บทที่ 5 สภาพแวดล้อมทางธุรกจิ (business...
Post on 18-Apr-2018
220 Views
Preview:
TRANSCRIPT
บทท 5
สภาพแวดลอมทางธรกจ (Business Environment)
ธรรมชาตของธรกจจะตองมการแขงขนและสามารถทจะหาวธวดความสาเรจทางธรกจได เชน วดจากยอดขาย กาไร และสวนแบงตลาด ซงไมวาจะประกอบธรกจของตนเองหรอทางานในองคการธรกจ ทงในและตางประเทศ หรอ เปนผทรบผดชอบงานทางดานบรหารธรกจ นบวาเปนสงททาทายทงในแงของการทางาน การตดตอทางสงคม และรางวลซงเปนผลตอบแทนทไดรบ ดงนน หากตองการเพมโอกาสแหงความสาเรจ กจะตองศกษาการดาเนนของธรกจ ซงผประกอบการหรอเจาของธรกจจะตองอาศยความรความเขาใจหลายดานเพอทจะจดตงและดาเนนธรกจของตนเอง ทสาคญไดแก ดานการจดการ การผลต การตลาด การเงน การจดการความเสยง การบญช กฎหมาย ธรกจและภาษอากร เปนตน ถอเปนความจาเปนทจะตองศกษา สภาพแวดลอมธรกจ เนองจากวา ความสาเรจหรอลมเหลวสวนหนงขนอยกบสภาพแวดลอม โดยเฉพาะการดาเนนธรกจในปจจบนตองเผชญกบสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลา การปรบตวของธรกจใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมจงเปนงานททาทายสาหรบผบรหารทจะตองตดตาม และ ทาความเขาใจ เพอทจะไดกาหนดแนวทางการดาเนนงานใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมดงกลาว
สภาพแวดลอมทางธรกจ
สภาพแวดลอมองคกร หมายถง สงตางๆ ทมผลกระทบตอการดาเนนธรกจขององคกรและในทางกลบกนกสามารถไดรบผลกระทบจากการดาเนนงานของธรกจ สภาพแวดลอมแบงออกไดเปน 2 ประเภท
1.สภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment)
เปนแรงผลกดนภายในธรกจทมอทธพลตอการจดการและดาเนนงานของธรกจ ซง ธรกจสามารถควบคมและจดการสภาพแวดลอมลกษณะนใหเปนไปตามแนวทางทตองการได ซงในการจดการผบรหารตองทาการศกษาปจจยเหลานเพอประเมนจดแขง (strengths) และจดออน (weakness) ขององคการ
1.1 โครงสรางองคกร (Organization) โครงสรางของกจการเปนตวกาหนดทศทางแกองคกรในการดาเนนกลยทธในการเขาสตลาดโลก รวมถงเปนการพจารณาระดบความพรอมขององคกรทางดานบคคลากรทงในประเทศและตางประเทศ
1.2 กลยทธของกจการ (Business Strategy) ในกระบวนการเปลยนแปลงภายในยงประกอบไปดวยการเปลยนแปลงกลยทธขององคการ ซงกลยทธจะเปนตวกาหนดทศทางการทางาน เพอใหบรรลวสยทศนและพนธกจขององคการ ดงนนการเปลยนแปลงในเรองของกลยทธจะเปนสวนทสาคญททาใหทศทางการดาเนนงานขององคการเปลยนแปลงตอกระแสโลก ไมวาจะเปนการขยายสาขาสตางประเทศ การทาการคากบคคาในโซนใหม การพฒนาและออกผลตภณฑใหม เพมความหลากหลายของผลตภณฑ เพอตอบสนองความตองการของลกคา ใหความสาคญกบการบรการลกคา และผลตสนคาทมราคาถกและมคณภาพ
