Bebek ölümlerinde yeni Bebek ölümlerinde yeni müdahale çalışmalarımüdahale çalışmaları

Dr. Şevki ÇELENDr. Şevki ÇELENZekai Tahir Burak Zekai Tahir Burak

Kadın Sağlığı E.A.H.Kadın Sağlığı E.A.H.

Bebek ölümüBebek ölümü

Doğumdan sonraki 365 gün içinde tüm Doğumdan sonraki 365 gün içinde tüm nedenlerle meydana gelen ölümlernedenlerle meydana gelen ölümler

Neonatal ölümlerNeonatal ölümler

Doğumdan sonraki 28 gün içinde meydana Doğumdan sonraki 28 gün içinde meydana gelen ölümler olup, bunun ilk haftası gelen ölümler olup, bunun ilk haftası erken erken neonatalneonatal, sonraki 2-4 haftaları ise , sonraki 2-4 haftaları ise geç geç neonatal neonatal ölümler olarak tanımlanmaktadır.ölümler olarak tanımlanmaktadır.

Perinatal ölümlerPerinatal ölümler

28. gebelik haftasının üstünde ve 28. gebelik haftasının üstünde ve doğumdan sonraki ilk hafta içindeki doğumdan sonraki ilk hafta içindeki ölümleri kapsar.ölümleri kapsar.

Uygarlık - İstatistikUygarlık - İstatistik

Anne ölüm hızıAnne ölüm hızı Bebek ölüm hızıBebek ölüm hızı Neonatal ölüm hızıNeonatal ölüm hızı

Gelişmiş 2005Gelişmiş 2005

İzlanda İzlanda 6 - 3 - 16 - 3 - 1 Japonya Japonya 7 - 3 - 17 - 3 - 1 Norveç Norveç 9 - 4 - 29 - 4 - 2 İsveç İsveç 4 - 4 - 24 - 4 - 2 Holanda Holanda 8 - 5 - 3 8 - 5 - 3

ABD ABD 24 - 7 - 424 - 7 - 4 İngiltere İngiltere 13 - 5 - 313 - 5 - 3 Almanya Almanya 7 - 4 - 3 7 - 4 - 3 İsrail İsrail 7 - 4 - 3 7 - 4 - 3

Bebek ölümleriBebek ölümleri

Ülkemizdeki bütün ölümlerin yaklaşık Ülkemizdeki bütün ölümlerin yaklaşık %30'unu bebek ölümleri oluşturur.%30'unu bebek ölümleri oluşturur.

Bu ölümlerin, %67’si yenidoğan Bu ölümlerin, %67’si yenidoğan ölümleridir.ölümleridir. Yenidoğan ölümleri 5 yaş altı ölümlerin Yenidoğan ölümleri 5 yaş altı ölümlerin

%40’ını oluşturmaktadır.%40’ını oluşturmaktadır. Erken yenidoğan ölümlerinin, yenidoğan Erken yenidoğan ölümlerinin, yenidoğan

ölümleri içindeki payı %82’dir.ölümleri içindeki payı %82’dir.

Risk faktörleriRisk faktörleri

Gebelikten önce olan risklerGebelikten önce olan riskler– <18 ya da >35 yaş olması <18 ya da >35 yaş olması – 4 veya daha fazla sayıda parite 4 veya daha fazla sayıda parite – Gebeliklerin arasının 2 yıldan daha az olması Gebeliklerin arasının 2 yıldan daha az olması – Akraba evliliğiAkraba evliliği– Ölü ya da zor doğum hikayesi Ölü ya da zor doğum hikayesi – Şeker, kalp, böbrek hastalıklarının olmasıŞeker, kalp, böbrek hastalıklarının olması– Sigara, alkol ya da uyuşturucu madde kullanımı Sigara, alkol ya da uyuşturucu madde kullanımı – 150cm'den kısa boy150cm'den kısa boy

Hamilelik döneminde görülen risklerHamilelik döneminde görülen riskler– İlk trimesterde ilaç, radyasyon, hastalık gibi İlk trimesterde ilaç, radyasyon, hastalık gibi

zararlı faktörlere maruz kalmakzararlı faktörlere maruz kalmak– AnemiAnemi– Az ya da fazla kilo alımı (dengesiz beslenme)Az ya da fazla kilo alımı (dengesiz beslenme)– Preterm doğumPreterm doğum– Çoğul gebelikler Çoğul gebelikler

Doğumda meydana gelen risk faktörleriDoğumda meydana gelen risk faktörleri– Baş-kalça uyuşmazlığı(CPD)Baş-kalça uyuşmazlığı(CPD)– Kordon plasenta anormallikleri Kordon plasenta anormallikleri – Sağlık personeli dışında ve evde yaptırılan Sağlık personeli dışında ve evde yaptırılan

doğumlardoğumlar

Doğumdan sonra görülen riskler Doğumdan sonra görülen riskler – Düşük doğum ağırlığıDüşük doğum ağırlığı– Doğumsal anormalliklerDoğumsal anormallikler– Anne sütü ile beslenmeme Anne sütü ile beslenmeme – Yetersiz beslenmeYetersiz beslenme– EnfeksiyonlarEnfeksiyonlar

Ölüm nedenleriÖlüm nedenleri

Prematürite (%28)Prematürite (%28) Konjenital anomaliler (%21)(%6,4 KKH)Konjenital anomaliler (%21)(%6,4 KKH) Sepsis (%11)Sepsis (%11) Perinatal asfiksi (%6)Perinatal asfiksi (%6) DiğerDiğer

2008 SB verileri

Bebek ölüm hızlarıBebek ölüm hızları

Perinatal ölüm nedenleriPerinatal ölüm nedenleri– Ölü doğum (%45,6)(%35,1’i masere ölü doğum)Ölü doğum (%45,6)(%35,1’i masere ölü doğum)– Prematürite (%22,9)Prematürite (%22,9)– Konjenital anomali (%13,7)(%3,2’si KKH)Konjenital anomali (%13,7)(%3,2’si KKH)– Perinatal asfiksi(%4,2)Perinatal asfiksi(%4,2)

Neonatal ölüm nedenleriNeonatal ölüm nedenleri– Prematürite (%39)Prematürite (%39)– Konjenital malformasyonlar (%28)Konjenital malformasyonlar (%28)– Perinatal asfiksi (%13) Perinatal asfiksi (%13) – EnfeksiyonlarEnfeksiyonlar– Metabolizma hastalıklarıMetabolizma hastalıkları

Ölüm Nedeni Erken Neonatal Mortalite (%)

Geç Neonatal Mortalite (%)

Prematürite ve

komplikasyonları

47.2 36.1

Konjenital anomaliler

(kalp dışı)

17.5 13.1

Enfeksiyonlar 6.5 19.9

Konjenital kalp

hastalığı

4.0 7.7

Perinatal asfiksi 6.1 3.8

Yenidoğan ölümlerini Yenidoğan ölümlerini etkileyen faktörleretkileyen faktörler Doğum öncesi bakım,Doğum öncesi bakım, Doğumun sağlık kuruluşlarında yapılması,Doğumun sağlık kuruluşlarında yapılması, Doğum sonrası bakım ve yenidoğana Doğum sonrası bakım ve yenidoğana

temel yaklaşım,temel yaklaşım, Düşük doğum ağırlığı ve prematürelik,Düşük doğum ağırlığı ve prematürelik,

Yenidoğan yoğun bakım üniteleri,Yenidoğan yoğun bakım üniteleri, Perinatal merkezler,Perinatal merkezler, Yenidoğan ve riskli gebelerin nakli,Yenidoğan ve riskli gebelerin nakli, Sağlık personelinin sayısı ve yenidoğan Sağlık personelinin sayısı ve yenidoğan

konusundaki bilgi birikimleri,konusundaki bilgi birikimleri, Anne Sütü uygulamaları v.b Anne Sütü uygulamaları v.b

YENİDOĞAN VE BEBEK YENİDOĞAN VE BEBEK ÖLÜMLERİNİ ÖNLEMEDE AÇSAP ÖLÜMLERİNİ ÖNLEMEDE AÇSAP

FAALİYETLERİ FAALİYETLERİ

2005 yılından bu yana iller düzeyinde 2005 yılından bu yana iller düzeyinde bebek ölümlerini bir form ile bebek ölümlerini bir form ile toplamaktadır.toplamaktadır.

““Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Hastaneler Programı” sürdürülmektedir.Hastaneler Programı” sürdürülmektedir.

Anne sütü uygulamaları için eğitimci ve Anne sütü uygulamaları için eğitimci ve katılımcı rehberleri hazırlandı. katılımcı rehberleri hazırlandı.

Protokoller ve Rehberler hazırlandı;Protokoller ve Rehberler hazırlandı;– Doğum Öncesi BakımDoğum Öncesi Bakım – Acil Obstetrik BakımAcil Obstetrik Bakım – Doğum ve Sezaryen Doğum ve Sezaryen – Doğum Sonrası Bakım Doğum Sonrası Bakım – Yenidoğan bakımıYenidoğan bakımı

Sevk sistemi için protokol hazırlanıyorSevk sistemi için protokol hazırlanıyor Yenidoğan resüsitasyon programı eğitim Yenidoğan resüsitasyon programı eğitim

materyali güncellendi.materyali güncellendi. Doğum salonlarının malzeme ihtiyaçları Doğum salonlarının malzeme ihtiyaçları

tespit edilerek, düzenlendi.tespit edilerek, düzenlendi.

ANNE VE BEBEK ÖLÜMLERİ ANNE VE BEBEK ÖLÜMLERİ ÖNLENMESİ PROJESİ 2010ÖNLENMESİ PROJESİ 2010

TÜRKİYE YENİDOĞAN YOĞUN TÜRKİYE YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM HİZMETLERİ EYLEM BAKIM HİZMETLERİ EYLEM

PLANI 2011PLANI 2011

Mevcut neonatal merkezlerin durumuMevcut neonatal merkezlerin durumu YYBÜ seviyelendirilmesi ve nihai YYBÜ seviyelendirilmesi ve nihai

planlanmasıplanlanması Mevcut obstetrik altyapının değerlendirilmesiMevcut obstetrik altyapının değerlendirilmesi Perinatal merkezler bölgesel planlamaPerinatal merkezler bölgesel planlama

2626

ADANA BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Adana Doğum ve Çocuk Hst 3A Perinatal M. Perinatal M

Adana Numune Eğitim ve Ar. Hst 2 3A 3B

Hatay Doğum ve Çocuk Hst 2 3A Perinatal M.

İskenderun Doğum ve Çocuk Hst 2 2 3A

Osmaniye Devlet Hst 2 2 3A

ANKARA BÖLGESİ  Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Zekai Tahir EAH 3A Perinatal M. Perinatal M.Dr.Sami Ulus Kadın Doğ. Çocuk EAH 3A Perinatal M. Perinatal M.Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hst EAH 3A Perinatal M. Perinatal M.Dışkapı Çocuk Hastanesi 3A 3A 3BAnkara Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2 2 3AKeçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2 3A 3ASincan Devlet Hastanesi 1 2 2Batıkent DH 2 2Polatlı Duatepe DH 1 1 2

ANKARA BÖLGESİ  Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Çorum Devlet Hst 2 3A 3A

Kırşehir Devlet Hst 1 1 2Çankırı Devlet Hastanesi 1 1 2

Bolu İzzet Baysal K.Doğ. Hst 1 2 2

Karabük Doğum ve Çocuk Hst 1 2 2

ANKARA BÖLGESİ

Hastane İsmi 2009 2010 Nihai plan

Kastamonu Şerife Bacı Kadın Doğ Hst 1 2 2

Bartın K.Doğum ve Çocuk Hst 1 1 2 Zonguldak K.Doğum ve Çocuk Hst 1 2 Perinatal M

Zonguldak Karadeniz Ereğli Hst 1 1 2

Kırıkkale H. Doğruer Kadın Doğ Hst 2 3A 3A

Yozgat Bozok K.Doğum ve Ç. Hst 2 3A 3A

ANTALYA BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Antalya Eğitim ve Arş Hst 2 3A Perinatal M.

