अ थ ह इ स ल ए य ू न क म ल ग ा ता र ह ो ता है. अ...

27
Paryayvachi Shabd E-Book Synonym को हंद भाषा पयावाची या समानाथ कहते . हंद भाषा भी शद ऐसे होते िजन का अथ दूसरे शद के लगभग समान अथ होते उसे Synonym Word यानी पयावाची शद कहते . पयावाची शद का परभाषा - समान अथ रखने वाले शद को पयायवाची शद कहते . उदाहरण के तौर पर अनुपम का मतलब अनोखा होता है और आदय का मतलब यूनक होता है . अनुपम एवं आदय के लगभग समान अथ इसलए यह दोन शद पयायवाची शद है . पयावाची शद को जानने आवयकता होती है ? लेखन लगातार एक शद का योग करने से लेखन उबाऊ हो जाता है . िजससे पढ़ने वाले को नयापन नहं लगता है . भाषा सु ंदरता एवं आदयता बनाए रखने के लए पयायवाची शद का योग आवयक माना होता है . लेकन इसका योग यान पूवक करना चाहए. उचत शद का चयन करना अत आवयक होता है . अरय- वपन, वन, अटवी, कानन, जंगल. अनुपम- अनूठा, अपूव , अदभूत, अवतीय, अनोखा. अंग- तन, कलेवर, काया, अवय, वयु , देह, शरर. अिन-, धनजय, ताशन, जातदेव, वैवानर, वाला, वायुसख, दहन, वलन, षानु , रोहताव, वहन, आग, अनल, पावक, दव, धूके तु . अचला- , धरा, वी, वसुधा, वसुधरा, धरती. अचल- शैल, नग, गर, महधर, . अर-, वण , शव, मो, हा. असुर- रास, नशाचर, दनुज, दानव, दैय, रजनीचर, तमीरचर, यातुधान, सुरार. अभजात- पूय, ेठ, उच, लन. अम - सोम, पीयुष, सुधा, अमय, अमी. अश ् - बािज, तुरंग, हय, घोटक, घोड़ा, रवसुत सधव. अधर- रदछद, रदपुट, अ◌ोठ, अ◌ोठ. अज- दशरथ के जनक, बकरा, हा, ईवर. अण - सू ्य , सदूर. अथ - धन, हेतु , अभाय. अनार- शुकय, रामबीज, दाड़म. अंधा- अध, चुवहन, ाचु, नेहन, सूरदास. अंक - गोद, संया, दय, नाटक का एक भाग, सग . अनाज- धाय, शय, अन, गला. अयापक- वता, यायाता, आचाय , गु, शक. अनेक- एकाधक, नाना, कई. अवेषण- जाँच, शोध, अनुसंधान, गवेषण, खोज. अनुवाद- तजुमा, भाषातर, उथा. अपमान- बेइजती, अनादर, अवमान,अव, तरकार, उपेा, नरादर. असरा- दयांगना सुरसुदर, देवबाला, देवांगना, सुरबाला. अपराध- जुम , कसूर, दोष, जुम .

Upload: others

Post on 03-Feb-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Paryayvachi Shabd E-Book Synonym को �हदं� भाषा म� पया�वाची या समानाथ� कहत ेह�. �हदं� भाषा म� भी कुछ श�द ऐसे होत ेह� िजन का अथ� दसूरे श�द के लगभग समान अथ� होत ेह� उसे Synonym Word यानी पया�वाची श�द कहत ेह�. पया�वाची श�द का प�रभाषा - समान अथ� रखने वाले श�द� को पया�यवाची श�द कहत ेह�. उदाहरण के तौर पर अनपुम का मतलब अनोखा होता है और आ�द�य का मतलब य�ूनक होता है. अनपुम एव ंआ�द�य के लगभग समान अथ� ह� इस�लए यह दोन� श�द पया�यवाची श�द है. पया�वाची श�द� को जानने क� आव�यकता �य� होती है? लेखन म� लगातार एक ह� श�द का �योग करने से लेखन उबाऊ हो जाता है. िजससे पढ़ने वाले को नयापन नह�ं लगता है. भाषा क� सुदंरता एव ंआ�द�यता बनाए रखने के �लए पया�यवाची श�द का �योग आव�यक माना होता है. ले�कन इसका �योग �यान पवू�क करना चा�हए. उ�चत श�द� का चयन करना अ�त आव�यक होता है. अ अर�य- �व�पन, वन, अटवी, कानन, जगंल. अनपुम- अनठूा, अपवू�, अदभतू, अ��वतीय, अनोखा. अगं- तन, कलेवर, काया, अवय, वय,ु देह, शर�र. अि�न-, ध�नजय, हुताशन, जातदेव, व�ैवानर, �वाला, वायसुख, दहन, �वलन, कृषान,ु रो�हता�व, व�हन, आग, अनल, पावक, दव, ध�ूकेत.ु अचला- ���त, धरा, प�ृवी, वसधुा, वस�ुधरा, धरती. अचल- शलै, नग, �ग�र, म�हधर, आ��. अ�र-, वण�, �शव, मो�, ��हा. असरु- रा�स, �नशाचर, दनजु, दानव, दै�य, रजनीचर, तमीरचर, यातधुान, सरुा�र. अ�भजात- प�ूय, �े�ठ, उ�च, कुल�न. अमतृ- सोम, पीयषु, सधुा, अ�मय, अमी. अश ्व- बािज, तरंुग, हय, घोटक, घोड़ा, र�वसतु स�धव. अधर- रद�छद, रदपटु, अ◌ो�ठ, अ◌ोठ. अज- दशरथ के जनक, बकरा, ��हा, ई�वर. अ�ण - सूय्�, �स�दरू. अथ�- धन, हेत,ु अ�भ�ाय. अनार- शकु��य, रामबीज, दा�ड़म. अधंा- अ�ध, च�ु�व�हन, ��ाच�ु, ने�ह�न, सरूदास. अकं - गोद, सं�या, �दय, नाटक का एक भाग, सग�. अनाज- धा�य, श�य, अ�न, ग�ला. अ�यापक- �व�ता, �या�याता, आचाय�, ग�ु, �श�क. अनेक- एका�धक, नाना, कई. अ�वेषण- जाँच, शोध, अनसुधंान, गवेषण, खोज. अनवुाद- तजु�मा, भाषा�तर, उ�था. अपमान- बेइ�जती, अनादर, अवमान,अव�, �तर�कार, उपे�ा, �नरादर. अ�सरा- �द�यांगना सरुस�ुदर�, देवबाला, देवांगना, सरुबाला. अपराध- जमु�, कसरू, दोष, जमु�.

  • अपार- बेशमुार, �न�सीम, असीम, अन�त, बेहद. अ�त�थ- अ�यागत, पाहुन, मेहमान, आग�ुतकु, अ�धकार- आ�धप�य, �व�व, �भ�ुव, �वा�म�व, हक. अचेत- चेतनाह�न, मिू�छ�त, बेहोश, बेखबर, स�ंाह�न. अ�छा- आला, चोखा, ब�ढ़या, उ�दा, घणा. अ�भ�ाय- मायने, अथ�, ता�पय�, आशय, मतलब. अशं- अवयव, भाग, �ह�सा, भगं. अ - अ�र से संब�ंधत पया�यवाची श�द - Hindisynonyms.com Alphabet (अ) Related Alphabet Paryayvachi Words Shabd. अ अ�र से सबं�ंधत सभी पया�यवाची श�द आपको इस लेख म� �मलेगा. अ◌ा आकाश- अ�त�र�, श�ुय, अन�त, अ�, गगन, प�ुकर, नभ, अ�बर, �योम. आन�द- �वनोद, सखु, चनै, �स�नता मोद, उ�लास, �मोद, हष�, आ�लाद. आम- अमतृफल, अबं, फल�े�ठ, म�मथालय, सहकार, रसाल, आ�, �पय�ुब,ु �पकब�ध.ु आ�द�य- सूय्�, भा�कर, �दवाकर, �दनकर. आगँन- बगर, आगँना, अिजर, �ांगण. आखँ- अ�बक, चख द�दा, ई�ण, �वलोचन, �े�ण, लोचन, नयन, ने�, च�ु, �ग, अ��. आकष�क- स�मोहन, �दलकशी, �खचाव, �वमोहन. आ�खरकार- प�रणामतः, अतंतः, अतंतोग�वा. आय�ुयमाण- द�घ�जीवी, �चरंजीव, द�घा�य,ु शताय,ु �चराय.ु आ�ा- इजाज़त, अनमु�त, सहम�त, मजंरू�, �वीकृ�त. आ�य- ��य, अवलंब, भरोसा, सहारा, आधार. आवेग- �वरा, �फू�त�, तजेी, जोश, चपलता. आलसी- �न�घमी, स�ुत, ठलआु, �नक�मा, का�हल. आशीवा�द- मंगलकामना, आशीष, आशीव�चन. आदरणीय- माननीय, स�मा�य, प�ूय, पजूनीय, मा�यवर. आचार- चाल-चलन, च�र�, �वभाव, ध�ूल, चाल-ढ़ाल. आ�यान- �क�सा, कहानी, कथा, व�ृा�त, इ�तव�ृ. आ�ेप- इ�जाम, आरोप, दोषारोपण, अ�भयोग. आकाश गंगा- नभगंगा, �वग�नद�, सरुनद�, म�दा�कनी, नभोनद�. आकृ�त- आकार, चेहरा-मोहरा, ननै-न�श, गढ़न, डील-डौल. आकलन- आगणन, कूतना, आकँना. आसँ-ू नयन नीर, अ�,ु ने�नीर, नयनजल, ने�वा�र. आदश�- ��तमान, मानक, नमनूा, ��त�प. आड़- आ�य, अ◌ोट, शरण, पदा�, रोक. आतकं- दहशत, भी�षका, उप�व अ�तभय, सं�ास. आ�द- श�ु का, आरं�भक, �थम, पहला, आ�दम. आध�ुनक- अवा�चीन, नतून, नया, वत�मानकाल�न. आधार- ब�ुनयाद, मलू, सहारा, अवलबं, जड़.

