Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland

•

L.

stichting industrieel bouwen nederland

vrijdag 15 maart 1996

produkten die als warme broodjes over de bouwplaats gaan Wanneer het woord kalkzandsteen va lt zal menig Booosting-lid,

afkomstig ui t de architectuu rhoek de wenkbrauwen optrekken.

Kalkwatsteen?? Metselen?? Sommigen zu llen op principiële gronden her gel aar afwenden. Sr-apelen?) Massa?? Merkwaardig genoeg hebben aan nemers vaak een zelfde reactie: 'Dat scheurr' . 'Ja, maar je moet het ook dilateren', probeer je nog. Waarop srandaard volgt :'Oké, dan weet je in ieder geval dat her op de dilatirie nier scheurt, maar wel een halve meter verderop'. Her CVK gaat wat doen aan deze vooroordelen, want kalk7~'\ndsteen is een bouwmateriaal dat z.owel industrieel vervaardigd als verwerkt wordt. CVK, de verkoop- en marketingorganisatie van de Nederlandse Kalkzandsteenindustrie en RCK, het researchcentrum van de ederlandse Kalk7A1ndsteenindustrie stellen op vrijdag 15 maart a.s. hun deuren open voor Booosringleden en -relaties. In de fabtiek Hoogdonk te Liessel, één van de elf bi j het CVK aangesloten kalkzandsteenfabrieken, wordt 1I o.a. in de gelegenheid gesteld kennis te nemen van de nieuwste verwerkingstechnieken in de productie. Het proces van het afgraven van zand rot de uiteindelijke verwerking in stenen, blokken en elementen 7.'\1 vanaf dat moment voor u nier meer als los zand aan elkaar hangen.

Het programma:

15.00 Ontvangst

15.20 'Modern Kalkzandsteen', door de heer S. W. Ongering, hoofd verkoop CVK

15.45 Rondleiding door de fabriek en de speciale democuimte

17. 15 'De toekomst van kalkzandsteen' door de heer i1' W. Berkers, projectmanager ReK 17.35 Tegenlezing 'Enige bouwfYsische eigenschappen van kalkzandsteen muren'

door de heer p1"Of ir N.A. Hendriks,

hoogleraar Bouwmateriaalkunde aan de TU te Eindhoven.

Discussie en warm buffet

Einde

Geïnteresseerd in deelname? Inschrijving via de antwoordkaart.

,

<l

.J

r

a

.M"·W .. "·_'--_b_i....:jc..e_e_n_k_o_m_s_t_--'

Overspannen In Den Haag wordt iets bijzonders

-0 '-~

gebouwd!

A 1n de unieke loc.1tie aan het Haagse Bos wordr boven de Urrechrsebaan hard gewerkr aan de bouw van een kantoonoren voor dc V 0- W organisarie. De Urrechrsebaan is een 25 merer brede verdiepr aangelegde auroweg, waardoor het is nicr mogelijk om een fi.lIldering aan re leggen. Het gebouw dat 21 bouwlagen hoog is. overspant aan de basis dan ook ongevcer 32 metcr. Dir heefr geleid {Or nier al ledaagse archirecruur, construcrie en uirvoeringstcchniek. Exclusicf wordr

aan Booosring aangeslorenen (A VA) op dinsd 23 april de gelegenheid geboden her gcbouw in aan bouw re bezichrigen.

De archirect Mels CrouweL, van Benthem en Crouwel Archirekten, de consrructeur jan Font Frdd~ van Corsmir Raadgevend Ingenieursbureau en Hans Nieuwendijkvan Wilma Bouw zullen revens een toelichting geven op her ontwerp, de bOllwvoorbereidingen en de uirvoering van dir project. Bovenstaand programma is gepland russen 15.00 - 18.30 uur. Her aantal inschrijvingen is beperkr {O[ 25 deelnemers.

Geïnteresseerd in deelname? Inschrijving via deze antwoordkaart.

n t w o o r dk a a

,

r t

•

L

c Q) o

>

_M,"tii',J._L-_b_i -"j_e_e_n_k_o_m_s_t_----'

dat aanwijzing die Mies van der Rohe mee kreeg Bar ona paviljoen begon. zijn in deze eeuw in de

ctuur geworden.

G l @~[b 1 j~~~~(Ó)mru~t H@ rdJg; ~.@~

Glas, een mengsel van silicaten - ~O.caO.6Si02 voor de liefhebbers - is in groten getale te verkrijgen.

We hebben woestijnen en stranden vol van dit materiaal. De oude Egyptenaren, die ons een schat aan

flesjes en flacons achter hebben gelaten, wisten dat al. De huidige computer­

industrie waarvoor silicium de belangrijkste grondstof vormt, weet het nog steeds.

Voorlopig gebruikt de bouwwereld silicium vooral om 'ramen' te maken. Binnen

deze wereld houdt Pieterman zich alleen met hardglas bezig. Hardglas is niet

harder dan gewoon glas, maar wel sterker. Hardglas is thermisch voorgespannen

glas en wordt vervaardigd door spiegel- of figuurglas, al dan niet gekleurd of

~ voorzien van een coating, horizontaal in een oven tot ca 620 graden celsius te

'" c o Q) u '--'" '"

verhitten en vervolgens zeer snel en gecontroleerd met lucht af te koelen.

Hierdoor ontstaat in het glas een permanente spanningverdeling, waardoor

hardglas een circa 5 maal grotere mechanische belasting en temperatuurschok kan

weerstaan ten opzichte van ongehard glas.

Arno Al van Pieterman Hardglas zal vooral de uitgebreide produkrroepassing van

dit materiaal aan ons laten zien. Hierna neemt JUSt Renekens het woord.

Renekens heeft een gevel technisch adviesbureau en legt momenteeel de laatste

hand aan een val<boek over aluminium vliesgevelbouw in opdracht van de TU­

Delft, afdeling bouwkunde. Dit omvangrijke boek -Gevels & Architectuur- zal

in maart verschijnen en vormt tevens de basis voor zijn promotie-onderzoek.

Renekens beschouwt glas als een van de meest innovatieve gevel bouwmaterialen.

De intelligente med iafaçade zullen profiteren van geavanceerde technologieën

met glas als drager. In zijn lezing zal hij nieuwe en in de nabije toekomst te

verwachten intelligente glastoepassillgen in de architectuur presenteren.

De tweede lezing zal verzorgd worden door vormgever Koos Flinterman.

Naast zijn eigen onrwerppraktijk is Flinterman docent aan de 'Al<ademie voor

Industriële Vormgeving' te Eindhoven, adviseur van onder meer de Mondriaan-

03

,

.J

r

N,'\AM

I I BWRIJF

I I

rml."CODE

11 _M.I.~iii'(._ bijeenkomst L-__ ~~ ________ ~

stichting en de stichting 'Kunst en Bedrijf, bestuurslid van Zeebelt, curator van de tentoonstellings­

reeks 'Le Vent de Nord' in het Institut Néérlandais in Parijs. Hij schrijft beleidsstukken over kunst

in de openbare ruimte en is oprichter van de stichting ARS USU. ARS USU produceert in oplagen

door kunstenaars ontworpen gebtuiksvoolwerpen, o.a. van C. Visser, S. Le Win, P. Struycken,

M. Toebosch en Forruyn/O'Brien. Vanuit deze brede achtergrond zal hij onder meer zijn fascinatie

voor het materiaal glas toelichten. Onder meer, want hij heeft uiteraard veel meer te vertellen.

Het programma:

15.00 Ontvangst

15.15 Rondleiding door de fabriek

16.15 Introductie door de heer Amo A4 verkoopleider Pieterman Hardglas

17.00 Lezing 'Kiezels voor de industrie' door de heer ing. Just Renckens, docent TU Delft

17.30 Hapje en drankje

18.30 Tegenlezing 'Glasoog' door de heer Koos Rintemum, vormgever

19.00 Informele gedachtenwisseling

19.30 Einde <J ~------------------------------------------------------~

Geïnteresseerd 1n deelname? Inschrijving via deze antwoordkaart.

\,/()ONPIAATS

o Komt op 15 maart a.s. van 15.00 tor 9.00 lur naa CVK te Llcsse (biJ Deurne) met ... personcn. (zie pllg. Ol) Booosting

o Komt op 2 april a.s. van 1430 tor 18.00 uur naar Pieterman Hardglas re Zoetermeer met ... personen. (zie pdg. 03-(4)

o Komt op 23 april a.$. van 15.00 ror 18.30 uur naar de nieuwbouw v~n hct VNO-NCW gebouw te Den Haag (A VA) met . . . personen. (zie pag. 02)

o Ontvangt graag informatie over participatie bij Booosting.

o Bestelt het boek Participanten: f 25,00 Niet-participanten: f 39,50

o 'Booosting in beeld' (1994/95) o 'Booosting in bedrijf (1992) o Tussen r~aditie en experimenr' (1989)

De aanvulling van 'Booosting in beeld' 1995 is nog na te bestellen bij het Lsecretariaat. De kosten bedragen f 5,00 per aanvulling.

postbus 10197

3004 AD Rotterdam

,

•

•

L

dinsdag 25 juni 1996 -M.t.W··,J.fjl.'. symposium

Pioneers of the

Professionals Past of the Present

In Nederland zijn we niet bepaald verwend met prototypen. De pogingen van Shell, DSM en Fokker in de jaren zestig waren buiten­gewoon interessant, maar luidden eveneens met het experiment ook de beëindiging van de ontwikkeling in.

Het is nu 30 jaar later. De massawoningbouw is voorbij. De aanbodmarkt is een vraagmarkt

geworden. De bewoner wordt als een volwassen consument beschouwd. Maar tegelijkertijd treedt

gezinsverdunning, dubbele vergrijzing en herintreding op. De nieuwbouw voor zwakke partijen in de

markt, zoals asielzoekers, ouderen en minder valide mensen is onbetaalbaar. De roep om een anders

georganiseerde bouwproduktie of een produkt uit een andere sfeer wordt regelmatig gehoord.

Flexibiliteit, aanpasbaarheid, kwaliteit, hergebruiksgericht bouwen, variatie, duurzaamheid,

levensduur en concurrerende prijzen zijn volgens deskundigen de 'nieuwe' sleutelwoorden. Tijd voor

nieuwe prototypen?

.de huizen van Abbé Pierre. Jean Nouve7 T

,

.J

r

L

·M·"~jiiilotilil. symposium

Wij hebben het plan opgevat om de geschiedenis van het prototype als exemplaar van een

vernieuwde bouwwijze en een aangepaste woonvorm te laten herleven en te voorzien van een

commentaar dat past in deze tijd. Een confrontatie met de pioniers van het jonge verleden waarin

opmerkelijke pogingen zijn ondernomen om het rij te keren. Deze pogingen genieten nog steeds veel

aanzien en respect bij hen die vandaag de dag de moed niet hebben laten zinken en met

onverschrokken ijver nog immer en steeds opnieuw een onderneming opzetten om tot een

bevredigend resultaat te komen.

Juist in een tijd die wordt gekenmerkt door een onverbloemde vraag naar betaalbare, aanpasbare en

duurLame woningen voor nijpende doelgroepen lijkt een bezinning op wat was en een kennismaking

met wat is bijwnder zinvol. Want we zijn hardleers, onwetend en naïef: wnder historisch besef stappen

we keer op keer in -zo lijkt het- een experiment dat na enige tijd een geruisloos einde vindt in de

collegedictaten van de universiteit of in het gunstigste geval het stadium van prototype haalt en

daarmee zeer waarschijnlijk wordt bijgezet in de annalen van de industriële bouwwijze, die als de tijd

er rijp voor lijkt door steeds wisselende partijen wordt aangeprezen als toekomstig heil.

• Ontwerpers van interessante bOllwwijzen, ontwikkelaars van bijwndere woningen en onde17Álekers

van historische exemplaren timmeren niet aan de weg.

• Het antwoord dat mondjesmaat wordt gegeven als antwoord op een permanente vraag naar

elegante huisvesting is weinig verbreid.

• De casestudies zijn vaak gekleurd of verkleurd telwijl de authentieke gegevens nog te achterhalen

zijn bij degenen die verantwoordelijk waren voor de ont\vikkeling.

• Tegenwoordige pogingen worden zelden in verband gebracht met de historische exemplaren.

Dat willen we veranderen.

Daartoe organiseroen wij een bijeenkomst.

Een symposium met de pioniers en de professionals.

Reserveer deze dag, als de toekomst van het prototype U iets doet!

op dinsdag 25 juni 1996 9:30-17:30 uur

in het vernieuwde auditorium

van de TU eindhoven

,

<I

•

•

'L.

Verslag van de Booosting-bijeenkomst Booosting in Beraaad bij de Radio Nederland Wereldomroep op dinsdag 16 januari 1996

Over zenders en zendelingen Booosting had de locatie goed gekozen voor een beraad over de mogelijkheden van de stichting. De wereldomroep nota bene, een bedrijf dat met een budget van 80 miljoen gulden rond de klok bezig is de wereld van nieuws en cultuur te voorzien.

Wij praten ook wel eens voorzichtig over de grenzen of

proberen zo nu en dan een grensverleggende activiteit te

propageren, maar als je met een zaal vol mensen wordt

geconfronteerd die in allerlei talen de wereld rond spreken dan

besef je dat bOOOsting het best nog even zonder microfoon

kunnen doen. Voor een kleine veertig aangeslotenen is dat ook

niet nodig. Wij hebben in Hilversum de geschiedenis nog eens

uit de doeken gedaan, per slot van rekening was het zeven jaar

geleden dat bOOOsting het licht zag onder in de catacomben van het ION in Rotterdam. Een mooi

moment voor bezinning. Wij hebben vervolgens de enquête die is gehouden onder de aangeslotenen

besproken en wij hebben tot slot een poging gedaan de stemming te peilen met betrekking tot enkele

voorstellen die een iets and(lre koers uitzetten voor de toekomst.

Want het bestuur voelt zich zo nu en dan bezwaard. Zij voelt te veel de druk van de organisatie van

steeds maar weer een interessante en vrolijke bijeenkomst bij een van de betrokken partijen binnen

bOOOsting. Zij constateert dat gedwongen of afgedwongen produktontwikkeling een moeilijke zaak

is. Zij vindt dat de leden niet voldoende zijn betrokken. Dus zijn er op die eerste avond in het nieuwe

jaar tussen de hapjes en de drankjes door een aantal voorstellen gedaan om tot een meer

gebalanceerde afstemming tussen het streven van het bestuur en de mogelijkheden van de

aangeslotenen te komen.

Een eerste punt betreft de produktontwikkeling. Een succesvolle produktontwikkeling kan plaats

vinden wanneer de aanleiding wordt gevonden binnen een bedrijf of een instantie ofbij een persoon

met een haast overdreven zorg voor een gunstig verloop. De ervaring leert dat produktontwikkeling

voor de vuist weg of bij hand opsteken na enkele bijeenkomsten stuk loopt op motivatie, maar ook

op financiële en technische ondersteuning. Van binnen uit dus, gestimuleerd door een looop­

bijeenkomst.

Ten tweede heeft het bestuur een pleidooi gehouden voor het opzetten van een structuur waarin het

mogelijk wordt dieper op zaken in te gaan. Theoretisch met het oogmerk scherp te blijven met

betreklcing tot de ontwikkeling van de bouwwijzen en haar bouwprodukten, maar ook praktisch door

bijvoorbeeld in een ldein verband van aangeslotenen mee te doen aan prijsvragen die ons aangaan.

07

,

.J

r

A

86 ·88

.B 8e-~'l.

C 92.- 9!

])

'J's -

•

r - - - -- "1

~ 0 ( : ~v ~c): : 0------- . ~ , ~~l\o,

I \ \ , o 0 I L _____ -...I

ION

t-o" ____ -l.

(0 .ç. ,ç.. I

ç. <>:Y' I 0 0 .ç,.q I

<Joo ~' '--

r- - -""1 , 0 0 I ,0 0,

: 0 0 I

L_~_.J

r -o-i o 0 I

'>0 0 I

" 0 0 I L _-!

___ L

I..iO mE

>

>

>

f'>1Z-vW'

(;ft-e.i(.

HJH TA

~~~ ""I .. ", "

AYA ; ~ e 1.t:ccP DO 0

\>000<> <)~~9

rCCO)..

PO

.Sooosting roots en route

4 5

b

7 ï

8

9

Hiermede zou een scheiding worden

aangebracht russen het reguliere

programma en activiteiten die worden

gedtagen doot wisselende kleine

groepjes met een eigen organisatie en

een eigen tempo. Dit voorstel werd

gebracht als het model van de voor- en

achterkamer. In de voorkamer etaleert

bOOOsting het gebruikelijke pro­

gramma met bedrijfsbezoeken, project­

bezoeken, loops, AVA's, nieuwsbrief

etcetera. In de achterkamer of

misschien kunnen we beter van op­

kamer spreken, gedijen de hierboven

beoogde activiteiten. Deze aanpak

komt overeen met de werkwijze van het

ontwerpbureau dat in de voorkamer de

uitgekiende ontwerpen toont (het

kunnen) en in het atelier scenario's

schrijft, bijzondere vaak absurde

ontwerpopgaven aangaat om bij te

blijven om vervolgens daarvan te

getuigen door middel van publikaties,

inzendingen, voorstellingen. Ik heb het

voorbeeld genoemd van de Italiaanse

groep Superstudio die naast de

produktie van gave witte villaatjes in de

voorkamer, de opkamer gebruikte voor spraakmakende projecten die geënt waren op een bijwnder

scenario. Die projecten met name hebben de buitenwacht bereikt. Bij bOOOsting wuden de

resultaten van de opkamer ook bekend gemaal<t moeten worden. Enerzijds als voeding voor de

reguliere activiteiten (tegenlezing bijvoorbeeld), maar ook en vooral als publikaties in de media, die

steeds vriendelijker tegenover de gebouwde omgeving en haar totstandkoming komen te staan.

Ten derde heeft het bestuur besloten een Booosting AWARD in te stellen voor jaarlijkse produkt­

innovatie bij éen van de aangeslotenen. Het bestuur zal proberen een en ander te entameren en binnen

niet al te lange tijd de aangeslotenen benaderen om aspiraties en produkten ter nominatie van de

Booosting Award te peilen.

Maar uiteindelijk is het aan de aangeslotenen zelf om er voor te gaan. Wij hebben begrepen dat

daarvoor bij degenen die in Hilversum van de partij waren voldoende motivatie bestaat.

Jan Westra

,

<J

r _:"",."ill,t.JjIlI._ de torens

~ Architectuur Maken 111: de rea7isatie

Z De laatste weken van december is er door de studenten hard gewerkt aan de realisatie van

de torens. Eind februari worden de torens afgebouwd en 1 maart, ijs en weder dienende,

worden ze geplaatst voor het gebouw van de faculteit Bouwkunde, Berlageweg 1 te Delft.

...... Hieronder een indruk van de totstandkoming van de torens:

...., '" ~ segment sta al: De consoles zijn in stervorm aan de stalen

V) buis gelast. Trekstangen verbinden de consoles aan de onder- en QJ '" 0 bovenkant. De roosterrreden worden opgelegd op gedraaide ~ schijven die om de trekstangen worden geklemd. Het staal is ter ::. '" beschikking gesteld door Hoogovens. De roosterrreden zijn

~ afkomstig van Thielco Staalindustne b.v. QJ i ~ segment ho"t, Ad" kolommm "" g,bmi",,,,1 hom ~ ~ worden verbonden met eveneens gelamineerd houten ringen en

L.

staven. Wel zijn enkele stalen trekstangen nodig om het geheel

voldoende stijf te mal<en. De ladderrreden zijn in de kolommen

ingekeept. De gelamineerde houten delen zijn ter beschikking

gesteld door De Groot Vroomshoop, de trekstangen door

Ingenieursbureau Comelis en het beslag door de Gebroeders

Bodegraven b. v.

segment alumi n i urn: Viercitkelsegmenren zijn samen­

gesteld uit aan elkaar gepopte, rondgewaJste en gezette

aluminium platen. De cirkelsegmenten worden met ringen van

rond gewalste kokerprofielen aan elkaar verbonden. Het

aluminium is afkomstig van Hoogovens. Het walsen van de koker­

profielen werd verzorgd door Van Campen Bending Technics.b.v.

s eg me nt kun s t s tof: De vier trapdelen en schijven zijn

vervaardigd met hand lay-up techniek uit glasvezel versterkt

polyester en aan elkaar verbonden met een rond gewalst staal­

profiel. Hierop komt ook het op wieltjes lopende, ronddraaiende

'kraaiennest'. Het bakje is vervaardigd uit vlal<ke kunststof

platen van Plastica Plaat en is bevestigd aan een stalen frame. Het

polyester is afkomstig van Frencken de Bruijn, de glasmatten en

roeslagstoffen van Bespex plastic.

"

•

•

L

.~J.m·W,i,J.fillll. de torens

s egmen t sta al: Dit segment is samengesteld

uit 1- en L-vormige profielen en buisprofielen voor

de trap, gedeeltelijk gelast en gebout. Op de boven­

kant komen roosters te liggen. De onder- en boven­

profielen worden aan de uiteinden verbonden met

druksraven. Het sraal is wederom rer beschikking

gesreld door Hoogovens, de roosters door Dejo Metaalindustrie en de trekstangen door Ingenieurs­bureau Cornelis.

segment hou t: Het meer traditionele timmer­

werk. Vurehouten balken, hechthout beplating cn

hardhouten traptreden. Wel 'modern' bevestigd mer

balkschoenen, ankers e.d. Her hout is gesponsord

door Houtgroep van Drimmelen & Zn b.v., het

plaatmareriaal door Bruijnzeel Zaandam.

segment a 1 u min i u m: Her segment aluminium is opge­

bouwd uit vlakke plaat, versrevigd met trapeziumprofielplaten en

buisprofielen voor de traptreden. Deze onderdelen zijn aan

elkaar gepopr en gebout, de buisprofielen en wandplaten zijn aan

elkaar gelast. Her aluminium is afkomsrig van Hoogovens. De

crapeziumplaren zijn ter beschikking gesteld door Octatube.

s egmen t kun s t s tof: De kern van het kunststof segment

wordt gevormd door een PVC-buis van 60 cm in diameter, circa

17 mm dik. De traptreden zijn eveneens gemaal<t uit PVC en met

aluminium scrips zowel aan de buis als aan polycarbonaat

kanaal platen bevestigd. De buis is ter beschikking gesteld door

Wavin KL5 en beschilderd door studenten van de Rietveld­

academie. De kanaalplaten zijn gesponsord door GE PLastics en

de antislipstrips door 3M Nederland.

Tevens dank aan: faculteiten Werktuigbouw, Maritieme Techniek,Civiele Techniek en

Ruimtevaarttechniek van de TU Delft, ABT West, Bouten Centrale, de Centrale Wekplaats voor metaalbewerking TU Delft, Centrum Hout, Cubord Reclameborden b. v., D3BN Ingenieursbureau Den Haag en GE Plastics 5tructured Products Europe. De torens blijven staan tot mcdio mei, als de workshop wordt afgerond met een

afstudeermarkt.

,

<I

• Nieuwe participanten 1996

r Contactpersoon: ir Math Mourmans

(voorheen Hoechst Holland NV)

Postbus 110 6000 AC Weert Wetering 20 6002 SM Weert

Trespa is gespecialiseerd in kwalitatief hoogwaardige plaat materialen voor

gevelbekleding en inrerieurroepassingen. De produkrie van het gevel­

bekledingsmateriaal Trespa Meteon is gebaseerd op geparenreerde en unieke

technieken, die ondermeer een uitstekende weerbestendigheid en kleur­

echtheid garanderen. Trespa Athlon, mer uirmunrende vochtbestendigheid

en kras- en slijtvastheid, is speciaal geschikr voor inrerieunoepassingen. tel 0495 458551 fax 0495 - 458574 Het chemisch hoog resistenre T respa Toplab, voor gebruik als laboratorium-

werkblad, completeert het produkrenprogramma.

Het produkriebeleid van T repsa is gerichr op kwalireit en minimale belasring van her milieu. T respa

richr zich op 'qualiry and performance leadership' in de gevelbekleding- en inrerieurbouw markt.

Innovarie en een brede know-how vormen de basis voor kwalitarief hoogwaardige produkten en

markrgerichte service. Een sterke afdeling Research en Developmenr ondersteunt dir beleid.

Door haar aansluiting bij Booosting verwacht Trespa een inspirerend platform van toekomstgerichte

ontwerpers, producenten en bouwers te betreden.

Activiteiten Ie halfjaar 1996

15 maarr

2 april

23 april

meI

25 juni

CVK Kalkzandsteenindustrie te Liessel (bij Deurne)

Pieterman Hardglas te Zoetermeer

Projectbezoek VNO-NCW gebouw te Den Haag (A VA)

Afronding Workshop Architectuur Maken III te Delft

Symposium 'Pioneers' TU Eindhoven

,

(A V A) staat voor alleen voor aangeswtenen

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

b 0 0 0 5 t •-n 9 l.n mei. 1988 is de Srichrin.g Indusrrieel Bouwen Nederlan. d, Booosring, opgericht vanuit een gecombineerd initiatief van

st i c h tin 9 mdustne, ontwerpers en archnecten. De voornaamste doelstellIng

in dus tri e e I van Booosting is het bevorderen van het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en

b 0 uwe n toepassen van industrieel te vervaardigen bouwprodukten en gebouwdelen, ter verhoging

ne der I a n d van de kwaliteit van de gebouwde omgeving. Op de antwoordkaart kunr u aangeven of

• • • • • • • • • • u geïnteresseerd bent in meer informatie over de activiteiten van Booosting . <l

L ___________ _ ____________ .J 11

r 11 , _~J."',,,,,i,('_,--__ C_O_l_o_f_o_n __ ---,

Booosting HoogmadeStl-aat 57 postbus 10197 3004 AD Rotterdam

colofon

010 4156304

JolB1ltUz Stemhouwer JOUl1ItUz Stemhouwer

Patricia Brouwer Design Drukkerij Hans T ruijen

010 4157409

Jan Font Freide, Jnco Haartsm, Jaap Koning, Henk van Laarhoven, Eeike Po uwer, Jml Westra

Booos ting bestuur ir Jan Westra ir Eric Vreedenburgh

ir Jouke Post ir Johan Riezebos ir Jos Lobée Hmk van Laarhoven irJaap Koning

Alliance Europe Bik BOllwprodllkten Brakel Interieur Groep 8ruynuel Keukens en Kasten Fabriek van Plaatwerken

H. van Dam Enitor GE Plastics

Structured Products Ellrope Hoechst Holland Hoesch BouwJ}stemen Nederland Ho/ec Systemen & Componenten Hoogovem Groep Hunter Douglas Inter Sign Nederland Kömmerling Benellix Jamara Prodtlcts j.j. Krem Krupe Bomatex NBM-Amste/land Woningbouw Octatube Space Structures Pieterman Hardglas Plastica Plaat Polydak Polynorm . Rewa Budel Reynotrade

TU Eindhoven

Archipel Onrwerpers

Post Ter Avest Architecten

Rockwool

GE Plastics

Hubert-Jan Henket Architecren

Brouwer en Koning

Somfy Nederland Ubbink Nederland Unicom Nederland Wo/vega P(mel.en

Ad van Ber/o Indllstrial Design Brol/wer + Koning Holland Processing Landmark Design & Technology Produkrcentrllm TNO

Archipel Ontwerpers Architectenbureau Böhtlingk Jan Brol/wer kociates CEPEZED Otto van Dijk Architectenbtm:au EGM Architecten Hubert-Jan Henket bna architecten Post Ter A vest Architecten Tj'ièn Design Tum+Horsting Architecten Verburg Hoogendijk Architekten Architektenburo Vmer &Beerman ir Frank van Waes •

Voonitter

Vice voonitter

Secretaris

Penningmeester

Lid

Lid

Lid

A + Bureau voor

<l

BOlil/Jproduktontwikke/ing Architecten en Consultants A&c ACN Constructeurs Bureau Angenent Comnit Raadgevend

Ingenieursbureau CVK Façade Consu/ting & Engineering GeNie Consult Havanna Odrie IrA. Hoek CS

Bouwkundig Ingenieurs Hogeschool Emchede }{ogeschoolMi~n-Brabant Hiemch Engineering /{anloor vàn de Toekomst KDIComuitants Nationale Woningraad Staalbouwimtituut Stichting Aluminillm Cenmlm TU Delft TU Eindhoven Vereniging Nederlandse

Cementindwtrie H. de Wit Consultancy I ngenicursbureau Zonneveld

L. Rockwool Lapinlls Buro I/oor Architt:ktuur

ir Daan Peters

L

______ ~ mijns inziens

mGGGi of MAUI? Haagse Harry was al lang voor de officiële opening op bezoek in het nieuwe Stadhuis aan het Spui. Hij loopt rond bij het gebouw en komt een trotse ambtenaar tegen. 'Moooi hè!' zegt de wethouder in onvervalst booostiaans tegen de in pitbull-smoking ui gedoste Zuiderparker .

'Maui baggah bedoe/u!' roepr Haagse Harry. 'Welkuh agtelukke gozah hep dat gemaak?'. 'Uh, nou

ze hebben de beste architect genomen, R. Meier'. Harry kan het nier geloven: 'Kap nah, Ronnie

Meijah van het Rèswèkse Plèn, mah die zit roch in de gokkastuh?'

'Nee, Richard Meier. Die wereldberoemde architecr uir Amerika.'

Haagse Hany bekijkt vol argwaan de gevel. 'Kosduah zekah al die winrahschildas met wirkwastû foh

de buitekanr!' . Hij is bij de hoofdingang aangekomen: 'Heftag zeg, kèkran een ofädek voebal-sradion

of wogr dar de nieuwe F-saair voor Fe De Haag? Heppie effe een piek foh mèn, gaarik gelèk Radio

Wes bel\uh!'

De wethouder probeert het duidelijk te maken: 'Nee, nee dat is het atrium, een multi-funkrionele

gebruikswaarde, passend in de ruimtelijke conrext. Een mooie oplossing voor de beleving van de

