bruggeske

I N H O U D

Blz.

1) T e r i n l e i d i n g 1

2) F o t o v ar k ens lac ht en . 2

3) K uns t s c h i lder P iet er De M et z a

4) O ep z en Kapels

5) 1 9 7 0 : G o e d B ez e t

6) B egr oo t ing d e r G em eent e Cappe l len 1 8 7 0 6

7) O ns B r a n d w e e r k o r p s 8

8) F o t o K o r enm i j t 9

9) D e « P o e r t » 1 0

10) D e S i n t Cec i l i anen 1 2

11) A v onds t ond 1 5

12) G ez oc ht : e e n m u z e u m 1 6

13) F ot o B r oodbak k en 1 9

14) K r i n g n i e u w s 2 0

15) A v ondf ees t

16) A l l e r l e i

a

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1

rugges e

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1

- ' t b r u g g o s k e -ORGAAN VAN DE CULTURELE KRING VAN KAPELLEN

3de jaargang — 1971 N r 1Adres redaktie

Culturele Kring Kapellen, Geelhanddreef 9, Kapellen

BESTE VRIENDEN,

U hebt het natuurlijk reeds gemerkt : dit nummerke is, in tegenstellingmet de v ijf vorige, niet langer « gestencild » maar gedrukt. Op echtepersen in een echte drukkerij.Voor de mensen van onze Culturele Kring is dat eigenlijk een gebeur-tenis. Toen we vaér enkele jaren met onze kring van ruai staken enzaten te vergaderen in de staminée van Men van Nandjes, warenhet er zeker ogenblik roerend over eens dat er een « blad » moestkomen. Een serieus blad zoals elke vereniging in Vlaanderen, die zichrespecteert, er een bezit.Bon. Tot lang na middernacht wierpen rue ons, met gloeiende hoof-den en koortsige blik, midden in het projekt. Urenlang werd gedebat-teerd over titel en inhoud, lay out en lay in, vetjes en cursief, rood,wit of paars. Vooral de juiste titel baarde ons zorgen. Er waren voor-stellen voor « Excelsior », « Hoger op », « Nog hoger », « Cappellania »,« Cappellensia », « Cappellensiania ». O f nog : « Rood-geel » (wat wete voetbalachtig vonden), « Hoogenschoot » (te sectair), « Band » (teband-achtig). Toen onze ogen begonnen uit te puilen van het zoekenherinnerde zich plots een verlichte geest dat hij, ter zijner tijd, eensmet zijn lief in het bruggeske had gestaan, de oude Kerkweg die deHoevense Baan met het Kerkplein verbindt. En « 't Bruggeske » wasgeboren. Bijna toch. Want toen stond onze bejaarde schatbewaarderrecht (het mas half drie in de morgen), schudde eens met het grijzehoofd, keek de vergadering rond, zei : « Er zijn geen centen ». En gingweer zitten.Maar het goede zaad was geworpen, de brand niet meer te blussen :zouden stencilen. Op 't goedkoopste papier, de goedkoopste stencil opde goedkoopste manier. Met laaiende geestdrift kropen we in onzeschrijfmachine's en één onzer leden, die reeds v ijftig jaar op een grootbedrijf in de stad « zit » kreeg het voor elkaar dat de kopijen tijdensde werkuren (dus op kosten van de boas) netjes op stencil werdengetijpt (wij hebben ons plechtig voorgenomen later, als de kas hettoelaat, die baas te vergoeden). Iemand draaide daarna aan het zwen-geltje van de stencileermachine, anderen knipten en plakten en hop,daar schoof het eerste « Bruggeske geruis loos uw brievenbus bin-nen. Vier nummers zijn daar intussen nog op gevolgd. Met dit num-mer, het nummer zes, gaan w i j dus hoger mikken : w i j hebbengedrukt.

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 1

Maar drukken host centen, mensen, hopen centen. En vermits onzehas nog a lt ijd n ie t de moeite loont om mee naar Zuid-Amerika tetrekken (ge zoudt hoogstens tot in Kontich-Kazernen geraken) zijn roijaangewezen op de openbare vrijgevigheid. Op de vrijgevigheid vanelke Kapellenaar, Puttenaar o f Kapellenbossenaar die van mening isdat we tot heden de meest kultuurloze gemeente u it de wijde omtrekhebben bewoond. En dat daar eens iets aan moet veranderen. Daarommoeten we, koste wet het wil, ons blad in stand kunnen houden. Datgaat. Met uw (lie fst praktische) goedwil.

Wij danken U bij voorbaat.De redactie

Een eeuwenoud gebr ui k, da t u i t de m ode ger aakt, i s he t var kenslaehten op dehoeve. W i j hebben het op ons genomen di t gebr ui k nog snel op fi lm en dia' s vastte leggen. Op de foto het br anden van het var ken op een hoeve te ' s Her togendi j k

te Hoevenen.

3

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 2

KAPELSE KUNSTENAARSKunstschilder Pieter De Mets

Enkele jaren geleden, om precies te zijn op 14 maart 1965, overleedte Kapellen kunschilder Pieter De Mets.We durven we l zeggen : « Kapelse Kunstschilder » vermits De Metszijn meeste levensjaren te Kapellen doorbracht. Hi j woonde vooraanlinks in de Heidestraat in zijn « bungalow ». Me t kunstenaars, voor-namelijk kunschilders, is het gewoonlijk zo dat de roem meestal volgtna het overlijden ; d i t zou o o k toepasselijk kunnen z i jn b i j dezeKunstenaar. Nu, amper 5 jaar na zijn overlijden, werden reeds meer-dere zee r prachtig geslaagde tentoonstellingen ingerich t va n z i jnwerken.Pieter De Mets we rd geboren te Antwerpen in 1880. Vroeg reedsoefende hij het beroep uit van huisschilder. Zijn moeder was weduwe,op deze manier kon hij helpen voorzien in haar levensonderhoud. Hetbleef echter n ie t b i j huisschilder ; de taaie wilskrach t hem eigenstuwde hem hoger op. Hij volgde avondlessen aan de Academie, ookeen jaar dagcursus. Enkele jaren zou h ij nog in de leer gaan b ij detoenmalige reeds hoog aangeschreven Kempische Kunstschilder JacobSmits. Nog v66r het uitbreken van de eerste wereldoorlog mocht h ijreeds bogen op enige bekendheid. De oorlogsomstandigheden brachtenhem in Nederland.Hij verbleef aldaar te Amsterdam en Rotterdam. In deze periode ver-schenen meerdere zeer kunstvolle tekeningen van z i jn hand ; ve levooraanstaande personen werden door hem getekend, we vernoemenBurgemeester Zimmerman, Troelstra, Ed. Verkade, Cor Van der Lucht,Julia Cuypers, Herman Heyermans e.a. Na de wapenstilstand keerdehij terug naar zijn geboortestreek, reeds vlug kwam hij zich te Kapel-len vestigen. Wij herinneren ons een tentoonstelling zijner werken diewe toen bezochten te Antwerpen. Meermalen ook exposeerde h ij teKapellen in de zalen van « Onze Kring ».In die jaren telde Kapellen een hele pleiade zeer puike kunstschilderso.a. oud-Burgemeester Edouard Geelhand, oud-Pastoor Van den Houdt,Comeel De Beukelaar, Corneel Bender, Frans Proost, Edouard Tyck,Mejuffer Dauwe, Lode Bauwens, Tony Geenen, Mevrouw Olteroff,F. Thys, Delderenne (Hoogboom) en natuurlijk Pieter De Mets.Van alle genoemden is alleen Fr. Thys nog in leven ; we hebben zeallen (de meeste van zéér nabij) gekend. Pieter De Me ts had a lsgrote specialiteit het portretschilderen, verder stads- en rivierzichten,stillevens en bloemen. Ook vaak was h ij de vervaardiger van de fijnedecoratieve schermen van de Antwerpse « Poesje ». A ls z i jn meestbekende werken worden algemeen erkend : « Portret van mijn Moe-der » (1913), « De Borduurster » (Amsterdam 1917). « De Veemarkt •t eAntwerpen » (1 9 1 4 Pieter De Mets was bevriend met vele kunste-naars u it andere richtingen : letterkundigen, toondichters, enz., jozefMuls, V ic to r Brunclair, Lode Baekelmans, Mane De Bom, Je f vanHoof ; allen stelden ze zijn vriendschap op prijs.

4

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 3

In onze jonge jaren kwamen we veel met De Mets in kontakt. A lsvaste treinabonnés vormden we een zeer uiteenlopend gezelschapPieter De Mets, Bertje De Visser, Ian Ingelbrecht, Elm Wigand, Mie lVan Rompaye en wijzelLDe Mets was niet de grootste prater maar h ij kon verduiveld rap enscherp van antwoord dienen. Zolang we hem gekend hebben (onge-veer 35 jaar) bleef h ij immer dezelfde, zeer fi jn van postuur, leven-dige ogen, rap en vinnig in a l zijn gebaren.Tijdens zijn laatste levensjaren werd hij eenzamer, vooral na het over-lijden van zijn echtgenote. Men ontmoette hem niet meer zo vaak opwandeling. Meerdere doeken van hem prijken in verscheidene musea,ook in het « Louvre » te Parijs.Pieter De Mets was een zeer fijnzinnig Kunstenaar en tevens een evenmerkwaardig man. C o r van den Hoek

oep zen kapelsIn fatsoenlijk nederlands vertaald heet dat : op z ijn Kapellens, o f :op zijn Kapels. Met het openen van deze rubriek beogen wij het voorde toekomst vastleggen van speciale woorden, uitdrukkingen o f zins-wendingen d ie in Kapellen en naaste omstreken door de inwonersworden gebezigd in hun d ia lekt Spreken wij h ie r in polder en voor-kempen hoofdzakelijk dezelfde dialekttaal dan heeft e lk dorp tochhier en daar zijn eigen tipische uitdrukkingen die men in het dorpvlak ernaast niet aantreft. Om enkele voorbeelden te geven : in Sta-broek zeggen ze : « dag, weur », iets wat men te Kapellen niet hoort.In Kalmthout zeggen ze : I k deenk dagget goat rengene » (regenen)en : a z it oep de ke ir (kar). I n Kapellen heet dat : reigere en eenkaar.We zullen dus trachten zoveel mogelijk tipisch Kapelse en Putse dia-lektwoorden op te vissen. Gemakkelijk is dat a lt ijd niet en vooral deschrijfwijze van de dialektwoorden zal d ikwijls zorgen baren : zelfsals we fonetisch konden schrijven zouden we er nog a lt ijd niet inge-lukken de ju iste toon van uitspraak weer te geven. Men neme hetgeval dus met een korre l zout.Vooraleer met een eerste serie woorden en uitdrukkingen te startenwijzen wi j e r nog op dat deze rubriek open staat voor a lle lezerstelkens e r u speciale woorden te binnen schieten schrijf t ge die opeen stukje papier en dat stuurt ge (desnoods franco) naar onze redak-tie. Afgesproken ! Met onze dank op voorhand,Hier gaat dan de eerste kleine lijst met tussen haakjes het fatsoenlijknederlandsaps snaps (overijld), a lf se gat (niet helemaal goed), mai ulte en bulte(hobbelig), nen trizee j (een Dergiet), ne atom') (een fiets), eun eps(een hesp), ne floor (moeilijk te vertalen : ne floor is een kruising Daneen hroibus met een olifant, dus een onhandig iemand, zomel lichame-lijk a ls geestelijk), ne kwibus (een soort floor), keurts noa datoem(even later), ne lulleman (iemand die prietpraat verkoopt), rondmuize(rondsnuffelen), eon getslmoat (een sloot met ijzermaalhoudende drif t-laag), ratte (stelen), de boter frette (Door iets boeten), saleuj (goededag), nen ambetaanterik (een moeilijk iemand), rappeej (griessuiker).

