องคความร

ป 2560 – 2562

ค าน า

แผนพฒนาสหกรณ ของสหกรณผลตปยอนทรยต.บานในดง อ.ทายาง เพชรบร จ ากด จดท าขนจากการประชมรวมกบส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบร เพอรวมกนหาแนวทางแกไขพฒนาสหกรณใหผานเกณฑมาตรฐานของกรมสงเสรมสหกรณ ในป 2560 และพฒนาสหกรณใหเขมแขงอยางยงยนตอไป

สหกรณผลตปยอนทรย ต.บานในดง อ.ทายาง เพชรบร จ ากด ธนวาคม 2559

บทท 1

ความเปนมาและกระบวนการจดท าแผนพฒนาสหกรณ

ความเปนมา การจดท าแผนพฒนาสหกรณผลตปยอนทรย ต.บานในดง อ.ทายาง เพชรบร จ ากด มจดมงหมาย

เพอก าหนดกรอบทศทางในการด าเนนงานใหผานเกณฑมาตรฐานสหกรณ ของกรมสงเสรมสหกรณ และ ตลอดจนใหน าไปใชในการบรหารและการจดการเชงรก เพอใหสหกรณเขมแขง มการบรหารจดการทมประสทธภาพ ตอไป เปนการระดมความคดเหนจากผทเกยวของกบสหกรณ ไดแก คณะกรรมการด าเนนการ ผตรวจสอบกจการ ฝายจดการและ คณะท างานของส านกงานสหกรณจงหวดเพชรบร

กระบวนการจดท าแผนพฒนาสหกรณ

- การวเคราะหผลการด าเนนงานในระยะเวลา 2 ปทผานมา (Camels Analysis)

- ท าการวเคราะหจากผลการประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559

- วเคราะหจากขอเสนอแนะของผตรวจบญชสหกรณ

เครองมอทใชในการวเคราะหและก าหนดแผนพฒนาสหกรณ 1. การวเคราะหสภาพขององคกรโดยใช วธการประเมน ความเสยงในมมมอง 6 มต (Camels Analysis)

การวเคราะหงบการเงน Camels Analysis คอ เครองมอวเคราะหทางการเงน ทไดรบการพฒนาขนมาเพอเปนแนวทางในการตรวจสอบความมนคงทางการเงนของผก ากบดแลสถาบนการเงน และเปนเครองมอในการเตอนภยลวงหนา (Early warning system) เพอวดระดบความเขมแขงขององคกร

ท าไมถงตองใช Camels เพราะในอกษร C A M E L S สามารถถายทอดความหมายทางการเงนไดอยางตรงประเดน

1. กระตนใหเกดการวเคราะหครอบคลมการเปลยนแปลงในอนาคต 2. ขาใจและงายตอการใช 3. สามารถเปนสญญาณเตอนภยทางการเงนลวงหนา 4. สามารถชใหเหนถงความออนไหวตอการตานทาน

5. ผลกระทบทมมาสการด าเนนงานของสหกรณ ประโยชนของ Camels

1. ใชเปนแนวทางตรวจสอบความเขมแขง/มนคงขององคกร 2. เตอนภยทางการเงนลวงหนา 3. วเคราะหปจจบนสะทอนถงอนาคตได 4. เปนเครองมอชวยในการก ากบ ดแล 5. เปนเครองมอส าหรบการวางแผนธรกจสหกรณ 6. ชวยในการตดสนใจอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคการวเคราะหงบการเงน 1. ชสถานการณความเสยงทส าคญและจ าเปนตองเตอนภย ทางการเงนใหแกสหกรณ

ภายในเวลาทเหมาะสม 2. เปนเครองมอในการเตอนภยลวงหนา (Early warning system) เพอสงสญญาณให

ผบรหารสหกรณไดทราบภาวะเศรษฐกจของสหกรณ สามารถวางแผนงานรบสถานการณ ไดทนเวลา 3. ประเมนประสทธภาพทางการเงน

4. เปนเครองชวดทางการเงนทเปนมาตรฐานอยางมรปธรรมส าหรบสหกรณ

มตท 1 C : Capital strength ประเดนทวเคราะหในเรองทน ในบรษทและสถาบนการเงนเอกชนทวไป ความส าคญของเงนทนเปนเกาะปองกนการผนผวนของ

