1919 жылғы 17 желтоқсаннан

шыға бастады

№188 (28916)1 қазан, сенбі

2016 жыл

4-5-беттер

9-бет

7-бет

МҰҒАЛІМ МӘРТЕБЕСІ – ӨРКЕНИЕТТІЛІК ӨЛШЕМІ

10-бет

ҚАЗАНДАҒЫ АЙТУЛЫ СОЛ КҮН

ҚАРИЯЛАРЫ КӨП, ЖАСТАРЫ ЖОҚ АУЫЛДАР

«СЫРҒА ТОЛЫ МӨЛДІРЕГЕН...»

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Израиль мемлекетінің елшілігінде болды, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышевті қабылдады, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Кездесу барысында Д.Ақышев Елбасына Ұлттық банктің қазіргі қызметі туралы баян-дады. Қазақстан Президенті қаржы нарығын рет теуші ретіндегі Ұлттық банк жұмысының маңыздылығына назар аударды.

Ұлттық банк төрағасы Мемлекет басшы-сына валюта нарығы мен инфляция үдеріс-теріндегі жағдай туралы мəлімдеді.

– Биылғы 8 айда инфляция 5,4% болды.

Сіздің тапсырмаңызға сəйкес, Үкімет пен жергілікті атқарушы органдар бағаның негізсіз өсуіне жол бермеу шараларын іске асыруда. Мұнай бағасы мен Ресей рублі бағамының тұрақтануы жағдайында валюта нарығындағы ахуал қалыпқа түсті, – деді Д.Ақышев.

Бұдан бөлек, Ұлттық банк төрағасы ұлттық валютадағы депозиттер санының артқанын айтты. Сондай-ақ, несиелендіруді жандан-дыру үдерісінде оң қарқын байқалады. Атап айтқанда, жыл басынан бері шағын кəсіпкерлік секторын несиелендіру 35%-ға артқан.

Кездесу қорытындысы бойынша Елбасы бірқатар нақты тапсырма берді.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компания-сы» АҚ басқармасының төрағасы Ахметжан Есімовті қабылдады, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Кездесуде А.Есімов Мемлекет басшысы-на «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесіне дайындық барысы туралы баяндады.

Сондай-ақ, «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясы» АҚ басқармасының төрағасы құрылыс жұмыстарының кестеге сəйкес жүр-гізіліп жатқанын жəне биыл жыл соңына

дейін аяқталатынын мəлімдеді. Қазан айында павильон дар – халықаралық қатысушыларға, ал тұрғын үйлер делегация мүшелеріне берілетін болады.

Бұдан бөлек, А.Есімов 103 ел мен 17 халық-аралық ұйымның көрмеге қатысатынын раста-ғанын айтты. Секциялардың 98 комиссары тағайындалды. Халықаралық ұйымдармен қоса, 82 ел көрмеге қатысатыны туралы келісімшартқа қол қойды. 61 мемлекет Ұлттық күнін өткізу үшін нақты датаны броньдады.––––––––––––––––––

Суреттер Президенттің баспасөз қызметінен алынды

Телефон арқылы сөйлестіМемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Иордания королі ІІ Абдалла бен əл-Хусейнмен телефон арқылы сөйлесті, деп хабар-лады Президенттің баспасөз қызметі.

Əңгіме барысында Нұрсұлтан Назарбаев Иордания монар-хын елдегі парламент сайлауы-ның табысты өтуімен жəне үкі-меттің жаңа құрамының жасақ-талуымен құттықтады.

Екі ел көшбасшылары Қазақ-стан-Иордания серіктестігінің басымдығы бар бағыттарын тал-қылады, сондай-ақ өзара сапар-мен бару тəжірибесін қалып тас-тыру жөнінде уағдаласты.

Іс-шараға бизнес өкілдері мен отандастар қатысты. Мем лекеттік хатшы ширек ғасыр ішінде Қазақстан елеу-лі жетістіктерге қол жеткіз-ге нін айтты. Түрлі салаларда тү бе гейлі реформалар жүргі-зілді.

Г.Əбдіқалықова «Бір-ліктің, ынтымақтың жəне ру-хы мыздың беріктігінің арқа -сында экономикалық даму-ға, азаматтық келісімге қол жет кіздік» деп атап өтті. Қа-зақстан Нұрсұлтан Назарбаев ұсынған Бес институттық реформада айқындалған мем-лекет құрудың жаңа сапалы кезеңіне көшті. «Мəңгілік Ел» жалпыұлттық патриоттық идеясы Ұлт жоспарының негізгі бағдарына айналды.

Іс-шара барысында Г.Əб-діқалықова Қазақстанның тəуелсіздік жылдарындағы əлеу меттік-экономикалық са ладағы жетістіктеріне тоқ талып, еліміздің халық-аралық деңгейде мойын-далған бастамалары жөнінде жан-жақты айтып өтті. Мем-лекеттік хатшы кездесуге қатысушылардың назарын биыл Вашингтонда өт кен Ядролық қауіпсіздік жө-ніндегі жаһандық саммитте Қазақстан Президенті жария еткен «Əлем. XXI ғасыр» манифесіне аударды. «Бұл – Қазақстанның бейбітшілік

пен жасампаздықтың жақ-тау шысы екендігінің жарқын дəлелі ретінде бүгін гі жағ-дайға шынайы баға бере тін, бүкіл адамзатқа арнал ған ашық үндеу», – деді Мем-лекет тік хатшы.

Сонымен қатар, Мем-лекеттік хатшы Əзербайжан Республикасының Пре-мьер-министрі Артур Таир оғлы Расизадемен кездес ті. Қазақ стан-Əзербай жан қа-рым-қатынастары ның, оның ішінде сауда-эко номикалық ынтымақ та с тықты əрі қарай дамы ту дың өзекті мəселелері талқы ланды. Тараптар өза-ра тиімді əріп тестікті дамы-тудың айтар лықтай əлеуеті бар екенін атап өтті.

V Баку халықаралық гу-ма нитарлық форумы ның соңында Г.Əбдіқа лықова Əзер байжан Респуб ли ка сы-ның Отбасы, əйелдер жəне ба лалар мəселелері жө нін-дегі мемлекеттік коми те тінің төрайымы Иджран Гусей но-вамен кездес ті. Мемлекеттік хатшы Ген дерлік теңдік стра-тегия сының іске асырылуы биыл аяқ та латынын атап өтіп, Қазақ стан Республикасында Мем лекет басшысының тап -сыр масына сəйкес 2030 жыл-ға дейінгі гендерлік жəне от басылық саясат жөніндегі тұжырымдама əзірленіп жат-қанын жеткізді.

Израиль елшілігінде болды

Мемлекет басшысы елшілікте Израильдің бұрынғы Президенті Шимон Перестің рухына арнап гүл шоғын қойып, көңіл айту кітабына жазба қалдырды.

Нұрсұлтан Назарбаев орны тол-мас қайғыға байланысты Израиль халқына барша қазақстандықтардың жəне жеке өзінің атынан көңіл айт-ты.

– Бізді байырғы достық қарым-қатынастар байланыстырды. Шимон Перес өз өмірін халқына қалтқысыз қызмет етуге арнаған көрнекті тұлға еді. Ол шын мəнінде ұлы президент

бола білді, оның есімі Израиль хал-қының жадында əрдайым сақта лады. Ол əлемдік ауқымдағы көшбас шы болды. Таяу Шығыстағы қақты-ғыстарды реттеу ісіндегі Ш.Перес-тің үлесіне баға жетпейді. Оның бей біт шілікке қол жеткізуге жəне сақтап қалуға бағытталған қызметін əлемдік қоғамдастық жоғары баға-лады. Елдеріміздің екіжақты қарым-қатынасын дамыту үшін де ол көп нəрсе тындырды, – деді Елбасы.

Соңында Қазақстан Президенті Израиль халқына амандық пен бақ-береке тіледі.

Көрмеге дайындық барысы баяндалдыВалюта нарығындағы ахуал қалыпты

ХРОНИКАМемлекет басшысының Жар лық-

тарымен:Сəбила Сапарқызы Мұстафина Қа-

зақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының мүшесі қызметіне;

Константин Викторович Петров Қа-зақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының мүшесі қызметіне та-ғайындалды.

* * *Мемлекет басшысының Жарлығымен

Татьяна Витальевна Охлопкова Қазақ-стан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының мүшесі қызметінен бо-сатылды.

Кеше Мəжіліс Төрағасы Нұрлан Нығматулиннің төрағалығымен палатаның бюро отырысы өтіп, алдағы жалпы отырыстың күн тəртібі нақтыланды, деп хабарлады Мəжілістің баспасөз қызметі.

Онда депутаттар азаматтық заңнаманы жетілдіру мəселелері бойынша түзетулерді бірінші оқылымда қарайды. Сонымен қатар, экстремизмге жəне терроризмге қарсы іс-қимыл мəселелері бойынша түзетулер де бірінші оқылымда палата назарына ұсынылады деп күтілуде.

Жалпы отырыста Мəжіліс Ресеймен

қосарланған салық салуды болдырмау жəне табыс пен капиталға салық төлеуден жалтаруға жол бермеу туралы конвен-ция шеңберінде Қазақстан мен Ресейдің уəкілетті органдары берген резиденттікті растайтын ресми құжаттарды тану тəртібі туралы ноталар алмасу нысанындағы үкіметаралық келісімді ратификациялау ту-ралы заң жобасын талқыламақ.

Бюро отырысында Қаржы жəне бюджет комитетінің Оңтүстік Қазақстан облысын-да, Заңнама жəне сот-құқықтық реформа комитетінің Павлодар облысында көшпелі отырыстарын өткізу мəселелері де қаралды.

Мәжілістің бюро отырысы өтті Халықаралық форум жұмысын аяқтадыҚазақстан Республикасының Мемлекеттік хат-шысы Гүлшара Əбдіқалықова «Қазақстан-Əзербайжан» достық қоғамы Қазақстан Тəуелсіздігінің 25 жылдығына арнап ұйымдастырған іс-шараға қатысты, деп хабарлады Қазақстан Президентінің баспасөз қызметі.

Бүгінде қазақстандықтардың орта есеппен жан басына

шаққандағы атаулы ақшалай табысы тұтыну тауарлары мен қызметтері бағасының 16,8%-

ға қымбаттағанын ескергеннің өзінде 2015 жылдың 2

тоқсанымен салыстырғанда 12,5%-ға өсіп,

74 713,00 теңгеге жетті.

2 қазан – мұғалімдер күні

1 қазан – Қарттар күні

(Көрнекті ақын, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Марфуға Айтхожа туралы сөз)

,

2 1 қазан2016 жыл

СаяСат

шетелдік тәжірибелердің озық үлгілерін өзімізде пайдалануға үлес қосу

Мәжіліс барысында Сырт қы істер министрі Ерлан Ыдыры сов Кеңес мүшелерін ведомство ның әлем дегі геосаяси жағдай аясындағы ағым­дағы жұмыс тарының шешуші ба­ғыт тары мен басымдықтары туралы хабар дар етті. Қазақстанның 2017­2018 жылдары БҰҰ Қауіпсіздік Кеңе сіне алдағы төрағалығы тақы­рыбына ерекше назар аударылды.

«Бұл миссия біз үшін үлкен жауап кершілік болып табылады. Біз БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің жұмы­сына халық аралық бейбітшілік пен қауіп сіздік, превентивті дипломатия, жан жал дарды реттеу мен жанжалдан кейінгі қалпына келтіру, бітімгер­шілік, адам құқықтары, гендерлік тең дік, халықаралық құқық секілді сала ларда үлес қосуға ұмтылатын бола мыз.

Орталық Азия аталған орган тари­хында алғаш рет Қауіпсіздік Кеңе­сінде өкілеттік ететін болады. Біз дің мүше лігіміз – Кеңес мүшелері нің назарын өңірлік қауіпсіздік, оның ішінде Ауғанстанды тұрақтандыру мәсе лелеріне аударуда үлкен мүм­кіндік болып табылады. Біздің бас­ты идеямыз – өңірді бейбітшілік, ынтымақтастық және қауіпсіздік өңіріне айналдыруға ықпал ету», – деп атап көрсетті Е.Ыдырысов.

Б.Әйтімова Кеңестің үш шешуші бағыт – ақ па раттық, сарап шылдық­тал да малық және жұртшы лықпен бай ланыс, сондай­ақ, үкіметтік емес ұйымдар бағыт ындағы жұмыс қоры­тын дылары туралы айтып берді.

«Әр бағыт бойынша жұмыс топта­ры құрылса, олар тарапынан бірқатар міндеттер жүзеге асты. Кеңес мү­ше лері БАҚ­тарда сөз сөйлеп, ірі халықаралық шараларға, оның ішін­де шетел дік шараларға қатысып жүр. Қа зақ стан елшілерінің СІМ­де өте тін тақырыптық брифингтеріне де үлес қосып тұрады. Президент жа нындағы Қазақстанның стра­тегиялық зерттеулер институтымен бірлесіп, басымдық берілген елдер және өңірлермен ынты мақтастықты бел сенділендіру бойынша ғылыми­зерттеу жобаларын жүзеге асы­ру үдерістері де бас талып кеткен. Аталған бағыттардағы жұмыс ба­рыстары Кеңес мүшелерінің өзде­рін қызықтырған тақырыптарға тере ңі рек бойлауларына мүмкін­дік бе ріп отыр. Ал СІМ өзі тара­пынан қандай да бір мәселенің ағым дағы жағдайына ішкі бағалау жүр гізді. Осы тұрғыдан алғанда, жұмыс тардың бағыт алған қырла ры Қоғам дық кеңестің мін деттері мен мақсат тарына толық көлем де сәйкес келеді»,– деді Б.Әйтімова.

Кеңестің «Қазақ мемлекеттік заң университеті» АҚ­тың Халық аралық құқық ғылыми­зерттеу орталығымен ынты мақтастығы жөніндегі жаңа

перспективалы жоба бойынша Лиля Испенбетова әңгімеледі. Аталған бағыт қазақ стандық заңнамаларды әрі қарай жетілдіру мен оларды халықаралық стандарттарға кел тіру бойынша ұсынымдамалар жасауда өзара іс­қимылды ынталандыруды көздейді.

Кеңес тарапынан СІМ­нің зерт­теу жұмыстарындағы мін дет терін талқылау, 2015 жылы жүр гізілген кең ауқымды шолу зерт теулері мәсе­лелері де қозғалды. Мәселен, Мем­лекет бас шы сының Бес институттық бағдар ламасы аясында бірқатар жаңа заң дар қабылданды. Қыз меттері же ке заң мен реттелетін Қоғам дық кеңестер құры луының өзі осы рефор­малардың бір бөлшегі болып табыла­тыны атап өтілді.

Жаңа қадамдар жасау мен енгізу өте ауқымды алдын ала дайындық жұмыстарын жүргізуді талап етті. Сол кезеңде СІМ­нің шешуші жұ­мыс бағыты Бес реформаны жүзе ге асыру бойынша халықаралық тә­жірибеге негізделген сараптамалар жүргізулер болып табылды. Бұл арада шетел тәжірибелері де ес­керілді. Тұтастай алғанда, 50­ден ас там елдің тәжірибелері зерттелді. Мысалы, шетелдердің мемлекеттік қыз мет жүйесі, саяси жүйесінің эво­лю циясы мен жемқорлықпен күрес тәсілдері; сот төрелігі жүйесі; ұлт­тық біртектілікті қалыптастыру мен нығайту; индустрияландыру мен эконо микалық өсім, экономиканы әрта раптандыру, энергетикалық қауіп сіздік, жасыл технологияларға көшу дегі шаралар мен энергияның қайта лама көздерін пайдалану, инно­ва ция лық кластерлерді дамыту, әлем­дік инте грациялық үдерістер секіл ді тақырып тар жан­жақты сарап талды.

Шет мемлекеттердің орта мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдердегі да­муын айқындайтын стратегиялық бағдар ламалық құжаттарын оқып­үйренуге бөлек назар аударылды.

Осыған байланысты айтатын болсақ, жаңа тәжірибелерге сарап­тама жүргізу, озық халықаралық тәжірибелерді оқып­үйрену СІМ­нің тұрақты жұмысы болып табыла­тыны атап өтілді. Ал ғылыми және сарапшылық институттар тарапынан осы бағыттағы идеяларды пайым­дау қажет екендігі де назардан тыс қалған жоқ.

Бұл жұмыстың басты мақсаты – Қазақ стан Республикасы мемлекеттік орган дары ның қызметін тиімді жү­зеге асыратын жүйе құруды қамта­масыз етуге бағыт талып отыр.

Сыртқы істер министрлігі жанын­дағы Қоғамдық кеңестің кезекті мә­жілісі үстіміздегі жылдың желтоқ сан айында өтеді деп белгіленді.

Сәулебек БІРЖАН

Кеше елордада «Астана ЭКСПО-2017» ҰК» АҚ басқарма төрағасы Ахметжан Есімов елімізге тіркелген бірқатар дипломатиялық миссия басшыла-рымен кездесті.

Жолдыбай БАЗАР,«Егемен Қазақстан»

Кездесу барысында басқарма төрағасы бірінші кезекте «Болашақ энергиясы» тақырыбында өткізілетін халықаралық мамандандырылған көрмені ұйымдастыру жұмыстарымен толығырақ таныстырып өтті.

– Қазіргі таңда ЭКСПО­2017 көрме­сінің құрылысы кесте бойынша жүр­гізіліп келеді. Бүгінге дейін 103 мемле­кет пен 17 халықаралық ұйым көрмеге қатысатындығын ресми растады. Секция комиссарларының 98­і тағайындалды. Мем лекеттер мен халықаралық ұйым­

дарды қоса алғанда 82 қатысу келі сім­шартына қол қойылды, – деді А.Есімов.

Одан әрі басқарма төрағасы барлық павильондар дайындалып, коммуни­кациялар әзірленгенін, алдағы айларда қатысушы елдер өздерінің павильон­дарын реттеуге дайын болулары керек екенін атап өтті.

– Халықаралық қатысушылар па­вильондары үстіміздегі жылдың қазан айының аяғында 100 пайыз аяқталатын болады. Бұдан кейін біз инсталяция және басқа да жұмыстарды жүргізу үшін қатысушыларға павильондарды беретін боламыз. Қазір келесі айдың аяғына дейін таратылатын небәрі 5­ақ орын қалды», – деді ол.

Сонымен қатар, А.Есімов бүгін де «Астана ЭКСПО­2017» ҰК» АҚ қа зақ­стандық және шетелдік серіктестермен 125,5 млн еуро көлеміндегі келісімшарттар мен меморандумдарға қол қойғанын жеткізді. Бұған қоса, ол PR­кампания

бой ынша көлемді жұмыс жүргізіліп жатқанын, ол үшін атақты компания­лар жұмылдырылып отырғанын, бұл бағытта шетелдерде нақты шаралар қолға алынғанын, мұның барлығы шетелден келген туристерді қызықтыру үшін іске асырылатынын, көрмеге қатысатын ірі трансұлттық компанияларға арнайы па­вильон жасақталғанын атап өтті.

Бұдан кейін А.Есімов шетелдік қонақтардың қатысушыларға арналған жеңілдік бағдарламалары, елшілік тара­пынан келетін делегацияларға арнайы билет бағдарламасы және тағы басқа да мәселелерге қатысты сұрақтарына жауап берді. Оның айтуынша, биылғы 10 желтоқсаннан бастап ЭКСПО билеттерінің оффлайн­сатылымы бас­талады. Осыған дейінгі көрмелердегі билеттердің құны тыңғылықты зерттеліп, тұрғындарға қолжетімді баға ұсынылмақ. Билеттерді ашық бекітілген уақыт бойын­ша сатып алуға болады.

Сондай­ақ, ресми қатысушылар үшін осы жылғы қараша айында бірыңғай қызмет көрсету орталығы жұмыс істейді. Қатысушылар бұл орталықтан кеңестер алатын болады. Сонымен бірге, алдағы қарашадан бастап көрменің логистикалық орталығы қызмет көрсетеді. Ол өз павильондарының құрылысына кел­ген адамдардың алғашқы жүктерін қабылдауға дайын болатын көрінеді.

Ж и ы н с о ң ы н д а Ә з е р б а й ж а н , Италия, Индонезия және Малайзия м е м л е к е т т е р і н і ң Қ а з а қ с т а н д а ғ ы елшілерінің қатысуымен брифинг өтті. Онда елшілер өз елдерінің ЭКСПО­2017 көрмесіне белсене қатысатынын, ауқымды шараны ұйымдастыру, ондағы құрылыс жұмыстарын жүргізу барысына көңілдері толатынын жеткізді.––––––––––––––––––––

Суретті түсіргенОрынбай БАЛМҰРАТ,

«Егемен Қазақстан»

Қоғамдық кеңестің міндеті мен мақсаты –

Динара БІТІКОВА,«Егемен Қазақстан»

Департаменттің деректеріне сүйен­сек, ағымдағы жылы жоба шең берінде республика бойынша 5 850 маманды ауылға тарту үшін көтермеақы ұсы­нуға 2,1 млрд теңге және 2 725 маман ға тұрғын үй сатып алу үшін 8,6 млрд теңге бюджеттік несие ұсыну қарас тырылған. 2017 жылы 3 232 маманға тұр ғын үй сатып алуға 11,0 млрд теңге жос­парланған. Бұл жоба Мемлекет басшы­сының тапсырмасымен 2009 жылы бас­талған болатын. Ол жас маман дар ды жұмыспен қамти отырып, әлеу мет тік қолдау шараларын көрсетуді көз дейді.

Мамандар аталған жобаны іске асыру бүгінде бірқатар оң нәти­желерге қол жеткізуге мүмкіндік бе­ріп отырғанын атап өтті. Әсіресе, өт кен жылдармен салыстырғанда, ауыл дық жерлерге кадрлардың

келуінің артқандығы байқалуда. «Жоба іске қосылғаннан бері ауыл­

дық жерлерге жалпы сомасы 9,3 млрд теңге көтермеақы алған 46 631 мың маман тартылса, 19 263 маманға тұр­ғын үй сатып алу үшін жалпы сомасы 43,6 млрд теңге бюджеттік несие бе­ріл ген», деді департамент директоры Ұ.Жа зылбек.

Жалпы, дипломмен ауылға келуші мамандар саны әр салада әртүрлі. Мә­селен, білім беру саласына – 33 400 адам, денсаулық сақтауға – 9 813 адам, мә дениетке – 1 289 адам, спортқа – 616 адам, әлеуметтік қамсыздандыруға – 403 және агроөнеркәсіптік кешеніне 1110 адам тартылған.

«Жобаны іске асыру ауылға әлеуметтік сала және агроөнеркәсіптік кешен мамандарын бекіту мәселесін шешуге оң әсер етеді. Негізінен ауыл халқының денсаулығын нығайту, сауаттылығы мен мәдениетінің

дең гейін көтеру, сондай­ақ, қала мен ауыл арасындағы үйлеспеушілікті теңес ті руді қарастыратын ауылдағы қыз мет көрсету сапасын жақсартады, кадр әлеуетін арттырады және мульти­пли кативті тиімділікті қамтамасыз етеді», деді Ұ.Жазылбек.

Департамент директоры атап өт­кендей, жобаның тиімді шарттарына қарамастан, оны жүзеге асыру ба­рысында проблемалы мәселелер де жоқ емес. Кейбір мамандардың үш жылдан кем емес уақыт жұмыс істеу міндеттемесін орындамау жағдайлары кездеседі. Бұл ретте маман өзіне ұсы­нылған әлеуметтік қолдау шараларын толық көлемде қайтаруға міндетті. Ма­ман дардың міндеттемелерді орын да­мауы ның негізгі себептері, отбасы лық жағ дайының өзгеруі, жұмыс орны нан шы ғып қалу, басқа елді мекенге қоныс аудару болып табылатыны айтылды.

Ал жоба бойынша бір маманға жет піс еселік айлық есептік көрсеткіш көлемінде біржолғы көтермеақы және несие сомасынан жылдық 0,01 пай­ыз мөлшеріндегі сыйақы мөлшер ле­месімен тұрғын үй сатып алу немесе салу үшін 15 жыл мерзімге 1500 еселік айлық есептік көрсеткіштен аспайтын сомада бюджеттік несие беріледі.

Қоғамдық кеңес төрайымы, Парламент Сенатының Әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитетінің төрайымы Бірғаным Әйтімованың жетекшілігімен Сыртқы істер министрлігі (СІМ) жанындағы Қоғамдық кеңестің кезекті мәжілісі болып өтті.

Жұмыстар кестеге сай жүргізілуде

Айгүл АхАНБАйқыЗы,«Егемен Қазақстан»

Жиында қазақтың азаттығы жолында тер төгіп, егемендік үшін еңбек сіңірген, алғашқы ұлттық идеологияның негізін қалаған қайраткердің саяси келбеті туралы белгілі тарих­шылар баяндама жасап, Алаш идеясын биік ұстайтын та нымал тұлғалар сөз алды.

Конференция қатысу шы­лары Ә.Бөкейхановтың ұлт тари хындағы орнын, қоғам қайраткер і , Ұлт ­а заттық

қоз ға лысының жетекшісі ре­тін дегі қызметін бүгінгі көз­қарас және методологиялық ұс та ным тұрғысынан қорыту мәсе лелерін талқылады. Тарих ғылы мының докторы, профес­сор М.Қойгелдиев барлық ұлт­шыл дардың көшбасшысы бол­ған қайраткердің қазақ ұлтына қажет реформа үшін күресі ту­ралы айта келіп, қазақ ұлттық идеясының мақсатына жете ал мау себебі мен Алаш қозға­лысының жеңілу себеп тері­не тоқталса, «Егемен Қазақ­стан» республикалық газеті»

АҚ Басқарма төрағасы, профес­сор Дархан Қыдырәлі Әли­хан Бөкейхановтың түркі ха­лық тарымен байланысы және түркі әлемі идеясының тұтас­тығы туралы әңг іме леді . Ұлттық болмысты жою ға ұм­тылған саяси жүйенің мәдени мұрамызды талқандау мақ­сатымен тұтас ұлтты қайрат кер­лерінен, іскерлерінен, рухани жетекшілерінен, білімді лері­нен айырған озбыр саясаты­на қайраткер тұлғаның қар­сы лығы Мемлекеттік қызмет саласындағы Астана Өңір лік ха бының басқарушы ко м и теті төра ғасы Әлихан Бай ме новтің ойымен тарқатылды.

Ал Қорғаныс министр­лігінің Әскери­тарихи музейі­нің ғылыми қызметкері, сая­саттанушы Берік Әбдіғали «Ә.Бөкейханов пен Алаш әскері» мәселесін сөз ете тұрып, Алаш идеясының жеңі­ліс табуының тағы бір себебін бірнеше рет үндеу жасалса да, мүдделес одақтастың, қара жат

пен маманның болмауынан атой сала алмаған Алаш үкіметінің әскерімен байланыс тырып, көпшілікке беймәлім болып келген алашорданың әскері жайлы мұрағаттардан табылған тың деректермен бөлісті.

Профессор Көшім Есма­ған бетов қайраткердің ғылы ми мұраларын сөз етіп, жаңа дан табылған 40­қа жуық еңбе гінің көптомдық жинаққа енбей қалуына қынжылыс таныт ты. Ж.Баласағұн атын дағы Қырғыз ұлттық универ­си тетінің профессоры Асқарбек Беделбаев пен Ишаналы Ара­баев атындағы Қырғыз мемле­кеттік университетінің доценті Жұмағұл Байділдеев Әлихан Бөкейхановтың қырғыз зиялы­ларымен байланысын тарихи де­ректермен сабақтастыра отырып әңгімеледі.

Конференцияның екінші бөлімі Алашқа аянбай қызмет етіп келе жатқан абырой­лы ғалым, әлихантану ісіне зор еңбек сіңірген профес­сор Мәмбет Қойгелдиевтің 70 жыл дық мерейтойына арна­лып, айтулы ғалымның ғылы­ми қызметі мен азаматтық кел ­бетіне баға берген құттық таулар жолданды. АЛМАТы

Ауылға 46 631 маман тартылдыКөшбасшы қайраткерге – жаңа көзқарас Кеше Президент жанындағы Орталық коммуникациялар

қызметінде «Дипломмен – ауылға!» жобасының іске асырылу ба-рысы туралы баспасөз мәлихаты өтті. Оған Ұлттық экономи-ка министрлігі Экономиканың инфрақұрылымдарын дамыту департаментінің директоры Ұлан Жазылбек, сондай-ақ, депар-тамент директорының орынбасарлары Санат Тұңғышбеков пен Нұрлан Мақсұтов қатысты.

Асқар ТҰРАПБАйҰЛы,«Егемен Қазақстан»

Отырысты ашқан ҚХА Төр­ағасының орынбасары – Хат шылық меңгерушіс і Ералы Тоғжанов Елбасы медиацияны дамыту ту­ралы міндет қойғандығын ерек­ше атай келіп, «Медиация туралы» заң ның қабылданғанына биыл 5 жыл болғандығын еске салды. «Бес жылдың ішінде бұл мәселенің шешімі оңай болды деп айта алмаймыз. Бұл – Қазақстан халқы Ассамблеясының алдына қойылған мәселелердің бірі. Осы орайда Жоғарғы сотпен өзара меморандумға қол қойдық. Меморандум аясында көптеген шара­лар жөнінде бірлесе жұмыс жасаймыз.

Егер нақты шешімі болмайтын болса, біздің 2 немесе 5 жылдық тәжірибеміз ештеңе тұрмауы мүмкін», деді Ералы Лұқпанұлы. Е.Тоғжанов атап кеткен­дей, 2016 жылғы 1 тамыздағы деректер бойынша, елімізде медиаторлардың қатысуымен шешілген даулар саны 8876­ға жеткен. Оның ішінде 3878 дау сотқа дейінгі тәртіпте және 1024 даулы мәселе ҚХА­ның қоғамдық құрылымдарының көмегімен өз шешімін тауыпты. Жалпы, 9873 дау­лы мәселе сотқа дейін шешімін тауып отыр. Сотқа дейін дауды шешу бой­ынша Оңтүстік Қазақстан 1775 дау­ды шешумен алда келеді. Сол сияқты Шығыс Қазақстан облысы да сот ал­дында талқылау деңгейінде 4336 да­улы мәселені шешкен.

Медиация заңының қабылда­нуымен еліміздің бірқатар заңнамалық актілеріне өзгерістер енгізілгені белгілі. Биылдың 1 қаңтарынан бас­тап медиаторлық құқыққа нотари­устар мен адвокаттар да ие болып отыр. Мәжіліс депутаты Бақытжан Әбдірайым өз сөзінде қазақ даласын­да дауларды әділ шешуде екіжақты ортақ бәтуаға жеткізетін билер соты медиативті бастамаға құрылғандығын тілге тиек етті. Жалпы медиация те­тігі өткен ғасырдың 70­80 жылдары өмірге келген. Мысалы, Англия­да даулардың 80 пайызы медиация көме гімен шешімін тауып жатады. АҚШ­та даулардың осынша мөл шер­дегі шешімі медиаторларға тиесілі. Қазақ станда да заңға еңгізілген әлеует толық мәнде жұмыс істеуі тиіс.

Осыған орай шара барысында Қазақстан халқы Ассамблеясының медиация кабинеттерінің орталық және жергілікті мемлекеттік орган­дармен, азаматтық институттармен өзара ықпалдастығының негізгі тетік тері, еліміз сот жүйесіндегі медиа цияның рөлі, сот органдары мен ҚХА медиация кабинеттерімен өза ра қарым­қатынасының мүмкін­діктері мен перспективалары және өзге де мәселелер жан­жақты тал­қыға түсті.

Өсім айтарлықтайҚазақстаннан экспортқа шығарылған астық пен ұнның жартысынан астамы Орталық Азия елдеріне жіберілді

Қазақстан аумағы арқылы Қытайдан Еуропаға баратын контейнерлік жүктер көлемі екі жа рым есеге артқандығы байқал ды. Осы бағдарға жыл басынан бері 1210 пойыз жіберілсе, өткен жылғы көрсеткіш 503 пойыз болатын.

Сонымен қатар, Еуропадан Қазақстан аумағы арқылы Қы тай ға өтетін транзиттік контейнерлік пойыздар саны да өскен. Бұл бағдарға жыл ба­сынан бері 245 пойыз жөнелтілсе, өткен жылы 101 пойыз өткізілді.

Жыл басынан бері 5 миллион тонна астық өнімдері тасымалданды. Оның ішінде 3 миллион тоннасы экспортқа шығарылды. Сонымен қатар, компания 2 миллион тонна ұн тасымалдаса, оның 1,5 миллион тоннасы экспортталған.

Қазіргі таңда компания экс порт қа контей­нерлік пойыздармен шығарылатын жүктердің көле мін өсіріп, географиялық ауқы мын кеңейту шараларын жүзеге асыруда.

«Егемен-ақпарат»

Медиация – дауды шешудің ұтымды тетігіБүгінгі таңда медиация институты дамып келеді. Бұл туралы Қазақстан халқы Ассамблеясы Медиация орталығының ұрыс-жанжалдардың алдын алу және шешу мәселелері бойынша өткен кеңейтілген отырысында айтылды. Іс-шараға Парламент Мәжілісінің депутаттары, Жоғарғы Сот өкілдері, Достық үйі ме-диация кабинеттерінің меңгерушілері, ҚХА мен Қоғамдық кеңес мүшелері қатысты.

Қазақ ұлт-азаттық қозға лысының жетекшісі, Алаш орда автономиялық үкіме тінің төрағасы Әлихан Бөкей-хановтың 150 жылдығын ЮНЕСКО көлемінде атап өту ша раларының ая-сында Абай атын дағы Қазақ ұлттық педагоги калық универ ситеті мен Қа-

зақстан тарих шы лары қауым дастығы ның ұйымдастыруы-мен «Еура зияның түркі және мұсылман халықтарының саяси көш бас шылары: тұлғалар, идеялар, тағдырлар. ХХ ғасырдың басы» атты халықаралық ғы лыми-тәжірибелік конференция өтті.

31 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

ЭКОНОМИКА

Сатыбалды СƏУІРБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Ақтөбеде «АKTOBE IN VEST-2016» халықаралық инвести ция лық фо-румы өтті. Форум ға ел Үкіметінің жəне квазимем лекет тік сектордың, халықаралық қаржы институттарының ө к і л д е р і , Ф р а н ц и я н ы ң , И р а н

Ислам Респуб ли ка сының, Кувейт мемлекетінің Қазақ стандағы өкілетті елшілері, сонымен қатар, Ресей, Қытай, Түркия, Поль ша, Словакия, Голландия жəне өзге де елдерден келген барлығы 500-ден астам адам қатысты. Бұл фо-рум осымен төртінші рет өткізіліп отыр. Ақтөбе инвестициялық жəне өнеркə сіп тік əлеуеті зор, жағрапиялық жағы нан қолайлы орналасқан өңір болып табылады. Облыстың үстімен Еуро па мен Азияны байланыстыратын темір жəне автожол өтеді, əуе қаты-насы да дамыған. Форумның мақса-ты – экономикаға тартылған инвести-ция көлемін көбейту, шекаралас өңірлер дің, шетелдік инвесторлардың жəне халықаралық қаржы институт-тарының, бизнес өкілдерінің өзара тиімді ынтымақтастығын арттыру.

Форумға қатысушылар осында ұйымдастырылған көрмеде өңірдің инвестициялық мүмкіндігімен жəне мұнай өндіру, газ өңдеу, химия, қара жəне түсті металлургия сияқты инвес-тицияны қажет ететін облыстың басым салаларындағы болашағы зор жобала-рымен танысуға мүмкіндік алды.

Облыс əкімі Бердібек Сапарбаев

«Инвестициялық ынтымақтастық –экономиканың өсуі» атты пленарлық отырыстың салтанатты ашылу-ында сөйлеген сөзінде қонақтарға бизнестің дамуы, мемлекеттердің, жеке сектордың жəне сарапшы қоғамдастықтар ынтымақтастығының дамуын талқылайтын форумға қатысқандары үшін алғысын білдірді.

Еліміз егемендік алған 25 жыл ішінде жалпы өңірлік өнім 1350 есеге дейін – 1,4 млрд теңгеден 1,9 трлн теңгеге, халықтың жан басы-на шаққандағы ІЖӨ 1100 есеге – 1,9 мың теңгеден 2,1 млн теңгеге дейін, тартылған инвестиция көлемі 1200 есе-ге – 283 млн. теңгеден 350 млрд теңгеге дейін, өнеркəсіп көлемі 550 есеге – 1,8 млрд теңгеден 984 млрд теңгеге дейін өскен. Соңғы бес жыл ішінде облысқа 12,6 млрд доллар инвестиция тар-тылса, олардың 36 пайызы шетелдік инвесторлардың үлесінде. Жалпы, бес жылдың қорытындысы бойынша об-лыс өңірлер арасынан шетелдік инве-стицияларды тартуда екінші орында тұр. Аймақта шетелдік капиталдың қатысуымен 700-ден астам кəсіпорын табысты жұмыс жасап келеді.

Облыста соңғы 6 жылда 3,8 млрд доллар сомаға 80 жоба индустриялық-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасының аясында жүзеге асы-рылып, 7,4 мың тұрақты жұмыс орны ашылды. 2019 жылға дейін құны 730 млн доллар болатын 14 жоба жүзеге асырылып, 5800 тұрақты жұмыс орны ашылады деп күтілуде.

Облыста биыл 580 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілмек. Ресейдің көршілес Орынбор облы-сымен тауар айналымы анағұрлым артқан. Елбасы тапсырмасы бойынша өңірде суармалы алқапты кеңейтуге басымдық берілген. Осы форумға қатысушы Иран тарапынан бидай өсіруге, ал, Голландия тарапынан жы-лыжай шаруашылығын дамытуға де-ген ықылас байқалған. «Батыс Қытай – Батыс Еуропа» халықаралық көлік дəлізінің облыс үстімен өтетін 628 шақырымы пайдалануға берілгелі Қытай мен Ресейден тасылатын тауар көлемі екі есе артқан.

– Мұндай үлкен өкілдік өңірге де-ген, тұтастай алғанда, республикаға деген қызығушылықты көрсетеді. Индустрияландырудың алғашқы бес жылы ішінде өңдеу секторына 30-дан астам ірі инвесторлар келді, он елдің өкілдіктері ашылды. Қазір елімізге инвестиция салуға ынта-лы компаниялардың жұмыс істеуіне барлық жағдай туғызылған. Бұл бағытта елімізде экономикалық дамуға, еңбек өнімділігін арттыруға бағыт ұсталып отырғанын айту орынды. Елбасы бұл мəселені ұдайы бақылауында ұстап келеді, – деді Инвестиция жəне даму бірінші вице-министрі Альберт Рау.

Ресейдің Орынбор облысының губернаторы Юрий Берг өзара тату көршілік қарым-қатынастың бизнес ке берік негіз қалайтынын жеткізді. Бұл облыспен Қазақстанның тауар айна-лымы 1 миллиард долларға жеткен. Соның 10 пайызы Ақтөбе облысына тиесілі екен. Сондай-ақ, «Ақтөбе рельс арқалығы зауыты» ЖШС шикізатты Урал металл компаниясынан алады. Бұл кəсіпорында шығарылатын рель-стер бірлескен өнім болып табылаты-нын жеткізді.

Форумда Францияның Қазақстан-дағы төтенше жəне өкілетті елшісі Франс Этьен, Алматы қаласының əкі мі Бауыржан Байбек, «Шетелдік инвес торлардың қазақстандық кеңесі» ассо циациясының басқарма төрағасы, Қазақстандағы «Дойче Банк А.Г» өкіл-дігінің басшысы Ульф Вокурка, Дүние-жүзілік банктің Қазақстандағы тұрақты өкілі Ато Браун жəне басқа лары өз ой-ларын ортаға салды.

Форум аясында құны 67,5 млрд теңгенің инвестициялық жəне ұзақ мер зімді жобаларды жүзеге асыру бойынша ынтымақтастық туралы 16 меморандумға қол қойылды.

Форум аясында «Еуропа-Азия. Шекарасыз ынтымақтастық» ХV Қазақстан-Ресей халықаралық көрмесі ашылды. «Aktobe Inves t -2016» халықаралық инвестициялық фору-мына қатысушылар халықаралық өнеркəсіп көрмесін аралап көрді.

« Қ о н ы с » с п о р т с а р а й ы н д а басталған көрмені ұйымдастыруға Ақтөбе облысының əкімдігі, Орынбор облысының үкіметі жəне «Ақтөбе облысының кəсіпкерлер мен жұмыс берушілер одағы» қоғамдық бірлестігі мұрындық болды. Көрменің мақсаты – Ресей Федерациясы мен Қазақстан

Республикасы өңірлері арасындағы экономикалық, ғылыми-техникалық, қоғамдық ынтымақтастықты дамы-ту, Ақтөбе мен Орынбор облыстары арасындағы қатынастарды нығайту, бірлескен бизнес жобаларды, сауда-экономикалық жəне инвестициялық қатынастарды дамыту, Кеден одағы мен біртұтас экономикалық кеңіс тік шарт тарындағы шекарасыз ынтымақ-тас тықтың шешілмеген мəселелерін бақылау.

Халықаралық көрме жұмысына Қазақстан жəне Ресейдің 22 қаласы мен аудандарынан 140-тан астам кəсіпорындар қатысты.

Ақтөбе мен Орынбордың жетекші клиникаларында емделудің жаңа тех-нологиялары мен мүмкіндіктері, ауыл шаруашылығы саласындағы шека ра лық ынтымақтастық мəселелері сөз еті лген дөңгелек үстелдер өткізілді. Көр меде ауылшаруашылық өнімдерін өн ді -рушілер мен өңдеушілердің, сауда же-лі лері өкілдерінің іскерлік кездесуі өтті.

Ақтөбе облысы

Инвестициялық ынтымақтастық – ілгерілеу кепілі

«Алтын арманнан» құтты қоныстарын тапты

Әр салымшыға – сапалы қызметБірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры əрбір салымшысының (алушысының) қамын ой-лайды, хабарлау арналарының ыңғайлы түрін көбейтуге жəне қызмет көрсету сапасын жетілдіруге ұмтылады.

Осыған байланысты БЖЗҚ-да салымшыларға (алушыларға) барып қызмет көрсететін «Мобильді кеңсе» жобасы жұмыс істейді. Жобаның басты мақсаты – халықтың əлеуметтік осал топтарын қолдау, мүгедектерге ақпараттық-кеңестік көмек жəне салымшыларға зейнетақы қызметі бойынша БЖЗҚ кеңсесінен тыс жерлерде тиімді қызмет көрсету. Басқа сөзбен айтқанда, қандай да бір себеппен, мысалы, денсаулығына байланысты БЖЗҚ кеңсесіне келе алмайтын адамдарға қор мамандарының өздері барып қызмет көрсетеді.

«Мобильді кеңсенің» барлық аймақтарда жұмыс істеуі үшін БЖЗҚ-дан арнайы барып қызмет көрсететін мамандар командасы құрылды. БЖЗҚ қызметкерлері мүмкіндігі шектеулі салымшы (алушы) үшін кеңес беру мен қажетті құжаттарды жинауға ыңғайлы уақыт пен орынды белгілейді. Содан кейін мүмкіндігі шектеулі жандарға БЖЗҚ деректер базасына енгізу жəне қызмет көрсету үшін құжаттар пакетін жасауға (көшірмелерін жəне олардың растамасын жасаудан бастап оларды операциялық бөлім мамандарына бергенге дейін) жəне қорға жеткізуге көмектеседі.

«Мобильді кеңсенің» қыз метін БЖЗҚ-ның мүмкіндігі шек теу лі салымшылары мен түзім дік жəне ерекше күзет объекті леріндегі адамдар қолдана алады.

Алдағы уақытта мамандардың барып қызмет көрсетуіне бері летін өтінімдер БЖЗҚ-ның enpf.kz сайты мен байланыс орталығы арқылы жəне 88000801177 теле-фоны бойынша қабылданатын болады.

«Егемен-ақпарат»

П р е з и д е н т Н ұ р с ұ л т а н Назарбаев Парламент сессия-сын ашқан кезде, депутаттар мен Үкімет жұмыс жасайтын заң жоба-сы адамдардың өмірін жақсартуға жəне ең маңызды мəселелерді ше-шуге бағытталғанына назар ауда-ра келіп, азаматтарға заңнамалық

жаңалықтар туралы нақты ақпарат беру үшін түсіндірме жұмыстарын жүргізу қажеттігін атап айтқан еді. Жұма күні болып өткен салық са-ясатын талқылауға Ұлттық эко-номика министрлігінің, Қаржы министрлігінің, Ұлттық банктің, Энергетика министрлігінің,

Мемлекеттік кірістер комитетінің, «Атамекен» ұлттық кəсіпкерлер палатасының, тауар өндірушілер қауымдастығы мен қоғамдық ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.

Ұлттық экономика министрлігі Қаржы министрлігімен бірлесіп қолайлы кəсіпкерлік ортаны қалыптастыруға бағытталған салық салу жəне кедендік əкімшілендіруді жетілдіру бой-ынша заң жобасын əзірледі.

«Асыл тұқымды мал ба-засын ұлғайту үшін отандық а у ы л ш а р у а ш ы л ы қ ө н і м і н өндірушілерді қолдау мақсатында импортталған асыл тұқымды малдың өлуі жəне мəжбүрлі сойылуы кезінде табиғи кему нормативтері шегінде ҚҚС бой-ынша жеңілдіктерді қолдану ұсынылады», – деді министр.

Б ұ д а н б а с қ а , а л к о г о л ь өнімдеріне акциздерді кезең-кезеңмен ұлғайту көзделген.

Заң жобасында салықтық жəне кедендік əкімшілендіру бөлігінде салық жəне кедендік даулар-ды сотқа дейінгі реттеу, барлық ҚҚС төлеушілер үшін міндетті электронды шот-фактуралардың көшірмесіне кезең-кезеңмен көшу, салықтық немесе кедендік тексерулер жүргізу барысын-да е-аудит (электронды аудит) енгізу мерзімдерін ауыстыру, салықтық есептілік нысандарын оңтайландыру бойынша түзетулер көзделген.

Мереке ТАҢАТАРОВ

Салық саясатын түсіндірдіҰлттық экономика министрі Қуандық Бишімбаев жұртшылықпен салық саясатының негізгі бағыттарын талқылады жəне Салық кодексіне енгізілетін өзгерістер ту-ралы айтып берді.

Нəзира ЖƏРІМБЕТОВА,«Егемен Қазақстан»

Соңғы жылдары Қостанай қаласының əр шалғайында жаңа тұрғын аудандар жылдам өсіп келеді. Қала сыртындағы бұрын негізінен өндіріс орын-дары орналасқан аумақ қазір əсем қалаға айналды. Онда тұ-тас тұрғын ауданмен бірге соң-ғы жылдары Назарбаев зияткер-лік мектебі, тағы бір қазақ ор та мектебі балаларға есігін ай қара ашты. Toyota, Sang Yong се-кілді əлемдік брендтер құрас-ты ры латын «АгромашХолдинг» жəне «СарыАрқаАвтоПром» ірі зауыттары орналасқан аумақта «Алтын арман» шағын тұрғын ауданы бой көтерді. Ондағы жаңа жобамен салынған əсем үйлер қостанайлықтардың арман мекені десе болады.

Таяуда ғана операторы «Бəй те-рек» холдингі ипотекалық компа-ниясы болып табылатын «Нұрлы Жол» əлеуметтік арендалық тұр-ғын үй бағдарламасы бойынша 94 отбасы баспаналы болды. Олар дың қатарында бюджет қыз-меткерлері, көп балалы отбасы-лар, оралмандар, ұстаздар, ме-дицина қызметкерлері секілді баспананы армандап, біраздан бері кезекте тұрғандар аз емес.

Пəтер кілтін тапсыру кезінде об-лыс əкімі Архимед Мұхамбетов «Бəй терек» холдингінің ен ші лес кəсіпорындары тұрын үй бағ дар-ламасына белсенді қатысып, об-лыс əкімдігі құрылыстың ырғақ-ты жүруіне кешенді шаралар жа-сап отырғанын айтты.

– Қазір «Бəйтерек девелоп-мент» жəне Қазақстан ипотекалық компаниясымен ынтымақтаса жұмыс істеу арқасында Қостанай қаласындағы тұрғын аудандарда 9 тұрғын үй құрылысы қарқынды жүргізілуде. «Юбилейный» жа-ңа тұрғын ауданының инфра-құрылымын жасау үшін 6 мил-лиард теңгеден астам қаржы бөлуді ойластырып отырмыз, – деді өңір басшысы.

Тұрғындарды баспанамен қамтамасыз ету үшін облыс орталығындағы 5 тұрғын ау-данда құрылыс жұмыстарына басымдық берілді. «Аэропорт», «Солтүстік» тұрғын аудандарын-да құрылыс жұмыстары қар қын ала түссе, «Қонай» жəне қа ла іргесінде орналасқан Ми чу рин селосындағы «Юби лей ный» тұрғын ауданында инфра құры-лым тарту жұмыстары жүр гізіліп, онда 400 мың шаршы метр жеке үй салуға жер телімдері бері леді.

ҚОСТАНАЙ

Соңғы бес жыл ішінде облысқа 12,6 млрд доллар инвестиция тартылса, олардың

36 пайызы шетелдік

инвесторлардың үлесінде.

Форум аясында құны

67,5 млрд теңгенің

инвестициялық және ұзақ мер зімді жобаларды жүзеге

асыру бойынша ынтымақтастық

туралы 16 меморандумға қол

қойылды.

Арнұр АСҚАР,«Егемен Қазақстан»

Облыс əкімінің орынбаса-ры Бану Нұрғазиеваның айту-ынша, аймақтың əлеуметтік-экономикалық тыныс-тірші лі-гін жақсарту үшін атқарылып жат қан жұмыстар аз емес. Қолға алынған бағдарламалар бірін ші кезекте, халықты жұмыс пен қамтуға, жаңа жұмыс орын-дарын құруға бағыт та лып жа-тыр екен. Жұртын жұ мыспен қамтып, екі қолға бір күрек тауып беріп отырған ірі кəсіп-орындардың жұмысын жандан-дыру үшін оларға тиісті жағдай жасауға да көңіл бөлінеді.

Соның арқасында жыл басы-нан бері аймақта 17 837 жа-ңа жұмыс орны құрылыпты. Мемлекеттік бағдарламаларды айтпағанда, 2015 жылы облыс-та «Жаңа серпін» атты өңірлік бағдарлама қабылданып, жас-тарды кəсіптік оқыту ісі жолға қойылған екен.

– Қазір осы жұмыстардың нəтижесін көріп отырмыз. Мəселен, Жаңаөзен қаласының, Бейнеу, Жетібай, Мұнайшы аудандарының жастары Ақтау-дағы кəсіпорындарға жұмысқа орналасты. «Каспио пласт», «Ақтау солтүстік теңіз терми-налы» сынды компаниялардың тапсырысымен көптеген

адамдар өндіріске араласты. Олардың əлеуметтік жағдайын жасау үшін Ақтау қаласында, Құрық ауылында əрқайсысы 500 орындық 2 жатақхана са-лынды. Форт-Шевченко қала-сында да жатақхана салуды жос парлап отырмыз, – деді Баян Нұрғазиева.

Қазіргі таңда облыста бі лім беру саласы нысандары көптеп салынып жатқанын айта кету керек. Соңғы бес жыл ішінде балабақша саны 245-ке жеткені, апатты жағдайдағы мектеп-тер мен үш ауысымда оқы-татын мектептердің қал мағаны осының дəлелі. 2016 жылы білім беру саласын да мыту үшін 48 миллиард, ден сау лық сақтау саласы үшін 21 мил лиард теңге қаржы бөлі ніпті.

Елордадағы мəдени күн-дерін өткізуге облыстың өнер ұжымдары үлкен дай ын дықпен келгені байқалады. Мəдени-рухани бағдар ла ма лардың

арасында қазақтың қа бырғалы қаламгері Əбіш Кекіл баевтың мұраларын насихат тауға арналған шаралардың орны бөлек. Атап айтар болсақ, Бейбітшілік жəне келісім сарайында өтетін көрменің «Ұлы дала абызы» атты арна-йы бөлімінде қаламгердің өмірі мен шығармашылығынан сыр шертетін экспозициялар қойы лады. Сондай-ақ, 1 қазан күні Ұлттық академиялық кітап ха нада «Əбіш əлемі» атты жур налдың тұсауы кесілмек. М.Горький атындағы Мемлекет тік академиялық орыс драма театрында Əбіш Кекіл-баев шығармасының желісімен сахналанған «Шыңырау» дра-масы қойылатынын да айта кеткен жөн.

Апта сайын елордада əр аймақтың ауылшаруашылық тауар ларын өндірушілер жəр-меңке ұйымдастырып жүргені белгілі. Бұл науқаннан маң-ғыс таулықтар да шет қалмақ емес. 1-2 қазан күндері «Хан Ша тыр» сауда, ойын-сауық орта лығының алдында шұбат, балық сынды өңірдің брендіне айналған басты өнімдерін елордалықтарға ұсынады.

– А қ т ө б е о б л ы с ы н д а əлеуметтік нысандардың, мəдениет ошақтарының, өндіріс орындарының көптеп ашылуына, кəсіпкерлікті дамытуға баса назар ауда-рылып отыр. Биылғы жылы өңірде 18 мың жұмыс орны ашылды. Осы жылы білім беру нысандарын салуға 4,9

миллиард теңге бөлінді. 77 білім беру нысанын күрделі жөндеуден өткізу үшін 2,3 миллиард теңге бөлінді, – деді Асқар Шериязданов.

Əкім орынбасарының ай-туынша, халықтың əлеуметтік тыныс-тіршілігін жақсарту жұмыстары жүйелі түрде жүргізіліп жатыр. Соңғы 3

жыл ішінде тұрғындарды таза сумен, көгілдір отынмен жəне жылумен қамтамасыз ету үшін 35 миллиард теңге бөлініпті. Тек биылғы жылдың өзінде 12,9 миллиард теңге қаржы жұмсалып, 12 газбен қамту жобалары жүзеге асырылмақ.

Ақтөбе облысы елорда-да мəдени шаралармен қатар, ауылшаруашылық өнімдерінің ж ə р м е ң к е с і н ө т к і з б е к . «Хан Шатыр» сауда ойын-сауық орталығының алдын-да Маңғыстау облысымен бірлесіп өткізілетін жəрмеңкеге ақтөбелік кəсіпкерлер 400 тон-надан астам азық-түлік əкеліпті. Елордалық тұтынушылар үшін 100 тоннаға тарта ет, 25 тонна

балық, 100 тонна көкөніс, 24 тонна тұт пен сүт өнімдері, 17 тонна өсімдік майы жəне басқа да азық-түліктер сөреге шығарылмақ.

Ақтөбе облысының өнер ұжымдары, зиялы қауым өкілдері қыркүйектің 26-сы-нан бері елордада түрлі ша-ралар өткізіп жатқанын айта кету керек. Содан бергі ара-лықта Астанада осы өлкенің ақын-жазушыларының шы-ғар машылық кештері, облыс-тық өлкетану музей лерінің к ө р м е л е р і , т ү р л і қ а й ы -рымдылық шаралары өтуде. Мəдени, рухани шаралардың легі 2 қазанға дейін жалғасатын болады.

Қазыналы аймақтың қарышты қадамдарыҚазан айының 1-2 жұлдызында елордада Маңғыстау облысының мəдени күндері өтпек. Ел Тəуелсіздігінің 25 жылдық мерейлі мерекесі қарсаңында «Қуатты өңір – қуатты Қазақстан» акциясының аясын-да өтетін айшықты шараға орай облыс əкімдігінің басшылық өкілдері журналистермен кездесіп, өңірдің жетістіктері туралы баяндады.

Өндірісті өңірдің елордаға тартуы«Қуатты өңір – қуатты Қазақстан» акциясының ая-сында Астанаға ат басын тіреген аймақтардың бірі – Ақтөбе облысы. Ырысты өңір тəуелсіздіктің ши-рек ғасырлық тойына толымды табыстармен жетіп отыр. Облыстың елордадағы мəдени күндеріне орай, аймақ əкімінің орынбасары Асқар Шериязданов жур-налистер қауымымен жүздесіп, атқарылып жатқан жұмыстар барысын ортаға салды.

Валюталардың ресми (нарықтық) бағамдары

RUB / KZT 5.3 CNY / KZT 50.23EUR / KZT 375.52 USD / KZT 334.93

4 1 қазан2016 жыл

Білім жүйесінің жаны да, жүрегі де, тірегі де – ұстаз.Нұрсұлтан НазарБаев

білім

Нәзира ЖӘРІМБЕТОВА«Егемен Қазақстан»

Көрнекті қазақ жазушысы Ғабит Мүсірепов сұлулыққа бергісіз сүйкімділік болатынан айт қан екен. Бұл бейнелі сөз қазақ тілі пәнінің мұғалімі Рауза Ерқанқызы Тоқ­тароваға да қаратып айтқандай әсерге бөлейді. Білікті ұстаздың сабақ тақырыбын таңдауынан да, балалармен қарым­қатынасынан да, қысқасы әр сөзінен шынайылық байқалады. Негізі шынайылықты еш адам қолдан жасамайтын да болуы керек, сірә. Бұл әр адамның бойын­да туа қалыптасатын адалдықтың, еңбекқорлықтың, сұлулыққа, өмірге ынты зарлықтың, ішкі мәдениеттің ерек ше үйлесімі болса керек. Ол тура лы, әрине, біздің кейіпкеріміз ойла нып та көрмепті. Ал бала – ең қатал сыншы.

Рауза Ерқанқызы бала ойының тамыршысы секілді. Ол сыныпқа кіргенде оларды қандай тақырып, не туралы сөз қозғау қызықтыратынын білгісі келеді. Кейде мұны жалпы мектептегі оқушылардың өзара сөзінен де қағып алып, бір бүйіріне сақтап қоятыны бар. Ол бұл жолғы сабағын фитнес тақырыбына ар­нады. Сабақты таза қазақ тілінде жүргізді. Бұл әдістеме балалармен келісілген. Тіл құлақтан кірмесе, жүрекке қайдан жетпек? Алдымен баланың тілдің дыбысталуына, мақамына құлағы үйренуі тиіс. «Фитнес» – бүгінгі күні үлкеннің де, кішінің де қызығатын тірлігі. Қалада ақылы клубтар да жетеді. Біреу арықтау үшін барады, жастар бұлшық еттерін жетілдіріп, өзінің сымбатын қалыптастыру, сергек жүруі үшін барады. Мұғалімнің таңдаған тақырыбы көкпаршылар тартатын серкеш секілді, ортаға тас тасымен балалар дуылдатып алып кетіп, жүндей түтеді. Алдымен олардың әрқайсысының фитнес ту­ралы пікірі бар, оны қазақ тілінде айтып жеткізуі тиіс. Қазақ тілін таза сөйлеуі үшін әр оқушы оның грам­матикасын сақтауы керек, тіпті оған жүгініп те отырады.

– Оқушыларға тақырыптың ұнағаны сондай, олардың әрқайсысы пікірін қазақ тілінде жеткізу үшін керемет ізденістерге барды. Әр бала өзі үшін әдістеме ойлап та­бады десем, өтірікші болмаспын. Орыс мектебі болғандықтан мұнда білім алатындар да негізінен өзге ұлттардың балалары. Сыныпта әркім әлі келгенінше тілін бұрап, қазақша сөйлеп жатады. Қазақ тілінің патшалығы орнағандай, өзім рахаттанамын. Сабаққа бөлінген 45 минут ылғи аздық еткендей болады, – дейді Рауза Ерқанқызы.

Адам өмір бойы үйренуі тиіс деген қағиданы ұстаз пір тұтады. Өйткені, ол өз басында бар. Рауза Ерқанқызы – орыс тілінің мұғалімі. Қарасу ауданының Май деген ауылындағы орыс мектебінде оқыды, Қостанай мемлекеттік педа­гогика институтының орыс фило­логиясы факультетін бітірді. Орыс мектебінде орыс тілі мен әде бие­тінен сабақ берді. Бір күні ол қызмет істеп жүрген №16 орта мектептің Флоренц Валгепеа деген директоры

мұны кабинетіне шақыртып алды. – Рауза Ерқанқызы, сіз енді қазақ

тілі пәнінен сабақ бересіз, – деді төбеден тарс ұрғандай.

– Флоренц Рихардович, не айтып тұрсыз? Мен, мен... – Рауза Ерқанқызы тұттығып қалды. – Қазақ тілінен сабақ беру үшін қазақ тілін жетік білуі керек емес пе? Грамматикасын қалай түсіндірмекпін? Ал дирек­тор мұның ойын оқып қойғандай, «Сен қазақсың ғой? Өз ана тіліңді білмейсің бе?» деді. Сосын «Маған орыс тілі пәнінің мұғалімін табу бес минуттық іс, ал қазақ тілі маман­дарын шам алып жүріп таппайсың. Қазақ тілі пәні сабағының сағаты көбейіп жатыр», деді сөзінің соңын жұмсартып. Директордың соңғы сөздері Раузаның құлағына кірген де жоқ, ол намыстан жарылардай болып тұрған.

– Қазақты өлтіретін де, өсіретін де намыс екенін менің жүрегіме жет кіз ген Флоренц Рихардовичке қазір ризамын. Мен сол жолы оның бөл ме сінен тастүйін болып шықтым. Тіл ді меңгеру үшін дамыл­сыз күн дер мен ұйқысыз түндер өтті ғой. Ал ғаш қы кезде салт етістік пен са бақ ты етістікті ұмытып қалмау үшін, әжем нен бала күнімде естіген «салт ат ты жолаушы» деген сөзді қай та лай тынмын, – дейді Рауза Ерқан қызы.

2008 жылы «Озат» дарынды балалар мектебі ашылғанда оның директоры Николай Колоди оны таңдаулы мұғалімдер қатарында қызметке шақырды. Бұл білім ошағының талабы бойынша оқушылар жыл сайын қалалық, о б л ы с т ы қ , р е с п у б л и к а л ы қ олимпиадаларға және ғылыми жұмыстармен байқауларға қатысуы тиіс. Рауза Ерқанқызы тәрбиелеген шәкірттер жыл сайын осындай жа­рыстардан жүлдесіз оралмайды. Басқасын айтпағанда, биыл 11­сы­нып оқушысы Станислав Дробков деген оқушысы «Жарқын болашақ» байқауының облыстық деңгейінен І орын, республикалық деңгейден ІІ орын алды. Ал сегізінші сынып­та оқитын Валентина Дунаева мен қырғыз қызы Әсел Алипсатарова 10­шы және 9­шы сыныптар бо­йынша облыстық байқауға қатысып, жүлделі орынды иеленді.

Рауза Ерқанқызының өзі де облыстық, республикалық мұғалім­дер байқауларына, тәжірибе алмасу семи нарларына қалмай қатысады. Астана қаласында өткен ZIAT әдіс­темелік орталығы ұйымдастырған ІІІ республикалық «Үлгілі сабақ» педагогтар сайысында бірінші орын­ды қанжығасына байлап қайтты. Биылға дейін республикалық ұлт­тық бірыңғай тестілеуге арналған (ҰБТ) тест тапсырмаларының әзірлеу шілері және сарапшы­лары тобында болды. Есімінің «Таңдаулы адамдар» ха лықаралық энциклопедиясы на кіруі оның елге, тілге деген кір шік сіз қызметінің қайтарымы секілді.

– Мен қазақ тілінің болашағына сенемін. Жас ұрпақ барда, мектеп барда тіліміздің тамыры суалмайды, – дейді Рауза Тоқтарова.

ҚОСТАНАЙ

К ө ш м ы р з а а т а ­ а н а с ы н ы ң ұйғарымымен Рақыш есімді бой­жеткенмен отау құрды. Жас келін ерте тұрып, кеш жатып, үйдің ша­руасын үйіріп әкетті. Ахметтің шаңырағына құт­береке ала келді. Араға бірер жыл салып тұңғыштары Жұмаш дүниеге келді. Қазақы дәстүр бойынша оны кемпір­шал бауырына салды. Екі жылдан кейін Қажымұқан өмірге келді. Өздерінің бұл баласын айрықша мәпелеп, ая­лады. Одан кейін Әлмұқан есімді бала дүние есігін ашты. Екі шекесі торсықтай осы қызылшырайлы ұлын ерекше жақсы көрді. Ал одан кейінгі баласының есімін әскерде жүрген әкесінің інісі Қасым «өмірі

сәулетті, тұрмысы дәулетті болсын», деп Құттыбай қойыпты.

Осылайша жайма­шуақ бақыт ты күндер өтіп жатқанда тұт қиылдан Ұлы Отан соғысы басталды. Ел­жұрт күңіренді. Жастар май данға, ал үлкендер жағы еңбек армия­сына алынды. Көшмырза да Орал бойындағы Златоуст қала сында қару­жарақ шығаратын зау ыт та қара жұмысшы болып іс теді. Ол кісі туған еліне аман­сау орал ған соң да еңбекке белсе не кірісті. Жүдеген, азған елдің ша руа сын көтеруге өзіндік үлесін қосты.

Дүниеге Ермұқан, Дәулетбай, Бекежан келді. Ата­анасы күн ұзағына колхоз жұмысында

жүргенде балалардың ересегі Жұмаш пен Қажымұқан үйдің барлық тауқыметін көтерді. Рақыш шешеміз он құрсақ көтерген кісі. Бір ұл, екі қызы жастай шетінеген. Өздері қараңғы болса да балаларының оқып, білім алуына қамқорлық

жасады. Балалары да оқуға зе­рек әрі ынталы болды. Бәрі дерлік жоғары білім алып, ал тауы мұғалім мамандығын қала ды. Тек Дәулетбай дәрігер болу ды ұйғарыпты. Ол ұзақ жыл Мең ді қара ауданында бас дәрігер болып, жемісті еңбек етті.

Ү л к е н д е р і Ж ұ м а ш ә у е л і Қостанайда оқып, кейін Оралдың пединститутын бітірді. Білімді ұстаз, іскер басшы ретінде танылды. Көп жыл Меңдіқара ауданы Көктерек ауылдық мектебінде директор бо­лып істеді, аудандық, облыстық оқу бөлімінің мақтау грамоталары­мен марапатталды. Өкініштісі, аб­зал азамат өмірден ертерек өтті. Ал оның артында қалған балаларының үлкені Гүлбану әке жолын қуып ұстаз болды. Көп жыл тарих пәнінен сабақ берген ол қазір А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің оқу­әдістемелік басқармасында аға әдіскер.

Жұмаштан кейінгі Қажымұқан да ағасы сияқты мұғалім болуды қалады. Қажекең ұстаздық еткен 51 жылының 25 жылын туған ауылын­да мектеп директоры болып істеді. Бұл кісінің қажырлы да жемісті еңбегі лайықты баға ланды. Ол КСРО және Қазақстан Рес публикасы халық ағарту ісінің үздігі. Меңдіқара ауданының құр метті азаматы.

Қажекеңнің бес ба ласының үшеуі – Тұрсын, Дәмет кен, Көпжасар да ұстаздық жолды таңдады.

Әлмұқан да ағаларының жо­лын жалғастырып, мұғалім болды. Тура 40 жыл мұғалім болған оның еңбек кітапшасында бар­жоғы үш жерде жұмыс істегені тіркелген. Әлмұқанның үлкені Гүлнәр жоға­ры білімді ұстаз. Бүгінде Қоста най­дағы №24 «А» қазақ бастауыш мек­тебінде директордың оқу ісі жөнін­дегі орынбасары. Ал Зи багүл мен Анар мектепте мұғалім. Айгүл де балабақшада тәжірибелі тәрбиеші.

Көшмырза ақсақалдың Құтты­байы да әулет үшін атакәсіпке айналған ұстаздық жолды таңдады. Ең бек жолын мұғалімдіктен баста­ған ол көптеген лауазымды қыз мет­терді атқарды.

Әулеттегі тағы бір мұғалім – Ер­мұқан Көшмырзаұлы. Оның жұ байы Бақытжамал да 40 жылдан астам бас­тауыш сыныпта сабақ берген ұстаз.

Көшмырза ақсақалдың сүт кен­жесі Бекежан да ағалар ісін жал ­ғастырып, ұстаздық жолды таң дады. Көп жылдар мептеп ди ректоры болды. Оның әсіресе, Қоста най қа­ла сындағы С.Мәу ле нов атындағы орта мектепте ат қарған еңбегі

өте зор. Ол бас шы лық қызмет­ке келгеннен бас тап, мектеп тің жаңа тыны сы ашылғандай болып, тыныс­тіршілігіне қан жүгірді. Қала­дағы іргелі оқу ордасын 15 жыл­дан бері басқарып отырған Беке жан Көшмырзин – Қазақстан Рес пуб ­ликасы білім беру ісінің үздігі. Оның жұбайы Айсұлу да шет тілі маманы, білім беру ісінің үздігі.

Иә, айта берсек, Көшмырза әуле­тінің ұстаздық өтілі 500 жыл ға жуықтайды екен. Бұл әулет бүгінде үлкен бір қауым – 29 немере, бәрі үйлі­баранды. 40 шөбересі бар Рақыш әжейді жапырағын жай ған мәуелі ағаш дерсің. Асарын асап, жасарын жасаған қария тоқсаннан асып дүние салды. Ын тымағы жарасқан, бұл әулет тің қарым­қатынасы сыйлас ­тық қа, бауырмалдыққа, ынты маққа негізделген. Бұлар бір­бі ріне ті­лекші, ақыл­кеңес қосып, қол ұшын беріп жатады. Көш мырза ұр пақ тары «жасы кіші ініні – ақылы артса аға тұт, жасы үлкен ағаны – жақсы сый­лап жаға тұт» деген на қылды өмірлік ұстанымы етіп келеді.

Қанапия МЫРЗАҒОЖИН,Қазақстан Журналистер

одағының мүшесі

Әулеттің еңбек өтілі – 500 жылҚостанай облысының қасиетті Меңдіқара топырағында өніп-өскен Көшмырза әулетін жерлестері «ұстаздар әулеті» дейді. Десе дегендей-ақ. Бұл әулеттің 16 ұл-қызы мен келіндері осы мәртебелі мамандықты қалап, халық ағарту саласында жемісті еңбек етіп, ел-жұрттың ілтипаты мен ықыласына бөленген. Көшмырза шаруа адамы, еңбекқор кісі болатын.

Майра АМАНТАЕВА,«Қазақстан салалық білім және ғылым қызметкерлері кәсіподағы» қоғамдық бірлестігінің төрайымы

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «100 нақты қадам» Ұлт Жоспарында ұлттық білімнің са­пасын арттыруда, орта білім беру саласына жаңа стандарттар енгізу бойынша нақты тапсырмаларды белгілеп берді. Осы орайда, ұрпақ тәрбиесімен тікелей бетпе­бет келетін ұстаздар жайлы, олардың әлеуметтік әл­ауқаты, қоғамдағы мәртебелеріне қатысты кейбір проб­лемаларды алға тартпақ ниеттеміз.

Кәсіподақ органдары мен оған мүше ұйымдардың алға қойып отырған ең басты мақсаты – кәсіп­одақ мүшелерінің еңбек және әлеу­меттік­экономикалық құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау бо­лып табылғандықтан, білім беру қызмет керлерінің әлеуметтік әл­ауқа тының нақты көрінісін жеткізу­де бірсыпыра жұмыстар атқарылды. Ал бұл дегеніміз, қоғамдағы тұ­рақ тылықты сақтаудың негізгі құралдарының бірі. Осы уақытқа дейін кәсіподақ жұмысы түрлі үлкен сынақты тәжірибеден өтіп, бүгінгі күні салиқалы да салмақты, берекелі де беделді қоғамдық ұйымға ай­налды. Билік пен қоғамның өзара уағдаластық үйлесімі әлеуметтік әріптестік аясында жүзеге асы­рылып келеді. Білім және ғылым министрлігімен Салалық кәсіп одақ арасында байыпты өзара ықты мақ­тастық орын алды. Екіжақты қол қойылған 2015­2017 жылдарға ар­нал ған салалық келісімшарты да ұс таздардың мәселелерін шешуде оңтайлы септігін тигізеді деп сенеміз.

Елдегі экономикалық­қаржы дағдарысына қарамастан, 2016 жыл дың 1 қаңтарынан бастап

бі лім беру қызметкерлерінің жал­а қылары 29 пайызға артуы, жыл сайын білім беру мекемелерінің мате риалдық­техникалық баз а­лары ның нығайтылуы, білім беру ұйымдарының жаңа заманауи тех­нологиямен жабдықталуы, жас маман дарға жасалған «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасының жүзеге асуы сынды нәтижелі жұмыс тардың бәрі мемлекет та­рапынан көрсетілген ірі қолдау. Дегенмен, атқарылып жатқан қыруар жұмыстарға қарамастан, қоғамдағы ұстаздардың мәртебесі әлі де төмен. Бұған ұстаздарға қатысты кейбір шешілмеген мәселе­лердің түйткілдері себеп болып отыр. Мысалы, елімізде ұстаздың еңбекақысы қазақстандықтардың ор­таша жалақысымен салыстырғанда небәрі 75 пайызды құрайды. Әри­не, қазіргі таңдағы дағдарыс жағ­дайында мемлекеттен білімге, соның ішінде педагогтар үшін қосымша жағдайлар мен кепілдіктер жасауға шығын көлемін көбейтуді талап етуге қолайлы уақыт емес екендігі түсінікті. Алайда, біз білім берудің жаңа мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыруға байланысты еңбек талаптары мен жүктемелерінің артуына орай, жалақыны әділетті түрде көбейту қажет деп ойлаймыз. Еңбекке ақы төлеудің бірыңғайланған жүйесінің бірнеше кемшілігі бар, соның бірі – педагогикалық еңбектің ерекшелігін ескеретін салалық тәсілдің бол­мауы. Мемлекеттік мекемелер мен қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбекақы төлеудің қолданыстағы бірыңғайланған жүйесін алып тастау туралы неге ойланбасқа? Білім беру ұйымының қызметкерлері үшін салалық ерек­шелікті ескеріп, штаттық­лауа­зымдық тәсілдерді көздейтін ең­бек ақы төлеудің салалық жүйесін

әзірлеп және оны енгізу қажеттілігі туындауда. Жалақының мөлшері еңбектің саны мен сапасына ті­келей тәуелді болуы тиіс. Жала­қыны дифференциялау қажет. Педагог қызметкерлердің еңбегін мате риалдық ынталандыруға мүм­кіндік жасау мақсатында материал­дық көтермелеудің жеке қорын қарастырған жөн.

Әлеуметтік зерттеулер деректері бойынша педагогтардың тек 60 пайызында ғана жеке баспана бар. Әлемнің экономикалық дамы ған елдерінде білім беру ұйымы ның қызметкерлері әл­ауқаты жағынан орташа топқа жатса, қазақ стандық педагогтар туралы олай деуге әлі ерте. Салалық кәсіп одақ аталған мәселелерді өз назарынан тыс қалдырған емес және бұған қатысты сұрақтарды Үкі мет, Парламент пен салалық министрлік алдында бірнеше рет көтер ді. Сала қызметкерлерінің құқықтық қорғалуын күшейту жөнінде педагогикалық кәсіптің абыройын арттыруға бағытталған ұсыныстар да айтылып келеді.

Жыл сайын республикалық бюд­жеттен мемлекеттік тапсырыс ре­тінде педагогикалық мамандықтарға миллиардтаған қаражат бөлінеді. 2015­2016 оқу жылында жалпы саны 32 168 гранттың 3 689­ы педа­гогикалық мамандыққа берілсе, биылғы 2016­2017 оқу жылына бөлінген 31 700 гранттың 5000­і аталған мамандықтарға тиесілі бол­ды. Соңғы зерттеулер көрсеткендей, диплом алған жас педагогтардың саны елімізде жеткілікті. Дегенмен, олардың көпшілігі өздерінің мамандықтары бойынша қызмет атқаруға талпына қоймайды. Өйткені, жас ұстаздардың жалақысы небәрі 50 мың теңге шамасында. Мұндай төмен жалақыға жастардың барғысы келмейтіні белгілі . Сондай­ақ, педагог қызметіндегі

гендерлік сәйкессіздіктің реттел­меуі де өз ықпалын тигізуде. Елі­мізде мұғалімдік қызметті атқа ра­тын дардың 86 пайызын әйелдер құрайды. Күрмеуі күрделі мәсе­ле лердің қатарына ұстаздардың қартаю үрдісін де қосу керек. Тәуелсіз сарапшылардың зерт­теулеріне сүйенсек республика бойынша мұғалімдердің саны 340 мыңнан астам екен. Ал оның ішіндегі 8000­ға жуығы зейнеткер­лер көрінеді. 40 мыңнан астамы зей­нет жасы алдындағы ұстаздар болса, жастардың үлесі небәрі үштен бір бөлігін құрайды.

Ұстаздар қауымы кәс іби шеберліктерін шыңдау мақсатында әр 5 жыл сайын біліктіліктерін жетілдіру курстарынан өтеді. Алай­да, бүгінгі ғылым мен техниканың даму үрдісінен қалыс қалмау үшін 5 жылдық мерзімді 2­3 жылдық мерзімге қысқартқан жөн деп са­наймыз. Мұғалім кәсіби тұрғыдан өздерін ұдайы жетілдіріп отыруы тиіс. Педагог кадрларды сапалы даярлау мәселелеріне де жауап­кер шілікпен қараудың маңызы зор. Көп жағдайда мұғалімдер білім жетілдіру ісінде оқу үрдісіне керек құрал­жабдықтарды, оқу­әдісте­мелік әдебиеттерді, ғылыми­педаго­гикалық шығарылымдарды жеке қаражат тарына сатып алуға мәж бүр. Осын дай шығындарды өтеуге мем­лекет тарапынан компенсация тағай­ын далса нұр үстіне нұр болар еді.

Педагогтарды толғандыратын мәселелердің тағы бірі – ұстаздар жыл сайын демалысқа шығатын кезде жалақысының бір айлық көрсеткіші мөлшерінде тағайындалатын емдік жәрдемақының жеткіліксіздігі. Елдегі барлық шипажайлармен жеңілдетілген баға саясатын ұсыну бағытында келіссөздер жүргізумен қатар, салалық кәсіподақ ұйымы өз тарапынан қолдау көрсетіп,

кәсіп одақ бюджетінен мұғалімдердің сауық тыруына белгілі деңгейде көмек көрсетіп келеді. Мұндай кө­мек пен республикамыздың барлық мұ ғалімдерін қамтамасыз етуге кәсіп одақ қауқарсыз. Осы мен қоса, ауылдық жерлерде жұ мыс жасай­тын ұстаздарға отын алу шығын­дары бойынша мемле кеттік биліктің жергілікті органдары мен мате­риалдық өтемақы бөлу мүмкін дігі заң аясында анық талған. Бірақ бұл көмектің ең аз шегі анық талмаған. Қазіргі таңда мемлекеттік органдар­да бұл әлеу меттік кепілдікті алып тастау мәселесі қарастырылып жат­қаны пе дагогтардың әлеуметтік жағ­дайына қиындық тудыратыны сөзсіз.

Жоғарыда аталып кеткен түйіндер оңтайлы шешілмейтін болса, білім беру қызметкерлерінің қо ғам дағы мәртебесінің көтеріліп, білім сапасы көңіл көншітетіндей дең гейге жетуі екіталай. Бұл мәсе­лелерге Үкімет, кәсіподақ, жергілікті әкім шілік болып, тіпті қоғам болып бірге ат салыссақ, ұстаздар бар ынта­жігерімен бала оқытуға құлшынар еді.

Иә, ұстазға тән қасиеттің барлығы олардың бойынан табылып тұрса, ешкім оған негізсіз мін таға алмай­тыны да анық. Бұл тұрғыдан кел­генде ұстазда ұқыпты, білікті, жан­жақты заман азаматы болуы тиіс. Мұғалімнің ең негізгі миссиясы – оқушының өз­өзін тануға, дамытуға әрдайым ықпал жасау. Ұл­қыздың қоғамға, өз Отанына қызмет етуін санасына сіңіру болып табылады. Педагогикалық жаңашыл үрдіс пен идеялар қазақстандық мектептердің тынысын ашып, зердесін ұштайды. Шығыс ғұламасы «Орташа мұғалім айтып береді, жақсы мұғалім түсіндіреді, үздік мұғалім көрсетеді, ұлы мұғалім қанаттандырады, ша­быттандырады» дейді. Ендеше, елімізде білімге негізделген ин­но вациялық­экономикалық же тіс­тіктерді елдің даму стратегия сымен сабақтастыратын, әрі оны жүзеге асыруына үлкен үлес қосатын ұстаздарды кәсіби мерекесімен құт­тықтай отырып, мерейлі еңбектеріне сәттілік тілейміз.––––––––––––––––––––

Суретті түсіргенОрынбай БАЛМҰРАТ,

«Егемен Қазақстан»

Бала – қатал сыншы– дейді қазақ тілі пәнінің мұғалімі рауза Тоқтарова

Мұғалім мәртебесі – өркениеттілік өлшемі

Қазіргі қоғамдағы ұстаздар мәртебесі ту-ралы сөз қозғар ал-дында, қазақтың хас батыры Бауыржан Момышұлының: «Ұстаздық – ұлы құрмет. Себебі, ұрпақтарды ұстаз тәрбиелейді. Болашақтың басшысын да, дана-сын да, ғалымын да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді. Өмірге ұрпақ бер-ген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз», – деген сөзі еске түседі. Ұстаздың қадірі, мұғалімнің мәртебесі туралы Мағжан Жұмабаевтың: «Алты алаштың басы қосылса төрдегі орын мұғалімдікі» – деуі тегін болмаса керек.

2 қазан – мұғалімдер күні

51 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

БІЛІМ

Ұстаз – ұлылықтың үлгісі

Елдің келешегі, жұрттың болашағы саналатын ұрпақтың білім үйреніп, тағылым алуында мұғалімнің алар орны қашанда бөлек. Қадір-қасиеті де ерен, ерекше. Ұстаз деген ұғым кейін қалыптасқанмен, халқымыз атам заманнан ел жақсыларын сол ұстаз дəрежесінде алақанға салып ұстаған. Кейін ұрпақты білім нəрімен сусындатқан абзал жандарды ұстаз деп əспеттеумен келеді. Ұлт ұстазына айналған арыстар шоғыр-шоғыр

болып шықты. Оның көш басында Ыбырай Алтынсарин тұрды. Ол үстем күштің үскірігі жа-нын қанша жерден қарыса да ұлт баласын оқытып, өзгелердің қатарынан қалдырмасам екен деген ниетін ағартушылық ісімен жалғастырды. Ал «Жұртқа тəртіпті мектеп керек. Мектепке сайлы мұғалімдер керек... Баланы ұлша тəрбиелесең – ұл болмақшы. Құлша тəрбиелесең – құл болмақшы», деп ұлы Ахаң – Ахмет Байтұрсынұлы жамағатқа жар салды. Жар салып қана қоймай, Алаш жұртын оқытудың үлгісін жасады.

Сол алыптардың ісін, қайрат күшін кейінгілер жалғады. Кешегі кеңес дəуірінде мықтымын дегендермен иық тірестірген небір айтулы білім қайраткерлері қазақтан да қанаттанып шыққаны мəлім. Олардың алдыңғы қатарында сұрапыл соғыстан төрт мүшесі кем болып орал-са да қияндағы ауыл мектебін түлетіп, биік бе-делге ие болған КСРО-ның халық мұғалімдері Құмаш Нұрғалиев пен Құсайын Айталиев, КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Қанипа Бітібаева, өзге де тума таланттар аз болмады. Сол үлгіні бүгін олардың ізбасарлары қалыбын бұзбай сақтап келеді. Əсіресе, тəуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы аласапыран тұста – күнкөріс деп күмілжімей ұрпақ тағдыры, ұлт тағдыры деп жұмыс орнын суытып сүйем қадам кетпей қызмет жасаған, кемелдік танытып, ертеңге қол артқан, сенімді серік еткен қайсар ұстаздардың жанкешті тірлігі тарих бетінде қалары хақ.

Одан кейінгі жерде Отанымыз өркендеу жо-лына түсті. Өркениетті елдердің қатарынан табы-луы үшін талпынды. Бұл тұста да өз ісіне берілген мыңдаған мұғалімдер миллиондаған ұл-қызға білім берумен қатар, отаншылдық рухты бойларына сіңіріп, балапандай баулып, қырандай түлетті. Сол асыл жандардың дəстүрлі мерекесі əр жылы күз айын да аталып өтеді. Яғни, «Алты Алаштың бала-сы бас қосса, қадірлі орын мұғалімдікі», деген жыр жампозы Мағжан Жұмабаев айтпақшы, ертеңгі күн – асқақ армандарын үкілеген миллиондаған ұл мен қыздың құрметтісі, ата-аналардың сырласы Мұғалімдер күні.

Отан Тəуелсіздігінің 25 жыл ішіндегі дамуына білім-білігімен өз үлестерін қосып келе жатқан ұстаздар қауымына кімнің де болса алғысы шексіз. Олардың алдынан өтпеген бірде-бір адам табыла қоймасы белгілі. Отбасындағы бір-екі əрі кетсе оншақты бала емес, 20-30 оқушыға үлгі болу екінің бірінің қолынан келе бермейді. Ендеше, ұстаздарды ұлттық құндылық десе болғандай. Содан да шығар, оларға əр жыл сайын мемлекетіміздің жан-жақты қамқорлық көрсетіп отырғаны. Соның бір дəлелі, білімі мықты, білігі жоғары, кəсібіне адал, бала психологиясын жақсы түсінетін, жұртпен қарым-қатынас жасауда алғырлығы басым, рухани тұрғыда бай, адалдық жағынан келгенде таза, жауапкершілік жүгін дер кезінде сезінетін мықты мұғалімдер арасында соңғы 5 жыл көлемінде республикалық конкурс өткізіліп келеді. Бұл байқаудың ұйытқысы да, ұйымдастырушысы да Білім жəне ғылым министрлігі еді. Осы уақытқа дейінгі сол жарыста мектепке дейінгі жəне орта білім, техникалық жəне кəсіптік білім беру жүйесінде қызмет етіп жүрген жүздеген мұғалім бақ сынап, 240 ұстаз жеңімпаз деп танылып, «Үздік педагог» төсбелгісін омырауларына тағып, біршама ақшалай сыйлыққа ие болыпты.

Бұл ұстаздардың қоғамдағы рөлін, беделін арттырып, шығармашылықпен жұмыс істеуге, жаңашыл ізденістерге талпынуға, дарынды жас-тарды дер кезінде таңдай алуына үлкен септігін тигізуде десек, артық айтқандық емес. Мұндай ынталандырулар кейінгі жас толқын мұғалімдердің де талаптануына кең жол ашары анық. Айталық, үстіміздегі жылы республикалық «Үздік педагог» конкурсына аудандық, облыстық жарыс тарда үздік деп танылған 125 мұғалім өздерінің іс-тəжірибесін ұсынған екен. Олардың арасында ерлердің үлесі 15 адам. Сол ұстаздардың 48-і жеңімпаз деп та-нылып, бағалы сыйлықтарға ие болды. Мəселен, сондай жүзден жүйріктердің қатарында Ақтөбе облысының Байғанин ауданындағы №3 орта мектебінің тарих пəнінің мұғалімі Л.Тынышбаева, Алматы қаласындағы Ш.Смағұлов атындағы Алматы облыстық мамандандырылған дарын-ды балаларға арналған физика-математика орта мектеп-интернатының ұстазы А.Əбуова, Көкшетау қаласында №18 орта мектептің орыс тілі жəне əдебиеті пəнінің оқытушысы А.Кенжебаева, Маңғыстау облысының Жаңаөзен қаласындағы мектеп-лицейдің химия жəне биология пəнінің мұғалімі Ғ.Құлсимақова, тағы басқалар бар.

Жалпы, еліміз бойынша қазір 2,5 миллионнан аса оқушыға 291 237 педагог сабақ беріп жүрсе, олардың 112 856-сы қалада, 178 381-і ауылды жерде қызмет етуде. «Ар білімі деген білімді» (Шəкəрім) ұрпақ бойына сіңіріп келе жатқан ұстаздар қауымының еңбегін ұлылықтың үлгісі десек жарасады.

Сүлеймен МӘМЕТ,«Егемен Қазақстан»

Тілшіге тығыз тапсырма

Еңбегіне – лайықты құрметМұғалім – ел ертеңі саналатын өскелең ұрпақты тәрбиелейтін ең мәртебелі мамандық

Алматыдан – Мира БАЙБЕКАлматы қаласындағы Сұлтанахмет Қожықов

атындағы №39 мамандандырылған лицей-де ұстаз еңбегін ұлықтау мақсатында «Ұстаз аты – биік əрі мəңгілік» атты тақырыпта көркемөнерпаздар концерттік бағдарлама ұсынды. Концерт барысында лицейдің арда-гер ұстаздары Тұрсынгүл Тасболатова, Күлəш Сержанова, Заря Ысқақованың ерен еңбектерін елеу мақсатында сый-құрметтер көрсетілді. Кəсіби еңбек жолында жоғары нəтижеге жет-кен, шəкірттерді патриоттық тəрбиеге баулуда өнеге бола білген лицей ұстаздары Күлəйхан Сарымбетова, Гүлбақыт Санжиева, Толқын Байғалиева, Құдайберген Құлшығашов «Нұр Отан» партиясының мақтау қағаздарымен мара-патталды. Білім басқармасының марапаттауына Сəкен Жүнісбек, Гүлжан Сейітова, Құдайберген Латыпов сынды ұстаздар лайық деп танылды.

Cол күні қаладағы №147 гимназия да мұғалімдер күнін зор қуанышпен атап өтті. Мектеп оқушыларының ұйымдастыруымен «Менің сүйікті ұстазым» атты сурет көрмесі мен «Ұстазға мың алғыс!» атты мерекелік жи-ында аудандық білім басқармасының атынан қоғамдық жұмыстарға белсене араласқаны үшін Маржан Раханова мен Райхан Əметоваға Алғыс хат табыс етілді. Гимназия директоры Роза Мəкежанова педагогикалық ұжымдасы Гауһар Сүндетбаева, Ақмарал Мұхаметкəрімова, Зəру Изембетова, Толқын Қанафина сияқты үздіктерге мақтау қағаздарын тапсырды. Мерекелік кеш мектептегі көркемөнерпаздар үйірмесі мүшелерінің шырқап салған əнімен жалғасты.

АЛМАТЫ

Семейден – Раушан НҰҒМАНБЕКОВА«Қазіргі заманда білім деңгейі жоғары ұлт

қана жаһандану талаптарына жауап бере ала-ды. Сондықтан білім саласы – елдің ертеңін айқындайтын, оның бəсекелестік қабілетіне ықпал ететін аса маңызды сала», деп Елбасымыз айтқандай, егемен елдің болашағы үшін тəуелсіздігімізді тұғырландыратын өскелең ұрпақты тəрбиелеуші ұстаздардың кəсіби мерекесі Семей қаласы бойынша аталып өтті. Шəкəрім атындағы мемлекеттік университеттің ректоры Мейір Ескендіров қаладағы ұстаздар қауымын шын жүректен құттықтағаннан кейін, кезінде Семей мемлекеттік педагогикалық инсти-тутында оқыған жəне ұзақ жылдар жас ұрпақты тəрбиелеуге үлкен үлес қосқан мұғалімдерге «Жыл мұғалімі» марапатын табыс етті. Мұндай марапатқа №37 мектеп-гимназия директоры Жұмағазы Стамбеков те ие болып, əріптестерін əспеттеген бұл күнге ерекше риза екендігін айт-ты. Мерекеге орай Астанадан арнайы келген академик-ғалым Ғарифолла Есім, бүгінде ғылым-білім саласына деген талаптар өзгергенмен, ұстаздың мəртебесі ешқашан жоғалмақ емес де-ген ойын ортаға салды.

– Мен өзім 80 жылдық тарихы бар осы оқу орнының түлегімін. Шəкірттерін білім нəрімен сусындатып, адамгершілік рухта бағыт-бағдар беруде оқытушылардың еңбегі зор. Сондықтан да мұғалім əрдайым қасиетті тұлға ретінде ерекшеленеді, сондай ұстаздардың бірі Амантай Исаұлы, – дей келе Ғарифолла Есім залда отырған университеттің профессоры, тарихшы-ғалым Амантай Исиннің кеудесіне «Шəкəрім» медалін тақты.

СЕМЕЙ

Шымкенттен – Бақтияр ТАЙЖАНМұғалімдердің төл мерекесі Шымкенттегі

«Тату» салтанат сарайында лайықты аталып өтті. Жиында оларды облыс əкімі Бейбіт Атамқұлов арнайы құттықтап, қилы да қызық еңбектеріне табыс тіледі. Кəсіби мерекеде көптеген ұстаздар сандаған жылдардағы еңбектерінің жемісін көріп, мемлекеттік наградаларға ие болды. Олар білім қызметкерлері үшін ең үлкен ма-рапат Ыбырай Алтынсарин атындағы арнайы төсбелгіге лайық деп танылды.

Солардың бірі – Созақ ауданындағы гимназия мектебінің директоры, аудандық мəслихаттың депутаты Берік Тұрғынбеков «Ұлы Мұхаң, Мұхтар Əуезов: «Ел болам десең, бесігіңді түзе», деп айтқан. Жас бала қалай исең солай майыса-тын жас шыбық сияқты. Көп жылғы еңбегімізде марапат үшін емес, еліміздің келешегі дұрыс болуы үшін еңбек еттік. Сол еңбегіміздің бағаланғанына ризамыз», деді.

Оңтүстік ұстаздары төл мерекесі қарсаңында үлкен табысқа жеткенін сөз ыңғайында айта кетейік. Астанада өткен республикалық «2016 жылдың үздік педагогы» байқауында Төле би ауданындағы №1 мектеп-гимназияның қазақ тілі мен əдебиеті пəнінің мұғалімі Нұрила Байтасова конкурс жеңімпазы болды. Сонымен қатар, республика мектептері арасындағы байқауда Шымкенттегі Ы.Алтынсарин атындағы №66 мектеп-гимназиясы бірінші орынды жеңіп алды.

Тараздан – Оралхан ДƏУІТ Əрбір адам өзінің балалық шағын еске

алғанда, оқыған мектебі, алғашқы мұғалімі туралы айтады. Мұғалімнің əрбір жылы сөзі, қамқор көңілі, сонымен бірге талапшыл мінезі шəкірттерінің есінде мəңгі қалады. Яғни, əрбір тəрбиелі шəкірт аяулы ұстаздарын құрмет тұтады. Жағымды бейнесін өзіне үлгі етеді. Осындай ел болашағына өлшеусіз қызмет ететін жандардың еңбегі əрқашан құрметтеуге лайық!

Жамбыл облысының ұстаздары Тəуелсіздіктің 25 жылдығын жоғары жетістіктермен қарсы алғалы отыр. Биылғы жылы республикалық, халықаралық байқауларда 176 жамбылдық мұғалімнің жеңімпаз болып танылуы, да-рынды оқушылардың халықаралық олимпи-адалар мен ғылыми жарыстарда 68 медаль-ды, республикалық пəн олимпиадасының қорытындысы бойынша бесінші жыл қатарынан бірінші командалық орынды иеленуі – облыс мектептеріндегі тынымсыз еңбектің нəтижесі екені анық.

Бұл күні облыстың білім беру жүйесін да-мыту мен жетілдіруге қосқан елеулі жеке үлесі жəне жас жеткіншектерді оқыту мен тəрбиелеудегі жетістіктері үшін бірқатар білім қызметкерлері облыс əкімінің «Құрмет» грамо-тасымен, «Қазақстан Республикасы білім беру ісінің құрметті қызметкері» жəне Ы.Алтынсарин атындағы төсбелгімен, «Еңбек ардагері» медалімен марапатталды. Сондай-ақ, облыстық «Үздік педагог» конкурсының жеңімпаздары да облыс əкімінің Алғыс хатына жəне бағалы сыйлықтарға ие болып, үлкен қуанышқа бөленді.

Жамбыл облысы

Ұстаз болу – жүректің батырлығы, Ұстаз болу – сезімнің ақындығы, Ұстаз болу – мінездің күн шуағы, Азбайтұғын адамның алтындығы, – деп

жырлаған Қазақстанның Халық жазушысы, көрнекті ақын Ғафу Қайырбеков атындағы №2 мектеп-гимназияның 50 жылдық мерей-тойына арналған «Ашық есік күні» өтті. Ел Тəуелсіздігінің 25 жылдығымен тұспа-тұс кел-ген салтанатты жиынға елордадағы аталған білім ордасының ардагер ұстаздары, əр жылдары мек-теп бітіруші түлектер жəне алыстан ат арытып келген арнайы қонақтар қатысты.

Айта кетейік, аталған білім ордасы тұңғыш рет Октябрьдің 50 жылдығы атындағы №2 орта мектеп деген атаумен 1966 жылы ашылған бо-латын. Мектептің тұңғыш директоры Михаил Гаврилович Кузнецов болды. Ол мұғалімдерді ұсыныс бойынша жəне конкурстық негізде қабылдаған. Ал 2001 жылы орта мектепке мектеп-гимназия мəртебесі, сонымен қатар қабырғалы ақын Ғафу Қайырбеков есімі берілді. Содан бергі уақытта əрбір мұғалімнің сабағы, сы-ныптан тыс жұмыстары, сынып сағаттары Ғафу Қайырбеков шығармаларымен тығыз байланыс-та өткізіліп, ақынның өмір жолымен танысу дəстүрге айналған.

Кеш шымылдығы №2 мектеп-гимназияның директоры Гамиль Шаймердиновтің құттықтау сөзінен бастау алды. Содан соң ардагер ұстаздар қауымы өздерінің сүйікті мектептеріне де-ген жылы лебіздерін білдіріп, қызықты естеліктерімен бөлісті. Ардагер ұстаздар мек-теп қабырғасында өткізген əрбір күндерін сағына еске алды.

Шара шеңберінде, келген қонақтар 2002 жылы мектеп ішінен ашылған Ғафу Қайыр беков мұражайына ат басын бұрды. Мұражайдың іші ағамыздың көзі тірісінде кəдесіне жаратқан дүниелерімен жабдықталған. Ақынның қолданған заттары: үстел, орындық, радиоқабылдағыш, қаламдары, көзілдірігі, шырпы мен күлсалғышы, т.б. қойылыпты. Кезінде өзі ұстаған папкасы мен

қолжазбалары да өткен күндерден сыр шертеді. Осы заттарды көздің қарашығындай сақтап, мұражайға тапсырған Ғафу Қайырбековтің жұбайы Бəдеш Хамзақызына алғыстарын білдірген мек-теп ұжымы ақын өмірі мен шығармашылығына тоқталып, мектептің бүгінгі тыныс-тіршілігі жайлы біраз жаңалықтан хабардар етті. Көркем шығармаларын, құнды жəдігерлерін қастерлеп, бағалай білетін ұрпағы бар Ғафу ақын мəңгі жа-сай бермек.

Содан соң 11 сынып оқушылары дайындаған «Ұстаз – мектеп жүрегі» атты тəрбие сағаты тама-шаланды. Сабақ барысында концерттік нөмірлер, интерактивті ойындар жəне қонақтарға шағын естелік сыйлықтар табыс етілді. Мерекелік жиын соңы оқушылар мен кəсіпқой əртістердің («Наз» би тобы, əнші Бахтияр Омаров жəне Астана қаласы Өнер университетінің тарландары) қатысуымен қойылған концерттік бағдарламаға ұласты. Мереке соңында мектеп тарихы жай-лы журнал мен гүл шоқтары сыйға тартылды. Осылайша əсерлі өткен мектептің 50 жылдық ме-рейтойы қатысушылардың есінде ұзақ сақталары сөзсіз.

Раушан ТƏУІРХАНҚЫЗЫ, журналист

Рауан ҚАЙДАР,«Егемен Қазақстан»

Уақыттың жылдамдығына ұшқан құс та, жүгірген аң да, тұяқты тұлпар да ілесе алмасына күн сайын куə болып келеміз. Таңмен таласа ба-сталатын тіршілікте тағылымды тарту жасай алсаң, уақытыңның зая кетпегені шығар. Тəлім мен тəрбиені ұштастырып, ізіне ізгіліктің шуағын шашып, жылжыған сағат пен сырғыған секундтың əр сəтін игілікке пайдаланып жүрген мəртебелі мамандық иелеріне мұғалімдер қауымын жатқызар едім. Ерте тұрып еңбекке кірісіп, мектепті мекен етіп, күннің көзін көруге де мұршасы кел-мей жататын мұғалімдердің қызметі қиын, жауапкершілігі жоғары, са-ласы салмақты екені бесенеден бел-гілі. Осындай жауапты да сауап-ты саланың тізгінін ұстап, Əлкей Марғұлан атындағы №40 орта мектепке басшылық етіп отырған жанашыр жан-дардың бірі – Ербол Іслəмұлы Іргебаев.

Қаншама бұлақтың көзін ашып, көкірегін оятып, көңіл көкжиегін кеңей-тіп, санасына сапалы білім сəулесін түсіруді мақсат тұтқан маманның өмір жолында өзіндік өрнектері бар. Əсіресе, əдебиетті оқытып, тарих-ты танытуда табанды қызмет жа-сап келе жатқан Ерболдың еңбегін ескермей өтуге болмас. Ұстаздары ұлтжандылыққа тəрбиелеп, үлгілі шəкірттері үмітін ақтап, озат оқушы-лары беделін биіктетіп тұрған аталмыш мектептің ажарын айшықтап, келбетін келістіріп тұрған тағы бір дүние – 2005

жылдың 11 мамыр күні ашылған Əлкей Марғұланның мемориалдық мұражайы. Оның ашылу салтанатына Рымғали Нұрғали мен Мырзатай Жолдасбеков сынды ел ағалары қатысып, ыстық ықыластарын білдірген. Кезінде қабырғалы қаламгер Мұхтар Əуезов: «Əлкей – академик емес, академияның өзі», деген тəлімді тəмсіл қалдырған болатын. Бұл сөздің жайдан-жай айтылмағанын аңғарған мектеп бас-шысы Ербол Іслəмұлы ғалымның мұражайына оның тұтынған затта-ры мен құнды мұраларын жинақтай бастаған. «Мен директор болып кел-ген уақытта бұл мұражайда Əлкей Хақанұлының 4 заты болатын. Олар Əбділдə Тəжібаев 70 жасына сыйлаған кесесі, тəрелке, тақия жəне қалам», дейді Ербол Іслəмұлы. Академиктің атын алған оқу ошағының осылай

жасағаны заңды да шығар. Ғұлама ғалымның өмірі мен шығармашылық қызметі арқылы жас ұрпақтың бойы-на ұлттық құндылықтарды дарыту мақсатында ашылған мұражай негізгі төрт бағыт бо йынша жұмыс жасайды. Олар «Əлкей Марғұлан жəне фило-логия», «Əлкей Марғұлан жəне эт-нография», «Əлкей Марғұлан жəне шоқантану», «Əлкей Марғұлан жəне археология». Мектеп оқушылары жыл сайын «Академик Əлкей Марғұлан ізімен» деп аталатын туристік-өлкетану экспедициясына қатысып жүргенін де айта кетсек дейміз. Экспедиция аясында олар Солтүстік Қазақстан облы сының Айыртау ауданындағы Шоқан Уəлиxановтың əжесі Айға-ным қонысында жəне Сырымбет ауылындағы ғалым мұражайында болып, шоқтығы биік Шоқанның

өмірімен кеңінен танысып, сырға толы тарих қойнауына саяхат жасап, үлкен əсер алып қайтқан. Туристік-өлкетану экспедициясы өткен жылы Жезқазған-Ұлытау бағытына сапар шегіп, Жезқазған қаласындағы Қаныш Сəтбаев атындағы геология, тарихи-өлкетану мұражайына бас сұққан. Ғибратты сапар барысында мектеп шə кірттері ондағы тау жыныста-ры мен əртүрлі минералды тастарға арналған көрме залын тамашалап, жер қойнауынан шыққан небір табиғи «самородоктарды» көріп, Қаныш мұраларына қанығып қайтқан. Бұл жобаның жүзеге асып келе жатқанына он жылдай уақыт болған екен. Осы аралықта оқушылар Алматы, Жамбыл, Түркістан, Омбы, Көкшетау, Семей, Ұлытау сияқты қазақтың қазыналы жерлеріне барып үлгерген.

Біз білсек, мұғалімнің мұраты баға қойып, журнал толтырумен шектелме-се керек. Ұлттың ұрпағына алаңдайтын əрбір ұстаздың ұстанымында шəкірт-терге рухани тəлім беру деген тұжырым болады. Бұл жағынан келгенде Əлкей Марғұлан атындағы мектептің əлсіздік танытпай, керісінше болашаққа деген болжамын, ел ертеңіне елеңдеп жүретін ұжымы барын байқадық.

«Біздің мектеп Əлкей сияқты ғалым ның атын алып отырғасын шəкірттеріміз де білімді, жан-жақты болғанын қалаймыз. Жоғарыда атап өткен экспедиция да осы ой негізінде жүзеге асты. Неге десеңіз, оқушыға кітаптан берген білім бөлек, сол оқығанын көзбен көрсету, тіптен басқаша əсер қалдыруы мүмкін. Балаларға бірінші кезекте ұлттық тəрбие беруді көздейміз. Себебі, қазір біздің елімізде мықты заңгерлер бар. Бірақ ана тіліне келгенде шорқақ. Неге? Өйткені оның ұлттық негізі əлсіз, рухани біліммен сусындамаған. Сол жағына мəн беруге тырысып жа-тырмыз. Ұстаздар ұжымы да білік-ті мамандар. Əрқайсысы өз ісін

жетік біледі», дейді Ербол Іргебаев.«Ұстазы жақсының ұстанымы

жақсы». Мен бұл сөзді №40 мек-теп мұғалімдеріне қаратып айтып отырған жоқпын. Өйткені, біз əңгіме етіп отырған кейіпкер Ербол Іслəмұлы белгілі абайтанушы, шəкəрімтанушы Қайым Мұхамедхановтың шəкірті болып дəрісін тыңдаған. Осындай тұғырлы тұлғаның алдын көрген адамның əлсіз болуы əсте болмас.

«Мен 1979-1983 жылдар ара-лығында Семей педагогикалық инсти-тутында оқыдым. Сол жылдары бізге сабақ берген үлкен ғалымдардың бірі Қайым Мұхамедханов болды. Ол кісі Абай, Мұхтар, Шəкəрім жəне əдебиет тарихынан дəріс оқығанда үнсіз тыңдаушы едік. 2003 жылы Астанаға келгенімде Тұрсын Жұртбай ағамен таныстым. Сол кезде ол кісі маған «Отырар» кітапханасында Қайым Мұхамедхановтың мұралары жатыр. Тісің батса, соны келіп көр», деп кеңес айтты. Мен де қарсылық білдірмей, ұстазымның мұрасын саралап, зерттеулері бойынша бөліп, жіктеп жазып алып бардым. Содан Тұрсын ағамыз 10 том деп «Мəдени мұра» бағдарламасына кіргізіп, жарыққа шықты. Ұстазымның еңбектерін құрастыруға ат салысқаным үшін өзімді əлі күнге бақытты сезінемін», дейді Ербол.

«Ұстаздық еткен жалықпас, үй-рету ден балаға» деп келетін хакім Абайдың осы сөзі қаншама ұрпақтың санасында сақтаулы. Жұрт баласын жатсынбай, бауырына басып баулыған жандардың ұлт ұрпағы үшін сіңірген еңбегі ұшан-теңіз. Тек соны бағалай білсек болғаны.

Айта кететін тағы бір жайт, Ə.Марғұлан атындағы №40 орта мектеп 2015 жылы «Ең үздік мек-теп» атағын жеңіп алып, əкімнің ар-найы грантын иеленген. Енді мектеп ұжымына осы биігінен түспесін деп тілейміз.

Ғалым ғұмырын ұрпаққа өнеге еткен

Ақын атындағы мектепке – жарты ғасыр

6 1 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

Сараптама

ӘЛЕМ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН

Ел бірлігінің іргетасы

2001 жылғы 11 қыркүйек оқиғасынан кейін, іле-шала жаппай қырып-жоятын қаруы бар деген же-леумен Иракқа қара күйе жағылып, соғыс өрті тұтанып кеткені əлемдік қоғамдастықтың есінен əлі шыға қойған жоқ. Алайда, сол соғыс тек Иракпен тынған жоқ, керісінше, оның салдары кейін Таяу Шығыс не-месе Алдыңғы Азия мемлекеттерімен қатар, Африканың солтүстігіндегі Ливияда, Тунисте жəне оның соңын ала, Египеттегі түрлі-түсті револю-циялар мен шерлі шиеленістерге ұласып кеткен болатын. Бүгінгі Сирияда орын алып отырған қан-

төгіс пен сорақы террористік əрекеттер де алдыңғылардың тікелей салдары. Сосын, мұның бəрі де жүйелі əрі қасақана ұйымдастырылған жиіркенішті сыртқы геосаяси ойыншылардың мүдделерінен туындап отырған қанқұйлы уақиғалар тізбегі екенін көзі ашық, көкірегі ояу əлем жұртшылығы біліп отыр.

Ал жантүршігерлік жанжалдар мен соғыс атаулының себептерін іздер болсақ, ең алды-мен, Самюэль Хантингтон есімді америкалық философтың «Өркениеттер қақтығысы жəне əлемдік тəртіпті қайта құру» («The сlash of сivilizations and the remaking of world order») атты 1996 жылы, алдымен ағылшын тілінде, кейін өзге тілдерде жарық көрген əйгілі геосая-си трактаттары бірден ойға оралады. Өйткені, ХХ ғасырдың соңын ала, күллі əлемнің на-зарына іліккен əлгі еңбекте аталған ғалым бүгінгі таңдағы қалыптасып отырған саяси болмысқа мүлде жаңаша көзқарас танытумен қатар, бұдан былайғы жаһандану заманын-да планета бетіндегі адамзат өркениетінің қалайша өрбитініне де терең шолу жасайды. Сонымен қатар, С.Хантингтон өркениеттер арасындағы қақтығыстардың басты себептерін сол өркениеттерге тəн экономикалық қарым-қатынастар мен саясат айырмашылықтарынан іздемейді, керісінше, əлгі жиіркенішті құбы-лыстардың түп-тамырларын дөп басып, ең ал-дымен, олардың ұлтшылдықтан, этносаралық шиеленістерден, сонымен қатар əлемдік дін-дердің өзегіне өрілген сын-қатерлерден туын-дайтынын дөп басып, дəл анықтайды. Сосын өз пайымдарын əйгілі философ жай ғана гипотеза емес, кесіліп-пішілген теория ретінде ұсынады. Сондықтан да бүгінгі таңда оның дəйекті де дəлелді пайымдарымен есептеспейтін ғалымдар мен саясаткерлер жоқ десе де болады.

Мəселен, сондай саясаткерлердің бірі, азуын айға білеген есімі əлемге əйгілі сəуегей Збигнев Бзежинский өз қаламынан шыққан «Ұлы шахмат тақтасы. Америка гегемониясы жəне оның геостратегиялық басымдықтары» атты көлемді туындысында Югославия мемлекеті күйреуінің соңын ала, дəл сол мемлекет секілді этносаралық жəне дінаралық бүліктердің сал-дарынан жойылып кетуі мүмкін деген елдер-ге «Еуразия Балқандары» немесе «Этностық қайшылықтардың қазаны» деген астарлы айдар тағып, сол «Балқандар» мен «қайшылықтардың қазанына» Қазақстан, Қырғызстан, Тəжікстан, Өзбекстан, Түрікменстан, Əзербайжан, Армения, Грузия жəне Ауғанстан сынды тоғыз мемлекетті түгел тоғытып жіберген. Сəуегейдің айтпақ болғанының тасасында бұрынғы полиэт-носты, поликонфессиялы Югославия мемлекеті этносаралық жəне дінаралық соғыс өртінің салдарынан қалай бөлшектеніп кетсе, əлгі тоғыз мемлекет те дəл солай Югославияның кебін киеді деген жымысқы болжам жатқанын байқамау мүмкін емес.

Қуанышқа орай, сəуегей саясаткердің Қазақ-стан туралы ашқан балы іске аспай қалса да, өзге мемлекеттердің көпшілігінде қатерлі этно-саралық шиеленістер мен кикілжіңдердің, тіпті, кейбірінде сұрапыл соғыстың да орын алғанын жоққа шығаруға болмайды. Өйткені, бұл – та-рихи шындық.

Алайда, дəл осы тұста: «Сұңғыла саясат-кердің сəуегейлік болжамы Қазақстанда неге іске аспай қалды?» деген көкейкесті сұрақтың туындауы да əбден мүмкін. Бірақ мұның жа-уабын алыстан іздеудің қажеті жоқ. Өйткені, Отанымыз егемендігінің бастапқы кезе-ңінде оның қауіпсіздігі мен бірлігіне жəне территориялық бүтіндігіне төнген сын-қатердің алдын алып, оның жолын дер кезінде кескен Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев болатын.

Айтса айтқандай-ақ, Елбасының баста-масымен 1995 жылғы 1 наурызда құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясы сол кездің өзінде ел бірлігін сақтап қалды жəне бүгінгі таңда да, болашақта да еліміздегі қоғамдық келісім мен этносаралық үйлесімнің мызғымас іргетасы бо-лып қала бермек.

АСТАНА

Әділ АХМЕТОВ,Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері

Ресей президенті Владимир Путин жақында сайланған 7-ші Мемлекеттік Думаның (Парламент) төрағасы ретінде Вячеслав Во лодиннің кандидатура-сын қолдауға шақырды. Алдыңғы Мемлекеттік Дума төрағасы Сергей Нарышкиннің Ресейдің сыртқы барлау қызметінің басшы-сы болып тағайындалғаны белгілі. Бішкекке ресми сапары ба-

рысында Тəжікстан премьер-министрінің орынбасары Азим Иброхим мен Қырғызстанның вице-премьер-ми нистрі Жениш Разақов екіжақты қарым-қаты-настарды ны ғайту қажеттігін атап өтіп, мемлекеттік шекараны дели-митациялау жəне демаркациялау туралы мəселені талқылады. Əзербайжанға ресми сапары

барысында Беларусь Қауіпсіздік кеңесінің мемлекеттік хатшысы Станислав Зась жəне Əзербайжан ішкі істер министрі Рамиль Усубов халықаралық терроризм, заңсыз көші-қон, заңсыз есірткі саудасы мен киберқылмысқа қарсы бірлескен күресті нығайту қажеттігін талқылады. Астанада өткен Əзербайжан-

Қ а з а қ с т а н Ү к і м е т а р а л ы қ экономикалық ынтымақтастық жөніндегі комис сияның 13-ші отырысында Қазақ станның Энергетика министрі Қанат Бозымбаев Əзербайжанның SOCAR мемлекеттік мұнай ком-паниясына Каспий бассейнінде көмірсутегі кен орындарын іздеуге арналған халықаралық Еуразия жобасына қатысу мүмкіндігін қарастыруды ұсынды. Лукойл, Роснефть, Шелл, Шеврон жəне

Қытайдың CNPC компания-сы шамамен 523 млн долларға бағаланып отырған жобаға өз қызығушылықтарын білдірді. Қырғызстан Ұлттық энер-

ге ти калық холдингінің айтуын-ша, Қазақстан Қырғызстанмен жасасқан электр энергиясы келісімі шеңберінде Қырғызстанға электр энергиясын бере бастады. Тамыз айында Қырғызстан Қазақстаннан 197,5 млн киловатт-сағат (кВт) электр энергиясын сатып алды. Қыркүйек айында Қазақстанның 62,8 млн кВт электр энергиясы жіберілді. Өзбекстанның бірінші Вице-

премьері Рустам Азимов өзбек жеміс тері мен көкөністері үшін кеден тəртібі мен фитосанитарлық тазартуға қатысты кеден құжат-та рын жеңілдетіп, жасыл дəліз құруды ұсынды. Астана Халықаралық қаржы

орталығының (АІFС) басшы-сы Қайрат Келімбетов Гонконг Сауда дамыту кеңесінің «Бір бел-деу – бір жол» бастамасы аясында Қазақстанда инвестициялық жоба-ларды ілгерілету мақсатында АІFС-мен келісімге қол қойылғанын ха-барлады. Ресей-Вьетнам Үкіметаралық

ко мис сиясының кездесуі барысын-да Ресейдің бірінші вице-премьері Игорь Шувалов Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) пен Вьетнам арасындағы еркін сау-да аймағы туралы келісім 2016 жылдың 5 қазанында күшіне енеді деп хабарлады. Сондай-ақ, ЕАЭО-ға мүше болған мемлекет-тер мен Вьетнамда мемлекетішілік рəсімдер аяқталды деп атап өтілді.

Каспий аймағының ағымдағы геосаяси жағдайы аймақ елдерінің Каспий теңізін пайда-лану режімін анықтау жəне бұл режімнің жаңа құқықтық мəртебесін құру туралы өзара тиімді шешім іздеу қажеттілігін анық көрсетуде. Жиырма жылдан астам уақыт бойы

Каспий теңізі жағалауындағы елдер теңіз түбінің үстіңгі жағындағы, теңіз түбіндегі жəне жер қойнауындағы суларды, сондай-ақ Каспий теңізінің үстіндегі əуе кеңістігін пайдалану құ қық тарын сақтауда тараптардың заңдық міндеттемелерін реттейтін бес тарапты құжатты қабылдауға бел-сенді ат салысып келе жатыр. Аймақ мемлекеттері арасында жақсарған саяси үнқатысудың қалыптасуы нор мативтік-құқықтық актілерді та-бысты жүзеге асыру үшін шешуші алғышарттардың бірі болып та-былады. Халықаралық құқықтық нормаларды түсіндіру жөнінде бес Каспий маңы мемлекетінің бір-біріне қайшы келетін жəне кейде бір-бірін жоққа шығаратын іс-əрекеттеріне куə болған тараптар аймақтық мəміленің тек ең жоғары деңгейде жасала-тын тікелей саяси консультация-лар арқылы мүмкін болатынын анық түсінді. Нəтижесінде, 2000 жылдардың басында Каспий теңізі жағалауындағы елдердің басшылары Каспий саммиті пішімі деп аталатын бесжақты келіссөздер тетігін құру ту-ралы шешім қабылады.

Осы уақытқа дейін Каспий маңы бес мемлекеті басшыларының Кас-пий саммиттері аясында төрт кездесуі өтті. Алайда, бұл келіссөздердің оң əсері тек он жылдық консульта-ция лардан кейін ғана кеңінен таны-ла бастады. Мысалы, 2002 жылғы 23-24 сəуірде Ашғабатта өткен І Кас пий саммитінің алғашқы кү-нінде бес Каспий маңы мемлекеті басшыларының барлығы теңізді де-лимитациялау мəселесіне қатысты пікірлерін қандай да бір икемділік не өзара түсіністік танытпай білдірді. Даулы теңіз мұнай-газ кен орын-дарына (Азери – Чираг – Кяпаз/Омар – Осман – Сердар) қатысты Əзер бай жан президенті Гейдар Əлиев пен Түрікменстан президенті Сапармұрат Ниязов арасындағы қарама-қайшы көзқарас жағдайды

одан əрі қиын датып жіберді. Нəти-жесінде, Каспий маңы мемлекет басшылары бірлескен декларацияға қол қоюдан бас тартты жəне Каспий теңізінің құқықтық мəртебесін анықтаудың алғашқы əрекеті сəтсіз аяқталды. Сондықтан, тараптардың келесі Каспий саммитін, алдын ала жоспарлағандарына қара мастан, 2003 жылдың сəуір айында Тегеранда өткізе алмағандары таң қаларлық оқиға емес еді.

Алайда, Ашғабатта өткен жо-ғары деңгейдегі кездесу кейбір оң ілгерілеушіліктерге себеп болды. Бір ай ішінде Баку ирандықтар Эльбрус деп атайтын Алов – Араз – Шарг даулы көмірсутегі кен орындарындағы бар-лау жұмыстарының шекара мəселесі шешілгенге дейін тоқтатылатынын ресми түрде хабарлады. 2003 жылдың ақпан айында Баку қаласында Каспий маңы мемлекеттері Сыртқы істер министрлерінің орынбасарлары дең гейінде өткен Арнайы жұмыс тобының 8-ші сессиясы барысында Кас пий теңізінің құқықтық мəртебесі туралы конвенцияны əзірлеу мəселесі біраз алға басқанда жағдай перспек-тивалы болып көріне бастады.

Дегенмен, Каспий маңы мемле-кеттерінің 2007 жылдың 16 қазанында Тегеранда өткен ІІ Каспий саммитін ұйымдастыруы 5 жылға созылды. Бұл жолы көпжақты ынтымақтастық пен Каспий теңізінің құқықтық мəртебесіне қатысты перспектива-ларды талқылау сындарлы жағдайда өтті. Нəтижесінде, тараптар навига-ция, тасымалдау, қауіпсіздік сияқты түрлі мəселелерді қозғаған 25 бап-тан тұратын ортақ декларацияға қол қойды. Тараптар Каспий маңы мемлекеттерінің бір-біріне қарсы қарулы күштерді пайдаланбауы жəне жағалау елдерінің біріне қарсы басқа бір мемлекет тарапынан ұйым-дастырылатын əскери операция үшін өз аумақтарын пайдалануға рұқсат бермеуі жөнінде бірауыздан келісті (14-15-бап). Сонымен қатар, Тегеран декларациясында Каспий теңізінде жүк тасымалдаудың тек жағалау елдерінің туы астында жүзеге асы-рылуы тиіс деп көрсетілген (7-бап). Құжатта, сондай-ақ, Солтүстік-Оңтүстік көлік дəлізі Каспий кеңіс-тігінің ажырамас бөлігі ретінде бекітілген (4-бап). Сондықтан, Те-геран саммиті барысында Каспий

маңы бес мемлекетінің басшылары қол қойған осы алғашқы саяси құжат, эко номикалық, энер гетикалық жəне қауіпсіздік мəселелерін қоса алғанда, Каспий күн тəртібінің кеңейтілгенін көрсетеді.

Каспий теңізі режімі туралы ке-лісімге келуге қажетті кейбір негізгі мəселелер бойынша тараптардың жақындасуына қарамастан, ІІІ Каспий саммиті де айтарлықтай кешігулерге тап болды. 2008 жылы Бакуде өтеді деп күтілген Баку саммиті елеу лі келіспеушіліктер салдарынан сол жылдың 18 қа ра ша сына кешіктірілді. Теңізді делимитациялауға қатысты ең маңызды жəне ең даулы мəсе-лелердің еленбей қалуына байла-нысты тараптар ІІ Каспий саммиті барысында Каспий бестігі бекіткен Д е к л а р а ц и я н ы ң е р е ж е л е р і н біріктірген кеңейтілген ортақ дек-ларацияға қол қоя алды. Сонымен қатар, саммит барысында тараптар Каспий маңы елдері арасындағы өзара қарым-қатынастарда жаңа кезең нің басталғанын көрсеткен алғашқы бесжақты ресми келісімге қол қойды. Каспий теңізінде қауіп -сіздікті қамтамасыз етуге қатысты ынтымақтастық тура лы келісімде лаңкестік, бра коньерлік, ұйымдасқан қылмыс жəне контрабандаға қар-сы күрес, сондай-ақ қауіпсіз жүк тасымалын қамтамасыз ету сияқ-ты қауіпсіздік саласындағы ынты-мақтастық бағыт тары көрсетілген.

Қатысушылардың саммит кезін-дегі талқылауларында ұлттық теңіз аймақтары енінің үйлестірілуі қарас тырылған алғашқы күн тəртібі шеңберінен шыға алмағандарын атап өткен жөн. Сөйтіп, тараптар алдағы үш ай ішінде жағалаудан 24 немесе 25 миль арақашықтықта орналасқан теңіз шекараларына қатысты ұсыныс-тар дайындау жөнінде тиісті мекеме-лерге нұсқаулар беруге келісті.

Алайда, ұлттық теңіз аймақтары мəселелерінің шешімі кейінге қал дырылды. Каспий маңы бес мемлекеті бұл мəселеге тек төрт жылдан кейін, атап айтқанда, 2014 жылдың 29 қыркүйегінде Астрахань қаласында өткен IV Каспий саммиті барысында орала алды. Бұл мəселе 19 баптан тұратын соңғы коммюникені қабылдау арқылы шешілді. Осы коммюнике бойынша, жағалау елдерінің ұлттық егемендіктеріне сəйкес, арақашықтық жағалаудан 15 теңіз миліне дейін ұзартылып, бұл арақашықтыққа балық аулауға

арналған қосымша 10 теңіз милі қосылатын болды. Сондай-ақ, сам-мит соңында Теңіздегі биологиялық ресурстарды сақтау жəне ұтымды пайдалану туралы келісімге, Төтенше жағ дайлардың алдын алу жəне жою саласындағы ынтымақтастық тура-лы келісімге жəне Каспий теңізінің гидрометеорологиясы саласындағы ынты мақтастық туралы келісімге қол қойылды.

Каспий келіссөздеріндегі соңғы оқиғалармен жігерленген тараптар 2016 жылы Қазақстанда өтетін V Кас пий саммитіне Каспийдің те-ңіз суларының жəне теңіз түбінің аражігін ажырату жəне бөлуге қатысты нəтижелерге жететіндеріне сенімді болып қатысты. Қазақстан басшысы Нұрсұлтан Назарбаев тараптардан Астана саммиті ба-рысында конвенцияның соңғы нұсқасын қабылдауды талап етті. Алайда, 2016 жылдың 13 шілдесінде Астана қаласында өткен Каспий маңы мемлекеттері Сыртқы істер министрлерінің кездесуі барысын-да жоғары деңгейдегі лауазымды тұлғалар əлі де шешуі қажет бірқатар мəселелердің болғанын мəлімдеді. Ресей Сыртқы істер министрі Сергей Лавров тарапынан ұсынылған опти-мистік сценарий бойынша, енді құ-жатқа 2017 жылдың бірінші жарты жылдығында қол қойылуы ықтимал делініп отыр.

Дегенмен, Астана саммиті кон-венцияны əзірлеу үдерісі аяқталғанға дейін кейінге қалдырыла беруі мүмкін. Екінші жағынан, тарап-тар сам мит барысында аймақтық ынтымақтастықтың, ең маңызды мəселелерін талқылау мақсатында конвенцияға қол қоюды тоқтата тұрулары да ғажап емес. Бұл жағ-дайда V Каспий саммиті, əсіресе бес Каспий маңы елдерінің экономикала-рына бағытталатын болады. Мысалы, Каспий маңы елдерінің басшыла-ры Қазақстанның Каспий теңізінде еркін сауда аймағын құру туралы ұсынысына немесе Түрікменстанның бастамасы бойынша жасалған Сауда жəне экономикалық ынтымақтастық туралы келісімді əзірлеу мəселесіне назар аударуы мүмкін.

Осыған байланысты, ең жо ғары деңгейдегі кездесу Каспий теңізінде келіссөздер үдерісін жандандырудағы негізгі фактор болып табылады. Каспий саммиттері басталғаннан бері жағалау маңын дағы мемлекет-тер аймақтағы əріп тестікке қатысты барлық дерлік ірі мəселелер бой-ынша бірлескен іс-шаралар өткізді. Сондықтан, алдағы саммит барысын-да бұл конвенцияға қол қойылмаса да ең жоғары деңгейдегі кездесу Каспий теңізінің құқықтық мəртебесі туралы түйткілді мəселені шешу үшін зор əлеуетке ие деуіміз керек.

Лидия ПАРХОМЧИК,саясаттанушы

Алдағы Каспий саммитінен не күтеміз?

Сенімге серпін қосқан серіктестік

Күні кеше Клагенфурт қаласында Қа зақстан Республикасы Құрметті консулдығының ашылу рəсімі бол-ды. Енді оның қызметі Каринтия фе -дералды жерін қамтиды.

Ашылу рəсіміне Австрия пар ла-ментінің, федералды жер үкіметінің өкілдері, Клагенфурт қаласының бас шылығы, өңірдің іскер жəне мə-дени топ өкілдері, консулдық кор-пус қыз меткерлері мен БАҚ өкілдері қатысты.

Қазақстанның Австриядағы елшісі Қайрат Сарыбай жаңа Құр метті кон-сул Петер Зандриссер ге консулдық патент тапсырып, Қазақстан-Австрия ын ты мақтастығын кеңейту ісінде табыс тіледі. Қазақстандық дипло-мат Оңтүстік Қазақстан облысы мен Каринтия федералды жері арасында əріптестік қарым-қатынас орнатудың

үлкен перспективалары бар екеніне назар аударды. Осыған орай, ол Австрия тарапын өзара іс-қимылдың түрлі саласындағы бар əлеуетті қа зір гіден белсендірек дамытуға шақырды.

Австрия парламентінің депу-таты, «Австрия-Орталық Азия» пар ламенттік тобының басшы-сы, ЕҚЫҰ Парламенттік Ассам-блея сының төрағасы Кристин Муттонен ханым Қазақстанның Құрметті консулдығының ашылуы маңызды екенін атап өтті. Оның ай-туынша, Құрметті консулдық өңір лер, тұтастай алғанда, екі ел арасын дағы кооперациялардың дамуына қажетті деңгейде ықпал ете алады.

Каринтия федералды жері үкі-метінің басшысы П.Кайзер Қазақ-станның Клагенфуртте өкіл дігі

ашылуына ризашылығын біл діріп, фе-дералды жердің Оң түстік Қазақстан облысымен ын тымақтастықты жақсартуға мүдделі екенін мəлімдеді. Ол жергілікті кəсіпкерлерді байла-ныстар орнату жəне бірлескен жоба-ларды жүзеге асыру үшін Құрметті консулдықтың мүмкіндігін пайда-лана отырып, Қазақстанмен ынты-мақтастық мүмкіндігін қарастыруға шақырды.

Клагенфурт қаласының бур-гомистрі (мэр) Мария Луизе Матья-шиц ханым Қазақстан өкілдігінің екі мемлекеттің іскер, білім беру жəне мəдени топтары арасын байланыс-тырушы көпір ретіндегі рөлінің прак-тикалық маңызын жоғары бағалады.

«Wohndesign Peter Sandriesser GmbH» фирмасын басқаратын П.Зандриссер Каринтия федералды жеріндегі белгілі кəсіпкер болып та-былады жəне жергілікті қоғамдық-саяси, іскер топтар арасында үлкен құрметке ие. Соңғы жылдары ол өңір аралық кооперацияның қызметін жолға қою мақсатында Қазақстанда бірнеше рет болған.

Екіжақты қарым-қатынасты əрі қарай кеңейту тұрғысынан ал-ғанда, Австрияның өңірлерімен ын-тымақтастықты дамытуға үлкен маңыз беріледі. Елдің оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан Карин-тия федералды жері туризм, ауыл шаруашылығы, энергетика, ағаш өңдеу өнеркəсібі секілді салалар-да айтарлықтай табыстарға қол жеткізген. Аталған федералдық жер өзін бірнеше миллион тұтынушысы бар жəне бес теңіз порты орналасқан Альпі-Адриатика өңіріндегі логис-тикалық хаб ретінде көреді.

Сəулебек БІРЖАН

Қазақстанның Құрметті консулдығы ашылды

Қазақстан Республикасы Тəуелсіздігінің 25 жылдығы аясында жəне Қазақстан-Австрия дипломатиялық қарым-қатынасы қалыптасуының 25 жылдығы қарсаңында Қазақстан мен Австрия арасында дипломатиялық байланыс нығая түсті.

71 қазан2016 жыл

Ғарыш

зерде

Талғат СҮЙІНБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Батыр үйінің ауласында тігілген атшап-тырым ақшаңқан шатырдың бас үстелінде қатар отырған қазақтың үш ғарышкерінің келіскен келбеті көңілге сондайлық сүйсініс ұялатқаны туралы айтпасқа болмас, сірә! Дүйім жұрт риза. Батырлардың да жүздері жарқын. Қазақстанның Халық Қаһарманы, Ресей Федерациясының Батыры, ғарыш көгі рекордшыларының бірі, ғарышкер-зерттеуші Талғат Амангелдіұлы Мұсабаев ағамыз көрген бетте алға ұмсынып:

– «Бауырдың тойы – бүкіл халықтың тойы» деген осы, – деді масайрап. Батыр ағамыз осылайша бір ауыз түйінді сөзбен өтіп жатқан Тоқтар Әубәкіров мерейтойының болмыс-шырайын ашты. 1991 жылы Талғат Мұсабаев Тоқтар Әубәкіровтің экипа-жына қосалқы ғарыш кер болып, ағасына «Сәт сапар!» тілеген еді. Кейіннен ғарыш көгіне өзі үш рет көтеріліп, Қазақстанның мерейін өсірді. Одан кейін күні кеше Айдын Айымбетов ұшты. Үш ғарышкер, қазақтың үш тұлғасы!

Депутаттар, Үкімет мүшелері, әріп тестер мен кәсіпкерлер, туысқандар Тоқтар Батырға деген шынайы пейілі мен ақ тілектер тасқынын ағытты. Осы арада алыстан ат терлетіп келген сыйлы қонақтардың атын атасақ артық болмас. Олар – той иесі Тоқтар Оңғарбайұлының әріптестері – 90 жастағы сынақшы-ұшқыш, әлемдік авиация тарихын-да 6 рет рекорд жаңартқан Кеңес Одағының Батыры, Жер шарының тұңғыш ғарышкері Юрий Гагариннің досы әрі ақылшысы Георгий Константинович Мосолов, Ресей Федерациясының тұңғыш Батыры, Кеңес Одағының Батыры, ғарышкер-сынақшы Сергей Константинович Крикалёв, Тоқтар Әубәкіровпен ғарыш сапарында бірге болған Австрияның тұңғыш ғарышкері Франц Артур Фибёк, әріптес-командирі Кеңес Одағының Батыры Александр Алек-сандрович Волков, Ғарышкерлер Даярлау Орталығындағы (Мәскеу) ғарышкерлер тобының командирі, Ресей Батыры Валерий

Григорьевич Корзун. Аты-жөндері ави-ация мен ғарыш саласында аса танымал азаматтардың легі осылайша тізбектеліп кете береді. Ақшатырдың астында бұдан басқа да есімдері әлемге мәшһүр бір топ ғарышкерлер мен ресейлік батыр-сынақшы ұшқыштар, ғалымдар отырды. Олардың дені Тоқтар тойына отбасындағы жан серіктерін ертіп келіпті. Кеуделеріне «Алтын Жұлдыз» таққан азаматтардың легі батыр тойының танымдық, ғаламдық, тіпті саяси сипатын еселеп арттырып жібергендей! Бұл күн –әсірелеп айтқанда «аспаннан алтын жұлдыз жауғандай күн болды» десек қателеспеспіз. Батырдың тойына Қазақстаннан тыс елден он алты Батыр келген екен!

Аты аңызға айналған көк қырандарымен жеке-жеке сұхбаттасудың мүмкіндігі салта-нат хаттамасына сай үйлестіріліп, сондайлық шектеулі болатыны да рас. Соған қарамастан орайы келген кезде аса танымал екі мәскеулік қонақпен сұхбаттасып үлгердік. Дастарқан басында отырған күйде шешіле сөйлеген, өткен мамыр айында ғана Мәскеуде 90 жа-сын тойлаған Георгий Мосолов ақсақалдың сөзіне құлақ түріп көрейік:

– Менен көбіне журналистер «Сіздің досыңыз Гагарин қандай адам еді?» деп сұрайды. Ондай сұраққа мен ылғи да «ол да адам, бәріміз секілді екі көзі, екі құлағы бар еді» деп әзілдеп жауап қайтарамын. Алайда, оның өмірден өтуінің өзі әлемдік маңызы бар бірінші жасаған ерлігіне пара-пар екенін қайталаудан жалыққан емеспін. Өйткені, жаңа ұшақты аман сақтаймын деп планетаның тұңғыш ғарышкері Юрий Николаевич бейбіт күнде қапылыста көз жұмды. Жаңа ұшақты біз қайтадан жа-сайтын да едік қой, ал Гагаринді енді қайдан табамыз, өкініштісі сол. Менің әріптесім әрі атағы зор досым Тоқтар Онғарбайұлы Әубәкіров те дәл сондай ба-тыл жан. Авиациялық сынақ үстінде өміріне төтенше қауіп төніп тұрғанына қарамастан Тоқтар қаншама ұшақты апатқа ұрындырмай аман сақтап қалды. Сіз білесіз бе? Бүгінгі той үстінде осы жайттар туралы әңгімеледім, әлі де талай рет қайталап әңгімелегім келеді. Айтпақшы, менің Астана қаласына де-ген ерекше таңданысым туралы міндетті түрде жазып қоюды ұмытпаңыз! Ғажап! Бір сөзбен жеткізе алмаймын, шын сөзім,

мұндай ерекше қаланы осынша жасқа кел-генше өмірімде көрген емеспін. Мұндай қала тұрғызған Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевқа мың алғыс!

Гагарин, Тоқтар, Астана туралы, әрине, Астананың авторы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев туралы атағы жер жарған ақ-сақал сынақшы-ұшқыштың түйіп айтқан тұжырымы үшін ілтипат танытып, алғы-сымызды білдірдік.

Кезінде Тоқтар Әубәкіровтің ізін басқан әріптесі, бүгінгі Ресей Федерациясының Батыры, Ресейдің еңбегі сіңген сынақшы-ұшқышы Анатолий Николаевич Квочур да сұхбатқа қызына араласып, қызықты әңгіме бастады.

– Заманымыздың бірегей әрі сөз жоқ ұлы сынақшы-ұшқышы, Қазақстанның тұңғыш ғарышкері Тоқтар Оңғарбайұлымен мен А.И.Микоян атындағы авиациялық конструкторлық бюрода бірге кызмет еттім, – деді Ресей батыры. – Мен ол кезде әлдеқайда жас едім. Біздер тәжірибелі көшбасшымыз – КСРО-ның еңбегі сіңген сынақшы-ұшқышы Тоқтар Оңғарбайұлына еліктей жүріп, оның ұстаз ретіндегі айтқан ақыл-кеңестеріне, үйреткен тәлім-тәрбиесіне тәнті болдық. Өзінің сынақшылық ғұмырында өліммен сан рет бетпе-бет келсе де жалт бермеген, жеңіл-меген жүректі аға-досымның бойында алапат тасқынды күш-жігермен қатар, әлдеқандай бір философиялық тылсым күштің, терең ой иірімдерінің барын байқайтынмын. Меніңше, ондай сирек те айрықша қасиет оған туған ата-анасынан, өзі туған халқынан дарыған.

Қазақ жерінде, дархан даламызда бұрын-соңды мұндай сипаттағы талай-талай ша дыман той-думан болған да шығар! Бірақ, мұндай той болғанымен Алтын Жұлдыздарын сыңғырлатып топтарын жазбай жарқылдап жүрген 16 батыр – Көк қырандары ондай тойға келмегені анық-ау!.. Қазақ Батырына жасалған құрмет сол Батырды туған халық тың мәртебесін аспанға әуелетіп, көкке көтерді. Өйткені, ол халқы қаумалаған, ұлты ұлықтаған қыран-қазақтың тойы еді!..

Астананың түбіндегі «Үш аю» елді мекені аймағында келем деушілерге есігі ашық болған Батырдың сол күнгі тойының ду-думаны, самсаған Алтын Жұлдыздардың сыңғыры күні бүгінге дейін басылмай құлаққа ұрып тұр...

АСТАНА

Ержан БАЙТІЛЕС,«Егемен Қазақстан»

Қазақстандық балалар күні кеше-ге дейін мектепте «Президентіміз – Путин» деп сабақ өтетін. Тәуелсіздік алдық, азаттыққа қол жеткіздік деп бөркімізді аспанға атып жүргенімізді қайтейік, егер өзіңнен туған ұлың өзге елдің басшысын президентім деп танып, әнұранынын айтып, туына тәу етіп жатса. Бұлай болуының себебі неде? Байқоңырдағы барлық мек-теп қазақстандық стандартқа сәйкес оқытпайтын. Ресейдің негізінде білім беретін. Мектептері де, оқулықтары да Қазақстанның иелігінде емес-тін. Содан келіп жер кіндігі саналатын жұлдызды қалашықтағы балалар «Президентіміз – Путин» демегенде қайтсін?!

Тәуелсіздік алғанымызға ширек ғасыр уақыт толғанға дейін осылай болып келді. Сең екі жыл бұрын ғана қозғалды. Содан Қазақстан мен Ресей арасында Үкіметаралық комиссия құрылып, Байқоңырдың мәселесі қайта қарала бастады. Қос елдің Үкімет мүшелері бірнеше отырыс өткізіп, қаладағы проблема-ларды бірлесе шешудің жолдарын қарастырды. Соның нәтижесінде Байқоңыр қаласында 6 мектеп пен бір балабақша қазақстандық стандартта білім беруге көшті. Соңғы Мәскеуде өткен мәжілісте біраз мәселе шешімін тапты. Ресей тарапынан Үкімет төрағасының орынбасары Дмитрий Рогозин және Қазақстан жағынан сол кездегі Премьер-Ми нистрдің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаев төрағалық жасады. Мәжілісте «Байқоңыр» кешенінің қызметіне және біріккен жобалар-ды жүзеге асырудың көкейтесті мәселелері, сондай-ақ кешенді бірлесіп пайдалану жөніндегі «Жол картасының» орындалу барысы, Байқоңыр қаласының, Төретам мен Ақай ауылдық округтерінің инфрақұрылымын дамыту, кешеннің нысандары мен мүліктерін сақтау мәселелері қаралды.

Мемлекетаралық келісімдерге сәйкес Бай қоңыр қаласында 2007 жылы Қазақстанның есебінен 80 орындық перзентхана, ауысымына 100 адам қабылдайтын әйелдерге кеңес беру үй ін ің құрылысы басталған еді. Құрылыс 2010 жылдың соңында аяқталды. Бірақ Ресей тара-пы әртүрлі себептермен ғимаратты өз теңгеріміне алуды осы уақытқа дейін шегеріп келеді. Ал 2015 жылдың тамызында Ресей үкіметі ресми түрде оны өз теңгеріміне алу-дан бас тартты. Мұндай жағдайда Қазақстан тарапы осы нысан негізінде қазақстандық азаматтарға қызмет көрсететін медициналық мекеме ашуға дайын екендігін білдірген еді. Осы мәжілісте бұл мәселе түпкілікті шешімін тапты. Облыс әкімдігінің бастамасы бойынша үкіметаралық комиссияның мәжілісі шеңберінде Байқоңыр қаласында қазақстандық медициналық ұйым ашу жөнінде шешім қабылданды.

Аталған емхана тамыз айы-нан бастап өз жұмысына кірісті. Орталық ғимаратының құрылысына 1 миллиард теңгеден астам қаражат жұмсалған. Солтүстік аудандарда тұратын 240 мың халық енді дертіне шипа іздеп облыс орталығына сабыл-майтын болды. Барлық медициналық көмек Байқоңыр қаласында жасала береді.

Мәскеудегі мәжілісте «Байқоңыр» кешеніндегі 14 нысанды Қызылорда облысының коммуналдық меншігіне беру мәселелері қаралды. Олар шағын және орта бизнестің дамуына және Байқоңыр қаласы тұрғындарына қолайлы жағдай жасау мақсатында қызмет етеді. Айналасы аз ғана уақыт тың ішінде алты мектеп пен бір балабақша Қазақстан тарапына өтіп, бірнеше ауданға қатар қызмет көрсететін медициналық орталық ашылып, ондаған нысан біздің иелігімізге берілді. Бұл – үлкен еңбектің нәтижесі. Ал осыны елдің берекесі демей көріңіз?

Қызылорда облысы

Байқоңырдың берекесі артып келеді

ҚАЗАНДАҒЫ АЙТУЛЫ СОЛ КҮН1991 жылдың 2 қазаны – Қазақ тарихында тұңғыш қазақ азаматының ғарышқа ұшқан күн. Кеңес Одағы ыдырауға түскен сол кезеңде бұрынғы одақтас барлық рес публикалар тәуелсіздігін жариялап үлгерген. Иісі қазақ үшін қазандағы айтулы сол күннен тура бір ай бұрын көршілес Қырғызстан мен Өзбекстан ел егемендігін алғаны туралы жариялады. Қазақтың да кезегі таяп қалған. Қазақ елінің бетке ұстар саяси көзі ашық азаматтары бас болып, барша халық ел тәуелсіздігі күні ертең орындалатын мәртебе екеніне бек сенімді жүрді. Алдымен қазақ деген халықтың атын күллі әлемге жариялап, ғарышкерін ұшырды. Кеңес Одағының Батыры, КСРО Қарулы күштерінің авиация полковнигі, атақты сынақшы-ұшқыш Тоқтар

Оңғарбайұлы ӘУБӘКІРОВ күллі қазақтың намысын арқалап ғарышқа шықты. Ақжолтай батырдың ұлы сапарынан соң арада екі жарым ай өткенде Қазақстан бес ғасыр аңсаған Тәуелсіздігін жариялады.Қазақтың тұңғыш ғарышкер-ұшқышы, Қазақстанның Халық Қаһарманы, Кеңес Одағының Батыры, КСРО-ның еңбегі сіңген ұшқыш-сынақшысы, авиа ция генерал-майоры, Вена (Австрия) қаласының құрметті азаматы, техника ғылымдарының докторы Тоқтар Әубәкіров таяуда ғана елордасы – Астанада өзінің 70 жылдық мерейтойын атап өтті. Төменде сол салтанаттан жазған тілші естелігін назарларыңызға ұсынып отырмыз.

Ғалым ОМАРХАН,«Егемен Қазақстан»

2015-2016 оқу жылында ұлттық университетте атқарылған жұмыс ауқымды. Қазір ЕҰУ – «QS Top 50 Under» рейтингіне енген Қазақстан мен ТМД-дағы жалғыз жоғары оқу орны. Ашылғанына жарты ғасыр толмаған әлемнің 100 университеті арасында 37-орында. Бұл – өте жоғары көрсеткіш.

«QS World University Ranking 2016» рейтингінде әлемнің 916 үздік университеті арасында Еур-азия ұлттық университеті 345-ші орынға көтеріліп отыр. Бұл – Бау-ман атындағы Мәскеу жоғары техникалық университетімен, Ресей халықтар достығы университетімен бір қатарда тұр деген сөз. Жоғары оқу орындары вебсайттарының әлемдік «Webometrics» рейтингінде Қазақстан бойынша екі жыл қата-рынан бірінші орынды иеленді. 2015 жылы Academic University Ranking Performance рейтингі бойынша «Азияның үздік 550 университеті» қатарына Орталық Азиядан енген жалғыз жоғары оқу орны.

Қазіргі уақыт инновацияның зама-ны. Осыған сай маман дар өз елімізде даярлануы тиіс. Елбасы ұсынған индус трия лық-инновациялық даму бағдарламасының мақсаты – білікті, бәсекеге қабілетті мамандар даярлау. Осы бағдарламаға сәйкес 2015 жыл-дан бастап университеттің магис-тратурасында «Құрылыс ма териал-дары, бұйымдар мен конс трукциялар өндірісі», «Ға рыштық техника мен технологиялар» мамандықтары бойынша мамандар даярлануда. Биыл бұған үш мамандық қосылған: «Биотехнология», «Радиотехника, электроника және телекоммуни-кация», «Жылу энергетикасы». Бұл қазіргі уақытта ауадай қажет мамандықтар.

Университет ректоры, баянда-мадан тыс, студенттің сауалына орай тағы бір жағымды жаңалықты жеткізді. Байқоңыр ғарыш айлағы Қазақстанның аумағында бола тұра онда университет студенттерінің өндірістік тәжірибеден өтуіне мүмкіндік болмаған. Осы мәселенің түйіні биыл шешілген. Тағы бір үлкен жаңалық – екі-үш жылдың шамасында университет өзінің жер серігін ұшырмақ. Қазіргі заманғы технология бойынша жұмыс істейтін құрылысы аяқталуға жақын жаңа кітапхана тәулік бойы қызмет көрсететін болады. Мұның бәрі университеттің аумағындағы ны-сандар.

Шетелдің айтулы жоғары оқу орындарымен ұлттық универ-ситеттің халықаралық байланы-сы жылдан-жылға артып келе жатқанына куә болдық. Мәселен, өткен жылы студенттерге дәріс оқу мен ғылыми жұмыстарына жетекшілік етуге 72 шетелдік профессор шақырылған. 326 сту-дент АҚШ пен Германияның, Франция мен Кореяның, Жапония мен Польшаның және Қытайдың жоғары оқу орындарында білім алған. Ал, осы елдердің жастары Еуразия ұлттық университетінде оқып жүр. Өткен жылы 25 шет ел-ден 486 студент оқыған. Бүгінде 277 пән шет тілінде жүргізіледі екен. Шетел студенттері үшін биылдан бастап қазақ және орыс тілдерін оқыту курс тары ашылмақ.

Ректор мынадай бір дерек келтірді: Кембридж университетінің мәліметіне қарағанда, осы іргелі оқу орнының магистратурасында Қазақстан мен Орталық Азиядан барып оқып жатқандардың ең көбі Еуразия ұлттық университетінің түлектері екен. Демек, бұл оқу ордасының беделі мен мерейі Қазақстанда ғана емес, шетел-де де үстем екендігі осыдан-ақ байқалады.

Университет ұжымы «ЭКСПО» халықаралық көрмесіне жан-жақты әзірлік жасап жатқан көрінеді. Ректордың өзі «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесі жанындағы қоғамдық кеңестің төрағасы.Сондықтан болса керек, «ENU JUNIOR-EXPO-2017» атты жаңа акцияны жария етті. Оның бұл бас-тамасына оқытушы-профессорлар да, студенттер де үлкен қолдау біл дірді. Халықаралық көрменің жұмысына 3000-нан астам ерікті студент қатыспақ. Ұлттық универ-ситет отандық энергетика, экология, биотехнология, туризм салаларына байланысты семинар, симпозиум, дөңгелек үстелдер ұйымдастыруды жоспарлап отыр. Қызметкерлер мен студенттер «ЭКСПО-2017» ұсынады» сапа белгісін әзірлеуге қатысып, ағылшын, қытай, түрік тілдерін меңгерген гидтер мен экскурсия жетекшілерін даярлау орталығын ашпақ.

Ректордың есебін талқылау мен сұрақ-жауап кезінде көтерілген өзекті мәселенің бірі – жатақхана. Университет жетекшісі осы жыл-дың соңына қарай, Тәуелсіздік мерекесіне орай 500 орындық жаңа жатақхананың пайдалануға берілетінін айтып, бір қуантып тас тады.

Талғам мен таңдау – таразы

– Мейірбек Молдабекұлы, Қазақстанның ғарыш сала-сында ұзақ жылдар жемісті қыз мет істеп келе жатқан сізді қа зақтың тұңғыш ғарышқа ұш қан күнімен құттықтауға болатын шығар?

– Әрине, әрине, мені ғана емес, бүкіл қазақстандықтарды, күллі Қазақ елін ол күнмен құт тықтауға болады. Ол күн әлемге біз Тоқтар арқылы қазақ деген ел бар екенін, ол елдің жоғары техниканы меңгерген әрі ержүрек азаматы бар екенін әлемге таныттық. Қазақ үшін ерекше күн.

– Қазақстан 2 қазанды өзі-нің Ғарыш күні деп атауы на бола ма? Әлде ол күнді бө-лек теу бұл сала үшін міндетті емес пе?

– Қазақстанда ғарыш күнін атау шарт емес. Неге десеңіз, біз дүние жүзінде ғарышты бі-рінші болып игерген жоқпыз. Екіншіден, Дүниежүзілік авиа-ция және ғарыш күнін атап өту бар, ол – Гагарин ғарышқа ұш-қан12 сәуір.

– Қазақ қоғамы еліміздегі ғарыш саласы туралы әңгіме қоз ғалса, алдымен «KazSat» туралы еске алады. Ол да тек-тен тек емес, еліміздің ғарыш саласы үш ғарышкермен шектелмейтіні анық. Сол себепті де Қазақстанның

мүд десі үшін орбитада ұшып жүр ген Жер серіктерінің бү-гінгі жай-күйі туралы айтып бер сеңіз?

– Ең соңғы ғылыми ға рыштық инфрақұрылымда Қазақстан Тәуелсіздік алған 25 жылдың ішінде бірқатар жетістіктерге жетті. Оған тек қана «KazSat» байланыс жүйесі ғана кірмейді, мәселен, қазір бізде Жерді ғарыштан зерттейтін, былай-ша айтқанда, суретке түсіретін KazEOSat ғарыштық жүйеміз бар. Үшінші жүйе – ғарыштық навигация қызметі. Ол да өз жемісін беру үстінде. Сонымен қатар, біз қазір ғарыш аппара-тын жобалап қана қоймай, жа-сап құрастыратын, сынақтан өткізетін жүйенің құрылысын салып жатырмыз.

– Ғылымның озық саласы ғарыш әлемін игеру орасан қар ажатты талап ететіні белгілі жайт. Сіз айтып отырған ма-ңызды жүйелерден белгілі бір мөлшерде елімізге келіп жатқан пайда, қайтарым бар ма?

– Өте жақсы сауал, жауап беріп көрейін. Өткен жылы әлгі айтқан KazEOSat Жер серігі еліміз үшін 10 миллиард теңгенің қызметін атқарды. Биылғы 8 айдың ішінде 7 миллиард теңге табыс әкелді. Осының бәрі –сыртқа кетпей, Қазақстанның мүддесі үшін, еліміздің бюджет қоржынында қалған қаражат. Осы арада навигациялық жүйе-нің жүздеген миллионға қызмет етіп жатқанын да алға тартар едім. Біздің қызметіміздегі бір кемшілігіміз шығар, жа-сап жатқан қыруар ең бегіміз бен қол жеткен табыстарымыз туралы қоғамды мейлінше аз құлақтандырамыз.

– Бәлкім, ол мемлекеттік құпия шығар?

– Жоқ, ол ешқандай да мем-лекеттік құпия іс емес. Өйт кені, жүзеге асып жатқан ауқымды бұл жобалармен, атқарылып жат қан іспен біз әлем елдері алдын да ата ғымызды шығаруды мақсат етіп отырған жоқпыз, біз ең бірін ші еліміздің эконо микалық қуа тын күшейту үшін қызмет етудеміз.

– Әлемдік ғарыш мем лекет -тері арасындағы ғарыш тық Қазақ станның алар ор ны?

– Мәселен, тұрмыста авто-мобильді пайдалану мәселесінде үш деңгей бар: біріншісі – такси шақырып, сол көліктің қызметін пайдалану. Екінші деңгей, көлікті өзің сатып алып жүргізіп, жұртқа қызмет ету. Ал үшінші деңгей, сол автомобильді өз еліңде жа-сап, өзің жүргізіп, қыз метін көру. Сол секілді ғарыш саласындағы бірінші деңгейге әлемдегі барлық елдің қатысы бар, ал екінші деңгейдің талабы – ғарыш тех-никаларын сатып алу арқылы еліне қызмет көрсету. Бұл сала-ға әлемнің 40 шақты елі ғана араласып отыр. Қазақстан Рес-публикасы ғарыш саласында үшінші деңгейге қадам бас ты. Яғни, ғарыш техникасын өз қолымызбен құрастырып жасап, өзіміз басқарып, ел мүддесі үшін қызмет етуді бастап жібердік. Ол үшін біз арнайы ғылыми жоба-лар мен арнайы технологиялық конструкторлық бюро ашып, тіпті арнайы зауыт салып жа-тырмыз. Мұндай деңгейде қызмет атқарып жатқан дүние жүзінде 12-ақ ел бар. Мұндай сипаттағы белгілер, қарапайым тілмен айтқанда, ол елдерде ержүрек қана емес, ақылы асқан, ғылымның соңғы жетістігін игерген азаматтар тұратынын көрсетеді. Оған қосымша, қан-шама ғарыштық техниканы өз қолымызбен жасап жатырмыз.

– Істеріңізге сәттілік тілей-міз Мейірбек Молдабекұлы. Қазақ станның төл ғарыш ме-рекесі тағы да құтты болсын!

Әңгімелескен Талғат СҮЙІНБАЙ,«Егемен Қазақстан»

АЛМАТЫ

Ғарыш саласында үшінші деңгейге қадам бастық

Тұңғыш қазақ азаматының ғарышқа шығуының 25 жылдығы қарсаңында «Қазғарыш» төрағасының кеңесшісі, ҰҒА академигі, техника ғылымдарының докторы, профес-сор Мейірбек МОЛДАБЕКОВТІ әңгімеге тартқан едік.

Қасиетті қазақ халқы мәдениеті-нің тарихы тым тереңде. Ол кең-байтақ жерімізді мекендеген сақ, үйсін, қыпшақ, ғұн, қарлұқ тәрізді көне түркі тайпаларының мәдениетінен бастау алады. Халқы-мыздың қаймағы бұзылмаған байырғы мәдениетінің бүгінгі өркениетке қосар үлесі шексіз екенін ескерсек, өткенімізді ұмыт қалдырмай, келер ұрпаққа көпір бо-лып, бабалар тұтынған дүниелерді әспеттеп мұра етіп қалдыру – бас-ты мақсат.

Осыған орай кеше еліміздің Қарулы Күштері Ұлттық әскери-патриоттық орталығының Әскери-тарихи музейінде Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығы мен Ақтөбе облысының Астана қаласындағы күндері аясын-да, «Ақтөбе жыры – қаһармандық дастаны» атты Ақтөбе облыстық тарихи-өлкетану музейінің жылжы-малы көрмесінің ашылу салтанаты

болды. Көрмеде XIV-XV ғасырдағы ұлы ойшыл, қазақ даласын кезіп, жерұйық іздеген Асан қайғының ба-ласы Абат батырға арнап салынған мавзолейдің макеті, эпостық ба-тыр Қобыландының, кіші жүздің биі, әрі шешен Әйтеке бидің, Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі, қиын-қыстау заманда үш жүздің біріккен қолына қолбасшылық еткен Әбілқайыр ханның, 1836-1838 жыл-дары Батыс Қазақстандағы көтеріліс басшыларының бірі Махамбет Өтемісұлының антропологиялық қайта қалпына келтірілген бейнелері, Арынғазы хан мен ержүрек ба-тыр Есет Көкіұлының сауыты, Кеңес Одағының Батыры Әлия Молдағұлова туралы деректер және өзге де архивтік материал-дар мен құнды жәдігерлер назарға ұсынылды.

«Егемен-ақпарат»

Қаһармандық дастаны

Батырлар бас қосқанда...Тұңғыш қазақ ғарышкерінің мерейтойына 16 батыр келген еді

Елбасының Жарлығына сәйкес, Орталық атқарушы билік басшылары мен әкімдер ғана емес, ұлттық жоғары оқу орындарының ректорлары да халық алдында атқарылған жұмыстарға байланысты есеп бере бастады. Бұл тек есеп қана емес, оны талқылап, сұрақтарға нақты жауап берілуі тиіс. Оқытушы-профессорлармен бірге студенттер де ректорға өздерін толғандырып жүрген көкейкесті мәселелерге бай-ланысты сауалдарын қоюға мүмкіндік алады. Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық уни вер ситетінің ректоры Ерлан Сыды қовтың халық алдындағы есебі осылай өрбіді.

8 1 қазан2016 жыл

құқық

– Тілектес Ешейұлы, еліміз судья­ларының VІІ съезі тәуелсіздігіміздің 25 жылдығы қарсаңында өтпекші. Бұл жағдай мемлекет пен сот жүйесінің даму жолының тығыз байланыстылығын, бір­бірінен ажыратуға болмайтын үрдіс екенін дәлелдейді. Ендеше, осыған орай, әуелі отандық сот жүйесінің дамуына аз­кем тоқтала кетсеңіз.

– Тәуелсіздік жылдарындағы отандық сот жүйесінің даму реформалары елімізде демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет қалыптастыру жолындағы жүзеге асырылған саяси, әлеуметтік іс-шаралармен тығыз бай-ланысты. Қазақстанда өз алдына бөлек және тәуелсіз сот билігі тарихи тұрғыдан алғанда, өте қысқа мерзім ішінде қалыптасты және қоғамдағы әлеуметтік дауларды заң негізінде әділ шешуді қамтамасыз етудің, адамның және азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын қорғаудың сенімді кепіліне айналды. Сондықтан сот жүйесінде іске асырылған реформалардың мақсаттарын жүзеге асыру барысындағы елімізде өткізілген судьялардың алты съезінің әрқайсысының да алар орны ерекше. Әрбір съезд сот жүйесіндегі маңызды оқиға ғана емес, белгілі бір кезеңдегі атқарылған жұмыстарды қорытындылайтын және алдағы уақыттағы даму жоспарларына бағыт-бағдар беретін судьялар қауымдастығының негізгі форумы болып табылады.

– Осы орайда, Тілектес Ешейұлы, со­нау 1996 жылы өткен Судьялар одағының алғашқы съезінен бастап, кейінгілеріне де қысқа шолу жасап өтсеңіз.

– Иә, Алматы қаласында 1996 жылдың 19 желтоқсанында өткен судьялардың тұңғыш съезінің мәні оның біріншілігінде ғана емес. Осы форумда Судьялар одағы қоғамдық бірлестік ретінде құрылды. Судья Әдебінің кодексі және Одақтың филиалдары жөнінде Ереже қабылданды. Одақтың Жарғысы оның мақсаты мен міндеттерін айқындап берді. Тәуелсіз сот төрелігінсіз қоғамда заңға бағынушылық пен әлеуметтік тұрақтылықты орнату үшін сот жүйесін реформалау қажеттілігі атап өтілді. Съезге қатысқан Елбасы Н.Назарбаев әрбір судьяның Президент Жарлығымен тағайындалуы соттың тәуелсіздігін қамтамасыз ететін бірден-бір шара екенін, сондай-ақ «Соттар мен судьялардың мәртебесі туралы» Конституциялық заңға өзгерістер енгізу қажеттігін атап өтті. Осылайша І съезде көзделген шараларды іске асыру барысын-да сот қауымдастығының, судьялардың мәртебесін көтеру үшін Ата Заңымызда сот билігі мемлекеттік биліктің бір саласы ретінде бекітілді. Судьялар тұрақты тағайындалатын болды. Сот приставтары институты пайда болды. Сот шешімдерін орындаудың жаңа жүйесі енгізілді. Судьялардың біліктілігін жетілдіру орталығы құрылды.

Ал 1999 жылдың 25 қаңтарында өткен ІІ съезде делегат-судьялар Қазақстан Судьялар одағының «Халықаралық Орталық Азия судьялар ассоциациясы»

мен «Халықаралық заңгерлер одағына» кіруге бірауыздан дауыс берді. Алғаш рет Президенттің тапсырмасы бойынша судьялық лауазымға тағайындау процесінің ашықтығы, судьялыққа кандидаттардың БАҚ құралдарында тізімі жариялануы тура-лы, судьялардың кәсіби біліктілігін артты-ру жөнінде мәселелер көтерілді. Осылайша сот жүйесін реформалаудың екінші кезеңі басталды.

2000 жылдың 25 желтоқ санында «Қазақстан Рес публикасы соттарының және судьяларының мәртебесі туралы» Конституциялық заңның қабылдануын ІІ съезде белгіленген сот реформасының қорытындысы деп атауға болады.

Сол сияқты сот реформасын әрі қарай жалғастыру жолында жаңа екпін берген судьялардың 2001 жылдың 6 маусымында өткізілген ІІІ съезі отандық сот жүйесінің дамуында атап айтарлықтай орын алды. Бірінші рет судьялар съезі Астана қаласында өтті. Осы форумда сөз сөйлеген Елбасымыз: «Сот-құқықтық жүйесінің ең басты нәтижесі – адамдар, өз құқықтарын қорғау үшін олар түптің түбінде сіздерге жүгінеді, мұндай жәйт өркениетті қоғамдарға ғана тән. Осындай сот жүйесінің болуы біздің қоғамымызда жүріп жатқан саяси және экономикалық өзгерістер тұрақтылығының ең озық кепілі болып табылады», – деп атап көрсетті. Жоғары мінбеден берілген сот жүйесіне деген осындай баға тек мақтанып қана қоймай, алдағы уақытта да бұл сенімді ақтау үшін соттардың алдына ұшан-теңіз міндеттер қойды.

– Жалпы осы айтулы съезден кейін қылмыстық саясатты ізгілендіру аясын­да Мемлекет басшысының Жарлығымен өлім жазасына мораторий жарияланды емес пе?

– Дұрыс айтасыз, осы съезден кейін қылмыстық жазаны ізгілендіру үшін 2003 жылдың желтоқсанында Президенттің Жарлығымен өлім жазасын толық жою мәселесі шешілгенше елімізде өлім жаза-сына мораторий жарияланды. Соттарды мамандандыру қолға алынды. Барлық об-лыстарда мамандандырылған ауданаралық экономикалық соттар құрылды. 2004 жылы ірі елді мекендерде мамандандырылған әкімшілік соттар құрыла бастады. Бүгінгі таңда аталған соттардың жұмыс нәтижесінен мамандандырылған соттарды құру шешімінің дұрыс және тиімділігін көріп отырмыз. Мәселен, ІІІ съезден кейінгі кезеңде қа был-данған «Аралық соттар туралы», «Халық-аралық коммерциялық арбитраж тура-лы», Жоғарғы соттың «Аралық соттардың шешімдерін мәжбүрлеп орындату жөніндегі заңдардың кейбір нормаларын соттардың қолдануы туралы» нормативтік қаулылары елімізде дауларды баламалы тәсілдермен шешуді дамыту тарихында жаңа беттер ашты.

Елбасы 2005 жылдың 5 маусымында ІV съезде сөйлеген сөзінде сот жүйесінде бо-лып жатқан жетістіктерге баға беріп, сот төрелігін атқарудың сапасын жақсартуға, сот өндірісін оңтайландыруға, бақылау

сатыларын азайту арқылы сот өндірісін қысқартуға, судьялыққа кандидаттарға талап-ты күшейтіп, судьялардың кәсіби біліктілігін арттыру бойынша жаңа міндеттер жүктеді. Съезден кейін атап өтілген міндеттерді жүзеге асыру мақсатында судьялыққа кандидаттардың конкурс арқылы іріктелуі, олардың міндетті түрде тағылымдамадан өтуі туралы жаңа заң нормалары енгізілді.

2005 жылы Сот төрелігі институты Пре-зидент жанындағы мемлекеттік басқару академиясының сот төрелігі академиясы бо лып құрылды. Сот өндірісін қысқарту ба ғытында Жоғарғы соттың құзырынан қылмыстық істерді бірінші сатыда қарау алы-нып тасталды. Облыстық соттың құзырынан бірінші сатыдағы сот тәртібімен қаралатын

істер аудандық соттардың құзырына ауыс-тырылды. Бұл процестер дауларды қарау мерзімін қысқартуға, азаматтардың құқығын тез арада қалпына келтіруде бірден-бір тиімді жол болып саналады. 2007 жылдың 1 қаңтарынан бастап елімізде аса ауыр қылмыстар бойынша істерді қарау алқа билердің қатысуымен өткізілетін болды. Іс бойынша қоғам өкілдерінің қатысуымен шешім шығару халықтың сотқа деген сенімін арттыратыны, ізгілендіретіні сөзсіз. 2008 жылдың тамыз айынан бастап күдіктіні қамауға алуды санкциялау прокурордың құзырынан соттың құзырына көшіріліп, қоғамда соттың рөлі арта түсті және құқық нормалары халықаралық стандартқа жақындатылды.

– Әлі есімізде, сонау 2009 жылы Судья­лар одағының бесінші съезі шетелдік қонақтардың көптеп қатысуымен өткені белгілі. Сондағы ерекшеліктерге тоқтала кетсеңіз.

– Иә, судьялардың 2009 жылы 18 қара-шада өткен V съезі көптеген шетелдік сот өкілдерінің қатысуымен ерекшеленгені рас. Сол кезде «Соттар қызметінің тиімділігі, олардың шығаратын шешімдерінің әділет-тілігі мен жедел және толық орындалуы – кез келген мемлекеттің демократиялық дамуы ның негізгі көрсеткіші. Соттардың шешімдеріне қарап, қоғамның мемле-кетке деген көзқарасы қалыптасады, заң-ның үстемдігін қамтамасыз ету және аза маттардың мүддесін қорғау қабілеті бағаланады», – деп Елбасы съезде сөйлеген сөзінде соттың қоғамдағы және мемлекеттегі рөлін ашып көрсетті. Сондай-ақ, осы съез-де Жоғарғы соттың төрағасы Қайрат Мәми: «Елімізде халықаралық стандартқа және қазіргі қоғам талаптарына сәйкес келетін сот төрелігі қалыптасты», деп атап өтті.

Бұл жиынның қойған міндеттерінің негізінде дауларды балама тәсілдермен шешудің тиімділігін арттыру мақсатында «Медиация туралы» заң қабылданып, әлемнің дамыған елдерінің тәжірибесімен азаматтар арасындағы даулар сотқа дейінгі үдерісте шешіле бастады. Соттарды ма-мандандыру бағытындағы жұмыстың жалғасы ретінде 2012 жылы республи-када кәмелеттік жасқа толмағандардың ісі жөнінде мамандандырылған 12 сот құрылды. Судьялардың кәсіби біліктілігін

жоғарылатуға бағытталған іс-шаралар әрі қарай жалғасын тапты, кандидаттың біліктілік емтиханын тапсыру, соттар-дан тағылымдамадан өту, Жоғары сот Ке-ңесінде қарау мәселелері қайта құрылды. Судьялыққа кандидаттардың тізімі баспасөз құралдарында, Жоғарғы соттың сайтын-да жарияланып, бүкіл қоғамның қарауына ұсынылатын болды. 2011 жылдың қыркүйек айынан бастап Қазақстанның Судьялар одағы Халықаралық судьялар ассоциация-сына толыққанды мүше болды.

– Өзіңіз баяндап шыққан съездердің ішінде соңғы алтыншы съездің тарихта алар орны ерекше секілді. Мұнда Елбасы билердің алдына бірқатар маңызы зор міндеттерді қойды дейміз.

– Расында, 2013 жылдың 20 қарашасында Астана қаласында өткен VІ съезде Президент сот қауымдастығының алды на 5 міндет қойды: заң нормаларын жүйелі түрде жетілдіру үшін Үкіметке Жоғарғы сот-пен бірге Азаматтық процестік кодекстің жаңа жобасын жасау тапсырылды; соттардың құрылымын жетілдіру; даулар мен келіспеушіліктерді шешудің балама-лы жолдарын енгізу; азаматтардың кең көлемде сотқа қолжетімділігін қамтамасыз ету; судьялар корпусының кәсібилігін арттыру. Сот құрылымы 5 сатылы сот-тан 3 буынды сот жүйесіне ауыстырылды, сөйтіп сот өндірісі халықаралық стандартқа көшіп, соттың шешімдері күшіне тез ара-да еніп, сот үдерісін жасанды созбалаңға салудан босатты. Сот сатыларының аза-юы бірінші және екінші сатыдағы соттың беделін арттырды. Азаматтық істер бой-ынша прокурордың қатысуымен бола-тын істер азайтылды. Жоғарғы сотта ірі инвесторлардың қатысуымен болатын дау-ларды, Орталық сайлау комиссиясының шешімдері мен әрекеттеріне шағым бой-ынша және әкімшілік істерді қарайтын мамандандырылған сот алқасы құрылды.

2016 жылдың 15 қаңтарында алдыңғы қатарлы халықаралық стандарттар мен тәжірибелерді енгізу мақсатында Жоғарғы соттың жанынан Халықаралық кеңес құрылды, оның жұмысына кеңесші ретінде беделді шетелдік судьялар мен заңгерлер қатысатын болды. Соттардың Халықаралық кеңестегі ғалымдар мен мамандардан инвес-тициялық даулар бойынша қорытынды сұрау құқығы заң жүзінде бекітілді. Қазіргі уақытта алғашқы сараптама қорытындылары берілді. Азаматтардың құқығын қорғаудың бірден-бір тетігі қылмыстық процеске тергеу судьяларының кіргізілуі болды.

«100 нақты қадам» – Ұлт жоспарын жүзеге асыру шеңберінде 2016 жыл-дан бастап «Жоғары сот Кеңесі туралы» жаңа Заң қолданысқа енгізілді, сонымен қатар, «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьялардың мәртебесі ту-ралы» Конституциялық заңға өзгерістер енгізілді. Бұл заңда кәсіби емес, тәжірибесі жоқ және кездейсоқ адамдардың судьялар қатарына енуін болдырмау мақсатында көзделген шаралар заңды норма болып белгіленді. Заңдағы жаңа шарттарға сай судьялыққа кандидаттарға қойылатын талап-тар күшейтілуімен қатар, оларды дайындау тәртібі де қатаңдатылды, олардың соттарда тағылымдамадан өту тәртібі де өзгертілді.

Қазіргі таңда негізгі халықаралық рей-тинг көрсеткіштеріне сәйкес Қазақстанның сот жүйесі «Сот тәуелсіздігі» индексі бойынша 14 орынға көтерілген. Міне, осы айтылғандардың бәрі – Жоғарғы сот басшылығының сот құрылымы мен сот өндірісін жаңғырту бағытында жүргізген жоспарлы жұмысының нәтижесі. Осылайша елімізде өткізілген Қазақстан тарихындағы алты съездің алға қойған міндеттері мен мақсаттарын орындау барысында әділ де мықты сот билігі құрылды. Қоғамымызда тұрақтылық, сенімділік, қауіпсіздік сезімдерін тудыратын заңдар жұмыс істейді, адам өз мүддесін қорғай алады. Бұл дегеніміз – мемлекетке деген сенім, яғни, отандық соттардың қабілеттілігі. Осындай жетістіктермен Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерекесі мен еліміз судьяларының VІІ съезін қарсы алай-ын деп отырмыз.

– Әңгімеңізге рақмет.Әңгімелескен

Александр ТАСБОЛАТОВ,«Егемен Қазақстан»

Тәуелсіз сот жүйесінің табысты жолы

Қазақта «Қыздың жолы жіңішке» не-месе «Қызға қырық үйден тыйым» деп жатады. Осылайша қыз намысын арым деп білген бабаларымыз қыздарын төрге отырғызып, оның тәрбиесіне үлкен мән берген. Өкініштісі сол, қазіргі нәзік жан-дардың қолына суық қару алып, аса ауыр қылмысқа барып жатқандығы.

Басқа өңірлерді айтпағанның өзін-де Ақтөбе облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ау-данаралық сотында адам өлтіру бабы мен түскен әйелдерге қатысты қылмыстық істер жиі кездеседі. Әсіресе, өмірдің ащысы мен тұщысын бірге татып келе жатқан өз жұбайын, былайша айтқанда, Құдай қосқан қосағын өлтіріп алып, сот-талып жатқандар қаншама. Бұған не се-беп: ішімдік пе, жалған намыс па, жоқ әлде жүйкесі сыр бергендік пе? Қалай де-сек те, нәзік жандылар үшін бұл өмірдің бір сынағы болғаны анық. Мысалы, Айгүл есімді бір келіншек жолдасы-мен ащы суға тойып алған соң жатуға

қамданады. Осы кезде жолдасы Ғани оны түртпектеп ішімдікке тағы ақша алмақ болады. Ал Айгүл ертеңгі жұмысты ай-тып, оның сөзін тыңдағысы келмейді. Әйелінің мұндай әрекетіне шамданған Ғани оны төмпештей жөнеледі. Күйеуінің мұншалықты қатыгездігінен шошынған Айгүл телефон тұтқасына жармасып, жедел жәрдем мен полицияға хабарлап үлгереді. Қолынан телефон жұлынып алынғанда ол ас бөлмеге қаша жөнелген. Бірақ арақтың қызуымен ентелей кірген күйеуіне Айгүл екі мәрте пышақ сұғып үлгеріпті. Тәлтіректеп барып шалқалай құлаған Ғаниды ол әдейі істеп жатыр екен деп пышағын сумен жуып тастай-ды. Шақыртқан жедел жәрдемге өзінің қателесіп қоңырау соққанын жеткізген. Ал есікті қаққан полиция қызметкерлеріне жатарда киетін киімімен тұрғанын айтып, есігін біраз уақытқа дейін ашпапты. Бұл аралықта Айгүл күйеуінің өлі денесін төргі бөлмеге сүйрелеп апарып, үстін киімдермен бүркей салған. Ал еденге

тамған қанды текеметпен жауып барып есікті ашқан. Ашқанымен күйеуінің үйде жоқ екендігіне сендірмек болыпты.

Мұндайда әр нәрсеге сезікпен қарай-тын полиция қызметкерлері табалдырықты аттасымен, есік жақтауы мен еденге жағылған қызыл дақтарды байқап қалып, төргі бөлмеге бас сұғады. Сол жерден Ғанидың өлі денесі шығады. Бұған не болды деген полиция қызметкерлерінің бірінің сұрағына Айгүл «шыдамым тау-сылды» деп жауап қатады да орындыққа отыра кетеді. Сотта Айгүл өз кінәсін жар-тылай мойындады. Өзінің бұл әрекетін ол қорғану кезінде абайсызда адам өлтіруге алып келгендігімен түсіндіруге тырысты. Алайда, Ақтөбе облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының судьясы М.Си-сенова өз күйеуін пышақтаған әйелді адам өлтіру бабымен кінәлі деп тауып, оған сегіз жыл бас бостандығынан айыру жа-засын тағайындады.

Анаргүл ҚОХАНОВА,Ақтөбе облысының қылмыстық

істер жөніндегімамандандырылған ауданаралық

сотының бас маманы

Ақтөбе облысы

Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Жақында қазақ-қырғыз шекара-сындағы «Қордай» өткізу бекетінде туындаған даулы мәселе Қазақстанда омбудсмен институты бар екенін, оның жұмыс істеп тұрғанын және нығайып келе жатқанын айқындағандай болды. Тарқатып айтқанда, Қырғыз Рес пуб-ликасының омбудсмені қазақ стандық әріптесіне «Қордай» шекаралық өткізу бекетіндегі адам құқықтарын қорғау жөніндегі үндеуі екі ел бұқаралық ақпарат құралдары беттерінде жарық көрген сыни материалдарға қатысты өрбігені мәлім. Осыған орай аталған бекетке қазақстандық омбудсмен барып, жан-жақты мониторинг жүргізді. Қазақстан Республикасы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Асқар Шәкіровтің қырғыз стандық әріптесіне берген жауабынан белгілі болғандай, тек 2016 жылдың 8 айында қазақстандық шекарашылар тарапынан есірткі заттарын алып өтпек болған 47 факті тіркеліпті. Бұл өткен жылдың осы мерзіміндегі көрсеткішпен салыстырғанда

алты есе өскендігін көрсетіп отыр. Бұдан басқа, 18 адамның қару өткізбек болған әрекеті әшкереленіп, 1779 адам өткізу режімі мен елде болу ережесін бұзғаны үшін ұсталған.

Жалпы, Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің 2011-2015 жылдарғы қызметіне үңілсек, көптеген жайттарға қанығамыз. Мысалы, 2014 жылы аталған мекеме атына 929 өтініш келіп түссе, 2015 жылы өтініш білдірген азаматтардың саны 949-ға өскен. Реті келгенде былтыр уәкілге жүгінген адамдардың саны 2068-ге жеткендігін айта кеткен жөн. Ал жалпы омбудсменнің аты-на келіп түскен жазбаша өтініштердің 67 пайызы өндіріске қабылданып, олар бо-йынша тиісті жұмыстар жүргізілгені белгілі болып отыр. Соның ішінде құқық қорғау мекемелерінің құзіретіне жатпайтын не болмаса адам құқықтарының бұзушылығы жоқтығы 22,2 пайызды құрапты.

Еліміз экономикасының қарқындап дамуы шет елдерден инвестицияның ағылуына өзіндік оң ықпалын тигізді. Сондықтан да еліміз экономикасына шетелдік қаржы салушылардың капита-лын қорғау мақсатында инвестициялық

омбудсмен құрылғаны белгілі. Мысалы, 2015 жылы инвестициялық омбудсменге Қазақстанда инвестициялық қиындықтар туғызған жағдайға шағымданған 62 ком-паниядан өтініш келіп түссе, соның 20 мәселесінде инвесторлардың мүддесіне шешілгені белгілі. Тарқатып кет-сек, ин фрақұрылым тарту, тауарлық белгіні тіркеу, темір жол стансасының өткізушілік қабілетін арттыру, отандық өнім өндірушілер тізіміне қосу және өзге де мәселелерін шешіп берген.

Қорыта айтқанда, биыл 22-23 мау сымда Женева қаласында өткен БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитетінің 117-ші сессиясы шеңберінде Қазақстанның Азаматтық және саяси құқықтар бо-йынша халықаралық пакт аясындағы міндеттемелерін орындау туралы 2-ші баяндамасын қорғауы сәтімен аяқталды. Бұл біздің елімізде адам құқықтарының қорғалуы біртіндеп жолға қойылып келе жатқандығының көрінісі болса ке-рек. Сонымен қатар, бұл бағытта әлі де жетілдіруді қажет ететін көптеген проблемалардың барлығын да қаперге сала кеткен орынды.

Айгүл ҚЫДЫРБАЕВА,Жоғарғы Соттың мамандандырылған сот алқасының төрайымы

Елбасының «100 нақты қадам» Ұлт жоспарында инвестициялық даулар бойынша жеке сот істерін жүргізу маңызды міндеттердің бірі болып аталды. Осыған орай Жоғарғы сотта ірі инвестор-лар қатысатын дауларды қарау үшін инвестициялық алқаны ұйымдастыру жоспарланды.

Республиканың инвестициялық тартымдылығын кеңейту қа зіргі кезеңдегі экономиканы дамы-ту дың басым бағыттарының бірі болып табылады. Осыған орай инвестициялық даулар-ды қарайтын жекелеген сот ісін жүргізу – маңызды қадам. Ол инвесторлардың бұзылған құқықтары мен мүдделерін же-дел қалпына келтіруге, сондай-ақ инвестициялық даулар бойынша құқықтық айқындылық қағидатын іске асыруға бағытталған. 2016 жыл дың 1 қаңтарынан бастап, алғаш рет инвестициялық даулар бойын-ша жеке сот ісін жүргізу құрылды. Жаңа Азаматтық процестік кодекс, Кәсіпкерлік кодексі, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәр-тебесі туралы» 2000 жылғы 25 желтоқсандағы Конституциялық заңы инвестициялық сот төрелігін жүргізудің құқықтық негізін қалады. Кәсіпкерлік кодекстің 296-бабының қағидаларына сәйкес инвестор-лар мен мемлекеттік органдардың арасындағы инвестордың инвес-тициялық қызметіне қатысты шарт тық міндеттемелерінен ту-ындайтын дау инвестициялық дауға жататындығын реті келген-де айта кетсем деймін. Аталған даулар, соның ішінде Азаматтық

процестік кодекстің 27-бабы 4-бө-лігінің негізінде инвестициялық қызметпен байланысты туындаған даулар Астана қаласының сотын-да, сондай-ақ Жоғарғы соттың мамандандырылған алқасында қаралатын болады.

Сөз реті келгенде атап кетерлік бір жайт, Астана қалалық соты ірі инвестор болып табылмайтын, қатардағы инвесторлардың даула-рын бірінші сатыдағы сот тәртібінде қарайды. Ал Жоғарғы соттың мамандандырылған алқасы Астана қалалық сотының инвестициялық д а у л а р б о й ы н ш а ш ы ғ а р ғ а н шешімдерін апелляциялық са-тыда және ірі инвесторлардың дауларын бірінші сатыдағы сот тәртібінде қарайтынын атап өткен жөн. 2016 жылғы 1 қаңтардан бас тап инвестициялық даулар-ды қарау үшін Жоғарғы сотта мамандандырылған алқа, ал Астана қалалық сотында инвестициялық істер бойынша мамандандырылған сот құрамы құрылған. Инвес ти-циялық сот ісін жүргізудің осын-дай тәсілі инвестициялық сот саласын мамандандыруға және көрсетілген дауларды шешудің сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Инвестициялық даулар ту-ралы заңнаманың жаңа ережелерін түсіндіру мақсатында Жоғарғы сот арнайы семинарлар өткізуде. Сондай-ақ, жергілікті соттарға заңның нормаларын түсіндіретін ақпараттар жолданып, судьялардың мақалалары да жариялануда. Бұған қоса, инвестициялық дау лар ту-ралы мәселе Жоғарғы сот жаны-нан жаңадан құрылған Халық-аралық кеңестің бірінші отыры-сында талқыланды. Қазақстанда инвестициялық сот ісін жүргізуді Халықаралық кеңеске мүше отан-дық және шетелдік сарапшылары толығымен қолдады.

Бақберген АМАЛБЕК, «Егемен Қазақстан»

Көкшетау қаласында еліміз-дің Iшкi iстер министрлiгi тө-тен ше жағдайлар комитетiне қарасты Көкшетау техникалық институтының 1 курс курсант-тарының ант қабылдау рәсiмi өттi. Оған Ішкі істер министрінің орын-басары Юрий Ильин, IIМ төтенше жағдайлар комитетінің төрағасы Владимир Беккер, Ақмола облы-сы әкiмiнiң орынбасары Нұрлан Нұркенов, өрт сөндiру қызметiнiң ардагерлерi, курсанттардың ту-ы с т а р ы м е н ж а қ ы н д а р ы ,

қ а л а т ұ р ғ ы н д а р ы қ а т ы с т ы .Iшкі істер министрінің орынба-

сары Юрий Ильин құттықтау сөзiнде курсанттарға таңдаған маман дыққа адал болуға, Ата Заң талаптарын сақтауға, өздерiне жүктелген мiндеттi кәсiби шебер -лiкпен атқаруға және құтқарушы атына кiр келтiрмеуге шақырды.

Осы орайда, Көкшетау тех-никалық институты Қазақ стандағы өрт қауiпсiздiгi саласында бiлiктi маман-кадр офицерлер даярлайтын жалғыз арнайы оқу орны болып та-былатынын еске сала кету керек.

Ақмола облысы

Курсанттар ант берді

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Әділдік тек соттарда ғана сал­танат құруы керек» деп текке айтқан жоқ. Бұл біздің елімізде, шын мәнінде, әділдік тек соттарда ғана салтанат құра алады деген үлкен баға. Сондықтан қашанда Елбасы республикалық сот жүйесінің дамуына ерекше назар ау­дарып, негізгі мақсат­міндеттерді айқындап отырады. Ол міндеттер қазіргі күнде қарқынды жүзеге асырылып, алдағы Қазақстан судьяларының VІІ съезін билердің өздері де үлкен жетістіктермен қарсы алмақшы. Атап өтсек, 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап жаңа Қылмыстық, Қылмыстық процестік және Қылмыстық­атқару кодекстері күшіне енді. Президент жариялы түрде бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің қатысуымен Азаматтық процестік кодекстің жаңа редакциясына қол қойды. Онда көзделген татуласу процедуралары мен дауларды баламалы тәсілмен шешуді қолдануды жеңілдету үшін соттарда медиация кабинеттері ашыл­ды. Енді судьялардың Әдеп кодексін қабылдау да күтіліп отыр. Осындай көптеген өзгерістерге орай біз Астана қалалық сотының төрағасы Тілектес БӘРПІБАЕВҚА жолығып, сұрақтарымызға жауап алдық.

Инвестициялық даулардыарнайы соттар қарайды

Оқиға

Арулар ауыр қылмысқа неге барады?

Омбудсмен институты даму үстінде

91 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

Өмір ЕСҚАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Шағын ауылдардың проблемасы Қызылжар өңірінде де жетіп артылады. 700-ге жуық елді мекеннің үштен екісі осы санатқа жатады. Өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдары басталған урбанизация үрдісі əлі саябырсыр емес. Керісінше, күш алып келе жатқандай əсер береді. Жаһандану дəуірінің «белбаласы» саналатын бұл толқын осылай жалғаса берсе, тоқтам болмаса, ұлттық құндылықтарымыздың өзегі, тіні – алтын бесігіміздің орны қаңырап, жұртын сипап қалуымыз кəдік.

Жұмыс сапарымен шалғайдағы бір ауыл ға барғанымызда түтіні түзу ұшқан, шат тығы шалқыған шаңырақ іздестіргенбіз. Сонда «ең сыйлымыз», деп 70-ті еңсерген ақсақалды таныстырған. Қабағы салыңқы екен, əңгімеміз жараса қоймаған. Сөйтсек, кейін естіп-білгеніміздей, қолында тұратын ортаншы ұлы жылы мекенін тастап, көшу ге бел байлапты. Ішкілікке салынып, жап-жақсы жұмысынан айырылған ол өз қателігін түсінудің орнына қыңырая қалған. Мұндай қыңыр мінезбен, алды-артын ойламаған шолақ шешіммен ешкімді жеңбесі, мұқата алмасы айдан анық. Бойынан əл-күш кетіп, қабаққа жаутаңдап қалған кəрі əке-шешенің ертеңгі жайы, тірлігі не болмақ деген сауалға бас ауыртпайтын тəрізді. Азын-аулақ малды сатып, жүгін буып-түйіп қойыпты. Оның тұрмысты оңалтудың, асқар таудай панасын, əзиз анасын тентіретпеудің жолын ойластыру орнына, тоғы шар лыққа салынып отырғаны көрініп тұр. Жарайды, қаржылық жағдайы, тұрмыстық бақуат тылығы

келіссе, қоныс аударуын түсінер едік. Ақылды, сабырды ұмытып, түлен түрт кен дей тұра қашқаннан кім ұтпақ? Ешкім де. Қала дағы қымбатшылық одан əрі тентіре тіп жібер месіне кім кепіл? Ал ата-анасы ның зейнет ақысымен күнелтіп, аяқ-қолы балғадай болғанына қарамастан, санда бар, санатта жоқ сылтыңбайлардың намыссыздығы қарадай күйдіреді. Мұндай келеңсіз көріністердің бір себебі жұмыссыздыққа келіп тірелетіні айтпаса да түсінікті. Оның салдарынан қарттары көп, жастары жоқ елді мекендер көбейді. Бұған жол қатынасының қиындығын қоссақ, түйткілді проблемалар көбейе түседі.

Бірақ солай екен деп қол қусырып отыру өркениетке ұмтыл-ған ел дəстүріне жарас пас болар. Барды орайластырудың, тиім ді пай даланудың, кіріс көзін табудың, сөйтіп, тұрмысты жақ сартудың орнына бойкүйез дікке, бей-берекетсіздікке салы-нып жүрген дер аз емес. Арамызда мемлекет қолдауына сүйе-ніп, шаруашылықты ұршықша үйіріп жүрген азаматтар көп теп кездеседі. Олардың зор ұйымдастырушылық қажыр-қай раты, білімі, тəжірибесі өзгелерге үлгі-өнеге. Осын дай ел жан ды лық, мəрттік қасиеттер жан жадыратып, көңіл сүйсінтеді. Мəс е-лен, Есіл ауданындағы Қайырбек Қожасов 57 түтіні бар Еңбек ауылының 25 тұрғынын жұмыспен қамтып, бұрынғы «Бай Еңбек» деген атағына лайық болуды мақсат еткен. 3 мың гек тар жерге астық өсіреді. «Сыбаға» бағдарламасы арқылы несие ге ірі қара мал алып, 200 басқа жеткізді. Орташа айлық жалақы – 80 мың теңгенің төңірегінде. Кəсіпкердің қамқо р лы ғы на дəн риза үл кен дер жағы көшуді емес, сүттей ұйыған ұжым ның амандығын тілей ді. Жоғары сынып оқушы ларының аудан ор талығындағы интер натқа қатынап оқуы үшін арнайы көлік бөлінген.

Ауыл тірлігінің кері кетуінің бір себебін Өзбекстаннан көшіп келген Ыбырай Ошанов былай түсіндіреді:

– Біріншіден, Қазақстанды ғана емес, дүйім дүниені жайлаған жұмыссыздық. Екінші ден, мектептердің жабылуы. Десек те, алдағы күннен еш үміт үзуге болмайды. Шын дап ізденсе, қам-қарекет жасаса, тығырықтан шығудың жолы қашан да табылады. Оның бірден-бір кепілі – қоғамдық пайдалы еңбекпен айналысу. Оған мүмкіндігі жетпесе, бау-бақша салсын, көкөніс, мал, құс өсірсін. Оған мүм кіндік мол. Жұмысқа орналасарда алдымен еңбек ақысын сұрап, оны азырқанса, мұрын шүйіретін адамдарды, ауылдан ат-тонын ала қашатын жастарды еш түсінбеймін. Өткенде облыс орталығында бір танысымның баласын кездестірдім. Ауылдағы əке-шешесін тастап, енді тентіреп жүр. Мамандығы жоқ оған жоға ры жалақылы қызметті кім ұсына қоя ды? Одан да туыстарының жанында ауылды өр кен детуге ат салысса, нəпақасын айырар еді.

Ақжар ауданында болғанымызда «Дəуіт-Астық» ЖШС-нің директоры Болат Əубəкіров тің осы аттас ауылда жаңа спорт алаңын пай да лануға беру рəсіміне қатысқанбыз. Жас тарға тегін тарту еткен. Бұл сый қарияларды қат ты қуантқан. Жас буынға керегі – əлеуметтік қам қорлық. Клуб, көңіл көтеру орталығы жұмыс істеп тұрса, жылы орындарын суытуға еш қай сысы да асықпайды. Тағы бір мысал. Облыс тық мəслихаттың депутаты, Ғ.Мүсірепов ауданы «Раисовское» ЖШС-нің басшысы Владимир Коваленконың қарттар мен жастарға деген қайырымдылығында шек жоқ. Мектепке жаңа қазандық орнатты. Жылыжай ашты. Оқушылар тегін тамақтанады. Стадион, хоккей кортын, бокс залын салды. Кез келген мерекеде төр алдымен үлкендерге ұсынылып, айрықша құрметтеледі.

Қазақ ауылдарын сақтап қалудың, бұрынғы ахуалын қал пына келтірудің ұтымды бір жолы – ішкі миграциялық үдеріс терге ерекше екпін беру. Бұл тұрғыдан алғанда, облыста жүйелі шара-лар атқарылып келеді. Оңтүстік Қазақстан облысы Сары ағаш ауданы бастап берген көші-қон шеруінде қазірдің өзінде демо-графия лық өсімнің жақсарып, тараудың аз-ақ алдын да тұрған шағын ауылдардың тамырына қан жүгіре бастағаны қуантады. Есіл ауданы Бір лік ауылында жабылып қалған мектеп қайта ашылып, іші ақар-шақар балаға толды. Осын да орналасқан отба сылардағы ақ сақалды атай лар мен ақ жаулықты əжейлер қуаныш тың ортасында жүрді. Биыл оңтүстік облыстардан 110 отбасы көшіп келсе, келер жылғы меже бұдан да биік.

Екінші ұтқырлы шешімі – жергілікті билік орындары-ның қаржылық, əлеуметтік қолдауы. Осы орайда Шəйін Рамазанова ның хаты нан үзінді келтіре кеткенді жөн көрдік. Еңбек арда гері Шал ақын ауданына қарасты шағын елді мекендерге қатысты оң өзгерістерді тілге тиек ете келіп, аудан əкімі Ербол Сағдиевке ерек ше ықылас білдіреді. Олай бола тын жөні бар. Ел азаматы қазақ ауылдарын дамытуға бай ланыс ты қабылданған жергілікті бағдарлама ның бет -ашарын Ақанбарақ ауылынан бастап ты. Тəуелсіздігіміздің 25 жылдығы мерейтойы қарсаңында қарттары көп, жастары жоқ елді мекендерді түлетуді перзенттік парыз санапты. Үйренетін осындай тəжірибелер кеңінен өркен жайса, ауылдарымыздың ертеңі еңселі болары анық.

Елбасы Н.Назарбаев «Қазақстанның əлеу меттік жаң-ғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» бағдарламалық мақаласында «Біз жұмыс сыз дардың барлығы бірдей жұмыс іс теуге ұмтылмайтындығын көріп отырмыз. Өкі нішке қарай, адамдар арасында жаңа білік-тілікті меңгеруден гөрі базарда «таксист» қыз метін атқаруды қалайтын психология сақта лып отыр», деп атап көрсе те келіп, баршамызды ел игілі жолындағы еңбек ке шақырған бола-тын. Олай болса, екі қолын қалтаға салып, масыл дық қа бой ұрған ауылдықтар үшін де, тиісті органдар үшін де бүгінде еңбек шешуші ұлттық фактор екенін ұғынатын мезгіл жетті. Əлемнің əміршісі еңбек қана бар қиындықты еңсермек.

Солтүстік Қазақстан облысы

Биылғы жылы елімізде қарттар мен мүгедектерді əлеуметтік қол-дауға 7,4 миллиардтан астам қаржы бөлінді. Бұл туралы кеше Орталық коммуникациялар қызметінде өткен «Қарттарға мемлекет тарапы нан əлеуметтік қолдау көрсету шарала-ры туралы» атты брифингте Ден-сау лық сақтау жəне əлеуметтік даму министрлігі Əлеуметтік көмек департаментінің директоры Арман Өмірбаев мəлімдеді.

Елбасының тікелей тапсыр-масы бойынша бүгінде Үкімет тің əлеуметтік саясатының басты ба-ғыт тарының бірі – əрбір азаматты қар тайған шағында лайықты қам-сыздандыру болып отыр. «Ағым-дағы жылы жергілікті бюджет мүм-кіндіктерін ескере отырып, қарт аза-мат тарға əлеуметтік қолдау көр сетуге 6,2 миллиард теңге қаржы бөлін-ген болатын. Сонымен бірге, бұл мақсатқа 1,2 миллиард теңге биз нес-тің əлеуметтік жауапкершілігі аясын-да бағытталды», – деп атап көр сетті брифингте Арман Өмірбаев.

Оның айтуынша, 4,1 миллиард теңге көлеміндегі біржолғы мате-риалдық көмекті 186,6 мың адам алса, 1,4 миллиард теңге 950 мың қарт аза-маттарды қоғамдық көлікте жол жүру жеңілдігімен қамтамасыз ету үшін бөлінген. 24,4 мың адам 116,3 млн теңгеге жеңілдетілген дəрі-дəрмекпен қамтамасыз етілсе, 14,4 мың азаматқа санаторлық-шипажайлық емдеуге 1 миллиард теңге бөлінді. Сондай-ақ, 687,3 миллион теңге егде тартқан адамдар тұратын тұрғын үйлерді жөндеуге, отынмен қамтамасыз етуге, тісті протездеуге жəне көмектің басқа да түрлеріне бағытталды.

– Қазақстанда жалғыз басты қарт-тар мен еңбекке қабілетсіз аза мат-тарды əлеуметтік қолдау мақ сатында 343 үйде əлеуметтік көмек көрсету бөлімшелері жұмыс істейді. Онда 35 мыңнан астам жалғызбасты еңбекке

қабілетсіз қарт азаматтарға қызмет көрсетіледі. Өз өзіне қыз мет көрсете алмайтын қарттар үшін республика-да 10 оңалту орталығы жұмыс істесе, оларда 3 мың нан астам азаматқа көмек көрсетіледі. Елімізде панасыз қарт адамдар мен мүгедектерге арналған 49 меди циналық-əлеуметтік ұйымдар жұ мыс істейді, – деді өз сөзінде депар-тамент директоры.

Елімізде халықтың егде тартқан тобы арасында əлеуметтік маңыздағы ауруларды: қан айналымы жүйесі ауруларын, қант диабеті, глаукома, сүт бездері обырын анықтауға ба-ғыт талған Ұлттық скринингтік бағ -дарлама жүзеге асырылып келеді. Аймақтарда асқазан мен өңеш, бау-ыр, тік ішек пен тоқ ішек, қуы қал ды без обырлары скринингтік бағ дар-ла ма лары өткізілді. Бірыңғай ұлт-тық денсаулық жүйесі аясында ер-кін таңдау қағидасы бойынша қарт адам дар республиканың кез келген медициналық ұйымында жоғары мамандандырылған медициналық көмек ала алады.

2011 жылдан бастап барлық ем-ханаларда əлеуметтік қызметкерлер мен психологтар қызмет істейді. Олар ерекше ықыласты қажет ететін со-зылмалы аурулармен ауыратын адам-дарға медициналық көмекпен қатар, психологиялық, əлеуметтік көмек көрсетеді. Созылмалы аурулары бар адамдарды тұрақты пат ронажбен қам-тамасыз ету мақ сатында қосымша мейірбике штат тары қарастырылуда. Бұл меди ци налық қызмет көрсетудің сапасын арттырмақ.

Естеріңізге сала кетсек, жыл сайын 1 қазанда Қазақстанда 1990 жылғы 14 желтоқсанда БҰҰ Бас Ассамблеясы бекіткен Халықаралық қарттар күні аталып өтеді. Қарттар күнінің басты мақсаты – қоғам назарын егде жастағы тұрғындардың ахуалына аудару.

Жарас СƏДУАҚАСОВ

Ќарттыќтан ќашып ќўтылмайсыѕ...Жылда дəл осы уақытта, күздің қоңыр күнінде мемлекеттік мекемелер мен кəсіпорындардың ұжымдары қарттарға қамқорлық көрсетудің қарбаласымен абыр-сабыр болып жүретіні бар. Дұрыс дейік. Бірақ, неге сол алашапқын айналасы бір-екі күннің ішінде тəмам болады?

Іс-шараны ырду-дырду өткізіп болғаннан кейін келесі жылғы Қарттар күніне дейін тым-тырыс қалыпқа түсеміз. Ардагерлерден хабар-ошар алмаймыз, бір сəт «Жағдайыңыз қалай?» деп хал-ахуал сұрауға да мұршамыз болмайды. Күнделікті күйбең тіршілікпен шаршап-шалдығып жүріп, олармен хабарласуға да уақыт жетпейді. Өйткені, қарттардан да басқа мəселе көп. Солай-ақ болсын.

Əйтсе де, «Қарттарымыздың қас-қабағына қарап, жылы сөзімізді айтып, сый-сияпатымызды жасауды тек бір-ақ күннің аясында шектеп қойғанымыз қалай?» деген ой келеді кейде. Оларға көп ештеңенің керегі жоқ екенін білеміз. Жылы сөз, жылы қабақ болса жетіп жатыр. Амандық-саулығын сұрап хабарласқанның өзіне мерейлері өсіп, көңілдері көтеріліп, арқа-жарқа болып қалады. «Бір жасап қалдым ғой» дейді. Алғысын жаудырады. Батасын береді. Бұдан артық не керек?

Күндердің күнінде осы қарттық бəріміздің де басымызға келетінін жадымыздан шығармайық, қарттарымызды қадірлеп, оларға көңіл бөліп, қас-қабағына қарай білейік деген ой ғой біздікі. Бір күнмен шектеліп қалмай, арқа тұтар ардагерлерге деген жылы қабақ, жылы сөз жыл он екі ай жалғасса дұрыс болар еді. Осындай игілікті істерді көріп-біліп отырған қазіргі жас ұрпақ ертең соны жалғастырар еді-ау. Тəрбие дегеніміз осы.

Тəрбие дегеннен шығады, Дүйсенбай Қошқар беков ақсақалды Семей өңірін де білмейтіндер кемде-кем. Қазір сексеннің сеңгіріне шыққан ардагер ағаның өмірден көргені де, түйгені де көп. Кеңшардың дирек-торы, ауыл шаруашылығы басқармасының бас-шысы, аудан əкімі болды. Ол кісінің кіндік қаны тамған туған жері – Қайнар, бұрынғы Абыралы ауданының орталығы. Полигонның ошағы. Қиын-қыстау уақытта осы ауданның шашауын шығармай, жұрттың жағдайын жасап, үлкенге де, кішіге де қамқоршы болғандық тан шығар, күні бүгінге дейін қайнарлықтар Дүйсенбай Қошқарбековтің еліне сіңірген еңбегін жыр қылып айтады.

Ол кісі қазір Семей қаласында тұрады. Қарап жатқан жоқ, кейінгі толқынға үлгі-өнеге болсын деген ниетпен кітап жазды. Зейнетақысын жи-нап жүріп, оны баспадан шығарды. Əлдекімдер шығарып жатқандай, бастан-аяқ өзін өзі мақтау кітап емес бұл, тəрбиелік-тағылымдық мəні зор еңбек. Дүйсенбай ақсақалмен əңгімелесудің өзі бір ғанибет. Бірде ол кісі үлкендерді сыйлау қазақтың қалыптасқан дəстүрі екенін айтып қалды. «Қалай, сонда сыйлау да дəстүрге жата ма?» деймін ғой.

– Иə. Дəстүрдің озығы бар, тозығы бар. Бірақ, үлкенді сыйлау, қадірлеу дəстүрін жалғастыруымыз керек. Дəл қазіргі уақытта бұл қажет. Себебі, бүгінгі қоғамда үлкенді сыйламау, қадірлемеу етек алып барады ғой. Қаттырақ айтсам айып етпессің, бұл – қасірет. Осыған қабырғамыз қайысады. Мəселен, біз көрген тəрбиеге жүгінсек, үлкен сөйлеп тұрғанда, оның сөзін бөлмеу керек. Осыған мəн-маңыз беріп жатқан жастар бар ма қазір? Олардың үлкендермен жағаласып, салғыласатынын көріп жүрміз. «Үлкеннің алдын кеспе» дейтін əке-шешеміз. Ал қазір үлкеннің алдын кеспек түгілі, қағып-соғып өте шығатындар бар. Тəрбиесіздік бұл. Əрине, көпке топырақ шашудан аулақпын, бірақ осындай келеңсіздіктерге кездескенде, «Біз қайда бара жатырмыз? Қанымызға сіңген ұлттық тəлім-тəрбие қайда қалды?» деп ойланасың, – де-ген еді Дүйсенбай аға.

Үлкенді сыйлау дегеннен шығады, фило-логия ғылымдарының докторы, академик, алаштанушы Дихан Қамзабекұлының текті, көргенді отбасында тəрбие алғанын байқау əсте қиын емес. Қазақ əдебиеті мен ғылымының нарқасқалары бар ғой самайын ақ қырау шалған. Жасы келгендіктен бірінің аяғы ауырады, бірінің белі ауырады, сол ардақты ағаларды қолтығынан демеп, көлігіне мінгізіп, жақын-жұрағаты қайтыс болған жандардың отбасына, ас-жабдығына апарып жүретінін қалам ұстаған қазақтың көбі бір емес, бірнеше мəрте көрген шығар.Үлкенді сыйлау өнегесі осындай-ақ болар. Аға толқын мен кейінгі толқын арасында осындай шынайы сыйластық болса, оны көрген, көкейіне түйген кейінгі ұрпақтың да мұндай істі əрі қарай жалғастыратыны кəдік. Осыған назар аударғанымыз абзал. Үлкенді сыйлағаннан ешкім қор болмайды.

Өйткені, қарттық кім-кімнің де басына келетін жайт, одан ешкім қашып құтылмайды.

ҒалымОМАРХАН,«Егемен Қазақстан»

Ќариялары кґп, жастары жоќ ауылдар

Əлеуметтік ќамќорлыќ аясында

ӘЛЕУМЕТ

Кешегі жиынның күн тəртібінде төралқа мүшелері «Ардагерлер ұйымы» РҚБ төрағасының лауазы-мына Бақтықожа Салахатдинұлы Ізмұхамбетовтің кандидатура сын бірауыздан қолдады.

Сөйтіп, Астана қалалық «Қазақ-стан Республикасының ардагер-лер ұйымы» РҚБ Орталық кеңе-сінің мүшесі жəне төрағасы бо-лып Парламент Мəжілісінің депу-таты Б.Ізмұхамбетов сайлан ды. Енді ол Мəжіліс депутаты бола жүріп, Ардагерлер кеңе сі төр аға-сының қызметін қоса атқармақ.

Ал жауапты хатшы қыз метіне К.Бекмағанбет сайланса, бұған дейін ол қызметті атқарып кел-ген А.Ржавский өз еркімен жұ-мыс тан босатылды. Жəне осыған дейін аталған кеңес тің төраға-лық қызметін абыройлы атқарған Өмір зақ Озғанбаев «Ардагерлер ұйымы» республикалық қоғамдық бірлестігі Орталық кеңесі төраға-сы ның бірінші орынбасары болып тағайындалды.

Жиын барысында ардагерлер-дің материалдық жəне əлеуметтік тұрмыс жағдайы, медициналық,

тағы басқа да көмек түр лерін жақ-сарту мəселесі туралы ұсы ныс-пікір-лер қызу талқыға түсті. Тиісін ше, оны шешу жолдары қарас тыры лып, ал дағы уақытта ардагер лерге жеңіл-діктер қарасты рылып жатқаны тура-лы да сөз болды. Өз кезегінде арда-герлер қауымына қолдау көрсетіп, ұйымға демеушілік жасап жүрген кəсіпкерлерге алғыс айтылды.

Қорытынды нəтижесінде кеңес мүшелері мен жиынға қатысушылар ұйым жұмысын қанағаттанарлық деп бағалады. Айта кетейік, пленум жұмысына Орталық Кеңестің 81 мүшесінен бөлек, тексеру комис-сиясының 7 мүшесі, түрлі мем-лекеттік органдардың өкілдері мен ардагерлер қозғалысының белсен-ділері қатысты.

Раушан ТƏУІРХАНҚЫЗЫАСТАНА

Кеше елорда əкімдігінде «Ардагерлер ұйымы» республикалық қоғамдық бірлестігі Орталық кеңесінің ІІ пленумы өтті. Бұған дейінгі пленум отырысында «Ардагерлер ұйымы» республикалық қоғамдық бірлестігі Орталық кеңесінің төрағасының міндетін атқарушы лауазымына Бақтықожа Ізмұхамбетовтің кандидатурасы ұсынылып, оны Президиум мүшелері бірауыздан мақұлдаған болатын.

Ардагерлер кеѕесініѕ тґраєасы сайланды

1 қазан – Қарттар күні

10 1 қазан2016 жыл

Зарқын ТАЙШЫБАЙ, М. Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің профессоры

Тағдырдың жазуымен менің қолыма тиіп, бас газетімізде ал ғаш жарияла-нып отырған фотосурет осыдан 94 жыл бұрын түсі ріл се керек. Оның астына сия қарын дашпен орысша былай деп жазылған: «Фото казахской интел­лигенции после банкета по пово ду окончания медицинского факультета Ташкентского университета Аккагаз Дощановой. 1922 г. Ташкент». Демек, қазақтың тұң ғыш дәрігер қызының Ташкент уни верситетінің медицина факуль тетін бітіруіне байланысты жа­йыл ған ақ дастарқанына қазақ зия­лыларының кіл қаймақтары жиналып, аяулы қарындастарының қуанышына ортақтасқан деген сөз. Бұлардың ішінде сол кез дегі Түр кі стан республикасының ас та насы Ташкенттегі қазақ қайрат­керлерінің, оқы мыс тыларының, өнер адамдарының, бір сөзбен айт қанда, кеңестік биліктің қысы мынан ығысып, бой тасалаған Алаш азаматтарының үлкен тобы барын аңғару қиын емес.

Ортада Мағжан Жұмабаев, соңғы қатарда Мұхтар Әуезов тұр. Алаштың ақиық ақынын жазбай таныған – Рымғали Нұрғалиев ағамыз. 1922 жылдың 10­20 қыр күйек арасында Мағжанның Қызыл жардан кетуіне тура келген. Оған Сабыр Шәріповтің қа ра лап жазған мақаласы себеп бол ған. Жаңа құрылған губерния орталығына губревком төр­ағасы Әбдірахман Әйтиевтің арнайы

шақыруымен келген Мағжан Қызылжарда «Бостандық туы» газетінің редакция-сы мен баспаханасын ұйымдастырады. Ашыққандарға көмек көрсететін төтенше комиссия төрағасының орынбасары ретінде қазақ ауылдарында белсене жұмыс атқарады. Сөйтіп жүргенде жергілікті «Мир труда» газетінде бұрынғы алашор-дашыларды, оның ішінде Мағжан мен Жұмағали Тілеулинді қаралап, «Олардың мойнында кісі қаны бар» деп жала жапқан ашық хат жарық көреді. Бұл кезде Мұхтар Әуезов Казциктің саяси хатшысы қызметін тастап, партиялық есептен шықпаған күйі Ташкентке кетіп қалған еді. Суреттің дәл қай күні түсірілгені белгісіз. Бірақ киім киістеріне қарағанда оңтүстіктің қысы екені анық. Шамасы, қараша ның аяғы, желтоқсанның басы секіл ді. Суреттің асты-на аты­жөн дері жазылғанымен, ажырату қиын. Өшіп қалған жазулардың кейбірін қалпына келтіру үшін криминалистика мамандарының көмегіне жүгінуге тура келді. Олар: 1. Аккагаз Дощанова, 2. Халил Досмухамедов, 3. Иса Каш ким баев, 4. Кашкымбаева, 5. Ход жанова, 6. Рабига Каратаева, 7. Маг рифа Койайдарова, 8. Сара Капи на, 9. ...ебарова, 10. Сабыр Ка­пин, 11. Кайрулла Каратаев, 12. Мухтар Ауезов, 13. Омаров, 14. Альджан..., 15. Мариям Ахен бекова, 16. Омарова, 17. Анель Асфен диярова, 18. ... 19. Дос­мухамедова, 20. Тынышбаев. Біз дің ой-ымызша, жазу да, суреттің иесі де Сара Асыл қожақызы Құр манбаева (Капина) болуы ық тимал. Өйткені, ол, сол кез де Ақ қағаздан бір курс кейін оқы ған. «Арпа ішінде бір бидай» секіл ді, саусақпен санарлық қазақ қыз дары бір­бірін білмеуі мүмкін емес.

Суреттегі адамдардың кей біреу леріне түсінік бере кетейік: 1. Ақ қағаз Досжанова – қазақтан шық қан тұңғыш дәрігер қыз, Алашорда ның белді мүшесі болған. Қазақ жас тарының «Жас азамат» ұйымын құрысушылардың бірі. Алаш ардагері, омбылық адам фельдшері Сағындық Дос­жановтың қызы. 1931 жылы ауырып, қайтыс болған. Бішкек қала сы ның маңына жерленсе керек. 2. Халел Досмұхамедов – Алаш көсемдерінің бірі, про фес сор­дәрігер. Қазақстанды зерт теу қоғамын басқарған. Оның жанында – профес-сор А.Е.Шмидт. 3. Күләндәм Қо жанова (Мұңайтпасова) – Сұл тан бек Қожановтың әйелі. 4. Сара Капина (Құрманбаева) – Түркі стан республикасының прокуроры, қоғам қайраткері Сабыр Капин ның әйелі, қазақтың ал ғаш қы журналистерінің бірі. Ы.Алтын сариннің шәкірті, «Дала уалаяты» газетінің тілшісі Асылқожа Құрманбаевтың қызы. Сара Таш кент медицина инсти-тутында сабақ беріп, доктор, профессор дәрежесіне жеткен. 5. Әнел Ас фендиярова – соңғы курс сту денті, профессор, тарих-шы, дәрігер Санжар Асфендияровтың қарын дасы. 6. Мұхамеджан Тыныш баев – Алаш көсемдерінің бірі, тұңғыш теміржол инженері, тарихшы.

Суретті сәл ертерек зиялы қауым өкіл­деріне көрсетіп, аты­жөндерін тиянақ тап алмағаныма әлі күнге дейін өкінемін.

Енді осы қымбат қазынаның қолы­мызға қалай түскені туралы аз­кем мағ­лұмат бере кетейік. Асылқожа Құр ман­байұлы деген алғашқы кәсіпқой журна-лист, ағартушы, ұстаз болғанын қазақ бас пас өзінің тарихын зерттеушілер жақ сы білсе керек. Торғай даласында Ыбырай Алтынсарин ашқан мектептің түлегі

«Дала уалаяты» газетінде белсенді қыз­мет атқарып, айшықты қолтаң басын қалдырған. 1905 жылғы «алғашқы орыс революциясы» деп аталған дүрбелең кезінде қазақ халқының тәуелсіздігі туралы ұран көтеріп, Ресей патшасының әділетсіз билігіне қасқая қарсы тұрған ол, «сая-си сенімсіз тұлға» ретінде Лепсі оязына қарасты Қапал қаласына жер аударылған. Кеңестік билік орнаған кезде Жетісудағы халық ағарту ісіне белсене араласқан. ХІХ ғасырдағы қазақ баспасөзінің тари-хын зерттеу барысында оның өмірі мен қызметіне байланыс ты деректер іздестіріп жүріп, Алматы да қызы тұратынын білдім. 1969 жылы жолыққанымда Хадиша әжей

сексеннің сеңгірінен асқан. Құлағы шала еститіндіктен, қағазға жазып сөйлесіп едім, біразға дейін сеніңкіремей отырды. «Сара Есовадан сұраңыз, әкем туралы көп біледі», деді. Ол кісімен телефон арқылы хабарласқанымда жолатпайтын сыңай танытты. Қандай кінә қоярсың? Заманнан жапа шегіп, жүректері әбден шайлығып қалған ғой. А.Құрманбаевтың Хади шадан туған жиені Роза Сейдузова ҚазМУ­де сабақ беретін. Оқып жүргенде сыртынан танитын едім. 1982 жылы жол түсіп жолық қанымда Роза апамыз зейнет-те екен. Шешесінен және нағашы атасы-нан қалған көне альбомды әкеліп, алды-ма қойды. Мұқабасын өткір ұстарамен

тіліп, ішіне жасы рыл ған осы суретті алып берді. «Қазақ тарихына ықылас­ниетің түзу екен. Жариялай алмасаңыз да сізде болсын», деп аманаттады. Бір жағынан, орысша тәлім­тәрбие алған балаларына сенбеген тәрізді.

Кеңестік дәуірде мұндай жәді гер дің жарық көруі мүмкін емес­тұ ғын. Тәуел­сіздігіміздің ширек ғасыр лық мерейтойы қарсаңында газет оқырмандарының на-зарына ұсы нуды жөн көрдім. Бәлкім, сар ғай ған суреттен таныстарын, бол ма­с а туыстарын кезіктіріп, жаңа сыр ларға қанығып қалуымыз ғажап емес. Солтүстік Қазақстан облысы

Бір қиыры Қытай, Моңғолия, бір шеті Өзбекстан, Түрікменстан, Иран, Пәкістан, Ресей, Түркияны мекендеген қалың қазаққа таныс бір дүбір бар. Ол – қазақ ақыны Марфуға Айтхожаның жыр тұлпарының дүбірі. Аспан болып ашылған, күн болып күркіреген, тау болып жаңғырған, шың бо-лып шырқаған, бұлақ болып мөлдіреген, көл болып жалтыраған, теңіз болып толқыған, гүл болып өріл­ген, нұр болып төгілген, жапырақ болып сіл кін ген, түн болып толғанған, ай болып ойланған өлең – ол.

Қайран қазақтың қара өлеңі! Сен дүниені жел де болып кездің, самал болып Сарыарқаның сау-ырын сипадың, Ай нұры болып аймаладың, Күн нұры болып көктен төгілдің!

Дүниеге шыр етіп сәбидің келгені – өлең, оның бесікке бөленіп, анасын емгені – өлең, қаз­қаз тұрып, тәй­тәй басқаны – өлең, жасөспірім болып толғаны – өлең, бозбала мен бойжеткен болып сырласқаны, қырды асқаны – өлең, жігіт болып, қалыңдық бо-лып қалжыңдасқаны – өлең, аға не жеңеше болып есейгені – өлең, ақсақал не арда ана болып ақыл айтқаны – өлең. Бұл жаңалық емес. Сіз бен біздің күнде көріп жүрген тамашамыз, күнде тыныстап жүрген ауамыз, күнде оқып жүрген жырларымыз.

Тұп­тура осыдан 80 жыл бұрын Тәңіртау бөктерінде тамыздың тамылжыған күнінде, жапырақ сілкінген кеште нәресте дүниеге келді. Сүйінші сұралды, көрімдік берілді, кіндік кесілді, шілдехана жасалды. Сол күні дүниеге келген – бүгінгі қазақтың көрнекті ақыны, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Марфуға Айтхожа болатын.

Әкесі Ғали, анасы Бәтима жүрекжарды қуаны­шын жұртқа шашты. Өйткені, дүниеге келген нәресте – аузы дуалы, сөзі уәлі, өзі шешен, өзі би, өзі ақын, өзі Меккеге барып қасиетті Қағбаны сүйген Айтхожа қажының арманы болатын.

Сол күннен оның өлең сапары – өмір сапары басталды. Бесікте жатқан кезінде тыңдаған бесік жырының әуені көкірегіне ұя салды. Бұл туралы қазақтың мәңгі жас ақыны Олжас: «Әрбір ақынның өз әні бар. Марфуға Айтхожаның да өз әуезі бар. Менің поэзия мен әнді салыстыруым да кездейсоқ емес», – деуі тегін емес еді.

Марфуға поэзиясында ерекше бөлек әуен бар. Оның әр өлеңінде ақтарылған сөз моншағы тізіледі, мөлдір сезімнің інжу­маржаны сүзіледі. Көңіл күй лирикасынан барша адам баласы ның жүрегін тебірентетін, ойын толқытатын шуақ төгіледі. Мар фуға ақынның, әсіресе, туған ел мен туған жер топы рағына келгенде, Сайрам, Талқы, Тәңіртау сияқты қасиетті өңірге өзгеше сүйіспеншілік, сұлу сезімге құрылған, ерек-ше аңсауға, өзгеше сағыныш қа толы жыр лары құйылып түседі. Бөлек бір жаңбыр дың мөл­дір тамшысындай қайталанбас әлемі тартады оқырманды.

Марфуғаның әр өлеңін оқығанда, мәңгі жас, мәңгі жаңа бір көрініске, өмірдің өзі ғажайып сурет-терге айналып, жасарғандай, жаңғырғандай, қайта түлегендей әсерде қаласыз.

Алғашқы өлеңдер топтамасы Жұмағали Саинның ақ батасымен «Қазақ әдебиеті» газетінде 1959 жылы жарияланған Марфуға ақын қазақтың қасиетті қара өлеңінің қамшысын ұстағалы алпыс жылға жуық уақыт өтіпті.

1962 жылы тұңғыш жыр кітабы «Балқұрақ» жарық көргенде­ақ, қазақ оқырманы елең еткен.

Қиялым сонау­сонау биікте жүр,Кеудеме құдіретін құйып та жүр.

Не білсем соның бәрін сен үйреттің,Қатал өмір, қайырымды, сүйікті өмір, –

деп өмірге деген соншалықты іңкәрлігін білдіре келген ақын даусы Алтайдан Атырауға дейінгі қазақ даласын түгел шарлап кетті.

Ақын – өзі жазған өлеңнің бас кейіпкері, сол алғашқы жыр жинағындағы «Қызыл гүл» өлеңі бүгін де қазақ поэзиясының інжу­маржанының тізбегінде сияқты көрінеді бізге:

Шоқтай жайнап қызыл гүл, Желмен бірге ырғалып.Төніп тұр оған бір бұлбұл,Басқалардан қызғанып.

Қызыл гүлге қызығып,Мен де күнде келемін.Алсам ба екен әлде үзіп,Жасыл жапырақ желегін.

Ширатылып сабағы,Шешек атып құлпырған,Назар тартып гүл шоғы,Үзуге әркім ұмтылған.

Үзбесе екен сол гүлді,Долы жел де, дауыл да.Өсе берсін құлпырып, Кеуде тосып жауынға.Бұл – ақын жүрегінің лүпілі, тіпті, қызыл гүл

ақын қыз жүрегінің өзі ме екен деп те қаласың. Сол Қызыл гүлдің мәңгі үзілмеуін өзің де тілейсің.

1966 жылы шыққан «Шыңдағы жазу» кітабында атақонысына деген ерекше сағыныштың табы бар. Әр жол, әр шумақ соншалықты сартап болған сағыныштан, ерекше аңсаудан туады. Оған дәлел «Атамекен» атты мына өлең:

«Жүрек» таудың тереңінен,Қайнап ағып бұлақ жатыр.Бейне бұрым дер едім менҚұз төсінен құлап жатыр.

Сырға толы мөлдіреген,Жанары ма ғашық жардың,Таусылмайтын ол бір өлең,Ол – айнасы ғасырлардың.

Жылдар қанша суысыпты,Ол қалпында бап­баяғы.Бабам қолмен су ішіпті,Ұмыт қалып саптаяғы.

Жалаң аяқ табандардыңҚара таста таңбасы бар.Арман еткен бабамдардыңОнда өмір жалғасы бар.Марфуға ақын сол Атамекенінде өз бұлағының

көзін ашып, өз қайыңының жапырағын сауды, өз өзенінің күмбірін тыңдады, өз домбырасының пер­нелерін басты.

Әсіресе, туған жер тақырыбына келгенде, ақын кө сі ліп сала береді. Сөзден ғажайып суреттер бояу ын төге ді. «Сайрам көлі» деген толғауындағы:

Аймағымен сырласқан көл бір ақын,Жоңғарды асып күн де ерте болдыратын.Ай таудың оқалаған тақиясы,Кеш бата шекесіне қондыратын...

...Бөлініп төбе үстінде құрық қалған...Жоқшылық жомартқа тор құрыпты алдан.

Ақ арман құшағында талып кеткен,Көл – арудың көз жасы тұнып қалған...Немесе:...Біздер қуып, көбелек қашатұғын,Гүл әтірін мұрынға тосатұғын,Самал сүңгіп көк толқын қойынына,Толқын бізге ақ маржан шашатұғын, –

деген шумақтар соның дәлелі. Асылы, нағыз су-реткер ақынның көмейіне сан алуан бояуды да, сиқырлы сөздің небір кәделі әсерін де, кең даланың кербез де сырбаз әуенін де бір құдірет салатын секілді.

1971 жылы жарық көрген «Аққуым менің» кітабы ақынды жаңа биікке көтерді. Сол жинақтағы әрбір өлеңінен мөп­мөлдір сезім моншақтары төгіліп түседі, шабытты ақынның шалқыған шағын көресің.

Бар еркімді бағындырған, сағындырған күйік боп,

Арманымның аспанына жұлдыздайын биіктеп.Тербетесің, желдетесің, желпіндіре желписің,Желписің де нәзік әнге құмарлана елтисің.Елтисің де кетесің бір жадыраған жаз болып,Жасыл құрақ жағалауың шағала, үйрек,

қаз қонып.Сол бір сәтте баурын төсеп жүзеді аққу

қаңқылдап,Су бетінде сұлу тұлға толқын тербеп қалтылдап.Ұмтылады, кеудесіне жыр тұнады, жылжиды,Жасыл жаға мүлгиді де әлдилейді бір күйді.Әлдилейді, тербетеді, құшағына алады,Осы сәтте ару аққу әсем әнге салады.Сымпылдатып қанаттарын, сұңқылдатып

дауысын,Әсем әнмен ұйытады құз қойнауын, тау ішін.Осы өлең жолдарын оқығанда, Аққу­ақынның

өз бейнесін көргендей әсерге бөленесің. Осындай сыршыл өлеңдерімен оқырман

жүрегінен орын алған Марфуға ақынға Қайнекей Жармағамбетов, Жұмағали Саин, Әбділда Тәжібаев, Мұхамеджан Қаратаев, Дмитрий Снегин, Хамит Ерғалиев, Сырбай Мәуленов, Ғафу Қайырбеков, Жұбан Молдағалиев, Тұрсынбек Кәкішев, Әзілхан Нұршайықов, Әбіраш Жәмішев сияқты аға буын өкілдері жылы лебіздерін арнап, батасын берді.

«Жапырақ сілкінген кеш» жинағына жазған пікірінде қазақтың біртуар ақыны Ғафу Қайырбеков: «Өмірде ақынның көп болғаны жақсы. Әрине, шын шабытты ақын болса және өрнек кестесі, үн­дауысы әралуан болса. Өйткені, ақындық – әулиелер туы-сы, періштелер жолдасы. Ол – киелі, иелі құдірет перзенті. Олардың жаратылысы – жай адамдардан мүлдем басқаша. Бұл бір аспандағы құс пен жердегі адам арасындағы жалғасқан көпір. Ақындықты әулие тұтпау – бейшаралықтың белгісі. Мен ақын Марфуға Айтхожинаны отыз жылға жуық білемін. Оның алғашқы Қазақстандағы өлеңдер жинағын да өзім шығардым. Сонан соңғы 20­ға тартар та-лай кітап, таңдамалы жинақтарын қадағалап оқып жүремін. Шын таза тума талант, жан­жүрек, қиял, ой, сезім иірімдері сан алуан, сан өрнекті, нәзік, ли-рик ақын екеніне көзім анық жеткен. Бір өлеңі болса да анық қанағаттанып оқитын ақындарымның бірі», – деп Марфуға ақын поэзиясына ерекше баға берді. Бұл тіпті, бүкіл ақындық өнердің анықтамасы десе де болғандай.

Ал аса көрнекті қазақ ақыны Жұбан Молдағалиев болса: «Марфуғаның ақын болуына оның табиғи таланты ғана емес, біздің өмірдің ақиқи болмысы да

ықпал еткен. Айтхожина шығармашылығына өткен өмір жолы, қуанышы, қанаттануы, жүрек толтырған сезімі, бәрі­бәрі туралы толғау қажеттілігі кірігіп кеткен. ...Марфуғаның Шолпан Иманбаева мен Мариям Хакімжанова сияқты ғажайып ақын апа-лары бар. Танылған қатар­құрбылары да жоқ емес. Қазақ ақын қыздарының жаңа толқыны өсіп келеді. Бірақ Марфуғаның өз ақындық қолтаңбасы, өзіндік көркемдік бояуы, дүниеге өз көзқарасы бар», – деп жоғары баға берді.

Осындай жылы лебіз, жүрекжарды пікірлер Аққу­ақынның қанатын қатайтып, жанын нұрға толтырды, көңілін көкке өрлетті. Оның шабыт­танған жыр­жүрегі:

О, тәкаппар тәңір шыңдар,Сал қарағай, самырсындар.Алатаудың ұшып келгенҚарлығашын танырсыңдар...

Сылаң қаққан сырлы өзендер,Сағым құшқан нұр белеңдер.Сырнай самал, қырмызы гүл,Саған қалай құр келем мен, – деп төгілдірді.Кейде ақын өзі көрген өмір көріністерін

жүрегінен өткізіп барып өзгеше назды да сазды, нұрлы да сырлы шумақтарға айналдырады. Өлең қалай келеді, тілге қалай оралады, сол қалпында төгіледі. Сонысымен де ақын жыры соншалықты табиғи, соншалықты ыстық көрінеді.

Жайқалып жатыр, Жайықтың жасыл жағалаулары,

Жалтылдап ұшқан, бұлттарды құшқан шағала­ау бәрі.

Атпашы, мерген, жалынам саған жазықсыз құстың

Жер­анаға тамады­ау қаны....Сыбырлап жатыр Жайықтың

күміс толқындары,

Жағаңа келдім жанымды сырға толтырғалы.Жалбырай қалып жапырақ­шашы,

ару қайыңның,Су кешті аппақ балтырлары.Сөзден образ жасау, жансызға жан бітіру,

тілсізге тіл бітіру – шебер ақынның ғана қолынан келсе керек. Мұндай табиғат суреттері мен өмір құбылыстарын астастыра салиқалы ой айтып, салмақты түйін түю Марфуға ақын жырларында мол кездеседі.

Ақынның «Балқұрақ», «Шыңдағы жазу», «Жастық шақ», «Аққуым менің», «Қарагөз – айым», «Баян жүрек», «Ақ бесігім», «Көзімнің қарасы», «Жарқыра менің, жұлдызым», «Қыран жеткен», «Жапырақ сілкінген кеш», «Аққу­жүрек», «Алатаудың ақ батасы», тағы басқа жиырмадан астам жыр кітаптарының әрқайсысында қазақ елінің тағдыр­талайы, салт­дәстүрі, туған жерге деген сағыныш пен аңсаудың асқақ көріністері оптимистік тұрғыдан бейнеленеді. Марфуға ақын қаламынан махаббат пен табиғат, Отанға деген сүйіспеншілік пен елге деген ерен іңкәрлікке толы нәзік те өршіл лирика мол­мол туды. «Ертіс әуендері», «Ақ Еділ – Арман», «Пермь дәптерінен», «Балтық жырлары», «Кавказ әсерлері», «Болгария әуендері», «Сайрамнан көшкен сағымдар», «Түркия дәптері», «Исламабад аспаны», тағы басқа топтамаларының атынан көрініп тұрғандай Марфуға Айтхожа сапарнама жырлар жазудың өзіндік үлгісін көрсеткен ақын. Кейінгі жыл-дары жарық көрген «Аңсау», «Аққу­жүрек», «Алатаудың ақ батасы» атты кітаптарында ақын Тәуелсіз Қазақстанның бүгінгі жетістіктерін эпикалық кең тыныспен жырлайды, Президент Н.Ә.Назарбаевтың асқақ бейнесін өлеңмен сом-дайды. «Қыр қызғалдағы», «Бағараның батыры», «От ішіндегі гүл», «Жеңеше­ай», «Тобық», «Бас киім», «Жетісу суреттері», «Құнанбай әулеттері», «Абылайхан даңғылы», «Алатаудың ақ батасы» поэмалары мен балладалары ақынды жаңа белес­тен көрсетті.

2001 жылы шыққан «Аңсау» кітабы үшін Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Талай толқын жас буынды туған елді, жерді сүюге тәрбиелеген өр, тәкаппар жырлары үшін Елбасының өз қолынан «Парасат» орденін алды. Жеті кітабы орыс тілінде жарық көрді. Қырықтан астам алыс­жақын шет ел тілдеріне өлеңдері аудары­лып, басылып шықты. Мұның бәрі Марфуға ақын­ның талмай ізденіп, тек биікке талпынған еңбек қор­лығының арқасында қол жеткізген асулары.

Жиырма жасқа дейін ат жалын тартып мініп, ағаларымен бірге жүйрік аттардан, сәйгүліктер ден түспеген, қыз қууға қатысқан, асаудың ауызды­ғымен алысып өскен ақынға жас кезінен дарыған бір қасиет бар. Ол тауда туып, тауда өскен жанға тән мінез, асқақ тәкаппарлық. Талқының биік тауларын, құз­жартастарын жарып өткені де, асау өзенді жалдап кешкені де оның сол өрлігі, қайсарлығы, ер мінезділігі болатын. Сондықтан болар, сол мінезі оның өлеңдеріне де сіңді.

Жүрсем­дағы астында сан­саяның,Шалқайғанға мен­дағы шалқаямын.Күншілдердің күңкілін көзіме ілмей,Сол тәкаппар қалпымда қартаямын, – деп

соғады ақын жүрегі.Сексенінші жылдардағы бір өлеңінде:Жұлдыздай сөніп бір күн құлар көктен,Ғарышқа ақын жаны құмар неткен.Арманым болмас еді бұл жалғанда,Биікке жырым жетсе Қыран жеткен! – деп

тебіренген ақын бүгінде өзі армандаған Қыран жеткен биікті бағындырып отыр. Елінің аялы алақанында, халқының ыстық ықыласына бөленгені – сол биікке жеткені болар!

Бауыржан ЖАҚЫП, ақын, Ұлттық ғылым академиясының

корреспондент-мүшесі, филология ғылымдарының докторы, профессор

Өнеге өрнектері

«Сырға толы мөлдіреген...»(Көрнекті ақын, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Марфуға Айтхожа туралы сөз)

Руханият

Жәдігер

Сарғайған сурет сыры

111 қазан2016 жыл

дидар

Егер сіз «Егемен Қазақстан» газетіне жарнама бергіңіз келсе, мына телефондарға хабарласыңыз:

Астана тел/факс 37-64-48, 37-60-49. Электронды пошта: advert@egemen.kz Алматы 273-74-39, ф. 341-08-11. Электронды пошта: adv@egemen.kz

Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 57-2-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес 2016 жылғы 28 қазанда сағат 11.00-де Алматы қаласы, Саин көшесі, 10/3-үй, 208-кеңсе мекенжайында «Алматы қаласы, Әуезов ауданы, Ақсай шағын ауданы - 1 уч. 11/7 мекенжайында орналасқан «Қызмет көрсету нысандары бар көпқабатты құрылыстың екі тұрғын аудандарының құрылысы» нысанының құрылысы және пайдалану кезіндегі «Қоршаған ортаға әсерді бағалау» жобасы бойынша қоғамдық тыңдау өткізіледі.

Жоба материалдарына тапсырыс беруші Айтбергенов Кадыр, бас жобалаушы ТОО «Rakyrs». Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 57-2-бабы 3-тармағына сәйкес жоба құжатымен

Алматы қаласы, Саин көшесі, 11/7-үй, 208-кеңсе мекенжайында танысуға болады.Байланыс телефоны: 8 702 732 8181.Жоғарыда аталған жоба бойынша ескертулер мен ұсыныстарды skalshyn@mail.ru электронды

мекенжайға жіберуге болады.

В соответствии с подпунктом 6) п. 1 статьи 57-2 Экологического кодекса Республики Казахстан 28 октября 2016 года в 11 часов по адресу: г. Алматы ул. Саина, дом 10/3, оф 208 состоятся об-щественные слушания по проекту «Оценка воздействия на окружающую среду» на период стро-ительства и эксплуатации объекта «Строительство многофункционального жилого комплекса с паркингом» в городе Алматы, Ауезовский район, мкр. Аксай -1 уч.11/7.

Заказчик материалов проекта Айтбергенов Кадыр, генеральный проектировщик ТОО «Rakyrs». В соответствии с п. 3 статьи 57-2 Экологического кодекса Республики Казахстан с проектной

документацией можно ознакомиться по адресу: г. Алматы, ул. Саина, дом 10/3, оф 208. Контактный телефон: 8 702 732 8181.Замечания и предложения по вышеназванному проекту можно направлять на следующий элек-

тронный адрес: skalshyn@mail.ru

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің ұжымы педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент, Қазақстан Республикасы білім беру ісінің үздігі

Нұрсын Әлиқызы МҰХАМЕДИНОВАНЫҢқайтыс болуына байланысты марқұмның отбасына қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

Халықаралық Аралды құтқару қорының Қазақстан Республикасындағы Атқару дирекциясының ұжымы дирекцияның бас бухгалтері Шатыркүл Рахымжанқызы Байділдаеваға әкесі

РАХЫМЖАННЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы № 920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сәйкес жүзеге асырылады.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2016 жылғы 18 қазанда Астана қаласының уақыты бойынша сағат 11.00-де (Ақтау қ., 9-шағын аудан, №23 ғимарат).

Сауда-саттықтың бағасын көтеру әдісімен аукционға қойылады.Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Азаматтық авиация комитетінің

«Қазаэронавигация» РМК (Ақтау қаласы, Әуежай), тел: 8 (7292) 421183.1. Уаз-22069-033 автокөлігі, м/н 726АЕ12, 2006 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 450 000 теңге.

Кепілдік жарна – 67 500 теңге.Теңгерім ұстаушы – ҚР Бас прокуратурасы «Маңғыстау облыстық прокуратурасы» ММ (Ақтау

қаласы,15-ш.а., прокуратура ғимараты), тел. 8 (7292) 423409.2. Toyota Land Cruiser автокөлігі, м/н 027PK12, 2001 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 2 435 000

теңге. Кепілдік жарна – 365 250 теңге.3. Skoda Octavia A4 автокөлігі, м/н 015PK12, 2007 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 482 000 теңге.

Кепілдік жарна – 72 300 теңге.Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі КК-нің «Маңғыстау облысы бо-

йынша көліктік бақылау инспекциясы» РММ (Ақтау қаласы, №3 өндірістік аймақ, №10 ғимарат), тел. 8 (7292) 605551.

4. «Обь-3» кемесі, кеме билеті АТР0015, 2002 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 388 000 теңге. Кепілдік жарна – 58 200 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитетінің «Маңғыстау облысы бойынша ұлттық қауіпсіздік департаменті» ММ (Ақтау қаласы, 24-ш.а. №3 ғимарат), тел. 8 (7292) 460097.

5. Газ-322132 220 автокөлігі, м/н R603NS, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 369 000 теңге. Кепілдік жарна – 55 350 теңге.

6. Ваз-21310 автокөлігі, м/н R089NS, 2004 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 429 000 теңге. Кепілдік жарна – 64 350 теңге.

7. Паз-320530 автокөлігі, м/н R100NS, 2003 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 589 000 теңге. Кепілдік жарна – 88 350 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Маңғыстау облысы бойынша соттар әкімшісі» ММ (Ақтау қаласы, 8-ш.а., №39В ғимарат), тел. 8 (7292) 701426.

8. Skoda Oktavia A4 автокөлігі, м/н 006CS12, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 983 000 теңге. Кепілдік жарна – 147 450 теңге.

9. Skoda Oktavia A4 автокөлігі, м/н 008CS12, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 1 283 000 теңге. Кепілдік жарна – 192 450 теңге.

10. Skoda Oktavia A4 автокөлігі, м/н 023CS12, 2007 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 683 000 теңге. Кепілдік жарна – 102 450 теңге.

11. Ваз-210994 автокөлігі, м/н 022CS12, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 410 000 теңге. Кепілдік жарна – 61 500 теңге.

12. Mercedes Benz S350 автокөлігі, м/н 010CS12, 2004 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 1 847 000 теңге. Кепілдік жарна – 277 050 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар және даму министрлігі Геология және жер қойнауын пайда-лану комитетінің «Батыс Қазақстан аумақтық геология және жер қойнауын пайдалану департаменті» ММ (Ақтау қаласы, 2-ш.а., №75 үй), тел. 8 (7292) 501924

13. Ваз-21213 автокөлігі, м/н R565ВС, 2004 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 327 000 теңге. Кепілдік жарна – 49 050 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ішкі істер министрлігі ҚАЖК-нің «Маңғыстау облысы бойынша ҚАЖ департаменті» РММ (Ақтау қаласы, Приозерный ауылы, №2 өнеркәсіптік аймақ, №79 ғимарат), тел. 8 (7292) 544879.

14. Газ-31105 100 автокөлігі, м/н R020BL, 2007 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 330 000 теңге. Кепілдік жарна – 49 500 теңге.

15. Ваз-21144 автокөлігі, м/н 466AK12, 2007 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 363 000 теңге. Кепілдік жарна – 54 450 теңге.

Анықтама үшін телефон: 8(7292) 421657. Сауда-саттыққа қатысушыларды тіркеу хабарлама жарияланған күннен бастап жүргізіледі және

аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепілдік жарналар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алушы – «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:16.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабарламада көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сәйкестендіру нөмірін (бұдан әрі – ЖСН), тегін, атын, әкесінің атын

(бар болса);2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сәйкестендіру нөмірін (бұдан әрі – БСН), толық атауын, бірінші

басшының тегін, атын, әкесінің атын (бар болса);3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының

деректемелерін;4) байланыс деректерін (пошталық мекенжайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете отырып, тізілімнің

веб-порталында алдын ала тіркелу қажет. Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб-

порталына енгізілген деректерді өзгертеді. Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бо-йынша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда-саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб-порталы автоматты тексеру нәтижелері бойынша тізілімнің веб-порталында көрсетілген қатысушының электронды мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабарлама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб-порталы беретін аукцион нөмірі бойынша аук-цион залына кіруге рұқсат етіледі. Аукционға қатысушылар аукцион басталғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион залында автоматты түрде орналастыру жолымен сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойынша басталады. Аукционды өткiзу кезiнде жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жекешелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Бағаны көтеру әдісін қолданып аукцион өткізу тәртібі:1) егер аукцион залында аукцион басталған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың

бірде-біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын артты-ру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеді деп танылады;

2) егер аукцион залында аукцион басталған сәттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың біреуі қағидаға сәйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растайтын болса, онда бастапқы баға белгіленген қадамға артады;

3) егер ағымдағы баға артқаннан кейін жиырма минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісінің ағымдағы құнын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін соңғы растаған қатысушы жеңімпаз болып танылады, ал осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп таныла-ды. Жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы қатысушылардың біреуі ұсынған ең жоғары бағаға дейін жүргізіледі. Жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы бағаны арттырудың кемінде екі қадамына өскен жағдайда ғана жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукци-оны өткізілді деп танылады, бұл ретте бастапқы бағаның екі қадамға көтеруді кемінде екі қатысушы жүзеге асырады.

Нұрбол Әлдібаев,«Егемен Қазақстан»

Жетісу жерінде мемлекеттік саясатқа сай әрекет етіп, әлеуметтік нысандар құрылысын сапалы әрі жылдам жүргізуде Қарасай ауданының қосып отырған үлесі зор. Шыны керек, аталған аудандағы Үштерек ауылында бүгінге дейін бастауыш сынып оқушыларына білім беретін шағын мектеп қана жұмыс істеп тұрған еді. Жоғары сыныптағылар көршілес жатқан Үшқоңыр ауылына қатынап оқитын. Бұл мәселені аудан әкімі Махаббат Бигелдиев назарынан тыс қалдырмай, тиісті орындарға дер кезінде ұсыныс түсіре білді. Нәтижесінде жергілікті тұрғындардың сұранысы ескеріліп, биыл Ұлттық қордан және жергілікті бюджеттен аталған елді мекенге 300 орындық білім мекемесін салу үшін 897 млн теңге қаржы бөлінді.

Қазіргі таңда қарқын алған құрылыс жұмыстары «Дәулет Серпін-603» ЖШС-ге жүктеліп, жүйелі жүргізілуде. Мердігер мекеме басшысы Серік Донбаевтың айтуынша, биылғы жылдың мамыр айында іргетасы құйылған мектептің осы күні 30 пайызға жуық жұмысы орындалған. Жертөлесі бітіп, енді бірінші қабаты салынуда. Газ және су құбырлары тартылған. Жалпы, құрылысқа 120 адам жұмылған. Жаз мезгілінің шамадан тыс жауынды болуына қарамастан, мектепті қара-шаның соңына дейін салып бітіп, Тұң ғыш Президент күні қарсаңында пайдалануға беру көзделіп отыр.

Әйтей ауылындағы Қосынов ор-та мектебі осыдан он жылға жуық уақыт бұрын ғана оқушыларға есігін айқара ашқанымен, бүгінде бірқатар жөндеу жұмысын қажет етуде. Білім ордасының мәжіліс залында округтің

тұрғындарымен аудан әкімі ашық пікір алмасып, білім ордалары құрылысымен қатар ауылдағы өзге де әлеуметтік мәселелерді ой елегінен өт кізгені халық-тың көңілінен шықты. Мүмкіндікті пай-далана білген тұрғын дар Сауыншы ауылына күре жолдан бұрылудың қиын дығын, ауыз судың жоқ тығы мен жолдардың жөнделмегенін, кейбір электр бағаналарының ретсіздігін, көрші елді мекенге оқушыларды тасы-мал дай тын автобустың шағындығын, салын ған үйлердің құжаттарын ресім-деу қиын дығын, газ құбырын тарту мен дәрі герлік амбу латория қажет тігін, мал ұрлығының көбе йіп бара жатқанын, салынып жатқан мек тепке барар жол-дың жағдайы және атышулы қоқыс полигонынан тарайтын жағымсыз иіс қолқаны қабатынын реті мен көтер-ген еді. Негізі бұл мәселенің түп төр-кіні халық санының күн санап өсіп

жатқандығына байланысты екенін ста-тистикалық мәлімет растайды.

Жалпы, Қарасай ауданында қарқын алған құрылыс нысанының бірі – Ұлан ауылындағы Крупская мектебінің жаны-нан салынып жатқан 300 орындық жапсар-жай құрылысы биылғы жылдың сәуір айында басталған еді. Мердігер мекеме «Құрылысшы ТБС» ЖШС оны қарашаның басында аяқтауы тиіс. Өз кезегінде аудан басшысы құрылыс қарқынын үдете түсу қажеттігін қатаң тапсырып, ең бастысы, жұмыстың сапалы болуы керектігін ескертті. Бұл ауылдағы мектепке дейінгі тәрбие бере тін шағын орталық көнерген тұрғын үйде орналасқан екен. Мұнда жыл сайын ағымдағы жөндеу жұмыстары жүр гізілгенімен, ескі ғимараттың еңсесін көтеру мүмкін болмай тұрған көрінеді. Келешекте шағын орталық салынып жатқан жапсаржайға көшірілгенде ыңғайлы орында орналасқан бөбекжайды халыққа қажетті әлеуметтік нысанның біріне айналдыру ойластырылып отыр.

алматы облысы,Қарасай ауданы

Қайрат ӘбілдИНОв,«Егемен Қазақстан»

Мүмкіндігі шектеулі жандардың, қоғамдық ұйымдардың шығармашылық әлеуетін арттыру, оларды қоғам өмірімен біте қайнастыру мақсатында еліміздің Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі биыл осымен төртінші рет «Қазақстанда жүзеге асырылатын үздік әлеуметтік жобалар» республикалық көрмесін өткізгелі отыр.

Республикалық көрмеге қатысатын жобалар, әлбетте, алдымен облыстық деңгейде іріктеледі. Сол үшін жыл басында облыс әкімінің орынбасары Ж.Әбішев өңірдегі үздік әлеуметтік жобаларды іріктеу бойынша облыстық көрме ұйымдастыру шараларының жос-парын және биылғы үздік жобаларды іріктеу жөніндегі комиссияның құрамын бекіткен болатын.

Тамыз айында өткізілген облыстық іріктеу турына өңірдің аудан-қалалары түгелге жуық қатысты. Комиссияның қарауына барлығы 18 жоба ұсынылды. Нәтижесінде, аталған комиссия олардың бесеуіне «Қазақстанда жүзеге асы-рылатын үздік әлеуметтік жобалар»

республикалық көрмесіне қатысуға жол-дама берді. Олар:

– Мүгедек балалар мен олардың от-басына көмек көрсету жөніндегі «Үміт сәулесі» қоғамдық қайырымдылық қорының «Ешқашанда «ешқашан» деп айтпағын» атты әлеуметтік жобасы (Қарағанды қ.);

– «Кредо» қоғамдық бірлестігінің «Мен жалғыз емеспін» әлеуметтік жо-басы (Қарағанды қ.);

– «Менің үйім» даму және тұрғын-дарға әлеуметтік көмек орталығы» қоғам дық бірлестігінің «Шығатын жол бар» әлеуметтік жобасы (Теміртау қ.);

– «Позитивті даму» ЖМ ұсынған «Отбасын қолдау орталығы» әлеуметтік жобасы (Абай ауданы);

– «Қалалық бастапқы медико-сани-тарлық көмек орталығы» ЖШС ұсын-ған «Медициналық қызметтердің қол-жетімділігі мен сапасын арттырудағы жеке медицинаның рөлі» әлеуметтік жобасы (Қарағанды қ.).

Енді бұлардың қайсысы мойында-лып, қолдау табарын республикалық көрменің қорытындылары шешеді.

ҚаРаҒаНдЫ

асқар ҚЫРЫҚбаев,Жамбыл облыстық қаржы басқармасының басшысы

Елімізде мүлікті жария ету ак ция-сына байланысты Тараз қаласы мен аудан әкімдіктерінің жанынан құрыл -ғ ан ко мис сиялардың жұмыстары жал-ға сын табуда. Нақтырақ айтсақ, 2016 жыл дың 13 қыркүйегіне Жамбыл облы-сы бойынша құны 41712,1 млн теңгені құрай тын 8052 жылжымайтын мүлікті жария етуге өтініштер қабылданды. Оның ішінде құжаттары толық болмауы-на байланыс ты 300 өтініш қайтарылса, құны 38528,9 млн теңгені құрайтын 7 671 жылжымайтын мүлік жария етілді, қалған 81 өтініш құрылған комиссиялар-мен қаралу үстінде.

Жария етілген мүліктердің саны бойынша Тараз қаласы, Байзақ және Қордай аудандары алда келе жатыр. Бұл көрсеткіш бойынша Сарысу ауда-нында – 236, Талас ауданында – 231, ал, Мойынқұм ауданында бар болғаны 71 мүлік жария етілген.

Осылайша, Жамбыл облысы бойын-ша жалпы сомасы 6536,4 млн теңге ақша жария етілді.

Сондай-ақ, халық арасында мүлікті жария ету мақсатында телеарналарда 67 сұхбат және тақырыптық сюжеттер

берілді. Жалпы, мүліктерді жария етуді өткізуге ақпараттық қолдау көрсету үшін Жамбыл облысының жергілікті атқарушы органдарының тарапы-нан бұқаралық ақпарат құралдарында 245 мақала жарияланды және 143 жарнамалық билборд орналастырыл-ды. Интернет-ресурстарда 187 түсін-дірме және жарнамалық материалдар енгізілді. Практикалық көмек көрсету және проблемалық мәселелерді шешу мақсатында мамандар аудандарға шығып 325 семинар және дөңгелек үстелдер өткізіп халыққа түсіндіру жұ-мыс тары жүргізілді.

Жергілікті атқарушы органдардың жанынан құрылған комиссия мүлік-ті жария ету үрдісін жандандырып, жұрт шылық мүлікті жария етуді өткізу барысы мен оны жүйелі насихаттау ту-ралы үнемі хабардар етілуде. Қазақстан азаматтары осы мүмкіндікті пайдалана отырып, қолдағы бар дүниелерін осы акция аясында заңдастырып алғандары жөн. Өйткені, 2017 жылы елімізде жал-пы халықтық табысты декларациялау бас талады. Бұл халықтың нақты табы-сын есептеу арқылы салықты өндіру қорын кеңейтіп, көлеңкелі сауданы жүгендеуге септігін тигізері сөзсіз.

ТаРаЗ

Өңір өмірі

Үздік әлеуметтік жобаларға – жолдама

Мүмкіндікті мүлт жібермеңіз

«Астана құрылыс» ұлттық құрылыс компаниясы» АҚ және «БанкЦентр Кредит» АҚ арасында ірі мәміле жасалуда.

«BAURKazakhstan» АҚ осы арқылы «Альфа-Банк» ЕБ АҚ-пен ірі мәміле жасағандығы туралы хабарлайды.

Между АО «Национальная строитель-ная компания «Астана-Курылыс» и АО «Банк ЦентрКредит» заключается круп-ная сделка.

Настоящим АО «BAURKazakhstan» уведомляет о заключении с АО ДБ «Альфа-Банк» крупной сделки.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің Маңғыстау мемлекеттік мүлік

және жекешелендіру департаменті республикалық меншік объектілерін сату бойынша www. gosreestr. kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

Құрылыс қарқын алды

Азаматтарды тұрғын үймен қамтамасыз ету әрдайым Елбасы-ның ерекше бақылауында бол-ған және бола бермек. Астана қала сы әкімдігінің қол дауы мен С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті Есіл өзенінің сол жағалауында жас оқытушылар мен докторант-тарға және магистранттарға ар-нап инфрақұрылымы дамы-ған 120 пәтерлік 5 қабатты үш үй салды. Бұл соңғы 30 жыл ішін де университет-те салынған үлкен құрылыс

нысаны әрі қазіргі дағдарысқа қарамай мемлекеттің білім беру саласы на жасап жатқан үлкен қамқорлығының көрінісі. Қыз меттік пәтер кілттерін жас оқы ту шылар, академиялық ұт-қыр лық бағдарламасы аясында шетелде тағылымдамадан өткен және «Болашақ» халық аралық сти пен дия сының стипендиат-тары алды.

Университет ректоры Ақыл-бек Күрішбаев өз сөзінде тұрғын үйге қол жеткізу кез келген аза-маттың арманы екенін айта келіп, осы көптен күткен арман-тілек орын далып, бір сәтте 120 жас отба сы пәтер кілтін алған ды ғын атап өтті. «Бұл үйде тұ ра тын дар еліміздің ғылы мына еңбек сіңіріп жүрген жас ғалым дар, «Болашақ» стипендиат тары, АҚШ-тың Кали фор ния университетінің

тағы лым дама сынан өткен док-торанттар. «Жаңа үйдің ірге тасы мықты, керегесі кең, ша ңырағы биік болсын! Ішінде тек қана татулық пе береке, қуа ныш пен бақыт салтанат құр сын!», де-ген уни вер ситет басшысы жаңа қоныс ие леріне шынайы тілек білдірді.

Астана қаласы әкімінің орын-басары Андрей Лукин жастарға үлкен үміт артып отырғандығын, олар мемлекеттің назарында екендігін жеткізді. Сондай-ақ, әкімдік алдағы уақытта да тұр-ғын үй қажеттіліктерін толық қана ғаттандыру үшін барын-ша көмек беретінін айтып уәде етті. Пәтер кілтін тап сыру рәсімі күмбірлеген күй мен әуезді әнге ұласты.

Ұлан СаНЖаР–––––––––––––––––

Суретті түсіргенОрынбай балМҰРаТ,

«Егемен Қазақстан»

Оқытушылар үйлі болдыКеше ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің тарихында алғаш рет жас ғалымдарға, докторанттарға және магистранттарға салтанатты жағдайда пәтер кілтін тапсы-ру рәсімі болып өтті. Кілт тапсыру шарасына Астана қаласы әкімінің орынбасары Андрей Лукин, «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті» АҚ Басқарма төрағасы Ақылбек Күрішбаев, «Родина» ЖШС-нің бас директоры И.Сауэр мен университет ардагерлері қатысты.

Бәрекелді!

12 1 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

СПОРТ

Жалпыұлттық республикалық газет. 1919 жылғы 17 желтоқсаннан шыға бастады.

Меншік иесі:«Егемен Қазақстан» республикалық газеті»акционерлік қоғамы

Басқарма төрағасыДархан ҚЫДЫРƏЛІ

Басқарма төрағасының орынбасарыЕркін ҚЫДЫР

Бас редакторАмантай ШƏРІП

Газет мына қалалардағы:Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС,Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дəуір» РПБК ЖШС,Қарағанды қ., Сəтбаев к-сі, 15, «Типография Арко» ЖШС,Қостанай қ., Мəуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС,Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС,Ақтау қ., 22-м/а, «Caspiy Print» ЖШС,Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-Полиграфия» ЖШС, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Атырау-Ақпарат» ЖШС,Шымкент қ., Т.Əлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС,Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС,Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС,Орал қ., Достық-Дружба даң., 215 А, «WESTA» ЖШС,Талдықорған қ., Алматы қаласы, Мұқанов к-сі, 223 В, «Алматы-Болашақ» АҚ,Өскемен қ., Абай д-лы, 20, «Печатное издательство-агентство Рекламный Дайджест» ЖШСбаспаханаларында басылып шықты.

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 11 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. «Егемен Қазақстанда» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды. Газетті есепке қою туралы №01-Г куəлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республи касының Мəдениет жəне ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қа зақ стан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сəйкес сертификатталған.

Таралымы 183 000 дана / Тапсырыс 8921

Нөмірдің кезекші редакторларыЕржан ƏБДІРАМАН, Нұрлыбек ДОСЫБАЙ

Mекенжайымыз: 010008 АСТАНА, «Егемен Қазақстан» газеті көшесі, 5/13 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58аАнықтама үшін:Астанада: АТС 37-65-27, факс 8 (7172) 37-19-87; Электронды пошта: info@egemen.kz Интернет-редакция: portal@egemen.kz Алматыда: 8 (727) 273-07-87, факс 8 (727) 273-07-87; Электронды пошта: almaty@egemen.kz Жарнама-ақпарат бөлімі: Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, факс – 37-64-48, advert@egemen.kzАлматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-07-26, adv@egemen.kzА Материалдың жариялану ақысы төленген. Жарнама, хабарландырудың мазмұны мен мəтініне тапсырыс беруші жауапты.Газеттің жеткізілуіне қатысты сұрақтар үшін байланыстелефоны: 1499 («Қазпошта» АҚ)

Меншікті тілшілер:Астана – 8 (717-2) 37-54-21;Ақтау – 8 (701) 593-64-78;Ақтөбе – 8 (713-2) 56-01-75;Талдықорған – 8 (728-2) 27-05-70;Атырау – 8 (712-2) 31-74-13;Көкшетау – 8 (716-2) 25-76-91;Қарағанды – 8 (777) 949-64-77;Қостанай – 8 (714-2) 21-01-42;Қызылорда – 8 (701) 772-70-74;Орал – 8 (775) 336-47-57;Өскемен – 8 (778) 454-86-11;Павлодар – 8 (718-2) 54-31-56;Тараз – 8 (726-2) 43-37-33;Шымкент – 8 (701) 362-63-76;Петропавл – 8 (715-2) 50-72-50.

Дастан КЕНЖАЛИН,«Егемен Қазақстан»

Додаға əлемнің 25 елінен 80-нен астам кілем шеберлері қатысып, бес күн бойы боз кілем де бақ сынасты.

Алдымен егіз балуандар Ғұс ман жəне Ғұмар Қырғыз баев тар жан күйер лерін тəнті етіп, ал ғаш қы екі салмақта үздік шық ты. Атап айтқанда, Ғұсман 60 кило сал мақта күресіп, финал да өзбек ста н дық Санжар Осма нəлиевтің жауы ры нын жер иіс кет ті. Көрші елдің атынан сынға түскен Ғұмар болса, 70 кило сал мақ та Шың жаң өлкесінің балуаны Мəде-ниет Жалын байды ұтты. Қола медальды Түр кия аты нан жар ысқа қатысқан қыр ғыз Мир лан Ералиев пен өзбек Бах ром Иноятов иеленді.

Келесі 80 килоға дейінгі сал мақта Дəулет Пах-риддинов төрт белдесу өткізіп, соның бəрін де қарсыластарын айқын басым дықпен жеңсе, 90 килода Айбол Айтбекке чемпиондық атақ үшін күресу оңай болмады. Оның салмағында күрестің бас қа түр лерінен де жүлде алып жүр ген эсто ниялық Александр Мар лелюк пен өзбек Шукиржон Арс-ланов күресті. Олар белдесу ба ры сында біздің балуанға кəдімгідей қарсылық көрсетті. Дегенмен, Айболдың десі басым түсіп, финалда өзбекстандық бəсе келесін тізе бүктірді.

Бұдан кейін 90 килодан астам салмақтағылар кілемге шықты. Мұнда белдесулер де тартыс-қа толы болды. Нəтижесінде, Айбек Нұғымаров қарсыластарының бəрін ұтып, чемпиондық үшін гру зия лық алып күш иесі Лева ни Ма тиа швилимен тіресті. Кез десу де біздің отандасымыз айласын асы-рып, жеңіске жет ті. Бел десу аяқ тал ғаннан кейін Айбек:

«Ме нің тобыма түс кен дердің бəрі ең мықты бол ды. Ал грузинмен күре су маған ауырлау тиді», деген ді айт ты. Олармен бір топқа түс кен ре сей лік Максим Ширяев пен бело рус Александр Вахавяк те кере мет күресті. Екеуінің чемпион атан у ға мүмкіндігі болған еді. Алай-да, оларға сəл ғана сəттілік жетіспеді.

Чемпионаттағы ең қызықты белдесулер түйе балуандар арасында өтті. Оған салмағы 80 килодан асатын үздіктер қатысты. Бұл сы нақта Қазақстанның намысын Мұхит Тұрсынов пен Айбек Нұғымаров қорғады. Нəтижесінде Ай бек жарысты іріктеу кезеңінде аяқ таса, Мұхит қола жүлдеге қол жет кізді. Ал «түйе балуан» атағын гру зин Гурам Тушишвили жеңіп ал ды. Салмағы 130 килодан ауыр 21 жастағы бұл алып жігіттің дзю до дан Еуропа чемпионы деген атағы бар. Енді қазақ күресін де мең геріп алыпты. Былтыр ол Шым кент те өткен халықаралық тур нир-де біздің жігіттердің бəріне сан соқ тырып кетіп еді. Соның со ңы Əлем чем пион дығына да жеткізді.

Чемпионаттың жабылу салта на тында жүл дегер-лерге сыйлық тар тапсырылды. Жарыс басталар алдында «Қазақ күресінің дамуы: бүгіні мен келе-шегі» деген тақы рыпта халықаралық ғылыми кон-ференция өтіп, төл күресіміздің қазіргі даму деңгейі талқыланды.

Басқосуда қандастарымыз Қытайдың 3 қала, 13 аудан жəне 3 облысында ұлт тық күре сіміз федера-циялары ашыл ға нын, ал Іле-Қазақ облысының Күнес ауданындағы Түрген ауылын да қазақ күресі мектеп бағ да р ламасына арнаулы пəн ретінде енгізілгенін айтты. Дүние жүзі лік қазақ күресі федерация-сы ақпарат бөлімінің басшысы Ақын Ордабайұлы «Қазақ күре сі» атты жаңа журналды таныс тырып, баяндама жасады. Соңы нан қазақ күресінен Азия феде ра циясының президенті болып Серік Кененбай сайланды. Жиында Дүниежүзілік қазақ күресі федерациясының президенті Серік Төкеев келесі VII Əлем чем пио на ты ның 2017 жылы тамызда Ас та на қаласында өтетінін хабарлады.

АСТАНА – МҰҢҒЫЛКҮРЕ (Қытай) – АСТАНА

Айдын иелері алғашқы ми-нуттан бастап шабуылға шықты. Қонақтар қарсыластарының бұл қарқынына лайықты тосқауыл қоя білді. Тіпті, реті келгенде, қарым та шабуылдауды да ұмыт-қан жоқ. Алайда, үзіліске 4 минут қалғанда ресейліктер швеция-лық легионер Джон Норман-ның көмегімен есеп ашып кетті. Екінші кезеңде қос команда қанша

шабуылдағанымен, таблодағы есеп өзгерген жоқ. Есесіне, кез-десудің соңғы бөлігінде жан-күйерлер үш бірдей голдың куəсі болды. Алдымен, 42-минут-та «Барыс» сапынан Найджел Доус таразы басын теңестірсе, 50-минутта торпедолық Никита Ураков командасын екінші рет алға шығарды. Арада бар болға-ны бір минут өткенде, Эдуард

Занковецтің шəкірттері тағы да есепті теңестірді. Бұл жолы «Барыс» сапындағы жаңа ойын-шылардың бірі – Кори Три вино мергендігімен көзге түсті.

Негізгі уақытта жеңімпаз анық талмай, қарсыластар овер-таймға жүгінді. Бұл сында нов-город тықтардың мерейі үстем болды. Жеңіс шайбасының ав-торы – Даугавиньш Каспарс. Осы лайша, «Барыс» бұл кезде-суден бір ұпай олжалады. Əзірге қоржындарында 14 ұпайлары бар елордалықтар Шығыс конферен-циясында 13-орында тұр. Біздің команда келесі кездесуін 3 қазан күні Астанада Нижнекамскінің «Нефтехимигімен» өткізеді.

Еламан ҚОҢЫР

«Ташкент жолбарысы»Руфат Рискиевтіѕ бір аяєы кесілді

Ташкент ауруханасында аты аңызға айналған бұрынғы бокс шы Руфат Рискиевке шұғыл ота жа-салып, бір аяғының төменгі жағы кесі лді. Республиканың бел гілі жат тықтырушысы Мурад Эргашев оның аяғы вена тромбозы мен ауы-руына байланысты төменгі буы ны-нан кесілгенін жеткізді.

Кезінде журналистердің дуа-лы аузымен «Ташкент жолбары-сы» деген лақап ат алған даңқты боксшы қазіргі күнде Ташкент қалалық №16 ауруханасы хирур-гия бөлімшесінің 5-палатасында жатқан көрінеді.

Руфат Рискиев 1949 жылы Ақ-қор ған қаласында дəрігерлер дің отбасында дүниеге келген. 12 жа-сы нан атақты бапкер Сидней Джек-сон ның қол астында жаттыға бас та-ған. Ал үлкен рингке тағы бір əйгілі жаттықтырушы Борис Гранаткин алып шыққан.

Р.Рискиев 1974 жылы Куба астанасы Гаванада өткен бірінші Əлем чемпионатында 75 килоға дейінгі салмақта алтын медаль жеңіп алды. Ол осы биікке жет-кенге дейін іріктеу сынақтарында канадалық Стан Уилльямсон ды (нокаут, 1-раунд), болгар Алек-сандр Янакиевті (ұпай саны), ширек финалда аргентиналық Рикардо Рохасты (ұпай саны), жартылай финалда ГДР өкілі Бернд Виттенбургті (нокаут, 1 ра-унд) жəне финалда румын Алек Настакты (ұпай саны, 3:2) ұтқан болатын. Сол бірін ші лікте келесі алтын медаль иегері – Василий Соломин 60 килоға дейінгі салмақта күш сынасып, чем пион-дыққа сəл бұрын қол жеткізген еді.

Дамир ҚОЖАМҚҰЛ

– Бокстың сүйек майын шаққан шетел дік бір журналистің «Майк Тайсон – өз мүмкіншілігінің 50 па йы зын ғана жүзеге асырған бокс шы» деген пікірін оқып едім. Төрт күл дүниені дүрліктірген «Темір Тай сон» өз мүмкіншілігін жарты-лай ғана жүзе ге асырса, қазақтың күрзі жұды рық ты жігіті Асылбек Қилымовта бұл көрсеткіш 30-40 пайызды құрайтын шығар. Неге?

– Рахмет. Шынымды айтсам, осы сұрақ ты өзіме де көп қойдым. Оның же-те гінде ой дариясына сан рет шомдым. Бірақ əлі оның нақты жауабын таба алған жоқпын. Көп нəрсені күні бүгінге дейін түсіне алмай, дал боламын. Бəріне спорт-пен қоян-қолтық қабаттасып жүретін сая-сат кінəлі сияқты.

– Сонда өзіңізді «тоталитарлық

жүйенің солақай саясатының құрбаны-мын» деп санайсыз ба?

– Бүгінде олай деп, өзімді тым жоға-ры бағалағым келмейді. Бірақ мен бір-екі мысал келтірейін. 1979 жылы Молдавияда КСРО-ның жасөспірімдер ара сындағы чемпионаты өтті. Оған қаты су үшін қала, облыс, спорт қоғамы жəне Бүкілодақтық кəсіподақ спорт қоғамының біріншіліктерін жеңу керек. Мен олардың үшеуін оңай жеңіп шығып, жеңімпаз атандым. Соңғысында ақтық бəсекеде ұтып тұрсам да, прибалтикалық қарсыласымның қолын көтерді. Негізі, мұнда екінші орын алған боксшының өзін Одақ чемпионатына шақыртулары керек-тін. Бірақ мені ешкім де шақырма-ды. Бапкерім Александр Драч бұрын Молдавияда қызмет еткен маман еді.

Ол бірден өзінің бұрынғы таныстары арқылы мені сол республика құрамасына қосып жіберді. Өйткені, ол кезде чемпио-натты ұйымдастырушы республикаға өз командасын қоюға рұқсат берілетін. Сөйтіп, мен молдовандар командасы сапында рингке шықтым. Əбден ашын-сам керек, қарсыластарымды алғашқы раундтарда-ақ нокаутпен жеңе бастадым. Содан барлық қарсыластарымды ұтып, жасөспірімдер арасында Одақ чемпи-оны атандым. Бұдан кейінгі үш жылда Қарағандыда (1980), Пензада (1981), Каунаста (1982) өткен жасөспірімдер біріншіліктерінде топ жардым.

Кейін КСРО құрамасы сапында өнер көрсете бастағанда бапкерлердің кей қылықтарын түсіне алмай-ақ қойдым. Финляндияда өткен халықаралық турнир-дегі бірінші жекпе-жекте қарсыласымды бірінші раундта-ақ нокаутқа жібер дім. Құраманың бас жаттықтырушысы Ар-тем Лавров маған ұрысты. «Неге жұды-рықтаспайсың?» дейді. Екіншісінде

нокаутқа түсірдім. Лавров тағы жер-жебіріме жетті. Үшінші жекпе-жегімде қашып-пысып жүріп алдым. Үзілісте Лавров мақтады. «Міне, осылай жұды-рық тасу керек» деп қояды. Соңында оны да сылқ еткіздім. Лавров тағы ұрысты. Ал мен түсінбеймін. Неге мен өзімді басқаға ұрғызып қоюым керек?!

– Ең өкініштісі, халықаралық аре-нада елеулі жеңіске жете алмадыңыз. Оның да сыры бар ма?

– Ұзын-қысқасы 15 халықаралық тур-нирде жеңіс тұғырының ең биік саты-сына шығып, осынша рет КСРО туын көкте желбіреттім. Мұны мақтан ете-мін. Ақ шаршы алаңдағы ең басты ар-маным Олимпиада чемпионы болу еді. Ол жүзеге аспады. Оның да себебі бар. 1984 жылы Олимпиадаға баратын КСРО құрамасының сапына 4 қазақ іліндік. Төрт қазақ! К.Əбдірахманов, С.Нұрқазов, С.Қонақбаев жəне мен. Бірақ Олимпиада қарсаңында бізге КСРО Лос-Анджелеске спортшыларды жібермеу туралы шешім қабылдағанын мəлімдеді.

Өз басым жай соққандай, мең-зең болдым. Осыдан кейін спортты саясат демей көр. Ал сол Олимпиадада мен екі рет жеңген Оңтүстік Корея боксшысы Шин Джун-Соп чемпион атанды. Мен оны 1982 жылы 18 жасымда Финляндияда

нокаутқа түсіргенмін. Содан соң 1983 жылы Таиландта таза жеңгенмін.

– Соққыңыздың қуатты болуы жаратылыстан ба, əлде жаттығулар арқылы қол жеткен жетістігіңіз бе?

– Табиғи жаратылыстан. Тəңірдің берген сыйы шығар. Ауылда өстік. Үйде мал бар, бау-бақша да болатын. Олар-дың бəріне су керек. Құдықтан қау ғамен су тартатынмын. Екі шелекті иін ағаш-қа іліп, екеуін қолға ұстап, таситынбыз. Қысқа отын дайындау үшін қол арамен аралап, балтамен ағаш жаратынмын. Мүмкін осы жұмыстардың да септігі ти-ген шығар. Жалпы, мен рингте 216 жекпе-жек өткізіп, оның 82 пайызын аяғына жеткізбей аяқтадым. КСРО құрамасының сапындағы жаттығуларда соққымды тек-сергенде, 724 килоны көрсеткен.

– Бокстан неге тым ерте, 23 жасы-ңыз да, ең өкініштісі, Олим пия ойын-дарына бір жыл қалғанда кеттіңіз?

– Жалықтым. Рингте өткізген 10 жыл өмірімде əділеттілік көрдім деп айта алмай-мын. Ал Олим пиадаға баратын құрама-ның сапына мені алатындарына сенімді болған жоқпын. Сол себепті 1987 жылы қолғабымды «бұрышқа» атып ұрдым.

Əңгімелескен Нұрғазы САСАЕВ

Ґѕірде велоспорт беделі ґсіп келеді

Ќытайда ќазаќ кїресі ќанат жайдыҚытайдың Іле-Қазақ автономиялы облы-сы ның Мұңғыл күре ауданында қазақ күресі нен əлем чемпионаты өтті. Осы сын-да бес салмақ дəрежесі бойынша түгелдей қазақ балуан дары топ жарып, тұғыр биігіне көтерілді.

Хоккей

«Барыс» соѕєы сəтте сыр беріп ќойдыАстананың «Барысы» бұрнағы күні Құрлықтық хоккей лигасының тұрақты чемпионаты кезекті турында Нижний Новгородта жергілікті «Торпедомен» кездесіп, овертаймда 2:3 есебімен ұтылып қалды.

Асылбек ЌИЛЫМОВ:

Бокс – ґмірімніѕ бір белесіКезінде қазақ боксы мақтаныштарының бірі болған КСРО-ның 1984 жылғы чемпионы, 1985 жəне 1986 жылдарғы күміс жүлдегері Асылбек Қилымовты спорт жанкүйерлері ұмыта қоймаса керек. Жақында біз белгілі былғары қолғап шеберімен кездесіп, аз-кем əңгімелескен едік.

Атақты велошабандоз Александр Винокуров Лондон төрінде жеңістің ең биік тұғырына көтерілгеннен кейін солтүстік өңірде жерлес ағаларына ұқсағысы кел-ген жас толқынның саны күрт артты. Қазір олардың алды халықаралық жарыс-тарда топ жарып, Рио Олим пиадасына қатысып қайтты. Біз тегеурінді топтың бір шоғырын тəрбиелеумен айналысатын велоспорттан олимпиадалық резервтегі мамандандырылған балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің директоры Владимир ПАРАХИНГЕ жолығып, əңгімелескен едік.

– Владимир Алексеевич, бүгін де шəкірттеріңіздің есім дері əлемге таны-мал. Əлем чемпио нын да қанаттандырып ұшырдыңыздар.

– Иə, 1998 жылдан бері жұ мыс істеп келе жатқан мектеп, өңір ді айтпағанда, еліміздегі вело спорттың дамуына зор үлесін қосып, ынта-лы да талапты балаларды өзіндік ерекшеліктері мол спорттың осы бір қиын түріне талмай бау-лып келеді. Осы жылдар беделінде бəрі дұрыс, тақтай дай жазық болды десек, ешкім сене қоймас. Жүйкені жұқартатын проблемалар-ды бастан қанша өткерсек те, мақсатымыздан айны ған емеспіз. Тіпті, қаражат тап шы лығы-нан мектепті уақытша жабуға да тура келген. Десек те, мүдделі орындардың түйінді мəсе ле -лерді байыптылықпен шеше білу дің арқа сын да материалдық-техникалық базамыз ана ғұрлым жақсарды. Қазір мұнда 10-17 жас ара лы-ғындағы 200-ге жуық тəр бие ленуші жаттығады. Олардың 12-сі облыс құрамасына алынып, байрақты бəсекелерде ел намысын қорғап жүр.

– Бұрындары арнайы жат ты ғатын орындардың жетіс пеушілігінен қиналып жүретін едіңіздер. Түйінді мəселе шеші мін тапты ма?

– Велоспортшылар кешенді əрі үзбей жаттыққанда ғана спорт тық бабын сақтайды. Жаз маусымында Явленка, Мамлютка, Архангелка тасжолдарын, Борки кентіндегі трассаны пайдаланамыз. Ауламызда шағын велодро мымыз, «Жеңіс» балалар мен жас-өспірімдер спорт мектебінде, №17 ұлттық өркендеу мектебінде жəне Қызылжар ауданын-да филиалдарымыз бар. Қыста жалпы аумағы

70 шаршы метрді құрайтын екі бөл меде сығы-лысып, дайындалу жайы қатты қинай тын. Был-тыр бой көтерген əмбебап спорт сарайынан ха-лықаралық талаптарға сай жабдық тал ған жеңіл атлетика манежі мен велозал беріл ді. Жер-гі лік ті қазынадан бөлінген қара жат қа 33 велотренажер сатып алынды.

Десек те, велоспорттағы ба-сты проблема – жол. Кей кездері бал ғын дар бастарын қатерге тігіп, автокөліктермен бірге жүруге мəж -бүр. Тасжол тақтайдай түзу, тегіс бол-са, бір сəрі. Шағын ғана Бель гия да 35 мың шақы рым вело жолақ бар көрі неді. Аманшы лық бол са, ол күнге де жетерміз.

– Спорт мектебі білікті ма ман дар мен қанша лық-ты қам та масыз етілген?

– Шəкірттер іміз д ің кəсі би ше бер лігін шың-дай отырып, елін, жерін сүйетін отаншыл азамат тар тəр биелеуде жаттық тыру-шылар ға қойылатын та-лап ерекше, жауап кер шілік жүгі ауыр. Оның үстіне, ірі жарыстарда ел намысын ой дағы дай қорғау секілді міндеттер тұр ға нын ескер-сек, көпжылдық жұ мыс өтілі бар тəжірибелі кадрлар-ға алдымен арқа сүйейміз. Қазір се гіз маман жұмыс істесе, олардың ара сын да

осы салаға ширек ғасыр ғұмы рын арнаған Петр Нетесов тің, Игорь Зельниковтің жəне Сергей Ишимовтің есімдерін мақ танышпен атауға болады.

Мен велоспортты «спорттың төресі» дер едім. Зерттеулер көр сет кендей, велосипедті үздіксіз теп кен адамның өмір жасы бес жыл-ға ұзарады. Күйзелістен арылу мен жастықты сақтаудың, варикоз сияқты аяқ ауруларына қарсы қолданылатын бірден-бір «ем». Жүрек, өкпе, бұлшық еттер жақсы дамиды. Міне, велоспорттың осын дай артықшылықтарын бала-лар се зініп өссе, А.Винокуровтың ізін қуу шылар қатары, сөз жоқ, артар еді.

ƏңгімелескенӨмір ЕСҚАЛИ

«Егемен Қазақстан»

Солтүстік Қазақстан облысы

Газет Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС-те басылды, тел. 99-77-77. Тапсырыс №188 ek

131 ҚАЗАН2016 жыл

ресми бөлімҚазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы

2016 жылғы 23 қыркүйек №539 Астана, Үкімет Үйі

«Табиғи теріден жасалған киім заттары, киімге керек-жарақтар және өзге де бұйымдар» тауар позициясы бойынша тауарларды бақылау

(идентификациялау) белгілерімен таңбалауды енгізу жөніндегі пилоттық жобаны 2015-2016 жылдары іске асыру жөніндегі шаралар туралы

«Кеден одағына және Бірыңғай экономикалық кеңістікке мүше мемлекеттердің аумақтарында жеңіл өнеркәсіп өнімдерінің жекелеген түрлерін таңбалау жүйесін әзірлеу туралы» Жоғарғы Еуразиялық экономикалық кеңестің 2014 жылғы 10 қазандағы № 88 шешіміне сәйкес 2016 жылғы 29 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңымен ратификацияланған «Табиғи теріден жасалған киім заттары, киімге керек-жарақтар және өзге де бұйымдар» тауар позициясы бойынша тауарларды бақылау (идентификациялау) белгілерімен таңбалауды енгізу жөніндегі пилоттық жобаны 2015-2016 жылдары іске асыру туралы келісімнің орындалуын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:

1. Қазақстан Республикасының Қаржы, Инвестициялар және даму, Ақпарат және комму-никациялар, Ұлттық экономика министрліктері Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкімен және «Атамекен» Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен келісу бойынша бір ай мерзімде бірлескен акт қабылдау арқылы «Табиғи теріден жасалған киім заттары, киімге керек-жарақтар және өзге де бұйымдар» тауар позициясы бойынша тау-арларды бақылау (идентификациялау) белгілерімен таңбалауды енгізу жөніндегі пилоттық жобаны 2016 жылы өткізу тәртібін айқындасын.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі Б.САҒЫНТАЕВ

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 19 ақпан №50 Астана қаласы

«Мәдениет саласындағы мемлекеттiк көрсетiлетiн қызмет регламенттерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің міндетін

атқарушының 2015 жылғы 22 мамырдағы № 191 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы

«Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабы 2) тармақшасына сәйкес бұйырамын:

1. «Мәдениет саласындағы мемлекеттiк көрсетiлетiн қызмет регламенттерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 22 мамырдағы №191 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11447 болып тіркелген, 2015 жылы 14 шілдеде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін:

аталған бұйрықпен бекітілген «Тарих және мәдениет ескерткiштерiндегі археологиялық және (немесе) ғылыми-реставрациялық жұмыстарды жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру» мемлекеттiк көрсетiлетiн қызмет регламенті осы бұйрықтың қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлiгiнiң мәдениет және өнер істері департаменті заңнамада белгiленген тәртiпте:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде елтаңбалы мөрмен

куәландырылған қағаз данасын қоса бере отырып, электрондық жеткізгіште осы бұйрықтың көшірмелерін «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде және мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялау үшін жолдауды;

3) тіркелген осы бұйрықты алған күннен күнтізбелік бес күн ішінде елтаңбалы мөрмен және осы бұйрыққа қол қоюға уәкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған баспа және электрондық түрдегі оның көшірмелерін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жолдауды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларымен қарастырылған іс-шаралардың орындалуы туралы мәлімет беруді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрі А. МҰХАМЕДИҰЛЫ

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы 19 ақпандағы №50 бұйрығына қосымша

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 22 мамырдағы №191 бұйрығына 2 қосымша

«Тарих және мәдениет ескерткiштерiндегі археологиялық және (немесе) ғылыми-рестраврациялық жұмыстарды жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру»

мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті

1. Жалпы ережелер1. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің

2015 жылғы 22 сәуірдегі № 146 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11238 тіркелген) «Тарих және мәдениет ескерткiштерiндегі археологиялық және (немесе) ғылыми-рестраврациялық жұмыстарды жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына сәйкес (бұдан әрі – стандарт) Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді.

Мемлекеттік қызметті көрсетуге өтініш қабылдау және олардың нәтижелерін беру:1) көрсетілетін қызметті беруші кеңсесі;2) «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорация» коммерциялық емес акционерлік

қоғам (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация);3) www.egov.kz «электрондық үкiмет», www.elicense.kz веб-порталдары (бұдан әрі-портал)

арқылы жүзеге асырылады.2. Мемлекеттік қызмет көрсету нысаны: электрондық нысан (ішінара автоматтандырылған). 3. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесі тарих және мәдениет ескерткiштерiнде

археологиялық және (немесе) ғылыми-реставрациялау жұмыстарын жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру, лицензияны қайта рәсімдеу немесе стандарттың 10-тармағында көзделген жағдайларда және негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап болып табылады.

Порталда арқылы мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесінің әзірлігі туралы күні және орны көрсетілген хабарлама жіберіледі.

Мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: электрондық нысан.

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету процесiнде көрсетiлетiн қызмет берушiнiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметкерлерiнiң) iс-қимыл тәртiбiнің сипаттамасы

4. Мемлекеттік қызметті көрсету жөніндегі рәсімді (іс-қимылды) бастау үшін көрсетілетін қызметті алушыдан стандарттың 9-тармағында көзделген, Мемлекеттік корпорация немесе портал арқылы қабылданған құжаттар болып табылады.

5. Мемлекеттiк қызмет көрсету процесiнiң құрамына кiретiн әрбiр рәсiмнiң (iс-қимылдың) мазмұны, оның орындалу ұзақтығы:

1) Мемлекеттік корпорация және портал арқылы стандарттың 9-тармағында көзделген құжаттарды көрсетілетін қызметті берушінің қабылдауы және ол келіп түскен күні тіркелуі (сағат 17.30-дан кейін түскен құжаттар келесі күні тіркеледі);

2) көрсетілетін қызметті алушының тарих және мәдениет ескерткiштерiнде археологиялық және (немесе) ғылыми-реставрациялау жұмыстарын жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия (бұдан әрі – лицензия) беруге ұсынған құжаттардың толықтығын тіркелген күннен бастап екі жұмыс күн ішінде тексереді, ал тарих және мәдениет ескерткiштерiнде археологиялық және (немесе) ғылыми-реставрациялау жұмыстарын жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензияны қайта рәсімдеу(бұдан әрі – лицензияны қайта рәсімдеу) бір жұмыс күн ішінде қаралады;

3) лицензия беруге ұсынылған қүжаттар толық болған жағдайда облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарына (бұдан әрі – келісуші орган) келісімге жолданады.

Келісуші орган сұрау түскен күнен бастап 10 (он) жұмыс күн ішінде қарайды және келісім немесе бас тарту туралы дәлелді жауап жолдайды;

4) мемлекеттік қызметті көрсетушіге келісуші органнан келіп түскен хат кеңседе тіркеліп, түскен күні хат жауапты қызметкерге жолданады;

5) келісуші органың тіркелінген, басқарма басшысы, басшы орынбасары, қызмет берушінің құрылымдық бөлімшенің басшылығымен қарарланған хаттың негізінде екі жұмыс күн ішінде құжаттар қарастырылады және лицензия дайындалады, келісіледі (қол қойылады) немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беріледі.

Лицензияны қайта рәсімдеу құжаттары бір жұмыс күн ішінде қарастырылады және лицензия дайындалады, келісіледі (қол қойылады) немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беріледі;

6) лицензия, қайта рәсімделген лицензия немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап қол қойылған күні тіркеледі және мемлекеттік қызмет алушыға жолданады.

6. Келесі рәсімдерді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіздеме болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімдерінің (іс-қимылдың) нәтижелері:

1) мемлекеттік қызметті алушының тіркелген өтініші;2) егер құжаттар толық ұсынылмаған жағдайда - жазбаша дәлелді бас тарту, егер құжаттар

толық болған жағдайда - стандарттың 9-тармағына сәйкес құжаттар топтамасы;3) мемлекеттік қызметті көрсетуші келісуші органға хат жолдану, келісуші органның келісім

немесе дәлелді бас тарту туралы жауабы;4) келісуші органың басқарма басшысы, басшы орынбасары, қызмет берішінің құрылымдық

бөлімшенің басшылығымен қарарланған, тіркелінген хаты;5) лицензия, қайта рәсімделген лицензия немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту

туралы дәлелді жауап;6) тіркелінген лицензия, қайта рәсімделген лицензия немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден

бас тарту туралы дәлелді жауап немесе мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесінің әзірлігі ту-ралы күні және орны көрсетілген хабарлама.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызмет берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы

7. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) тізбесі:

1) жауапты орындаушы; 2) көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшесінің басшысы, басшы орынбасары,

көрсетілетін қызметті берушінің басшылығы;3) кеңсе қызметкері.8. Әрбiр рәсiмнiң (iс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлiмшелер

(қызметкерлер) арасындағы рәсiмдер (iс-қимылдар) кезектілігінің сипаттамасы:1) Мемлекеттік корпорация және портал арқылы стандарттың 9-тармағында көзделген

құжаттарды көрсетілетін қызметті берушіден қабылдауы және ол келіп түскен күні кеңсе қызметкері тіркейді (сағат 17.30-дан кейін түскен құжаттар, келесі күні тіркеледі);

2) жауапты орындаушы көрсетілетін қызметті алушының лицензия беруге ұсынған құжаттардың толықтығын тіркелген күннен бастап екі жұмыс күн ішінде тексереді, ал лицензияны қайта рәсімдеу құжаттары бір жұмыс күн ішінде қаралады;

3) лицензия беруге ұсынылған құжаттар толық болған жағдайда облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарына (бұдан әрі – келісуші орган) жауапты орындаушымен жолданады.

Келісуші орган сұрау түскен күнен бастап 10 (он) жұмыс күн ішінде қарайды және мемлекеттік қызметті көрсетушіге келісім немесе бас тарту туралы дәлелді жауап жолдайды;

4) мемлекеттік қызметті көрсетушіге келісуші органнан келіп түскен хат кеңсе қызметкерімен кеңседе тіркеліп, хат түскен күні жауапты қызметкерге жолданады;

5) келісуші органың тіркелген, басқарма басшысы, басшы орынбасары, қызмет берушінің құрылымдық бөлімшенің басшылығымен қарарланған хаттың негізінде екі жұмыс күн ішінде құжаттар жауапты орындаушымен қарастырылады және лицензия дайындалады, құрлымдық бөлімшенің басшысы, басшы орынбасары, басқарма басшысымен келісіледі (қол қойылады) немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беріледі.

Лицензияны қайта рәсімдеу құжаттары бір жұмыс күн ішінде жуапты орындаушымен қарастырылады және лицензия дайындалынады, құрлымдық бөлімшенің басшысы, басшы орынбасары, басқарма басшысымен келісіледі (қол қойылады) немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап беріледі;

6) лицензия, қайта рәсімделген лицензия немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап қол қойылған күні тіркелінеді және мемлекеттік қызмет алушыға жолданады.

4. Мемлекеттік корпорация және (немесе) өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара іс-қимыл тәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық

жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау

9. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті Мемлекеттік корпорация арқылы көрсету процесінің сипаттамасы, оның ұзақтығы:

1) мемлекеттік қызмет көрсету үшін көрсетілетін қызметті алушы құжаттардың тізімдемесімен Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді;

2) Мемлекеттік корпорацияда көрсетілетін қызметті алушыға мемлекеттік қызмет көрсету ұзақтығы – 15 минут;

3) көрсетілетін қызметті алушының сұрау салуын Мемлекеттік корпорациядан көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшесіне жіберу мерзімі – құжаттарды қабылдағаннан кейін бірден жіберіледі.

10. Мемлекеттік корпорацияда құжаттарды қабылдау «электронды кезек» тәртібімен жеделдетілген қызмет көрсетусіз жүзеге асырылады. Көрсетілетін қызметті алушының қалауы бойынша портал арқылы электрондық кезекті «брондауға» болады.

Көрсетілген органның құжаттарды қабылдаған күні туралы белгі және нәтижені жоспарлы беру уақыты қойылған, көшірмесі уақыты көрсетілетін қызметті алушыға табыс етілетін тізімдеме өтініштің қабылданғанын растау болып табылады.

11. Жүгіну тәртібін және портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсету кезінде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушының рәсімдерінің (іс-қимылдарының) реттілігін сипаттау осы регламентке 1 - қосымшаға сәйкес диаграмма:

1) көрсетілетін қызметті алушы өзінің электрондық цифрлық қолтаңбамен (бұдан әрі – ЭЦҚ) тіркеу куәлігі арқылы порталда тіркеуді жүзеге асырады;

2) 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушы ЭЦҚ тіркеу куәлігін бекіту, мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін көрсетілетін қызметті алушының порталға құпия сөз енгізу процесі;

3) 1-шарт – порталда логин және құпия сөз арқылы тіркелген көрсетілетін қызметті алушы туралы деректердің нақтылығын тексеру;

4) 2-процесс – көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бұзушылықтардың болуына байланысты авторландырудан бас тарту туралы порталда хабарлама қалыптастыру;

5) 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының порталда осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентінде көрсетілген қызметті таңдауы, қызметті көрсету үшін сұрау нысанын экранға шығару және оның құрылымы мен форматтық талаптарын ескере отырып, сұраудың нысанына электрондық түрдегі қажетті құжаттарды тіркей отырып, көрсетілетін қызметті алушының нысанды толтыруы (деректерді енгізуі);

6) 4-процессс – электрондық үкіметінің төлем шлюзі арқылы қызметке ақы төлеу;7) 2-шарт – «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер қорының ақпараттық жүйесінде (әрі қарай

- МДҚ АЖ) көрсетілетін қызмет үшін ақы төлеу фактісін тексеру;8) 5-процесс – порталда көрсетілетін қызмет үшін төлемақы болмағандықтан, сұрау салынған

көрсетілетін қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 9) 6-процесс – алушының сұрауды растау (қол қою) үшін ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдауы; 10) 3-шарт – порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін және тізімде кері қайтарылған

(күшін жойған) тіркеу куәліктерінің болмауын, сондай-ақ сауалда көрсетілген жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН)/бизнес-сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН) мен ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасындағы сәйкестендіру деректерінің сәйкестігін тексеру;

11) 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқасы расталмағандықтан, сұрау салынған көрсетілетін қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру;

12) 8-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ арқылы көрсетілетін қызметті алуға арналған сұраудың (енгізілген деректердің) толтырылған нысанын растауы (қол қоюы);

13) 9-процесс – электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті алушының сұрауын) «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-де тіркеу;

14) 10-процесс – осы регламенттің 5-тармағының 3) -6) тармақшаларында көзделген рәсімдерді (іс-қимылдарды) жүзеге асыру;

15) 11-процесс – көрсетілетін қызметті алушының «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-де қалыптастырылған көрсетілетін қызметтің нәтижесін (электрондық лицензияны) алуы. Электрондық құжат көрсетілетін қызметті алушының уәкілетті тұлғасының ЭЦҚ қолдана отырып қалыптастырылады немесе мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы уәжделген жауабы туралы хат мемлекеттік қызметті алушыға «Е-лицензиялау» АЖ МДҚ жолданады.

12. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде рәсімдердің (іс-қимылдардың) ретін, көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимылдарының толық сипаттамасы, сондай-ақ өзге көрсетілген қызметті берушілер және (немесе) Мемлекеттік корпорациямен өзара іс-қимыл тәртібінің және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді қолдану тәртібінің сипаттамасы осы Қағиданың 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетіледі. Мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестері анықтамалығы «электрондық үкімет» веб-порталында, көрсетілетін қызметті берушінің интернет-ресурсында орналастырылады.

«Тарих және мәдениет ескерткiштерiндегі археологиялық және (немесе) ғылыми-рестраврациялық жұмыстарды жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру»

мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 1 қосымша

Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара іс-қимыл диаграммасы

«Тарих және мәдениет ескерткiштерiндегі археологиялық және (немесе) ғылыми-рестраврациялық жұмыстарды жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру»

мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 2 қосымша

«Тарих және мәдениет ескерткiштерiндегі археологиялық және (немесе) ғылыми-рестраврациялық жұмыстарды жүзеге асыру жөнiндегi қызметке лицензия беру»

мемлекеттік көрсетілетін қызметі бизнес-процесстерінің анықтамалығы

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 16 наурызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13495 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 15 маусым №165 Астана қаласы

Мемлекеттік архив мекемелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптарды бекіту туралы

«Тиісті уәкілетті органдардың еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілердің қабылдау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы №1182 қаулысына сәйкес бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік архив мекемелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптары бекітілсін.

2. «Мемлекеттік мұрағаттардағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптарын бекіту ту-ралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2013 жылғы 2 мамырдағы №93 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8499 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінің 2013 жылғы 25 маусымдағы № 155 (28094) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Мұрағаттық іс және құжаттама департаменті (Д.С. Мұқатаев) заңнамада белгiленген тәртiпте: 1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрыққа қол қоюға

уәкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған қағаз және электрондық түрдегі осы бұйрықтың көшірмелерін ресми жариялау үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдануын, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне, Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілуін;

3) ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы тармақпен қарастырылған іс-шаралар орындалғаннан кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне іс-шаралардың орындалуы туралы мәлімет беруді қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт вице-министрiне жүктелсiн.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрі А. МҰХАМЕДИҰЛЫ

«Келісілді» «Келісілді»Қазақстан Республикасы Қазақстан РеспубликасыДенсаулық сақтау және Ұлттық экономика министріәлеуметтік даму министрі ___________Қ. Бишімбаев___________Т. Дүйсенова 2016 жылғы 30 маусым2016 жылғы 21 маусым

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы15 маусымдағы маусымдағы №165 бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік архив мекемелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбектіқорғау жөніндегі талаптар1-тарау. Жалпы ережелер

1. Мемлекеттік архив мекемелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар (бұдан әрі – Талаптар) еңбек қызметі барысында мемлекеттік архив мекемелері жұмыскерлерінің (бұдан әрі – жұмыскерлер) өмірі мен денсаулығының сақталуына бағытталған тәртіпті, процеду-раларды және нормативтерді белгілейді.

2. Осы Талаптарда келесі ұғымдар пайдаланады:1) архив – архив құжаттарының жиынтығы, сондай-ақ архив мекемесі немесе мекеменің,

ұйымның немесе кәсіпорынның пайдаланушылар мүдделері үшін архив құжаттарын қабылдау мен сақтауды жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшесі;

2) архив қоймасы – архив құжаттарын сақтау үшін арнайы жабдықталған үй-жай;3) жұмыскер – жұмыс берушімен еңбек қатынастарында тұратын және еңбек шарты бойынша

жұмысты тікелей орындайтын жеке тұлға.

2-тарау. Еңбек қауіпсіздігінің жалпы талаптары

3. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мақсатында мынадай іс-шаралар:1) жұмыскерлермен өздерінің лауазымдық міндеттерін орындау кезінде мемлекеттік ар-

хив мекемесінің (бұдан әрі – архив) ғимаратын тиісті түрде ұсталуын және өндірістік құрал-жабдықтарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сонымен қатар архивте еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша мониторинг жүргізу;

2) Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12743 болып тіркелген «Өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша міндетті мерзімдік аттестаттау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1057 бұйрығына сәйкес жұмыс жағдайлары бойынша өндірістік объектілеріне аттестаттау өткізу, соның қорытындысы бойынша денсаулыққа зиянды және қауіпті факторларды жою шараларын жүзеге асыру;

3) архив ғимаратында апатты жағдайлардың дамуын және жұмыскерлеріне зиянды факторлардың әсер етуін болдырмау үшін іс-шаралар қабылдау;

4) жұмыскерлерді Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10634 болып тіркелген «Міндетті медициналық қарап тексеруді өткізу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 24 ақпандағы № 128 бұйрығына сәйкес алдын ала (жұмысқа қабылдану кезінде) және мерзімдік (еңбек қызметі барысында) медициналық тексеруден өткізу және кәсіптік ауруға шалдығу белгілері танылған кезінде іс-шаралар қабылдау;

5) «Өрт қауіпсіздігі қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 9 қазандағы № 1077 (бұдан әр – Өрт қауіпсіздігі қағидалары) және «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламентін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 16 қаңтардағы № 14 (бұдан әрі – Техникалық регламент) қаулыларына сәйкес өрт қауіпсіздігі жүйесіне, ауаны желдету және кондиционерлеу жүйесіне, қорғау жүйесіне және жылы-ту жүйелеріне тиісті техникалық қызмет көрсетуді қамтамасыз ету, сондай-ақ мемлекеттік архив жұмыскерлеріне өртке қарсы нұсқаулық жүргізу ұйымдастырылады.

3-тарау. Жұмысты бастар алдындағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар

4. Жұмысты бастар алдында жұмыскер өзінің жұмыс орнын қарап шығады және жұмыс құрал-жабдықтарының (көшірме жасайтын машина және айқындау машинасы) жарамдығын тексереді.

5. Адамдар үшін қауіп төндіретін құрал-жабдықтың жарамсыздығын тауып алған жұмыскер, жарамсыз құрал-жабдықты желіден дереу сөндіру бойынша шара қабылдайды және бұл туралы тікелей архивтің құрылымдық бөлімшесінің бастығына, ал ол болмағанда – архив мекемесінің басшысына немесе оның міндетін атқарушы тұлғаға хабарлайды.

4-тарау. Жұмыс уақытындағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар

6. Архивтердегі жұмыс уақытында еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау жұмыскерлердің өмірін, денсаулығын және еңбекке жарамдылығын сақтауға бағытталған ұйымдастыру, санитарлық-гигиеналық және емдеу-алдын алу іс-шараларын жүргізу жолымен қамтамасыз етіледі.

7. Архивте еңбек тәртібі 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне (бұдан әрі – Еңбек кодексі) сәйкес сақталады.

8. Жұмыс кезінде жұмыскер электр құралдарының, сөндіргіштердің, штепсельдік розеткалардың, сондай-ақ жеке компьютерлердің, принтерлердің, сканерлердің, көшіру аппараттарының, факстардың, тұрмыстық электр құралдары мен жарық құралдарының жарамдылығын тексереді.

5-тарау. Апаттық жағдайлардағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар

9. От шыққан немесе өрт болған жағдайда архивтің жұмыскерлері дереу жұмысты тоқтатады, жеке компьютерді, электр құралдарын, жұмыс жабдықтарын сөндіреді, өртке қарсы қызметтің қызметкерлерін шақырады және мемлекеттік архивтің басшысына немесе оның міндетін атқарушы тұлғаға хабарлайды.

10. Апаттық жағдайларда архивтің басшысы немесе оның міндетін атқарушы тұлға Өрт қауіпсіздігі қағидаларына және Техникалық регламентке сәйкес адамдар мен ғимараттардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шаралар қабылдайды.

11. Архивтің әр қабатында көрінетін, қол жетімді жерде алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған дәрі-дәрмек қобдишасы қарастырылады.

6-тарау. Жұмыс аяқталғаннан кейінгі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар

12. Жұмыс аяқталғаннан кейін жұмыскерлер электр құралдарын, ұйымдастыру техникасын, оның ішінде дербес компьютерлерді, принтерлерді, сканерлерді, көшіру аппараттарын, факстар-ды, жарық беру құралдарын және өзге де құрал-жабдықты сөндіреді және тоқтан ажыратады.

13. Ауысым жұмысы кезінде жұмыскер жұмыс орнын жұмысқа жарамды күйінде тапсырады.

7-тарау. Өндірістік процестер кезіндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар

14. Архив жұмыскерлері өндірістік процестер уақытында Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12743 болып тіркелген «Жұмыс берушінің еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықты әзірлеу, бекіту және қайта қарау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 927 бұйрығына сәйкес әзірленген Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау нұсқаулығын басшылыққа алады.

15. Жазатайым оқиғалар кезінде дереу медициналық көмек шақырылады және зардап шеккен жұмыскерге алғашқы медициналық көмек көрсету шаралары қабылданады.

16. Жұмыс процесінде жұмыскерлермен жазатайым оқиға болған жағдайда оларға Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12521 болып тіркелген «Еңбекке уақытша қабілетсіздік бойынша әлеуметтік жәрдемақыны тағайындау және төлеу қағидаларын бекіту ту-ралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 907 бұйрығына сәйкес әлеуметтiк жәрдемақы тағайындалады және төленеді.

8-тарау. Өндірістік үй-жайларда еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі талаптар

17. Архив өртке қатысты қауіпті нысандардан (мұнай сақтайтын орындар, бензоколонка-лар, автотұрақтар, гараждар) және өндірістік нысандардан алшақ орналасқан арнайы немесе бейімделген ғимаратта орналасады.

18. Өрт құрал-сайманы мен жабдығына қол жеткiзу, сондай-ақ ғимараттар мен өрт сөндiретiн су көздерiне өту жолдары мен кiреберiстер әрқашан ашық болады.

19. Архив ғимараты архивтік құжаттарды қабылдау, сақтау, өңдеу, пайдалану бойынша міндеттерді және әкімшілік-шаруашылық, техникалық, тұрмыстық сипаттағы міндеттерді орындауға арналған, негізгі және қосымша үй-жайлардың кешені болып табылады. Үй-жайлардың тиімді жоспарлануы күзет, өрт сигнализациясы құралдарымен жабдықталады, және төменгі қабаттағы терезелерде сыртқа қарай ашылатын металл торлармен қорғалады.

20. Архивтің ғимараты орталық сумен жабдықтау жүйесі арқылы шаруашылық-ауыз су, санитарлық-гигиеналық, технологиялық және өртке қарсы қажеттіліктер үшін суық және ыстық сумен қамтамасыз етіледі.

21. Архив ғимараттарында бумен, сумен және ауамен жылыту жүйелері қолданылады. Жылыту жүйесі үшін температурасы 100оС артық емес су, температурасы 100оС артық емес су буы, 45-70оС дейін қыздырылған ауа қолданылады. Архивтің жылыту жүйесі елді мекеннің орталық жылыту жүйесіне қосылады немесе автономды жылыту жүйесі болады.

22. Архив ғимараты орналасқан ауданда, атмосфералық ауадағы зиянды қоспалардың тәулік бойындағы орташа шоғырлануы мынадай гигиеналық нормалардан аспайды:

1) күкірт қышқылы – 0,1 мг/м3;2) күкіртті газ – 0,05 мг/м3;3) азот оксиді – 0,06 мг/м3;4) хлор – 0,03 мг/м3;5) күкіртсутегі – 0,008 мг/м3.

9-тарау. Өндірістік құрал-жабдықтарға қойылатын еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар

23. Жұмыскерлерге еңбек қауіпсіздігі мен еңбек қорғау бойынша кіріспе нұсқаулықтан өткен соң міндеттерін орындауға рұқсат етіледі. Нұсқаулық жүргізу және білімдерін тексеру туралы жазба нұсқаулықты тіркеу журналына енгізіледі (ерікті түрде).

24. Архивте құрал-жабдықтардың техникалық жағдайының журналы жүргізілді (ерікті түрде).25. Жұмыскер өндірістік құрал-жабдықпен жұмысқа кіріскенде құрал-жабдық пен жұмыс орнын

қарап шығады, құрал-жабдықтың, қосылатын құралдардың дұрыстығын, қоршаулардың бекітілуінің болуы мен беріктігін, сақтандырғыш құрылғылардың, бұғаттағыштардың жұмысын, қорғағыш жерлендірудің болуын тексереді. Құрал-жабдықтарда ақаулар анықталған жағдайда жұмыскер жұмысқа оларды реттеуші немесе электрик түзеткеннен кейін кіріседі. Ақаулар түзетілгеннен кейін құрал-жабдықтардың техникалық жағдайының журналына реттеуші немесе электрик олар-ды түзету туралы жазба енгізеді.

26. Құрал-жабдықтарды жөндеген және алдын-алу жұмыстарын жүргізген кезде реттеуші не-месе электрик құрал-жабдықтардың техникалық жағдайының журналына жазба енгізеді.

27. Жұмыс аяқталғанда жұмыскер құрал-жабдықтарды, жалпы енгізгіш сөндіргішті сөндіреді, жинайды, жұмыс орнын ретке келтіреді және құрал-жабдықтардың техникалық жағдайының жур-налына жазба енгізеді.

10-тарау. Өндірістік құрал-жабдықтарды орналастыру және жұмыс орындарын ұйымдастыру жөніндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау талаптары

28. Әр жұмыскерге орналастыру нормасы бойынша үй-жайдың жалпы көлемінен 7,5 шаршы метр жұмыс алаңы бөлінеді.

29. Архив қоймалары мен үй-жайлары негізгі сақтау құралдарымен (стационарлық және жылжымалы металлды сөрелермен) жабдықталады. Архив қоймаларында оттан қорғайтын қоспалармен өңделген, стационарлық ағаш сөрелерін пайдалануға болады. Қосымша немесе арнайы жабдықтар ретінде металл шкафтарды, сейфтерді, сөре- шкафтарды қолдануға болады. Архив қоймаларында от шығуын болдырмау мақсатында, архив құжаттарын сақтауға арналған сөрелерді жылу көздеріне тым жақын орналастыруға рұқсат берілмейді.

30. Архив қоймаларында стационарлық сөрелер мен шкафтарды орналастыру мынадай нор-мативтерге сәйкес келеді:

1) сөрелер қатарларының арасындағы ара қашықтық (басты өту жолы) – 120 сантиметрден кем емес;

2) сөрелер арасындағы ара қашықтық (өту жолы) – 75 сантиметрден кем емес;3) ғимараттың сыртқы қабырғасы мен сөрелер, параллельді қабырғалар арасындағы ара

қашықтық – 75 сантиметрден кем емес.31. Архив ғимаратында көлемі, салмағы немесе нысаны қол күшімен жылжытуға мүмкіндік

бермейтін болса, архивтік құжаттардың орнын ауыстыру үшін лифт құрал-жабдықтары орна-тылады.

11-тарау. Архивтік құжаттарды сақтау және тасымалдау тәсілдеріне қойылатын еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету талаптары

32. Құжаттарды кез келген жеткізгіштерде ұзақ уақыт сақтау үшін Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10127 болып тіркелген «Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын, басқа да мұрағат құжаттарын мемлекеттік және арнаулы мемлекеттік мұрағаттардың толықтыруы, сақтауы, есепке алуы мен пайдалануы қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2014 жылғы 22 желтоқсандағы № 145 бұйрығына сәйкес температуралық-ылғалдылық параметрлері қолданылады.

33. Архив қоймаларында желдетілмейтін тұрақты микроклимат аймағының қалыптасуын болдырмайтын, ерікті ауа айналымы қамтамасыз етілетін ауаны табиғи немесе жасанды түрде желдету қарастырылады.

34. Қала, аудан (елді мекен) шегінде архивтік құжаттарды жеткізу бірге баратын архив жұмыскері үшін қауіпсіз отыратын орны бар жабық автокөлікте жүзеге асырылады.

35. Жүкті тиеу және түсіру жұмыстары архивтің қатты және тегіс жамылғысы бар арнайы бөлінген аумағында жүзеге асырылады.

36. Салмағы 20 килограммнан асатын жүктер үшін, сондай-ақ жүктерді 3 метрден астам биіктікке көтерген жағдайда тиеу және түсіру жұмыстарының механикаландырылған тәсілі міндетті болып табылады.

37. Ауыр салмақты қолмен көтеруге және орын ауыстыруға рұқсат етілетін шекті жүк нормасы Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12597 болып тіркелген «Он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстардың тізімін, он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлердің ауыр заттарды тасуы мен қозғалтуының шекті нормаларын және әйелдердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстардың тізімін, әйелдердің ауыр заттарды қолмен көтеруінің және жылжытуының шекті нормаларын бекіту туралы» Қазақстан

Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы № 944 бұйрығына сәйкес анықталады.

12-тарау. Архив жұмыскерлерінің еңбек және демалыс режимі

38. Архив жұмыскерлерінің жұмыс уақыты мен тынығу уақытының режимі Еңбек кодексіне сәйкес белгіленеді.

39. Күнделікті жұмыстың басталу және аяқталу уақыты, жұмыстағы үзілістер уақыты Еңбек кодексімен, Қазақстан Республикасының 1994 жылғы 27 желтоқсандағы Азаматтық кодексімен белгіленген тәртіпте жасалатын еңбек және ұжымдық шарттармен анықталады.

13-тарау. Архив жұмыскерлерін кәсіптік іріктеуге және еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселелері жөніндегі білімін тексеруге қойылатын талаптар

40. Жұмысқа қабылданған тұлғалар алдын-ала оқытудан өтіп, кейiннен еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау мәселелерi бойынша оның бiлiмiн тексеру жүргiзiледi.

41. Еңбек кодексінің 16-бабының 16-1) тармағына сәйкес еңбек қарым-қатынастарын реттеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органмен бекітілетін Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын, жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипат-тамаларын, Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығына сәйкес архивтің штаттық кестесінде кәсіби инженерлік-техникалық бөлім қарастырылады.

42. Архивтің инженерлік-техникалық бөлімімен жұмыс істейтін электр сымдарына, электр желілеріне, электр құралдарына қызмет көрсетіледі және оларды жедел ауыстырып қосу, жөндеу, құрастыру және дұрыстау жұмыстары жүзеге асырылады.

14-тарау. Архив жұмыскерлерін арнайы киім және басқа да жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз ету жөніндегі талаптар

43. Архив жұмыскерлеріне арнайы киім және басқа да жеке қорғаныш құралдарын беру Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12627 болып тіркелген «Алуан түрлі экономикалық қызмет ұйымдарының жұмыскерлеріне арнайы киім және басқа да жеке қорғаныш құралдарын беру нормаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы № 943 бұйрығына сәйкес жүзеге асырылады.

15-тарау. Архив жұмыскерлерін санитарлық тұрмыстық үй-жайлармен қамтамасыз ету жөніндегі талаптар

44. Архивті санитарлық-тұрмыстық үй-жайлармен жабдықтау Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10637 болып тіркелген «Тұрғын үйді және басқа да үй-жайларды, қоғамдық ғимараттарды күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрі міндетін атқарушысының 2015 жылғы 24 ақпандағы № 125 бұйрығына сәйкес жүзеге асырылады.

45. Архивте тазалауға арналған инвентарьды, жуу және дезинфекциялау заттарын сақтау үшін арнайы үй-жайлар бөлінеді.

46. Өндірістік үй-жайлар мен архив қоймаларында қабырғаларды, төбелерді, терезелерді шаңнан тазарта отырып толық тазалау жұмысы айына бір рет жүргізіледі.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 29 шілдеде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14042 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 29 маусым №186 Астана қаласы

«Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын басып шығару қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрінің 2011 жылғы

16 қарашадағы №349 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

«Ұлттық архив қоры және архивтер туралы» 1998 жылғы 22 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес бұйырамын:

1. «Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын басып шығару қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрінің 2011 жылғы 16 қарашадағы № 349 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7342 болып тіркелген, 2012 жылғы 20 қазандағы № 689-693 (27765) «Егемен Қазақстан» газетінде, 2012 жылғы 20 қазандағы № 362-363 (27181-27182) «Казахстанская правда» газетінде жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

көрсетілген бұйрықтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«Ұлттық архив қорының құжаттарын басып шығару қағидаларын бекіту туралы»;көрсетілген бұйрықтың кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Ұлттық архив қоры және архивтер туралы» 1998 жылғы 22 желтоқсандағы Қазақстан

Республикасы Заңының 18-бабы 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес бұйырамын:»;көрсетілген бұйрықтың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін

өзгермейді:«1. Қоса беріліп отырған Ұлттық архив қорының құжаттарын басып шығару қағидалары

бекітілсін.»;көрсетілген бұйрықпен бекітілген Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын басып шығару

қағидаларында:тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Ұлттық архив қорының құжаттарын басып шығару қағидалары»;1 және 2-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«1. Осы Ұлттық архив қорының құжаттарын басып шығару қағидалары (бұдан әрi – Қағидалар)

«Ұлттық архив қоры және архивтер туралы» Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 22 желтоқсандағы Заңының 18-бабының 2-тармағының 2) тармақшасына сәйкес дайындалды және Қазақстан Республикасы Ұлттық архив қорының құжаттарын басып шығару тәртiбiн анықтайды.

2. Қағидалар «Ұлттық архив қоры және архивтер туралы» 1998 жылғы 22 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес Ұлттық архив қорының құжаттарын (бұдан әрi – құжаттар) жинақтау (сатып алу), тұрақты сақтау және пайдалануды ұйымдастыру құқығы берілген мемлекеттік, арнаулы мемлекеттік архивтерде (бұдан әрi – архивтер) қолданылады.»;

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«6. Ғылыми-көпшілік типтегі басылымдар тарихи білімдерді тарату және тарихи құжаттарды

оқырман қауым арасында кеңінен тарату үшін арналған. Мұндай басылымдардың ғылыми-анықтамалық аппараты кіріспеден, ескертпелерден, көрсеткіштерден тұрады.»;

8-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«8. Басылым түрлерi жарияланған құжаттардың құрамымен анықталады. Басылымдар әр қор

бойынша және тақырыптық болады. Әр қор бойынша басылымдар ғылыми мақсатта дайындала-ды. Құжаттардың тақырыптық басылымдары ғылыми, ғылыми-танымдық және басылымдардың оқулық түрлерімен ұсынылады.»;

9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«9. Әр қор бойынша басылымдар бір қордың (коллекцияның) немесе құрылымдық бөлімнің

құжаттарын қамтиды. Басқа қорлардың және басқа қор құрушылардың құжаттары әр қор бойынша басылымдарға қордың құжаттары нашар сақталған немесе толық болмаған жағдайда енгізіледі.»;

13-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«13. Құжаттарды басып шығару нысаны (материалдық конструкциясы және құрылымы) бой-

ынша: корпус (жинақ), серия, жинақ, монобасылым (бір жазба ескерткіштің немесе деректің басы-лымы), альбом, буклет, плакат, сондай-ақ мерзімді және жалғасатын басылымдардағы, ғылыми-зерттеу немесе ғылыми-көпшілік еңбектердің қосымшаларындағы және олардың мәтіндеріндегі жарияланым болады.»;

15-тармақтың бірінші және екінші бөліктері мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«15. Түпнұсқаны қайта басып шығарудың дәлме-дәлдігінің дәрежесі бойынша факсимилдігі аса жоғары дәрежедегі басылымдар («шын мәнінде факсимилдік») және факсимилдігі жоғары және орта дәрежедегі басылым (басылымның «факсимилдік типі») болып ерекшеленеді.

Факсимилдігі аса жоғары дәрежедегі басылымның дәл мөлшерін, қағаздың және мұқабаның сыртқы түрі мен өзгешелігін, мәтіннің көзге көрінетін барлық ерекшелігін, безендірілуін, уақыт пайдалану іздерін және тағы сол сияқтыларды қоса ең жоғарғы деңгейдегі ұқсастықпен түпнұсқа көшірмесін қайта басып шығарады. Ежелгі жазба ескерткіштерін факсимилдік басып шығару, сол қолжазбаның шрифтік (әріп теру) қайта басып шығарылған тұтас мәтінін сөздерге бөліп, сондай-ақ ғылыми-анықтамалық аппаратпен қоса беріледі.»;

3-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«3 тарау. Жариялау үшін құжаттарды айқындау және іріктеу»;16-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«16. Құжаттарды айқындау алдында мынадай жұмыстар жүргізіледі.»;17 және 18-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«17. Құжаттарды айқындаудың деректеркөздері аясы басылымның тақырыбымен, типімен,

түрімен және мақсатымен анықталады.Жарияланған құжаттарды айқындау дереккөзі мемлекеттік органдардың (революцияға дейінгі,

кеңестік кезеңдер және тәуелсіздік кезең) ресми басылымдары, қоғамдық ұйымдардың басы-лымдары, статистикалық басылымдар, мерзімді баспасөз (орталық, жергілікті, ведомстволық, көптиражды, шетелдік баспасөз), құжаттар жинақтары, мемуарлар, зерттеулер, техникалық әдебиеттер болып табылады.

Жарияланбаған құжаттар мемлекеттік, арнаулы мемлекеттік, ведомстволық және жеке архив-терде, музейлер мен кітапханалардың қолжазба жинақтарында, шетелдік мемлекеттік және жеке меншіктегі қоймалардан анықталады.

18. Әдебиеттерді зерделеу және дереккөздер аясын белгілеу негізінде басылымның жоспар жобасы жасалады. Деректі жарияланымның жоспар жобасы – құжаттар жинағында түсіндіруге жататын мәселелер мен оқиғалар кең түрде көрсетілетін құжат болып табылады; құжаттарды айқындау, іріктеу, мәтінді жеткізу және археографиялық рәсімдеу әдістемесінің ерекшеліктері белгіленеді; дереккөздерді жүйелеу тәсілі, дайындауға жоспарланған ғылыми-анықтамалық аппарат анықталады; жарияланым тақырыбы бойынша жұмыстардың (құжаттар жинағы, негізгі монографиялар, еңбектер және басқа баспа басылымдар, оның ішінде мерзімдік) библиогра-фиясы немесе жинақта көтерілетін мәселелер бойынша құжаттар мен материалдар келтіріледі, мүмкіндігінше жарияланым тақырыбы бойынша қорлардың нөмірлері және атаулары көрсетілген архивтер және басқа дереккөздер қоймасының (музейлер, кітапханалар, жеке меншіктегі қоймалар) аясы айқындалады.

Жұмыс барысында жоспар жобасы түзетіледі және толықтырылады.Іздестіруді жеңілдету және архивтерден құжаттарды айқындаудың сапасын арттыру мақсатында

жоспар жобасына мерзімді баспасөз материалдары, жарияланған жұмыстар (монографиялар, мақалалар), архивтік анықтамалықтар бойынша дайындалған оқиғалар хроникасын қоса беру қажет.

Құжаттық сериялар үшін серияның бағдарламасы мен құрылымы, оны дайындаудың ғылыми-әдістемелік принциптері және айқындаудың, іріктеудің, мәтінді жеткізудің және құжаттарды басып шығаруға археографиялық рәсімдеу ерекшеліктері, серияның жинақтарына ғылыми-анықтамалық аппараттың құрамы мен мазмұны баяндалатын арнайы әдістемелік ұсынымдар әзірленеді.

Жоспар жоба құжаттарды айқындау жөніндегі жұмыстар басталғанға дейін құрастырылып, басылымның редакциялық алқасымен бекітіледі.»;

3-тараудың 2-параграфының тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«2 параграф. Құжаттарды айқындау»;21-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«21. Қарап шығуға белгіленген мерзімді басылымдарда жарияланымның тақырыбына қатысты

және оның хронологиялық шеңберіне сәйкес құжаттар айқындалады. Мүмкіндігінше архивтерден құжаттардың түпнұсқаларын немесе олардың ресми жарияланымдарының мәтінін іздеу керек.»;

22-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«22. Мерзімді баспасөз материалдарын толық және жан-жақты айқындауға тиісті хронологиялық

кезеңдегі мерзімді баспасөздің және көп таралымдардың орталық, жергілікті, салалық органда-рын дұрыс таңдаумен, олардың бағытын, міндетін, қатыстылығын анықтаумен қол жеткізіледі.

Басылымның тақырыбы мен мақсатына байланысты ақпараттық материалдар (жазбалар, сұхбаттар, репортаждар), аналитикалық материалдар (корреспонденциялар, шолулар, мақалалар, рецензиялар), көркем-публицистикалық материалдар (очерктер, суреттемелер, фельетондар, памфлеттер) айқындалады.

Қандай да бір оқиға, факті туралы мәліметтер айқындалған жағдайда, оқиға болған жерде шығатын мерзімді басылымды пайдалану керек.

Архивтерде, мүмкіндігінше мерзімді басылымдардың өз мәліметтерінің түпнұсқалары айқындалады.»;

23, 24, 25, 26, 27, 28 және 29-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«23. Архивтік құжаттарды айқындау, архивтердің ғылыми-анықтамалық аппаратының жүйесімен танысудан және оларда әлі сипатталмаған жаңа түсімдер туралы мәліметтерді зерттеуден бастала-ды. Қорлардың толықтырылу тарихы, қор құрушылардың іс жүргізу жүйесі, олардың құжаттарының сақталуы анықталады, негізгі және шектес қорлардың тізімдемелерін қарап шығу көзделеді.

Тiзiмдемелердi зерттеу және қарау үшiн iстердi іріктегенде, тақырыптарда iстердiң мазмұнының ашылу дәрежесi ескеріледі. Бұл мәселелерге тiкелей қатысты iстер ғана емес, сонымен бiрге құжаттардың тақырыбы бойынша жақын істер таңдап алынады.

Айқындау кезінде бастамашылық, орындаушылық және қорытынды сипаттағы құжаттардың себеп-салдарлық байланысын ескеру керек.

Айқындауды құжаттары қызметін барынша толық сипаттайтын мекеменің негізгі құрылымдық бөлімдерінен бастау керек.

Құжаттарды іздеу үшін мәліметтерді орындау немесе танысу үшін басқа құрылымдық бөлімшелерге немесе мекемелерге берілгені туралы белгілер, кіріс және шығыс құжаттарды тіркеу журналдары, тіркеу-бақылау картотекалары, оның ішінде электрондық мәліметтер база-сы пайдаланылады.

Құжаттың дербес мағынасы бар барлық мәтіндері айқындауға жатады. Бірінші кезекте (Соңы 14-бетте)

14 1 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

қолтаңбалар және төлнұсқалар, содан кейін екінші даналар, тізімдер, куәландырылған және куәландырылмаған көшірмелер айқындалады.

24. Жеке тектік құжаттарды айқындау үшін мүмкіндігінше қызметі жарияланым тақырыбымен баяндалатын мәселелерге байланысты тұлғалардың тізімі құрастырылады. Архивтерде бұл тұлғалардың қорларының болуы-болмауы жеке тектік қордың ғылыми-анықтамалық аппаратының көмегімен анықталады. Қорларында жеке тектік құжаттар жинақталуы мүмкін тұлғалардың, меке-мелер мен қоғамдық ұйымдардың аясы және оларды сақтау орындары анықталады.

Хаттарды айқындау кезінде жарияланған хаттардың авторының адресаттары мен корреспонденттерінің аясы және олардың қорларының орналасқан жерi анықталады. Бұл үшiн жарияланатын хаттардың авторларының туыстық, достық, iскерлiк байланыстары, олардың тұратын орындары, жiберiлген және жiберiлмеген хаттардың мәтіндері түскен күнделiктер, жазу кiтапшалары, естелiктер, корреспонденттерге жiберген жауап хаттары, мерзімді басылымдар зерттеледi, сонымен бiрге корреспонденттердiң және адресаттардың тектері анықталады. Әрі қарай iздестіру үшiн жоғалған және табылмаған хаттардың тiзiмдерi құраст ырылады.

25. Зерттелетін құбылыстардың динамикасын көрсету үшін, статистикалық ақпараттарды айқындау, жарияланым қамтитын барлық хронологиялық кезең бойында жүргізіледі. Бірінші ке-зекте ресми жарияланымдардағы статистикалық дереккөздердің құжаттары және статистикалық ақпаратты пайдаланатын басылымдардағы құжаттар айқындалады.

Архивтерде жариялау кезінде салыстырмалы мәліметтер қолда болу мүмкіндігі ескеріліп статистикалық құжаттардың ақырғы мәтіндері айқындалады. Бұл үшін статистикалық құжаттармен танысу кезінде: статистикалық мәліметтерді зерттеу және әзірлеу әдістерінің; байқау сәтінің; байқау бірліктерінің; статистикалық тексеру аумағының; статистикалық тексеруді өткізу уақытының бірлігіне назар аударылады.

26. Картографиялық құжаттарды айқындау кезінде екі жағдай ерекшеленеді: карта – зерттеудің негізгі нысаны; карта – көмекші құжат.

Айқындау картографиялық құжаттарға (каталогтар, анықтамалар, графикалық және тақырыптық коллекциялардың сипаттамасы, қорлар), ғылыми-анықтамалық аппаратты зерттеуден басталады. Картографиялық құжаттарды айқындау оларды ұйымдастырудың түріне тәуелді болады: кол-лекцияларда тізімдеменің негізінде істердің барлық жиынтығы анықталады; қорларда, ғылыми-анықтамалық аппараттың ерекшелігіне байланысты, бастапқысында қарап шығу үшін істердің жиынтығы анықталады, содан кейін картографиялық құжаттардың өзі айқындалады.

27. Әскери құжаттарды айқындаған кезде әскери аппараттың барлық звеноларының қатаң дәйекті бағыну жүйесін ескеру қажет. Бір штабтың жетіспейтін құжаттары қор құрушыдан бір-екі саты жоғары немесе төмен тұратын штабтардың қорларында, сонымен бірге әскери іс-қимыл журналдарында, вахталық және радиотелеграфтық журналдарда, кіріс және шығыс құжаттар жур-налдарында, күндері және шығыс нөмірлері көрсетілген құжаттар немесе олардың баяндамалары келтірілген тарихи формулярларда айқындалады. Сонымен бірге өңірге және болған оқиғаның кезеңіне, әскери құжаттарды құрастырған кезде пайдаланылған картаның масштабына сәйкес келетін картографиялық дереккөздер айқындалады.

Тікелей сым арқылы сөйлесулердің жазбаларын айқындау кезінде, сөйлесуді қайта басып шығарғанда техникалық қателіктер болуына байланысты, сөйлескен екі жақтың қорларынан іздеу жүргізіледі. Бұл тәсіл байланыс құралдары арқылы жіберілген құжаттарға да қатысты.

28. Ғылыми-техникалық құжаттарды (бұдан әрі – ҒТҚ) айқындау, әртүрлі хронологиялық кезеңдерде құжаттардың құрамын нысандарды (бұйымдарды) әзірлеу сатылары бойынша есеп-ке ала отырып, сондай-ақ басқару құжаттары мен техникалық әдебиеттер бойынша жүргізіледі. Қорытынды, жалпылама ақпараты бар құжаттарға ерекше көңіл аудару керек.

Жобалау құжаттарында бұл: бас жоспар, жобаға түсініктеме жазба, жобалауға техникалық шарттар, қасбеттің сызбалары, жобаның төлқұжаты;

конструкторлық құжаттарда: техникалық жобаға есептеулер және түсініктеме жазба, матери-алдарды дайындауға техникалық шарттар, жалпы көріністің сызбалары, материалдар үлгілерін сынау жөніндегі құжаттар;

ғылыми-зерттеу құжаттарында: аяқталған ғылыми-зерттеу, тәжірибе-конструкторлық, тәжірибе-технологиялық жұмыстар бойынша есептер, тех ника-экономикалық негіздемелер (баяндамалар);

технологиялық құжаттарда: маршруттық карталар, негізгі технологиялық процестің картасы.29. Дыбыс-бейнелік құжаттарды айқындау іріктелген (деректі жинақтарда, монографияларда,

мерзімді басылымдардағы жарияланымдарда) және толық (тақырыбы бейнелеу тілінің және ды-быс публицистикасының, құралдарымен ашылатын басылымдарда) түрде болады.

Дыбыс-бейнелік құжаттарды айқындау, бірінші кезекте, арнаулы архивтерде, одан кейін дыбыс-бейнелік құжаттармен толықтырылатын және олар қорлар немесе коллекцияларының құрамында бар болатын жалпы бағдардағы архивтерде, және құжаттардың бұл түрлері жасалынатын ме-кемелерде, атап айтқанда бұқаралық ақпарат құралдары мекемелерінде жүзеге асырылады.

Мәтіндік ілеспе құжаттаманы айқындау және айқындаудың қосымша дереккөздерін анықтау үшін әртүрлі уақыттарда бұқаралық ақпарат құралдарына басшылық жасаған мекемелер мен ұйымдардың қорлары және ақпараттық-анықтамалық басылымдарға (фильмографиялық, дискографиялық, фильмдер мен грампластинкалардың каталогтары, радио және телехабарлардың жарияланған және жарияланбаған (диспетчерлік) бағдарламалары) зерттеледі.»;

30-тармақ мынада й редакцияда жазылсын: «30. Әрбiр айқындалған құжатқа тақырыптық немесе атаулы карточка жасалады. Сипаттау

деректемелерінің құрамы Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10127 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2014 жылғы 22 желтоқсандағы № 145 бұйрығымен бекітілген Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын, басқа мұрағаттық құжаттарды мемлекеттiк және арнаулы мемлекеттiк мұрағаттарда толықтыруы, сақтауы, есепке алуы және пайдалануы ережелерiнің 373 және 376-тармақтарында баяндалған.

Құжаттарды айқындаған кезде, әсіресе басылым тақырыбы бойынша жарияланған деректер мен әдебиеттерді зерттеуге байланысты алдын-ала жұмыс жүргізу кезінде жарияланған құжаттар картотекасын (1-қосымша) және тақырып бойынша әдебиеттерде атап өтілетін фактілердің кар-тотекасын (2-қосымша) жүргізген мақсатқа сай келеді.»;

41-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Архивтерде айқындалған мерзімді баспасөздегі өз мәліметтерінің түпнұсқасы болған жағдайда

мәтіндерді салыстыру қажет. Басылымға мерзімді баспасөзде жарияланған мәтін қосылады.»;46-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«46. Әр қор бойынша ғылыми басылымдар үшiн құжаттарды iрiктеген кезде жарияланатын

қордың немесе оның бөлiгiнiң құжаттарының құрамының барынша толық болуын қамтамасыз ету қажет, ол үшін қор құрушының қызметi бойынша басқа қорлардан және архивтерден табылған құжаттар таңдап алынады. Бұл ретте құжаттың жарияланатын қорға жататындығын анықтауға ерекше көңiл бөлiнедi. Игерілген, бұрын жарияланған, қайталанатын ақпараты және болмашы маңызы бар, мәлiмет үшiн жiберiлген құжаттар мәтiнге қосылмайды, ғылыми-анықтамалық ап-паратта (ескертпелерде, тiзбелерде, кестелерде) пайдаланылады.»;

56-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«56. Басылатын құжаттың негізгі мәтінін таңдағанда осы құжаттың архивтерде қолжазба немесе

машинамен басылған түрдегі (алғашқы және таза жазылған төлнұсқалар, тізімдер, екінші даналар, куәландырылған және куәландырылмаған көшірмелер) немесе әртүрлі техникалық құралдармен (гектограф, микросуреткөшірмелер, цифрлық көшірмелер) жүзеге асырылған, сонымен бірге ба-спа басылымдарында (деректі түзетімді бедерлер алғашқы толық және дәл жариялау шартымен газеттерде, журналдарда, монографияларда және жинақтарда) сақталған дербес мағынасы бар мәтіндер дереккөздер ретінде пайдаланылады.»;

61-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«61. Дипломатиялық құжаттар ресми басылымдар бойынша, ал олар болмаған жағдайда

– төлнұсқасы бойынша және қол қойылған немесе бекiтiлген мәтiн бойынша жарияланады. Басылымның мiндеттерiне байланысты мұндай құжаттардың мәтiндерi құжатқа қол қойған барлық мемлекеттердің тiлдерiнде немесе құжаттың мәтiнi қай тілде және қай архивте бар екендігін ле-гендада көрсете отырып бiр тiлде жарияланады.»;

64-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«64. Стенограммаларды басып шығару кезінде таңдау мүмкіндігі болған жағдайда бастапқы

құжаттың мазмұнын өзгертпеу шартымен, автор түзеткен және куәландырған мәтін таңдалады. Стенограмманың авторландырылған мәтіндері болмаған жағдайда, мәтіндік ескертпелерде тиісті негіздері бар түзетілмеген мәтіндер жарияланады.»;

70-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«70. Ғылыми түрдегі басылымда құжаттың негізгі мәтінін жариялаған кезде мәтіндік ескертпе-

лерде археографтың иелігінде бар осы құжат мәтінінің дереккөздерінің барлық мағыналық және редакциялық әртүрлі оқылулары келтіріледі.»;

71-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:«71. Жекелеген сөздер мен сөйлемдерді қосу құжат мәтінінің тиісті жерінде жүзеге асырылады

және мәтіндік ескертпелерде ескертіледі. Ғылыми типтегі басылымдарда мәтіндік ескертпелерде бір құжатта әртүрлі сиялармен немесе қарындашпен жазылған кірістірмелер ескертіледі, болған жағдайда кірістірменің авторы көрсетіледі.»;

74-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:«74. Құжат авторының жолма-жолғы ескертпелеріне жақшада мыналар қосылады: (Автордың

еск.), (Құжат. еск.), ал құрастырушының (жариялаушының) ескертпелеріне – (Құраст. еск.)»;79-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«79. ХVІ-ХVІІ ғасырлардағы құжаттардағы растаулар мәтіні мен белгілер, құжаттардың негізгі

мәтінін беру ережесі бойынша олардың жазылуының хронологиялық ретімен беріледі.»;93-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Жоқ болған немесе сөздермен белгіленген тыныс белгілері мәтінде қойылады. Қызметтік

белгілер (күнін белгілеу, жіберілген орны және нөмірді алу) құжаттың тақырыбында және мәтіндік ескертпелерде пайдаланылады.»;

100-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«100. Септік жалғаулар күндерді белгілеген кезде сан айсыз немесе ай соңынан кейін берілген

жағдайлардан басқа уақытта сақталмайды.»;146-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:«146. Мәтінді қысқартып берумен қатар мақсаты басылымның аз көлемінде ғылыми

айналымға дереккөздердің барынша кең көлемін енгізу болып табылатын құжаттардың мазмұнын қысқартып беру мүмкін (регесттер, аннотациялар, кестелер). Құжат мазмұнын қысқартып беруді қолданудың мақсатқа сай келетіндігі басылымның сипатымен, мақсаттарымен, мiндеттерiмен және тақырыбымен анықталады. Мазмұнын қысқартып беру тәсiлдерiн қолдану туралы мәселе құжаттарды айқындау және таңдау мәселесiмен, сонымен бiрге оларды қайталап жариялау-мен тығыз байланыста қаралады. Регесттер, аннотациялар және таблицалар жарияланатын құжаттармен үйлесе отырып тақырыпты барынша толық түсiндiруді, тек құжаттарда бейне-ленген типтiк оқиғалар мен фактiлердi ғана емес, сонымен бiрге детальдарды салыстыруды қамтамасыз етеді.»;

148-тармаққа орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;161-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«161. Басып шығарылған кезде әрбір құжаттың мәтініне құжатқа жалпы сипаттама беретін

редакциялық тақырып қойылады.Тақырыпта құжаттың реттік нөмірі, түрі, авторы, мекенжайы, қысқаша мағынасы, құжаттың күні,

құжатта көрсетілген жағдайда іс жүргізу нөмірі, жазылған орны көрсетіледі.Ғылыми түрдегі басылымдарда тақырыптарға жоғарыда көрсетiлген элементтердiң барлығын

қосады. Тақырыптың құжатта болмаған элементтерi құжаттарға деректанушылық талдау жасау және қосымша дереккөздерін тарту арқылы анықталады және төрт бұрышты жақшаға алынады. Тақырыптың археографпен анықталған элементтерiнiң негiздемелерi мәтiндiк ескертпелерде ақпараттың дереккөздерін көрсете отырып келтiрiледi. Тақырыптың анықталмаған элементтерi де мәтiндiк ескертпелерде түсiндiрiледi.

Ғылыми-көпшілік және оқу басылымдарында, сондай-ақ құжаттардың мерзімді басылымда-рында қысқаша және нақты формада тек қана құжаттың мазмұнын бейнелейтін газеттік атау-ларды құрастыруға болады. Мұндай жағдайда атау элементтері тақырыпшада немесе ескерт-пелерде келтіріледі.

Ресми құжаттарға (декларацияларға, заңнамалық актілерге, қаулыларға, бұйрықтарға, өтініштерге) газеттік атаулар құрастыру мақсатқа сай келмейді.»;

167-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Бірқатар хаттарға топтық тақырып болған жағдайда әрбір хаттың тақырыбында тек құжаттың

нөмірі мен күні көрсетіледі. Құжаттарды археографиялық рәсімдеудің бұл ерекшеліктері алғысөздің археографиялық бөлігінде ескертіледі.»;

168-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«168. Құжаттың өз тақырыбы толығымен немесе ішінара редакциялық тақырыпта қолданылады.

Декреттердің, қаулылардың, жарғылардың, ережелердің, регламенттердің, нұсқаулықтардың, тезистердің, директивалардың, циркулярлардың, нормативтік құқықтық актілердің, сондай-ақ үндеулердің, өтініштердің, парақшалардың және авторлық шығармалардың өзіндік тақырыптары оның құжат мәтінінде жазылуына қарамастан редакциялық атауда келтіріледі. Олардың түсініктемелері (бекіту уақыты, жарияланған құжат хабарланған немесе енгізілген құқықтық құжат туралы мәліметтер, хабарланған орны) мәтіндік ескертпелерде келтіріледі.»;

171-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«171. Егер толығымен басқа құжаттың құрамына енген құжат жарияланса, тақырып жария-

ланатын құжатқа құрылады, ал ол құрамына енген құжаттың атауы жолма-жол ескертпелерде беріледі. Сілтеме белгісі тақырыпқа қойылады. Нүктелер құжат мәтінінің не басында не аяғында қойылмайды.»;

185-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Төменгі звенолардан жіберілген (жедел мәлімет, барлау мәліметі, саяси ақпар, ақпараттық

бюллетень, мәліметтердің жиынтығы және тағы сол сияқты) бастапқы ақпарат негізінде құрастырылған және көптеген мекемелерге және бөлімдерге таратылатын есептік-ақпараттық сипаттағы әскери құжаттар тақырыбында жалпылама құжат шыққан мекеме, әскери бірлестік шта-бы көрсетіледі. Құжатқа қол қойған тұлғаның лауазымы және тегі, сондай-ақ адресаты тақырыпқа енгізілмейді. Қажет болған жағдайда мұндай мәліметтер мәтіндік ескертпелерде көрсетіледі. Бұл ерекшеліктер археографиялық алғысөзде белгіленеді.»;

196-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«196. Құжатта күні көрсетілмеген жағдайда оны археограф деректанулық талдау негізінде:

мазмұны бойынша, дереккөздерді тарту, жауап хат бойынша, қабылдау және жіберу уақыты бойынша, пошта штемпелі және тағы басқалары бойынша белгілейді. Құжат күнін дәлме-дәл анықтай алмаған жағдайда күні шамалап көрсетіледі: «ерте», «ерте емес», «кеш», «кеш емес», «жуық (шамамен)», «ерте емес – кеш емес». Күнін белгілеудің негіздемесі мәтіндік ескертпеде келтіріледі, кейде күнді анықтау үшін пайдаланылған құжаттардың іздестіру мәліметтерін көрсете отырып, мазмұны бойынша ескертпелерде көрсетіледі.

Құжаттың күні оның мазмұны бойынша белгіленген кезде ескертпеде мазмұнда оған нақт ы ненің себеп болғандығын көрсету керек.

Күні қойылмаған парақшалар олардың таратылу уақыты бойынша немесе тиісті органдар тапқан күнімен белгіленеді.»;

200-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«200. Іздестіру мәліметтерінде жарияланып отырған құжат мәтіні дереккөзінің орналасқан

орны көрсетіледі:1) архивтік құжаттар үшін архив (музей, кітапхана, мекеме) атауы және онда қабылданған шиф-

рлар жүйесі (қордың нөмірі немесе атауы, тізімдеменің, істің, парақтардың нөмірі).

(Соңы. Басы 13-бетте) Легендада тек қорлардың нөмірлері көрсетілген жағдайда олардың ғылыми типтегі басылымдардғы толық атауы пайдаланылған қорлар тізбесінде, ал ол болмаған кеде археографиялық алғысөзде беріледі.

Шетелдік архивтерде сақталатын құжаттарды жариялаған кезде легендада осы архивте қабылданған шифр көрсетіледі;

2) мерзімді басылымдар бойынша жарияланатын құжаттар мен материалдар үшін баспа органының атауы және шығару мәліметтері – басылымның орны, жылы (газеттер үшін – күні), нөмірі мен беттері, сондай-ақ басқа да ерекшеліктері, мәселен бірінші, екінші, жедел, кешкі шығарылымы және тағы басқалары көрсетіледі.

Егер басылымның жарық көрген орны басылымның атауында болса (мысалы: «Алматы ақшамы») немесе мазмұны бойынша ескертпелерде немесе пайдаланылған мерзiмдiк басылымдар тiзбесiнде көрсетiлсе, онда ол легендада көрсетілмейді. Мерзiмдi басылым құрылтайшысының немесе меншiк иесiнiң органы болып табылатыны туралы нұсқау пайдаланылған мерзiмдiк басы-лымдар тiзбесiнде немесе мазмұны бойынша ескертпелерде көрсетiледi.

Құжат мәтінін архив ісінде сақтаулы газет данасы бойынша жариялаған кезде, бұл басылым сирек кездесетін болып табылса, газет мәліметтерімен қатар іс шифры да көрсетіледі;

3) мәтіні өзіне дейінгі жарияланым бойынша басылып отырған құжаттар үшін легендада оның атауы, шығу деректері және жарияланып отырған мәтіннің қай беттерде екені көрсетіледі;

4) микрокөшірмелер, микрофильмдер немесе фотокөшірмелер бойынша жарияланатын құжаттар үшін бұл көшірменің іздестіру деректері және түпнұсқаның, шетелдік архивтерді де қоса іздестіру деректері көрсетіледі;

5) жеке меншік архивтер мен коллекциялардан жарияланатын құжаттар үшін легендада архив иесінің атауы немесе тегі көрсетіледі.»;

201-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«201. Легендада құжаттың соңғы не алғашқы қолжазба, төлнұсқа, екінші дана, куәландырылған

көшірме, көшірме екендігі көрсетіледі. Көшірмені жариялау кезінде, белгілі болған жағдайда, төлнұсқаға жақындығы көрсетілуге тиіс: көшірменің көшірмесі, куәландырылған көшірменің көшірмесі.»;

202-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«202. Басылымда бірнеше тілдегі құжат мәтіндерін жариялаған кезде басқа тілдегі құжаттар

легендаларында іздестіру деректерінен кейін төлнұсқаның тілі көрсетіледі. Төлнұсқамен бір уақытта жасалған аударма жарияланса, бұл да легендада көрсетіледі.

Төлнұсқасыз жарияланып отырған басқа тілдегі құжаттарды аудару барысында төлнұсқа тілі легендада көрсетіледі.

Ғылыми басылымдарда легендада қорда бар барлық аудармалардың, оның ішінде жарияланбайтындардың шифрлары көрсетіледі.»;

204-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «204. Материал, формат және парақтар саны, мөртаңбалар мен сәуле белгілерінің болуы,

сақталу дәрежесі ерте заманғы (ХVІІІ ғасырға дейінгі) құжаттарды және бейресми құжаттарды жариялау кезінде ғылыми типтегі басылымдарда көрсетіледі. Басқа құжаттарды жариялау бары-сында тек сыртқы ерекше белгілері, мәселен, ерекше материалы (пергамент, қабық, мата, тұсқағаз және сол сияқты) немесе авторы мен құжаттың күнін анықтау қажет болғанда пайдаланылған белгілер көрсетіледі.

Мөртаңбаны сипаттауда оның материалы, пішіні, суреті, жазбасы және орналасқан орны көрсетіледі. Жаңа және қазіргі заман құжаттарында тек тарихи маңызы болған жағдайда ғана мөртаңбаның бар екендігі көрсетіліп, сипаттамасы беріледі.

Өтініштердің елтаңбалық қағазы немесе іс жүргізу құжаттарының бланкілері легендада көрсетілмейді.

Форматы, өлшемі және парақтар саны (құжаттық есептеу кезінде) ерте кезеңдегі құжаттар, авторлық қолжазбалар, үгіт қағаздары үшін көрсетіледі. Сақталу дәрежесі құжат тозған немесе бүлінген кезде ғана көрсетіледі. Бүлінуді сипаттау толықтығы құжаттың сипаты мен маңызына байланысты болады.»;

205, 206, 207, 208 және 209-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:

«205. Ғылыми типтегі басылымдарда құжаттың барлық алдыңғы жарияланымдарын көрсету мүмкін болмаған жағдайда, бірінші немесе барынша дәл және толық жарияланым және кейінгі, жарияланған мәтінмен әртүрлі оқылатын жарияланымдар көрсетіледі.

Ғылыми-көпшілік басылымдарда әдетте тек бірінші жарияланым немесе барынша белгілі және ғылыми айналымға тұрақты енгендер ғана көрсетіледі. Ертерек жарияланған құжаттардың саны көп болған жағдайда бұл факт алғысөзде ескертіледі.

Оқу басылымдарында құжаттар алғаш рет жарияланған жағдайда легендада «Алғаш жария-ланып отыр» деп ескертіледі.

Басылымдардың шет тіліндегі атаулары легендада түпнұсқа тілінде келтіріледі, сонымен бірге ғылыми басылымда рда қажет болған кезде алдыңғы жарияланымның толықтығы және сапасы көрсетіледі.

206. Жарияланымдағы әрбір картографиялық құжаттың легендасы болады, онда мынадай мәліметтер болады:

масштабы;құжаттың тілін көрсету (шет тілдегі құжаттар үшін) ;пара қтар саны, картографиялық кескінд еменің өлшемі және көшірмелеу кез інде кішірею

(ұлғаю) дәрежесін б елгілеу;түпнұсқаны қайта басып шығару әдісі (қолжазбалық, басылған);деректің түпнұсқалылығы немесе көшірмелілігі (қолжазбалық құжаттар үшін);басылым әдісі: гравюра, литография (басылғандар үшін);әлем елдері бойынша бағдар (егер қазіргі заманғыға ұқсамаса);бояуы;материалы (қағаздан ерекшеленетін);құжаттың іздеу мәліметтері (шифр);құжаттың алдыңғы жарияланымдары;құжаттың сыртқы ерекшеліктері.207. Графикалық құжаттардың легендасы мәтiндiк құжаттардың легендасындағы сияқты эле-

менттерден тұрады. Басылымның түрiне байланысты ол сызбалар (суреттер) тiзiмiнде келтiрiледі немесе құжаттың атауынан кейiн орналастырылады.

208. Археографиялық алғысөзде қайталанатын біртекті элементтерді көрсету есебінен (бір архивтің немесе қордың құжаттарын жариялау кезінде – архивтің, қордың аталуы, төлнұсқалығы, қайта басып шығару тәсі лдері) легенда қысқартылады.

209. Легенда құжаттың мәтiнiнен кейiн орналасады. Ғылыми типтегi басылымдарда легенда құжаттың тақырыбынан кейiн орналастырылады.

Шығармашылық және өмiрбаяндық материалдардың басылымдарында, сонымен бiрге мерзiмдi баспасөзде және жалғасатын басылымдарда бiрiншi басылымға бақылау-анықтамалық мәлiметтер мен сілтемелер алғысөзде, тараулардың кiрiспесiнд е және томның немесе тараудың соңындағы ескертпелерде орналастырылады.

Төлнұсқа тіліндегі құжаттарды аудармасымен жариялағанда легенда өзге тілдегі мәтіннен кейін орналастырылады.

Легендаларда жалпы қабылданған және осы басылым үшін белгіленген қысқартулар қолданылады.»;

212-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Ғылыми-көпшілік және оқу басылымдарында кино, бейне, фотоскриптерді (ұран, транспа-

ранттар, маңдайшалар, афишалар мәтіндері, көше сағатының көрсеткіштері, матрос бас киіміндегі кеме атауы) жеткізе білу аса маңызды, себебі бұл кино, бейне, фотоқұжаттың толық әрі нақты жеткізілуіне, оның эмоционалды қабылдануына көмектеседі.»;

213-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«213. Басылымдардың барлық типтерінде фотоқұ жаттың автор берген атауын өзгертпей

қолданып, оны ғылыми сипаттамаға кіргізу керек немесе ғылыми-анықтамалық аппаратта еске-ру қажет.»;

215-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:«Тақырыпты құруға қажетті мәліметтер мәтіндік ілеспе құжаттаманың есептік құжаттарымен,

түпнұсқалардың сыртқы атрибуттарымен және фоноқұжаттардың мазмұнымен анықталады. Жоқ мәліметтерді айқындау үшін архивтік құжаттарға, анықтамалықтарға, әдебиеттерге, мемуарларға тікелей авторларға және фоноқұжатта бейнеленген оқиғалардың қатысушыларына жүгіну қажет.»;

226-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Уақыты белгіленген архивтік құжаттар бойынша дайындалған статистикалық кестелер уақыты

осы құжаттардың шеткі даталары бойынша белгіленеді және бірінші к үні бойынша орналасады.»;230-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«230. Құжаттардың әрбір басылымына ғылыми-анықтамалық аппарат жасалады.Ғылыми типтегі басылымның ғылыми-анықтамалық аппаратының негізгі міндеті – зерттеушіге

жарияланған және айқындалған дереккөздер туралы барлық мәліметтерді хабарлау. Ғылыми-көпшілік және оқу типтеріндегі басылымдардың ғылыми-анықтамалық аппаратының

міндеті жарияланатын құжаттардың мазмұнын түсіндіру, сондай-ақ оқырманда рдың білімін кеңейту үшін қосымша мәліметтер беру.»;

237-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«237. Ғылыми типтегі сериялы басылымдардағы алғысөздер толығымен серияға және әрбір

томға жасалады. Серияға жалпы алғысөз мыналарды қамтиды:басылымның міндеттері мен мақсаттарын анықтау;басылым тақырыбының негіздемесі;құжаттар айқындалған архивтерді түгендеу; серия құрылымының жоспары;осы басылымды дайындау ерекшеліктерін баяндау;басу үшін құжаттарды іріктеудің жалпы принциптерінің негіздемесі;ғылыми-анықтамалық аппараттың, оны құру тәсілдері мен дереккөздерінің сипаттамасы;басылымды дайындауға қатысқан мекемелерді түгендеу.»;239-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Серия мен томның алғысөздерінде бұл мәселелер қаралмайды.»;243-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«243. Мәтіндік ескертпелерде құжат мәтініне берілген сын нәтижелері көрініс табады. Мәтіндік

ескертпелерде:мәтіннің тарихы баяндалады;бірнеше дереккөздер бар болғанда мәтіннің таңдалуы негізделеді (егер бұл алғысөзде

жасалмаған болса);әртүрлі оқылулар келтіріледі;авторы, мекенжайы, орны мен күні, дереккөзі белгіленуі негізделеді;мәтіннің ақаулары (мағыналық бұрмалау, мәтінде түсіп қалған жерлері, оқылмаған жерлері,

мәтіннің бүлінуі) және ерекшеліктері (астын сызу, жаңылыс жазу) түсіндіріледі;құжаттар астындағы қойылған қолдардың болмауы, анықталмаған қолтаңбалардың болуы,

қойылған қолдар саны белгіленеді;құжаттың цифрлық мәліметтерінің дәл келмеуі белгіленеді;өзге тілді сөздер мен сөз орамдары аударылады; мәтіндік құжаттағы бір-бірден келтірілген қысқартулардың мағынасы ашылады;арнайы терминдер және аз қолданылатын сөздер түсіндіріледі (терминологиялық сөздік

болмаған жағдайда);келтірілген дәйексөздердің дереккөздері көрсетіледі;археографтың ықшамдаулары түсіндіріледі;құжат тақырыбының сақталуы жөнінде айтылады;жарияланған құжаттардың мәтінінде ескертілген құжаттың орналасқан орны көрсетіледі;құжаттың өз ескертпелері келтіріледі;басылымның басқа құжаттарына сілтемелер беріледі.»;248-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияд а жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді: «Ғылыми және ғылыми-көпшiлiк басылымдардағы мазмұны бойынша ескертпелер олар-

ды құруға негiз болып табылатын архивтік және баспасөз дереккөздерге сiлтемелерi бірге көрсетіле ді.»;

249-тармақтың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді: «Мазмұны бойынша ескертпелер кең ауқымдағы архивтік және баспа дереккөздерінің

зерттеулеріне сондай-ақ, ғылыми әдебиетке негізделеді және жарияланатын құжаттарды айқындалған, бірақ басылымға енбеген дереккөздерден жаңа маңызды мәліметтермен толықтырылады. Бірқатар жағдайда олар жарияланған дереккөздің мазмұнына қатысты жеке мәселе бойынша ғылыми зерттеу болып табылады.»;

250-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«250. Ғылыми-көпшілік типтегі басылымның мазмұны бойынша ескертпелерде түсіндіруді қажет

ететін объектілер шеңбері жалпы оқырман қауымына негізделе отырып таңдалады. Ескертпелерде жинақ құжаттарындағы тарихи фактілерге, оқиғаларға ғылыми баға беріледі, олардың арасындағы байланыстар ашылады. Аталған тұлғалар жөнінде қысқаша биографиялық анықтамалар беріледі, сондай-ақ фактілер, оқиғалар, жекелеген тұлғалардың әрекеттері туралы қосымша мәліметтер беріледі. Мекемелердің, ұйымдардың ескі атаулары түсіндіріледі.»;

256-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«256. Хроника дереккөздерi жарияланымға енген және енбеген де архивтік құжаттар, осы

тақырып бойынша бұрын басылып шығарылған құжаттар, мерзiмдiк басылымдар және әдебиеттер болып табылады. Дереккөзге сілтеме хрониканың әрбiр мақаласына қосақталып жүредi. Оған кiретiндер: архивтік құжаттар үшiн – шифр, жарияланған құжаттар үшiн – жинақтың атауы, құжат бетi және нөмiрi, әдебиеттер үшiн – атауы, шығарылу деректері, беттерi.»;

258-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«258. Көрсеткіш – басылым беттеріне қажетті түсiндiрулер мен сiлтемелерi бар, мәтінде

көрсетілген мәтiн объектілерiнiң атауларының немесе белгілерінің реттелген тiзiмi. Оның міндеті – басылымдағы қажетті мәліметті іздестіруді жеңiлдету.

Көрсеткіштердің үш түрі болады: атаулы, географиялық, пәндiк және олардың кейбір түрлерi.Нысаны бойынша көрсеткіштер жабық, ашық және аралас болып табылады.Жабық көрсеткіште объектінің белгісі мен сілтемелік деректер болады. Толық көрсеткіште

объект белгісі, сілтемелік деректер және түрлі түсіндірмелер болады. Көрсеткіш үшін таңдалған барлық объектілердің түсіндірмелері бойынша ақпарат болмағанда аралас көрсеткіш жасалады.

Басылым үшін көрсеткіштерді таңдау басылымның типіне, сондай-ақ мақсаты мен мазмұнына байланысты болады. Ғылыми және ғылыми-көпшілік типтегі басылымдар толықтығы әртүрлі деңгейдегі түсіндірмелері бар түрлі көрсеткіштермен қамтамасыз етіледі. Оқу басылымда-рында көрсеткіштер жасау міндетті емес. Өлкетанулық оқу хрестоматияларында атаулы және географиялық көрсеткіштер құрастырған жөн.»;

259-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«259. Ұғымдарды белгiлеу барлық көрсеткіштерде атау септігінде беріледі. Ұғымды түсiндiру,

басылымда ненің ретінде екенін анықтайды, және одан үтiрмен бөлінеді.»;265-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«265. Құжат мәтінінде есімдерді жазғанда бiр тек немесе есім әртүрлі оқылса, онда осы тұлғаның

дұрыс атауынан соң дөңгелек жақша ішінде ә р түрлі оқылулары келтіріледі, содан соң түсіндірме және сілтемелік деректер беріледі. Әр түрлі оқылулар көрсеткіштің тиісті орындарында әліпби бойынша дұрыс атауға сілтемемен беріледі.»;

268-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

«268. Атаулы көрсеткiш жабық, ашық немесе аралас нысанда құрастырылады. Көрсеткiштің нысаны басылымның тақырыбы мен типiне байланысты анықталады.»;

269-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«269. Ғылыми типтегi жинақтардың аннотацияланған атаулы көрсеткіші немесе толық

өмiрбаяндық мәлiметтері бар атаулы түсініктемесі бірге жүреді. Аннотацияланған атаулы көрсеткiш пен құжаттар мазмұны бойынша өмiрбаяндық деректердi қамтитын ескертпелерді құрастырған кез-де бірдей мәлiметтер пайдаланбайды. Атаулы түсініктемеге қосу үшін объектілерді таңдау кезінде сілтеме деректері көрсетілген жабық атаулы көрсеткіш құрастырылады. Атаулы түсініктемеде сілтемелік деректер қойылмайды.»;

271 тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«271. Атаулар географиялық көрсеткішке құжат мәтінінде кездескен күйінде енгізіледі. Атаудың

негізгісі болып құжат мәтінінде тарихи жағынан соңғы атауы қабылданады. Содан соң дөңгелек жақша ішінде бұл атаудың барлық оқылулары (оның ішінде өзге тілдегісі де) және қазіргі атауы көрсетіледі. Бұдан басқа, әр түрлі оқылулары көрсеткіште тиісті орнында әліпбилік ретпен негізгі атауға сілтеме жасала отырып орналастырылады.

Күрделі географиялық атаулар көрсеткішке бірінші сөзі бойынша енгізіледі. Құжаттарда кездесетін қандай да бір географиялық тұтас атаудың (қаладағы немесе облыстағы аудан, губерниядағы уезд және тағы сол сияқты) бір бөлігі көрсеткішке өз атауымен енгізіледі, ал түсіндірмесінде осы бөліктің қандай географиялық тұтас атауға жататыны көрсетіледі. Құжат мәтінінде географиялық тұтас атау да және оның құрамдас бөліктері де аталғанда, соңғысы географиялық тұтас атаудың ішіне әліпбилік ретпен жүйеленеді.»;

272-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«272. Географиялық көрсеткіш ашылған түрде құрастырылады. Ғылыми типтегі құжаттық

басылымдардың түсіндірмелер көрсеткішіндегі толықтық дәрежесі жарияланымның мазмұны мен географиялық атаулардың сипатына байланысты болады. Кеңейтілген түсіндірмелерді басылымда өзінің бұрынғы мәнін жоғалтқан немесе енді жоқ орындар туралы айтылғанда құрастыру қажет. Ғылыми-көпшілік типтегі басылымдар үшін географиялық көрсеткіштердің түсіндірмелері атауды анықтауға, сондай-ақ оның қайта аталуларына қатысты мәліметтерден тұрады.»;

281-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«281. Қысқарған сөздер тiзiмі басылымда кездесетін қысқартылып жазылған сөздердің әліпбилік

тiзбесі болып табылады. Оған құжат мәтінінде кездесетін және онда сақталған қысқартулармен қатар археограф енгізген қысқартулар да жатады. Тізім қысқарған сөздердің толық атауымен беріледі. Бір реттен артық кездеспейтін қысқартулар жолма-жол ескертпелерде беріледі.

Қысқартулар археографпен ғылыми-анықтамалық аппарат құрамында жиі қайталанатын сөздер үшін орынды үнемдеу мақсатында және құжат мәтінін бергенде біркелкілікке жету үшін енгізіледі.

Сөздердiң қысқартулары екi түрлі түсiнiкті болдырмайды.Арнайы түсiнiктемені талап етпейтiн жалпы қабылданған қысқартулар (т.б., т.с.с., обл., ауд.,

өз., к. және салмақ, уақыт, кеңістік өлшемдерінің атауларын белгілейтін, цифрларға немесе қандай да бір атауға жатқызылатын, екі түрлі түсінік тудырмайтын басқалары – кг., мин., см., м., км.), сондай-ақ, жазба және ауызша тіл нормаларына енген, ревком, райком, исполком, колхоз сияқты қысқартулар қысқартылған сөздер тізіміне енгізілмейді.

Жарияланымда өзге тілдегі мәтіндер көп болған кезде өзге тілдегі мәтіндерде қабылданған арнайы қысқартулар тізімі құрастырылады.»;

282-тармаққа орыс тілінде өзгеріс енгізіледі, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;285-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«285. Баспаның да, архивтің де пайдаланылған дереккөздер тiзбесі басылым үшін үлкен

көлемдегі дереккөздер пайдаланылғанда ғылыми және ғылыми-көпшілік басылымдарда құрастырылады. Ғылыми типтегі басылым үшін міндетті. Оқу басылымдарында дереккөздер тізбесі жасалмайды.»;

286-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«286. Басылымда құжаттары жарияланған архив қорлары архивтер бойынша тiзбелерде топ-

тастырылады. Әрбiр архивтің атауынан соң қорлар олардың нөмiрлерiнің өсу ретімен, олардың толық атауымен және жақша ішінде қысқартылған белгісін көрсете отырып түгенделеді.

Шетелдік архив қоймалары отандық архивтерден соң әліпбилік тәртіппен түгенделеді. Бұл рет-те, жарияланатын құжаттардың легендасында пайдаланылған қысқартылған атаулар ашылады.»;

287-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«287. Жарияланған құжаттар алынған баспа басылымдарының (кiтаптар, мерзімді басылым)

тізбесі архив қорларының тізбесінен кейін арнайы атаумен орналастырылады. Мерзімді басы-лымдар тізбеде жеке дара топтастырылады және олардың әрқайсысының басылған орны мен уақыты көрсетіледі.»;

288-тармақтың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«Тарихи дереккөздердің оқулық басылымдарында жарияланған дереккөзде көрсетілген негізгі

мәселелер бойынша әдебиеттер тізімі жарияланады. Ондағы әдебиеттер жинақтың бөлімдері мен тараулары бойынша жүйелендіріледі, ортақ сипаттағы жұмыстар арнайы бөлімге кіргізіледі.»;

289-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«289. Басылымда тараулар болған жағдайда мазмұнында немесе құрамында ғылыми-

анықтамалық аппаратты және қосымшаларды қоса басылымның бүкiл құрамы бейнеленеді, және егер онда жарияланған құжаттардың тiзбесi жоқ болса, барлық бөлiмдердiң және оған кiрген жеке құжаттардың атаулары болуы керек. Мазмұны немесе құрамы титул парағынан кейін орналасады.»;

292-тармақ мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін өзгермейді:«292. Қосымшаларда орналасқан барлық құжаттар архивтерде айқындалғандармен қатар,

алдыңғы басылымдағыларда да жарияланады, оларға атаулар мен легендалар жасалады.»;300-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:«300. Кинофотоқұжаттарды жариялау түсiру объектiсiнiң, зерттелетiн оқиға немесе фактiнiң

толық көлемдегi көрiнiсiн қамтамасыз ететiн ғылыми сипаттамасымен бірге жүредi.»;мынадай мазмұндағы 301-тармақпен толықтырылсын:«301. Құжаттар жинақтарының басылымдары қазақ және орыс тілдеріндегі аңдатпамен

аяқталады.»;1-қосымшаның сол жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін

өзгермейді:«Мемлекеттік архив атауы»;2-қосымшаның сол жақ бұрышы мынадай редакцияда жазылсын, орыс тіліндегі мәтін

өзгермейді:«Мемлекеттік архив атауы».2. Мұрағат ісі және құжаттама департаменті (Д.С. Мұқатаев) заңнамада белгіленген тәртіппен:1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде төлнұсқасына толық

сәйкес келетін оның графикалық форматтағы көшірмелерін «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялау үшін жолдауды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрыққа қол қоюға уәкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырланған қағаз және электрондық түрдегі осы бұйрықтың көшірмелерін ресми жариялау үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдануын, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне, Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілуін;

4) ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы тармақпен қарастырылған іс-шаралар орындалғаннан кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне іс-шаралардың орындалуы туралы мәлімет беруді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт вице-министрiне жүктелсiн.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министр і А.МҰХАМЕДИҰЛЫ

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 28 шілдеде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14039 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 29 маусым №189 Астана қаласы

Мемлекеттік мәдениет ұйымдарының азаматтық қызметшілерін аттестаттаудан өткізудің қағидалары мен шарттарын бекіту туралы

2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 139-бабы 7-тармағына және «Мәдениет туралы» 2006 жылғы 15 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 15) тармақшасына сәйкес бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік мәдениет ұйымдарының азаматтық қызметшілерін атте-статтаудан өткізудің қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың:1) «Мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерін аттестаттау ережелерiн бекiту тура-

лы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2007 жылғы 12 сәуірдегі № 110 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4633 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағында жарияланған, 2007 жыл, наурыз - сәуір);

2) «Мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерін аттестаттау ережелерiн бекiту тура-лы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат Министрінің 2007 жылғы 12 сәуірдегі № 110 бұйрығына толықтыру енгiзу туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің 2007 жылғы 23 шілдедегі № 195 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4874 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағында жарияланған, 2007 жыл, маусым - тамыз);

3) «Мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерiн аттестаттау ережелерiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрiнiң 2007 жылғы 12 сәуiрдегi № 110 бұйрығына өзгерiстер енгiзу туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2013 жылғы 03 желтоқсандағы № 280 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9058 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінде 2014 жылғы 15 қаңтар № 8 (28232) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Персоналды басқару қызметі заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде төлнұсқасына толық

сәйкес келетін оның графикалық форматтағы көшірмелерін «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялау үшін жолдауды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрыққа қол қоюға уәкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған электронды және қағаз түріндегі көшірмелерін ресми жариялау үшін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне, Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу үшін «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

4) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Жау апты хатшысына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрі А. МҰХАМЕДИҰЛЫ

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы 29 маусымдағы №189 бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік мәдениет ұйымдарының азаматтық қызметшілерін аттестаттаудан өткізудің қағидалары мен шарттары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Мемлекеттік мәдениет ұйымдарының азаматтық қызметшілерін аттестаттаудан өткізудің қағидалары мен шарттары (бұдан әрі – Қағидалар) мемлекеттік мәдениет ұйымдарының азаматтық қызметшілерін (бұдан әрі – қызметшілер) аттестаттаудан өткізу тәртібі мен шарттарын айқындайды.

2. Қызметшілерді аттестаттау мемлекеттік мәдениет ұйымдары қызметкерлерінің біліктілік деңгейінің біліктілік талаптарына сәйкестігін айқындау мақсатында өткізіледі.

3. Аттестаттау кезінде негізгі критерий қызметшілердің оларға жүктелген функционалдық міндеттерін орындау қабілеті болып табылады.

4. Республикалық мәдениет ұйымдарының бірінші басшылары мен олардың орынбасарлары болып табылатын қызметшілерді мәдениет саласындағы орталық уәкiлеттi орган жанындағы ат-тестаттау комиссиясы аттестаттаудан өткізеді.

Облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандық мәдениет ұйымдарының бірінші басшылары мен олардың орынбасарлары болып табылатын қызметшілерді тиісті облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың жергілікті атқарушы органдары жанындағы аттестаттау комиссиялары аттестаттаудан өткізеді.

5. Қызметшілер азаматтық қызметте болған әрбiр кейінгі үш жыл өткен соң, бiрақ осы лауазымға орналасқан күнінен бастап бір жылдан бұрын емес мерзімде аттестаттаудан өтедi.

Бұл ретте аттестаттау көрсетілген мерзім басталған күнінен бастап алты айдан кешіктірілмей өткізілуі тиіс.

Оқу демалысындағы, еңбек ақысы сақталмайтын демалыстағы (алты айдан аспайтын), жүктілігі және бала (балалар) тууына, жаңа туған баланы асырап алуға, баланың үш жасқа дейін оларға

күтім жасауға байланысты демалыстағы қызметшілер жұмысқа шыққаннан кейін алты айдан ерте емес мерзімде аттестатталады.

2-тарау. Аттестаттау өткізу тәртібі мен шарты

6. Аттестаттау мынадай кезеңдерді қамтиды:1) аттестаттауды өткізуге дайындық; 2) қызметшілермен аттестаттау комиссиясы өткізетін әңгімелесу; 3) аттестаттау комиссиясының шешім шығаруы.7. Аттестаттауды өткізуге дайындықты кадр қызметі немесе кадр қызметін жүзеге асыра-

тын тұлға (бұдан әрі – кадр қызметі) ұйымдастырады және ол мынадай іс-шараларды қамтиды:1) аттестаттауға жататын қызметшіге қажетті құжаттарды дайындау;2) аттестаттау өткізу кестелерін әзірлеу;3) аттестаттау комиссиясының құрамын айқындау;4) қызметшілерді аттестаттаудан өткізу мақсаты мен тәртібі туралы түсіндірме жұмыстарын

ұйымдастыру. 8. Қызметшіні тағайындауға уәкілетті тұлға кадр қызметінің ұсынымы бойынша:1) аттестаттауға жататын қызметшілер тізімін;2) аттестаттау өткізу кестесін;3) аттестаттау комиссиясының құрамын;4) қызметшінің функционалдық міндеттеріне қатысты әңгімелесу үшін сұрақтар мен жауап-

тар тізбесін бекітеді. 9. Кадр қызметі жарты жылда бір рет аттестаттауға жататын қызметшілерді айқындайды.10. Кадр қызметі қызметшілерді аттестаттаудан өткізу басталғанға дейін күнтізбелік отыз

күннен кешіктірмей аттестаттау өткізу күні туралы хабардар етеді, сондай-ақ қызметтік мінездеме сұратады.

11. Аттестаттауға жататын қызметшінің тікелей басшысы қызметтік мінездеме ресімдейді және оны кадр қызметіне аттестаттау комиссиясының отырысына дейін күнтізбелік жиырма бес күннен кешіктірмей жолдайды.

12. Қызметтік мінездеме қызметшінің кәсіби, іскери және жеке қасиеттерін жан-жақты және объективті бағалаудан және қызметтік жұмыс нәтижелерінен тұрады.

13. Кадр қызметі аттестаттауға жататын қызметшіні оған жазылған қызметтік мінездемемен аттестаттау комиссиясының отырысына дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей таныстырады.

14. Аттестаттауға жататын қызметші өзіне берілген қызметтік мінездемемен келіспеген жағдайда, кадр қызметіне аттестаттау комиссиясының отырысына дейін, орындалған жұмысы туралы жеке әзірленген есебін ұсынады.

15. Кадр қызметі осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысанда аттестаттауға жататын қызметшіге аттестаттау парағын ресімдейді.

16. Кадр қызметі осы Қағиадалардың 8-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген құжаттарды аттестаттау комиссиясына аттестаттау комиссиясының отырысына дейін бір күннен кешіктірмейтін мерзімде ұсынады.

17. Аттестаттауға жататын қызметші дәлелді себептермен комиссия отырысына келмеген жағдайда (уақытша еңбекке жарамсыздық немесе қызметтік іссапар кезеңінде), оны аттестаттау мәселесін қарастыру комиссиямен айқындалатын басқа мерзімге ауыстырылады. Аттестаттау мерзімін бір рет қана ауыстыруға жол беріледі.

18. Әңгімелесу нәтижелері бойынша комиссия төмендегі шешімдердің бірін қабылдайды: 1) атқарып отырған лауазымына сәйкес келеді;2) қайта аттестаттаудан өтуі тиіс;3) атқарып отырған лауазымына сәйкес келмейді.19. Қайта аттестаттаудан өту осы Қағидалармен айқындалған тәртіппен алдыңғы аттестат-

тау комиссиясының шешім шығарған күнінен бастап күнтізбелік отыз күннен кейін өткізіледі. Аттестаттау комиссиясы, қайта аттестаттаудан өткізе отырып, төмендегі шешімдердің бірін қабылдайды:

1) атқарып отырған лауазымына сәйкес келеді;2) атқарып отырған лауазымына сәйкес келмейді;20. Аттестаттау комиссиясының мүшелерімен қол қойылған аттестаттау комиссиясының

шешімдері хаттамамен ресімделеді және аттестаттау парағына енгізіледі. 21. Әңгімелесу өткізілгеннен кейін кадр қызметі бес жұмыс күні ішінде қызметшіні аттестаттау

комиссиясының шешімімен таныстырады. 22. Қызметшінің аттестаттау парағы, оның қызметтік мінездемесі жеке істе сақталады.

3-тарау. Аттестаттау комиссиясы

23. Аттестаттау комиссиясын кадр қызметінің ұсынысы бойынша басшы құрады және ол ко-миссия мүшелері мен хатшыдан тұрады. Аттестаттау комиссиясы мүшелерінің ішінен төраға тағайындалады. Аттестаттау комиссиясының хатшысы болып кадр қызметінің қызметкері тағайындалады.

24. Аттестаттау комиссиясының төрағасы қызметке басшылық жасайды, отырыстарға төрғалық етеді, жұмысты жоспарлайды, жалпы бақылауды жүзеге асырады, қызметке және қабылданатын шешімдерге жауапты болады.

25. Аттестаттау комиссиясының хатшысы комиссия отырысына тиісті материалдарды дай-ындауды жүзеге асырады және оны өткізгеннен кейін хаттаманы ресімдейді. Хатшы техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асырады, аттестаттау комиссиясының жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

26. Аттестаттау комиссиясының отырысы оның құрамының кемінде үштен екі құрамы қатысқанда ғана заңды деп саналады.

Аттестаттау комиссиясы мүшелерін алмастыруға жол берілмейді.27. Аттестаттау комиссиясының шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады. Аттестаттау

комиссиясының құрамына кіретін аттестаттаудан өтіп жатқан қызметші өзіне қатысты дауыс берген кезде қатыспайды.

28. Дауыс беру нәтижелері аттестаттау комиссиясы мүшелерінің көп дауыс беруімен айқындалады. Дауыстар тең болған кезде аттестаттау комиссиясы төрағасының дауысы шешуші болып табылады.

29. Аттестаттау комиссиясы мүшесінің ерекше пікірі жазбаша түрде баяндалады және хаттамаға қоса тіркеледі.

30. Аттестаттау комиссиясының мүшелері аттестаттаудан жалпы негізде өтеді.31. Аттестаттау комиссиясының шешіміне байланысты барлық даулар Қазақстан Республикасы

заңнамасымен белгіленген тәртіппен шешіледі.

Мемлекеттік мәдениет ұйымдарының азаматтық қызметшілерін аттестаттаудан өткізудің қағидалары мен шарттарына қосымша

нысан

Аттестаттаудан өтетін азаматтық қызметшіні аттестаттау парағы

Аттестаттау түрі: кезекті |____| қайта |____| (керегін Х белгісімен белгіле) 1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) ____________________________ ____________________________________________________________________2. Туылған күні «___» ______________ ______ жыл 3. Білімі, біліктілігін арттыру, қайта даярлау (қашан және қандай оқу орнын бітірді, білімі бой-

ынша мамандығы және біліктілігі, біліктілігін арттыру, қайта даярау туралы құжаттар, ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы, оларды берген күні) туралы мәлімет ___________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________4. Атқарып отырған лауазымы мен оған тағайындалған күні________________________________________________________________________________________________________5. Жалпы еңбек өтілі ___________________________________________________________6. Мемлекеттік және/немесе азаматтық қызметтегі лауазымдардағы жұмыс өтілі _________________________________________________________7. Аттестаттау комиссиясы мүшелерінің берген ескертулері мен ұсыныстары: _________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________8. Отырысқа аттестаттау комиссиясының _________ мүшесі қатысты. 9. азаматтық қызметшінің қызметін дауыс беру нәтижелері бойынша бағалау: 1) атқарып отырған лауазымына сәйкес келеді (дауыс саны) __________;2) қайта аттестаттаудан өтуге жатады (дауыс саны) _________________;*3) атқарып отырған лауазымына сәйкес келмейді (дауыс саны) ________.10. Аттестаттау комиссиясының ұсынымдары (берілген уәждемелерді көрсете отырып) ______________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 11. Ескертпе __________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

Аттестаттау комиссиясының төрағасы: _________________________ (қолы)Аттестаттау комиссиясының хатшысы: ____________________________ (қолы)Аттестаттау комиссиясының мүшелері: ____________________________ (қолы) ______________________________ (қолы) ______________________________ (қолы) ______________________________ (қолы)

Аттестаттау жүргізген күні «___» ______________ _______ жылАттестаттау қорытындылары бойынша ұйым басшысының шешімі ________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________

Аттестаттау парағымен таныстым: ___________________________________ (азаматтық қызметшінің қолы және күні)

Ұйым мөрінің орны

* қайта аттестаттаудан өткен кезде баға қойылмайды

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 28 шілдеде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14035 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 2 қыркүйек №249 Астана қаласы

«Мұрағат ісі және құжаттаманы басқару саласындағы кәсіби стандарттарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2013 жылғы 18 желтоқсандағы №296 бұйрығының күшін жою туралы

«Құқықтық актілер туралы» 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабы 2-тармағына сәйкес бұйырамын:

1. «Мұрағат ісі және құжаттаманы басқару саласындағы кәсіби стандарттарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2013 жылғы 18 желтоқсандағы №296 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №9089 болып тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінде 2014 жылғы 29 наурызда №61 (28285) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

2. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлiгiнiң Мұрағаттық іс және құжаттама департаменті заңнамада белгiленген тәртiпте:

1) осы бұйрықтың көшірмесін оған қол қойылған күнінен бір апталық мерзімде Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне, ресми жариялау үшін «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ре-сурсында орналастыруды;

3) осы бұйрыққа қол қойылғаннан кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларымен қарастырылған іс-шаралардың орындалуы туралы мәлімет беруді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрі А.МҰХАМЕДИҰЛЫ

«Келісілді»Қазақстан РеспубликасыДенсаулық сақтау жәнеәлеуметтік даму министрі___________Т. Дүйсенова2016 жылғы 5 қыркүйек

151 ҚАЗАН2016 жыл

(Жалғасы 16-бетте)

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бұйрығы

2016 жылғы 25 сәуір №84 Астана қаласы

Қылмыстық-құқықтық саладағы сот статистикалық есептерінің, электрондық ақпараттық есепке алу құжаттарының нысандарын және оларды қалыптастыру

жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралыҚылмыстық-құқықтық саладағы сот есептерін «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне

сот төрелігі жүйесін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасы Заңының 8-тармағына сәйкес келтіру мақсатында, «Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңының 11-бабының 4-1)-тармақшасын басшылыққа ала отырып, бұйырамын:

1. Бекітілсін: 1)1осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі бірінші сатыдағы соттардың

жұмысы туралы есеп» №1-нысаны; 2) осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың

жұмысы туралы есеп» №6-нысаны;3) осы бұйрықтың 3-қосымшасына сәйкес «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға

сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы тура-лы есеп» №6а нысаны;

4) осы бұйрықтың 4-қосымшасына сәйкес «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6К нысаны;

5) осы бұйрықтың 5-қосымшасына сәйкес «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатының жұмысы туралы есеп» №6Ка нысаны;

6) осы бұйрықтың 6-қосымшасына сәйкес «Соттардың жеке айыптау істері бойынша шағымдарды қарауы ту-ралы есеп» №2-Ж нысаны;

7) осы бұйрықтың 7-13-қосымшасыларына сәйкес, адамға электрондық ақпараттық есепке алу құжаттары (бұдан әрі – ЭАЕҚ) ЭАЕҚ 1, ЭАЕҚ 1.1, ЭАЕҚ 1.2, ЭАЕҚ 1.3, ЭАЕҚ 2, ЭАЕҚ 3, ЭАЕҚ;

8)1осы бұйрықтың 14-қосымшасына сәйкес қылмыстық-құқықтық саладағы сот статистикалық есептерді қалыптастыру жөніндегі Нұсқаулық.

2. «Қылмыстық-құқықтық саладағы сот статистикалық есептерінің нысандарын және оларды қалыптастыру жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2014 жылғы 21 қазандағы №124 бұйрығының күші жойылды деп танылсын (Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2014 жылдың 19 қарашасында №9882 тіркелген, Қазақстан Республикасының «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2014 жылдың 8 желтоқсанында жарияланған).

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті (бұдан әрі – Комитет):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрықтың «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде және мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның күнтізбелік

он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялануын;3) осы бұйрықтың «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы»

шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтiк құқықтық актiлерiнiң эталондық бақылау банкiне оны мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде орна-ластыру үшін жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының интернет-ресурсында орналасуын; 5) осы бұйрықтың көшірмесін сот органдарына – құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілеріне

және Комитеттің аумақтық органдарына орындау үшін жолдауды қамтамасыз етсін.4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Комитет Төрағасына жүктелсін.5. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры Ж. АСАНОВ

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 24 сәуірдегі №84 бұйрығына 1-қосымша

«Бірінші сатыдағы соттың азаматтық істерді қарауы жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны «Қылмыстық істердің қозғалысы » А кестесі

Тоқсан сайын (үдемелі қорытындымен)Қазақстан Республикасы

Жол

нөм

ірі

Есеп

тік ке

зеңн

ің б

асын

а ая

қтал

маға

н іст

ерді

ң қа

лдығ

ы Ес

ептік

кезе

ңде

келі

п тү

скен

істе

р Со

тқа

келі

п тү

скен

істе

р бо

йынш

а ад

амда

рдың

сан

ы

2-бағаннан Есептік кезеңде аяқталғандардың ішінен

үкім

нің

күш

і жой

ылға

ннан

кейі

н Қа

зақс

тан

Респ

убли

касы

ның

Қылм

ысты

қ-пр

оцес

тік ко

декс

iнің

(бұд

ан ә

рі-Қ

Р ҚП

К) б

ұзуш

ылық

тары

жой

ылға

ннан

кейі

н ізд

еуде

н ке

йін

Үкім

шығ

арыл

ып қ

арал

ған

істер

7-бағаннан

Барл

ық то

қтат

ылға

н іст

ер

12-бағаннан

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а жо

лдан

ды

Прок

урор

ға қ

айта

рылд

ы

19-бағаннан

алқа

биле

рдің

қат

ысуы

мен

кәме

летк

е то

лмағ

анда

рдың

істе

рі б

ойын

ша

әйел

дерд

ің іс

тері

бой

ынш

асы

ртта

й қа

ралд

ы

кәме

летк

е то

лмағ

анда

рдың

істе

рі б

ойын

ша

жәбі

рлен

ушім

ен та

тула

суға

бай

ланы

сты

прок

урор

дың

айып

тауд

ан б

ас та

ртуы

на б

айла

ныст

ы ҚР

ҚПК

35-

бабы

1-т

арма

ғыны

ң 1)

, 2),

5), 6

), 7)

жән

е 8)

та

рмақ

тары

нда

көзд

елге

н не

гізде

р бо

йынш

а то

қтат

ылды

ба

сқа

негіз

дер

бойы

нша

айып

тау

актіс

ін қ

айта

құр

у үш

ін (Қ

азақ

стан

Рес

публ

икас

ы-ны

ң Қы

лмыс

тық

коде

ксі (

бұда

н әр

і-ҚР

ҚК) 3

21-б

абы)

ҚР Қ

ПК б

ұзуш

ылық

тары

н жо

ю үш

ін (

ҚР Қ

ПК 3

23-б

абы)

ҚР Қ

ПК 6

23-б

абын

ың 1

-бөл

ігі 2

), 3)

тарм

ақш

асы

тәрт

ібін

де

ҚР Қ

ПК 6

26-а

бы 1

-бөл

ігі1)

, 2),

3) та

рмақ

тары

тәрт

ібін

десо

ттал

ушын

ың із

делу

іне

байл

аныс

тыба

сқа

негіз

дер

Мед

ицин

алық

сип

атта

ғы ш

арал

ар қ

абыл

данд

ы

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26Барлық қылмыстық құқық бұзушылықтар

1

онша ауыр емес 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-жо

лдан

Қылмыстар бой-ынша

6

Соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тер-геп-тексеру істері бойынша

7

Теріс қылықтар бойынша

8

Қысқартылған тәртіпте қаралған істер бойынша

9

Келісімдік іс жүргі-зуде қаралған істер бойынша

10

Жеке айыптау істері

11

Анықтау істері 12 соның ішінде жақын шетел азаматтарының істері бойынша (Тәуелсіз мемле-кеттер достастығы (бұдан әрі-ТМД))

13

соның ішінде алыс шетел азаматтарының істері бойынша

14

соның ішінде аза маттығы жоқ адамдардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу туралы істер бойынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңа -дан ашылған мән-жайлар бойынша қаралған істер

18

соның ішінде алқабилердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвенцияларды қолданумен

20

20-

шы

жолд

ан

азаматтық және саяси құқықтар тура-лы пакт

21

әйелдерге қа-тысты кемсіту-дің барлық ны-сандарын жою туралы пакт

22

экономика лық, әлеу мет тік және мәдени құқық тар тура-лы пакт

23

нәсілдік кемсі-ту дің барлық нысандарын жою туралы

24

бала құқық-тары туралы

25

соның ішінде әйелдердің қатысы бар істер бойынша

26

соның ішінде кәме-летке толмағандар-дың істері бойынша

27

ҚР ҚК барлық баптары 28Басқа да құқық бұзушылықтар

29

1997 жылғы редакция-дағы ҚР ҚК барлық бапта-ры бойынша

30

27-бағаннан

Есеп

тік ке

зеңн

ің с

оңын

а ая

қтал

маға

н іст

ерді

ң қа

лдығ

ы то

қтат

а тұ

рылд

ы (3

2-ба

ғанн

ан)

Аяқталған істерден

Есеп

тік ке

зеңд

е ая

қтал

ған

барл

ық іс

тер

(7,1

2,18

,19)

Аяқт

алға

н іст

ер б

ойын

ша

адам

дард

ың с

аны

кәме

летк

е то

лмағ

анда

рдың

істе

рі б

ойын

ша

алқа

биле

рдің

қат

ысуы

мен

мерз

імін

бұз

ып (Қ

Р ҚП

К 31

9-ба

бы 4

-бөл

ігі; 3

22-б

абы

4,5-

бөлі

гі;

382-

бабы

2-б

өлігі

; 411

-баб

ы 2-

бөлі

гі)

Сотт

алға

н ад

амда

р

34-бағаннан

Ақта

лған

ада

мдар

41-бағаннан

Істе

рі то

қтат

ылға

н ад

амда

р (қ

ылмы

стық

қуд

алау

)

45-бағаннан

Қылм

ысты

қ іст

ері п

року

рорғ

а қа

йтар

ылға

н ад

амда

рдың

сан

ы 50-бағаннан

кәме

летк

е то

лмағ

анда

рал

қаби

лерд

ің қ

атыс

уыме

н кү

зетіл

уден

бос

атыл

ған

адам

дар

тәрб

иелі

к ықп

ал е

ту ш

арал

ары

қолд

аныл

ды

тату

ласу

ға б

айла

ныст

ы бо

саты

лған

ада

мдар

ад

амда

рға

қаты

сты

басқ

а ш

ешім

дер

шығ

арыл

ды

кәме

летк

е то

лмағ

анда

р

алқа

биле

рдің

қат

ысуы

мен

күзе

тілуд

ен б

осат

ылға

н ад

амда

р

кәме

летк

е то

лмағ

анда

р

күзе

тілуд

ен б

осат

ылға

н ад

амда

р

ҚР Қ

ПК 3

5-ба

бы 1

-тар

мағы

ның

1), 2

), 5)

, 6),

7) ж

әне

8)

тарм

ақта

рынд

а кө

здел

ген

негіз

дер

бойы

нша

тоқт

атыл

ған

тара

птар

дың

тату

ласу

ымен

айып

тау

актіс

ін қ

айта

құр

у үш

ін (Қ

Р ҚК

321

-баб

ы)

ҚПК

бұзу

шыл

ықта

рын

жою

үшін

(ҚР

ҚПК

323-

бабы

)

ҚР Қ

ПК 6

23-б

абы

1-бө

лігі

2), 3

) тар

мақт

ары

тәрт

ібін

де

ҚР Қ

ПК 6

26-б

апта

ры 1

-бөл

ігі 1

), 2)

, 3) т

арма

қтар

ы тә

ртіб

інде

27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54

Аяқталған істерден

Басқ

а қа

улыл

ар ш

ығар

ылды

56-б

аған

нан

Сот с

арап

тама

таға

йынд

ады

Адво

катт

ың қ

атыс

уы

Прок

урор

дың

қаты

суы

Үкім

шығ

арыл

ғанғ

а де

йін

сотт

а өт

елге

н за

лал

сома

сы (т

еңге

)

Сот ө

теуг

е ұй

ғарғ

ан

зала

лдың

соң

ғы с

о-ма

сы (т

еңге

)

Қылм

ысты

қ пр

оцес

те қ

арал

ған

азам

атты

қ та

лап

қоюд

ың с

омас

ы

Жек

е іс

жүрг

ізуге

бөл

інді

Қа

йта

сара

ланд

ы Ж

еке

қаул

ылар

шығ

арыл

ды

74-бағаннан

Жәб

ірле

нуш

ілер

дің

саны

әйел

дер

кәме

летк

е то

лмағ

анда

р

мемл

екет

ке

заңд

ы тұ

лғағ

аже

ке тұ

лғағ

аМ

емле

кетк

е За

ңды

тұлғ

аға

Жек

е тұ

лғағ

аІс

жүр

гізу

шығ

ында

рыны

ң со

масы

Су

мма

проц

ессу

альн

ых и

здер

жек

соны

ң іш

інде

мем

леке

т кір

ісіне

Бірі

ктір

ілге

н іст

ер

құқы

қ бұ

зуш

ылық

жас

ауға

ықп

ал е

ткен

себ

епте

р ме

н мә

н-жа

йлар

ды ж

ою ту

ралы

(ҚР

ҚПК

405-

бабы

1-б

өлігі

)

анық

тау

неме

се а

лдын

-ала

терг

еу ж

үргіз

ген

кезд

е жі

бері

лген

бұз

ушыл

ықта

р ту

ралы

(ҚР

ҚПК

405-

бабы

2-

бөлі

гі)

прок

урор

лық

қада

ғала

у пр

окур

орды

ң ат

ына

(ҚПК

405

-бб.

3-б

., ҚП

К 53

-баб

ы 5-

бөлі

гі)

адво

катт

ың а

тына

со

т ісін

жүр

гізу

тәрт

ібін

бұз

ған

және

заңд

ы өк

імде

рге

бағы

нбағ

ан п

роце

ске

қаты

суш

ылар

ға қ

атыс

ты (Қ

ПК 6

48-

бабы

3-б

өлігі

) ба

сқа

бұзу

шыл

ықта

р ту

ралы

(ҚР

ҚПК

405-

бабы

4-б

өлігі

) ын

тала

ндыр

у си

паты

ндағ

ы (Қ

Р ҚП

К 40

5-ба

бы 5

-бөл

ігіҚа

былд

анға

н на

қты

шар

алар

көрс

етіл

іп ж

ауап

тар

келі

п тү

сті

Мед

иато

рдың

қат

ысуы

мен

қара

лды

олар

дың

ішін

де та

рапт

арды

ң та

тула

суым

ен іс

терд

і тоқ

тата

от

ырып

55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны «Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі өтінішхаттарды қарау» А-кестесіне қосымша

Есептік кезеңнің басына өтініш-хаттардың қалдығы

Есептік кезеңде жаңадан ашылған мән-жайлар бой-ынша өтінішхаттар келіп түсті

Жаңадан ашылған мән-жайлар бой-ынша іс жүргізуге қабылданды

Кері қайта-рылды

Тергеп-тексеру ұйымдастыру үшін прокурорға жолданды

Қарау нәтижелері бойын-ша шешім

Есептік кезеңнің соңына өтініш-хаттардың қалдығы

Өтінішхат қанағаттан-дырылды

Қанағаттан-дырусыз қалдырылды

1 2 3 4 5 6 7 8

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны «Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы істерді қарау нәтижелері» Б кестесі

Атауы

Жол

нөм

ірі

Есеп

тік ке

зеңн

ің б

асын

а ая

қтал

маға

н іст

ерді

ң қа

лдығ

ы Ес

ептік

кезе

ңде

келі

п тү

скен

істе

р М

едиц

инал

ық с

ипат

тағы

шар

алар

ды қ

абыл

дау

тура

лы қ

аулы

ш

ығар

ылға

н іст

ер ке

ліп

түст

і ( А

кест

есін

ің 2

3-ба

ғаны

нан)

Мед

ицин

алық

сип

атта

ғы ш

арал

арды

қаб

ылда

у ту

ралы

қау

лы

шығ

арыл

а от

ырып

қар

алды

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а жо

лдан

ды

Тоқт

атыл

ды

Қайт

арыл

ды (п

року

рорғ

а не

месе

жек

е ай

ыпта

ушығ

а)Ке

рі ш

ақыр

тылд

ы жә

не б

асқа

сы

Есеп

тік ке

зеңд

е ая

қтал

ғанд

арды

ң ба

рлығ

ы ҚР

ҚПК

-де

белг

ілен

ген

мерз

імі б

ұзыл

ып (9

-бағ

анна

н)Ес

ептік

кезе

ңнің

соң

ына

аяқт

алма

ған

істер

дің

қалд

ығы

Тоқт

ата

тұры

лған

істе

р (1

1-ба

ғанн

ан)

Мед

ицин

алық

сип

атта

ғы ш

арал

ар қ

олда

нылғ

ан а

дамд

арды

ң са

ны 13-бағаннан

Жек

е қа

улы

шығ

арыл

ды (9

-бағ

анна

н)Ж

еке

қаул

ылар

шығ

арыл

ды (9

-бағ

анна

н)

Амб

улат

орлы

қ ба

қыла

у жә

не п

сихи

атрд

а ем

деу

Жал

пы ти

птег

і ста

цион

арда

емд

еу

Мам

анда

ндыр

ылға

н ти

птег

і ста

цион

арда

емд

еу Қ

арқы

нды

бақы

лай

отыр

ып м

аман

данд

ырыл

ған

типт

егі с

та-

цион

арда

емд

еуЕм

деуд

ің б

асқа

тәсіл

дері

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20Барлық қылмыстық құқық бұзушылықтар

1

онша ауыр емес 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-жо

лдан

Қылмыстар бойынша 6 Соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері бойынша

7

Теріс қылықтар бойынша 8 Қысқартылған тәртіпте қаралған істер бойынша

9

Келісімдік іс жүргізуде қаралған істер бойынша

10

Жеке айыптау істері 11 Анықтау істері 12 соның ішінде жақын шетел азаматтарының істері бой-ынша (ТМД)

13

соның ішінде алыс ше-тел азаматтарының істері бойынша

14

соның ішінде азаматтығы жоқ адамдардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу туралы істер бойынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңадан ашылған мән-жайлар бой-ынша қаралған істер

18

соның ішінде алқабилердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвенцияны қолданумен

20

20-ж

олда

н

азаматтық және саяси құқықтар туралы пакт

21

әйелдерге қатысты кемсітудің барлық ны-сандарын жою тура-лы пакт

22

экономикалық, әлеу-меттік және мәдени құқықтар туралы пакт

23

нәсілдік кемсітудің барлық нысандарын жою туралы

24

бала құқықтары туралы 25 соның ішінде әйелдердің қатысы бар істер бойынша

26

соның ішінде кәмелетке толмағандардың істері бойынша

27

ҚР ҚК барлық баптары 28Басқа да құқық бұзушылықтар 291997 жылғы редакциядағы ҚР ҚК барлық баптары бойынша

30

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1 нысаны «Сот актілерін орындауға байланысты мәселелерді қарау» В кестесі

Атауы

Жол

нөм

ірі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а ма

тери

алда

рдың

қал

дығы

Мат

ериа

л ке

ліп

түст

іМ

атер

иал

кері

қай

тары

лып

алын

-ды

, қай

тары

лды

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а жо

лдан

ды

Ұсын

ыста

р бо

йынш

а ма

тери

ал

қара

лды

5-бағаннан

Тоқт

атыл

дыҰз

арты

лды

Басқ

а ш

ешім

дер

қабы

лдан

дыҚа

лдық

Ж

еке

қаул

ылар

шығ

арыл

ды

мер

зімді

бұз

ушыл

ықпе

нұс

ыныс

тар

қана

ғатт

анды

рылд

ыұс

ыныс

тар

ішін

ара

қана

ғатт

анды

рылд

ы

ұсын

ыста

рды

қана

ғатт

ан-

дыру

дан

бас

тарт

ылды

қара

усыз

қал

дыры

лды

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15Үкімді орындау мерзімін кейінге қалдыру туралы (ҚР ҚПК 475-бабы)

1

соның ішінде сотталушының ауыр науқастануына байланысты (ҚР ҚПК475-бабы 1-бөлігі 1-тармағы

2

соның ішінде сотталушының жүктілігіне немесе сотталушының жасы кіші балаларының болуына байланысты және жасы кіші балаларды жалғыз өзі тәрбиелейтін еркектерге қатысты (ҚР ҚПК 475-бабы 1-бөлігі 2-тармағы)

3

соның ішінде жазаны дереу өтеу сотталушы не-месе оның отбасы үшін ауыр салдарға әкелуі мүм кін болғанда (ҚР ҚПК 475-бабы 1-бөлігі 3-тармағы)

4

ҚР ҚК 41, 43, 44-баптары тәртібінде жаза түрле рін ауыстыру туралы(ҚР ҚПК476-бабы 1-тармағы)

5

ҚК 42-б. тәртібінде жаза түрін ауыстыру туралы (ҚР ҚПК 476-бөлігі 2-тармағы)

6

Қоғамнан оқшаулаумен байланысты емес жазаға сотталған, бақылаудан жасырынған және жаза-ны өтеуден бұлтарған адамдарға қатысты іздеу жариялау, тоқтату және бұлтартпау шарасын таңдау туралы (ҚПК 476-бабы 3-тармағы)

7

Қылмыстық-атқару жүйесі мекемесінің түрін өзгерту туралы (ҚР ҚПК 476-бабы 4-тармағы)

8

Шартты-мерзімінен бұрын босату туралы (ҚР ҚК 72-бабы)

9

соның ішінде аса ауыр құқық бұзушылықтар бойынша

10

соның ішінде ауыр құқық бұзушылықтар бойынша 11 соның ішінде ауырлығы орташа құқық бұзушылықтар бойынша

12

соның ішінде ауырлығы аз құқық бұзушылықтар бойынша

13

Жазаның өтелмеген бөлігін жазаның жеңілірек түріне ауыстыру немесе тағайындалған жаза мерзімін қысқарту туралы (ҚР ҚК 73-бабы)

14

соның ішінде аса ауыр құқық бұзушылықтар бойынша

15

соның ішінде ауыр құқық бұзушылықтар бой-ынша

16

соның ішінде ауырлығы орташа құқық бұзушылықтар бойынша

17

соның ішінде ауырлығы аз құқық бұзушылықтар бойынша

18

Шартты-мерзімінен бұрын босату күшін жою тура-лы (ҚР ҚК 72-бабы 7-бөлігі)

19

соның ішінде түзету жұмыстарын өтейтіндер 20 соның ішінде әскери қызметі бойынша шектеу 21 соның ішінде бостандығын шектеу 22 соның ішінде гауптвахтада ұстау 23 соның ішінде бас бостандығынан айыру 24 Ауруға байланысты жазаны өтеуден босату тура-лы (ҚР ҚК 75-бабы, ҚР ҚПК476-бабы 7-тармағы)

25

соның ішінде құқық бұзушылық жасағаннан кейін психикалық ауытқу

26

соның ішінде басқа аурулармен ауыратын адамдар

27

Кері күші бар қылмыстық заңды жариялау нәтижесінде жазадан босату немесе жазаны жұмсарту (ҚР ҚК6-б.)

28

соның ішінде құқық бұзушылықты немесе жаза-ланатын әрекетті жоятын

29

соның ішінде жауапкершілікті немесе жазаны жеңілдетуге байланысты

30

соның ішінде құқық бұзушылық жасаған адам күйінің жақсаруына байланысты

31

соның ішінде аса ауыр құқық бұзушылықтар бойынша

32

соның ішінде ауыр құқық бұзушылықтар бойынша 33 соның ішінде ауырлығы орташа құқық бұзушылықтар бойынша

34

соның ішінде ауырлығы аз құқық бұзушылықтар бойынша

35

Рақымшылық туралы акті жариялау нәтижесінде жазадан босату немесе жазаны жеңілдету туралы

36

Шартты соттаудың күшін жою туралы (ҚР ҚК 64-бабы.), сотталушы үшін белгіленген міндеттемелердің күшін жою немесе толықтыру туралы (ҚР ҚК 63, 64-баптары., ҚР ҚПК 476-бабы 8, 9-тармақтары)

37

Ескіру мерзімінің өтуімен байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату туралы (ҚР ҚК 71-бабы)

38

Басқа орындалмаған үкімдер болған жағдайда, егер бұл уақыты бойынша соңғы үкімде шешілмесе, үкімді орындау туралы (ҚР ҚК 60-бабы, ҚР ҚПК476-бабы 12-тармағы)

39

Күзетпен ұстау уақытын, емдеу мекемесінде болу уақытын есепке алу туралы (ҚР ҚК 62, 97, 98-баптары., ҚР ҚПК 476-бабы 13-тармағы)

40

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануды ұзарту, өзгерту немесе тоқтату ту-ралы (ҚР ҚК 96, 98-баптары, ҚР ҚПК 476-бабы 14-тармағы)

41

ШТТ сәйкес түзету жұмыстарына сотталушының жалақысынан ұстау көлемін азайту туралы (ҚР ҚПК 476-бабы 16-тармағы)

42

Басқа ұсыныстар, соның ішінде үкімді орын-дау кезінде туындайтын күмәндар мен түсінбеушіліктерді түсіндіру

43

Сотталушының қайтыс болуына байланысты өндірісті тоқтату туралы

44

Стационарлық сот-психиатриялық сараптама үшін психоневрологиялық диспансерге мәжбүрлі орналастыру туралы (ҚР ҚПК 14, 279,513-бап-тары)

45

«Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әкiмшiлiк қадағалау туралы» ҚР Заңының 2-бабының «а» тармағы бойынша әкімшілік қадағалау белгілеу туралы (бұдан әрі- Заң)

46

Заңның 2-бабының «б» тармағы бойынша әкімшілік қадағалау белгілеу туралы

47

Заңның 2-бабының «в» тармағы бойынша әкімшілік қадағалау белгілеу туралы

48

Қадағаланатын адамға қатысты шектеу белгілеу туралы

49

Шектеуді өзгерту туралы 50 БАРЛЫҒЫ 51 соның ішінде жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша

52

Мемлекетттік тілде қаралды 53

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны«Қылмыстық тергеу органдарының, прокурордың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне шағымдарды

тергеу судьяларының қарауы туралы» Г кестесАТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а ш

ағым

қал

дығы

Есеп

тілік

мерз

імін

де ке

ліп

түст

іКе

рі қ

айта

рылы

п ал

ынды

, қай

тары

лды

және

өзг

елер

Барл

ығы

қара

лды

4-баған-нан

6-бағаннан

Тоқт

атыл

дыҚа

лдық

Тоқт

ата

тұры

лған

мерз

імін

бұз

ушыл

ықпе

нқа

наға

ттан

дыры

лды

ішін

ара

қана

ғатт

анды

рылд

ы за

ңсыз

деп

тан

ылға

н пр

оцес

тік

шеш

імде

рдің

күш

і жой

ылды

сәйк

есін

ше

лауа

зымд

ы ад

амны

ң әр

екет

тері

н за

ңсыз

нем

есе

негіз

сіз

деп

тану

жән

е он

ың б

ұзуш

ылық

тард

ы жо

ю м

інде

ттем

есі т

урал

ыпр

окур

орға

аза

матт

арды

ң не

ме-

се ұ

йымд

арды

ң құ

қықт

ары

мен

заңд

ы мү

ддел

ерін

ің ж

ол б

еріл

ген

бұзу

шыл

ықта

рын

жою

мін

детін

жүк

теу

тура

лы

бас

қа ш

ешім

дер

а б 1 2 3 4 5 6 8 9 10 11 12 13 14 15Прокурор шешіміне (ҚР ҚПК 106-бабы) 1 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

2

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

3

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы

4

соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы

5

соның ішінде алу өндірісі туралы 6 соның ішінде тінту өндірісі туралы 7 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

8

Арнайы прокурор әрекетіне 9 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

10

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

11

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы

12

соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы

13

соның ішінде алу өндірісі туралы 14 соның ішінде тінту өндірісі туралы 15 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

16

Тергеуші әрекеттеріне 17 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

18

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

19

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы

20

соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы

21

соның ішінде алу өндірісі туралы 22 соның ішінде тінту өндірісі туралы 23 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

24

Анықтау органдарының және анықтаушының әрекеттеріне

25

соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

26

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

27

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы

28

соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы

29

соның ішінде алу өндірісі туралы 30 соның ішінде тінту өндірісі туралы 31 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

32

Бір уақытта прокурордың және қылмыстық қудалау органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешіміне

33

Барлығы 34 соның ішінде мемлекеттік тілде қаралды 35

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны «Тергеу судьялары қарайтын мәселелер туралы» Д кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а өт

ініш

хатт

ар м

ен

ұсын

ыста

р қа

лдығ

ы

Барл

ығы

өтін

ішха

т ке

ліп

түст

іБа

рлығ

ы ұс

ыныс

келі

п тү

сті

2,3-бағаннан

Кері

қай

тары

лып

алын

ды

Қайт

арыл

ды

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а бе

рілд

іБа

рлығ

ы қа

ралд

ы

органдар бойынша

адво

кат

қылмыс-тардың санат-

тары бой-ынша

прок

урат

ура

Қаза

қста

н Ре

спуб

лика

сыны

ң Іш

кі іст

ер

мини

стрл

ігі (б

ұдан

әрі

-ҚР

ІІМ)

Қаза

қста

н Ре

спуб

лика

сыны

ң Іш

кі іст

ер

мини

стрл

ігі Қ

Р ІІМ

ҚАЖ

К Ұ

ҚКСы

байл

ас ж

емқо

рлық

қа қ

арсы

іс-қ

имыл

ұл

ттық

бю

росы

эк

оном

икал

ық т

ерге

п-те

ксер

у қы

змет

іТЖ

Мәс

кери

пол

иция

ба

сқа

қылм

ысты

қ қу

дала

у ор

ганд

ары

аса

ауыр

қыл

мыст

ар б

ойын

ша

ауыр

қыл

мыст

ар б

ойын

ша

ауыр

лығы

орт

аша

қылм

ыста

р бо

йынш

а ау

ырлы

ғы а

з қы

лмыс

тар

бойы

нша

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21Күзетпен ұстау түрінде бұлтартпау шарасын санкци-ялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 1-т.)

1

Үйде қамау түрінде бұлтартпау шарасын санкци-ялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 2-т.)

2

Уақытша лауазымынан шеттетуді санкциялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 3-т.)

3

Жақындауға тыйым салуды санкциялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 4-т.)

4

Экстрадициялық тұтқындау түрінде бұлтартпау шара-сын санкциялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 5-т.)

5

Кепіл түрінде бұлтартпау шарасын санкциялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 7-т.)

6

Мүлікке тыйым салуды санк-циялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 8-т.)

7

Күзетпен ұстау мерзімін ұзарту туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 6-т.)

8

с.і. 3 айға дейін 9 с.і. 9 айға дейін 10 с.і. 12 айға дейін 11 с.і. 18 айға дейін 12 Үйде қамау мерзімін ұзарту туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 6-т.)

13

с.і. 3 айға дейін 14 с.і. 9 айға дейін 15 с.і. 12 айға дейін 16 с.і. 18 айға дейін 17 Экстрадициялық тұтқындау мерзімін ұзарту туралы (ҚР ҚПК55-б. 1-т. 6-т.)

18

с.і. 3 айға дейін 19 с.і. 9 айға дейін 20 с.і. 12 айға дейін 21 с.і. 18 айға дейін 22 Күзетпен ұсталмайтын адам-ды сот-психиатриялық және (немесе) сот-медициналық сараптама өндірісі үшін медициналық ұйымға мәжбүрлі орналастыру тура-лы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 9-т.)

23

Ертеректе күзетпен ұстау қолданылған адамды психиатриялық көмек көрсететін, ауруларды қатаң оқшаулау жағдайында ұстауға бейімделген арнайы медициналық ұйымға ауы-стыру туралы психикалық ауру дерегін анықтау кезінде (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 10-т.)

24

Мәйітті эксгумациялау тура-лы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 11-т.)

25

Күдіктінің, айыпталуышының халықаралық іздестіруін жа-риялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 12-т.)

26

Қарап-тексеруді санкция-лау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 13-т.)

27

Қарап-тексеруді санкциялау туралы (ҚР ҚПК 220-б. 13-б.)

28

Тінтуді санкциялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 14-т.)

29

Алуды санкциялау туралы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 15-т.)

30

Жеке тінтуді санкциялау тура-лы (ҚР ҚПК 55-б. 1-т. 16-т.)

31

Тез бұзылатын неме-се оларды қылмыстық істі шешкенге дейін ұзақ сақтау елеулі материалдық шығынды талап ететін заттай дәлелдемелерді өткізу тура-лы (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 2-т.)

32

Сотқа дейінгі өндіріс бары-сында жәбірленушінің және куәгердің жауабын депозитке салу (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 3-т.)

33

Адвокаттар мен прокурор-ларды қоспағанда, сотқа дейінгі өндірісте іс жүргізу міндеттемелерін орында-майтын немесе тиісті түрде орындамайтын адамдарға ақшалай өндіріп алу салу ту-ралы (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 4-т.)

34

Қылмыстық іс бойынша процестік шығындарды прокурордың ұсынысы бой-ынша өндіріп алу туралы (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 5-т.)

35

Қылмыстық іс үшін маңызы бар қылмыстық іске кез келген мәліметтерді, құжаттарды, заттарды талап ету және қосу туралы (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 6-т.)

36

Сараптама тағайындау тура-лы, егер қылмыстық қудалау органы осындай өтінішхатты қанағаттандырудан бас тартса немесе ол бойын-ша үш тәулік ішінде шешім қабылданбаса (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 7-т.)

37

Қылмыстық қудалауды жүргізетін органға ерте-ректе жауап алынған куәні мәжбүрлеп алып келу (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 8-т.)

38

Өзгелер (ҚР ҚПК 55-б. 2-т. 9-т.)

39

БАРЛЫҒЫ 40 Мемлекеттік тілде қаралды 41

21-бағаннаноргандар бойынша

адво

кат

қылмыстар-дың санатта-ры бойынша

Күді

ктіге

қат

ысты

Айып

талу

шығ

а қа

тыст

ыСо

ттал

ушығ

а қа

тыст

ы Ш

етел

сот

ы со

ттағ

анға

қат

ысты

Куәг

ерге

қат

ысты

Жәб

ірле

нуш

іге қ

атыс

тыӨ

зге

адам

дарғ

а қа

тыст

ыҚа

йтал

ама

Қана

ғатт

анды

рылд

ы

қанағаттандыру негіздері мына тұлға-ларға

қатысты қанағат-

тандырылды

прок

урат

ура

ІІМҚР

ІІМ

ҚАЖ

К Ұ

ҚКСы

байл

ас ж

емқо

рлық

қа қ

арсы

іс-қ

имыл

ұл

ттық

бю

росы

эк

оном

икал

ық т

ерге

п-те

ксер

у қы

змет

іТЖ

Мәс

кери

пол

иция

ба

сқа

қылм

ысты

қ қу

дала

у ор

ганд

ары

аса

ауыр

қыл

мыст

ар б

ойын

ша

ауыр

қыл

мыст

ар б

ойын

ша

ауыр

лығы

орт

аша

қылм

ыста

р бо

йынш

а ау

ырлы

ғы а

з қы

лмыс

тар

бойы

нша

тұрғ

ылық

ты м

екен

деу

орны

жоқ

тұлғ

асы

анық

талм

аған

ерте

рект

е та

ғайы

ндал

ған

бұлт

артп

ау ш

а-ра

сы б

ұзыл

ған

жасы

рыну

ама

лы

халы

қара

лық

іздес

тіру

айы

птал

ушын

ы ізд

естір

умен

бай

ланы

сты

Басқ

алар

кә

меле

тке

толм

аған

дар

мүге

дект

ерәй

елде

р 6

0 жа

стан

жоғ

ары

адам

дар

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55

21-бағаннан

Дема

лыс

күнд

ері қ

арал

дықылмыстар бойынша қанағаттандырылды

Бас

тарт

ылды

60-бағаннан

Қара

лмағ

ан ө

тініш

хатт

ар,

ұсын

ыста

р қа

лдығ

ы

Жек

е қа

улыл

ар ш

ығар

ылды

(2

1-ба

ғанн

ан)

Ауыр

лығы

аз

қылм

ыста

р бо

йынш

а

ауы

рлығ

ы ор

таш

а қы

лмыс

тар

бойы

нша

ауыр

қыл

мыст

ар б

ой-

ынш

а

аса

ауыр

қыл

мыст

ар

бойы

нша

өтін

ішха

т бо

йынш

а үй

де қ

амау

сан

кци-

ялан

ды

өтін

ішха

т бо

йынш

а ке

пілд

ік са

нкци

ялан

ды

кәме

летк

е то

лмағ

анда

р

мүге

дект

ер

Әйе

лдер

60 ж

аста

н жо

ғары

ад

амда

р

ауыр

лығы

аз

қылм

ыста

р бо

йынш

а

ауы

рлығ

ы ор

таш

а қы

лмыс

тар

бойы

нша

ауыр

қыл

мыст

ар б

ой-

ынш

а

аса

ауыр

қыл

мыст

ар

бойы

нша

56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны«Рақымшылық бойынша» №1 қосымша

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Істе

рі то

қтат

ылға

н ад

амда

р са

ны (қ

аулы

лар

бойы

нша)

с.

і. кү

зетп

ен ұ

стау

дан

боса

тылғ

анда

р (1

-топ

тан)

Істе

рі то

қтат

ылға

н ад

амда

р са

ны (з

аңды

күш

іне

енбе

ген

үкім

дер

бойы

нша)

с.

і. кү

зетп

ен ұ

стау

дан

боса

тылғ

анда

р (3

-топ

тан)

Негіз

гі со

т қа

рауы

нда

1-са

тыда

ғы с

отта

р жа

зада

н бо

сатқ

ан

адам

дар

саны

с.

і. кү

зетп

ен ұ

стау

дан

боса

тылғ

анда

р (5

-топ

тан)

Үкім

ді о

рынд

ау т

әртіб

інде

1-с

атыд

ағы

сотт

ар ж

азад

ан

боса

тқан

ада

мдар

сон

ың іш

інде

сот

талғ

анда

р са

ны

7-бағаннан

Апел

ляци

ялық

тәр

тіпте

жаз

адан

бос

атыл

ған

адам

дар

саны

с.

і. кү

зетп

ен ұ

стау

дан

боса

тылғ

анда

р (1

2-то

птан

) Ка

ссац

иялы

қ тә

ртіп

те ж

азад

ан б

осат

ылға

н ад

амда

р са

ны

с.і.

күзе

тпен

ұст

ауда

н бо

саты

лған

дар

(14-

топт

ан)

Сот

боса

тқан

дард

ың б

арлы

қ са

ны

с.і.

күзе

тпен

ұст

ауда

н бо

саты

лған

дар

Кәме

летк

е то

лмағ

анда

рға

қаты

сты

сот б

осат

қанд

арды

ң ба

рлық

сан

ы

Шар

тты

жаза

ны о

рынд

ау м

ерзім

ін ке

йінг

е қа

лдыр

умен

Айып

пұл

жаза

дан

шар

тты-

мерз

імін

ен б

ұрын

бос

ату

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18БАРЛЫҒЫ 1 с.і. кәмелетке толмағандар 2 с.і. әйелдер 3 ҚР ҚК БАПТАРЫНЫҢ БӨЛІМДЕРІ БОЙЫНША

4

Басқа да құқық бұзушылықтар 5 1997 жылғы ҚР ҚК баптары бойынша 6

«Бірінші сатыдағы соттардың қылмыстық істерді қарау жөніндегі жұмысы туралы есеп» №1-нысаны «Өлім жазасына немесе өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар саны туралы» №2 қосымша

Атауы

Осы

қыл

мыс

үшін

сот

талғ

ан

адам

дар

саны

Өлі

м жа

засы

на с

отта

лған

ад

амда

р са

ны

олардың ішінен үкімдер

Есеп

ті ке

зеңд

е ор

ында

лған

үк

імге

қат

ысты

сот

талғ

ан

адам

дар

саны

Өмі

р бо

йына

бас

бо

стан

дығы

нан

айыр

уға

сотт

алға

н ад

амда

р са

ны

олардың ішінен үкімдер

шағ

ымда

лды

нара

зылы

қ бі

лдір

ілді

бір

уақы

тта

шағ

ымда

лды

және

на

разы

лық

білд

іріл

ді

шағ

ымда

лды

нара

зылы

қ бі

лдір

ілді

бір

уақы

тта

шағ

ымда

лды

және

нар

азыл

ық

білд

іріл

ді

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10БАРЛЫҒЫ 1 Кісі өлтіру (ҚР ҚК 99-б. 2-б.) 2 Зорлау (ҚР ҚК 120-б. 4-б.) 3 Сексуалдық сипаттағы зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 121-б. 4-б.)

4

Басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, ту-дыру және жүргізу (ҚР ҚК 160-б. 2-б.)

5

Тыйым салынған заттарды және соғыс жүргізу әдістерін қолдану (ҚР ҚК 163-б. 2-б.)

6

Соғыс заңын және дәстүрін бұзу (ҚР ҚК 164-б. 2-б.) 7 Геноцид (ҚР ҚК 168-б.) 8 Жалшылық (ҚР ҚК 170-б. 4-б.) 9 Мемлекеттік сатқындық (ҚР ҚК 175-б. 2,3-бб.) 10 Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің - Ұлт көшбасшысының өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 177-б.)

11

ҚР Президентінің өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 178-б.)

12

Диверсия (ҚР ҚК 184-б.) 13 Терроризм актісі (ҚР ҚК 255-б. 4-б.) 14 Айналымнан алынған заттардың немесе айналы-мы шектелген заттардың контрабандасы (ҚР ҚК 286-б. 4-б.)

15

Есірткі құралдарды, психотропты заттарды, олардың баламаларын заңсыз дайындау, қайта өңдеу, сатып алу, сақтау, өткізу мақсатында тасы-малдау, жіберу немесе өткізу (ҚР ҚК 297-б. 4-б.)

16

Есірткі құралдарды, психотропты заттарды, олардың баламаларын ұрлау немесе бопсалау (ҚР ҚК 298-б. 4-б.)

17

Есірткі құралдарды, психотропты заттарды, олардың баламаларын пайдалануға бейімдеу (ҚР ҚК 299-б. 4-б.)

18

Сот төрелігін немесе алдын ала тергеп-тексеруді жүргізетін адамның өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 408-б.)

19

Бағынбау немесе бұйрықты өзгеше орындамау (ҚР ҚК 437-б. 5-б.)

20

Басшыға қарсылық таныту немесе оны өз қызметтік міндетемесін бұзуға мәжбүрлеу (ҚР ҚК 438-б. 4-б.)

21

Басшыға қатысты зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 439-б. 4-б.)

22

Әскери қызметтен қашушылық (ҚР ҚК 442-б. 4-б.) 23 Басқалар 24 1997 ЖЫЛҒЫ ҚР ҚК РЕДАКЦИЯСЫНЫҢ БАПТАРЫ БОЙЫНША БАРЛЫҒЫ

25

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 2-қосымша «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» № 6 нысан«Істердің апелляциялық саты бойынша қозғалысы» А кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а ая

қтал

маға

н іст

ер с

аны

Есеп

тілік

мерз

імін

де ке

ліп

түск

ен іс

терд

ің б

арлы

қ са

ны

Қайт

а ке

ліп

түст

і

2-бағаннан

Нара

зылы

қтар

ы ке

рі қ

айта

рылы

п ал

ынға

н іст

ер с

аны

Шағ

ымда

ры ке

рі қ

айта

рылы

п ал

ынға

н іст

ер с

аны

Бір

уақы

тта

шағ

ымда

ры ж

әне

нара

зылы

қтар

ы ке

рі қ

айта

рылы

п ал

ынға

н іст

ер с

аны

Бір

уақы

тта

кері

қай

тары

п ал

у жә

не қ

арау

Іс

тер

қара

усыз

қай

тары

лды,

өнд

іріс

тоқт

атыл

ды

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а бе

рілд

і Қа

йта

қара

удан

бас

тар

тылд

ы Ба

рлығ

ы на

разы

лық

бойы

нша

істер

қар

алды

Қа

наға

ттан

дыры

лды

(17-

баға

ннан

) Ба

рлығ

ы ш

ағым

дар

бойы

нша

істер

қар

алды

қа

наға

ттан

дыры

лды

(19-

баға

н)

Бір

уақы

тта

шағ

ымда

р жә

не н

араз

ылық

тар

бойы

нша

барл

ығы

істер

қар

алды

21

-бағ

ан-

нан

Барл

ығы

прок

урор

дың

өтін

іш х

аты

бойы

нша

істер

қар

алды

Ба

рлық

қар

алға

н іст

ер (8

-бағ

анна

н)Ес

ептіл

ік ме

рзім

інде

аяқ

талғ

ан б

арлы

қ іст

ер (1

7, 1

9, 2

1, 2

4, 2

5-ба

ғанд

арды

ң со

масы

) Қа

зақч

стан

Рес

публ

икас

ының

Қыл

мыст

ық-п

роце

стік

коде

ксi (

бұда

н әр

і-ҚР

ҚПК)

425

-ба-

бынд

а бе

лгіл

енге

н ме

рзім

нен

арты

қ Ес

ептіл

ік ме

рзім

інің

соң

ына

аяқт

алма

ған

істер

қал

дығы

Уа

қытш

а то

қтат

ылды

Ж

еке

қаул

ы ш

ығар

ылды

нара

зылы

қ бо

йынш

а ш

ағым

бой

ынш

абі

р уа

қытт

а на

разы

лықт

ар ж

әне

шағ

ымда

р бо

йынш

апр

окур

орды

ң өт

ініш

хаты

бой

ынш

а үк

ім (қ

аулы

) күш

ін ж

ойға

ннан

кейі

н ба

сқа

өтін

ішха

ттар

жән

е ар

ызда

р бо

йынш

а

шағ

ым қ

анағ

атта

ндыр

ылды

на

разы

лық

қана

ғатт

анды

рылд

ы

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30БАРЛЫҒЫ 1 ауырлығы аз 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-ба

ғанн

ан Қылмыстар бой-ынша

6

соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тер-геп-тексеру істері бойынша

7

Теріс қылықтар бойынша

8

Қысқартылған тәртіпте қаралған істер бойынша

9

Келісу өндірісінде қаралған істер бойыша

10

Жеке айыптау істері

11

Анықтау істері 12 соның ішінде таяу шетел (Тәуелсіз мемлекеттер достастығы (бұдан әрі-ТМД) азаматтарының істері бойынша

13

соның ішінде алыс шетел азаматтарының істері бойынша

14

16 1 ҚАЗАН2016 жыл

(Жалғасы 17-бетте)

соның ішінде азаматтығы жоқ адамдардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу істері бойынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңа-дан ашылған мән-жайлар бойынша қаралған істер

18

соның ішінде алқабилердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвенцияны қолданумен

20

20-б

аған

нан

азаматтық және саяси құқықтар тура-лы пакт

21

әйелдерге қатысты кемсітудің барлық ны-сандарын жою туралы пакт

22

экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар тура-лы пакт

23

нәсілдік кем-сітудің барлық нысандарын жою туралы

24

бала құқық-тары туралы

25

соның ішінде әйел-дердің қатысы бар істер бойынша

26

соның ішінде кәмелетке толмағандардың істері бойынша

27

Қазақстан Респуб-ликасы Қылмыстық кодексінің (бұдан әрі-ҚР ҚК) барлық баптары

28

Басқа да құқық бұзушылықтар

29

1997 жылғы редакция-дағы ҚР ҚК барлық баптары бойынша

30

«Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі өтінішхаттарды қарау» А-кестесіне қосымша Есептілік мерзімінің

басына өтінішхаттар

қалдығы

Есептілік мерзімінде жаңадан ашылған

мән-жайлар бойын-ша өтінішхат келіп

түсті

Жаңадан ашылған мән-жайлар бой-ынша өндіріске

қабылданды

кері қайта-рылды

Тергеп-тексеру ұйымдастыру

үшін прокурорға жолданды

Қарау нәтижесі бойынша шешімдер

Есептік кезеңнің соңына

өтінішхат-тардың

қалдығы

Өтінішхат қанағаттан-дырылды

Қанағаттан-дырусыз

қалдырылды

1 2 3 4 5 6 7 8

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп»

№ 6 нысан«Бірінші сатыдағы соттардың үкімдеріне шағымдарды және наразылықтарды қарау нәтижесі (тұлғалар ар саны бойынша)» Б кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Үкім

дері

н ал

қа қ

арағ

ан а

дамд

ар с

аны

Үкім

дері

не ш

ағым

, нар

азыл

ық б

еріл

ген

адам

дар

саны

(1-б

аған

нан)

Үк

імде

рі ө

згер

іссіз

қалд

ырыл

ған

адам

дар

саны

Ба

рлығ

ы үк

імні

ң кү

ші ж

ойыл

ды (5

-11,

13,

14-

баға

ндар

дың

сома

сы)

айып

тай

үкім

інің

күш

ін ж

ою ж

әне

ақта

у үк

імін

ің қ

аулы

сын

шығ

ару

тура

лы

айып

тау

үкім

інің

күш

ін ж

ою ж

әне

жаңа

айы

птау

үкім

інің

қау

лысы

н ш

ығар

у ту

ралы

ақ

тау

үкім

інің

күш

ін ж

ою ж

әне

айып

тау

үкім

інің

қау

лысы

н ш

ығар

у ту

ралы

ақ

тау

үкім

інің

күш

ін ж

ою ж

әне

жаңа

ақт

ау ү

кімін

ің қ

аулы

сын

шығ

ару

тура

лы

үкім

нің

күш

ін ж

ою т

урал

ы жә

не іс

ті жа

ңа с

от қ

арау

ына

жолд

ау т

урал

ыон

ың іш

інде

айы

птау

үкім

дері

үк

імні

ң кү

шін

жою

тур

алы

және

ҚР

ҚПК

323-

бабы

на с

әйке

с іст

і про

куро

рға

жол-

дау

тура

лы

оның

ішін

де а

қтау

үкім

дері

Іс бой-ынша

өндірісті қысқарту

үкімдерінің күші жой-

ылды

Үкімнің күші жойылу-мен тоқтатылды

оқиғ

алар

дың,

құқ

ық б

ұзуш

ылық

құр

амы

неме

се д

әлел

деме

лер

болм

ауы

өзге

де

негіз

дер

бойы

нша

(15-

18-ш

і бағ

анда

рды

қосп

аған

да)

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

тыра

қымш

ылық

акт

ісі н

әтиж

есін

деСу

дьян

ың б

ақыл

ауын

ан ты

с ба

сқа

негіз

дер

бойы

нша

(ҚР

ҚПК

35-

бабы

1-б

өлігі

4),5

),6),

10) ж

әне

11) т

арма

қтар

ы, Қ

Р ҚП

К 43

9-ба

бы

3) б

өлігі

, ҚР

ҚПК

429-

бабы

5) б

өлігі

бiтiм

герш

iлiкк

е ке

луiн

е ба

йлан

ысты

, сон

ың іш

інде

мед

иаци

я тә

ртіб

імен

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18Қылмыстық құқық бұзушылықтар барлығы

1

ауырлығы аз 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-ба

ғанн

ан Қылмыстар бойынша 6 соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері бой-ынша

7

Теріс қылықтар бойынша 8 Қысқартылған тәртіпте қаралған істер бойынша

9

Келісу өндірісінде қаралған істер бойынша

10

Жеке айыптау істері 11 Анықтау істері 12 соның ішінде таяу шетел (ТМД) азаматтарының істері бойынша

13

соның ішінде алыс шетел азаматтарының істері бойынша

14

соның ішінде азаматтығы жоқ адамдардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу істері бойынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қаралған істер

18

соның ішінде алқабилердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвен-цияны қолданумен

20

20-б

аған

нан азаматтық және саяси құқықтар

туралы пакт21

әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою ту-ралы пакт

22

экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы пакт

23

нәсілдік кемсітудің барлық ны-сандарын жою туралы

24

бала құқықтары туралы 25 соның ішінде әйелдердің қатысы бар істер бойынша

26

соның ішінде кәмелетке толмағандардың істері бойынша

27

ҚР ҚК барлық баптары 28 Басқа да құқық бұзушылықтар 291997 жылғы редакциядағы ҚР ҚК барлық баптары бойынша

30

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» № 6 нысан «Бірінші сатыдағы соттардың үкімдеріне шағымдарды және наразылықтарды қарау нәтижесі (адамдар

саны бойынша)» В кестесі АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Қаул

ылар

ын а

лқа

қара

ған

адам

дар

саны

Қа

улыл

арын

а ш

ағым

, нар

азыл

ық б

еріл

ген

адам

дар

саны

(1-б

аған

нан)

Қа

улыл

ары

өзге

рісс

із қа

лдыр

ылға

н ад

амда

р са

ны

соны

ң іш

інде

істі

тоқт

ату

тура

лы 1

-сат

ыдағ

ы со

ттар

дың

қаул

ылар

ы өз

гері

ссіз

қалд

ырыл

ды

Барл

ығы

қаул

ының

күш

і жой

ылды

(14,

15-б

аған

дары

н қо

спағ

анда

) пр

окур

орды

ң на

разы

лығы

бой

ынш

а (5

-бағ

анна

н)

6-ба

ғанн

ан

Жаң

а қа

улы

қабы

лдап

, қау

лыны

ң кү

шін

жою

ҚР Қ

ПК32

3-ба

бына

сәй

кес

істі п

року

рорғ

а жо

лдау

мен

қаул

ылар

дың

күш

і жой

ылды

Істі

сотқ

а де

йінг

і тер

геп-

текс

еруг

е жо

лдау

мен

қаул

ылар

дың

күш

і жой

ылды

Істі тоқтатумен барлығы күші жойылды

Істі

тоқт

ату

тура

лы 1

-сат

ыдағ

ы со

ттар

дың

қаул

ылар

ының

күш

і жой

ылды

Мына себепті күші жойылды (5-бағаннан)

нара

зылы

қты

толы

қ қа

наға

ттан

дыру

мен

нара

зылы

қты

ішін

ара

қана

ғатт

анды

руме

н

қылм

ысты

қ құ

қық

бұзу

шыл

ық о

қиға

сыны

ң не

месе

құр

амын

ың б

олма

уы с

ебеп

тідә

лелд

енбе

ушіл

іктен

заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты н

емес

е ра

қымш

ылық

бой

ынш

аСу

дьяғ

а қа

тыст

ы ем

ес б

асқа

нег

іздер

бой

ынш

аай

ыпта

н ба

с та

ртуғ

а ба

йлан

ысты

басқ

а не

гізде

р бо

йынш

а

сот т

ерге

уінің

бір

жақт

ылығ

ына

неме

се то

лық

емес

тігін

е ба

йлан

ысты

қа

улыд

а ма

змұн

далғ

ан с

от д

әлел

дері

нің

істің

нақ

ты ж

ағда

йлар

ына

сәйк

ес ке

лмеу

і қы

лмыс

тық-

проц

естік

заңд

ы ел

еулі

бұз

ушыл

ық

қылм

ысты

қ за

ңды

бұры

с қо

лдан

у жа

заны

ң қы

лмыс

тық

құқы

қ бұ

зуш

ылық

ауы

рлығ

ына

және

сот

талу

шы

адам

ға с

әйке

с ке

лмеу

і

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23БАРЛЫҒЫ 1 ауырлығы аз 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-ба

ғанн

ан Қылмыстар бойынша 6 соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері бойынша

7

Теріс қылықтар бойынша 8 Қысқартылған тәртіпте қаралған істер бойынша

9

Келісу өндірісінде қаралған істер бойынша

10

Жеке айыптау істері 11 Анықтау істері 12 соның ішінде таяу шетел (ТМД) азаматтарының істері бойынша

13

соның ішінде алыс шетел азаматтарының істері бойынша

14

соның ішінде азаматтығы жоқ адамдардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу істері бойынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қаралған істер

18

соның ішінде алқабилердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвенция-ны қолданумен

20

(Жалғасы. Басы 15-бетте)

20-б

аған

нан азаматтық және саяси құқықтар

туралы пакт21

әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою тура-лы пакт

22

экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы пакт

23

нәсілдік кемсітудің барлық нысан-дарын жою туралы

24

бала құқықтары туралы 25 соның ішінде әйелдердің қатысы бар істер бойынша

26

соның ішінде кәмелетке толмағандардың істері бойынша

27

Барл

ығы

қаул

ы өз

герт

ілді

(3

0-ба

ғанд

ы қо

спағ

анда

) 24-бағаннан

Заңн

аман

ың н

емес

е ра

қымш

ылық

тың

өзге

руі

себе

пті

Жек

е ш

ағым

, нар

азыл

ық

бойы

нша

1-са

тыда

ғы

сотт

арды

ң ба

сқа

қаул

ылар

ы өз

гері

ссіз

қалд

ырыл

ды

Жек

е ш

ағым

, нар

азыл

ық

бойы

нша

1-са

тыда

ғы

сотт

арды

ң ба

сқа

қаул

ылар

ының

күш

і жо

йылд

ы

Жек

е ш

ағым

, нар

азыл

ық

бойы

нша

1-са

тыда

ғы

сотт

арды

ң ба

сқа

қаул

ылар

ы өз

герт

ілді

Жоғ

ары

тұрғ

аның

сат

ының

қа

йта

қара

уы ту

ралы

қа

улы

шығ

арыл

ды

соны

ң іш

інде

на

разы

лық

бойы

нша

нара

зылы

қты

толы

қ қа

наға

ттан

дыру

мен

нара

зылы

қты

ішін

ара

қана

ғатт

анды

руме

н

қаул

ы жа

ңа қ

аулы

қа

былд

ауме

н өз

герт

ілді

өзге

ріст

ерді

ң ба

сқа

негіз

дері

бой

ынш

а

24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» № 6 нысан«Прокурордың, қылмыстық қудалау органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) және шешімдеріне

қатысты шағымдарды қарастыру жөніндегі бірінші сатыдағы соттардың қаулыларына шағымдарды және наразылықтарды қарау нәтижелері» Г кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а ма

тери

алда

р қа

лдығ

ы Ес

ептіл

ік ме

рзім

інде

мат

ериа

л ке

ліп

түст

і Ке

рі қ

айта

рылы

п ал

ынды

, қай

тары

лды

және

бас

қала

р Ба

рлығ

ы қа

ралд

ы со

ның

ішін

де п

року

рорд

ың н

араз

ылығ

ы бо

йынш

а

4-бағаннан

Қалд

ық

күш

і жой

ылды

со

ның

ішін

де п

року

рорд

ың н

араз

ылығ

ы бо

йынш

а Ө

згер

тілді

со

ның

ішін

де п

року

рорд

ың н

араз

ылығ

ы бо

йынш

а өз

гері

ссіз

қалд

ырыл

ды

Оны

ң іш

інде

про

куор

дың

нара

зылы

ғы б

ойын

ша

басқ

а ш

ешім

қаб

ылда

нды

соны

ң іш

інде

про

куро

рдың

нар

азыл

ығы

бойы

нша

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14Прокурор шешіміне (ҚР ҚПК 106-бабы) 1 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

2

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

3

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы 4 соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы 5 соның ішінде алу өндірісі туралы 6 соның ішінде тінту өндірісі 7 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

8

Арнайы прокурордың әрекетіне 9 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

10

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

11

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы 12 соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы 13 соның ішінде алу өндірісі туралы 14 соның ішінде тінту өндірісі 15 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

16

Тергеушінің әрекеттеріне 17 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

18

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

19

соның ішінде тергеп-тексеру мерзімін үзу туралы 20 соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы 21 соның ішінде алу өндірісі туралы 22 соның ішінде тінту өндірісі 23 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

24

Анықтау органдарының және анықтаушының әрекеттеріне 25 соның ішінде қылмыстық құқық бұзушылық туралы арызды қабылдаудан бас тартуға

26

соның ішінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастау кезінде заңды бұзушылық туралы

27

соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы 28 соның ішінде алу өндірісі туралы 29 соның ішінде тінту өндірісі 30 соның ішінде өзге әрекеттер (әрекетсіздік) және шешім қабылдау

31

соның ішінде қылмыстық істі тоқтату туралы 32 Бір уақытта прокурордың шешіміне және қылмыстық қудалау органдарының әрекеттеріне

33

Барлығы 34

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» № 6 нысан «Тергеу судьялары қабылдаған шешімдерге шағымдарды және наразылықтарды қарау туралы» Д кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а қа

лдық

Ба

рлығ

ы ш

ағым

дар

және

нар

азыл

ықта

р ке

ліп

түст

і Ш

ағым

бой

ынш

а қа

ралд

ы (1

жән

е 2-

баға

ндар

дан)

На

разы

лық

бойы

нша

қара

лды

(1 ж

әне

2-ба

ғанд

арда

н)

Бір

уақы

тта

шағ

ым ж

әне

нара

зылы

қ бо

йынш

а қа

ралд

ы (1

жән

е 2-

баға

ндар

дан)

Ба

рлығ

ы ма

тери

ал қ

арал

ды

6-баған-нан

Өнд

іріст

егі б

олға

ндар

дан

қайт

арыл

ды

Өнд

іріст

е бо

лған

дард

ан ке

рі қ

айта

рылы

п ал

ынды

6-бағаннан

Қара

лмағ

ан ш

ағым

дард

ың ж

әне

нара

зылы

қтар

дың

қалд

ығы

Жек

е қа

улы

шығ

арыл

ды

терг

еу с

удья

сыны

ң қа

улыс

ын ө

згер

іссіз

қалд

ыру

тура

лы

терг

еу с

удья

сыны

ң қа

улыс

ын ө

згер

ту т

урал

ы те

ргеу

суд

ьясы

ның

қаул

ысын

ың кү

шін

жою

жән

е жа

ңа қ

аулы

шығ

ару

тура

лы

күді

ктіге

қат

ысты

ай

ыпта

луш

ыға

қаты

сты

сотт

алуш

ыға

қаты

сты

шет

ел с

отым

ен с

отта

луш

ыға

қаты

сты

кәме

летк

е то

лмағ

анға

қат

ысты

қар

алды

мү

геде

ктер

ге қ

атыс

ты қ

арал

ды

әйел

дерг

е қа

тыст

ы қа

ралд

ы 60

жас

тан

жоға

ры а

дамд

арға

қат

ысты

қар

алды

ау

ырлы

ғы а

з қы

лмыс

тар

бойы

нша

ауыр

лығы

орт

аша

қылм

ыста

р бо

йынш

а ау

ыр қ

ылмы

стар

бой

ынш

а ас

а ау

ыр қ

ылмы

стар

бой

ынш

а

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25Күзетпен ұстау түрінде бұлтартпау шарасын санкци-ялау туралы

1

Экстрадициялық тұтқындау түрінде бұлтартпау шарасын санкциялау туралы

2

Үйде қамау түрінде бұлтартпау шарасын санкци-ялау туралы

3

Кепіл түрінде бұлтартпау ша-расын санкциялау туралы

4

Күзетпен ұстау мерзімін ұзарту туралы

5

соның ішінде 3 айға дейін 6 соның ішінде 9 айға дейін 7 соның ішінде 12 айға дейін 8 соның ішінде 18 айға дейін 9 Үйде қамау мерзімін ұзарту туралы

10

соның ішінде 3 айға дейін 11 соның ішінде 9 айға дейін 12 соның ішінде 12 айға дейін 13 соның ішінде 18 айға дейін 14 Күдіктіні күзетпен ұстауға санкция беруден бас тар-ту туралы

15

Экстрадициялық тұтқындау-ды қолдануға санкция беру-ден бас тарту туралы

16

Үйде қамауды қолдануға санкция беруден бас тар-ту туралы

17

Кепілді қолдануға санкция бе-руден бас тарту туралы

18

Күзетпен ұстау мерзімін ұзартудан бас тарту туралы

19

Үйде қамау мерзімін ұзартудан бас тарту туралы

20

Бұлтартпау шарасын санкци-ялаудан бас тарту туралы

21

Бұлтартпау шарасын санкци-ялаудан бас тартуды беруден бас тарту туралы

22

Мүлікке тыйым салу туралы 23 Мүлікке тыйым салудан бас тарту турады

24

Эксгумация туралы 25 Эксгумациядан бас тар-ту туралы

26

Халықаралық іздестіруді жа-риялау туралы

27

Халықаралық іздестіруді жа-риялаудан бас тарту туралы

28

Тексеруді санкциялау туралы 29 Тексеруді санкциялаудан бас тарту туралы

30

Тінтуді санкциялау туралы 31 Тінтуді санкциялаудан бас тарту туралы

32

Алуды санкциялау туралы 33 Алуды санкциялаудан бас тарту туралы

34

Жеке тексеруді санкциялау 35 Жеке тексеруді санкциялау-дан бас тарту

36

Сот-психиатриялық және (немесе) сот-медициналық сараптама өндірісі үшін адам-ды медициналық мекемеге мәжбүрлі орналастыру тура-лы психикалық ауру дерегін анықтау кезінде

37

Сот-психиатриялық және (немесе) сот-медициналық сараптама өндірісі үшін адам-ды медициналық мекемеге мәжбүрлі орналастырудан бас тарту туралы

38

Кепіл нысанын мемлекет кірісіне айналдыру туралы

39

Кепіл нысанын мемлекет кірісіне айналдырудан бас тарту туралы

40

Қызметтен уақытша шектеуді санкциялау

41

Өзге де өкілеттіктерді санк-циялау

42

БАРЛЫҒЫ 43 Мемлекеттік тілде қаралды 44

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» № 6 нысан «Сот актілерін орындау мәселелері жөніндегі қаулыларды қайта қарау нәтижелері бойынша мәліметтер»1-қосымша

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а ая

қтал

маға

н ма

тери

алда

рдың

, жек

е ш

ағым

дард

ың ж

әне

нара

зылы

қтар

дың

қалд

ығы

Келі

п тү

скен

мат

ериа

лдар

сан

ы

1 және 2-бағандардан

Жек

е ш

ағым

бой

ынш

а ке

ліп

түст

і

1 және 7-баған-дардан

Жек

е ш

ағым

бой

ынш

а ке

ліп

түст

і

1 және 11-баған-дардан

Бір

уақы

тта

жеке

шағ

ым ж

әне

нара

зылы

қ бо

й-ын

ша

келі

п тү

сті

1 және 15-баған-дардан

Есеп

тілік

мерз

імін

ің с

оңын

а қа

лдығ

ы

Қара

усыз

қай

тары

лды,

кері

қа

йтар

ылып

алы

нды

Мат

ериа

л қа

ралд

ы

4-ба-ғаннан

Қара

усыз

қай

тары

лды,

кері

қа

йтар

ылып

алы

нды

Қана

ғатт

анды

рылд

ы қа

наға

ттан

дыру

сыз

қалд

ырыл

ды

Қара

усыз

қай

тары

лды,

кері

қа

йтар

ылып

алы

нды

Қана

ғатт

анды

рылд

ы

қана

ғатт

анды

русы

з қа

лдыр

ылды

Қара

усыз

қай

тары

лды,

кері

қа

йтар

ылып

алы

нды

Қана

ғатт

анды

рылд

ы қа

наға

ттан

дыру

сыз

қалд

ырыл

ды

Қана

ғатт

анды

рылд

ықа

наға

ттан

дыру

сыз

қалд

ырыл

ды

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19Шартты-мерзімінен бұрын босату туралы

1

Қоныс колониясына ауы-стыру туралы

2

Басқа материалдар 3 Барлығы 4

«Соттылықты анықтау жөніндегі істерді қарау туралы» №6 нысан есебіне 2-қосымшаАтауы Іс келіп түсті Іс қаралды

А 1 2Барлығы

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 3-қосымша «Өлім жазасына және өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау бойынша апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6а нысаны«Өлім жазасына сотталған тұлғалар туралы істерді апелляциялық тәртіпте қарау туралы» А кестесі

Қылмыстардың түрлері

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а іст

ері

қалд

ықта

тұрғ

ан а

дамд

ар с

аны

Істе

рі е

септ

ілік

мерз

імін

де ке

ліп

түск

ен

адам

дар

саны

Өзг

ерісс

із қа

лдыр

ылды

Өлім жазасы туралы іс қаралды

Есеп

тілік

мерз

імін

ің с

оңын

да іс

тері

қа

лдық

та тұ

рған

ада

мдар

сан

ы үкімнің күші жойылды үкім өзгертілді

істі жолдаумен

айыптау үкімінің күшін жоюмен жә-

не жаңа қаулы шығарумен

істі т

оқта

туме

н

құқы

қ бұ

зуш

ылық

ты қ

айта

са-

рала

умен

құ

қық

бұзу

шыл

ықты

қай

та

сара

лаус

ыз

Қазақстан Республикасының

Қылмыстық-процестік кодексi

(бұдан әрі-ҚР ҚПК) 323-бабына сәйкес прокурорға жа

ңа с

от қ

арау

ына

айып-тау

үкімі-нің

ақтау үкімі-нің

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11БАРЛЫҒЫ 1 Басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, тудыру және жүргізу (Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі (бұдан әрі-ҚР ҚК)) 160-бабы 2-бөлігі)

2

Тыйым салынған құралдарды және соғыс жүргізу әдістерін қолдану (ҚР ҚК 163-бабы 2-бөлігі)

3

Соғыс заңын және дәстүрін бұзу (ҚР ҚК 164-бабы 2-бөлігі)

4

Геноцид (ҚР ҚК 168-бабы) 5 Жалшылық (ҚР ҚК 170-бабы 4-бөлігі)

6

Мемлекеттік сатқындық (ҚР ҚК 175-бабы 2,3-бөліктері)

7

ҚР Тұңғыш Президентінің - Ұлт көшбасшысының өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 177-бабы)

8

ҚР Президентінің өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 178-бабы)

9

Диверсия (ҚР ҚК 184-бабы) 10 Терроризм актісі (ҚР ҚК 255-б. 4-бабы)

11

Бағынбау немесе бұйрықты өзгеше орындамау (ҚР ҚК 437-бабы 5-бөлігі)

12

Басшыға қарсылық таныту неме-се оны өз қызметтік міндетемесін бұзуға мәжбүрлеу (ҚР ҚК 438-бабы 4-бөлігі)

13

Басшыға қатысты зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 439-бабы 4-бөлігі)

14

Әскери қызметтен қашушылық (ҚР ҚК 442-бабы 4-бөлігі)

15

Басқалар 16 1997 жылғы ҚР ҚК баптары бойын-ша барлығы

17

«Өлім жазасына және өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау бойынша апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6а нысаны«Өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы істерді апелляциялықтәртіпте қарау туралы» Б кестесі

Қылмыстардың түрлері

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а іст

ері

қалд

ықта

тұрғ

ан а

дамд

ар с

аны

Істе

рі е

септ

ілік

мерз

імін

де ке

ліп

түск

ен а

дамд

ар с

аны

Өзг

ерісс

із қа

лдыр

ылды

өлім жазасы туралы іс қаралды

Есеп

тілік

мерз

імін

ің с

оңын

да іс

тері

қа

лдық

та тұ

рған

ада

мдар

сан

ы

үкімнің күші жойылды үкім өзгертілді

істі жолдаумен айыптау үкімінің күшін жоюмен

және жаңа қаулы шығарумен

істі т

оқта

туме

н құ

қық

бұзу

шыл

ықты

қай

та

білі

ктеу

мен

құқы

қ бұ

зуш

ылық

ты қ

айта

бі

лікт

еусіз

ҚР ҚПК 323-бабы-на сәйкес

прокурорға айыптау

үкімінің ақтау

үкімінің

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11БАРЛЫҒЫ 1 Кісі өлтіру (ҚР ҚК 99-бабы 2-бөлігі) 2 Зорлау (ҚР ҚК 120-бабы 4-бөлігі) 3 Сексуалдық сипаттағы зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 121-бабы 4-бөлігі)

4

Басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, тудыру және жүргізу (ҚР ҚК 160-бабы 2-бөлігі)

5

Тыйым салынған заттарды және соғыс жүргізу әдістерін қолдану (ҚР ҚК 163-бабы 2-бөлігі)

6

Соғыс заңын және дәстүрін бұзу (ҚР ҚК 164-бабы 2-бөлігі)

7

Геноцид (ҚР ҚК 168-бабы) 8 Жалшылық (ҚР ҚК 170-бабы 4-бөлігі) 9 Мемлекеттік сатқындық (ҚР ҚК 175-бабы 2,3-бөліктері)

10

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің - Ұлт көшбасшысының өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 177-бабы)

11

ҚР Президентінің өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 178-бабы)

12

Диверсия (ҚР ҚК 184-бабы) 13 Терроризм актісі (ҚР ҚК 255-бабы 4-бөлігі)

14

Айналымнан алынған заттардың неме-се айналымы шектелген заттардың кон-трабандасы (ҚР ҚК 286-бабы 4-бөлігі)

15

Есірткі құралдарды, психотропты зат-тарды, олардың баламаларын заңсыз дайындау, қайта өңдеу, сатып алу, сақтау, өткізу мақсатында тасымал-дау, жіберу немесе өткізу (ҚР ҚК 297-бабы 4-бөлігі)

16

Есірткі құралдарды, психотропты зат-тарды, олардың баламаларын ұрлау немесе бопсалау (ҚР ҚК 298-бабы 4-бөлігі)

17

Есірткі құралдарды, психотропты зат тар ды, олардың баламаларын пайдалануға бейімдеу (ҚР ҚК 299-бабы 4-бөлігі)

18

Сот төрелігін немесе алдын ала тергеп-тексеруді жүргізетін адамның өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 408-бабы)

19

Бағынбау немесе бұйрықты өзгеше орындамау (ҚР ҚК 437-бабы 5-бөлігі)

20

Басшыға қарсылық таныту немесе оны өз қызметтік міндетемесін бұзуға мәжбүрлеу (ҚР ҚК 438-бабы 4-бөлігі)

21

Басшыға қатысты зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 439-бабы 4-бөлігі)

22

Әскери қызметтен қашушылық (ҚР ҚК 442-бабы 4-бөлігі)

23

Басқалар 24 1997 жылғы ҚР ҚК баптары бойынша барлығы

25

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 4-қосымша

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6К нысаны «Өтінішхаттар қозғалысы» А кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

на а

яқта

лмағ

ан іс

тер

саны

Ес

епті

мерз

імде

бар

лығы

іс ке

ліп

түст

і Қа

йта

келі

п тү

сті (

Қаза

қста

н Ре

спуб

лика

сыны

ң Қы

лмыс

тық-

проц

естік

коде

ксi (

бұда

н әр

і-ҚР

ҚПК)

491

-ба

бы 5

-бөл

ігі)

2-бағаннан

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а бе

рілд

і ке

рі қ

айта

рылы

п ал

ынды

Ал

дын-

ала

қара

у үш

ін қ

атар

ылды

(ҚР

ҚПК

489-

бабы

1-

бөлі

гі)Қы

лмыс

тық

істер

ді та

лап

етуім

ен р

ұқса

т бер

іл-ге

н өт

ініш

хатт

ар с

аны

(ҚР

ҚПК

490-

бабы

1-б

өлігі

)

Өтініштерді алдын ала қарау бойынша

шешімдер

Мер

зімі б

ұзыл

ып қ

арал

ды

Барл

ығы

өтін

ішха

т қар

алды

Ө

тініш

хатт

ар б

ірікт

іріл

ді

мерз

імні

ң со

ңына

қар

алма

ған

істер

қал

дығы

Шығ

арыл

ған

жеке

қау

лыла

р са

ны

апел

ляци

ялық

сат

ыда

қара

лған

істе

р бо

йынш

а 01

.01.

2016

жыл

ға д

ейін

касс

ация

лық

саты

да

қара

лған

істе

р бо

йынш

а ап

елля

циял

ық ж

әне

касс

ация

лық

саты

лард

ан

өтпе

ген

(01.

01.2

016

жылғ

а де

йін)

Апел

ляци

ялық

сат

ыдан

өтп

еген

Өтін

ішха

ттар

ды ка

ссац

иялы

қ са

тыға

бер

у ту

ра-

лы (Қ

Р ҚП

К 49

1-ба

бы 1

-бөл

ігі 1

-тар

мағы

) Ө

тініш

хатт

арды

касс

ация

лық

саты

ға б

еруд

ен

баст

арту

тура

лы ((

ҚР Қ

ПК 4

91-б

абы

1-бө

лігі

2-та

рмағ

ы)

өтін

ішха

ттар

ды қ

айта

ру ту

ралы

(ҚР

ҚПК

491-

бабы

1-б

өлігі

3-т

арма

ғы)

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19Барлығы 1 Мемлекеттік тілдегі істер

2

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6К нысаны «Кассациялық сатыда қарау үшін өтінішті іспен қоса беру туралы қаулысы бар істердің қозғаласы» Б-кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

на қ

арал

маға

н іст

ер қ

алды

ғы

Касс

ация

лық

саты

да қ

арау

үш

ін

өтін

ішті

іспен

қос

а бе

ру ту

ралы

қа

улыс

ы ба

р іст

ер ке

ліп

түст

і

Өтін

іште

р ке

рi қ

айта

рып

алын

ған

жағд

айла

рдағ

ы іст

ер с

аны

Барл

ығы

қара

лды

(5-8

-бағ

анда

рдың

со

масы

)

Кассациялық сатыда қарау үшін өтінішті іспен қоса беру туралы

қаулысы бар істер қаралды

ҚР Қ

ПК б

екіті

лген

мер

зімі б

ұзыл

ып

қара

лды

(4-б

аған

нан)

Бірі

ктір

ілді

мерз

імні

ң со

ңына

қар

алма

ған

істер

қа

лдығ

ы

Жек

е қа

улыл

ар ш

ығар

ылды

Мем

леке

ттік

тілде

қар

алды

өтін

ішха

ттар

ды то

лық

қана

ғатт

анды

руме

н

өтін

ішха

ттар

ды іш

інар

а қа

наға

ттан

дыру

мен

Өтін

ішха

ттар

ды

қана

ғатт

анды

русы

з

істі қ

айта

қар

ауда

н ба

с та

рту

(ҚР

ҚПК

494-

бөлі

гі 7-

бабы

1-т

арма

ғы)

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13Барлығы

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6К нысаны «Заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға наразылықтары бар іс қозғаласы» В-кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а қа

ралм

аған

істе

рдің

қал

дығы

Есеп

тілік

мерз

імін

де

нара

зылы

қтар

мен

іс ке

ліп

түст

і

соны

ң іш

інде

қад

ағал

ау

тәрт

ібін

де қ

айта

қар

ау ту

ралы

қа

улыл

арме

н

Қайт

арыл

ды

Негіз

бол

маға

ндық

тан

сот

актіл

ерін

қай

та қ

арау

дан

бас

тарт

ылды

Нара

зылы

қтар

ы ке

рі

қайт

арыл

ып а

лынғ

ан іс

тер

саны

Барл

ығы

қара

лды

(8-1

0-ба

ғанд

арды

ң со

масы

) Сот актілерін қайта қарау туралы

қаулыларымен іс қаралды

ҚР Қ

ПК б

елгіл

енге

н ме

рзім

бұ

зылы

п іс

қара

лды

(7-б

аған

нан)

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

на

нара

зылы

қтар

ы ба

р,

қара

лмағ

ан іс

тер

қалд

ығы

Жек

е қа

улыл

ар ш

ығар

ылды

Мем

леке

ттік

тілде

қар

алды

өтін

ішха

тты

толы

қ қа

наға

ттан

дыру

мен

өтін

ішха

тты

ішін

ара

қана

ғатт

анды

руме

н

өтін

ішха

тты

қана

ғатт

анды

русы

з

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14Барлығы 1

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6К нысаны «Қадағалау сатысында қаралған, бірінші және апелляциялық сатылардағы соттардың үкімдеріне өтінішхаттар

мен шағымдардың қозғалысы» (адамдар саны бойынша) Г-кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

рі

Үкім

дері

қар

алға

н ад

амда

р са

ны

Үкім

дері

не ш

ағым

, нар

азыл

ық б

еріл

ген

тұлғ

алар

сан

ы (1

-бағ

анна

н)

Үкім

дері

өзг

ерісс

із қа

лдыр

ылға

н ад

амда

р са

ны

Барл

ығы

үкім

дерд

ің кү

ші ж

ойыл

ды

(24-

27-т

опта

рын

қосп

аған

да ) 4,5-бағандардан

ақта

у үк

імін

нег

ізсіз

шығ

аруғ

а не

месе

істің

то

қтат

ылуы

на б

айла

ныст

ы

кінәс

ізді с

отта

умен

бай

-ла

ныст

ы

сотт

алуш

ы әр

екет

ін б

ұрыс

са

рала

уға

байл

аныс

ты

жәбі

рлен

ушін

і сот

қор

ғауы

құ

қығы

нан

айыр

уға

бай-

ланы

сты

бұры

с жа

за та

ғайы

ндау

не

месе

сот

таға

йынд

аған

жа

заны

ң қы

лмыс

тық

құқы

қ бұ

зуш

ылық

ауы

рлығ

ына

неме

се с

отта

луш

ы ад

амға

сә

йкес

келм

еуі с

ебеп

ті

Басқ

а не

гізде

р бо

йынш

а

бірі

нші с

атыд

а ап

елля

циял

ық с

атыд

а

бірі

нші с

атыд

а

апел

ляци

ялық

сат

ыда

бірі

нші с

атыд

а ап

елля

циял

ық с

атыд

а бі

рінш

і сат

ыда

апел

ляци

ялық

сат

ыда

бірі

нші с

атыд

а

апел

ляци

ялық

сат

ыда

бірі

нші с

атыд

а

апел

ляци

ялық

сат

ыда

бірі

нші с

атыд

а

апел

ляци

ялық

сат

ыда

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17БАРЛЫҒЫ 1 онша ауыр емес 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

«Бар

лығы

” жол

ынан

Қылмыстар бойынша 6 соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері бойынша

7

Қысқартылған сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері бой-ынша

8

Теріс қылықтар бойынша 9 Келісу өнідірісінде қаралған істер бойынша

10

Жеке айыптау істері 11 Анықтау істері 12 соның ішінде таяу шетел (Тәуелсіз мемлекеттер достастығы (бұдан әрі-ТМД)) азаматтарының істері бойынша

13

соның ішінде алыс шетел азаматтарының істері бой-ынша

14

соның ішінде азаматтығы жоқ тұлғалардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу істері бой-ынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңадан ашылған мән-жайлар бойын-ша қаралған істер

18

соның ішінде алқабилердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвенцияны қолданумен

20

20-

баға

ннан

азаматтық және саяси құқықтар туралы пакт

21

әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысан-дарын жою туралы пакт

22

экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы пакт

23

нәсілдік кемсітудің барлық нысандарын жою туралы

24

бала құқықтары туралы 25 соның ішінде әйелдердің қатысы бар істер бойынша

26

соның ішінде кәмелетке толмағандардың істері бойынша

27

Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің барлық баптары

28

Басқа құқық бұзушылықтар 29 1997 жылғы ҚР ҚПК барлық бап-тары бойынша

30

Үкім

істі

жаңа

сот

та

лқыл

ауын

а жі

беру

мен

барл

ық а

лдың

ғы

қаул

ылар

мен

Істі

тоқт

атум

ен б

арлы

ғы

күш

і жой

ылды

20,21-бағандардан

Тоқт

атыл

ған

істер

бой

ын-

ша

қама

удан

бос

атыл

ған

адам

дар

саны

Сот ү

кімін

өзг

ерту

сіз қ

алды

руме

н ап

елля

циял

ық с

атыд

ағы

үкім

дерд

ің

күш

і жой

ылды

Сот ү

кімін

ің ө

згер

тілуім

ен

апел

ляци

ялық

сат

ыдағ

ы үк

імде

рдің

күш

і жой

ылды

Заңн

аман

ың ө

згер

уін н

емес

е ра

қымш

ылық

ты, н

емес

е су

дьяғ

а қа

тыст

ы ем

ес б

асқа

нег

іздер

ді қ

оспа

ғанд

а ап

елля

циял

ық с

атыд

ағы

үкім

дерд

ің

және

қау

лыла

рдың

күш

і жой

ылды

Сот ү

кімін

өзг

ерту

сіз

касс

ация

лық

саты

дағы

үк

імде

рдің

күш

і жой

ылды

Сот ү

кімін

ің ө

згер

тілуім

ен

касс

ация

лық

саты

дағы

үк

імде

рдің

күш

і жой

ылды

касс

ация

лық

саты

дағы

үк

імде

рдің

күш

і жой

ылды

қыл

мыс

құра

мы м

ен

оқиғ

аның

бол

мауы

Заң

нама

ның

өзге

-ру

іне

неме

се р

ақым

-ш

ылық

қа б

айла

ныст

ысу

дьяғ

а қа

тыст

ы ем

ес

басқ

а не

гізде

р бо

й-ын

ша

басқ

а не

гізде

р бо

й-ын

ша

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

абі

рінш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бірі

нші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

Прок

урор

дың

нара

зылы

ғы

бойы

нша

үкім

нің

күш

і жой

-ыл

ды (4

жән

е 5

топт

ан) 42,43-бағандардан

Барл

ығы

өзге

ртіл

ді (5

0,

51-б

аған

дард

ы қо

спағ

анда

) Үкімдер өзгертілді

Нара

зылы

қтың

дә

лелд

ерін

толы

қ қа

наға

ттан

дыру

мен

нара

зылы

қтың

дә

лелд

ерін

ішін

ара

қана

ғатт

анды

руме

н

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты

сара

лану

мен

өзге

ртіп

жа

заны

аза

йтум

ен

сара

лану

мен

өзге

ртіп

жа

заны

аза

йтус

ыз

сара

лану

ды ө

згер

тпей

жа

заны

аза

йтум

ен н

е-ме

се ж

ұмса

ртум

ен

сара

лану

мен

өзге

ртіп

од

ан а

уыр

жаза

ны

таға

йынд

ау

Сара

лану

ды ө

згер

тпей

од

ан а

уыр

жаза

ны

таға

йынд

ау

түзе

ту ко

лони

ясын

ың

түрі

өзг

ерум

ен

қайт

алан

у тұ

рғыс

ынан

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

Үкім өзгертілді

70,7-1- бағандардан

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

неме

се р

ақым

шыл

ыққа

бай

ланы

сты

емес

, су

дьяғ

а қа

тыст

ы ем

ес б

асқа

нег

іздер

ді қ

оспа

ғанд

а ап

елля

циял

ық

саты

дағы

үкім

дері

өзг

ертіл

ді

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

неме

се р

ақым

шыл

ыққа

бай

ланы

сты

емес

, су

дьяғ

а қа

тыст

ы ем

ес б

асқа

нег

іздер

ді қ

оспа

ғанд

а ка

ссац

иялы

қ са

тыда

ғы ү

кімде

рі ө

згер

тілді

Бастапқы қалпына

келтірілген үкімдер

саны

азам

атты

қ та

лап

бөлі

гінде

күш

ін ж

оюме

н ай

ып та

ғу б

өлігі

нде

жаңа

дан

қара

уға

жібе

ріле

оты

рып

бас

қа н

егізд

ер

бойы

нша

тоқт

атум

ен

бір

уақы

тта

нара

зылы

қтар

жә

не ө

тініш

-хат

тар

бойы

нша

прок

урор

дың

нара

зылы

ғы б

ой-

ынш

а

нара

зылы

қты

толы

қ қа

наға

тт-

анды

руме

н на

разы

лықт

ы іш

інар

а қа

наға

т-та

н-ды

руме

н

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а б

ірін

ші с

атыл

ы үк

імде

р бо

йынш

а

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

бір

інш

і сат

ылы

үкім

дер

бойы

нша

апел

ляци

ялық

сат

ылы

үкім

дері

бой

ынш

а

66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85

171 ҚАЗАН2016 жыл

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатының жұмысы туралы есеп» №6-К нысаны «Кассациялық сатысы қараған бірінші, апелляциялық сатылар сотының қаулысына

өтінішхаттардың,наразылықтардың және ұсыныстардың қозғалысы» (адамдар саны бойынша) Д кестесі

АТАУЫ

жол

нөмі

ріҮк

імде

рін

алқа

қар

аған

ада

мдар

сан

ыБі

рінш

і сат

ыдағ

ы қа

улыл

ар б

ойын

ша

адам

дар

саны

Апел

ляци

ялық

сат

ыдағ

ы қа

улыл

ар б

ойын

ша

адам

дар

саны

Бірі

нші с

атыд

ағы

үкім

дері

өзг

ерісс

із қа

лдыр

ылға

н ад

ам-

дар

саны

Апел

ляци

ялық

сат

ыдағ

ы үк

імде

рі ө

згер

іссіз

қалд

ырыл

ған

адам

дар

саны

Сат

ыдағ

ы үк

імде

рдің

күш

і жой

ыл-

ды (5

8-65

-бағ

анда

рды

қосп

аған

да) 6-8-бағандардан

Саты

қау

лысы

бой

ынш

а кін

әсізд

і сот

таум

ен б

айла

ныст

ы қа

улын

ың кү

шін

жою

себ

епті

меди

цина

лық

сипа

ттағ

ы мә

жбүр

леу

шар

алар

ын қ

олда

-ну

мен

байл

аныс

ты 1

-сат

ы қа

улыс

ының

күш

ін ж

ою с

ебеп

тіқы

лмыс

тық

істі ж

аңа

сот қ

арау

ына

жолд

ауме

н ба

йлан

ы-ст

ы қа

улын

ың кү

шін

жою

себ

епті

Қаул

ылар

сот

терг

еуін

ің

бірж

ақты

лығы

нем

есе

толы

қ ем

естіг

і себ

епті

күш

і жой

ылды

Қаул

ылар

сот

дәл

елде

ріні

ң на

қты

жағд

айла

рға

сәйк

ес

келм

еуі с

ебеп

ті кү

ші ж

ойыл

ды

бірі

нші с

атыд

а ап

елля

циял

ық с

атыд

а Ка

ссац

иялы

қ бі

рінш

і сат

ыда

апел

ляци

ялық

сат

ыда

Касс

ация

лық

бірі

нші с

атыд

а ап

елля

циял

ық с

атыд

а Ка

ссац

иялы

қ бі

рінш

і сат

ыда

апел

ляци

ялық

сат

ыда

Касс

ация

лық

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19БАРЛЫҒЫ 1 онша ауыр емес 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

«БАР

ЛЫҒЫ

” бағ

анна

н Қылмыстар бойынша 6 соның ішінде жеделдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері бойынша

7

Теріс қылықтар бойынша 8 Қысқартылған тәртіпте қаралған істер бойынша

9

Келісу өндірісінде қаралған істер бойынша

10

Жеке айыптау істері 11 Анықтау істері 12 соның ішінде таяу шетел (ТМД) азаматтарының істері бойынша

13

соның ішінде алыс шетел азаматтарының істері бойынша

14

соның ішінде азаматтығы жоқ тұлғалардың істері бойынша

15

соның ішінде құрылысқа үлестік қатысу істері бойынша

16

соның ішінде мемлекеттік тілде қаралған істер

17

соның ішінде жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қаралған істер

18

соның ішінде алқа-билердің қатысуымен қаралған істер

19

соның ішінде халықаралық конвенция-ны қолданумен

20

20-

баға

ннан азаматтық және саяси

құқықтар туралы пакт21

әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою ту-ралы пакт

22

экономикалық, әлеу-меттік және мәдени құқықтар туралы пакт

23

нәсілдік кемсітудің барлық нысандарын жою туралы

24

бала құқықтары туралы

25

соның ішінде әйелдердің қатысы бар істер бой-ынша

26

соның ішінде кәмелетке толмағандардың істері бойынша

27

ҚР ҚК барлық баптары 28 Басқа құқық бұзушылықтар 29 1997 жылғы ҚР ҚПК барлық баптары бойынша

30

6-8-бағандардан

Істі

тоқт

атум

ен б

арлы

ғы кү

ші ж

ойыл

дыІс

ті то

қтат

умен

сат

ылар

дағы

қа

улыл

арды

ң кү

ші ж

ойыл

ды 32-бағаннан

Боса

тылғ

ан а

дамд

ар с

аны

қама

удан

бой

ынш

а то

қтат

ылға

н іст

ер б

ойын

ша

қаул

ылар

ға

саты

лард

ағы

Қаул

ылар

қыл

мыст

ық за

ңды

бұры

с қо

лдан

у се

бепт

і күш

і жо

йылд

ы

ҚР Қ

ПК е

леул

і бұз

у үш

ін

қаул

ылар

дың

күш

і жой

ылды

Оны

ң іш

інде

, қау

лыла

р бо

йынш

а со

ттал

ғанн

ың

жеке

бас

ы жә

не қ

ылмы

стың

ау

ырлы

ғы с

әйке

с ке

лмеу

і үш

ін кү

ші ж

ойыл

дыО

ның

ішін

де, қ

аулы

бой

ын-

ша

таға

йынд

алға

н жа

заны

ң жұ

мсақ

тығы

на б

айла

ныст

ы кү

ші ж

ойыл

ды

саты

лард

ағы

қаул

ылар

ы бо

йынш

а қы

лмыс

тың

құра

мы

неме

се о

қиға

сы б

олма

ғаны

үш

ін

Заң

нама

ның

өзге

руін

е не

-ме

се қ

аулы

лар

бойы

нша

рақы

мшыл

ыққа

бай

ланы

сты

судь

яға

қаты

сты

емес

бас

қа

негіз

дер

бойы

нша

саты

лард

ағы

қаул

ылар

ы бо

йынш

а ба

сқа

да н

егізд

ер

бойы

нша

бір

інш

і сат

ылы

апел

ляци

ялық

сат

ылы

касс

ация

лық

саты

лы б

ірін

ші с

атыл

ы ап

елля

циял

ық с

атыл

ы ка

ссац

иялы

қ са

тылы

бір

інш

і сат

ылы

апел

ляци

ялық

сат

ылы

касс

ация

лық

саты

лы

бір

інш

і сат

ылы

апел

ляци

ялық

сат

ылы

касс

ация

лық

саты

лы

бір

інш

і сат

ылы

апел

ляци

ялық

сат

ылы

касс

ация

лық

саты

лы б

ірін

ші с

атыл

ы ап

елля

циял

ық с

атыл

ы ка

ссац

иялы

қ са

тылы

бір

інш

і сат

ылы

апел

ляци

ялық

сат

ылы

касс

ация

лық

саты

лы б

ірін

ші с

атыл

ы ап

елля

циял

ық с

атыл

ы ка

ссац

иялы

қ са

тылы

бір

інш

і сат

ылы

апел

ляци

ялық

сат

ылы

касс

ация

лық

саты

лы б

ірін

ші с

атыл

ы ап

елля

циял

ық с

атыл

ы ка

ссац

иялы

қ са

тылы

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

Прок

урор

дың

нара

зылы

ғы б

ойын

ша

күш

і жой

ылға

н қа

улыл

ар (6

-8-б

аған

дард

ан)

51-бағаннан

Саты

лард

ағы

қаул

ылар

ы ба

рлығ

ы өз

герт

ілді

(61-

63

баға

ндар

ды қ

оспа

ғанд

а)

Заң

нама

ның

өзге

руін

е не

месе

са

тыла

рдағ

ы қа

улыл

ар б

ойын

-ш

а ра

қымш

ылық

қа б

айла

ныст

ы

Апел

ляци

ялық

сат

ылы

қаул

ылар

ы бі

лікт

ілікт

ің ө

згер

уімен

жән

е жа

заны

ң тө

менд

еуім

ен ө

згер

тілді

Апел

ляци

ялық

сат

ылы

қаул

ылар

ы бі

лікт

ілікт

ің ө

згер

уімен

жән

е жа

заны

ң тө

менд

еуісі

з өзг

ертіл

діАп

елля

циял

ық с

атыл

ы қа

улыл

ары

білі

ктіл

іктің

өзг

еруіс

із жә

не ж

азан

ың

төме

ндеу

імен

нем

есе

жұмс

аруы

мен

өзге

ртіл

ді

апел

ляци

ялық

сат

ылы

қаул

ылар

ы бі

лікт

ілікт

ің ө

згер

уімен

неғ

ұрлы

м қа

таң

жаза

та

ғайы

ндау

мен

өзге

ртіл

ді

апел

ляци

ялық

сат

ылы

қаул

ылар

ы бі

лікт

ілікт

ің ө

згер

уісіз

неғұ

рлым

қат

аң ж

аза

таға

йынд

ауме

н өз

герт

ілді

Ап

елля

циял

ық с

атыл

ы қа

улыл

ар тү

зеу

коло

нияс

ы тү

ріні

ң өз

геру

імен

өзг

ертіл

ді

Апел

ляци

ялық

сат

ыдағ

ы қа

улыл

ар қ

ылмы

стың

қай

тала

нуы

бөлі

гінде

өзг

ертіл

діАп

елля

циял

ық с

атыд

ағы

қаул

ылар

қос

ымш

а жа

заны

қос

пай

өзге

ртіл

діАп

елля

циял

ық с

атыд

ағы

қаул

ылар

аза

матт

ық та

лап

бөлі

гінде

өзг

ертіл

ді

Апел

ляци

ялық

сат

ыдағ

ы қа

улыл

ар ж

аңад

ан қ

арау

ға ж

ібер

іле

отыр

ып а

йыпт

ау

бөлі

гінде

күш

ін ж

оюме

н өз

герт

ілді

Ап

елля

циял

ық с

атыд

ағы

қаул

ылар

бір

уақ

ытта

нар

азыл

ықта

р жә

не

өтін

ішха

ттар

бой

ынш

а өз

герт

ілді

Ап

елля

циял

ық с

атыд

ағы

қаул

ылар

про

куро

рдың

нар

азыл

ығы

бойы

нша

өзге

ртіл

ді (5

8-60

-бағ

анда

рдан

)

75-баған-нан

саты

лар

бойы

н-ш

а на

разы

лықт

ың

дәле

лдер

ін то

лығы

мен

қана

ғатт

анды

руым

ен

саты

лар

бойы

н-ш

а на

разы

лықт

ың

дәле

лдер

ін іш

інар

а қа

наға

ттан

дыру

ымен

сат

ы қа

улыл

ары

бойы

нша

нара

зылы

қтың

дәл

елде

рін

толы

ғыме

н қа

наға

ттан

дыру

ымен

саты

қау

лыла

ры б

ойын

ша

нара

зылы

қтың

дәл

елде

рін

ішін

ара

қана

ғатт

анды

руым

ен

апел

ляци

ялық

ка

ссац

иялы

қка

ссац

иялы

қап

елля

циял

ық

касс

ация

лық

касс

ация

лық

бірі

нші

апел

ляци

ялық

ка

ссац

иялы

қбі

рінш

і ап

елля

циял

ық

касс

ация

лық

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77

«Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатының жұмысы туралы есеп» №6-К нысаны «Заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға ҚР Жоғарғы Сотының Төрағасының және облыстық пен оған

теңестірілген соттардың төрағаларының ұсыныстары бар істердің қозғалысы» Е кестесі

АТАУЫ

Есеп

тілік

мерз

імін

ің

басы

на қ

арал

маға

н іст

ер с

аны

Есеп

тілік

мерз

імін

де іс

келі

п тү

сті

Ұсын

ыста

ры ке

рі

қайт

а-ры

лып

алын

ған

істер

сан

ы

Ұсын

ысты

қа

наға

ттан

-ды

руме

н іс

қара

лды

Ұсын

ысты

қа

наға

ттан

-ды

русы

з іс

қара

лды

ұсын

ысты

ішін

ара

қана

ғатт

ан-

дыру

мен

ҚР Қ

ПК б

елгіл

еген

ме

рзім

ді

бұзу

шыл

ықпе

н

Есеп

тілік

мерз

імін

ің с

оңын

а ұс

ыныс

тарм

ен

қара

лмағ

ан іс

тер

қалд

ығы

Жек

е қа

улыл

ар

шығ

арыл

ды

Мем

леке

ттік

тілде

қа

ралд

ы

а 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Барлығы

«Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі өтінішхаттарды қарау» №6-К нысанның А кестесіне қосымша

Есептілік мерзімінің

басына өтінішхаттар

қалдығы

Есептілік мерзімінде жаңадан ашылған

мән-жайлар бойынша өтінішхат келіп түсті

Жаңадан ашылған мән-жайлар бой-ынша өндіріске

қабылданды

Қайтарылды Қарау нәтижесі бойынша шешімдер

Есептілік мер-зімінің соңына өтінішхаттар

қалдығы күші жой-ылды

істі қараудан бас тарту туралы

1 2 3 4 5 6 7

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 5-қосымша «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарға қатысты қылмыстық істерді

қарау бойынша кассациялық сатының жұмысы туралы есеп» №6Ка нысаны «Өлім жазасына сотталған адамдарға қатысты қылмыстық істерді кассациялық тәртіпте қарау туралы» А кестесі

Қылмыс түрлері

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а іст

ері қ

алды

қта

тұрғ

ан а

дамд

ар с

аны

Есеп

тілік

мерз

імін

де іс

тері

келі

п тү

скен

ада

мдар

сан

ы

2-ба

ған-

нан

Өзг

ерісс

із қа

лдыр

ылды

өлім жазасы туралы іс қаралды

Өлі

м жа

засы

өмі

р бо

йына

бас

бос

танд

ығын

ан а

йыру

ға ө

згер

тілді

Ес

ептіл

ік ме

рзім

інің

соң

ына

істер

і қал

дықт

а тұ

рған

ада

мдар

сан

ы

Қаза

қчст

ан Р

еспу

блик

асын

ың Қ

ылмы

стық

-про

цест

ік ко

декс

i (бұ

дан

әрі-Қ

Р ҚП

К) 4

85-б

абын

да кө

здел

ген

негіз

дерд

ің б

олуы

мой

ында

лған

не

гіз а

нықт

алма

ды ж

әне

қайт

а қа

рауд

ан б

ас та

ртыл

ды

үкім

дерд

ің кү

ші

жойы

лды

қаул

ылар

дың

күш

і жой

ылды

үкім

дер

өзге

ртіл

ді

қаул

ылар

өз

герт

ілді

бірі

нші с

аты

үкім

і ап

елля

циял

ық с

аты

үкім

і

істі ж

аңа

сот қ

арау

ына

жолд

ауме

н

істі т

оқта

туме

н

апел

ляци

ялық

сат

ы ка

ссац

иялы

қ са

ты

бірі

нші с

аты

соты

ның

апел

ляци

ялық

сат

ы со

тыны

ң қы

лмыс

ты қ

айта

сар

алау

мен

қылм

ысты

қай

та с

арал

аусы

з ап

елля

циял

ық с

аты

қаул

ылар

ы ка

ссац

иялы

қ са

ты қ

аулы

лары

апел

ляци

ялық

сат

ы со

тына

бі

рінш

і сат

ы со

тына

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20БАРЛЫҒЫ 1 Басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, тудыру және жүргізу (Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі (бұдан әрі-ҚР ҚК) 160-бабы 2-бөлігі)

2

(Жалғасы. Басы 15-16-беттерде) Тыйым салынған заттарды және соғыс жүргізу әдістерін қолдану (ҚР ҚК 163-бабы 2-бөлігі)

3

Соғыс заңын және дәстүрін бұзу (ҚР ҚК 164-бабы 2-бөлігі)

4

Геноцид (ҚР ҚК 168-бабы) 5 Жалшылық (ҚР ҚК 170-бабы 4-бөлігі)

6

Мемлекеттік сатқындық (ҚР ҚК 175-бабы 2,3-бөліктері)

7

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің - Ұлт көшбасшысының өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 177-бабы)

8

ҚР Президентінің өміріне қолсұғушылық (ҚК 178-бабы)

9

Диверсия (ҚР ҚК 184-бабы) 10 Терроризм актісі (ҚР ҚК 255-бабы 4-бөлігі)

11

Бұйрыққа бағынбау немесе орында-мау (ҚР ҚК 437-бабы 5-бөлігі)

12

Басшыға қарсыласу немесе оны қызмет міндеттемесін бұзуға мәж-бүрлеу (ҚР ҚК 438-бабы 4-бөлігі)

13

Басшыға қатысты зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 439-бабы 4-бөлігі)

14

Қашқындық (ҚР ҚК 442-бабы 4-бөлігі)

15

Басқалар 16 1997 жылғы ҚР ҚК баптары бойын-ша барлығы

17

«Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарға қатысты қылмыстық істерді қарау бойынша кассациялық сатының жұмысы туралы есеп» №6Ка нысаны

«Өмір бойына бас бостандығынан айыру бойынша қылмыстық істерді кассациялық тәртіпте қарау туралы (адамдар саны бойынша)» Б кестесі

Қылмыс түрлері

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а іст

ері қ

алды

қта

тұрғ

ан а

дамд

ар с

аны

Есеп

тілік

мерз

імін

де іс

тері

келі

п тү

скен

ада

мдар

сан

ы 2-

ба-

ған-

нан

Өзг

ерісс

із қа

лдыр

ылды

өмір бойына бас бостандығынан айыру бойын-ша іс қаралды

Қада

ғала

у тә

ртіб

інде

өмі

р бо

йына

бас

бос

танд

ығын

ан а

йыру

таға

йынд

алға

н ад

ам-

дар

саны

Ес

ептіл

ік ме

рзім

інің

соң

ына

істер

і қал

дықт

а тұ

рған

ада

мдар

сан

ы

ҚР Қ

ПК 4

85-б

абын

да кө

здел

ген

негіз

дерд

ің б

олуы

таны

лды

негіз

аны

қтал

мады

жән

е қа

йта

қара

удан

бас

тарт

ылды

Үкімдердің күші жойылды

қаулы-лардың

күші жойыл-

ды

үкімдер өзгертілді

қаул

ылар

өз

герт

ілді

бірі

нші с

аты

үкім

і ап

елля

циял

ық с

аты

үкім

і

істі жаңа сот қа-рауына жолдау-

мен

істі т

оқта

туме

н ап

елля

циял

ық с

аты

касс

ация

лық

саты

бірі

нші с

аты

соты

ның

апел

ляци

ялық

сат

ы со

тыны

ң қы

лмыс

ты қ

айта

сар

алау

мен

қылм

ысты

қай

та с

арал

аусы

з ап

елля

циял

ық с

аты

қаул

ылар

ы

касс

ация

лық

саты

қау

лыла

ры

апел

ляци

ялық

сат

ы со

тына

бірі

нші с

аты

соты

на

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20БАРЛЫҒЫ 1 Кісі өлтіру (ҚР ҚК 99-бабы 2-бөлігі) 2 Зорлау (120-бабы 4-бөлігі) 3 Сексуалдық сипаттағы зорлық әрекеттер (121-бабы 4-бөлігі)

4

Басқыншылық соғысты жоспарлау, дайындау, тудыру және жүргізу (ҚР ҚК 160-бабы 2-бөлігі)

5

Тыйым салынған құралдарды және соғыс жүргізу әдістерін қолдану (ҚР ҚК 163-бабы 2-бөлігі)

6

Соғыс заңын және дәстүрін бұзу (ҚР ҚК 164-бабы 2-бөлігі)

7

Геноцид (ҚР ҚК 168-бабы) 8 Жалшылық (ҚР ҚК 170-бабы 4-бөлігі)

9

Мемлекеттік сатқындық (ҚР ҚК 175-бабы 2,3-бөліктері)

10

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің - Ұлт көшбасшысының өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 177-бабы)

11

ҚР Президентінің өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 178-бабы)

12

Диверсия (ҚР ҚК 184-бабы) 13 Терроризм актісі (ҚР ҚК 255-бабы 4-бөлігі)

14

Айналымы шектеулі заттардың немесе айналымнан алынған заттардың контрабандасы (ҚР ҚК 286-бабы 4-бөлігі)

15

Есірткі құралдарды, психотропты заттарды, олардың баламаларын заңсыз дайындау, қайта өңдеу, са-тып алу, сақтау, өткізу мақсатында тасымалдау, жіберу немесе өткізу (ҚР ҚК 297-бабы 4-бөлігі)

16

Есірткі құралдарды, психотропты заттарды, олардың баламаларын ұрлау немесе бопсалау (ҚР ҚК 298-бабы 4-бөлігі)

17

Есірткі құралдарды, психотропты заттарды, олардың баламаларын қолдануға бейімдеу (ҚР ҚК 299-бабы 4-бөлігі)

18

Әділ төрелікті немесе сотқа дейінгі тергеп-тексеруді іске асыратын адам өміріне қолсұғушылық (ҚР ҚК 408-бабы)

19

Бұйрыққа бағынбау немесе орында-мау (ҚР ҚК 437-бабы 5-бөлігі)

20

Басшыға қарсыласу немесе оны қызмет міндеттемесін бұзуға мәжбүрлеу (ҚР ҚК 438-бабы 4-бөлігі)

21

Басшыға қатысты зорлық әрекеттер (ҚР ҚК 439-бабы 4-бөлігі)

22

Қашқындық (ҚР ҚК 442-бабы 4-бөлігі)

23

Басқалар 24 1997 жылғы ҚР ҚК баптары бойын-ша барлығы

25

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 6-қосымша Соттардың жеке айыптау істері бойынша шағымдарды қарауы туралы есеп. № 2-Ж нысан

АТАУЫ

Жол

нөм

ірі

Есеп

тілік

мерз

імін

ің б

асын

а ш

ағым

дар

қалд

ығы

Есеп

тілік

мерз

імін

де ш

ағым

дар

келі

п тү

сті

олардың ішінен

Қаза

қста

н Ре

спуб

лика

сыны

ң Қы

лмыс

тық-

проц

естік

коде

ксi

(бұд

ан ә

рі-Қ

Р ҚП

К) 4

08, 4

09-б

апта

рыны

ң 1-

бөлі

гі та

лапт

арын

а сә

йкес

келм

ейтін

шағ

ымда

р са

ны

қаулы шығарылды

Мер

зімі б

ұзыл

ып қ

арал

ды (Қ

Р ҚП

К 40

9-ба

бы 2

-бөл

ігі)

Есеп

тілік

мерз

імін

ің с

оңын

да ш

ағым

дард

ың қ

алды

ғы

терг

еу, а

нықт

ау о

рган

дары

нан,

про

кура

тура

дан

келі

п тү

сті

аума

қтығ

ы бо

йынш

а ба

сқа

сотт

арда

н ке

ліп

түст

і

шағ

ымды

өз ө

ндір

ісіне

қаб

ылда

у ту

ралы

ш

ағым

ды ө

з өнд

ірісі

не қ

абыл

дауд

ан б

ас та

рту

тура

лы

шағ

ымды

терг

еулі

гі бо

йынш

а бе

ру ту

ралы

шағ

ымды

сот

тылы

ғы б

ойын

ша

беру

тура

лы

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11БАРЛЫҒЫ 1 Қасақана денсаулығына жеңіл зиян келтіру (Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі (бұдан әрі-ҚР ҚК) 108-бабы)

2

Соққылар (ҚР ҚК 109-бабы) 3 Қинау (ҚР ҚК 110-б. 1-бабы) 4 Абайсызда денсаулыққа зиян келтіру (ҚР ҚК 114-бабы 1,2-бөліктері)

5

Жыныстық қатынасқа, ерлер арасындағы жыныстық қатынасқа, әйелдер арасындағы жыныстық қатынасқа немесе өзге әрекеттерге мәжбүрлеу (ҚР ҚК 123-бабы)

6

Ғайбаттау (ҚР ҚК 130-бабы) 7 Тіл тигізу (ҚР ҚК 131-бабы) 8 Жеке өмірге қолсұқпаушылықты және дербес деректер мен оларды қорғау туралы ҚР заңнамасын бұзу (ҚР ҚК 147-бабы 1,2-бөліктері)

9

Тұрғын үйге қолсұқпаушылықты бұзу (ҚР ҚК 149-бабы 1-бөлігі) 10 Сайлау құқықтарын іске асыруға немесе сайлау комиссияларының жұмысына кедергі келтіру (ҚР ҚК 150-бабы 1-бөлігі)

11

Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын бұзу (ҚР ҚК 152-бабы 1,2-бөліктері)

12

Авторлық және (немесе) аралас құқықтарды бұзу (ҚР ҚК 198-бабы 1-бөлігі)

13

Өнертапқыш, пайдалы үлгілер, өнеркәсіптік үлгілер, селекциялық жетістіктер немесе топологиялық интегралдық микросызбаларға құқықтарды бұзу (ҚР ҚК 199-бабы 1-бөлігі)

14

Дәрігерлік құпияны жариялау (ҚР ҚК 321-бабы 1-бөлігі) 15 Басқа істер 16 1997 жылғы ҚР ҚК баптары бойынша барлығы 17

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 7-қосымша Нысан

Бірінші сатыдағы сот қараған қылмыстық іске 1-ЭАЕҚ

11. Аудио жазба12. Бейнеконференц байланысты қолданумен сот отырысы 13. Отырыс кейінге қалдырылды14. Сот отырысын кейінге қалдыру себебі 15. Түсініктемелер

6-тарау. Қарсылық білдіру

1. Қарсылық білдіру туралы өтініштің күні 2. Төрағалық етуші судья3. Қарсылық білдіру туралы өтінішхатты қараушы судья 4. Қанағаттандырылды

5-тарау.Қаулы шығарылған күні

6. Қарсылық білдіру алған судьялардың Т.А.Ә. (бар болған жағдайда) 7. Түсініктемелер

7-тарау.Қарау – үкім (қаулы)

1. Үкімнің (қаулының) мәні2. Сот актісінің түрі3. Іс сырттай қаралды 4. Үкімнің үлкен көлемі 5. Үкімдерді (қаулыларды) есепке алу (ауырлығы бой-ынша) үшін бап: 5.1. Жаңа ҚК5.2. Бұрынғы ҚК6. Үкімдерді (қаулыларды) есепке алу (есірткі бойын-ша) үшін бап: 6.1. Жаңа ҚК6.2. Бұрынғы ҚК7. Үкімдерді (қаулыларды) есепке алу (сыбайлас жемқорлық бойынша) үшін бап: 7.1. Жаңа ҚК7.2. Бұрынғы ҚК8. Адам құқықтары бойынша әмбебап конвенцияларды қолданумен қаралған 9. Медиатордың қатысуымен тараптардың бітісуі 10. Шешім мерзімдерді бұзумен шығарылды 11. Сотта сараптама жүргізілді12. Баптармен белгіленген мерзімдерді бұзу 13. Үкімнің (қаулының) шығарылған күні 14. Үкімді (қаулыны) құрастыру күні 15. Хаттаманы құрастыру күні 16. Үкімнің (қаулының) заңды күшіне ену күні 17. Үкімнің (қаулының) көшірмесін тапсыру күні 18. Істі кеңсеге тапсыру күні19. Салыстыруды жасаған маман20. Аяқталу күні

8-тарау. арау – жеке қаулылар

1. Жеке қаулыны шығару күні 2. Шығарылған жеке қаулының мәні 3. Жеке қаулы кімге арналған 4. Жеке қаулыны жіберу күндері5. Еске салуларды жіберу күндері 6. Жауаптар7. Жауап күні8. Жауаптың мәні

9-тарау. Орындау – (Үкімді (қаулыны) орындауға жолдау туралы мәліметтер)

1. Сот актісі2. Сот орындаушысы (жеке сот орындаушысы, мемлекеттік сот орындаушысы)3. Атқарушылық парақты жазу күні 4. Үкімнің (қаулының) заңды күшіне енген күні 5. Үкімнің (қаулының) шығарылған күні 6. Бөліктерде орындау 7. Өндіруге сомалар 8. ...-ға ынтымақтас 9. Ынтымақтас тәртіп 10. Мемлекет кірісіне11. Атқарушылық құжат бойынша талап қоюшылардың (өндірушілердің) тізімі 12. Атқарушылық құжат бойынша жауапкерлердің (борышкерлердің) тізімі13. Талаптардың мәні 14. Судья 10-тарау. Орындау (Қағаз түрінде орындалғандар)

1. Беру күні2. Орындау түрі (атқарушылық парақтың түрі)3. Орындау нәтижесі

11-тарау. Инстанция – апелляция1. Істі жоғары тұрған сотқа жіберу күні 2. Апелляциялық сатылы соттан қайтару күні 3. Кері шақырту күні 4. Апелляцияға жібергенге дейін кері қайтару 5. Соттың атауы 6. Шешім түрі 7. Қаулы (үкім) шығарылған күні 8. Қараусыз қайтарған күні 9. Қарауды тоқтату туралы қаулы шығарылды 10. Шағым бойынша нәтиже 11. Наразылық бойынша нәтиже12. 1-сатының үкімі (қаулысы) бойынша шешім

12-тарау. Инстанция - кассация1. Істі жоғары тұрған сотқа жіберу күні2. Жоғары тұрған сотта тыңдау күні 3. Кері шақырту күні4. 1-сатының үкімі (қаулысы) бойынша шешім5. Апелляциялық сатының үкімі бойынша шешім6. Істі кеңсеге жіберу күні7. Түсініктемелер

13-тарау. Заттай дәлелдемелер1. Сотталушының Т.А.Ә.2. Атауы 3. Келіп түскен күні 4. Саны5. Жауапты тұлға 6. Сақтау орны 7. Заттай дәлелдемелер бойынша шешім туралы ақпарат 8. Жойылды 9. Шешім күні 10. Заттай дәлелдемелерді орындауға беру күні 11. Кімге жолданды 12. Заттай дәлелдемелер бойынша орындау тура-лы ақпарат 13. Орындау күні 14. Еске салуларды жолдау күні

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 8-қосымша Нысан

Қылмыстық іс бойынша сот актілерінің орындалуы жөніндегі 1.1-ЭАЕҚ

1-тарау. Орындау мәселесі бойынша өтінішхаттың

(ұсыныстың) келіп түсуі 1. Материалдарды есепке алу журналы бойынша № 2. Үкімнің күні 3. Бірінші сатыдағы соттың атауы 4. Органның атауы 5. Өтінішхаттың (ұсыныстың) мәні6. Сот ісін жүргізу тілі7. Істің ауырлығы 8. Өтінішхат өткен жылдан қалған болып табылады9. Құқық бұзушылық түрі 10. Істің санаты

2-тарау. Сұрақты қарау Қарау күніҚарау нәтижесі Қайтарып алу, кері шақырту күні, уақытыСоттылығы бойынша беру күні Заңды күшіне енген күні Орындауға жіберілген күні 7. Тоқтату күні8. Мұрағатқа беру күні

3-тарау. Сот отырысы1. Отырыс күні2. Отырыс уақыты3. Судья 4. Хатшы5. Адвокат6. Прокурор7. Жабық сот отырысы 8. Сот отырысы залының (кабинет) №9. Аудио-, бейнежазба 10. Аудиожазба11. Бейнеконференцбайланыспен сот отырысы 12. Сотталушы сот залына жеткізілді13. Отырыс кейінге қалдырылды14. Түсініктеме

4-тарау. Шығарылған жеке қаулылар туралы мәліметтер

1. Жеке қаулыларды шығару күні 2. Шығарылған жеке қаулылардың мәні 3. Жеке қаулылар кімге арналған 4. Қаулы прокурордың атына шығарылды5. Жеке қаулыларға жауаптардың келіп түсу күндері 6. Еске салуларды жолдау күндері

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 9-қосымша Нысан

Прокурордың, қылмыстық қудалау органдарының шешімдеріне шағымдану бойынша1.2-ЭАЕҚ (ҚР ҚПК 106-бабы)

1-тарау. Келіп түсуі1. Материалдың №2. Қылмыстық қудалау органы қылмыстық ісінің №3. Қылмыстық қудалау органының атауы4. Келіп түсу тәртібі5. Шағым келтірілген әрекеттер6. Шағымды берген адамның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)7. Келіп түсу күні8. Әрекеттерге шағым 9. Шағым өткен жылдан қалған болып табылады 10. Сот ісін жүргізу тілі11. Істің санаты

2-тарау. Мәселені қарау1. Келіп түсу күні 2. Кері шақырту немесе қараусыз қайтару күні 3. Қарау күні 4. Заңды күшіне енген күні 5. Мұрағатқа беру күні 6. № __ материалмен біріктірілді 7. Шағымды қарау күні 8. Мерзімі бұзылып қаралды

3-тарау. Сот отырысы1. Отырыс күні2. Отырыс уақыты

3. Судья 4. Хатшы5. Адвокат6. Прокурор7. Жабық сот отырысы 8. Сот отырысы залының (каб.) №9. Аудио-, бейнежазба 10. Аудиожазба11. Бейнеконференцбайланыспен сот отырысы 12. Сотталушы сот залына жеткізілді13. Отырыс кейінге қалдырылды14. Түсініктеме

4-тарау. Шығарылған жеке қаулылар туралы мәліметтер

1. Жеке қаулыларды шығару күні2. Шығарылған жеке қаулылардың мәні 3. Жеке қаулылар кімге арналған4. Қаулы прокурордың атына шығарылды5. Жеке қаулыларға жауаптардың келіп түсу күндері

5-тарау. Апелляциялық сатыда қарау

1. Қарау күні2. Соттың атауы3. Шағым қанағаттандырылды4. Түсініктеме

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 10-қосымша Нысан

Тергеу судьясының өкілеттігі (санкция) бойынша 1.3-ЭАЕҚ

1-тарау.Келіп түсуі

1. Материалдың № 2. Қылмыстық қудалау органының, бірінші саты сотының қылмыстық іс №3. Қаулының күні 4. Қылмыстық қудалау органының атауы 5.___________ қатысты 6.Өтінішхатты (ұсынысты) кім берді 7.Келіп түсу тәртібі8.Өтінішхаттың (ұсыныстың) мәні 9.Ұстау күні 10.Айыптаудың (үкімнің) барлық баптары 11. Үкім бойынша барлық баптар 12. Ауырлық 13. Сот ісін жүргізу тілі14. Істің ауырлығы 15. Өтінішхат (ұсыныс) өткен жылдан қалған болып табылады 16. Құқық бұзушылықтың түрі 17. Істің материалы

2-тарау. ҚарауҚарау күні, уақыты Қарау нәтижесі Қайтарып алудың, кері шақыртудың күні, уақытыОрындауға жіберу күні Тоқтату күніСоттылығы бойынша беру күні

3-тарау. Санкциялау бойынша өтінішхаттарды қарау нәтижесі

1. Сот санкция берген бұлтартпау шарасы 2. ... дейінгі мерзімге 3. Қамауда ұстау (үйде қамап ұстау) ... дейін ұзартылды 4. Ұзарту кезеңі 5. Заңды күшіне енген күні 6. Мұрағатқа беру күні

4-тарау. Сот отырысы қатысушылары туралы 1. Судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)2. Прокурордың Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)3. Өтініш берушінің (орган өкілінің) Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)4. Хатшының Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)5. Ескерту

5-тарау. Шығарылған жеке қаулылар туралы мәліметтер

1. Жеке қаулыларды шығару күні 2. Шығарылған жеке қаулылардың мәні 3. Жеке қаулылар кімге арналған 4. Қаулылар прокурордың атына шығарылды 5. Жеке қаулыларға жауаптардың келіп түсу күндері

6-тарау. Апелляциялық сатыда қарау 1. Қарау күні 2. Соттың атауы3. Жеке шағым қанағаттандырылды4. Жеке наразылық қанағаттандырылды5. Түсініктемелер

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 11-қосымша Нысан

Апелляциялық сатыдағы сот қараған қылмыстық іске 2-ЭАЕҚ1-тарау. Деректер

1. Сот 2. Істің № (апелляциялық сатының)3. Сотталғандардың саны (айыпталушылардың, күдіктілердің)4. Келіп түсу тәртібі: 5. Қайталап келіп түсті6. Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша 7. Шағымды бұрын қарады 8. Шағымды кім берді (наразылық)9. Келіп түскен кездегі томдардың саны 10. Бірінші сатыдағы соттың шағымдалған сот актісі 11. Істің ауырлығы 12. Құқық бұзушылық түрі 13. Құпия іс 14. Сот ісін жүргізу тілі15. Іс ҚР ҚК бабы бойынша сотқа келіп түсті 16. Жабық сот процесі 17. Өткен жылдың қалдығы 18. Өткен іс жүргізу ісінің нөмірі 19. Іс бап бойынша келіп түсті (жаңа Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі (бұдан әрі- ҚР ҚК))20. Істің санаты 21. Іс бап бойынша келіп түсті (бұрынғы ҚР ҚК)22. Түсініктеме 2-тарау. Істің апелляциялық сатыдағы қозғалысы

туралы мәліметтер (танысу, тоқтата тұру) 1. Алқаға келіп түсу күні 2. Істі қараған судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)3. Қараусыз қайтару күні, уақыты 4. Қайтару себебі 5. Соттылығы бойынша беру күні 6. Барлық апелляциялық наразылықтар, шағымдар кері шақыртылды7. Кері шақырту күні 8. Барлық жеке наразылықтар, шағымдар кері шақыртылды 9. Жеке шағымның, наразылықтың кері шақыртылған күні 10. Қайта қараудан бас тарту күні 11. Тоқтата тұру күні 12. Тоқтата тұруға негіздер 13. Қайта жаңарту күні 14. Түсініктеме 3-тарау. Істің апелляциялық сатыдағы қозғалысы

туралы мәліметтер (сот отырысы) 1. Отырыс күні 2. Отырыс уақыты 3. Төрағалық етуші судья4. Сот отырысының хатшысы 5. Адвокат6. Прокурор7. Жабық сот отырысы 8. Аудио-, бейнежазба 9. Бейнеконференцбайланыспен сот отырысы10. Сотталушы сот залына жеткізілді11. Отырыс кейінге қалдырылды12. Хаттама құрыла отырып қаралды 13. Түсініктеме

4-тарау.Қарсылық білдіру

1. Қарсылық білдіру туралы өтініштің күні 2. Төрағалық етуші судья3. Қанағаттандырылды

4. Қаулы шығарылған күні5. Қарсылық білдіру туралы өтінішхатты қараған судья 6. Қарсылық білдіруді алған судьялардың Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)7. Түсініктеме

5-тарау. Қарау 1. Шешімнің түрі2. Шешім шығару күні3. Хаттама құру күні 4. Шешім мерзімі бұзылып шығарылды 5. Қарауды тоқтату туралы қаулы шығарылды 6. Шағым бойынша нәтиже 7. Наразылық бойынша нәтиже 8. Прокурордың өтінішхаты бойынша нәтиже 9. Үкімді (қаулы) құрастыру күні 10. Үкімнің көшірмесін тапсыру күні 11. Үкімнің заңды күшіне енген күні 12. Істі кеңсеге беру күні 13. Істі бірінші сатыдағы сотқа жолдау күні 14. Салыстыру жүргізген маман 15. Үкімнің (қаулының) күші кассациялық қаулыда жойылды 16. Іс жүргізу материалдарын мұрағатқа беру күні 17. Салыстыру жүргізген мұрағат маманы 18. Аяқталу күні 19. Шешім мерзімі бұзып шығарылды

6-тарау. Жеке қаулылар 1. Жеке қаулыны шығару күндері2. Жеке қаулының мәні 3. Жеке қаулыны жолдау күні4.Жеке қаулылар кімге арналған5. Еске салуларды жолдау күні 6. Жеке қаулыларға жауаптардың келіп түсу күндері7. Жауаптардың мәні

7-тарау. Заттай дәлелдемелер 1. Атауы 2. Келіп түсу күні 3. Саны 4. Жауапты тұлға 5. Сақтау орны 6. Заттай дәлелдемелер бойынша шешім 7. Заттай дәлелдемелер бойынша шешімнің орында-луы туралы мәліметтер 8. Еске салуларды жолдау күні

8-тарау. Істің (материалдың) келіп түсу негіздері және оның қаралуы туралы мәліметтер

1. Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастаған орган ісінің №2. Бірінші сатыдағы сот ісінің №3. Үкімнің (қаулының) күні 4. Бірінші сатыдағы сот 5. Бірінші сатыдағы судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)6. Іс алқабилердің қатысуымен қаралды 7. Тергеу (іс жүргізу) түрі 8. Істің соттылығы9. Құқық бұзушылықтың қосымша саралануы 10. Істер бойынша қаралды: 11. Үкімнің (қаулының) мәні 12. Наразылықтың (шағымның) мәні 13. Материалдарын сот қарайтын берілген өтінішхаттың (ұсыныстың) мәні 14. Бірінші сатыдағы сотқа өтінішхаттың (ұсыныстың) келіп түсу тәртібі 15. Өтінішхатты қарау нәтижесі

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 12-қосымша Нысан

Кассациялық сатыда қаралған қылмыстық іске 3-ЭАЕҚ1-тарау.

Наразылықтың, өтінішхаттың, ұсыныстың (істің) келіп түсуі туралы

1. Алқадағы іс жүргізу №2. Қайта қарау бойынша іс жүргізу №3. Түрі 4. Бастапқы келіп түсу 5. Қайталап6. Кім берді 7. Шағым келтірілген сот актісі8. Сот ісін жүргізу тілі 9. Істің ауырлығы 10. Істің санаты(судьялардың маманданымы бойынша)

11. Өткен жылдың өтінішхаттарының қалдығы 12. Өткен жылдың наразылығының қалдығы 13. Алдыңғы іс жүргізу ісінің нөмірі 14. Құқық бұзушылық түрі 15. Жабық сот процесі2-тарау. Іс жүргізу динамикасы туралы мәліметтер

(алдын ала қарау) 1. Өтінішхаттарды бөлімге беру күні 2. Алқаға беру күні 3. Судьяға беру күні 4. Қараушы судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)5. Түсіндірумен қайтару күні: 6. Қайтару себебі

1-тарау. Деректер1. Сот2. Іс нөмірі 3. Қылмыстық істің № және қылмыстық қудалау органының атауы 4. Тартылғандар саны 5. Істегі оқиғалар саны 6. Іс томдарының саны 7. Келіп түсу тәртібі 8. Жеке айыптау ісіне қайта сараланды 9. Іс (материал) алдында судьяның өндірісінде болды (осы күнге дейін өндірісінде)10. Тергеулік11. Жаңғырық, істің өзектілігі12. Құпия іс 13. Құқық бұзушылықты қосымша саралау 14. Тергеп-тексеру (іс жүргізу) түрі 15. Сот ісін жүргізу тілі 16. Істің ауырлығы 17. Істі қозғау күні18. Жәбірленушілердің жалпы саны 19. Әйел жынысты жәбірленуші адамдардың саны 20. Кәмелетке толмаған жәбірленушілердің саны 21. Алқабилердің қатысуымен 22. Құқық бұзушылық түрі 23. Өткен жылдан қалған24. Өткен жылдан қалған шағым25. Электрондық тәртіпте келіп түсті 26. Іс сотқа бап бойынша келіп түсті (жаңа Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі (бұдан әрі- ҚР ҚК) 27. Істің санаты (бөлу үшін) 28. Іс сотқа бап бойынша келіп түсті (бұрынғы ҚР ҚК)

2-тарау. Залал1. Үкім шығарылғанға дейін сотта өтелген сома 1.1. мемлекетке1.2. жеке тұлғаға1.3. заңды тұлғаға2. Азаматтық талап арыз қойылды 3. Сот белгілеген заладың мөлшері 3.1. мемлекетке 3.2. жеке тұлғаға3.3. заңды тұлғаға4. Іс жүргізу шығындарының сомасы 5. Азаматтық талап арызды қарау нәтижесі 6. Талап арыз мөлшерде қанағаттандырылды 7. Ақталғандардың пайдасына өндіріп алынған өтелген залалдың сомасы

8. Оңалту кезінде өтелген залал сомасы 9. Азаматтық құқықтарды бұзу кезінде өтелген залал сомасы 10. Сот шығындарының сомасы

3-тарау. Қарау – танысу

1. Судьяға беру күні2. Берілген сәтте істі қараушы судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда) 3. Қосалқы судья4. Іс жүргізуге қабылдау күні5. Прокурорға немесе жеке айыптаушыға қайтару күні6. Қайтарып алу күні7. Қайта қараудан бас тарту күні (жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша)8. Алдын ала шешім күні9.Іс бойынша алдын ала шешім 10.Басқа қаулыларды шығару күні11.Мерзімді бұзумен қаралған 12. Басты сот қарауын тағайындау күні13. Түсініктемелер14. Алдын ала тыңдауды өткізу туралы қаулы шығарылған күні15. Алдын ала тыңдауды өткізу күні 16. Алдын ала тыңдауды өткізу үшін негіздер 17. Алдын ала тыңдауда қабылданған шешім 18. № ______-іспен бір өндіріске біріктірілді; біріктіру күні

4-тарау. Қарау – тоқтата тұру1. Қаулы шығару күні2. Тоқтата тұруға негіздер3. Қайта жаңғырту күні4. Тоқтата тұру туралы қаулы шағымдалды (наразылық білдірілді) 5. Түсініктемелер

5-тарау. Қарау – сот отырысы1. Отырыс күні 2. Отырыс уақыты 3. Төрағалық етуші судья 4. Сот отырысының хатшысы 5. Адвокат6. Прокурор7. Жабық сот отырысы8. Сот отырысы залының (кабинет) №9. Аудио-бейне жазба10. Сотталушы сотқа жеткізілді

7. Қараусыз қалдыру күні 8. Наразылықты немесе өтінішхатты кері шақырту күні 9. Наразылықты, өтінішхатты кім шақыртты 10. Соттылығы бойынша беру күні 11. Соттылығы бойынша қайда берілді 12. Алдын ала қарау бойынша шешімнің күні 13. № іс жүргізумен біріктірілді 14. Біріктіру күні 15. ҚР ҚПК 490-бабы 3-бөлігі ғылыми қарытындыны сұраумен 16. Істі сұрату күні 17. Істер бойынша еске салуларды жолдау күні 18. Істің алқаға келіп түсу күні 19. Томдардың саны 20. Алдан-ала қарау бойынша шешім 21. Мерзімдері бұзылып қаралды 22. Алдан ала қарау бойынша түсініктемелер 23. Біріктіру күні

3-тарау. Сот отырысына дейінгі іс жүргізу 1. Алқаға келіп түскен күні 2. Қайта қарау сатысында наразылықтың, өтінішхаттың, ұсыныстың келіп түскен күні 3. Наразылықты кері қайтару күні 4. Наразылықты немесе шағымды кері шақырту күні 5. Наразылықты кім шақыртты 6. Наразылықты қараусыз қалдыру күні 7. Өткен жылдың кассациялық іс жүргізуін қозғау тура-лы қаулының қалдығы 8. Біріктіру күні

4-тарау. Сот отырысы 1. Өтырыс күні 2. Отырыс уақыты 3. Төрағалық етуші судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)4. Сот отырысы хатшысының Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)5. Баяндаушы-судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)6. Судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)7. Прокурордың Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)8. Адвокаттың Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)9. Жабық сот отырысы 10. Сот отырысы залының (каб.) №11. Аудио-, бейнежазба 12. Аудиожазба13. Отырыс кейінге қалдырылды14. Түсініктемелер

5-тарау. Қайта қарау нәтижесі 1. Шешім шығару күні 2. Өтінішхат бойынша нәтиже 3. Наразылық бойынша нәтиже 4. Ұсыныс бойынша нәтиже 5. Қайта қараудан бас тарту туралы қаулы шығарылды 6. Шешім мерзімі бұзылып шығарылды 7. Аяқталу күні 8. Қарар күні9. Қайта бөлу бойынша түсініктемелер

6-тарау. Жеке қаулылар 1. Жеке қаулыларды шығару күні 2. Қаулылардың мәні 3. Жеке қаулы кімге арналған 4. Жеке қаулыны жіберу күні5. Еске салуларды жолдау күні 6. Жауаптар

7-тарау. Іс жүргізуді аяқтау1. Алдын ала қарау қаулысын судьяның беру күні 2. Қайта қарау жөніндегі қаулыларды судьяның беру күні 3. Сұратылған істі кері қайтару күні 4. Салыстыру жүргізген алқа маманы 5. Мұрағатқа (кеңсеге) жіберу күні 6. Мұрағатта (кеңседе) салыстырып тексеру күні 7. Салыстырып тексеру жүргізген мұрағат (кеңсе) маманы

8-тарау. Бірінші саты 1. Қылмыстық қудалау органы қылмыстық ісінің №2. 1-сатыдағы соттың қылмыстық ісі №3. Шешім шығару күні 4. 1-сатыдағы соттың атауы 5. Бірінші сатыдағы судьяның Т.А.Ә. (бар болған жағдайда)6. Алқабилердің қатысуымен қаралды 7. Тергеу (іс жүргізу) түрі 8. Тергеуде болуы 9. Үкімнің мәні

9-тарау. Апелляциялық саты 1. Шешім түрі2. Шешім күні 3. Судья 4. Сот

10-тарау. Кассациялық саты 1. Іс бойынша қаулы шығару күні 2. Сот 3. Судья 4. Сот шешімі

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 13-қосымша Нысан

АДАМҒА ЭЛЕКТРОНДЫҚ АҚПАРАТТЫҚ ЕСЕПКЕ АЛУ ҚҰЖАТЫ № 1-тарау «Жеке тұлға»

1. ЖСН________________________2. Тегі____________________3. Аты_________________________4. Әкесінің аты (бар болған жағдайда)____________________5. Жынысы:6. Туған күні:7. Жасы:8. Туған жері: 9. Оралман:10. Кәмелетке толмаған:11. Азаматтығы жоқ адам: 12. Азаматтық: 13. Ұлты: 14. Отбасылық жағдайы:15. Жұмыс (оқу) орны: ________________________________________________________________16. Лауазымы:17. Органдардың қызметкері: 18. Білімі: 19. Қызмет түрі: 20. Жеке басын куәландыратын құжат:21. Кім берді: 22. Нөмірі: ____________________23. Сериясы: ________________24. Беру күні: 25. ... дейін жарамды: 26. Әскери қызметкер: 1. Әскери атағы:2. Әскер түрлері: 3. Қызмет түрлері: 4. Әскери бөлімнің нөмірі: _________________________________________________________________________________5. Әскери қызметшінің лауазымы: 6. Қылмыс жасау уақыты: Мекенжайы: Іс жүзіндегі мекенжайы: Түсініктемелер___________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№2-тарау «Құқық бұзушылық туралы»1. Бұрынғы соттылығы: 2. ... алынбаған және өтелмеген соттылық: 3. Алынбаған және өтелмеген соттылығы бар сот-талушы: 4. Ауырумен ауырады 5. Құқық бұзушылық жасалған күн, с.і. жеке айып-тау бойынша: «______»____________________ _______ж.6. Құқық бұзушылық жасалды (адамдар саны): 7. Құқық бұзушылық жасалды (жағдайда): 8. Құқық бұзушылық қабілетсіз халде жасалды: 9. Құқық бұзушылық абайсыздан жасалды: жоқ (1), иә (2);10. Құқық бұзушылық қызметшілерімен жасалды: 11. Құқық бұзушылық көлікте жасалды: 12. Қатысу түрі: 13. Құқық бұзушылықты жасау сатысы: 14. Құқық бұзушылықты жасау нәтижесінде қаза болғандар саны: ___________15. Құқық бұзушылық келесіге қатысты жасалды: 16. Азаптауларды қолдану туралы өтініш берілді: 17. Азаптауларды қолдау туралы өтініш расталды: 18. Айыпталушыларға азаптаулар келесілерге қолданылды:

19. Азаптау кезінде айыпталушының жәбірленушілер денсаулығына тигізген зияны:20. Сот белгілеген бұлтартпау шарасы: 21. Сот шешімі бойынша келесі күннен бастап күзетпен ұсталды: «______»___________________ ____________ж.22. Күзеттен босату күні: «_______»___________________________ __________ж.23. Фабула (адамның қылмыстық әрекетінің қысқаша сипаттамасы)

3-тарау «Бірінші саты»«Қарау нәтижесі»1. Сот үкімі (қаулысы): 2. Стат есеп үшін есепке алу бабы: 3. Ол сотқа берілген барлық баптар:4. Ол сотталған барлық баптар: 5. Ол ақталған барлық баптар:6. Тоқтатылған барлық баптар: 7. Есірткі құқық бұзушылықтарды есепке алу бабы: 8. Есірткі құқық бұзушылықтар бойынша қосымша: 9. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар бойынша есеп-ке алу бабы: 10. Экстремизм және терроризм бойынша есепке алу бабы:11. Қылмыстардың қайталануы: 12. Статистикалық есеп үшін есепке алу бабына қосымша саралау: 13. Соттың үкіміне (қаулысына) адам апелляциялық сатыда шағым келтірді: 14. Ескерту: ______________________________________________________________________

«Жазалау шарасы»1. Негізгі жазалау шарасы: 2. Қосымша жазалау шарасы: 3. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______жыл4. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______ ай 5. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______ күн6. Жазаны қолданудың ерекшеліктері:7. Рақымшылық туралы актіні қолдану күні: «____»__________________ _____ж.8. Заңды күшіне енген кездегі бұлтартпау шарасы:9. Түзету мекемесінің түрі:10. Мәжбүрлі емдеу тағайындалды:11. ҚР ҚПК 4-бөл. сәйкес өтелген залал түрі:

12. Өтелген залал сомасы:__________________13. Азаматтық құқықтарды бұзумен келтірілген өтелген залал сомасы:______________Түсініктемелер _________________________________________________________________

«Орындау»1. Негізгі жаза бөлігінде үкімді орындауға жіберу күні: «_____»___________________ ______ж.2. Негізгі жаза бөлігінде үкімді орындауға келтіру күні: «_____»_____________________ ______ж.3. Сотталғанның жазаны өтеу орны:4. Қосымша жаза түрі: 5. Қосымша жаза бөлігінде үкімді орындауға жіберу күні: «_____»______________ _____ ж.6. Орындау туралы жауаптың келіп түсу күні: «______»________________ ________ ж.7. Еске салуларды жолдау күні «______»________________ ________ ж.8. Атқарушылық құжатты көшіріп жазу күні «______»________________ ________ ж.9. Атқарушылық парақтың түрі10. Өндірілген сома 11. Атқарушылық парақты жолдау күні«______»________________ ________ ж.12. Атқарушылық парақты кері қайтару күні«______»________________ ________ ж.13. Орындау нәтижесі

4-тарау «Апелляциялық саты»«Қарау нәтижесі»1. Адамға қатысты үкімге (қаулыға) берілді:2. Сот актілеріне қатысты:3. Үкім бойынша апелляциялық саты сотының шешімі:4. Үкімнің (қаулының) күшін жоюға немесе өзгертуге негіз:5. 1 саты сотының қаулылары бойынша шешімдер:6. 1 саты сотының үкімдерінің немесе қаулыларының күштері жойылған (өзгертілген) күн:7. Қамауға алуды санкциялау бойынша шағым (наразылық) 8. Шағым және наразылық (прокурордың қорытындысы) бойынша шешім:9. Есепке алу бабы (апелляция): 10. Барлық баптар (апелляция): 11. Жеке қаулы бойынша шешім:12. Жеке шағым бойынша шешім: жеке наразылық бойынша: 13. Сотталушы:14. Қылмыстардың қайталануы:15. Қылмыс құрамы жоқ болғандықтан істері тоқтатылған күзетпен ұсталған адамдарға қатысты:16. Сотталған сот залына жеткізілді:17. Басқа қаулылар шығарылды:18. Ескертулер: __________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Жазалау шарасы»1. Негізгі жазалау шарасы: 2. Қосымша жазалау шарасы: 3. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______жыл4. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______ ай 5. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______ күн6. Жазаны қолданудың ерекшеліктері:7. Рақымшылық туралы актіні қолдану күні: «____»__________________ _____ж.8. Заңды күшіне енген кездегі бұлтартпау шарасы:9. Түзету мекемесінің түрі:10. Айыппұл сомасы

5-тарау «Кассациялық саты»«Қарау нәтижесі»1. Адамға қатысты өтінішхаттарды, наразылықтарды беру және оларды қарау нәтижесі:2. Шағымды, наразылықты қарау нәтижесі:3. 1 саты үкімі бойынша шешім:4. 1 саты үкімінің күші жойылған немесе өзгертілген күн:5. 1 саты үкімінің (қаулысының) күшін жоюға немесе өзгертуге негіз:6. Апелляциялық саты үкімі бойынша шешім:7. Апелляциялық саты үкімінің күші жойылған неме-се өзгертілген күн:8. Апелляциялық саты үкімінің күшін жоюға немесе өзгертуге негіз:9. 1 саты сотының қаулысы бойынша нәтиже:10. Қаулының күші жойылған немесе өзгертілген күн:11. Апелляциялық саты сотының қаулысы бойын-ша нәтиже:12. Қаулының күші жойылған немесе өзгертілген күн:13. Сотталған сот залына жеткізілді:14. Басқа қаулылар шығарылды:

«Жазалау шарасы»1. Кассацияны есепке алу бабы:2. Кассацияның барлық баптары:3. Сотталушы:4. Негізгі жазалау шарасы 5. Қосымша жазалау шаралары: 6. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______жыл7. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______ ай 8. Бас бостандығынан айыру, шектеу, түзету жұмыстары ______ күн9. Жазаны қолданудың ерекшеліктері:10. Рақымшылық туралы актіні қолдану күні: «____»__________________ _____ж.11. Заңды күшіне енген кездегі бұлтартпау шарасы:12. Түзету мекемесінің түрі:

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 сәуірдегі №84 бұйрығына 14-қосымша

Қылмыстық-құқықтық саладағы сот статистикалық есептерді қалыптастыру жөніндегі нұсқаулық1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулық Қазақстан Республикасының сот органдары ақпараттық жүйесінің (бұдан әрі – ҚР СО АЖ) электрондық ақпараттық есепке алу құжаттарының (бұдан әрі – ЭАЕҚ) негізінде Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің (бұдан әрі – Комитет) Бірыңғай біріздендірілген статистикалық жүйесінде (бұдан әрі – ББСЖ) «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі бірінші сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №1; «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6; «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау жөніндегі апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6а; «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6К; «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатының жұмысы туралы есеп» №6Ка және «Соттардың жеке айыптау істері бойынша шағымдарды қарауы туралы есеп» №2-Ж нысанды есептерін (бұдан әрі – есептер) қалыптастырудың негізгі ережелерін анықтайды.

2. ЭАЕҚ бірыңғай нысандарын әзірлеуді Комитет Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаментімен (Қазақстан Республикасының Жоғарғы сотының аппара-тымен) (бұдан әрі –Департамент) келісе отырып жүзеге асырады.

3. ЭАЕҚ-н ҚР СО АЖ-не енгізуді Департаменттің және облыстардағы, астанадағы және республикалық маңызы бар қалалардағы соттар кеңселерінің (бұдан әрі – соттардың кеңселері) қызметкерлері жүзеге асырады.

ЭАЕҚ деректемелерін толықтыру дәлдігі есептік деректердің дұрыстығын қамтамасыз етеді.Комитеттің аумақтық басқармалары тұрақты негізде ББСЖ деректер қорының мониторингін жүргізеді. ЭАЕҚ

деректемелерін толтыру кезінде бұзушылық, бұрмалау деректері анықталған жағдайда оларды жою бойынша шұғыл шаралар қабылданады.

4. ҚР СО АЖ деректері негізіндегі бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы соттардың қызметі туралы есептерді Комитет қалыптастырады.

5. Есептер ағымдағы есептік кезеңнің 1 қаңтарынан бастап үдемелі қорытындымен тоқсан сайын құрастырылады.Ескерту: егер мерзім күні жұмыс күніне келмесе, есепті ұсыну күні одан кейінгі келесі жұмыс күні есептеледі.

2-тарау. ЭАЕҚ түрлері және нысандары6. Қылмыстық істерді қарау жөніндегі соттардың жұмысы туралы есептерді қалыптастыру ЭАЕҚ-ның мына

түрлерінің негізінде жүзеге асырылады:1) Бірінші сатыдағы сот қараған 1 қылмыстық іске ЭАЕҚ (бұдан әрі – ЭАЕҚ 1);2) Қылмыстық іс жөніндегі сот актілерін орындау бойынша ЭАЕҚ (бұдан әрі – ЭАЕҚ 1.1);3) Прокурордың, қылмыстық қудалау органдарының шешімдеріне шағымдану бойынша ЭАЕҚ (Қазақстан

Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 106-бабы) (бұдан әрі – ЭАЕҚ 1.2);4) Тергеу судьясының өкілеттігі бойынша ЭАЕҚ (санкция) (бұдан әрі – ЭАЕҚ 1.3);5) Апелляциялық сатыдағы сот қараған қылмыстық іске ЭАЕҚ (бұдан әрі – ЭАЕҚ 2);6) Кассациялық сатыдағы сот қараған қылмыстық іске ЭАЕҚ (бұдан әрі – ЭАЕҚ 3);7) Адамға ЭАЕҚ.

3-тарау. ЭАЕҚ-ны ҚР СО АЖ-не енгізу7. ЭАЕҚ-нда істер бойынша және адамдар бойынша барлық деректемелер электронды толтыруға жатады.8. Сот бір адамға қатысты екі немесе одан артық қылмыстық істерді бір өндіріске біріктірген жағдайда адам

нысанының ЭАЕҚ-сы да бір ЭАЕҚ-на біріктіріледі (ауыр құқық бұзушылық бойынша немесе негізгі қылмыстық істің нөмірі бойынша).

9.Қылмыстық істердің нөмірлерін беру Бас Прокурордың 2014 жылғы 19 қыркүйектегі №89 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9744 болып тіркелген) бекітілген Қылмыстық құқық бұзушылық туралы арыздар мен хабарларды қабылдау және тіркеу, сондай-ақ Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімін жүргізу қағидаларына сәйкес іске асырылады.

Бұл ретте, қылмыстық қудалау органы берген қылмыстық іс нөмірі сақталады.4-тарау. ҚР СО АЖ-ндегі ЭАЕҚ-де түзетулер жүргізу

10. ҚР СО АЖ-не енгізілген ЭАЕҚ деректемелерін түзетуді Департаменттің немесе соттар кеңселерінің өз ба-стамасы бойынша немесе Комитет пен оның аумақтық басқармаларының бастамасы бойынша жүргізеді.

11. Негізінде Комитеттің ББСЖ-нде түзету жүзеге асырылатын жүргізілген түзету туралы мәліметтер (іс нөмірін, өзгертілетін деректеме атауын, бұрынғы және жаңа көрсеткішті көрсетіп) Комитетке немесе оның аумақтық басқармасына дереу ұсынылады.

12. ҚР СО АЖ деректер қорынан ұсынылатын мәліметтердің дұрыстығы мен толықтығын соттардың әкімшілері мен ЭАЕҚ енгізуге жауапты адамдар қамтамасыз етеді.

Құқықтық статистика деректерін ұсынудан бас тартқан, ұсынбаған, құқықтық статистика деректерін белгiленген мерзiмдi бұза отырып ұсынған, жасырған, қосып жазған, басқа да қасақана бұрмалаушылықтар, сол сияқты құқықтық статистикалық ақпаратты алуға қандай да бiр нысанда кедергi келтірген жағдайда, кінәлі адамдардың жауаптылығы туралы мәселе «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 498-ба-бына сәйкес қаралады.

5-тарау. Есептерді қалыптастыру13. Есептер көрсеткіштерді есептеу алгоритміне сәйкес ЭАЕҚ деректері негізінде қалыптасады.14. Республика бойынша жиынтық есептер Комитет Төрағасының қол қоюына есептік кезеңнен кейінгі айдың

8-күніне ұсынылады.(Соңы 18-бетте)

18 1 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы 19-бетте)

(Соңы. Басы 15-17-беттерде)

Жиынтық есептер қол қойғаннан кейін, есептік кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей, Департаментке жолданады.

15. Облыстар бойынша жиынтық есептерге Комитеттің аумақтық басқармаларының басшылары қол қояды (статистикалық кесіндіні Комитет бекіткеннен кейін), олар есептердің орындарда сақталуын қамтамасыз етеді (Комитетке жолдамай). Түпнұсқалар мен Комитеттің ББСЖ ААЖ деректері арасында қарама-қайшылықтар болған жағдайда ҚР СО АЖ деректері негізінде қалыптастырылған Комитеттің ББСЖ деректері негізге алынады.

16. Комитет есепті түзеткен жағдайда, түзетуді жүзеге асырған күннен бастап екі күндік мерзімде Департаментке түзетілген есепті қосып, хабарлама жолданады. Есептерді түзету статистикалық қиманы бекіткеннен кейін Комитетпен жүргізіледі.

Есеп түзетілген күннен бастап Комитет екі күндік мерзімде ҚР ЖС Департаментіне түзетілген есепті қоса оты-рып, тиісті хабарламаны жолдайды.

17. Есептерді құрастырған кезде бір іс жүргізуге біріктірілген істердің бір шешім шығарылатын бір іс ретінде ескерілетіндігін ескерген жөн.

Есептік кезеңнің басына қаралмаған істердің қалдығы есептік жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша жүргізіледі. Бұл көрсеткіш өзгеріссіз болып табылады.

Есептік кезеңнің соңына қаралмаған істердің қалдығы тоқсан, жартыжылдық, тоғыз ай, жыл соңындағы жағдай бойынша көрсетіледі.

6-тарау. «Қылмыстық істерді қарау бойынша бірінші сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп»№1 нысанды есебі

18. Осы есеп қылмыстық істерді қарау бойынша бірінші сатыдағы соттардың жұмысы туралы мәліметтерді бейнелейді.

19. «Қылмыстық істердің қозғалысы» А кестесі.12-бағанда көрсетілген тоқтатылған істердің саны 14-17-бағандар деректерінің сомасына тең болуы қажет. 19-бағанда көрсетілген прокурорға қайтарылған істердің саны 20-25-бағандардың сомасына тең болуы қажет. Осы көрсеткіштерді толтырған кезде:Қазақстан Республикасы Қылмыстық процестік кодексінің (бұдан әрі - ҚР ҚПК) бұзушылықтарын жою үшін қанша

рет қайтарылғанына қарамастан, іс жаңадан келіп түскен болып есептелетінін;іс наразылық немесе шағым келтірілгеніне қарамастан, ҚР ҚПК бұзушылықтарын жою үшін қайтару туралы

қаулы шығарған сәттен бастап бейнеленетінін назарға алу қажет.18-бағанда ҚР ҚПК 316 және 317-баптарына сәйкес судья жолдаған істер есепке алынады.26-бағанның көрсеткіші сондай-ақ, 14-18-бағандарда адамдар мен түрлер бойынша бөле отырып, Б кестесінің

3, 4 және 13-бағандарында көрсетіледі (2-бағанда «есептік кезеңде келіп түскен істердің саны» 2-бағанда бұл көрсеткіш есепке алынбайды).

27-бағанды есепке алғанда мыналарды назарға алу қажет: ҚР ҚПК 319-бабының 4-бөлігіне сәйкес келіп түскен іс бойынша шешім іс сотқа келіп түскен кезден бастап 5

тәуліктен кешіктірілмей қабылдануы тиіс;ҚР ҚПК 322-бабының 4-бөлігіне сәйкес басты сот талқылауы тараптарға сот отырысының болатын орны мен

басталатын уақыты туралы хабарланған кезден бастап кемiнде үш тәулiк өткеннен кейiн және ол қысқартылған тәртіппен қаралатын кезде – оны тағайындау туралы қаулы шығарылған кезден бастап он тәуліктен кешіктірілмей және жалпы тәртіппен қаралатын кезде – он бес тәулiктен кешiктiрiлмей басталуға тиiс. Айрықша жағдайларда бұл мерзiм судьяның қаулысымен, бiрақ отыз тәулiктен аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

ҚПК 322-бабының 5-бөлігіне сәйкес асты сот талқылауы қисынды мерзімде аяқталуға тиіс. Қысқартылған іс жүргізу кезінде басты сот талқылауы осы Кодекстің 382-бабының екінші бөлігінде белгіленген мерзімдерде аяқталуға тиіс;

сот талқылауы шағымның сотқа келіп түскен кезінен бастап он бес тәулiктен кешiктiрiлмей басталуға, бірақ сотталушы өзінің құқықтары түсiндiрiлген шағымның көшiрмесiн алған кезден бастап үш тәулiктен ерте басталмауға тиiс (ҚР ҚПК 411-бабының 2-бөлігі).

Басты сот талқылауының мерзімі қаулы шығарылғаннан кейін келесі күннен бастап есептеледі.Үкімдердің, қаулылардың күші жойылғаннан кейін жаңа қарауға келіп түскен, соттың қаулылары бойынша ҚР

ҚПК бұзушылықтарын жойғаннан кейін қылмыстық қудалау органдарынан келіп түскен немесе іздестірілетін сот-талушыны анықтаумен байланысты өндіріспен қайта қозғалған, сондай-ақ ҚР ҚПК 44-бабында көзделген негіздер бойынша сот жеке өндіріске шығарған қылмыстық істер жаңадан келіп түскен істер ретінде ЭАЕҚ-на тіркеледі және оларға жаңа реттік нөмір беріледі.

41-бағанды есепке алған кезде сот сотталушыны қылмыстық жауаптылыққа тартқызып, сотқа берген ай-ыптау бойынша оның қылмыстық құқық бұзушылықты жасауда кiнәсiз екенін таныған кезде ол ақталған болып есептелетінін (ҚПК 394-бабы) ескеру қажет:

егер құқық бұзушылық оқиғасы болмаса;сотталушы әрекеттерінде қылмыстық құқық бұзушылық құрамы болмаса;сотталушының қылмыстық құқық бұзушылыққа қатысуы дәлелденбесе.60-бағанның мәліметтері адвокаттың қатысуы туралы мәліметтер ол қылмыстық процеске жәбірленушінің өкілі

ретінде емес, адвокат ретінде қатысқан жағдайда ғана бейнеленеді.Залал, процестік шығындарының сомасы және азаматтық талап қою сомасы теңгемен есептеледі.20. 1-жол бойынша: 27-баған 7, 12, 18, 19-бағандар қосындысына тең, 32-баған 1 және 2-бағандардың

қосындысынан 27, 71-бағандардың сомасы алынып есептеледі.21. Қылмыстық істер айыптау қорытындыларында берілген Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің

(бұдан әрі – ҚР ҚК) баптары бойынша, ал егер алдын ала тергеп-тексеру жүргізілмесе, онда істі өндіріске қабылдаған сот немесе судья құқық бұзушылықты саралаған бап бойынша жолма-жол бөлінеді.

Сот әрекетті жаңа бапқа қайта саралаған жағдайда қылмыстық іс есептің 2-бағанында келіп түскен айыптау бабы бойынша бейнеленеді, ал 73-бағанда қайта саралау туралы мәліметтер көрсетіледі, осы қылмыстық іс бойынша қабылданған шешім үкімнің қарар бөлігінде көрсетілген бап бойынша тиісті жолда бейнеленеді.

26-жолдың көрсеткіші айыпталушылардың кем дегенде біреуі әйел, соның ішінде әйел жынысты кәмелетке толмаған адамдар қатысқан қылмыстық істер бойынша мәліметтерді бейнелейді.

Іс ескерілетін құқық бұзушылық түрін анықтаған кезде келесі қағидаларды басшылыққа алу қажет:құқық бұзушылықтардың жиынтығында ҚР ҚК-нің іс қатаңырақ жазалауды көздейтін бабы бойынша ескеріледі;санкциялардың мәні тең болған кезде іс сот қатаңырақ жазалау тағайындаған ҚР ҚК бабы бойынша ескеріледі.

Егер әрбір бап бойынша мәні бірдей жаза тағайындалса, іс осы өңірдегі құқық бұзушылықтың кеңірек таралу белгісі бойынша ескеріледі;

қылмыстық құқық бұзушылықтардың, ҚР ҚК 58, 60-баптары тәртібіндегі үкімдердің жиынтығы бойынша жазалау тағайындалған кезде іс қорытынды жазалау бойынша есепке алынуы тиіс.

22. ҚР ҚПК 408-бабына сәйкес жекеше айыптауды адам (бірнеше адам) сотқа соттылық туралы қағидаларды сақтай отырып, адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту туралы шағым беру арқылы қозғайды.

23. Істері есептік кезеңде қаралған адамдар сот үкімінде немесе қаулысында көрсетілген айыптауға сәйкес қылмыстық құқық бұзушылық құрамы бойынша бөлінеді.

Сот сотталушының(лардың) әрекеттерін қайта саралаған жағдайда адамдар бойынша мәліметтер үкім шығарылған баптар бойынша жолдарда бейнеленеді.

Әрбір адамға қатысты мәліметтер жеке көрсетіледі. Жасалған құқық бұзушылықтардың жиынтығы кезінде адам ҚР ҚК-нің қатаңырақ жазалауды көздейтін бабы бойынша ескеріледі.

24. «Сот актілерін орындаумен байланысты мәселелерді қарау» В кестесі ҚР ҚПК 475, 476-баптарына сәйкес соттардың жүргізуіне жатқызылған сот актілерін орындаумен байланысты мәселелерді, сондай-ақ маскүнемдіктен және нашақорлықтан мәжбүрлі емдеу туралы материалдарды қарау жөніндегі соттардың жұмысын бейнелейді.

