บทที่ 1 บทน ำ -...
TRANSCRIPT
การใชสไลด :
เนอหาในสไลดเหลานถกแปลมาจากสไลดตนฉบบประกอบหนงสอของผแตงชอ Kurose และ Ross
ผแปลอนญาตใหทกทานสามารถใชสไลดทงหมดได ดงนนทานสามารถดภาพเคลอนไหว สามารถเพม
,แกไข และ ลบสไลด (นบรวมขอความน) และเนอหาของสไลดเพอใหเหมาะกบความตองการของทาน
ส าหรบการแลกเปลยน เราตองการสงตอไปนเทานน :
• ถาทานใชสไลดเหลาน (เปนตวอยาง, ในหองเรยน) อยาลมกลาวถงทมาของสไลด (หลงจากน
เราตองการใหทกคนอดหนนและใชหนงสอของผแตงดานขาง)
• ถาคณโพสตสไลดใด ๆ ในเวป, อยาลมกลาวถงวา คณแกไขจากสไลดตนฉบบของเรา และ ระบ
ถงลขสทธของเราดวย
•
ขอขอบคณและขอใหสนก!
ณฐนนท ลลาตระกล ผเรยบเรยง สงวนลขสทธ 2013 เนอหาทงหมดเปนลขสทธของคณะวทยาการสารสนเทศ
Computer Networking: A Top Down Approach 6th edition Jim Kurose, Keith Ross Addison-Wesley March 2012
บทท 1 บทน ำ
1-1 บทน ำ
บทท 1: บทน ำ
ภาพรวม: • Internet คออะไร
• Protocol คออะไร network edge; hosts, access net, physical media network core: packet/circuit switching, Internet structure • ประสทธภาพ : loss, delay, throughput • ความปลอดภย
• protocol layers, service models
• ประวตศาสตร
เปาหมายของเรา: • รเกยวกบเครอขายเบองตน และ คนชน
กบค าศพท • รายละเอยดตาง ๆ จะอธบายในภายหลง • วธการ:
• ใช Internet เปนตวอยาง
1-2 บทน ำ
บทท 1: แผนการสอน
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการเขาถง), links (สงเชอมตอ)
1.3 network core packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
1-3 บทน ำ
Internet คออะไร: มมมองในแงสวนประกอบของ Internet
• มการเชอมตอกบคอมพวเตอรนบลาน: hosts = เครองปลายทาง ทม โปรแกรมท างานอย
• communication links (สงเชอมโยงการสอสาร)
ใยแกว, ทองแดง, คลนวทย, ดาวเทยม อตราการสง : bandwidth
• Packet switches: สงเปนเพคเกจ (กอน ของขอมล) routers และ switches
wired links
wireless links
router
mobile network
global ISP
home network
network สถาบน
smartphone
PC
server
wireless laptop
ISP ทองถน
1-4 บทน ำ
เครองใชอนเทอรเนต
กรอบรป IP http://www.ceiva.com/
เครองปงขนมปงทใชงานเวบ + พยากรณสภาพอากาศ
โทรศพทอนเตอรเนต ตเยนอนเตอรเนต
Slingbox: watch, รโมตเคเบลทวดวยการควบคมระยะไกล
Tweet-a-watt: ตรวจสอบการใชพลงงาน
1-5 บทน ำ
• Internet: “เครอขายของเครอขายเชอมกนทวโลก” ผใหบรการอนเทอรเนตเชอมตอระหวางกน
• protocols ควบคมการ รบ-สง ขอความ ต.ย., TCP, IP, HTTP, Skype, 802.11
• มาตรฐานของ Internet RFC: Request for comments IETF: Internet Engineering Task Force
mobile network
global ISP
ISP ทองถน
home network
Internet คออะไร: มมมองในแงสวนประกอบของ Internet
network สถาบน
1-6 บทน ำ
Internet คออะไร: มมมองดำนกำรใหบรกำร
• โครงสรางพนฐานส าหรบการใหบรการแอพพลเคชน Web, VoIP, email, games, e-
commerce, social nets, …
• เตรยมวธการเขยนโปรแกรมส าหรบ apps ทตองการใช Internet เชอมใหแอพพลเคชนสงและรบขอมลผาน
Internet ใหบรการทางเลอกเสมอนกบระบบไปรษณย
mobile network
global ISP
home network
ISP ทองถน
network สถาบน
1-7 บทน ำ
โปรโตคอล คออะไร
human protocols: • “กโมงแลว” • “ฉนมค าถาม” • เปนการแนะน าตว … ขอความในรปแบบเฉพาะถกสงไป … มการตอบกลบในรปแบบเฉพาะเมอ
ไดรบขอความหรอเหตการณอนๆ
network protocols: • เปนอปกรณสอสารกนแทนทจะเปนคน • การตดตอสอสารทงหมดใน Internet ถก
ควบคมโดย Protocal
protocols ก าหนด รปแบบ, ล าดบของขอมลทถกรบ-สงระหวางอปกรณใน
เครอขาย, และ ก าหนดสงทอปกรณตองท าเมอตองสงหรอไดรบขอมล
1-8 บทน ำ
กโมงละ?
Human protocol และ Computer network protocol:
Q: ม human protocols แบบอนอกไหม
สวสด
สวสด
บายสอง
TCP connection response
Get http://www.awl.com/kurose-ross
<file>
time
TCP connection request
โปรโตคอลคออะไร
1-9 บทน ำ
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge
end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการ เขาถง), links (สงเชอมตอ) 1.3 network core
packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
บทท 1: แผนการสอน
1-10 บทน ำ
โครงสรางเนตเวรคประกอบไปดวย:
• network edge: hosts: คอ เครองไคลเอนตหรอเครองเซรฟเวอร เซรฟเวอรสวนใหญตงอยในดาตาเซนเตอร
• เครอขายส าหรบการเขาถง, สอทางกายภาพ: แบบใชสาย, แบบไรสาย
• network core: เราทเตอรหลาย ๆ ตวมาเชอมตอกน เครอขายของเครอขาย (network of networks)
mobile network
global ISP
home network
ISP ทองถน
network สถาบน
1-11 บทน ำ
เครอขายส าหรบการเขาถง และ สอทางกายภาพ
Q: ท าอยางไรถงจะท าใหเครองปลายทาง (End system) เชอมตอ edge router ?
• เครอขายการเขาถงตามทอยอาศย (Residential Access NW)
• เครอขายการเขาถงตามโรงเรยนหรอหนวยงาน (school, company)
• เครอขายการเขาถงแบบไรสาย (Wireless Access, mobile access networks)
ใหนกสงเหลานอยตลอด: • แบนดวทธ (Bandwidth) ของเครอขายส าหรบการเขาถง
มหนวย บทตอวนาท ( bit per second) เปนเทาไร
• ตองใชเครอขายรวมกนหรอใชสวนตว
1-12 บทน ำ
Access net: Digital Subscriber Line (DSL)
central office
ISP
telephone network
DSLAM
เสยงและขอมลถกสง ทคลนความถคตาง ๆ ผานสายทถกจอง
ไปยง office สวนกลาง
• ใชโครงสรางพนฐานทมอยบนเครอขายโทรศพทในการเชอมตอสญญาณกบฝงผใหบรการ ขอมลสงผานสายโทรศพทไปยงอนเตอรเนต เสยงถกสงผานสายโทรศพทไปยงเครอขายโทรศพท • ชองสญญาณการสงขอมล (upstream) จะไดถง < 2.5 Mbps (โดยปกต < 1 Mbps) • ชองสญญาณการรบขอมล (downstream) จะไดถง < 24 Mbps (โดยปกต < 10 Mbps)
DSL modem
splitter
DSL access multiplexer
ผใชบรการเชอมตอผานสายโทรศพทบาน โดยมการแบงชวงความถของ การใชงานของการสอสารขอมลและ เสยง แยกจากกน - ชองสญญาณกจะเชอมตอสญญาณไปยงฝงผใหบรการเพอตอออกไปยง ISP และ เครอขายโทรศพท
1-13 บทน ำ
Access net: cable network
cable modem
splitter
…
cable headend
Channels
V
I
D
E
O
V
I
D
E
O
V
I
D
E
O
V
I
D
E
O
V
I
D
E
O
V
I
D
E
O
D
A
T
A
D
A
T
A
C
O
N
T
R
O
L
1 2 3 4 5 6 7 8 9
frequency division multiplexing: ชองทางทแตกตางกนถกสงในคลนความถทแตกตางกน
1-14 บทน ำ
สญญาณของขอมลและโทรทศนถกสงทความถทแตกตางกนผานทางเครอขายสาย
เคเบลทใชรวมกน
cable modem
splitter
…
cable headend
CMTS
ISP
cable modem termination system
• HFC: hybrid fiber coax ไมสมมาตร: อตราการรบขอมลสงสดถง 30 เมกกะบตตอวนาท, อตราการสงขอมลสงสดไดถง 2 เมกกะบตตอวนาท • เครอขายของเคเบล, fiber จะเชอม บานเขากบ router ของ ISP ผใชบรการใชเครอขายรวมกน เพอสงขอมลไปยง cable headend ซงแตกตางจาก DSL ทการเชอมตอไปยง office สวนกลางเปนแบบจอง
Access net: cable network
1-15 บทน ำ
Access net: เครอขายในบาน
เชอมตอระหวาง headend หรอ ออฟฟศสวนกลาง
cable or DSL modem
router, firewall, NAT
สาย Ethernet (100 Mbps)
wireless access point (54 Mbps)
wireless devices
มกจะรวมอยในกลองเดยว
1-16 บทน ำ
การเชอมตอเครอขายระดบองคกร (Ethernet)
• Ethernet ปกตถกใชในหลายๆบรษท, มหาวทยาลย, ฯลฯ • อตราการสงสญญาณ10 Mbps, 100Mbps, 1Gbps, 10Gbps • ปจจบน, end systems สวนใหญจะเชอมตอเขา Ethernet switch
Ethernet switch mail server, web servers ของสถาบน
router ของสถาบน
จากสถาบนเชอมตอไปยง ISP (Internet)
1-17 บทน ำ
เครอขายการเชอมตอแบบไรสาย
• เครอขายไรสาย(ทถกใชรวมกน)ชวยเชอมตอเครองปลายทางกบ router ผานทาง สถานฐาน (base station) ทเรยกกนวา “access point”
wireless LANs: • ภายในอาคาร (100 ฟต) • อตตราการสงสญญาณ 802.11b/g (WiFi): 11, 54
Mbps
wide-area wireless access
• ใหบรการโดยบรษทโทรศพท, มรศม 10’s กโลเมตร • ระหวาง 1 และ 10 Mbps • 3G, 4G: LTE
ไป Internet
ไป Internet
1-18 บทน ำ
Host: สง packets ของขอมล
หนาทการสงของ host : •เอาขอความของ application •แบงออกเปนชนเลก, ทเรยกวา packets ทมความยาว L bits •สง packet เขาสเครอขาย ทมอตราการสง R •อตราการสงของ link, บางครงกเรยกวา ความจของ link หรอ แบนดวทชของ link
R: link transmission rate host
1 2
สอง packets แตละ packet ขนาด L bits
ความลาชาในการถายโอนpacket
เวลาทตองใชในการสง L-bit packet ผาน link
L (bits) R (bits/sec)
= =
1-20 บทน ำ
สอทางกายภาพ
• bit: การสงสญญาณจากเครองสงขอมลไปยงเครองรบขอมลโดยจะสงคาเปนตวเลข 0 กบ 1
• physical link (ลงคทางกายภาพ): สงทเชอมตอระหวางเครองสงและเครองรบขอมล
• มเดยทถกน า: เชน fiber optic,สายทองแดง,coax โดยจะถกน าไปในทาง
ทศใดกไดตามสาย
• มเดยทไมไดถกน า: เปนการกระจายสญญาณไปทว เชน สญญาณวทย
twisted pair (TP) สายเกลยวค • เปนการใชสายทองเเดงหมฉนวนพนเปนเกลยว ทง 2
สาย Category 5: 100 Mbps,
1 Gpbs Ethernet Category 6: 10Gbps
1-21 บทน ำ
บทน ำ 1-22
Unshielded twisted pair (UTP)
สาย Cat 5 และ ปลก RJ 45 credit: www.wisegeek.com
ภายในสาย Cat 5 credit: http://www.shke.com.cn/js/upfiles/files/bigpic/CAT5%20UTP.JPG
Physical media: สาย coax, สาย fiber
coaxial cable: • ตวน าสญญาณภายในสดจะเปนแกน
ทองเเดงท าหนาทน าสญญาณจาก อปกรณตนทางไปยงปลายทาง
• bidirectional รองรบการสงขอมลแบบสองทศทางทงสงไปและสงกลบได
ในเวลาเดยวกน
• broadband การสอสารขอมลทตวกลางในการสงผานสญญาณไดพรอมๆ
กนโดยใชวธแบงชองความถออกจากกน HFC (Hybrid Fiber Coaxial Network) เปนโครงขายท
ผสมผสานระหวาง Optical Fiber Cable และ Coaxial Cable
fiber optic cable: • สายใยแกวจบจงหวะการกระพรบแสง แตละครงแทน 1
bit • ท างานดวยความเรวสง: การสงขอมลระหวางสองจดดวยความเรวสง (ตวอยางเชน,อตราการถายโอนขอมล 10’s-100’s Gpbs) • อตราความผดพลาดต า: - ตองวางอปกรณย าสญญาณ (repeater) เปนระยะ ๆ - ปลอดภยจากสญญาณคลนแมเหลกไฟฟารบกวน
1-23 บทน ำ
Physical media: คลนวทย
• สญญาณถกสงไปในคลนแมเหลกไฟฟา • ไมมสายเชอมตอทางกายภาพ • สอสารไดแบบแบบสองทศทาง • อาจมผลกระทบจากสงแวดลอม:
มสญญาณสะทอน มการสงกดขวาง เกดสญญาณรบกวน
ประเภทการเชอมโยงแบบคลนวทย: • microwave บนพนโลก e.g. ชองสงมความจถง 45 Mbps • เครอขายทองถน LAN (e.g., WiFi) 11Mbps, 54 Mbps • เครอขายขนาดกวางมาก wide-area (e.g., cellular) 3G cellular: ~ few Mbps • ผานดาวเทยม - ชองสงมความจตงแต Kbps to 45Mbps channel (หรอ ชองสงขนาดเลกหลายๆชอง) - ม delay จากปลายทางถงปลายทาง 270 msec
1-25 บทน ำ
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge
end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการ เขาถง), links (สงเชอมตอ) 1.3 network core (แกนของ Network)
packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
บทท 1: แผนการสอน
1-26 บทน ำ
• อยทแกนของเครอขาย • Router เชอมตอกนเปนตาขาย
• packet-switching: hosts แบงขอมลเปนกอนๆ ทเรยกวา packets โดยหนาทหลกๆของ Core กคอการ
สงผานขอมลจากอก router หนงไปยงอก router หนงผานลงคตาง ๆ จากตนทางไปยงปลายทาง
แตละ packet ถกสงทความเรวสงสดทแตละลงคจะสงได (Best Effort)
The network core
1-27 บทน ำ
บทน ำ
รปรางของ Switches และ Routers
credit: http://www.fcs.com/images/products/networking/switches.jpg
1-28
บทน ำ
ท าไมเรยกวา Switch
1-29
credit: http://aimblog.uoregon.edu/files/2013/10/shutterstock_92434231-2j4azz2.jpg
Packet-switching: store-and-forward
• ใชเวลา L/R วนาท ในการสงขอมล (ดนออก) L-bit packet ผานไปยงลงคทมความเรว R bps
• store and forward: packet ทงหมดตองมาถง router กอนจะถกสงไปยง link ถดไป
• ความลาชาจากปลายทางหนงไปยงอกปลายทางหนง
(end-end delay) = 2L/R (สมมต ความลาชาในการเดนทางของสญญาณ (propagation delay) เปน 0)
ตวอยางแบบหนง hop: L = 7.5 Mbits R = 1.5 Mbps ความลาชาจากการถายโอนขอมลตอ
หนง hop (transmission delay) = 5 sec
จะพดถงความลาชามากกวาเรว ๆ น …
ตนทาง R bps ปลายทาง
1 2 3
L bits ตอ 1 packet
R bps
1-30 บทน ำ
Packet Switching: queueing delay, loss
A
B
C R = 100 Mb/s
R = 1.5 Mb/s D
E packets ตองรอในคว กอนทจะถกสงออกไป
ความลาชาจากการตอควและการสญหายของขอมล • ในกรณท อตราการรบขอมล (จ านวน bits) สงเกนกวาอตราการถายโอนขอมล (transmission
rate) เปนระยะเวลาหนง: - จะเรมม packets ตอควยาวขน ๆ เพอรอทจะถกสงออกไป - packets จะเรมถกทงไป (dropped (lost)) ในกรณทคว (หรอ memory) เตม
1-31 บทน ำ
2 หนาทหลกของ network-core
forwarding (สงผาน Packet): เคลอน packets จาก input ของ router ไปยง output ของ router ทถกตองเหมาะสม
routing (หาเสนทาง): หาเสนทางระหวางตนทาง-ปลายทางท packets จะเดนทางไป
- โดยใช routing algorithms
routing algorithm
local forwarding table
header value output link
0100 0101 0111 1001
3 2 2 1
1
2 3
ทอยปลายทาง ถกระบไวใน header ของ packet ทสงมาถง
1-32 บทน ำ
core อกชนดหนง: circuit switching
ทรพยากรจากปลายทางไปยงอกปลายทางถกจองหรอจดสรรไวส าหรบ “การเชอมตอ” ระหวางตนทาง และปลายทาง:
• จากแผนภาพ, แตละ link นนประกอบไปดวย 4 circuits. การเชอมตอใชสายวงจรท 2 จาก link ดานบน และ สาย
วงจรท 1 จาก link ทางขวา
• dedicated resources: ไมมการใชทรพยากรรวมกนในเวลาเดยวกน มประสทธภาพเหมอนจองสายวงจร (สามารถรบประกน
คณภาพได)
• สายวงจรทถกจอง (circuit segment) จะไมไดถกใชงานถาไมมขอมลสง (ไมมการแบงปนทรพยากร)
• โดยปกต จะใชในระบบโทรศพทบาน
1-33 บทน ำ
Packet switching versus circuit switching
ตวอยาง: 1 Mb/s link each user:
• 100 kb/s when “active” • active 10% of time
circuit-switching: • รองรบผใช 10 คน
packet switching: • รองรบผใชได 35 คน เนองจาก ความนาจะเปนท ผใช 10 คนจะ active พรอมกนนอยมาก ( < .0004) *
packet switching รองรบจ านวนผใช network มากกวา!
