การจัดการเรียนรูรูปแบบ ......

10
การจัดการเรียนรู้รูปแบบวิทยาลัยชุมชนในพื้นที่บ้านห้วยลู่(ชนเผ่ามลาบรี) นำเสนอโดย ดร.ฌัชชภัทร พำนิช ผู้อำนวยกำรวิทยำลัยชุมชนน่ำน สภาพทั่วไปของจังหวัดน่าน จังหวัดน่ำนมีพื้นที่ทั้งสิ้นประมำณ 7,170,045 ไร่ หรือ 11,472.07 ตำรำงกิโลเมตร ซึ่งสภำพพื้นทีโดยทั่วไปของจังหวัดส่วนใหญ่เป็นป่ำและภูเขำสลับซับซ้อนถึงร้อยละ 85 ของพื้นที่ทั้งหมดและมีที่รำบเพียงร้อย ละ 15 เท่ำนั้น ทั้งนี้ ได้มีกำรนำเทคโนโลยีระบบสำรสนเทศ (GIS) มำใช้ในกำรสำรวจพื้นที่ป่ำไม้ในจังหวัดน่ำน ซึ่ง พบว่ำ ในปี พ.ศ. 2548 จังหวัดน่ำนมีพื้นที่ป่ำไม้ 8,393 ตำรำงกิโลเมตร หรือ 5,245,625ไร คิดเป็นร้อยละ 69 ของพื้นที่ทั้งหมด และในปี 2556 จังหวัดน่ำนมีพื้นที่ป่ำไม้ลดลงเหลือเพียง 7,036.28 ตำรำงกิโลเมตร หรือ 4,397,673.20 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 57.32ของพื้นที่ทั้งหมด สำเหตุกำรลดลงของพื้นที่ป่ำไม้ ส่วนหนึ่งมำจำกภำค กำรเกษตร โดยมี กำรปลูกพืชไร่ที่สำคัญ คือ ข้ำวไร่ ข้ำวโพด และยำงพำรำ ฯลฯ โดยเฉพำะปี 2556 พื้นที่ปลูก ข้ำวโพดจำนวน 882,764 ไร่ ( 40,748 รำย) ปี 2551 มีพื้นที่ปลูกเพียงจำนวน 402,719 ไร่ และพื้นที่ปลูก ยำงพำรำ 279,462.45 ไร่ (21,804 รำย) (ทส จ.น่ำน ,2556) และจังหวัดน่ำนถูกจัดอันดับเป็นหนึ่งในพื้นที่วิกฤต รุนแรงด้ำนทรัพยำกรป่ำไม้ จำกจำนวน 12 จังหวัด (แผนแม่บทกำรพิทักษ์ทรัพยำกรป่ำไม้ ,2557) จำกสภำพปัญหำเหล่ำนี้ จังหวัดน่ำน นำโดย นำยอุกริช พึ่งโสภำ ผู้ว่ำรำชกำรจังหวัดน่ำน และคณะ กรมกำรจังหวัดน่ำน มีมติที่ประชุม ครั้งที่ 10/2556 เมื่อวันที่ 30 ตุลำคม 2556 เห็นชอบ สร้ำงเมืองน่ำนน่ำอยูคู่ป่ำต้นนให้เป็นวำระจังหวัดน่ำน 2013-2017 และให้ส่วนรำชกำร องค์กรเอกชน ประชำชน ทุกภำคส่วน ของจังหวัดน่ำน สนับสนุนกำรดำเนินงำนอย่ำงจริงจังและเป็นรูปธรรม ชาติพันธุ์ในจังหวัดน่าน ประชำกรในจังหวัดน่ำนมีอยู่อย่ำงเบำบำงเป็นอันดับ 3 ของประเทศ (ประมำณ 41 คนต่อตำรำง กิโลเมตร กระจัดกระจำยไปตำมสภำพทำงภูมิศำสตร์ แบ่งได้เป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ 1 . ชาวไทยวน หรือ คนเมือง ส่วนใหญ่อพยพมำจำกเชียงแสนและบริเวณต่ำงๆ ของล้ำนนำ ซึ่งเป็น ประชำกรส่วนใหญ่ของจังหวัด 2. ชาวไทลื้อ (ไทลื้อ, ไทยอง) ส่วนใหญ่อพยพมำจำกสิบสองปันนำและหัวเมืองต่ำงๆ บริเวณที่รำบลุ่ม แม่น้ำโขง ซึ่งมีทั้งอพยพมำด้วยควำมสมัครใจและอพยพมำเนื่องจำกเกิดศึกสงครำมทั้งภำยในหัวเมืองลื้อเอง และ อพยพมำมำกที่สุดยุคเก็บผักใส่ซ้ำเก็บข้ำใส่เมืองของเจ้ำกำวิลละแห่งเชียงใหม่ และเจ้ำอัตถวรปัญโญฯ แห่งนคร น่ำน และยุคของเจ้ำสุมนเทวรำช อีกทั้งมีกำรอพยพเข้ำมำเรื่อยๆ ครั้งเกิดกำรปฏิวัติกำรปกครองประเทศของจีน ชำวไทลื้ออำศัยตั้งบ้ำนเรือน อยู่กระจัดกระจำยตำมลุ่มน้ำต่ำงๆ ในจังหวัดน่ำนมีมำกที่สุด คือ อำเภอปัว แทบทุก ตำบล อำเภอท่ำวังผำ อำเภอสองแคว อำเภอเชียงกลำง และอำเภอทุ่งช้ำง เลยไปถึงอำเภอเฉลิมพระเกียรติ

Upload: others

Post on 09-Aug-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

การจดการเรยนรรปแบบวทยาลยชมชนในพนทบานหวยล(ชนเผามลาบร) น ำเสนอโดย ดร.ฌชชภทร พำนช

ผอ ำนวยกำรวทยำลยชมชนนำน

สภาพทวไปของจงหวดนาน จงหวดนำนมพนททงสนประมำณ 7,170,045 ไร หรอ 11,472.07 ตำรำงกโลเมตร ซงสภำพพนท

โดยทวไปของจงหวดสวนใหญเปนปำและภเขำสลบซบซอนถงรอยละ 85 ของพนททงหมดและมทรำบเพยงรอยละ 15 เทำนน ทงน ไดมกำรน ำเทคโนโลยระบบสำรสนเทศ (GIS) มำใชในกำรส ำรวจพนทปำไมในจงหวดนำน ซงพบวำ ในป พ.ศ. 2548 จงหวดนำนมพนทปำไม 8,393 ตำรำงกโลเมตร หรอ 5,245,625ไร คดเปนรอยละ 69 ของพนททงหมด และในป 2556 จงหวดนำนมพนทปำไมลดลงเหลอเพยง 7,036.28 ตำรำงกโลเมตร หรอ 4,397,673.20 ไร คดเปนรอยละ 57.32ของพนททงหมด สำเหตกำรลดลงของพนทปำไม สวนหนงมำจำกภำคกำรเกษตร โดยม กำรปลกพชไรทส ำคญ คอ ขำวไร ขำวโพด และยำงพำรำ ฯลฯ โดยเฉพำะป 2556 พนทปลกขำวโพดจ ำนวน 882,764 ไร (40,748 รำย) ป 2551 มพนทปลกเพยงจ ำนวน 402,719 ไร และพนทปลกยำงพำรำ 279,462.45 ไร (21,804 รำย) (ทส จ.นำน ,2556) และจงหวดนำนถกจดอนดบเปนหนงในพนทวกฤตรนแรงดำนทรพยำกรปำไม จำกจ ำนวน 12 จงหวด (แผนแมบทกำรพทกษทรพยำกรปำไม,2557)

จำกสภำพปญหำเหลำน จงหวดนำน น ำโดย นำยอกรช พงโสภำ ผวำรำชกำรจงหวดนำน และคณะกรมกำรจงหวดนำน มมตทประชม ครงท 10/2556 เมอวนท 30 ตลำคม 2556 เหนชอบ “สรำงเมองนำนนำอย คปำตนน ำ” ใหเปนวำระจงหวดนำน 2013-2017 และใหสวนรำชกำร องคกรเอกชน ประชำชน ทกภำคสวนของจงหวดนำน สนบสนนกำรด ำเนนงำนอยำงจรงจงและเปนรปธรรม

ชาตพนธในจงหวดนาน ประชำกรในจงหวดนำนมอยอยำงเบำบำงเปนอนดบ 3 ของประเทศ (ประมำณ 41 คนตอตำรำงกโลเมตร กระจดกระจำยไปตำมสภำพทำงภมศำสตร แบงไดเปนกลมใหญๆ ไดแก

1 . ชาวไทยวน หรอ คนเมอง สวนใหญอพยพมำจำกเชยงแสนและบรเวณตำงๆ ของลำนนำ ซงเปนประชำกรสวนใหญของจงหวด

2. ชาวไทลอ (ไทลอ, ไทยอง) สวนใหญอพยพมำจำกสบสองปนนำและหวเมองตำงๆ บรเวณทรำบลมแมน ำโขง ซงมทงอพยพมำดวยควำมสมครใจและอพยพมำเนองจำกเกดศกสงครำมทงภำยในหวเมองลอเอง และอพยพมำมำกทสดยคเกบผกใสซำเกบขำใสเมองของเจำกำวลละแหงเชยงใหม และเจำอตถวรปญโญฯ แหงนครนำน และยคของเจำสมนเทวรำช อกทงมกำรอพยพเขำมำเรอยๆ ครงเกดกำรปฏวตกำรปกครองประเทศของจน ชำวไทลออำศยตงบำนเรอน อยกระจดกระจำยตำมลมน ำตำงๆ ในจงหวดนำนมมำกทสด คอ อ ำเภอปว แทบทกต ำบล อ ำเภอทำวงผำ อ ำเภอสองแคว อ ำเภอเชยงกลำง และอ ำเภอทงชำง เลยไปถงอ ำเภอเฉลมพระเกยรต

Page 2: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

ภำษำไทลอในจงหวดนำน แบงเปน 2 กลม คอ

(1) ไทลอฝงสบสองปนนำตะวนออก ไดแก เมองลำ เมองมำง (อำศยอยแถบลมแมน ำนำน บรเวณชมชนบำนหนองบว ต ำบลปำคำ อ ำเภอทำวงผำ และแถวต ำบลยอด อ ำเภอสองแคว) ส ำเนยงพดใกลเคยงกบภำษำไทยอสำนปนลำวพวน

(2) ไทลอฝงสบสองปนนำตะวนตก ไดแก เมองย เมองยอง เมองเชยงลำบ เมองเสยว (อำศยอยแถบลมแมน ำยำง บรเวณชมชนต ำบลยม อ ำเภอทำวงผำ แถบลมแมน ำปว ต ำบลศลำเพชร ต ำบลศลำแลง อ ำเภอปว ถงต ำบลหวยโกน อ ำเภอเฉลมพระเกยรต) ส ำเนยงพดเหมอนส ำเนยงคนยองในจงหวดล ำพน-เชยงใหม

3. ชาวไทพวน หรอ ลาวพวน อยทบำนฝำยมล อ ำเภอทำวงผำ และบำนหลบมนพวน อ ำเภอเวยงสำ 4. ชาวไทเขน หรอ ชาวขน อพยพมำจำกเชยงตง ปจจบนสวนใหญจะถกกลนทำงวฒนธรรมจำกคนเมอง ทง

ภำษำพดและเครองแตงกำย แตบำงหมบำนยงมกำรนบถอผเจำเมองของไทเขนอย จงรวำเปนไทเขน เชนบำนหนองมวง อ ำเภอทำวงผำ สวนบำนเชยงยน ต ำบลยม อ ำเภอทำวงผำ ถกชำวไทลอกลนวฒนธรรมจนไมเหลอเคำของชำวไทเขน

5. ชาวไทใหญ หรอ เงยว หรอ ไตโหลง มถนฐำนในรฐฉำน และเชยงตง อำศยอยบรเวณแถวอ ำเภอทงชำง ในปจจบนถกกลนวฒนธรรมจนแทบแยกไมออกวำเปนชำวไทใหญ

นอกจำกน ในบร เวณทส งตำมไหล เขำย ง เปนชมชนของชนกลมนอยท เร ยกกนว ำ “ชำวเขำ” ไดแก ชำวมง เมยน ลวะหรอถน ขม รวมถงชำวตองเหลองหรอมลำบร ทอำศยอยในบรเวณพนท ต ำบลแมขะนง อ ำเภอเวยงสำ

วถชวตของชนเผาตองเหลอง (มลาบร) ชำวมลำบรเปนกลมชนทอำศยอยตำมปำทมควำมอดมสมบรณ ทส ำคญคอตองมลกษณะเปนล ำหวยหรอ

ภเขำทมปำทบ (ดงดบ) โดยพวกเขำอำศยอยในพนทบรเวณนนๆ รำวประมำณ 5–10 วน กจะมกำรเคลอนยำยครอบครวไปทอนตอไป กำรยำยท อยอำจมำจำกเหตจ ำเปน เชน เกดโรคภยไขเจบ แหลงหำอำหำรบรเวณนนหมด หรอเกดภยธรรมชำต ฯลฯ โดยจะยำยไปตงถนฐำนยงพนทอนทมอำหำรอดมสมบรณตอไป ลกษณะกำรยำยถนฐำนจะมลกษณะกำรยำยแบบวนเปนวงกลมกลบมำทเดม ดวยกำรสงเกตควำมอดมสมบรณของพนทบรเวณนนเปนเกณฑในกำรยำยกลบมำ กลำวคอ เมอพนทบรเวณเดมกลบมำอดมสมบรณอกครงชำวมลำบรกจะยำยกลบมำอยอำศยยงบรเวณเดม ทงน ชำวมลำบรในจงหวดนำน อำศยใน 3 พนท ดวยกน ดงน

1. บานหวยล ต าบลสะเนยน อ าเภอเมองนาน จงหวดนาน 2. บำนหวยหยวก ต ำบลแมขะนง อ ำเภอเวยงสำ จงหวดนำน 3. ศนยภฟำพฒนำ ต ำบลภฟำ อ ำเภอบอเกลอ จงหวดนำน

สภาพปญหา จ านวนปาไมในพนทจงหวดนานทลดลง จงหวดนำนเปนพนทตนน ำทส ำคญของประเทศ สภำพภมประเทศของจงหวดนำนสวนใหญเปนภเขำ รอยละ 85 ของพนททงหมดและมทรำบรอยละ 15 ของพนทจำกขอมลของกรมปำไมพบวำในป พ.ศ. 2519

จงหวดนำน มพนทปำสมบรณทอยทงในและนอกเขตปำสงวนแหงชำตทงหมด 5,280,625 ไร คดเปนรอยละ 73.94 ของพนททงหมด และในป พ.ศ. 2548 ไดมกำรน ำเทคโนโลยระบบสำรสนเทศ (GIS) มำใชในกำรส ำรวจพนทปำในจงหวดนำน พบวำ ในพนทปำไม 8,393 ตำรำงกโลเมตร หรอ 5,245,625 ไร คดเปนรอยละ 69 ของ

Page 3: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

พนททงหมด และสถำนกำรณดำนทรพยำกรปำไมของจงหวดนำนลำสดในป 2556 พบวำจงหวดนำนมพนทปำไม 7,036.28 ตร.กม. คดเปนรอยละ 57.32 ของพนททงหมด จะเหนไดวำสถำนกำรณดำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมในพนทจงหวดนำน โดยเฉพำะทรพยำกรปำไมมแนวโนมลดลง ซงปจจยทำงภมศำสตรทมขอจ ำกดของพนทประกอบกบกำรเพมขนของจ ำนวนประชำกรทสมพนธกบกำรใชทรพยำกรทมำกขน นโยบำยกำรพฒนำประเทศของรฐบำลทมงเนนควำมเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจตำมแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต เหตผลทำงกำรเมอง รวมทงกำรถงโถมเขำมำของระบบทนนยม วตถนยม โดยเฉพำะอยำงยง กำรปลกพชเชงเดยว กำรปลกขำวโพดเลยงสตว และกำรท ำกำรเกษตรโดยใชสำรเคมจ ำนวนมำก ลวนแตเปนสำเหตส ำคญทท ำให กำรบกรกพนทปำตนน ำของจงหวดนำนเพมมำกขน จำกสภำพพนทปำไมทลดลง ไดสงผลกระทบตอวถชวตของชำวมลำบร ทเคยด ำรงชวตอยในปำเขำและจะตองยำยถนฐำนไปยงพนททมควำมอดมสมบรณ ตำมวถดงเดมของชนเผำ การจดการเรยนรรปแบบวทยาลยชมชนในพนทบานหวยล(ชนเผามลาบร)

ระยะท 1 ด ำเนนกำรแบบ FBL : Family Base Learning คอ กำรเสรมทกษะอำชพและรำยไดของ

ครวเรอน พอ แม ลก ทกคนในครวเรอน ไดเรยนรรวมกน เปนกำรศกษำเฉพำะเรองเพอกำรประกอบอำชพและพฒนำคณภำพชวต ครวเรอนสนใจกำรเลยงหม กำรเลยงปลำ กำรเลยงไก กำรท ำนำ กำรปลกขำวโพด ครวเรอนตองไดเรยนรรวมกนทกคน วทยำลยชมชนมหนำทเขำไปจดกำรศกษำให ทงนมงใหเกดควำมร ทกษะ และคณลกษณะทสำมำรถประกอบอำชพทมอยหรอก ำลงจะเกดขนในอนำคต เมอส ำเรจกำรฝกอบรมสำมำรถปฏบตไดจรง เมอเรยนรครบกระบวนกำรตอยอดเขำส CBL : Community Base Learning เพอเสรมสรำงควำมเขมแขงชมชน

ระยะท 2 ด ำเนนกำรแบบ CBL : Community Base Learning คอ กำรเสรมสรำงควำมเขมแขงชมชน เปนกำรตอยอดกำรเรยนรจำก FBL : Family Base Learning เปนกำรตอบสนองควำมตองกำรของชมชน มงเนนพนทบรกำร (Area-based) และด ำเนนกำรในลกษณะโครงกำร (Project-based) บรณำกำรกำรจดกำรเรยนรรวมกนในชมชน เชน กลมเลยงหมในชมชนตองกำรร ำขำวจำกกลมท ำนำ กลมท ำนำตองกำรปยขไก จำกกลมเลยงไก เปนตน เมอมกำรแลกเปลยนจนเกดวสำหกจในชมชนจะสงผลใหชมชนมควำมเขมแขงสำมำรถ

Page 4: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

พงตนเองได สวนควำมรทไดเกบเปนหนวยกตของกำรเรยนรและทกษะ สำมำรถสะสมและเทยบโอนใหเปนสวนหนงของอนปรญญำได

ระยะท 3 ด ำเนนกำรแบบ EBL : Education Base Learning คอ กำรจดกำรศกษำระดบอนปรญญำ มงเนนกำรพฒนำหลกสตรทสอดคลองกบควำมตองกำรและบรบทชมชน เปนกำรตอยอดกำรเรยนรจำก CBL : Community Base Learning ดำนมำตรฐำนหลกสตร วทยำลยชมชนพฒนำหลกสตรขนภำยใตประกำศกระทรวงศกษำธกำร เรอง เกณฑมำตรฐำนหลกสตรระดบอนปรญญำ พ.ศ. 2548 ด ำเนนกำรจดกำรศกษำตำมกรอบมำตรฐำนคณวฒอดมศกษำแหงชำต (TQF) จดระบบกำรเทยบโอนผลกำรเรยนร ผำนระบบธนำคำรหนวยกต (Credit Bank) และผส ำเรจกำรศกษำสำมำรถเทยบโอนไปศกษำตอในระดบสงขน สรำงอตลกษณบณฑตวทยำลยชมชน ใหเปนคนทมคณภำพ รกถนฐำนบำนเกด มงมนท ำประโยชนเพอสงคมตอไป

การด าเนนงานในพนทบานหวยล ชนเผามลาบร เปนบคคลบนพนทสงชนเผำหนง มกำรด ำรงชวตอำศยอยกบปำ เกบของปำ ลำสตว และ

ยำยถนไปเรอยๆ ในป พ.ศ. 2536 – 2537 มกำรลงทะเบยนบคคลบนพนทสงของกรมกำรปกครอง พบวำ ม มลำบรอย 2 แหง ไดแก บำนหวยฮอม ต ำบลบำนเวยง อ ำเภอรองกวำง จงหวดแพร และบำนหวยหยวก ต ำบลแมขะนง อ ำเภอเวยงสำ จงหวดนำน หลงจำกนนกมกำรขยำยพนทส ำหรบอยอำศยใหชนเผำเพม ไดแก ต ำบลภฟำ อ ำเภอบอเกลอ จงหวดนำน

ตอมำ ป พ.ศ. 2550 สมเดจพระเทพรตนรำชสดำสยำมบรมรำชกมำร ทรงเสดจหวยหยวก ทรงเหนวำพนทหวยหยวกมประชำกรมำกขน ทรงตรสวำท ำอยำงไรใหเขำมขำวกน และวฒนธรรมยงคงอย จงตองกำรหำพนทปลกขำวส ำหรบกอน จงเรมมกำรส ำรวจหำพนทใหมโดยพนทแหงนอยในเขต ต ำบลสะเนยน อ ำเภอเมอง จงหวดนำน ทำงเขำจำกถนนหลวงจะมปำยบอกทำงวำ น ำตกสะเนยน เดนทำงไปตำมถนนลกรงทมกำรปรบลำสดจนสดถนนจะพบกบพนทโครงกำร ระยะทำงประมำณ 10 กวำกโลเมตรพนททก ำหนดเปนทอยอำศยของชนเผำมลำบร มจ ำนวน 1,950 ไร จำกพนทรบผดชอบทมอย 5,000 ไร พนทตรงน เตรยมรอประกำศเปนอทยำนนนทบร จำกค ำบอกเลำของเจำหนำทและชนเผำมลำบร เกยวกบพนท ท ำใหทรำบวำ เมอเลอกพนทไดแลว กน ำตวแทนชำวบำนจำกหวยหยวกมำดพนทกอน เมอพอใจกเรมน ำคนยำยเขำมำอย บรเวณบำนหวยลมแมน ำ 2 สำย หวยล ไหลลงแมน ำยม หวยน ำพ ไหลลงแมน ำสะเนยน กลมทเขำมำอยเปนกลมแรกคอ กลมวยรน แตอยไดแค 4-5 เดอนกกลบไปหวยหยวก ตองตำมใหกลบมำและคอยๆพฒนำพนทใหเหมำะสมมำกขน เงอนไขของกำรเขำมำอยในบำนหวยล คอ ตองเปนคนทปลอดหนสน จงจะสำมำรถเขำมำอยในพนทได

สมำชกชนเผำมลำบรบำนหวยล ยำยภมล ำเนำมำจำกบำนหวยหยวก อ ำเภอเวยงสำ จงหวดนำน โดยไดเขำรวมโครงกำร พฒนำคณภำพชวตชนเผำมลำบร ลมน ำหวยหยวก – หวยล ในป พ.ศ. 2553 จ ำนวนประชำกรปจจบน 29 คน จ ำนวน 9 ครอบครว รำยไดหลกของมลำบรมำจำก กำรจำงงำนของกรมปำไม เชน งำนกรอกดนใสถง กำรเพำะช ำกลำไม โดยไดรบคำแรง ดงน

อำย 18 ปขนไป 180 บำท / คน อำยต ำกวำ 18 ป 140 บำท / คน แรงงำน 1 คน สำมำรถกรอกถงดนได 500 ถง

Page 5: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

ขอมลขนตน : ชนเผำมลำบร ไดสญชำตไทยเมอประมำณ ปพ.ศ. 2541 จงมเชอชำตไทย สญชำตไทย

จ ำนวนประชำกรทงหมด 32 รำย ชำย 20 คน จ ำแนกเปนผใหญ 12 คน และ เดก 8 คน หญง 12 คน จ ำแนกเปนผใหญ 9 คน และ เดก 3 คน

การศกษา เดกเลก 6 คน จ ำแนกเปนชำย 4 คน และหญง 2 คน กำรศกษำขนพนฐำน 6 คนจ ำแนกเปน ชำย 5 คน และหญง 1 คน

ม.ตน 1 คน ม.ปลำย 5 คน สทธของชาวมลาบร :

มส ำเนำบตรประชำชน และทอยในทะเบยนบำนแลว เลขท 154 หม 5 ต ำบลสะเนยน อ ำเภอเมองนำน จงหวดนำน ซงเปนทะเบยนบำนชวครำว ของ ตชด.จเดจ เจรญครพนำ ดานสขอนามย ประชำกร มปญหำดำนสขภำพ มกปวยเปนโรคทำงเดนหำยใจเปนหวด เดกมน ำหนกต ำกวำเกณฑ ขำดควำมรดำนสขอนำมย ดานอาชพ

ประชำกรมอำชพรบจำงท ำงำนกบกรมปำไม หำของปำ และท ำนำ โดยมกำรแบงพนทครอบครวละ 2 ไร อปสรรค

ขาดความร: ดำนกำรประกอบอำชพ กำรผลตเพอบรโภค ควำมรดำนสขอนำมย และรบประทำนอำหำรทมคณคำทำงโภชนำกำร กำรปลกพชผกสวนครว กำรผลตวตถดบทใชในกำรประกอบอำชพ เชน กำรผลตปยหมก ปยชวภำพ อำหำรปลำ กำรท ำไมกวำด

ขาดอาหาร: พนทหำงไกล กำรเดนทำงไมสะดวก ไมมแหลงซอขำยในบรเวณใกลเคยง

Page 6: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

ทมาของโครงการ หลกการและเหตผล เนองจำกปจจบนชนเผำมลำบร ขำดควำมร ควำมเขำใจในกำรด ำรงชวตประจ ำวน ซงมสำเหตเกดจำกวถชวตเดมมกำรเคลอนยำยถนฐำนทอยเปนประจ ำ ใชชวตแบบเรรอน ลำสตว เกบของปำขำย ไมรจกกำรเพำะปลกและเลยงสตว ท ำใหมคณภำพไมดเทำทควร ขำดควำมรควำมเขำใจดำนสขอนำมยทด ขำดควำมรดำนกำรเกษตร ไมมอำชพทแนนอน สภำพในปจจบนปำไมธรรมชำตมจ ำนวนลดลง ท ำใหชนเผำไมสำมำรถด ำรงชพแบบเรรอน เคลอนยำยแบบเดมได ตองออกไปขำยแรงงำน รบจำง ทำงวทยำลยชมชนนำน ตองกำรพฒนำคณภำพชวตของชนเผำให ดขน จงจดท ำโครงกำรนขน

วตถประสงค เพอพฒนำคณภำพชวตและสำมำรถจดกำรตวเองได

เปาหมาย : 1. ชนเผำใชพนทของศนยเปนแหลงเรยนรและพฒนำอำชพ ท ำใหชนเผำมลำบรมคณภำพชวตทดขน 2. ชนเผำมลำบรมจตส ำนกรกในชำตพนธของตน ทองถน และประเทศชำต

วธด าเนนการ 1. ศกษำสภำพแวดลอมทำงกำยภำพ และ วถชวตของมลำบร 2. เกบขอมล สภำพทำงสงคมของชมชนในรำยครวเรอน 3. วำงแผนจดกำรศกษำเพอใหชนเผำมลำบรมควำมร มแหลงอำหำรทเพยงพอและมคณคำทำง

โภชนำกำร 4. วำงแผนกำรจดกำรศกษำในระดบทสงขน เพอใหชนเผำสำมำรถประกอบอำชพ

และมคณภำพชวตทดขน

Page 7: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

บทบาทของวทยาลยชมชนนาน

- ศกษำปญหำและควำมตองกำรของสมำชกชนเผำวำ มปญหำและมควำมตองกำรควำมรดำนไหน หำแนวทำงแกไข

- เขำประสำนหนวยงำนในพนท เชน เจำหนำทปำไม ต.ช.ด. ก.ศ.น. ศนยภฟำ มจธ. เพอขอค ำแนะน ำและสรำงภำคเครอขำย ในพนทโดยกำรน ำโดย ผอ. วทยำลยชมชนนำน

- มอบหมำยหนำทใหผประสำนงำนในกำรเขำปฏบตหนำท โดยมอบหมำยงำนให น.ส. ปกค ำ สำยทำ เปนผประสำนงำนและปฏบตงำนในพนทบำนหวยล เพอสรำง ควำมคนเคยกบชมชน เรยนรวถชวต ควำมเปนอย กำรด ำรงชวตและสขภำพอนำมย

กจกรรมทท าไปแลว

1. เกบขอมลพนฐำนรำยครวเรอนและรวบรวมขอมลทตยภมจำกหนวยงำนรำชกำรในพนท 2. กอสรำงอำคำรศนยเรยนรเพอใชเปนพนทจดกำรศกษำและท ำกจกรรมของชนเผำมลำบร 3. จดบคลำกรทปฏบตงำนประจ ำในพนท : นางสาวปกค า สายทา

เรมด ำเนนงำนจดระบบสขภำวะ

- อำบน ำ - สระผม - แปรงฟน - กำรขบถำย - กำรท ำควำมสะอำดหองน ำ ทนอน - กำรกำงมง เพอปองกนแมลง ยง ทบำนของตน - ฝกท ำอำหำรเสรมใหเดกทน ำหนกต ำกวำเกณฑ

- กจกรรมฝกอบรมและดงำน ดำนอำชพและเศรษฐกจพอเพยง

Page 8: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

4. กำรเรยนกำรสอนในรำยวชำทมำจำกควำมตองกำรและจ ำเปนกบพนท

- กำรท ำนำขำว - กำรเลยงปลำดก

- หลกกำรปลกพช - กำรผลตปยอนทรยและชวภำพ

- กำรจดกำรเรยนกำรสอนในรำยวชำเกษตร

กจกรรมทจะด าเนนการตอไป 1. จดกำรเรยนกำรสอน ในกลมวชำ เพอประกอบอำชพ และเพอพฒนำทรพยำกรมนษย 2. พฒนำศนยกำรเรยนรใหเปนหองเรยนทมชวต แปลงตนแบบ (ศนยกำรเรยนรกนได) 3. พฒนำศกยภำพของชนเผำใหมคณภำพชวตใหดขน ชมชนไดพงพำกน และสำมำรถอยไดดวยตนเอง

Page 9: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ

แผนผงศนยศกษาและพฒนาคณภาพชวตชนเผามลาบร บานหวยล

1. ไม 3 อยางประโยชน 4 อยาง

2. บานพก

3. หองครว

4. อาคารเรยน

5. แปลงพชผกสมนไพร

6. สระน า

7. แปลงนาสาธต

8. นาขาวและคอกปศสตว

9. ฝายทดน า

10. พชรมน า (กลวย ไผ ผกกด)

11. ไมผลผสมผสาน(มะนาว แกวมงกร)

12. ไมผลผสมผสาน (มะละกอ กลวย)

13. ถงเกบน า

1 2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

2

1

3

Page 10: การจัดการเรียนรูรูปแบบ ... project/t-visit...การจ ดการเร ยนร ร ปแบบว ทยาล ยช มชนในพ