  • आपत ्�त- �वप��, आपदा, मसुीबत, �वपदा, आफत. आवाज- वाणी, श�द, �वर, �व�न. आव�यक- अ�नवाय�, ज�र�, अप�रहाय� बा�यकार. आ�म- कुट�, सघं, मठ, �वहार. आड�बर- ढ़�ग, �पचं, ढ़कोसला, �वांग, �दखावा. आचँल- कोर, प�ला, छोर, दामन, कोना. आहार- भो�यसाम�ी, भोजन, खाना, खा�यय व�त.ु आशय- ता�पय�, आशय, भाव, अ�भ�ाय, मतलब, अथ�. इ इ�छा- लालसा, मनोरथ चाह,उ�कंठा, वा�छा, ��च, अ�भलाषा, आकां�ा, कामना, त�ृणा, मज�, �पहृा, �ल�सा. इ��ाणी- म�यावानी, शतावर�, पौलोमी, इ��वध,ू इ��ा, शची, पलुोमजा. इ��- परु�दर, कौ�शक, देवराज, सरुप�त, शचीप�त, मधवा, शक, मेघप�त, सरेु��, सह�ा�, अमरप�त, िज�ण,ु सरेुश,परुहुत, �बबधेुश, व�धर. इ��धनषु- इ��धन,ु सरूचाप, धनकु, श�चाप, स�तकण� धन.ु इनाम- प�रतो�षक, उपहार, परु�कार. इ��परु�- देवे��परु�, सरुपरु, देवलोक, अमरावती, इ��लोक. इठलाना- शान �दखाना, शखेी मारना, ए◌�ठना, इतराना, इ�छुक- उ�सकु, उ�कं�ठत , अ�भलाषी, लाला�यत, आतरु. इशारा- इं�गत, सनै, �नद�श, सकेंत. इ�कार- अ�वीकृ�त, अवगंीकरण, ��या�यान, अवंगीकार, �नषधे. ई ई�वर- �भ,ु द�नानाथ, ईश, भगवान, परमे�वर,् परमा�मा, जगत�भ,ु पार��म, अज, जगद�श, जग�नाथ. ई�या�- �पधा�, म�सर, जलन, डाह, कुढ़न, �वेष. ईमानदार�- सदाशयता, �न�कपटता, �न�छलता, दयनतर�. ईख- रसद, ग�ना, ऊख, रसडडं, रसाल, पड़ैी. उ उ�चत- संगत, वािजब, उपय�ुत, ठ�क, समीचीन, मनुा�सब. उकसाना- उ� बा�धत करना, उभारना, उ�ेिजत करना, उ�सा�हत करना. उ�- �च�ड, �बल, तजे. उ�कष�- चढ़ाव, उ��मन, उठाव, उ�न�त, उ�मेष, उ�थान, अ�यदुय, आरोह. उ�पात- उप�व, ऊधम, बखेड़ा, टंटा, शरारत. उजाड़- सनुसान, �नज�न, वीरान, �वयाबान, बरबाद, ख�डहर. उ�सव- �यौहार, मगंलकाय�, पव�, जलसा, समारोह. उ�प�तत्- उ� भव, पदैाइश, ज�म, उ� गम, आ�वभा�व. उ�कंठा- लालसा, आतरुता, चाव, उ�सकुता, �बल इ�छा. उत ्तम- �े�ठ, �वर, ब�ढ़या, उ�कृ�ट, �कृ�ट. उ�थान- उ�कष�, उठाव, आरोह, चढ़ाव, उ��मण. उ� धार- छुटकारा, मिु�त, मो�, �न�तार, अपमोचन, �नवा�ण. उदार- द�रया�दल, महामना, महाशय, उदारचेता.

  • उ�यम- �महनत, �म, अ�यवसाय, प�र�म, मेहनत, प�ुषाथ�, �यवसाय, उ�योग, �यापार, ध�धा. उ�न�त- उ�थान, �ग�त, तर�क�, �वकास, बढ़ती. उनींदा - �नदंासा, �न�ा�वण, त�ंाल,ु �न�ाल,ु ऊँघना. उपहार- भ�ट, सौगात, तोहफ़ा. उपवास- फाका, �नराहार, �त, अनशन, लघंन. उपय�ुत- मनुा�सब, वांछनीय, ठ�क, वािजब, उ�चत, सगंत. उपयोगी- इ�टकर, काय�कर, काम का, कारामद, उपादेय. उपि�थत- हािजर, मौजदू, �व�यमान, ��ततु, वत�मान. उपाय- तरक�ब, ढंग, यिु�त, जगुत, जगुाड़, तर�का, तदबीर. उपासना- इबादत, आराधना, पजूा, सेवा, अच�ना, �ाथ�ना. उपे�ा- अनाशि�त, �वराग, लापरवाह�, �वरि�त, उदासीनता, �तर�कार, उ�लघंन, अव�ा, अवहेलना. उलझन- ��व�वधा, अ�न�चय, स�ंम, असमजंस, द�ुवधा, धम� सकंट, च�कर. उलटा- ��तलोम, �वपर�त, ��तकूल, �व��ध, अ◌�धा. उदास- �चतंाकुल, उ�मन, अ�स�न, �वष�ण, �ख�न, उद�व�न, अ�यमन�क. उतावला- ज�दबाज, �य�, आतरु, अधीर, हड़ब�ड़या, उ�धत. उदाहरण- उ�धरण, ��टांत, �मसाल, नजीर, नमनूा, �नदश�न. उ�साह- उबाल, जोश, हौसला, उमगं, साहस. उ�सकु- उ�कण�, �य�, आतरु, उ�कं�ठत, �झान, ��च. उपमा- समानता, सा��य, �मलान, तलुना. उ�दे�य- मकसद, �योजन, ल�य, �येय, �न�म�, हेत.ु उ�लास- �मोद, आ�लाद, आनंद, हष�, मौज. उज�ड- उ�धत, अभ�, ध�ृट, लठं, गँवार, अ�खड़, ल�पट. उथल-पथुल- इ�कलाब, र�दो-बदल, हेरा-फेर�, �व�लव, हेर-फेर, बदलाव, प�रवत�न. उपकार- परोपकार, �हतसाधन, भलाई, नेक�, क�याण,अ�छाई, �हत, उ�धार. उपजाऊ- उव�रक, उ�पादक, फल�द. उपज- पदैावार, फसल, कृ�षफल. उ�यत- ��ततु, तयैार, त�पर. उ�मलून- उ�सादन, �नरसन, अतं, खा�मा. उपालंभ- �शकवा, �शकायत, उलाहना. उपहास- उपे�ा, हँसी, �ख�ल�, अपमान. उ�ल-ू ल�मीवाहन, कौ�शक, उलकु. ऊ ऊ�मा- तपन, गम�, ताप, उ�णता, ताव. ऊजा�- शि�त, अ◌ोज, �फू�त�. ऊसर- अनपुजाऊ, अनवु�र, स�यह�न. ऊँघ-, झपक�, अलसाई, अध��न�ा, तदंा ऊँघाई. ऊँट- महा�ीव, ल�बो�ठ, उ��. ऊँचा- ऊपर, उ�च, बलुदं, ऊ�व�, तुगं, उ�नत, लबंा, उ�ुगं, शीष��थ, गगनच�ुबी. ऊबड़- ऊँचा-नीचा, खाबड़,अटपटा, बीहड़, असम, उ�चावच. ऊधम- हंगामा, उप�व, हु�लड़, धमाचौकड़ी, उ�पात.

  • ऋ ऋ��ध- व�ृ�ध, बढ़ती, बढ़ो�र�, स�प�नता, सम�ृ�ध. ऋ�ष- स�त, साध,ु म�ुन, महा�मा, म����टा, मनीषी. ए एका-एक- एकदम, अचानक, अक�मात, सहसा, यकायक, यकबयक, यकबारगी, अ�च�ंतत, आकि�मक. एक-सा- सम�प, समान, एकजसैा, एक�प, अ�भ�न. एकांत- सनुसान, सनूा, श�ुय, �नमतृ, �नज�न. एकता- एक�पता, अ�भ�नता, एकस�ूता, अभेद, ए◌े�य. एहसान- आभार, अन�ुह, कृत�ता. ऐ ऐ�वय�- वभैव, �ी, स�पदा, ऋ��ध, स�प�नता, सम�ृ�ध, स�प��, धनस�प��. ऐि�छक- वकैि�पक, �वे�छाकृ�त, सावक�प, पस�द का, इ�छा का, अि�तयार�. ए◌ेश- ए◌े�याशी, सखु-चनै, �वलास. ऐंठन- अकड़न, मरोड़, तनाव, उमेठन, बल. ओ ओस- त�ुहनकण, तषुार, �हम�ब�द,ु �हमकण, �हमसीकर. ओज- दम, ताकत, जोर, शि�त, बल, उजा�, परा�म. ओठ- ओ�ठ, ह�ठ, रद�छद, अधर, दंत�छद. ओझल- गायब, अ��य, �वल�ुत, ल�ुत, �तरो�हत, �वलोचन, अ�तधा�न. ओछा-, �छछोरा, �ु�, टु�चा, कमीना, ह�का. औ और- �यादा, अ�धक, बढ़कर. और- तथा, अ�य, एंव, इतर, �भ�न, साथ ह�. औष�ध- औषध, भेषज, दवाई, दवा, रसायन. क कल�- क�पशाल, कोपल, क�लका, जालक, मकुुल, नवप�लव, अखँवुा, ता�प�लव. कमल- जलज, नीरज, न�लन, उ�थल, इ�द�वर, शतदल, शतप�, सर�सज, सरोज, सरसी�ह, सरो�ह, राजीव, वा�रज,कंज, कुवलय, कोकनद, अर�व�द, अबंजु, अ�भोज, अ�ज, तामरस, मकर�द, प�ुडर�क, पकंज, पाथोज, प�म, प�रजात. कपड़ा- व��, चीर, पट, वसन, प�रधा, अ�बर, चलै, दकूुल. कई- अनेक, �व�वध, कई-एक, एका�धक, नाना. क�पव�ृ- देवव�ृ, सरुत�, पा�रजात, क�पत�, क�पशाल, क�प�मु, म�दार, ह�रच�दन. क�याण- भलाई, मगंल, �ेम, वचंना. कर- श�ुक, मालगजुार�, महसलू.

  • कर- बाँह, हाथ, भजु, ह�त, पा�ण. कला- �व�या, कौशल, फन, हुनर. क�या- �कशोर�, बा�लका, कुमार�, कँुअ◌ा�र, अ�ववा�हत, बाला, अनढ़ूा. क�ठ- गला, �ीवा, �शरोधरा. कटा�- आ�ेप, �य�ंय, छ�ंटाकशी. कबतूर- कपोत, परेवा, हार�त, पारावतृ, र�तलोचन. क�चा- अनपका, अप�व, अ�ौढ़, कालपवू�, अप�रप�ुट. क�ज- मलब�धता, मलावरोध, मलबधं, को�ठब�धता, ब�धको�ठ. कथन- �वचार, मत, बयान, कथनी, व�त�य. कटु- तजे, कडवा, तीखा, �खा, चरपाए, कक� श, पे�ष, कड़ा, कठोर, ��, ती�ण. काक- काग, कौआ, काण, �पशनु, करठ, वायस. कारागार- जेल, कारावास, कैदखाना, ब�द�गहृ. कामदेव- म�मथ, मदन, मयन, मनोभव, मार, मनोज, मन�सज, मीन केत,ु कुसमुशर, क�दप�, अनंग, र�तप�त, कमर�वज, केतन, प�ुपध�वा, प�चशर, �मर. कामकुता- भोगासि�त, इि��यलोलपुता, �वषयासि�त, �य�भचा�रता, ल�पटता. कानाफूसी- फुसफुस, खसुर-फुसर, �फस�फस. �करण- अशं,ु कर, रि�म, मर��च, मयखू. का�त�केय- शरभव, कुमार, �कंद, षडानन. कुि�सत- बरुा, नीच, खराब, हेय, अधम, �नकृ�ट, ग�ह�त, घ�ृणत, ल�पट. �ूर- �नद�य, �नद�यी, कठोर, दयाह�न. कुबेर- धनप�त, धने�वर, धनद, धनेश, धना�धप, राजराज, नपृराज, �क�नरेश, धनपाल, अ�धप�त, अलकेंश, य�राज. कु�ा- सारमेय, �वान, कु�कुर, �वा, शनुक. कूटनी�त- दाँव-प�च, छलबल, चाल, घात, कूटयिु�त. कोयल- �पक, कलघोष, को�कल, वस�तदतू, काकपाल�, मदनशलाका, �यामा. कृपा- दया, क�णा, अन�ुह, अनकु�पा. कृ�ण- क�हैया, �याम, मोहन, मरुार�, वशंीधर माधव, नदंलाल, मरुल�धर, बनमाल�, बनवार�, नदंनंदन, वासदेुव, गो�व�द, मकुु�द, दामोदर, �ग�रधर, गोपीनाथ, �ीरसायी, �ज व�लभ, �षीकेश. कृत�- आभार�, एहसानम�द, उपकृत, अनगुहृ�त, ऋणी, कृताथ�. कंचन- �वण�, सोना, कनक, सवुण�. कंगाल- गर�ब, �नध�न, द�र�, अ�कंचन. कंदरा- गुफा, खोह, गहुा, ग�वर. कपकपी- थरथराहट, थरथर�, �कंपन. �ोध- गु�सा, तशै, कोप, अमष�, रोष, आ�ोश, �ोभ, �कोप. केश- बाल, लट, कच, अलक, कु�तल. केला- भानफुल, कदल�, मोभा, र�भा. ख खग- प�ी, �वहग, �वहंग, �च�ड़या, प�ंी, शकु�न, पखे�, ��वज. खल- दजु�न, द�ट, पामर, नीच, कु�टल, शठ, अधम, धतू� नशंृस. खबर- जानकार�, सचूना, समाचार, सदेंश, हाल-चाल, व�ृा�त. ख�भा- �त�भ, �तपू, थभं.

  • खेती- �कसानी, कृ�ष, कृ�षकाय�, कृ�षकम�, का�तकार�. खंड- टुकड़ा, भाग, �ह�सा, अशं. ग गाय- गौ, गौर�, गऊ, धेन,ु गइया, भ�ा, सरु�भ, दो�धी. गंगा- अलकन�दा, भगीरथी, जा�नवी, देवनद�, सरुस�र, देवस�र, सरु�व�न, नद��वर�, म�दा�कनी, देवापगा, �व�णपुद�, ��पथगा. गणेश- गजानन, �वनायक, एकद�त, महाकाय, गणा�ध, ल�बोदर, हेर�ब, गजबदन,् �ग�रजा- न�दन, गौर�सतु, मोदक��य, मषूक-वाहन, �व�न-�वनायक, भवानी-न�दन, �वयमातरु. गहृ- भवन, घर, सदन, मकान, मि�दर, धाम, �नकेतन, �नकेत, आवास, आगार, आलय, �नलय, गेह, अ◌ोक, आ�शयाना, अयनशाला, शाला. गुफा- ग�वर, गुहा, क�दरा, �ववर. ग�ण- ह�रयान, खगप�त, खगेश, प�नगा�र, उरगा�र, सपुण�, नागा�तक, वनैतये, वातनेय. गण- समदुाय, समहू, अनचुर, दतू, अनयुायी. गज- ह�ती, हि�त, कंुजर, गय�द, मतगं, क�र, मातगं, कंुभी, �वत�ुड. गर�ब- कंगाल, �नध�न, द�र�, द�न, अ�कंचन. गभा�शय- गभ�, पेट, ब�चेदानी, जठर, उदर. गाँव- �ाम, ब�ती, देहात, परुवा, मौजा. गीला- भीगा, तर, नभ, आ��, ि�ल�न. गदहा- धसूर, गधा, खर, गद�भ, रासभ, बेसर, च��वान, वशैाखन�दन. गूढ़- गहन, ज�टल, क�ठन, पेचीदा, दबु�ध, स�ंल�ट, द�ुह. घ घमु�कड़- पय�टक, घमु�त,ू सलैानी, �वचरणशील, यायावर, रमता. �घनौना- घ�ृणत, घ�ृय, घणृा�पद, ग�ह�त, गंदा, हेय, वीभ�स. घड़ा- कंुभ, घट, कलश, गगर�, गगरा. च चाँदनी- �यो�सना, चि��का, च��कला, च��मर�ची, अमतृ तरं�गणी, कौमदु�. च��मा- �वध,ु �वभाकर, इ�द,ु श�श, शशांक, सधुाकर, सधुांश,ु �हमांश,ु �हमकर, �न�ध, सधुाकर, �नशाकर, �नशानाथ, �न�शप�त, राकाप�त, कला �न�ध, मयकं, राकेश. च�ु- ने�, आखँ, नयन, लोचन, �ग, अ��. चमक- �काश, �यो�त, �य�ुत, द�ि�त, शोभा, छ�व, �भा, आभा, काि�त. चतरु- हो�शयार, �नपणु, �व�, द�, कुशल, पटु, सयाना, �वीण, �न�णात, नागर. च�मा- ए◌ेनक, सहने�, उपनयन, उपने�. चपला- चचंला, �व�यतु, �बजल�, त�ड़त, दा�मनी. चाँद�- रजत, ��म, �पक, �पा, रौ�य, गात�प, नौध, च��हास. चंदन- दा�सार, �द�यगंध, ह�रगंध, मलय, मलयज. चोट�- �शखर, �शरो�ब�द,ु शीश, �ृंग, तुगं, परको�ट, सान.ु चोर- त�कर, द�य,ु खनक, क�भज, मोषक, कुि�भल, रजनीचर. चाटुकार�- चापलसूी, खशुामद, �चरौर�, चमचागीर�, �म�या �शंसा. छ

  • छोह- �नेह, �ेम, दलुार, �यार, ममता, मोह�बत. छाती- व�, सीना, व��थल, व��ा�त, उर. छलांग- उछाल, उछलकूद, फाँद, चौकड़ी. ज जीभ- िज�वा, रस�ा, रसना, च�चला. जल- पानी, नीर, वा�र, पय, अ�ब,ु तोय, जीवन, सांरग, आब, अमतृ, धनरस, वन, स�लल, �वषं, सव�मखु, उदक, श�बर. जगत-् संसार, जग, �व�व, लोक, द�ुनया, भव, भवुन, म�ृयलुोक. जगंल- वन, �व�पन, कानन, अर�य, अटवी, का�तार. जगं- य�ुध, रण, लड़ाई, स�ंाम, समर. जानक�- वदेैह�, सीता, जनकतनया, जनका�मजा, जनकसतुा. जमनुा- यमनुा, का�ल�द�, सयू�तनया, र�वन�दनी, सयू�सतुा, तर�णजा, कृ�णा, र�वतनया, अ�जा. झ झ�डा- �वजा, �नशान, पताका, केत.ु झरना- जल�पात, �पात, �नझ�र, उ�स, �ोत, ��वण. ट टेढ़ा- व�, �तरछा, बलदार, टेढ़ा-मेढ़ा, कु�टल. टेक- भरोसा, सहारा, अवल�ब, आ�य, अव�ठंभ. टपकना- �रसना, झरना, चनूा, ��वत होना. ट�कर- �भड़�त, ठोकर, ध�का, सघंात, समाघात. ट�स- क�ट, कसक, हूक, पीड़ा, दद�, शलू. ट�का- �या�या, �वव�ृ�, व�ृ�, भाषांतरण, भा�य. ट�मटाम- धमूधाम, ठाठबाट, समारोह, बा�याड�बर, आड�बर. ठ �ठठोल�- उपहास, मजाक, फबती, �य�ंयोि�त, �य�ंय. ठगी- �तारणा, फरेब, मायाजाल, जालसाजी, वचंना. ठग- �वंचक, वचंक, �तारक, जालसाज, अड़ीमार. ठौर- जगह, �ठकाना, �थल, �थान. ठ�क- उपय�ुत, मनुा�सब, उ�चत, समीचीन. ड डर- खौफ, भय, आतंक, �ास, भी�त. डाकू- डकैत, लटेुरा, साह�सक, लुठंक, द�य,ु बटमार.

  • डायर�- दै�नक�, रोजनामचा, दैन�ंदनी. डरावना- खौफनाक, भयंकर, भयावह, भयानक, दहशतनाक. डोर�- र�सी, सतुल�, जेवर�, डोर, तनी. डाँवाडोल- अि�थर, अस�त�ुलत, अ�ढ़, ढ�ला, �वच�लत, ढुलमलु. डीलडौल- बनावट, �प, रचना, आकृ�त, गढ़न, गठन. ढ ढ�ग- छल, कपट, पाख�ड, �वाँग, �छपाव. ढंग- �णाल�, शलै�, र��त, तर�का, �व�ध, प�धती, उपाय, ��व�ध, यिु�त, ढब, तदबीर. ढ�गी- पाख�डी, छल�, कपट�, बगलुाभगत, रंगा�सयार. ढाढ़स- सां�वना, आ�वासन, �दलासा, धीरज, तस�ल�, इतमीनान. ढेर- जमाव, समहू, अबंार, पुजं, ओघ, रा�श. ढ�ठ- गु�ताख, बेशम�, ध�ृट, अ�वनीत, �ग�भ, उ�धत. �ढठाई- बेशम�, ग�ुताखी, अ�श�टता, ध�ृठता, अ�वनय. त तालाब- पोखर, सर, सरोवर, सरसी, जलाशय, कासार, तड़ाग, ताल, �द, छद, दह, प�ुकर. तलवार- कृपाण, अ�स, ख�ग, करवाल, श�शीर, च��हास. तम- अधेँरा, अ�धकार, �त�मर, त�म�ा, �वा�त. त�णी- यौवनवती, यवुती, स�ुदर�, नवयवुती, रमणी, �मदा, मनो�ा. त�- व�ृ, पेड़, पादप, �वटष, �मु. तट�थ- �न�प�, उदासीन, �नरपे�, बेलाग, �न�ल��त. तरंग- लहर, �हलोर, वी�च, उ�लोल, उ�म�. त�नक- जरा, थोड़ा, लेशमा�, �कं�चत, रंचमा�. तथा�प- �तसपर भी, तो भी, �फर भी, इसके बावजुदू, तद�प. त�मयता- एका�ता, लगन, �यानम�नता, त�ल�न, त�ल�नता, लवल�नता. त�मय- लवल�न, ल�न, म�न, �यानम�न, त�ल�न. तामरस- नीरज, पंकज, कमल, सर�सज, इ�द�वर, प�ुडर�क. तीखा- तजे, पनैा, ती�ण, �खर. तजे- ती�, �तु, ��प�. तानाशाह- अ�धनायक, �ड�टेटर, �नरंकुश शासक. तोता- स�ुगा, सआु, शकु, ��य, क�र, दा�ड़म, र�तत�ुड. त�पर- तयैार, म�ुतदै, स�ंन�ध, क�टब�ध, उ�यत. तारत�य- �म, पर�परा, �सल�सला. त�ण- जवान, यवुक, नवयवुक, यवुा, नवजवान. तादा��य- एक�पता, एका�मक, एकाि�वता, अन�यता, सा��य, त�पुता, अ�भ�नता. �तर�कार- अपमान, बेइ�जती, �नरादर, उपे�ा, अवहेलना, अवमानना. ता�लका- सचूी, सारणी, फेह�र�त. तयैार- म�ुतदै, त�पर, स�न�ध, क�टब�ध, उ�यत. तालमेल- संग�त, सामजं�य, सामर�य, सहं�त, सम�वय, स�ुवरता. तरु�त- तरुत, फटाफट, झटपट, �व�रत, �वरा, स�वर, ���.

  • तारा- न��, तारक, उ�डगण, नखत. तजे�वी- �तापी, तजेोमय, तजेवान,् कां�तमय, वच��वी. तफूान- अधंड़, आधँी, झंझावात, झंझा, �भजंन. � ��ुट- भलू, चकू, गलती. �ास- भय, आतकं, डर, भी�त, आशकंा. थ थाह- �सरा, सीमा, छोर, अ�त, हद. थल- भ�ूम, भतूल, प�ृवी, धरा, धरती, जमीन. थकान- थकन, थकावट,�ां�त, �लां�त. थपेड़ा- थ�पर, झापड़, चपेटा, चाँटा, धौल. थोड़ा- अ�प, �कं�चत, प�र�मत, रंचमा�. थोथा- खोखला, खाल�, �र�त, पोला, छूछा. द द�- चतरु, कुशल, �नपणु, हो�शयार, पारंगत, �न�णात, �वीण. दंगा- झगड़ा, फसाद, उ�पात, ऊधम, उप�व. दंग- हैरान, च�कत, ह�का ब�का, आ�चय�च�कत, हत�भ, �वि�मत. द�ड- सजा, जमुा�ना, हजा�ना, अथ�द�ड. दया- रहम, क�णा, तरस, अनकु�पा. दबाव- जबरद�ती, बल-�योग, जोर, जबर, दमन. दयाह�न- �दयह�न, बेरहम, �नद�यी, कठोर �दय, बेदद�, पाषाण �दय, क�णाह�न. दमन- वश, �नय�ंण, अवरोध, रोक, �न�ह. दमक- चमक, जगमगाहट, द�ि�त, काि�त, �य�ुत, आभा. दयामय- दयाल,ु कृपाल,ु मेहरबान, दयावान, कृपा�न�ध, क�णामय. दरवाजा- प�ला, �कवाड़, �वार, कपाट. दरबान- चौक�दार, �वारपाल, चोबदार, ��तहार, ��तर�क. दरार- चीर, फटाव, कटाव, कटान, फटन. दद�- तकल�फ, यातना, पीड़ा, �यथा, य��णा. दजा�- ओहदा, �तबा, मत�बा, पद, पदवी. दश�न- भ�ट, मलुाकात, आमना-सामना, सा�ा�कार. दप�- घमंड, अहंकार, अ�भमान, गव�, दंभ. दल- समहू, गटु, संघ, �गरोह, द�ता, टुकड़ी, ज�था, यथू. दाग- ध�बा, कलकं, ए◌ेब, दोष, लांछन. दलना- पीसना, मसलना, माँड़ना. दाँव- दाँव-प�च, चाल, जगुतु, यिु�त, घात. दादा- बाबा, �पतामह, आजा. दास- नौकर, सेवक, प�रचर, अनचुर, �कंकर, भ�ृय, प�रचायक, चाकर. दानव- दै�य, रा�स, �नशाचर, असरु, शबंर.

  • दासी- बाँद�, नौकरानी, �कंकर�, प�रचा�यका, अनचुर�. �दनांक- �त�थ, तार�ख, �म�त. दा�मनी- चचंला, चपला, त�ड़त, �भा, पीत-�भा. �दन- �दवस, �दवा, वासर, वार, अ�न. �दल- �दय, िजगर, िजगरा, कलेजा, जी, मन, उर, अ�तःकरण, �च�. �द�य- लोकातीत, लोको�र, �व�ग�क, अलौ�कक. �दखावट�- �दखाऊ, बनावट�, नकल�, दश�नी, आड�बर�. द�न- �नध�न, द�र�, कंगाल, रंक, अ�कंचन. द�पावल�- द�वाल�, द�पमाला, द�पमा�लका, �काशो�सव, द�पो�सव. दःुखी- पी�ड़त, �य�थत, सतंत, आत�. ��वज- ��म�ानी, �ा�मण, वेद�व�. दःुख- संकट, पीड़ा, क�ट, �लेश, वेदना, �यथा, यातना, खेद, �ोभ, य��णा, स�ताप, शोक, उ�पीड़न, �वषाद, उ�वेग. दबुला- �नब�ल, दबु�ल, कमजोर, कृश, त�वी, कृशकाय. दगुा�- दगु�, दगु��या, दगु�मता, च�डी, चि�डका, शि�त, �सहंवा�हनी, कामा�ी, का�लका, क�याणी, कुमार�, महागौर�, सभु�ा, नारायणी, महामाया, भवानी, भगवती, दगुा��तशमनी, दगुा�प��ध�नवा�रणी, दगु�म�छेदनी, दगु�सा�धनी, दगु�ना�शनी, दगु��नह��ी, दगु�मापहा, दगु�म�ानदा, दगु�दै�यलोकदवानला, दगु�या, दगु�मगा, दगु�मालोक, दगु�मा�म�व��पणी, दगु�माग��दा, दगु�म�व�या, दगु�मा��ता, दगु�म�ानसं�थाना, दगु�म�यानभा�सनी, दगु�माथ��व��पणी, दगु�मोह, दगु�मासरु सहं��ी, दगु�भ, दगु�मे�वर�, दगु�भीमा, दगु�भामा, दगु�दा�रणी, दगु�तोदा�रणी, दगु�मायधुधा�रणी. दबु�ध- ज�टल, क�ठन, द�ुह, गढ़ू, ि�ल�ट. दजु�न- द�ुट, खल, धतू� �पशनु, अस�जन, अस�त. दलु�भ- नायाब, अ�ा�त, अल�य, �वरल, द�ु�ा�य. दधू- द�ुध, �ीर, पय, पीयषू, गोरस. द�ुवधा- असमजंस, क�मकश, धम�सकंट, आगापीछा, उहापोह. देह- काया, कलेवर, वप,ु तन,ु म�ूत�, �व�ह. �ढ़- अटूट, तगड़ा, प�का, मजबतू, प�ुट. देवता- देव, सरु, �ववधु, अमर, �नज�र, ��दश, अम�य, आ�द�य, गीवा�ण. द�ुतर- क�ठन, �वकट, अग�य, औघट. देवबाला- अ�सरा, देवनार�, देववध,ू सरुबाला, सरुनार�, अमरनार�, देवांगना. दाँत- द�त, रद, ��वज, मखु�ुर, दशन, रदन. दोष- अवगुण, ए◌ेब, बरुाई, खराबी, दषूण. दोषी- अपराधी, कसरूवार, अपचार�, अ�भय�ुत. दप�ण- शीशा, आईना, आरसी, ��तमान, मकुुर. �ौपद�- कृ�णा, पांचाल�, या�सेनी, �पुदसतुा. �वेष- श�तुा, दशुमनी, खार, बरै, ई�या, �वरोध जलन, मा�सय�, डाह. ध धन- पसैा, दौलत, माल, ��य, माया, �पया-पसैा, स�पदा. धंधा- रोजगार, �यापार, कारोबार, �यवसाय, कामकाज, उ�यम. ध�यवाद- श�ु�या, मेहरबानी, आभार, कृत�ता. ध�का- ट�कर, झ�का, �भड़तं, लघं�ट, रेला, आघात. धनवान- धनप�त, धनी, दौलतमदं, धना�य, ध�नासेठ, मालदार, पसेैवाला.

  • धन�जय- वाहना, अजु�न, पाथ�, गडुाकेश, �कर��ट��वेत, वीभ�स�ुव�जयी, कौ�तये, गांडीवधर. धनषु- चाप, कमान, �पनाक, कोदंड, शरासन. धरोहर- अमानत, जमा, थाती. धनधु�र- तीरंदाज, धनधुार�, ध�वी, �नषगंी, कमनतै. न नर- जन, मानव, मन�ुय, मनजु, प�ुष, अपगा, म�य. नद�- न�दया, त�रणी, स�रता, �ोति�वनी, �नझ��रणी, तरं�गणी, तरनी, लहर�, सर�, तरंगवती, �न�नगा, लरमाला, अपगा, त�टया, क�लो�लनी, पयि�वनी. नमक- लवण, लोन, नोन, ननू, समरस. नरक- जह�नमु, दोजख, यमलोक, यमालय, यमपरु. नया- नव, नवीन, न�य, ताजा, आध�ुनक, नतून, अवा�चीन, अ�भनव. नरम- मलुायम, कोमल, नाजकु, मदृलु. न��- तारा, �सतारा, उडु, ऋ�, तारक, ख�योत. नंगा- न�न, �नव���, खलुा, अनावतृ, �दग�बर. नवल- अजब, अनोखा, �व�च�, अ�भतु, �वल�ण. नरे��- भपू�त, राजा, नरप�त, भपू, भपूाल, नरेश. न�ट- �व�त, बबा�द, बेकार, चौपट, टूटा-फूटा. न�वर- �वनाशी, नाशाधीन, नाशवान,् अ�न�य, मरणशील. नाम- ��स��ध, �या�त, यश, बड़ाई, मशहूर�, शहेरत, क��त�. नाज- नखरा, अदा, चौचला, बनाव-�सगंार, हाव-भाव. नाजकु- कोमल, सकुुमार, ि�न�ध, मसणृ, मदृलु. नाता- लगाव, स�ब�ध, नातदेार�, �र�ता, �र�तदेार�, वा�ता. �नदंा- बदनामी, बदगोई, अपवाद, बरुाई, अपयश. नार�- ��ी, औरत, म�हला, रमणी, ललना, वामा, व�नता. �नकट- कर�ब, पास, समीप, �नकट�थ, आस�न. ना�वक- म�लाह, नौचालक, पोतवाहक, पोतचालक. नाशवान- �वनाशी, न�वर, �णभगंरु, अि�थर, ��णक. �नडर- �नभ�य, �नधड़क, �नःशकं, बेधड़क, �दलेर. �नगम- संगठन, स�म�त, �नकाय, स�ंथा, ��त�ठान. �नकेतन- घर, मकान, आवास, आलय, �नलय. �नजी- अपना, �यि�तगत, खदु का, �वक�य. �नय�त- �व�ध, भा�य, �कसमत, भावी, �ार�ध, दै�य, होनी. �न�य- अमर, शा�वत, अम�य�, ��त�दन, सदा, सनातन, सतत,् सव�दा, सदैव, अ�वनाशी, अह�न�श, अन�वर. �नरंतर- लगातार, हमेशा, सदा, बराबर. �नरपे�- �न�प� बेलाग, अलग, उदासीन, पट�थ. �नयं�ण- काब,ू वश, अ�धकार, अकुंश. �नयम- �व�ध, �वधान, द�तरू, उसलू, कायदा. �नराला- अ�भतु, अनोखा, अनठूा, बेजोड़, �वल�ण, अ��वतीय, अ��तम. �नरथ�क- बेकार, अथ�ह�न, बेमतलब, �यथ�, बेमानी. �नराधार- आधारह�न, आधारर�हत, बेब�ुनयाद, �नमू�ल, जड़ह�न. �नद�य- बेरहम, दयाह�न, बेदद�, �नम�म, �ूर, �न�ठुर.

  • �नज�व- मतृ, जीवह�न, मदुा�, �न��ाण, �ाणह�न. �नण�य- �न�कष�, प�रणाम, �न�चय, फैसला. �नब�ल- कमजोर, कृश, दबु�ल, कृशकाय. �नद�ष- बेगुनाह, बेकसरु, दोषर�हत, अदोष, �नरपराध. �नम�ल- साफ, �व�छ, श�ुध. �नध�न- कंगाल, द�र�, गर�ब, अ�कंचन. �नवा�सन- �न�कासन, देश-�नकाला, जलावतनी. �नमं�ण- आम�ंण, �योता, बलुावा. �नि�चत- प�का, तय, �ढ़, �नण�त, �नधा��रत. �न�प�तत- इ�त, समाि�त, अ�त. �न�कलकं- साफ, बेदाग, बे-ए◌ेब, �व�छ, �नद�ष. �न�ठा- आ�था, �व�वास, यक�न, ��धा. �न�संदेह- अव�य, ज�र, बेशक, सचमचु, �बलाशक, व�ततुः, वाकई. �न�त�धता- स�नाटा, शाि�त, खामोशी, चपु, नीरवता. नीचता- कमीनापना, �ु�ता, त�ुछता, ओछापन, अधमता. नेता- सरदार, म�ुखया, अ�णी, �धान, अगआु. नकुसान- हा�न, घाटा, घटती, ��त, कमी, �ास. नकु�ला- न�कदार, पनैा, स�ूय�, कटा�, ती�णाग�. �यायालय- अदालत, कोट�, कचहर�, मु�ंसफ�. �यायाधीश- �याया�य�, जज, �यायक�ा�, �नणा�यक, मु�ंशफ. नौका- बेड़ा, नाव, तर�, तरणी, पतगं, जलयान, ड�गी, तर�ण, नयैा, वनवाहन. नसै�ग�क- �ाकृ�तक, वा�त�वक, �वाभा�वक. नौबत- ि�थती, दशा, हालत, अव�था, प�रि�थती. �यारा- �नराला, अनोखा, अजीब, अ�भतु, �वल�ण. �यनू- थोड़ा, अ�प, जरा, कम, नाकाफ�. प पंथ- मत, धम�, स��दाय. पंथ- पथ, रा�ता, डगर, राह, माग�. पंक- क�च, कद�म, क�चड़. पकड़ना- बंद� बनाना, कैद करना, �गर�तार करना. पं�कल- मलैा, ग�दा, म�लन, मल�न, ग�दला. पछतावा- संताप, अनतुाप, प�चाताप, �ायि�चत, �ला�न. पड़ोसी- ��तवासी, ��तवेशी, हमसाया. पटरानी- बड़ी रानी, महारानी, �मखु रानी, राजम�हषी. पटु- कुशल, पारंगत, �नपणु, हो�शयार, �वीण, �न�णात, द�. प�ा- प�, पण�, प�लव, दल, छदन, पात. पताका- �वज, �वजा, फरहरा, झ�डा, केत,ु �नशान. प�न- शहर, नगर, नगर�, परु, परु�. पढ़ाई- अ�ययन, पठन-पाठन, �व�या�यास. प�थर- �शला, सगं, ��तर, अ�म, पाहन, पाषाण, उ�पल�, उपल. प�- �च�ठ�, खत, पाती.

  • प�त- �वामी, नाथ, बालम, जीवनधारा, भता�, भत�र, ईश, �ाण��य, व�लभ, आय�प�ु. प�नी- ��या, जो�, घरवाल�, ग�ृहणी, भाया�, दारा, �तय, वामा, धरनी, का�ता, कल�, अ��धाि�गनी, बहू, �ाण��य, वध,ू औरत, व�लभा, सहगा�मनी. पवन- हवा, वाय,ु मा�त, समीर, समीरण, अ�नल, बयार, वात,पवमान, मगृवाहन, नभ�ाण, �ाण, �क�पन, �भंजन. पि�डत- �व�वान, बधु, सधुी, धीर, �ा�, �व�, स�ुव�, को�वद, मनीषी, �वल�ण. पव�त- पहाड़, भ�ूमधर, भधूर, नग, �ग�र, शलै, मे�, तुगं, धराधर, मह�धर, अचल. प�ी- प�र�दा, पछं�, ��वज, खग, �च�ड़या, अडंज, �वहग, �वहंग, पतंग, पखे�, शकु�न, शकु�त. प�थक- राह�, या�ी, पंथी, मसुा�फर, बटोह�. प�य- आहार, भोजन, भो�य पदाथ�. पद- परै, कदम, पाँव, चरण, पाद, पग, पग.ु पराग- प�ुपरज, प�ुपध�ूल, रंज, कुसमुरज. परशरुाम- परशधुर, जामद��य, रेणकुातनय, भगृसुतु, भगृनु�दन, भाग�व. पर�त-ु ले�कन, मगर, �क�त,ु पर. परख- पर��ण, जाँच, छानबीन, जाँच-पड़ताल, पहचान. परछाई- ��त�ब�ब, छाया, साया, ��त�छाया, झा�. परत��- गुलाम, अधीन, परवश, परा��त, पराधीन. पदा�- ओट, आड़, �छपाव, आवरण, नेप�य, याव�नका. पराया- गैर, दसूरा, बेगाना, और. परमाथ�- परोपकार, उपकार, भलाई. परा�म- शि�त, ताकत, बल, पौ�ष, प�ुषाथ�. प�र�मा- फेरा, च�कर, प�र�मण, �द��णा. परािजत- परा�त, पराभतू, हारा हुआ, �विजत. प�रचय- पहचान, जानकार�, मलुाकात, वाक�फयत, अ�भ�ान. प�रणय- �ववाह, शाद�, �याह, पा�ण�हण. प�रचया�- �खदमत, देख-भाल, सेवा, टहल, चाकर�, श�ूुषा. प�रताप- दद�, पीड़ा, दःुख, �लेश, �यथा. प�रणाम- �न�कष�, अजंाम, फल, नतीजा, �न�प�तत. प�रपाट�- �चलन, �था, चलन, र��त, �रवाज, तर�का, ढंग, पर�परा, ��ढ, द�तरू, �णाल�, प�ध�त. प�रवत�न- बदलाव, तबद�ल�, फेर-बदल, हेर-फेर, अदल-बदल. प�रभव- �तर�कार, अपमान, अवमान, अनादर, अवहेलना, उपे�ा. प�रम�डल- प�र�ध, घेरा, च�कर, व�ृ. प�रवार- खानदान, कुनबा, कुल, कुटु�ब, घराना. प�रवाद- अपवाद, बरुाई, �न�दा, अपयश, बदनामी, अपक����. प�र�कार- सं�कार, संशोधन, श�ु�ध, सफाई, प�रमाज�न. प�र�कृत- साफ, �व�छ, श�ुध, प�रमािज�त, �ांजल. परेशान- आकुल, बेजार, उ��व�न, �ु�ध. प�ष- कड़ा, कठोर, �नद�य, �न�ठुर, कक� श. परो�- गु�त, अ��य�, अगोचर, ओझल, �तरो�हत. पया��त- काफ�, बहुत, �चरु, यथे�ट. पल- लमहा, �ण, अशं, दम, सेक�ड, �नमेष. प�लव- प�ी, पण�, पात, �कसलय, क�पल. प�ला- दामन, आचँल, छोर.

  • प�व�- श�ुध, साफ, पावन, पाक, श�ुच, �व�छ, �वश�ुध, पनुीत. प�चाताप- अफसोस, पछतावा, �ला�न, सतंाप, अनतुाप. पसीना- ��वेद, �मकण, �मसीकर. पश-ु मवेशी, जानवर, ज�त,ु चौपाया, चत�ुपाद. पागल- बावला, द�वाना, उ�म�, �व���त. पा�ण- ह�त, हाथ, कर. पा�डु�ल�प- ह�त�ल�प, पा�डुलेख, मसौदा. पाप- गुनाह, अपकम�, पातक, अध, कलषु. पाख�ड- ढ�ग, ढकोसला, �पचं, �वांग, आड�बर. पान- पण�लता, ता�बलु, नागब�ल�, नागरबेल, ना�गनी प�, स�त�शला. पाला- नीहार, �ालेय, �हम, तषुार. �पता- बाप, वा�लद, तात, जनक. पाव�ती- गौर�, सती, हेमवती, �शवा, मनैसतुा, शलैसतुा, भवानी, च�डी, दगुा�, �ग�रजा, �ग�रराज कुमार�, उमा, अि�बका, अप�णा, आया�, अभया, सव�मंगला, ई�वर�, मडृानी, ��ानी. प�ु- बेटा, पतू, सतु, तनया, लड़का, औरस, आ�मज. प�ुी- बेट�, सतुा, तनय, लड़क�, द�ुहता, आ�मजा. पीड़ा- दद�, तकल�फ, यातना, वेदना, यं�णा, �यथा. �पक- कोयल, को�कला, कलक�ठ, �यामा, वस�तदतूी. पुजं- जमाव, ढेर, समहू, रा�श, अ�बार. पीछे- उपरा�त, प�चात, बाद म�, �फर, अन�तर. प�ूय- अच�नीय, उपा�य, आरा�य, पजूनीय, व�ंय, वदंनीय. पजूा- व�दना, अच�ना, उपासना, आराधना, इबादत. परुातन- परुाना, �ाचीन, �ा�त, भतूकाल�न, पवू�काल�न, �ा�काल�न. प�ुकल- बहुत, अ�धक, �चरु, इफरात, ढेर-सा, अ�य�त, अ�तशय, �वपलु. पणू�- समचूा, परूा, कुल, सारा, स�पणू�, सम�, सकल. पिु�ट- समथ�न, अनमुोदन, �हमायत. ��यात- �व�यात, ��स�ध, मशहूर, नामी, नामवर, यश�वी, ल�ध-��त�ठ, ��ति�ठत, �व�तु. �ग�त- तर�क�, उ�न�त, बढ़ती, �वकास, �ीव�ृ�ध. �चरुता- �भतूता, बहुलता, बहुतायत, आ�ध�य, इफरात. �ग�भ- घम�डी, अहंकार�, अ�भमानी, दंभी, गव�ला. �च�ड- भयकंर, भयानक, खौफनाक, भीषण, उग�. ��ा- ब�ु�ध, �ान, समझ, ��तभा, मेधा. �जा- जन, जनता, लोक, रैयत, �रआया. �जात��- लोकत��, जनत��, जनगण. �भात- �ातः, सवेरा, सबुह, ऊषा, अ�णोदय. �णय- �नेह, �ेम, �ी�त, अनरुाग, अनरुि�त. �स�नता- खशुी, हष�, आ�लाद, आन�द, �फु�लता. �काश- �यो�त, द�ि�त, �भा, �य�ुत, छवी, चमक, आलोक, रोशनी, उजाला. �ाणी- जानदार, �ाणधार�, जीवधार�, जीव, सजीव. �ार�ध- नसीब, �क�मत, तकद�र, �ाल�ध, अ��ट, भा�य. �पात- �ोत, झरना, �नझ�र, उ�स. �भा- �काश, द�ि�त, �य�ुत, चमक, �वभा. �ौढ़- बजुगु�, �ब�ुध, अधेड़, प�क� उ� का.

  • �ाथ�ना- �वनती, �वनय, �नवेदन, अज�, आराधना, याचना. ��या- �यार�, ��ये, �े�मका, �ेयसी, ��यतमा, सजनी, �दल�बा, व�लभा. ��य- �यारा, ��यतम, दलुारा, व�लभ, व�सल. पोत- जलयान, जहाज. �ेम- �यार, मोह�बत, �नेह, ममता, दलुार, र�त, �ी�त, लाड़-�यार, �णय, अनरुाग. �ेमी- �यारा, ��यतम, �नेह�, अनरुागी, आ�शक. �ो�साहन- उ�साहवध�न, हौसला, बढ़ावा. प�ृवी- भ,ू भ�ूम, अचला, धरा, धरती, ध�र�ी, धरणी, �ोणी, ���त, जगती, उव�, मे�दनी, मह�, धा�ती, वसमु�त, बीज�स,ु अव�न, ईला, वसधुा, वस�ुधरा, �हु�भ. फ फायदा- लाभ, नफा, मनुाफा, उपलि�ध, �ाि�त. फरेब- धोखा, छल, कपट, �ताड़ना, �वचंना. फूल- प�ुप, कुसमु, गलु, समुन, �सनू, मजंर�, पहुुप, लता�त. �फर- दोबारा, पनुः, बहु�र. फुनगी- कल�, मंजर�, अकुंर, क�पल, �कसलय. फौरन- तरु�त, ज�द�, शी�, त�काल, �व�रत, त��ण. फणी- साँप, सप�, नाग, फणधर, उरग. फणी��- सप�राज, शषेनाग, नागराज, वास�ुक, उरगा�धप�त. ब बलवा- फसाद, दंगा, मार-काट, खनू-खराबा, उप�व. बलवान- बलशाल�, बल�, शि�तशाल�, ताकतवर, जोरावर, सबल. ब�धन- �नयं�ण, रोक, कैद, �कावट, बाधा. ब�दर- वानर, कपीश, क�प, ह�र, मक� ट, क�श, शाखामगृ. बचपन- बा�याव�था, लड़कपन, बचपना, बालपन. बलराम- बलवीर, बलभ�, हलधर, बलदेव, हलायधु, �यामब�ध, हल�, रेवतीरमण, रो�हणेय. बगीचा- बाग, उ�यान, वा�टका, फुलवार�, �नकंुज, कंुज, उपवन. ब�लदान- कुबा�नी, आ�मो�सग�, जीवनदान, �ाण�यौछावर, �ाणाहु�त, �ाणो�सग�. �बजल�- �व�यतु, चचंला, चपला, च�पा, त�डत, दा�मनी, अ�शन, �ण�भा, कांचनवल�, सौदा�मनी, धनव�ल�. बहादरु- वीर, शरू, सरूमा, भट, जवांमद�. बला�कार- बला�संभोग, सती�वहरण, शीलहरण, शीलभगं, शीलाघात, बल-�योग. वस�त- ऋतरुाज, ऋतपु�त, कुसमुाकर, माधव, मधमुास. बहुतायत- अ�धकता, आ�ध�य, बहुलता, �चरुता, सरसाई. बहुत- अ�धक, �यादा, अपार, �चरु, अ�य�त, �भतू, बहुल, �वपलु, अनेक, अ�त, अप�र�मत, अस�ंय, अतीव, अ�मत, इफरात. बहे�लया- �शकार�, आखेटक, ल�ुधक, अहेर�, �या�. बाल- केश, चलू, �चकुर, कच, चड़ूा, कंुतल, �शरो�ह. बाल- बालक, लड़का, ब�चा. बाण- तीर, इष,ु तोमर, शर, नाराच, सायक, अ◌ाशगु, �शल�मखु, �व�शख.

  • बादल- अ�, मेघ, धर, जलद, जलधर, वा�रधर, बलाधर, पयोधर, नीरद, पयो�द, परज�य, सारंग, जीमतू. बा�रश- वषा�, बरसात, पावस, बरखा, मेह, विृ�ट. बा�लका- बाला, लड़क�, क�या, ब�ची. �बयावान- वीरान, सनुसान, उजाड़, जनश�ूय, �नज�न. बीमार�- मज�, रोग, �या�ध. बढ़ुापा- व�ृधाव�था, व�ृध�व, वा��ध�य, जरा, जीणा�व�था. बड़ा- �वशाल, ल�बा-चौड़ा, वहृत.् ब�ु�ध- अ�ल, जेहन, समझ, ��ा, म�त, मेघा. ब�ुध-ू नासमझ, नादान, गोबर-गणेश, मदंम�त, बेअ�ल, उ�ल,ू जड़, ब�ु�धह�न, मखू�, भ�द.ू ब�ुनयाद- आधार, जड़, नींव, मलू. बेटा- प�ु, पतू, लाल, सनू,ु सवुन, न�दन, तनय, तनजु, आ�मज. बेदद�- �ूर, �नद�य, �न�ठुर, अक�ण, �नम�म, दयाह�न. बेडौल- बदसरूत, भ�दा, कु�प, बदश�ल, भ�डा. बेशमुार- अन�गनत, अस�ंय, अग�णत. बेसधु- अचेत, मिू�छ�त, बेहोश, �न�चे�ट, स�ंाह�न. बेशम�- �नल��ज, ढ�ठ, बेहया, ध�ृट, घड़ा, �चकना. बोध- �ववेक, समझ, ब�ु�ध, �ान, जानकार�. �ा�मण- भसूरु, �व�, मह�सरु, ��वज, भदेूव. ��मा�ड- संसार, द�ुनया, �व�व, जगत,् जगती. ��मा- �जाप�त, �गराप�त, �पतामह, चतरुानन, �वरं�च, �वधाता, �वधना, �व�ध, लोकेश, ��टा, �हर�यगभ�, हंसवाहन, �वयभं,ू आ�मभ,ू क�ा�र, ना�भज�मा, सदान�द, अ�डज, कमलासन. भ भ�गनी- बहन, द�द�, जीजी, सहोदरा. भं�गमा- व�ता, कु�टलता, टेढ़ापन. भंडार- मालखाना, गोदाम, आगार, स�ंहालय, स�ंहागार. भंगुर- न�वर, नाशवान, ��णक, �णभगंरु, भ�नशील. भ�य- मनोहर, शानदार, आल�शान, �द�य, रमणीय. भला- ब�ढ़या, नेक, अ�छा, स�जन, उ�म. भ�स�ना- �झड़क�, कु�सा, डाँट-डपट, �न�दा, फटकार, द�ुकार. भाँड- मसखरा, जोकर, �वदषूक. भाल- माथा, कपाल, ललाट, म�तक. भाग- �ह�सा, अगं, अशं, ठुकड़ा, ख�ड, अवयव. भा�य- मकु�दर, �क�मत, तकद�र, नसीब, �ार�ध. भार�- वजनदार, वजनी, बो�झल. भारत- �ह�द�ुतान, भारतख�ड, ज�ब�ूवीप, आया�व��. भारती- शारदा, सर�वती, वीणावा�दनी, वाचा, वाणी, वागीश, वागे�वर�, �वधा�ी, �व�यादेवी, �गरा, �ा�मी. भा�कर- �दवाकर, �दनकर, �भाकर, �काशवान, चमक�ला, चमकदार, द�ि�तमय, अ◌ाभामय. भाषा- जबान, वाणी, बोल�, �गरा. भाषा�व�ान- भाषाशा��, श�दशा��, श�द�व�ान, अ�रशा��. भीड़- जमघट, जमावड़ा, जनसमहू, जनसकुंल, भीड़-भाड़, भीड़-भड़�का.

  • �भड़तं- संघात, संघष�, सघं�ट, ट�कर, मठुभेड़. �भ�ुक- �भखार�, �भखमगंा, याचक. �भ�न- अलग, जदुा, पथृक्, �व�वध, �व�भ�न. भगुतान- चकुौती, अदायगी, भरपाई, बेबाक�. भ�ूमका- ��तावना, आमखु, मखुब�ध, �ा�कथन, दो श�द, पवू�-पी�ठका, लेखक�य. भे�दया- भेद�, जाससू, दतू, ग�ुतचर. ��ट- ल�ुचा, लफंगा, ल�पट, द�ुट, बदमाश, पाजी, दवुृ��. भौच�का- हैरान, च�कत, आ�चय�च�कत, ह�का-ब�का, �वि�मत. भलू- चकू, गलती, ��ुट, �म, अश�ु�ध. भोला- सीधा, सरल, �नद�ष, �न�छल, �न�कपट, �न�काम, अकु�टल. �मर- मधरुाज, मधकुर, मधभु�ी, मधपु, भ�रा, भृगं, अ�ल, ��वरेफे, ष�पद. म म�दन- मंद, धीमा, अ�तु, अशी�, वेग-ह�न. मि�दर- देवगहृ, देव�थान, देवालय, ईशगहृ. मि�डत- सि�जत, ससुि�जत, समलकृंत, �वभ�ूषत, सशुो�भत, अलंकृत. मंगल- उपकार, परोपकार, भला, भलाई, क�याण, �हत, नेक�. मंजलु- मनोरम, मनोहर, मनहर, लभुावन, �च�ताकष�क. मध-ु शहद, मकर�द, म�दरा, मा��क, वस�त-ऋत,ु शराब, कुसकुासव, प�ुपासव, च�ैयमास. म�कार- दगाबाज, छल�, वचंक, धतू�, खोटा. म�खन- माखन, द�धसार, नवनीत. म�थन- अवगाहन, संघष�ण, �बलोना. महादेव- �शव, शकंर, श�भ,ु हर, महेश, वामदेव, च�ंशखेर, नीलक�ठ, भतूनाथ, ��, ��लोचन, �गर�श, गंगाधर, उमाप�त,पशपु�त, कैलाशप�त, �गरजाप�त, कपद�, �श�तक�ठ, महे�वर�, ��परुार�. मछल�- म��य, शफर�, मीन, जल-जीवन, झष. मनीषी- �व�वान, �ानी, पि�डत, �वचारक, �च�तक, �न�णात,् म�ु�ध�य. मद- मदहोशी, नशा, मतवालापन, मादकता. मद- अहंकार, घम�ड, द�भ, गव�, अ�भमान. म�दरा- दा�, शराब, मध,ु म�य, म�वासव, सोम, सरुा, हाला, आसव, मा�वाक, माि�वजा, वा�णी. मन- �दल, �दय, जी, अतंःकरण, अ�तर, �च�, मानस. मनगढ़�त- कि�पत, का�प�नक, खयाल�, अवा�त�वक, यथाथ�र�हत. मत- राय, स�म�त, धारणा, �वचार, म�त�य. मतभेद- असहम�त, अस�म�त, �वरोध, मत�वधै, वमैन�य. मनचाहा- इि�छत, मनोवां�छत, यथे�ट, यथे�छ, अ�भला�षत, अभी�ट. मनोरम- मनोहर, स�ुदर, मनभावन, मजंलु�, रमणीय, मनो�. मनोरंजन- आन�द, मनबहलाव, मनो�वनोद, तफर�ह, आमोद-�मोद. मन�ुय- मानव, इ�सान, मनजु, मानषु, नर, म�य�. मरघट- �मशान, �चताभ�ूम, �ेतघाट, क�गाह. महक- सगु�ध, खशुब,ू वास, सवुास, प�रमल. महावत- हाथीवान, महापा�, पीलवान. मवाद- पीब, पस, पयू.

  • मह�व- मह�ा, माहा��य, बड़ाई. महा�मा- महाशय, महाप�ुष, माहामना, महानभुाव. मसौदा- �ालेख, �ा�प, पा�डु�ल�प. म�हमा- गौरव, ग�रमा, मह�ा, माहा��य, बड़ाई. मांग�लक- क�याणकार�, शभु, शभुकर, शभुदा, मगंलकार�, मगंलदायक. मातहत- अवर, �न�नपद�थ, अधीन, अधीन�थ. माया- छल, धोखा, �तारण, �पचं, अि�त�वर�हत. मा�य- समादरणीय, माननीय, स�माननीय, प�ूय, पजूनीय, गणमा�य, कुल�न, ��धेय. माँ- माता, मयैा, मा�, अ�मा, मात,ु जननी, ज�मदा�ी, मात,ृ मात�र, महतार�, जन�य�ी, धा�ी, �स,ू अ�ब, अि�बका. मा�म�क- �दय�पश�, मम��पश�, �दय�वदारक, ममा��तक, मम�भेद�. मीठा- �म�ट, मधरु, �वाद,ु सरस, सरुस. �मलन- मेल, �मलाप, स�पक� , भ�ट, समागम, सयंोग. �म�- यार, दो�त, सखा, मीत, हमदम, स�ुद. मखु- मखुड़ा, मुँह, वदन, चेहरा, आनन. म�ुय- �मखु, खास, �धान, �वर, वरे�य. मकुदमा- केस, मामला, दावा, वाद, ना�लश. म�ुत- आजाद, �वत�ं, �वछ�द, खलुा, छूटा, उ�म�ुत. म�ुन- ऋ�ष, साध,ु यो�ग, सतं, तापस, तप�वी, �ती. म�ुध- मो�हत, आकृ�ट, आस�त, त�ल�न, ल�ुध, आकृ�ट. मखू�- गँवार, अ�ानी, जड़, मढ़ू, �नबु���ध. मगुा�- कु�कुट, तमचरु, ता�चड़ू, चरणायधु, अ�ण�शखा. माग�- राह, पथ, डगर, सड़क, रा�ता, पथं. मूँगा- �वाल, र�तम�ण, �व�मु. म�ृय-ु �नधन, मौत, अ�तकाल, देहा�त, देहावसान, �वग�वास, शर�रा�त, �ाणा�त, ई�तकाल. मेघ- बादल, पयोधर, धराधर, वा�रधर, घन, वा�रद, जीमतू, नीरद, पयोद, जगजीवन, अ�बदु, जलचर. मेधावी- ब�ु�धमान,् ��ावान,् बधु, सधुी. मेढक- म�डूक, दादरु, भेक, वषा�-भ,ू चातक, वषा���य, ददु�र, शाल,ू शालकू. मनैा- �च�ा�ी, �च�ने�ा, मदन, कलह��या, सा�रका. मलैा- म�लन, ग�दा, अ�व�छ, अश�ुध, कल�ुषत. मेहनत- प�र�म, मश�कत, उ�यम, �म, अ�यवसाय, उ�योग, कम�ठता. मेहनती- प�र�मी, उ�यमी, �मशील, अ�यवसायी, उ�योगी, कम�ठ. मोती- म�ुता, शिु�तज, �वा�तसतु, सी�पज, मौि�तक. म�ैी- यार�, दो�ती, �म�ता, सौहाद�, स�यभाव. मो�- मिु�त, �नवा�ण, अपवग�, अमतृ�व, कैव�य, परमपद, परमग�त, परमधाम, स�ग�त. मोर- सारंग, मयरू, नीलक�ठ, केक�, कलापी, ह�र, �शखी, �शख�डी, ब�ह�, �वजी, भजुगा�र, �शव-सतु-वाहन. मोहक- स�ुदर, मनहर, मनोहर, मनभावन, �दलकश, लभुावन, आकष�क. मंिजल- ल�य, पड़ाव, ग�त�य. मौ�लक- आधारभतू, मलूभतू, वा�त�वक, असल�, ब�ुनयाद�. य याचना- �ाथ�ना, अज�, �वनती, �नवेदन, �वनय.

  • या�चका- �ाथ�नाप�, आवेदनप�, अ�यथ�ना. यश- ��स��ध, नाम, नेकनामी, क����, �या�त. यम- यमराज, काल, धम�राज, सयू�प�ु, जीवनप�त, शमन, क�नास, जी�वनेश, म�ृयपु�त, यमनुा�ाता, द�डधर, �ा�धदेव, अ�तक, कता�त. यमनुा- कृ�णा, जमनुा, यमभ�गनी, का�ल�द�, अ�जा, र�वतनया, कालगंगा, तर�णतनजूा, भानजुा, अ�सतुा, सयू�सतुा. यो�य- कुशल, का�बल, स�म, काय��म, उपय�ुत, �म, द�, �न�णात. यिु�त- उपाय, तर�का, ढंग, तदबीर, जगुत. य�ुत- संय�ुत, संल�न, जड़ुा हुआ, लगा हुआ, �मला हुआ. यवुती- �कशोर�, स�ुदर�, त�णी, नवयौवना, �यामा, नवोढ़ा, यौवनवती, रमणी. यवुाव�था- यौवन, जवानी, ता��य. यौ�गक- �म�, संि�ल�ट, सयं�ुत, जड़ुा हुआ, �मला हुआ. य�ुध- लड़ाई, जगं, रण, समर, स�ंाम. य�ुधभ�ूम- रण�े�, य�ुध�े�, रण�थल, समर�े�, य�ुध का मदैान. र र�त- खनू, लहू, लौ�हत, लोहू, ��धर, शो�णत. र�तपात- खनू-खराबा, लड़ाई-झगड़ा, मार-काट. रंक- �नध�न, कंगाल, द�र�, धनह�न, अ�कंचन. र�ा- सरु�ा, बचाव, �हफाजत, रखवाल�, �ाण. रमणी- औरत, ��ी, नार�, व�नता, वामा, भामा. रत- म�न, �ल�त, त�ल�न, ल�न, अनरु�त. र�ववार- इतवार, आ�द�यवार, र�ववासर, सयू�वार. रमा- ल�मी, इि�दरा, प�मा, �ी, �व�ण�ु�या, कमला, कमलासना. रस- त�व, स�, सार. रसना- िज�वा, जीभ, जबान, रसीका, रसेि��य. रि�म- कर, अशं,ु �करण, मयखू, मर�च. रात- रा��, �नशा, �नशीथ, रैन, या�मनी, �वभा, �वभावर�, शव�र�, ��यामा, रजनी, तमी, त�म�ा, �पा, �णदा, दोषा. रावण- दशक�धर, दशक�ठ, दशशीश, दशवदन, दशानन, दै�ये��, लकेंश, लकंा�धप�त, रा�सराज. राजा- स�ाट, भपू, भपू�त, नपृ, नपृ�त, नरेश, नरप�त, मह�प, राव, नर��, म�हप�त, प�ृवीप�त, प�ृवीनाथ, प�ृवीपाल, भपूाल, भ�ूवामी. रा�यपाल- गवन�र, रा�यप�त, �ांतप�त, सबेूदार. राय- सलाह, मत, परामश�, स�म�त, म�ंणा. राधा- रा�धका, ह�र��या, �जरानी, सव��वर�, वषृभानजुा, वषृभानदलुार�. रामच��- सीताप�त, रघपु�त, रघवुीर, राघव, रघनुदंन, अवधेश, अवधनरेश, प�ुषो�म, कमलनयन. र��त- �व�ध, �वधान, �नयम, कायदा, तर�का, काननू. �र�त- खोखला, खाल�, श�ुय, र�ता, छूछा. रा�श- समहू, पुजं, ढेर. राहगीर- राह�, बटोह�, या�ी, मसुा�फर, प�थक. �रहाई- छु�ट�, मिु�त, मो�, छुटकारा, उ�मोचन. �प- बनावट, आकार, सरूत, श�ल, आकृ�त. �ची- �दलच�पी, पसंद, चाह, अ�भ��च.

  • ��ण- रोगी, रोग��त, बीमार, अ�व�थ, �या�ध��त. रोष- गु�सा, �ोध, �रष, कोप, अमष�. रोजगार- धधंा, �यवसाय, कारबार. ल ल�य- उ�दे�य, �येय, मिंजल, �नशाना, �ठकाना, गंत�य. ल�मी- रमा, �ी, ह�र��या, कमला, प�मा, प�मासना, सम�ुजा, भाग�वी, �सधंसुतुा, इं�दरा, �ीरोद. ल�मण- रामानजु, लखन, स�ुम�ाप�ु, शषेावतार, शषे, सौ�म�, अनतं. ल�न- न�थी, स�ब�ध, सलं�न, सयं�ुत. लगातार- �नरंतर, बराबर, अ�वराम, सदा, सव�दा. लघ-ु छोटा, थोड़ा, �यनू, ह�का. लता- ल�तका, बेल, ब�ल�, ब�लर�. ल�जा- हया, लाज, शम�, सकंोच, �ीड़ा. ल�लत- मनोहर, �दलकश, रमणीय, मनभावन, मनोज. लाभ- नफा, फायदा, मनुाफा, �ाि�त. लहर- लहर�, तरंग, �हलोर�, वेग, �वाह, ऊ�म�, वी�च. लाचार- बेचारा, बेबस, मजबरू, बा�य, �ववश, �नर�ह, �न�पाय. लापरवाह- बेपरवाह, �चतंाम�ुत, �वमखु, बे�फ�. लापरवाह�- बेखबर�, बेसधुी, बे�फ��. ल�ुत- गुम, गायब, अ��य, अ�कट, अ�त�या�न. लाल- सखु�, रि�तम, र�ताभ, सयू�, लो�हत, अ�ण. लालसा- लालच, लोभ, अ�भलाषा, �ल�सा, त�ृणा. लौ- लपट, अि�न�शखा, �वाला. लोहा- लौह, सार, आयस, फौलाद, अ�मसार. लटेुरा- डाकू, डकैत, अपहता�, बटमारा, ल�ुठक. व वन- जगंल, अर�य, अटवी, �व�पन, का�तार, कानन. वंश- खानदान, कुल, घराना. व�- व��थल, छाती, सीना, उर, उदर�थल. व�ता- भाषणकता�, �व�ता, �या�याता, वाचक. व�- �तय�क, �तरछा, टेढ़ा, कु�टल. वर- म�ुय, �धान, �े�ठ, उ�म, उ�कृ�ट, सव�प�र. वरण- चयन, चनुाव, छँटाई. वचन- वादा, �ण, बात, कथन, उि�त. वग�- समहू, समदुाय, स��दाय, �ेणी, जमात, को�ट. वष�- साल, बरस, अ�द, व�सर. वषा�- बरसात, बा�रश, बरखा, वषा�काल, वषा�ऋत,ु मेह, पावस, विृ�ट, चौमासा. विज�त- �नष�ेधत, �न�ष�ध, ��तष�ेधत, मना, बा�धत, वज�ना. वण�न- �च�ण, �न�पण, बयान, व�ृांत, �ववेचन. वातावरण- पया�वरण, प�रवेश, वायमुडंल.

  • व��- कपड़ा, चीर, चलै, पट, वसन, अ�बर. व�त-ु पदाथ�, चीज, ��य. व�ततुः- यथाथ�तः, वा�तव म�, सचमचु, दरअ�ल. व�लभ- प�त, ��य, ��यतम, नाथ, �ाणनाथ, �ाणे�वर. वां�छत- अभी�ट, अ�भल�षत, अ�भ�ेत, अभीि�सत, अपे��त, ईि�सत, चाहा हुआ. वास- घर, गहृ, �नवास, आवास, मकान, �