vidovi setila i nivna disfunkcija mimi batandjieva

Видови сетила и нивна дисфункција

ДИПЛ.ДЕФЕКТОЛОГ МИМИ БАТАНЏИЕВА ЗАЈКОВСКА

ОВАА ПУБЛИКАЦИЈА Е ИЗРАБОТЕНА СО ПОМОШ ОД ЕВРОПСКАТА УНИЈА.СОДРЖИНАТА НА ОВАА ПУБЛИКАЦИЈА Е ИСКЛУЧИВО ОДГОВОРНОСТ НА ДИПЛ.ДЕФЕКТОЛОГ МИМИ БАТАНЏИЕВА ЗАЈКОВСКА

И НА НИЕДЕН НАЧИН НЕ МОЖЕ ДА СЕ СМЕТА ДЕКА ГИ ОДРАЗУВА СТАВОВИТЕ НА ЕВРОПСКАТА УНИЈА

ВИДОВИ СЕТИЛА

6. Вестибуларен систем-рамнотежа и движење7.Проприоцептори-позиција на тело

Чувство за допир

�Има повеќе рецептори (допир, болка, топлина , текстура, притисок и движење на влакната)

�Тактилниот систем е најголем и е прв кој се развива интраутерино

�Има две категории одбранбена и дискриминативна

Деца преосетливи на допир

�Преосетливи се на неочекуван, лесен допир( тактилна одбранбеност), се бриши од бакнежи или некој случаен допир, притоа ги оттурнува другите другите за да избегне блискост.

� Веднаш и интензивно реагира со бегство како одговор на безопасни допири

� Не им се допаѓаат неуредни активности (готвење, сликарството, користење креда или леплива лента)

�Им пречат одредени видови на облека и се особено чувствителни на рабовите на Им пречат одредени видови на облека и се особено чувствителни на рабовите на чорапите, блузи, долна облека , чевли и етикети во кошули

�Претпочитаат да носат долги ракави и панталони дури и во лето или потенко да бидат облечени и во зима

�Нервозни се кога времето е ветровито, односно, кога ветерот им ја крева косата

�Пребирливи се во јадењето, избегнуваат одредени видови храна (ориз, пире од компири, зеленчук) поради текстурата или претпочитаат храната да биде иста температура (топла или ладна)

� Не им се допаѓа пливање, капење, четкање заби, чешлање коса

Деца кои се хипосензитивни на допир

� Изгледаат како да не го чувствуваат допирот

�Не приметуваат дека нешто им паднало

�Имаат слаба телесна будност

�Може да се облечат наопаку или неуредно

�Силно ги галат животните и луѓето, без да приметат дека тоа ги боли

�Не се свесни за температурата на објектите, премногу жешка или премногу ладна

Деца кои барааат сензорен стимул

�Постојано допираат луѓе и објекти

�Постојано бараат предизвици и бараат тие да траат што подолго време

�Си ја вртат косата, касат рацете, трчаат боси наоколу, џвакаат предмети што не се за џвакање(моливи, пенкала, гуми, каиши, играчки и сл.)

�Се туркаат во предмети и луѓе

�Се изложуваат на опасни ситуацииСе изложуваат на опасни ситуации

�И по втората година ставаат работи во уста

Деца со слаба тактилна дискриминација

�Ги чувствуваат предметите но не се сигурни што е тоа

�Не можат да држат и да се користат со одредени помагала и алатки(пенкало, ножици, вилушка и сл.)

�Не допираат и не се заинтересирани да допрат предмети што вообичаено други деца би допреле

�Не ги забележуваат својствата на предметите(текстура, густина, облик, големина)

�Мора да се послужат со видот за да препознаат одредени делови од тело или познати предмети

□□□□ Хиперсензитивно или премногу чуствително на допир (осетливо на допир)Хиперсензитивно или премногу чуствително на допир (осетливо на допир)Хиперсензитивно или премногу чуствително на допир (осетливо на допир)Хиперсензитивно или премногу чуствително на допир (осетливо на допир)

1.__ како бебе, не сакаше/не сака да го држат во раце или гушкаат; се навалува наназад, плаче и се истргнува1.__ како бебе, не сакаше/не сака да го држат во раце или гушкаат; се навалува наназад, плаче и се истргнува1.__ како бебе, не сакаше/не сака да го држат во раце или гушкаат; се навалува наназад, плаче и се истргнува1.__ како бебе, не сакаше/не сака да го држат во раце или гушкаат; се навалува наназад, плаче и се истргнува

2.2.2.2.__ се вознемирува му се менуваат пелени, или кога пелените треба да се сменат__ се вознемирува му се менуваат пелени, или кога пелените треба да се сменат__ се вознемирува му се менуваат пелени, или кога пелените треба да се сменат__ се вознемирува му се менуваат пелени, или кога пелените треба да се сменат

3333.__ се жали кога му ја чешлаат косата.__ се жали кога му ја чешлаат косата.__ се жали кога му ја чешлаат косата.__ се жали кога му ја чешлаат косата

4444.__ избегнува/не сака „игри со валкани работи“, песок, кал, вода, лепак, сјај, пластелин, крема за бричењ.__ избегнува/не сака „игри со валкани работи“, песок, кал, вода, лепак, сјај, пластелин, крема за бричењ.__ избегнува/не сака „игри со валкани работи“, песок, кал, вода, лепак, сјај, пластелин, крема за бричењ.__ избегнува/не сака „игри со валкани работи“, песок, кал, вода, лепак, сјај, пластелин, крема за бричењeeee

5555.__ се вознемирува ако рацете му се валкани и често сака да ги мие или брише.__ се вознемирува ако рацете му се валкани и често сака да ги мие или брише.__ се вознемирува ако рацете му се валкани и често сака да ги мие или брише.__ се вознемирува ако рацете му се валкани и често сака да ги мие или брише

6666.__.__.__.__ го вознемируваат рабовите на чорапите и/или етикетите на маичкитего вознемируваат рабовите на чорапите и/или етикетите на маичкитего вознемируваат рабовите на чорапите и/или етикетите на маичкитего вознемируваат рабовите на чорапите и/или етикетите на маичките

7777.__ се вознемирува кога треба да му се измие лицето.__ се вознемирува кога треба да му се измие лицето.__ се вознемирува кога треба да му се измие лицето.__ се вознемирува кога треба да му се измие лицето

8888.__се вознемирува кога треба да се потстриже, да му се исечат ноктите на нозете или на рацете, или пак, да му се измијат заби.__се вознемирува кога треба да се потстриже, да му се исечат ноктите на нозете или на рацете, или пак, да му се измијат заби.__се вознемирува кога треба да се потстриже, да му се исечат ноктите на нозете или на рацете, или пак, да му се измијат заби.__се вознемирува кога треба да се потстриже, да му се исечат ноктите на нозете или на рацете, или пак, да му се измијат забитететете

9.9.9.9.__ пребира јадење, __ пребира јадење, __ пребира јадење, __ пребира јадење, одбива да проба нови видови храна или сака да јаде само одредена хранаодбива да проба нови видови храна или сака да јаде само одредена хранаодбива да проба нови видови храна или сака да јаде само одредена хранаодбива да проба нови видови храна или сака да јаде само одредена храна

10.10.10.10.__ се плаши, се вознемирува или станува агресивно при лесен или неочекуван допир__ се плаши, се вознемирува или станува агресивно при лесен или неочекуван допир__ се плаши, се вознемирува или станува агресивно при лесен или неочекуван допир__ се плаши, се вознемирува или станува агресивно при лесен или неочекуван допир

11111111. __ се чини дека се плаши, или избегнува да стои близу други луѓе или врсници (особено во редови). __ се чини дека се плаши, или избегнува да стои близу други луѓе или врсници (особено во редови). __ се чини дека се плаши, или избегнува да стои близу други луѓе или врсници (особено во редови). __ се чини дека се плаши, или избегнува да стои близу други луѓе или врсници (особено во редови)

11112222.__ се спротивставува на пријателски или нежен допир од лица кои не се неговите родители или браќа, сестри (а понекогаш и ним.__ се спротивставува на пријателски или нежен допир од лица кои не се неговите родители или браќа, сестри (а понекогаш и ним.__ се спротивставува на пријателски или нежен допир од лица кои не се неговите родители или браќа, сестри (а понекогаш и ним.__ се спротивставува на пријателски или нежен допир од лица кои не се неговите родители или браќа, сестри (а понекогаш и ним имимимим

се спротивставува!се спротивставува!се спротивставува!се спротивставува!

11113333.__ претпочита да се гушка.__ претпочита да се гушка.__ претпочита да се гушка.__ претпочита да се гушка11113333.__ претпочита да се гушка.__ претпочита да се гушка.__ претпочита да се гушка.__ претпочита да се гушка

11114444.__капка дожд, вода од туш или контакт на ветерот со кожата може да му пречат и да предизвикаат несакани реакции и одбранбени.__капка дожд, вода од туш или контакт на ветерот со кожата може да му пречат и да предизвикаат несакани реакции и одбранбени.__капка дожд, вода од туш или контакт на ветерот со кожата може да му пречат и да предизвикаат несакани реакции и одбранбени.__капка дожд, вода од туш или контакт на ветерот со кожата може да му пречат и да предизвикаат несакани реакции и одбранбени

реакцииреакцииреакцииреакции

11115555.__ премногу да реагира на ма ли исекотини, гребнатини или убоди од инсекти.__ премногу да реагира на ма ли исекотини, гребнатини или убоди од инсекти.__ премногу да реагира на ма ли исекотини, гребнатини или убоди од инсекти.__ премногу да реагира на ма ли исекотини, гребнатини или убоди од инсекти

11116666.__ избегнува одредени видови текстури на ткаенини (ќебиња, килими, плишани играчки).__ избегнува одредени видови текстури на ткаенини (ќебиња, килими, плишани играчки).__ избегнува одредени видови текстури на ткаенини (ќебиња, килими, плишани играчки).__ избегнува одредени видови текстури на ткаенини (ќебиња, килими, плишани играчки)

11117777.__одбива да носи нова или крута облека, облека од груби ткаенини, џемпери со високи јаки, фармерки, капи или ремени, и.т.н..__одбива да носи нова или крута облека, облека од груби ткаенини, џемпери со високи јаки, фармерки, капи или ремени, и.т.н..__одбива да носи нова или крута облека, облека од груби ткаенини, џемпери со високи јаки, фармерки, капи или ремени, и.т.н..__одбива да носи нова или крута облека, облека од груби ткаенини, џемпери со високи јаки, фармерки, капи или ремени, и.т.н.

11118888.__ иабегнува да ги користи рацете при игра.__ иабегнува да ги користи рацете при игра.__ иабегнува да ги користи рацете при игра.__ иабегнува да ги користи рацете при игра

11119999.__ го вознемируваат рабовите на чорапите и може да не сака да ги носи.__ го вознемируваат рабовите на чорапите и може да не сака да ги носи.__ го вознемируваат рабовите на чорапите и може да не сака да ги носи.__ го вознемируваат рабовите на чорапите и може да не сака да ги носи

20202020.__ го вознемирува облека која се три од кожата; може да сака да носи куси пантолони и маички со куси ракави во текот на цела.__ го вознемирува облека која се три од кожата; може да сака да носи куси пантолони и маички со куси ракави во текот на цела.__ го вознемирува облека која се три од кожата; може да сака да носи куси пантолони и маички со куси ракави во текот на цела.__ го вознемирува облека која се три од кожата; може да сака да носи куси пантолони и маички со куси ракави во текот на целата та та та

годинагодинагодинагодина

22221111.__ може да сака да носи маички со долги ракави и долги панталони во текот на година со цел да избегне изложување на кожата.__ може да сака да носи маички со долги ракави и долги панталони во текот на година со цел да избегне изложување на кожата.__ може да сака да носи маички со долги ракави и долги панталони во текот на година со цел да избегне изложување на кожата.__ може да сака да носи маички со долги ракави и долги панталони во текот на година со цел да избегне изложување на кожата

22222222.__ одбива да ги четка забите и многу се плаши од забар.__ одбива да ги четка забите и многу се плаши од забар.__ одбива да ги четка забите и многу се плаши од забар.__ одбива да ги четка забите и многу се плаши од забар

22223333.__ одбива да оди босо на трева или песок.__ одбива да оди босо на трева или песок.__ одбива да оди босо на трева или песок.__ одбива да оди босо на трева или песок

22224444.__ може да оди на прсти.__ може да оди на прсти.__ може да оди на прсти.__ може да оди на прсти

□□□□ Хипосензитивно или недоволно чувствително на допирХипосензитивно или недоволно чувствително на допирХипосензитивно или недоволно чувствително на допирХипосензитивно или недоволно чувствително на допир

22225555.__ не забележува допир освен ако допирот не е многу интензивен.__ не забележува допир освен ако допирот не е многу интензивен.__ не забележува допир освен ако допирот не е многу интензивен.__ не забележува допир освен ако допирот не е многу интензивен

22226666.__ не е свесно кога има храна на лицето или кога му тече носот.__ не е свесно кога има храна на лицето или кога му тече носот.__ не е свесно кога има храна на лицето или кога му тече носот.__ не е свесно кога има храна на лицето или кога му тече носот

22227777.__ не забележува ако облеката не му е добро облечена или ако му е .__ не забележува ако облеката не му е добро облечена или ако му е .__ не забележува ако облеката не му е добро облечена или ако му е .__ не забележува ако облеката не му е добро облечена или ако му е

наопакунаопакунаопакунаопаку

22228888.__ слабо реагира или не реагира на болка од гребнатини, модрици, .__ слабо реагира или не реагира на болка од гребнатини, модрици, .__ слабо реагира или не реагира на болка од гребнатини, модрици, .__ слабо реагира или не реагира на болка од гребнатини, модрици,

исекотини или инјекцииисекотини или инјекцииисекотини или инјекцииисекотини или инјекции

22229999.__ му недостасува „внатрешен поттик“ за да допира,ракува и истражува .__ му недостасува „внатрешен поттик“ за да допира,ракува и истражува .__ му недостасува „внатрешен поттик“ за да допира,ракува и истражува .__ му недостасува „внатрешен поттик“ за да допира,ракува и истражува

играчки и предмети што на другите деца им се привлечнииграчки и предмети што на другите деца им се привлечнииграчки и предмети што на другите деца им се привлечнииграчки и предмети што на другите деца им се привлечни

30303030.__ може да сака зачинета и лута храна или да не реагира на истата.__ може да сака зачинета и лута храна или да не реагира на истата.__ може да сака зачинета и лута храна или да не реагира на истата.__ може да сака зачинета и лута храна или да не реагира на истата

□□□□ Бара сензорно стимулаторен допирен инпутБара сензорно стимулаторен допирен инпутБара сензорно стимулаторен допирен инпутБара сензорно стимулаторен допирен инпут33331111.__ сака допир, има потреба да допре с.__ сака допир, има потреба да допре с.__ сака допир, има потреба да допре с.__ сака допир, има потреба да допре сѐ и секогои секогои секогои секого

33332222.__ се удира во луѓе и во предмети, поминува со рацете по мебелот и ѕидовит.__ се удира во луѓе и во предмети, поминува со рацете по мебелот и ѕидовит.__ се удира во луѓе и во предмети, поминува со рацете по мебелот и ѕидовит.__ се удира во луѓе и во предмети, поминува со рацете по мебелот и ѕидовитeeee

33333333.__ често ги соблекува чорапите и чевлите.__ често ги соблекува чорапите и чевлите.__ често ги соблекува чорапите и чевлите.__ често ги соблекува чорапите и чевлите

33334444.__ сака да игра со валкани работи, сака да си игра со храна, со земја, со камења и .__ сака да игра со валкани работи, сака да си игра со храна, со земја, со камења и .__ сака да игра со валкани работи, сака да си игра со храна, со земја, со камења и .__ сака да игра со валкани работи, сака да си игра со храна, со земја, со камења и

тоа со часовитоа со часовитоа со часовитоа со часови

35353535.__ се повредува себе си; се штипе, се гризе и си ја удира главата.__ се повредува себе си; се штипе, се гризе и си ја удира главата.__ се повредува себе си; се штипе, се гризе и си ја удира главата.__ се повредува себе си; се штипе, се гризе и си ја удира главата

36363636.__ постојано ги става предметите во уста, дури и по двегодишна возраст.__ постојано ги става предметите во уста, дури и по двегодишна возраст.__ постојано ги става предметите во уста, дури и по двегодишна возраст.__ постојано ги става предметите во уста, дури и по двегодишна возраст

37373737.__ сака вибрирање или силен сензорен инпут.__ сака вибрирање или силен сензорен инпут.__ сака вибрирање или силен сензорен инпут.__ сака вибрирање или силен сензорен инпут

□□□□ Потешкотии во тактилна перцепција и дискриминацијаПотешкотии во тактилна перцепција и дискриминацијаПотешкотии во тактилна перцепција и дискриминацијаПотешкотии во тактилна перцепција и дискриминација

33338888.__ има потешкотии со задачи како што се закопчувањето на копчиња, .__ има потешкотии со задачи како што се закопчувањето на копчиња, .__ има потешкотии со задачи како што се закопчувањето на копчиња, .__ има потешкотии со задачи како што се закопчувањето на копчиња,

патенти и ременипатенти и ременипатенти и ременипатенти и ремени

33339999.__ не внимава како облечено, изгледа неуредно, не забележува дека .__ не внимава како облечено, изгледа неуредно, не забележува дека .__ не внимава како облечено, изгледа неуредно, не забележува дека .__ не внимава како облечено, изгледа неуредно, не забележува дека

панталоните/маичките му се извртенипанталоните/маичките му се извртенипанталоните/маичките му се извртенипанталоните/маичките му се извртени

40404040.__ има потешкотии при користење на ножички, боички или прибор за .__ има потешкотии при користење на ножички, боички или прибор за .__ има потешкотии при користење на ножички, боички или прибор за .__ има потешкотии при користење на ножички, боички или прибор за

јадењејадењејадењејадење

41414141.__ .__ .__ .__ дури и по втората година и понатаму става предмети во уста за да ги дури и по втората година и понатаму става предмети во уста за да ги дури и по втората година и понатаму става предмети во уста за да ги дури и по втората година и понатаму става предмети во уста за да ги

осознаеосознаеосознаеосознае

42424242.__ не може да ги дентификува предметите со помош на допир, го користи .__ не може да ги дентификува предметите со помош на допир, го користи .__ не може да ги дентификува предметите со помош на допир, го користи .__ не може да ги дентификува предметите со помош на допир, го користи

и видот за да си помогне; на пр., кога напипува во ранец или на работна маса и видот за да си помогне; на пр., кога напипува во ранец или на работна маса и видот за да си помогне; на пр., кога напипува во ранец или на работна маса и видот за да си помогне; на пр., кога напипува во ранец или на работна маса

за да најде одреден предметза да најде одреден предметза да најде одреден предметза да најде одреден предмет

�кратко видео

Вестибуларен систем

Која е улогата на вестибуларниот систем?

� Ни кажува дека се движиме или мируваме

� Не информира за насоката во која се движиме, и за брзината со која се движиме

� Испраќа сензорни пораки за рамнотежа и движење од вратот, очите и телото до ЦНС за обработка и потоа помага да се проиведе мускулен тонус за да можеме да се движиме порамномерно и поефикасно

� Основните функции на Бегство или Борба реакциите зависат од точните � Основните функции на Бегство или Борба реакциите зависат од точните информации од вестибуларниот систем.

� Функционира комплетно, но при раѓање не е созреано

� Доживува брз развој на возраст од 6 до 12 месеци, а потоа развојот забавува

� До тригодишна возраст системот може да се прилагоди кога е изложен на погрешни информации

� Оваа способност созрева во текот на шестата година

Вестибуларна дисфункција

� Неефикасна обработка на сензации примени преку внатрешното уво во мозокот

� Детето кое има потешкотии при обработка на вестибуларни информации за гравитацијата, рамнотежата и движењето во просторот ќе биде несигурно за неговото сопствено движење и за тоа како да се движи и да извршува секојдневните обврски.

� Може да не развиваат соодветни одговори околу држењето на телото потребни за одржување на исправен став и може да се навалуваат или да се подгрбавуваат кога седат или да ја потпираат главата на рацете додека седат на маса

� Децата со дисфункции во овој систем може никогаш да не лазат или да не одат на � Децата со дисфункции во овој систем може никогаш да не лазат или да не одат на поголема возраст

� Вестибуларниот систем влијае врз движењето на очите

� Детето со вестибуларна дисфункција може да има нестабилен поглед и да не може да се фокусира на предмети кои се движат или на статични предмети додека детето се движи

� Ако детето ги нема развиено мозочни функции кои се неопходни за координација на движењето на окото од лево кон десно, може да се јават проблеми со читањето.

Преосетливост на движење

� Гравитациона несигурностГравитациона несигурностГравитациона несигурностГравитациона несигурност---- проблем со отолитните органи

� Прекумерни емоционални реакции-страв како резултат на движење во просторот

� Одбивност кон движење како резултат на проблеми во полукружните каналчиња

Дете со гравитациона несигурност

� Ги избегнува/не му се допаѓаат реквизитите од игралиштето; на пр., лулашки,скалички, лизгалки, или вртелешки

� Претпочита активности со седење, се движи бавно и претпазливо, не сака да ризикува

� Избегнува/не сака лифтови и подвижни скали; кога е во лифт или на подвижни скали сака да седи

� Се плаши дека ќе падне, дури и кога нема ризик од паѓање

Како да препознаеме дете со гравитациона несигурност?

� Се плаши или е несигурно кога се качува или симнува по скали

� Се плаши да не го превртат наопаку, настрана или наназад; мошне се противи кога му ја мијат косата

� Како бебе, никогаш не сакало бебешки лулашки или џампери

� Како бебе не сакало да лежи на стомак

� Лесно губи рамнотежа, изгледа неспретно� Лесно губи рамнотежа, изгледа неспретно

� Се плаши или има потешкотии при возење точак или скокање

� Одбива да ги затвори очите кога се движи

� Се плаши од височина, па дури и висината на тротоар

� Не ги дига нозете од земја

� Се сепнува ако некој го премести со столчето

� Помалку изразен страв отколку кај дете со гравитациска несигурност, но исто така избегнува движење

� Не сака брзо движење или ротирачки активности

� Лесно му се слошува кога се вози во автомобил

� Избегнува да вози точак, да се лизга или да се лула

� Избегнува да се вози на вртелешки

Хипосензитивно на движење

� Се чини дека не забележува или не го интересираат активности кои вклучуваат движење

� Може да му недостига внатрешен поттик за да се движи и да биде „активно“

� Кога ќе започнат со активности со движење, тешко им е да прекинат

� Може да нема одбранбени реакции за да спречи паѓање� Може да нема одбранбени реакции за да спречи паѓање

Дете кое бара сензорен стимул

� Детето има потреба од движење и се чини дека не добива доволна стимулација од движење кое ги задоволува другите лица

� Постојано е „на нога“

� Често се става себе си во невообичаени положби

� Сака да се искачува, да биде фрлено во воздух, скока по мебел, врти на стол

� Може да се врти без да добие вртоглавица

� Може брзо да се префрли од една на друга активност во потрага по нова возбуда� Сака брзи и возбудливи игри во забавен парк� Сака брзи и возбудливи игри во забавен парк� Може да го клати телото, тресе ногата или главата додека седи

Билатерална координација/преминување на средишна линија� Способноста координирано да се употребуваат двете страни од телото

� Дете на возраст од 3 до 4 години би требало да може да ја преминува средишната линија (тоа лесно може да ја употребува десната рака на левата страна).

� Децата што избегнуваат преминување на средишната линија:• не можат да ги координираат двете страни од телото• не воспоставуваат доминација на едната рака• тешко следат движења од едната на другата страна

Проприоцепторен систем

Рецепторите за проприоцепторниот системсе лоцирани во мускулите, зглобовите,тетивите, лигаментите, зглобните капсули исврзното ткиво

�Проприоцепторите даваат информации за позицијата, силата, насоката и движењето на нашите делови од телото

�Помага во интегрирање на тактилни и вестибуларни сензации

�Ни помага да одредиме колкава сила е потребна за да изведеме некоја активност , помнење на моторна активност

�Истегнување и контракција на мускулот , свиткување или исправување на зглобовите

�Дури и кога не се движиме, гравитацијата ги стимулира рецепторите несвесно

� Функцијата на проприоцепторите е да се зголеми будноста на телото и да се подобри моторното планирање и моторната контрола

�Помагаат во телесна експресија, движење на делови од тело ефикасно, ни овозможувада одиме лесно, трчаме, качуваме по скали, носиме ранец, вреќа , чувство на сигурност и сл.

Хиперсензитивност на проприоцепторен стимул

�Може да избегнува активности кои вклучуваат движење, особено спорт

�Ќе избегнува физички активности и активности на игралиште со многу сензорен инпут како што е скокање, качување и потскокнување

�Може да не сака да е гушкано или движено од другите

�Може да сака да јаде само меки блендирани храни заради силата и координацијата потребна за џвакање на одредени текстури на храна

Хипосензитивност на проприоцептивен стимул

�Може да му недостига поттик за движење или игра, или да не забележува кога е во неудобни положби

�Недоволна соматосензорна(тактилно-проприоцептивна) дискриминација

�Може да има постурални проблеми и диспраксија(неспособност за изведување на координирани движења)

�Често има потреба од потпирање на главата со раце додека седи на маса

�Не може да стои на една нога и да одржи рамнотежа

�Постојано се потпира на други или предмети

Барање сензорен стимул

�Бара активно движење – туркање, влечење, судрување во мебел или луѓе

�Сака силно гушкање, да е притискан или стискан, ќе пишува многу силно

�Може да гриза, удира или да искажува агресивно однесување

�Може да пројави само-стимулативни однесувања како што е гризење на себе си или удирање на главата

Недоволна дискриминација и диспраксија проприо

�Недоволна свесност за телото и моторна контрола

�Имаат тешкотии во поставување на екстремитетите при облекување на палто или облекување

�Мора да се држи за оградата или делува несигурно и посебно внимателно при симнување или качување по скали

�Може често да паѓа, да се сопнува или судрува со предмети ненамерноМоже често да паѓа, да се сопнува или судрува со предмети ненамерно

Дете со диспраксија

� Има проблем со тоа да започне или изведе активност која бара серија на движења, како сечење

�Слаба око-рака координација и слаба фина моторика

�Слаба коонтрола на крупна моторика кога изведуваат движења како трчање, качување, скокање и сл.

Вид

�По раѓањето, на детето му се потребни неколку недели за да се фокусира на човек или предмет

�Се раѓаме со способноста да гледаме, но визуелните способности ни се развиваат како што старееме

�Ова се случува со движењето низ нашата средина, како и со фокусирање и набљудување на неподвижни предмети и предмети во движење

Способности за вид

�Бистрина на видот – способност да се забележуваат детали

�Прилагодување на светлина

�Прилагодување – фокусирање на предмети од различно растојание

�Детекција на движење

�Бинокуларен вид (вид со двете очи) – Очите функционираат координирано�Бинокуларен вид (вид со двете очи) – Очите функционираат координирано

�Окуломоторни вештиниФиксирање – мирно фокусирање на даден предметСакада – движење на очите помеѓу две точкиНепречено следење– следење на предмет во движење

Дискриминација

�Периферен вид – страничен вид, првенствено за откривање на движење

�Перцепција за длабочина – проценување на релативното растојание помеѓу лицето и предметот

�Стабилно визуелно поле – разликување на статичните од предметите во движење

�Просторни односи – потребни за сложување на сложувалка

�Визуелна дискриминација – распознавање разлики во големината, облик, шемите, формата, положбата и бојата

�Доследност на форми – препознавање форма, симбол, облик и кога карактеристиките се менуваат (кога се категоризираат предмети или точно се идентификуваат букви како b и d)

�Пронаоѓање форми во активна средина – разликување на предметите во преден и заден план

Карактеристики на деца со визуелна дисфункција

� Ги покрива очите за да не гледа, ги покрива или гледа на страна.� Се жали дека гледа дупло�Има потешкотии да го префрлува погледот од еден објек кон друг, како на пример, да погледне од табла кон тетратка�Ја врти или навалува главата како што чита�Го врти или навалува телото како што гледа телевизија или наставникот�Има потешкотии да следи објект што се движи , пр. тенис или пинг- понг или пак да го следи редот на буквите�Не го разбира тоа што го чита или брзо губи интересНе го разбира тоа што го чита или брзо губи интерес�Го збунуваат сличности и разлики во слики, зборови и објекти�Испушта букви и броеви при пишување или пак им го мени местото�Не ги пишува буквите и броевите со константна големина, не остава место меѓу нив и не ги подредува �Има проблем со извршување на задачи кои бараат просторна ориентација,како редење сложувалки или сечење по линија�Не ја проценува добро далечината на објектите, се удира во мебел или луѓе�Не знае кое е лево или десно, доле-горе�Лесно се заморува и се повлекува од групни активности

Визуелно пречувствителниВизуелно пречувствителниВизуелно пречувствителниВизуелно пречувствителниДраматично реагира на неопасни стимулации од средината, како светкави предмети, одразувања и посилни светла

Визуелно недоволно чувствителниВизуелно недоволно чувствителниВизуелно недоволно чувствителниВизуелно недоволно чувствителниДетето може да не обрнува внимание на нови визуелни стимулации

Барање на сензорен инпутБарање на сензорен инпутБарање на сензорен инпутБарање на сензорен инпутБара поголем визуелен инпут од повеќето деца, сака да гледа телевизија од многу близу, сака светла што треперат и предмети што се вртат

Сетило за слух

�Аудитивните способности се развиваат уште во матката заедно со вестибуларниот систем

� Служи за слушање, рамнотежа, координација, зборување, социјални вештини и академски постигнувања

Деца со аудитивна дисфункција

�Изгледаат како да не знаат од каде доаѓа звукот, се врткат наоколу да го лоцираат�Имаат проблем во идентификацијата на гласовите, звуците и нивна дискриминација�Не се фокусираат на еден глас, најмал звук им го одвлекува вниманието�Се сепнуваат од звуци кои се гласни, пискави изненадни или пак гласови кои на другите не им пречат�Не го разбираат тоа што го слушат, барат тоа да биде повторено или погрешно ќе разберат�Следат две до три инструкции�Гледаат во другите пред да одговорат�Имаат проблем да се искажатИмаат проблем да се искажат�Зборуваат надвор од темата�Имаат сиромашен речник, слаба синтакса и лоша граматика�Проблеми со ритмичен говор и мелодичност

Хиперсензитивност на звук

�Постојано е алармирен со секој звук, лесно му одвлекуваат внимание�Постојаното алармирање на звуци бара многу енергија и го попречува учењето, развојот на говорот и социјалните интеракции�Често е кај деца со аутизам�Звуци кои се пријатни за другите може да бидат како интензивно бомбардирање од звуци

Хипосензитивност на звук

�Се чини дека не е свесно за звуци кои другите ги слушаат�Се чини дека не е свесно за звуци кои другите ги слушаат�Не реагира/одговара на секојдневни звуци, гласови, прашања�Може да зборува многу тивко, скоро како во шепот

Барање сензорен стимул�Сака гужви, гласни места, концерти�Може да сака да испушта звуци, плеска со рацете, пее гласно

Густативно-олфакторен осет

�Преосетливост на мириси, пр.ќе мириса зрела банана, што другите вообичаено �Преосетливост на мириси, пр.ќе мириса зрела банана, што другите вообичаено не го прават�Неосетивост на мириси и игнорирање на лоши миризби�Пребирливост во јадење.

�Преосетливост на вкусови, силно ќе реагира на друга текстура на храна или промена на температура�Често му се гади кога јаде�Вкусува предмети кои не се јадат�Сака многу зачинета или лута храна

�кратко видео