hool shinechlel

ХООЛ ХҮНС ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙНТЕХНОЛОГИ БОЛОН ХООЛЗҮЙН

ХӨГЖЛИЙГ ТӨСӨӨЛӨХ НЬ 

ХООЛ ХҮНС ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ТЕХНОЛОГИ БОЛОН ХООЛ ЗҮЙН

ХӨГЖЛИЙГ ТӨСӨӨЛӨХ НЬ 

Зах зээлийг удирдлага болгосон өнөөгийн “хэрэглээний” технологи нь үндсэндээ “буруу” хэрэглээг дулдуйдан, яваандаа

“зохиомол” хэрэглээг бий болгож түүгээр ч барахгүй хэрэглээг өөрийн

санаачлагаар, дур зоригтоо захируулан удирдах хүртлээ сүрхий төөрөлджээ.

Ийм хандлага нь зөвхөн ХХ зуунд хамаатай биш ээ. Энэ бол хүн

төрөлхтний түүхийн гажуудал юм. Нэгэн үед хүмүүс ухамсар буюу

энергээрээ хооллож ундалж байснаа сүүл уруугаа хоол унд олж, энэ үеэс эхлэн хоол хүнсний нүсэр хэрэгцээг аянд нь бий болгож, тэрхүү эрэлд

шуудран гарснаар хүн өөрөө улам бүр доройтож, хооллох тухайд гэвээс

тодорхой үедээ ухамсраа гээж араатантай нэг зиндаанд очсон бол одоо

араатнаас наанадаж шат доош орж ухамсраа (хооллох тухайд) хоолоор

сольж хоол буюу амтны бүрэн ноёрхолд орсон байна.

ХООЛ ХҮНСНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ТЕХНОЛОГИЙН ХӨГЖЛИЙН ҮНДСЭН

ЗАРЧИМ

1. ХООЛ ХҮНСНИЙ МӨН ЧАНАР БУЮУ АГУУЛГЫН ШИНЭЧЛЭЛТ

» Хэлбэрээс агуулга хүртэл шинэчлэх 2. ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ШИНЭЧЛЭЛТ

» Зах зээлийнхээс биологийн хийгээд оюун санааныхад хүртэл шинэчлэх

ХООЛ ХҮНСНИЙ АГУУЛГА БУЮУ ДОТООД МӨН ЧАНАРЫН ШИНЭЧЛЭЛ

ЗАХ ЗЭЭЛИЙН БУС БИОЛОГИЙН ХЭРЭГЦЭЭГ ХАНГАХ

(Биологийн хэрэгцээний гол агуулга нь махбодийн энергийг хөгжүүлэх, үүнд хоол хүнс туслах үүрэгтэй байх явдал юм) МАХБОДИЙН АШИГТ ҮЙЛИЙН КОЭФФИЦИЕНТИЙГ ДЭЭШЛҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛЭЭР ХООЛ ХҮНС ЗОХИОН БҮТЭЭХ

ТЕХНОЛОГИЙГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОХ

Махбодийн энергийг ашигтай ажилд илүүтэй хувиргах, биеийн энергийг

хөгжүүлэхэд хоол хүнсний үүргийг зөв тодорхойлох, махбодийн эндергон

энергийн системд экзергон буюу гадны энергийн хангамжийн үүргийг

тодорхойлох, хоол хүнсний энерги-мэдээллийн шинж

чанарыг мэдсэний үндсэн дээр хоол зохион бүтээх ур ухааныг шинэ шатанд гаргах )  ОЮУН САНААНЫ ХООЛ ЗОХИОН БҮТЭЭХ ТЕХНОЛОГИЙН ШИЙДЭЛД ХҮРЭХ

(Хоол хүнс үйлдвэрлэх технологийн хөгжлийн дотоод мөн чанар буюу дээд түвшин нь Оюун санааны хоол хүнс зохион бүтээх явдал мөн) 

ХООЛ ХҮНСНИЙ ХҮЙТЭН, СЭРҮҮН БА ХАЛУУН, БҮЛЭЭН, ҮЛ ИСЭЛДЭХ ЧАНАРЫГ ХОСЛУУЛСАН ТЕХНОЛОГИЙН ШИЙДЭЛД ХҮРЭХ

(Хоол хүнс нь өөрийн халуун, бүлээн, хүйтэн, сэрүүн билэг чанар хийгээд энерги-мэдээлийн шинж чанар нь хүний бие махбодийн төлөв, эсийн төлөв, өвчний хийгээд цаг улирлын төлөвд гайхалтай зохицохуйц хувьсах хэмжигдэхүүн болж байгаагийн хувьд буруу юмуу зөв

зохицуулж хэрэглэснээр өвчлүүлэх, өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, эрүүл байлгах, эрүүлжүүлэх 4 функцийг дангаараа гүйцэлдүүлж чадахуйц гайхамшигт увдист хэрэглүүр – дээд эм мөн болно )

БИЕ, ЭРХТНИЙ БҮЛЭЭН ЧАНАРЫГ ХАДГАЛЖ, ЭСИЙГ ХАТУУРЛААС ХАМГААЛАХ, ЮУНЫ ӨМНӨ БАЙГАЛ ХИЙГЭЭД БИОЛОГИЙН ДАВТАМЖИЙГ СӨРӨХ БОЛОМЖИЙГ ХООЛ ХҮНСНИЙ ЗОХИОН БҮТЭЭЛТ, ТЕХНОЛОГИЙН ШИНЭЧЛЭЛД ХАРГАЛЗАН ҮЗЭХ

(эдгээр нь бүхэлдээ хоол хүнсний билэг чанар, энерги-мэдээллийн шинж чанараар зохицох болно)

2. ХООЛ ХҮНСНИЙ ХЭЛБЭРИЙН ШИНЭЧЛЭЛ БУЮУ ХООЛ ХҮНС ГАДНА ТАЛААСАА ЭНГИЙН ДАРУУ БАЙХ ЗАРЧМЫГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ

(Хүний дуршлыг булгиулж, улмаар сэтгэл санааг хоол хүнсний зүйлээр урвуулахаас зайлсхийх зарчмыг хэрэгжүүлснээр махбодийн энергийн байгалийн үүсгүүрийг цэвэр байлгаж өөрийн нь энергийн хангамжийг додомдон хүмүүний хөгжлийг

тэтгэх, улмаар оюун санааны хоол зохион бүтээх хүртэл хэрэглээний дээд хөгжилд хүрэх боломжийг бүрдүүлнэ)

ХООЛ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ШИНЭЧЛЭЛИЙН ЗАРИМ АСУУДАЛ

Өнөөгийн хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зөрчилтэй тал:

Хоолыг урлаг тал уруу нь хэт дөвийлгэсэн зах зээлийн буруу хандлагын харгайгаар шинжлэх ухааны үндэстэй зохион бүтээлтийн тал нь ихээхэн бүдгэрсэн

Хоолзүй нь хүн төвтэй шинжлэх ухааны хэлбэрээс зах зээлийн хэрэглээний зүйл болж хувирах явц эргэлт буцалтгүй болсон

Хоолны амт хийгээд тансаг байдал хэрэглээний гол үзүүлэлт болж буруу хэрэглээ туйлширснаас хоолны чанар болон агуулга орхигдоход хүрсэн

Хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний технологи хийгээд хоолзүйг хөгжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэхэд өнөөгийн шинжлэх ухааны мэдлэг хүрэлцэхгүй болсон

Хоолны газрын үйлчилгээг шинэ чиглэлийн хоол, шинэ зохион бүтээлт, шинэ технологи гэхээсээ дан ганц танхмийн үйлчилгээ мэтээр ойлгох явдал давамгайлсан. Судалгаа шинжилгээний тухайд бол цаашид юуны өмнө “хоол хүнсний энерги - мэдээллийн шинж чанар”-ыг танин мэдсэний үндсэн дээр хоол хүнс зохион бүтээх чиглэлийг хөгжүүлэх асуудал тулгарч байна. Хоол хүнсний агуулгыг уураг, өөх тос, нүүрс-ус, эрдэс, аминдэмээс гадна тэдгээрийн энерги-мэдээллийн шинж чанарыг таньж

мэдсэний үндсэн дээр хоол хүнс зохион бүтээлт ба технологийн асуудлыг авч үзэх цоо шинэ ирээдүй бий болж байна.

“Эсийг удирдаж буй мэдээлэл”-ийн тухай ойлголтыг ихээхэн өөрөөр төсөөлөх, тухайлбал “эс мэдээллээр хооллодог, программчлагддаг” тухай шинэ ойлголтыг авч үзсэнээр өнөөгийн өвчин зовлонгоос эхлээд тулгамдсан олон асуудлыг шийдэх үндэс бий болох юм.

Өнөөгийн хүнсний үйлдвэрлэлийн технологийн үндсэн зарчим нь хүн гээч их хэрэглэгчтэйгээ биологийн бус харин зах зээлийн мэдрэмжээр холбогдох явдал юм. Үүний тулд аль болох 600 Дж илчлэгийг шахаж өгөх, сав боодол, шошго чимгийг хэрэглэгчийн сэтгэл санааг урвуулахад овжин ашиглах, өөрөөр хэлбэл бизнесийн амин сүнсийг маркетинг (зах зээл) гэж тодорхойлж хүний хэрэгцээ хийгээд сэтгэлзүйг урвуулан ашиглахыг шинжлэх ухаан мэтээр үзэхэд хүрсэн өнөөгийн

бизнесийн араатинлиг хандлагад дулдуйдах явдал юм. Дээрх тохиолдолд одоогийн хүний “биологийн шаардлага” нь аль болох ахиу идэж уух, илчлэгийн болоод бусад зохиомол хэрэгцээг хангах явдал гэж хэлж болохоор болсон байна. Гэтэл тийм нүсэр хэрэгцээ хүн төрөлхтөнд биологийн утгаараа шаардлагагүй юм. Тэгэхээр хоол хүнсний үйлдвэрлэлийн технологийн шинэчлэлийн үндэс нь хоёр зууны өмнө зөв томъёолж сүүлд гажуудсан зүйл буюу “хүний биологийн хэрэгцээг олж мэдэж, ёсчлон дагах”-ад оршино.

Биологийн хэрэгцээний гол агуулга нь хүний биеийн энергийг хөгжүүлэхэд хоол хүнс туслах үүрэгтэй байх явдал юм.

Энэ нь бага хоол, сэтгэлийн их хатаар биеийн энергийг додомдон хөгжүүлэх, нөгөө нь хоол хүнсний үйлдвэрлэлд хүний дуршлыг булгиулж, улмаар сэтгэл санааг урвуулахаас санаатай зайлсхийх зарчим юм. Сүүлчийнх нь хоол хүнс гадна талаасаа хамгийн энгийн байна гэсэн үг. Тэгвэл хоол хүнс дотор талаасаа ямар

байх вэ гэсэн асуулт аяндаа гарна. Хоол хүнс нь зах зээл бус “хүн” гэсэн чин сэтгэлээр бүтсэн байх ёстой гэсэн зарчимд хоол хүнс үйлдвэрлэлийн технологи өөрийгөө зохицуулснаар зорилгоо биелүүлэх болно. Хоол хүнсний үйлдвэрлэлийн технологийн шинэчлэлийн амин зарчим нь оюун санааны хоол хүнс зохион бүтээх явдал юм.

Энэ нь одоогийн сансрын нисгэгчийн хоолтой хэлбэрийн хувьд төстэй байх болно. Хоол хүнсний шинжлэх ухаан нь үнэнхүү хүн төвтэй болж хөгжихийн тулд хүмүүний талаар одоогийнхоос илүү дээд түвшинд мэдлэг хуримтлуулсан байх шаардлагатай. Энэ тохиолдолд юуны өмнө ходоод гэдсийг бус хүний оюун санааг хооллох асуудал тэргүүн зэрэгт тавигдана.

Хүмүүн бээр наанадаж энергийнхээ түвшнээр хооллож ундлах зарчимд суурилсан “махбодийн”, “улирлын”, “эрүүл байлгах”, “эрүүлжүүлэх буюу эмчилгээний”, “өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх”, “эрхтний онцлогт тохирсон” зэрэг шинжлэх ухааны өөр өөр агуулга бүхий олон хоол хүнстэй байна гэсэн үг юм.

Ийм их утга агуулгыг гажуудуулж, хэдхэн химийн үзүүлэлтээр одоогийн үзэж байгаа шиг бүхнийг зохицуулчих арга үнэндээ байхгүй, тиймдээ ч өнөөгийн хоол хүнсний шинжлэх ухаан хэт хоцрогдсон байна. Цаашид хими-физикийн үзүүлэлтээс гадна хоол хүнсний зохицуулагч үйлчлэл ба энергийн мэдээллийг гол үзүүлэлт болгож, энэ нэн шинэ чиглэлийг хөгжүүлж байж хүнсний шинжлэх

ухааныг дэлхийгээрээ өөр шатанд дэвшүүлэх боломжтой. Хоол хүнсний зохицуулагч үйлчлэл гэдэг нь эсийн мембраны төлвийг өөрчлөн зохицуулж буй тэдгээрийн найрлага дахь уураг, өөх тос, нүүрс усны үйлчлэл юм.Хоол хүнсний энергийн шинж чанар гэдэг нь тэдгээрийн илчлэг бус харин тэдэнд хүрээлэн буй орчин /хөрс, агаар, бордоо, үйлдэгч, гал тогоо,

үйлдвэр гм/-ны энергийн нөлөөлөл буюу тэдгээр харьцагч орчны энергийн байдлаар нөхцөлдсөн хоол хүнсний шинж чанарын далд үзүүлэлт бөгөөд огторгуйн бүтцийн хадгалалт, өөрчлөлтөөр хэмжигдэх ёстой.

Өөрөөр хэлбэл хоол хүнсний тэжээллиг чанар гээчийн оронд түүний энерги-мэдээллийн шинж чанар хийгээд агуулга гэсэн ойлголт бий болж хөгжих болно. Хоол хүнсний агуулгыг тодорхойлогч үзүүлэлт болох тэдгээрийн +nхалуун, бүлээн, +n хүйтэн, сэрүүн билэг чанар нь тухайн түүхий эд, бүтээгдхүүний

шороо, ус (нийлээд бадган), гал ( шар), хий ( хий) махбодиор нөхцөлдөнө. Тэгэхээр хоол хүнс нь эсийн мембраны хий (гамма), шар (альфа), бадган (бетта) төлвийн аль нэгийг давамгай дэмнэх, эс бөгөөс тэдгээрийн тэнцвэртэй харьцааг хадгалахад хамгийн дөхөм, түгээмэл үйлчлэх хэрэгсэл болох юм.

Шинжлэх ухааны доктор, профессор М.Амбагын нээсэн “Хий, шар, бадган-эсийн мембрант байгууламж” онолын хүрээнд мембраны үйл ажиллагаа дорно дахины уламжлалт анагаах ухаан хийгээд хоолзүйн мэдлэгтэй хэрхэн холбогдох асуудал ихээхэн тодорхой болсон юм. Хий, шар, бадган гэсэн хийсвэрлэлийн цаана мембран хэмээх бодит субстанцлиг биет зүйл байгааг олсон нь уг онолын гол зүйл юм.

Эндээс улбаалан мембраны хооронд шилжилтийг хэрхэн хийх хийгээд аль нэг мембраны төлвийг хэрхэн дэмжих вэ гэдэг асуудал, үүнийг хоол хүнстэй хэрхэн холбох тухай санаа аяндаа үүсэн гарч байгаа юм. “Хүн, цаг улирал, өвчин”-ийг уламжлалт анагаах ухаанд тус бүрийг нь “хий, шар, бадган” гэсэн нэгэн ижил үзүүлэлтээр тодорхойлж, хий нь хий буюу шартай хавсарвал халууныг, бадгантай

хавсарвал хүйтэн, сэрүүнийг дэмнэдэг, шар нь“халууны”, бадган нь “хүйтний төлөөлөл” болох нь тодорхой болж байгаа юм. Нөгөөтэйгүүр цаг улирал нь махбодид шууд тусгалаа үзүүлдэг хүчтэй мэдээлэл боловч энэ нь улирлын чанартай байнга давтагдах тул тогтмол хэмжигдэхүүн /const/ гэж үзэж болох юм. Энэ тохиолдолд цаг улирлын мэдээллээс ихээхэн хамаарал бүхий хүнийг ч, бас өвчнийг ч ямар нэг хэмжээгээр тогтмол хэмжигдэхүүн

/const/ гэж үзэх үндэстэй юм. Энэ тогтмол 3 хэмжигдхүүний аль алинд нь халуун, бүлээн, хүйтэн, сэрүүн гэсэн үндсэн 4 билэг чанар агуулагдаж байна. Одоо эдгээр билэг чанарт харгалзаж чадахуйц хувьсах хэмжигдэхүүнийг хайх л үлдэж байна. Аз болоход энэхүү хувьсах хэмжигдэхүүн нь өөртөө халуун, бүлээн, хүйтэн, сэрүүн билэг чанарыг агуулдаг хоол хүнс болохыг олсноор энэ бодлогын хариу гарч байгаа юм.

Ийнхүү бид хоол хүнсний гайхамшигт шинж чанарыг нээсэн юм. Эдгээр билэг шинжийг эсийн мембран, цаг улирал, өвчний билэг чанартай эсрэгээр нь хослон хэрэглэвээс зохицолтой болох нь тодорхой байна. Тэгвэл нь “эрүүл байх, өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, өвчлөх, илааршуулах” гэсэн одоо хир салангид авч үзэхээс өөр аргагүй байгаа энэ 4 функцийг нэг утгад хураангуйлан,

холбогдох гол нийтлэг үзүүлэлтийг олж тогтоосон гэсэн үг юм. Чингэвэл нь хоол хэмээх хувьсах хэмжигдхүүнийг ашиглан дээрх 4 функцийг удирдаж болохоор болж байна гэсэн үг. Эндээс хоол хүнс бол хамгийн ид шидтэй зүйл, бас хүчтэй эм, эмчилгээний хэрэгсэл, нэг үгээр маш хүчтэй мэдээллэл болох нь ойлгогдож, өнөө хүртэл хоол хүнсний функционал үүрэг гэж ганц нэгхэн онцлог шинжийг нь товойлгон

бизнес төдийхэнд ашиглаж байсан бол нь одоо идээ ундны гайхамшигт чанар хүн төрөлхтөнд тодорхой боллоо. Өнөөдрийн шинжлэх ухааны мэдлэгийн хүрээнд хүнсний чиглэсэн үйлчлэлүүдийг нээж олсон байна.Харин зохицуулагч үйлчлэлийг бид оллоо.

Шинжлэх ухаанд ийм хувьсгал гарч байна. Идээ ундны билэг чанар буюу энерги-мэдээллийн шинж чанарыг танин мэдсэний үндсэн дээр үүнийг махбоди /эд, эс, эрхтэн/, цаг улирал, өвчнийг илааршуулах хийгээд түүнээс сэргийлэхэд хэрхэн хэрэглэх үндсэн зарчмыг даараах зурагт тоймлон үзүүлэв.Тогтмол ба хувьсах хэмжигдхүүний хамаарлын бүдүүвч

Хоол (нөлөөлөгч мэдээлэл)

Хүн - Махбоди

(харьцангуй const )

Харьцангуй тогтвортой (const)

Эсийн мембран /МБ/-РОП-ын 3төлөв шугам

Билэг чанар Халуун олон ханаагүй тосны хүчил зонхилсон Бүлэн тосны ханаагүй хүчил зонхилсон Хүйтэн нүүрс ус зонхилсон Сэрүүн уураг, ханасан өөх тос зонхилсон

Улирал (нөлөөлөгч

мэдээлэл)

Билэг чанар Хий (зун) хий Шар (намар) халуун Бадган (хавар)хүйтэн (сэрүүн)

Мембрант байгууламжийн исэлдэх, исэлдүүлэх чадавхи, оксипотенциал О2, NАD0, NАDР0, FAD0 өндөртэй альфа халуун шингэн төлвөөр нөхцөлдсөн шарын билэгдэл шинж

•Мембрант байгууламжийн ангижралт, ангижруулалт, редпотенциал NАD0, FADH2, NАDРH өндөртэй хатуу хүйтэн ветта төлвөөр нөхцөлдсөн бадганы билэгдэл шинж

•NАD0, NАDР0, FAD0 болон NАDP0, FADH2, NАDРH султай гамма дундаж төлвөөр нөхцөлдсэн хийн билэгдэл шинж

•Мембран хоорондын шилжилтын хувилбарууд

Мембрант байгууламжийн исэлдэх, исэлдүүлэх чадавхи, оксипотенциал О2, NАD0, NАDР0, FAD0 өндөртэй альфа халуун шингэн төлвөөр нөхцөлдсөн шарын билэгдэл шинж

•Мембрант байгууламжийн ангижралт, ангижруулалт, редпотенциал NАD0, FADH2, NАDРH өндөртэй хатуу хүйтэн ветта төлвөөр нөхцөлдсөн бадганы билэгдэл шинж

•NАD0, NАDР0, FAD0 болон NАDP0, FADH2, NАDРH султай гамма дундаж төлвөөр нөхцөлдсэн хийн билэгдэл шинж

•Мембран хоорондын шилжилтын хувилбарууд

•Эрүүл байх •өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх •Эрүүлжүүлэх •Өвчлөх /өвчин/

•Эрүүл байх •өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх •Эрүүлжүүлэх •Өвчлөх /өвчин/

Харьцангуй тогтвортой

(const)

Билэг чанар Хий эсийн мембраны гамма төлөв хий Шар эсийн мембраны альфа төлөв халуун (бүлээн)Бадган эсийн мембраны бетта төлөв хүйтэн (сэрүүн)

Өвчин хий эсийн мембраны гамма төлөв хий шар эсийн мембраны альфа төлөв халуун (бүлээн)бадган эсийн мембраны бетта төлөв хүйтэн (сэрүүн)

Махбодийн онцлог, цаг улирал, өвчин зэрэг гурван үзүүлэлтийн байдлаас шалтгаалан үй олон үр дүн хүлээгдэж байгааг дээрхээс тоймлон харж болох юм. Эдгээр гурван үзүүлэлтийг зохицуулахад хувьсах хэмжигдхүүн /идээ унд/-ий үүрэг оршино. Жишээлбэл, ихэнх оронд жилийн дөрвөн улирал ээлжилж энэ нь хүний биологийн цагийг удирдаж байдгийн нэг  

жишээ нь бие махбодийн эсийн мембранд намартаа тосны ханаагүй хүчил байгалын жамаараа давамгайлж өвлийг осгохгүй давахад туслаад хавартаа ханасан хүчил ихэсч улирлын халууныг сөрдөг бөгөөд ийм давтамж нь таван цулын үйл ажиллагааны өөрчлөлтийг аянд нь үүддэг байна. Байгал хийгээд биологийн ийм жамыг сөрж

болох уу? гэсэн асуултыг өөртөө тавих аваас хоол хүнсний технологи нь маш сонин зорилтыг шийдэж хариулт олох болно. Энэ хариулт нь эрүүл мэндийг хувьсах хэмжигдхүүн болох идээ ундны энергийн мэдээллээр хэрхэн зохицуулж эрүүл байлгах /урьдчилан сэргийлэх/-ыг заах юм.

Бие эрхтний бүлээн чанарыг хадгалж, мөн эсийг хатуурлаас сэргийлэх нь эрүүл байж, урт наслахын үндэс гэж үзэх аваас байгал болон биологийн давтамжийг сөрөх боломжийг авч үзэж, хоол хүнсний зохион бүтээлтийг оновчтой, шинжлэх ухааны гүнзгий түвшинд шийдсэнээр бүрдүүлж болох юм. Ингэснээр өвчнөөс сэргийлж эрүүл байх боломж бүрдэнэ.

Үүний тулд юуны өмнө хоол хүнсний зүйлийн хүйтэн, сэрүүн, халуун, бүлээн хийгээд үл исэлдүүлэгч шинж чанарыг хослуулсан шийдэлд хүрэх нь хүнсний дотоод чанарыг шинэчлэхэд технологийн охь асуудал байх болно. М.Амбага, Б.Саранцэцэг нарын эрдэмтэд “Хий, шар, бадган-эсийн мембрант байгууламж” онолыг гүнзгийрүүлж улмаар “Мембраны 3 төлөв- Редоксипотенциалын 3 төлөв”

онолыг олж, электрон, протон /H+, е- / зөөдөг бүтэц үйл ажиллагааны нэгдмэл дээрх гурван төлөв шугам дээр α, β, γ ихсэх, буурахад бий болох үзэгдлийг кодчилон тогтоосон нь одоо эм эмчилгээ, хоол эмчилгээний алийг нь ч төсөөлөхөд хялбар болж байна.Термодинамикийн үүднээс мембран нь нээлттэй систем бөгөөд түүний бүтцийн хувилбар нь энерги зарах, исэлдэлт давамгайлах, ажил гүйцэтгэх,

дулаан үүсэх байдал давамгайлсан нэгдүгээр хэлбэр /оксипотенциал давамгайлсан альфа төлөв/, түүнийг хадгалах, нөөцлөх байдал, ангижралт давамгайлсан хоёрдугаар хэлбэр /редпотенциал өндөр бетта төлөв/, тэдгээрийн аль аль нь харьцангуй суларсан гуравдугаар төлөв /редокси потенциал сул гамма төлөв/ юм. Энэ нь дорно дахины уламжлалт “хий, шар,

бадган”-ы онолтой тохирч байгааг дээрх эрдэмтэд орчин үеийн шинжлэх ухааны түвшинд судалж тогтоосон юм. Физик төлвийн үүднээс мембраныг бүрдүүлэгч эх бие болсон уураг, нүүр-ус зэрэг химийн бодисууд, ялангуяа өөх тосны хоёрч давхарга нь хатуу талст, шингэн, хатуу-шингэний дундаж шингэвтэр кристалл гэсэн 3 үндсэн физик төлвийн аль нэгний давамгайллын 

хэлбэрээр орших бөгөөд тэдгээр нь тосны ханасан, ханаагүй хүчлийн тоон харьцаагаар зохицуулагдаж, зуурамтгай, нэвчимтхий чанарыг бий болгон улмаар мембранд байрлах биологийн идэвхит бодисууд, ерөөс эд, эсийн үйл ажиллагааны идэвхжил, бууралтын эрчимд шууд нөлөөлөхүйц олон шинж төрхийг бий болгодог /Я.Кагава, 1985/.

Орон зайн байрлалын үүднээс мембрант байгууламж нь хэдийгээр нимгэн мэт боловч нийт махбодийн хувьд маш урт том тогтолцоо бөгөөд 1 мг уурагт оногдох элэгний эсийн микросомын мембрант бүтцүүдийн нийт талбай 0,5м2–тай тэнцүү /Л.Бергельсон, 1982/ байдгаас үзэхэд хүний биеийн мембрант байгууламжийн нийт талбай хэдэн зуун км2 хүрч ойролцоогоор

20-30 кг болох ба угтаа хүний бие нь олон зуун үет мембраны давхраагаар хучигдан байдаг /М.Амбага, Б.Саранцэцэг, 2005/. Ийм болохоор энэ нүсэр хирнээ онцгой үүрэг бүхий биологийн механизмд түүнтэй зохицох хийгээд түүнд эсрэгээр үйлчилж чадахуйц хувьсах хэмжигдхүүн болох идээ ундны энерги-мэдээллийн шинж чанарыг мэдэж үйлчилж гэмээ нь хүссэн үр дүнгээ хүлээн авч болохнээ.

Хоол хүнсний технологийн зөв шийдэлд хүрэх бусад нөхцлүүдийн нэг нь өнөөгийнх шиг зах зээлийн бус харин хүний биологийн шаардлагыг танин мэдэсний үндсэн дээр юуны өмнө махбодийн ашигт үйлийн коэффициентийг дээшлүүлэхэд хоол хүнсний үүргийг тодорхойлох явдал гэж үзэж байна. Махбодийн ашигт үйлийн

коэффициентийг дээшлүүлэх нэг гол нөхцөл нь ухамсар биеийг өөд татаж улмаар тэргүүлэх байранд нь тавьж үйл ажиллагааны зөв голдрилд оруулах, түүнийг удирдах нэн зөв мэдээллийн горимыг бий болгох, энерги биеийг хөгжүүлж түүгээр махбодийг илүүтэй ундалж хооллох, басхүү ариусгахын зэрэгцээ түүнийг хувь хүний хөгжлийн гол үзүүлэлт, хэрэглүүр болгох шаардлага юм.

Махбодийн энергийг ашигтай ажилд илүүтэй хувиргаж чадах аваас сарнимал дулаан хийгээд энтропийн өсөлтийг хязгаарлах боломжтой болж, махбоди өөрийгээ элээж, шатааж дуусгахаас сэргийлж, улмаар хүний насыг уртасгах боломжтой болох юм. Үүнээс ч илүү их үүрэгтэй болох талаар өмнөх бүлгүүдэд дэлгэрэнгүй дурдсан.

Махбодийг аль болох гаднаас хоол ундаар тэтгэдэг экзорген байдлаас махбодийн өөрийн энергийг дайчлан ундалж хооллох эндорген байдалд шилжүүлэхэд хоолзүйг зохицуулах асуудал тэргүүлэх үүрэгтэй байх нь ээ. Энэ нь хоол хүнсний тухайд болохоор биеийн энергийг хоолоор дарангуйлахаас зайлсхийж, хамгийн

бага хоолоор илчийн нөхөлт хийх, махбодийн үндсэн түвшинг харгалзан хооллох (бадган хүн шарын хүн хийн хүн), улмаар бодит хоолыг дээд зэргээр хязгаарлаж оюун санааны хоолонд шилжих замаар бүх хэлбэрийн махбодийг энерги зарцуулалтын ижил түвшинд байлгах, энергийн гол үйлдвэрлэгч болох сэтгэл санааг аливаа амт хийгээд хоолны гадаад хэв маяг, үзэмж чимгээр урвуулахаас зайлсхийнэ гэсэн үг юм.

Энэ нь эцсийн дүндээ махбодийн ашигт үйлийн коэффициентийг дээшлүүлэх явдал гэж үзэх аваас түүнд тохирсон хоол хүнсний зохион бүтээлт, технологийн хөгжлийн дотоод мөн чанар нь оюун санааны хоол зохион бүтээх хүртэлх агуулгын шинэчлэлт, гадаад мөн чанар нь хээнцэр тансагаас энгийн дарууг хүртэлх хэлбэрийн шинэчлэлтэнд хүрэх явдал болно.

Хоолзүйн хийгээд хоол хүнсний технологийн шинэчлэлт нь ийм их орон зайг хамрахдаа хэрэглээг зах зээлийнхээс оюун санааныхад шилжүүлж чанарын эрс өөр, цоо шинэ түвшинд гаргах шаардлагад үндэслэнэ гэсэн үг юм. Өнөөгийн сэтгэлгээний түвшин, онолын баримтлалыг эрс шийдвэртэй өөрчлөхгүйгээр энэ их шинэчлэлтийг хийж гүйцэлдүүлж мэдээж чадахгүй юм.

Онол, практикийн эрс шийдвэртэй шинэчлэлт нь хүн төвтэй шинжлэх ухааны (хоолзүй, хүнсний технологи, анагаах ухаан, биологи, хүн судлал, сэтгэл судлал, гүн ухаан гм) салбаруудыг нэг адил хамарч, ирэх зуунд тэдгээрийг ондоо сэтгэлгээний түвшинд төсөөлөх зайлшгүй шаардлагыг харгалзсан шинэчлэлийн үндсэн зарчим бий болж байна.

Хоолзүй, хоол хүнсний зохион бүтээлт, хүнсний үйлдвэрлэлийн технологийн шинэчлэлт болон хүн төвтэй бусад шинжлэх ухаан нь цаашид “махбодийн анхдагч хэрэгцээ нь хоол хүнс биш түүний энерги мөн” гэсэн зарчимд суурилж, хүнийг эрүүл байлгаж урт наслуулах зорилгод үйлчилдэг хүн төвтэй шинжлэх ухааны онолын шинэ баримтлалд түшиглэн хөгжих боломжтой юм.