มาตรฐาน gmp ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp...

97
G H P มาตรฐาน GMP เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์ โดย นายชายกร สินธุสัย ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) สวทช.

Upload: others

Post on 15-Mar-2020

27 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

G H P

มาตรฐาน GMP เพอการแปรรปผลตภณฑ และบรรจภณฑ

โดย

นายชายกร สนธสยศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (BIOTEC)

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

สวทช

.

Page 2: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การด าเนนการตงแตขนพนฐานจนถงล าดบสดทาย

ISO 22000

ISO 9000

HACCP

GMP สากล

GMP กฎหมาย

Minimum Requirement

5 ส.

สวทช

.

Page 3: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

อนตรายจากอาหาร

อาหารเปนพษ คร-นกเรยน ฮวบ 108 คน

แกงไกและไขพะโลเปนพษ

นกเรยนทองรวง-อาเจยนระนาวรวม 250 คน

สวทช

.

Page 4: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

อนตราย ทเกดขนในอาหาร

ทางกายภาพ ทางเคม ทางจลนทรยสวทช

.

Page 5: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

อนตรายทางกายภาพเศษโลหะ นอต สลกเกลยว

เศษแกว หลอดไฟ

เศษใบมดคตเตอร ไสแมก

วสดอน ๆ เชน เศษหน กรวด เศษไม

สวทช

.

Page 6: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สารกนบด(โเดยมเบนโเอท)

สารฟอกขาว (ลเฟอรไดออกได, ไฮโดรเจนเปอรออกได)

สารเรงเนอแดง (เลบวทามอล)

อนตรายทางเคม

สวทช

.

Page 7: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ยาฆาแมลง

อนตรายทางเคม ผงชรส

(โมโนโเดยมกลตาเมต)

น าประสานทอง(เผงเ/ผงกรอบ/บอแรก)

สยอมผา

สวทช

.

Page 8: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ผงกฟอก, น ายาลางจาน

น ายาดองศพ (ฟอรมาลน)

เหดพษ, ปลาปกเปา

อนตรายทางเคม

น ายาคลอรน

สวทช

.

Page 9: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

แบคทเรย

อ. โคไล

สงมชวตขนาดเลกๆ ทไมสามารถมองเหนไดดวยตาเปลามทงใหประโยชน และท าใหเกดโทษ

ยสตรา

อนตรายทางจลนทรย

สวทช

.

Page 10: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

30 นาท 60 นาท

จลนทรยกอโรคสามารถเตบโตไดดทอณหภมหอง และเพมจ านวนจาก 1 ตวเปน 2 ตวไดภายในเวลาประมาณ 30 นาท

G H P

สวทช

.

Page 11: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

แบคทเรยถกยบยงเจรญ/ขยายพนธ ไดชา

การแชเยน / แชแขง

แบคทเรยถกท าลายอยางรวดเรว

การ ตม ผด แกง ทอด

G H P

ชวงอนตรายควรหลกเลยงการเกบอาหาร

ทอณหภมชวงน

อณหภม หอง / ปกตสว

ทช.

Page 12: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

เชอโรคอยทไหน

G H P

สวทช

.

Page 13: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

แหลงทมาของเชอโรค

คน

ฝน, หยากไย ขยะ, ของเสยG H P

นก, หน สตวเลยง

อาหารดบ แมลง

สวทช

.

Page 14: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

G H P

ของการผลตอาหารใหมความปลอดภยหวใจส าคญ ประการ3สว

ทช.

Page 15: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

- คดเลอกวตถดบทด

- ลาง / คดแยกวตถดบใหสะอาด

- ใชภาชนะอปกรณทสะอาด

- ปองกนสตวและแมลงไมใหเขาไปภายในบรเวณ

- คนปฏบตงานถกสขลกษณะ

หวใจส าคญ ประการ

การลดการปนเปอนเบองตนลด

G H P

ของการผลตอาหารใหมความปลอดภย3

สวทช

.

