atatürk kültür, dil ve tarih yüksek kurumu€¦ · burs yönetim sistemi: balkan, türkiye,...

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu


Kuruluş

Tarihçe

Atılım ve Yeniden Yapılanma

Uluslararası Bütünleşik Bilgi Üretim Sistemi

Medeniyetimizin Türk ve Dünya Kamuoyuna Sunumu

SUNUM PLANI


KURULUŞ

«Türk tarih ve medeniyetini ilmî bir surette tetkik ve tetebbu eylemek

vazifesiyle» 23 Nisan 1930’da Türk Ocakları bünyesinde kurulan Türk Tarihi

Tetkik Heyeti, 15 Nisan 1931’de Cemiyete dönüşmüş ve 1935’te Türk Tarih

Kurumu adını almıştır.

«Türk dili hakkında tetkîkât ve neşriyatta bulunmak maksadıyla» da 12

Temmuz 1932’de Türk Dili Tetkik Cemiyeti kurulmuştur ki, onun adı da

1936’da Türk Dil Kurumu olacaktır.


Atatürk, 1936’da TBMM’ni açış konuşmasında kurumları şöyle değerlendiriyor: “Başlarında değerli Eğitim Bakanımız bulunan, Türk Tarih Kurumu ile Türk Dil Kurumu’nun …ciddi ve aralıksız çalışmalarını övgü ile anmak isterim. …Bu ulusal kurumların az zaman içinde ulusal akademilere dönüşmesini dilerim. Bunun için, çalışkan tarih, dil ve bilim adamlarımızın, bilim dünyasınca tanınacak orijinal eserlerini görmekle mutlu olmanızı dilerim”.

Kurumlar, 1940’ta Kamu Yararına Çalışan Dernek statüsüne kavuşturulmuştur.

1951'deki Tüzük değişikliği ile Kurumların MEB ile ilişkileri kesilmiş,

başkanlarını Genel Kurullarında seçmeye başlamışlardır.

BEŞ YIL SONRA ATATÜRK’ÜN DEĞERLENDİRMESİ


Bu dönemde, Kurum üyelerinin üniversitelerde sadece 6 saat ders yükleri

bulunuyordu. Zamanlarını Kurumlarda yürüttükleri ilmî araştırmalara

ayırabiliyorlardı.

Bu sayede Kurumların bünyesinde önemli araştırmalar yapıldı. Mesela,

TTK’nda 1973’e kadar, 50’si kaynak, 179’u araştırma olmak üzere 229 eser

yayımlandı. 176 çeviri yapıldı ve bunların 25’i basıldı.

TDK’nda Tarama ve Derleme Sözlükleri hazırlandı. Kaynak eserler

yayınlandı. Sözlük ve terim çalışmaları yapıldı.

Fakat zaman içinde bazı ideolojik kaygılar, TDK’nun Tüzüğüne 1964’de

«TDK, devrimci bir bilim derneğidir» maddesinin eklenmesi, Kurumları

tartışılır hale getirdi ve bir takım sıkıntılara yol açtı.

DERNEK DÖNEMİ


Anayasa’nın 134. Maddesi:

“Atatürkçü düşünceyi, Atatürk ilke ve inkılâplarını, Türk kültürünü, Türk tarihini

ve Türk dilini bilimsel yoldan araştırmak, tanıtmak, yaymak ve yayınlar yapmak

amacıyla; Atatürk'ün manevi himayelerinde, Cumhurbaşkanının gözetim ve

desteğinde, Başbakanlığa bağlı;

• Atatürk Araştırma Merkezi,

• Türk Dil Kurumu,

• Türk Tarih Kurumu ve

• Atatürk Kültür Merkezi’nden

oluşan, kamu tüzel kişiliğine sahip

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu kurulur” demektedir.

1982 ANAYASASI İLE YENİDEN YAPILANMA


Yüksek Kurum, 1983’te, 2876 Sayılı Kanun ile teşkilâtlandırıldı. Dört bağlı

kuruluşun Bilim Kurulları, 40’ar üyeden oluşuyordu. Bu üyelerden teşkil edilen

Bilim ve Uygulama Kolları, uzmanlarla desteklenecek ve böylece ilmî

araştırmalar yapılacaktı.

Ancak aynı dönemde üniversitelerde ilim adamlarının ders yükleri artmış

(haftada 40 saate kadar), Kurumlara yeterli zaman ayırma imkanları

kalmamıştı.

Para politikaları yüzünden Kurumlara yeterli uzman da alınamadı, alınanlar da

tutulamadı.

1993 yılında, 18 maddesinin iptaliyle Kanun’da oluşan boşluk yüzünden

kurumlarda sadece başkanlar ve idarî personel kalmıştır.

1983 SONRASI GELİŞMELER


YAYINLAR ATAM TDK TTK AKM AYK TOPLAM

ESERLER 448 970 1.109 432 8 2.967

SÜRELİ YAYINLAR 80 806 313 117 51 1.367

TOPLAM 528 1.776 1.422 549 59 4.334

Kanundaki boşluklar giderilemediği için 2009 yılına kadar Yüksek Kurum’da

yönetmeliklerin de geçersiz olduğuna, yenilerinin çıkarılamayacağına inanılmıştır.

Bu sebeple, Kurumlar, genel olarak sadece kitap basan ve toplantı düzenleyen

kuruluşlar olarak görev yapmışlardır.

1932 - 2012 YILLARI

DURAĞAN BİR DÖNEM (1993 – 2009)


KURUMLARIN BUGÜNE KADARKİ TOPLAM ÜRETİMİ

YAYINLAR

ULUSAL VE ULUSLARARASI TOPLANTILAR

2.022 722 937 594

KİTAP SÜRELİ YAYIN KİTAP SÜRELİ YAYIN

1932-1982 1983-2012

18190101901r4l 30190101901r1l

10190101901r5l 13190101901r2l 7190101901r4l

16190001900r7l

7190101901r10l

24190001900r4l

23190101901r3l

20190001900r3l

7190101901r3l

26190001900r4l

TDK

TTK

ATAM

AKM

DÜZENLENEN DESTEKLENEN

1983-2012

4.168 3190201902r4

l


Yüksek Kurum, Ekim 2009’dan itibaren büyük bir hamle içine girmiştir:

Teşkilat Kanunundaki boşlukları giderme yerine yeni bir Kanun Taslağı

hazırlanarak Temmuz 2010’da Başbakanlığa sunulmuştur.

Kurumu kaliteli ve hızlı iş üretebilecek bilişim altyapısına kavuşturmak amacıyla

hazırlanan Bütünleşik Bilgi Sistemi Projesi DPT’den geçirilmiş ve donanım kısmı

tamamlanmıştır.

ATILIM VE YENİDEN YAPILANMA DÖNEMİ : 2009 ve SONRASI

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bütünleşik Bilgi Sistemi


Sistem Odası / Sunucu Çiftliği


Bilgi İşlem Merkezi


Burs Yönetmeliğindeki bir maddeden hareketle lisans ve doktora yapmakta olan

öğrencilerin, Yüksek Kurum tarafından belirtilen alan ve konularda tez/araştırma

yapmalarını sağlayacak Burs Sistemi kurulmuş; buna yönelik bir Burs Veri Tabanı

Yazılımı gerçekleştirilmiştir.

2011 yılında 87 ve 2012 yılında 100 yüksek lisans ve doktora öğrencisine burs

bağlanmıştır. Bu genç bilim adamları, araştırmalarını Yüksek Kurum’un Veri

Tabanları etrafında, İnternet üzerinde yapacaklar; böylece Türk tarihi, dili ve

kültürüyle ilgili Bilgi Bankaları oluşacaktır.

KADROSUZ İNSAN GÜCÜ TEMİNİ: BURS SİSTEMİ


Çıktılar

Disiplinlerarası Bilgi Santrali

O

R

T

A

K

A

L

A

N

Özel Alan

Özel Alan

Özel Alan

Yeni BELGE ve

BULGULAR

Özel Alan

• TEZ • MAKALE • KİTAP

Özel Alan


Telif Yönetmeliğinde bilim adamlarını özgün bilgi üretmeye teşvik edecek

düzenlemeler yapılmış ve Bakanlar Kurulu Kararı ile yayımlanmıştır.

Ar-Ge Projeleri İçin İhale Esasları hazırlanarak Bakanlar Kurulu Kararı ile

yürürlüğe konulmuş; ilmî araştırmalar konusunda mal ve hizmet alımı

kolaylaştırılmıştır.

Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği yeniden hazırlanarak

Bakanlığa sunulmuştur.

ARAŞTIRMAYI TEŞVİK EDİCİ TEDBİRLER


KHK’ye göre, Yüksek Kurumun görevleri şunlardır (Madde 3):

“Türk dili, tarihi ve kültürü üzerinde …bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak” ve

«bu konularda… ulusal ve uluslararası ilmî toplantılar düzenlemek, yayınlar yapmak”,

“…Özgün bilgi üretimi için ortamlar hazırlamak, …bütünleşik bilgi sistemi kurmak,

araştırma ve geliştirme (AR-GE) faaliyetlerini desteklemek, eşgüdüm sağlamak”,

“…Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların bilimsel çalışmalarını ve …yayınlarını

takip etmek, …milli kültürümüzün ve diğer kültürlerin klasikleşmiş düşünce, bilim ve

sanat eserlerinden gerekli görülenleri tercüme ettirerek basılmasını ve

yayımlanmasını sağlamak”.

664 SAYILI KHK (11.10.2011) VE YENİDEN YAPILANMA


Yüksek Danışma Kurulu

Yönetim Kurulu Yüksek Kurum

Başkanı

Başkan Yrd. (BİLİMSEL)

Başkan Yrd. (İDARİ)

Bilimsel Çalışmalar Koordinasyon

Dairesi

Strateji Geliştirme Dairesi

İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri

Dairesi Hukuk Müşavirliği

Atatürk Araştırma Merkezi

Türk Dil Kurumu Türk Tarih Kurumu Atatürk Kültür

Merkezi

TEŞKİLAT ŞEMASI


Yönetim Kurulu Yönetmeliği (Yayımlandı),

Aslî, Şeref ve Haberleşme Üyeleri Yönetmeliği (Yayımlandı),

Bilim Kurulları ve Bilimsel Çalışmalar Yönetmeliği (Başbakan Yardımcılığına Sunuldu),

Yüksek Kurum Uzman ve Uzman Yardımcıları Yönetmeliği (Devlet Personele

Gönderildi),

Bakanlar Kurulu Kararı alınmak üzere hazırlanan ücret kararnamesi (Başbakan

Yardımcılığına Sunuldu),

Proje Yönergesi (Başbakan Yardımcılığına Sunuldu),

Yüksek Danışma Kurulu Yönetmeliği (Başbakan Yardımcılığına Sunuldu),

Atatürk Uluslararası Barış Ödülü Yönetmeliği (Komisyondan Geçti),

İKİNCİL MEVZUAT BEŞ AY İÇİNDE TAMAMLANMIŞTIR


Banka Mevcudu TDK: 552.293.730,64 TTK: 544.873.827,88

Atatürk‘ün vasiyetine dayalı olarak İş Bankasından aktarılan Yıllık Gelir Ortalaması: 60.000.000

BÜTÇE 2011 2012

AYK 7.323.000 8.001.000

ATAM 2.111.000 2.393.000

TDK 13.530.000 13.825.000

TTK 6.553.000 6.811.000

AKM 2.953.000 3.169.000

MALİ KAYNAKLAR


İNSAN KAYNAKLARI

MEVCUT DURUM KHK İLE İHDAS EDİLEN

İDARİ PERSONEL

BİLİM ADAMI

SÖZLEŞMELİ UZMAN

KADROSUZ PERSONEL

YÜKSEK KURUM BAŞKAN VE BAŞKAN YARDIMCILARI

1 2

KURUM BAŞKANLARI 4

BİLİM KURULU ÜYESİ 80(1)

GEÇİCİ GÖREVLİ 5

AYK UZMANI 115(2)

MALİ HİZ. UZMANI 3

BİLİŞİM UZMANI 12(3)

BİLİM UZMANI (PROJE) 35(4)

ARAŞTIRMACI VE MÜŞAVİR 31(5)

SÖZLEŞMELİ PERSONEL 9

BURSİYER 163

İDARİ PERSONEL 201

(1) Seçim çalışmaları sürmektedir.

(2) Yönetmelik hazırlandı. Yayınlandıktan sonra ilana çıkılacaktır.

(3) 3’ü dolu 9’u İlan aşamasındadır.

(4) Proje Yönergesi onaylandıktan sonra alınacaktır.

(5) 664 Sayılı KHK ile iptal edilen kadroların yerine ihdas edilmiştir.


Hukukî ve teknolojik altyapısı, malî kaynakları ve kısa sürede tamamlanacak

insan gücüyle Kurumumuz, ülkemizin bilim ve kültür hayatında büyük ve önemli

işler yapacak bir yapıya kavuşmuştur.

Hedefimiz Türk medeniyetini bütünü itibariyle Yüksek Kurumun İnternet

sayfasından dünya kamuoyuna sunmaktır.

Bu amaçla Bilgi Üretimi ve Kültür Faaliyetleri konularında başlattığımız

projelerden bazıları şunlardır:

GÜCÜMÜZ ve HEDEFİMİZ


Güvenli Bilgi Teknolojileri Alt Yapısı Projesi (Tamamlandı)

Bütünleşik Bilgi Sistemi Yazılımlarının Yapılması (Sürdürülmektedir).

Farklı Kültürlerin Düşünce, Bilim ve Sanat Eserlerini Türkçeye Çeviri Hareketi

Projesi (Sürdürülmektedir).

Burs Yönetim Sistemi: Balkan, Türkiye, Orta-Doğu, Kafkasya, Orta-Asya, Türk

Hukuk Tarihi ve benzer konularda 180 kişi çalışmalarını sürdürmektedir.

Türk İşaret Dili Projesi: Eğitim Sistemi, Sözlük ve Dilbilgisi Kitabı (Sürdürülüyor)

Türkiye Türkçesinin Köken Bilgisi Sözlüğü Projesi (Sürdürülüyor)

Uzaktan Öğretim Yolu ile Yabancılara Türkçe Öğretimi Yazılımı Projesi (Sürdürülüyor)

BİLGİ ÜRETİMİ PROJELERİ


Osmanlı Devleti’nin tasfiyesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sürecinde

yaşanan dramların ortaya konulması,

Uluslararası kamuoyunda Türkiye aleyhine gündeme getirilen Ermeni meselesini

tarihî gerçeklere uygun bir şekilde anlatacak ve dünya kamuoyunda ses getirecek,

sinema filmi ve belgeseller hazırlatılması,

Çanakkale Zaferi ve Millî Mücadele gibi tarihimizin dönüm noktalarını simgeleyen

panoramik ve tematik müzeler kurulması; valilik/belediye işbirliğiyle yerleşim

merkezlerinde tarih parkları düzenlenmesi için çalışmalar başlatılması,

Önemli günler ve şahsiyetler temel alınarak ülke barışına yönelik anma

etkinlikleri için program yapılması (mesela 2014, Çaldıran Savaşı’nın 500.

Yıldönümü)

KÜLTÜR FAALİYETLERİ PROJELERİ

Özgün Bilgi Üretim ve Paylaşım Sistemi


Sayın Cumhurbaşkanım, İfade etmeye çalıştığım, sürekliliği olan bir projenin ilk aşamasıdır. Bu sunumun, «ebet müddet» olan devlet geleneğimiz çerçevesinde değerlendirilmesini ve tasavvurunu takdirlerinize arz ederim. Saygılarımla… 09.05.2012

atatürk kültür, dil ve tarih yüksek kurumu€¦ · burs yönetim sistemi: balkan, türkiye,...

Documents