1.3 บคลากรและความสามารถของบคลากร (Human Resource and Ability) กจการสามารถปรบตวตอสภาพแวดลอมไดด เมอพนกงานไดรบการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะ ความรและความสามารถ และสามารถพฒนาความสามารถในการปฏบตงานของบคลากรในองคการ และทาใหผลการปฏบตงานมคณภาพดขน เพอใหสามารถทาการผลตไดมประสทธผลมากทสด
1.4 วฒนธรรมองคกร (Organization Culture) รวมไปถง การเปลยนแปลงคานยมในการทางาน การเปลยนแปลงวฒนธรรมในดานตาง ๆ ทสงผลตอการปรบตวใหเขากบสภาพแวดภายนอก
1.5 องคประกอบอนๆ ในองคการ ไดแกพนธกจของบรษท ระบบการบรหารงาน กระบวนการผลตและการทางานในธรกจทรพยากรตาง ๆ ในธรกจ กฎระเบยบภายในองคการ
2.สภาพแวดลอมภายนอก (External Environment)
เปนปจจยภายนอกทธรกจไมสามารถดาเนนการควบคมใหเปนไปในทศทางทตองการ เปนสงทไมสามารถกาหนดขอบเขตไดอยางชดเจนดงนนสภาพแวดลอมภายนอกของธรกจจงไดแกองคประกอบทงหมดทอยภายนอกธรกจซงสงผลตอการดาเนนงานสวนหนงสวนใด หรอ ทงหมดของธรกจเปนพลงผลกดนจากภายนอกองคการทมอทธพลตอความสามารถในการบรรลเปาหมายขององคการ ซงพลงเหลานมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาและกอใหเกดทงทเปนโอกาส (Opportunities) และอปสรรค (Threats) ตอการดาเนนงานขององคการ
โดยสามารถจดแบงสภาพแวดลอมภายนอกของธรกจไดดงน
2.1สภาพแวดลอมทเกยวของกบงาน (Task Environment) จะเปนสภาพแวดลอมในดานตาง ๆ ท
สงผลตอการดาเนนงานของธรกจโดยตรงในการบรรลเปาหมาย สภาพแวดลอมทเกยวของกบงาน ไดแก ค
แขงขน ผจาหนายปจจยการ ตลาดแรงงาน ผใชสนคาและ บรการ ลกคาเปนตน
2.2สภาพแวดลอมทวไป (General Environment) จดเปนสภาพแวดลอมทสงผลกระทบตอการ
ดาเนนการของธรกจในทางออม (Indirectly Interactive Forces) แมวาจะเปนสภาพแวดลอมทไมไดสงผลกระทบ
โดยตรงแตสภาพแวดลอมในแตละดานดงกลาวกจะสงผลตอธรกจ สภาพแวดลอมโดยทวไปไดแก เศรษฐกจ
รฐบาล วฒนธรรมสงคม เทคโนโลย เปนตน
2.2.1 เศรษฐกจ (Economic) ปจจยทางเศรษฐกจ มความสาคญตอการประกอบธรกจเปนอยางยง หากสภาพเศรษฐกจดกจะเอออานวยตอการประกอบธรกจใหประสบความสาเรจ ในทางตรงกนขาม ถาสภาพเศรษฐกจมแนวโนมถดถอยหรอตกตา เงอนไขทางเศรษฐกจมการเปลยนแปลงตลอดเวลา และยากทจะพยากรณซงมผลทาใหการประกอบธรกจหยดชะงก ลมเหลวหรออาจจะตองเลกกจการได
2.2.2 เทคโนโลย (Technology) การเปลยนแปลงและความกาวหนาของเทคโนโลยมผลกระทบตอการดาเนนธรกจ โดยเฉพาะอยางยงดานคอมพวเตอรและอนเตอรเนต มความสาคญตอองคการธรกจมาก โดยมการนาเอาปจจยทางเทคโนโลยมาพจารณาเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน เพอชวยใหธรกจมเทคนคและระบบการผลตททนสมยขน สามารถลดตนทนการผลตลงและเพมกาลงผลต ชวยใหสามารถจดการ และมการตดตอสอสารทรวดเรวยงขนชวยใหธรกจสามารถผลตสนคาใหมๆ ทาใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดมประสทธภาพยงขน นอกจากน ปจจยระหวางประเทศกสงผลกระทบโดยตรงตอหลายธรกจและเรมมความสาคญมากขนในปจจบน
2.2.3 การเมองและกฎหมาย (Political Law) ไดแก การเมอง กฎขอบงคบ นโยบายของรฐบาล แนวโนมการออกกฎหมายและพระราชบญญตตางๆ ไดแก กฎหมายภาษอากร พระราชบญญตคาแรงขนตา พระราชบญญตการโฆษณา พระราชบญญตโรงงาน และพระราชบญญตคมครองผบรโภค เปนตน ซงการเปลยนแปลงดงกลาว จะสงผลกระทบโดยตรงตอการดาเนนงานขององคการ ตวอยางเชน การเปลยนแปลงกฎหมายภาษอากร อาจทาใหตนทนสนคาสงขนหรอ การเปลยนแปลงนโยบายของรฐบาลอาจเปนผลดตอการสงเสรมการลงทนและการสงออก ดงนนธรกจจะตองคอยตดตามความเคลอนไหวหรอการเปลยนแปลงทางการเมองและกฏหมายดวย
2.2.4 สงคมและวฒนธรรม (Social and Culture) ไดแก ทศนะคตทางสงคม คานยม บรรทดฐาน ความ
เชอ พฤตกรรม การเปลยนแปลงทางดานประชากร เชน การศกษา และอตราการเกด นบไดวา การเปลยนแปลง
ของปจจยดงกลาวมอทธพลตอการขายสนคาและการหากาไรของกจการ ดงนนผบรหารจงควรตรวจสอบและให
ความสนใจแนวโนมของการเปลยนแปลงซงอาจจะไดโอกาสใหม หรออาจจะพบอปสรรคทสาคญกได
ตวอยางเชน ธรกจมโอกาสออกสนคาตวใหม หรอเลกผลตสนคาบางรายการ เนองจากผบรโภคไมตองการอก
ตอไป
2. 3.สภาพแวดลอมระหวางประเทศ(International Environment)
การดาเนนธรกจภายในประเทศเรมไดรบผลกระทบจากธรกจระหวางประเทศมากขน ผลกระทบดาน
สภาพแวดลอมระหวางประเทศตอธรกจจงไดเพมมากขนอยางรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงเทคโนโลยและการ
สอสารทาใหเกดความแตกตางระหวางธรกจภายในประเทศกบธรกจระหวางประเทศเพมความแตกตางกนมาก
ยงขน เมอระบบการขนสงและเทคโนโลยทางอเลคทรอนคสชวยลดขอจากดทางดานระยะทาง และ ระยะเวลาลง
สภาพแวดลอมทางระหวางประเทศ ไดแก การแขงขนจากการรวมกจการของบรษท ขามชาต การเขาสตลาด
ตางประเทศ ลกคาในตางประเทศ อตราแลกเปลยนมาตรการระหวางประเทศ เปนตน
จะเหนไดวา สภาพแวดลอมภายนอกสงผลกระทบตอการดาเนนงานของธรกจเปนอยางมาก ดงนน
ธรกจทกแหงจงควรตดตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมตลอดเวลา เพอธรกจจะไดดาเนนงานตาม
แนวทางทดทสดในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม และสามารถกาหนดนโยบายตลอดจน
แนวทางในการดาเนนธรกจใหเหมาะสมตอไป
ตวอยางผลกระทบของการดาเนนธรกจกบสภาพแวดลอมทางธรกจ
องคการธรกจมบทบาทและผลกระทบตอสภาวะแวดลอมในสภาพเดยวกนสภาวะแวดลอมมบทบาท
และอทธพลตอองคการธรกจในลกษณะตางๆ กนหลายรปแบบ ซงขนอยกบความตองการและระดบของสงคม
ชนดและสภาพของสงแวดลอมนนสภาพแวดลอมทางธรกจสามารถแบงออกเปน 8 ประการ ไดแก
1. สภาวะแวดลอมทางสงคม องคการธรกจอยในสงคม อยทามกลางกลมบคคลตาง ๆ จะตองมความ
