บทสรุปการรับใช้สังคม - western · 2019-08-06 ·...

บทสรปการรบใชสงคม BRIEF SERVE SOCIETY

ศาสตราจารย วาทรอยโท ดร.พชย สดภบาล ภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ

คณะครศาสตรอตสาหกรรม

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

ISBN

ISBN

การรบใชสงคม


Assoc.Prof.Act.Lt.Dr.Pichai Sodbhiban Department of Architecture and Design Education, Faculty of Industrial Education King Mongkut’s Institute of Technology Bangkok. [email protected] ;[email protected]

ชอหนงสอ บทสรปการรบใชสงคม BRIEF SERVE SOCIETY

ชอผเรยบเรยง ศาสตราจารยวาท ร.ท.ดร.พชย สดภบาล

จ านวนหนา 100 หนา

พมพครงท 1

จ านวนทพมพ 300 เลม

ปทพมพ 2560 (e-book 2017)

จดพมพโดย งานต าราและเอกสารการพมพ คณะครศาสตรอตสาหกรรม

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง กรงเทพมหานคร

สงวนลขสทธ ลขสทธของงานต าราและเอกสารการพมพ คณะครศาสตรอตสาหกรรม

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง กรงเทพมหานคร

พมพท หางหนสวนจ ากด มนเชอรวส ซพพลาย.ลาดกระบง กรงเทพมหานคร

ISBN



ศาสตราจารย วาท�รอยโท ดร.พชย สดภบาล ภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ คณะครศาสตร

อตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง [email protected] www.kmitl.ac.th/

www.inded.kmitl.ac.th

ก

ค ำน ำ

หนงสอ “บทสรปการรบใชสงคม” เปนการเรยบเรยงขนจากประสบการณจรงของผสอนทด าเนนการ

พฒนาตลาดในเชงอนรกษ เปนการบรณาการการเรยนการสอนวชาชพหลกทางดานสถาปตยกรรมภายใน การ

ออกแบบสภาพแวดลอมภายใน การวเคราะหการออกแบบ วชาพนฐานทางชางทประกอบไปดวย ศลปกรรม

การวาดเสน วจตรศลป ทฤษฎการออกแบบ ทศนศลป ประวตศาสตรศลป วชาทางดานวทยาศาสตรเทคโนโลย

นวตกรรม ทตองศกษาถงรากเหงาการออกแบบสถาปตยกรรม โครงสรางและเทคโนโลยทางอาคาร ทเกดจาก

ภมปญญาพนถนของงานศลปสถาปตยกรรมไทยและไทยรวมสมย วชาทางดานสงคมศาสตร มนษยศาสตร

และ วชาทหลอหลอมความเปนครชางทจะตองน าความรนนไปใชเพอการเรยนการสอน การวจย การบรการ

วชาการ การท านบ ารงศลปวฒนธรรมและการรบใชสงคม การสรางใหสงคม ชมชนไดมสวนรวมในการอนรกษ

ศลปสถาปตยกรรม การปองกน การท านบ ารงบรณะ การสรางใหมทมบรบทของการด ารงไวซ ง

ศลปสถาปตยกรรม การหลอหลอมใหเยาวชนเปนนกอนรกษ นกวจยนอยๆ และอกหลากหลายวธ จงท าใหเกด

หนงสอเลนนขนเปนเครองมอเชงประจกษวา จะมกลวธใด ระบบแบบแผนใดทเปนแมแบบ ตวอยาง ทจะ

ด าเนนการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน ใหด ารงอยและสามารถสรางมลคาเพมจากมรดกทาง

วฒนธรรมดงเดมไดอยางไร การรวมมอกนของภาคภาคสวนตางๆทเกดขนจะสามารถชวยเหลอเกอกลกนได

อยางไร การออกแบบภมสงคมไทยอยางไรทจะท าใหลกผสมอยางคนไทยไดด ารงอยตอไป การทจะสราง

องคความรตามรอยเบองพระยคลบาทของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลเดชมหาบพตร

“เขาใจ เขาถง พฒนา”สามารถทจะนอมน าไปใชในการออกแบบภมสงคมไทยทไปสสงคมไทย 4.0 เมอทกคน

ไดศกษาองคความรจากหนงสอเลมนจะไดทราบถงผลงานดานการเรยนการสอนการวจยไดถกน าไปใชท าให

เกดการพฒนาทเปนประโยชนตอสงคม มความเปลยนแปลงทดขน และเกดความกาวหนาทางวชาการ หรอ

เสรมสรางความรหรอกอใหเกดประโยชนตอสาขาวชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบและอกหลาย

สาขาวชาไดอยางไร ในแงใด โดยปรากฏเปนทประจกษในประเดนดงตอไปน

1. สภาพการณกอนการเปลยนแปลงทเกดขน

2. การมสวนรวมและการยอมรบของสงคมเปาหมาย

3. กระบวนการทท าใหเกดการเปลยนแปลงทดขน

4. ความรและความเชยวชาญทใชในการท าใหเกดการเปลยนแปลงนน

5. การคาดการณในสงทจะตามมาหลงจากการเปลยนแปลงไดเกดขนแลว



ศาสตราจารย วาทรอยโท ดร.พชย สดภบาล ภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ คณะครศาสตรอตสาหกรรม

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง [email protected] www.kmitl.ac.th/www.inded.kmitl.ac.th

ข

6. การประเมนผลลพธการเปลยนแปลงทเกดขน

7. แนวทางการตดตามและธ ารงรกษาพฒนาการทเกดขนใหคงอยตอไป

ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะเปนแนวทางใหชมชนพนถนผทตองการเกบรกษามรดกทางวฒนาธรรม

ทบรรพบรษไดสรางไวใหคนรนหลงคงอยสบไป หรอถงแมจะหลงเหลอเพยงนอยนดประดจเมดถวเมดงา กยง

สรางความภาคภมใจใหชนในชาตเมอกาลเวลาเปลยนไป หากหนงสอเลมมคณงามความดสรางใหเกดความ

เจรญงอกงามของศลปวทยาการ ผเขยนของมอบความดอนเปนคณปการนแตบพการอนม มารดา บดา

ครบาอาจารยผลวงลบไปแลวนน และสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

ศาสตราจารย วาทรอยโท ดร.พชย สดภบาล





ค

สารบญ

หนา

ค าน า ก

สารบญ ค

บทน า ง

บทสรปการรบใชสงคม

1.สภาพการณกอนการเปลยนแปลงทเกดขน 1

2.การมสวนรวมและการยอมรบของสงคมเปาหมาย 12

3.กระบวนการทท าใหเกดการเปลยนแปลงทดขน 19

4.ความรและความเชยวชาญทใชในการท าใหเกดการเปลยนแปลงนน 27

5.การคาดการณในสงทจะตามมาหลงจากการเปลยนแปลงได

เกดขนแลว

45

6.การประเมนผลลพธการเปลยนแปลงทเกดขน 62

7.แนวทางการตดตามและธ ารงรกษาพฒนาการทเกดขนใหคงอยตอไป 72

อางอง 90

ประวตและผลงาน 96

การรบใชสงคมสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง



ง

บทน า

การไดสมผสศลปสถาปตยกรรมในวยเยาวการเดนทางเพอทจะศกษาศลปสถาปตยกรรมในวย

การศกษาหาความรตงแตป 2516-2524 การเดนทางในการน านกศกษาไปศกษาศลปสถาปตยกรรมในวชาการ

วเคราะหเพอการออกแบบ(ววฒน เตมยะพนธ 2521) วชาประวตศาสตรเฟอรนเจอร (ฉตรชย อนทรโชต)

วชาการออกแบบสถาปตยกรรมภายใน (สมศกด เกงการคา. นพดล สหสชยเสร. 2524) การเดนในแตละ

ครงสรางความรเกดทกษะทางดานการเรยนการสอน บมเพาะสตปญญาทางดานความเปนไทย เปนบอเกด

แหงการอนรกษศลปสถาปตยกรรมกรรมไทย ทราบซงในรสชาตของความเปนไทย เกดการไดใชประโยชน

ไดอยางมหาศาล รกษและหวงแหน ในยคกอนนนเรามองเพยงงานศลปสถาปตยกรรม ความนง ความสงบ

ในเรอนอาคาร ท าใหเราสรรคสรางไดสงบตรงตอความตองการของเรา การไดดไดสมผสกลนอายท

ปราศจากผคนนนกบชอบใจนก แตหารไมวาอาคารนนหามชวตไมถาปราศจากผคน วถชวตทเปนอยและ

ด าเนนไป อาคารรางทเราเหนไดบนทกภาพ ไดเขยนภาพนนหามจตวญญาณไมเราพร าสอนลกศษย ถงผใช

อนประกอบไปดวยผใหบรการและผรบบรการ กจกรรมตางทเกดขน การใชเนอทตางๆนานา สงเหลานคอ

ความมชวตชวาของอาคารทางประวตศาสตร ทมเรองราวทเลาสบทอดกนมายาวนานเราจงตองมาสนใจ

ความเปนมา ความเปนดงเดมของศลปวฒนธรรม ขนบท าเนยบประเพณ อาหารการกน ภมปญญา ภม

สงคมการผสมผสานทางชาตพนธ ภมปญญาพนถน การเปนแหลงเรยนรใหชนรนหลง การมมพพธภณฑ

พนถน การมคนเลาเรองราวในอดต การมสงของเครองประดษฐ เครองมอเครองใชนานาชนดในการ

ประกอบอาชพ ประกอบพธกรรมตามความเชอ พธการทางศาสนา ทสบทอดกนมาในแตละแหงแตละถนท

แตกตางกน เปนเรองราวทตองศกษาคนควา น ามาเผยแพรใหชนรนหลงไดเหน

สบสานมาจากทองถนทรบกบการเปลยนแปลงทรวดเรว ท าใหบางสงบางอยางตองลวงลนไป แต

ทกสงอยางกเกดประโยชนมากมายถารจกการปองกน บ ารงรกษาปรบเปลยนตามกาละเทสะ เปลยนเรอง

เปลยนสถานะ เปลยนราง รปทรง แปลงกาย แปลงเมอง ถายทอด สบสาน สรางสรรคสงใหมทสามารถ

รวมสมยกนได ใหคงอยกอเกดประโยชนจากสงเหลานนน

การเขาถงการไดพดคยกบชมชน กรรมการชมชน กรรมการบรหารตลาด องคการบรหารสวน

ทองถน เจาของรานคา ผเชยวชาญทางดานศลปสถาปตยกรรม ผเชยวชาญดานตลาดพนถน ผเ ชยวชาญ

ดานการอนรกษศลปสถาปตยกรรม ผเชยวชาญดานกลยทธการจดการทยงยน นกทองเทยวในเชงอนรกษ

นกทองเทยวทวไป รถงความตองการ เราเรมททตลาดสามชก อ าสามชกจงหวดสพรรณบร “อาจารยชวย

อะไรคนทนไดบางคะ” (อรณลกษณ ออนวมล.2542) เขาจะรวบรวมคนในชมชนรานคา มารวมแรงรวมใจ

กนฟนฟ เราจะชวยจดท าพพธภณฑมภาพเกามากมายทเราท าไว เราจะจดนกศกษาลงพนทมาวาดภาพเกบ

เรองรายละเอยดตางๆตามสภาพจรงแลวท าโครงการ “การพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ”




จ

การด าเนนการตามขอก าหนดทางวชาการ เปนผลงานทท าใหเกดการพฒนาเปนประโยชนตอ

สงคม มความเปลยนแปลงทดขนและเกดความกาวหนาทางวชาการ เสรมสรางความรกอใหเกดประโยชน

ตอหลากหลายสาขาวชา และปรากฏเปนทประจกษในประเดนดงตอไปน

1. สภาพการณกอนการเปลยนแปลงทเกดขน


3. กระบวนการทท าใหเกดการเปลยนแปลงทดขน

4. ความรและความเชยวชาญทใชในการท าใหเกดการเปลยนแปลงนน

5. การคาดการณในสงทจะตามมาหลงจากการเปลยนแปลงไดเกดขนแลว

6. การประเมนผลลพธการเปลยนแปลงทเกดขน

7. แนวทางการตดตามและธ ารงรกษาพฒนาการทเกดขนใหคงอยตอไป




1

1. สภาพการกอนการเปลยนแปลงทเกดขน

ตลาดพนถนของไทยนบเปนมรดกทมคณคาทางศลปสถาปตยกรรมทมอายมากกวา 100 ป

ลกษณะของตลาดพนถนเปนชมชนเรอนแพ ตลาดรมนา ยานตลาดยานการคา ลกษณะเปนทอยอาศย

ผสมพาณชยกรรม เปนเรอนแถวหรอหองแถวไม ชมชนตลาดพนถนดงกลาวมทงสน 140 แหง หลาย

ชมชนไดดารงไวซงงานสรรคสรางทางศลปสถาปตยกรรม และการคงอยของวถชวตดงเดมตลอดจน

ขนบธรรมเนยมประเพณทมการสบทอดกนมายาวนาน ตวอยางตลาดพนถนทไดรบการอนรกษอยาง

ตลาดสามชก อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร ไดมการจดการของคนในชมชนเปลยนจากตลาดทซบเซา

หรอทเรยกวาตลาดตาย ตลาดสามชกเปนชมชนตลาดเกาทดารงวถชวตวฒนธรรมและศลปสถาปตยกรรม

แบบไทย-จนทสวยงาม ประวตศาสตรความเปนมาทยาวนานทไดรบการอนรกษไวใหยงคงวถชวตท

เหมอนเดมอยางเหมาะสม ตานกบกระแสโลกาภวตนสอดคลองกบการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและ

สภาพแวดลอมและตอบสนองความตองการของตลาดอตสาหกรรมการทองเทยวในเชงอนรกษ

สภาพปญหาทเกดขนกอนการเปลยนแปลงกบตลาดพนถน ไดแก ชมชนตลาดพนถนตองการ

ความเจรญ ความมนคงถาวรของอาคารทอยอาศยทใชเทคโนโลยในการกอสรางแบบสมยใหม ตองการสง

อานวยความสะดวกทตอบสนองความตองการของวถชวตชมชนเมอง ทาใหขาดความสมดลระหวางสงคม

เมองกบสงคมชนบท นอกจากนการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมการทองเทยวของโลกทาใหตลาดพนถน

มเนอทใหบรการนกทองเทยวไมเพยงพอ เกดการขยายตวของรานคาทขาดระเบยบวนยไมรกษากฎเกณฑ

ขอบงคบทไดตกลงกนไว ขาดการวางแผนการรบมอทางดานความเสยงของเศรษฐกจ สนคาของตลาดไมม

เอกลกษณ ปลอยใหกลมคนภายนอกเขามามบทบาทในการขายสนคาโดยการให เชารานและมสทธเปน

กรรมการบรหารตลาด จงเกดการมงแตหาผลกาไร และขาดจรรยาบรรณของนกบรการทด




2

ตลาดพนถน ทชมชนตลาดมงการใหบรการดานบรโภคนยมมากกวาการอนรกษอาคาร มการ

ตอเตมดดแปลงอาคารทไมเปนไปตามบรบทเดมของศลปสถาปตยกรรม ขาดการดแลบารงรกษาใหคง

สภาพดงเดม ชมชนเกดความขดแยง ขาดการรวมแรงรวมใจ มงเศรษฐกจสวนตวมากกวาสวนรวม ไมม

แบบแผนหรอระบวนการบรหารจดการ อตลกษณของชมชนเปลยน สนคาตางถนเขามามบทบาทมากขน

ขาดจตสานกดานการบรการ ไมคานงถงสภาพแวดลอมและผลทางมลภาวะทงทางนา ทางอากาศ และ

การใชพลงงาน ขาดการจดการการทองเทยวและการใหบรการทสอดคลองเหมาะสมตอกลมเปาหมาย

ขาดการใหองคความรกบกลมนกทองเทยวดานศลปสถาปตยกรรม ขาดความรวมมอกบภาคภาคสวน

ตางๆ การใหบรการดานสาธรณปโภคไมเพยงพอ คณภาพของสนคาและราคายงไมเปนมาตรฐาน

กจกรรมดงดดการทองเทยวททาใหเกดการเรยนรในดานวถวฒนธรรมและสถาปตยกรรมของชมชนยงม

นอยและไมเหมาะสมตอกลมเปาหมาย ขาดกฎระเบยบในการดาเนนการทชดเจนและเปนลายลกษณ

อกษร สมาชกชมชนบางสวนมความเหนแกตว ไมใหความรวมมอกบชมชน ขาดความมนาใจตอผมาเยอน

และมการปรบปรงอาคารบานเรอนทไมเปนไปตามขอตกลงทาใหภมทศนขาดความสวยงามตามเอกลกษณ

ของชมชน มการจดตงบรษทเขามาจดการทางดานทรพยสนและทดนแตยงไมไดจดองคกร การบรหาร

การจดการดานการอนรกษศลปสถาปตยกรรมอยางยงยนและการจดกลยทธทางดานการตลาดเพอการ

ขายสนคาดานวฒนธรรม ขาดองคความรทถกตองตามหลกวชาการในการอนรกษศลปสถาปตยกรรม

ตลาดพนถน

จากปญหาดงกลาวขางตนกลยทธการจดการอยางยงยนสาหรบการอนรกษศลป

สถาปตยกรรมของตลาดตลาดพนถน เพอทาใหการอนรกษศลปสถาปตยกรรมมระบบการบรหารจดการ

มรดกทางวฒนธรรมตามหลกวชาการทแขงแกรง เกดการรวมแรงรวมใจของผมสวนไดสวนเสยทก

องคาพยพ มงเนนการจดการอนรกษศลปสถาปตยกรรมทยงยน มการจดการทเปนระบบและรบผดชอบ

ตอสงคม ตอสงแวดลอมและตอเศรษฐกจของชมชนตลาดพนถน โดยเชอวากลยทธการจดการอยางยงยน

สาหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถน จะเปนเครองมอในการแกปญหาการพฒนาชมชน

ตลาดพนถน ทาใหมการดารงรกษาภมปญญาพนถนวถชวตพนถนของแตละชมชนและศลปสถาปตยกรรม

ใหคงอยควบคไปกบการพฒนาสมยใหม และ ทาใหศลปสถาปตยกรรมแบบดงเดมไดรบการอนรกษและ

สามารถคงอยแบบรวมสมยไดอยางกลมกลนและสอดรบกบวถชวตของแตละชมชนทสงผลตอเศรษฐกจ

สงคมและสงแวดลอมทดตอชมชนตลาดพนถนไทย




3

ตลาดพนถนทวไทย (พชย สดภบาล 2546)

ตลาดเกาลมแมนาทาจน และลมแมนาเจาพระยา (พชย สดภบาล 2546)




4

สงทมในตลาดพนถนทวไทย (พชย สดภบาล 2546)




5




6




7




8




9




10




11

เหตการณทอบตขน พ.ศ. ผรบผดชอบ

สามชก เมองเลกๆ ในจงหวดสพรรณบรกเปนหนงของผลพวงอนนน โดยในอดตสามชกคอแหลงทผคนหลากหลายเชอชาตทงไทย จน มอญ ฯลฯ มามสมพนธตอกนในลกษณะของการแลกเปลยน และซอขายสนคา จนพฒนาไปสการลงหลกปกฐาน สรางเมองทมนคงขนมา

คณะกรรมการพฒนา

ตลาดสามชก

การบรการวชาการ

คณะครศาสตร

อตสาหกรรม สจล.

นราศสพรรณสนทรภ “ถงนามสามชก ปาดง เกรยงไรไดฝายลง แลกลา เรอคาทานนคง คอยเกรยง เรยงเอย รายจอดทอดทานา นบฝายขายของ”

2385 สนทรภ

เมอง สามชก กลาวไววา ตงขนเมอ ในสมยรชกาลท 5 เดมชออาเภอ "นางบวช" ตงอยบรเวณ ตาบลนางบวช โดยมขนพรมสภา (บญรอด) เปนนายอาเภอคนแรก ซงยงมภาพถายปรากฏอยจนถงปจจบน

2437 รฐบาล

ตนรชกาลท 6 ไดยายอาเภอมาตงทบาน"สาเพง" ซงเปนยานการคาทสาคญในสมยนน จนกระทงป 2481 สมยรชกาลท 8 ไดเปลยนชอจาก "อ ำเภอนำงบวช" มาเปน "อ ำเภอสำมชก" และยายมาตงอยรมลานาสพรรณบร(ทาจน) ซงแยกมาจากแมนาเจาพระยา โดยผานคลองมะขามเฒา


พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชเสดจประพาสสามชก เปดเขอนชลมารคพจารณ 20 กนยายน

2498 สวนพระองค รฐบาล

ความเจรญ ตลอดจนการพฒนาประเทศ โดยมการตดถนนหลกเชอมตอเขากรงเทพ ทาใหสามชกทเคยเจรญทางนาในอดตคอย ๆ คลายความสาคญลง


บานเรอนทเกาแกเตมไปดวยศลปกรรมทงดงาม ถกปลอยใหชารดทรดโทรม ทงราง เปนแหลงการศกษาศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน เมองสพรรณบร สาหรบนกศกษาสถาปตยกรรม สถาปตยกรรมภายใน สภาพแวดลอมภายใน ผ ง เมอง การออกแบบ โบราณคด มานษยวทยา การพาณชยและอกหลากหลายวชา

นกวชาการครอาจารย

นกศกษาใน

มหาวทยาลย

ในขณะทกรมธนารกษ ซงเปนเจาของทดนในชมชนนเสนอใหมการรอบานรานตลาดทเกาคราคราออกไป เพอสรางเมองใหม

กรมธนารกษ

ภาวะเศรษฐกจ ชะลอตว เกดกรณ “ตมยากง” 2541 รฐบาล




12


ชมชนของตลาดสามชกเปนจดเรมของการทจะทดลองพฒนาตลาดของกรมธนารกษทเปนเรอนไมทม

อายมากกวา 100 ป ทางกรมธนารกษมนโยบายทจะสรางอาคารคอนกรตเสรมเหลกอยางเชนหองแถวให

คนถอครองเชาในราคาใหมทยากส าหรบชาวตลาดสามชกจะปรบเปลยนวถของพวกเขาได จงเกดการจด

ประกายจากชาวสามชกเองทมแนวคดรวมกนอยาง ดร.สมเกยรต ออนวมล ททานใชชวตในสมยเดก

เจรญเตบโต ณ ตลาดแหลงน “ลองท าการพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ ถาไปไมไหว กรมธนารกษ

คอยเอาไปท าตามแนวคดของกรมธนารกษ” ศาสตราจารยศรศกร วลลโภดมไดกลาวไววา “ตลาดสามชก

เหมอนกบไสแซนวสทหลงเหลอใหคนรนหลงไดเหน”ผนวกดวยค าพดเชงขอรองของคณอรณลกษณ

ออนวมล “อาจารยชวยอะไรคนทนไดบางคะ” ชมชนตลาดสามชกจงมค าตอบและมแรงผลกดนกนทก

ภาคสวน ค าวาชวยอะไรไดบางนนเราตอบไปทนทเลยวา “ผมมภาพเกาสมยทเรยนและสวนทพานกศกษา

มาศกษาในวชาการวเคราะหการออกแบบ ณ ทแหงน เราสามารถหาแนวทางการพฒนา ท าพพธภณฑ ณ

บานขนจ านงค จากการเรยนวชา การออกแบบสถาปตยกรรมภายใน สามารถวาดรปตลาดสามชกทงขาว

ด าและสน า ภาพถาย เราจะบรณาการวชาตาง ๆ เขาดวยกนเพอทจะชวยชมชนตลาดสามชก”

โครงการพฒนาตลาดสามชมในเชงอนรกษ จงเรมขนดวยงบประมาณ 15,000 บาท จากเงนรายได

ของภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา

เจาคณทหารลาดกระบง เมอเราเรมกนอยางแขงขนนกศกษากสนกกบงานเพราะเรามโครงการเชงอนรกษ

แบบนไดสรางเปนโครงการใหนกศกษารนกอน ๆ อยแลวทน าอาคารเกามาท าการศกษาและออกแบบ




13

สถาปตยกรรมภายในโดยทานอาจารยสมศกด เกงการคา(2524) จ าไดวาเราท าอาคารศาลากลางเกาของ

เมองแปดรวเปนภตตาคารรานอาหารทตองอนรกษอาคาร โครงการโรงแรมรถไฟหวหน จงหวด

ประจวบครขนธ โครงการแพรงภธร กรงเทพมหานคร เราศกษาประวตศาสตรอาคาร รปแบบอาคาร

เขยนแบบอาคารขนมาใหม เขยนลายเสน เขยนสน าของอาคารภายนอกภายใน องคประกอบอาคาร

จดกลมรานคาเกาและใหม ออกแบบเพมเตมสวนทขาดหายไป โดยใหนกศกษามอสระในการคด

สรางสรรค จดท าหนจ าลอง จดแสดงนทรรศการ เผยแพรผลงาน และเปนนาภมใจกบนกศกษาทผลงานได

ถกน าไปเผยแพรท Utah State University เพราะทางคณะไดจดเปนของทระลกมอบให Professor

คณบด หวหนาภาควชา ทมารวมมอกนทางวชาการ ในป 1995 จากประสบการณดานการจดการเรยน

การสอน ในลกษณะ Active Learning, Project Based และ Research Work แบบตดดนของนกศกษา

เรานเองตามค ากลาวชมของ ศ.ศรศกร วลลโภดม วา “สถานศกษาแหงนสอนนกศกษาใหรจกตดดน” ใน

วนทเราจดสมมนาเชงวชาการ “การพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ”(2547)

ชาวตลาดสามชกกลมหนงอนประกอบดวยผคนหลากหลายในชมชนน ไดมองเหนถงคณคาในรากเหงาของตนเอง จงเลอกทจะรวมกนฟนฟเมองเกา แทนการรอท าลายไปสรางเมองใหม อยางทเกดขนในทตาง ๆ ทวเมองไทย

2543 ชมชนตลาดสามชก

ชาวสามชกทมองเหนคณคาของตนเอง จงไดรวมตวกนเปน “คณะกรรมการพฒนาตลาดสามชก” โดยการรวมกนคนหาความเปนตวตนคนสามชก ซงพบวาสามชกมของดอยมากมาย ทงบานเรอนเกาแก ทเตมไปดวยศลปกรรมอนงดงาม อาหารพนบานทขนชอหลายอยางตลอดจนวถชวตทคนหลากหลายเชอชาต รวมกนสรางและอยรวมกนอยางเปนปกตสขมาถงทกวนน

2546 คณะกรรมการพฒนา





เรมการพฒนา ฟนฟ“สามชก” ไดรบการคดเลอกใหเปนเมองน ารอง ของโครงการปฏบตการชมชน และเมองนาอย มลนธชมชนไท ซงเปนการพฒนาเมองแนวใหมทผคนหลากหลายในเมองมารวมกนคด รวมกนพฒนาเมองของตนเอง แทนทจะสงการมาจากสวนกลางเหมอนทผานมา (มลนธชมชนไท โดยการสนบสนนของ พอช. สสส.)

2545 มลนธชมชนไท


โครงการพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ 2547 การบรการวชาการ






14

เหนถงคณคาของตลาดชมชนสามชก กจกรรมตาง ๆ จงถกสรางขนเพอพฒนาเมองสามชกใหเปนตลาดมชวต เชนการท าความสะอาดตลาด ปรบปรงบานททรดโทรม รอฟนการท าอาหารไทย ๆ ใหคงอย เชนการท าแกงบวน ขนมหวาน กาแฟโบราณ






การรวมกนตงพพธภณฑมชวา โดยใชบานของขนจ านงค จนารกษ นายอากรคนแรกของสามชกเปนทจดตง เปนทรวบรวมของเกาตลอดจนองคความรตาง ๆ ทเกยวกบคนสามชกทงวถชวต ความรดานอาหารเปนตน มาไวทน และแมแตตวอาคารรานตลาดของสามชก ซงเตมไปดวยศลปกรรมอนงดงามกจะเปนพพธภณฑไปในตว






จดสมมนาทางวชาการทคณะครศาสตรอตสาหกรรม สจล. และทตลาดสามชก 100 ป

1. จดท าหนงสอประวตศาสตรความเปนมาของตลาดสามชก2. โครงการพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ3. จดเรองและสงแสดงในพพธภณฑ บานขนจ านง จนารกษ4. จดท าผงหนจ าลองตลาดสามชก 100 ป 5. ออกแบบตราสญลกษณตลาดสามชก 100 ป6. เขยนภาพเพอแสดงถงสภาพปจจบนเมอ ป 25477. ออกแบบโปสการดเพอตลาดสามชก 100 ป8. ออกแบบของทระลกเพอหารายไดเขาชมชนตลาดสามชก9. จดท าผลตภณฑตลาดสามชก 100 ป10. ผลตภณฑเสอยด ตรา “สามชก ตลาด 100 ป”11. แกวกาแฟ “สามชก 100 ป”

2547 การบรการวชาการ





รางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดน ประจ าป 2548 ประเภทองคกร" ใหกบคณะกรรมการตลาดสามชกเชงอนรกษ

2548 สมาคมสถาปนกสยาม

ในพระบรมราชปถมภ

แหงประเทศไทย




15

รางวล "ชมชนพฒนาทองเทยวดเดน" จาก ส านกพฒนาทองเทยว

กระทรวงทองเทยวและกฬา โดยคดเลอกจาก 200 ชมชนทว

ประเทศ แลวคดเหลอ 28 ชมชน สดทายแลวเหลอ 11 ชมชน โดย

สามชกตลาดรอยปตด 1 ใน 11 ชมชน ซงทางคณะกรรมการตลาด

จะไปรบรางวล "ชมชนพฒนาทองเทยวดเดน" จาก ดร. สวทย

ยอดมณ รฐมนตรวาการกระทรวงการทองเทยวและกฬาในขณะนน

ในวนท 19 พ.ย. 2550

2550 กระทรวงการ

ทองเทยวและกฬา

เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา

5 ธนวาคม 2550 การทองเทยวแหงประเทศไทย ไดมอบรางวล

"ชมชนดเดนดานการทองเทยว ในโครงการประกวดอตสาหกรรม

ทองเทยวไทย (Thailand Tourism Awards) ป 2550"

2550 การทองเทยวแหง

ประเทศไทย

มอบโลประกาศเกยรตคณ "คนดศรแผนดน ประจ าป 2550" เพอ

ยกยองเชดชเกยรต นายพงษวน ชยวรตน ในวนท 29 ธนวาคม

2550

2550 หนงสอพมพเสนทาง

ผน า

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ประกาศเรอง "การยกยอง

สงคมแหงการเรยนรตนแบบ" ใหแก สามชกตลาดรอยป ลงวนท

20 พฤษภาคม 2551

2551 ส านกงานเลขาธการ

สภาการศกษา

องคการศกษาวทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (ยเนสโก) ประจ าประเทศไทย ไดประกาศผลการประกวดโครงการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมในภมภาคเอเชย และแปซฟก ประจ าป 2552 โดยสามชกตลาดรอยปไดรบรางวล "อนรกษด (Award of Merit)" ประกาศเมอวนท 28 ส.ค. 2552

2552 องคการศกษา

วทยาศาสตร และ

วฒนธรรมแหง

สหประชาชาต

(UNESCO)

รางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดน ประจ าป 2553 ประเภทบคคล" ใหกบรองศาสตราจารยวาทรอยโทพชย สดภบาล

สมาคมสถาปนกสยาม

ในพระบรมราชปถมภ

แหงประเทศไทย

(ASA)




16




17




18




19

3.กระบวนการททท าใหเกดการเปลยนแปลงทดขน

การพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ ทมอายตงแต 100 ปขนไป อนเปนสถานททางสถาปตยกรรมทม

คณคายง ในการทจะเกบรกษาคณะกรรมการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมเอเชยจะเนนในหวขอดงตอไปน

1. การใชมรดกโลกอยางฉลาด (Wise Use of Heritage)2. การตรวจสอบลกษณะทแทจรง (Test Authenticity)3. มรดกทางวฒนธรรมทเปนนามธรรม (Intangible Dimension of Heritage)4. การอนรกษเมองในเอเชยตะวนออกและตะวนออกเฉยงใต (East & Southeast Asian Contextof Urban Preservation)

กรอบแนวคดในการพฒนาตลาดในเชงอนรกษ ไดยดกรอบของพระบาทสมเดจพระปรมนทร

มหาภมพลอดลยเดช บรมนาถบพตร ทไดใหไวมาประยกตใชในทก ๆ หวขอในการปฏบตงาน คอ “เขาใจ

เขาถง พฒนา” เราประยกตกระบวนการแนวทางไดอยางไร ในการพฒนาตลาดเกาทมอายและมคณค า

ทางดานสถาปตยกรรม อยางเชน ตลาดสามชก อ าเภอสามชก จงหวดสพรรณบร กด าเนนไปตามแนวน




20

ซงกรอบนจะขอเรยกวา “King Model” สามหวขอดงกลาวตรงกบภาษาองกฤษ คอ “Search

Empathies Develop”

การน าเอากรอบดงกลาวมาประยกตกรอบแนวคดเพอพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ ควรเรม

ดงตอไปน

เขาใจ (Search) การทจะเขาใจไดนน จ าเปนทจะศกษาหาขอมล เชนถาตองการทอนรกษ เรา

ตองทราบเสยกอนวาจะอนรกษอะไร มรดกของชาต มรดกโลก เปนมรดกทางวฒนธรรมตามขอก าหนด

ของคณะกรรมการอนรกษมรดกทางวฒนธรรม หรอเปลาเปนตน หรอการแยกประเภทของการอนรกษ

(Categories of Preservation) มตงแตขนาดใหญ เชน พนท บรเวณ ไปจนถงขนาดเลก เชนวตถหรอ

ชนสวน และทเปนนามธรรม เชน ประเพณ วถชวต ถาจะขยายความเกยวกบประเภทของสงทควรอนรกษ

ควรจะค านงถง

ก. บรเวณธรรมชาต (Natural Area) ข. เมองเลกและหมบาน (Town and Villages) ค. เสนขอบฟาและชองมองทวทศน (Skylines and View Corridor) ง. ยานและชมชนยอย (Districts and Neighborhoods) จ. ภมทศนถนน (Streetscapes) ฉ. รปดานหนาอาคาร (Facade) ช. อาคาร (Building) ซ. วตถและชนสวน (Objects and Fragments) ฌ. มรดกทางวฒนธรรม (Cultural Heritage)




21

เขาถง (Empathies) เขาถงหลกเกณฑการคดเลอกเพอการอนรกษ (Criteria for

Preservation) นกอนรกษ ผทเกยวของกบการอนรกษ การใชการพจารณาคดเลอก การตดสนใจเพอการ

อนรกษ ตามหวขอดงตอไปน

ก. สนทรยภาพ (Aesthetic) ข. ตวแทน (Typical) ค. หายาก (Scarcity) ง. ความส าคญทางประวตศาสตร (Historic Role) จ. สงเสรมบรเวณขางเคยง (Enhancement of Adjacent Areas) ฉ. ความเปนเลศทางใดทางหนง (Superlatives) ช. ความส าคญทางดานวฒนธรรม (Cultural Significance) พฒนา (Develop) การพฒนาประกอบไปดวยกระบวนการในการอนรกษ (Preservation) การ

จดการ การบรหารศลปวฒนธรรม รปแบบ กลยทธตามแนวทางของการอนรกษแตละหวขอ กลาวเชน

การพฒนาในการอนรกษเพอ งานมรดกทางวฒนธรรมทเปนนามธรรม (Intangible Dimension of

Heritage) จะตองก าหนดกลยทธและกระบวนการตามหวขอดงตอไปน

ก. พธการ (Rituals) ข. ความเชอ (Beliefs) ค. วถชวต (Lifestyle) ง. การใชสอย (Use & Function) จ. ฝมอชาง (Carpentry & Craftsmanship) ฉ. ขอมลดานวฒนธรรมทวไป (Cultural Information in General) ช. ความรวมมอจากประชาชน (Public Involvement)

การอนรกษเมองชมชนของภมภาคเขตรอนแถบของประเทศไทย (คณะกรรมการอนรกษมรดกทาง

วฒนธรรมเอเชย) จะเนนหวขอของกลยทธและกระบวนการดงตอไปน

ก. เอกลกษณของอาคาร (Building Identity) ข. ความหลากหลาย (Diversity) ค. ทางน าเปนทางสญจรหลก (Water as High Way) ง. ใชชมชนเปนพนฐาน (Community-based) จ. ใชกจกรรมเปนตวน า (Activity-led) ฉ. สงคมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว (Rapidly Changing Society)

ในสามหวขอจะมการบรณาการกนเปนปจจยการน าเขาตามหวขอกลยทธในงานพฒนาในเชงอนรกษ

การก าหนดปจจยน าเขาจะอยในสวนของหวขอความเขาใจ เชนความตองการทจะพฒนาตลาดในเชง

อนรกษ




22

ความเปลยนแปลงบอย ๆ (Random Fluctuation) ทเกดขน ดงเชนการเปลยนแปลงจากการเดนทาง

ทางน าเปนทางบก ความเจรญทางเทคโนโลย ยคโลกาภวตน การพฒนาดานตาง ๆ รปแบบของวถชวต

เปลยน พฤตกรรม (Behavior) ตองปรบเปลยน

ตลาดสามชก 100 ป มสนทรยภาพ เปนตวแทน หายากได ความส าคญทางประวตศาสตร

สงเสรมบรเวณขางเคยง ความเปนเลศทางใดทางหนงความส าคญทางดานวฒนธรรม




23

ตลาดสามชก 100 ป มพธการ มความเชอ มวถชวต มการใชสอยอาคาร

ตลาดสามชก 100 ป มงานฝมอชางทประณตงดงามเตมไปดวยขอมลดานวฒนธรรม

ตลาดสามชก ๑๐๐ ป มเอกลกษณของอาคาร มความหลากหลาย




24




25




26




27

4.ความรหรอความเชยวชาญทใชในการท าใหเกดการเปลยนแปลงนน

ตลาดพนถนอยางตลาดสามชก 100 ป มกลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษ

ศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถน ตองอาศยการปฏบตการแบบมสวนรวมของ Kemmis,S. and Mc

Taggart, R. (1988) โดยก าหนดขนตอนของการวจยในลกษณะ “บนไดเวยน” (Spiral) ประกอบดวย

การวางแผน (Plan) การปฏบต (Act) การสงเกต (Observe) และการสะทอนผล (Reflect) การวจย

เชงปฏบตการแบบมสวนรวมมลกษณะเชนเดยวกบการวจยเชงปฏบตการดงน 1) มจดเนนไปสการน าไป

ปฏบต 2) การด าเนนการวจยมการปฏบตรวมกนระหวางนกวจยและผทเกยวของ 3) เปนความรวมมอกน

ระหวางนกวจยและผเขารวมการวจย 4) เปนกระบวนการทเปนพลวต (Dynamic Process) ของเกลยว

ปตสมพนธทมกระบวนการยอนกลบและน าไปสการพฒนาขนตอไป (Back and Forth) จากผลสะทอน

ของสงทเปนปญหา การเกบรวบรวมขอมล และ การปฏบต 5) การพฒนาแผนการด าเนนงานตอง

สามารถน าไปปฏบตได 6) มการน าเสนอผลการวจยตอผมสวนไดสวนเสยและน ากลยทธไปใหผทมสวนได

สวนเสยในพนทศกษาแสดงความคดเหนและสรปกลยทธเปนของชมชนตลาดพนถน จากนนท าการ

ประเมนผลสมฤทธของกลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาดพน

ถนของประเทศไทย ไดออกแบบการศกษาเปนการวจยแบบ มสวนรวม โดยใหชมชนมสวนรวมใน

กระบวนการตงแต การคนหาปญหาและความตองการ รวมก าหนดแนวทาง วางแผนแกไขปญหา การ

ปฏบตตามแผน และการประเมนผล โดยท าการศกษาภาคสนาม

ตลาดสามชก 100 ป เรมมาจากชมชนทเขมแขง ตลาดทเงยบเหงาเพราะความเจรญเขาถง ม

แนวคดทจะท าใหตลาดฟนอยางไร เรมทภายในชมชน ทจะควบคมการเปลยนแปลงใหเกดเปนโอกาสทด




28

ส าหรบชมชน ชวยเหลอตนเอง หาองคกรทมแนวคดเดยวกนมารวมแรงรวมใจ ตอนนผลตผลของการ

ด าเนนการบรหารจดการ ควบคมตวแปรตาง ๆได ท าใหตลาดสามชมท ามาคาขน ใคร กตองการไปเทยว

ไปชมสถานท ทชนรนกอน ๆ ไดสรางไว ผลผลตของตลาดสามชก จงเปนแหลงทองเทยวในเชงอนรกษได

ส าเรจ กระบวนการของการเฝาสงเกต สงผลยอนกลบไปยงกรรมการตลาด เจาของอาคาร เจาของราน ท

คดเพมเตมเสรมแตงใหดยงขน

ดงนนการพฒนาควรจะมการก าหนดระยะเวลา (Milestone) ในการท างานในระยะแรกจะมดวยกน 6

ระยะ ดงน

1. ศกษาขอมลพนฐานทางดานกายภาพของตลาดพนถนทมอายมากกวา 100 ป




29

2. ศกษาขอมลพนฐานทางดานกายภาพของการออกแบบสถาปตยกรรมตลาดพนถนทมอาย

มากกวา 100 ปแ

3. สถาปตยกรรมพนถนเดมไวเปนตนแบบในการพฒนาตลาดพนถนทมอายมากกวา 100 ป

4. วเคราะหประมวลผลขอมลของสถาปตยกรรม สถาปตยกรรมภายใน การออกแบบตกแตง

ศลปวฒนธรรม

5. พฒนาการออกแบบโปรแกรมฐานขอมลการออกแบบสถาปตยกรรมของตลาดพนถนทมอาย

มากกวา 100 ป

6. จดท าขอมลส าหรบรายงานทางวชาการ ในการพฒนาตลาดพนถนทมอายมากกวา 100 ป

7. การสมมนาเชงวชาการ การจดนทรรศการ เพอประเมนผลทางวชาการน าผลทไดจากเครองมอท

เปนแบบสอบถามปลายเปด ขอเสนอแนะมาปรบปรงผลงานของโครงการพฒนาในเชงอนรกษ ตดตามผล

และเฝาสงเกตการณ สงผลทไดยอนกลบเขาระบบ สารสนเทศของโครงการ

การบรณาการการเรยนการสอน ในลกษณะนท าใหผลงานหรอการลงทนทางการศกษา ม

เปาหมายน าไปใชไดจรง ผลงานยงยงยนตอยอดปรบปรงแกไขไดตลอดเวลา มเทคโนโลยทพรอม ม

ฐานขอมล ทสามารถท าซ าไดตลอดเวลา การเผยแพรทางเครอขาย สอประชาสมพนธกสงตอไดรวดเรวขน

มการท างานกนอยางไตรภาคเบญจภาค สตตมภาค

หนวยหรอกลมงาน รายละเอยดของหนาทการงานทท า

สถานศกษา นกวชาการ เรมตนในการจดการเรยนการสอนการวางแผนการเรยน การจดการศกษาท

เออตอการบรการทางวชาการ น างานวจยสรางสรรคลงสชมชน ท านบ ารง

ศลปวฒนธรรม

ชมชนตลาด สรางแรงขบบนดาลใจจากภายในจะเกดมาอยางไรเรองแรงกดดนนนจะรวม

แรงรวมใจกนผลกดน

1. ใหความส าคญกบการมสวนรวมของคนในชมชนจะตองพฒนาการ

รวมกลมสรางเครอขาย ประสานงาน ท าการวจย กบต าบลขางเคยง

2. เพอชวยเหลอซงกนและกนในการจดท าแผนพฒนาตลาดในเชง

อนรกษศลปสถาปตยกรรมเพอการทองเทยว

3. เรยนรภมปญญาทองถน กลยทธดานการด าเนนการ ทกหนวยงานท

เกยวของกบตลาด

4. รวมกนก าหนด วสยทศนและแผนการพฒนา สรางผน า

5. สรางจตส านกชมชนใหเปนคนดมหลกเศรษฐกจพอเพยง




30

6. มความรกในมรดกของทองถน อนรกษอยางยงยนในสาขาอาชพตางๆ

ใหเปนตลาดเกาตนแบบทมงในประเดน บรณะฟนฟ บ ารงรกษา

7. ขนทะเบยนในการอนรกษศลปะสถาปตยกรรม

8. สรางจตส านกในการรวมแรงรวมใจและความเขาใจในการอนรกษตลาดเกาเพอการทองเทยว9. ระดมความคดโครงการจากภาคประชาชน

คณะกรรมการชมชน 1. สนบสนนการจดตงกรรมการชมชนในการพฒนาตลาดในเชงอนรกษโดย

ด าเนนการตามขนตอนของการอนรกษ

2. ด าเนนการจดสรางภาคเครอขายทประกอบดวย กรรมการตลาด

กรรมการชมชน ภาควชาการ นกการเมองทองถน ภาครฐบาล ภาคเอกชน

ภาคการสอสารมวลชนและองคกรอสระ จดประชมระดมความคดเหน

จดท าแผนการพฒนาตลาดโดยกรรมการชมชนกบภาควชาการของ

มหาวทยาลยหรอจากมลนธองคกรตางๆอาทเชน สสส.มลนธชมชนไทย ม

หนาทสอสารภายในสรางความรวมมอในชมชนพรอมทจะขบเคลอนไป

ขางหนาตามแผนงานทวางไว รวมมอกบนกการเมองทองถนในการ

รบผดชอบโครงการทถกน าเสนอจากภาคประชาชนจดสรรงบประมาณ

ประจ าปในการปฏบตตามกจกรรมทก าหนดรวมกน ซงเสนอขอจาก

ภาครฐบาลจากกระทรวงมหาดไทย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการ

ทองเทยวและกฬา พรอมทงภาคเอกชนทมโครงการรบผดชอบตอสงคมท

สามารถน าลงสชมชน และสอสารมวลชนท าหนาทประชาสมพนธใหทองถน

โดยเฉพาะสอดจตอลสอโทรทศนทไดผลกวางขวาง

3. ด าเนนการขบเคลอนกจกรรมประจ าปดานการอนรกษศลปะ

สถาปตยกรรมอยางยงยนดานการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ ถนน

ศลปวฒนธรรม สบสานประเพณ การอนรกษสงแวดลอม การอนรกษ

อาหารพนถน การระดมความคดเหนในการพฒนาตลาดอยางยงยนรวมกบ

กรรมการบรษท กรรมการชมชน ภาควชาการ นกการเมองทองถน

ภาครฐบาล ภาคเอกชน ภาคการสอสารมวลชนและองคกรอสระ

4.คณะกรรมการบรหาร ตดตามผล ดานเศรษฐกจ การเพมของจ านวน

นกทองเทยว ชมชนตลาดมรายไดเพมขน จ านวนรานคาแผงลอยและรถเขน

ทเกดใหมเพมขน จ านวนผลตภณฑใหมทเขาสตลาด การเพมของเทคโนโลย




31

และการสอสาร การเพมทางดานพลงงาน การจางงาน ดานสงคม มการ

ปรบเปลยนประชาชนในชมชนมสวนรวม สขภาวะสขภาพพลานามยทด

การบรหารจดการกระบวนการชมชนเขมแขง มความสามคคการอยรวมกน

อยางสนตสข มความรบผดชอบตอสงคม มหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มคณธรรมน าความร เกดภมคมกน ดานสงแวดลอม มการปรบเปลยน

ประชาชนในชมชนและนกทองเทยว เคารพในทตงรกษาแผนดนและพช

พรรณ ประสทธภาพดานการใชน า ไมสรางมลภาวะทางน าการควบคม

มลภาวะทางอากาศค านงถงสภาพอากาศในทองถนไมสรางมลภาวะทาง

อากาศ ประสทธภาพดานพลงงาน การประหยดพลงงานการใชพลงงาน

ทดแทน ประสทธภาพใชวสด การน าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษ

ตอผอาศย ลดการใชทรพยากร ลดปรมาณของเสย

5. ดานการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถนทมอายมากกวา 100 ป

มความเขาใจเขาถงการสงวน คมครองหรอการคงสภาพ การเกบรกษา การ

ฟนฟสภาพ การบรณะ การปฏสงขรณ สรางใหม เคารพในทตงรกษา

แผนดนและพชพรรณ ค านงถงสภาพอากาศในทองถนไมสรางมลภาวะทาง

อากาศ การประหยดพลงงานและการใชพลงงานทดแทน ค านงถงความ

สบายของผใชอาคาร ปลอดมลภาวะทางเสยงและทศนยภาพ ใชวสดอยาง

มประสทธภาพการน าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษตอผอาศยใชน า

อยางมประสทธภาพ ไมสรางมลภาวะทางน าและค านงถงหลกการอารย

สถาปตยกรรม

6. ด าเนนการตลาดดานการขายศลปวฒนธรรม

7. เตรยมพฒนากจการของบรษทใหเปนแบบธรกจเพอสงคมโดยค านง

ภายใตเงอนไข

7.1 เพอแกปญหาของชมชนตลาด พฒนา ทางเศรษฐกจ สงคมทยงยน

7.2 จะตองมผลก าไรเพอน าไปอนรกษศลปะสถาปตยกรรมและ

สงแวดลอม

7.3 จะตองรบผดรบชอบตอผทมสวนไดสวนเสยเนนคนในส าคญกวา

คนนอก

7.4 จะตองด าเนนการอยางจรงจงในการบรหารจดการในทกๆดาน




32

8. เนนความสขมากกวาความมงคง

8.1 ดานอารมณความรสก

8.2 ความพงพอใจในชวต

8.3 สงเสรมสภาพแวดลอมทจะท าใหเกดความสข

9. การมธรรมาภบาลในการบรหาร

10. การสงเสรมวฒนธรรม

11. น ากลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลป

สถาปตยกรรมไปใชกบชมชนตลาด

11.1 โดยจดแบงหนาทการรบผดชอบตามกจกรรมตางๆ

11.2 จดท าแผนปฏบตการประจ าป ใหครอบคลมทง 5 ดานคอ กลยทธ

ดานความสมพนธกบผทมสวนไดสวนเสย จะตองพฒนาการรวมกลมสราง

เครอขาย ประสานงาน ท าการวจย กบต าบลขางเคยง เพอชวยเหลอซงกน

และกนในการจดท าแผนพฒนาตลาดในเชงอนรกษศลปสถาปตยกรรมเพอ

การทองเทยวและเรยนรภมปญญาทองถน กลยทธดานการด าเนนการ ทก

หนวยงานทเกยวของกบตลาดแหงนรวมกนก าหนด วสยทศนและแผนการ

พฒนา สรางผน า สรางจตส านกชมชนใหเปนคนดมหลกเศรษฐกจพอเพยง

มความรกในมรดกของทองถน อนรกษอยางยงยนในสาขาอาชพตางๆ ให

เปนตลาดเกาตนแบบทมงในประเดน บรณะฟนฟ บ ารงรกษา ขนทะเบยน

ในการอนรกษศลปสถาปตยกรรม กลยทธดานทรพยากรบคคล สราง

จตส านกในการพฒนาทเปนระบบและตอเนองใหกบ เจาหนาท สมาชกและ

ผมสวนรวมโครงการ มการขยายสมาชกไปสกลมเยาวชน และขยายไปยง

ต าบลใกลเคยง จดการฝกอบรม การศกษาดงาน การแลกเปลยนเรยนร

และจดเวทสาธารณะ คดเลอกบคคลตวอยาง เพอเปนตนแบบและถายทอด

ความร และการปฏบตไปสสมาชก และคนในชมชน กลยทธดานการ

ประชาสมพนธ จะตองสรปผลรายงานประจ าปและองคความรจากการ

ด าเนนงานโครงการในรปแบบตางๆ เชน อยในเวบ และเปนเอกสาร ซง

บคคลทวไปสามารถเรยนรได จดกจกรรมตางๆ ของชมชน และ ผทมสวน

ไดสวนเสยของชมชน จดตงศนยการเรยนรการพฒนาตลาดเกาในเชง

อนรกษ เพอเปนแหลงเรยนรทงบคคลภายในและภายนอก กลยทธดาน

การเงนจดท าบญชครวเรอน และพฒนาสถานประกอบการรานคาให

สามารถวเคราะหสถานะการเงนรายบคคล และรายครวเรอนของสถาน




33

ประกอบการไดพฒนาการท างานของคณะกรรมการใหไปสกจการเพอสงคม

ใหมความเขมแขงและยงยน เปนแหลงเงนของชมชนไดดประสานงานดาน

โครงการและงบประมาณกบหนวยงานภายนอก

คณะกรรมการพฒนาตลาด คณะกรรมการประกอบดวยกรรมการชมชน กรรมการ ภาครฐ เทศบาล

ต าบล นกการเมองทองถน อบต.โรงเรยน โรงเจ และวด โดยมการเลอก

ประธานท าหนาทด าเนนการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถนทม

อายมากกวา 100 ป ใหปรากฏอยอยางยงยน โดยยดหลกการและเงอนไข

ตามมาตรฐาน ของการอนรกษศลปสถาปตยกรรม สถาปตยกรรมทยงยน

สถาปตยกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม และความยงยนทางพลงงานและ

สงแวดลอมไทย การอนรกษอาคารทางประวตศาสตร องคกรเพอการ

อนรกษโบราณสถานและมรดกวฒนธรรมของยเนสโก โดยด าเนนการดงน

1. จดหาชางฝมอมสกลชางทเหมาะสมในการบรณปฏสงขรณ ซอมแซม

บ ารงรกษาและการสรางใหม จดท าทะเบยนชางฝมอทมความร

ความสามารถมองคความรตามหลกวชาการศลปสถาปตยกรรม โดยการจด

ฝกอบรมชาง

2. การปรบปรงอาคารจะตองเปนไปตามมาตรฐานและแนวทางของการ

สงวนรกษาอาคารในพนทอนรกษดานอาคารทางประวตศาสตร สรางใหเกด

องคความรกระบวนการอนรกษอาคารโดยการจดสมมนาเชงปฏบตการ

3. จดท าเอกสารทางวชาการใหไดรบการพจารณาจากสมาคมสถาปนก

สยามในพระบรมราชปถมภใหไดรบรางวลอนรกษศลปสถาปตยกรรมดเดน

จดท าโดยนกวชาการอนรกษศลปสถาปตยกรรมรวมกบชมชนใหองคความร

ตามเงอนไขของสมาคม

4. น าเสนอการขนทะเบยนจากกรมศลปากรใหเปนอาคารทมคณคาในการ

อนรกษ จดท าประชามตของชมชนในการจดขอขนทะเบยน จด

ประชมสมมนาใหความรถงเงอนไขและผลไดผลเสยทจะเกดขนกบชมชน

5. จดท าเอกสารมาตรฐานอาคารเขยว มาตรฐานอาคารเขยว จะตองสราง

ใหเกดองคความร จดระดมความคดเหนและขอประชามตจากชมชน

6. จดการใหเปนมรดกทางวฒนธรรมยเนสโกจะตองสรางใหเกดองคความร

จดระดมความคดเหนและขอประชามตจากชมชนทจะรวมแรงรวมใจกน

จดการชมชนเพอความยงยน




34

นกการเมองระดบทองถน นกการเมองทมภมล าเนาอยในทองถนมคณสมบตตามกฎหมายเลอกตงและ

ไดรบเลอกตงมาในรปของทมนกการเมองสวนทองถนมนายกเทศมนตร

เทศบาลต าบลเปนหวหนาและมรองนายกและทมบรหารงานการเมอง

ดงกลาว ตองยอมรบในแนวทางเปนจดทจะสรางชอเสยงใหตนเองตอไปใน

อนาคตเพราะผลงานเชงประจกษ

1. สงเสรมการสนบสนนการท างานของคณะกรรมการพฒนาตลาด

2. พฒนาโครงสรางพนฐานใหกบชมชนตลาดในการรองรบการอนรกษ

ศลปสถาปตยกรรม

3. ปรบปรงกฎระเบยบขอบงคบเทศบญญตใหสอดคลองกบการอนรกษ

4. เรงพฒนาโครงการเมองนาอยตามเงอนไขของ สสส.

นกการเมองระดบชาต ผล กดนนโยบายและแผนปฏบ ต การการอน รกษ การทอง เท ย ว

แผนงบประมาณ

ภาครฐ หมายถงรฐบาลทท าหนาบรหารงานของประเทศตามกฎหมายรฐธรรมนญ

โดยมขาราชการ เจาหนาทของรฐและขาราชการการเมองมหนาท

รบผดชอบในงานของกระทรวง กรมและภาคสวนทท าหนาทดแลเกยวกบ

งานดานนโดยเฉพาะ

1. ดานกฎหมาย

1.1 กระจายอ านาจจากสวนกลางสทองถน

1.2 ใหอ านาจทองถนประกาศกฎหมายอนรกษไดเอง

2. ดานแรงจงใจ

2.1 ใหน าคาใชจายในการซอมแซมมาหกลดหยอนภาษได

2.2 เวนภาษโรงเรอนอาคารอนรกษ

2.3 มการยกเวนภาษเหมอนกบภาษธรกจเฉพาะ

3. ดานองคกร

3.1 ใหภาคเอกชนอนรกษเองได

3.2 ใหมอตราก าลงดานการอนรกษในสวนทองถน

3.3 องคกรเอกชนทไมแสวงหาผลก าไรใหเปนกลไกในการอนรกษ

เจาของรานคา หมายถงเจาของรานคาทตงอยในอาคารเรอนแถวไม เจาแผงลอยและ

รถเขนทตงดานหนาอาคารเรอนแถวทงทเปนเจาของรานและผทไมใช

เจาของทไดรบอนญาตใหขายหรอประกอบกจการในตลาด

1. ตระหนกในหนาทดานบรการดานการทองเทยวทางวฒนธรรม




35

2. รบผดชอบรวมแรงรวมใจตอสงคมโดยเฉพาะผมสวนไดสวนเสย

3. มการพฒนาผลตภณฑทมคณภาพและเปนสนคาทแสดงถงอตลกษณ

เฉพาะถน

4. จ าหนายอาหารและเครองดมมจ านวนเพยงพอกบนกทองเทยว มราคา

เหมาะสม ดแลความสะอาด และคณภาพอาหาร

5. มความตระหนกดานความรเรองการอนรกษศลปะสถาปตยกรรมพนถน

และสามารถใหขอมลตอนกทองเทยวได

6. สรางชมชนยานตลาดพนถนทเปนมตรและค านงถงสงแวดลอม

7. ด าเนนธรกจการคาเพอสงคมทผสมผสานตามหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง

ภาคเอกชน ทมงสรางความตะหนกในการรบผดชอบสงคม (CSR) โดยใชแนวทางของการ

ประกอบธรกจเพอสงคม เปนการประสานความสมพนธระหวางธรกจ

ผลตอบแทนในดานสงคมหรอสงแวดลอม และผลตอบแทนทางการเงน โดย

มพนฐานจากความสนใจของเจาของกจการ (Social Entrepreneur) ทตองการ

สรางผลตอบแทนทางสงคมและสงแวดลอม โดยใชรปแบบการบรหาร

จดการของธรกจและการท าประโยชนแกสงคมรวมกน กจการเพอสงคมม

วตถประสงค 3 อยางควบคกนไป คอ 1. สรางก าไร 2. มงสรางสรรคสงคม 3.

สนบสนนสงแวดลอม มงสรางก าไรเพอผลประโยชนทางสงคม

สอสารมวลชน เผยแพรขาวสารองคความรทชมชนมน าเสนอในทกดานในลกษณะของการ

รบผดชอบตอสงคม บทความของชมชน รายการทองเทยว รายการพาชม

พาชม รายการภมปญญาทองถน ชวโมงท ากน การผลตภาพยนตรละครท

ใชสถานทในการถายท า

ะชมกรรมการโครงการพฒนาตลาดคลองสวนในเชงอนรกษเพอก าหนดผงรป




36




37

ตวอยางกระบวนการพฒนาท ๑ ศกษาขอมลพนฐานทางดานกายภาพ




38

ตวอยางกระบวนการพฒนาท ๒ ศกษาขอมลพนฐานทางดานกายภาพของการออกแบบสถาปตยกรรม




39

แ

ตวอยางกระบวนการพฒนาท ๓

สถาปตยกรรมพนถนเดมไวเปนตนแบบในการพฒนาจดตงกรรมการพฒนาโครงการ




40

กระบวนการพฒนาท ๔ เปนการด าเนนการโดยใชเทคโนโลยดานสารสนเทศ (Information

Technology Systems) มาชวยในการจดการดานขอมล (Data Based) และน าเสนอ (Presentation)

เผยแพร เนอหา (Contents) สาระตางๆ ทประมวลผลแลวเกบรวบรวมรกษาอยางยงยน และสามารถ

ปรบปรงใหทนสมยอยตลอดเวลา ทนตอการเปลยนแปลง

ทงสาม Function Diagrams เปนการน ามาใชในการพฒนาระบบโครงสรางของฐานขอมล

โครงการในรปแบบเวบไซต




41

ตวอยางกระบวนการพฒนาท ๔ เปนการด าเนนการโดยใชเทคโนโลยดานสารสนเทศ

(Information Technology Systems)

กระบวนการพฒนาท ๕ วเคราะหประมวลผลขอมลของสถาปตยกรรม ภมสถาปตยกรรม สถาปตยกรรม

ภายใน สภาพแวดลอม การออกแบบตกแตง ศลปวฒนธรรม




42

กระบวนการพฒนาท ๖ จดท าขอมลส าหรบรายงานทางวชาการ เปนกระบวนการน าเสนอเผยแพร

ผลงานการพฒนาตอสาธารณชน ในรปแบบการน าเสนอเชงประจกษจดเตรยมสอสงพมพ (Paper Based)

สอผสม (Multimedia) สอ ออนไลน (Online, WWW.) ซงยดกรอบแนวทางของการน าเสนอองคความรของ

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ




43




44

กระบวนการพฒนาท ๗ การสมมนาเชงวชาการ การจดนทรรศการ เพอประเมนผลทางวชาการน าผลท

ไดจากเครองมอทเปนแบบสอบถามปลายเปด ขอเสนอแนะมาปรบปรงผลงานของโครงการพฒนาในเชง

อนรกษ ตดตามผล และเฝาสงเกตการณ สงผลทไดยอนกลบเขาระบบ สารสนเทศของโครงการ




45

5. การคาดการณสงทจะตามมาหลงจากการเปลยนแปลงไดเกดขนแลว

ตลาดพนถนอยางตลาดสามชก 100 ป มสงทเปลยนแปลงทไดเกดขนแลว คอ มกลยทธการ

จดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถน ทประกอบไปดวยกรรมการ

ชมชนในการพฒนาตลาดในเชงอนรกษ การจดสรางภาคเครอขาย การขบเคลอนกจกรรมประจ าปดานการ

อนรกษศลปสถาปตยกรรมและการพฒนาตลาด ผลทางดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และการอนรกษ


กรรมการชมชนในการพฒนาตลาดในเชงอนรกษ ท าหนาทขบเคลอนแผนกลยทธการจดการ

อยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถนทก าหนดไวใหเปนไปตามปจจยแหง

ความส าเรจ




46

1. กรรมการชมชนในการพฒนาตลาดในเชงอนรกษ

คณะกรรมการประกอบดวย กรรมการชมชน กรรมการ ภาครฐ เทศบาลต าบล นกการเมอง

ท อ งถ น โ ร ง เ ร ยน โ ร ง เ จ และ ว ด โด ยม ก าร เ ล อ กประธ านท าหน าท ด า เ น นกา รอน ร กษ

ศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถนทมอายมากกวา 100 ป ใหปรากฏอยอยางยงยน โดยยดหลกการและ

เงอนไขตามมาตรฐาน ของการอนรกษศลปสถาปตยกรรม สถาปตยกรรมทยงยน สถาปตยกรรมทเปนมตร

กบสงแวดลอม และความยงยนทางพลงงานและสงแวดลอมไทย การอนรกษอาคารทางประวตศาสตร

องคกรเพอการอนรกษโบราณสถานและมรดกวฒนธรรมของยเนสโก โดยด าเนนการดงน

1. จดหาชางฝมอมสกลชางทเหมาะสมในการบรณปฏสงขรณ ซอมแซมบ ารงรกษาและการ

สรางใหม จดท าทะเบยนชางฝมอทมความรความสามารถมองคความรตามหลกวชาการศลปสถาปตยกรรม

โดยการจดฝกอบรมชาง

2. การปรบปรงอาคารจะตองเปนไปตามมาตรฐานและแนวทางของการสงวนรกษาอาคารใน

พนทอนรกษดานอาคารทางประวตศาสตร สรางใหเกดองคความรกระบวนการอนรกษอาคารโดยการจด

สมมนาเชงปฏบตการ

3. จดท าเอกสารทางวชาการใหไดรบการพจารณาจากสมาคมสถาปนกสยามในพระบรม

ราชปถมภใหไดรบรางวลอนรกษศลปสถาปตยกรรมดเดน จดท าโดยนกวชาการอนรกษศลปสถาปตยกรรม

รวมกบชมชนใหองคความรตามเงอนไขของสมาคม




47

4. น าเสนอการขนทะเบยนจากกรมศลปากรใหเปนอาคารทมคณคาในการอนรกษ จดท า

ประชามตของชมชนในการจดขอขนทะเบยน จดประชมสมมนาใหความรถงเงอนไขและผลไดผลเสยทจะ

เกดขนกบชมชน

5. จดท าเอกสารมาตรฐานอาคารเขยว มาตรฐานอาคารเขยว จะตองสรางใหเกดองคความร

จดระดมความคดเหนและขอประชามตจากชมชน

6. จดการใหเปนมรดกทางวฒนธรรมยเนสโกจะตองสรางใหเกดองคความร จดระดมความ

คดเหนและขอประชามตจากชมชนทจะรวมแรงรวมใจกนจดการชมชนเพอความยงยน

กรรมการชมชนตลาดจะตองด าเนนการโดยการมสวนรวมของชมชนสรปได 5 ดานดงน

1. ดานความสมพนธกบผมสวนไดสวนเสย ด าเนนการพฒนาการรวมกลมสรางเครอขายกบ

ต าบลขางเคยง เพอชวยเหลอซงกนและกนในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมเพอการทองเทยว

ประสานงานกบกลมเกษตร ผลตภณฑชมชน เครอขายนกวชาการภายนอก เพอใหเกดการ วจย การ

พฒนาองคความรใหเปนแหลงทองเทยวและเรยนรภมปญญาทองถน และเกดการพฒนาทเปนระบบ

2. กลยทธดานการด าเนนการ คอ

1) ทกหนวยงานทเกยวของกบตลาดแหงน ตงแตชมชนตลาด เทศบาลต าบล ผน าชมชน

โรงเจ นกการเมองทองถน นกการเมองระดบชาต รฐบาล เอกชน ตลอดจนสอสารมวลชน และ

นกทองเทยว รวมกนก าหนดวสยทศนและแผนการพฒนารวมกน

2) จะตองสรางผน าดานการอนรกษตลาดเกาอยางยงยนในสาขาอาชพตางๆ เชน การ

จดการ การทองเทยวเชงอนรกษ การทองเทยวเชงประวตศาสตร การประชาสมพนธ การอนรกษ

สงแวดลอม อาหารและโภชนาการ ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปหตถกรรมพนถน ดาน

การออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม ชางกอสราง ใหเปนผน าตนแบบเพอการพฒนาตลาดเกาในเชง

อนรกษ

3) สรางชมชนใหเปนตลาดเกาตนแบบทมงในประเดนคนด พลเมองด รายไดด และน า

หลกเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแกนในการด าเนนงาน

4) สรางจตส านกใหคนในชมชนทกระดบมความรกในทรพยากรธรรมชาต ชวยกนดแล

รกษาศลปสถาปตยกรรม สงแวดลอมเพอรกษาทรพยากรธรรมชาต มรดกของทองถน

5) บรณะฟนฟ บ ารงรกษา ขนทะเบยนในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดเกา

3.กลยทธดานทรพยากรบคคล คอ1) จดการฝกอบรม การศกษาดงาน การแลกเปลยนเรยนร และจดเวทสาธารณะตาม

แผนปฏบตการกบผเขารวมโครงการและผเกยวของทเปนแกนน า 2) มการคดเลอกบคคลตวอยาง เพอเปนตนแบบและถายทอดความร และการปฏบตไปส

สมาชก และคนในชมชน




48

3) มการสรางจตส านกในการพฒนาทเปนระบบและตอเนองใหกบ เจาหนาท สมาชกและผมสวนรวมโครงการ

4) มการขยายสมาชกไปสกลมเยาวชน และขยายไปยงต าบลใกลเคยง4. กลยทธดานการประชาสมพนธ แนวทางการด าเนนงานคอ

1) สรปผลงานและองคความรจากการด าเนนงานโครงการในรปแบบตางๆ เชน อยในเวบ

ซด และเปนเอกสาร ซงบคคลทวไปสามารถเรยนรได

2) จดงานประจ าปทตลาด โดยน ากจกรรมตางๆ ของต าบล และของผมสวนไดสวนเสยมา

จดการ

3) จดตงศนยการเรยนรการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ เพอเปนแหลงเรยนรทงบคคล

ภายในและภายนอก

5. กลยทธดานการเงน ชมชนจะตองเขาใจในการ

1) จดท าบญชครวเรอน และพฒนาสถานประกอบการรานคาใหสามารถวเคราะหสถานะ

การเงนรายบคคล และรายครวเรอนของสถานประกอบการได

2) พฒนาพฒนาธรกจเพอสงคม ใหมความเขมแขงและยงยน เปนแหลงเงนของชมชน

3) ประสานงานดานโครงการและของบประมาณกบหนวยงานภายนอก

4) พฒนาและใหความรเรองการบรหารจดการการเงน ใหสถานประกอบการรานคา

ภายในตลาดและแผงลอย

การพฒนาตลาดในเชงอนรกษควรมการจดท าแผนงานพฒนาระยะสน

1) สรางระบบปองกนน าทวม ในยามน าหลาก

2) ปรบปรงภมทศนเพอปองกนความรอน

3) ปรบปรงสะพานขามใหเขากบอารยสถาปตยกรรม

4) ศนยบรการการทองเทยว

5) สรางองคความรในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน

6) การฟนฟอาหารดงเดม

7) รณรงคในการใชกฎหมายบงคบอาคาร

8) การพฒนาบคลาการ

9) พฒนาตลาดมชวตพพธภณฑมชวา

10) การสรางกจกรรมทองเทยวแบบครบวงจร

11) การพฒนาชมชนตลาดเกาเพอใหสอดคลองกบขอก าหนดของคณะกรรมาธการอนรกษ

ศลปสถาปตยกรรมของสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ (2557)




49

ผลสรปสดทายกรรมการชมชนหรอกรรมการพฒนาตลาดในเชงอนรกษจะตองสรางระบบ

บรหารจดการในลกษณะของธรกจเพอสงคม

2. การจดสรางภาคเครอขาย การขบเคลอนกจกรรมประจ าปดานการอนรกษศลปสถาปตยกรรมและการ

พฒนาตลาด ในแตละกลมของภาครวมกนท างานแบบบรณาการใหงานด าเนนไปตามแผนกลยทธ

หนวยหรอกลมงานภาคเครอขาย

ชมชนตลาด กรรมการตลาด กรรมการชมชน กรรมการพฒนาตลาดในเชงอนรกษ เจาของ

รานคา

ภาควชาการ สถานศกษา นกวชาการ

ภาครฐ กระทรวง กรม ภาคสวน

ภาคการเมอง นกการเมองระดบชาต นกการเมองระดบทองถน

สอสารมวลชน

ภาคเอกชน




50

3. การอนรกษศลปสถาปตยกรรมและการพฒนาตลาด

การพฒนาชมชนตลาดเกาเพอใหสอดคลองกบขอก าหนดของคณะกรรมาธการอนรกษศลป

สถาปตยกรรมของสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ (2557) จากนนคงตองมการปรบแผนตาม

ความเหมาะสมโดยดจากแผนระยะยาวทจะเสนอไววาจะเรมท

1) จดท ากระบวนการอนรกษ ขนตอนท 1 ศกษาวจยและวเคราะหประวตของอาคาร ขนตอน

ท 2 ส ารวจอาคารและจ าแนกวสดดงเดม ขนตอนท 3 วางแผนการท างานใหเปนไปตามหลกการของการ

อนรกษ ขนตอนท 4 จ าเปนทจะตองใชผเชยวชาญ ขนตอนท 5 บนทกการท างานทงหมด และขนตอนท 6

จดตงหนวยงานบ ารงรกษาตามขนตอนทก าหนด

2) การอนรกษศลปสถาปตยกรรมพนถนตลาด เรมทการเกบรกษาหรอฟนฟอาคารทมนยทาง

ประวตศาสตรทส าคญ รวมมอกบนกวชาการท าการวจย เพอการอนรกษ โดยจะตองจดท าขอจ ากด

ทางดานกายภาพของชมชนตลาดใหสอดคลองกบการอนรกษอาคารทางประวตศาสตรของสหรฐอเมรกา

ยโรปและประเทศญปน ทส าคญจะตองจดตงหนวยงานขนมาดแลท านบ ารงรกษา




51

3) การพฒนาชมชนตลาดเกาบางหลวงเพอใหสอดคลองกบขอก าหนดขององคการการศกษา

วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต

แนวทางการอนรกษศลปะสถาปตยกรรมตลาดพนถน

1. ศกษาวจยและวเคราะหประวตของอาคาร

การศกษาวจยเพอการอนรกษศลปสถาปตยกรรมนนรายละเอยดจากงานวจยจะสามารถชวยใหแนใจวาทกอยางไมมการผดต าแหนง การคมครองคณคาและความงาม ทางวทยาการ ทางประวตศาสตร และความงามตามธรรมชาต การเกบรวบรวม การรกษา การซอมแซม การฟนฟ การพฒนา การปองกน การสงวน จะตองวจยการใชทรพยากรอยางชาญฉลาด คมคา เกดประโยชนตอมหาชนมากทสด และใชไดเปนเวลายาวนานทสด ตองสญเสยทรพยากรโดยเปลาประโยชนนอยทสด และจะตองมวธการกระจายการใชประโยชนจากทรพยากรใหทวถงกนดวย ตองน าทรพยากรมาใชประโยชนใหถกตองตามสมยนยม หรอใชเพอความเปนอยของมนษยอยางยงยนทงในปจจบนและอนาคต มแนวทางในการอนรกษตามแบบอาคารทางประวตศาสตรทเปนสากลตามกฎเกณฑทถกพฒนามาจากยเนสโก (Sara Goldfarb Lang mead. 2009) ในการเสนอขอแนะน า วธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตในการอนรกษอาคารประวตศาสตร (Yukio Nishimaru. 2549) ในประเดนขอก าหนดของการอนรกษเมองในเอเชยตะวนออกและตะวนออกเฉยงใต และ (Wan Hashanah Wan Ismail and Shoshanna Shamsuddin .2005) เกยวกบประวตของอาคารเกาในประเทศมาเลเชย มความคดหรอความเชอทเกยวของโดยตรงกบเหตการณหรอบคคลทมความส าคญหรอความโดดเดนยง ในประวตศาสตร




52

2. ส ารวจอาคารและจ าแนกวสดดงเดมศกษาวจยและวเคราะหเชงประวตโครงสรางอาคาร โดยการศกษาจากเอกสารงานวจย แผนท

การจดบนทกตางๆ ภาพถายในแตละสมย งานซอมแซมทเกดขน กบโครงสราง ฯลฯ ทไดท ามาแลว สง

เหลานจะเปนขอมลทส าคญในการวางแผนการอนรกษฟนฟอาคาร การส ารวจอาคาร จ าเปนอยางยงท

จะตองบนทกการส ารวจอยางละเอยดและแมนย าในตวอาคาร เครองประกอบอาคาร วสดท ใชประกอบ

โครงสราง พน ผนง เพดาน วงกบ ประต หนาตาง เครองบนหลงคา ชายคา ค ายน ฯ แตละอยางแตละสมย

แตละประเภทของอาคารทแตกตางกน กอนทจะเรมตนการท างาน การส ารวจจะตองประกอบดวย ผงแบบ

แปลน ภาพตด และรปดาน ทศนยภาพโดยการบนทกดวยภาพถาย ภาพวาด โปรแกรมระบบดจตอล

ส ารวจปญหาและผลกระทบทมตอโครงสรางอาคาร การส ารวจอาคาร (Sara Goldfarb Lang Mead.

2009) ในการเสนอขอแนะน า วธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตในการอนรกษอาคาร

ประวตศาสตรและสอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ของ

โครงการจดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ในพนทภาคกลาง และภาค

ตะวนออกของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2556)

3. วางแผนการท างานใหเปนไปตามหลกการของการอนรกษ

การอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน ไดด าเนนโดยชมชนในรปของกรรมการพฒนาตลาดในเชงอนรกษ รวมมอกบเทศบาลต าบลและภาครฐบาลทมกระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา สอมวลชน องคกรอสระ นกวชาการจากมหาวทยาลยและนกการเมองทองถน ท าใหเกดการระดมความคดจดใหมการสมมนาเชงวชาการในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมเพอใหเปนไปตามกระบวนการปรบปรงงานสถาปตยกรรมพนถน ในดานประโยชนใชสอย ดานโครงสราง ดานกรรมวธการกอสราง และดานการใชวสดครภณฑประกอบงานสถาปตยกรรมการเกบรวบรวม ท านบ ารงรกษา ทมเทคโนโลยทเหมาะสมกบสถาปตยกรรมพนถน ชมชนยอมรบทจะจดการโดยชมชนการมสวนรวมซงมองคประกอบตามกระบวนการของการอนรกษอาคารทางประวตศาสตร ดงน

3.1 อาคารตลาดพนถน ไดรบการสงวน คมครองหรอการคงสภาพ การเกบรกษา ไวโดยชมชนทประกอบกจการคาเพอชมชนดงทมาใชบรการทงตลาดเชา กลางวนและเยน จงท าใหคงสภาพของอาคารเรอนแถวไมทสมบรณ และมความเปนดงเดมมากขนกเมอมการถายท าละครโทรทศนและไดถกเผยแพรความงามของศลปสถาปตยกรรมกบวถชวตออกไปท าใหนกทองเทยวทเปนแฟนละครเดนทางมาดสถานทถายท า จงท าใหชมชนนนรกและหวงแหนความเปนดงเดมนนไว เกดการคมครองใหคงสภาพทกๆสงทกๆอยางทมในตลาดไว

3.2 ชมชนเกดการฟนฟสภาพ ไมเพยงแตจะเปนตวอาคารเรอนแถวไมเทานนยงเพมเตมเรอราวทางน าในแมน าทเปรยบเสมอนการฟนวถชวตทางน าดงเดมทเดนทางสญจรทางน า มแพส าหรบรบประทานอาหาร มแมคาทางเรอ ท าใหเหนภาพบรรยากาศรมล าน า มการประดบตกแตงอาคารแสดงขาวของเครองใช เครองเรอนเมอครงเกากอน ใหนกทองเทยวไดชมและสามารถซอหาได




53

3.3 อาคารเรอนแถวถกบรณะ ซอมแซมสวนทช ารดเสยหายทเกดจากความเกาแก จากเหตน าทวม โจรผรายเขามาลกทรพย และเหตจากการทจะรองรบธรกจภาพยนตร ตลอดจนนกทองเทยวยมทมาเทยวชมภายในราน โดยไมลมทจะใชสกลชางเดมซงมนกวชาการคอยใหค าปรกษา

3.4 การปฏสงขรณ สรางใหม กเพอปองกนภยธรรมชาต กเพอใหมนคงถาวร สวนใหญจะเปนอาคารสาธารณะดงเชน ศาลเจาแมทบทม โรงเรยน พระอโบสถ สะพานขามคลอง ทโครงสรางอาคารไมกปรบเปลยนเปนอาคาร คสล. เพอรองรบการเพมจ านวนของประชากรทงภายในและภายนอกชมชนทเหมาะกบการใชสอย ในดานการประชมประจ าปของหนวยงานอน การมาเยยมชมเปนหมคณะ มการประกอบกจกรรม เชนประเพณแขงเรอ ลอยกระทงและเปนทจอดพกของเรอเรวทเปนสนทนาการทางน าของนกทองเทยวทางน าทเดนทางมาดวยเรอสวนตวยงรกษาสวนอาคารรานคาทเหลอไวตามเดมพรอมทงเปดกจการใหมบางและดงเดมบาง ทมทาเรอรบสงพชผลทางการเกษตรจากเรอขนาดเลก

การอนรกษศลปสถาปตยกรรมในกรอบของพนถน จะพจารณา 4 ดาน คอ ภมสงคม ภม

วฒนธรรม นเวศวฒนธรรม ชวตวฒนธรรม เพอจะท าอาคารสถาปตยกรรมใหกลบมามชวต (ศรศกร วล

ลโภดม 2547) เพราะทง 4 ดาน นนจะเปนตวขบเคลอนใหสงคมไมหยดนงตอบสนองซงกนและกนมการ

เชอมโยงกนทางดานถนทตงเดยวกนเปนแผนดนแม เปนมาตภมทจะตองหวงแหน มการรวมกจกรรม

เดยวกนจรรโลงวฒนธรรมใหสบทอดเปนแบบแผน ทเกดจากจตใจทหลอหลอมไปกบสงคมเกดผลตภณฑท

มกระบวนการผลตสบทอดเปนภมปญญา มการวเคราะห คลคลาย มระบบทเหมาะกบทองถนทสามารถ

แกปญหาสงคมได ชมชนตลาดมความหลากหลายทางชาตพนธ ไทย จน มอญ ลาว ลาวโซง กระเหรยง

(ชาล ศรพทธาธรรม 2553) ความเชอทตางกนแตสามารถท ากจกรรมรวมงานในงานประเพณส าคญของ

ชมชน มการเลน มของละเลน การแตงกายทหลากหลาย มมรดกทางดานอาหาร การปรงแตงรสชาตเกด

วฒนธรรมการกนทเปนเฉพาะถน ทใชพชผกทเจรญเตบทางน า ชวตวฒนธรรม ชาวจนถอไดวาเปนชาตทม

อารยธรรมทเจรญรงเรองทางดานอษาคเนย ชาวจนจงมขนบธรรมเนยมแบบแผนทระดบชนมกาลเทศะใน

การกระท าตาง ๆ เกดทงศาสตรและศลป ถายทอดมาชวลกชวหลาน ศลปสถาปตยกรรมจงถกผสม

กลมกลนกนเปนอยางถกทถกทางของศลปสถาปตยกรรมพนถน ศลปสถาปตยกรรมเปนเหมอนมรดกท

บรรพบรษใหไว(สขวฒนา) ลาซส (2550)

การแบงโซนของการอนรกษ ในบรบทของอาคารจะตองมการส ารวจอาคารแลวท าการประเมน

กอนการตดสนใจในการแบงอาคารทจะท าการอนรกษกอนและหลง รวมทงสวนโดยรอบของอาคารวาม

พนทใดทมความส าคญ การวางแผนการบรณะจะตองมการแทรกแซงใหนอยทสด การบรณะจะตองท า

อยางระมดระวงเพอใหเปนไปตามหลกการของการอนรกษ ทตองซอมแซมกอนทจะเอาสงใหมมาแทนท

รายละเอยดจากงานวจยจะสามารถชวยใหแนใจวาทกอยางไมมการผดต าแหนง ผเชยวชาญจะมบทบาท

มากทจะชวยใหถกทถกทางตามแผนการบรณะขนตอนประจ าในการบ ารงรกษา หลงจากผานกระบวนการ

อนรกษและจะมนใจใหไดวาจะสามารถดแลอาคารใหอยดและยงยนไมเกดความเสยหายจากภยพบตตางๆ

มการบ ารงรกษาอยางเปนระบบและดทสด สามารถท างานไดอย างทนทเมอมปญหา การรกษาความ




54

ปลอดภยจะตองบรรจไวในการด าเนนการ สอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภท

ยานชมชนเกา ของโครงการจดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ในพนท

ภาคกลาง และภาคตะวนออกกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม(2556) ในการวางแผนเพอ

ประโยชนใชสอยใหมกจกรรมและประโยชนใชสอยรปแบบใหมควรมการวางแผนและพจารณาใหเหมาะสม

กบลกษณะเฉพาะของยานชมชนเกา การพฒนาประโยชนใชสอยใหมๆในยานชมชนเกา เออใหเกดความ

หลากหลายของกจกรรมทงกจกรรมดงเดมและก จกรรมใหมทสอดคลองกบการด ารงชวตและ

ชวตประจ าวนของผคน

4. จ าเปนทจะตองใชผเชยวชาญการด าเนนงานจะตองอยภายใตการดแลของผเชยวชาญ ทมความรอบรไดท าการศกษาและวจยมาอยางตอเนอง ผเปนเจาของอาคารไมสามารถรกระบวนการ การด าเนนการ ปรชญาทแทจรงของการท านบ ารง การเกบรกษา วสดอปกรณเครองประกอบอาคาร การใชอาคารทมประตศาสตรทยาวนาน การแยกแยะเอกลกษณ การบนทกรหสตางๆ หรอประสบการณทจะอนรกษ จะตองอาศยผทมความเชยวชาญทมประสบการณดานอนรกษเขามาบรณะอาคาร การฟนฟบรณปฏสงขรณหรอการทจะสรางขนมาทดแทนใหม ตลอดจนการใชวสดทดแทน การทจะฟนฟเพออารยสถาปตยกรรมและเพอสถาปตยกรรมทยงยนสอดคลองกบการทองเทยวในเชงอนรกษ และทส าคญกเพอลดความเสยงในการท าลายอาคาร สอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา (2556) การควบคมการออกแบบสถาปตยกรรมรวมสมยการออกแบบสถาปตยกรรมใหมหรอการปรบปรงซอมแซมอาคารเกา ลกษณะของสถาปตยกรรมรวมสมยควรค านงถงความเชอมโยงเชงทวางกบโครงสรางเดมของยานชมชนเกาและบรบทโดยรอบ โดยสถาปตยกรรมสมยใหม สามารถแสดงออกถงลกษณะเฉพาะแหงการออกแบบของสถาปนกไดโดยมสดสวนและลกษณะทางกายภาพอนกลมกลนไปกบบรบทเดม (Sara Goldfarb Lang Mead. 2009) ในการเสนอขอแนะน า วธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตในการอนรกษอาคารประวตศาสตรในสหรฐอเมรกา

5. บนทกการท างานทงหมด

บนทกการท างาน การเขยนรายงานและการบนทกภาพในระหวางการท างานตางๆ จะชวยใน

การอางองและเปนขอแนะน าไว ในระบบของฐานขอมล (Sara Goldfarb Lang Mead. 2009) ใน

ขอแนะน าวธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตในการอนร กษอาคารประวตศาสตร และ

สอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ของโครงการจดท ามาตรฐาน

คณภาพสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ในพนทภาคกลางและภาคตะวนออก กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2556)




55

6. จดตงหนวยงานบ ารงรกษาตามขนตอนทก าหนด

ตงหนวยงานขนมาดแลท านบ ารงรกษา ภาครฐจะตองมหนวยงานมาดแลทจะสงวนรกษา

อาคารทเปนประวตศาสตร โดยเฉพาะชมชนทองถนนนๆมสวนรวมในการออกกฎเกณฑในการบงคบใช

เพอทจะใหอาคารรานตลาดคงสภาพแบบดงเดมไวไมวาจะเปนโครงสราง ส สรร ทศนยภาพของชมชน

ทกๆสวนในภาพรวมจะสงเสรมการอนรกษจะไมท าใหเกดความแตกตางขนสงนเปนสงทยงใหญของงาน

ฟนฟ การคาดคะเนเปาประสงคของการฟนฟและการบรณะศลปวฒนธรรมทมคณคาทางประวตศาสตรให

ปรากฏทแทจรง การคาดคะเนจงเปนสวนหนงของกระบวนการ อยางเชนระยะเวลาทางการปฏบต ขอสรป

ของการจดหาเครองมอและอปกรณตางๆ การก าหนดขอบเขตของงานใหม งานทท าใหมทงหมดจะถก

บนทกไวและสามารถระบทมาพสจนไดจากเอกสารหรอภาพถายทมกระบวนการระบตวตนเชงประจกษได

อยางเหมาะสม การพลกกลบ มตวอยางมากมายในการท เขาไปพฒนาโดยเฉพาะผงอาคารทาง

ประวตศาสตรจะกระท าไมไดเตมท แนวคดของการพลกกลบจงไดมการน ามาประยกตใช เพอใหอาคารนน

คงอยและเหมาะกบการใชงาน การอนรกษอยางยงยน กระบวนการของการอนรกษตองมนใจว าจะท าให

มรดกคงอยไดอยางยาวนานมกระบวนการท านบ ารงรกษา แมกระทงการสงเสรมใหเปนทรจก ม

งบประมาณพอทจะดแลดวยวธการททนสมย ในบางครงแนวทางสมยใหมจะถกน าเอามาใชในการปรบปรง

สงอ านวยความสะดวกตางๆส าหรบผใชอาคาร กฎตางๆจะตองถกยกเวนไปบางตามกาลเทศะทตองการให

เกดความอยรอดของอาคารสอดคลองกบแนวทางของการจดท าอารยสถาปตยกรรมของการเคหะแหงชาต

ทไดใหมาตรฐานขอก าหนดไว (2556) และสอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภท

ยานชมชนเกา ของโครงการจดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ในพนท

ภาคกลาง และภาคตะวนออก ของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2556)

4. เกดผลทางดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

เมอด าเนนตามกลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปะสถาปตยกรรมของตลาด

พนถนทมอายมากกวา 100 ป ทไดพฒนาแลวจะท าใหเกดความยงยน 4 ดานคอ

ดานเศรษฐกจ ประกอบดวย

1) จ านวนนกทองเทยวเพมขน

2) ชมชนตลาดมรายไดเพมขน

3) จ านวนรานคาแผงลอยและรถเขนทเกดใหมเพมขน

4)จ านวนผลตภณฑใหมทเขาสตลาดเพมมากขน

5) การเพมของเทคโนโลยและการสอสาร

6) ชมชนตลาดมเงนออมเพมขน และ

7) มการจางงานเพมขน




56

ดานสงคม ประกอบดวย

1) ชมชนมสวนรวม อยางเตมก าลงความสามารถ

2) การเสรมสรางสขภาวะสขภาพพลานามยทด

3) การบรหารจดการกระบวนการชมชนเขมแขงขน

4) มความสามคคการอยรวมกนอยางสนตสข

5) มความรบผดชอบตอสงคม

6) มหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการด าเนนชวต

7) มคณธรรมน าความร เกดภมคมกน

ดานสงแวดลอม ประกอบดวย

1) เคารพในทตงรกษาแผนดนและพชพรรณ

2) ประสทธภาพดานการใชน า ไมสรางมลภาวะทางน า

3) การควบคมมลภาวะทางอากาศค านงถงสภาพอากาศในทองถนไมสรางมลภาวะทางอากาศ

4) ประสทธภาพดานพลงงาน การประหยดพลงงานการใชพลงงานทดแทน

5) ประสทธภาพการใชวสด การน าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษตอผอาศย

6) ใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและสรางผลกระทบนอยทสด

7) ลดปรมาณของขยะมลฝอยและของเสย

ดานการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน ประกอบดวย

1) การสงวน คมครองหรอการคงสภาพ การเกบรกษา

2) การฟนฟสภาพ

3) การบรณะ

4) การปฏสงขรณ สรางใหม


6) ค านงถงสภาพอากาศในทองถนไมสรางมลภาวะทางอากาศ

7) การประหยดพลงงาน

8) การใชพลงงานทดแทน

9) ค านงถงความสบายของผใชอาคาร ปลอดมลภาวะทางเสยงและทศนยภาพ

10) ใชวสดอยางมประสทธภาพการ น าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษตอผอาศย และ

11) ใชน าอยางมประสทธภาพ ไมสรางมลภาวะทางน า




57

เกดผลทางดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

การเปลยนแปลงของตลาดสามชก 100 ป เมอท าการอนรกษแบงเปนสามยคดวยกนเมอได

กระท าครบแลวจงวเคราะหสถานการณ ท าความเขาใจ เขาถง ทางดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม แลว

จงกลบมาบกเบก ฟนฟ พฒนา




58




59




60




61




62




63

6.การประเมนผลลพธการเปลยนแปลงทเกดขน

เมอศกษาจากกลมผมสวนไดสวนเสย จากวธการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมและขอมล

เชงปรมาณจากนกทองเทยวและเจาของรานคา ไดทราบถงความคดเหนในดานตางๆ ประกอบดวย

ดานการใหบรการของเจาหนาทหรอบคลากรอนทใหบรการ ดานกระบวนการ ขนตอนการใหบรการ

ดานสงอ านวยความสะดวกโดยรวมแลวนกทองเทยวมความพงพอใจตอการมาใชบรการตลาด

ขอเสนอแนะในการอนรกษศลปสถาปตยกรรม นกทองเทยว คดวาจะมความรเรองศลปสถาปตยกรรมพน

ถน นกทองเทยวคดวาตลาดแหงนเปนอาคารทเปนมตรกบสงแวดลอม เปนชมชนยานตลาดพนถนท

ค านงถงสงแวดลอม มกลยทธในการจดการอยางยงยน มความตระหนกถงผทมสวนไดสวนเสยและจาก

การระดมความคดเหนท าใหทราบถงจดออนจดแขงโอกาสและภยคกคาม ตลอดจนยงทราบถงปจจยแหง

ความลมเหลวและปจจยแหงความส าเรจ ดงนนกลยทธดานความสมพนธกบผทมสวนไดสวนเสยจงม

บทบาทส าคญตอการพฒนาตลาดโดยมแนวทางการด าเนนงานไดแก จะตองพฒนาการรวมกลมสราง

เครอขายกบต าบลขางเคยง เพอชวยเหลอซงกนและกนในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมเพอการ

ทองเทยว โดยการประสานงานกบกลมเกษตร ผลตภณฑชมชน ใหเปนแหลงทองเทยวและเรยนรภม

ปญญาทองถน ท าการประสานงานกบเครอขายนกวชาการภายนอกเพอใหเกดการวจย การพฒนาองค

ความรทจ าเปนและเกดการพฒนาทเปนระบบ และการพฒนาตลาดในเชงอนรกษควรมการจดท าแผนงาน

พฒนาระยะสน

1) สรางระบบปองกนน าทวม ในยามน าหลาก

2) ปรบปรงภมทศนเพอปองกนความรอน

3) ปรบปรงใหเขากบอารยสถาปตยกรรม

4) ศนยบรการการทองเทยว




64

5) สรางองคความรในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน

6) การฟนฟอาหารดงเดม

7) รณรงคในการใชกฎหมายบงคบอาคาร

8) การพฒนาบคลาการ

9) พฒนาตลาดมชวตพพธภณฑมชวา

10) การสรางกจกรรมทองเทยวแบบครบวงจร

11) การพฒนาชมชนตลาดเกาเพอใหสอดคลองกบขอก าหนดของคณะกรรมาธการอนรกษ

ศลปสถาปตยกรรมของสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ (2557)

จากนนตองมการปรบแผนตามความเหมาะสมโดยดจากแผนระยะยาวทจะเสนอไววาจะเรมท

1) จดท ากระบวนการอนรกษ ขนตอนท 1 ศกษาวจยและวเคราะหประวตของอาคาร ขนตอน

ท 2 ส ารวจอาคารและจ าแนกวสดดงเดม ขนตอนท 3 วางแผนการท างานใหเปนไปตามหลกการของการ

อนรกษ ขนตอนท 4 จ าเปนทจะตองใชผเชยวชาญ ขนตอนท 5 บนทกการท างานทงหมด และขนตอนท 6

จดตงหนวยงานบ ารงรกษาตามขนตอนทก าหนด

2) การอนรกษศลปสถาปตยกรรมพนถนตลาด เรมทการเกบรกษาหรอฟนฟอาคารทมนยทาง

ประวตศาสตรทส าคญ รวมมอกบนกวชาการท าการวจย เพอการอนรกษ โดยจะตองจดท าขอจ ากด

ทางดานกายภาพของชมชนตลาดใหสอดคลองกบการอนรกษอาคารทางประวตศาสตรของสหรฐอเมรกา

ยโรปและประเทศญปน ทส าคญจะตองจดตงหนวยงานขนมาดแลท านบ ารงรกษา

3) การพฒนาชมชนตลาดเกาเพอใหสอดคลองกบขอก าหนดขององคการการศกษา

วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต

กลยทธดานการด าเนนการ คอ

1) ทกหนวยงานทเกยวของกบตลาดกรรมการพฒนาตลาด เทศบาลต าบล ผน าชมชน

นกการเมองทองถน นกการเมองระดบชาต รฐบาล เอกชน ตลอดจนสอสารมวลชน และนกทองเทยว

รวมกนก าหนดวสยทศนและแผนการพฒนารวมกน

2) จะตองสรางผน าดานการอนรกษตลาดเกาอยางยงยนในสาขาอาชพตางๆ เชน การจดการ

การทองเทยวเชงอนรกษ การทองเทยวเชงประวตศาสตร การประชาสมพนธ การอนรกษสงแวดลอม

อาหารและโภชนาการ ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปหตถกรรมพนถน ดานการออกแบบ

ผลตภณฑอตสาหกรรม ชางกอสราง ใหเปนผน าตนแบบเพอการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ

3) สรางชมชนใหเปนตลาดเกาตนแบบทมงในประเดนคนด พลเมองด รายไดด และน าหลก

เศรษฐกจพอเพยงมาเปนแกนในการด าเนนงาน




65

4) สรางจตส านกใหคนในชมชนทกระดบมความรกในทรพยากรธรรมชาต ชวยกนดแลรกษา

ศลปสถาปตยกรรม สงแวดลอมเพอรกษาทรพยากรธรรมชาต มรดกของทองถน

5) บรณะฟนฟ บ ารงรกษา ขนทะเบยนในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดเกา

กลยทธดานทรพยากรบคคล คอ 1) จดการฝกอบรม การศกษาดงาน การแลกเปลยนเรยนร และจดเวทสาธารณะตาม

แผนปฏบตการกบผเขารวมโครงการและผเกยวของทเปนแกนน า 2) มการคดเลอกบคคลตวอยาง เพอเปนตนแบบและถายทอดความร และการปฏบตไปส

สมาชก และคนในชมชน 3) มการสรางจตส านกในการพฒนาทเปนระบบและตอเนองใหกบ เจาหนาท สมาชกและผม

สวนรวมโครงการ 4) มการขยายสมาชกไปสกลมเยาวชน และขยายไปยงต าบลใกลเคยงกลยทธดานการประชาสมพนธ แนวทางการด าเนนงานคอ

1) สรปผลงานและองคความรจากการด าเนนงานโครงการในรปแบบตางๆ เชน อยในเวบ ซด

และเปนเอกสาร ซงบคคลทวไปสามารถเรยนรได

2) จดงานประจ าปทตลาด โดยน ากจกรรมตางๆ ของต าบล และของผมสวนไดสวนเสยมา

จดการ

3) จดตงศนยการเรยนรการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ เพอเปนแหลงเรยนรทงบคคล

ภายในและภายนอก

กลยทธดานการเงน ชมชนจะตองเขาใจในการ

1) จดท าบญชครวเรอน และพฒนาสถานประกอบการรานคาใหสามารถวเคราะหสถานะ

การเงนรายบคคล และรายครวเรอนของสถานประกอบการได

2) พฒนาคณะกรรมการพฒนาตลาด ใหมความเขมแขงและยงยน

3) ประสานงานดานโครงการและของบประมาณกบหนวยงานภายนอก

4) พฒนาและใหความรเรองการบรหารจดการการเงน ใหสถานประกอบการรานคาภายใน

ตลาดและแผงลอย

เมอด าเนนตามกลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาด

พนถนทมอายมากกวา 100 ป ทไดพฒนาแลวคาดวาจะท าใหเกดความยงยน 4 ดานคอ









66





1) ชมชนมสวนรวม


3) การบรหารจดการกระบวนการชมชนเขมแขง








3) การควบคมมลภาวะทางอากาศค านงถงสภาพอากาศในทองถนไมสรางมลภาวะทางอากาศ














9) ค านงถงความสบายของผใชอาคาร ปลอดมลภาวะทางเสยงและทศนยภาพ

10) ใชวสดอยางมประสทธภาพการ น าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษตอผอาศย และ





67

1. ประเมนตามตวชวดทก าหนดทางดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

และการอนรกษศลปสถาปตยกรรม

2. ประเมนตามตวชวดทก าหนดในกลยทธการจดการอยางยงยน

ส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรม




68

3. ประเมนตามตวชวดทก าหนดทางดานการจดองคทางดานธรกจเพอสงคม

4. ประเมนตามตวชวดทก าหนดส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรม




69

5. ประเมนตามตวชวดทก าหนดในกลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการการมสวนรวม

ของภาคเครอขาย




70

ประเมนจากมาตรฐานของการจดการอยางยงยนเพอการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของการอนรกษ

อาคาร AAC, SA LEED และ TREES

AAC SA LEED TREES

1. การสงวน คมครองหรอการคงสภาพ การเกบรกษา(Preservation)

1. เคารพในทตง รกษาแผนดนและพชพรรณ(Ecologicalconcern)

1. การเลอกทตงทยงยนและเหมาะสม(Sustainable sites:SS)

1. การบรหารจดการอาคาร (BuildingManagement)

2. การฟนฟสภาพ(Rehabilitation)

2. ค านงถงสภาพอากาศในทองถน ไมสรางมลภาวะทางอากาศ(Climate concern)

2. ประสทธภาพการใชน า (WaterEfficiency: WE)

2. ทตงอาคาร (Site &Landscape)

3. การบรณะ(Restoration)

3. การประหยดพลงงานการใชพลงงานทดแทน(Energy Efficiency)

3. พลงงานและสภาพของบรรยากาศ(Energy andAtmosphere: EA)

3. ระบบการใชน า(WaterConservation)

4. การปฏสงขรณสรางใหม(Reconstruction)

4. ค านงถงความสบายของผใชอาคารปลอดมลภาวะทางเสยงและทศนยภาพ (UserConcern)

4. วสดกอสรางและแหลงทมา (Materialsand Resources:MR)

4. การใชพลงงาน(Energy &Atmosphere)

5. ใชวสดอยางมประสทธภาพการน าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษตอผอาศย (MaterialEfficiency)

5. คณภาพและสงแวดลอมในอาคาร(IndoorEnvironmentQuality: IEQ)

5. การใชวสดกอสราง(Materials &Resources)

6. ใชน าอยางมประสทธภาพไมสรางมลภาวะทางน า(Water Efficiency)

6. กระบวนการออกแบบอยางมนวตกรรมและมขนตอน(Innovation andDesign Process:IDP)

6. สภาพแวดลอมในอาคาร (IndoorEnvironmentalQuality)




71

ประเมนดานการอนรกษสถาปตยกรรมทยงยน

AAC NHPA SA LEED UNESCO

1.ภมสงคม

(Geography

Landscape)

1.การสงวน

คมครองหรอการ

คงสภาพ การ

เกบรกษา

(Preservation)

1.เคารพในทตง

รกษาแผนดนและ

พชพรรณ

(Ecological

concern)

1.การเลอกทตงท

ยงยนและเหมาะสม

(Sustainable sites:

SS)

1. เปนตวแทนทแสดงใหเหนถง

ความเปนเอกลกษณดาน

ศลปกรรมหรอตวแทนของความ

งดงาม และเปนผลงานชนเอกท

จดท าขนดวยการสรางสรรคอน

ชาญฉลาดยง

2.ภม

วฒนธรรม

(Cultural

Landscape

2.การฟนฟสภาพ

(Rehabilitation)

2.ค านงถงสภาพ

อากาศในทองถน

ไมสรางมลภาวะ

ทางอากาศ

(Climate

concern)

2.ประสทธภาพการใช

น า (Water

Efficiency: WE)

2.เปนสงทมอทธพลยงในการ

ผลกดนใหเกดการพฒนาสบตอมา

ในดานการออกแบบทาง

สถาปตยกรรม อนสรณสถาน

ประตมากรรม สวน และภมทศน

ตลอดจนการพฒนาศลปกรรมท

เกยวของ หรอการพฒนาการตง

ถนฐานของมนษย ซงการพฒนา

เหลานนเกดขนในชวงเวลาใดเวลา

หนง หรอบนพนทหนงพนทใดของ

โลก

3.นเวศ


(Culture

Ecology)

3.การบรณะ

(Restoration)

3.การประหยด

พลงงาน การใช

พลงงานทดแทน

(Energy

Efficiency)

3.พลงงานและสภาพ

ของบรรยากาศ

(Energy and

Atmosphere: EA)

3.เปนสงทแสดงถงความเปน

เอกลกษณทหาไดยากยง หรอเปน

พยานหลกฐานแสดง

ขนบธรรมเนยมประเพณ หรอ

อารยธรรมซงยงคงหลงเหลออย

หรออาจสญหายไปแลว




72

AAC NHPA SA LEED UNESCO

4.ชวต


(Culture

Life)

4.การปฏสงขรณ

สรางใหม

(Reconstruction)

4.ค านงถงความ

สบายของผใช

อาคารปลอด

มลภาวะทาง

เสยงและ

ทศนยภาพ

(User Concern)

4.วสดกอสรางและ

แหลงทมา (Materials

and Resources: MR)

4.เปนตวอยางของลกษณะ

โดยทวไปของสงกอสรางอนเปน

ตวแทนของการพฒนาทางดาน

วฒนธรรม สงคม ศลปกรรม

วทยาศาสตร เทคโนโลย หรอ

อตสาหกรรม

5.ชมชน

ทางชาต

พนธ

(Ethnic

Village)

5.ใชวสดอยางม

ประสทธภาพ

การน าวสด

กลบมาใชใหมไม

ใชวสดทเปนพษ

ตอผอาศย

(Material

Efficiency)

5.คณภาพและ

สงแวดลอมในอาคาร

(Indoor Environment

Quality: IEQ)

5.เปนตวอยางของลกษณะอน

เดนชด หรอของ

ขนบธรรมเนยมประเพณแหง

สถาปตยกรรม วธการกอสราง

หรอการตงถนฐานของมนษย ท

มความเปราะบางดวยตวมนเอง

หรอเสอมสลายไดงาย เพราะ

ผลกระทบจากการเปลยนแปลง

ทางสงคมและวฒนธรรมทไม

สามารถกลบคนดงเดมได หรอ

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ

6.ใชน าอยางม

ประสทธภาพไม

สรางมลภาวะ

ทางน า(Water

Efficiency)

6.กระบวนการออกแบบ

อยางมนวตกรรมและม

ขนตอน (Innovation

and Design Process:

IDP)

6.มความคดหรอความเชอท

เกยวของโดยตรงกบเหตการณ

หรอบคคลทมความส าคญหรอ

ความโดดเดนยง ใน

ประวตศาสตร





73

7.แนวทางการตดตามและธ ารงรกษาพฒนาทเกดขนใหคงอยตอไป

การตดตามทส าคญทสดของตลาดสามชก 100 ป เมอท าการอนรกษจะตองแบงเปน 3 ยค

ดวยกนเมอไดกระท าครบแลวจงวเคราะหสถานการณ ท าความเขาใจ เขาถง ทางดานเศรษฐกจ สงคม

สงแวดลอม แลวจงกลบมาบกเบก ฟนฟ พฒนา

แสดงแนวทางการตดตามและธ ารงรกษาพฒนาทเกดขนใหคงอยตอไป

ดวยกลยทธการจดการอยางยงยน (พชย สดภบาล.2569)





74

แสดงแนวทางการตดตามและธ ารงรกษาพฒนาทเกดขนใหคงอยตอไป (พชย สดภบาล.2569)

7.1 แนวทางการตดตาม

เมอด าเนนตามกลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาด

พนถนทมอายมากกวา 100 ป ทไดพฒนาแลวคาดวาจะท าใหเกดความยงยน 4 ดาน ทจะตองตดตามผล

อยางตอเนองในแตละดานดงตอไปน













75


1) ชมชนมสวนรวม


3) การบรหารจดการกระบวนการชมชนเขมแขง








3) การควบคมมลภาวะทางอากาศค านงถงสภาพอากาศในทองถนไมสรางมลภาวะทาง

อากาศ














9) ค านงถงความสบายของผใชอาคาร ปลอดมลภาวะทางเสยงและทศนภาพ

10) ใชวสดอยางมประสทธภาพการ น าวสดกลบมาใชใหมไมใชวสดทเปนพษตอผอาศย






76

แสดงการตดตามการเกดความยงยน 4 ดาน

7.2 ธ ารงรกษาพฒนาทเกดขนใหคงความยงยนของตลาดพนถนตอไป

ธ ารงรกษาพฒนาทเกดขนใหคงความยงยนของตลาดพนถนตอไป คอการอนรกษ






77

7.2.1 ศกษาวจยและวเคราะหประวตของอาคาร

การศกษาวจยโดยคนในชมชนเพอการอนรกษศลปสถาปตยกรรมนนรายละเอยดจากงานวจยจะสามารถชวยใหแนใจวาทกอยางไมมการผดต าแหนง การคมครองคณคาและความงาม ดงเดม ทางวทยาการภมปญญาพนถน ทางประวตศาสตร และความงามตามธรรมชาต การเกบรวบรวมการรกษา การซอมแซม การฟนฟการพฒนาการปองกนการสงวนจะตองวจยการใช

การใชทรพยากรอยางชาญฉลาดคมคาเกดประโยชนตอมหาชนมากทสดและใชไดเปนเวลายาวนานทสดตองสญเสยทรพยากรโดยเปลาประโยชนนอยทสดและจะตองมวธการกระจายการใชประโยชนจากทรพยากรใหทวถงกนดวยตองน าทรพยากรมาใชประโยชนใหถกตองตามสมยนยมหรอใชเพอความเปนอยของมนษยอยางยงยนทงในปจจบนและอนาคตมแนวทางในการอนรกษตามแบบอาคารทางประวตศาสตรทเปนสากลทกฎเกณฑทถกพฒนามาจากยเนสโก

7.2.2 ส ารวจอาคารและจ าแนกวสดดงเดม ศกษาวจยและวเคราะหเชงประวตโครงสรางอาคาร โดยการศกษาจากเอกสารงานวจย แผนท

การจดบนทกตางๆ ภาพถายในแตละสมย งานซอมแซมทเกดขนกบโครงสราง ฯลฯ ทไดท ามาแลว

สงเหลานจะเปนขอมลทส าคญในการวางแผนการอนรกษฟนฟอาคาร การส ารวจอาคาร จ าเปนอยางยงท

จะตองบนทกการส ารวจอยางละเอยดและแมนย าในตวอาคาร เครองประกอบอาคาร วสดทใชประกอบ

โครงสราง พน ผนง เพดาน วงกบ ประต หนาตาง เครองบนหลงคา ชายคา ค ายน ฯ แตละอยางแตละสมย

แตละประเภทของอาคารทแตกตางกน กอนทจะเรมตนการท างาน การส ารวจจะตองประกอบดวย ผงแบบ

แปลน ภาพตด และรปดาน ทศนยภาพโดยการบนทกดวยภาพถาย ภาพวาด โปรแกรมระบบดจตอล

ส ารวจปญหาและผลกระทบทมตอโครงสรางอาคาร วธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตใน

การอนรกษอาคารประวตศาสตรและสอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยาน

ชมชนเกา ของโครงการจดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ในพนทภาค

กลาง และภาคตะวนออกของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอ (2556)

7.2.3 วางแผนการท างานใหเปนไปตามหลกการของการอนรกษ

การอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถนไดด าเนนโดยชมชนในรปของกรรมการพฒนาตลาด

ในเชงอนรกษ รวมมอกบเทศบาลต าบลและภาครฐบาลทมกระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเท ยว

และกฬา สอมวลชน องคกรอสระ นกวชาการจากมหาวทยาลยและนกการเมองทองถนท าใหเกดการระดม

ความคดจดใหมการสมมนาเชงวชาการในการอนรกษศลปสถาปตยกรรมเพอใหเปนไปตามกระบวนการ

ปรบปรงงานสถาปตยกรรมพนถน ในดานประโยชนใชสอย ดานโครงสราง ดานกรรมวธการกอสราง และ

ดานการใชวสดครภณฑประกอบงานสถาปตยกรรมการเกบรวบรวม ท านบ ารงรกษา ทมเทคโนโลยท





78

เหมาะสมกบสถาปตยกรรมพนถน ชมชนยอมรบทจะจดการโดยชมชนการมสวนรวมซงมองคประกอบตาม

กระบวนการของการอนรกษอาคารทางประวตศาสตร ดงน

1. อาคารตลาดพนถน ไดรบการสงวน คมครองหรอการคงสภาพ การเกบรกษา ไวโดยชมชนทประกอบกจการคาเพอชมชน

2. ชมชนเกดการฟนฟสภาพ ไมเพยงแตจะเปนตวอาคารเรอนแถวไมเทานนยงเพมเตมเรองราวทางน าในแมน าทเปรยบเสมอนการฟนวถชวตทางน าดงเดม

3. อาคารเรอนแถวถกบรณะ ซอมแซมสวนทช ารดเสยหายทเกดจากความเกาแก โดยไมลมทจะใชสกลชางเดมซงมนกวชาการคอยใหค าปรกษา

4. การปฏสงขรณ สรางใหม กเพอปองกนภยธรรมชาต กเพอใหมนคงถาวร

การอนร กษศ ลปสถาปตยกรรมพ นถ น จะพจารณา 4 ด าน คอ ภม ส งคม

ภมวฒนธรรม นเวศวฒนธรรม ชวตวฒนธรรม เพอจะท าอาคารสถาปตยกรรมใหกลบมามชวต เพราะทง4

ดานนนจะเปนตวขบเคลอนใหสงคมไมหยดนงตอบสนองซงกนและกนมการเชอมโยงกนทางดานถนทตง

เดยวกนเปนแผนดนแมเปนมาตภมทจะตองหวงแหนมการรวมกจกรรมเดยวกนจรรโลงวฒนธรรมใหสบ

ทอดเปนแบบแผนทเกดจากจตใจทหลอหลอมไปกบสงคมเกดผลตภณฑทมกระบวนการผลตสบทอดเปน

ภมปญญา มการวเคราะห คลคลาย มระบบทเหมาะกบทองถนทสามารถแกปญหาสงคมได ชมชนตลาดม

ความหลากหลายทางชาตพนธไทยจนมอญลาวลาวโซงกระเหรยงญปนความเชอทตางกนแตสามารถท า

กจกรรมรวมงานในงานประเพณส าคญของชมชนมการเลนมของละเลนการแตงกายทหลากหลายมมรดก

ทางดานอาหารการปรงแตงรสชาตเกดวฒนธรรมการกนทเปนเฉพาะถนอยางเชนอาหารทใชพชผกทเจรญ

เตบทางน าชวตวฒนธรรมฉลองเทศกาลตรษจนเปนทางออกของการเชอมตอทางชาตพนธเพราะวาตาม

ต านานแลวชาวจนทอพยพมามานนมาจากหมบานต าบลเดยวกนทเมองจนจงผสมขามสายพนธ ชาวจนถอ

ไ ด ว า เ ป นช า ต ท ม อ า ร ย ธ ร ร ม ท เ จ ร ญ ร ง เ ร อ งท า ง ด า น อ ษ า ค เ น ย ช า ว จ น จ ง ม ข น บธ ร ร ม

เนยมแบบแผนทระดบชนมกาลเทศะในการกระท าตางๆเกดทงศาสตรและศลปถายทอดมาชวลกชวหลาน

ศลปสถาปตยกรรมจงถกผสมกลมกลนกนเปนอยางถกทถกทางของศลปสถาปตยกรรมพนถนเปนเหมอน

มรดกทบรรพบรษใหไว

การแบงโซนของการอนรกษในบรบทของอาคารจะตองมการส ารวจอาคารแลวท าการประเมน

กอนการตดสนใจในการแบงอาคารทจะท าการอนรกษกอนและหลงรวมทงสวนโดยรอบของอาคารวาม

พนทใดทมความส าคญการวางแผนการบรณะจะตองมการแทรกแซงใหนอยทสดการบรณะจะตองท าอยาง

ระมดระวงเพอใหเปนไปตามหลกการของการอนรกษทตองซอมแซมกอนทจะเอาสงใหมมาแทนท

รายละเอยดจากงานวจยจะสามารถชวยใหแนใจวาทกอยางไมมการผดต าแหนงผเชยวชาญจะมบทบาท

มากทจะชวยใหถกทถกทางตามแผนการบรณะขนตอนประจ าในการบ ารงรกษาหลงจากผานกระบวนการ





79

อนรกษและจะมนใจใหไดวาจะสามารถดแลอาคารใหอยดและยงยนไมเกดความเสยหายจากภยพบตตางๆ

มการบ ารงรกษาอยางเปนระบบและดทสดสามารถท างานไดอยางทนทเมอมปญหาการรกษาความ

ปลอดภยจะตองบรรจไวในการด าเนนการสอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมประเภทยาน

ชมชนเกาของโครงการจดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรมประเภทยานชมชนเกาในพนทภาค

กลางและภาคตะวนออกกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในการวางแผนเพอประโยชนใชสอย

ใหมกจกรรมและประโยชนใชสอยรปแบบใหมควรมการวางแผนและพจารณาใหเหมาะสมกบ

ลกษณะเฉพาะของยานชมชนเกาการพฒนาประโยชนใชสอยใหมๆในยานชมชนเกาเออใหเกดความ

หลากหลายของกจกรรมทงกจกรรมด งเดมและกจกรรมใหมทสอดคลองกบการด ารงชวตและ

ชวตประจ าวนของผคน

7.2.4 จ าเปนทจะตองใชผเชยวชาญ การด าเนนงานจะตองอยภายใตการดแลของผเชยวชาญ ทมความรอบรไดท าการศกษาและ

วจยมาอยางตอเนอง ผเปนเจาของอาคารไมสามารถรกระบวนการ การด าเนนการ ปรชญาทแทจรงของการท านบ ารง การเกบรกษา วสดอปกรณเครองประกอบอาคาร การใชอาคารทมประวตศาสตรทยาวนาน การแยกแยะเอกลกษณ การบนทกรหสตางๆ หรอประสบการณทจะอนรกษ จะตองอาศยผทมความเชยวชาญทมประสบการณดานอนรกษเขามาบรณะอาคาร การฟนฟบรณปฏสงขรณหรอการทจะสรางขนมาทดแทนใหม ตลอดจนการใชวสดทดแทน การทจะฟนฟเพออารยสถาปตยกรรมและเพอสถาปตยกรรมทยงยนสอดคลองกบการทองเทยวในเชงอนรกษ และทส าคญกเพอลดความเสยงในการท าลายอาคาร สอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา (2556) การควบคมการออกแบบสถาปตยกรรมรวมสมยการออกแบบสถาปตยกรรมใหมหรอการปรบปรงซอมแซมอาคารเกา ลกษณะของสถาปตยกรรมรวมสมยควรค านงถงความเชอมโยงเชงทวางกบโครงสรางเดมของยานชมชนเกาและบรบทโดยรอบ โดยสถาปตยกรรมสมยใหม สามารถแสดงออกถงลกษณะเฉพาะแหงการออกแบบของสถาปนกไดโดยมสดสวนและลกษณะทางกายภาพอนกลมกลนไปกบบรบทเดม (Sara Goldfarb Lang Mead. 2009) ในการเสนอขอแนะน า วธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตในการอนรกษอาคารประวตศาสตรในสหรฐอเมรกา

7.2.5 บนทกการท างานทงหมด

บนทกการท างาน การเขยนรายงานและการบนทกภาพในระหวางการท างานตางๆ จะชวยใน

การอางองและเปนขอแนะน าไว ในระบบของฐานขอมล (Sara Goldfarb Lang Mead. 2009) ใน

ขอแนะน าวธการและเทคนคอยางมออาชพ ส าหรบคณสมบตในการอนรกษอาคารประวตศาสตร และ

สอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ของโครงการจดท ามาตรฐาน

คณภาพสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา ในพนทภาคกลางและภาคตะวนออก กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2556)





80

7.2.6 จดตงหนวยงานบ ารงรกษาตามขนตอนทก าหนด

ตงหนวยงานขนมาดแลท านบ ารงรกษาภาครฐจะตองมหนวยงานมาดแลทจะสงวนรกษาอาคาร

ทเปนประวตศาสตรโดยเฉพาะชมชนทองถนนนๆมสวนรวมในการออกกฎเกณฑในการบงคบใชเพอทจะให

อาคารรานตลาดคงสภาพแบบดงเดมไวไมวาจะเปนโครงสราง สสน ทศนยภาพของชมชนทกๆสวนในภาพ

รวมจะสงเสรมการอนรกษจะไมท าใหเกดความแตกตางขนสงนเปนสงทยงใหญของงานฟนฟการคาดคะเน

เปาประสงคของการฟนฟและการบรณะศลปวฒนธรรมทมคณคาทางประวตศาสตรใหปรากฏทแทจรงการ

คาดคะเนจงเปนสวนหนงของกระบวนการอยางเชนระยะเวลาทางการปฏบตขอสรปของการจดหาเครอง

มอและอปกรณตางๆการก าหนดขอบเขตของงานใหมงานทท าใหมทงหมดจะถกบนทกไวและสามารถระบ

ทมาพสจนไดจากเอกสารหรอภาพถายทมกระบวนการระบตวตนเชงประจกษไดอยางเหมาะสมการพลก

กลบ มตวอยางมากมายในการทเขาไปพฒนาโดยเฉพาะผงอาคารทางประวตศาสตรจะกระท าไมไดเตมท

แนวคดของการพลกกลบจงไดมการน ามาประยกตใช เพอใหอาคารนนคงอยและเหมาะกบการใชงาน การ

อนรกษอยางยงยนกระบวนการของการอนรกษตองมนใจวาจะท าใหมรดกคงอยไดอยางยาวนานม

กระบวนการท านบ ารงรกษา แมกระทงการสงเสรมใหเปนทรจกมงบประมาณพอทจะดแลดวยวธการท

ทนสมย ในบางครงแนวทางสมยใหมจะถกน าเอามาใชในการปรบปรงสงอ านวยความสะดวกตางๆส าหรบ

ผใชอาคารกฎตางๆจะตองถกยกเวนไปบางตามกาลเทศะทตองการใหเกดความอยรอดของอาคาร

สอดคลองกบแนวทางของการจดท าอารยสถาปตยกรรมของการเคหะแหงชาตทไดใหมาตรฐานขอก าหนด

ไว (2556) และสอดคลองกบคมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรมประเภทยานชมชนเกาของโครงการ

จดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรมประเภทยานชมชนเกาในพนทภาคกลางและภาคตะวนออก

ของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2556)





81





82





83





84





85





86





87





88





89





90

อางอง

การเคหะแหงชาต. (2553). โครงการศกษาวจยมาตรฐานทอยอาศยและชมชนเพอคงไวซงเอกลกษณและคณคาของ เมอง. กรงเทพฯ : ฝายวชาการพฒนาทอยอาศย.

การเคหะแหงชาต กองบรรณาธการ. 2555. อารยสถาปตยเพอคนทงมวล. กรงเทพ ฯ : วารสารบานและเมองเพอการ พฒนาบานและเมอง.ฉบบท 16 ตลาคม - ธนวาคม 2555

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2556. คมอการอนรกษสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทยานชมชนเกา. กรงเทพ ฯ : โครงการจดท ามาตรฐานคณภาพสงแวดลอมศลปกรรมประเภทยานชมชนเกา ในพนทภาคกลาง และภาคตะวนออก.

_______. (2556). ชดความรดานการอนรกษ พฒนา และบรหารจดการเมองเกาเลมท ๓ ระเบยบ กฎหมาย และ ขอบงคบทเกยวของกบการอนรกษและพฒนาเมองเกา ในประเทศไทย.กรงเทพ ฯ : ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

ก าธร กลชล. (2540). การฟนฟสภาพแวดลอมบนถนนราชด าเนนกลาง: ประสบการณจากภาคปฏบต. กรงเทพฯ : หนาจว. ฉบบท 15. มหาวทยาลยศลปากร.

งามพศ สตยสงวน. (2539). การวจยทางมานษยวทยา. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. _______. (2552). . กรงเทพฯ : ( 3) . จตพล องศเวช. (2548). สถาปตยกรรมพนถนในส านกไทย-มอญ ในความแปรเปลยน

ของกาลเวลา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาสถาปตยกรรมพนถน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

จตพงค อกควงค. (2546). การตอบรบของชมชนตอการอนรกษมรดกในเมองหลวงพระบางแขวงหลวงพระบาง สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว. กรงเทพฯ : วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาอยางยงยน) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธงชย สนตวงษ. (2540). พฤตกรรมองคการ : การศกษาการบรหารพฤตกรรมองคการเชงบรหาร. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

ธนต จนดาวณค พรรณชลท สรโยธน และ วรภทร องคโรจนฤทธ. (2550). แบบประเมนอาคารประหยดพลงงานและ เปนมตรตอสงแวดลอมส าหรบประเทศไทย .การประชมเชงวชาการเครอขายพลงงานแหงประเทศไทย ครงท 3 , 23 - 25 พฤษภาคม 2550 กรงเทพฯ : โรงแรมใบหยกสกาย.

ดลก ถอกลา. (2547). เปรยบเทยบแนวคดภาวะผน าแบบ Principle Centered Leadership กบ Managerial Grid. การบรหารคน

พงศ หรดาล. (2551). จตวทยาอตสาหกรรม. (พมพครงท 7). กรงเทพฯ : ม.ป.ท. มลลกา ตนสอน. (2544). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ : บรษท ดานสทธาการพมพ จ ากด. มลลกา ธรรมจรยาวฒน,จารวรนทร โอสถานเคราะห และ มรกต พรพบลย. (2550). วธการวจยทางธรกจ. กรงเทพฯ :

Thomso Learning. เมธา ปงสทธวงศ. 2556. การเงน-การลงทน Financial Planning. กรงเทพธรกจ. มลนธชมชนไท. (2547). “เมองนาอย ชมชนนาอย.” ”ปลกบาน....สรางชมชนคนสามชก.”วารสารชมชนไท ปท 4 ฉบบ

ท 14 กรกฎาคม. รงสรรค ประเสรฐศร. (2540). ภาวะผน ากรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ : บรษท ธนธชการพมพ จ ากด. รงสมา สทธพงศเกยรต. (25 พ.ย. – 1 ธ.ค. 2548). ตลาดเกาหอง : เสนหรมฝงแมน าทาจนทมอาจลมเลอน. สยามรฐ

สปดาหวจารณ 52,27 .หนา.29 รจ รตนพาห. (2547). การอนรกษและพฒนาพนทชมชนตลาดสามชก จงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ สถาปตยกรรม

มหาบณฑต สาขาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรมหาวทยาลย.





91

วภาดา คปตานนท. (2544). การจดการและพฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ : ส านกพมพ มหาวทยาลยรงสต. วารนาถ แสงมณ. (2553). องคการ : ทฤษฎ การออกแบบ และการบรหารจดการเชงกลยทธ . กรงเทพฯ :

คณะครศาสตรอตสาหกรรม. สจล. _______. (2546). ความรทวไปเกยวกบการบรหารธรกจ. กรงเทพ ฯ : เทกซ แอน เจอนล พบลเคชน จ ากด. 6 - 4. วมลสทธ หรยางกร. วระ อนพงทง และ สนต ฉนทวลาศวงศ. (2544). รายงานการวจยสถานภาพผลงานทางวชาการ

สาขาสถาปตยกรรมในประเทศไทย. กรงเทพฯ : โรงพมพ บรษท ทซจ พรนตง จ ากด. วไลมอญ พงศสวสด. (2551). การอนรกษเรอนพนถนของเรอนลาวลมในเขตอนรกษเมองหลวงพระบาง.วทยานพนธ

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาสถาปตยกรรมพนถน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร วฑรย เหลยวรงเรอง และคณะ. (2547). เสนทางสถาปตยกรรมเชงประวตศาสตร.เชยงใหม : คณะสถาปตยกรรม

ศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. พชย สดภบาล. (2547). การพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ. กรงเทพฯ : งานต าราและเอกสารการพมพ.

คณะครศาสตรอตสาหกรรม. สจล. _______. (2549). การพฒนาตลาดคลองสวนในเชงอนรกษ. กรงเทพฯ : งานต าราและเอกสารการพมพ.คณะครศาสตร

อตสาหกรรม. สจล. _______. (กรกฎาคม - กนยายน 2553). ภาวะผน าและการจดการความขดแยง “ตลาดบางหลวง ร.ศ.122.

วารสารนกบรหาร. มหาวทยาลยกรงเทพ.ปท 30 ฉบบท 3 _______. (2555). การอนรกษศลปสถาปตยกรรม ตลาดบางหลวง-ตลาดเกา ๑๐๐ ป ร.ศ.๑๒๒. กรงเทพฯ :

งานต าราและเอกสารการพมพ.คณะครศาสตรอตสาหกรรม. _______. (2556). ทศทางการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ เพอรองรบประชาคมอาเซยน.กรงเทพฯ. งานต าราและ

เอกสารการพมพ.คณะครศาสตรอตสาหกรรม. _______. (2557). ทศทางการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษ เพอรองรบประชาคมอาเซยน.กรงเทพฯ. งานต าราและ



เอกสารการพมพ.คณะครศาสตรอตสาหกรรม. _______. (2559). กลยทธการจดการอยางยงยนเพอการอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดพนถน .กรงเทพฯ.

หางหนสวนจ ากด มนเชอรวส ซพพลาย.ลาดกระบง _______. (2559). ศลปะและวฒนธรรมไทย กรงเทพฯ. หางหนสวนจ ากด มนเชอรวส ซพพลาย.ลาดกระบง นรรตน ทบทองกล. (2553). การศกษาโครงการคายเรยนรคณธรรมน าชวตพอเพยง.กรงเทพฯ : กองกจการนกศกษา

มหาวทยาลยศลปากร ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. กระทรวงศกษาธการ. เบญจมาศ กฎอนทร. (2548). การอนรกษมรดกทางวฒนธรรมเอเชย. บนทกจาก การปาฐกถา. Professor Dr.Yukio

Nishimura. The University of Tokyo. Executive Committee of ICOMOS International Field School on Asian Heritage.กรงเทพฯ: คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง.

ประสงค เอยมอนนต. (2544). การอนรกษโบราณสถานของชาต. เอกสารประกอบการบรรยายโครงการเพมพนศกยภาพ ของทองถนดานธรกจการทองเทยว. กรงเทพฯ.

พพฒน หรณยวณชชากร. (2548). ระบบการสอสารขอมลเครอขายคอมพวเตอร.กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน จ ากด. ภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรม. (2547). โครงการพฒนาตลาดสามชกในเชงอนรกษ. คณะครศาสตรอตสาหกรรม.

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. ระววรรณ โอฬารรตนมณ. (2556). รปแบบบานเรอนของกลมชาตพนธในอษาคเนย.เชยงใหม.ส านกพมพมหาวยาลย

เชยงใหม.





92

สธญ ภคง,เออมเดอน. (2550). การวจยเชงคณภาพเบองตน. กรงเทพฯ : สถาบนวจยพฤตกรรม มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ

สธญ ภคง. (2552). การวจยเชงคณภาพ. กรงเทพฯ: เอกสารค าสอน ดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการ บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม.

สทธพร ภรมยรน. (2547). แนวความคดและหลกการอนรกษชมชนเมองและสภาพแวดลอมทางวฒนธรรม. สถาปตยกรรมสโลกกวางสรางเครอขายเชอมโยงทองถน. เอกสารประชมสมมนาวชาการ. กรงเทพฯ : คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยราชมงคล.

สมชาต จงสรอารกษ. การอนรกษสถาปตยกรรม. กรงเทพฯ : คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. เอกสาร ประกอบการสอนวชาอนรกษสถาปตยกรรม.

สมบต ประจญศานต. ดนย นลสกล และ จกรกรช พรหมราษฎร. (2550). การศกษาแนวทางการจดการภม สถาปตยกรรมทางการทองเทยวในเขตอสานใต.

เหงยน งอก ตง. (2550). การอนรกษบานลอมสวนพนถน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาสถาปตยกรรม พนถน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

อน นมมานเหมนท. (2352). เรอนไทยแบบดงเดม : ลกษณะดงเดมของเรอนไทย. วาระครบหกรอบ ของ ศ.อน มนมานเหมนท. กรงเทพฯ: ส านกพมพสขภาพใจ. (สารเฉลมฉลองวนเกด วนท 26 กนยายน พ.ศ. 2460 ของ ศ.อน นมมานเหมนท).

โอภาส เอยมสรวงศ. (2547). การวเคราะหและออกแบบระบบ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน จ ากด. อรศร ปาณนท และ สมคด จระทศนกล. (2545). โครงการความหลากหลายทางวฒนธรรมภาคกลาง, โครงการเรอน

คาขายพนถนในชมชนเมอง อวรทธ ศรสธาพรรณ. (2552). การประเมนสมรรถนะดานพลงงานของอาคาร : จงหวดปทมธาน. คณะสถาปตยกรรม

ศาสตรและการผงเมอง มหาวทยาลยธรรมศาสตร Amir Alikhant. (2009). Assessing Sustainable Adaptive Re_use of Historical Buildings. Department of

Civil Engineering Qom University Old rod of Isfehan, Qom IRAN Arban Redevelopment Authority. (2011). Conservation Guidelines. National Planning and

Conservation Authority for Singapore. Borsch berg, Peter. The Singapore and Melaka Straits. NUS Press, 2010. Chung, Thomas. (2009). “Valuing Heritage in Macau”: On Contexts and Processes of Urban

Conservation, in : Journal of Current Chinese Affairs, 38, 1, 129-160. John B. Jackson. (1984). Discovering the Vernacular Landscape (New Haven: Yale University. Daniel Edward Williams. (2007). Sustainable design : ecology, architecture, planning.Hoboken : Wiley, Davison, J. & Tettoni , L. I. (2010). Singapore Shophouse. Singapore: Talisman Publishing. Den Hartog, D.N., & Koopman, P.L. (2001). Leadership in Organization. Handbook of Industrial,

Work, and Organizational Psychology: Volume 2 Organizational Psychology. London: Sage.

Donna Rae Gould. (2010). Sustainable Heritage : Retrofitting Historic Bildings For Improved Environmental Performance. Masters of Architecture. Graduate School of the University of Maryland, College Park. USA

Fahri Karakas. (2009). New Paradigms in Organization Development: Positivity, Spirituality, and

Complexity. Organization Development Journal, 27(1), 11-26.

Fazio Muhammad. (2008). Strategic Evolution: Fact or Façade. The Business Review, Cambridge, 9 (2) Gibson, J.L., Ivancevich, J.M., & Donnelly, J.H. (1997). Organization Behavior Structure Process. (9th

http://www.worldcat.org/search?q=au%3AWilliams%2C+Daniel+Edward.&qt=hot_author





93

end). New York: McGraw-Hill.

George Storehouse & Brian Showdown. (2007). Competitive Advantage Revisited Michael Porter on

Strategy and Competitiveness. Journal of management inquiry, 16(3).

Haul L. Lee. (2008). embedding sustainability: lessons from the front line. International commerce

Review, 8. ICOMOS, ‘Natchitoches Declaration on Heritage Landscapes’, adopted at US/ICOMOS 7th International

Symposium at Natchitoches, US (March 2004) <www.nps.gov/mabi/csi/pdf/Natchitoches-Declaration-on-Heritage-Landscapes-3-04.pdf> [accessed 24 June 2004]

John Meehan, Karon Meehan, & Adam Richards. (2006). corporate social responsibility: the 3C-SR Model. International Journal of Social Economic,

ICOMOS. (2009). World Heritage Cultural Landscapes. UNESCO – ICOMOS Documentation Center. 49-51, Rue de la Federation, 75015,Paris,France.http://www.international.Icomos.org/centre documentation

Julius Pinero, Martin Zernike. (1979). Human Dimension & Interior Space. Whitney Library of Design an Imprint of Watson - Gustily Publications/New York

Kempis, S. and McTaggart, R. (1981, 1982, 1988) the Action Research Planner. Dakin University Press, First edition, 1981; Second edition, 1982; Third edition, 1988

Larry A. Hells and Daniel J. Ziegler. (1976). Personality. New York: Mc.graw Hill Co. Lee, Mee Onn. (2012). A critical analysis of Robert Morrison's mission strategy in China and Malacca.

Southwestern Baptist Theological Seminary, Lee Ho Yin. (2009). Pre-war Tong Lau: A Hong Kong Shop house Typology. Architectural Conservation

Programmed (ACP) Faculty of Architecture, The University of Hong Kong A Resource Paper for the Antiquities and Monuments Office and Commissioner for Heritage’s Office Revised and updated version, 19 April, 2010, Original version, 10 December, 2009.

Lyn Leader-Elliott, Richard Malty and Heather Burke. (2004). Understanding Cultural Landscapes Discussion paper.

McPherson, Kenneth. Piracy, maritime terrorism and securing the Malacca Straits. Ed. Graham Gerard On-Webb. International Institute for Asian Studies, 2006.

Maiden, Annul Jaria. (2009). "Conversion from English deeds system to Torrens system of title registration In Penang and Malacca: process and problems." 63 - 67.

Muchinsky, P.M. (2003). Psychology applied to work: an introduction to industrial and Organizational psychology. (7th ed). North Carolina: Thomson Wadsworth.

Mainstreaming corporate responsibility and sustainability. (2008). Strategic Direction, 24(3)

Malcolm Brady & Aidan Walsh. (2008). setting strategic direction: a top down or bottom up process.

Business Strategy Series, 9(1),

Matthias Breuer & Sasha L. Schmidt. (2008). Defining the strategic role of boards and measuring

Boards ‘effectiveness in strategy implementation. Corporate Governance, 8(5) Nelson, D.L., & Quick, J.C. (1997). Organizational Behavior: Foundations Realities, and Challenges.

New York: West Publishing Company. Patricia Tulsa Fels. (2011).Penang’s Shop houses Culture. University of California





94

http://escholarship.org/uc/item/29d7m2hq#page-1. This article was originally produced in Places Journal. To subscribe, visit www.places-journal.org. For reprint information, contact [email protected].

Richard L.Daft. (2007). Understanding the Theory and Design of Organizations. Publisher: Engage Learning Published: 27 August 2006 Format: Paperback

Richard L.Draft. (2007). Understanding the Theory and Design of Organizations Tenth Edition. Vanderbilt University. Thomson South-Western. Printed in China. Copyright 2007 Thomson Learning, Inc. All Rights Reserved. May not be copied, scanned, or duplicated, in whole or in part

Ravi Katharina, Maheshkumar P. Joshi, & Stephen J. Perth. (2007). Organizational alignment and

Performance: past, present and future. Management Decision, 45(3) Santi Leksukhum, Prateep Pengtako, Varopas Vongjaturapat. (2000). Sukhothai : World

Heritage. Bangkok: Thaweewat Press Co., Ltd. Santi Leksukhum, Prateep Pengtako, Varopas Vongjaturapat. (2000). Ayutthaya : World

Heritage. Bangkok: Thaweewat Press Co., Ltd.

Siriporn Peters. 2011. Design for Enabling Sustainability of Livelihoods in Disadvantaged

Communities : a Case Study in a Community of People with Physical Disabilities in

Amphoe Phrapradaeng, Samut Prakran province, Thailand. School of Media and

Communication, RMIT University.

Stephen P.Robbins,Mary Coulter.วรช สงวนวงศวาน แปล. (2547). การจดการและพฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ :

เพยรสนเอดดเคชน อนโด”ชนา.

Shokouhian, M., Soflaee, F. &. Nikkhah, F. (Sep 2007). Environmental effect of courtyard in sustainable

architecture of Iran (Cold regions). Proceedings of 2nd PALENC Conference and 28th

AIVC Conference on Building Low Energy Cooling and Advanced Ventilation

Technologies in the 21st Century, Crete island, Greece, 969 – 973.

Timothy O’ Shannassy, & Paul Hunter. (2009). A Management Consultant’s Guide to How Strategic

Architecture Can Improve an Organization’s “Bottom Line”. Singapore Management

Review, 31(1).

Thomas L. Wheelen, & J. David Hunger. (2008). Strategic Management and Business Policy. Tenth

Edition Pearson Prentice Hall.

Terrence Hong.2009.Classical Architecture Through the Window of the Singapore Shophouse.

PASSAGE December 2009/January 2010.

Tut Chuan Guan.(2011). Learning From The Singapore Shophouse: Towards A Sustainable Tropical

Architecture. The Graduate School of The University of Florida UNESCO. (June 2010). Managing Disaster Risks for World Heritage. United Nations Educational,

Scientific and Cultural Organization.

_______. (1987) Chapter 10 From the Periphery to the Core of Decision Making – Options for Action. U. S. Green Building Council. (2009). LEED 2009 for neighborhood development. Retrieved from

http://www.usgbc.org/DisplayPage.aspx?CMSPageID=148





95

United Nations. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. UN Documents: Gathering a Body of Global Agreements has been compiled by the NGO Committee on Education of the Conference of NGOs from United Nations web sites with the invaluable help of information & communications technology.

Vellinga, M. (2007). The inventiveness of tradition: Vernacular architecture and the future.

Perspectives in Vernacular Architecture . 13(2), 115-128. W.Lawrence Neuman. (2006). Social research methods:qualitative and quantitative Approach /

W>Lawrence Neuman.-6th ed.University of Wisconsin at Whitewater. USA.

Wan Hashimah Wan Ismail and Shamsuddin, Shuhana. (2005). The Old Shophouses as Part of

Malaysian Urrban Heritage:The Current Dilimma. 8th International Conference of The

Asain Planning Schools Association 11-14 th September 2005 Department of Architecture

Faculty of Built Environment Universiti Teknologi Malaysia Wang Jing. (2007). Local Development Practice as a Discourse of Conservation:

A Case Study of Yi People in Wuliangshan Nature Reserve,Yunnan Province. Master of Arts (Sustainable Development) The Graduate School Chiang Mai University

Weitz, Gerald Rockford. (2009). Lloyd's of London as a transnational actor : Maritime security cooperation in the Malacca Straits since 9/11. Fletcher School of Law and Diplomacy (Tufts University).

Woo Pui Leng. (2011). Jalan Besar The Of Building Shophouses. School of Architecture, the Chinese University of Hong Kong, Skily.July/August.2011

Xieng, Yixiao. (2009). Global-local Relationships in World Heritage: Mount Taishan, China.Dissertation. University of Waterloo. Ontario, Canada

Yingyan Wang. (2009). Examination on Philosophy – Based Management of Contemporary Japanese

Corporations: Philosophy Value Orientation and Performance. Journal of Business

Ethics, 85





96

ประวตและผลงาน ของ รศ.วาทรอยโท ดร.พชย สดภบาล คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

1. ชอ วาท ร.ท.พชย นามสกล สดภบาล 2. อาย 61 ป เกดเมอวนท 8 มกราคม 2499 3. ปจจบนด ารงต าแหนง ศาสตราจารย

สงกดภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ คณะครศาสตรอตสาหกรรม 4. ประวตการศกษา

ชอคณวฒ ชอสถาบนการศกษา เมอ พ.ศ. ค.อ.บ. (ครศาสตรอตสาหกรรมบณฑต) สาขาวชาสถาปตยกรรมภายใน


2524

ค.อ.ม. (ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต) สาวชาการบรหารอาชวศกษา


2537

ปร.ด.(ปรชญาดษฎบณฑต) สาขาวชาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 2559

5. ประวตการท างานในดานวชาการ5.1 เรมบรรจเขารบราชการเมอวนท 1 พฤษภาคม 2524 ในต าแหนงอาจารย ระดบ 3 สงกด ภาควชาครศาสตรอตสาหกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรมและวทยาศาสตร

5.2 ด ารงต าแหนงผชวยศาสตราจารย เมอวนท 8 ตลาคม 2540 5.3 ด ารงต าแหนงรองศาสตราจารย เมอวนท 7 มกราคม 2547

6. การด ารงต าแหนงและท าหนาทดานบรหาร6.1 รองคณบดฝายกจการนกศกษา ระหวาง พ.ศ. 2535-25376.2 หวหนาภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรม ระหวาง พ.ศ. 2538-25416.3 รองคณบดฝายวางแผนและพฒนา ระหวาง พ.ศ. 2541-25436.4 ประธานสาขาวชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ ระหวาง พ.ศ. 2554-25556.5 รองคณบดฝายวางแผนและพฒนา ระหวาง พ.ศ. 2555-25576.6 หวหนาภาควชาครศาสตรสถาปตยกรรมและการออกแบบ ระหวาง พ.ศ. 2558-2559

7. รางวลและเกยรตประวตทเคยไดรบ7.1 รางวลเชดชเกยรตศษยเกาดเดน จากโรงเรยนมธยมบางบอ เมอ พ.ศ. 25387.2 Certificate in Strong Support and Outstanding Service จาก Center for International Studies: Utah State University เมอ พ.ศ. 2545 7.3 รางวลอนรกษศลปสถาปตยกรรมดเดน ประจ าป 2553 ประเภท “บคคล” จากสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ เมอ พ.ศ.2553 7.4 รางวลเชดชเกยรต “นกศกษาดเดน” บณฑตวทยาลย จากมหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม





97

เมอ พ.ศ.2553 7.5 รางวลเชดชเกยรตและประกาศเกยรตคณบคคลทไดท าคณประโยชนและชอเสยงใหกบ สถาบนฯ จากสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เมอ พ.ศ.2553 7.6 รางวลคนดศรครศาสตรอตสาหกรรม จากคณะครศาสตรอตสาหกรรม สจล. เมอ พ.ศ.2553

7.7 รางวลประกาศเกยรตคณเปนผมผลงานสรางชอเสยงใหกบคณะและสถาบนฯ จากคณะครศาสตรอตสาหกรรม สจล. เมอ พ.ศ.2553 7.8 ศษยเกาเกยรตยศ 50 ป พระจอมเกลาลาดกระบง จากโครงการศษยเกาเกยรตยศ 50 ป

พระจอมเกลา สมาคมศษยเกาสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง รวมกบ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เมอ พ.ศ.2554 7.9 รางวลเชดชเกยรตศษยเกาดเดน จากโรงเรยนบางบอวทยาคม เมอ พ.ศ. 2557 7.10 รางวนอาจารยดเดนแหงชาต ป 2559 สาขารบใชสงคม จาก ปอมท. 7.11 รางวลเชดชเกยรตศษยเกาดเดน จากโรงเรยนเพาะชาง เมอ พ.ศ. 2559

8. ผลงานวชาการทส าคญ8.1 2547 โครงการพฒนาตลาดตลาดสามชกในเชงอนรกษ อ าเภอสามชก จงหวดสพรรณบร 8.2 2552 รบรางวลอนรกษระดบดจาก ยเนสโก (UNESCO Asia-Pacific Heritage Awards for

Cultural Heritage Conservation 2009 : Award of Merit) 8.3 2551-2552 ศกษาการน าวสดพนถนมาใชประกอบในการผลตครภณฑใน 4 ภาคของประเทศไทย และ

พมพ จ าหนายโดยส านกพมพโอเดยนสโตร จ านวน 4 เรอง 8.4 2552 ต าราเรยน การวเคราะหการออกแบบ และเสนสายบรรยายวชาชพ การศกษารายบคคล

ประกอบการเรยนการสอนการออกแบบสภาพแวดลอมภายใน และวชาเลอกเสร 8.5 2552-2553 โครงการพฒนาตลาดโบราณบางพลในเชงอนรกษ ต าบลบางพล อ าเภอบางพล

จงหวดสมทรปราการ และสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 8.6 2555 ต าราเรยน การออกแบบภมสงคมไทย การศกษารายบคคล และ การสมมนาการศกษา

วชาชพเฉพาะประกอบการเรยนการสอน วชาชพหลก วชาเลอกหมวดคณตศาสตรวทยาศาสตรและเลอกเสร

8.7 2555 การอนรกษศลปสถาปตยกรรมตลาดบางหลวง-ตลาดเกา 100 ป ร.ศ.122 อ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม

8.8 2556 ต าราเรยน การออกแบบภมสงคมไทย และการศกษารายบคคล ประกอบการเรยนการสอน วชาเลอกหมวดคณตศาสตรวทยาศาสตรและเลอกเสร

8.9 2556 ทศทางการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษเพอรองรบประชาคมอาเชยน ครงท 1 คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

8.10 2557 ทศทางการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษเพอรองรบประชาคมอาเชยน ครงท 2 คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

8.11 2558 ทศทางการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษเพอรองรบประชาคมอาเชยน ครงท 3 ตลาดรมคลองมหาสวสด องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย ซอยสวนผก 4 เขตตลงชน กทม.

8.12 2557 ตลาดมชวต ชมชนมวถ.Me Style Home and Living.March-December.2014 Issue 01-10

8.13 2558 กลยทธการจดการอยางยงยนส าหรบการอนรกษศลปสถาปตยกรรมของตลาดพนถนทมอายมากกวา 100 ป Sustainable Management Strategy for Conserving the Centuries-Old Architecture Arts of Vernacular Markets

2558 ตลาดมชวต ชมชนมวถ.Me Style Home and Living.January-July.2015 Issue





98

11-222559 ตลาดมชวต ชมชนมวถ.Me Style Home and Living.January-December.2016

Issue 23-348.14 2559 ทศทางการพฒนาตลาดเกาในเชงอนรกษเพอรองรบประชาคมอาเชยน ครงท 4 ตลาด

พนถนทวไทย2560 ตลาดมชวต ชมชนมวถ.Me Style Home and Living.January-July.2017 Issue

34-37ศลปะและวฒนธรรมไทย กรงเทพฯ. หางหนสวนจ ากด มนเชอรวส ซพพลาย.ลาดกระบง

9.การไดรบเชญใหท าหนาททางดานวชาการระดบนานาชาตหรอระดบชาต9.1 ทปรกษาในประเทศ โครงการเงนกจากธนาคารแหงเอเชย (ADB) ใหแกกรมพฒนาฝมอแรงงาน

กระทรวงแรงงาน เมอ พ.ศ.2539-2544 9.2 ทปรกษาในประเทศ การพฒนาชดการฝก CBST (Competency Based Skill Training)

โครงการพฒนาฝมอแรงงาน โครงการเงนกจากธนาคารแหงเอเชย (ADB) ใหแก Utah State University ป พ.ศ.2539-2544

9.3 ทปรกษาการออกแบบระบบการฝก (Instructional System Design) โครงการพฒนาฝมอ แรงงาน โครงการเงนกจากธนาคารแหงเอเชย (ADB) ใหแก Utah State University

ป พ.ศ.2539-2545 9.4 ทปรกษา โครงการการเรยนรแบบออนไลน แหง สวทช. (NSTDA Online Learning Project

: NOLP) ใหแก ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช) ป พ.ศ. 2543-2544

10. ผลงานดานอนในระดบนานาชาตหรอระดบชาต10.1 ผเชยวชาญและกรรมการในการก าหนดรายละเอยดของชดการฝกแบบองเกณฑ (CBST) ในการประมลนานาชาต กรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน พ.ศ.2543-2545

10.2 กรรมการตรวจการจางการพฒนาชดการฝกแบบองเกณฑ (CBST) กรมพฒนาฝมอ แรงงาน กระทรวงแรงงาน พ.ศ.2543-2546

มโนคต คอ “มนคง มงคง ยงยน ยดหยน”

ปจเจกตคต คอ “สงทตองท าคอ ความด สงทตองมคอคณธรรม สงทตองจ าคอ ความกตญญ สงตองรคอโครตเหงาบรรพบรษ สงทตองเคารพสงสดคอ ชาต ศาสนา พระมหากษตรย”