ความเปนมาจงหวดสรนทร

จงหวดสรนทรไดรบการสนนษฐานจากนกประวตศาสตรวา พนทอนเปนทตงเมองสรนทรมชมชน

อาศยอยเมอประมาณ 2,000 ปลวงมาแลว พบหลกฐานการอยของมนษยตงแตสมยกอนประวตศาสตร ยค

โลหะตอนปลาย ซงมการใชเครองมอเหลกแลว ซงยงปรากฏใหเหนชมชนโบราณกวา 59 แหง จากสภาพ

ภมศาสตรทมอาณาเขตตอเนองกบพนททเคยเปนอาณาจกรขอมโบราณ ทาใหชมชนในจงหวดสรนทรไดรบ

วฒนธรรมขอมมาโดยตลอดตงแตในชวงพทธศตวรรษท 12 เปนตนมา เมอขอมเสอมอานาจลง ไมปรากฏ

หลกฐานเดนชดทแสดงถงการอยอาศยของชมชนในสมยตอมา จนกระทงในสมยกรงศรอยธยาตอนปลาย พ.ศ.

2260 จงปรากฏรองรอยขนอกครงหนงในพงศาวดารอสาน ชาวพนเมองกลมหนงทเรยกตวเองวา สวยหรอกย

ซงอาศยอยแถบเมองอตปอแสนแป แควนจาปาศกด ซงขณะนนเปนดนแดนของไทย และเปนผทม

ความสามารถในการจบชางปามาเลยงไวใชงาน พากนอพยพขามลานาโขงมาสฝงขวา โดยไดแยกยายกนไปตง

ชมชนทเมองลง (อ.จอมพระ) บานโคกลาดวน (อ.ขขนธ จ.ศรสะเกษ) บานอจจะปะนง (อ.สงขะ) และบานกด

ปะไท (อ.ศขรภม) ในป พ.ศ. 2303 หวหนาชาวกยทอาศยอยในบรเวณนไดชวยขนนาง จากราชสานกคลอง

ชางเผอกแตกโรง มาจากกรงศรอยธยากลบไปได ตอมาไดสงสวยของปาและรบราชการกบราชสานก จนไดรบ

พระราชทานบรรดาศกดและยกบานทปกครองขนเปนเมองตอมาในป พ.ศ. 2306 หลวงสรนทรภกดหรอเชยง

ปม หวหนาหมบานเมองท

ไดขอใหเจาเมอง พมายกราบบงคมทลขอพระกรณาโปรดเกลาฯ จากพระเจาอยหว พระทนงสรยามรนทรยาย

หมบานจากบานเมองท มาตงอยทบรเวณบานคประทาย ซงเปนทตงเมองสรนทรในปจจบน เนองจากเหนวา

เปนบรเวณทมชยภมเหมาะสม มกาแพงคายคลอมรอบ 2 ชน มนาอดมสมบรณเหมาะแกการประกอบอาชพ

และอยอาศยตอมาหลวงสรนทรภกดไดกระทาความดความชอบเปนทโปรดปรานของพระเจาอยหวพระทนง

สรยามรนทร จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหยกบานคประทายเปนเมองประทายสมนตและเลอนบรรดาศกด

หลวงสรนทรภกดเปนพระยาสรนทรภกดศรณรงคจางวางใหเปนเจาเมองปกครอง ในป พ.ศ. 2329

พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอเมองประทาย

สมนตเปนเมองสรนทร ตามสรอยบรรดาศกดเจาเมอง เมองสรนทรมเจาเมองปกครองสบเชอสายกนมารวม

11 คน จนถงป พ.ศ.2451 ไดมการปรบปรงระบบบรหารราชการแผนดน เปนแบบเทศาภบาลสวนกลางจงได

แตงตงพระกรงศรบรรกษ (สม สมานนท) มาดารงตาแหนงเปนขาหลวงประจาจงหวดหรอผวาราชการจงหวด

เปนคนแรก สวนผวาราชการจงหวดคนปจจบน คอ นายเสรม ไชยณรงค ซงเปนผวาราชการจงหวด คนท

51

ตราประจ าจงหวดสรนทร

รปพระอนทรทรงชาง

ชอของจงหวด เปนคาสนธของคาสองคา คอ สระ กบ อนทร

หมายถง พระอนทรผเกงกลาสามารถ

ตราจงหวด กาหนดสญญลกษณประกอบดวย พระอนทร ประทบขดสมาธบนหลงชาง หตถขวาทรงตร หตถ

ซายทรงพระแสงขอชาง มภาพปราสาทสลกปรกหกพงเปนฉากเบองหลง

ธงประจ าจงหวดสรนทร

ดอกไมประจ าจงหวด

ชอดอกไม ดอกกนเกรา

ตนไมประจ าจงหวด

ชอพรรณไม ดอกกนเกรา

ชอวทยาศาสตร Fagraea fragrans Roxb.

สภาพทางภมศาสตร

จงหวดสรนทรตงอยทางทศใตของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มเนอทประมาณ 8,124.056 ตารางกโลเมตร

(ประมาณ 5,077,535 ไร) หางจากกรงเทพฯ ประมาณ 450 กโลเมตร

ทศเหนอ ตดตอกบจงหวดรอยเอด และจงหวดมหาสารคาม

ทศตะวนออก ตดตอกบจงหวดศรสะเกษ

ทศตะวนตก ตดตอกบจงหวดบรรมย

ทศใต ตดตอกบจงหวดอดรมชย ราชอาณาจกรกมพชา ในพนท 4 อาเภอ คอ

บวเชด สงขะ กาบเชง และพนมดงรก ความยาวตลอดแนวชายแดนประมาณ 90 กโลเมตร

ภเขา

จงหวดสรนทร มเทอกเขาพนมดงรกทอดยาวตามแนวเขตแดนไทย – กมพชา ทางดานตอนใตของจงหวด ม

เขาสวายหรอพนมสวายในเขต ต.นาบว อ.เมองสรนทร เปนภเขาไฟทดบแลว มยอดเตย ๆ 3 ยอด ยอดท 1

ชอยอดเขาชาย (พนมเปราะ) เปนทตงของวดพนมสวาย และเปนทประดษฐานพระพทธสรนทร มงคล ปาง

ประทานพร ภปร. ยอดท 2 ชอยอดเขาหญง (พนมซแรย) เปนทประดษฐานพระพทธรปองคขนาดกลาง ยอดท

3 ชอยอดเขาคอก (พนมกรอล) พทธสมาคมจงหวดสรนทร ไดสรางศาลาอฏฐะมข เพอเปนอนสรณฉลอง

กรงรตนโกสนทรครบ 200 ป เปนทประดษฐานรอยพระพทธบาทจาลอง และสถปบรรจอฐพระราชวฒาจารย

(หลวงปดลย อตโล) เกจอาจารยทชาวสรนทรเคารพนบถอ ปจจบนเขาสวายไดรบการประกาศเปนวนอทยาน

พนมสวาย

แหลงนาธรรมชาต

จงหวดสรนทรมลานาธรรมชาตทสาคญ 8 สาย คอ แมนามล ลานาชนอย ลาหวยอารย ลาหวยพลบพลา ลา

หวยระว ลาหวยทบทน ลาหวยสาราญ และลาหวยแกว เปนลานาททาประโยชนแกจงหวดนอกจากนนยงม

แหลงนาอน ๆ ในเขตอาเภอตาง ๆ รวมถงแหลงนาอนทไมเออประโยชนมากนก เนองจากในฤดแลงไมมนาอก

เปนจานวนมาก

ภาพท 2 แสดงสภาพลมนาทสาคญของจงหวดสรนทร

- อางเกบนาของจงหวดมหลายแหง ทสาคญ ไดแก

1. อางเกบนาหวยเสนง ตงอยระหวางบานเฉนยงกบบานโคกกะเพอ ต.เฉนยง อ.เมอง มความจ ทระดบ

เกบกก 20.022 ลานลกบาศกเมตร ปรมาณนา ณ วนท 23 กมภาพนธ 2553 เทากบ 13.980 ลานลกบาศก

เมตร (69.82% ของระดบเกบกก) สงนาเพอการเกษตรพนทชลประทาน 45,500 ไร เปนแหลงนาสาคญในการ

ผลตนาประปาของจงหวด ปละประมาณ 8.67 ลานลกบาศกเมตร และเปนทตงของอาคารทประทบ เรอน

รบรองเมอคราวพระบรมวงศานวงศเสดจปฏบตพระราชกรณยกจ ในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2. อางเกบนาอาปล ตงอยทบานอาปล หมท 9 ต.เทนมย อ.เมอง มความจทระดบเกบกก 27.675 ลาน

ลกบาศกเมตร ปรมาณนา ณ วนท 23 กมภาพนธ 2553 เทากบ 12.220 ลานลกบาศกเมตร (44.16% ของ

ระดบเกบกก) เปนแหลงนาสาคญเพอรองรบความตองการนาของอางเกบนาหวยเสนง สงนาเพอการเกษตร

พนทชลประทาน 3,680 ไร และรองรบการใชนาในการอตสาหกรรม ปละประมาณ 540,000 ลกบาศกเมตร

ทรพยากรธรรมชาต

จงหวดสรนทร มปาสงวนแหงชาตทงหมด 29 ปา มพนททไดรบการประกาศเปนเขตปา ตาม

กฎกระทรวง จานวน 1,115,284 ไร (รอยละ 21.97 ของพนทจงหวด) มอบ สปก. จานวน 967,056.61

ไร คงเหลอพนทปาสงวนในปจจบน จานวน 148,227.39 ไร (รอยละ 13.29 ของพนททไดรบการประกาศ

เปนเขตปาฯ) มวนอทยานจานวน 2 แหง คอ วนอทยานพนมสวาย อ.เมองสรนทร เนอท 1,975 ไร และวน

อทยานปาสนหนองค อ.สงขะ เนอท 625 ไร มเขตรกษาพนธสตวปา 1 แหง คอ เขตรกษาพนธสตวปาหวย

ทบทน – หวยสาราญ อยในพนทอาเภอพนมดงรก, กาบเชง, สงขะ และ บวเชด รวมเนอท 313,750 ไร (502

ตารางกโลเมตร) (แหลงขอมล สานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสรนทร ขอมล ณ เดอน

กมภาพนธ 2553)

พนทปาไมของจงหวดสรนทร สวนใหญอยทางตอนใตของจงหวดบรเวณเทอกเขาพนมดงรกในเขตอาเภอสงขะ

บวเชด กาบเชง และ พนมดงรก และยงมปาไมกระจดกระจายเปนหยอม ๆ ในเขตอาเภอปราสาท เมอง

สรนทร ทาตม รตนบร ลาดวน และ ศขรภม ตนไมทมอยโดยทวไปในจงหวดสรนทร ไดแก ตนเตง รง ยาง

ประด พะยง ตาด แดง กะบาก และอน ๆ รวมทงตนมนปลา หรอตนกนเกรา ซงเปนตนไมประจาจงหวด

สรนทร จากการทปาไมถกทาลายมาก จงมการปลกปาทดแทน หรอปลกไมโตเรวเพอการใชสอย เชน ตน

กระถนณรงค และตนยคาลปตส เกอบทกอาเภอ นอกจากนนมการปลกตนยางพาราทอาเภอกาบเชง พนมดง

รก และ ศรณรงค บางอาเภอสามารถกรดยางไดแลว สวนทรพยากรธรรมชาตอน ๆ ทมอยในจงหวดสรนทร

ไดแก บอหนลกรง (อ.ทาตม อ.สาโรงทาบ อ.สงขะ) และทรายแมนามลทนามาใชในการกอสราง (อ.ทา

ตม อ.ชมพลบร)

เกษตรกรในจงหวดสรนทรสวนใหญจะเลยงโค กระบอ สกร เปด ไก สวนสตวชนดอน ๆ เชน แพะ แกะ ไก

งวง หาน มการเลยงนอยมาก การเลยงสตวนนจะเลยงเปนอาชพเสรมเกอบทกครวเรอน โดยเลยงสตวหลาย

ๆ ชนดรวมกนในบรเวณบานหรอใตถนบาน เปนการเลยงแบบดงเดมตามทบรรพบรษเคยเลยงมา ไมคอย

มการใชเทคโนโลยใหม ๆ มากนก แตทพเศษกวาจงหวดอน คอ การเลยงชาง ซงเลยงกนมาก ท

หมบานชาง (บานตากลาง) อ.ทาตม

สวนสตวนาทมอยในจงหวดสรนทร สวนมากเปนปลานาจดทมอยทวไปเหมอนกบจงหวดอน ๆ เชน ปลา

ดก ปลาชอน ปลาหมอ รวมทงปลานาจดอน ๆ ทสถานประมงนาจดจงหวดสรนทร เพาะเลยงและใหการ

สนบสนน สวนทรพยากรแรธาตตาง ๆ นน ยงไมมการพบแตอยางใด คงมเพยงหนสตาง ๆเทานน

การเมองการปกครอง

การปกครองและการบรหารราชการแผนดน

การปกครอง

จงหวดสรนทร แบงเขตการปกครองเปน 17 อาเภอ 158 ตาบล 2,120 หมบาน 1 เทศบาลเมอง 24

เทศบาลตาบล 147 องคการบรหารสวนตาบล มประชากรรวม 1,381,761 คน (ตามประกาศกรมการปกครอง

กระทรวงมหาดไทย ณ วนท 31 ธนวาคม 2553 แบงเปนชาย 691,425 คน เปนหญง 690,226 คน จานวน

ครวเรอน 341,922 ครวเรอน

ตารางท 1 แสดงขอมลหนวยการปกครองและประชากรจงหวดสรนทร

ล าดบ

ท อ าเภอ

อบต.

(แหง)

พนท

(ตร.กม.)

หาง

จาก

จงหวด

(กม.)

ตง

เมอ

พ.ศ.

จ านวน ประชากร

ต าบล หมบาน ชาย หญง รวม

1 เมองสรนทร (Mueang

Surin) 20 903.845 - 2440 20 290 128,268 130,538 258,806

2 รตนบร (Rattanaburi) 12 202.830 70 2439 12 162 47,056 47,154 94,210

3 ชมพลบร 6 520.256 91 2445 9 122 35,923 35,370 71,293

(Chumphon Buri)

4 ศขรภม (Sikhoraphum) 14 561.613 34 2446 15 228 67,504 68,204 135,708

5 สงขะ(Sangkha) 12 1,009.000 47 2450 12 186 64,228 63,311 127,539

6 ทาตม (Tha Tum) 9 643.256 52 2465 10 165 48,429 48,238 96,667

7 ปราสาท (Prasat) 17 908.836 28 2480 18 239 77,201 77,867 155,068

8 สาโรงทาบ

(Samrong Thap) 9 375.250 54 2502 10 100 26,634 26,273 52,907

9 จอมพระ (Chom Phra) 7 314.000 26 2505 9 105 30,318 29,989 60,307

10 สนม (Sanom) 6 203.000 51 2520 7 78 22,664 22,330 44,994

11 ลาดวน (Lumduan) 5 301.000 26 2520 5 51 15,452 15,459 30,911

12 กาบเชง (Kap Chaoeng) 5 574.000 58 2522 6 86 30,575 29,953 60,528

13 บวเชด (Buachet) 6 479.000 70 2527 6 68 20,058 19,341 39,399

14 พนมดงรก (Phanom

Dong Rak) 4 318.000 78 2550 4 55 18,872 18,239 37,111

15 ศรณรงค (Sri Narong) 5 410.000 64 2550 5 62 23,149 22,657 45,806

16 เขวาสนรนทร

(Khwao Sinsrin) 5 201.000 14 2550 5 55 17,400 17,765 35,165

17 โนนนารายณ

(Nhon Narai) 5 199.170 72 2550 5 68 17,694 17,648 35,342

รวม 147 8,124.056 158 2,120 691,425 690,336 1,381,761

แหลงขอมล กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2553

การบรหารราชการแผนดน

จงหวดสรนทร มสวนราชการ หนวยงานรฐวสาหกจ และหนวยงานตาง ๆ ทตงอยในพนทของ

จงหวดจานวน 328 หนวยงาน แยกเปน

- สวนราชการทขนตรงตอสวนกลาง จานวน 88 หนวยงาน

- สวนราชการสวนภมภาคประจาจงหวด จานวน 34 หนวยงาน

- สวนราชการสวนทองถน จานวน 173 หนวยงาน

- รฐวสาหกจ จานวน 14 หนวยงาน

- หนวยงานพเศษ จานวน 15 หนวยงาน

- หนวยงานในกากบดแลของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศฯ จานวน 3 หนวยงาน

- หนวยงานในกากบของกระทรวงการคลง จานวน 1 หนวยงาน

การเลอกตง

สมาชกสภาผแทนราษฎร

การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร (ส.ส.) ป 2554 จงหวดสรนทรแบงเขตการเลอกตงเปน 8 เขต ม ส.ส.

ได 8 คน ดงน

เขตเลอกตงท 1 ประกอบดวย อาเภอเมองสรนทร (เฉพาะตาบลนอกเมอง ,ตระแสง ,สวาย ,นาบว,

เฉนยง, เทนมย ,สาโรง ,สลกได ,ราม ,บฤาษ ,เมองท ,เทศบาลเมองท) ปราสาท (เฉพาะตาบลเชอเพลง, ทมอ,

โคกยาง

เขตเลอกตงท 2 ประกอบดวย อาเภอเมองสรนทร (เฉพาะเทศบาลเมองสรนทร ,ตาบลคอโค ,ทาสวาง

, เพยราม, กาเกาะ, ตงใจ, นาด, แกใหญ ,แสลงพนธ) เขวาสนรนทร ศขรภม (เฉพาะตาบลแตล ,ชางป)

เขตเลอกท 3 ประกอบดวย อาเภอชมพลบร ทาตม รตนบร (เฉพาะตาบลกดขาคม)

เขตเลอกตงท 4 ประกอบดวย อาเภอรตนบร (ยกเวนตาบลกดขาคม) สนม โนนนารายณ สาโรงทาบ

(เฉพาะตาบลกระออม)

เขตเลอกตงท 5 ประกอบดวย อาเภอจอมพระ ศขรภม (เฉพาะ ตาบลหนองบว, คาละแมะ, เขวาใหญ,

ตรม, หนองขวาว, นารง, ยาง, กดหวาย) สาโรงทาบ (เฉพาะตาบลกระออม)

เขตเลอกตงท 6 ประกอบดวย อาเภอศขรภม (เฉพาะเทศบาลตาบลระแงง, เทศบาลตาบลผกไหม,

ตาบลระแงง, จารพต, ตรมไพร, หนองเหลก) ลาดวน ศรณรงค สงขะ (เฉพาะตาบลทบทน, ขอนแตก, พระแกว

, ตาคง)

เขตเลอกตงท 7 ประกอบดวย อาเภอบวเชด สงขะ (เฉพาะเทศบาลตาบลสงขะ, ตาบลสงขะ, บานชบ,

ดม, เทพรกษา, ตาตม, บานจารย, สะกาด, กระเทยม) กาบเชง (เฉพาะเทศบาลกาบเชง, ตาบลตะเคยน, คตน,

บานดาน) ปราสาท (เฉพาะเทศบาลตาบลกนตวจระมวล, ตาบลบานไทร)

เขตเลอกตงท 8 ประกอบดวย อาเภอพนมดงรก ปราสาท (เฉพาะเทศบาลตาบลกงแอน, เทศบาล

นคมปราสาท, ตาบลกงแอน, ปราสาททะนง, ไพร, ปะทดบ, สมด, ทงมน, ปรอ, ตาน, ชคนาสาม, โคกสะอาด,

บานพลวง, หนองใหญ, ตาเบา) กาบเชง (เฉพาะตาบลแนงมด , โคกตะเคยน)

การใชสทธเลอกตง ส.ส. จงหวดสรนทร ในการเลอกตงเมอ 3 กรกฎาคม 2554 ผมสทธเลอกตงทงหมด

973,364 คน แบบแบงเขต มผมาใชสทธ 688,815 คน (รอยละ 75.47 ลดลงจากครงกอนรอยละ 4.71) แบบ

บญชรายชอ มผมาใชสทธ 688,805 คน (รอยละ 70.76) (แหลงขอมล สานกงานคณะกรรมการการเลอกตง

ประจาจงหวดสรนทร ขอมล ณ เดอนกรกฎาคม 2554)

ตารางท 1 แสดงสถตการเลอกตง ส.ส. แบบแบงเขต จงหวดสรนทร

เขต ผมสทธ ผมา

ใชสทธ รอยละ บตรด รอยละ บตรเสย รอยละ

บตรไม

ประสงคฯ รอยละ

1 123,536 89,610 72.54 80,691 90.05 5,473 6.11 3,446 3.85

2 125,592 91,972 73.23 82,593 89.80 5,175 5.63 4,204 4.57

3 127,379 91,141 71.55 85,467 93.77 4,603 5.05 1,071 1.18

4 127,117 86,429 67.99 80,440 93.07 4,847 5.61 1,142 1.32

5 124,122 87,222 70.27 81,077 92.95 4,981 5.71 1,164 1.33

6 121,197 83,977 69.29 76,925 91.60 5,753 6.85 1,299 1.55

7 105,052 74,656 71.07 68,646 91.95 4,515 6.05 1,495 2.00

8 119,369 83,808 70.21 77,728 92.75 4,645 5.54 1,435 1.71

รวม 973,364 688,815 70.76 633,567 91.97 39,992 5.80 15,256 2.21

ตารางท 2 แสดงสถตการเลอกตง ส.ส. แบบบญชรายชอ จงหวดสรนทร

เขต ผมสทธ ผมา

ใชสทธ รอยละ บตรด รอยละ บตรเสย รอยละ

บตรไม

ประสงคฯ รอยละ

1 123,536 89,610 72.54 81,320 90.75 6,003 6.70 2,287 2.55

2 125,592 91,970 73.23 84,066 91.41 5,021 5.46 2,883 3.13

3 127,379 91,140 71.55 85,224 93.51 5,113 5.61 803 0.88

4 127,117 86,429 67.99 80,058 92.63 5,488 6.35 883 1.02

5 124,122 87,220 70.27 80,401 92.18 5,986 6.86 833 0.96

6 121,197 83,974 69.29 76,972 91.66 6,098 7.26 904 1.08

7 105,052 74,655 71.06 68,721 92.05 4,886 6.54 1,048 1.40

8 119,369 83,807 70.21 77,886 92.93 4,948 5.90 973 1.16

รวม 973,364 688,805 70.76 634,648 92.14 43,543 6.32 10,614 1.54

ตารางท 3 แสดงรายชอสมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวดสรนทร (แบบแบงเขต)

เขต ชอ – นามสกล สงกดพรรคการเมอง หมายเหต

1 นายปกรณ มงเจรญพร ภมใจไทย

2 นางปยะดา มงเจรญพร เพอไทย

3 นายคณากร ปรชาชนะชย เพอไทย

4 นายตใหญ พนศรธนากล เพอไทย

5 นายครมานตย สงขพม เพอไทย

6 จาสบตารวจประสทธ ไชยศรษะ เพอไทย

7 นายสมบต ศรสรนทร เพอไทย

8 นายชศกด แอกทอง เพอไทย

แหลงขอมล สานกงานคณะกรรมการการเลอกตงประจาจงหวดสรนทร ขอมล ณ เดอนกรกฎาคม 2554

สมาชกวฒสภา จานวน 1 คน

ตารางท 4 แสดงรายชอสมาชกวฒสภาจงหวดสรนทร

ลาดบท ชอ - นามสกล

1 นายอนนต อรยะชยพาณชย

แหลงขอมล สานกงานคณะกรรมการการเลอกตงประจาจงหวดสรนทร

ขอมล ณ เดอนกมภาพนธ 2552

การเลอกตงสมาชกวฒสภา (ส.ว.) ในการเลอกตง ส.ว. เมอ 2 มนาคม 2551 จงหวดสรนทร ผมสทธเลอกตง

ทงหมดจานวน 895,528 คน มผมาใชสทธ จานวน 502,353 คน (รอยละ 55.70) (แหลงขอมล สานกงาน

คณะกรรมการการเลอกตงประจาจงหวดสรนทร ขอมล ณ วนท 3 มนาคม 2551

สงคมและคณภาพชวต

ประเพณและวฒนธรรม

จงหวดสรนทร ประชากรรอยละ 93 อาศยอยในเขตชนบท โดยมประชากรทอาศยอยในเขตเมอง ไดแก

เทศบาลเมองสรนทร และเทศบาลตาบลอก 23 แหง เปนจงหวดทมความหลากหลายทางวฒนธรรม ประเพณ

และความเปนอยเนองจากประชากรทพดภาษาตางกน 3 กลม หรอ “สรนทร 3 เผา” คอ เขมร สวย และลาว

แตประชากรทงหมดมความเปนอยทเรยบงาย มความสามคค ตางไดรกษาวฒนธรรม ประเพณ ภาษาของตน

ไวเปนอยางด และเปนเอกลกษณทโดดเดน

จงหวดสรนทร มประเพณทสาคญมากมาย ไดแก ประเพณบวชนาคชาง งานประเพณขนเขาสวาย เคาะระฆง

พนใบ ไหว 9 สงศกดสทธ งานชางและกาชาดสรนทร ประเพณแซนโฎนตา กนตรม การกวนขาวทพย การ

แตงงาน หรอ แซนการ กะโนปตงตอง เรอมอนเร หรอ ลดอนเร เรอมตรด เรอมอายย โชง สะบา ลเก

เขมร มโหร เจรยง และ เจรยงเบรน

การศกษา

จงหวดมสถาบนการศกษาในพนททเปดการสอน ระดบอดมศกษา 6 แหง ไดแก ม.ราชภฏ

สรนทร ม.เทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสรนทร ม.รามคาแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต

จงหวดสรนทร ม.มหาจฬงกรณราชวทยาลย วทยาเขตสรนทร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน วทยาเขต

สรนทร และ วทยาลยเฉลมกาญจนา สรนทร การจดศกษาตงแตระดบกอนประถมศกษาถงระดบมธยมศกษา

แบงออกเปน 3 เขตการศกษา ในป 2552 มจานวนคร 10,815 คน นกเรยน 225,530 คน และโรงเรยน 877

แหง โดยเฉลยแลวอตราสวนนกเรยนตอคร เทากบ 20.85

การศาสนา

จงหวดสรนทรมศาสนสถานตาง ๆ จาแนกเปน วด 718 แหง ทพกสงฆ 522

แหง โบสถครสต 24 แหง และมสยด 1 แหง (แหลงขอมล สานกงานวฒนธรรมจงหวด

สรนทร และสานกงานพระพทธศาสนาจงหวดสรนทร ขอมล ณ เดอนกมภาพนธ 2553)

โดยมพระอารามหลวง คอ วดศาลาลอย และ วดบรพาราม (เปนวดสาคญเกาแกของ

จงหวด มอายประมาณ 200 ป เปนทประดษฐานหลวงพอพระชว พระพทธรปสาคญ

ประจาจงหวด) นอกจากนจงหวดยงมพระเกจทมชอเสยงอกหลายรป เชน พระครปราสาทพรหมคณ (หลวง

ปหงษ พรหมปญโญ) วดเพชรบร (สสานทงมน) อ.ปราสาท, พระครวสทธกตตญาณ (หลวงปคย กตตญา

โณ) วดศรลายอง อ.ปราสาท และ พระพมลพฒนาธร (หลวงพอพวน วรมงคโล) วดมงคลรตน อ.เมอง

สรนทร

การสาธารณสข

จงหวดไดพฒนาโดยมงเนนใหประชาชนมการกนอยอยางมสขภาพด ปลอดภยจากสารพษ และ

ไดรบการบรการทางดานสาธารณสขอยางทวถง มหลกประกนสขภาพถวนหนาตามนโยบายของรฐบาล

โครงการสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา จงหวดสรนทร

ในปงบประมาณ 2552 จงหวดสรนทรมความครอบคลมการมหลกประกนสขภาพ จานวน 1,408,602 คน คด

เปนรอยละ 99.73 อยในลาดบท 11 ของประเทศ อยลาดบท 5 จากจงหวดทมประชากรมากกวา 1 ลานคน

และเปนลาดบท 2 ของเขตตรวจราชการท 9 โดยแยกเปนสทธบตรทอง จานวน 1,125,480 คน (รอยละ

80.20) สทธขาราชการ/รฐวสาหกจ จานวน 70,587 คน (รอยละ 5.03) สทธประกนสงคม จานวน 201,646

คน (รอยละ 14.37) และสทธอน จานวน 5,658 คน (รอยละ 0.40) สวนผไมมหลกประกนสขภาพ มจานวน

5.231 คน หรอรอยละ 0.27 ของประชากรทงหมด (แหลงขอมล สานกงานสาธารณสขจงหวดสรนทร ขอมล

ณ เดอน สงหาคม 2552)

ในป 2552 โรคระบาดทสาคญทพบในจงหวดม 8 โรค โดยมชวงระบาดทสาคญในชวงเดอนมกราคม

และสงหาคม 2552 มดงน

ตารางท 4 แสดงจานวนผปวย จาแนกตามโรคระบาดทสาคญทพบในจงหวด

ล าดบท ชอโรค จ านวนผปวย (คน)