รบผดชอบตอสงคม จากผลกระทบของพนกงานจากมลภาวะทเกดจากการทางาน จากคณภาพของสนคาทอาจ
กอใหเกดอนตรายซงขนอยกบคณภาพชวตของบคคลในสงคมนน
ตวอยางเชน พฤตกรรมของผบรโภคในปจจบนมกนยมบรโภคสนคาทมราคาถก ทเปนเชนนกเนองจาก
ความพงพอใจในระดบราคาและเปนผลมาจากสภาวะเศรษฐกจดวยสวนหนง ซงสงผลใหผบรโภคเปลยนแปลง
พฤตกรรมจากเดมทซอสนคาจาก Department store, รานขายของชา หรอ รานคาสะดวกซอตางๆใกลบาน มา
เปนการซอสนคาจาก Supercenter หรอ Discount store หรอ Hypermarket มากขน นอกจากนนความคาดหวง
ของคนในสงคมสวนใหญในปจจบนทมตอธรกจ ตองการใหธรกจมความรบผดชอบตอสงคมกทาใหหางเหลาน
หนมาใหความสาคญกบสงคมมากขน
2.สภาวะแวดลอมทางกฎหมาย แตละประเทศตางออกกฎหมายในรปของพระราชบญญตและระเบยบขอบงคบเพอควบคมและอานวยความสะดวกในการประกอบการธรกจในดานความผาสขและความปลอดภยของประชาชน เชน พระราชบญญตโรงงาน พระราชบญญตควบคมสารเปนพษและวตถระเบด ในดานความเปนธรรมและปองกนการผกขาดเชน พระราชบญญตแรงงาน พระราชบญญตควบคมการคากาไรเกนควร
ตวอยางเชน เพอความเหมาะสมในการดาเนนธรกจคาปลกในประเทศและประโยชนของผบรโภค ภาครฐไดมการออกพ.ร.บ.ธรกจคาปลกคาสงขนมาใชควบคมการประกอบธรกจในดานน ทาใหผประกอบการตองมการศกษารายละเอยดกอนการดาเนนงานใดๆทอาจกอใหเกดผลกระทบตอผคารายยอย การขยายสาขาของหางคาปลกขามชาตและคแขงขนรายใหมเขาสตลาดไดยากขน และการใชกลยทธสงครามราคาทาลายผคารายยอยตามทองถนทาไดยากมากขน 3.สภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจ สภาพทางเศรษฐกจของประเทศในปจจบนไมมนคง เศรษฐกจอยในระยะถดถอย เงนตราไหลออกนอกประเทศ คาของเงนบาทลอยตวสงผลกระทบตอองคการธรกจเปนอยางมาก ในภาวะเงนเฟอ เงนฝด เงนตงตวทาใหธรกจเกดปญหาเงนหมนเวยนไมสมดล ขาดความเชอถอ ในดานการเงน คาของเงนบาทลดลงสงผลกระทบตอการซอขายสนคากบตางประเทศทาใหประเทศขาดดลการคา สถานะการณ
ขององคการธรกจ ตองปรบตวโดยลดเงนเดอนพนกงานหรอใหออกจากงาน ถาถงขนรายแรงตองปดกจการ สงผลกระทบถงประชาชนในรปของการเสยภาษมลคาเพมจากรอยละ 7 เปนรอยละ 10 เพอรกษาสภาพสมดลของงบประมาณคาใชจายประจาปของประเทศ 4.สภาวะแวดลอมทางการเมอง การเมองสงผลกระทบตอนโยบายการคาประกอบธรกจของประเทศ โดยเฉพาะประเทศไทยซงมการเปลยนแปลงรฐบาลแบบผสมผสานพรรคบอย ๆ เมอการเมองไมมนคง ทาใหตางชาตขาดความเชอถอ สงผลกระทบตอธรกจบอย เชน สนคาบางอยางตองเสยภาษเพมขน ธรกจบางชนดถกควบคมโดยเพมหลกเกณฑมากขนเศรษฐกจชะงกเนองจากเงนตราไหลออกนอกประเทศ 5.สภาวะแวดลอมทางเทคโนโลย ปจจบนเปนยคความกาวหนาของเทคโนโลยทสงผลกระทบตอทศทางและความกาวหนาขององคการธรกจ เชน การนาเทคโนโลย เครองมออปกรณททนสมยมาใชแทนแรงงานของคน สงผลกระทบใหองคการตองลดจานวนพนกงานลงและตองเพมประสทธภาพพนกงานทเหลอ ใหรจกใชเครองมอเทคโนโลยชนดใหม มาตรการเหลานจะสงผลกระทบไปถงสถานท หองทางานลกษณะงาน คาจางและสวสดการตาง ๆ
ตวอยางเชน เนองจากในปจจบนในตลาดหางคาปลกมการแขงขนสง ทาใหแตละบรษทมการนาเทคโนโลยสมยใหมมาชวยในดานของการจดซอสนคา การจดการ การบรหาร การขนสงสนคา และการควบคม Stockสนคา เพอทจะทาใหการบรหารงานเปนไปอยางมประสทธภาพ สามารถควบคมตนทนใหตาทสดเทาทจะเปนไปได นอกจากนนความกาวหนาของเทคโนโลยไดเปลยนแปลงกระบวนการขาย กอใหเกดกระบวนการขายใหมดวยระบบอคอมเมรซ ซงจะชวยเพมประสทธภาพการทางานขององคกร เขาถงผซอไดมากขน เกดโอกาสทางธรกจใหมๆ
6.สภาวะแวดลอมดานลกคา ลกคาคอผมพระคณเปรยบเสมอนพระเจาทผผลตหรอผใหบรการจะตองคอยรบใชบรการอยางจรงใจตดตามรสนยมการเปลยนของผบรโภคอปโภคเพอรกษาปรมาณมาตรฐานและคณภาพสนคาคอยปรบกลยทธการตลาดและปองการการแทรกแซงองคการคแขงขน 7.องคการคแขงขน มอยท วไปทงในและตางประเทศ การประกอบธรกจชนดใด ทมโอกาสทจะแสวงหากาไรไดมากและไมมขอจากดหรอการเสยงภยมากนกจะมแนวโนมของบรษทคแขงขนเพมมากขน การมคแขงขนมาก มทงขอดและขอเสย ขอดทาใหบรษทเดมมความตนตวสนใจในเทคโนโลย และการบรการลกคาอยตลอดเวลา ขอเสย ถาบรษทคแขงขนมความกาวหนากวา แยงลกคาไปไดหมด อาจทาใหบรษทเดมตองปดกจการ
8.สมาคมธรกจตางๆ การมวสยทศนทกวางไกล และมจดมงหมายรวมกน รวมตวกนเปนสมาคม ชวยกนรกษาผลประโยชนทถกตองของสมาชกและการสงเสรมทางดานวชาการแลกเปลยนประสบการณ จะ
ธธรกจรกจ
ผขายผขาย ผซอผซอ
ธรกจรายใหมธรกจรายใหม
สนคาทดแทนสนคาทดแทน
ธรกจเดยวกนธรกจเดยวกน
สงผลใหการประกอบธรกจชนดนนมความเจรญกาวหนา สภาวะแวดลอมตาง ๆ ทอยรอบองคการธรกจ มไดหยดนงอยกบทแตจะมการเคลอนไหว เปลยนแปลงอยตลอดเวลา ผลของการเปลยนแปลงของสภาวแวดลอม อาจสงผล กระทบตอองคการมากบางนอยบางแลวแตกรณ ผจดการและคณะผบรหารจะตองคอยศกษาวเคราะห ตดตาม ปรบปรง การธรกจของตนใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงและหาวธ หาขอมลใหมเพอปรบตวใหทนเวลาหรอไมสนใจตอการเปลยนแปลง และมแนวความคดวาผลกระทบจะหมดไปในไมชา
ภาพ 1 สภาพแวดลอมทางธรกจ
การประเมนความไมแนนอนของสภาพแวดลอม
การประเมนสภาพแวดลอมมความสาคญกบธรกจเปนอยางมาก ผบรหารหรอผประกอบการทสามารถประเมนสภาพแวดลอมองคกรไดอยางรวดเรว ถกตองและแมนยา ยอมสามารถพฒนากลยทธเพอรบมอกบ
สงคม สงคม เศรษฐกจเศรษฐกจ
เศรษฐกจเศรษฐกจ
จรยธรรมจรยธรรม
เทคโนโลยเทคโนโลย
แรงงานแรงงาน สงแวดลอมสงแวดลอม
สภาพแวดลอมภายนอก
สภาพแวดลอมภายใน
ปญหาและอปสรรคทจะเกดกบธรกจ เพอลดระดบผลกระทบหรอความเสยหายทจะเกดกบธรกจใหนอยทสด รวมทงยงสามารถยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของธรกจจากโอกาสทเกดขนได
ภาพ 2 ตารางประเมนสภาพแวดลอม
ธรกจและ สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ
จากทไดกลาวไปแลววาสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ มผลกระทบตอการดาเนนธรกจ อาทเชน อตราการ
ขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ ถาสภาวการณทางเศรษฐกจดจะสงผลทาใหธรกจมการขยายตว ในทาง
ตรงกนขามถาสภาวการณทางเศรษฐกจตกตาซบเซาจะทาใหธรกจมการชะลอตวการลงทน หรออาจจะตองปด
กจการลง ดงภาพขางลาง
ภาพท 1-3 วฎจกรของธรกจและเศรษฐกจ
(Louise E. Boone and David L: 2006)
ระบบเศรษฐกจ
การดาเนนธรกจในปจจบนไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ ทงโดยทาง ตรงและ
ทางออมตลอดเวลา ดงนนการดาเนนธรกจในปจจบนใหประสบความสาเรจจาเปนตองเขาใจถงหลก
เศรษฐศาสตร ความแตกตางของระบบเศรษฐกจโลกและเรยนรแนวทางวาธรกจจะแขงขนในเศรษฐกจโลก
อยางไร นกธรกจจงจาเปนทจะตองทาความเขาใจเกยวกบเศรษฐศาสตร (Economics) ซงเปนการศกษาถงแนว
ทางการใชทรพยากรทมอยอยางจากด เพอผลตและกระจายสนคา หรอ บรการ จงกลาวไดวาเศรษฐศาสตร
เกยวของกบการกาหนดแนวทางทจะใชทรพยากรทมอยจากดอยางไรเพอตอบสนองความพงพอใจของสงคม
ควรจะผลตสนคาและบรการอยางไร ใครเปนผผลต ในระบบเศรษฐกจ ธรกจ ครวเรอน และรฐบาลซงสามารถ
อธบายความสมพนธของระบบเศรษฐกจไดดงภาพ
ภาพท 1- 4 ความสมพนธระหวางธรกจและระบบเศรษฐกจ
(Lawrence J. Gitman, Carl McDaniel : 2005)
ประเภทของระบบเศรษฐกจ
บทบาทในการจดการทรพยากรของธรกจเอกชนและรฐบาล จะขนอยกบระบบเศรษฐกจในแตละ
ประเทศ โดยมหลกพนฐานทตองการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดเพอสนองความตองการของสงคมได
อยางพงพอใจ ระบบเศรษฐกจในโลกปจจบนสามารถแบงออกไดเปน 3ลกษณะดวยกนคอ
1. ระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสร (Free-Market System) เปนระบบเศรษฐกจทธรกจเอกชนมอสระทจะ
ทาการตดสนใจผลตสนคา หรอ บรการ กาหนดแนวทางในการผลต กาหนดกลมลกคาเปาหมาย และ กาหนด
ราคาในการจาหนายสนคาเอง ดงนนธรกจจงมโอกาสทจะประสบความสาเรจ หรอ ความลมเหลวในการ
ดาเนนงานจากการตดสนใจของธรกจเอง ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม (Capitalism) เปนอกชอหนงทถก
นามาใชอธบายถงระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสร ซงปรชญาแนวคดระบบทนนยมนไดเกดขนในชวงศตวรรษท
18 โดยนกปรชญาชอ อดมสมธ (Adam Smith) ซงมองวา ระบบเศรษฐกจแบบทนนยมในอดมคตจะตองมกลไก
ของตนเอง มการผลตสนคาในลกษณะและปรมาณทตรงกบความตองการทแทจรงของสงคมโดยปราศจาก
กฎเกณฑใด ๆ
ในทางความเปนจรงคงไมมประเทศใดทมระบบเศรษฐกจแบบทนนยมเพยงอยางเดยว เนองจาก
บางครงรฐบาลจะเขามาแทรกแซงระบบตลาดเสร เพอควบคมราคาสนคาและคาจางใหเปนไปอยางเหมาะสม จง
มลกษณะระบบเศรษฐกจทเรยกวา ระบบทนนยมผสม(Mixed Capitalism) ในหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา
แคนาดา และ ญปน กเปนประเทศทมระบบเศรษฐกจแบบน ในระบบเศรษฐกจแบบทนนยมผสมนการดาเนน
ธรกจมเปาหมายเพอใหไดรบผลตอบแทนจากการดาเนนงานตามทตองการควบคกบการตอบสนองความ
ตองการของสงคม
2. ระบบเศรษฐกจทมการวางแผนไวลวงหนา (Planned System) ระบบเศรษฐกจแบบนรฐบาลจะเปนผ
ควบคมการจดสรรทรพยากรในประเทศทงหมด หรอ บางสวน และ จากดอสระในการดาเนนธรกจใหสอดคลอง
กบเปาหมายของรฐบาล เนองจากความเทาเทยมกนทางสงคมเปนเปาหมายหลกของระบบเศรษฐกจน ระบบ
เศรษฐกจทมการวางแผนไวลวงหนาสามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะคอ
ระบบเศรษฐกจแบบคอมมวนสต (Communism) เปนระบบเศรษฐกจทจากดอสระในการดาเนนงาน
ของธรกจเอกชนใหเปนไปตามนโยบายของรฐบาล ประเทศทยงคงมระบบเศรษฐกจแบบนไดแก เกาหลเหนอ
และ ควบา เปนตน ประเทศทมระบบเศรษฐกจนจะเปนประเทศทมการปกครองดวยระบบคอมมวนสต ในระบบ
คอมมวนสตแบบสมบรณการใชทรพยากรตาง ๆ ตองอยภายใตการควบคมของรฐบาลทงหมดแบบรวม
ศนยกลาง มการจากดการเปนเจาของธรกจเอกชน รฐบาลเปนผตดสนใจเกยวกบการผลตสนคาและกระบวนการ
ผลต
ระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม (Socialism) เปนระบบเศรษฐกจทมลกษณะทงระบบเศรษฐกจแบบทน
นยมและระบบเศรษฐกจแบบคอมมวนสต โดยในระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยมสวนใหญแลวรฐบาลเปนผ
วางแผนและเปนผครอบครองกรมมสทธในทดน และ ทรพยากรตาง ๆ อยางไรกตามรฐบาลจะเขาไปลงทนและ
ควบคมอตสาหกรรมทมความสาคญตอสงคมโดยรวม เชน ระบบสาธารณปโภค ระบบการขนสง เปนตน ใน
อตสาหกรรมเหลานรฐบาลเปนผครอบครอง หรอควบคมการดาเนนการผลต รฐบาลจะอนญาตใหเอกชนดาเนน
ธรกจทรฐบาลเหนวา ไมไดมความสาคญตอสงคมโดยรวม ในระบบเศรษฐกจแบบนบคลากรและผประกอบการ
ของธรกจสามารถแสวงหาผลตอบแทนจากการดาเนนธรกจได อยางไรกตามอตราภาษในระบบสงคมนยมจะสง
เนองจากรฐบาลตองหารายไดมาชดเชยธรกจหลกของสงคมทรฐบาลดาเนนการ
3. ระบบเศรษฐกจแบบผสม (Mixed Economy) เปนระบบเศรษฐกจผสมผสานระหวางระบบเศรษฐกจ
แบบตลาดเสร และ ระบบเศรษฐกจทมการวางแผนไวลวงหนา ระบบเศรษฐกจแบบผสมจะนามาปรบใชให
เหมาะสมกบสถานการณของเศรษฐกจและการเมองของแตละประเทศ
ตารางท 1 แสดงรายละเอยดลกษณะของระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสร และ ระบบเศรษฐกจทวางแผนลวงหนา (Michael H. Mescon and John V. Thill : 2001)
top related