(ร่าง) ปี...
TRANSCRIPT
(ราง) ยทธศาสตรกาแฟ ป 2559-2563
1. หลกการและเหตผล
กาแฟ เปนพชเศรษฐกจทส าคญชนดหนงของไทยทท ารายไดใหเกษตรกรปละประมาณ 5,500 ลานบาท โดยในชวง 5 ปทผานมา (ป 2554 - 2558) ตลาดกาแฟมการขยายตวอยางมาก ท าใหความตองการใช เมลดกาแฟของโรงงานแปรรปกาแฟในประเทศเพมขนจาก 61,480 ตน ในป 2554 เปน 80,000 ตน ในป 2558 ในขณะเดยวกน ผลผลตกาแฟในประเทศกลบลดลงอยางตอเนอง เนองจากราคากาแฟทตกต าเปนเวลานาน ท าใหเกษตรกรปรบเปลยนไปปลกพชอนแทน เชน ยางพารา ปาลมน ามน และไมผล เนอททใหผลจงลดลงจาก 322,896 ไร ในป 2554 เหลอเพยง 251,433 ไร ในป 2558 สงผลใหผลผลตลดลงจาก 42,394 ตน ในป 2554 เหลอผลผลตเพยง 26,089 ตน ในป 2558 โดยพนธทปลกสวนใหญเปนพนธกาแฟโรบสตา มแหลงปลกทส าคญอยในภาคใต ไดแก จงหวดชมพร ระนอง สราษฎรธาน กระบ ซงในป 2557 มสดสวนรอยละ 75 สวนพนธอะราบกามสดสวนรอยละ 25 โดยแหลงปลกทส าคญอยในภาคเหนอ ไดแก จงหวดเชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน ตาก จงท าใหผลผลตไมเพยงพอตอความตองการของโรงงานแปรรปทเพมขน ท าใหมการน าเขาจากตางประเทศเพมขนดวย และตงแตวนท 1 มกราคม 2553 ภายใตความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA) ประเทศไทยจะตองเปดตลาดใหน าเขากาแฟเสร โดยลดภาษน าเขาเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรปเหลอรอยละ 5 และรอยละ 0 ตามล าดบ ซงการเขาสประชาคมอาเซยน ท าใหไทย ไมสามารถแขงขนกบประเทศในอาเซยน ไดแก ประเทศเวยดนาม ลาว และอนโดนเซย ซงประเทศเหลานสามารถผลตกาแฟทใหผลผลตสงกวาและตนทนการผลตทต ากวา อกทงปจจบนสวนกาแฟของไทยรอยละ 70 ของกาแฟโรบสตาเปนสวนผสม ซงเกษตรกรขาดการบ ารงรกษา สงผลใหผลผลตต าเลลยไรละ 91 กโลกรม ในขณะทสวนทปลกเปนสวนเดยวประมาณรอยละ 30 ของกาแฟโรบสตาทงหมดใหผลผลตถง 250 กโลกรมตอไร ซงมเนอทปลกนอยกวาสวนผสมมาก ผลผลตเลลยของประเทศจงต า กระทรวงเกษตรและสหกรณ ไดด าเนนการยทธศาสตรกาแฟตงแตป 2552 - 2556 สามารถบรรลเปาหมายไดในระดบหนง เนองจากปญหาดานงบประมาณ ไมสามารถขยายผลไดตามเปาหมาย จงมความจ าเปนทอตสาหกรรมกาแฟจะตองเรงพฒนา โดยไทยมศกยภาพดานการแปรรปและมศกยภาพในการผลตและสงออกมาก ดงนน การพฒนาในระยะตอไปจ าเปนตองจดท ายทธศาสตรกาแฟ โดยเนนการบรหารจดการแบบครบวงจร (Value Chain) บนพนฐานของศกยภาพ (Potential) และอตลกษณของกาแฟไทย พฒนาระบบมาตรฐานการผลตในระดบฟารมถงผบรโภค โดยการเพมประสทธภาพการผลต ลดตนทนการผลต การพฒนาคณภาพเมลดกาแฟสมาตรฐานสากล การผลตกาแฟเลพาะถน และการเปนศนยกลางการคากาแฟ ในอาเซยนตอไป
2. สถานการณการผลตและการตลาด ป 2552/53-2556/57 2.1 ของโลก
2.1.1 การผลต ผลผลตกาแฟโลก ในชวง 5 ปทผานมา เพมขนจาก 8.425 ลานตน ในป 2553/54
เปน 8.972 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.07 ตอป เนองจากสภาพอากาศทเอออ านวย ประเทศทผลตกาแฟมากทสดไดแก บราซล รองลงมาคอ เวยดนาม และ โคลมเบย โดยมผลผลตคดเปน รอยละ 36.64 รอยละ 17.34 และรอยละ 6.92 ของผลผลตโลก ตามล าดบ (ตารางท 1)
2
(1) บราซล เปนผผลตกาแฟอนดบ 1 ของโลก และเปนผผลตกาแฟพนธอะราบกา รายใหญอนดบ 1 ของโลกเชนกน ในชวง 5 ปทผานมา ผลผลตกาแฟของบราซลเพมขนจาก 3.27 ลานตน ในป 2553/54 เปน 3.258 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 1.44 ตอป โดยกาแฟอะราบกามผลผลต ลดลงจาก 2.510 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 2.238 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 0.43 ตอป และกาแฟโรบสตา ผลผลตเพมขนจาก 0.760 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.020 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.70 ตอปเนองจากสภาพอากาศเอออ านวย (ตารางท 1 ตารางท 2 และ ตารางท 3)
(2) เวยดนาม เปนผผลตกาแฟอนดบ 2 ของโลก และเปนผผลตกาแฟพนธโรบสตา รายใหญอนดบ 1 ของโลก ในชวง 5 ปทผานมา ผลผลตกาแฟของเวยดนามเพมขนจาก 1.165 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.644 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 8.61 ตอป โดยแยกเปนกาแฟโรบสตา เพมขนจาก 1.130 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.581 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 8.33 และกาแฟอะราบกา เพมขนจาก 0.039 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.063 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 14.46 ตอป เนองจากมการขยายพนทปลกกาแฟเพมขนอยางตอเนอง (ตารางท 1 ตารางท 2 ตารางท 3 และ ตารางท 13)
(3) โคลมเบย เปนผผลตกาแฟอนดบ 3 ของโลก ในชวง 5 ปทผานมา ผลผลตกาแฟ อะราบกาของโคลมเบยเพมขนจาก 0.510 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.798 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 14.48 ตอป
ตารางท 1 ผลผลตกาแฟของโลก ป 2553/54 – 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. บราซล 2. เวยดนาม 3. โคลมเบย 4. อนโดนเซย 5. เอธโอเปย 6. ฮอนดรส 7. อนเดย 8. ยกนดา 9. เมกซโก 10. กวเตมาลา 11. ไทย 12. อน ๆ
3.270 1.165 0.512 0.560 0.368 0.239 0.302 0.193 0.240 0.238 0.051 1.287
2.952 1.560 0.459 0.498 0.379 0.336 0.314 0.185 0.258 0.265 0.051 1.377
3.456 1.590 0.596 0.630 0.390 0.284 0.318 0.216 0.279 0.241 0.051 1.246
3.432 1.790 0.725 0.570 0.381 0.264 0.305 0.231 0.237 0.211 0.051 1.145
3.258 1.644 0.798 0.528 0.389 0.300 0.326 0.213 0.198 0.202 0.054 1.062
1.44 8.61 14.39 0.17 1.17 2.16 1.25 4.28 -4.59 -5.41 1.15 -5.53
2.964 1.758 0.804 0.636 0.390 0.354 0.318 0.228 0.204 0.199 0.054 1.098
รวม 8.425 8.634 9.297 9.342 8.972 2.07 9.007 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
3
ตารางท 2 ผลผลตกาแฟพนธอะราบกาของโลก ป 2553/54 – 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. บราซล 2. โคลมเบย 3. เอธโอเปย 4. ฮอนดรส 5. กวเตมาลา 6. เมกซโก 7. เปร 8. นคารากว 9. อนเดย 10. คอสตารกา 11. อนๆ
2.510 0.510 0.370 0.240 0.240 0.230 0.250 0.100 0.100 0.090 0.590
2.082 0.459 0.379 0.336 0.261 0.246 0.312 0.126 0.101 0.107 0.592
2.526 0.596 0.390 0.284 0.240 0.267 0.258 0.116 0.099 0.101 0.588
2.508 0.725 0.381 0.264 0.210 0225 0.255 0.120 0.102 0.087 0.547
2.238 0.798 0.389 0.300 0.201 0.186 0.174 0.126 0.098 0.084 0.502
-0.43 14.48 1.06 2.07 -5.56 -5.01 -8.85 4.22 -0.31 -3.39 -3.94
2.166 0.804 0.390 0.354 0.198 0.192 0.180 0.132 0.089 0.081 0.513
รวม 5.230 5.001 5.465 5.424 5.096 0.29 5.099 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 3 ผลผลตกาแฟพนธโรบสตาของโลก ป 2553/54 – 2558/59
หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. เวยดนาม 2. บราซล 3. อนโดนเซย 4. อนเดย 5. ยกนดา 6. มาเลเซย 7. ไอเวอร โคท 8. ไทย 9. คาแมรน 10. ลาว 11. อนๆ
1.130 0.760 0.480 0.210 0.150 0.070 0.100 0.050 0.030 0.030 0.190
1.512 0.870 0.420 0.212 0.132 0.087 0.096 0.051 0.039 0.027 0.182
1.536 0.930 0.528 0.220 0.168 0.084 0.105 0.051 0.029 0.028 0.155
1.719 0.924 0.471 0.202 0.180 0.090 0.101 0.051 0.023 0.029 0.128
1.581 1.020 0.441 0.229 0.168 0.105 0.084
0.054 0.032 0.029 0.135
8.33 6.70 -0.55 1.26 5.51 8.82 -2.94 1.55 -3.91 -0.04 -9.84
1.692 0.798 0.558 0.229 0.180 0.108 0.080 0.054 0.035 0.030 0.146
รวม 3.200 3.628 3.834 3.918 3.878 4.72 3.910 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
2.1.2 การตลาด (1) ความตองการใชเมลดกาแฟ
ความตองการใชเมลดกาแฟของโลก ในชวง 5 ปทผานมา เพมขนจาก 8.060 ลานตน ในป 2553/54 เปน 8.732 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 1.65 ตอป เนองจากการบรโภคโดยรวมของโลกขยายตว ประเทศทมความตองการใชเมลดกาแฟมากทสดไดแก ประเทศในกลมสหภาพยโรป รองลงมา ไดแก สหรฐอเมรกา และบราซล (ตารางท 4)
4
ตารางท 4 ความตองการใชเมลดกาแฟของโลก ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. EU 2. สหรฐอเมรกา 3. บราซล 4. ญปน 5. แคนาดา 6. ฟลปปนส 7. รสเซย 8. อนโดนเซย 9. เอธโอเปย 10. เวยดนาม 11. อนๆ
2.480 1.340 0.170 0.420 0.250 0.170 0.260 0.100 0.170 0.100 2.600
2.715 1.377 1.202 0.423 0.250 0.220 0.232 0.143 0.183 0.100 1.690
2.597 1.382 1.207 0.450 0.254 0.264 0.248 0.160 0.180 0.110 1.682