(wordt vervolgd)

5

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 4

1970 : g o e d bezetZoals alle serieuze bladen bieden wij, met ons eerste nummer in hetnieuwe jaar, een korte terugblik in het jaar dal voorbij is. Wi j hebbende opsomming van onze aktiviteiten in 1979 in telegramstiji gehouden(plaatsgebrek) en ons tevens beperkt tot de voornaamste gebeurtenis-sen. A ls we echter de zaak nog snel willen commentariëren kunnenwe het volgende zeggen : een goed bezet jaa r me t a ls hoogtepuntonze traditionele tentoonstelling op Kapellen kermis. Verdere treffersin de roos waren : onze beide uitstappen naar de Poesje, ons jaarlijksbal, de voordracht van dhr Tireliren, het Focidak-samenzijn. het Kerst-salon. He t zou ons te ve r leiden nog melding te maken van a l deaktiviteiten van de onderscheidene onderafdelingen van de CultureleKring. Als we die, hier op ons bureau, overkijken dan kunnen we we lzeggen : jongens, er komt vaart in de schuit !We kunnen d it ko rt kommentaar echter n iet sluiten zonder even teverwijlen b i j de nagedachtenis van de man d ie d i t a lles moge lijkmaakte maar die ons spijt ig genoeg op 10 ju l i 1970 ontviel : de heerMarcel Lambrechts, de initiatiefnemer, medestichter en eerste voor-zitter van de Culturele Kring.

Onze aktiviteiten in 1970

5/1 E e r s t e vergadering bij Hr Van Herck.Einde januari : derde nummer ' t Bruggeske

21/3 I n zaal « De Pauw » : bal.20/3 J a a rv e rga de r ing bij Van Herck

Ontlasting aan de beheerraadWijlen Marce l Lambrechts to t ere-voorzitter benoemdNieuwe voorzitter : Hr Lenaerts Jacky.

21/3 Boompla ntings da g.7/5 U i t s t a p naar Bokrijk - Focidak.

10/5 O p n a m e n filmen kasseien leggen - broodbakken - mutsaardbinden.

15/5 O n d e r z o e k naar oude gebouwen vtiér 1850.5/6 O n t s l a g Verbaenen plastische kunsten.

28/6 H r Simon, voorzitter Plastische Kunsten.29/7 Te ntoons te l l i ng Kapellen Kermis.

« Oud Kapellen f o t o ' s en voorwerpen - wapens. Bar inoude hoevestifi.

2/8 F i l m e n : koren pikken en vlegeldorsen.5/8 G e z e l l i g samenzijn.

10/9 A a n v u l l i n g statuten.Fr. Cornelissen tot penningmeester benoemd.

25/9 B e z o e k aan Poesje (voor grote mensen).14/11 G e z e l l i g samenzijn in « De Pauw d o o r Focidak.27/11 V o o r d r a c h t A. Tirelieren o ve r Volksbijgeloof i n medisch

centrum.28/12 B e z o e k aan « Poesje » te Antwerpen (voor kinderen)19/12 -3/1/70 Ten toonste lling Kerst- en Nieuwjaarssalon door plastische

kunsten.

6

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 5

4

4. Opcentiemen b ij 's lands belastingen 650,005 Gewoone persoonele omslag 4.500,006. Aandeel der gemeente in de belasting der honden 75,007. Subsidie toegestaan voor het ) door den Staat 4.625,168. Lager onderwijs ) door het b. van w. 20,009. Pracht van land en landgoederen 20,00

Gewone UitgavenOnkosten voor het plaatselijk Bestuur

1. Jaarwedde van den burgemeester 250,002. Id . der schepenen3. van den secretaris 650,004. Id . van den beambte van den b. stand 225,005. Id . van den plaatselijken (A 4 p. 0/0 op)

ontvanger (A 1 p. 0/0 op) 540,006. Jaarwedde van den kloklu ider 53,007. Kosten van het huishoudelijk bestuur 150,008. Prijs van het Staatsblad 6,009. Prijs van het Memoriaal van Administratie 27,00

10. Inbinden van het Staatsblad en het Memoriaal 10,0011. Zegels en inbinden der registers van den b. stand 130,0012. Grondlasten 5,0013. Presentiegeld der raadsleden 100,0014. Toelaag aan pensioen-kas van gem. secretarissen 19,5015. Aflevering der extrakten van den burg. stand 25,00

Begrooting der Gemeente Cappellen 1870Dit document bevat hoogst interessante gegevens nopens de nu ju ist100 ja a r geleden gemeentebegroting. We krijgen h ie r cijfe rs vo o rogen die ons somtijds de wenkbrauwen doen fronsen : hoe was hetmogelijk met zulke lage bedragen een gemeentebegroting in evenwichtte kunnen houden ? Verder kan men nog eigenaardige vaststellingendoen. Als jaarwedde voor de veldwachter zien we het bedrag vermeldvan fr. 500. Een andere post toont ons aan dat er voor schoeisel vandezelfde veldwachter een bedrag werd voorzien van fr. 25. Dit is duseen twintigste van het globaal bedrag. Nemen we nu even de proefmet cijfe rs van tegenwoordig : a ls jaarwedde zetten we voorop f r.200.000. In dezelfde verhouding zou men dan moeten voorzien voorschoeisel de som van fr. 10.000. We weten echter dat een veldwachter100 jaar geleden niet kon beschikken over een of ander vervoermiddel,het g ing dus allemaal pe r « pedes apostolorum ». H i j za l dus we leen paar schoenen meer versleten hebben dan o m het even we lkeandere arbeider o f beambte. Nog andere merkwaardige gevolgtrek-kingen liggen voor de hand. We zien daar een post in « Verschillendeuitgaven » : kosten voor het geleiden der lotelingen fr. 8. We hebbende t ijd der lotelingen niet meer gekend. We moesten ons echter ookonder geleide van de veldwachter naar Antwerpen» begeven. Dat wasdan natuurlijk Jef De Meulemeester (Jef de garde). We werden danzoals de te rm luidde « gekeurd », en wisten meteen o f we goed o fslecht waren voor de dienst.

BEGROOTING DER GEMEENTE CAPPELLEN VOOR 1870Gewone Inkomsten

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 6

16. Belooning van den vaccinateur 7 0 , 0 0Gewoone gemeentewerken

17. Onderhoud der straten en wegen, wandelplaatsen,waterleidingen, bruggen, waterputten, pompen, beplan-tingen enz... 2 0 0 , 0 0

18. Onderhoud van het gemeentehuis 2 0 0 , 0 0Openbare veiligheid

19. Jaarwedde van den veldwachter 5 0 0 , 0 020. Bijdrage der gemeente tot het onderhoud van het gemeen

fonds der veldwachters 8 5 , 0 021. Bijdrage tot de samenstelling van het speciaal fonds van

het pensioen der brigadiers en veldwachters 4 0 , 7 522. Id . Voorzieningskas weduwen en weezen 1 5 , 0 023. Huurprijs of onderhoud der wach thuizen, brand en licht 5 0 , 0 024. Verzekering tegen brandgevaar 1 9 , 1 025. Bluschmidelen 2 0 0 , 0 026. Schadeloosstelling van de voor buitengewoone diensten

gedurende de kermissen en feestdagen 1 8 , 0 027. Schoeisel voor den veldwachter 2 5 . 0 0

Liefdadigheid28. Toelaag aan het bureel van weldadigheid 1 . 5 0 0 , 0 029. Bedelaarswerkhuizen 2 0 0 , 0 030. Aan vreemde gemeenten voor onderhoud van behoeftigen 1.400,0031. Onderhoudskosten voor behoeftige zinnelozen 5 0 0 , 0 0Godsdienst32. Toelaag aan den pastoor Ertbrandt 1 5 0 , 0 033. Toelage boven de jaarwede aan den pastoor der hulpkerk 3 0 0 ,0 034. Idem aan den onderpastoor 2 0 0 , 0 0

Lager Onderwijs iste gemeenteschool37. Jaarwedde van den onderwijzer 6 0 0 , 0 038. Idem van den ondermeester 4 5 0 , 0 041. Warmgeld 3 5 , 0 0

Erbrant 2de gemeenteschool43. Kosteloos onderwijs der arme kinderen 2 3 2 , 0 044. Id . ondermeester 1 1 6 , 0 046, Jaarwedde van den onderwijzer 3 0 0 , 0 047. Id . ondermeester 2 2 5 , 0 0

Onderwijs voor volwassenen51. jongensschool 3 7 5 , 0 052. Meisjesschool 2 1 0 . 0 053. School Ertbrandt 3 7 5 , 0 0

Verschillende gewone uitgaven54. Kosten voor het geleiden der lotelingen 8 , 0 056. Opneming der honden 1 0 , 0 059. Bestuur en kosten Goedenmannenraad 2 5 , 0 0

Buitengewone uitgavenBuitengewone werken aan subside voor den toren 8 1 6 , 6 6Onkosten voor het proces Bogaerts 2 . 0 0 0 , 0 0Toelaag aan de fanfaresocieteit XXXIV 1 0 0 , 0 0Id. voor het geven van premies met de jaarmarkt 1 2 5 , 0 0

Geheel bedrag van de uitgaven 1 9 . 2 4 6 , 8 3Idem der ontvangsten 1 7 . 2 5 8 , 3 6Nadeelig slot f r . 1,988,47

8

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 7

Ons Brandweerkorps(VIJFDE E N LAATSTE VERVOLG)

Maar... we lopen te vlug.Voor 1918 hebben we een laatste nota, d ie aantoont, dat het Korpspoogde zich tijdens de bezetting koest te houden. Slechts op J u l i 1 »lezen we : « Na het overlijden van H. Putcuyps als kapitein van onsKorps Pompiers is door de Kommandant de Heer L. Maes, onderluite-nant b ij ons korps, genoemd om voortaan de dienst te doen als kapi-tein en na het overlijden van H. Van De Leur op 10 april 1918 zijnop 1 ju l i door de Kommandant de volgende benoemingen van i ngraad zijnde leden gedaan : Feyen Jos, luitenant, De Bruyn Fr., onder-luitenant, Ibens Fr., sergeant ; Gysen Corned', sergeant ; Soetewey Jos,korporaal.Na 1918 is het oude Verslagboek n ie t meer aangevuld. He t aantalbranden in het Essenhout is ste llig geweldig geslonken : men b rakvoortaan de oude huizen a f en t rok e r nieuwe op ! Die manier vandoen komt duurder u it maar e r kwam stilaan meer geld onder demensen en allerlei toelagen en bouwpremidn hebben stellig mede eenrol gespeeld.Voor iemand die geschiedenis schrijft, is het a lt ijd moeilijk de laatstetwintig jaren te behandelen omdat e r nog teveel personen in voor-komen d ie b i j de gebeurtenissen betrokken waren. Indien we tochnog een en ander vertellen over Kommandant Guillaume Corrijnen,dan is da t op de eerste plaats o m de gegradeerde en n ie t o m depersoon.Van 1916 a f dus behoorde h ij to t het V ri jwil l ig Korps, waar h ij in1933 de graad van Luitenant verwierf. (Naar de oude statuten zal dekommandant hem dus « verheven » hebben.) Brandbestrijding heeftwellicht imme r fascinerend o p d e n ieuwe lu itenant ingewerkt e njarenlang volgde h ij te Antwerpen de leergangen van de Brandweer-school.Van 1936 af is onze Kommandant tevens « Brandmeester van de Pol-der » een aanstelling die hem door de Goeverneur van de Provinciebetekend werd.Het duurde tot 1938 voor de Regering zich eens terdege met de brand-bestrij ding in liet. Een ministerieel besluit legde toen de Gemeente-besturen allerle i verplichtingen op en het mag te r ere van Kapellengezegd worden, dat ons dorp dadelijk in aktie trad : er kwamen eengemotoriseerde pomp, een schuifladder en al het nodige materiaal. Depompiers werden gekleed met brandhelm en jekker, ze kregen koor-den en bijlen. Het Korps werd tot 52 man opgevoerd met een afzon-derlijke sektie op het gehucht Ertbrant.Van toen af werd de taak ernstiger aangevat. Bij aanvang van de oor-log maakten ze deel u it van de Burgerlijke Territoriale Wacht, bereid-den zich voor op de bestrijding van aanvallen met stikgassen en hiel.den zich voor alle gebeurlijke mogelijkheden gereed. Die dagen zullenwe echter niet beschrijven omdat we dan te veel wonden openrijtenwaarvan de littekens nog niet helemaal geheeld zijn.

Pol BEINAERDS

9

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 8

Onze kineasten real iseerden vor ige zomer een m ooi s tuk fi l m ov er « Korenpikkenen Vlegeldorsen ». H ier ziet men de gekende Nelles Elst ui t Putte die, geholpen doorzi jn v r ouw d e opgezette schoven b i j el kaar bi ndt . O p onz e tentoonstel l i ng o pKapel len Ker m is a.s. z al m en d i t m ooi s tuk j e fi l m w eer k unnen aanschouwen.

10

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 9

KAPELSE FIGUREN

Ze „Po-ea

Als roe zeggen Peer Goris, mie h ie r in Kapellen en omliggende zoudan roeten over mie we het hebben. Zeggen me de « Poert » dan meetmeteen de ganse omgeving mie me bedoelen. De Poert is zijn levenlang een speciale figuur gemeest. Me t Bart de « Pegger » had h ij d itgemeen dat h ij ook zeer gaarne een grote p in t o f een kle in roitteke« achterover » sloeg. H i j we rd geboren te Ekeren op 18 november1895, h ij overleed op zijn verjaardag 18 november 1967 te Kapellen.Voor zover onze memorie gaat hebben mi j hem imme r te Kapellenmeten manen. Hij mas nog een van die ouwe taaie « bassengwerkers »specialist-plankendrager. H i j mas imme r ja n ggezel, maande i n b i jzuster Lien in de Nieuwe Wi jk to t wanneer h ij met pensioen gingnadien b ij zuster Trien, in de Akkerstraat. A ls de Poert terug huis-waarts keerde van een « shift » aan de Antwerpse dokken kon h i jde ganse trambevolking aan het lachen brengen ; met de klep van zijnklak achter in de nek, en dan maar « toten » trekkend op alle mage-lijke manieren, ryas het gelach en gegiechel algemeen. Het maren na-tuurlijk niet allemaal dokmerkers, e r waren ook immer andere tram-passagiers. A ls dan de een o f andere iets o f wat lie t merken dat h ijmet de Poert zijn geintjes n ie t gediend mas, ja dan begon he t pasplezant te warden. De mop van d ie le lijke zatlap za l h i j ook me lgekend hebben wanneer een fi jn medammeke hem dat moord naar't hoofd slingerde. De Poert was er toch rap b ij om te zeggen dat dielelijkheid b ij hem overging met slapen, doch b ij haar, zei h ij zo lasjes,zal dat wel andere peper geweest zijn. We hebben de Peer heel d ik-wijls in actie gezien en e r ook meermaals een p in t mee gepakt. I nonze p rille jaren mas h i j een fe l voetbalspeler, h i j maakte deel u itvan het eerste elftal van Kapellen F.C. Het mas de t ijd toen het voet-balveld nog in de Koerspleindreef gelegen mas. A ls h i j nuchter mas— dat gebeurde oak mel eens — dan ging h ij regelrecht naar huis, h ijmas dan danig stil. Had h ij echter reeds mat ingepompt aan den « bas-seng » dan doorliep h i j het ganse dorpscentrum. Zi jn pet vloog danherhaaldelijk de hoogte in . Men moest dan maar gewoon luisterennaar de monoloog van de Peer. Het ging dan ongeveer zo : Allé Poert,vooruit joeng, een paske naar den Toon, de kop d 'r onder, h ij zit. Kas,allé poert, webbe rvebbe web ! Dan sprang h ij van ene pas van devoetbal over naar de staminee en 't klonk : « Wablief madame, ja ma-dame, 'n en andere van ne frang, doe ze nog is vo l, laat den orgeleens « speule » madame », enz. A ls h ij platzak mas (hetgeen d ikwijlsgebeurde) vroeg h ij aan alle bekenden d ie h i j tegen k ro a m e e n« kwartje ( F 0,25). We hebben hem destijds d ikwij ls een kwart jegegeven. A ls h i j 's avonds laat o f eigenlijk beter gezegd 's nachtshuiswaarts keerde, schreeuwde h ij heel ' t gebuurte wakker. En h ie rmag men me gerust geloven, dat h ij dan meer zong uit schrik dan u itovermoed. Van nature uit roos hij eerder bang. Hij had zijn vaste adres-sen waar h ij a lt ijd ophield met roepen en kressen ; dat was kwestie

11

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 10

an vaste klanten maar h ij een sigaar kreeg, d it mits te zwijgen en deklein mannen niet wakker te maken. De Poert heeft eens in zijn levende mogelijkheid gehad een fameus looprekord naar beneden te halen.Wij verklaren ons nader. De voetbalspelers van Kapellen P.C. had-den meermaals een avondje o f soupéke in hun lokaal b ij de Gebroe-ders CaHuy in de Kerkstraat. Stan Canny zelf mas een speler van deeerste ploeg. Als de « Poert v o o rb i j het Kruisbeeld stapte, naast deKerk schuins links voorb ij het voetballokaal, we l dan zou de Peernooit nagelaten hebben zijn pet af te nemen al zeggend « Goeien avondLieven Heer ». Dat mas zo al redelijk bekend geworden in de gemeen-te toen zekere nacht, b ij het verlaten van het lokaal, een paar vrien-den enkele minuutjes vroeger waren buiten gewipt en zich haddenverstopt achter het grate arduinen voetstuk van het manshoge Kruis-beeld. Zodra de Peer passeerde met zijn goeien avond Lieven Heer,replikeerde onmiddellijk een van hen met : Goeien avond zatte Peer.Daar moet de Poert zeker heel d ich t b i j een rvereldrekord snelheidgeweest zijn. De Poert was een vaste Klant i n d e staminee v a n« Beste » Joossens op de Hoevensebaan. Daar heeft h ij ook eens eenspeciale « toer » uitgehaald. Zeggen me eerst dat b i j Beste Joossensmeerdere tooghangers de gewoonte hadden van zogezegd een kle incommissie te gaan doen. Men moest dan de gehele feestzaal door.Meerderen maakten e r dan een gewoonte van om met de rapte een« slaaphe » te doen op een der banken tegen de muu r van de zaal.

Nachtelijke muziekMiddenviji mas er volop muziek, e r stond een electrische piano met8 « airlf,ens », o.a. Tussen achthonderd matrozen, Moeder sn ijd t ' nboterham af, Schipperhe gooit uwen anker, Yes we have no bananasenz. Wanneer het nu tegen 2 uur 's nachts ging, maakte Beste loos-sens zijn ronde in de zaal om deze bankslapers makker te trommelen.Het moet dan toch eenmaal gebeurd zijn dat h ij de Poert over 't hoofdhad gezien. Stel u nu even voor dat de Peer rond vie r uur in de mor-gen makker wordt. H i j zie t en meet ook dat alles goed gesloten enijzerdicht is, hoe dan buiten geraken. De Poert mist er tenslotte geenraad mee, h ij vond er dan niets beter op dan maar een nikkelstuk in depianoslip te steken. Meteen weerklonk het in de nachtelijke st ilteMoeder snijd 'n boterham o f'k Heb vandaag geen eten g'hadHonderd grammen is mijn ran t s o e nWat kan ik daarmee doen.

Dit was een zeer populair « airke » van onder en na de jaren van1914-1918. Zodra Beste foossens en heel het gezin d it hoorden storm-den ze vierklaumens u it ' t bed en de trappen af. A ls ze daar de Peerzo beteuterd zager i staan wisten ze d irekt van wanten. « Maar Peertoch, zei den « Beste », mat vangt ge nu toch aan « joeng », hoe komtge daarbij van 's nachts den orgel in gang te steken ». « Wel Beste,zei de Poert, dat zit zo, i k werd wakker en geraakte n iet buiten, i kdierf niet roepen want ge weet hé als ik begin te roepen en te tierenmaak ik alleman wakker, en daar had ik grote schrik Door. » Bestejoossens en de hele familie hebben de zaak dan maar opgepakt langsde goeie kant. Daarbij, de « Poert » was een vaste en goeie klant, endat moest men toch ook naar waarde schatten. We zouden nu nog

12

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 11

zovele feiten en plezante grappen kunnen aanhalen, dat zou ons tever leiden. We willen toch nog even zeggen dat de Poert een zeersterke kaarter ruas ; tot aan zijn dood ging h ij regelmatig naar 't kaar-terslokaal van de gepensioneerden in 't gemeentelijk park. Daar voeldehij zich weer in zijn « element ». Dan plots kwam de mare a ls eendonderslag : de Poert is dood Z e vonden hem 's morgens dood inzijn bed en dat op 18 nooember, uitgerekend op zijn 72sle verjaar-dog. Hij, de zonneklopper die roe nooit ziek roisten, d ie heel zekermeerdere nachtjes buitensliep, de man die alles bekeek van de rozezonnige kant A l s er nu nog dorpsgenoten zijn die zich misschien roeieens hebben geërgerd aan hem, voornamelijk dan o m z i jn geroep,larvaai, enz., d ie zullen het hem heel zeker op het eigenste momentvergeven hebben. We willen besluiten met een aanhaling op het doods-prentje van de Poert, alias Petrus Joannes GansHij was eenvoudg en rechtzinnig van ha rte , e n v e rw ie r f t a l r i jkearien den,Dat Peer, is niet gelogen, ge hadt vele echte vrienden die het misschienwel betreuren u we monologen n ie t meer te kunnen beluisteren...webbe webbe web, rust in vrede Peer !

UIT DE OUDE DOOS:

De Sint Cecilianen

Cor

Onze allereerste herinneringen betreffende het S i n t-C e c i l i a K o o r g a a nru im 55 jaar terug. Het was in 1913 dat we l i d werden v an het k ooren we voor de eerste maal ook het kerstlied mochten meezingen. Wezeggen we l : mo ch t e n meezingen. (De huidige jonge generatie za lzich da l moe ilijk kunnen indenken.) We kunnen in ieder geval ver-klappen dat het voor de jeugdige zanger, zelfs voor diens ouders, eenheel evenement was wanneer organist Alo is Voet Ur hiertoe waardigachtte. We maakten toen kennis met de oudste zangers. Op kop had-den we Rik Van Hilverenbeek en zijn broer Toon, de toenmalige wijden zijd bekende blokmakers u it de Dorpsstraat. (Ze hadden hun zaakop de plaats waar nu de gemeentelijke feestzaal Concordia opgerichtis.) Rik was Koordeken ; to t op hoge ouderdom een puike tenor. Hi jhad zijn vaste pleats achteraan op het hoogzaal en niemand zou hetgewaagd hebben die plaats in te nemen. We hebben als jonge snaakdikwijls he imelijk moeten lachen wanneer h ij zong. Van zodra h i jbegon schoof zijn bovenlip minstens een centimeter opzij en d it bleefzolang totdat h ij uitgezongen was. Hi j was een heel ernstig man enwe hebben hem zelden zien lachen. Z i jn broer Toon was u i t heelander hout gesneden : een eerste klas spuiter maar op een gans anderemanier dan broer Rik. Deze was nl. spuiter in de letterlijke zin vanhei woord als Commandant van het plaatselijk pompierkorps. Eigen-aardig was we l het fe it dat Rik immer met z ijn familienaam werdgenoemd, dus Rik Van Hilverenbeek. Daarentegen hebben we Toon

13

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 12

nooit anders horen vernoemen a ls Toon « Pap », we hebben nooitkunnen achterhalen hoe die « pap » erb ij te pas kwam. Wanneer we's zondags meerstemmige missen zongen kwam Toon a lt ijd een onder-deeltje van een seconde na de anderen. A ls echter de tegenzangenzoals q Amen », « Et cum spiritu tuo e n z . aan de beurt waren, kwamhet we l eens voor dat alle andere zangers in blok « pasten » en werdhet, tot zijn grote ontsteltenis, voor Toon een solo !

Plezier en teerfeestenToon en wijze lf waren heel goeie maatjes. Hi j heeft me minstens 20maal zijn « lozze » (horloge) beloofd als h ij kwam te overlijden. Hi jzou het zelfs in zijn testament laten zetten. (We hebben ze echternooit in ontvangst moeten nemen.) Toon was een echte vrijbu ite r,ongehuwd zoals broer en zuster. Jaar en dag ging h ij vrijen ergens inde omgeving van de « Koolpot », a l wat niet te heet o f te zwaar wassleurde h ij mee naar zijn lief. Toch kon h ij n immer met dat vrouw-mens to t v66r M. Pastoor geraken. Andere zangers u it d ie periodewaren : Brouwer Jan Veraart, beenhouwer T is t De Schutter, faakGijsen, Rik Macs, Jef Van Wesenbeek. Een generatie die er op volgdebestond u i t : smid Jef Bevers d ie Rik Van Hilverenbeek na diensoverlijden opvolgde als Koordeken, verder : Gaston Claessens, FonsVan Immersed, Tuu r Mariën, Leon Vercammen, Eugeen Feyen, RikSmout, Eduard Van Laerhoven, Jos Franck, meester Jaak Roes. Vandeze groep is alleen nog landmeter Eugeen Feyen in leven. Een vo l-gende kleinere groep omvatte : Guillaume Corrijnen (Ere-Pompiers-commandant), Gust Rouffaer, Stan Verbist, Rik Putcuyps. Dan kwamer onze generatie : Oscar Heirman (Oscar Ketels), Geen Van DenEede, Frans Van Est en de drie latere schoonbroers : Piet Soetewey,René Jadoul en wijze lf, waarbij dan later nog bijkwamen : Rik Ray-makers, Louis Thijssen, Louis Vervlie t, Hubert Van Linden, FransVan Linden, Wim Van Den Eede. De jaarlijkse St.-Ceciliafeesten - -twee dagen — hadden plaats in het lokaal « Den Bonten Os » in deDorpsstraat ; rond de •t w i n t i g e r j a r e n n a m m e n z i jn i n t re k in h et C af é

bij de Gezusters Van Den Bergh daar recht tegenover (nu drogerij enpapierhandel Soetewey). We zegden reeds : men « teerde » twee volledagen. Omzeggens a lle koorzangers waren toen middenstanders o fzelfstandigen, ze konden zich best een paar dagen vrijmaken. Tijdensde eerste teerdag was e r 's morgens te 6 uu r een mis te r ere vanSte Cecilia, tijdens de tweede dag een rouwmis voo r de overledenzangers. Reeds in de voormiddag ging men de tap in ' t vat slaan, mendronk dan van zijn eigen b ier o f van brouwer Veraart. Overdag be-zocht men dan meerdere café's, voora l d ie waar men gewoon waszijn zondagse pree te verteren. 's Avonds was e r immer een « grootmaal ». Wi j hebben eens een afrekening hierover in handen gehad,deze van het jaar 1914. De gehele som voor de twee teerdagen, metinbegrip van het drinkgeld voor de brouwersgasten die de twee « pui-tekoppekes » b ier hadden aangebracht (een puitekoppeke is ongeveer25 lite r) bedroeg 38,80 f r. Een bedrag voor die t i jd om even b ij s t i lte staan. Wanneer de Gezusters Van Den Bergh hun café sloten ver-huisde men naar het café van Trien Cornelissens in de Statiestraat.Het is heel zeker daar dat onze generatie en de volgende het meesteplezier gehad hebben. B ij de groep Bevers was Gaston Claessens degrootste spuiter die in die jaren te Kapellen rondliep. Alleman was

14

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 13

op zijn « qui-vive a l s de Gaston in aantocht was. B i j onze groepwas dat Oscar Heirman (Oscar Ketels). Na afloop van het feestmaalzou Oscar nooit nagelaten hebben te zeggen : « Laat nu de maskesmaar binnenkomen, Trien ». Trien was dan immer verontwaardigd enreplikeerde telkens met : « D'r zijt ge hiervoor op een verkeerd adres,daar moet ge voor naar Mariaburg gaan. » We kunnen hier we l eensenkele fratsen van de Gaston aanhalen. Het was in 1938, de zangershadden toen hun St Ceciliafeest in de Café « De Hoorn » b i j Julesen Alice Meynekens. A ls rond 11 uu r 's avonds iedereen het buikjegoed rond had trok de Gaston naar beneden, bet nokvolle café dooren dan naar buiten, recht naar ' t frituurkraam van de Rik. Hi j komtterug binnen met een groot pak frites in de hand, al monkelend van teweinig eten en gierige stamineebazem Een niet te tellen aantal fratsenheeft h ij uitgehaald. Misschien is deze ook één van zijn beste (voor-aan in de twintiger jaren gebeurd). Zekere zondag onder de preek vande hoogmis, zitten Gaston en Gust Rouffaer naast elkaar op een bank.Gaston was de « Sportwereld » aan ' t lezen. Op zeker ogenblik moethij iets verdachts gehoord hebben op de trap en met een : « ziet eensGust, da t moet ge lezen », d u wt h i j d e Sportwereld i n Gust z i jnhanden. Op hetzelfde ogenblik gooit onderpastoor Verwimp de deuropen (h ij had reeds meermalen zijn beklag gemaakt over het babbelenonder de preek), de Gust z it daar met de gazet wi jd open in z ijnhanden, M. Verwimp rukt ze weg en dan zegt de Gaston ijzig koudo 't Is niet voor 't een o f ' t ander, M. Verwimp, maar dat is alle zon-dagen hetzelfde « lieke » me t de Gust, d ie ko mt ju ist naar de misom de gazet te lezen ». En dan te weten dat, na de Hoogmis, Gust thuisook nog een hele litanie moest aanhoren. Want men was reeds inge-licht over het gebeuren als h ij thuis binnenstapte.

Bellen aan het kloosterWe halen ook nog even een vermakelijke grap aan van Wa rd VanLaerhoven. Zekere zondag — de groep Bevers had een fameuze sortieachter de rug — zwijmelt de Ward naar huis. In de Dorpsstraat aanhet Wezenhuis (Mater Salvatoris) gaat h ij even aanleunen tegen depoort. Heel waarschijn lijk en zeker zonder het te weten moet h ij debel aangeraakt hebben. Stel U even de consternatie voor in het Wezen-huis : e r wordt gebeld om 2 uur 's nachts. Moeder overste gaat zichpersoonlijk van de toestand vergewissen en rukt de deur open, WardVan Laerhoven verschiet zich b ijna een bult en begint te stamelen« Da-ag, moeder overste, ik ben toch zo za-za-ziek », waarop moederoverste : « Ik zie het we l, mi jn jongen, da t ge zo zie-zie-zat z i j t ».We spraken to t nu toe nog n ie t over de organist van a l d ie jaren,koster-organist-schoolbestuurder A lo is Voet. Hi j bespeelde het orgelvanaf 1892 tot in 1955, h ij was werke lijk een groot musicus. We heb-ben dat best ervaren. We zongen huwelijksmissen omzeggens in alleAntwerpse kerken en de hele omgeving, to t in het Antwerpse noor-den toe. We hadden als begeleiders : Gust Persoons (St Paulus), LedeHuybrechts (St Antonius), Verschraegen (St jozef), Van Hoof (Mork-sem), Gust Huybrechts (Stabroek), Tu u r Verhoeven (Schoten), Le -naerts (Ekeren) en nog vele anderen. We durven gerust verklaren dat,qua techniek en vooral improvisatie, organist Voet in zijn goeie jarenhelemaal n ie t onder lag b i j deze vermelde orgelvirtuozen. Hoevelemalen hebben we hem niet de weg zien afleggen tussen huis en kerk,

15

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 14

immer met de grote tros sleutels in de hand. Eens hebben we onderde hoogmis een zeer vermakelijk incident meegemaakt. Laten we eerstvertellen dat er bij hem thuis twee piano's in de woonkamer stonden.Zijn zoon Edgard was op z ijn beurt een zeer bedreven pianist, enhet spreekt vanzelf dat het n ie t a lt ijd klassieke stukken waren d ieaan bod kwamen : het waren ook d ikwijls levensliedjes o f gewonestraatdeuntjes die op de toetsen getokkeld werden. Vader Voet hoordedat wel doch kon zich toch a lt ijd niet realiseren wat h ij hoorde. Laathet nu voorvallen dat h i j onder d ie bewuste hoogmis een volledigkouplet speelde va n het toenmalige zeer bekende lied je van LouisDavids « Had je n ie t d ie mooie blauwe ogen ». Geweldige conster-natie in de kerk, de koppen werden omgedraaid, wi j op het hoogzaalgebaarden van krommen haas. He t was pas helemaal op het laatstedat h ij er zich bewust van werd dal er iets aan 't mislopen was. Met-een schakelde h ij over naar een meer kerkse melodie. A ls h ij in 1965op rust ging begon het koor stilaan a f te brokkelen, de ene n a deandere zanger bleef weg. Momenteel is e r geen sprake meer van eenparochiaal zangkoor. Organist Voet, d ie me t vele hoge were ld lijkeen kerkelijke onderscheidingen werd vereerd, werd b ij zijn overlijdenop 4-4-59 door zijn zangers kerkwaarts gedragen. Me t hem verdweeneen mooi stuk verleden. Voorgoed ? C o r Van Den Hoek

I NHULDI G I NG V A N DE N P A TRO NA G E

In onze archieven vonden we nog een programmablaadje u it de vorigeeeuw : de inhuldiging van de toenmaals zogeheten « Patronage », eenkatolieke instelling die tot doel had mannelijke jongelui 's zondags ingroepsverband bezig te houden met a llerle i ontspanningsspelen. He tbegrip « Patronage » behoort intussen echter alweer tot het verleden.

ZONDAG 5 SEPTEMBER 1897,om 5 ure st ip t

INHULDIGING VAN DEN PATRONAGE VAN CAPPELLENLEERZAME EN VERMAKELIJKE

AVON DSTON Dten yoordeele

van het cmnkoopen van Meubels en Volksspelen2de PLAAT S: FR. 1,00

PROGRAMMAIste DEEL

1. Opening, door de maatschappij Ste Cecilia.2. Aanspraak, door den Eerw. Heer Pastoor.3, De Gierigaard, blijspel in één bedrijf.4. De Banneling, duo.

10 minuten poos2de DEEL

1. Waldstuk, door de Ste Cecilia-maatschappij.2. De Koning komt, blijspel in één bedrijf.3. Reis naar de Congo (op aanvraag).

16

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 15

Gezocht : e e n museum E tHEEMKUNDE

Wij z ijn nog a lt ijd ijverig op zoek naar een geschikt lokaal om onsoudheidkundig muzeum in op te richten. Besprekingen hierover wer-den reeds met allerhande mensen gevoerd, zonder tastbaar resultaat.We moeten dadelijk zeggen dat we heel veel goodwill mochten onder-vinden maar de zaak is verre van gemakkelijk. W i j citeren enkelevoorbeelden : de zaal Concordia in de Dorpsstraat staat leeg maarvraagt dringend dak-dichtingswerken ; de geklasseerde pastorij moetvoorlopig het vredegerecht herbergen ; de bovenverdieping van hethuidige gemeentehuis zou pas binnen x-t ijd kunnen vrijkomen ra lshet vredegerecht ze dan niet nodig mocht hebben). Op gemeentelijkvlak zijn we dus voorlopig uitgepraat. We staken dan onze voelhorensuit naar de privaatsek tor maar ook hier mochten we nog geen suksesboeken.Intussen b lijven de verscheidene waardevolle dingen d ie we reedsbezitten hier en daar verspreid b ij onze leden. Dat is natuurlijk geenideale toestand : hoewel de betrouwbaarheid van deze mensen vo l-ledig buiten k i j f staat kan deze gang van zaken gemakkelijk tot ach-terdocht leiden b ij onze milde schenkers d ie graag iets antieks a f -stonden voor « hun mu ze u m. Voor ons is deze toestand even ambé-tant : wi j moeten dingen herbergen d ie ons n iet toebehoren, e r zorgvoor dragen en lopen bovendien het risico van achterhouding te wor-den beschuldigd mocht e r per ongeluk iets verloren gaan.Om onze schenkers de hoogst mogelijke garantie te geven dat hunschenking tenslotte toch in het muzeum zal terecht komen, ontvangtieder die iets afstond o f nog zal afstaan een officieel dokument vande Culturele Kring Kapellen waarin, zwart op wit , bevestigd word twat h ij heeft geschonken, wanneer het werd geschonken en wa t debestemming is (tesamen met onze beste dank).Een tweede garantie gaan wij hen hier in d it blad bieden, een volledigopenbare garantie dan : w i j publiceren hieronder de volledige l i js tvan de schenkingen voor het muzeum die de Culturele Kring sindshaar bestaan mocht ontvangen. Mét vermelding van de naam van deschenker. Eerlijker bod kunnen we o.i. n iet maken. Wi j zullen trou-wens, naarmate ons verdere giften mochten toekomen, n ie t aarzelenop deze manier onze aanwinsten kenbaar te maken (wie anoniemwenst te blijven kan natuurlijk op onze discretie rekenen : hem wordtenkel het officieel schenkingsdokument privaat toegestuurd te rwijl indeze rubriek enkel het voorwerp maar in géén geval de naam vermeldworden).Ziehier dan de bewuste lijst (tot op 31 december 1970) zoals h ij dooronze sekretaris werd opgetekend en bijgehouden1 Dr oeve t i j den 1914-1918

Fo to 's : B ro o d b e d e l i n g t e K a p e l l e n B o sFo to 's : D u i t s e rs i n g e k w a r t i e rd t e K ape l l enbosFo to 's : Ges c h i eden i s v a n h e t e z e l t j e

17

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 16

2 P l a a t K ape l l enbos , g e k e n d e f a m i l i e s i n d i e n s t d e r s p o o rwe g e nFo t o : F r a n s B i e rm a n s , t 1945, b a re e l w a c h t e r 1888-1926Fo t o : M e v r . B i e rrnans -Lau rey s s en , b a re e l w a c h t e r t 1 9 2 6Fo t o : A u g . B i e n-fl a n s , l a d e r 1 9 1 1 - 19 3 0

Fo t o : C a ro l i n e B l e rm a n s , k a a r t j e s g e e f s t e r 1919 -1958Fo t o : a a n k o m s t t r e i nFo t o : d e s t a t i eFo t o : a a n d e b a r re dlFo t o : i n m e m o r i a mFo t o : b o s c h wa c h te rs , w o n i n gFo t o : 4 doods p ren ten

Vogels , S i m o n 10 -11 -69Ros al i e W o u t e rs , S i m o n 10 -11 -69J an V oge l s , S i m o n 10-11-69A n n a P hi l i ps , S i m o n 10-11-69

3 P l a a t L i ev ens H e i d e k a p e lP o r t re t : M . E l ev ens

M. B a u s a r tdoods prenten

Fo t o : d e he i dek ape lde h e i d e k a p e lde h e i d e k a p e leen s t a t i c

4 P l a a t W i s t U K a p e l l e n a re n ?Geschiedenis v a n d e h e k s

5 P l a a t S t . S ebas t i aans g i l de :Fo t o : A l t a a rFo t o : V e rz w i j v e l e n

6 P l a a t Gl o r i e j a re n v a n d e S t S ebas t i aans g i l deGek ende p e rs o n e n m e t 1 6 f o t o ' sP l a a t Gl o r i e j a re n v a n d e S t S ebas t i aans g i l de18 f o t o ' s

8 P l a a t Gl o r i e j a re n v a n d e S t S ebas t i aans g i l de18 f o t o ' s

9 P l a a t Gl o r i e j a re n v a n d e S t S ebas t i aans g i l de12 f o t o ' s

10 P l a a t P u t t e -K a p e l l e n11 A l b u m E e u w f e e s t e n K a p e l l e n12 P r o g r a m m a V ol k s dans en13 A l b u m S t S ebas t i aans g i l de14 Gr o t e b ra a d p a n v a n V a n U f f e l e n A u g u s t , B i n n e n we g , K a p e l l e n14' Ge d i c h t a a n B a r t de p e g g e r15 K a d e r m e t f o t o 's v a n S t S ebas t i aans g i l de - H e r i n n e r i n g 4 l e d e n 1 9 0 516 K a d e r h u i s ge l egen a a n K a l m t h o u t s e s t e e n we g17 P o s t k a a r t e n 1 318 Fo t o ' s 2 V l a a m s h u i s - H a r m o n i e19 P l a s t i e k e s pandoek en 320 E e n p a a r h o u t e n s te l t en _ s c henk e r: B i e m a n s , K a l m t h o u t s e s t w g K ape l l enbos21 Ou d e s c h i l de ri j b i j h e rs t e l l i n g s we rk e n o n d e r d e v l o e r g e v o n d e n

Gi f t v a n : M e v r . D e S c h u t t e r , H e i d e s t ra a t 6 4 E k e r e n I I22 Do o d s p re n t e n 2 : Gu i l h e l m u s L e Gre l l e 1751-1812 - 6 1 j a a r ; J o h . J os eph V a n

Dun , s c hepen s ta d A n t w e r p e n 1760-181023 S c h o o l p o r t re t 1910 n o n n e n k l o o s t e r - g i f t v a n Zu s t e r P a u l i n e24 F o t o p ra a l w a g e n s t o e t 7 5 j a a r B e l g i ë25 F o t o P a t e r E i ev ens , z oon v a n g e v e r ' t K a p e l l e26 V e t o S c hoo l k i nde ren , l e i d e r V o e t27 F o t o P ra a l w a g e n Leopo l d i s ten , 75 j a a r bes taan28 F o t o a a n gemeentehu i s , o p k o p g e n e ra a l29 Do o d s p re n t j e E d m . L i ev ens 1849-1911. d r i e p re n t e n f a m i l i e B l e m a n s30 F o t o s t a t i c Cappe l l enbos31 F o t o Ol m e n d re e f - p o s t k a a r t32 P o s t k a a r t bez oek A m e r i k a a n s e o f fi c i e re n , i n h u l d i g i n g F o r t K a p e l l e n33 F o t o ' s Hoev ens e b a a n - l i a p e l s e s t ra a t34 A l b u m S t S ebas t i aans g i l de - S c h e n k e r H e e r V i l a i n , D o rp s s t ra a t35 B o e k « De L o t e l i n g », H . Cons c i enc e 1850

18

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 17

36 H e t K a t h o l i e k S t u y v e rs m a g a z i j n 1 8 7 237 F o t o Fra n s e k a p i t e i n G r a f 1 9 1 038 1V a fe l i j z e r ges meed m e t d e b a n d - E i e rm a n d m e t d ra a d _ S c h e n k e r : W a n t e ,

K on. A l b e r t lei , K a p e l l e n39 P e t ro l k a n n e k e v o r i g e e e u w - S c h e n k e r H r W a n t e40 V o e t v e rw a r i n e r - S c h e n k e r : H r W a n t e41 Ou d e v o o rw e rp e n Sz P a a rd e n g e t n i g - S c h e n k e r : H r V a n A l s e n o y42 D r i e h a l s t e rs

z w a r t l e d e rw i t l e d e r1 k o o r dbui k z adel b o e re n p a a rdgaree lb ro e k ri e mtoom m e t g e b i t e n k e t t i n goude v o o rw e rp e n - S c h e n k e r : J . D e S c h u t t e r , L e u g e n b e rg , E k e re n

43 2 k a p s t o k k e n p a a rd e n g e t u i g - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h44 P a a rd e n s c h o e n - 2 paa rden l een ten - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h45 M u i z e n v a l - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y D e J o n g h46 : K a a s v o rm - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h47 E e n s pe l - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y - D e J o n g h48 E e n k o p p e n h o u t - S c h e n k e r : V a n A l s e n o y _ D e J o n g-h49 2 v o e t e n w a rm e rs - S c h e n k e r : V a n B e v e re n , D o rp s s t ra a t 52 , K a p e l l e n50 1 p i k - 1 do rs v l ege l - S c h e n k e r : J a a k D e S c h u t t e r51 E e n m u t s e n d o o s + 2 m u t s e n - S c h e n k e r M e j . L e f è v re , B e v r i j d i n g s l e i 3 0 ,

K apel l en52 E e n o u d e s tek j es po t _ S c h e n k e r : M j . L e f è v re , B e v ri j d i n g s l e i 30 , K a p e l l e n53 O u d k ru i s b e e l d + g r o t e p l a t t e t e l j o o r • S c h e n k e r : J oos s en - V a n Ga s t e l ,

N i e u ws t ra a t , K a p e l l e n54 E e n s t e l k l e d e re n v o o r d e g u l d S c h e n k e r : V i l a i n - J ans s ens , D o rp s s t ra a t ,

K ape l l en55 N a a i d o o s - B o t e rt e i l - S c henk e r: K i n d e re n V a n Paes ehen, E s s enhout , K a p e l l e n56 4 b roods c h i e te rs - S c h e n k e r : Gl j z e n , Ho e v e n e n57 P i n n e n o m l e t t e rs i n b ro o d t e b a k k e n - S c h e n k e r : Gi j z e n , Ho e v e n e n58 F o t o ' s g e m a a k t o v e r k a p e l l e n ( m e t n e g a t i e v e n )59 Fo t o ' s p a a rd bes l aan60 E l t k n i p s e l s u i t d a g b l a d e n61 P o s t k a a r t e n o v e r « P u t t e »62 V e rs c h i l l ende v e rg ro t i n g e n v a n p o s t k a a rt e n63 T w e e o u d e s t r i j k i j z e rs

1 o ri g i n e l e dors v l ege lpaa rdenga ree lA u tom a t i s c he s t ro s n i j d e rOude d o rs m o l e n (m a n e g e ) - S c h e n k e r : D e C r o m L . , K e rk s t ra a t , Ho e v e n e n

64 V l a g g e m e e n t e Oo r d e r e n - S c h e n k e r- : Zw i s s e l b e rg e r, B o rs b e e k s t ra a t 1 2 5 ,B o rg e rh o u t

65 Do o d s p re n t j e p a s t o o r B a u s a r t 1877-1905 t e K a p e l l e n66 He ri n n e ri n g s m e d i t i l l e g e m e e n t e h u i s K a p e l l e n 1 9 0 7 - S c h e n k e r : F e r r e V a n

Hons té(w o rd t v e rv o l g d )

Word l id van de Culturele Kring van Kapellen

door storten van uw bijdragen op P.C.R. 1406.88

Culturele Kring van Kapellen

Lid : 100 F — Steunend lid : 250 F - Ere-lid : 500 F of meer

19

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 18

De heer W . Van Glabbeek, voorzi tter v an de Heernkundige Afdel ing, heef t i n z i j ntuin een autent i eke Kempische br oodoven u i t d e M iddeleeuwen nagebouwd. I ndeze oven bakken wi j nu regelmatig brood en w i j kunnen U wel verklappen dat het(meestal) excel l ent sm aakt. O p deze f o t o t onen w i j U he t binnenschieten v ande deeg-broden i n de mutsaardoven, zoals het door k ineast R udy Van Er ck w er d

vastgelegd i n onze film « Oude Ambachten ».

BROOD B A K K E N

20

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 19

HEEMKUNDE

Aktie : ( I Muizen op zolder

Als tegenhanger van de internationale aktie's zoals « 11.11.11 « Openhet dorp » enz., heeft de Heemkundige Kring Kapellen het in it ia t ie fgenomen een eigen aktie in het leven te roepen : « Muizen op zolder ».Hierdoor mordt aan iedere g r o o t- K a p e l l e n a a r d e h a n s g e b o d e n o p a n -

dermans kosten en met andermans m e e t e e n p rope re zo ld e r t ekrijgen.Hoe zit de zaak nu in elkaar ? Wel, op ure eenvoudige aanvraag komtde gemotoriseerde eenheid van « Heemkunde » naar u w woning ge-snord, begeeft zich monmoedig op de wankele trap die naar um (we l-licht iets vervuilde) zolder le idt en begint alles netjes op te ruimen.'t Is te zeggen : mat u nog nodig mocht hebben wo rd t proper opzijgezet, he t overschot wo rd t opgeladen en meggeooerd. Gra t is vo o rniks.

Dat l i jk t u natuurlijk allemaal nogal verdacht en ge hebt gelijk ookmij merken voor ons toekomstig muzeum en wi j hopen op uw zolder(voor onze moeite) iets te vinden dat een heemkundige waarde heefteen oude pot. een wieg, een bed, een tang, een antieke pispot o f demummie van één rime r vooroaderen. Enfin, ie t s waarmee ge ze lfeigenlijk niets kunt aanvangen en dat te groot, te le lijk o f te verval-len is om er um eigen huiskamer mee te versieren, iets dat ge al hon-derd zevenentachtig keren verzet hebt en a l negenhonderd v ie r entwintig maal bijna um benen hebt over gebroken. Dat behouden w i jvoor ons muzeum, de rest kiepen wij op het stort of slaan er de brandin. U krijg t een pro pare zolder en een officieel dokument van onswaarin voor alle tijden te lezen staat dat d i t en d it aan het Kapelsmuzeum hebt geschonken. Wie iets voor de zaak voelt verwittige éénonzer leden of schrijve een eenvoudig kaartje near onze redactie. Wi jkomen dan eens « muizen » (Kapels werkwoord voo r snuffelen) enverlossen U van de muizen (en het brandgevaar, mensen !).

DE POT

De eerste zolder die we in het raam van deze aktie ruimden was dievan het « vogelkot ( v o o r niet ingewijden : het café « De Nachtigaal »op de Hoevense Baan te Kapellen, van alle tijden zo genoemd wegensde talloze opgevulde vogels d ie in de gelagzaal prijkten). Deze bravemensen hadden van onze aktie gehoord en maren dienstrvillig bereidonze ruimingsploeg op zolder toe te laten. Wi j waren tamelijk gebrandop deze zaak omdat er zich o.m. nog enkele oude tapkranen moestenbevinden die goed van pas zouden komen op de oude cafétoog die wereeds in ons bezit hebben.

21

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 20

Goed, op het afgesproken uu r x begeeft onze voorroacht (bestaandeuit de Mon) zich te r plaatse, schuift met mare doodsverachting deladder tegen de zolderval en klimt naar boven. Zijn zenuwen zijn tothet uiterste gespannen : dadelijk za l h i j oog in oog staan me t eenhele reeks schatten d ie hem, vanu it de eeuwenlange schemering,geheimzinnig zullen aanstaren. in gedachten graait h ij reeds met dehanden in een koffer met romeinse goudstukken, streelt met de vinger-toppen over een driehonderdjarig spinnewiel en stort zich me t eenhelse kree t op de koperen bierkranen u i t he t Boergondisch T i jd -oak.Zijn hoofd is nu vlak tegen de zolderval gekomen, h i j schoort beidevoeten stevig op de laddersport en opent de va l zoals een zoldervalmoet geopend worden : met hoofd en rechterhand, behoedzaam du-wend tot de weerstand wijkt , langzaam, langzaam...Dan snerpt zijn kreet doorheen het huis tot in de gelagzaal. De mensenkomen angstig toegelopen, iemand wi l de 900 opbellen. Maar als zede Mon zien krijgen ze haast de stuipen : een neger van boven to tonder, alleen het wit van zijn ogen is nog zichtbaar. Bij het openstotenvan de val had de Mon een pot met roet omver gekiept en, zonder dathij zich lion verweren bovenop de ladder, was de inhoud netjes inzijn nek gelopen.Een zeggen dat de pot niet eens antiek was.

EPILOOGDe eerste schat, die ons le t te rlijk in de schoot « viel », mas dus geenméévaller. Maar een goed heemkundige laat zich zo snel niet van dewijs brengen. De Mon ging zich wassen en toog opnieuw verwoed, zijhet voorzichtiger, aan het schatten graven.Maar geen bierliranen. We l bijvoorbeeld een ganse stapel brandhout« van in den oorlog nog ». Die mensen hadden geen koertje om datweg te stapelen en vermits brandhout toendertijd kostelijker was danum eigen kind, hadden ze dat op zolder gestoken.Toch was de Heemkunde er niet aan voor zijn moeite : benevens eenpin in zink voor een vlaggestok en een oude lantaambak werden ver-scheidene tafeltjes en stoelen onze buit. Die kunnen me gebruikenals we te r gelegenheid van een tentoonstelling, een ba l o f zo nogeens een oude staminée oprichten. Onze dank dus naar de mensenvan het Vogelkot. Wie is de volgende klant voor « Muizen op zolder ?En wie heeft onze bierkranen

22

Werp u w oude voorwerpen niet weg. Schenk ze ons.

Wij bewaren ze voor het nageslacht.

Telefoneer : 64.42.04 - 64.43.92.

Alles is welkom

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 21

Sint Sebastiaensgilde in beweging

Eén der voornaamste betrachtingen van onze afdeling Heemkundeb lijf t het opnieuw op gang helpen van onze eertijds zo vermaardeSt Sebastiaensgilde. In het vorig Bruggeske hebben we trouwens debrief gepubliceerd van een heftig gilde-fan die aan het slot u itriep« Zouden er dan geen voldoende liefhebbers gevonden worden die dein de hoek geraakte St Sebastiaensgilde n ieuw leven zouden willeninblazen ?...Troost U, vriend, wi j zijn volop met de zaak bezig. Wi j hebben v66renkele maanden kontakt opgenomen met Mil Paeshuys, de duivel doetal (die het ook betreurde dat de gilde nu reeds zeven voile jaren st il-ligt). Uit deze eerste contacten is dan iets verheugends gegroeid : mengelukte erin niet minder dan 40 (zegge en schrijve veertig) dansendeleden en muzikanten b ij elkaar te krijgen op een kle in feestmaal inde zaal Pancrace op de Hoevense Baan. De gild beschikt immers nogover een eigen kas en wat is e r bevorderlijker voor het hernieuwender verslapte kontakten dan een etentje. Op het menu stonden : boe-rensoep - kip met appelspijs - brood - f ru it - koffie. Naarmate de urenvorderden groeide het enthousiasme en toen de acht aanwezige muzi-kanten hun wangen bol bliezen, sprong oud en jong de dansvloer op.Voor de quadrille en de lancier.Hiermee was het goede zaad op een onverwachte manier geworpenhet bleek nu duidelijk dat ieder lid niet beter verlangde dan terug aanhet dansen te gaan.Op 17 december vergaderde het bestuur dan opnieuw in Pancrase enbesloten werd met de zaak door te gaan en elke maand op de vloer•te oefenen. Verheugend was eveneens het feit dat er ook vanwege

onze jeugd onverwacht belangstelling bleek te bestaan : een tientalmensen van rond de vijftien-zestien jaar drukten de wens u it b ij deGild aan te sluiten.Mooier kan het niet, zouden we zo zeggen. Als het vuur nu brandendb lijf t zullen we het eenmaal opnieuw kunnen beleven : de bekendeKapelse Gild weer in het openbaar op het podium !

AFDELING ZANG

het Lode Bauwenskoor

Het Lode Bauwenskoor, dat b ij de stichting op 24 mei 1956 een ge-mengd koor was van grotendeels volwassenen en enkele jonge men-sen, is, door allerlei omstandigheden vergroeid tot het huidig meisjes-koor van ongeveer 50 leden, d ie slechts 2 uren per week (zaterdagsvan 2 to t 4 u.) herhalen in een lokaal dat thans veel te kle in is (b ijgebrek aan groter), voorzien van een piano, verwarming en een goedeacoustiek.

23

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 22

Terwijl Mevrouw Wwe Bauwens nog steeds de piano houdt, zorgt eenbestuur van twaa lf volwassenen voo r a l wa t he t beheer van zo 'nvereniging opeist. De ouderdom van de zingende leden schommelttussen de 8 en de 16 jaar.Daar wi j sinds tientallen jaren in jeugdverenigingen hebben gestaan,moeten wi j bedenken, dat a l onze activiteiten educatief moeten zijn,en dan komt ons die belangrijke zin, u it onze psychologische cursusvoor de geest : « Wilt ge kinderen opvoeden, begin met ze gelukkigte maken ».Bij de verwijzing naar de opvoedende waarde van ons « aanleren vanliederen », beperken wij ons niet tot de moraal, wi j wijzen ook evennaar de verstandelijke ontwikkeling door het lied : uitbreiding van dewoordenschat, aandacht vestigen op de gebeurtenissen in de natuur,het leven van mens en dier, om maar een paar zaken te noemen.Moeten wi j ook nog spreken van het lichamelijke ? De oefening vanademhaling, de uitspraak, de plooibaarheid van de stem, stembanden,enz. enz.Het zou ons te ve r leiden daarover nog verder u it te weiden, w i jzouden wel in een cursus kunnen verzeilen en dat is de bedoeling vandit artikel niet.Wij zijn bereid nog enkele elementen te aanvaarden ; komen zij eeneerste maal naar onze herhaling, dan moet dat met de toelating vande ouders. (Sine qua non)Kunnen zingen moeten de nieuwelingen niet, da t leren ze we l, eenpaar weken proef zal hen en ons doen aanvoelen, o f ze zich in onsmidden kunnen aanpassen.Eventuele liefhebbers kunnen zich aanmelden b i j M . Lambrechts,Dorpsstraat, 58, Kapellen. Tel. 64.36.47.

n i e u ws v an F OC ID AK

24

(Foto-ciné en D i ak l ub Kapel l en)

In 1970 heef t F oc i dak r eeds heel w a t gepresteerd. H e t bes tuur hoopt d i tj aar de w er k i ng nog verder ui t te breiden.

Verschi l lende ak t i v i tei ten w er den reeds op h e t pr ogr am m a gezet.

Bui ten de ver gader i ngen o p el k e der de m aandag v an d e m aand w er denreeds volgende data vastgelegd.

— O p zater dag 1 m ei een ui ts tap per autobus naar Br ugge.Deze ui t s tap w or dt toegankel i j k ges tel d v oor al l e l eden v an de C ul tur el e

Kr ing.

— M et Kapel l en Ker m i s r i c ht F oc i dak haar tw eede fotosal on i n.

— O p nog nader te bepalen data gaan w e op fototoocht i n de Kal m thoutseHeide en de Antw er pse Vogel enm ar kt.

Belangstel lende z i j n al t i j d van har te welkom bi j Focidak.Voor k ontak tnam e k u n t U z i c h w enden t o t : V a n E r c k R . ( voor z i t ter ) ,

Bevr i jdingslei 121, Kapel l en - T el . 64.17.55 o f Lenaer ts J . , Kapel ses tr aat 30,Kapel len - Tel . 64.43.92.

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 23

EEN TONEELFEEST UIT 1888 !

a . . , w , . . , , , c 4 - 4 , 1 014 i ( 0 1 4 -4 ; 0 - >1 -4 . t t - 0 4

Sev, GEMEENTE CAPPELLEN VjNi767

Met T oel at i ng der Gemeenteoverheid

• L u i s te r r i j k A V O N D I T E S TTen voordeele der Schamele Armen

t INGERICHT DO O R DE T O NEELMAAT SCHAPPI J t

11)1E 1 3 3 1 a 0) lE JD lE ]R_ E t a N 1 L )sr OP ZONDAG 7 OCTOBER 1888 rvf.;,•. in het lokaal DE DRIE KONINGEN, b ij Jan Bullens

•;•;-

Atr PROGRAMMA / t• Eerste deel : ..il

1. Op e n i n g s s t u k v o o r p i a n o

v 2. H et duivenmelkershuishouden, l ui m i ge al l eenspr aak,12:50

door de h e e r F . H e rm a n s

3. Ge n d a r m e n D i e f t w e e s p r a a kdoor d e h e e re n E d . e n F r . Ce u l e m a n s

rqt,

4. K l u c h t l i e d J a c . S t i f f e n s *74- 5. D e dood eens Spelers R o b e r t Vouw é;i-15 minuten poos

1. D e Vastenavond der ar m e v r ouw ( r om ance)

,41*door d e n h e e r R o b e r t V o u w e

2. Peper m unt en Gom bol leken — tweespr aak.t .A,

Jac. S t i f f e n s e n A d o l o n P o l l e t

I H E T I T A L S C H T E S T A M E N T 1Bli jspel i n één Bedr i j f . — Per sonen

..a K lam pv ogel J a c . S t i f f ensjaak z i j n z o o n L é o p . V o u w é

Een v e ldwac ht er A l e x V an O st aBarabe A d o l o n P ol le t

It_•-t-

',;i,

W i l l iam s F r . T ey s en Een not ar is R o b e r t V o u w é :17'

Pirat F r . V a n O st a T wee g e n d a r m e n F r . Ceu lem ansH. H e r m a m

'Vt' It.-S.g; A,

..,••••••.•.

Prijzen der plaatsen : ls t e rang 2 f r. — 2de rang 1 f r .Kaarten zi jn verkr i jgbaar i n bovengemeld lokaal , den dag van het feest,_te beginnen van 3 ur e namiddag. — H et Bestuur weiger t naar goed-

.44,1F7dunken A.

Opening der zwol om 5 1 / 2 uren. Aanvang ten 6 uren stipt.44NAMENS HET BESTUUR: Nr

-A,De Selcretar is, D e Eer e- Voor z i tter , D e Voor z i t ter ,Rober t Vouw e- E . B . A e rt s se n Fr. Teysen

v,& Ant werpen. — Dr uk k . J . Jorssen, Hoc hs t et t er s s t r aat 21.

rA10'4 ;PI,g4 '10'1# 1

W I C * 10-t ' ' •>144: * -0*

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 24

HEKSEN TE KAPELLEN

De vertelavond, ingericht door de afdeling Heemkunde voo r ledenen simpatisanten, had een meer dan verhoopt succes. Het lokaal vanhet medisch centrum, in het gemeentelijk park was helemaal bezet.De vertelavond werd ingezet met de eigen Kapelse spoken, geesten,heksen e.d., die destijds de dorpelingen de daver op het l i j f joegen.De « zwarte madame »9 « D e B l a u w e G e i t » , « t o v e rh e k s m a da m ek e

De Cuyper » van achter de Statie, de behekste metser van de Hoe-vensebaan, het t rio Kees, Trien en den « boek », Palinckse, ze kwa-men allemaal aan de beurt. De behekste metser van de Hoevensebaangeraakte b ij donkere winteravonden omzeggens nooit voorbij de 2deboom aan « 't goedje » van Biart, ju ist voorb ij Beth Hofkens. Daarbegon de open lopende beek naar Hoevenen en zo verder de Polder in.Er waren van die dagen dat h i j 3 , 4 maal opnieuw probeerde d iefameuse 2de boom te passeren ; he t was allemaal b o t e r aan degalg A l s h ij dan zijn alteratie ging afdrinken in de staminee vanBeth Hofkens, en het dan weer eens probeerde, we l dan ging hetgelijk een flu it je va n 'n cent. He t kon op de Hoevensebaan in deWinter hardstikke donker zijn, rechts had men van af ' t goedje vanBiart achter de beek nog een d rie dubbele r i j beuken to t aan degrensscheiding met Hoevenen. L inks achteraan op de Hoevensebaan,juist voorb ij de akker van Rik Peeters, woonde in het voorlaatstehuis Kees en Trien Palinckx, en hun « bock ». Deze laatste was om zote zeggen de stamvader van alle geiten in de gehele omtrek. Het waseen zeer oud laag vuil huis, met strooien dak, mesthopen venfir de deur.Kees, Trien en den « boek » waren zeker ook niet van de properste.De jeugd in die jaren zou het niet gewaagd hebben voorbij d it huis legaan a ls he t donker geworden was. We l durfde men overdag, opveilige afstand dan, het liedje zingen dat ook Meester Tireliren kende.

Het klonk als volgtTrien Pollinckx wou niet zingenDen « boek » die wou niet springenTrien Pollinckx die zongEn den « boek » die sprong.Volgens men destijds vertelde kon Trien Palinckx iedereen betoveren.Er was ook nog die toverheks van achter de Statie, Madameke DeCuyper. Hoewel deze op een villa woonde, ging ze toch door vooreen ouwe toverheks, men zou he t n ie t gewaagd hebben b i j haar« bellekentrek » te doen. Naar men zegdde kon ze iemand doen ver-anderen in een o f ander beest. E r was dan nog he t gezin, wa a r's avonds meermaals een zwarte kat binnensprong, van de ene stoelnaar de andere, van de tafel op de schouw. Bij a l dat springen zou zenooit een « postuurke » geraakt o f omver gegooid hebben. Men koner naar slaan zoveel men wilde, n immer kon men ze raken. Op eenavond, toen die kat weer haar verschijning deed, greep de oudste zoon

26

MEESTER TIRELIREN VERTELT OVER VOLKSBIJGELOOF

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 25

Keeske — men noemde hem zo alhoewel h ij 1,90 meter lang was —naar een gereed liggende « kluppel ». B ij het slaan brak deze in tweestukken en een daarvan kwam terecht op de kop van de kat. Met eenvervaarlijke sprong wipte ze terug buiten. 's Anderendaags kwam menin de buurt een oud wijfke tegen met een grote doek om het hoofdgewonden. De toverheks was op slag gekend. Och arme, da t o u wwijveke !Het spreekt vanzelf dat Meester Tire liren met deze lokale spookver-halen een uitbundig succes kende. Dan ging verteller verder met his-tories van spoken en geesten u it het gehele Antwerpse noorden.Aan het einde van deze prachtige avond mocht Meester Tire liren danook een uitbundig applaus in ontvangst nemen. Wi j hopen hem d itjaar weer in ons midden te mogen begroeten.

NIEUWS V A N ANDERE CULTUURKRINGEN

KUNST ZONDER GRENZENOp uitnodiging van de Heer Burgemeester Boudry en de heren wet-houders der gemeente Putte (Nederland) we rd de Polderse Kultuur-kring en haar leden uitgenodigd voor een tentoonstelling van schilder-werken en tekeningen.Deze tentoonstelling ging door op 6 en 7 maart in het Gemeenschaps-huis te Putte, en d it in het vooruitzicht van de nakende Puvevo acti-viteiten welke reeds ver over de grens bekendheid verwierven.,Het is vermoedelijk we l de eerste keer dat een kring, welke u itslu i-tend liefhebbers-kunstenaars onder haar leden telt, uitgenodigd wordtin het buitenland.

De liefhebber-kunstenaars brengen d ikwijls zeer verdienstelijk we rkvoort en dit in tegenstrijd met de mening van het grote publiek. Inder-daad, de liefhebber is niet geëngageerd aan de smaak van zijn klien-teel en tekent en schildert wat h ij zelf wenst en op de wijze zoals h ijverkiest. Het ontbreekt hem volledig aan commerciële inzichten.Wij veroordelen hier niet de meesters welke om den brode schilderendoch wi j wensen h ier de nadruk te leggen op het fe it dat a lle lie f -hebbers geen minderwaardige kunstvoorwerpen voortbrengen. Zij ver-dienen daarom bijzonder onze aandacht en d it niettegenstaande degevormde kunstcriticus hen d ikwijls smalend voorbij stapt. Op dezetentoonstelling troffen wi j een grote verscheidenheid aan en d it niet-tegenstaande de geringe accomodatiegelegenheid welke hen te r be-schikking kon gesteld worden. In alle bescheidenheid hopen wi j datde Polderse Kultuurkring haar werking met volle moed zal doorzetten.Op deze tentoonstelling troffen wi j werken aan van de volgende per-sonen : De dames : A. De Jongh, L. Heeffer, M. Leemans, F. Van Dorpeen de heren : G. Calluy, F. Eggen, C. Heeffer, J. Janssens en I. Peeters.

(can onze correspondent)

27

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 26

de huifkar

Vele van onze lezers kennen waarschijn lijk de fameuze hu ifkar vanLouiske De Crom van Hoevenen : een vierwielige bonanza-wagen meteen heuse huif erover en een boerenpaard tussen de berrie's.Deze wagen heeft reeds ophef gemaakt te Antwerpen waar Louis regel-matig heen trok voor het leveren van patatten aan zijn klienten aldaarin verscheidene dagbladen verscheen indert ijd een fo to met art ike lover voerder en archaïsch voertuig de wagen is van 1908 !).Nu Louis De Crom er de pees heeft afgelegd en van een welverdienderust gaat genieten, spreekt het dat er tal van liefhebbers opdoken voorzijn mooie wagen die, tussen haakjes, nog steeds in perfekte staatverkeert. Onze Culturele Kring kreeg echter de voorrang en we kun-nen u nu, met grote trots, vertellen dal deze wagen sinds enkele wekenonze eigendom is. W i j danken de vriend Louis en we zu llen n ie tnalaten, in ons volgend nummer, méér details te brengen over dezeénige aanwinst.

•Op 1 ME I 1971

met

de Culturele Kring naar

B R U G G E

Rondleiding met gids

Hopdt deze datum vrij

Verdere inlichtingen volgen nog

28

't Bruggeske - 3e jaargang - 1971 - nr. 1 - p 27

voor de gewone ledenvoor de steunende ledenvoor de ere-leden

AANDACHT

De jaarlijkse bijdrage der leden is als volgt

100 F250 F500 F o f meer

Bijdragen te storten Culturele Kring van Kapellen P.C.R. 140688of Kredietbank Kapellen 1 1 3 7 / 0 4 9 9 2

Gen. Bank Mi j Kapellen 0 1 / 3 3 0 2 3 7

't Bruggeske wordt aan al de leden toegezonden.

Nieuwe leden ontvangen de reeds verschenen nummers van het lopen-de jaar.

Orgaan van de Culturele Kring van Kapellenv.z.w.d.

Verschijnt vier-maandelijks.Redaktie : Geelhanddreef 9, KapellenRedaktieleiders : L . De Schutter

G. BogaertsJ. Van de WijgaertJ. Janssens

Verantwoordelijke uitgeverCulturele Kring Kapellen

Techniek : Dru k Luma