N users
1 Mbps link
* Check out the online interactive exercises for more examples 1-35 บทน ำ
• ดส าหรบขอมลทมาไมสม าเสมอมาก ๆ เพราะมการใชทรพยากรรวมกน งายกวา ไมตอง setup ความเชอมตอ
• เปนไปไดทจะมความคบคงมากเกนไป: packet มาถงชา และสญหาย จ าเปนตองม protocols ส าหรบการถายโอนขอมลทเชอถอได, หรอการควบคมความแออด
• Q: จะท าให Packet Switching เปนเหมอน Circuit Switching ไดอยางไร? มการประกนแบนดวดชส าหรบ app ทมชอมลเสยงและวดโอ ยงคงเปนปญหาทรอคนแกไขตอไป (อานบทท 7)
packet switching เปนผชนะแบบ slam dunk หรอปลาว
Q: ลองคดหาตวอยางรอบ ๆ ตวเพอเปรยบเทยบการจองทรพยากรลวงหนา (circuit switching) กบ การใชทรพยากรตามตองการเมอมใหใช (packet-switching)?
Packet switching versus circuit switching
1-36 บทน ำ
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
• เครองปลายทางเชอมตอกบ Internet ผาน access ISPs (ผใหบรการอนเทอรเนต) -ผใหบรการระดบ ทองถน, บรษท และ มหาวทยาลย
• ในขณะเดยวกน ผใหบรการอนเทอรเนตกเชอมตอเขาดวยกน - ท าให hosts สามารถสง packets ไปถงคนอน ๆ ทอยหางไกลได
• สงทเปนอยคอ เครอขายของเครอขายทซบซอน
-ววฒนาการถกขบเคลอนโดย สภาพเศรษฐกจ และ นโยบายระดบชาต
• เรามาอธบายโครงสรางปจจบนของอนเทอรเนตทละขนตอนกน
1-37 บทน ำ
ค าถาม: ก าหนดใหม access ISPs มจ านวน 1,000,000 แหง, จะเชอมตอ ISP ทงหมดเขากนไดอยางไร?
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-38 บทน ำ
ทางเลอก: ควรทจะเชอมตอแตละ ISP กบ ISP อนทก ISP หรอปลาว
การเชอมตอการเขาถงแตละ ISP กบแตละอน ๆ โดยตรงไม scale: O(N2) connections.
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-39 บทน ำ
ทางเลอก: เชอมตอแตละ ISP กบ global transit ISP? ISP ทเปนลกคา และ ISP ผใหบรการจะมขอตกลงธรกจระหวางกน
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
global
ISP
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-40 บทน ำ
ถาผใหบรการอนเทอรเนตขามโลกหนงเจาสามารถท าก าไรได กจะเรมมคแขง ....
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
ISP B
ISP A
ISP C
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-41 บทน ำ
ถาผใหบรการอนเทอรเนตขามโลกหนงเจาสามารถท าก าไรได กจะเรมมคแขง …. การเชอมตอกบ global ISP ดวยกนกสามารถท าได
IXP
IXP
peering link
Internet exchange point
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
ISP B
ISP A
ISP C
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-42 บทน ำ
… และ networks สวนภมภาค กเกดขนไดจากการเชอมตอเขาไปกบ nets ของ ISPS
IXP
IXP
regional net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
ISP B
ISP A
ISP C
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-43 บทน ำ
… และ content provider networks (เชน, Google, Microsoft, Akamai ) สามารถมและจดการเครอขายของตวเองได, สามารถใหบรการ, และสงขอมลใหใกลกบผใชได
IXP
IXP
regional net
Content provider network
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net
access net access
net
access net
ISP B
ISP A
ISP C
Content provider network
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-44 บทน ำ
• ทตรงกลาง (สวน core): มเครอขายขนาดใหญเชอมตอกนจ านวนไมมาก “tier-1” ผใหบรการอนเทอรเนตเชงพาณชย (e.g., Level 3, Sprint, AT&T, NTT), ครอบคลม
ระดบชาตและขามชาต content provider network (e.g, Google): เครอขายสวนตวทเชอมตอกบ data centers
ของตวเองเขากบ Internet, ผานทาง tier-1, regional ISPs
access
ISP
access
ISP
access
ISP
access
ISP
access
ISP
access
ISP
access
ISP
access
ISP
Regional ISP Regional ISP
IXP IXP
Tier 1 ISP Tier 1 ISP Google
IXP
โครงสรางของ Internet: เครอขายของเครอขาย
1-45 บทน ำ
ผใหบรการอนเตอรเนตชนท 1: e.g., Sprint
…
to/from customers
peering
to/from backbone
…
…
…
…
POP: point-of-presence
1-46 บทน ำ
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge
end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการ เขาถง), links (สงเชอมตอ) 1.3 network core
packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
บทท 1: แผนการสอน
1-47 บทน ำ
การสญหายและความลาชาเกดขนไดอยางไร?
คว packets ท buffers ใน router • จ านวนขอมลของ packet ทมาถงสงกวาความสามารถในการสงขอมลออกไป • packets จะตองตอคว, รอเพอทจะถกสงออกไป
packet ก าลงถกสงออกไป (เกดความลาชา)
packets ทยงรออยในคว (เกดความลาชา) buffers ทยงวางอย packets ทถกสงมาถงจะโดนทงไป (เกดการสญหาย) ถาไมม buffers วางหลงเหลออย
A
B
1-48 บทน ำ
Four sources of packet delay
dproc: nodal processing ตรวจสอบ bit ท errors หา output link ปกตจะใชเวลานอยกวา 1 msec
propagation transmission
nodal processing queueing
dqueue: queueing delay เวลาทรอให output link สงขอมล ขนอยกบ ความคบคงของ router
dnodal = dproc + dqueue + dtrans + dprop
A
B
1-49 บทน ำ
dtrans: transmission delay (ลาชาจากการถายโอนขอมล): • L: ความยาวของ packet (bits) • R: bandwidth ของอปกรณ (bps) • dtrans = L/R
dprop: propagation delay: (ลาชาจากการ เดนทาง) • d: ระยะทางของ physical link • s: ความเรวของการสงขอมล มคามาตรฐานประมาณ
(2x108 m/sec) • dprop = d/s
Four sources of packet delay
* Check out the Java applet for an interactive animation on trans vs. prop delay
propagation transmission
nodal processing queueing
A
B
dnodal = dproc + dqueue + dtrans + dprop
dtrans and dprop
very different 1-50 บทน ำ
• Propagation: รถยนตขบเคลอนดวยความเรว 100 กม./ชม.
• Transmit: จดจายคาบรการใชเวลา 12 วนาทส าหรบการบรการ (บรการ 1 คน เสมนเวลาสง1 บท)
• รถยนต ~ บท; ขบวน ~ packet
• ค าถาม: ใชเวลานานเทาไร ขบวนรถยนตทงหมดจะเคลอนทถงจดจายคาบรการท 2?
เวลาทขบวนรถยนต 10 คนจะผานจดจายคาบรการไปส hightway = 12*10 = 120 วนาท
เวลาของรถยนตคนสดทายจากจดจายคาบรการท 1 ไปสจดจายคาบรการท 2 : 100km/(100 กม./ชม.)= 1 hr
ค าตอบ : 62 นาท
จดจายคาบรการ
จดจายคาบรการ
ขบวนรถยนต 10 คน
100 km 100 km
เปรยบเหมอนขบวนรถยนต
1-51 บทน ำ
• สมมตวารถยนตใชความเรวท 1000 กม.ตอชม. • และสมมตจดจายคาบรการใชเวลา 1 นาท ส าหรบบรการรถยนต 1 คน • ค าถาม : จะมรถยนตมาถงจดจายคาบรการท 2 กอนทจดจายคาบรการท 1 จะบรการรถยนตทง
หมดหรอไม ?
A: ม ! ภายใน 7 นาทรถยนตคนท 1 จะมาถงจดจายคาบรการท 2 และเหลอรถยนตอก 3 คนท จดจายคาบรการท 1
จดจายคาบรการ
จดจายคาบรการ
ขบวนรถยนต 10 คน
100 km 100 km
เปรยบเหมอนขบวนรถยนต (เพมเตม)
1-52 บทน ำ
ชวงเวลาทเสยไปโดยเรมนบตงแตเวลาทแพกเกตนนๆ มาถงควจนกระทงแพกเกตนนถกสงออกไป ซงกคอ ชวงเวลาทแพกเกตตองรออยในควใหมการสงแพกเกตทงหมดทยงคาอยกอนหนานออกไปใหหมดเสยกอน
• R: link bandwidth (bps) ความจของ link • L: packet length (bits) ขนาดของแพกเกต • a: average packet arrival rate คาเฉลยการมาของแพกเกต ความเขมของขอมล
= La/R
• La/R ~ 0: คาเฉลยนเวลาใชในการรอควนอย
• La/R -> 1: คาเฉลยเวลาใชในการรอควมาก
• La/R > 1: มปรมาณขอมลทมาถงควเปนจ านวนมากเกนกวาทจะใหบรการได คาเฉลยเวลาใชในการรอควเปนอนนต
aver
age
que
ueing
del
ay
La/R ~ 0
La/R -> 1 * Check out the Java applet for an interactive animation on queuing and loss
ความลาชาจากการรอในคว (อกครงนง)
1-53 บทน ำ
ความลาชาและเสนทางทเกดขนจรงใน Internet • ความลาชาและเสนทางทเกดขนจรงใน Internet เปนอยางไร • traceroute program: โปรแกรมชวยวดความลาชาจากตลอดเสนทางจากตนทางไปยง
router ตาง ๆ ตลอดทางใน Internet จนไปถงปลายทาง • ส าหรบทก ๆ router i:
- สง packet 3 packet ทจะเดนทางไปยงเราเตอรบนเสนทางทจะไปยงปลายทาง - router i จะสงขอมลตอบกลบไปยงผสง - ผสงจะวดชวงเวลาระหวางการสงและการตอบกลบ
3 probes
3 probes
3 probes
1-54 บทน ำ
ความลาชาและเสนทางทเกดขนจรงใน Internet
1 cs-gw (128.119.240.254) 1 ms 1 ms 2 ms 2 border1-rt-fa5-1-0.gw.umass.edu (128.119.3.145) 1 ms 1 ms 2 ms 3 cht-vbns.gw.umass.edu (128.119.3.130) 6 ms 5 ms 5 ms 4 jn1-at1-0-0-19.wor.vbns.net (204.147.132.129) 16 ms 11 ms 13 ms 5 jn1-so7-0-0-0.wae.vbns.net (204.147.136.136) 21 ms 18 ms 18 ms 6 abilene-vbns.abilene.ucaid.edu (198.32.11.9) 22 ms 18 ms 22 ms 7 nycm-wash.abilene.ucaid.edu (198.32.8.46) 22 ms 22 ms 22 ms 8 62.40.103.253 (62.40.103.253) 104 ms 109 ms 106 ms 9 de2-1.de1.de.geant.net (62.40.96.129) 109 ms 102 ms 104 ms 10 de.fr1.fr.geant.net (62.40.96.50) 113 ms 121 ms 114 ms 11 renater-gw.fr1.fr.geant.net (62.40.103.54) 112 ms 114 ms 112 ms 12 nio-n2.cssi.renater.fr (193.51.206.13) 111 ms 114 ms 116 ms 13 nice.cssi.renater.fr (195.220.98.102) 123 ms 125 ms 124 ms 14 r3t2-nice.cssi.renater.fr (195.220.98.110) 126 ms 126 ms 124 ms 15 eurecom-valbonne.r3t2.ft.net (193.48.50.54) 135 ms 128 ms 133 ms 16 194.214.211.25 (194.214.211.25) 126 ms 128 ms 126 ms 17 * * * 18 * * *
19 fantasia.eurecom.fr (193.55.113.142) 132 ms 128 ms 136 ms
traceroute: gaia.cs.umass.edu to www.eurecom.fr
คาความลาชา 3 คาจาก gaia.cs.umass.edu ไป cs-gw.cs.umass.edu
* แปลวาไมมการตอบสนอง (probe สญหาย หรอ router ไมตอบ)
เสนเชอมขาม มหาสมทร
* Do some traceroutes from exotic countries at www.traceroute.org 1-55 บทน ำ
• คว (หรอ buffer) ทความจจ ากด • packet เดนทางมาถงควทเตมจะโดน router ทงไปเพราะมม
buffer เกบ • packet ทหายไปอาจถกสงใหมโดยเครองตนทาง หรอ อาจไมถกสง
ใหมกได
packet ทก าลงโดนสง
packet ก าลงมาถง buffer ทเตมอยจะสญหายไป
buffer (ไมมทใหรอในคว)
* Check out the Java applet for an interactive animation on queuing and loss
Packet Loss: การสญหายของขอมล
A
B
1-56 บทน ำ
Throughput: อตราปรมาณงานทได
• throughput: อตรา (bits/หนวยเวลา) ทจ านวนบตจะถกสงระหวางผสงและ ผรบ ทนททนใด (instanteous): อตราความเรว ณ ขณะนน เฉลย: อตราความเรวเฉลยในชวงเวลาทยาวขน
server, with file of F bits
to send to client
link capacity Rs bits/sec
link capacity Rc bits/sec
server sends bits (fluid) into pipe
pipe that can carry fluid at rate Rs bits/sec)
pipe that can carry fluid at rate Rc bits/sec)
1-57 บทน ำ
• Rs < Rc What is average end-end throughput?
Rs bits/sec Rc bits/sec
Rs > Rc What is average end-end throughput?
link on end-end path that constrains end-end throughput
bottleneck link
Rs bits/sec Rc bits/sec
1-58
Throughput: อตราปรมาณงานทได (เพมเตม)
บทน ำ
การเชอมตอทง 10 จะใช link ทเปนคอขวด (R
bits/sec) รวมกนอยางเทาเทยม
• throughput ตอหนงการเชอมตอจาก
ปลายทางหนงไปยงอกปลายทางหนง มคา
เทากบ min(Rc, Rs, R/10) • ในทางปฏบต : Rc หรอ Rs มกจะเปน
คอขวด
Throughput: ใน Internet
Rs
Rs
Rs
Rc
Rc
Rc
R
1-59 บทน ำ
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge
end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการ เขาถง), links (สงเชอมตอ) 1.3 network core
packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
บทท 1: แผนการสอน
1-60 บทน ำ
เครอขายมความซบซอนเพราะประกอบไปดวยหลาย ๆ สวน!
- hosts หรอ เครองคอมพวเตอรปลายทาง
- routers หรอ อปกรณในการคนหาเสนทาง
- การเชอมโยงของสอตางๆ
- applications หรอโปรแกรม
- protocols หรอ ขอก าหนดทใชเปนมาตรฐานส าหรบการ
สอสารระหวางคอมพวเตอร
- hardware, software
ค าถาม:
จากทไดเรยนมา มอปกรณหลาย ๆ อยางใน
เครอขาย แลวเราจะมความหวงในการจดการ
โครงสรางขนตอนการท างานเครอขายใหเปน
ระเบยบหรอไม
ชนของ Protocol
1-61 บทน ำ
ชดของขนตอนตาง ๆ ในการเดนทาง
ticket (purchase)
baggage (check)
gates (load)
runway takeoff
airplane routing
ticket (complain)
baggage (claim)
gates (unload)
runway landing
airplane routing
airplane routing
โครงสรางการท างานของการเดนทางโดยเครองบน
1-62 บทน ำ
ticket (purchase)
baggage (check)
gates (load)
runway (takeoff)
airplane routing
สนามบนขาออก สนามบนขาเขา ศนยควบคมจราจรทางอากาศทอยตรงกลาง
airplane routing airplane routing
ticket (complain)
baggage (claim
gates (unload)
runway (land)
airplane routing
ticket
baggage
gate
takeoff/landing
airplane routing
layers: แตละชนการท างานจะใหบรการ ๆ หนง • โดยเปนการกระท าภายในแตละ Protocol (Protocol อนไมตองร) • โดยอาศยบรการของชนทอยดานลางของมน
1-63
ล าดบชนการท างานของการเดนทางโดยเครองบน
บทน ำ
ท าไมตองแบงการท างานเปนชน layers?
เพอรบมอกบระบบทซบซอน: • โครงสรางทชดเจนชวยใหระบสวนประกอบตาง ๆ และความสมพนธของระบบ
ทซบซอน เปน Model ของแตละชนการท างานทใชอางองเพอใหผออกแบบปรกษากน
• การท าใหเปน module ชวยท าใหการบ ารงรกษา และ ปรบปรงระบบเปนเรองงายขน การเปลยนแปลงการท างานของการบรการในแตละชนเปนไปในลกษณะโปรงใส (สวน
อน ๆ ทไมเกยวของจะไมรสกถงความเปลยนแปลง) เชน การเปลยนแปลงของกระบวนการท Gate ของสนามบนจะไมกระทบสวนอน ๆ
ของระบบ
1-64 บทน ำ
• application: รองรบ app ดานเครอขาย FTP, SMTP, HTTP
• transport: การถายโดยขอมลระหวาง process TCP, UDP
• network: การหาเสนทางสงขอมลจากตนทาง ไปปลายทาง IP, routing protocols
• link: การสงขอมลระหวางอปกรณทอยตดกน Ethernet, 802.111 (WiFi), PPP
• physical: สง bits “ไปบนสาย”
application
transport
network
link
physical
1-65
Internet Protocol Stack
บทน ำ
• presentation: ชวยให app ตความหมายของขอมล, เชน การเขารหส การบบอด ขอตกลงทรกนเฉพาะเครอง
• session: การท าใหเปนจงหวะหรอเวลาเดยวกน, การท าจดตรวจสอบ, การกคนขอมล
• Internet stack ไมม layer ขางตนน! บรการเหลาน (ถาถกตองการ) จะตองถกน าไปท าใช
ชน application
1-66
application
presentation
session
transport
network
link
physical
model อางอง ของ ISO/OSI
บทน ำ
source
application
transport
network
link
physical
Ht Hn M
segment Ht
datagram
destination
application
transport
network
link
physical
Ht Hn Hl M
Ht Hn M
Ht M
M
network
link
physical
link
physical
Ht Hn Hl M
Ht Hn M
Ht Hn M
Ht Hn Hl M
router
switch
Encapsulation:การหอหมขอมล message M
Ht M
Hn
frame
1-67 บทน ำ
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge
end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการ เขาถง), links (สงเชอมตอ) 1.3 network core
packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
บทท 1: แผนการสอน
1-68 บทน ำ
• ดานการรกษาความปลอดภยเครอขาย: วธการทผรายสามารถโจมตเครอขายคอมพวเตอร วธทเราจะสามารถปกปองเครอขายจากการโจมต วธการออกแบบสถาปตยกรรมทมภมคมกนตอการโจมต
• เรมแรกอนเทอรเนตไมไดถกออกแบบมาใหมความปลอดภย (มากเทาทควร)
original vision: “กลมของผใชไววางใจซงกนและกนทเชอมตอกบเครอขายทแทบจะไมมอะไรปองกน” ☺
ตอนนเหมอนนกออกแบบ Internet protocol จะเหมอนเลนเกมไลจบกบ attacker (ตามไมทนซะท)
เพราะตองพจารณาความปลอดภยในทก ๆ ชน !
ความปลอดภยของเครอขาย
1-69 บทน ำ
• มลแวรสามารถไปอยในเครองไดจาก :
ไวรส : ตด virus เพราะมนท าส าเนาตวเอง โดย รบ/เปด หรอสงสงตางๆ ท างาน (เชน ไฟลแนบในอเมล)
เวรม: ตด worm เพราะมนท าส าเนาตวเองได เขามาทเครองไดแมผใชจะไมได download หรอเปด file ดวยตวเอง (สงใหตวเองท างานได)
• สปายแวร สามารถบนทกการกดแปนพมพ, เวบทเคยเขาไปด, สงขอมลไปเกบรวมไวทเครองของผราย
• เครองทตดเชอสามารถกลายเปน botnet, ใชส าหรบสแปม, โจมตแบบ DDoS
ผราย: ใส malware เขาไปในเครองผานเครอขาย
1-70 บทน ำ
การปฏเสธการบรการ(DoS): ผโจมตท าใหระบบ (เซฟเวอร,แบนดวธ) ใชงานไมไดหรอมไมพอ โดยสงขอมลปลอมจ านวนมากใหกนทรพยากรสงมาก
1. เลอกเปาหมาย 2. เจาะไปทโฮสตรอบ ๆ เปาหมาย 3. สงแพคเกจไปทเปาหมายผานโฮสทโดนเจาะ
เปาหมาย
ผราย: โจมต server และ เครอขาย
1-71 บทน ำ
"การดกจบแพคเกจมาอาน" : เกดในสอแบบกระจาย (เชน อเธอรเนต สอไรสาย ทใชรวมกน) การดสวนทเชอมเครองกบเครอขาย (ทถกตงคา mode ใหเปน promicuous) จะอานและ
บนทกแพคเกตทงหมดทผานไปมา (รวมไปถงรหสผาน!)
ซอฟตแวรขอ wireshark ใชส าหรบการดกจบแพคเกจ (download ฟร)
ผรายดกจบ packet มาอานได
A
B
C
src:B dest:A payload
1-72 บทน ำ
… มเนอหาเพมเตมในเรองความปลอดภย (ในบทท 8)
ผรายสามารถปลอมทอย (ชอ) ของเครองได
IP spoofing: send packet with false source address
A
B
C
src:B dest:A payload
1-73 บทน ำ
1.1 Internet คออะไร
1.2 network edge
end systems (เครองปลายทาง), access networks (เครอขายส าหรบการ เขาถง), links (สงเชอมตอ) 1.3 network core
packet switching, circuit switching, โครงสรางเครอขาย
1.4 delay (ความลาชา), loss (ขอมลสญหาย), throughput (อตราปรมาณงานทได)
1.5 ชน protocol, service models (โมเดลการใหบรการ)
1.6 networks ภายใตการโจมต: ความปลอดภย
1.7 ประวตศาสตร
บทท 1: แผนการสอน
1-74 บทน ำ
• 1961: Kleinrock - ทฤษฎแถวคอย แสดง ใหเหนถงประสทธผลของ packet- switching
• 1964: Baran - packet-switching ใน เครอขายของทหาร
• 1967: ARPAnet กอตงโดย Advanced Research Projects Agency
• 1969: การท างานโหนดแรกท ARPAnet node
• 1972: ARPAnet แพรตวอยางสสาธรณะชน NCP (Network Control Protocol) โปรโตคอล
โฮสตตดตอกบโฮสตตวแรก โปรแกรมอเมลโปรแกรมแรก ARPAnet ม 15 โหนด
1961-1972: หลกการ packet-switching ในยคแรกๆ
ความเปนมาของอนเตอรเนต
1-75 บทน ำ
• 1970: เครอขายดาวเทยม ALOHAnet ในฮาวาย • 1974: Cerf and Kahn – สถาปตยกรรมเครอขาย
ทเชอมตอกน • 1976: Ethernet at Xerox PARC • late70’s: proprietary architectures: DECnet,
SNA, XNA • late 70’s: switching ทจ ากดความยาวของ
packet (กอนทจะมาเปน ATM) • 1979: ARPAnet ม 200 โหนด
Cerf and Kahn’s หลกการเชอมตอระหวาง เครอขาย: minimalism (นยมการท างานทนอย
ทสด), autonomy (จดการตนเองได) – ไมมความจ าเปนในการเปลยนแปลงภายในเครอขายเพอทจะเชอมตอไปยงภายนอก
โมเดลการใหบรการแบบพยายามทสด (best effort service model)
router ไมตองเกบสถานะของการเชอมตอ (stateless routers)
กระจายการควบคมออกไป
1972-1980: การเชอมตอระหวางเครอขาย, new and proprietary nets
ความเปนมาของอนเตอรเนต
ก าหนดสถาปตยกรรมปจจบนของอนเตอรเนต
1-76 บทน ำ
• 1983: การใชงานของ TCP/IP • 1982: นยามโปรโตคอล smtp e-mail • 1983: ก าหนด DNS ใชแปลงจากชอเปน
ไอพแอดเดรส • 1985: นยามโปรโตคอล ftp • 1988: ใช TCP ควบคมความคบคง
• เครอขายระดบชาตใหม ๆ: Csnet, BITnet, NSFnet, Minitel
• 100,000 โฮสตเชอมตอไปยงเครอขายตาง ๆ
1980-1990: โปรโตคอลใหมๆ ,เครอขายมความแพรหลาย
ความเปนมาของอนเตอรเนต
1-77 บทน ำ
• ตนๆยค 1990: ARPAnet ยกเลกการใชงาน • 1991: NSF จ ากดการใชงาน NSFnet ใน เชงพาณชย (ยกเลกการใชงานในป 1995) • ตนๆยค 1990: Web hypertext [Bush 1945, Nelson 1960’s] HTML, HTTP: Berners-Lee 1994: Mosaic, later Netscape ปลายยค 1990: เวบเชงพาณชย
ปลายๆยค 1990 – 2000 : • apps เจง ๆ มากขน: instant messaging,
แชรไฟลแบบ P2P • ความปลอดภยทางเครอขายในระดบตน ๆ • ประมาณ 50 ลานโฮสต,
100 ลานผใชงาน • การเชอมตอเครอขายหลกท างานทระดบ
Gbps
1990, 2000’s: ในเชงพาณชย, เวบ, โปรแกรมประยกตใหมๆ
ความเปนมาของอนเตอรเนต
1-78 บทน ำ
2005-ปจจบน • ประมาณ 750 ลานโฮสต
โทรศพทมอถอและแทบเลต
• การใชงานเชงรกในการเขาถงบรอดแบนด • การเพมขนของการเชอมตอเครอขายไรสายความเรวสง • การเกดขนของเครอขายสงคมออนไลน:
Facebook: จะมผใช 1 พนลานคนในเรวๆน
• ผใหบรการตาง ๆ (Google, Microsoft) สรางเครอขายของตนเอง Bypass Internet, บรการ "คนหาแบบทนท", อเมล และอนๆ
• การพาณชยทางอเลกทรอนคส, มหาวทยาลยตาง ๆ, องคกรตาง ๆ เปดใหบรการในกลมเมฆ “cloud” (ยกตวอยาง เชน Amazon EC2)
ความเปนมาของอนเตอรเนต
1-79 บทน ำ
ครอบคลมเนอหามากมาย !
• ภาพรวมทางอนเทอรเนต • โปรโตคอลคออะไร? • สวนขอบ, สวนแกนของเครอขาย, สวน
การเขาถงเครอขาย packet-switching VS circuit-switching โครงสรางอนเตอรเนต
• ประสทธภาพ: การสญเสย, ความลาชา, อตราการสงผาน
• ชนตาง ๆ, รปแบบการบรการ • ความปลอดภย • ความเปนมา
สงทคณได: • เนอหา, ภาพรวม, ความรสกถงเรอง
เครอขาย
• รายละเอยดแบบเจาะลกจะตามมา !
สรปบทท 1
1-80 บทน ำ
1 56910040 MS.VANNAK SOTH 2 56920001 นางสาวเจฬรย ล าเลศ 3 56920003 นายธนศกด วฒวโรภาส 4 56920004 นายนพปฎล เฉยศร 5 56920005 นายปรเมศวร รตนผล 6 56920006 พนตรพรภรมย มนฤกษ 7 56920007 นายวนปยะ รตตะมณ 8 56920336 นายฉตรชย เสกประเสรฐ 9 56920337 นายธนพนธ เดชจระกล 10 56920338 นายธนนทร เมธโยธน 11 56920339 นายพงษพช ไพรช 12 56920340 นางสาวพรพรรณ ขวญกจบรรจง 13 56920341 นายพสกร ปญญวรากจ 14 56920343 นางโพธรตน หรญรง 15 56920344 นายรกชาต เหมะสขณฑกะ 16 56920345 นายสมบรณ เฉลมรตนาพร 17 56920346 นายสชาต กนสง 18 56920347 นายเอกพล ออนปาน
Credit ผแปล
1-81 บทน ำ