แผนการจัดการเรียนรู ที่ ๙ 1 ... · 2015-10-28 ·...

แผนการจดการเรยนรท ๙ หนวยการเรยนรท ๓ สมเดจพระนเรศวร, สมเดจพระเจาตากสนมหาราช ชนประถมศกษาปท ๕ เรอง สมเดจพระเจาตากสนมหาราช เวลาเรยน ๒ ชวโมง

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐานการเรยนร ๔.๓ เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมไทย ภมปญญาไทย มความรกความภมใจและธารงความเปนไทย ตวชวด ส ๔.๓ ป. 5/3 บอกประวตและผลงานของบคคลสาคญสมยอยธยาและธนบรทนาภาคภมใจ ส ๔.๓ ป. 5/4 อธบายภมปญญาไทยทสาคญสมยอยธยาและธนบรทนาภาคภมใจและควรคาแกการอนรกษไว

๒. สาระสาคญ/ความคดรวบยอด สมเดจพระเจาตากสนมหาราชพระมหากษตรยไทยผทสรางคณปกรณใหกบชาตไทยในอดตทาใหชาตไทยเปนชาตทมเอกราชและคงอยอยางมศกดศรมาจนถงปจจบน

๓. จดประสงคการเรยนร ๑) นกเรยนสามารถบอกพระราชกรณกจของสมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดอยางถกตอง ๒) นกเรยนเกดความตระหนกและภมใจในสถาบนพระมหากษตรย ๓) นกเรยนสบคนโดยใชกระบวนการรวบรวมขอมล ทกษะการวเคราะห ทกษะความเชอมโยง และทกษะการสรปความคดเหน

๔) นกเรยนปฏบตตนโดยยดคณลกษณะทสาคญของพระบาทสมเดจพระเจาตากสนมหาราชไดอยางนอย ๑ คณลกษณะ

๔. สาระการเรยนร ๔.1 สาระการเรยนร

พระราชประวตและประราชกรณกจสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

๔.2 สาระการเรยนรทองถน -

๕. ทกษะ/กระบวนการ ๑. ทกษะการรวบรวมขอมล ๒. ทกษะการวเคราะห ๓. ทกษะความเชอมโยง

๖. สมรรถนะสาคญของผเรยน ๑. ความสามารถทางการสอสาร ๒. ความสามารถทางการคด - ทกษะการคดสรางสรรค ๓ ความสามารถในการใชทกษะชวต

- กระบวนการทางานกลม - กระบวนการปฏบต

๗. คณลกษณะอนพงประสงค 1. รกชาตศาสน กษตรย (มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย

คานยมหลกคนไทย ๑๒ ประการ) 2. ใฝเรยนร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรงและทางออม ๓. รกความเปนไทย ๘. หลกฐานการเรยนร ๑. ชนงาน

๑) เสนเวลา (Time line) แสดงพระราชประวตการรบราชการของพระองคจนเปนพระมหากษตรย

๒) แผนผงความรในสงครามการกอบกเอกราชสมยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

๓) ผงมโนทศนแสดงคณลกษณะสาคญของสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

๙. การวดและการประเมนผล

เปาหมาย วธวด เครองมอวด เกณฑการประเมน ดานความร แบบสอปรนย ขอสอบจานวน

๑๐ ขอ ผานรอยละ ๖๐

ดานทกษะ / กระบวนการ

ตรวจผลงาน เกณฑการตรวจผลงานจากรายงานกลม

รอยละ ๖๐ ผานเกณฑ

ดานคณลกษณะ

อนพงประสงค

แบบประเมนคณลกษณะ

แบบประเมนคณลกษณะ

ระดบคณภาพ ๒ ผานเกณฑ

ดานสมรรถนะสาคญของ

สงเกตพฤตกรรม

แบบสงเกตพฤตกรรม

ระดบคณภาพ ๓ ผานเกณฑ

ผเรยน

๑๐. กจกรรมการเรยนร (ระบวธสอน/เทคนคการสอน) ขนนาเขาสบทเรยน กจกรรม “ภาพแหงความทรงจา” 1. ครแบงนกเรยนเปนกลมตอภาพจกซอ

๑) ภาพสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ๒) ภาพโบราณสถานทปรกหกพง ในจงหวดพระนครศรอยธยา

2. นกเรยนตอภาพเสรจแลว ครถามนกเรยนเกยวกบภาพดงน 1) ภาพทไดคอภาพอะไร สาคญอยางไร 2) นกเรยนรสกอยางไร เพราะอะไร 3) นกเรยนคดวาสองภาพนมความเกยวของ/สมพนธกนอยางไร

3. ครสรปชวโมงน จะเรยนพระราชกรณกจของสมเดจพระเจาตากสน ขนการสอน

4. ครและนกเรยนรวมกนรองเพลงตากสนมหาราช พรอมวเคราะหเนอหาในเพลงและแสดงความรสกของนกเรยนตอเพลงน

5. ใหนกเรยนแตละกลมศกษาและสบคนประวตและพระราชกรณกจของสมเดจพระเจาตากสนมหาราชจากแหลงเรยนรตางๆ จากการชมวดทศน เรอง กรงธนบร – สมเดจพระเจาตากสนมหาราช พระราชประวตในเวบไซตของทรปลกปญญา

6. มอบใหนกเรยนทาเสนเวลา (Time line) แสดงพระราชประวตและพฒนาการรบราชการของพระองคจนเปนพระมหากษตรย

7. ใหนกเรยนแตละกลมสรปเสนอคณลกษณะเดนและพระราชกรณกจของพระเจาตากสนมหาราช ทแสดงออกแตละดานตามความคดของนกเรยนลงกลองความคดทนกเรยนรวมกนกาหนดประเดนแลวนาความคดทไดใสกลอง เชน

๑. กลองความกลาหาญ ๒. กลองความเปนผนา ๓. กลองความเสยสละ

๘. นกเรยนแตละกลมสรปความคดจากกลองตางๆเขยนเปนผงมโนทศนแสดงคณลกษณะสาคญของสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ทควรนามาปฏบตในชวตประจาวนกลมละดานทสงผลดตอประเทศชาต

ขนสรป ๙. ครและนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย สรปความรทไดรบวา ภายหลงการเสยกรงศรอยธยา ครงท ๒ ชาตไทยเราไมมพระมหากษตรยทมความเสยสละ กลาหาญ อยางสมเดจพระเจาตากสนมหาราชแลว ชาตไทยเรากคงกคงไมมเอกราชมาจนถงปจจบน เพราะพระองคทรงเปนกษตรยทมความสามารถในการวางแผน มองการณไกล กลาตดสนใจ พระองคทรงเปนกษตรยทสรางอาณาจกรธนบร ซงเปนอาณาจกรแหงใหมของไทยทงๆทมขดจากดอยางมากจนเปนทยอมรบจากอาณาจกรขางเคยง สรางความตระหนกและภาคภมใจ ขนประเมน ๑๐. นกเรยนทาแบบทดสอบวดความร เรองพระราชกรณกจของสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ๑๑. ตรวจแบบเสนเวลา (Time line) พระราชประวตและพฒนาการรบราชการของสมเดจพระเจาตาก สนมหาราช ๑๒. ตรวจผงมโนทศนคณลกษณะทสาคญของสมเดจพระเจาตากสนมหาราชทควรนามาปฏบตของนกเรยน

8.1 สอ/แหลงเรยนร 1) สอจกซอ สมเดจพระเจาตากสนมหาราชและภาพโบราณสถานทปรกหกพง ในจงหวดพระนครศรอยธยา

2) เพลง ตากสนมหาราช 3) วดทศนเรอง กรงธนบร – สมเดจพระเจาตากสนมหาราช เวบไซตของทรปลกปญญา ๔) อนเตอรเนต

๑๒. บนทกหลงสอน ๑. ดานความร

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.......................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.........................

๒. ดานทกษะ / กระบวนการ

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

............

๓. ดานคณลกษณะอนพงประสงค ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.....................................................................................................

.........................

๔. ดานสมรรถนะทสาคญของผเรยน ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบบสงเกตพฤตกรรม การปฏบตการกลม

เลขท ชอ – สกล

สนใจ

การเ

ขารว

มกจก

รรม

มควา

มรบผ

ดชอบ

ตอหน

าท

ความ

รวมม

อ

ปฏบต

ไดเห

มาะส

ม

มการ

วางแ

ผน

รวม

ผลการประเมน

หมายเหต

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ผาน ไมผาน

๑ ด.ญ. เมยรษา ปลมสายแสง

๒ ด.ญ. กลยา มาศย

๓ ด.ญ.พรนรนทร ทศกระโทก

๔ ด.ช.พงศธร วามา

๕ ด.ญ.หนงฤทย ขอเปนไทย

๖ ด.ช. พงษพษณ บวพษ

๗ ๘

เกณฑการประเมน ระดบคณภาพ เกณฑทผาน

๒ หมายถง ทาไดระดบทนาพอใจ

๐ – ๕ คะแนน ปรบปรง

ตงแต ๗ คะแนนขนไป

๑ หมายถง ทาไดแตไมสมบรณ

๖ – ๗ คะแนน พอใช

๐ หมายถง ทาไมได ไมไดทา

๘ –๑๐ คะแนน ด

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

เคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรย

เลขท

ชอ – สกล

๑.เข

ารวม

และม

สวนร

วมใน

การ

จดกจ

กรรม

เกยว

กบสถ

าบน

พระม

หากษ

ตรย

๒.แส

ดงคว

ามสา

นกใน

พระม

หากร

ณาธ

คณขอ

งพระ

มหาก

ษตรย

ไท

ย ๓.

แสดง

ออกซ

งควา

มจงร

กภกด

ตอ

สถาบ

นพระ

มหาก

ษตรย

รว

ม

รอยล

ะ

ระดบ

คณภา

พ

๑ ด.ญ. เมยรษา ปลมสายแสง

๒ ด.ญ. กลยา มาศย ๓ ด.ญ.พรนรนทร

ทศกระโทก

๔ ด.ช.พงศธร วามา ๕ ด.ญ.หนงฤทย ขอ

เปนไทย

๖ ด.ช. พงษพษณ บวพษ

๗ ๘

ลงชอ................................................................คร

ประจาชน

(นางสาวนงคเยาว ภมคา)

ระดบคณภาพ

คะแนน ๗ – ๙ หมายถง ดเยยม คะแนน ๔ – ๖ หมายถง ด คะแนน ๑ – ๓ หมายถง พอใช คะแนน ๐ หมายถง ปรบปรง

แบบประเมนชนงาน

๑. เกณฑการประเมน (Time line)

เลขท

ชอ – สกล

ถกตองครบถวน

ตามทกาหนด

ความสวยงาม

ความคด

สรางสรรค

รวม

รอยละ

ระดบคณภาพ

๑ ด.ญ. เมยรษา ปลมสายแสง

๒ ด.ญ. กลยา มาศย ๓ ด.ญ.พรนรนทร

ทศกระโทก

๔ ด.ช.พงศธร วามา ๕ ด.ญ.หนงฤทย ขอ

เปนไทย

๖ ด.ช. พงษพษณ บวพษ

๗ ๘

ลงชอ................................................................คร

ประจาชน (นางสาวนงคเยาว ภมคา)

ระดบคณภาพ

คะแนน ๗ – ๙ หมายถง ดเยยม คะแนน ๔ – ๖ หมายถง ด คะแนน ๑ – ๓ หมายถง พอใช คะแนน ๐ หมายถง ปรบปรง

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

เคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรย

พฤตกรรมบงช

ระดบคณภาพ

ดเยยม (๓) ด (๒) พอใช / ผานเกณฑขนตา

( ๑ ) ปรบปรง

๑.เขารวมและมสวนรวมในการจดกจกรรมเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย ๒.แสดงความสานกในพระมหากรณาธคณของพระมหากษตรย ๓.แสดงออกซงความจงรกภกดตอสถาบนพระมหากษตรย

เขารวมกจกรรมและมสวนรวมในการจดกจกรรมทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรยตามทโรงเรยนและชมชนจดขน

เขารวมกจกรรมกจกรรมทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรยตามทโรงเรยนและชมชนจดขน

เขารวมกจกรรมกจกรรมทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรยตามทโรงเรยนจดขน

ไมเขารวมกจกรรมทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย

ระดบคณภาพ

คะแนน ๗ – ๙ หมายถง ดเยยม คะแนน ๔ – ๖ หมายถง ด คะแนน ๑ – ๓ หมายถง พอใช คะแนน ๐ หมายถง ปรบปรง

แบบประเมนชนงาน

๑. เกณฑการประเมน (Time line)

ประเดนการประเมน

ระดบคณภาพ

ดเยยม (๓) ด (๒) พอใช / ผานเกณฑขนตา

( ๑ ) ปรบปรง

ถกตองครบถวนตามทกาหนด

เขยน time

lineได

เขยน time

lineได

เขยน time

lineได

เขยน time

lineไม

ถกตองครบถวน มากกวารอยละ ๗๐

ถกตองครบถวน มากกวารอยละ รอยละ ๖๐

ถกตองครบถวน มากกวารอยละ รอยละ ๕๐

ถกตอง

ความสวยงาม

ผลงานมความสวยงาม เปนระเบยบเรยบรอย ดมาก

ผลงานมความสวยงาม

ผลงานมความสวยงาม พอใช

ผลงานไมด ไมมความสวยงาม

ความคดสรางสรรค

ผลงานสรางสรรค สวยงามแปลกใหม

ผลงานมความคดสรางสรรค

ผลงานความคดสรางสรรคอาจมการคดลอกมา

ไมมสรางหรอใชความคดสรางสรรค

เนอเพลง: เจาตาก คารอง ยนยง โอภากล ยทธศาสตรยงใหญ ความตงใจเดดเดยว

มอนเราจะเคยวขาว และทบหมอขาว ตแหกฝาวงลอม ลยพมาขาศก

นกถงความเปนไทย ดกวาไปเปนทาส

สองมอถอดาบอยางมนใจ นกรบไทยของพระเจาตาก

ฝากฝงกรงอยธยา วนขางหนาขาจะมาทวงคน

แผนดนไทยดาลเดอด ทพขาศกรมลอม

มวแตกลอมสตร เรงโลกยเปนหลก นกรบกลายเปนศพ พบกบความปราชย เจาตากทนไมได แผนดนไทยเปนหลก

นกรบคอนกรบ นกสแหงกรงศร

ตฝาทพตองอ ตายหรออยไมสาคญ คนนจนทรหลบไหล แหกวงในวงลอม

ออมออกจากกรงศร ไปเขาตเมองจนทน

ยดเมองจนทบร เปนชมนมเจาตาก ตชมนมตางๆ ตเจาฝางใหแตก

ทบทวนความพายแพ แกไขยทธวธ รวมชมนมทม กอนโจมตเจาฝาง

พายแพเปนบทเรยน ทาจากเลกไปใหญ

เจาฝางชะลาใจ ในไมนานกแตก จากอยธยา มาเมองจนทบร

มากรงธนบร ไทยจงมเอกราช จากอยธยา มาเมองจนทบร

มากรงธนบร ตากสนมหาราช

สองมอถอดาบอยางมนใจ นกรบไทยของพระเจาตาก

ฝากฝงกรงอยธยา วนขางหนาขาจะมาทวงคน

สองมอถอดาบอยางมนใจ นกรบไทยของพระเจาตาก

ฝากฝงกรงอยธยา วนขางหนาขาจะมาทวงคน

สองมอถอดาบอยางมนใจ นกรบไทยของพระเจาตาก

ฝากฝงกรงอยธยา วนขางหนาขาจะมาทวงคน

สองมอถอดาบอยางมนใจ นกรบไทยของพระเจาตาก

ฝากฝงกรงอยธยา วนขางหนาขาจะมาทวงคน

สองมอถอดาบอยางมนใจ นกรบไทยของพระเจาตาก

ฝากฝงกรงอยธยา วนขางหนาขาจะมาทวงคน

สองมอถอดาบอยางมนใจ

นกรบไทยของพระเจาตาก ฝากฝงกรงอยธยา

วนขางหนาขาจะมาทวงคน

พระราชประวตสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช วดเชงทา อยธยา สมเดจพระเจาตากสนมหาราช พระราชสมภพ เมอวนอาทตย เดอน 5 ขน 15 คา ปขาล ฉศก จลศกราช 1096 ตรงกบวนท 17 เมษายน พ.ศ. 2277 ในแผนดนสมเดจพระเจาอยหวบรมโกศพระมหากษตรยแหงกรงศรอยธยา มพระนามเดมวา สน พระราชบดาเปนชาวจนชอนายไหฮอง หรอ หยง แซแต เปนนายอากรบอนเบย มบรรดาศกดเปนขนพฒน พระราชชนนชอนางนกเอยง (ภายหลงไดรบการสถาปนาเปน กรมพระเทพามาตย) ตงบานเรอนอยใกลกบจวนเจาพระยาจกรทสมหนายก

