0

เอกสารประกอบการสอน

วชาสารสนเทศการพยาบาล

ผศ. ธญญลกษณ วจนะวศษฐ

1

บทท 1

แนวคด หลกการของศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศกบการพยาบาล

วตถประสงคเชงพฤตกรรม • บอกความหมายและความส าคญของระบบสารสนเทศและการพยาบาลได • อธบายแนวคดและทฤษฎของเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาลได • บอกววฒนาการของการใชสารสนเทศทางการพยาบาลได

ความหมายของขอมลและสารสนเทศ ขอมล (data) หมายถง การพรรณนา สงของ เหตการณ กจกรรม และรายการเปลยนแปลงท

เกดขน ซงถกบนทก จ าแนก และจดเกบตามสภาพความเปน จรง โดยยงไมไดผานการแปลความหมาย อาจเปนตวเลข ตวอกษร ภาพ หรอเสยง (วณา จระแพทย, 2544)

ขอมล (data) หมายถง ขอมลดบ (raw data) หรอขอเทจจรง ไมวาจะ เปนตวอกษร ตวเลข เสยง และภาพ ทบอกเกยวกบสภาพการณหรอสงทเกดขนซงยงไมผานการกลนกรอง ตความ หรอยงไมผานการประมวลผลขอมลนนจะคงสภาพความเปนขอมลไมวาจะน าไปใชหรอไมกตาม (สกญญา ประจ Nursing Informatics 2012)

ขอมล (data) คอ ขอเทจจรงเกยวกบเรองใดเรองหนงทอยในรปของตวเลขหรอสญลกษณตางๆ ทยงไมผานการประมวลขอมล เชน อณหภม 37 องศาเซลเซยส ตวเลข 37 จดเปนขอมล

ขอมลทางการพยาบาลไดแก ขอมลทเกยวของกบปรากฏการณ ทางการพยาบาล เปนขอเทจจรงทพยาบาลใหความสนใจ ตวอยางเชน เพศ ประวตการแพยา อาย ระดบความรสกตว น าหนก สวนสง สญญาณชพ ความเจบปวด การดแลตวเอง ประวตการไดรบยา ผาตด ฯลฯ

สารสนเทศ (information) เปนขอมลทไดผานการเปลยนแปลงหรอม การประมวลหรอวเคราะหผลสรปดวยวธการตางๆ ใหอยในรปแบบทมความสมพนธกน มความหมาย มคณคาเพมขนและมวตถประสงคในการใชงาน ซง สารสนเทศนน สามารถ ใหความร ท าใหเกดความคดและความเขาใจ ท าใหเหนสภาพปญหา และ สามารถประเมนคา น ามาวเคราะหทงภายใน และภายนอกองคกรได เชน ผ ปวยวดอณหภมกายได 37 องศาเซลเซยส จดเปนสารสนเทศเนองจากสอความหมายเฉพาะในบรบทใหเรารเกยวกบอณหภมกายของผ ปวยน ลกษณะของสารสนเทศทด

1. มความถกตองแมนย า (accuracy) สารสนเทศทดจะตองตรงกบความเปนจรงและเชอถอได สารสนเทศ

ทถกตองแมนย าจะตองเกดจากการปอนขอมลรวมถงโปรแกรมทประมวลผลจะตองถกตอง

2

2. ทนตอเวลา (timeliness) สารสนเทศทดตองทนตอการใชงาน หมายถง ขอมลทปอนใหกบเครอง

คอมพวเตอรตองมความเปนปจจบนทนสมยอยตลอดเวลา เพอการน าไปใชประโยชนไดจรง

3. มความสมบรณครบถวน (complete) สารสนเทศทดจะตองมความครบถวน สารสนเทศทมความ

ครบถวนเกดจากการเกบขอมลไดครบถวน หากเกบขอมลเพยงบางสวนกจะไมสามารถใชประโยชนจาก

สารสนเทศไดเตมประสทธภาพ

4. มความสอดคลองกบความตองการของผใช (relevancy) สารสนเทศจะตองสอดคลองกบความ

ตองการของผใช กลาวคอ การเกบขอมลตองมการสอบถามการใชงานของผใชวาตองการในเรองใดบาง จง

จะสามารถสรปสารสนเทศไดตรงกบความตองการของผ ใชมากทสด

5. สามารถพสจนได (verifiable) สารสนเทศทดจะตองตรวจสอบแหลงทมาได ทงนเพอใหผใช

ตรวจสอบความถกตองของสารสนเทศได

ความหมายระบบสารสนเทศและเทคโนโลยสารสนเทศ ระบบ (system) หมายถง สงซงประกอบดวยองคประกอบทมความสมพนธกน และท าหนาทรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนด ระบบสารสนเทศ (Information system) หมายถง ระบบทมการน าคอมพวเตอรมาชวยในการรวบรวม จดเกบ หรอจดการกบขอมลขาวสารเพอใหขอมลนนกลายเปนสารสนเทศทด สามารถน าไปใชในการประกอบการตดสนใจไดในเวลาอนรวดเรวและถกตอง เทคโนโลยสารสนเทศ (Information technology : IT) หมายถง เทคโนโลยทประกอบขนดวยระบบจดเกบและประมวลผลขอมล ระบบสอสารโทรคมนาคม และอปกรณสนบสนนการปฏบตงานดานสารสนเทศทมการวางแผน จดการ และใชงานรวมกนอยางมประสทธภาพ สวนประกอบของระบบสารสนเทศ

1. ฮารดแวร คอชดอปกรณทใชในการปอนขอมลเขา ประมวลผลขอมลและแสดงผล 2. ซอฟตแวร คอ โปรแกรมหรอชดค าสงทควบคมการท างานของฮารดแวร 3. บคลากร คอ ผใชหรอผควบคมระบบคอมพวเตอร และผพฒนาโปรแกรม 4. ขอมล คอ ขอเทจจรงทบคลกรรวบรวมมา เพอปอนเขาทางอปกรณรบขอมลโดยตรง 5. ขนตอนการปฏบต คอ ระเบยบวธการปฏบตงานเพอประมวลผลขอมล ขนตอนในการท างาน ประมวลผล

3

ความหมายสารสนเทศทางการพยาบาล สารสนเทศทางการพยาบาล (Nursing Informatics) หมายถง การน าความรทางเทคโนโลย

คอมพวเตอร สารสนเทศศาสตร และศาสตรทางการพยาบาล มาใชรวมกนในการออกแบบและการ

จดการขอมลสารสนเทศ และองคความรในวชาชพการพยาบาล

ววฒนาการของสารสนเทศทางการพยาบาล ค.ศ. 1980 เปนตนมา มการยอมรบอยางแพรหลายวาสารสนเทศทางการพยาบาล หรอพยาบาล

สารสนเทศศาสตรเปนศาสตร แขนงใหม มการสรางระบบทชวยในการบนทก ทางการพยาบาลทเปนมาตรฐาน มการให รหสเพอจ าแนกและบนทกไดโดยใชคอมพวเตอร (computer-based patient record system – CPRSs)

ค.ศ.1992 สมาคมพยาบาลอเมรกน (American Nurse Association – ANA) ไดรบรองศาสตรดานสารสนเทศทางการพยาบาลโดยไดให ค าจ ากดความทบงบอกขอบเขตเนอหาของสารสนเทศทางการพยาบาล (Nursing Informatics) ค.ศ.1990 ตองการใหขอมลทางการ พยาบาลเขาไปเปนสวนหนงของระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (HIS) ค.ศ. 1995 Internet มการพฒนา เปนเครองมอทใชในการตดตอสอสารและเปนแหลงความรทางการพยาบาล ค.ศ. 2000 เปนตนมา การพฒนา hardware และ software ไดเจรญ อยางมาก ในระบบการบรการสขภาพ เชนกน พ.ศ. 2530 - 2534 ในประเทศไทย ไดมการน าเทคโนโลยเขามาใชในการพฒนางาน ขอมลขาวสารสขภาพ โดยการจดหา คอมพวเตอรขนาดเลก (Micro computer) การใชระบบ LAN (Local Area Network) ในโรงพยาบาล พ.ศ. 2534 คณะกรรมการสภาพยา บาลระหวางประเทศ (ICN) ผลกดน พฒนาระบบการบนทกทางการ พยาบาล พ.ศ. 2541-2544 และมการพฒนา โปรแกรมฐานขอมลทางการพยาบาล โดยสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย และส านกการพยาบาลกระทรวง สาธารณสข พ.ศ.2546 นโยบายดานระบบขอมล ขาวสารสาธารณสข กระทรวง สาธารณสข ก าหนดใหส านกงานและ สถานบรการสาธารณสขทกระดบ พฒนาใหมฐานขอมลในระดบปฏบตการ

4

แนวคดสารสนเทศทางการพยาบาล

แนวคดสารสนเทศทางการพยาบาลสามารถแบงไดเปน 2 แนวคด คอ ตามองคประกอบของศาสตรและแนวคดเชงกระบวนการ

1. แนวคดตามองคประกอบของศาสตร เทอรเลย (Turley 1996) ไดเสนอแบบจ าลองสารสนเทศทางการพยาบาล (Model of nursing informatics) ทแสดงความสมพนธของศาสตรตาง ๆ ทชวยใหเกดความรความเขาใจในการศกษาและออกแบบการจดการสารสนเทศทางการพยาบาล ประกอบดวย 4 ศาสตร คอ ศาสตรทางการพยาบาล วทยาศาสตร คอมพวเตอร ศาสตรสารสนเทศ และศาสตรความรในสหสาขาสขภาพ ไดแก สงคมศาสตร จตวทยา ภาษาศาสตร และปรชญา เนองจากขอมลทพยาบาลตองบนทกและเรยกใชเพอน ามาสนบสนนการตดสนใจและการปฏบตงานพยาบาล การบรหารการพยาบาล การศกษา การวจย และการพฒนาองคความรทางการพยาบาล มไดมเฉพาะขอมลทมาจากการท างานซงพยาบาลเปนผ รเรมท า (Nurse initiate) หรอมาจากศาสตรทางการพยาบาลโดยตรงเทานน หากพยาบาลยงตองน าขอมลและความรทนอกเหนอจากศาสตรทางการพยาบาลมาใชในขนตอนตาง ๆ ของกระบวนการพยาบาลดวย ซงไดแก ขอมลผ ปวย (ขอมลสวนบคคล ประวตการเจบปวย อาการส าคญทมาโรงพยาบาล แผนการรกษาของแพทย) และขอมลสภาพเศรษฐกจ-สงคม-สงแวดลอมทมผลตอภาวะสขภาพของผใชบรการ ซงเปนขอมลทเกดขนจากการท างานและการจดเกบของบคลากรในทมสหสาขาวชาชพ และเปนขอมลทถกน าไปใชประโยชนทแตกตางกนตามวตถประสงคของการใชงานของบคลากรในวชาชพ แนวคดของ Turley จงชวยใหพยาบาลเกดความเขาใจเกยวกบแหลงทมาของขอมลจ าเปน ทควรไดรบการน ามาใชเพอใหพยาบาลสามารถอธบายปรากฏการณและความรสกนกคดของผใชบรการ โดยครอบคลมทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมดวย

ภาพท 1 แบบจ าลองสารสนเทศทางการพยาบาล

2. แนวคดเชงกระบวนการ แนวคดนเนนทกระบวนการจดการขอมลและสารสนเทศทน าไปสการสรางองคความรทางการพยาบาล ซงแตกมาจากแนวคดในการศกษาขอมล สารสนเทศ และองคความร

5

ของบลม (Blum 1986) โดยนกวชาการทางการพยาบาล 2 ทาน คอ เกรฟและคอรโคแรน(Graves and Corcoran 1989) ไดอธบายวา สารสนเทศทางการพยาบาล คอ การผสมผสานศาสตรทางคอมพวเตอร สารสนเทศ และการพยาบาลเขาดวยกน เพอชวยออกแบบกระบวนการจดการขอมล สารสนเทศ และความรทสนบสนนการปฏบตและการใหบรการทางการพยาบาล และไดพฒนากรอบแนวคดในการศกษาสารสนเทศทางการพยาบาลตามกระบวนการจดการขอมลและสารสนเทศทน าไปสการไดมาซงความร 3 ขนตอน ดงภาพท 2.2 เพอใชสนบสนนการพยาบาล ซงตอมา “สมาคมพยาบาลแหงสหรฐอเมรกา” (American Nurses Association: 1994) ไดน าแนวคดของเกรฟและคอรโคแรน ไปใชเปนสาระส าคญในการบญญตค านยามสารสนเทศทางการพยาบาล และขยายความหมายใหครอบคลมทกบทบาทของวชาชพพยาบาล โดยนยามวา สารสนเทศทางการพยาบาลหมายถง “การบรณาการความรทางการพยาบาล วทยาศาสตรคอมพวเตอร และระบบจดการขอมล เพอใชในการคดเลอก การจดเกบ การจดระบบ และการบรหารจดการขอมล ทสนบสนนการปฏบตการพยาบาล การศกษาพยาบาล การบรหารการพยาบาล การวจยทางการพยาบาล และการสรางหรอขยายองคความรทางการพยาบาล”

ภาพท 2 แนวคดในการศกษาสารสนเทศทางการพยาบาลตามกระบวนการจดการ

สารสนเทศทางการพยาบาลตองม ลกษณะส าคญคอ มเนอหาสาระเกยวของกบการพยาบาล ใช

เทคโนโลยสารสนเทศในการชวย จดการขอมล สอสาร หรอการจดเกบ ขอมลทางการพยาบาล

ระบบสารสนเทศทางการพยาบาล เปนกระบวนการเพอการเปลยนแปลง ขอมลจากรปแบบหนงมาเปน

สารสนเทศเพอน าไปใชในการตดสนใจในการปฏบตการพยาบาล หรอน ามาพฒนาองคความรใหมๆ

ทางการพยาบาลได

ความร (Knowledge)หมายถง สงทไดจากการสงเคราะหสารสนเทศ ซงมาจากความเขาใจในกลมของสารสนเทศหรอขอมลทผานกระบวนการจดการ มผลใหเกดประสบการณ การสะสมการเรยนร และความเชยวชาญในปรากฏการณ ปญหา หรอกจกรรมนน ๆ และท าใหไดกระบวนการ รปแบบ และความสมพนธระหวางขอมลดบ ตลอดจนกฎและขนตอนในการรวบรวมขอมลทท าใหไดผลลพธทม

กระบวนการจดการ

ขอมล สารสนเทศ ความร

6

ประโยชนตอการตดสนใจและการน าไปสการคนพบใหม ๆ ทสนบสนนงานพยาบาล ทงนความรทางการพยาบาลทไดจากการสงเคราะหสารสนเทศสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเภท คอ

1. ความรเชงประจกษทมความสมพนธกบการพยาบาล 2. ความรส าหรบการสรปความเหนจากหลกฐานและเหตผลทางคลนกตามขนตอนทางการพยาบาล 3. ความรทชแนะการคดเลอกหตถการและกจกรรมทเหมาะสมส าหรบการปฏบต 4. ความรทใชวเคราะหและตดสนใจเลอกวธใหการพยาบาลในแตละสถานการณ

จะเหนไดวาขอมล สารสนเทศ และองคความร เกดขนจากกระบวนการจดการทางคอมพวเตอรทเลยนแบบกระบวนการจดการของมนษย ซงหากขอมลไดรบการจดการใหสมพนธกนอยางถกตองและเหมาะสม จะน าไปสการสรางสารสนเทศและองคความรอยางรวดเรว มประโยชนตอการพยาบาลทงในดานการปฏบตการพยาบาล การบรหารการพยาบาล และการศกษาพยาบาล ลกษณะทพงประสงคของระบบสารสนเทศทางการพยาบาล

• สนบสนนการตดสนใจทถกตองของพยาบาล • สนบสนนการพฒนาองคความรทางการพยาบาล • สนบสนนการปรบปรงคณภาพการดแลผ ปวย • อ านวยความสะดวกในการเขาถงฐาน ความรทสามารถน าไปประยกตใชได • สนบสนนการสอสารภายในทมสหสาขา • ชวยประกนคณภาพและความคมคาของการดแล • ชวยในการวจยและเตรยมการศกษา ของบคลากร

2.2 สารสนเทศกบการพฒนาวชาชพพยาบาล 2.2.1 สารสนเทศกบการพฒนาวชาชพการพยาบาลดานการบรการการพยาบาล

การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาการใหบรการมหลายรปแบบตวอยางเชนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอใชในการเกบรวบรวมขอมลและบนทกทางการพยาบาล (วงจนทร เพชรพเชษฐเชยร,2540) มประโยชนคอการท าใหพยาบาลมเวลาการปฎบตการพยาบาลมากขน ลดเวลาในการจดการเอกสารโดยเฉพาะการพฒนาระบบสารสนเทศทางการพยาบาล ใหเปนขอมลมาตรฐานดวยการใชภาษาสากล ในการวนจฉยและสะทอนกจกรรมการพยาบาลทปฏบตแกผ ปวย โดยระบบการบนทกขอมลควรมลกษณะดงน เชน สามารถบนทกขอมลไดอยางถกตองสมบรณ มระบบสญญาณเตอนเมอมสงผดปกตเกดขน สามารถเชอมตอกบเครองมอแพทยอนๆ เชน เครองบนทกคลนไฟฟาหวใจสามารถโอนถายแฟมขอมลไดในเวลารวดเรว หรอมระบบผ เชยวชาญชวยในการตดสนใจวางแผนการพยาบาล ในกรณท

7

ตองปรกษาแพทยผ เชยวชาญรบดวน ท าใหคณภาพการพยาบาลหรอการดแลผ ปวยทมประสทธภาพ มากขน

นอกจากนเทคโนโลยสารสนเทศยงสามารถน ามาใชในการใหขอมลความรแกผมารบบรการ โดยจดท าเวบสขภาพ เพอใหขอมลแกผ ปวยกลมโรคตางๆ เชน ผ ปวยโรคเรอรง โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสงฯลฯ หรอการจดท าเวบใหค าแนะน าการปฏบตตวแกผ ปวยกอนผาตด หรอหลงจ าหนายผ ปวยเนองจากผ ปวยสวนใหญมเวลาพบแพทยในการตรวจเพยงไมกนาท ผ ปวยอาจจ าไมไดวาแพทยหรอพยาบาลใหค าแนะน าอยางไร การจดท าเวบสขภาพตางๆจงเปนชองทางหนง ทสามารถจดท าและใหขอมลสขภาพแกผ รบบรการ(สกญญา ประจศลปะ และคณะ,2547) รวมทงการใหค าปรกษาทางการแพทยหรอใหค าแนะน าในการดแลตนเองของพยาบาลผานทางไปรษณยหรอจดหมายอเลกทรอนกส (E-mail) (สรพล ศรบญทรง,2543) เนองจากบคลาการทางการแพทยและทางการพยาบาลมนอย ถามชองทางการสอสารทางไปรษณยหรอจดหมายอเลกทรอนกส มาใหบรการเปนชองทางเสรมทางสขภาพ กสามารถคดกรองผ ปวยทไมมความจ าเปนเรงดวน หรอผ ทไมมความจ าเปนตองมาโรงพยาบาล ออกจากแผนกผ ปวยนอกหรอน ามาใชในการตดตอสอบถาม หรอนดหมายแพทย เพอไมใหผ ปวยตองเสยเวลาแกปญหาในความลาชา ในการรอตรวจการ ใหบรการใหค าปรกษาทางไปรษณยหรอผานจดหมายทางอเลกทรอนกสมขอจ ากดเชนความลาชาในการรบ– สงขอมล การใชภาษาทคลมเครอ ซงอาจท าใหผ ปวยวตกกงวลเพมขนจงควรมการระบขอตกลงลวงหนาวา หากผ ปวยหรอผมารบบรการมขอสงสย ใหตดตอกลบมายงแพทยหรอพยาบาลผใหขอมลตลอดเวลา ดงนนการปรกษาทางการแพทยผานทางไปรษณยหรอจดหมายอเลกทรอนกส จงควรเปนชองทางเสรมหลงจากทแพทยหรอพยาบาล ไดพบผ ปวยพดคยซกประวตหรอรบการตรวจรางกายจากแพทยแลว เพอความปลอดภยแกผ ปวยเปนส าคญ ส าหรบขอควรระวงทส าคญอกประการหนง คอการรกษาความลบขอมลสขภาพของผ ปวย เนองจากการใหค าปรกษาทางการแพทยหรอใหค าแนะน าในการดแลตนเองของพยาบาล ผานทางไปรษณยหรอจดหมายอเลกทรอนกส จะมขอความทเปนลายลกษณอกษร สามารถน าไปใชอางองได ดงนนควรก าหนดมาตรการประเดนเรองความปลอดภยของขอมลใหชดเจน เชน การก าหนดเปนระเบยบวาจะไมโอนขอมลของผ ปวยไปยงบคคลทสาม โดยไมไดรบความยนยอมจากผ ปวย และบคลากรทกคนทเกยวของจะตองใหความระมดระวงในเรองดงกลาวและถอปฏบตอยางเครงครด 2.2.2 สารสนเทศกบการพฒนาวชาชพการพยาบาลดานงานวจย เทคโนโลยสารสนเทศชวยพฒนาองคความรทางศาสตรการพยาบาลดวยการวจยตงแตการสบคนขอมล การทบทวนวรรณกรรม การจดเกบผลการสบคน การวเคราะหขอมล การจดพมพรายงานและการน าเสนอ หรอการเผยแพรผลการวจยพยาบาล จงควรพฒนาทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศการ ใช

8

โปรแกรมทเกยวของหรอสนบสนนการวจย เพอใหสามารถท าวจยไดอยาง มประสทธภาพและสรางองคความรใหมใหเกดขนในวชาชพยาบาล คณลกษณะทดของระบบสารสนเทศในการบรหารการพยาบาล

ระบบสารสนเทศในการบรหารทดมดงตอไปน 1. พงระลกวาสารสนเทศมใชขอมล จงควรท าการเกบรวบรวมวเคราะหขอมล และเสนอในลกษณะของสารสนเทศเพอสามารถใชประโยชนไดจรงในการบรหาร

2. ความเกยวพนของสารสนเทศ (Relevance) สารสนเทศทจะรวบรวม ควรเปนสารสนเทศทเกยวพนกน หรอสมพนธกบวตถประสงคทน าไปใช

3. ความไวของสารสนเทศ (Sensitive) สารสนเทศทจะเปนประโยชนตอการบรหาร จะตองมความไว สามารถบงบอกหรอแสดงความหมายในสงทตองการทราบไดถกตอง

4. ความถกตองเทยงตรงของสารสนเทศ (Unbias )สารสนเทศทไดจากการเกบรวบรวม การวเคราะห และการน าเสนอ ควรถกตองและเทยงตรงตอความเปนจรง มใชเพยงเพอใหผบรหารพงพอใจ

5. ลกษณะ เบดเสรจของสารสนเทศ หรอการน าเสนอสารสนเทศ ควรอยในลกษณะทรวบรวมสงส าคญๆ สามารถตรวจสอบหรอพจารณาโดยผบรหารไดโดยงายหรองายตอความเขาใจ

6. เวลาทเหมาะสมของสารสนเทศ สารสนเทศทไดรบการเกบรวบรวมวเคราะหและจดเตรยมจะตองทนเวลาในการทจะตองใชงาน

7. สารสนเทศเพอเนนการด าเนนการ (Action Oriented) สารสนเทศควรจะไดรบการวเคราะหในลกษณะทสนบสนนกระบวนการบรหารการวนจฉยสงการ หรอการด าเนนการตางๆในอนาคต

8. รปแบบลกษณะเดยวกนของสารสนเทศ (Uniformity) สารสนเทศทดควรจะมลกษณะทคลายคลง มรปแบบเดยวกนสามารถเปรยบเทยบใชสารสนเทศรวมกนไดอยางมมาตรฐานเดยวกน

9. สารสนเทศเพอเปาหมายการปฏบตการ (Performance Target) สารสนเทศควรไดรบการก าหนดและเกบรวบรวม โดยอาศยวตถประสงคและเปาหมายทไดก าหนดไวเปนพนฐาน

10. ความคมคาของสารสนเทศ (Cost Effectiveness) ผลประโยชนทไดจากการรวบรวม การวเคราะหและการน าเสนอสารสนเทศควรมมากกวาตนทนทใช สารสนเทศกบการพฒนาวชาชพการพยาบาลดานการบรหารการพยาบาล นอกจากนเทคโนโลยสารสนเทศทมในองคกรสขภาพยงน ามาใชในการพฒนาความกาวหนาของบคคลากรพยาบาลในการกาวขนสต าแหนงตางๆในวชาชพ (ศรอร สนธ,2539) เชนต าแหนงผช านาญการพยาบาล ซงหมายถงต าแหนงทปฏบตจะตองมความช านาญและประสบการณในสาขาทปฏบตงาน ดงนนการทพยาบาลระดบพนฐานจะพฒนาความสามารถ ดวยการเพมพนความรในศาสตรทางการพยาบาล

9

จากการคนหาความรจากฐานขอมลตางๆ น ามาเชอมโยงรวมกบประสบการณการท างาน จะสามารถพฒนาความร มขอมลในการตดสนใจ และปฏบตการพยาบาลทแมนย าขน สามารถปฏบตการพยาบาลไดผลดขน ท าใหมการพฒนาขนสต าแหนงผช านาญการพยาบาลในระยะเวลาทเรวขนดวย การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการบรหารการพยาบาล เพอก าหนดนโยบายวางแผนกลยทธ โดยขอมลสารสนเทศในองคกร น ามาใชในการตดสนใจ เชนจ านวนผ ปวยในโรงพยาบาล อตราการครองเตยง จ านวนบคลากร งบประมาณหรอการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการมอบหมายปฏบตงาน เชนการจดบคลากรขนปฏบตงานตามจ านวน หรอลกษณะความตองการการพยาบาลในแตละหอผ ปวย การมอบหมายงานดแลผ ปวย การมอบหมายการนเทศแกบคลากรใหม การสอสารกบหอผ ปวยอน การประเมนผลการปฏบต หรอการจดท ารายงานสรปตางๆ จะเหนไดวาผบรหารทางการพยาบาล สามารถน าเทคโนโลยสารสนเทศไปใชงานดานตางๆ เพอเพมประสทธภาพการวางแผน การจดการบคลากรการคดเลอก และการธ ารงรกษาบคลากร ก าหนดวธตดตามงาน ปรบปรงงานเอกสารในการพฒนาคณภาพการดแล ก าหนดขอบเขตการปฏบตการของพยาบาลไดชดเจนขน และยงสนบสนนการด าเนนงานอนๆ ขององคกรอกดวย สารสนเทศทางการพยาบาลดานการศกษา เทคโนโลยสารสนเทศเปนกลไกส าคญทประเทศทวโลกน ามาใชเปนเครองมอ ทางการบรหารจดการงานดานการศกษา เชน การลงทะเบยนผานระบบลงทะเบยนของสถานศกษา การจดท าประวตนกศกษาการตดตามผลการศกษา รวมทงการประกนสขภาพทางการศกษาและน ามาใชในการเรยนการสอนเพอชวยเพมศกยภาพการเรยนการสอน กระตนความสนใจในการศกษา และสรางความเขาใจใหผ เรยนไดมากยงขน การ น าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการศกษามหลายประเภทไดแก การพฒนาสอคอมพวเตอรเพอการศกษา ขณะนสถานบนการศกษาพยาบาลหลายแหงไดน า บทเรยนบนระบบเครอขายอนเทอรเนต (eLearning) มาใชใน การเรยนการสอน เปนการน าเอาเนอหาบทเรยนมาจดท าเปนขนตอนโดยใชเทคนค สอผสมตางๆ เพอใหการเรยนการสอนมาประสทธภาพมากขน โดยผพฒนาศกยภาพและความรบผดชอบการเรยนรของผ เรยนดวยตนเอง ใหสามารถเลอกเรยนตามความสนใจ บทเรยนบนระบบเครอขายอนเทอรเนต จงเปนสอการสอนทมคณภาพโดยเนนหลกการเรยนรของมนษยชวยผ เรยนในการตดสนใจแกปญหา แตการจดท าบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทจะท าใหเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพตองออกแบบบทเรยนใหมความนาสนใจตรงตามวตถประสงค เชน กระตนความสนใจ ชแนวทางการเรยนร ใหขอมลยอนกลบ ซกถามปญหาทบทวนความรเดมใหเนอหาใหม รวมทงการทดสอบความรเพอใหผ เรยนสามารถจดจ าและน าไปใชไดรวมทงการจดการเรยนการสอนในหองปฏบตการ การจ าลองสถานการณตางๆใหแกผ เรยนไดฝกปฏบต หรอฝกทกษะรวมกบอปกรณอนๆกอนน าไปปฏบต

10

เทคโนโลยสารสนเทศไดเขามามบทบาทอยางส าคญตงแตการบรหารการศกษา การจดการเรยนการสอน การบรหารการวจย รวมทงบทเรยนบนระบบเครอขายอนเทอรเนต ซงสามารถชวยใหผ เรยนสามารถเรยนรไดตามความสามารถและความสนใจของตนเอง ท าใหการเรยนเปนไปอยางเหมาะสม อยางไรกตาม ขอจ ากดการเรยนผานระบบเครอขายคอ ดานอาจารยผสอนตองจดเนอหาบทเรยน และกจกรรมการเรยนการสอนผานระบบเครอขายทนาสนใจ ทาทาย ชวนใหผ เรยนตดตาม ดานโปรแกรมทใชจดการบทเรยนตองเปนโปรแกรมทสะดวกส าหรบผ เรยนในการ เขาถงบทเรยนและแหลงขอมลอนๆ ตองมเครองมอสนบสนนการเรยนแกผ เรยน เชน กระดานขาว ฯลฯ ตองมบคลากรทมความสามารถดานเทคโนโลยและมความรเกยวกบสอการสอน ชวยอาจารยผสอนในการผลตสอตลอดจนใหการแนะน า วธการและขนตอนการน าเสนอบทเรยน และดานการวนยในตนเองของผ เรยน ผ เรยนตองเปนผ ทมความกระตอรอรน มความรบผดชอบการเขาเรยนและท ากจกรรมในบทเรยนตามทไดรบมอบหมาย ดงนน ปจจยดานอาจารยผสอน ปจจยดานการเรยนการสอน ปจจยดานบคลากรและสอการสอนทใช จะตองสนบสนนซงกนและกน จงจะท าใหการศกษาโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศเกดประสทธภาพมากทสด

ขอบเขตและบทบาทหนาทของพยาบาลสารสนเทศ

• คดเลอกขอมล จดเกบขอมล ด าเนน การและบรหารจดการขอมลและ สารสนเทศ • จดสารสนเทศทางการพยาบาลใหแก พยาบาลทกสาขา ทกระดบ • สราง พฒนา และประเมนโปรแกรม เครองมอ • น าเทคโนโลยมาปรบใชใหเหมาะ สม • รวมมอกบบคลากรในทมสขภาพ และนกสารสนเทศสาขาอนๆ • พยาบาลทท างานดานสารสนเทศ ทางการพยาบาลเรยกวา พยาบาล สารสนเทศ (informatics nurse)

บรรณานกรม

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2548). สารสนเทศและการวจยทางการพยาบาล. พมพครงท 4. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

รจา ภไพบลย และเกยรตศร ส าราญเวชพร. (2542). พยาบาลสารสนเทศ. กรงเทพมหานคร : นตธรรมณการ.

วณา จระแพทย. (2544). สารสนเทศทางการพยาบาลและทางสขภาพ. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

11

บทท 2 ภาษามาตรฐานในระบบเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาล

ชดขอมลทจ าเปน และการจ าแนกทางการพยาบาล วตถประสงคเชงพฤตกรรม

ระบภาษามาตรฐานในระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ทางการพยาบาลได

ประยกตใชภาษามาตรฐาน ชดขอมลทจ าเปน และการจ าแนกทางการพยาบาลได ชดขอมลจ าเปนทางการพยาบาล (Nursing Minimum Data Set: NMDS)

ชดขอมลจ าเปนทางการพยาบาลพฒนาขนเมอป ค.ศ. 1985 โดยพยาบาลผ เชยวชาญ (nursing experts) ทมา รวมประชมและพฒนารายการขอมลทจ าเปนในการพยาบาล รวมทงก าหนดความหมายและจดหมวดหมของรายการขอมล ชดขอมลนถกพฒนาใหอยในระบบบนทกขอมลของผ ปวยดวยคอมพวเตอร ชวยใหมขอมลรวมทใชในระบบสารสนเทศทางสขภาพ การวจยทางการพยาบาล และการประเมนผลลพธทางการพยาบาล นอกจากนขอมลทจ าเปนนยงสามารถถกน าไปใชรวมกนในทมสหสาขาวชาชพ ชดขอมลจ าเปนทางการพยาบาลประกอบดวยขอมล 3 กลม รวมขอมลทงสน 16 รายการดงน กลมท1 ขอมลเกยวกบการพยาบาล (Nursing Care Elements) ประกอบดวย 4 รายการ 1. การวนจฉยการพยาบาล (Nursing Diagnosis) 2. การปฏบตการพยาบาล (Nursing Intervention) 3. ผลลพธทางการพยาบาล (Nursing Outcome) 4. ปรมาณความตองการการพยาบาล (Intensity of Nursing Care) กลมท 2 ขอมลเกยวกบคณลกษณะของผ ปวย (Patient or Client Demographic Elements) ประกอบดวย 5 รายการ 1) เลขประจ าตวประชาชน (Personal Identification)* 2) วนเดอนปเกด (Date of Birth)* 3) เพศ (Sex)* 4) เชอชาต และชาตพนธ (Race and Ethnicity)* 5) ทอย (Residence)* กลมท 3 ขอมลเกยวกบการใหบรการ (Service Elements) ประกอบดวย 7 รายการ 1) เลขทะเบยนของสถานประกอบการ (Unique Facility or Service Agency Number)* 2) เลขประจ าตวผ ปวย (เลขทภายในโรงพยาบาลและเลขทโรงพยาบาล) (Unique Health Record

Number of Patient or Client)*

12

3) เลขประจ าตวของพยาบาลผ ใหการดแล (Unique Number of Principle Registered Nurse Provider)

4) จ านวนครงของการเขารบการรกษาในโรงพยาบาล หรอวนเดอนปทมาโรงพยาบาล (Episode Admission or Encounter Date)*

5) วนเดอนปทจ าหนายออกจากโรงพยาบาล (Discharge or Terminate Date)* 6) ผ มหนาทจายคารกษาพยาบาล (Expected Payer For Most Or This Bill)* 7) ขอมลทมเครองหมาย * เปนขอมลทจดอยในชดขอมลการจ าหนายผ ปวย (Uniform Hospital

Discharge Data Set หรอ UHDD) ดวย

หวขอ ขอมลทตองการ 1. ขอมลการใหบรการพยาบาล 1.1 Nursing diagnosis

1.2 Nursing Intervention 1.3 Nursing Outcome

2. ขอมลเกยวกบผ รบบรการ 2.1 บตรประจ าตวประชาชน 2.2 วน เดอน ป เกด 2.3. เพศ 2.4 เชอชาต 2.5 ทอยอาศยทตดตอได

3. ขอมลการบรการ 3.1 หมายเลขหนวยงานทใหบรการ 3.2 หมายเลขประจ าตวผ ปวย 3.3 หมายเขประจ าตวผดแลหลก 3.4 ประวตการรกษา / วนทเขารบการรกษา 3.5 วนจ าหนาย 3.6 วนทเสยชวต 3.7 การจายคาบรการ

การส ารวจ NMDS ในประเทศไทย (รพ.500 แหง) อนดบ 1: เลขประจ าตวผ ปวย อนดบ 2: ชอ- สกล ผ ปวย ขอวนจฉยทางการแพทย การสงตอ

13

อนดบ 3: วนทรบเขารกษา ประวตการเจบปวยของผ ปวยและครอบครว การแพยา อนดบท 4 เพศ

ผล Lab วนจ าหนาย / เสยชวต

อนดบท 5 สภาพผ ปวยกอนกลบบาน อปกรณทจ าเปน ผลลพธทางการพยาบาล

อนดบท 6ปญหาทางการพยาบาล กจกรรมทางการพยาบาล หมายเลขทเจารบการรกษา

อนดบท 7 แผนการจ าหนาย อนดบท 8 การประกนสขภาพ อนดบท 9 ทอยและหมายเลขโทรศพท อนดบท 10 การเยยมบาน ภาษามาตรฐานทางการพยาบาล (common language, standardized nursing language)

ค าทสอแทนขอมล หรองานทางการพยาบาลถอวาเปน ภาษากลางของพยาบาล และถกจดเกบไวในระบบขอมล ทางการพยาบาล ส าหรบใหพยาบาลทกคนไดสบคน น าไปใชในการตดสนใจในการดแล ผ ปวย ประโยชนของภาษามาตรฐานทางการพยาบาล •ปองกนความซ าซอนของการจดเกบขอมล •สามารถเปรยบเทยบสงเดยวกนและแสดงความชดเจนของขอมล ทางการพยาบาลทบนทก •ระบบคอมพวเตอร สามารถเชอมโยงขอมลทสมพนธกนไดถกตอง ทนตอความตองการของผ ใช •สามารถน าขอมลทางการพยาบาลตางองคการมาใชรวมกน เพอ เปรยบเทยบและสนบสนนการวางนโยบายทางสขภาพ

ระบบการจ าแนกทางการพยาบาล (Nursing Classification Systems) ขอมลทางการพยาบาลทจ าเปนและการจ าแนกขอมลทางการพยาบาล ในการเกบรวบรวมขอมล

ทางการพยาบาลในคลนก มสถาบนตางๆ ไดพฒนาแนวคดในการเกบขอมลหลายรปแบบแตรปแบบหลกๆ ทมการน ามาใช ไดแก ระบบการจ าแนกทางการพยาบาลดงตอไปน

14

1. Nursing Intervention Classification (NIC) 2. Omaha System 3. Nursing Diagnosis Taxonomy ของ The North American Nursing Diagnosis Association (NANDA) 4. Home Health Care Classification (HHCC) 5. International Classification for Nursing Practice ของสภาการพยาบาลนานาชาต (ICNP) 6. Nursing Intervention Lexicon and Taxonomy 7. Nursing Outcome Classification (NOC) 8. Unified Medical Language System (ICD 10)

ระบบท 1 ถง 4 เปนระบบทไดรบการพฒนาคอนขางสมบรณและมการน าไปใชแลวสวนระบบท 5 ถง 7 สวนใหญก าลงมการพฒนาระบบอยางตอเนอง มขอนาสงสยคอ ระบบทใชจ าแนกขอมลทางการพยาบาลทงหมด ไมเนนการใชทฤษฎทางการพยาบาลตางๆ ยกเวนกรอบการจดระบบขอมลทางการพยาบาล ส าหรบระบบท 8 เปนระบบทางการแพทยทองคการอนามยโลกไดใหแนวทางในการจดเกบขอมลจ าแนกตามโรคและปญหาสขภาพ ทใชมากในการบนทกขอมลทางการแพทย ส าหรบประเทศไทยมการน าแบบการจ าแนกปญหาผ ปวย NANDA มาใชในหลายสถาบนมาประกอบการเรยนการสอนเปนสวนใหญ สวนการน า ICNP พบวายงไมเปนทแพรหลายพอสมควร ขณะนทางสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยไดตงคณะท างานเพอพฒนาระบบ ICNP ทสอดคลองกนทงประเทศไทย ในการน าระบบขอมลทางการพยาบาลระดบใด ผใชตองพจารณาอยางถถวนถงความจ าเปนประโยชนทไดรบจากการเกบขอมลเหลานน ควรเปนขอมลจรงๆ ในการปฏบตการพยาบาลชวยในการควบคมการท างานอยางมประสทธภาพ ควรพจารณาวาอะไรเปน “ขอมลทางการพยาบาลทจ าเปน” (Nursing Minimum Data Set) เวอรร และแลงค (Werry and Lang , 1988) เสนอใหมการเกบขอมลส าคญ 15 หวขอ เปนขอมลพนฐานทางการพยาบาล โครงการทวไปในหลายประเทศ เชน ในสวสเซอรแลนด เหนความส าคญของการเกบขอมล 26 หวขอ ทเกยวของกบปญหาสขภาพของประเทศอกดวย ทส าคญจะตองมขอมลปญหาการพยาบาล ขอมลกจกรรมทางการพยาบาล และขอมลผลลพธทางการพยาบาลดวย การเกบขอมลทางคลนก

1. ฐานขอมล การเกบขอมลของผ รบบรการในคลนก ควรมการจดระบบของการพยาบาลทสามารถจ าแนกเปนกลม ตามลกษณะของการพยาบาล เพอความสะดวกในการจดท ารหสและอานขอมล ผลของการวเคราะหของขอมลทได แสดงถงตวชวดผลของการพยาบาล (Nursing Indicators) ทแสดงวาการพยาบาลฐานขอมลทางคลนกดรรชนหรอตวชวดผลการพยาบาล ขอมลทางคลนกทส าคญของพยาบาลจะตองประกอบดวยขอมลเกยวกบกจกรรมทางการพยาบาล ปญหาทางการพยาบาล (ปรากฎการณ) การใหการดแลและการประเมนผลการพยาบาล นลสน (Nilson , 1997) แนะน าใหแบงฐานขอมลทจ าเปน 3 ฐานขอมลยอย ไดแก 1. ขอมลทวไปของผ ปวย 2. ขอมลทวไปในการบรหาร

15

3. ขอมลของคลนก วตถประสงคทส าคญในการจดท าฐานขอมลทางคลนกตอการบนทกขอมลเกยวกบ กจกรรมทางพยาบาล เพอใหสามารถประเมนคณภาพและประสทธผล ความคมคาของการพยาบาล ขอมลทเกบในฐานควรเปนขอมลทสามารถน ามาใชเปนตวชวดคณภาพการพยาบาลไดอยางด ดงแสดงตวอยางฐานขอมลทางคลนก

ส าหรบประเทศไทย โดยสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย ส านกการพยาบาลกระทรวงสาธารณสขไดจดท าโครงการพฒนาระบบการจ าแนกขอวนจฉยและ การบ าบดทางการพยาบาล

สาระส าคญของการการจ าแนกการปฏบตการพยาบาล วตถประสงค ของการจดท าระบบการจ าแนกการปฏบตการพยาบาล (International Classification for Nursing Practice: ICNP) 1. สรางภาษาสากลทใชรวมกนในการอภปรายการปฏบตการพยาบาลเพอปรบปรงการตดตอสอสาร 2. อธบายถงการบ าบดทางการพยาบาลทกระท าใหผ ปวย/ประชาชนในสถานทตางๆทงในและนอกสถานบรการสขภาพ 3. เพอเปรยบเทยบขอมลทางการพยาบาลระหวางกลมผ ปวย/ผใชบรการหรอระหวางสถานทททใหบรการหรอระหวางชวงเวลาทตางกน 4. เพอการจดโครงการใหการบ าบดทางการพยาบาลและจดสรรทรพยากร แหลงประโยชนทงจ านวนบคลากรและงบประมาณตามความตองการ การวนจฉย และการบ าบดทางการพยาบาล 5. เพอกระตนการวจยทางการพยาบาล โดยเชอมโยงกบระบบสารสนเทศ 6. เปนขอมลดานการปฏบตการพยาบาล เพอการก าหนดนโยบายเกยวกบสขภาพ 7. เปนแนวทางในการพฒนาคณภาพการพยาบาล สาระส าคญของ ICNP Alpha version คอระบบการจ าแนกปรากฏการณจะใชการกระจายมโนคต (Concept )ใหญสมโนคตยอยเลกลงเรอยๆมกรอบโครงสราง และ มการก าหนดองคประกอบหลกของ ภาษาของการพยาบาล ไว 3 องคประกอบคอ 1. ปรากฏการณทางการพยาบาล (nursing phenomenon: nursing problem / diagnosis) 2. บ าบดทางการพยาบาล (nursing intervention: nursing treatment / action) 3. ผลลพธทางการพยาบาล (nursing outcomes: nursing results)

สาระส าคญของการ ICNP Beta 1 version จดเนนของ ICNP Beta version คอการพฒนา ภาษาของการพยาบาล ใหมความชดเจนและเปนสากล สาระใน Beta version คอการปรบโครงสรางการจ าแนกปรากฏการณทางการพยาบาลใหชดเจนและคงองคประกอบทง 3 องคประกอบใน Alpha version ไวแตมการก าหนดใหใชค าในองคประกอบท 2 ใหมจากบ าบดทางการพยาบาล (nursing intervention) เปน

16

กจกรรมการพยาบาล (nursing action)แทนและมการขยายโครงสราง ขององคประกอบ หลกออกเปนหลายแกน (multi-axial classification structure)เพอใหมความครอบคลม มความชดเจน และสามารถจดระบบค าทใชในคอมพวเตอรไดสะดวก

คณะท างานเพอพฒนา ICNP พยายามอยางมากทจะให ICNP นมความเปนสากลเปนหนงเดยวทรวมเอาระบบจ าแนกทางการพยาบาล และทฤษฎทางการพยาบาล ทงหมดทใชอยใหสามารถสวมกนได โดยใชโครงสรางทมหลายแกน ( Multi - axis structure ) และผใชจะตองเลอกผสมค าศพททก าหนดไวในแกนตางๆ ตามขอก าหนดทวางไว เพอใหการวนจฉยทางการพยาบาล การบ าบดทางการพยาบาล และผลลพธทประเมนไดจากการบ าบดทางการพยาบาล

การจ าแนกปรากฏการณทางการพยาบาล

ใน ICNP ไดใหความหมายของปรากฏการณทางการพยาบาล ดงนปรากฏการณทางการพยาบาล หมายถง ภาวะสขภาพทมความส าคญเกยวของกบการปฏบต กจกรรมการพยาบาล การจ าแนกปรากฏการณทางการพยาบาลตามโครงสราง ม 8 แกน การวนจฉยทางการพยาบาล หมายถง ชอปรากฏการณทพยาบาลตดสนใจเรยกและเปนจดเนนทพยาบาลตองใหการบ าบด ใน ICNP ขอวนจฉยทางการพยาบาล ประกอบดวยมโนทศนในแกนการจ าแนกปรากฏการณทางการพยาบาล (Phenomena axis) ในแกน 8 แกน ตามเกณฑการเลอกทก าหนด แกนทส าคญทสด ในปรากฏการณทางการพยาบาลคอ จดเนนของการปฏบตการพยาบาล ( Focus of nursing practice) และเปนหวใจของการวนจฉยทางการพยาบาล ความหมายของปรากฏการณทางการพยาบาลในแตละแกน มดงน 1. จดเนนของการปฏบตการพยาบาล (Focus of Nursing Practice ) หมายถง ปรากฏการณทสงคม วชาชพ และกรอบแนวคดของวชาชพ ก าหนดไวใน การปฏบตการพยาบาล ตวอยางเชน ความปวด ความรสกมคณคาในตนเอง และความยากจน เปนตน 2. การตดสน (Judgement) หมายถง ความคดเหนทางคลนก การคาดการณ หรอการตดสนใจในการปฏบตการพยาบาลเชงวชาชพ เกยวกบภาวะของ ปรากฏการณ ทางการพยาบาล รวมทงคณภาพของความเขมขน หรอความรนแรงของปรากฏการณทางการพยาบาลทปรากฏ เชน เพมขน (Enhance) ไมเพยงพอ (inadequate) รบกวน (disturbance) 3. ความถ (Frequency)หมายถง จ านวน หรอเกดการซ าของปรากฏการณทางการพยาบาลในระยะเวลาหนง เชน เปนครงคราว บอย ตลอดเวลา 4. ระยะเวลา (Duration)หมายถง ระยะเวลาทเกดปรากฏการณทางการพยาบาล 5. อวยวะของรางกาย (Body site) หมายถง ต าแหนงหรอบรเวณทางดานกายภาพของปรากฏการณ

17

ทางการพยาบาล เชน ตา นว เทา 6. อาณาบรเวณ (Topology)หมายถง ต าแหนงทางดานกายภาพ โดยใชกงกลางของรางกายเปนจดแบง หรอความกวางของบรเวณของปรากฏการณ ทางการพยาบาล ทเกดขน เชน ซาย ขวา บางสวน ทงหมด 7. โอกาสเกด (Likelihood) หมายถง โอกาสเกดของปรากฏการณทางการพยาบาล เชน เสยง โอกาส 8. การกระจาย (Distribution) หมายถง การแผกระจายของปรากฏการณทางการพยาบาลทบคคลผประสบบอก ไดแก บคคล ครอบครว ชมชน แนวทางในการประกอบ ค าศพทตามแกนเพอใหขอวนจฉยทางการพยาบาล

ขอวนจฉยทางการพยาบาลเปนชอเรยกปรากฏการณทพยาบาลพจารณาตดสน และเปนจดเนนของการบ าบดทางการพยาบาล และใน ICNP ขอวนจฉยทางการพยาบาล ประกอบดวย มโนทศนในปรากฏการณทางการพยาบาลตามแกนตางๆ ทไดจ าแนกไว

กฎเกณฑของการใหขอวนจฉยทางการพยาบาล 1. จะตองมค าศพทจากแกนจดเนนของการปฏบตการพยาบาล 2. จะตองมค าศพทจากแกนการตดสน หรอแกนโอกาสจะเกด 3. ค าศพทจากแกนอนเปนการเลอก ( ไมจ าเปนตองมกได ) เพอขยายหรอเพมความชดเจนของขอวนจฉย 4. เลอกค าศพทจากแตละแกนไดเพยงค าเดยวเทานน

แกนยอยขององคประกอบ ค าศพททเลอก

จดเนนของการปฏบตการพยาบาล ความปวด

การตดสน ม , ระดบสง

ความบอย เปนพกๆ

ซก ขวา

สวนของรางกาย เทา

ขอวนจฉยทางการพยาบาล : ปวดมาก : ปวดมากเปนพกๆ : ปวดเทามากเปนพกๆ : ปวดเทาขวามากเปนพกๆ

18

แกนยอยขององคประกอบ ค าศพททเลอก

จดเนนของการปฏบตการพยาบาล

อาหารทมให

การตดสน ไมเพยงพอ , ในระดบเลกนอย

โอกาสเกด เสยง

การกระจาย ชมชน

ขอวนจฉยทางการพยาบาล : ไมมอาหารเพยงพอ ในระดบเลกนอย : เสยงตอการมอาหารไมเพยงพอ ในระดบเลกนอย : เสยงตอการมอาหารไมเพยงพอ ในระดบเลกนอยในชมชน

การจ าแนกกจกรรมการพยาบาล (Nursing action)

เปนค าทใชในการพจารณาตดสนทางคลนกเกยวกบปรากฏการณทเนนการบ าบดทางการพยาบาล โดยทกจกรรมการพยาบาล เปน พฤตกรรมการปฏบตของพยาบาล และ บ าบดทางการพยาบาล เปนกจกรรมทกระท าเพอตอบสนองตอขอวนจฉยการพยาบาลและเพอใหเกดผลลพธทางการพยาบาล กจกรรมพยาบาลประกอบดวยแกนยอยๆ ไดแกชนดของกจกรรม เปาหมาย ผ ทจะไดรบผลประโยชน วธการ ความเกยวของ ต าแหนง และวถทาง ความหมายของกจกรรมการพยาบาลในแตละแกน มดงน 1.ชนดของการกระท า ( Action type) เปนการกระท าทางการพยาบาล เชน การสงเกต การจดตาราง การแตงกาย การเฝาระวง การสอน 2.เปาหมาย (Target) เปนสงทถกกระท าโดยพยาบาล เชนความปวด เดกเลก 3.เครองมอ (Means) เปนสงทใชส าหรบการกระท าทางการพยาบาล เชนถงน ารอน 4.เวลา (Time) เปนเวลาของการกระท าทางการพยาบาล อาจเปนเวลาใดเวลาหนงหรอชวงใดชวงหนงเชน เมอจ าหนายออกจากโรงพยาบาลระหวางผาตด 5.อาณาบรเวณ (Topology)หมายถง ต าแหนงทางดานกายภาพ โดยใชกงกลางของรางกายเปนจดแบงหรอขนาดของบรเวณทมการกระท าทางการพยาบาลเชน ซาย ขวา บางสวน ทงหมด 6.บรเวณ(Location) หมายถง บรเวณทางกายภาพทถกกระท าทางการพยาบาล เชน ตา เทา หรอสถานททกระท าทางการพยาบาลเกดขนเชน บาน สถานทท างาน

19

7. ทาง (Route) หมายถง ทางทกระท าทางการพยาบาลเชน ทางปาก ทางใตผวหนง 8. ผไดรบผลประโยชน (Beneficiary) หมายถง ผ ทไดรบประโยชนจากการกระท าทางการพยาบาล เชนบคคล ครอบครว ชมชนหรอทงหมดโดยรวม

แกนยอยขององคประกอบ

ค าศพททเลอก

ชนดของกจกรรม บรรเทา ลดลง สอน

เปาหมาย ความเจบปวด ความกงวล โภชนาการ

ผ ทจะไดรบประโยชน บคคล บคคล ครอบครว

วธการ กระเปาน าแขง การสรางจนตนาการ

อปกรณการสอน

กจกรรมการพยาบาล

บรรเทาอาการปวดของบคคลโดยใชกระเปาน าแขง

ลดความวตกกงวลโดยใชวธการสรางจนตภาพ

สอนครอบครวเกยวกบโภชนาการโดยใชอปกรณการสอน

ผลลพธทางการพยาบาล (Nursing outcome: nursing results) เปนการวดสถานภาพของการวนจฉย ภายหลงการปฏบตกจกรรมการพยาบาลหรออกนยหนงคอ

ผลของการปฏบตการพยาบาล ทประเมนเทยบเคยงกบ ขอวนจฉย การพยาบาล นนเอง ดงนนการจ าแนกแกนยอยของผลลพธทางการพยาบาล จงสอดคลองและเปนไปตามแกนยอยของปรากฏการณทางการพยาบาล แนวโนมของ ICNP ในอนาคต

การท ICNP จะด ารงอยไดในวชาชพนน จ าตองมการพฒนาอยางตอเนอง สภาพยาบาลระหวางประเทศ มแผนการทจะเผยแพร ICNP Beta version อยางตอเนองในป 1999 โดยมจดประสงคเพอ 1. คงเนอหา ICNP ทเปนปจจบน 2. ใหมนใจวา ICNP มความเปนปจจบนตามการจ าแนก และตามศาสตรดานสารสนเทศ 3. ประสานงานเผยแพร ICNP และกจกรรมตางๆ ในระดบนานาชาต ซงจะท าใหการด าเนนการเพอพฒนาและการประเมน ICNP เปนไปอยางตอเนอง พรอมๆไปกบ การเผยแพรการใช ICNP อยางกวางขวาง การมสวนรวมในการพฒนา ICNP สามารถท าไดหลายรปแบบ อาท มสวนรวมในการศกษาวจยการท าความเขาใจ และการใชเพอทดสอบ โดยผานสมาคม องคกร วชาชพตางๆ ซงความรวมมอทเกดขนจะน าไปสการพฒนาภาษากลางทใชสอสารระหวางพยาบาลทวโลก และนนคอภาษาของการพยาบาล

20

บรรณานกรม กองการพยาบาล. เอกสารโครงการพฒนาระบบสารสนเทศทางการพยาบาล งบประมาณปพ.ศ.2544. ทศนา บญทอง. โครงการพฒนาระบบการจ าแนกขอวนจฉยและการบ าบดทางการพยาบาลในประเทศ

ไทย.ในรายงานประจ าป 2541. สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยฯ 2542; 8-20. สมจตร หนเจรญกล. การจ าแนกการปฏบตการพยาบาล.รายงานการประชมวชาการพยาบาลสารสนเทศ

แหงชาตครงท 2 การจ าแนกการปฏบตการพยาบาลICNP, 2543 Barros, S.M., Barbieri, M, Schirmer, J., Botla, C.M., & Marin, H.F. (1992). Well Born :development

of pregnancy. Medinfo, 8 (2), 1190. Beggs, S. (1971) Evaluation of a system for on-line computer scheduling of patient-care

activities. Computer Biomed Research , 4, 634-654. Coenen A. Nursing Classification Development: The International Classification of Nursing

Practice, ICNP เอกสารประกอบการบรรยาย ใน การประชม First National Forum on Nursing Informatics; 1999 Feb 10-11 เรอง "The Essence and Development of Nursing Informatics" Bangkok, Thailand; 1999.

Gall, J.E. (1977). Demonstration and evaluation of a total hospital information system.NCHSR Research Summary Series.US Department of Health, Education and Welfare. Pub No (HRA) 77-3188. Springfield, VA, National Technical Information Service.

Grobe, S.J. (1991). Nursing informatics competencies for nurse educators and researchers. In H.I. Perterson& U. Gerdin- Jelger (Eds.), Preparing nurse for using information system : Recommended informatics competencies (pp.25-40). New York : NLN.

Ireson, C.L. (1997). Critrical pathways: effectiveness in achieving patient outcomes. JONA, 27 (6), 16-23.

Lawless, K.A. (1993). Nursing informatics as a needed emphasis in graduate nursing administration education : the student prospective. Computer Nursing, 11 (6), 263-8.

Ozbolt, J.G., & Graves, J.R. (1993).Clinical nursing informatics developing tools for knowledge workers. Nursing Clinics of North America, 28 (2), 407-425.

21

บทท 3 การประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการพยาบาล และบรหารการพยาบาล

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

อธบายการประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการพยาบาลและบรหารการพยาบาลได

ใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการพยาบาลและบรหารการพยาบาลได

วเคราะหการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการพยาบาลและบรหารการพยาบาลได

การบรการพยาบาลหมายถง กจกรรมการชวยเหลอผ ปวยเพอใหอยในสภาวะทจะตอสกบโรคไดทงรางกายและจตใจ

การบรหารการพยาบาลหมายถง การท าใหงานตางๆหรอกจการใดๆของหนวยงานหรอองคการทก าหนดขน ประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผล และบรรลวตถประสงคตามทคาดหวง โดยอาศยทรพยากรทางการบรหารทประหยดรวมไปกบความรวมมอรวมใจของบคลากรทเกยวของ

การประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการบรการพยาบาล เปนการน าเทคโนโลยสารสนเทศไปใชเพอชวยอ านวยความสะดวกในการปฏบตการพยาบาลในคลนก เปนระบบทเปนประโยชนในการรกษาดแลผ ปวย

การประยกตใชในคลนก

Assessment การประเมน เฝาระวง สงเกตอาการ และบนทกขอมลผ ปวย o Patient Monitoring o Assessment Data from Other Department o Nursing-Generated Assessment Data

การเฝาระวงอาการผปวยอยางตอเนอง(Patient Monitoring)

เรมตนจากการใช monitor electrocardiograms

ปจจบนใชกนแพรหลายใน ICU, ER, CCU, neonatal ICU เพอ hemodynamic and vital signs monitoring

น าขอมลทไดบนทกและใชในการสนบสนนการตดสนใจ

22

การเรยกใชขอมลผปวยจากแผนกอน(Assessment Data from Other Department)

Uses in special diagnosis – LABs เหนผลLabs ไดอยางรวดเรว – Radiography (PACS) เหนภาพไดอยางชดเจนและรวดเรว

Support – Pharmacy การไดรบขอมลยาจากหนวยเภสช – dietary

Special treatment – Radiation therapy – dialysis

การบนทกขอมลทพยาบาลประเมนได (Nursing-Generated Assessment Data)

Source data capture – พยาบาลสามารถบนทกขอมลทประเมนไดจากผ ปวยโดยตรงไดจากทกท (Point of Care)

Planning การวางแผนการพยาบาลตามกระบวนการพยาบาลมการบนทกทางการพยาบาลและผลลพธทางการพยาบาล

Automated Care Planning

Decision Support Systems Automated Care Planning

Care map

Clinical pathway

CPG (Clinical Practice Guidelines) แนวปฏบตในการดแลผ ปวย

Discharge Planning แผนการจ าหนายผ ปวย ประโยชนของการวางแผนการพยาบาลอตโนมต

ประหยดเวลาทสญเสยไปกบการเขยนบรรยาย

สามารถดแลผ ปวยไดมากขน

ความผดพลาดการละเลยผ ปวยลดลง

มความคงทของการใหการพยาบาลผ ปวยในแตละเวร หรอแตละวน

ชวยในการตดสนการมอบหมายงานแกพยาบาล

แผนการจดการดแลผ ปวย

23

Decision Support Systems

ชวยเตอนความจ า และเตอนเมอมความเสยงตออนตราย

ณ จดทใหการดแล (Point of care) สามารถเขาถงความรเกยวกบแนวทางการใหการดแลผ ปวยใน

เรองการใหยา การปฏบตการพยาบาล นโยบาย

ชวยวเคราะหขอมลของผ ปวยและน าเสนอขอวนจฉยทางการพยาบาลใหเลอก พยาบาลจะเลอก

ยอมรบหรอปฏเสธขอวนจฉยทางการพยาบาลนนกได

Implementation ตามกระบวนการพยาบาลในขนตอนการใหการพยาบาลแกผ ปวย มการใชคอมพวเตอร

ชวยไมมาก ตวอยางไดแก

• โปรแกรมการใหยาแกผ ปวยในICU

• การใชโปรแกรมค านวนปรมาณยาทใหทางหลอดเลอดด าโดยวเคราะหจากขอมลของผ ปวย เชน

น าหนก อตราการเตนของหวใจ ความดนโลหต

• การใช barcode scanning เพอ การใหยาอยางถกตอง 6 R

Evaluation

• เปนการใชคอมพวเตอรเพอการประเมนผลการพยาบาลในทนท (real-time auditing)

o อาจใชการประเมนโดยใชโปรแกรมการบนทก NOC ,ICNP

• และเปนตวชวดในการจดการคณภาพของการใหการพยาบาล โดยการวดจาก Outcome ของ

การใหการพยาบาล

การประยกตใชในชมชน

Face to face consultation. Video conferencing ,interactive television(IATV), e-mail, image

transfer

Community Health Information Network System

– ระบบทมการควบคม การสงขอมลเกยวกบการเกดโรค การระบาดของโรคตางๆ ด าเนนการโดย

องคกรของรฐเพอจดการระดบนโยบาย

Home High-Tech Monitoring

– Cardiac monitoring, hemodialysis system

การประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารพยาบาล

• การบรหารคอการใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสดในการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย

24

• การบรหารงานทใช information system มาใชแบงไดเปน 2 ประเภท

– ผบรหารการพยาบาลใชขอมลเพอตดสนใจ (Management Information System: MIS)

– ผบรหารมการสอสารในสงทตดสนใจ (Nursing Office Automation System)

Management Information System: MIS

• เปนการใชคอมพวเตอรเพอจดเตรยมสารสนเทศทถกตองในรปแบบตาง ๆ ส าหรบชวยผบรหารตดสนใจ

ในการบรหารงานไดอยางมประสทธภาพรวดเรว

• พฒนาขนเพอใชในการบรหารธรกจ อตสาหกรรม

• การใชสารสนเทศเพอการบรหารเพอชวยภารกจในการดแลผ ปวยส าเรจลลวงไปดวยด

• A method of collecting, storing, retrieving, and processing information that is used or

desired by one or more managers in the performance of their duties.

• Quality Management

• Ongoing reporting

• Human resources

• Fiscal resources

• Physical resource

QUALITY MANAGEMENT

• ใหขอมลยอนกลบแกพยาบาล เพอใหทราบลกษณะการปฏบตงานทท าอยวาไดมาตรฐานหรอไม โดยด

ไดจากขอมลเชน การประเมนผลการปฏบตงาน Nurse’s notes ความพงพอใจของผ ปวย มการตรวจสอบ

ประเมนการท างานอยางสม าเสมอ

• ท าใหเกดโอกาสในปรบปรงการบรการดแลผ ปวยใหดยงขน

• เปนกระบวนการทท าใหองคกรเปนองคกรทมประสทธภาพ

• มการประกนคณภาพ และผลของการใหบรการ

• มการจดการกระบวนการดแลผ ปวย -มแนวทางส าหรบการดแลผ ปวยเปนระบบการจดการรายกรณ

• มแนวปฏบตทางคลนคโดยอตโนมต

• ทบทวนตวชวดผลลพธโดยใชโปรแกรมชวยตดสนใจ

การจดการคณภาพ

• การปรบปรงคณภาพอยางตอเนอง CQI

25

• แนวคดการบรหารคณภาพทวทงองคกร

• แนวคดมาตรฐานระบบคณภาพ ISO 9000

• แนวคดการรบรองคณภาพโรงพยาบาล HA

การสรางรายงาน

Human Resources Management

• Management of people on a nursing unit

– Skill and education

– Job classification and salary level

– Dates for performance reviews

– Dates for certification

– Dates for annual inservice education

– Annual vacation

– Statutory holiday schedules, sick time record.

• Staffing systems-Automated staff scheduling, online bidding for unfilled shifts

• Record of workload and interventions

• Staff development

• Quality of life of staff

Fiscal Resources

• Management of financial and statistic data

– Cost analysis

– Payroll, supplies/materiel. and service

– Finding trends for operating budget purposes

Physical Resources

• Care and maintenance of the physical facilities

• Responsibility for equipment and furniture on their unit

• มระบบตรวจตราอปกรณ เครองใชใน unit ปองกนอนตรายทจะเกดกบบคลากร

26

OFFICE AUTOMATION

• Electronic mail for improved communication

• Electronic office system

บทบาทพยาบาลในการน าสารสนเทศทางการพยาบาลไปใช

• มความรและสามารถใชระบบสารสนเทศ

• มสวนรวมในกระบวนการตดสนใจทจะเลอก

• ระบบสารสนเทศส าหรบน ามาใชในโรงพยาบาล

• ใหความรวมมอในการเปลยนแปลงเมอมการน าระบบสารสนเทศมาใช

• ตรวจสอบและตดตามความเหมาะสมของระบบสารสนเทศ ในการน าไปใชใกลชดเพอการปรบปรงแกไข

• จด/เขารบการอบรมอยางจรงจงใหแกพยาบาลผใชเกยวกบระบบงานสารสนเทศในการน าไปใช

• มทศนคตทางบวกกบการใชระบบงานสารสนเทศ

• พฒนาความสามารถในการใชระบบงานสารสนเทศ

• ใหค าปรกษาและใหความชวยเหลอแกผ ทตองการพฒนาความรเกยวกบสารสนเทศ

• ท า/รวมท าวจยเกยวกบการใชสารสนเทศของพยาบาล

บรรณานกรม

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2548). สารสนเทศและการวจยทางการพยาบาล. พมพครงท 4. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

รจา ภไพบลย และเกยรตศร ส าราญเวชพร. (2542). พยาบาลสารสนเทศ. กรงเทพมหานคร : นตธรรมณการ.

วณา จระแพทย. (2544). สารสนเทศทางการพยาบาลและทางสขภาพ. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

27

บทท 4 การประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการศกษาพยาบาลและวจยทางการพยาบาล

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

• อธบายการประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการศกษาพยาบาล และวจยทางการพยาบาลได

• เลอกใชเทคโนโลยสารสนเทศในการศกษาพยาบาล และวจยทางการพยาบาลได

•วเคราะหสถานการณการประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการศกษาพยาบาลและวจยทางการพยาบาลได

ประโยชนของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการศกษา

• เพมศกยภาพในการเรยนร ทงผ เรยนผสอน เพมศกยภาพในการถายทอดของคร การสบคนขอมล เพมศกยภาพของการเรยนรดวยตนเอง (self-directed learning, problem-based learning, student-

centered)

• ลดความเหลอมล าทางการศกษา ชวยผ เรยนชาสามารถมเวลาเพมเตมกบบทเรยนรปแบบตางๆ มโอกาสเรยนรอยางเทาเทยมกน

• ประหยดงบประมาณในการในดานการจดพมพเอกสาร • สรางกรอบเนอหาสาระในหลกสตรจากการใชระบบสารสนเทศทางการพยาบาลในคลนค

• เพมประสทธภาพในการประชาสมพนธหลกสตร

งานบรหารการศกษา

จดสรรทรพยากรในการเรยนการสอน

• ระบบคดเลอกนกศกษาใหม • ระบบสารสนเทศนกศกษา

• ระบบสารสนเทศอาจารย

• ระบบสารสนเทศหองเรยน

• ระบบสารสนเทศหองสมด

• ระบบสารสนเทศสถานทฝกปฏบตงาน

• ระบบสารสนเทศการเงน

สนบสนนการเรยนการสอน

• ระบบโสตและทศนปกรณ

• หองปฏบตการ และคอมพวเตอร • ระบบสารสนเทศในการลงทะเบยนเรยน

28

ประเมนผลการด าเนนงาน

• ระบบสารสนเทศการประเมนผลการศกษา

• ระบบสารสนเทศบคลากร • ระบบการประกนคณภาพ

หลกสตร • สราง ปรบปรง พฒนา แกไข

• ตรวจสอบเพอใหเปนไปตามมาตรฐาน

• การประชาสมพนธหลกสตร งานจดการเรยนการสอน

การเตรยมการสอน สอ

• Micorsoft word • Micorsoft powerpoint • Adobe acrobat • hypermedia

CAI เปนการใชคอมพวเตอรสรางบทเรยนตางๆ ใหผ เรยนไดเรยนรดวยตนเองบนคอมพวเตอร

การสบคนขอมล• CD-ROM • Online

Distance Educationระบบการศกษาทผ เรยนและผสอนอย ไกลกน แตสามารถท าใหเกดการเรยนรไดโดยอาศยสอการสอนในลกษณะของสอประสม ไดแก video conference, E-learning, Virtual Classroom

การน า ICT มาใชในการศกษา

ขอด สะดวก ประหยดเวลา สามารถเขาถงได 24 ชวโมง สามารถด าเนนการ/เรยนไดตามความสามารถของแตละบคคล ขอมลเปนมาตรฐาน ตรวจสอบได เพมพนทกษะการอานของผใช

ขอเสย —ขาดการควบคม—ขาด feedback —ขาดการกระตนเชงปญญา—การออกแบบใชเวลา

ปญหาและอปสรรคในการน า ICT มาใชในการศกษา

ดานบคลากร

• ความกลวเทคโนโลย

• ความวตกกงวลเกยวกบการทดสอบความสามารถ

• ความตระหนกในสถานะมออาชพ

• ความแตกตางดานสตปญญา

• การขาดการสนบสนนในกจกรรมอนทไมใชการเรยนการสอน

• การประเมนผลในหองเรยน

29

ดานเครองมอ

• การหาเครองมอสารสนเทศ

• การแกปญหา soft ware

• การเลอก hard ware

• การจดตารางอบรม

• การสนบสนน users

การประยกตศาสตรและเทคโนโลยสารสนเทศในการวจยทางการพยาบาล

การวจยหมายถง การแสวงหาความร หรอขอเทจจรง ทเปนค าตอบของปญหาทสนใจ โดยมการวางแผนไวลวงหนาอยางละเอยดรอบคอบ ในเรองกลมทจะท าการศกษาขอมลทจะศกษา ตลอดจนวธรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมลเหลานนอยางมระบบระเบยบ เพอใหไดค าตอบทนาเชอถอ นอกจากนนตองมการตพมพเผยแพรเพอใหมการน าผลการวจยไปใชประโยชนตอไป

จดประสงคการวจยเพอตอบค าถามในสงทตนเองและผ อนสงสย พสจนทฤษฎหรอค ากลาวทผ อนบอกตอมา

ประโยชนของการท าวจยตอวชาชพ

• คนหาความรและขอเทจจรงใหมๆ ทางการพยาบาล

• สรางทฤษฎทางการพยาบาลเพอเปนแนวทางในการปฏบตงาน

• ปรบปรงเทคนคและวธการใหการพยาบาลทมอยใหกาวทนความรทางวทยาศาสตร

• เพอประดษฐสงใหมๆ ส าหรบการท างานของพยาบาล

• แกปญหาดานการพยาบาล

ภารกจในการวจย

การบรหารโครงการวจย

– การจดเตรยมทรพยากรเพอด าเนนการวจย

• หวขอการวจยทส าคญและอยในความสนใจ ตามนโยบายของรฐ

• แหลงทน แหลงทรพยากร - การปฏบตการวจย การปฏบตตามกระบวนการวจย

กระบวนการวจยทางการพยาบาล

- ระบปญหาการวจย แหลงทมาของปญหาการวจย – ประสบการณ – เอกสารรายงานอบตการณ – ผ เชยวชาญ – แหลงทน

- ทบทวนเอกสารรายงานวจยทเกยวของ ทบทวนวรรณกรรม บทความ ต ารา วารสาร รายงานวจย website การสมภาษณบคคลทเกยวของ

30

- สรางกรอบแนวคดออกแบบวจย เคาโครงงานวจย หาค าอธบายเมอไดผลการวจย

ระบวธการไดมาของค าตอบ ก าหนดประชากรและคดเลอกกลมตวอยาง — เขยนโครงรางการวจย - พฒนาและทดสอบเครองมอ แบบสอบถาม แบบฟอรมการบนทกขอมล ทดสอบความ

เทยง ความตรง ความสะดวก

- รวบรวมขอมล น าเครองมอไปใช —บนทกขอมลทไดอยางถกตอง

- วเคราะหขอมล จดขอมลเปนหมวดหม แปลความสรปผล

- รายงานผลและเผยแพร ตอบปญหาการวจย อธบายเหตผลทวเคราะหไดผลเชนนน

เผยแพรไปยงกลมวชาชพ

- น าไปใช

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในกระบวนการวจยทางการพยาบาล

การสบคน DATA BASE

– MEDLINE – CINAHL

– Keyword และ ค าเชอม

การจดระบบและการจดเกบผลการสบคน

– การจดเกบเพองายตอการอางอง

– End Note – Reference manager – Word 2007

การวเคราะหขอมล

- Manual -Computer programs - Quantitative data

. Excel

.SPSS

. SAS

.STATA

. Qualitative data

.Ethnograph

การแสดงผล การเขยนรายงานการวจย และ การเผยแพร -Publications - Power point presentation - Web site - Software - Power point - Words -Adobe Acrobat

31

บทท 5

ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (Hospital Information System, HIS)

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายระบบสารสนเทศทใชในโรงพยาบาลได 2. บอกประโยชนของระบบสารสนเทศในโรงพยาบาลได 3. ยกตวอยางเทคโนโลยสารสนเทศทใชในทางการแพทยได

ระบบสารสนเทศในโรงพยาบาล เปนการน าระบบสารสนเทศ เทคโนโลยสารสนเทศ มา

ประยกตใชในกจการตางๆ ของโรงพยาบาล โดยมวตถประสงคเพอใหสามารถด าเนนการตางๆ ไดอยาง

ถกตองตรงตามเปาหมายหลกของโรงพยาบาล พรอมทงสนบสนนการตดสนใจไดอยางถกตองในทก

ขนตอน กอใหเกดการใชทรพยากรอยางเกดประโยชนสงสดประกอบดวยระบบสารสนเทศ 2 ชนดระบบ

1. ระบบสารสนเทศทางคลนก (Clinical information system)

2. ระบบสารสนเทศทางการบรหาร (Administrative information system)

ระบบสารสนเทศทางคลนก เปนระบบการจดการฐานขอมลคอมพวเตอรขนาดใหญ แพทยและพยาบาล

จะใชระบบนในการเขาถงขอมลผ ปวยเพอใชในการวางแผนการน าไปใช และการประเมนการดแลผ ปวย

ตวอยาง

ระบบสารสนเทศทางการพยาบาล

ระบบตดตาม (Monitor system)

ระบบหองปฏบตการ (Laboratory system)

ระบบสารสนเทศทางคลนก (Clinical information system)

ระบบรงส (Radiology system)

ระบบเภสชกรรม (Pharmacy system)

ระบบสารสนเทศทางการบรหาร ตวอยาง

ระบบการลงทะเบยนผ ปวย

ระบบการเงน

ระบบเงนเดอนและทรพยากรมนษยทรพยากรมนษย

ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร

ระบบประกนคณภาพ ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร

32

ระบบสารสนเทศทางการพยาบาล 1. บนทกขอมลทางการพยาบาล เชน

North American Nursing Diagnosis Association : NANDA สมาคมการวนจฉยทางการพยาบาลอเมรกาเหนอ

Nursing Intervention Classification : NIC ใชตดสนวาจะใหการบาบดทางการพยาบาลใหแกผ ปวยเพอแก/บรรเทาปญหาทางสขภาพ

Nursing Outcome Classification : NOC ระบบสารสนเทศทางการพยาบาลทชวยประเมนวาผ ปวยไดรบการพยาบาลทมคณภาพครบถวนและเทาเทยมกนทกคน

International Classification Nursing Practice : ICNP การใชคามาตรฐานในการวนจฉยทางการพยาบาล

มความยดหยนในการใชระบบเพอดขอมลและเกบรวบรวมสารสนเทศทจ าเปนท าใหมการดแล

ผ ปวยทมคณภาพ

2. ระบบตดตาม (Monitor system) 1.เปนอปกรณทใชในการวดทางชวภาพแบบอตโนมตในหนวยวกฤต และหนวยเฉพาะโรค

2.รปแบบของระบบตดตาม

-การเตอนเมอพบสงทผดปกต -ระบบตดตามแบบเคลอนท

-การบนทกสงคนพบทผดปกต

-สามารถถายโอนขอมลผ ปวยเขาไปสระบบอนได เพอทจะไดมการบนทกขอมลผ ปวยอยาง

ตอเนอง

ระบบหองปฏบตการ (Laboratory system) 1.บนทกขอมลผลการตรวจตางๆ ทางหองปฏบตการ

2.สามารถเขาถงผลการตรวจไดอยางสะดวกและรวดเรวขน

3.ชวยลดความผดพลาดในการายงานผลการตรวจทางหองปฏบตการทเกดจากคน ตวอยาง เชน ระบบ

ฐานขอมลหองปฏบตการจลชววทยา

ระบบรงส (Radiology system) 1.เกบขอมลเปนภาพดจตอลแทนฟลมรงสแบบเดม 2.สามารถเขาถงขอมลภาพทางรงสไดอยางรวดเรวขน

33

3.สามารถสงตอภาพรงสไปยงแหลงอนๆ เพอสงตอการรกษาไปยงโรงพยาบาลอน ตวอยาง เชน ระบบ

ฐานขอมล x-ray ของโรงพยาบาลศรราช ระบบ SIPACS

ระบบเภสชกรรม (Pharmacy system) 1.ใหขอมลเกยวกบยา 2.สามารถเขาถงประวตผ ปวยและการใหยาได รวมทงประวตการแพยาและขอมลสวนบคคล 3.ชวยแพทยในการตดสนใจวายาตวไหนทมประสทธภาพมากทสด และขนาดยาทเหมาะสมกบผ ปวย 4.การค านวณการใชยา คาใชจายและออกใบเสรจรบเงน การแพทยทางไกลหรอโทรเวชกรรม(Telemedicine)

เปนการน าเอาเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชกบงานทางการแพทยโดยการสงสญญาณผานสออาจเปนสญญาณดาวเทยม หรอใยแกวน าแสงควบคไปกบเครอขายคอมพวเตอร แพทยตนทางกบแพทยปลายทางตดตอกนดวยภาพเคลอนไหวและเสยงท าใหสามารถแลกเปลยนขอมลคนไขระหวางกนและกน เชน ฟลมเอกซเรย คลนหวใจ ประกอบดวยระบบยอย 4 ระบบ คอ ระบบประชมทางไกล (Video Conference) ระบบการปรกษาแพทยทางไกล (Medical Consultation)

o ระบบ TeleradiologyTeleDiag คอ Teleradiology ของคนไทย ทพฒนาขนเพอคนไทย เปนระบบ Telemedicine ทสนบสนนงานดานรงสวนจฉย การอานและวนจฉยผลในระยะไกล จากเครอง x-ray computer เปนนวตกรรมทพฒนาขนเพอเพมความสามารถในการใหบรการในดานการ วนจฉยสขภาพอยางทวถง ปลอดภย รวดเรว และมประสทธภาพ

o ระบบ Telecardiology เปนระบบการรบสงคลนหวใจ (ECG) และเสยงปอด เสยงหวใจ โดยผานอปกรณเชอมตอมายงอปกรณคอมพวเตอร

o ระบบ Telepathology เปนระบบรบสงภาพจากกลองจลทรรศน (Microscope) ซงอาจจะเปนภาพเนอเยอ หรอภาพใดๆ กไดจากกลองจลทรรศนทงชนด Monocular และ Binocular ระบบนเปนอปกรณเชอมตอกบกลองจลทรรศนซงมอยทวไปในโรงพยาบาลตางๆ อยแลว

ระบบการศกษาทางไกล (Distance Learning) ระบบเชอมเครอขายขอมลและโทรศพท (Data and Voice Network) ระบบเชอมเครอขายขอมลเปนระบบการใชงานเชอมตอจากโรงพยาบาลตางๆ ซงเปนจดตดตงของโครงการฯ มายงส านกเทคโนโลยสารสนเทศ เพอใหสามารถใชบรการทางดานเครอขายขอมลตางๆ คอระบบ • Internet / CD ROM Server / ฐานขอมลกระทรวงสาธารณสข ระบบแพทยทางไกล (Telemedicine) ระบบแพทยทางไกลเปนการน าเอาความกาวหนาดานการสอสารโทรคมนาคมมาประยกตใชกบงานทางการแพทย โดยการสงสญญาณผานสอซงอาจจะเปนสญญาณดาวเทยม (Satellite) หรอใยแกวน าแสง (Fiber optic) แลวแตกรณควบคไปกบเครอขาย

34

คอมพวเตอร แพทยตนทางและปลายทางสามารถตดตอกนดวยภาพเคลอนไหวและเสยง ท าใหสามารถแลกเปลยนขอมลคนไขระหวางกนได การน าเทคโนโลยดานคอมพวเตอรมาใชเกยวกบขอมลภาพทางการแพทย (Medical Imaging)

ผใชคอ แพทยสาขาวชาตางๆ และ ผพฒนา คอ ผ เชยวชาญทางคอมพวเตอรและ วศวกร มารวมกนสรางสรรคระบบงานหรออปกรณเกยวของทเหมาะสมกบการแพทยของไทย

ภาพทเกยวของกบผ ปวยหรอ organism ตางๆ ทงภาพนงภาพเคลอนไหว ภาพสหรอ ขาวด า ของอวยวะตางๆทงภายในและภายนอก ภาพทสรางเปนภาพเสมอนจรงหรอ สามมต

ICD (International Statistical Classification of Disease and Related Health Problems Tenth Revision) ระบบการจดหมวดหมของโรค ภาวะความเจบปวยและการบาดเจบตางๆ ในมนษยองคการอนามยโลก (World Health Organization (WHO) ไดจดท า International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) เพอใชจดหมวดหมโรคและการบาดเจบชนดตางๆ ส าหรบการรายงานโรคหรอปญหาสขภาพทวไป (disease and related health problems) ทมมาตรฐานเดยวกน และสามารถน าขอมลทไดรบการรายงานไปใชในทางระบาดวทยา เพอวางแผนควบคมและปองกนโรคตอไป

กลมวนจฉยโรครวม(DRG – Diagnosis Related Group)เปนเครองมอในการจดสรรงบประมาณชดเชยจากส านกงานประกนสขภาพใหกบ โรงพยาบาลทรบผ ปวยบตรประกนสขภาพและสวสดการขาราชการ และเปนระบบการจดหมวดหมของโรคทเพงถอก าเนดมาใหมในราว 10 กวาปโดยมขอแตกตางทส าคญจาก ICD-10 ในหลายแงมม ทส าคญคอ เกณฑการจดหมวดหมและจดมงหมาย การน าไปใชงานระบบ DRG จดหมวดหมของโรค ตามความหนกเบาของโรค และอาการตาง ๆ เชน แบงเปน โรคทาง อายรกรรม โรคทางศลยกรรม กลมโรคแทรกซอนทพบรวม จะท าใหผ ปวยตกอยใน DRG ทแตกตางกน การประยกตใชงานเทคโนโลย RFID เทคโนโลย RFID สามารถน ามาประยกตใชงานดานตาง ๆ ทเกยวของกบการอานและเขยนขอมลไดโดยไมตองสมผส ทนตอสภาพแวดลอมและสงสกปรก การสอสารไดทกทศทางและสามารถสงสญญาณผานวตถบางประเภทได การน ามาประยกตใช การจดการดานการแพทยและสาธารณสข มการน าเทคโนโลย RFID มาชวยในการท าระบบตดตาม (Asset tracking) กบเครองมอแพทยทมราคาแพง ท าใหสามารถตรวจสอบการเกบรกษาเครองมอแพทยไดสะดวกรวดเรว นอกจากนน ามาใชในการตรวจสอบยาปลอม และการตดตามขอมลการรกษายอนหลงของผ ปวย ในกรณทตองเปลยนแพทยในการรกษา ท าใหแพทยทราบขอมลของผ ปวยและสามารถรกษาไดอยางถกตอง และสามารถใชในการตดตามตวผ ปวยในกรณของผ ปวยทเปนอลไซเมอร (Alzheimer) ไดดวยในปจจบนไดเรมมการน าเทคโนโลย RFID เขาไปประยกตใชทางการแพทยและไดรบความนยมเพมขนอยางตอเนอง เชนในประเทศสหรฐอเมรกา องคการอาหารและยาของประเทศใหการ

35

รบรองและอนญาตใหมการใชเครองมอหรอเทคโนโลยฝงชนสวนของไมโครชพ หรอ เกบหนวยขอมลอจฉรยะขนาดจว ซงท างานดวยระบบ RFID เขาสผวหนงผ ปวยได โดยลกษณะรปรางของเจาไมโครชพน จะมขนาดเลกมาก ๆมขนาดเทา “ เมลดขาว” เทานนเอง และใชฉดเขาไปฝงตวใตผวหนงของผ ปวย เพอชวยเกบขอมลในทางการแพทย อาทเชน ขอมลกรปเลอด ขอมลการเกดภมแพ ขอมลลกษณะเฉพาะของผ ปวยแตละบคคล เพอใหแพทยชวยรกษาและวนจฉยใหตรงกบโรคมากทสดอกทงยงใช เปนรหสสวนบคคลของผ ปวยอกดวย

เอกสารอางอง

“IM for Your Local Network” ,ShekharGovindarajan ,PCQuest. “Jabber User Guide” ,Jabber Software Foundation. 2004-01-29 http://www.cisco.com/web/TH/technology/instant_messaging.html http://th.wikipedia.org/wiki/ http://gotoknow.org/blog/hunnan/94035คนควาเมอวนท

36

บทท 6

ประเดนและแนวโนมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาล

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

• อธบายประเดนและแนวโนมในการใชขอมลเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาลได

• วเคราะหประเดนและแนวโนมในการใชขอมลเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาลได

o ประเดนทางจรยธรรม (Ethical Issues ) o ประเดนทางสงคม (Social Issues) o ประเดนทางสขภาพ (Health Issues) o ประเดนทางกฎหมาย (Law Issue)

จรยธรรม: แบบแผนความประพฤต การกระท าและความคดทถกตองดงามรวมถงการท าหนาทของตนใหครบถวนสมบรณ เวนในสงทควรละเวน

มาตรฐานทางจรยธรรมในการใชขอมลสารสนเทศทางสขภาพ

• ขอบเขตในการเกบรวบรวมขอมล

• ขอบเขตการใชขอมล

• การปดเผยขอมลเปนการเคารพตอขอมลสวนบคคล

• การมสวนรวมของของบคคล

ประเดนทางจรยธรรม

• �ความเปนสวนตว (Information privacy)

• �การเขาถง (Information access)

• �ความถกตอง แมนย า (Information accuracy)

• �ทรพยสน (Information property) Information privacy • สทธสวนตวของบคคล หรอองคกร • การปกปองความลบของขอมลสารสนเทศ

– ขอมลสวนตว – ขอมลของหนวยงาน

• การเปดเผยขอมลตอผ อนเพอผลประโยชนตอบแทน การแจงใหทราบกอนการเขาถงขอมล • การรวบรวมหมายเลขโทรศพท อเมลโดยพละการ • การตดตามส ารวจพฤตกรรมของผใชงานเวปไซต • การใชกลองวงจรเปดดพฤตกรรมลกนอง

37

การแกไข • กฎหมายเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล • ระวงเรองการใหขอมลแกบคคลอน • จรรยาบรรณผประกอบการดานระบบสารสนเทศ บทบาทพยาบาลในการปกปองความเปนสวนตวและความลบของผปวย

พยาบาลตองไมเปดเผยรายละเอยดเกยวกบผ ปวยหรอผ รบบรการ นอกจากไดรบการยนยอมจากผ ปวยหรอผ รบบรการ แนวทางในการปองกนสารสนเทศสขภาพ • มกลไกในการจ ากดผ เขามายงบรเวณทเปนระบบคอมพวเตอรหลก • มการปดกนเครองเทอรมนลจากบคคลอน (แปนพมพ จอภาพ และตวเครองคอมพวเตอรปลายทาง) เชน การใชบตร กญแจ หรอรหสผาน เปนตน • มการควบคมผ มสทธอาน ปอน หรอแกไข ขอมลระบบสารสนเทศ • มกลไกเตอนผ ใชใหเกดความแนใจในความถกตองของขอมล และแหลงทตองการสงขอมล • มระเบยบเกยวกบการอนญาตใหน าเอกสารหรอบนทกขอมลเกยวกบผ ปวยออกนอกบรเวณทเกบ สารสนเทศ • มมาตรการปองกนสารสนเทศถกท าลายจากเพลงไหม หรอภยธรรมชาตตางๆ • มการตรวจสอบและปรบปรงระบบความปลอดภยของสารสนเทศทางสขภาพอยางสม าเสมอ Information accuracy • ความถกตองแมนย าของขอมลทเผยแพร • การส ารวจบนเวบไซต Poll, Vote • ขาดการตรวจสอบเนอหาทน าเสนอ การแกไข • การจดผ รบผดชอบดแลใหขอมลสารสนเทศนนถกตอง • การจดใหมผ รบผดชอบผลทเกดขนเมอขอมลสารสนเทศไมถกตอง • การจดใหมกระบวนการตรวจสอบและปกปองเพอใหมขอมลทถกตอง • การด าเนนการเพอสรางความมนใจในความถกตองของขอมลสารสนเทศ Information property • เจาของ (owner) • ผใช (users)

– ใครเปนผ ซอ Free ware, share ware – ใครเปนผ มสทธใช – ใครเปนผ รบทราบสทธ

38

– ขอบเขตสทธการใช คดลอกไดหรอไม • การละเมดสทธโดยการคดลอก ท าซ า ซดเพลง ภาพยนต • การขโมยขอมล การแกไข • พ.ร.บ.ลขสทธทรพยสนทางปญญา copyright • การพทกษสทธผบรโภค • ใชเทคโนโลยปองกน โดยการใช serial number Information accessibility • การลกลอบเขามาใชขอมลไดโดยไมไดรบอนญาต • การใหอ านาจแกผ เขาถงขอมลและน าขอมล สารสนเทศไปใช โดยการก าหนดสทธการเขาถงขอมล • การจดระบบการปองกนการรวไหลของขอมล ประเดนทางสงคม

�ขยะ (waste) ขยะเปนสงทไมตองการ ขยะในระบบเทคโนโลยสารสนเทศไดแก – Junk mail หรอ Spam mail – Time waste – Unused computers & accessories – Too many printouts

�อาชญากรรมคอมพวเตอร (Computer Crime หรอ Cyber Crime) เปนกระท าทผดกฎหมายโดยใชคอมพวเตอรเปนเครองมอ

การลกลอบเขาถงโดยไมไดรบอนญาต การขโมยและท าลายอปกรณและโปรแกรมคอมพวเตอร การกอกวนระบบดวยโปรแกรมประสงคราย การหลอกลวง ฉอโกง การลอลวง การเขาไปในเวปไซตทไมเหมาะสม

Unauthorized access and use • เชนการลกลอบเขาไปแกไขเปลยนแปลงขอมลในเวบขององคกร ใหไดรบความเสยหาย รวมถงการน า ภาพลามกอนาจารมาตดตงไวแทนเวบเพจเดม กลมทลกลอบเขาถงขอมล • Hacker คนทมความรดานคอมพวเตอรอาศยชองโหวของเทคโนโลยเขาถงขอมลของผ อน เพอ ทดสอบความร ศกษา อยากรอยากเหน หาจดบกพรองของระบบแลวแจงผดแล ไมมเจตนาราย • Cracker มงท าลายระบบ แกไขเปลยนแปลงขอมล เจตนาท าใหเกดความเสยหาย

39

• Script Kiddy อาศยเครองมอเขาไปกอกวนระบบ แกไข • การใช Username และ Password บางระบบจะก าหนดมาใหผใช ควรเปลยนรหสผานดวยตนเองอกครง • การใชอปกรณทางชวภาพ เชน การตรวจสอบลกษณะสวนบคล เชน เสยง มานตา ลายนวมอ เปนตน Hardware and software theft • การขโมย • การคดลอกขอมลโปรแกรม การท าซ าหรอละเมดลขสทธ Malicious code • Computer Virus : โปรแกรมทมงกอใหเกดความเสยหายตอขอมลคอมพวเตอร อาศยคนกระท าการอยางใดอยางหนงกบพาหะทไวรสแฝงตวอยเพอแพรกระจาย • Worm คลายไวรสแตรนแรงกวา สามารถส าเนาตวเองซ า ท าใหทรพยากรของระบบคอมฯมนอยลง • Trojan Horses โปรแกรมฝงตวในระบบ ตงเวลา ควบคมการท างานจากผไมประสงคด เปดปดไดรว ลบแกไขขอมล ควบคมคยบอรด • Spyware โปรแกรมสะกดรอยขอมล แทรกโฆษณา Phishing : หมายเลขบตรเครดต การแอบอาง Inappropriate web • เวบลามก หยาบคาย รนแรง • แคมฟรอก ประเดนทางกฎหมาย • พระราชบญญตวาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอรพ.ศ.2550

หากมผกระท าดวยประการใด ๆ ใหระบบคอมพวเตอรไมสามารถท างานตามค าสงทก าหนดไว หรอท าใหการท างานผดพลาดไปจากค าสงทก าหนดไว หรอใชวธการใด ๆเขาลวงรขอมล แกไข หรอท าลายขอมลของบคคลอน ในระบบคอมพวเตอรโดยมชอบ หรอใชระบบคอมพวเตอร เพอเผยแพรขอมล คอมพวเตอร อนเปนเทจหรอมลกษณะอนลามกอนาจาร ยอมกอใหเกดความเสยหาย กระทบกระเทอนตอ เศรษฐกจ สงคม และความมนคงของรฐ รวมทงความสงบสขและศลธรรมอนดของประชาชน สมควรก าหนดมาตรการเพอปองกนและปราบปรามการกระท าดงกลาวจงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน ลกษณะการกระท าความผด

• แอบเขาถงระบบคอมพวเตอร • แอบเขาถงขอมลคอมพวเตอร • การดกขอมลคอมพวเตอร ระหวางการสง • การรบกวน แอบแกไขขอมล • การรบกวนระบบคอมพวเตอร • แจกจาย/จ าหนายโปรแกรมส าหรบท าความผด

40

• การตดตอและตกแตงภาพ แกไข

• อยาบอก password แกผ อน • อยาใหผ อนยมใชเครองคอมพวเตอรหรอโทรศพทเคลอนทเพอเขาอนเตอรเนต • อยาตดตงระบบเครอขายไรสายในบานหรอทท างานโดยไมใชมาตรการการตรวจสอบผใชงานและการเขารหสลบ • อยาเขาสระบบดวย user ID และ password ทไมใชของทานเอง • อยาน า user ID และ password ของผ อนไปใชงานหรอเผยแพร • อยาสงตอซงภาพหรอขอความ หรอภาพเคลอนไหวทผดกฎหมาย • อยา กด "remember me" หรอ "remember password" ทเครองคอมพวเตอรสาธารณะ และอยา log-in เพอท าธรกรรมทางการเงนทเครองสาธารณะ • อยาใช WiFi (Wireless LAN) ทเปดใหใชฟร โดยปราศจากการเขารหสลบขอมล • อยาท าผดตามมาตรา ๑๔ ถง ๑๖ เสยเอง ไมวาโดยบงเอญ หรอโดยรเทาไมถงการณ • มาตรา ๒๖ ผใหบรการตองเกบรกษาขอมลจราจรทางคอมพวเตอรไวไมนอยกวาเกาสบวน นบแตวนทขอมลนนเขาสระบบคอมพวเตอร • ขอมลทเกบ ตองมรายการทสามารถระบวา ผใชคอมพวเตอร เปนใครเขามาทางเครอขายทางประตใด มหมายเลข IP อะไร ใชโปรแกรมประยกตอะไร ในหวงเวลาใด นาฬกาของเครองคอมพวเตอรหรออปกรณสอสาร ตองมการตงเวลาใหตรงกบนาฬกาอะตอมทใชอางอง เชน ท NIST (สหรฐอเมรกา) กรมอทกศาสตร (กองทพเรอ)

แนวโนมในการใชขอมลเทคโนโลยสารสนเทศทางการพยาบาล เปาหมายของการปฏบตการพยาบาลโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศในอนาคตยงมงเนนในเรอง – Electronic Health Records – Interconnection Clinicians – Personalize care – Improve population health • Bioinformatics/Biomedical informatics • Electronic Health Records รวมทง Hospital Information System • ระบบ Barcoding • Mobile computing/ Wireless / High speed network • Personal Digital Assistant • Prescription management

41

• Security upgrades • speech recognition • Telecommunication • Nanotechnology • cloud computing นวตกรรมทางการพยาบาล คอ กระบวนการ ผลลพธทางการพยาบาลทไดสรางขนใหม รวมทงเปนการพฒนาปรบปรง ดดแปลงนวตกรรมใหดยงขน ซงจะสงผลตอการพฒนาวชาชพได

บรรณานกรม

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2548). สารสนเทศและการวจยทางการพยาบาล. พมพครงท 4. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

รจา ภไพบลย และเกยรตศร ส าราญเวชพร. (2542). พยาบาลสารสนเทศ. กรงเทพมหานคร : นตธรรมณการ.

วณา จระแพทย. (2544). สารสนเทศทางการพยาบาลและทางสขภาพ. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.