ชอเรอง ประสทธภาพของสมนไพรในการยบยงเชอแบคทเรยทเจรญในรองเทาชอผวจย นางสาววรรณา โรจนบญถงอาจารยทปรกษา อาจารยทวช ทำานาเมองปการศกษา 2550บทคดยอ

จากการเกบตวอยางแบคทเรยทเจรญในรองเทาของนสตภายในอาคาร 50 พรรษามหาวชราลงกรณ จำานวน 20 ตวอยาง แบงออกเปนนสตชายจำานวน 10 ตวอยางและนสตหญงจำานวน 10 ตวอยาง ดวยวธการ swab ทำาการแยกเชอใหบรสทธไดเชอทงหมด 20 ไอโซเลต คดเลอกเชอแบคทเรยทมลกษณะแตกตางกนโดยพจารณาจากลกษณะความแตกตางของคอโลนไดเชอทมความแตกตางกน 6 ไอโซเลต เมอศกษาลกษณะทางสณฐานวทยาและปฏกรยาทางชวเคมสามารถจำาแนกเชอแบคทเรยได 2 สกล คอ สกล Bacillus จำานวน 4 ไอโซเลต ไดแกเชอรหส B3 B7 B8 B14 และ สกล Neisseria จำานวน 2 ไอโซเลต ไดแกเชอรหส B10 และ B19 นำาเชอทง 6 ไอโซเลต ศกษาผลการยบยงการเจรญดวยสมนไพร 10 ชนด คอ ขง ขา ขมนชน ไพล บอระเพด ตะไคร ฟาทะลายโจร ทองพนชง ใบพล และ มะกรด โดยการเตรยมสมนไพรใชวธการอบแหงแลวบดใหเปนผงผสมกบนำากลนทปราศจากเชอทระดบความเขมขน 75,000 ppm , 150,000 ppm และ 300,000 ppm จากผลการทดลองพบวา มะกรด ทระดบความเขมขน 300,000 ppm สามารถยบยงการเจรญของเชอแบคทเรยในสกล Bacillus รหส B14 ไดดทสด รองลงมา คอ ใบพล สามารถยบยงเชอไดทระดบความเขมขน 300,000 ppm และ ขง สามารถยบยงเชอแบคทเรยไดนอยทสดเพยงเชอเดยว คอเชอแบคทเรยในสกล Bacillus รหส B3 ทระดบความเขมขน 300,000 ppm สวนขา ขมนชน ไพล บอระเพด ตะไคร ฟาทะลายโจร ทองพนชง ไมสามารถยบยงการเจรญเตบโตของเชอแบคทเรยทง 2 สกลได เมอนำาผลไปวเคราะหเปรยบเทยบ

คาเฉลยทางสถต พบวา โดยภาพรวม มะกรด ใบพล และขง มความสามารถในการยบยงเชอแบคทเรยในรองเทาแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทระดบความเชอมน 99 % (P≥0.01) Abstract

Bacterial strains isolated from shoes were identified and investigated the sensitivities to ten herb extracts. Twenty isolates of bacteria were identified by morphological characteristics, Gram’s stain, and biochemical tests, which were Bacillus strains (B3, B7, B8 and B14) and Neisseria strains (B10 and B19). The sensitivities of these bacterial strains to herb extracts weredetermined by inhibition test. Herb extracts, Zingiber officinale, Alpinia galanga, Curcuma- longa, Zingiber cassumunar, Tinospora crispa, Cymbopogon citratus, Rhinacanthus nasutus, Andrographis paniculata and Piper betle, were prepared in dried granules, and the suspension in sterile distilled water at the concentrations of 75,000 ppm, 150,000 ppm and 300,000 ppm, then these suspension were tested with the isolated bacteria. The extracts of Citrus hystrix showed the highest efficacy on bacterial inhibition, especially on B14 at the concentration of 300,000 ppm. However, Alpinia galanga, Curcuma longa, Cymbopogon citrates, Andrographis paniculata, Rhinacanthus nasutus, Tinospora crispa, and Zingiber cassumunar, can not inhibit the two genus of bacteria (Bacillus and Neisseria ). Piper betle inhibited B14 lower than Citrus hystrix , and the lowest ability was Zingiber officinale inhibited only B3 at the same concentration. In ovevall, the efficacies of herb extracts from Citrus hystrix and Piper betle were not significant difference at 99 % (P≥0.01). ความสำาคญและทมาของปญหาททำาการวจย

ในปจจบนคนไทยสวนมากมกจะประสบปญหาเกยวกบโรคเทาเหมน (pitted keratolysis) (Eun, Park and

Chun, 1985) พบบอยในผทชอบเดนเทาเปลายำานำาในหนาฝนหรอเมอผวหนงชนขไคลของฝาเทาเปยกชนจากเหงอทสวมรองเทาทงวน โดยเฉพาะจะเกดอาการมากในฤดหนาวซงเหงอจะออกมากบรเวณเทา ทำาใหผวหนงยยและเกดการตดเชอแบคทเรย Micrococcus spp. ถาขดผวหนงและยอมสแบบกรมจะพบเชอแบคทเรยตดสนำาเงน โรคเทาเหมนมกพบในประเทศเขตรอน พบไดทงในเดกและผใหญ ทงผชายและผหญง แตมกพบไดบอยในผชาย เพราะมเหงอออกทฝาเทามากกวา และผชายมกสวมถงเทารองเทาอยตลอดเวลา อาการสำาคญของโรคนทพบบอยทสด ถง 90 เปอรเซนต เทามกลนเหมนมาก เปนการทำาลายบคลกภาพของผประสบปญหา อาการรองลงมาพบ 70 เปอรเซนต คอ เวลาถอดถงเทาจะรสกวาถงเทาตดกบฝาเทา สวนอาการคนนนพบไดนอย 8 เปอรเซนต

การปองกนโรคน จะตองทำาใหเทาแหงอยเสมอ อาจใชแปงฝนฆาเชอโรยบาง สวนการรกษาดวยยาพบวา ยาทรกษาโรคสวในกลม เบนซอยล เปอรออกไซด (benzoyl peroxide) สามารถบรรเทาอาการของโรคเทาเหมนได นอกจากนน สารปฏชวนะและยาฆาเชอราชนดทารกษาโรคผวหนงกสามารถบรรเทาอาการของโรคดงกลาวได แตยงไมเหนผลเทาทควร ดงนนงานวจยนจงมวตถประสงคเพอศกษาชนดของแบคทเรยในรองเทาทเปนสาเหตการเกดกลนเหมนและสงผลใหผวหนงยยและเกดการตดเชอแบคทเรยในรองเทาและศกษาการใชสมนไพรบางชนดยบยงเชอแบคทเรยดงกลาวเพอการพฒนาและนำาสมนไพรไทยทมประโยชนจำานวนมากมายมาใชในการรกษาโรคทเปนสาเหตของกลนอบและเทาเหมนได วตถประสงคของการวจย

1. เพอจำาแนกชนดของแบคทเรยทเจรญเตบโตในรองเทาในระดบสกล

2. เพอทดสอบประสทธภาพสมนไพรในการยบยงเชอแบคทเรยทเจรญในรองเทาโดยใชสมนไพรและสารเคมบางชนด

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. จำาแนกแบคทเรยสาเหตของกลนอบและเทาเหมนทเจรญ

เตบโตในรองเทา2. ชนดของสมนไพรทสามารถยบยงแบคทเรยสาเหตของกลน

อบและกลนเหมนใน รองเทาได3. เปนขอมลพนฐานในการพฒนาสมนไพรไทยในการนำามาใชใน

การกำาจดกลนอบและ กลนเหมนในรองเทา

วธดำาเนนการวจยอปกรณการทำาวจย1. เครองมอ

1.1 เคร องช งแบบหยาบ (triple beam balance; Tanita) 1.2 เครองชงแบบละเอยด (analytical balance;

Mettler Toledo PB 303) 1.3 หมอนงความดนไอ (autoclave; Hirayama

HV-85) 1.4 ตควบคมอณหภม (oven; Memmert UM

600) 1.5 เ ต า อ น ค ว า ม ร อ น (hot plate; stuart

scientific SM 22) 1.6 เตาไมโครเวฟ (microwave oven; Sharp

R-221) 1.7 ต ถ า ย เ ช อ (lamima flow; MDH

contamination control) 1.8 เตาแกส

1.9 เคร องวดคาความเปนกรดดาง (pH meter; HANNA HI 98107)

1.10 เครองวดอณหภม (thermometer) 1.11 กลองถายรปดจตอล (fujifilm; Fine Pix A 101) 1.12 เครองบด (moulinex; A327R7) 2. อปกรณ

2.1 จานเพาะเชอ (petridish) 2.2 หลอดทดลอง (testube) และทวางหลอด

ทดลอง (rack) 2.3 บกเกอร (beaker) 2.4 แทงแกวงอ (spreader)

2.5 ปเปตต (pipette) 2.6 กระดาษกรอง (paper disc) 2.7 ปากคบผาตด (forceps)

2.9 อปกรณอ น ๆ เชน เขมเข ย เช อ (needle) ตะเกยง (turnel) หวงถายเช อ (loop) สำาหรบใชในการแยกเช อแบคทเรย

3. อาหารเลยงเชอ (ภาคผนวก ก) 3.1 nutrient agar (NA) 3.2 nutrient broth (NB)

3.3 plate count agar (PCA) 3.4 motility medium

4. สารเคม (ภาคผนวก ก) 4.1 ครสตล ไวโอเลต (crystal violet) 4.2 ไอโอดน ( iodine ) 4.3 เอท ลแอลกอฮอล 95 เปอร เซนต (ethyl

alcohol 95 percent) 4.4 ซาฟรานนโอ (safranin o) 4.5 มาลาไคลกรน (malachite green)

4.6 ไฮโดรเจนเพอรออกไซด 3 เปอรเซนต (H2O2 3 percent) 4.7 นำากลน

วธการทดลอง1. การเตรยมตวอยางสมนไพรทใชในการทดสอบ

1.1 สมนไพรประเภทเถา ลำาตน และ รากไดแกขงขาขมนชนไพลบอระเพดตะไคร

1.2 สมนไพรประเภทผลไดแกมะกรด(1) นำาสมนไพรประเภทท 1.1 และ 1.2 มาลางใหสะอาด(2) หนเปนชนบาง ๆ หรอซอยจนละเอยด

(3) นำาไปอบใหแหงในตอบ (hot air oven) โดยสมนไพรทง 7 ชนดใชอณหภมอยท 30–65 องศาเซลเซยส

(4) นำามาบดใหละเอยดดวยเครองป น (blender) และรอนดวยตะแกรงจะไดผงสมนไพรเกบไวทแหงโดยปราศจากเชอ

1.3 สมนไพรประเภทใบไดแกฟาทะลายโจร

ทองพนชง ใบพล

(1) นำาสมนไพรมาลางใหสะอาด(2) หนเปนชนบาง ๆ หรอซอยจนละเอยด(3) นำาไปอบใหแหงในตอบ (hot air oven)โดยสมนไพร

ทง 3 ชนดจะใชอณหภมอยท 20–30 องศาเซลเซยส

(4) นำามาบดใหละเอยดดวยเครองป น (blender) และรอนดวยตะแกรงจะไดผงสมนไพรเกบไวทแหงโดยปราศจากเชอ

2. การแยกเชอแบคทเรย2.1 แยกเชอแบคทเรยในรองเทาผาใบจากนสต หญง 10 ค

และนสตชาย 10 ค ทศกษาในบรเวณอาคาร 50 พรรษามหาวชราลงกรณ โดยเกบตวอยางแบคทเรยในรองเทาดวยวธ swab ใชไมพนสำาลเชดตามบรเวณผวหนาดานในของรองเทาและนำาไมพนสำาลไปจมลงใน dilution water 9 มลลลตร นำาไปบมเปนเวลา 24 ± 2 ชวโมงทอณหภมหอง

2.2 นำาเชอจากขอ 2.1 มาแยกเชอโดยวธ spread plate โดยใชแทงแกว spreader เกลยเชอลงบนอาหารแขง PCA (Plate Count Agar) ทอยในจานเพาะเชอ บมเชอลกษณะควำาจานทอณหภมหองเปนเวลา 24-48 ชวโมง

2.3 แยกเชอแบคทเรยบรสทธโดยนำาเชอจลนทรยจากขอ 2.2 ลาก (steak) เชอลงบนอาหารแขง NA (nutrient agar) ดวยลวดเขยเชอ บมเชอลกษณะควำาจานทอณหภมหองเปนเวลา 24-48 ชวโมง จนไดเชอบรสทธทมคอโลน (colony) ทมความแตกตางกน

3. ตรวจสอบชนดของแบคทเรยโดยใชลกษณะทางสณฐานวทยาและชวเคม (ภาคผนวก ค) 3.1 การยอมกรม (Graim’s stain)3.2 การยอมเอนโดสปอร (endospore)

3.3 การทดสอบปฏกรยาทางชวเคมของแบคทเรย เพอจำาแนกเชอในระดบสกล

4. ศกษาผลของสมนไพรทง 10 ชนด ในการยบยงเชอแบคทเรยทแยกไดจากในรองเทา

4.1 การเพาะเชอแบคทเรยในการทดลอง

(1) เตรยมอาหารเลยงเช อ nutrient agar (NA) และ nutrient broth (NB) ในหลอดทดลอด ท ำาการฆาเช อ ทอณหภม 121 องศาเซลเซยส ความดน 15 ปอนดเวลา 15 นาท

(2) ใชลปเขยเชอลนไฟจากตะเกยงแอลกอฮอลเพอฆาเชอแลวทงใหเยนจงนำาไปแตะเชอ แบคทเรย มาใสในหลอดทมอาหาร NB บมทงไวทอณหภมหองเปนเวลา 24 ชวโมง

4.2 การทดสอบความสามารถในการยบยงเช อแบคทเรยในรองเทา

(1) เมอเชอทบมไวเจรญไดดแลว นำาจานเพาะเชอไปอบในตอบทอณหภม 180 องศาเซลเซยส เปนเวลา 2 ชวโมง เพอเปนการฆาเชอ

(2) เตรยมอาหาร NA แลวนำาไปฆาเชอทหมอนงความดนไออณหภม 121 องศาเซลเซยส ความดน 15 ปอนด 15 นาท แลวนำามาตงทงไวจนอณหภมเยนลง จงนำามาเทใสจานเพาะเชอทอบฆาเชอไว

(3) ทำาเครองหมายไวทจานเพาะเชอททำาการทดลอง โดยการแบงออกเปน 4 สวน เทา ๆ กน ซงแตละสวนจะวางสารละลายสมนไพร คอ ทำาการผสมผงสมนไพรแหงกบนำากลนทฆาเชอแลว

(4) ทำาการ spread plate โดยใชแทงแกว spreader เกลยเชอลงบนหนาอาหารแขง NA ทอยในจานเพาะเชอใหทวจานเพาะเชอในจานททำาเครองหมายไว

(5) ใชปากคบทผานการฆาเชอแลว คบแผน paper disc นำามาวางบนจานเพาะเชอทผานการปายเชอแลว

(6) ใชไมโครปเปตดดสารละลายสมนไพรทได 12 ไมโครลตรหยดลงบนแผน paper disc เพอใหสารละลายซมซบไดมากทสด ทความเขมขน 75,000 ppm, 150,000 ppm และ 300,000 ppm ตามลำาดบ ทำาการทดลอง 3 ซำาและเปรยบเทยบกบจดควบคมโดยใชนำากลน บมทอณหภม 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24-48 ชวโมง อานผลโดยการวดเสนผานศนยกลางของขนาดวงใส ทเกดขนรอบ ๆ แผน

paper disc และนำาผลการทดลองทไดเปรยบเทยบคาแตกตางทางสถต ผลการวจย

การแยกเชอแบคทเรยทเจรญในอาหาร NAผลการแยกเชอแบคทเรยทเจรญในรองเทาทงหมดในอาหาร NA

ไดแบคทเรยทมลกษณะคอโลนทแตกตางกน จำานวน 20 ไอโซเลต จากการศกษาดานสณฐานวทยา (ตารางท 4.1) ไดทำาการคดเลอกแบคทเรยทมลกษณะแตกตางกน 6 ไอโซเลต (ตารางผนวกท ค. 1) เพอทำาการทดสอบปฏกรยาทางชวเคม

การจำาแนกแบคทเรยทเจรญในรองเทาในระดบสกลจากการทดสอบทางชวเคมของเชอแบคทเรยทง 6 ไอโซเลต เพอ

จำาแนกแบคทเรยระดบสกล สามารถจำาแนกแบคทเรยในสกล Bacillus จำานวน 4 ไอโซเลต ไดแกเชอรหส B3, B7, B8, และ B14 และเชอ Neisseria จำานวน 2 ไอโซเลต ไดแกเชอรหส คอ B10 และ B19 ตารางท 4.2 และภาพท 4.1

ศกษาประสทธภาพของสมนไพรในการยบยงเชอแบคทเรยในรองเทา

ผลการศกษาการยบยงเชอแบคทเรยทแยกไดจากในรองเทาทเปนตวแทน 6 ไอโซเลต แบงออกเปนเชอ Bacillus 4 ไอโซเลต และ Neisseria 2 ไอโซเลต โดยใชสมนไพรทง 10 ชนด ไดแก ขง ขา ขมนชน ไพล บอระเพด ตะไคร ทองพนชง ฟาทะลายโจร ใบพล และมะกรด ทระดบความเขมขน 75,000 ppm, 150,000 ppm และ 300,000 ppm เปรยบเทยบกบชดควบคม พบวา มะกรดสามารถยบยงเชอ Bacillus ทง 4 ไอโซเลตไดโดยสามาถยบยงเชอรหส B14 ไดดทสดทระดบความเขมขน 75,000 ppm 150,000 ppm และ 300,000 ppm แตไมสามารถยบยงเชอ Neisseria ทง 2 ไอโซเลตได รองลงมา คอ ใบพล สามารถยบยงเชอ Bacillus ทง 4 ไอโซเลตและเชอ Neisseria ทง 2 ไอโซเลตได ทระดบความเขมขน 300,000 ppm

สวนขง สามารถยบยงเชอ Bacillus รหส B3 ไดเพยงเชอเดยวเทานน ทระดบความเขมขน 300,000 ppm จากการคำานวณทางสถตพบวา สมนไพร ทง 10 ชนด สามารถยบยงเชอแบคทเรยไดเพยง 3 ชนดเทานน คอ ขง ใบพล และมะกรด สวนสมนไพรทเหลอไมสามารถยบยงเชอแบคทเรยได ตารางท 4.3 และ ตารางท 4.4,4.5,4.6

สมนไพร ความเขมขน(pp

m)

เชอแบคทเรยในรองเทาB3 B7 B8 B10 B14 B19

ใบพล75,000 N

SNS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

150,000 NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

300,000 0.9

0.8

0.7

0.9

0.9

0.8

0.9

0.8

0.7

0.8

0.9

0.8

1 0.8

0.9

0.9

0.8

0.9

คาเฉลยของวงใส (Mean ± Std. Error)

0.80±0.05

0.86±0.10

0.84±0.07

0.83±0.05

0.90±0.10

0.86±0.05

มะกรด75,000 N

SNS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

1 0.9

0.9

NS

NS

NS

150,000 NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

1.1

1.2

1 NS

NS

NS

300,000 0.8

0.9

0.8

0.9

0.9

0.8

0.9

0.8

0.7

NS

NS

NS

1.5

1.3

1.2

NS

NS

NS

คาเฉลยของวงใส (Mean ± Std. Error)

0.80±0.01

0.86±0.05

0.90±0.01

1.33±0.15

NS NS

ขง75,000 N

SNS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

150,000 NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

300,000 1.1

0.9

0.9

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

NS

คาเฉลยของวงใส (Mean ± Std. Error)

0.96±0.11

NS NS NS NS NS

ตารางท 4.3 แสดงคาเฉลยของวงใสของสมนไพรทง 3 ชนด

หมายเหต : NS หมายถง ไมสามารถยบยงได

จากตารางการคำานวณทางสถตพบวา คาเฉลยของมะกรดสามารถยบยงเชอแบคทเรยในรองเทาไดดทสด รองลงมา คอ ใบพล และขง ตามลำาดบ คาเฉลยของความเขมขนของสมนไพรเปน (ppm) พบวา คาความเขมขนของสมนไพรทระดบความเขมขน 300,000 ppm สามารถยบยงเชอแบคทเรยในรองเทาไดดทสด คอ แบคทเรยรหส B14 ดงในตารางท 4.4,4.5,4.6 เมอนำาไปวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทางสถตพบวาแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทระดบความเชอมน 99 % (P≥0.01) ตารางท 4.4 แสดงการเปรยบเทยบคาความแตกตางของชนดสมนไพรทสามารถยบยงการเจรญของ เชอแบคทเรยในรองเทา

สมนไพร คาเฉลยของวงใสขง

ใบพลมะกรด

0.96±0.04ab

0.84±0.02a

0.98±0.02b

ตารางท 4.5 แสดงการเปรยบเทยบคาความแตกตางของความเขมขนของสมนไพรทสามารถยบยงการเจรญของ เชอแบคทเรยในรองเทา

คาความเขมขนของสมนไพร (ppm)

คาเฉลยของวงใส

75,000150,000300,000

0.93±0.04a

0.90±0.01a

1.10±0.04b

ตารางท 4.6 แสดงการเปรยบเทยบคาความแตกตางของ สายพนธแบคทเรยในรองเทาทสามารถยบยงโดยสมนไพร

แบคทเรยในรองเทา คาเฉลยของวงใสB3B7B8

B10B14B19

0.90±0.03a

0.86±0.04a

0.80±0.03a

0.86±0.03a

1.06±0.02b

0.85±0.03a

หมายเหต ถาอกษรเหมอนกนในคอลมนเดยวกนแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต (P≥0.01)

อภปรายผลจากผลการศกษาการแยกเชอแบคทเรยทเจรญในรองเทา โดยการ

เลยงเชอบนอาหาร NA และศกษาลกษณะทางสณฐานวทยาและปฏกรยาทางเคม เพอทำาการแยกเชอใหบรสทธ พบวา สามารถแยกเชอแบคทเรยออกเปน 2 สกล คอ สกล Bacillus และ สกล Neisseria ทงนเนองมาจากเชอทง 2 สกล เปนเชอทมกพบทวไปในธรรมชาต จงเปนเชอทพบงายกวาเชอแบคทเรยชนดอน ๆ ทมความจำาเพาะในการเจรญ และทสำาคญ เชอทง 2 สกลเจรญเตบโตไดงายในอณหภมหอง ท 37 องศาเซลเซยส

จากการศกษาผลการยบยงการเจรญของเชอแบคทเรยในรองเทาทง 6 ไอโซเลต พบวา มะกรดทระดบความเขมขน 75,000 ppm ใหผลการยบยงการเจรญของเชอสกล Bacillus รหส B14 ทแยกไดจากในรองเทาไดอยางมประสทธภาพมากทสดทระดบความเขมขน 75,000 ppm ทงนเนองมาจาก บญญต สขศรงาม (2518) รายงานวา ทผวของมะกรดมตอมนำามนทประกอบดวยสารสำาคญ คอ

เบตา-ไพนน ประมาณ 30.6 เปอรเซนต และ ลโมนน 29.2 เปอรเซนต ดงนนมะกรดจงสามารถยบยงการเจรญของเชอแบคทเรยได สมนไพรทใหผลการยบยงการเจรญรองลงมา คอ ใบพล และ ขง ตามลำาดบ โดยทระดบความเขมขน 300,000 ppm ใหผลการยบยงเชอลดลงไดเพยงเลกนอย ทงนอาจเนองมาจาก อณหภมทใชในการอบสมนไพรทสงเกนไป เพราะพชสมนไพรบางชนดไวตอการสญเสยสารสำาคญในการยบยงทำาใหประสทธภาพในการยบยงไมสมบรณเทาทควร ดงรายงานของ มาโนช วามานนท และเพญนภา ทรพยเจรญ (2540)

สมนไพรทไมสามารถยบยงการเจรญของเชอแบคทเรยในรองเทาได คอ ขา ขมนชน ไพล บอระเพด ตะไคร ฟาทะลายโจร และทองพนชง อาจจะเนองมาจากความเขมขนของสมนไพร และสารสำาคญในตวของสมนไพร ถงแมจะใชความเขมขนสงถง 300,000 ppm กไมสามารถยบยงเชอได โดยเชอแตละชนดมความตานทานตอสารสมนไพรไดตางกนดงรายงานของ บญญต สขศรงาม (2518) กลาววา ขงสามารถยบยงการเจรญของแบคทเรยททำาใหเกดโรคอาหารเปนพษไดด และ บญญต สขศรงาม (2536) ยงมรายงานอกวา ขมนมฤทธในการยบยงการเจรญของเชอยสตไดดกวาแบคทเรย

ขอเสนอแนะ1. ควรทำาการเปรยบเทยบสมนไพรทงแบบสดและแบบแหง

เนองจากอาจมสารบางตวของสมนไพรทถกทำาลายไปในระหวางการอบแหง

2. การทดสอบกบเชอแบคทเรยกควรทจะเปรยบเทยบกบตวอนดวย

3. วธการทดสอบควรทำาการทดสอบดวยวธอน ๆ เพอเปรยบเทยบผลการทดลองวาสนบสนนกนหรอไม

4. ในการทำาการวจยครงตอไปควรทจะเพมระดบความเขมขนใหมากขน เพอใหผลการทดสอบทแนนอน

บรรณานกรม

กฤตกา นรจตร ณฏฐา เลาหกลจตต และ อรพน เกดชชน.(2549). ผลการยบยงของนำามนหอมระเหยจากพชวงศขง 5 ชนดตอการเจรญเตบโตของเชอ Aspergillus flavus.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กญจนา ธระกล และคณะ.(2542). จลชววทยาปฏบตการ. กรงเทพฯ: ภาควชาจลชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กองวจยทางการแพทย. (2526).สมนไพรพนบาน. ตอนท1. กรงเทพฯ: กรมวทยาศาสตรการแพทย. กระทรวงสาธารณสข.

เชษฐา พยากรณ. (2525). สมนไพรในชวตประจำาวน. กรงเทพฯ: บางกอก ออฟเซท.

ดวงพร คนธโชต. (2537). อนกรรมวธาน ของแบคทเรย และปฏบตการ. กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร. ดำารง  พงศพทธชาต.(2543). ผลยบยงของพชสมนไพรบางชนดตอ

เชอราททำาใหเกดโรคผวหนง. (บทคดยอ). ใน สถาบนการแพทยแผนไทย:ม.ป.ท.

เตม  สมตนนทน. (2544). ชอพรรณไมแหงประเทศไทย. พมพครงท 2.กรงเทพฯ: สวนพฤกษศาสตรปาไม สำานกวชาการปาไม กรมปาไม.

นนทวน บณยะประภศร.(บก.). (2541). สมนไพรไมพนบาน เลม 2. กรงเทพฯ : ประชาชน.

นจศร เรองรงษ และพยอม ตนตวฒน.(2534). พชสมนไพร. กรงเทพฯ :โอเดยนสโตร.

นรนาม. (2528). คมอเกษตร.กรงเทพฯ: เสรมวทยบรรณาคาร. บญญต สขศรงาม. (2518). ประสทธภาพของเครองเทศบางชนดใน

การยบยงการเจรญของเชอจลนทรย. กรงเทพฯ: อมร.บญญต สขศรงาม. (2527). เครองเทศทใชเปนสมนไพร เลม 1. กรงเทพฯ: อมร.บญญต สขศรงาม. (2536). เครองเทศทใชเปนสมนไพร เลม 2. กรงเทพฯ: อมร.ประเวส วะส.(2537).สมนไพรชาวบาน. กรงเทพฯ:ประพนธศาสน. ปราณ ชวลตธำารง.(2544).มาตรฐานของสมนไพรไทย.กรงเทพฯ: สถาบนวจยสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย.พเยาว เหมอนวงษญาต. (2545). ประโยชนของสมนไพรในงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน. กรงเทพฯ : โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร.

พรอมจต ศรลมม, วงศสถตย ฉวกล และสมภพ ประธานธรารกษ.(2543).สารานกรม สมนไพร เลม 1. สมนไพรสวนสรรกขชาต. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงกรฟ.

พงศธร สาธร. (2550). สารสกดสมนไพรสนโศกยบยงแบคทเรย.ขาวสด.(18 เมษายน 2550).22.มาโนช วามานนท และเพญนภา ทรพยเจรญ. (2540).ยาสมนไพร

สำาหรบงานสาธารณสขมลฐาน. เลม 1. กรงเทพฯ :องคการสงเคราะหทหารผานศก.

รงรตน เหลองนทเทพ. (2535). พชเครองเทศและสมนไพร. กรงเทพฯ:กรมการศาสนา. วนด กฤษณพนธ. (2539). สมนไพรนาร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.วนทน สวางอารมณ.(2542). พชเครองเทศและสมนไพร. กรงเทพฯ:

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร สถาบนราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

สถาบนวจยสมนไพร.(2544). สมนไพรพนบาน. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สนทร สงหบตรา.( 2535). สรรพคณสมนไพร 200 ชนด. กรงเทพฯ : ศนยฯ 19 วงศสวาง.

สวมล  กรตพบล.(2546).  ระบบปองกนคณภาพดานความปลอดภยของอาหาร  HACCP.

กรงเทพฯ :  สสท (สมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย ญปน).สภทรา จามกระโทก และคณะ. (2548). ผลของสารสกดจาก กระชาย

ขมนและขงตอราสาเหตโรคพชหลงการเกบเกยว.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สภาพร พงษมณ และ กญณาญาภค สนามพล.(2550). การสกดสารจากพชสมนไพรเพอยบยงแบคทเรยกอโรคใน

อาหาร.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เสาวภา ลมปพานชกล.(2532). การศกษาฤทธตานการอกเสบของสมนไพรฟาทะลายโจรในหนขาว.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สหสาขาวชาเภสชวทยา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสงยม พงษบญรอด. (2508). ไมเทศเมองไทยสรรพคณของยาเทศและยาไทย. กรงเทพฯ: ไทยเทอดธรรม.

หยาดรง สวรรณรตน.(2544). ประสทธภาพของพชสมนไพรบางชนดในการยบยงแบคทเรยกอโรคในกงกลาดำาแชเยอกแขง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อนชต พลบรการ. (บก.). (2545). การพฒนาคณภาพวตถดบสมนไพร. สงขลา : ภาควชาเภสชเวทและ เภสชพฤกษศาสตร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

Thai Herbal Pharmacopoeia (1998). Volume I. Bangkok: Prachachon. 51-56.Ohno, A., Ano, T. and Shoda, M. (1995). Production of lipopeptide antibiotic, surfaction, by soild state substrate in the production of lipopeptide antibiotic, Iturin A, by Bacillus subtilis NB22. Process Biochemistry. 8: 801-806.Eun, HC., Park, HB. and Chun, YH.(1985). Occupational pitted keratolysis. Contact Derm.

12 :122Kuwahara, S., Awai, N., and Kodama, O. (1995). A revised structure for Rhinacanthone.

Journa of Natural Products . 58 (9): 1455-1458.Holland KT, Marshall J, Taylor D.  1992 .The effect of

dilution rate and pH on biomass and proteinase production by Micrococcus sedentarius grown in continuous culture. 72(5):429-34. 

ประวตผวจย

นางสาววรรณา โรจนบญถง เกดเมอวนเสาร ท 26 มกราคม พ.ศ. 2528 ทโรงพยาบาลอทอง อำาเภออทอง จงหวดสพรรณบร เปนบตรของ นายบาน โรจนบญถง และ นางสนทร โรจนบญถง ยงมพนองรวมบดามารดา 3 คน ขาพเจาเปนบตรคนท 1 สำาเรจการศกษาระดบประถมศกษา จากโรงเรยนวดยางยแส อำาเภออทอง จงหวดสพรรณบร ในปการศกษาท 2540 ระดบมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย สายวทยาศาสตร-คณตศาสตร จากโรงเรยนอทองศกษาลย อำาเภอ

อทอง จงหวดสพรรณบร ในปการศกษา 2547 ปจจบนศกษาระดบปรญญาตร หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต แขนงจลชววทยา โปรแกรมวชาชววทยาประยกต คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ประวตการอบรม

อบรมเรอง ขอกำาหนดมาตรฐาน ISO 9001: 2000 เมอวนท 9 สงหาคม 2549 ท มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

อบรมเรอง ขอกำาหนดมาตรฐาน ISO 14001 เมอวนท 30 สงหาคม 2549 ท มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

อบรมหลกสตรการจดการสขลกษณะทดในการผลตอาหาร (GMP) และการวเคราะหจดวกฤตทตองควบคม (HACCP) เมอวนท 13 - 15 มถนายน 2550 ท มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

อบรมเชงปฏบตการเรอง การทำาลายพมพดเอนเอเพอพฒนาการเรยนการสอน เมอวนท 10 กรกฎาคม 2550 ท มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา อบรมเชงปฏบตการเรอง เทคนคการวาดภาพทางพฤกษศาสตร เมอวนท 23 กรกฎาคม 2550 ท มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา