รายงานการวจยฉบบสมบรณ (Final Report)

โครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษา

ใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

ผวจย

รศ.ดร.สมพงษ จตระดบ และคณะ

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สนบสนนโดย

ส านกงานสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย (สท.) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

พ.ศ. ๒๕๕๖

ชอหนงสอ รายงานการวจยฉบบสมบรณ (Final Report) โครงการการพฒนา สมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ปทท าวจย ๒๕๕๕-๒๕๕๖ คณะผวจย รศ.ดร.สมพงษ จตระดบ นายสรศกด เกาเอยน พสจนอกษร นางสาวมารยาท แซอง สนบสนนโดย ส านกงานสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และ ผสงอาย (สท.) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ขอมลการอางอง สมพงษ จตระดบ และสรศกด เกาเอยน. (๒๕๕๖). รายงานการวจยฉบบสมบรณ (Final Report) โครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย. เอกสารไม จดพมพเผยแพร. Chitradub, S. & Kao-iean, S. (2013). Final Report: A Capacity Development System for Advisor of Children and Youth Council in Thailand Project. unpublished document.

ก  

บทสรปผบรหาร 

รายงานการวจย : โครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชน  ในประเทศไทย ผวจย :  รศ.ดร.สมพงษ จตระดบ และคณะ ผสนบสนน : สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาส   และผสงอาย (สท.) ป พ.ศ. : ๒๕๕๖  

การวจยครงนเปนการวจยแบบผสมผสาน (mixed-methods research) รปแบบการสอดคลองขอมลแบบ สามเสา (triangulation design: convergence model) ระหวางวธการวจยเชงปรมาณ (quantitative research) และ วธการวจยเชงคณภาพ (qualitative research) มวตถประสงค ดงน ๑) เพอกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากร ทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวดและประเทศไทย ๒) เพอพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเพอสงเสรมสมรรถนะใหกบบคลากร ทปรกษาไดตรงกบความตองการ ความสนใจ และปญหาอปสรรคทมอย และ ๓) เพอสรางคมอใหกบบคลากรทปรกษาไดศกษาเรยนรเพมเตมดวยตนเองเปนแนวทางสงเสรมทสอดคลองกบผ ทเกยวของฝายตางๆ ในการทางานประสานงานระดบนโยบายสการปฏบตไดจรง ประชากรในการศกษาครงน คอ บคลากรทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย กลมตวอยางสาหรบการวจยเชงปรมาณ คอ ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทกระดบจานวน ๒๐๐ คน สวนกรณศกษาในการวจยเชงคณภาพ คอ สภาเดกและเยาวชนตาบลคลองขวาง อาเภอไทรนอย จงหวดนนทบร สภาเดกและเยาวชนตาบลเสมดใต อาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา สภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง อาเภอเมองตรง จงหวดตรง และสภาเดกและเยาวชนตาบลสนทรายหลวง อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม ผ ใหขอมลในการสมภาษณเชงลกประเดนสมรรถนะ เนอหาทควรมในหลกสตรฝกอบรม และคมอการทางานดานเดกและเยาวชน จานวน ๕ คน และผ เชยวชาญ จานวน ๒ คนในการสมภาษณเชงลกเพอศกษาสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวดและอาเภอ เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวยแบบสอบถามสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน แนวการสมภาษณคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชนในการพฒนาสมรรถภาพของทปรกษาใหมคณภาพยงขนเพอใหสอดคลองกบการดาเนนงานในแตละพนท แนวทางการสมภาษณบคคลสาคญขอมล (key informants) ทเปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ แนวทางการสนทนากลม (focus group) บนทกการศกษาภาคสนาม (fieldnote) สาหรบการวเคราะหขอมลเชงปรมาณนาเสนอขอมลภมหลงดวยตารางไขว (cross tabulation) และวเคราะหขอมลเจตคตโดยใชสถตบรรยาย ไดแก คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จากนนใชสถตอางองในการเปรยบเทยบคาเฉลยดวยสถตทดสอบท (t-test) และวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (one-way ANOVA) ในสวนความตองการจาเปนจะประเมนความตองการจาเปนในมมมองของความขาดแคลน (discrepancy definition) และจดเรยงลาดบความตองการจาเปน โดยสตร PNImodified สาหรบการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ใชการวเคราะหเนอหา (content analysis) การวเคราะหวาทกรรม (discourse analysis) การจาแนกขอมล (typological analysis) และการสรางขอสรปแบบอปนย (analytic induction)

ข  

สรปผลการวจย ๑. ภมหลงและทมาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนมากกวารอยละ ๕๐ มตาแหนงอนๆ มากกวานกวชาการศกษา และนกพฒนาชมชน ซงมบทบาทหนาททเหมาะสมในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมากทสด ซงสวนใหญเปนพนกงานจาง หรอคร/ผ ดแลเดก สอดคลองกบผลจาก การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ เมอพจารณาดานสถานภาพ จานวนบตร และภมหลงอนๆ พบวา สวนใหญมสถานภาพแตงงาน และมบตรแลว อกทงเคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/นกศกษามากอน เคยเขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขน ในฐานะผ เขารวมงานอยเสมอ มความร ทกษะ แนวทางในการดาเนนกจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได และเคยเปนคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน ไดผลการศกษาจากการวจยเชงคณภาพสอดคลองกน เมอพจารณาเหตผลของการเขามาทางานในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวา ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ และเชงคณภาพแตกตางกน กลาวคอ ผลจากการวเคราะหเชงปรมาณ การอยากเปนสวนหนงทชวยลดปญหาดานเดกและเยาวชนเปนสาเหตแรกในการเขารวมเปนทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ในขณะทผลจาก การสมภาษณเชงลกกบพเลยงระดบตาบลพบวา เหตผลทเขามาทางานทปรกษาสภาเดกและเยาวชน เนองจากเปนคาสงใหปฏบตหนาท ทามาระยะหนงแลวจงเรมสนใจ และมความตองการทางานตอเอง และจากการวเคราะหเจตคตตอ การทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวาสวนใหญมเจตคตในระดบสง และระดบ ปานกลาง สอดคลองกบการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ททปรกษาและพเลยงไดแสดงทรรศนะทสะทอนใหเหนทศนคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน คอใชใจนา และทางานรวมกบเดกและเยาวชนใหได ดวยความทมเท และ ความเสยสละ ๒. คณลกษณะ และสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวา คณลกษณะแรกทสาคญ คอ การมคณธรรมตนแบบ (role model) และมสมรรถนะทสาคญ ๑๐ ประการ ไดแก ๑) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๒) การประสานงาน การสอสารและสรางสมพนธอนดกบเดกและเยาวชนและหนวยงานตางๆ ๓) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๔) บรหารจดการโครงการและการเงน ๕) มเครอขาย พรอมทกษะการใชเทคโนโลย และฐานขอมลในการทางาน ๖) มหลกจตวทยา นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๗) บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได ๘) ทกษะการนนทนาการ และวทยากรกระบวนการ ๙) ฟงเสยงเดกเปน เขาใจเดกและเยาวชน รวมงานกบเดกและเยาวชนได และ ๑๐) กฎหมาย และระเบยบทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน ๓. การเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จากการศกษาเอกสาร พบวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยสามารถพฒนาสมรรถนะไดจากการเขารวมหลกสตรหรอการอบรมทเกยวของกบสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ซงปรากฏชดวาเคยมโอกาสเขารวมแลวจากเอกสาร คมอตางๆ ทเปนผลลพธจากการวจย เชน คมอการพฒนาเดกและเยาวชน ขององคกรปกครองสวนทองถน คมอการสรางการเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน เปนตน อยางไรกตาม หลกสตรหรอการอบรมทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเคยเขารวมมากอน กบคมอทใชประกอบการทางาน ไมครบถวน หรอมความสอดคลองกนเพยงบางประการ จาเปนตองไดรบการหนนเสรมใหมสมรรถนะทจาเปนครบถวนในการทางานฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตอไป ผลการจดลาดบความตองการจาเปนในการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะ พบวา ความตองการจาเปนการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางานเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ความตองการดานทกษะ และดานความร ตามลาดบ เมอพจารณารายขอในดานการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจ พบวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมความตองการดานวทยากร หรอผ เชยวชาญคอยใหคาปรกษา รองลงมาความตองการดานรายได หรอเงนพเศษเพมเตม ความตองการการสนบสนนใหเลอนขนวทยฐานะ/

ค  

โอกาสในการกาวหนาในอาชพ และความตองการดานความอสระในการทางาน ตามลาดบ สวนความตองการจาเปนดานทกษะนน ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมความตองการในดานการฝกปฏบตการจรง เปนอนดบแรก รองลงมาคอความตองการคมอแนะนาในการใหคาปรกษา และความตองการในการเขารบการฝกอบรมทกษะตางๆ สวนความตองการจาเปนดานองคความร พบวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองการความรความสามารถในการวางแผนและการประเมนโครงการ และความรความสามารถในการดาเนนงานดานเดกและเยาวชน ตามลาดบ จะเหนไดวา การเสรมแรงใหทปรกษาสภาเดกและเยาวชนสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพเปนสงจาเปน เพอใหทปรกษาเกดกาลงใจ และสามารถฝกฝนเรยนรสมรรถนะทยงขาดหายใหสมบรณตอไป ๔. จากการวจยสามารถสรางนวตกรรมการพฒนาหลกสตร และการฝกบคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชน มสาระสาคญของกระบวนการเรยนร ๑๐ ดาน ไดแก ๑) สถานการณปญหาเดกและเยาวชน ๒) กฎหมาย พระราชบญญต สทธเดก มาตรฐาน ตวชวด ๓) สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล ๔) การเขยนโครงการ กจกรรมการเรยนร ๕) จตวทยาพฒนาการเดกวยรน ทฤษฎการมสวนรวม ๖) กจกรรมกฬาและสนทนาการ ๗) ระบบขอมลขาวสาร IT ฐานขอมล และเครอขายการเรยนร ๘) แหลงทน งบประมาณ ระบบการเงน ธรรมาภบาล ๙) กจกรรมเฉพาะดาน กลมเปาหมายเฉพาะ และ๑๐) การจดการ บรหารองคกร โดยเนนประสบการณ ๗ ดานทพงประสงค อนไดแก ๑) ภมหลง ประสบการณ ผ นาเยาวชน ๒) การลงมอฝกปฏบตในสถานทจรง ๓) การบรหารความขดแยงแตกตาง ๔) การเปนวทยากร facilitator ๕) การบรการชมชน ๖) ทกษะอนาคต ศตวรรษท ๒๑ ASEAN และ ๗) คณธรรมความเปนพลเมอง เมอไดรบกระบวนการเรยนรดงกลาวแลว สามารถสรางสมรรถภาพ ๑๐ ดาน อนไดแก ฟงเสยงเดกเปน การมสวนรวม จดประชม ปรกษาหารอ ตดตามขาวสารขอมล ตชม ใหกาลงใจ ยกยองผลงานเดก ใหโอกาส เพมพนท และรจกเดกเปนรายบคคล นอกจากนนยงชวยสงเสรมทศนคต คานยมอก ๗ ดาน คอ เขาใจรกผกพน ทมเทเอาใจใส ลกหลานในชมชน อดทนใหอภย เสยสละอทศตน ความรบผดชอบ และความซอสตย สาหรบแนวทางการพฒนาสมรรถนะ คณลกษณะทพงประสงคของทปรกษา บคลากร พเลยงของสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล ไดนาเสนอเปนขอกาหนด (guideline) สมรรถนะ องคความร คานยมทสาคญและจาเปนของทปรกษา บคลากร และพเลยงออกเปน ๕ ดาน อนไดแก ๑) นโยบายและการบรหาร ๒) องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน๓) ระบบขอมลขาวสาร ICT เครอขายดานเดกและเยาวชน ๔) การเปนผ อานวยความสะดวก (facilitator) และ ๕) คณธรรมและจรยธรรม เพอชวยใหทปรกษา บคลากร พเลยงไดประเมนตนเองวามความพรอมมากนอยเพยงใดใน การปฏบตงานทรบผดชอบอย เพอเตรยมตวเขารบการฝกอบรมหลกสตรทจดขน ๔ วน หรอ ๓ วนทสรางขนจากงานวจยฉบบนหรอเขารบการฝกอบรมงานดานสภาเดกและเยาวชนทหนวยงานอนๆ จดขนมา รวมทงการศกษาดวยตนเองเพมเตมจากหนงสอ รายงานการวจย เอกสาร คมอแนวทางและสอประสมทรายงานวจยนไดเสนอแนะไว การศกษาการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยครงน คณะผ วจยเสนอขอเสนอแนะ ๒ สวน คอ ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใช ๑. ผ บรหารนโยบายระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และทองถนควรนาสรปผลการวจยนคมอการฝกอบรม หลกสตรการเรยนร เนอหา ประสบการณ สมรรถนะ คานยมไปทดลองใชปฏบตงานในหนวยงาน สถาบน องคกรของตนเองเพอศกษาผลของความแตกตางทเกดขนในกลมทปรกษา บคลากร พเลยงวามการนาไปใชปฏบตจรงมากนอยเพยงใด ชวยงานของสภาเดกและเยาวชนตรงกบสงทเดกและเยาวชนตองการหรอไม

ง  

๒. สมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตในแตละปจะมการประชมจดทารายงานการทางานดานเดกและเยาวชนควรนารายงานการวจย คมอ หลกสตร สมรรถนะทรางขนตามเจตนารมณของสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๔ ไปเสนอตอทประชมเพอทาการพจารณ ปรบปรงหรอแกไข และสรปใหครบถวนสมบรณเปนทยอมรบและเสนอเปนแนวทางนโยบายเสรมสมรรถนะใหทปรกษา บคลากร พเลยงทกคนไดเขาฝกอบรม รบเอกสาร คมอหลกสตร สอประสมและพฒนาตนเองจนมสายงานในวชาชพทกาวหนาและชดเจนกวาทเปนอยในปจจบน ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ๑. การศกษาครงนเนนการพฒนาหลกสตร และนวตกรรมทชวยเสรมสรางสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย โดยพฒนาขนจากกรอบความตองการจาเปนและสภาพปญหาในปจจบน อยางไรกตาม ยงขาดการศกษาในสวนของปจจยทสงผลตอการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนรปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบทปรกษาแตละประเภท หรอแตละภมภาค เพอใหการนาหลกสตรและนวตกรรมไปใชเกดประสทธภาพในการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนอยางเตมท ๒. หลกสตรและนวตกรรมทผลตขนในการศกษาครงน ควรนาไปใชจรงเพอศกษาจดแขง หรอจดทควรพฒนาเพมเตม และปรบปรงใหมคณภาพมากยงขน ตามหลกวงจรการพฒนา PDCA ซงอาจใชกระบวนการวจยเชงประเมน เพอพฒนาหลกสตรและนวตกรรมใหดยงขน ๓. ควรมการประเมนผลการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จากการใชหลกสตรและนวตกรรมทเปนผลผลตในการศกษาครงน อกทงควรมการศกษาเพอวางกลไกในการสนบสนนตดตามเพอใหเกด การพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนอยางยงยน

จ

คานา

โครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย นบเปนความคดรเรมของสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตประจาป พ.ศ. ๒๕๕๔ ไดมฉนทามตใหม การผลกดน กอใหเกดระบบพเลยงและทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนทกระดบ เพอชวยยกระดบของสภาเดกและเยาวชนใหมโอกาสและเพมพนทในการดาเนนงานกวางขวางขน มคณธรรมและยอมรบได ความคดรเรมดงกลาวสอดคลองกบนโยบายและทศทางของสานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาส คนพการ และผสงอาย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยทจะเหนการสนบสนนระบบพเลยง (coaching and facilitator) ในกระบวนการพฒนาเดกและเยาวชนผานงานสภาเดกและเยาวชนอยางเปนขนตอน มระบบ และการเปนทปรกษาไดอยางมประสทธภาพ คณะผวจยไดรบโจทยนมาดาเนนการตลอดระยะเวลา ๑ ป ทงการสงแบบสอบถาม แบบสมภาษณ การลงพนทใน ๕ จงหวด การจดสมมนากลมยอย การศกษาเปรยบเทยบ การคนควาจากรายงานการวจย เอกสารทางวชาการ และอนๆ จนสามารถยกรางโครงสรางเนอหา สาระประสบการณ สมรรถภาพ คานยมเจตคตเปนหลกสตรการฝกอบรมได ๒ หลกสตรตามกรอบระยะเวลาทเหมาะสม เพอเขารบการฝกอบรมตาม ความสนใจ ความพรอม และปญหาทมอย เพมเตมแหลงขอมล หนงสอ รายงานการวจย คมอทเกยวของ สอประสม เพอใหผสนใจศกษาคนควาดวยตนเองได พรอมกบกาหนดสมรรถนะทเชอมโยงในการประเมนตนเองใหรเกยวกบขอบเขตหนาท เกณฑมาตรฐานของการเปนทปรกษา บคลากร พเลยงทดควรประกอบไปดวยอะไรบาง เพอใชเปนเครองมอในการพฒนาตนเองตลอดเวลาจนสามารถเปนวชาชพทชวยเหลองานสภาเดกและเยาวชนไดเตมรปแบบดงมตทประชมของสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตไดรเรมไว สาระและคณประโยชนของชดรายการวจยโครงการน คมอ แบบแผนตารางการฝกอบรม และอนๆ นาจะมประโยชนตองานของสภาเดกและเยาวชนในทกระดบได ขอเพยงใหทกฝายเหนความสาคญของทมผใหญ ทมเดกและเยาวชน ทางานเคยงคกนไปตลอดเวลา สมพงษ จตระดบ ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๖

ฉ 

สารบญ 

หนา

บทสรปผบรหาร ก คานา จ

สารบญ ฉ สารบญตาราง ฌ สารบญแผนภาพ ฎ

บทท ๑ บทนา ๑

หลกการและเหตผล ๑

วตถประสงค ๕

ขอบเขตการดาเนนงาน ๕

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ๖ ๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของ ๗

ตอนท ๑ สภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๗

ตอนท ๒ สมรรถนะ ๒๓

ตอนท ๓ การวเคราะหความตองการจาเปน (needs analysis) ๒๘ ๓ วธดาเนนการวจย ๓๑

วธดาเนนการวจย ๓๒

(ก) การวจยเชงปรมาณ ๓๒

(ข) การวจยเชงคณภาพ ๓๗

(ค) การวจยแบบผสม ๔๐

๔ ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ๔๑

ตอนท ๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ๔๑

ตอนท ๒ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ ๔๗

ตอนท ๓ สมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษา

หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๕๖

ตอนท ๔ สภาพปญหาและความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะ

ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๖๐

ตอนท ๕ หลกสตร คมอ หรอเอกสารเพอการพฒนาสมรรถนะ

ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๖๔

ช 

สารบญ 

บทท หนา ๕ ผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ๖๗

ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลจากการศกษาดงานในพนทกรณศกษา ๖๗

ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเชงลก ๙๑ ๖ หลกสตรการศกษาอบรมทปรกษา บคลากรสภาเดกและเยาวชน ๑๑๐ ๑. การจดประสบการณ ๗ ดานทพงประสงค ๑๑๒

๒. โครงสรางเนอหาสาระ หลกสตรการฝกอบรมบคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๑๑๔

๓. การขบเคลอนพนทบรณาการเพอเดกและเยาวชน ๑๓๔

๔. การจดหลกสตรฝกอบรมงานสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษา บคลากร และพเลยง ระยะเวลา ๔ วน ๑๓๕

๕. การฝกอบรมขนองครวมระยะเวลา ๓ วน ๑๔๑

๖. สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๑๔๘

๗ สรป และอภปรายผล ๑๖๖

- สรปผลการวจย ๑๖๖

๑. ภมหลงและทมาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๑๖๖

๒. คณลกษณะ และสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๑๖๘

๓. การเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๑๖๙

- อภปรายผลการวจย ๑๗๒

๑. ปจจยภมหลงทสงผลตอการปฏบตหนาทของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนใน

ประเทศไทย ๑๗๒

๒. สภาพปญหา และความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะ

ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๑๗๖

๓. หลกสตรพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๑๗๗

๔. “การยกรางตวตน” ของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๑๗๘

- ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใช ๑๗๙

- ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ๑๗๙

เอกสารอางอง ๑๘๐

   

ซ 

สารบญ 

บทท หนา ภาคผนวก ๑๘๑

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม ๑๘๒

ภาคผนวก ข แบบสมภาษณเดก ๑๘๘

ภาคผนวก ค แบบสมภาษณผใหญ ๑๙๐

ภาคผนวก ง แบบประเมนสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ๑๙๕

ภาคผนวก จ แบบประเมนสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด ๑๙๙ ภาคผนวก ฉ แบบประเมนสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ ๒๐๓

ภาคผนวก ช แบบประเมนสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล ๒๐๗

รายชอคณะวจย ๒๑๑

ฌ 

 

สารบญตาราง ตารางท หนา

๒.๑ สรปองคประกอบในการดาเนนงานของ สภาเดกและเยาวชนกบในรปแบบโครงสรางมนษย ๑๙ ๓.๑ รายละเอยดการสมตวอยางในระดบองคกรปกครองสวนทองถน ๓๒ ๓.๒ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ๓๕ ๔.๑ ภมหลงของผตอบแบบสอบถาม ๔๒ ๔.๒ จานวนผตอบแบบสอบถามตาแหนงอนๆ ๔๔

๔.๓ จานวนผตอบแบบสอบถามจาแนกตามเพศและระดบของสภาเดกและเยาวชน ๔๕

๔.๔ จานวนผตอบแบบสอบถามจาแนกตามสถานภาพและระดบของสภาเดกและเยาวชน ๔๕

๔.๕ จานวนผตอบแบบสอบถามจาแนกตามตาแหนง และสงกด ๔๖

๔.๖ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๔๗

๔.๗ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามสงกด ๔๙

๔.๘ เหตผลของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ทเขามาทางานในฐานะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๕๐

๔.๙ เหตผลอนๆ ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ทเขามาทางานดานเดกและเยาวชน ๕๑

๔.๑๐ หลกสตรหรอการฝกอบรมททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

ไดเคยเขารวม ๕๑

๔.๑๑ คมอ หนงสอ หรอเอกสารททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

ใชประกอบการทางาน ๕๓

๔.๑๒ คาสถตของเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษา

หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๕๔

๔.๑๓ เปรยบเทยบคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลย

ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามเพศ ๕๔

๔.๑๔ เปรยบเทยบคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลย

ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามตาแหนง ๕๕

๔.๑๕ เปรยบเทยบคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษา  หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามระดบของสภาเดกและเยาวชน ๕๖  ๔.๑๖ สมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ตามมมมองของทปรกษา  หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๕๗ 

ญ 

 

สารบญตาราง ตารางท หนา

๔.๑๗ สมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยง  สภาเดกและเยาวชนจาแนกตามความตองการ ๕๘  ๔.๑๘ สมรรถนะเพมเตมททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนเหนวามความสาคญ  ตอการใหคาปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน ๕๙  ๔.๑๙ สมรรถนะดานความรทจาเปนสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๖๐  ๔.๒๐ สภาพปญหาในการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน ๖๑  ๔.๒๑ ปญหาตอการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยง  สภาเดกและเยาวชน ๖๑  ๔.๒๒ ผลการจดลาดบความตองการจาเปนในการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษา  หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๖๓  ๔.๒๓ ประเดนทเดกและเยาวชนปรกษาทปรกษาหรอพเลยง ๖๓  ๔.๒๔ เนอหาทตองการใหมในคมอ ๖๕  ๔.๒๕ หลกสตรหรอเนอหาทตองการใหมเพมเตม ๖๖  ๕.๑ สรปจดเดน และสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกฯ ดานคณลกษณะ ดานทกษะ   และดานความร ของพเลยงหรอทปรกษาในมมมองของจงหวดฉะเชงเทรา ๗๕  ๕.๒ สรปผลการวเคราะหจากการศกษาดงานในพนทกรณศกษา ๙๐  ๕.๓ รายละเอยดผใหสมภาษณเชงลก ๙๒  ๕.๔ สรปคณลกษณะและสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนแตละระดบ ๑๐๙  ๖.๑ ตารางการฝกอบรมทปรกษา บคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๑๓๙  ๖.๒ ตารางการฝกอบรมทปรกษา บคลากร พเลยงระดบองครวม ๑๔๕  ๗.๑ สรปสมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๑๖๗ 

ฎ  

 

สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา

๑.๑ จานวนเดกกลมเสยงและเดกดอยโอกาส ๑ ๑.๒ รปแบบของสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ ๓ ๒.๑ รปแบบของสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ ๘ ๒.๒ โครงสรางตามพระราชบญญตของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ๙ ๒.๓ โครงสรางการบรหารจดการตามนโยบายของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ๑๐ ๒.๔ รปแบบโครงสรางพนฐานสภาเดกและเยาวชนในประเทศ ๑๑ ๒.๕ คหาใตโมเดล: สภาเดกและเยาวชนระดบตาบล ๑๖ ๒.๖ Cluster and Coaching Model: สภาทองถนเลก กลาง ใหญ ๑๘ ๒.๗ รปแบบโครงสรางมนษย (Human Model) ๒๑ ๒.๘ รปแบบโครงสรางมนษยทมรปแบบการดาเนนงานทตางกน ๒๑ ๒.๙ โมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) ๒๖ ๓.๑ แบบแผนการดาเนนการวจยแบบสามเสา ๓๑ ๕.๑ ตวอยางแผนทความคดทรงสรรคโดยคณนอต ๖๙ ๕.๒ การลงพนทเกบรวบรวมขอมลในจงหวดนนทบร ๗๑ ๕.๓ การลงพนทเกบรวบรวมขอมลในจงหวดฉะเชงเทรา ๗๖ ๕.๔ คณชยยทธ พทธนวลและคณสถาพร พนธประดษฐ ๗๘ ๕.๕ การลงพนทศกษาดงานในจงหวดตรง ๘๐ ๕.๖ การพบปะพดคยกบสภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง ๘๕ ๕.๗ ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง ๘๙ ๕.๘ การพบปะพดคยกบสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง ๙๐ ๖.๑ รางหลกสตรการฝกอบรมทปรกษาพเลยง บคลากรสภาเดก และเยาวชน ๑๑๑ ๖.๒ แนวคดหลกสตรระยะสนทจดขนเพอกลมประชากรเปาหมาย ๑๑๕ ๖.๓ ระดบขนตอนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนประยกตจาก Ladder of Participation ของ Roger Heart (Teressa Malevu et al., 2007) ๑๒๕ ๖.๔ การแสดงผลลพธตามเวลาทตรงกน ๑๓๒ ๖.๕ การบรหารเพอการเปลยนแปลง ๑๓๓ ๖.๖ ถนนแผนท (road map) การขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชน ๑๓๔

๑  

บทท ๑ โครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

๑. หลกการและเหตผล ประเทศไทยกาลงเผชญวกฤตปญหาสงคมดานเดกและเยาวชนเปนอยางมาก เกดภาวะเดกกลมเสยง เดกดอยโอกาส เยาวชนผกระทาผด การตงครรภในวยอนไมสมควร การใชความรนแรงในการแกไขปญหา คานยมตางชาต ตดสารเสพตด การใชเวลาสวนใหญกบเทคโนโลย และอนๆ ในป พ.ศ. ๒๕๕๔

สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและพฒนาคณภาพเยาวชน ไดพบเดกกลมเสยง เดกดอยโอกาส เดกถกผลกออก เดกลอยลองในสงคมไทยถง ๕ ลานคน ดงแผนภาพท ๑.๑

แผนภาพท ๑.๑ จานวนเดกกลมเสยงและเดกดอยโอกาส

ในเดกแตละกลมลวนมสภาพปญหาแตกตางกนไป สวนใหญมาจากปญหาครอบครวเปราะบาง

แตกแยก ความยากจน ไมมเวลาในการอบรมดแลบตรหลานของตนเอง เดกและเยาวชนขาดทพง ขาดกลมบคคลทใหคาแนะนาชแนะอนจกชวยลดความเสยงอนตรายลงได ตดเพอนมสงคมลอแหลมอนตราย มอตราสวนพนทเสยง: พนทด = ๒:๑ สภาพปจจบนเดกและเยาวชนจงมแนวโนมแฝงไปดวยวตถนยม ยาเสพตด เพศ ความรนแรง ตดมอถอ มากขนตามลาดบ จนมผลไปถงพฤตกรรม การแสดงออก คานยม และลกษณะนสยทผด เปลยนแปลงมากขนตามลาดบ

๒  

ปรากฏการณในป พ.ศ. ๒๕๕๕ เราจะพบเหนขาวคราว ความเคลอนไหว ขอมลตวเลข รายงาน

ผลการวจยทนาเปนหวงยง ขาวการทารายรางกาย ใชอาวธปน มดในกลมนกศกษาอาชวะแทบทกวน จบเดกแวนทกอความเดอดรอนนาราคาญในทกคาคน เดกหญงชายมเพศสมพนธกนตามโรงแรม โรงภาพยนตรเพราะเบอเรยน หนโรงเรยน การขายยาบา มเดกและเยาวชนเปนทงผขายและผ เสพในแทบทกชมชน สถตการจบกมยวอาชญากรเพมมากขนจนนาเปนหวงยง สภาวะดงกลาวกาลงเขาสยคเยาวชนทารายเดกดวยกนเอง ผใหญบางกลมกาลงสรางสงคมหลอหลอม พนทเสยงอนตราย และเปดกจกรรมทนาเดกและเยาวชนเขาสภาวะยคเดกไทยพนธใหมทดอยคณภาพมากขนทกท ในป พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดมพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตขนเพอใหเกด การรวมตวสรางสรรค เกดโครงการ กจกรรมทเดกและเยาวชนไดลงมอปฏบตกนเองดวยการจดตงองคกร สภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ จงหวด และประเทศไทยขน โดยมคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตทมนายกรฐมนตรเปนประธานกรรมการ มคณะกรรมการโดยตาแหนงทงรฐมนตร ขาราชการระดบสง ผทรงคณวฒ ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน และผแทนเดกและเยาวชนชายหญงจานวน ๒ คน เปนคณะกรรมการ มการเลอกตงสภาเดกและเยาวชนทกระดบ เกดโครงการกจกรรมตางๆมากมาย การจดสรรงบประมาณเบองตน การรางระเบยบกฎเกณฑตางๆ อยางไรกตามปญหาขอยงยาก อปสรรคของการดาเนนงานยงปรากฏอยมากมาย สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ยงอยในระยะเรมตน เดกยงมสวนรวมในขน “ผใหญคด เดกปฏบต” เปนสวนใหญ การคดโครงงาน กจกรรมตางๆ มขอขดแยงเกดขนระหวางแกนนาสภาเดกและเยาวชนกบทมทปรกษา บคลากรทมารบงาน เขาใจเนองาน รปแบบ กฎเกณฑ ขนตอนแตกตางกน จนนาไปสความไมไววางใจซงกนและกน อยางไรกตาม งานของสภาเดกและเยาวชนทกระดบอยในชวงระยะเรมตน มทงความสาเรจ ดาเนนไปดวยด มบรรยากาศประชาธปไตย พเลยงทมเทเอาใจใส ในทางตรงขามหลายแหงลมเหลว ตงตามรปแบบได แตขาดโครงงาน กจกรรม วาระการประชม ขดแยงในกลม ทปรกษาไมสามารถใหคาแนะนาได สมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๓) ไดศกษาวจย “รปแบบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในประเทศไทย” พบวา รปแบบของสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจประกอบไปดวยองคประกอบดงตอไปน

๓  

แผนภาพท ๑.๒ รปแบบของสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ

๑. วสยทศน นโยบายของผ นา ผวาราชการจงหวดทคดรเรม การเหนความสาคญ “วาระการดแลคมครองเดก” การสงเสรมพนทสรางสรรค การสนบสนนโครงงานตางๆ ๒. องคกรปกครองสวนทองถน นบรวมระดบ อบจ. เทศบาล อบต. ทใหความสาคญกบคณภาพชวต อนาคตของลกหลานในพนทตนเอง การสรางแผนปฏบตการเดกและยาวชนอาย ๐ - ๒๕ ป ระยะเวลา ๓ ป ๓. สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ภาวะความเปนผ นา การคดนอกกรอบ การตดสนใจ การประสานงานระหวางหนวยงาน การยดหยนเพอความสาเรจ มนษยสมพนธและอนๆ ๔. ทมทปรกษา ขาราชการทรกเดกและไววางใจเดก ภมปญญาทองถน รนพในสภาเดกและเยาวชนรนกอน นกวชาการททางานดานเดกและเยาวชน ๕. ทมงานทรวมมอรวมใจ มความสนใจเหมอนกน กลมเดกและเยาวชนทมจตอาสา เปนรนนอง เพอนทงในระบบและนอกระบบทชวยกนดาเนนงานทกอยางทชวยกนคด วางแผนงาน ลงมอปฏบตจนบรรลผลสาเรจได ในป พ.ศ.

ผวาราชการจงหวด องคกรปกครองสวนทองถน

สภาเดกและเยาวชน ทมทปรกษา ทมงาน

ระบบขอมลใน โครงงานกจกรรม การสรางเครอขาย พฒนาองคกร

๔  

๒๕๕๕ ไดมโครงการการสรางความเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนในรปแบบ Cluster and Coaching และพบองคประกอบททาใหงานสภาเดกและเยาวชนประสบผลสาเรจ คอ ตโจทยเปน ทมเพลน พเลยงแนะนา เปดโอกาส เพมพนท บรหารความขดแยง และอนๆ ตอมาไดมการประชมสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตนบเปนจดเรมตนของกระบวนการประสานพลงของทกภาคสวน มงทจะวเคราะหสถานการณแวดลอม และรวมกนคดคนวถทางเพมประสทธภาพของกลไกการปฏบตงานใหเกดผลสมฤทธสงสดตอเดกและเยาวชนอยางตอเนองและยงยน โดยการประชมสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ประจาป ๒๕๕๔ เมอวนท ๒๖ - ๒๗ กนยายน พ.ศ. ๒๕๕๔ ไดมฉนทามตของผปฏบตงานดานเดกและเยาวชน ในประเดนทเกยวของกบบทบาทการพฒนาศกยภาพของสภาเดกและเยาวชนทกระดบ คอ ตองเรงผลกดนเพอกอใหเกดระบบพเลยงและทปรกษาของเยาวชนทองถน เพอเปนกลไกในการสงเสรม สนบสนนศกยภาพในการสรางสรรคของเยาวชนทสอดคลองกบความตองการ และการดาเนนกจกรรมมทศทางและวธการทถกตองและเหมาะสม โดยเสนอใหระบบพเลยงและทปรกษาของเดกและเยาวชนทกทองถน ม ๔ องคประกอบดงตอไปน ๑) ภาควชาการ (ในทองถน) บคลากร/สถาบนทสามารถใหคาปรกษาดานวชาการองคความรเพมศกยภาพ ๒) ภาครฐ/องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) รวมถง อาสาสมคร ทมศกยภาพในการสนบสนนงบประมาณ ๓) ทรพยากรบคคล รวมถง อสม. และ อพม. ซงมจตใจงดงาม จตอาสา และเปนทปรกษาใหกบเดกและเยาวชนไดเปนอยางด ๔) ภาคเอกชน รวมถง ภาคประชาสงคม NGOs ทมกจกรรมตนแบบสามารถเปนทปรกษาในดานการพฒนากจกรรมไดเปนอยางด ในขณะทการดาเนนงานดานสภาเดกและเยาวชนไดขยายงานลงสสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลจานวน ๗,๔๒๒ แหง และในป พ.ศ. ๒๕๕๕ ไดจดตงครบทกตาบลแลว กลาวไดวาแนวโนมของสภาเดกและเยาวชนจะมครบทกระดบนบตงแตระดบตาบล อาเภอ จงหวดและระดบประเทศ คาดวาเดกจะมโอกาส พนท โครงงาน กจกรรมทสรางเสรมความเปนพลเมองด มจตอาสาและจตสาธารณะ ในระบอบประชาธปไตยในอนาคตอนใกลน มการเตรยมเรองหลกสตรทเกยวของ การฝกอบรม ทกษะชวต กฬาและสนทนาการ เศรษฐกจพอเพยง การเขยนโครงงาน ระบบธรรมาภบาลในเรองงบประมาณ และเรองอนๆ ในทางตรงกนขาม กลมผ ใหญ พเลยง บคลากรททางานใกลชด ทมเท เสยสละ ฟงเสยงเดกเปนลวนแลวแตอยเบองหลงความสาเรจของเนองานทสภาเดกและเยาวชนชวยกนกาหนดขน กลบเปนกลมบคลากรในระบบและนอกระบบทถกมองขามความสาคญ ขาดการศกษา ถอดองคความร การพฒนาสงเสรม ระบบหลกสตรทเหมาะสมตอเนองไมมากนกทงๆ ทเปนทมงานทมอยใกลชดกลบกลมสภาเดกและ

๕  

เยาวชนเกอบจะตลอดเวลา การพฒนาพเลยง ทมทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนทกระดบจงมความสาคญและจาเปนอยางยงเพอการสงผลในเชงการใหคาปรกษาทเหมาะสมถกตอง วางตวเปนทไววางใจ อดทนตอการลองผดลองถกของสภาเดกและเยาวชนทลงมอปฏบต รวมทงการเปนกลยาณมตรของเดกและเยาวชนตลอดเวลา การสนบสนนสงเสรมบคลากร ทมทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนจงเปนความจาเปนตองศกษา เรยนรทศนะ ความคดเหน องคประกอบทเกยวของ ระบบหลกสตรการฝกอบรม คมอการดาเนนงานและอนๆ จนไดบคลากร ทมทปรกษาสามารถปฏบตตนปฏบตงานไดสาเรจลลวงไปดวยดควบคกบความกาวหนาการเปลยนแปลงของเดกและเยาวชนทจะเตบโตเปนพลเมองดของประเทศตอไป ๒. วตถประสงค ๒.๑ เพอศกษา และกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย

๒.๒ การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเพอสงเสรมสมรรถนะใหกบบคลากรทปรกษาไดตรงกบความตองการ ความสนใจ และปญหาอปสรรคทมอย

๒.๓ การสรางคมอใหกบบคลากรทปรกษาไดศกษาเรยนรเพมเตมดวยตนเองเปนแนวทางสงเสรมทสอดคลองกบผ ทเกยวของฝายตางๆ ในการทางานประสานงานระดบนโยบายสการปฏบตไดจรง

๓. ขอบเขตการดาเนนงาน

การศกษาวจยเรอง การพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย กาหนดใหมขอบเขตการศกษาและวธดาเนนการดงน ๓.๑ การรวบรวมขอมลสถานการณ ปญหา งานวจย บทความ เอกสารอางอง คมอทเกยวของกบสภาเดกและเยาวชนและแนวคดทเกยวกบระบบทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

๓.๒ การสรางเครองมอแบบสอบถาม แบบสมภาษณ รางหลกสตร คมอการนาไปใชในกลมบคคลทเกยวของ บคลากรทปรกษา ผบรหาร สภาเดกและเยาวชน นกวชาการ สอมวลชน และอนๆ

๓.๓ การตรวจสอบเครองมอดวยกลมผ เ ชยวชาญเพอวเคราะหเครองมอทจะนาไปใชใหครอบคลมเนอหา การเพมหรอลดจานวน ITEMS ใหเหมาะสม สอดคลอง ตรงกบเนอหาของเครองมอทนาไปใช

๓.๔ การทดลองใชเครองมอแบบสอบถาม และแบบสมภาษณรางหลกสตร คมอการนาไปใช ในกลมผ เกยวของทไมใชตวอยางประชากร นาผลการทดลองใชมาแกไขใหเปนเครองมอฉบบสมบรณ

๓.๕ การเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (purposive selection) ตามภมภาคใน ๕ จงหวดไดแก นนทบร ตรง อบลราชธาน เชยงใหม ฉะเชงเทรา ใหครอบคลมสภาเดกและเยาวชนระดบ

๖  

ตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย เพอลงสมภาษณเชงลก (indepth - interview) บคลากรทปรกษา ๔ คน สภาเดกและเยาวชน ๔ คน และผ บรหารองคกร ๒ คน การแจกแบบสอบถาม ๑๐ จงหวด กาญจนบร ฉะเชงเทรา เชยงราย เชยงใหม นนทบร นาน ตรง สงขลา สระแกว และอบลราชธาน ๓ .๖ การเกบรวบรวมขอมล การว เคราะหขอมลจากงานวจยเอกสาร แบบสอบถาม แบบสมภาษณ รปถาย เพอยกราง (guideline) สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษา โครงสรางของเนอหา สาระทสรางเสรมสมรรถนะ หวขอรายวชา รายละเอยดเบองตนของคมอของบคลากรทเนนภาษาทสนงาย กระชบ ตรงกบความคดรวบยอด (concept) และรปภาพประกอบเพอใหนาสนใจยงขน ๓.๗ การจดประชม (focus group) ในกลมผ เกยวของกบการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ไดแก นกวชาการ ผบรหารองคกร ทปรกษา ตวแทนสภาเดกและเยาวชน สอมวลชน องคกรเอกชน เพอพจารณาวพากษวจารณ การใหความคดเหนอยางกวางขวางทงรางสมรรถนะ คณลกษณะทพงประสงค หลกสตรการฝกอบรม และคมอการนาไปใช ขอเสนอแนะตางๆ ๓.๘ การจดทารายงานการศกษาสมรรถนะ คณลกษณะ หลกสตรการฝกอบรมและคมอการนาไปใชฉบบสมบรณ ๓.๙ เสนอรายงานผลการศกษาวจยการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตอสานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาส และผสงอาย ๔. ประโยชนทไดรบ ๔.๑ เกดแนวทางการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๔.๒ มหลกสตรเสรมสรางสมรรถนะบคลากรทปรกษาใหไดรบความร ทกษะ เจตคต จนเกด องครวมใหสามารถนากลบไปประยกตใชไดกบการทางานในแตละองคกร สภาพปญหา บรบทสงคมทแตกตางกนออกไป ๔.๓ มคมอการศกษา เรยนรสาระพนฐานทจาเปนเพอเตรยมตวเปนบคลากร ทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ใหสอดคลองกบความตองการ ความสนใจ สภาพปญหาทมอย ๔.๔ สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ จะมระดบของการดาเนนงานทมคณภาพเกดการเรยนร พฒนาตนเอง ชวยเหลอสงคม โปรงใส มจตเปนประชาธปไตย สรางเครอขายกวางขวางและการมบคลากรทปรกษามออาชพ ชวยเหลอสภาเดกและเยาวชนตลอดเวลา จนบรรลเปาหมายของ พ.ร.บ. สงเสรม การพฒนาเดกและเยาวชน พ.ศ. ๒๕๕๐

บทท ๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาแนวทางการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยผวจยไดนาเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยนาเสนอออกเปน ๓ ตอน ดงน ตอนท ๑ สภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ตอนท ๒ สมรรถนะ ตอนท ๓ การวเคราะหความตองการจาเปน (needs analysis) ตอนท ๑ สภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

๑.๑ ความเปนมาของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

เมอป พ.ศ. ๒๕๕๐ สภาเดกและเยาวชนรนแรกไดถอกาเนดขน โดยใหมการเลอกตง จดตงตามระเบยบทตราไวในพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ ซงจดเรมตนความคดของการกอตงองคกรสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยมาจากการรวมตวกนของเดกและเยาวชนเปนกลมๆ ซงมอยทวทกภมภาค เพอทากจกรรมในทองถน แกปญหาทองถนอยางสรางสรรค หากแตกลมเดกและเยาวชนนนยงทางานกนแบบแยกสวน ไมไดรวมกนทางานอยางเปนระบบ ทงยงขาดการสนบสนนการทางานอยางจรงจง จนบางครงทาใหเดกและเยาวชนบางกลมตองลมเลกความตงใจทจะทาเพอสงคม หรอชมชนของตนเอง ผ ใหญหลายๆ คนในประเทศไทยทมองเหนศกยภาพของเดกและเยาวชนหวงทจะเหนการรวมกลมกนทากจกรรมเพอสงคมและชมชนของตนเอง ดงทกลาวมาแลว จนผลกดนใหเกดเปนกฎหมายขน ตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตหลายมาตราไดระบใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนสนบสนนการทางานของสภาเดกในทกระดบ เชน หมวด ท ๑ ความตามมาตรา ๘ ไดกาหนดใหสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดรวมมอ สงเสรม สนบสนน และประสานงานกบองคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานอนๆ ใหจดแผนพฒนาเดกและเยาวชนโดยคานงถงการมสวนรวมของประชาชนและประชาสงคมในทองถน และมาตรา ๙ ใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทเกยวของใหความรวมมอ สงเสรม และสนบสนนการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนอาเภอ สภาเดกและเยาวชนจงหวด สภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร และสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ตามมาตราทกลาวไวแลว แสดงใหเหนชดวาหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนสามารถมสวนรวมในการสนบสนน สงเสรมเพอพฒนาสภาเดกและเยาวชนไดทกระดบ เมอผานพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาสภาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ แลว สภาเดกและเยาวชนจงถกจดตงขนเพอเปนศนยกลางของกลมเดกและเยาวชนในการดาเนนกจกรรม และให

  ๘  

การสนบสนนกลมเดกและเยาวชนเหลานน ใหสามารถดาเนนงานหรอกจกรรมของกลมไดตามเปาประสงค และความตงใจทตงไว โดยมรายละเอยดระบไวในหมวดท ๓ มาตรการสงเสรมการดาเนนงานเพอ การพฒนาเดกและเยาวชนของพระราชบญญต กาหนดใหสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยแตละจงหวดจดตงสภาเดกและเยาวชนใหสมาชกเปนเดกและเยาวชนในพนท โดยแบงเปนภาคสวน โดยในมาตราท ๒๒ ถงมาตราท ๒๔ กลาวถงการจดตง การดาเนนงาน และการทากจกรรมตางๆ ของสภาเดกและเยาวชนอาเภอ ในมาตราท ๒๕ ถงมาตราท ๒๗ กลาวถงการจดตง การดาเนนงาน และการทากจกรรมตางๆ ของสภาเดกและเยาวชนจงหวด ในมาตราท ๒๘ ถงมาตราท ๓๑ กลาวถงการจดตง การดาเนนงาน และการทากจกรรมตางๆ ของสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร ในมาตราท ๓๒ ถงมาตราท ๓๕ กลาวถงการจดตง การดาเนนงาน และการทากจกรรมตางๆ ของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ๑.๒ รปแบบการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

สมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๓) ไดวจยรปแบบสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบสภาเดกและเยาวชนในประเทศ และไดสรางรปแบบของสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ พบวามองคประกอบสาคญ ๕ ดาน ไดแก ๑) ผวาราชการจงหวด ๒) องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ๓) ทมทปรกษา ๔) ภาวะผ นาของสภาเดกและเยาวชน และ ๕) ทมงานทชวยเหลอดาเนนการ องคประกอบเหลานเปนปจจยทสนบสนน ขบเคลอนการทางานของสภาเดกและเยาวชนในพนทหนงๆ ได ทงทางดานการเชอมประสาน สรางระบบขอมลในพนท โครงการกจกรรม การสรางเครอขาย และการพฒนาองคกร ดงแผนภาพท ๒.๑ ทปรากฏ

แผนภาพท ๒.๑ รปแบบของสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ

ผวาราชการจงหวด องคกรปกครองสวนทองถน

สภาเดกและเยาวชน ทมทปรกษา ทมงาน

ระบบขอมลในพนท โครงงานกจกรรม การสรางเครอขาย พฒนาองคกร

  ๙  

ทงน รปแบบโครงสรางของสภาเดกและเยาวชนยงปรากฏในทกๆ ระดบ ตงแตในระดบประเทศ จงหวด อาเภอและทองถน จากการศกษาพบวา รปแบบโครงสรางของสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศมการจดโครงสรางตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ และโครงสรางการบรหารจดการตามนโยบาย ควบคกบการบรหารจดการตามนโยบาย สาหรบสภาเดกและเยาวชนของจงหวดซงแตละจงหวดกมนโยบายทแตกตางกนไป โดยรปแบบโครงสรางตามพระราชบญญต ซงประกอบดวย ๒ สวน ไดแก คณะบรหารสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย คอ (๑) ประธานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย และ (๒) ผบรหารอกไมเกน ๒๕ คนซงคดเลอกมาจากสมาชกสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย สวนท ๒ คอ สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย อนไดแก (๑) ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวด ๗๕ จงหวด (๒) ประธานสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร และ (๓) ผแทนเดกและเยาวชนซงคดจากเดกและเยาวชนทลงทะเบยนไวตามทรฐมนตรกาหนดจานวน ๓๘ คน ปรากฏดงแผนภาพท ๒.๒

แผนภาพท ๒.๒ โครงสรางตามพระราชบญญตของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย 

คณะบรหารสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย 

ประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวด ๗๕ จงหวด 

ประธานสภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร 

ผแทนเดกและเยาวชนจานวน ๓๘ คน 

  ๑๐  

แผนภาพท ๒.๓ โครงสรางการบรหารจดการตามนโยบายของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย นอกเหนอจากโครงสรางการทางานของสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศแลว ยงพบรปแบบการดาเนนงานและโครงสรางการบรหารงานในระดบจงหวดอกดวย ตามการศกษาวจยของ สมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๓) พบรปแบบของสภาเดกและเยาวชนทงหมด ๗ จงหวด ไดแก รปแบบ

สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

องคกรภาคเครอขาย คณะบรหารสภาเดกและ เยาวชนแหงประเทศไทย

ผแทนสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ทเปนกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต

ประธานสภาเดกและ เยาวชนแหงประเทศไทย

ศนยสภาเดกและ เยาวชนแหงประเทศไทย

แผนงานสภาเดกและ เยาวชนแหงประเทศไทย

ภาคเหนอ (พษณโลก)

ภาคอสาน (อบลราชธาน)

ภาคกลาง (นนทบร)

ภาคใต(สงขลา)

แผนงานบรหารจดการสานกงาน สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

แผนงานสนบสนนการสรางภาวะจตอาสาในเดกและเยาวชน

แผนงานสงเสรมและพฒนาพนทสรางสรรคสาหรบเดกและเยาวชน

แผนงานสงเสรมการผลตสอสรางสรรคในกลมเดกและเยาวชน

แผนงานวจยและพฒนาขอมลสถานการณดานเดกและเยาวชน

  ๑๑  

ของสภาเดกและเยาวชนจงหวดอบลราชธาน รปแบบของสภาเดกและเยาวชนจงหวดสงขลา รปแบบของสภาเดกและเยาวชนจงหวดเชยงราย รปแบบของสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร รปแบบของสภาเดกและเยาวชนจงหวดสราษฎรธาน และรปแบบของสภาเดกและเยาวชนจงหวดชลบร ซงสามารถวเคราะหสรปเปนรปแบบโครงสรางพนฐานสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย (basic model) ประกอบไปดวย ๒ สวน ไดแก โครงสรางภายนอกและโครงสรางภายใน มรายละเอยดดงแผนภาพท ๒.๔ ตอไปน

แผนภาพท ๒.๔ รปแบบโครงสรางพนฐานสภาเดกและเยาวชนในประเทศ จากการศกษาวจยการสรางความเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนในแตละภมภาคของประเทศไทย ของสมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๕) ไดลงพนทศกษารปแบบของการกอตง ตลอดจนรปแบบการดาเนนการของสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน พบวา รปแบบโครงสรางสภาเดกและเยาวชนตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ ยงคงมจดออนบางประการ กลาวคอ มการวางโครงสรางและระบบของสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศ จงหวด และอาเภอ แตไมมรายละเอยดรปแบบโครงสรางสภาเดกและเยาวชนในระดบตาบลทชดเจนและสามารถพฒนาตอไปไดอยางเขมแขงมากขน จนทาใหเกดนโยบายททกจงหวด ทกพนทจะตองจดตงสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลขนในป พ.ศ. ๒๕๕๓ โครงสรางภายนอก

๑) องคประกอบหลก นบเปนองคประกอบสาคญในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน และเปนองคประกอบขบเคลอนททาใหการดาเนนงานของสภาเดกเปนไปไดอยางราบรน เปนองคประกอบทสภาเดกและเยาวชนทกระดบพงม ประกอบดวย ๖ องคประกอบยอย ไดแก (๑) สภาเดกและเยาวชน

รปแบบโครงสรางพนฐานสภาเดกและเยาวชนในประเทศ

โครงสรางภายนอก โครงสรางภายใน

องคประกอบหลก

องคประกอบรอง

องคประกอบรปแบบการดาเนนงาน

ปจจยการทางาน

วฒนธรรมองคกร

จรยธรรมการทางาน

  ๑๒  

(๒) ทมทปรกษา (๓) คณะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตามกฎหมาย (๔) สภาเดกและเยาวชนระดบอนๆ (๕) เครอขายเดกและเยาวชนในพนท และ (๖) โครงสรางฝายสนบสนน

(๑) สภาเดกและเยาวชน องคประกอบสาคญอนดบหนงคอ สภาเดกและเยาวชนเพราะเปนหนวยงานหลก เปรยบเปนหวใจในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน ทงน รปแบบการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนจะเปนในลกษณะใดกขนอยกบประธานสภาเดกและเยาวชน และการจดโครงสรางการบรหารงานในสภาเดกและเยาวชน

(๒) ทมทปรกษา นอกจากโครงสรางการทางานของสภาเดกเองแลว ทมทปรกษากเปนองคประกอบสาคญในการใหคาปรกษา ชแนะแนวทางการดาเนนการและคอยใหความชวยเหลอใหการดาเนนงานเปนไปอยางราบรน คณลกษณะหนงททมทปรกษาพงม คอ เปนบคคลททตองทางานคลกคล รวมทกขรวมสขกนไป เปรยบเปนสมาชกในครอบครว เสยสละทงเวลาและแรงกายในการทางานรวมกบสภาเดกและเยาวชน

(๓) คณะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตามกฎหมาย เปนผ ใหความชวยเหลอ และสนบสนนในเรองของงบประมาณ การอานวยความสะดวกในการทางาน วสดอปกรณ แตไมไดใหคาปรกษา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตามกฎหมายจงเปนเพยงผ ทคอยอานวยความสะดวกในการปฏบตงานของสภาเดกและเยาวชนใหบรรลไปตามเปาหมาย

(๔) สภาเดกและเยาวชนระดบอนๆ เชน สภาเดกและเยาวชนตาบล และสภาเดกและเยาวชนอาเภอเปนองคประกอบทชวยเกอกลการปฏบตงานของสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด โดยมบทบาทในการวางแผนและดาเนนการขบเคลอน ประสานงานระหวางสภาเดกและกลมเยาวชนใหสาเรจลลวง

(๕) เครอขายเดกและเยาวชนในพนท เปนอกองคประกอบหนงทเปนกาลงหลกใน การดาเนนงานขบเคลอนกจกรรมดานเดกและเยาวชน ซงแตละบรบทพนทกมความแตกตางกน บางกลมใหความชวยเหลอกบสภาเดกและเยาวชนดมาก แตกยงมบางจงหวดทกลมเยาวชนไมสามารถทางานรวมกบสภาเดกได เนองจากมความขดแยงระหวางกน

(๖) โครงสรางการสนบสนนจากภาครฐและเอกชน ถงแมจะไมไดมสวนเกยวของโดยตรงกบสภาเดกและเยาวชน แตการไดรบความรวมมอ และการสนบสนนจากองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชน รวมไปถงองคกรอสระอนๆ ทเกยวของกบกจกรรมหรการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน กสามารถทาใหการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนบรรลเปาหมายไดอยางราบรน ในทางตรงกนขาม ถาหากองคกรทเกยวของไมใหความรวมมอแลว สภาเดกและเยาวชนกจะเกดความขดสน หรอไมสามารถดาเนนการตามทวางแผนไวได

โดยปกตแลวองคประกอบทง ๖ ประการจะอยแยกสวนกน โดยมสภาเดกและเยาวชนเปนแกนกลางสาคญในการประสานเชอมโยงองคประกอบทงหมดเขาดวยกน มบทบาทในการเชอมโยง

  ๑๓  

องคประกอบตางๆ ใหสามารถดาเนนการตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมายไปอยางพรอมเพรยงกน ถากลไกการประสานงานและสอกลางของสภาเดกและเยาวชน มประสทธภาพ กจะสามารถประสานสอดคลองใหการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนสามารถขบเคลอนไปไดอยางราบรนและมประสทธภาพ

๒) องคประกอบรองเปนองคประกอบเพมเตมจากองคประกอบหลก แตกตางไปตามแตละบรบทของสภาเดกและเยาวชน องคประกอบรองอาจเปนองคกรอนๆ เชน เครอขายผปกครอง โรงเรยน วด โรงพยาบาล มหาวทยาลยในทองถน เปนตน ซงมบทบาทนอยกวาองคประกอบหลก แตกมความสาคญ เนองจาก มอทธพลตอสมาชกสภาเดกและเยาวชน โดยสมาชกแตละคน จะไดรบผลกระทบจากองคประกอบรองแตละองคประกอบเทากน เชน ถาโรงเรยนในอาเภอหนงของจงหวดอบลราชธาน ไมอนญาตใหคณะกรรมการบรหารสภาเดกและเยาวชนอบลราชธานมารวมการประชมได กอาจเกดผลกระทบตอมตในทประชม หรอไมอนญาตใหเดกและเยาวชนมาเขารวมกจกรรมทสภาเดกและเยาวชนจดขน กอาจทาใหการทางานของสภาเดกและเยาวชนไมบรรลเปาหมายทตงไวได เปนตน นอกจากโรงเรยนแลว ทศนคตของผปกครองกเปนอกปจจยหนงทมอทธพลตอสมาชกสภาเดกและเยาวชนในเรองการทากจกรรมของบตรหลาน สามารถตดสนไดวาผปกครองคนนนๆ จะใหการสนบสนนงานของสภาเดกและเยาวชนหรอไม ดงนนการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน จาเปนตองนาเสนอตนเองใหเปนทรจกของชมชนและสงคม พรอมทงสรางทศนคตเชงบวกในดานการทากจกรรมกบสภาเดกและเยาวชนของบตรหลานใหเกดขนกบกลมผปกครอง เพอใหไดรบความรวมมออยางเตมท ดวยเหตน องคประกอบรองจงเปนกลไกทชวยแกปญหาทเกดขนกบการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน การไดรบความรวมมอ และการสนบสนนจากองคประกอบรอง จะสามารถชวยแกปญหาทละเอยดออนบางประการได เชน เครอขายผปกครอง สามารถชวยแกปญหาเรองความไมเขาใจในการทากจกรรมของเดกและเยาวชน หรอ สถาบนการศกษาสามารถชวยแกไขปญหาหรอสนบสนนกจกรรมดานการศกษาของเดกและเยาวชนได เปนตน ดงนน อาจกลาวอกนยหนงไดวา องคประกอบรอง เปนความตองการจาเปน (needs) ในสวนขององคกรภายนอกทไมไดมสวนเกยวของกบการทางานของเดกและเยาวชนโดยตรง

๓) องคประกอบรปแบบการดาเนนงาน เปนรปแบบเฉพาะทสภาเดกและเยาวชนแตละกลมจะนามาใชในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน ซงแตละสภาเดก ฯ อาจมรปแบบการทางานเหมอนหรอตางกนกได ทงน รปแบบการทางานจะเกดขนภายใตปจจยบรบท ๓ ประการ คอ ปจจยบรบทภายในของสภาเดกและเยาวชน ปจจยบรบททางสงคม และปจจยบรบทของผ นาสภาเดกและเยาวชน โดยปจจยบรบทภายในของสภาเดกและเยาวชน คอ คณลกษณะดานปจจยปอนเขา (input) เชน บคลากร ทรพยากรในการดาเนนงาน งบประมาณ เปนตน สาหรบปจจยบรบททางสงคม เชน ลกษณะของบคคลในทองถน

  ๑๔  

การสนบสนนจากหนวยงานในทองถน วฒนธรรมทองถน เปนตน ในขณะทปจจยบรบทของผ นาสภาเดกและเยาวชน เชน รปแบบความคด ลกษณะความเปนผ นา ความเชอในการดาเนนงาน เปนตน โครงสรางภายใน

โครงสรางภายใน คอ เปนองคประกอบทไมสามารถมองเหนเหนไดทางกายภาพ แตจะชวยเสรมสรางความเขมแขง และความสาเรจในการทางานของสภาเดกและเยาวชน เปนโครงสรางทแอบแฝงอยภายใน สามารถแบงเปน ๓ องคประกอบ คอ ปจจยการทางาน (factors) วฒนธรรมองคกร (organizational culture) และจรยธรรมการทางาน (merit)

๑) ปจจยการทางาน (factors) ปจจยการทางานเปนองคประกอบดานปจจยนาเขา (input) ในการทางานของสภาเดกและ

เยาวชน ซงจะชวยใหสภาเดกและเยาวชนแตละจงหวดจะมปจจยการทางานทสาคญคลายคลงกน คอ ความตองการจาเปนดานปจจยนาเขา เชน วสดอปกรณ งบประมาณ สถานททาการ ความสะดวกสบายในการเดนทาง ระยะเวลาในการทางาน เปนตน ซงจากการศกษาพบวา ความตองการจาเปนอนดบแรกในการทางานของสภาเดกและเยาวชน คอ งบประมาณ เนองจากไดรบงบประมาณในการดาเนนงานไมเพยงพอ แตเมอไดศกษาความตองการจาเปนแลว พบวา งบประมาณทไดรบจาเปนตองจาแนกตามการใชจายได ๓ ประเดน คอ (๑) งบประมาณสวนทใชในการดาเนนกจกรรมดานเดกและเยาวชน (๒) งบประมาณสวนการบรหารจดการ และ (๓) งบประมาณสวนการจดประชม โดยสดสวนงบประมาณระหวาง งบประมาณสวนทใชในการดาเนนกจกรรมดานเดกและเยาวชนตองบประมาณสวนการบรหารจดการ ตองบประมาณสวนการจดประชม ทเหมาะสม คอ ๖๐ : ๒๐ : ๒๐

๒) วฒนธรรมองคกร (organizational culture) วฒนธรรมองคกร คอ คณลกษณะของบคคลในองคกรทมรวมกน โดยแตละองคกรจะม

วฒนธรรมองคกรทแตกตางกนตามขอตกลงภายในกลม เชน เปาหมายการทางาน การใหความสาคญกบองคกร นโยบายการบรหารงาน แผนการดาเนนงาน ภารกจ เปนตน จากการศกษาวฒนธรรมองคกรของสภาเดกและเยาวชนทพงม คอ (๑) ความตอเนอง (๒) ทมเขมแขง และ (๓) ระบบพนองผองเพอน ในขณะทคณลกษณะทสภาเดกและเยาวชนมอยแลว คอ ระบบพนองผองเพอน

การทางานแบบครอบครวหรอระบบพนองผองเพอน มลกษณะทผ ทมอายนอยกวาจะใหความเคารพผ ทมอายมากกวา โดยไมคานงถงตาแหนงหนาท ขอดของการทางานแบบครอบครวหรอระบบพนองผองเพอน คอ เกดความเขมแขงในการทางานจากการเชอฟงผ ทมประสบการณมากกวา สามารถลดปญหาความขดแยงภายในได นอกจากนระบบดงกลาวยงชวยใหคณะทางานเกดความรสกมความสข และความอบอน เปรยบเปนครอบครวเดยวกน นอกจากจะทาใหเกดความสามคคในหมคณะแลว ยงทาใหเกดการถายทอดความรความสามารถในการทางานตาง ๆ ไดอกดวย

  ๑๕  

๓) จรยธรรมการทางาน (merit) จรยธรรมการทางาน คอ คณลกษณะสวนบคคลทแตละบคคลพงม หรอคณลกษณะอนพง

ประสงคทเออประโยชนในการทางาน แตละบคคลจะมจรยธรรมการทางานมากนอยแตกตางกน ขนอยกบบรบทภายในของบคคลนนๆ ตวอยางของจรยธรรมการทางาน เชน ความซอสตย ความตรงตอเวลา ประสบการณการทางาน ความเปนผ นา ความตงใจแนวแน เปนตน

คณลกษณะทเปนจรยธรรมในการทางานของสภาเดกและเยาวชนพงม คอ (๑) ความเสยสละ (๒) ความรวมมอ (๓) ความทมเท และ (๔) ความตงใจ เมอศกษาพบวา คณลกษณะทง ๔ ประการไดแฝงอยในสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยอยแลว

โครงสรางภายในซงประกอบดวยองคประกอบทง ๓ สวนนน แตละองคประกอบจะสงผลซงกนและกน เชน หากปจจยการทางานออนลง วฒนธรรมองคกรจะลดระดบลง ทาใหจรยธรรมการทางานตาลง ยกตวอยางเชน ถางบประมาณไมเพยงพอ เปาหมายทองคกรวางไว อาจตองลดระดบลงใหเลกลง หากเกดเหตการณนบอยครง สมาชก หรอผปฏบตงานกจะเบอ หรอหมดแรงใจทจะทางาน หนงในโมเดลโครงสรางสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทนบไดวาเปนโมเดลตนแบบการเรยนรจากความผดพลาดและความลมเหลว คอ คหาใตโมเดล อาเภอรตภม จงหวดสงขลา ซงมกระบวนการคดและการจดการกบนโยบายสงการจากสวนกลาง (top down) โดยขอความรวมมอผานสถานศกษาในพนท สภาทองถน ผบรหาร กานน ผใหญบานรวมกนคดเลอกและสงบตรหลานเพอจดการเลอกตงคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน ในชวงแรกการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนของคหาใตไมไดเปนไปอยางราบรน เนองจากคณะกรรมการซงเปนเดกและเยาวชนตดเรยน แตดวยการสนบสนนของทกสวนตงแตกลมผ นา เดกและเยาวชน ขาราชการ หนวยงานทงภาครฐและเอกชน องคกรอสระ จดใหมการถอดบทเรยนเพอใหเดกและเยาวชนตระหนกถงสทธ บทบาทหนาทและความสาคญของตน ทาใหเกดการจดโครงการสรางกจกรรมทตอเนองขน จนเปนตนแบบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทประสบความสาเรจ โดยคหาใตโมเดล ปรากฏดงแผนภาพท ๒.๕

  ๑๖  

แผนภาพท ๒.๕ คหาใตโมเดล: สภาเดกและเยาวชนระดบตาบล เพอใหการดาเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชนในระดบทองถนเปนไปไดอยางราบรน และตอเนอง จาเปนตองมกระบวนการสนบสนนตดตามการทางานของสภาเดกและเยาวชน ประกอบไปดวยขนตอนการสนบสนนหลกๆ ๔ ลาดบขนตอน ไดแก

๑) การจดระดบสภาเดกและเยาวชน นบเปนขนตอนแรกทเปนการศกษา รวบรวมขอมลพนฐานของสภาเดกและเยาวชน เพอกาหนดแนวทางการสนบสนนอยางเหมาะสม ซงจากการศกษาของ สมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๕) โครงการการสรางความเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบ

  ๑๗  

ทองถนในแตละภมภาคของประเทศไทย พบวาสภาเดกและเยาวชนมทงหมด ๓ ระดบ พจารณาตามคณลกษณะทสงเกตได ธรรมชาตและความตองการทแตกตางกน คอ สภาเดกและเยาวชนระดบเรมตน (beginner) หรอสภาเดกและเยาวชนขนาดเลก ระดบปฏบตการ (operator) หรอสภาเดกและเยาวชนขนาดกลาง และระดบแกนนา (master) หรอสภาเดกและเยาวชนขนาดใหญ การจดกลม (cluster) ตามลกษณะของสภาเดกและเยาวชนน ยงประโยชนตอการเลอกใชรปแบบการสนบสนนการทางานของสภาเดกและเยาวชนในขนตอไป

๒) การเลอกใชรปแบบการสนบสนนตดตามการทางานของสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน นบเปนขนตอนทสภาเดกและเยาวชนในแตละระดบตองประเมนสถานการณตนเอง เพอเลอกใชรปแบบการสนบสนนตดตามการทางาน ซงจากการศกษาไดกาหนดไว ๔ รปแบบ ไดแก ๑) รปแบบการสนบสนนผานสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดและระดบอาเภอ ๒) รปแบบ ๑ มหาวทยาลย ๑ สภาเดก (One University To One C&Y Council: OUOC) ๓) รปแบบ กศน. เปนศนยกลาง และ ๔) รปแบบอปท. มนคง ในรปแบบหนงๆ น ไมมรปแบบใดทเปนรปแบบทดทสดหรอเหมาะสมทสด หากแตตองประยกตใชรปแบบเหลานตามความเหมาะสม โดยมแนวทางการสนบสนนตดตามในภาพรวมตามรปแบบสภาทองถนเลก กลาง ใหญ (Cluster and Coaching Model) ซงรปแบบดงกลาวเปนแนวคดทกระจายอานาจลงสทองถนปรกอบดวยองคประกอบ ๑๔ ประการ ทสนบสนนใหรปแบบการสนบสนนตดตามการทางานของสภาเดกและเยาวชนในทกระดบประสบความสาเรจ ไดแก ๑) ตโจทยเปน ๒) มทมเพลน ๓) มพเลยงแนะนา ๔) ไดรบการเปดโอกาส ๕) เพมพนท ๖) บรหารจดการด ๗) มปรมาณพอเพยง ๘) เครอขายแบบพนอง ๙) เขาใจระบบราชการ ๑๐) ประชมสมาเสมอ ๑๑)เขยนโครงการได ๑๒) มธรรมาภบาล ๑๓) แลกเปลยนเรยนร และ ๑๔) มการประเมนผล รายละเอยดดงแผนภาพท ๒.๖

  ๑๘  

แผนภาพท ๒.๖ Cluster and Coaching Model: สภาทองถนเลก กลาง ใหญ

  ๑๙  

๓) การอานวยการตามบทบาททเหมาะสม เปนหนงในการสนบสนนขององคกรปกครองสวนทองถนทจาเปนตองแสดงบทบาทหนาทในการสนบสนนดแล (coaching) สภาเดกและเยาวชนทมระดบแตกตางกนอยางเหมาะสม ดวยกระบวนการสนบสนนตดตามจะพจารณาใน ๓ ประเดน ดงน

(๑) กระบวนการสงเสรมและเขาไปมสวนรวมของผ ใหญ ซงบทบาทในแตละระดบกแตกตางกนไป อาท ในการสนบสนนสภาเดกและเยาวชนระดบเรมตนหรอขนาดเลก ผใหญเปนผ ใหความร เปดโอกาสใหเดกไดคดและลงมอปฏบต สภาเดกในระดบผปฏบตการหรอระดบกลาง เนนการสงเสรม องคความร ใหคาแนะนา มบทบาทเปนทปรกษา สวนในระดบแกนนาหรอขนาดใหญ เนนเปนผ ใหคาปรกษา ไมตกรอบ และใหอานาจการตดสนใจ เปนตน

(๒) กระบวนการสนบสนน ตดตาม ในการตดตามสภาเดกและเยาวชนขนาดเลก ตองใชเวลาในการศกษาสภาพปญหากอน ผ ใหญใหการสนบสนนในการนาความคด แตสาหรบระดบผปฏบตการ ผ ใหญสามารถเขารวมประชมเพอดความตอเนองในการดาเนนงาน ใหคาปรกษาเพอเพมประสทธภาพของงาน และสาหรบสภาเดกและเยาวชนระดบแกนนา ผใหญเพยงคอยดแลอยหางๆ ตดตามจากรายงานผลการดาเนนการเทานน

(๓) กระบวนการประเมนผล เพอเนนประสทธภาพของงานสภาเดกและเยาวชนระดบเรมตนนน จาเปนตองเนนกระบวนการ เชน ประเมนจากความตอเนองในการนดประชม สวนในระดบกลางสามารถประเมนเชงคณภาพ เพอหาขอจากดขององคกรในการบรหารและการจดกจกรรม ในการประเมนผลระดบแกนนา เนนประเมนการขยายผลการทางานสภาคสงคมอนๆ ใชการประเมน ๒ ทาง จากทงทางเดกและผใหญ

๔) การประเมนผลเชงคณภาพ วตถประสงคของการประเมนเชงคณภาพเพอศกษาผลทเกดขนจากโครงการ โดยศกษาผลลพธ (output) ผลพลอยได (outcome) หรอประเมนไปถงระดบผลกระทบ (impact) จากการดาเนนโครงการ ดวยวธการประเมนหลากหลายวธ แตทนยมกนมากทสดคอ การประเมนตามวตถประสงคของโครงการหรองานทตงไว

จากการศกษาโครงสรางทงหมดทาให สมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๓) ไดสงเคราะหรปแบบโครงสรางการทางานของสภาเดกและเยาวชนเปน รปแบบโครงสรางมนษย (Human Model) ปรากฏรายละเอยดดงตารางท ๒.๑ ตารางท ๒.๑ สรปองคประกอบในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนกบในรปแบบโครงสรางมนษย

โครงสราง รางกาย คาอธบาย สภาเดกและเยาวชน หวใจ มความสาคญทสดททาใหการทางานดานเดกและเยาวชน

ดาเนนการได ทมทปรกษา สมอง ชวยคด ชวยควบคม ใหการทางานของสภา ฯ ดาเนนไปถกทศ

ถกทาง จนประสบความสาเรจ

  ๒๐  

โครงสราง รางกาย คาอธบาย สภาเดกฯ ระดบอน ๆ มอขวา กาลงหลก ทสงเสรมการทางานของสภา ฯ หลก มสวนรวม

ตลอดการดาเนนงานของสภา ตงแตขนวางแผน จนถงขนประเมนผลการปฏบตงาน

เครอขายเดกและเยาวชน

มอซาย กาลงหลกอกแรงหนง ทชวยใหงานดาเนนงานสามารถดาเนนไปดวยความราบรน

คณะทปรกษาตามกฎหมาย

เทาซาย มบทบาท ๓ ประการ คอเขาใจ ใหทาง วางตว เปนฐานกาลงทคอยใหความสนบสนนในทกเรอง เพอใหการดาเนนงานเดนตอไปได

ผสนบสนน (รฐ เอกชน และอปท.)

