ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... ·...

18
ผู้ใช้ภาษาอาจใช้ภาษาด้วยเจตนาต่าง ๆ กัน เช่น ใช้ภาษาเพื ่อบอก เล่าเรื ่องราวต่าง ๆ ที ่ตนรู้ แสดงความคิดเห็นเกี ่ยวกับเรื ่องบางเรื ่อง ตําหนิ หรือชมเชยผู้ฟัง ชักจูงโน้มน้าวให้ผู้ฟังกระทําการบางอย่าง ขอให้ผู้ฟังบอก เล่าเรื ่องราวบางเรื ่องแก่ตน ฯลฯ การสื ่อสารด้วยเจตนาต่าง ๆ นี ้อาจเป็นเพียงคํา ๆ เดียวก็ได ้ เช่น ชาย คนหนึ ่งได้ยินเสียงคนเคาะประตูก็ร้องถามว่า “ใคร” ลูกชายบอกแม่ว่าจะไป ต่างจังหวัด แม่ถามว่าจะไปกับใคร ลูกชายตอบสั ้น ๆ ว่า “เพื ่อน” เป็นต้น ภาษาไทยกับครูพี ่ตี ่ตี๋ – อาจารย์พีระเสก บริสุทธิ บัวทิพย์ ภาษาใช้สื ่อสารได้ตามเจตนาต่างๆ

Upload: others

Post on 29-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

ผใชภาษาอาจใชภาษาดวยเจตนาตาง ๆ กน เชน ใชภาษาเพอบอก

เลาเรองราวตาง ๆ ทตนร แสดงความคดเหนเกยวกบเรองบางเรอง ตาหน

หรอชมเชยผฟง ชกจงโนมนาวใหผฟงกระทาการบางอยาง ขอใหผฟงบอก

เลาเรองราวบางเรองแกตน ฯลฯ

การสอสารดวยเจตนาตาง ๆ นอาจเปนเพยงคา ๆ เดยวกได เชน ชาย

คนหนงไดยนเสยงคนเคาะประตกรองถามวา “ใคร” ลกชายบอกแมวาจะไป

ตางจงหวด แมถามวาจะไปกบใคร ลกชายตอบส น ๆ วา “เพอน” เปนตน

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ภาษาใชสอสารไดตามเจตนาตางๆ

Page 2: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

แมคาคาเดยวจะใชสอสารไดกจรง แตถาผพดตองการใหถอยคาของตน

สอสารไดชดเจน กมกจะพดเปนประโยค

นกไวยากรณแบงประโยคตามเจตนาทใชสอสารได ดงน

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 3: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ประโยคบอกเลาหรอประโยคแจงให

ทราบ เชน

เราควรเหนแกประโยชนสวนรวม

ไมวามนษยหรอสตวตางกรกชวต

ของตน

บทความของคณนาสนใจมาก

ประโยคบอกเลาปฏเสธ หรอเรยก

ส น ๆ วาประโยคปฏเสธ เชน

คนเราอยคนเดยวในโลกไมได

เราไมไดพบกนนานแลว

ไมมใครอยากทางานรวมกบเขา

Page 4: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ประโยคถาม หรอประโยคคาถาม

หรอประโยคถามใหตอบ เชน

เขาสงขาวมาบางไหม

ใครหยบเงนในลนชกไป

คณซออะไรมาบาง

ประโยคสอบถามปฏเสธ เชน

คณไมไดรบจดหมายของผมหรอ

ทาไมวนนเขาไมมาทางาน

ใครไมเคยไปอยธยาบาง

Page 5: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ประโยคส ง หรอประโยคบอกใหทา

เชน

บอกใหหวหนาแผนกมาพบผม

หนอย

ไปสงนองใหถงบานนะ

หยบจานมาซ

ประโยคส งปฏเสธ หรอประโยคหาม

เชน

อยาแกลงนอง

ลกตองไมพดปด

อยาจอดรถขวางประต

Page 6: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

๑. ประโยคแตละชนดอาจแสดงเจตนาทแยกยอยไปไดอกมาก เชน

ประโยคบอกเลาอาจแสดงเจตนาบอก เตอน แนะ ทวง วจารณ ตาหน

ฯลฯ ประโยคส งอาจแสดงเจตนาบงคบ ขอรอง ออนวอน ชวนเชญ ฯลฯ

ประโยคสอบถามอาจแสดงเจตนาถาม ซก สอบสวน ฯลฯ

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

ขอสงเกตเกยวกบการใชประโยคแสดงเจตนาตางๆ

Page 7: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

คาชนดหนงทชวยแสดงเจตนาของผพดคอคาอนภาค ประโยค

ตอไปนแสดงเจตนาของผพดตางกน

ก นงลงซ ส ง

ข นงลงเถอะ อนญาต

ก คณอยาจบซ ตาหน

ข คณอยาจบนะ หาม

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 8: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

ก หนไมไปหาคณยายนะ บอกเชงขออนญาต

ข หนไมไปหาคณยายหรอก แยง

ก คณซออะไรมาละ ถาม

ข คณซออะไรมานะ ถามควรซาอาจเปนเพราะ

ไดยนไมถนด หรอไมเชอห

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 9: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

๒. ประโยคส งสามารถทาใหนมนวลกลายเปนประโยคขอรองไดโดย

ใชคาบางคาชวย

ประโยคตอไปนประโยค ก เปนประโยคส ง สวนประโยค ข และ ค

เปนประโยคขอรอง

ก (คณ)บอกทกคนใหไปททานา

ข (คณ)กรณาบอกทกคนใหไปททานา

ค (คณ)ชวยบอกทกคนใหไปททานาดวย

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 10: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

นอกจากนน แทนทจะส งหรอขอรอง ผพดอาจชวนเชญใหผฟง

กระทารวมกบตน ประธานของประโยคจะเปลยนสรรพนาม จากสรรพนาม

ทหมายถงผฟง ไปเปนสรรพนามทหมายถงผพดและผฟง และมกจะมคา

วา “กน” อยในประโยคดวย เชน

เราไปททานากนดกวา

เราออกไปขางนอกกนเถอะ

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 11: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

๓. ประโยคปฏเสธมกมคาวา “ไม” อยหนาคาทตองการปฏเสธ เชน

เขาไมอยบาน

ผมไมเคยพดปด

เรามเงนไมมาก

คาวา “ม” กใชหนาคาทตองการปฏเสธ เชนเดยวกบคาวา “ไม” แตใชในภาษาเขยน เชน

เขายงคดถงเธออยมรวาย

ขาพเจามไดลวงรเจตนาทแทจรงของเขา

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 12: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

คาวา “ไม” และคาวา “ม” อาจประกอบกบคาอนเปนกลมคาปฏเสธ หา...ไม กหาไม หา...ใชไม บม ท งหมดนใชในภาษาเขยน เชน

เขาหารไมวาเพอนรกไดทรยศ เขาจะรกหาไมวามผลวงรความลบ

เดกคนนหาใชบตรของเราไม การกระทาเชนนบมชอบ

คาวา “ใช” ปจจบนไมใชคาปฏเสธ แตในสมยกอนใหเปนปฏเสธ เชน “ขนนางใชพอแม หนแงใชตายาย” หมายความวา ขนนางไมใชพอแม หนแงไมใชตายาย

เราอาจใชคาวา “ใช” รวมกบคาอนบางคาเปน ใชวา ใชท ฯลฯ เชน “รไวใชวา ใสบาแบกหาม” “ผมจะเขาไปชวยกใชท”

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 13: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

คาวา “เปลา” ไมใชขยายคาอน แตใชในการถามและใชในการตอบปฏเสธ เชน

ถาตองการใหสภาพ อาจใชกลมคา “หามได” แทนคาวา “เปลา” เชน

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

พศ คณไมสบายหรอเปลา

เพลน เปลา ฉนสบายด

พศ คณคงผดหวงใชไหม

เพลน หาไมได ดฉนไมไดหวงอยแลว

Page 14: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

มการใชคาปฏเสธในลกษณะปฏเสธซอนปฏเสธ ซงมกจะทาใหประโยคม

ความหมายเปนบอกเลา เชน

- ไมใชผมจะไมยอมใชหน แตตอนนผมไมมเงนจรง ๆ (หมายถงผมจะยอมใชหน...)

- เขาไมใชไมรเรองน (หมายถงเขารเรองน)

แมประโยคปฏเสธซอมปฏเสธจะมความหมายเปนบอกเลา แตกใชไดใน

สถานการณทจากดกวาประโยคบอกเลาท ว ๆ ไป คอ มกใชเมอผพดฝายหนงกลาว

ปฏเสธเรองใดเรองหนง ผพดอกฝายหนงไมเหนดวยซงกลาวปฏเสธประโยคนน

ประโยค “ไมใชผมจะไมยอมใชหน” จะพดตอเมอมผกลาวหาวาจะไมใชหน ประโยค

“เขาไมใชไมรเรองน” จะพดตอเมอมผคาดเดาวาเขาคงไมรเรอง

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 15: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

๔. ผพดหรอผเขยนอาจใชประโยคแสดงเจตนาตาง ๆ เรยงตอกน

ไป ผรบสารจะเลอกตอบสนองเจตนาอยางใดอยางหนง เชน

- คณดทาทางไมคอยสบาย ปวดศรษะใชไหม ไปหาหมอเถอะ (บอก-ถาม-ส ง)

- ลกเอาแกงนไปใหคณยายหนอย ถอด ๆ อยาใหหก เดยวแมจะตามไป

(ส ง-ส ง-หาม-บอก)

- ใครมาเรยกทประต นองชวยไปดหนอย พกาลงยง (ถาม-ส ง-บอก)

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 16: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

๕. เมอผสงสารใชประโยคแสดงเจตนาอยางใดอยางหนง ผรบสาร

อาจสนองตอบตางกนไปได เชน

อร ถาม เวลาเทาไหร

อ ตอบ บายโมงแลว

ตอบปฏเสธ ไมร

ตงคาถาม ถามทาไม

ออกคาส ง ดนาฬกาทขางฝาส

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 17: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

๖. เรามารวาผพดมเจตนาอยางไ จากถอยคาทเขาใช เชน ถาผหญง

ใชสรรพนามทหมายถงผฟงเปนประธานของประโยค ผพดมกมเจตนาส ง

ถาผพดใชคาแสดงคาถาม ใคร ทาอะไร ทาไม ฯลฯ ในประโยค ผพดมกม

เจตนาถาม

อยางไรกดในบางกรณผฟงจะตองพจารณาสถานการณประกอบ จง

จะเขาใจเจตนาทแทจรงของผพด เชน

ฉนอยากไดซองมาใสจดหมาย (ผพดอาจเพยงแตบอกความตองการ

หรอต งใจจะส งใหผฟงไปหยบซองมาให

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย

Page 18: ภาษาใชส้ื่อสารไดต้ามเจตนาต่างๆdigitalschool.club/digitalschool/thai2_4_1/thai1_1/pdf... · 2017-06-09 · ภาษาไทยกับครูพี่ตี่ตี๋

หนงสอเลมน ใครจะอาน (ผพดอาจถามเพราะตองการคาตอบ หรอ

พดดวยความเชอวาไมมใครอาน)

คณอยเฉย ๆไดไหม (ผพดอาจถามเพราะอยากร หรอขอใหผฟงอย

เฉย ๆ )

ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย