n :

Theo çch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chia thµnh 2 lo¹i : -- GÝa thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng) : GÝa thµnh s¶n xuÊt

cña s¶n phÈm bao gåm çc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, c«ng viÖc hay lao vô ®· hoµn thµnh, dÞch vô ®· cung cÊp. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm ®· nhËp kho hoÆc giao cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn hµng b¸n, tÝnh lîi nhuËn gép cña ho¹t ®éng b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ë çc ®oanh nghiÖp s¶n xuÊt. -- GÝa thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ

chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®· b¸n. GÝa thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n,x¸c ®Þnh møc lîi nhuËn tríc thuÕ cña ®oanh nghiÖp. Gi¸ thµnh toµn bé

_ ¯

Gi¸ thµnh s¶n xuÊt

+

Chi phÝ b¸n hµng

+ Chi phÝ QLDN

3-Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm:

Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã b¶n chÊt t¬ng tù, ®Òu lµ hao phÝ vÒ lao ®éng mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ mét mµ cã sù kh¸c nhau vÒ lîng, vÒ thêi gian vµ thÓ hiÖn qua çc ®iÓm sau: -- Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi tõng thêi kú nhÊt ®Þnh ®· ph¸t sinh chi phÝ cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i g¾n liÒn víi khèi lîng s¶n phÈm, dÞch vô, c«ng viÖc, lao vô ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh.Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm mét phÇn chi phÝ thùc tÕ ®¨ ph¸t sinh (chi phÝ tr¶ tríc) hoÆc mét phÇn chi phÝ sÏ ph¸t sinh ë kú sau nhng ®· ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú nµy (chi phÝ ph¶i tr¶). H¬n n÷a, theo quy ®Þnh, mét sè chi phÝ kh«ng ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh mµ tÝnh vµo chi phÝ cña nghiÖp vô tµi chÝnh. -- Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm ®¨ hoµn thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm ®ang cßn dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng.Gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng nhng l¹i liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang kú tríc chuyÓn sang. -- Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm

=

TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë

dang ®Çu kú

+

Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t

sinh trong kú

-

TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë

dang cuèi kú

-

Chi phÝ lo¹i trõ



4-§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:

4.1.§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: Trong doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh g¾n liÒn víi n¬i diÔn ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt, KÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®Ó tõ ®ã tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt vµ phôc vô c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp CPSX lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ ®èi tîng chÞu chi phÝ. X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp CPSX lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n CPSX. X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp CPSX th× míi cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý CPSX, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp CPSX tõ kh©u ghi chÐp ban ®µu, më sæ vµ ghi sæ kÕ to¸n, tæng hîp sè liÖu. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX : -- §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. -- §Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. -- Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. -- §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm (®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc ®iÓm sö dông, ®Æc ®iÓm th¬ng phÈm…) -- Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong çc ®oanh nghiÖp cã thÓ lµ: -Tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, chi tiÕt s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng. -Tõng ph©n xëng, bé phËn, giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt. -Toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, toµn ®oanh nghiÖp. 4.2.§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ çc lo¹i s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra, dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn ®Ó tõ ®ã kÕ to¸n tæ chøc çc B¶ng (ThÎ) tÝnh gi¸ thµnh vµ lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó x¸c ®Þnh ®îc ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®óng ®¾n, bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh còng ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm sö dông s¶n phÈm, nöa thµnh phÈm, çc yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý, h¹ch to¸n, tr×nh ®é øng dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. -- XÐt vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt : +NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc (nh doanh nghiÖp ®ãng tµu, c«ng ty XDCB…) th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.



+NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng. +NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, khèi lîng s¶n xuÊt lín (nh dÖt v¶i, s¶n xuÊt b¸nh kÑo…) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. -- XÐt vÒ mÆt quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt : +NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt. +NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ lµ nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn. +NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p r¸p hoµn chØnh.

4.3.Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh

s¶n phÈm. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tËp hîp CPSX ®Ó cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp, ngîc l¹i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¬ së ®Ó kÕ to¸n doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp CPSX cho phï hîp ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. Trong thùc tÕ, mét ®èi tîng tËp hîp CPSX cã thÓ trïng víi mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh hoÆc mét ®èi tîng tËp hîp CPSX l¹i cã nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh hoÆc ngîc l¹i cã nhiÒu ®èi tîng tËp hîp CPSX nhng chØ cã mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ë mét doanh nghiÖp sÏ lµ nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh trong viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh vµ kü thuËt tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp.

5-NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:

§Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng ®Çy ®ñ trung thùc vµ kÞp thêi yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh c¶ ®oanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn ®îc çc nhiÖm vô chñ yÕu sau: -- X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thÝch hîp.Tæ chøc vËn dông çc tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho (kª khai thêng xuyªn hoÆc kiÓm kª ®Þnh kú). --Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh vµ b»ng ph¬ng ph¸p thÝch hîp ®¨ chän, cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu th«ng tin tæng hîp vÒ çc kho¶n môc chi phÝ vµ yÕu tè chi phÝ ®· quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. -- VËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña çc ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh theo ®óng kho¶n môc quy ®Þnh vµ ®óng kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. -- §Þnh kú cung cÊp çc b¸o ço vÒ CPSX vµ gi¸ thµnh cho çc cÊp qu¶n lý doanh nghiÖp, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn çc ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n



phÈm.Ph¸t hiÖn çc h¹n chÕ vµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ®Ò xuÊt çc biÖn ph¸p ®Î gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 6.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt :

6.1.Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông -- TK621_Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÔp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô cña çc ngµnh c«ng nghiÖp, x©y l¾p, n«ng, l©m, ng nghiÖp… KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621- chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp: TK 621 -- TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL -- TrÞ gi¸ NL, VL sö dông kh«ng hÕt xuÊt dïng trùc tiÕp cho nhËp l¹i kho. ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n -- KÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp phÈm , hoÆc thùc hiÖn trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc tÝnh dÞch vô trong kú h¹ch vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, tÝnh vµo gi¸ to¸n. vèn hµng b¸n trong kú. -- KÕt chuyÒn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ph¸t sinh ë møc b×nh thêng vµo bªn Nî TK 154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (hoÆc bªn Nî TK 631-Gi thµnh s¶n xuÊt ). TK 621 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ph¶n ¸nh chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. -- TK622_Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh trong çc ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng, l©m, ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, dÞch vô. KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 622 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : TK 622 -- Chi phÝ nh©n c«ng trùc -- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tiÕp tham gia trùc tiÕp vµo trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc tÝnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n vµo trÞ gi hµng tån kho, tÝnh vµo gi phÈm . vèn hµng b n trong kú. -- KÕt chuyÒn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë møc b×nh thêng vµo bªn Nî TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (hoÆc bªn Nî TK 631 – gi thµnh s¶n xuÊt) ®Ó tÝnh vµo gi thµnh cña s¶n phÈm, dÞch vô. TK 622 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ. -- TK627_Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt, kinh doanh chung ph¸t sinh ë ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, ®éi, c«ng trêng…



KÕt cÊu vµ néi dung TK 627 – chi phÝ s¶n xuÊt chung : TK 627 -- Çc chi phÝ s¶n xuÊt -- Çc kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong chung kú. -- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh ë møc b×nh thêng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang (hoÆc vµo TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt) -- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph¸t sinh trªn møc b×nh thêng ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n. TK 627 kh«ng cã sè d cuèi kú. TK 627 cã çc TK cÊp II : 6271- chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng 6272- chi phÝ vËt liÖu 6273- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 6274- chi phÝ khÊu hao TSC§ 6277- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6278- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. -- TK154_Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang + Doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn :

TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô. KÕt cÊt vµ néi dung TK 154 : TK 154 - D ®Çu kú: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú. - TËp hîp chi phÝ NL, VL - TrÞ gi phÕ liÖu thu håi, trÞ gi s¶n phÈm trùc tiÕp, chi phÝ nh©n háng kh«ng söa ch÷a ®îc. c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n - TrÞ gi NVL, hµng ho gia c«ng xong xuÊt chung ph¸t sinh trong nhËp kho. kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt - Gi thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n phÈm, dÞch vô . ®· chÕ t¹o xong nhËp kho hoÆc chuyÓn ®i b n. - Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng dÞch vô

®· cung cÊp hoµn thµnh cho kh ch hµng. ——————————————————————————— - D cuèi kú: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn dë dang cuèi kú. TK 154 ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ( ph©n xëng, giai ®o¹n s¶n xuÊt, s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng ).



+ Doanh nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª

®Þnh kú.

* TK 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô dë dang cuèi kú. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 154- chi phÝ SXKD dë dang : TK 154

- D ®Çu kú: chi phÝ SXKD dë dang ®Çu kú. - KÕt chuyÓn chi phÝ SXKD - KÕt chuyÓn chi phÝ SXKD dë dë dang cuèi kú. dang ®Çu kú. ——————————————————————————

- D cuèi kú: chi phÝ SXKD cßn dë dang cuèi kú. TK 154 ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. *TK631_Gi¸ thµnh s¶n xuÊt, ®Ó ph¶n ¸nh, tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô ë ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong trêng hîp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt : TK631 - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú. cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ - Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· b¸n, ph¸t sinh trong kú. dÞch vô hoµn thµnh kÕt chuyÓn vµo TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n TK 631 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. 6.2-Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: Tuú thuéc ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng tËp hîp CPSX vµo çc ®èi tîng cã liªn quan, kÕ to¸n sÏ ¸p dông ph¬ng ph¸p tËp hîp CPSX phï hîp. - Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ¸p dông ®èi víi CPSX cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh. KÕ to¸n tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu theo ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ, tõ ®ã tËp hîp sè liÖu tõ çc chøng tõ kÕ to¸n ghi vµo sæ kÕ to¸n theo tõng ®èi tîng cã liªn quan. - Ph¬ng ph¸p tËp hîp gi¸n tiÕp: ¸p dông ®èi víi CPSX cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi tîng tËp hîp CPSX, kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®îc. 6.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt. 6.3.1.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp:

Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp lµ çc chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn çc lao vô, dÞch vô cña ®oanh



nghiÖp trong çc ngµnh c«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, bu chÝnh viÔn th«ng. Dịch vụ báo cáo tài chính cuối năm http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-bao-

cao-tai-chinh-cuoi-nam/ - Ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ: §èi víi nh÷ng chi phÝ nguyªn liÖu,vËt liÖu trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n c¨n cø vµo çc chøng tõ xuÊt kho vËt liÖu vµ b¸o ço sö dông vËt liÖu ë tõng ph©n xëng s¶n xuÊt ®Ó tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng liªn quan. Trêng hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ th× ®îc tËp hîp theo ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. - Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp cã thÓ lµ : + §èi vêi nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi cã thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ : chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt… + §èi víi vËt liÖu phô, nhiªn liÖu cã thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ : chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt… §Ó tÝnh to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chÝnh x¸c, hîp lý chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n cÇn kiÓm tra, x¸c ®Þnh ®îc trÞ gi¸ sè nguyªn liÖu, vËt liÖu cña kú tríc chuyÓn sang sö dông cho kú nµy, trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt kho trong kú nhng cuèi kú cha sö dông vµ trÞ gi¸ cña phÕ liÖu thu h«× (nªó cã) ®Ó tÝnh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp thùc tÕ tiªu hao trong kú.

Chi phÝ NL,VL trùc tiÕp thùc tÕ

tiªu hao trong kú

=

TrÞ gi¸ NL,VL

xuÊt dïng trong kú

+

TrÞ gi¸ NL,VL cßn l¹i ®Çu kú ë

®Þa ®iÓm s¶n xuÊt

--

TrÞ gi¸ NL,VL cßn l¹i cuèi kú

cha sö dông hÕt

--

TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi

Cuèi kú kÕ to¸n, chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®· tËp hîp sÏ ®îc kÕt chuyÓn: -Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®· tËp hîp trong kú dîc kÕt chuyÓn toµn bé ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm. -Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®· tËp hîp trong kú chØ dîc ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xu©t cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng. PhÇn chi phÝ ®· tËp hîp cßn l¹i kh«ng ®îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô.


kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 16

Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu :

1.C¨n cø vµo c¸c phiÕu xuÊt kho NL, VL, phiÕu b¸o vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú tríc ®Ó l¹i sö dông cho kú nµy hoÆc kÕt qu¶ kiÓm kª NL, VL cßn l¹i cuèi kú ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm ( kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p KK§K), kÕ to¸n ghi sæ : Nî TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu (ph¬ng ph¸p KKTX) Cã TK 611- mua hµng (ph¬ng ph¸p KK§K) 2.Trêng hîp mua NL, VL sö dông ngay cho s¶n xuÊt : Nî TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Nî TK 133- thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 111, 112, 331. 3.1.Trêng hîp NL, VL cßn l¹i cuèi kú kh«ng sö dông hÕt, nhng ®Ó l¹i ë bé phËn s¶n xuÊt. Cuèi kú, kÕ to¸n ghi gi¶m chi phÝ NL, VL trùc tiÕp kú nµy b»ng bót to¸n ®á : Nî TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp (xxx) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu (xxx). 3.2.§Çu kú kÕ to¸n sau, kÕ to¸n ghi t¨ng chi phÝ NL, VL trùc tiÕp : Nî TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu. 4.Cuèi kú, trÞ gi¸ NL, VL sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho (nÕu cã) : Nî TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu Cã TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp. 5. Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ NL, VL trùc tiÕp tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh : Nî TK 154- chi phÝ SXKD DD ( PP KKTX- theo møc b×nh thêng ) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) hoÆc Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt ( PP KK§K- theo møc b×nh thêng ) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n ( sè vît trªn møc b×nh thêng ) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ).



S¬ ®å 1. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trùc tiÕp

TK611 TK621 TK154(TK631) (1) (5) TK 152 TK 632 (3.1) (xxx) (xxx) (3.2) (4) TK 111, 112, 331 (2) TK 133 *Chøng tõ sö dông: KÕ to¸n NL, VL sö dông: Ho¸ ®¬n GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng , Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn, PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, biªn b¶n kiÓm kª vËt t s¶n phÈm hµng ho¸, çc chøng tõ híng dÉn nh phiÕu xuÊt kho vËt t theo h¹n møc biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t… 6.3.2. KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.

Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn çc lao vô, dÞch vô gåm tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, çc kho¶n phô cÊp, tiÒn ¨n gi÷a ca, tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo sè tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. Ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : *Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc tËp hîp nh sau : - §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CP NCTT ) cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ th× c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n tËp hîp trùc tiÕp CP NCTT cho tõng ®èi tîng cã liªn quan. - Trêng hîp CP NCTT cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× ¸p dông ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ gi¸n tiÕp . *CP NCTT ®îc ph©n bæ theo çc tiªu thøc sau : - TiÒn l¬ng chÝnh thêng ®îc ph©n bæ tû lÖ víi chi phÝ tiÒn l¬ng ®Þnh møc, chi phÝ tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch, giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ, sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt. - TiÒn l¬ng phô thêng ®îc ph©n bæ tû lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh, tiÒn l¬ng ®Þnh møc, giê c«ng ®Þnh møc… Cuèi kú kÕ to¸n, CP NCTT ®· tËp hîp sÏ ®îc kÕt chuyÓn :



- Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× CP NCTT ®· tËp hîp trong kú ®îc kÕt chuyÓn toµn bé ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm. - Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× CP NCTT ®· tËp hîp trong kú chØ ®îc ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng. PhÇn chi phÝ ®· tËp hîp cßn l¹i kh«ng ®îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho, ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. - KÕ to¸n sö dông TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu :

1.Sè tiÒn l¬ng, phô cÊp l¬ng vµ çc kho¶n kh¸c cã tÝnh chÊt l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca ph¶i tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm trong kú : Nî TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 334- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. 2.TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt : Nî TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 338- ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (chi tiÕt TK3382- KPC§; TK 3383- BHXH; TK 3384- BHYT). 3.TÝnh tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt : Nî TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 335- chi phÝ ph¶i tr¶. 4.Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho çc ®èi tîng sö dông lao ®éng : Nî TK 154- chi phÝ SXKD DD (PP KKTX- theo møc b×nh thêng) (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) hoÆc Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (PP KK§K- theo møc b×nh thêng) (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n ( sè vît trªn møc b×nh thêng) (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ).



S¬ ®å 2. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp

Tk334 tk622 tk154(tk631)

(1) (4) TK 338 TK 632 (2) TK 335 (3) *Chøng tõ sö dông : KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sö dông :

- B¶ng chÊm c«ng : MÉu sè 01- L§TL (BB).

- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng : MÉu sè 02- L§TL (BB).

- PhiÕu nghØ hëng BHXH : MÉu sè 03- (BB).

- B¶ng thanh to¸n BHXH.

- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng.

- PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh.

- PhiÕu b¸o lµm thªm giê. 6.3.3.KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung :

Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ngoµi hai kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh ë ph©n xëng, bé ph©n s¶n xuÊt. Ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung: Tríc hÕt kÕ to¸n ph¶i më B¶ng kª ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng ph©n xëng ,bé phËn s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp, ®îc ph©n bæ theo nguyªn t¾c sau: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm ®îc dùa trªn c«ng suÊt b×nh thêng cña m¸y mãc s¶n xuÊt. +Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra cao h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®îc ph©n bæ cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. +Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh chØ ®îc ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng. Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ph©n bæ ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®îc ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung thêng ®îc lùa chän lµ: - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Tiªu chuÈn ph©n bæ lµ ®Þnh møc chi phÝ, khÊu hao TSC§, sè giê m¸y ch¹y thùc tÕ…



- Chi phÝ n¨ng lîng dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm: Tiªu chuÈn ph©n bæ lµ ®Þnh møc chi phÝ n¨ng lîng hoÆc sè giê m¸y lµm viÖc thùc tÕ kÕt hîp víi c«ng suÊt cña m¸y. Çc lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn l¹i tiªu chuÈn ph©n bæ thêng lµ tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, ®Þnh møc chi phÝ hoÆc giê c«ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung sö dông TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu:

1.TiÒn l¬ng (tiÒn c«ng) vµ çc kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng: Nî TK 627 (6271)- chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng Cã TK 334- ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. 2.Çc kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n xëng, tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt Nî TK 627 (6271)- chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng Cã TK 338- ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382, 3383, 3384). 3.TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL xuÊt dïng cho qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n xëng: Nî TK 627 (6272)- chi phÝ vËt liÖu Cã TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu. 4.TrÞ gi¸ c«ng cô dông cô sö dông trong ph©n xëng: Nî TK 627 (6273)- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt Cã TK 153- trÞ gi¸ CCDC xuÊt kho cã gi¸ trÞ kh«ng lín Cã TK 142 (1421), 242- ph©n bæ gi trÞ CCDC cã gi trÞ lín. 5.TrÝch khÊu hao TSC§ dïng cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ph©n xëng: Nî TK 627 (6274)- chi phÝ khÊu hao TSC§ Cã TK 214- khÊu hao TSC§. 6.Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng t¹i ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt: Nî TK 627 (6277)- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Nî TK 133- thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 111, 112, 331… 7.Çc kho¶n chi b»ng tiÒn kh¸c dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹i ph©n xëng ,bé phËn s¶n xuÊt: Nî TK 627 (6278)- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Nî TK 133- thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 111, 112, 141: tæng gi¸ thanh to¸n. 8.Çc kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh (çc kho¶n xuÊt to¸n…): Nî TK 111,112, 138 Cã TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung.



9.Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ CPSXC cho c¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ: Nî TK 154- CP SXKD DD (PP KKTX- CPSXC cè ®Þnh theo møc b×nh thêng vµ CPSXC biÕn ®æi) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) hoÆc Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (PP KK§K- CPSXC cè ®Þnh theo møc b×nh thêng vµ CPSXC biÕn ®æi) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n (CPSXC cè ®Þnh vît trªn møc b×nh thêng) ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung. S¬ ®å 3. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung.

TK334 TK627 TK111,112,138 (1) (8) TK338 TK632 (2) (9) TK152 TK154(TK631) (3) TK153,142,242 (4) TK214 (5) TK111,112,331… (6) TK 111,112,141 TK133 (7) *Chøng tõ sö dông: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung sö dông: Ho¸ ®¬n GTGT, Ho¸ ®¬n b¸n hµng, Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn, PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho, PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, biªn b¶n kiÓm kª vËt t s¶n phÈm hµng ho¸, c¸c chøng tõ híng dÉn nh phiÕu xuÊt kho vËt t theo h¹n møc, biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t… Dịch vụ kế toán http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-ke-toan/ 6.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp: Cuèi kú, kÕ to¸n tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®· ®îc tËp hîp theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh vµ



dÞch vô ®· cung cÊp trong kú. §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh nghiÖp, kÕ to¸n tuú thuéc vµo viÖc ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú mµ sö dông tµi kho¶n kh¸c nhau. 6.4.1.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp ®èi víi doanh

nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.

Trong trêng hîp nµy, kÕ to¸n sö dông TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ cung cÊp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô ë çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc çc ngµnh kinh tÕ vµ kinh doanh dÞch vô. TK 154 ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc çc ngµnh c«ng nghiÖp cã thÓ më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, tõng giai ®o¹n gia c«ng chÕ biÕn… Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp.

1.Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ : Nî TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 2.Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ : Nî TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 3.Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan : Nî TK154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 4.TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, ngêi g©y ra thiÖt h¹i s¶n phÈm háng ph¶i båi thêng : Nî TK 138 (1388), 334 Cã TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 5.TrÞ gi¸ thuÇn íc tÝnh cña phÕ liÖu thu håi tõ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc : Nî TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu Cã TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 6.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thµnh phÈm nhËp kho hoÆc ®· giao cho kh¸ch hµng : Nî TK 155, 157, 632 Cã TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ( chi tiÕt theo ®èi tîng tËp hîp chi phÝ).



S¬ ®å 4. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp

(ph¬ng ph¸p KKTX).

TK 621 TK 154 TK 138,334 (1) (4)

TK 622 TK 152 (2) (5)

TK 627 TK 155,157,632

(3) (6) 6.4.2.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp ®èi víi doanh

nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

Doanh nghiÖp sö dông TK 631- tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp. TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chØ sö dông ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt tuú theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt mµ më chi tiÕt TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ ®· x¸c ®Þnh. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp.

1.§Çu kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú : Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 2.Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ NL, VL trùc tiÕp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cho çc ®èi tîng chÞu chi phÝ : Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 621- chi phÝ NL, VL trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 3.Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho çc ®èi tîng chÞu chi phÝ : Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 4.Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô : Nî TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung.



5.Trêng hîp ph¸t sinh s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh xö lý cña cÊp cã thÈm quyÒn, kÕ to¸n ghi : Nî TK 611- mua hµng (phÕ liÖu thu håi) Nî TK 111,112,138 (b¾t båi thêng vËt chÊt) Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 6.Cuèi kú kÕ to¸n, tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, kÕ to¸n ghi : Nî TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ) Cã TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). 7.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong kú : Nî TK 632- gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt (chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ). S¬ ®å 5. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp

(ph¬ng ph¸p KK§K)

TK 154 TK 631 TK 154 (1) (6)

TK 621 TK 611 (2) TK 622 TK 138,111,112

(3) (5) TK 627 TK 632 (4) TK 632 (7)

7.C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang :

S¶n phÈm dë dang theo nghÜa hÑp chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm ®ang dë dang trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, theo nghÜa réng s¶n phÈm dë dang cßn bao gåm nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ viÖc x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh vµo trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tuú ®Æc ®iÓm vÒ lo¹i h×nh doanh nghiÖp, tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n vËn dông ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú thÝch hîp nh : - §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp (hoÆc chi phÝ NL,VL chÝnh trùc tiÕp).



- §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. - §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. 7.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi trêng hîp chi phÝ NL, VL trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, s¶n lîng s¶n phÈm dë dang gi÷a çc kú kÕ to¸n Ýt biÕn ®éng. TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú tÝnh theo ph¬ng ph¸p nµy chØ gåm trÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang, çc chi phÝ chÕ biÕn (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) tÝnh toµn bé cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. C«ng thøc tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú nh sau:

D§K + Cn

DCK = x QD

QSP + QD

Trong ®ã : - DCK , D§K : TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ ®Çu kú. - Cn : Chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú. - QSP , QD : S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. C«ng thøc nµy ¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, chi phÝ NL, VL trùc tiÕp ®îc bá vµo ngay tõ ®Çu cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Trêng hîp chi phÝ vÊt liÖu phô trùc tiÕp bá dÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× trÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë chØ tÝnh theo chi phÝ NL, VL chÝnh trùc tiÕp bá vµo tõ ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt §èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, gåm nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ kÕ tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, s¶n phÈm hoµn thµnh cña giai ®o¹n tríc lµ ®èi tîng tiÕp tôc chÕ t¹o cña giai ®o¹n sau, th× trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ë giai ®o¹n ®Çu tÝnh theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp vµ trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ë çc giai ®o¹n sau ®îc tÝnh theo gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n tríc chuyÓn sang.

- ¦u ®iÓm: tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, khèi lîng tÝnh to¸n Ýt.

- Nhîc ®iÓm: §é chÝnh x¸c kh«ng cao bëi chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm kho¶n môc chi phÝ NL, VL trùc tiÕp.

7.2.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng

®¬ng. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm cã chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû träng t¬ng ®èi lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang biÕn ®éng nhiÒu gi÷a çc kú kÕ to¸n. Néi dung vµ ph¬ng ph¸p : - C¨n cø s¶n lîng s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh ®Ó quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. C«ng thøc : QT§ = QD x %HT

QT§ : S¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. %HT : TØ lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh.



- TÝnh to¸n, x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ cho s¶n phÈm dë dang theo nguyªn t¾c *Chi phÝ s¶n xuÊt bá vµo tõ ®Çu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (nh chi phÝ NL, VL trùc tiÕp hoÆc chi phÝ NL, VL chÝnh trùc tiÕp) : Chi phÝ ®· tËp hîp ®îc, tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm dë dang tû lÖ víi s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang thùc tÕ theo c«ng thøc D§K + Cn

DCK = x QD

QSP + QD

*§èi víi çc chi phÝ bá dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn (chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung): Chi phÝ ®· tËp hîp ®îc, tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n phÈm dë dang tû lÖ víi s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng theo tõng kho¶n môc chi phÝ chÕ biÕn (ngoµi ra cßn kÓ c¶ chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp ph¸t sinh bá dÇn trong kú). C«ng thøc tÝnh : D§K + CCB

DCK = x QT§

QSP + QT§

- ¦u ®iÓm : §¶m b¶o sè liÖu hîp lý vµ cã ®é tin cËy cao h¬n ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NL, VL trùc tiÕp. - Nhîc ®iÓm : Khèi lîng tÝnh to¸n nhiÒu, viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang trªn çc c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt kh¸ phøc t¹p vµ mang nÆng tÝnh chñ quan. Trêng hîp s¶n phÈm s¶n xuÊt cã s¶n lîng s¶n phÈm dë dang trªn çc kh©u cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt t¬ng ®èi ®Òu ®Æn, cã thÓ ®¬n gi¶n ho¸ x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh chung cho tÊt c¶ s¶n phÈm dë dang lµ 50%. Ph¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n lîng s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ, thùc chÊt ®©y còng lµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. 7.3.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc Trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· x©y dùng ®îc hÖ thèng ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý vµ æn ®Þnh th× cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo ph¬ng ph¸p chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc. Tríc hÕt, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ®· kiÓm kª vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc cho s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ë tõng c«ng ®o¹n, sau ®ã tæng hîp l¹i theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Trong ph¬ng ph¸p nµy çc kho¶n môc chi phÝ tÝnh cho s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cßn phô thuéc møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña chóng. - ¦u ®iÓm : tÝnh to¸n nhanh v× ®· lËp çc b¶ng tÝnh s½n gióp cho viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú ®îc nhanh h¬n. - Nhîc ®iÓm : møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao v× chi phÝ thùc tÕ kh«ng thÓ s¸t víi chi phÝ ®Þnh møc ®îc.



8.Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ øng dông trong çc lo¹i

h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu.

8.1.Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm : Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph¬ng ph¸p sö dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú vµ çc tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh to¸n tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh theo tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh vµ tõng kho¶n môc chi phÝ. Çc c¨n cø ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp : - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt; - Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt; - §Æc ®iÓm s¶n phÈm; - Yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh; - Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. 8.1.1.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp).

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ, liªn tôc (nh s¶n phÈm ®iÖn, níc, than, b¸nh kÑo…) §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng (quý) phï hîp víi kú b¸o ço. Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú vµ trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang ®· x¸c ®Þnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®îc tÝnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ. C«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh : * Z = D§K + C - DCK

Z

* z =

Q

Trong ®ã: Z, z : tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh. C : tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú theo tõng ®èi tîng. D§K, DCK : trÞ gi¸ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Q : s¶n lîng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh. Trêng hîp cuèi kú kh«ng cã s¶n phÈm dë dang hoÆc cã Ýt vµ æn ®Þnh th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, vËy tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú còng chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn thµnh. Z = C §Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n doanh nghiÖp lËp b¶ng tÝnh gi¸ thµnh theo tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô.



B¶ng (thÎ) tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô.

Th¸ng…n¨m… Tªn s¶n phÈm, dÞch vô… Sè lîng…

D§K Chi phÝ s¶n xuÊt

DCK gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ

1.Chi phÝ NL,VL trùc tiÕp.

2.Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.

3.Chi phÝ s¶n xuÊt chung.

Céng

8.1.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè:

Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xu©t, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu nhng kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc nhiÒu s¶n phÈm chÝnh kh¸c nhau (c«ng nghÖ s¶n xuÊt ho¸ chÊt, c«ng nghÖ ho¸ dÇu, c«ng nghÖ nu« ong…), trong trêng hîp nµy ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o ço. Tr×nh tù cña ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè : - C¨n cø vµo tiªu chuÈn kinh tÕ, kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè kinh tÕ, kü thuËt (hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh) cho tõng lo¹i s¶n phÈm, trong ®ã lÊy mét lo¹i s¶n phÈm lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn (cã hÖ sè =1). - Quy ®æi s¶n lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt thùc tÕ thµnh s¶n lîng s¶n phÈm

tiªu chuÈn theo c«ng thøc : Q = QiHi

Trong ®ã: Q: tæng sè s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh quy ®æi ra s¶n lîng s¶n phÈm tiªu chuÈn. Qi : s¶n lîng s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm i Hi : hÖ sè kinh tÕ, kü thuËt cña s¶n phÈm i - TÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm D§K + C - DCK Zi

Zi = x QiHi ; zi =

Q Qi

8.1.3.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ:

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®îc mét nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i víi nhiÒu chñng lo¹i, phÈm cÊp, quy çch kh¸c nhau (nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt èng níc, s¶n xuÊt ¸o dÖt kim, s¶n xuÊt bª t«ng…) §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c¶ nhãm s¶n phÈm, cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng quy çch s¶n phÈm trong nhãm s¶n phÈm ®ã. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o ço kÕ to¸n. Tr×nh tù cña ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tØ lÖ:



- C¨n cø vµo tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý ( gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ thµnh ®Þnh møc) vµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®Ó tÝnh tØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ theo c«ng thøc sau : Gi¸ thµnh thùc tÕ c¶ nhãm s¶n phÈm (theo tõng kho¶n môc chi phÝ)

TØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh = x 100 (theo tõng kho¶n môc chi phÝ) Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ (theo tõng kho¶n môc chi phÝ) - C¨n cø tØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho tõng quy çch theo c«ng thøc sau : Gi¸ thµnh thùc tÕ tõng Tiªu chuÈn ph©n bæ cña quy çch s¶n phÈm = tõng quy çch s¶n phÈm x TØ lÖ tÝnh gi¸ thµnh (theo tõng kho¶n môc) (theo tõng kho¶n môc) (theo tõng kho¶n môc) 8.1.4.Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ :

Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong çc trêng hîp: - Trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®ång thêi víi viÖc chÕ t¹o ra s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®îc s¶n phÈm phô; - Trong cïng quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ thu ®îc s¶n phÈm ®ñ tiªu chuÈn chÊt lîng quy ®Þnh, ngoµi ra cßn cã s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc, kho¶n thiÖt h¹i nµy kh«ng ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh; - Trêng hîp çc ph©n xëng s¶n xuÊt phô cã cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô cho nhau, cÇn lo¹i trõ trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp gi÷a çc bé phËn s¶n xuÊt phô khi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh hoÆc b¸n ra ngoµi. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm chÝnh, thµnh phÈm hoÆc s¶n phÈm, dÞch vô cña bé phËn s¶n xuÊt phô ®· cung cÊp cho çc bé phËn s¶n xuÊt chÝnh vµ çc bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp hoÆc b¸n ra ngoµi. KÕ to¸n c¨n cø vµo tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc sau ®ã lo¹i trõ phÇn chi phÝ cña s¶n phÈm phô, chi phÝ thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng kh«ng ®îc tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm hoÆc chi phÝ phôc vô lÉn nhau trong néi bé çc ph©n xëng s¶n xuÊt phô ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc: Z = D§K + C – DCK - CLT

Trong ®ã: CLT lµ çc lo¹i chi phÝ cÇn lo¹i trõ. §Ó ®¬n gi¶n viÖc tÝnh to¸n çc lo¹i chi phÝ cÇn lo¹i trõ (CLT) thêng ®îc tÝnh nh sau : + TrÞ gi¸ s¶n phÈm phô cã thÓ tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc + TrÞ gi¸ s¶n phÈm háng tÝnh theo chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ, khi tÝnh cÇn ph¶i c¨n cø vµo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña chóng. + TrÞ gi¸ s¶n phÈm hoÆc lao vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau cã thÓ tÝnh theo gi¸ thµnh ®¬n vÞ kÕ ho¹ch hoÆc chi phÝ ban ®Çu hoÆc tÝnh theo ph¬ng ph¸p ®¹i sè. Bé phËn s¶n xuÊt, kinh doanh phô lµ ph©n xëng s¶n xuÊt ®éc lËp ®îc tæ chøc ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô phôc vô cho s¶n xuÊt chÝnh hoÆc b¸n ra ngoµi hoÆc ®Ó tËn dông n¨ng lùc s¶n xuÊt d thõa, tËn dông phÕ liÖu, phÕ



th¶i ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm phu nh»m môc ®Ých t¨ng thu nhËp cña doanh nghiÖp, t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Trêng hîp doanh nghiÖp cã nhiÒu ph©n xëng phô, çc ph©n xëng phô ngoµi viÖc cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh cßn cung cÊp trong néi bé çc bé phËn s¶n xuÊt phô, kÕ to¸n khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô cña ph©n xëng s¶n xuÊt phô trî sö dông cho bé phËn s¶n xuÊt chÝnh ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph¬ng ph¸p lo¹i trö chi phÝ. Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ph©n xëng s¶n xuÊt phô, cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm, dÞch vô cña ph©n xëng s¶n xuÊt phô cung cÊp cho s¶n xuÊt chÝnh hoÆc b¸n ra ngoµi. ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô cña çc ph©n xëng s¶n xuÊt phô trî cã thÓ theo mét trong çc ph¬ng ph¸p : - Ph¬ng ph¸p ph©n bæ trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp lÉn nhau theo chi phÝ ban ®Çu.Ph¬ng ph¸p nµy ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù çc bíc sau : Bíc 1- TÝnh ®¬n gi¸ ban ®Çu ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô : Tæng chi phÝ ban ®Çu

§¬n gi¸ ban ®Çu = S¶n lîng ban ®Çu Tæng chi phÝ TrÞ gi¸ s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt TrÞ gi¸ s¶n phÈm ban ®Çu = dë dang ®Çu kú + ph¸t sinh trong kú - dë dang cuèi kú. Bíc 2- TÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau : TrÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt S¶n lîng cung §¬n gi¸ phô cung cÊp lÉn nhau = cÊp lÉn nhau x ban ®Çu Bíc 3- TÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp cho çc bé phËn kh¸c:

Gi¸ thµnh

®¬n vÞ thùc tÕ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n

xuÊt phô

=

Tæng chi

phÝ ban ®Çu

+

TrÞ gi¸ SP, dÞch vô nhËn cña

PXSX phô kh¸c

-

TrÞ gi¸ SP, dÞch vô cung cÊp cho

PXSX phô kh¸c

S¶n lîng s¶n xuÊt

--

S¶n lîng cung cÊp cho PX s¶n xuÊt phô kh¸c

Bíc 4- TÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô cung cÊp cho çc bé phËn s¶n xuÊt chÝnh vµ bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp : TrÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp cho çc

bé phËn kh¸c

=

S¶n lîng cung cÊp cho çc bé

phËn kh¸c

x

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ s¶n phÈm, dÞch vô

s¶n xuÊt phô - Ph¬ng ph¸p ph©n bæ trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô cña s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau theo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Tríc hÕt c¨n cø vµo ®¬n gi¸ kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng cung cÊp lÉn nhau ®Ó tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp lÉn nhau. Sau ®ã tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô ®Ó tÝnh trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch vô



s¶n xuÊt phôc vô cho çc bé phËn kh¸c t¬ng tù nh ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phu cung cÊp lÉn nhau theo chi phÝ ban ®Çu. 8.1.5. Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ :

Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ (nh doanh nghiÖp dÖt, c¬ khÝ chÕ t¹o, may mÆc…) §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng bé phËn s¶n xuÊt (tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt), cßn ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë çc bíc chÕ biÕn vµ thµnh phÈm hoµn thµnh ë bíc cuèi kú. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh cña ph¬ng ph¸p nµy: - TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng bé phËn s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt. - Céng chi phÝ s¶n xuÊt cña çc bé phËn s¶n xuÊt, çc giai ®o¹n c«ng nghÖ

s¶n xuÊt theo c«ng thøc : Z = Ci

Trong ®ã: Ci lµ chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®îc ë tõng bé phËn, giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt (i = 1,n). 8.1.6. Ph¬ng ph¸p liªn hîp:

Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ( nh doanh nghiÖp ho¸ chÊt, dÖt kim, ®ãng giµy…). Trªn thùc tÕ, çc doanh nghiÖp cã thÓ kÕt hîp çc ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n víi ph¬ng ph¸p céng chi phÝ, ph¬ng ph¸p céng chi phÝ víi ph¬ng ph¸p tØ lÖ. 8.1.7.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc:

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®îc ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hoµn chØnh vµ æn ®Þnh. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh cña ph¬ng ph¸p nµy : - C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ dù to¸n chi phÝ hiÖn hµnh ®îc duyÖt ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm; - Tæ chøc h¹ch to¸n râ rµng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ phï hîp víi ®Þnh møc vµ sè chi phÝ s¶n xuÊt chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc; - Khi cã thay ®æi ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, cÇn kÞp thêi tÝnh to¸n ®îc sè chªnh lÖch chi phÝ s¶n xuÊt do thay ®æi ®Þnh møc. - Trªn c¬ së gi¸ thµnh ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú theo c«ng thøc ¸p dông: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ

=

Gi¸ thµnh ®Þnh møc

+

Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc

+

Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc

8.2.øng dông çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong çc lo¹i h×nh doanh

nghiÖp chñ yÕu. Trªn c¬ së çc ph¬g ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· nghiªn cøu ë trªn, khi ¸p dông vµo tõng doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn c¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp vÒ çc mÆt nh : ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh



c«ng nghÖ còng nh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó lùa chän vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. 8.2.1.Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng:

§èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy, s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt thêng theo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song, tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc tõng lo¹t nhá, tõng lo¹t võa theo çc ®¬n ®Æt hµng. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm hoÆc tõng lo¹t hµng ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i më b¶n kª ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng s¶n phÈm, tõng lo¹t hµng theo tõng ®¬n ®Æt hµng. - §èi víi chi phÝ trùc tiÕp (nh chi phÝ NL, VL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp) ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®¬n ®Æt hµng nµo th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®¬n ®Æt hµng ®ã theo çc chøng tõ gèc. - §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tËp hîp theo tõng ph©n xëng, cuèi th¸ng ph©n bæ cho tõng ®¬n ®Æt hµng theo tiªu chuÈn phï hîp (nh giê c«ng s¶n xuÊt, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp…). Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: Tuú theo tÝnh chÊt, sè lîng s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng ®Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p thÝch hîp nh ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n, ph¬ng ph¸p céng chi phÝ, ph¬ng ph¸p tØ lÖ hay ph¬ng ph¸p liªn hîp. Cuèi mçi th¸ng c¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë tõng ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng trªn b¶ng kª chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ghi vµo çc b¶ng tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng cã liªn quan. Khi ®¬n ®Æt hµng ®· thùc hiÖn hoµn thµnh th× toµn bé chi phÝ ®· tËp hîp trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh lµ tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh. §¬n ®Æt hµng nµo cha hoµn thµnh th× chi phÝ ®· tËp hîp ®îc trong b¶ng tÝnh gi¸ thµnh lµ trÞ gi¸ cña s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang. 8.2.2.Doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc:

§èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu giai ®o¹n (ph©n xëng) chÕ biÕn liªn tôc, kÕ tiÕp nhau. S¶n phÈm hoµn thµnh cña giai ®o¹n tríc lµ ®èi tîng chÕ biÕn cña giai ®o¹n sau vµ cø nh vËy cho ®Õn khi chÕ t¹o thµnh thµnh phÈm. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng giai ®o¹n cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh th× tuú vµo çc ®iÒu kiÖn cô thÓ còng nh tr×nh ®é vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp cã thÓ chØ lµ thµnh phÈm hoÆc cã thÓ cßn bao gåm nöa thµnh phÈm (NTP) cña tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ sau khi kÕt thóc th¸ng, phï hîp víi kú b¸o ço. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông cã thÓ lµ ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ hoÆc ph¬ng ph¸p liªn hîp. Do cã sù kh¸c nhau vÒ ®èi tîng cÇn tÝnh gi¸ thµnh trong çc doanh nghiÖp nªn ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®îc chia thµnh hai ph¬ng ¸n: - Ph¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh gi¸ thµnh NTP; - Ph¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP.



8.2.2.1. Ph¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh gi¸ thµnh NTP: §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trong ph¬ng ¸n nµy lµ NTP hoµn thµnh ë tõng giai ®o¹n vµ thµnh phÈm. KÕ to¸n cã thÓ øng dông nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau, nh: ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n vµ ph¬ng ph¸p céng chi phÝ. KÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt, lÇn lît t×nh tæng gi¸ thµnh, gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña NTP giai ®o¹n tríc, sau ®ã kÕt chuyÓn sang giai ®o¹n sau mét çch tuÇn tù cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng ®Ó tÝnh tæng gÝa thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thµnh phÈm. Do çch kÕt chuyÓn chi phÝ nh vËy nªn ph¬ng ¸n nµy cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p ph©n bíc cã tÝnh gi¸ thµnh NTP hoÆc ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn tuÇn tù. S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ theo ph¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh cã tÝnh gi¸ thµnh

NTP:

Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n n

Chi phÝ NL, VL trùc tiÕp

TrÞ gi¸ NTP giai ®o¹n I chuyÓn

sang

TrÞ gi¸ NTP giai ®o¹n n-1 chuyÓn

sang

+ + +

Chi phÝ chÕ biÕn giai ®o¹n I

Chi phÝ chÕ biÕn giai ®o¹n II

Chi phÝ chÕ biÕn giai ®o¹n n

Tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n

vÞ giai ®o¹n I

Tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n

vÞ giai ®o¹n II

Tæng gi¸ thµnh vµgi¸ thµnh ®¬n vÞ

thµnh phÈm

- C«ng thøc tÝnh : Z1 = D§K1 + C1 – DCK1

Z1

z1 =

Q1

Trong ®ã : Z1 : Tæng gi¸ thµnh cña NTP hoµn thµnh giai ®o¹n I z1 : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ C1 : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ë giai ®o¹n I D§K1 ,DCK1: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú giai ®o¹n I KÕ to¸n ghi sæ nh sau : Nî TK 154 (chi tiÕt G§ II): TrÞ gi¸ NTP G§ I chuyÓn sang G§ II Nî TK 155,157,632: TrÞ gi¸ NTP G§ I nhËp kho hoÆc b¸n ra ngoµi Cã TK 154 ( chi tiÕt G§ I): TrÞ gi¸ NTP G§ I s¶n xuÊt hoµn thµnh. TiÕp theo c¨n cø vµo gi¸ thµnh thùc tÕ NTP cña G§ I chuyÓn sang G§ II vµ çc chi phÝ chÕ biÕn ®· tËp hîp ®îc cña G§ II ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ NTP hoµn thµnh cña G§ II. C«ng thøc ¸p dông : Z2 = D§K2 + Z1 + C2 – DCK2

Z2

z2 =

Q2



KÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®îc ®Ó ghi sæ nh sau: Nî TK 154 (chi tiÕt G§ III): TrÞ gi¸ NTP G§ II chuyÓn sang G§ III Nî TK 155,157,632 : TrÞ gi¸ NTP G§ II nhËp kho hoÆc b¸n ra ngoµi Cã TK 154 (chi tiÕt G§ II) :TrÞ gi¸ NTP G§ II s¶n xuÊt hoµn thµnh. Cø tuÇn tù tõng bíc nh vËy cho ®Õn khi tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm. ZTP = D§Kn + Zn-1 + Cn - DCKn

ZTP

zTP =

QTP KÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®îc ®Ó ghi sæ nh sau: Nî TK 155: TrÞ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho Nî TK 157,632: TrÞ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho hoÆc b¸n ra ngoµi. Cã TK 154 (chi tiÕt giai ®o¹n n): TrÞ gi¸ thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh. ViÖc kÕt chuyÓn tuÇn tù gi¸ thµnh NTP tõ giai ®o¹n tríc sang giai ®o¹n sau cã thÓ theo sè tæng hîp hoÆc theo tõng kho¶n môc chi phÝ. + NÕu kÕt chuyÓn tuÇn tù tõng kho¶n môc chi phÝ cã nhîc ®iÓm khèi lîng tÝnh to¸n nhiÒu, nhng gi¸ thµnh NTP cña çc giai ®o¹n vµ gi¸ thµnh thµnh phÈm ®îc ph¶n ¸nh theo tõng kho¶n môc chi phÝ, ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ nªn ®îc ¸p dông phæ biÕn trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 8.2.2.2.Ph¬ng ¸n tÝnh gi¸ thµnh kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP. Trong ph¬ng ¸n nµy, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông lµ ph¬ng ph¸p céng chi phÝ. Tríc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc trong kú theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh ra chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ, sau ®ã tæng céng cïng mét lóc (song song) tõng kho¶n môc chi phÝ cña çc giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh thµnh phÈm. V× çch kÕt chuyÓn chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nh trªn nªn ph¬ng ¸n nµy cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm hay ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song. S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ theo ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II ……….. Giai ®o¹n n

Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña giai ®o¹n I

Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña giai ®o¹n II

Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cña giai ®o¹n n

CPSX cña G§ I n»m trong gi¸ thµnh thµnh

phÈm

CPSX cña G§II n»m trong gi¸ thµnh thµnh

phÈm

CPSX cña G§n n»m trong gi¸ thµnh thµnh

phÈm

KÕt chuyÓn song song tõng kho¶n môc

Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña TP

Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song: Bíc 1: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm.



* TÝnh chi phÝ NL,VL trùc tiÕp (hoÆc chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp) tõng giai ®o¹n n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm. D§Ki + Ci

CZi = x QTP

QTP + QD

Trong ®ã: CZi : chi phÝ s¶n xuÊt cña giai ®o¹n i trong gi¸ thµnh cña thµnh phÈm D§Ki : chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú cña giai ®o¹n I Ci : chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë giai ®o¹n I QTP : s¶n lîng thµnh phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi QD : s¶n lîng dë dang ë çc giai ®o¹n. S¶n lîng s¶n phÈm dë dang ë çc giai ®o¹n (QD) ®îc tÝnh phô thuéc ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mµ doanh nghiÖp ¸p dông; bao gåm: s¶n lîng s¶n phÈm dë dang ë t¹i giai ®o¹n ®ã vµ ®ang tiÕp tôc chÕ biÕn dë dang ë çc giai ®o¹n sau. Dịch vụ báo cáo tài chính vay vốn ngân hàng

http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-bctc-vay-von-ngan-hang/ * TÝnh chi phÝ chÕ biÕn (chi phÝ vËt liÖu phô trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Trêng hîp trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®¸nh gi¸ theo chi phÝ NL,VL trùc tiÕp: D§Ki + Ci

CZi = x QTP

QTP + QDSi

QDSi : s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú cña çc giai ®o¹n sau giai

®o¹n i - Trêng hîp trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®¸nh gi¸ theo s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng : D§Ki + Ci

CZi = x QTP

QTP + Q1Di + QDSi

Q1Di : s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú giai ®o¹n i quy ®æi thµnh

s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng giai ®o¹n I * KÕt chuyÓn song song chi phÝ s¶n xuÊt tõng giai ®o¹n n»m trong thµnh phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña thµnh phÈm. n

ZTP = CZi i=1 TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng ¸n kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP lµm cho khèi lîng tÝnh to¸n gi¶m, gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®îc nhanh chãng. Nhng do kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP ë tõng giai ®o¹n nªn kh«ng cã sè liÖu ®Ó ghi sæ kÕ to¸n NTP nhËp kho, NTP giai ®o¹n tríc chuyÓn sang giai ®o¹n sau ®Ó tiÕp tôc chÕ t¹o. TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ë sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n còng kh«ng thÓ hiÖn t¬ng øng víi trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang



hiÖn cã ë tõng giai ®o¹n, v× nã cßn bao gåm chi phÝ cña tõng giai ®o¹n n»m trong trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú cña çc giai ®o¹n sau.

PHÇN II Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh

gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp X 18

I.§Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña xÝ nghiÖp X18

1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp X 18- c«ng ty Hµ

Thµnh- Bé Quèc Phßng.

XÝ nghiÖp X 18 lµ ®¬n vÞ thµnh viªn trùc thuéc c«ng ty Hµ Thµnh- Bé Quèc Phßng qu¶n lý. 1.1.Giíi thiÖu c«ng ty Hµ Thµnh. C«ng ty Hµ Thµnh- Bé Quèc Phßng lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc thuéc Qu©n khu thñ ®«, khi thµnh lËp c«ng ty cã tªn lµ: “c«ng ty Th¨ng Long- Bé Quèc Phßng”, ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 378/ Q§- QP ngµy 27/7/1993 cña Bé Quèc Phßng c¨n cø vµo : - NghÞ ®Þnh 15/ CP ngµy 2/3/1993 cña chÝnh phñ. - Quy chÕ thµnh lËp theo nghÞ ®Þnh 338/ H§BT ngµy 20/11/1991. - QuyÕt ®Þnh thµnh lËp l¹i sè 460 ngµy 17/4/1996 cña Bé Quèc Phßng. Th«ng b¸o sè 199/ TB cÊp ngµy 13/7/1993 cña v¨n phßng chÝnh phñ vÒ ý kiÕn cña Thñ tíng chÝnh phñ cho phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp nhµ níc. C«ng ty s¸t nhËp víi tr¹m 99 cña Bé Quèc Phßng thµnh mét c«ng ty vÉn lÊy tªn lµ c«ng ty Th¨ng Long- Bé Quèc Phßng. Ngµy 29/9/2003 c«ng ty Th¨ng Long ®æi tªn thµnh c«ng ty Hµ Thµnh- Bé Quèc Phßng theo quyÕt ®Þnh sè 245/ Q§- BQP cña Bé Quèc Phßng, tõ ®ã ®Õn nay c«ng ty cã tªn lµ c«ng ty Hµ Thµnh- Bé Quèc Phßng. Tªn c«ng ty : C«ng ty Hµ Thµnh Trô së chÝnh : 99 ®êng Lª DuÈn- quËn Hoµn KiÕm- Hµ Néi. Çc chi nh¸nh : - Chi nh¸nh t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh: sè 237 ®êng NguyÔn Tr·i- quËn - Chi nh¸nh t¹i Qu¶ng Ninh: sè 45 phè TrÇn Hng §¹o- Thµnh phè H¹ Long. - Çc xÝ nghiÖp thµnh viªn: xÝ nghiÖp 99, xÝ nghiÖp 54, xÝ nghiÖp 56, xÝ nghiÖp 18. C«ng ty Hµ Thµnh cã t çch ph¸p nh©n thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong ph¹m vi vèn do c«ng ty qu¶n lý kinh doanh trong ph¹m vi ngµnh ®îc cho phÐp. - Kh¶ n¨ng tµi chÝnh: C«ng ty ®· ®îc Bé Quèc Phßng x¸c ®Þnh vèn ph¸p ®Þnh vµ giao vèn kinh doanh nh sau: + Tæng sè vèn kinh doanh khi thµnh lËp: 4.053.000.000® Trong ®ã: Vèn cè ®Þnh : 3.353.000.000®

Vèn lu ®éng : 700.000.000® Hµng n¨m b»ng hiÖu qu¶ kinh doanh c«ng ty ®· tù bæ sung thªm nguån vèn cho kinh doanh. Tuy nhiªn do ho¹t ®éng th¬ng m¹i vµ s¶n xuÊt cña c«ng ty lín



nªn thêng xuyªn ph¶i vay vèn lu ®éng cña çc tæ chøc tÝn dông víi sè d nî thêng lµ 10 tû ®ång/ th¸ng. Tr¶i qua 10 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng ty ®· tõng bíc kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng. §ã lµ nhê sù quan t©m cña thêng vô §¶ng bé t lÖnh Qu©n khu, ®Æc biÖt lµ nghÞ quyÕt 23/ N§ cña §¶ng uû Qu©n khu vÒ chÊn chØnh æn ®Þnh tæ chøc. Nhng bªn c¹nh ®ã, c«ng ty vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ còng cã nhiÒu thuËn lîi, ®Ó c«ng ty cã thÓ ph¸t triÓn h¬n n÷a th× c«ng ty ph¶i cã çc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó tËn dông ®îc lîi thÕ cã s½n vµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ yÕu kÐm. 1.2. Giíi thiÖu xÝ nghiÖp X 18. 1.2.1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp X 18.

XÝ nghiÖp X 18 ®îc h×nh thµnh n¨m 1973 cã tiÒn th©n lµ xÝ nghiÖp èc vÝt th¬ng binh thuéc Bé Quèc Phßng. XÝ nghiÖp h×nh thµnh víi sè vèn Ýt ái, c¬ së kü thuËt l¹c hËu, nh©n lùc chñ yÕu lµ th¬ng binh nªn doanh nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n. N¨m 1995 xÝ nghiÖp ®îc s¸t nhËp vµo c«ng ty Th¨ng Long (b©y giê lµ c«ng ty Hµ Thµnh) vµ cã tªn lµ xÝ nghiÖp 81, cã trô së chÝnh t¹i 82- ngâ ThÞnh Hµo 1- T«n §øc Th¾ng- Hµ Néi. Trong hoµn c¶nh ®Êt níc ®ang chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn nhiÒu c«ng ty gÆp khã kh¨n vµ ®i ®Õn gi¶i thÓ, xÝ nghiÖp X 18 còng kh«ng ngo¹i lÖ. Th¸ng 6/2000, xÝ nghiÖp lµm ¨n thua lç nªn gi¶i thÓ, çc ph©n xëng chuyÓn vÒ cho c«ng ty trùc tiÕp qu¶n lý. Th¸ng 10/2003 c«ng ty Th¨ng Long ®æi tªn thµnh c«ng ty Hµ Thµnh, ®Õn th¸ng 11, xÝ nghiÖp X 81 ®îc h×nh thµnh trë l¹i vµ lÊy tªn lµ xÝ nghiÖp X 18 trùc thuéc c«ng ty Hµ Thµnh- Bé Quèc Phßng qu¶n lý. HiÖn nay, xÝ nghiÖp cã 4 ph©n xëng, mçi ph©n xëng s¶n xuÊt çc lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau :

Ph©n xëng nhùa s¶n xuÊt tói nil«ng dïng ®Ó ®ãng gãi s¶n phÈm nh b¸nh kÑo…

Ph©n xëng bao b× catton s¶n xuÊt hép ®ãng gãi s¶n phÈm.

Ph©n xëng c¬ khÝ s¶n xuÊt tô ®iÖn.

Ph©n xëng thiÕt bÞ chiÕu s¸ng s¶n xuÊt m¸ng ®Ìn ®iÖn chiÕu s¸ng. Víi sè vèn kh«ng nhiÒu, c¬ së vËt chÊt ®· thay thÕ nhng cha thÓ nãi lµ hiÖn ®¹i, xÝ nghiÖp ®ang cè g¾ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t trang thiÕt bÞ kü thuËt, n©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã th× vai trß cña ban gi¸m ®èc lµ v« cïng quan träng v× ban gi¸m ®èc cÇn ®a ra çc quyÕt ®Þnh hîp lý nh»m s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. +Tæng sè vèn kinh doanh hiÖn t¹i cña xÝ nghiÖp : 9.492.997.817® Trong ®ã: Vèn cè ®Þnh : 6.401.332.174®

Vèn lu ®éng : 3.091.665.643® XÝ nghiÖp X 18 cã t çch ph¸p nh©n, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong ph¹m vi sè vèn do xÝ nghiÖp qu¶n lý, kinh doanh trong ph¹m vi ngµnh nghÒ ®îc cho phÐp. XÝ nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn ®îc giao trªn c¬ së hoµn thµnh çc nghÜa vô ®èi víi nhµ níc, bé quèc phßng vµ qu©n khu thñ ®«, ®ång thêi b¶o ®¶m chÝnh s¸ch hËu ph¬ng



qu©n ®éi, x©y dùng vµ ®oµn kÕt toµn d©n. XÝ nghiÖp ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp Nhµ níc, ®iÒu lÖ c«ng ty, ®iÒu lÖ qu©n ®éi. XÝ nghiÖp cã tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng vµ cã con dÊu riªng. +Tµi kho¶n kinh doanh : 361.111.000.738 ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi. + Tµi kho¶n ngo¹i tÖ: 362.111.370.738 ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi. + Tel : 8265882- 8234067- 8266827- 8247726- 8248751- 8259548. + Fax : 84- 4.8266827/8438140 Mét çch tæng qu¸t ta cã thÓ thèng kª sè liÖu, ®¸nh gi¸ trang thiÕt bÞ cña xÝ nghiÖp nh sau :

- Mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt tói nhùa PE, PP xuÊt khÈu.

- Mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt carton 5 líp.

- Mét d©y chuyÒn c¾t, hµn

- Mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt m¸ng ®Ìn ®iÖn

- 30 «t« vËn t¶i çc lo¹i.

- 7 xe «t« du lÞch 4 chç ngåi.

- Çc trang thiÕt bÞ v¨n phßng vµ phôc vô kh¸c. Çc d©y chuyÒn nµy ®Òu míi ®îc ®Çu t nªn chÊt lîng cßn tèt vµ s¶n xuÊt æn ®Þnh. 1.2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ

nghiÖp.

*Chøc n¨ng ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp :

XÝ nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt çc lo¹i bao b× carton, bao b× nhùa, tói nil«ng ®Ó ®ãng gãi s¶n phÈm, s¶n xuÊt c¬ khÝ tiªu dïng: tô ®iÖn, m¸ng ®Ìn ®iÖn Th«ng qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ çc nguån vËt t, nh©n lùc cña ®Êt níc ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt gãp phÇn ®¸p øng vµ n©ng cao ®êi sèng ngêi lao ®éng. *NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña xÝ nghiÖp:

+NhiÖm vô :

- X©y dùng vµ tæ chøc çc môc tiªu kÕ ho¹ch nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh do nhµ níc ®Ò ra, s¶n xuÊt kinh doanh ®óng ngµnh nghÒ ®· ®îc ®¨ng ký, ®¶m b¶o ho¹t ®éng ®óng môc ®Ých thµnh lËp doanh nghiÖp nh quy ®Þnh ë ph¹m vi kinh doanh. - Tu©n thñ çc chÝnh s¸ch chÕ ®é ph¸p luËt cña nhµ níc vÒ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn s¶n xuÊt vµ ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh çc hîp ®ång xÝ nghiÖp ®· kÝ kÕt víi çc b¹n hµng. - Qu¶n lý vµ sö dông çc nguån vèn nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i. - Nghiªn cøu vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ çc biÖn ph¸p n©ng cao s¶n xuÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm do xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh vµ më réng thÞ trêng trong níc. - ChÞu sù kiÓm tra vµ thanh tra cña c¬ quan nhµ níc, çc tæ chøc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.



- Thùc hiÖn çc quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ an toµn cho c«ng nh©n, phßng ch¸y vµ çc quy ®Þnh cã liªn quan ®Õn xÝ nghiÖp. +QuyÒn h¹n:

- §îc chñ ®éng giao dÞch, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång vµ thùc hiÖn çc hîp ®ång s¶n xuÊt kinh doanh theo chÕ ®é thñ trëng vµ ®¹i diÖn cho mäi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña xÝ nghiÖp tríc ph¸p luËt vµ c¬ quan qu¶n lý nhµ níc ®Ó më réng s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp theo quy chÕ vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh. - Ho¹t ®éng theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp tù chñ tµi chÝnh cã t çch ph¸p nh©n kinh tÕ, cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, cã con dÊu riªng. *§Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh :

Do lÜnh vùc s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i mÆt hµng nh: çc lo¹i bao b× nhùa, tói nil«ng, hép carton ®ãng gãi s¶n phÈm b¸nh kÑo,…,tô ®iÖn, m¸ng ®Ìn ®iÖn chiÕu s¸ng,…®îc kÕt hîp víi sù tµi t×nh khÐo lÐo cña ban gi¸m ®èc cïng víi sù chØ ®¹o cña çc bé phËn phßng ban trong nh÷ng n¨m võa qua, ®· lµm cho doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, doanh thu liªn tôc t¨ng lªn hµng n¨m, nép ng©n s¸ch lîi nhuËn, thu nhËp b×nh qu©n ®Òu t¨ng lªn hµng n¨m, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, xÝ nghiÖp cha hÒ vi ph¹m ph¸p luËt. Bªn c¹nh ®ã, xÝ nghiÖp cßn thùc hiÖn tèt çc chÝnh s¸ch ®èi víi çc ®ång chÝ th¬ng binh, con em gia ®×nh liÖt sÜ lµ çn bé c«ng nh©n viªn trùc tiÕp lµm viÖc cho xÝ nghiÖp, gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch víi ngêi cã c«ng víi §¶ng vµ nhµ níc, gi¶m bít g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ níc, thùc hiÖn tèt môc tiªu kinh tÕ, quèc phßng cña nhµ níc. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu b»ng vèn vay, çc mÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã u ®·i vµ lîi thÕ mµ ngîc l¹i bÞ c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng. Do viÖc ®iÒu ®éng t¹i c«ng ty qu¶n lý: c«ng ty Hµ Thµnh sè 99 ®êng Lª DuÈn cho çc ®¬n vÞ kh¸c ®· lµm t¨ng thªm khã kh¨n vÒ tµi chÝnh vµ ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Tû träng s¶n xuÊt kinh doanh cha c©n ®èi. Hµng tù s¶n xuÊt chiÕm tû träng thÊp h¬n so víi hµng gia c«ng,viÖc ®Çu t s¶n xuÊt cßn nhiÒu h¹n chÕ. ViÖc khai th¸c, qu¶n lý vèn, thu lîi nhuËn cßn chËm yÕu, th¨m dß ®èi t¸c kinh doanh cßn thiÕu s©u s¸t, thiÕu kiÓm tra cô thÓ dÉn ®Õn bÞ chiÕm dông vèn. KÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2004 : - Tæng doanh thu toµn xÝ nghiÖp : 209.638.633.280® Trong ®ã doanh thu s¶n xuÊt : 19.968.448.400® - Lîi nhuËn gép : 4.151.968.000® - Nép chØ tiªu QK : 650.000.000® - Nép BHXH- BHYT : 258.420.000® - Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi : 750.000®/ngêi/th¸ng. 1.2.3.C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n

cña xÝ nghiÖp X 18.

Do xÝ nghiÖp cã 4 xëng s¶n xuÊt ho¹t ®éng ®éc lËp, c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña 4 xëng hoµn toµn riªng rÏ nªn dï xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng nh : bao b× carton, tói nil«ng, m¸ng ®Ìn ®iÖn chiÕu s¸ng, tô ®iÖn, mçi s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n liªn tiÕp, cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt riªng nhng ë ®©y em chØ nghiªn cøu vÒ s¶n xuÊt tô ®iÖn. Nguyªn vËt liÖu chÝnh ®îc



®a vµo çc tæ c¾t, gÊp vµ hµn ®Õn ®©y tô ®iÖn ®îc hoµn thµnh. Sau ®ã s¶n phÈm ®îc ®a vµo çc tæ mµi, tÈy röa, ®¸nh bãng ®Ó hoµn chØnh s¶n phÈm. Toµn bé quy tr×nh s¶n xuÊt tô ®iÖn ®îc tãm t¾t nh sau:

T«n C¾t theo kÝch thíc quy ®Þnh GÊp mÐp t«n Hµn çc m¶nh t«n

®· gÊp thµnh tô ®iÖn §¸nh bãng vÕt hµn Mµi rØ gãc c¹nh TÈy röa

S¬n tÜnh ®IÖn thµnh phÈm. 1.2.3.1.C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. Toµn xÝ nghiÖp cã 105 nh©n viªn vµ ®îc chia thµnh çc bé phËn, ®îc ph©n chia nh sau : S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp.

Ban gi¸m ®èc

Ban tµi chÝnh kÕ to¸n

Ban hµnh chÝnh

Phßng ®¶m b¶o vËt t kü thuËt vµ

kinh doanh

Ph©n xëng c¬ khÝ

Ph©n xëng thiÕt bÞ chiÕu s¸ng

Ph©n xëng carton

Ph©n xëng nhùa

NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña çc phßng, ban qu¶n lý : - Ban gi¸m ®èc: gåm gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc hµnh chÝnh vµ phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt cã nhiÖm vô qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c«ng ty vÒ ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp vµ lµ nh÷ng ngêi ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng. - Ban kÕ to¸n tµi chÝnh: ®¶m b¶o c«ng t¸c tµi chÝnh cho xÝ nghiÖp ho¹t ®éng, gi¸m s¸t qu¶n lý tµi s¶n, c«ng nî, qu¶n lý vèn, më sæ ghi chÐp çc nghiÖp vô kÕ to¸n, lµm b¸o ço ®Þnh kú vµ h¹ch to¸n néi bé theo quy ®Þnh cña c«ng ty. - Ban hµnh chÝnh: gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò ®èi néi, ®èi ngo¹i s¶n xuÊt kinh doanh, lµ n¬i qu¶n lý vÒ con dÊu cña xÝ nghiÖp, lu tr÷ c«ng v¨n, tµi liÖu. NgoµI ra cßn lµ n¬i tæ chøc viÖc ®ãn tiÕp kh¸ch phôc vô héi häp. - Phßng ®¶m b¶o vËt t kü thuËt vµ kinh doanh: t×m kiÕm çc nguån nhËp nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o cho viÖc s¶n xuÊt kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n, ký kÕt çc ®¬n ®Æt hµng vµ tæ chøc giao s¶n phÈm cho bªn ®Æt hµng.



1.2.3.2.C¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp

KÕ to¸n trëng

KÕ to¸n tæng hîp

KÕ to¸n thñ quü, vèn b»ng tiÒn vµ

thanh to¸n

KÕ to¸n vËt liÖu, TSC§,

CCDC

KÕ to¸n tiÒn l¬ng, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ

tÝnh gi¸ thµnh

NhiÖm vô cña tõng bé phËn kÕ to¸n : Ban tµi chÝnh kÕ to¸n tæ chøc thµnh mét phßng, ®øng ®Çu lµ kÕ to¸n trëng. Çc bé phËn kÕ to¸n ®Òu ®îc sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng vµ do kÕ to¸n trëng ph©n c«ng ®¶m nhËn çc chøc vô cô thÓ vµ nhiÖm vô chung cña phßng kÕ to¸n lµ qu¶n lý vµ theo dâi t×nh h×nh tµi s¶n cña xÝ nghiÖp, thùc hiÖn ghi sæ s¸ch çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kiÓm tra vµ tiÕn hµnh tæng hîp sè liÖu ®Ó lËp b¸o ço nép cho ®¬n vÞ cÊp trªn. XÝ nghiÖp sö dông ph¬ng thøc chøng tõ ghi sæ, h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, kú h¹ch to¸n theo th¸ng, liªn ®é h¹ch to¸n tõ 1/1 ®Õn 31/12. Tæng sè nh©n viªn phßng kÕ to¸n gåm 5 ngêi vµ c«ng viÖc cô thÓ cña tõng ngêi nh sau : - KÕ to¸n trëng: cã nhiÖm vô phô tr¸ch c«ng t¸c kÕ to¸n chung cho toµn xÝ nghiÖp, híng dÉn vµ kiÓm tra toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n, qu¶n lý vÒ nguån vèn, tæng hîp tÝnh to¸n vµ gióp l·nh ®¹o c«ng ty ph©n tÝch ho¹t ®éng ®Ó ®a ra çc quyÕt ®Þnh kinh tÕ hîp lý. - KÕ to¸n tæng hîp: cã nhiÖm vô lµm b¸o ço quyÕt to¸n cña xÝ nghiÖp, tæng hîp b¶ng kª khai nhËt ký cña xÝ nghiÖp, tiÕn hµnh çc bót to¸n kÕt chuyÓn ®Ó lËp b¸o ço. - KÕ to¸n thñ quü, vèn b»ng tiÒn vµ thanh to¸n : chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp vÒ tiÒn mÆt trong qu¸ tr×nh thu chi vµ thanh to¸n, theo dâi chi tiÕt trªn çc sæ quü çc nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan, tiÕn hµnh viÕt phiÕu thu, phiÕu chi. - KÕ to¸n vËt liÖu, TSC§, CCDC: theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho cña vËt liÖu, tµi s¶n, m¸y mãc, ghi chÐp vµo sæ s¸ch liªn quan vµ çc biÕn ®éng cña tµi s¶n, vËt t. - KÕ to¸n tiÒn l¬ng, tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh: tÝnh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng vµ çc kho¶n phô cÊp. Ghi chÐp vµ tËp hîp chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh.



1.2.3.3.H×nh thøc h¹ch to¸n. XÝ nghiÖp h¹ch to¸n theo ph¬ng thøc chøng tõ ghi sæ. S¬ ®å h×nh thøc chøng tõ ghi sæ

Chøng tõ gèc

B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc

Sæ chi tiÕt

Chøng tõ ghi sæ

Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ

Sæ çI B¶ng tæng hîp chi tiÕt

B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n

B¸o ço tµi chÝnh

Ghi chó : : ghi hµng ngµy : ghi cuèi th¸ng : ®èi chiÕu Çc sæ s¸ch sö dông: -- Sæ chøng tõ ghi sæ -- Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ -- Sæ çi çc tµi kho¶n -- Çc sæ chi tiÕt Tr×nh tù h¹ch to¸n: Hµng ngµy, çc ph©n xëng b¸o sæ (göi çc chøng tõ) lªn phßng kÕ to¸n, trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n tæng hîp kiÓm tra, ph©n lo¹i råi lËp b¶ng kª chøng tõ gèc, c¨n cø vµo b¶ng kª chøng tõ gèc lËp chøng tõ ghi sæ. Sau ®ã c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®Ó ghi vµo sæ çi. §èi víi nghiÖp vô liªn quan ®Õn çc ®èi tîng cÇn h¹ch to¸n chi tiÕt th× c¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt. Cuèi kú c¨n cø vµo sæ chi tiÕt lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt. Sau ®ã ®èi chiÕu gi÷a b¶ng tæng hîp chi tiÕt



víi sæ çi, víi sæ ®¨ng ký sæ çi ®Ó lËp b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n. C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n lËp b¸o ço tµi chÝnh.

II.Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ

tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹I xÝ nghiÖp x 18.

XÝ nghiÖp X 18 lµ mét xÝ nghiÖp nhá thuéc Qu©n khu thñ ®« qu¶n lý, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng ( nhng trong b¸o ço nµy em chØ nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tô ®iÖn) víi nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh nhng chñ yÕu xÝ nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. 1.§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

cña xÝ nghiÖp X 18.

1.1.§èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. XÝ nghiÖp X 18 lµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng, mçi mÆt hµng cã mét yªu cÇu kh¸c nhau vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. V× vËy viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn vµ ®Æc biÖt quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. T¹i xÝ nghiÖp X 18 mçi ph©n xëng ®¶m nhiÖm hÕt çc kh©u tõ khi nhËp nguyªn v©t liÖu ®Õn khi s¶n xuÊt ra thµnh phÈm vµ thùc hiÖn mét çch ®éc lËp. Trong tõng ph©n xëng, quy tr×nh c«ng nghÖ l¹i ®îc x©y dùng theo kiÓu liªn tôc, gåm nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau, kÕt qu¶ cña tõng giai ®o¹n kh«ng ®îc b¸n ra ngoµi. Do ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ nh trªn vµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i xÝ nghiÖp X18 x¸c ®Þnh lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm chi tiÕt cho tõng ph©n xëng. 1.2.§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp còng nh çc lo¹i s¶n phÈm vµ tÝnh chÊt cña çc lo¹i s¶n phÈm mµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt. XÝ nghiÖp X18 ®· x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm tô ®iÖn hoµn thµnh. 2.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i xÝ nghiÖp X18.

2.1.KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp lµ toµn bé sè tiÒn chi ra ®Ó mua nguyªn v©t liÖu vµ çc kho¶n chi cã liªn quan ®Õn viÖc vËn chuyÓn, bèc dì nguyªn vËt liÖu. ViÖc xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc qu¶n lý chÆt chÏ vµ tu©n theo nguyªn t¾c: tÊt c¶ nhu cÇu sö dông vµo s¶n xuÊt tô ®iÖn ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu s¶n xuÊt, cô thÓ lµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®îc çc xëng ghi sæ. Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh ®îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt tô ®iÖn lµ t«n, so víi tæng chi phÝ s¶n xuÊt th× nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm tû träng lín. C¨n cø vµo sè lîng ®¬n ®Æt hµng mµ phßng kÕ to¸n lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu giao xuèng cho tõng xëng víi sè liÖu vµ chñng lo¹i cô thÓ. Do xÝ nghiÖp ¸p dông nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hµng tån kho lµ thùc tÕ ®Ých danh, nªn viÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®îc tÝnh lµ: sè hµng nµo xuÊt kho sÏ lÊy gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè hµng ®ã khÝ mua vµo lµ trÞ



gi¸ xuÊt kho. C«ng t¸c nµy ®îc kÕ to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô ghi chÐp vµ theo dâi mét çch tû mû vµ chÝnh x¸c. XÝ nghiÖp chñ yÕu s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng nhng nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt lµ do doanh nghiÖp tù mua, nªn nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ çc kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu chÝnh ®îc h¹ch to¸n vµo TK 1521 “nguyªn liÖu, vËt liÖu’’cô thÓ nh sau: Gi¸ vèn thùc tÕ NL,VL

vµ CCDC xuÊt kho =

TrÞ gi¸ mua thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô nhËp kho

+

Çc kho¶n chi phÝ liªn quan

Khi nhËn vËt t, nh©n viªn ph©n xëng tiÕn hµnh nhËp kho vµ vµo sæ nhËp vËt t cña xëng, sau ®ã tiÕn hµnh ph©n lo¹i s¾p xÕp ®Ó phï hîp thuËn tiÖn cho viÖc s¶n xuÊt. Sau khi nhËp kho, nh©n viªn kho tiÕn hµnh viÕt phiÕu nhËp kho råi ghi vµo sæ chi tiÕt TK 1521, TK 1522 vµ vµo sæ çi TK 1521, TK 1522. §Õn cuèi th¸ng tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕt chuyÓn sè liÖu trong th¸ng. VD: Trong th¸ng 3/2003, t¹i ph©n xëng c¬ khÝ, c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho kÌm theo çc chøng tõ liªn quan nh: lÖnh xuÊt kho, lÖnh xuÊt kho néi bé, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo sæ chi tiÕt TK 1521, TK 1522.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 01

PhiÕu xuÊt kho

Ngµy 01 th¸ng 03 n¨m 2004

Nî TK 621 : Cã TK 152 : Hä vµ tªn ngêi nhËn hµng: Anh V¨n Lý do xuÊt kho: XuÊt vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt tô ®iÖn XuÊt t¹i kho: VËt liÖu

§Þa chØ : bé phËn c¬ khÝ

tt Tªn nh·n hiÖu, quy çch phÈm chÊt vËt t, s¶n

phÈm hµng ho¸

®¬n vÞ

tÝnh

Sè lîng ®¬n gi¸ Thµnh tiÒn

Chøng tõ Thùc tÕ

1 2 3

T«n 2 ly Dung dÞch tÈy röa S¬n

Kg kg

606 8

9200 42000

5575200 70000 336000

Céng 5981200

Céng thµnh tiÒn (b»ng ch÷): n¨m triÖu chÝn tr¨m t¸m m¬i mèt ngh×n hai tr¨m ®ång.



XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sæ chi tiÕt

TK 1521 : VËt liÖu chÝnh T«n 2 ly

Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng

NhËp XuÊt Tån Ghi chó Sè

hiÖu Ngµy Lîng TiÒn Lîng TiÒn Lîng TiÒn

D ®Çu kú 1000 9200000

01 02

01/03 03/03

XuÊt vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt tô ®iÖn Mua nguyªn vËt liÖu chÝnh nhËp kho …………

621 331

500

450000

606 5575200

D cuèi kú 1500 13650000



XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sæ chi tiÕt TK 1522 : VËt liÖu phô

S¬n


NhËp XuÊt Tån Ghi chó Sè

hiÖu Ngµy Lîng TiÒn Lîng TiÒn Lîng TiÒn

D ®Çu kú 40 1680000

01 04

01/03 03/03

XuÊt vËt liÖu phô ®Ó s¶n xuÊt tô ®iÖn

Mua vËt liÖu phô …………

621 111

10

400000

8 336000

D cuèi kú 52 2132000



C¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 1521, TK 1522 kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo chøng tõ ghi sæ.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 01

Chøng tõ ghi sæ


Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu Sè tiÒn Ghi chó

Sè Ngµy Nî Cã

01 01/03 XuÊt t«n XuÊt s¬n Dung dÞch tÈy röa

621 621 621

1521 1522 1522

5575200 336000 70000

Céng 5981200

C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n tiÕn hµnh vµo sæ c¸i TK 621 vµ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sæ ®¨ng ký chøng tõ Th¸ng 03 n¨m 2004

Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn

Sè hiÖu Ngµy, th¸ng

01 02

……. 40 41 42 43

01/03 02/03

31/03 31/03 31/03 31/03

5981200 1410000 200000 4075000 2285000 600000

Céng 1213985729



XÝ nghiÖp x18

Pxck

TrÝch sæ çi

Tõ ngµy 01/03/2004 ®Õn ngµy 31/03/2004 TK 621 : chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp

Ngµy ghi sæ

Chøng tõ ghi sæ

DiÔn gi¶I TK ®èi øng

Sè tiÒn

Ngµy Sè Nî Cã

31/03 02/03 01 XuÊt nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt XuÊt s¬n Dung dÞch tÈy röa ……..

1521 1522 1522

5575000 336000 70000

Céng 29292800

2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm çc chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, çc kho¶n trÝch theo l¬ng nh BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. ViÖc tËp hîp tÝnh to¸n vµ ph©n bæ tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp t¹i xÝ nghiÖp ®îc tiÕn hµnh nh sau: + TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng ë tõng ph©n xëng. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH, kÕ to¸n tÝnh l¬ng vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. Tr×nh tù nh sau: t¹i çc ph©n xëng, çc nh©n viªn kÕ to¸n sÏ theo dâi vµ ghi chÐp çc kho¶n tÝnh theo l¬ng, sau ®ã ®Õn cuèi th¸ng kÕ to¸n sÏ tÝnh c«ng cña tõng ngêi vµ tÝnh l¬ng cho tõng c«ng nh©n s¶n xuÊt. Dịch vụ kế toán nội bộ http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-ke-toan-noi-bo/ HiÖn nay, xÝ nghiÖp ®ang ¸p dông h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm. Theo h×nh thøc nµy, tæng tiÒn l¬ng cña mçi ph©n xëng phô thuéc vµo sè lîng s¶n phÈm vµ ®¬n gi¸ cho mçi s¶n phÈm cô thÓ nh sau:

Tæng tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ ®èi víi

s¶n phÈm

=

Sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt

hoµn thµnh

x

§¬n gi¸ l¬ng cho tõng s¶n

phÈm T¹i ph©n xëng c¬ khÝ 03/2004 theo giÊy chøng nhËn ngµy 30/03/2004 sè lîng tô ®IÖn s¶n xuÊt hoµn thµnh lµ 20 chiÕc víi ®¬n gi¸ tiÒn c«ng lµ 200000®, th× tæng tiÒn l¬ng cña toµn ph©n xëng lµ: 20 x 200000 = 4000000® Sau khi trÝch l¹i mét phÇn ®Ó lËp quü dù phßng (10%) sè tiÒn cßn l¹i sÏ ®îc tÝnh cho nh©n viªn s¶n xuÊt. C¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, b¶ng chÊm c«ng ngoµi giê, hÖ sè hoµn thµnh c«ng viÖc vµ ngµy l¬ng b×nh qu©n th¸ng theo ®¬n gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh l¬ng cho mçi nh©n viªn theo c«ng thøc sau:



TiÒn l¬ng thùc tÕ ®îc lÜnh theo ®¬n

gi¸ kho¸n

=

Sè ngµy thùc tÕ

+

Sè ngµy

c«ng ngoµi giê

x

HÖ sè hoµn thµnh

c«ng viÖc

x

Ngµy l¬ng b×nh qu©n th¸ng theo

®¬n gi¸ Trong ®ã: Sè ngµy c«ng ngoµi

giê ®· quy ®æi _ ¯

Tæng sè ngµy c«ng ngoµi giê 8

x

1,5

Ngµy c«ng b×nh qu©n th¸ng theo

®¬n gi¸

Tæng quü l¬ng ®· ph©n bæ

=

sè ngµy c«ng thùc tÕ

+

Sè ngµy c«ng ngoµi giê quy ®æi x

HÖ sè hoµn thµnh c«ng viÖc

§èi víi c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng nh : BHXH, BHYT, KPC§, kÕ to¸n thùc hiÖn trÝch lËp nh sau: - BHXH: trÝch 20% theo l¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n, trong ®ã 15% ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ, 5% khÊu trõ vµo l¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n. - BHYT: ®îc trÝch 3% theo l¬ng c¬ b¶n, trong ®ã 2% ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ, 1% trõ vµo l¬ng. - KPC§: ®îc trÝch 2% vµ ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, trong ®ã 1% nép cho ®¬n vÞ cÊp trªn, cßn 1% gi÷ l¹i. VD: theo b¶ng l¬ng th¸ng 03/2004 t¹i ph©n xëng c¬ khÝ: C«ng nh©n NguyÔn V¨n Hïng 24h x 1,5

Ngµy c«ng ngoµi giê ®· quy ®æi = = 4,5 (ngµy) 8 TiÒn l¬ng thùc tÕ ®îc lÜnh lµ : (26 + 4,5) x 1,56 x 21320 = 974405® + H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ kho¸n, mçi xëng hµng th¸ng sÏ cã mét b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH riªng. Sau ®ã kÕ to¸n xÝ nghiÖp sÏ tËp hîp l¬ng ph¸t sinh cña tõng xëng ®Ó vµo chøng tõ ghi sæ, sau ®ã ghi vµo sæ c¸i TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Cuèi kú ®îc kÕt chuyÓn sang bªn Nî TK 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thùc tÕ trong th¸ng 03/2004 c¨n cø vµo b¶ng l¬ng cña xëng tËp hîp t¹i phßng kÕ to¸n ta cã:

- Xëng c¬ khÝ: 3600000®

- Xëng carton: 4000000® ………………



Tæng tiÒn l¬ng ph¸t sinh: 23720000® C¨n cø vµo “b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH’’ kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi chøng tõ ghi sæ. Çch vµo chøng tõ ghi sæ: c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH, çc nghiÖp vô ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th× ghi vµo mét sæ. Tõ chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n tiÕp tôc vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ vµo sæ çi TK 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. C¨n cø ghi sæ çi TK 622 lµ c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ, chøng tõ ghi sæ nµo cã liªn quan ®Õn TK 622 th× ghi vµo sæ çi TK 622.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 41

Chøng tõ ghi sæ


Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè hiÖu TK Sè tiÒn Ghi chó

Ngµy Sè Nî Cã

TrÝch l¬ng bé phËn s¶n xuÊt xëng c¬ khÝ TrÝch çc kho¶n b¶o hiÓm

622 622

334 338

3600000 475000

Céng 4075000



XÝ nghiÖp x18

Pxck

B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng

Th¸ng 03/2004

STT TK ghi cã TK ghi nî

TK 334 Céng TK 334

TK 338 Céng TK 338

Tæng céng

L¬ng chÝnh

L¬ng phô

Kho¶n kh¸c

3382 3383 3384

01 02

TK 622 PXCK …… TK 627 PXCK …….

20000000 2500000 10000000 1500000

3720000 1100000 4000000 500000

23720000 3600000 14000000 2000000

400000 50000 200000 30000

3000000 375000 1500000 225000

400000 50000 200000 30000

3800000 475000 1900000 285000

27520000 4075000 17300000 2285000

Céng 85279520 15831455 11210000 112320975 17055904 12794628 17055904 16203108 128524083



XÝ nghiÖp x18

Pxck

TrÝch sæ c¸I

TK 622: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp

Ngµy ghi sæ

Chøng tõ ghi sæ

DiÔn gi¶i TK ®èi øng

Sè tiÒn

Ngµy Sè Nî Cã

31/03 31/03 41 TrÝch l¬ng bé phËn s¶n xuÊt TrÝch c¸c kho¶n b¶o hiÓm

334 338

3600000 475000

Céng 4075000



2.3.KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm çc kho¶n tiÒn l¬ng vµ çc kho¶n trÝch theo l¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô phôc vô cho s¶n xuÊt ë ph©n xëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc mçi ph©n xëng tËp hîp riªng trªn c¬ së nh÷ng chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n hîp lÖ. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n ph©n xëng sö dông TK 627 “chi phÝ s¶n xuÊt chung’’ vµ chi tiÕt cho tõng ph©n xëng. TÊt c¶ çc kho¶n môc chi phÝ ®Òu ®îc kÕ to¸n tËp hîp vµo TK 627, cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n tËp hîp tÊt c¶ çc kho¶n môc ph¸t sinh vµo bªn Nî TK 627 trõ ®i sè gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung bªn Cã TK 627 chªnh lÖch gi÷a bªn Nî vµ bªn Cã TK 627 ®îc kÕt chuyÓn sang TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cña xÝ nghiÖp ®îc tiÕn hµnh cô thÓ nh sau: 2.3.1.Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng. Nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng gåm: qu¶n ®èc vµ çn bé hµnh chÝnh cña xëng. ViÖc tÝnh l¬ng vµ trÝch çc kho¶n theo l¬ng cña nh©n viªn ph©n xëng còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù nh viÖc tÝnh vµ trÝch l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH do nh©n viªn kÕ to¸n xëng tËp hîp ®Ó tÝnh l¬ng cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng. ViÖc tÝnh l¬ng nµy ®îc thùc hiÖn ®éc lËp ë tõng ph©n xëng. C¨n cø vµo “ b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH’’ kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi “chøng tõ ghi sæ’’.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 42

Chøng tõ ghi sæ


Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè hiÖu TK Sè tiÒn Ghi chó Sè Ngµy Nî Cã

TrÝch l¬ng bé phËn qu¶n lý xëng c¬ khÝ TrÝch çc kho¶n BH

627 627

334 338

2000000 285000

Céng 2285000



XÝ nghiÖp x18

Pxck

TrÝch sæ c¸I

TK 627: chi phÝ s¶n xuÊt chung

Ngµy ghi sæ

Chøng tõ ghi sæ DiÔn gi¶i TK ®èi øng

Sè tiÒn

Sè Ngµy Nî Cã

31/03 31/03

31/03 31/03

42

02 43 40

31/03

02/03

31/03 31/03

TrÝch l¬ng bé phËn qu¶n lý xëng c¬ khÝ TrÝch c¸c kho¶n b¶o hiÓm XuÊt c«ng cô dông cô phôc vô s¶n xuÊt TrÝch khÊu hao TSC§ Tr¶ tiÒn ®iÖn …………..

334 338 153

241 111

2000000 285000 1410000

600000 200000

Céng 5035000



Tõ chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n vµo “ sæ ®¨ng kÝ chøng tõ ghi sæ’’ vµ sæ çi TK 627 “chi phÝ s¶n xuÊt chung’’. Cuèi kú tõ sæ çi TK 627 kÕ to¸n vµo sæ çi TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. 2.3.2.Chi phÝ c«ng cô dông cô. C«ng cô dông cô phôc vô cho s¶n xuÊt tô ®iÖn ë ph©n xëng c¬ khÝ gåm: ®¸ mµi, ®¸ c¾t, phít gi¸p, chi phÝ c«ng cô dông cô ®îc kÕ to¸n tõng xëng tËp hîp riªng. C«ng cô dông cô ë xÝ nghiÖp thêng cã gi¸ trÞ thÊp, thêi gian sö dông ng¾n nªn gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng ®Òu ®îc ph©n bæ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt, mµ kh«ng ph©n bæ dÇn vµo TK 142 “chi phÝ tr¶ tríc’’. Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng còng nh gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®Òu ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p ®Ých danh. Dịch vụ kế toán thuế trọn gói http://ketoanthuevietnam.net/dich-vu-ke-toan-

thue-tron-goi/

Hµng ngµy c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ghi vµo sæ chi tiÕt TK 153 “c«ng cô dông cô’’ vµ vµo chøng tõ ghi sæ. Tõ chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n vµo sæ çi TK 627, sau ®ã vµo sæ çi TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Thùc tÕ, th¸ng 03/2004 t¹i ph©n xëng c¬ khÝ, tõ phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n vµo b¶ng chi tiÕt TK 153 råi ghi vµo chøng tõ ghi sæ.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 03

PhiÕu xuÊt kho

Ngµy 01 th¸ng 03 n¨m 2004 Nî TK 627 :

Cã TK 153 : Hä vµ tªn ngêi nhËn: Anh V¨n Lý do xuÊt: phôc vô s¶n xuÊt XuÊt t¹i kho: c«ng cô dông cô

Bé phËn: xëng c¬ khÝ

STT Tªn nh·n hiÖu quy çch vËt liÖu

®¬n vÞ tÝnh

Sè lîng ®¬n gi¸ Thµnh tiÒn

Chøng tõ Thùc tÕ

1 2 3

§¸ c¾t §¸ mµi Phít gi¸p

Viªn Viªn Çi

40 60 120

9000 12500 2500

360000 750000 300000

Céng 1410000

Céng thµnh tiÒn (b»ng ch÷): mét triÖu bèn tr¨m mêi ngh×n ®ång ch½n.



XÝ nghiÖp x18

Pxck

TrÝch sæ chi tiÕt

TK 153: c«ng cô dông cô §¸ c¾t


NhËp XuÊt Tån Ghi chó

Sè Ngµy Lîng TiÒn Lîng TiÒn Lîng TiÒn

D ®Çu kú 300 3900000

03 05

01/03 03/03

XuÊt phôc vô s¶n xuÊt tô ®iÖn Mua ®¸ c¾t ………..

627 111

50

600000

60 750000

D cuèi kú 250 3250000



Tõ sæ chi tiÕt TK 153, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo chøng tõ ghi sæ.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 02

Chøng tõ ghi sæ


Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Ghi chó

Sè Ngµy Nî Cã

03 01/03 XuÊt ®¸ mµi XuÊt ®¸ c¾t XuÊt phít gi¸p

627 627 627

153 153 153

360000 750000 300000

Céng 1410000

Tõ chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ vµo sæ çi TK 627. 2.3.3.KÕ to¸n chi phÝ kh©u hao TSC§. HiÖn nay xÝ nghiÖp X18 ®ang thùc hiÖn trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh. Chi phÝ khÊu hao TSC§ ®îc tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông ( tõng ph©n xëng ). Trong néi bé ph©n xëng, chi phÝ khÊu hao TSC§ ®îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cña tõng lo¹i hµng. ViÖc ph©n bæ chi phÝ khÊu hao TSC§ chØ ®îc tiÕn hµnh khi kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cho çc lo¹i s¶n phÈm ë kú h¹ch to¸n. §Ó phôc vô c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ kh©u hao TSC§, xÝ nghiÖp dïng sæ TSC§ theo tõng xëng, sæ nµy ®îc më hµng n¨m vµ ghi vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng trªn c¬ së phiªu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, thÎ TSC§…Sang th¸ng sau, c¨n cõ vµo sæ TSC§, c¶ sè n¨m trÝch kh©u hao quy ®Þnh, kÕ to¸n TSC§ tiÕn hµnh trÝch khÊu hao cho tõng xëng vµ vµo sæ çi TK 627. Thùc tÕ th¸ng 02/2004, t¹i ph©n xëng c¬ khÝ mua mét m¸y mµi trÞ gi¸ 10000000®, chi phÝ vËn chuyÓn 500000®, ®îc sö dông trong 10 n¨m. Thanh lý mét m¸y c¾t trÞ gi¸ 8160000® víi thêi gian sö dông lµ 8 n¨m. §Õn th¸ng 03/2004 c¨n cø vµo sæ TSC§ kÕ to¸n TSC§ thùc hiÖn trÝch khÊu hao: 10500000

sè khÊu hao trong th¸ng = : 12 = 87500® 10 8160000

sè khÊu hao gi¶m trong th¸ng = : 12 = 85000® 8 Sè khÊu hao th¸ng tríc : 597500® Sè khÊu hao th¸ng nµy : 597500 + 87500 – 85000 = 600000®



C¨n cø vµo “ b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§’’ kÕ to¸n ghi vµo chøng tõ ghi sæ.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

B¶ng ph©n bæ khÊu hao tsc®

Th¸ng 03 n¨m 2004

TT ChØ tiªu Tû lÖ khÊu hao (n¨m sö dông)

N¬i sö dông

TK 627 … ……… Nguyªn

gi¸ Sè khÊu

hao pxck …

… Céng

I II III IV

Sè khÊu hao ®· trÝch Sè khÊu hao t¨ng trong

th¸ng - m¸y mµi

Sè khÊu hao gi¶m trong th¸ng - m¸y c¾t Sè khÊu hao ph¶i trÝch th¸ng nµy

10 n¨m 8 n¨m

10500000 8160000

23532000 87500 85000 23534500

597500 87500 85000 600000

13149347 87500 85000 13146847

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 43

Chøng tõ ghi sæ

Ngµy 31 th¸ng 03 n¨m 2004.

Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu TK Sè tiÒn Ghi chó

Sè Ngµy Nî Cã

TrÝch khÊu hao TSC§ 627 214 600000

Céng 600000

Tõ chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n tiÕp tôc vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ sæ c¸i TK 627. Do trong qu¸ tr×nh sö dông, m¸y mãc bÞ hao mßn nhiÒu vµ bÞ h háng nªn xÝ nghiÖp tiÕn hµnh b¶o dìng, n©ng cÊp vµ söa ch÷a TSC§. Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ®îc tËp hîp trªn TK 241 “ chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang’’ chi tiÕt tõng c«ng t¸c söa ch÷a lín. Khi viÖc söa ch÷a hoµn thµnh gi¸ trÞ thùc tÕ c«ng tr×nh söa ch÷a ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 335 “chi phÝ ph¶i tr¶’’. Hµng th¸ng, xÝ nghiÖp thùc hiÖn trÝch khÊu hao TSC§ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµ chi phÝ kinh doanh trong kú.



2.3.4.KÕ to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. §Ó phôc vô c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, xÝ nghiÖp X18 ph¶i mua ngoµi mét sè dÞch vô ®Ó phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh mµ ®iÓn h×nh lµ níc vµ ®iÖn. Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp cßn ph¸t sinh çc chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn nh: chi phÝ båi dìng c«ng nh©n viªn ngoµi giê, chi phÝ mua chæi vÖ sinh toµn doanh nghiÖp, chi phÝ söa ch÷a nhá… Nh÷ng kho¶n nµy ®îc chi b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn t¹m øng do bé phËn kÕ to¸n thanh to¸n v¶ qu¶n lý. Cuèi kú kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh tËp hîp çc chøng tõ hîp lÖ liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Thùc tÕ, trong th¸ng 03/2004 t¹i ph©n xëng c¬ khÝ c¨n cø vµo phiÕu chi, giÇy b¸o nî, kÕ to¸n viªn tiÕn hµnh ghi “chøng tõ ghi sæ’’.

XÝ nghiÖp x18

pxck

Sè 249

PhiÕu chi

Ngµy 30 th¸ng 03 n¨m 2004. Hä vµ tªn ngêi nhËn: NguyÔn V¨n Hng §Þa chØ: Lý do chi: tr¶ tiÒn ®iÖn KÌm theo…. Chøng tõ gèc Thñ trëng ®¬n vÞ KÕ to¸n trëng Ngêi lËp §· nhËn ®ñ sè tiÒn : hai tr¨m ngh×n ®ång. Thñ quü Ngµy 30 th¸ng 03 n¨m 2004 Ngêi nhËn tiÒn

XÝ nghiÖp x18

pxck

Sè 40

Chøng tõ ghi sæ

Ngµy 31 th¸ng 03 n¨m 2004.

Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè hiÖu TK Sè tiÒn Ghi chó

Sè Ngµy Nî Cã

249 30/03 Tr¶ tiÒn ®iÖn 627 111 200000

Céng 200000

Tõ chøng tõ ghi sæ, kÕ to¸n ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ vµo sæ çi TK 627. 2.4.KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. TÊt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dï ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµo, còng ®Òu ®îc tËp hîp vµo bªn Nî TK 154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang’’. Cuèi kú, c¨n cø vµo sæ çi TK 621, sæ çi TK 622, sæ çi TK 627 kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕt chuyÓn sang bªn Nî TK 154.



Thùc tÕ trong th¸ng 03/2004, t¹i ph©n xëng c¬ khÝ tõ sæ c¸i TK 621, TK 622, TK 627 kÕ to¸n lËp “b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt’’.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt

Th¸ng 03 n¨m 2004.

STT Kho¶n môc Thµnh tiÒn Ghi chó

1 2 3 4 5 6 7 8 9

KhÊu hao TSC§ Nguyªn vËt liÖu chÝnh VËt liÖu phô C«ng cô dông cô TiÒn ®iÖn BHXH Nh©n viªn qu¶n lý L¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt Chi phÝ kh¸c

600000 23276000 6016800 1410000 200000 760000 2000000 3600000 540000

Céng 38402800

Tõ b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi “ chøng tõ ghi sæ’’.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sè 44

Chøng tõ ghi sæ

Ngµy 31 th¸ng 03 n¨m 2004.

Chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiªu TK Sè tiÒn Ghi chó Sè Ngµy Nî Cã

KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung

154 154 154

621 622 627

29292800 4075000 5035000

Céng 38402800

2.5.C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do nguyªn vËt liÖu ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n s¶n xuÊt, nªn cuèi th¸ng, xÝ nghiÖp lu«n cã s¶n phÈm dë dang. XÝ nghiÖp X18 tuy lµ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng nhng cuèi th¸ng còng cã s¶n phÈm dë dang, xÝ nghiÖp tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng íc tÝnh t¬ng ®¬ng. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®îc tÝnh lµ c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm vµ sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh. Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh nh sau: D§K + Cn

DCK = x QD QSP + QD



DCK: trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. D§K: trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú.

Cn : chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu ph¸t sinh trong kú. QSP: s¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh trong kú. QD: s¶n lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc tÝnh nh sau: D§K + CCB

DCK = x QT§ QSP + QT§ CCB : chi phÝ chÕ biÕn ph¸t sinh trong kú gåm chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. QT§ : s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng. QT§ = QD x %HT %HT : tØ lÖ chÕ biÕn hoµn thµnh. Nhng trong th¸ng 03 n¨m 2004 nhê sù ®«n ®èc kÞp thêi cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp nªn xëng c¬ khÝ kh«ng cã s¶n phÈm dë dang cuèi kú. 2.6.C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp X18. 2.6.1.Kú tÝnh gi¸ thµnh vµ ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh. Do ®¨c ®iÓm s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp nªn ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh lµ “çi’’, “chiÕc’’. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ theo th¸ng vµ cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh. 2.6.2.Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. XuÊt ph¸t tõ viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh ®· nãi ë trªn, cuèi th¸ng, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña tõng ph©n xëng. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ s¸ch cã liªn quan ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cho tõng lo¹i hµng theo ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n. MÆc dï s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau nhng xÝ nghiÖp kh«ng ph©n bíc ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. §èi víi s¶n phÈm gia c«ng th× chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tËp hîp ®îc trong kú ®· ®îc ph©n bæ trùc tiÕp cho tõng lo¹i hµng. Tuy nhiªn ®Ó tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh th× çc kho¶n chi phÝ ®îc kÕ to¸n tËp hîp chi tiÕt thµnh çc kho¶n môc nh: nguyªn liÖu, phô liÖu, tiÒn l¬ng, BHXH, khÊu hao TSC§ vµ chi phÝ kh¸c.



XÝ nghiÖp X18 ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n v× xÝ nghiÖp hÇu nh kh«ng cã s¶n phÈm dë dang cuèi kú mµ cã th× còng rÊt Ýt. Cô thÓ c«ng thøc tÝnh nh sau:

Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm

=

Chi phÝ dë dang ®Çu kú

+

Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú

-

Chi phÝ dë dang cuèi kú

Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh Thùc tÕ trong th¸ng 03 n¨m 2004 t¹i ph©n xëng c¬ khÝ toµn ph©n xëng ®· s¶n xuÊt ®îc 20 chiÕc tô ®IÖn vµ ®îc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh tõng chiÕc tô ®iÖn. C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ sè 44 kÕ to¸n tiÕn hµnh vµo sæ c¸i TK 154, sau ®ã kÕ to¸n vµo sæ c¸i TK 155.



XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sæ c¸I

TK 154: chi phÝ s¶n xu©t kinh doanh dë dang

Ngµy ghi sæ

Chøng tõ ghi sæ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn

Sè Ngµy Nî Cã

31/03 44

31/03

D ®Çu kú

KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung D cuèi kú

621 622 627

0 29292800 4075000 5035000 0

Céng 38402800



XÝ nghiÖp x18

Pxck

Sæ c¸I

TK 155: thµnh phÈm D ®Çu kú: 71205132

Ngµy ghi sæ

Chøng tõ ghi sæ

DiÔn gi¶I TK ®èi øng

Sè tiÒn

Sè Ngµy Nî Cã

31/03 Thµnh phÈm nhËp kho

154

38402800

Céng 38402800

D cuèi kú: 10960793



Tæng chi phÝ: 38402800® Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú: 0 Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú: 0 Tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm = 0 + 38402800 – 0 = 38402800® 38402800

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = = 1920140® 20 KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh kÕ to¸n trªn ®îc thÓ hiÖn trªn “ b¶ng tÝnh gi¸ thµnh’’.

XÝ nghiÖp x18

Pxck

B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt

Th¸ng 03 n¨m 2004 Tªn s¶n phÈm: Tô ®iÖn

Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh: 20 chiÕc

Kho¶n môc chi phÝ

Chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú

Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú

Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú

Tæng gi¸ thµnh

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ

Chi phÝ NL,VL trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung

29292800 4075000 5035000

29292800 4075000 5035000

1464640 203750 251750

Céng 38402800 38402800 1920140



PhÇn iii Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp

hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp x18

1.¦u ®iÓm.

XÝ nghiÖp X18 míi chØ h×nh thµnh c¸ch ®©y 2 n¨m, nhng cïng víi sù chØ ®¹o cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp vµ tinh thÇn lµm viÖc cña c«ng nh©n mµ xÝ nghiÖp lµm ¨n ngµy cµng ph¸t triÓn. Mµ tiªu biÓu lµ lîng ®¬n ®Æt hµng ngµy cµng nhiÒu. XÝ nghiÖp X18 lµ mét xÝ nghiÖp thuéc c«ng ty nhµ níc nªn viÖc coi träng tr÷ tÝn lu«n ®îc ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp ®Æt lªn hµng ®Çu. V× vËy quy m« s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp ngµy cµng ®îc më réng, xÝ nghiÖp ®· t¹o cho m×nh mét chç ®øng trªn thÞ trêng. Sù ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp, bªn c¹nh sù chØ ®¹o tèt cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp cßn ph¶i nãi ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp. C«ng t¸c kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ®· gióp Ých rÊt nhiÒu trong sù ®i lªn cña xÝ nghiÖp nhÊt lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.H¹n chÕ.

Cïng víi nh÷ng u ®iÓm trªn th× xÝ nghiÖp vÉn cßn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ mµ cô thÓ lµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. Toµn doanh nghiÖp cã 105 nh©n viªn, víi sè lîng kh«ng nhiÒu nhng xÝ nghiÖp ®· kh«ng trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cho c«ng nh©n viªn. §iÒu nµy sÏ g©y khã kh¨n cho xÝ nghiÖp khi c«ng nh©n nghØ phÐp sÏ ¶nh hëng ®Õn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ¶nh hëng ®Õn chi phÝ nh©n c«ng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh gi÷a c¸c kú. Khi ký kÕt hîp ®ång, xÝ nghiÖp nªn tho¶ thuËn tríc mÉu m·, h×nh thøc vµ gi¸ c¶. Trªn c¬ së ®ã xÝ nghiÖp x©y dùng ®îc ®Þnh møc nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ ®¬n gi¸ cho s¶n phÈm. 3.Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh

gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp X18.

§èi víi c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n nªn trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cho c«ng nh©n viªn ®Ó tr¸nh viÖc khi c«ng nh©n nghØ sÏ ¶nh hëng ®Õn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. CÇn x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, do xÝ nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng nªn viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¶i c¨n cø vµo gi¸ trÞ s¶n lîng cña tõng ph©n xëng ®èi víi tõng ®¬n ®Æt hµng ®Ó tÝnh kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh, do xÝ nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng nªn xÝ nghiÖp nªn tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng th× viÖc tÝnh gi¸ thµnh sÏ chÝnh x¸c h¬n. Do cã ®¬n ®Æt hµng kÐo dµi tõ 1 ®Õn 2 th¸ng nªn khi nµo ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt xong míi tÝnh gi¸ thµnh.



KÕt luËn

§Ó trë thµnh c«ng cô qu¶n lý cã hiÖu lùc, kÕ to¸n nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ph¶i lu«n ®îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn nh»m ®¸p øng c«ng t¸c qu¶n lý trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, lµ mét tÊm g¬ng ph¶n chiÕu toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt l·ng phÝ hay tiÕt kiÖm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. ViÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét vÊn ®Ò mµ çc nhµ qu¶n lý coi träng, nã lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp nhanh chãng vµ kÞp thêi çc th«ng tin vÒ néi bé còng nh bªn ngoµi doanh nghiÖp gióp cho çc nhµ qu¶n lý s¸ng suèt ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, mang l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Lµ häc viªn ®îc thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp X18, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc, ph¬ng ph¸p ®· häc ë nhµ trêng kÕt hîp víi t×m hiÓu t×nh h×nh thøc tÕ ë xÝ nghiÖp trong thêi gian qua, em ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi “KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp X18’’. §Ò tµi nµy lu«n lµ mét vÊn ®Ò thêi sù ®îc çc doanh nghiÖp quan t©m v× nã lµ mét vÊn ®Ò quan träng, thiÕt thùc cã liªn quan ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo. Trªn c¬ së nh÷ng tån t¹i vµ t×nh h×nh cô thÓ, em ®· m¹nh d¹n ®Ò suÊt mét sè ý kiÕn nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng cña xÝ nghiÖp. V× thêi gian thùc tËp cã h¹n mµ sù vËn dông lý thuyÕt nhµ trêng vµo thùc tÕ lµ c¶ mét qu¸ tr×nh, cho nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái ®îc sai sãt, h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong ®îc sù gióp ®ì vµ gãp ý cña thÇy c« gi¸o, çc çn bé trong phßng tµi chÝnh, kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp. §Ó cã ®îc kÕt qu¶ nµy em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Thuû cïng çc çn bé trong phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp X18 ®· tËn t×nh híng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Häc sinh

NguyÔn ThÞ Mai.



ý kiÕn cña xÝ nghiÖp

chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

Education