การด าเนนงานได และยงเปนทมาของเงนทนทมตนทนต า แตในระบบสหกรณ ทนเรอนหนยงสามารถไถถอนได นอกจากนน มการจายเงนปนสงเปนประเพณปฏบตโดยอาศยการกยมเงนภายนอก

ประเดนทควรวเคราะห คอ ความเพยงพอของเงนทนตอความเสยงและความเขมแขงของทนและการกอหน

มตท 2 A : Asset quality วเคราะหคณภาพสนทรพย คอ การวเคราะหถงคณภาพของสนทรพยตางๆ โดยมงไปทสนทรพยทไมกอใหเกดรายไดและผลกระทบตอฐานะการเงนของสหกรณ ความเพยงพอของส ารองตอการดอยคณภาพของสนทรพยเพอปองกนผลกระทบทตอฐานะการเงนของสหกรณ และแหลงทมาของเงนทน เพอมาลงทนในสนทรพยเหลาน

มตท 3 M : Management ability ความสามารถในการบรหารจดการสหกรณ การวเคราะหความสามารถของฝายบรหาร คณะกรรมการด าเนนการ การแบงหนาทและความรบผดชอบของฝายจดการ การก าหนดระเบยบขนถอใชเหมาะสม การปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบ กฎหมาย การควบคมภายใน การตรวจสอบกจการ การแกไขขอสงเกต/ขอเสนอแนะ

มตท 4 E : Earning sufficiency วเคราะหความสามรถในการท าก าไร คอ การวเคราะหความยงยนขององคกรทจะสามารถแขงขน ระดมเงนทนได ปรบตวตามภาวะทเปลยนแปลงไป และไมได รบผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจทเลวราย

มตท 5 L : Liquidity การวเคราะหสภาพคลองทางการเงน คอ การพจารณาวา องคกรจะมแหลงทมาของกระแสเงนสดเพยงพอกบภาระผกพนทางการเงน (financial obligation) ทจะถงก าหนดหรอไม

มตท 6 S : Sensitivity การวเคราะหผลกระทบจากปจจยภายนอก เปนการวเคราะหปจจยภายนอก ภาวะเศรษฐกจ อตราดอกเบย ความเสยง ธรรมชาตและสงแวดลอม สงคม ชมชน มผลกระทบกบสหกรณอยางไร

2. ท าการวเคราะหจากผลการประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559

โดยดจากขอมลในแบบประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559 เพอประกอบการวเคราะหทจะน าขอทไมสามารถท าใหผานมาตรฐานสหกรณ ในป 2559 มาก าหนดเปนแผนพฒนาในป 2560

3. วเคราะหจากขอเสนอแนะของผตรวจบญชสหกรณ

โดยดขอมลทายงบการเงนของสหกรณ ซงผสอบบญชสหกรณไดแนะน าใหสหกรณแกไข

บทท 2 วเคราะหผลการด าเนนงานของสหกรณ

วตถประสงคในการวเคราะห

1. เพอรายงานและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงพฒนาการบรหารใหประสบผลส าเรจ สรางการด าเนนงานทเขมแขงและมเสถยรภาพทางการเงนมนคง ผานเกณฑมาตรฐานสหกรณของกรมสงเสรมสหกรณ

2. เพอสนบสนนขอมลทางวชาการ/แนวทางการพฒนาสหกรณ 1. การวเคราะหสภาพขององคกรโดยใช วธการประเมน ความเสยงในมมมอง 6 มต (CAMELS Analysis) จากงบการเงน ณ วนท 31 มนาคม 2559 สหกรณผลตป ยอนทรยต.บานในดง อ.ทายาง เพชรบร จ ากด

CAMELS ANALYSIS

วเคราะหภาวะเศรษฐกจทาง

การเงน

สตรอตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

มต 1 1.1 อตราสวนหนสนตอทน (เทา)

ความเพยงพอ

ของเงนทนตอ

หนสนทงสน

908,237.07

0.87 เทา

ความเสยง

ทนของสหรณ

1,038,787.71

(Capital Strength)

1.2 อตราสวนทนส ารองตอสนทรพย (เทา)

ทนส ารอง

148,534.71 0.08 เทา

สนทรพยทงสน

1,947,024.78

1.3 อตราการเตบโตทนของสหกรณ %

ทนของสหกรณปปจจบน - ทนของสหกรณปกอน

- 71,116.80

x

100 -6.41 %

ทนของสหกรณปกอน

1,109,904.51

1.4 อตราการเตบโตของหน %

การวเคราะห

หนสนทงสนปปจจบน - หนสนทงสนปกอน X 100

- 2,605.45

x 100 -0.29 %

หนสนทงสนปกอน

910,842.52

1.5 อตราผลตอบแทนตอสวนของทน %

ก าไรสทธ X 100

- 148,056.80

x 100

-13.78

%

ทนของสหกรณถวเฉลย

1,074,346.11

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 2 2.1 อตราการคางช าระของลกหน %

คณภาพสนทรพย

หนทไมสามารถช าระไดตามก าหนด X 100

416,342.00

x

100 14.84 % (Asset Quality) หนทถงก าหนดช าระ 2,804,842.00

2.2 อตราการหมนสนทรพย (รอบ)

ขาย/บรการ(รายไดธรกจหลก) X

100

1,072,646.37

0.57 รอบ

สนทรพยทงสนถวเฉลย 1,892,452.59

2.3 อตราผลตอบแทนตอสนทรพย %

ก าไรจากการด าเนนงาน X 100

- 148,056.80

x 100 -7.82 %

สนทรพยทงสนถวเฉลย 1,892,452.59

2.4 อตราการเตบโตของสนทรพย %

สนทรพยทงสนปปจจบน - สนทรพยทงสนปกอน

- 73,722.25

x 100 -3.65 %

สนทรพยทงสนปกอน

2,020,747.03

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 3 3.1 อตราการเตบโตของธรกจ %

ความสามารถในการบรหาร

มลคาธรกจปปจจบน - มลคาธรกจปกอน X 100

126,175.24

x 100 13.33 %

(Asset Quality) มลคาธรกจปกอน

946,471.13

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 4 4.1 ก าไรตอสมาชก (บาท) การท าก าไร

ก าไรสทธ

- 148,056.80

- 309.10 บาท (Earning Sufficiency)

จ านวนสมาชก

479

4.2 เงนออมตอสมาชก (บาท)

(เงนฝากสมาชก + ทนเรอนหน)

1,465,446.83

23,193.90 บาท

จ านวนสมาชก

479

4.3 หนสนตอสมาชก (บาท)

ลกหนเงนก+ลกหนการคา+ลกหนคาบรการ

2,804,842.00

5,855.62

บาท

จ านวนสมาชก

479

4.4 อตราคาใชจายด าเนนงานตอก าไร %

(กอนหกคาใชจายด าเนนงาน)

คาใชจายด าเนนงาน

370,159.58

x 100 166.66 %

ก าไร(กอนหกคาใชจายด าเนนงาน)

222,102.78

4.5 อตราการเจรญเตบโตของทนส ารอง %

ทนส ารองปปจจบน - ทนส ารองปกอน X

100

- 242,495.90

x 100 -44.98 %

ทนส ารองปกอน 539,087.41

4.6 อตราการเตบโตของทนสะสมอน %

ทนสะสมอนปปจจบน - ทนสะสมอนปกอน X

100

- 1,800.00

x 100 -0.69 %

ทนสะสมอนปกอน 259,953.00

4.7 อตราการเตบโตของก าไรสทธ %

ก าไรสทธปปจจบน - ก าไรสทธปกอน X 100

94,439.10

x 100 -38.94 %

ก าไรสทธปกอน - 242,495.90

4.8 อตราก าไรสทธ %

ก าไรสทธ X 100

- 148,056.80

x 100 -13.80 %

ขาย/บรการ/รายไดธรกจหลก 1,072,646.37

มต(มมมอง)

อตราสวนทางการเงน

สตรการค านวณ

มต 5 5.1 อตราสวนทนหมนเวยน(เทา)

สภาพคลอง

สนทรพยหมนเวยน

1,859,707.57

2.20 เทา

(Liquidity)

หนสนหมนเวยน 844,737.07

5.2 อตราการหมนของสนคา (ครง)

(เฉพาะธรกจจดสนคามาจ าหนาย)

ตนทนสนคาขาย

-

0.00 ครง

สนคาคงเหลอถวเฉลย -

5.3 อตราผลตอบแทนตอสนทรพย วน

365 วน

-

0.00 วน

อตราหมนของสนคา

-

5.4 อตราลกหนระยะสนทช าระไดตามก าหนด %

ลกหนระยะสนทช าระไดตามก าหนด X

100

2,388,500.00

x 100 85.16 %

ลกหนระยะสนทถงก าหนดช าระ

2,804,842.00

2. ท าการวเคราะหจากผลการประเมนมาตรฐานสหกรณในป 2559

ขอควรปรบปรงสหกรณผลตปยอนทรยหมอดน ต.บานในดง อ.ทายาง เพชรบร จ ากด

1. ในรอบสองปบญชสดทาย มผลการด าเนนงานขาดทน

2. มการเกบรกษาเงนสดในมอในแตละวนไมเปนไปตามระเบยบทก าหนด

3. ไมมแผนปฏบตการเรงรดหนสน

4. สมาชกควรรวมท าธรกจกบสหกรณ รอยละ 80 ขนไป

5.สหกรณไมมก าไร ไมมการจดสรรก าไร ไมมการตงกองทน และไมมการจาย

6.ไมมการสมสอบการจดสวสดการใหเปนไปตามระเบยบ

7. ผตรวจสอบกจการไมมการก าหนดแผนการเขาตรวจสอบกจการสหกรณเปนประจ าทกเดอน

8.ผตรวจสอบกจการไมมการรายงานผลการตรวจสอบกจการใหทประชมใหญทราบเปนลายลกษณอกษร

9.ผตรวจสอบกจการมการรายงานผลการตรวจสอบกจการใหทประชมคณะกรรมการด าเนนการทราบแตไมเปนประจ าตามขอบงคบสหกรณ

3. วเคราะหจากขอเสนอแนะของผตรวจบญชสหกรณ

ขอสงเกตผสอบบญช 1. สหกรณเกบรกษาเงนสดเกนกวาวงเงนทก าหนดเปนประจ า 2. สหกรณควรพฒนาชนคณภาพการควบคมภายในสระดบ “ดมาก” โดยเพมประสทธภาพดานเงนรบฝากสหกรณ 3. สหกรณไมมการตงเกณฑมาตรฐานอตราการยบตวหรอสญเสย วตถดบทซอมาท าการผลตปยเปนวตถดบเปยก

บทท 4 ก าหนดแผนพฒนาสหกรณ

กรอบทศทางการพฒนา สหกรณไดก าหนดทศทางการพฒนาสหกรณ (ป 2560 – 2562) โดยคณะท างานเพอจดมาตรฐานสหกรณ/กลมเกษตรกรของกรมสงเสรมสหกรณระดบจงหวด ไดน าเสนอผลการวเคราะหใหทประชมเหนผลการวเคราะห และใหสหกรณ ก าหนดแผนพฒนาสหกรณ เพอใหผานเกณฑมาตรฐานและมการด าเนนงานทมประสทธภาพตอไป

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท ………1 พฒนาบคคลากรสหกรณ………………………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ ………พฒนาบคลากรสหกรณ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. คณะกรรมการวางแผน และอนมตใหเจาหนาทสหกรณ เขารวมอบรม ซงหนวยงานราชการเปนผจดอบรม เชน อบรมเรองบญช 2. คณะกรรมการ ผตรวจสอบกจการเขารวมอบรม ประชม ซงหนวยงานราชการและหนวยงานทเกยวของจด

คณะกรรมการ ผตรวจสอบกจการ เจาหนาทสหกรณ

ปละ 3,000บาท คณะกรรมการ ผตรวจสอบกจการ เจาหนาทสหกรณ เขารวมอบรม ประชม อยางนอยคนละ 1 ครง

