MBO 3, 4 11%

Nooit of enkele jaren onderwijs

12% Anders 17%

5% Praktijk-

onderwijs

20% Basis-

onderwijs

18%

VMBO

17%

MBO 1, 2

BASISTRAINING VOOR VRIJWILLIGERS

Taalvrijwilligers krijgen een basistraining waarin ze leren hoe ze cursisten beter kunnen begeleiden bij het leren lezen, schrijven, spreken en luisteren. Ook leren vrij-willigers hoe ze verschillende lesmaterialen moeten gebruiken.

Resultaten enquête taalvrijwilligers

Stad Amsterdam956 cursisten347 taalvrijwilligers34 partners

Regio Den Haag(Haaglanden) 2.249 cursisten660 vrijwilligers67 partners

Regio Almere(Flevoland)470 cursisten155 taalvrijwilligers35 partners

Regio Rotterdam(Rijnmond)3.076 cursisten1.061 taalvrijwilligers100 partners

Door 461 lokale samenwerkingspartners:10.337 cursisten3.714 taalvrijwilligers

Landelijk:14.500 Taalmeters65 Taalhuizen open

Slim samenwerken loontEen greep uit de resultaten van Taal voor het Leven na twee jaar in de regio | 2013 en 2014

www.taalvoorhetleven.nl

Aantallen cursisten, taalvrijwilligers en samenwerkingspartnersper regio (t/m december 2014)

TAAL VOOR HET LEVEN

Met de aanpak Taal voor het Leven kan elke organisatie of gemeente effectief en duurzaam laaggeletterden vinden en hen naar een hoger niveau van taal, rekenen en digitale vaardigheden brengen.

De aanpak van honderden lokale partners combineert de kracht van getrainde vrijwilligers, professionele docenten, kwalitatief hoogwaardig lesmateriaal en goede mogelijkheden om het geleerde toe te passen in de praktijk.

Er zijn verschillende instrumenten ontwikkeld om laaggeletterden te vinden (de Taalmeter), te scholen (speciaal lesmateriaal en opleiding van vrij-willigers) en de voortgang te meten (monitoring van cursisten).

Succesvolle implementatie van de aanpak zorgt bovendien voor actievere participatie van deelnemers in de maatschappij.

De resultaten van de leertrajecten zijn even goed of beter dan vergelijkbare trajecten in binnen- en buitenland. Dit blijkt uit onderzoek van Universiteit Maastricht.

Welzijn Schiedam) • Thuis op Straat • Unie van Vrijwilligers • UWV Werkbedrijf • Vlietlandziekenhuis • Voorleesexpress Capelle en Krimpen • VoorleesExpress Rotterdam-Rijnmond • Vrijwilligerswerk Rotter-dam • Vrijwilligerswinkel • Wijkleerbedrijven • Woonbron • Zadkine • Zangmakers • Zonta Rotterdam • Zowel Delfshaven Regio Twente AB Hulp • Aksept • Alifa • Almelo doe(t) mee • Aveleijn • Beterwonen • Bibliotheek Almelo • Bibliotheek Enschede • Bibliotheek Hengelo • Bibliotheek Oldenzaal • Bibliotheek Twenterand • Carint Reggeland • Cogas • De Blokstoeke • De Fontein Hoofdweg • De Werkwijzer • Dimence • Evangelische gemeente Hebron • FC Twente • Gemeente Almelo • Gemeente Enschede • Gemeente Hengelo • Gemeente Oldenzaal • Gemeente Twenterand • GGD Twente • Humanitas • Humanitas Onder Dak • Humanitas Tandem • Impuls Oldenzaal • ISM Fatih Moskee • IVIO-integratie • Jarabee • KOV De Cirkel • Kringloopwinkel De Beurs • Leger des heils • Leger des Heils - Bij Bosshardt • Life-center Almelo • Loes • Maatschapelijk Werk NWT • MEE Twente • Oranjeschool • Power • Rabobank • Rabobank Hengelo • Rabobank Oldenzaal • RIBW • ROC van Twente • Saxion • Scala • Scoop Thuisadministratie • Scoop Welzijn • Shalomschool • Soweco • Stichting Palet Oldenzaal • SWB Hengelo • Taalcafé Twenterand • Tocontinyou • Trivium Meulenbelt • Univé • VoorleesExpress • VoorleesExpress Twente • VU Enschede • Welbions • ZorgAccent • Zorgfederatie Oldenzaal • ZorgSaam Twenterand / IVT en Loes Vele landelijke partners waaronder Alles is gezondheid • Amstelveen e.o. • Belastingdienst • Blik op Werk • Breda e.o. • ECBO • Het Begint met Taal • KRO-NCRV • Leger des Heils • Maastricht University • MBO Raad • Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap • Ministerie van Sociale Zaken en Werkgele-genheid • Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport • Nederlands Jeugd Instituut • Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk • Nederlandse Vereniging Logopedie en Foniatrie • Nibud • NTRO • NVVK • Radboud Universiteit • Sardes • SIOB • Stichting ALFAbeter • Stichting CINOP • Stichting Expertisecentrum ETV.nl • Stichting Opvoeden • Universiteit van Amsterdam • VOB • Vrije Universiteit Amsterdam • Vrije Universiteit Brussel

Regio Utrecht (Midden-Utrecht)1.683 cursisten674 taalvrijwilligers82 partners

Regio Zwolle(IJssel-Vechtstreek+Twente)1.903 cursisten817 taalvrijwilligers143 partners

Verdeling mensen met indicatie laaggeletterd naar opleidingsniveau periode juni 2013 – december 2014

Verdeling mensen met indicatie laaggeletterd naar leeftijd periode juni 2013 – december 2014

Aantal afgenomen Taalmeters periode juni 2013 – december 2014

Basisingrediënt: de TaalmeterTaal voor het Leven kent een aantal basisingrediënten. Dit zijn minimale elementen voor een effectieve inzet van de aanpak. Een van deze basisingrediënten is de Taalmeter.

De Taalmeter een effectief instrument om laaggeletter-den te signaleren. De Taalmeter is breed in te zetten. Het is niet alleen geschikt voor gemeenten maar ook voor het UWV, uitzendbureaus, schoonmaakbedrijven, maatschappelijke instellingen (zoals het Leger des Heils), zorginstellingen, de Voedselbank en de Kring-loopwinkel.

Bron: Bureau Wending

Colofon Deze uitgave is gefinancierd door de overheid en tot stand gekomen in samenwerking met alle lokale en landelijke partners, Bureau Wending en Universiteit Maastricht. Taal voor het Leven wordt uitgevoerd door Stichting Lezen & Schrijven in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.De quotes in deze publicatie zijn van voormalig laaggeletterden die deelnamen aan de tv-serie ‘Zeg eens B’ van KRO-NCRV.Januari 2015 © Stichting Lezen & Schrijven.

25-34

29%

35-44

23%

45-55

26%

56+

11%

16-24

11%

afgenomen Taalmeters indicatie laaggeletterd

15.000

12.500

10.000

7.500

5.000

2.500

0

2013

JUN

2013

SE

P

2013

DE

C

2014

M

RT

2014

JU

N

2014

S

EP

2014

D

EC

2013

JUN

2013

SE

P

2013

DE

C

2014

M

RT

2014

JU

N

2014

S

EP

2014

D

EC

De trainer en de training krijgen gemiddeld een 8

80% van de taalvrijwilligers zou de training aanbevelen aan anderen

Cursisten vinden via de TaalmeterDe Taalmeter is een online instrument dat een indicatie geeft of iemands leesniveau voldoende is om zonder problemen dingen te kunnen die invloed hebben op het dagelijks leven, zoals een vacaturetekst lezen of een formulier invullen.

• Meer dan 150 organisaties zetten de Taalmeter in.• 14.500 Taalmeters zijn afgenomen.• Ruim 40% van de mensen die de Taalmeter invult, heeft de

indicatie ‘laaggeletterd’. • De Taalmeter is bedoeld voor mensen die maximaal mbo-4 als

opleidingsniveau hebben.

“ Hulp is dichterbij

dan je denkt. ”Erik Noordink

“ Als mensen zien wat het

is om laaggeletterd te zijn,

begrijpen ze het beter. ”Marco Zeeman

Leeuwarden

Lisse

Leiden

DelftMidden-Delfland

Zoetermeer

Alphen a/d Rijn

Nieuwegein

De Bilt

IJsselstein

Bunnik

Nijmegen

Middelburg

Aalsmeer

Woerden

West-Friesland

Uithoorn

Amstelveen

Amersfoort

Rijssen-Holten

Hellendoorn

Zundert

Tilburg

Vroomshoop

Bergen op Zoom

Borne

Goor

Dronten

Wierden

Drachten

SneekOosterwolde

Oldenzaal

VriezenveenWesterhaar

Hardenberg

Deventer

Staphorst

ZeewoldeAlmere (4)

Lelystad

Enschede

Raalte Almelo

Hengelo

Steenwijk

Urk

ZwolleKampen

OmmenDalfsen

Den Ham

NoordoostpolderZwartewaterland

Dedemsvaart

Den Bosch

LeerdamRidderkerk

Alkmaar

Utrecht (11) Zeist

Stichtse Vecht (2)

Den HaagRijswijk

Pijnacker-Nootdorp

Roosendaal

Maassluis

Vlaardingen (2)

Arnhem

Breda

Rotterdam (2)Schiedam

Drechtsteden (6)Drechtsteden (7)

Amsterdam

INSTRUMENTEN&

MATERIALEN

Voor cursisten • Basismeters, o.a. Taalmeter en Digimeter• Lesmaterialen, o.a. Succes!, Werk ze!, Taal voor Thuis• Taalhuis• Toetsenbank

Voor taalvrijwilligers• Basistraining• Online test voor vrijwilligers• Intervisiebijeenkomsten• Instructiekaarten

Voor partners• Lokale samenwerkingen• Taalzoeker• Modellen en stappenplannen• Monitoring cursisten

Regio Amsterdam ABC/Taal op Scherp • AKROS • De Talentenschool • Dynamo • Pluspunt-Eigenwijks • Espria WZN • Gemeente Amsterdam • Gilde Amsterdam • Hogeschool van Amsterdam BOOT • Hoge-school van Amsterdam Urban Management • IVIO • Impuls/Daadkracht • Kraamvogel • Lions Zuid-as • Leef en Leer! • Nederlands Centrum Buitenlanders • NL Training • Open Leer Centrum • Openbare Biblio-theek Amsterdam • Pantar Amsterdam • ROC van Amsterdam • SAB catering • SIPI • Taal en COAST op Maat • Taal in het Bedrijf • Taal op Scherp • TopTaal • Vrijwilligersacademie • Vereniging Adrar • Volks-bond • Volksuniversiteit Amsterdam • VoorUit Project • Vrouw en Vaart • Ymere Amsterdam Regio Flevoland Caritas Urk • de Alliantie Flevoland • denieuwebibliotheek • De Schoor • Espria/icare • FlevoMeer Bibliotheek • Flevoziekenhuis • Gemeente Almere • Gemeente Lelystad • Gemeente Noordoostpolder • Gemeente Urk • GoedeStede • IVIO-Integratie • ROC Friese Poort • ROC van Flevoland • SITRO Stich-ting Individueel Taal- en Rekenonderwijs • Stichting Carrefour • UWV Flevoland • Vereniging Bedrijfskring Almere • Vitree Flevoland: jeugdzorg/pleegzorg • VMCA • Ymere • Zorggroep Almere Regio Haaglanden Bibliotheek Den Haag • Bibliotheek Maassluis, Midden Delftland • Bibliotheek Westland • Bibliotheek Zoetermeer • De Haagse Hogeschool • Dienst Sociale Werkvoorziening Rijswijk • DOK Delft • First Security Events • FloraHolland • Fox AOB • Gemeente Delft • Gemeente Den Haag • Gemeente Leidschendam-Voorburg • Gemeente Midden-Delfland • Gemeente Pijnacker-Nootdorp • Gemeente Rijswijk • Gemeente Westland • Gemeente Zoetermeer • Humanitas • HWWZorg • Jong Florence • Kessler Stichting • Kinderboekenmuseum • Lions International • Lions Randstad • Patijnenburg • PEP • ProBiblio • ROC ID College • ROC Mondriaan • Sagenn • Stichting Anton Constandse • Stichting Jeugdwerk ‘s-Gravenhage-oost • Stichting Ouder en School Plus • Stichting Piëzo • Stichting Stunt • Stichting Xtra • Taal aan Zee • VBM Businessclub Den Haag • Vitis Welzijn • VluchtelingenWerk Rijswijk • Vluchtelingenwerk Zuidvleugel • Woej Regio Ijssel-Vecht • Bibliotheek Dalfsen • Bibliotheek Deventer • Bibliotheek Hardenberg • Biblio-theek Kampen • Bibliotheek Meppel • Bibliotheek Noord Veluwe • Bibliotheek Olst/Wijhe • Bibliotheek Ommen • Bibliotheek Raalte • Bibliotheek Staphorst • Bibliotheek Steenwijkerland • Bibliotheek Zwarte-waterland • Bibliotheek Zwolle • Brede School Steenwijk West • Budget Wijzer • Businessclub • Capabel Taal Zwolle • De Kern • EHBO Steenwijk • Espria (Icare VenV, WNZ, Icare JGZ, de Trans) • Gemeente Dalfsen • Gemeente Deventer • Gemeente Hardenberg • Gemeente Hattem • Gemeente Heerde • Gemeente Kampen • Gemeente Oldebroek • Gemeente Olst-Wijhe • Gemeente Ommen • Gemeente Raalte • Gemeente Staphorst • Gemeente Steenwijkerland • Gemeente Zwartewaterland • Gemeente Zwolle • Gilde Samenspraak • Haaglanden • Hofstra Trainingen BV • Ichtus College afdeling praktijkonderwijs • IGSD Steenwijkerland/Westerveld • Impact WSW Kampen • In Balans • IVIO-integratie • Kadera • Kinderboerderij Cantecleer • Kulterhus Olst-Wijhe • Leger des Heils • MEE Ijsseloevers • Praktijkonderwijs de Hoeksteen • Provincie Overijssel • Rabobank • Randstad Uitzendbureau • ROC Aventus • ROC Deltion • ROC Landstede • Rode Kruis ‘Kop van Overijssel’ • ROZIJ werk • RSG Tromp Meesters • Scania Productions

• SMON Welzijn • Speciaal basisonderwijs SO/VSO Kampen • Steunpunt vrijwilligers Ouderen Staphorst • Stichting de Stuw • Stichting Kringloop Steenwijk • Stichting Stipt • Stichting Welzijn Ouderen Olst-Wijhe • Stichting Welzijn voor Ouderen • Timpaan Welzijn • Travers Welzijn • UWV Werkbedrijf • Vluchtelingenwerk Oldebroek • Vluchtelingenwerk Oost Nederland Hardenberg • Vluchtelingenwerk Overijssel • VOC • Vrijwilligerscentrale Zwolle Doet • Vrijwilligerspunt Dalfsen • Vrijwilligerssteunpunt Ommen • VUSO (Vrije Universiteit Studenten Organisatie) • Welzijn Kampen • WEZO groep • WSW Impact • WSW Voorziening NoordWest Groep Regio Midden-Utrecht Acceptus • AxionContinu • Bibliotheek Utrecht • BonTalen & Partners BV • DOENJA Dienstverlening • Douwe Egberts • Gemeente Utrecht • Gemeente Zeist • GGD Nederland • Gilde Utrecht • Gilde Zeist • Hema • Hogeschool van Utrecht • Humanitas Utrechtstad, Lek en Weide • JTI (Japan Tabacco International) • Leger des Heils • LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) • Me’kaar • MeanderOmnium • Mira Media • Mitros • Moviera • NCB • NL Training • Regiocultuurcentrum Idea • ROC Midden Nederland • Rode Kruis Utrecht • Seguro • Sodaproducties • Stichting Al Amal • Stichting Kerk en Samenleving • Stichting Prago • Stichting Welzaam (Vleuten-De Meern) • STIL • Taal doet meer • Taal in het Bedrijf • TalenTonen • Tussenvoorziening • U Centraal • UMC Utrecht • Villa Vrede • Vluchtelingenwerk • Vrijwilligerscentrale Utrecht • VrouwenTaalgroep Zeist • Wijk & Co • Wijkbedrijf Utrecht • Zorgverzekeraars Nederland Regio Rijnmond Aafje • Accent Avondschool • Albeda College • Alsare • Ba-groep / Pit010 • Bibliotheek A tot Z • Bibliotheek Groene Venen • Bibliotheek Maassluis • Bibliotheek Oostland • Bibliotheek Rotterdam • Bibliotheek Schiedam • Bibliotheek Vlaardingen • Bureau Frontlijn • Calibris • CED-Groep • Centrum Voor Dienstverlening • Champs on stage • CMC (Capels Multicultureel Centrum) • De Welplaat • Dock • Dona Daria • Erasmus Universiteit • Gebied Centrum Rotterdam • Gebied Charlois Rotterdam • Gebied Delfshaven Rotterdam • Gebied Ijselmonde Rotterdam • Gebied Kralingen-Crooswijk Rotterdam • Gebied Noord Rotterdam • Gebied Prins Alexander Rotter-dam • Gemeente Albrandswaard • Gemeente Capelle aan den Ijssel • Gemeente Krimpen aan den IJssel • Gemeente Maassluis • Gemeente Ridderkerk • Gemeente Rotterdam • Gemeente Schiedam • Gemeen-te Zuidplas • Gilde SamenSpraak Ridderkerk • GOM • KANS-RIJK Overschie/Thermiek • Kerk en Buurtwerk Lombardijen • Lions District 110 CW • MEE Rotterdam Rijnmond • Mommers Schoonmaakservice • Museum Boijmans van Beuningen • Nivon Rotterdam • OBS De Driehoek • Ondernemersontbijt Rotterdam • Opzoomer MEE • Pauluskerk • Radar Uitvoering • Samen Schrijven • Samenlevingswerk • SINL Scholingsinstituut Nederland • SKIN Rotterdam (Samen Kerk in Nederland) • STC-Group: Scheepvaart en Transport College • Stichting Aanzet • Stichting Big Brothers Big Sisters Rotterdam • Stichting bij Corrie • Stichting BoBB • Stichting Buurtwerk Alexander • Stichting de Paraplu • Stichting Hoedje van Papier • Stichting Jarige Job • Stichting KSA/GCW (Stichting voor Kerkelijke Sociale Arbeid) • Stichting LOV • Stichting Mara • Stichting Music Matters • Stichting Thuis in West • Stichting VluchtelingenWerk Maasdelta • Stichting Welzijn Albrandswaard • Stichting Wilskracht Werkt • SWS Welzijn in de Wijk (Stichting

De volgende partners hebben een alliantieovereenkomst ondertekend:

Taalhuis of Taalpunt open

Taalhuis of Taalpunt in oprichting

Regio Taal voor het Leven

Randvoorwaarden voor een effectieve lesaanpak De aanwezigheid van vier factoren blijkt ervoor te kunnen zorgen dat mensen eerder een betere plek in de dagelijkse samenleving krijgen.

Bron: Universiteit Maastricht

Basisvaardigheden in de buurtTaalhuizen en Taalpunten zijn herkenbare plekken waar iedereen terechtkan die aan de slag wil met basisvaardigheden, waaronder lezen, schrijven, spreken, rekenen en digitale vaardigheden. Ook iedereen die als vrijwilliger aan de slag wil, kan er terecht.

Bij een Taalpunt kan men terecht voor advies over een cursus, overzicht van aanbod in de buurt en aanmelding als vrijwilliger. Een Taalhuis biedt daarnaast intakes, cursussen, computers om op te oefenen en er is een helpdesk voor vrijwilligers.

In heel Nederland zijn 65 Taalhuizen open en 34 in oprichting.

Open spreekuurbezoeken

Onderwijs-materiaal halen

Intervisie (bij opleiding vrijwilligers)

Registratie cursisten

Intake/matching

Advies en informatie inwinnen

Deelnemers doorverwijzen door gebruik

online Taalzoeker

Opleiden taal-vrijwilligers en

organiseren terugkomdagen

WAT KUN JE ER DOEN?

Taalhuizen en Taalpunten in Nederland (t/m december 2014)

Gereedschapskist Taal voor het LevenVoorbeelden van instrumenten uit de gereedschapskist

>

PROFESSIO

NELE DO

CE

NT

V

OL

DO

EN

DE

MO

GELIJKHEID OM HET

GEL

EER

DE

TOE

TE PA

SSEN IN DE PRAKTIJK

LESMATERIAAL ONDERSTEUNIN

G TAA

LVR

IJW

ILLI

GE

R

KW

ALITATIEF HOOGWAARDIG

“ Je leven verandert: je durft meer,

bent socialer en zoveel vrolijker. ”Daniëlle Gerritsen

“ Focus op dat

wat je wel kunt, in

plaats van wat je niet

kunt. ”Tarik Gürses

IMPACT OP LEES- EN SCHRIJFVAARDIGHEDEN EN SOCIALE INCLUSIE

De aanpak Taal voor het Leven blijkt een goede impact te hebben op de mate van sociale inclusie, mate van gezondheid, arbeidsmarktpositie en de mate van lees- en schrijfvaardigheid van de deelnemers aan de georganiseerde taaltrajecten.

• Circa 50% tot 65% blijkt een betere plek in de samen-leving te krijgen.

• Circa 70% kan zijn of haar taalvaardigheden in de praktijk beter toepassen (vergeleken met 58% in landelijk onderzoek, 2012).

• Circa 53% heeft een betere leesvaardigheid gekregen.• Circa 58% heeft een betere schrijfvaardigheid

gekregen.• Circa 53% ervaart een betere mate van psychische

gezondheid en 39% een betere mate van fysieke gezondheid.

• Circa 20% tot 35% heeft een betere arbeidsmarkt-positie gekregen of is actiever op de arbeidsmarkt.

Bron: Universiteit Maastricht

Taalhuis - wat kun je er doen?