bai18. chon giong-dua-tren-nguon-bien-di-to-hop
TRANSCRIPT
BÀI 18. CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN
NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
SVTH: Đinh Thị Cẩm Vân
GVHD: Th.S Lê Phan Quốc
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 2
Nguyên tắc chung tạo giống mới
Nguyên tắc chung của quá trình tạo giống
mới?
• Tạo nguồn biến dị di truyền (biến dị tổ hợp, đột
biến và DNA tái tổ hợp).
• Chọn các tổ hợp gen mong muốn.
• Đưa các tổ hợp gen mong muốn về trạng thái đồng
hợp tử nhằm tạo ra giống thuần chủng.
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 3
I. Tạo giống thuần chủng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
1. Cơ sở khoa học
Quy luật phân li độc lập của Mendel
“ Các gen nằm trên các NST khác nhau sẽ phân li độc lập”
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 4
2. Các bước tạo giống thuần chủng
- Tạo các dòng thuần chủng khác nhau.
- Lai giống và chọn những tổ hợp gen
mong muốn.
- Cho những cá thể có tổ hợp gen mong
muốn sẽ được cho tự thụ phấn hoặc
giao phối gần để tạo ra các giống thuần
chủng.
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 5
- Các giống lúa lùn năng suất cao được tạo ra bằng cách lai các
giống địa phương khác nhau.
- Quá trình lai cải tiến IR8 với các giống khác tạo ra các giống mới
chứa tổ hợp gen mong muốn.
Takudan
Giống Dee – geo woo- gen
IR22 CICA4
Giống lúa Peta
Giống lúa IR8 IR- 12 – 78
2. Các bước tạo giống thuần chủng
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 6
Lai cải tiến: là phép lai giữa một giống tốt (thường là
giống ngoại) lai liên tiếp nhiều đời với giống địa
phương nhằm cải tiến giống hoàn thiện theo yêu cầu của
con người.
Lai cải tiến là gì?
2. Các bước tạo giống thuần chủng
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 7
1. Khái niệm ưu thế lai
II. Tạo giống lai có ưu thế lai cao
Thể trọng lớn hơn, thích nghi cao hơn, đẻ nhiều trứng, biết mò kiếm mồi và lông dùng để chế biến len.
Vịt Anh Đào Vịt Cỏ
Vịt Bạch Tuyết
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 8
Qua ví dụ hãy phát biểu ưu thế lai là
gì?
Hiện tượng con lai có năng suất, sức chống chịu,
khả năng sinh trưởng và phát triển cao vượt trội
với các dạng bố mẹ được gọi là ưu thế lai.
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 9
Giả thuyết siêu trội: ở trạng thái dị hợp tử về nhiều cặp gen khác
nhau, con lai có kiểu hình vượt trội nhiều mặt so với các dạng bố
mẹ có nhiều gen ở trạng thái đồng hợp.
2. Cơ sở di truyền của ưu thế lai
Thể dị hợp Aa có sức mạnh vượt qua cả hai thể đồng hợp AA và aa
Ở cây đại mạch (1) và lúa mì (2).
(1) (2)
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 10
1. Tạo ra những dòng thuần
chủng khác nhau.
2. Cho lai các dòng thuần chủng
với nhau để tìm tổ hợp cho ưu
thế lai cao.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 11
Con la Bác đô
Ngựa cái x Lừa đực Ngựa đực x Lừa cái
Cùng một tổ hợp lại, nhưng kết quả phép lai thuận nghịch
khác nhau.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 12
Dòng A
HYT 100 có
năng suất cao,
chất lượng tốt,
thời gian sinh
trưởng ngắn.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 13
Ưu điểm: Con lai có ưu thế cao sử dụng làm
thương phẩm.
Nhược điểm
- Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 và giảm
dần ở các đời tiếp theo.
- Tốn nhiều thời gian và công sức.
Ưu nhược điểm của phương pháp
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 14
Giống vịt Bạch tuyết( vịt Anh đào x vịt cỏ) lớn hơn vịt cỏ, biết mò
kiếm mồi, lông dùng để chế biến len.
4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản
xuất nông nghiệp ở Việt Nam
Vịt Anh Đào Vịt Cỏ
Vịt Bạch Tuyết
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 15
F1 cho nhiều sữa & thích nghi với khí hậu, chăn nuôi ở Việt Nam
Mẹ: Bò vàng Thanh HóaBố: Bò Hônseten Hà Lan
x
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 16
Giống lúa thơm BT09: bông vừa phải, hạt nhỏ màu nâu sẫm.
Gạo trong, cơm dẻo và thơm, vị đậm. Năng suất trung bình:
5,5-6 tấn/ha, thâm canh cao có thể đạt 7 tấn/ha.
14/04/2023 Đinh Thị Cẩm Vân 17
Giống lúa lai 2 dòng HYT108: thời gian sinh trưởng ngắn,
chống chịu khá tốt với một số sâu bệnh, có khả năng chống
đổ, chịu rét tốt. Năng suất đạt 70– 78 tạ/ha (vụ Xuân) và 65 –
70 tạ/ha trong vụ mùa.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠNBài có sử dụng tư liệu và hình ảnh ở một số trang web sau:
1. http://www.fcri.com.vn/article_d/c251-273/giong-lua-lhd6 truy cập lúc
13h ngày 12/8/2011
2. http://truongtructuyen.vn/default.aspx?tabid=238&g=posts&t=3438
truy cập lúc 23h13 ngày 12/8/2011
3. http
://vietbao.vn/Xa-hoi/Moi-nam-dan-so-Viet-Nam-tang-them-gan-1-trieu-
nguoi/20863361/157/
truy cập lúc 10h33 ngày 16/8/2011
4. http://dictionary.bachkhoatoanthu.gov.vn/default.aspx?param=15EBa
WQ9MTA2NDUmZ3JvdXBpZD0ma2luZD1zdGFydCZrZXl3b3JkPW
c=&page=1
truy cập lúc 20h52 ngày 18/8/2011
5. http://diendan.hocmai.vn/showthread.php?t=38249 truy cập lúc 23h12
11/8/2011.