เมอยงทรงพระเยาวเจาพระยาจกรไดขอสมเดจพระเจาตากสนมหาราชไปเลยงเปน บตรบญธรรม และไดตงชอพระองคทานวา สน พอนายสนอายได 9 ขวบ เจาพระยาจกรกนาไปฝากใหเลาเรยนหนงสออยในสานกของพระอาจารยทองด วดโกษาวาส ครนอายได 13 ป เจาพระยาจกรไดนานายสนเขาถวายตวรบราชการเปนมหาดเลกในสมเดจพระเจา อยหวบรมโกศ ตามประเพณของการรบราชการในสมยนน ในระหวางรบราชการเปนมหาดเลกนายสนไดพยายามศกษาหาความรทางดานภาษาตาง ประเทศหลายภาษา มภาษาจน ภาษาญวน และภาษาแขก จนสามารถพดไดสามภาษาอยางชานชานาญ ครนนายสนอายได 21 ป เจาพระยาจกรไดประกอบการอปสมบทนายสนเปนพระภกษสงฆอยในสานก อาจารยทองด ณ วดโกษาวาส ( ปจจบนคอวดเชงทา ) นายสนอปสมบทอย 3 พรรษา แลวกลาสกขาบทกลบมาเขารบราชการตามเดม เนองจากนายสนเปนผฉลาดรอบรขนบธรรมเนยมราชกจตาง ๆ โดยมาก จงไดรบพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหนายสนเปนมหาดเลกรายงาน ดวยราชการทงหลายในกรมมหาดไทย และกรมวงศาลหลวง

พ.ศ. 2301 สมเดจพระเจาอยหวบรมโกศเสดจสวรรคต สมเดจพระเจาอยหวอทมพรเสดจเสวยราชสมบตได 3 เดอนเศษ กถวายสรราชสมบตแกสมเดจพระบรมราชาท 3 และไดทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหนายสนมหาดเลกรายงานเปนขาหลวงเชญทองตราพระราชสหขนไปชาระความหว เมองฝายเหนอ ซงนายสนไดปฏบตราชการดวยความวรยะอตสาหะและมความดความชอบมาก จงไดรบพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปนหลวงยกกระบตรเมองตาก ชวยราชการอยกบพระยาตาก ครนเมอพระยาตากถงแกกรรมลงกทรงโปรดเกลา ฯ ใหเลอนหลวงยกกระบตร (สน) เปนพระยาตาก ปกครองเมองตากแทน พ.ศ. 2308 พระยาตาก (สน) ไดรบพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหเขามาชวยราชการสงครามเพอปองกนพมาในกรงศรอยธยา พระยาตาก (สน) มฝมอการรบปองกนพระนครอยางเขมแขงมความดความชอบมาก จงไดรบพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหเลอนตาแหนงขนเปน พระยาวชรปราการ (สน) สาเรจราชการเมอง

กาแพงเพชรแทนเจาเมองเดมทถงแกกรรม พ.ศ. 2310 กรงศรอยธยาเสยแกพมาในเดอนเมษายน พระยาตากกสามารถกอบกกรงศรอยธยากลบคนได แลวกคดจะปฏสงขรณกรงศรอยธยาขนเปนราชธานใหม แตเมอไดตรวจความเสยหายแลวเหนวากรงศรอยธยาไดรบความเสยหายเปน อนมากยากทจะบรณะใหเหมอนดงเดมได และประกอบกบรพลของเจาตากมไมพอทจะรกษากรงศรอยธยาทเปนเมอง ใหญได จงเลอกเมองธนบรเปนราชธาน และไดอพยพผคนลงมาตงมนทเมองธนบร

เจา ตากทรงทาพธปราบดาภเษกเปนกษตรยครองกรงธนบร เมอวนพธ เดอนอาย แรม 4 คา จลศกราช 1130 ปชวด สมฤทธศก ตรงกบวนท 28 เดอนธนวาคม พ.ศ. 2311 ขณะมพระชนมายได 34 พรรษา ทรงนามวา สมเดจพระศรสรรเพชญ หรอ สมเดจพระบรมราชาท 4 แตประชาชนทวไปยงนยมขนานพระนามพระองควา สมเดจพระเจากรงธนบร หรอสมเดจพระเจาตากสนมหาราช พระบรมราชานสาวรยสมเดจพระเจาตากสน วดเชงทา อยธยา สมเดจพระเจาตากสนมหาราช ทรงมพระราชโอรสและพระราชธดากบสมเดจพระอครมเหษ กรมหลวงบาทบรจา และกรมบรจาภกดศรสดารกษ รวมทงพระสนมตาง ๆ รวมทงสน 29 พระองค สมเดจพระเจาตากสนมหาราช เสดจสวรรคต เมอวนเสาร เดอน 5 แรม 9 คา จ.ศ. 1144 ปขาล ตรงกบวนท 6 เมษายน 2325 พระชนมาย 48 พรรษา รวมสรราชสมบต 15 ป

พระราชกรณยกจ

ดานการปกครอง ยงคงใชระบบการปกครองแบบกรงศรอยธยา สวนดานกฎหมาย เมอครงกรงแตก กฎหมายบานเมองกระจดกระจายหายสญไปมาก จงโปรดใหทาการสบเสาะคนหามารวบรวมไวไดประมาณ 1 ใน 10 และโปรดใหชาระกฎหมายเหลานน ฉบบใดยงเหมาะแกกาลสมยกโปรดใหคงไว และเปนการแกไขเพอใหราษฎรไดรบผลประโยชนมากขน เชน โปรดใหแกไขกฎหมายวาดวยการพนน ใหอานาจการตดสนลงโทษขนแกศาลแทนนายตราสทธขาด และยงหามนายตรา นายบอนออกเงนทดรองใหผเลน เกาะกม ผกมด จาจอง เรงรดผเลน กฎหมายพกดภาษอากรเกอบไมม เพราะผลประโยชนแผนดนไดจากการคาสาเภามากพอแลว กฎหมายวาดวยการจกชองลอมวง กยงไมตราขน เปดโอกาสใหราษฎรไดเฝาตามรายทาง โดยไมตองมพนกงานตารวจแมนปนคอยยงราษฎร ซงแมแตชาวตางประเทศกยงชนชมในพระราชอธยาศยน ใน ชนศาล กไมโปรดใหอรรถคดคงคาง แมยามศก หากคความไมไดเขากองทพหรอประจาราชการตางเมอง กโปรดใหดาเนนการพจารณาคดไปตามปกต ทงในการฟองรอง ยงโปรดใหโจทยหาหมอความแตงฟองไดเชนเดยวกบปจจบนอกดวย วธพจารณาคดในสมยนนสะทอนใหเหนไดแจมชด ในบทละครรามเกยรตตอนทาวมาลวราชพพากษาความ พระราชนพนธในสมเดจพระเจาตากสนกรงธนบร ดานการทหาร ทรงรวบรวมคนไทยทแบงเปนกกเปนเหลา 5 กก และปราบปรามกกตาง ๆ ทาสงครามกบพมา ขยายพระราชอาณาเขตไปยงหลวงพระบาง เวยงจนทน และกมพชา ดานเศรษฐกจ เนองในสมยกรงธนบร เปนระยะเวลาทสรางบานเมองกนใหม การคาเจรญรงเรองทงของหลวงและของราษฎร สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงทานบารงการคาขายทางเรออยางเตมท ทรงแตงสาเภาหลวงออกไปคาขายทางดานตะวนออกไปถงเมองจน ทางดานตะวนตกเฉยงเหนอถงอนเดยตอนใต ผลประโยชนทไดรบจากการคาของหลวงชวยบรรภาระภาษของราษฎรไปไดมาก สมเดจ พระเจาตากสน ฯ ทรงสงเสรมการนาสนคาพนเมองไปขายทางเรอ ซงอานวยผลประโยชนอยางใหญหลวงตองานสรางชาต ทาใหราษฎรมงานทา มรายได ทงยงฝกใหคนไทยเชยวชาญการคาขาย ปองกนมใหการคาตกไปอยในมอตางชาต

ดานการคมนาคม ใน ยามวางจากศกสงคราม จะโปรดใหตดถนนและขดคลองมากขน เพอประโยชนในทางคาขาย ทรงยกเลกความคดแนวเกาทวาหากถนนหนทาง การคมนาคมมมากแลว จะเปนการอานวยความสะดวกใหขาศกศตร และพวกกอการจลาจล แตกลบทรงเหนประโยชนในทางคาขายมากกวา ดงนนในฤดหนาวหากวางจากศกสงคราม กจะโปรดใหตดถนน และขดคลอง จะเหนไดจากแนวถนนเกา ๆ ในเขตธนบร ซงมอยมากสาย สวนการขดชาระคลองมกมวตถประสงคเบองตนเพอประโยชนทางยทธศาสตร เชน คลองทาขามจากนครศรธรรมราชไปออกทะเล เปนตน ดานศลปกรรม ใน สมยน แมสมเดจพระเจาตากสนกรงธนบรจะมการงานศกสงครามแทบจะมไดวางเวนก ตาม แตกทรงหาโอกาสฟนฟ และบารงศลปกรรมไทย โดยเฉพาะอยางยง ทางดานนาฏดรยางค และวรรณกรรม ดานนาฏดรยางคโปรดใหฟนฟอยางเตมท เพอสรางบรรยากาศทรนเรงครกครนเหมอนครงกรงเกานบเปนวธ บารงขวญทใกลตวราษฎรทสด พระราชทานโอกาสใหประชาชนทวไป เปดการสอนและออกโรงเลนไดโดยอสระ เครองแตงกายไมวาจะเปนเครองตนเครองทรงกแตงกนไดตามลกษณะ เรอง แมสมเดจพระเจากรงธนบรเองกคงจะทรงสนพระทยในกจการดานนมใชนอย ดวยมกจะโปรดใหมละครและการละเลนอยางมโหฬารในงานสมโภชอยเนอง ๆ

สมเดจพระเจาตากสนกรงธนบร ทรงพระราชนพนธบทละครรามเกยรตไว 4 เลม สมดไทยแบงเปนตอนไว 4 ตอน คอ

การสรางชาตใหเปนปกแผนมนคง ทรงกระทาตลอดรชกาลของพระองค นบตงแตการปราบปรามชาวไทยทแบงเปนกกตาง ๆ การปราบปรามหวเมองทกระดางกระเดอง ตลอดจนการทาสงครามกบพมาทาใหพมาลบคาดหมนไทย เปนการสรางขวญและกาลงใจแกชาวไทยทยงไมหายครนครามพมาไดมกาลง ใจดขน ดงน

1. การปราบปรามกกตาง ๆ

พ.ศ.2311 ยกกองทพไปปราบกรมหมนเทพพพธไดสาเรจ แลวสาเรจโทษกรมหมนเทพพพธดวยทอนจนทน ตามประเพณ

พ.ศ.2312 ยกทพบกและทพเรอไปปราบเจานครศรธรรมราชไดสาเรจ เมองตาน และไทรบร ขอยอมเขารวมเปนขณฑสมาดวยกน พ.ศ.2313 ยกกองทพไปตเมองสวางคบร ขณะทเจาพระฝางตไดเมองพษณโลกแลวจงยกกองทพเขาลอมเมองพษณโลก เจาพระฝางฝาแนวลอมหนรอดไปได

2. การทาสงครามกบพมา สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงทาศกกบพมา ถง 9 ครง แตละครงแสดงใหเหนถงพระปรชาสามารถของพระองคทางดานยทธศาสตรอยางด เยยม พรอมดวยนาพระทยทเดดเดยวฉบไว การทาสงครามกบพมาดงกลาว ไดแก

สงครามครงท 1 รบพมาทบางกง พ.ศ.2310 สงครามครงท 2 พมาตเมองสวรรคโลก พ.ศ.2313

สงครามครงท 3 ไทยตเมองเชยงใหมครงแรก พ.ศ.2313 - 2314 สงครามครงท 4 พมาตเมองพชยครงท 1 พ.ศ.2315 สงครามครงท 5 พมาตเมองพชยครงท 2 พ.ศ.2316

สงครามครงท 6 ไทยตเมองเชยงใหมครงท 2 พ.ศ.2317 สงครามครงท 7 รบพมาทบางแกวเมองราชบร พ.ศ.2317 สงครามครงท 8 อะแซหวนกตหวเมองเหนอ พ.ศ.2318

สงครามครงท 9 พมาตเมองเชยงใหม พ.ศ. 2319 สาหรบสงครามรบพมาทบางแกวเมองราชบร พ.ศ. 2317 เปนสงครามททาใหพมาครนคราม และเขดหลาบไมกลามารกรานไทยอกตอไป

3. การขยายพระราชอาณาเขตไปยงหลวงพระบางและเวยงจนทน

พ.ศ.2321 พระเจานครหลวงพระบางขอสวามภกด เขารวมในพระราชอาณาจกร สวนนครเวยงจนทนซงตกเปนเมองขนพมาตงแต พ.ศ.2317 ไดกระทาการหมนพระบรมเดชานภาพ โดยเดนทพเขามาในพระราชอาณาเขต เพอกาจดพระวอเสนาบดเมองเวยงจนทน ซงไดเขามาพงพระบรมโพธสมภาร สมเดจพระเจาตากสนกรงธนบรจงโปรดใหกองทพไทยยกไปตเมองเวยงจนทน ได เมอ พ.ศ.2322 โปรดใหพระยาสโภอยรกษาเมอง เมอเสรจสงคราม สมเดจเจาพระยามหากษตรยศก ไดอญเชญพระพทธมหามณรตนปฎมากร (พระแกวมรกต) และพระบาง จากเวยงจนทน มาประดษฐาน ณ กรงธนบรดวย

4. การขยายพระราชอาณาเขตไปยงกมพชา

พ.ศ.2312 ทรงโปรดใหยกกองทพไปตกรงกมพชา เนองจากเจาเมองกมพชาไมยอมสงเครองราชบรรณาการดอกไมเงน ดอกไมทอง ตามราชประเพณทเคยปฏบตมา ทพไทยตไดเมองเสยมราฐ และพระตะบอง พ.ศ. 2314 สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงยกกองทพไปตกมพชาไดสาเรจ สาเหตจากขณะไทยทาศกกบพมาอยทเมองเชยงใหม สมเดจพระนารายณราชากษตรยกรงกมพชาไดถอโอกาสมาตเมองตราด และเมอง จนทบร เมอตกมพชาไดแลวทรงมอบใหนกองคนนทปกครองตอไป

พ.ศ.2323 กมพชาเกดจลาจลแยงชงราชสมบตกนเอง จงเหลอนกองคเอง ทมพระชนมเพยง 4 พรรษา ปกครองโดยมฟาทะละหะ (ม) วาราชการแทน และเอาใจออกหางฝกใฝญวน สมเดจพระเจาตากสนมหาราช ทรงโปรดใหสมเดจเจาพระยามหากษตรยศก และเจาพระยาสรสหไปปราบปราม และมพระราชโองการใหอภเษกสมเดจเจาฟากรมขนอนทรพทกษพระราชโอรสองค ใหญขนครองกมพชา ทพไทยตเมองรายทางไดจนถงเมองบณฑายเพชร พอดกบกรงธนบรเกดจลาจลจงเลกทพกลบ

อาณาเขตกรงธนบรไดขยายออกไปอยางกวางขวาง ดงน ทศเหนอ ตลอดอาณาจกรลานนา

ทศใต ตลอดเมองไทรบรและตรงกาน ทศตะวนออก ตลอดกมพชาจดญวนใต

ทศตะวนออกเฉยงเหนอ ตลอดนครเวยงจนทน หวเมองพวน และนครหลวงพระบาง หวพนทงหาทงหก

ทศตะวนออกเฉยงใต ตลอดเมองพทธไธมาศ ทศตะวนตก ตลอดเมองมะรด และตะนาวศรออกมหาสมทรอนเดย

พระรปบชาสมเดจพระเจาตากสนมหาราช วดเชงทา อยธยา ประชาชนรวมกนปดทองถวายสกการะพระรปบชาพระเจาตากสนมหาราช วดเชงทา อยธยา พระ เจาตากสนมหาราช ทรงเปนผสรางวรกรรมกอบกแผนดน ศาสนา ฟนฟขวญและกาลงใจของปวงชนทสนหวงใหรวมพลงเปนปกแผน สามารถปกปองรกษาราชอาณาจกรไทยไว ดวยพระมหากรณาธคณอน

ยงใหญน คณะรฐมนตรจงใหความเหนชอบตามคาเรยกรองของประชาชน ใหถวายพระราชสมญญานามวา “ สมเดจพระเจาตากสนมหาราช ” เมอวนท 27 ตลาคม พ.ศ. 2524