chuong 3 tinh toan cau dam
TRANSCRIPT
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Ch¬ng 3TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp
Theo tiªu chuÈn 22TCN 272 - 05
3.1. Kh¸i qu¸t vÒ qu¸ tr×nh tÝnh to¸n thiÕt kÕ3.1.1. Kh¸i niÖm chung
- Qu¸ tr×nh tÝnh to¸n thiÕt kÕ lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh, lùa chän nh÷ng th«ng
sè kÜ thuËt cña kÕt cÊu ®¶m b¶o tho¶ m·n ®iÒu kiÖn vÒ chÞu lùc vµ sö
dông...
- Qu¸ tr×nh thiÕt kÕ kÕt cÊu lµ mét tËp hîp c¸c giai ®o¹n:
+ Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn thiÕt kÕ.
+ S¬ bé ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kÕt cÊu.
+ Ph©n tÝch kÕt cÊu díi t¸c dông cña t¶i träng.
+ TÝnh duyÖt vµ kiÓm to¸n kÕt cÊu theo c¸c ®iÒu kiÖn giíi h¹n.
+ XuÊt kÕt qu¶.
+ Thùc hiÖn c¸c b¶n vÏ cÊu t¹o chi tiÕt vµ b¶n vÏ thi c«ng.3.1.2. S¬ ®å khèi.
3.2.TriÕt lý thiÕt kÕ vµ
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
1
Kh«ng ®¹t
§¹t
Ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn
thiÕt kÕ.S¬ bé ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kÕt cÊu.
B¾t ®Çu
Ph©n tÝch kÕt cÊu d íi t¸c dông cña t¶i träng.
X¸c ®Þnh néi lùc
TÝnh to¸n kiÓm tra theo c¸c ®iÒu kiÖn khèng
chÕS [Sgh]
XuÊt kÕt qu¶
KÕt thóc
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thiÕt kÕ3.2.1. Tiªu chuÈn tÝnh to¸n thiÕt kÕ hiÖn hµnh.
- C¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ ®îc thiÕt lËp nh»m ®¶m b¶o kÕt cÊu thiÕt kÕ ph¶i
lµm viÖc an toµn díi t¸c dông cña t¶i träng trong suèt thêi gian khai th¸c.
- Víi mçi mét dù ¸n ®Òu ph¶i tu©n thñ theo c¸c quy tr×nh thiÕt kÕ, hiÖn
nay t¹i níc ta tån t¹i song hµnh hai quy tr×nh:
+ Quy tr×nh tÝnh to¸n thiÕt kÕ cÇu cèng theo c¸c tr¹ng th¸i giíi h¹n do
Bé GTVT ban hµnh n¨m 1979:
22TCN 18 - 79
+ Quy tr×nh theo hÖ sè t¶i träng vµ søc kh¸ng (Quy tr×nh AASHTO
98):
22TCN 272 - 053.2.2. TriÕt lý thiÕt kÕ .
- TriÕt lÝ tÝnh to¸n thiÕt kÕ lµ c¸c quan niÖm vÒ øng sö cña kÕt cÊu vµ sù
lµm viÖc an toµn cña nã. §ång thêi x¸c lËp ®iÒu kiÖn, ph¬ng thøc ®Ó ®¶m
b¶o ®iÒu kiÖn an toµn cho kÕt cÊu trong qu¸ tr×nh khai th¸c.
- Nguyªn t¾c chung: Khi cã t¶i träng t¸c ®éng vµo kÕt cÊu, nã sÏ g©y ra mét
hiÖu øng trong kÕt cÊu vµ hiÖu øng ®ã kh«ng ®îc lín h¬n kh¶ n¨ng chÞu lùc
cña kÕt cÊu.
T¸c ®éng trªn kÕt cÊu Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña kÕt cÊu
Do t¶i träng g©y ra Do b¶n th©n vËt liÖu
vµ cÊu t¹o cña kÕt cÊu
3.2.3. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n kÕt cÊu:
3.2.3.1. Ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ theo øng suÊt cho phÐp (ASD)
- Trong ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ theo øng suÊt cho phÐp, ngêi ta nh×n nhËn
øng sö cña kÕt cÊu th«ng qua øng suÊt cña mét ®iÓm ®¹i diÖn.
VÝ dô khi kiÓm to¸n øng suÊt ph¸p:
Trong ®ã:
+ fmax: øng suÊt lín nhÊt trong bé phËn kÕt cÊu do t¶i träng g©y ra.
+ [f]: øng suÊt lín nhÊt cho phÐp xuÊt hiÖn trong bé phËn kÕt cÊu.
Víi: + fy: Lµ giíi h¹n ch¶y cña vËt liÖu.
+ k: Lµ hÖ sè an toµn.
- §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p:
+ TÝnh to¸n ®¬n gi¶n, râ rµng, cho phÐp tÝnh to¸n nhanh chãng vµ
tiÖn dông nªn ®îc sö dông kh¸ phæ biÕn.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
2
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ §¶m b¶o an toµn chÞu lùc cho c¸c bé phËn kÕt cÊu.
+ Kh«ng ¸p dông ®îc cho vËt liÖu lµm viÖc ngoµi giíi h¹n ®µn håi do
®ã kh«ng tËn dông hÕt kh¶ n¨ng chÞu lùc cña c¸c bé phËn kÕt cÊu vµ
g©y l·ng phÝ vËt liÖu.
+ Kh«ng xÐt ®Õn tÝnh lµm viÖc thùc tÕ cña kÕt cÊu. ViÖc x¸c ®Þnh
hÖ sè an toµn lµ kh«ng thËt sù râ rµng, chñ yÕu lµ dùa vµo kinh
nghiÖm.
3.2.3.2. Ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ theo t¶i träng ph¸ ho¹i (LFD)
- Ph¬ng ph¸p t¶i träng ph¸ ho¹i ®¸nh gi¸ sù lµm viÖc cña kÕt cÊu th«ng qua
mét mÆt c¾t ®¹i diÖn.
- C«ng thøc c¬ b¶n:
Trong ®ã:
+ Smax: Néi lùc lín nhÊt do t¶i träng g©y ra t¹i mÆt c¾t bÊt lîi (MC gi¶m
yÕu)
+ [S]: Kh¶ n¨ng chÞu lùc lín nhÊt cña mÆt c¾t bÊt lîi.
Víi: + [Sgh]: Lµ kh¶ n¨ng chÞu lùc lín nhÊt cña mÆt c¾t.
+ k: Lµ hÖ sè an toµn.
- §Æc ®iÓm:
+ Ph¬ng ph¸p nµy cã tÝnh trùc quan, râ rµng. Ngoµi ra ph¬ng ph¸p nµy
tiÕn bé h¬n ph¬ng ph¸p øng suÊt cho phÐp ë chç lµ ®· xÐt ®Õn sù
lµm viÖc chung cña toµn bé mÆt c¾t.
+ Cha xÐt ®Õn c¸c yÕu tè c¸c bé phËn kÕt cÊu cïng tham gia chÞu lùc.
Do ®ã cha ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng chÞu lùc cña vËt liÖu.
+ ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè an toµn lµ kh«ng thËt sù râ rµng, chñ yÕu lµ
dùa vµo kinh nghiÖm.
3.2.3.3. Ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ theo c¸c tr¹ng th¸i giíi h¹n.
- Ph¬ng ph¸p TTGH h×nh dung chia tr¹ng th¸i cña kÕt cÊu thµnh hai miÒn:
+ MiÒn duy tr× kh¶ n¨ng lµm viÖc (MiÒn A).
+ MiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng lµm viÖc (MiÒn B)
(bÞ ph¸ ho¹i hoÆc kh«ng sö dông ®îc b×nh
thêng)
+ Ng¨n c¸ch gi÷a hai miÒn lµ tËp hîp c¸c
tr¹ng th¸i giíi h¹n.
VËy: Tr¹ng th¸i giíi h¹n (TTGH) lµ tr¹ng th¸i
mµ ë ®ã kÕt cÊu hoÆc nÒn mãng c«ng tr×nh kh«ng cßn tho¶ m·n c¸c
yªu cÇu khai th¸c do ¶nh hëng cña c¸c t¸c ®éng lùc.
- C«ng thøc c¬ b¶n khi tÝnh to¸n theo c¸c TTGH:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
3
MiÒn A
MiÒn B
C¸c TTGH
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ DÊu “ < “ x¶y ra khi kÕt cÊu thuéc miÒn A.
+ DÊu “ = “ x¶y ra khi kÕt cÊu r¬i vµo c¸c tr¹ng th¸i giíi h¹n.
+ DÊu “ > ” x¶y ra khi kÕt cÊu thuéc miÒn B.
+ Smax: Néi lùc lín nhÊt xuÊt hiÖn trong bé phËn kÕt cÊu cã xÐt tíi tÊt c¶
c¸c yÕu tè lµm gia t¨ng t¸c ®éng cña t¶i träng.
+ [R]: Kh¶ n¨ng chÞu lùc giíi h¹n cña bé phËn kÕt cÊu cã xÐt ®Õn tÊt c¶
c¸c yÕu tè lµm gi¶m kh¶ n¨ng chÞu lùc cña kÕt cÊu.
C«ng thøc c¬ b¶n khi tÝnh to¸n theo c¸c TTGH ®· ®îc cô thÓ trong tiªu
chuÈn thiÕt kÕ cÇu 22TCN 272 - 05 nh sau:
Trong ®ã :
+ i: HÖ sè ®iÒu chØnh t¶i träng liªn quan ®Õn tÝnh dÎo vµ tÝnh d còng
nh tÇm quan träng trong khai th¸c.
+ i: HÖ sè t¶i träng
+ Qi: øng lùc do t¶i träng
+ Rn: Søc kh¸ng danh ®Þnh.
+ Rr : Søc kh¸ng tÝnh to¸n.
+ : HÖ sè søc kh¸ng
- HÖ sè søc kh¸ng : §èi víi mét TTGH nµo ®ã th× hÖ sè søc kh¸ng ®îc sö
dông ®Ó xÐt ®Õn tÝnh thÊt thêng trong tÝnh chÊt cña kÕt cÊu, cña vËt liÖu
vµ ®é chÝnh x¸c cña c¸c ph¬ng tr×nh thiÕt kÕ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÞu t¶i,
t×nh huèng h háng cña c«ng tr×nh.
- HÖ sè ®iÒu chØnh t¶i träng: i
+ i = D.R.I 0,95 ®èi víi c¸c t¶i träng dïng hÖ sè t¶i träng imax.
+ i = 1,0 ®èi víi c¸c t¶i träng dïng hÖ sè t¶i träng imin.
Trong ®ã:
+ D: §é dÎo: §é dÎo cña vËt liÖu rÊt quan träng cho ®é an toµn cña
cÇu. NÕu vËt liÖu dÎo, khi mét bé phËn chÞu lùc qu¸ t¶i nã sÏ ph©n bè
néi lùc sang bé phËn kh¸c.
1. D 1,05 cho c¸c cÊu kiÖn vµ liªn kÕt kh«ng dÎo.
2 D =1,0 cho c¸c thiÕt kÕ th«ng thêng, theo ®óng yªu cÇu cña tiªu
chuÈn thiÕt kÕ.
3 D 0,95 cho c¸c cÊu kiÖn cã dïng c¸c biÖn ph¸p ®Ó t¨ng thªm
tÝnh dÎo.
+ R: §é d thõa: §é d thõa cã ý nghÜa ®èi víi giíi h¹n an toµn cña cÇu.
Mét sè kÕt cÊu siªu tÜnh ®îc cäi lµ d thõa v× nã cã nhiÒu liªn kÕt h¬n
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
4
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
so víi yªu cÇu c©n b»ng tÜnh ®Þnh. HÖ cÇu cã mét ®îc tiÕp ®Êt ®îc
coi lµ kh«ng d thõa (kh«ng nªn dïng lo¹i nµy).
Trong tr¹ng th¸i giíi h¹n cêng ®é (TTGH cêng ®é).
1. R 1,05 cho c¸c bé phËn kh«ng d thõa.
2. R=1,0 cho c¸c møc d thõa th«ng thêng.
3. R 0,95 cho c¸c møc d thõa ®Æc biÖt.
+ I: §é quan träng:
Dung trong c¸c TTGH cêng ®é vµ TTGH ®Æc biÖt.
1. I 1,05 cho c¸c cÇu quan träng.
2. I=1,0 cho c¸c cÇu ®iÓn h×nh.
3. I 0,95 cho c¸c cÇu t¬ng ®èi Ýt quan träng.
- §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n theo c¸c TTGH:
+ Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n theo c¸c TTGH xÐt mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ sù
lµm viÖc cña toµn bé kÕt cÊu do ®ã tËn dông tèi ®a kh¶ n¨ng lµm viÖc cña
kÕt cÊu.
+ Ph¬ng ph¸p nµy còng ®¸nh gi¸ ®îc c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù lµm
viÖc an toµn cña kÕt cÊu vÒ c¶ hai phÝa lµ søc kh¸ng vµ t¶i träng chø kh«ng
xÐt gép trong mét hÖ sè k nh c¸c ph¬ng ph¸p tríc.
+ Nh vËy ph¬ng ph¸p nµy khoa häc, thuyÕt phôc h¬n c¸c ph¬ng ph¸p
tríc vµ ®ang ngµy cµng ®îc sö dông mét c¸ch réng r·i trong c¸c tiªu chuÈn
tÝnh to¸n thiÕt kÕ c«ng tr×nh trªn thÕ giíi.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
5
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.2.4. Néi dung tÝnh to¸n kÕt cÊu theo c¸c TTGH (theo 22TCN - 272 - 05)
- S¬ ®å khèi tÝnh to¸n thiÕt kÕ theo 22TCN 272 - 05.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
6
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.3.Ph©n tÝch kÕt cÊu vµ x¸c ®Þnh néi lùc trong c¸c bé phËn KCN.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
7
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.3.1. C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt cÊu.
3.3.1.1. Nguyªn t¾c chung.
- KÕt cÊu cÇu lµ mét kÕt cÊu kh«ng gian víi hÖ thèng dÇm chñ, dÇm ngang,
hÖ liªn kÕt däc, hÖ liªn kÕt ngang vµ kÕt cÊu b¶n mÆt cÇu. Trong tÝnh to¸n
thiÕt kÕ th× ta ph¶i x¸c ®Þnh néi lùc trong tõng bé ph©n kÕt cÊu ®Ó tõ ®ã
thiÕt kÕ cÊu t¹o cho tõng bé phËn sao cho c¸c bé phËn cña kÕt cÊu ®¶m
b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc. §Ó x¸c ®Þnh ®îc néi lùc trong kÕt cÊu th× ph¶i tiÕn
hµnh ph©n tÝch kÕt cÊu. ViÖc ph©n tÝch kÕt cÊu cµng chÝnh x¸c th× viÖc
thiÕt kÕ cµng ®¶m b¶o an toµn vµ tiÕt kiÖm vËt liÖu. Cã hai ph¬ng ph¸p
ph©n tÝch kÕt cÊu c¬ b¶n:
+ Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt cÊu theo m« h×nh kh«ng gian.
+ Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt cÊu theo m« h×nh ph¼ng.
3.3.1.2. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt cÊu theo m« h×nh kh«ng gian.
- §©y lµ ph¬ng ph¸p m« h×nh chÝnh x¸c cÊu t¹o cña tõng bé phËn còng nh
liªn kÕt gi÷a c¸c bé phËn trong kÕt cÊu nhÞp trªn c¸c phÇn mÒm ph©n tÝch
vµ tÝnh to¸n kÕt cÊu sau ®ã ®Æt t¶i träng vµ x¸c ®Þnh néi lùc trong tõng
bé phËn kÕt cÊu. Ph¬ng ph¸p nµy ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sù lµm viÖc thùc tÕ
cña kÕt cÊu, nhng ®©y còng lµ ph¬ng ph¸p tÝnh rÊt phøc t¹p.
- HiÖn nay víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®· cã c¸c phÇn mÒm ph©n tÝch tÝnh
to¸n kÕt cÊu nh: Sap 2000, Midas, RM... Tuy nhiªn viÖc sö dông c¸c ch¬ng
tr×nh nµy ®ßi hái ngêi sö dông ph¶i cã kiÕn thøc v÷ng vµ nhiÒu kinh
nghiÖm ®Ó cã thÓ kiÓm so¸t qu¸ tr×nh tÝnh to¸n vµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n.
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt cÊu theo m« h×nh kh«ng gian thêng ®îc ¸p
dông cho c¸c KCN liªn tôc, kÕt cÊu nhÞp siªu tÜnh bËc cao v× khi ®ã viÖc
ph©n tÝch tÝnh to¸n theo bµi to¸n ph¼ng gÆp nhiÒu khã kh¨n.
H×nh 3.1: M« h×nh tÝnh to¸n cÇu dÇm vµ cÇu dµn trªn Sap 2000
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
8
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh 3.2: M« h×nh tÝnh to¸n cÇu d©y v¨ng trªn Midas 6.3
- Tr×nh tù tÝnh to¸n x¸c ®Þnh néi lùc trong bé phËn KCN theo bµi to¸n
kh«ng gian:
+ M« h×nh kÕt cÊu nhÞp trªn c¸c phÇn mÒm ph©n tÝch kÕt cÊu nh:
Sap 2000, Midas, RM....
+ TÝnh to¸n x¸c ®Þnh t¶i träng t¸c dông lªn KCN.
+ XÕp t¶i träng lªn m« h×nh kÕt cÊu.
+ Ch¹y ch¬ng tr×nh vµ xuÊt kÕt qu¶ néi lùc t¹i c¸c mÆt c¾t cÇn ph©n
tÝch.
3.3.1.3. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kÕt cÊu theo m« h×nh ph¼ng:
- §©y lµ ph¬ng ph¸p ph©n chia kÕt cÊu kh«ng gian thµnh c¸c hÖ ph¼ng
lµm viÖc theo c¸c mÆt ph¼ng kh¸c nhau. Sù ph©n chia nµy ®îc thùc hiÖn
theo gi¶ thiÕt ®éc lËp vµ céng t¸c dông.
- C¸ch tÝnh nµy ®¬n gi¶n vµ dÔ thùc hiÖn nªn hiÖn nay vÉn ®ang ®îc ¸p
dông phæ biÕn. ViÖc tÝnh to¸n thiÕt kÕ dÇm chñ ®îc thùc hiÖn víi mét dÇm
®Æc trng chÞu lùc bÊt lîi nhÊt. T¶i träng trªn cÇu ph©n bè cho dÇm chñ ®îc
tÝnh to¸n th«ng qua c¸c hÖ sè ph©n bè ngang (hÖ sè ph©n bè t¶i träng
theo ph¬ng ngang cÇu).
H×nh 3.3: M« h×nh tÝnh to¸n dÇm gi¶n ®¬n trªn Sap 2000
H×nh 3.4: M« h×nh tÝnh KCN cÇu dµn trªn Sap 2000
- Tr×nh tù x¸c ®Þnh néi lùc cña dÇm chñ theo bµi to¸n ph¼ng:
+ TÝnh to¸n x¸c ®Þnh tÜnh t¶i t¸c dông lªn 1 dÇm chñ..
+ TÝnh to¸n x¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bè ngang (ph©n bè t¶i träng cho c¸c
dÇm chñ theo ph¬ng ngang cÇu). Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc ho¹t t¶i t¸c dông
lªn 1 dÇm chñ.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
9
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ VÏ c¸c ®êng ¶nh hëng néi lùc t¹i c¸c mÆt c¾t cÇn tÝnh to¸n cña dÇm
chñ.
+ XÕp t¶i träng bÊt lîi lªn ®êng ¶nh hëng néi lùc.
+ X¸c ®Þnh néi lùc t¹i c¸c mÆt c¾t cÇn kiÓm to¸n.3.3.2. t¶i träng vµ hÖ sè t¶i träng.
3.3.2.1. TÜnh t¶i.
- TÜnh t¶i giai ®o¹n I: lµ tÜnh t¶i t¸c dông lªn KCN khi cha h×nh thµnh kÕt
cÊu chÞu lùc hoµn chØnh.
+ Träng lîng b¶n th©n dÇm chñ.
+ Träng lîng hÖ liªn kÕt ngang cÇu.
+ Träng lîng hÖ liªn kÕt däc cÇu.
+ Träng lîng b¶n bªt«ng mÆt cÇu.
- TÜnh t¶i giai ®o¹n II: Träng lîng líp phñ mÆt cÇu, ch©n lan can, lan can, gê
ch¾n b¸nh, thiÕt bÞ an toµn vµ chiÕu s¸ng trªn cÇu...§©y lµ nh÷ng tÜnh t¶i
t¸c dông lªn KCN khi ®· cã sù h×nh thµnh kÕt cÊu chÞu lùc hoµn chØnh.
3.3.2.2. Ho¹t t¶i thiÕt kÕ.
a. §Þnh nghÜa:
- Ho¹t t¶i xe «t« trªn mÆt cÇu hay kÕt cÊu phô trî ®îc ®Æt tªn lµ HL - 93
gåm mét tæ hîp cña: Xe t¶i thiÕt kÕ hoÆc xe 2 trôc thiÕt kÕ vµ t¶i träng lµn
thiÕt kÕ
b. Xe t¶i thiÕt kÕ (Truck)
- Xe t¶i thiÕt kÕ: lµ mét xe 3 trôc cã tæng
t¶i träng P = 325kN = 32,5T
+ T¶i träng trôc tríc: P1 = 35kN = 3,5T.
+ T¶i träng trôc gi÷a: P2 = 145kN =
14,5T.
+ T¶i träng trôc sau: P3 = 145kN =
14,5T.
+ Kho¶ng c¸ch tõ trôc tríc ®Õn trôc
gi÷a: a1 = 4,3m.
+ Kho¶ng c¸ch tõ trôc gi÷a ®Õn trôc
sau: a2 thay ®æi tõ 4,3m tíi 9 m ®Ó
cã thÓ g©y ra øng lùc lín nhÊt.
+ Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc xe theo chiÒu ngang: a3=1,8m
H×nh 2.11: Xe t¶i thiÕt kÕ
- S¬ ®å cÊu t¹o xe:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
10
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
145kN 35kN145kN
a = 0.6m khi tÝnh kÕt cÊu nhÞp
a = 0.3m khi tÝnh b¶n mÆt cÇu.
H×nh 2.12: Xe t¶i thiÕt kÕ (Truck)
c. Xe hai trôc thiÕt kÕ (Tandem)
- Xe 2 trôc thiÕt kÕ: Lµ mét xe hai trôc cã tæng t¶i träng P = 220kN = 22T.
+ T¶i träng trôc tríc: P1 = 110kN = 11T.
+ T¶i träng trôc sau: P2 = 110kN = 11T.
+ Kho¶ng c¸ch tõ trôc tríc ®Õn trôc sau: a1 = 1,2m.
+ Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc xe theo chiÒu ngang: a2=1,8m
+ §èi víi c¸c cÇu trªn c¸c tuyÕn ®êng cÊp IV vµ thÊp h¬n, Chñ ®Çu t cã
thÓ x¸c ®Þnh t¶i träng xe hai trôc nãi trªn nh©n víi hÖ sè 0,50 hoÆc
0,65.
- S¬ ®å cÊu t¹o xe:
110kN 110kN
a = 0.6m khi tÝnh kÕt cÊu nhÞp
a = 0.3m khi tÝnh b¶n mÆt cÇu.
H×nh 2.13: Xe 2 trôc thiÕt kÕ (Tandem)
d. T¶i träng lµn (Lane)
- T¶i träng lµn thiÕt kÕ gåm t¶i träng cã gi¸ trÞ b»ng 9,3 kN/m ph©n bè ®Òu
theo chiÒu däc cÇu.
- Theo chiÒu ngang cÇu ®îc gi¶ thiÕt ph©n bè ®Òu trªn chiÒu réng b = 3m.
- øng lùc cña t¶i träng lµn thiÕt kÕ kh«ng xÐt lùc xung kÝch.
- S¬ ®å cÊu t¹o lµn.
9,3 kN/m
H×nh 2.14: T¶i träng lµn thiÕt kÕ (Lane)
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
11
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
e. T¶i träng Ngêi (People)
- Khi chiÒu réng lÒ 0,6 m th× míi xÐt ®Õn t¶i träng Ngêi ®i bé lµ ¸p lùc
ph©n bè trªn hÕt diÖn tÝch lÒ víi trÞ sè 300 kG/m2 = 3.10-3 MPa.
- Khi chiÒu réng lÒ 1,5 m th× ph¶i xÐt thªm c¶ xe th« s¬ khi ®ã trÞ sè t¶i
träng lµ 410 kG/m2 = 4,1.10-3 MPa.
- Trong tÝnh to¸n ta ph¶i ®æi sang t¶i träng ph©n bè ®Òu theo chiÒu däc
b»ng
+ Víi lÒ t 0,6 m: qng = t x 300 (kG/m2).
+ Víi lÒ t 1,5 m: qng = t x 410 (kG/m2).
Víi t lµ chiÒu réng lÒ ®i bé (m).
3.3.2.2. HÖ sè t¶i träng (scale factor).
- C¸c tæ hîp t¶i träng vµ hÖ sè t¶i träng t¬ng øng.B¶ng 2.21: B¶ng tæ hîp vµ hÖ sè t¶i träng
Tæ hîp t¶i
träng
Tr¹ng th¸i
giíi h¹n
DC
DD
DW
EH
EV
ES
LL
IM
CE
BR
PL
LS
EL
WA WS WL FR
TU
CR
SH
TG SE
Cïng mét lóc
chØ dïng 1
trong c¸c t¶i
träng
EQ CT CV
Cêng ®é I n 1.7
5
1.0 - - 1.0 0.5/1.
2
TG SE - - -
Cêng ®é II n - 1.0 1.4 - 1.0 0.5/1.
2
TG SE - - -
Cêng ®é III n 1.3
5
1.0 0.4 1.0 1.0 0.5/1.
2
TG SE - - -
§Æc biÖt n 0.5
0
1.0 - - 1.0 - - - 1.0 1.0 1.0
Sö dông 1,0 1.0
0
1.0 0.3 1.0 1.0 1.0/1.
2
TG SE - - -
Mái chØ cã
LL, IM, CE
- 0.7
5
- - - - - - - - - -
Chó thÝch:
+ Gi¸ trÞ lín h¬n ®èi víi hÖ sè t¶i träng cña TU, CR vµ SH ®Ó tÝnh ®Õn
biÕn d¹ng, gi¸ trÞ nhá h¬n ®Ó tÝnh c¸c hiÖu øng kh¸c.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
12
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ HÖ sè t¶i träng ®èi víi lón ®îc quy ®Þnh cô thÓ trong c¸c ®å ¸n.
+ HÖ sè t¶i träng ®èi víi gradien nhiÖt lÊy nh sau:
1. B»ng 0 t¹i TTGH cêng ®é vµ ®Æc biÖt.
2. B»ng 1 t¹i TTGH sö dông khi kh«ng cã ho¹t t¶i.
3. B»ng 0,5 t¹i TTGH sö dông khi cã ho¹t t¶i.
- HÖ sè t¶i träng dïng cho c¸c t¶i träng thêng xuyªn.B¶ng 2.22 – HÖ sè t¶i träng dïng cho t¶i träng thêng xuyªn
STT KÝ hiÖu Tªn t¶i trängHÖ sè t¶i träng
Max Min
1 DC TÜnh t¶i giai ®o¹n I 1.25 0.90
2 DD Ma s¸t ©m 1.80 0.45
3 DW TÜnh t¶i giai ®o¹n II 1.50 0.65
4
EH ¸p lùc ngang cña ®Êt
+ Chñ ®éng.
+ TÜnh
1.50
1.35
0.90
0.90
5 EL øng suÊt do qu¸ tr×nh hîp long 1.00 1.00
6
EV ¸p lùc th¼ng ®øng
+ æn ®Þnh tæng thÓ
+ KÕt cÊu têng ch¾n
1.35
1.35
Kh«ng cã
1.00
7 ES §Êt chÊt thªm 1.50 0.75
3.3.2.3. HÖ sè lµn:
- Trong mçi trêng hîp t¶i träng nÕu chiÒu dµi nhÞp Ltt 25m th× ph¶i xÐt
thªm hÖ sè lµn xe m (gi¸ trÞ nµy mÆc ®Þnh lµ 1).
- HÖ sè lµn m ®îc lÊy nh sau:
B¶ng: HÖ sè lµn xe mSè lµn n HÖ sè lµn m
1 1.22 1.03 0.85
> 3 0.65
3.3.2.4. HÖ sè xung kÝch: (Dynamic Allowance)
- Khi tÝnh to¸n mèi nèi b¶n mÆt cÇu (tÝnh cho c¸c tr¹ng th¸i giíi h¹n)
- Khi tÝnh to¸n c¸c cÊu kiÖn kh¸c.
+ TÝnh theo tr¹ng th¸i giíi h¹n mái vµ gißn :
+ TÝnh theo c¸c tr¹ng th¸i giíi h¹n kh¸c:
- T¶i träng Ngêi vµ t¶i träng lµn thiÕt kÕ
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
13
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.3.3. X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bè ngang (HÖ sè ph©n phèi t¶i träng)
3.3.3.1. Nguyªn t¾c tÝnh to¸n.
- KÕt cÊu CÇu lµ mét kÕt cÊu kh«ng gian trong ®ã mäi bé phËn ®Òu tham
gia chÞu t¶i víi mét møc ®é kh¸c nhau do ®ã trong tÝnh to¸n th× ta ph¶i
tÝnh ®Õn sù ph©n bè t¶i träng gi÷a c¸c bé phËn.
- ViÖc tÝnh to¸n ph©n phèi t¶i träng phô thuéc vµo:
+ §é cøng cña c¸c bé phËn.
+ Liªn kÕt cña c¸c bé phËn.
+ VÞ trÝ ®Æt ho¹t t¶i.
3.3.3.2. C¸c nhãm ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n phèi t¶i träng.
a. Nhãm 1: Ph¬ng ph¸p dÇm + m¹ng dÇm.
- C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thuéc nhãm nµy coi kÕt cÊu nhÞp cÇu lµ mét hÖ
thanh.
+ Gi¶ thiÕt c¸c sên däc cÇu vßm hay c¸c dÇm däc ®Òu ®îc coi lµ c¸c
thanh däc.
+ Gi¶ thiÕt c¸c sên ngang hay sên chÐo lµ c¸c thanh ngang hay thanh
chÐo.
+ B¶n mÆt cÇu ®îc coi lµ chÞu lùc côc bé vµ truyÒn t¶i träng lªn c¸c bé
phËn ®ì nã nh dÇm däc, dÇm ngang...
- C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thuéc nhãm 1:
+ Ph¬ng ph¸p ®ßn bÈy.
+ Ph¬ng ph¸p nÐn lÖch t©m.
+ Ph¬ng ph¸p gèi ®µn håi.
b. Nhãm 2: Ph¬ng ph¸p thanh thµnh máng
C¸c ph¬ng ph¸p thuéc nhãm nµy gi¶ thiÕt kÕt cÊu cÇu lµ c¸c thanh
thµnh máng cã mÆt c¾t kÝn hoÆc hë.
c. Nhãm 3: Ph¬ng ph¸p b¶n.
C¸c ph¬ng ph¸p thuéc nhãm nµy gi¶ thiÕt kÕt cÊu cÇu lµ mét d¹ng b¶n
hay hÖ thèng b¶n.
d. Nhãm 4: Ph¬ng ph¸p phÇn tö h÷u h¹n.
C¸c ph¬ng ph¸p thuéc nhãm nµy ph©n tÝch vµ tÝnh to¸n kÕt cÊu cÇu
theo ph¬ng ph¸p phÇn tö h÷u h¹n. §©y lµ ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ kÕt cÊu
cÇu gÇn ®óng nhÊt, tuy nhiªn khi tÝnh to¸n theo ph¬ng ph¸p nµy th× cÇn
thiÕt ph¶i cã sù hç trî cña m¸y tÝnh.
3.3.3.3. Ph¬ng ph¸p ®ßn bÈy.
a. Gi¶ thiÕt tÝnh to¸n.
- Gi¶ thiÕt kÕt cÊu ngang lµ dÇm gi¶n ®¬n hoÆc dÇm hÉng gèi chèt lªn c¸c
dÇm däc vµ bÞ c¾t rêi trªn c¸c dÇm däc. Do ®ã khi ®Æt t¶i träng lªn kÕt
cÊu ngang n»m trong ph¹m vi cña hai dÇm däc nµo th× chØ cã hai dÇm däc
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
14
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
®ã chÞu theo nguyªn t¾c ®ßn bÈy tøc lµ nh nguyªn t¾c tÝnh ph¶n lùc cña
mét dÇm gi¶n ®¬n.
b. Ph¹m vi ¸p dông.
- ¸p dông cho cÇu cã Ýt dÇm chñ: n = (2 4) dÇm.
- ¸p dông khi tÝnh to¸n cÇu b¶n l¾p ghÐp.
- ¸p dông khi tÝnh to¸n hÖ sè ph©n bè ngang t¹i mÆt c¾t gèi.
- §èi víi cÇu cã nhiÒu dÇm chñ th× ta tÝnh hÖ sè ph©n bè ngang theo ph-
¬ng ph¸p ®ßn bÈy khi hÖ sè mÒm: 1,5. Tøc lµ khi ®ã ®é cøng cña kÕt
cÊu ngang nhá h¬n nhiÒu so víi ®é cøng cña dÇm chñ.
c. Néi dung tÝnh to¸n.
- VÏ ®êng ¶nh hëng ph¶n lùc gèi Ri (ph¶n lùc cña c¸c dÇm chñ)
- XÕp t¶i träng bÊt lîi lªn ®êng ¶nh hëng:
1
1
1,8m 1,2m 1,8m
1,8m
0,6m
0,5m 1,8m
§AH R1
§AH R3
1 2 3 4 5 6
H×nh 3.5: TÝnh hÖ sè ph©n bè ngang theo ph¬ng ph¸p ®ßn bÈy.
- ¸p lùc tõ trôc xe lªn c¸c dÇm chñ:
Trong ®ã:
+ Q: ¸p lùc trôc xe.
+ Ri: Ph¶n lùc gèi.
+ yi: Tung ®é ®êng ¶nh hëng ph¶n lùc.
- Khi tÊt c¶ c¸c trôc b»ng 1 th× ¸p lùc cña c¸c trôc xe t¸c dông lªn dÇm chñ
lµ:
Khi ®ã ta gäi hÖ sè: lµ hÖ sè ph©n bè ngang cho c¸c dÇm chñ.
- HÖ sè ph©n bè ngang cña t¶i träng Ngêi ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
15
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ ble: Lµ bÒ réng lÒ ®i bé.
+ gng: HÖ sè ph©n bè ngang cña t¶i träng Ngêi.
+ y1: Lµ tung ®é §AH t¹i vÞ trÝ mÐp ngoµi cña bÒ réng lÒ ®i bé.
+ y2: Lµ tung ®é §AH t¹i vÞ trÝ mÐp trong cña bÒ réng lÒ ®i bé.
3.3.3.4. TÝnh hÖ sè ph©n bè ngang cho t¶i träng HL93 theo 22TCN
272 – 05.
a. §iÒu kiÖn tÝnh to¸n.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh hÖ sè ph©n bè ngang trong 22TCN 272 – 05 chØ ¸p dông
cho c¸c cÇu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn sau:
+ BÒ réng mÆt cÇu kh«ng thay ®æi trªn suèt chiÒu dµi nhÞp.
+ Sè dÇm chñ 4, trõ khi cã quy ®Þnh kh¸c.
+ C¸c dÇm chñ song song víi nhau vµ cã ®é cøng xÊp xØ nhau.
+ PhÇn hÉng cña ®êng xe ch¹y 910mm trõ khi cã quy ®Þnh kh¸c.
+ MÆt c¾t ngang cÇu phï hîp víi quy ®Þnh trong b¶ng 1.
B¶ng 1: C¸c mÆt c¾t ngang KCN cÇu thÐpSTT CÊu kiÖn ®ì Lo¹i mÆt cÇu MÆt c¾t ®iÓn h×nh
1
DÇm thÐp
Bªt«ng ®óc t¹i chç,
®óc s½n hoÆc b»ng líi
thÐp m¾t c¸o. (a
)
2DÇm thÐp
hép kÝnBªt«ng ®óc t¹i chç
(b
)
3
DÇm thÐp
hép hë
Bªt«ng ®óc t¹i chç
hoÆc ®óc s½n
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
16
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
(c
)
- Khi kÕt cÊu nhÞp ®· cÊu t¹o tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn trªn th× t¶i träng th-
êng xuyªn cña b¶n mÆt cÇu vµ t¶i träng trªn b¶n mÆt cÇu (líp phñ mÆt
cÇu...) ®îc xem nh ph©n bè ®Òu cho c¸c dÇm chñ hoÆc ph©n bè ®Òu cho
c¸c dÇm chñ vµ dÇm däc hoÆc ph©n bè ®Òu cho c¸c dÇm däc nh trong
KCN cÇu dµn.
b. TÝnh tham sè ®é cøng däc.
- C«ng thøc tÝnh:
Víi:
Trong ®ã:
+ EB: M«®un ®µn håi cña vËt liÖu chÕ t¹o dÇm (MPa).
+ ES: M«®un ®µn håi cña vËt liÖu chÕ t¹o b¶n (MPa).
+ I: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm chñ (mm4).
+ A: DiÖn tÝch mÆt c¾t dÇm chñ hay dÇm däc phô (mm2).
+ eg: Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m dÇm ®Õn träng t©m b¶n (mm).
+ C¸c trÞ sè I vµ A ph¶i ®îc lÊy theo mÆt c¾t dÇm kh«ng liªn hîp.
c. TÝnh hÖ sè ph©n bè ngang cho ho¹t t¶i HL93.
- X¸c ®Þnh c«ng thøc tÝnh hÖ sè ph©n bè ngang: C¨n cø vµo lo¹i kÕt cÊu
dÇm, mÆt c¾t thÝch hîp (a hoÆc b hoÆc c trong b¶ng 1) vµ ph¹m vi ¸p
dông tõ ®ã tra b¶ng 2 ®Ó t×m c«ng thøc tÝnh hÖ sè ph©n bè ngang cho
phï hîp, sau ®ã thay c¸c gi¸ trÞ t¬ng øng vµo ®Ó t×m gi¸ trÞ cña hÖ sè
ph©n bè ngang.
- C¸c ký hiÖu sau ®©y ®îc ¸p dông cho c¸c b¶ng 4.6.2.2.2 ®Õn
4.6.2.2.3:
+ A: DiÖn tÝch cña dÇm däc phô, dÇm hoÆc dÇm tæ hîp (mm2)
+ b: BÒ réng cña dÇm (mm)
+ C: Tham sè ®é cøng
+ d: ChiÒu cao cña dÇm hoÆc dÇm däc phô (mm)
+ do: Kho¶ng c¸ch gi÷a tim b¶n bông phÝa ngoµi cña dÇm biªn vµ
mÐp trong cña bã vØa hoÆc lan can ch¾n xe (mm)
+ do: ChiÒu dµi phÇn hÉng cña ®êng xe ch¹y.
+ D: BÒ réng ph©n bè trªn lµn (mm)
+ e: HÖ sè ®iÒu chØnh
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
17
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ g: HÖ sè ph©n bè
+ Ip: M« men qu¸n tÝnh cùc (mm4)
+ J: M« men qu¸n tÝnh chèng xo¾n St. Venant
+ K: H»ng sè cho c¸c lo¹i kÕt cÊu kh¸c nhau
+ Kg: Tham sè ®é cøng däc (mm4)
+ L: ChiÒu dµi nhÞp dÇm.
+ Nb: Sè dÇm, dÇm däc phô hoÆc dÇm tæ hîp
+ Nc: Sè ng¨n trong mét dÇm hép bª t«ng
+ NL: Sè lµn thiÕt kÕ nªu trong §iÒu 3.6.1.1.1
+ S: Kho¶ng c¸ch cña c¸c dÇm hoÆc c¸c b¶n bông dÇm (mm)
+ tg: ChiÒu dµy cña líi thÐp hoÆc tÊm thÐp lîn sãng (mm)
+ to: ChiÒu dµy cña líp phñ (mm)
+ ts : ChiÒu dµy cña b¶n bª t«ng (mm)
+ W : BÒ réng mÐp®Õn mÐp cña cÇu (mm)
+ We: 1/2 kho¶ng c¸ch b¶n bông dÇm, céng víi tæng phÇn hÉng
(mm)
+ : Gãc chÐo (§é)
+ : HÖ sè Poisson
B¶ng 2: HÖ sè ph©n bè t¶i träng theo lµn
Néi
lùc
Lo¹i
kÕt
cÊu
HÖ sè ph©n bè t¶i
träng
HÖ sè ®iÒu
chØnh ®é
chÐo
Ph¹m vi
¸p dông
M«
men
dÇm
tron
g
Loại a,
mặt cầu
bằng bản
bªt«ng
Mét lµn chÞu t¶i
Sè lµn chÞu t¶i 2Nếu < 300,
C1=0,0
Nếu > 600, sử
dụng = 600
1100S490
0
110 ts 300
6000L730
00
Nb 4
Dïng gi¸ trị nhỏ hơn trong
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
18
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
hai gi¸ trị trªn với Nb=3 hoặc
tÝnh theo nguyªn t¾c ®ßn
bÈy.
Nb = 3
Loại a,
mặt cầu
bằng líi
thÐp
m¾t c¸o
Mét lµn chÞu t¶i.
S/2300 nếu tg < 100 mm
S/3050 nếu tg 100 mm
Sè lµn chÞu t¶i 2
S/2400 nếu tg < 100 mm
S/3050 nếu tg 100 mm
KAD
S 1800mm
S 3200mm
Loại b,c
mặt cầu
bằng bản
bªt«ng
Số lµn chịu tải bất kỳ
KAD
Loại a,
mặt cầu
bằng
tÊm t«n
lîn sãng
Mét lµn chÞu t¶i
S / 2800
Sè lµn chÞu t¶i 2
S / 2700
KAD
S 1700mm
tg 50
B¶ng 2: HÖ sè ph©n bè t¶i träng theo lµn (TiÕp)
Néi
lùc
Lo¹i
kÕt
cÊu
HÖ sè ph©n bè t¶i
träng
HÖ sè ®iÒu
chØnh ®é
chÐo
Ph¹m vi ¸p
dông
M«
men
dÇm
biªn
Loại a,
mặt cầu
bằng bản
bªt«ng
Mét lµn chÞu t¶i
TÝnh theo nguyªn t¾c ®ßn
bÈy
Sè lµn chÞu t¶i 2
g = e.gdÇm trong Nếu < 300,
C1=0,0
Nếu > 600, sử
dụng = 600
-300 de1700
Nb 4
Dïng gi¸ trị nhỏ hơn trong
hai gi¸ trị trªn với Nb=3
Nb = 3
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
19
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
hoặc tÝnh theo nguyªn t¾c
®ßn bÈy
Loại a,
mặt cầu
bằng líi
thÐp
m¾t c¸o
Số lµn chịu tải bÊt k× ®Òu
tÝnh theo nguyªn t¾c ®ßn
bÈyKAD
¸p dông cho
mäi trêng hîp
Lùc
c¾t
dÇm
tron
g
Loại a,
mặt cầu
bằng bản
bªt«ng
Mét lµn chÞu t¶i
Sè lµn chÞu t¶i 2 với 00 600
1100S4900
110 ts 300
6000L7300
0
4.109Kg3.1012
Nb 4
Nguyªn t¾c ®ßn bÈy Nb = 3
Loại a,
mặt cầu
bằng líi
thÐp
m¾t c¸o
Số lµn chịu tải bÊt k× ®Òu
tÝnh theo nguyªn t¾c ®ßn
bÈy KAD
¸p dông cho
mäi trêng hîp
Lùc
c¾t
dÇm
biªn
Loại a,
mặt cầu
bằng bản
bªt«ng
Mét lµn chÞu t¶i
TÝnh theo nguyªn t¾c ®ßn
bÈy
Sè lµn chÞu t¶i 2
g = e. gdầm trong với 00 600
300 de1700
Nb 4
Nguyªn t¾c ®ßn bÈy Nb = 3
Loại a,
MC bằng
líi thÐp
m¾t c¸o
Số lµn chịu tải bÊt k× ®Òu
tÝnh theo nguyªn t¾c ®ßn
bÈy
KAD
¸p dông cho
mäi trêng hîp
d. TÝnh hÖ sè ph©n bè ngang cho t¶i träng Ngêi.
- TÝnh hÖ sè ph©n bè ngang cho t¶i träng Ngêi ®i nÕu bÒ réng ®êng ngêi
®i bé ble > 0,6m.
- Trong quy tr×nh kh«ng tr×nh bÇy c¸ch tÝch hÖ sè ph©n bè ngang cho t¶i
träng Ngêi ®i bé, do ®ã ta cã thÓ tÝnh nh sau:
+ §èi víi dÇm biªn tÝnh theo ph¬ng ph¸p ®ßn bÈy, khi xÕp t¶i träng Ng-
êi ®i ë lµn s¸t víi dÇm biªn ®ang tÝnh. HÖ sè nµy dïng cho c¶ m«men vµ lùc
c¾t.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
20
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
1
H×nh 3.7: TÝnh hÖ sè ph©n bè ngang cho dÇm biªn.
=> HÖ sè ph©n bè ngang cña t¶i träng Ngêi ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Trong ®ã:
+ ble: Lµ bÒ réng lÒ ®i bé.
+ y1: Lµ tung ®é §AH t¹i vÞ trÝ mÐp ngoµi cña bÒ réng lÒ ®i bé.
+ y2: Lµ tung ®é §AH t¹i vÞ trÝ mÐp trong cña bÒ réng lÒ ®i bé.
+ §èi víi dÇm trong th× ta xÕp t¶i träng Ngêi lªn c¶ hai lÒ ®i bé vµ coi
nh t¶i träng nµy ph©n bè ®Òu cho c¸c dÇm chñ:
Víi n: Lµ sè dÇm chñ.
3.4.5. VÏ ®êng ¶nh hëng néi lùc.
3.4.5.1. §èi víi kÕt cÊu nhÞp gi¶n ®¬n.
- §èi víi kÕt cÊu nhÞp gi¶n ®¬n th× ta cã thÓ ¸p dông c¸c bµi to¸n cña c¬
häc kÕt cÊu ®Ó vÏ biÓu ®å néi lùc vµ ®êng ¶nh hëng néi lùc t¹i c¸c mÆt
c¾t.
- BiÒu ®å m«men vµ biÓu ®å lùc c¾t.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
21
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
§AH
VV
qL8
2
§AHM M
LttLtt
x
H×nh 3.8: BiÓu ®å vµ §AH néi lùc cña dÇm gi¶n ®¬n.
+ DiÖn tÝch §AH M t¹i mÆt c¾t c¸ch tim gèi ®o¹n b»ng x tÝnh theo
c«ng thøc:
+ DiÖn tÝch §AH V t¹i mÆt c¾t c¸ch tim gèi ®o¹n b»ng x tÝnh theo
c«ng thøc:
3.4.5.2. §èi víi kÕt cÊu nhÞp liªn tôc.
- §èi víi kÕt cÊu nhÞp liªn tôc, do lµ kÕt cÊu siªu tÜnh nªn ta còng cã thÓ vÏ
biÓu ®å néi lùc vµ §AH néi lùc
b»ng c¸ch gi¶i bµi to¸n c¬ häc
kÕt cÊu, tuy nhiªn biÖn ph¸p tèt
nhÊt lµ sö dông c¸c phÇn mÒm
ph©n tÝch kÕt cÊu nh Sap
2000, Midas 6.3 ®Ó thùc hiÖn
c«ng viÖc nµy.
H×nh 3.9a: BiÓu ®å m«men vµ lùc
c¾t
- §êng ¶nh hëng néi lùc.
§AH
§AH
Q
M
H×nh 3.9b: §AH m«men vµ lùc c¾t t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp
- DiÖn tÝch §AH néi lùc t¹i mÆt c¾t bÊt k× ®îc tÝnh b»ng c¸ch xuÊt §AH
thµnh file text sau ®ã dïng ch¬ng tr×nh so c¸c sinh viªn líp CÇu ®êng bé
K37 lËp trªn m«i trêng Visua Basic 6.0 ®Ó tÝnh diÖn tÝch tõng phÇn §AH néi
lùc.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
22
V
M
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.4.6. X¸c ®Þnh néi lùc do tÜnh t¶i.
- XÕp tÜnh t¶i lªn toµn bé chiÒu dµi ®êng ¶nh hëng néi lùc vµ tÝnh to¸n néi
lùc theo c¸c c«ng thøc:
;
;
Trong ®ã:
+ qtc, qtt: TÜnh t¶i tiªu chuÈn vµ tÜnh t¶i tÝnh to¸n
+ Mttc, Mt
tt : M« men uèn tiªu chuÈn vµ tÝnh to¸n do tÜnh t¶i.
+ Vttc, Vt
tt : Lùc c¾t tiªu chuÈn vµ tÝnh to¸n do tÜnh t¶i.
+ : Tæng diÖn tÝch ®êng ¶nh hëng m«men uèn vµ lùc c¾t cña
mÆt c¾t cÇn x¸c ®Þnh néi lùc.3.4.7. X¸c ®Þnh néi lùc do ho¹t t¶i
- TÝnh néi lùc do ho¹t t¶i ta sö dông ph¬ng ph¸p xÕp t¶i trùc tiÕp lªn §AH.
110kN
145kN 145kN 35kN
ql = 9,3kN/m
4,3m 4,3m
1,2m
110kN
Xe t¶i thiÕt kÕ
Xe 2 trôc thiÕt kÕ110kN
145kN 145kN 35kN
§AH M
Ltt
4,3m 4,3m
1,2m
110kN
Xe t¶i thiÕt kÕ
Xe 2 trôc thiÕt kÕ
ql = 9,3kN/m
§AH V
Ltt
Ltt
Ltt
H×nh 3.10: VÝ dô xÕp t¶i trªn §AH néi lùc.
- C«ng thøc tÝnh to¸n néi lùc do xe t¶i vµ xe 2 trôc thiÕt kÕ:
; ;
; ; .
- C«ng thøc tÝnh to¸n néi lùc do t¶i träng lµn:
; ;
; ;
- C«ng thøc tÝnh to¸n néi lùc do t¶i träng ngêi:
; ;
; ;
Trong ®ã:
+ ql; qng: T¶i träng lµn vµ t¶i träng Ngêi d¶i ®Òu.
+ Mhtc, Mh
tt, Mh’ : M« men uèn tiªu chuÈn, tÝnh to¸n vµ m«men uèn khi
tÝnh mái do ho¹t t¶i.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
23
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Vhtc, Vh
tt, Vh’: Lùc c¾t tiªu chuÈn, tÝnh to¸n vµ m«men uèn khi tÝnh
mái do ho¹t t¶i.
+ : Tæng diÖn tÝch §AH m«men uèn vµ lùc c¾t cña mÆt c¾t x¸c
®Þnh néi lùc.
+ yiM, yi
V: Lµ tung ®é §AH m«men vµ lùc c¾t t¹i vÞ trÝ trôc thø i.
+ gh, gl, gng: HÖ sè ph©n bè ngang cña ho¹t t¶i, t¶i träng lµn vµ t¶i träng
Ngêi.
+ 1 + IM: HÖ sè xung kÝch cña ho¹t t¶i.
+ h: HÖ sè t¶i träng cña ho¹t t¶i.3.4.8. Tæng hîp néi lùc.
- Néi lùc sau khi tÝnh to¸n ®îc sÏ ®îc tæ hîp c¸c trêng hîp gi÷a tÜnh t¶i vµ
ho¹t t¶i nh»m t×m ra gi¸ trÞ bÊt lîi nhÊt.
+ Víi cÇu ®êng « t«: néi lùc sÏ lµ tæ hîp bÊt lîi h¬n trong hai tæ hîp:
TH1: TÜnh t¶i + Xe t¶i thiÕt kÕ + t¶i träng lµn + §oµn Ngêi.
TH2: TÜnh t¶i + Xe 2 trôc thiÕt kÕ + t¶i träng lµn + §oµn Ngêi.
+ Víi cÇu ®êng s¾t: ta tÝnh víi mét tæ hîp.
TÜnh t¶i + §oµn tµu + §oµn ngêi.
- Trong thùc tÕ tÝnh to¸n chØ cÇn so s¸nh néi lùc do xe t¶i vµ xe hai trôc
sinh ra lµ sÏ biÕt tæ hîp t¶i träng nµo bÊt lîi h¬n vµ ®îc sö dông ®Ó tÝnh
to¸n.
3.4.X¸c ®Þnh §Æc trng h×nh häc
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
24
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
cña mÆt c¾t dÇm chñ.3.4.1. §THH cña mÆt c¾t dÇm kh«ng liªn hîp.
3.4.1.1. Sù ph¸t triÓn øng suÊt trong mÆt c¾t dÇm.
- CÇu dÇm kh«ng liªn hîp cã b¶n mÆt cÇu cã thÓ lµm b»ng bªt«ng hoÆc
b»ng gç. Khi ®ã b¶n mÆt cÇu chØ
®ãng vai trß t¹o ra mÆt ®êng xe ch¹y
vµ kh«ng tham gia lµm viÖc cïng víi
dÇm chñ nªn cÇu dÇm kh«ng liªn hîp
cã mÆt c¾t tÝnh to¸n lµ mÆt c¾t
dÇm thÐp.
- XÐt mét dÇm chñ chÞu uèn, khi ®ã
mÆt c¾t chÞu lùc bÊt lîi lµ mÆt c¾t gi÷a nhÞp víi sù h×nh thµnh øng suÊt
nh sau:
fy
fminfmin
fmax
I II III IV
A-A
I I
II II
fy fy
fyfy
Y1
Dcp
Dc
Y2
H×nh 3.11: BiÓu ®å ph¸t triÓn øng suÊt trªn mÆt c¾t dÇm
- C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn øng suÊt trªn mÆt c¾t dÇm chñ:
+ Giai ®o¹n I: MÆt c¾t lµm viÖc trong giíi h¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n II: §iÓm øng suÊt lín nhÊt trªn mÆt c¾t ®· ®¹t ®Õn giíi h¹n
ch¶y, søc kh¸ng t¬ng øng cña mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men ch¶y
(My).
+ Giai ®o¹n III: Mét phÇn mÆt c¾t ®· bÞ ch¶y, phÇn kh¸c vÉn lµm viÖc
trong giíi h¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n IV: MÆt c¾t bÞ ch¶y hoµn toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña
mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP).
- Mét mÆt c¾t chÞu uèn tõ lóc b¾t ®Çu chÞu lùc cho ®Õn khi ph¸ ho¹i, ph¸t
triÓn tèi ®a qua 4 giai ®o¹n lµm viÖc nh vËy.
- Trong thùc tÕ tÝnh to¸n cÇu dÇm kh«ng liªn hîp ta chØ quan t©m ®Õn 2
giai ®o¹n lµm viÖc cña mÆt c¾t lµ:
+ Giai ®o¹n I: MÆt c¾t lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n II: MÆt c¾t ch¶y dÎo hoµn toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña
mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
25
A
8qL
2
M
A
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.4.1.2. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm chñ trong giai ®o¹n ®µn håi
- MÆt c¾t tÝnh to¸n: mÆt c¾t dÇm thÐp (Steel Beam)
- DiÖn tÝch mÆt c¾t:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña tiÕt diÖn víi trôc
®i qua ®¸y dÇm thÐp:
- Kho¶ng c¸ch tõ ®¸y dÇm ®Õn TTH I-I mÆt
c¾t giai ®o¹n I (giai ®o¹n ®µn håi):
H×nh 3.12: MÆt c¾t
dÇm G§ I
- Kho¶ng c¸ch tõ mÐp trªn b¶n bông ®Õn TTH I-I lµ:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm ®èi víi TTH I-I
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n bông:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu nÐn:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu kÐo:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm thÐp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña mÆt c¾t ®èi víi TTH I-I:
3.4.1.3. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm chñ trong giai ®o¹n ch¶y dÎo.
a. MÆt c¾t tÝnh to¸n.
- Giai ®o¹n IV: MÆt c¾t bÞ ch¶y hoµn
toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña mÆt c¾t
trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP).
- MÆt c¾t tÝnh to¸n: mÆt c¾t dÇm thÐp.
H×nh: MÆt c¾t giai ®o¹n ch¶y
dÎo.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
26
TTH
fmin
fmax
I I
Y1
TTH
HsbII II
Y2
fy
fy
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
b. X¸c ®Þnh vÞ trÝ trôc trung hoµ dÎo (PNA).
- TÝnh lùc dÎo cña c¸c phÇn cña mÆt c¾t dÇm:
+ Lùc dÎo t¹i b¶n c¸nh chÞu kÐo cña dÇm thÐp: Pt = Fyt.bt. tt
+ Lùc dÎo t¹i b¶n c¸nh chÞu nÐn cña dÇm thÐp: Pc = Fyc.bc. tc
+ Lùc dÎo t¹i sên dÇm thÐp: Pw = Fyw.Dw. tw
- VÞ trÝ trôc trung hoµ dÎo (PNA) ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
+ NÕu: Pc > Pt + Pw => TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu
nÐn.
+ NÕu: Pt > Pc+ Pw => TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu
kÐo.
+ NÕu: Pc < Pt + Pw vµ Pt < Pc+ Pw => TTH ®i qua sên dÇm.
- X¸c ®Þnh chiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
1. Tr êng hîp trôc trung hoµ ®i qua s ên dÇm.
+ S¬ ®å tÝnh:
TTH
Hsb
TTHMp
Ac.Fyc
Dcp.tw.Fyw
(Dw-Dcp).tw.Fyw
At.Fyt
II II II-II
Y2
fy
fy
H×nh 3.24: S¬ ®å x¸c ®Þnh chiÒu cao vïng chÞu nÐn.
+ ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b»ng lùc däc theo ph¬ng ngang ta cã c«ng
thøc x¸c ®Þnh chiÒu cao vïng chÞu nÐn cña sên dÇm:
=>
Trong ®ã:
+ Dw: ChiÒu cao sên dÇm thÐp.
+ At, Ac: Diện tÝch c¸nh chịu kÐo vµ c¸nh chÞu nÐn.
+ Aw: DiÖn tÝch sên dÇm.
+ Fyt, Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña thÐp lµm b¶n c¸nh
chÞu kÐo vµ chÞu nÐn (MPa).
+ Fyw: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña sên dÇm (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
27
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
2. C¸c tr êng hîp kh¸c:
+ Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu nÐn th× chiÒu cao chÞu nÐn
cña sên dÇm Dcp = 0 vµ coi nh yªu cÇu ®é m¶nh trong c¸c mÆt c¾t
®Æc ch¾c ®· tho¶ m·n.
+ Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu kÐo th× chiÒu cao chÞu nÐn cña
sên dÇm lµ Dcp = Dw.
c. X¸c ®Þnh c¸c §THH cña mÆt c¾t.
- DiÖn tÝch mÆt c¾t:
- Kho¶ng c¸ch tõ ®¸y mÆt c¾t ®Õn trôc trung hoµ II-II lµ:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm ®èi víi TTH II-II
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n bông:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu nÐn:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu kÐo:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm thÐp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña mÆt c¾t ®èi víi TTH II - II:
3.4.1.4. X¸c ®Þnh M«men ch¶y (My) vµ m«men dÎo (Mp).
a. M«men ch¶y.
- M«men ch¶y (My) ë mÆt c¾t ®îc lÊy b»ng tæng c¸c m«men t¸c dông vµo
dÇm thÐp, ®Ó g©y ra tr¹ng th¸i ch¶y ®Çu tiªn ë mét trong 2 c¸nh cña dÇm
thÐp (kh«ng xÐt ®Õn ch¶y ë sên dÇm cña mÆt c¾t lai).
Trong ®ã:
+ MD1: m«men uèn do tÜnh giai ®o¹n I t¸c dông trªn mÆt c¾t dÇm
thÐp.
+ MD2: M«men uèn do tÜnh t¶i giai đoạn II t¸c dông trªn mÆt c¾t liªn
hîp.
+ MAD: M«men uèn bæ sung cÇn thiÕt ®Ó g©y ch¶y ë mét b¶n biªn
thÐp. M«men nµy do ho¹t t¶i cã hÖ sè vµ ®îc tÝnh to¸n theo m«men kh¸ng
uèn cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
28
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n néi lùc t¹i c¾t mÆt c¾t ta sÏ tÝnh ®îc gi¸ trÞ
m«men do tÜnh t¶i giai ®o¹n I g©y ra lµ MD1 vµ m«men do tÜnh t¶i giai
®o¹n II g©y ra lµ MD2.
- X¸c ®Þnh m«men uèn bæ sung MAD.
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MD1:
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MAD.
+ Khi øng suÊt c¸nh dÇm thÐp ®¹t ®Õn giíi h¹n ch¶y ta cã:
=>
=>
+ M«men uèn bæ xung: MAD
vµ =>
=> Nh vËy ta cã:
Trong ®ã:
+ yIt, yI
b: Kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm
thÐp.
+ INC : M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm thÐp.
+ MtAD, Mb
AD: M«men uèn bæ xung cÇn thiÕt ®Ó g©y ra tr¹ng th¸i ch¶y ë
®Çu tiªn ë mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm thÐp.
+ fy: Lµ giíi h¹n ch¶y cña thÐp.
b. M«men dÎo.
- M«men dẻo (Mp) lµ m«men øng víi khi toµn mÆt c¾t ®¹t ®Õn cêng ®é
ch¶y. Khi tÝnh m«men dÎo ph¶i lÊy m«men cña c¸c lùc dÎo t¹i c¸c phÇn cña
mÆt c¾t ®èi víi trôc trung hoµ dÎo (PNA).
- C«ng thøc tÝnh m«men dÎo:
Trong ®ã:
+ Pi: lµ lùc dÎo thø i.
+ Zi: Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®Æt cña lùc dÎo thø i ®Õn trôc trung hoµ
dÎo.
- Trong trêng hîp TTH ®i qua sên dÇm ta cã s¬ ®å tÝnh:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
29
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
TTH
Hsb
TTHMp
Ac.Fyc
Dcp.tw.Fyw
(Dw-Dcp).tw.Fyw
At.Fyt
II II II-II
Y2
fy
fy
H×nh 3.25: S¬ ®å tÝnh m«men dÎo cña mÆt c¾t.
LÊy tæng m«men c¸c thµnh phÇn lùc dÎo ®èi víi trôc trung hoµ dÎo ta
cã:
- Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh trªn ta cã s¬ ®å tÝnh:
- Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh díi ta cã s¬ ®å tÝnh:3.4.2. §THH cña mÆt c¾t dÇm liªn hîp chÞu m«men uèn d¬ng.
3.4.2.1. Kh¸i niÖm chung.
- MÆt c¾t chÞu m«men uèn d¬ng thêng gÆp trong kÕt cÊu nhÞp gi¶n ®¬n
vµ mÆt c¾t trong khu vùc gi÷a nhÞp cña kÕt cÊu nhÞp liªn tôc.
- Trong mÆt c¾t chÞu m«men uèn d¬ng th× b¶n c¸nh díi cña dÇm thÐp sÏ
chÞu kÐo cßn b¶n c¸nh trªn cña dÇm thÐp vµ b¶n bªt«ng sÏ chÞu nÐn. Nh
vËy b¶n bªt«ng võa ®ãng vai trß lµm b¶n mÆt cÇu võa tham gia chÞu lùc
cïng víi dÇm chñ. Do bªt«ng chÞu nÐn nªn nã sÏ tham gia lµm viÖc cïng víi
dÇm thÐp cho ®Õn tËn giai ®o¹n
ch¶y dÎo.
3.4.2.2. Sù ph¸t triÓn øng suÊt
trong mÆt c¾t.
- XÐt mét mÆt c¾t dÇm chñ chÞu
m«men uèn d¬ng, khi ®ã mÆt c¾t
chÞu lùc bÊt lîi lµ mÆt c¾t gi÷a nhÞp víi sù h×nh thµnh øng suÊt nh sau:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
30
A
8qL
2
M
A
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Hsb
II II
I
I I
II III
III III
IV V
Y1Z1
Hcb
fsbt
fsbc
fsbt
fsbc
fcc
fsbc
f 'c
fy fy fy
fy fy
f 'c f 'c
H×nh 3.17: BiÓu ®å øng suÊt trªn mÆt c¾t dÇm
Trong ®ã:
+ fsbt: Lµ øng suÊt t¹i mÐp dÇm thÐp chÞu kÐo.
+ fsbc: Lµ øng suÊt t¹i mÐp dÇm thÐp chÞu nÐn.
+ fcc: Lµ øng suÊt t¹i mÐp trªn b¶n bªt«ng chÞu nÐn.
+ fc’: Cêng ®é chÞu nÐn cña bªt«ng ë tuæi 28 ngµy.
+ fy: Giíi h¹n ch¶y cña thÐp.
+ Dw: ChiÒu cao b¶n bông.
+ Hsb: ChiÒu cao cña mÆt c¾t dÇm thÐp.(Steel Beam)
+ Hcb: ChiÒu cao cña mÆt c¾t dÇm liªn hîp. (Composite Beam).
+ Dcp: Lµ chiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn giai ®o¹n ch¶y dÎo.
- C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn øng suÊt trªn mÆt c¾t dÇm chñ:
+ Giai ®o¹n I: MÆt c¾t dÇm thÐp lµm viÖc trong giíi h¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n II: B¶n bªt«ng ®¹t cêng ®é 80%fc’ vµ t¹o ra hiÖu øng liªn
hîp.Toµn bé mÆt c¾t vÉn lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n III: §iÓm øng suÊt lín nhÊt trªn mÆt c¾t ®· ®¹t ®Õn giíi
h¹n ch¶y, søc kh¸ng t¬ng øng cña mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ
m«men ch¶y (My).
+ Giai ®o¹n IV: Mét phÇn mÆt c¾t ®· bÞ ch¶y, phÇn kh¸c vÉn lµm viÖc
trong giíi h¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n V: MÆt c¾t bÞ ch¶y hoµn toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña
mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP).
- Mét mÆt c¾t chÞu uèn tõ lóc b¾t ®Çu chÞu lùc cho ®Õn khi ph¸ ho¹i, ph¸t
triÓn tèi ®a qua 5 giai ®o¹n lµm viÖc nh vËy.
- Trong thùc tÕ tÝnh to¸n víi mÆt c¾t dÇm liªn hîp chÞu m«men uèn d¬ng ta
chØ quan t©m ®Õn 3 giai ®o¹n lµm viÖc cña mÆt c¾t ®ã lµ:
+ Giai ®o¹n I: MÆt c¾t dÇm thÐp lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n II: B¶n bªt«ng ®¹t cêng ®é 80%fc vµ t¹o ra hiÖu øng liªn
hîp. Toµn bé mÆt c¾t vÉn lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
31
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Giai ®o¹n III: MÆt c¾t ch¶y dÎo hoµn toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña
mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP)
3.4.2.3. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm giai ®o¹n
I.
- Giai ®o¹n 1: Khi thi c«ng xong dÇm thÐp vµ ®· ®æ
b¶n bª t«ng mÆt cÇu, tuy nhiªn gi÷a dÇm thÐp vµ
b¶n bª t«ng cha t¹o ra hiÖu øng liªn hîp.
- MÆt c¾t tÝnh to¸n: mÆt c¾t dÇm thÐp.
H×nh 3.18: MÆt c¾t dÇm giai ®o¹n I
- DiÖn tÝch mÆt c¾t dÇm thÐp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña tiÕt diÖn víi trôc ®i qua ®¸y dÇm thÐp:
- Kho¶ng c¸ch tõ ®¸y dÇm ®Õn TTH mÆt c¾t giai ®o¹n I:
- ChiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm ®èi víi TTH I-I
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n bông:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu nÐn:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu kÐo:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm thÐp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña mÆt c¾t dÇm thÐp ®èi víi TTH I-I:
3.2.2.4. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm
giai ®o¹n II.
a. MÆt c¾t tÝnh to¸n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
32
I I
HsbDw
Dc2
II II
I I
Y1Z1
Hcb
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Giai ®o¹n 2: Khi b¶n mÆt cÇu ®· ®¹t cêng ®é vµ tham gia lµm viÖc t¹o ra
hiÖu øng liªn hîp gi÷a dÇm thÐp vµ b¶n BTCT.
- MÆt c¾t tÝnh to¸n lµ mÆt c¾t liªn hîp => §Æc trng h×nh häc mÆt c¾t
giai ®o¹n II lµ ®Æc trng h×nh häc cña tiÕt diÖn liªn hîp.
H×nh 3.19: MÆt c¾t dÇm chñ giai ®o¹n II
b. X¸c ®Þnh bÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n bªt«ng.
- Trong tÝnh to¸n kh«ng ph¶i toµn bé b¶n bªt«ng mÆt cÇu tham gia lµm viÖc
chung víi dÇm thÐp theo ph¬ng däc cÇu. BÒ réng b¶n bªt«ng lµm viÖc
chung víi dÇm thÐp hay cßn gäi lµ bÒ réng cã hiÖu phô thuéc vµo nhiÒu yÕu
tè nh chiÒu dµi tÝnh to¸n cña dÇm, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm chñ vµ bÒ
dµy b¶n bªt«ng mÆt cÇu. C¸c quy tr×nh kh¸c nhau cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸c
nhau vÒ bÒ réng cã hiÖu nµy nhng tùu chung l¹i ®©y lµ phÇn bÒ réng chÞu
lùc chÝnh cïng dÇm chñ, ngoµi bÒ réng nµy b¶n bªt«ng chñ yÕu lµm viÖc
theo ph¬ng ngang cÇu, néi lùc khi lµm viÖc theo ph¬ng däc cÇu lµ nhá.
- Khi tÝnh bÒ réng b¶n c¸nh dÇm h÷u hiÖu, chiÒu dµi nhÞp h÷u hiÖu cã thÓ
lÊy b»ng nhÞp thùc tÕ ®èi víi c¸c nhÞp gi¶n ®¬n vµ b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a
c¸c ®iÓm thay ®æi m«men uèn (®iÓm uèn cña biÓu ®å m«men) cña t¶i
träng thêng xuyªn ®èi víi c¸c nhÞp liªn tôc, thÝch hîp c¶ m«men ©m vµ d¬ng.
- Theo 22TCN 272 - 05 bÒ réng b¶n c¸nh (b¶n bª t«ng) lÊy nh sau:
Hbc
Sde
bs
ts
b2b1BiÓu ®å øng suÊt ph p
H×nh 3.20: X¸c ®Þnh bÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n c¸nh.
- X¸c ®Þnh b1: LÊy gi¸ trÞ nhá nhÊt trong c¸c gi¸ trÞ sau:
+ 1/8Ltt
+ 6.ts +
+ de- X¸c ®Þnh b2: LÊy gi¸ trÞ nhá nhÊt trong c¸c gi¸ trÞ sau:
+ 1/8. Ltt
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
33
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ 6.ts +
+ S/2 BÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n c¸nh (b¶n bª t«ng)
bs = b1 + b2 (dÇm biªn); bs = b2 + b2 = 2b2 (dÇm trong)
Trong ®ã:
+ Ltt: ChiÒu dµi tÝnh to¸n nhÞp.
+ ts: ChiÒu dµy b¶n bªt«ng mÆt cÇu.
+ bs : BÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n bªt«ng.
+ S: Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm chñ.
+ bc: BÒ réng b¶n c¸nh trªn cña dÇm thÐp.
+ tw: ChiÒu dµy b¶n bông cña dÇm thÐp.
+ de : ChiÒu dµi phÇn c¸nh hÉng.
c. Quy ®æi tõ bªt«ng sang thÐp.
- V× tiÕt diÖn liªn hîp cã hai lo¹i vËt liÖu lµ thÐp vµ bª t«ng nªn khi tÝnh
®Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t dÇm th× ta quy ®æi tõ mÆt c¾t hçn hîp
vÒ mÆt c¾t thuÇn nhÊt theo 2 nguyªn t¾c sau:
* Nguyªn t¾c biÕn d¹ng t¬ng ®¬ng: biÕn d¹ng cña phÇn vËt liÖu tÝnh
®æi tríc vµ sau khi tÝnh ®æi ph¶i
b»ng nhau.
Gi¶ sö cã vËt liÖu chÞu nÐn víi c¸c
®Æc trng h×nh häc E1, F1 (nh
h×nh vÏ), sau khi tÝnh ®æi cã
®Æc trng h×nh häc lµ E2, F2.
H×nh 3.21: BiÕn d¹ng t¬ng
®¬ng
Ta cã: ;
Mµ: => =>
Víi :
Nh vËy ta tÝnh ®æi phÇn BT sang thÐp th«ng qua hÖ sè n lµ tû sè gi÷a
m«®un ®µn håi cña thÐp vµ bªt«ng.
+ Trêng hîp chÞu lùc ng¾n h¹n (kh«ng xÐt hiÖn tîng tõ biÕn cña bª
t«ng) :
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
34
N N
21
E1, A1 E2, A2
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Trêng hîp chÞu lùc dµi h¹n (cã xÐt hiÖn tîng tõ biÕn cña bª t«ng) :
Trong ®ã:
+ Es: lµ m«®un ®µn håi cña thÐp, Es = 2,1.106 kG/cm2.
+ Ec: lµ m«®un ®µn håi cña bª t«ng phô thuéc vµo lo¹i bªt«ng.
+ Eg®c: lµ m«®un ®µn håi gi¶ ®Þnh cña bª t«ng khi cã xÐt ®Õn hiÖn t-
îng tõ biÕn, thêng lÊy Eg®bt = 0,33.Ebt
,
Víi: + c : Träng lîng riªng cña bªt«ng , với bªt«ng th«ng thêng cã thÓ lÊy
c = 2500 kG/m3
+ fc’: Cường độ quy định của bªt«ng ở tuổi 28 ngµy, trong cÇu dÇm liªn
hîp cã thÓ lÊy fc’ = 28 Mpa.
B¶ng: hÖ sè quy ®æi tõ bªt«ng sang thÐpSTT fc
’ (MPa) n N’ = 3n
1 16 fc’ < 20 10 30
2 20 fc’ < 25 9 27
3 25 fc’ < 32 8 24
4 32 fc’ < 41 7 21
5 41 fc’ 6 18
Khi tÝnh to¸n phÇn bª t«ng b¶n mÆt cÇu ®îc tÝnh ®æi sang thÐp b»ng
c¸ch chia ®Æc trng h×nh häc cña phÇn bª t«ng cho hÖ sè n hoÆc n’.
– Träng t©m mÆt c¾t tríc vµ sau khi quy ®æi vÉn gi÷ nguyªn:
Bª t«ng ThÐp quy ®æiTräng t©m
Träng t©m
MÆt c¾t dÇm liªn hî p MÆt c¾t dÇm quy ®æi
H×nh 3.22: Quy ®æi mÆt c¾t dÇm chñ
d. §Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n (Shortterm
section).
- MÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n ®èi víi c¸c t¶i träng
ng¾n h¹n nh ho¹t t¶i, trong giai ®o¹n nµy ta kh«ng xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ
biÕn.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
35
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- §Æc trng cña cèt thÐp trong b¶n bªt«ng.
+ DiÖn tÝch cèt thÐp ë líi trªn: 4
..
2rt
rtrt
dnA
+ DiÖn tÝch cèt thÐp ë líi díi: 4
..
2rb
rbrb
dnA
+ DiÖn tÝch cèt thÐp trong b¶n:
+ Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m cèt thÐp b¶n ®Õn mÐp trªn cña dÇm
thÐp:
rbrt
hrbrbrthsrtr AA
taAattAY
).().(
Trong ®ã:
+ nrt, drt, Art: Sè thanh, ®êng kÝnh vµ diÖn tÝch cèt thÐp ë líi trªn.
+ nrb, drb, Arb: Sè thanh, ®êng kÝnh vµ diÖn tÝch cèt thÐp ë líi díi.
+ art, arb: Kho¶ng c¸ch tõ tim líi cèt thÐp trªn vµ díi ®Õn mÐp b¶n
bªt«ng.
+ ts: ChiÒu dµy b¶n bªt«ng.
+ th: ChiÒu dµy cña vót dÇm.
+ Yr: Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m cña cèt thÐp trong b¶n ®Õn mÐp trªn
dÇm thÐp.
- TÝnh diÖn tÝch mÆt c¾t:
+ DiÖn tÝch b¶n bª t«ng:
+ DiÖn tÝch tÝnh ®æi cña mÆt c¾t:
rs
NCST An
AAA
Trong ®ã:
+ Ar: DiÖn tÝch cèt thÐp bè trÝ trong b¶n bª t«ng.
+ ANC: DiÖn tÝch dÇm thÐp.
+ AST: DiÖn tÝch cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- M«men tÜnh cña tiÕt diÖn liªn hîp ®èi víi TTH I-I cña tiÕt diÖn thÐp.
- Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m tiÕt diÖn dÇm thÐp ®Õn träng t©m tiÕt diÖn
liªn hîp (kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn TTH II-II).
ST
Ix
A
SZ 1
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
36
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- ChiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn dÇm thÐp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn b¶n bªt«ng:
2
11
3
)2
(.12
.1 shsbss
sss
ttZYHhb
tb
nI
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn vót b¶n c¸nh:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn cèt thÐp trong b¶n:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña b¶n bª t«ng víi TTH II-II cña tiÕt diÖn liªn hîp:
rsbrhsbhh
hsbhc
shsbss
YZYHAtZYHbt
tZYHtb
ttZYHtbb
nS
1111
111121
.3
2..
2
1.2
2.
2.).(
1
e. §Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n (Longterm
section).
- MÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n ®èi víi c¸c t¶i träng l©u
dµi nh tÜnh t¶i giai ®o¹n II khi ®ã ta ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña hiÖn tîng
tõ biÕn.
- Trong trêng hîp cã xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ biÕn th× c¸c ®Æc trng h×nh cña
mÆt c¾t ®îc tÝnh t¬ng tù nh khi kh«ng xÐt ®Õn tõ biÕn, chØ thay hÖ sè n
b»ng n’.
- C¸c §THH cña mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n lµ:
+ ALT: DiÖn tÝch mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n.
+ ILT: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n.
3.4.2.5. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm
trong giai ®o¹n ch¶y dÎo.
a. MÆt c¾t tÝnh to¸n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
37
Dw
Dcp
II II
I I
Y1
Z1
III III
Hsb
Hcb
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Giai ®o¹n 3: Khi øng suÊt trªn to¸n mÆt c¾t ®Òu ®¹t ®Õn giíi h¹n ch¶y.
- MÆt c¾t tÝnh to¸n lµ mÆt c¾t liªn hîp bao gåm dÇm thÐp, b¶n bªt«ng vµ
cèt thÐp trong b¶n.
H×nh 3.23: MÆt c¾t dÇm giai ®o¹n ch¶y dÎo
b. X¸c ®Þnh vÞ trÝ trôc trung hoµ cña mÆt c¾t.
- §Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ trôc trung hoµ dÎo ta cã thÓ tiÕn hµnh theo tr×nh tù
sau:
+ Gi¶ ®Þnh vÞ trÝ trôc trung hoµ dÎo, ch¼ng h¹n n»m trªn sên dÇm khi
®ã sÏ cã mét sè Èn lµ kho¶ng c¸ch tõ trôc trung hoµ dÎo ®Õn mÐp trªn hoÆc
mÐp díi dÇm thÐp.
+ TÝnh lực dẻo của c¸c phần: c¸nh dầm thÐp, sên dÇm thÐp, cèt thÐp
däc (trong tÝnh to¸n cã thÓ bá qua cèt thÐp däc), bªt«ng ë vïng chÞu
nÐn.Lùc dÎo ë mçi phÇn b»ng diÖn tÝch cña phÇn ®ã nh©n víi cêng ®é
ch¶y t¬ng øng.
+ Lùc dÎo trong phÇn bªt«ng chÞu nÐn ®îc tÝnh dùa trªn c¬ së: quan hÖ
tù nhiªn gi÷a øng suÊt trong bªt«ng chÞu nÐn vµ øng biÕn, cã thÓ coi nh
mét khèi h×nh ch÷ nhËt t¬ng ®¬ng cã c¹nh 0,85fc’ ph©n bè trªn mét vïng
giíi h¹n bëi mÆt ngoµi cïng chÞu nÐn cña vµ c¾t vµ ®êng th¼ng song song
víi trôc trôc hoµ c¸ch thí chÞu nÐn ngoµi cïng mét kho¶ng c¸ch a = 1c.
Kho¶ng c¸ch c ph¶i ®îc tÝnh vu«ng gãc víi trôc trung hoµ. Hệ số 1 lÊy b»ng
0,85 ®èi víi bªt«ng cã cêng ®é kh«ng lín h¬n 28MPa. Víi bªt«ng cã cêng ®é
lín h¬n 28MPa th× 1 gi¶m ®i theo tØ lÖ 0,05 cho từng 7Mpa vît qu¸ 28MPa,
nhng kh«ng lÊy nhá h¬n 0,65.
Chó ý: c: lµ kho¶ng c¸ch tõ thí chÞu nÐn ngoµi cïng ®Õn TTH nÕu TTH r¬i
vµo b¶n BTCT. Trong trêng hîp TTH kh«ng r¬i vµo b¶n BTCT th× c cã thÓ ®-
îc lÊy lµ:
1. ChiÒu dµy b¶n bªt«ng nÕu b¶n kh«ng cã vót hoÆc xem nh bá qua
phÇn bªt«ng chÞu nÐn ë vót.
2. ChiÒu dµy tÝnh ®æi cña b¶n bªt«ng khi cã xÐt ®Õn c¶ phÇn vót
dÇm.
3. fc’: Cêng ®é nÐn quy ®Þnh cña bªt«ng ë tuæi 28 ngµy (MPa).
+ C©n b»ng c¸c lùc dÎo ë c¸c phÇn kÐo vµ nÐn sÏ x¸c ®Þnh ®îc Èn sè
khi gi¶ ®Þnh vÞ trÝ TTH.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
38
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ KiÓm tra l¹i vÞ trÝ TTH theo Èn sè ®· t×m ®îc, nÕu phï hîp th× ngõng
tÝnh to¸n cßn nÕu kh«ng phï hîp th× ph¶i gi¶ ®Þnh l¹i vÞ trÝ TTH vµ lÆp l¹i
qu¸ tr×nh trªn.
- TÝnh lùc dÎo cña c¸c phÇn cña mÆt c¾t dÇm:
+ Lùc dÎo t¹i b¶n c¸nh chÞu kÐo cña dÇm thÐp: Pt = Fyt.bt. tt
+ Lùc dÎo t¹i b¶n c¸nh chÞu nÐn cña dÇm thÐp: Pc = Fyc.bc. tc
+ Lùc dÎo t¹i sên dÇm thÐp: Pw = Fyw.Dw. tw
+ Lùc dÎo t¹i träng t©m b¶n bªt«ng: Ps = 0,85.fc’.As
+ Lùc dÎo xuÊt hiÖn t¹i cèt thÐp b¶n phÝa trªn: Prt = Fyrt. Art
+ Lùc dÎo xuÊt hiÖn t¹i cèt thÐp b¶n phÝa díi: Prb = Fyrb. Arb
- VÞ trÝ trôc trung hoµ dÎo (PNA) ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
+ NÕu: Pt + Pw > Pc + Prb + Ps + Prt => TTH ®i qua sên dÇm.
+ NÕu: Pt + Pw < Pc + Prb + Ps + Prt vµ Pt + Pw + Pc > Prb + Ps + Prt
=> TTH ®i qua b¶n c¸nh trªn.
+ NÕu: Pt + Pw + Pc < Prb + Ps + Prt => TTH ®i qua b¶n bªt«ng.
Trong trêng hîp TTH ®i qua träng t©m b¶n bªt«ng vÒ nguyªn t¾c ta
ph¶i xÐt xem TTH ë trªn hay ë díi so víi cèt thÐp trªn vµ cèt thÐp díi ®Ó cã
®îc c«ng thøc tÝnh to¸n chÝnh x¸c. Trong tÝnh to¸n ta cã thÓ bá qua phÇn
cèt thÐp cña b¶n bªt«ng mÆt cÇu do ®ã ta chØ cÇn x¸c ®Þnh TTH ®i qua
b¶n bªt«ng lµ ®îc.
- X¸c ®Þnh chiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
1. Trêng hîp trôc trung hoµ ®i qua sên dÇm.
+ S¬ ®å tÝnh:
fc'
fy
fy
Ac.Fyc
Dcp.tw.Fyw
(Dw-Dcp).tw.Fyw
At.Fyt
0,85.As.fc'
Mp
Hsb Dw
Dcp
II II
I I
Y1Z2Hcb
III III
Z1
H×nh 3.24: S¬ ®å x¸c ®Þnh chiÒu cao vïng chÞu nÐn.
+ ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b»ng lùc däc theo ph¬ng ngang ta cã c«ng
thøc x¸c ®Þnh chiÒu cao vïng chÞu nÐn cña sên dÇm:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
39
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ Dw: Chiều cao sườn dầm thÐp.
+ At, Ac: Diện tÝch c¸nh chịu kÐo vµ c¸nh chÞu nÐn.
+ Aw: Diện tÝch sườn dầm.
+ Ar: Diện tÝch cốt thÐp dọc trong b¶n bªt«ng.
+ Fyt, Fyc: Cường độ chảy nhỏ nhÊt quy ®Þnh cña thÐp lµm c¸nh chÞu kÐo
vµ c¸nh chÞu nÐn (MPa).
+ Fyr: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña cèt thÐp däc (MPa).
+ Fyw: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña sên dÇm (MPa);
+ fc’: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña bªt«ng b¶n ë tuæi 28 ngµy
(MPa);
+ As: Diện tÝch b¶n bªt«ng (mm2).
2. C¸c trêng hîp kh¸c: Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu nÐn hoÆc ®i qua
b¶n bªt«ng th× chiÒu cao chÞu nÐn cña sên dÇm Dcp = 0 vµ coi nh yªu cÇu
®é m¶nh trong c¸c mÆt c¾t ®Æc ch¾c ®· tho¶ m·n.
c. §Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n (Short term
Section).
- MÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n ®èi víi c¸c t¶i träng
ng¾n h¹n nh ho¹t t¶i, trong giai ®o¹n nµy ta kh«ng xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ
biÕn.
- TÝnh diÖn tÝch mÆt c¾t:
+ DiÖn tÝch b¶n bª t«ng:
+ DiÖn tÝch tÝnh ®æi cña mÆt c¾t:
Trong ®ã:
+ Ar: DiÖn tÝch cèt thÐp bè trÝ trong b¶n bª t«ng.
+ ANC: DiÖn tÝch mÆt c¾t dÇm thÐp.
+ AST: DiÖn tÝch mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- Kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn TTH III-III lµ:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn dÇm thÐp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn b¶n bªt«ng:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
40
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn vót b¶n c¸nh:
+ M«men qu¸n tÝnh cña cèt thÐp trong b¶n bªt«ng:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña b¶n BTCT víi TTH III-III:
d. §Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n (Long term
Section).
- MÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n ®èi víi c¸c t¶i träng l©u
dµi nh tÜnh t¶i khi ®ã ta ph¶i xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ biÕn.
- Trong trêng hîp cã xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ biÕn th× c¸c ®Æc trng h×nh cña
mÆt c¾t ®îc tÝnh t¬ng tù nh khi kh«ng xÐt ®Õn tõ biÕn, chØ thay hÖ sè n
b»ng n’.
3.4.2.6. X¸c ®Þnh m«men ch¶y vµ m«men dÎo.
a. M«men ch¶y (My).
- M«men ch¶y (My) ë mÆt c¾t liªn hîp ®îc lÊy b»ng tæng c¸c m«men t¸c
dông vµo dÇm thÐp, mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®Ó g©y ra tr¹ng
th¸i ch¶y ®Çu tiªn ë mét trong 2 c¸nh cña dÇm thÐp (kh«ng xÐt ®Õn ch¶y ë
sên dÇm cña mÆt c¾t lai).
Trong ®ã:
+ MD1: m«men uèn do tÜnh t¶i giai đoạn I t¸c dông trªn mÆt c¾t dÇm
thÐp.
+ MD2: M«men uèn do tÜnh t¶i giai đoạn II, co ngãt...t¸c dông trªn mÆt
c¾t liªn hîp dµi h¹n.
+ MAD: M«men uèn bæ sung cÇn thiÕt ®Ó g©y ch¶y ë mét b¶n biªn
thÐp. M«men nµy do ho¹t t¶i cã hÖ sè vµ ®îc tÝnh to¸n theo m«men kh¸ng
uèn cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n néi lùc t¹i c¾t mÆt c¾t ta sÏ tÝnh ®îc gi¸ trÞ
m«men do tÜnh t¶i giai ®o¹n I g©y ra lµ MD1 vµ m«men do tÜnh t¶i giai
®o¹n II g©y ra lµ MD2.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
41
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- X¸c ®Þnh m«men uèn bæ sung MAD.
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MD1:
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MD2.
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MAD.
+ Khi øng suÊt c¸nh dÇm thÐp ®¹t ®Õn giíi h¹n ch¶y ta cã:
=>
=>
+ M«men uèn bæ xung: MAD
vµ =>
=> Nh vËy ta cã:
Trong ®ã:
+ yIt, yI
b: Kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm
thÐp.
+ yII’t,yII’
b: Kho¶ng c¸ch tõ TTH II-II’ ®Õn mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm
thÐp.
+ yIIt, yII
b: Kho¶ng c¸ch tõ TTH II-II ®Õn mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm
thÐp.
+ Trôc trung hoµ II-II lµ cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n, vµ TTH II-II’ lµ
cña mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n.
+ INC : M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm thÐp.
+ IST, ILT : M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
+ MtAD, Mb
AD: M«men uèn bæ xung cÇn thiÕt ®Ó g©y ra tr¹ng th¸i ch¶y ë
®Çu tiªn ë mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm thÐp.
+ fy: Lµ giíi h¹n ch¶y cña thÐp.
b. M«men dÎo (Mp).
- M«men dẻo (Mp) lµ m«men øng víi khi toµn mÆt c¾t trõ phÇn bªt«ng chÞu
kÐo ®¹t ®Õn cêng ®é ch¶y. Khi tÝnh m«men dÎo ph¶i lÊy m«men cña c¸c
lùc dÎo t¹i c¸c phÇn cña mÆt c¾t ®èi víi trôc trung hoµ dÎo.
- C«ng thøc tÝnh m«men dÎo:
Trong ®ã:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
42
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Pi: lµ lùc dÎo thø i.
+ Zi: Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®Æt cña lùc dÎo thø i ®Õn trôc trung hoµ
dÎo.
- Trong trêng hîp TTH ®i qua sên dÇm ta cã s¬ ®å tÝnh:
fc'
fy
fy
Ac.Fyc
Dcp.tw.Fyw
(Dw-Dcp).tw.Fyw
At.Fyt
0,85.As.fc'
Mp
Hsb Dw
Dcp
II II
I I
Y1Z2Hcb
III III
Z1
H×nh 3.25: S¬ ®å tÝnh m«men dÎo cña mÆt c¾t.
Gi¸ trÞ m«men dÎo cña mÆt c¾t ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Trong ®ã:
+ Zs: Lµ kho¶ng c¸ch tõ träng t©m b¶n bªt«ng ®Õn mÐp trªn cña dÇm
thÐp.
+ Bá qua cèt thÐp trong b¶n bªt«ng.
- Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh trªn ta cã s¬ ®å tÝnh:
- Trêng hîp TTH ®i qua b¶n bªt«ng ta cã s¬ ®å tÝnh:3.4.3. §THH cña MÆt c¾t dÇm liªn hîp chÞu m«men uèn ©m.
3.4.3.1. Kh¸i niÖm chung.
- MÆt c¾t cã m«men uèn ©m lµ mÆt c¾t trªn ®Ønh trô, thêng chØ cã ®èi
víi kÕt cÊu nhÞp cÇu liªn tôc.
- Khi tÝnh to¸n øng suÊt trong giai ®o¹n II kh«ng ph©n biÖt dµi h¹n hay
ng¾n h¹n, cã xÐt tõ biÕn hay kh«ng xÐt tõ biÕn.
- MÆt c¾t tÝnh to¸n: lµ mÆt c¾t liªn hîp bao gåm mÆt c¾t dÇm thÐp vµ cèt
thÐp trong ph¹m vi bÒ réng b¶n c¸nh h÷u hiÖu.
- Cèt thÐp däc trong vïng cã m«men ©m ph¶i ®¶m b¶o:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
43
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Cèt thÐp cã sè hiÖu lín h¬n No19: tøc lµ >18,8mm.
+ Giíi h¹n ch¶y dÎo cña thÐp: fy > 420MPa.
+ Hµm lîng cèt thÐp tèi thiÓu:
Trong ®ã:
+ Ar: DiÖn tÝch cèt thÐp trong b¶n t¹i vïng cã m«men ©m.
+ As: DiÖn tÝch mÆt c¾t ngang b¶n bªt«ng.
- Cèt thÐp däc ph¶i ®îc bè trÝ thµnh 2 líp vµ ph©n bè ®Òu trªn suèt bÒ
réng b¶n. Hai phÇn ba sè lîng thÐp ph¶i ®Æt ë líp trªn, kho¶ng c¸ch gi÷a
c¸c cèt thÐp trong mçi líp @ 150mm.
- Cã thÓ bè trÝ neo chèng c¾t ë miÒn chÞu m«men uèn ©m. Khi kh«ng cã
neo chèng c¾t th× th«ng thêng cèt thÐp däc ph¶i ®îc kÐo dµi ®Õn miÒn
uèn d¬ng vµ vît qu¸ neo chèng c¾t mét ®o¹n lín h¬n chiÒu dµi khai triÓn.
ChiÒu dµi nµy kh«ng nhá h¬n c¸c trÞ sè sau:
+ ChiÒu cao h÷u hiÖu cña mÆt c¾t dÇm.
+ 12+ 0,0625Ltt.
Víi: : Lµ ®êng kÝnh cèt thÐp chÞu lùc cña thí trªn.
3.4.3.2. Sù ph¸t triÓn øng suÊt trong mÆt c¾t chÞu m«men uèn ©m.
- CÇu dÇm liªn hîp cã b¶n mÆt cÇu ®îc lµm b»ng bªt«ng cèt thÐp. Khi ®ã
b¶n mÆt cÇu võa ®ãng vai trß t¹o ra mÆt ®êng xe ch¹y vµ võa tham gia
lµm viÖc cïng víi dÇm chñ.
- XÐt mét liªn hîp liªn tôc chÞu uèn, khi ®ã mÆt c¾t chÞu m«men ©m bÊt lîi
lµ mÆt c¾t t¹i ®Ønh trô gi÷a víi sù h×nh thµnh øng suÊt nh sau:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
44
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
fsbt
fyf
I I
II
sbc
fsbt
fsbt
fct
frt
III
fsbtfr
t
IV
frt
fy
fyr
fsbc fsb
c fy
I V
fy
fyr
fyVI
H×nh 3.27: BiÓu ®å øng suÊt trªn mÆt c¾t dÇm
Trong ®ã:
+ fsbt: Lµ øng suÊt t¹i mÐp dÇm thÐp chÞu kÐo.
+ fsbc: Lµ øng suÊt t¹i mÐp dÇm thÐp chÞu nÐn.
+ fcc: Lµ øng suÊt t¹i mÐp trªn b¶n bªt«ng chÞu nÐn.
+ frt: Lµ øng suÊt kÐo trong cèt thÐp b¶n.
+ fc’: Cêng ®é chÞu nÐn cña bªt«ng ë tuæi 28 ngµy.
+ fy: Giíi h¹n ch¶y cña thÐp.
+ fyr: Giíi h¹n ch¶y cña cèt thÐp b¶n.
+ Dw: ChiÒu cao b¶n bông.
+ Hsb: ChiÒu cao cña mÆt c¾t dÇm thÐp.(Steel Beam)
+ Hcb: ChiÒu cao cña mÆt c¾t liªn hîp. (Conjugate Beam)
+ Dcp: Lµ chiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn trong giai ®o¹n ch¶y dÎo.
- C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn øng suÊt trªn mÆt c¾t dÇm chñ:
+ Giai ®o¹n I: MÆt c¾t dÇm thÐp lµm viÖc trong giíi h¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n II: B¶n bªt«ng ®¹t cêng ®é 80%fc.Toµn bé mÆt c¾t vÉn
lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n III: B¶n bªt«ng b¾t ®Çu bÞ nøt vµ dÇn dÇn nøt toµn bé. Khi
®ã b¶n bªt«ng kh«ng tham gia lµm viÖc cïng víi dÇm thÐp, mÆt c¾t
liªn hîp chØ cßn l¹i dÇm thÐp vµ cèt thÐp trong b¶n bªt«ng. Toµn bé
mÆt c¾t vÉn lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n IV: §iÓm øng suÊt lín nhÊt trªn mÆt c¾t ®· ®¹t ®Õn giíi
h¹n ch¶y, søc kh¸ng t¬ng øng cña mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ
m«men ch¶y (My).
+ Giai ®o¹n V: Mét phÇn mÆt c¾t ®· bÞ ch¶y, phÇn kh¸c vÉn lµm viÖc
trong giíi h¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n VI: MÆt c¾t bÞ ch¶y hoµn toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña
mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP).
- Mét mÆt c¾t chÞu m«men uèn ©m tõ lóc b¾t ®Çu chÞu lùc cho ®Õn khi
ph¸ ho¹i, ph¸t triÓn tèi ®a qua 6 giai ®o¹n lµm viÖc nh vËy.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
45
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Trong thùc tÕ tÝnh to¸n cÇu dÇm kh«ng liªn hîp ta chØ quan t©m ®Õn 3
giai ®o¹n lµm viÖc cña mÆt c¾t lµ:
+ Giai ®o¹n I: MÆt c¾t lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n II: B¶n bªt«ng ®¹t cêng ®é 80%fc vµ t¹o ra hiÖu øng liªn
hîp. Toµn bé mÆt c¾t vÉn lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ Giai ®o¹n III: MÆt c¾t ch¶y dÎo hoµn toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña
mÆt c¾t trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo
(MP).
3.4.3.3. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm giai
®o¹n I.
- Giai ®o¹n 1: Khi thi c«ng xong dÇm thÐp vµ ®·
®æ b¶n bª t«ng mÆt cÇu, tuy nhiªn gi÷a dÇm thÐp
vµ b¶n bª t«ng cha t¹o ra hiÖu øng liªn hîp.
- MÆt c¾t tÝnh to¸n: mÆt c¾t dÇm thÐp.
- DiÖn tÝch mÆt c¾t dÇm thÐp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña tiÕt diÖn víi trôc ®i
mÐp díi dÇm thÐp:
H×nh 3.28: MÆt c¾t
dÇm G§ I
- Kho¶ng c¸ch tõ ®¸y dÇm ®Õn TTH I-I:
- ChiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm ®èi víi TTH I-I
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n bông:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu nÐn:
+ M«men qu¸n tÝnh b¶n c¸nh chÞu kÐo:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm thÐp:
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña mÆt c¾t ®èi víi TTH I-I:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
46
I I
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.4.3.4. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm giai ®o¹n II.
a. MÆt c¾t tÝnh to¸n.
- Giai ®o¹n II: B¶n bªt«ng ®¹t cêng ®é
80%fc. Toµn bé mÆt c¾t vÉn lµm viÖc
trong giai ®o¹n ®µn håi.
- NÕu cã thiÕt kÕ neo ®Ó t¹o ra hiÖu øng
liªn hîp th× mÆt c¾t tÝnh to¸n sÏ bao gåm
dÇm thÐp, b¶n bªt«ng vµ cèt thÐp trong
b¶n.
- NÕu kh«ng thiÕt kÕ neo ®Ó t¹o ra hiÖu
øng liªn hîp th× mÆt c¾t tÝnh to¸n sÏ chØ
gåm cã dÇm thÐp vµ cèt thÐp trong b¶n.
H×nh 3.29: MÆt c¾t dÇm chñ giai ®o¹n II
b. X¸c ®Þnh bÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n bªt«ng.
- Trong tÝnh to¸n kh«ng ph¶i toµn bé b¶n bªt«ng mÆt cÇu tham gia lµm viÖc
chung víi dÇm thÐp theo ph¬ng däc cÇu. BÒ réng b¶n bªt«ng lµm viÖc
chung víi dÇm thÐp hay cßn gäi lµ bÒ réng cã hiÖu phô thuéc vµo nhiÒu yÕu
tè nh chiÒu dµi tÝnh to¸n cña dÇm, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm chñ vµ bÒ
dµy b¶n bªt«ng mÆt cÇu. C¸c quy tr×nh kh¸c nhau cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸c
nhau vÒ bÒ réng cã hiÖu nµy nhng tùu chung l¹i ®©y lµ phÇn bÒ réng chÞu
lùc chÝnh cïng dÇm chñ, ngoµi bÒ réng nµy b¶n bªt«ng chñ yÕu lµm viÖc
theo ph¬ng ngang cÇu, néi lùc khi lµm viÖc theo ph¬ng däc cÇu lµ nhá.
- Khi tÝnh bÒ réng b¶n c¸nh dÇm h÷u hiÖu, chiÒu dµi nhÞp h÷u hiÖu cã thÓ
lÊy b»ng nhÞp thùc tÕ ®èi víi c¸c nhÞp gi¶n ®¬n vµ b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a
c¸c ®iÓm thay ®æi m«men uèn (®iÓm uèn cña biÓu ®å m«men) cña t¶i
träng thêng xuyªn ®èi víi c¸c nhÞp liªn tôc, thÝch hîp c¶ m«men ©m vµ d¬ng.
- BÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n bªt«ng ®îc x¸c ®Þnh t¬ng tù nh ®èi víi mÆt c¾t
chÞu m«men uèn d¬ng.
c. Quy ®æi tõ bªt«ng sang thÐp.
- V× tiÕt diÖn liªn hîp cã hai lo¹i vËt liÖu lµ thÐp vµ bª t«ng nªn khi tÝnh
®Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t dÇm th× ta quy ®æi tõ mÆt c¾t hçn hîp
vÒ mÆt c¾t thuÇn nhÊt theo nguyªn t¾c biÕn d¹ng t¬ng ®¬ng vµ nguyªn
t¾c gi÷ nguyªn träng t©m mÆt c¾t.
d. §Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n (Short term
section).
- MÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n ®èi víi c¸c t¶i träng
ng¾n h¹n nh ho¹t t¶i, trong giai ®o¹n nµy ta kh«ng xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ
biÕn.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
47
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- §Æc trng cña cèt thÐp trong b¶n bªt«ng.
+ DiÖn tÝch cèt thÐp ë líi trªn: 4
..
2rt
rtrt
dnA
+ DiÖn tÝch cèt thÐp ë líi díi: 4
..
2rb
rbrb
dnA
+ DiÖn tÝch cèt thÐp trong b¶n: Ar = Art + Arb
+ Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m cèt thÐp b¶n ®Õn mÐp trªn cña dÇm
thÐp:
rbrt
hrbrbrthsrtr AA
taAattAY
).().(
Trong ®ã:
+ nrt, drt, Art: Sè thanh, ®êng kÝnh vµ diÖn tÝch cèt thÐp ë líi trªn.
+ nrb, drb, Arb: Sè thanh, ®êng kÝnh vµ diÖn tÝch cèt thÐp ë líi díi.
+ art, arb: Kho¶ng c¸ch tõ tim líi cèt thÐp trªn vµ díi ®Õn mÐp b¶n
bªt«ng.
+ ts: ChiÒu dµy b¶n bªt«ng.
+ th: ChiÒu dµy cña vót dÇm.
+ Yr: Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m cña cèt thÐp trong b¶n ®Õn mÐp trªn
dÇm thÐp.
- TÝnh diÖn tÝch mÆt c¾t:
+ DiÖn tÝch b¶n bª t«ng:
+ DiÖn tÝch cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
Trong ®ã:
+ Ar: DiÖn tÝch cèt thÐp bè trÝ trong b¶n bª t«ng.
+ ANC: DiÖn tÝch dÇm thÐp (mÆt c¾t nguyªn).
+ AST: DiÖn tÝch cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- X¸c ®Þnh m«men tÜnh cña tiÕt diÖn liªn hîp ®èi víi TTH I-I cña tiÕt diÖn
thÐp.
rsbrhsbhh
hsbht
shsbssNC
Ix
YYHAtYHbt
tYHtb
ttYHtb
nSS
11
11
.3
2..
2
1.2
22..
1
- Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m tiÕt diÖn dÇm thÐp ®Õn träng t©m tiÕt diÖn
liªn hîp (kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn TTH II-II).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
48
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- ChiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn dÇm thÐp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn b¶n bªt«ng:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn vót b¶n c¸nh:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn cèt thÐp trong b¶n:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
- M«men tÜnh cña b¶n bª t«ng vµ cèt thÐp trong b¶n ®èi víi TTH II-II:
rsbrhsbhh
hsbht
shsbsss
YZYHAtZYHbt
tZYHtb
ttZYHtb
nS
1111
1111
.3
2..
2
1.2
2.
2..
1
e. §Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n (Long term
section).
- MÆt c¾t liªn hîp dµi h¹n ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n ®èi víi c¸c t¶i träng l©u
dµi nh tÜnh t¶i giai ®o¹n II khi ®ã ta ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña hiÖn tîng
tõ biÕn.
- Trong trêng hîp cã xÐt ®Õn hiÖn tîng tõ biÕn th× c¸c ®Æc trng h×nh cña
mÆt c¾t ®îc tÝnh t¬ng tù nh khi kh«ng xÐt ®Õn tõ biÕn, chØ thay hÖ sè n
b»ng n’.
3.4.3.5. X¸c ®Þnh §THH mÆt c¾t dÇm giai ®o¹n ch¶y dÎo.
a. MÆt c¾t tÝnh to¸n
- Giai ®o¹n III: MÆt c¾t ch¶y dÎo hoµn
toµn, søc kh¸ng t¬ng øng cña mÆt c¾t
trong giai ®o¹n nµy lµ m«men dÎo (MP).
- MÆt c¾t tÝnh to¸n lµ mÆt c¾t liªn hîp
gåm cã dÇm thÐp vµ cèt thÐp trong b¶n
bªt«ng. Toµn bé mÆt c¾t ®· ®¹t ®Õn giíi
h¹n ch¶y.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
49
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh3.30: MÆt c¾t dÇm giai ®o¹n ch¶y dÎo.
b. X¸c ®Þnh vÞ trÝ trôc trung hoµ cña mÆt c¾t.
- TÝnh lùc dÎo cña c¸c phÇn cña mÆt c¾t dÇm:
+ Lùc dÎo t¹i b¶n c¸nh chÞu kÐo cña dÇm thÐp: Pt = Fyt.bt. tt
+ Lùc dÎo t¹i b¶n c¸nh chÞu nÐn cña dÇm thÐp: Pc = Fyc.bc. tc
+ Lùc dÎo t¹i sên dÇm thÐp: Pw = Fyw.Dw. tw
+ Lùc dÎo xuÊt hiÖn t¹i cèt thÐp b¶n: Pr = Fyr. Ar
- VÞ trÝ trôc trung hoµ dÎo (PNA) ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
+ NÕu: Pc > Pt + Pw+Pr => TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ NÕu: Pr + Pt > Pc+ Pw => TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu kÐo.
+ NÕu: Pc < Pt + Pw+Pr vµ Pr + Pt < Pc+ Pw => TTH ®i qua sên dÇm.
- X¸c ®Þnh chiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn:
1. Trêng hîp trôc trung hoµ ®i qua sên dÇm.
+ S¬ ®å tÝnh:
fy
fyr
fy
I I
At.Fyt
(Dw-Dcp).tw.Fyw
Dcp.tw.Fyw
Ac.Fyc
Mp
Ar.fyr
H×nh 3.31: S¬ ®å x¸c ®Þnh chiÒu cao vïng chÞu nÐn.
+ ViÕt ph¬ng tr×nh c©n b»ng lùc däc theo ph¬ng ngang ta cã c«ng
thøc x¸c ®Þnh chiÒu cao vïng chÞu nÐn cña sên dÇm:
=>
Trong ®ã:
+ Dw: Chiều cao sườn dầm thÐp (mm).
+ At, Ac: Diện tÝch c¸nh chịu kÐo vµ c¸nh chÞu nÐn.(mm2).
+ Aw: Diện tÝch sườn dầm (mm2).
+ Ar: Diện tÝch cốt thÐp dọc trong b¶n bªt«ng (mm2).
+ Fyt, Fyc: Cường độ chảy nhỏ nhất quy định cña thÐp lµm c¸nh chÞu kÐo
vµ c¸nh chÞu nÐn (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
50
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Fyr: Cường độ chảy nhỏ nhất quy ®Þnh cña cèt thÐp däc (MPa).
+ Fyw: Cường độ chảy nhỏ nhất quy ®Þnh cña sên dÇm (MPa);
2. C¸c trêng hîp kh¸c:
+ Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu nÐn th× chiÒu cao chÞu nÐn
cña sên dÇm Dcp = 0 vµ coi nh yªu cÇu ®é m¶nh trong c¸c mÆt c¾t ®Æc
ch¾c ®· tho¶ m·n.
+ Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh chÞu kÐo th× chiÒu cao chÞu nÐn cña
sên dÇm lµ Dcp = Dw.
c. X¸c ®Þnh §THH cña mÆt c¾t.
- DiÖn tÝch mÆt c¾t liªn hîp:
Trong ®ã:
+ Ar: DiÖn tÝch cèt thÐp bè trÝ trong b¶n bª t«ng.
+ ANC: DiÖn tÝch dÇm thÐp.
+ AST: DiÖn tÝch mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- Kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn TTH III-III lµ:
- X¸c ®Þnh m«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn dÇm thÐp ®èi víi TTH III-III:
+ M«men qu¸n tÝnh cña phÇn cèt thÐp trong b¶n bªt«ng:
+ M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp:
3.4.3.6. X¸c ®Þnh m«men ch¶y vµ m«men dÎo.
a. M«men ch¶y.
- M«men ch¶y (My) ë mÆt c¾t liªn hîp ®îc lÊy b»ng tæng c¸c m«men t¸c
dông vµo dÇm thÐp, mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n ®Ó g©y ra tr¹ng th¸i ch¶y
®Çu tiªn ë mét trong 2 c¸nh cña dÇm thÐp (kh«ng xÐt ®Õn ch¶y ë sên dÇm
cña mÆt c¾t lai).
Trong ®ã:
+ MD1: m«men uèn do tÜnh t¶i giai đoạn I t¸c dông trªn mÆt c¾t dÇm
thÐp.
+ MD2: M«men uèn do tÜnh t¶i giai đoạn II t¸c dông trªn mÆt c¾t liªn
hîp.
+ MAD: M«men uèn bæ sung cÇn thiÕt ®Ó g©y ch¶y ë mét b¶n biªn
thÐp. M«men nµy do ho¹t t¶i cã hÖ sè vµ ®îc tÝnh to¸n theo m«men kh¸ng
uèn cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
51
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n néi lùc t¹i c¾t mÆt c¾t ta sÏ tÝnh ®îc gi¸ trÞ
m«men do tÜnh t¶i giai ®o¹n I g©y ra lµ MD1 t¸c dông trªn mÆt c¾t dÇm
thÐp vµ m«men do tÜnh t¶i giai ®o¹n II g©y ra lµ MD2 t¸c dông trªn mÆt c¾t
liªn hîp ng¾n h¹n (v× nÕu ®· ®¹t ®Õn tr¹ng th¸i ch¶y dÎo th× mÆt c¾t lµm
viÖc giai ®o¹n II sÏ chØ cã dÇm thÐp vµ cèt thÐp trong b¶n nªn kh«ng chÞu
¶nh hëng cña hiÖn tîng tõ biÕn).
- X¸c ®Þnh m«men uèn bæ sung MAD.
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MD1:
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MD2.
+ øng suÊt trong dÇm thÐp do MAD.
+ Khi øng suÊt c¸nh dÇm thÐp ®¹t ®Õn giíi h¹n ch¶y ta cã:
=>
=>
+ M«men uèn bæ xung: MAD
vµ =>
=> Nh vËy ta cã:
+ yIt, yI
b: Kho¶ng c¸ch tõ TTH I-I ®Õn mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm
thÐp.
+ yIIt, yII
b: KC tõ TTH II-II ®Õn mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm thÐp.
+ INC : M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm thÐp.
+ IST, ILT : M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
+ MtAD, Mb
AD: M«men uèn bæ xung cÇn thiÕt ®Ó g©y ra tr¹ng th¸i ch¶y ë
®Çu tiªn ë mÐp trªn vµ mÐp díi cña dÇm thÐp.
+ fy: Lµ giíi h¹n ch¶y cña thÐp.
b. M«men dÎo.
- M«men dẻo (Mp) lµ m«men øng víi khi toµn mÆt c¾t ®¹t ®Õn cêng ®é
ch¶y. Khi tÝnh m«men dÎo ph¶i lÊy m«men cña c¸c lùc dÎo t¹i c¸c phÇn cña
mÆt c¾t ®èi víi trôc trung hoµ dÎo.
- C«ng thøc tÝnh m«men dÎo:
+ Pi: lµ lùc dÎo thø i.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
52
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Zi: Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®Æt cña lùc dÎo thø i ®Õn trôc trung hoµ
dÎo.
- Trong trêng hîp TTH ®i qua sên dÇm ta cã s¬ ®å tÝnh:
fy
fyr
fy
I I
At.Fyt
(Dw-Dcp).tw.Fyw
Dcp.tw.Fyw
Ac.Fyc
Mp
Ar.fyr
H×nh 3.32: S¬ ®å tÝnh m«men dÎo cña mÆt c¾t.
Gi¸ trÞ m«men dÎo cña mÆt c¾t ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
- Trêng hîp TTH ®i qua b¶n c¸nh trªn ta cã s¬ ®å tÝnh:
- Trêng hîp TTH ®i qua b¶n bªt«ng ta cã s¬ ®å tÝnh:
3.5 ¶nh hëng cña tõ biÕn-co ngãt
vµ thay ®æi nhiÖt ®é trong cÇu dÇm liªn hîp.3.5.1. ¶nh hëng cña Co ngãt (shinkage).
3.5.1.1. Nguyªn t¾c tÝnh to¸n.
- Co ngãt lµ hiÖn tîng gi¶m thÓ tÝch cña bª t«ng trong qu¸ tr×nh ®«ng cøng.
- DÇm liªn hîp cã hai lo¹i vËt liÖu: B¶n BTCT vµ dÇm thÐp, khi bªt«ng bÞ co
ngãt theo thêi gian cßn thÐp th× kh«ng co ngãt lµm ph¸t sinh néi lùc trong
c¸c mÆt c¾t dÇm kÓ c¶ trong kÕt cÊu tÜnh ®Þnh.
- Co ngãt lµ t¶i träng l©u dµi v× vËy khi tÝnh néi lùc do co ngãt ph¶i xÐt
®Õn t¸c ®éng cña tõ biÕn b»ng c¸ch dïng ®Æc trng h×nh häc cña mÆt c¾t
liªn hîp dµi h¹n, tøc lµ dïng hÖ sè quy ®æi n’ = 3n.
- Trong qu¸ tr×nh ®«ng cøng vµ sau khi ®· ®«ng cøng, theo thêi gian
bªt«ng bÞ co ngãt. HiÖn tîng co ngãt ®ã cña bªt«ng ®îc ®Æc trng b»ng
biÕn d¹ng t¬ng ®èi sh. BiÕn d¹ng nµy phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p b¶o dìng
vµ chÊt lîng cèt liÖu cña bªt«ng.
- §Ó tÝnh to¸n t¸c ®éng cña co ngãt ë ®©y ta chÊp nhËn hai gi¶ thiÕt ®ã lµ
vËt liÖu lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi vµ gi¶ thiÕt tiÕt diÖn ph¼ng
(tøc lµ mÆt c¾t dÇm tríc vµ sau khi biÕn d¹ng vÉn lµ mÆt c¾t ph¼ng).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
53
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.5.1.2. X¸c ®Þnh biÕn d¹ng t¬ng ®èi do co ngãt.
- B»ng thùc nghiÖm, kÕt qu¶ ®îc quy tr×nh quy ®Þnh nh sau:
+ §èi víi bªt«ng ®îc b¶o dìng Èm, cèt liÖu kh«ng co ngãt th×:
sh = -0,51 ks kh ( ) 10-3
+ §èi víi bªt«ng ®îc b¶o dìng b»ng h¬i níc, cèt liÖu kh«ng co ngãt.
sh = -0,56 ks kh ( ) 10-3
Trong ®ã:
+ t: Thời gian kh« (ngµy).
+ ks: HÖ sè kÝch thíc lÊy theo h×nh vÏ.
+ kh: HÖ sè ®é Èm, nãi chung lÊy b»ng 1,00; ë nh÷ng n¬i cã ®é Èm t-
¬ng ®èi trung b×nh hµng n¨m vît qu¸ 80% cã thÓ lÊy kh = 0,86.
Chó ý: Khi tÝnh biÕn d¹ng t¬ng ®èi do co ngãt theo c«ng thøc trªn nÕu
bªt«ng ®îc b¶o dìng Èm cã bÒ mÆt lé ra ngoµi tríc khi b¾t ®Çu b¶o dìng 5
ngµy th× sh cÇn t¨ng thªm 20%.
H×nh 3.33: HÖ sè hiÖu chØnh khi tÝnh biÕn d¹ng do co ngãt cña bªt«ng.
3.5.1.3. Néi lùc ph¸t sinh do co ngãt trong cÇu dÇm liªn hîp nhÞp
gi¶n ®¬n.
- BiÕn d¹ng t¬ng ®èi cña bªt«ng b¶n lµ sh, g©y ra øng suÊt t¬ng øng trong
b¶n bªt«ng lµ: fc = Ec’. sh
Trong ®ã: Ec’ lµ m«®un ®µn håi gi¶ ®Þnh cña bªt«ng khi cã xÐt ®Õn tõ
biÕn:
nªn
- øng suÊt do co ngãt nµy t¬ng øng víi néi lùc N = fc As = Ec’.sh.As ®Æt ë
träng t©m b¶n bªt«ng. ChuyÓn N tõ träng t©m C cña b¶n bªt«ng vÒ träng
t©m O’ cña tiÕt diÖn liªn hîp dµi h¹n, ph¶i thªm mét ngÉu lùc cã m«men lµ:
M = N.yc’ = Ec
’ sh As.yc’
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
1 2 5 10 100 10000100000,2
0,40,6
0,8
1,2
1,0
1,425mm38mm50mm
75mm100mm125mm
150mmHệ số hiệu
chỉnh ks
Thêi gian kh« t ngµy
54
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
II' - II' NM = N.yc'
N
I - I
II' II'
I I
C
H×nh 3.34: S¬ ®å tÝnh néi lùc do co ngãt.
Trong ®ã:
+ sh: Biến dạng tương đối của bªt«ng do co ngãt tÝnh theo c«ng thøc ë
trªn.
+ Ec: M«đun ®µn håi cña bªt«ng.
+ Es: M«đun ®µn håi cña thÐp.
+ As: DiÖn tÝch tÝnh to¸n cña b¶n bªt«ng.
+ yc’: lµ kho¶ng c¸ch tõ träng t©m C cña b¶n bªt«ng ®Õn TTH cña mÆt
c¾t liªn hîp dµi h¹n (II’ – II’).
- M«men do co ngãt Msh lµm cho thí díi cña dÇm chÞu kÐo nªn lµ m«men d-
¬ng, tõ ®ã ta cã biÓu ®å Msh cho dÇm gi¶n ®¬n nh h×nh vÏ:
H×nh 3.35: Biểu ®å m«men do co ngãt trong dÇm liªn hîp nhÞp gi¶n ®¬n.
3.5.1.4. Néi lùc ph¸t sinh do co ngãt trong cÇu dÇm liªn hîp nhÞp liªn
tôc.
- Trong dÇm liªn hîp liªn tôc, co ngãt g©y ra néi lùc phô. Néi lùc nµy ®îc tÝnh
theo ph¬ng ph¸p lùc. Ph¬ng tr×nh chÝnh t¾c cña ph¬ng ph¸p lùc cã d¹ng:
Trong ®ã:
+ ik: Lµ chuyÓn vÞ theo ph¬ng cña Mi do Mk = 1 sinh ra, tÝnh theo ph-
¬ng ph¸p cña c¬ häc kÕt cÊu.
+ Mic: ChuyÓn vÞ theo ph¬ng Mi do co ngãt sinh ra.
ic = với Mc = sh Et S’t do đã
ic =
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
Mc
55
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
NÕu trªn tõng nhÞp chiÒu cao dÇm kh«ng thay ®æi th×:
ic = sh
- Thay c¸c hệ số ik vµ c¸c số hạng tự do ic vµo phương tr×nh chÝnh tắc vµ gi¶i
ph¬ng tr×nh ta cã c¸c Èn lùc thõa đã chÝnh lµ c¸c m«men gèi Mi. Sau khi cã
biÓu ®å m«men gèi, t¬ng tù nh khi tÝnh víi chªnh lÖch nhiÖt ®é vÏ ®îc biÓu
®å m«men uèn tæng céng vµ tõ biÓu ®å Mtc ta cã thÓ vÏ ®îc biÓu ®å lùc
c¾t V, ®ã chÝnh lµ c¸c biÓu ®å néi lùc do co ngãt sinh ra trªn dÇm liªn tôc.
- Còng cã thÓ tÝnh néi lùc do co ngãt trong dÇm liªn hîp liªn tôc theo ph¬ng
tr×nh 3 m«men: ViÕt ph¬ng tr×nh 3 m«men cho c¸c gèi trung gian, ë gèi
thø i cã ph¬ng tr×nh:
Trong ®ã: + li, li+1: ChiÒu dµi nhÞp i vµ nhÞp i+1.
+ EIi, EIi+1: §é cøng chèng uèn ë nhÞp i vµ nhÞp i+1 với E lµ m«®un
®µn håi cña thÐp, I lµ m«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp dµi h¹n ®èi víi
trôc trung hoµ ®µn håi cña tiÕt diÖn ®ã (X’tđ);
+ i vµ i+1: DiÖn tÝch biÓu ®å m«men do lùc c¾t sinh ra ë nhÞp i vµ
i+1.
+ ai, bi+1: Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m diÖn tÝch i vµ diÖn tÝch i+1 ®Õn
gèi tr¸i vµ gèi ph¶i cña nhÞp i vµ nhÞp i+1.
- §èi víi kÕt cÊu nhÞp liªn tôc nhiÒu nhÞp:
+ Víi dÇm liªn tôc cã n nhÞp th× sÏ viÕt ®îc (n-1) ph¬ng tr×nh 2
m«men cho (n-1) gèi trung gian. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh nµy ta sÏ cã Èn lùc
thõa ®ã lµ c¸c m«men gèi Mi, tõ ®ã vÏ ®îc biÓu ®å m«men gèi Mg.
+ Céng hai biÓu ®å Mc vµ biÓu ®å Mg cã biÓu ®å m«men uèn tæng
céng hay biÓu ®å m«men uèn cuèi cïng, ®ã chÝnh lµ biÓu ®å m«men do co
ngãt sinh ra cho kÕt cÊu nhÞp liªn tôc nhiÒu nhÞp.
+ Tõ biÓu ®å Mtc dÔ dµng vÏ ®îc biÓu ®å lùc c¾t V.
+ C¸c biÓu ®å Mtc vµ V do co ngãt sinh ra cã d¹ng gièng nh biÓu ®å
nµy do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m (nhiÖt ®é b¶n mÆt cÇu thÊp h¬n nhiÖt ®é
dÇm thÐp).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
56
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh 3.36: BiÓu ®å néi lùc do co ngãt trªn dÇm liªn hîp liªn tôc
a: S¬ ®å nhÞp.
b: HÖ c¬ b¶n.
c,d: C¸c biÓu ®å ®¬n vÞ , ;
e: BiÓu ®å Mc (do co ngãt sinh ra trªn hÖ c¬ b¶n);
g: BiÓu ®å m«men gèi Mg.
h: BiÓu ®å m«men tæng céng.
i: BiÓu ®å lùc c¾t.3.5.2. ¶nh hëng cña sù thay ®æi nhiÖt ®é (Temprature).
3.5.2.1. NhiÖt ®é ph©n bè ®Òu (TU).
- Dïng ®Ó tÝnh biÕn d¹ng nhiÖt vµ tÝnh néi lùc khi cÇu cã tõ 2 gèi cè ®Þnh
trë lªn. Trong kÕt cÊu nhÞp cÇu thÐp rÊt Ýt gÆp trêng hîp nµy do ®ã ë ®©y
kh«ng xÐt c¸ch tÝnh néi lùc do nhiÖt ®é ph©n bè ®Òu.
- Khi nhiÖt ®é ph©n bè ®Òu th× biÕn d¹ng nhiÖt lµ:
Trong ®ã:
+ : Lµ hÖ sè gi·n në nhiÖt, =1.10-5 (1/®é).
+ L: Lµ chiÒu dµi nhÞp.
+ t: NhiÖt ®é ph©n bè ®Òu, x¸c ®Þnh nh sau:
1. LÊy nhiÖt ®é cao nhÊt ë vÞ trÝ x©y dùng cÇu trõ ®i nhiÖt ®é
l¾p ®Æt cÇu.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
0 1 2 3
M2M1
M1
M2
(a)
(b)
(c)
(g)
(h)
(i)
(d)
(e)
1
1
V
Mc
Mg
Mtc
M1 M2
57
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
2. LÊy nhiÖt ®é l¾p ®Æt cÇu (trÞ sè trung b×nh thùc tÕ cña nhiÖt
®é kh«ng khÝ trong 24 giê ngay tríc khi tiÕn hµnh l¾p ®Æt
cÇu) trõ ®i nhiÖt ®é thÊp nhÊt.
B¶ng: biªn ®é nhiÖtVïng
khÝ hËuKÕt cÊu bª t«ng
MÆt cÇu bª t«ng trªn dÇm
hoÆc hép thÐp
MÆt cÇu thÐp trªn dÇm hoÆc hép thÐp
B¾c vÜ ®é
16oB
(§Ìo H¶i
V©n)*
+5o C ®Õn +47o
C
+1o C ®Õn +55o
C
-3o C ®Õn +63o
C
Nam vÜ ®é
16oB
(§Ìo H¶i V©n)
+10o C ®Õn
+47o C
+6o C ®Õn +55o
C
+2o C ®Õn
+63o C
Ghi chó:
+ §èi víi c¸c ®Þa ®iÓm ë phÝa b¾c vÜ ®é 16oB vµ ë ®é cao cao
h¬n mÆt biÓn trªn 700m nhiÖt ®é thÊp nhÊt trong b¶ng ph¶i trõ bít 5oC.
+ C¸c biªn ®é nhiÖt ®é cña cÇu quy ®Þnh trong b¶ng lµ dùa trªn
biªn ®é nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong bãng r©m 0oC dÕn 45oC ë phÝa b¾c
vÜ ®é 16oB (®Ìo H¶i V©n) vµ +5oC ®Õn 45oC ë phÝa nam vÜ ®é 16oB.
Khi cã sè liÖu vÒ nhiÖt ®é cña ®Þa ®iÓm cô thÓ, cã thÓ dïng ®Ó x¸c
®Þnh nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong bãng r©m cao nhÊt vµ thÊp nhÊt víi chu
kú 100 n¨m vµ nhiÖt ®é cÇu trong b¶ng cã thÓ ®îc söa l¹i cho phï hîp.
+ B¶ng chia níc ta thµnh 2 vïng: Vïng 1: tõ ®Ìo H¶i V©n ra hÕt miÒn
b¾c, vïng 2 tõ ®Ìo H¶i V©n vµo hÕt MiÒn Nam. NÕu mét cÇu cã mÆt
cÇu lµ b¶n BTCT ®Æt trªn nhÞp dÇm thÐp ®îc l¾p ®Æc ë nhiÖt ®é 25oC
th× ë nhiÖt ®é cao nhÊt cã chªnh lÖch nhiÖt ®é lµ 55oC - 25 oC = 30 oC,
cßn ë nhiÖt ®é thÊp nhÊt cã chªnh lÖch nhiÖt ®é lµ 30oC - 1oC = 29 oC
(Víi 55oC vµ 1oC lµ nhiÖt ®é cao nhÊt vµ thÊp nhÊt trong b¶ng).
3.5.2.2. NhiÖt ®é ph©n bè kh«ng ®Òu (TG).
a. Sù chªnh lÖch nhiÖt ®é
- Chªnh lÖch nhiÖt ®Öu kh«ng ®Òu (hay Gradien nhiÖt ®é) ®îc xÐt nh quy
®Þnh ë ®iÒu 3.12.3 Quy tr×nh. Ta ®· biÕt víi dÇm b»ng mét lo¹i vËt liÖu
th× chªnh lÖch nhiÖt ®é chØ g©y ra néi lùc trong hÖ siªu tÜnh. Cßn ®èi víi
dÇm liªn hîp thÐp - BTCT lµ dÇm cã hai lo¹i vËt liÖu nªn cã kh¶ n¨ng hÊp thu
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
58
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
vµ t¶n nhiÖt kh¸c nhau nªn chªnh lÖch nhiÖt ®é g©y ra néi lùc trong c¶ kÕt
cÈu nhÞp tÜnh ®Þnh vµ siªu tÜnh
- Chªnh lÖch nhiÖt ®é theo ph¬ng th¼ng ®øng trong kÕt cÊu nhÞp bªt«ng
hay liªn hîp ®îc lÊy nh h×nh vÏ:
H×nh 3.37: BiÓu ®å chªnh lÖch nhiÖt ®é kh«ng ®Òu
Bảng 3-1. Gradient nhiÖt ®é theo ph¬ng th¼ng ®øng trong KCN thÐp vµ BT
Th«ng
số
Gradien nhiệt dương (-oC)
Gradien nhiệt ©m
(oC)
T1
T2
T3
+23
+6
+3
-7
-1
0
- ChiÒu cao “A” trong h×nh ®îc lÊy nh sau:
+ A = 300mm cho kÕt cÊu nhÞp BTCT cã chiÒu cao H 40mm.
+ A = chiÒu cao thùc tÕ trõ ®i 100mm cho kÕt cÊu nhÞp BTCT cã chiÒu
cao H<40mm.
+ A = 300mm cho dÇm thÐp . Đối với kết cấu nhịp liªn hợp thÐp – BTCT,
cự ly “t” ph¶i ®îc lÊy b»ng chiÒu dµy b¶n bªt«ng kÓ c¶ vót nÕu cã.
Ghi chó: Theo tµi liÖu Richard M. Barker and Jay A. Puckett (1997). Design of
Highway Bridges Based on AASHTO LRFD Bridge Design Specifications. John
Wiley & Sons. New York, chiÒu cao A ®îc lÊy theo A = t-100mm, với t lµ
chiÒu cao b¶n BTCT kÓ c¶ vót.
- Chªnh lÖch nhiÖt ®é g©y ra néi lùc trong KCN. ¶nh hëng cña chªnh lÖch
nhiÖt ®é ®îc chia thµnh hai phÇn: phÇn g©y ra biÕn d¹ng däc vµ phÇn g©y
ra biÕn d¹ng uèn.
b. BiÕn d¹ng däc trôc:
- Chªnh lÖch nhiÖt ®é g©y ra biÕn d¹ng däc trôc tÝnh theo c«ng thøc:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
59
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ A: DiÖn tÝch mÆt c¾t.
+ T(y): Hµm chªnh lÖch nhiÖt ®é kh«ng ®Òu ®îc lÊy nh trong h×nh vÏ
trªn.
+ y: Khoảng c¸ch tõ trôc trung hoµ cña mÆt c¾t ®Õn träng t©m cña
ph©n tè diÖn tÝch mÆt c¾t ngang dA.
+ TÝch ph©n nµy ®îc lÊy trªn toµn bé diÖn tÝch mÆt c¾t ngang.
+ Do hÖ sè d·n në nhiÖt cña thÐp vµ bªt«ng lµ nh nhau nªn trong c¸c
mÆt c¾t liªn hîp cã thÓ sö dông mÆt c¾t tÝnh ®æi ®Ó thùc hiÖn phÐp lÊy
tÝch ph©n.
- C¸ch lÊy tÝch ph©n: Chia diÖn tÝch mÆt c¾t ngang thµnh nhiÒu phÈn tö,
khi ®ã phÐp lÊy tÝch ph©n ®îc chuyÓn thµnh phÐp céng (Σ). XÐt mét phÇn
tö cña mÆt c¾t nh trªn h×nh vÏ, kho¶ng c¸ch tõ trôc trung t©m cña phÇn tö
®Õn trôc trung hoµ cña mÆt c¾t lµ yi*. Gäi diÖn tÝch vµ m«men qu¸n tÝnh
cña phÇn tö lµ Ai vµ Ii. Vµ phÇn tö cã thÓ cã h×nh d¹ng bÊt k× nªn trong
phÇn tö xÐt ph©n tè diÖn tÝch dA n»m c¸ch trôc trung hoµ cña mÆt c¾t lµ
y, khi ®ã kho¶ng c¸ch tõ träng t©m ph©n tè dA ®Õn trôc trung hoµ cña
phÇn tö lµ yi vµ ta cã quan hÖ yi = y - yi*.
NhiÖt ®é t¹i träng t©m ph©n tè dA lµ:
Trong ®ã:
+ Tai: NhiÖt ®é t¹i träng t©m phÇn tö.
+ ΔTi: Chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a mÐp díi vµ mÐp trªn phÇn tö.
+ di: ChiÒu cao phÇn tö.
Thay yi = y - yi* vào (3-110) ta cã:
Thay T(y) vµo c«ng thøc tÝnh biÕn d¹ng däc trôc ta cã:
Trong ®ã dÊu Σ lµ tổng cña c¸c phÇn tö trªn mÆt c¾t ngang; dÊu tÝch ph©n
∫ ®îc lÊy cho tõng phÇn tö.
Víi chó ý , do lµ m«men tÜnh cña diÖn tÝch Ai
®èi víi trôc trung hoµ cña mÆt c¾t, cßn còng lµ
m«men tÜnh cña diÖn tÝch Ai ®èi víi trôc trung hoµ cña mÆt c¾t.
Ta cã thÓ khai triÓn vÕ ph¶i cña c«ng thøc trªn nh sau:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
60
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Như vậy ta cã c«ng thøc tÝnh biÕn d¹ng däc trôc:
H×nh 3.32: VÝ dô mét phÇn tö trªn mÆt c¾t ngang.
b. BiÕn d¹ng uèn do chªnh lÖch nhiÖt ®é:
- BiÕn d¹ng uèn do chªnh lÖch nhiÖt ®é lµ ®é cong cña dÇm tÝnh theo c«ng
thøc:
Trong ®ã:
+ : HÖ sè d·n në nhiÖt.
+ I: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t ngang ®èi víi trôc trung hoµ cña
mÆt c¾t.
+ T(y): Hµm chªnh lệch nhiệt độ kh«ng đều được lấy như h×nh vÏ ë trªn.
+ y: Khoảng c¸ch tõ trôc trung hoµ cña mÆt c¾t ®Õn träng t©m cña
ph©n tè diÖn tÝch mÆt c¾t ngang dA.
- Chia diÖn tÝch thµnh nhiÒu phÇn tõ cã diÖn tÝch A i vµ m«men qu¸n tÝnh Ii,
t¬ng tù nh trªn khi ®ã phÐp lÊy tÝch ph©n ®îc chuyÓn thµnh phÐp tÝnh
tæng. XÐt ph©n tè dA cña phÇn tö , t¬ng tù nh trªn yi = y – yi* và:
Thay T(y) ®· tÝnh ë trªn vµo c«ng thøc nµy ta cã:
TÝnh c¸c tÝch ph©n trong c«ng thøc trªn như sau:
+ : lµ m«men tÜnh cña diÖn tÝch phÇn tö Ai ®èi víi
trôc trung hoµ cña mÆt c¾t.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
dydA
Trục trung tâm của phần tử
Trục trung hòa của mặt cắt
y*i
yi
y
T(y)
Tai
Ti
di
61
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ : lµ m«men qu¸n tÝnh cña diÖn tÝch phÇn tö Ai ®èi víi
trôc trung hoµ cña mÆt c¾t.
+
Thay c¸c tÝch ph©n đã tÝnh vµo c«ng thøc ta cã:
Do nªn
Tõ biÕn d¹ng däc t¬ng ®èi ε vµ biÕn d¹ng uèn ψ, dÔ dµng tÝnh ®îc lùc
däc trôc N vµ m«men uèn M do chªnh lÖch nhiÖt ®é nh sau:
Trong ®ã:
+ E: M«đun ®µn håi cña vËt liÖu (với mÆt c¾t liªn hîp do ®· ®æi sang
diÖn tÝch thÐp t¬ng ®¬ng nªn ®ã lµ m«đun ®µn håi cña thÐp Es.
+ Tai: NhiÖt ®é t¹i träng t©m diÖn tÝch Ai (lÊy trªn h×nh vÏ);
+ : Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m diÖn tÝch Ai ®Õn trôc trung hoµ cña
mÆt c¾t.
+ Ai: DiÖn tÝch phÇn tö thø i.
+ di: ChiÒu cao phÇn tö thø i.
+ : M«men qu¸n tÝnh cña diÖn tÝch cña phÇn tö thø i ®èi víi trôc
trung hoµ cña b¶n th©n phÇn tö ®ã.
+ : Chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a mÐp díi vµ mÐp trªn cña phÇn tö.
+ C¸c lùc däc N vµ m«men M lÇn lît tÝnh theo c«ng thøc ë trªn ®îc xem
nh kh«ng ®æi theo chiÒu dµi ®o¹n dÇm.
- Trong quy tr×nh quy ®Þnh ph¶i xÐt c¶ chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng (mÆt
trªn nhiÖt ®é cao h¬n) vµ chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m (mÆt trªn nhiÖt ®é
thÊp h¬n), c¨n cø theo b¶ng 3.12.3 – 1 th× chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m nhá
h¬n chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng, tuy nhiªn tuú theo trêng hîp ®Ó lÊy kÕt qu¶
khi nã lµm t¨ng gi¸ trÞ tÝnh to¸n.
- §Ó tÝnh øng suÊt do chªnh lÖch nhiÖt ®é ta vÉn chÊp nhËn hai gi¶ thiÕt lµ:
vËt liÖu lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn håi vµ gi¶ thiÕt mÆt c¾t ph¼ng.
§ång thêi nhiÖt ®é kh«ng ph¶i lµ t¶i träng l©u dµi nªn kh«ng xÐt tíi t¸c
®éng cña tõ biÕn do ®ã trong tÝnh to¸n vÉn dïng c¸c ®Æc trng h×nh häc
cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
62
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Khi tÝnh chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng còng nh chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m, quy
tr×nh cho thÊy chªnh lÖch nhiÖt ®é thay ®æi trong b¶n BTCT, cßn trong
dÇm thÐp nhiÖt ®é coi nh kh«ng thay ®æi theo chiÒu cao. Tõ biÓu ®å
chªnh lÖch nhiÖt ®é sÏ tÝnh ®îc néi lùc N vµ M trªn mÆt c¾t. C¨n cø vµo N
vµ M ®· tÝnh, ta cã thÓ vÏ ®îc biÓu ®å øng suÊt do chªnh lÖch nhiÖt ®é cña
mÆt c¾t.
3.5.2.3. Néi lùc do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m trong cÇu liªn hîp nhÞp
gi¶n ®¬n.
- Gọi t lµ chªnh lệch nhiệt độ giữa bản bªt«ng cèt thÐp vµ dÇm thÐp (nhiệt ®é
dÇm thÐp cao h¬n nhiÖt ®é trong b¶n bªt«ng). Trªn chiều dµi L chªnh lệch
nhiệt ®é trªn nếu kh«ng bị cản trở bởi c¸c neo sẽ g©y ra sù chªnh lÖch biÕn
d¹ng:
+ Chªnh lÖch biÕn d¹ng tuyÖt ®èi lµ: l = t t.L.
+ Chªnh lÖch biÕn d¹ng t¬ng ®èi: = = t t.
-Chªnh lÖch biÕn d¹ng t¬ng ®èi gi÷a b¶n bªt«ng vµ dÇm thÐp t¬ng øng
víi øng suÊt f = t.t.Es trong dÇm thÐp.
Trong ®ã:
+ t: lµ hÖ sè gi·n në nhiÖt
+ Es: M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ : Chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a b¶n bªt«ng vµ dÇm thÐp.
- øng suÊt trong dÇm thÐp ®îc coi nh lùc N = t.t.Es.At ®Æt t¹i träng dÇm
dÇm thÐp vµ lµm cho dÇm thÐp bÞ dµi ra.
- ChuyÓn N vÒ träng t©m tiÕt diÖn liªn hîp II-II ph¶i thªm vµo mét m«men
M:
M = N.z = t t Es.At z
II - II NM = N.z
I - I
II II
I I
C
N
H×nh 3.39: S¬ ®å tÝnh néi lùc do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m
Trong ®ã:
+ : Chªnh lÖch biÕn d¹ng gi÷a dÇm thÐp vµ b¶n bªt«ng.
+ Ec: M«đun ®µn håi cña bªt«ng.
+ Es: M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ As: DiÖn tÝch tÝnh to¸n cña b¶n bªt«ng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
63
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ z: lµ kho¶ng c¸ch tõ TTH cña mÆtc c¾t dÇm thÐp (I – I) ®Õn TTH cña
mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n (II – II).
- Khi xem nh nhiÖt ®é trong b¶n bªt«ng kh«ng thay ®æi theo chiÒu dµi
nhÞp, chªnh lÖch nhiÖt ®é còng kh«ng thay ®æi theo chiÒu dµi nhÞp nªn ta
cã m«men M còng kh«ng thay ®æi theo chiÒu dµi nhÞp. Chó ý rằng M lµm
cho thí trªn cña mÆt c¾t liªn hîp chÞu nÐn nªn lµ m«men d¬ng.
H×nh 3.40: BiÓu ®å m«men do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m.
3.5.2.4. Néi lùc do chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng trong cÇu liªn hîp
nhÞp gi¶n ®¬n.
- Gäi chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng lµ t (nhiÖt ®é trªn b¶n BTCT kh«ng ®æi
vµ cao h¬n nhiÖt ®é kh«ng ®æi trªn dÇm thÐp) nÕu kh«ng cã sù c¶n trë
cña c¸c neo sÏ g©y ra chªnh lÖch biÕn d¹ng gi÷a dÇm thÐp vµ b¶n bªt«ng:
+ Chªnh lÖch biÕn d¹ng tuyÖt ®èi: l = c.t.l
+ Chªnh lÖch biÕn d¹ng t¬ng ®èi = l
l = c.t.
- Chªnh lÖch biÕn d¹ng sÏ g©y ra chªnh lÖch vÒ øng suÊt lµ f = c.t.Ec trong
b¶n bªt«ng.
- øng suÊt trong b¶n bªt«ng coi nh g©y ra lùc däc N = c.t.Ec.As ®Æc ë
träng t©m b¶n BTCT.
II - II NM = N.yc
I - I
II II
I I
CN
H×nh 3.41: Chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng
- ChuyÓn N tõ träng t©m b¶n BTCT (®iÓm C) vÒ träng t©m tiÕt diÖn liªn
hîp ng¾n h¹n ®µn håi ph¶i thªm vµo mét m«men cã gi¸ trÞ lµ M:
M = N.yc = c.t.Ec.As.yc
Thay vµo ta cã: M = c t. As.yc
Trong ®ã:
+ Ec: M«®un ®µn håi cña bªt«ng b¶n.
+ Es: M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ As: DiÖn tÝch b¶n bªt«ng mÆt cÇu.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
M
64
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ yc: Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m C cña b¶n bªt«ng ®Õn TTH cña tiÕt
diÖn liªn hîp ng¾n h¹n (II - II).
- M«men M lµm cho thớ dưới chịu nÐn nªn lµ m«men ©m. T¬ng tù nh trªn
nÕu nhiÖt ®é trong b¶n bªt«ng kh«ng ®æi theo chiÒu dµi nhÞp th× nhiÖt
®é trong dÇm thÐp còng nh vËy, dÇm cã chiÒu cao kh«ng ®æi nªn ta cã
biÓu ®å m«men uèn do chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng nh trªn h×nh vÏ.
H×nh 3.42. BiÓu ®å M khi chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng
3.5.2.5. Néi lùc do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m trong cÇu liªn hîp nhÞp
liªn tôc.
- Gi¶ sö ta cã mét dÇm liªn tôc 3 nhÞp vµ chän hÖ c¬ b¶n nh h×nh vÏ. Èn lùc
thõa ë ®©y lµ c¸c m«men gèi Mi. C¨n cø vµo c«ng thøc tÝnh to¸n ta cã thÓ
vÏ ®îc biÓu ®å m«men uèn do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m víi gi¶ thiÕt chiÒu
cao dÇm kh«ng thay ®æi, ®ã lµ biÓu ®å m«men uèn do chªnh lÖch nhiÖt
®é ©m vÏ trªn hÖ c¬ b¶n, kÝ hiÖu biÓu ®å lµ Mt.
- ViÕt ph¬ng tr×nh chÝnh t¾c cña ph¬ng ph¸p lùc cho hÖ siªu tÜnh bËc hai
(víi bËc siªu tÜnh bËc n còng t¬ng tù, ë ®©y xÐt dÇm liªn tôc 3 nhÞp cho
®¬n gi¶n vµ còng lµ hÖ hay gÆp trong thùc tÕ):
Trong ®ã:
+ ik: Lµ chuyÓn vÞ theo phương cña Èn lùc thõa Mi do nguyªn nh©n Mk
= 1 g©y ra, ®îc tÝnh nh trong c¬ häc kÕt cÊu.
+ it: Lµ chuyÓn vÞ theo ph¬ng cña Èn lùc thõa Mi do nguyªn nh©n
chªnh lÖch nhiÖt ®é.
it = =
hay it = t t
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
M
65
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh 3.43: Néi lùc trong dÇm liªn hîp liªn tôc do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m.
- NÕu trªn tõng ®o¹n chiÒu cao dÇm kh«ng ®æi :
it = t t
Trong ®ã:
+ t : HÖ sè gi·n në nhiÖt cña thÐp.
+ t : Chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m.
+ Qt: M«men tÜnh cña tiÕt diÖn dÇm thÐp ®èi víi trôc trung hoµ ®µn
håi cña tiÕt diÖn liªn hîp ng¾n h¹n (xtđ).
+ Itd: M«men qu¸n tÝnh tÝnh ®æi cña tiÕt diÖn liªn hîp ®èi víi trôc xtđ.
+ : ChÝnh lµ diÖn tÝch biÓu ®å .
- Sau khi tÝnh ®îc c¸c hÖ sè ik vµ số h¹ng tù do it, thay ik vµ it vµo ph¬ng
tr×nh chÝnh t¾c vµ gi¶ ph¬ng tr×nh ta cã c¸c Èn lùc thõa, ®ã chÝnh lµ M1,
M2 ë gèi 1 vµ 2, tõ ®ã vÏ ®îc biÓu ®å m«men gèi Mg. BiÓu ®å m«men cuèi
cïng Mtc lµ tæng cña hai biÓu ®å Mt vµ Mg, ®ã chÝnh lµ biÓu ®å m«men cña
hÖ siªu tÜnh do chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m.
- Tõ biÓu ®å Mtc dÔ dµng vÏ ®îc biÓu ®å lùc c¾t V khi sö dông c«ng thøc:
Trong ®ã:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
0 1 2 3
M2M1
Mt
Mg
Mtc
V
M1
M2
(a)
(b)
(c)
(g)
(h)
(i)
(d)
(e)1
1
M1 M2
66
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Vtr, Vph: Lùc c¾t ë ®Çu tr¸i vµ ®Çu ph¶i cña ®o¹n.
+ Mtr, Mph: M«men uèn ë ®Çu tr¸i vµ ®Çu ph¶i cña ®o¹n.
+ q: T¶i träng ph©n bè trªn ®o¹n, trong trêng hîp nµy q=0.
+ l: ChiÒu dµi ®o¹n.
- Còng cã thÓ x¸c ®Þnh m«men gèi M i b»ng c¸ch viÕt c¸c ph¬ng tr×nh ba
m«men cho gèi trung gian :
Trong ®ã :
+ Li, Li+1: ChiÒu dµi nhÞp thø i vµ i+1.
+ EIi, EIi+1: §é cøng chèng uèn cña tiÕt diÖn liªn hîp ng¾n h¹n, trong ®ã
E lµ m«®un ®µn håi cña thÐp, cßn I lµ m«men qu¸n tÝnh tÝnh ®æi ®èi víi
trôc trung hoµ ®µn håi (xtd).
+ Mi-1, Mi, Mi+1: M«men gối.
+ i, i+1: DiÖn tÝch biÓu ®å m«men do chªnh lÖch nhiÖt ®é trªn hÖ
c¬ b¶n ë nhÞp i vµ nhÞp i+1.
+ ai, bi+1: Kho¶ng c¸ch tõ träng t©m diÖn tÝch i vµ i+1 ®Õn ®Çu tr¸i
vµ ®Çu ph¶i nhÞp i vµ nhÞp i+1.
- Gi¶i ph¬ng tr×nh ba m«men sÏ cã c¸c m«men gèi Mi, c«ng viÖc tiÕp theo lµ
vÏ biÓu ®å m«men gèi, biÓu ®å m«men uèn tæng céng vµ biÓu ®å lùc c¾t
hoµn toµn gièng nh khi gi¶i b»ng ph¬ng tr×nh chÝnh t¾c.
- Víi c¸c tÝnh to¸n nh trªn cã c¸c biÓu ®å m«men vµ lùc c¾t cho c¶ hai nhÞp
liªn tôc (L1=L2), bèn nhÞp liªn tôc (L1 = L4; L2 = L3), n¨m nhÞp liªn tôc (L1 = L5;
L2 = L4) khi trªn mçi nhÞp chiÒu cao dÇm kh«ng ®æi, c¸c nhÞp cã chiÒu cao
nh nhau vµ chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m nh trªn h×nh vÏ.
H×nh 3.44: CÇu 2 nhÞp liªn tôc
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
(c)
(d)
(e)
(b)
0(a)
V
Mt
M1
Mg
Mtc
1 2
67
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh 3.39: CÇu 4 nhÞp liªn tôc
H×nh 3.46: CÇu 5 nhÞp liªn tôc.
3.5.2.6. Néi lùc do chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng trong cÇu liªn hîp
nhÞp liªn tôc.
- Víi c¸ch tÝnh t¬ng tù nh chªnh lÖch nhiÖt ®é ©m, nhng ë ®©y d¬ng nªn:
it = -
hay it = - t
- B»ng c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh chÝnh t¾c hoÆc viÕt vµ gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh
ba m«men ta sÏ cã c¸c Èn lùc thõa lµ c¸c m«men gèi, tõ ®ã vÏ ®ù¬c biÓu ®å
m«men gèi. Céng c¸c biÓu ®å m«men gèi Mg vµ biÓu ®å m«men do chªnh
lÖch nhiÖt ®é sinh ra trªn hÖ c¬ b¶n Mt ta sÏ cã biÓu ®å m«men uèn tæng
céng Mtc, trªn biÓu ®å nµy dÔ dµng t×m ®îc m«men uèn ë bÊt k× mÆt c¾t
nµo do chªnh lÖch nhiÖt ®é sinh ra. Tõ biÓu ®å Mtc vÏ ®îc biÓu ®å lùc c¾t
do chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
(c)
(d)
(e)
(b)
0(a)
V
Mt
M1 M2
Mg
Mtc
1 2 3 4
Mt
Mt
L1, EI1 L2, EI2 L3, EI3 L4, EI4
(c)
(d)
(e)
(b)
(a)
V
Mt
M1 M4
Mg
Mtc
0 1 2 3 4 5
M2 M3
L1, EI1 L2, EI2 L3, EI3 L4, EI4 L5, EI5
68
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Trªn h×nh vÏ giíi thiÖu c¸c biÓu ®å Mt, Mg, Mtc vµ V cho dÇm liªn tôc ba
nhÞp cã L1 = L3 vµ cã chiÒu cao dÇm kh«ng ®æi trªn c¶ ba nhÞp. Víi c¸c tr-
êng hîp dÇm liªn tôc 2 nhÞp, 4 nhÞp vµ 5 nhÞp cã thÓ vÏ t¬ng tù.
H×nh 3.47: Néi lùc trong dÇm liªn tôc do chªnh lÖch nhiÖt ®é d¬ng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
0 1 2 3
Mt
Mg
Mtc
V
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
1
1
L1, EI1 L2, EI2 L3, EI3
69
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.6.KiÓm to¸n KCN theo c¸c Tr¹ng th¸i giíi h¹n3.6.1. Néi dung kiÓm to¸n dÇm theo søc kh¸ng.
3.6.1.1. S¬ ®å khèi.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
70
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.6.2. KiÓm tra ®iÒu kiÖn cÊu t¹o chung cña dÇm.
3.6.2.1. TØ lÖ cÊu t¹o chung cña dÇm chñ. (§iÒu 6.10.2.1)
- DÇm chñ yÕu chÞu uèn do ®ã ph¶i ®îc cÊu t¹o ®¶m b¶o tØ
lÖ sau:
Trong ®ã:
+ Iyc: MMQT cña b¶n c¸nh chÞu nÐn ®èi víi trôc th¼ng
®øng Oy.
+ Iy: MMQT cña mÆt c¾t dÇm ®èi víi trôc th¼ng ®øng
Oy.
- Ngoµi ra chiÒu dµy cña c¸nh dÇm, sên dÇm (trõ sên dÇm cña thÐp I c¸n)
ph¶i lín h¬n 8mm, cßn chiÒu dµy sên dÇm cña thÐp I hoÆc [ ph¶i lín h¬n
7mm. H×nh 2.24: MÆt c¾t dÇm chñ
3.6.2.2. KiÓm tra ®é m¶nh cña b¶n bông. (§iÒu 6.10.2.2)
- §Ó tr¸nh hiÖn tîng mÊt æn ®Þnh côc bé th× sên dÇm ph¶i ®îc cÊu t¹o sao
cho:
+ Khi kh«ng cã sên t¨ng cêng däc:
+ Khi cã sên t¨ng cêng däc:
Trong ®ã:
+ tw: ChiÒu dµy cña sên dÇm.
+ Dc: ChiÒu cao vïng chÞu nÐn cña sên dÇm trong giai ®o¹n ®µn håi
(mm).
+ fc: øng suÊt t¹i träng t©m c¸nh chÞu nÐn do t¶i träng tÝnh to¸n (MPa).
+ E: M«®un ®µn håi cña thÐp.3.6.3. KiÓm tra ®iÒu kiÖn cÊu t¹o cña mÆt c¾t ®Æc ch¾c.
3.6.3.1. KiÓm tra ®é m¶nh cña sên dÇm. (§iÒu 6.10.4.1.1).
- §iÒu kiÖn kiÓm to¸n:
+ DÇm cã mÆt c¾t ch÷ I vµ chiÒu cao dÇm kh«ng ®æi.
+ Cêng ®é ch¶y dÎo nhá nhÊt theo quy ®Þnh cña thÐp 345MPa.
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ Dcp: ChiÒu cao sên dÇm chÞu nÐn øng víi m«men ch¶y Mp.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
71
x
y
o
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ tw: ChiÒu dµy b¶n bông.
+ E : M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ Fyc : Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn.
- NÕu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn trªn th× b¶n bông cña dÇm thÐp ®îc coi lµ ®Æc
ch¾c.
3.6.3.2. KiÓm tra ®é m¶nh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn. (§iÒu 6.10.4.1.3).
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ bc: ChiÒu réng b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ tc : ChiÒu dµy b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ E : M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ Fyc : Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn.
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn tho¶ m·n th× ta tiÕp tôc kiÓm to¸n ®iÒu kiÖn vÒ sù t-
¬ng t¸c gi÷a b¶n bông vµ b¶n c¸nh chÞu nÐn. NÕu tho¶ m·n c¶ hai ®iÒu
kiÖn nµy th× b¶n c¸nh cña dÇm thÐp ®îc coi lµ ®Æc ch¾c.
3.6.3.3. KiÓm tra t¬ng t¸c gi÷a sên dÇm vµ b¶n c¸nh chÞu nÐn.
(§iÒu 6.10.4.1.6).
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn ®îc tho¶ m·n th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh vÒ
viÖc gi»ng b¶n c¸nh (§iÒu 6.4.10.1.7)
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn kh«ng tho¶ m·n th× ph¶i tÝnh to¸n t¸c ®éng qua l¹i
gi÷a sên dÇm vµ c¸nh nÐn cña mÆt c¾t ®Æc theo ®iÒu kiÖn.
3.6.3.4. KiÓm tra ®iÒu kiÖn gi»ng b¶n c¸nh chÞu nÐn. (§iÒu
6.10.4.1.7).
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ Lb: ChiÒu dµi kh«ng ®îc gi»ng.
+ ry: B¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t thÐp ®èi víi trôc th¼ng ®øng.
+ Ml: M«men nhá h¬n do t¶i träng tÝnh to¸n trong hai m«men ë hai
®Çu cña ®o¹n kh«ng ®îc gi»ng.
+ Mp: M«men dÎo (Nmm).
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh chÞu nÐn (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
72
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ TØ sè ph¶i lÊy dÇu ©m nÕu phÇn cÊu kiÖn trong ph¹m vi chiÒu
dµi kh«ng ®îc gi»ng bÞ uèn theo ®êng cong ngîc.
3.6.3.5. KiÓm tra ®é m¶nh cña sên dÇm vµ b¶n c¸nh chÞu nÐn khi
dïng c«ng thøc Q. (§iÒu 6.10.4.1.8).
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ Dcp: ChiÒu cao sên dÇm chÞu nÐn øng víi m«men ch¶y Mp.
+ tw: ChiÒu dµy b¶n bông.
+ E : M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ Fyc : Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ bc: ChiÒu réng b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ tc : ChiÒu dµy b¶n c¸nh chÞu nÐn.
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn ®îc tho¶ m·n th× tiÕp tôc kiÓm tra ®iÒu kiÖn gi»ng
b¶n c¸nh chÞu nÐn cña mÆt c¾t ®Æc ch¾c. (§iÒu 6.4.10.1.7).
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn kh«ng ®¹t th× ph¶i kiÓm tra ®iÒu kiÖn vÒ ®é m¶nh
cña b¶n c¸nh chÞu nÐn cña mÆt c¾t kh«ng ®Æc ch¾c. (§iÒu 6.4.10.1.4).
3.6.4. KiÓm tra ®iÒu kiÖn cÊu t¹o cña mÆt c¾t kh«ng ®Æc ch¾c.
3.6.4.1. KiÓm tra ®é m¶nh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn. (§iÒu 6.10.4.1.4).
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
+ Khi kh«ng cã sên t¨ng cêng däc:
+ Khi cã sên t¨ng cêng däc:
Trong ®ã:
+ bc: ChiÒu réng b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ tc : ChiÒu dµy b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ E : M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ Dc : ChiÒu cao phÇn sên dÇm chÞu nÐn trong giai ®o¹n ®µn håi.
+ fc : øng suÊt trong b¶n c¸nh chÞu nÐn do t¸c dông cña t¶i träng tÝnh
to¸n.
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn kh«ng ®¹t th× mÆt c¾t dÇm thÐp kh«ng ®îc chÊp
nhËn vµ ph¶i chän mét mÆt c¾t míi.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
73
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.6.4.2. KiÓm tra ®iÒu kiÖn gi»ng b¶n c¸nh chÞu nÐn. (§iÒu
6.10.4.1.9).
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã :
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn (MPa)
+ rt: B¸n kÝnh qu¸n tÝnh ®èi víi trôc th¼ng ®øng cña mÆt c¾t quy íc,
bao gåm c¸nh nÐn cña mÆt c¾t thÐp céng thªm 1/3 chiÒu cao chÞu nÐn
cña sên dÇm (mm).
H×nh 3.49: MÊt æn ®Þnh ngang do xo¾n.
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn ®¹t th× ph¶i x¸c ®Þnh søc kh¸ng uèn cña mçi b¶n
c¸nh theo c¸ch x¸c ®Þnh søc kh¸ng uèn cña b¶n c¸nh cã mÆt c¾t kh«ng
®Æc ch¾c theo §iÒu 6.10.4.2.4.
- NÕu ®iÒu kiÖn trªn kh«ng ®¹t th×:
+ §èi víi c¸c mÆt c¾t liªn hîp trong tr¹ng th¸i lµm viÖc cuèi cïng cña
chóng, viÖc nghiªn cøu ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh cña §iÒu
6.10.4.2.5 vÒ o»n ngang do xo¾n cña mÆt c¾t liªn hîp, hoÆc
+ §èi víi mÆt c¾t kh«ng liªn hîp hoÆc bè trÝ cÊu t¹o ®Ó thi c«ng cña
c¸c mÆt c¾t liªn hîp, viÖc nghiªn cøu ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo qui ®Þnh c¸c
§iÒu 6.10.4.2.6 vÒ o»n ngang do xo¾n cña mÆt c¾t kh«ng liªn hîp.3.6.5. KiÓm to¸n søc kh¸ng uèn theo TTGH cêng ®é.
3.6.5.1. C«ng thøc kiÓm to¸n.
- C«ng thøc kiÓm to¸n: Mr Mttmax
- Søc kh¸ng uèn tÝnh to¸n:
Trong ®ã:
+ Mttmax: M«men tÝnh to¸n lín nhÊt do t¶i träng g©y ra.
+ Mr: Søc kh¸ng uèn tÝnh to¸n cña mÆt c¾t.
+ Mn: Søc kh¸ng uèn danh ®Þnh (Nmm).
+ f: HÖ sè søc kh¸ng uèn, = 1,00
+ Fn: Søc kh¸ng uèn danh ®Þnh ë mçi b¶n c¸nh (MPa).
Chó ý:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
bf
y
tf
Dc/3
tw
tf
Dc/3
74
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Kh«ng ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n phèi l¹i m«men cho dÇm gi¶n
®¬n.
+ Víi kÕt cÊu nhÞp liªn tôc cã thÓ dïng c¸c quy ®Þnh ®µn håi hoÆc
kh«ng ®µn håi ®Ó tÝnh to¸n trong tr¹ng th¸i giíi h¹n cêng ®é. ChØ cã c¸c
cÊu kiÖn liªn hîp hoÆc kh«ng liªn hîp víi mÆt c¾t ch÷ I chiÒu cao kh«ng
®æi, mÆt c¾t ®Æc vµ cã cêng ®é ch¶y dÎo nhá nhÊt kh«ng vît qu¸ 345Mpa
th× míi ®îc phÐp ¸p dông c¸c ph©n tÝch ®µn håi.
3.6.5.2. TÝnh søc kh¸ng uèn danh ®Þnh Mn.(§iÒu 6.10.4.2)
- Quy tr×nh quy ®Þnh mäi mÆt c¾t ®îc dù kiÕn ®¹t ®Õn m«men dÎo ph¶i
bè trÝ liªn kÕt däc (gi»ng ngang).
a. Søc kh¸ng uèn cña mÆt c¾t ®Æc th«ng thêng (mÆt c¾t kh«ng
liªn hîp)
- Søc kh¸ng uèn danh ®Þnh Mn:
Mn = Mp
Trong ®ã:
+ Mn: Søc kh¸ng uèn danh ®Þnh.
+ Mp: M«men dÎo (hay søc kh¸ng uèn cña mÆt c¾t ë tr¹ng th¸i dÎo hoµn
toµn)
b. Søc kh¸ng uèn cña mÆt c¾t liªn hîp ®Æc ch¾c.
- Víi c¸c mÆt c¾t cña cÇu gi¶n ®¬n mét nhÞp hoÆc cña cÇu liªn tôc cã
m«men uèn ©m t¹i c¸c gèi trung gian th× søc kh¸ng uèn danh ®Þnh cña
mÆt c¾t liªn hîp ®Æc ch¾c trong vïng uèn d¬ng x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
+ NÕu Dp D’ th× Mn = Mp
+ Nếu D’ < Dp 5D’ th×
Trong ®ã:
+ My: M«men ch¶y cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n chÞu m«men d¬ng.
+ Mp: M«men dẻo.
+ Dp: Kho¶ng c¸c tõ mÐp trªn b¶n bªt«ng tíi trôc trung hoµ dÎo.
+ D’: Kho¶ng c¸ch, lÊy nh sau:
+ = 0,9 ®èi víi thÐp cã Fy = 250 MPa
+ = 0,7 ®èi víi thÐp cã Fy = 345 MPa
+ tv, ts: ChiÒu cao vót vµ chiÒu dµy b¶n bªt«ng.
+ Hdt: ChiÒu cao dÇm thÐp.
- Víi c¸c mÆt c¾t kh¸c:
+ TÝnh theo ph¬ng ph¸p gÇn ®óng.
Mn = 1,3 Rh My
+ TÝnh theo ph¬ng ph¸p chÝnh x¸c.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
75
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Mn = Rh My + A (Mnp - Mcp)
Trong ®ã:
+ A: HÖ sè, lÊy nh sau: víi nhÞp biªn lÊy b»ng kho¶ng c¸ch tõ gèi biªn
®Õn mÆt c¾t tÝnh to¸n chia cho chiÒu dµi nhÞp biªn, víi nhÞp trong lÊy
A=1.
+ Mcp: M«men uèn do t¶i träng tÝnh to¸n ë gèi ®ì trong øng víi t¶i träng
sinh ra m«men uèn d¬ng lín nhÊt ë mÆt c¾t ®ang xÐt (N.mm)
+ Mnp: Søc kh¸ng danh ®Þnh cña gèi ®ì trong (N.mm)
+ TrÞ sè ( Mnp - Mcp) ®èi víi c¸c nhÞp trong ph¶i lÊy sè nhá h¬n trong hai
gi¸ trÞ ë hai nhÞp biªn.
+ Rh: HÖ sè lai lÊy nh sau:
1. §èi víi c¸c mÆt c¾t ®ång nhÊt (dÇm kh«ng lai)
Rh = 1.
2. §èi víi mÆt c¾t lai khi øng suÊt ë c¶ hai c¸nh dÇm díi t¸c dông cña t¶i
träng tÝnh to¸n kh«ng vît qu¸ cêng ®é ch¶y cña sên dÇm th× Rh =1.
3. §èi víi mÆt c¾t lai díi t¸c dông cña t¶i träng tÝnh to¸n mét b¶n c¸nh
®¹t ®Õn cêng ®é ch¶y th× tÝnh theo mÆt c¾t chÞu uèn d¬ng
hoÆc uèn ©m nh díi ®©y:
3.1. M ặ t c ắ t ch ị u u ố n d ươ ng:
Víi
Trong ®ã:
+ dn: Khoảng c¸ch tõ mÐp díi cña c¸nh díi dÇm thÐp ®Õn trôc trung hoµ
cña tiÕt diÖn tÝnh ®æi ng¾n h¹n (mm).
+ Hdt: ChiÒu cao cña mÆt c¾t dÇm thÐp (mm).
+ Fyb: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh díi (MPa)
+ Fyw: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña sên dÇm (MPa)
+ Afb, Aw: DiÖn tÝch c¸nh díi vµ diÖn tÝch sên dÇm (mm2).
3.2. MÆt c¾t chÞu uèn ©m.
3.2.1. Khi trôc trung hoµ cña mÆt c¾t lai liªn hîp (trôc trung hoµ t¹i
m«men ®µn håi) n»m trong ph¹m vi 10% chiÒu cao sên dÇm tÝnh tõ gi÷a s-
ên dÇm, hÖ sè lai tÝnh theo c«ng thøc sau :
Víi
+ Atf: Tæng diÖn tÝch (mm2). §èi víi c¸c mÆt c¾t liªn hîp Atf lµ tæng
diÖn tÝch cña hai b¶n c¸nh thÐp vµ cèt thÐp däc n»m trong mÆt c¾t. §èi víi
mÆt c¾t kh«ng liªn hîp Atf kµ táng diÖn tÝch cña hai b¶n c¸nh thÐp.
+ ffl: TrÞ sè nhá h¬n gi÷a cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh vµ øng
suÊt ë mçi b¶n c¸nh do t¶i träng tÝnh to¸n (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
76
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.2.2. §èi víi mÆt c¾t liªn hîp kh¸c:
Trong ®ã:
+ Myr: M«men ch¶y cã tÝnh ®Õn sù ch¶y ë sên dÇm (N.mm)
+ My: Nh ë trªn (MPa).
c. TÝnh søc kh¸ng uèn dùa trªn c«ng thøc Q.
- Søc kh¸ng uèn Mn cã thÓ ®îc lÊy theo gi¸ trÞ nhá h¬n trong hai gi¸ trÞ sau:
Mn = Mp
Trong ®ã:
+ Qp: §é m¶nh cña sên vµ c¸nh nÐn ®Ó ®¹t ®îc søc kh¸ng uèn Mp, x¸c
®Þnh theo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm (tuyÕn tÝnh ho¸).
1. §èi víi c¸c mÆt c¾t kh«ng ®èi xøng
2. §èi víi c¸c mÆt c¾t ®èi xøng:
+ Q: TØ sè gi÷a kh¶ n¨ng æn ®Þnh vµ cêng ®é ch¶y cña b¶n c¸nh.
Qp = 3
1. Nếu th× Q =
2. NÕu th×
Trong ®ã:
+ Mp: M«men dÎo (Nmm).
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh chÞu nÐn (MPa).
+ My: M«men ch¶y (MPa).
+ bc, tc: ChiÒu réng vµ chiÒu dµy cña c¸nh chÞu nÐn cña dÇm thÐp.
d. TÝnh søc kh¸ng uèn cña b¶n c¸nh cña mÆt c¾t kh«ng ®Æc.
- Søc kh¸ng uèn (tÝnh theo øng suÊt) danh ®Þnh cña mçi b¶n c¸nh dÇm:
Fn = Rb Rh Fyf
Trong ®ã:
+ Rh: HÖ sè lai; Rb: HÖ sè truyÒn t¶i träng.
+ Fyf: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh dÇm (Mpa)
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
77
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
e.Søc kh¸ng uèn cña b¶n c¸nh cña mÆt c¾t liªn hîp mÊt æn ®Þnh
ngang do xo¾n.
1. B ả n c¸nh ch ị u nÐn
Sức kh¸ng uốn (tÝnh theo ứng suất) của c¸nh nÐn được tÝnh theo c¸c công
thức:
- Nếu th× Fn = Cb Rb Rh Fyc Rb Rh Fyc
- Nếu th× Fn = Cb Rb Rh Rb Rh Fyc
Trong ®ã:
+ Cb: HÖ sè ®iÒu chØnh sùc chªnh lÖch m«men däc theo chiÒu dµi
kh«ng gi»ng.
1. §èi víi dÇm mót thõa kh«ng cã liªn kÕt hoÆc ®èi víi c¸c cÊu kiÖn mµ
m«men trªn phÇn lín ®o¹n dÇm kh«ng ®îc gi»ng vît qu¸ gi¸ trÞ lín h¬n
cña hai m«men ë hai ®Çu ®o¹n th× lÊy Cb = 1.
2 . §èi víi trêng hîp kh¸c Cb theo c«ng thức sau:
Cb = 1,75 - 1,05 + 0,3 2,3
Trong ®ã
+ Pl: Lùc trong b¶n c¸nh chÞu nÐn t¹i ®iÓm liªn kÕt cã lùc nhá h¬n
do t¶i träng tÝnh to¸n sinh ra (N).
+ Ph: Lùc trong b¶n c¸nh chÞu nÐn t¹i ®iÓm liªn kÕt cã lùc lín h¬n
do t¶i träng tÝnh to¸n sinh ra (N).
+ Lb: ChiÒu dµi ®o¹n kh«ng liªn kÕt (mm).
+ rt: B¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t quy íc gåm b¶n c¸nh chÞu
nÐn cña mÆt c¾t thÐp céng víi mét phÇn ba chiÒu cao sên dÇm
lÊy ®èi víi trôc th¼ng ®øng (mm).
+ Rh: HÖ sè lai.
+ Rb: HÖ sè truyÒn t¶i träng.
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn
(MPa).
Chó ý: Tû sè Pl/Ph lÊy dÇm ©m nÕu Pl lµ lùc kÐo.
2. B¶n c¸nh chÞu kÐo.
- Søc kh¸ng uèn danh ®Þnh (khi tÝnh theo øng suÊt) cña c¸nh chÞu kÐo:
Fn = Rb Rh Fyt
Trong ®ã:
+ Fyt: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh chÞu kÐo (MPa);
+ Rh: HÖ sè lai.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
78
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Rb: HÖ sè truyÒn t¶i träng.
f. Søc kh¸ng uèn cña mÆt c¾t kh«ng liªn hîp khi xÐt ®Õn mÊt æn
®Þnh ngang do xo¾n.
1. B ả n c¸nh ch ị u nÐn
- NÕu cã sên t¨ng cêng däc vµ:
th× søc kh¸ng uèn danh ®Þnh ®îc tÝnh nh sau:
Mn = 3,14 E CbRh Rh My
- NÕu kh«ng cã sên t¨ng cêng däc hoÆc
NÕu th× Mn = Cb Rb Rh My Rb Rh My
NÕu th× Mn = Cb Rb Rh Rb Rh My
Trong ®ã:
vµ
+ b: HÖ sè lÊy nh sau:
1. b = 5,76 khi diÖn tÝch c¸nh nÐn lín h¬n hoÆc b»ng diÖn tÝch
c¸nh kÐo.
2. b = 4,64 khi diÖn tÝch c¸nh nÐn nhá h¬n diÖn tÝch c¸nh kÐo.
+ Iyc: M«men qu¸n tÝnh của c¸nh nÐn đối với trục thẳng đứng (mm4)
+ Sxc: M«men tÜnh cña diÖn tÝch c¸nh chÞu nÐn ®èi víi trôc n»m ngang
(mm3).
+ rt: B¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña c¸nh nÐn ®èi víi trôc th¼ng ®øng (mm).
+ Rh: HÖ sè lai.
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña b¶n c¸nh chÞu nÐn (MPa).
+ bc, tc: BÒ réng vµ chiÒu dµy cña b¶n c¸nh chÞu nÐn.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
tw
x
x
y
Phần chịu nén
của mặt cắt
tw
h1
tftf
bf
Sxc=bf tf hf
79
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh 3.50. Mặt cắt kh«ng liªn hợp
2. C¸nh ch ị u kÐo.
- Sức kh¸ng uốn danh định (tÝnh theo ứng suất) của c¸nh chịu kÐo được tÝnh
theo c«ng thức:
Fn = Rb Rh Fyt
g. C¸c hÖ sè triÕt gi¶m øng suÊt b¶n c¸nh.
1. H ệ s ố lai R h.
- HÖ sè lai dïng ®Ó xÐt ®Õn ¶nh hëng cña ph©n bè øng suÊt phi tuyÕn
g©y ra bëi viÖc cÊu t¹o sên dÇm cã cêng ®é thÊp h¬n cêng ®é cña c¸c b¶n
c¸nh trong dÇm lai.
- §èi với c¸c mặt cắt đồng nhất (toµn bộ mặt cắt bằng cïng loại thÐp)
Rh = 1.
- §èi víi mÆt c¾t lai khi ứng suất ở cả hai c¸nh dầm dưới t¸c dụng của tải trọng
tÝnh to¸n kh«ng vượt qu¸ cường độ chảy của sườn dầm Fyw th× Rh =1.
- §èi víi mÆt c¾t lai dưới t¸c dụng cuả tải trọng tÝnh to¸n một bản c¸nh đạt đến
cường độ chảy th× tÝnh theo mặt cắt chịu uốn dương hoặc uốn ©m dưới đ©y:
+ Mặt cắt chịu uốn dương:
Víi
Trong ®ã:
+ dn: Khoảng c¸ch từ mÐp dưới của c¸nh dưới đến trục trung hßa của
tiết diện tÝnh đổi ngắn hạn (mm).
+ Hdt: Chiều cao của mặt cắt thÐp (mm).
+ Fyb: Cường độ chảy nhỏ nhất quy định của c¸nh dưới (MPa).
+ Fyw: Cường độ chảy nhỏ nhất quy định của sườn dầm (MPa).
+ Afb, Aw: Diện tÝch c¸nh dưới vµ diện tÝch sên dầm (mm2).
+ MÆt c¾t chÞu uèn ©m.
1. Khi trục trung hßa của mặt cắt lai liªn hợp (trục trung hßa tại m«men
®µn hồi) nằm trong phạm vi 10% chiều cao sườn dầm tÝnh từ giữa sườn
dầm, hệ số lai tÝnh theo c«ng thức sau:
Víi
Trong ®ã:
+ Atf: Tổng diện tÝch (mm2). Đối với c¸c mặt cắt liªn hợp Atf lµ tổng
diện tÝch của hai bản c¸nh thÐp vµ cốt thép dọc nằm trong mặt cắt.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
80
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Đối với mặt cắt kh«ng liªn hợp Atf lµ tổng diện tÝch của hai bản c¸nh
thÐp.
+ ffl: Trị số nhỏ hơn giữa cường độ chảy nhỏ nhất quy định vµ ứng suất
ở mỗi bản c¸nh do tải trọng tÝnh to¸n (MPa).
2. Đối với mặt cắt lai liªn hợp kh¸c
Trong ®ã:
+ Myr: M«men chảy cã tÝnh đến sự chảy ở sườn dầm (Nmm).
+ My: Như ở trªn (MPa).
2. H ệ s ố truy ề n t ả i tr ọ ng R b
- Với c¸nh chịu nÐn:
+ Nếu cã sườn tăng cường và th× Rb =1.
+ Nếu kh«ng cã sườn tăng cường hoặc th×
Với ar =
Trong ®ã:
+ fc: øng suất ở bản c¸nh chịu nÐn đang xÐt do tải trọng tÝnh to¸n (MPa).
+ Ac: Diện tÝch c¸nh chịu nÐn (mm2).
+ b: Hệ số lấy như sau:
1. b = 5,76 khi diện tÝch tiết diện c¸nh nÐn lớn hơn hoặc bằng diện
tich tiết diện c¸nh kÐo.
2. b = 4,64 trong trường hợp ngược lại.
- Với c¸nh chịu kÐo: Rb = 1.
3.6.5.3. S¬ ®å x¸c ®Þnh søc kh¸ng uèn cña mÆt c¾t dÇm.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
81
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.6.6. KiÓm to¸n søc kh¸ng c¾t theo TTGH cêng ®é.
3.6.6.1. C«ng thøc kiÓm to¸n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
82
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Vr Vu = Vttmax
- Søc kh¸ng c¾t tÝnh to¸n cña sên dÇm (Vr)Vr = v.Vn
Trong ®ã:
+ v: HÖ sè søc kh¸ng khi c¾t, = 1,00
+ Vn: Søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh.
+ Vr: Søc kh¸ng c¾t tÝnh to¸n.
3.6.6.2. Søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh cña sên dÇm kh«ng cã sên t¨ng c-
êng.
- C¶ dÇm lai vµ dÇm lµm b»ng mét lo¹i thÐp, søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh ®îc lÊy nh sau:
+ NÕu: 2,46 th× Vn = Vp = 0,58 Fyw Dw. tw
+ NÕu 2,46 < 3,07 th× Vn = 1,48 tw2
+ NÕu 3,07 < th× Vn =
Trong ®ã:
+ Dw: Lµ chiÒu cao sên dÇm.
+ tw: Lµ chiÒu dµy sên dÇm.
+ Fyw: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña sên dÇm.
+ E: M«®un ®µn håi cña thÐp.
+ Vp: Lùc c¾t dÎo cña mÆt c¾t.
3.6.6.3. Søc kh¸ng c¾t cña sên dÇm cã sên t¨ng cêng.
a. MÆt c¾t cã mét lo¹i thÐp.
- M¶nh sên dÇm ë phÝa trong cña mÆt c¾t ®Æc:
+ NÕu Mu 0,5 f Mp th×:
+ NÕu Mu > 0,5 f Mp th×:
Víi
Trong ®ã:
+ Mu: M«men lín nhÊt trong m¶nh sên dÇm ®ang xÐt do t¶i träng tÝnh
to¸n (Nmm).
+ Vp: Lùc c¾t dÎo (N).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
83
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Mr: Søc kh¸ng uèn tÝnh to¸n (Nmm)
+ f: HÖ sè søc kh¸ng ®èi víi uèn.
+ My: M«men ch¶y (Nmm).
+ Dw: chiÒu cao sên dÇm (mm).
+ do: Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sên t¨ng cêng ®øng (mm).
+ c: TØ sè gi÷a øng suÊt o»n c¾t vµ cêng ®é ch¶y c¾t, lÊy nh sau :
1. NÕu: th× c = 1
2. NÕu th×
3. NÕu th×
Víi:
- M¶nh sên dÇm ë phÝa trong cña mÆt c¾t kh«ng ®Æc:
+ NÕu fu 0,75 f Fy th× Vn = Vp
+ NÕu fu > 0,75 f Fy th× Vn = R.Vp cVp
Víi: R = 0,6 + 0,4 ; Vp = 0,58 Fyw Dw. tw
Trong ®ã:
+ fu: øng suÊt lín nhÊt trong c¸nh nÐn ë m¶nh sên dÇm ®ang xÐt do t¶i
träng tÝnh to¸n (MPa).
+ Fr: Søc kh¸ng uèn tÝnh to¸n cña c¸nh nÐn (MPa).
+ c: TØ sè gi÷a øng suÊt o»n c¾t vµ cêng ®é ch¶y c¾t, lÊy nh phÇn
trªn.
- M¶nh sên dÇm ë hai ®Çu dÇm: C¸c m¶nh sên dÇm ë hai ®Çu dÇm kh«ng
cã m¶nh sên dÇm ë mét c¹nh nªn nã lµm viÖc bÊt lîi h¬n c¸c m¶nh sên dÇm
trong, khi ®ã søc kh¸ng danh ®Þnh ®îc tÝnh nh sau:
Vn = c.Vp vµ Vp = 0,58 Fyw Dw. tw
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
84
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ Vn: Søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh.
+ Vp: Lùc c¾t dÎo cña mÆt c¾t.
+ c: HÖ sè x¸c ®Þnh nh ë phÇn trªn.
b. MÆt c¾t lai.
- Søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh c¶ ë m¶nh sên dÇm phÝa trong vµ m¶nh sên
dÇm ngoµi ®Òu ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Vn = c.Vp
Vp = 0,58 Fyw Dw. tw 3.6.7. KiÓm to¸n sên dÇm theo ®iÒu kiÖn mái.
3.6.7.1. Nguyªn t¾c chung.
- XÐt yªu cÇu mái ®èi víi sên dÇm lµ ®Ó kiÓm tra uèn ngoµi mÆt ph¼ng
cña sên dÇm do m«men uèn hoÆc do lùc c¾t t¸c dông lÆp ®i lÆp l¹i cña
ho¹t t¶i:
+ Xe t¶i thiÕt kÕ víi kho¶ng c¸ch gi÷a 2 trôc nÆng kh«ng ®æi b»ng
9m, cã xung kÝch vµ hÖ sè lµn cho 1 lµn xe.
+ T¶i träng Ngêi ®i bé 3.10-3MPa tÝnh ®ång thêi víi xe t¶i thiÕt kÕ nÕu
®êng bé hµnh réng h¬n 0,6m.
- øng suÊt uèn vµ øng suÊt c¾t do t¶i träng mái nh ®· nªu ë trªn sinh ra ph¶i
®îc lÊy b»ng 2 lÇn gi¸ trÞ t¬ng øng theo tæ hîp t¶i träng mái quy ®Þnh
trong b¶ng 1.2 (b¶ng c¸c tæ hîp t¶i träng vµ hÖ sè t¶i träng).
3.6.7.2. øng suÊt uèn.
- Khi sên dÇm kh«ng cã sên t¨ng cêng däc th×:
+ NÕu: th× fcf ≤ Fyw
+ NÕu: th×
Trong ®ã:
+ fcf: øng suÊt nÐn ®µn håi bÊt lîi trong c¸nh nÐn díi t¸c dông cña tÜnh
t¶i tiªu chuÈn (tÜnh t¶i kh«ng nh©n víi hÖ sè t¶i träng) vµ ho¹t t¶i ®Ó tÝnh
mái nh ®· nªu ë trªn.
+ Fyw: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña sên dÇm (MPa).
+ Dc: ChiÒu cao chÞu nÐn ®µn håi cña sên dÇm (mm)+ tw: ChiÒu dµy sên dÇm (mm).
3.6.7.3. øng suÊt c¾t.
- Víi c¸c dÇm ®ång nhÊt (dïng mét lo¹i thÐp cho c¶ c¸nh vµ sên dÇm) cÇn
ph¶i bè trÝ sên t¨ng cêng ®øng, cßn sên t¨ng cêng däc cã thÓ bè trÝ hoÆc
kh«ng ®Ó tho¶ m·n ®iÒu kiÖn:
Fcf 0,58 c Fyw
Trong ®ã:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
85
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Fcf: øng suÊt c¾t ®µn håi lín nhÊt trong sên dÇm do tÜnh t¶i tiªu
chuÈn vµ ho¹t t¶i ®Ó tÝnh mái (Mpa).
+ c: TØ sè gi÷a øng suÊt o»n c¾t vµ cêng ®é ch¶y c¾t, lÊy nh sau :
1. NÕu: 1,10 th× c = 1
2. NÕu 1,10 1,38 th× c =
3. NÕu 1,38 < th× c =
Víi: k = 5 +
3.6.8. KiÓm tra ®é vâng theo TTGH sö dông. (§iÒu 6.10.5).
3.6.8.1. Nguyªn t¾c chung.
- KiÓm tra ®é vâng theo TTGH sö dông bao gåm kiÓm tra ®é vâng do tÜnh
t¶i vµ kiÓm tra ®é vâng do ho¹t t¶i nÕu cã yªu cÇu. KiÓm tra ®é vâng do
tÜnh t¶i cã thÓ theo ph©n tÝch ®µn håi hoÆc ngoµi miÒn ®µn håi (cã sù
ph©n bè l¹i m«men), trong tÝnh to¸n thiÕt kÕ ë ®©y ta chØ cÇn xÐt theo
ph©n tÝch ®µn håi.
3.6.8.2. KiÓm tra ®é vâng do tÜnh t¶i theo ph©n tÝch ®µn håi.
- Môc ®Ých cña kiÓm tra ®é vâng do tÜnh t¶i lµ ®Ó ®é vâng do tÜnh t¶i
kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn giao th«ng trªn cÇu. Ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®é
vâng do tÜnh t¶i lµ th«ng qua øng suÊt trong c¸nh dÇm. Do ®ã ®iÒu kiÖn
®é vâng ë ®©y lµ øng suÊt trong c¸nh dÇm khi uèn d¬ng hay uèn ©m ph¶i
tho¶ m·n:
+ §èi víi c¶ hai c¸nh dÇm thÐp cña mÆt c¾t liªn hîp:
ff 0,95 Rb Rh Fyf
+ §èi víi c¶ hai c¸nh dÇm thÐp cña mÆt c¾t kh«ng liªn hîp:
ff 0,80 Rb Rh Fyf
Trong ®ã:
+ ff: øng suÊt ®µn håi trong c¸nh dÇm do t¶i träng tÝnh to¸n sinh ra
(MPa)
+ Fyf: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh dÇm (MPa).
+ Rh: HÖ sè lai, quy ®Þnh trong ®iÒu 6.10.4.3.1, thêng lÊy Rh = 1,0.
+ Rb: HÖ sè truyÒn t¶i träng, quy ®Þnh trong ®iÒu 6.10.4.3.2, lÊy Rb =
1,0.
3.6.8.3. KiÓm tra ®é vâng do ho¹t t¶i theo ph©n tÝch ®µn håi.
a. Nguyªn t¾c kiÓm tra.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
86
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Khi tÝnh ®é vâng tuyÖt ®èi lín nhÊt ph¶i ®Æt t¶i ë tÊt c¶ c¸c lµn xe vµ ®-
êng bé hµnh.
- Khi tÝnh chuyÓn vÞ t¬ng ®èi lín nhÊt th× sè lîng vµ c¸c vÞ trÝ c¸c lµn ®Æt
t¶i ph¶i chän ®Ó sao cho hiÖu øng chªnh lÖch lín nhÊt.
- T¶i träng tÝnh to¸n lµ t¶i träng tiªu chuÈn cã xÐt lùc xung kÝch IM vµ hÖ sè
lµn xe nhng kh«ng xÐt ®Õn hÖ sè t¶i träng.
- §é vâng do ho¹t t¶i cÇn lÊy theo gi¸ trÞ lín h¬n cña:
+ KÕt qu¶ tÝnh to¸n chØ do mét m×nh xe t¶i thiÕt kÕ trong mçi lµn xe
+ Ngêi.
+ KÕt qu¶ tÝnh cña 25% xe t¶i thiÕt kÕ cïng víi t¶i träng lµn thiÕt kÕ +
Ngêi.
b. C«ng thøc kiÓm to¸n.
- Theo quy tr×nh quy ®Þnh, ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn ®é cøng th× ®é vâng
cña dÇm chñ do ho¹t t¶i sinh ra ph¶i nhá h¬n ®é vâng cho phÐp.
Trong ®ã:
+ LL: Lµ ®é vâng lín nhÊt do ho¹t t¶i g©y ra.
+ []: Lµ ®é vâng cho phÐp.
- Khi kh«ng cã c¸c tiªu chuÈn kh¸c, ®é vâng giíi h¹n sau ®©y ®îc ¸p dông
cho c¶ kÕt cÊu thÐp, nh«m vµ bªt«ng.
+ T¶i träng xe nãi chung:
+ T¶i träng xe hoÆc Ngêi ®i bé hoÆc c¶ 2 t¶i träng nµy:
+ T¶i träng xe ë phÇn mót thõa cña cÇu mót thõa:
+ §èi víi cÇu b¶n trùc híng:
+ T¶i träng xe trªn b¶n mÆt cÇu:
+ T¶i träng xe trªn sên t¨ng cêng cña b¶n mÆt cÇu:
+ §é vâng t¬ng ®èi lín nhÊt gi÷a hai sên t¨ng cêng c¹nh nhau khi t¶i
träng xe ®Æt trªn sên t¨ng cêng cña b¶n mÆt cÇu lµ 2,5mm.
c. X¸c ®Þnh ®é vâng do ho¹t t¶i:
- C¸ch 1: VÏ biÓu ®å m«men do t¶i träng Mp, sau ®ã vÏ biÓu ®å m«men
®¬n vÞ do t¶i träng P = 1 ®Æt t¹i gi÷a nhÞp g©y ra. ¸p dông quy t¾c
nh©n biÓu ®å m«men ®Ó x¸c ®Þnh ®é vâng t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
87
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ Mp: Lµ biÓu ®å m«men do t¶i träng g©y ra.
+ : Lµ biÓu ®å m«men do t¶i träng ®¬n vÞ P = 1 g©y ra.
+ fh: §é vâng do ho¹t t¶i.
+ g: HÖ sè ph©n bè ngang cña ho¹t t¶i.
+ 1+ IM: HÖ sè xung kÝch
- C¸ch 2: §èi víi kÕt cÊu nhÞp gi¶n ®¬n ta cã thÓ sö dông c«ng thøc tÝnh ®é
vâng nh sau:
+ §é vâng do do t¶i träng tËp trung g©y ra t¹i mÆt c¾t c¸ch gèi ®o¹n x
(cho 1 dÇm)
+ §é vâng do do t¶i träng d¶i ®Òu q g©y ra t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp lµ:
Trong ®ã:
+ a: Lµ kho¶ng c¸ch tÝnh tõ t¶i träng ®Õn gèi bªn tr¸i.
+ L: Lµ chiÒu dµi tÝnh to¸n kÕt cÊu nhÞp.
+ x: Kho¶ng c¸ch tõ mÆt c¾t tÝnh to¸n ®Õn gèi bªn tr¸i.
+ E: Lµ m«®un ®µn håi cña dÇm chñ.
+ I: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm chñ.
+ g: HÖ sè ph©n bè ngang cña ho¹t t¶i.
+ 1+ IM: HÖ sè xung kÝch
Nh vËy khi tÝnh ®é vâng theo c¸ch 2 th× nÕu t¶i träng xe cã nhiÒu trôc
th× ta ¸p dông c«ng thøc trªn ®Ó tÝnh ®é vâng do tõng trôc g©y ra sau
®ã lÊy tæng ®é vâng do c¸c trôc ®ã.
§èi víi lùc tËp trung ®Æt t¹i gi÷a nhÞp cã thÓ tÝnh nhanh ®é vâng theo
c«ng thøc:
- C¸ch 3: Dïng phÇn mÒm tÝnh to¸n nh Sap2000 hoÆc Midas ®Ó ph©n tÝch
tÝnh to¸n ®é vâng do ho¹t t¶i b»ng c¸ch xÕp t¶i trùc tiÕp lªn kÕt cÊu nhÞp.
C¸ch nµy ¸p dông ®îc c¶ cho kÕt cÊu nhÞp gi¶n ®¬n vµ kÕt cÊu nhÞp liªn
tôc.
3.6.8.4. TÝnh ®é vång.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
88
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- §Ó ®¶m b¶o khai th¸c tèt th× cÇu cßn ®îc thiÕt kÕ víi mét ®é vång ngîc.
Gi¸ trÞ ®é vång ngîc ®îc lÊy hîp lý lµ:
Trong ®ã:
+ v: Gi¸ trÞ ®é vång thiÕt kÕ cña kÕt cÊu nhÞp.
+ DCDC: §é vâng cña KCN do tÜnh t¶i tiªu chuÈn G§ I vµ G§ II.
+ LL: Lµ ®é vâng cña kÕt cÊu nhÞp do ho¹t t¶i.
+ E: Lµ m«®un ®µn håi cña thÐp dÇm chñ.
+ I: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm chñ.
+ L: ChiÒu dµi tÝnh to¸n kÕt cÊu nhÞp.
+ DCtc, DWtc,: TÜnh t¶i ®Òu tiªu chuÈn giai ®o¹n I vµ giai ®o¹n II.3.6.9. KiÓm tra dao ®éng cña KCN theo TTGH sö dông.
3.6.9.1. X¸c ®Þnh chu k× dao ®éng.
- C«ng thøc tÝnh:
Trong ®ã:
+ M: Khèi lîng tÝnh ®æi cña kÕt cÊu nhÞp ( )
+ C: §Æc trng tÝnh to¸n ®é cøng cña kÕt cÊu nhÞp ( ),
+ 1: §é vâng cña dÇm khi cã mét t¶i träng 1T ®Æt gi÷a nhÞp.
+ 2: §é vâng cña hÖ liªn kÕt däc khi cã mét t¶i träng 1T ®Æt gi÷a
nhÞp.
+ : HÖ sè tÝnh ®Õn ®é cøng cña c¸c thanh ngang.
- C«ng thøc tÝnh chu k× dao ®éng ®èi víi dÇm gi¶n ®¬n.
Trong ®ã
+ L: ChiÒu dµi tÝnh to¸n cña kÕt cÊu nhÞp.
+ : TÜnh t¶i tiªu chuÈn.
+ EI: §é cøng chèng uèn cña dÇm theo ph¬ng th¼ng ®øng.
+ g: Gia tèc träng trêng. (m/s2).
3.6.9.2. KiÓm tra ®iÒu kiÖn dao ®éng cña kÕt cÊu nhÞp.
- §èi víi CÇu ®êng «t« vµ cÇu thµnh phè:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
89
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Chu kú tÝnh to¸n cña dao ®éng tù do theo ph¬ng th¼ng ®øng kh«ng
®îc n»m trong kho¶ng tõ (0,3 0,7)s
T (0,3 0,7)s.
+ Chu kú dao ®éng theo ph¬ng ngang cÇu kh«ng ®îc trïng hoÆc b»ng
béi sè cña chu kú dao ®éng th¼ng ®øng.
- §èi víi CÇu ®êng s¾t:
+ Chu k× dao ®éng theo ph¬ng ngang cÇu kh«ng ®îc vît qu¸ 0,01L(s)
vµ kh«ng lín h¬n 1,5s (L lµ khÈu ®é tÝnh to¸n cña dÇm, lÊy b»ng m).
3.7. TÝnh to¸n vµ bè trÝ sên t¨ng cêng
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
90
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.7.1. Nguyªn t¾c cÊu t¹o.
- §Ó ®¶m b¶o an toµn khi vËn chuyÓn vµ lao l¾p th× Quy tr×nh quy ®Þnh:
khi kh«ng cã sên t¨ng cêng däc th× ph¶i bè trÝ sên t¨ng cêng ®øng khi:
- Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sên t¨ng cêng ®øng do ph¶i tho¶ m·n:
Trong đã:
+ tw: ChiÒu dµy sên dÇm chñ (mm).
+ Dw: ChiÒu cao sên dÇm (mm).
+ Dw/tw: TØ sè gi÷a chiÒu cao vµ chiÒu dµy sên dÇm.
khi D/tw = 150 th× d0 ≈ 3D.
- Sên t¨ng cêng gèi ®îc ®Æt ë gèi vµ c¸c vÞ trÝ cã t¶i träng tËp trung do ®ã
sên t¨ng cêng gèi chÞu ph¶n lùc gèi hay t¶i träng tËp trung ë tr¹ng th¸i cuèi
cïng hoÆc trong giai ®o¹n thi c«ng.
- Sên t¨ng cêng gèi ®îc quy ®Þnh cÊu t¹o dµi hÕt chiÒu cao cña sên dÇm
chñ vµ l¾p khÝt víi c¸nh cña dÇm chñ, do ®ã sên t¨ng cêng gèi sÏ lµm viÖc
theo ®iÒu kiÖn chÞu Ðp mÆt ë diÖn tÝch tiÕp xóc gi÷a ®Çu sên t¨ng cêng
víi c¸nh dÇm vµ lµm viÖc theo nÐn däc trôc trªn diÖn tÝch hiÖu dông.
- MÆt c¾t hiÖu dông cña sên t¨ng cêng:
+ Sên t¨ng cêng gèi chÞu nÐn vµ ®îc xem nh lµ mét cét chÞu nÐn. Khi
sên t¨ng cêng liªn kÕt b»ng bul«ng vµo sên dÇm th× mÆt c¾t hiÖu dông
chØ bao gåm c¸c cÊu kiÖn cña sên t¨ng cêng. Khi sên t¨ng cêng liªn kÕt hµn
vµo dÇm chñ th× mÆt c¾t hiÖu dông bao gåm tÊt c¶ c¸c cÊu kiÖn cña sên
t¨ng cêng céng víi d¶i sên dÇm n»m gi÷a trung t©m sên dÇm kÐo dµi ra
kh«ng qu¸ 9.tw sang mçi bªn nÕu cã mét ®«i sên t¨ng cêng vµ tÝnh tõ mÐp
nÕu cã nhiÒu h¬n mét ®«i sên t¨ng cêng.
tw
9.t w 9.t w
t p
bt
tw
9.t w 9.t w
bt
t p
100
STC trung gian
S ên dÇm chñ
STC t¹i gèi
S ên dÇm chñ
H×nh 3.51: MÆt c¾t hiÖu dông cña tiÕt diÖn chÞu nÐn cña sên t¨ng cêng
gèi
+ §èi víi sên t¨ng cêng trung gian th× diÖn tÝch hiÖu dông chØ bao
gåm c¸c cÊu kiÖn cña sên t¨ng cêng.
+ DiÖn tÝch sên dÇm kh«ng ®îc tÝnh vµo mÆt c¾t hiÖu dông chÞu nÐn
t¹i c¸c trô trung gian cña cÇu liªn tôc trong c¸c bé phËn lai cña nhÞp khi:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
91
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong đã:
+ Fyw: Cêng ®éc ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña sên dÇm (MPa);
+ Fyt: Sè lín h¬n trong c¸c cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh
dÇm (MPa).3.7.2. KiÓm tra sên t¨ng cêng gèi.
3.7.2.1. KiÓm tra ®iÒu kiÖn cÊu t¹o.
- BÒ réng cña sên t¨ng cêng (phÇn ch×a ra) ph¶i cÊu t¹o tho¶ m·n ®iÒu
kiÖn:
Trong ®ã:
+ bt: BÒ réng (phÇn ch×a ra) cña sên t¨ng cêng.
+ tp: ChiÒu dµy cña sên t¨ng cêng.
+ E: Lµ m«®un ®µn håi cña thÐp dÇm chñ.
+ Fys: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt cña thÐp.
- Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sêng t¨ng cêng ®øng ë ®Çu dÇm: Quy tr×nh quy
®Þnh kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sên t¨ng cêng ®øng ë ®Çu dÇm:
+ Khi kh«ng cã sên t¨ng cêng däc: do 1,5Dw
+ Khi cã sên t¨ng cêng däc: do 1,5Dwmax. (víi Dw
max lµ chiÒu cao m¶nh s-
ên dÇm lín nhÊt.
- Chó ý: C¸c quy ®Þnh nµy kh«ng ¸p dông cho mÆt c¾t lai.
3.7.2.2. KiÓm to¸n søc kh¸ng Ðp mÆt.
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ Vu: Lùc c¾t tÝnh to¸n lín nhÊt t¹i mÆt c¾t gèi.
+ Bf: Søc kh¸ng Ðp mÆt cña sên t¨ng cêng.
Bf = b ApnFys
+ b: HÖ sè søc kh¸ng Ðp mÆt (tùa), b = 1,00
+ Apn: DiÖn tÝch hiÖu dông cña sên t¨ng cêng (mm2).
+ Fys: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt cña thÐp lµm sên t¨ng cêng
3.7.2.3. KiÓm to¸n søc kh¸ng nÐn däc trôc.
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ Vu: Lùc c¾t tÝnh to¸n lín nhÊt t¹i mÆt c¾t gèi.
+ Pr: Søc kh¸ng nÐn däc trôc tÝnh to¸n.
Pr = c Pn
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
92
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ c: HÖ sè søc kh¸ng ®èi víi nÐn, c = 0,90
+ Pn : Søc kh¸ng nÐn danh ®Þnh, lÊy nh sau :
1. NÕu ®é m¶nh 2,25 th×: Pn = 0,66 Fy Apn (1)
2. NÕu ®é m¶nh > 2,25 th×:
với
Trong ®ã:
+ Apn: DiÖn tÝch nguyªn cña mÆt c¾t hiÖu dông (mm2).
+ fy: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh (MPa).
+ L: ChiÒu dµi, lÊy b»ng chiÒu cao sên dÇm (mm).
+ K: HÖ sè chiÒu dµi hiÖu dông, cã thÓ lÊy K = 0,75.
+ rs: B¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t hiÖu dông lÊy ®èi víi trôc trôc ®i
qua gi÷a chiÒu dµy sên dÇm (mm).
3.7.2.4. KiÓm tra ®é m¶nh giíi h¹n.
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ K: HÖ sè chiÒu dµi hiÖu dông, cã thÓ lÊy K = 0,75.
+ rs: B¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t hiÖu dông lÊy ®èi víi trôc trôc ®i
qua gi÷a chiÒu dµy sên dÇm (mm).
+ L: ChiÒu dµi kh«ng gi»ng cña sên t¨ng cêng (mm).
3.7.3. KiÓm tra sên t¨ng cêng trung gian.
3.7.3.1. KiÓm tra ®iÒu kiÖn cÊu t¹o.
- BÒ réng (phÇn ch×a ra) cña sên t¨ng cêng ph¶i cÊu t¹o ®¶m b¶o ®iÒu
kiÖn:
Trong ®ã:
+ Hdt: ChiÒu cao dÇm thÐp.
+ bf: BÒ réng b¶n c¸nh dÇm thÐp.
+ bt: BÒ réng (phÇn ch×a ra) cña sên t¨ng cêng.
+ tp: ChiÒu dµy cña sên t¨ng cêng.
+ E: Lµ m«®un ®µn håi cña thÐp dÇm chñ.
+ Fys: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt cña thÐp.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
93
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.7.3.2. KiÓm tra m«men qu¸n tÝnh cña sên t¨ng cêng.
- M«men qu¸n tÝnh cña bÊt k× sên t¨ng cêng nµo ®Òu ph¶i tho¶ m·n ®iÒu
kiÖn:
víi
Trong ®ã:
+ do: Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sên t¨ng cêng trung gian.
+ It: M«men qu¸n tÝnh cña sên t¨ng cêng quanh mÐp b¶n bông ®èi víi
c¸c sên t¨ng cêng ®¬n vµ quanh trôc gi÷a chiÒu dµy b¶n bông ®èi víi c¸c s-
ên kÐp.
+ DP: ChiÒu cao b¶n bông ®èi víi c¸c b¶n bông kh«ng cã sên t¨ng cêng
däc hoÆc chiÒu cao cña lín nhÊt m¶nh sên dÇm ®èi víi trêng hîp b¶n bông
cã sên t¨ng cêng däc.
+ tw: ChiÒu dµy b¶n bông.
3.7.3.3. KiÓm tra diÖn tÝch sên t¨ng cêng.
- C«ng thøc kiÓm to¸n:
Trong ®ã:
+ Apn: Tæng diÖn tÝch mÆt c¾t sên t¨ng cêng.
+ B: HÖ sè, ®èi víi sên t¨ng cêng b»ng thÐp tÊm, lÊy B = 2,4
+ C: TØ sè øng suÊt o»n c¾t vµ cêng ®é ch¶y c¾t.
+ Vu: Lùc c¾t tÝnh to¸n lín nhÊt.
+ Vr: Søc kh¸ng c¾t tÝnh to¸n cña dÇm.
3.7.4. KiÓm tra sên t¨ng cêng däc.
- Khi sên t¨ng cêng ®øng kh«ng ®ñ ®¶m b¶o æn ®Þnh cho sên dÇm chñ
th× cÇn thiÕt ph¶i bè trÝ thªm sên t¨ng cêng däc.Sên t¨ng cêng däc cã thÓ
lµ thÐp b¶n hµn vµo mét bªn sên dÇm hoÆc thÐp gãc liªn kÕt bul«ng vµo s-
ên dÇm. Kho¶ng c¸ch tõ mÐp trong cña c¸nh dÇm chÞu nÐn ®Õn sên t¨ng c-
êng däc lµ 2Dc/5 víi Dc lµ chiÒu cao phÇn chÞu nÐn cña sên dÇm ë mÆt c¾t
cã øng suÊt nÐn do uèn sinh ra cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lín nhÊt:
- ChiÒu réng sên t¨ng cêng däc:ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn:
Trong đã:
+ tp: ChiÒu dµy cña sên t¨ng cêng däc (mm).
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh chÞu nÐn (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
94
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- M«men qu¸n tÝnh cña sên t¨ng cêng däc:
+ C¸c ®Æc trng cña sên t¨ng cêng tÝnh theo diÖn tÝch hiÖu dông bao
gåm cã sên t¨ng cêng däc vµ d¶i trung t©m cña sên dÇm kh«ng vît qu¸ 18tw
vÒ mçi phÝa cña sên t¨ng cêng.
+ M«men qu¸n tÝnh cña sên t¨ng cêng däc ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn:
+ B¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña diÖn tÝch hiÖu dông ph¶i ®¶m b¶o:
Trong đã:
+ Is, r: M«men qu¸n tÝnh vµ b¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn hiÖu dông
cña sên t¨ng cêng däc (mm4, mm);
+ Dw: ChiÒu cao sên dÇm chñ (mm).
+ d0: Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sên t¨ng cêng ®øng (mm).
+ tw: ChiÒu dµy sên dÇm chñ (mm).
+ Fyc: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña c¸nh chÞu nÐn (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
95
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.8. TÝnh to¸n vµ bè trÝ neo liªn hîp3.8.1. Nguyªn t¾c chung
- §Ó ph¸t huy toµn bé cêng ®é chÞu uèn cña tiÕt diÖn liªn hîp, cÇn chèng l¹i
lùc c¾t ngang t¹i mÆt tiÕp gi¸p gi÷a dÇm thÐp vµ b¶n bªt«ng. Khi ®ã ta
cÇn ph¶i bè trÝ hÖ neo liªn hîp b»ng c¸ch hµn trùc tiÕp neo víi b¶n c¸nh trªn
cña dÇm thÐp vµ ®îc ch«n trong b¶n bªt«ng mÆt cÇu khi ®æ bªt«ng.
- Trong cÇu dÇm liªn hîp gi¶n ®¬n th× neo chèng c¾t ®îc bè trÝ trªn suèt
chiÒu dµi nhÞp dÇm. Cßn trong cÇu dÇm liªn hîp liªn tôc th× cã thÓ chØ bè
trÝ neo trong vïng chÞu m«men d¬ng, tuy nhiªn trong thùc tÕ ta vÉn bè trÝ
neo trªn toµn bé chiÒu dµi nhÞp dÇm. Khi ®ã neo chèng c¾t ®îc bè trÝ ë
vïng chÞu m«men ©m ®Ó tr¸nh hiÖn tîng chuyÓn ®ét ngét tõ liªn hîp sang
kh«ng liªn hîp vµ phô thªm gi÷ tÝnh t¬ng thÝch chÞu uèn trªn suèt chiÒu dµi
cÇu.
- Khi tÝnh to¸n neo cÇn ph¶i x¸c ®Þnh lùc c¾t (hay lùc trît) n»m ngang vµ
søc kh¸ng c¾t cña neo, sau ®ã tÝnh sè lîng neo cÇn bè trÝ.
- Ngoµi viÖc kiÓm to¸n kh¶ n¨ng chÞu lùc cña neo theo ®iÒu kiÖn cêng ®é
cßn ph¶i kiÓm to¸n kh¶ n¨ng chÞu lùc cña neo theo ®iÒu kiÖn mái.
- C¸c t¶i träng g©y ra lùc trît vµ lùc bãc:
+ TÜnh t¶i giai ®o¹n II (cã xÐt ®Õn tõ biÕn)
+ Ho¹t t¶i.
+ Sù thay ®æi nhiÖt ®é.
+ Co ngãt trong bª t«ng3.8.2. X¸c ®Þnh c¸c lùc t¸c dông lªn neo.
3.8.2.1. Lùc t¸c dông lªn neo trong giai ®o¹n ®µn håi.
a. Lùc g©y trît do t¶i träng.
- Lùc trît do tÜnh t¶i giai ®o¹n II (ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña tõ biÕn), ho¹t
t¶i, thay ®æi nhiÖt ®é vµ co ngãt cña bªt«ng g©y ra.
- C«ng thøc tÝnh to¸n:
Trong ®ã:
+ : Lùc c¾t do tÜnh t¶i giai ®o¹n II sinh ra.
+ : Lùc c¾t do ho¹t t¶i sinh ra.
+ IST, ILT: M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn liªn hîp ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
+ Ss, Ss’: M«men tÜnh cña b¶n bª t«ng lÊy ®èi víi trôc trung hoµ cña
tiÕt diÖn liªn hîp trong trêng hîp kh«ng vµ cã xÐt tíi ¶nh hëng cña tõ biÕn.
Tõ c«ng thøc ta thÊy lùc trît phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña lùc c¾t, mµ gi¸
trÞ lín nhÊt t¹i mÆt c¾t gèi vµ gi¶m dÇn khi vµo c¸c mÆt c¾t gi÷a dÇm nªn
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
96
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
khi tÝnh To thêng tiÕn hµnh tÝnh ë mét sè mÆt c¾t (VD: ë dÇm gi¶n ®¬n
tÝnh ë mÆt c¾t gèi; l/8; l/4; 3l/8; l/2).
b. Lùc g©y trît do co ngãt vµ thay ®æi nhiÖt ®é.
- Lùc g©y trît do co ngãt: (Shrinkage):
Trong ®ã:
+ : øng suÊt ë träng t©m b¶n bªt«ng vµ cèt thÐp b¶n mÆt cÇu
do co ngãt sinh ra.
+ As, Ar: diÖn tÝch tiÕt diÖn b¶n bªt«ng vµ diÖn tÝch cèt thÐp b¶n mÆt
cÇu.
- Lùc g©y trît do thay ®æi nhiÖt ®é: (Temprature)
Trong ®ã:
+ : øng suÊt ë träng t©m b¶n bªt«ng vµ cèt thÐp b¶n mÆt cÇu
do chªnh lÖch nhiÖt ®é sinh ra.
+ As, Ar: diÖn tÝch tiÕt diÖn b¶n bªt«ng vµ diÖn tÝch cèt thÐp b¶n mÆt
cÇu.
- Lùc trît do co ngãt Tsh vµ do thay ®æi nhiÖt ®é Ttp ph©n bè theo quy luËt
h×nh tam gi¸c trªn chiÒu dµi 0,7H t¹i ®Çu dÇm (víi H lµ chiÒu cao cña tiÕt
diÖn liªn hîp)
0,25.H.bc2(Tsh+Ttp)
H×nh 3.47: BiÓu ®å ph©n bè lùc trît do co ngãt vµ thay ®æi nhiÖt ®é
c. TÝnh to¸n lùc bãc.
- Lùc bãc do thay ®æi nhiÖt ®é vµ co ngãt bªt«ng sinh ra.
- Lùc bãc do co ngãt:
- Lùc bãc do chªnh lÖch nhiÖt ®é:
Trong ®ã:
+ e: kho¶ng c¸ch tõ träng t©m b¶n bª t«ng ®Õn mÐp trªn cña dÇm
thÐp.
+ a’= max(b1, b2, 0,7Hdc)
+ b1: BÒ réng tÝnh to¸n b¶n c¸nh hÉng.
+ b2: BÒ réng tÝnh to¸n b¶n c¸nh phÝa trong.
+ Hdc: ChiÒu cao mÆt c¾t liªn hîp.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
97
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Lùc bãc do co ngãt Vsh vµ lùc bãc do thay ®æi nhiÖt ®é Vtp ph©n bè theo
quy luËt h×nh tam gi¸c trªn chiÒu dµi 0,25Hdc.
0,25.H.bc2(Vsh+Vtp)
H×nh 3.48: BiÓu ®å ph©n bè lùc bãc do co ngãt vµ thay ®æi nhiÖt ®é
Lùc bãc do chªnh lÖch nhiÖt ®é Ttp ph©n bè t¬ng tù nh biÓu ®å ph©n
bè lùc bãc do co ngãt sinh ra.
3.8.2.2. Lùc trît danh ®Þnh t¸c dông lªn neo trong giai ®o¹n ch¶y
dÎo.
- Trêng hîp 1: Trôc trung hoµ dÎo n»m trong b¶n bªt«ng vµ lùc nÐn C trong
vïng bªt«ng chÞu nÐn nhá h¬n cêng ®é toµn phÇn cña b¶n. §Ó ®¶m b¶o sù
c©n b»ng lùc th× C ph¶i b»ng víi lùc kÐo trong tiÕt diÖn thÐp, do ®ã ta cã:
C = Vh = Fyw D tw + Fyt bt tt + Fyc bc tc
Trong ®ã:
+ Fyw, Fyt, Fyc: Cường ®é chảy nhỏ nhất quy định của sườn dầm, c¸nh chịu
kÐo và c¸nh chịu nÐn của dầm thÐp (MPa).
+ Dw: Chiều cao sườn dầm chủ.
+ bt, bc: BÒ b¶n c¸nh chÞu kÐo vµ b¶n c¸nh chÞu nÐn.
+ tw, tt, tc: Chiều dµy sườn dầm, c¸nh chịu kÐo vµ c¸nh chịu nÐn.
- Trêng hîp 2: Trôc trung hoµ dÎo n»m trong tiÕt diÖn thÐp vµ lùc nÐn C = Vh
lµ cêng ®é toµn phÇn cña b¶n ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Vh = 0,85 fc’ bs ts
Trong ®ã:
+ fc’: Cường ®é nÐn 28 ngµy quy ®Þnh của bªt«ng b¶n (MPa).
+ bs: BÒ réng tÝnh to¸n cña b¶n của bản.
+ ts: ChiÒu dµy b¶n bªt«ng.
- §èi víi kÕt cÊu nhÞp liªn hîp liªn tôc,lùc c¾t ngang danh ®Þnh Vh gi÷a
®iÓm cã m«men uèn b»ng kh«ng vµ ®iÓm cã m«men lín nhÊt t¹i trô gi÷a sÏ
lµ:
Vh = Ar Fyr
Trong ®ã:
+ Ar: Tæng diÖn tÝch cña cèt thÐp däc trong ph¹m vi bÒ réng tÝnh to¸n
cña b¶n mm2
+ Fyr: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt quy ®Þnh cña cèt thÐp däc (MPa).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
98
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.8.3. Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña neo.
3.8.3.1. Neo cøng.- CÊu t¹o neo cøng:
H×nh 3.49a: Neo cøng b»ng thÐp b¶n H×nh 3.49b: Neo cøng b»ng
thÐp [
H×nh 3.49c: Neo cøng b»ng thÐp L
- Søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh cña neo cøng b»ng thÐp h×nh tiÕt diÖn [ ®îc
tÝnh theo:
Trong ®ã:
+ tf: ChiÒu dµy c¸nh cña neo (mm).
+ tw: ChiÒu dµy sên cña neo (mm).
+ Lc: ChiÒu dµi cña neo (mm).
+ fc: Cêng ®é nÐn 28 ngµy quy ®Þnh cña bªt«ng b¶n (MPa).
+ Ec: M«®un ®µn håi cña bªt«ng b¶n (MPa)
3.8.3.2. Neo mÒm.
- CÊu t¹o neo mÒm:
>5cm
>3d
>2,5cm
>2,5
45°
>3d
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
99
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh 3.50: Neo mÒm
- Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña neo mÒm ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Qn = Fy.An.(cos + 0,8sin)Trong ®ã:
+ Fy: Giíi h¹n ch¶y cña thÐp lµm neo.
+ An: DiÖn tÝch tiÕt diÖn neo
+ : Gãc nghiªng cña neo so víi mÆt ph¼ng c¸nh dÇm. NÕu neo cßn
nghiªng c¶ trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi trôc dÇm mét gãc ( lµ gãc
gi÷a h×nh chiÕu b»ng cña nh¸nh neo víi ph¬ng cña lùc trît) th× trong c«ng
thøc trªn thay vµo chç cña cos b»ng cos.cos.3.8.3.3. Neo ®inh mò.
- CÊu t¹o neo ®inh mò:
>5cm
>2,5cm
H×nh 3.51: Neo ®inh mò
- C¸c quy ®Þnh vÒ cÊu t¹o neo ®inh mò:
+ §êng kÝnh th©n neo: d = 16 24mm.
+ ChiÒu cao neo ph¶i lín h¬n 4 lÇn ®êng kÝnh th©n neo.
+ Bíc neo tÝnh tõ tim ®Õn tim neo kh«ng ®îc vît qu¸ 600mm vµ kh«ng
nhá h¬n 6 lÇn ®êng kÝnh th©n neo (A6.10.7.4.1b)
+ Theo ph¬ng ngang cÇu kho¶ng c¸ch neo ph¶i lín h¬n 4 lÇn ®êng
kÝnh th©n neo.
+ Kho¶ng c¸ch tÜnh gi÷a b¶n c¸nh trªn cña dÇm thÐp vµ mÐp neo ph¶i
lín h¬n 25mm (A6.10.7.4.1).
+ ChiÒu dµy tÜnh cña líp phñ trªn neo kh«ng ®îc nhá h¬n 50mm. ë
miÒn cã vót, khi kho¶ng c¸ch gi÷a ®Ønh cña tiÕt diÖn thÐp vµ ®¸y
b¶n bªt«ng lín, neo chèng c¾t cÇn ch«n s©u Ýt nhÊt 50mm trong b¶n
(A6.10.7.4.1d).
- Sức kh¸ng c¾t danh ®Þnh cña mét neo kiÓu ®inh mò ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
Trong ®ã:
+ Asc: DiÖn tÝch mÆt c¾t ngang cña mét neo ®inh chÞu c¾t.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
100
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ fc: Cêng ®é nÐn 28 ngµy quy ®Þnh cña bªt«ng b¶n (MPa).
+ Ec: M«®un ®µn håi cña bªt«ng b¶n (MPa), nếu kh«ng cã sè liÖu chÝnh
x¸c, c¸c lo¹i bªt«ng cã khèi lîng riªng tõ 1440 ®Õn 2500kg/m3 cã thÓ lÊy
m«®un ®µn håi nh sau:
Ec = 0,043
với c lµ khèi lîng riªng cña bªt«ng tÝnh b»ng kG/m3.
+ Fu: Cường độ kÐo ®øt quy định của thÐp lµm neo, th«ng thường Fu =
400MPa.
- Søc kh¸ng mái cña mét neo ®inh mò:
Zr = d2 19d2
với = 238 - 29,5logN
Trong ®ã:
+ d: §ường kÝnh neo đinh (mm).
+ N: Số chu k× tÝnh mái (theo quy ®Þnh ®iÒu A.6.6.1.2.5)
+ n: Sè c¸c chu k× ph¹m vi øng suÊt ®èi víi mçi lît ch¹y qua cña xe t¶i, n
= 1
+ ADTT: Sè xe t¶i trong mét ngµy theo mét chiÒu tÝnh trung b×nh
trong tuæi thä thiÕt kÕ, ADTT = 0,85.7000 = 5950.
3.8.3.4. Søc kh¸ng c¾t tÝnh to¸n cña neo.
- C«ng thøc tÝnh to¸n:
Qr = sc Qn
Trong ®ã:
+ sc: HÖ sè søc kh¸ng ®èi víi neo chèng c¾t, sc = 0,85
+ Qn: Søc kh¸ng c¾t danh ®Þnh cña neo.3.8.4. Bè trÝ neo.
3.8.4.1. Sè lîng neo.
- NÕu cã ®ñ neo chèng c¾t th× cã thÓ ®¹t ®îc cêng ®é chÞu uèn lín nhÊt
cña tiÕt diÖn liªn hîp. C¸c neo n»m gi÷a ®iÓm cã m«men b»ng kh«ng vµ
®iÓm cã m«men d¬ng lín nhÊt ph¶i chÞu ®îc lùc nÐn trong b¶n t¹i vÞ trÝ
cña m«men max. Khi ®ã ta cã ph¬ng tr×nh c©n b»ng lùc c¾t lµ:
ns. Qr Vh =>
Trong ®ã:
+ ns: Lµ tæng sè neo gi÷a ®iÓm cã m«men b»ng kh«ng vµ ®iÓm cã
m«men d¬ng lín nhÊt.
+ Vh: Lµ lùc c¾t ngang danh ®Þnh trªn mÆt tiÕp xóc ph¶i chÞu.
+ Qr: Søc kh¸ng c¾t tÝnh to¸n cña mét neo.
3.8.4.2. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c neo.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
101
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- §èi víi t¶i träng tËp trung th× lùc c¾t g©y ra trong dÇm lµ kh«ng ®æi do
®ã lùc c¾t ngang tÝnh trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch lµ h»ng sè vµ kho¶ng
c¸ch neo khi ®ã sÏ bè trÝ ®Òu nhau. §èi víi t¶i träng d¶i ®Òu th× lùc c¾t
ngang ®µn håi trªn mét ®¬n vÞ chiÒu dµi thay ®æi vµ do ®ã neo cÇn bè
trÝ dµy h¬n ë gÇn gèi so víi gÇn gi÷a nhÞp. §©y lµ c¸ch bè trÝ neo theo lý
thuyÕt ®µn håi tøc lµ khi toµn bé mÆt c¾t lµm viÖc trong giai ®o¹n ®µn
håi vµ lùc c¾t khi ®ã g©y ra do t¶i träng còng ®îc tÝnh theo c«ng thøc cña
lý thuyÕt ®µn håi.
- Trong giai ®o¹n mÆt c¾t ch¶y dÎo, nÕu nh thÐp lµm neo cã tÝnh dÎo dai
cho phÐp th× sÏ cã sù ph©n bè l¹i lùc c¾t ngang ë TTGH cêng ®é. Vµ nh vËy
th× khi lµm viÖc trong giai ®o¹n ch¶y dÎo th× lùc c¾t sÏ b»ng nhau t¹i tÊt c¶
c¸c mÆt c¾t cña dÇm do ®ã neo ®îc bè trÝ víi kho¶ng c¸ch ®Òu nhau lµ P
trªn toµn bé chiÒu dµi dÇm.
- Quy ®Þnh vÒ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c neo ®inh mò:
+ Bíc neo tÝnh tõ tim ®Õn tim neo kh«ng ®îc vît qu¸ 600mm vµ kh«ng
nhá h¬n 6 lÇn ®êng kÝnh th©n neo (A6.10.7.4.1b)
+ Theo ph¬ng ngang cÇu kho¶ng c¸ch neo ph¶i lín h¬n 4 lÇn ®êng
kÝnh th©n neo.
- Bè trÝ neo ®inh mò:
H×nh3.52: Bè trÝ neo ®inh mò chÞu c¾t
3.8.5. KiÓm tra søc kh¸ng mái cña neo ®inh mò.
- Theo điều kiện cường ®é ®· tÝnh được số neo vµ sau khi bố trÝ neo ®ã cã
bước của neo p (khoảng c¸ch c¸c neo theo chiều dọc dầm) theo sức kh¸ng mỏi
bước neo phải thỏa m·n:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
102
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã:
+ p: Bước neo theo ph¬ng däc cÇu (mm).
+ nn: Số lượng neo trong một mặt cắt ngang.
+ I: M«men qu¸n tÝnh của mặt cắt liªn hợp ngắn hạn (mm4).
+ Q: M«men tÜnh cña diÖn tÝch tiÕt diÖn tÝnh ®æi cña b¶n ®èi víi trôc
trung hoµ cña mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n (mm3).
+ Vsr: Lùc c¾t do xe t¶i thiÕt kÕ cã xÐt xung kÝch x¸c ®Þnh cho TTGH
mái.
+ Zr: Søc kh¸ng mái cña mét neo riªng lÎ.
3.9. TÝnh liªn kÕt b¶n c¸nh vµ b¶n bông3.9.1 - TÝnh liªn kÕt hµn
- S¬ ®å tÝnh:
- C¸nh dÇm ®îc liªn kÕt víi sên dÇm b»ng ®-
êng hµn gãc tõ trªn suèt chiÒu dµi dÇm.
- Néi dung tÝnh to¸n lµ x¸c ®Þnh chiÒu cao
®êng hµn vµ kiÓm tra øng suÊt tiÕp - ¸p lùc b¸nh xe ph©n bè qua líp phñ mÆt
cÇu theo gãc nghiªng = 45o.
H×nh 3.53: S¬ ®å tÝnh
liªn kÕt hµn
- Lùc g©y trît däc do t¶i träng g©y ra:
(kN/m)
Trong ®ã:
+ T: Lùc g©y trît däc t¸c dông trªn 1m dµi cña ®êng hµn.
+ VItt, VII
tt, Vhtt,: Lùc c¾t tÝnh to¸n do tÜnh t¶i G§ I, G§ II vµ ho¹t t¶i.
+ ScI, Sc
II’, ScII: M«men tÜnh cña b¶n c¸nh nÐn ®èi víi TTH I-I, II-II’ vµ II-II.
+ SsII’, Ss
II: M«men tÜnh cña b¶n bªt«ng ®èi víi TTH II-II’ vµ II-II.
+ It, Itd’, Itd,: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm thÐp, mÆt c¾t liªn hîp
dµi h¹n vµ mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
+ Trôc trung hoµ II-II’ vµ II-II lµ trôc trung hoµ cña mÆt c¾t liªn hîp dµi
h¹n vµ mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- Lùc th¼ng ®øng do t¶i träng b¸nh xe g©y ra:
+ §èi víi cÇu ®êng «t«: (kN/m)
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
103
V
T
P
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ §èi víi cÇu ®êng s¾t: (kN/m)
Trong ®ã:
+ P: ¸p lùc b¸nh xe cã xÐt ®Õn: hÖ sè t¶i träng ()vµ hÖ sè xung kÝch
(1+IM).
+ : ChiÒu dµi ph©n bè cña t¶i träng b¸nh xe, = a2 + 2H.
+ H: ChiÒu dµy cña b¶n mÆt cÇu vµ líp phñ mÆt cÇu.
+ P: ¸p lùc b¸nh xe cã xÐt ®Õn: hÖ sè t¶i träng vµ hÖ sè xung kÝch
(1+IM).
+ a2: ChiÒu dµi tiÕp xóc cña vÖt b¸nh xe víi mÆt ®êng, a2 = 0,2m
- Lùc t¸c dông trªn 1m chiÒu dµi ®êng hµn lµ:
= (kN)
- X¸c ®Þnh chiÒu cao tÝnh to¸n cña ®êng hµn:
- ChiÒu cao tÝnh to¸n nhá nhÊt cña c¹nh ®êng hµn:
Trong ®ã:
+ Rgr: Cêng ®é tÝnh to¸n cña ®êng hµn gãc.
+ tdh: ChiÒu cao tÝnh to¸n cña ®êng hµn.
+ w: ChiÒu cao nhá nhÊt cña c¹nh ®êng hµn.
+ : Gãc nghiªng gi÷a mÆt ®êng hµn víi c¹nh ®êng hµn.
+ : HÖ sè phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p hµn vµ lo¹i ®êng hµn (tra b¶ng)B¶ng x¸c ®Þnh hÖ sè
TØ sè c¸c
c¹nh ®êng
hµn a/b
Hµn tay vµ b¸n tù ®é Hµn tù ®éng
MÆt
ph¼ng
MÆt lâm MÆt
ph¼ng
MÆt lâm
1,0 0,7 0,4 1,0 0,7
1,5 0,8 0,6 1,0 0,9
2,0 0,9 0,7 1,0 1,0
2,5 0,9 0,8 1,0 1,0
- Cêng ®é tÝnh to¸n cña ®êng hµn gãc:
Trong ®ã :
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
104
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ v: HÖ sè søc kh¸ng ®èi víi c¾t, v =1,0.
+ Fy: Cêng ®é ch¶y nhá nhÊt cña cÇu kiÖn liªn kÕt (MPa).
+ Ag: DiÖn tÝch tiÕt diÖn nguyªn chÞu c¾t cña cÊu kiÖn liªn kÕt.
+ Fexx: Cêng ®é ph©n lo¹i cña thÐp ®êng hµn (MPa), ®èi víi que hµn
E70XX cã cêng ®é lµ Fexx = 485 MPa.
+ e2 : HÖ sè søc kh¸ng ®èi víi thÐp hµn, e2 = 0,8.
3.9.2. TÝnh liªn kÕt ®inh t¸n.
- S¬ ®å tÝnh:
- C¸nh dÇm ®îc liªn kÕt víi sên
dÇm b»ng ®inh t¸n hoÆc
bul«ng cêng ®é cao.
- Néi dung tÝnh to¸n lµ x¸c
®Þnh ®êng kÝnh ®inh vµ
kho¶ng c¸ch bè trÝ gi÷a c¸c
®inh t¸n.
- ¸p lùc b¸nh xe ph©n bè qua
líp phñ mÆt cÇu theo gãc nghiªng = 45o.
H×nh 3.54: T¶i träng t¸c dông lªn ®inh t¸n
- Lùc g©y trît däc do t¶i träng g©y ra:
(kN/m)
Trong ®ã:
+ T: Lùc g©y trît däc t¸c dông trªn 1m dµi cña ®êng hµn.
+ VItt, VII
tt, Vhtt,: Lùc c¾t tÝnh to¸n do tÜnh t¶i G§ I, G§ II vµ ho¹t t¶i.
+ ScI, Sc
II’, ScII: M«men tÜnh cña b¶n c¸nh nÐn ®èi víi TTH I-I, II-II’ vµ II-II.
+ SsII’, Ss
II: M«men tÜnh cña b¶n bªt«ng ®èi víi TTH II-II’ vµ II-II.
+ It, Itd’, Itd,: M«men qu¸n tÝnh cña mÆt c¾t dÇm thÐp, mÆt c¾t liªn hîp
dµi h¹n vµ mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
+ Trôc trung hoµ II-II’ vµ II-II lµ trôc trung hoµ cña mÆt c¾t liªn hîp dµi
h¹n vµ mÆt c¾t liªn hîp ng¾n h¹n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
105
V
T
P
§ inh ®øng
§inh ngang
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Lùc th¼ng ®øng do t¶i träng b¸nh xe g©y ra:
+ §èi víi cÇu ®êng «t«: (kN/m)
+ §èi víi cÇu ®êng s¾t: (kN/m)
Trong ®ã:
+ P: ¸p lùc b¸nh xe cã xÐt ®Õn: hÖ sè t¶i träng ()vµ hÖ sè xung kÝch
(1+IM).
+ : ChiÒu dµi ph©n bè cña t¶i träng b¸nh xe, = a2 + 2H.
+ H: ChiÒu dµy cña b¶n mÆt cÇu vµ líp phñ mÆt cÇu.
+ P: ¸p lùc b¸nh xe cã xÐt ®Õn: hÖ sè t¶i träng vµ hÖ sè xung kÝch
(1+IM).
+ a2: ChiÒu dµi tiÕp xóc cña vÖt b¸nh xe víi mÆt ®êng, a2 = 0,2m.
+ : Lµ hÖ sè truyÒn lùc phô thuéc vµo khe hë gi÷a b¶n c¸nh vµ b¶n
bông
1. = 1 nÕu 0
2. = 0,4 nÕu = 0
- TÝnh bíc ®inh ®øng:
+ Lùc t¸c dông lªn ®inh ®øng: lùc däc T.
+ Mét hµng ®inh ®øng chÞu lùc: T.a
Lùc t¸c dông lªn mét ®inh ®øng:
+ §iÒu kiÖn chèng ph¸ ho¹i ®inh.
=> => Chän bíc ®inh bè trÝ.
Trong ®ã:
+ a: lµ bíc ®inh ®øng.
+ n®: Sè ®inh ®øng trªn mét hµng.
+ [R®c,em]: Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh ®øng (khi tÝnh to¸n ta lÊy nc =
1)
- TÝnh bíc ®inh ngang:
+ Lùc t¸c dông lªn ®inh ngang gåm cã: lùc däc T vµ lùc ngang V.
+ Mét hµng ®inh ngang chÞu lùc:
Lùc t¸c dông lªn mét ®inh ngang:
+ §iÒu kiÖn chèng ph¸ ho¹i ®inh.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
106
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
=> => Chän bíc ®inh bè trÝ.
Trong ®ã:
+ a’: lµ bíc ®inh ngang.
+ n’®: Sè ®inh ngang trªn mét hµng.
+ [R®c,em]: Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh ngang (khi tÝnh to¸n ta lÊy nc =
2)3.9.3 - X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh vµ bu l«ng.
3.9.3.1. MÆt c¾t c¾t qua th©n ®inh.
- Kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh t¸n vµ bul«ng thùc chÊt lµ kh¶ n¨ng chÞu lùc
cña th©n ®inh phô thuéc vµo: Cêng ®é cña thÐp lµm ®inh; §êng kÝnh
®inh; CÊu t¹o liªn kÕt.
- Sè mÆt c¾t c¾t qua th©n ®inh sÏ ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng chÞu lùc cña
®inh.
1/2N
1/2N
N
nc=2
NN
nc=1
H×nh 3.55: Sè mÆt c¾t c¾t qua th©n ®inh.
3.9.3.2. Kh¶ n¨ng chÞu c¾t cña th©n ®inh hoÆc bul«ng.
- Sức kh¸ng c¾t danh ®Þnh của bul«ng cêng ®é cao hoÆc bul«ng ASTM
A307 ë tr¹ng th¸i cêng ®é trong c¸c mèi nèi ë trong c¸c mèi nèi mµ kho¶ng
c¸c gi÷a c¸c bul«ng xa nhÊt theo ph¬ng song song víi ®êng t¸c dông cña lùc
nhá h¬n 1270mm lÊy nh sau:
+ Khi ®êng ren n»m ngoµi mÆt ph¼ng c¾t:
Rn = 0,48 Ab Fub Ns
+ Khi ®¬ng ren n»m trong mÆt ph¼ng c¾t:
Rn= 0,38 Ab Fub Ns
- Søc kh¸ng c¾t tÝnh to¸n cña bul«ng:
Rr = .Rn
Trong ®ã:
+ Ab: DiÖn tÝch mÆt c¾t ngang bul«ng theo ®êng kÝnh danh ®Þnh.
+ Fub: Cêng ®é kÐo nhá nhÊt cña bul«ng (MPa )
1. Bul«ng ASTM A307 cã Fub = 420 MPa.
2. Bul«ng ASTM A325 cã Fub = 830 MPa.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
107
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3. Bul«ng ASTM A490 cã Fub = MPa.
+ Ns: Sè mÆt c¾t cho mçi bul«ng.
+ : HÖ sè søc kh¸ng trît.
1. §èi víi bul«ng thêng: = 0,65
2. §èi víi bul«ng cêng ®é cao: = 0,80
- Søc kh¸ng danh ®Þnh của bul«ng trong c¸c mối nối mµ kho¶ng c¸ch gi÷a
c¸c bul«ng xa nhÊt lín h¬n 1270mm lÊy b»ng 0,8 lÇn søc kh¸ng danh ®Þnh
tÝnh theo c«ng thøc trªn.
- Víi bul«ng A307 nÕu søc kh¸ng danh ®Þnh x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ë trªn
th× khi chiÒu dµy tËp b¶n vît qu¸ 5 lÇn ®êng kÝnh bul«ng, søc kh¸ng ph¶i
gi¶m 1% cho mçi 1,5mm cña chiÒu dµy tËp b¶n víi 5 lÇn ®êng kÝnh.
3.9.3.3. Kh¶ n¨ng chÞu Ðp mÆt cña th©n ®inh hoÆc bul«ng.
- DiÖn tÝch chÞu Ðp mÆt hiÖu dung cña bul«ng lÊy b»ng ®êng kÝnh cña
bul«ng nh©n víi chiÒu dµy b¶n nèi nhá nhÊt vÒ mét phÝa. Khi lç khoÐt
miÖng loe (cho bul«ng ®Çu ch×m) th× chiÒu dµy nhá nhÊt ph¶i trõ ®i mét
nöa chiÒu cao cña miÖng loe.
- §èi víi c¸c lç tiªu chuÈn, lç qu¸ cì, c¸c lç «van ng¾n cã lùc t¸c dông theo mäi
híng vµ tÊt c¶ c¸c lç «van song song víi lùc Ðp mÆt th× søc kh¸ng Ðp mÆt
danh ®Þnh cña c¸c lç bul«ng ë phÝa trong vµ ë ®Çu cÊu kiÖn trong TTGH c-
êng ®é Rn lÊy nh sau:
+ Khi kho¶ng c¸ch trèng gi÷a c¸c lç bul«ng lín h¬n 2d vµ kho¶ng c¸ch
trèng ë ®Çu kh«ng lín h¬n 2d:
+ Khi khoảng trống giữa c¸c lỗ bul«ng nhỏ hơn 2d hoặc khoảng trống ë
®Çu nhỏ hơn 2d:
Rn = 1,2 Lc t Fu
- §èi víi c¸c lç «van cã c¹nh dµi vu«ng gãc víi ph¬ng lùc t¸c dông :
+ Khi kho¶ng c¸ch trèng gi÷a c¸c lç bul«ng lín h¬n 2d vµ kho¶ng c¸ch
trèng ë ®Çu kh«ng lín h¬n 2d:
Rn = 2 d t Fu
+ Khi kho¶ng trèng gi÷a c¸c lç bul«ng nhá h¬n 2d hoÆc kho¶ng trèng ë
®Çu nhá h¬n 2d:
Rn = Lc t Fu
- Søc kh¸ng Ðp mÆt tÝnh to¸n cña bul«ng:
Rr = .Rn
Trong ®ã:
+ d: §êng kÝnh danh ®Þnh cña bul«ng (mm)
+ t : ChiÒu dµy tÊm b¶n (mm).
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
108
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Fu: Cêng ®é chÞu kÐo cña cÊu kiÖn ®îc liªn kÕt (MPa).
+ Lc: Kho¶ng trèng gi÷a c¸c mÐp lç hoÆc gi÷a mÐp lç víi ®Çu cÊu kiÖn
(mm).
+ : HÖ sè søc kh¸ng trît, = 0,80
3.9.3.4. Kh¶ n¨ng chÞu kÐo cña th©n ®inh hoÆc bul«ng.
- C¸c bul«ng cêng ®éc cao chÞu kÐo däc trôc ph¶i ®îc c¨ng ®Õn lùc quy
®Þnh nh trong b¶n 2-4. Lùc kÐo t¸c dông lªn bul«ng bao gåm ngo¹i lùc tÝnh
toµn vµ lùc nhæ do biÕn d¹ng cña c¸c bé phËn liªn kÕt.
- Søc kh¸ng kÐo danh ®Þnh cña bul«ng (Tn) kh«ng phô thuéc vµo lùc c¨ng
ban ®Çu vµ lÊy nh sau:
Tn = 0,76 Ab Fub
Trong ®ã:
+ Ab: DiÖn tÝch mÆt c¾t bul«ng t¬ng øng víi ®êng kÝnh danh ®Þnh
(mm2).
+ Fub: Cêng ®é chÞu kÐo nhá nhÊt quy ®Þnh cña bul«ng (MPa).
- T¸c ®éng nhæ lªn:
+ Lùc kÐo do t¸c dông nhæ lªn lÊy nh sau :
Trong ®ã :
+ Qu: Lùc kÐo nhæ lªn trªn mét bul«ng do c¸c t¶i träng tÝnh to¸n, lÊy
b»ng 0 khi lµ ©m (N).
+ Pu: Lùc kÐo trùc tiÕp trªn mét bul«ng do c¸c t¶i träng tÝnh to¸n (N).
+ a: Kho¶ng c¸c tõ tim bul«ng ®Õn mÐp tÊm (mm).
+ b: Kho¶ng c¸ch tõ tim bul«ng ®Õn ch©n ®êng hµn cña bé phËn liªn
kÕt (mm).
+ t: ChiÒu dµy nhá nhÊt cña bé phËn liªn kÕt (mm).
=> Kh¶ n¨ng chÞu lùc tÝnh to¸n cña ®inh t¸n vµ bul«ng ®îc lÊy gi¸ trÞ nhá
nhÊt trong c¸c gi¸ trÞ kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh.
3.9.3.5. Søc kh¸ng trît cña bul«ng cêng ®é cao.
- Søc kh¸ng trît danh ®Þnh cña bul«ng trong liªn kÕt ma s¸t ®îc lÊy nh sau:
Rn = Kh Ks Ns Pt
- Søc kh¸ng trît tÝnh to¸n:
Rr = .Rn
Trong ®ã:
+ Ns: Sè mÆt ma s¸t cña mçi bul«ng (thùc tÕ b»ng sè mÆt c¾t cña
bul«ng).
+ Pt: Lùc c¨ng tèi thiÓu yªu cÇu cña bul«ng (N), tra b¶ng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
109
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Kh: HÖ số kÝch thước lỗ, tra b¶ng.
+ Ks: HÖ sè ®iÒu kiÖn bÒ mÆt, tra b¶ng.
+ : HÖ sè søc kh¸ng trît, = 1,0.
Lùc kÐo nhá nhÊt yªu cÇu cña bul«ng, Pt
§êng kÝnh
bul«ng
mm
Lùc kÐo yªu cÇu Pt (kN)
Bul«ng M164
(A325M)
Bul«ng M253
(A490M)
16 91 11420 142 17922 176 22124 205 25727 267 33430 326 40836 475 595
HÖ sè kÝch thíc lç, kh
Lo¹i lç kh
Cho c¸c lç tiªu chuÈn 1,00Cho c¸c lç qu¸ cì vµ khÝa r·nh ng¾n 0,85Cho c¸c lç khÝa r·nh dµi víi r·nh vu«ng gãc víi ph¬ng cña lùc
0,70
Cho c¸c lç khÝa r·nh dµi víi r·nh song song víi ph¬ng cña lùc
0,60
HÖ sè bÒ mÆt, ks
§iÒu kiÖn bÒ mÆt ks
Cho c¸c ®iÒu kiÖn bÒ mÆt lo¹i A 0,33
Cho c¸c ®iÒu kiÖn bÒ mÆt lo¹i B 0,50
Cho c¸c ®iÒu kiÖn bÒ mÆt lo¹i C 0,33
Trong ®ã:
+ Lo¹i A: Lµm s¹ch c¸c líp bÈn, kh«ng s¬n,bÒ mÆt ®îc lµm s¹ch b»ng
thæi víi c¸c líp phñ lo¹i A.
+ Lo¹i B: BÒ mÆt ®îc lµm s¹ch b»ng thæi cã c¸c líp phñ lo¹i B.
+ Lo¹i C: BÒ mÆt kÏm nãng vµ lµm nh¸m b»ng bµn ch¶i s¾t sau khi m¹.
3.10. TÝnh to¸n mèi nèi dÇm chñ.3.10.1. Nguyªn t¾c tÝnh to¸n .
- Mèi nèi dÇm lµ vÞ trÝ chuyÓn tiÕp gi÷a c¸c ®o¹n dÇm chñ do ®ã lµ vÞ trÝ
cã kh¶ n¨ng bÞ ph¸ ho¹i rÊt cao do ®ã ta ph¶i thiÕt kÕ mèi nèi ®¶m b¶o c¸c
yªu cÇu sau:
+ Ph¶i ®¶m b¶o qu¸ tr×nh truyÒn lùc kh«ng g©y ra øng suÊt tËp trung
vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc, kh«ng cã bé phËn nµo cña mèi nèi bÞ qu¸
t¶i.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
110
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Mèi nèi dÇm ph¶i cÊu t¹o ®¬n gi¶n dÔ thùc hiÖn.
+ Ph¶i ®¶m b¶o t¹o ®îc ®é vång ngîc cho dÇm khi cÇn thiÕt.
- C¸c quan ®iÓm tÝnh to¸n thiÕt kÕ mèi nèi:
+ Quan ®iÓm 1: C¨n cø vµo gi¸ trÞ néi lùc M, V cña mÆt c¾t t¹i vÞ trÝ
mèi nèi dÇm ®Ó tõ ®ã thiÕt kÕ mèi nèi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc. Quan
®iÓm nµy võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chÞu lùc cña mèi nèi ®ång thêi tiÕt kiÖm
®îc vËt liÖu chÕ t¹o mèi nèi vµ thêng ®îc ¸p dông trong trêng hîp thiÕt kÕ
mét KCN cô thÓ.
+ Quan ®iÓm 2: Mèi nèi ®îc tÝnh to¸n thiÕt kÕ trªn c¬ së kh¶ n¨ng
chÞu lùc cña mèi nèi lín h¬n kh¶ n¨ng chÞu lùc cña mÆt c¾t dÇm chñ t¹i vÞ
trÝ mèi nèi. Khi ®ã nÕu dÇm cã ph¸ ho¹i th× sÏ dÇm sÏ bÞ ph¸ ho¹i tríc sau
®ã mèi nèi míi bÞ ph¸ ho¹i. Quan ®iÓm nµy thêng ®îc ¸p dông phæ biÕn
trong c¸c nhµ m¸y chÕ t¹o c¸c dÇm thÐp vµ c¸c mèi nèi dÇm ®Þnh h×nh,
khi ®ã ngêi thiÕt kÕ mèi nèi sÏ kh«ng quan t©m ®Õn mèi nèi sÏ ®îc sö dông
t¹i mÆt c¾t nµo trong dÇm chñ.3.10.2. Mèi nèi b»ng ®êng hµn.
3.10.2.1. CÊu t¹o mèi nèi.L1
L®h >5cm>5cm L®h
>5cm>5cm
>5cm >5cmbc
H×nh 3.56a: CÊu t¹o mèi nèi b»ng ®êng hµn
L®h
L1
>5cm>5cm
>5cm>5cmL®h bc >5cm>5cm
H×nh 3.56b: CÊu t¹o mèi nèi b»ng ®êng hµn
3.10.2.2. TÝnh mèi nèi b¶n c¸nh.
- Lùc t¸c dông: Mèi nèi b¶n c¸nh chÞu lùc däc.
víi
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
111
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- KiÓm to¸n cêng ®é ®êng hµn:
=>
- KÝch thíc b¶n t¸p nèi b¶n c¸nh:
+ ChiÒu dµi b¶n t¸p: L1 = 2. L®h + 2.5 (cm)
+ ChiÒu réng b¶n t¸p: B = bc + 2. 5 (cm).
3.10.2.3. TÝnh mèi nèi b¶n
bông.
- S¬ ®å tÝnh :
- Trong thiÕt kÕ th«ng thêng ta bè
trÝ ®êng hµn sau ®ã kiÓm to¸n c-
êng ®é cña ®êng hµn khi chÞu t¸c
dông ®ång thêi cña Mw vµ Vw.
- Lùc t¸c dông: sên dÇm chÞu mét
phÇn m«men M0 vµ toµn bé lùc c¾t
V0. Nh vËy lùc t¸c dông vµo mèi nèi
sên dÇm lµ:
+ Lùc c¾t: Vw = Vtt.
+ M«men:
Trong ®ã: H×nh 3.57: S¬ ®å tÝnh mèi nèi
b¶n bông
+ Mtt, Vtt : M«men vµ lùc c¾t tÝnh to¸n t¹i vÞ trÝ mèi nèi.
+ Mw, Vw: M«men vµ lùc c¾t do b¶n bông chÞu.
+ Iw: M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn b¶n bông.
+ Idc: M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm chñ.
- øng suÊt trong ®êng hµn do lùc c¾t V sinh ra:
.
- øng suÊt trong ®êng hµn do m«men M sinh ra:
=>
Víi: =>
r2 = x2 + y2
IO = IX + IYTrong ®ã:
+ n: Sè ®inh bè trÝ ë mét bªn b¶n t¸p cña mèi nèi.
+ rA: Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm A ®Õn träng t©m cña hÖ ®êng hµn.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
112
TM
TMx
TV
TMy
MwVwo
x
rmax
y
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ rmax: Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm xa nhÊt ®Õn träng t©m cña hÖ ®êng
hµn.
+ Io: M«men qu¸n tÝnh cùc cña hÖ ®êng hµn víi träng t©m O.
- Ph©n TM lµm hai thµnh phÇn theo ph¬ng x vµ y ta cã:
TMx = TM .sinTMy = TM. cos
Víi : lµ gãc t¹o bëi ph¬ng cña TM vµ TV.
- KiÓm to¸n cêng ®é ®êng hµn:
Víi Rhg: lµ cêng ®é cña ®êng hµn gãc.
3.10.3. Mèi nèi b»ng ®inh t¸n hoÆc bul«ng cêng ®é cao.
3.10.3.1. CÊu t¹o chung.
1
2
3
44
5
8
7
6
H×nh 2.59: CÊu t¹o mèi nèi dÇm chñ
(1): B¶n bông.
(2): B¶n c¸nh trªn.
(3): B¶n c¸nh díi.
(4): B¶n t¸p nèi b¶n bông.
(5): B¶n èp ngoµi nèi b¶n c¸nh trªn.
(6): B¶n èp trong nèi b¶n c¸nh trªn.
(7): B¶n èp ngoµi nèi b¶n c¸nh díi.
(8): B¶n èp trong nèi b¶n c¸nh díi.
3.10.3.2. TÝnh mèi nèi b¶n c¸nh.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
113
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- S¬ ®å tÝnh: Mèi nèi b¶n c¸nh chÞu lùc däc No.
NoNo
L1
n n
H×nh 3.59: S¬ ®å tÝnh mèi nèi b¶n c¸nh
- Lùc t¸c dông lªn b¶n c¸nh khi thiÕt kÕ theo quan
®iÓm 1.
Trong ®ã:
+ Mu: M«men tÝnh to¸n t¹i vÞ trÝ mèi nèi.
+ ho: Kho¶ng c¸ch gi÷a tim hai b¶n c¸nh.
H×nh 2.25: S¬ ®å tÝnh
b¶n c¸nh
- Lùc t¸c dông lªn b¶n c¸nh khi thiÕt kÕ theo quan ®iÓm 2.
No = Fy.Athbc
Trong ®ã:
+ Fy: Cêng ®é ch¶y quy ®Þnh nhá nhÊt cña thÐp.
+ Athbc: TiÕt diÖn thu hÑp cña b¶n c¸nh.
- X¸c ®Þnh sè ®inh cÇn bè trÝ:
=> Chän sè ®inh vµ bè trÝ.
3.10.3.3. TÝnh mèi nèi b¶n bông.
- S¬ ®å tÝnh:
- Trong thiÕt kÕ ta thêng chän cÊu t¹o
b¶n t¸p vµ bè trÝ ®inh liªn kÕt sau ®ã
kiÓm tra kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh.
- Lùc t¸c dông lªn mèi nèi khi thiÕt kÕ
theo quan ®iÓm 1: sên dÇm chÞu mét
phÇn m«men Mtt vµ toµn bé lùc c¾t Vtt.
Nh vËy lùc t¸c dông vµo mèi nèi sên
dÇm lµ:
+ Lùc c¾t: Vw = Vtt
+ M«men:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
114
MuVu
Sc
Sc
TMy
ox
MwVw
y
TM
TMx
TV
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trong ®ã: H×nh: S¬ ®å tÝnh mèi nèi
b¶n bông
+ Mtt, Vtt : M«men vµ lùc c¾t tÝnh to¸n t¹i vÞ trÝ mèi nèi.
+ Mw, Vw: M«men vµ lùc c¾t do b¶n bông chÞu.
+ Iw: M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn b¶n bông.
+ Idc: M«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn dÇm chñ.
- Lùc c¾t xem nh ph©n bè ®Òu cho c¸c hµng ®inh nªn nÕu cã n ®inh th×
mçi ®inh chÞu lùc: .
- Lùc t¸c dông lªn ®inh chÞu lùc bÊt lîi nhÊt do m«men M lµ:
Trong ®ã:
+ n: Sè ®inh bè trÝ ë mét bªn b¶n t¸p cña mèi nèi.
+ xi: Kho¶ng c¸ch tõ hµng ®inh thø i ®Õn trôc Oy.
+ xmax: Kho¶ng c¸ch tõ hµng ®inh xa nhÊt ®Õn trôc Oy.
+ yi: Kho¶ng c¸ch tõ hµng ®inh thø i ®Õn trôc Ox.
+ ymax: Kho¶ng c¸ch tõ hµng ®inh xa nhÊt ®Õn trôc Ox.
- Ph©n TM lµm hai thµnh phÇn theo ph¬ng x vµ y ta cã:
TMx = TM .sinTMy = TM. cos
Trong ®ã
+ lµ gãc hîp bëi lùc TM víi trôc y.
+ TMx: Lùc t¸c dông theo ph¬ng trôc x.
+ TMy: Lùc t¸c dông theo ph¬ng trôc y.
- Lùc t¸c dông lªn ®inh xa nhÊt (®inh chÞu lùc bÊt lîi nhÊt lµ):
- Trong trêng hîp chiÒu cao sên dÇm lín vµ sè cét ®inh nhá cã thÓ xem
m«men uèn ph©n cho c¸c ®inh theo quy luËt ®êng th¼ng. Khi ®ã lùc t¸c
dông lªn ®inh ë xa trôc trung hoµ nhÊt lµ:
Trong ®ã:
+ n: Sè ®inh bè trÝ ë mét bªn b¶n t¸p cña mèi nèi.
+ yi: Kho¶ng c¸ch tõ hµng ®inh thø i ®Õn trôc Ox.
+ ymax: Kho¶ng c¸ch tõ hµng ®inh xa nhÊt ®Õn trôc Ox.
Tæng hîp lùc do ®inh bÊt lîi nhÊt ph¶i chÞu lµ:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
115
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- KiÓm to¸n kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®inh:
T [R®c,em]
3.10.3.4. TÝnh mèi nèi thÐp gãc.
- ThÐp gãc sö dông trong cÊu t¹o ph¶i cã sè hiÖu: L L100x100x10
- Ph¶i dïng thÐp gãc cã cïng sè hiÖu ®Ó nèi.
- S¬ ®å tÝnh:
No Non n
L2 L2
H×nh 3.61: S¬ ®å tÝnh mèi nèi thÐp gãc.
- Lùc t¸c dông: Mèi nèi thÐp gãc chÞu t¸c dông cña lùc däc: No.
No = Fy.Athbc
Trong ®ã:
+ Fy: Cêng ®é ch¶y quy ®Þnh nhá nhÊt cña thÐp.
+ Athbc: TiÕt diÖn thu hÑp cña b¶n c¸nh.
- X¸c ®Þnh sè ®inh cÇn bè trÝ:
=> Chän sè ®inh vµ bè trÝ.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
116
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.11. TÝnh to¸n hÖ liªn kÕt.3.11.1. Nguyªn t¾c tÝnh to¸n.
3.11.2. TÝnh hÖ liªn kÕt ngang.
3.11.3. TÝnh hÖ liªn kÕt däc.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
117
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.12. TÝnh to¸n b¶n mÆt cÇu.3.12.1. Kh¸i niÖm.
- MÆt cÇu lµ bé phËn trùc tiÕp chÞu t¶i träng giao th«ng vµ chñ yÕu quyÕt
®Þnh chÊt lîng khai th¸c cña cÇu, v× vËy mÆt cÇu cÇn b»ng ph¼ng, ®ñ ®é
nh¸m, ®¶m b¶o tho¸t níc tèt, khai th¸c thuËn tiÖn, Ýt h háng nhÊt vµ an
toµn tèi ®a cho c¸c ph¬ng tiÖn tham gia giao th«ng.
- B¶n mÆt cÇu lµ kÕt cÊu cã d¹ng b¶n kª trªn hÖ dÇm mÆt cÇu gåm c¸c
dÇm chñ, dÇm ngang vµ dÇm däc phô, v× vËy b¶n mÆt cÇu chñ yÕu lµm
viÖc chÞu uèn côc bé nh mét b¶n kª trªn hÖ dÇm mÆt cÇu. Ngoµi ra b¶n cßn
lµ c¸nh trªn cña dÇm T, dÇm hép nªn cßn tham gia chÞu nÐn hoÆc kÐo khi
chÞu uèn tæng thÓ cña cÇu.
- Trong cÇu bªt«ng cèt thÐp b¶n mÆt cÇu thêng ®îc lµm b»ng BTCT, BTCT
dù øng lùc, ®óc t¹i chç hoÆc l¾p ghÐp. B¶n mÆt cÇu ®óc t¹i chç cã thÓ
thÊy trong c¸c cÇu dÇm liÒn khèi ®óc t¹i chç, trong ®ã kÕt cÊu b¶n võa lµm
nhiÖm vô biªn chÞu nÐn cña dÇm chñ, võa cã t¸c dông lµm mÆt ®êng xe
ch¹y.
- Trong cÇu dÇm l¾p ghÐp th× b¶n mÆt cÇu gi÷a c¸c dÇm chñ cã thÓ ®îc
nèi víi nhau b»ng mèi nèi ít (mèi nèi ®æ bªt«ng t¹i chç) hoÆc mèi nèi kh«
(mèi nèi ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c b¶n thÐp chê t¹i dÇm ngang).
- VÒ ®Æc ®iÓm lµm viÖc cña b¶n, trong cÇu «t« cã thÓ ph©n biÖt thµnh ba
lo¹i b¶n mÆt cÇu:
+ B¶n hÉng, khi b¶n cã mét ®o¹n hÉng ngµm vµo kÕt cÊu ®ì hoÆc kª
liªn tôc qua c¸c dÇm ®ì.
+ B¶n lµm viÖc hai ph¬ng, trong ®ã thùc tÕ b¶n kª trªn bèn c¹nh,
nh÷ng cã tØ sè h×nh d¹ng = tØ lÖ chiÒu dµi c¹nh lín trªn c¹nh nhá 1,5.
+ B¶n lµm viÖc mét ph¬ng, khi thùc tÕ b¶n ®îc kª trªn hai c¹nh hay
bèn c¹nh nhng tØ sè h×nh d¹ng 1,5. Khi ®ã b¶n chñ yÕu lµm viÖc theo
ph¬ng cã c¹nh ng¾n.
=> Trõ trêng hîp ®Æc biÖt, trong cÇu «t« thêng chØ gÆp c¸c b¶n hÉng
vµ b¶n lµm viÖc theo mét ph¬ng.3.12.2. CÊu t¹o b¶n mÆt cÇu.
3.12.2.1. C¸c kÝch thíc c¬ b¶n.
a. ChiÒu réng.
- MÆt cÇu gåm: mÆt ®êng xe ch¹y, cã chiÒu réng phô thuéc vµo sè lµn xe
thiÕt kÕ, mçi lµn xe cã chiÒu réng bl=3500mm. Th«ng thêng, tuú theo yªu
cÇu giao th«ng, cã thÓ thiÕt kÕ cÇu cã mét, hai, ba hay nhiÒu lµn xe.
+ B = 4000mm cho cÇu mét lµn xe.
+ B = 6000, 7000, 8000, 9000mm cho cÇu hai lµn xe.
+ B = 10500mm cho cÇu ba lµn xe.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
118
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
Trõ c¸c trêng hîp ®Æc biÖt, do yªu cÇu sö dông, chñ ®Çu t cã thÓ quyÕt
®Þnh c¸c khæ cÇu thÝch hîp.
- Ngoµi ra cßn cã chiÒu réng cña ®êng xe th« s¬ vµ ®êng ngêi ®i bé. §êng
ngêi ®i cã chiÒu réng mçi lµn lµ 750mm. §èi víi nhiÒu lµn xe, ®«i khi cßn
ph¶i thiÕt kÕ d¶i ph©n c¸ch trªn cÇu.
b. ChiÒu dµy b¶n mÆt cÇu.
- ChiÒu dµy b¶n mÆt cÇu bªt«ng, kh«ng kÓ líp hao mßn, kh«ng ®îc nhá h¬n
175mm. Ngoµi ra, chiÒu dµy b¶n theo ®iÒu kiÖn chÞu lùc thêng lÊy theo
b¶ng theo quy ®Þnh cña Quy tr×nh (A2.5.2.6.3-1).
- MÆt cÇu cã thÓ lµ mÆt cÇu trÇn trong ®ã b¸nh xe ch¹y trùc tiÕp trªn mÆt
bªt«ng, khi ®ã bªn trªn mÆt cÇu cÇn cã mét líp chèng hao mßn dµy 10
15mm, vµ ®Ó dù phßng cho viÖc söa ch÷a mÆt cÇu trong t¬ng lai, thêng
thiÕt kÕ mét líp phñ bªt«ng atphan dµy 50 70mm. C¸c líp chèng hao mßn vµ
líp bªt«ng phñ kh«ng ®îc tÝnh tham gia lµm viÖc cïng b¶n mÆt cÇu.
- HiÖn nay trong c¸c cÇu míi x©y dùng th× mÆt cÇu thêng gåm c¸c líp sau:
+ B¶n bªt«ng chÞu lùc.
+ Líp t¹o ph¼ng (hay líp mui luyÖn) dµy 10 20mm, ®èi víi b¶n mÆt
cÇu ®æ bªt«ng t¹i chç th× cã thÓ bá qua líp nµy.
+ Líp chèng thÊm b»ng v¶i tÈm nhùa ®êng dµy 20 30mm.
+ Líp phñ bªt«ng ¸tphan t¹o ph¼ng vµ ªm thuËn cho xe ch¹y dµy 50
70mm.
3.12.2.2. Tho¸t níc trªn mÆt cÇu.
- MÆt cÇu ph¶i ®îc bè trÝ ®é dèc däc vµ ngang ®Ó tho¸t níc. §é dèc däc th-
êng ®îc thiÕt kÕ theo tr¾c däc cña tuyÕn ®êng, ®é ®èc ngang lµ 2%, bè
trÝ dèc sang hai bªn lÒ ®êng. §èi víi c¸c cÇu réng, mçi híng trªn 3 lµn xe, cã
thÓ ph¶i thiÕt kÕ c¸c biÖn ph¸p t¹o dèc thÝch hîp ®Ó kh«ng t¨ng nhiÒu khèi
lîng líp ®Öm mÆt cÇu. VÝ dô ®èi víi cÇu ®óc t¹i chç th× nªn cÊu t¹o b¶n
mÆt cÇu cã ®é dèc ngang, ®èi víi cÇu ®óc s½n l¾p ghÐp th× cÇn thay
®æi chiÒu cao c¸c gèi kª ®Ó t¹o ®é dèc ngang mÆt cÇu.
- Níc ph¶i ®îc tho¸t ra ngoµi cÇu, kh«ng ®Ó lµm ít dÇm cÇu. R·nh tho¸t níc
cã kh¶ n¨ng tho¸t toµn bé lîng níc gom trªn cÇu.
- DiÖn tÝch tèi thiÓu cña èng tho¸t níc tÝnh theo tiªu chuÈn lµ 1cm2 diÖn
tÝch èng cho 1m2 diÖn tÝch b¶n mÆt cÇu.
- Kho¶ng c¸ch tèi ®a gi÷a c¸c èng tho¸t níc theo ph¬ng däc cÇu kh«ng qu¸
15cm. §êng kÝnh cã hiÖu cña èng tho¸t níc kh«ng nhá h¬n 100mm.
- èng tho¸t níc ph¶i ®îc thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt sao cho níc tõ mÆt cÇu hoÆc
mÆt ®êng tho¸t ra xa kÕt cÇu phÇn trªn vµ phÇn díi.
+ èng ph¶i ®îc cÊu t¹o nh« ra khái bé phËn thÊp nhÊt cña kÕt cÊu phÇn
trªn tèi thiÓu lµ 100mm.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
119
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ ë n¬i cã thÓ th× ®îc phÐp cho níc tho¸t tù do qua cöa tho¸t níc trªn
®êng ngêi ®i.
3.12.3. X¸c ®Þnh néi lùc trong b¶n.
3.12.3.1. DiÖn tÝch tiÕp xóc cña b¸nh xe.
- DiÖn tÝch cña b¸nh xe cã lèp
®¬n hoÆc kÐp ®îc gi¶ thiÕt lµ
mét h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu
réng lµ 510mm vµ chiÒu dµi x¸c
®Þnh theo c«ng thøc:
(mm)
Trong ®ã:
+ : HÖ sè t¶i träng. H×nh 3.62: DiÖn tÝch ph©n bè ¸p
lùc b¸nh xe
+ (1+IM): HÖ sè xung kÝch, (1+IM) = 1,25
+ P: T¶i träng b¸nh xe, P = 72500N khi thiÕt kÕ cho xe t¶i (Truck) vµ
55000N cho xe 2 trôc (Tandem).
- ¸p lùc lèp xe gi¶ thiÕt ph©n bè nh sau:
+ Ph©n bè ®Òu trªn mÆt tiÕp xóc liªn tôc theo diÖn tÝch quy ®Þnh.
+ Ph©n bè ®Òu trªn diÖn tÝch tiÕp xóc thùc tÕ cña vÖt xe trªn mÆt
gi¸n ®o¹n víi ¸p lùc ®îc nh©n víi tØ lÖ cña diÖn tÝch tiÕp xóc quy ®Þnh
trªn diÖn tÝch thùc tÕ.
+ ¸p lùc lèp xe truyÒn qua b¶n theo gãc 45o vµ truyÒn ®Õn träng t©m
cña b¶n
3.12.3.2. X¸c ®Þnh chiÒu dµi nhÞp tÝnh to¸n cña b¶n mÆt cÇu.
- ChiÒu dµi nhÞp tÝnh to¸n cña b¶n (S) ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
+ Víi b¶n ®óc liÒn khèi kª trªn nhiÒu dÇm:
S = kho¶ng c¸ch gi÷a tim 2 dÇm ®ì
+ Víi b¶n hÉng:
S = ChiÒu dµi c¸nh hÉng tÝnh tõ ®Çu ngoµi cña b¶n ®Õn mÆt
v¸ch dÇm.
+ B¶n kª trªn dÇm I, T thÐp hoÆc bªt«ng:
S = Kho¶ng c¸ch gi÷a hai mÐp b¶n c¸nh céng víi chiÒu réng c¸nh
hÉng, lÊy b»ng kho¶ng c¸ch tõ mÐp ngoµi b¶n c¸nh ®Õn mÆt v¸ch
dÇm kh«ng kÓ gãc lîn.
3.12.3.3. T¶i träng thiÕt kÕ b¶n mÆt cÇu vµ cèng hép (A3.6.1.3-3).
- Khi thiÕt kÕ b¶n mÆt cÇu vµ n¾p cèng theo ph¬ng ph¸p d¶i b¶n, néi lùc
trong b¶n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së sau:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
120
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
a. B¶n kiÓu dÇm.
- T¶i träng b¸nh xe thiÕt kÕ:
+ Khi d¶i b¶n chÝnh n»m ngang cã nhÞp kh«ng qu¸ 4600mm, d¶i b¶n
ngang ®îc thiÕt kÕ theo c¸c b¸nh xe cña trôc 145000N.
+ Khi d¶i b¶n chÝnh n»m ngang cã nhÞp vît qu¸ 4600mm, d¶i b¶n
ngang ®îc thiÕt kÕ theo c¸c b¸nh xe cña trôc 145000N vµ t¶i träng lµn.
+ Khi d¶i b¶n chÝnh n»m däc, c¸c d¶i ngang ®îc thiÕt kÕ víi c¶ xe t¶i,
xe 2 trôc vµ t¶i träng lµn.
- Khi dïng ph¬ng ph¸p chÝnh x¸c, ph¶i thiÕt kÕ víi mäi t¶i träng quy ®Þnh
trong Tiªu chuÈn (A3.6.1-2) kÓ c¶ t¶i träng lµn.
- HÖ mÆt cÇu kÓ c¶ cÇu b¶n, ph¶i thiÕt kÕ theo mäi ho¹t t¶i quy ®Þnh
trong Tiªu chuÈn ((A3.6.1-2) kÓ c¶ t¶i träng lµn.
- Kh«ng xÐt lùc ly t©m vµ lùc h·m khi tÝnh to¸n b¶n mÆt cÇu.
b. B¶n hÉng.
- Khi chiÒu dµi b¶n hÉng kh«ng qu¸ 1800mm tÝnh tõ tim dÇm ngoµi ®Õn
mÆt cña lan can bªt«ng liªn tôc, hµng b¸nh xe ngoµi cã thÓ thay b»ng mét
t¶i träng ph©n bè ®Òu cã cêng ®é 14,6 Nmm ®Æt c¸ch mÆt lan can
300mm.
- T¶i träng ngang trªn b¶n hÉng do xe va vµo lan can x¸c ®Þnh theo ®iÒu
(A13.7.3.3-1).
4.12.3.4. M« h×nh tÝnh to¸n b¶n mÆt cÇu.
a. B¶n lµm viÖc mét ph¬ng.
- B¶n ®îc xem nh lµm viÖc mét ph¬ng,khi cã tØ sè c¹nh dµi trªn c¹nh ng¾n
1,5 vµ b¶n ®îc xem nh kª trªn hai c¹nh ng¾n
- Néi lùc trong b¶n mÆt cÇu cã thÓ x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p chÝnh x¸c
hoÆc ph¬ng ph¸p gÇn ®óng. Ph¬ng ph¸p chÝnh x¸c bao gåm c¸c ph¬ng
ph¸p cã xÐt ®Õn ¶nh hëng lµm viÖc kh«ng gian cña b¶n, vÝ dô ph¬ng ph¸p
phÇn tö h÷u h¹n, d¶i h÷u h¹n, ph¬ng ph¸p biÕn ph©n...ë ®©y chóng ta
chØ ®Ò cËp ®Õn ph¬ng ph¸p d¶i b¶n tÝnh gÇn ®óng ®îc AASHTO chÊp
nhËn.
- M« h×nh lµm viÖc cña b¶n mÆt cÇu ®îc coi nh d¶i b¶n liªn tôc tùa trªn c¸c
gèi cøng lµ c¸c dÇm ®ì, ®îc xem nh cã ®é cøng v« cïng. Ho¹t t¶i thiÕt kÕ ®-
îc ®Æt vµo vÞ trÝ cã thÓ g©y ra m«men lín nhÊt. BiÕn d¹ng cña b¶n cã thÓ
coi nh céng t¸c dông cña biÕn d¹ng côc bé cña b¶n trong ph¹m vi nhÞp b¶n
vµ biÕn d¹ng tæng thÓ do c¸c dÇm chñ bÞ vâng. BiÕn d¹ng tæng thÓ lµ do
d¶i b¶n bÞ uèn khi c¸c dÇm chñ bÞ vâng, ®é cøng t¬ng ®èi cña d¶i b¶n nhá
(tØ lÖ ®é cøng trªn chiÒu dµi chÞu uèn) nªn m«men do biÕn d¹ng tæng thÓ
thêng kh«ng lín. §èi víi b¶n mÆt cÇu, th«ng thêng hiÖu øng côc bé lín h¬n
nhiÒu hiÖu øng tæng thÓ, v× vËy AASHTO chÊp nhËn coi d¶i b¶n nh mét
d¶i b¶n liªn tôc kª trªn c¸c gèi cøng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
121
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- D¶i b¶n ®îc xem nh mét tÊm b¶n cã chiÒu réng SW kª vu«ng gãc víi c¸c
dÇm ®ì. Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p d¶i b¶n, th× lÊy m«men d¬ng lín nhÊt trªn
bÊt cø nhÞp nµo dïng cho tÊt c¶ c¸c vïng cã m«men d¬ng, t¬ng tù ph¶i lÊy
m«men ©m lín nhÊt (trÞ sè tuyÖt ®èi) trªn bÊt cø gèi kª nµo dïng cho tÊt c¶
c¸c vïng cã m«men ©m.
- Ph¹m vi ¸p dông cña ph¬ng ph¸p d¶i b¶n:
+ Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho c¸c b¶n ®óc t¹i chç cã chiÒu dµi nhÞp
nhá h¬n 4600mm. §èi víi kÕt cÊu mÆt cÇu l¾p ghÐp, tuú theo cÊu t¹o, kÝch
thíc vµ ®Æc ®iÓm lµm viÖc cã thÓ dïng c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n kh¸c
thÝch hîp h¬n.
+ §èi víi cÇu b¶n vµ c¸c b¶n bªt«ng cèt thÐp cã nhÞp lín h¬n 4600mm
vµ cã nhÞp tÝnh to¸n song song víi híng xe ch¹y, ph¶i ®îc tÝnh to¸n nh cÇu
b¶n.
+ §Ó xÐt ®Õn ®Æc ®iÓm lµm viÖc cña c¸c dµi b¶n AASHTO thÓ hiÖn
sù kh¸c nhau b»ng chiÒu réng cña c¸c d¶i b¶n.
- ChiÒu réng tÝnh to¸n cña dµi b¶n (A4.6.2.1-3)
+ Khi chÞu ho¹t t¶i, chiÒu réng lµm viÖc cña d¶i b¶n ®óc t¹i chç, ®óc
s½n c¨ng sau SW x¸c ®Þnh nh sau:
1. Khi tÝnh m«men d¬ng: SW = 660 + 0,55.S (mm)
2. Khi tÝnh m«men ©m: SW = 1220 + 0,25.S (mm)
+ §èi víi b¶n ®óc t¹i chç cã v¸n khu«n bªt«ng ®Ó l¹i:
1. Khi tÝnh m«men d¬ng: SW = 660 + 0,55.S (mm)
2. Khi tÝnh m«men ©m: SW = 1220 + 0,.25.S (mm)
Víi S lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm chñ (mm).
b. D¶i b¶n ngang.
- NhÞp b¶n lµm viÖc theo ph¬ng ngang (khi tØ lÖ c¹nh dµi trªn c¹nh ng¾n <
1,5) lµ trêng hîp phæ biÕn trong cÇu dÇm vµ cÇu dÇm hép BTCT. Mçi b¶n
trong hÖ cÇu nhiÒu dÇm chñ hoÆc cÇu dÇm hép ®îc ®ì b»ng c¸c dÇm chñ
vµ c¸c dÇm ngang ®Çu dÇm, vËy vÒ mÆt cÊu t¹o b¶n ®îc kª trªn bèn c¹nh
do ®ã kh«ng tån t¹i b¶n biªn ngang, nhng khi c¸nh dÇm T hoÆc hép nh« ra
khái v¸ch dÇm th× ®o¹n nh« ra lµm viÖc nh mét b¶n hÉng. Trêng hîp dÇm
tiÕt diÖn T ®óc s½n ®îc l¾p ghÐp b»ng c¸c mèi nèi kh« (nèi t¹i c¸c dÇm
ngang) th× c¸nh dÇm T lµm viÖc nh c¸c b¶n hÉng ngang.
c. B¶n hÉng.
- B¶n hÉng ®îc coi nh mét d¶i b¶n mét ®Çu ngµm vµo dÇm chñ, mét ®Çu
tù do cã chiÒu réng lµm viÖc b»ng:
SW = 1140 + 0,833.X
Víi X: Lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®Æt t¶i träng tíi gèi b¶n.
- T¶i träng t¸c dông lªn b¶n hÉng x¸c ®Þnh nh sau:
+ T¶i träng tÜnh trong ph¹m vi b¶n hÉng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
122
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Khi chiÒu dµi hÉng, tÝnh tõ tim dÇm ngoµi cïng ®Õn mÆt lan can
bªt«ng liªn tôc kh«ng qu¸ 1800mm, t¶i träng d·y b¸nh xe ngoµi cïng cã thÓ
thay b»ng t¶i träng ph©n bè ®Òu cã cêng ®é 14,6 Nmm, ®Æt c¸ch mÆt
lan can 300mm.
- T¶i träng ngang do xe va vµo lan can x¸c ®Þnh theo cÊp lan can
(A13.7.3.3-1).
- B¶n hÉng cÇn ®îc thiÕt kÕ theo TTGH cêng ®é I vµ TTGH ®Æc biÖt. TTGH
cêng ®é lµ ®Ó xÐt ®Õn t¸c dông cña c¸c lùc th¼ng ®øng vµ thêng kh«ng
nguy hiÓm, trõ trêng hîp b¶n cã ®o¹n hÉng qu¸ dµi. TTGH ®Æc biÖt lµ ®Ó
xÐt ®Õn lùc ngang do va ch¹m cña xe cé vµo lan can vµ trêng hîp nµy thêng
khèng chÕ.
d. Sù ph©n bè t¶i träng tËp trung lªn b¶n.
- Trong kÕt cÊu b¶n kª trªn bèn c¹nh, nÕu tØ lÖ c¹nh dµi trªn c¹nh ng¾n vît
qu¸ 1,5 th× tÊt c¶ c¸c t¶i träng b¸nh xe coi nh ®Æt trªn d¶i ng¾n lµ d¶i
chÝnh vµ cèt thÐp trªn d¶i dµi (d¶i phô) th× ®îc lÊy b»ng tØ lÖ phÇn tr¨m
cña cèt thÐp chÞu m«men theo híng chÝnh nh sau:
+ Khi cèt thÐp chÝnh song song víi híng xe ch¹y:
+ Khi cèt thÐp chÝnh vu«ng gãc víi híng xe ch¹y:
Trong ®ã: S lµ chiÒu dµi nhÞp cã hiÖu cña b¶n lÊy nh sau:
1. B¶n ®óc liÒn khèi víi dÇm: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch tÜnh gi÷a hai v¸ch
dÇm.
2. B¶n kª trªn dÇm thÐp hoÆc bªt«ng: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai
mÐp b¶n c¸nh céng víi c¸nh hÉng, lÊy b»ng kho¶ng c¸ch tõ mÐp ngoµi b¶n
c¸nh ®Õn mÆt v¸ch dÇm kh«ng kÓ gãc lîn.
e. X¸c ®Þnh néi lùc trong b¶n mÆt cÇu.
- C¸c d¶i b¶n ®îc coi nh c¸c dÇm liªn tôc hay gi¶n ®¬n tuú theo cÊu t¹o.
ChiÒu dµi nhÞp ®îc lÊy tõ tim ®Õn tim bé phËn ®ì. §Ó x¸c ®Þnh néi lùc
trong d¶i, c¸c d¶i b¶n coi nh kª trªn c¸c gèi tuyÖt ®èi cøng.
- T¶i träng b¸nh xe cã thÓ m«i h×nh ho¸ nh c¸c t¶i träng tËp trung hoÆc c¸c
vÖt b¸nh xe cã diÖn tÝch tiÕp xóc b¸nh xe nh ®· quy ®Þnh. ¸p lùc b¸nh xe
truyÒn xuèng tim b¶n coi nh ph©n bè theo gãc 45o. Néi lùc trong d¶i b¶n ®-
îc x¸c ®Þnh theo lý thuyÕt dÇm cæ ®iÓn.
- C¸c tiÕt ®iÖn chÞu m«men ©m vµ lùc c¾t cã thÓ lÊy t¹i c¸c vÞ trÝ sau:
+ §èi víi kÕt cÊu ®æ t¹i chç vµ tiÕt diÖn hép: t¹i mÆt cña dÉm ®ì.
+ §èi víi dÇm ®ì b»ng thÐp: t¹i 14 chiÒu réng b¶n c¸nh tÝnh tõ tim dÇm
®ì.
+ §èi víi dÇm ®óc s½n tiÕt diÖn I hoÆc T: t¹i 1/3 chiÒu réng b¶n c¸nh
nhng kh«ng qu¸ 38mm tÝnh tõ tim dÇm ®ì.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
123
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
f. V¸n khu«n ®Ó l¹i.
- V¸n khu«n ®Ó l¹i cña b¶n mÆt cÇu cã thÓ ®îc lµm b»ng thÐp, thÐp cã mói
hoÆc bªt«ng cèt thÐp, v¸n khu«ng thÐp kh«ng ®îc tÝnh liªn hîp víi b¶n
bªt«ng.
- ChiÒu dµy cña v¸n khu«n ®Ó l¹i b»ng bªt«ng kh«ng ®îc vît qu¸ 55% chiÒu
dµy b¶n sau khi hoµn thµnh nhng kh«ng nhá h¬n 90mm.
- V¸n khu«n ®Ó l¹i ®îc thiÕt kÕ ®µn håi chÞu t¶i träng thi c«ng. T¶i träng thi
c«ng kh«ng ®îc nhá h¬n träng lîng v¸n khu«n vµ bªt«ng t¬i víi tØ träng
24.10-3 Mpa.
- øng suÊt uèn do t¶i träng thi c«ng kh«ng hÖ sè kh«ng qu¸:
+ 75% cêng ®é ch¶y cña thÐp: 075.fy
+ 65% cêng ®é chÞu nÐn 28 ngµy cña bªt«ng chÞu nÐn, hoÆc cêng ®é
chÞu kÐo cña v¸n khu«n dù øng lùc: 0,65.fc’.
- BiÕn d¹ng ®µn håi do t¶i träng tÜnh cña v¸n khu«ng, bªt«ng t¬i vµ cèt
thÐp kh«ng vît qu¸:
+ Víi nhÞp v¸n khu«n nhá h¬n 3000mm, b»ng 1/180 chiÒu dµi nhÞp,
nhng kh«ng qu¸ 6mm.
+ Víi nhÞp v¸n khu«n lín h¬n 3000mm, b»ng 1/240 chiÒu dµi nhÞp nhng
kh«ng qu¸ 20mm.
g. Bè trÝ cèt thÐp.
- B¶n mÆt cÇu ph¶i bè trÝ 4 líp cèt thÐp, mçi ph¬ng hai líp theo yªu cÇu líp
b¶o vÖ vµ chiÒu dµy b¶n.
- Cèt thÐp híng chÝnh x¸c ®Þnh theo tÝnh to¸n, cèt thÐp híng phô díi ®¸y
b¶n lÊy b»ng tØ lÖ phÇn tr¨m cña cèt thÐp híng chÝnh chÞu m«men d¬ng
nh sau:
+ Khi cèt thÐp híng chÝnh song song víi luång giao th«ng:
+ Khi cèt thÐp híng chÝnh vu«ng gãc víi luång giao th«ng:
Víi S: lµ chiÒu dµi nhÞp b¶n (mm).3.12.4. ThiÕt kÕ b¶n mÆt cÇu theo kinh nghiÖm.
- NhiÒu nghiªn cøu cho thÊy t¸c ®éng ®Çu tiªn cña b¶n bªt«ng kh«ng ph¶i
lµ uèn mµ lµ hiÖu øng vßm. HiÖu øng vßm t¹o mÆt cÇu chÞu nÐn. ChØ cã
mét lîng nhá cèt thÐp ®¼ng híng chÞu uèn côc bé vµ hiÖu øng vßm tæng
thÓ. §èi víi mÆt cÇu lµm viÖc theo ph¬ng ngang, trõ b¶n hÉng, AASHTO –
LRFD 1998 cho phÐp thiÕt kÕ b¶n mÆt cÇu theo kinh nghiÖm víi c¸c ®iÒu
kiÖn sau:
3.12.4.1. ChiÒu dµi nhÞp cã hiÖu.
- Khi thiÕt kÕ b¶n mÆt cÇu theo kinh nghiÖm chiÒu dµi nhÞp cã hiÖu cña
b¶n ®îc lÊy nh sau:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
124
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ Víi b¶n ®óc toµn khèi víi v¸ch hoÆc dÇm däc: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch
tÜnh tõ mÆt ®Õn mÆt v¸ch hoÆc dÇm.
+ Khi b¶n kª trªn dÇm thÐp hoÆc BTCT: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai
®Çu mót b¶n c¸nh céng phÇn hÉng cña b¶n c¸nh, lÊy b»ng kho¶ng c¸ch
®Çu mót b¶n c¸nh tíi mÆt v¸ch, kh«ng kÓ gãc lîn.
- Trêng hîp kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm ®ì kh«ng ®Òu, chiÒu dµi cã hiÖu, Scã
hiÖu sÏ lÊy theo chiÒu dµi b¶n lín h¬n theo ®iÒu A9.7.2.3 -1.
3.12.4.2. C¸c ®iÒu kiÖn thiÕt kÕ.
- ChiÒu dµy b¶n thiÕt kÕ kh«ng kÓ líp hao mßn, hoÆc líp phñ ph¶i tho¶ m·n
c¸c ®iÒu kiÖn sau:
+ Ph¶i cã dÇm ngang hoÆc khung ngang t¹i c¸c vÞ trÝ gèi.
+ DÇm ®ì b¶n ph¶i b»ng thÐp hoÆc BTCT.
+ B¶n mÆt cÇu ®óc t¹i chç toµn bé vµ b¶o dìng b»ng níc.
+ B¶n cã chiÒu dµy kh«ng ®æi, trõ t¹i vót ë n¸ch dÇm vµ c¸c chç cÇn
t¨ng chiÒu dµy côc bé.
+ TØ lÖ gi÷a chiÒu dµi cã hiÖu vµ chiÒu dµy b¶n kh«ng lín h¬n 18,0 vµ
kh«ng nhá h¬n 6,0.
+ ChiÒu cao lâi (kh«ng kÓ líp b¶o vÖ) kh«ng nhá h¬n 100mm.
+ ChiÒu dµi nhÞp cã hiÖu kh«ng vît qu¸ 4100mm.
+ ChiÒu dµy tèi thiÓu cña b¶n kh«ng nhá h¬n 175mm, kh«ng kÓ líp
hao mßn nÕu cã.
+ ChiÒu dµi b¶n hÉng ra ngoµi tim dÇm ngoµi cïng Ýt nhÊt b»ng 5 lÇn
chiÒu cao b¶n; ®iÒu kiÖn nµy tho¶ m·n nÕu ®o¹n hÉng Ýt nhÊt b»ng
3,0 lÇn chiÒu cao b¶n vµ lan can bªt«ng liªn tôc liªn hîp víi b¶n hÉng.
+ Cêng ®é 28 ngµy cña bªt«ng b¶n kh«ng nhá h¬n 28Mpa.
+ B¶n mÆt cÇu ph¶i liªn hîp víi dÇm ®ì.
3.12.4.3. Yªu cÇu cèt thÐp (A9.7.2.5).
- Ph¶i ®Æt bèn líp cèt thÐp ®¼ng híng, fy 400Mpa.
- Líp ngoµi bè trÝ theo ph¬ng lµm viÖc cña b¶n, cèt thÐp ®Æc cµng s¸t mÆt
ngoµi cµng tèt, sao cho ®¶m b¶o líp bªt«ng b¶o vÖ kho¶ng 20 30mm.
- Líp díi: min As = 0,570 mm2/ mm.
- Líp trªn: min As = 0,380 mm2/ mm.
- Kho¶ng c¸ch lín nhÊt kh«ng vît qu¸ 450mm.
- ChØ cã c¸c thanh th¼ng, cho phÐp uèn mãc c©u, kh«ng cã cèt xiªn.
- ChØ nèi ghÐp chång, kh«ng hµn hoÆc c¸c mèi nèi c¬ häc.
- NÕu mÆt b»ng b¶n cã d¹ng h×nh thang mµ gãc chÐo vît qu¸ 25o, th× cèt
thÐp theo c¶ hai ph¬ng ph¶i t¨ng gÊp ®«i ë c¸c vïng cuèi b¶n. ChiÒu réng
vïng cuèi lÊy b»ng chiÒu réng lµm viÖc cña b¶n.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
125
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.13. §Æc ®iÓm tÝnh to¸n thiÕt kÕ cÇu dÇm liªn tôc
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
126
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
3.14. §iÒu chØnh néi lùc trong cÇu dÇm liªn hîp thÐp - BTCT
3.14.1. Kh¸i niÖm vÒ ®iÒu chØnh néi lùc.
- KÕt cÊu nhÞp cÇu dÇm liªn hîp thÐp - BTCT lµm viÖc
theo hai giai ®o¹n:
- Giai ®o¹n 1: Khi thi c«ng xong dÇm thÐp.
+ MÆt c¾t tÝnh to¸n: lµ mÆt c¾t dÇm thÐp.
+ T¶i träng tÝnh to¸n: (tÜnh t¶i giai ®o¹n I)
1 - Träng lîng b¶n th©n dÇm.
2 - Träng lîng hÖ liªn kÕt däc, hÖ liªn kÕt
ngang.
3 - Träng lîng b¶n bª t«ng (b¶n bª t«ng cha tham gia chÞu lùc)
H×nh 3.57: MÆt c¾t G§ I
- Giai ®o¹n 2: Khi b¶n mÆt cÇu ®· ®¹t cêng ®é vµ tham gia lµm viÖc t¹o ra
hiÖu øng liªn hîp gi÷a dÇm thÐp vµ b¶n BTCT.
+ MÆt c¾t tÝnh to¸n lµ mÆt c¾t liªn
hîp.
+ T¶i träng tÝnh to¸n: (TÜnh t¶i giai
®o¹n II)
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
127
I I Hdt
II
I
II
I
Hdc
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
1. Träng lîng líp phñ mÆt cÇu, ch©n lan can, gê ch¾n b¸nh...
2. Ho¹t t¶i. H×nh 3.58: MÆt c¾t giai ®o¹n II
Nh vËy trong giai ®o¹n I chØ cã mÆt c¾t dÇm thÐp tham gia chÞu lùc, do
®ã g©y tèn thÐp chÕ t¹o dÇm. §Ó ph¸t huy ®îc hÕt hiÖu qu¶ lµm viÖc cña
vËt liÖu th× trong qu¸ tr×nh thi c«ng ta ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh
nh»m ph©n phèi l¹i néi lùc trong dÇm, nh»m sö dông hiÖu qu¶ mÆt c¾t liªn
hîp vµ chèng nøt cho b¶n BTCT.
- C¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh néi lùc ®îc tiÕn hµnh cho c¶ nhÞp dÇm gi¶n
®¬n vµ nhÞp liªn tôc:
+ §èi víi nhÞp gi¶n ®¬n vµ mót thõa: lµ nh»m ®a mÆt c¾t liªn hîp
tham gia chÞu c¶ tÜnh t¶i giai ®o¹n I.
+ §èi víi nhÞp liªn tôc võa ®a mÆt c¾t liªn hîp tham gia chÞu tÜnh t¶i
giai ®o¹n I, ®ång thêi cßn t¹o ra øng suÊt nÐn tríc ngîc dÊu víi øng suÊt g©y
ra trong b¶n bª t«ng ë vïng chÞu kÐo nªn chèng nøt ®îc cho b¶n.
- C¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh néi lùc thêng ®îc ¸p dông:
+ Dïng trô t¹m t¹o m«men ©m trong dÇm thÐp trong giai ®o¹n thi c«ng.
+ KÝch, h¹ c¸c gèi ®Ønh trô.
+ Dïng t¶i träng d»n xÕp trªn nhÞp gi÷a.
+ NÐn tríc côc bé b¶n bª t«ng b»ng kÝch.
+ Dïng cèt thÐp D¦L t¹o øng suÊt tríc cho b¶n t¹i vïng chÞu kÐo.3.11.2. §iÒu chØnh néi lùc b»ng ®µ gi¸o liªn tôc
- Tr×nh tù thi c«ng:
+ Lµm ®µ gi¸o liªn tôc ngay t¹i vÞ trÝ cÇu.
+ L¾p dÇm thÐp, hÖ liªn kÕt trªn ®µ gi¸o liªn tôc theo ®óng ®é vång
thiÕt kÕ.
+ L¾p dùng v¸n khu«n, cèt thÐp b¶n mÆt cÇu vµ ®æ bªt«ng b¶n mÆt
cÇu. §èi víi cÇu liªn hîp l¾p ghÐp th× l¾p c¸c tÊm b¶n, ®æ bªt«ng bÞt lç
neo vµ ®æ bªt«ng mèi nèi.
+ Sau khi b¶n mÆt cÇu ®· liªn kÕt ch¾c ch¾n víi dÇm thÐp míi th¸o dì
v¸n khu«n, ®µ gi¸o.
- Theo biÖn ph¸p nµy th× toµn bé tÜnh t¶i phÇn I sÏ do tiÕt diÖn liªn hîp
chÞu. BiÖn ph¸p nµy rÊt ®¬n gi¶n nhng viÖc lµm ®µ gi¸o liªn tôc lµ kh«ng
kinh tÕ khi s«ng s©u, cÇu cao. Do vËy biÖn ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông víi
nh÷ng s«ng nhá, kh«ng cã th«ng thuyÒn hay nh÷ng nhÞp cÇu c¹n, nhÞp trªn
b·i s«ng.3.11.3. BiÖn ph¸p §CNL b»ng trô t¹m.
- BiÖn ph¸p §CNL b»ng trô t¹m ®îc ¸p dông cho nhÞp gi¶n ®¬n cã khÈu ®é
t¬ng ®èi lín hoÆc ®èi víi dÇm thÐp c¸n kÕt hîp võa §CNL vµ võa t¹o ®é
vång cho dÇm.
3.11.3.1. BiÖn ph¸p dïng kÝch ®iÒu chØnh ®Æt trªn trô t¹m.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
128
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
- Tr×nh trù thi c«ng:
+ L¾p dùng c¸c trô t¹m t¹i vÞ trÝ gi÷a c¸c nhÞp cÇn §CNL.
+ L¾p dÇm thÐp lªn nhÞp theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p thi c«ng kÕt
cÊu nhÞp cÇu dÇm thÐp.
+ Neo hai ®Çu dÇm xuèng trô, mè hoÆc ®æ bª t«ng b¶n ë hai ®o¹n
®Çu dÇm ®Ó chèng lùc nhæ.
+ §Æt kÝch trªn ®Ønh trô t¹m vµ kÝch lªn mét lùc b»ng víi lùc ®iÒu
chØnh tÝnh to¸n, sau ®ã kª kÕt cÊu nhÞp lªn chång nÒ.
+ §æ bªt«ng b¶n mÆt cÇu tõ hai ®Çu nhÞp ®i vµo gi÷a ®Ó chèng nøt
cho b¶n bª t«ng trong qu¸ tr×nh ninh kÕt.
+ Khi bª t«ng ®¹t 75 80% cêng ®é tÝnh to¸n th× tiÕn hµnh h¹ dÇn
chång nÒ cho ®Õn khi hÉng hoµn toµn vµ dì bá trô t¹m.
- TÝnh to¸n lùc kÝch ®iÒu chØnh:
+ Lùc kÝch tèi ®a cã thÓ lÊy b»ng toµn bé träng lîng nhÞp:
Rdc = g1. L
+ M«men t¹i gi÷a nhÞp do lùc kÝch g©y ra t¹i gi÷a nhÞp dÇm thÐp:
- Sau khi dì kÝch:
+ M«men uèn t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp dÇm liªn hîp:
+ M«men uèn t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp dÇm thÐp:
3.11.3.2. BiÖn ph¸p kª chång nÒ ®Æt trªn trô t¹m.
- Cã thÓ kh«ng cÇn kÝch vµ neo hai ®Çu dÇm mµ chØ cÇn kª dÇm trªn trô
t¹m ngay trong giai ®o¹n lao l¾p, sau ®ã tiÕn hµnh ®æ bª t«ng b¶n theo
tr×nh tù ®Ó m«men ©m t¹i ®iÓm kª kh«ng lµm nøt b¶n bª t«ng.
- Nh vËy trong giai ®o¹n thi c«ng khi chÞu tÜnh t¶i giai ®o¹n I th× dÇm thÐp
lµm viÖc theo s¬ ®å dÇm liªn tôc hai nhÞp, khi ®ã
+ Gi¸ trÞ m«men t¹i ®iÓm kª b»ng:
+ Ph¶n lùc gèi t¸c dông lªn trô t¹m:
- Sau khi dì bá trô t¹m ta cã:
+ M«men uèn t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp dÇm liªn hîp:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
129
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ M«men uèn t¹i mÆt c¾t gi÷a nhÞp dÇm thÐp:
3.11.4. BiÖn ph¸p kÝch h¹ c¸c gèi ®Ønh trô.
3.11.4.1. TÝnh to¸n chiÒu cao h¹ gèi.
- BiÖn ph¸p kÝch h¹ c¸c gèi ®Ønh trô thêng ®îc ¸p dông cho kÕt cÊu nhÞp
liªn tôc.
- Tr×nh tù thi c«ng:
+ Lao dÇm lªn nhÞp, kÝch n©ng vµ kª c¸c gèi ®Ønh trô lªn ®é cao cm
so víi hai ®Çu dÇm, hoÆc lao dÇm trªn chång nÒ sau ®ã h¹ hai ®Çu nhÞp
xuèng mè mét kho¶ng b»ng cm.
+ TiÕn hµnh ®æ bª t«ng b¶n mÆt cÇu theo tr×nh tù lÇn lît tõ gi÷a
nhÞp gi÷a sang hai bªn ®Ønh trô vµ tõ hai ®Çu nhÞp biªn vµo, bít l¹i mét
kho¶ng b»ng a trªn ®Ønh trô ®Ó tr¸nh g©y nøt cho b¶n bª t«ng do m«men
©m t¹i mÆt c¾t ®Ønh trô.
+ Sau khi bª t«ng ®¹t 80% cêng ®é th× bá kÝch vµ h¹ dÇm cao ®é kª
gèi.
- X¸c ®Þnh m«men ®iÒu chØnh cÇn ®¹t:
+ M«men ®iÒu chØnh Mdc ®îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn kh«ng cho
xuÊt hiÖn vÕt nøt trong b¶n bª t«ng mÆt cÇu ë mÆt c¾t gèi:
Mdc = Mkt - Mgh
Trong ®ã:
+ Mdc: Gi¸ trÞ m«men cÇn ®¹t khi ®iÒu chØnh néi lùc dÇm.
+ Mkt: M«men tÝnh to¸n t¹i mÆt c¾t gèi víi t¶i träng khai th¸c.
+ Mgh: M«men giíi h¹n cña mÆt c¾t b¶n bª t«ng.
- X¸c ®Þnh chiÒu cao kÝch h¹ gèi:
+ X©y dùng hÖ c¬ b¶n b»ng c¸ch gi¶i phãng hai gèi trung gian b»ng
hai Èn lùc lµ ph¶n lùc gèi R.
+ Theo nguyªn lý ®éc lËp t¸c dông ta chØ xÐt ¶nh hëng cña gèi lón,
kh«ng xÐt tÜnh t¶i ta cã:
mµ MR = Mdc = R.L1
Trong ®ã:
+ R: Lµ ph¶n lùc t¹i c¸c gèi trung gian.
+ : ChiÒu cao kÝch gèi.
+ : ChuyÓn vÞ cña hÖ c¬ b¶n t¹i hai mÆt c¾t gèi khi lùc R=1.
+ L1: ChiÒu dµi tÝnh to¸n cña nhÞp biªn.
Khi kÝch dÇm lªn mét kho¶ng lµ , trong dÇm thÐp xuÊt hiÖn m«men M
t¬ng tù nh khi cã hai lùc Rk t¸c dông lªn hai ®Çu mót thõa cña dÇm gi¶n
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
130
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
®¬n hai ®Çu hÉng, víi gi¶ thiÕt ®é cøng cña dÇm thÐp lµ const vµ b»ng
EJth, khi ®ã lùc nµy ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
M«men uèn trong dÇm thÐp t¹i mÆt c¾t gèi do kÝch dÇm cã gi¸ trÞ
b»ng:
- NÕu khi ®ã t¹i hai ®Çu mót cña dÇm sÏ xuÊt
hiÖn lùc nhæ khi kÝch dÇm do ®ã ph¶i bè trÝ c¸c biÖn ph¸p neo ®Çu dÇm.
- Trong dÇm thÐp gåm cã c¸c m«men do tÜnh t¶i giai ®o¹n I M Itt, m«men do
kÝch dÇm Mth, m«men ®iÒu chØnh Mdc vµ m«men khai th¸c giai ®o¹n II M IItt
khi cïng lµm viÖc víi bª t«ng b¶n mÆt cÇu.
3.11.4.2. TÝnh to¸n m«men ®iÒu chØnh.
- Ph¬ng ph¸p gi¶i: Sö dông ph¬ng ph¸p chuyÓn vÞ trong m«n häc c¬ häc
kÕt cÊu ®Ó tÝnh vµ vÏ biÓu ®å m«men do chuyÓn vÞ gèi khi kÝch g©y ra.
- Qu¸ tr×nh kÝch gèi ®îc thùc hiÖn trªn dÇm thÐp, cßn qu¸ tr×nh h¹ gèi th×
®îc thùc hiÖn khi b¶n bªt«ng ®· ®¹t cêng ®é vµ t¹o ra hiÖu øng liªn hîp nªn
m«men uèn ph¸t sinh do qu¸ tr×nh h¹ gèi sÏ t¸c dông trªn mÆt c¾t liªn hîp.
Nh vËy §THH cña mÆt c¾t sö dông khi tÝnh to¸n ®iÒu chØnh néi lùc lµ §THH
cña mÆt c¨t liªn hîp ng¾n h¹n.
- S¬ ®å tÝnh:
1 2 3 4E2I2 E3I3
L3L2L1
E1I1
H×nh: S¬ ®å tÝnh
Trong ®ã:
+ I1,E1, L1: Lµ m«men qu¸n tÝnh, m«®un ®µn håi vµ chiÒu dµi cña ®o¹n
dÇm 1.
+ I1,E1, L1: Lµ m«men qu¸n tÝnh, m«®un ®µn håi vµ chiÒu dµi cña ®o¹n
dÇm 2.
+ I1,E1, L1: Lµ m«men qu¸n tÝnh, m«®un ®µn håi vµ chiÒu dµi cña ®o¹n
dÇm 2.
=> Khi kÝch gèi th× ta t¸c dông trªn dÇm thÐp, nhng khi h¹ gèi th× m«men
uèn ph¸t
- Chän kÕt cÊu c¬ b¶n:
Z1 Z2
L3L2L1
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
131
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
H×nh: KÕt cÊu c¬ b¶n (KCCB)
- HÖ ph¬ng tr×nh chÝnh t¾c:
Trong ®ã:
+ r11: Lµ m«men t¹i nót 1 do Z1 = 1 g©y ra.
+ r12: Lµ m«men t¹i nót 1 do Z2 = 1 g©y ra.
+ r22: Lµ m«men t¹i nót 2 do Z2 = 1 g©y ra.
+ r21: Lµ m«men t¹i nót 2 do Z1 = 1 g©y ra.
+ R11: Lµ m«men t¹i nót 1 do chuyÓn vÞ g©y ra.
+ R12: Lµ m«men t¹i nót 1 do chuyÓn vÞ g©y ra.
+ R22: Lµ m«men t¹i nót 2 do chuyÓn vÞ g©y ra.
+ R21: Lµ m«men t¹i nót 2 do chuyÓn vÞ g©y ra.
- VÏ biÓu ®å m«men do c¸c chuyÓn vÞ ®¬n vÞ g©y ra:
Z =112E I2 2
L2
Z =11
2E I2 2L2
4E I2 2L2
3E I3 3L3
3E I11L1
4E I2 2L2 M1
M2
H×nh: BiÓu ®å m«men do c¸c chuyÓn vÞ ®¬n vÞ g©y ra trªn KCCB
- VÏ biÓu ®å m«men do c¸c chuyÓn vÞ cìng bøc g©y ra:
3E I1 1L1
2 6E I2 2L22
6E I2 2L22
3E I3 3L32
6E I2 2L22
6E I2 2L22
M
1
M 2
H×nh: BiÓu ®å m«men do chuyÓn vÞ cìng bøc ®¬n vÞ
- X¸c ®Þnh c¸c hÖ sè cña hÖ ph¬ng tr×nh chÝnh t¾c:
+ TÝnh r11:
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
132
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
+ TÝnh r12:
+ TÝnh r22:
+ TÝnh r21:
+ TÝnh R11:
+ TÝnh R12:
+ TÝnh R22:
+ TÝnh R21:
- TÝnh ®Þnh thøc cña hÖ ph¬ng tr×nh:
- TÝnh nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh:
- TÝnh vµ vÏ biÓu ®å m«men do kÝch gèi:
+ M«men t¹i nót 2 bªn tr¸i:
+ M«men t¹i nót 2 bªn ph¶i:
+ M«men t¹i nót 3 bªn tr¸i:
+ M«men t¹i nót 3 bªn ph¶i:
- Nh vËy ta cã gi¸ trÞ m«men t¹i c¸c gèi do viÖc kÝch h¹ gèi trong qu¸ tr×nh
thi c«ng. T¹i c¸c mÆt c¾t ®Ønh trô sÏ xuÊt hiÖn thµnh phÇn m«men d¬ng tõ
®ã t¹o ra øng suÊt nÐn trong tríc trong b¶n bªt«ng.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
133
- Ch¬ng 3: TÝnh to¸n cÇu dÇm thÐp - Bµi gi¶ng cÇu thÐp F1
M3trM3ph
1 2 3 4
M2tr M2ph
H×nh: BiÓu ®å m«men do ®iÒu chØnh3.14.5. BiÖn ph¸p chÊp nhËn nøt.
- ChÊp nhËn xuÊt hiÖn nøt b¶n bªt«ng t¹i vïng cã m«men ©m.
- BiÖn ph¸p h¹n chÕ nøt trong bª t«ng:
+ Lµm líp chèng thÊm tèt.
+ T¨ng cêng cèt thÐp cho b¶n bªt«ng ®Ó cÊu t¹o chèng nøt.3.14.6. BiÖn ph¸p c¨ng c¸p D¦L b¶n bªt«ng t¹i vÞ trÝ cã m«men ©m
- Tr×nh tù thi c«ng:
+ Lao l¾p dÇm thÐp ra vÞ trÝ kÕt cÊu nhÞp.
+ §æ bªt«ng b¶n mÆt cÇu.
+ KÐo c¸p dù øng lùc nÐn tríc b¶n bªt«ng t¹i vïng cã m«men ©m.
+ Thi c«ng c¸c bíc tiÕp theo.
- Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm thi c«ng dÔ dµng, cã thÓ ®o ®îc øng suÊt
®iÒu chØnh vµ cã thÓ ®iÒu chØnh dù øng lùc trong qu¸ tr×nh khai th¸c sau
nµy.
- NguyÔn V¨n VÜnh - Bé m«n CÇu HÇm - §H GTVT
134