แบบฝกเพอพฒนาความคดสรางสรรค

เรอง การออกแบบจดสวน เอกสารประกอบการเรยนการสอนหลกสตรทองถน

เรอง สวนสวยดวยสองมอ

นางอาร ราชสาร คร วทยฐานะ ครชานาญการพเศษ โรงเรยนโนนหนวทยายน

ตาบลโนนสะอาด อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน องคการบรหารสวนจงหวดขอนแกน

คานา

แบบฝกเพอพฒนาความคดสรางสรรค เรอง การออกแบบจดสวนน จดทาขนเพอใชประกอบการเรยนการสอน หลกสตรทองถน เรอง สวนสวยดวยสองมอ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6 ในการฝกปฏบตงานการออกแบบจดสวน สวนประกอบของแบบฝกฉบบนประกอบไปดวย บทบาทของนกเรยนการประเมนผล ผลการเรยนร สาระสาคญ แบบทดสอบกอนเรยน เนอหา ใบงาน แบบทดสอบหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบ เฉลยใบงาน ซงจะเปนแนวทางในการดาเนนการสอนไดเปนอยางด

ขอขอบคณ นายประเวศ เทศเรยน ผอานวยการโรงเรยนโนนหนวทยายน คณะคร อาจารย นกการภารโรงทกทาน ตลอดจนนกเรยนทกคนทมสวนสนบสนนชวยเหลอใหเอกสารประกอบการเรยนการสอนฉบบนเสรจสมบรณ สามารถนาไปใชประกอบการสอนไดตามวตถประสงค

อาร ราชสาร

สารบญ 1. คาชแจงสาหรบนกเรยน...................................................................1 2. สาระสาคญ.......................................................................................2 3. ผลการเรยนร....................................................................................2 4. จดประสงคการเรยนร.......................................................................2 5. เนอหา...............................................................................................3

ประเภทการเขยนแบบแปลนสวน......................................3 แบบฝกท 1........................................................................5 การพจารณาเลอกรปแบบสวน.........................................6 สญลกษณไมยนตนและไมพม...........................................7 แบบฝกท 2.......................................................................8 สญลกษณไมคลมดน........................................................9 แบบฝกท 3......................................................................10 สญลกษณตอไม...............................................................11 แบบฝกท 4......................................................................12 สญลกษณกอนหน...........................................................13 แบบฝกท 5......................................................................14 การออกแบบจดสวนหยอม.............................................15 แบบฝกท 6......................................................................17 แบบฝกท 7......................................................................18 แบบฝกท 8......................................................................19

6. เอกสารอางอง.................................................................................23

คาชแจงสาหรบนกเรยน

ใหนกเรยนทากจกรรมตามลาดบดงตอไปน 1. นกเรยนแบงออกเปน 4 กลมเทาๆ กน เลอกประธานกลม รองประธานกลม และเลขานการกลม 2. นกเรยนรวมมอกนศกษาขนตอนการออกแบบจดสวน 3. นกเรยนทาแบบฝกการออกแบบจดสวนตามลาดบ 4. นกเรยนรวมมอกนออกแบบจดสวนในพนททกาหนดให 5. นกเรยนและครรวมกนสรปกจกรรมการออกแบบจดสวน 6. ศกษาเพมเตมจากเวบไซต http://www.kruaree.in.th โดยใชเวลานอก

เวลาเรยน

1

สาระสาคญ

ขนตอนการออกแบบจดสวนมมากมายหลายขนตอน มตงแตขนตอนทละเอยดซบซอน และขนตอนงาย ๆ เพยงไมกขนตอน ทงนขนอยกบลกษณะและขอบเขตของการจดสวน วาม ลกษณะและขนาดของงานยงยากกวางขวางเพยงใด

ผลการเรยนร

อธบายหลกการออกแบบจดสวน และออกแบบจดสวนในพนทกาหนดใหไดอยางม

ความคดสรางสรรค

จดประสงคการเรยนร

1. อธบายขนตอนการออกแบบจดสวนได 2. เขยนสญลกษณทใชในการออกแบบจดสวนได 3. ตอเตมแบบแปลนสวนได

2

ประเภทการเขยนแบบแปลนสวน

การจดสวนใหเกดความสวยงามนน สามารถจะจดไดหลายรปแบบ การจดสวนแตละรปแบบสามารถนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบสถานทแตละแหลงวาควรจดรปแบบอยางไรจงจะเหมาะสมกบสถานทหรอบรเวณนน เมอจดแลวจะทาใหบรเวณและอาคารสงเสรมซงกนและกน

ในการออกแบบจดสวนนน ผออกแบบจาเปนจะตองศกษาขอมลเบองตน ไดแก วตถประสงคของการจดสวน รายละเอยดสวนตวของเจาของสวน งบประมาณ ลกษณะของพนท และสภาพแวดลอม ลกษณะของอาคาร รายละเอยดประกอบอาคาร ขนาดของพนท ซงรายละเอยดดงกลาวจะชวยใหนกออกแบบตดสนใจไดวาควรจะจดสวนรปแบบใด จงจะเหมาะสมสวยงามกบสภาพของตวอาคารและความตองการของผอยอาศย

ถงขนตอนของการเขยนแบบ จะตองกาหนดประโยชนใชสอย และวางผงสงประกอบสวนและไมประดบลงในแบบแปลน โดยคานงถงความชดเจน เขาใจงาย เพอสรางความเขาใจและมนใจใหกบเจาของบาน การเขยนแบบจงจาเปนตองเขยน 3 ลกษณะคอ

ภาพท 1 แปลน (Plan)

ทมา : อาร ราชสาร วาดภาพ

1. แปลน (Plan) คอ แบบทเขยนมองจากดานบนลงมา (Top View) สามารถแสดงใหเหนถงขอบเขต รปราง ตาแหนงทตงและทศทางขององคประกอบตาง ๆ ในสวนและบรเวณ รอบ ๆ อาคาร

ภาพท 2 แปลน (Plan)

ทมา : http://thaimisc.pukpik.com/freewebboard/php/vreply.php?user=ma

3

3. ทศนยภาพ (Perspective View) คอ การเขยนแบบทแสดงใหเหนมมมองแบบรปถาย มมต มความกวาง ความลก ความสง สามารถเหนตาแหนงและทศทางขององคประกอบตาง ๆ ภายในสวนคลายของจรง ซงรปแบบลกษณะนสรางความเขาใจใหกบผไดรบมากกวา โดยเฉพาะผทไมสนทดในเรองการมองแบบแปลน

ภาพท 4 ทศนยภาพ (Perspective View)

ทมา : อาร ราชสาร วาดภาพ

ภาพท 3 รปตง (Elevation)

ทมา : อาร ราชสาร วาดภาพ

2. รปตง (Elevation) คอ รปแบบทเขยนโดยกาหนดพนดนเปนระดบสายตา สามารถแสดงใหเหนถงความสงความยาวหรอความกวางและขนาดของตวอาคาร ตนไม เนนดน และสวนประกอบตาง ๆ ในสวนวาอยในตาแหนงทมระดบสงตาลาดเอยงอยางไร

ภาพท 5 ทศนยภาพ (Perspective View)

ทมา : http://www.novabizz.com/CDC/Garden.htm

4

หลกสตรทองถน แบบฝกท 1 ใชเวลาปฏบตงาน 20 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง หลกการออกแบบจดสวน ชอผสอน นางอาร ราชสาร

ชอนกเรยน………………………………………ชน……………………เลขท…………………… ใหนกเรยนเตมขอความใหสมบรณ 1. แปลน แบงเปน 3 รปแบบ มอะไรบาง แตละรปแบบมมมมองอยางไร

1.1 ……………………………………………………………………………………………

1.2……………………………………………………………………………………………

1.3……………………………………………………………………………………………

2. จงใสลาดบหมายเลขเรยงลาดบกอนหลงของการออกแบบจดสวนใหถกตอง

ลาดบท………………..การแบงพนท (Space)

ลาดบท………………..การจดวางองคประกอบ (Composition)

ลาดบท………………..การกาหนดประโยชนใชสอยและมมมอง

3. ใหนกเรยนบอกองคประกอบสาคญของการออกแบบจดสวน

3.1……………………………………………………………………………………………

3.2……………………………………………………………………………………………

3.3……………………………………………………………………………………………

3.4 …………………………………………………………………………………………

3.5 …………………………………………………………………………………………

5

การพจารณาเลอกรปแบบสวน

เมอเราตดสนใจเลอกรปแบบของสวนแลว ลาดบตอไปกจะเปนการนาความร ความสามารถและประสบการณทางศลปะ ความรเรองตนไมและธรรมชาตของตนไม ตลอดจนความเปนชางทจะออกแบบเขยนแบบสรางสรรคผลงานลงบนแบบแปลน โดยใชหลกสาคญในการพจารณาดงน 1. การกาหนดประโยชนใชสอยและมมมองขนอยกบตาแหนงสวนทเราจะจดวาจะเปนสวนทมอาคารประกอบหรอสวนในทโลงแจง สวนทมอาคารประกอบจะม 2 ลกษณะ คอ สวนทจดประกอบอาคารและอาคารทมาปลกสรางประกอบสวน การกาหนดมมมองนนควรคานงถงสวนใชสอยประจาวนและจดปะทะสายตามากทสด จดสาคญในสวนอาจจะมมากกวา 1 จดกได

2. การแบงพนท (Space) เราควรเรมแบงพนทจากประโยชนใชสอยเสยกอน โดยเฉพาะถาเปนสวนขนาดใหญ สวนประกอบทใชในสวนยอมมมาก จงควรกาหนดใหแนนอนเสยกอนวาสวนไหนจะเปนเนนดน สวนไหนจะเปนลานหญา สวนไหนจะเปนทางเดน มกลมไมใหญใหรมเงา มไมประดบสรางความสวยงาม ถามบอนา ลาธาร นาพ นาตก ควรอยอยางไร มสะพาน มศาลา มซมไมเลอย มมานงพกผอนหรอไม ควรแบงเนอทใหมความเหมาะสม สะดวกสบาย มความสมพนธและกลมกลนกน 3. การจดวางองคประกอบ (Composition) ในขนตอนนเราตองนาความรพนฐานทางศลปะ มาใชเพราะสวนจะสวยงามและดงดดความสนใจ และสรางความประทบใจได กควรมองคประกอบทด ไมวาจะเปนเสน ฟอรม รปราง สดสวน ส หรอผวสมผส จะตองมความเหมาะสมกลมกลนจงจะสวยงาม

6

สญลกษณไมยนตนและไมพม

7

หลกสตรทองถน แบบฝกท 2 ใชเวลาปฏบตงาน 20 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง สญลกษณไมยนตนและ

ไมพม ชอผสอน นางอาร ราชสาร

คาชแจง ใหนกเรยนฝกเขยนสญลกษณไมยนตนและไมพม

8

สญลกษณไมคลมดน

9

หลกสตรทองถน แบบฝกท 3 ใชเวลาปฏบตงาน 20 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง สญลกษณไมคลมดน ชอผสอน นางอาร ราชสาร

คาชแจง ใหนกเรยนฝกเขยนสญลกษณไมคลมดน

10

สญลกษณกอนหน

11

หลกสตรทองถน แบบฝกท 4 ใชเวลาปฏบตงาน 20 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง สญลกษณกอนหน ชอผสอน นางอาร ราชสาร

คาชแจง ใหนกเรยนฝกเขยนสญลกษณกอนหน

12

สญลกษณตอไม

13

หลกสตรทองถน แบบฝกท 5 ใชเวลาปฏบตงาน 20 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง สญลกษณตอไม ชอผสอน นางอาร ราชสาร

