akg (fazlası için )
Post on 06-Jul-2015
233 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Solunum sistemi
MONİTÖRİZASYONMONİTÖRİZASYON
ARTERİYEL KAN GAZLARI
1. VÜCUDUN ASİT-BAZ DURUMU
SOLUNUMSAL VEYA METABOLİKASİDOZ
ALKALOZ
2. OKSİJEN DURUMU
Organizmadaki asit-baz dengesinin en iyi göstergesi,
arteriyel kan gazları değerleridir.
Umbilikal arter kateteri Periferik (radial) arter kateteri Umblikal veya periferik artere
‘cut-down’ ile kateter takılması
Aralıklı arter ponksiyonu Kapiller-arteriyelize- kanVenöz kan
Venöz kanda genellikle; PCO2 4-6 mm Hg daha yüksek, PvCO2 46 mmHg, PaCO2 40 mmHg pH 0.05 daha düşüktür. PvO2 40 mmHg iken PaO2 100 mmHg,
Venöz kan örneği: pH ve PCO2 için için fikir verir,
ancak Oksijen basıncı için değerli değildir.
KAN GAZI DEĞERLENDİRMESİ:
1. ASİT-BAZ DURUMUNU BELİRLEME
2. OKSİJENASYONU DEĞERLENDİRME
KAN GAZI PARAMETRELERi:1. pH2. PaO2
3. PaCO2
4. BİKARBONAT - AKTÜEL- STANDART
5. TOTAL KARBONDİOKSİT KAPSAMI6. TAMPON GAZLARI (“BUFFER BASE”)7. BAZ FAZLALIĞI (“BASE EXCESS”)8. ANYON AÇIĞI
1. pH: H+ iyonu konsantrasyonunun
negatif logaritmasıdır. Venöz kanda, arteriyel kana göre sadece 0.05 birim daha düşüktür.
Çocuklarda normal arteriyel pH değeri 7.35–7.45 arasındadır.
pH’ın azalması (H+ iyonu konsantrasyonunun artması) ile
ASİDOZ, pH’ın artması (H+ iyonu
konsantrasyonunun azalması) ile ALKALOZ oluşur.
2. PaCO2 Karbondioksit parsiyel basıncı
alveoler ventilasyonun (solunumun)
göstergesidir. Alveoler ventilasyonun azaldığı
hipoventilasyonda PaCO2 artar. alveoler ventilasyonun arttığı
hiperventilasyonda ise PaCO2 azalır.
PaCO2: 35 –45 mmHg arasındadır.
Henderson-Hasselbach denklemi
24 x PaCO2 mmHg H+= -----------------------------
HCO3 - mEq/L
3. BİKARBONAT (HCO3-) :
Kanda ölçülen bikarbonat değeridir.
Normal değeri 24–28 mmol/L’dir.
Bikarbonat miktarının azalması metabolik asidoz,
Bikarbonat miktarının artması metabolik alkalozdur.
4. BAZ FAZLALIĞI ( Base excess): - BE-
Baz fazlalığı metabolik olayların değerlendirilmesinde kullanılır.
Çocuklarda baz fazlalığı normalde -3 ile +3 milimol/L’dir.
Baz fazlalığı kandaki baz tamponlarının normal pH değerine göre durumunu gösterir.
1. Baz fazlalığı negatif yönde artmışsa; baz tamponları azalmıştır, yani metabolik asidoz söz konusudur.
2. Baz fazlalığı pozitif yönde artmışsa; baz tamponları artmıştır, yani metabolik alkaloz vardır.
Baz fazlalığında (BE);
- Negatif değerler baz tamponlarının azaldığını, yani metabolik asidozu,
- Pozitif değerler baz tamponlarının arttığını, yani metabolik alkalozu gösterir.
KAN GAZLARININ YORUMU:
Solunumsal bozuklukların göstergesi PaCO2’dir.
PaCO2; Solunumsal asidozda yüksek, Solunumsal alkalozda düşüktür.
KAN GAZLARININ YORUMU:
Metabolik bozuklukların göstergesi BE değeri değişiklikleridir. BE; Metabolik asidozda düşük Metabolik alkalozda yüksektir.
KAN GAZLARININ YORUMU: DEĞERLENDİRME:
1. Aşama: pH değerlendirmesi:
Asit-baz durumu belirlenir.pH değerine göre;
asidoz mu var? alkaloz mu var?
2. Aşama: PaCO2 değerlendirmesi:
Solunumsal durum belirlenir.
PaCO2 normalse solunumsal sorun yok.
pH’daki değişiklik, PaCO2 değişikliği (solunumsal olay)
sonucu mudur? PaCO2 yüksekken asidoz varsa solunumsal asidoz PaCO2 düşükken asidoz varsa metabolik asidoz PaCO2 düşükken alkaloz varsa solunumsal alkaloz PaCO2 yüksekken alkaloz varsa metabolik alkaloz
3.Aşama:
BE değerlendirilerek metabolik anormallik saptanır.
pH’daki değişiklik, BE değişikliği (metabolik olay)
sonucu mudur?
3.Aşama:
Asidozda; BE negatif yönde artmışsa metabolik asidoz pozitif yönde artmışsa solunumsal asidoz Alkalozda; BE negatif yönde artmışsa solunumsal alkaloz, pozitif yönde artmışsa metabolik alkaloz
pH azalmış
ASİDOZ
PaCO2
ARTMIŞ
SOLUNUMSAL ASİDOZ
pH
artmış ALKALOZ
PaCO2
AZALMIŞ
SOLUNUMSAL
ALKALOZ
pH azalmış ASİDOZ
PaCO2
AZALMIŞ
MET. ASİDOZ
pH
artmış ALKALOZ
PaCO2
ARTMIŞ
MET.
ALKALOZ
pH azalmış artmış
ASİDOZ ALKALOZ
PaCO2 PaCO2
AZALMIŞ ARTMIŞ AZALMIŞ ARTMIŞ
MET. SOLUNUM SOLUNUM MET.ASİDOZ ASİDOZ ALKALOZ
ALKALOZ
pH: 7.39PaCO2: 44 mmHgPaO2: 89 mmHgHCO3: 25 mEq/LBE: 2.3 mmol/L
NORMAL
ALIŞTIRMA
pH: 7.179PaCO2: 95 mmHgPaO2: 109 mmHgHCO3: 49 mEq/LBE: 16.8mmol/L
1. Asidoz2. PaCO2 yüksek SOLUNUMSAL asidoz3. BE artmış, metabolik alkaloz kompansasyon var.
Kısmen kompanse olmuş solunumsal asidoz
ALIŞTIRMA
pH: 7.549PaCO2: 36 mmHgPaO2: 101 mmHgHCO3: 30.8 mEq/LBE: 8.2
1. Alkaloz2. PaCO2 normal, sorun solunumsal değil,3. BE artmış METABOLİK Alkaloz4. PaCO normal sınırlarda hiç kompansasyon
olmamış. Kompanse olmamış metabolik alkaloz
ALIŞTIRMA
pH: 7.44PaCO2: 68 mmHgPaO2: 57 mmHgHCO3: 45 mEq/LBE: 17.7 mmol/L
1. Kan pH normal sınırlarda2. PaCO2 yüksek SOLUNUMSAL asidoz
3. BE artmış metabolik alkaloz 4. Kompanse solunumsal asidoz + hipoksi
ALIŞTIRMA
pH: 7.20PaCO2: 55 mmHgPaO2: 45 mmHgHCO3: 21 mEq/L BE: - 8 mmol/L1. Asidoz2. PaCO2 yüksek, SOLUNUMSAL asidoz 3. BE azalmış. METABOLİK asidoz Solunumsal asidoz + metabolik asidoz +
hipoksi
ALIŞTIRMA
pH: 7.12PaCO2: 42 mmHgPaO2: 155 mmHgHCO3: 13 mEq/LBE: -11 mmol/L1. Asidoz2. PaCO2 normal, sorun solunumsal değil,
METABOLİK ASİDOZ 1. Kompanse olmamış metabolik asidoz + hiperoksi
ALIŞTIRMA
pH: 7.35PaCO2: 46 mmHgPaO2: 44 mmHgHCO3: 25 mEq/LBE.: 2
Olası venöz kan
ALIŞTIRMA
pH PaCO HCO3/BE
Solunumsal
Akut asidoz düşük yüksek N hipoventilasyon, pnömotoraks,
CNS patolojisi Kronik asidoz N yüksek yüksek hipoventilasyon, CNS patolojisi, kas hastalıkları Akut alkaloz yüksek düşük N hiperventilasyon (mek.vent) hipoksemi Kronik alkaloz N düşük düşük uzun süreli mek.ventilasyon
pH PaCO HCO3/BE Metabolik Akut asidoz düşük N düşük ketoasidoz, ishal ile HCO3 kaybı, üremi Kronik asidoz N düşük düşük diabetik asidoz, laktik asidoz,
Akut alkaloz yüksek N yüksek HCl kaybı,kusma, HCO3 alınımı,
Kronik alkaloz N yüksek yüksek primer hipokalemik alkaloz
OKSİJENASYONU DEĞERLENDİRME
3. PaO2 : Kanın oksijenasyonunun göstergesidir. Plazmada çözülmüş oksijenin
oluşturduğu parsiyel basınçtır.
Soluduğumuz havanın basıncı
760 mmHg’dır.
Bu havadaki oksijen oranı
(FıO2) %21’dir.
alveol içi oksijen basıncı: Üst hava yollarında hava 47 mmHg
basıncında su buharı ile nemlendirilir.
PAO2= FıO2 (760 – 47)
PAO2= 0.21 x 713 = 150 mmHg
PAO2= PO2 - PACo2 = 105mmHg
Oksijen sunumu
PaO2 :
Parsiyel oksijen basıncı arteriyel kan gazı mmHg
Çocuklarda, deniz kenarında doğal hava solurken; Arteriyel oksijen basıncı (PaO2): 85-100 mmHg’dir. Venöz kanda oksijen basıncı (PvO2): 40 mmHg’dir.
Yenidoğan bebekte
ilk iki gün 60-75 mmHg
iki günden sonra 75-80 mmHg
Mekanik ventile edilen yenidoğan bebekte altta yatan hastalığa bağlı olarak değişmekle birlikte 50-80 mmHg arasında tutulmaya çalışılır.
SaO2
Hemoglobin oksijen satürasyonu: Bir molekül hemoglobin en fazla dört
molekül O2 bağlar. Hemoglobinin oksijen ile doygunluk
oranıdır. Pulse oksimetre
% 95-100
yenidoğanda 88-95
Pulse oksimetre arter oksijen satürasyonunun ve hızının devamlı ve noninvaziv
olarak ölçümünü sağlar.
Hemoglobinin oksijen disosiasyon eğrisi
Kanın oksijen basıncı (PaO2) ile hemoglobin satürasyonu (SaO2) arasında arasında sigmoidal bir ilişki vardır.
Yüksek PaO2 değerlerinde Eğri düze yakın
seyreder. Bu düzeyde PaO2 nın değerlerinin artması veya eksilmesi satürasyonu az etkiler.
PaO2 değerinin 100 den 60’a inmesi oksijen satürasyonunu sadece % 90’a iner.
Düşük PaO2 değerlerinde; PO2 değerleri <60
mmHg altında dissosiasyon eğrisi dik seyreder.
PO2 deki küçük bir değişme, O2 satürasyonunda büyük bir değişikliğe neden olur.
Bu olay dokuların oksijen alımları için önemlidir.
Kanın oksijen kontenti: CaO2
Çoğu hemoglobine bağlı, çok azı plasmada serbest halde taşınan oksijenin kandaki toplam miktarıdır.
Hemoglobin ile taşınan oksijen: Tam (%100) satüre 1 gr hemoglobin
1.34 ml oksijen bağlar.
hemoglobin x 1.34 x SaO2
Kanın oksijen kontenti (CaO2)= (Hb x 1.34 x SaO2) + (0.003 X PaO2 )
Oksijen sunumu = Kalp debisi x (CaO2 - CvO2)
Oksijen Sunumu = Dolaşım ×Hemoglobin x Solunum
Sorunu olmayan yenidoğan bir bebeğin oksijen tüketimi 6 ml/kg/dk dır.Oksijen Sunumu = Kalp debisi x (CaO2 - CvO2)
Yenidoğanda hemoglobin 16 iken:
CaO2 = 0.003 x 100 + 1.34x0.98x16 = 21.3 ml/dl
CvO2= 0.003 x 40 + 1.34x0.75x16 = 16.1 ml/dl
Oksijen Sunumu = Kalp debisi x (21.3-16.1 )=
Normalde yenidoğanın kardiyak atımı: 120-150 ml/ kg/dk (1.2-1.5 dl/kg/dk )
Oksijen Sunumu = 1.2 dl/kg/dk ) x 5.2 ml/dl = 6 ml/dk/kg
Oksijen Sunumu = Solunum - Dolaşım - Hb Dokuda oksijenin yetersiz olması HİPOKSİ
1. Kan oksijen kontenti düşük -hipoksemi
2. Doku perfüzyonu az
1. HİPOKSEMİK HİPOKSİ
1. HİPOKSEMİK HİPOKSİ PaO2’nin düşük olduğu durumlar:
( Hipoksemi nedenleri) Hipoventilasyon (Alveolar hipoksi ve
hiperkapni Difüzyon bloku (İntertisyel fibrozis
ve intertisyel veya alveoler ödem)
Ventilasyon – perfüzyon uyumsuzluğu Sağdan-sola şant
2. ANEMİK HİPOKSİ
2. ANEMİK HİPOKSİ:VO2 = kalp debisi X (CaO2 – CvO2)
Hemoglobin 16 iken:CaO2= 0.003x 100 +1.34x0.98x16 = 21.3ml/dlCvO2= 0.003x 40 +1.34x0.75x16 = 16.1ml/dl 21.3-18.1 = 5.2 ml/dl
Hemoglobin 8 iken:CaO2= 0.003x 100 + 1.34x0.98x 8 = 10.7ml/dlCvO2= 0.003x 40 + 1.34x0.75x 8 = 8.1ml/dl
10.7-9.1 = 2.6 ml/dl
3. HİPOPERFÜZYON HİPOKSİSİ -stagnant (durağan) hipoksi- düşük kardiyak output
4. HİSTOTOKSİK HİPOKSİ Hücrelerin
oksijenden enerji üretmesiniengelleyen zehirlenme,
siyanür zehirlemesi
top related