27/06/55

1

การผลตบณฑตในศตวรรษท� ๒๑

วจารณ พานช

บรรยาย ณ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ๑๑ มถนายน ๒๕๕๕

ศตวรรษท� ๒๑ พเศษอยางไร

• การเปล�ยนแปลง

• ในอตราเรงท�เรวข�นๆ

• ไมแนนอน

• ซบซอนย�งข�นๆ

• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว

• เปนศตวรรษท�ผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค

• มายาเตมแผนดน เตมโลก

27/06/55

2

ศตวรรษท� ๒๑ พเศษอยางไร

• การเปล�ยนแปลง

• ในอตราเรงท�เรวข�นๆ

• ไมแนนอน

• ซบซอนย�งข�นๆ

• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว

• เปนศตวรรษท�ผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค

• มายาเตมแผนดน เตมโลก

มนษยตองการทกษะชดหน�งเพ�อการอยรวมกน

ในสภาพความเปนจรงน 9

ความจรงของศตวรรษท� ๒๑

• สงคม/โลก เปล�ยน• เดกเปล�ยน• ทกษะท�ตองการในการดารงชวตเปล�ยน• คณลกษณะของบณฑตเปล�ยน• การเรยนรตองเปล�ยน• สอนไมไดผล ตองเรยน• คร/อาจารย ตองไมเนนสอน เนนออกแบบการเรยนร

เนนสรางแรงบนดาลใจ เนนเปนโคช ไมใชผสอน

27/06/55

3

บณฑตคอใคร?

• ?ผ ร

• ?ผ มความร

• ?ผแสวงหาความร ผ เรยนร

• ?ผ เอาความรไปใชเปน ผ มทกษะ

ผ มทกษะแหงศตวรรษท� ๒๑

นยามท�เปล�ยนไป

บณฑตแหงศตวรรษท� ๒๑ ตองม

• 21st Century Skills• Transformative Learning (จาก informative &

formative)

• ม Change Agent Skills, Leadership

• ความเปนพลเมอง

27/06/55

4

จดใหศษยเรยนเพ�ออะไร

• ไมใชแคเพอปรญญา• ไมใชแคเพอเขาสวชาชพ• ตองเลยไปส

(1) ทกษะวชาชพ (2) ทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ (3) Transformative Learning

เพ�อชวต และชาต

ในอนาคตท�ไมแนนอน

27/06/55

5

3Rs + 7Cs

• Reading, ‘Riting, ‘Rithmetics

• Critical thinking & problem solving

• Creativity & innovation

• Collaboration, teamwork & leadership

• Cross-cultural understanding

• Communication, information & media literacy ( 2 – 3 ภาษา)

• Computing & media literacy

• Career & learning self-reliance

• Change

+ 2L

LearningLeadership

เรยนเพ�อฝกฝนพฒนาสมองมนษย

27/06/55

6

Maslow’s

Theory of Motivation

ฝกทกษะแหงมนษยระดบ 6

• ของ Lawrence Kohlberg’s Theory of Moral

Development

• ทกษะเชงคณคา ความหมาย

27/06/55

7

บนได ๖ ข .นของการพฒนาคณธรรม

• ข .นท� ๑ ปฏบตเพราะความกลว ไมอยากเดอดรอน

• ข .นท� ๒ ปฏบตเพราะอยากไดรางวล

• ข .นท� ๓ ปฏบตเพราะอยากเอาใจคนบางคน

• ข .นท� ๔ ปฏบตเพราะตองปฏบตตามกฎ

• ข .นท� ๕ ปฏบตเพราะตองการใหตนดด ใหไดช�อวาเปนคนด ใหไดช�อวามน .าใจ

• ข .นท� ๖ ปฏบตตามหลกการ หรออดมการณของตน ไมตองการใหมคนยกยองชมเชยหรอใหรางวล

Lawrence Kohlberg's stages of moral development

ความเปนพลเมองด มความสาเรจในชวต

• สมองสวน EF (Executive Functions) พฒนา

• ความรเร�มสรางสรรค (creativity) ซ�งรวมการแกปญหา และการม

working memory ท�ด

• ความยดหยน (flexibility) ท�จะชวยใหสามารถคนพบเร�องใหมท�มความสาคญแบบคนพบโดยบงเอญ (serendipity) ได

• การควบคมตนเอง (self-control) ท�จะไมตดสนใจหรอมพฤตกรรมแบบไมย .งคด หรอหนหนพลนแลน ท�เม�อทาแลวจะเสยใจภายหลง

รวมท .งการควบคมตนเองไมใหพายแพตอส�งเยายวน

• การมวนย (discipline) ท�จะมสมาธอยกบเร�องใดเร�องหน�งไดนานๆ

จนทาเร�องยากๆ ไดสาเรจ รวมท .งการวางแผน

27/06/55

8

Level Objectives Outcome

Informative • Information

• Skills

Experts

Formative • Socialization

• Values

Professionals

Transformative • Leadership

attributes

Change agents

Table III-1. Levels of learningFrom L. Chen

ทกษะวชาชพ : Systems-Based Education

HealthHealthHealthHealthSystemsSystemsSystemsSystems

CompetenciesLearningExperiences

วางแผน

ปฏบต

27/06/55

9

คดนอกกรอบ : หลกสตร 2 แบบ

เรยน & สอบ วชา / ความร

เรยน & สอบ ทกษะ /competencies

21st Century Learning

• Teach less, Learn more

• Beyond subject matters

• Student-directed Learning

• Collaborative (> Competitive)

• Team (>Individual) Learning

• Learning by Doing : PBL (Project-Based Learning)

• New paradigm of evaluation : beyond standard, evaluate team, open (not secret) approach

27/06/55

10

ตองการวถการเรยนรใหม

• เรยนโดยลงมอทา เพอใหเกดทกษะ (Learning by Doing)

• สดยอดทกษะ ๓ ประการ (๓ ร) : แรงบนดาลแรงบนดาลแรงบนดาลแรงบนดาลใจใจใจใจ////ไฟไฟไฟไฟ (Inspiration Skills) เรยนรเรยนรเรยนรเรยนร (Learning Skills) รวมมอรวมมอรวมมอรวมมอ (Collaboration Skills)

• เรยนโดยการลงมอทาเปนทม แลวรวมกนไตรตรองวาไดเรยนรอะไร ตองการเรยนอะไรตอ/เพม

27/06/55

11

เรยนใหไดทกษะ : ปฏบตนา

• Learning by Doing : PBL – Project-Based Learning

• เรยนเปนทม• ครเปลยนจาก ครสอน เปน ครฝก (coach) หรอ

learning facilitator • นาเสนอเปน report และ presentation อาจเสนอ

เปนละคร • ครชวน นศ. ทา AAR/Reflection วาไดเรยนรอะไร

อยากเรยนอะไรตอ เพออะไร ชวนคดดานคณคา จรยธรรม

วธจดการเรยนร 21st Century Skills

• ใช ใช ใช ใช PBLPBLPBLPBL• Team LearningTeam LearningTeam LearningTeam Learning• StudioStudioStudioStudio----Type RoomType RoomType RoomType Room• นาเสนอตอเพอนรวมชน และนาเสนอตอเพอนรวมชน และนาเสนอตอเพอนรวมชน และนาเสนอตอเพอนรวมชน และ................• ครครครคร////อาจารย เปน โคช อาจารย เปน โคช อาจารย เปน โคช อาจารย เปน โคช facilitator facilitator facilitator facilitator • พอแม คนในชมชน พอแม คนในชมชน พอแม คนในชมชน พอแม คนในชมชน / / / / ในระบบบรการในระบบบรการในระบบบรการในระบบบรการ

สขภาพสขภาพสขภาพสขภาพ / / / / ระบบอาชพ ระบบอาชพ ระบบอาชพ ระบบอาชพ

27/06/55

12

Project-Based Learning (PBL)

• 60 – 80% ของการเรยนท 9งหมด• อจ. และ นศ./บณฑตรนพ� รวมกนออกแบบ• โจทยในสถานการณจรงใหมากท�สด• กลายเปน บรการสงคม• กลายเปน งานวจย อาจได case story

• วดผล : report (individual)

เขยนดวยลายมอpresentation (team)

S

R

L

5 คาถามหลกในการออกแบบการเรยนร

• ตองการให นศ. ไดทกษะ และ ค. ทจาเปนอะไรบาง (ตรวจสอบเอกสารหลกสตร หนงสอทกษะแหงอนาคตใหม ฯลฯ)

• จดการเรยนรอยางไรใหไดทกษะเหลานน• รไดอยางไรวาได• ทาอยางไร กบ นศ. บางคนทไมได• ทาอยางไรกบ นศ.บางคนทเรยนเกงกาวหนาไป

แลว

27/06/55

13

Environ

mentWorking

Memory

Long-term

Memory

Site of awareness and

of thinking

Factual knowledge and

Procedural knowledge

Learning Remembering

Attention

FORGOTTEN

Ref.: Daniel T. Willingham. Why Don’t Students Like School?, 2009

การเรยนรท�ใชพลงสรางสรรคของ นศ.

• พลงเกดจากการเหนคณคาตอตนเอง ตออนาคต

• ต 9งโจทย แลวลงมอทา ทา project ทาเปนทม • เรยนรท 9งปฏบต และทฤษฎ

• ไดผลงาน ตอชมชน ทองถ�น

• เกดความภมใจ เปนแรงจงใจ แรงบนดาลใจ

• นศ. เปน producer of knowledge ไมใช consumer

นศ.เปนผสราง ไมใชผ เสพ

27/06/55

14

การวดประเมนผล

• เนนวดทกษะ ไมใชความร

• ทกษะใน 3 domain : Cognitive, Psychomotor,

Affective

• ทกษะความรวมมอ : สอบเปนทม

• สอบภาคปฏบต เชน การปฏบตงานจรง, presentation ผล PBL

• สอบความคด : ไมเนนถก-ผด ขอสอบไมเปนความลบ

• ประเมน Transformative Learning : Leadership

Skills

การเรยนรเปล�ยนยค

ปฏบต

ปรยตปฏเวธ

27/06/55

15

บทบาท/วถ ใหมของคร

• ครสอน (teacher)

• สอนวชา

• เนนรวชา

• สอนตามหลกสตร ตารา ครเด�ยว

• สอบวชา

• เนน ได-ตก

• สอนตามท�เรยนมา

• ครฝก (coach)

• ฝกทกษะ สอนคน

• เนนสรางแรงบนดาลใจ ทกษะการเรยนร

• ออกแบบการเรยนรรวมกน ครทม

• ประเมนทกษะ

• เนนพฒนาการเรยน

• เรยนรการทาหนาท�

การศกษาในศตวรรษท� ๒๑

• นกเรยนเรยนจากการลงมอปฏบต - PBL (Project-Based Learning) เรยนรทกษะแหงศตวรรษท ๒๑

• คร/อาจารย เรยนจากการลงมอปฏบต - PLC (Professional Learning Community) เรยนรทกษะในการเปนครฝก

27/06/55

16

เรยนใหได 21st Century Skills

• Beyond Teaching Learning

• Beyond Content Application

• Beyond Knowledge Skills

• Beyond Textbooks Projects

• Beyond Classroom Studio

• Beyond Schools / Universities Real Life

• Beyond Parts Whole

• No more teacher / lecturer Facilitator

21st Century Skills

27/06/55

17

http://learning.thaissf.org/document/media/m

edia_396.pdf

ทกษะการเปนคร

• ทกษะการวนจฉยทาความรจก ทาความเขาใจศษย• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL

• ทกษะการชวนศษยทา reflection / AAR

• ทกษะการประเมน เพ�อพฒนา/ชวยเหลอ นร. เปนรายคน

• ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการทาหนาท�คร

• ทกษะการ ลปรร. ใน PLC (Lesson Study)

27/06/55

18

การเรยนรในศตวรรษท� 20 & 21

• เปาหมายท�เดก

• ลปรร.

• ทกษะ

• กระบวนการ

• ทกษะประยกต

• คาถาม ปญหา

• ปฏบต

• โครงการ

• ครเปนตวต 9ง

• สอน

• ความร

• เน 9อหา

• ทกษะพ 9นฐาน

• ความจรง หลกการ

• ทฤษฎ

• หลกสตร

การเรยนรในศตวรรษท� 20 & 21 (2)

• ตามความตองการ

• รายบคคล

• รวมมอ

• ชมชนท�วโลก

• ใชเวบ

• ทดสอบการ รร.

• เรยนเพ�อชวต

• ชวงเวลา

• เหมอนกนท 9งหอง

• แขงขน

• หองเรยน

• ตามตารา

• ทดสอบ ค.

• เรยนเพ�อโรงเรยน

27/06/55

19

เปล�ยนแปลงการทางานของคร

• จากโดดเด�ยว

• ครคดคนเดยว• แยกกนกาหนดมาตรฐานการ

เรยนร

• แยกกนคนหาวธพฒนาผลสมฤทธK

• กจกรรมของครเปนเร�องสวนตว

• เปนทม มเปารวม

• PLC รวมกนคดเปา

• ทม PLC รวมกนกาหนด

• ทม PLC ชวยเหลอกน และ ลปรร.

• ครเปดเผยกจกรรมของตนตอ PLC

เปลยนแปลงการทางานของคร (๒)

• รวมมอแบบเปะปะ ไมโฟกสผลสมฤทธK

• ศษยของฉน ศษยของคณ• เนนใหคณคาเวลาบรรยาย การ

เปนครสอน

• เนนรวมมอในประเดนยทธศาสตร

• ศษยของเรา• เนนใหคณคาเวลาการเตรยมตว

ทางานรวมกน เรยนรรวมกน ในการทาหนาท�ครฝก

27/06/55

20

21st Century Learning Assessment

• ๓ เปล�ยน

• จากขอสอบเปนความลบ เปนเปดเผย

• จากสอบเปนคนๆ เปนสอบเปนทม

• จากถก-ผด เปนสอบความคด

ตองชวยคร/อาจารย

• ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง ครยากลาบากกวาศษย เพราะครตอง unlearn/unlearn/unlearn/unlearn/delearndelearndelearndelearn & relearn& relearn& relearn& relearn

• ครตองเรยนรทกษะการเปนครครตองเรยนรทกษะการเปนครครตองเรยนรทกษะการเปนครครตองเรยนรทกษะการเปนคร• ชวยดวย ชวยดวย ชวยดวย ชวยดวย PLC (Professional PLC (Professional PLC (Professional PLC (Professional

Learning Community) Learning Community) Learning Community) Learning Community) ไมใช ไมใช ไมใช ไมใช Training Training Training Training

27/06/55

21

ทกษะการเปนคร

• ทกษะการวนจฉยทาความรจก ทาความเขาใจศษย• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL

• ทกษะการชวนศษยทา reflection / AAR

• ทกษะการประเมน เพ�อพฒนา/ชวยเหลอ นร. เปนรายคน

• ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการทาหนาท�คร

• ทกษะการ ลปรร. ใน PLC

จดโครงสรางและระบบการทางาน

• เพอสงเสรมสนบสนนวฒนธรรมการทางานเปนทม

• การเรยนรเปนทม• การเรยนรในงาน• CQI ในงาน การพฒนางานตอเนอง• ใหรางวลทม• ไมสงเสรมการทางานเดยว• มงผลลพธทผลสมฤทธของการเรยนรายคน

ชวยเดกเปนทม ไมปลอยใหลาหลง

27/06/55

22

การวด

• วดการเรยนรอยางเปนธรรมชาต ทกวน รายคน เพ�อปองกนลาหลง

• เอาใจใสเดกเรยนออน

• พฒนาวธวดความกาวหนา วธวด Learning Outcome ของนกเรยน

• การวดเพ�อคร การเรยนรของคร

• สรางตวช 9วดความเคล�อนไหวของ PLC สาหรบใชจดการการเปล�ยนแปลง

เปล�ยนการจดการทรพยากร

• เวลาเวลาเวลาเวลา จดเวลาสาหรบงานกลมของครสมาชก PLC : BAR, AAR งาน “ครฝก”

• เงนเงนเงนเงน ใช ลปรร. ไปดงาน รวมกจกรรมเครอขายภายนอก เชญวทยากร จดฝกอบรม

• สถานทสถานทสถานทสถานท สาหรบทางานกลม• คนคนคนคน ชวยจดการ logistics

27/06/55

23

๔ คาถามหลก

• ในแตละชวง ตองการให นร. ไดทกษะ และ ค. ท�จาเปนอะไรบาง

• รไดอยางไรวาได

• ทาอยางไร กบ นร. บางคนท�ไมได

• ทาอยางไรกบ นร.บางคนท�เรยนเกงกาวหนาไปแลว

เปล�ยนปณธานความมงม�น

• จากเนนการสอน

• จากเนนส�งท�สอน

• จากสอนครอบคลมเน 9อหา

• จากมอบภารกจแกครรายคน

• เปนเนนการเรยนร

• เปนส�งท� นร. เรยนร

• เปน นร. เรยน ค. ท�จาเปน และฝกทกษะ

• เปนจดทม PLC ใหทางานรวมกน

27/06/55

24

เปล�ยนแปลงการสอบ

• จากเพ�อผลได-ตก นานๆ คร 9ง

• จากเพ�อตดสนได-ตก• จากใหรางวล / ลงโทษ นร.

• จากสอบหลายอยาง นานๆ คร 9ง

• เปนเพ�อ นร. & คร ปรบปรงตนเอง

• เปนหา นร. ท�ตองชวย

• เปนเพ�อสรางแรงจงใจตอการเรยน

• เปนสอบนอยอยาง บอยๆ คร 9ง

เรยนรโดยการสรางความร

• Constructionism

• PBL

• Learning Pyramid

• การสรางความร = วจย• การเรยนรสมยใหม วจยเพ�อเรยนร

• วจยสวนบคคล เรยนร

• ครตองใหโอกาสศษยทาวจย โดยไมบอกคาตอบตายตว

เปล�ยนสญชาตญาณครเปล�ยนสญชาตญาณคร

27/06/55

25

สรางเง�อนไขใหมในการทาหนาท�อาจารย

• การคดเวลาทางาน• การทางานเปนทมของอาจารย• การเรยนรของอาจารย - PLC

• การสรางสรรคดานการเรยนรของศษย - Scholarship of

Learning

• ความเช�อมโยงระหวาง Scholarship of K Creation (R),

Scholarship of K Translation (Service), Scholarship of Learning (NOT Instruction, but FACILITATION)

สนทรยสนทนา