คาชแจง ใหนกเรยนฝกเขยนสญลกษณตอไม

14

การออกแบบจดสวนหยอม

การออกแบบจดสวนใหเกดความสวยงามนน สามารถจะจดไดหลายรปแบบดงทกลาวมาแลวขางตน การจดสวนแตละรปแบบสามารถนาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบสถานทแตละแหง วาควรจดรปแบบใดจงจะเหมาะสมกบสถานทหรอบรเวณนน เมอจดแลวจะทาใหบรเวณและอาคารสงเสรมซงกนและกน การทจะจดตกแตงบรเวณใหด ผออกแบบหรอผจดทาจะตองมความรในหลกการออกแบบไดแก ความสมดล สดสวน ความกลมกลน ฯลฯ เปนอยางด และทาความเขาใจทกขนตอนใหดเสยกอนจงจะลงมอทาได ถายงไมเคยจดสวนมากอนควรจะฝกการจดตกแตงแบบสวนหยอมกอน เพราะเปนขนตอนการจดทงาย เชน ใชตนไม 1 ตน กบกอนหน 1 กอนกจดได ขอสาคญของการจดวางกอนหนและตนไมตรงบรเวณไหนของอาคารหรอถนนจงจะเกดความสวยงาม ผจดจะตองนาเอาหลกของการออกแบบ องคประกอบของการจด และสวนมลฐานทสาคญของการออกแบบมาใชเปนแนวจดและแนวคด วธการจดสวนหยอมในลกษณะตาง ๆ ในการจดสวนหยอมอยางงาย ผจดควรเรมทาจากตารางบนแผนกระดาษออกแบบกอนการใชตารางควรจะกาหนดวาจะกอนหนตรงสวนใดของพนทตารางนน เมอกาหนดไดแลวจงใหเปนจดสนใจ ตอไปจงหาพนทของจดท 2 โดยเลอกพนททลกศรพงออกไปกาหนดเปนจดท 2 ดงภาพ ภาพท 6 การเลอกพนทในจดท 2

ภาพท 7 การจดองคประกอบ 2 จดใชหลกความสมดลมาจด

15

ภาพท 8 ภาพท 9

ภาพท 10 ภาพท 11

ภาพท 8-11 ใชหลกการจดสวนครบทงในเรองของ เอกภาพ ความสมดล จงหวะ

สดสวน ความกลมกลน ความแตกตาง และจดเดน

16

หลกสตรทองถน แบบฝกท 6 ใชเวลาปฏบตงาน 30 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง การตอเตมแบบแปลนสวน ชอผสอน นางอาร ราชสาร

ชอนกเรยน…………………………………………ชน………………เลขท…………………… ใหนกเรยนตอเตมแบบแปลนสวนโดยใชความรจาก

เรององคประกอบศลปในการออกแบบจดสวนและหลกการออกแบบจดสวนทเรยนมาแลว

17

หลกสตรทองถน แบบฝกท 7 ใชเวลาปฏบตงาน 50 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง การออกแบบจดสวน ชอผสอน นางอาร ราชสาร กลมท…………. สมาชก 1.……..……………………………………..... 2..……………………….……………………. 3.……………………………………….……… 4.……………………………………………… 5.…………………………………………….… 6.……………………………………………… 7.………………………………………………. 7……………………………………………… คาชแจง ใหนกเรยนใชเวลา 50 นาท ในการทากจกรรมดงตอไปน

1. ใหนกเรยนแบงออกเปนกลมละ 8 คน เลอกประธาน รองประธาน และเลขานการ

2. ใหนกเรยนสงตวแทนจบสลากเลอกพนททจะดาเนนงานจดสวนตลอดภาคเรยน แลวใหแตละกลมระดมสมองเพอออกแบบสวนในพนททกาหนดให

3. ใหนกเรยนแตละคนเขยนแบบแปลนสวนลงในกระดาษทครแจกให 4. ใหนกเรยนแตละกลมคดเลอกใบงานทสมบรณทสดนาเสนอผลงานหนาชนโดย

ใชเวลากลมละประมาณ 3 นาท ระหวางการอภปรายรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะของเพอนในชนและครผสอนแลวนาสงคร

ผลการปฏบตงาน 1. ชอประธาน………………………………… 2. ชอรองประธาน……………………………. 3. ชอเลขานการ………………………………. 4. สมาชกในกลม1.……………………………………………………….. 2………………………………………………………… 3………………………………………………………… 4……………………………………………………….. 5…………………………………………………………

สรปผลการดาเนนงาน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………

18

หลกสตรทองถน แบบฝกท 8 ใชเวลาปฏบตงาน 50 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง การออกแบบจดสวน ชอผสอน นางอาร ราชสาร กลมท…………. สมาชก 1.……..……………………………………..... 2..……………………….……………………. 3.……………………………………….……… 4.……………………………………………… 5.…………………………………………….… 6.……………………………………………… 7.………………………………………………. 7……………………………………………… คาชแจง ใหนกเรยนใชเวลา 50 นาท ในการทากจกรรมดงตอไปน

1. ใหนกเรยนแบงออกเปนกลมละ 8 คน เลอกประธาน รองประธาน และ เลขานการ

2. ใหนกเรยนนาแบบแปลนสวนทไดรบการคดเลอกในกลมมารวมมอกนปรบปรงให เหมาะสมและสอดคลองกบสภาพพนท วสดอปกรณและงบประมาณยงขน 3. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกไปนาเสนอผลงานหนาชนโดยใชเวลา กลมละประมาณ 3 นาท ระหวางการอภปรายรบฟงความคดเหนและ ขอเสนอแนะของเพอนในชนและครผสอนแลวนาแบบแปลนทไดไปปรบปรงแกไข และนาสงคร ผลการปฏบตงาน

๑. ชอประธาน……………………………………………… ๒. ชอรองประธาน………………………………………… ๓. ชอเลขานการ……………………………………………

สรปผลการดาเนนงาน (ใหถายเอกสารแนบทายใบงาน) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………

19

แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล

คาชแจง: 1. ใหทาเครองหมาย(/)ลงในชอง"คะแนน"ตามเกณฑการประเมนของทกพฤตกรรม

2. รวมตวเลขคะแนนททาเครองหมายถกของทกพฤตกรรมลงในชอง "คะแนนรวม"

3. หาคาเฉลยจากคะแนนรวมลงในชอง "คะแนนเฉลย" แลวนาคะแนนเฉลยเปรยบเทยบกบเกณฑการ

ผาน

เลขท

พฤตกรรมรายบคคล พฤตกรรมกลม ตรวจใบงาน นาเสนอผลงาน

คะแนน

รวม

คะแนน

เฉลย

ความ

สน

ใจเร

ยน

ความ

รบผด

ชอบ

การอ

าสาท

างาน

หรอ

ตอบ

คาถา

ม

ควา

มมงม

น อ

ดทน

การแ

สดง

ความ

คดเห

น

การร

บฟ

งควา

มคดเ

หน

ของผ

อน

ความ

รวมม

อกบ

กลม

ความ

ต งใ

จใน

การท

างาน

การว

างแผ

นกา

รทาง

าน

การค

นคว

าขอม

ล

การเ

รยบ

เรยง

เนอค

วาม

การจ

ดทาร

ายงา

นส

มบรณ

การเ

ตรยม

พรอ

ม

อปกร

ณป

ระกอ

บ

เนอห

าครอ

บคล

ม

คาพ

ดน าเ

สยง

ถกตอ

ง

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 16 4

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

เกณฑคณภาพ

นกเรยนมคณภาพระดบดมาก ใหระดบคะแนน 4

นกเรยนมคณภาพระดบด ใหระดบคะแนน 3

นกเรยนมคณภาพระดบพอใช ใหระดบคะแนน 2

นกเรยนมคณภาพระดบปรบปรง ใหระดบคะแนน 1

เกณฑการผาน นกเรยนตองไดคะแนนเฉลยเทากบหรอมากกวา 2 คะแนน

20

แบบตรวจผลงานการออกแบบจดสวน

คาชแจง: 1. ใหทาเครองหมาย(/)ลงในชอง"คะแนน"ตามเกณฑการประเมนของทกพฤตกรรม

2. รวมตวเลขคะแนนททาเครองหมายถกของทกพฤตกรรมลงในชอง "คะแนนรวม"

3. หาคาเฉลยจากคะแนนรวมลงในชอง "คะแนนเฉลย" แลวนาคะแนนเฉลย

เปรยบเทยบกบเกณฑการผาน

ลา

ดบท

พฤตกรรม

ระดบพฤตกรรม คะแนน

ความ

คดส

รางส

รรค

ความ

ละเอ

ยดป

ระณ

ต

ค

วามถ

กตอง

คว

ามส

มบรณ

คว

ามรว

มมอ

รวม เฉลย รอยละ

ชอ-สกล คะแนน 4 4 4 4 4 20 4

1

2

3

4

5

รวม

เฉลย

รอยละ

เกณฑคณภาพ

นกเรยนมคณภาพระดบดมาก ใหระดบคะแนน 4

นกเรยนมคณภาพระดบด ใหระดบคะแนน 3

นกเรยนมคณภาพระดบพอใช ใหระดบคะแนน 2

นกเรยนมคณภาพระดบปรบปรง ใหระดบคะแนน 1

เกณฑการผาน นกเรยนตองไดคะแนนเฉลยเทากบหรอมากกวา 2 คะแนน

21

หลกสตรทองถน เฉลยแบบฝกท 1 ใชเวลาปฏบตงาน 20 นาท สวนสวยดวยสองมอ เรอง หลกการออกแบบจดสวน ชอผสอน นางอาร ราชสาร

ชอนกเรยน……………………………………………ชน………………เลขท……………………

ใหนกเรยนเตมขอความใหสมบรณ 1. แปลน แบงเปน 3 รปแบบ มอะไรบาง แตละรปแบบมมมมองอยางไร

1.1 แปลน มองจากดานบน 1.2 รปตง มองดานหนาตด มเฉพาะความกวางกบความสง 1.3 ทศนยภาพ มองแบบภาพ3 มต คอมความกวาง ความสงและความลก

2. จงใสลาดบหมายเลขเรยงลาดบกอนหลงของการออกแบบจดสวนใหถกตอง ลาดบท………2………..การแบงพนท (Space) ลาดบท………3………..การจดวางองคประกอบ (Composition) ลาดบท………1………..การกาหนดประโยชนใชสอยและมมมอง

3. ใหนกเรยนบอกองคประกอบสาคญของการออกแบบจดสวน 3.1 เสน 3.2 รปรางและรปทรง 3.3 ผวสมผส 3.4 ส 3.5 พนทวาง 3.6 ลวดลาย

22

เอกสารอางอง

จกรผน อกกพนธานนท. 2537. หลกการออกแบบตกแตงบรเวณ. กรงเทพมหานคร: บรษทสานกพมพไทยวฒนาพานช จากด. พรรณเพญ ฉายปรชา. 2537. การจดสวน. กรงเทพมหานคร:บรษท อมรนทรพรนตง แอนด พบลชชง จากด (มหาชน). เออมพร วสมหมาย, 2526. หลกการจดสวนเบองตน. คณะเกษตร,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพมหานคร.

23

ตวอยางแบบแปลนสวน

http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=pia&month=21-07-

2009&group=1&gblog=13 http://pirun.ku.ac.th/~b5001274/English.htm

http://www.smilehomes.com/home_planM-103.htm

http://www.sopon.ac.th/sopon/lms/science52/herb2

/www.thai.net/thaibarn/pl_herb12edit.html

24

http://rakyam.blogspot.com/2010/08/blog-post.html

http://thaimisc.pukpik.com/freewebboard/php/vreply.php?user=maipradab&topic=4787

25