คณะกรรมการด าเนนการ

แผนงาน/โครงการ ยทธศาสตรท ……2 พฒนากระบวนการผลตปย……………………………………………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ ……………พฒนากระบวนการผลตปย……จดท าเปนแหลงเรยนร……………………………………………………………………………………………………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. คณะกรรมการประชมปรกษาหารอ ขนตอนการผลตปยอนทรย - วตถดบ - สวนผสม - ระยะเวลาในการผลตแตละขนตอน 2. จดบนทก และจดท าเปนองคความรเพอใหทกคนสามารถเขาใจและผลตได 3. จดท าเปนแหลงเรยนรในชมชน

มองคความร เรองการผลต ปยอนทรย 1 เรอง

1,500 มองคความร เรองการผลต ปยอนทรย

1 เรอง

คณะกรรมการด าเนนการและเจาหนาทสหกรณ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท …3…การตรวจสอบของผตรวจสอบกจการสหกรณ………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ …………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ …………ผตรวจสอบจดท าแผน และด าเนนการตรวจสอบสหกรณ

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา

งบประมาณ (บาท)

ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ 2560 2561 2562

1.ผตรวจสอบกจการ จดท าแผนเขาตรวจสอบกจการสหกรณเปนประจ าทกเดอน 2. ผตรวจสอบกจการรายงานผลการตรวจสอบใหทประชมประจ าเดอนและทประชมใหญทราบ และจดท าเปนลายลกษณอกษร

ผตรวจสอบกจการ

- มแผนตรวจสอบกจการประจ าเดอน - มการรายงานใหทประชมทราบ มการบนทกในรายงานการประชม

ผตรวจสอบกจการ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท ……4..……เพมประสทธภาพการบรหารจดการธรกจ…………………………………………………………. เปาประสงค …………............................................................................................................................. .........................................................……………… กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ ……สรางการมสวนรวมทางธรกจ(ฝากเงน, กเงน)……………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. ประชาสมพนธใหสมาชกมารวมธรกจฝากเงนกบสหกรณ และกเงนกบสหกรณ 2. มอบหมายใหประธานกลมประชาสมพนธ เชญชวนสมาชกทไมเคยมาตดตอสหกรณ

400 คน 400 คน

400 คน

400 คน

2,000 บาท สมาชกมารวมธรกจอยางนอยปละ 400 คน

ค ณ ะ ก ร ร ม ก า รด าเนนการ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท …………4..……เพมประสทธภาพการบรหารจดการธรกจ……………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ …………………เพมรายได จากปรมาณธรกจปย……………………………………………………………………………………………………………………….

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. สหกรณประชาส ม พนธ ธ รก จป ย

อนทรยใหสมาชกมาใชบรการ 2. ใหประธานกลมประชาสมพนธให

สมาชกในกลมมาซอปย ส ารวจความตองการใชปย

สมาชกทงหมด 3,000บาท ปรมาณธรกจเพมขน ปละ 30% จากปกอน

คณะกรรมการ

แผนงาน/โครงการ

ยทธศาสตรท ……5……กระบวนการบรหารหนคาง……………………………………………………………………………………………………………………. เปาประสงค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กลยทธ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แผนงาน/โครงการ …………แผนปฏบตการเรงรดหนสน และกระบวนการใหสนเชอ…………………………………………………………………………………………………

แผนงาน/โครงการ เปาหมาย ระยะเวลา งบประมาณ

(บาท) ตวชวด (KPI) ผรบผดชอบ

2560 2561 2562 1. ทบทวน ปรบปรงกระบวนการใหสนเชอกบสมาชก เพอใหมประสทธภาพยงขน 2. เจาหนาทคดแยกอายหนคางนานใหคณะกรรมการพจารณา 3. ท าหนงสอทวงหน 4 . เ จ า ห น า ท แ ล ะ ค ณ ะ ก ร ร ม ก า รด าเนนการตดตามหนคาง 5. รายงานผลใหทประชมพจารณา แกไขปญหา

สมาชกทเปนหนคางนานทงหมด

3,000บาท/ป

มหนคางช าระปละไมเกน 10%

คณะกรรมการและเจาหนาทสหกรณ

ภาพกจกรรมในการจดท าแผนพฒนาสหกรณ