1 อจจาระรวง 13,818

2 ไขหวดใหญ 554

3 สกใส 1,152

4 ไขเลอดออก 524

5 มาลาเรย 102

6 โรคตดตอทางเพศสมพนธ 167

7 ตาแดง 5,974

8 คางทม 96

รวม 22,387

แหลงขอมล สานกงานสาธารณสขจงหวดสรนทร

ขอมล ณ เดอนธนวาคม 2552

ตารางท 5 แสดงจานวนสถานพยาบาล ผปวย และบคลากรการแพทย ป 2552

รายการ จ านวน

โรงพยาบาล 14

บคลากรทางการแพทย แพทย 150

ทนตแพทย 55

พยาบาล 907

เภสชกร 83

เตยง 1,571

ผปวย คนไขนอก 1,136,126

คนไขใน 153,375

สถานอนามย และผปวย สถานอนามย 210

คนไขเฉลยตอเดอน 107,453

สถานบาบดรกษาผปวยเอดส 2,246

หมายเหต : จานวนผปวย หมายถง ผปวยใหมในป ซงผปวย 1 คนอาจมารบการรกษาหลายครงใน 1 ป

แหลงขอมล สานกงานสาธารณสขจงหวดสรนทร

ขอมล ณ เดอนธนวาคม 2552

คณภาพชวตของประชากร

สรปการจดเกบขอมลความจ าเปนพนฐาน (จปฐ.) ป 2552

เขตพนทชนบท ดาเนนการจดเกบในพนท 17 อาเภอ 158 ตาบล จานวน 6 หมวด 42 ตวชวด

ผลสรป บรรลเปาหมาย 20 ตวชวด (47.62%) และไมบรรลเปาหมาย 22 ตวชวด (52.38%) (ลดลงจากป

กอนทบรรลเปาหมาย 25 ตวชวด และไมบรรลเปาหมาย 17 ตวชวด) และมรายไดเฉลยตอคนตอป

48,451.15 บาท/คน/ป

ตวชวดทยงไมบรรลเปาหมายความจาเปนพนฐาน(จปฐ.) 5 อนดบแรก (เรยงลาดบทตากวาเปาหมาย

จากมากไปหานอย) ดงน

1. ตวชวดท 26 เดกทจบการศกษาภาคบงคบ 9 ป แตไมไดเรยนตอมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา

และยงไมมงานทาไดรบการฝกอาชพ(จานวนทงหมด 607 คน ผานเกณฑ 450 คน คดเปนรอยละ 74.1)

2. ตวชวดท 32 คนในครวเรอนไมตดสรา (จานวนทงหมด 899,882 คน ผานเกณฑ 893,562 คน คดเปน

รอยละ 99.3)

3. ตวชวดท 18 คนในครวเรอนไมถกรบกวนจากมลพษ (จานวนทงหมด 225,071 ครวเรอน ผาน

เกณฑ 223,692 ครวเรอน คดเปนรอยละ 99.4)

4. ตวชวดท 3 เดกแรกเกดมนาหนกไมตากวา 2,500 กรม (จานวนทงหมด 11,651 คน ผานเกณฑ

11,602 คน คดเปนรอยละ 99.6)

5. ตวชวดท 10 คนในครวเรอนมความรในการใชยาทถกตองเหมาะสม (จานวนทงหมด 225,071

ครวเรอน ผานเกณฑ 224,309 ครวเรอน คดเปนรอยละ 99.7)

สภาพปญหาของหมบานในจงหวด ตามขอมลพนฐานระดบหมบาน (กชช.2ค) ป 2552

ผลการจดเกบขอมลพนฐานระดบหมบาน (กชช.2ค) ป 2552 จานวน 6 ดาน 31 ตวชวด ในพนท2,116

หมบาน 158 ตาบล 17 อาเภอ มตวชวด กชช.2ค ทหมบานมปญหามาก (1 คะแนน) จานวน 29 ตวชวด ผล

การจดระดบการพฒนาหมบานตามขอมล กชช.2ค ไมมหมบานเรงรดพฒนาอนดบ 1 (ลาหลง) หมบานเรงรด

พฒนาอนดบ 2 (ปานกลาง) จานวน 118 หมบาน คดเปนรอยละ 5.6 และหมบานเรงรดพฒนาอนดบ 3

(กาวหนา) จานวน 1,998 หมบาน คดเปนรอยละ 94.4

ตวชวดหรอปญหาของหมบาน ทควรไดรบการแกไข 10 อนดบแรก มดงน

1. ปญหาการเรยนรโดยชมชน (ตวชวด 22) จานวน 988 หมบาน คดเปนรอยละ 46.69

2. ปญหาการเขาถงแหลงเงนทนของชมชน (ตวชวด 26) จานวน 792 หมบาน คดเปนรอยละ

37.43

3. ปญหาการกฬา (ตวชวด 17) จานวน 770 หมบาน คดเปนรอยละ 36.39

4. ปญหาคณภาพของดน (ตวชวด 27) จานวน 622 หมบาน คดเปนรอยละ 29.40

5. ปญหาผลผลตจากการทาเกษตรอนๆ (ตวชวด 12) จานวน 472 หมบาน คดเปนรอยละ 22.31

6. ปญหาการไดรบการศกษา (ตวชวด 21) จานวน 336 หมบาน คดเปนรอยละ 15.88

7. ปญหานาเพอการเกษตร (ตวชวด 4) จานวน 287 หมบาน คดเปนรอยละ 13.56

8. ปญหาการประกอบอตสาหกรรมในครวเรอน (ตวชวด 13) จานวน 182 หมบาน คดเปนรอยละ

8.60

9. ปญหาคณภาพนา (ตวชวด 28) จานวน 128 หมบาน คดเปนรอยละ 6.05

10.ผลผลตจากการทาไร (ตวชวด 11) จานวน 125 หมบาน คดเปนรอยละ 5.91

การแกไขปญหาความยากจน การพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง

จงหวดไดดาเนนการพฒนาหมบานภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและไดดาเนนการประเมนหมบาน

เศรษฐกจพอเพยง ตามตวชวด 6X2 ประกอบดวย ดานการลดรายจาย การเพมรายได การประหยด อดออม

การเรยนร การอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมและการเอออาร มหมบานผานเกณฑประเมน

จานวน 2,119 หมบาน และไดดาเนนการประเมนระดบการพฒนาหมบานตามผานเกณฑชวดหมบาน

เศรษฐกจพอเพยง ของกระทรวงมหาดไทย 4 ดาน 23 ตวชวด ปรากฏผลดงน

ระดบมงม ศรสข จานวน 26 หมบาน คดเปนรอยละ 22.61

ระดบอยด กนด จานวน 48 หมบาน คดเปนรอยละ 41.74

ระดบพออย พอกน จานวน 41 หมบาน คดเปนรอยละ 35.66

หมบานทสามารถเปนศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยง จานวน 81 หมบาน และมหมบานทไดรบการพฒนาเปน

หมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ จานวน 2 หมบาน คอ บานประเม หมท 2 ตาบลอาโพน อาเภอบวเชด และ

บานกระดาด หมท 10 ตาบลสเหลยม อาเภอปราสาท

โครงสรางการผลตทส าคญ

การเกษตรกรรม

1. พนททาการเกษตรของจงหวดสรนทร มทงหมดประมาณ 3,904,992 ไร หรอ รอยละ 75.55 ของพนททง

จงหวด มครวเรอนเกษตร จานวน 196,105 ครวเรอน

2. พนทถอครองทางการเกษตร แยกออกได ดงน

1) ทนา จานวน 3,224,432 ไร

2) พชไร จานวน 190,880 ไร

3) ไมผลและไมยนตน จานวน 223,821 ไร

4) ไมดอกและไมประดบ จานวน 156 ไร

5) พชผก จานวน 7,669 ไร

6) ททงหญาเลยงสตว จานวน 10,920 ไร

7) ทเพาะเลยงสตวนา จานวน 5,480 ไร

8) ทอนๆ จานวน 192,630 ไร

ตารางท 6 สถตขอมลการผลตพชเศรษฐกจทสาคญ ปเพาะปลก 2552/2553 จงหวดสรนทร

ชนดพช พนท (ไร) ผลผลต

ปลก เกบเกยว เฉลย (กก./ไร) รวม (ตน)

ขาวเจานาป 3,222,209 3,153,532 428 1,350,727

ขาวเหนยว 2,223 2,223 404 897

ขาวเจานาปรง 125,188 125,005 646 80,807

ออยโรงงาน 72,737 71,389 7,522 536,969

มนสาปะหลง 97,891 96,412 3,651 354,499

ปอแกว 419 419 222 93

ขาวโพดหวาน 2,594 2,495 1,548 3,862

แตงโมเนอ 2,793 2,793 2,266 6,330

ถวลสง 1,311 1,228 282 347

พรกขหนเมดใหญ 2,817 2,817 2,989 8,422

ยางพารา 146,180 32,000 322 8,856

ยคาลปตส 107,245 60,312 13,522 815,518

มะมวง 4,435 3,421 1,456 4,980

แหลงขอมล : สานกงานเกษตรจงหวดสรนทร

มลคาผลตภณฑมวลรวมของจงหวด

มลคาผลตภณฑมวลรวมของจงหวดสรนทร (Gross Provincial Product : GPP) ในป

2552p1 ตามราคารายป จ าแนกตามสาขาการผลต มมลคาผลตภณฑจงหวด จ านวน 52,293 ลานบาท

รายไดเฉลยตอหว 36,356 บาท/คน/ป จ าแนกตามสาขาการผลต ดงน

ตารางท 7 แสดงมลคาผลตภณฑมวลรวมของจงหวดสรนทร ระหวางป พ.ศ. 2548 – 2552p1

(หนวย : ลานบาท)

สาขาการผลต

ป พ.ศ. (ค.ศ.) 2009p1

2548

(2005)

2549r

(2006r)

2550r

(2007r)

2551p

(2008p

)

2552p1

(2009p

1)

คดเปน

รอยละ

ล าดบ

ท

เกษตรกรรม 7,355 7,849 9,266 9,381 11,927 22.81

1. เกษตรกรรม การลาสตว และการปา

ไม 7,213 7,708 9,124 9,217 11,740

22.45 2

2. ประมง 141 141 142 165 186 0.36 15

นอกเกษตรกรรม 28,302 31,623 35,854 38,472 40,366 77.19

3. เหมองแรและเหมองหน 661 676 767 751 788 1.51 11

4. อตสาหกรรม 2,538 3,392 4,824 4,564 4,746 9.08 4

5. การไฟฟา กาซ และการประปา 563 613 635 620 710 1.36 12

6. การกอสราง 1,066 1,199 1,552 1,568 1,747 3.34 9

7. การขายสง การขายปลก การซอมยาน

ยนต

ของใชสวนบคคล และของใชในครวเรอน

9,582 10,272 10,933 12,192 12,803 24.48 1

8. โรงแรมและภตตาคาร 344 393 428 450 461 0.88 13

9. การขนสง สถานทเกบสนคา และการ

คมนาคม 1,406 1,528 1,703 1,779 1,835 3.51 7

10. ตวกลางทางการเงน 1,277 1,731 1,948 1,951 1,804 3.45 8

11. บรการดานอสงหารมทรพย การให

เชา

และบรการทางธรกจ

1,607 1,651 1,681 1,662 1,625 3.11 10

12. การบรหารราชการแผนดน การ

ปองกน

ประเทศ และการประกนสงคมภาคบงคบ

2,531 2,788 3,025 3,708 3,855 7.37 5

13. การศกษา 4,820 5,469 6,282 7,033 7,622 14.58 3

14. การบรการดานสขภาพและงานสงคม

สงเคราะห 1,663 1,660 1,831 1,954 2,103 4.02 6

15. การบรการชมชน สงคม และการ

บรการ

สวนบคคล

211 216 206 202 226 0.43 14

16. ลกจางในครวเรอนสวนบคคล 34 36 38 40 42 0.08 16

ผลตภณฑจงหวด 35,656 39,472 45,119 47,854 52,293 100.00 -

ผลตภณฑจงหวดตอหว (บาท) 25,296 27,886 31,713 33,452 36,356 - -

ประชากร (1,000 คน) 1,410 1,415 1,423 1,431 1,438 - -

r : ตวเลขปรบปรงใหม , p : ตวเลขเบองตน (ชวคราว)

แหลงขอมล : สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ขอมล ณ วนท 31 มกราคม 2553

รายไดผลตภณฑจงหวดป 2548-2552p1 เพมขนรอยละ 4.33, 10.70, 14.31, 6.06 และ 9.28 ตามลาดบ

การพาณชยและบรการ

การพาณชยและบรการ มศนยกลางธรกจซงเปนแหลงการพาณชยและการบรการของจงหวดสรนทร

อยทอาเภอเมอง มสถานประกอบการดานธรกจตาง ๆ หลายประเภท ไดแก สถาบนการเงน ธนาคารพาณชย

หางสรรพสนคา โรงแรมขนาดใหญ รานคาขายสง คาปลก สนคาอปโภคบรโภค และสนคา

อตสาหกรรม สถานบนเทง ภตตาคาร และรานอาหาร นอกจากนยงมตลาดขายสงบรเวณตลาดสดเทศบาล

เมองสรนทร และการขายปลกมตลาดสด ตลาดนด รานคา และหางสรรพสนคาอยในแหลงชมชนของตวเมอง

และตามอาเภอ ตาง ๆ โดยม

สนคาสงเขาของจงหวดทส าคญ ไดแก สนคาอตสาหกรรม จาพวกเครองจกร รถยนต

รถจกรยานยนต เครองใชไฟฟา และปยเคม สนคาอปโภคบรโภค จาพวกเสอผา เครองนงหม ยารกษาโรค

อาหารกระปอง ของใชเบดเตลด วสดกอสราง นามนเชอเพลงและนามนหลอลน อาหารสดจาพวกผก ผลไมสด

อาหารทะเล

สนคาสงออกสวนใหญเปนสนคาเกษตรกรรมทแปรรปแลวและเปนวตถดบ ไดแกขาว ออย

ยางพารา มนสาปะหลง โคและกระบอ สกร ไหม หวผกกาด ฯลฯ

การคาบรเวณชายแดนไทย – กมพชา ณ จดผานแดนถาวรชองจอม – โอรเสมด จงหวด

สรนทร ชองจอมไดรบการยกฐานะจากจดผอนปรนการคาบรเวณชายแดนชองจอมเปนจดผานแดน

ถาวร ชองจอม – โอรเสมด เมอวนท 1 กนยายน 2545 เปดทกวนระหวางเวลา 07.00 – 20.00 น.

สาหรบมลคาการคา ณ จดผานแดนถาวรชองจอม – โอรเสมด มลคาการคา ปงบประมาณ 2552 การคา

ตางประเทศผานชายแดนไทย – กมพชา มดลการคาเกนดล 922.53 ลานบาท แยกเปนมลคาการสงออก

957.82 ลานบาท และมลคาการนาเขา 35.29 ลานบาท

สนคาสงออกทสาคญ ไดแก นามนเชอเพลง, ปนซเมนตบรรจถง และอนๆ สนคานาเขาทสาคญ ไดแก

รถบรรทกเกาใชแลว, รถแทรกเตอรขด-ตกเกาใชแลว และอนๆ (แหลงขอมล ดานศลกากรชองจอม

ขอมล ณ เดอน ตลาคม 2553)

การอตสาหกรรม

อตสาหกรรมทสาคญของจงหวด เปนอตสาหกรรมทางดานการเกษตร อตสาหกรรมไมและ

ผลตภณฑจากไม อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมอโลหะ และอตสาหกรรมอน ๆ โดยมจานวนสถาน

ประกอบการอตสาหกรรม 456 แหง (เพมขนจากปกอน 1.00%) จานวนเงนทน 11,303.89 ลานบาท (เพมขน

จากปกอน 7.00%) แรงงาน 11,031 คน (เพมขนจากปกอน 4.00%) (แหลงขอมล สานกงานอตสาหกรรม

จงหวดสรนทร ขอมล ณ เดอนตลาคม 2553)

ดานแรงงาน

สภาพแรงงานในจงหวด สวนใหญเปนแรงงานในภาคการเกษตรทวางงานนอกฤดการผลตเทานน โดยมสดสวน

กาลงแรงงานตอประชากรทเพมขน อยทประมาณ 35 – 50% และมอตราการวางงานลดลง ทงน ผ

ประกอบกจการภายในจงหวด มการจางแรงงานตางดาวทงแรงงานตางดาวทถกกฎหมาย และแรงงาน ตาง

ดาวสญชาตกมพชา พมา ลาว ทตองมการขนทะเบยนเปนประจาทกปดวย

ตารางท 8 แสดงประชากรจงหวดสรนทร จาแนกตามสถานภาพแรงงาน พ.ศ.2552 หนวย : คน

ไตร

มาส 1

ไตร

มาส

2

ไตร

มาส 3

ไตร

มาส 4

ประชากรอาย 15 ปขน

ไป

1,099,

727

1,104,

075

1,108,

384

1,112,

546

ผอยในก าลง

แรงงาน

722,78

1

783,55

9

832,26

4

824,28

5

- ผมงานทา 707,49

0

772,92

9

826,43

0

822,56

9

- ผวางงาน 15,290 10,631 5,833 1,715

- กาลงแรงงานทรอฤดกาล 3,852 496 - 572

ผไมอยในก าลงแรงงาน 373,09

4

320,01

9

276,12

0

287,69

0

- ทางานบาน 128,14

4

107,58

5

68,390 66,786

- เรยนหนงสอ 114,35

6

100,45

3

101,07

2

119,03

3

- อน ๆ 130,59

4

111,98

1

106,65

9

101,87

1

อตราการวางงาน 1.1 0.7 0.5 0.2

แหลงขอมล สานกงานสถตจงหวดสรนทร

แหลงขอมล สานกงานสถตจงหวดสรนทร

อตราการวางงาน การศกษาอตราการวางงานในปทผานมา จะพบวาอตราการวางงานของจงหวดสรนทร แต

ละไตรมาสจะปรบตวสงขนและลดลงตามปจจยในเรองฤดกาล เนองจากจงหวดสรนทรเปนเมองเกษตรกรรม

ดงนนอตราการวางงานจงเปนเครองชวด ทเกยวของกบปจจยฤดกาล นอกจากนอตราการวางงานจะเกยวของ

กบภาวะเศรษฐกจและพนท กลาวคอ แรงงานจะมการเคลอนยายจากภาคเกษตรสภาคอตสาหกรรมในไตร

มาสทพนฤดเพาะปลก พนทการเกษตรจะมอตราวางงานสง ขณะทพนทตงของอตสาหกรรมจะมอตราวางงาน

ตา สาหรบไตรมาส 1 น อตราการวางงานภาพรวมอยทรอยละ 0.6 ซงเพมขนจากไตรมาสทแลว รอยละ 0.3

(ไตรมาส 4 ป 2552 รอยละ 0.2 )

การทองเทยว

การทองเทยวเปนยทธศาสตรหนงของจงหวดสรนทร เนองจากจงหวดสรนทรมจดเดนในเรองของ

ศลปวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณ วถชวตทแตกตางจากจงหวดอน ๆ และคณะรฐมนตรจงมมตอนมต

ใหจงหวดสรนทรเปนจงหวดทองเทยวตามทกระทรวงมหาดไทยเสนอเมอวนท 11 กนยายน 2527 ความม

ชอเสยงเกยวกบขาวหอมมะล ผาไหม และชาง อาทเชน การมชางเลยงมากทสดในประเทศไทยเปนเมองชาง

การเปนเมองเกษตรอนทรย การมผลตภณฑขาวหอมมะลอนทรยทไดรบรองมาตรฐานและสงออกขายไปทว

โลก การไดรบคดเลอกใหออกแบบและทอผาไหมสาหรบตดเสอใหผนาเขตเศรษฐกจ APEC นอกจากน การ

เปนจดเชอมตอของอารยธรรมขอมโบราณ การเปนเมองชายแดนทตดตอกบประเทศกมพชา มจดผานแดน

ถาวรชองจอมเปนประตสแหลงทองเทยวระดบโลก อยางปราสาทหนนครวด นครธม ในกมพชา กเปนเสนห

อยางหนงทสามารถดงดดนกทองเทยวไดเปนอยางด เหลานลวนทาใหชอของจงหวดสรนทรเปนทรจกในระดบ

โลกและมความภาคภมใจในหลายดานดงตอไปน

“ขาว” สรนทรเปน

ดนแดนทมการปลกขาวหอมมะลทดทสดในประเทศและของโลก มพนทปลกขาวกวา 3 ลานไร พรอมทจะ

เปนแหลงผลตขาวเลยงคนไทยและเปนครวของโลก โดยเฉพาะทสาคญขาวหอมมะลอนทรยสรนทรเปนขาวทม

คณภาพเปนทยอมรบ จงหวดไดประกาศนโยบายเปนเมองเกษตรอนทรย ปลอดสารเคมและสารพษ มาตงแตป

2542 และคณะรฐมนตรมมตเมอ 12 พ.ย. 2544 ใหจงหวดสรนทรเปนจงหวดนารองในเรองการเกษตรอนทรย

ของประเทศไทยและจงหวดกาลงพฒนาเกษตรอนทรยไปสมาตรฐานสากล เพอเพมผลผลตและปรมาณการ

สงออกตางประเทศใหมากยงขน โดยเมอวนท 12 สงหาคม 2547 จงหวดสรนทรไดประกาศใชมาตรฐาน

เกษตรอนทรยสรนทร (มก.สร.) เปนจงหวดแรกของประเทศไทย ในป 2549 จงหวดสรนทรไดประกาศใหเปน

ปแหงคณภาพและ มาตรฐานขาวหอมมะลอนทรยอกดวย และปจจบนจงหวด ไดพฒนาเกษตรอนทรยไปส

มาตรฐานสากล เพอเพมผลผลต

และปรมาณการสงออก โดยสมครขอรบรองมาตรฐาน

เกษตรอนทรย ทง 4 มาตรฐาน คอ มาตรฐานเกษตรอนทรย สานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.),

มาตรฐานเกษตร อนทรย Organic Thailand (มก.อช.) ของกรมวชาการเกษตร

กระทรวงเกษตรและสหกรณ, มาตรฐานเกษตรอนทรยสรนทร (มก.สร.) และ มาตรฐานเกษตรอนทรย ของ

สหภาพ ยโรป (EU) นอกจากน แหลงปลกขาวในจงหวด โดยเฉพาะแหลงปลกขาวหอมมะลอนทรยไดพฒนา

เปนแหลงการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง และแหลงทองเทยวเชงเกษตร มโฮมสเตย (Home Stay) ไวตอนรบ

นกทองเทยวทสนใจอกดวย

“ผาไหม” สรนทรเปนแหลงภมปญญาแหงผาไหมมหศจรรย มวฒนธรรมการทอผาไหมทถายทอดสบตอกน

มาจากบรรพบรษ ซงไดรบอทธพลจากกมพชา ผาไหมสรนทรเปนผาไหมทมคณภาพด มเอกลกษณโดดเดน

เฉพาะถน และผาไหมสรนทรทกาลงมชอเสยงเปนทสนใจอยในขณะน คอ ผาไหม ยกทองโบราณ บานทา

สวาง อาเภอเมองสรนทร ทไดรบการคดเลอกใหเปนผาไหมทใชตดเสอใหผน าเขตเศรษฐกจเอเปคสวมใส

นบเปนความภาคภมใจของชาวจงหวดสรนทร และเปนทประจกษถงความมหศจรรยแหงผาไหมทงดงาม และ

ในป พ.ศ. 2549 ซงเปนปมหามงคลเฉลมฉลองเนองในวโรกาสทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงครองสรราช

สมบตครบ 60 ป อาจารยวรธรรม ตระกลเงนไทย บานทาสวาง อ.เมอง รบมอบหมายใหเปนผออกแบบและ

ทอผาคลมพระองสา (ไหล) ไหมยกทอง เพอเปนทระลกแด พระราชอาคนตกะ ทเสดจมารวมในงานพระราช

พธฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป

“ชาง” สรนทรมชอเสยงเปนทรจกและเปนความภมใจทส าคญทสด คอ “ชาง” โดยเปนจงหวดทมชาง

เลยงมากทสดในประเทศไทย มชางมากกวา 700 เชอก คนสรนทรเลยงชางเปนสมาชกสวนหนงของ

ครอบครว จงมวถชวต ความผกพนระหวางคนกบชาง ซงแตกตางจากการเลยงชางในจงหวดอน ๆ ซงในอดต

ชางเคยเปนพาหนะของพระมหากษตรยในการทาศกสงคราม ปจจบนชางเปนสญลกษณของประเทศไทย และ

คณะรฐมนตรไดมมตเมอป พ.ศ. 2544 ใหชางเปนสตวทเปนสญลกษณประจาชาตไทย (Nation Identity) ซง

ในป 2549 จงหวดไดจดใหมโครงการชางคนถนพฒนาสรนทรบานเกด และองคการสวนสตวกาลงดาเนนการ

โครงการสวนสตวสรนทร พนทประมาณ 3,000 ไร ทหมบานชาง บานตากลาง ต.กระโพ อ.ทาตม เพอพฒนา

ใหเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาต วถชวตและภมปญญา เพอแกไขปญหาชางเรรอนและอนรกษและ

คมครองชางใหอยคกบจงหวดสรนทรตอไป โดยทานสามารถไปเยยมชมวถชวต ความเปนอยระหวางคนกบ

ชาง และการแสดงชางทศนยคชศกษาไดทกวน และยงมทพกแบบโฮมสเตย (Home Stay) ใหทานไดพกผอนด

วถชวตความผกพนของคนกบชางไดอยางใกลชด และชางเหลานจะเขารวมงานแสดงชางประจาป ในของ

เดอนพฤศจกายน ของทกป ซงในป 2553 นจดขนวนท 13-14 พฤศจกายน 2553

“เมองแหงอารยธรรมและปราสาทโบราณ” สรนทรเปนดนแดนทมประวตศาสตรความเปนมา

ยาวนาน เปนศนยกลางการเชอมโยงอารยธรรมขอมโบราณ มปราสาททเกาแกถง 32 แหง กระจายอยทวไป

เชน ปราสาทภมโปน ตงอยในพนท อ.สงขะ สรางราวพทธศตวรรษท13 เปนปราสาททมอายเกาแกทสด ท

คนพบในประเทศไทย และกรมศลปากรไดขนทะเบยนไว ปราสาทศขรภม อ.ศขรภม ปราสาทบาน

พลวง อ.ปราสาท และกลมปราสาทตาเมอน ตงอยในพนท อ.พนมดงรก ซงอยในเขตชายแดนและเปนจด

เชอมตอ ตามรอยเสนทางอารยธรรมขอมโบราณทสาคญ เปนตน

เพอใหทานไดสมผสกบสรนทร.. จงหวดทมเอกลกษณเปนของตนเองไมเหมอนทไหนในโลก สมผสธรรมชาต

วถชวตผคนตงแตอดตจนถงปจจบน จงหวดมการประชาสมพนธสงเสรมการทองเทยวอยางตอเนอง มงหวงให

นกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศไดมโอกาสสมผส เรยนร ทงทางวฒนธรรม เอกลกษณ เสนห

เฉพาะตวของดนแดนทมวถแหงธรรมชาตน โดยมงานกจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยวตลอดทงป เชน

เทศกาลการแสดงศลปวฒนธรรม พนบานนานาชาต พธแตงงานแบบชาวกยและจดทะเบยนสมรสบนหลงชาง

งานประเพณขนเขาสวาย เคาะระฆงพนใบ กราบไหว 9 สงศกดสทธ เชน พระพทธ สรนทรมงคล

สถปบรรจอฐหลวงปดลย อตโล เกจชอดง ศาลาอฏฐะมขประดษฐานรอยพระพทธบาทจาลอง เจาแมกวนอม

ฯลฯ และทสาคญทานจะไดมโอกาสไดเคาะระฆง ถง 1080 ใบ ตดตงบรเวณทางขนไปนมสการพระพทธสร

นทรมงคล ซงไดมการพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงพทธ โดยจงหวดไดรวมกบคณะสงฆจงหวดสรนทร รวมกน

จดหาระฆงจากทกวดในจงหวดสรนทร จานวน 1,070 ใบ และไดรบมอบระฆงจากวดสาคญอนๆ อก 10 ใบ

เพอใหนกทองเทยวทขนไปสกการะสงศกดสทธในวนอทยานพนมสวาย ไดเคาะระฆงเพอความเปนสรมงคลแก

ชวต นอกจากนนยงม งานมหกรรมแหเทยนพรรษา เทดไทองคราชาของแผนดน และ งานชางและกาชาด

สรนทร เปนตน

แหลงทองเทยวสาคญของจงหวดทนกทองเทยวนยมไปเยยมชม ไดแก

1. ชาง ทหมบานชาง บานตากลาง ต.กระโพ อ.ทาตม รวมถงงานชางและกาชาดจงหวดสรนทร ทจดขนใน

หวงเดอนพฤศจกายน เปนประจาทกป

2. ผาไหมยกทองโบราณ บานทาสวาง อ.เมองสรนทร

3. วนอทยานพนมสวาย หรอ เขาสวาย ซงมสงศกดสทธทชาวสรนทรเคารพนบถอ ไดมการพฒนาใหเปน

แหลงทองเทยวเชงพทธ

4. ตลาดชองจอม ซงเปนตลาดการคาชายแดนทจดผานแดนถาวรชองจอม อ.กาบเชง

5. หตถกรรมเครองเงน บานเขวาสนรนทร ต.เขวาสนรนทร อ.เขวาสนรนทร

6. อารยธรรมขอมโบราณ มปราสาททเกาแกถง 32 แหง

7. อางเกบน าหวยเสนง ต.เฉนยง อ.เมองสรนทร อนเปนอางเกบนาทสาคญของจงหวด

8. หองภาพเมองสรนทร ทหนา ม.เทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสรนทร เปนแหลงรวมภาพเกาท

แสดงความเปนมาของจงหวดสรนทรตงแตอดตจนปจจบน

9. พพธภณฑสถานแหงชาต สรนทร ถนนสรนทร-ปราสาท หมท 13 ต.เฉนยง อ.เมองสรนทร เปนแหลง

เรยนรประวตศาสตรความเปนมาของจงหวด และวถชวตชาวสรนทรตงแตอดตจวบจนปจจบน

สถตนกทองเทยวของจงหวด ป 2551 มจานวน 583,128 คน (เปนชาวไทย 572,993 คน และ ชาว

ตางประเทศ 10,135 คน) ลดลงจากปกอน 0.12%