Page 16: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ฆา การลดหรอยบยงหรอท าลายจลนทรย ทท าใหเกดโรคและท าใหอาหารเนาเสย

การควบคมอณหภมและเวลา รวมทงปจจยอนๆ ทอาจน ามาใชในการควบคม หรอ ยบยงไมให จลนทรยเจรญเตบโตได เชน การท าแหง การแชเยน การดอง หรอ การแชอม

G H P

หวใจส าคญ ประการ3

สวทช

.

Page 17: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

คม การปองกนการปนเปอน าหลงการฆาเชอ

- ภาชนะ / อปกรณทใช ควรมการลาง และ ฆาเชอ

- ภาชนะบรรจสะอาด

- สถานทผลต / บรรจ ตองสามารถปองกนสตวและแมลง

- คนปฏบตงานอยางถกสขลกษณะ

- การเกบรกษาและขนสงท าอยางสะอาดและเหมาะสมG H P

หวใจส าคญ ประการ3

สวทช

.

Page 18: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ของการผลตอาหารใหมความปลอดภยหวใจส าคญ ประการ3

•คดเลอกวตถดบทด•ลาง / คดแยกวตถดบให สะอาด•ใชภาชนะอปกรณทสะอาด•ปองกนสตวและแมลงในบรเวณปรงอาหาร•ผปรงอาหารปฏบตงานอยางถกสขลกษณะ

ลด• ภาชนะ / อปกรณทใชควร มการลาง และฆาเชอ• ภาชนะบรรจสะอาด• ปองกนสตวและแมลงใน

บรเวณจ าหนายอาหาร• ผจ าหนายอาหารปฏบตงานอยางถกสขลกษณะ• การเกบรกษาและขนสงท าอยางสะอาดและเหมาะสม

คมควบคมอณหภมและเวลาในการปรงอาหาร

ควบคมปจจยอนๆ ทยบยงไมใหจลนทรยเจรญเตบโตได เชน การท าแหง การแชเยน การดอง หรอ การแชอม

ฆา

สวทช

.

Page 19: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.

Page 20: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.

Page 21: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.

Page 22: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

อาหารทมคณภาพ

G H P

สวทช

.

Page 23: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

คณภาพของอาหาร

G H P

รสชาตด

สะอาด

ปลอดภย ถกสขลกษณะ

สม าเสมอ

เปนไปตามขอก าหนด/กฎหมาย

สวทช

.

Page 24: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การด าเนนการตงแตขนพนฐานจนถงล าดบสดทาย

ISO 22000

ISO 9000

HACCP

GMP สากล

GMP กฎหมาย

Minimum Requirement

5 ส.

สวทช

.

Page 25: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

GMP

G H P

GHP

และ

Good Manufacturing Practice

Good Hygiene Practiceสวทช

.

Page 26: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

จะท าอาหารใหปลอดภยไดอยางไร

“สขลกษณะทดในการผลตอาหาร”

G H P

สวทช

.

Page 27: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การปฏบตงานในระบบควบคมคณภาพ

1. การเตรยมวตถดบ 2. การแช

(Soaking)

3. การบม(Germinating)

4. การนง(Steaming) 5. การท าใหแหง

(Drying)

6. การกะเทาะเปลอกและส(Dehulling & Milling)

7. การคดเกรด(Gradging)

8. การชงน าหนกและปดผนก

ข นตอน/กระบวนการ

กลบ

สวทช

.

Page 28: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การเตรยมวตถดบ(ขาวเปลอก)

GMP1. แยกสงเจอปน2. คมคณภาพทางกายภาพ3. ไมมกลน

การบนทกและควบคม1. วนทเรมท าการผลต2. ปรมาณวตถดบ

(กโลกรม)

กลบ

สวทช

.

Page 29: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การแช (Soaking)

GMP1. ดแลความสะอาดในพ นทและบรเวณทแช2. ท าความสะอาดอปกรณ ภาชนะแช กอนและหลง3. ใชน าคณภาพ (น าประปา)

การบนทกและควบคม1. ระยะเวลาการแช (เวลาเรมและเสรจ)2. เวลาเปลยนถายน า

กลบ

สวทช

.

Page 30: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การบม (Germinating)

GMP1. การดแลท าความสะอาดพ นและบรเวณทบม2. ความสะอาดของถงบม3. มอปกรณปกปดขณะการบม

การบนทกและควบคม1. ขนาดของการงอก นอยกวา 2 เซนตเมตร2. ระยะเวลาการบม (เวลาเรมและเสรจ)

กลบ

สวทช

.

Page 31: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การนง (Steaming)

GMP1. การดแลท าความสะอาดพ นทและบรเวณทนง2. ความสะอาดของอปกรณทใชนง3. มภาชนะปกปดขณะนง

การบนทกและควบคม1. สงเกตความสกทวภาชนะ2. ระยะเวลากระบวนการนง (เวลาเรมและเสรจ)

กลบ

สวทช

.

Page 32: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การท าใหแหง (Drying)

GMP1. การดแลรกษาความสะอาดบรเวณพ นทตากแดด2. ไมตากขาวเปลอกนงรวมกบขาวกลองงอก

การบนทกและควบคม- ระยะเวลาทใชในการท าใหแหง (เวลาเรมและแลวเสรจ)

กลบ

สวทช

.

Page 33: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การกะเทาะเปลอกและส(Dehulling & Milling)

GMP- แยกพ นทจดเกบขาวหลงการสออกจากพ นทจดเกบขาวเปลอกและอาหารอนๆ

การบนทกและควบคม- วนทท าการสขาว

กลบ

สวทช

.

Page 34: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การคดเกรด (Gradging)

GMP1. สขลกษณะและการแตงกายของพนกงานคดเกรด2. ความสะอาดของพ นทบรเวณการคดเกรดผลตภณฑ3. หามวางสงของอนบนโตะท างาน

การบนทกและควบคม1. หมายเลขการผลต ปรมาณขาวกลองทรบคดเกรด และวนทรบท าการคดเกรด2. ชนดสงแปลกปลอมทพบ3. ปรมาณผลตภณฑบกพรองทคดออกกลบ

สวทช

.

Page 35: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การชงน าหนกและปดผนก

GMP 1. สขลกษณะและการแตงกาย2. การท าความสะอาดพ นทและเครองมอทใช

การบนทกและควบคม1. หมายเลขการผลต ขนาดการบรรจและปรมาณทใชบรรจ2. ชอผซ อผลตภณฑ3. ผตรวจผนกและกลองบรรจ

สวทช

.

Page 36: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

แนวปฏบตในการควบคมมาตรฐานการผลตขาวกลองงอก

1. ขาวเปลอกทใชตองผานการตรวจคณภาพ

2. การก าหนดราคาใหเปนไปตามขอก าหนดของวสาหกจฯ

3. สถานทและวธเกบรกษาตองมมาตรฐานตามขอก าหนดของวสาหกจฯ

4. การแชขาวเปลอกตองสะอาดและปลอดภย

5. หามใชน าทมาจากแหลงทอาจมสงเจอปนในการแชขาว

6.การบมเพาะตองมความสะอาดและปลอดภย

7. ถงบมเพาะตองท าความสะอาดและมถงบมส ารองใชหมนเวยน

สวทช

.

Page 37: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

แนวปฏบตในการควบคมมาตรฐานการผลตขาวกลองงอก (ตอ)

8. การบมตองมการปดภาชนะบมปองกนแมลงและฝนละออง

9. การนงตองสะอาดและมฝาปดเพอปองกนฝนละออง

10. การตากขาวตองมระบบปองกนแมลงวนและฝนละออง ควรใชโรงตากแหงพลงงานแสงอาทตยของวสาหกจฯ

11. ท าความสะอาดพ นทตาก กอนและหลงการตาก และหามตากขาวกลองงอกรวมกบขาวเปลอกงอกนง

12. แยกพ นทจดเกบขาวกลองงอกออกจากขาวเปลอกงอกและขาวเปลอกดบ

สวทช

.

Page 38: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

แนวปฏบตในการควบคมมาตรฐานการผลตขาวกลองงอก (ตอ)

13. ตองท าความสะอาดรางกายใหสะอาด แตงกายใหมดชด ใชผาคลมผมและผาปดปากเมอปฏบตงาน14. ท าความสะอาดโตะ อปกรณคดเกรด

เครองชงและบรรจหบหอทกคร งทปฏบตงาน

15. การตากขาวตองมระบบปองกนแมลงวนและฝนละออง ควรใชโรงตากแหงพลงงานแสงอาทตยของวสาหกจฯ

16. หามวางถงบรรจขาวหรอสงอนใดบนโตะคดเกรดขาวกลองงอกขณะปฏบตงาน

17. บทลงโทษใหเปนไปตามขอก าหนดของวสาหกจฯ

สวทช

.

Page 39: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

มาตรฐานขาวเปลอกหอมมะล

ตองเปนพนธขาว กข 105 และ กข 15 เทาน น

ไมมขาวชนดอนปนเกนก าหนด

ไมมฟาง หน ดน ทราย ดอกหญา ขาวลบเกนก าหนด

ไมมแมลง ไมเปยกน า ไมมกลนเหมน หรอข นรา

ความช นไมเกนรอยละ 14.0

เปอรเซนตตนขาวไดมาตรฐาน 36 %

สวทช

.

Page 40: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

มาตรฐานขาวกลองงอกหอมมะล (ตอ)ตองเปนขาวกลองงอกหอมมะล ไมนอยกวารอยละ 92.0

ไมมเสนผม หน ดน ทราย และโลหะ ไมมแมลง กลนเหมน หรอข นรา

ความช นตอง ไมเกนรอยละ 12.0

ขาวเตมเมลด ไมนอยกวารอยละ 60.0

ขาวหกยาว 5.0 – 8.0 สวน ไมเกนรอยละ 4.5

ขาวหกยาวไมเกน 5.0 สวน ไมเกนรอยละ 0.5

ปลายขาวขาว ซวน ไมเกนรอยละ 0.1

สวทช

.

Page 41: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

มาตรฐานขาวกลองงอกหอมมะล (ตอ)

ขาวทองไข ไมเกนรอยละ 4.5

ขาวเมลดเหลอง ไมเกนรอยละ 0.2

ขาวเมลดเสย ไมเกนรอยละ 0.2

ขาวออน เมลดพช ไมเกนรอยละ 0.2

ขาวเหนยว ไมเกนรอยละ 1.5

ขาวเหนยว ไมเกน 7 เมลดตอขาว 1 กก.

สวทช

.

Page 42: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ผบรโภค

ปวย/ตาย

ผบรโภค

ปลอดภย

วตถดบการผลตการขนสงการเกบรกษา

ผลตภณฑอาหารการเตรยม/การเกบการประกอบ/ปรงการบรรจ/จ าหนายการขนสง

กระบวนการผลตอาหาร

ผสมผสอาหารอาคาร/สถานทภาชนะอปกรณบรรจภณฑ

•เชอโรค

• สตวน าโรค• หนอนพยาธ• โลหะหนก• สารเคม

อาหารมคณภาพ

ปลอดภย

การผลตทถกสขลกษณะ

การผลตทไมถกสขลกษณะอาหารสกปรก

ปนเปอน

กระบวนการผลตอาหารใหม คณภาพ

G H P

สวทช

.

Page 44: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สงทตองค านงถง

G H P

• วตถดบ• อาคาร/สถานท• อปกรณ,เครองมอ

• การขนสง/ยานพาหนะ• วธการผลต/ขนตอน• บคคล/ผปฏบตงาน

• บรรจภณฑ

สวทช

.

Page 45: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

วตถดบ

G H P

การคดเลอกวตถดบ

การลาง/ท าความสะอาด

การเกบรกษาวตถดบเกบกอนใชกอน เกบหลงใชหลง [ FIFO ]

สวทช

.

Page 46: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สถานทตงและ

อาคารผลตอาหาร

G H P

สวทช

.

Page 47: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สขลกษณะของสถานทตงและอาคารผลต

ทตงอาคารและบรเวณโดยรอบตองสะอาด ไมอยบรเวณทกอใหเกดการปนเปอน

บรเวณทมฝนมาก

คอกปศสตว

น าทวม น าขงกองขยะ

แหลงมพษ

G H P

ทตงและสงแวดลอม

แหลงเพาะพนธ สตว แมลง สว

ทช.

Page 48: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สถานทโครงสรางของสถานท

การก าจดขยะ/ของเสย/น าเสย

G H P

- ทตง / พน / ผนง

- การถายเทอากาศ / หนาตาง-ประต- มหองน า หองสวมทสะอาด

- เพดาน / แสงสวาง

สวทช

.

Page 49: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สถานท

การจดระบบภายในของสถานทผลตอาหาร

- การสงผานของวตถดบและอาหาร

- การสงผานของภาชนะและอปกรณ

- การสงผานของขยะและน าเสย

G H P

สวทช

.

Page 50: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ภาชนะ อปกรณ เครองมอ และเครองจกรทใชในกระบวนการผลตอาหาร

G H P

สวทช

.

Page 51: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ภาชนะ/อปกรณ/เครองมอ/เครองจกรวสดและการออกแบบ- ทนทาน ไมเปนพษ ท าความสะอาดงายการลางภาชนะ/อปกรณ- จดทลาง / วธการลาง / การท าใหแหง

การใชภาชนะ/อปกรณG H P

การจดเกบภาชนะ/อปกรณ- เปนระเบยบ ตามหมวดหม ไมปนเปอนสว

ทช.

Page 52: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การขนสง

ภาชนะ : ทใชขนสงวตถดบและผลตภณฑอาหาร

- ควรแยกจากกน ไมใชปนกน- ลางท าความสะอาดกอนน ามาขนสง- ไมใชภาชนะทเปนพษ

สถานท : ใชเปนจดรบสงอาหาร- ตองสะอาด ไมอยใกลจดทเปนแหลงสกปรก

G H P

สวทช

.

Page 53: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

รถ / ยานพาหนะ: ขนสงวตถดบการขนสง (ตอ)

- มรถขนสงอาหารโดยเฉพาะ ไมใชรถขนขยะ/สารเคม- แยกขนสงตามประเภทอาหาร- ปกปดมดชด และใชอณหภมทเหมาะสมส าหรบอาหารดบและชนดอาหาร

G H P

สวทช

.

Page 54: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

มความร

บคคล

มสขนสยทดแตงกายสะอาดมสขภาพด

G H P

สวทช

.

Page 55: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

บคคล

G H P

สวทช

.

Page 56: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

G H P

สวทช

.

Page 57: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

G H P

สวทช

.

Page 58: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ควรลางมอเมอไร?กลบจากหองน า

ไอ จาม โดยใชมอปด

หลงสบบหร

ยกของตางๆ

จบตองวตถดบ เชน เนอหม ปลา ไข

จบตองขยะ สงสกปรก

จบเงน

สวทช

.

Page 59: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.

Page 60: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

1. ฝามอถกน 2-3. ฝามอถหลงมอ นวถอกนว 4. หลงมอถฝามอ

5. ถนวหวแมมอ

โดยรอบดวยขอมอ

6. ปลายนวถขวางฝามอ 7. ถรอบขอมอ

สวทช

.

Page 61: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ปจจยทง 7

การปรงอาหาร

ปจจยทง 7

บคคล

วตถดบสถานทผลต

อปกรณ

การขนสง

G H Pกลบ

สวทช

.

Page 62: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

• หามใส หรอควบคมการใชสารเคมตางๆ เชน สยอมผา, สารฟอกส, สารกนบด, น ายาดองศพ

• คนท าอาหารตองสะอาดแตงกายเหมาะสม

• ภาชนะ/อปกรณทใชตองสะอาดและเหมาะสม

ณะปรงอาหารข

สวทช

.

Page 63: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

• เกบในอณหภมหองไมเกน 4 ชวโมง

• ควบคมการปนเปอนจากสงอนตราย

ารเกบอาหารทสกพรอมรบประทานก• ควรชง ตวง วด สวนผสมทกครงในการปรงอาหาร

• ควบคมอณหภมและสวนผสมใหถกตองณะปรงอาหาร (ตอ)ข

สวทช

.

Page 64: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

บรรจภณฑ

ดงดดผบรโภคใหอสนคายดอายการเกบรกษาปกปองคมครองผลตภณฑ ลดการกระทบแตกหกหรอบบลดหรอกนการมผานของไอน า, อากาศ, กลน, ความรอนใหขอมลรายละเอยดของสนคาโฆษณาประชาสมพนธ

วตถประสงค

G H P

สวทช

.

Page 65: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การใชประโยชน บรรจภณฑ

ดานเทคนค:- เปนวสดรองรบผลตภณฑ

- รกษาคณภาพผลตภณฑ

- เหมาะสมตอการใชงาน

ดานการตลาด:- สงเสรมการขาย

G H P

สวทช

.

Page 66: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ประเภทของบรรจภณฑอาหาร1. กระดาษ ไมเหมาะกบน ามน

5. อนๆ

4. โลหะ ทนทาน แตเปนสนม3. แกว ใสเหนชด แตแตกงาย2. พลาสตก ตองทนรอนไมมส

G H P

สวทช

.

Page 67: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ของบรรจภณฑอาหารความสะอาดตองผานขนตอนการท าความสะอาดกอนบรรจ

ไมมสวนผสมหรอสงเจอปนในวสดภาชนะ ท าใหอาหารปนเปอนได

หมกพมพ, กาว, กระดาษคราฟทและกระดาษกลอง, กระดาษแกว, กระปองโลหะ (ชนดไมเคลอบหรอเคลอบไมเหมาะสม)

สขลกษณะ

G H P

สวทช

.

Page 68: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ผลด ของการท าอาหารใหถกสขลกษณะ

สถานทนาท างาน ถกกฎหมายท าใหอาหารเกบไดนาน

ร ารวยขนลกคาพงพอใจ มชอเสยงG H P

สวทช

.

Page 69: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

อาหารเสยท าใหผลผลตลดลง

ผลเสย ของการท าอาหาร ไม ถกสขลกษณะ

ท าใหคนปวย

เครองมอเสยหาย

ถกสงคมต าหนถกสงเลกกจการ

ลกคาไมพอใจ

สญเสยรายได

ท าใหคนตาย ถกจบ

G H P

สวทช

.

Page 70: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

- กระดาษ- พลาสตก- แกว- โลหะ- อน ๆ

บรรจภณฑ

- วตถดบ- อาคาร / สถานท - วสด อปกรณ เครองมอ เครองชช- การขนสง / ยานพาหนะ- บคคล / ผปฏบตงาน- ขนตอน / วธการผลต / เทคนค

กระบวนการผลต

สภาพ /สภาวะทเหมาะสมชนการ

เกบรกษาผลตภณฑแตละชนด

การเกบรกษา

ผลตภณฑอาหารทมคณภาพมาตรฐาน และปลอดภยตอ

การบรโภค

ผลตภณฑ

อนตราย

หลกสขลกษณะทดในการผลตอาหารGood Hygiene Practice (GHP)

แผนภมหลกการ GHP

จลนทรย สารเคมสงปลอมปน (กายภาพ) ลกคาหรอผบรโภค

พงพอชจ และมสขภาพแขงแรง

ลด ฆา คม

สวทช

.

Page 71: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

GMP คออะไร

ท าไมถงตองมG M P

สวทช

.

Page 72: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

เปนหลกเกณฑหรอขอก าหนดขนพนนานทจ าเปนในการผลตและการควบคม เพอใหผผลตปฏบตตามและท าใหสามารถผลตอาหารไดอยางปลอดภย

Good Principles of Food Hygieneหรอ Good Manufacturing Practice

หลกเกณฑวธการทดในการผลตอาหาร

G M P

สวทช

.

Page 73: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ท าไมถงตองม GMP ?

การแขงขนในตลาดการคาเสรและกระแสการคาโลก

อาหารมความปลอดภยมากขน เพอความเชอมนของผบรโภค

G M P

สวทช

.