เทาขวา มบทบาท ๓ ประการคอ ใหปจจยนาเขา อานวยความสะดวก และใหความรวมมอ เพอใหการดาเนนงานดาเนนตอไปได

กลไกประสานงาน / สอกลาง

หลอดเลอด ประสานงาน เพอใหองคประกอบทงหมดในโครงสรางสามารถเชอมตอ และทาหนาทของตนเองไดอยางสอดคลอง

องคประกอบรอง เครองประดบ ดาเนนการตามทาหนาทของตนเอง เพอใหเออประโยชนตอการทางานของสภาเดกและเยาวชน

รปแบบการทางาน เสอผา มความหลากหลายแตกตางกนไปตามแตละบรบททแวดลอมอยรอบ ๆ สภาเดกและเยาวชน

โครงสรางภายใน - factors - culture - merit

วตามน เปนสวนทตองไดรบ หรอตองมปรากฏในองคกร จงจะทาใหทางานไดอยางมประสทธภาพสงสด หากขาด จะไมถงขนทางานไมได แตจะเกดความขดสนจนอาจสงผลกระทบถงโครงสรางหลกได

ทมา: รายงานการวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยการพฒนารปแบบสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย, หนา ๑๗๔-๑๗๕

องคประกอบตางๆ ทปรากฏขางตน จะตองทางานไปพรอมๆ กน หากขาดองคประกอบใดไป กจะมลกษณะการดาเนนงานเหมอนคนพการ สภาเดกและเยาวชนนนอาจจะยงคงดาเนนงานตอไปได แตเกดความขดของไมราบรน และยงขาดองคประกอบของโครงสรางมากเทาไร ประสทธภาพในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนนนกจะยงลดลง จนอาจไมสามารถดาเนนการใดๆ ตอไปได รปแบบโครงสรางมนษยสามารถสรปเปนแผนภาพได ดงแผนภาพท ๒.๗ และ ๒.๘ แสดงรปแบบโครงสรางมนษยทมรปแบบการดาเนนงานทตางกน เสมอนกบการเปลยนเสอผา แตยงคงตองมองคประกอบของโครงสรางหลก

  ๒๑  

แผนภาพท ๒.๗ รปแบบโครงสรางมนษย (Human Model)

แผนภาพท ๒.๘ รปแบบโครงสรางมนษยทมรปแบบการดาเนนงานทตางกน

  ๒๒  

๑.๓ ปจจยเสรมและปจจยเสยงตอความสาเรจในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

จากการศกษาเพอพฒนารปแบบสภาเดกและเยาวชนของสมพงษ จตระดบ และคณะ (๒๕๕๓) พบวา ปจจยทสงผลตอความสาเรจของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๕ อนดบแรก คอ ความสามคครวมมอของสมาชกสภาเดกและเยาวชนในแตละระดบ ปจจยรองลงมา คอ สมาชกมจตอาสา มคณธรรม หลกธรรมในการทางาน ปจจยทสาม คอ ความรวมมอและสนบสนนจากหนวยงานตางๆ และปจจยทส คอมงบประมาณ แหลงทนทเพยงพอ และปจจยทหา คอ ความรวมมอ สนบสนน และเอาใจใสจากผดแล

ในขณะทปจจยเสยงหรอปจจยทเปนอปสรรคในการดาเนนการของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๗ อนดบแรก คอ งบประมาณ / ทรพยากรมจากด เปนประเดนทเกดขนมากทสด รองลงมาคอ เวลาทางานไมเพยงพอ ปจจยเสยงทสาม คอ ขาดการสนบสนน ความรวมมอจากหนวยงานตางๆ และปจจยทส คอ ประสบปญหาดานประสานงาน และปจจยเสยง สามลาดบสดทาย คอ เกดความขดแยงระหวางเยาวชนกบเจาหนาททดแลสภาเดก ฯ ภาระงานมากเกนไป และขาดทรพยากรบคคล

จากการศกษาทาใหทราบวาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตองการใหงานมความตอเนอง และทมงานมความเขมแขง ซงปจจยสนบสนนคอ งบประมาณ ทมงาน และผดแลสภาเดกและเยาวชน อนเปนผลการวเคราะหทสอดคลองกบขอมลเชงคณภาพ และยงสอดคลองกบปจจยทสงผลตอประสทธภาพขององคกร ดงท ตลา มหาพสธานนท (๒๕๔๕ อางถงใน สมพงษ จตระดบ และคณะ, ๒๕๕๓) และ วนชย มชาต (๒๕๔๘ อางถงใน สมพงษ จตระดบ และคณะ, ๒๕๕๓) ระบไววา ประสทธภาพขององคกรขนอยกบ ทรพยากรองคการ และปจจยในตวบคคลขององคกร ถาปจจยทงสองประการนมความพรอม องคกรกจะมประสทธภาพ

๑.๔ บทบาทของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

ตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ ตามความ มาตรา ๑๘ กลาววาคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตมอานาจแตงตงทปรกษาคณะบรหารสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย คณะอนกรรมการ หรอ คณะทางานเพอพจารณาหรอปฏบตอยางหนงอยางใดตามทคณะกรรมการมอบหมาย ซงอาจเปนหนวยงานทงทางภาครฐหรอภาคเอกชนทเขามารวมพฒนาสภาเดกและเยาวชนในฐานะทปรกษากได บทบาทและหนาทของทปรกษา คอเปนผ ทใหคาปรกษา ชแนะแนวทางการดาเนนงาน และใหความชวยเหลอตางๆ ในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนใหสามารถดาเนนไปอยางราบรน เปนคณะบคคลทมบทบาทอยางยงในการวางแผน และการประสานงานกบหนวยงานของภาครฐ ฯ ในทมทปรกษาหนงๆ อาจประกอบไปดวย เจาหนาท พมจ. ทไดรบมอบหมายใหทาหนาทเปนทปรกษาสภาเดกและเยาวชน และทปรกษาตามกฎหมายคณะกรรมการบรหารสภาเดกและเยาวชนรนกอน ผ เชยวชาญดาน

  ๒๓  

เดกและเยาวชน หรอบคคลใดกตามทสภาเดกและเยาวชนใหการยอมรบ ในทมทปรกษาจะประกอบดวยบคคลประมาณ ๒ – ๕ คน คณลกษณะของทมทปรกษาในการศกษาครงน ไมไดเปนเพยงผ ทคอยใหคาปรกษากบสภาเดกและเยาวชนเทานน แตยงเปนบคคลหรอกลมคนทตองทางานคลกคล รวมทกขรวมสขไปกบกลมสภาเดกและเยาวชนทตนเองรบผดชอบดวย บางครงตองเปนเสมอนคนในครอบครว ตองเสยสละเวลาและความสขสบายสวนตว ทางานเคยงคกบเดกและเยาวชนเพอชนาไปสทางทจะบรรลเปาหมาย แตอยางไรกตามการทางานของทปรกษายงอยในขอบเขตทคลมเครอ เนองจากทปรกษาทาหลายหนาท จงมความจาเปนทจะตองศกษาเพมเตมถงขอบเขตบทบาทหนาทของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยวาควรมรปแบบการทางานอยางไร

ตอนท ๒ สมรรถนะ สมรรถนะหรอขดความสามารถ (competency) ประกอบดวย ความหมายของสมรรถนะและ องคประกอบของสมรรถนะ ๒.๑ ความหมายของสมรรถนะ (competency) มผใหความหมายไวอยางหลากหลาย ดงน

David C. Mcclelland (๑๙๗๓ อางถงใน พรชย โพคนโย, ๒๕๕๔) ไดใหคาจากดความสมรรถนะไววา คอ บคลกลกษณะทซอนอยภายในปจเจกบคคล ซงสามารถผลกดนใหปจเจกบคคลนนสามารถสรางผลการปฏบตงานทดหรอเปนไปตามเกณฑทกาหนดในงานทตนรบผดชอบ โดยไดคาจากดความนจากการวจยพฤตกรรมทสงผลใหเกดความสาเรจในการทางาน โดยเรยนคณลกษณะของพฤตกรรมทกอใหเกดผลการปฏบตงานทสงกวามาตรฐาน (superior performance) นวาสมรรถนะ ดงนน สมรรถนะจงเปนตวทานายความสาเรจในการทางานของบคคลในหนาทหนงๆ ไดดทสด สมรรถนะตามแนวคดของ David C. Mcclelland ยงอาจหมายถง สมรรถนะ หมายถง คณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ทกษะ ความสามารถและคณลกษณะอนๆ ททาใหบคคลสามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอนๆ ในองคกร หรออาจหมายถง ความร ทกษะ และคณลกษณะเชงพฤตกรรมของบคคลซงจาเปนตองมในการปฏบตงานตาแหนงหนงๆ ใหประสบความสาเรจและไดผลงานสงกวามาตรฐานกาหนด David C. Mcclelland ไดอธบายความหมายขององคประกอบทง ๕ สวนไวดงน

๑) ทกษะ (skill) หมายถง สงทบคคลกระทาไดด และฝกปฏบตเปนประจาจนเกดความชานาญ ๒) ความร (knowledge) หมายถง ความรเฉพาะดานของบคคล ๓) ทศนคตตอตนเอง (self-concept) หมายถง ทศนคต คานยม และความคดเหนเกยวกบ

ภาพลกษณของตนหรอสงทบคคลเชอวาตนเองเปน

  ๒๔  

๔) บคลกลกษณะ (traits) หมายถง บคลกลกษณะประจาตวของบคคล เปนสงทอธบายถงบคคลผนน

๕) แรงจงใจ (motives) หมายถง แรงจงใจหรอแรงขบภายในซงทาใหบคคลแสดงพฤตกรรมทมงไปสสงทเปนเปาหมาย

David C. Mcclelland ยงพบวา สมรรถนะสามารถแบงออกไดเปน ๒ กลม ไดแก ๑. สมรรถนะขนพนฐาน หมายถง ความร หรอทกษะพนฐานทบคคลจาเปนตองมในการทางาน ซงไมทาใหบคคลมผลงานทแตกตางจากผ อน ๒. สมรรถนะททาใหบคคลแตกตางจากผ อน หมายถง ปจจยททาใหบคคลมผลการทางานสงกวามาตรฐาน คณลกษณะอน ๆ คานยม แรงจงใจ ทศนคต โดยแบงเปน ๒ ประเภทดงน ๒.๑ สมรรถนะหลก (core competency) เปนคณสมบตของขาราชการหรอพนกงานทกคนตองม เพอใหบรรลความสาเรจขององคการ เชน ความรอบรเกยวกบองคการ ความซอสตย ความใฝร ความรบผดชอบ ความคดเชอมโยง ๒.๒ สมรรถนะทสนบสนนการปฏบตงาน (functional competency) ไดแก ความสามารถของบคลากรทแตละฝายหรอสานก ไดจดทาสมรรถนะทสนบสนนการปฏบตงานของตนเอง ซงจะแตกตางกนไปตามความจาเปนของงาน บคลากรจะไดรบการชแจงวามรายละเอยดอยางไรบาง และสามารถทจะศกษาไดจากคมอทแตละองคกรมอย Scott Parry (๑๙๙๘ อางถงใน Dhananjay Gokhale, ๒๐๐๕) ไดระบวาสมรรถนะนนหมายถง กลมกอนของความร (knowledge) ทศนคต (attitude) ทกษะ (skill) และคณลกษณะของปจเจกบคคล ซงสามารถสงผลตอผลงานททา มความสมพนธตอประสทธภาพในการทางานทดขน สามารถเปรยบเทยบเกณฑมาตรฐานทเปนทยอมรบได และเปนความสามารถในการปรบปรงเปลยนแปลงอนเกดไดจากการฝกอบรมและการพฒนา ซงประกอบดวยองคประกอบหลก ๓ ประการดงน ๑. ความร (knowledge) คอสงทองคกรตองการให “ร” เชนความรความเขาใจในกฎหมายปกครอง ๒. ทกษะ (skill) คอสงทองคกรตองการให “ทา” เชนทกษะดาน ICT ทกษะดานเทคโนโลยการบรหารสมยใหม เปนสงทตองผาน การเรยนร และฝกฝนเปนประจาจนเกดเปนความชานาญในการใชงาน ๓. พฤตนสยทพงปรารถนา (attribute) คอสงทองคกรตองการให “เปน” เชน ความใฝร ความซอสตย ความรกในองคกร และความมงมนในความสาเรจ สงเหลานจะอยลกลงไปในจตใจ ตองปลกฝงสรางยากกวาความรและทกษะ แตถาหากมอยแลว จะเปนพลงผลกดนใหคนมพฤตกรรมทองคกรตองการ สวนความหมายของสมรรถนะในมมมองของ Hay Group (๒๐๐๓) คอ ความสามารถซงเปนลกษณะพนฐานของปจเจกบคคลอนเปนสงทชวยใหสามารถสรางประสทธผลของชนงานใหดขน ดารงบทบาทไดอยางมประสทธภาพและถกตองตามสถานการณ ซง Hay Group ไดนาเสนอสมรรถนะในการจดการดวยโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) อนแสดงใหเหนระดบสมรรถนะทสามารถวดได และ

  ๒๕  

สมรรถนะบางสวนทยากจะตรวจสอบซงสวนใหญลวนสาคญยง เชนเดยวกบ Spencer และ Spencer (๑๙๙๓ อางถงใน Tülay Bozkurt, ๒๐๑๑) ทไดอธบายสมรรถนะดวยโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) วาคณลกษณะของบคคลนนเปรยบเสมอนภเขานาแขงทลอยอยในนา โดยมสวนหนงทเปนสวนนอยลอยอยเหนอนา ไดแก องคความร และทกษะ ไดแก ความเชยวชาญ ชานาญพเศษ สงเกตและพฒนาไดงาย สวนทอยใตนาเปนสวนทมปรมาณมากกวา สงเกตและพฒนาไดยากกวา และเปนสวนทมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลมากกวา การทาใหเขาเปนผ มผลการปฏบตงานทโดดเดน บคคลจาเปนตองมแรงผลกดนเบองลก อปนสย ภาพลกษณภายในและบทบาททแสดงออกตอสงคมทเหมาะสม โมเดลภเขานาแขงแบงออกเปน ๒ สวน คอ สวนทปรากฏพนนา (tip) และสวนทจมอยใตนา (sinking part) โดยสมรรถนะในการจดการประกอบดวย ทกษะ (skill) และความร (knowledge) เปนสวนยอดภเขา และบทบาททแสดงตอสงคม (social role) ภาพลกษณภายในของตนเอง (self-image) อปนสย (trait) และแรงผลกดนเบองลก (motive) เปนองคประกอบทสงเกตไดยาก แตเปนสวนสาคญทกอใหเกดองคประกอบสวนยอด โดยบทบาททแสดงตอสงคมและภาพลกษณของตนเองอยในระดบการตระหนกร (conscious level) สวนคณสมบต และแรงจงใจใฝสมฤทธอยสวนลกลงไปใกลแกนกลางของปจเจกบคคลนนๆ ดงปรากฏรายละเอยดดงน

๑) ทกษะ (skill) คอ สงทผคนสามารถทาด เชน การเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร ๒) ความร (knowledge) คอ สงทคนรเกยวกบหวขอทเฉพาะเจาะจง เชน ภาษาคอมพวเตอร ๓) บทบาททแสดงตอสงคม (social role) คอ ภาพแตละคนทแสดงในทสาธารณะ หมายถงสง

ทบคคลนนคดวาเปนสงสาคญ เปนสงทสะทอนใหเหนคาของคน เชน เปนผ ทางานดวยความเพยรพยายาม หรอ เปนผ นา

๔) ภาพลกษณภายในของตนเอง (self-image) คอ มมมองทบคคลมตอตนเองซงสะทอนใหเหนถงตวตน เชน เหนตนเองเปนผ เชยวชาญ

๕) อปนสย (trait) คอ ลกษณะทยงยนของบคคลซงสะทอนใหเหนถงแนวโนมวธการทใชอธบายคน (เชน "เธอมความนาเชอถอ" หรอ "เขาสามารถปรบเปลยนได") ลกษณะเหลานเปนพฤตกรรมทเปนนสยในการเรยนรหรอ รจกคน

๖) แรงผลกดนเบองลก (motive) คอ จตใตสานกและความพงพอใจซงขบเคลอนใหเกดพฤตกรรม เพราะพฤตกรรมทมเปนแหลงทมาของความพงพอใจ เชน การขบเคลอนพฤตกรรมทกอใหเกดความสาเรจและความตองการทจะทาใหดกวา

การแบงระดบขององคประกอบสมรรถนะดานการจดการเปนสงสาคญ เพราะระดบตางๆ มความสาคญในการนาไปใชวางแผนดานทรพยากรมนษยขององคกร จรงอยวาบคลากรทมความรความสามารถและทกษะสามารถพฒนาได แตการคดเลอกบคลากรจากองคประกอบสมรรถนะเชงลกของ

  ๒๖  

บคคลไดนน ยอมดกวาการคดเลอกบคลากรโดยพจารณาเพยงองคประกอบดานทกษะและความรเพอจดการฝกอบรมและพฒนาในระยะสนตอไป โดยระดบของสมรรถนะปรากฏดงแผนภาพ ๒.๙

แผนภาพท ๒.๙ โมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model)

กลาวโดยสรป สมรรถนะ หมายถง ทกษะ (skill) และความร (knowledge) เปนสวนยอดภเขา และบทบาททแสดงตอสงคม (social role) ภาพลกษณภายในของตนเอง (self-image) อปนสย (trait) และแรงผลกดนเบองลก (motive)ทจาเปนตอการทางานของบคคล ใหงานประสบผลสาเรจสงกวามาตรฐานทวไป เปนการกาหนดพฤตกรรมของบคคลเพอใหบรรลเปาหมาย ภายใตปจจยสภาพแวดลอมขององคกร และทาใหบคคลมความมงมนไปสผลลพธทตองการ ๒.๒ องคประกอบของสมรรถนะ

จากการศกษาความหมาย พบองคประกอบของสมรรถนะประกอบดวย ๒ องคประกอบใหญ ๆ ไดแก สมรรถนะหลก (core competency) และสมรรถนะทสนบสนนการปฏบตงาน (functional competency)

๑. สมรรถนะหลก ไดแก ๑.๑ ความเชยวชาญในงาน (expertise) คอ การนาความร ทกษะ ความชานาญ และเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงานอยางมวจารณญาณ เพอสรางความสาเรจและปรบปรงผลการดาเนนงานใหแกธรกจโดยรวม

  ๒๗  

๑.๒ ความมงมนเพอความสาเรจ (achievement orientation) คอ ความมงมนทจะทางานใหสาเรจ ทางานใหดยงขน ทางานใหไดเกนเปาหมาย ตลอดจนปรบปรงกระบวนการทางานใหดขนดวย ๑.๓ การปฏบตหนาทดวยความสจรต และมคณธรรม (honesty and integrity) คอ การปฏบตหนาทดวยความสจรต โปรงใส ตรงไปตรงมา ตลอดจนปฏบตตามนโยบาย ขอบงคบ กฎระเบยบ จรรยาบรรณขององคกรโดยเครงครด ๑.๔ ความรบผดชอบตอหนาท (accountability) คอ ความสานกในบทบาท หนาท มความตงใจทจะปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายใหบรรลวตถประสงค และเปนไปตามขอตกลงทใหไวกบผ อน มความรบผดชอบตอผลลพธทออกมา ไมวาจะดหรอไม ตลอดจนสามารถรบการตรวจสอบและชแจงเหตผลในการทางานเพอใหเกดความโปรงใส ๑.๕ ความรในงาน (knowledge) คอ ความรความเขาใจในงานขององคกร และสามารถเชอมโยงกบงานในหนาท ตระหนกในสถานการณ สภาวะแวดลอม ปจจยตางๆ ซงมผลกระทบตอผลการดาเนนงานโดยรวม ตลอดจนนาความรความเขาใจดงกลาว มาใชประกอบการตดสนใจ เพอพฒนาศกยภาพและความไดเปรยบในการแขงขนขององคกร ๑.๖ ความยดหยนในการปฏบตงาน (flexibility and adaptability) คอ ความสามารถในการปรบปรงเปลยนแปลงการทางานใหมประสทธภาพเหมาะสมกบสถานการณทหลากหลายตลอดจนเปดใจกวางรบฟงความคดเหนทแตกตางและนามาปรบใช โดยตงอยบนหลกการทเหมาะสม ๑.๗ ความใฝร (personal mastery) คอ ความกระตอรอรนในการแสวงหาความรทเปนประโยชนเพมเตมตลอดเวลา ตลอดจนนาความรนนมาพฒนาศกยภาพในการทางานของตนเองและขององคกรโดยรวม ๑ .๘ ความเปนผ นา ( leadership) คอ ความกลาทจะปฏบตในสง ทถกตอง กลาเปลยนแปลงสงใหมๆ ทเปนประโยชน กลาทจะตดสนใจแกไขปญหา และแสดงความรบผดชอบตอผลลพธทเกดขน ตลอดจนสามารถจงใจและสรางการยอมรบในหมผ ใตบงคบบญชา สงผลใหเกดงานทมประสทธภาพ ๑.๙ การทางานเปนทมและการประสานงาน (teamwork and cooperation) คอ ความยนดทจะรวมปฏบตงานกบผ อน ใหความชวยเหลอผ อน ยอมรบในคณคาของผ รวมทมเพอสรางความรวมมอรวมใจในการทางานใหเกดขนและบรรลเปาหมายรวมกน ๑.๑๐ ความสามารถในการตดตอสอสาร (communication) คอ ทกษะในการรบรและจบประเดนสาคญจากการฟงและการอาน ตลอดจนสามารถถายทอดเผยแพรแนวคด นโยบายและแผนงาน ตลอดจนวตถประสงคหลกขององคกรไปยงผ รวมงานหรอผ เกยวของ โดยการพด การเขยน และการนาเสนอเพอใหบรรลวตถประสงคทตองการ ตลอดจนสามารถปรบเปลยนพฤตกรรม สรางแรงจงใจผ รวมงานหรอผ ทเกยวของในการปฏบตงานใหบรรลสาเรจ

  ๒๘  

๒. สมรรถนะทสนบสนนการปฏบตงาน (functional competency) เปนสมรรถนะทเจาหนาททปฏบตงานดานนนๆ พงม เพอใหงานสาเรจและไดผลผลตตามทตองการ แบงออกเปน ๒ ลกษณะ

๒.๑ สมรรถนะรวมของทกตาแหนงในกลมงาน (common functional competency) เปนคณลกษณะทบคคลในทกตาแหนงในกลมงานเดยวกนตองม ๒.๒ สมรรถนะเฉพาะของตาแหนงงาน (specific functional competency) เปนคณลกษณะเฉพาะของแตละตาแหนงในกลมงานนน ๆ

ตอนท ๓ การวเคราะหความตองการจาเปน (needs analysis) การวเคราะหความตองการจาเปน คอ ความพยายามในการเกบรวบรวมขอมลเพอทาความเขาใจ ความตองการจาเปนและประเดนทตองการศกษา เมอความตองการจาเปนไดรบการตอบสนองแลว การคดสรรวธแกไขกยอมเปนเรองททาไดไมยาก เพราะความตองการจาเปน (needs) คอ สภาพปญหาทตองไดรบการแกไขหรอพฒนา โดยพจารณาจากความแตกตางระหวางสภาพทเปนอยในปจจบนกบสภาพทคาดหวง เมอทราบสภาพความแตกตางหรอชองวาง (gap) ดงกลาวแลวจงสามารถจดลาดบความสาคญและกาหนดวธการแกไขปญหาได (คมศร วงษรกษา, ๒๕๔๐) ๓.๑ ความหมายของความตองการจาเปน

มการใหนยามจากดความของความตองการจาเปนไวหลายความหมายจนเกดความสบสน ในทน จงขอกลาวนยามทองมาจากโมเดลความแตกตาง (discrepancy model) และโมเดลการแกไขปญหา (solution model) โดยนยามทองมาจากโมเดลความแตกตาง หมายถงชองวางระหวางสภาพปจจบนและสภาพทพงประสงค ซงสภาพดงกลาวแสดงถงสภาวะทไมเปนทพงพอใจหรอสภาพปญหา อกนยหนง เมอพจารณาตามความหมายทเปนกรยาแลว จะหมายถง วธปฏบตเพอมงไปสสงทพงปรารถนา หรอสงทตองการเพอนามาขจดชองวาง อนไดแก วถทาง แนวทางในการแกปญหา เปนตน (สวมล วองวาณช, ๒๕๔๒) สวนนยามทองมาจากโมเดลการแกไขปญหา หมายถง สงทจาเปนตองไดรบการตอบสนอง หากไมเชนนนจะทาใหเกดสภาวะทไมพงประสงค ซงไมไดขนอยวาตองเปนสภาพทแตกตางกน หากเปนสภาพทเมอสามารถเสรมใหสวนทขาดหายสมบรณได ยอมเปนประโยชนใหพนจากสภาพทเปนปญหา (สวมล วองวาณช, ๒๕๕๐)

๓.๒ ประเภทของความตองการจาเปน

สวมล วองวาณช (๒๕๔๒) ไดอธบายวา ความตองการจาเปนสามารถแบงไดตามลกษณะทใชจดประเภท ไดแก

  ๒๙  

๑) ระดบความตองการจาเปน เชน ความตองการจาเปนขององคกร (organization needs) ความตองการจาเปนของบคลากร (personal needs) เปนตน

๒) สาระเนอหาของความตองการจาเปน เชน ความตองการจาเปนในการพฒนาบคลากร (staff development needs) ความตองการจาเปนในการฝกอบรม (training needs) ความตองการจาเปนในการพฒนาหลกสตร (curriculum development needs) เปนตน

๓) ระดบความลกซงของความตองการจาเปน เชน ความตองการจาเปนตามการรบร (felt needs หรอ perceived needs) ความตองการจาเปนเชงวเคราะห (analytical needs)

๔) สงทถกประเมน เชน ความตองการจาเปนดานปจจย (input needs) ความตองการจาเปนดานกระบวนการ (process needs) ความตองการจาเปนดานผลลพธ (outcome needs) เปนตน

๕) ชวงเวลาทตองกาหนดความตองการจาเปน เชน ความตองการจาเปนในปจจบน (present หรอ current needs) ความตองการจาเปนในอนาคต (future needs) เปนตน

๖) ธรรมชาตของขอมลทแสดงถงความตองการจาเปน เชน ความตองการจาเปนเชงคณลกษณะ (qualitative needs) ความตองการจาเปนเชงปรมาณ (quantitative needs) เปนตน

๗) เจาของความตองการจาเปน แบงเปน ๓ ระดบ คอ ความตองการจาเปนปฐมภม (primary needs) เปนความตองการจาเปนของผ รบบรการ (service receivers) ความตองการจาเปนทตยภม (secondary needs) ซงเปนความตองการจาเปนของผ ใหบรการ และความตองการจาเปนตตยภม (tertiary needs) เปนความตองการจาเปนดานทรพยากรและการแกไขปญหา (resources and solution) การวเคราะหความตองการจาเปนนบเปนขนตอนหนงในการวจยประเมนความตองการจาเปนตามหลกการพนฐานในการวจยประเมนความตองการจาเปน นนคอ หลกความสาคญ (importance) ซงความตองการจาเปนในทนตองเปนสงทสาคญ จาเปนตองไดรบการตอบสนอง และจาเปนตองไดรบการเรยงลาดบความสาคญในทกขนตอนของการประเมนความตองการจาเปนแบบสมบรณ (complete needs assessment) ซงประกอบดวย ๓ ขนตอน ไดแก การระบความตองการจาเปน (needs identification) กระบวนการวเคราะหสาเหตและวธการแกไข (needs analysis) และการกาหนดวธการแกไขความตองการจาเปน (needs solution) โดยในแตละขนตอนการประเมนความตองการจาเปนนนจะตองเรยงลาดบความสาคญ (needs prioritization) ดงทกลาวไวแลวขางตน (สวมล วองวาณช, ๒๕๕๐) ในการจดลาดบความสาคญ (priority setting) ของขนตอนการประเมนความตองการจาเปนนบเปนขนตอนสดทายเพอใหการประเมนความตองการจาเปนสมบรณ เปนกระบวนการทวเคราะหความตองการจาเปนในแตละประเดนวาประเดนใดมความสาคญ ตองไดรบการตอบสนองเปนลาดบแรกเรยงไปจนถงลาดบสดทาย วธการจดลาดบความสาคญในการวเคราะหความตองการจาเปนครงน คณะผวจยเลอกใชเทคนคการจดลาดบสาหรบขอมลแบบการตอบสนองค นนคอการระบขอมลสองชด ซงประมาณ

  ๓๐  

ระดบของสภาพทเปนอยในปจจบน และสภาพคาดหวงหรอสภาพทควรจะเปน ตามการใหคานยามของโมเดลความแตกตาง (discrepancy model) คณะผวจยใชวธ Priority Needs Index (PNI) แบบปรบปรง หรอ PNI modified เปนวธท นงลกษณ วรชชย และ สวมล วองวาณช (สวมล วองวาณช, ๒๕๕๐) ไดปรบปรงจากวธ Priority Needs Index (PNI) ซงเปนดชนทสามารถบอกคาตาสดและคาสงสดได ใชคานวณความแตกตางของคาเฉลยระหวางสภาพปจจบนหรอสภาพทเปนอย (D) และสภาพทคาดหวง (I) โดยมการถวงนาหนกดวยคาเฉลยสภาพปจจบนหรอสภาพทเปนอย (D) ดงน

PNI modified = (I-D)/D..

บทท ๓ วธดาเนนการวจย

การวจยโครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย มวตถประสงคหลกในการกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย ตลอดจนพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเพอสงเสรมสมรรถนะใหกบบคลากรทปรกษาไดตรงกบความตองการ ความสนใจ และปญหาอปสรรคทมอย และสรางคมอใหกบบคลากรทปรกษาไดศกษาเรยนรเพมเตมดวยตนเองเปนแนวทางสงเสรมทสอดคลองกบผ ทเกยวของฝายตางๆ ในการทางานประสานงานระดบนโยบายสการปฏบตไดจรง การศกษาครงนใชกระบวนการวจยแบบผสม (mixed-methods research) รปแบบการสอดคลองขอมลแบบสามเสา (triangulation design: convergence model) โดยการเกบขอมลทงเชงปรมาณ และเชงคณภาพ จากนนทาการวเคราะหขอมลทงในสวนเชงปรมาณ และเชงคณภาพตามขนตอนทกาหนด แลวจงนาผลการวเคราะหสรปเปรยบเทยบ หรอสอดคลองขอมล เพอยนยนความถกตอง และเตมเตมขอมลใหสมบรณยงขน ดงแผนการดาเนนการวจย ในแผนภาพท ๓.๑

แผนภาพท ๓.๑ แบบแผนการดาเนนการวจยแบบสามเสา

เกบขอมลเชงปรมาณ

วเคราะหและแปลความหมาย

เกบขอมลเชงคณภาพ

วเคราะหและแปลความหมาย

- เปรยบเทยบขอมล - สอดคลองขอมล

- สรปขอมล

ก

ข

ค

๓๒  

วธดาเนนการวจย การวจยรปแบบการสอดคลองขอมลแบบสามเสา (triangulation design: convergence model) ประกอบดวยขนตอนการเกบขอมลเชงปรมาณ และเชงคณภาพ ซงมรายละเอยดในการดาเนนการวจย แตละขนตอน ดงตอไปน (ก) การวจยเชงปรมาณ ๓.๑ก ตวอยางในการวจย การดาเนนการวจยในสวนของการเกบขอมลเชงปรมาณ จะใชตวอยางประกอบดวยคณะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในระดบตางๆ จากการกาหนดตวอยางขนตาดวยโปรแกรม G*Power พบวา จานวนตวอยางขนตาทจาเปนตองใชเทากบ ๑๑๕ หนวย ดงนน ในการศกษาครงน จงใชตวอยางในการเกบขอมลครงน จานวน ๒๐๐ คน การกาหนดตวอยางสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ระดบจงหวด และระดบอาเภอ จานวน ๒๐ คน จะใชการเลอกแบบเจาะจง (purposive selection) เนองจากมกรณศกษาทมความโดดเดนในดานการพฒนาสภาเดกและเยาวชนมจานวนนอย ดงนนตวอยางกลมทปรกษาสาหรบสภาเดกและเยาวชนทงสามระดบดงกลาว จะมคณสมบต ดงน ๑. เปนทปรกษา หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศ ระดบจงหวด หรอระดบอาเภอ ๒. เปนทปรกษา หรอพเลยงทดแลสภาเดกและเยาวชนซงมผลงานโดดเดน ไดรบการยอมรบจากหนวยงานทเกยวของ หรอเปนกรณศกษาในการวจยกอนหนา ๓. เปนทปรกษา หรอพเลยงทมผลงานโดดเดน ไดรบการยอมรบจากหนวยงาน หรอองคกรทเกยวของ สวนตวอยางจากกลมสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน จะใชการสมแบบชนภม (stratified random sampling) โดยใชภมภาคเปนเกณฑในการแบง ซงกาหนดทองถนละ ๕ คน ภมภาคละ ๔๐ คน ดงตารางท ๓.๑ ตารางท ๓.๑ รายละเอยดการสมตวอยางในระดบองคกรปกครองสวนทองถน

ภมภาค จานวน เหนอ ๔๐ กลาง+ตะวนตก ๔๐ ตะวนออก ๔๐ ตะวนออกเฉยงเหนอ ๔๐ ใต ๔๐

รวม ๒๐๐

๓๓  

๓.๒ก เครองมอทใชในการวจย ในสวนการวจยเชงปรมาณจะใชแบบสอบถามสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ภมหลง ทศนคต และสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนทเปนกลมตวอยางของการวจยสวนเชงปรมาณ ซงเกบขอมลทงขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ (คาถามปลายเปด) โดยมรายละเอยด ดงตอไปน (โปรดดภาคผนวก ก) แบบสอบถามสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ประกอบดวยขอคาถามจานวน ๓๘ ขอ แบงออกเปน ๕ ตอน ดงน ตอนท ๑ ขอมลทวไป จานวน ๘ ขอ ตอนท ๒ ภมหลงของทปรกษา จานวน ๕ ขอ ตอนท ๓ เจตคตตองานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จานวน ๖ ขอ ตอนท ๔ สมรรถนะในการใหคาปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จานวน ๓ ขอ ตอนท ๕ สภาพปญหาและความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะ ของพเลยง / ทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จานวน ๑๖ ขอ ลกษณะการตอบของแบบสอบถามจะแตกตางกนไปในแตละตอนขนอยกบเนอหาของขอมลทตองการเกบรวบรวม อยางไรกตาม สวนใหญจะมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ และมาตรประมาณคา ๔ ระดบ โดยเฉพาะขอคาถามในตอนท ๓ การวดเจตคตตองานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน และตอนท ๕ ในสวนของการประเมนความตองการจาเปน ขอคาถามในสวนภมหลงของทปรกษา จะเกบขอมลเกยวกบคณลกษณะสาคญของทปรกษา สภาเดกและเยาวชน ทงในสวนของประสบการณภมหลง และความสนใจ หรอเหตผลของการทางานดานเดกและเยาวชน ตลอดจนประสบการณการเขารบการฝกอบรม เพอพฒนาศกยภาพการทางานดานเดกและเยาวชนของตนเอง รวมไปถงสอ คมอ หรอเอกสารทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชนทใชประกอบการทางานของตนเองดวย สาหรบในสวนสมรรถนะในการใหคาปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จะมลกษณะการตอบเปนแบบตรวจสอบรายการ โดยกาหนดสมรรถนะทจาเปนตอการใหคาปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยจานวน ๑๒ ประการ ไดแก ๑) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๒) พฒนาเครอขายได ๓) มคณธรรมของตนแบบ (role model) เชน ซอสตย ตรงตอเวลา รบผดชอบ ฯลฯ ๔) บรหารจดการโครงการได เชน เขยนแผนงาน/โครงการเปน วางแผนได ๕) นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๖) สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน และผ รวมงานได

๓๔  

๗) การบรหารการเงนอยางโปรงใสและตรวจสอบได ๘) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๙) ตดตามและใฝหาความรใหมๆ อยเสมอ ตลอดจนมความรในการทางานดานเดกฯ ๑๐) การจดหา หรอรแหลงทรพยากรดาเนนงาน ๑๑) บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได ๑๒) มหลกในการดาเนนงานในฐานะทปรกษาทชดเจน ทงน ลกษณะของคาถามจะเปนการถาม ๒ ชน คอ สมรรถนะทกาหนดใหเปนสมรรถนะทจาเปนตอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนใชหรอไม และผ ตอบแบบสอบถามมสมรรถนะดงกลาวอยแลวหรอไม และกาหนดใหมคาถามปลายเปดเพอใหแสดง ความคดเหนเพมเตมเกยวกบสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนทพงม สวนการเกบขอมลดานสภาพปญหาทสงผลตอการทางานของพเลยงสภาเดกและเยาวชน จะมลกษณะเปนการเรยงอนดบ (ranking) ปญหา ๖ ประการ โดยใหเรยงอนดบจากปญหาทสาคญมากทสดไปยงปญหาทมความสาคญนอยทสด โดยปญหาทง ๖ ประการ ประกอบดวย ๑) ไมมเวลา ๒) ขาดทนสนบสนน ๓) ภาระงานทตองรบผดชอบมมาก ๔) เดกและเยาวชนไมใหความรวมมอ ๕) ขาดความร ความเขาใจ ๖) ผบญชาการไมใหการสนบสนนทดพอ ในสวนของการประเมนความตองการจาเปน จะมลกษณะเปนการตอบสนองรายค (dual response) จานวน ๙ ขอ จาแนกเปนความตองการจาเปน ๓ ดาน ไดแก ดานท ๑ การสงเสรมความร ดานท ๒ การสงเสรมทกษะ และ ดานท ๓ การหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจใน การทางาน ทงน ดานการสงเสรมความร คอการไดรบโอกาสในการเขารบการฝกอบรม หรอการพฒนาศกยภาพดานความรของตนเอง ตลอดจนการแสดงความรความสามารถของตนเองดวย สวนดาน การสงเสรมทกษะ จะเกยวของกบการไดลงมอปฏบตงานจรง ไดฝกฝนทกษะตางๆ เพอการพฒนาความสามารถในการดาเนนงานในฐานะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน ในขณะท ดานการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน จะเปนความตองการจาเปนในปจจยภายนอกทมสวนชวยใหตนเองสามารถดาเนนงานไดดยงขน นอกจากน ในสวนทายของแบบสอบถาม จะเปนคาถามปลายเปด เพอใหแสดงทรรศนะเกยวกบรายละเอยดของหลกสตรทสนใจ รวมไปถงเนอหาทควรมอยในคมอ เพอการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาอกดวย ๓.๓ก การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถามสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนแบงออกเปน ๒ สวน คอสวนขอมลเชงคณภาพ และขอมลเชงปรมาณ ซงมหลกในการวเคราะหขอมล ดงน

๓๕  

ขอมลเชงคณภาพทไดจากการตอบแบบสอบถามปลายเปด จะใชการวเคราะหเนอหา และลงรหสขอมล (coding) แลวนบความถของขอมลทเกดขน นาเสนอในรปรอยละ อยางไรกตาม ขอมลในสวนนจะนาไปวเคราะหรวมกบขอมลเชงปรมาณ และขอมลทไดจากขนตอนของการวจยเชงคณภาพดวย สวนขอมลเชงปรมาณทไดจากการตอบแบบสอบถามจะวเคราะหดวยกระบวนการทางสถตตามลกษณะของเนอหาของขอมลแตละตอน ซงมรายละเอยดในการวเคราะห ดงน สวนท ๑ ขอมลทวไป และภมหลงของผตอบแบบสอบถาม ในสวนนจะวเคราะหโดยใชความถและรอยละ และนาเสนอในรปตารางและแผนภม โดยจาแนกขอมลตามตารางท ๓.๒ ตารางท ๓.๒ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

คณลกษณะ คาของขอมล เพศ หญง

ชาย ระดบการศกษา ป.ตร

ป.โท ป.เอก อนๆ

ตาแหนง นกวชาการศกษา/ผชวย นกพฒนาชมชน/ผชวย เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน/ผชวย ผดแล/ผประสานงานเดกและเยาวชน ผบรหาร (นายกอบต./รองนายกอบต./ปลด) อนๆ

สงกด อบต. เทศบาล สวนจงหวด อนๆ

สถานภาพ แตงงานแลว โสด หยาราง

๓๖  

ตารางท ๓.๒ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (ตอ) คณลกษณะ คาของขอมล

ระดบสภาเดกฯทดแล ระดบตาบล ระดบจงหวด ระดบอาเภอ

จานวนบตร ๑ คน ๒ คน ๓ คน ๔ คน

นอกจากน ขอมลทวไป และภมหลงของผตอบแบบสอบถาม จะใชการนาเสนอดวยตารางไขว (cross tabulation) ตามตวแปรตางๆ เพอใหเหนรายละเอยดของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามตวแปรตางๆ ไดชดเจนมากขน สวนขอมลทมระดบขอมลเปนแบบตอเนอง (continuous data) ไดแก อาย อายงาน รายได รายจายเพอการทางานกบสภาเดกและเยาวชน เวลาในการใหคาปรกษา และงบประมาณในการทางาน จะวเคราะหดวยสถตบรรยาย (descriptive statistics) โดยใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คามธยฐาน คาฐานนยม คาความเบและความโดงของโคงการกระจายของขอมล สวนท ๒ เจตคตตองานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน สาหรบขอมลเจตคตตองานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จะวเคราะหดวยสถตบรรยาย (descriptive statistics) โดยใช คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน จากนนจงเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนเจตคตดวยสถตการทดสอบท (t-test) และการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (one-way ANOVA) ตามลกษณะของตวแปรทใชในการจาแนกกลมขอมล ไดแก เพศ ระดบสภาเดกและเยาวชน และตาแหนงของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน สวนท ๓ สมรรถนะในการใหคาปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน การวเคราะหขอมลสมรรถนะในการใหคาปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จากสมรรถนะทกาหนดทงสน ๑๒ ประการ จะวเคราะหโดยใชตารางไขว ระหวางสมรรถนะสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน กบความตองการสมรรถนะดงกลาวของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน

๓๗  

สวนท ๔ สภาพปญหาและความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของพเลยง / ทปรกษาสภาเดกและเยาวชน การวเคราะหในสวนท ๔ แบงออกเปน ๒ ตอน ตอนแรกเปนการวเคราะหสภาพปญหาตอ การเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน โดยการนบคะแนนจาก การเรยงลาดบปญหาทมความสาคญมากทสด ไปยงปญหาทมความสาคญนอยทสด จากนนจงวเคราะหดวยสถตบรรยาย (descriptive statistic) โดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนปญหาอนๆ ทไดจากการตอบคาถามปลายเปด จะวเคราะหดวยการวเคราะหเนอหา และนบความถทเกดขน สวนการวเคราะหความตองการจาเปนการสงเสรม และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยจะประเมนความตองการจาเปนในมมมองของความขาดแคลน (discrepancy definition) และจดเรยงลาดบความตองการจาเปน โดยใชสตร PNImodified ดงน

PNIModified= D

DI )(

เมอ PNIModified = ดชนจดลาดบความสาคญของความตองการจาเปน I = สภาพการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนทควรจะเปน (What should be) D = สภาพการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนทเปนอยจรง (What is) (ข) การวจยเชงคณภาพ ๓.๑ข กรณศกษาในการวจย ในสวนของการวจยเชงคณภาพ จะใชการศกษาดงานในพนท และการสมภาษณเชงลก ตลอดจนการสนทนากลม (focus group) เพอรวบรวมขอมลเกยวกบสมรรถนะทจาเปนตอการใหคาแนะนาในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน รวมถงเนอหาในหลกสตรการอบรมทกษะตางๆ และเนอหาในคมอสาหรบการดาเนนงานดานเดกและเยาวชน กรณศกษาสาหรบการศกษาครงน แบงออกตามระดบของสภาเดกและเยาวชน โดยการเกบขอมลในกรณศกษาแตละกรณกแตกตางออกไป โดยการกาหนดกรณศกษามรายละเอยดดงน กรณศกษาสาหรบกรณสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล จะเลอกกรณศกษาจากองคกรสภาเดกและเยาวชนทมคณสมบตดงน ๑) เปนองคกรสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทมผลการดาเนนงานโดดเดน หรอจดเปนกรณศกษาทด จากหนวยงานทเกยวของ ๒) เปนองคกรสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทมทปรกษาหรอพเลยงทมความเขมแขง และมสมรรถนะทาใหสภาเดกและเยาวชนของตาบลมความเขมแขงและมความโดดเดนได ๓) เปนองคกรสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทอนญาตใหคณะผวจยเขาศกษาดงาน และยนดใหความรวมมอในการใหขอมลกบคณะผวจย

๓๘  

จากคณสมบตดงกลาว ทาใหการศกษาครงน คดเลอกกรณศกษาในการเกบขอมลระดบตาบล จานวน ๔ กรณ คอ ๑) สภาเดกและเยาวชนตาบลคลองขวาง อาเภอไทรนอย จงหวดนนทบร ๒) สภาเดกและเยาวชนตาบลเสมดใต อาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา ๓) สภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง อาเภอเมองตรง จงหวดตรง ๔) สภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม สาหรบการสมภาษณเชงลกในประเดนสมรรถนะ และเนอหาทควรมในหลกสตรฝกอบรม และคมอการทางานดานเดกและเยาวชนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน โดยจะสมภาษณทปรกษาหรอพเลยงทมสมรรถนะไดรบการยอมรบ หรอไดรบการประกาศเกยรตคณจากองคกร หรอหนวยงานตางๆ จานวน ๕ คน สาหรบการเกบขอมลสาหรบการศกษาสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด และอาเภอ จะใชการสมภาษณเชงลกจากผ เชยวชาญในการทางานดานเดกและเยาวชน ตลอดจนทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ หรอระดบจงหวด จานวน ๒ คน

๓.๒ข เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในสวนการวจยเชงคณภาพ จะใชแบบสารวจ แบบสมภาษณ แนวทางการสนทนากลม และบนทกการศกษาภาคสนาม เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยการเกบขอมลเชงคณภาพสาหรบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล จะใชแบบสารวจและแบบสมภาษณ ในการเกบขอมลจากการลงศกษาภาคสนาม และการสมภาษณเชงลกกบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทเปนกรณศกษา สวนการเกบขอมลสาหรบสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวดและอาเภอจะใชแบบสมภาษณประกอบการสมภาษณเชงลก แบบสารวจจะใชคกบแบบบนทกการศกษาภาคสนาม ซงจะบนทกขอมลการลงพนทเพอเกบขอมลจากกรณศกษาในระดบตาบล โดยประเดนขอมลทตองการศกษาประกอบดวยประเดนตางๆ ดงตอไปน ๑) ภมหลงของกรณศกษา ๒) ผลงานทโดดเดนของกรณศกษา ๓) เอกลกษณเฉพาะของกรณศกษา ๔) บทบาทของทปรกษา หรอพเลยง ๕) แนวทางการทางานของทปรกษา หรอพเลยง ๖) ผลลพธ / ความสาเรจในการทางานระหวางสมาชกสภาเดกและเยาวชนกบทปรกษาหรอพเลยง ๗) ปญหา หรออปสรรคในการทางานของทปรกษาหรอพเลยง ๘) ความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยง ๙) สมรรถนะของทปรกษา หรอพเลยงทตองการเพมเตม ๑๐) ขอมล หรอเนอหาทสาคญจาเปนในคมอ หรอเอกสารสาหรบทปรกษาหรอพเลยง

๓๙  

สาหรบแบบสมภาษณเชงลก และประเดนในการสนทนากลม จะประกอบดวยประเดนตางๆ ดงน ๑) ความเปนมาของการเขามาสบทบาททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๒) สมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ททาใหสภาเดกและเยาวชนภายใตการดแลมความเขมแขงและดาเนนการไดประสบความสาเรจ ๓) กระบวนการใหคาปรกษาหรอการดแลของทปรกษาหรอพเลยง ๔) ปญหาและอปสรรคสาคญจากการทางานเปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน ๕) ปจจยแหงความสาเรจในการทางาน ๖) ประเดนการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน ๗) การพฒนาสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนของทปรกษาหรอพเลยง ๘) ความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยง ๙) หลกสตร หรอการฝกอบรมทตองการเพมเตม ๑๐) เนอหา สาระความรทควรมในคมอ หนงสออานเพมเตม ๓.๓ข การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลทไดจากการวจยเชงคณภาพ ประกอบดวยขอมลจากการลงศกษาภาคสนาม การสมภาษณเชงลก และการสนทนากลมจะวเคราะหดวยการวเคราะหเนอหา (content analysis) ลดทอนขอมลตามประเดนทเกยวของกบวตถประสงคการวจย และการวเคราะหวาทกรรม (discourse analysis) เพอสกดขอมล และจาแนกขอมล (typological analysis) ทเกยวของกบประเดนทกาหนดไวในวตถประสงคการวจย และตความหรอสรปขอมลดวยการสรปแบบอปนย (analytic induction) ประเดนทตองการศกษาจากการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ประกอบดวย ประเดนตางๆ ๗ ประเดน ดงตอไปน ๑) สมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๒) รปแบบหรอแนวทางในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๓) ภมหลงและความเปนมาของการทางานในฐานะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๔) ปญหาหรออปสรรคในการทางานของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๕) การพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๖) ความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๗) หลกสตรหรอคมอ หรอหนงสออานเพมเตมสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

๔๐  

จากประเดนในการเกบขอมลทง ๗ ประเดน จะนามาวเคราะหจาแนกออกเปน ๒ ประเดนหลก ไดแก คณลกษณะ และสมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ตามวตถประสงคการวจยคอ เพอศกษา และกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย (ค) การวจยแบบผสม ขนตอนของการวจยแบบผสมรปแบบการสอดคลองขอมลแบบสามเสา (triangulation design: convergence model) โดยสรปผลการวเคราะหขอมล และทาการสอดคลองขอมลระหวางขอมลเชงปรมาณ และขอมลเชงคณภาพ เพอเตมเตมและตรวจสอบความถกตองของขอมลใหมความสมบรณมากยงขน การดาเนนการวจยในขนตอนน จะทาการสอดคลองขอมลเชงเปรยบเทยบ (comparing and contrasting analysis) เพอระบความคลายและความตางของผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ และขอมลเชงคณภาพ และหาขอสรปรวมกน เพอใหเกดขอสรปเพยงหนงเดยวอยางสมเหตสมผล จากนนจงนาเสนอผลการวเคราะหในรปแบบของโมเดลในการพฒนาสมรรถนะการใหคาปรกษาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตอไป

บทท ๔ ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ

วตถประสงคหลกของการวจยโครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย คอ การกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย ตลอดจนพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเพอสงเสรมสมรรถนะใหกบบคลากรทปรกษาไดตรงกบความตองการ ความสนใจ และปญหาอปสรรคทมอย และสรางคมอใหกบบคลากรทปรกษาไดศกษาเรยนรเพมเตมดวยตนเองเปนแนวทางสงเสรมทสอดคลองกบผ ทเกยวของฝายตางๆ ในการทางานประสานงานระดบนโยบายสการปฏบตไดจรง โดยใช การวจยแบบผสม (mixed-methods research) รปแบบการสอดคลองขอมลแบบสามเสา (triangulation design: convergence model) โดยการเกบขอมลทงเชงปรมาณ และเชงคณภาพ ในสวนของการวจยเชงปรมาณ ไดดาเนนการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามซงประกอบดวยขอคาถามทงรปแบบปลายปด และปลายเปด โดยการศกษาครงน ไดรบอตราการตอบกลบ คดเปนรอยละ ๖๖.๕๐ ทงนผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ แบงการนาเสนอออกเปน ๕ ตอน ดงน ตอนท ๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท ๒ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ ตอนท ๓ สมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ตอนท ๔ สภาพปญหาและความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ตอนท ๕ หลกสตร คมอ หรอเอกสารเพอการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ตอนท ๑ ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม การเกบรวบรวมขอมลเพอกาหนดคณลกษณะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ตลอดจนสมรรถนะ และการพฒนาสมรรถนะสาหรบการใหคาปรกษาของสภาเดกและเยาวชน โดยใชวธการสารวจดวยแบบสอบถามสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ผลการวเคราะหขอมลเบองตนของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ ๕๘.๖๕ มวฒการศกษาในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ ๖๐.๑๕ มตาแหนงนกวชาการศกษา/ผชวย คดเปนรอยละ ๒๓.๓๑ และตาแหนงอนๆ คดเปนรอยละ ๔๒.๑๑ ซงเปนเจาหนาทในสวนงานองคการ

๔๒  

บรหารสวนตาบล (อบต.) คดเปนรอยละ ๓๗.๕๙ และเทศบาล คดเปนรอยละ ๓๖.๐๙ ทงน ผ ตอบแบบสอบถามสวนใหญมสถานภาพแตงงานแลว คดเปนรอยละ ๕๔.๑๔ และสวนมากมบตรจานวน ๒ คน คดเปนรอยละ ๑๘.๘๐ และเปนทปรกษาหรอพเลยงทดแลสภาเดกและเยาวชนในระดบตาบลมากทสด คดเปนรอยละ ๖๓.๑๖ ดงตารางท ๔.๑ ตารางท ๔.๑ ภมหลงของผตอบแบบสอบถาม

ภมหลงผตอบแบบสอบถาม ความถ รอยละ เพศ หญง ๗๘ ๕๘.๖๕

ชาย ๕๕ ๔๑.๓๕ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

ระดบการศกษา ปรญญาตร ๘๐ ๖๐.๑๕ ปรญญาโท ๓๘ ๒๘.๕๗ ปรญญาเอก ๒ ๑.๕๐ อนๆ ๒ ๑.๕๐ ไมระบ ๑๑ ๘.๒๗ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

ตาแหนง นกวชาการศกษา/ผชวย ๓๑ ๒๓.๓๑ นกพฒนาชมชน/ผชวย ๓๐ ๒๒.๕๖ เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน/ผชวย ๔ ๓.๐๑ ผดแล/ผประสานงานเดกและเยาวชน ๔ ๓.๐๑ ผบรหาร (นายกอบต./รองนายกอบต./ปลด) ๔ ๓.๐๑ อนๆ ๕๖ ๔๒.๑๑ ไมระบ ๔ ๓.๐๑ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

สงกด องคการบรหารสวนตาบล ๕๐ ๓๗.๕๙ เทศบาล ๔๘ ๓๖.๐๙ สวนจงหวด ๒๒ ๑๖.๕๔ อนๆ ๘ ๖.๐๒ ไมระบ ๕ ๓.๗๖ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

สถานภาพ แตงงานแลว ๗๒ ๕๔.๑๔ โสด ๕๕ ๔๑.๓๕ หยาราง ๖ ๓.๑๓ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

๔๓  

ตารางท ๔.๑ ภมหลงของผตอบแบบสอบถาม (ตอ) ภมหลงผตอบแบบสอบถาม ความถ รอยละ

ระดบสภาเดกฯทดแล ระดบตาบล ๘๔ ๖๓.๑๖ ระดบจงหวด ๒๐ ๑๕.๐๔ ระดบอาเภอ ๙ ๖.๗๗ ไมระบ ๒๐ ๑๕.๐๔ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

จานวนบตร ๑ คน ๑๙ ๑๔.๒๙ ๒ คน ๒๕ ๑๘.๘๐ ๓ คน ๒ ๑.๕๐ ๔ คน ๑ ๐.๗๕ ไมระบ ๘๖ ๖๔.๖๖ รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐

๔๔  

เมอวเคราะหขอมลในสวนของผตอบแบบสอบถามทระบตาแหนงอนๆ ซงมจานวน ๕๖ คน พบวา ผตอบแบบสอบถามทระบตาแหนงอนๆ สวนใหญเปนพนกงานจาง คดเปนรอยละ ๑๖.๐๗ รองลงมาคอ คร/ผดแลเดก คดเปนรอยละ ๑๒.๕๐ และเจาหนาทสนทนาการ คดเปนรอยละ ๘.๙๓ ดงตารางท ๔.๒ ตารางท ๔.๒ จานวนผตอบแบบสอบถามตาแหนงอนๆ

ตาแหนงอนๆ ความถ รอยละ พนกงานจาง ๙ ๑๖.๐๗ คร/ผดแลเดก ๗ ๑๒.๕๐ เจาหนาทสนทนาการ ๕ ๘.๙๓ ขาราชการ ๓ ๕.๓๖ เจาหนาทพนกงานธรการ ๓ ๕.๓๖ ทปรกษา/พเลยงสภาเดกและเยาวชน ๒ ๓.๕๗ นกพฒนาสงคม ๒ ๓.๕๗ นกสงคมสงเคราะหชานาญการ ๒ ๓.๕๗ หวหนากองการศกษา ๒ ๓.๕๗ นกวเคราะหนโยบายและแผน ๑ ๑.๗๙ นายกสมาคมสรางสรรคอนาคตเดกและเยาวชน ๑ ๑.๗๙ ผประสานงานเดกและเยาวชน ๑ ๑.๗๙ เจาหนาทประชาสมพนธ ๑ ๑.๗๙ ผอ.ศนยประสานงานเพอการพฒนาเดกและเยาวชน จ.ตรง ๑ ๑.๗๙ ผชวยเจาหนาทบนทกขอมล ๑ ๑.๗๙ ผดแลศนยเยาวชน ๑ ๑.๗๙ ผใหญบาน ๑ ๑.๗๙ ผ อานวยการกลมยทธศาสตร ๑ ๑.๗๙ ผ อานวยการกองการศกษา ๑ ๑.๗๙ ผ อานวยการกองการศกษาและนโยบาย ๑ ๑.๗๙ เลขานายกองคการบรหารสวนทองถน ๑ ๑.๗๙ สภาเดก ๑ ๑.๗๙ หวหนาฝายสงเสรมการศกษาศาสนาและวฒนธรรม ๑ ๑.๗๙ หวหนาฝายบรหารและสงเสรมการอนามย ๑ ๑.๗๙ อาชพอสระ ๑ ๑.๗๙ ไมระบ ๕ ๘.๙๓

รวม ๕๖ ๑๐๐.๐๐

๔๕  

เมอวเคราะหขอมลภมหลงของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามเพศและระดบของสภาเดกและเยาวชน พบวา ผตอบแบบสอบถามทเปนทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดจะเปนเพศชายและเพศหญงจานวนเทาๆ กน (รอยละ ๕๐.๐๐) สวนจานวนผตอบแบบสอบถามทเปนทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ จะเปนเพศชายมากกวาเพศหญง (รอยละ ๖๖.๖๗ และ ๓๓.๓๓ ตามลาดบ) ในขณะททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลจะเปนเพศหญงมากกวา เพศชาย (รอยละ ๕๙.๕๒ และ ๔๐.๔๘ ตามลาดบ) ดงตารางท ๔.๓

ตารางท ๔.๓ จานวนผตอบแบบสอบถามจาแนกตามเพศและระดบของสภาเดกและเยาวชน

เพศ

ระดบของสภาเดกและเยาวชน

รวม ระดบจงหวด ระดบอาเภอ ระดบตาบล

ชาย ๑๐ ๖ ๓๔ ๕๐

% ๕๐.๐๐ ๖๖.๖๗ ๔๐.๔๘ ๔๔.๒๕

หญง ๑๐ ๓ ๕๐ ๖๓

% ๕๐.๐๐ ๓๓.๓๓ ๕๙.๕๒ ๕๕.๗๕

รวม ๒๐ ๙ ๘๔ ๑๑๓

% ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

นอกจากน เมอวเคราะหขอมลภมหลงของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามสถานภาพ และระดบของสภาเดกและเยาวชน พบวา ทปรกษาหรอพเลยงในระดบจงหวดไมมผตอบแบบสอบถามทมสถานภาพหยาราง และมสดสวนของผ ทมสถานภาพโสดและแตงงานแลวเทาๆ กน (รอยละ ๕๐.๐๐) สวนทปรกษาหรอพเลยงในระดบอาเภอ และระดบตาบล มสถานภาพแตงงานแลวมากกวาผ ทมสถานภาพโสด ดงตารางท ๔.๔ ตารางท ๔.๔ จานวนผตอบแบบสอบถามจาแนกตามสถานภาพ และระดบของสภาเดกและเยาวชน

สถานภาพ ระดบของสภาเดกและเยาวชน

รวม ระดบจงหวด ระดบอาเภอ ระดบตาบล โสด ๑๐ ๓ ๓๓ ๔๖

% ๕๐.๐๐ ๓๓.๓๓ ๓๙.๗๖ ๔๑.๐๗ แตงงานแลว ๑๐ ๕ ๔๗ ๖๒

% ๕๐.๐๐ ๕๕.๕๖ ๕๖.๖๓ ๕๕.๓๖ หยาราง ๐ ๑ ๓ ๔

% ๐.๐๐ ๑๑.๑๑ ๓.๖๑ ๓.๕๗ รวม ๒๐ ๙ ๘๓ ๑๑๒

% ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

๔๖  

ในขณะท ผลการวเคราะหขอมลภมหลงของผตอบแบบสอบถามจาแนกตามตาแหนง และสงกด พบวา ในสวนงานการบรหารราชการสวนจงหวดมทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทตอบแบบสอบถามมตาแหนงอนๆ มากทสด (รอยละ ๔๐.๙๑) รองลงมาคอ นกวชาการศกษา/ผชวย (รอยละ ๓๖.๓๖) และนกพฒนาชมชน/ผ ชวย (รอยละ ๑๓.๖๔) เชนเดยวกบผตอบแบบสอบถามทอยในสงกดหนวยงานเทศบาล ซงมผตอบแบบสอบถามกลมตาแหนงอนๆ มากทสด (รอยละ ๕๓.๑๙) รองลงมาคอ นกวชาการศกษา/ผชวย (รอยละ ๒๓.๔๐) และนกพฒนาชมชน/ผชวย (รอยละ ๑๙.๑๕) สาหรบผตอบแบบสอบถามทอยในสงกดองคการบรหารสวนตาบล สวนใหญเปนนกพฒนาชมชน/ผชวย (รอยละ ๓๗.๕๐) รองลงมา คอ กลมผ ทมตาแหนงอนๆ (รอยละ ๓๑.๒๕) และนกวชาการศกษา/ผชวย (รอยละ ๑๘.๗๕) ดงตารางท ๔.๕ ตารางท ๔.๕ จานวนผตอบแบบสอบถามจาแนกตามตาแหนง และสงกด

ตาแหนง

สงกด

รวม สวนจงหวด อบต. เทศบาล อนๆ

นกวชาการศกษา/ผชวย ๘ ๙ ๑๑ ๑ ๒๙

% ๓๖.๓๖ ๑๘.๗๕ ๒๓.๔๐ ๑๒.๕๐ ๒๓.๒๐

นกพฒนาชมชน/ผชวย ๓ ๑๘ ๙ ๑ ๓๑

% ๑๓.๖๔ ๓๗.๕๐ ๑๙.๑๕ ๑๒.๕๐ ๒๔.๘๐

ผดแล/ผประสานงานเดกและเยาวชน ๐ ๓ ๑ ๐ ๔

% ๐.๐๐ ๖.๒๕ ๒.๑๓ ๐.๐๐ ๓.๒๐

เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน/ผชวย ๑ ๒ ๑ ๐ ๔

% ๔.๕๕ ๔.๑๗ ๒.๑๓ ๐.๐๐ ๓.๒๐

ผบรหาร (นายกอบต./รองนายกอบต./ปลด) ๑ ๑ ๐ ๐ ๒

% ๔.๕๕ ๒.๐๘ ๐.๐๐ ๐.๐๐ ๑.๖๐

อนๆ ๙ ๑๕ ๒๕ ๖ ๕๕

% ๔๐.๙๑ ๓๑.๒๕ ๕๓.๑๙ ๗๕.๐๐ ๔๔.๐๐

รวม ๒๒ ๔๘ ๔๗ ๘ ๑๒๕

% ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

๔๗  

ตอนท ๒ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ การเกบรวบรวมขอมลในการศกษาครงน ใชการเลอกจากองคกรสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดและระดบอาเภอทประสบความสาเรจ ตลอดจนทปรกษาหรอพเลยงในสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล เพอศกษาลกษณะของทปรกษาหรอพเลยงทจะเอออานวยใหการทางานของสภาเดกและเยาวชนประสบความสาเรจ และพฒนาไดอยางตอเนอง ซงการวเคราะหภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงมรายละเอยดดงน ๒.๑ ภมหลงดานคณลกษณะ เหตผล ประสบการณการไดรบการอบรม และเอกสารคมอทเกยวของ ผลการวเคราะหขอมลภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน พบวา มสดสวนของทปรกษาทมสวน และไมมสวนเกยวของกบการทากจกรรม หรอ “เลนกจกรรม” ในสมยเรยน ใกลเคยงกน (รอยละ ๔๙.๖๒ และ ๔๕.๘๖) ทงน สวนใหญเคยมประสบการณเขารวมงานหรอกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขน (รอยละ ๗๘.๙๕) ในขณะททปรกษาหรอพเลยงมากกวารอยละ ๕๐ ไมเคยมประสบการณ/ผานปญหาสงคม/เคยเปนเดกกลมเสยงมากอน (รอยละ๕๑.๘๘) แตผ ทเคยมประสบการณหรอเปนเดกกลมเสยงมากอน มจานวนมากถงรอยละ ๔๓.๖๑ นอกจากน ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนสวนใหญมความร ทกษะ และแนวทางใน การดาเนนกจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได (รอยละ ๘๔.๒๑) อกทงยงเคยเปนคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน (รอยละ ๕๒.๖๓) ดงตารางท ๔.๖ ตารางท ๔.๖ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

ภมหลง ไมใช ใช ไมระบ รวม

เคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/นกศกษามากอน ๖๑ ๖๖ ๖ ๑๓๓

% ๔๕.๘๖ ๔๙.๖๒ ๔.๕๑ ๑๐๐.๐๐

เขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขน ในฐานะผ เขารวมงานอยเสมอ ๒๒ ๑๐๕ ๖ ๑๓๓

% ๑๖.๕๔ ๗๘.๙๕ ๔.๕๑ ๑๐๐.๐๐

เคยมประสบการณ/ผานปญหาสงคม/เคยเปนเดกกลมเสยงมากอน ๖๙ ๕๘ ๖ ๑๓๓

% ๕๑.๘๘ ๔๓.๖๑ ๔.๕๑ ๑๐๐.๐๐

มความร ทกษะ แนวทางในการดาเนนกจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได ๑๓ ๑๑๒ ๘ ๑๓๓

% ๙.๗๗ ๘๔.๒๑ ๖.๐๒ ๑๐๐.๐๐

เคยเปนคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน ๕๗ ๗๐ ๖ ๑๓๓

% ๔๒.๘๖ ๕๒.๖๓ ๔.๕๑ ๑๐๐.๐๐

๔๘  

เมอวเคราะหภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามสงกดในแตละ

ประเดน พบวา ทปรกษาหรอพเลยงในสงกดหนวยงานบรหารราชการสวนจงหวด และเทศบาล เคยเปน

หนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/นกศกษามากอน หรอเคยทากจกรรม หรอเลน

กจกรรมมากอน (รอยละ ๖๑.๙๐ และ ๕๔.๓๕ ตามลาดบ) ในขณะททปรกษาหรอพเลยงในสงกดองคการ

บรหารสวนตาบล (อบต.) สวนใหญไมเคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/

นกศกษามากอน หรอเคยทากจกรรม หรอเลนกจกรรมมากอน (รอยละ ๕๗.๔๕) อยางไรกตาม ทปรกษา

หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในทกๆ สงกด ตางเคยผานการเขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวด

จดขน ในฐานะผ เขารวมงานอยเสมอ (สวนจงหวด คดเปนรอยละ ๑๐๐.๐๐ องคการบรหารสวนตาบล

คดเปนรอยละ ๘๐.๘๕ และเทศบาล คดเปนรอยละ ๗๘.๒๖)

สวนทปรกษาหรอพเลยงทเคยมประสบการณ ผานปญหาสงคมหรอเคยเปนเดกกลมเสยงมากอน

มาจากทกๆ สงกด โดยในสวนจงหวดมสดสวนของผ ทเคย และไมเคยมประสบการณดงกลาวใกลเคยงกน

ในขณะททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในสงกดองคการบรหารสวนตาบล สวนใหญไมเคยม

ประสบการณ ผานปญหาสงคม หรอเคยเปนเดกกลมเสยงมากอน (รอยละ ๕๗.๔๕) แตทปรกษาหรอ

พเลยงสภาเดกและเยาวชนในสงกดเทศบาลสวนใหญเคยมประสบการณ ผานปญหาสงคม หรอเคยเปน

เดกกลมเสยงมากอน (รอยละ ๕๔.๓๕)

นอกจากน เมอวเคราะหขอมลทปรกษาหรอพเลยงทมความร ทกษะ แนวทางในการดาเนน

กจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได พบวา ทปรกษาหรอพเลยงจากทกๆ สงกด มากกวารอยละ ๘๐

มความสามารถดงกลาว (สงกดหนวยงานราชการสวนจงหวด คดเปนรอยละ ๙๕.๒๔ สงกดองคการบรหาร

สวนตาบล คดเปนรอยละ ๘๙.๓๖ และสงกดเทศบาลคดเปนรอยละ ๘๘.๖๔) นอกจากน ทปรกษาหรอ

พเลยงสภาเดกและเยาวชนทสงกดหนวยงานราชการสวนจงหวด สวนใหญเคยเปนคณะกรรมการสภาเดก

และเยาวชนมากอน คดเปนรอยละ ๖๖.๖๗ เชนเดยวกบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทสงกด

เทศบาล ซงคดเปนรอยละ ๖๐.๖๗ ตามลาดบ ในขณะททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทสงกด

ในองคการบรหารสวนตาบล สวนใหญไมเคยเปนคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชนมากอน คดเปน

รอยละ ๕๗.๔๕ ดงตารางท ๔.๗

๔๙  

ตารางท ๔.๗ ภมหลงของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามสงกด

ประเดนภมหลง สงกด

สวนจงหวด อบต. เทศบาล อนๆ รวม เคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต นกศกษามากอน

ไมใช ๘ ๒๗ ๒๑ ๔ ๖๐ % ๓๘.๑๐ ๕๗.๔๕ ๔๕.๖๕ ๕๐.๐๐ ๔๙.๑๘ ใช ๑๓ ๒๐ ๒๕ ๔ ๖๒ % ๖๑.๙๐ ๔๒.๕๕ ๕๔.๓๕ ๕๐.๐๐ ๕๐.๘๒

รวม ๒๑ ๔๗ ๔๖ ๘ ๑๒๒ % ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

เขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขน ในฐานะผ เขารวมงานอยเสมอ

ไมใช ๐ ๙ ๑๐ ๒ ๒๑ % ๐.๐๐ ๑๙.๑๕ ๒๑.๗๔ ๒๕.๐๐ ๑๗.๒๑ ใช ๒๑ ๓๘ ๓๖ ๖ ๑๐๑ % ๑๐๐.๐๐ ๘๐.๘๕ ๗๘.๒๖ ๗๕.๐๐ ๘๒.๗๙

รวม ๒๑ ๔๗ ๔๖ ๘ ๑๒๒ % ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

เคยมประสบการณ/ผานปญหาสงคม/เคยเปนเดกกลมเสยงมากอน

ไมใช ๑๐ ๓๐ ๒๗ ๑ ๖๘ % ๔๗.๖๒ ๖๓.๘๓ ๕๘.๗๐ ๑๒.๕๐ ๕๕.๗๔ ใช ๑๑ ๑๗ ๑๙ ๗ ๕๔ % ๕๒.๓๘ ๓๖.๑๗ ๔๑.๓๐ ๘๗.๕๐ ๔๔.๒๖

รวม ๒๑ ๔๗ ๔๖ ๘ ๑๒๒ % ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

มความร ทกษะ แนวทางในการดาเนนกจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได

ไมใช ๑ ๕ ๕ ๑ ๑๒ % ๔.๗๖ ๑๐.๖๔ ๑๑.๓๖ ๑๒.๕๐ ๑๐.๐๐ ใช ๒๐ ๔๒ ๓๙ ๗ ๑๐๘ % ๙๕.๒๔ ๘๙.๓๖ ๘๘.๖๔ ๘๗.๕๐ ๙๐.๐๐

รวม ๒๑ ๔๗ ๔๔ ๘ ๑๒๐ % ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

เคยเปนคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน ไมใช ๗ ๒๗ ๑๘ ๓ ๕๕ % ๓๓.๓๓ ๕๗.๔๕ ๓๙.๑๓ ๓๗.๕๐ ๔๕.๐๘ ใช ๑๔ ๒๐ ๒๘ ๕ ๖๗ % ๖๖.๖๗ ๔๒.๕๕ ๖๐.๘๗ ๖๒.๕๐ ๕๔.๙๒

รวม ๒๑ ๔๗ ๔๖ ๘ ๑๒๒ % ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐

๕๐  

เมอวเคราะหเหตผลของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ทเขามาทางานดานเดกและเยาวชนในฐานะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน พบวา เหตผลทมความถสงทสดคอ อยากเปนสวนหนงทชวยลดปญหาดานเดกและเยาวชน (รอยละ ๖๙.๐๕) รองลงมาคอ มความสนใจกจกรรมพฒนาคณภาพชวตเดกและเยาวชน (รอยละ ๖๖.๖๗) การไดรบคาสงใหปฏบตหนาท (รอยละ ๖๓.๔๙) เหนความตงใจของเดกและเยาวชน (รอยละ ๔๓.๖๕) มความสามารถทจะทางานรวมกบเดกและเยาวชนได (รอยละ ๔๑.๒๗) ชอบทางานกบเดกและเยาวชน (รอยละ ๔๐.๔๘) และเหตผลอนๆ (รอยละ ๙.๕๒) ดงตารางท ๔.๘ ตารางท ๔.๘ เหตผลของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ทเขามาทางานในฐานะ ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

เหตผลในการทางานดานเดกและเยาวชน ไมใช ใช รวม

๑) อยากเปนสวนหนงทชวยลดปญหาดานเดกและเยาวชน ๓๙ ๘๗ ๑๒๖

% ๓๐.๙๕ ๖๙.๐๕ ๑๐๐.๐๐

๒) สนใจกจกรรมพฒนาคณภาพชวตเดกและเยาวชน ๔๒ ๘๔ ๑๒๖

% ๓๓.๓๓ ๖๖.๖๗ ๑๐๐.๐๐

๓) ไดรบคาสงใหปฏบต ๔๖ ๘๐ ๑๒๖

% ๓๖.๕๑ ๖๓.๔๙ ๑๐๐.๐๐

๔) เหนความตงใจของเดกและเยาวชน ๗๑ ๕๕ ๑๒๖

% ๕๖.๓๕ ๔๓.๖๕ ๑๐๐.๐๐

๕) มความสามารถทจะทางานรวมกบเดกและเยาวชนได ๗๔ ๕๒ ๑๒๖

% ๕๘.๗๓ ๔๑.๒๗ ๑๐๐.๐๐

๖) ชอบทางานกบเดกและเยาวชน ๗๕ ๕๑ ๑๒๖

% ๕๙.๕๒ ๔๐.๔๘ ๑๐๐.๐๐

๗) อนๆ ๑๑๔ ๑๒ ๑๒๖

% ๙๐.๔๘ ๙.๕๒ ๑๐๐.๐๐

เมอวเคราะหเหตผลอนๆ ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ทเขามาทางานดานเดกและเยาวชนในฐานะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน พบวา มเหตผลเพมเตมจานวนทงสน ๖ ประการ ประกอบดวย ๑) ตองการทางานกบสภาเดกและเยาวชน ๒) พฒนาศกยภาพการทางาน ๓) พฒนาศกยภาพการทางานรวมกบสภาเดกและเยาวชน ๔) ปฏบตหนาทจนกลายเปนคาสงจาก

๕๑  

ผบงคบบญชาโดยอตโนมต ๕) ปฏบตตามมาตรฐานตาแหนงทเกยวของกบเดก และ ๖) ตองการเหนสงคมเปลยนแปลงโดยเดกและเยาวชน ดงตารางท ๔.๙ ตารางท ๔.๙ เหตผลอนๆ ของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ทเขามาทางานดานเดกและ เยาวชน

เหตผลอนๆ ความถ รอยละ

๑. ตองการทางานกบสภาเดกและเยาวชน ๓ ๒.๒๖

๒. พฒนาศกยภาพการทางาน ๒ ๑.๕๐

๓. พฒนาศกยภาพการทางานรวมกบสภาเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๔. ปฏบตหนาทจนกลายเปน คาสงจากผบงคบบญชาโดยอตโนมต ๑ ๐.๗๕

๕. ปฏบตตามมาตรฐานตาแหนงทเกยวของกบเดก ๑ ๐.๗๕

๖. ตองการเหนสงคมเปลยนแปลงโดยเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

ไมระบเหตผล ๒ ๑.๕๐

เมอวเคราะหหลกสตรหรอการฝกอบรมททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนไดเคยเขารวมหรอผานการฝกอบรมมากอน พบวา มจานวนหลกสตรหรอการฝกอบรมจานวนทงสน ๒๖ หลกสตร ทงน หลกสตร ๕ อนดบแรก ประกอบดวย ๑) การจดตงสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ๒) การเขารวมโครงการ/กจกรรมเกยวกบเดกและเยาวชน ๓) การชวยเหลอ/การพฒนาเดกและเยาวชน ๔) พฒนาศกยภาพการทางานของสภาเดกและเยาวชน และ ๕) การทางานโครงการแผนงาน/การประเมนผล ดงตารางท ๔.๑๐ ตารางท ๔.๑๐ หลกสตรหรอการฝกอบรมททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนไดเคยเขารวม

หลกสตรหรอการฝกอบรมทเคยไดรบ ความถ รอยละ

๑. การจดตงสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ๑๐ ๗.๕๒

๒. การเขารวมโครงการ/กจกรรมเกยวกบเดกและเยาวชน ๗ ๕.๒๖

๓. การชวยเหลอ/การพฒนาเดกและเยาวชน ๕ ๓.๗๖

๔. พฒนาศกยภาพการทางานของสภาเดกและเยาวชน ๕ ๓.๗๖

๕. การทางานโครงการแผนงาน/การประเมนผล ๔ ๓.๐๑

๖. การพฒนาภาวะผ นา ๓ ๒.๒๖

๗. การพฒนาวทยากร/วทยากรแกนนา ๓ ๒.๒๖

๘. คายตางๆ ๒ ๑.๕๐

๕๒  

ตารางท ๔.๑๐ หลกสตรหรอการฝกอบรมทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนไดเคยเขารวม (ตอ)

หลกสตรหรอการฝกอบรมทเคยไดรบ ความถ รอยละ

๙. คาราวานเสรมสรางเดก ๒ ๑.๕๐

๑๐. การทางานสภาเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๑๑. การพฒนาพเลยง ๑ ๐.๗๕

๑๒. การอบรม/การประชมปฏบตการเพอการพฒนาเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๓. การพฒนาศกยภาพแกนนา ๑ ๐.๗๕

๑๔. การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในทองถน ๑ ๐.๗๕

๑๕. การสอสารเพอการพฒนาสงคมของยโรป ๑ ๐.๗๕

๑๖. การอบรมทมสหวชาชพในพนท ๑ ๐.๗๕

๑๗. จตอาสา ๑ ๐.๗๕

๑๘. การจดกจกรรมดานเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๙. ผจดการทางสงคม ๑ ๐.๗๕

๒๐. ผจดบรการทางสงคม ๑ ๐.๗๕

๒๑. พฒนากายภาพผ ทางาน ๑ ๐.๗๕

๒๒. สทธและการวางแผนทองถน ๑ ๐.๗๕

๒๓. แลกเปลยนวฒนธรรม ๑ ๐.๗๕

๒๔. ศกษาดงานนอกพนท ๑ ๐.๗๕

๒๕. อบรม พระราชบญญต หรอกฎหมายเกยวกบเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๒๖. อบรมจรยธรรม ๑ ๐.๗๕ หมายเหต คานวณรอยละ จาก ๑๓๓ คน

ในขณะทคมอ หนงสอ หรอเอกสารททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนมอย หรอใชเพอประกอบการทางาน มทงสน ๒๔ รายการ โดย ๖ รายการแรกทมความถสงสด ประกอบดวย ๑) กฎหมายและขอบงคบทเกยวของกบเดกและเยาวชน ๒) คมอการทางานสภาเดกและเยาวชน ๓) ฟงเสยงเดกเปน ๔) คมอการจดตงสภาเดกและเยาวชน ๕) คมอการพฒนาเดกและเยาวชน ขององคกรปกครองสวนทองถน และ ๖) คมอในการพฒนาและคมครองเดกและเยาวชน ดงตารางท ๔.๑๑

๕๓  

ตารางท ๔.๑๑ คมอ หนงสอ หรอเอกสารททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนใชประกอบ การทางาน

คมอ หนงสอ หรอเอกสารทม ความถ รอยละ

๑. กฎหมายและขอบงคบทเกยวของกบเดกและเยาวชน ๒๑ ๑๕.๗๙

๒. คมอการทางานสภาเดกและเยาวชน ๑๓ ๙.๗๗

๓. ฟงเสยงเดกเปน ๖ ๔.๕๑

๔. คมอการจดตงสภาเดกและเยาวชน ๕ ๓.๗๖

๕. คมอการพฒนาเดกและเยาวชน ขององคกรปกครองสวนทองถน ๓ ๒.๒๖

๖. คมอในการพฒนาและคมครองเดกและเยาวชน ๓ ๒.๒๖

๗. คมอการทางานดานเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๘. การใชทนทางสงคมเพอความเปนอยทดของเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๙. การวางแผนการทางานดานเดก ๒ ๑.๕๐

๑๐. คมอการเขยนโครงการและการจดโครงการ ๒ ๑.๕๐

๑๑. คมอจดกจกรรมเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๑๒. แนวทางการดาเนนงานของ สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาส ๒ ๑.๕๐

๑๓. เรยนรแบงปน สรางสรรคสอาเซยน ๒ ๑.๕๐

๑๔. สทธเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๑๕. คมอการขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๖. การดาเนนงานสภาเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๗. กจกรรมสรางสรรคสาหรบเดก ๑ ๐.๗๕

๑๘. คมอการสรางการเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน ๑ ๐.๗๕

๑๙. งานวจยเกยวกบสภาเดก ๑ ๐.๗๕

๒๐. เดกกบการพฒนาทองถน ๑ ๐.๗๕

๒๑. ทกษะชวต ๑ ๐.๗๕

๒๒. แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ. ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙ ๑ ๐.๗๕

๒๓. ยทธศาสตรปองกนแกไขปญหา ๑ ๐.๗๕

๒๔. หนงสอจตวทยา ๑ ๐.๗๕

หมายเหต คานวณรอยละ จาก ๑๓๓ คน

๕๔  

๒.๒ เจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน การวเคราะหเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ใหขอคาถามวดเจตคตจานวน ๖ ขอ มคะแนนเจตคตเฉลยเทากบ ๓.๑๗ คะแนน (SD = ๐.๔๑) มลกษณะการกระจายใกลเคยงโคงปกต แตมความโดงมากกวาโคงปกตเลกนอย เมอวเคราะหตามเกณฑทกาหนด พบวา ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนททศนคตตองานดานเดกและเยาวชนในระดบสง คดเปนรอยละ ๕๘.๖๕ ดงตารางท๔.๑๒ ตารางท ๔.๑๒ คาสถตของเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและ เยาวชน

ระดบเจตคต ความถ รอยละ คาสถต ตา ๒ ๑.๕๐ ๓.๑๗ ปานกลาง ๕๓ ๓๙.๘๕ SD ๐.๔๑ สง ๗๘ ๕๘.๖๕ SK (SE) -๐.๓๓ (๐.๒๑) รวม ๑๓๓ ๑๐๐.๐๐ KU (SE) ๐.๘๕ (๐.๔๒) หมายเหต เกณฑเปรยบเทยบ คะแนน ๑.๐๐ – ๒.๐๐ = ตา ๒.๐๑ – ๓.๐๐ = ปานกลาง ๓.๐๑ – ๔.๐๐ = สง

เมอวเคราะหคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามเพศ พบวา ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนเพศชายมคะแนนเจตคตเฉลยเทากบ ๓.๑๘ (SD=๐.๔๒) ในขณะทเพศหญงมคะแนนเจตคตเฉลยเทากบ ๓.๑๖ (SD=๐.๔๐) เมอเปรยบเทยบคะแนนเจตคตเฉลยระหวางทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนเพศชายและหญง ดวยสถตการทดสอบท (t-test) พบวา ทงเพศชายและเพศหญงมเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชน ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .๐๕ ดงตารางท ๔.๑๓ ตารางท ๔.๑๓ เปรยบเทยบคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษาหรอ พเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามเพศ

เพศ n SD SE t df Sig. (2-tailed)

ชาย ๕๕ ๓.๑๘ ๐.๔๒ ๐.๐๖

หญง ๗๘ ๓.๑๖ ๐.๔๐ ๐.๐๕

ชาย – หญง ๐.๐๓ - ๐.๐๗ ๐.๔๐ ๑๓๑ ๐.๖๙ หมายเหต F=๐.๑๙๑ (p=๐.๖๖๓) =.๐๕

๕๕  

เมอวเคราะหคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามตาแหนงของทปรกษาหรอพเลยง พบวา ผบรหารมเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนมากทสด ( =๓.๕๘, SD=๐.๓๕) รองลงมาคอ นกพฒนาชมชน/ผชวย ( =๓.๑๑, SD=๐.๕๔) ผดแล/ผประสานงานเดกและเยาวชน ( =๓.๐๔, SD=๐.๔๔) เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน ( =๓.๐๔, SD=๐.๗๗) และนกวชาการศกษา/ผชวย ( =๒.๙๘, SD=๐.๓๗) ทงนกลมทมตาแหนงอนๆ มคะแนนเจตคตเฉลยเทากบ ๓.๐๔ (SD=๐.๓๗) เมอเปรยบเทยบคะแนนเจตคตเฉลยระหวาง ทปรกษาหรอพเลยงทมตาแหนงแตกตางกน โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) พบวา ทปรกษาหรอพเลยงแตละกลมมทศนคตไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .๐๕ ดงตารางท ๔.๑๔ ตารางท ๔.๑๔ เปรยบเทยบคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษาหรอพ เลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามตาแหนง

ตาแหนง n SD Levene Statistic Sources SS df MS F Sig.

นกวชาการศกษา/ผ ชวย ๓๐ ๒.๙๘ ๐.๓๗ Stat=๑.๑๓๔ df๑=๕, df๒=๑๒๓ Sig. = ๐.๓๔๖

BG ๐.๖๑๑ ๕ ๐.๑๒๒ ๐.๗๖๒ ๐.๕๗๙

นกพฒนาชมชน/ผ ชวย ๓๑ ๓.๑๑ ๐.๕๔ WG ๑๙.๗๔๘ ๑๒๓ ๐.๑๖๑ ผดแล/ผประสานงานเดกและเยาวชน ๔ ๓.๐๔ ๐.๔๔ รวม ๒๐.๓๕๙ ๑๒๘ เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน ๔ ๓.๐๔ ๐.๗๗

ผบรหาร ๒ ๓.๕๘ ๐.๓๕

อนๆ ๕๘ ๓.๐๔ ๐.๓๗

รวม ๑๒๙ ๓.๐๕ ๐.๔๓

นอกจากน เมอวเคราะหคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามระดบของสภาเดกและเยาวชน พบวา ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอมคะแนนเจตคตมากทสด โดยมคาเฉลยเทากบ ๓.๒๘ (SD=๐.๔๖) รองลงมาคอ ระดบจงหวดมคะแนนเจตคตเฉลยเทากบ ๓.๑๐ (SD=๐.๖๓) และระดบตาบล ซงมคะแนนเจตคตเฉลยเทากบ ๓.๐๐ (SD=๐.๓๗) ตามลาดบ ทงน เมอวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนเจตคตเฉลยระหวาง ทปรกษาหรอพเลยงทดแลสภาเดกและเยาวชนระดบแตกตางกน โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) พบวา ทปรกษาหรอพเลยงแตละกลมมทศนคตไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .๐๕ ดงตารางท ๔.๑๕

๕๖  

ตารางท ๔.๑๕ เปรยบเทยบคะแนนเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนเฉลยของทปรกษาหรอพ เลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามระดบของสภาเดกและเยาวชน

ระดบสภาเดกฯ n SD Levene Statistic Sources SS df MS F Sig.

ระดบจงหวด ๒๐ ๓.๑๐ ๐.๖๓ Stat=๐.๐๒๕ df๑=๒ df๒=๑๑๐ Sig. = ๐.๙๗๕

BG ๐.๒๒๙ ๒ ๐.๑๑๔ ๐.๖๑๗ ๐.๕๔๑

ระดบอาเภอ ๙ ๓.๒๘ ๐.๔๖ WG ๒๐.๓๘๙ ๑๑๐ ๐.๑๘๕

ระดบตาบล ๘๔ ๓.๐๐ ๐.๓๗ รวม ๒๐.๖๑๘ ๑๑๒

รวม ๑๑๓ ๓.๐๔ ๐.๔๔

ตอนท ๓ สมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน สมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ประกอบดวยสมรรถนะดานทกษะ และความร ทงหมด ๑๒ ดาน ไดแก ๑) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๒) พฒนาเครอขายได ๓) มคณธรรมของตนแบบ (role model) ๔) บรหารจดการโครงการได เชน เขยนแผนงาน/โครงการเปน วางแผนได ๕) นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๖) สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน และผ รวมงานได ๗) การบรหารการเงนอยางโปรงใสและตรวจสอบได ๘) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๙) ตดตามและใฝหาความรใหมๆ อยเสมอ และมความรในการทางานดานเดกฯ ๑๐) การจดหา หรอรแหลงทรพยากรดาเนนงาน ๑๑) บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได และ ๑๒) มหลกในการดาเนนงาน ในฐานะทปรกษาทชดเจน จากสมรรถนะทง ๑๒ ประการดงกลาว ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน มองวา สมรรถนะทจาเปน ซงมความถมากกวารอยละ ๕๐ มทงสน ๖ ประการ คอ (๑) มคณธรรมของตนแบบ (role model) คดเปนรอยละ ๖๗.๖๗ (๒) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน คดเปนรอยละ ๖๔.๖๖ (๓) สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน และผ รวมงานได คดเปนรอยละ ๕๖.๓๙ (๔) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ คดเปนรอยละ ๕๓.๓๘ (๕) บรหารจดการโครงการได เชน เขยนแผนงาน/โครงการเปน วางแผนได คดเปนรอยละ ๕๒.๖๓ และ (๖) พฒนาเครอขายได คดเปนรอยละ ๕๑.๑๓ ดงตารางท ๔.๑๖

๕๗  

ตารางท ๔.๑๖ สมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ตามมมมองของทปรกษาหรอพ เลยงสภาเดกและเยาวชน

สมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ความถ รอยละ

๑. มคณธรรมของตนแบบ (role model) ๙๐ ๖๗.๖๗

๒. การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๘๖ ๖๔.๖๖

๓. สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน และผ รวมงานได ๗๕ ๕๖.๓๙

๔. บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๗๑ ๕๓.๓๘

๕. บรหารจดการโครงการได เชน เขยนแผนงาน/โครงการเปน วางแผนได ๗๐ ๕๒.๖๓

๖. พฒนาเครอขายได ๖๘ ๕๑.๑๓

๗. ตดตามและใฝหาความรใหมๆ อยเสมอ และมความรในการทางานดานเดกฯ ๖๖ ๔๙.๖๒

๘. นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๖๕ ๔๘.๘๗

๙. การบรหารการเงนอยางโปรงใสและตรวจสอบได ๖๔ ๔๘.๑๒

๑๐. บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได ๖๓ ๔๗.๓๗

๑๑. การจดหา หรอรแหลงทรพยากรดาเนนงาน ๖๑ ๔๕.๘๖

๑๒. มหลกในการดาเนนงาน ในฐานะทปรกษาทชดเจน ๖๑ ๔๕.๘๖ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน เมอวเคราะหสมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนจาแนกตามความตองการในสมรรถนะนนๆ พบวา สมรรถนะททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนมอยแลวมากทสด ๕ อนดบแรก คอ ๑) การบรหารการเงนอยางโปรงใสและตรวจสอบได (รอยละ ๖๑.๗๒) ๒) มคณธรรมของตนแบบ (รอยละ ๕๒.๓๔) ๓) สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน และผ รวมงานได (รอยละ ๕๐.๐๐) ๔) มหลกในการดาเนนงาน ในฐานะทปรกษาทชดเจน (รอยละ ๔๖.๘๘) และ ๕) ตดตามหาความรใหมๆ อยเสมอ มความรในการทางานดานเดกฯ (รอยละ ๔๖.๘๘) อยางไรกตาม สมรรถนะททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนตองการเพมเตมหรอยงไมม ๕ อนดบแรก ไดแก ๑) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ (รอยละ ๖๓.๒๘) ๒) พฒนาเครอขายได (รอยละ ๖๒.๕๐) ๓) นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได (รอยละ ๕๗.๘๑) ๔) บรหารจดการโครงการได วางแผนได (รอยละ ๕๗.๐๓) และ ๕) การจดหา หรอรแหลงทรพยากรดาเนนงาน (รอยละ ๕๕.๔๗) ดงตารางท ๔.๑๗

๕๘  

ตารางท ๔.๑๗ สมรรถนะทจาเปนในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จาแนกตามความตองการ

สมรรถนะ มแลว

มบางแลว แตตองการ

เพม ยงไมม รวม ตองการเพม

+ยงไมม

อนดบ ความตองการ

เพมเตม บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนได ๔๗ ๖๙ ๑๒ ๑๒๘ ๘๑ ๑ อยางมประสทธภาพ % ๓๖.๗๒ ๕๓.๙๑ ๙.๓๘ ๑๐๐.๐๐ ๖๓.๒๘ พฒนาเครอขายได ๔๘ ๖๖ ๑๔ ๑๒๘ ๘๐ ๒ % ๓๗.๕๐ ๕๑.๕๖ ๑๐.๙๔ ๑๐๐.๐๐ ๖๒.๕๐ นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๕๔ ๖๒ ๑๒ ๑๒๘ ๗๔ ๓ % ๔๒.๑๙ ๔๘.๔๔ ๙.๓๘ ๑๐๐.๐๐ ๕๗.๘๑ บรหารจดการโครงการได วางแผนได ๕๕ ๖๑ ๑๒ ๑๒๘ ๗๓ ๔ % ๔๒.๙๗ ๔๗.๖๖ ๙.๓๘ ๑๐๐.๐๐ ๕๗.๐๓ การจดหา หรอรแหลงทรพยากร ๕๗ ๕๘ ๑๓ ๑๒๘ ๗๑ ๕ ดาเนนงาน % ๔๔.๕๓ ๔๕.๓๑ ๑๐.๑๖ ๑๐๐.๐๐ ๕๕.๔๗ การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๕๘ ๖๗ ๓ ๑๒๘ ๗๐ ๖ % ๔๕.๓๑ ๕๒.๓๔ ๒.๓๔ ๑๐๐.๐๐ ๕๔.๖๙ บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและ ๕๘ ๖๒ ๘ ๑๒๘ ๗๐ ๖ เยาวชนได % ๔๕.๓๑ ๔๘.๔๔ ๖.๒๕ ๑๐๐.๐๐ ๕๔.๖๙ ตดตามหาความรใหมๆ อยเสมอ มความรใน ๖๐ ๖๕ ๓ ๑๒๘ ๖๘ ๘ การทางานดานเดกฯ % ๔๖.๘๘ ๕๐.๗๘ ๒.๓๔ ๑๐๐.๐๐ ๕๓.๑๓ มหลกในการดาเนนงาน ในฐานะทปรกษา ๖๐ ๕๘ ๑๐ ๑๒๘ ๖๘ ๘ ทชดเจน % ๔๖.๘๘ ๔๕.๓๑ ๗.๘๑ ๑๐๐.๐๐ ๕๓.๑๓ สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน ๖๔ ๖๑ ๓ ๑๒๘ ๖๔ ๑๐ และผ รวมงานได % ๕๐.๐๐ ๔๗.๖๖ ๒.๓๔ ๑๐๐.๐๐ ๕๐.๐๐ มคณธรรมของตนแบบ (role model) ๖๗ ๕๖ ๕ ๑๒๘ ๖๑ ๑๑ % ๕๒.๓๔ ๔๓.๗๕ ๓.๙๑ ๑๐๐.๐๐ ๔๗.๖๖ การบรหารการเงนอยางโปรงใสและ ๗๙ ๔๑ ๘ ๑๒๘ ๔๙ ๑๒ ตรวจสอบได % ๖๑.๗๒ ๓๒.๐๓ ๖.๒๕ ๑๐๐.๐๐ ๓๘.๒๘

๕๙  

เมอวเคราะหสมรรถนะเพมเตมตามททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนเหนวามความสาคญตอการใหคาปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน โดยสมรรถนะทเพมเตมมจานวนทงสน ๑๐ ประเดน โดยประเดนทมความถสงสด ๕ อนดบแรก ไดแก ๑) มความสามารถในการจดกจกรรมสาหรบเดกและเยาวชน ๒) ความเขาใจตอเดกและเยาวชน ๓) การเปนวทยากร ๔) การควบคมและบรหารองคกร และ ๕) จตวทยาการใหคาปรกษาเดกและเยาวชน ดงตารางท ๔.๑๘ ตารางท ๔.๑๘ สมรรถนะเพมเตมททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนเหนวามความสาคญตอการ ใหคาปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน

สมรรถนะเพมเตม ความถ รอยละ

๑. มความสามารถในการจดกจกรรมสาหรบเดกและเยาวชน ๑๐ ๗.๕๒

๒. ความเขาใจตอเดกและเยาวชน ๖ ๔.๕๑

๓. การเปนวทยากร ๒ ๑.๕๐

๔. การควบคมและบรหารองคกร ๒ ๑.๕๐

๕. จตวทยาการใหคาปรกษาเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๖. การบรหารความขดแยง ๑ ๐.๗๕

๗. การประเมนโครงการ ๑ ๐.๗๕

๘. ทกษะการประสานงาน ๑ ๐.๗๕

๙. การเสนอใหผ มอานาจหรอผบรหาร ๑ ๐.๗๕

๑๐. ทกษะการพดในการโนมนาว ๑ ๐.๗๕ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน เมอวเคราะหสรรถนะดานความรทจาเปนสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนตอ การใหคาปรกษาตอสภาเดกและเยาวชนจานวน ๙ ประการ ไดแก ๑) การเขยนโครงการ ๒) การจดการบญชและการเงน ๓) หลกสตรการฝกอบรมเพมเตม ๔) การดาเนนกจกรรมสาหรบเดกฯ ๕) จตวทยาดานเดกและเยาวชน ๖) สทธเดกและการปกปองคมครองเดก ๗) เครอขายการทางานดานเดกฯ ๘) การจดหาแหลงทนและทรพยากร ๙) จตอาสาและการทางานเพอสงคม ผลการวเคราะห พบวา ความรทจาเปนทสดสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน คอ ความรในการเขยนโครงการ (รอยละ ๘๐.๔๕) รองลงมาคอ ความรในการทางานจตอาสาและการทางานเพอสงคม (รอยละ ๗๒.๑๘) การดาเนนกจกรรมสาหรบเดกและเยาวชน (รอยละ ๖๓.๙๑) จตวทยาดานเดกและเยาวชน (รอยละ ๓๗.๕๙) การสรางเครอขายการทางานดานเดกและเยาวชน (รอยละ ๓๗.๕๙) การจดหาแหลงทนและทรพยากร (รอยละ

๖๐  

๓๗.๕๙) การจดการบญชและการเงน (รอยละ ๓๓.๐๘) สทธเดกและการปกปองคมครองเดก (รอยละ ๓๒.๓๓) และหลกสตรการฝกอบรมเพมเตม (รอยละ ๓๐.๘๓) ตามลาดบ ดงตารางท ๔.๑๙ ตารางท ๔.๑๙ สมรรถนะดานความรทจาเปนสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

ความรเกยวกบการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน ความถ รอยละ

๑. การเขยนโครงการ ๑๐๗ ๘๐.๔๕

๒. จตอาสาและการทางานเพอสงคม ๙๖ ๗๒.๑๘

๓. การดาเนนกจกรรมสาหรบเดกและเยาวชน ๘๕ ๖๓.๙๑

๔. จตวทยาดานเดกและเยาวชน ๕๐ ๓๗.๕๙

๕. เครอขายการทางานดานเดกและเยาวชน ๕๐ ๓๗.๕๙

๖. การจดหาแหลงทนและทรพยากร ๕๐ ๓๗.๕๙

๗. การจดการบญชและการเงน ๔๔ ๓๓.๐๘

๘. สทธเดกและการปกปองคมครองเดก ๔๓ ๓๒.๓๓

๙. หลกสตรการฝกอบรมเพมเตม ๔๑ ๓๐.๘๓ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน ตอนท ๔ สภาพปญหาและความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยง

สภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย การวเคราะหสาเหตของปญหาในการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จะศกษาจากสาเหตหลก ๖ ประการ ไดแก ๑) ขาดทนสนบสนน ๒) ไมมเวลา๓) ภาระงานทตองรบผดชอบมมาก ๔) เดกและเยาวชนไมใหความรวมมอ ๕) ขาดความรความเขาใจ และ ๖) ผบญชาการไมใหการสนบสนนทดพอ รวมถงการวเคราะหความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะในการสงเสรม และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ทงในดานทกษะ ดานความร และดานการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน ซงมผล การวเคราะห มรายละเอยด ดงน ผลการวเคราะหสภาพปญหาในการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนพบวา ปญหาทมความสาคญเปนอนดบแรก คอ การขาดทนสนบสนนในการเสรมสรางสมรรถนะ ( =๔ .๑๐ SD= ๑ .๖๓) รองลงมา คอ ภาระงานทตองรบผดชอบมมาก ( =๓ .๙๙ SD=๑ .๕๒) เดกและเยาวชนไมใหความรวมมอ ( =๓.๑๗ SD=๑.๕๙) ขาดความรความเขาใจ ( =๓.๑๐ SD=๑.๕๑) ผบญชาการไมใหการสนบสนนทดพอ ( =๒.๖๓ SD=๑.๗๙) ตามลาดบ ดงตารางท ๔.๒๐

๖๑  

ตารางท ๔.๒๐ สภาพปญหาในการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน

ปญหาในการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน SD

๑. ขาดทนสนบสนน ๔.๑๐ ๑.๖๓

๒. ไมมเวลา ๔.๐๗ ๑.๖๓

๓. ภาระงานทตองรบผดชอบมมาก ๓.๙๙ ๑.๕๒

๔. เดกและเยาวชนไมใหความรวมมอ ๓.๑๗ ๑.๕๙

๕. ขาดความรความเขาใจ ๓.๑๐ ๑.๕๑

๖. ผบญชาการไมใหการสนบสนนทดพอ ๒.๖๓ ๑.๗๙ หมายเหต คาเฉลยคดจากคะแนนเตม ๖ คะแนน n=๑๒๐

ผลการวเคราะหประเดนปญหาอนๆ ทสงผลตอการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน พบวา มประเดนปญหาอนๆ อก ๘ ประการ ไดแก ๑) ขาดความร ความเขาใจและความรวมมอจากชมชน ผปกครอง เดก ๒) ชวงเวลาไมตรงกน ๓) ขาดจตอาสา ๔) ขาดความรวมมอจากผ รวมงาน / ทมงานไมเพยงพอ ๕) ปญหาการเมองในพนท ๖) ขาดนโยบายชดเจน ๗) ขาดการสอสารทชดเจน ๘) ขาดการพฒนาศกยภาพผปฏบตงานดานเดกและเยาวชน ดงตารางท ๔.๒๑ ตารางท ๔.๒๑ ปญหาตอการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและ เยาวชน

ประเดนปญหาเพมเตมการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน ความถ รอยละ

๑. ขาดความรความเขาใจและความรวมมอจากชมชน ผปกครอง เดก ๔ ๓.๐๑

๒. ชวงเวลาไมตรงกน ๔ ๓.๐๑

๓. ขาดจตอาสา ๓ ๒.๒๖

๔. ขาดความรวมมอจากผ รวมงาน / ทมงานไมเพยงพอ ๓ ๒.๒๖

๕. ปญหาการเมองในพนท ๒ ๑.๕๐

๖. ขาดนโยบายชดเจน ๑ ๐.๗๕

๗. ขาดการสอสารทชดเจน ๑ ๐.๗๕

๘. ขาดการพฒนาศกยภาพผปฏบตงานดานเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน

๖๒  

นอกจากน ผลการวเคราะหความตองการจาเปนในการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย โดยพจารณาจากองคประกอบของสมรรถนะทงในดานความร ดานทกษะการทางาน และการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน โดยผลการประเมนความตองการจาเปนตามมมมองของความขาดแคลน (discrepancy need analysis) โดยใชการจดเรยงลาดบของความตองการจาเปนโดยใชสตร PNIModified พบวา การหนนเสรมกลไกใน การพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน เปนความตองการจาเปนอนดบแรก (PNIModified=๐.๖๑๘) รองลงมาคอ ความตองการจาเปนดานทกษะการทางาน (PNIModified=๐.๕๓๕) และความตองการจาเปนดานองคความร (PNIModified=๐.๓๐๑) ตามลาดบ เมอวเคราะหความตองการจาเปนรายดาน พบวา ในดานการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน ซงประกอบดวย ๑) ความตองการวทยากรหรอผ เชยวชาญใน การใหคาปรกษา ๒) ความตองการดานรายได หรอเงนพเศษเพมเตมสาหรบผปฏบตหนาทฐานะพเลยง หรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๓) ความตองการการสนบสนนใหเลอนขนวทยฐานะ หรอโอกาสใน การกาวหนาในอาชพ และ ๔) ความตองการความอสระในการทางาน ผลการจดลาดบความตองการจาเปน พบวา ความตองการวทยากรหรอผ เชยวชาญในการใหคาปรกษา (PNIModified=๐.๗๘๙) เปน ความตองการอนดบแรก รองลงมาคอ ความตองการดานรายได หรอเงนพเศษเพมเตมสาหรบผปฏบตหนาทฐานะพเลยง หรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชน (PNIModified=๐.๖๖๖) ความตองการการสนบสนนใหเลอนขนวทยฐานะ หรอโอกาสในการกาวหนาในอาชพ (PNIModified=๐.๖๖๒) และความตองการความอสระในการทางาน (PNIModified=๐.๖๖๒) ตามลาดบ สาหรบความตองการจาเปนดานทกษะการทางาน ซงเปนความตองการจาเปนลาดบทสอง ซงประกอบดวยความตองการจาเปน ๓ ประการ ไดแก ๑) ความตองการในการฝกปฏบตการจรง ๒) ความตองการในการเขารบการฝกอบรมทกษะตางๆ ๓) ความตองการคมอแนะนาในการใหคาปรกษา เ มอพจารณาความตองการจา เ ปนในดานน พบวา ความตองการในการฝกปฏบตการจ รง เปนความตองการจาเปนอนดบแรก (PNIModified=๐.๖๑๓) รองลงมาคอ ความตองการคมอแนะนา ในการใหคาปรกษา (PNIModified=๐.๕๖๒) และ ความตองการในการเขารบการฝกอบรมทกษะตางๆ (PNIModified=๐.๔๔๒) ตามลาดบ เมอพจารณาความตองการจาเปนดานองคความร ซงเปนความตองการจาเปนลาดบสดทาย ซงประกอบดวย ความตองการความรความสามารถในการวางแผนและการประเมนโครงการ และความรความสามารถในการดาเนนงานดานเดกและเยาวชน ซงผลการจดลาดบความตองการจาเปนสมรรถนะดานความร พบวา ความตองการความรความสามารถในการวางแผนและการประเมนโครงการ เปนความตองการจาเปนอนดบแรก (PNIModified=๐.๕๖๒) รองลงมาคอ ความตองการความรความสามารถในการดาเนนงานดานเดกและเยาวชน (PNIModified=๐.๕๖๒) ตามลาดบ ดงตารางท ๔.๒๒

๖๓  

ตารางท ๔.๒๒ ผลการจดลาดบความตองการจาเปนในการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาหรอ พเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ลาดบท

ความสาคญ ความตองการ

จาเปน ประเดน (เรยงตามลาดบความสาคญ) D I (I-D)/D

(PNIModified)

๑ การหนนเสรมกลไกใน การพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน (PNI=๐.๖๑๘)

๑. ความตองการดานวทยากร หรอผ เชยวชาญคอยใหคาปรกษา ๒.๒๕๗ ๓.๗๖๑ ๐.๗๘๙ ๒. ความตองการดานรายได หรอเงนพเศษเพมเตม ๑.๗๙๘ ๓.๒๑๗ ๐.๖๖๖ ๓. ความตองการการสนบสนนใหเลอนขนวทยฐานะ/โอกาสใน การกาวหนาในอาชพ

๒.๐๒๘ ๓.๓๗๐ ๐.๖๖๒

๔. ความตองการดานความอสระในการทางาน ๒.๕๓๘ ๓.๖๐๒ ๐.๔๑๙ ๒ ดานทกษะการทางาน

(PNI=๐.๕๓๕) ๑. ความตองการในการฝกปฏบตการจรง ๒.๒๓๑ ๓.๕๙๘ ๐.๖๑๓ ๒. ความตองการคมอแนะนาในการใหคาปรกษา ๒.๓๔๖ ๓.๖๖๓ ๐.๕๖๒ ๓. ความตองการในการเขารบการฝกอบรมทกษะตางๆ ๒.๕๓๗ ๓.๖๖๐ ๐.๔๔๒

๓ ดานองคความร (PNI=๐.๓๐๑)

๑. ความรความสามารถในการวางแผนและการประเมนโครงการ ๒.๗๙๘ ๓.๗๘๕ ๐.๓๕๓

๒. ความรความสามารถในการดาเนนงานดานเดกและเยาวชน ๒.๘๗๐ ๓.๕๘๙ ๐.๒๕๑

อยางไรกตาม สมรรถนะดานความรททปรกษาพงม สามารถสงเกตไดจากประเดนเรองปรกษาทสภาเดกและเยาวชนมกขอคาปรกษาจากทปรกษาหรอพเลยง โดยในการศกษาครงนไดสอบถามถงประเดนดงกลาว ซงผลการวเคราะห พบวา ประเดนทเดกและเยาวชนมกขอคาปรกษาประกอบดวยประเดนตางๆ จานวนทงสน ๑๕ ประเดน โดยประเดนเรองปรกษาทมความถสงสด ๕ ประเดนแรก ประกอบดวย ๑) การจดกจกรรมและโครงการ ๒) การเขยนโครงการ ๓) การดาเนนชวตและการเรยน ๔) การทางานในสภาเดกและเยาวชน และ ๕) การของบประมาณ/การของบสนบสนน ดงตารางท ๔.๒๓ ตารางท ๔.๒๓ ประเดนทเดกและเยาวชนปรกษาทปรกษาหรอพเลยง

เรองปรกษา ความถ รอยละ

๑. การจดกจกรรมและโครงการ ๕๒ ๓๙.๑๐

๒. การเขยนโครงการ ๒๔ ๑๘.๐๕

๓. การดาเนนชวตและการเรยน ๒๒ ๑๖.๕๔

๔. การทางานในสภาเดกและเยาวชน ๑๙ ๑๔.๒๙

๕. การของบประมาณ/การของบสนบสนน ๑๗ ๑๒.๗๘

๖. การจดตงกลมเยาวชน ๖ ๔.๕๑

๗. การประสานงานกบหนวยงานหรอบคคลอนๆ ๓ ๒.๒๖

๘. การพฒนาศกยภาพของสมาชก ๓ ๒.๒๖

๙. การขอความรวมมอจากผใหญในชมชน ๒ ๑.๕๐

๖๔  

ตารางท ๔.๒๓ ประเดนทเดกและเยาวชนปรกษาทปรกษาหรอพเลยง (ตอ)

เรองปรกษา ความถ รอยละ

๑๐. ปญหากบผปกครอง ครอบครว หรอโรงเรยน ๒ ๑.๕๐

๑๑. การแกไขปญหาในองคกร ๒ ๑.๕๐

๑๒. การเขารบการฝกอบรม ๑ ๐.๗๕

๑๓. การเขยนหนงสอราชการ ๑ ๐.๗๕

๑๔. การคดเลอกคณะบรหารสภาเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๕. การสรางเครอขาย ๑ ๐.๗๕ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน ตอนท ๕ หลกสตร คมอ หรอเอกสารเพอการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดก

และเยาวชนในประเทศไทย การพฒนาหลกสตรหรอคมอเพอการเสรมสราง หรอพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยง สภาเดกและเยาวชนจาเปนตองตอบสนองตอความตองการของกลมเปาหมาย ดงนนในการศกษาครงน จงสอบถามถงความตองการในสวนของเนอหาทควรมในหลกสตรการฝกอบรมเพอเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย รวมถงรายละเอยดความรท ควรบรรจไวในคมอ หรอเอกสารสาหรบการทางานของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนใน ประเทศไทย โดยใชคาถามปลายเปดในแบบสอบถาม เพอใหผ ตอบแบบสอบถามสามารถแสดง ความคดเหนไดอยางมอสระ ผลการวเคราะหเนอหาทตองการใหมในคมอ หรอเอกสารประกอบการทางานของสภาเดกและเยาวชน ประกอบดวยเนอหาตางๆ ๒๒ ประเดน โดยประเดนเนอหาทมความถสงสด ๕ อนดบแรก ประกอบดวย ๑) การจดกจกรรมในดานตางๆของสภาเดก ๒) กฎหมาย และระเบยบตางๆทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน ๓) จตวทยาดานเดกและเยาวชน ๔) การพฒนาศกยภาพดานตางๆ ๕) หลกการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน อยางไรกตาม ประเดนเนอหาทง ๒๒ ประเดน ลวนมความสาคญ และเปนเนอหาทจาเปนตอการใหคาปรกษาดานตางๆ แกสภาเดกและเยาวชน เพอการพฒนาอยางยงยน ดงตารางท ๔.๒๔

๖๕  

ตารางท ๔.๒๔ เนอหาทตองการใหมในคมอ

เนอหาทตองการใหมในคมอ ความถ รอยละ

๑. การจดกจกรรมในดานตางๆ ของสภาเดก ๑๓ ๙.๗๗

๒. กฎหมาย และระเบยบตางๆ ทเกยวของ ๑๒ ๙.๐๒

๓. จตวทยาดานเดกและเยาวชน ๙ ๖.๗๗

๔. การพฒนาศกยภาพดานตางๆ ๖ ๔.๕๑

๕. หลกการใหคาปรกษา ๖ ๔.๕๑

๖. ฐานขอมลสาหรบการตดตอสอสารเพอการทางานดานเดกและเยาวชน ๕ ๓.๗๖

๗. การบรหารจดการโครงการ ๕ ๓.๗๖

๘. การดาเนนการอยางยงยนและตอเนองของสภาเดกฯ ๕ ๓.๗๖

๙. กรณศกษาสภาเดกทเปนตวอยางทด ๔ ๓.๐๑

๑๐. การบรหารจดการการเงนและการบญช และการจดหาแหลงทน ๔ ๓.๐๑

๑๑. ความรดานตางๆ ทจาเปนตอการเปนทปรกษา หรอพเลยงสภาเดกฯ ๔ ๓.๐๑

๑๒. สทธเดก ๔ ๓.๐๑

๑๓. ความรเกยวกบสภาเดกและเยาวชน ๓ ๒.๒๖

๑๔. การทางานรวมกบเดกและเยาวชน ๓ ๒.๒๖

๑๕. กระบวนการจดกจกรรมกบเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๑๖. การจดตงสภาเดกและเยาวชน ๒ ๑.๕๐

๑๗. การทางานเชงบรณาการกบภาคสวนตางๆ ๒ ๑.๕๐

๑๘. ทกษะการสรางการมสวนรวมกบเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๙. การแกไขปญหาในกรณตางๆ ทอาจเกดขน ๑ ๐.๗๕

๒๐. การแนะแนวและเทคนคปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๒๑. การตดตามและประเมนผล ๑ ๐.๗๕

๒๒. เครองมอทสามารถนาไปใชในการดาเนนงานไดอยางเหมาะสม ๑ ๐.๗๕ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน เมอวเคราะหหลกสตรหรอเนอหาทอยากใหมเพมเตม เพอการเสรมสรางและการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย พบวา มเนอหาทตองการใหมเพมเตมจานวน ๑๘ ประเดน โดยประเดนทมความถสงสด ๕ ประเดนแรก ไดแก ๑) หลกสตรจตวทยาดานเดกและเยาวชน ๒) การบรหารจดการโครงการและงบประมาณดาเนนงานดานเดกและเยาวชน ๓) การอบรมศลปะการพด

๖๖  

และการสรางบคลกภาพ ๔) เทคนคการใหคาปรกษาและการสนบสนนความคดเชงสรางสรรค และ ๕) การดาเนนงานดานเดกและเยาวชนทเปนรปธรรม ดงตารางท ๔.๒๕ ตารางท ๔.๒๕ หลกสตรหรอเนอหาทตองการใหมเพมเตม

หลกสตร/เนอหาทตองการใหมเพมเตม ความถ รอยละ

๑. จตวทยาดานเดกและเยาวชน ๘ ๖.๐๒

๒. การบรหารจดการโครงการและงบประมาณดาเนนงานดานเดกและเยาวชน ๘ ๖.๐๒

๓. การอบรมศลปะการพด และการสรางบคลกภาพ ๗ ๕.๒๖

๔. เทคนคการใหคาปรกษาและการสนบสนนความคดเชงสรางสรรค ๗ ๕.๒๖

๕. การดาเนนงานดานเดกและเยาวชนทเปนรปธรรม ๕ ๓.๗๖

๖. กฎหมายและระเบยบทเกยวของ ๓ ๒.๒๖

๗. ความเปนผ นา ๓ ๒.๒๖

๘. เครอขาย และการตดตอประสานงานกบหนวยงานทเกยวของกบการทางาน ๒ ๑.๕๐

๙. เทคนคการทางานแบบมสวนรวมกบเดกและเยาวชน และหนวยงานทเกยวของ ๒ ๑.๕๐

๑๐. วทยากรและกระบวนการ ๒ ๑.๕๐

๑๑. ชองทางการตดตอประสานงานของหนวยงานตางๆ ทสามารถเออตอการทางาน ๑ ๐.๗๕

๑๒. การสรางและการใชสอในการทางานดานเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๓. กระบวนการพฒนาเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๔. การจดตง และการสรางความเขมแขงของสภาเดกและเยาวชน ๑ ๐.๗๕

๑๕. เทคนคการพด-คยกบเดกกลมเสยง ๑ ๐.๗๕

๑๖. สทธและหนาทของสภาเดก ๑ ๐.๗๕

๑๗. หลกสตรนนทนาการ ๑ ๐.๗๕

๑๘. ภาษาตางประเทศ ๑ ๐.๗๕ หมายเหต คานวณรอยละจากจานวนเตม ๑๓๓ คน

บทท ๕ ผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

การวเคราะหขอมลจากการวจยสวนเชงคณภาพ ซงไดจากการศกษาดงานในพนท และ การสมภาษณเชงลก ตลอดจนการสนทนากลม (focus group) เพอรวบรวมขอมลเกยวกบสมรรถนะทจาเปนตอการใหคาแนะนาในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จะใชแนวทางการวเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเนอหา (content analysis) ลดทอนขอมลตามประเดนทเกยวของกบวตถประสงคการวจย และการวเคราะหวาทกรรม (discourse analysis) เพอสกดขอมล และจาแนกขอมล (typological analysis) ทเกยวของกบประเดนทกาหนดไวในวตถประสงคการวจย และตความหรอสรปขอมลดวย การสรปแบบอปนย (analytic induction) ในประเดนตางๆ ไดแก สมรรถนะสาคญของการทางานของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในแตละระดบ สภาพปญหาหรอความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนเนอหา หรอหลกสตรทตองการใหมเพมเตมเพอการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ขอมลทไดในการศกษาขนตอนของการวจยเชงคณภาพจงสามารถจาแนกออกเปน ๒ สวนหลกๆ ไดแก ขอมลทไดจากการลงศกษาในพนทดงาน และขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก และการสนทนากลม ดงนนในสวนน จงแบงการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน ๒ ตอน ดงน ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลจากการศกษาดงานในพนทกรณศกษา ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเชงลก ตอนท ๑ ผลการวเคราะหขอมลจากการศกษาดงานในพนทกรณศกษา การเกบขอมลภาคสนามเพอใชวเคราะหแนวทางในการรางหลกสตร จะทาการศกษาจากสภาพปญหาของพเลยง หรอทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนความตองการจาเปน ปจจยแหงความสาเรจ และอปสรรคตอการทางานในฐานะพเลยงหรอทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน การดาเนนการเกบขอมลภาคสนาม จะใชการลงพนทตรวจเยยมองคกรสภาเดกและเยาวชนทม ความเขมแขง และมพเลยงหรอทปรกษาทมคณสมบตตามทโครงการกาหนดไว ตลอดจนใชกระบวนการสนทนากลมระหวางคณะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนทลงพนทตรวจเยยม ประมาณ ๑๐ – ๑๕ คนตอครง ทงน ขอมลทไดรบจากการลงภาคสนาม จะชวยใหผวจยสามารถวเคราะหสภาพปญหาทเกดขน ตลอดจนแนวทางกาหนดสมรรถนะทจาเปนตอการเปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน ความตองการจาเปน และรปแบบการเสรมสรางสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนได

๖๘  

การเกบขอมลภาคสนามสาหรบการวจยครงน ไดคดเลอกกรณศกษาสาหรบการเกบรวบรวมขอมลจานวน ๔ พนท คอ จงหวดนนทบร จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดตรง และจงหวดเชยงใหม ซงผลจาก การลงพนทในจงหวดดงกลาว มรายละเอยด ดงตอไปน ๑.๑ ผลการลงพนทตรวจเยยมจงหวดนนทบร จงหวดนนทบรเปนจงหวดหนงทอยไมไกลจากกรงเทพมหานครมากนก ในบางอาเภอของจงหวดนนทบรทอยตดกบกรงเทพมหานคร ประกอบดวยพนทประมาณ ๖๒๐ ตารางกโลเมตร แบงออกเปน ๖ อาเภอ ๕๒ ตาบล ๔๓๓ หมบาน ลกษณะการปกครองประกอบดวยองคกรปกครองสวนทองถนจานวน ๔๖ แหง แบงเปนองคการบรหารสวนจงหวด ๑ แหง เทศบาล ๑๔ แหง และองคการบรหารสวนตาบล ๓๑ แหง สวนลกษณะบรบททางสงคมสวนใหญมบรบทเปนชมชนเมองทกลมกลนไปกบสภาพสงคมของกรงเทพมหานคร เรยกไดวา บางครงไมอาจแยกแยะไดวาพนทนเปนสวนหนงของกรงเทพมหานคร หรอจงหวดนนทบรได เชน พนทอาเภอบางใหญ อาเภอบางบวทอง อาเภอปากเกรด เปนตน ในขณะทบางพนทยงคงมลกษณะชมชนเชงเกษตรกรรม เชน อาเภอไทรนอย เปนตน จงหวดนนทบรมการจดตงสภาเดกและเยาวชนครบทง ๓ ระดบ คอระดบจงหวด ระดบอาเภอ และระดบทองถน สภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดจดเปนองคกรเดกและเยาวชนแหงหนงทมความเขมแขง และมความพรอมในการทางานเพอการพฒนาเดกและเยาวชน ปจจบน (พ.ศ. ๒๕๕๖) สมาชกสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรจดตงเปนรนท ๓ นบจากการเลอกตงอยางเปนทางการตงแตประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยลกษณะเดนประการหนงของสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร คอ มการถายทอดองคความรจากรนสรน อกทงมลกษณะการดารงอยของสมาชกเปนเหมอนครอบครว ซงประธานเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรทหมดวาระแลว กยงคงปฏบตหนาทตอในฐานะพเลยงของสภาเดกและเยาวชน ทาหนาทถายทอดความรใหรนตอไป คอยใหคาปรกษาทมความสาคญจากประสบการณการทางานทผานมา สงผลใหสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรม ความเขมแขงเรอยมาอยางตอเนอง ทปรกษาหรอพเลยงทสาคญของสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร จากการลงพนทเพอพบปะกบสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนในจงหวดนนทบร เมอวนท ๒๘ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๕ ณ ศาลากลางจงหวดนนทบร ซงคณะผ วจยไดพบปะพดคยกบสมาชกสภาเดกและเยาวชนในจงหวดนนทบร และทปรกษาสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร โดยมคณณฐกตต จตตรศลป หรอคณนอต อดตประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรเปนทปรกษาหลกของกลมเดกและเยาวชนในจงหวดนนทบร นอกจากนยงมคณจฑารตน ศกดโชตนนท หรอปาแดง อดตพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดนนทบร เปนผ ใหญทเคารพของเดกและ

๖๙  

เยาวชนในจงหวดนนทบร ทาหนาททปรกษาคอยใหคาปรกษา และใหกาลงใจทสาคญแกเดกและเยาวชนมาโดยตลอดอกดวย ทงคณนอต และปาแดง ตางเปนกาลงสาคญทคอยขบเคลอนการทางานดานเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรตลอด ๕ ปทผานมา ซงการดาเนนบทบาทพเลยงของทงสองทาน มความเปนเอกลกษณและทมเทใหกบการทางานดานเดกและเยาวชนไดเปนอยางด คณนอตถอเปนผ ทผานประสบการณการทางานดานเดกและเยาวชนมาอยางเชยวชาญ เพราะนอกจากจะเคยดารงตาแหนงประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรแลว ยงมบทบาทสาคญใน สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ในฐานะรองประธานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยอกดวย ลกษณะทโดดเดนของคณนอตคอ ความจรงจงกบการทางาน แตยดหยนตามสถานการณบรบทแวดลอม ตลอดจนความคดสรางสรรคทมกจะเปน “วตถดบ” สาคญของการสรางสรรคงาน และการบรหารจดการองคกรไดอยางลงตวและมประสทธภาพ อกทงยงเปนทรก และเคารพของพนองในกลมสภาเดกและเยาวชนในจงหวดนนทบร และเจาหนาทเกยวของอกดวย นอกจากน คณนอตยงมความสามารถพเศษทมกจะทาใหทกคนชนชม และประหลาดใจ นนคอ ความสามารถในการสรปความคดของตนเอง หรอขอมลตางๆ ทไดรบและนาเสนอในรปของแผนทความคด (mind map) ซงเขาใจงาย และออกแบบไดอยางสวยงาม

แผนภาพท ๕.๑ ตวอยางแผนทความคดทรงสรรคโดยคณนอต

๗๐  

สวนปาแดงมกจะเปนผคอยกระตน และใหแนวคดการทางานแกสภาเดกและเยาวชน อกทงยงคอยชวยเหลออานวยความสะดวกในการทางานของสภาเดกและเยาวชนอกดวย ในขณะทคณนอตเคยดารงตาแหนงประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรตงแตป ๒๕๕๑ อกทงยงเคยดารงตาแหนงสาคญในสภาเดกและเยาวชนในระดบชาตอกดวย ดงนนคณนอตจงมประสบการณในการทางานดานเดกและเยาวชนเปนอยางด สงผลใหคณนอตสามารถทาหนาทในฐานะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนไดอยางดอกดวย จากการศกษาคณลกษณะของปาแดงและคณนอต พบวาลกษณะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน คอ การทมเท ความเสยสละ มจตอาสา และสามารถเขาใจความคดของเดกและเยาวชนได นอกจากจะตองมเวลาในการทางานรวมกบเดกและเยาวชนอยางเตมทแลว ทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน จะตองมคณธรรมอน ไดแก ความตรงตอเวลา มพฤตกรรมทนาเคารพ ซงเดกและเยาวชนจะใหความเคารพเสมอนกบญาตผใหญในครอบครวได สมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยง จากการสมภาษณเชงลกทงปาแดง และคณนอต พบวาสมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนคอ เรองของการบรหารโครงการ ทงในสวนของการบรหารจดการใหโครงการสาเรจลลวงไปไดดวยดแลว จะตองบรหารจดการการเงน และการบญชไดดวย

“งานของสภาเดกฯ สวนมากจะเปนโครงการตางๆ สวนใหญผมกตองคอยชวยนองๆ ดวาโครงการนนๆ จะจดการไดอยางไร วางแผนอยางไร...เรองการจดการบญชนกสาคญ หลายพนทมกมปญหาเรองนมาก แตบางทพๆ เจาหนาทอบต. กชวยดแลให ทงสรปงานและบญช ปญหากนอยลงดวย”

คณนอต ๒๘ พฤศจกายน ๒๕๕๕

นอกจากน ทกษะการใหคาปรกษาเปนอกทกษะหนงททปรกษาจะตองม การใหคาปรกษาไมใชเพยงแคการคอยชแนะบอกแนวทางการทางานเทานน แตทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนจะตองสามารถพดคยกบเดกและเยาวชนไดทกเรอง ทงเรองเรยน เรองครอบครว เรองการทางาน หรอเรองสวนตวทเดกและเยาวชนตองการคาปรกษาจากผ ทเขาไวใจได

๗๑  

“พจะคยกบพวกเขาทกเรองนะ ไมใชแคเรองงาน ทงเรองชวต เรองครอบครว เรองเรยน คอถาพวกเขามความสขกบชวต กจะทากจกรรมไดอยางมความสขดวย”

ปาแดง ๒๘ พฤศจกายน ๒๕๕๕

นนหมายความวา ทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนนอกจากจะตองมความรเรองการทางานดานเดกและเยาวชนแลว จะตองมความรรอบดานเกยวกบเดกและเยาวชนดวย ตองม “ทกษะซอใจ” ตองไววางใจเดกและเยาวชนกอน จงจะสามารถซอใจ เพอใหเดกและเยาวชนเชอใจได เพราะความเชอใจเปนสงแรกทเดกและเยาวชนตองมใหกบทปรกษา มฉะนนระบบทปรกษาจะขาดรากฐานทมนคงและสงผลในระยะยาวตอความสาเรจในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนดวย

แผนภาพท ๕.๒ การลงพนทเกบรวบรวมขอมลในจงหวดนนทบร

๗๒  

แผนภาพท ๕.๒ การลงพนทเกบรวบรวมขอมลในจงหวดนนทบร (ตอ)

๒.๒ ผลการลงพนทตรวจเยยมจงหวดฉะเชงเทรา จงหวดฉะเชงเทรา เปนหนงในจงหวดเครอขายการทางานดานเดกและเยาวชนของโครงการ การสรางความเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน ซงไดรบการสนบสนนโครงการโดยสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) นบเปนจงหวดเกดใหมทมการขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชน เพราะเรมมการดาเนนการอยางเปนรปธรรมยงไมครบป อยางไรกตามสภาเดกและเยาวชนในจงหวดฉะเชงเทรามความเขมแขงและพฒนาการในการทางานอยางกาวกระโดด เนองดวยมระบบทปรกษาทนาสนใจและมความเปนเอกลกษณเฉพาะตวของจงหวดฉะเชงเทรา นนคอระบบพเลยงแบบ กศน. กลาวคอ สภาเดกและเยาวชนในจงหวดฉะเชงเทรามหนวยงานของการศกษานอกระบบโรงเรยน เปนผ ทาหนาทเปนทปรกษาหลกในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน ซงแตกตางจากจงหวดอนๆ เนองจากในจงหวดอนๆ กศน. จะมบทบาทเปนหนงในเครอขายทใหการสนบสนนกจการของสภาเดกและเยาวชนเทานน

๗๓  

จงหวดฉะเชงเทรามสภาพบรบทแบบกงเมองกงชนบท มเขตอตสาหกรรม และแหลงทองเทยวทางประวตศาสตร และวฒนธรรมหลายแหง อาท วดโสธรวรารามวรวหาร อนสรณสถานพระสถปเจดยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช วดสมานรตนาราม ตลาดนาบางคลา โบสถสเตนเลส (วดหวสวน) เปนตน นบไดวาหากพจารณาใหดแลว จงหวดฉะเชงเทรา เปนพนททมตนทนทางปญญาและแหลงเรยนรจานวนมาก ซงเปนจดแขงสาคญของจงหวดฉะเชงเทรา ในขณะทภยคกคามทสาคญของจงหวดฉะเชงเทรา คอการขยายตวของภาคอตสาหกรรมในจงหวด ทาใหฉะเชงเทราไดรบผลกระทบในเรองปญหาสงคมและ ยาเสพตดทตามมาพรอมกบความเจรญของภาคอตสาหกรรม นอกจากนการขยายตวของโรงงานและภาคอตสาหกรรม ยงสงผลใหวถชวตของประชาชนเปลยนแปลงไปอกดวย ทปรกษาหรอพเลยงทสาคญของสภาเดกและเยาวชนจงหวดฉะเชงเทรา พนทกรณศกษาจงหวดฉะเชงเทราทไดรบการคดเลอกจากโครงการ คอตาบลเสมดใต อาเภอ บางคลา จงหวดฉะเชงเทรา โดยสภาเดกและเยาวชนตาบลบางคลา ซงมนายสามารถ แซลม เปนประธานขององคกร และมคณยทธเดช เนาวรชต (ครเก) คร กศน. ตาบลเสมดใต เปนพเลยงขององคกร ในขณะทมคณะทปรกษานาโดยนายก อบต. และปลดอบต.เสมดใตเปนผ นาคณะทปรกษา นอกจากน บคคลสาคญอกคนหนง คอ คณประภาพร ยมด (ปาอ ) คร กศน.อาเภอบางคลา เปนหวเรอใหญของกลมพเลยงในจงหวดฉะเชงเทรา ทพยายามสนบสนนสภาเดกและเยาวชน ทงในระดบจงหวด และระดบตาบล ใหขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชนใหกาวหนาไป ซงถอเปนบคคลทมอทธพลตอการทางานของสภาเดกและเยาวชนทง ระดบจงหวดและตาบลอยางแทจรง หากเมอใดทปาอ ไมวางเนองจากตองปฏบตภารกจหลก ในฐานะครกศน. จะทาใหการขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชนของจงหวดเกอบตองหยดชะงกลง และเมอใดทปาอ กลบเขามาทางานดานเดกและเยาวชนอกครง งานดานเดกและเยาวชนของจงหวดฉะเชงเทรากจะเรมมความคกคกอกครง

“ตวปาอ เอง เหมอนสวมหวโขนอย ๒ หว ทาใหบางครงทางานเกยวกบสภาเดกฯ ไดไมเตมท”

ปาอ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

“ในสวนของสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด ยงขาดกาลงคน และถายงขาดคนอยางปาอ กจะทางานไดยาก”

ประธานสภาเดกและเยาวชนตาบลเสมดใต ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

๗๔  

ดงนน จะเหนวาระบบทปรกษาและพเลยงของจงหวดฉะเชงเทรา มจดแขง คอการดงศกยภาพ และจดแขงของ กศน. เขามาใชในการสนบสนนการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชน ทไมไดเปนเพยงผ ใหการสนบสนนทรพยากรดาเนนงาน หรออานวยความสะดวกเทานน แตเขามามบทบาทเปนพเลยงอยางเตมตว ซง กศน. มทรพยากรเพยบพรอมทงทรพยากรดาเนนงาน ทรพยากรบคคล เครอขาย สถานทปฏบตการ และองคความร ระบบการบรหารงานของ กศน. แบงตามลกษณะการปกครอง คอมทง กศน. ระดบจงหวด อาเภอ และตาบล สอดคลองกบระดบขององคสภาเดกและเยาวชน ทาใหการดแลหรอใหคาปรกษาดาเนนไปไดงายขน อยางไรกตาม หนวยงาน กศน. ไมใชหนวยงานทมความเชยวชาญดานเดกและเยาวชนโดยตรง ทาใหความรความเขาใจในเรองการพฒนาเดกและเยาวชนยงอยในระดบนอย

สมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยง จากการสนทนากลม ณ หองสมดศนยการศกษานอกระบบโรงเรยนอาเภอบางคลา ซงมสมาชกประกอบดวย กลมพเลยงและทปรกษา รวมถงสมาชกสภาเดกและเยาวชนในจงหวดฉะเชงเทรา จานวน ๑๒ คน ดงรายนามในตารางท ๒ พบวา ปญหาการดาเนนงานดานเดกและเยาวชนของสภาเดกและเยาวชนในจงหวดฉะเชงเทรา สวนใหญเกดทสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ จากขอมลในการสนทนากลมเผยใหเหนชองวางของกลไกสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ ซงมตนเหตมาจากการขาดทปรกษาทชดเจนและมศกยภาพ ในการดแลใหกจการของสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ ทาใหเดกและเยาวชนมการจดตงเพยงในนาม ไมสามารถรวมกลมเพอขบเคลอนการทางานดานเดกและเยาวชนไดอยางแทจรง อยางไรกตาม บทบาทของ กศน. จงเขามาชวยหนนเสรมสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอไดเพยงบางสวน เ นองจากสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดและระดบตาบล มกลม พ เ ล ยงกลม เ ดยวกน คอ คณประภาพร ยมด และครกศน. อาเภอบางคลา ดงนนการเชอมตอประสานงานจงสามารถทาในระดบจงหวดและตาบลไดโดยตรง จะเหนวา สภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอจงถกลดบทบาทลงไป แตอยางไรกตาม คณประภาพร และพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยมองเหนจดออนจดน จงพยายามเพมบทบาท และดงการมสวนรวมของสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอมากขน แมกระนนกตาม การดาเนนการดงกลาว ยงคงทาไดเพยงแคในพนทอาเภอบางคลาเทานน ซงในพนทอนๆ ยงไมสามารถทาไดเนองจากอปสรรคหลายประการ โดยเฉพาะอยางยง กลไกทปรกษาทมศกยภาพเหมอนอาเภอบางคลานนเอง

“ปญหาของสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ คอเดกตดเรยน และผใหญ อยางครของ กศน. ทมาดแลกไมคอยมเวลาให เพราะตองสอนดวย เลยไมรวาจะตองทาอะไรบาง และจะทาอยางไร”

ประธานสภาเดกและเยาวชนอาเภอบางคลา ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

๗๕  

“คอในระดบอาเภอยงไมมผดแลทชดเจนไง อยางใน พรบ.กกาหนดไวเพยงคราวๆ แตไมไดมการกาหนดโครงสรางหนาททปรกษาทชดเจน พอจดตงเดกเสรจกโยนความรบผดชอบกนไปมา เจานายโยนใหลกนอง ลกนองสนใจบางไมสนใจบาง กเพราะไมมผลกระทบอะไรหากไมทา”

พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดฉะเชงเทรา ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

นอกจากน ขอมลจากการสนทนากลมยงแสดงใหเหนถงลกษณะ และสมรรถนะทพงม เพอการทางานในฐานะพเลยงหรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนไดอยางเตมท โดยอาจกลาวไดวา พเลยงหรอทปรกษาฉบบ กศน. มจดเดน รวมถงสมรรถนะดานคณลกษณะ ทกษะ และความร สรปไดดงน ตารางท ๕.๑ สรปจดเดน และสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกฯ ดานคณลกษณะ ดานทกษะ และดาน

ความร ของพเลยงหรอทปรกษาในมมมองของจงหวดฉะเชงเทรา จดเดน คณลกษณะ

๑. กศน. มเครอขายการทางานทงในระดบจงหวด อาเภอ และตาบล

๒. กศน. มทรพยากรดาเนนงาน และกาลงคนในการขบเคลอนการดาเ นนงานดานเดกและเยาวชน

๑. มจตอาสา ๒. ทางานรวมกบเดกและเยาวชนดจญาตมตร ๓. เขาใจ และเขาถงเดกและเยาวชน ๔. มคณธรรมและความรบผดชอบ

ทกษะ ความร ๑. การเขยนโครงการ ๒. การจดทาบญช และการบรหารการเงน ๓. การจดตงสภาเดกและเยาวชน ๔ . หลกการพฒนา เดกและ เยาวชน โดยใ ช

มาตรฐานการพฒนาเปนตวตง ๕. การใหคาปรกษาในการทางานอยางเปนมตร ๖. การสอสารกบเดกและเยาวชน

๑. การจดกจกรรมสาหรบเดกและเยาวชน รปแบบ Play &Learn

๒. กฎหมายเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน ๓. ระเบยบราชการการบรหารจดการงบประมาณ เพอการพฒนาเดกและเยาวชน

๔. การสรรหาแหลงทนสาหรบการจดกจกรรมเพอเดกและเยาวชน

๗๖  

แผนภาพท ๕.๓ การลงพนทเกบรวบรวมขอมลในจงหวดฉะเชงเทรา

๗๗  

แผนภาพท ๕.๓ การลงพนทเกบรวบรวมขอมลในจงหวดฉะเชงเทรา (ตอ) ๒.๓ ผลการลงพนทตรวจเยยมจงหวดตรง จงหวดตรง เปนจงหวดทางภาคใตทมพนทประมาณ ๕,๐๐๐ ตารางกโลเมตร จดวามขนาดใหญเปนอนดบท ๔๓ ของประเทศไทย สาหรบการปกครอง แบงเขตออกเปน ๑๐ อาเภอ ๘๗ ตาบล ๗๒๓ หมบาน ลกษณะบรบททางสงคมสวนใหญเปนสงคมเชงเกษตรกรรม ยางพาราเปนสนคาเกษตรกรรมทสาคญของจงหวด องคกรสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรงมความเขมแขงมาตงแตรนทนายสถาพร พนธประดษฐ หรอคณปาลม เปนประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรง โดยมเจาหนาทจากสวนกลางคอ คณชยยทธ พทธนวล นกพฒนาสงคม ชานาญการ กลมนโยบายและวชาการ จงหวดตรง เปนทปรกษาทมทศนะกวางไกล และเขาใจการทางานของเดกและเยาวชนเปนอยางด รวมไปถงการไดรบความรวมมอจากหนวยงานมหาวทยาลยในพนทใกลเคยง คอ มหาวทยาลยทกษณ โดยม อ.ดร.ศาสดา วรยานพงศ ทาหนาทเปนพเลยงทางดานวชาการอกทางหนงดวย ทปรกษาหรอพเลยงทสาคญของสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรง ปจจบนแมวาสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรงไดเปลยนมอจากคณปาลมไปส รนนองแลว แตคณปาลมกยงคงยนหยดทางานเพอการพฒนาเดกและเยาวชนของจงวดตอไป โดยการจดตง “ศนยประสานงานเพอการพฒนาเดกและเยาวชนจงหวดตรง” ขน ทอาเภอหวยยอด จงหวดตรง ทาหนาทเปนเสมอนพเลยงใหกบสภาเดกและเยาวชนในจงหวดตรงทกระดบ ตลอดจนเปนผ ใหการสนบสนน การทางานของภาคสวนตางๆ ทมวตถประสงคในการดาเนนการเพอการพฒนาเดกและเยาวชนอกดวย

๗๘  

สวนทปรกษาสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรงตามกฎหมาย คอ พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดตรงคนปจจบน แมจะพงเขารบตาแหนงใหมๆ แตกพยายามเรยนรการทางานดานเดกและเยาวชน เพอการเปนทปรกษาทด ในขณะทบทบาทของคณชยยทธ พทธนวล อดตทปรกษาสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรง กยงคงมความสาคญตอสภาเดกและเยาวชนในจงหวดอยางมาก เนองจากประสบการณการทางานทมมาก ตลอดจนความหวงด และทศนคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน ทาใหคณชยยทธ ทางานในฐานะพเลยงอยางไมลดละไปพรอมๆ กบคณปาลมเชนเดยวกน ดงจะเหนไดจาก สงใดทคณปาลมร คณชยยทธกจะรเรองดวยเชนกน อกทงหลกการ “ไปไหนไปดวย” ทาใหพเลยงทงสองคนของสภาเดกและเยาวชนในจงหวดตรงมความสนทสนม และพดภาษาเดยวกน แมจะตางวยกนกตาม

แผนภาพท ๕.๔ คณชยยทธ พทธนวล (ซาย) และคณสถาพร พนธประดษฐ (ขวา) สมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยง จากการลงพนทศกษาการทางานของศนยประสานงานฯ ในจงหวดตรงครงน ไดมโอกาสศกษาดงานในพนทอาเภอรษฎา จงหวดตรง ซงเปนพนทหนงในหลายๆ พนททคณปาลมไดดาเนนโครงการโรงเรยนชวต จากการศกษาดงาน พบวา คณปาลมยงคงมบทบาทสาคญในการทางานเพอการพฒนาเดกและเยาวชนของจงหวดตรงอย ทเหนเดนชดคอ ความสามารถในการประสานงานกบเครอขายตางๆ ทงในสวนราชการ ภาคการศกษา วด และชมชน รวมไปถงการประสานงานกบ NGOs และภาคเอกชนดวย เนองจากสมยทคณปาลมดารงตาแหนงประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดตรง ไดดาเนนงานสรางเครอขายการทางานไวมาก ทาใหเปนทรจกในวงกวาง สงผลใหเกดเครอขายการทางานขนาดใหญ

๗๙  

หลากหลายสาขา อกทงลกษณะการดาเนนงานทตดตามผลการทางานอยเสมอ ทาใหตองเขาไปใกลชดกบเครอขายการทางาน ซงนบเปนปจจยสาคญของการทางานอยางมประสทธภาพ และเปนสมรรถนะทสาคญตอการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในจงหวดอกดวย นอกจากนการทางานทใชชมชนเปนฐาน ยงผลใหกรอบการทางานคอยๆ ขยายจากรากฐานสผลลพธในภาพรวม เปนลกษณะการทางานท “ตโจทยเปน” หมายถง การทางานทตอบสนองตอ ความตองการของชมชนอยางแทจรง โดยมองจากปญหาในระดบลางสด คอระดบชมชน และขบเคลอนกลไกในระดบชมชนใหสามารถแกไขปญหาดงกลาวไดเปนอยางด ซงจะเหนไดจากการดาเนนโครงการ “โรงเรยนชวต” ทสามารถสะทอนการเชอมโยงหนวยสาคญ คอเดกและเยาวชน กบชมชน ไปพรอมๆ กน

“หลกการของโรงเรยนชวต คอ ใหเดก โรงเรยน และชมชน ไดเรยนรซงกนและกน เดกไดเรยนรความเปนตวเองจากชมชน ชมชนไดถายทอดองคความรสเดก โดยมโรงเรยน หรอครเปนผประสานกระบวนการตางๆ ทาใหเดกไดรวาตนเองเปนใคร และควรทาอะไร กจะไมไปของแวะกบอบายมข และหนมาเรยนรกบชมชน ซงมทงเพอน และความสนก”

คณสถาพร พนธประดษฐ ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

“การเรยนรกบชมชน ทาใหเขาไดเรยนรจากภายใน ซงโรงเรยนไมไดสอน จากการทโรงเรยนรเ รมโครงการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนและอปนสย ซงไดปาลมเขามาชวย ทาใหเดกๆ มผลการเรยนดขน และยงทาใหเขามนสยดขนดวย อยางกลมทากลวยทอดกจะมสตมากขน คานวณเกงขน และรจกการคาขายเพอเลยงชพในวนขางหนา”

อาจารยโรงเรยนรษฎา ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

๘๐  

แผนภาพท ๕.๕ การลงพนทศกษาดงานในจงหวดตรง

๘๑  

แผนภาพท ๕.๕ การลงพนทศกษาดงานในจงหวดตรง (ตอ)

๘๒  

ปญหาทพบจากการทางานในพนทกมอยไมนอย ซงปญหาทพบเหนบอยครง คอการประสานงานระหวางหนวยงาน ทไมไดทางานเชงบรณาการกน ไมไดวางแผนรวมกน ทาใหการดาเนนงานเกดภาวะ “สะดด” ไมสามารถทางานไดอยางราบรน

“อยางตอนทเขาจะเอาเดกๆ ไปแสดงรวมงานวนเดก แตพอดตรงกบวนสอบของโรงเรยน กเลยใหไปไมได บอกเลอนวนจดงานไดไหม กบอกไมได เลยชวงงบประมาณประจาป พอเขาไมไดเดกกไปฟองเขตพนท”

ผ อานวยการโรงเรยนรษฎา ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

“ทกษะสาคญท พมจ. ควรจะม คอการประสานงานกบเขตพนท โรงเ รยน และหนวยงานระดบลาง ถาไมแลว การทางานจะยงเหยงไปหมด”

คณชยยทธ พทธนวล ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

จากวาทกรรมดงกลาวขางตน สะทอนใหเหนวา “การตโจทยเปน” และ “การประสานงานระหวางหนวยงาน” จงเปนสมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ซงเปนทกษะสาคญทจะชวยเสรมสรางการทางานทสมบรณ และการแกปญหาเฉพาะหนาตางๆ ได อยางไรกตาม เมอกลาวถงความรททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนควรม ไดแก ความเขาใจทถกตองตอการทางานในระบบโครงสราง หลกการทางานแบบมสวนรวมกบเดกและเยาวชน สทธเดก กฎหมายและระเบยบทเกยวของ ตลอดจนความรในการประสานงานเชงบรณาการระหวาง ทองถน-อาเภอ-จงหวด จงจะทาใหทปรกษาสามารถใหคาปรกษาไดโดยสมบรณ ดงจะเหนไดจากพเลยงทงสองคนของจงหวดตรง ซงมความรตางๆ ดงกลาวเปนอยางด ในสมยทยงดารงตาแหนงสาคญทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชนในจงหวดตรง ตลอดจนประสบการณตางๆ ทาใหเกดการเรยนรทสาคญ จนพฒนามาเปนพเลยงทมบทบาทสาคญในจงหวดตรงไดในปจจบนน

๘๓  

“จงหวด อาเภอ และทองถน ตองทางานเชงบรณาการเปน พเลยงตองรวาจะประสานงานไดอยางไร ตองประสานงานระดบโรงเรยนดวย ไมรไมได จะทาใหลงไปไมถกเวลา”

คณชยยทธ พทธนวล ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

“คนเปนทปรกษาตองรวาจะทางานกบเดกไดอยางไร ตองรใหถกตอง รจกสทธเดก และกฎหมาย เพอจะไดบอกเขาไดวาอะไรทาได อะไรทาไมได...ในระดบอาเภอ โครงสรางอาเภอยงไมนง เจาหนาทยงออนแอในเรองน ผปฏบตตองเขาใจวาจะเดนไปทางไหน ตองทาอะไรบาง และทาอยางไร”

คณสถาพร พนธประดษฐ ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

นอกจากน ในชวงทายของการศกษาดงานในพนทจงหวดตรง คณะผวจยไดมโอกาสพบปะกบสภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง ณ ศนยการเรยนร ICT ชมชน อาเภอเมอง จงหวดตรง ในการน คณะผวจยไดพบปะพดคยกบสมาชกและทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง โดยทปรกษาชอวา คณจรชยา แกวบญ หรอพบม ผ ชวยสนทนาการ งานสภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง จากการพดคยในเรองตางๆ ทเกยวของกบสถานการณสภาเดกและเยาวชนในจงหวดตรงทาให ผ วจยสามารถวเคราะหไดวา คณบม มจตใจออนโยน คดถงคณภาพชวตของเดกและเยาวชนมากอนความสบายของตนเอง แมตนเองจะเปนเพยงลกจาง ไรอานาจในการตดสนใจ แตพยายามทจะทาหนาททปรกษาใหดทสด เรยกไดวาเปนพเลยงท “มใจ” กบการทางานดานเดกและเยาวชนเปนอยางด

“การทางานกบเดกหรอคะ เราตองใหใจกบเขา เขามาดวย หนกตองมาดวย เขาไปไหน เรากตองไป”

คณบม ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

๘๔  

สภาพปญหาหนงทสงผลกระทบตอการทางานในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนของคณบม คอเรองของการขาดอานาจในการตดสนใจ และสงการ ซงอานาจทงหมดขนอยกบผ ทเปนพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดตรง (พมจ.) ทาใหการทางานไมคลองตว และทางานไดไมเปนธรรมชาต

“ตอนน พม. ลงมาใชอานาจผวาฯ ในการสงงาน มาสงใหเราทา แตไมไดใหการสนบสนนตามมา เอาแตงานมาโยน... ดทไดนองปาลมมาชวย ตอนนเราเลยมหนาทหางบ หาทางความเปนไปไดทจะทางาน และคอยใหคาปรกษา”

คณบม ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

“ถา พม. เขาไปในบทบาทผจดการ จะยงทาใหสถานการณยงแย แตถาเขาไปในบทบาทผสนบสนน จะทาใหเดกทางานไดตามธรรมชาต ชวยใหทาง ทาใหสงทขดแยงมความเปนไปไดทจะทา”

คณชยยทธ พทธนวล ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

ดงนน สมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทจาเปน ตองม คอ ความเขาใจในกระบวนการทางานและธรรมชาตขององคกรสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนความสามารถทสามารถพดคยกบผ มอานาจสงการใหเขาใจในงานของทปรกษาใหได

“หนเองกยงไมคอยเขาใจวาสภาเดกและเยาวชนเปนอยางไร กทาตามทเราเขาใจ แตถาจะใหด อยากใหมใครชวยอธบาย ชวยสอน หรอไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรใหมากขน...ทสาคญอกประการหนงคอ เราตองมความสามารถทจะไปพดคยกบผทมอานาจเหนอเราใหไดวา งานของเราเปนอยางนๆ ใหเบองบนเขาใจ ไมอยากใหคอยสงการแลวใหเรามาคดรเอาเองวาจะทาอยางไร”

คณบม ๒๓ กมภาพนธ ๒๕๕๖

๘๕  

แผนภาพท ๕.๖ การพบปะพดคยกบสภาเดกและเยาวชนเทศบาลนครตรง

๘๖  

๒.๔ ผลการลงพนทตรวจเยยมจงหวดเชยงใหม จงหวดเชยงใหม นบเปนจงหวดเศรษฐกจแหงหนงของประเทศไทย โดยมอตสาหกรรม การทองเทยว สนคาการเกษตร และพชไมเมองหนาว เปนแหลงสรางรายไดใหกบจงหวดเปนอยางมาก จงหวดเชยงใหมมพนทประมาณ ๒๐,๐๐๐ ตารางกโลเมตร นบเปนจงหวดทมขนาดใหญเปนอนดบสองของประเทศ แบงเขตการปกครองออกเปน ๒๕ อาเภอ ๒๐๔ ตาบล ๒,๐๖๖ หมบาน โดยการลงพนทศกษาครงน ไดดาเนนการศกษาในพนทเทศบาลตาบลสนทรายหลวง อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม โดยม สภาเดกและเยาวชนเทศบาลเมองสนทรายหลวงเปนองคกรหลกในการพฒนาเดกและเยาวชนในพนท สภาพบรบทของเทศบาลตาบลสนทรายหลวง มลกษณะกงเมอง กงเกษตรกรรม เนองจากม อาณาเขตดานทศใตและทศตะวนตกตดกบเขตอาเภอเมองเชยงใหม ในขณะทพนททางทศเหนอและ ทศตะวนออกตดกบพนทเชงเกษตรกรรม ทาใหบรบทของตาบลสนทรายหลวงมลกษณะแบบผสม ดวยเหตน ทาใหลกษณะของปญหาเดกและเยาวชนในพนทยงมความซบซอนมากยงขน ทปรกษาหรอพเลยงทสาคญของสภาเดกและเยาวชนจงหวดเชยงใหม สภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวงมความโดดเดนในเรองของการจดการ โดยมคณะทปรกษามาจากกลมอาสาสมครสาธารณสข (อสม.) ในพนท เปนแกนหลกในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน คณปทมา หงษทอง หรอปาหนอย เปนผ ใหญใจดในพนททคอยใหคาปรกษาแกเดกๆ รวมถงลงชาต อาสาสมครบรรเทาสาธารณภยในพนท และพตอ อดตประธานสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง เปนพเลยงรวมกบปาหนอยดวย นอกจากนยงมตวแทนจากกลมสตร และกลมตวแทนอนๆ ในชมชนรวมเปนคณะทปรกษาของ สภาเดกและเยาวชนในตาบลสนทรายหลวงดวย นบไดวา คณะทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวงประกอบไปดวยบคคลจากหลากหลายอาชพ นบเปนจดเดนทสาคญของสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวงอกดวย

“พเขามาทากบเดกและเยาวชนตงแตสมยเปน อสม. ตงแตเขารวมตวเปนกลมหนมสาวเลยละ แตวาภายหลงไดลมไปเพราะตางกไปมครอบครว จนมลกหลาน ทนพกมองวาพวกเขานาจะเปนรนตอได กรวมตวกนจนสดทายจดทะเบยนเปนสภาเดกของตาบล...เราเปนกลม อสม. นอกจากนยงมอกหลายคน หลายอาชพ และหลายวย ตางกทางานแบบนาหนงใจเดยวกน”

ปาหนอย ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

๘๗  

นอกจากน จากการสนทนาของปาหนอยทาใหสามารถถอดคณลกษณะของปาหนอยไดวา ปาหนอยเปนผ ททางานดานเดกและเยาวชนดวยใจอยางจรงแท และหวงอยางยงเพอใหเดกและเยาวชนไดรบการพฒนาอยางสมวย เนองจากสงแรกทปาหนอยใหสมภาษณแกผวจยในประเดนคณลกษณะของทปรกษาทสภาเดกและเยาวชนตองม คอ ความมใจรกในการทางานกบเดกและเยาวชนอยางจรงจง นอกจากน จากการสงเกตจะพบวา ปาหนอยและสมาชกสภาเดกและเยาวชนมความสนทสนม เสมอนวาปาหนอยเปนผ ใหญคนหนงในครอบครว เปนผ ทเดกๆ สามารถพดคยไดทกเรอง นอกจากน เดกและเยาวชนมกจะพดคยกบทปรกษาแตละคนในเรองทแตกตางกน ตวอยางเชน เวลามปญหาเรองชวต และเรองครอบครว กจะพดคยกบปาหนอย สวนเวลามความผดเลกๆ นอยๆ หรอเรองกฎหมาย กจะปรกษาพชาต เรองเรยนหรอเรองหนมสาวกปรกษาพดคยกบพตอ เปนตน อยางไรกตาม ทกเรองจะกลบมาส ปาหนอยทกเรอง ทาใหคณะทปรกษาสามารถรบรและเขาใจเดกๆ ไดทกเรอง ซงเปนประโยชนอยางยงในการใหคาปรกษาแกเดกและเยาวชน

“เราเปนกลม อสม. นอกจากนยงมอกหลายคน หลายอาชพ และหลายวย ตางกทางานแบบนาหนงใจเดยวกน ทาใหเดกๆ สามารถปรกษาไดทกเรอง อยางเวลาทมเรองไมถกกน ทะเลาะกนกจะมาคยกบพ เวลามเรองคขกไปคยกบพตอ ทกๆ เยนพวกเขากจะมานงคยกน ถาเปนเรองเรยน กยงมพเดอน พดาว คอยใหคาปรกษา ถาเปนเรองเกยวกบกฎหมาย การระวงภยกจะมลงชาตเปนคนบอกคนสอน”

ปาหนอย ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

“ผใหญตองเปนผนาเดกๆ ไป แลวพยายามใหเขาเดนใหไดดวยตนเอง ... เราตองอยาแกอยางเดยว ตองลดอายมาใหเทาบาง อยาไปสรางกาแพงกนเดก”

ลงชาต ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

อาจกลาวไดวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวงมจดเดนท ความหลากหลายของสมาชกคณะทปรกษา ทาใหมทปรกษาทมสมรรถนะทหลากหลาย เตมเตมชองวาง ทาใหความสามารถในการใหคาปรกษายงมคณภาพและครบถวนอกดวย นบเปนจดเดนเฉพาะของเทศบาลตาบลสนทรายหลวงดวย

๘๘  

สมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยง จากการสมภาษณเชงลกในประเดนสมรรถนะ และหลกสตร หรอเนอหาททปรกษาสภาเดกและเยาวชนพงม โดยผ ใหขอมล คอ ปาหนอย ซงเปนตวแทนของคณะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง เปนผใหขอมลแกคณะผวจย ซงมรายละเอยด ดงน สมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนพงมตามแนวคดของปาหนอย คอ ตองมใจรกใน การทางานกบเดกและเยาวชน เปนอนดบแรก ตองมจตอาสาเปนหลก การมความรหลายๆ แขนงกเปนสมรรถนะทสาคญ แมจะไมใชเพยงคนเดยวทจะรไดทงหมด แตหากมทมงานทมความสามารถจากหลายๆ ฝายกจะยงชวยใหคาปรกษามคณภาพตอสภาเดกและเยาวชนมากยงขน สมรรถนะตอมา คอความมมนษยสมพนธ ทปรกษาควรมความรทางจตวทยาเพอทจะทางานรวมกบเดก ตลอดจนการทางานรวมกบคนอนได ซงสมรรถนะสวนน นาไปสความจาเปนทจะตองมทกษะในเรองของการสอสาร ซงจะตองสามารถสอสารกบเดกและเยาวชนได หรอทเรยกวา ตองสามารถ “พดภาษาเดยวกนกบเดก” ได

“พเลยงจะตองมใจมากอน ตองมใจรกทจะรวมงานกบเขา รกและปรารถนาดกบเขา...เราตองใหคาปรกษากบเดกๆ ดงนนเราตองมความรทจะใหเขา นอกจากนจะตองรวาจะถายทอดใหเขาไดอยางไรดวย อยางพและกลม อสม. จะตองดแลสขภาพของชมชน กตองเรยนรจตวทยาอยแลว เพราะตองใชเขาหาผคน เดกๆ กเชนกน ตองรวาเราจะเขาหาเขาไดอยางไรจงจะถกตอง...ทกษะการสอสารเปนสงสาคญนะ”

ปาหนอย ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

นอกจากน ทปรกษาควรมทกษะนากระบวนการการจดการกบคนและสงแวดลอม เพราะบทบาทของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองสามารถเปนผคอยอานวยความสะดวกใหกบการทางานของสภาเดกและเยาวชน และในบางครง เดกและเยาวชนตองการผ นากระบวนการ อกทงการนาสนทนาการเปนสงจาเปนตอการทางานในรปแบบของเดกๆ ดวย ดงนน ทกษะวทยากรกระบวนการจงเปนทกษะทสาคญททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองเรยนรเพอใชในยามจาเปนอกดวย

๘๙  

“หลายครงทเราตองนากระบวนการนะ ยงทน ทานนายกฯ มกจะทาประชาคมกอนเสมอๆ เรองเดกกดวย ดงนนเราตองนากระบวนการ...เวลามคายหรอเวลาทเดกๆ ทางาน ในชวงเชาของวนแรกกจะมการละลายพฤตกรรม เกมหรอกจกรรมเดมๆ ทใช ใชบอยเขากเบอ จงนาจะตองม การเรยนรเรองพวกนดวย”

ปาหนอย ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

นอกจากน ปาหนอย ผ ใหญใจดของคณะสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวงไดใหขอเสนอแนะวา หลกสตรทเหมาะสมกบทปรกษา หรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนควรไดรบเพอเสรมสรางสมรรถนะในการใหคาปรกษา ประกอบดวยหลกสตรทเกยวของกบทกษะสาคญทไดกลาวถงไปกอนหนาน แลว นนคอ หลกสตรจตวทยาการดแลเดก ซงควรไดรบความรทงในสวนของเดกตลอดจนความเปนมนษย และความแตกตางระหวางบคคล เพอใหสามารถเขาใจและเขาถงแตละบคคลไดอยางถกตองเหมาะสม หลกสตรเพอเพมทกษะการสอสารเปนหลกสตรตอมา ททปรกษาฯ ควรไดรบ เพราะนอกจากจะเขาใจวธการจดการกบคนแลว ตอไปคอการสอสารดวยความเขาใจ นอกจากน หลกสตรการแกปญหาเฉพาะหนา และการเปนวทยากรกระบวนการ กเปนหลกสตรทสาคญ เพอใหผ ททาหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชนมทกษะดงกลาวไดอยางสมบรณ นอกจากหลกสตรทปาหนอยแนะนาแลว ผ วจยยงสงเกตเหนวา กลมทปรกษาหรอพเลยงจะมชองทางการสอสารกบเดกและเยาวชนผานสอสงคมออนไลน เชน โปรแกรม ไลน และเฟสบค เปนตน อกทงพตอและลงชาต ลวนมทกษะในการใชเทคโนโลย และการใชสออเลกทรอนกส ดงจะเหนไดจากการจดเตรยมการประชม และการเปนทปรกษาโครงการ “ดเจนอย” ของตาบลอกดวย ดงนน การมทกษะดานเทคโนโลย จงเปนอกทกษะหนงทจาเปนตอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเชนกน

แผนภาพท ๕.๗ ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง ปาหนอย (ซาย) ลงชาต (กลาง) และพตอ (ขวา)

๙๐  

แผนภาพท ๕.๘ การพบปะพดคยกบสภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง

จากผลการศกษาในพนทกรณศกษาขางตน สามารถสรปคณลกษณะ และสมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนไดดงตารางท ๕.๒ ตารางท ๕.๒ สรปผลการวเคราะหจากการศกษาดงานในพนทกรณศกษา

คณลกษณะ/ทกษะ/ความร นนทบร ฉะเชงเทรา ตรง เชยงใหม คณลกษณะ - เขาใจเดก/ทางานรวมกบเดกได / / / / - มเจตคตทด / / / / - จตอาสา เสยสละ / / / / - ทางานดจญาตมตร / / / / - มความเปนตนแบบ (role model) / คณธรรม / / / - มเวลา / / / - มภมหลงเคยทางานสภาเดกและเยาวชน / /

๙๑  

ตารางท ๕.๒ สรปผลการวเคราะหจากการศกษาดงานในพนทกรณศกษา (ตอ) คณลกษณะ/ทกษะ/ความร นนทบร ฉะเชงเทรา ตรง เชยงใหม

ทกษะ/ความร - การประสานงานและการสอสาร / / / / - การบรหารโครงการและการจดการการเงน / / / - จตวทยาสาหรบเดกและเยาวชน และการใหคาปรกษา / / / - การจดการความร / / - ทกษะนนทนาการ และวทยากรกระบวนการ / / - การจดตงและการบรหารจดการองคกรสภาเดกฯ / - กฎหมายและระเบยบตางๆ / - เทคโนโลยสารสนเทศ และฐานขอมล / - ตโจทยเปน /

ตอนท ๒ ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเชงลก การสมภาษณเชงลกทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ทประสบความสาเรจหรอไดรบการยอมรบจากหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต เพอศกษารปแบบการใหคาปรกษา ตลอดจนสถานการณการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในแตละพนทดวย ซงประเดนทตองการศกษาประกอบดวยประเดนตางๆ ๗ ประเดน ดงน ๑) สมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๒) รปแบบ หรอแนวทางในการใหคาปรกษาของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๓) ภมหลง และความเปนมาของการทางานในฐานะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๔) ปญหา หรออปสรรคในการทางานของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๕) การพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๖) ความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน ๗) หลกสตร หรอคมอ หรอหนงสออานเพมเตมสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน จากประเดนในการเกบขอมลทง ๗ ประเดน จะนามาวเคราะหจาแนกออกเปน ๒ ประเดนหลก ไดแก คณลกษณะ และสมรรถนะท สาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ตามวตถประสงคการวจยคอ เพอศกษา และกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย

๙๒  

ในการศกษาครงน ไดทาการสมภาษณจากบคคลทเปนทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจหรอมความเขมแขง ซงเปนทยอมรบจากหนวยงานทเกยวของกบงานพฒนาเดกและเยาวชน หรอเปนกรณศกษาตวอยางในงานวจยหรอโครงการทเกยวของกบสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ โดยในการศกษาครงน ไดคดเลอกสมภาษณทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในระดบตางๆ ดงตารางท ๕.๓ ตารางท ๕.๓ รายละเอยดผใหสมภาษณเชงลก ระดบของ

สภาเดกและเยาวชน

ผใหสมภาษณ รหสคาเรยก

ระดบทองถน ๑. ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตาบลบวงาม อาเภอโพธไทร จงหวดอบลราชธาน ๒. ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตาบลคานาแซบ อาเภอวารนชาราบ จงหวดอบลราชธาน ๓. ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตาบลเสมดใต อาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา ๔. ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตาบลสนทรายหลวง อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม

พเลยงระดบตาบล ๑ พเลยงระดบตาบล ๒ พเลยงระดบตาบล ๓ พเลยงระดบตาบล ๔

ระดบอาเภอ และจงหวด

๑. อดตประธานสภาเดกและเยาวชนจงหวดอบลราชธาน ๒. พเลยงสภาเดกและเยาวชนจงหวดอบลราชธาน ๓. พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดฉะเชงเทรา

พเลยงระดบจงหวด ๑ พเลยงระดบจงหวด ๒ พเลยงระดบจงหวด ๓

ระดบประเทศ ๑. อดตรองประธานสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ๒. พเลยงสภาเดกและเยาวชนจงหวดอบลราชธาน ๓. ผ อานวยการสานกสงเสรมและพทกษเดก (สท.)

พเลยงระดบประเทศ ๑ พเลยงระดบประเทศ ๒ พเลยงระดบประเทศ ๓

๒.๑ ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณสาหรบสภาเดกและเยาวชนในระดบทองถน จากการสมภาษณเชงลกเกยวกบการสงเสรมและพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน โดยจะพจารณาเกยวกบคณลกษณะสาคญของทปรกษา ตลอดจนสมรรถนะทสาคญ และแนวทางการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะดงกลาว เพอเตรยมความพรอมใหกบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในระดบทองถนไดอยางถกตองเหมาะสม คณลกษณะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน คณลกษณะสาคญประการแรก คอการมจตอาสา และมใจในการทางานรวมกบเดกและเยาวชน จะตองมความเสยสละเพอใหงานเดนตอไปได โดยการเสยสละนอาจตองเสยสละทงในเรองของเวลา และ คาใชจายของตนเองในการทางานรวมกบเดกและเยาวชน ดงจะเหนไดจากบทสนทนาระหวางผวจยกบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนทานหนงทไดรบรางวลผ ทาคณประโยชนตอเดกและเยาวชนดเดน ประจาป ๒๕๕๕ จากมหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน ดงตอไปน

๙๓  

สมภาษณเมอวนท ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕ ผวจย พคดวาการทเราจะมาเปนพเลยงจะตองมใจมากอน ไมมคาไรตอบแทน ใน

ความคดของพ แลวพคดวาใครกตามทมาทาตรงนนาจะได extra เพมไหม ควรไดคาพเศษเพมหรอไมครบ

พเลยงระดบตาบล๑ กถามกดนะ แตวาสาหรบพมกได ไมมกได พไมไดไปคดถงตรงนน แตวาถามกนาจะเปนแรงจงใจตอกน

ผวจย พมองวาการทจะมตรงนแลวแต ยงไงกได พเลยงระดบตาบล๑ แตสาหรบพ พไมมความคดตรงนน พจะทาอยางนน ถางานสาเรจพกมความสข ผวจย แลวในสวนตวพ พตองมควกเงนตวเองออกชวยนองๆ บางหรอไมครบ พเลยงระดบตาบล๑ อนนประจา พทมเท แรงกาย แรงใจ ทรพย ผวจย เยอะไหมครบ เฉลยตอเดอนเทาไร พเลยงระดบตาบล๑ กถาไดไปบอยกเยอะ แลวแตกจกรรม เพราะวาทาง อบต. ไมมงบประมาณใน

สวนนไห เวลาพาเดกมากตองมคาใชจายกตองควกกระเปาตวเอง ไมเปนไรพไมไดคด ทาไปแลวพกมความสข

จากบทสนทนาขางตน จะสงเกตวา การทางานดานเดกและยาวชน จะตองมความเสยสละ ในบางครงอาจตองออกคาใชจายสวนตวเพอใหงานดาเนนไปได ซงประเดนนใหทปรกษาหรอพเลยงหลายคนตองรสกทอแทกบการทางาน แตถาทปรกษา หรอพเลยง “มใจ” ทจะทางานกบเดกและเยาวชน กจะไมใสใจกบประเดนน และพรอมจะทมเท เพอใหการทางานของเดกและเยาวชนลลวงไปไดดวยด เพราะเปนสงททาแลวมความสข เชนเดยวกบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน อกสามทานทใหสมภาษณในประเดนเดยวกนนวา “ใจตองมากอน” และ “จตอาสา” เปนสงสาคญทสดททปรกษาสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองม

“ถาเราจะทางานดานเดกและเยาวชนจรงๆ เราตองมจตใจรกเดก เขาใจ เสยสละทงเวลางานและเวลาสวนตว อดทน ตงใจ”

พเลยงระดบตาบล ๒ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

“พเลยงและเดกจะตองมจตอาสาเปนสงสาคญ...การทางานจะตองใหเดกรสกสนกไปกบงาน พรอมกบมจตอาสา”

พเลยงระดบตาบล ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

๙๔  

“พเลยงจะตองมใจมากอน ตองมใจรกทจะรวมงานกบเขา รกและปรารถนาดกบเขา”

พเลยงระดบตาบล ๔ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

นอกจากน คณลกษณะเพมเตมในทศนะของทปรกษาหรอพเลยงระดบตาบล คอ การมเวลาทจะทางานในบทบาทหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนการทางานดจญาตมตร หมนลงมอปฏบต ขวนขวายประสบการณความร และการมเจตคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน ซงคณลกษณะดงกลาวเหลาน ถอเปนพนฐานสาคญเบองตนของผ ทเขามาเปนทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชน

“คนจะเขามาเปนพเลยงน หนงคอตองมจตเมตตา สองจะตองมความรกในดานเดก คอเราจะตองไมมองปญหาของเดกเปนปญหาของสงคม แตเปนปญหาทาทายทเราจะตองชวยกนแกปญหา ตองคดวาเราจะชวยใหเขาพนจากปญหานนไดอยางไร สามคอมเวลา และเสยสละ”

พเลยงระดบตาบล ๒ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

“อยางปาจะไมมองวาเราเปนครเขา แตเราจะเหมอนเปนญาตผใหญของเขา”

พเลยงระดบตาบล ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

สมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน เมอพจารณาสมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน ซงจะพจารณาถงทกษะ และความรททปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนพงม โดยทกษะสาคญทผ ใหสมภาษณทกคนมองเหนตรงกน ประกอบดวย ทกษะ การนนทนาการ การประสานงาน และการสอสาร ทกษะการนนทนาการ จะมประโยชนตอการดาเนนงานของเดกและเยาวชน เพราะกจกรรมนนทนาการจะชวยใหเดกรสกสนกไปกบการทางาน ไมรสกนาเบอ และสามารถชวยคลายเครยดจาก

๙๕  

การทางานไดดวย นอกจากน พเลยงทสามารถนากจกรรมนนทนาการ หรอนากระบวนการไดนน จะชวยแบงเบาภาระในการทางานของสภาเดกและเยาวชนไดสวนหนง เนองจากกจกรรมหรอโครงการทเดกและเยาวชนกาหนดขนนน สวนใหญจะเปนการอบรม คาย หรอการรณรงค ซงจะตองมสวนหนงของกจกรรมเปนกระบวนการถอดความร หรอกจกรรมเชงปฏบตการ ทกษะนนทนาการสามารถชวยเตรยมความพรอมของผ เขารวมโครงการ หรอใชในเวลาทเหมาะสม เพอการผอนคลายได ทาใหกจกรรมในภาพรวมของโครงการนนไมนาเบอและตงเครยดจนเกนไปดวย

“เขานาจะสามารถประสานงานได คยกบเดกๆ รเรอง แตถาสรรหาไดกอยากใหมคนทนานนทนาการเปนดวย”

พเลยงระดบตาบล ๑ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

“เวลามคายหรอเวลาทเดกๆ ทางาน ในชวงเชาของวนแรกกจะมการละลายพฤตกรรม เกมหรอกจกรรมเดมๆ ทใช ใชบอยเขากเบอ จงนาจะตองมการเรยนรเรองพวกนดวย”

พเลยงระดบตาบล ๔ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

การประสานงานและการสอสารเปนทกษะพนฐานสาคญในการทางานรวมกบเดกและเยาวชน หากขาดทกษะเบองตนดานการสอสารกบเดกและเยาวชนดวยความเขาใจ ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนจะไมสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ ไมสามารถใหคาปรกษาไดตรงตามความตองการของสภาเดกและเยาวชน อาจกลาวไดวา ทปรกษาหรอพเลยง จะตองมความสามารถ “พดคยภาษาเดยวกน” กบเดกและเยาวชนใหได นอกจากน ทปรกษาหรอพเลยงควรจะสามารถประสานงานรวมกบผ อนได เสมอนทาหนาทเปนผประสานงานใหกบเดกและเยาวชน โดยเฉพาะการประสานงานกบผบงคบบญชา หรอหนวยงานทเกยวของ เพอใหการทางานของเดกและเยาวชนสามารถดาเนนตอไปไดอยางราบรน

“ทกษะสาคญ คอการประสานงาน เปนทกษะทตองทาได อกบทบาทหนงของพเลยง คอการประสานงานใหทกฝายยอมรบ และเขารวมงานอยางไร”

พเลยงระดบตาบล ๑ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

๙๖  

“ตองเรยนรนสยเดก อาจยงไมเขาใจวาเขาตองการอะไร ซงจรงๆ เราตองทาความเขาใจกอน... พเปนคนพดเกง พดภาษาเดยวกบเดกๆ เลยคอยๆ ฝกใหเขาทางานเกยวกบเอกสารของเขาเองได ซงแตกอนเปนภาระทเราตองแบกรบ”

พเลยงระดบตาบล ๒ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

“แรกๆ เขายงไมคอยไววางใจเรา กตองพยายามดงมาทางานและซมซบไปพรอมๆ กนกบเรา...การสอสารกบผปกครองกเชนกน ถาเขาเขาใจเรากจะปลอยใหลกหลานเขามาทากบเรา แตบางคนไมเขาใจ เราจงตองดงเขาเขามามสวนรวมดวย”

พเลยงระดบตาบล ๔ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

เชนเดยวกบคากลาวของสมาชกสภาเดกและเยาวชนคนหนงทรวมใหสมภาษณกบทปรกษาของเขา โดยกลาวถงความเปนทปรกษาวา ทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนควรเปนคนทสามารถใหคาปรกษาได รบฟง และเขาใจพวกเขาได

“อยากใหทปรกษาเปนคนทสามารถใหคาปรกษากบเราไดวา จะตองทาอะไร ทาอยางไร จงจะใหเกดประโยชนสงสด ตองจนเขาหากนได รบฟงเรา และเขาใจเราไดคะ”

สมาชกสภาเดกและเยาวชนตาบลเสมดใต อาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

จากทกษะการสอสารและการประสานงานอยางเขาใจดงกลาว นามาสความรทตองมกอนหนา คอความรทางจตวทยาดานเดกและเยาวชน และจตวทยาสงคม ซงจะชวยใหทปรกษาหรอพเลยงสามารถทาความเขาใจลกษณะ และความตองการของเดกและเยาวชน ซงมความแตกตางกนในแตละกลม และแตละวย ตลอดจนการเขาถงบคคลหลก (key man) ของเรองตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ นบวาเปนความรพนฐานแรกททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนพงมเปนสาคญ

๙๗  

“การมมนษยสมพนธนจาเปนมากเลยนะ ตองรวาจะเขาหาเดกและผใหญแตละคนไดอยางไร อนนตองเรยนรจตวทยา ซงอสม.แตละคนจะตองเรยนรเรองพวกนอยแลว”

พเลยงระดบตาบล ๔ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

“ปญหาสาคญเลย คอผปกครองคะ โรงเรยนกดวย เขาไมเขาใจเราวาเราทาอะไร ทาไปทาไม เขาอยากใหลกเขาเรยนมากกวา เพอนรวมงานกเหมอนกน เขาแอนตพเลยนะตอนแรกๆ คอเราทางานไง เรากตองทนๆ เอา พยายามส และคอยๆ ใชหลกจตวทยาทาใหเขาเขาใจ”

พเลยงระดบตาบล ๑ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

“พเลยงตองเปนนกขายกจกรรม หรอโครงการ ตองมองใหออกวาเดกเปนอยางไร ถนดหรอไมถนดอะไร”

พเลยงระดบตาบล ๒ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

นอกจากนทกษะททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนควรมเพมเตม คอทกษะการเขยนโครงการและการจดการงบประมาณ และทกษะการแกปญหาเฉพาะหนา อยางไรกตาม ทกษะการเขยนโครงการและการจดการงบประมาณ เปนทกษะททปรกษาหรอพเลยงสวนใหญมอยแลว เนองจากภาระหนาทหลกของตนเองในฐานะขาราชการทองถน จะตองมสวนเกยวของกบการจดทาโครงการและการบรหารงบประมาณ ทาใหทปรกษาหรอพเลยงมความรความชานาญในประเดนนอยแลว ทงน ในระดบทองถน ทปรกษาหรอพเลยงอาจไมไดปฏบตงานรบราชการ ซงอาจขาดความรหรอทกษะในการเขยนโครงการและการบรหารงบประมาณ ทถกตองตามหลกสากลได

“เดกๆ เขาไมรระบบราชการ เขยนโครงการกไมเปน ทนถาเราเองทาไมเปนแลวจะใหคาปรกษาเขาไดอยางไร”

พเลยงระดบตาบล ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

๙๘  

“สวนใหญเขากจะเขามาขอคาปรกษาเรองเกยวกบโครงการ กบการของบประมาณอะไรง ซงบางทเรากไมรนะวาจะของบอะไรยงไง แคท อบต. สนบสนนบางทมนกไมพอไง”

พเลยงระดบตาบล ๑ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

“พเลยงตองเปนนกขายกจกรรม หรอโครงการ ตองมองใหออกวาเดกเปนอยางไร”

พเลยงระดบตาบล ๒ ๑๖ กนยายน ๒๕๕๕

สวนทกษะการแกปญหาเฉพาะหนาเปนทกษะทจาเปนในการใหคาปรกษาเพอแกไขสถานการณปญหาทอาจเกดขนโดยปจจบนทนดวน ทกษะการแกปญหาเฉพาะหนาเปนทกษะทเกดขนจากประสบการณการทางานของทปรกษาหรอพเลยงแตละคน

“ถาจะใหเรยนรอะไรเพมเตม คงเปนเรองของการแกปญหาเฉพาะหนาดวยนะ คอตองรวาเจอปญหาอยางน จะตองแกปญหาอยางไร ซงประสบการณจะเปนตวสอนเรานะ แตถามหลกสตรอบรม หรอคมอกทาใหเราไดเรยนรระดบหนง”

พเลยงระดบตาบล ๔ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๖

๒.๒ ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณสาหรบสภาเดกและเยาวชนในระดบอาเภอและจงหวด การสมภาษณเชงลกในระดบอาเภอและจงหวด ไดดาเนนการสมภาษณทปรกษาและพเลยงจงหวดอบลราชธาน และจงหวดฉะเชงเทรา ซงมผลงานการดาเนนงานโดดเดน และมความนาสนใจ อยางไรกตาม การศกษารายละเอยดสาหรบการสงเสรม และพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ จะมขอจากดประการหนง ซงผ ใหสมภาษณในระดบจงหวดทง ๓ ทาน เหนตรงกนคอ ในระดบอาเภอ ยงขาดความชดเจนในสวนของผ ททาหนาททปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ ทาใหลกษณะการใหคาปรกษาหรอการดแลสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ เปนการ ”โยนงาน” ระหวางเจาหนาท อกทงขาดกลมเดกและเยาวชนททางานจรงๆ มเพยงสภาเดกและเยาวชนทจดตงขนตาม

๙๙  

กฎหมาย แตไมไ ดมการขบเคลอนอยางจรงจง จงสงผลใหสภาเดกและเยาวชนมบทบาทใน การทางานนอยลงไป และขาดความเขมแขงนนเอง

“ระดบอาเภอไมมเจาภาพ และดเหมอนวาผใหญระดบอาเภอยงไมเหนความสาคญ อยางบางคลา ตอนนขามชอตไปตดตอกบจงหวดโดยตรงเลย ไมไดผานสวนอาเภอแลว”

พเลยงระดบจงหวด ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

“ปญหาของอาเภอ คอ ไมมเจาภาพทแนนอนครบ ตามหาตวเดกกไมเจอ ทงๆ ท ในระดบอาเภอ มทง พช. (พฒนาชมชน) นายอาเภอ กศน. พมจ. และเขตพนทการศกษา อาจเพราะตวละครเยอะครบ ทาใหไมรวาเปนหนาทของใครตองมาดแลกนแน ”

พเลยงระดบจงหวด ๑ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

อยางไรกตาม แนวทางการแกปญหาดงกลาวตามทศนะของทปรกษาทใหสมภาษณครงน ตางมองวา จดเรมตนในการพฒนาสมรรถนะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนจะตองเรมจากการระบ “บคคลสาคญระดบอาเภอ” ใหพบกอน อาจตองปรบทพระราชบญญตใหชดเจน หรอการกาหนดจากระดบจงหวดลงไปใหเปนคาสงเชนเดยวกนทงประเทศ โดยพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด อาจมอบหมายใหมเจาหนาทเขามาดแลในระดบอาเภอ หรอทางเลอกทสองคอ ระบเทศบาลหรอตาบลทมความโดดเดนดาน การพฒนาเดกและเยาวชน หรอโรงเรยนประจาเทศบาลในอาเภอ หรอโรงเรยนประจาอาเภอใหพบและขอ ความรวมมอจากพเลยงทดแลงานดานนทมความโดดเดนเขามาเปนพเลยงใหกบระดบอาเภอตอไป

“ผมมองวามทางออกสาหรบอาเภออยสองทางเลอก ทางเลอกแรกคอ ให พมจ. สงการใหคนเขามาดแลในระดบอาเภอไปเลย หรอกาหนดในกฎหมายใหชดเจน หรอ ทางเลอกทสองคอ ใหพเลยงจากเทศบาลหรอตาบลในอาเภอนนทเขมแขง หรออาจเปนโรงเรยนประจาเทศบาล ประจาอาเภอกได เขามาชวยดแลสภาฯ อาเภอ”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

๑๐๐  

“ทม ๓-๔ อาเภอท Work อยางบางคลา เพราะมคนแบบปาอ คอยนาการขบเคลอนอย แตทอนๆ ไมม การแกไขคอตองกระตนใหมผดแลรบผดชอบ...ปกตทอาเภอจะมผดแลนะ แตเขานงได เพราะการประเมนจะทาในภาพรวม เขาเลยอยเฉยได แมจะมคาสงใหชวยดแลสภาฯ อาเภอ”

พเลยงระดบจงหวด ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

ในขณะทรายละเอยดเกยวกบคณลกษณะและสมรรถนะทสาคญตอสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด มรายละเอยดตางๆ ดงตอไปน คณลกษณะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด คณลกษณะสาคญของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด คอตองคดเปน ตองรจกการบรหารจดการองคกรใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ ตองมเครอขายการทางาน และเขาใจในความคดของเดกและเยาวชน เดกและเยาวชนในสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดจะมความคด และความตองการในการรบคาปรกษาทแตกตางจากระดบตาบล และระดบอาเภอ โดยจะมแนวคดเชง การบรหารจดการมากขน อกทงยงตองรบผดชอบงานขนาดทใหญขน ซบซอนมากยงขน ดงนนทปรกษาและพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดจงตองมความรทกวางขวางขน มทกษะดานตางๆ โดยเฉพาะดานการพฒนาเครอขาย และการนากระบวนการมากยงขน อยางไรกตาม คณลกษณะ “มใจ” และ “จตอาสา” ยงคงเปนคณลกษณะทตองมเปนอนดบแรกใน การทางานรวมกบเดกและเยาวชนระดบจงหวด ตองทางานในลกษณะทลงไปคลกคลกบเดกและเยาวชน ตองมความเสยสละ และใหไดใจเดก ซงจะไดมาเพราะความทมเท และใหใจกบเดกและเยาวชนกอน จงจะไดรบความไววางใจ และความรวมมออยางเตมทกลบมา

“พเลยงจะตองคลกคลในกระบวนการทางานกบเดก เชน ในเรองของการประชมดวยกน การวางแผนดวยกน ถาจะไมสาเรจมนกไมสาเรจดวยกน มนสาเรจกตองสาเรจดวยกน ถาแตละคนมนไม Mix เขาหากนไมมทจะเขากนได เพราะอยางนน พเลยงจงตองเสยสละ ตองไดใจเขา ไมใชเขาไดใจเองนะตองสมผสจากพฤตกรรมดวยพเ ลยงตองด

๑๐๑  

พฤตกรรมตองดวาไดใจยงไงไมใชแบบ อยคนละฝายเหมอนกน”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

“พเลยงตองมความเขมแขง เสยสละ สามารถใสกระบวนการคด ทสามารถนาไปตอยอดเองได”

พเลยงระดบจงหวด ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

ลกษณะของความเปนตนแบบ (role model) เปนอกคณลกษณะหนงททปรกษาหรอพเลยง สภาเดกและเยาวชนตองม และทาใหเหนเปนตวอยาง ใหเดกและเยาวชนสามารถตดสนไดวา สงนถก สงน ผด และเรยนรไปกบความผดพลาดได

“ฝนตก แดดออก พาลย ตองพาทาทกอยางดวย สงทสาคญเราตองทาใหเขาเหนวาเราทาดวย ไมใชพดอยางเดยว อนนกเปนปจจยสาคญ ฝนตกกตองไปยก Tent กบเดก เปลยนเวท ผมบอกเปลยนเหอะ เปลยนกตองเปลยน ตดสนใจเอง ผมโดนดา เดกกเหนวาผมโดนดาเอง คอเดกจะเหนทกกระบวนการทเราคลกคลอยกบเขา มนกจะมกาลงใจ มตนแบบ มแรงบนดาลใจ”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในแตละจงหวดควรมเครอขายการทางานพอสมควร ตองรจกคนใหมาก มเพอนในวงการ เพอใหการทางานในบทบาทของทปรกษาหรอพเลยงสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ ทสาคญ ตองตามเดกใหทน อยาใหเดกนาความคดจนตามไมทนความคดของเดก ทปรกษาหรอพเลยงตองคดใหทน ไปพรอมๆ กบเดกและเยาวชนดวย จงจะทาใหการใหคาปรกษาสามารถตอบสนองความตองการของเดกและเยาวชนได

“พเลยงในจงหวดตองหาเพอนใหเยอะ หาเพอนทางานนะ ไมใชหาเพอนไปเทยว เพราะวางานเดกเปนงานทคอนขาง

๑๐๒  

กวาง แลวมอสระ เคลอนไหวคลอดเวลา ตองตามใหทน เมอไหรทตามเดกไมทนกจะงง เดกทาไร เดกทาไร เออ เหมอนพเลยงทอบลทเพงเปลยนไป”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

“บางครงเรากไมเขาใจวาเขากาลงคดอะไร ทงๆ ท เราตองแนะนาเขา กลบไมรวาจะแนะอะไร อยางนไมได”

พเลยงระดบจงหวด ๓ ๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

อาจกลาวไดวา คณลกษณะของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด ตองใชใจนา ตามดวยปญญา ตองเขาใจวาเดกและเยาวชนทอยในความดแลเปนอยางไร มลกษณะการทางานอยางไร และตองปรบตวใหทางานรวมกบเขาใหได อกทงตองเปนตนแบบในการทางานของพวกเขาดวย สมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด สมรรถนะทางดานทกษะและความรทสาคญของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด จะมลกษณะคลายกบทปรกษาหรอพเลยงในระดบทองถน แตจะแตกตางกนในสวนของทกษะ การตโจทยเปนและการวเคราะหความแตกตางในบรบทของแตละพนทใหได

“ในแตละพนท พเลยงตองสามารถดวาเราจะดแลขบเคลอนงานอยางไรในแตละพนท ไมใชทามนเหมอนไปหมด ตนทนมนตางกนนะครบ”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

สาหรบทกษะทสาคญจาเปนอยางยงสาหรบทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด คอการถอดบทเรยน หลงจากการทางานหรอการลงชวยเหลอภาคขององคกรทตนเองดแลอยแลวนน สงสาคญคอตองถอดบทเรยนได เพอใหเกดการเรยนรรวมกนทงองคกร นอกจากจะเปนการพฒนาตนเองของสภาเดกและเยาวชนแลว ยงถอเปนการพฒนาความรและประสบการณของตนเองดวย

๑๐๓  

“เวลาทางานเสรจประชมเสรจไมใชมาดากนนะ พเลยงเนยตองถอดบทเรยนใหเดกคดเปนดวยจะไดพฒนาไปตอดวยกนได”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

“เหมอนมาสรปงานกน ถาจะดากตองดาใหเปน ดาใหฮกเหม ไมใชดาจนหมดกาลงใจ มนเหมอนใหรวาทาอะไรลงไป”

พเลยงระดบจงหวด ๑ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

ในขณะททกษะการประสานงานและทกษะการสอสาร ยงคงมสวนสาคญทชวยใหทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดยงคงตองม เพอการประสานงานและสอสารจากสวนจงหวดสทองถน และเปนประโยชนในการทางานเชงบรณาการทงในแนวตงและแนวราบ การประสานงานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด นอกจากจะตองสอสารภาษาเดยวกบเดกแลว ยงตองสามารถสอสารกบผบงคบบญชา หรอผ ทมอานาจเหนอขนไปไดดวย ทงน การประสานงานควรมากอนคาสง กลาวคอตองมการพดคยนอกรอบกบภาค หรอภาคสวนทเกยวของใหเรยบรอยกอน จงคอยดาเนนการจดการเรองเอกสารคาสงหรอสญญาตางๆ ตามระบบระเบยบตอไป

“พเลยงตองคอยประสานงานกบสวนกลางดวย คอตองประสานงานจากสวนกลางสทองถนได จงจะทางานกนรเรอง...การประสานงานนครบ สวนใหญมกทาตามคาสงลงๆ กนมา แตทควรจะเปนคอไปคยกนนอกรอบ ตกลงอะไรใหเรยบรอยกอน คาสงจงคอยตามมานาจะถก”

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

เมอกลาวถงการประสานงานระดบจงหวด การประสานงานเพอใหเกดผลดตอการทางานอยางมประสทธภาพอาจตองใชทกษะในการเขาถงบคคลสาคญ (key man) ทสามารถทาใหเกดงานได ตวอยางเชนการสนทนาระหวางผใหสมภาษณ คอพเลยงระดบจงหวด ๑ กบผวจย ตอไปน

๑๐๔  

สมภาษณเมอวนท ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕ ผวจย จาเปนตองใชการตลาดหรอไมครบ เรองสอ พเลยงระดบจงหวด๑ ไมจาเปนแตจาเปนตองมเทคนคนะ ไมใชเอาเงนใหนกขาวออกขาวให สวนใหญ

เหนอยางน อยางราชการกเหมอนกน ผวจย กมนตองซอไง ซอเวลา ซอพนท แลวตองทาอยางไรครบ พเลยงระดบจงหวด๑ เรากใชวธเขาไปทาความสนทสนมกบเขา ทาใหคนเปนคนของเราเลย อา ทายงไง

ใหคนขาวเปนคนของเรา ไมใชคยแลวเปนคนของเราเลยนะ เราจะตองหาอะไรใหเขาทา ตองใหพนทเขา ใหขาวกบเขา เขาไดขาว เราไดประชาสมพนธ win-win ไมตองใชงบมาก เพราะไมใชงานเชงธรกจ

ผวจย ไมตองเอาเงนไปจาง ไปจายเงนหนงสอพมพ ดจรงๆ จากบทสนทนาดงกลาว จะสงเกตไดวา พเลยงทใหสมภาษณไดแสดงใหเหนตวอยางของการใชทกษะการเขาถงสอ เพอชวยใหงานดานประชาสมพนธมคณภาพ และไมใชงบประมาณมากจนเกนไป โดยคดถงความตองการของบคคลทตองการจะประสานงานดวย แลวพยายามใหประโยชนเกดขนทงสองฝายอยางลงตว อาจกลาวไดวาทกษะการเขาถงบคคลหลกทมอานาจในการตดสนใจ หรอสามารถชวยใหงานเกดขนได เปนทกษะทตองอาศยประสบการณและความรอบรของบคคล จงจะทาให “รทางหนทไล” ใน การทางานได นอกจากน ทปรกษาหรอพเลยงระดบจงหวดจาเปนตองมความร ความเขาใจในเรองสาคญ ๕ ประการ ไดแก เรองในระดบจงหวด เรองของทองถน ความตองการของเดกและเยาวชนทดแล เรองพนทสาหรบทกคนในการดาเนนงาน และสอสาธารณะ

“พเลยงตองร ๕ เรองนครบ ไมรไมได อนท ๑ คอรวาบรบทจงหวดเปนอยางไร อนท ๒ ทองถนอยไหน เปนยงไงบาง แลวแตเรา อนท ๓ เนย ตวเดก เราทาตามความตองการของเขา เราไมทาตามใจของเราแลวตอนน เดกตองการอะไร เราจดให สมมตเรองหลกสตร รรกวยใสอยางน เราไมทาตามแบบความตองการของเรา อนท ๔ กคอวา หาทกสวน หาพนททใหเขายนใหได ทกสวนนอกจากพฒนาระบบดๆ แลวยงไมพอ ตองพฒนาใหเขามพนทในการทางานของเขา ประการสดทาย เรองของสอ นโยบายสาธารณะทมกจะออกไป ใหสอมาชวย ซงตอนนกชดในระดบหนง อกสกพกกคงไดพฒนาขนไปได”

๑๐๕  

พเลยงระดบจงหวด ๒ ๑๑ ธนวาคม ๒๕๕๕

๒.๓ ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณสาหรบสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศ แมวาทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ไดกาหนดไวในพระราชบญญตสงเสรม การพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตราท ๔๐ กาหนดใหสานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาส และผสงอาย (สท.) กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปนผสงเสรม สนบสนน และประสานงานการจดตงและการดาเนนกจการของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย อยางไรกตาม ยงมผทรงคณวฒ และผ ทมสวนเกยวของกบคณะกรรมการบรหารสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศอกหลายทาน ททาหนาทพเลยง ชวยสงเสรม และสนบสนนการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยดวย สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยมภาระหนาทสาคญทจะตองสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนทงประเทศ โดยมสภาเดกและเยาวชนในระดบตางๆ เปนศนยกลางยอยลงไป ดงนน บทบาทของ ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศจงมความสาคญ และมความซบซอนมากยงกวา สภาเดกและเยาวชนระดบอนๆ ซงคณลกษณะและสมรรถนะทสาคญสาหรบสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศมรายละเอยดดงตอไปน

คณลกษณะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จากความเหนของผ ใหสมภาษณตางมองวา การทางานของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศมลกษณะเปนแบบแผนทถกจากดดวยคาสงและระเบยบทางราชการ ทาให การทางานเสมอน “การเยบเสอโหล” ซงในความจรงแลวการใหคาปรกษาหรอกระบวนการทางานของ ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนแตละพนท ควรมความแตกตางกนขนอยกบบรบทของพนท และลกษณะของสภาเดกและเยาวชนแตละจงหวด ดงนน ทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ควรหลดจากกรอบการทางานตามคาสงแบบเดมๆ มความยดหยน และทางานใหสอดคลองกบบรบทของแตละพนทใหได

“ผมวาพเลยงเปนสวนสาคญอกสวนหนง กคอ นอกจากจะเปนพเลยงภายใน ตาม พมจ. คอถาพเลยงภายนอกเขมแขงงานมนกจะเดนตาม แตบางจงหวดพเลยงภายในเขมแขงแตวาผลงานมนไมเปนทประจกษ เพราะวาทางานตาม pattern ทกระทรวงสงใหกคอ สภาเดกทางานจรงแต

๑๐๖  

วา ทาแคนน ทาแคการประชมสมชชา การประชมประจาป ทาอยางอนไมไดเพราะไมมงบ ประมาณนครบอาจารย”

พเลยงระดบประเทศ ๑ ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖

“ทาไม สท.จงชอบตดเสอโหล คอ ม pattern เดยวกนหมดเลย ซงบรบทแตละพนทมความแตกตางและโดดเดนไมเหมอนกน แตเขาคดวารปแบบแบบของความสาเรจมนจะตองเหมอนกน เราตองดดวยวาพนทแตละพนทพเลยงควรจะเรยนรอะไร มนอาจจะเรยนรไมเหมอนกบทอบล เรยนรไมเหมอนทเชยงราย ทเชยงรายอาจจะมพนฐานในแบบหนง เขาอาจจะไมไดลงมาคลกคลกบเดกเหมอนกบทอบลแตเขาอาจจะดเดกอยางผวเผน แตเขาอาจจะมกลเมดในการดเดก ใหเดกเคลอนงานของเขาไปได เราตองดจดเดนของพนท”

พเลยงระดบประเทศ ๒ ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖

การลองผดลองถก เปนสงจาเปนสาหรบสภาเดกและเยาวชนทกระดบ ทปรกษาหรอพเลยงตองกลาตดสนใจ กลารบความเสยง พรอมทจะรบความลมเหลวจากการปฏบตงานของเดกและเยาวชนได ตองใจกวาง และเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนไดคด และตดสนใจในสงทเขาตองการ

“เขายงลองรบความลมเหลวไมได พวกผมผานมาหมดแลวถงจะลมเหลวถงจะโดนดาอยางไรผมรบมนไดหมด ตองใจกวาง”

พเลยงระดบประเทศ ๑ ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖

นอกจากน จากการสอบถามเพมเตมเกยวกบคณลกษณะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ตอผ อานวยการสานกสงเสรมและพทกษเดก (สท.) และนกพฒนาสงคมในสานก ซงทาหนาทดแลสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศมาแลวถง ๓ รน ไดแสดงทรรศนะเกยวกบคณลกษณะของ ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ พบวา คณลกษณะสาคญ คอตอง “มใจรก” กบการทางานสวนน เพราะตองจดการกบปญหา และอปสรรคมากมายในการทางาน ตองทมเท เสยสละ เปนกลยาณมตร ตองรบฟงเดกๆ อยางเขาใจ มเวลาให และเปนแบบอยางทดแกพวกเขาดวย

๑๐๗  

สมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ เมอพจารณาขอมลจากการสอบถามทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ พบวา เรองปรกษาโดยสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย สวนใหญจะเปนเรองการจดทาโครงการ โดยเฉพาะการเขยนโครงการ และการจดการงบประมาณ หากพจารณาขนาดโครงการของสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ มกจะเปนงานระดบใหญ ซงจะมความยาก และซบซอนมาก ดงนน ทกษะสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงเปนความรอบร และความชานาญในการบรหารจดการกบงานขนาดใหญ รวมถงงานในระบบราชการ เพอชวยใหงานของสภาเดกและเยาวชนมประสทธภาพสงสด นอกจากน จากการสมภาษณเชงลกอดตรองประธานสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย และพเลยงผ ทอยในงานพฒนาเดกและเยาวชนมามากกวา ๗ ป พบวา สมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ประการสาคญ คอ “การฟงเสยงเดกเปน” คอการเขาใจเดกและเยาวชนอยางแทจรง และเขาใจการทางานแบบมสวนรวมกบเดกละเยาวชนอยางแทจรง

“ผมวาความเขาใจเดกตองมากอนเลยครบ รวาเดกตองการอะไรจรงๆ และมธรรมชาตการทางานอยางไรดวย”

พเลยงระดบประเทศ ๑ ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖

“การทางานกบเดก จรงๆ น ตองใหเดกคดเอง คดรวมกน อยางการทาแผนนะครบ ใหนองเขาเขามาหาแลวมานงดกอนวาแผนทเขาคดไวมนใชสงทเขาตองการรเปลาเขาจะมแผนเบดเสรจของเขา คอบางอยางเดกเสนอไปเขากไมไดทาครบ อยางทอบลเนยหลงๆ มานกจะเปนอยางนเลย กจะเรยกผม เรยกสภาเดกเขาไป วาจะใชอะไรบางเรยง ลาดบ 1 2 3 4 เพราะมเงนอยเทาน นกคอ การมสวนรวมในขนน คอเดกมนจะไดคดวามนทาอะไร เจาหนาทอาจจะไมถนดดานนหรอคดไมออกมนกเลยเปนโชคด ของสภาเดกฯ อบลไป สวนของ สท. กคอตองมการสมชชา มการประชมหกๆ กนไป เดกกจะไมมการทากจกรรมทคดไวเลย อนนคอปญหาทพเลยงตองมานงด อาจจะมาใหเขา นงด หรอใหเขามานงวพากษ ลองดขอดขอเสย”

พเลยงระดบประเทศ ๒

๑๐๘  

๒๙ มนาคม ๒๕๕๖

ทกษะการสรางแรงบนดาลใจ หรอขอคดเปนทกษะอกขอหนงททปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศพงม การสรางแรงบนดาลใจนอกจากจะชวยใหเดกและเยาวชนไดคดในทางทถกทควรแลว อาจชวยใหเกดความไวเนอเชอใจ ความนบถอ และความสนทสนมกลบมาดวย ดงบทสนทนาระหวางพเลยงระดบประเทศ ๒ กบผวจย ซงเปนตวอยางของการสรางแรงบนดาลใจใหกบเดกๆ ผ รวมงาน สมภาษณเมอวนท ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖ ผวจย ทาอยางไรจงจะทาใหเดกๆ เขาใจวาพวกเขาทาอะไรกนอย พเลยงระดบประเทศ ๒ ผมจะถามเขาเลยวาเขาเปนเพยงคนจดงาน หรอเปนเจาของงาน พวกเขากจะ

ตอบกนวามนเปนคนจดงาน เวลาจดงานอะไรมนกจะตอบวาเปนคนจดงาน สมมตวาเราเลยงหมาตวหนงถาเราเปนแคคนรบจางเลยงหมาแคหนาททเราม เชนใหขาว ใหนา จบ ถาเราเลยงหมาเราเปนเจาของหมาเรากจะเลยงมนดขน เรากจะใหวคซนเอาไปอาบนา ตดขน ผมกเลยถามอกรอบวา หลงจากฟงแลวคณเปนเจาของงานหรอคนจดงาน พวกเขากเลยตอบวาจะเปนเจาของงานเมอเราเปนเจาของงาน งานจะออกมาดมาก แตเมอใดทเรามทศนคตวาเราเปนผจดงานมนกจะสาเรจตามทเราคดมนกจะจบอยแคนน จะไมมแนวคดทจะมาตอยอด

ผวจย แสดงวาตอนน สท. เปนคนจดงาน หรอเจาของงาน พเลยงระดบประเทศ ๒ เปนเจาของงานไมไดครบ เดกๆ สครบ ตองเปนเจาของงาน แตตอนนเขา

พยายามทาบทบาทเจาของงาน จากบทสนทนาดงกลาว จะสงเกตวา ตวอยางการใหแรงบนดาลใจโดยพดใหคดอยางมนยแฝงทกนใจ สามารถกระตนใหผปฏบตงานคดในทางทควรจะเปนไดมากขน มคต และพรอมทจะทางานไดอยางเตมทมากยงขน ซงถอเปนทกษะทจะชวยใหไดใจของเดกและเยาวชนไดอกวธหนงดวย อาจกลาวโดยสรปไดวา สมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ คอความเขาใจการทางานอยางมสวนรวมกบเดกและเยาวชนอยางแทจรง ตองฟงเสยงเดกเปน และเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนไดคดเองทาเองมากยงขน นอกจากน ทกษะเชงจตวทยา คอการเสรมสรางกาลงใจในการทางานใหกบพวกเขา ตลอดจนความชานาญในเรองของการบรหารจดการองคกร การบรหารโครงการและการจดการงบประมาณ อกทงความรในระบบระเบยบงานราชการ และการสรางเครอขาย การทางาน ลวนเปนสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศทงสน

๑๐๙  

จากผลการวเคราะหคณลกษณะ และสมรรถนะทสาคญของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนแตละระดบ สามารถสรปรายละเอยดของผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพได ดงตารางท ๕.๔ ตารางท ๕.๔ สรปคณลกษณะและสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนแตละระดบ องคประกอบ ระดบของสภาเดกและเยาวชน

ระดบทองถน ระดบจงหวด ระดบประเทศ คณลกษณะสาคญ - มใจในการทางาน / จตอาสา

- เขาใจการทางานกบเดกและเยาวชน

- การทางานดจญาตมตร - ขวนขวายความรและประสบการณอยเสมอ

- มทศนคตทดในการทางานดานเดกและเยาวชน

- มใจในการทางาน / จตอาสา - เขาใจการทางานกบเดกและเยาวชน

- ลกษณะของความเปนตนแบบ (role model)

- มเครอขายการทางาน - คดทนเดก - รบฟงอยางเขาใจ

- มใจในการทางาน / จตอาสา - เขาใจการทางานกบเดกและเยาวชนแบบมสวนรวมแทจรง

- ลกษณะของความเปนตนแบบ (role model)

- มเครอขายการทางาน - เปนกลยาณมตรกบเดก - กลาลองผดลองถก - กลาออกนอกกรอบการทางานแบบเดมๆ

- ใจกวาง เปดใจ เปดโอกาส สมรรถนะทสาคญ - การนนทนาการ

- ฟงเสยงเดกเปน - การประสานงาน - การสอสาร - จตวทยา - การเขยนโครงการ - การจดการงบประมาณ - ทกษะการแกปญหาเฉพาะหนา

- การนนทนาการ - ฟงเสยงเดกเปน - การประสานงาน - การสอสาร - จตวทยา - การเขยนโครงการ - การจดการงบประมาณ - ทกษะการแกปญหาเฉพาะหนา - ตโจทยเปน - ถอดบทเรยนได - ระบบราชการ

- ฟงเสยงเดกเปน - การประสานงาน - การสอสาร - จตวทยา การเสรมกาลงใจ - การเขยนโครงการ - การจดการงบประมาณ - การบรหารจดการองคกร - ระบบราชการ

คณลกษณะและสมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยทวเคราะหไดจากขอมลเชงคณภาพทงจากการลงพนทศกษากรณศกษา และการสมภาษณเชงลก จะนาไปสรปและวเคราะหขอมลรวมกบผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ เพอกาหนดหลกสตร และคมอสาหรบใชประกอบการทางานของทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตอไป

  

บทท๖

หลกสตรการศกษาอบรมทปรกษา บคลากรสภาเดกและเยาวชน

หลกสตรการฝกอบรมทปรกษา บคลากร พเลยงดานสภาเดกและเยาวชนมการรเรมจากสมชชา การพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตในป พ.ศ. ๒๕๕๔ ทใหจดเนอหา สาระประสบการณหลกสตร การฝกอบรมใหแกเจาหนาท ขาราชการ ทปรกษา พเลยง บคลากร บคคลทเกยวของเพอบคคลเหลานจะไดนาความร ทกษะ ประสบการณจากการฝกอบรมไปชวยเหลอ ใหคาแนะนา การเปนผ สนบสนนอานวย ความสะดวก (coaching and facilitator) ทดรจกบทบาทหนาทของตนอยางเหมาะสมและสอดคลองกบความสนใจความตองการ และปญหาของการดาเนนการของคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชนทกระดบทเรมเหนชดของการกอตง โครงสรางระบบวฒนธรรมองคกร โครงการ กจกรรมตางๆ การประชมปรกษาหารอ คณะกรรมการตางๆ ระบบการเงน การพฒนาระบบขอมลขาวสาร เครอขายการทางาน และอนๆ ความรเรมดงกลาวนบเปนการวางวสยทศนและนโยบายสาคญในการตระเตรยมทปรกษา บคลากรใหสอดคลองกบภารกจ งานของสภาเดกและเยาวชนทกระดบทเพมมากขน ไดรบความไววางใจในโครงการ กจกรรมทงระดบชาต จงหวด และทองถน จนเกดการเปดโอกาส เพมพนทในกลมเดกและเยาวชนกลม ในขณะเดยวกนงานของสภาเดกและเยาวชนกมปญหาและอปสรรคอยมากมายเชนเดยวกน ดงเชน ความไมยงยนของคณะกรรมการ การดาเนนการประชมเกดความขดแยงแตกความสามคค โครงงาน กจกรรมไมนาสนใจ ไมรจกแหลงทน งบประมาณสนบสนน เขยนโครงการไมเปน และอนๆ สภาเดกและเยาวชนมความจาเปนตองการผ ใหญ ผ มความรความสามารถ เคยมประสบการณทางาน ดานน มเจตคตทดรกและทมเทเสยสละเขามาใหเปนพเลยง ทปรกษา ผ อานวยความสะดวกงานในภาคสนามของสภาเดกและเยาวชนเกอบจะตลอดกวาได สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ไดมนโยบายทศทางและการดาเนนการทสอดคลองกบการรเรมของสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตเปนอยางยง จงเปดโอกาสใหคณะผวจยไดเขามามสวนรวมในการพฒนาและสรางหลกสตรการฝกอบรมครงน คณะผวจยไดประมวลความร ประสบการณ ทกษะ การลงภาคสนาม เอกสารงานวจย คมอ ตาราตางๆ รวมทงสรางเครองมอ แบบสงเกตการณ แบบสอบถาม และแบบสมภาษณในกลมตวอยางประชากร ๕ จงหวด และไดยกรางหลกสตรการฝกอบรมทปรกษาพเลยง บคลากรสภาเดก และเยาวชนดงแผนภาพท ๖.๑

  

 

แผนภาพท ๖.๑รางหลกสตรการฝกอบรมทปรกษาพเลยง บคลากรสภาเดก และเยาวชน

๑๑๑

๑๑๒ 

หลกสตรการฝกอบรมทปรกษาบคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชนไดแบงการบรหารระบบหลกสตรการฝกอบรมเปน ๒ หลกสตร คอ ๑) หลกสตรขนตนพนฐาน ๒) หลกสตรขนสงองครวม อยางไร กตาม ทปรกษา บคลากร พเลยงสภาเดกและเยาวชนควรมภมหลงประสบการณตรง สมรรถนะเบองตน คานยม ทกษะพนฐาน และอนๆ เพอใหเกดความสมพนธเชอมโยงกบเนอหาสาระสาคญ กระบวน การเรยนร ตารางการฝกอบรม การลงมอปฏบตจรงทลวนประมวลมาจากรายงานการวจยทเกยวของ บทสมภาษณการลงภาคสนาม ขอคนพบ จากแบบสอบถาม การฝกอบรมในทตางๆ ในเบองตนหลกสตรการพฒนาสมรรถนะทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยแบงออกเปน ๒ เนอหา ๗ สาระประสบการณทนาเสนอเปนลาดบขนตอนดงตอไปน ๑. การจดประสบการณ ๗ ดานทพงประสงค อนไดแก ๑.๑ ภมหลง ประสบการณท ผานมา กจกรรมทเคยมสวนรวมในองคกรของเดกและเยาวชนในอดต ดงเชน การเปนประธานหรอกรรมการในสภานกเรยน กรรมการนสตนกศกษา ผ นาเยาวชนระดบตาบล กรรมการสภาเดกและเยาวชน การเขารวมกจกรรมททางชมชนหรอจงหวดจดขน เคยมประสบการณผานปญหาสงคมดานเดกและเยาวชนหรอเคยมทกษะประสบการณเปนเดกกลมเสยงมากอนและอนๆ ภมหลง ประสบการณทผานมา กจกรรมและการดารงตาแหนงทเคยไดรบในอดตลวนเปนคณสมบต สมรรถนะพนฐาน ทศนคตเบองตนทพงมและสาคญยงตอผ บรหารองคกร ผ นาทองถน คณะกรรมการทเกยวของใชเปนหลกเกณฑทสาคญในการคดเลอกบคลากรเจาหนาท พนกงาน ขาราชการ บคคลทเสนอตวใหเขามาดารงตาแหนงทปรกษา พเลยงสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ นอกจากนนควรพจารณาในเรองของความตงใจ ความมงมน การอทศตนในเรองของเวลา คาใชจายบางสวน บคลกภาพ ประวตการทางาน ความโปรงใส ซอสตยสจรต อปนสยใจเยน สขม ความเปนกนเองกบเดกและเยาวชน ไมมประวตเสยหายเรองทางเพศ และอนๆ ๑.๒ การไดลงมอฝกปฏบตจรงในสภาเดกและเยาวชนท มการดาเนนการแลว ทปรกษาจานวนไมนอยถงรอยละ๖๒มประสบการณทางานดานเดกและเยาวชนไมมากนก แตไดรบคาสงหรอคดเลอกใหปฏบตหนาทตามระบบราชการจงอาจไมสนทดหรอถนดมาก จาเปนตองมการตระเตรยม การฝกประสบการณจรงในภาคสนาม การทดลองเปนผใหคาปรกษา การใหคาแนะนาตางๆ การมสวนรวมในโครงการกจกรรมทตนเองมความสนใจ การฝกปฏบตจรงจะทาใหทปรกษา พเลยง บคลากรรจดแขง จดออน ขอควรแกไขปรบปรง ทกษะ ประสบการณ การฝกอบรมเพอเสรมสมรรถนะของตนเองใหดยงขน

๑๑๓ 

๑.๓ การบรหารความขดแยง ความแตกตางทางดานความคดของสภาเดกและเยาวชน สภาพของขอเทจจรงทเดกและเยาวชนเหนจากสภาพการเมองทแบงแยกแตกตางสดขวทางความคดลวนมผลตอพฤตกรรม คานยม และการแสดงออกของคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชนใน แตละระดบแมจะไมรนแรงเทากบระดบประเทศแตกมผลตอองคกรของสภาเดกและเยาวชนมากทเดยวจาเปนอยางยงทปรกษาตองเรยนรการบรหารความขดแยงแตกตางดวยการฝกตนเองใหเปนกลาง เปดกวางทางความคดยอมรบความคดทง ๒ ฝาย ใหโอกาสทกคนแสดงความคดเหนเทาเทยมกน สรปสาระประเดนสาคญได มขอเสนอแนะ และแนวทางทเปนขอยตทสรางสรรคยอมรบแกทกฝายได ๑.๔ บคลกภาพ ความรความสามารถ การเปนวทยากรฝกอบรม การนาเสนอขอมลอยางเปนระบบ นาสนใจ การบรรยายอยางเปนกนเองสอดแทรกอารมณขน สนกสนานปนสาระ มตวอยางทนาสนใจ (cases) ทปรกษาตองมพนฐานบคลกภาพเปด วถประชาธปไตย กลาพดกลาแสดงออก ใหความร การจดฝกอบรมการออกแบบตารางการฝกอบรม รายชอสถาบนการศกษา วทยากร หวขอทตองการจดเสรมเพมเตมให เบอรโทรศพททตดตอไดและอนๆ การเปนวทยากรฝกอบรมไดดวยตวเองในบางเนอหา บางสาระประสบการณทตองหมนศกษาเพมเตมหาความรดวยตนเองแลว ยงมบทบาทสาคญเปนผ อานวยความสะดวก (facilitator) การสนบสนนสงเสรมใหผ นาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด แกนนา ปราชญดานเดกและเยาวชนไดมโอกาสบรรยายแลกเปลยนเรยนรเพมเตมเพอพฒนาผ นาเดกและเยาวชนเหลานใหเตบโตเปนวทยากรกนในกลมของตนเองไดดวย ๑.๕ การบรการชมชน (community service) ทปรกษา พเลยง บคลากรตองมแนวคดประสบการณในเรองการเรยนรจากโครงงาน (project base) โครงการจตอาสา จตสาธารณะ การบรการชมชน เพอนาเสนอหลกการ อตลกษณ ผลงานเชงประจกษเพอนากลมองคกรของเดกเปนสวนสาคญในการพฒนาทองถน ชมชน และพนทของตนเองได การบรการชมชนเปนขอกาหนดสาคญทพฒนาตนเองและสมาชกสภาเดกและเยาวชนใหรกถนฐานเจตคตทดตอการทางานเพอคนอน รวมทงเปนการเปดโอกาส เพมพนท ขยายเครอขายใหกวางขวางมากยงขนอกดวย ๑.๖ ทกษะในศตวรรษท๒๑ เปนทกษะอนาคตทปรกษาตองเรยนรและปรบตวเขาสภมภาคและของโลก ดวยทกษะสาคญดงตอไปน ๑.๖.๑ มวถคดใหม (ways of thinking) ไดแกการสอสารและการรวมมอกบผ อนทางานเปนทมได ๑.๖.๒ รจกใชเครองมอใหมในการทางาน (tools for working) ไดแก การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT)

๑๑๔ 

๑.๖.๓ ทกษะในการดารงชวตในโลกยคใหม (skills for living in the world) ไดแกความเปนพลเมองโลก การมชวตและอาชพทมคณภาพความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ๑.๗ ความเปนพลเมองและระบบคณธรรม คณลกษณะความเปนพลเมองดประกอบไปดวยคณลกษณะ ๖ ประการดงน ๑.๗.๑ มอสรภาพทควบคกบความรบผดชอบ พลเมองในระบบประชาธปไตยเปนเจาของชวตตนเอง ไมอย ใ ตการครอบงาหรอความอปถมภของใคร และใชสทธเสรภาพโดยม ความรบผดชอบ ๑.๗.๒ เคารพสทธผ อน ไมใชสทธเสรภาพของตนไปละเมดสทธเสรภาพของผ อน ๑.๗.๓ เคารพความแตกตางและเคารพผ อนทแตกตางจากตนเอง ๑.๗.๔ เคารพหลกความเสมอภาค มศกดศรความเปนมนษยหญงกบชาย เทาเทยมกน ๑ .๗ .๕ เคารพกตกา กฎหมาย ไมใชกาลงแกปญหา และยอมรบผลของ การละเมดกตกา ๑.๗.๖ มสวนรวมแกปญหาโดยเรมทตนเอง ตระหนกวาตนเปนสมาชกคนหนงของสงคมและมสวนรวมในการแกปญหาและลงมอดวยตนเอง สาหรบระบบคณธรรม ทปรกษาตองปฏบตตนเปนแบบอยางทดในเรองระเบยบวนยและการตรงตอเวลา ความซอสตยสจรต ระบบธรรมาภบาล ความรบผดชอบ ความมงมน การเสยสละเพอสวนรวม แนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยง และอนๆ ๒. โครงสรางเนอหาสาระ หลกสตรการฝกอบรมบคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชน มพนฐานมาจากแนวคดหลกสตรระยะสนทจดขนเพอกลมประชากรเปาหมาย มกลมบคลากรพเลยง ทปรกษาทตองไดรบการศกษาเพมเตม เฉพาะปญหา เฉพาะเรองทตรงกบปญหา (problems) ความตองการ (needs) และความสนใจ (interests)ผจดเปนผ รวบรวมคดกรอง แยกแยะ จดกลมโครงสรางเนอหาสาระเปน (knowledge clusters) เพอตอบสนองความสนใจ ความตองการ และปญหาเปนสาคญ ดงแผนภาพท ๖.๒

๑๑๕ 

แผนภาพท ๖.๒แนวคดหลกสตรระยะสนทจดขนเพอกลมประชากรเปาหมาย

ลกษณะแนวคดแบบนเปนการประมวลเนอหาสาระ ประสบการณเฉพาะเรองใหสมพนธสอดคลองกบภมหลง พนฐานทมอย เปนบทบาทหนาทสาคญทตองเขามาเปนทปรกษา ใหคาแนะนากบสภาเดกและเยาวชน เนนการนาไปใช การประยกต เสรมสมรรถภาพ การแกปญหาทเกดขนจรงได และสอดแทรกทศนคต คานยมทสาคญลงไปเมอไดฝกฝน ลงมอปฏบตในระหวางการฝกอบรมตามกรอบเวลาทกาหนดให สาหรบกลมเนอหาสาระ (K๑...K๑๐) ไดประมวลมาจากการศกษารายงานการวจย แบบสมภาษณ แบบสอบถาม และการสนทนากลมยอย (focus group) ไดจดโครงสรางเนอหาสาระเปน ๑๐ กลมประสบการณดงตอไปน ๑. สถานการณปญหาเดกและเยาวชนในสงคมไทย ๒. กฎหมาย พระราชบญญต อนสญญาสทธเดก ระบบราชการ มาตรฐาน ตวบงช ๓. สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ รปแบบและการดาเนนงาน ๔. การเขยนโครงการ (project proposal) กจกรรมทนาสนใจ ๕. จตวทยาพฒนาการเดกวยรน ทฤษฎ การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๖. กจกรรมกฬาและสนทนาการ ๗. ระบบขอมลขาวสาร ICT เครอขายการเรยนร ๘. แหลงเงนทน งบประมาณดาเนนการ ระบบการเงน ธรรมาภบาล ๙. กจกรรมเฉพาะดาน เปาหมายเฉพาะ (themes) ๑๐. การจดการความร (knowledge management) การบรหารองคกร

K6 

   K๑  K๒ 

K๓ 

K๔ K๘ 

K๗  K๕ 

K๑๐ 

K๙ บคลากรทปรกษา

ปญหา (Problems)

ความสนใจ (Interests)

ความตองการ (Needs)

K๖ 

๑๑๖ 

ในรายละเอยดของกลมเนอหา ๑๐ กลมน จะจดเปนตารางการฝกอบรมกลมพนฐานของผ ทเรมเขาสกระบวนการเปนทปรกษา บคลากรพเลยงทตองการองคความร ประสบการณ ทฤษฎ แนวทางปฏบตคอนขางมาก จาเปนตองใชระยะเวลาการฝกอบรมเนอหาควบคกบการปฏบต ๔ วน เปนหลกสตรพนฐานการเรยนร ทาความเขาใจ ศกษากรณตวอยางสถานการณจาลอง สอประสม และการลงมอปฏบตอยางเขมขนเมอกลบไปปฏบตงานในภาคสนามทตาบล อาเภอ จงหวด และระดบประเทศ พบปญหาอปสรรค ขอจากด รวมทงแนวโนมของสถานการณและปญหาดานเดกและเยาวชนทเปลยนแปลงไประยะหนงกสามารถกลบเขามาฝกอบรมเพมเตมในหลกสตรระดบสงทมเปาหมายเฉพาะมากยงขน หลกสตรองครวม ๓ วน ทงนอาจมเนอหาสาระเพมเตมตามความตองการ ความจาเปน และการเปลยนแปลงของสงคมบรบท (social context) ทหลากหลายแตกตางกนไป กลมเนอหาสาระทอาจเสรม ไดดงน ๑. องคความร ภมปญญาของชมชนทองถนดงเชน เกษตรกรรมยงยน การจดการสวสดการสงคมโดยชมชน การจดการภยพบต การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การดแลสขภาพและ สขภาวะ เปนตน ๒. การสอสารสองทาง (two way communication) เพอใหเกดความเขาใจตรงกนในการสอสาร ลดปญหา อปสรรค ขอจากดตางๆอนเกดจากการสอสารในองคกรของตนเอง ๓. การศกษาวจยเชงปรมาณและคณภาพ เพอการเกบขอมลอยางเปนระบบ การสรปบทเรยน การวเคราะหขอมล การแปลงงานวจยเบองตนสการปฏบตได ๔. การอบรมเพมเตมเกยวกบ การตดตอ การผลตสารคดเนองานทนาสนใจในพนทการเขยนบทความ หนงสอเลมเลก การพฒนาองคความรสการประชาสมพนธผานสอตางๆ ๕. การสงเสรมใหสภาเดกและเยาวชนเขาสโลกของงาน (work life) การเปนผประกอบการรายยอย (entrepreneur) การหารายได การพงตนเองได ๖. การเรยนรเขาสประชาคมอาเซยน ภมภาค และของโลก การเตรยมการเขาสสภาเดกและเยาวชนระดบอาเซยน ภมภาคลมแมนาโขง พนทตามแนวตะเขบชายแดน เปนตน สาหรบรายละเอยดของกลมเนอหาสาระ ๑๐ กลมไดผานการศกษาคนควารายงานวจย ขอเสนอแนะตางๆ ดงน ๑. สถานการณปญหาเดกและเยาวชนในสงคมไทย ในรายงานการวจยของสถาบนรามจตต โครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนรายจงหวด (child watch) นบตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๘ เปนตนมาพบปญหาสาคญทตองแกไขอยางเรงดวนม ๙ ปญหาไดแก

๑๑๗ 

๑.๑ ปญหาดานยาเสพตด การเสพยาบา ยาไอซ สารระเหย สคณรอย ๑.๒ ปญหาดานพฤตกรรม ความรนแรง ความฟ งเฟอ การแตงกาย ตดเกม ขาดวนย ความรบผดชอบ ไมมพลงเยาวชน และขาดจตสานก ๑.๓ ปญหาดานการศกษา เดกออกกลางคน หนเรยน ถกผลกออก เครยด แขงขน ไมมความสขในการเรยนร ยากจน ไมมทนการศกษาตอ จบแลวไมมงานทา ๑.๔ ปญหาทางเพศ การมเพศสมพนธกอนวยอนสมควร คณแมวยใส การคาประเวณ ๑.๕ ปญหาคณธรรม จรยธรรม หางไกลศาสนา กาวราวรนแรง ขาดกาลเทศะ ไมเคารพเชอฟง มทศนคตการคอรปชนเปนเรองยอมรบได ๑.๖ ปญหาการใชเวลาวาง ตดเกม เดกลอค ตดเพอน มวสม ตงแกงกลมสรางปญหาสงคมในรปแบบตางๆ ๑.๗ ปญหาการกออาชญากรรม การเสยงเปนยวอาชญากร ลกเลกขโมยนอย เดนยา เสพตด การปลนฉกชงวงราว และอนๆ ๑.๘ ปญหาครอบครว บดามารดาไมมเวลาดแลอบรมสงสอนลกหลาน ครอบครวเปราะบาง แตกแยกรนแรง ขาดความอบอน ๑.๙ ปญหาการคามนษย ละเมดสทธเดก แรงงานเดก ขอทานเดก โสเภณเดก และอนๆ ๒. กฎหมาย พระราชบญญต อนสญญาสทธเดก ระบบราชการ มาตรฐาน ตวบงช เปนกลมเนอหาสาระทเกยวของกบการจดตงสภาเดกและเยาวชน การคมครองเดก สทธเดก ๔ ดาน การมอานาจหนาทบทบาทของทปรกษาตามกฎหมายกาหนด วฒนธรรม ระบบราชการ การออกจดหมายราชการ การประชมปรกษาหารอ งบประมาณ และการกาหนดมาตรฐานตวบงชดานเดกและเยาวชน สาหรบรายละเอยดของกลมสาระนมคอนขางมาก จงนาเสนอเพยงหวขอสาคญอนไดแก ๒.๑ พรบ. คมครองเดกพ.ศ. ๒๕๔๖เปนกฎหมายทคมครองเดก โดยมคณะกรรมการระดบชาต จงหวดเปนหนวยงานสาคญในการเสนอนโยบาย งบประมาณ มาตรการในการสงเคราะห คมครองสวสดภาพ และสงเสรมความประพฤตเดก การออกกฎกระทรวงการแตงตงพนกงานเจาหนาทตดตาม ตรวจสอบ การดาเนนงาน การปฏบตตอเดก สงเคราะหเดกดอยโอกาสกลมตางๆ สถานรบเลยงเดก สถานฟนฟและอนๆ การสงเสรมความประพฤตนกเรยนและนกศกษา การจดกองทนคมครองเดก บทกาหนดโทษและอนๆ ๒.๒ พรบ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ เปนกฎหมายทบงคบใชคานงถงประโยชนสงสดของเดกและเยาวชนเปนสาคญ สทธของเดก คณะกรรมการสงเสรม การพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต การจดทาเสนอนโยบายและแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต

๑๑๘ 

การจดสมชชา สภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ จงหวดกรงเทพมหานคร และระดบประเทศไทยขน การสงเสรมบทบาทขององคกรเอกชนหรอองคกรชมชน ๒.๓ อนสญญาวาดวยสทธเดก เปนขอตกลงระหวางประเทศทกาหนดขนตามหลกการของกฎบตรสหประชาชาตทวาดวยศกดศรและคณคาของมนษยทเทาเทยมกน โดยระลกวาเดกมสทธพเศษทจะไดรบการดแลชวยเหลอและคมครอง ประเทศไทยไดลงนามในภาคยานวตรเขาเปนภาคเมอวนท ๑๒ กมภาพนธ ๒๕๓๕และอนสญญามผลบงคบใชเมอวนท ๒๖ เมษายน ๒๕๓๕ อนสญญาฉบบนมขอบญญต ๕๔ ขอ แตในขอสรปพบวาสาระสาคญมสทธขนพนฐานของเดก ๔ ประการ - สทธของการอยรอด (rights to survival)เปนสทธในการมชวตรอด การไดรบ การดแลสขภาพอนามย มบานทอยอาศย มชอและสญชาต ไดรบโภชนาการทด ดแลเรองความปลอดภย - สทธของการคมครอง (rights to protection)ไดรบการคมครองจากการเลอกปฏบต การลวงละเมดทางเพศ การทาราย การกลนแกลงรงแก การถกทอดทง ละเลย การถกลกพาตว - สทธของการพฒนา (rights to development)ไดรบการศกษาขนพนฐาน การเขาถงขอมลขาวสารทเหมาะสม มเสรภาพในความคด มโนธรรม จรยธรรมและศาสนา การพฒนาบคลกภาพตามวย - สทธของการมสวนรวม (rights to participation)แสดงทศนะของเดกเสรภาพในการตดตอขาวสารขอมล มบทบาทในชมชน แสดงความคดเหนในเรองทมผลกระทบตอเดก ๓. สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ เกดขนตาม พรบ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดกาหนดใหม การเลอกตงสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย สภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร สภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด และสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอขน ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๓ รฐบาลในขณะนนมนโยบายใหมการจดตงสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลขนทกแหง เนองจากสภาเดกและเยาวชนไดม การดาเนนการมาแลวระยะหนง มทงจดแขง จดออน ปญหาและอปสรรคมากมาย ขาดทงรปแบบ องคความร การศกษาวจยและพฒนาเปนอนมาก ในประเดนสาคญคอบคลากรทเขามาทาหนาทเปนทปรกษาผ ใหคาแนะนา ยงขาดองคความร คมอศกษา แนวทาง (guideline) การสนบสนนสภาเดกและเยาวชนทกระดบคอนขางมาก การฝกอบรมยงมนอย ชวงสนๆ และไมตอเนอง อนเปนผลทาใหบคลากร เจาหนาทผ ใหคาปรกษาแนะนามพนฐานมมมองการปฏบตงานบางเรอง การสอสารกบผ นา แกนนาในสภาเดกและเยาวชนยงแตกตางกนคอนขางมาก ทงในฐานะบทบาททควรจะเปน วาระการประชม การเบกจายงบประมาณ สถานทตง เวลาทเหมาะสม คานยามทเขาใจไมตรงกนเปนตน ในภาพรวมของสภาเดกและเยาวชน ผ ทรบหนาทในการเปนทปรกษา ผ ใหคาแนะนา จงจาเปนตองศกษาประวตศาสตรทมาทไปของสภาเดกและเยาวชน โครงสรางตาม พรบ. ของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย รปแบบท

๑๑๙ 

หลากหลาย สภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด โครงสรางตามกฎหมาย องคกรสาธารณะประโยชน พนทบรณาการ เครอขายภมภาค จงหวด พนทพเศษ องคประกอบของสภาเดกและเยาวชน ทประสบผลสาเรจ ปญหาอปสรรคและขอจากดทเกดขนกบสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอทขาดเจาภาพ ผ ใหญทขาด การสนบสนน จนมสภาพออนแอในปจจบน การจดตงสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลขนทกแหงประสบผลสาเรจและยงยนเพยงรอยละ ๓๐ เพราะเกดจากนโยบายสงการจากสวนกลางเปนตน

คณะทปรกษา บคลากรททาหนาทคอยชวยเหลอสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ จาเปนตองร ภมหลง ประวตศาสตร การกอตงทมทมาทไป การดาเนนงานในระยะเวลาทผานมา ความสาเรจและ ความลมเหลว วฒนธรรมองคกรของสภาเดกและเยาวชนระดบทตนเองรบผดชอบ ผลงานทเกดขน ปญหาอปสรรค ขอจากดตางๆ ธรรมชาตของเดกวยรนทรวมกลมกนทางาน วธการใหคาแนะนาทผานมาประสบผลสาเรจมากนอยเพยงใดการเตรยมตวและการศกษาเบองตนจากคมอ หนงสอเอกสาร รายงานการวจย บทความตางๆ สามารถศกษาเพมเตมไดจากรายชอหนงสอในคมอของรายงานการวจยฉบบน

๔. การเขยนโครงการ (project proposal) บคลากรทปรกษาพเลยงสวนใหญมพนฐานการเขยนโครงการมาบางแลว และคงมประสบการณทงความสาเรจและลมเหลวมาบาง ผานหรอไม ไดรบสนบสนนงบประมาณมากนอยแตกตางกนไป อยางไรกตามขนตอนในการเขยนโครงการมดงนคอ ๔.๑ชอแผนงาน ๔.๒ ชอโครงการ ๔.๓ ผ รบผดชอบโครงการ ๔.๔ หลกการและเหตผล ๔.๕ วตถประสงค ๔.๖ เปาหมาย ๔.๗ วธการดาเนนงาน ๔.๘ ระยะเวลาในการดาเนนงาน ๔.๙ สถานทดาเนนการ ๔.๑๐ งบประมาณ ๔.๑๑ การประเมนผล (ตวชวด) ๔.๑๒ ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๑๒๐ 

วธการเขยนโครงการ ๔.๑ ชอแผนงาน เปนการกาหนดชอใหคลอบคลมโครงการเดยวหรอหลายโครงการทมลกษณะงานไปในทศทางเดยวกนเพอแกปญหาหรอสนองวตถประสงคหลกทกาหนดไว ๔.๒ ชอโครงการ การตงชอโครงการตองมความชดเจน เหมาะสม เขาใจงาย และสอไดชดเจนวาเนอหาสาระของสงทจะทา ลกษณะเฉพาะโครงการ และจดมงหมายของโครงการ ๔.๓ ผทรบผดชอบโครงการหรอหนวยงานทรบผดชอบ การเขยนโครงการจะตองระบหนวยงานหรอผ ท รบผดชอบ ใหชดเจนวาใครเปน ผ ดาเนนงาน เหตทตองการระบหนวยงานทรบผดชอบโครงการหรอผ ทรบผดชอบโครงการนนกเพอสะดวกตอการตดตามและประเมนผลโครงการ ๔.๔ หลกการและเหตผล ใหชแจงรายละเอยดของปญหาและความจาเปนทจะตองแกปญหา ชแจงถงผลประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนงานตามโครงการและเปนโครงการทดาเนนการตามนโยบาย หรอสอดคลองกบแผนงานขององคกรโดยมจดมงหมายเพอใหผบรหารหรอผ มอานาจหนาทเหนชอบและอนมตโครงการทนาเสนอใหดาเนนการไดพรอมทงใหการสนบสนนงบประมาณ และปจจยสนบสนนอนๆ ๔.๕. วตถประสงค โครงการตองมวตถประสงคและเปาหมายเปนเครองชวดในการดาเนนงานของโครงการ โดยวตถประสงคจะเปนตวบอกวาโครงการตองการใหเกดอะไรขนบาง การระบวตถประสงคจะตองชดเจนปฏบตไดและประเมนไดในระยะเวลาทกาหนด การเขยนวตถประสงคควรเขยนเปนรปธรรมมากกวา การเขยนเปนนามธรรม การทาโครงการหนงอาจมวตถประสงคหลายขอกได การเขยนวตถประสงคควรตองคานงถงลกษณะทด ๕ ประการ (SMART) - เปนไปได (sensible)หมายถง วตถประสงคจะตองมความเปนไปได ในการดาเนนโครงการ - วดได (measurable) หมายถง วตถประสงคทดจะตองสามารถวดและประเมนผลได - ระบสงทตองการ (attainable) หมายถง วตถประสงคทดตองระบสงทตองการดาเนนงานอยาง

ชดเจนและเฉพาะเจาะจงมากทสด - เปนเหตเปนผล (reasonable) หมายถง วตถประสงคทดตองมความเปนเหตเปนผลใน

การปฏบต - เวลา (time) หมายถง วตถประสงคทดจะตองมขอบเขตของเวลาทแนนอนในการปฏบตงาน

๑๒๑ 

ตวอยางการเขยนวตถประสงคของโครงการ - เพอปรบปรงแผนยทธศาสตรของสภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบรใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย - เพอใหบคลากรในสภาเดกและเยาวชน มความเขาใจในการจดทาแผนยทธศาสตรมากขน ๔.๖ เปาหมาย การเขยนเปาหมายใหระบจะดาเนนการสงใด โดยพยายามแสดงใหปรากฏเปนรปตวเลขหรอจานวนทจะทาไดภายในระยะเวลาทกาหนด การระบเปาหมาย ระบเปนประเภทลกษณะและปรมาณ ใหสอดคลองกบวตถประสงคและความสามารถในการทางานของผ รบผดชอบโครงการ

วตถประสงค เปาหมาย ๑. เพอปรบปรงแผนยทธศาสตรของสภาเดก

และเยาวชนจงหวดนนทบรใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย

๑. มการปรบปรงแผนของสภา ๘๐%

๒. เพอใหบคลากรในสภาเดกและเยาวชนมความเขาใจแผนยทธศาสตรมากขน

๒. จานวนผ เขารวมสมมนาในโครงการประมาณ ๓๐ คน

๔.๗ วธการดาเนนการ วธการดาเนนการเปนการจดทารายละเอยดในการปฏบต โดยปกตจะแยกเปนกจกรรมยอยหลายกจกรรม แตเปนกจกรรมเดนๆ วธการดาเนนการจงนาวตถประสงคมาจาแนกแจกแจงเปนกจกรรมยอยโดยแสดงใหเหนอยางชดเจนตงแตตนจนจบกระบวนการวามกจกรรมใดทจะตองทาเพอใหบรรลวตถประสงค

วธการดาเนนงาน 

๑. ฟงการบรรยายจากวทยากรภายนอก 

๒. เขากลมระดมสมองในการทาแผนงาน 

๓. เสนอผลงานของกลม 

๔. สรปผลการจดสมมนา 

๑๒๒ 

๔.๘ ระยะเวลาในการดาเนนการ เปนการระบระยะเวลาตงแตเรมโครงการ จนกระทงถงเวลาสนสดโครงการวาใชเวลาทงหมดเทาใด โดยแสดงใหเหนจดเรมตนและสนสดของโครงการโดยระบ วนเดอนป ทเรมทาและสนสด ถาหากเปนโครงการระยะยาว และมหลายระยะกตองแสดงชวงเวลาในระยะของโครงการนนดวย เพอใชเปนรายละเอยดประกอบการพจารณาอนมตโครงการ ๔.๙ สถานทดาเนนการ เปนการระบสถานทตงของโครงการหรอกจกรรมนนจะทา ณ สถานทแหงใด เพอสะดวกตอการจดเตรยมสถานทใหพรอมกอนทจะทากจกรรมนนๆ ๔.๑๐ งบประมาณ เปนประมาณการคาใชจายทงสนของโครงการ ซงตองจาแนกรายการคาใชจายใหชดเจน และตองคานงถงหลกสาคญ ๔ ประการในการจดทาโครงการ คอ - ประหยด(economy) การเสนองบประมาณจะตองเปนไปโดยมความประหยด ใชทรพยากรทกอยางใหคมคาทสด - ความมประสทธภาพ (efficiency) โครงการจะตองมคณคาเปนทยอมรบและทกคนมความพอใจในผลงานทเกดขน โดยใชทรพยากรนอยทสด ประหยดทสด และไดรบผลตอบแทนคมคา - ความมประสทธผล (effectiveness) โครงการจะตองดาเนนการเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไว นาผลทเกดขนเทยบกบวตถประสงคทตงไวหากไดตามวตถประสงคทตงไวกถอวามประสทธผล - ความยตธรรม (equity) การจดสรรทรพยากรทกชนด หรอการใชจายทรพยากรจะตองเปนไปตามเกณฑทกาหนดไว ทงนเพอใหทกฝายปฏบตไดอยางตอเนอง คลองตว และมประสทธภาพสงสด ๔.๑๑ การตดตามและประเมนผลโครงการ (ตวชวด) การตดตาม การควบคม การกากบ และการประเมนผลโครงการ เพอใหบรรลวตถประสงคทไดกาหนดไวอยางมประสทธภาพ ผ เสนอโครงการควรระบวธการใชในการควบคม และประเมนโครงการไวใหชดเจน โดยการกาหนดรปแบบการประเมนผลโครงการ เชน มผ เขารวมโครงการรอยละ ๘๐ ของเปาหมายทกาหนดเปนตน

๑๒๓ 

๔.๑๒ ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ เปนการระบผลทจะไดรบจากการดาเนนโครงการ ประกอบดวยผลทางตรง และทางออม โดยระบใหชดเจนวาใครจะไดรบประโยชนและผลกระทบนนไดรบในลกษณะอยางไร ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ เชนมการปรบปรงแผนยทธศาสตรของสภาเดกและเยาวชนจงหวดเพอใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย การเขยนโครงการสภาเดกและเยาวชน ทปรกษาตองเขาใจธรรมชาตของกลมวยรนเหลาน มกเขยนโครงการตามความรสก สงทอยากทา ปญหาสาคญ และมกมคาทแสดงนยยะรวมสมย คาโดน สงทดลใจ จนตนาการ ซงกลมวยรนจะมอยางมากมาย ตองใหโอกาส การกระตนการคดนอกกรอบสอดแทรกหลกการ เหตผล ทฤษฎ เขยนอยางมขอมล แหลงอางองของหนวยงาน สถาบนการศกษาทนาเชอถอไดเปนขอมลเชอมโยงทาใหเกดความหนกแนนและเชอถอไดมากยงขน การยกตวอยางกรณศกษาทสงคมใหความสนใจ รวมทงสอความหมายถงโครงสรางของสงคมไทยทงทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมไดดวย การเ ปน ทป รกษาจง ตองมการเต รยมการพดคย ปรกษาหารอ สนทนากลม เ พอดง ความหลากหลายของความคด ปญหาทแตละคนสนใจ ใหโอกาสนาเสนอเทาเทยมกน รบฟงเหตผลซงกนและกนจนสดทายกลายเปนเสยงฉนทามต เปนการตดสนใจของกลมรวมกน ความเปนเจาของ การมสวนรวมจงมจดกอกาเนดรวมคดรวมทายาวนานตอเนอง อาจตองใชเวลานานระยะเรมแรกแตมขอดและไดพลงความคดจากเดกทกคน เมอเขยนหลกการและเหตผล ปญหาทชดเจน ขอมลแหลงอางองประกอบทเชอถอได การกาหนดวตถประสงคไมควรมาก ประมาณ ๑-๓ ขอ ใหชดเจน ตรงประเดน ดาเนนการ ตดตามประเมนผลได การดาเนนการควรเนนกจกรรมยอยเปนชดทนาเสนอใหสอดคลองและตอบวตถประสงคแตละขอได เดกและเยาวชนนาเสนอขนมา ทปรกษาตองระมดระวงตอความรสกของเดกและเยาวชนของแตละคนใหดวาสามารถทาไดหรอไม ตอบโจทยวตถประสงคมากนอยเพยงใด สวนใหญเดกและเยาวชนจะคดงานใหญเกนกาลงของตนเองเปนอนมาก ถาไดทาโครงการเดกและเยาวชนจะแสดงอาการดใจ ลงโลดมากแตถาไมไดจะแสดงออกดวยความผดหวงคอนขางมาก เดกและเยาวชนจะมการประเมนงบประมาณตากวาความเปนจรง มความรเชงระบบราชการ กาหนดรายละเอยดในเ รอง งบบคลากร คาตอบแทน งบดาเนนงานคาใชสอย คาวสด คาลงทน คาครภณฑ คาสาธารณปโภค เบยเลยงทมรายหวขอมาก เดกและเยาวชนทาบญชรายรบ รายจาย หลกฐานใบเสรจตาง ๆ กลาวไดวาเปนจดออนทสดของสภาเดกและเยาวชนเกอบทกกลมทขาดความรความชานาญ และรายละเอยดเรองงบประมาณและคาใชจายทปรกษาตองดแลและระมดระวงชวยเหลอทกขนตอนทเดยว รวมทงแตละหวขอของการเขยน โครงการทกประเดนสาคญหมดตองละเอยดเขยนใหสมพนธ สอดคลอง ชดเจน ดาเนนการได ตดตามและประเมนไดตามตวบงช ในบางขนตอนดงเชน ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ หรอ การตดตามตรวจสอบเดกและเยาวชนจะไมคอยใหความสาคญ เขยนใหครบหรอปลอยไปจน

๑๒๔ 

สดทายถกตงหรอตดสนใหโครงการไมผานมามากแลว ทปรกษาจงตองเนนทกหวขอใหครบสมบรณและเชอถอได อานแลวคณะกรรมการตดสนโครงการจะพจารณาตดสนตรงกนวาเตรยมตวมาด มศกยภาพ ดาเนนการตอบปญหาได ใชจายงบประมาณคมคามผ รบผดชอบ และเกดประโยชนในระยะยาวได ๕. จตวทยาพฒนาการของเดกวยรนและทฤษฎการมสวนรวม บคลากรทปรกษาตองรวากลมเดกและเยาวชนทเราทางานดวยสวนใหญเปนเดกวยรนอาย ๑๒-๒๐ ป ในทฤษฎจตวทยาพฒนาการของเดกวยรนทเรมเขาสวยหนมสาว มการเปลยนแปลงทางดานรางกาย ฮอรโมน วยรนหญงจะมไขมนในรางกายเพม หนาอกและสะโพกขยายขนาด ผวมนขน เรมมสว ขนรกแรและอวยวะเพมขน นาหนกและสวนสงเพมขน มประจาเดอน วยรนชายเขาสวยรนชากวาเพศหญง ๒ ป นาหนกสวนสงเพมขน อวยวะเพศขยายขนาด ขนขนตามรางกาย มกลามเนอ เสยงแตกและใหญขน ฝนเปยก สนใจในเรองเพศ เพศตรงขาม และมความรสกทางเพศ วยรนจะใชสมองสวนความรสกเปนหลก มากกวาสวนเหตผล แตมพฒนาการใชเหตผลสงขน คดทางเลอกไดหลากหลาย เรมคดเชงนามธรรมไดดขน ตองการพฒนาทกษะการตอรองและการสอสารมความยากลาบากในการเขาใจ ความไมคงทของการกระทา และคาพดความกากงระหวางความถกผด ดเลว มจนตนาการสง หนหนพลนแลน มกขาดการไตรตรองอยางรอบครอบ วยรนจะคนหาเอกลกษณของตนเอง คนหาสงทตนเองชอบหรอถนด อยากรอยากเหน ชอบทดลองทาสงตางๆ เปนอสระ สรางกฎเกณฑตนเอง มความมนใจตนเอง มสงคมเพอนเปนกลมใหญ ใหเวลากบเพอน มเพอนตางเพศและมครก วยรนจะพฒนาคานยมของตนเองชดเจนขน ในเบองตนจตวทยาวยรนในเชงทฤษฎจตวทยาพฒนาการยงมรายละเอยดขอปลกยอยอกมาก อยางไรกตามทปรกษา บคลากรทเขามาชวยเหลองานสภาเดกและเยาวชน จะพบวยรนทแตกตางวยรนทวไปคอ กลมสภาเดกและเยาวชนจะมภาวะผ นาธรรมชาตทโดดเดน ไดรบการยอมรบจากสงคมเพอนทเปนทมคอนขางมาก เปนผ นาขององคกรได ทกษะการพดในทสาธารณะเดน นาการประชมได สนกสนานรกเพอนพอง มจตอาสาและจตสาธารณะ แตแกนนามกเปนกลมกจกรรมมากกวาเดกเรยน เปนเดกในทองถน นอกระบบและจานวนไมนอยขาดโอกาสทางการศกษา นอกจากนนวยรนกลมวยรนสสนจะเปนผ ทกลาแสดงออกอยางเตมท มความสามารถในกจกรรมหนาเวท ละคร รองเพลง งานแสดงพนบาน การเลนดนตร และอนๆ จะเปนวยรนกลมขามเพศทชอบและตองการแสดงออก การเปนทยอมรบในความสามารถ ทมเทเตมท มความรบผดชอบสง แตเมอเกดการขดใจ ผลงานไมดเทาทควร จะเกดอาการนอยอกนอยใจ ถอยหาง กะฟดกะเฟยด ทปรกษาตองเขาใจวยรนกลมนใหด พดใหกาลงใจ กอดเพอสนบสนน ดงกลบเขาสกลมอยางนมนวล การเรยนรจตวทยาวยรนทวไปเปนเรองสาคญ แตกตองหมนศกษากลมสภาเดกและเยาวชนเปนรายบคคล กลม และเพศเฉพาะดวย ทฤษฎการมสวนรวมของเดกและเยาวชนมมากมาย ใครขอนาเสนอตวอยางของ Roger Heart ทแบงระดบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนเปน ๓ชวง ๘ ระดบ

๑๒๕ 

แผนภาพท ๖.๓ระดบขนตอนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนประยกตจาก Ladder of Participation ของ Roger Heart (Teressa Malevu et al., ๒๐๐๗)

๖. กจกรรมกฬาและสนทนาการ บคลากรทปรกษาทเขามาดแลงานดานเดกและเยาวชนตองมพนฐาน ทกษะ และแนวคดเรอกจกรรมกฬาและสนทนาการทถกตอง และสามารถดาเนนการไดดวยตนเอง โดยธรรมชาตของวยรนในพนทชมชน ทองถน เมอไมรจกกน เมอขบรถมอเตอรไซดหรอเดนกนเปนกลมเมอสวนทางกน หรอมงานรนเรง ชมนมกนกจะพดจาแซวกนหรอทาทายกน อนนาไปสการทะเลาะววาท ชกตอยกน ในทางตรงกนขามถาผ ใหญจดพนท กจกรรมแสดงออก แขงขนกฬากน สนกสนานผกมตร รจกกนเปนอยางด จะชวยเหลอดแลซงกนและกน รวมทงเปนกลมพลงสาคญในชมชนอกดวยการจดกจกรรมกฬาและสนทนาการทปรกษาตองมการสารวจขอมลดานเดกและเยาวชน กลมเสยงกคน หวหนากลมมใครบาง สนใจและถนดอะไร ชอบเลนกฬาประเภทไหน การจดกฬาและสนทนาการเดกและเยาวชนจะสมครใจเขามารวมมาก เพราะตองการเพอน สงคม การเปนทยอมรบ สนกสนานบนเทง และการแสดงออกรวมกน กฬาทจดอาจเปนคาย sport day งานนนทนาการสรางสรรค และอนๆ เดกจะมาจากหลากหลายพนท เมอดาเนนกจกรรมกลมสมพนธ การละลายพฤตกรรม มการละเลนเบดเตลด เกมสรางสรรค ดนตร รองเพลง เลนเกมดวยกน แขงกฬาหลายชนดทากจกรรมบนเทงทจดขน สมพนธภาพ มนษยสมพนธของกลมเดกและเยาวชนจะเกดขน รจกกนอยางเปนเพอน และทปรกษาจะคนพบผ นาธรรมชาตชายหญง ๓-๕คน ในกลมเดกและเยาวชนทงหมด ตอจากนนจงประสาน ตดตอผ นาธรรมชาตเหลานพดคยกน เพอจดกจกรรมประเภทอนๆ ดงเชน การไปคายพกแรม การศกษานอกสถานท ทศนศกษา เดนทางไกลโดยชกชวน

๑๒๖ 

เพอนสนทไปดวยเพอขยายกลมและเครอขายมากขน การรเรมดวยกจกรรมกฬาสนทนาการเปนการเปดโอกาส เพมพนท ลดปจจยเสยง และจดเรมของสภาเดกและเยาวชนในระยะตอมาอยางคอยเปนคอยไป เดกและเยาวชนจะสนกสนานเปนเบองตน ตองการเพอน อยาเนนเนอหาสาระหรอความเขมขนทางวชาการ เดกจะเบอหนายและปฏเสธ เมอเกดการรวมตวอยางไมเปนทางการแลว กลมเดกจะรวมกนคดกจกรรม คดโจทยทจะรวมกนพฒนาและดาเนนการตอไป เดกอาจจะเลอกกฬาและสนทนาการ เชน ฟตบอล ตะกรอ วอลเลยบอล วอลคแรลล ขจกรยานเพอสขภาพ ปลกปาชายเลน แหเทยนพรรษา แขงเรอยาว รากลองยาว มวยไทยสอาเซยน การเตนรา กจกรรมเขาจงหวะ คายพอเพยง การแสดงละครพนบานเปนตน การจดกจกรรมกฬาและสนทนาการจงเรมตนดวยความสนใจ สมครใจของเดกแตละคนผานกระบวนการสรางกลม ละลายพฤตกรรมเลนกฬา บนเทงดวยกน เปดใจยอมรบเพอนใหม มผ นาเกดขน พฒนาเปนกลมองคกรของเดก รจกการทางานเปนทม การวางแผนและพฒนากลมองคกรของตนเองเปนสภาเดกและเยาวชนในทสด ๗. ระบบขอมลขาวสาร / IT / ฐานขอมล / เครอขายการเรยนร โลกในยคศตวรรษท ๒๑ ทอานาจของเทคโนโลยสารสนเทศเขามามบทบาทตอการดารงชวตเปนอยางมาก อปกรณสอสาร โดยเฉพาะอยางยง อปกรณสอสารไรสาย คอมพวเตอรlaptop สอการประชมทางไกล ซงอาจนบไดเปนปจจยท ๕ ของชวต การเปลยนแปลงของยคสมยดงกลาว ทาใหโลกเขาสยคเฟองฟของขอมลขาวสาร เทคโนโลย ทาใหมนษยสามารถเขาถงขาวสาร และตดตอสอสารกนไดในพรบตา การตดตอสอสารถอเปนปจจยสาคญระดบตนๆ ในการทางานดานเดกและเยาวชนใหประสบความสาเรจ องคกรสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจจะไมขาดการตดตอซงกนและกน เพอแลกเปลยนขอมลนอกจากน การรจกใชประโยชนจาก IT และฐานขอมลจะชวยใหองคกรสามารถทางานไดงายและมประสทธภาพมากยงขน ดงนน พเลยงหรอทปรกษาจงควรเพมพนทกษะ และไมลมทจะพฒนาตนเองใหสามารถกาวทนโลกแหงเทคโนโลยสารสนเทศใหทน เพอใหสามารถเปนกาลงสนบสนนเดกและเยาวชนไดอยางเตมท ทกษะและความรดาน IT และการใชระบบขอมลทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน อาจแบงออกเปน ๓ ประการ ไดแก การใช IT เพอการสอสารและการสบคนขอมล ระบบฐานขอมล และเครอขายการเรยนร ซงการเรยนรหรอฝกทกษะทง ๓ ดานดงกลาว อาจขนอยกบความสนใจ และความสามารถเฉพาะบคคลดวย จงจะประสบความสาเรจในการพฒนาสมรรถนะดานน อยางไรกตาม ทกษะและความรดานIT กไมยากเกนการเรยนรอยางตงใจเชนกน

๑๒๗ 

การใช IT เพอการสอสาร และการสบคนขอมล ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองมองหาชองทางการสอสารทหลากหลาย รปแบบ การตดตอสอสารของเดกและเยาวชนในเมอง จะแตกตางจากเดกและเยาวชนนอกชมชนเมอง ในบรบทเขตเมองซงมความพรอมทงสญญาณโทรศพท การเขาถงบรการเครอขายอนเตอรเนตความเรวสง หรอเครอขาย ๓G ในอนาคต ๔G สามารถทาไดงาย ในขณะทการใหบรการเหลานอาจไมครอบคลมในบางพนท ดวยเหตน สงผลใหรปแบบ และความยากงายในการสอสารและการสบคนขอมลแตกตางกนไป กอนอน ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองเรยนรเพอทาความเขาใจวา ชองทางการสอสารมหลากหลายชองทาง ในอดตทปรกษาอาจจะชนกบการสอสารตดตามผานโทรศพทบาน หรอโทรศพทมอถอ แตปจจบนเทคโนโลยแมแตโทรศพทมอถอยงมววฒนาการเปนสมารทโฟน (smartphone) หรอโทรศพทอจฉรยะทขยายชองทางการสอสารไดหลากหลายยงขน เพราะนอกจากจะสอสารผานอปกรณรปแบบโทรศพทแลว ยงสามารถสงขอความ หรอขอมลมลตมเดย ทงรปภาพ เสยงหรอคลปวดโอ ผานโปรแกรมเพอการสอสารตางๆ ไดดวย อาท อเมลล (e-mail) เฟสบค (Facebook) อนสทราแกรม (Instragram) วอทสแอป (What’s app) และโปรแกรมไลน (Line) เปนตน อยางไรกตาม โปรแกรมในสมารทโฟนเหลาน ตองอาศยเครอขายการสอสารบนอปกรณเคลอนท ไมวาจะเปน WiFi / EDGE / ๓G และตองเสยคาใชจายในการรบบรการเหลานจากผใหบรการสญญาณโทรศพทเคลอนทอกดวย ทปรกษาพเลยงอาจเลอกใชชองทางการสอสารทถนดรปแบบใดรปแบบหนง หรอหลายๆ รปแบบผสมกน ตามความเหมาะสมของสภาพบรบท สาหรบใชเปนรปแบบการสอสารทางเลอกนอกจากโทรศพท เพอใหการสอสารเกดประสทธภาพ ทงการสอสารภายในกลม ระหวางกลม หรอแมแตการสอสารกบประชาชนในชมชนดวยการประชาสมพนธ ลวนสามารถใชพลงของการสอสารทไรขดจากด ทาให การดาเนนงานรวมกบเดกและเยาวชนมประสทธภาพและทาใหประสบความสาเรจไดอยางสมบรณยงขน นอกจากน การเขาถงแหลงขอมลตางๆ ทมอยมากมายในโลกของอนเตอรเนต เปนทกษะสาคญทตองฝกฝนใหเกดความชานาญ เพอใหตนเองเกดความรใหมๆ และทนสมย พรอมทจะใหคาปรกษาแกเดกและเยาวชนไดอยางถกตองเหมาะสม ปจจบนมการใหบรการขาวสารขอมลมากมาย รวมถงฐานขอมลความรขนาดใหญ เชน กเกล (Google) หรอยทป (YouTube) ทสามารถใหสาระ ขอมล เกยวกบการจดกจกรรมพฒนาเดกและเยาวชน จตวทยาสาหรบเดก หรอความรใดๆ กตามทจะเปนประโยชนตอการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนตอไป ระบบฐานขอมล การวางแผนทดจาเปนจะตองมขอมลทนาเชอถอประกอบการวางแผนนนๆ การจดทาฐานขอมลจงมความสาคญตอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเปนอยางยง เพราะถาหากขาดขอมลทเปนระเบยบและเชอถอไดแลว จะสงผลใหการใหคาปรกษาไมตรงจด หรอไมอาจชวยเหลอใหพวกเขาสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ

๑๒๘ 

มหลายหนวยงานทพยายามพฒนาระบบฐานขอมลเดกและเยาวชน เพอใชเปนสารสนเทศประกอบการวางแผน หรอการดาเนนการตางๆ ของสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนหนวยงานทเกยวของได เชน องคการยนเซฟประเทศไทย มลนธสยามกมมาจล และกรมสงเสรมการปกครองทองถน เปนตน ขอมลดานเดกและเยาวชนเหลาน มความจาเปนโดยเฉพาะอยางยงสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน ซงมความสาคญในการ “ตโจทย” ของชมชนใหออกมาเปนโครงการ หรอกจกรรมทสามารถตอบโจทยนนๆได ทปรกษาอาจไมจาเปนตองมความรในการจดทาฐานขอมล แตจาเปนตองมความรเกยวกบโปรแกรมสานกงาน เชน MS-Word และ Excel นอกจากน ยงจาเปนตองมทกษะพนฐานดานคอมพวเตอรดวย เพอใหสามารถเขาใจและใชโปรแกรมฐานขอมลดานเดกและเยาวชนทพฒนาขนมาไดอยางเตมประสทธภาพ เครอขายการเรยนร จากประโยชนของการใชเทคโนโลยสารสนเทศทมความกาวหนาอยางไมสนสด และฐานขอมลเดกและเยาวชนทไดรบการจดเกบไวเปนอยางด และพรอมทจะใชเปนสารสนเทศในการวางแผนและดาเนนการตอไป สงสาคญอกประการหนงททปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองเรยนร คอการสรรคสราง จดการ และพฒนาเครอขายการเรยนรอยางตอเนอง เพอการแลกเปลยนเรยนร จะสามารถเพมพนประสบการณใน การปฏบตงานได การเรมตนสรางเครอขายการเรยนร สามารถเรมไดจากการแลกเปลยน หรอทากจกรรมรวมกนกบเครอขายใกลๆ สภาเดกและเยาวชนระดบทองถนอาจตองไดรบความชวยเหลอจากสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด หรอระดบอาเภอในเบองตน และเมอมเครอขายพอสมควรแลว จงเรมสานตอเครอขายการเรยนรดวยตนเองตอไป บทบาทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเกยวกบเครอขายการเรยนร กไมตางจากเดกและเยาวชนเชนกน ทปรกษาพเลยง ควรไดพบปะซงกนและกน ทงในระดบแนวตง และแนวราบ แลกเปลยนประสบการณ สภาพปญหา การแกไขปญหา และอนๆ เมอเกดเครอขายการเรยนรแลว สงสาคญท ทปรกษาพเลยงและสมาชกสภาเดกและเยาวชนควรทารวมกน คอการรวบรวมและจดทาฐานขอมลเครอขายการเรยนร ตลอดจนถอดองคความรทไดจากการแลกเปลยนเรยนร และตอยอดประสบการณใหสอดคลองกบบรบทของตนเองตอไป ๘. แหลงงบประมาณ เงนทนดาเนนการ สาหรบทปรกษาผใหคาแนะนาชวยเหลอใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ในเบองตน ตองดงบประมาณจากหนวยงานตนสงกดเปนหลกกอน ดงเชน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มการจดสรรงบประมาณประจาปใหแกสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ๕๐๐,๐๐๐ บาท สภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด ๑๕๐,๐๐๐ บาท สภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ ๕,๐๐๐ บาท และสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลขนอยกบทองถนแตละแหง

๑๒๙ 

จะจดสรรให เทศบญญตและการขนทะเบยนเปนองคการเดกและเยาวชนภายใตหนวยงานดงกลาว อยางไรกตาม งบประมาณ เงนทนดงกลาวเปนงบดาเนนการพนฐานในเรองคาใชจายทจาเปน การจดประชมคณะกรรมการบรหาร คาเดนทาง คาอาหาร เวทสญจร คาใชจายงบดาเนนกจกรรมตางๆ งาน Events การแขงขนกฬา และอนๆ งบประมาณทจดสรรมานสภาเดกและเยาวชน และทปรกษาควรม การวางแผนการใชจายใหด ถกตอง โปรงใส ตดตามตรวจสอบได มหลกฐานการเบกจาย และสามารถดาเนนการใหเกดผลงานไดในระดบหนง เมอมความจาเปนและความตองการคดแผนงานในเชงนวตกรรม โครงการใหมและเพมโจทยปญหาเฉพาะเรอง ปญหารวมสมย นโยบายสาคญทนาเปนหวง สถานการณและปญหาดานสงคม เดกและเยาวชนในพนททวกฤตรนแรง มความจาเปนทจะตองหางบประมาณเพมเตมเพอใหงานสภาเดกและเยาวชนขยายขอบขายลงสปญหาสาคญและการดาเนนการในรปของแผนปฏบตการ(action plan) การบรหารการเปลยนแปลง(change management) และแผนทผลลพธ (outcome mapping) มาประกอบดวย การหาแหลงทนเพมเตม สภาเดกและเยาวชนตองรวมมอกบทปรกษา ทมทางานอาจจะประชมเชงปฏบตการ การประชมกลมยอย การสมมนาประเดนหลก การจด focus group การเชญผทรงคณวฒมานาเสนอประเดนปญหาทตองการแกไขปญหาการศกษางานวจยเชงเอกสาร การศกษาดงาน สถานท หนวยงานทดาเนนการไดผลสาเรจ (best practices) การมกจกรรมดงกลาวจะสงผลตอ โครงการทเปนนวตกรรมในพนท แกปญหาไดจรงอยางเปนระบบ ความมงมน เอาใจใสตอพนทของตนเอง ความสอดคลองกบความเปนไปไดของกจกรรมดาเนนการกบจานวนงบประมาณทขอระยะเวลาทดาเนนงานทมเหตผล หนวยงาน บคคลทรบผดชอบตดตอการประสานงาน ประวตขององคกรความนาเชอถอ ระบบ ธรรมาภบาล ผลงาน รางวลทผานมา และการประเมนโครงการ ตวบงชทชดเจน วดและประเมนผลได การหาแหลงงบประมาณดานเดกและเยาวชนเพมเตม คณะทปรกษาและทมงานดานสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองระลกเสมอวาโครงงานทนาเสนอจะมมากเพอใหพจารณาตดสนไดหรอไมได สวนใหญมกมงจานวนเงนทจะไดรบมากกวาหลกการและเหตผล สาระความจาเปน หรอองคประกอบครบถวนสมบรณของการเขยนโครงการ การใชความสมพนธสวนตวมากกวาปญหาทจะแกไข งบประมาณจงมความสาคญเทาเทยมกบความพถพถน การใหความสาคญกบการเขยนโครงการทงระบบ สาหรบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล เทศบาล สวนใหญจะมการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ ขนอยกบนโยบายผบรหารทองถน สภาทองถน เทศบญญต การจดทะเบยนของสภาเดกและเยาวชนทองถน โครงงานดาเนนการระยะเวลา ๑ ป เปนตน แหลงทน งบประมาณทปรกษาสภาเดกและเยาวชนสามารถเขยนโครงการของบประมาณสนบสนนไดแก สสส. สกว. มลนธสยามกมมาจล สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตกองทนคมครองเดก มลนธชนโสภณพานช และอนๆ

๑๓๐ 

๙. กจกรรมเฉพาะดาน ปญหาสาคญในพนท ทกษะท ตองการเนนเสรม ทปรกษา บคลากรททางานรวมกบสภาเดกและเยาวชนอยางใกลชดสนทสนมเปนกนเองไดรบการยอมรบอยางตอเนองจาเปนตองวางวสยทศน แนวนโยบาย การตระเตรยมสมาชกสภาเดกและเยาวชนอยางตอเนอง ใหไดรบ การสงเสรม พฒนา และขนมาทดแทนชวยเหลอกนรนตอรน นบแตเดกประถมศกษาตอนปลาย มธยมศกษา และระดบอดมศกษาในสภาเดกและเยาวชนจะมการตระเตรยมกนโดยธรรมชาต เดกและเยาวชนเมอมสงคมเพอน สนกสนานจะคอยๆ ดงเพอน พ นอง เขามารวมงานขยายเครอขายกวางขวางออกไป พจะสอนนอง ระเบยบวาระการประชม การใหโอกาสกลาแสดงออก การจดเวท พนทกจกรรม เปนตวประกอบระยะเรมแรก เขาฝกอบรมทกษะพนฐาน กฬาและสนทนาการ การเขยนโครงการการพดในทสาธารณะ และอนๆ สภาเดกและเยาวชนจะมการหลอหลอม(socialization) ดแลนอง เพอน และคอยๆ มอบบทบาทสาคญใหดาเนนการเพอเขาสกระบวนการคดสรรฉนทามต ทพประธานสภาเดกและเยาวชนจะประคบประคองใหมการเลอกตงตามระบอบประชาธปไตย แตสวนมากจะไมขดแยง แบงกลม แบงขวอยางชดเจน ทปรกษา บคลากรจาเปนตองรกษาบรรยากาศประชาธปไตยฉนทามตใหสบเนองตอไป การดาเนนงานไประยะหนง ทปรกษา บคลากรพเลยงจะพบวาสมาชกสภาเดกและเยาวชนตองการองคความร ทกษะ กจกรรมหลากหลายเพมขน รวมทงปญหาสาคญในพนทของแตละแหง ดงเชน ปญหาเดกตดเกม ความรนแรงของกลมวยรน เดกลอยลอง เดกแวน คณแมวยใส และอนๆ การฝกอบรมเฉพาะดานการเขยนโครงการระดบสง กจกรรมจตอาสา จตสาธารณะ คายเศรษฐกจพอเพยง โครงการฝกอบรมความเปนพลเมองภาวะผ นาและผตามทด การถอดองคความร ระบบการเงน งบประมาณ แหลงทนในทตางๆ การจดกจกรรมเฉพาะดาน ทกษะทตองการเสรม ปญหาสาคญในพนท ทปรกษา บคลากรพเลยงควรดาเนนการอยางสมาเสมอ อาจจะจดขนปละ ๑-๒ ครง เพอยกระดบคณภาพของสภาเดกและเยาวชนใหทนกบการเปลยนแปลง ปญหารวมสมย ทกษะ และประสบการณทสงขน การเรยนรแลกเปลยนจากวทยาการสมยใหม การเพมพนตอยอดสมาชกรนเกาใหมขนมาทดแทนอยางตอเนอง การทาใหองคกรสภาเดกและเยาวชนเปนหนวยแหงการเรยนรตลอดเวลา การเปนทมทปรกษา พเลยง บคลากรดานสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองเปดกวาง เรยนรพฒนาตนเอง เขาฝกอบรมเพมเตมงานดานเดกและเยาวชน พบปะพดคย สนทนาแลกเปลยนจะชวยใหเกดเครอขายงานวชาการอยางไมเปนทางการ สาหรบหลกสตร โครงสรางเนอหาสาระตารางการฝกอบรม รายชอสถาบนการศกษา วทยากร ภาคเอกชนทมสวนรวมเกยวของลวนเปนขอมลเบองตนของพนฐาน การฝกอบรมในองคการของตนเองทแตกตางกนไป ทมทปรกษาจาเปนตองประยกต ปรบเปลยนแปลง เพมขนหรอลดลงใหเหมาะสมกบตวงบประมาณ ความพรอมของวนเวลาทสภาเดกและเยาวชนจะเขารวมได และการตดตอวทยากร ผ เชยวชาญแตละดานทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการแตเนนๆ เพอใหเหมาะสม สอดคลองกบตารางการฝกอบรมทจดขน ตารางการฝกอบรมไมควรแนนดวยเนอหาสาระเปนหลกแตควรบรณาการสาระควบคบนเทงและการลงมอปฏบตนาไปใชไดจรง เปนตน

๑๓๑ 

๑๐. การจดการความร (knowledge management) กจกรรมกระบวนการเปลยนแปลง (change management) และแผนททางสงคม (social mapping) เปนการรวบรวมองคความรทมอยในหลายภาคสวน ภาคราชการ บคคล เอกสาร ความรทสะสมในตวคน ประสบการณตางๆ คมอ ขอคนพบ ทฤษฎตางๆ มาพฒนาใหเปนระบบ กลมความร เพอใหสภาเดกและเยาวชน ทปรกษา บคคลทเกยวของ ทกคนในองคกรสามารถเขาถงความรและพฒนาตนเองใหเปนผ ร รวมถงการนาไปประยกตปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ อนจะสงเสรมใหองคกรมศนยความรทสะสม รวบรวม ตอยอด นวตกรรม แหลงคนควาศกษาเพมเตมจนทาให ความรทมอยมากมายเขาถงงาย สะดวกในการนาไปใช และเปนประโยชนรวมกบทกคนในสภาเดกและเยาวชน นพ.วจารณ พานชไดใหความหมายคาวา “การจดการความร” ไวคอ สาหรบนกปฏบต การจดการความรคอ “เครองมอ เพอบรรลเปาหมายอยางนอย ๔ ประการไปพรอมๆ กน ไดแก ๑) บรรลเปาหมายของงาน ๒) บรรลเปาหมายการพฒนาคน ๓) บรรลเปาหมายการพฒนาองคกรไปเปนองคกรความร ๔) บรรลความเปนชมชนเปนหมคณะ ความเอออาทรระหวางกนในททางาน” การจดการความรเปนการดาเนนการอยางนอย ๖ ประการตอความรไดแก ๑. การกาหนดความรหลกทจาเปนหรอสาคญตองานหรอกจกรรมของกลมหรอองคกร ๒. การเสาะหาความรทตองการ ๓. การปรบปรง ดดแปลง หรอสรางความรบางสวน ใหเหมาะตอการใชงานของตน ๔. การประยกตใชความรในกจกรรมของตน ๕. การนาประสบการณจากการทางาน และการประยกตใชความรมาแลกเปลยนเรยนร และสกด “ขมความร” ออกมาเปนบนทกได ๖. การจดบนทก “ขมความร” และ แกนความร สาหรบไวใชงานและปรบปรงเปนชดความรทครบถวน ลมลกและเชอมโยงมากขน เหมาะตอการใชงานมากยงขน เปาหมายของการจดการความรนนยดการพฒนางาน พฒนาคน และพฒนาใหเปนองคกรการเรยนรเปนสาคญอนสามารถแสดงผลลพธใหเกดขนไดในเวลาเดยวกน เมอมนโยบาย วสยทศนและแผนงานครบถวน การกาหนดกรอบเวลา ๔ป เพอใหเหนผลสาเรจ ผลงาน ความกาวหนา การเปลยนแปลงทเกดขนเปนระยะๆ มองคประกอบอะไรทตองเขาใจตรงกนทงในเชงนโยบาย ยทธศาสตร การเชอมโยง ประสาน บรณาการ การเฝาระวง การวจย การจดการความร เครอขายสภาเดกและเยาวชน เปาหมายทศทาง การสอสาร ๒ทาง ตวบงชตดตามสนบสนนความกาวหนาและผลงาน การแสดงผลลพธเวลา ๔ปเพอใหทกฝายดาเนนการไปตามยทธศาสตรการบรหารผลลพธและเวลาใหสอดคลองสมพนธกนมากทสดดงแผนภาพท ๖.๔

๑๓๒ 

แผนภาพท ๖.๔การแสดงผลลพธตามเวลาทตรงกน

เชอมโยงประสาน

บรณาการ

ระบบเฝาระวงการ

วจย

สภาเดกและเยาวชน

เครอขายสาคญ

เปาหมายทศทาง

ขบเคลอน

กลไกสงเสรมการเรยนร

จดการความร

นโยบายยทธศาสตร

ตวบงชตดตาม

สนบสนน

สอสาร ๒ทางและ

เผยแพร

หลกสตร

องคความร

ผลลพธใน ๔ป

  

๑. งานทมงจะเปลยนแปลง

ระบบพฒนานโยบายมนษย

การศกษา สาธารณสข

สทธเดกและเยาวชน

๒. ใครบางทเกยวของ

นโยบาย

ระดบประเทศ กระทรวง ทบวง

กรม

ระดบจงหวด ผวาราชการจงหวด

ทองถน

๓. จดตดสนใจ-ตดสนใจเรองอะไร

ผวาราชการจงหวด แผน นโยบาย

งบประมาณ การสนบสนน

อปท./อบต. แผน นโยบาย ยทธศาสตร

งบประมาณ การตดตามผล

๕. แนวทางการขบเคลอน

โจทย วเคราะห ผลกระทบ

ประสาน บรณาการ มสวนรวม

หาจดเคลอน ผ นาการเปลยนแปลง

แกนหมน พลงเดกคนใน

สรางเวท พนทเรยนร

แผนภาพท ๖.๕ การบรหารเพอการเปลยนแปลง

๔. การวางองคประกอบของงาน

ความเขาใจ การมสวนรวม

ระบบขอมลทเชอถอได

ระบบบรหารทด

กลไกขบเคลอน

๑๓๓

๑๓๔ 

Road map “การขบเคลอนการเRoad map “การขบเคลอนการเปลยนแปลง”

Road map “การขบเคลอนการเปลยนแปลง”

บนฐานนโยบายความร การวจย

“หนวยนา”

ประสานบรณาการ “หนวยหนน”

หาจดเคลอน ผนาการเปลยนแปลง “คนใน”

ดงพลงเยาวชน เรยนร

คดโจทยทเทาทน

ถอดความร แกนหมน

เครอขาย ขยายเพอน

กลไกหนนการขบเคลอน

ประเมน

สงเคราะหองค

ความร

สอสาธารณะ

ชทศนโยบาย

ศกษา-วเคราะหสภาวการณ

๓. การขบเคลอนพนทบรณาการเพอเดกและเยาวชน การขบเคลอนการเปลยนแปลง outcome mapping โดยสรางถนนแผนท (road map) ใหเหนความเปนรปธรรม การเชอมโยง การบรหารการเปลยนแปลง ความตอเนองตงแตแรกบนฐานของนโยบาย ความร การวจย บรณาการ หาจดเคลอน ผ นาการเปลยนแปลง ดงพลงเดกและเยาวชน แกนหมน คนใน การสนบสนนเครอขาย สอสาธารณะ สงเคราะหองคความร การดาเนนการไปสทศทางนโยบายทกาหนดไว ตระเตรยมคดโจทยใหมทเทาทนกบปญหา สถานการณและสงทจะเกดขนในชวงเวลาอนใกล รปแบบ การขบเคลอนจะใหความสาคญทกองคประกอบทเชอมโยงเกาะเกยวกน เดนหนาดวยการขบเคลอนเชง พหภาค ดงทกฝายเขามามสวนรวมนบแตโจทยปญหาทตองการเปลยนแปลง ระดมพลงทกฝายรวม บรณาการหาจดแตกตางทยอมรบ รวมมอกนแกไขปญหา ขอจากด อปสรรคตางๆ ถอดองคความรเปน และเรยนรเพอกาหนดทศนโยบาย โจทยทเทาทนเมอทกฝายไปสผลลพธทสาเรจรวมกนดงแผนภาพท ๖.๖

แผนภาพท ๖.๖ถนนแผนท (road map) การขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชน

๑๓๕ 

๔. การจดหลกสตรฝกอบรมงานสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษา บคลากร

และพเลยง ระยะเวลา ๔ วน

การจดการฝกอบรม แผนการดาเนนการ งานสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย นโยบาย หลกการ

ทฤษฎสการปฏบตจรง การลงภาคสนาม และการประยกตใชไดจรง สาหรบผ ทเกยวของ ทปรกษา บคลากร

พเลยงทไดรบการมอบหมายในบทบาทหนาท และบคคลทมความสนใจดวยตนเอง มระยะเวลา ๔ วน

ดงตอไปน การฝกอบรมขนพนฐานระยะเวลา ๔ วน

วนท เวลา รายการ

๑

๘.๓๐ น. - วสยทศน นโยบาย ทศทางงานสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย - สถานการณและปญหาดานเดกและเยาวชน

๑๐.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง

๑๐.๑๕ น.

- กฎหมาย พรบ.สงเสรม การพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ - พรบ.คมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ - อนสญญาวาดวยสทธเดก - มาตรฐานดานเดกและเยาวชน ดชนบงช

๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวน ๑๓.๐๐ น. - รปแบบสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๑๕.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง

๑๕.๑๕ น.

- การลงภาคสนาม สถานทแนะนา สภาเดกและเยาวชนตาบลเสมดใต อ.บางคลา จ.ฉะเชงเทรา สภาเดกและเยาวชนจงหวดนนทบร จ.นนทบร สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย จ.กรงเทพมหานคร

๑๗.๐๐ น. - เสรจการอบรม

๒

๘,๓๐ น. - การเขยนโครงการดานเดกและเยาวชน รปแบบ วธการ ขอพงควรระมดระวง ๑๐.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง

๑๐.๑๕ น. - การลงมอปฏบต การเขยนโครงการตามหวขอทกาหนด การนาเสนอผลงาน การใหขอแนะนา ปรบปรงแกไข

๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๐๐ น. - จตวทยาพฒนาเดกวยรน - ทฤษฎการมสวนรวม

๑๕.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง ๑๕.๑๕ น. - การใหคาแนะนา การแกไข ปญหา ความขดแยง

๑๓๖ 

วนท เวลา รายการ

๑๗.๐๐ น. - เสรจการอบรม

๓

๘.๓๐ น. - กจกรรมกฬาและสนทนาการ เกม เพลง ดนตร กฬาประเภทตางๆ สนทนาการ สนกสนานสรางบรรยากาศ - กระบวนการกลม

๑๐.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง

๑๐.๑๕ น. - การฝกฝนเปนวทยากร ผ นากจกรรมกฬาและสนทนาการ การเปนผ อานวยความสะดวก

๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารหารกลางวน

๑๓.๐๐ น. - ระบบขอมลขาวสาร เครอขายดานเดกและเยาวชน - การลงมอสรางระบบขอมล IT เครอขายสภาและเยาวชน

๑๕.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง ๑๕.๑๕น. - การสนบสนนตดตาม และการประเมนผลการทางานของสภาเดกและเยาวชน ๑๗.๐๐ น. - เสรจการอบรม

๔

๘.๓๐ น. - แหลงทน งบประมาณ ระบบธรรมมาภบาล ๑๐.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง

๑๐.๑๕ น. - สรปบทเรยน พธปด - สรปบทเรยน การเรยนร ขอคด ประสบการณการนาไปประยกตใช

๑๑.๕๐ น. - พธปด

๑๒.๐๐น. - รบประทานอาหารกลางวนรวมกน - เสรจสนการฝกอบรม

  

ตารางท ๖.๑ ตารางการฝกอบรมทปรกษา บคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชน

วนท

เวลา

เนอหาสาระ ประสบการณ

๘.๓๐-๑๐.๐๐

๑๐.๑๐ -

๑๐.๑๕

๑๐.๑๕-๑๒.๐๐

๑๒.๐๐ -

๑๓.๐๐

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐

๑๕.๐๐ -

๑๕.๑๕

๑๕.๑๕-๑๗.๐๐

๑.

วสยทศนและนโยบาย - การพฒนาสภาเดกและเยาวชนดวยทปรกษาบคลากร

- สถานการณและปญหาดานเดกและเยาวชน

-กฎหมาย อนสญญาวาดวยสทธเดก

- รปแบบสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ

- การลงภาคสนามฝกฝนการปฏบตจรง

วสยทศน นโยบาย สถานการณและปญหา - วสยทศน นโยบายทปรกษา บคลากร พเลยง สภาเดกและเยาวชน

- สถานการณปญหาเดกและเยาวชน ยาเสพตด เพศ ความรนแรงและอนๆ

พกรบประทานอาหารวาง

กฎหมาย อนสญญาสทธเดก - กฎหมาย พ.ร.บ.สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐

- พ.ร.บ. คมครองเดก พ.ศ.๒๕๔๖

- อนสญญาวาดวยสทธเดก

- คมอการจดตงสภาเดกและเยาวชน

- มาตรฐาน ตวบงช

พกรบประทานอาหารกลางวน

รปแบบสภาเดกและเยาวชน - สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล

- กรณตวอยาง best practices

- DVD สภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ

พกรบประทานอาหารวาง

การลงภาคสนาม - การลงภาคสนามสภาเดกและเยาวชนในสถานการณจรง

- ประวตความเปนมา การกอตง

- สภาพปญหาการดาเนนงาน

- กจกรรม โครงงาน - ลงมอฝกปฏบตใหคาปรกษาแนะนาในสถานการณจรง

๑๓๗

 

วนท

เวลา

เนอหาสาระ ประสบการณ

๘.๓๐-๑๐.๐๐

๑๐.๑๐ -

๑๐.๑๕

๑๐.๑๕-๑๒.๐๐

๑๒.๐๐ -

๑๓.๐๐

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐

๑๕.๐๐ -

๑๕.๑๕

๑๕.๑๕-๑๗.๐๐

๒.

การเขยนโครงการ - กจกรรมการเรยนร - ตวอยางโครงการ best

practice

- ขอพงระมดระวง - จตวทยาวยรน - ทฤษฎการมสวนรวม

การเขยนโครงการ - การเขยนโครงการดานสภาเดกและเยาวชน

- รปแบบและขนตอนการเขยนโครงการทด

- ขอพงระมดระวงในการเขยนโครงการ

พกรบประทานอาหารวาง

การลงมอปฏบต - การเขยนโครงการตามหวขอทกาหนด

- การนาเสนอผลงานแตละกลม

- การชแนะใหคาแนะนา ขอด ขอเสย สงทควรปรบปรง

พกรบประทานอาหารกลางวน

จตวทยาวยรน การมสวนรวม

- จตวทยาวยรน ทฤษฎและแนวทาง

- กรณศกษา (cases)

- การมสวนรวมทฤษฎและแนวทาง

- การเปรยบเทยบความเหมอนและแตกตาง

พกรบประทานอาหารวาง

การใหคาปรกษาและแนะนา

- การใหคาแนะนาการวางตว ปรบตวในองคกร

- การแกไขความขดแยง แตกตาง

- การชวยเหลอกรณตวอยาง

๑๓๘

 

วนท

เวลา

เนอหาสาระ ประสบการณ

๘.๓๐-๑๐.๑๐

๑๐.๐๐ -

๑๐.๑๕

๑๐.๑๕-๑๒.๐๐

๑๒.๐๐ -

๑๓.๐๐

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐

๑๕.๐๐ -

๑๕.๑๕

๑๕.๑๕-๑๗.๐๐

๓.

กจกรรมกฬาและ สนทนาการ - ระบบขอมลขาวสาร - เครอขายการเรยนร

กจกรรมกฬาและสนทนาการ - การละลายพฤตกรรม

- กระบวนการกลม

- เกม การละเลน - กฬาประเภทตางๆ - ดนตร รองเพลง - สนทนาการกลม - การออกกาลงกาย - การแสดงออก การมสวนรวมของสมาชกทกคน

พกรบประทานอาหารวาง

การฝกฝนวทยากร ผนากจกรรม - ภาวะผ นาบคลกภาพประชาธปไตย

- การเปน facilitator ทด - การลงมอปฏบตผ นาเกม สนทนาการ กฬา

- สรปบทบาทการเปนผ นากฬาและ

สนทนาการ

พกรบประทานอาหารกลางวน

ระบบขอมลขาวสารเครอขาย - การตดตอ ประสานงานทกษะอนาคตทศวรรษท ๒๑

- การสรางเครอขาย

- การประชาสมพนธ - ระบบ IT สมยใหม

Line e-mail Facebook

พกรบประทานอาหารวาง

การลงมอสรางระบบขอมล IT เครอขาย - การพฒนาโปรแกรม - การทดลองสงระบบขอมล

- การพฒนาเครอขายในพนทและนอกพนท

๑๓๙

 

วนท

เวลา

เนอหาสาระ ประสบการณ

๘.๓๐-๑๐.๐๐

๑๐.๑๐ -

๑๐.๑๕

๑๐.๑๕-๑๒.๐๐

๑๒.๐๐ -

๑๓.๐๐

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐

๑๕.๐๐ -

๑๕.๑๕

๑๕.๑๕-๑๗.๐๐

๔.

แหลงทน งบประมาณ - ระบบธรรมาภบาล

- พธปด

แหลงทน งบประมาณ ระบบ ธรรมาภบาล - แหลงทนงบประมาณ สสส. กระทรวงพม. ทองถน

- ระบบธรรมาภบาลโปรงใส ยตธรรมตรวจสอบได

สรปบทเรยน พธปด - สรปบทเรยนการเรยนร ขอคด ประสบการณ การนาไปประยกตใช

- พธปด

๑๔๐

๑๔๑  

๕. การฝกอบรมขนองครวมระยะเวลา ๓ วน

วนท เวลา รายการ

๑

๘.๓๐ น.

- พธเปด - มมมอง สภาเดกและเยาวชนตอทปรกษา บคลากร พเลยง - มมมองทปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน - สรป ปญหา อปสรรค องคความร วทยากร ผแทนสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด อาเภอ ตาบล

ผแทนทปรกษา บคลากร พเลยง ระดบประเทศ จงหวด อาเภอ ตาบล

วทยากรกระบวนการในชมชน ๑๐.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง ๑๐.๑๕ น. - สมรรถนะ ทกษะ คานยมของทปรกษา บคลากร พเลยง ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๐๐ น. - กจกรรมเฉพาะดาน กลมเปาหมายเฉพาะ วทยากร - เครอขาย มลนธ หรอวทยากรเชงปฏบตการในพนท

๑๕.๐๐ น - พกรบประทานอาหารวาง

๑๕.๑๕ น. - เครองมอลงภาคสนาม โจทยปญหา แบบสงเกต แบบสมภาษณ SWOT ANALYSIS SOCIAL MAPPING การทดลองใช การซกถาม

๑๗.๐๐ น. - เสรจการอบรม

๒ ๘.๓๐ น.

- ศกษาดงานสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด อาเภอ ตาบล - การประชมพบปะพดคยแลกเปลยนความคดเหนรวมกบผ นาสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ทปรกษา ผ นาสวนราชการ ทองถน ปราชญชาวบาน - ขอมลดานเดกและเยาวชน เครอขายในพนท - การลงภาคสนาม แผนทชมชน การสงเกตการณ การสมภาษณ การทา SWOT ANALYSIS - การทา Focus Group กบแกนนา

๑๗.๐๐ น. - เสรจสนการลงพนทภาคสนาม

๑๔๒ 

วนท เวลา รายการ ๓ ๘.๓๐ น - การนาขอมลภาคสนามเสนอในทประชมจากแบบสอบถาม แบบสมภาษณ SWOT

ANALYSIS แผนทชมชน การวเคราะหเปรยบเทยบ ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวน ๑๓.๐๐ น. - การจดการความร การแสดงผลลพธ การบรหารเพอการเปลยนแปลง ๑๕.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารวาง ๑๕.๑๕ น. - การอภปรายแลกเปลยนความคดเหน ขอคดองคความร การนาไปประยกตใช ๑๖.๕๐ น. - พธปด ๑๗.๐๐ น. - เสรจสนการฝกอบรม

๑๔๓ 

ตารางท ๖.๒ ตารางการฝกอบรมทปรกษา บคลากร พเลยงระดบองครวม วนท

เวลา

เนอหาสาระ ประสบการณ

๘.๓๐-๑๐.๐๐

๑๐.๑๐ -

๑๐.๑๕

๑๐.๑๕-๑๒.๐๐

๑๒.๐๐ -

๑๓.๐๐

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐

๑๕.๐๐ -

๑๕.๑๕

๑๕.๑๕-๑๗.๐๐

๑.

มมมอง ความตองการของสภาเดกและเยาวชนตอทปรกษา

- มมมอง แนวคดของทปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน

- การถอดบทเรยน

- สมรรถนะ ทกษะ คานยมของทปรกษา

- กจกรรมเฉพาะดานเปาหมายเฉพาะ

- เครองมอลงภาคสนาม

การถอดบทเรยน องคความร

- มมมองสภาเดกและเยาวชนตอทปรกษา

- มมมองทปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน

- การถอดบทเรยนสรปองคความร

พกรบประทานอาหารวาง

สมรรถนะ ทกษะคานยมของทปรกษา

- นโยบาย และการบรหาร

- องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน

- ระบบขอมลสารสนเทศ ICT และเครอขาย

- การเปนผ อานวยความสะดวก (Facilitator)

- คณธรรมและจรยธรรม

พกรบประทานอาหารกลางวน

กจกรรมเฉพาะดาน เปาหมายเฉพาะ

- การสรางทม

- ทกษะชวต

- บรการชมชน

- ปญหาเฉพาะดาน

- กลมเดกลอยลอง - กลมเดกยาเสพตด

- กลมเดกเพศสมพนธกอนวยเรยน

- กลมเดกแวนสกอย

พกรบประทานอาหารวาง

เครองมอลงภาคสนาม

- โจทยปญหา - แบบสงเกตการณ

- แบบสมภาษณ

- Social Mapping

- SWOT Analysis (การเตรยมความพรอมระบบขอมล การบนทกในสถานการณจรง)

๑๔๓

๑๔๔ 

วนท

เวลา

เนอหาสาระ ประสบการณ

๘.๓๐-๑๐.๑๐

๑๐.๐๐ -

๑๐.๑๕

๑๐.๑๕-๑๒.๐๐

๑๒.๐๐ -

๑๓.๐๐

๑๓.๐๐-๑๕.๐๐

๑๕.๐๐ -

๑๕.๑๕

๑๕.๑๕-๑๗.๐๐

๒. ศกษาดงานการศกษาในสภาเดกและเยาวชนใกลเคยงตามสภาพขอเทจ จรงการใชเครองมอในการรวบรวมขอมล

๓.

ระบบขอมล องครวมของสภาเดกและเยาวชนในพนทภาคสนาม การจดการ บรการองคกร ผลลพธการเปลยนแปลง พธปด

การนาขอมลภาคสนามเสนอในทประชม โจทยปญหา แผนทชมชน

SWOT Analysis

ขอมลภาคสนามจากเครองมอ

การเปรยบเทยบขอมล การวเคราะหวพากษ วจารณ กรณศกษาภาคสนาม

การใหคาแนะนาทางเลอก ทางออกทสรางสรรค

สรปการเรยนร

การจดการ บรหารองคกรสภาเดกและเยาวชน การจดการความร การแสดงผลลพธ การบรหารเพอการเปลยนแปลง

๑๔๔

๑๔๕

วทยากรทเหมาะสมกบหวขอตางๆ ในหลกสตร อาจกาหนดไดจากปราชญชมชน หรอวทยากรในทองถนของทาน หรอพนทใกลเคยง ซงจะเขาใจบรบททสอดคลองกบเนอหาไดดกวาวทยากรจากภายนอก อยางไรกตาม ในการศกษาครงนจะขอแนะนาวทยากรทมความรความชานาญ และความเชยวชาญในหวขออบรมตามหลกสตรไว ดงรายการตอไปน วทยากรทแนะนาสาหรบหวขอในหลกสตร ๔วน

หวขออบรม ชอวทยากร สงกด/หนวยงาน - วสยทศน นโยบาย ทศทางงานสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

- เจาหนาทจาก สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- ดร. อมรวชช นาครทรรพ

- สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- สถาบนรามจตต

- สถานการณและปญหาดานเดกและเยาวชน

- เจาหนาทจาก สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- ดร. อมรวชช นาครทรรพ

- สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- สถาบนรามจตต

- กฎหมาย พรบ.สงเสรม การพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐

- พรบ.คมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ - อนสญญาวาดวยสทธเดก - มาตรฐานดานเดกและเยาวชน ดชนบงช

- คณวลลภ ตงคณานรกษ - มลนธสรางสรรคเดก ผ อานวยการสานกสงเสรมและพทกษเดก

- รปแบบสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

- รศ.ดร. สมพงษ จตระดบ - คณสรศกด เกาเอยน

- คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

- การเขยนโครงการดานเดกและเยาวชน รปแบบ วธการ ขอพงควรระมดระวง

- การลงมอปฏบต การเขยนโครงการตามหวขอทกาหนด การนาเสนอผลงาน การใหขอแนะนา ปรบปรงแกไข

- เจาหนาทจาก สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

๑๔๖

หวขออบรม ชอวทยากร สงกด/หนวยงาน

- จตวทยาพฒนาเดกวยรน - ทฤษฎการมสวนรวม - การใหคาแนะนา การแกไข ปญหา ความขดแยง

- รศ. ศรางค ทบสาย - รศ. ประไพพรรณ ภมวฒสาร

- คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

- กจกรรมกฬาและสนทนาการ เกม เพลง ดนตร กฬาประเภทตางๆ สนทนาการสนกสนานสรางบรรยากาศ

- กระบวนการกลม - การฝกฝนเปนวทยากร ผ นากจกรรมกฬาและสนทนาการ การเปน ผ อานวยความสะดวก (facilitator)

- อ. เกอ แกวเกต และคณะ สมาคมศนยพฒนาเยาวชนYPDC

- ระบบขอมลขาวสาร เครอขายดานเดกและเยาวชน

- การลงมอสรางระบบขอมล IT เครอขายสภาและเยาวชน

- อ.วรสฤษฏ ปงเมองและคณะ - มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย

- การสนบสนนตดตาม และการประเมนผลการทางานของสภาเดกและเยาวชน

- ผศ.เฉลมชย สขจตต - คณเจษฎา ชะโกฏ

- มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย - มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน

- แหลงทน งบประมาณ ระบบ ธรรมมาภบาล

- คณเพญพรรณ จตตะเสนย - คณอบลวรรณ เสอเดช

- สสส. (สานก๔) - มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย จากด

๑๔๗

วทยากรทแนะนาสาหรบหวขอในหลกสตร ๓วน

หวขออบรม ชอวทยากร สงกด/หนวยงาน - มมมอง สภาเดกและเยาวชนตอทปรกษา บคลากร พเลยง

- มมมองทปรกษาตอสภาเดกและเยาวชน

- สรป ปญหา อปสรรค องคความร

ทมงานสภาเดกและเยาวชนจงหวดอบลราชธาน (ผ ดาเนนการอภปรายสรปถอดบทเรยน)

- สมรรถนะ ทกษะ คานยมของทปรกษา บคลากร พเลยง

- รศ.ดร. สมพงษ จตระดบ

-คณสรศกด เกาเอยน

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

- กจกรรมเฉพาะดาน กลมเปาหมายเฉพาะ

- เยาวชนกลมปลาดาว - กระจกเงา - กลมตะขบปา - มลนธเดก - ศนยพทกษสทธเดก - มลนธสรางสรรคเดก (คดเลอกใหตรงกบกจกรรมและกลมเปาหมาย)

- เครองมอลงภาคสนาม โจทยปญหา แบบสงเกต แบบสมภาษณ SWOT ANALYSIS SOCIAL MAPPING การทดลองใช การซกถาม

- การนาขอมลภาคสนามเสนอในทประชมจากแบบสอบถาม แบบสมภาษณ SWOT ANALYSIS แผนทชมชน การวเคราะหเปรยบเทยบ

- เจาหนาทจาก สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผ ดอยโอกาสและผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

- การจดการความร การแสดงผลลพธ การบรหารเพอการเปลยนแปลง

นพ.วจารณ พานช และคณะ - มลนธสยามกมมาจล ธนาคารไทยพาณชย (จากด)

๑๔๘

๖. สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคทปรกษาสภาเดกและเยาวชน หลกสตรการฝกอบรมทปรกษา บคลากร พเลยงสภาเดกและเยาวชนทง ๒ หลกสตร เปนเนอหาสาระ ประสบการณ ทกษะทจาเปนขนพนฐาน และขนองครวมทผจดสามารถนาไปปรบ ยดหยน เพมเตมหรอลดลงใหเหมาะสมกบผ เขารบการอบรม ดงเชนถาผ เขารบการอบรมเปนกลมมาจากทปรกษาระดบทองถน บคลากรของสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลทมาจากหลายพนท หลายจงหวดในแตละภมภาค อาจเนนเพมเตมองคความร ภมปญญาทองถนเขาไป ถามาจากทปรกษาระดบจงหวดตดพรมแดนประเทศเพอนบาน และอาจมผ แทนสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองเปดการตดตอกบผ แทนของสภาเดกและเยาวชนอาเซยน (Youth ASEAN Community) การฝกอบรม การเรยนรเรองประชาคมอาเซยน ภมภาค และของโลกเขาไปกอาจเปนไปได เชนเดยวกนถาผ เขารบการอบรมแทนไมรจกกนเลย เปนการอบรมในขนเตรยมการ การเพมตารางเวลาในชวงกลางคนระหวาง ๑๙.๐๐-๒๐.๓๐ น. เพอสรางความสมพนธอนด การละลายพฤตกรรม กจกรรมกลมสมพนธ การแสดงสนทนาการเพอความสนกสนานจะชวยใหผ เขารบการฝกอบรมรจกกนมากขน ทงนใหดความพรอม ภมหลง ผลการฝกอบรมระยะยาว ความกระตอรอรน วย วฒภาวะ ความเหนดเหนอยประกอบดวย การนาตารางฝกอบรมไปใชจาเปนตองคดถงการตดตอวทยากร วนเวลา สถานท งบประมาณการจดการ ความสะดวกของการจด อปกรณการฝกอบรม เครองมอ การสอสาร เครองมอการประเมนผลกอนและหลงการฝกอบรม เปนตน สาหรบผ ทเขารบการอบรมควรอยางยงทจะตองไดรบความร เนอหาสาระประสบการณเพมเตมตลอดเวลา ในแตละปควรเขารบการฝกฝนและหมนพฒนาตนเองในทกๆ ดาน ในตอนตอไปนจะเปนแบบสารวจความมนใจของตนเอง แนวการวเคราะหตนเองทแตกตางกนไปทงในระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบลเพอจะไดประเมนผลตนเองใหทนกบการเปลยนแปลง สอดรบกบสถานการณและปญหาทมอยรวมทงเปนการเรยนรตลอดชวตเพอพฒนาศกยภาพ คณภาพของทปรกษา บคลากร พเลยงของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆใหเปนทพงพา คาแนะนาทมประโยชน สรางทางเลอก ทางออกทพงประสงคใหกบ สภาเดกและเยาวชนทเคลอนไหวตลอดเวลา ในวตถประสงคสาคญของการพฒนาสมรรถนะ คณลกษณะทพงประสงคของทปรกษา บคลากร พเลยงของสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบลมจานวน (item) แตกตางกนไปตามบทบาท หนาท ความรบผดชอบ ลกษณะของเนองานมากนอย ขนอยกบปจจยตางๆ ทเกยวของ ในเบองตนไดนาเสนอสมรรถนะ องคความร คานยมทสาคญและจาเปนของทปรกษา บคลากร และพเลยงออกเปน ๕ ดาน อนไดแก 

๑) นโยบายและการบรหาร ๒) องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน ๓) ระบบขอมลขาวสาร ICT เครอขายดานเดกและเยาวชน ๔) การเปนผ อานวยความสะดวก (facilitator) ๕) คณธรรมและจรยธรรม 

๑๔๙

แนวทาง ๕ ดานนเปนเสมอนขอกาหนด (guideline) เพอชวยใหทปรกษา บคลากร พเลยงไดประเมนตนเองวามความพรอมมากนอยเพยงใดในการปฏบตงานทรบผดชอบอยดงรายขอทกาหนดไวเบองตนดงน

สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ

๑. นโยบายและการบรหารราชการ - นโยบายรฐบาลดานเดกและเยาวชน โครงสรางกระทรวง ทบวง กรมทเกยวของ - กฎบตรสหประชาชาต อนสญญาสทธเดก - พ.ร.บ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ คณะอนกรรมการชดตางๆ - วฒนธรรมองคกร ขาราชการกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - การบรหารงานสภาผแทนราษฎร วฒสมาชก พรรคการเมองตางๆ - งบประมาณ เครอขายแหลงทสาคญ การเบกจายตามระเบยบขอบงคบ โปรงใสตรวจสอบได - การกระจายอานาจของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ ศนยภมภาค จงหวด ผบรหาร คณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน กฎระเบยบตางๆ - การจดทาวาระแหงชาต ดานเดกและเยาวชน สมชชาดานเดกและเยาวชน การขบเคลอนและแนวทางการปฏบตงาน - กฎบตรและแนวทางการจดตง สภาเดกและเยาวชนภมภาคอาเซยนบวกสาม - การจดทารายงานประจาป ผลงานดานเดกและเยาวชน ๒. องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน - ประวตความเปนมา การกอตง จดแขงจดออน ผลทเกดขนของสภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ โครงการ กจกรรมทมบทสรป ความสาเรจ ความลมเหลว บทเรยนทควรใหขอมลเบองตน - สถานการณและปญหาของเดกและเยาวชนของประเทศไทย ยาเสพตด ความรนแรง เดกตดเกม เพศสมพนธกอนวยอนควร ดชนบงช ผลของการเปลยนแปลง ชดความรทผานการสงเคราะห บทสรปผบรหาร - รปแบบการจดการการประชมแบบตางๆ การประชมเชงปฏบตการ การประชมโตะกลม การประชมกลมยอย (focus group) การประชมอภปรายแสดงความคดเหนและอนๆ - ทฤษฎความขดแยง (conflict theory) บนความหลากหลายแตกตาง บทสรปทสรางสรรค ทางเลอกและทางออกทแกปญหาได

๑๕๐

- การประชาสมพนธ การเขยนขาว การผลตสอทางสงคม จดทาสารคด การกระจายขาวทงในระบบ นอกระบบ ทาง social network และอนๆ - การเขยนโครงการ (project) ระดบชาต เครอขายระดบประเทศเพอกาหนดประเดนปญหา หลกการและเหตผล วตถประสงค แหลงขอมล การอางอง งบประมาณ และอนๆ - การเชอมโยง ระบบหลกสตรการฝกอบรม ทกษะ ความร ประสบการณ คณธรรมดานเดกและเยาวชน การวเคราะหระบบหลกสตร ความเหมาะสม การนาไปใช ความสาคญกอนหลง รวมทงสถาบนการศกษา องคกรตางๆทจดเปนทาเนยบการฝกอบรมไดอยางตอเนอง - การสรางหลกสตรพฒนาและเสรมทกษะเฉพาะดานขนเพอใหตรงและสอดคลองกบความสนใจ ความตองการและปญหาสาคญ เพอเตมเตมความครบถวนสมบรณ และสรางองครวมของวทยากรใหครบทกดาน - การเปดประชาคมอาเซยน ปรชญา วสยทศน ภารกจ เสาหลก ๓ ดาน ทางดานเศรษฐกจ การเมองมนคง สงคมและวฒนธรรม การทา SWOT Analysis ประเทศไทยดานเดกและเยาวชนและประเทศเพอนบาน การแขงขนและความรวมมอ - การสอสารภาษาองกฤษไดในระดบดมาก มทกษะพนฐานทางดานภาษาเพอนบาน ดงเชน ภาษา จน พมา บาฮาซา ไดในระดบสอสาร - การตระเตรยมเปนวทยากรดานเดกและเยาวชน การพดในทสาธารณะ เทคนค การฝกอบรม การสรางทมงาน ทกษะการประชม ภาวะผ นาผ ตามทด การจดกจกรรมควบคสาระ บคลกภาพประชาธปไตยและอนๆ - การถอดองคความร นวตกรรมพนท สาระและประสบการณ ตวอยางทด (best practices) เพอพฒนาตอยอด สรปสรางเปนโมเดล (model) ทเปนศนยแลกเปลยนเรยนร การศกษาดงานระดบประเทศได - จตวทยาวยรนมนษยสมพนธ กระบวนการกลม ทางานรวมกนแบบกลยาณมตร กจกรรมสาระบนเทง การใหคาแนะนา ระบบขอมลทครบรอบดาน การกระตนใหรจกคด การวางแผนงาน ระบบการใหกาลงใจ ขอต-ชมทสรางสรรคและอนๆ - การนเทศตดตามผล การแบงกลมตามระดบและการเปนพเลยง (Cluster and Coaching) ตามความตองการทมอยเพอใหสอดรบกบการทางานในภาคสนามระดบภมภาค จงหวด อาเภอ และระดบทองถนตอไป - การพฒนาโจทยในระดบประเทศ ตโจทยเปน มทกษะการวจยเชงประมาณและคณภาพรวมกน การสรางเครองมอเกบขอมลภาคสนาม การเพมโอกาส พนท การใหคาแนะนาใน การนาเสนอระบบขอมลอยางเปนระบบ นาสนใจ เชอถอได และมแหลงอางอง ฯลฯ

๑๕๑

๓. เครอขายระดบประเทศ ระบบขอมลสารสนเทศ - การจดทาเครอขาย ระบบขอมลสารสนเทศ การตดตอสอสาร Social Network, จดหมายอเลกทรอนกส (e-mail),เฟชบค (Facebook), ทวตเตอร (Twitter), ยทป (You Tube) ไลน (Line), วอทสแอป (What’s app), Skype,MSN เปนตน - การเปดเครอขายระดบอาเซยนบวกสามเปน ภาษาไทย ภาษาองกฤษและภาษาเพอนบาน จน พมา บาฮาซา ทางดานสารสนเทศ เพอการสอสารและการเรยนรรวมกน ในรปแบบ ๑) บรการขามพรมแดน (cross border supply) การเปด e –Learning ขามพรมแดน ๒) การบรโภคในตางประเทศ (consumption supply) การสงเดกและเยาวชนแลกเปลยน ๓) การจดตงธรกจเพอใหบรการ (commercialpresence) ศนยการศกษาในตางแดน ๔) การเคลอนยายบคลากร (movement to natural persons) การศกษาดงาน แลกเปลยนทปรกษา ผชวยเหลอดานเดกและเยาวชนเปนตน - การสนบสนนใหเกดการรวบรวมผลงานการวจย การวเคราะห สงเคราะห งานดานเดกและเยาวชน เพอจดทาเปนเครอขาย สถานการณและปญหาดานเดกและเยาวชนดชนบงช ขอมลทสาคญ ภาคเครอขายระดบประเทศ นวตกรรมทางสงคม นโยบายและแผนงานดานเดกและเยาวชน ศนยกลางพบปะพดคยแลกเปลยนเรยนรในกลมสมาชกและอนๆ - การรวมคดกจกรรมทมสาระนาสนใจ เปนประโยชนกบสอสาธารณะ โทรทศน วทย หนงสอพมพเพอนาเสนอเรองราว บทสมภาษณ สารคดสรางสรรค บทความเฉพาะเรองใหมพนทดานเดกและเยาวชน เพอจะไดเรยนรตวอยางทด ขอพงระมดระวง การปองกนตนเอง และอนๆสงเสรมใหมการรเรมมชอง (channel) เพอผลตรายการสรางสรรคดานเดกและเยาวชนขน (creative activities) ๔. การเปนผอานวยความสะดวก (facilitators) ทปรกษา ระบบขอมล ใหคาแนะนา - ฟงเสยงเดกเปน ยดฉนทามต เคารพความคดเหนตามความสนใจ (interests) ความตองการ (needs) และปญหาสาคญ (problems) เพอประมวลความคดเหน เสยงของเดกทหลากหลาย แตกตางใหกาหนดเปนนโยบาย แกนสาระ ประสบการณ โครงงาน กจกรรมทเดกและเยาวชนกาหนดขนเปนสวนใหญ - การทาความเขาใจและรจกสภาเดกและเยาวชนเปนรายบคคล กลมเฉพาะและผบรหารสภาเดกและเยาวชนทงองคกร วเคราะหสารวจ ความตองการเฉพาะดาน จดแขงจดออน หลกสตรอบรมเฉพาะดานเพมเตม รายชอวทยากร สถาบนการศกษา และอนๆ - การสรางทมงาน การแบงหนาท ความรบผดชอบ การรเรมใหเกดจตวญญาณ (spirit) ในการทางาน เขาใจบคลกภาพ องคกรทเปนตวแทนเดกและเยาวชนอยางแทจรง - การประสานงาน อานวยความสะดวกในสถานทตง ศนยดาเนนงาน สงอานวย ความสะดวก ชวยเหลอใหการแนะนาการวางระบบ วาระการประชม การสรปรายงานการประชม

๑๕๒

การกาหนดบทบาทตวเองใหเหมาะสมกบเหตการณเรองราวทเกดขน ใหเดกและเยาวชนไดลงมอปฏบตผานกระบวนการ (process) ลองผดลองถกดวยตนเอง ใหคาแนะนา ตชม ทางเลอกและขอเสนอแนะเมอเดกและเยาวชนรองขอหรอบทสรปการประชมยงไมครบสมบรณ เปนตน - การจดทาระบบขอมลขาวสาร เนอหา องคความร ความเคลอนไหว สถานการณ ปญหาดานเดกและเยาวชนอยางเปนระบบ ทนเหตการณ และเปนแหลงอางองได การจดสรางหองสมดมชวต (e-Learning) ทเนนเครอขาย ขาวสาร กจกรรมดาเนนการ และสรางความเขาใจทถกตองตรงกน เปนตน - การคดนอกกรอบระบบราชการเปนเพอใหทนกบปญหาสงคมดานเดกและเยาวชน สภาเดกและเยาวชนทผานการเลอกตง เขาใจกลไกและระบบระเบยบทางราชการจนสามารถแกไข ปรบปรง ขอจากด ประยกตกฎระเบยบตางๆ ไดถกตอง ยดหยนและตรงกบสงทเกดขนไดทนทวงท - การอานวยความสะดวก ตดตอประสานงานในระบบราชการดวยกน การออกจดหมายราชการ การลงนามความรวมมอ (MOU) การเดนทางไปตางประเทศ การแลกเปลยนผแทนสภาเดกและเยาวชนระดบอาเซยน นานาชาต และอนๆ - การเปนทปรกษา ใหคาแนะนาในปญหาสวนตว การศกษาตอ หลกสตรพฒนาตนเองทกษะชวต เพอนตางเพศ ปญหาการทางาน การแกไขจดออนตนเอง การสรางความไววางใจระบบขอมลเฉพาะตน การสรางสมพนธภาพทดระหวางทปรกษากบชวตวยรนของสภาเดกและเยาวชน เปนตน - เทคนคการรบฟงความคดเหนจากตวแทนสภาเดกและเยาวชน ผทรงคณวฒ การจบประเดนสาคญ ขอความเดน (key words) ของแตละบคคลใหไดการเกรนนาใหความสาคญกบความคด ขอความสาคญในวงประชม การประมวลชวยกาหนดหวขอ (themes) ใหชดเจน เพอกาหนดโจทยนโยบายสาธารณะดานเดกและเยาวชนขน การรจกยกยองใหความสาคญทกความคดเหนทหลากหลาย แตกตางและสรางสรรค เปนตน - การตดตามประเมนผล การนาเสนอผลงานสภาเดกและเยาวชนรนกอนตอยอดใหความตอเนอง การเชอมโยงผานผลงานรนสรนอยางสรางสรรค มเทคนคการบรณาการใหเกดการเรยนรรวมกน นาตวบงช การประกนคณภาพมาปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลใหดยงขน ๕. คณธรรมและจรยธรรม - การเปนตนแบบและตวอยางทดในเรองของระบบธรรมาภบาล โปรงใส ตรวจสอบได มประวตและภมหลงไมดางพรอยระบบการเงน เพศตรงขาม และความผดในเรองตางๆ - ถายทอดสงเสรมคณธรรมและคานยม เรองความซอสตยสจรต ความมวนยตรงตอเวลา การมงมนมมานะ ขยนอดทน เอาใจเขามาใสใจเรา จตอาสา จตสาธารณะ วถประชาธปไตย เปนตน

๑๕๓

- มความยตธรรม ไมแบงแยกเดก แบงกลม เลอกขาง จนนาไปสความแตกแยก ขาดความสามคค รบฟงความคดเหนรอบขางปราศจากอคต ไมเลาตอ ปดขอมลดานลบ สงเสรมการคดบวก และมองเดกทกคนมขอด ขอเสยทสามารถพฒนาปรบปรงได - การเปนกลยาณมตรกบเดกและเยาวชน รกดแลเอาใจใส ดแลเดกและเยาวชนประดจลกหลาน ลกศษย พนอง สรางความไววางใจ ผกไมตร รจกการใหโอกาส สนบสนนทมเท การให ขอตชม การใหอภยและการเปนทพงไดเมอเดกและเยาวชนตองการความชวยเหลอ คาแนะนาทมประโยชนตอการทางาน เปนตน - ความภาคภมใจในการทางานรวมกบสภาเดกและเยาวชน มองคณคาของการทาหนาท บรรทดฐาน คาแนะนาเพอสรางสงคมรนใหม ผ นาทางสงคมทมคณภาพสนตวธ การพฒนาศกยภาพผ นา ผตามทด การเรยนรสรางวฒภาวะผานกระบวนการและกจกรรมทหลากหลาย เตมเตมความสมบรณ และองครวม (holistic) ของแตละบคคลได - การยกยอง การใหความสาคญ นาหนกและความสาเรจของผลงานทสภาเดกและเยาวชนรวมกนทาขนมากกวาภารกจ บทบาทหนาทของตนเองทไดใสใจและทมเทลงไป ไมนาผลงาน ภาพรวมของสงทเกดขนมาอางอง หรอหาผลประโยชนใสตวในเชงอางเปนผลงานตนเองเพอเลอนฐานะตาแหนง เงนเดอน เปนตน - รจกการแกไขปญหาเฉพาะหนา ความขดแยงจากการประชม ทากจกรรมรวมกน มอารมณขน รจกใหขอคด การยกตวอยางของผ ทประสบความสาเรจและความลมเหลว การใหเดกและเยาวชนรจกทางานรวมกน ไมเนนสาระผลงานมากจนสรางความกดดน เครยดและสงผลความไมเขาใจในทม สรางบรรยากาศเปนกนเอง สนกสนาน รจกผอนคลายเมอเดกและเยาวชนทางานสาเรจลลวงไปได

สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด

๑. นโยบายและการบรหารงานจงหวด - นโยบาย โครงสรางระดบจงหวด อาเภอและระดบทองถน - การบรหารงาน ผวาราชการจงหวด หวหนาสวนราชการ องคการบรหารสวนจงหวดเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล - การประสานงาน งานสภาเดกและระดบจงหวดผานสวนราชการภมภาคทเกยวของ และการเชอมโยงกบสวนราชการทองถน เทศบาล อบต. และอนๆ - การเปนศนยกลางจงหวด สถานทตง ระบบขอมล การประชมปรกษาหารอ การรวมพลงของเดกและเยาวชนในพนท การจดกจกรรมวาระตางๆ การเปดพนทเพอแสดงผลงาน การแสดงออกของกจกรรมคดสรร การเปนตนแบบใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอและตาบลในจงหวดของตนเอง

๑๕๔

- การจดประชมวาระประจาป ประจาเดอน เพอขบเคลอนงานของสภาเดกและเยาวชนในจงหวด ระดบอาเภอ และทองถน - การจดประชมเชงปฏบตการ นโยบายและแผนการดาเนนการของสภาเดกและเยาวชนในจงหวด การสรางเครอขายลงระดบอาเภอและทองถน - การลงพนทระดบจงหวด อาเภอ เทศบาล ตาบล เพอเยยมเยยนใหกาลงใจ กระตน รวมทงรวมประชมใหคาแนะนาโครงงานและกจกรรมทสภาเดกและเยาวชนรวมกนนาเสนอ - การจดประชมระดบอาเภอ หนวยงานราชการระดบอาเภอ การชแจง บทบาทหนาท ความรบผดชอบ ทปรกษาตามท พรบ.สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ ระบและกาหนดไว การพบปะพดคยปรกษาหารอระหวางหนวยงานระดบอาเภอใหเกดการประชมสงสรรค ดงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดมาชวยงานเพมระดบมากขน - สรางและเสรมสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ ทองถนใหเขมแขงดวยการจดหาแหลงสนบสนนเงนงบประมาณ แหลงทน และทรพยากรอนๆ ๒. องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน - สถานการณและปญหาของเดกและเยาวชนในจงหวด อาเภอ และทองถน - รจกแกนนา ผ นาสภาเดกและเยาวชน ทมงาน เปนรายบคคลและกลมธรรมชาตขององคกร จตวทยาวยรน กลมสสน ความสามารถ ความสนใจของเดกแตละคน มอบหมายหนาท ภารกจใหตรงกบทเดกตองการ - ศกษาอานาจหนาทของทปรกษาระดบจงหวด อาเภอ และระดบตาบลใหถองแท เพราะมชองวางและขาดเจาภาพชวยเหลองานสภาเดกและเยาวชนในระดบอาเภอคอนขางมาก - คนควารปแบบและนวตกรรมทางสงคมของสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอและระดบตาบลขนดวยการทางานรวมกนสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด ทองถนจงหวด อาเภอ เจาหนาทกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยระดบจงหวด และผ นาทองถน - การประชมการเขยนโครงการ กจกรรม เพอระดมความคดเหนจาก outside-in และ inside-out ควบคกนไปเพอใหเกดการเรยนรการเขยนโครงการทดดานเดกและเยาวชนควรมลกษณะอยางไร - การพาสภาเดกและเยาวชนเขาศกษาดงานสภาเดกและเยาวชนจงหวดอนๆ สถาบน หนวยงาน องคกรตางๆเพอแลกเปลยนเรยนร นารปแบบ ประสบการณ ผลผลตทประสบผลสาเรจมาประยกตใชในองคกรของตนเอง

๑๕๕

- การจดฝกอบรม ความรเฉพาะดาน ปญหาสาคญ ทกษะ ประสบการณทจาเปนใหกบสมาชกของสภาเดกและเยาวชนทชวยกนกาหนดขน กฬาและสนทนาการ การจดองคกร การประชมรปแบบตางๆ ภาวะผ นา ทกษะการพดทดในสาธารณะ และอนๆ - การรจกการยกยอง ชมเชยใหรางวล เกยรตประวตในระดบจงหวด อาเภอ และทองถน เพอใหผ นาทมงานมกาลงใจและเกดความภาคภมใจในผลงานและความสาเรจทเกดขน ๓. เครอขายระดบจงหวด ระบบขอมลสารสนเทศ - การจดทาขอมลสารสนเทศระดบจงหวด จานวนประชากร อาชพ รายได ปญหาเชงโครงสรางระบบเศรษฐกจ การเมอง สงคมวฒนธรรม ปญหาของเดกและเยาวชนระดบจงหวด อาเภอ ตาบล กลมเสยง เดกดอยโอกาส เพอเปนขอมลสาคญในการกาหนดนโยบายและแผนงานของสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด อาเภอ ตาบล และอนๆ - การจดทาเครอขาย ระบบขอมลสารสนเทศ การตดตอสอสารสงคมออนไลน social network จดหมายอเลกทรอนคส (e-mail) เฟชบค(Facebook) ไลน(Line) วอทสแอฟ(What’s app) และอนๆ - การพฒนาเครอขายภาคประชาชนกบสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด กลมออมทรพย เกษตรทางเลอก ภมปญญา และอนๆ เพอเปดโอกาสใหกลมสภาเดกและเยาวชนไดเกดกระบวนการเรยนร หลอหลอมองคความรทคนพบสะสมเพอสานตอและการนาไปใชปรบประยกตกบโครงการ กจกรรม วถชวตของเดกในทองถนและชมชนของตนเองอยางยงยน - การลงนามรวมมอ (MOU) ระหวางจงหวดของสภาเดกและเยาวชนทเชอมโยง การศกษาดงานแลกเปลยนซงกนและกน เปนการเปดโลกทศน มมมอง การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส ปญหาอปสรรคองคกรของตนเองใหดยงขน - การฝกอบรมการเขยนขาว สารคดกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน การทา DVD เพอเผยแพรประชาสมพนธโครงการ กจกรรมในพนท การทางานเชงรกเขาไปในพนทพรอมกบการผลตสอประสมเพอสรางผลงานของสภาเดกและเยาวชนใหเปนทยอมรบในวงกวาง ๔. การเปนผอานวยความสะดวก (facilitator) ทปรกษา ใหคาแนะนา - จดสถานทตงของสภาเดกและเยาวชนใหมพน ท เปนของตนเอง เ พออานวย ความสะดวกในการพบปะพดคย การประชมปรกษาหารอ และเปนศนยกลางของการตดตอประสานงานทงในเวลาและนอกเวลาราชการ - การสนบสนนสงอานวยความสะดวกในเรองการบรหารงานและเครองมอตดตอประสานงาน โตะเกาอ โทรศพท อนเตอรเนต คอมพวเตอร หองประชม เครองถายเอกสาร และอนๆ เพอใหงานของสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดดาเนนการไดอยางราบรนและมประสทธภาพ

๑๕๖

- การดแลคณภาพชวตของสภาเดกและเยาวชนทกคนประดจลกหลานของเรา ทงในเชงการเรยน การทากจกรรมควบคกนไป ใหคาปรกษาแนะนาในปญหาสวนตวได มนาใจ ดแลเมอเดกตองการความชวยเหลอ การแกไขปญหาความขดแยง บาดหมาง ไมพอใจกน สามารถใหขอคดเหน แนวทาง การทางาน และรจกแนะนา การใหอภยขอโทษเพอนรวมงานดวย - การเสรมความรความสามารถ ปญหาและอปสรรคของงานสภาเดกและเยาวชน ดวยการจดการฝกอบรมเพมเตม ดงเชน การจดวาระการประชม การสรปสาระสาคญ การเขยนโครงการ ระบบการเงน หลกฐานตางๆ ตามระเบยบราชการและอนๆ - การเพมโอกาสและการเพมพนท ดวยการตดตอประสานงานหนวยงานระดบจงหวด ในการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนในงานระดบจงหวด วาระ เทศกาล งานประจาป event ทเกยวของ เพอใหเดกมสวนรวมและกลาแสดงออกจนประชาชน ทกสวนราชการใหการยอมรบผลงานทเดกคดสรางสรรคได - การตดตอประสานงาน การออกหนงสอราชการ การชแจงประเดนปญหาอปสรรคทเกดขน การพบปะพดคยกบผ ปกครองเรองการทากจกรรมทอาจตองกลบยามคาคน ความปลอดภย การไปรบ-สง การออกหนงสอถงผ อานวยการโรงเรยนยนยนการขาดเรยน โดยไมถอเปนวนลา อนเนองจาก การเปนตวแทนในงานประชม การแสดงกจกรรมตางๆ - รจกการแกไขปญหาเฉพาะบคคล เดกและเยาวชนขามเพศ จตวทยาวยรน การดแลเรองการมเพศสมพนธ เรองไมเหมาะสมชสาว การทางานดกดน การดมสรา ของมนเมา พฤตกรรมไมเหมาะสม ตองรจกกฎระเบยบ วนย การตกเตอนดวยความหวงดและตองระมดระวงเดกบางคนทสมเสยง ควรรจกการแกไขเปนรายบคคลไมทาใหเกดความรสกอบอาย รจกการเกบขอมลเปนความลบของเดกเปนรายบคคล - ตองไมแยงผลงานเดกมาเปนของตนเองเพอสรางผลงาน เลอนตาแหนงหรอขนเงนเดอน ตองยกยองเปนผลงานเดกโดยแทจรง ทปรกษาพเลยงทางานเปนผ สนบสนนอยเบองหลงความสาเรจของงานเทานน - รจกการประเมนผลงานอยางสรางสรรค ตเพอกอ สรางขวญและกาลงใจใหสภาเดกและเยาวชนเปดใจยอมรบความคดเหนทแตกตาง การใหขอมลยอนกลบเพอปรบปรงพฒนางานกลมของตนเองใหดยงขน

๕. คณธรรมและจรยธรรม - ความซอสตย ระบบธรรมาภบาลในเรองการเงน งบประมาณ การเปนแบบอยางทดในการใชงบประมาณอยางถกตอง ประหยด ตรงไปตรงมา โปรงใสและตรวจสอบได - ประวตและภมหลงไมมปญหาและดางพรอยในเรองเพศตรงขาม การละเมดสทธเดก และการเปนแบบอยางทดในเรองครอบครว

๑๕๗

- เสยสละทมเท ดแลเอาใจใส มนาใจเกอกลเดก การออกทนทรพย บางครงเพอใหงานดาเนนการไดและจายเงนเปนคาเลยงอาหารใหเปนครงคราวเมองานประสบผลสาเรจ - การเปนพอแมคนทสอง กลยาณมตรกบสภาเดกและเยาวชน หมนถามทกขสข ผลการเรยน ชแนวทางและใหคาแนะนา อยใกลชดกบสมาชกสภาเดกและเยาวชนประดจครอบครวเดยวกน หมนออกเยยมเยอนเปนบางครงเพอชวยเหลอเดกในการจดหาทนการศกษา การก ยมเรยน และอนๆ - การตรงตอเวลา มวนยในตนเอง การเปนแบบอยางทดในเรองการนดหมาย มาใหตรงเวลาในทกกจกรรมทมการนดแนะ การมระเบยบวนยในการรกษากฎเกณฑ ระเบยบวนยทตงขน ไมเลนพรรคพวกหรอระบบอภสทธชน - สามคคมความรบผดชอบและทางานอยางครบวงจร กระตนใหเดกและเยาวชนทางานเปนทมเปน รจกสามคคในหมคณะ มความรบผดชอบรวมกน แมงานอาจจะผดพลาดหรอมขอบกพรองอยบางสวน รบผลทตดตามมารวมกน - มจตอาสา จตสาธารณะรกงานทางานในชมชน ทองถน เสยสละเพอสวนรวม รวมลงมอปฏบตในโครงการ กจกรรมทสภาเดกและเยาวชนจดทาขน เคยงบาเคยงไหลสรางความรก ความผกพน ความไววางใจทเกดขน - ยอมรบขอผดพลาด ขอบกพรอง แทนเดกและเยาวชนตอเหตการณทเกดขนโดย ไมตงใจ รจกการนาขอผดพลาดเหลานนมาสรางบทเรยนใหเกดการแกไขปรบปรง พฒนางานใหดยงขน

สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ

๑. นโยบายและการบรหารงานอาเภอ - การศกษาและทาความเขาใจในบทบาทหนาท ความรบผดชอบ การสนบสนน ดแลเอาใจใสงานโครงสรางของสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล และระดบอาเภอ ตาม พรบ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐ - การประชมเพอหาเจาภาพหลกระดบอาเภอในเชงการบรหารงาน กลมทปรกษา บคลากร พเลยงเพอใหสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอรบร สามารถตดตอ ประสานงาน ขอความรวมมอใน การปรกษาหารอ คาแนะนาตางๆได - การประชมเชงปฏบตการเพอจดทาแผนการพฒนาเดกและเยาวชนระดบอาเภอขน โดยประสานงานรวมมอกบสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด และตาบลใกลเคยง

๑๕๘

- การเชอมโยงสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอใหเปนหนวยสาคญ (unit) ขอตอระหวางสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด อาเภอ และตาบลใหมการสงตอขบเคลอน บรณาการผานโครงงาน กจกรรมตางๆ ทจดขนอยางสมาเสมอในพนทแตละอาเภอ - การเสาะแสวงหา การพบปะพดคยสนทนากลมบคคลสาคญในระดบอาเภอ ดงเชน ผ อานวยการเขตพนทการศกษาทดแลอาเภอ ผ นาทองถนเทศบาล อบต. ทองถนจงหวด อาเภอ เจาหนาทกรมพฒนาชมชน ผแทนองคกรเอกชนหรอองคกรชมชนรวมตวกนเปนคณะกรรมการทปรกษาชวยเหลอ สนบสนน ใหคาแนะนาในการดาเนนการจดงานระดบอาเภอ การตดตอประสานงานลดปญหา ขอจากดอปสรรคระหวางหนวยงานในระดบอาเภอใหนอยลง - สงเสรมสนบสนนจดศนยการเรยนรอาเภอ เพอเปนแหลงพบปะการนดพบ การละเลน การแสดงออกเกยวกบโครงงานกจกรรมดานการศกษา กฬาสนทนาการ และวฒนธรรมทองถนของเดกและเยาวชน ๒. องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน - การลงสารวจภาคสนาม ลงพนทเพอใหทราบสถานการณและปญหาดานเดกและเยาวชน กลมเสยงในพนท ชมรมกลมเดกสรางสรรค พนทด พนทไมเหมาะสม เปนตน - การสงเกตและรจกกลมแกนนา ผ นาเดกในระดบอาเภอเพอทาความรจกสรางความคนเคย ความเปนกนเอง การชกชวนใหมการรวมกลมกนเพอใหเกดกลมกอนสงคมวยรน นาสการเลนกฬาและสนทนาการดวยกน - การหาสถานทตงของเดกและเยาวชนระดบอาเภอ พรอมกบสงอานวยความสะดวก โตะ เกาอ คอมพวเตอร หองประชม อนเตอรเนต และอนๆ - การจดประชมสมาเสมอเดอนละ ๑ ครง เพอพบปะแลกเปลยน ความคดเหน การคดโครงงานกจกรรมตางๆ เพอไมใหแกนนาและทมงานแยกตวออกจากกน - จดงานกจกรรมทเดกสนใจ ตองการในดานกฬาและสนทนาการ ๒-๓ครง เ พอเพม ความสนกสนาน เปนกนเอง เกดการรวมกลม การรจกสนทสนมกนอนจกเปนการนาสการสรางทมงานและโครงสรางสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอมนคงและยงยนยงขน - การชกชวนผ เกยวของ ผ นาสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอเขารวมประชมทสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดจดขน การศกษาดงานสภาเดกและเยาวชนอาเภออนๆ ทประสบผลสาเรจ การนาขอมล ประสบการณการเรยนรมาวเคราะห แยกแยะและสรปเพอปรบปรงพฒนาองคกรตนเอง - การยกยอง สงเสรมพลงบวก การใหกาลงใจในเนองานทสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอสรางและนาเสนอเพอเพมคณคาและความมนใจในเนองานเรมแรก หาโอกาสเพมพนทโครงการกจกรรมใหเดก

๑๕๙

และเยาวชนไดกลาแสดงออก จนสดทายกลมสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอจะเตบโตและมความพรอมดยงขนตามลาดบ ๓. เครอขายระดบอาเภอ ระบบขอมลสารสนเทศ - การจดทาขอมลระดบอาเภอ สงคมบรบท แผนทชมชน โครงสรางประชากร รายได ระบบครอบครว ปญหาสงคมสงแวดลอม พนทเสยง พนทสรางสรรค ปญหารนแรง ปญหาดานเดกและเยาวชนในระดบอาเภอ ชมชนทองถนใกลเคยง เปนตน - การจดทาขอมลสงคมออนไลน (Social Network) ดงเชน เฟซบค (Facebook) จดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) ทวตเตอร (Twitter) ยทป (YouTube) ไลน (Line) และอนๆ - การสรางเครอขายเดกกลมตางๆ ชมรม กลมบบอย(B-boy) กลมประเดนสนใจ สงแวดลอม วฒนธรรมทองถน กลมกฬา ฟตบอล วอลเลยบอล กลมจตอาสา จตสาธารณะ กลมเฝาระวงยาเสพตด ปลกปา ดแลบรณะวด ฯลฯ การจดกลม รายชอผ นากลมและสมาชก ทตง โทรศพทตดตอ การจดโครงงานกจกรรมเฉพาะกลมขนจนในทสดใชสงคมออนไลนนดพบปะการสรางสรรคโครงงานรวมกนทงอาเภอ เปนตน - การพฒนาเครอขายกบสภาเดกนกเรยนในโรงเรยนระดบอาเภอดวยกนเพอให แกนนาทง ๒ สภาไดรจกกนดยงขน พบปะพดคย รวมทงการประชมรวมกนเพอกาหนดโครงงานและกจกรรมไปดวยกน ๔. การเปนผอานวยความสะดวก (Facilitators) - การคดเลอก สรางแกนนาชายหญง ๔-๕ คน เพอเปนจดเรมตนการทางาน การชกชวน และขยายตอ ดงเขามามสวนรวมในการทากจกรรมกฬาและสนทนาการ งาน Event ตางๆ ทรวมกนจดขน - การฝกฝนการประชม บทบาทผ นาการประชม วาระการประชม การแสดงความคดเหน ความแตกตางทเกดขน การดาเนนการประชม และการสรปผลการประชม และอนๆ - การประสานงานในเรองสถานทตง เครองอานวยความสะดวกตางๆ การใชหองประชมในเวลาเยน วนเสาร-อาทตย นอกเวลาราชการ เพอใหมการระดมความคดเหนจากเดกและเยาวชนทกกลม ลดปญหาการตดเรยน ตดสอบ กวดวชาได - การจดฝกอบรมเฉพาะดานทสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอเสนอขอ ดงเชน การเขยนโครงการ คายกฬาและสนทนาการ เศรษฐกจพอเพยง เพอเสรมความรควบคการลงมอปฏบต จนสามารถนาไปประยกตใชไดจรง - การหาแหลงทน งบประมาณเพมเตมจากการเขยนโครงการทด โดยฝกอบรมและลงมอปฏบตในประเดนโจทยปญหาเฉพาะดานและพฒนาขนเปนโครงการและกจกรรมทผานการรบรองฉนทามตจาก ทกคนได

๑๖๐

- การออกพบปะเยยมเยยนบดา มารดา ผปกครองกลมสภาเดกและเยาวชนเพอดสภาพขอเทจจรงในเรองครอบครว การพดคยถงขอด ประโยชนทเดกและเยาวชนไดรบ การดแลเอาใจใสบตรหลานเพอใหเกดความมนใจวาเดกไมไปมวสมยงเกยวในเรองทไมเหมาะสม รวมทงการอธบายทาความเขาใจเดกอาจจาเปนตองประชมหรอมกจกรรมใชเวลามาก กลบบานอาจมดคาได - การเชญชวนบดามารดา ผปกครอง ผ เกยวของในระดบอาเภอมารวมงานทสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอจดขน เพอใหเหนผลงาน การเปลยนแปลงและการพฒนาทดขน ดงผปกครอง ประชาชน รวมแสดงความคดเหนผานวทยชมชน สอสาธารณะ หองสมดชมชน มมประชาสมพนธ เปนตน - การถอดบทเรยนดวยระบบโครงงาน กจกรรม มาตรฐาน ตวบงช ผลลพธทเกดขน สรปผลยอนกลบ การเปลยนแปลงในเชงผลงานทดขนเพอใหสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอบรหารจดการความร บรหารการเปลยนแปลงและประเมนผลโครงการทดาเนนการมาตามกรอบเวลาทกาหนดไว ๕. คณธรรมและจรยธรรม - อดทนและตองรจกการใหโอกาสแกเดกและเยาวชนกลาทา กลาแสดงออกคอยเปนคอยไป เดกจะเตบโต มวฒภาวะ ยงทปรกษา พเลยงมความอดทนอดกลนไมไปทาแทนเดกและเยาวชน เดกไดลองผดลองถก คอ บทเรยนของการทางานดวยตนเอง - ความมวนย ตรงตอเวลา การเปนแบบอยางทดในการนดหมาย การมระเบยบในการดแล สถานทตง การใชหองนา หองประชม การปด-เปด การเขารวมกจกรรมตางๆ - เสยสละ ทมเททงงาน เวลา และกาลงทรพยเพอใหเดกมความรสกทด ไววางใจ เคารพเชอถอ ความมนาใจเอาใจใสเดกทกคนเทาเทยมกน - ซอสตย สจรต ระบบธรรมมาภบาล โปรงใส ตรวจสอบไดในระบบการเงน หลกฐานตางๆทถกตอง ตรงไปตรงมา และชแจงได - การพฒนาตนเองใหมความร ทกษะ เจตคต คานยมทพงประสงค ความภาคภมใจในวชาชพตนเอง หมนฝกฝนตนเอง มแนวปฏบตการเรยนรตลอดชวต ตดตามขาวสารเหตการณงานสภาเดกและเยาวชนทกระดบ

๑๖๑

สมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน

๑. นโยบายและการบรหารทองถน - นโยบายและทศทางการบรหารงานทองถน - นโยบาย โครงสรางผบรหารทองถน สภาทองถน ทศทางแนวทางขบเคลอน - วฒนธรรมองคกร ธรรมชาตของการเมองทองถนการกาหนดตาแหนงของสภา เดกและเยาวชนทองถน - ระบบงบประมาณทองถนดานเดกและเยาวชน - เทศบญญต กฎระเบยบ ขอบงคบตางๆดานเดกและเยาวชน - การจดตงกลมองคกรดานเดกและเยาวชนในระบบและนอกระบบ - สายงานการบงคบบญชา ความกาวหนา การปฏบตงาน - การพฒนาทมสหวชาชพ - เทคนคการเชอมโยงนโยบาย สรางความตอเนองและยงยน - การจดทารายงานประจาป ผลงานดานเดกและเยาวชน ๒. องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน - สถานการณและปญหาเดกและเยาวชนของสงคมไทย และทองถน - สทธเดก พฒนาการของเดกในวยตางๆ - การรจกและสรางความคนเคย การคดเลอกผ นาธรรมชาต - การจดประชมรปแบบตางๆ ทงในระบบและนอกระบบ - การแนะนาการประชม ทปรกษาใหคาแนะนา การจดรายงานการประชมและ อนๆ - กระบวนการขบเคลอนงานดานเดกและเยาวชน โครงงานกจกรรมตางๆ - การเขยนโครงการ ระบบการเงน ความโปรงใส ธรรมาภบาล - รปแบบกจกรรมตางๆทเดกและเยาวชนสนใจ สาระควบคบนเทง - การใหคาแนะนา ทปรกษา ธรรมชาตของเดกในทองถน ฟงเสยงเดกเปน การพดคยแบบกลยาณมตร การใหกาลงใจ - กระบวนการกลม มนษยสมพนธ จตอาสา จตสาธารณะ - การคดนอกกรอบ วเคราะหวจารณ ความคดสรางสรรค การทา SWOT Analysis ทางเลอกทหลากหลายแตกตาง

๑๖๒

- การลดความแตกตาง การประนประนอม และบทสรปทสรางสรรค - เสรมสมรรถภาพ (competency) ดานภาษาองกฤษจนสามารถสอสารได - เรยนรเบองตน ดงเชนภาษาจน ภาษาญป น ภาษาพมา และภาษาบาฮาซา ๓. ระบบขอมลสารสนเทศ ICT และเครอขาย - การจดทาขอมลระดบสงคมบรบท (social context) ในพนทโครงสรางประชากร อาชพรายได ระบบครอบครว วถชวต หนวยสาคญ วด บาน โรงเรยน ทรพยากร สงแวดลอม พนทด พนทเสยงอนตราย ปญหาทองถน ปญหาสงคมดานเดกและเยาวชน และอนๆ - การจดทาเครองหมายออนไลน สงคมออนไลน (social network) เชน จดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) เฟชบค (Facebook),ทวตเตอร (Twitter), ยทป (You Tube), ไลน (LINE) วอทสแอฟ (What’s App) , Skype , MSN - การพฒนาเครอขายกลมองคกรดานเดกและเยาวชนในชมชน กลมเดกและเยาวชนในระบบและนอกระบบ ความสนใจเฉพาะ ประเดนการเคลอนไหว กจกรรมทนาสนใจ เชอมโยงเครอขายระดบทองถนดวยกน อาเภอ จงหวด และระดบประเทศตอไป - การเตรยมการลงนาม (MOU) สภาเดกและเยาวชนระดบทองถนกบกลมสมาชกประชาคมอาเซยนบวกสามในลกษณะหนวยตอหนวย การเรยนรประชาคมอาเซยน กลมประเทศเพอนบานทตดพรมแดน เปนตน - การเขยนขาว ทาสารคด บทความดานเดกและเยาวชน รายการทางโทรทศน วทย สอสงพมพ และทางระบบ ICTทมมากมายและหลากหลาย ๔. การเปนผอานวยความสะดวก (facilitators) - การสรางทมงาน ผ นาธรรมชาต การเปดโอกาส การพฒนาเพมเตม องคความร ทกษะทสาคญ การวจารณสรางสรรค - กาหนดปญหาสาคญในทองถน เนนการมสวนรวมของเดกเปนสาคญการฝกฝนทกษะตโจทยเปน ฉนทามตมากกวาเสยงสวนใหญ - ประสานงานในเรองสถานทตง เครองอานวยความสะดวกอนเตอรเนต เวลาปด-เปดทยดหยน การจดประชมตามวาระตางๆ - พฒนาขอมลจากงานวจย บทความทางวชาการ กรณตวอยาง สถานการณและปญหาทตรงและสอดคลองกบโจทยทเดกและเยาวชนกาหนดขน

๑๖๓

- บคลกภาพประชาธปไตย ยดหลกการและเหตผล มวถทางการบรหารงานดวยการรบฟงจากเสยงสวนใหญและเสยงสวนนอยผานผ นาเดกและเยาวชนใหความคดเหนและขอเสนอแนะเมอไดรองขอความชวยเหลอ - รจกเครอขายการทางานดานเดกและเยาวชน การศกษาดงานแลกเปลยนเรยนร การสรางสมพนธภาพสนทสนม เปนกนเองระหวางเดกกบเดก ทปรกษากบเดก เปนตน - การสนบสนนใหเดกและเยาวชนรวมกนคดเลอกโจทยปญหา กจกรรมคดสรร งบประมาณ การประชมเชงปฏบตการ อยาชนาหรอครอบงาเดกตามทผใหญตองการ - การจดคายกฬาและสนทนาการ เนนความสนใจ สนกสนาน และสงคมเพอนเปนปจจยหลก การชกชวน กลมขางเคยง การจดหาอปกรณการละเลน และอนๆ - การรจกเดกและเยาวชนเปนรายบคคล รจกการใหกาลงใจ กระตนใหเดกคดไดดวยตนเอง ตเพอกอ การใหความสาคญของกระบวนการทางานมากกวาผลลพธทเกดขน - ศกษาและเรยนรปญหาทเกดขน ปญหาเฉพาะหนา ปญหาเชงโครงการ งบประมาณ และสมพนธภาพของเดก การศกษาจากผ มประสบการณ วทยากรภายนอก ผบรหารทองถน เปนตน - การจดวาระการประชมอยางนอยเดอนละ ๑ ครง การขบเคลอนเชงปฏบตการ การลงมอปฏบต การตดตามประเมนผล ตวบงช และการสรปผลการดาเนนงาน - การถอดบทเรยน สรางองคความร พฒนาโมเดล (model) ดานเดกและเยาวชนในทองถนของตนเองได ดวยการประมวลองคประกอบทเกยวกบประวตศาสตรการกอตง บคคลสาคญทเกยวของ ลาดบเวลาขนตอนการเปลยนแปลงการสรางบทเรยนทมความเฉพาะของตนเองผานการประชมชแจง และขอเสนอแนะของผ เกยวของฝายตางๆ - การกาหนดแผนทองถนเพอเดกและเยาวชนโดยใหเดกและเยาวชนมสวนรวมในการประชม การเขยนโครงการทสนใจ งบประมาณ และอนๆ ดวยความสนใจรวมกน (mutual interests) การแปลงแผนทองถนไปสการขบเคลอน ยทธศาสตร และการลงมอปฏบตในภาคสนามและอนๆ - การบรหารจดการมาตรฐาน ตวบงช ในลกษณะเปนแนวทาง (guideline) เพอสงเสรมพฒนา กาหนดทศทางทชดเจนเหมาะสม มใชชดมาตรฐาน ตวบงชใชในการตดสน ประเมนผล ได/ตก การจบผด ขอบกพรอง จดออนตางๆของผลงานเดกและเยาวชนทเกดขน

๑๖๔

๕. คณธรรมและจรยธรรม - สรางความไววางใจ ความเชอถอใหเกดขนในกลมเดกและเยาวชน (trust) การรจกเดกและเยาวชนประดจลกหลานของตนเอง ความหวงดตอความตงใจความมงมนในการทางานเพอสงคม การใหกาลงใจ เมอเดกประสบปญหา ความผดพลาด สงทลมเหลว การเรยนรจากประสบการณลมเหลวทผานมา - การไมนาผลงาน กจกรรมทเดกและเยาวชนทาประสบความสาเรจมาเปนผลงานของตนเองตามลาพง เพอขอตาแหนง เลอนวทยฐานะ เงนเดอนทเพมขน ควรใหเกยรตผลงานรวมกนและยกยองถงความเสยสละความมงมนของเดกและเยาวชนเปนสาคญ - ความมวนย การตรงตอเวลา เปนคณสมบตสาคญทชวยใหเดกและเยาวชนเลยนแบบ ยมรบและรจกคณคาของคณธรรม - ระมดระวงในเรองการโปรงใสระบบการเงน งบประมาณทนามาใชรวมทงเรองเพศ การละเมดทางเพศ การอยสองตอสองทงในกลมเดกและเยาวชน และทปรกษาของโครงการ - การเสยสละอดทน และอทศตนเองเพอทางานรวมกบเดกและเยาวชนในชวงเวลาตอนเยน การประชมนอกเวลาราชการ การทากจกรรมในชวงวนหยดเสาร-อาทตย การแสดง events ตางๆในยามคาคน เปนตน - ความภาคภมใจในวชาชพของตนเองทสรางและพฒนาเดกและเยาวชนใหเตบใหญ อยางมคณภาพ การเปลยนแปลงทเพมศกยภาพของเดกและเยาวชนใหสมบรณยงขน

แนวทางการพฒนาสมรรถนะทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยเปนเพยงกรอบ

แนวคดการสารวจตนเองใหกบทปรกษา บคลากร พเลยงในระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล

รายการ (items) ประเมนตนเอง ๕ดาน ไดแก (โปรดใชแบบประเมนในภาคผนวกประกอบ)

๑. นโยบายและทศทางการบรหารงาน ๒. องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน ๓. ระบบขอมลสารสนเทศ ICT และเครอขาย ๔. การเปนผ อานวยความสะดวก (facilitator) ๕. คณธรรมและจรยธรรม

๑๖๕

เกณฑการประเมนผลสมรรถภาพ ทกษะ คานยม

เรอง ลาดบ

เนอหาสาระ ประสบการณ เครอขาย คานยม

จานวนขอ ทม

คดเปน %

ระดบ

ปรบปรง พอใช ด

๑. นโยบายและการบรหาร ๒. องคความร สาระประสบการณ ๓. ขอมลขาวสาร ICT เครอขาย ๔. การเปนผ อานวยความสะดวก ๕. คณธรรมและจรยธรรม

เนองจากโครงสรางเนอหาสาระ นโยบายและบรหาร ขอมลขาวสาร ICT เครอขาย การเปนผ

อานวยความสะดวก คณธรรมและจรยธรรมของทปรกษา บคลากร พเลยงของสภาเดกและเยาวชนมหลาย

ระดบ แตกตางกนทงระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล ในแตละกลม ๕ กลม มจานวนขอทกาหนด

ไวไมเทากนตามลกษณะของเนองานและการนาไปใช ทปรกษา บคลากร พเลยงอาจสารวจตนเองเพอใช

เปนเกณฑประเมนผลระดบตนเองทมอยและไมม บนทกจานวนทมกขอ แลวคดออกมาเปนรอยละ ถาตา

กวารอยละ ๕๐ อยในขนปรบปรง ควรเขาฝกอบรมทง ๒ หลกสตร ระดบรอยละ ๕๐-๗๕ ฝกอบรมหลกสตร

ใดหลกสตรหนงหรอทง ๒หลกสตร และถารอยละ ๗๕ ขนไป จาเปนตองเขาฝกอบรมหลกสตรองครวมดาน

เดกและเยาวชนเปนตน

๑๖๖  

บทท ๗ สรป และอภปรายผล

การวจยโครงการการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยมวตถประสงค เพอศกษาและกาหนดแนวทางสมรรถนะคณลกษณะทพงประสงคของบคลากรทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล อาเภอ จงหวด และประเทศไทย ตลอดจนพฒนาหลกสตร การฝกอบรมเพอสงเสรมสมรรถนะใหกบบคลากรทปรกษาไดตรงกบความตองการ ความสนใจ และปญหาอปสรรคทมอย และสรางคมอใหกบบคลากรทปรกษาไดศกษาเรยนรเพมเตมดวยตนเองเปนแนวทางสงเสรมทสอดคลองกบผ ทเกยวของฝายตางๆ ในการทางานประสานงานระดบนโยบายสการปฏบตไดจรง โดยใชระเบยบวธการวจยแบบผสม (mixed-methods research) รปแบบการสอดคลองขอมลแบบ สามเสา (triangulation design: convergence model) โดยการเกบขอมลทงเชงปรมาณ และเชงคณภาพ และสรปเปรยบเทยบ หรอสอดคลองขอมล เพอยนยนความถกตอง และเตมเตมขอมลใหสมบรณยงขน สวนของการวจยเชงปรมาณดาเนนการสารวจคณลกษณะและสมรรถนะสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนโดยใชการสารวจดวยแบบสอบถามสมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน โดยเกบขอมลจากทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนทมความโดดเดนในการปฏบตงานทวประเทศ ในขณะทการวจยเชงคณภาพ ใชการเกบขอมลดวยการลงพนทศกษากรณศกษาทมผลงานดเดน และการสมภาษณเชงลกกบทปรกษาหรอพเลยงทดแลสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ท ม ความเชยวชาญ หรอมผลการปฏบตงานดเดนไดรบการยอมรบจากหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน หรอเปนกรณศกษาตวอยางทดในโครงการศกษาตางๆ ทเกยวของกบสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จากการวเคราะหขอมลทงในสวนของการวจยเชงปรมาณ และการวจยเชงคณภาพ สามารถสรปผลการวจย และมประเดนอภปราย ดงตอไปน สรปผลการวจย ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ และเชงคณภาพ มประเดนการวเคราะหรวมกน ๓ ประเดน ไดแก ๑) ภมหลงและทมาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ๒) คณลกษณะและสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน และ ๓) การเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ซงมรายละเอยดในแตละประเดน ดงน

๑๖๗  

๑. ภมหลงและทมาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน จากผลการตอบแบบสอบถาม ในสวนภมหลงและทมาของแบบสอบถาม พบวา ผ ตอบแบบสอบถามจากสภาเดกและเยาวชนระดบทองถนมากกวารอยละ ๕๐ มตาแหนงอนๆ ซงมากกวานกวชาการศกษา และนกพฒนาชมชน ซงมบทบาทหนาททเหมาะสมในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมากทสด และเมอพจารณาผตอบแบบสอบถามทมตาแหนงอนๆ พบวา สวนใหญเปนพนกงานจาง หรอคร/ผดแลเดก สอดคลองกบผลจากการวเคราะหขอมลเชงคณภาพซงทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลมตาแหนงอนๆ ทไมใชนกพฒนาชมชน หรอนกวชาการศกษาของทองถน เชน ทปรกษา สภาเดกและเยาวชนเทศบาลตาบลสนทรายหลวง จงหวดเชยงใหม เปนกลมอาสาสมครสาธารณสข (อสม.) หรอสภาเดกและเยาวชนตาบลบางคลา ซงเปนกลมคร กศน. ในตาบล ทาหนาทเปนแกนหลกของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนของตาบล เปนตน นอกจากน จากการวเคราะหภมหลงดานสถานภาพ จานวนบตร และภมหลงอนๆ ของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมสถานภาพแตงงาน และมบตรแลว อกทงเคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/นกศกษามากอน เขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขน ในฐานะผ เขารวมงานอยเสมอ มความร ทกษะ แนวทางในการดาเนนกจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได และเคยเปนคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชน ในขณะท ประวตของผลการสมภาษณและการลงพนทศกษาจะพบวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในระดบตาบล ไดผลการศกษาสอดคลองกนวา ทปรกษาหรอพเลยงสวนใหญมครอบครวแลว เชน ปาหนอย (เทศบาลตาบลสนทรายหลวง) ครเก (ตาบลบางคลา) หรอคณชยยทธ (เทศบาลเมองตรง) เปนตน ในขณะททปรกษาหรอพเลยงในจงหวดทเปนกรณศกษาลวนเคยเปนคณะกรรมการของสภาเดกและเยาวชน เชน พตอ (เทศบาลตาบลสนทรายหลวง) คณนอต (จงหวดนนทบร) หรอคณปาลม (จงหวดตรง) เปนตน จากภมหลงดงกลาว แสดงใหเหนวาทปรกษาในระดบตาบลสวนใหญมประสบการณเปนตนทนในการทางานอยแลว เมอพจารณาเหตผลของการเขามาทางานในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวา ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ และเชงคณภาพแตกตางกน กลาวคอ ผลจากการวเคราะหเชงปรมาณแสดงเหตผลในการทางานดานเดกและเยาวชน อนดบแรกคอ อยากเปนสวนหนงทชวยลดปญหาดานเดกและเยาวชน ในขณะทผลจากการสมภาษณเชงลกกบพเลยงระดบตาบล ๑ และ ๒ พบวา เหตผลทเขามาทางานทปรกษาสภาเดกและเยาวชน เนองจากเปนคาสงใหปฏบตหนาท แตเมอทามาระยะหนงจงเรมสนใจ และทางานตอมาดวยความตองการของตนเอง เมอวเคราะหเจตคตตอการทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวาสวนใหญมเจตคตในระดบสง และระดบปานกลาง ตามลาดบ ซงสอดคลองกบผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณเชงลก ซงทปรกษาทกคน ไดแสดงทรรศนะทสะทอนใหเหนทศนคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน คอใชใจนา และทางานรวมกบเดกและเยาวชนใหได ดวยความทมเท และความเสยสละ ทงน

๑๖๘  

ผลการวเคราะหเจตคตเชงปรมาณ ยงแสดงใหเหนวา เพศ ตาแหนง และระดบของสภาเดกและเยาวชน ไมมผลตอเจตคตในการทางานดานเดกและเยาวชนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ๒. คณลกษณะ และสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ผลการวเคราะหคณลกษณะและสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน พบวา คณลกษณะแรกทสาคญ คอ การมคณธรรมตนแบบ (role model) ซงสอดคลองกบผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ คอ ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองใชใจนาในการทางาน ตองทมเท เสยสละ และมคณธรรมในการทางาน เปนแบบอยางทดในการทางานใหกบเดกและเยาวชนได นอกจากน ผลจากการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพในประเดนสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนสามารถสรปรวมได ๑๖ ประการ ดงตารางท ๗.๑ ตารางท ๗.๑ สรปสมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน

สมรรถนะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน เชง

ปรมาณ เชง

คณภาพ

๑. มคณธรรมของตนแบบ (role model) / /

๒. การมสวนรวมของเดกและเยาวชน / /

๓. การประสานงาน การสอสารและสรางสมพนธอนดกบเดกและเยาวชนและหนวยงานตางๆ / /

๔. บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ / /

๕. บรหารจดการโครงการและการเงน / /

๖. มเครอขาย พรอมทกษะการใชเทคโนโลย และฐานขอมลในการทางาน / /

๗. มหลกจตวทยา นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได / /

๘. บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได / /

๙. ทกษะการนนทนาการ และวทยากรกระบวนการ / /

๑๐. ฟงเสยงเดกเปน เขาใจเดกและเยาวชน รวมงานกบเดกและเยาวชนได / /

๑๑. กฎหมาย และระเบยบทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน / /

๑๒. ตดตามและใฝหาความรใหมๆ อยเสมอ และมความรในการทางานดานเดกฯ /

๑๓. การจดหา หรอรแหลงทรพยากรดาเนนงาน /

๑๔. มหลกในการดาเนนงาน ในฐานะทปรกษาทชดเจน /

๑๕. ความรเกยวกบการจดตง บทบาทหนาทของสภาเดกและเยาวชน /

๑๖. การถอดความร / การจดการความร /

๑๖๙  

จากตารางสมรรถนะสาคญของพเลยงสภาเดกและเยาวชนขางตน จะสงเกตวา สมรรถนะทวเคราะหไดจากขอมลเชงปรมาณ และขอมลเชงคณภาพ มจานวน ๑๑ ประการ ทมความสอดคลองตรงกน ประกอบดวย ๑) มคณธรรมของตนแบบ (role model) ๒) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๓) การประสานงาน การสอสารและสรางสมพนธอนดกบเดกและเยาวชนและหนวยงานตางๆ ๔) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๕) บรหารจดการโครงการและการเงน ๖) มเครอขาย พรอมทกษะการใชเทคโนโลย และฐานขอมลในการทางาน ๗) มหลกจตวทยา นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๘) บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได ๙) ทกษะการนนทนาการ และวทยากรกระบวนการ ๑๐) ฟงเสยงเดกเปน เขาใจเดกและเยาวชน รวมงานกบเดกและเยาวชนได และ ๑๑) กฎหมาย และระเบยบทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน อยางไรกตาม สมรรถนะดานคณธรรมตนแบบ (role model) มแนวโนมเปนคณลกษณะมากกวาสมรรถนะ ดงนนจงสรปสมรรถนะทสาคญสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ไดทงหมด ๑๐ ประการ ดงน ๑) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๒) การประสานงาน การสอสารและสรางสมพนธอนดกบเดกและเยาวชนและหนวยงานตางๆ ๓) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๔) บรหารจดการโครงการและการเงน ๕) มเครอขาย พรอมทกษะการใชเทคโนโลย และฐานขอมลในการทางาน ๖) มหลกจตวทยา นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๗) บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได ๘) ทกษะการนนทนาการ และวทยากรกระบวนการ ๙) ฟงเสยงเดกเปน เขาใจเดกและเยาวชน รวมงานกบเดกและเยาวชนได ๑๐) กฎหมาย และระเบยบทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน ๓. การเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณในสวนหลกสตร หรอคมอททปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย เคยผานหลกสตร หรอการอบรมทเกยวของกบสมรรถนะทสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย เชน หลกสตรการจดตงสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ การทางานโครงการแผนงาน/การประเมนผล การอบรม/การประชมปฏบตการเพอการพฒนาเดกและเยาวชน เปนตน นอกจากนยงเคยเขารวมกจกรรมเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชนตางๆ มากอนดวย เชน คายตางๆ คาราวานเสรมสรางเดก การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในทองถน เปนตน

๑๗๐  

ในขณะทเอกสารหรอคมอททปรกษาสภาเดกและเยาวชนใชประกอบการดาเนนงาน สวนใหญไดแก กฎหมายหรอระเบยบตางๆ ทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน คมอการทางานดานเดกและเยาวชน ตลอดจนเอกสารทเปนผลลพธจากการวจย อาท คมอการพฒนาเดกและเยาวชน ขององคกรปกครองสวนทองถน คมอการสรางการเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน เปนตน รวมถงเอกสารทชวยเสรมสรางสมรรถนะทสาคญบางประการของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนดวย เชน คมอในการพฒนาและคมครองเดกและเยาวชน คมอการเขยนโครงการและการจดโครงการ คมอจดกจกรรมเดกและเยาวชน เปนตน ทงนจากขอมลทวเคราะหได แสดงใหเหนวา หลกสตรหรอการอบรมททปรกษาสภาเดกและเยาวชนเคยเขารวมมากอน กบคมอทใชประกอบการทางาน มความสอดคลองกนเพยงบางประการ ไมครบถวน ซงจาเปนทจะตองไดรบการหนนเสรม เพอใหมสมรรถนะทจาเปนครบถวนใน การทางานฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตอไป ในขณะทผลการจดลาดบความตองการจาเปนในการเสรมสรางและพฒนาสมรรถนะทปรกษาหรอพเลยงสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย พบวา ความตองการจาเปนการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน เปนความตองการจาเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ความตองการดานทกษะ และดานความร ตามลาดบ เมอพจารณาความตองการจาเปนรายขอ พบวา ในดานการหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมความตองการดานวทยากร หรอผ เชยวชาญคอยใหคาปรกษา รองลงมา คอความตองการดานรายได หรอเงนพเศษเพมเตม ความตองการการสนบสนนใหเลอนขนวทยฐานะ/โอกาสในการกาวหนาในอาชพ และความตองการดานความอสระในการทางานตามลาดบ สวนความตองการจาเปนดานทกษะนน ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมความตองการในดานการฝกปฏบตการจรง เปนอนดบแรก รองลงมาคอความตองการคมอ แนะนาในการใหคาปรกษา และความตองการในการเขารบการฝกอบรมทกษะตางๆ สวนความตองการจาเปนดานองคความร พบวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองการความรความสามารถในการวางแผนและการประเมนโครงการ และความรความสามารถในการดาเนนงานดานเดกและเยาวชน ตามลาดบ จากผลการประเมนความตองการจาเปนชใหเหนวา การเสรมแรงใหทปรกษาสภาเดกและเยาวชนสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ เปนสงจาเปน โดยเฉพาะในประเดนความตองการวทยากรประจาทองถน แสดงใหเหนวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองการทจะพฒนาสมรรถนะของตนเองอยแลว อยางไรกตาม การมรายไดเพมเตมใหกบผ ททาหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชน กเปนสงจงใจใหทปรกษาทางานไดอยางเตมทดวยเชนกน ประเดนดงกลาวสอดคลองกบผลการวจยเชงคณภาพ ทแสดงใหเหนวาการเสรมแรงจงใจจะชวยใหทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมกาลงใจ และทางานไดอยางเตมทมากขน แตหากไมมรายไดดงกลาว การทางานกยงคงดาเนนตอไปได เพราะคณลกษณะสาคญของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน คอมใจนา ตามดวยปญญาและความสามารถตอไป

๑๗๑  

อาจกลาวโดยสรปไดวา การเสรมสรางสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน นอกจากจะตองคานงถงสมรรถนะสาคญทยงไมไดรบการเตมเตมแลว ควรพจารณาถงความตองการจาเปน คอ การเสรมแรงอกดวย เพอใหทปรกษาเกดกาลงใจ และสามารถฝกฝนเรยนรสมรรถนะทยงขาดหายใหสมบรณตอไปไดอยางมประสทธภาพอกดวย เมอนาขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพมาเปนพนฐานสาคญของการพฒนาหลกสตร การฝกบคลากรพเลยงสภาเดกและเยาวชน ในสาระสาคญของกระบวนการเรยนรม ๑๐ ดาน ไดแก

๑) สถานการณปญหาเดกและเยาวชน ๒) กฎหมาย พระราชบญญต สทธเดก มาตรฐาน ตวชวด ๓) สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบล ๔) การเขยนโครงการ กจกรรมการเรยนร ๕) จตวทยาพฒนาการเดกวยรน ทฤษฎการมสวนรวม ๖) กจกรรมกฬาและสนทนาการ ๗) ระบบขอมลขาวสาร IT ฐานขอมล และเครอขายการเรยนร ๘) แหลงทน งบประมาณ ระบบการเงน ธรรมาภบาล ๙) กจกรรมเฉพาะดาน กลมเปาหมายเฉพาะ ๑๐) การจดการ บรหารองคกร

การฝกอบรมเนอหาสาระ ๑๐ ดาน ยงเนนประสบการณ ๗ ดานทพงประสงค อนไดแก

๑) ภมหลง ประสบการณ ผ นาเยาวชน

๒) การลงมอฝกปฏบตในสถานทจรง

๓) การบรหารความขดแยงแตกตาง

๔) การเปนวทยากร facilitator ๕) การบรการชมชน

๖) ทกษะอนาคต ศตวรรษท ๒๑ ASEAN

๗) คณธรรมความเปนพลเมอง

การอบรมตามเนอหาสาระ ๑๐ ดาน สอดแทรกการลงมอปฏบตดวย ๗ ประสบการณสามารถสรางสมรรถภาพ ๙ ดาน อนไดแก ฟงเสยงเดกเปน การมสวนรวม จดประชม ปรกษาหารอ ตดตามขาวสารขอมล ตชม ใหกาลงใจ ยกยองผลงานเดก ใหโอกาส เพมพนท และรจกเดกเปนรายบคคล นอกจากนนยงชวยสงเสรมทศนคต คานยมอก ๗ ดาน คอ เขาใจรกผกพน ทมเทเอาใจใส ลกหลานในชมชน อดทนใหอภย เสยสละอทศตน ความรบผดชอบ และความซอสตย

๑๗๒  

การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมบคลากร พเลยงสภาเดกและเยาวชน ไดจดขนตามความพรอม ภมหลง ประสบการณ ความสนใจ ความตองการ และปญหาในพนท โดยแบงเปน ๒ ระดบ คอ ระดบขนพนฐานระยะเวลา ๔ วน และระดบขนสงองครวม ๓ วน ในแตละหลกสตรเนนเนอหาสาระ ทฤษฎควบคการลงมอปฏบต การฝกฝนงานภาคสนาม และกรณตวอยางประกอบกน

สาหรบแนวทางการพฒนาสมรรถนะ คณลกษณะทพงประสงคของทปรกษา บคลากร พเลยงของสภาเดกและเยาวชนในระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบลมจานวน (item) แตกตางกนไปตามบทบาท หนาท ความรบผดชอบ ลกษณะของเนองานมากนอย ขนอยกบปจจยตางๆ ทเกยวของ ในเบองตนไดนาเสนอสมรรถนะ องคความร คานยมทสาคญและจาเปนของทปรกษา บคลากร และพเลยงออกเปน ๕ ดาน อนไดแก

๑) นโยบายและการบรหาร

๒) องคความร สาระประสบการณดานเดกและเยาวชน

๓) ระบบขอมลขาวสาร ICT เครอขายดานเดกและเยาวชน

๔) การเปนผ อานวยความสะดวก (facilitator) ๕) คณธรรมและจรยธรรม

แนวทาง ๕ ดานนเปนเสมอนขอกาหนด (guideline) เพอชวยใหทปรกษา บคลากร พเลยงไดประเมนตนเองวามความพรอมมากนอยเพยงใดในการปฏบตงานทรบผดชอบอย เพอเตรยมตวเขารบ การฝกอบรมหลกสตรทจดขน ๔ วน หรอ ๓ วนทสรางขนจากงานวจยฉบบนหรอเขารบการฝกอบรมงานดานสภาเดกและเยาวชนทหนวยงานอนๆ จดขนมา รวมทงการศกษาดวยตนเองเพมเตมจากหนงสอ รายงานการวจย เอกสาร คมอแนวทางและสอประสมทรายงานวจยนไดเสนอแนะไวมากพอสมควร อภปรายผลการวจย จากผลการศกษาเกยวกบการพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ดวยการวจยแบบผสม (mixed-methods research) ในครงน มประเดนตางๆ ทนามาอภปราย ดงตอไปน ๑. ปจจยภมหลงทสงผลตอการปฏบตหนาทของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพในการวจยครงน พบประเดนทนาสนใจเกยวกบลกษณะของภมหลงทสงผลตอการปฏบตงานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ประกอบดวยปจจยภมหลงเกยวกบ เพศ เจตคต สาเหตของการเขามาเปนทปรกษาฯ ประสบการณเกยวกบการทากจกรรมและการเปนเดกกลมเสยง และพนฐานความรในการทางานดานเดกและเยาวชน ซงมรายละเอยดในการอภปราย ดงน

๑๗๓  

๑.๑ ภมหลงดานเพศ และเจตคตทสงผลตอการทางานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จากผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณเกยวกบประเดนภมหลงของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย พบวา มสดสวนของทปรกษาเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย แตเมอพจารณารวมกบระดบของสภาเดกและเยาวชนทดแล จะสงเกตวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดทเปนเพศชายและเพศหญง มสดสวนเทาๆ กน แตในระดบตาบลสวนใหญจะเปนเพศหญง ประเดนทนาสนใจคอ ทาไม สภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจสวนใหญจะมทปรกษาเปนผหญง ในการนสะทอนใหเหนถงศกยภาพของผหญงในการทางาน ดวยความตงใจ ความละเอยดออนในการทางาน และคณลกษณะของความเปนเพศแม ทคอยเปนหวงเปนใย สงผลใหทปรกษาสามารถทาหนาทพเลยงไดเปนอยางด อยางไรกตาม ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวดทประสบความสาเรจและเปนเพศชายกมในปรมาณหนงเชนเดยวกน ผลจากการศกษาในสวนของการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพ สามารถอธบายถงสาเหตประการหนงทเปนคณลกษณะรวมกนของทปรกษาทงเพศชายและเพศหญง คอ เจตคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน จากการเปรยบเทยบเจตคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน พบวา ทปรกษาทเปนเพศชายและเพศหญง มทศนคตอยในระดบดไมแตกตางกนอยางมนยสาคญ ทระดบ .๐๕ สอดคลองกบผลการศกษาในสวนของการลงพนทศกษาในแตละพนท ทพบวา พเลยงสภาเดกและเยาวชนทเปนเพศชายและเพศหญงมเจตคตทดตอการทางานดานเดกและเยาวชน สะทอนใหเหนไดจากผลการศกษาการลงพนทในจงหวดฉะเชงเทรา และจงหวดตรง ซงมทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเปนเพศชาย จะมเจตคตและความหวงใยตอการทางานดานเดกและเยาวชน ไมแตกตางจากพนทในจงหวดเชยงใหม และจงหวดนนทบร ดงนนจงสรปไดวา เพศไมสงผลตอการทางานในบทบาทของทปรกษา สภาเดกและเยาวชน หากแตความสาคญจะอยทเจตคตทมตอการทางานดานเดกและเยาวชนทจะชวยสงเสรมใหทปรกษาสภาเดกและเยาวชนประสบความสาเรจได ดวยเหตน การสรางเสรมเจตคตอนดตอการทางานดานเดกและเยาวชนจงมความสาคญอยางยง ทจะชวยใหทปรกษาสภาเดกและเยาวชนประสบความสาเรจในบทบาทหนาทของตนเองได หรอการคดเลอกบคคลใหเขามาทาหนาทเปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชน จงมความสาคญอยางยง โดยเฉพาะในระดบทองถนทมอสระในการคดเลอกบคลากรใหเขามาทาหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชนในสงกด จะตองพจารณาถงเจตคตอนดของบคคลในการทางานดานเดกและเยาวชนเปนสาคญดวย ๑.๒ อทธพลของสาเหตทเขามาทาหนาททปรกษาฯ ตอการทางานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนใน

ประเทศไทย สาหรบสาเหตทเขามาปฏบตหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชน สะทอนใหเหนถงความเปนมาในการเขาสงานของทปรกษา ซงผลการวเคราะหแสดงใหเหนวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเขามาปฏบต

๑๗๔  

หนาทดวยเหตผลสาคญ ๓ ประการ ประกอบดวย ๑) อยากเปนสวนหนงทชวยลดปญหาดานเดกและเยาวชน ๒) สนใจกจกรรมพฒนาคณภาพชวตเดกและเยาวชน และ ๓) ไดรบคาสงใหปฏบต จะสงเกตไดวา เหตผลสองประการแรกชใหเหนถงความตงใจทจะเขามาทาหนาททปรกษาทเกดขนจากภายในจตใจตนเอง ในขณะทเหตผลประการสดทาย คอการเขามาเนองจากเปนคาสงทตองปฏบต ชใหเหนถง ความจาเปนในการเขามารบหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชน สอดคลองกบผลการศกษาเชงคณภาพดวยการสมภาษณเชงลกกบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในระดบตาบล ทตางใหสมภาษณถง ความเปนมาในเบองตนวาสาเหตทเขามาปฏบตหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชนมจดเรมตนคอไดรบคาสงใหปฏบต ซงในชวงแรกกไมเขาใจ และมเจตคตทไมดตอการทางานรวมกบเดกและเยาวชน แตเมอไดสมผสกบงานทไดรบมอบหมายนเปนระยะเวลาหนงกไดเรยนรจนเขาใจในหลกการทางานรวมกบเดกและเยาวชน จนเกดเจตคตทด และปฏบตหนาทดวยความเตมใจ ในประเดนน จะสงเกตวาการปฏบตหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชนในลกษณะของการทาตามคาสงทไดรบมอบหมาย แมจะทาใหเกดความขดแยงในชวงแรก แตหากทปรกษาพยายามเรยนรและทาความเขาใจกสามารถพฒนาตนเองใหเหมาะสมกบหนาทนได ในทางตรงกนขาม หากทปรกษาไมใหความสนใจทจะเรยนรในการทางาน กจะปฏบตหนาทไดอยางไมเตมความสามารถ และจะสงผลให การทางานของสภาเดกและเยาวชนไมสามารถประสบความสาเรจได ดงนน การลงคาสงใหเจาหนาทในสงกดลงปฏบตหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชนในระดบตางๆ อาจเปรยบเสมอนดาบสองคม ททงสามารถสนบสนนการทางานของสภาเดกและเยาวชนใหบรรลเปาหมายได หรอในขณะเดยวกน กสามารถกอใหเกดความขดแยงขนระหวางทปรกษากบเดกและเยาวชนไดเชนเดยวกน ๑.๓ ประสบการณเกยวกบการทากจกรรมและการเปนเดกกลมเสยง จากการสารวจภมหลงเกยวกบประสบการณการทากจกรรม พบวา ทปรกษาทเคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/นกศกษามากอน มปรมาณใกลเคยงกบทปรกษาทไมเคยผานกจกรรมดงกลาวมากอน อยางไรกตาม จากการสอบถามถงภมหลงดานการทากจกรรมรวมกบชมชนกอนเขามารบหนาททปรกษา พบวา สวนใหญเคยเขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขนอยเสมอ ประเดนนชใหเหนวา แมวาทปรกษาจะไมเคยผานประสบการณการทากจกรรมในสมยยงเปนนกศกษา แตกมประสบการณเกยวกบการรวมกจกรรมในชมชนเปนทนในการใหคาปรกษา ซงประสบการณดงกลาว จะชวยเปนขอมลพนฐานในการปฏบตงานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนไดเปนอยางด อยางไรกตาม จะสงเกตวา ทปรกษาประมาณรอยละ ๕๐ เคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต/นกศกษามากอนสะทอนใหเหนถง ลกษณะของความเปน “เดกกจกรรม” ซงจะเขาใจ และเหนความสาคญของการทากจกรรมของเดกและเยาวชน ซงนอกจากจะเปนการพฒนาตนเองใหมศกยภาพในการทางานตางๆ แลว ยงชวยสรางคณลกษณะสาคญทางจตใจอกหลายประการ เชน

๑๗๕  

จตอาสา ความเสยสละ นาใจนกกฬา ความซอสตย ฯลฯ อนเปนคณลกษณะของตนแบบทด (role model) อกดวย นอกจากน ผลการสารวจยงปรากฏใหเหนวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนทเคยเปนเดกกลมเสยงมากอน มากถงรอยละ๔๓.๖๑ แสดงใหเหนถงคณลกษณะเฉพาะทเปนประสบการณอนเปนประโยชนในการใหคาปรกษากบสภาเดกและเยาวชนในการดาเนนงานเพอพฒนาเดกกลมเสยงใหหนกลบมาทากจกรรมสรางสรรคได สอดคลองกบการศกษาในโครงการการพฒนาความเปนพลเมองดในสภาเดกและเยาวชน (สมพงษ จตระดบ, ๒๕๕๕) ทกลาวถงกรณศกษาในจงหวดยโสธร ทสมาชกลวนเคยเปนเดกกลมเสยงมากอน แตในปจจบนเดกกลมนไดเปนกาลงหลกในการดาเนนกจกรรมสรางสรรค และการพฒนาชมชนอกดวย โดยมพเลยงทเคยเปนเดกกลมเสยงเชนกน ดวยเหตน เปนสาเหตใหปญหาดานเดกและเยาวชนทเกดขนกบเดกกลมเสยงในจงหวดยโสธรลดลงไปอยางเหนไดชด หนาทหลกของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน คอการใหคาแนะนา และคอยสนบสนนใหการทางานของสภาเดกและเยาวชนใหเดนหนาตอไปอยางราบรน และมประสทธภาพ ดงนน ประสบการณจงเปนสงสาคญจาเปนทจะสนบสนนการทางานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ไมวาจะเปนประสบการณจากการผานการทากจกรรม หรอประสบการณทเคยเปนกลมเสยงมากอนจะเปนตนทนทางปญญาใหกบทปรกษาในการใหคาปรกษาไดเปนอยางด อยางไรกตาม ไมจาเปนวาทปรกษาสภาเดกและเยาวชนจาเปนตองเคยเปนเดกกลมเสยงมากอน แตอยางนอยจะตองเคยผานงานหรอมความรความเขาใจเกยวกบเดกกลมเสยงและกลมเปราะบางดวย เพอใหคาปรกษาครอบคลมเดกและเยาวชนทกกลมนนเอง ๑.๔ พนฐานความรในการทางานดานเดกและเยาวชนกบการทางานในฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ความรในการทางานดานเดกและเยาวชนถอเปนคณสมบตพนฐานททปรกษาจะตองม เพอประกอบการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน จากการสารวจพบวามากกวารอยละ ๘๐ ของพเลยงสภาเดกและเยาวชนทประสบความสาเรจ มความรและทกษะแนวทางในการดาเนนงานรวมกบเดกและเยาวชนได อยางไรกตาม ความรและทกษะทจาเปนสาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน สามารถแบงออกเปน ๑๐ ประการ ประกอบดวย ๑) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน ๒) การประสานงาน การสอสารและสรางสมพนธอนดกบเดกและเยาวชนและหนวยงานตางๆ ๓) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ ๔) บรหารจดการโครงการและการเงน ๕) มเครอขาย พรอมทกษะการใชเทคโนโลย และฐานขอมลในการทางาน ๖) มหลกจตวทยา นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได ๗) หลกบรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชน

๑๗๖  

๘) การนนทนาการ และวทยากรกระบวนการ ๙) การฟงเสยงเดกเปน และหลกการรวมงานกบเดกและเยาวชน ๑๐) กฎหมาย และระเบยบทเกยวของกบการทางานดานเดกและเยาวชน การเพมพนความรในการทางานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมหลายวธ แตสวนใหญจะเปนการเขารวมการอบรม หรอการสมมนา อยางไรกตาม การคนควาความรจากการอาน และการลงมอปฏบตกเปนวธทสามารถปฏบตไดงาย และทาไดตลอดเวลา ทงน เอกสารคมอตองมเตรยมพรอม และนาสนใจ จงจะสามารถดงดดความสนใจใหทปรกษาสภาเดกและเยาวชนอานและเรยนรความรใหมทสามารถนาไปประยกตใชในการทางานตอไปได นอกจากความรทางวชาการแลว ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนอาจตองหมนศกษาขอมล และทาใหขอมลทเกยวของทนสมยอยตลอดเวลา จงจะสามารถใหขอมลหรอคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนททนสมย และทนตอเหตการณ การอานหนงสอพมพ การตดตามขาวสารโดยเฉพาะประเดนเดกและเยาวชน หรอการเขาถงสอขาวสารขอมลทางเครอขายออนไลนตางๆ จงมความสาคญตอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนเปนอยางมาก ๒. สภาพปญหา และความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน

ในประเทศไทย จากการวเคราะหขอมลในประเดนปญหาทสงผลตอการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย พบวา ปญหา ๓ อนดบแรก ไดแก ๑)ขาดทนสนบสนน ๒) ไมมเวลา และ ๓) ภาระงานทตองรบผดชอบมมาก ในขณะทปญหาจากผบญชาการไมใหการสนบสนน เปนปญหาทมความสาคญเปนอนดบทายทสด แสดงใหเหนวา การสนบสนนจากผบญชาการมเพยงพอเพอการพฒนาสมรรถนะของทปรกษา แตอาจขาดโอกาสในการเขารวมกจกรรมตางๆ ทจะชวยพฒนาสมรรถนะ เนองจากขาดทนสนบสนนในการเดนทางหรอเขารวมการอบรมเชงปฏบตการตางๆ ซงจะมโอกาสกตอเมอไดรบการรบเชญ และไดรบการอนญาตจากผบงคบบญชาเทานน ในขณะทตนเองมภาระงานมากมาย จนทาใหไมมเวลาเพยงพอทจะมงสมาธและใหความสนใจกบการเขารวมกจกรรมเพอการพฒนาสมรรถนะของตนเองอยางเพยงพอ นอกจากน จากการวเคราะหตามสถานภาพของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย พบวา สวนใหญมสถานภาพแตงงานแลว (รอยละ ๕๕.๓๖) แตยงสามารถเปนทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนจนสามารถประสบความสาเรจในการทางานไดเปนอยางด จากการศกษาในอดต พบวา ปญหาสาคญประการหนงของการทางานของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย คอ ทปรกษาไมมเวลาในการใหคาปรกษาและรวมกจกรรมตางๆ (สมพงษ จตระดบ, ๒๕๕๓, ๒๕๕๕) ซงสอดคลองกบผลการศกษาใน

๑๗๗  

ปจจบน ทแสดงใหเหนวา “เวลา” ยงคงเปนปญหาทเกดจากปจจยหลายๆ ประการ ททาใหเวลาของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนลดลงเหลอนอยเกนกวาจะใหความสนใจกบการปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ สาหรบความตองการจาเปนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในการพฒนาสมรรถนะเพอใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน เรยงตามความสาคญจาเปน พบวา การหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน เปนความตองการจาเปนอนดบแรก เมอวเคราะหความตองการจาเปนยอย พบวา ความตองการดานวทยากรหรอผ เชยวชาญคอยใหคาปรกษา เปนความสาคญอนดบแรกสด แสดงใหเหนวา ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยยงคงมความตองการทจะไดรบความร และสมรรถนะเพมเตม แตตองการวธการถายทอดความรแบบบอกกลาวในสงทตองการสอบถาม หรอยงสงสย มากกวาการอาน หรอศกษาดวยตนเอง เนองจากความตองการคมอตางๆ ในการทางาน ซงมระดบความตองการจาเปนนอยกวานนเอง นอกจากน ความตองการจาเปนอนดบทสอง คอความตองการดานรายได หรอเงนพเศษเพมเตม แสดงใหเหนถงความตองการทจะไดรบแรงจงใจใหทางานทมลกษณะเพมเตมจากงานปกตเดม การปฏบตหนาททปรกษาสภาเดกและเยาวชน ม “ใจ” เปนสงสาคญในการทางาน แตสงจงใจทเปนรปธรรม เพอจงใจใหทปรกษาเกดความพยายามในการทางานกเปนสงสาคญ ทงน ไมใชวาทปรกษาสภาเดกและเยาวชนตองการทางานเพอแลกกบสงตอบแทน แตจากการสารวจจะสงเกตวา ทปรกษาตองเสยสละเงนสวนตวในการทางานกบเดกและเยาวชนดวย อกทงบางคนทมครอบครวทตองดแล อาจทาใหเกดความทอแท และสงผลกระทบตอการทางานได การใหแรงจงใจในรปแบบเงนพเศษประจาตาแหนง หรอโอกาสในความกาวหนาในอาชพ อาจถอเปนสงตอบแทนความพยายามในการทางานของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ททมเททางานเพอ การพฒนาเดกและเยาวชน ซงถอเปนสงทพงไดรบ อยางไรกตาม ตองระมดระวงเพราะอาจมองเปน “ผลประโยชน” กได เมอผลตอบแทนกลายเปนผลประโยชน สงทตามมา คอการทางานทหวงผลประโยชนจนกอใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคได เชน การทจรต การแกงแยงแขงขน การเอาเปรยบ เปนตน ทงน ควรมกลไกในการบรหารจดการ และการประเมนทเหมาะสม และรดกม เพอปองกนไมใหเกดพฤตกรรมดงกลาวขนได ๓. หลกสตรพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ในสาระประสบการณการเรยนร ๑๐ ดาน ประสบการณ ๗ ดานเปนเนอหาและวธการทนาไปส การสรางสมรรถภาพ ๙ ดาน รวมทงเจตคต คานยมทพงประสงคอก ๗ ดาน มวลประสบการณเหลานเปนเพยงแนวทาง (guideline) ทผ จดฝกอบรมสามารถนาไปปรบเพมขน ลดลง หรอเปลยนแปลงไดตามสถานการณปญหา ความตองการ และการนาไปใชในลกษณะของสงคมบรบทและพนทเปนสาคญ อาจจด

๑๗๘  

เพยง ๒-๓ วนกได ขนอยกบผลสารวจความตองการของผ เขารวมการฝกอบรม จานวนงบประมาณทมอย เพยงแตเมอตองการปรบใช ใหเขยนหลกสตรฝกอบรมทชดเจนทงในชอของหลกสตร หลกการและเหตผล วตถประสงค โครงสรางเนอหาสาระ ตารางการฝกอบรม จานวนผ ทเขาเรยนร กรอบวนเวลา ผ จดการฝกอบรม งบประมาณ ผลทคาดวาจะไดรบ เปนตน ขอสาคญคอ อยาเนนเนอหาการบรรยายมากเกนไป บรรยากาศการเรยนรเปนการสอสารทางเดยว หลกสตรจาเปนตองเนนทฤษฎควบคการปฏบต เสรมสมรรถภาพ ลงมอจรง ฝกฝนการลงภาคสนาม และประการสาคญชวยสอดแทรกทศนคต คานยมในเนองานทสรางคณคาในตนเอง ความภาคภมใจในวชาชพทไดรบโอกาสทางานรวมกบสภาเดกและเยาวชนทเปรยบเสมอนลกหลานของตนเอง ในขณะเดยวกน ถาทปรกษา บคลากร พเลยงไมมโอกาสเขารวมฝกอบรมจากหลกสตรทนาเสนอใหได ทานกสามารถอานและศกษาจากรายชอของกฎหมาย พระราชบญญตทเกยวของ คมอหลายเลม รายงานผลการวจย รายชอบคคล องคกร สถานทททานเขาถงไดจากรายชอและงานวชาการตางๆ ทนาเสนอไวอยางเพยงพอและใชเวลาในการศกษาไมมากนก ทสาคญอยางยงทปรกษา บคลากร พเลยงงานของสภาเดกและเยาวชนควรระลกและเตอนตนเองเสมอคอ “อยาคดแทนเดก” ตอง “ฟงเสยงเดกเปน” ใหเดกเปนผ นาของการทากจกรรม ผ ใหญเปนผ อานวยความสะดวก “เดกนาผ ใหญหนน” ยอมเสยเวลาคอนขางมากในการใหเดกและเยาวชนมสวนรวมแตแรก ความเปนเจาของความคดในโครงการแตแรกเรม เดกจะผกพนและดาเนนการไมหยดหยอน แมจะมปญหาและอปสรรคมากมาย และผลสาเรจจะนามาซงการเรยนรในคณคาตวอยางความสาเรจและคราวเดยวกนการทางานรวมเคยงบาเคยงไหล ใหคาแนะนา ตชมอยางสรางสรรค ทมเท ไมนาผลงานเดกมาเปนผลงานตนเอง มนาใจเปนครงคราวเรองของอาหารและเครองดม ลวนนามาซงความไววางใจ (Trust) ซงมผลตอการดาเนนการทกขนตอนทเดยว การเปดโอกาส เพมพนทใหเดกและเยาวชนไดลงมอปฏบตดวยตนเองเปนการพฒนาศกยภาพเพมขนทกดาน รวมทงยงทาใหทปรกษา บคลากร พเลยงไดรจกเดกและเยาวชนเปนรายบคคลเพมมากขนดวย ๔. “การยกรางตวตน” ของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย การกาหนดสมรรถนะ สาระความร คานยม คณธรรม ๕ ดาน อนไดแก นโยบายและการบรหาร องคความรดานเดกและเยาวชน ระบบขอมลขาวสาร เครอขาย ผ อานวยความสะดวก และคณธรรมจรยธรรมของทปรกษา บคลากร พเลยงงานสภาเดกและเยาวชนนน มเปาหมายสาคญคอ “ยกรางตวตน” ของผ ใหญทชวยทางานใหกบเดกและเยาวชนชดเจนขน เพอใหเกดระบบขอมล เกณฑการประเมนผลตนเอง เพอจะไดเรยนร ฝกฝนดวยตนเองไดตลอดเวลา สาหรบการยกรางตวตนนมจานวนรายขอ (Items) แตกตางกนไปตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย ดงเชน ระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และระดบตาบล เปนตน ในปจจบนและอนาคต จานวนรายขอน อาจเพมขนหรอลดลงกได ทงนขนอยกบสถานการณและเหตการณทเกดขน สภาวะของสภาเดกและเยาวชนทเปลยนแปลงไป การฝกอบรมเพมเตม และอนๆ

๑๗๙  

สมรรถนะ สาระความร คณธรรม ๕ ดานน จงไมสามารถนาไปใชเปนเครองมอตดสนคณคา ผลการทางาน การประเมนได ตกการเลอนขน เลอนตาแหนง ขนเงนเดอนไดแมแตนอย เพราะจะไมตรงกบวตถประสงคของรายงานการวจยเลมน การกาหนด “ยกรางตวตน” ของทปรกษา บคลากร พเลยงงานสภาเดกและเยาวชนนอกจากจะเกด ความชดเจนในการทางานมออาชพ การหมนคนควาพฒนาตนเองอยางสมาเสมอ ยงชวยใหเดกมตวอยางทด ในการเปนแบบอยางและชวยใหผบรหาร ผ ทเกยวของไดตระหนกถงความสาคญของการทาหนาทนดยงขนดวย ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใช ๑. ผ บรหารนโยบายระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และทองถนควรนาสรปผลการวจยนคมอ การฝกอบรม หลกสตรการเรยนร เนอหา ประสบการณ สมรรถนะ คานยมไปทดลองใชปฏบตงาน ในหนวยงาน สถาบน องคกรของตนเองเพอศกษาผลของความแตกตางทเกดขนในกลมทปรกษา บคลากร พเลยงวามการนาไปใชปฏบตจรงมากนอยเพยงใด ชวยงานของสภาเดกและเยาวชนตรงกบสงทเดกและเยาวชนตองการหรอไม ๒. สมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตในแตละปจะมการประชมจดทารายงานการทางานดานเดกและเยาวชนควรนารายงานการวจย คมอ หลกสตร สมรรถนะทรางขนตามเจตนารมณของสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๔ ไปเสนอตอทประชมเพอทาการพจารณ ปรบปรงหรอแกไข และสรปใหครบถวนสมบรณเปนทยอมรบและเสนอเปนแนวทางนโยบายเสรมสมรรถนะใหทปรกษา บคลากร พเลยงทกคนไดเขาฝกอบรม รบเอกสาร คมอหลกสตร สอประสมและพฒนาตนเองจนมสายงานในวชาชพทกาวหนาและชดเจนกวาทเปนอยในปจจบน

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ๑. การศกษาครงนเนนการพฒนาหลกสตร และนวตกรรมทชวยเสรมสรางสมรรถนะทปรกษาสภาเดก

และเยาวชนในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย โดยพฒนาขนจากกรอบความตองการจาเปนและสภาพปญหาในปจจบน อยางไรกตาม ยงขาดการศกษาในสวนของปจจยทสงผลตอการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชน ตลอดจนรปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบทปรกษาแตละประเภท หรอแตละภมภาค เพอใหการนาหลกสตรและนวตกรรมไปใชเกดประสทธภาพในการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนอยางเตมท

๒. หลกสตรและนวตกรรมทผลตขนในการศกษาครงน ควรนาไปใชจรงเพอศกษาจดแขง หรอจดทควรพฒนาเพมเตม และปรบปรงใหมคณภาพมากยงขน ตามหลกวงจรการพฒนา PDCA ซงอาจใชกระบวนการวจยเชงประเมน เพอพฒนาหลกสตรและนวตกรรมใหดยงขน

๓. ควรมการประเมนผลการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย จากการใชหลกสตรและนวตกรรมทเปนผลผลตในการศกษาครงน อกทงควรมการศกษาเพอวางกลไกใน การสนบสนนตดตามเพอใหเกดการพฒนาสมรรถนะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนอยางยงยน

๑๘๐  

 

เอกสารอางอง กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (๒๕๕๐). พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดก

และเยาวชนแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๐. กรงเทพมหานคร: กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง ของมนษย.

คมศร วงษรกษา. (๒๕๔๐). การเปรยบเทยบคณภาพและความสอดคลองของเทคนคการจดเรยงลาดบความสาคญทองโมเดลความแตกตางในการประเมนความตองการจาเปน. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต ภาควชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรชย โพคนโย. (๒๕๕๔). ความหมายของสมรรถนะ. [ออนไลน]. แหลงทมา: http://www.sobdai.com /executive-school/know-how-management/625--competency.html [๓๐ พฤษภาคม ๒๕๕๖]

สมพงษ จตระดบ และคณะ. (๒๕๕๓). รายงานการวจยฉบบสมบรณโครงการวจยการพฒนารปแบบสภา เดกและเยาวชนในประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: ธรรมดาเพรส. สมพงษ จตระดบ และคณะ. (๒๕๕๕). รายงานการวจยฉบบสมบรณ โครงการการสรางความเปนพลเมอง ดในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน. กรงเทพมหานคร: ธรรมดาเพรส. สวมล วองวาณช. (๒๕๔๒). การสงเคราะหเทคนคทใชในการประเมนความตองการจาเปนในวทยานพนธ

ของนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สวมล วองวาณช. (๒๕๕๐). การวจยประเมนความตองการจาเปน. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต. (๒๕๓๔). อนสญญาวาดวยสทธเดก. กรงเทพมหานคร: องคกรสงเคราะหทหารผานศก.

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. (๒๕๔๖). พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖. [ออนไลน] แหลงทมา: http://www.ecpat-thailand.org/th/1_3.pdf [๒๗ มถนายน ๒๕๕๖]

Dhananjay Gokhale. (2005). PM Competency Mapping. published as a part of ๒๐๐๕ PMI Global Congress Proceedings, Singapore. Hay Group. (2003). Using Competencies to Identify High Performers : An Overview of the

Basics. Hay Group, Inc. Malevu, T., et al. (2007). YOUTH ON TRACK. Denmark: Aidsnet. Tülay Bozkurt. (2011). Management by Competencies. [online]. Available at : http://www.risus-

tr.com/risus/wp-content/uploads/managementbycompetenciestulaybozkurt-110329032120-phpapp02.pdf

๑๘๓  

แบบสอบถาม สมรรถนะในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย สาหรบทปรกษาสภาเดกและเยาวชน

แบบสอบถามฉบบนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง การพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ซงไดรบการสนบสนนจากสานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เพอพฒนาสมรรถนะระบบทปรกษาใหกบสภาเดกและเยาวชนทกระดบ อยางไรกตามแบบสอบถามฉบบนสรางขนเพอกาหนดสมรรถนะเบองตน และสารวจสภาพปญหา ตลอดจนความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะในการดาเนนงานฐานะทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ทางผวจยจงขอขอบพระคณทานเปนอยางยงทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามฉบบน ขอมลทไดรบจากทานจะเปนประโยชนอยางยงในการศกษาสมรรถนะดงกลาวของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน เพอการพฒนาศกยภาพของสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทยตอไป นอกจากนทางผวจยขอรบรองวาขอมลของทานจะเปนความลบอยางทสด

ขอแสดงความนบถอ

สมพงษ จตระดบ

หวหนาผวจย

คาชแจง 1. แบบสอบถามฉบบนประกอบดวยขอคาถามทงสน 30 ขอ แบงออกเปน 5 ตอน จานวน 5 หนา 2. นยามศพทเฉพาะทในแบบสอบถามฉบบบนประกอบดวย

สมรรถนะในการใหคาปรกษา หมายถง ความสามารถของพเลยง หรอทปรกษาในการใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน ซงประกอบดวย ความร ทกษะ และคณลกษณะทเกยวกบการบรหารจดการองคกร โครงการ ตลอดจนการถายทอดความรและคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชน เพอใหสภาเดกและเยาวชนสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ พเลยง หรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชน หมายถง บคคลหรอคณะบคคลผทาหนาทดแล และใหคาปรกษาแก สภาเดกและเยาวชน ซงอาจเปนบคคลหรอคณะบคคลทไดรบการแตงตงตามกฎหมายอยางเปนทางการหรอไมกได สภาเดกและเยาวชน หมายถง องคกรเดกและเยาวชนทมบทบาทหนาทในการบรหารจดการ และเปนศนยกลาง การทางานดานเดกและเยาวชน แบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ จงหวด อาเภอ และตาบลหรอระดบทองถน โดยมคณะกรรมการทเปนตวแทนเดกและเยาวชนทไดรบการจดตงอยางเปนทางการ

3. โปรดปฏบตตามคาชแจงในแตละตอน เพอการตอบแบบสอบถามทสมบรณ ตอนท 1 ขอมลทวไป 1. เพศ �(1) ชาย � (2) หญง 2. อาย ป 3. ระดบการศกษาสงสด �(1) ป.ตร �(2) ป.โท �(3) ป.เอก �(4) อนๆ(ระบ) 4. ตาแหนง (ระบตาแหนง) อายงาน ป 5. สงกด �(1) สวนจงหวด

�(2) อบต ตาบล อาเภอ จงหวด �(3) เทศบาล ตาบล อาเภอ จงหวด

�(4) อนๆ (ระบ) 6. สถานภาพ �(1) โสด �(2) แตงงานแลว �(3) อนๆ (ระบ) จานวนบตร (ถาม) คน 7. รายไดตอเดอนโดยประมาณ บาท คาใชจายสวนตวททานจายใหกบงานสภาเดกประมาณ บาท/เดอน 8. สภาเดกฯ ททานดแล ชอองคกร: เวลาทใชในการใหคาปรกษา ชม./เดอน

ระดบของสภาเดก � (1) ระดบจงหวด � (2) ระดบอาเภอ � (3) ระดบตาบล

๑๘๔  

ตอนท 2 ภมหลงของทปรกษา 1. โปรดทาเครองหมาย ในชอง “ใช” ถาขอความดานหนา ตรงกบประสบการณของทาน หรอในชอง “ไมใช” ถาทานไมมประสบการณดงทขอความระบ (โปรดตอบตามความเปนจรง)

ขอความ ใช ไมใช 1. ฉนเคยเปนหนงในคณะกรรมการนกเรยน หรอคณะกรรมการนสต นกศกษามากอน 2. ฉนเขารวมกจกรรมททางชมชน หรอจงหวดจดขน ในฐานะผเขารวมงานอยเสมอ 3. ฉนเคยมประสบการณ หรอผานปญหาสงคมดานเดกและเยาวชน หรอเคยเปนเดกกลมเสยงมากอน 4. ฉนมความร ทกษะ แนวทางในการดาเนนกจกรรมรวมกบสภาเดกและเยาวชนได 5. ฉนเคยเปนคณะกรรมการทเกยวของกบกจกรรมการพฒนาเดกและเยาวชนมากอน เชน คณะกรรมการ

สภาเดกและเยาวชน

2. ทานสนใจทางานดานเดกและเยาวชนในฐานะพเลยง หรอทปรกษาเพราะเหตใด โปรดทาเครองหมายหนาเหตผลทระบไว (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

�1) ไดรบคาสงใหปฏบต �2) สนใจกจกรรมพฒนาคณภาพชวตเดกและเยาวชน �3) ชอบทางานกบเดกและเยาวชน �4) เหนความตงใจของเดกและเยาวชน �5) มความสามารถทจะทางานรวมกบเดกและเยาวชนได �6) อยากเปนสวนหนงทชวยลด

ปญหาดานเดกและเยาวชน

�7) อนๆ (ระบ) 3. ทานเคยผานหลกสตรหรอการฝกอบรมดานสภาเดกและเยาวชนใดบาง โปรดระบ 1) 2) 3) 4) 4. ทานมคมอ หนงสอ หรอเอกสารทชวยใหทานสามารถดาเนนงานดานสภาเดกและเยาวชนอะไรบาง โปรดระบ 1) 2) 3) 4)

5. สภาเดกฯ ททานดแลไดรบงบประมาณโดยประมาณ บาท / ป จากแหลงใดบาง �1) งบของทองถนเอง �2) งบจากพมจ. �3) งบจาก NGO หรอองคกรอสระ �4) อนๆ (ระบ)

ตอนท 3 ความคดเหนของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน โปรดทาเครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทานตอขอความทกาหนดให

ขอความ 1 2 3 4

1. ฉนชอบทางานเปนกลมมากกวาทางานคนเดยว 2. ฉนภมใจทไดรบความไววางใจใหเปนพเลยงดแลสภาเดกและเยาวชน 3. ฉนรสกสนก เมอฉนไดรวมทากจกรรมกบสภาเดกและเยาวชน 4. ฉนเหนวาการดแลสภาเดกและเยาวชนเปนภาระอนหนกอง ยากจะทาใหสาเรจ 5. ฉนจะอยรวมกบสภาเดกและเยาวชนในการเตรยมงาน จนกวาจะเสรจไมวาจะดกแคไหนกตาม 6. ฉนคดวาฉนทางานเปนทปรกษาซงเปนงานนอกเหนอจากภาระงานหลก ฉนควรไดคาตอบแทนพเศษเพมขน

1 = ไมใช / ไมเหนดวยอยางยง 2 = ไมใช / ไมเหนดวย 3 = ใช / เหนดวย 4 = ใช / เหนดวยอยางยง

๑๘๕  

ตอนท 4 สมรรถนะในการใหคาปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ของทปรกษาสภาเดกและเยาวชน 1. ทานคดวาขอใดบางตอไปนเปนสมรรถนะทผดแล หรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนควรม

โปรดทาเครองหมาย ในชอง หนาสมรรถนะททาน เหนวาสาคญ และโปรดระบดวยวาทานคดวาทานมสมรรถนะนนแลว

หรอไมในชอง ใตสมรรถนะนน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

�1) การมสวนรวมของเดกและเยาวชน

�2) พฒนาเครอขายได � 3) มคณธรรมของตนแบบ (role model) เชน ซอสตย ตรงตอเวลา รบผดชอบ ฯลฯ

มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม

�4) บรหารจดการโครงการได เชน เขยนแผนงาน/โครงการเปน วางแผนได

�5) นเทศเดกเปน ใหคาปรกษาเชงสรางสรรคได

�6) สรางสมพนธภาพอนดกบเดกและเยาวชน และผรวมงานได

มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม

�7) การบรหารการเงนอยางโปรงใสและ ตรวจสอบได

�8) บรหารจดการองคกรเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ

�9) ตดตามและใฝหาความรใหมๆ อยเสมอ ตลอดจนมความรในการทางานดานเดกฯ

มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม

�10) การจดหา หรอรแหลงทรพยากรดาเนนงาน

�11) บรหารและจดสรรเวลาใหกบเดกและเยาวชนได

�12) มหลกในการดาเนนงาน ในฐานะ ทปรกษาทชดเจน

มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม มแลว มบางแลวแตตองการเพมยงไมม

2. ทานคดวาพเลยงหรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย ควรมสมรรถนะอนใด นอกเหนอจากทระบไวขางตนอกหรอไม (โปรดระบ)

1. ทานมสมรรถนะนแลวหรอไม �ม �มแตตองการเพม �ยงไมม 2. ทานมสมรรถนะนแลวหรอไม �ม �มแตตองการเพม �ยงไมม

3. ทานมสมรรถนะนแลวหรอไม �ม �มแตตองการเพม �ยงไมม 3. ทานมความรในเรองใดบางตอไปน เกยวกบการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนและการทางานดานเดกและเยาวชน?

โปรดทาเครองหมาย หนาขอความรททานมเกยวกบการทางานดานเดกและเยาวชน (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

�1) การเขยนโครงการ �2) การจดการบญชและการเงน �3) หลกสตรการฝกอบรมเพมเตม

� 4) การดาเนนกจกรรมสาหรบเดกฯ �5) จตวทยาดานเดกและเยาวชน �6) สทธเดกและการปกปองคมครองเดก

�7) เครอขายการทางานดานเดกฯ �8) การจดหาแหลงทนและทรพยากร �9) จตอาสาและการทางานเพอสงคม

� 10) อนๆ (ระบ) ตอนท 5 สภาพปญหาและความตองการจาเปนในการพฒนาสมรรถนะของพเลยง / ทปรกษาสภาเดกและเยาวชน 1. จากปญหาสาคญของการเสรมสราง และพฒนาสมรรถนะทปรกษาของสภาเดกฯ ตอไปน

โปรดนาตวอกษรหนาขอความเรยงใน�ตามลาดบความสาคญของปญหา ตามความคดเหนของทาน

เปนปญหาสาคญมากทสด � � � � � � เปนปญหาสาคญนอยทสด/ไมเปนปญหา

นอกจากปญหาทกาหนดใหขางตน ทานคดวามปญหาอนๆ อกหรอไม (ระบ)

ก) ไมมเวลา ข) ขาดทนสนบสนน ค) ภาระงานทตองรบผดชอบมมาก ง) เดกและเยาวชนไมใหความรวมมอ จ) ขาดความรความเขาใจ ฉ) ผบญชาการไมใหการสนบสนนทดพอ

อนดบ 1 2 3 4 5 6

๑๘๖  

2. โปรดอานขอความสถานการณตอไปน แลวโปรดทาเครองหมาย ตามความคดเหนของทานทมตอขอความทกาหนดใหเกยวกบการสงเสรม และพฒนาสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย โดย

การตอบดานซาย เปนการตอบวาสถานการณดงกลาว เปนจรง มากนอยเพยงใด

การตอบดานขวา เปนการตอบวาทานคดวา สถานการณดงกลาว ควรจะเปน อยางไร ตวอยางการตอบ: จากสถานการณ : การไดรบโอกาสในการศกษาตอ ถาในความเปนจรงทานไมเคยไดรบโอกาสใดๆ เลย ทงๆททานควรไดรบโอกาสศกษาตอเพอนาความรกลบมาพฒนาองคกร ดงนนการตอบของทานควรจะเปนดงน: ตอบ 1 ในฝงซายมอ (ไมเคยไดรบโอกาสเลย) และตอบ 4 ในฝงขวามอ (ควรไดรบโอกาสอยางยง)

สภาพทเปน อยจรง

สถานการณการสงเสรมและพฒนาสมรรถนะ ของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในประเทศไทย

สภาพทคาดหวงหรอควรจะเปน

ดานท 1: การสงเสรมความร 1 2 3 4 1. ไดรบโอกาสใหเขารบการอบรมความรทเกยวกบการทางานกบเดกและเยาวชน 1 2 3 4 1 2 3 4 2. ไดรบโอกาสใหแสดงความรความสามารถในการดาเนนงานในฐานะพเลยงหรอทปรกษา

อยางอสระเตมท 1 2 3 4

ดานท 2 : การสงเสรมทกษะ 1 2 3 4 3. ไดฝกปฏบตจรงกอนทาหนาทเปนพเลยง หรอทปรกษาสภาเดกฯ 1 2 3 4 1 2 3 4 4. ไดฝกทกษะการนาประชม การใหคาปรกษาหารอ หรอคาแนะนาตางๆ 1 2 3 4 1 2 3 4 5. มคมอแนะนาในการใหคาปรกษา หรอบทบาทหนาทพเลยงหรอทปรกษาของสภาเดกฯ 1 2 3 4 ดานท 3 : การหนนเสรมกลไกในการพฒนาสมรรถนะ และแรงจงใจในการทางาน 1 2 3 4 6. มวทยากร หรอผเชยวชาญในการทางานดานเดกและเยาวชนคอยใหคาปรกษาและ ความร

แกทาน ในพนทของทานหรอพนทใกลเคยง 1 2 3 4

1 2 3 4 7. มรายได หรอเงนพเศษเพมเตมสาหรบผปฏบตหนาทฐานะพเลยง หรอทปรกษาสภาเดกฯ 1 2 3 4 1 2 3 4 8. ไดรบการสนบสนนใหเลอนขนวทยฐานะ หรอมโอกาสในการกาวหนาในอาชพมากขน 1 2 3 4 1 2 3 4 9. ทางานไดอยางอสระ มอานาจในการตดสนใจเรองตางๆ ไดอยางเตมทในฐานะพเลยง หรอ

ทปรกษาสภาเดกฯ 1 2 3 4

3. สภาเดกและเยาวชนททานดแล มกขอคาปรกษา หรอขอแนะนาจากทานในเรองใดบาง เปนพเศษ

4. ทานคดวา คมอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนควรมรายละเอยด สาระสาคญอะไรบางททานสามารถใชศกษาเพมเตมดวยตนเองได

1 = ไมใช / ไมเหนดวย อยางยง 2 = ไมใช / ไมเหนดวย 3 = ใช / เหนดวย 4 = ใช / เหนดวย อยางยง

โปรดตอบทง 2 ขาง

๑๘๗  

5. หลกสตร หรอเนอหาอะไรบางททานตองการเพมเตมเปนพเศษ เพอใหทานสามารถดาเนนงานในฐานะพเลยง หรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนไดอยางมประสทธภาพ

6. ทานมขอเสนอแนะใดๆ เพมเตมอกหรอไม เกยวกบการพฒนาสมรรถนะของพเลยง หรอทปรกษาสภาเดกและเยาวชนใน

ประเทศไทย

โปรดระบอเมลลของทาน ในชองทกาหนดให หากทานตองการเอกสารดจตอล (PDF File)

“คมอการสรางความเปนพลเมองด “หนงสอ อปท. ฟงเสยงเดกเปน / ฟงเสยง ในสภาเดกและเยาวชนระดบทองถน” เดกไมเปน”

และโปรดสงคนแบบสอบถามททานกรอกขอมลเรยบรอยแลว

เราจะจดสงใหทานตามอเมลลทระบไว หลงจากทเราไดรบแบบสอบถามฉบบนแลว ขอขอบพระคณอยางยงในความรวมมอของทาน

ระบอเมลลทน

๑๘๙

แบบสมภาษณ แบบสมภาษณคณะกรรมการสภาเดกและเยาวชนในการพฒนาสมรรถภาพของทปรกษาใหมคณภาพยงขนเพอใหสอดคลองกบการดาเนนงานในแตละพนท ชอ-นามสกล .................................................................................อาย.................ป ตาแหนง...........................................................................จงหวด............................. ๑. สภาเดกและเยาวชนเมอตองการปรกษาปญหาในการทางาน แนวทางและขอเสนอแนะกบทปรกษาสวนใหญ ในประเดนอะไรมากทสด __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๒. สภาเดกและเยาวชนตองการไดพเลยง ทปรกษา มคณสมบต สมรรถภาพ คณลกษณะทพงประสงคในดานใดบาง __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๓. สภาเดกและเยาวชนมขอเสนอแนะใหจดหลกสตรการฝกอบรมเพมเตมใหกบพเลยงทปรกษาในเนอหาอะไรบาง __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

๑๙๑

แบบสมภาษณ การสมภาษณบคคลสาคญขอมล (Key Informants) ทเปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนระดบตางๆ มหวขอหลกดงตอไปน ๑. การคดเลอก แนวทางการไดมาของการเปนทปรกษาสภาเดกและเยาวชนพจารณาจากหลกเกณฑหรอคณสมบตอะไรบาง ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๒. ปญหาและอปสรรคสาคญจากการทางานรวม เปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนมอะไรบาง ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

๑๙๒

๓. สภาเดกและเยาวชนมาขอคาปรกษา พดคยปรกษาหารอ ขอคาแนะนาเรองใดมากทสด _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๔. ทานไดรบการเสรมสมรรถภาพ การศกษา ฝกอบรมดานเดกและเยาวชนทผานมามหลกสตรอะไรบาง _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๕. ทานมความประสงคจะใหชวยจดหลกสตร การฝกอบรมเพมเตม ดานสภาเดกและเยาวชนทตรงกบความตองการของทานมากทสด _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

๑๙๓

๖. คมอ หนงสออานเพมเตม องคความรทผลตขนเพอศกษาดวยตนเองควรมเนอหา สาระความร ในเรองใดบาง _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๗. โปรดระบสถาบนการศกษา หนวยงานหรอองคกรทสามารถชวยเหลอทานไดในการเสรมสมรรถนะการเปนทปรกษาของสภาเดกและเยาวชนใหดยงขน _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๘. คณลกษณะทพงประสงคของการเปนทปรกษาใหแกสภาเดกและเยาวชนไดแกอะไรบาง ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________

๑๙๔

๙. ขอเสนอแนะแนวทางการเสรมสรางสมรรถนะของทปรกษาสภาเดกและเยาวชนมวธการปฏบตทเหนแตกตางและเกดทางเลอกมากขน คอ _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๑๐. ถาทานกลาวถงประสบการณจรง มคณคา แตเปนเรองละเอยดออนตอผ เกยวของทานอยากบอกวา ๑๐.๑ ผบงคบบญชา______________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๑๐.๒ สภาเดกและเยาวชน _________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ๑๐.๓ คณะผวจย ________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

๑๙๖ 

มาลองวดสมรรถนะการเปนพเลยงสภาเดกฯ กนเถอะ โปรดตอบคาถามตอไปน โดยเลอก “ใช” ถาทานมประสบการณเชนนน

และเลอก “ไมใช” ถาขอความดงกลาวไมสอดคลองกบประสบการณของทาน *** โปรดตอบตามความจรง เพอประสทธภาพของการวดสงสด ***

ชอ-สกล.......................................................อาย........ป สงกด..........................................................

หมวด ก. : ทานมความรความเขาใจเกยวกบระเบยบ นโยบาย หรอกฎหมายตางๆ ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 1. ฉนรวารายละเอยดในพ.ร.บ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 ใช ไมใช 2. ฉนรวานโยบายดานการพฒนาคณภาพเดกและเยาวชนของรฐบาลมอะไรบาง ใช ไมใช 3. ฉนรจกอนสญญาสทธเดก และรวาเดกควรไดรบสทธอะไรบาง ใช ไมใช 4. ฉนรระเบยบงบประมาณ การเบกจาย ตลอดจนระเบยบขอบงคบตางๆ เปนอยางด ใช ไมใช 5. ฉนเขาใจระเบยบธรการ และการประสานงานในระบบราชการเปนอยางด ใช ไมใช 6. ฉนรจกบทบาทของสภา วฒสภา และผ มบทบาททางการเมองตางๆ ทมตอการพฒนาเดกและ

เยาวชนในประเทศไทย ใช ไมใช 7. ฉนสามารถจดทารายงานประจาป ตามระเบยบงานราชการ ใช ไมใช 8. ฉนรกระบวนการเลอกตงสภาเดกและเยาวชนทกระดบ ตลอดจนสมชชาดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 9. ฉนเขาใจการทางานแบบมสวนรวมกบเดกและเยาวชนเปนอยางด ใช ไมใช 10. ฉนมความรในการจดทาวาระแหงชาตดานเดกและเยาวชน

หมวด ข. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณการทางานดานเดกและเยาวชน ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 11. ฉนรและเขาใจความเปนมาของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ใช ไมใช 12. ฉนเขาใจความสาคญของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ใช ไมใช 13. ฉนสามารถแกไขปญหาความขดแยงทเกดขนกบสมาชกสภาเดกและเยาวชนไดเปนอยางด ใช ไมใช 14. ฉนสามารถนาสภาเดกและเยาวชนทากระบวนการถอดองคความรได ใช ไมใช 15. ฉนสามารถใหคาแนะนาเชงจตวทยาแกเดกและเยาวชนทเขามาปรกษากบทานได ใช ไมใช 16. ฉนเขาใจโจทยหรอปญหาดานเดกและเยาวชนระดบประเทศไดวาคออะไร และมแนวทางแกไขอยางไร ใช ไมใช 17. ฉนสามารถใหคาแนะนาแกสภาเดกฯ ในการวเคราะห SWOT ในการทางานดานเดกและเยาวชนได ใช ไมใช 18. ฉนมแนวทางหรอกระบวนการตดตาม และประเมนผลการทางานทสอดคลองกบบรบทของเดกและ

เยาวชนแตละกลมได ใช ไมใช 19. ฉนเขาใจหลกการจดประชมแบบตางๆ ไดเปนอยางด เชน การประชมเชงปฏบตการ

การประชมโตะกลม การประชมกลมยอย (focus group) เปนตน ใช ไมใช 20. ฉนมความสามารถในการใชสอทางสงคม การประชาสมพนธ การกระจายขาว และการใช social

network ในการสอสารเพอการทางานดานเดกและเยาวชนได

ระดบประเทศ

๑๙๗ 

หมวด ค. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบเครอขาย ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 21. ฉนรจกเครอขายการทางานดานเดกและเยาวชน ทสามารถใหการสนบสนนดานงบประมาณ และ

มสวนรวมในกจกรรมตางๆ ได ใช ไมใช 22. ฉนเรยนรผานการทาวจย การวเคราะห สงเคราะห งานดานเดกและเยาวชน ตลอดจนศกษาขอมล

จากประโยชนของการมเครอขาย เพอเพมพนความรในการใหคาปรกษาแกเดกและเยาวชนได ใช ไมใช 23. ฉนสามารถสรางเครอขายใหมๆ เพอประสทธภาพในการทางานของเดกและเยาวชนได ใช ไมใช 24. ฉนสามารถประสานงานกบเครอขายตางๆ ไดอยางราบรน ในการทางานดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 25. ฉนสามารถจดทาฐานขอมลเครอขายการทางานได

หมวด ง. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศตอไปนหรอไม ใช ไมใช 26. ฉนมความรความเขาใจในการใชเทคโนโลยสารสนเทศประกอบการทางานดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 27. ฉนใช Social application ตอไปนไดอยางนอย 2 รายการ: (โปรดวงกลมรายการททานสามารถใชได)

Line/ What’s App/ Facebook/ Instragram/ Skype/ Twister/ e-mail/ Youtube/อนๆ…………… ใช ไมใช 28. ฉนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ ในการประสานงาน หรอตดตอสอสารกบเดกและเยาวชนได

หมวด จ. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการเปนผ อานวยความสะดวกตอไปนหรอไม ใช ไมใช 29. ฉนสามารถรบฟงความคดเหนของสมาชกสภาเดกฯ ทมความแตกตางกนและนาเสนอ หรอให

คาแนะนาทเปนทยอมรบได ใช ไมใช 30. ฉนเขาใจหลกการฉนทามต และสามารถนากระบวนการเพอการสรางฉนทามตได ใช ไมใช 31. ฉนสามารถใหคาแนะนา สรรหา หรออานวยความสะดวกแกสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยได ใช ไมใช 32. เมอการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนขดของเนองจากระบบราชการ ฉนสามารถชแนะ หรอให

ความชวยเหลอ เพอใหการทางานสามารถดาเนนตอไปได ใช ไมใช 33. ฉนมเทคนคการรบฟงความคดเหนจากตวแทนสภาเดกและเยาวชน ผทรงคณวฒ การจบประเดน

สาคญ ขอความเดน (key words) ของแตละบคคลใหไดการเกรนนาใหความสาคญกบความคดขอความสาคญในวงประชม

ใช ไมใช 34. ฉนมการจดทาฐานขอมล เกยวกบปญหา และคาปรกษาทใหกบสภาเดกและเยาวชน ใช ไมใช 35. ฉนใชฐานขอมล และ/หรอ ขอมลจากการกากบตดตาม เพอประกอบการใหคาปรกษาแกสภาเดกฯ

หมวด ฉ. : ทานคดวา คาตอไปนอธบายลกษณะของคณได ใชหรอไม ใช ไมใช 36. ธรรมาภบาล ใช ไมใช 41. กลยาณมตร ใช ไมใช 37. สามคค ใช ไมใช 42. เปนกนเอง ใช ไมใช 38. ยตธรรม ใช ไมใช 43. ยกยองความสาเรจของเดกและเยาวชน ใช ไมใช 39. มองเปนองครวม ใช ไมใช 44. ไมแบงพรรคแบงพวก ใช ไมใช 40. รกสนต ใช ไมใช 45. จตอาสา

๑๙๘ 

การใหคะแนน: เกณฑการประเมนผลสมรรถภาพ ทกษะ คานยม เรอง หมวด

เนอหาสาระ ประสบการณ เครอขาย คานยม

จานวนขอทงหมด

จานวนขอ ทเลอกตอบ

“ใช”

คดเปน %

ระดบ

ปรบปรง พอใช ด

ก. นโยบายและการบรหาร 10 ข. องคความร สาระประสบการณ 10

ค.+ง. ขอมลขาวสาร ICT เครอขาย 8 จ. การเปนผ อานวยความสะดวก 7 ฉ. คณธรรมและจรยธรรม 10

รวม 45

การแปลงคาเปนรอยละ

รอยละ (%) = จานวนขอทเลอกตอบวาใช ในหมวดนน

จานวนขอทงหมดของหมวดนน 100

เกณฑการประเมนรายดาน: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของแตละดาน ตากวา 50.00% ปรบปรง ยงขาดสมรรถนะดานนนๆ ควรไดรบเพม 50.00% - 74.99% พอใช มระดบความสามารถดานนนแลว แตควรไดรบเพม 75.00% ขนไป ด มสมรรถนะดานนนเพยงพอทจะปฏบตหนาท เกณฑการประเมนภาพรวม: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของชองรวม ตากวา 50.00% ปรบปรง ควรเขาฝกอบรมทง 2 หลกสตร 50.00% - 74.99% พอใช ฝกอบรมหลกสตรใดหลกสตรหนงหรอทง 2 หลกสตร 75.00% ขนไป ด เขาฝกอบรมหลกสตรองครวมดานเดกและเยาวชนเพมเตม

๒๐๐ 

มาลองวดสมรรถนะการเปนพเลยงสภาเดกฯ กนเถอะ โปรดตอบคาถามตอไปน โดยเลอก “ใช” ถาทานมประสบการณเชนนน

และเลอก “ไมใช” ถาขอความดงกลาวไมสอดคลองกบประสบการณของทาน *** โปรดตอบตามความจรง เพอประสทธภาพของการวดสงสด ***

ชอ-สกล.......................................................อาย........ป สงกด..........................................................

หมวด ก. : ทานมความรความเขาใจเกยวกบระเบยบ นโยบาย หรอกฎหมายตางๆ ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 1. ฉนรวารายละเอยดในพ.ร.บ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 ใช ไมใช 2. ฉนรวานโยบายดานการพฒนาคณภาพเดกและเยาวชนของจงหวดมอะไรบาง ใช ไมใช 3. ฉนรจกอนสญญาสทธเดก และรวาเดกควรไดรบสทธอะไรบาง ใช ไมใช 4. ฉนรระเบยบงบประมาณ การเบกจาย ตลอดจนระเบยบขอบงคบตางๆ เปนอยางด ใช ไมใช 5. ฉนสามารถจดประชมวาระประจาป ประจาเดอน เพอขบเคลอนงานของสภาเดกและเยาวชนใน

จงหวด ระดบอาเภอ และทองถนได ใช ไมใช 6. ฉนสามารถลงพนทระดบจงหวด อาเภอ เทศบาล ตาบล เพอเยยมเยยนใหกาลงใจ กระตน รวมทง

รวมประชมใหคาแนะนาโครงงานและกจกรรมทสภาเดกและเยาวชนรวมกนนาเสนอได ใช ไมใช 7. ฉนสามารถจดทารายงานประจาป รายงานงบประมาณตามระเบยบงานราชการได ใช ไมใช 8. ฉนรกระบวนการเลอกตงสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด อาเภอ และตาบลเปนอยางด ใช ไมใช 9. ฉนเขาใจบทบาท และหนาทของความเปน “ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด” เปนอยางด ใช ไมใช 10. ฉนเขาใจประเดนปญหาดานเดกและเยาวชนของจงหวดเปนอยางด และสามารถใหคาแนะนาแก

สภาเดกและเยาวชนจงหวดได

หมวด ข. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณการทางานดานเดกและเยาวชน ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 11. ฉนรและเขาใจความเปนมา และความสาคญของสภาเดกและเยาวชนจงหวด ใช ไมใช 12. ฉนสามารถเขยนโครงการ หรอกจกรรม และใหคาปรกษาดานการเขยนโครงการแกเดกๆ ได ใช ไมใช 13. ฉนสามารถแกไขปญหาความขดแยงทเกดขนกบสมาชกสภาเดกและเยาวชนไดเปนอยางด ใช ไมใช 14. ฉนรจกแกนนากลมเดกและเยาวชนตางๆ ในจงหวด ใช ไมใช 15. ฉนสามารถใหคาแนะนาเชงจตวทยาแกเดกและเยาวชนทเขามาปรกษากบทานได ใช ไมใช 16. ฉนร และเขาใจรปแบบการทางานของสภาเดกและเยาวชนจงหวดทเหมาะสมตามบรบทของพนทได ใช ไมใช 17. ฉนสามารถใหคาแนะนาแกสภาเดกฯ ในการวเคราะห SWOT ในการทางานดานเดกและเยาวชนได ใช ไมใช 18. ฉนมแนวทางหรอกระบวนการตดตาม และประเมนผลการทางานทสอดคลองกบบรบทของเดกและ

เยาวชนแตละกลมได ใช ไมใช 19. ฉนเขาใจหลกการจดประชม หรอฝกอบรมได ใช ไมใช 20. ฉนรจกสมาชกสภาเดกและเยาวชนจงหวดแตละคนเปนอยางด

ระดบจงหวด

๒๐๑ 

หมวด ค. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบเครอขาย ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 21. ฉนรจกเครอขายการทางานดานเดกและเยาวชน ทสามารถใหการสนบสนนดานงบประมาณ และ

มสวนรวมในกจกรรมตางๆ ได ใช ไมใช 22. ฉนรจกเจาหนาท หรอผ ทเกยวของกบงานดานเดกและเยาวชนของจงหวดใกลเคยง ใช ไมใช 23. ฉนรจก และสามารถสรางความรวมมอกบทปรกษาสภาเดกและเยาวชนในระดบอาเภอและตาบลได ใช ไมใช 24. ฉนสามารถประสานงานกบเครอขายตางๆ ไดอยางราบรน ในการทางานดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 25. ฉนสามารถจดทาฐานขอมลเครอขายการทางานได

หมวด ง. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศตอไปนหรอไม ใช ไมใช 26. ฉนมความรความเขาใจในการใชเทคโนโลยสารสนเทศประกอบการทางานดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 27. ฉนใช Social application ตอไปนไดอยางนอย 2 รายการ: (โปรดวงกลมรายการททานสามารถใชได)

Line/ What’s App/ Facebook/ Instragram/ Skype/ Twister/ e-mail/ Youtube/อนๆ…………… ใช ไมใช 28. ฉนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ ในการประสานงาน หรอตดตอสอสารกบเดกและเยาวชนได

หมวด จ. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการเปนผ อานวยความสะดวกตอไปนหรอไม ใช ไมใช 29. ฉนสามารถรบฟงความคดเหนของสมาชกสภาเดกฯ ทมความแตกตางกนและนาเสนอ หรอให

คาแนะนาทเปนทยอมรบได ใช ไมใช 30. ฉนเขาใจหลกการฉนทามต และสามารถนากระบวนการเพอการสรางฉนทามตได ใช ไมใช 31. ฉนสามารถแนะนา สรรหา หรออานวยความสะดวกในการดาเนนงานแกสภาเดกและเยาวชนจงหวดได ใช ไมใช 32. เมอการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนขดของเนองจากระบบราชการ ฉนสามารถชแนะ หรอให

ความชวยเหลอ เพอใหการทางานสามารถดาเนนตอไปได ใช ไมใช 33. ฉนสามารถวเคราะหปญหา หรอจดออนในการทางานของสภาเดกและเยาวชนจงหวดได ใช ไมใช 34. ฉนสามารถใหคาปรกษาแกสภาเดกและเยาวชนจงหวด เพอพฒนาองคกรหรอกาจดจดออนของ

องคกรได ใช ไมใช 35. ฉนมการจดทาฐานขอมล เกยวกบปญหา และคาปรกษาทใหกบสภาเดกและเยาวชน และใช

ฐานขอมล และ/หรอ ขอมลจากการกากบตดตาม เพอประกอบการใหคาปรกษาแกสภาเดกฯ

หมวด ฉ. : ทานคดวา คาตอไปนอธบายลกษณะของคณได ใชหรอไม ใช ไมใช 36. ธรรมาภบาล ใช ไมใช 41. กลยาณมตร ใช ไมใช 37. สามคค ใช ไมใช 42. เปนกนเอง ใช ไมใช 38. ยตธรรม ใช ไมใช 43. ยกยองความสาเรจของเดกและเยาวชน ใช ไมใช 39. มองเปนองครวม ใช ไมใช 44. ไมแบงพรรคแบงพวก ใช ไมใช 40. รกสนต ใช ไมใช 45. จตอาสา

๒๐๒ 

การใหคะแนน: เกณฑการประเมนผลสมรรถภาพ ทกษะ คานยม เรอง หมวด

เนอหาสาระ ประสบการณ เครอขาย คานยม

จานวนขอทงหมด

จานวนขอ ทเลอกตอบ

“ใช”

คดเปน %

ระดบ

ปรบปรง พอใช ด

ก. นโยบายและการบรหาร 10 ข. องคความร สาระประสบการณ 10

ค.+ง. ขอมลขาวสาร ICT เครอขาย 8 จ. การเปนผ อานวยความสะดวก 7 ฉ. คณธรรมและจรยธรรม 10

รวม 45

การแปลงคาเปนรอยละ

รอยละ (%) = จานวนขอทเลอกตอบวาใช ในหมวดนน

จานวนขอทงหมดของหมวดนน 100

เกณฑการประเมนรายดาน: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของแตละดาน ตากวา 50.00% ปรบปรง ยงขาดสมรรถนะดานนนๆ ควรไดรบเพม 50.00% - 74.99% พอใช มระดบความสามารถดานนนแลว แตควรไดรบเพม 75.00% ขนไป ด มสมรรถนะดานนนเพยงพอทจะปฏบตหนาท เกณฑการประเมนภาพรวม: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของชองรวม ตากวา 50.00% ปรบปรง ควรเขาฝกอบรมทง 2 หลกสตร 50.00% - 74.99% พอใช ฝกอบรมหลกสตรใดหลกสตรหนงหรอทง 2 หลกสตร 75.00% ขนไป ด เขาฝกอบรมหลกสตรองครวมดานเดกและเยาวชนเพมเตม

๒๐๔ 

มาลองวดสมรรถนะการเปนพเลยงสภาเดกฯ กนเถอะ โปรดตอบคาถามตอไปน โดยเลอก “ใช” ถาทานมประสบการณเชนนน

และเลอก “ไมใช” ถาขอความดงกลาวไมสอดคลองกบประสบการณของทาน *** โปรดตอบตามความจรง เพอประสทธภาพของการวดสงสด ***

ชอ-สกล.......................................................อาย........ป สงกด..........................................................

หมวด ก. : ทานมความรความเขาใจเกยวกบระเบยบ นโยบาย หรอกฎหมายตางๆ ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 1. ฉนรวารายละเอยดในพ.ร.บ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 ใช ไมใช 2. ฉนสามารถเชอมโยงสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอใหเปนหนวยสาคญ (unit) ขอตอระหวาง

สภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด อาเภอ และตาบลใหมการสงตอขบเคลอน บรณาการผานโครงงาน กจกรรมตางๆทจดขน

ใช ไมใช 3. ฉนรจกอนสญญาสทธเดก และรวาเดกควรไดรบสทธอะไรบาง ใช ไมใช 4. ฉนรระเบยบงบประมาณ การเบกจาย ตลอดจนระเบยบขอบงคบตางๆ เปนอยางด ใช ไมใช 5. ฉนสามารถจดประชมวาระประจาป ประจาเดอน เพอขบเคลอนงานของสภาเดกและเยาวชนใน

จงหวด ระดบอาเภอ และทองถนได ใช ไมใช 6. ฉนสามารถลงพนทระดบอาเภอ เทศบาล ตาบล เพอเยยมเยยนใหกาลงใจ กระตน รวมทงรวมประชม

ใหคาแนะนาโครงงานและกจกรรมทสภาเดกและเยาวชนรวมกนนาเสนอได ใช ไมใช 7. ฉนสามารถจดทารายงานประจาป รายงานงบประมาณตามระเบยบงานราชการได ใช ไมใช 8. ฉนรกระบวนการเลอกตงสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ และตาบลเปนอยางด ใช ไมใช 9. ฉนเขาใจบทบาท และหนาทของความเปน “ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบอาเภอ” เปนอยางด ใช ไมใช 10. ฉนสามารถสงเสรม สนบสนน ใหมพนทสรางสรรคสาหรบการจดกจกรรมของเดกในอาเภอได

หมวด ข. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณการทางานดานเดกและเยาวชน ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 11. ฉนรและเขาใจความเปนมา และความสาคญของสภาเดกและเยาวชนอาเภอ ใช ไมใช 12. ฉนสามารถเขยนโครงการ หรอกจกรรม และใหคาปรกษาดานการเขยนโครงการแกเดกๆ ได ใช ไมใช 13. ฉนสามารถแกไขปญหาความขดแยงทเกดขนกบสมาชกสภาเดกและเยาวชนไดเปนอยางด ใช ไมใช 14. ฉนรจกแกนนากลมเดกและเยาวชนตางๆ ในอาเภอ ใช ไมใช 15. ฉนสามารถใหคาแนะนาเชงจตวทยาแกเดกและเยาวชนทเขามาปรกษากบทานได ใช ไมใช 16. ฉนร และเขาใจรปแบบการทางานของสภาเดกและเยาวชนอาเภอทเหมาะสมตามบรบทของพนทได ใช ไมใช 17. ฉนสามารถสนบสนน หรอผลกดนใหเกดการประชมสมาเสมอเดอนละ 1 ครง เพอพบปะแลกเปลยน

ความคดเหน การคดโครงงานกจกรรมตางๆ เพอไมใหแกนนาและทมงานแยกตวออกจากกน ใช ไมใช 18. ฉนมแนวทางหรอกระบวนการตดตาม และประเมนผลการทางานทสอดคลองกบบรบทของเดกและ

เยาวชนแตละกลมได ใช ไมใช 19. ฉนเขาใจหลกการจดประชม หรอฝกอบรมได ใช ไมใช 20. ฉนรจกสมาชกสภาเดกและเยาวชนอาเภอแตละคนเปนอยางด

ระดบอาเภอ

๒๐๕ 

หมวด ค. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบเครอขาย ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 21. ฉนรจกเครอขายการทางานและสรางเครอขายเดกกลมตางๆ ในอาเภอได ใช ไมใช 22. ฉนรจกเจาหนาท หรอผ ทเกยวของกบงานดานเดกและเยาวชนของจงหวดใกลเคยง ใช ไมใช 23. ฉนรจก และสามารถเขาหากลมบคคลสาคญในระดบอาเภอ ดงเชน ผ อานวยการเขตพนทการศกษาท

ดแลอาเภอ ผ นาทองถนเทศบาล อบต. ฯลฯ เพอดาเนนงานเชงบรณาการทงอาเภอได ใช ไมใช 24. ฉนสามารถทาความเขาใจกบบดามารดา หรอผปกครอง ใหเขาใจและใหการสนบสนนการทางาน

ของสภาเดกและเยาวชนในอาเภอได ใช ไมใช 25. ฉนสามารถจดทาฐานขอมลเครอขายการทางานได

หมวด ง. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศตอไปนหรอไม ใช ไมใช 26. ฉนมความรความเขาใจในการใชเทคโนโลยสารสนเทศประกอบการทางานดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 27. ฉนใช Social application ตอไปนไดอยางนอย 2 รายการ: (โปรดวงกลมรายการททานสามารถใชได)

Line/ What’s App/ Facebook/ Instragram/ Skype/ Twister/ e-mail/ Youtube/อนๆ…………… ใช ไมใช 28. ฉนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ ในการประสานงาน หรอตดตอสอสารกบเดกและเยาวชนได

หมวด จ. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการเปนผ อานวยความสะดวกตอไปนหรอไม ใช ไมใช 29. ฉนสามารถรบฟงความคดเหนของสมาชกสภาเดกฯ ทมความแตกตางกนและนาเสนอ หรอให

คาแนะนาทเปนทยอมรบได ใช ไมใช 30. ฉนเขาใจหลกการฉนทามต และสามารถนากระบวนการเพอการสรางฉนทามตได ใช ไมใช 31. ฉนสามารถใหคาแนะนา สรรหา หรออานวยความสะดวกแกสภาเดกและเยาวชนอาเภอได ใช ไมใช 32. เมอการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนขดของเนองจากระบบราชการ ฉนสามารถชแนะ หรอให

ความชวยเหลอ เพอใหการทางานสามารถดาเนนตอไปได ใช ไมใช 33. ฉนสามารถนากระบวนการถอดบทเรยน หรอสรางองคความรผานการทาโครงการ หรอกจกรรมได ใช ไมใช 34. ฉนมการจดทาฐานขอมล เกยวกบปญหา และคาปรกษาทใหกบสภาเดกและเยาวชน ใช ไมใช 35. ฉนใชฐานขอมล และ/หรอ ขอมลจากการกากบตดตาม เพอประกอบการใหคาปรกษาแกสภาเดกฯ

หมวด ฉ. : ทานคดวา คาตอไปนอธบายลกษณะของคณได ใชหรอไม ใช ไมใช 36. ธรรมาภบาล ใช ไมใช 41. กลยาณมตร ใช ไมใช 37. สามคค ใช ไมใช 42. เปนกนเอง ใช ไมใช 38. ยตธรรม ใช ไมใช 43. ยกยองความสาเรจของเดกและเยาวชน ใช ไมใช 39. มองเปนองครวม ใช ไมใช 44. ไมแบงพรรคแบงพวก ใช ไมใช 40. รกสนต ใช ไมใช 45. จตอาสา

๒๐๖ 

การใหคะแนน: เกณฑการประเมนผลสมรรถภาพ ทกษะ คานยม เรอง หมวด

เนอหาสาระ ประสบการณ เครอขาย คานยม

จานวนขอทงหมด

จานวนขอ ทเลอกตอบ

“ใช”

คดเปน %

ระดบ

ปรบปรง พอใช ด

ก. นโยบายและการบรหาร 10 ข. องคความร สาระประสบการณ 10

ค.+ง. ขอมลขาวสาร ICT เครอขาย 8 จ. การเปนผ อานวยความสะดวก 7 ฉ. คณธรรมและจรยธรรม 10

รวม 45

การแปลงคาเปนรอยละ

รอยละ (%) = จานวนขอทเลอกตอบวาใช ในหมวดนน

จานวนขอทงหมดของหมวดนน 100

เกณฑการประเมนรายดาน: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของแตละดาน ตากวา 50.00% ปรบปรง ยงขาดสมรรถนะดานนนๆ ควรไดรบเพม 50.00% - 74.99% พอใช มระดบความสามารถดานนนแลว แตควรไดรบเพม 75.00% ขนไป ด มสมรรถนะดานนนเพยงพอทจะปฏบตหนาท เกณฑการประเมนภาพรวม: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของชองรวม ตากวา 50.00% ปรบปรง ควรเขาฝกอบรมทง 2 หลกสตร 50.00% - 74.99% พอใช ฝกอบรมหลกสตรใดหลกสตรหนงหรอทง 2 หลกสตร 75.00% ขนไป ด เขาฝกอบรมหลกสตรองครวมดานเดกและเยาวชนเพมเตม

๒๐๘ 

มาลองวดสมรรถนะการเปนพเลยงสภาเดกฯ กนเถอะ โปรดตอบคาถามตอไปน โดยเลอก “ใช” ถาทานมประสบการณเชนนน

และเลอก “ไมใช” ถาขอความดงกลาวไมสอดคลองกบประสบการณของทาน *** โปรดตอบตามความจรง เพอประสทธภาพของการวดสงสด ***

ชอ-สกล.......................................................อาย........ป สงกด..........................................................

หมวด ก. : ทานมความรความเขาใจเกยวกบระเบยบ นโยบาย หรอกฎหมายตางๆ ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 1. ฉนรวารายละเอยดในพ.ร.บ. สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 ใช ไมใช 2. ฉนรและเขาใจนโยบายและทศทางการบรหารงานทองถน ดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 3. ฉนรจกอนสญญาสทธเดก และรวาเดกควรไดรบสทธอะไรบาง ใช ไมใช 4. ฉนรระเบยบงบประมาณ การเบกจาย ตลอดจนระเบยบขอบงคบตางๆ เปนอยางด ใช ไมใช 5. ฉนเขาใจ และมสวนรวมกบกระบวนการจดทาเทศบญญตกฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ ดานเดกและ

เยาวชน ของตาบล ใช ไมใช 6. ฉนสามารถเชอมโยงนโยบายตางๆ ของตาบล เขากบงานดานเดกและเยาวชนได อกทงสานสราง

นโยบายใหมความตอเนองและยงยนไดดวย ใช ไมใช 7. ฉนสามารถจดทารายงานประจาป รายงานงบประมาณตามระเบยบงานราชการได ใช ไมใช 8. ฉนรกระบวนการเลอกตงสภาเดกและเยาวชนระดบตาบลเปนอยางด ใช ไมใช 9. ฉนเขาใจบทบาท และหนาทของความเปน “ทปรกษาสภาเดกและเยาวชนระดบตาบล” เปนอยางด ใช ไมใช 10. ฉนสามารถสงเสรม สนบสนน ใหมพนทสรางสรรคสาหรบการจดกจกรรมของเดกในตาบลได

หมวด ข. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณการทางานดานเดกและเยาวชน ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 11. ฉนรและเขาใจความเปนมา และความสาคญของสภาเดกและเยาวชนตาบล ใช ไมใช 12. ฉนสามารถเขยนโครงการ หรอกจกรรม และใหคาปรกษาดานการเขยนโครงการแกเดกๆ ได ใช ไมใช 13. ฉนสามารถแกไขปญหาความขดแยงทเกดขนกบสมาชกสภาเดกและเยาวชนไดเปนอยางด ใช ไมใช 14. ฉนรจกแกนนากลมเดกและเยาวชนตางๆ ในตาบล ใช ไมใช 15. ฉนสามารถใหคาแนะนาเชงจตวทยาแกเดกและเยาวชนทเขามาปรกษากบทานได สอดคลองกบ

ธรรมชาตของเดกในทองถนนนๆ ใช ไมใช 16. ฉนร และเขาใจรปแบบการทางานของสภาเดกและเยาวชนตาบลทเหมาะสมตามบรบทของพนทได ใช ไมใช 17. ฉนสามารถสนบสนน หรอผลกดนใหเกดการประชมสมาเสมอเดอนละ 1 ครง เพอพบปะแลกเปลยน

ความคดเหน การคดโครงงานกจกรรมตางๆ เพอไมใหแกนนาและทมงานแยกตวออกจากกน ใช ไมใช 18. ฉนมแนวทางหรอกระบวนการตดตาม และประเมนผลการทางานทสอดคลองกบบรบทของเดกและ

เยาวชนแตละกลมได ใช ไมใช 19. ฉนสามารถนากระบวนการเพอการตรวจสอบตนทนชมชน หรอการทาการวเคราะห SWOT ของ

ตาบลได ใช ไมใช 20. ฉนรจกสมาชกสภาเดกและเยาวชนตาบลแตละคนเปนอยางด

ระดบตาบล

๒๐๙ 

หมวด ค. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบเครอขาย ตอไปนหรอไม ใช ไมใช 21. ฉนรจกเครอขายการทางานและสรางเครอขายเดกกลมตางๆ ในอาเภอได ใช ไมใช 22. ฉนรจกเจาหนาท หรอผ ทเกยวของกบงานดานเดกและเยาวชนของจงหวดใกลเคยง ใช ไมใช 23. ฉนรจก และสามารถเขาหากลมบคคลสาคญในระดบอาเภอ ดงเชน ผ อานวยการเขตพนทการศกษา

ทดแลอาเภอ ผ นาทองถนเทศบาล อบต. ฯลฯ เพอดาเนนงานเชงบรณาการทงอาเภอได ใช ไมใช 24. ฉนสามารถทาความเขาใจกบบดามารดา หรอผปกครอง ใหเขาใจและใหการสนบสนนการทางาน

ของสภาเดกและเยาวชนในอาเภอได ใช ไมใช 25. ฉนสามารถจดทาฐานขอมลเครอขายการทางานได

หมวด ง. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศตอไปนหรอไม ใช ไมใช 26. ฉนมความรความเขาใจในการใชเทคโนโลยสารสนเทศประกอบการทางานดานเดกและเยาวชน ใช ไมใช 27. ฉนใช Social application ตอไปนไดอยางนอย 2 รายการ: (โปรดวงกลมรายการททานสามารถใชได)

Line/ What’s App/ Facebook/ Instragram/ Skype/ Twister/ e-mail/ Youtube/อนๆ…………… ใช ไมใช 28. ฉนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ ในการประสานงาน หรอตดตอสอสารกบเดกและเยาวชนได

หมวด จ. : ทานมความร ความเขาใจ หรอมประสบการณเกยวกบการเปนผ อานวยความสะดวกตอไปนหรอไม ใช ไมใช 29. ฉนสามารถรบฟงความคดเหนของสมาชกสภาเดกฯ ทมความแตกตางกนและนาเสนอ หรอให

คาแนะนาทเปนทยอมรบได ใช ไมใช 30. ฉนเขาใจหลกการฉนทามต และสามารถนากระบวนการเพอการสรางฉนทามตได ใช ไมใช 31. ฉนสามารถใหคาแนะนา สรรหา หรออานวยความสะดวกในการทางานแกสภาเดกและเยาวชนตาบลได ใช ไมใช 32. เมอการดาเนนงานของสภาเดกและเยาวชนขดของเนองจากระบบราชการ ฉนสามารถชแนะ หรอให

ความชวยเหลอ เพอใหการทางานสามารถดาเนนตอไปได ใช ไมใช 33. ฉนสามารถนากระบวนการถอดบทเรยน หรอสรางองคความรผานการทาโครงการ หรอกจกรรมได ใช ไมใช 34. ฉนมการจดทาฐานขอมล เกยวกบปญหา และคาปรกษาทใหกบสภาเดกและเยาวชน ใช ไมใช 35. ฉนใชฐานขอมล และ/หรอ ขอมลจากการกากบตดตาม เพอประกอบการใหคาปรกษาแกสภาเดกฯ ใช ไมใช 36. ฉนสามารถดาเนนการเพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางสภาเดกฯตาบลและเครอขายได ใช ไมใช 37. ฉนสามารถเรยนร เพมพนความร ประมวลประสบการณการทางานตางๆ เพอการพฒนาศกยภาพ

การทางานของตนเองได ใช ไมใช 38. ฉนสามารถกาหนดและจดการมาตรฐาน ตวบงช เพอเปนแนวทางในการดาเนนงานของสภาเดกฯ ได

หมวด ฉ. : ทานคดวา คาตอไปนอธบายลกษณะของคณได ใชหรอไม ใช ไมใช 39. ธรรมาภบาล ใช ไมใช 43. กลยาณมตร ใช ไมใช 40. สามคค ใช ไมใช 44. เปนกนเอง ใช ไมใช 41. ยตธรรม ใช ไมใช 45. ยกยองความสาเรจของเดกและเยาวชน ใช ไมใช 42. ไมแบงพรรคแบงพวก

๒๑๐ 

การใหคะแนน: เกณฑการประเมนผลสมรรถภาพ ทกษะ คานยม เรอง หมวด

เนอหาสาระ ประสบการณ เครอขาย คานยม

จานวนขอทงหมด

จานวนขอ ทเลอกตอบ

“ใช”

คดเปน %

ระดบ

ปรบปรง พอใช ด

ก. นโยบายและการบรหาร 10 ข. องคความร สาระประสบการณ 10

ค.+ง. ขอมลขาวสาร ICT เครอขาย 8 จ. การเปนผ อานวยความสะดวก 10 ฉ. คณธรรมและจรยธรรม 7

รวม 45

การแปลงคาเปนรอยละ

รอยละ (%) = จานวนขอทเลอกตอบวาใช ในหมวดนน

จานวนขอทงหมดของหมวดนน 100

เกณฑการประเมนรายดาน: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของแตละดาน ตากวา 50.00% ปรบปรง ยงขาดสมรรถนะดานนนๆ ควรไดรบเพม 50.00% - 74.99% พอใช มระดบความสามารถดานนนแลว แตควรไดรบเพม 75.00% ขนไป ด มสมรรถนะดานนนเพยงพอทจะปฏบตหนาท เกณฑการประเมนภาพรวม: พจารณาจากชองรอยละ (%) ของชองรวม ตากวา 50.00% ปรบปรง ควรเขาฝกอบรมทง 2 หลกสตร 50.00% - 74.99% พอใช ฝกอบรมหลกสตรใดหลกสตรหนงหรอทง 2 หลกสตร 75.00% ขนไป ด เขาฝกอบรมหลกสตรองครวมดานเดกและเยาวชนเพมเตม

๒๑๑ 

รายชอคณะวจย

รศ.ดร.สมพงษ จตระดบ นกวจย และหวหนาโครงการ นายสรศกด เกาเอยน นกวจยโครงการ นางสาวจราภรณ สอนออง เจาหนาทธรการโครงการ และเหรญญก

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย