ค ำน ำ - thaischool.in.th · ชุดที่ 6...

ก

Electrochemistry

ค ำน ำ

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม4 รหสวชา ว33224 หนวยท 1 ไฟฟาเคม ชดท

1 เรอง ปฏกรยารดอกซ ชนมธยมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จดท าขน

เพอใชประกอบการจดการเรยนร รายวชาเคม4 รหสวชา ว33224 ตามสาระและมาตรฐาน

การเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนเสงสาง ตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาระท 3 สารและสมบตของสาร โดยเนนให

นกเรยนไดศกษา และปฏบตกจกรรมตามเนอหาในชดกจกรรมการเรยนร เพอสงเสรม

การพฒนาศกยภาพใหนกเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบไฟฟาเคม ซงนกเรยนสามารถ

ศกษาหาความรไดดวยตนเองหรอเปนกลม รวมกบการจดการเรยนการสอนของครผสอน

ชดกจกรรมการเรยนรน มเนอหาสาระและกจกรรมเกยวกบเรอง ปฏกรยารดอกซ

เปนชดกจกรรมทใหผเรยนไดศกษาเรยนรรวมกนเปนกลม ใหผเรยนคนพบองคความรจาก

การปฏบตกจกรรมรวมกน

ผจดท าหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม4 รหสวชา ว33224

หนวยท 1 ไฟฟาเคม ชดท 1 เรอง ปฏกรยารดอกซ จะชวยใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเอง

และแลกเปลยนเรยนรระหวางนกเรยน ไดสบเสาะหาความรและคนพบความรดวยตนเอง

ไดฝกแกปญหา และสงเสรมใหเกดทกษะการคดและการท างานรวมกน เพอใหเกดการเรยนร

และสามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวน และสามารถเพมผลสมฤทธทางการเรยน

ใหสงขน

เพญนภา ไชยรา

ข

Electrochemistry

สำรบญ

เรอง หนำ

ค าน า............................................................................................................................ ก

สารบญ........................................................................................................................ ข

ค าชแจง........................................................................................................................ 1

ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร.......................................................................... 2

ผงการจดหองเรยน....................................................................................................... 4

ขนตอนการเรยนชดกจกรรมการเรยนร......................................................................... 5

สาระส าคญ.................................................................................................................. 6

มาตรฐานการเรยนร..................................................................................................... 6

ผลการเรยนร................................................................................................................ 6

จดประสงคการเรยนร................................................................................................... 7

สาระการเรยนร............................................................................................................ 7

แบบทดสอบกอนเรยน.................................................................................................. 8

กระดาษค าตอบกอนเรยน............................................................................................. 12

กจกรรมท 1 การทดลองเรอง ปฏรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน........ 13

บทเสรมการเรยนรท 1 เรอง ปฏกรยารดอกซ ( Redox Reaction) .................................. 18

แบบฝกหดท 1 เรอง ปฏกรยารดอกซ............................................................................ 25

แบบทดสอบหลงเรยน................................................................................................... 27

กระดาษค าตอบหลงเรยน............................................................................................. 30

สรปคะแนน.................................................................................................................. 31

ภาคผนวก.................................................................................................................... 32

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน.......................................................................... 33

เฉลยกจกรรมท 1 การทดลองเรอง ปฏรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน 34

เฉลยแบบฝกหดท 1 เรอง ปฏกรยารดอกซ.................................................................... 37

บรรณานกรม............................................................................................................... 39

1

ชดท 1 เรองปฏกรยารดอกซ หนวยท 1 ไฟฟา

เคม

Electrochemistry

ค ำชแจง

ชดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม4 รหสวชา ว33224 หนวยท 1 ไฟฟาเคม

ชดท 1 เรองปฏกรยารดอกซ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ชดกจกรรมการเรยนร

ชดนจดท าขนโดยก าหนดเนอหาและวตถประสงคตามหลกสตรกลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 มความมงหวงเพอใหนกเรยนไดศกษาคนควา

ท าความเขาใจ ฝกปฏบตกจกรรม เปนการเพมพนความรและทกษะทางวชาการใหนกเรยนม

ความสามารถในการอาน คด วเคราะห เขยนสอความและมความรความเขาใจเกยวกบ

ไฟฟาเคม

การจดท าชดกจกรรมการเรยนรหนวยท 1 ไฟฟาเคม ไดมการจดท า ปรบปรง

แกไข และพฒนามาโดยตลอด มทงหมด 9 ชด จ านวน 9 เลม ดงน

ชดท 1 ปฏกรยำรดอกซ เวลำ 3 ชวโมง

ชดท 2 การดลสมการรดอกซ เวลา 4 ชวโมง

ชดท 3 เซลลกลวานก เวลา 3 ชวโมง

ชดท 4 ศกยไฟฟาของเซลล เวลา 3 ชวโมง

ชดท 5 ประเภทของเซลลกลวานก เวลา 3 ชวโมง

ชดท 6 เซลลอเลกโทรไลต เวลา 2 ชวโมง

ชดท 7 ประโยชนของเซลลอเลกโทรไลต เวลา 3 ชวโมง

ชดท 8 การกดกรอนของโลหะและการปองกน เวลา 2 ชวโมง

ชดท 9 ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวกบเซลลไฟฟาเคม เวลา 2 ชวโมง

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมการเรยนรชดนจะมประโยชน ส าหรบการ

จดการเรยนการสอนของครและนกเรยน เปนสอการเรยนการสอนทครผสอนสามารถใช

ประกอบกบคมอการใชชดกจกรรมการเรยนร หนวยท 1 ไฟฟาเคม ชนมธยมศกษาปท 6

เพอพฒนาทกษะกระบวนการเรยนรตาง ๆ ทางดานวทยาศาสตรของนกเรยนใหมประสทธภาพ

สงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนตอไป

2


เคม

Electrochemistry

ค ำแนะน ำกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนร

ชดกจกรรมการเรยนรฉบบน จดท าขนเพอใหผเรยน รายวชาเคม4 รหสวชา

ว33224 ชนมธยมศกษาปท 6 หนวยท 1 ไฟฟาเคม ชดท 1 เรองปฏกรยารดอกซ

โดยนกเรยนเรยนรดวยการศกษาคนควาจากชดกจกรรมการเรยนรดวยตนเองหรอเรยนร

เปนกลม และปฏบตกจกรรม โดยมครผสอนคอยก ากบดแล แนะน า สรปเนอหารวมกบ

ผเรยน ซงนกเรยนตองปฏบตตามขนตอน ดงน

1. ชดกจกรรมการเรยนรนใชเวลาเรยนและปฏบตกจกรรม 3 ชวโมง

2. นกเรยนแบงกลม จ านวน 6 กลม กลมละ 4-5 คน เลอกประธาน กรรมการ

และเลขานการ โดยใหแตละกลมนงตามผงการจดหองเรยนทก าหนดให

3. นกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนรและเรยนรเรยงตามล าดบ ตงแตหนาแรก

จนถงหนาสดทาย ดวยการอานขอความ เนอหา ท าความเขาใจเกยวกบวธการ

ขนตอนการปฏบตกจกรรมใหเขาใจชดเจน โดยปฏบตกจกรรมตามล าดบ ดงน

3.1 ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร

3.2 ผงการจดหองเรยน

3.3 สาระส าคญ/มาตรฐานการเรยนร/ผลการเรยนร/จดประสงคการเรยนร/

สาระการเรยนร

3.4 ท าแบบทดสอบกอนเรยนชดท 1 จ านวน 10 ขอ

3.5 ปฏบตกจกรรมท 1 เรองปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลาย

ของโลหะไอออน

3.6 ศกษาบทเสรมการเรยนรท 1 เรองปฏกรยารดอกซ

3.7 ท าแบบฝกหดท 1 เรองปฏกรยารดอกซ

3.8 ตรวจสอบความถกตองแบบฝกหดท 1 รวมกบครกบครผสอน

3.9 ท าแบบทดสอบหลงเรยนชดท 1 จ านวน 10 ขอ

3.10 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนชดท 1

5. เมอพบขอค าถามในแตกจกรรม ใหอานและตอบค าถามอยางรอบคอบ และ

เฉลยค าตอบรวมกบครผสอนเมอท ากจกรรมเสรจแตละกจกรรม

6. ถาพบขอสงสยหรอไมเขาใจใหอานทบทวนอกครง หรอถามครผสอน

3


เคม

Electrochemistry

7. เมอปฏบตกจกกรมครบและเสรจเรยบรอยใหจดเกบสอ วสด อปกรณเขาทและ

ท าความสะอาดบรเวณทท ากจกรรมใหสะอาดเรยบรอย

8. นกเรยนตองจดเตรยมสมดจดบนทกพรอมอปกรณการเรยน คนละ 1 ชด

เพอบนทกการท ากจกรรมและสรปเนอหา

พรอมแลวครบ

…………………………

4


เคม

Electrochemistry

ผงกำรจดหองเรยน

กระดานหนาหองเรยน

โตะปฏบตการกนาชนเรยน

กลมท 1

กลมท 3

กลมท 6 กลมท 2

กลมท 4 กลมท 5

ปายนเทศ ปายนเทศ

ต/ชน จดเกบวสด อปกรณ สารเคม

อางลางอปกรณ

5


เคม

Electrochemistry

ขนตอนกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนร

ชดท 1 เรองปฏกรยำรดอกซ

1. ศกษำผลกำรเรยนรและจดประสงคกำรเรยนร

2. อำนค ำชแจงกอนศกษำชดกจกรรมกำรเรยนร

3. ท ำแบบทดสอบกอนเรยน

4. ปฏบตกจกรรมตำมล ำดบทกขนตอน

5. ท ำแบบทดสอบหลงเรยน

6. ตรวจค ำตอบแบบทดสอบหลงเรยนจำกเฉลย

7. ศกษำชดกจกรรมกำรเรยนรชดตอไป

ไมผำนเกณฑ

รอยละ 70

ผำนเกณฑ

รอยละ 70

6


เคม

Electrochemistry

สำระส ำคญ

ปฏกรยารดอกซ ( Redox rection ) หมายถง ปฏกรยาทสารมการให และรบ

อเลกตรอน ท าใหมการเปลยนแปลงเลขออกซเดชนทงเพมขนและลดลง แบงไดเปน 2

ประเภท คอ

1) ปฏกรยาออกซเดชน ( Oxidation reaction ) คอ ปฏกรยาทสารใหอเลกตรอน

แกสารอน แลวมเลขออกซเดชนเพมขน โดยเรยกสารทใหอเลกตรอนหรอสารทมเลข

ออกซเดชนเพมขนวา ตวรดวซ หรอตวถกออกซไดส

2) ปฏกรยารดกชน ( Reduction reaction ) คอ ปฏกรยาทสารมการรบอเลกตรอนแลว

มเลขออกซเดชนลดลง โดยเรยกสารทรบอเลกตรอนหรอสารทมเลขออกซเดชนลดลงวา

ตวออกซไดส หรอตวถกรดวซ

มำตรฐำนกำรเรยนร

สำระท 3 สำรและสมบตของสำร

ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การเกด

สารละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร

สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

ผลกำรเรยนร

1. นกเรยนสามารถอธบายความหมายของปฏกรยาออกซเดชน ปฏกรยารดกชน

ปฏกรยารดอกซ ตวรดวซ และตวออกซไดส ในดานการถายโอนอเลกตรอนและการ

เปลยนแปลงเลขออกซเดชนได

2. นกเรยนสามารถจดล าดบความสามารถในการรบอเลกตรอนของธาตหรอไอออน

และเปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวรดวซ หรอตวออกซไดสได

7


เคม

Electrochemistry

จดประสงคกำรเรยนร

1. ท าการทดลองเพอศกษาปฏกรยาและการถายโอนอเลกตรอน ระหวางโลหะกบ

ไอออนของโลหะได

2. อธบายความหมายของปฏกรยาออกซเดชน ปฏกรยารดกชน และ

ปฏกรยารดอกซ พรอมทงเขยนสมการแสดงปฏกรยาได

3. อธบายความหมายของตวรดวซ และตวออกซไดส พรอมทงระบตวรดวซ และ

ตวออกซไดสในปฏกรยาได

4. เปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวรดวซ และตวออกซไดสได

สำระกำรเรยนร

1. ปฏกรยารดอกซ

2. ปฏกรยายอยของปฏกรยารดอกซ

2.1 ปฏกรยาออกซเดชน

2.2 ปฏกรยารดกชน

เวลำทใชในกำรศกษำ

ชดการเรยนนใชเวลาในการเรยนร 3 ชวโมง

8


เคม

Electrochemistry

แบบทดสอบกอนเรยน

รำยวชำเคม4 รหสวชำ ว33224 หนวยท 1 ไฟฟำเคม ชดท 1 เรองปฏกรยำรดอกซ

ค ำชแจง

1. ขอสอบมจ านวน 10 ขอ เปนขอสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก เวลา 10 นาท

2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดแลวท าเครองหมายกากบาท(X) ในกระดาษค าตอบ

จากขอความตอไปน ใชตอบค าถาม ขอ 1-2

1) สารทใหอเลกตรอนแกสารอน

2) สารทรบอเลกตรอนจากสารอน

3) สารทมคาเลขออกซเดชนเพมขน

4) สารทมคาเลขออกซเดชนลดลง

5) สารทถกรดวซ

6) สารทถกออกซไดส

1. ขอใดเปนความหมายของตวรดวซ

ก. ขอ 2), 4) และ 5)

ข. ขอ 2), 3) และ 6)

ค. ขอ 1), 3) และ 6)

ง. ขอ 1), 4) และ 5)

2. ขอใดเปนความหมายของตวออกซไดส

ก. ขอ 2), 4) และ 5)

ข. ขอ 2), 3) และ 6)

ค. ขอ 1), 3) และ 6)

ง. ขอ 1), 4) และ 5)

ค ำชแจง

9


เคม

Electrochemistry

3. จากการทดลองใสชนโลหะโครเมยมลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจางพบวาโลหะ

โครเมยมกรอนไปและไดกาซไฮโดรเจน ปฏกรยาในขอใดทแสดงปฏกรยารดอกซของโลหะ

โครเมยมในสารละลายกรดไดถกตอง

ก. 2Cr(s) + 6H+(aq) 2Cr3+(aq) + 3H2(g)

ข. Cr(s) + H2O(aq) Cr3+(aq) + 3H2(g)

ค. 6Cr+3(aq) + 6H+(aq) 6Cr(s) + 3H2(g)

ง. 6Cr+3(aq) + 6HCl(aq) 6Cl-(aq) + 3H2(g) + 6Cr(s)

4. พจารณาปฏกรยารดอกซ Cd(s) + I2(g) Cd2+(aq) + 2I-(aq)

ขอใดกลาวถกตอง

ก. I- ถกรดวซ

ข. I2 เปนตวรดวซ

ค. Cd ถกออกซไดส

ง. Cd เปนตวออกซไดส

5. จงพจารณาปฏกรยาตอไปน

MnO4- (aq) + H2S(aq) + H+ (aq) Mn2+ (aq) + H2O(I) + S(s)

สารใดเปนตวรดวซ และตวออกซไดส ตามล าดบ

ก. H2S , S

ข. MnO4- , H2S

ค. MnO4- , Mn2+

ง. H2S , MnO4-

6. การเปลยนแปลงในขอใดตอไปนไมเปนปฏกรยารดอกซ

ก. การยอยอาหารของคน

ข. การเผาไหมของน ามน

ค. ปฏกรยาในถานไฟฉาย

ง. ใสสารละลาย MgSO4 ในภาชนะทท าดวยสงกะส

สๆ นะเพอนๆ

10


เคม

Electrochemistry

ใชขอมลตอไปนตอบค ำถำมขอ 7 - 9

กำรทดลอง กำรเปลยนแปลงทเกดขน

1. ใสแทงตะกวลงในสารละลาย FeSO4

2. ใสทองแดงลงในสารละลาย AgNO3

3. ใสตะกวลงในสารละลายกรด HCl

4. ใสแทงเงนลงในสารละลายกรด HCl

5. ใสตะกวลงในสารละลาย CuSO4

6. ใสเหลกลงในสารละลายกรด H2SO4

ไมมการเปลยนแปลง

ไดเงนเกาะทแทงทองแดง



ไดทองแดงเกาะบนแทงตะกว

ไดกาซไฮโดรเจนเกดขน

7. ขอใดทเรยงล าดบความสามารถในการเปนตวออกซไดสไดถกตอง

ก. Fe2+ > Cu+ > Ag+ > Pb2+ > H+

ข. Fe2+ > H+ > Pb2+ > Cu+ > Ag+

ค. Cu+ > Ag+ > Pb2+ > H+ > Fe2+

ง. Ag+ > Cu+ > Pb2+ > H+ > Fe2+

8. ขอใดเรยงล าดบความสามารถในการเปนตวรดวซไดถกตอง

ก. Fe2+ > Pb+2 > Cu2+ > Ag2+

ข. Fe > Pb > Cu > Ag

ค. Ag+ > Cu2+ > Pb2+ > H+ > Fe2+

ง. Ag > Cu > Pb > Fe

9. สารหรอไอออนใดทถกรดวซ และถกออกซไดสไดดทสด ตามล าดบ

ก. Ag+ , Fe

ข. Fe2+ , Fe

ค. Fe2+ , Ag

ง. Ag , Ag+

11


เคม

Electrochemistry

10. ถาโลหะนเกลท าปฏกรยากบ H+ ไดกาซไฮโดรเจน ระหวาง H+ กบ Ni2+

ไอออนใดรบอเลกตรอนไดดกวากน และธาตหรอไอออนใดเปนตวรดวซ ตามล าดบ

ก. Ni2+ รบอเลกตรอนไดดกวา H+ , Ni เปนตวรดวซ

ข. Ni2+ รบอเลกตรอนไดดกวา H+ , H+ เปนตวรดวซ

ค. H+ รบอเลกตอนไดดกวา Ni2+ , H+ เปนตวรดวซ

ง. H+ รบอเลกตรอนไดดกวา Ni+2 , Ni เปนตวรดวซ

12


เคม

Electrochemistry

กระดำษค ำตอบแบบทดสอบกอนเรยน


ชอ.......................................................ชน ม..../......เลขท.......

ทดสอบกอนเรยน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

สรปผลกำรทดสอบ

คะแนน กอนเรยน

เตม 10

ได

เพอนๆไดคะแนน กนเทาไหรจะ

13


เคม

Electrochemistry

ค ำชแจง ใหนกเรยน แบงกลม กลมละ 4-5 คน แลวแตละกลมปฏบตการทดลองตอไปน

วนททดลอง……………………………………………………………………………………………………………………………….

สมำชกในกลม ชนมธยมศกษาปท ......../........

1. ชอ..............................................เลขท....... 4.ชอ............................................เลขท......

2. ชอ..............................................เลขท....... 5.ชอ............................................เลขท......

3. ชอ..............................................เลขท.......

จดประสงค

1. ท าการทดลองเพอศกษาปฏกรยาระหวางโลหะกบโลหะไอออนในสารละลายได

2. อธบายการถายโอนอเลกตรอนระหวางโลหะกบโลหะไอออนในปฏกรยา

พรอมทงเขยนสมการแสดงการถายโอนอเลกตรอนได

อปกรณ และสำรเคม

รำยกำร ปรมำณตอ1กลม

อปกรณ

1. บกเกอรขนาด 50 cm3

2. กระบอกตวงขนาด 25 cm3

3. กระดาษทรายขนาด 3 cm x 3 cm

สำรเคม

1. สารละลาย CuSO4 1 mol/dm3

2. สารละลาย ZnSO4 1 mol/dm3

3. แผนสงกะสขนาด 0.5 cm x 7 cm

4. แผนทองแดงขนาด 0.5 cm x 7 cm

4 ใบ

1 ใบ

1 ชน

50 cm3

50 cm3

2 ชน

2 ชน

14


เคม

Electrochemistry

วธกำรทดลอง

1. ใสสารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต 1 mol/dm3 ลงในบกเกอร 2 ใบ

ใบละ 25 cm3 สงเกตสของสารละลาย

2. จมโลหะสงกะสลงในบกเกอร ใบท 1 และโลหะทองแดงลงในบกเกอร

ใบท 2 ตามล าดบ

3. ตงไวสกคร สงเกตการณเปลยนแปลงทเกดขนทงในสารละลายและแผนโลหะ

ถามสารมาเกาะบนแผนโลหะใหใชแทงแกวเขยออกและสงเกตผวของโลหะอกครง

4. ท าการทดลองเชนเดยวกบ ขอ 1 และ 2 แตใชสารละลายซงคซลเฟต(ZnSO4)

1 mol/dm3 แทนสารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต(CuSO4)

ทมา : เพญนภา ไชยรา. (2557 : 3)

รปท 1 การจดอปกรณเพอศกษาปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะ

ไอออน

Zn(s)

Zn2++ SO42- Cu2++ SO4

2- Zn2++ SO42- Cu2++ SO4

2-

Cu(s) Zn(s) Cu(s)

15


เคม

Electrochemistry

ค ำถำมหลงกำรทดลอง

ระบบททดสอบ กำรเปลยนแปลง

ชนโลหะ สำรละลำย

Zn(s) ใน

CuSO4(aq)

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

Cu(s) ใน

CuSO4(aq)

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

Zn(s) ใน

ZnSO4(aq)

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

Cu(s) ใน

ZnSO4(aq)

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

1 ) จากการทดลอง กจกรรมท 1 มสงใดทเปนตวบงชวามปฏกรยาเคมเกดขน

ตอบ.......................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2 ) การทผวของโลหะสงกะสกรอนไป เพราะเหตใด

ตอบ..........................................................................................................................……………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………

3 ) การทมอะตอมของธาตทองแดงปรากฏขนเกาะทผวของแผนสงกะส เพราะเหตใด

ตอบ.......................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16


เคม

Electrochemistry

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………....……

………

อภปรำยผลกำรทดลอง

บนทกดๆมคะแนน เยอะนะคะ

4 ) สารละลายคอปเปอรไอออน(Cu2+)มสฟา ขณะเกดปฏกรยาสฟาจางลง เพราะเหตใด

ตอบ......................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5 ) เมอจมแผนทองแดงลงในสารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต ไมเกดปฏกรยา เพราะเหตใด

ตอบ......................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

17


เคม

Electrochemistry

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………

สรปผลกำรทดลอง

ถกตองจาเดกๆ

ถาเขาใจแลวเราไปศกษาใบความรกนตอ

เลยจา

กตองเปนทองแดง อยแลวจา

จากกการทดลอง ทองแดง กบ สงกะส สารใดรบ

อเลกตรอนไดดวากนครบ

18


เคม

Electrochemistry

บทเสรมกำรเรยนรท 1 เรองปฏกรยำรดอกซ (Redox Reaction)

ปฏกรยำไฟฟำเคม ปฏกรยำไฟฟำเคม คอ ปฏกรยาทมการเคลอนทของอเลกตรอน ซงแบงการ

เปลยนแปลงเปน 2 ลกษณะ คอ

1. การเปลยนแปลงทางเคมเปนไฟฟา เรยกวา เซลลกลปวำนก (Galvanic cell) เปน

เซลลทปฏกรยาเคมสามารถเกดขนไดเอง เชน ถานไฟฉาย แบตเตอรรถยนต เปนตน

2. การเปลยนแปลงทางไฟฟาเปนเคม เรยกวา เซลลอเลกโทรไลต (Electrolyte cell)

เปนเซลลทตองมการอดประจไฟฟาลงไปเพอใหเกดปฏกรยาเคม เชน การชารจถาน การชารจ

แบตเตอรรถยนต เปนตน

(Redox reaction)

ปฏกรยำรดอกซ (Redox reaction) หรอ ปฏกรยาออกซเดชน-รดกชน คอ ปฏกรยาทมการ

ถายโอนอเลกตรอน หรอ เปนปฏกรยาทมการให(Oxidation reaction) และรบอเลกตรอน(Reduction

reaction) อยดวยกน ยกตวอยางเชน

Sn2+(aq) + Pb(s) Pb2+(aq) + Sn(s)

เลขออกซเดชน +2 0 +2 0

จะเหนวา ปฏกรยาทมการถายโอนอเลกตรอนจะมเลขออกซเดชนเปลยนแปลง คอสวนของสารท

ใหอเลกตรอน จะมเลขออกซเดชนเพมขน และสวนของสารทรบอเลกตรอนจะมเลขออกซเดชนลดลง

รบอเลกตรอน

เกดปฏกรยารดกชน

ใหอเลกตรอน

เกดปฏกรยาออกซเดชน

เลขออกซเดชน

19


เคม

Electrochemistry

ดงนนปฏกรยำรดอกซ(Redox rection) จงประกอบดวย 2 ปฏกรยายอย คอ

ปฏกรยำรดกชน(Reduction reaction) และปฏกรยำออกซเดชน(Oxidation reaction)

เขยนแยกสมการไดดงน

0 เลขออกซเดชนเพมเปน +2

ปฏกรยำออกซเดชน Pb(s) Pb2+(aq) + 2e-

+2 เลขออกซเดชนลดลงเปน 0

ปฏกรยำรดกชน : Sn2+(aq) + 2e- Sn(s )

ปฏกรยำทเปนปฏกรยำรดอกซแนนอน

1. ปฏกรยาทมธาตอสระปรากฏอยในสมการ

เชน 2H2(g) + O2(g) 2H2O(I)

2. ปฏกรยาทไอออนของธาตนดเดยวกนมประจเปลยนไป

+2 +3 +4 +2

เชน Sn2+(aq)+2Fe3+(aq) Sn4+(aq)+ 2Fe2+(aq)

3. ปฏกรยาทมการถายโอนอเลกตรอนของธาตโดยดจากเลขออกซเดชนทเปลยนไป

+2 -2 +4-2 +4-2 +2-2

เชน CO(g) + NO2(g) CO2(g) + NO(g)

4. มโลหะแทรนซชนอยในสมการ ใหพจารณาเลขออกซเดชนของโลหะแทรนซชนกอนธาตอน

ถาเลขออกซเดชนมการเปลยนแปลงแสดงวาเปนปฏกรยารดอกซ

+6 +3

เชน Cr2O72-(aq) + H+(aq) + Cl-(aq) Cr3+(aq) + Cl2(g) + H2O(l)

ขอสงเกตเกยวกบปฏกรยำรดอกซ

20


เคม

Electrochemistry

ขนตอนกำรพจำรณำวำเปนปฏกรยำรดอกซหรอไม

ดทธำตอสระในสมกำร

มธำตอสระ

Redox

ไมมธำตอสระ

ดเลขออกซเดชนของธำต หรอไอออน

ถำในสมกำรมโลหะแทรนซชน ใหดกอนธำตตวอน

เลขออกซเดชนไมเปลยนแปลง เลขออกซเดชนเปลยนแปลง

Redox Non Redox

21


เคม

Electrochemistry

ปฏกรยารดอกซ ประกอบดวย 2 ปฏกรยายอย ดงน

2.1 ปฏกรยำรดกชน(Reduction reaction) คอ ปฏกรยาทสารรบอเลกตรอน

จากสารอนแลวท าใหเลขออกซเดชนของสารนนลดลง เรยกสารนนวา ตวออกซไดสหรอ

ตวถกรดวซ สามารถเขยนแสดงครงปฏกรยารดกชน ดงสมการ :

B+(aq) + e- B(s)

+2 0

เชน : Zn2+(aq) + 2e- Zn(s)

จากปฏกรยาจะเหนวา Zn2+ รบอเลกตรอนมา 2e- ท าใหเลขออกซเดชนลดลงจาก

+2 เปน 0 ดงนน Zn2+ เปนตวออกซไดส

2.2 ปฏกรยำออกซเดชน(Oxidation reaction) คอ ปฏกรยาทสารใหอเลกตรอน

แกสารอนแลวท าใหเลขออกซเดชนของสารนนเพมขน เรยกสารนนวา ตวรดวซหรอตวถก

ออกซไดส สามารถเขยนแสดงครงปฏกรยาออกซเดชนดงสมการ

ครงปฏกรยาออกซเดชน : A(s) A+(aq) + e-

0 +2

เชน : Mg(s) Mg2+(aq) + 2e-

จากปฏกรยาจะเหนวา Mg ใหอเลกตรอนแกสารอน 2e- ท าใหเลขออกซเดชน

เพมขนจาก 0 เปน +2 ดงนน Mg เปนตวรดวซ

สเกล นอย มำก

-2 -1 0 +1 +2

เลขออกซเดชนเพมขนจำก 0 เปน +2

ตวออกซไดส = รบอเลกตรอน

ตวรดวซ = ใหอเลกตรอน

เลขออกซเดชนลดลงจำก +2 เปน 0

22


เคม

Electrochemistry

ขอสงเกต :

1. ตวออกซไดส และตวรดวซ จะเปนสำรตงตน(อยฝงซำยมอของสมกำร)

2. อโลหะอสระมกจะเปนตวออกซไดซ เพรำะอโลหะรบอเลกตรอนไดดกวำ

3. โลหะอสระจะเปนตวรดวซ เพรำะโลหะเสยอเลกตรอนไดงำย

4. ไอออนบวกมกจะเปนตวออกซไดซ สวนไอออนลบมกจะเปนตวรดวซ

จงหำตวรดวซ และตวออกซไดส จำกสมกำรเคมตอไปน

สมกำรเคม Ni(s) + 2Ag+(aq) Ni2+(aq) + 2Ag(s)

วธคด 0 +1 +2 0 : เลขออกซเดชน

สมกำรเคม Ni(s) + 2Ag+(aq) Ni2+(aq) + 2Ag(s)

ครงปฏกรยำออกซเดชน Ni(s) Ni2+(aq) + 2e-

ดงนน ตวรดวซ คอ Ni(s) ให 2e- เลขออกซเดชนเพมขนจาก 0 เปน +2

ครงปฏกรยำรดกชน 2Ag+(aq) + 2e- 2Ag(s)

ดงนน ตวออกซไดส คอ Ag+(aq) รบ 1e- เลขออกซเดชนลดลงจาก +1 เปน 0

ตวอยำงท 1

ปฏกรยำรดอกซ

0 +2 0 +2

Mg(s) + Zn2+(aq) Zn(s) + Mg2+(aq)

ปฏกรยำรดกชน

ปฏกรยำออกซเดชน

จำกสมกำร

ตวออกซไดส คอ Zn2+

ตวรดวซ คอ Mg

เกดปฏกรยำออกซเดชน

(เลขออกซเดชนเพม)

เกดปฏกรยำรดกเดชน

(เลขออกซเดชนลดลง)

23


เคม

Electrochemistry

จงหำตวรดวซ และตวออกซไดส จำกสมกำรเคมตอไปน

สมกำรเคม 4H+ + SO42- + Cu H2SO3 + H2O + Cu2+

+1 +6-2 0 +1+4-2 +1-2 +2 : เลขออกซเดชน

สมกำรเคม 4H+ + SO42- + Cu H2SO3 + H2O + Cu2+

ครงปฏกรยำออกซเดชน Cu Cu2++ 2e-

ดงนน ตวรดวซ คอ Cu ใหอเลกตรอน 2e- เลขออกซเดชนเพมขนจาก

0 เปน +2

ครงปฏกรยำรดกชน SO42- + 2e- H2SO3

ดงนน ตวออกซไดส คอ S รบอเลกตรอน 2e- เลขออกซเดชนลดลงจาก

+6 เปน +4

กำรเปลยนแปลง ปฏกรยำออกซเดชน

(Oxidation reaction)


(Reduction reaction)

ลกษณะปฏกรยำ

ตวทเกดปฏกรยำ



ตวรดวซ

เพมขน

จ ำ **( Oxi ให เพม )


ตวออกซไดส

ลดลง

จ ำ**( Re รบ ลด )

ศกษำใบควำมรแลว

เรำมำเรมท ำกจกรรมกนเลย

ตวอยำงท 2

เกดปฏกรยำรดกเดชน

(เลขออกซเดชนลดลง)

เกดปฏกรยำออกซเดชน

(เลขออกซเดชนเพมขน)

24


เคม

Electrochemistry

ปฏกรยำไฟฟำเคม

ปฏกรยำเคมท ำให

เกดกระแสไฟฟำ

ปฏกรยำออกซเดชน

ปฏกรยำทมกำรใหและรบอเลกตรอน

กระแสไฟฟำท ำให

เกดปฏกรยำเคม

ประกอบดวย 2 ครงปฏกรยำ


ครงปฏกรยาทสาร


มตวรดวซ


เพมขน

ครงปฏกรยาทสาร


มตวออกซไดส


ลดลง

25


เคม

Electrochemistry

ค ำชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

1) ปฏกรยาเคมทสารใหอเลกตรอนแกสารอน เรยกวา ..........................................................

2) ปฏกรยาเคมทสารรบอเลกตรอนจากสารอน เรยกวา ........................................................

3) ปฏกรยารดอกซ คอ .........................................................................................................

4) จงเตมเครองหมาย✓หนาปฏกรยาทเปนปฏกรยารดอกซเครองหมาย✗หนาปฏกรยาท

ไมเปนปฏกรยารดอกซ

……….4.1 F2(g) + 2KBr(aq) 2KF(aq) + Br2 (aq)

……….4.2 HCl(aq) + LiOH(aq) 2LiCl(aq) + H2O(l)

……….4.3 CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g)

……….4.4 CaCO3(s) CaO(s) + CO2 (g)

5) จงเขยนสมการแสดงครงปฏกรยาออกซเดชน และครงปฏกรยารดกชนของปฏกรยารดอกซ

ทก าหนดให พรอมทงระบตวออกซไดสและตวรดวซ

5.1 Cu(s) + 2Ag2+(aq) Cu2+(aq) + 2Ag(s)

ครงปฏกรยาออกซเดชน ……………………….................................................................................

ครงปฏกรยารดกชน………………………........................................................................................

ตวออกซไดส คอ...................................... ตวรดวซ คอ......................................

5.2 2Al(s) + 6H+(aq) 2Al3+(aq) + 3H2(g)


ครงปฏกรยารดกชน………………………........................................................................................


5.3 Mg(s) + Cl2(aq) Mg2+(aq) + 2Cl-(aq)


ครงปฏกรยารดกชน………………………........................................................................................


แบบฝกหดท 1

เรอง ปฏกรยำรดอกซ

26


เคม

Electrochemistry

6. เมอทดสอบจมลวดโครเมยมลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจางพบวาสารละลาย

เปลยนจากไมมสเปนสฟา และมแกสเกดขน จงตอบค าถามตอไปน

6.1 จงเขยนสมการแสดงครงปฏกรยาออกซเดชน

ตอบ ................................................................................................................

6.2 จงเขยนสมการแสดงครงปฏกรยารดกชน

ตอบ .................................................................................................................

6.3 สารใดเปนตวออกซไดส ตอบ.........................................................................

6.4 สารใดเปนตวรดวซ ตอบ........................................................................

6.5 สารใดเปนตวถกออกซไดส ตอบ.........................................................................

6.6 สารใดเปนตวถกรดวซ ตอบ.........................................................................

6.7 H+(aq) กบ Cr2+(aq) ไอออนชนดใดรบอเลกตรอนไดดกวากน

ตอบ....................................................................................................................

Zn(s) Zn2+(aq) + 2e- ครงปฏกรยำออกซเดชน

Pb2+(aq) + 2e- Pb(s) ครงปฏกรยำรดกชน

7 จากสมการจงตอบค าถามตอไปน

7.1 จงเขยนสมการแสดงปฏกรยารดอกซ

ตอบ .........................................................................................................

7.2 ระหวางสงกะสกบตะกว ธาตใดมความสามารถในการรบอเลกตรอนดกวากน

ตอบ.........................................................................................................

7.3 ระหวางสงกะสกบตะกว ธาตใดเปนตวออกซไดสทดกวากน

ตอบ.........................................................................................................

27


เคม

Electrochemistry

แบบทดสอบหลงเรยน


1. ขอสอบมจ านวน 10 ขอ เปนขอสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ใชเวลา 10 นาท

2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดแลวท าเครองหมายกากบาท (X)

ในกระดาษค าตอบ

1. การเปลยนแปลงในขอใดตอไปนไมเปนปฏกรยารดอกซ

ก. การเผาไหมของน ามน

ข. ปฏกรยาในถายไฟฉาย

ค. การยอยอาหารของคน

ง. ใสสารละลาย MgSO4 ในภาชนะทท าดวยสงกะส

จำกขอควำมตอไปน ใชตอบค ำถำม ขอ 2-3

1) สารทใหอเลกตรอนแกสารอน

2) สารทรบอเลกตรอนจากสารอน

3) สารทมคาเลขออกซเดชนเพมขน

4) สารทมคาเลขออกซเดชนลดลง

5) สารทถกรดวซ

6) สารทถกออกซไดส

2. ขอใดเปนความหมายของตวรดวซ

ก. ขอ 2), 4) และ 5)

ข. ขอ 2), 3) และ 6)

ค. ขอ 1), 3) และ 6)

ง. ขอ 1), 4) และ 5)

3. ขอใดเปนความหมายของตวออกซไดส

ก. ขอ 2), 4) และ 5)

ข. ขอ 2), 3) และ 6)

ค. ขอ 1), 3) และ 6)

ง. ขอ 1), 4) และ 5)

ค ำชแจง

สๆ นะครบ

28


เคม

Electrochemistry

4. จงพจารณาปฏกรยาตอไปน

MnO4- (aq) + H2S(aq) + H+ (aq) Mn2+ (aq) + H2O(I) + S(s)

สารใดเปนตวรดวซ และตวออกซไดส ตามล าดบ

ก. H2S , S

ข. MnO4- , H2S

ค. MnO4- , Mn2+

ง. H2S , MnO4-

ใชขอมลตอไปนตอบค ำถำมขอ 5 - 7

กำรทดลอง กำรเปลยนแปลงทเกดขน

1. ใสแทงตะกวลงในสารละลาย FeSO4

2. ใสทองแดงลงในสารละลาย AgNO3

3. ใสตะกวลงในสารละลายกรด HCl

4. ใสแทงเงนลงในสารละลายกรด HCl

5. ใสตะกวลงในสารละลาย CuSO4

6. ใสเหลกลงในสารละลายกรด H2SO4


ไดเงนเกาะทแทงทองแดง



ไดทองแดงเกาะบนแทงตะกว

ไดกาซไฮโดรเจนเกดขน

5. ขอใดทเรยงล าดบความสามารถในการเปนตวออกซไดสไดถกตอง

ก. Fe2+ > Cu+ > Ag+ > Pb2+ > H+

ข. Fe2+ > H+ > Pb2+ > Cu+ > Ag+

ค. Cu+ > Ag+ > Pb2+ > H+ > Fe2+

ง. Ag+ > Cu+ > Pb2+ > H+ > Fe2+

6. ขอใดเรยงล าดบความสามารถในการเปนตวรดวซไดถกตอง

ก. Fe2+ > Pb+2 > Cu2+ > Ag2+

ข. Fe > Pb > Cu > Ag

ค. Ag+ > Cu2+ > Pb2+ > H+ > Fe2+

ง. Ag > Cu > Pb > Fe

29


เคม

Electrochemistry

7. สารหรอไอออนใดทถกรดวซ และถกออกซไดสไดดทสด ตามล าดบ

ก. Ag+ , Fe

ข. Fe2+ , Fe

ค. Fe2+ , Ag

ง. Ag , Ag+

8. ถาโลหะนเกลท าปฏกรยากบ H+ ไดกาซไฮโดรเจน ระหวาง H+ กบ Ni2+ ไอออนใด

รบอเลกตรอนไดดกวากน และธาตหรอไอออนใดเปนตวรดวซ ตามล าดบ

ก. Ni2+ รบอเลกตรอนไดดกวา H+ , Ni เปนตวรดวซ

ข. Ni2+ รบอเลกตรอนไดดกวา H+ , H+ เปนตวรดวซ

ค. H+ รบอเลกตอนไดดกวา Ni2+ , H+ เปนตวรดวซ

ง. H+ รบอเลกตรอนไดดกวา Ni+2 , Ni เปนตวรดวซ

9. พจารณาปฏกรยารดอกซ Cd(s) + I2(g) Cd2+(aq) + 2I-(aq)

ขอใดกลาวถกตอง

ก. I- ถกรดวซ

ข. I2 เปนตวรดวซ

ค. Cd ถกออกซไดส

ง. Cd เปนตวออกซไดส

10. จากการทดลองใสชนโลหะโครเมยมลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจางพบวาโลหะ

โครเมยมกรอนไปและไดกาซไฮโดรเจน ปฏกรยาในขอใดทแสดงปฏกรยารดอกซของโลหะ

โครเมยมในสารละลายกรดไดถกตอง

ก. 2Cr(s) + 6H+(aq) 2Cr3+(aq) + 3H2(g)

ข. Cr(s) + H2O(aq) Cr3+(aq) + 3H2(g)

ค. 6Cr+3(aq) + 6H+(aq) 6Cr(s) + 3H2(g)

ง. 6Cr+3(aq) + 6HCl(aq) 6Cl-(aq) + 3H2(g) + 6Cr(s)

30


เคม

Electrochemistry

กระดำษค ำตอบหลงเรยน


ชอ.......................................................ชน ม....../......เลขท.......

ทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

สรปผลกำรทดสอบ

คะแนน หลงเรยน

เตม 10

ได

เพอนๆไดคะแนน กนเทาไหรจะ

31


เคม

Electrochemistry

สรปคะแนน

ชดท 1 เรองปฏกรยำรดอกซ

แบบทดสอบกอนเรยน

กจกรรมท 1

แบบฝกหดท 1

แบบทดสอบหลงเรยน

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

10

10

20

10

ไดคะแนนกนเยอะ

ทกคนแนเลย ^-^

32


เคม

Electrochemistry

ภำคผนวก

33


เคม

Electrochemistry

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน


1. ค 6. ง

2. ก 7. ง

3. ก 8. ข

4. ค 9. ก

5. ข 10. ง

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน


1. ง 6. ข

2. ค 7. ก

3. ก 8. ง

4. ข 9. ก

5. ง 10. ค

34


เคม

Electrochemistry

เฉลยกจกรรมท 1

กำรทดลองเรอง ปฏกรยำระหวำงโลหะกบสำรละลำยของโลหะไอออน

บนทกผลกำรทดลอง

ค ำถำมหลงกำรทดลอง

ระบบททดสอบ กำรเปลยนแปลงทสงเกตได

ชนโลหะ สำรละลำย

Zn(s) ใน

CuSO4(aq)

มสารสน าตาลแดงเกาะบนสงกะส

สวนทจมอยในสารละลาย เมอเขย

สารสน าตาลแดงออกพบวา ผว

สงกะสมลกษณะขรขระ

สารละลายสฟาจางลงเมอ

ตงไวเปนเวลานานขนจะ จาง

ลงอก จนสดทายไมมส

Cu(s) ใน

CuSO4(aq)

ไมเหนการเปลยนแปลง ไมเหนการเปลยนแปลง

Zn(s) ใน

ZnSO4(aq)


Cu(s) ใน

ZnSO4(aq)


1) จากการทดลอง กจกรรมท 1 มสงใดทเปนตวบงชวา มปฏกรยาเคมเกดขน

ตอบ สงทเปนตวบงชวา มปฏกรยาเคมเกดขนคอ การมสารใหมเกดขน

ในทนคอของแขงสน าตาลแดงซงกคออะตอมของทองแดง และสของสารละลาย

คอปเปอร(II)ซลเฟต ( CuSO4 ) จางลง

2) การทผวของโลหะสงกะสกรอนไป เพราะเหตใด

ตอบ การทผวของโลหะสงกะสกรอนไปแสดงวา อะตอมของโลหะสงกะส เสยอเลกตรอน

3) การทมอะตอมของธาตทองแดงปรากฏขน เกาะทผวของแผน สงกะส เพราะเหตใด

ตอบ การทมอะตอมของทองแดงปรากฏขนเกาะทผวของแผนสงกะสแสดงวา ทองแดง

ไอออนในสารละลาย มารบอเลกตรอนจากสงกะสแลวกลายเปนอะตอมของทองแดง

35


เคม

Electrochemistry

อภปรำยผลกำรทดลอง

1. - สารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต ( CuSO4 ) มสฟา และในสารละลายม Cu2+

- ในสารละลายซงคซลเฟต ( ZnSO4 ) ไมมส และในสารละลายม Zn2+

2. ระบบทเกดปฏกรยาไดแก บกเกอรท 1 ระบบทแผนสงกะส (Zn) จมลงในสารละลาย

คอปเปอร(II)ซลเฟต (CuSO4 ) ซงม Cu2+

เมอจมแผนสงกะส (Zn) ลงในสารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต (CuSO4 ) ซงมสฟา

เพราะในสารละลายม Cu2+ การทมสารสน าตาลแดงเกดขนบนผวสงกะส และผวสงกะส

กรอนไป แสดงวามปฏกรยาเคมเกดขน หรอมการถายโอนอเลกตรอนระหวางแผนสงกะส(Zn)

กบไอออนของทองแดง(Cu2+) การทผวสงกะสกรอนไป แสดงวา โลหะสงกะสเปนฝายเสย

อเลกตรอน สวนไอออนของทองแดงเปนฝายรบอเลกตรอน ดงสมการเคมตอไปน

ฝายเสยอเลกตรอนเกดปฏกรยาออกซเดชน Zn(s) Zn2+ (aq) + 2e-

ฝายรบอเลกตรอนเกดปฏกรยารดกชน Cu2+(aq) + 2e- Cu(s)

รวมปฏกรยารดอกซ Zn(s) + Cu2+(aq) Zn2+ (aq) + Cu(s

3. เมอจมแผนสงกะส(Zn) ลงในสารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต (CuSO4 ) การท

สารละลายสฟาจางลงแสดงวา ไอออนของทองแดงถกใชไปในการเกดปฏกรยาดงน

Cu2+(aq) + 2e- Cu(s)

4) สารละลายคอปเปอรไอออน(Cu2+) มสฟา ขณะเกดปฏกรยาสฟาจางลง เพราะเหตใด

ตอบ แสดงวา คอปเปอรไอออนในสารละลายมปรมาณลดลง

5) เมอจมแผนทองแดงลงในสารละลายคอปเปอร(II)ซลเฟต(CuSO4) ไมเกดปฏกรยา เพราะเหตใด

ตอบ ไมมการใหอเลกตรอนและไมมการรบอเลกตรอน

36


เคม

Electrochemistry

สรปผลกำรทดลอง

ลกษณะการเกดปฏกรยารดอกซ ระหวางโลหะกบไอออนของโลหะคอ มการถายโอน

อเลกตรอน โดยทโลหะชนดหนงเปนฝายใหอเลกตรอนผวจะกรอนไป สวนไอออนของโลหะ

อกชนดหนงเปนฝายรบอเลกตรอนแลวเปลยนสภาพเปนอะตอมของโลหะนน

1. – ปฏกรยาทสารใหอเลกตรอน เรยกวา ปฏกรยำออกซเดชน

- ปฏกรยาทสารรบอเลกตรอน เรยกวา ปฏกรยำรดกชน

2. ปฏกรยาออกซเดชนและปฏกรยารดกชนตางกจดเปนครงปฏกรยา เมอรวมปฏกรยาทงสอง

เขาดวยกนจะไดปฏกรยาทเรยกวา ปฏกยำรดอกซ

3. –สารทใหอเลกตรอนกบสารอนแลวมเลขออกซเดชนเพมขน เรยกวา ตวรดวซ

-สารทรบอเลกตรอนจากสารอนแลวมเลขออกซเดชนลดลง เรยกวา ตวออกซไดส

37


เคม

Electrochemistry

ค ำชแจง ใหนกเรยนตอบค ำถำมตอไปน

1) ปฏกรยาเคมทสารใหอเลกตรอนแกสารอน เรยกวา ปฏกรยาออกซเดชน

2) ปฏกรยาเคมทสารรบอเลกตรอนจากสารอน เรยกวา ปฏกรยารดกชน

3) ปฏกรยารดอกซ คอ ปฏกรยาทมการใหและรบอเลกตรอน

4) จงเตมเครองหมาย✓หนาปฏกรยาทเปนปฏกรยารดอกซเครองหมาย✗หนาปฏกรยาท

ไมเปนปฏกรยารดอกซ

………. 4.1 F2(g) + 2KBr(aq) 2KF(aq) +Br2 (aq)

………. 4.2 HCl(aq) + LiOH(aq) 2LiCl(aq) +H2O(l)

………. 4.3 CH4(g) + 2O2(g) CO2(g) + 2H2O(g)

………. 4.4 CaCO3(s) CaO(s) + CO2 (g)

5) จงเขยนสมการแสดงครงปฏกรยาออกซเดชน และครงปฏกรยารดกชนของปฏกรยารดอกซ

ทก าหนดให พรอมทงระบตวออกซไดสและตวรดวซ

5.1 Cu(s) + 2Ag2+(aq) Cu2+(aq) + 2Ag(s)

ครงปฏกรยาออกซเดชน Cu(s) Cu2+(aq) + 2e-

ครงปฏกรยารดกชน 2Ag2+(aq) + 2e- 2Ag(s)

ตวออกซไดส คอ Ag2+ ตวรดวซ คอ Cu

5.2 2Al(s) + 6H+(aq) 2Al3+(aq) + 3H2(g)

ครงปฏกรยาออกซเดชน 2Al(s) 2Al3+(aq)

ครงปฏกรยารดกชน 6H+(aq) + 6e- 3H2(g)

ตวออกซไดส คอ H+ ตวรดวซ คอ Al

5.3 Mg(s) + Cl2(aq) Mg2+(aq) + 2Cl-(aq)

ครงปฏกรยาออกซเดชน Mg(s) Mg2+(aq) + 2e-

ครงปฏกรยารดกชน Cl2(aq) + 2e- 2Cl-(aq)

ตวออกซไดส คอ Cl2 ตวรดวซ คอ Mg

เฉลยแบบฝกหดท 1

เรอง ปฏกรยำรดอกซ

38


เคม

Electrochemistry

6. เมอทดสอบจมลวดโครเมยมลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจางพบวา สารละลาย

เปลยนจากไมมสเปนสฟา และมแกสเกดขน จงตอบค าถามตอไปน

6.1) จงเขยนสมการแสดงครงปฏกรยาออกซเดชน

ตอบ Cr(s) Cr2+(aq) + 2e-

6.2) จงเขยนสมการแสดงครงปฏกรยารดกชน

ตอบ 2H+(aq) + 2e- H2(g)

6.3) สารใดเปนตวออกซไดส ตอบ H+(aq)

6.4) สารใดเปนตวรดวซ ตอบ Cr(s)

6.5) สารใดเปนตวถกออกซไดส ตอบ Cr(s)

6.6) สารใดเปนตวถกรดวซ ตอบ H+(aq)

6.7) H+(aq) กบ Cr2+(aq) ไอออนชนดใดรบอเลกตรอนไดดกวากน

ตอบ H+(aq) รบอเลกตรอนไดดกวา Cr2+(aq)

Zn(s) Zn2+(aq) + 2e- เปนปฏกรยำออกซเดชน

Pb2+(aq) + 2e- Pb(s) เปนปฏกรยำรดกชน

7) จำกสมกำรจงตอบค ำถำมตอไปน

7.1 จงเขยนสมการแสดงปฏกรยารดอกซ

ตอบ Zn(s) + Pb2+(aq) Zn2+(aq) + Pb(s)

7.2 ระหวางสงกะสกบตะกว ธาตใดมความสามารถในการรบอเลกตรอนดกวากน

ตอบ ธาตตะกว

7.3 ระหวางสงกะสกบตะกว ธาตใดเปนตวออกซไดสทดกวากน

ตอบ ธาตตะกว.

วเครำะหโจทย จมลวดโครเมยมลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเจอจาง ซงแตกตวให H+(aq)

และ Cl-(aq) สารละลายเปลยนจากไมมสเปนสฟา และมแกสเกดขน แสดงวาโลหะโครเมยม

เกดปฏกรยาออกซเดชนเปลยนไปเปน Cr2+(aq) สวน H+(aq) เกดปฏกรยารดกชนเปลยนไปเปน

H2(g)

39


เคม

Electrochemistry

บรรณำนกรม

กชกร บญนคม. CHEMEASY SERIES 3 บทสรปเคมมธยมปลำย. พมพครงท 5.

กรงเทพมหานคร. บรษท เอน พ ซบพลาย พรนตง จ ากด. 2558.

กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. 2551.

กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช 2551.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. 2552.

ลดดาวลย เสยงสงข. หวใจเคม ม.4-5-6. กรงเทพฯ. ไฮเอดพลบลชซง, ม.ป.ป.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. คมอครสำระ

กำรเรยนรพนฐำนและเพมเตม เคม เลม 4. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร :

2548

. หนงสอเรยนรำยวชำเพมเตม เคมเลม 4 ชนมธยมศกษำปท 4-6. พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร. โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2556.

สมพงษ จนทรโพธศร. คมอเตรยมสอบเคม ม.4-5-6. บรษท ไฮเอดพบลชชง จ ากด. ม.ป.ป.

. คมอเตรยมสอบ เคม ม.5 เลม 4. กรงเทพฯ. บรษท ไฮเอดพบลชชง จ ากด. ม.ป.ป.

สวนย ค าอนทร. 2554. วทยาศาสตรชนมธยมปท 6. (ออนไลน). แหลงทมา :

https://sites.google.com/site/suwaneescience/home. 15 มถนายน 2554

ส าราญ พฤกษสนทร. คมภร เคม ม.4-5-6 Entrance A-NET ฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ :

บรษทส านกพมพ พ.ศ. พฒนา, 2552.

. คมอ Entrance ระบบใหม เคม ม.4-5-6. กรงเทพฯ. ส านกพมพพฒนศกษา, 2548.

. รวมหลก กฎ ทฤษฎ สตรคดลด และเทคนคคดลด วชำเคม ม.4-5-6 Entrance.

กรงเทพฯ. ส านกพมพ พ.ศ. พฒนา, 2553

ศรลกษณ ผลวฒนะ และประดบ นาคแกว. หนงสอเรยนเคม ชนมธยมศกษำปท 6

ภำคเรยนท 1. กรงเทพฯ : ส านกพมพแมค จ ากด, 2553.

พงศธร นนทธเนศ และคณะ. หนงสอเสรมศกยภำพและทกษะ รำยวชำเพมเตม

เคมเลม 4. กรงเทพฯ : บรษท อกษรเจรญทศน อจท.จ ากด. ม.ป.ป.

https://sites.google.com/site/suwaneescience/home.%2015%20มถนายน%202554

ค ำน ำ - thaischool.in.th · ชุดที่ 6...

Documents