2.489 1.429 1.213 0.465 0.276 0.218 0.254 0.167 0.187 0.120 1.747
2.618 1.415 1.220 0.470 0.270 0.256 0.243 0.183 0.179 0.133 1.745
0.21 1.47 48.45 3.25 2.56 8.43 -0.45 14.61 1.26 7.82 -7.36
2.631 1.444 1.220 0.488 0.288 0.276 0.245 0.185 0.178 0.156 1.785
รวม 8.060 8.535 8.534 8.565 8.732 1.65 8.896 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
(2) ราคา
ในชวง 5 ปทผานมา ราคาเมลดกาแฟโรบสตาตลาดนวยอรก ลดลงจากกโลกรมละ 78.34 บาท ในป 2554 เหลอกโลกรมละ 67.24 บาท ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 3.03 ตอป และราคา เมลดกาแฟโรบสตาตลาดลอนดอน ลดลงจากกโลกรมละ 65.28 บาท ในป 2554 เหลอกโลกรมละ 59.77 บาท ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 1.49 ตอป เนองจากผลผลตของโลกเพมขน สวนราคากาแฟอะราบกาตลาดนวยอรก ลดลงจากกโลกรมละ 184.46 บาท ในป 2554 เหลอกโลกรมละ 121.52 บาท ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 7.02 ตอป (ตารางท 5)
ตารางท 5 ราคาเมลดกาแฟดบ ป 2553-2558 หนวย : บาท/กก.
ป ราคาทเกษตรกรขาย
ได 1/ ราคากาแฟโรบสตา
(นวยอรก) 2/ ราคากาแฟโรบสตา
(ลอนดอน) 2/ ราคากาแฟอะราบกา
(นวยอรก) 3/ 2554 2555 2556 2557 2558
70.94 69.09 71.16 64.94 68.30
78.34 75.61 68.17 75.42 67.24
65.28
59.77
184.46 130.43 96.69 145.08 121.52
อตราเพม (รอยละ)
-1.37 -3.03 -1.49 -7.02
2559* 65.43 66.00 118 หมายเหต : * ประมาณการ ทมา: 1/ ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร 2/, 3/ International Coffee Organization, October 2015 4/ Robusta Coffee Futures/Global Derivatives, October 2015
5
(3) การสงออก การสงออกเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรป ในชวง 5 ปทผานมาเพมขนจาก 6.793 ลานตน ในป 2553/54 เปน 7.157 ลานตน ในป 2558/59 หรอเพมขนรอยละ 1.66 ตอป ประเทศผสงออก มากทสด ไดแก บราซล สงออก 2.097 ลานตน ในป 2553/54 เพมเปน 2.194 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.28 ตอป รองลงมา ไดแก เวยดนาม สงออก 1.113 ลานตน ในป 2553/54 เพมเปน 1.324 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 5.03 ตอป และโคลมเบยสงออก 0.5 ลานตน ในป 2553/54 เพมเปน 0.728 ลานตนในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 12.25 ตอป (ตารางท 6)
เมลดกาแฟ ในชวง 5 ปผานมา การสงออกเมลดกาแฟเพมข นจาก 6 ลานตน ในป 2553/2554 เปน 6.066 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 0.79 ตอป โดยประเทศบราซลสงออกมากทสด จาก 1.910 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.983 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขน รอยละ 2.19 ตอป รองลงมา ไดแก เวยดนาม สงออก 1.090 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.220 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 3.62 ตอป และโคลมเบย สงออก 0.440 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.681 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 13.95 ตอป (ตารางท 7)
กาแฟส าเรจรป ในชวง 5 ปผานมา การสงออกกาแฟส าเรจรปเพมขนจาก 0.800 ลานตน ในป 2553/2554 เปน 0.883 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.45 ตอป โดยประเทศบราซลสงออกมากทสด จาก 0.190 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.209 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.78 ตอป รองลงมา ไดแก อนโดนเซย สงออก 0.140 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.114 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 7.13 ตอป และมาเลเซย สงออก 0.100 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.167 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 11.71 ตอป (ตารางท 8)
ตารางท 6 ปรมาณการสงออกเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรปของโลก ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. บราซล 2. เวยดนาม 3. โคลมเบย 4. อนโดนเซย 5. ฮอนดรส 6. อนเดย 7. เอธโอเปย 8. ยกนดา 9. กวเตมาลา 10. มาเลเซย 11. อน ๆ
2.097 1.113 0.500 0.583 0.234 0.331 0.194 0.189 0.219 0.101 1.232
1.791 1.470 0.442 0.447 0.317 0.312 0.188 0.180 0.230 0.117 1.489
1.840 1.479 0.531 0.534 0.269 0.291 0.210 0.215 0.226 0129 1.421
2.049 1.697 0.662 0.468 0.236 0.299 0.197 0.216 0.191 0.127 1.271
2.194 1.324 0.728 0.422 0.282 0.282 0.210 0.204 0.184 0.167 1.160
2.28 5.03 12.25 -5.83 0.78 -3.56 2.06 3.41 -5.20 11.49 -2.75
2.000 1.723 0.734 0.485 0.336 0.300 0.211 0.210 0.181 0.141 1.186
รวม 6.793 6.983 7.145 7.413 7.157 1.66 7.507 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
6
ตารางท 7 ปรมาณการสงออกเมลดกาแฟของโลก ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. บราซล 2. เวยดนาม 3. โคลมเบย 4. ฮอนดรส 5. อนโดนเซย 6. เอธโอเปย 7. อนเดย 8. ยกนดา 9. กวเตมาลา 10. เปร 11. อน ๆ
1.910 1.090 0.440 0.230 0.450 0.190 0.250 0.190 0.220 0.230 0.800
1.593 1.437 0.401 0.317 0.297 0.188 0.224 0.180 0.228 0.308 0.861
1.629 1.427 0.486 0.269 0.414 0.210 0.205 0.215 0.225 0.246 0.818
1.836 1.636 0.618 0.236 0.360 0.197 0.198 0.216 0.189 0.246 0.654
1.983 1.220 0.681 0.282 0.306 0.210 0.192 0.204 0.183 0.165 0.640
2.19 3.62 13.95 1.13 -5.63 2.50 -6.31 3.30 -5.41 -8.51 -6.96
1.800 1.600 0.690 0.336 0.330 0.211 0.210 0.210 0.180 0.168 0.655
รวม 6.000 6.034 6.144 6.386 6.066 0.79 6.390 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 8 ปรมาณการสงออกกาแฟส าเรจรปของโลก ป 2553/54 - 2558/59
หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. บราซล 2. อนโดนเซย 3. มาเลเซย 4. เวยดนาม 5. อนเดย 6. เมกซโก 7. ไทย 8. เอกวาดอร 9. โคลมเบย 10. ไอเวอร โคท 11. อนๆ
0.190 0.140 0.100 0.020 0.080 0.040 0.070 0.050 0.060 0.020 0.030
0.194 0.150 0.117 0.027 0.089 0.047 0.044 0.059 0.037 0.020 0.023
0.209 0.120 0.129 0.045 0.086 0.055 0.048 0.065 0.040 0.020 0.026
0.211 0.108 0.127 0.054 0.100 0.056 0.045 0.049 0.040 0.019 0.035
0.209 0.114 0.167 0.077 0.090 0.050 0.048 0.046 0.041 0.018 0.023
2.78 -7.13 11.71 40.34 3.58 6.41 -7.06 -3.46 -6.61 -2.59 -1.11
0.198 0.153 0.141 0.090 0.090 0.054 0.048 0.044 0.039 0.018 0.026
รวม 0.800 0.807 0.843 0.844 0.883 2.45 0.901 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
7
(4) การน าเขา การน าเขาเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรป ในชวง 5 ปทผานมาเพมขนจาก
6.430 ลานตน ในป 2553/54 เปน 7.013 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.15 ตอป ประเทศ ผน าเขามากทสด ไดแก กลมประเทศสหภาพยโรป น าเขา 2.680 ลานตน ในป 2553/54 เพมขนเปน 2.707 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 0.36 ตอป รองลงมา ไดแก สหรฐอเมรกา น าเขา 1.390 ลานตน ในป 2553/54 เพมขนเปน 1.441 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 1.17 ตอป และญปน น าเขา 0.450 ลานตน ในป 2553/54 เพมเปน 0.485 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 3.18 ตอป เนองจากความตองการบรโภคของประเทศเหลานนเพมขน (ตารางท 9)
เมลดกาแฟ ในชวง 5 ปผานมา การน าเขาเมลดกาแฟเพมขนจาก 5.710 ลานตนในป 2553/2554 เปน 6.074 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 1.59 ตอป โดยกลมประเทศสหภาพยโรปน าเขามากทสด จาก 2.680 ลานตน ในป 2553/54 เปน 2.707 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 0.36 ตอปรองลงมา ไดแก สหรฐฯ น าเขา 1.350 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.412 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 1.26 ตอป และญปน น าเขา 0.410 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.429 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.36 ตอป (ตารางท 10)
กาแฟส าเรจรป ในชวง 5 ปผานมา การน าเขากาแฟส าเรจรปเพมขนจาก 0.694 ลานตน ในป 2553/2554 เปน 0.792 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 3.42 ตอป โดยประเทศฟลปปนสน าเขามากทสด จาก 0.170 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.221 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.36 ตอป รองลงมาไดแก รสเซยน าเขา 0.120 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.093 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 6.24 ตอป และแคนนาดาน าเขา 0.060 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.077 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.66 ตอป (ตารางท 11)
ตารางท 9 ปรมาณการน าเขากาแฟและกาแฟส าเรจรปของโลก ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. EU-27 2. สหรฐอเมรกา 3. ญปน 4. แคนาดา 5. ฟลปปนส 6. รสเซย 7. สวสเซอรแลนด 8. เกาหลใต 9. แอลจเรย 10. จน 11. อน ๆ
2.680 1.390 0.450 0.200 0.100 0.250 0.130 0.110 0.110 0.060 0.950
2.637 1.430 0.401 0.250 0.197 0.232 0.128 0.107 0.136 0.064 1.126
2.704 1.422 0.501 0.254 0.233 0.248 0.139 0.110 0.117 0.094 1.142
2.679 1.495 0.472 0.276 0.191 0.254 0.138 0.130 0.138 0.102 1.104
2.707 1.441 0.485 0.270 0.227 0.243 0.145 0.138 0.129 0.116 1.112
0.36 1.17 3.18 7.24 17.45 0.34 2.98 6.70 3.39 19.54 3.00
2.730 1.470 0.479 0.288 0.248 0.245 0.144 0.141 0.137 0.116 1.049
รวม 6.430 6.708 6.964 6.679 7.013 2.15 7.047 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
8
ตารางท 10 ปรมาณการน าเขาเมลดกาแฟของโลก ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. EU-27 2. สหรฐฯ 3. ญปน 4. แคนาดา 5. สวสเซอรแลนด 6. รสเซย 7. แอลจเรย 8. เกาหลใต 9. ออสเตรเลย 10. มาเลเซย 11. อน ๆ
2.680 1.350 0.410 0.140 0.130 0.100 0.110 0.120 0.070 0.060 0.540
2.637 1.422 0.358 0.134 0.128 0.103 0.134 0.101 0.068 0.068 0.724
2.704 1.402 0.448 0.140 0.139 0.123 0.115 0.103 0.071 0.083 0.733
2.679 1.473 0.413 0.152 0.138 0.137 0.136 0.122 0.071 0.076 0.683
2.707 1.412 0.429 0.147 0.145 0.134 0.128 0.129 0.079 0.081 0.683
0.36 1.26 2.36 2.26 2.98 9.10 3.23 3.39 2.89 7.37 4.20
2.730 1.440 0.420 0.156 0.144 0.138 0.135 0.132 0.078 0.078 0.648
รวม 5.710 5.877 6.061 6.080 6.074 1.59 6.099 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 11 ปรมาณการน าเขากาแฟส าเรจรปของโลก ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. ฟลปปนส 2. รสเซย 3. แคนาดา 4. จน 5. ญปน 6. ยเครน 7. ไทย 8. สหรฐฯ 9. อนโดนเซย 10. ออสเตรเลย 11. อน ๆ
0.170 0.120 0.060 0.020 0.030 0.080 0.030 0.040 0.020 0.020 0.104
0.166 0.119 0.070 0.024 0.035 0.060 0.035 0.008 0.028 0.019 0.143
0.204 0.114 0.074 0.037 0.045 0.047 0.037 0.020 0.038 0.019 0.141
0.182 0.104 0.081 0.047 0.050 0.041 0.032 0.022 0.033 0.015 0.153
0.221 0.093 0.077 0.059 0.049 0.034 0.035 0.029 0.043 0.017 0.135
6.36 -6.24 6.66 32.79 14.32 -18.88 2.21 3.75 18.47 -5.46 6.07
0.240 0.090 0.084 0.060 0.051 0.036 0.033 0.030 0.023 0.018 0.137
รวม 0.694 0.707 0.776 0.760 0.792 3.42 0.802 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
2.2 ของอาเซยน 2.2.1 การผลต
ผลผลตกาแฟอาเซยน ในชวง 5 ปทผานมา เพมขนจาก 1.899 ลานตน ในป 2553/54 เปน 2.389 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.05 ตอป ประเทศทผลตกาแฟมากทสด ไดแก เวยดนาม รองลงมาคอ อนโดนเซย โดยมผลผลตในป 2557/58 คดเปนรอยละ 67.35 และรอยละ 24.22 ของผลผลตอาเซยน ตามล าดบ (ตารางท 12)
9
(1) เวยดนาม เปนผผลตกาแฟอนดบ 1 ของอาเซยน ในชวง 5 ปทผานมา ผลผลตกาแฟของเวยดนามเพมขนจาก 1.165 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.644 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 8.61 ตอป โดยแยกเปนกาแฟโรบสตา เพมขนจาก 1.126 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.581 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 8.41 สวนกาแฟอะราบกา เพมขนจาก 0.039 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.063 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 14.46 (ตารางท 12 ตารางท 13 และ ตารางท 14)
(2) อนโดนเซย เปนผผลตกาแฟอนดบ 2 ของอาเซยน ในชวง 5 ปทผานมา ผลผลตกาแฟของอนโดนเซยลดลงจาก 0.560 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.528 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 0.17 ตอป โดยแยกเปนกาแฟโรบสตา ลดลงจาก 0.477 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.441 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 0.42 สวนกาแฟอะราบกา เพมขนจาก 0.083 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.087 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 3.38 (ตารางท 12 ตารางท 13 และตารางท 14) ตารางท 12 ผลผลตกาแฟของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59
หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. เวยดนาม 2. อนโดนเซย 3. มาเลเซย 4. ไทย 5. ลาว 6. ฟลปปนส
1.165 0.560 0.066 0.051 0.030 0.027
1.560 0.498 0.087 0.051 0.027 0.027
1.590 0.630 0.084 0.051 0.028 0.027
1.790 0.570 0.090 0.051 0.029 0.027
1.644 0.528 0.105 0.054 0.029 0.029
8.61 0.17 10.10 1.15 0.04 1.44
1.758 0.636 0.108 0.054 0.030 0.029
รวม 1.899 2.250 2.410 2.557 2.389 6.05 2.615 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 13 ผลผลตกาแฟพนธโรบสตาของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59
หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. เวยดนาม 2. อนโดนเซย 3. มาเลเซย 4. ไทย 5. ลาว 6. ฟลปปนส
1.126 0.477 0.066 0.051 0.030 0.030
1.512 0.420 0.087 0.051 0.027 0.026
1.536 0.528 0.084 0.051 0.028 0.026
1.719 0.471 0.090 0.051 0.029 0.026
1.581 0.441 0.105 0.054 0.029 0.027
8.41 -0.42 10.10 1.15 0.04 -2.09
1.692 0.558 0.108 0.054 0.030 0.027
รวม 1.780 2.123 2.253 2.386 2.237 5.91 2.469 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
10
ตารางท 14 ผลผลตกาแฟพนธอะราบกาของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. อนโดนเซย 2. เวยดนาม 3. ฟลปปนส
0.083 0.039
0
0.078 0.048 0.002
0.102 0.054 0.002
0.099 0.071 0.002
0.087 0.063 0.002
3.38 14.46
0
0.078 0.066 0.002
รวม 0.122 0.128 0.158 0.172 0.152 7.63 0.146 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
2.2.2 การตลาด (1) ความตองการใชเมลดกาแฟ
ความตองการใชเมลดกาแฟของโลก ในชวง 5 ปทผานมา เพมขนจาก 0.453 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.708 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 10.34 ตอป เนองจากการบรโภคโดยรวมของโลกและเอเซยขยายตว ประเทศทมความตองการใชเมลดกาแฟมากทสดไดแก ประเทศฟลปปนส รองลงมาไดแก อนโดนเซย และเวยดนาม (ตารางท 15)
ตารางท 15 ความตองการใชกาแฟของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. ฟลปปนส 2. อนโดนเซย 3. เวยดนาม 4. ไทย 5. มาเลเซย 6. สงคโปร 7. ลาว
0.170 0.101 0.080 0.047 0.040 0.009 0.006
0.220 0.143 0.100 0.064 0.038 0.009 0.006
0.264 0.160 0.110 0.068 0.038 0.007 0.006
0.218 0.167 0.120 0.076 0.040 0.007 0.007
0.256 0.183 0.133 0.102 0.019 0.009 0.006
8.43 14.43 12.74 18.79 -13.39 -2.28 1.55
0.276 0.185 0.156 0.093 0.045 0.009 0.006
รวม 0.453 0.580 0.653 0.635 0.708 10.34 0.770 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
(2) ราคา ในชวง 5 ปทผานมา ราคาเมลดกาแฟโรบสตาตลาดนวยอรก ลดลงจากกโลกรมละ
78.34 บาท ในป 2554 เหลอกโลกรมละ 67.24 บาท ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 3.03 ตอป สวนกาแฟ โรบสตาตลาดลอนดอน ลดลงจากกโลกรมละ 65.28 บาท ในป 2554 เหลอกโลกรมละ 59.77 บาท ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 1.49 ตอป ส าหรบราคากาแฟอะราบกาตลาดนวยอรก ในป 2554 กโลกรมละ 184.46 บาท ลดลงเหลอกโลกรมละ 121.52 บาท ในป 2558 ลดลงรอยละ 7.02 ตอป (ตารางท 16)
11
ตารางท 16 ราคาเมลดกาแฟดบ ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : บาท/กก.
ป ราคาทเกษตรกรขาย
ได 1/ ราคากาแฟโรบสตา
(นวยอรก) 2/ ราคากาแฟโรบสตา
(ลอนดอน) ราคากาแฟอะราบกา
(นวยอรก) 3/ 2554 2555 2556 2557 2558
70.94 69.09 71.16 64.94 68.30
78.34 75.61 68.17 75.42 67.24
65.28
59.77
184.46 130.43 96.69 145.08 121.52
อตราเพม (รอยละ)
-1.37 -3.03 1.49 -7.02
2559* 65.43 66.00 118 หมายเหต : * ประมาณการ ทมา : 1/2/ ICO , 3/ WWW.ERONEXT.COM
(3) การสงออก การสงออก ในชวง 5 ป ทผานมาเพมขนจาก 1.898 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.986 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.10 ตอป ประเทศผสงออกทส าคญ ไดแก เวยดนาม สงออก 1.118 ลานตน ในป 2553/54 เพมเปน 1.324 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 4.94 ตอป อนโดนเซย สงออก 0.583 ลานตนในป 2553/54 ลดเหลอ 0.422 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 5.83 ตอป และมาเลเซย สงออก 0.101 ลานตน ในป 2553/54 เพมขนเปน 0.167 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 11.49 (ตารางท 17)
เมลดกาแฟ ในชวง 5 ปผานมา การสงออกเมลดกาแฟเพมขนจาก 1.563 ลานตนในป 2553/2554 เปน 1.551 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 1.25 ตอป โดยประเทศเวยดนามสงออกมากทสด จาก 1.093 ลานตน ในป 2553/54 เปน 1.220 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 3.56 ตอป รองลงมาไดแก อนโดนเซยสงออก 0.445 ลานตน ในป 2553/54 ลดเหลอ 0.306 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 5.41 ตอป และลาวสงออก 0.024 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.023 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 0.39 ตอป (ตารางท 18)
กาแฟส าเรจรป ในชวง 5 ปผานมา การสงออกกาแฟส าเรจรปเพมขนจาก 0.331 ลานตน ในป 2553/2554 เปน 0.406 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 4.05 ตอป โดยประเทศอนโดนเซยสงออกมากทสด จาก 0.138 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.114 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 6.86 ตอป รองลงมา ไดแก มาเลเซย สงออก 0.101 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.167 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 11.49 ตอป และเวยดนาม สงออก 0.020 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.077 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 40.34 ตอป (ตารางท 19)
12
ตารางท 17 ปรมาณการสงออกเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรปของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. เวยดนาม 2. อนโดนเซย 3. มาเลเซย 4. ไทย 5. ลาว
1.118 0.583 0.101 0.072 0.024
1.470 0.447 0.117 0.045 0.021
1.479 0.534 0.129 0.049 0.022
1.697 0.468 0.127 0.047 0.022
1.324 0.422 0.167 0.050 0.023
4.94 -5.83 11.49 -6.63 -0.39
1.722 0.485 0.141 0.050 0.024
รวม 1.898 2.100 2.213 2.361 1.986 2.10 2.422 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 18 ปรมาณการสงออกเมลดกาแฟของอาเซยน ป ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. เวยดนาม 2. อนโดนเซย 3. ลาว 4. ไทย
1.093 0.445 0.024 0.001
1.437 0.297 0.021 0.001
1.457 0.141 0.022 0.001
1.636 0.360 0.022 0.002
1.220 0.306 0.023 0.002
3.56 -5.41 -0.39 23.11
1.600 0.330 0.024 0.002
รวม 1.563 1.756 1.621 2.020 1.551 1.25 1.956 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 19 ปรมาณการสงออกกาแฟส าเรจรปของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1 อนโดนเซย 2. มาเลเซย 3. เวยดนาม 4. ไทย
0.138 0.101 0.020 0.072
0.150 0.117 0.027 0.044
0.120 0.129 0.045 0.048
0.108 0.127 0.054 0.045
0.114 0.167 0.077 0.048
-6.86 11.49 40.34 -7.58
0.153 0.141 0.090 0.048
รวม 0.331 0.338 0.342 0.334 0.406 4.05 0.432 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
(4) การน าเขา การน าเขา ในชวง 5 ปทผานมา เพมขนจาก 0.389 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.528 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.18 ตอป ประเทศผน าเขากาแฟทส าคญ ไดแก ฟลปปนส ไทย มาเลเซย และอนโดนเซย โดยฟลปปนส มการน าเขา 0.2 ลานตน ในป 2553/54 เพมขนเปน 0.227 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 2.25 ตอป ไทยน าเขา 0.063 ลานตน ในป 2553/54 เพมขนเปน 0.098 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 11.47 ตอป และมาเลเซยน าเขา 0.062 ลานตน ในป 2553/54 เพมเปน 0.081 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.67 ตอป เนองจากความตองการบรโภคของประเทศเหลานนเพมขน (ตารางท 20)
13
เมลดกาแฟ ในชวง 5 ปผานมา การน าเขาเมลดกาแฟเพมขนจาก 0.151 ลานตนในป 2553/2554 เปน 0.2 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 7.24 ตอป โดยประเทศมาเลเซยน าเขามากทสด จาก 0.062 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.081 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 6.67 ตอปรองลงมาไดแก ไทยน าเขา 0.037 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.062 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 16.59 ตอป และอนโดนเซยน าเขา 0.011 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.024 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 18.91 ตอป (ตารางท 21)
กาแฟส าเรจรป ในชวง 5 ปผานมา การน าเขากาแฟส าเรจรปเพมขนจาก 0.126 ลานตน ในป 2553/2554 เปน 0.307 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 20.12 ตอป โดยประเทศฟลปปนสน าเขามากทสด จาก 0.016 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.221 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 70.63 ตอป รองลงมาไดแก ไทยน าเขา 0.062 ลานตน ในป 2553/54 เหลอ 0.035 ลานตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 11.60 ตอป และอนโดนเซยน าเขา 0.037 ลานตน ในป 2553/54 เปน 0.043 ลานตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 4.76 ตอป (ตารางท 22)
ตารางท 20 ปรมาณการน าเขาเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรปของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. ฟลปปนส 2. ไทย 3. มาเลเซย 4. อนโดนเซย 5. เวยดนาม 6. สงคโปร
0.200 0.063 0.062 0.034 0.021 0.009
0.197 0.058 0.068 0.092 0.027 0.009
0.233 0.066 0.083 0.065 0.049 0.007
0.191 0.071 0.076 0.062 0.039 0.007
0.227 0.098 0.081 0.078 0.035 0.009
2.25 11.47 6.67 13.50 14.91 -2.48
0.248 0.089 0.078 0.035 0.022 0.009
รวม 0.389 0.451 0.503 0.446 0.528 6.18 0.481 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
ตารางท 21 ปรมาณการน าเขาเมลดกาแฟของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. มาเลเซย 2. ไทย 3. อนโดนเซย 4. เวยดนาม 5. ฟลปปนส
0.062 0.037 0.011 0.011 0.030
0.068 0.023 0.016 0.012 0.031
0.073 0.029 0.018 0.029 0.029
0.076 0.038 0.019 0.029 0.010
0.081 0.062 0.024 0.027 0.006
6.67 16.59 18.91 30.71 -35.28
0.078 0.054 0.012 0.012 0.008
รวม 0.151 0.150 0.178 0.172 0.200 7.24 0.164 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
14
ตารางท 22 ปรมาณการน าเขากาแฟส าเรจรปของอาเซยน ป 2553/54 - 2558/59 หนวย : ลานตน
ประเทศ 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58 อตราเพม (รอยละ)
2558/59*
1. ฟลปปนส 2. ไทย 3. อนโดนเซย 4. เวยดนาม
0.016 0.062 0.037 0.011
0.166 0.035 0.028 0.015
0.204 0.037 0.038 0.010
0.182 0.032 0.033 0.010
0.221 0.035 0.043 0.008
70.63 -11.60 4.76 -9.90
0.240 0.033 0.023 0.010
รวม 0.126 0.244 0.289 0.257 0.307 20.12 0.306 หมายเหต * ประมาณการ ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา www.usda.gov
2.3 ของไทย 2.3.1 การผลต
(1) กาแฟพนธโรบสตา ในชวง 5 ปทผานมา เนอทใหผล และผลผลตลดลง โดยเนอทใหผลลดลงจาก 288,716 ไร ในป 2553/54 เหลอ 189,281 ไร ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 10.44 ผลผลตลดลงจาก 37,055 ตน ในป 2553/54 เหลอ 17,160 ตน ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 15.72 เนองจากชวงทผานมาเกษตรกรตองการเปลยนพนทปลกกาแฟ น าไมผล ไมยนตนมาปลกแซม เชน ยางพารา ปาลมน ามน และทเรยน ปจจบนไมผล ไมยนตน เรมใหผลผลต เกษตรกรจงโคนตนกาแฟออก ส าหรบผลผลตตอไรลดลงจาก 128 กโลรมในป 2553/54 เหลอ 91 กโลกรม ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 5.71 เนองจากไมผลทปลกไวเรมใหผลเกษตรกรโคนตนกาแฟทไมสมบรณทง (ตารางท 23)
ส าหรบแหลงปลกกาแฟพนธโรบสตาทส าคญของไทยอยในภาคใต ไดแก จงหวดชมพร ระนอง สราษฎรธาน นครศรธรรมราช ซงในป 2558 มสดสวนรอยละ 75 เมอเทยบกบเนอทปลกทงหมด
(2) กาแฟพนธอะราบกา ในชวง 5 ปทผานมา เนอทใหผล และผลผลตเพมขน โดยเนอทใหผลเพมจาก 34,180 ไร ในป 2553/54 เปน 62,152 ไร ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 16.53 ผลผลตเพมจาก 5,339 ตน ในป 2553/54 เปน 8,929 ตน ในป 2557/58 หรอเพมขนรอยละ 13.99 เนองจากภาครฐและเอกชน มโครงการสงเสรมใหปลกกาแฟเพมในสวนไมผล ไมยนตน และพนทปาชมชน เรมใหผลผลต สวนผลผลตตอไรลดลงจาก 156 กโลกรม ในป 2553/54 เหลอ 144 กโลกรม ในป 2557/58 หรอลดลงรอยละ 2.10 เนองจากสภาพอากาศแหงแลง ในชวงกาแฟก าลงออกดอก ท าใหกาแฟตดผลลดลง (ตารางท 23)
ส าหรบแหลงปลกกาแฟพนธอะราบกาทส าคญอยทางภาคเหนอ ไดแก จงหวดเชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน โดยมสดสวนรอยละ 25 เมอเทยบกบเนอทปลกทงหมด
ตารางท 23 เนอทใหผล ผลผลต และผลผลตตอไร กาแฟของไทย ป 2552/53 – 2557/58
ป เนอทใหผล (ไร) ผลผลต (ตน) ผลผลตตอไร (กก.)
โรบสตา อะราบกา รวม โรบสตา อะราบกา รวม โรบสตา อะราบกา 2553/54 2554/55 2555/56 2556/57 2557/58
288,716 267,227 246,748 206,405 189,281
34,180 38,885 50,277 54,298 62,152
322,896 306,112 297,025 260,703 251,433
37,055 35,316 29,680 29,794 17,160
5,339 6,145 7,795 8,136 8,929
42,394 41,461 37,475 37,930 26,089
128 132 120 145 91
156 158 154 150 144
อตราเพม (รอยละ)
-10.44 16.53 -6.40 -15.72 13.99 -10.06 -5.71 -2.10
ทมา : ศนยสารสนเทศการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร
15
ตนทนการผลตกาแฟในชวง 5 ปทผานมา เพมขนจาก 5,960.04 บาทตอไร ในป 2554 เปน 6,310.12 บาทตอไร ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 2.18 ตอป และตนทนการผลตตอกโลกรม เพมขนจาก 45.50 บาทในป 2554 เปน 60.67 บาทในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 6.24 ตอป เนองจากการเพมขนของคาแรงงาน คาปย และ คายาปราบศตรพช (ตารางท 24)
ตารางท 24 ตนทนการผลตเมลดกาแฟของไทย ป 2553 - 2558
ป ตนทนผนแปร
(บาท/ไร) ตนทนคงท (บาท/ไร)
ตนทนทงหมด (บาท/ไร)
ตนทนตอหนวย (บาท/กก.)
2554 2555 2556
4,580.60 4,754.51 4,832.23
1,379.44 1,482.02 1,565.69
5,960.04 6,236.53 6,398.22
45.50 46.20 50.78
2557 2558
5,323.06 5,059.16
1,579.20 1,610.97
6,902.26 6,310.12
47.60 60.67
อตราเพม (รอยละ) 3.17 3.81 2.18 6.24 ทมา : ศนยสารสนเทศการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร
ส าหรบตนทนการผลตพนธโรบสตาลดลงจาก 6,137.10 บาทตอไร ป2556 เหลอ 5,913 บาทตอไร ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 1.84 ตอป ตนทนตอกโลกรมลดลงจาก 51.14 บาท ในป 2556 เพมเปน 62.24 หรอเพมขนรอยละ 10.32 ตอป
สวนพนธอะราบกา 7,633.37 บาทตอไรในป 2556 เปน 7,791.34 บาทตอไร ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 1.03 ตอป สวนตนทนตอกโลกรม เพมขนจาก 49.25 บาทตอกโลกรมในป 2556 เปน 54.87 บาทในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 5.55 (ตารางท 25) ตารางท 25 ตนทนการผลตเมลดกาแฟของไทยแยกพนธ ป 2556 - 2559
ป ตนทนผนแปร
(บาท/ไร) ตนทนคงท (บาท/ไร)
ตนทนทงหมด (บาท/ไร)
ตนทนตอหนวย (บาท/กก.)
พนธโรบสตา 2556 2557 2558
4,657.64 5,198.32 4,444.91
1,479.46 1,456.63 1,468.09
6,137.10 6,654.95 5,913.00
51.14 46.21 62.24
อตราเพม (รอยละ) -2.31 -0.39 -1.84 10.32 2559* 4,816.42 1,454.61 6,271.03 52.26
พนธอะราบกา 2556 2557 2558
5,766.44 5,900.29 5,793.76
1,866.93 1,977.92 1,997.58
7,633.37 7,878.21 7,791.34
49.25 52.17 54.87
อตราเพม (รอยละ) 0.24 3.44 1.03 5.55 2559* 5,790.94 1,983.27 7,774.21 54.75
หมายเหต * ประมาณการ โดยส านกงานเศรษฐกจการเกษตร ทมา : ศนยสารสนเทศการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร
16
2.3.2 การตลาด (1) ความตองการใชเมลดกาแฟของโรงงาน ในชวง 5 ปทผานมา ความตองการใชเมลดกาแฟของโรงงานแปรรปเพมขนจาก 61,480 ตน ในป 2554 เปน 80,000 ตน ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 6.50 ตอป ทงนเนองจากกระแสความนยมดมกาแฟควบด และกาแฟส าเรจรปเพมขน ประกอบกบมการผลตกาแฟส าเรจรปเพอการสงออกเพมขน (ตารางท 26)
ตารางท 26 ความตองการใชเมลดกาแฟของโรงงานแปรรปในประเทศ ป 2554-2558 หนวย : ตน
ป ความตองการใช (ตน) 2554 2555 2556
61,480 67,620 70,000
2557 2558
75,000 80,000
อตราเพม (รอยละ) 6.50 ทมา : ศนยสารสนเทศการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร
ส าหรบความตองการใชเมลดกาแฟในประเทศป 2559 - 2563 มอตราเพมขนรอยละ 5.42 ตอป โดยกาแฟพนธโรบสตามความตองการเพมจาก 77,500 ตนในป 2559 เปน 95,500 ตน ในป 2563 หรอเพมขนรอยละ 5.36 ตอป สวนพนธอะราบกามความตองการเพมขนจาก 7,500 ตนในป 2559 เปน 9,500 ตนในป 2563 หรอเพมขนรอยละ 6.08 ตอป (ตารางท 27)
ตารางท 27 ความตองการใชเมลดกาแฟในประเทศแยกพนธ ป 2559 - 2563
ป ความตองการใช (ตน)
โรบสตา อะราบกา รวม 2559* 2560* 2561* 2562* 2563*
77,500 82,000 86,500 91,000 95,500
7,500 8,000 8,500 9,000 9,500
85,000 90,000 95,000 100,000 105,000
อตราเพม (รอยละ) 5.36 6.08 5.42 หมายเหต : * ประมาณการโดยผประกอบการ
(2) ราคา ราคาเมลดกาแฟโรบสตาทเกษตรกรขายได ในชวง 5 ปทผานมาลดลงจากกโลกรมละ 70.94 บาท ในป 2554 เหลอกโลกรมละ 68.30 บาท ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 1.37 ตอป เนองจากผลผลตโลกทเพมสงขน และเศรษฐกจโลกทซบเซา ส าหรบราคาเมลดกาแฟอะราบกาเกษตรกรขายเปนผลสดในพนทราคากโลกรมละ 15 - 20 บาท (ตารางท 28)
17
ตารางท 28 ราคาเมลดกาแฟดบโรบสตา ป 2554 - 2559 หนวย : บาท/กก.
ป ราคาทเกษตรกรขายได 2554 2555 2556 2557 2558
70.94 69.09 71.16 64.94 68.30
อตราเพม (รอยละ) -1.37 2559* 65.43
หมายเหต : * ประมาณการ ทมา : ศนยสารสนเทศการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร,
(3) การสงออก ในชวง 5 ปทผานมา การสงออกเมลดกาแฟดบของไทยลดลง จาก 720 ตน ในป 2554 เพมเปน 1,969 ตน ในป 2555 และลดลงเหลอ 450 ตน ในป 2558 หรอลดลงรอยละ 22.40 เนองจากความตองการบรโภคภายในประเทศเพมมากขน สงผลใหการสงออกลดลง ส าหรบเมลดกาแฟควเพมขนจาก 137 ตน ในป 2554 เปน 177 ตน ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 9.23 และกาแฟส าเรจรป เพมขนจาก 5,263 ตน ในป 2554 เปน 7,595 ตน ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 6.12 เนองจากความตองการบรโภคเพมขน (ตารางท 29)
ตารางท 29 ปรมาณและมลคาการสงออกเมลดกาแฟ และกาแฟส าเรจรป ป 2554-2558 ปรมาณ : ตน
มลคา : ลานบาท
ป เมลดกาแฟดบ เมลดกาแฟคว กาแฟส าเรจรป กาแฟส าเรจรปอนๆ
ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา 2554 2555 2556 2557 2558
720 1,969 270 399 450
102 161 45 63 79
137 116 98 168 177
30 33 31 47 46
5,263 7,260 1,621 6,316 7,595
906 1,130 303 860
1,007
36,719 40,142 51,548 57,624 46,823
3,806 4,468 5,389 5,933 4,874
อตราเพม (รอยละ)
-22.40 -13.49 9.23 12.85 6.12 -0.61 8.85 8.09
ทมา : กรมศลกากร
(4) การน าเขา ในชวง 5 ปทผานมา การน าเขาเมลดกาแฟดบเพมขนจาก 34,374 ตน ในป 2554 เปน 57,115 ตน ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 16.15 ตอป และเมลดกาแฟควเพมขนเชนเดยวกนโดยเพมขนรอยละ 32.67 ตอป เนองจากผลผลตในประเทศไมเพยงพอตอความตองการของโรงงานแปรรป ส าหรบกาแฟส าเรจรปมการน าเขาเพมขนจาก 4,446 ตน ในป 2554 เปน 6,972 ตน ในป 2558 หรอเพมขนรอยละ 10.20 ตอป (ตารางท 30)
18
ตารางท 30 ปรมาณและมลคาการน าเขาเมลดกาแฟและกาแฟส าเรจรป ป 2553-2558 ปรมาณ : ตน
มลคา : ลานบาท
ป เมลดกาแฟดบ เมลดกาแฟคว กาแฟส าเรจรป กาแฟส าเรจรปอนๆ
ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา 2554 2555 2556 2557 2558
34,374 28,612 34,356 46,305 57,115
2,528 1,995 2,201 3,095 3,679
447 380 551
1,108 1,076
206 171 216 316 362
4,446 6,531 6,427 7,015 6,972
1,314 1,972 2,041 2,124 2,116
6,261 7,650 6,706 5,761 7,003
879 1,115 984 885
1,041 อตราเพม (รอยละ)
16.15 12.63 32.67 19.02 10.20 10.82 -0.59 1.08
หมายเหต : กรมศลกากร
3. ประเดนปญหา 3.1 ดานการผลต 3.1.1 กาแฟโรบสตา
(1) พนธกาแฟโรบสตาทเกษตรกรใชไมไดผานการคดเลอกพนธ ท าใหมผลผลตมความแปรปรวน ปรมาณผลผลตไมสม าเสมอ ศกยภาพดานการใหผลผลตต า
(2) พนทปลกกาแฟโรบสตาลดลงทกป ท าใหผลผลตกาแฟมไมเพยงพอตอความตองการของอตสาหกรรมการผลตในประเทศ ตลอดจนพนทปลกสวนใหญอยในพนททไมมเอกสารสทธ
(3) ตนกาแฟโรบสตาทเกษตรกรปลกสวนใหญมอายมากกวา 25 ป ใหผลผลตต า เกษตรกรไมใหความส าคญในการตดแตงกง และการตดฟนตนกาแฟเสอมโทรม
(4) ปญหาดานการเปลยนแปลงสภาพอากาศ ท าใหผลกาแฟสกหลายรน ท าใหเกดปญหาดานการจดการแรงงานเกบเกยว และมตนทนการผลตสงขน และยงสงผลใหเกดปญหาดานการจดการหลงการเกบเกยวซงสงกระทบโดยตรงตอคณภาพเมลดกาแฟ และขาดแคลนแรงงานในการผลต
(5) ปรมาณการผลตมความผนผวนตามสภาพภมอากาศ (6) เกษตรกรขาดเทคโนโลยการผลตกาแฟทเหมาะสม (การจดการดน การเขตกรรม
เครองมอเครองจกรกล ฯลฯ) ท าใหตนทนการผลตสง ผลผลตตอไรต า เมอเปรยบเทยบกบประเทศคแขง ประเทศ ตนทนการผลตตอ กก. (บาท) ป 2557 ไทย 46.21 เวยดนาม 35.40
3.1.2 กาแฟอะราบกา (1) ขาดการประชาสมพนธขอมลของพนธทชดเจน ทงพนททเหมาะสมของแตละพนธ
จดเดนของพนธ และปรมาณผลผลต (2) พนทปลกสวนใหญอยในพนททไมมเอกสารสทธ ท าใหไมไดรบการสงเสรมสนบสนน
จากภาครฐ สภาพอากาศเปลยนแปลง มผลท าใหการระบาดของโรคและแมลงมความหลากหลายและรนแรงมากขนทกป ไดแก โรคราสนม มผลท าใหพนธกาแฟอะราบกาทตานทานตอโรคราสนมเรมไมตานทาน โรคแอนแทรกโนส โรคใบร และการระบาดของมอดเจาะผลกาแฟ เปนตน
(3) ขาดการจดการเทคโนโลยการผลตทดและเหมาะสม
19
(4) เกษตรกรไมมการน าเทคโนโลยการตดฟนตน การเขตกรรม การจดการโรคแมลงไปใช (5) คณภาพผลผลตบางสวนไมไดมาตรฐาน เนองจากกระบวนการปฏบตกอนและหลง
การเกบเกยวไมถกตอง เปนผลใหผลผลตเมลดกาแฟไมไดมาตรฐานและคณภาพไดแก การเขาท าลายของมอดกาแฟ มความชนสง เกดเชอราไดงาย ผลผลตเมลดกาแฟบางสวนมคณภาพต า เนองจากเกบเมลดสกและไมสกปะปนกน เกบในกระสอบปย เกบรกษาภายในโรงเกบไมถกวธ และขาดแคลนแรงงานในการผลตและเกบเกยว
(6) เมลดกาแฟอะราบกาของไทยขาดอตลกษณในแตละทองถน มการปลอมปนเมลดกาแฟจากถนอน ท าใหไมสามารถรกษามาตรฐาน คณภาพและราคาไดสงเทาทควร
(7) มการลกลอบน าเขาเมลดกาแฟอะราบกาจากประเทศเพอนบานเขามาขายท าก าไรในประเทศไทยโดยไมผานขนตอนการน าเขาตามกฎหมาย
3.2 ดานการตลาด 1) เกษตรกรกรมการเขาถงขอมลดานภาวะการตลาดของตลาดโลกนอย ท าใหไมพรอมในการ
ปรบตวเพอสรางขดความสามารถดานการแขงขนดานการผลตและคณภาพ 2) หากกาแฟมการเปดเสรการคา โดยเลพาะอยางยงกบประเทศในกลมอาเซยน จะท าให
เกษตรกรไดรบผลกระทบ เนองจากประเทศเหลานมตนทนการผลตต ากวา 3) ผลตภณฑกาแฟ ขาดอตลกษณทจะชวยสงเสรมการขาย การตลาด การยกระดบคณภาพ
กาแฟทองถน ทจะสามารถเพมคณคาในตวสนคา เชน เปนสนคาทระลกในพนทนน ๆ 4) ขาดการวจยและพฒนานวตกรรม เพอใหเกดผลตภณฑใหมๆ
3.3 ดานการแปรรป 1) การรวมกลมแปรรปผลตภณฑ ยงขาดการพฒนาใหไดมาตรฐานและหลากหลาย 2) กลมเกษตรกรขาดเครองจกรกลในการแปรรปทมคณภาพด ราคาถก
4. การวเคราะหสถานการณกาแฟภายใตเงอนไขการคาเสร ใชแนวทางวเคราะหแบบ SWOT คอวธวเคราะหสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอก เพอใหเขาใจ
จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค เพอใหสามารถก าหนดกลยทธส าหรบสนคากาแฟของประเทศไทยได ดงน
4.1 จดแขง (Strength-S) 4.1.1 พนทภาคใตของไทยมความเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของกาแฟโรบสตาเพราะมฝน
ตกชก ท าใหสภาพอากาศชมชน สวนพนทภาคเหนอของไทยมความเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของกาแฟอะราบกา เพราะมสภาพอากาศเยน
4.1.2 กาแฟไทยไดรบการยอมรบวาคณภาพดทงพนธโรบสตาและอะราบกา และมรสชาตด ไดรบการยอมรบทงในประเทศและตางประเทศ
4.1.3 มหนวยงานภาครฐและเอกชนใหความชวยเหลอดานการพฒนาใหแกชาวสวนกาแฟไทย 4.1.4 ประเทศไทยไดเปรยบทางภมศาสตร เนองจากตงอยจดกงกลางภมภาคอาเซยน และยงม
ระบบโลจสตกสทดเมอเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน 4.2 จดออน (Weakness-w)
4.2.1 พนทปลกกาแฟสวนใหญอยในเขตปา ภาครฐไมสามารถสงเสรมไดเตมท โดยมากกวารอยละ 50 เปนเขตปาสงวน ซงเกษตรกรไดท ากนกนมานานโดยไมมกรรมสทธทดน ท าใหยากตอการใหการสงเสรมของภาครฐ
20
4.2.2 ตนทนการผลตของไทยอยในระดบสง เมอเปรยบเทยบกบคแขงดวยกน ท าใหแขงขนกบประเทศคแขงไมไดในเรองราคาเมลดกาแฟ โดยราคากาแฟของคแขงต ากวาของไทย สาเหตทตนทนของไทยสงกวา เนองจากไทยมผลผลตตอไรต ากวา ประกอบกบคาแรงงานของไทยสงกวาของเวยดนามและประเทศเพอนบาน เปนตน
4.2.3 ผลผลตลดลง ไมเพยงพอกบความตองการใชของโรงงานแปรรป เนองจากชาวสวนกาแฟไทยหนไปปลกพชอนทใหผลตอบแทนสงกวา เชน ยางพารา ปาลมน ามนสงผลเนอทปลกลดลง
4.2.4 ผลผลตตอไรต า เนองจากดนมสภาพเสอมโทรม ประกอบกบขาดการตดแตงกงและท าสาวตนกาแฟ เนองจากการขาดแคลนแรงงาน และราคาพชคแขงใหผลตอบแทนสงกวา
4.3 โอกาส (Opportunity-O) 4.3.1 ความตองการใชเมลดกาแฟในประเทศมแนวโนมเพมมากขนประมาณรอยละ 7-10 ตอป 4.3.2 มแหลงรบซอผลผลตกระจายอยทวไปบรเวณพนททมการปลกกาแฟ 4.3.3 กาแฟไทยไดรบการยอมรบในดานคณภาพ เปนทตองการของตลาดทงภายในและ
ตางประเทศ 4.3.4 รฐบาลมนโยบายสนบสนน และมการจดท ายทธศาสตรกาแฟ ในลกษณะบรณาการ 4.3.5 มหนวยงานของทางราชการ และภาคเอกชนสงเสรมและสนบสนนพนธกาแฟคณภาพด
และใหผลผลตตอไรสง 4.3.6 เกษตรกรสามารถจ าหนายผลผลตกาแฟไดสงกวาราคาตนทน 4.3.7 มกระแสความนยมดมกาแฟภายในประเทศเพมมากขนทกป 4.3.8 ไทยสามารถสงออกเมลดกาแฟดบและผลตภณฑกาแฟไปประเทศตางๆ มากกวา 50
ประเทศ โดยมมลคาการสงออกมากกวา 5,000 ลานบาท 4.3.9 พฤตกรรมการบรโภคกาแฟในอาเซยนใชกาแฟโรบสตาเปนหลก ในขณะทพนทปลก
กาแฟโรบสตาในอาเซยนลดลง แตความตองการใชกาแฟโรบสตาทงในประเทศและตางประเทศมแนวโนมเพมมากขน จะเปนชองทางใหประเทศไทยสามารถครองตลาดกาแฟโรบสตาไดมากขน
4.3.10 รฐบาลมนโยบายสงเสรมกจการ SME สรางสภาพคลองใหผประกอบกจการมากขน 4.4 อปสรรค/ขอจ ากด (Threat-T)
4.4.1 การเปดเสรการคา (AFTA) ภาษลดลง สงผลใหเมลดกาแฟภาษเหลอรอยละ 5 กาแฟส าเรจรปภาษเหลอรอยละ 0 การน าเขาจากประเทศอาเซยนมผลใหราคากาแฟถกลง ซงอาจกระทบกบผลผลตในประเทศ
4.4.2 ประเทศเวยดนามซงปลกกาแฟโรบสตาเชนเดยวกบไทยมปรมาณการผลตมากเปนทสองของโลก มคาแรงงานและตนทนการผลตต ากวาไทย และสามารถระบายกาแฟภายในประเทศโดยขายราคาต ากวา
4.4.3 ประเทศเพอนบานของไทย เชน พมา สปป.ลาว มนโยบายสงเสรมการปลกกาแฟสวนใหญเปนพนธอะราบกา และมตนทนการผลตต ากวา
4.4.4 ปรมาณและคณภาพผลผลตแปรผนตามสภาพแวดลอม 5. วสยทศน
เปนผน าการผลตและการคากาแฟคณภาพในภมภาคอาเซยน กาวไกลสตลาดโลกภายใตภาพลกษณกาแฟไทย
21
6. พนธกจ 6.1 เพมปรมาณผลผลตกาแฟในประเทศ 6.2 เพมประสทธภาพเพอลดตนทนการผลต โดยไมท าลายสงแวดลอม 6.3 สราง/พฒนาเครอขายระหวางกลมเกษตรกรและผประกอบการ 6.4 ยกระดบคณภาพมาตรฐานสสากลและภาพลกษณกาแฟไทย 6.5 สรางใหไทยเปนศนยกลางการคากาแฟในอาเซยน
7. ยทธศาสตรกาแฟโรบสตา 7.1 เปาหมาย ป 2563
7.1.1 รกษาผลผลตกาแฟภายใตการผลตเปนมตรกบสงแวดลอมไมนอยกวา 30,000 ตน/ป 7.1.2 เพมผลผลตตอไรใหมากกวา 250 กก/ไร ในสวนเดยว และ มากกวา 150 กก/ไร ในสวน
ผสมผสาน (สวนเดยว 170 ตน/ไร และสวนผสมทมตนกาแฟประมาณ 100 ตน/ไร) 7.1.3 ลดตนทนการผลตของเกษตรกรอยางนอย 10% 7.1.4 เพมมลคาการคากาแฟอยางนอย 10%
7.2 กลยทธ กลยทธท 1 เพมประสทธภาพการผลตและลดตนทนการผลต โดยไมท าลายสงแวดลอม
แนวทางด าเนนการ หนวยงาน 1. จดท าเขตการผลตกาแฟโรบสตา ทเหมาะสม มศกยภาพดานการผลต
ในพนททมศกยภาพใหม โดยค านงถงสภาพดน ภมอากาศ ระบบชลประทาน
พด. สปก. ก.ทรพย สศก.
2. ขนทะเบยน และจดท าฐานขอมลเกษตรกรปลกกาแฟโรบสตา กสก. สศก. 3. พฒนาและสงเสรมการใชทรพยากรดนอยางมประสทธภาพ พด. 4. ถายทอดเทคโนโลยการเพมประสทธภาพการผลตกาแฟโรบสตา เชน
การตดฟนตน การปลก/เปลยนพนธดทดแทน การปรบปรงบ ารงดน การปองกนก าจดโรคแมลง การท าปยหมกจากแกลบกาแฟ ฯลฯ)
กสก. กวก. พด. ภาคเอกชน
5. ปรบเปลยนสวนเกาโดยใชกาแฟโรบสตาสายพนธด โดยผลตกาแฟสายพนธดทใหผลผลต คณภาพสง และจดท าแปลงทดสอบ และแปลงสาธตกาแฟสายพนธดในพนทเดม และพนทใหมทมศกยภาพ
กวก. กสก. สปก. ภาคเอกชน พด.
6. พฒนาการผลตกาแฟโรบสตาของเกษตรกรใหไดมาตรฐาน GAP กวก. กสก.
กลยทธท 2 พฒนาการแปรรปและสรางมลคาเพม แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. สงเสรมการแปรรปกาแฟโรบสตาเพอเพมมลคาสนคาผลตภณฑกาแฟ การผลตกาแฟเลพาะถน สรางเอกลกษณกาแฟไทย ในสถาบนเกษตรกรและผประกอบการ
กสส. วท. สถาบนการศกษา
อก. อย. 2. สงเสรมการแปรรปกาแฟโรบสตาใหไดมาตรฐาน GMP/HACCP วท. สถาบนการศกษา
อก. อย. 3. สงเสรมการสรางนวตกรรมผลตภณฑกาแฟโรบสตา วท. กวก. สถาบนการศกษา 4. สงเสรมการสรางแบรนดสนคา อก. พณ. ภาคเอกชน
22
กลยทธท 3 พฒนาดานการตลาด แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. สงเสรมการซอขายเมลดกาแฟและผลตภณฑกาแฟตามชนคณภาพ (1) จดท ามาตรฐานเมลดกาแฟโรบสตาเพอยกระดบคณภาพ มกอช. (2) ทบทวนมาตรฐานผลตภณฑกาแฟโรบสตาเพอยกระดบคณภาพ และสงเสรม
การใช อก.
(3) พฒนาการรบรองตามมาตรฐานกาแฟโรบสตาของประเทศและอาเซยน
มกอช. กวก.
(4) การประชาสมพนธและสงเสรมซอขายกาแฟโรบสตา และผลตภณฑกาแฟตามชนคณภาพ
มกอช. พณ. อตก.
2. บรหารตลาดภายในและตลาดตางประเทศ (1) ประชาสมพนธเผยแพรขอมลการเคลอนไหวราคาสนคากาแฟโรบสตา พณ. (2) ประชาสมพนธกาแฟโรบสตาไทยทงในประเทศและตางประเทศ พณ.
กลยทธท 4 ดานการวจยและพฒนา แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. วจยพนธกาแฟโรบสตาท ใหผลผลตสง ตานทานโรค ทนแลงและ มมาตรฐานคณภาพตรงตามความตองการของผผลตและไดรบการยอมรบจากเกษตรกร
กวก. วท. ภาคเอกชน
2. วจยเทคโนโลยการผลตกาแฟโรบสตาในการเพมผลผลต คณภาพ และลดตนทนการผลต (การตดแตง อตราปยทเหมาะสม ระบบน า สภาพอากาศทเปลยนแปลง การปองกนโรคและแมลง เครองจกรกลการเกษตร และเทคโนโลยหลงการเกบเกยว)
กวก. วท. ภาคเอกชน
3. วจยและพฒนานวฒกรรมเพอเพมมลคาผลตภณฑ และเครองมอแปรรปกาแฟโรบสตา
วท. อก. กวก. พณ.สถาบนการศกษา สศก.
4. วจยและพฒนาการตลาดเดมและตลาดใหมเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน
สศก. กวก.
5. วจยและพฒนาความรวมมอกบตางประเทศ กวก. กสก. กสส. พณ.
กลยทธท 5 ดานการบรหารจดการ แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. บรหารส านกงานเลขานการในการขบเคลอนยทธศาสตร คณะอนกรรมการพชสวน คณะท างานพชกาแฟ
กวก. 2. สรางเครอขายขอมลกาแฟโรบสตาภายในประเทศและตางประเทศ กวก. พณ. สศก. สมาคม 3. สงเสรมความเขมแขงกลมเกษตรกร/สหกรณ และพฒนาเครอขายผผลต
กาแฟโรบสตา กสก. กสส.
4. พฒนาเครอขายกลมรบซอและจดการผลผลตกาแฟโรบสตา กสส. สมาคม. ภาคเอกชน
23
แนวทางด าเนนการ หนวยงาน 5. ทบทวนมาตรการดานการคาและภาษการน าเขาและสงออก เพอเพมขด
ความสามารถดานการบรหารวตถดบและผลตภณฑใหแกอตสาหกรรมในประเทศ
พณ. กวก. ภาคเอกชน
6. จดท าโครงการความรวมมอระหวางผปลกและภาคเอกชนเพอการผลตกาแฟอยางยงยน
กษ. ภาคเกษตรกรภาคเอกชน
8. ยทธศาสตรกาแฟอะราบกา 8.1 เปาหมาย
8.1.1 พฒนาคณภาพกาแฟอะราบกา ใหไดมาตรฐานเพมขน 20% 8.1.2 เพมมลคาการคากาแฟอะราบกาอยางนอย 10% 8.2 กลยทธ กลยทธท 1 เพมประสทธภาพการผลตและพฒนาคณภาพผลผลตกาแฟอะราบกา โดยไมท าลายสงแวดลอม
แนวทางด าเนนการ หนวยงาน 1. จดท าเขตการผลตกาแฟอะราบกาทเหมาะสม มศกยภาพดานการผลตในพนท
ปลกเดม และพนททมศกยภาพใหม โดยค านงถงสภาพดน ภมอากาศ ระบบชลประทาน
พด. ก.ทรพย สปก. สศก.
2. ขนทะเบยนและจดท าฐานขอมลเกษตรกรผปลกกาแฟอะราบกา กสก. สศก. 3. พฒนาและสงเสรมการใชทรพยากรดนในการผลตกาแฟอะราบกาอยางม
ประสทธภาพ พด.
4. ถายทอดเทคโนโลยการเพมประสทธภาพการผลตกาแฟอะราบกาเชน การตดฟนตน การปลก การเปลยนพนธดทดแทน การปรบปรงบ ารงดน การปองกนก าจดโรคแมลง การท าปยหมกจากแกลบกาแฟ ฯลฯ
กสก. กวก. วท. มลนธโครงการหลวง
ภาคเอกชน 5. พฒนาการผลตกาแฟอะราบกาของเกษตรกรใหไดมาตรฐาน GAP และ
มาตรฐานอนทรย กสก. กวก. วท.
มลนธโครงการหลวง ภาคเอกชน
กลยทธท 2 พฒนาการแปรรปและสรางมลคาเพม แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. สงเสรมการแปรรปกาแฟชนดพเศษ เพอเพมมลคาสนคาผลตภณฑกาแฟอะราบกา การผลตกาแฟเลพาะถน สรางเอกลกษณกาแฟไทย ในสถาบนเกษตรกรและผประกอบการ
กสส อก. วท. อย. สถาบนการศกษา
2. สงเสรมการแปรรปกาแฟอะราบกา ใหไดมาตรฐาน GMP/HACCP วท. อก. อย. 3. สงเสรมการสรางนวตกรรมผลตภณฑกาแฟอะราบกา วท. อก 4. สงเสรมการสรางแบรนดสนคากาแฟอะราบกา สถาบนการศกษา
อก. พณ. ภาคเอกชน
24
กลยทธท 3 พฒนาดานการตลาด แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. สงเสรมการซอขายเมลดกาแฟและผลตภณฑกาแฟอะราบกาตามชนคณภาพ (1) จดท ามาตรฐานเมลดกาแฟอะราบกาเพอยกระดบคณภาพ มกอช. (2) ทบทวนมาตรฐานผลตภณฑกาแฟอะราบกาเพอยกระดบคณภาพและสงเสรม
การใช อก.
(3) พฒนาการรบรองตามมาตรฐานกาแฟอะราบกาของประเทศและอาเซยน มกอช. กวก. (4) การประชาสมพนธและสงเสรมซอขายกาแฟอะราบกาและผลตภณฑ
กาแฟตามชนคณภาพ มกอช. พณ. อตก.
2 บรหารตลาดกาแฟอะราบกาภายในและตลาดตางประเทศ (1) ประชาสมพนธเผยแพรขอมลการเคลอนไหวราคาสนคากาแฟอะราบกา พณ. (2) ประชาสมพนธกาแฟอะราบกาไทยทงในประเทศและตางประเทศ พณ.
กลยทธท 4 ดานการวจยและพฒนา แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. วจยพนธกาแฟอะราบกา ทนทานตอโรค มความเหมาะสมแตละพนทรสชาตด มความหลากหลายของพนธ
กวก. วท. มลนธโครงการหลวง สถาบนการศกษา
ภาคเอกชน 2. วจยเทคโนโลยการผลตและวทยาการหลงการเกบเกยวกาแฟอะราบกาใน
การเพมผลผลต คณภาพ และลดตนทนการผลต (การตดแตงอตราปยท เหมาะสม ระบบน า สภาพอากาศทเปลยนแปลง การปองกนโรคและแมลง วทยาการหลงการเกบเกยว เครองจกรกลการเกษตร)
กวก. วท. มลนธโครงการหลวงสถาบนการศกษา
ภาคเอกชน
3. วจยและพฒนาเพอเพมมลคาผลตภณฑ และเครองมอแปรรปกาแฟ อะราบกา
วท. อก. กวก. สถาบนการศกษา
สศก. พณ. 4. วจยและพฒนาการตลาดเดมและตลาดใหมกาแฟอะราบกาเพอเพมขด
ความสามารถในการแขงขน สศก. กวก.
5. วจยและพฒนาความรวมมอกบตางประเทศ กวก. กสก. กสส. พณ.
กลยทธท 5 ดานการบรหารจดการ แนวทางด าเนนการ หนวยงาน
1. บรหารส านกงานเลขานการในการขบเคลอนยทธศาสตรกาแฟอะราบกา คณะอนกรรมการพชสวนคณะท างานพช
กาแฟ กวก. 2. สงเสรมความเขมแขงกลมเกษตรกร/สหกรณและสรางเครอขายขอมล
กาแฟอะราบกาภายในประเทศและตางประเทศ กวก. พณ. สศก. สมาคม
3. พฒนาเครอขายผผลตกาแฟอะราบกา กสก.กสส. 4. พฒนาเครอขายกลมรบซอและจดการผลผลตกาแฟอะราบกา กสส. พณ. สมาคม
ภาคเอกชน
25
แนวทางด าเนนการ หนวยงาน 5. ทบทวนมาตรการดานการคาและภาษการน าเขาและสงออก เพอเพมขด
ความสามารถดานการบรหารวตถดบและผลตภณฑกาแฟอะราบกาใหแกอตสาหกรรมในประเทศ
กวก. พณ. ภาคเอกชน
6. จดท าโครงการความรวมมอระหวางผปลกและภาคเอกชนเพอการผลตกาแฟอะราบกาอยางยงยน
กษ. ภาคเกษตรกรภาคเอกชน
9. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 9.1 กาแฟโรบสตา
1) กลมเกษตรกร/สหกรณ มความเขมแขง คณภาพชวตทดขน 2) ผลผลตเพยงพอกบความตองการของอตสาหกรรมไมนอยกวารอยละ 30 3) เกษตกรมความสามารถในการผลตกาแฟทไดคณภาพ มาตรฐาน ลดตนทนการผลต โดย
ไมท าลายสงแวดลอม 4) สามารถพฒนาใหไทยเปนศนยกลางของการคากาแฟคณภาพในอาเซยน
9.2 กาแฟอะราบกา 1) กลมเกษตรกร/สหกรณ มความเขมแขง คณภาพชวตทดขน 2) เกษตกรมความสามารถในการผลตกาแฟคณภาพ มาตรฐาน ลดตนทนการผลต โดยไม
ท าลายสงแวดลอม 3) ท าใหเมลดกาแฟไทยและผลตภณฑกาแฟ เปนทรจกและยอมรบในตลาดในประเทศและ
ตางประเทศ 10. การขบเคลอนยทธศาสตรสการปฏบต เพอใหการด าเนนงานตามยทธศาสตรกาแฟเปนไปตาม
เปาหมาย จะตองไดรบการสนบสนนจาก 10.1 คณะกรรมการนโยบายและแผนพฒนาการเกษตรและสหกรณการเกษตร ในการก าหนด
นโยบายการพฒนากาแฟอยางเปนระบบ 10.2 คณะอนกรรมการพชสวน และคณะท างานพชกาแฟ ในการขบเคลอนยทธศาสตรกาแฟ
ในการก ากบ ดแล และตดตามการด าเนนแผนงาน โครงการภายใตยทธศาสตรกาแฟใหเปนไปอยางมประสทธภาพ
11. ปจจยความส าเรจของยทธศาสตร ปจจยทสนบสนนทจะท าใหการขบเคลอนยทธศาสตรกาแฟป 2559-2563 บรรลเปาหมายท
ก าหนด ไดแก ไดรบการจดสรรงบประมาณ การท างานในลกษณะบรณาการของผทเกยวของ ไดแก องคกรเกษตรกร ผประกอบการโรงงานแปรรป และหนวยงานของรฐ
V.7 กรมวชาการเกษตร
ปรบแกหลงประชมคณะอนกรรมการพชสวน 31 พค. 59 ปรบปรงสถานการณกาแฟ