grootschaligheid van dit projekt. Ja jongen, Den Haag bruist ècht en zo is de ooievaar weer ons trotse

symbool'.

,

.J

r

L

~ mijns inziens 'Wat, die maffè reigah ? Joh, die heb d'r schijt an net als de duive. Of heppie dat kluphuis daarom

witgekalluk, dat je hun teringzooi nie sie? Nee joh, weet je war maui is: Snèkbah Sjon. Auk wir, ror

drie uah snags opah en altijd gezeJlàg.'

'Maar je kunt een sradhuis roch niet vergelijken mer een pararzaak. Dit is het kulturele en

adminstrarieve hart van de stad. Er werken hier honderden ambtenaren' stamelt de verbaasde

wethouder.

'De Haag gaat maui naar de kolere so, het lèkt

hier gewoon 'r buiteland. De Vaillantlaan

sraat fol Griekse rem pels, op de Hoefkade is

geen broodje bal meah re krège, de Spoorwijk

spoor nie en op ' t Spui sèn geen aso's meh

allèn nogmah kakl<ahs. De Haag is maui

uitgebru is, mah ik nog nier uitgebuis !'

schreeuwr Harry stampvoetend. Hij srart z'n

disco scooter. 'Tis maui gewees, geluk hè

gozah !'. Bonkend en dreunend van de

housemuziek scheurr hij regen her verkeer in

richting Grote Marktstraat, de weehouder

vol komend verbouwereerd achterlatend.

Het is eigenlijk simpel. Maui is dus abirrèh . En het moooi van booosting wordt nooit het mooi van

Harry. Is dar nou mooi of moooi?

Algemene richtlijnen voor een moooi Haags accent: Woorden die eindigen op een 'n' of een 'r'

bestaan niet. De 'ij' is eigenlijk een 'è' en de 'er' meestal een 'ah: Achter zelfitandige

naamwoorden een 'tje' zetten. Voorbeeld: 'gebouw' is dus 'gebahtju' (uitzonderingen hierop zijn:

belasting-aamlag en schoonmoeder). Zonder echte kennis van zaken praten verdient de voorkeur.

De tekst: 'de hauge heem politisie met d 'r agteluk geauwehoeh' wordt dus altijd goed gerekend.

Wanneer je iets toch niet zo slecht zou vinden, steek dan je duim omhoog met de kreet 'klassûh;

zeg dit nààit tegen een scheidsrechter!

Verklarende lijst van moooie woorden:

pirbull-smoking: glimmemde camping ourfit.

her Zuiderpark: hier heefr de wieg van Haagse Harry gesraan.

reigiih: regenhanger van de Haagse Ooievaar.

kosduh: grammaticale samenvoeging van 'kosr veel' en 'is duur'.

F-saair: vrolijke supporrersgroep van FC Den Haag.

uirgebuis: volrooid deelwoord van 'buise' oftewel zoveel mogelijk bier drinken.

geluk hè gozah: wordr nooit letterlijk zo bedoeld maar is bij wijze van afscheid.

äbirrèh: de mening van een ander is altijd fout.

Jaap Koning

,

<l

L

Subsidieregeling haalbaarheidsprojecten MKB

Zeer recent is een nieuwe subsidieregeling van

kracht geworden die wellicht interessant is voor

Booosting-ieden, namelijk de Subsidieregeling

haalbaarheidsprojecten MKB. Op grond van deze

regeling kunnen mkb-ondernemingen, met maxi­

maal 250 werknemers, subsidie aanvragen voor

haalbaarheidsprojecten die door een extern adviseur

worden uitgevoerd. Het haalbaarheidsproject kan

betrekking hebben op alle vraagstukken die

samenhangen met het invoeren van de nieuwe

technologie, zoals bedrijfskundige, bedrijfsecono­

mische en technische vraagstukken. De subsidie

bedraagt 50% van de projectkosten met een

maximum van f 25.000,-. Behandeling van de

aanvragen en roewijzing van subsidie gebeurt op

volgorde van binnenkomst. Subsidies worden

verstrekt tOt het budget is uitgeput. Daar er voor het

jaar 1996 slechts een budget van f 3 miljoen

beschikbaar is, zal de aanvraagmogelijkheid waar­

schijnlijk slechts een aantal maanden openstaan.

Van belang is dat de subsidie-aanvraag vergezeld

moet worden van een projectplan en een offerte van

de externe adviseur die het haalbaarheidsproject gaat

uitvoeren. Er mag geen opdracht aan de externe

adviseur worden verstrekt voordar de aanvraag is

ingediend. Per 1 maart 1996 kan een beroep worden

gedaan op de Tijdelijke stimuleringsregeling duur­

zaam bouwen (dubo) indien voorzieningen worden

genoffen aan bestaande woongelegenheden, zowel

huur als koopwoningen. Tot en mer 1998 is er voor

de regeling een budger van f 125 miljoen

vrijgemaakt. Per bestaande woongelegenheid is her

mogelijk subsidie te verkrijgen van minimaal f 1000

en maximaal f 5000. Een belangrijke voorwaarde om

voor subsidie in aanmerking te komen is dat er

minimaal drie dubo-voorzieningen betreffende