Page 74: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ประกาศกระทรวงสาธารณสข ( ฉบบท 193 ) พ.ศ. 2543 เรอง วธการผลต เครองมอ เครองใชในการผลต และการเกบรกษาอาหาร

เรมมผลบงคบใชตงแตวนท 24 กรกฎาคม 2544 เปนตนไป โดยผผลตรายใหมตองปฏบตตามเกณฑดงกลาวทนท สวนผผลตรายเกาไดรบการผอนผนอก 2 ป เพอใหมเวลาในการปรบปรงสถานทผลตส าหรบผฝาฝนไมปฏบตตามจะตองไดรบโทษตามกฎหมายG M P

สวทช

.

Page 75: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

จะท าอาหารใหปลอดภยไดอยางไร

“หลกเกณฑวธการทดในการผลตอาหาร”

G M P

สวทช

.

Page 76: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ลกเกณฑวธการทดในการผลตอาหารแบงเปน 6 หมวด

สขลกษณะของสถานทตงและอาคารผลต17%

เครองมอเครองจกร และอปกรณทใชในการผลต

8%

การควบคมกระบวนการผลต

30%

4. การสขาภบาล15%

5. การบ ารงรกษาและการท าความสะอาด

6. บคลากร15%

15%

เกณฑผาน 60% ทกหมวด

25%45%

30%

1.

2.

3.

สวทช

.

Page 77: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ทตงและสงแวดลอม

ทตงอาคารและบรเวณโดยรอบตองสะอาด ไมอยบรเวณท

กอใหเกดการปนเปอน

สขลกษณะของสถานทตงและอาคารผลต

บรเวณทมฝนมาก

คอกปศสตวแหลงเพาะพนธสตว แมลง

น าทวม น าขง

กองขยะ

แหลงมพษ

G M P

สวทช

.

Page 78: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

อาคารผลตบรเวณผลต- แยกออกเปนสดสวน- มพนทพอตดตงเครองมออปกรณทใชในการผลตตามล าดบขนตอน

- ไมมสงของทไมใชอยในบรเวณผลต- บรเวณเกบวตถดบ ภาชนะบรรจ และสารเคม ตองแยกออกจากกน

พน ฝาผนง เพดานG M P

สวทช

.

Page 79: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การปองกนสตวและแมลง

ระบบระบายอากาศและแสงสวาง- มการระบายอากาศเพอลดอนตรายจากฝน- จดแสงสวางใหเพยงพอ

ตอการปฏบตงาน มฝาครอบใตหลอดไฟ

อาคารผลต

G M P

สวทช

.

Page 80: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

เครองมอ เครองจกรและอปกรณทใชในการผลตเครองมอเครองจกร และอปกรณทสมผสกบอาหารไมท าปฏกรยา, ไมเปนพษ, ไมเปนสนม, แขงแรง,ทนทานผวสมผสและรอยเชอมเรยบ, ไมกดกรอน และไมควรท าดวยไมจ านวนเครองมอ เครองจกรและอปกรณมเพยงพอ และเหมาะสมตอการปฏบตงานแตละประเภท

การแบงประเภทของภาชนะทใชแบงแยกภาชนะออกจากกนอยางชดเจน

G M P

สวทช

.

Page 81: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การจดเกบอปกรณทท าความสะอาดแลว แยกจดเกบเปนสดสวน

การออกแบบและการตดตง- อปกรณใหความรอนตรวจสอบได- ไมวางเครองจกรตดผนง- โตะทใชผลตตองมความสงเหมาะสม

G M P

สวทช

.

Page 82: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การควบคมกระบวนการผลตวตถดบ สวนผสม และภาชนะบรรจ- คดเลอก, ลาง และจดเกบวตถดบ- First in First out- เกบในอณหภมต าน า น าแขง และไอน าทสมผสกบอาหาร- ไดมาตรนานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข- หากน าน ากลบมาใช าตองมมาตรนานควบคม

G M P

สวทช

.

Page 83: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การผลต การเกบรกษา การขนยาย และขนสงผลตภณฑอาหาร- ปฏบตภายใตการควบคมสภาวะทปองกนการเสอมสลายของอาหารและภาชนะบรรจ

- ควบคมปรมาณสารเคมการควบคมอณหภมและเวลาในการผลตอาหารการบนทกและรายงานผล

G M P

สวทช

.

Page 84: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การสขาภบาลน าทใชภายในโรงงานอางลางมอหนาทางเขาบรเวณผลตการปองกนและก าจดสตวและแมลงหองน า หองสวม และอางลางมอหนาหองสวมระบบก าจดขยะมลฝอยทางระบายน าทง

G M P

สวทช

.

Page 85: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การบ ารงรกษา และการท าความสะอาดตวอาคารสถานทผลตเครองมอ เครองจกร และอปกรณในการผลต- สะอาด / ดแล / จดเกบ- การเคลอนยายท าในสภาพปองกนการปนเปอนสารเคมท าความสะอาดและฆาเชอ- ทราบขอมล / วธการใช- จดเกบแยกจากทเกบอาหาร พรอมปายระบ

G M P

สวทช

.

Page 86: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

บคลากร

- ผมอาการไอ จาม เปนไข ทองเสย ควรหลกเลยงจากสวนทสมผสอาหาร

สขภาพ- ตองมสขภาพด ไมเปนโรค

- สวมถงมอ พนแผล ถาพนกงานไดรบบาดเจบทมอ

G M P

สวทช

.

Page 87: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สขลกษณะสวมเสอ หรอชดกนเปอนทสะอาดมอและเลบตดสน ไมทาเลบลางมอกอนและหลงปฏบตงานทกครงถงมอทใชตองอยในสภาพสมบรณสวมผาปดปาก

G M P

สวทช

.

Page 88: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สขลกษณะสวมหมวกคลมผม หรอตาขายคลมผมไมสบบหร ไมบวนน าลาย / น ามกไมสวมใสเครองประดบงดเวนนสยการลวง แคะ แกะ เกาไมรบประทานอาหารขณะปฏบตงาน

G M P

สวทช

.

Page 89: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

- ทบทวนและตรวจสอบความรผปฏบตงานเปนระยะ- จดอบรมพนกงานใหมความร- ปลกฝงจตส านกทด- ผไมเกยวของกบการปฏบตงาน เมออยบรเวณผลตตองปฏบตตามกฎ เชนเดยวกบผปฏบตงาน

การฝกอบรม

G M P

สวทช

.

Page 90: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

ระดบมาตรนานคณภาพและความปลอดภย

GHP,

มผช.

กจกรรม:การฝกอบรมและใหค าปรกษาแนะน า

กจกรรม:การตรวจสอบและรบรองอยางตอเนอง

GMP,

มอก.กลไกของ อย. และกลไกตลาด(Customer Concerns)

การพฒนามาตรฐานคณภาพและความปลอดภยอาหารชมชนแบบยงยน

ขนตอนการพฒนามาตรนานคณภาพและความปลอดภย

- ผผลตอาหารชมชน

กจกรรม:การฝกอบรมและใหค าปรกษาแนะน าสวทช

.

Page 91: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

การยกระดบคณภาพและมาตรฐานสนคาอาหาร

ผผลตสนคาอาหาร

Specialists

Post-harvest

Food Safety Packaging

Product Development

Appropriate technology

Quality & Standard

GHP

GMP

How many?

Laboratories

Knowledgeสวทช

.

Page 92: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

Oh ! YeI am understand.

สวทช

.

Page 93: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.

Page 94: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.

Page 95: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

เพอคณและคนทคณรก

สวทช

.

Page 96: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

THE ENDสนสดการน าเสนอ

Tel. 02-564-6700 ตอ 3630-34,

081 -754-7124, Fax. 02-564-6586

E-mail : [email protected]

สวทช

.

Page 97: มาตรฐาน GMP ÿüìß - clinictech · มาตรฐาน gmp เพื่อการแปรรูป ผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์

สวทช

.