artikel fundament 2012-4
TRANSCRIPT
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
1/32
leerbedrijven aangepast
Klink Nijland biedtjongeren tweede kans
Erkenningsregeling
BinQ
Partijen vertellen
Hoe werkt het inde sector?
Magazine over opleiding en
scholing in de bouw en infra24AUGUSTUS 20124
Vanaf pagina 13
DOSSIERHet nieuweopleiden
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
2/32
De erkenningsregeling voor leer-
bedrijven in de bouw en infra is
aangepast. De veranderingen
uitgelegd. 4
Wie bepaalt wat er aan opleiden en
ontwikkelen gebeurt in de sector?
De verschillende partijen
aan het woord. 8
Met het project BinQ biedt Klink Nijland
jongeren een tweede kans. Zij wisselen
hun wajong- of wsw-uitkering
in voor een leerbaan.
24
InhoudErkend leerbedrijf Talboom Bestratingen 3
Erkenningsregeling leerbedrijven aangepast 4
41 diplomas voor medewerkers Koedooder 7
Gouden erespeld voor directeur HACO Bouwopleidingen 7
Hoe komt sectoraal beleid tot stand? 8
Bouw sportkantine houdt leerlingen Van Agtmaal aan het werk 11
Dossier Het nieuwe opleiden 13
Betonboorders geschoold de werkvloer op 21
Klink Nijland biedt jongeren een tweede kans 24
Herziening kwalificatiedossiers bouw en infra 28
Beroep in beweging: betonreparateur Jose Pereira de Azevedo 29
Serviceberichten van Fundeon 30
Adressen Fundeon 32
DOSSIER HET NIEUWE OPLEIDENDe bouw- en infrasector krijgt de komende jaren grote behoefte aan
goed opgeleide werknemers. Die gekwalificeerde vakmensen stromen
niet uitsluitend vanuit het vmbo de sector in. Het dossier in deze
Fundament toont welke opleidingsvormen er zijn, voor verschil-
lende doelgroepen. 13
2 FUNDAMENT - augustus 2012
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
3/32
Leerlingen doen bij mijstraatervaring op
Visie
Na 12 september weten we welke poli-
tieke partijen de voorkeur krijgen van de
kiezer. Het is te hopen dat die partijen snel
besluiten wie er samen gaan regeren.
Want de bouw- en infrasector is er
bij gebaat wanneer een nieuwe
regering op korte termijn toekomst-
bestendige beleidskeuzes maakt.
In de bouw- en infrasector zijn in
dit voorjaar al keuzes gemaakt
rondom het opleiden en ontwik-
kelen van personeel. In de cao van
2012 is afgesproken dat er nieuwe
opleidingsvormen komen, gericht
op zijinstromers. Tegelijkertijd is
besloten dat leerlingen geen salaris
meer krijgen op de dagen dat ze naar
school gaan.
Met deze keuzes speelt de sector in op
veranderende omstandigheden: bezui-
nigen moet, maar dat doen we wel zo
dat we ook in de toekomst gekwalifi-
ceerd personeel kunnen opleiden. Laten
we hopen dat de nieuwe regering met
eenzelfde langere-termijnvisie zoekt naar
oplossingen voor Nederland.
Jolanda de Vries
Wat doet Talboom Bestratingen precies?
We doen sierbestrating, bestrating in
de grond-, water- en wegenbouw en we
verrichten grondwerken voor bedrijven
en particulieren. Zelf begon ik als straat-
maker. Inmiddels ben ik leermeester
en geef ik les aan een roc. Ik vind het
belangrijk om betrokken te zijn bij mijn
vak en leerlingen op te leiden.
Is Talboom Bestratingen daarom
erkend leerbedrij?
Ja, het is belangrijk om mensen te
hebben die weten hoe alles werkt. En
om dat te leren, hebben ze scholing
nodig. Vakmensen opleiden is niet alleen
belangrijk voor mijn eigen bedrijf, maar
ook voor de branche. Vooral nu er steeds
minder vakmensen zijn.
Zijn er nog andere voordelen aan zel
opleiden?
Leerlingen blijven vaak bij me in dienst. Ik
leid dus mijn eigen vakkrachten op. Daar
word je als bedrijf sterk van. Vakmanschap
verdwijnt en leerlingen leren het echte
straatwerk niet meer op school. Daar leren
ze met machines werken, terwijl het juist
goed is om ook echte straatervaring op te
doen. Je brengt ze dus wat extra's bij.
Marco Talboom is eigenaar van TalboomBestratingen BV in Etten-Leur. Hijrichtte zijn bedrijf acht jaar geledenop. Momenteel heeft hij acht mensenin dienst, waaronder drie leerlingen en
twee leermeesters. Marco is zelf ookleermeester.
www.talboombestratingen.nl
i
FUNDAMENT - augustus 2012 3
ERKEND LEERBEDRIJF
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
4/32
www.fundeon.nl/
werkgever
i
AANPASSING ERKENNINGSREGELING
LEERBEDRIJVEN BOUW EN INFRA
Dagelijksebegeleiding
vooral aanbegin opleidingcruciaal
Strikte begeleiding door leermeesters is vooral aan het
begin van de opleiding noodzakelijk. Als de leerling al
langer met zijn opleiding bezig is, kan de begeleiding
geleidelijk meer op afstand plaatsvinden. Die gedachte
heeft geleid tot een aanpassing van de erkenningsrege-
ling voor leerbedrijven in de bouw en infra.
Het lijkt raar: een jaar nadat er een nieuwe erkennings-
regeling is vastgesteld voor leerbedrijven in de bouw
en infra, volgt een aanpassing. Aan de andere kant:
als iets niet werkt zoals je vooraf had gedacht, is het
dan niet beter om snel met een aanpassing te komen?
Volgens het bestuur van Fundeon wel.
KWALITEIT BORGENVorig jaar juli werd de erkenningsregeling voor het
eerst in jaren aangepast. De reden daarvan was dat
de sector de kwaliteit van leerbanen en stageplaatsen
beter wilde kunnen borgen: een mbo-leerling die een
opleiding in de bouw of infra volgt, moet verzekerd
zijn van een goede leerbaan en uitstekende bege-
leiding. En van de eisen die in de regeling kwam te
staan, was dat op elke bouwplaats of werkplek met
leerlingen, een leermeester aanwezig moest zijn.
In de praktijk bleek dat niet altijd haalbaar te zijn.
DAGELIJKS BEGELEIDENDagelijkse intensieve begeleiding door een leer-
meester is vooral van belang tijdens de eerste zes
maanden van de opleiding. Na zes maanden kan
een leerling meestal al zo zelfstandig werken, dat de
leermeester meer op afstand kan begeleiden. Dat geldt
voor leerlingen op mbo-niveau 1 en 2. Voor leerlingen
op niveau 3 kan de begeleiding al vanaf het begin
op enige afstand plaatsvinden. Deze begeleiding op
afstand houdt in dat de leermeester nog maar voor
50 procent van zijn tijd op het werk waar de leerling
4 FUNDAMENT - augustus 2012
ACTUEEL
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
5/32
Dagelijkse begeleiding
door een leermeester
is vooral in de eerste
zes maanden van
de opleiding erg
belangrijk. Daarna kan
de leerling geleide-
lijk meer op afstand
worden begeleid.
werkzaam is, aanwezig moet zijn. Na twaalf maanden
vervalt voor alle leerlingen de eis van de directe aanwe-
zigheid van de leermeester.
Als er op het werk waar een leerling werkzaam is geen
leermeester aanwezig is, hoort er wel een begeleidend
vakman aanwezig te zijn die de leerling het vak kan
leren. Daarnaast is de leermeester altijd - telefonisch
- bereikbaar voor de leerling. Vanzelfsprekend blijft
de leermeester verantwoordelijk voor de voortgang
en beoordeling van de leerling, gedurende de gehele
opleiding.
TAKEN VAN EEN LEERMEESTERIn een aantal bedrijven is sprake van een leermeester
die alle begeleidingswerkzaamheden van leerlingen
in het bedrijf cordineert. Deze cordinerend leer-
meester kan taken overnemen die primair toebehoren
aan de leermeester die de leerling dagelijks begeleidt
en beoordeelt, zoals administratieve taken. Deze
cordinerend leermeester is geen vervanger van de
leermeester die de dagelijkse begeleiding en beoor-
deling van de leerling doet. Voor praktijktoetsen is de
dagelijks begeleidende leermeester verantwoordelijk
en deze moet daarom per se aanwezig zijn als de leer-
ling een praktijktoets doet.
BEGELEIDEND VAKMANIn de nieuwe erkenningsregeling is een rol wegge-
legd voor de begeleidend vakman. Voor leerlingen op
niveau 1 en 2 kan deze na zes maanden - en bij een
FUNDAMENT - augustus 2012 5
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
6/32
leerling op niveau 3 vanaf het begin - worden ingezet.
Een begeleidend vakman is een medewerker van het
bedrijf die tijdens zijn dagelijkse werk de hem toever-
trouwde leerlingen begeleidt en vakkennis overdraagt.
De begeleidend vakman neemt niet de verantwoor-
delijkheden van een leermeester over. De leermeester
beoordeelt de deelnemer.
VERKORTE LEERMEESTERCURSUS
Bij enkele erkend leerbedrijven hebben begeleidend
vakmannen in de dagelijkse praktijk een deel van de
begeleiding van leerlingen overgenomen van leer-
meesters. Hoewel de leerling een deel van het vak kan
leren van de begeleidend vakmannen, blijft het van
belang dat de leerling onder de hoede blijft van een
gecertificeerd leermeester. De leermeester bespreekt
de voortgang met de leerling, spreekt de leerling aan
op zijn werkhouding als dat nodig is en beoordeelt de
praktijktoetsen en competentieontwikkeling. Als een
begeleidend vakman deze taken - of delen ervan - op
zich wil nemen, heeft hij een leermeestercertificaat
nodig. Deze begeleidend vakmannen kunnen op basis
van hun ervaring in de begeleiding, hiervoor in de regel
een verkorte leermeestercursus volgen.
AUDITS LEERBEDRIJVENOm te zorgen dat de leeromgeving van de leerling
daadwerkelijk zo goed is als volgens de erkennings-
regeling zou moeten, neemt Fundeon elk leerbedrijf
een audit af. Minimaal n keer per twee jaar komt
de adviseur Beroepspraktijk daarvoor langs bij elk
erkend leerbedrijf. Doel daarvan is vooral ook om
te bekijken hoe de leeromgeving nog beter kan
worden.
Alleen gecertificeerde
leermeesters mogen
leerlingen beoordelen.
Om leermeester te
worden en te blijven
volgen zij eens per
twee jaar een nascho-
lingscursus.
6 FUNDAMENT - augustus 2012
RUBRIEKACTUEEL
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
7/32
Gouden erespeld voordirecteur HACO BouwopleidingenHenk Bakker, voormalig directeur
van HACO Bouwopleidingen,heeft begin juli uit handen van
Frans Kokke, directeur Markt en
Ontwikkeling van Fundeon, de
gouden erespeld van Fundeon
gekregen. Hij heeft deze ere-
speld gekregen vanwege zijn
inzet voor het beroepsonderwijs
in de bouw.
Bakker begon als instructeur bij de toenmalige Stichting
Leerling Werkplaats. In 2000 werd hij directeur van HACO
Bouwopleidingen. Al die jaren zette hij zich in voor het
beroepsonderwijs in de bouw. Dat deed hij in de Regio-
nale Commissie Beroepsonderwijs-bouw, door betrokken
te zijn bij het ontwikkelen van onderwijsproducten van
Fundeon en door letterlijk en figuurlijk een steentje bij te
dragen aan maatschappelijke projecten. Bakker was altijd
erg betrokken bij zijn leerlingen. Tegelijkertijd was hij ook
streng voor ze, maar altijd vanuit de gedachte om ze op
te leiden tot goede vakmannen. Kokke prees zijn staat van
dienst. Onder toeziend oog van zijn familie, medewerkers
van Fundeon, oud-collegas, commissieleden, leerlingen
en vele anderen kreeg hij tijdens zijn afscheid als directeur
de erespeld. Bakker was blij verrast en vereerd met deze
vorm van erkenning en waardering.
KORT NIEUWS
Bij Koedooder BV is een groot deel van de medewerkers binnen
het bedrijf opgeleid door collega-vaklieden. Tegenwoordig is dit
echter niet voldoende om aan te tonen dat het bedrijf beschikt
over het juiste vakmanschap. Ruim twee jaar geleden koos
Koedooder BV voor een bedrijfsbreed scholingstraject voor de
individuele medewerker met een drieledige aanpak: het vastleggen
van de aanwezige vakkennis en vaardigheden, het bevorderen van
onderlinge uitwisseling van kennis en het vergroten van begrip
voor elkaars werkzaamheden. Alle medewerkers volgden een
opleidingstraject bij opleidingsinstituut BGA Nederland en het
Radius College. Twee jaar werkten zij aan het bewijzen van hun
vakmanschap, aangevuld met les in onderdelen die men minder
beheerste. Alle 41 medewerkers hebben aan het einde aange-
toond over de juiste competenties te beschikken.
Bij gespecialiseerd
aannemingsbedrijf
Koedooder BV in
Blokker hing vrijdag
20 juli de vlag uit: 41
vakmensen verzil-
verden die dag hun
vakkennis met een
mbo-diploma.
41 diplomas voor medewerkers Koedooder
FUNDAMENT - augustus 2012 7
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
8/32
Maandelijks schuiven Nico van Til, Gijs Buijs, Joba
van den Berg, Mieke van Veldhuizen en Gijs Lokhorst
samen aan tafel. De eerste drie zitten er namens de
werkgevers, de laatste twee namens werknemers.
Gezamenlijk vormen zij Dageljiks Bestuur cao-partijen
(DB cao) voor de bouwnijverheid en werken ze
afspraken uit het cao-akkoord uit tot beleid. Daarna
zien ze ook toe op de uitvoering daarvan.
AAN DE BEL TREKKENDB cao is de piek in de kerstboom, omschrijft Van
den Berg. Die kerstboom bestaat verder uit diverse
organisaties, zoals het clusterbestuur Bedrijfstak-
eigenregelingen (Bter) - waaronder het O&O-fonds - en
uitvoeringsorganisaties zoals Fundeon en Arbouw. Het
O&O-fonds is de schatkistbewaarder van onze sector.
Juridisch gezien bekrachtigt deze organisatie ook de
financile besluiten die wij als DB cao-partijen maken,
vervolgt Van den Berg. Projecten worden immers gefi-
nancierd vanuit het O&O-fonds, licht Nico van Til toe.
DB cao-partijen stelt het beleid vast. Het O&O-fonds
is puur financieel gestuurd. We stellen voorwaarden
voor subsidieverstrekking op en kijken daarbij onder
meer naar het toetsingskader van het ministerie.
Daarnaast is het ook het O&O-fonds dat aan de bel
trekt als er meer geld dreigt te worden uitgegeven dan
er binnen komt. Van Til: We waren een fonds met rede-
lijk riante algemene reserves. Jarenlang konden we de
premies daardoor bevriezen. Maar door de teruggang
in het aantal werknemers, hebben we een afnemend
vermogen. Daardoor is het noodzakelijk om ons budget
bij te stellen.
STOPPEN MET TAKENDe noodzaak om minder geld uit te geven, is te merken
op alle fronten. Zo is aan de cao-tafel besloten om over
de schooldag van leerling-werknemers geen loon uit
te betalen. Hierdoor zijn de loonkosten van leerlingen
lager en kunnen de tegemoetkomingen uit de sector
ook worden verlaagd.
Daarnaast hebben uitvoeringsorganisaties - zoals
Fundeon - de opdracht gekregen om vanaf 2013
10 procent op hun jaarbudget te bezuinigen. Als DB
cao-partijen bepalen we overigens niet hoe Fundeon die
bezuiniging doorvoert, benadrukt Van den Berg. Het is
aan het bestuur en de directie van Fundeon om te kijken
hoe efficinter gewerkt kan worden en zo nodig een
voorstel te doen om met bepaalde taken te stoppen. Op
basis van dat voorstel, neemt DB cao dan een besluit.
AANSCHUIVEN BIJ ALLE TAFELSDat bestuur van Fundeon bestaat deels uit dezelfde
vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers
als in andere sectorgeledingen. Als vakbondsbestuur-
ders schuiven Mieke en ik nagenoeg op alle tafels
aan, vertelt Gijs Lokhorst. Namens werkgevers zitten
verschillende mensen aan tafel. Als vakbondsbestuur-
ders hebben we daardoor het voordeel dat we exact
www.bter-bouw.nl
www.bouwendneder
land.nl
www.fnvbouw.nl
www.cnvvakmensen.nl
i
WERKGEVERS EN WERKNEMERS BEPALEN SAMEN SECTORAAL BELEID
DB cao-partijen is de
DE VISIE VAN FUNDEONAlgemeen directeur Sander van Bodegraven van Fundeon kan zich goed vinden in de rol die zijn organisatie
in de sector heeft. Enkele jaren geleden hebben we - met alle betrokken partijen - uitgesproken dat Fundeon
een uitvoerend en een kennisinstituut is. Die rol hebben we sindsdien goed weten te vervullen. We delen onze
kennis en ervaring met de werkgevers- en werknemerspartijen en voeren daarna graag het beleid uit dat cao-
partijen samen afstemmen. Soms is het wel lastig om precies af te bakenen waar beleid stopt en de uitvoering
Voor werkgevers en werknemers in de bouw en infra, zijn de adviseurs van Fundeon het eerste
aanspreekpunt als het gaat om het opleiden en ontwikkelen van personeel. Wat Fundeon aan diensten
en producten biedt op dat gebied, is door diezelfde werknemers en werkgevers bedacht. Zij hebben
daarvoor de opdracht - via diverse overlegstructuren en organisaties - bij Fundeon neergelegd.
8 FUNDAMENT - augustus 2012
RUBRIEK
8
MENING
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
9/32
weten welke belangen er aan welke tafels spelen. De
werkgeversvertegenwoordigers hebben daarvoor
meer overdracht nodig.
NIEUWE ERKENNINGSREGELINGSoms is dat lastig, zoals bij het vaststellen van de
nieuwe erkenningsregeling. Van Veldhuizen: Ons
streven was om tot betere leerplekken voor leerlingen
te komen. Vorig jaar bereikten we daarover overeen-
stemming in het bestuur van Fundeon. De werkgevers-
vertegenwoordigers zijn daarna echter teruggefloten
door hun achterban. Voor een deel kan ik me daar
ook wel iets bij voorstellen: we zitten in een crisis
en bedrijven zagen het als een verzwaring. Maar we
hadden al aanpassingen gedaan en volgens mij lag er
iets dat goed werkbaar was.
ZIJINSTROMERS OPLEIDENIn de meeste gevallen lukt het om met de gehele sector
en alle organisaties eenzelfde kant uit te bewegen. Een
piek in de kerstboom
begint. Ook omdat je als uitvoerder wordt aangesproken op het beleid. Bij de aanpassing van de tegemoetko-
mingsregeling - de subsidie uit de sector op de loonkosten van leerlingen - is het voor onze adviseurs Beroeps-
praktijk bijvoorbeeld wel heel belangrijk om het beleid goed te kunnen uitleggen. In zon geval wil je daarom
graag invloed hebben op de manier waarop het beleid wordt vertaald in reglementen en hoe dit wordt gecom-
municeerd richting de betrokkenen. Dat kan ons uitvoerende werk toch weer gemakkelijker maken.
Nico van TilJoba van den Berg
FUNDAMENT - augustus 2012 9
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
10/32
PRAKTIJK
goed voorbeeld daarvan is dat in de cao Bouwnijver-
heid afspraken zijn gemaakt over nieuwe vormen van
opleiden, zodat ook zijinstromers eerder een diploma
kunnen halen. Voordat DB cao-partijen bijeenkomt,
hoor ik van mijn collega Annemiek Scholten wat er is
besproken in het bestuur van Fundeon, licht Van den
Berg toe. Bij Fundeon weet men veel beter wat er
speelt op onderwijsgebied dan bij andere organisaties.
Fundeon signaleert de trends en geeft bij ons ook aan
wat dit betekent voor het budget en welke keuzes er
gemaakt moeten worden. Mede om die reden had de
directie van Fundeon zitting in de werkgroep Onder-
wijs die de cao-onderhandelingen voorbereidde. Met
het anticyclisch opleiden (aco) als voorloper kwam het
idee van kwalificerend opleiden prominent naar voren
in deze werkgroep, weet Van Veldhuizen. Het ligt nu
op de tafel van DB cao-partijen om het verder uit te
werken. Dat Fundeon in de uitvoering van kwalifice-
rend opleiden een rol krijgt, staat voor werkgevers en
werknemers wel vast. Fundeon is objectief en neutraal
als het gaat om opleidingen en assessments. Daarmee
bewaakt Fundeon de kwaliteit, vindt Lokhorst. We
zijn er trots op dat we zon paritair kennisinstituut als
Fundeon hebben, vervolgt Van den Berg.
VOORLOPER PERSONEELSONTWIKKELINGDe wisselwerking tussen de uitvoering van opleidings-
en ontwikkelvoorzieningen en het maken van nieuw
beleid, zorgt dat de bouw- en infrasector een voorloper
is op dit gebied, zo ervaren de bestuurders. Het Loop-
baantraject Bouw & Infra, de EVC-centra Bouw & Infra
en de ontwikkelingen op het gebied van kwalificerend
vakmanschap zijn daar de voorbeelden van. Lokhorst:
Werkgevers en werknemers bepalen de richting van
Fundeon. Tegelijkertijd maken de sociale partners
gebruik van de kennis die er bij Fundeon is en bij het
maken van beleid maken ze gebruik van de ervaring
die door de mensen van Fundeon is opgedaan. Door
die uitwisseling zorg je dat er goede uitvoering is en
dat er draagvlak is in de gehele sector.
Bij Fundeon
weet men
veel beter wat
er speelt oponderwijsge-
bied dan bij
andere organi-
satiesDE GENTERVIEWDENNico van Til is ondernemer en heeft zitting in
het bestuur van Bouwend Nederland. Vanuit dit
bestuur heeft hij tevens zitting in het clusterbe-
stuur Bter-regelingen (als werkgeversvoorzitter).
Mieke van Veldhuizen werkt bij FNV Bouw. Gijs
Lokhorst werkt bij CNV Vakmensen. Beiden
hebben namens de werknemers zitting in de
besturen van de paritaire organisaties in de sector,
zoals Fundeon.
Joba van den Berg is directeur Sociale Zaken &
Ledenservice van Bouwend Nederland. Samen
met enkele beleidsmedewerkers in dienst
van de werkgeversorganisatie, cordineert zij
dat alle werkgevers die zitting hebben in de
besturen van paritaire organisaties, de juiste
informatie hebben en ondersteunt hen daarbij.
Alle genterviewden maken deel uit van DB cao-
partijen Bouwnijverheid en hebben meeonder-
handeld over de cao van 2012.
Gijs LokhorstMieke van Veldhuizen
10 FUNDAMENT - augustus 2012
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
11/32
www.vanagtmaal.nl
www.facebook.com/
spbgroep.bozgroep
i
Het was hoog tijd voor een nieuwe
kantine bij voetbalvereniging Victoria
in Oudenbosch. De gemeente miste
hiervoor alleen toereikend budget.
Daarom heeft Aannemersbedrijf Van
Agtmaal B.V. het initiatief genomen
om dit project met leerlingen te gaan
bouwen en op zoek te gaan naar plaat-
selijke sponsoren.
BOUW SPORTKANTINE HOUDT LEERLINGEN VAN AGTMAAL AAN HET WERK
Voldoening haal jeuit echte klussen
Zelfs de tekeningen zijn gemaakt door een midden-
kaderleerling: Bas Lazeroms, vertelt Cees Bakkers,
projectleider bij Van Agtmaal. Deze levensechte
opdracht heeft volgens de leerling veel opgeleverd.
Lazeroms: Met alleen een grove schets van de
architect ben ik aan de slag gegaan. Ik ben eigenlijk in
het diepe gegooid, maar heb daardoor veel geleerd.
Je moet met veel zaken rekening houden, zoals de
gebruiksruimte, ventilatie, daglicht, duurzaamheid en
de kosten. Ik heb het bouwbesluit helemaal door-
geakkerd en alle bouwkundige details uitgewerkt.
Op school had ik het niet zo goed kunnen leren. Veel
van mijn studiegenoten krijgen alleen gesimuleerde
opdrachten.
ONDERNEMEND TEKENTALENTAls klap op de vuurpijl zijn de tekeningen van de
talentvolle leerling gelijk goedgekeurd. Ik ga wekelijks
kijken bij het project en het is heel bijzonder om te zien
hoe de tekening nu daadwerkelijk wordt uitgewerkt. Ik
heb de smaak wel te pakken. Ik ben nog steeds aan het
werk bij Van Agtmaal, maar heb ook een eigen teken-
bureautje opgericht, Rainbow Engineering. De eerste
opdracht is binnen, glundert Lazeroms.
MINIMAAL VIJF LEERLINGENHet project is door Fundeon erkend als leerlingbouw-
plaats. Dat is in tijden van crisis best bijzonder te
noemen. Gemiddeld werken er tien leerling-metselaars
Leerling Bas Lazeroms (rechts) heet de nieuwe kantine van voetbalvereniging
Victoria getekend. Projectleider Cees Bakkers was daarbij zijn opdrachtgever.
FUNDAMENT - augustus 2012 11
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
12/32
ACHTERGROND
en -timmermannen op deze bouw, vertelt Bakkers.
Leerlingen uitplaatsen in de praktijk is momenteel erg
lastig, maar bij Van Agtmaal staat opleiden hoog in het
vaandel. Ook in tijden dat het met de bouw minder
goed gaat blijven wij leerlingen opleiden. Wij hebben
altijd minimaal vijf leerlingen in dienst, vertelt hij. Het
aannemersbedrijf leidt vanaf de eerste dag op. Ik ben
in 1964 als leerling begonnen en werk nu met mijn 63
jaar nog steeds n dag in de week bij het bedrijf om de
cordinatie van het leerlingwezen te doen.
BETREURENSWAARDIGVan Agtmaal beseft terdege dat het juist nu de tijd is om
op te leiden. Bakkers: De gemiddelde leeftijd is relatief
hoog bij het bedrijf. Dat is sectorbreed ook het geval.
De vergrijzing moet worden opgevangen door jonge
aanwas. En die kunnen we alleen maar vasthouden als
we ze een goede opleidingsplek bieden. De projectleider
vindt het betreurenswaardig dat veel bouwbedrijven de
kop in het zand steken en alleen een korte-termijnvisie
hebben. In heel zwaar weer is het lastig om vooruit
te denken en er zijn bedrijven die maar net het hoofd
boven water kunnen houden. Maar er zijn ook voldoende
bedrijven die wel zouden kunnen opleiden, maar zich niet
verantwoordelijk voelen voor een goede praktijkoplei-
ding. Dat vind ik jammer, zeker als net die bedrijven het
hardst roepen dat de jeugd van tegenwoordig niets kan.
Geef ze dan een kans op een goede praktijkopleiding en
goede begeleiding, benadrukt Bakkers.
BEHANDEL ZE ALS JE ZOONBij Van Agtmaal werken tien leermeesters. Bakkers: Ik
geef de leermeesters altijd mee: behandel de leerling
als je zoon. Voed ze op, spreek ze aan en motiveer ze.
De leermeester is verantwoordelijk voor de beoorde-
ling en begeleiding van de leerlingen. Wij zien er
scherp op toe dat het leermeesterschap goed wordt
vormgegeven. Samen met opleidingsbedrijf SPB in
Bergen op Zoom bespreken we de vorderingen van
de leerlingen en eventuele verbeter- en aandachts-
punten. We letten er bijvoorbeeld op dat de opleiding
en toetsen passen bij de tijdsgeest. We krijgen steeds
meer te maken met renovatie en onderhoud en er is
vaak behoefte aan allround vaklieden. Daar nemen we
de leerlingen in mee.
ECHTE KLUSSEN, GOEDE BEGELEIDINGDat beaamt Dion Hagens (17), die de opleiding
Metselaar (mbo-niveau 2) volgt. Bij Van Agtmaal
leren we niet alleen het standaardwerk. Ik leer ankers
indraaien, isoleren en dorpels leggen. Naast deze
technische kant leer ik ook veel op persoonlijk vlak.
Het metselen gaat me best goed af. Als ik zie dat
andere gasten wat meer moeite hebben met het werk,
begeleid ik hen ook een beetje. Deze rol bevalt me
wel. Hagens vervolgt: Ik ben blij dat ik op dit project
aan de slag mag. Ik word goed begeleid en leer veel
van de leermeesters die de hele tijd aanwezig zijn.
En van een echte uitvoerder of projectleider neem ik
tenminste iets aan, grapt Hagens. Veel medeleer-
lingen zitten thuis of op de werkplaats van het
opleidingsbedrijf. Een muurtje metselen doen ze niet
zo secuur omdat het de week erop toch weer wordt
afgebroken. Dat werkt niet echt motiverend. Voldoe-
ning haal ik uit echte klussen, zoals het bouwen van
deze sportkantine.
Leerling Dion
Hagens is blij dat
hij aan de slagkan op een echt
project. Veel
medeleerlingen
zitten thuis o op
de werkplaats
van het oplei-
dingsbedrij.
Op school had ik
het niet zo goed
kunnen leren
12 FUNDAMENT - augustus 2012
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
13/32
HET NIEUWEOPLEIDEN
DOSSIER BEHOREND BIJ FUNDAMENT 4, AUGUSTUS 2012
Daarom besloot de directie van het Volendamse bedrijf
al in 2008 om het hele jaar door twintig bblers op te
leiden. Kijk, zegt Prudon terwijl hij wijst naar twee
grafieken met de leeftijdsopbouw van het personeels-
bestand, de eerste grafiek dateert uit 2008, de
tweede is van dit jaar. Je ziet duidelijk dat het aantal
jonge werknemers is toegenomen.
Maar hoe zorg je ervoor dat jongeren ook blijven?
Wij behandelen bblers als normale werknemers en
niet als uitzendkrachten. Als er geen werk is, sturen we
ze niet naar huis, maar laten ze hand- en spandiensten
doen, zoals klusjes in de werkplaats. En we nodigen ze
natuurlijk uit voor feesten en partijen. Let wel: daar zit
een visie achter. Wij geloven namelijk dat het leveren
van kwaliteit de beste garantie is om deze zware tijden
HOOFD P&O RON PRUDON VAN HSB BOUW
Alsof je een kennisinjectie toedient
De komende vijf jaar gaan ongeveer
tien medewerkers per jaar met
pensioen, zegt Ron Pudron, hoofd p&o
bij HSB Bouw. Daardoor dreigt kennis
verloren te gaan. En dat kan niet, want
HSB onderscheidt zich juist doordat
het kwaliteit levert. En kennis staat voor
kwaliteit. Dus moet je tijdig maatregelen
nemen zodat het kennisniveau op peil
blijft in de organisatie.
Ron Prudon is hoofd
p&o bij HSB Bouw in
Volendam.
FUNDAMENT - augustus 2012 13
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
14/32
door te komen. Kwaliteit komt voort uit
betrokkenheid van het eigen personeel.
Niet voor niets noemen wij onszelf
betrokken bouwers. En die benadering
slaat aan: alleen al het afgelopen jaar
hebben we vier jongeren aangenomen.
Met de instroom zit het dus wel goed.
Maar is dat voldoende?
Bij lange na niet. Zelfs wanneer je goed
gekwalificeerde jongeren aanneemt, is de
vakinhoudelijke kennis van oudere werkne-
mers niet zomaar te vervangen. Daarnaast
speelt er nog een ander probleem: veel van
onze oudere vaklieden zijn leermeester en
hebben dus veel expertise in het opleiden
en begeleiden van leerlingen. Die kennis
dreigt nu te verdwijnen. Dat zou betekenen
dat onze opleidingcapaciteit afneemt. En
dat mag natuurlijk niet gebeuren.
Hoe voorkom je dat het kennisniveau
daalt?
Tja, dat is dus de uitdaging! Je moet ervoor
zorgen dat het kennisniveau een impuls
krijgt. Alsof je de organisatie bij wijze van
spreken een kennisinjectie toedient.
Daarom heb ik 37 timmermannen naar
anticyclisch opleiden (aco) gestuurd; dat
was een uitstekende manier om in korte
tijd medewerkers op te leiden. En boven-
dien kostenneutraal. Onze metselaars
en schilders hebben een vergelijkbaar
traject doorlopen. Daarnaast zijn we
begonnen met het opleiden van nieuwe
leermeesters.
Aco is afgerond. Hoe ga je nu verder?
Er is een nieuwe opleiding opgezet waarbij
ervaren timmermannen versneld een
allround diploma op niveau 3 kunnen halen.
Voorwaarde is wel dat ze al een diploma op
niveau 2 hebben. Ik verwacht veel van deze
vorm van opleiden; juist omdat de opleiding
wordt afgestemd op de individuele behoefte
van de deelnemer. Het is echt maatwerk: een
vakman krijgt alleen de vakken die hij nog
niet beheerst. In september beginnen de
eerste drie medewerkers met de versnelde
opleiding. Als dat goed gaat, ga ik ervan uit
dat er nog meer volgen.
Hoe zit het met de opleiding van
zijinstromers?
Op dit moment is er voldoende aanbod
van personeel, dus is het niet nodig om via
zijinstroom personeel te werven of op te
leiden. Daarom focussen wij op de instroom
van bblers en de doorstroom van eigen
medewerkers.
Jan Willem Aardema
JOHN SCHOKKERJohn Schokker (29) is timmerman.
Via de beroepsbegeleidende
leerweg (bbl) heeft hij geruime tijd
geleden zijn diploma Timmerman
op mbo-niveau 2 behaald.
Binnenkort begint hij aan de
versnelde opleiding voor Allround
timmerman op mbo-niveau 3.
Schokker: Toen ik jonger was,
had ik geen zin om verder te
leren. Het idee om nog een paar
jaar op school te zitten, stond me
tegen. Ik wilde gewoon werken.
Daarnaast leek een vervolgoplei-
ding me op dat moment ook te
moeilijk. Nu ik een paar jaar
werkervaring heb, denk ik daar
anders over. De opleiding is korter
- ik hoef alleen de onderdelen te
volgen die ik nog niet beheers. Ik
denk ook dat de stof voor mij
gemakkelijker te behappen is.
Juist door mijn werkervaring.
50-55 50-60 60-6545-5040-4535-4030-3525-3020-2515-20
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
50-55 50-60 60-6545-5040-4535-4030-3525-30
Leeftijdsopbouw bouwplaatsmedewerkers HSB Bouw
2008
2012
20-2515-20
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
14 FUNDAMENT - augustus 2012
RUBRIEKDOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
15/32
Het nieuwe opleidenDe bouw- en infrasector krijgt de komende jaren grote behoefte aan goed opge-
leide werknemers. Daar is iedereen van overtuigd. Die gekwalificeerde vakmensen
stromen niet uitsluitend vanuit het vmbo via leerbanen de sector in. Ook daarover
is geen discussie. Maar de vraag is wel hoe de sector dan aan voldoende gekwa-
lificeerde mensen kan komen. Dit dossier laat zien welke manieren van opleiden
mogelijk zijn.
Een diplomavoor een baan
Waar het vroeger voldoende was dat
de werkgever wist wat een werknemer
kon, hecht men tegenwoordig aan een
officieel papiertje. Dat heeft verschil-
lende oorzaken. Zo wil een opdracht-
gever steeds vaker vooraf zekerheid dat
een bedrijf de gevraagde kwaliteit kan
leveren. Certificaten en diplomas van
werknemers bieden dat deels. Daarnaast
wisselen werknemers steeds vaker van
baan. Een nieuwe werkgever kan onder
meer aan diplomas zien, welke kennis de
werknemer in huis heeft.
NIEUWE OPLEIDINGENDe roep om diplomas en certificaten
leidt tot nieuwe opleidingen, of kwalifica-
ties. In de bouw- en infrasector zijn er de
afgelopen jaren bijvoorbeeld kwalificaties
gekomen voor betonboorder, betonrepa-
rateur, allround steigerbouwer en sloper.
Op basis van deze kwalificaties kunnen
opleiders - zoals rocs - een opleiding
aanbieden. Werknemers kunnen aan
de hand van de kwalificatie hun werk-
ervaring omzetten in een certificaat of
diploma. Dat doen zij via een evc-traject.
Personeelsomvangbouw en infraTijdens de economische crisis is het aantal werknemers dat onder de bouw-cao valt,
gedaald met 17 procent. In tweeneenhalf jaar is het aantal werknemers daarmee
gedaald van 163 duizend naar 135 duizend. Dat betekent niet dat deze vakmensen alle-
maal uit de sector zijn verdwenen. Deels zullen ze voor zichzelf zijn begonnen (zzpers)
of via uitzendbureaus - en dus via de uitzend-cao - in de sector werken.
Als de bouwproductie de komende jaren aantrekt, zal het aantal benodigde werknemers
stijgen. Prognoses van het Economisch Instituut Bouwnijverheid (EIB) gaan ervan uit dat
in 2017 de behoefte aan werknemers nagenoeg weer terug is op het niveau van 2009.
DAN HALEN WE ZE TOCH UIT HET OOSTEN!?Het tekort aan arbeidskrachten is in het
verleden opgelost door werknemers te
werven uit Polen en andere voormalige
Oostbloklanden. Over een paar jaar is
het echter niet meer vanzelfsprekend dat
vakkrachten uit die landen naar Nederland
willen komen. De landen in Midden- en
Oost-Europa (MOE-landen) zijn bezig met
een economische inhaalslag, waardoor de
werkgelegenheid daar groeit. En net als
in Nederland, hebben ook deze landen te
maken met ontgroening en vergrijzing.
Wanneer de sector wil blijven insteken op
arbeidsmigratie, zal dit vanuit landen buiten
Europa moeten gebeuren. Het grotere
cultuurverschil kan hiervoor een belemme-
ring zijn, evenals Europese wetgeving.
INSTROOM IN DE SECTOROp basis van jarenlange gegevens
blijken net gediplomeerde school-
verlaters twee derde van de nieuwe
instroom in de sector te zijn. Een
derde bestaat uit zijinstromers. Deze
laatste groep heeft in het algemeen
geen passend vakgericht diploma en
dat verklaart deels waarom de helft
van de werknemers in de bouw en
infra geen startkwalificatie heeft.
FUNDAMENT - augustus 2012 15
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
16/32
Zijinstromen,doorstromen enterugstromenMinimaal een derde van de toekomstige werknemers in
de bouw en infra, gaat zonder passende beroepsgerichteopleiding aan de slag.
Om te zorgen dat zij kunnen aantonen dat zij hun werk goed
kunnen uitvoeren, is het van belang dat zij alsnog diplomas en
certificaten kunnen halen op hun vakgebied. In de cao Bouw-
nijverheid 2012 hebben werkgevers- en werknemerspartijen
afspraken gemaakt over een nieuw toekomstbestendig, duur-
zaam en betaalbaar opleidingsstelsel.
De cao-partijen maken daarbij onderscheid tussen het opleiden
van werknemers jonger dan 23 jaar en ouder dan 23 jaar. Voor die
laatste groep steekt de bouw- en infrasector in op werkend leren
en kwalificerend vakmanschap. Dit houdt in dat het de voorkeur
heeft dat 23-plussers volop aan het werk gaan in de sector en
al werkend het vak leren. Door het volgen van cursussen, (deel)
opleidingen naast het werk en het doorlopen van evc-trajecten
kunnen zij certificaten en diplomas halen.
Al tientallen jaren leren jongeren voor een baan via het
middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Zij kunnen daarbijkiezen voor de beroepsopleidende leerweg (bol) of deberoepsbegeleidende leerweg (bbl). Mbo-opleidingenworden gegeven door rocs, de regionale opleidingscentra.Over het algemeen zijn dit grote scholengemeenschappen diembo-opleidingen in vele sectoren geven. Via de website www.fundeon.nl/zoek/opleidingen is te zien welke rocs oplei-dingen richting de bouw en infra aanbieden. Bol- enbbl-leerlingen staan altijd ingeschreven aan een roc.
ALS JE VERDER WILT, DAN ZIJNDIPLOMAS NOODZAKELIJK
DENNIS ONRUST (22) ZIT VANAF ZIJN 13DE OP DE
MOBIELE KRAAN VAN ONRUST BESTRATINGEN,HET BEDRIJF VAN ZIJN VADER, GEVESTIGD IN HETDRENTSE NIEUW-BUINEN. EERST N DAG IN DEWEEK, MAAR AL SNEL WERD DAT FULLTIME.
Ik begon zo jong met werken, omdat leren op school mij
niet zo gemakkelijk af ging. In de dagelijkse praktijk blijk
ik veel gemakkelijker te leren. Dennis volgde bij Go Infra
de opleiding voor aankomend riolerings- en wegenwerker.
Vervolgens haalde hij zijn diplomas Opperman en Water-
bouwer. Toen de evc-adviseur met een voorstel kwam
om de opleiding machinist grondverzet te gaan doen, leek
mij dat wel wat. Als je verder wilt - of dat nu in het eigen
bedrijf of elders is - dan heb je diplomas nodig.
Het evc-traject is Dennis prima bevallen. Mijn evc-advi-
seur Ad Vermonden legt alles heel goed uit. Hij motiveert
me en dat geeft me veel doorzettingsvermogen. Op
termijn wil Dennis zijn uitvoerderspapieren halen. Deze
manier van leren en diplomas halen is gewoon super
geschikt voor mij.
STAGE- OF ARBEIDSOVEREENKOMSTEen bbl-leerling heeft een arbeidsovereenkomst met het leerbe-
drijf. In de bouw- en infrasector kan dit het individuele leerbedrijf
zijn of het regionale opleidingsbedrijf. Deze arbeidsovereenkomst
wordt afgesloten voor minimaal de duur van de opleiding. De
bbler is dus officieel in dienst bij het bedrijf en ontvangt een
salaris en een studiekostenvergoeding.
Met een bol-leerling sluit een erkend leerbedrijf een stageover-
eenkomst af. In de meeste gevallen heeft de leerling daardoor
recht op een stage- en reiskostenvergoeding. Deze leerling is
dus niet in dienst van het leerbedrijf.
De traditionele
16 FUNDAMENT - augustus 2012
DOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
17/32
De afgelopen drie jaar hebben werkne-mers in de bouw en infra vakmodules
kunnen volgen via het anticyclisch oplei-dingsplan (aco) Bouw Door, Leer Verder!Deze vakmodules omvatten elk eenafgebakend deel van een mbo-opleiding.
De werknemers kregen theorie- en
praktijklessen, onder verantwoording van
opleidingsbedrijven in de bouw en infra.
Ervaren instructeurs van de opleidingsbe-
drijven gaven in de meeste gevallen deze
vakmodules. Afhankelijk van het onderwerp
duurde n vakmodule minimaal drie en
maximaal dertig dagen.
Bouw Door, Leer Verder! was een tijdelijke
mogelijkheid om werknemers extra te
scholen, gedurende de economische crisis.
Met de ervaring die de sector hiermee
heeft opgedaan, wordt gekeken hoe
deze manier van opleiden structureel kan
worden aangeboden.
Zo kan een werknemer gericht geschoold
worden op een bepaald onderdeel van
het vak. Denk daarbij aan het spuiten van
beton, een traditionele betonbekisting
makenof hetinrichten van het werkterrein.
Daardoor is de werknemer snel gekwali-
ficeerd inzetbaar op dit specifieke werk-
onderdeel. Het streven is dat ongekwali-
ficeerde werknemers met regelmaat een
vakmodule volgen. Door flexibel in de tijd
meerdere vakmodules binnen een bepaald
beroep (kwalificatiedossier) te volgen, kan
de werknemer op den duur - eventueel
aangevuld met een evc-traject of een mbo-
opleiding met vrijstellingen - een officieel
mbo-diploma halen. Sowieso krijgt de
werknemer na het volgen van elke vakmo-
dule een bedrijfstakcertificaat, waarmee hij
zijn kennis en kunde kan aantonen.
VERSCHILLENDE AANBIEDERSDeze vorm van kwalificerend opleiden kan
worden aangeboden door opleidingsbe-
drijven en andere opleidingsinstituten in de
bedrijfstak. Alle aanbieders maken daarbij
gebruik van leermiddelen en examine-
ringsproducten van Fundeon. Fundeon
maakt deze leermiddelen op basis van de
producten die zij ook maakt voor reguliere
mbo-opleidingen. Het kan zijn dat Fundeon
tevens een rol krijgt bij de intake van werk-
nemers. Het meest belangrijke is dat het
bedrijfstakcertificaat dat wordt afgegeven,
daadwerkelijk aantoont dat de werknemer
over de kennis en kunde beschikt. Daarom
kan het zijn dat Fundeon ook een rol krijgt
in de onafhankelijke borging van de kwali-
teit. De komende maanden zal meer duide-
lijkheid komen over de exacte vorm van
deze kwalificerende scholing. Een concrete
stap naar een leven lang leren in de sector.
Kwalificerend opleiden
Wat is er mis met de traditionele leerweg?In een onveranderlijke wereld zou de bouw-
en infrasector toekomstige werknemers
via het vmbo de bedrijfstak binnenhalen.
Echter: van de ruim 200 duizend vmboers
in Nederland, kiest nog geen 4 procent in
het derde en vierde leerjaar voor de bouw.
Vmboers die een brede, intersectorale
variant volgen, kiezen vervolgens nauwe-
lijks voor een mbo bouw- of infraopleiding.
De afgelopen jaren is het aantal vmboers
bovendien gedaald en de komende jaren
zal dit nog verder afnemen. Dit komt door
de ontgroening: er worden elk jaar minder
kinderen geboren. Door de afname neemt
het belang van het vmbo als hofleveran-
cier van instromers af. De keuze voor de
bouw en infra na het vmbo is de afgelopen
jaren bovendien met 10 procent gedaald.
Rechtstreeks vanaf het vmbo kiezen slechts
zon achtduizend jongeren voor een bouw- of
infraopleiding. Om alleen de vergrijzing - de
oudere werknemers die met (pre-)pensioen
gaan - op te vangen, heeft de bouw- en infras-
ector jaarlijks meer dan elfduizend nieuwe
instromers nodig. Door de economische crisis
is er momenteel geen tekort. Zodra de bouw-
productie gaat toenemen - naar verwachting
in 2014 - is het tekort direct te merken.
VOOR WIE?Kwalificerend opleiden is geschikt voor
iedereen die werkt - of wil werken - in de
bouw of infra, maar hiervoor geen vakge-
richt diploma heeft. Het kan hierbij gaan om
werknemers die in dienst zijn bij (gespe-
cialiseerde) aannemers, maar ook om
uitzendkrachten, zzpers en buitenlandse
werknemers. Werknemers die niet onder
de cao Bouwnijverheid vallen, kunnen deze
scholing tegen marktconforme tarieven
volgen. Werknemers die wel onder deze
cao vallen, kunnen de scholing (deels) op
kosten van de sector volgen.
eerwegAan het einde van de opleiding krijgen de
bol- en bbl-leerling hetzelfde diploma. Ze
hebben dezelfde vaardigheden en kennis
geleerd. De manier waarop ze dat hebben
gedaan, verschilt. Dat verschil zit met name
in de omvang van de beroepspraktijkvor-
ming (bpv). In de bol-opleiding gebeurt
dat in de vorm van stages die minimaal 20
procent van de opleiding behelzen. Een
bbl-leerling brengt minimaal 60 procent
van de opleidingstijd door in de vorm van
een leerbaan bij een erkend leerbedrijf. In
de praktijk komt dat erop neer dat de bbl-
leerling gemiddeld n dag per week naar
school gaat en vier dagen per week bij het
leerbedrijf werkt.
BEROEPSBEGELEIDENDE LEERWEGIn vergelijking met andere sectoren, volgen
leerlingen in de bouw- en infrasector vaak
een bbl-opleiding. De meeste bouw- en
infrabedrijven streven ernaar om de
leerlingen na hun diplomering in dienst
te houden. Doordat de bbl-leerling het
bedrijf al tijdens de opleiding leert kennen,
bouwt deze leerling een voorsprong op ten
opzichte van een bol-leerling.
VANAF HET VMBOIn de meeste gevallen beginnen leerlingen
aan een bol- of bbl-opleiding na het vmbo,
het voorbereidende middelbare beroeps-
onderwijs. Op het vmbo hebben ze - bij
voorkeur - de laatste jaren al gekozen
voor de afdeling Bouwen, Wonen en
Interieur. Sommige vmbo-scholen bieden
echter alleen techniekbrede of intersecto-
rale afdelingen aan, waardoor de leer-
lingen een meer algemene vooropleiding
volgen.
FUNDAMENT - augustus 2012 17
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
18/32
Andere instroom in de bbl-opleidingen
Ook als ze - met hun vmbo-diploma net op
zak - moeten kiezen voor een vervolgoplei-
ding, kiezen ze niet altijd voor de opleiding
die het beste bij hen past. Jaarlijks stappen
daardoor leerlingen over van de ene mbo-
opleiding naar de andere.
Tot hun 23ste kunnen leerlingen zich
probleemloos aanmelden voor een bbl-
opleiding in de bouw en infra. Als
ze ouder zijn, wil de sector dat zij
bij hun aanmelding een evc-check
doen. Via deze evc-check bekijkt
de adviseur Beroepspraktijk van
Fundeon in hoeverre de potentile
leerling al kennis van het beroep
heeft. Alleen als de leerling daad-
werkelijk de volledige opleiding
nodig heeft, komt zijn werkgever
in aanmerking voor tegemoetko-
mingen uit de sector. Als de leerling
al over enige vakkennis beschikt
- of werkervaring in het beroep
heeft - kan hij gebruikmaken van de
EVC-centra Bouw & Infra.
Versneld diploma Allround timmermanIn Heerhugowaard is gestart methet werven van werknemers voorde versnelde opleiding Allroundtimmerman nieuwbouw of werkplaats.
Via deze pilot krijgen zij de kans ombinnen een jaar hun diploma op niveau3 te halen. De werknemers hebben alenkele jaren geleden hun timmerman-diploma op mbo-niveau 2 gehaald.
De deelnemers hebben allemaal een
intakegesprek gehad met de evc-adviseur
van Fundeon. In dit gesprek is gekeken
welke kennis en ervaring de deelnemer al
heeft van en met het beroep van allround
timmerman. Tijdens de opleiding - die
wordt gegeven door het Horizon College
en ESPEQ Opleidingsbedrijven - gaat de
werknemer naar school om les te krijgen
in de onderdelen van het vak die hij nog
niet beheerst. Het grootste deel van de
tijd werkt hij bij een erkend leerbedrijf en
leert hij het vak van allround timmerman in
de praktijk. Het streven is dat ook roc De
Leijgraaf en opleidingsbedrijf Revabo in
Oss met deze pilot beginnen. In september
is hiervoor een bijenkomst voor gente-
resseerde bedrijven. Daarnaast wordt
gesproken om de pilot ook op te zetten
voor de opleiding Allround metselaar.
Als deze pilots succesvol zijn, wordt de
versnelde opleiding landelijk aangeboden.
Gewoonlijk duurt de opleiding Allround
timmerman twee jaar.
Via een evc-traject kunnen werknemerseen ervaringscertificaat of diploma halenop basis van hun (werk)ervaring tot nutoe. Via de EVC-centra Bouw & Infra -een zelfstandig onderdeel van Fundeon- krijgen zij hierbij begeleiding.
Elk evc-traject begint met een intakegesprek.
In dit gesprek bekijkt de evc-adviseur hoeveel
vakkennis en ervaring de deelnemer heeft
in het beroep. Het streven is dat de werk-
nemer hoogstens tien dagen scholing nodig
heeft - naast het evc-traject - om een volledig
vakdiploma te halen.
Na het intakegesprek begint de deelnemer
met het vullen van de portfoliomap. In deze
map staat welke beroepstaken bij het beroep
horen. De deelnemer geeft bij elke beroeps-
taak aan hoeveel ervaring hij hiermee heeft
en voegt ook bewijzen toe van die ervaring.
Bewijzen kunnen werkomschrijvingen, fotos
en tekeningen zijn, maar ook referenties van
bijvoorbeeld de werkgever.
Als de portfoliomap volledig is, beoordelen
een vakdeskundige (assessor) en een evc-
adviseur die niet bij het traject betrokken is
geweest, deze map. Tot slot volgt het eind-
gesprek. In dit gesprek bespreekt de deel-
nemer de portfoliomap met de vakspecialist
en de beoordelaar. De vakspecialist en de
onafhankelijke beoordelaar stellen vragen
aan de deelnemer. De deelnemer toont aan
welke kennis en vaardigheden hij heeft. Dit
komt op het ervaringscertificaat te staan.
Wanneer de deelnemer het ervaringscer-
tificaat krijgt of het ervaringscertificaat laat
omzetten in een diploma, is het evc-traject
afgelopen. Voor de n is een certificaat
voldoende, een ander wil nog aanvullende
scholing volgen. Wanneer de deelnemer
VOOR WIE?De versnelde opleiding voor
Allround timmerman is bedoeldvoor werknemers die in de
praktijk al werkzaamheden
van de allround timmerman
uitvoeren. Zij hebben al enkele
jaren het mbo-niveau 2-diploma
Timmerman op zak. Zij hebben
echter nog niet zoveel ervaring
als allround timmerman dat zij
het diploma via een evc-traject
kunnen behalen.
MBO VOOR 30-PLUSSERSHet minderheidskabinet van VVD en CDA
was van plan om de publieke bekostiging
van mbo-opleidingen voor 30-plussers af
te schaffen. Dit zou betekenen dat deze
mboers zelf - of hun werkgever - een veel
hogere bijdrage aan de opleiding zouden
moeten betalen. Door de val van het kabinet
en het Lenteakkoord, is dit (voorlopig) niet
doorgegaan en kunnen 30-plussers tegen
dezelfde kosten als jongere deelnemers een
mbo-opleiding volgen.
Erkennen van eerder verworven competenti
Al aan het einde van het tweede leerjaarop het vmbo, kiezen leerlingen voor eenbepaalde richting. Zij zijn dan 14, 15
jaar oud. Niet elke leerling heeft dan aleen goed idee van wat hij of zij later wilworden.
18 FUNDAMENT - augustus 2012
DOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
19/32
MARTIJN JANSEN (24) WERKT BIJKOSTERMAN PEEK BOUW- EN TIMMER-BEDRIJF IN COTHEN. HIJ HEEFT ONLANGSDE MODULE WERKVOORBEREIDING& UITVOERING AFGEROND EN WIL INDE TOEKOMST DE STAP MAKEN VANTIMMERMAN NAAR UITVOERDER.
Timmeren vind ik heel leuk, maar ik verwacht
dat ik het niet mijn hele leven ga volhouden.
Het is zwaar werk. Daarom wil ik uitvoerder
worden. Een vriend van Martijn volgde al een
loopbaantraject via het Loopbaantraject Bouw
& Infra. Hij heeft Martijn enthousiast gemaakt
om ook op die manier diplomas te halen.
Daar heb ik geen spijt van. Ik krijg goede
persoonlijke begeleiding en ik leer er veel van.
Een loopbaantraject kost je wel flink wat tijd,
vindt Martijn, maar je krijgt er veel voor terug.
Martijn gaat er nu een jaartje tussenuit, omdat
hij al zijn vrije tijd nodig heeft voor de verbou-wing van zijn huis. Daarna pak ik de draad
weer op met de module Calculatie. Zo heb ik
dat ook afgesproken met mijn trajectadviseur.
Als je een functieverbetering wilt, moet je de
juiste papieren hebben.
VOOR WIE?Een evc-traject is bedoeld voor ervaren
werknemers die geen vakdiploma
hebben. Een deelnemer moet minimaal
23 jaar zijn om aan het evc-traject te
kunnen beginnen. Meer informatie
staat op www.evc-centra.nl/werknemer.
Omscholen naar een ander beroepOm werknemers zo lang mogelijk tebehouden voor de bouw- en infrasector,biedt het Loopbaantraject Bouw & Infrawerknemers de mogelijkheid om zich
om te scholen. Het LoopbaantrajectBouw & Infra is een zelfstandig onder-deel van Fundeon.
Op dit moment beginnen jaarlijks tweedui-
zend werknemers aan een loopbaantraject. In
opdracht van cao-partijen wordt na de zomer
onderzocht hoe meer werknemers per jaar
gebruik kunnen maken van de voorziening.
Een loopbaantraject begint met een
intakegeprek. In dit gesprek bespreekt de
trajectadviseur met de werknemer
wat de wensen en mogelijkheden zijn.
Daarna kunnen beroepsinteressetesten,
geschiktheids- en gezondheidsonder-
zoeken en loopbaanonderzoeken volgen
om precies in kaart te brengen wat een
geschikte loopbaanstap voor de werk-
nemer is.
Daarna stellen werknemer en traject-
adviseur samen een individueel ontwik-
kelingsplan (iop) op. In het iop staan alle
acties die nodig zijn voor een verandering
in de loopbaan. Het iop wordt besproken
met de werkgever. Als het iop is vastge-
steld kan de werknemer met de opleiding
of cursussen beginnen.
VOOR WIE?Het Loopbaantraject Bouw & Infra
is een voorziening voor alle werk-
nemers die werken volgens de
cao Bouwnijverheid. Zij kunnen
zich eens per vijf jaar aanmelden
voor een loopbaantraject, om
zich om te scholen naar een
andere functie. Wanneer werk-
nemers vanwege de gezondheid
hun eigen functie op termijn niet
kunnen volhouden, is omscholing
naar een functie buiten de bouw
en infra mogelijk. De voorkeur
gaat echter uit naar omscho-
ling binnen de sector. Dat kan
een omscholing van een bouw-
plaats- naar uta-functie zijn, maar
ook naar een ander uitvoerend
beroep of van de ene uta- naar
een andere uta-functie. Meer
informatie staat op www.loop-
baantrajectbouw.nl/werknemer
s (evc-traject)hiervoor kiest, bekijkt de evc-adviseur de
mogelijkheden. Een evc-traject duurt
maximaal een half jaar, waarvan de deelnemer
zelf vier maanden actief bewijzen verzamelt.
LOOPBAANTRAJECT KOSTTIJD, MAAR JE KRIJGT ERVEEL VOOR TERUG
FUNDAMENT - augustus 2012 19
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
20/32
Behoud voor de sectorHoeveel mensen je ook opleidt: als je gekwalificeerde medewerkers niet weet vast te
houden, blijft het tekort aan vakmensen bestaan. Volgens het rapport Bouwen aan
de toekomst van onderzoeksbureau APE - komt dit met name door de cultuur in de
sector. De traditionele en hirarchische mentaliteit sluit niet goed aan bij de wensen
en eisen van de huidige jonge bouwmedewerker. Bovendien zorgt gebrekkig perso-
neelsbeleid ervoor dat er relatief weinig aandacht is voor de ontwikkeling van mede-
werkers. Aanvullend op nieuwe opleidingsvormen, is een tekort aan vakmensen
alleen te verkleinen door het personeelsbeleid in de bouw en infra te moderniseren.
De adviseur Personeelsontwik-keling van Fundeon geeft advies
Over alle opleidings-
vormen uit dit dossier
weet de adviseur Perso-
neelsontwikkeling van
Fundeon meer. Deze advi-
seur is voor werkgevers
het eerste aanspreekpunt
voor de ontwikkeling van
hun werknemers. Kijk
voor de contactgegevens
op: www.fundeon.nl.
Bronnen
Cijermateriaal in dit dossier is afomstig uit diverse bronnen:
Doorstroomatlas vmbo, uitgave van het ministerie van OCW (2012);
Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinormatie 2012, uitgave van Fundeon;
Bouwen aan de toekomst, rapport onderzoeksbureau APE (2012);
Adeling Marktinormatie Fundeon.
20 FUNDAMENT - augustus 2012
DOSSIER: HET NIEUWE OPLEIDEN
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
21/32
ACH TERGROND
STEEDS MEER BETONBOORDERS GESCHOOLD DE WERKVLOER OP
Betonboren is een vak
www.radiuscollege.nl
(http://bit.ly/Mzqa7p)
www.midsland.nl
www.vistech.nl
iJarenlang was betonboren een branche waar vooral ongediplomeerd perso-
neel werkzaam was. Maar steeds meer betonboorbedrijven investeren in de
opleiding en ontwikkeling van hun medewerkers. Vooral de grotere betonboor-
bedrijven scholen hun personeel bedrijfsbreed.
De meeste grote betonboordersbedrijven zijn inmid-
dels erkend als leerbedrijf, hebben gecertificeerde
leermeesters in dienst en steken veel tijd en energie in
het opleiden van hun zittend personeel via zowel een
reguliere mbo-opleiding als via evc-trajecten. Een initia-
tief waar verschillende partijen bij betrokken zijn.
Midsland BV te Maarssen en de Vis Groep in Wate-
ringen behoren beiden tot de grote betonboorbe-
drijven in Nederland. Respectievelijk hebben zij veertig
en zestig betonboorders in dienst, die dagelijks
onderweg zijn door heel Nederland. Veelal rijden zij
alleen of met hun tween met een busje - met een
inhoud van zon dertigduizend euro aan materiaal en
materieel - van werk naar werk. Ze verstaan uiteraard
hun vak, maar hebben er geen opleiding voor genoten.
Het vak hebben ze in de praktijk geleerd.
Docent Gert van Gelderen (links), Rob Dikkerboom(rechts) en Linda van Steekelenburg (midden) zijn
nauw betrokken bij de scholing die plaatsvindt onder
betonboorders.
FUNDAMENT - augustus 2012 21
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
22/32
ACHTERGROND
Rob Dikkerboom, directeur van Midsland BV, Linda
van Steekelenburg van de afdeling P&O van Vis Groep
en Gert van Gelderen, freelance coach bij BGA Neder-
land, zijn alle drie nauw betrokken bij de scholing
die in de branche plaatsvindt. Rob Dikkerboom: We
hebben - op initiatief van Boorinfo (de vereniging van
betonboorbedrijven) - brainstormsessies gehad met
verschillende partijen zoals BGA Nederland, Fundeon,
een aantal leveranciers en het Radiuscollege. Doel was
te besluiten hoe een opleiding voor betonboorders
eruit zou moeten zien. Daarna zijn we binnen ons
bedrijf - met als motto Betonboren is een vak - eigenlijk
meteen bedrijfsbreed begonnen met het scholen van
onze mensen.
ONBEKEND BIJ JONGERENLinda van Steekelenburg vult aan: Bij ons ging het in
eerste instantie om de behoefte aan jongeren. Daar
bleek moeilijk aan te komen. Betonboorder is helaas
niet een beroep met een enorm goed imago. Daarnaast
is het vrij onbekend bij jongeren en dat maakt het ook
niet populair. Nu er een mbo-opleiding voor is, wordt
dat beeld langzaam een beetje bijgesteld. Dat geeft
een beroep toch iets meer aanzien.
SPONTANE AANMELDINGENNatuurlijk was er - zeker bij de wat oudere werknemers
- in het begin enige weerstand tegen scholing. Maar,
zo vertelt coach Van Gelderen, de meesten zijn snel
om. We zijn begonnen met het opleiden van enkele
De opleiding geeft het
beroep meer aanzien
22 FUNDAMENT - augustus 2012
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
23/32
jongere werknemers zonder ervaring en enkele oudere
met ervaring. Al vrij snel meldden zich spontaan
meerdere mensen zich aan. Ze zagen dat scholing een
stukje kwaliteitsverbetering voor hun werk betekende
en dat sprak aan.
SOCIALE VAARDIGHEDENHet opleiden van de betonboorders gebeurt breed.
Ze worden niet alleen vaktechnisch geschoold. Rob
Dikkerboom: Er wordt in de opleiding veel aandacht
besteed aan communicatie, gedrag en sociale vaardig-
heden. De medewerkers oefenen op dit gebied met
acteurs. Vooral bij jongeren zie je dan ineens dat de
oogkleppen afvallen en dat ze een veel bredere kijk op
hun eigen sociale vaardigheden krijgen. Hij vervolgt:
Een boorder die al vijftien jaar in het vak zit, hoef je
natuurlijk niet meer echt te scholen op technische vaar-
digheden. Je kunt hem echter wel efficinter of meer
ergonomisch leren werken. Er komt bijvoorbeeld een
fysiotherapeut die laat zien hoe je dit beroep zo goed
mogelijk kunt uitoefenen zonder je lichaam te veel te
belasten.
FYSIOTHERAPEUT OP HET WERKLinda van Steekelenburg vertelt dat ook bij Vis Beheer
het oefenen met acteurs op het programma staat.
In de wintermaanden gaan wij daarmee ook bij ons
bedrijf aan de slag. Het gedeelte van de fysiotherapie
is binnen de Vis Groep al verankerd. We werken
al jaren samen met een fysiotherapeut. Het gevolg
daarvan is dat oudere medewerkers jongeren vaak
corrigeren als ze op de verkeerde manier bezig zijn.
LEERMEESTERS AAN DE SLAGBeide bedrijven zijn erkend als leerbedrijf. Van
Steekelenburg: Omdat wij behoefte hadden aan
jonge mensen zijn we erkend leerbedrijf geworden.
We hebben nu vier leermeesters in dienst, die allemaal
de leermeestercursus hebben gevolgd. Het is inmid-
dels een enthousiaste groep mensen, die er echt wat
van willen maken. In het begin was dat anders. Toen
hadden ze best wat moeite met hun nieuwe positie.
Dikkerboom vult aan: Het is ook lastig voor leermees-
ters. Eerst staan ze tussen een groep collegas en als
leermeester staan ze er - zo voelt dat - toch ineens een
beetje boven. Dat heeft tijd nodig. Daar moet iedereen
aan wennen.
TIJD EN RUIMTECoach Van Gelderen is van mening dat het voor
bedrijven niet ophoudt met het aanstellen en laten
scholen van leermeesters. Het is belangrijk dat ze de
tijd en ruimte krijgen om hun taak als leermeester te
kunnen uitvoeren. Ze moeten het gevoel hebben dat
de bedrijfsleiding achter hen staat; dan pas kunnen ze
jongeren goed begeleiden.
BEWUSTWORDINGSPROCESVan Steekelenburg en Dikkerboom vertellen beiden
dat het hele opleidingstraject vooral een bewustwor-
dingsproces is voor de deelnemers. Van Steekelen-
burg: Tijdens een cursusdag wordt er bijvoorbeeld
in de busjes van de mensen gekeken. Wat heb je nu
eigenlijk allemaal bij je? Hoe is je bus ingericht: is het
netjes of is het een rommeltje. Weet je wat het kost als
een boorder een dag op pad is voor het bedrijf?
En hoe kostbaar het materiaal is dat je bij je hebt?
Dikkerboom: Maar het is ook een bewustwordings-
proces voor onszelf. Door het opleiden ben ik zelf
meer in gesprek gegaan met mijn eigen mensen. Ze
blijken met allerlei vraagstukken te zitten die we in
kleine groepjes bespreken. Op die manier komen
ook de wat stillere jongens tot hun recht. Daarnaast
hebben onze mensen natuurlijk zelf allerlei ideen
over hoe dingen beter of efficinter kunnen. En daar
staan we graag voor open.
Gert van Gelderen,
Linda van
Steekelenburg en
Rob Dikkerboom.
FUNDAMENT - augustus 2012 23
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
24/32
GEEN WAJONG OF SOCIALE WERKVOORZIENING, MAAR EEN OPLEIDING EN EEN
Klink Nijland biedt jongeren tEen normaal schoolgebouw krijg je mij niet meer in.
Ik vond het er verschrikkelijk. Maar dit is anders. We
krijgen les bij het bedrijf en in de klas zitten allemaal
jongens zoals ik. Emiel van Zanten, nu 19, is op zijn
17e zonder diploma van school gegaan. Hij kon toen
even aan de slag bij een hoveniersbedrijf. Maar na een
tijdje thuis te hebben gezeten, moest hij begin dit jaar
bij de sociale werkvoorziening - Sallcon in Deventer -
aan de slag. Dat vond ik helemaal erg. Die mensen die
daar werken Toen ze na een week vroegen of dit iets
voor me was, was ik dolblij.
PRAKTIJKOVEREENKOMST VOOR ALLE ELFVol goede moed en samen met tien leeftijdsgenoten
begon Van Zanten in februari aan zijn leerbaan bij Klink
Nijland. De eerste drie maanden waren ze op proef,
vertelt cordinator Herman Kleine Koerkamp. Als ze
een uitkering hadden, dan behielden ze die.
Sinds mei hebben we ze allemaal in dienst genomen.
In n klap elf leerlingen in dienst nemen. Jongens die
bovendien niet aan de slag komen bij een ander bedrijf.
Infrabedrijf Klink Nijland uit Raalte deed het, vanuit de
maatschappelijke verantwoordelijkheid die ze voelde. En
om ervoor te zorgen dat de sector over een paar jaar ook
voldoende goed opgeleide vakmensen heeft. We doen
eigenlijk niets nieuws. Met dit project gieten we de oude
wijn alleen maar in nieuwe zakken, vindt directeur Roland
Koerhuis.
24 FUNDAMENT - augustus 2012
RUBRIEKPRAKTIJK
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
25/32
AAN
weede kansZe hebben een praktijkovereenkomst en kunnen hier
dus in principe blijven werken tot ze hun diploma op
niveau 2 hebben voor Opperman of Vakman gww,
benadrukt directeur Koerhuis.
TOEKOMSTPERSPECTIEFHet is geen toeval dat de leerlingen bij het gww-bedrijf
in Raalte terecht zijn gekomen. Mia Nijland, de zus van
mede-eigenaar Herman Nijland, is de bedenker van het
project. Als orthopedagoog komt zij veel in aanraking
met jongeren die net buiten de boot vallen. Gewoon-
lijk voeren we alleen gesprekken met deze jongeren.
Dat helpt soms tijdelijk, maar dat geeft hen nog steeds
geen toekomstperspectief.
STRAATMAKERSDIPLOMAHaar broer gaf gelijktijdig aan dat hij zich zorgen
maakte over het toekomstige gebrek aan gekwalifi-
ceerde arbeidskrachten in zijn bedrijf. Als je jongeren
een toekomst wilt bieden, moet je zorgen dat ze een
kans hebben op de arbeidsmarkt. Wanneer je gelijk-
tijdig ziet dat bepaalde sectoren het moeilijk hebben
om goede werknemers te vinden, is die verbinding
snel gemaakt, merkte de orthopedagoog op. Met haar
kennis - en de ervaring van haar broer - kwam ze tot
het project BinQ. Uitgangspunt is dat jongeren hun
vakdiploma halen.
LEERMEESTER EN TRAJECTCOACHNet als bij andere erkend leerbedrijven, zijn het bij
Klink Nijland leermeesters die de leerlingen het vak
leren. Vanzelfsprekend hebben de leermeesters de
leermeestercursus gevolgd, maar ze zijn niet speciaal
geselecteerd op hun omgang met moeilijke leerlingen.
Het zijn leermeesters als alle andere, maar wel met
veel ervaring. De meerwaarde van het project zit erin
dat leertrajectcoaches extra begeleiding geven, op het
juiste moment en op alle vlakken waar de leerling dat
nodig heeft. Het is maatwerk, benadrukt Mia Nijland.
Een aantal deelnemers heeft een Wajong-uitkering,
anderen zitten in de schuldsanering, worden begeleid
door de jeugdzorg of werken bij de sociale werk-
voorziening. Als deze jongeren zonder extra bege-
leiding een leerbaan krijgen, kunnen ze het vaak niet
bolwerken. Bij het bedrijf weten ze niet altijd hoe ze
Emiel van Zanten heet de sociale werkvoorziening
ingeruild voor een leerbaan bij Klink Nijland. We
krijgen les bij het bedrij en in de klas zitten allemaal
jongens zoals ik.
MIA NIJLANDProject BinQ is opgezet door Mia Nijland. Zij
is orthopedagoog en is partner bij kennis-
praktijk Nijland & Kroes. Vanuit deze praktijk
begeleidt Nijland kinderen en jongeren met
specifieke zorg- en leervragen. Doel is om
kinderen en jongeren zo goed mogelijk deel
te laten nemen aan het dagelijkse leven en de
arbeidsmarkt.
FUNDAMENT - augustus 2012 25
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
26/32
PRAKTIJK
met de ondersteuningsvragen of de problemen van die
jongeren moeten omgaan. Dan loopt het al gauw stuk.
GROEPSDRUKBehalve de extra begeleiding, is in project BinQ een
veilige omgeving gecreerd. Nijland: Gewoonlijk wordt
groepsdruk als iets negatiefs beschouwd. Wij maken
het juist positief. Doordat de jongeren met gelijkge-
stemden in een groep zitten, zijn ze niet de uitzonde-
ring binnen het bedrijf. Iedereen heeft gesprekken met
de leertrajectcoach.
Daarnaast vindt de gehele opleiding plaats bij Klink
Nijland. Docent Raymond Kolkman van het Deltion
College komt elke vrijdag naar het bedrijf om de
leerlingen de vaktheorie, Nederlands en rekenen
te onderwijzen. Hiervoor is in het bedrijfspand een
leslokaal ingericht en in een loods van het bedrijf is een
praktijkruimte gemaakt.
UIT BED ROEPENAfgezien van de locatie doet docent Kolkman weinig
aanpassingen richting de leerlingen van Klink Nijland.
Het is dezelfde opleiding die we ook op het Deltion
geven. De praktijk is het uitgangspunt; ze maken
verslagen, doen opdrachten en beantwoorden
theorievragen. Alleen de eerste drie maanden waren
bijzonder. Je merkte toen dat deze groep over het
algemeen niet gewend was om te leren. Ook is het
voor een aantal leerlingen wennen om dagelijks op tijd
aanwezig te zijn, dat je je niet zomaar ziek kunt melden
of zonder het te laten weten, weg kunt blijven.
Directeur Koerhuis: En dat ging niet altijd gemakkelijk.
We hebben ook wel eens bij iemand thuis voor de deur
gestaan. Dan merk je dat een leerling eerder op staat
voor zijn werkgever dan voor zijn moeder. De extra tijd
en aandacht die alle partijen tot nu toe in de leerlingen
hebben gestoken, lijken zich nu al uit te betalen. Ze
zijn gemotiveerd. De meesten zullen hun diploma wel
halen, verwacht Kleine Koerkamp.
TIJDELIJKE KRACHTENAls het aan alle betrokkenen ligt, krijgt het project BinQ
gauw navolging bij andere bedrijven. In de bouw en infra
en in andere sectoren. Alle bedrijven zullen op termijn
in deze doelgroep moeten investeren, stelt Nijland. Je
hebt de arbeidskrachten nodig. Als maatschappij kun je
deze groep niet links laten liggen, terwijl je wel tijdelijke
krachten uit het buitenland haalt.
CAO-AFSPRAAK VOOR HONDERD WAJONGERS EN WSWERSAfgelopen voorjaar hebben werkgevers- en werknemerspartijen de cao Bouwnijverheid voor 2012
afgesloten. In deze cao staat onder meer dat zij voor het einde van dit jaar projecten opzetten waarmee
honderd wajongers en wswers in de bouwnijverheid aan het werk kunnen. Begeleiding en opleiding
maken deel uit van deze projecten. Wajongers zijn jongeren die (deels) arbeidsongeschikt zijn. Wswers
werken bij de sociale werkvoorziening. Het project bij Klink Nijland kan als voorbeeld dienen om deze cao-
afspraak na te komen.
FINANCIERING PROJECT BINQMia Nijland is momenteel aan het inventariseren hoe
de extra begeleiding door leertrajectcoaches gefinan-
cierd kan worden. Er zijn potjes genoeg, maar omdatdit een nieuw concept is, kunnen we daar niet zomaar
aanspraak op maken. Wanneer dit project landelijk
wordt uitgerold, zou er een verschuiving kunnen komen
van gelden uit re-integratietrajecten of uit de sociale
werkvoorziening. Volgens Roland Koerhuis hoeft het
bedrijven niets extras te kosten. De leerlingen draaien
productie. Bovendien laat je zien dat je aan maatschap-
pelijk verantwoord ondernemen (mvo) doet. Dat kan
extra opdrachten - dus extra inkomsten - opleveren.
Bedrijven die leerlingen in dienst nemen, kunnen
sowieso een tegemoetkoming van de loonkosten
krijgen, vanuit het O&O-fonds. Meer informatie staat
op www.fundeon.nl/werkgever.
26 FUNDAMENT - augustus 2012
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
27/32
PROJECT BORIS ENLEERMEESTER HARRIEOp verzoek van het ministerie van OCW zijn
de kenniscentra - waaronder Fundeon - in
2010 begonnen met het project Boris brengt
je bij n baan. Doel van het project is om
leerlingen vanuit het speciaal onderwijs aan
een leerbaan te helpen. Binnen het project is
ontdekt dat succes in grote mate afhangt van
de deskundigheid van de begeleider op de
werkplek, de leermeester. Gelijkertijd is CNV
Jongeren begonnen met het project Ik ben
Harrie. Dit project steekt erop in dat jongeren
met een beperking een leerbaan krijgen, met
begeleiding van een hiervoor bijgeschoolde
leermeester: Harrie. Harriestaat voor Hulp-
vaardig, Alert, Rustig, Realistisch, Instruerend
en Eerlijk. Beide projecten komen nu bij elkaar.
Gekeken wordt of het profiel van Harrie in alle
sectoren kan werken als profiel voor leermees-
ters die leerlingen met een beperking bege-
leiden. Daaruit volgend wordt ook gekeken hoe
leermeesters bijgeschoold en gecertificeerd
kunnen worden tot deze leermeester-plus. Net
als in het project BinQ bij Klink Nijland krijgen
de leerlingen begeleiding van externe coaches
voor de ondersteunende vragen en problemen.
FUNDAMENT - augustus 2012 27
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
28/32
ACTUEEL
Bevindingen eerste
kwalificatiedossiers positief
www.fundeon.nl/opleider/
kwalificatiestructuur
i
De Toetsingskamer van SBB (Stichting Beroepsonderwijs
Bedrijfsleven) heeft positief gereageerd op de eerste
kwalificatiedossiers voor het schooljaar 2013-2014 die
Fundeon heeft aangeleverd. Het ging hierbij om kwalifi-
catiedossiers Betonboorder en Betontimmerman.
De Toetsingskamer heeft enkele opmerkingen gemaakt
over de verhouding tussen kennis en vaardigheden en
over de kritische beroepssituaties. Deze opmerkingen
gaat Fundeon in de dossiers verwerken. Om de kwali-
ficatiestructuur te versterken, heeft de minister van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) alle kennis-
centra verzocht om de kwalificatiedossiers te herzien
en te herschrijven volgens een nieuw format.
STAND VAN ZAKEN ANDERE KWALIFICATIE-DOSSIERSDrie andere kwalificatiedossiers heeft Fundeon inmid-
dels besproken - tijdens valideringsbijeenkomsten
- met vertegenwoordigers uit het werkveld en het
onderwijs. Het gaat hierbij om de dossiers Tegelzetter,
Betonstaalverwerker en Steigerbouwer.
TEGELZETTER
In het dossier Tegelzetter zijn er geen grote wijzigingen.
Het dossier wordt wel op een aantal punten aangepast,
zodat het dossier voldoet aan de werkwijze en eisen van
de branche en aan het format van de minister.
BETONSTAALVERWERKERDe kwalificaties Betonstaalknipper, -buiger of machine-
operator en Allround betonstaalverwerker buigcentrale
komen te vervallen. Voor deze opleidingen is de laatste
jaren geen instroom geweest en werkgevers kiezen er
vaak voor om deze werknemers zelf binnen het bedrijf
te scholen.
STEIGERBOUWEREen aanpassing in het kwalificatiedossier Steiger-
bouwer is dat de richtlijn voor steigers is gewijzigd.
Dit moet in het dossier prominent naar voren komen.
Daarnaast krijgen de kwalificaties in het dossier andere
namen. De kwalificaties Steigerbouwer en Allround
steigerbouwer krijgen de naam Monteur steigerbouw
en Eerste monteur steigerbouw.
OVERZICHT VALIDERINGS-BIJEENKOMSTENIn opdracht van het ministerie van OCW herziet
kenniscentrum Fundeon alle kwalificatiedossiers
in de bouw en infra. Deze kwalificatiedossiers
staan aan de basis van alle mbo-opleidingen.
Voor 1 december moet Fundeon de herziene
kwalificatiedossiers aanleveren bij SBB. De
herziening doet Fundeon in nauwe samenspraak
met het werkveld en het onderwijs. Hiervoor
organiseert Fundeon valideringsbijeenkomsten.
De volgende valideringsbijeenkomsten zijn op:
5 september: kwalificatiedossiers infra-
beroepen (Straatmaker, Waterbouwer,
Vakman asfalt en Vakman gww);
6 september: Natuursteenbewerker;
11 september: Dakdekker;
3 oktober: Machinist;
10 oktober: Sloper;
11 oktober: Betonreparateur.
28 FUNDAMENT - augustus 2012
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
29/32
BEROEP IN BEWEGING
www.salverda.nl
i
TROTSIk heb eerst de opleidingen Betonreparateur niveau 1
en 2 gedaan. Vorig jaar heb ik ook mijn diploma Beton-
reparateur niveau 3 gehaald. Die opleidingen vind ik
belangrijk; daar ga ik voor en ik ben er trots op als ik
mijn diploma haal. Door die opleidingen blijf ik goed
op de hoogte van ontwikkelingen. Ik merk dat het werk
inhoudelijk de laatste jaren niet heel erg is veranderd.
Hoewel we volgens mij wel meer werk aan de wegen
hebben door het toenemende verkeer en het vele
zout strooien. Zout vreet immers het beton kapot. Wat
wel erg is veranderd, zijn de materialen waarmee we
werken. Die worden steeds beter.
COMMUNICATIEOok merk ik dat de communicatie met klanten veran-
dert. Mensen zijn veel mondiger dan een aantal jaren
geleden. Zeker als ik bij mensen thuis kom, bijvoor-
beeld voor de behandeling van de gevel of een balkon-
reparatie, is goed contact belangrijk. Goede communi-
catie zorgt ervoor dat de klanten meer tevreden zijn en
ik kan mijn werk beter doen.
Zout vreet hetbeton kapotNaam:Jose Pereira de AzevedoLeeftijd: 46Beroep:BetonreparateurBedrijf:Bouwbedrijf Salverdauit t Harde
Mensen zijn veel
mondiger dan een aantal
jaren geleden
Toen ik 12 was, begon ik te werken bij het bouwbedrijf van mijn vader
in Portugal. Ik begon onderop en leerde steeds meer. Daarna heb ik een
paar jaar in het beton gewerkt. Eenmaal in Nederland ben ik daarin verder
gegaan. Het is echt een beroep om van te houden.
FUNDAMENT - augustus 2012 29
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
30/32
Digitaletrajectmap
kaderfunctionaris
Voor de opleiding Kaderfunctionaris
uitvoering bouw en infra is een digitale
trajectmap beschikbaar. Met de digitale
trajectmap kunnen leerling, leermeester
en docent online en overal de voort-
gang van de leerling volgen. De leerling
maakt in de digitale trajectmap zijn bpv-
plan (wat hij tijdens zijn beroepspraktijk-
vorming wil leren en doen), registreert
zijn uren en voegt bewijslast en reflec-
tieverslagen toe. Bovendien kan de
leerling zijn bpv-plan meteen koppelen
aan een werkproces - beoordelingseen-
heid - en aangeven op welk niveau hij
zijn werkzaamheden gaat uitvoeren.
Fundeon opFacebookBenieuwd wie er bij Fundeon werken en wat
ze daar doen? Ga dan naar de facebook-
pagina van Fundeon: www.facebook.com/
fundeon. Diverse medewerkers vertellen in
een video of een fotoalbum wat voor werk zij
doen. Hun bijdragen geven bovendien een
goed beeld van wat Fundeon voor werkge-
vers, werknemers en opleiders in de bouw
en infra kan betekenen. Wanneer uzelf een
Facebook-account heeft en de pagina liked,
ziet u nieuwe filmpjes en fotoalbums auto-
matisch in uw tijdlijn verschijnen.
Nieuwe lesmethodes uitgeleverdDe vijftien rocs die dit schooljaar beginnen met de nieuwe lesme-
thodes van Fundeon, hebben de lesmaterialen en examine-
ringsproducten ontvangen. De lesmethode bestaat onder
meer uit de digitale leeromgeving Bouwinfranet, een
opdrachtenmap en een trajectmap. Deze nieuwe lesme-
thode is voorlopig alleen beschikbaar voor de opleidingen
Assistent bouw en infra, Vakman gww, Allround vakman
gww en Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra.
Momenteel werkt Fundeon aan de nieuwe lesmethodes voor
de opleidingen Allround timmerman en Tegelzetter.
NieuwebrochuresDe afgelopen maanden heeft
Fundeon drie nieuwe brochures
uitgegeven. Deze brochures zijn
verkrijgbaar via de adviseurs van
Fundeon en te downloaden van de
website: www.fundeon.nl/ over-
fundeon/folders-en-brochures.
KwaliteitsborgingexamineringIn deze brochure
voor rocs staat hoe
Fundeon de kwaliteit
van de examine-
ringsproducten en
examineringsdiensten
borgt.
Leerling in dienstDeze aangepaste folder legt uit hoe
en wanneer werkgevers tegemoet-
komingen uit de sector krijgen ten
behoeve van de loonkosten van
leerlingen.
De lesmethodes van FundeonLees in deze brochure hoe de
nieuwe lesmethodes van Fundeon
zijn samengesteld en wat de visie
hierachter is.
Fundeon genomineerdals beste werkgeverFundeon dingt mee naar de onderscheiding Beste Werkgever 2012. De nominatie voor deze
prijs van VNU Media en Effectory dankt Fundeon aan de uitkomsten van een recent gehouden
medewerkerstevredenheidsonderzoek. De prijsuitreiking is op 9 oktober 2012. Effectory
(Amsterdam) is een gerenommeerd specialist op het gebied van medewerkers- en klanttevre-
denheidsonderzoek. Samen met VNU Media organiseert Effectory jaarlijks de verkiezing Beste
Werkgever. De volledige lijst van genomineerden is te vinden op www.beste-werkgevers.nl.
Zekerheidenkwaliteit
KwaliteitsborgingexamineringVoormbo-opleidingenindebouweninfra
Nieuw leermiddelenpakketOpperman en StraatmakerOm te komen tot een goed en eenduidig
leermiddelenpakket heeft een werk-
groep van docenten van uitvoerende
rocs de bestaande leermiddelen voor de
opleidingen Opperman bestratingen en
Straatmaker bekeken. Voor de opleiding
Opperman bestratingen heeft dit geleid tot
een pakket van drie boeken met vakkennis
en verwerkingsvragen. Voor de opleiding
Straatmaker wordt dit pakket uitgebreid
met een extra boek met technische
vakkennis en vaardigheden. Aanvullend
maakt Fundeon voor de opleiding Straat-
maker een map met verwerkingsvragen.
De docenten uit de werkgroep zijn ervan
overtuigd dat zij met dit pakket van
grotendeels - reeds bestaande middelen
een compleet en goed leermiddelenpakket
hebben waarmee ze de leerlingen uitste-
kend kunnen opleiden. Het nieuwe pakket
is opgenomen in het productenoverzicht
dat is te vinden op de website van Fundeon.
30 FUNDAMENT - augustus 2012
RUBRIEKSERVICE
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
31/32
Fundament is het magazine over het beroepsonderwijs en werken en leren in de bouw, infra engespecialiseerde aannemerij. Zes keer per jaar wordt dit blad gratis toegestuurd aan bedrijven in de
bouwsector, onderwijsinstellingen en andere relaties van kenniscentrum Fundeon. In elke uitgave is
ruimte voor nieuws, informatie, achtergronden en opinie.
UITGEVERFundeon, kenniscentrum voor de bouw en infra
HOOFDREDACTIEJolanda de Vries, afdeling communicatie Fundeon
AAN DEZE UITGAVE WERKTEN MEELinda Blaakmeer, Brigitte Bloem, Erik Huijsman,
Tessa Klooster, Janneke Leenders en Wilma
Schuitemaker.
FOTOGRAFIE
Beeldredaktie
VORMGEVINGV1 Communicatie, Ermelo
DRUKSenefelder Misset
ABONNEMENTENAdreswijzigingen doorgeven,
een abonnement aanvragen of
stopzetten kan via: Fundeon,
afdeling [email protected]
(0341) 499 315
Colofon
Agenda20 EN 21 SEPTEMBER 2012
REGIONALE BOUW-KAMPIOENSCHAPPENRegio Noordoost:
Deltion College te Zwolle
Regio West:
Stichting Haagbouw in Den Haag
Regio Zuid:
Born Bouwopleidingsbedrijf Nijmegen
www.fundeon.nl
27 SEPTEMBER 2012
FUNDEON DINERStudio C, Almere
www.fundeon.nl
27 SEPTEMBER 2012
UITREIKING FUNDEONONDERWIJSPRIJZENStudio C, Almere
www.fundeon.nl
9 OKTOBER 2012
BESTE WERKGEVER VANNEDERLAND(Fundeon is genomineerd)
www.beste-werkgevers.nl
12 T/M 15 NOVEMBER 2012
NEDERLANDSE BOUW-KAMPIOENSCHAPPENSBRA Amersfoort
www.fundeon.nl
Uitgelicht
FUNDEON DINER
Dit jaar vult Fundeon de relatiedag anders in dan voorgaande jaren. Op
donderdag 27 september organiseert Fundeon het Fundeon Diner in Studio
C in Almere. Centraal staat het thema Opleiden voor de toekomst. Onder-
werpen die aan bod komen: hoe werkt het brein bij jongeren en ouderen;
hoe zorgen we voor voldoende de instroom binnen de bouw- en infrasector;
wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van digitale lesmethodes; hoe ziet
de werknemer van de toekomst eruit; hoe zorg je voor optimale inzetbaar-
heid van mensen (employability); welke nieuwe opleidingsvormen worden
er ontwikkeld en wat zijn innovaties binnen de sector die gevolgen hebben
voor het opleiden van de toekomst? Daarnaast is er aandacht voor de ontwik-
kelingen bij Fundeon en reikt Fundeon de Onderwijsprijzen Bouw & Infra uit
aan de Beste Leerbedrijven, de Beste Leerlingbouwplaats en de Beste Leer-
meester. Het belooft een gevarieerd programma te worden. De presentatie is
in handen van Harm Edens. De toegang is dit jaar uitsluitend op uitnodiging.
Blijf op de hoogteDagelijks weten wat er speelt rondom het
opleiden en ontwikkelen van personeel
in de bouw en infra? Kijk dan op www.
fundeon.nl of volg Fundeon op Twitter,
LinkedIn of Facebook. Via digitale nieuws-
brieven stuurt Fundeon bovendien per
doelgroep met regelmaat het belangrijkste
nieuws toe.
Aanmelden voor de digitale nieuwsbrieven
kan via www.fundeon.nl.
FUNDAMENT - augustus 2012 31
-
7/25/2019 Artikel Fundament 2012-4
32/32
Fundeon is het kennis- en adviescentrum voor het opleiden
en ontwikkelen van werknemers in de bouw en infra. Vanuit
drie regios adviseren adviseurs opleidingsbe