energiebesparing moeten worden getroffen.

verwarmingsinstallatie. De gemeenten gaan de

regeling uitvoeren. De subsidiabele maatregelen

hebben betrekking op de zes caregorieën energie,

water, afval, geluid, materialen en overig. Op het

gebied van energie komen naasr de reeds genoemde

voorzieningen onder meer voor subsidie in aan­

merking: warmwaterrapvoorziening en individuele

bemetering. Waar het gaat om vermindering van

waterverbruik komen onder meer een water­

besparende douchekop, -roiletsysteem en -kranen in

aanmerking. Met betrekking rot het onderdeel afval

kan het bouwen of inrichten van een af1..Onderlijke

ruimte voor het plaatsen van minicontainers voor

subsidie in aanmerking komen. Bij geluid draair her

om geluidsisolatie russen woningen. Hier zijn in

plaats van specifieke voorzieningen de minimale

normen omschreven. Materialen waarvoor een

bijdrage wordt verstrekt zijn beton, oplosmiddelarme

verf, niet-verduurzaamd hout. Onder de caregorie

overig vallen vochtwerende voorzieningen in de

kruipruimte en het leveren van een onderhouds- c.q.

gebruiksaanwijzing van voorzieningen behorend ror

de andere categorieën. Aanvraagformulieren zijn re

verkrijgen bij de gemeenten.

1996 is het laatsre jaar waarin subsidie-aanvragen

kunnen worden ingediend voor de PBTS-regeling. In 1997 zal deze regeling namelijk tezamen met nog

twee subsidieregelingen (BTOC en Toeleveren en

Uitbesteden) opgaan in één nieuwe regeling die is

gerichr op technologische samenwerkingsprojecten.

Voor het indienen van aanvragen PBTS enlT zijn de

volgende perioden vastgesteld:

PBTS biotechnologie: 13-2 tlm 9-4 1996

PBTS materiaaltechnolgoie: 27-2 tlm 23-4 1996

PBTS milieutechnologie: 19-3 r/m 14-5 1996

Informatietechnologie: 2-4 tlm 28-5 1996

,

Hierbij gaat het om muur- en vloerisolatie,

raam- en deurisolatie en een verbeterd rendement

Voor meer informatie kunt u contact opnemen

met Pouwer & Stevers (010 - 4521122). <l

..J 15

• _~J.!.i'Wii'(._ ni euws I

Bestuurswisse7in Op 6 Februari j.l. heeft Marce! Vroom (Land mark Design & Technology en Boooster

van het allereerste uur) zijn functie van penningmeester overgedragen aan Johan Riezebos. Johan Riezebos (Rockwool) heen tot die tijd het bestuur vertegenwoordigd als algemeen

lid en wordt in deze functie opgevolgd door Jaap Koning. Jaap Koning is werkzaam bij

Brouwer en Koning, bureau voor industrieel ontwerpen te Den Haag.

HET PAVILJOEN VAN HET LICHT,

HET PAVILJOEN VAN DE REGEN,

HET PAVILJOEN VAN DE TEMPERATUUR EN

HET PAVILJOEN VAN DE WIND

In het Museumpark in Rotterdam worden in juni 1996 vier paviljoens gebouwd. Deze pa viljoens worden ontwikkeld met de

weersomstandigheden als uitgangspunt. Zij dienen om weersomstandigheden te beïnvloeden en effecten van de

weersomstandigheden zoals verwordingsprocessen. te versterken.

Building Scenes is een initiatief van Brik Hehenkamp van O.A. Architectuurmanifest te

Amsterdam. Het project bestaat uit onderzoek, een symposium en een publikatie. Het onder wek bestaat uit literaruursrudie, analyse van lokaties en workshops van stedebouw­

kundigen, architecten en beeldend kunstenaars. De paviljoens worden gebouwd om de

conclusies uit het onderzoek in de praktijk te toetsen en het resultaat te tonen aan het grote publiek en vakgenoten om 7.0 de discussie over de kwaliteit van de gebouwde omgeving nieuwe

impulsen te geven. Ook wordt een symposium gehouden over het Stedelijk Klimaat, het klimaat

in stedelijk verdichte gebieden en wordt de bouw van de paviljoens op video vastgelegd.

O.A. Architectllurmanifest roept Booosting-ieden op het project

Building Scenes te onder-steunen door het leveren van know-how, materiaal, diensten of financiële ·steun. Bij een brede interesse kan een

produktinnovatie-workshop worden georganiseerd ten behoeve van de

ontwikkeling van de paviljoens.

Building Scenes wordt gesteund door het Stimuleringsfonds voor Architectuur, het VSB-fonds. de van Eesteren-Ftuck & /lan Lohuizemtichting. Vrij Nederland, Bilderberg Parkhotel Od-van der Grinten en Rotterdam Zomelfostivals, Philips Corporate Design (Her Paviljoen van her Licht).

0. A. Architectuurmanifest Amstelpark 4, 1083 HZ Amsterdam

tel 020 6426246 fax 020 6465908

,

<l