Antalya Atatürk Devlet Hst 1 2 3A

Manavgat DH 1 2 2

Alanya Devlet Hst 1 2 2

Burdur K.Doğum Hst 1 2 2

Isparta Doğum ve Ç. Hst. 2 3A 3A

BALIKESİR BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Balıkesir KD ve Ç. Hst 1 1 3A

Edremit Devlet Hst 1 1 2

Bandırma Devlet Hst 1 1 2

Balıkesir doğumevi, Atatürk Devlet Hastanesi ile birlikte Perinatal merkez olarak planlandı

BURSA BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Zübeyde Hanım Doğ. ve Ç. Hst 3A 3A 3A

Dörtçelik Çocuk Hastanesi 3A 3A 3B

Bursa İnegöl DH 1 2 2

Bursa Kadın Doğ. Ve Ç. Hst Perinatal M.

Çanakkale Devlet Hastanesi 2 3A 3A

DİYARBAKIR BÖLGESİ

Hastane İsmi 2009 2010 Nihai plan

Diyarbakır Çocuk Hst 3A 3A 3A

Diyarbakır Kadın Doğ. ve Ç. Hst 3A Perinatal M Perinatal MMardin K.Doğum ve Ç. Hst 1 2 3A

Mardin Kızıltepe DH 2 2

Batman K.Doğ. ve Ç. Hst 1 2 2

Şırnak Devlet Hastanesi 1 2 2

Silopi DH 1 1 2

Cizre DH 1 1 2

Siirt Kadın Doğum Hastanesi 1 2 2

ELAZIĞ BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Elazığ EAH 2 3A Perinatal M

Malatya Devlet Hst 1 2 Perinatal M

Bingöl Doğum ve Ç. Hst 1 2 3A

Tunceli Devlet Hst 1 2 2

ERZURUM BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Nene Hatun K.Doğum ve Ç. Hst 3A 3A Perinatal MErzurum Bölge EAH 2 3A 3B Erzincan Devlet Hst 1 2 2Kars Doğum ve Ç. Hst 1 2 3AArdahan Devlet Hst 1 2 2Artvin Devlet Hst 1 2 2

ERZURUM BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Ağrı Devlet Hastanesi 1 2 2

Iğdır Devlet Hastanesi 1 2 2

Bayburt Devlet Hastanesi 1 2 2

Ağrı Patnos Devlet Hastanesi 1 1 2

Doğubeyazıt Devlet Hastanesi 1 2 2

ESKİŞEHİR BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Eskişehir Doğum ve Ç. Hst 2 Perinatal M Perinatal M.

Afyon Z. Hanım Doğ. Hst 2 2 3A

Afyonkarahisar Dinar DH 1 1 2

Kütahya E.Çelebi Devlet Hst 1 2 3A

Kütahya Simav Devlet Hst 1 2 2

GAZİANTEP BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Gaziantep Çocuk Hst 3A 3A 3B

Gaziantep 75.Yıl K.Doğum Hst 2 2 Perinatal M.

K.Maraş K.Doğum ve Çocuk Hst 2 2 3A

Elbistan DH 1 1 2

Adıyaman Doğum ve Çocuk Hst 1 2 3A

Kilis Devlet Hastanesi 1 2 2

İSTANBUL BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Bakırköy Dr Sadi Konuk EAH 2 3A 3B

Bakırköy Kadın Doğum EAH 3A 3A Perinatal M

Göztepe EAH 2 3A Perinatal M

Haseki EAH 2 2 3A

Kartal Lütfü Kırdar EAH 2 2 3A

Okmeydanı EAH 2 2 3A

FSM EAH 1 2 3A

İSTANBUL BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Süleymaniye Kadın Doğ Hst 2 2 3A

Şişli Etfal EAH 2 3A Perinatal M

İstanbul Ümraniye EAH 2 2 Perinatal M

Vakıf Gureba EAH 2 3A 3A

İstanbul Zeynep Kamil EAH 3A Perinatal M Perinatal M

Edirne Devlet Hastanesi 1 1 2

Tekirdağ DH 1 2 Perinatal M

İZMİR BÖLGESİ

Hastane İsmi 2009 2010 Nihai plan

Tepecik Eğitim ve Araş. Hst 3A Perinatal M Perinatal M

İzmir Ege Doğumevi 1 2 2Dr.Behçet Uz Çocuk Hast. 3A 3A 3B

İzmir Buca Kadın Doğ Hst 1 2 2

Atatürk Eğitim ve Ar. Hst 1 2 Perinatal M

İzmir E.H. Üstündağ Doğ. Hst 2 2 3A

İzmir Ödemiş DH 1 2 2

Manisa Merkezefendi DH 2 2 2

Manisa Salihli DH 1 1 2

Uşak Devlet Hastanesi 2 2 2

DENİZLİ-AYDIN BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Denizli Devlet Hst 2 3A Perinatal M

Denizli Selvergazi DH 2 2 2

Aydın Devlet Hastanesi 2 2 Perinatal M

Muğla Devlet Hastanesi 2 2 3A

Fethiye Devlet Hastanesi 1 2 2

KAYSERİ BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Kayseri Kadın Doğum ve Ç. Hst 3A 3A Perinatal MKayseri Çocuk Hastanesi 3ANevşehir K.Doğum ve Ç. Hst 1 2 2Niğde K.Doğum ve Ç. Hst 2 3A 3A

KOCAELİ BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

İzmit K.Doğum ve Çocuk Hst 3A 3A Perinatal M

Düzce Atatürk Devlet Hst 1 2 2

Sakarya Doğum ve Ç. Hst 2 2 3A

Kocaeli Gebze Fatih DH 1 1 2

KONYA BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

F. Sükan Doğum ve Çocuk Hst 2 3A 3A

Aksaray Şanmaz V Doğ ve Çocuk Hst 2 2 2

KaramanDevlet Hst 2 2 2

Konya Meram Eğitim ve Araştır. Hst 2 3A Perinatal M

Konya Ereğli Devlet Hst 1 1 2

MERSİN BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Mersin K.Doğum ve Ç.Hst 2 Perinatal M Perinatal M

Tarsus 70. yıl Hst 1 2 2

Tarsus Devlet Hst 1 2 2

Mersin Silifke DH 1 1 2

SAMSUN BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Samsun Doğum ve Ç. Hst 3A Perinatal M Perinatal M

Amasya Devlet Hst 1 2 3A

Ordu Kadın Doğum Hst 2 2 3A

Ordu Fatsa DH 1 2 2

Bafra Nafiz Kurt Devlet Hst 1 2 2

Merzifon Devlet Hst 1 1 2

Sinop Atatürk Devlet Hst 1 2 2

SİVAS BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Sivas Devlet Hastanesi 2 2 Perinatal MTokat Vali Recep Yazıcıoğlu

Doğum Hst 2 2 3A

ŞANLIURFA BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai plan

Şanlıurfa Çocuk Hst 3A 3A 3B

Şanlıurfa Kadın Doğ. Hst 2 3A Perinatal M

Şanlıurfa Siverek DH 1 2 2

TRABZON BÖLGESİ Hastane ismi 2009 2010 Nihai Plan

Trabzon Doğum ve Ç. Hst 3A 3A Perinatal M

Rize Eğitim ve Ar. Hst 1 2 3A

Rize 82. Yıl Devlet Hst 1 2 2

Giresun K.Doğum ve Ç. Hst 1 2 2

Gümüşhane Devlet Hst 1 2 2

Trabzon Kanuni EAH; perinatal merkez olarak planlanır

VAN BÖLGESİHastane İsmi 2009 2010 Nihai plan

Van Doğum ve Ç. Hst 3A Perinatal M Perinatal M

Van Erciş Devlet Hastanesi 1 2 2Muş Devlet Hastanesi 2 2 3ATatvan Doğum ve Çocuk Hst 2 2 2

Bitlis Devlet Hastanesi 1 2 2

Hakkari Devlet Hastanesi 1 2 2

Hakkari Şemdinli DH 1 2 2

Hakkari Yüksekova DH 1 2 2

Perinatal MerkezlerPerinatal Merkezler

The Effect of a Perinatal Center on The Effect of a Perinatal Center on Perinatal- Maternal MortalityPerinatal- Maternal Mortality

Obstet. Gynecol. 1967, 1979Obstet. Gynecol. 1967, 1979

1. Basamak1. Basamak 2.Basamak2.Basamak 3.Basamak – Tersiyer Merkezler3.Basamak – Tersiyer Merkezler

Perinatoloji YapılanmasıPerinatoloji Yapılanması

WHO referans merkezi Upstate Medical WHO referans merkezi Upstate Medical University –CVS yapılmıyorUniversity –CVS yapılmıyor

Perinatal Center Cornell –Neonatal cerrahiPerinatal Center Cornell –Neonatal cerrahi King’s College London –Fetal tıpKing’s College London –Fetal tıp Hadassah Perinatal Center –IVFHadassah Perinatal Center –IVF Texas Children’s Hospital -Fetal Maternal Tıp Texas Children’s Hospital -Fetal Maternal Tıp

Türkiye 2010Türkiye 2010

Perinatoloji Yan Dal UzmanlığıPerinatoloji Yan Dal Uzmanlığı Perinatoloji Yan Dal Eğitim MerkezleriPerinatoloji Yan Dal Eğitim Merkezleri 61 Tıp Fakültesi Perinatoloji Kliniği61 Tıp Fakültesi Perinatoloji Kliniği Eğitim HastaneleriEğitim Hastaneleri

Ana çocuk sağlığında en önemli Ana çocuk sağlığında en önemli organizasyon organizasyon Perinatal YapılanmaPerinatal Yapılanma

TÜRKİYE’DE ÖZELLİKLİ TÜRKİYE’DE ÖZELLİKLİ PLANLAMA GEREKTİREN SAĞLIK PLANLAMA GEREKTİREN SAĞLIK

HİZMETLERİ 2011-2023HİZMETLERİ 2011-2023

Konjenital kalp hastalıklarının ağır ve orta Konjenital kalp hastalıklarının ağır ve orta formu canlı doğumlar arasında yaklaşık formu canlı doğumlar arasında yaklaşık olarak % 0,2 - % 0,8 oranında olarak % 0,2 - % 0,8 oranında görülmektedir.görülmektedir.

Konjenital Kalp Cerrahisi’nde (KKC) Konjenital Kalp Cerrahisi’nde (KKC) başarılı sonuçların elde edilebilmesi için başarılı sonuçların elde edilebilmesi için hastaların erken donemde tanı alması, hastaların erken donemde tanı alması, preoperatif anatomik ve fizyolojik tanının preoperatif anatomik ve fizyolojik tanının eksiksiz olması yanında preoperatif ve eksiksiz olması yanında preoperatif ve postoperatif bakımın optimal düzeyde postoperatif bakımın optimal düzeyde olması önemlidir.olması önemlidir.

Ülkemizde 9 ilde 23 merkezde KKC Ülkemizde 9 ilde 23 merkezde KKC yapılabilmektedir.yapılabilmektedir.– 6 Sağlık Bakanlığı hast6 Sağlık Bakanlığı hast– 13 Üniversite hast13 Üniversite hast– 4 özel hast4 özel hast

Ülkemizde beklenen müdahale gerektiren Ülkemizde beklenen müdahale gerektiren konjenital kalp hastalığı sayısı yılda 5.140 konjenital kalp hastalığı sayısı yılda 5.140 dır.dır.

İhtiyaç; mevcut merkezlerin dışında 10 İhtiyaç; mevcut merkezlerin dışında 10 farklı bölgede 10 konjenital kalp cerrahisi farklı bölgede 10 konjenital kalp cerrahisi merkezi olarak belirlendi.merkezi olarak belirlendi.

TEŞEKKÜRLER…

HEPİMİZİN SORUMLULUKLARI VARDIRHEPİMİZİN SORUMLULUKLARI VARDIR