25. «Тергеу судьяларының прокурордың, қылмыстық қудалау органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне шағымдарды қарауы туралы» Г кестесі.

28-жолда бір уақытта прокурордың және қылмыстық қудалау органдарының әрекеттері (әрекетсіздігі) даула-натын шағымдарды қарау туралы деректер бейнеленеді.

Осы жолда сот бір уақытта прокурордың және қылмыстық қудалау органдарының әрекеттерін (әрекетсіздігін) даулау заңсыз немесе негізді деп таныған шағымдар ғана ескеріледі.

Сот әрекеттерге (әрекетсіздікке) шағымдануға әр түрлі шешімдер қабылдаған жағдайда (мысалы, анықтау органдарының заңсыз әрекеттері туралы дәлелдер расталды, ал прокурордікі – жоқ) онда мұндай шағымдар түсінікте жазбаны қоса тіркеп, қабылданған шешімдер бойынша тиісті жолдарда (1 немесе 25) және бағандарда ескеріледі.

26. «Тергеу судьялары қарайтын мәселелер туралы» Д кестесі тергеу судьялары ҚР ҚПК 55-бабы тәртібінде қарайтын мәселелерді бейнелейді.

43-бағанда қылмыстық қудалау органының судья көрсетілген бұлтартпау шарасын санкциялаудан бас тарту туралы қаулы шығарған немесе тергеу судьясының өзге шешімінен кейін бір қылмыстық іс бойынша бір адамға қатысты бұлтартпау шарасын санкциялау туралы өтінішхатпен (ұсыныспен) сотқа қайта жүгінулері бейнеленеді.

27. Есепті құрастырған кезде 1, 2, 5, 6, 8, 13, 18-жолдар бойынша деректердің тепе-теңдігі туралы келесі қағидаларды сақтау қажет:

1-3-бағандардың қосындысы 4-13, 14-17-бағандардың қосындысына тең;21-баған 22-31, 32-35, 36-42-бағандардың қосындысына тең;44-бағанның қосындысы 45-51, 56-59-бағандардың қосындысына тең;60-баған 67-70-бағандардың қосындысына тең.

7-тарау. «Қылмыстық істерді қарау бойынша апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп» №6 нысан есебі

28. Есептің осы нысаны қылмыстық істерді қарау бойынша апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы тура-лы мәліметтерді бейнелейді.

29. «Істердің апелляциялық саты бойынша қозғалысы» А кестесінде қылмыстық істер бойынша есеп жүргізіледі.30. «Бірінші сатыдағы соттардың үкімдеріне шағымдар мен наразылықтарды қарау нәтижелері (адамдар саны

бойынша)» Б кестесінде есеп адамдар бойынша жүргізіледі.Б кестесін қалыптастыру кезінде құқық бұзушылықтардың жиынтығында адамның қатаң жазаны көздейтін

қылмыстық заң бабы бойынша, санкциялар тепе-тең болғанда – кеңірек тараған құқық бұзушылық бойынша ескерілетіндігін ескерген жөн.

Апелляциялық саты сотталушының жазалау шарасын ҚР ҚК 58 немесе 60-баптарын қолданып аса ауыр жаза-лау шарасы бойынша өзгерткен жағдайда осы үкім үкімді өзгерту болып есептеледі.

31. «Бірінші сатыдағы соттардың қаулыларына шағымдарды және наразылықтарды қарау нәтижелері (адамдар саны бойынша)» В кестесінде де адамдар бойынша есеп жүргізіледі.

32. Сот өндірісінің тәртібінде және оны орындау шеңберінде шығарылған, бірінші сатыдағы соттардың күші жойылған, өзгертілген және өзгеріссіз қалдырылған қаулылары бойынша деректер алқа қараған қаулылардың жалпы санында ескерілмейді (1-баған).

33. 1-баған 3, 5, 24 және 34-бағандардың қосындысына тең.34. «Прокурордың, қылмыстық қудалау органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне

шағымдарды қарау бойынша бірінші сатыдағы соттардың қаулыларына шағымдарды және наразылықтарды қарау нәтижелері» Г кестесінде шағымдар мен наразылықтар бойынша прокурордың, қылмыстық қудалау органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне шағымдарды қарау бойынша бірінші сатыдағы соттың қаулыларын қайта қарау туралы мәліметтер бейнеленеді.

Қаралмаған материалдардың қалдығы (9-баған) 1 және 2-бағандардың қосындысынан 3 және 4 бағандардың қосындысы алынып есептеледі.

33-жолда бір уақытта прокурордың және қылмыстық қудалау органдарының да әрекеттері (әрекетсіздігі) және шешімдері дауланатын шағымдарды қарау туралы деректер бейнеленеді.

Осы жолда сот бір уақытта дауланатын қылмыстық қудалау органдарының да және прокурордың да әрекеттері (әрекетсіздігі) және шешімдері бір уақытта заңсыз немесе негізсіз деп таныған шағымдар ғана ескеріледі.

Сот әр түрлі органдардың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдануға әр түрлі шешімдер қабылдаған жағдайда (мысалы, тергеушінің заңсыз әрекеттері туралы дәлелдер расталды, ал прокурордікі – жоқ) онда мұндай шағымдар түсінікте жазбаны қоса тіркеп, қабылданған шешімдер бойынша тиісті жолдарда (1 немесе 17) және бағандарда ескеріледі.

Осы жолда сот бір уақытта дауланатын прокурордың да, қылмыстық қудалау органдарының да әрекеттері (әрекетсіздігі) және шешімдері бір уақытта заңсыз немесе негізсіз деп таныған шағымдар ғана ескеріледі.

35. «Тергеу судьялары қабылдаған шешімдерге шағымдарды және наразылықтарды қарау туралы» Д кестесінде прокурордың тергеу судьялары қабылдаған шешімдерге шағымдарды және наразылықтарды қарауы туралы мәліметтер бейнеленеді.

36. 24-баған 1, 2-бағандардың қосындысынан 6, 10, 11-бағандардың алынған сомасына тең.37. «Сот актілерін орындау мәселелері жөніндегі қаулыларды қайта қарау нәтижелері бойынша мәліметтер»

№6 нысанды есептің 1-қосымшасында шартты-мерзімінен бұрын босату туралы, тұрғын колониясына ауыстыру туралы келіп түскен материалдар және басқа материалдар саны бейнеленеді.

8-тарау. «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қарау бойынша апелляциялық сатыдағы соттардың жұмысы туралы есеп»

№6а нысан есебі (адамдар саны бойынша) 38. «Өлім жазасына сотталған адамдар туралы істерді апелляциялық тәртіпте қарау туралы» А және «Өмір

бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы істерді апелляциялық тәртіпте қарау туралы» Б кестесінен тұрады.

А кестесінің 1-бағанында ағымдағы жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша істері қалдықта тұрған адамдар саны көрсетіледі;

39. Кесте А кестесінің ұқсас құрастырылады.9-тарау. «Қылмыстық істерді қарау жөніндегі кассациялық сатыдағы соттардың жұмысы

туралы есеп» №6К нысанды есебі 40. «Өтінішхаттардың қозғаласы» А кестесінде есепке алу қылмыстық істер бойынша жүргізіледі. 41. 2-баған 4-7-бағандардың қосындысына тең. 42. «Кассациялық сатыда қарау үшін ісі бар өтінішхатты беру туралы қаулысы бар істердің қозғалысы» Б кестесі

шағымдалған сот актісін кассациялық тәртіпте қайта қарау туралы қаулылармен бірге істердің қозғалысын көрсетеді. 43. «Заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға наразылықтары бар істердің қозғалысы» В кестесі заңды

күшіне енген үкімдерге және қаулыларға қадағалау тәртібінде әкелінген наразылықтарымен келіп түскен істердің қозғаласы туралы мәліметтерден тұрады.

44. «Кассациялық сатыда қаралған, бірінші және апелляциялық саты соттарының үкімдеріне өтінішхаттар мен наразылықтардың қозғалысы (адамдар саны бойынша)» Г кестесі өтінішхаттары мен наразылықтарын кассация алқасы қараған, бірінші және апелляциялық саты соттарының істері жөніндені кассациялық сатының қызметін бейнелейді, есеп адамдар бойынша жүргізіледі.

Кестені толтырған кезде қылмыстардың (құқық бұзушылықтардың) жиынтығында адам қатаңырақ жазалауды көздейтін қылмыстық заң бабы бойынша, санкциялар тепе-теңдігінде – кеңірек тараған қылмыс (құқық бұзушылық) бойынша ескерілетіндігін назарда ұстаған жөн.

ҚР ҚК 58 немесе 60-баптарын қолданып, сотталғанның жазалау шарасын аса ауыр жазалау шарасы бойынша өзгерткен жағдайда осы үкім үкімді өзгерту ретінде ескеріледі.

45. Істі кассациялық тәртіпте қарау кезінде үкімнің күшін жоюға немесе өзгертуге ҚР ҚПК 485-бабында көрсетілген жағдайлар негіз болып табылады.

46. «Кассациялық саты қараған бірінші, апелляциялық сатылар сотының қаулысына өтінішхаттардың, наразылықтардың және ұсыныстардың қозғалысы (адамдар саны бойынша)» Д кестесі кассациялық сатының бірінші, апелляциялық саты соттарының қаулыларына өтінішхаттарды, наразылықтарды және ұсыныстарды қарауы туралы мәліметтерді бейнелейді.

47. «Заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының ұсыныстары бар істердің қозғалысы» Е кестесінде заңды күшіне енген үкімдерге және қаулыларға Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының ұсыныстары бар істердің қозғалысы туралы мәліметтер бейнеленеді.

48. «Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі өтінішхаттарды қарау» №1-қосымшасында жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі өтінішхаттарды қарау туралы мәліметтер бейнеленеді.

10-тарау. «Өлім жазасына және өмір бойы бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар туралы қылмыстық істерді қадағалау сатысында қарау бойынша есеп

(адамдар саны бойынша)» №6Ка нысанды есеп49. «Өлім жазасына сотталған адамдарға қатысты қылмыстық істерді кассациялық тәртіпте қарау туралы» А

және «Өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдарға қатысты қылмыстық істерді кассациялық тәртіпте қарау туралы» Б кестелерінен тұрады.

А кестесінің 1-бағанында істері ағымдағы жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша қалдықта тұрған адам-дар саны көрсетіледі;

50. Б кестесі А кестесіне ұқсас құрастырылады. 11-тарау. «Соттардың жекеше айыптау істері бойынша шағымдарды қарауы туралы есеп»

№2-Ж нысанды есебі51. Есеп көрсеткіштері қылмыстық қудалау ҚР ҚПК 32-бабында көзделген жеке айыптау тәртібінде іске асы-

рылатын ҚР ҚК баптарына сәйкес келеді.52. Есептің 1-бағанында жаңа есептік жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша қаралмай қалған шағымдар

бейнеленеді.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 9 маусымда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13776 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бұйрығы

2016 жылғы 25 мамыр №106 Астана қаласы

«Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды арнайы есепке алу ісін жүргізу және пайдалану Ережесін бекіту туралы»

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2011 жылғы 29 сәуірдегі№ 39 бұйрығына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы

Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды есепке алуды жүргізу және пайдалануды жетілдіру мақсатында, Қазақстан Республикасының «Прокуратура туралы» Заңының 11-бабының 4-1) тармақшасын басшылыққа ала отырып, бұйырамын:

1. «Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды арнайы есепке алу ісін жүргізу және пайдалану Ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2011 жылғы 29 сәуірдегі № 39 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6986 болып тіркелген, «Казахстанская правда» газетінде 2011 жылғы 23 маусымда №196 (26617) жарияланған) келесі өзгерістер мен толықтыру енгізілсін:

Осы бұйрықпен бекітілген, Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды арнайы есепке алу ісін жүргізу және пайдалану ережесінде:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «1. Осы Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды арнайы есепке алу ісін жүргізу

және пайдалану Ережесі (бұдан әрі – Ереже) «Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 22 желтоқсандағы Заңын, «Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 6 қаңтардағы Заңын, «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы»

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы Заңын ақпараттық және статистикалық сүйемелдеу мақсатында әзірленді.»;

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «3. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңы талаптарының

орындалуын және онда көзделген тәртіптік шаралардың қолданылуын өзінің құзыреті шеңберінде қамтамасыз ететін құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілері осы Ереженің 6 және 15-тармақтарында көрсетілген құжаттарды Комитетке өз уақытында ұсынады.»;

5-тармақтың 1), 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын: «1) «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының

2000 жылғы 25 желтоқсандағы Конституциялық заңы 34-бабының 1-тармағының 5), 11) және 11-1) тармақшаларында; 2) «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23

қарашадағы Заңы 61-бабының 7), 8), 9), 11), 12), 13), 14), 15), 16), 21)-тармақшаларында»; 6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«6. Мемлекеттік органның кадр қызметі (одан әрі – кадр қызметі) адамның жағымсыз себептермен босатылу,

әскери бөлімнің (мекеменің) жеке құрамы тізімінен шығарылу дерегі бойынша адамның шығарылған сәтінен ба-стап үш жұмыс күні ішінде аумақтық басқармаларда осы Ереженің 1-қосымшасына сәйкес, екі данада мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды есепке алудың № 1-ЖС нысанды карточкасы (бұдан әрі – карточка), адамды жағымсыз себептермен жұмыстан босату туралы бұйрықтың үзінді көшірмесін және жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін қоса отырып береді.»;

9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «9. Карточканың 1-деректемесінде жағымсыз себептермен босатылған тұлғаның қызмет еткен органының

атауы көрсетіледі. 2 және 2.1 деректемеде жағымсыз себептермен босатылған адамның ведомстволық иемденуі көрсетіледі. 3-деректемеде мемлекеттік қызметтен босатудың негізі көрсетіледі.

4-деректемеде органның жұмыстан босату туралы бұйрығының (шешімнің) нөмірі мен бұйрықтың шығарылған күні көрсетіледі.

6-11 деректемелерде босатылған тұлғаны анықтау мәліметтері көрсетіледі.»; 10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «10. Карточка қызметкерді жұмыстан босатқан орган басшысының және кадр қызметі басшысының (оларды

алмастыратын адамдардың) қолымен расталуға жатады. Басшы және жауапты тұлға 12, 13 деректемеде өзінің тегін, лауазымын және карточканы толтырған күнді көрсетуі тиіс.

14, 15 деректемелер осы Ережеге қоса берілетін 2-қосымшаға сәйкес, жағымсыз себептермен босатылған адам-дарды есепке алудың бірыңғай журналының (бұдан әрі – журнал) мәліметтеріне сәйкес, тіркеу нөмірін, тіркелген күнді, тегін көрсетіп, карточкаға қолын қоятын аумақтық басқарма қызметкері толтырады.»;

12-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «12. Аумақтық басқармалар карточкаларды журналға тіркейді. Оны қойғаннан кейін жиырма төрт сағат ішінде аумақтық басқарманың қызметкері деректемелердің дұрыс тол-

тырылуы мен түгелдігін тексереді және карточканы деректер банкіне енгізуді жүзеге асырады. Егер енгізу мерзімінің аяқталуы демалыс немесе мереке күніне келсе, карточка одан кейінгі бірінші жұмыс күні енгізіледі.

Карточканың бір данасы тіркелген және енгізілген соң үш жұмыс күні ішінде Комитетке жолданады, ал екіншісі өңдеуге және аумақтық басқармада сақтауға жатады.»;

15-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«15. Адамдарды босату туралы шешім өзгертілсе немесе алып тасталса, уәкілетті мемлекеттік орган шешім

өзгертілген немесе алып тасталған сәттен бастап үш жұмыс күні ішінде аумақтық басқармаға осы Ережеге қоса берілген 3-қосымшаға сәйкес, мөр басылған, осы дерек бойынша хабарламаны екі данада, сондай-ақ адамды бо-сату туралы шешімнің өзгертілгенін немесе алып тасталғанын растайтын материалдарды екі данада жолдайды.

Аумақтық басқарма хабарламаның бір данасын және адамды босату туралы шешімнің заңда белгіленген тәртіпте өзгертілгенін немесе алып тасталғанын растайтын материалдардың бір данасын Комитетке ұсынады, бұл Комитеттің орталықтандырылған есепке алу деректеріне түзету енгізуі үшін негіз болып табылады.

Адамдарды жағымсыз себептермен босату туралы шешімді өзгертуді немесе күшін жоюды растайтын материал-дар және өзге де құжаттар келіп түскен сәттен бастап жиырма төрт сағат ішінде деректер банкін жүргізуге жауапты Комитет қызметкері деректер банкінде тиісті түзетуді жүзеге асырады. Егер енгізу мерзімінің аяқталуы демалыс немесе мереке күніне келсе, түзету одан кейінгі бірінші жұмыс күні жүргізіледі.»;

Мынадай мазмұндағы 15-1 тармақпен толықтырылсын: «15-1. Карточкаларды есепке алудың толықтығы мен ұсынудың уақытылы болуын қамтамасыз ету мақсатында,

құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілері тоқсан сайын, есептік кезеңнен кейінгі айдың оныншы күніне дейін тиісті аумақтық басқармамен бірге салыстыру жүргізеді.»;

19-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын: «19. Тұлғалар туралы ақпаратты сұрату Комитет порталының «Жеке тұлғаға талап» ақпараттық сервисі арқылы

жүзеге асырылады. Осы порталда құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілерін тіркеу мүмкіндігі болмаған жағдайда, мәліметтерді алу әрбір тексерілетін тұлғаға жеке рәсімделген талапты Комитетке және оның аумақтық басқармасына жолдау арқылы жүргізіледі.»;

25-тармақтың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын: «Тексерілетін тұлға туралы мәліметтер бар болмаса, сұраудың артқы жағына «Мәліметтер жоқ» делінген мөр

басылған таңба қойылады, сұрауды тексерген күн, мөртаңбаның нөмірі және сұрауды тексерген қызметкердің қолы қойылады. Тексерілуші тұлғаның мемлекеттік қызметтен жағымсыз уәждер бойынша шығарылуы тура-лы мәліметтер орталықтандырылған есепке алуда бар болған жағдайда, олар сұраудың артқы жағында «ААЖ №.__» (автоматтандырылған ақпараттық жүйе) мөрін қойып және тексерген күні мен тексерушінің қолын қойып бейнеленеді.».

2. Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды арнайы есепке алу ісін жүргізу және пайдалану Ережесінің 1-қосымшасы осы бұйрықтың қосымшасына сәйкес редакцияда жазылсын.

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті (бұдан әрі - Комитет):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін; 2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында және

«Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесіне ресми жариялауды; 3) осы бұйрықтың көшірмесін оны алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы

нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

5) осы бұйрықтың мүдделі құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілеріне, сонымен қатар Комитеттің аумақтық органдарына орындау үшін жолдануын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Комитет Төрағасына жүктелсін. 5. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры Ж. АСАНОВ

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 25 мамырдағы №106 бұйрығына қосымша

Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдарды арнайы есепке алу ісін жүргізу және пайдалану Ережесінің

1-қосымшасыНысан

№ 1- ЖС нысанның мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатылған адамдардыесепке алу карточкасы

(органның кадр қызметімен қалыптастырады)1.__________________________________________________________________________________________ (органның атауы) 2. Жасады: лауазымды адам, саяси мемлекеттік қызметкер, мемлекеттік қызметкер.2.1. Жасады: әкім, судья, сот органдарының қызметкері;құқық қорғау органдарының қызметкерлері: прокуратура, ішкі істер, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет

және экономикалық тергеу қызметі; арнайы органдардың қызметкерлерімен: Ұлттық қауіпсіздік комитеті, мемлекеттік күзет қызметі, «Сырбар»

сыртқы барлау қызметі;органдардың әскери қызметші-қызметкерлерімен: қорғаныс министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің ше-

кара қызметі, әскери прокуратура, мемлекеттік күзет қызметі, Ұлттық гвардия, әскери полиция; министрліктер қызметшілерімен: әділет, қаржы, білім және ғылым, ауыл шаруашылығы, сыртқы істер, мәдениет және спорт, ұлттық экономика, инвестициялар және даму, денсаулық сақтау және әлеуметтік даму, энергетика; мемлекеттік қызмет істері жөніндегі, ақпарат және коммуникация;

әкімдіктер мен олардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметшілері, өзге де мемлекеттік құрылымдардың қызметшілері.

3. Мемлекеттік қызметтен жағымсыз себептермен босатудың негіздері: «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасы

Конституциялық заңының 34-бабы 1-тармағының 5) тармақшасы осы судьяға қатысты айыптау үкiмiнiң заңды күшiне енуi, қылмыстық істің ақталмайтын негіздер бойынша сотқа дейінгі сатыда тоқтатылуы; 1-тармағының 11) тармақшасы кәсiби жарамсыздығына орай судьяның атқаратын лауазымына сай келмейтiнi туралы Сот жюриі біліктілік комиссиясының шешiмi; 1-тармағының 11-1) тармақшасы судьяның тәртіптік теріс қылық жасағаны не-месе «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық заңының 28-бабында көрсетілген талаптарды орындамағаны үшін оны лауазымынан босату қажеттігі туралы Сот жюриі тәртіптік комиссиясының шешімі.

«Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 61-бабы 1-тармағының 7) тармақшасы мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлердiң өз кірістері мен өзіне меншік құқығымен тиесілі мүлкі туралы көрiнеу жалған мәлiметтер ұсынуы; 1-тармағының 8) тармақшасы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген мiндеттерді және (немесе) шектеулердi сақтамауы; 1-тармағының 9) тармақшасы өзіне заңды түрде тиесілі ақшаны, сондай-ақ мүліктік жалдауға берілген мүлікті қоспағанда, коммерциялық ұйымдардың жарғылық капиталындағы меншiк құқығымен тиесілі үлестерді, акцияларды (акцияны) және пайдаланылуы кірістер алуға әкелетін өзге де мүлікті сенiмгерлік басқаруға бермеуi; 1-тармағының 11) тармақшасы сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауы; 1-тармағының 12) тармақшасы қылмыс не қасақана қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін соттың айыптау үкiмiнің заңды күшіне енуi; 1-тармағының 13) тармақшасы сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған немесе сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық не мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылық жасағаны үшін бұрын қызметтен шығарылған, сондай-ақ қылмыстық топ құрамында қылмыс жасаған адамды мемлекеттік әкімшілік лауазымға қабылдау; 1-тармағының 14) тармақшасы қылмыстық топ құрамында жасалған қылмыс туралы соған қатысты қылмыстық істі қылмыстық қудалау органы немесе сот Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі Ерекше бөлігінің тиісті бабында көзделген бас бостандығынан айыру түріндегі жазаның төменгі шегінің мерзімі аяқталғанға дейін Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексі 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде тоқтатқан адамды мемлекеттік әкімшілік лауазымға қабылдау; 1-тармағының 15) тармақшасы сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін қылмыстық істің Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексі 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының неме-се 36-бабының негізінде тоқтатылуы, сондай-ақ қылмыстық топ құрамында жасалған қылмыс туралы қылмыстық істі қылмыстық қудалау органының немесе соттың Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі Ерекше бөлігінің тиісті бабында көзделген бас бостандығынан айыру түріндегі жазаның төменгі шегінің мерзімі аяқталғанға дейін Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексі 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының неме-се 36-бабының негізінде тоқтатуы; 1-тармағының 16) тармақшасы мемлекеттiк қызметке қабылдаудан бас тартуға негiз болып табылатын көрiнеу жалған құжаттарды немесе мәлiметтердi мемлекеттiк қызметке кiру кезiнде ұсынуы; 1-тармағының 21) тармақшасы мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылық жасауы.

«Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 80-бабы 1-тармағының 12) тармақшасы қызметтік тәртіпті өрескел бұзғаны үшін; 1-тармағының 12-1) тармақшасы аумақтық құқық қорғау органының бас-шысы - қылмыстық құқық бұзушылықтарды есепке алудан жасыруға; бағынысындағы қызметкердің азаматтардың Қазақстан Республикасы Конституциясының ІІ бөлімінде көзделген, заңды күшіне енген сот актілерінде не қылмыстық қудалау органдарының Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабының бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10), 11) және 12) тармақтарының және 36-бабының негізінде қылмыстық істі тоқтату туралы шешімдерінде белгіленген конституциялық құқықтарын өрескел бұзумен байланысты қылмыс жасауына; 1-тармағының 14) тармақшасы сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауына байланысты; 1-тармағының 15) тармақшасы қылмыс жасағаны үшін соттың айыптау үкімінің заңды күшіне енуіне, қылмыс туралы қылмыстық істің Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде тоқтатылуына байланысты; 1-тармағының 16) тармақшасы «Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 2-тармағында көрсетілген мәліметтерді бермегені немесе бұрмалағаны үшiн.

«Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 26-бабы 1-тармағының 13) тармақшасы мынадай теріс себептер бойынша: 1-қылмыс жасағаны үшін соттың ай-ыптау, оның ішінде шартты түрде айыптау үкімінің заңды күшіне енуі; 2-қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылуы; 3-Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен әскери атағынан айыру; 4-әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде алкогольдік, есірткілік не-месе өзге де масаң күйге ұшырататын заттарды тұтыну; 5-денсаулық жағдайы бойынша және отбасы жағдайлары бойынша шығарылған жағдайларды қоспағанда, әскери оқу орнынан (әскери факультеттен) шығарылу; 6-әскери қызметшінің келісімшарттың талаптарын жүйелі түрде бұзуы; 7-педагогтік, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметтен басқа, кез келген ақылы қызмет түрлерімен айналысу; 8-әскери қызметшінің ауыр салдарларға әкеп соқтырған қауіпсіздік шараларын, оның ішінде өрт қауіпсіздігін не қызметтік көлікте жүру қауіпсіздігін бұзуы; 9-әскери қызметшінің қатарынан үш және одан да көп сағат бойы дәлелсіз себептермен қызметте болмауы; 10-ақшалай қаражатпен немесе әскери мүлікпен тікелей жұмыс істейтін әскери қызметшінің кінәратты әрекеттер жасауы, егер бұл әрекеттер командир (бастық) тарапынан оған сенімді жоғалту үшін негіз болса; 11-мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді, оларды тасығыштарды жария етуге немесе жоғалтуға әкеп соқтырған құпиялылық режимін

қамтамасыз ету жөніндегі белгіленген талаптардың бұзылуы; 12-Қазақстан Республикасының еңбек және сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасында айқындалған

жағдайлар.«Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының

51-бабы 14-тармағының 1) тармақшасы қызметкердің қызметте, оның ішінде ара-тұра болуы, алкогольден, есірткіден, психотроптан, уытқұмарлықтан (оларға ұқсас заттардан) масаң күйде болуы, сондай-ақ есірткілік, психотроптық, уытқұмарлық масаң күйге ұшырататын заттарды (оларға ұқсас заттарды) пайдалануы, оның ішінде ара-тұра пайдалануы, сондай-ақ мамандандырылған медициналық мекемелерде (наркологиялық диспансерлер-де) алкогольдік, есірткілік, психотроптық, уытқұмарлық масаң күйге ұшырататын заттарды (оларға ұқсас заттарды) пайдалануға, оның ішінде ара-тұра пайдалануға медициналық куәландырудан өтуден бас тарту немесе жалтару; 14-тармағының 2) тармақшасы қызмет жағдайын жеке пайдакүнемдік мақсаттарда пайдалану; 14-тармағының 3) тармақшасы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес олардың лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда, кәсіпкерлік қызметтің кез келген түрімен, оның ішінде коммерциялық делдалдықпен ай-налысу; 14-тармағының 4) тармақшасы қызмет жағдайын пайдалана отырып, жұмыс орындау мен қызмет көрсету және сол үшін заңсыз сыйақы алу; 14-тармағының 5) тармақшасы қылмыс жасағаны үшін соттың айыптау үкімінің заңды күшіне енуі немесе қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының және 36-бабының негізінде боса-тылуы; 14-тармағының 6) тармақшасы тәрбиелеу функцияларын орындайтын қызметкердің атқарып жүрген лау-азымына жат әрекет жасауы; 14-тармағының 7) тармақшасы тікелей ақшалай қаражаттарға немесе мемлекеттік мүлікке қызмет көрсететін қызметкердің кінәлі іс-әрекеттер жасауы, егер бұл әрекеттер өкілетті басшы тарапынан оған сенімді жоғалтуға негіз берсе; 14-тармағының 8) тармақшасы мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді тарату; 14-тармағының 9) тармақшасы бір жұмыс күнінде қатарынан үш және одан да көп сағат дәлелді себептерсіз қызметке шықпау; 14-тармағының 10) тармақшасы Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында, «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған жағдайларда жүргізіледі.

4. Бұйрық (шешім) № ________ «____» ____________ 20 __ ж.5. Жазалау шарасы қолданылды: атқарып отырған лауазымынан босату (1)6. Жағымсыз себептер бойынша босатылған тулғалар туралы мәліметтер.

ТЕГІ АТЫ ӘКЕСІНІҢ АТЫ (болғанда)

7. Туған күні «____» __________________ 19 ____ ж. 8. Туған жері_____________________________________9. Тұрғылықты мекенжайы (тіркелген)______________________________________________________________9.1 Жеке сәйкестендіру нөмірі (ЖСН) |_|_|_|_|_|_|_|_|_|_|_|_|10. Жұмыс орны _____________________________________________________________________________11. Лауазымы _______________________________________________________________________________12. Қызметкер босатылған органның кадр қызметінің басшысы _________________________________________________________________________________________________________________________________ (тегі, қолы)12.1 Карточканы толтырған кадр қызметінің жауапты тұлғасы __________________________________________________________________________________________________________________________________ (лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болғанда), қолы) 13. Толтыру күні «____» _________________ 20____ ж.14. Аймақтық басқармада тіркеу күні «_____» __________________ 20 ____ ж. Бірыңғай журнал бойынша материалдың (хаттаманың) № __________________________________________________15. Аймақтық басқарманың қызметкері_________________________________________________________ (лауазымы, тегі, қолы)Ескерту: карточка ресми статистикалық құжат болып табылады; оған қол қойған тұлғалар көрінеу мәліметтер

енгізгені үшін заңмен белгіленген тәртіпте жауапты болады. Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 1 шілдеде Нормативтік

құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13860 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бұйрығы

2016 жылғы 22 маусым №113 Астана қаласы

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы

«Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 22 желтоқсандағы Заңының 12-бабы 3-тармағының 11-1) тармақшасына сәйкес, «Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңының 11-бабы 4-1) тармақшасын басшылыққа ала отырып бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. «Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тәртіптік жауаптылыққа тартылған адамдарды есепке алу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының міндетін атқарушы 2015 жылғы 20 ақпандағы № 36 бұйрығының күші жойылды деп танылсын (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10347 болып тіркелген, 2015 жылғы 13 наурызда «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті (бұдан әрі – Комитет):

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік

он күн ішінде оның көшірмесін мерзімдік баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жолдауды;

3) осы бұйрықтың көшірмесін оны алған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының интернет-ресурсында орналастыруды;5) осы бұйрықты орындау үшін құқықтық статистика және арнайы есепке алудың мүдделі субъектілеріне,

сондай-ақ Комитеттің аумақтық органдарына жолдауды қамтамасыз етсін.4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Комитет Төрағасына жүктелсін.5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры Ж.АСАНОВ

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 22 маусымдағы №113 бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды жүргізу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер1. Осы Қағидалар мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке

алуды жүргізудің бірыңғай тәртібін белгілейді (бұдан әрі – Қағидалар). 2. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды Қазақстан

Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті (бұдан әрі – Комитет) «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңын (бұдан әрі – Заң) іске асыру мақсатында деректер банкін жүргізу арқылы жүзеге асырады.

3. Өз өкілеттіктері шегінде Заң талаптарының орындалуын және онда көзделген тәртіптік шаралардың қолданылуын қамтамасыз ететін құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілері осы Қағидалар талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асыратын Комитеттің аумақтық органдарына (бұдан әрі – аумақтық органдар) ақпараттық есепке алу құжаттарын уақытылы ұсынады.

4. Мемлекеттік қызмет туралы заңнамаға сәйкес, мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған барлық мемлекеттік қызметкерлер есепке алуға жатады.

2-тарау. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды жүргізудің тәртібі

5. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке қоюға олардың Заңның 50-бабында көрсетілген мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасау фактісі, сонымен қатар адамды жауаптылыққа тарту туралы мемлекеттік орган басшысы (лауазымды тұлға) актісінің немесе мемлекеттік қызметшілердің тәртіптік жауаптылығын қарауға уәкілетті тиісті комиссиялардың шешімдерінің болуы негіз болады.

6. Мемлекеттік органның кадр қызметі (оларды алмастырушы тұлғалар) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасағаны үшін адамды жауаптылыққа тарту дерегі бойынша тәртіптік жаза қолдану ту-ралы акті (шешім) шығарылған сәттен бастап үш жұмыс күні ішінде мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамды есепке алу карточкасын бір данада, осы Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес №1-ДП нысанын (бұдан әрі – карточка), міндетті түрде тәртіптік жаза қолданғаны туралы растаушы құжаттардың көшірмелері мен тартылған адамның жеке куәлігінің көшірмесін қоса отырып аумақтық органдарға жолдайды.

7. Қызметі әскери немесе көліктік прокурордың қадағалауындағы мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалар карточканы, тиісінше, Комитеттің әскери немесе аумақтық көліктік басқармасына жолдайды.

8. Карточканың деректемелерінде келесі ақпарат толтырылады: 1) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасаған адам жұмыс істейтін немесе одан

шығарылған органның атауы; 2) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасау фактісін анықтаған мемлекеттік

органның атауы; 3) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасаған адамның ведомстволық тиесілігі; 4) жасалған тәртіптік теріс қылықтың қысқаша фабуласы (нақты мазмұны болуы, сөздердің қысқартылуына

және Заң бабының нөмірін немесе оның атауын ғана енгізуге жол берілмейді); 5) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтың Заң нормаларына сәйкес саралануы; 6) тәртіптік жаза қолдану туралы актінің (шешімнің) нөмірі, шығарылған күні, тәртіптік жауаптылыққа тарту ту-

ралы актіні шығарған тұлғаның ТАӘ (әкесінің аты болған жағдайда) және лауазымы;7) қолданылған жаза шарасы; 8), 9), 10), 11) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықты жасаған адамның анықтамалық деректері; 12), 13) мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықты жасаған адамның жұмыс орны мен лауазымы. 9. Карточкаға мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасаған адам жұмыс істейтін не-

месе одан шығарылған органның басшысы және кадр қызметінің жауапты тұлғасы (оларды алмастырушы тұлғалар) қол қоюы тиіс. Басшы мен жауапты тұлға өзінің тегін, лауазымын және карточканы толтырған күнін көрсетеді.

10. Карточканың деректемелері баспа әріптерімен, көк немесе қара сиямен, өшірусіз және түзетулерсіз немесе баспа тәсілімен толтырылады. Есепке алуға жататын адамның тегі, аты және әкесінің аты бас әріптермен енгізіледі. Оның жұмыс орны және лауазымы, сондай-ақ органның атауы қысқартусыз енгізіледі.

11. Толтырылғаннан кейін карточка ресми ақпараттық есепке алу құжаты болып табылады. Оған қол қойған адам Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасында және Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасында белгіленген тәртіпте көрінеу жалған мәліметтерді енгізгені үшін жауапты болады.

12. Аумақтық органға карточкалардың қағаз нұсқасы келіп түскеннен кейін, аумақтық органның қызметкері міндетті түрде карточканың, растайтын құжаттардың және жеке куәлігінің графикалық көшірмесін сала отырып, 2 жұмыс күні ішінде деректемелердің дұрыс және толық толтырылуын тексереді және деректер банкіне карточканы енгізуді жүзеге асырады.

Енгізілгеннен кейін, карточка және растаушы құжаттар осы Қағидаларда белгіленген тәртіпте аумақтық ор-ганда сақтауға жатады.

13. Осы Қағидалардың талаптары бұзылып толтырылған толық емес және дұрыс емес мәліметтері бар немесе белгіленбеген үлгідегі бланкілердегі карточкалар тіркелмейді және келіп түскеннен кейін 1 жұмыс күні ішінде оларды қойған органға кемшіліктерді жою үшін кері қайтаруға жатады.

Келіп түскеннен бастап үш жұмыс күні ішінде пысықталған карточкалар аумақтық органға есепке қою үшін қайта жолдауға жатады.

14. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасаған адамдар туралы мәліметтер, жұмыстан шығару түріндегі тәртіптік жаза қолданылған адамдар туралы мәліметтерді қоспағанда, жаза қолданылған сәттен бастап үш жыл ішінде сақтауға жатады.

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасағаны үшін жұмыстан шығарылған адамдар туралы мәліметтер тұрақты түрде сақталады.

15. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасағаны үшін адамды жауаптылыққа тар-ту туралы шешім өзгертілген немесе күшін жойған жағдайда, кадр қызметі (оларды алмастырушы тұлғалар) үш жұмыс күні ішінде аумақтық органға екі данада осы Қағидалардың 2-қосымшасына сәйкес, осы факті бойынша мөрмен расталған хабарламаны, оған қоса растаушы материалдарды екі данада жолдайды, сонымен қатар оны анықтаған органға хабарлайды.

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасағаны үшін адамды жауаптылыққа тарту туралы шешімнің өзгеруін немесе күшін жоюын растайтын материалдың бір данасын және хабарламаның бір да-насын аумақтық орган Комитетке ұсынады, бұл Комитеттің орталықтандырылған есепке алу деректеріне түзетулер енгізуіне негіз болады.

Хабарлама мен материалдардың қағаз даналары келіп түскеннен кейін, осы есепке алуды жүргізуге жауапты Комитет қызметкері 1 жұмыс күні ішінде түзетуді жүргізеді.

3-тарау. Есепке жатқызу негіздері16. Есепке алу бойынша тексеруге мемлекеттік қызметке кіруге үміткер, сонымен қатар қолданыстағы заңнамаға

сәйкес адамға қатысты өзге де тексеру іс-шараларын жүргізген кездегі барлық адамдар жатады. Бланкілердің нысандары, оларды толтыру және есепке алулар бойынша тексеру үшін жолдау тәртібі, сондай-

ақ орындау мерзімдері Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2014 жылғы 10 шілдедегі №71-бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9638 санымен тіркелген) Арнайы есепке алудың жекелеген түрлерін жүргізу мен пайдаланудың Қағидаларында белгіленгенмен бірдей.

Адамдар туралы ақпаратты сұрату ақпараттық сервис арқылы Комитеттің «Жеке тұлғаға талап» порталында жүзеге асырылады. Құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілерін осы порталда тіркеу мүмкіндігі болмаған жағдайда, мәліметтерді алу әрбір тексеруші тұлғаға жеке ресімделген талапты Комитетке және оның аумақтық органына жолдау арқылы жүргізіледі.

17. Анықтамалық деректерін өзгерткен азаматтар туралы ішкі істер органдарынан келіп түскен мәліметтерді аумақтық органдардың қызметкерлері бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алу бойынша тексереді.

Сауалнамалық деректерін өзгерткен азаматтарға қатысты мәліметтер болған жағдайда, деректер қорында «өзге де сауалнамалық деректемелері бар» белгісі қойылып, тиісті деректер көрсетіледі.

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды жүргізу Қағидаларына 1-қосымша

Нысан

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алу карточкасы

(№1-ДП нысанды)1. ______________________________________________________________________________ (мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасаған адам жұмыс істейтін немесе одан шығарылған органның атауы)

2. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықты жасау фактісін анықтаған мемлекеттік орган_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ (органның атауы)

3. Жасады: әкім (01), сот органдарының қызметкері (03);құқық қорғау органдарының қызметкері: прокуратура (05), ішкі істер (06), сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет

(48), экономикалық тергеп-тексеру қызметтері (47);арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкері: ҰҚК (11), мемлекеттік күзет қызметі (49), «Сырбар» сыртқы

барлау қызметі (50);органдар қызметкері-әскери қызметші: ҚМ (12), ҰҚК шекара қызметі (14), әскери прокуратура (51), мемлекеттік

күзет қызметі (52),Ұлттық ұлан (15), әскери полиция (53), әскери контрбарлау (57); министрліктер қызметшісі: әділет (16), қаржы (17), білім және ғылым (19), ауыл шаруашылық (20), сыртқы істер

(21), мәдениет және спорт (28), ұлттық экономика (54), инвестициялар және даму жөніндегі (55), денсаулық сақтау және әлеуметтік даму (23), энергетика (56), мемлекеттік қызмет істері жөніндегі (35), ақпарат және коммуникация (36); әкімдік және оның құрылымдық бөлімшелерінің қызметшісі (41); өзге де мемлекеттік құрылымдардың қызметшісі (42).

4. Жасалған тәртіптік теріс қылықтың қысқаша фабуласы ______________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________5. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» ҚР Заңының 50-бабының нормаларына сәйкес

мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтың саралануы ___ тармағы ___тармақшасы.6. «____»_______ 20__ жылғы № ____ тәртіптік жаза қолдану туралы акті (шешім).________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ (тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы актіні шығарған тұлғаның ТАӘ (әкесінің аты болған жағдайда) және лауазымы)7. Жаза шарасы қолданылды: лауазымынан босату (01), лауазымынан төмендету (02), қызметке толық емес

сәйкестігі туралы ескерту (03).8. Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасаған адам туралы мәліметтер

ТЕГІ АТЫ ӘКЕСІНІҢ АТЫ (бар болса)

9. Туған күні «____» _______________ _____ ж. ЖСН /_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/ 10. Туған жері ___________________________________________________________________11. Тұрғылықты (тіркелген) мекенжайы______________________________________________12. Жұмыс орны _________________________________________________________________13. Лауазымы ___________________________________________________________________14. Карточканы толтырған адамның лауазымы, тегі, қолы ______________________________ ________________________________________________________________________________15. Толтыру күні «____» _________________ 20____ ж.16. Басшысының тегі, қолы ________________________________________________________17. Аумақтық органда тіркелген күні «__» ___________ 20__ ж. Материалдың № __________18. Карточканы тіркеген аумақтық орган қызметкерінің лауазымы, тегі, қолы __________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ескерту: карточка ресми статистикалық құжат болып табылады; оған қол қойған тұлғалар көрінеу жалған мәліметтерді енгізгені үшін Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасында және Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасында белгіленген тәртіпте жауапты болады.

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтар жасаған адамдарды есепке алуды жүргізу Қағидаларына 2-қосымша

НысанҚазақстан Республикасы Бас прокуратурасының

Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті

Көшірме: _____________ ______________________________ облысының аумақтық органына

Мемлекеттік қызметке кір келтіретін тәртіптік теріс қылықтарды жасағаны үшін адамды жауаптылыққа тарту туралы шешімді өзгерту (күшін жою) туралы

ХАБАРЛАМА

1. Тегі __________________________________________________________________________1.1 Аты _________________________________________________________________________ 1.2 Әкесінің аты (болған жағдайда)__________________________________________________1.3 Туған күні «____» _________________ _____ ж.2. Қолданылған жауаптылық шарасы туралы мәліметтер_______________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ (жауаптылыққа тарту негізін, түрін және күнін көрсету)

3. Қабылданған шешімді өзгерту (күшін жою) туралы мәліметтер:_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________(қабылданған шешімді өзгерту (күшін жою) туралы шешімнің негізін және қабылданған күнін көрсету)

4. Шешім қабылдаған органның атауы: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Хабарламаны құрған адамның лауазымы, тегі және қолы _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Құрастыру күні «___» __________ 20__ ж. МО

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 25 шілдеде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13977 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бұйрығы

2016 жылғы 23 маусым №114 Астана қаласы

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2014 жылғы 7 қазандағы № 109 «Уәкілетті органдардың әкімшілік құқық бұзушылықтар жөніндегі істерді қарау

нәтижелері туралы» №1-ӘІ нысанды есепті және оның құрылуы жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы» бұйрығына өзгертулер енгізу туралы

«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сот төрелігі жүйесін жетілдіру мәселелері бойын-ша өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 31 қазандағы Заңына сәйкес, «Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңының 11-бабы 4-1) тармағын және «Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 22 желтоқсандағы Заңының 15-бабы 2-тармағын басшылыққа ала отырып бұйырамын:

1. «Уәкілетті органдардың әкімшілік құқық бұзушылықтар жөніндегі істерді қарау нәтижелері туралы» № 1-ӘІ ны-санды есепті және оның құрылуы жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2014 жылғы 7 қазандағы №109 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №9856 санымен тіркелген, «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2014 жылы 11 желтоқсанда жарияланған) келесі өзгертулер енгізілсін:

аталған бұйрықпен бекітілген «Уәкілетті органдардың әкімшілік құқық бұзушылықтар жөніндегі істерді қарау нәтижелері туралы» № 1-ӘІ нысанды есепте:

16-тараудың атауы келесі редакцияда жазылсын: «16-тарау. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрлігінің органдары бойынша»; «Әкімшілік істерді қарау бойынша бірінші саты соттарының жұмысы туралы» № 1-ӘҚБ (сот), «Әкімшілік істерді

қарау бойынша облыстық және оған теңестірілген соттардың жұмысы туралы есеп» № 2-ӘҚБ (сот), «Әкімшілік істерді қарау бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жұмысы туралы есеп» № 3-ӘҚБ (сот) тараулары осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес редакцияда жазылсын;

«Әкімшілік істерді қарау бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жұмысы туралы есеп» № 4-ӘҚБ (сот) тарауы алынып тасталсын;

«Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі арыздарды қарау» Б кестесі осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес редакцияда жазылсын;

аталған бұйрықпен бекітілген «Уәкілетті органдардың әкімшілік құқық бұзушылықтар жөніндегі істерді қарау нәтижелері туралы» № 1-ӘІ нысанды есепті құру жөніндегі Нұсқаулықта:

2-тармақтың бірінші бөлігі келесі редакцияда жазылсын: «2. № 1-ӘІ нысанды есеп жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі қосымшаларымен

(1-ӘҚБ, 2-ӘҚБ, 3-ӘҚБ) «Жинақ есеп» А кестелерінен, «Әйелдермен жасалған әкімшілік құқық бұзушылықтар ту-ралы» А кестесінің қосымшасынан, әкімшілік тәжірибенің әр субьектісі бойынша тараулардан, «Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі арыздарды қарау» Б кестесінен (жинақ есепке қоса беріледі) облыстық және оларға теңестірілген бірінші сатыдағы соттардың, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жұмыстары туралы тараулардан тұрады.»;

3-тармақ келесі редакцияда жазылсын:«3. Соттардың жұмысы туралы тараулар Қазақстан Республикасы сот органдарының электрондық ақпараттық

есепке алу құжаттарының негізінде қалыптастырылады.». 2. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі

комитеті (бұдан әрі - Комитет):1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он күн ішінде оны мерзімдік баспа басылымдарында және «Әділет»

нормативтік құқықтық актілердің ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауды;3) осы бұйрықтың көшірмесін оны алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы

нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының ресми интернет-ресурсында орналастыруды;5) осы бұйрықты мүдделі құқықтық статистика және арнайы есепке алу субъектілеріне, сондай-ақ орындау үшін

Комитеттің аумақтық органдарына жолдауды қамтамасыз етсін.3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Комитет Төрағасына жүктелсін. 4. Осы бұйрық оның алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры Ж. АСАНОВ

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 23 маусымдағы №114 бұйрығына 1-қосымша

№1-ӘҚБ-тарау (сот)_____________ мерзімдегі «Әкімшілік істерді қарау бойынша бірінші сатыдағы соттыңжұмысы туралы есеп». А кестесі. «Әкімшілік істерді қарау нәтижелері және қозғалысы».

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

ндағ

ы іст

ерді

ң қа

лдығ

ыЕс

епті

мерз

імде

келі

п тү

скен

істе

рҚР

ӘҚБ

тК 8

16 б

абы

1 бө

лігін

ің 4

,5 та

рмақ

тары

на с

әйке

с ан

ықта

улар

ш

ығар

ылды

Қара

лған

әкім

шіл

ік іст

ерді

ң жа

лпы

саны

Қаул

ылар

шығ

арыл

ған

тұлғ

алар

сан

ыӘ

кімш

ілік

жаза

бел

гілеу

тура

лы қ

аулы

лар

шығ

арыл

дыІс

бой

ынш

а әк

імш

ілік

өнді

ріст

і тоқ

тату

тура

лы қ

аулы

лар

шығ

арыл

дыӘ

кімш

ілік

жауа

пкер

шіл

іктен

бос

ату

тура

лы қ

аулы

лар

шығ

арыл

ды (Қ

Р Ә

ҚБтК

62,

63, 6

4 жә

не 6

8 ба

птар

ы )

Орг

анға

, сот

қа қ

арау

ға б

ерге

н іс

тура

лы қ

аулы

лар

шығ

арыл

дыҚа

йта

білі

ктел

діҚР

ӘҚБ

тК (4

бағ

ан) б

елгіл

енге

ннен

аст

ам м

ерзім

деЕс

епті

мерз

імні

ң со

ңына

істе

рдің

қал

дығы

Бірл

еске

н іст

ер

әкімшілік жазаның негізгі ша-ралары

еске

рту

жаса

уәк

імш

ілік

айып

пұл

әкім

шіл

ік қа

маққ

а ал

уар

найы

құқ

ықта

н ай

ыру

шет

елді

ктер

ді н

емес

е аз

амат

тығы

жоқ

тұлғ

алар

ды Қ

азақ

стан

Ре

спуб

лика

сы ш

егін

ен ш

ығар

урұ

қсат

тан

айыр

у не

месе

оны

ң қо

лдан

ылуы

н то

қтат

а тұ

ру,

сонд

ай-а

қ тіз

ілім

нен

алып

таст

ауқы

змет

ті не

месе

оны

ң же

ке тү

рлер

ін то

қтат

а тұ

ру н

емес

е оғ

ан

тиым

сал

у

а б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20БАРЛЫҒЫ 1Баптар бойыншаХалықаралық шартты қолданусоның ішінде, Саяси құқықтар туралы азаматтық туралы халықаралық пактінсоның ішінде, Әйелдерге қатысты барлық кемсітуші нысандардың күшін жою тура-лы халықаралық пактінсоның ішінде, Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқық-тар туралы халықаралық пактінсоның ішінде, Нәсілдік кемсітушіліктің барлық ны-сандарын жою туралы халықаралық конвенциясынсоның ішінде, Баланың құқықтары туралы халықаралық конвенциясынБас бостандығын шектеуді санкциялауМемлекеттік тілдегі істерді

әкімшілік жазаның қосымша шаралары

ҚРӘ

ҚБтК

50

бабы

2 б

өлігі

нег

ізінд

е бо

саты

лған

Белг

ілен

ген

айып

пұл

сома

сыЕр

ікті т

өлен

ген

айып

пұл

сома

сыЗа

лалд

ы өт

еу тө

ленд

і (ҚР

ӘҚБ

тК

59 б

ап)

Кәме

летк

е то

лмағ

анда

р та

ртыл

ды

Әкім

шіл

ік жа

уапк

ерш

ілікт

і қол

дана

от

ырып

, тәр

биел

ік ық

пал

ету

шар

а-ла

рына

н кә

меле

тке

толм

аған

дард

ы бо

сату

Мем

леке

ттік

орга

н қы

змет

керл

ері

тарт

ылды

(ҚРӘ

ҚБтК

30

бап)

Заңд

ы тұ

лғал

ар та

ртыл

дыЖ

еке

тұлғ

алар

тарт

ылды

Әйе

л ад

амда

р та

ртыл

дыЖ

азал

ау қ

аулы

сын

орын

дау

бойы

н-ш

а ая

қтал

ған

өнді

ріст

ер (Қ

РӘҚБ

тК

891

бабы

51-

тара

у)

Жек

е қа

улыл

ар ш

ығар

ылды

арна

йы қ

ұқық

тан

айыр

у

шет

елді

ктер

ді н

емес

е аз

амат

тығы

жо

қ тұ

лғал

арды

Қаз

ақст

ан

Респ

убли

касы

шег

інен

шығ

ару

рұқс

атта

н ай

ыру

неме

се о

ның

қолд

аныл

уын

тоқт

ата

тұру

, со

ндай

-ақ

тізіл

імне

н ал

ып та

стау

қызм

етті

неме

се о

ның

жеке

тү

рлер

ін то

қтат

а тұ

ру н

емес

е оғ

ан

тиым

сал

у

тәрк

ілеу

заңс

ыз тұ

рғыз

ылып

жат

қан

не-

месе

тұрғ

ызыл

ған

құры

лыст

ы мә

жбүр

леп

бұзу

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

№1-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша бірінші сатыдағы соттың жұмысы туралы есеп». Б кестесі. «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша өндірісті жүзеге асырушы органның (лауазымды тұлғаның) әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым келтіру бойынша істердің қозғалысы».

Есепті мерзімнің

басындағы аяқталмаған

істердің қалдықтары

Есепті мерзімде

келіп түскен істердің барлығы

Шағ

ымда

р қа

йтар

ылып

ал

ынды

Қара

усыз

қай

тары

лды

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а бе

рілд

і

Істе

р бі

рікт

іріл

ді

Қаулылар шығарылды Оларға қатысты

қаулылар шығарылған

тұлғалар саны

Еесе

пті м

ерзім

де

аяқт

алға

н іст

ерді

ң са

ны

(9, 1

0 ба

ғанд

арды

ң қо

сынд

ысы)

олар

дан

белг

ілен

ген

мерз

імне

н ас

там

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

на

аяқт

алма

ған

істер

дің

қалд

ығы

қанағат-танды-рылған

шағымдар

қанағат-тандыру-дан бас

тартылған1-2 бағандардың қосындысы= 3, 4, 5, 6,11,13 бағандардың

қосындысына жеке заңды1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

№1-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша бірінші сатыдағы соттың жұмысы туралы есеп». В кестесі. «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша органдардың (лауазымды адамдардың)

қаулыларын қайта қарау бойынша істердің қозғалысы».Есепті мер-

зімнің басын-дағы

аяқтал-маған

істердің қалдық-

тары

Есепті мер-зімде келіп

түскен істер-

дің бар-лығы

Соның ішінде

Қайтары-лып

алынған істер саны

Қара

усыз

қай

тары

лды

Сотт

ылығ

ы бо

йынш

а бе

рілд

іІс

тер

бірі

ктір

ілді

Қаулылар шығарылды Оларға қатысты

қайта қарау тәртібінде

қаулы шыға-рылған

тұлғалар саны

Қаулылар шығарылды

нара

зылы

қтар

бой

ынш

аш

ағым

дар

бойы

нша

шағ

ымда

р ме

н на

разы

лықт

ар б

ойын

ша

наразылықтар бойынша шағымдар бойынша

нара

зылы

қтар

шағ

ымда

р

шағ

ымда

р ме

н на

разы

лықт

ар

қаул

ыны

өзге

рісс

із қа

лдыр

у ту

ралы

қаул

ыны

өзге

рту

тура

лы

ҚРӘ

ҚБтК

741

, 742

бап

тары

бой

ынш

а қа

улын

ың

күш

ін ж

ою ж

әне

істі т

оқта

ту ту

ралы

қаул

ының

күш

ін ж

ою ж

әне

жаңа

қау

лы ш

ығар

у ту

ралы

қаул

ының

күш

ін ж

ою ж

әне

ведо

м-ст

волы

ғы б

ой-

ынш

а жі

беру

тура

лы

қаул

ыны

өзге

рісс

із қа

лдыр

у ту

ралы

қаул

ыны

өзге

рту

тура

лыҚР

ӘҚБ

тК 7

41, 7

42 б

апта

ры б

ойын

ша

қаул

ы-ны

ң кү

шін

жою

жән

е іст

і тоқ

тату

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е жа

ңа қ

аулы

шығ

ару

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е ве

дом-

ство

лығы

бой

-ын

ша

жібе

ру ту

ралы

1-2 бағандардың қосындысы= 6, 7, 8, 9, 10,

11, 40, 42 бағандардың қосындысына

жеке

заңд

ы

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Оларға қатысты

қайта қарау тәрті-бінде

қаулы шыға-рылған

тұлғалар саны

Қаулылар шығарылды Оларға қатысты

қайта қарау

тәртібінде қаулы шыға-рылған

тұлғалар саны

Орг

анда

рдың

бар

лық

өгер

іссіз

қалғ

ан қ

аулы

лары

(лау

азым

ды тұ

лғал

арды

ң) (1

2,

19, 2

6 ба

ғанд

арда

н)

Орг

анда

рдың

өзг

ертіл

ген

барл

ық қ

аулы

лары

(лау

азым

ды тұ

лғал

арды

ң) (1

3, 2

0,

27 б

аған

дард

ан)

Орг

анда

рдың

күш

ін ж

ойға

н ба

рлық

қау

лыла

ры (л

ауаз

ымды

тұлғ

алар

дың)

(14-

16,

21-2

3, 2

8-30

бағ

анда

рдан

)

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша өзгерту немесе күшін жою

негіздері

Есеп

і мер

зімде

аяқ

талғ

ан іс

тер

саны

(33,

34,

35

баға

ндар

дың

қосы

ндыс

ы)ол

арда

н бе

лгіл

енге

ннен

аст

ам м

ерзім

де

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

на а

яқта

лмағ

ан іс

терд

ің қ

алды

ғы

Шағымдар мен наразылықтар бойын-

ша бір уақытта

қаул

ыны

өзге

рісс

із қа

лдыр

у ту

ралы

қаул

ыны

өзге

рту

тура

лыҚР

ӘҚБ

тК 7

41, 7

42 б

апта

ры б

ойын

ша

қаул

ының

күш

ін ж

ою ж

әне

істі

тоқт

ату

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е жа

ңа қ

аулы

шығ

ару

тура

лы

қаул

ының

күш

ін ж

ою ж

әне

ведо

мств

олығ

ы бо

йынш

а жі

беру

тура

лы

жеке

заңд

ы

жеке

заңд

ы

Әкім

шіл

ік құ

қық

бұзу

шыл

ық ту

ралы

іс б

ойын

ша

қаул

ыда

баян

далғ

ан іс

тің ф

актіл

і мән

-жай

лары

ту-

ралы

орг

анда

рдың

(лау

азым

ды тұ

лғал

арды

ң)

қоры

тынд

ысын

ың ш

ағым

ды, н

араз

ылық

ты қ

арау

кезін

де

зерт

телг

ен д

әлел

деме

лерг

е сә

йкес

келм

еуі п

оста

нов-

лени

и по

дел

у об

адм

инис

трат

ивно

м пр

авон

аруш

ении

, ис

след

ован

ным

при

расс

мотр

ении

жал

обы,

про

тест

а до

каза

тель

ства

мәк

імш

ілік

жауа

пкер

шіл

ік ту

ралы

заңд

ы дұ

рыс

қолд

анба

уҚР

ӘҚБ

тК іс

жүр

гізу

норм

алар

ын а

йтар

лықт

ай б

ұзу

қаул

ымен

бел

гілен

ген

әкім

шіл

ік жа

заны

ң жа

салғ

ан

құқы

қ бұ

зуш

ылық

, кін

әлін

ің тұ

лғас

ына

неме

се за

ңды

тұлғ

аның

мүл

іктік

жағд

айын

а сә

йкес

келм

еуі и

ност

вино

в-но

гоил

ииму

щес

твен

ному

пол

ожен

ию ю

риди

ческ

ого

лица

24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42

№1-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша бірінші сатыдағы соттың жұмысы туралы есеп». Қосымша. «Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі арыздарды қарау «.

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

ндағ

ы қа

лдық

тар

Есеп

ті ме

рзім

де ж

аңад

ан

ашыл

ған

мән-

жайл

ар б

ой-

ынш

а ке

ліп

түск

ен а

рызд

ар

Жаң

адан

аш

ылға

н мә

н-жа

йлар

бой

ынш

а өн

дірі

ске

қабы

лдан

ды

әкімшілік жауапкершілікке тар-тылған тұлғаның, жәбірленушінің

немесе олардың заңды өкілдерінің арыздары бойынша

прокурордың арызы бойынша

прокурордың, тұлғаның арызы бойынша бір

мезгілде

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

ндағ

ы қа

лдық

тар

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бойын-ша шешім

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бойынша шешім

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бой-ынша шешім

қанағат-танды-рылды

және жой-ылды

істі қайта қараудан бас тарту

қанағат-танды-рылды

және жой-ылды

істі қайта қараудан бас тарту

қанағат-тандырылды

және жой-ылды

істі қайта қараудан бас тарту

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

191 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы 20-бетте)

(Соңы. Басы 18-бетте)№2-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша облыстық және оған теңестірілген соттардың жұмысы

туралы есеп».А кестесі. « Әкімшілік істер бойынша заңды күшіне енбеген сот қаулыларын қайта қарау бойынша істердің

қозғалысы».

Атауы

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

ндағ

ы ая

қтал

-мағ

ан іс

терд

іңЕс

епті

мерз

імде

келі

п тү

скен

іст

ерді

ң ба

рлығ

ы

Соның ішінде

Қайта-рылып

алынған істер саны

Қара

усыз

қай

тары

лды

Тоқт

атыл

ды

Қаулылар шығарылды

Ола

рға

қаты

сты

қайт

а қа

рау

тәрт

ібін

де қ

аулы

шығ

арыл

ған

тұлғ

алар

сан

ы

Қаулылар шығарылды

нара

зылы

қтар

бой

ынш

аш

ағым

дар

бойы

нша

шағ

ымда

р ме

н на

разы

лықт

ар б

ойын

ша

наразылықтар бой-ынша шағымдар бойынша

нара

зылы

қтар

шағ

ымда

рш

ағым

дар

мен

нара

зылы

қтар

өзге

ртус

із қа

улын

ы то

қтат

у ту

ралы

қаул

ыны

өзге

рту

тура

лыҚР

ӘҚБ

тК 7

41,7

42-б

апта

ры б

ойын

ша

қаул

ының

күш

ін

жою

және

істі

тоқт

ату

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е жа

ңа қ

аулы

шығ

ару

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е ве

домс

твол

ығы

бойы

нша

жібе

ру ту

ралы

өзге

ртус

із қа

улын

ы то

қтат

у ту

ралы

қаул

ыны

өзге

рту

тура

лыҚР

ӘҚБ

тК 7

41,7

42-б

апта

ры б

ойын

ша

қаул

ының

күш

ін

жою

және

істі

тоқт

ату

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е жа

ңа қ

аулы

шығ

ару

тура

лықа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е ве

домс

твол

ығы

бойы

нша

жібе

ру ту

ралы

1-2

баға

ндар

дың

қосы

ндыс

ы= 6

, 7, 8

, 9,

41,

43

баға

ндар

дың

қосы

ндыс

ына

жеке

заңд

ы

а 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

барлығысоның ішінде, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізу бойынша жүзеге асыра-тын органның (лауазымды тұлғаның) шағым жасау әрекеттері (әрекетсіздігі) тура-лы істер бойынша (ӘҚБтК 44 тарау бойынша)соның ішінде, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бой-ынша органдардың (лауазым-ды тұлғалардың) қаулыларын қайта қарау жөніндегі істер бойынша (45 тарау бойынша)соның ішінде, жаңадан ашылған мән-жайлар бой-ынша шығарылған бірінші сатыдағы соттың қаулыларын қайта қарау жөніндегі істер бойынша (47 тарау)Басқа қаулыларХалықаралық келісімшартты қолданусоның ішінде, Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінісоның ішінде, Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою ту-ралы халықаралық пактінісоның ішінде, Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық пактінісоның ішінде, Нәсiлдiк кемсiтушiлiктiң барлық нысандарын жою туралы халықаралық конвенциянысоның ішінде, Бала құқықтары туралы халықаралық кон-венцияны

Ола

рға

қаты

сты

қайт

а қа

рау

тәрт

ібін

де

қаул

ы ш

ығар

ылға

н тұ

лғал

ар с

аны

Қаулылар шығарылды

Ола

рға

қаты

сты

қайт

а қа

рау

тәрт

ібін

де

қаул

ы ш

ығар

ылға

н тұ

лғал

ар с

аны

Бірі

нші с

атыд

ағы

сотт

ың б

арлы

қ қа

улыл

ары

өзге

ртус

із то

қтат

ылды

(11,

18,

25

баға

ндар

дан)

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты ө

згер

тілге

нді қ

оспа

ғанд

а бі

рінш

і сат

ыдағ

ы со

ттың

бар

лық

қаул

ылар

ы ( 1

2, 1

9, 2

6 ба

ғанд

арда

н)За

ңнам

аның

өзг

еруін

е ба

йлан

ысты

бір

інш

і сат

ыдағ

ы со

тың

қаул

ылар

ы өз

герт

ілді

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты кү

ші ж

ойыл

ғанд

арды

қос

паға

нда

бірі

нші

саты

дағы

сот

тың

барл

ық қ

аулы

лары

ның

күш

і жой

ылды

ҚРӘ

ҚБтК

741

бабы

ның

бірі

нші б

өлігі

нің

4), 7

) тар

мақш

асы

(13-

15, 2

0-22

, 27-

29 б

аған

дард

ан)

Заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты б

ірін

ші с

атыд

ағы

сотт

ың қ

аулы

лары

ның

күш

і жо

йылд

ы ҚР

ӘҚБ

тК 7

41 б

абын

ың б

ірін

ші б

өлігі

нің

4), 7

) тар

мақш

асы Әкімшілік құқық бұзушылық

туралы іс бойынша қаулының күшін жою

негіздері

Есеп

ті ме

рзім

де а

яқта

лған

істе

р са

ны (3

2-36

бағ

анда

рдың

қос

ынды

сы)

оның

ішін

де б

елгіл

енге

ннен

аст

ам м

ерзім

деЕс

епті

мерз

імні

ң со

ңына

бітп

еген

істе

рдің

қал

дықт

ары

Шағымдар мен наразылықтар бой-ынша бір уақытта

өзге

ртус

із қа

улын

ы то

қтат

у ту

ралы

қаул

ыны

өзге

рту

тура

лы

ҚаРӘ

ҚБтК

741

,742

-бап

тары

бой

ынш

а қа

улын

ың кү

шін

жою

жән

е іст

і то

қтат

у ту

ралы

қаул

ының

күш

ін ж

ою ж

әне

жаңа

қау

лы ш

ығар

у ту

ралы

қаул

ының

күш

ін ж

ою ж

әне

ведо

мств

олығ

ы бо

йынш

а жі

беру

тура

лы

жеке

заңд

ы

жеке

заңд

ы

Нара

зылы

қтар

мен

шағ

ымда

рды

қара

у ке

зінде

зерт

-те

лген

әкім

шіл

ік құ

қық

бұзу

шыл

ық ту

ралы

іс б

ойын

ша

қаул

ыда

баян

далғ

ан іс

тің н

ақты

мән

-жай

лары

тура

лы с

от

шеш

імін

ің д

әлел

деме

лерг

е сә

йкес

келм

еуі

Әкім

шіл

ік жа

уапк

ерш

ілік

тура

лы за

ңды

дұры

с қо

лдан

бау

ҚРӘ

ҚБтК

про

цест

ік но

рмал

арын

еле

улі т

үрде

бұз

у

әкім

шіл

ік жа

заны

шығ

арға

н қа

улын

ың за

ңды

тұлғ

аның

мү

лікт

ік жа

ғдай

ына,

кінә

ліні

ң же

ке б

асын

а не

месе

жа

салғ

ан қ

ұқық

бұз

ушыл

ық с

ипат

ына

сәйк

ес ке

лмеу

і

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

№2-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша облыстық және оған теңестірілген соттардың жұмысы туралы есеп».

Қосымша. «Апелляциялық тәртіпте жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі арыздар-ды қарау».

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

ндағ

ы қа

лдық

тар

Есеп

ті ме

рзім

де ж

аңад

ан

ашыл

ған

мән-

жайл

ар б

ойын

-ш

а ке

ліп

түск

ен а

рызд

ар

Жаң

адан

аш

ылға

н мә

н-жа

йлар

бой

ынш

а өн

дірі

ске

қабы

лдан

ды

әкімшілік жауапкершілікке тартылған тұлғаның,

жәбірленушінің немесе олардың заңды өкілдерінің

арыздары бойынша

прокурордың арызы бой-ынша

тұлғаның арызы бойынша бір мезгілде

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

ндағ

ы қа

лдық

тар

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бой-ынша шешім

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бой-ынша шешім

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бой-ынша шешім

қана

ғатт

ан-

дыры

лды

және

жой

-ыл

ды

істі қ

айта

қа

рауд

ан

бас

тарт

у қанағаттан-дырылды және жой-

ылды

істі қайта қараудан бас тарту

қана

ғатт

ан-

дыры

лды

және

жой

-ыл

ды

істі қ

айта

қа

рауд

ан

бас

тарт

у

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

№3-ӘҚБ-тарау (сот) ) «Әкімшілік істерді қарау бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соттың жұмысы туралы есеп».

А кестесі. «Соттардың заңды күшіне енген қаулыларын қайта қарау бойынша істер қозғалысы».

Есепті мерзімнің

басындағы аяқталмаған

істердің қалдықтары

Наразылықтар, шағымдар бой-

ынша есепті мерзімде

барлық келіп түскен істер

Нара

зылы

қтар

қай

тары

лып

алын

ған

істер

сан

ыҚа

раус

ыз қ

айта

рылд

ыҚа

улығ

а жа

сал-

ған

нара

зы-л

ықты

қа

рау

нәти

жесі

Тұлғ

а-ла

р са

ны

Қарау нәтижесі

қана

ғатт

анды

рылд

ы

қана

ғатт

анды

рылғ

ан ж

оқ

жеке

заңд

ыла

уазы

мды

өзге

рісс

із қа

лды-

рылд

ы

өзге

р-тіл

ді бірінші саты қаулысының

күші жойылды

апелляциялық саты

қаулысының күші жойылды

есеп

ті ме

рзім

де а

яқта

лған

істе

р са

ны( 5

-6 б

аған

дард

ың қ

осын

дысы

)ес

епті

мерз

імні

ң со

ңына

аяқ

талм

аған

істе

р са

ны

1-2 бағандардың қосындысы = 3, 4, 24, 25 бағандардың

қосындысына бірі

нші с

аты

қаул

ысы

апел

ляци

ялық

сат

ы қа

улыс

ыбі

рінш

і сат

ы қа

улыс

ы (з

аңна

маны

ң өз

геру

іне

байл

аныс

ты

өзге

ріст

ерді

қос

паға

нда)

бірі

нші с

аты

қаул

ысы

заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

тыап

елля

циял

ық с

аты

қаул

ысы

(заң

нама

ның

өзге

руін

е ба

йлан

ы-ст

ы өз

гері

стер

ді қ

оспа

ғанд

а)ап

елля

циял

ық с

аты

қаул

ысы

заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты

істі т

оқта

туме

н ҚР

ӘҚБ

тК. 7

41, 7

42 б

апта

рыза

ңнам

аның

өзг

еруін

е ба

йлан

ысты

ҚРӘ

ҚБтК

. 741

бап

тың

бірі

нші

бөлі

гінің

, 4),

7) та

рмақ

шал

ары

жаңа

қау

лы ш

ығар

умен

қаул

ыны

жою

және

вед

омст

волы

ғы б

ойын

ша

жібе

руіст

і тоқ

тату

мен

ҚР Ә

ҚБтК

741

, 742

бап

тары

заңн

аман

ың ө

згер

уіне

байл

аныс

ты Қ

РӘҚБ

тК 7

41 б

апты

ң бі

рінш

і бө

лігін

ің, 4

), 7)

тарм

ақш

алар

ыжа

ңа қ

аулы

шығ

арум

енқа

улын

ы жо

ю жә

не в

едом

ство

лығы

бой

ынш

а жі

беру

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

БАРЛЫҒЫсоның ішінде, әкімшілік құқық бұзушылық тура-лы іс жүргізу бойынша жүзеге асыратын органның (лауазымды тұлғаның) шағым жасау әрекеттері (әрекетсіздігі) туралы істер бойынша (ҚРӘҚБтК 44 тарау бойынша)соның ішінде, әкімшілік құқық бұзушылық ту-ралы істер бойынша органдардың (лауазымды тұлғалардың) қаулыларын қайта қарау жөніндегі істер бойынша (45 тарау)соның ішінде, жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша шығарылған бірінші сатыдағы соттың қаулыларын қайта қарау жөніндегі істер бойынша (47 тарау)Басқа қаулыларХалықаралық келісімшартты қолданусоның ішінде, Азаматтық және саяси құқықтар тура-лы халықаралық пактіні

соның ішінде, Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы халықаралық пактінісоның ішінде, Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар ту-ралы халықаралық пактінісоның ішінде, Нәсiлдiк кемсiтушiлiктiң барлық нысандарын жою туралы халықаралық конвенцияны

соның ішінде, Бала құқықтары туралы халықаралық конвенцияны

№3-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соттың жұмысы туралы есеп».

Б кестесі. «Өкілетті органдардың қаулыларын қайта қарау бойынша істердің қозғалысы».

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

ндағ

ы ая

қтал

маға

н іст

ерді

ң қа

лдық

тары

Нара

зылы

қтар

бой

ынш

а ес

епті

мерз

імде

бар

лық

келі

п тү

скен

істе

р

Нара

зылы

қтар

қай

тары

лып

алын

ған

істер

сан

ы

Қара

усыз

қай

тары

лды

Қаул

ыға

жаса

лған

нар

азыл

ық

қана

ғатт

анды

рылд

ы

Қаул

ыға

жаса

лған

нар

азыл

ық

қана

ғатт

анды

рылм

ады

Анық

тауғ

а жа

салғ

ан н

араз

ылық

қа

наға

ттан

дыры

лды

Анық

тауғ

а жа

салғ

ан н

араз

ылық

қа

наға

ттан

дыры

лмад

ы

Анық

тау

мен

қаул

ыға

жаса

лған

на

разы

лық

қана

ғатт

анды

рылд

ы

Анық

тау

мен

қаул

ыға

жаса

лған

нар

азыл

ық

қана

ғатт

анды

рылм

ады

Жек

е тұ

лғал

арды

ң са

ныЗа

ңды

тұлғ

алар

дың

саны

Лауа

зымд

ы тұ

лғал

арды

ң са

ны

Есеп

ті ме

рзім

де а

яқта

лған

іст

ер с

аны

5-10

бағ

анда

рдың

қо

сынд

ысы

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

нда

аяқт

алма

ған

істер

дің

қалд

ықта

ры

А 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15Барлығы

№3-ӘҚБ-тарау (сот) «Әкімшілік істерді қарау бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы соттың жұмысы туралы есеп».

Қосымша. «Кассациялық тәртіпте жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі арыздарды қарау».

Есеп

ті ме

рзім

нің

басы

ндағ

ы қа

лдық

тар

Есеп

ті ме

рзім

де ж

аңад

ан

ашыл

ған

мән-

жайл

ар б

ойын

ша

келі

п тү

скен

ары

здар

Жаң

адан

аш

ылға

н мә

н-жа

йлар

бо

йынш

а өн

дірі

ске

қабы

лдан

ды

әкімшілік жауапкершілікке тартылған тұлғаның,

жәбірленушінің немесе олардың заңды өкілдерінің арыздары

бойынша

прокурордың арызы бойынша

прокурордың, тұлғаның ары-зы бойынша бір мезгілде

Есеп

ті ме

рзім

нің

соңы

ндағ

ы қа

лдық

тар

Қайта-рылды

Қарау нәтижелері бой-ынша шешім

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бойынша шешім

Қайт

арыл

ды

Қарау нәтижелері бой-ынша шешім

қанағаттан-дырылды және жой-

ылды

істі қайта қараудан бас тарту

қанағат-танды-рылды және

жойыл-ды

істі қайта қараудан бас тарту

қанағаттан-дырылды және жой-

ылды

істі қайта қараудан бас тарту

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 23 маусымдағы №114 бұйрығына 2-қосымша

«Уәкілетті органдардың әкімшілік құқық бұзушылықтар жөніндегі істерді қарау нәтижелері туралы» № 1-ӘІ нысанды есеп.

Б кестесі “Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөніндегі арыздарды қарау”.

ҚР Ә

ҚБтК

бап

тары

Есеп

ті ме

рзім

де ж

аңад

ан

ашыл

ған

мән-

жайл

ар

бойы

нша

келі

п тү

скен

ар

ызда

рЖ

аңад

ан а

шыл

ған

мән-

жайл

ар б

ойын

ша

өнді

ріск

е қа

былд

анды

Әкімшілік жауапкершілікке тартылған тұлғаның, жәбір-

ленушінің немесе олардың заңды өкілдерінің арыздары бойынша

прокурордың наразылығы бойынша

бір уақытта тұлғаның және прокурордың арыздары

бойынша

қайт

арыл

ды

қарау нәтижелері бойын-ша шешім

қайт

арыл

ды

қарау нәтижелері бойын-ша шешім

қайт

арыл

ды

қарау нәтижелері бойын-ша шешім

қанағаттан-дырылды

және бас тар-тылды

істі қайта қараудан бас

тарту ту-ралы

қанағаттан-дырылды және жой-

ылды

істі қайта қараудан бас тарту туралы

қанағат-тандырылды және бас тар-

тылды

Істі қайта қараудан бас тарту туралы

А Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 4 тамызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14066 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының бұйрығы

2016 жылғы 14 шілде №125 Астана қаласы

«Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған, сотталған адамдар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас

жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы» № 3-К нысанды есепті және оны қалыптастыру жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес келтіру мақсатында, «Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабы 4-1) тармақшасын басшылыққа ала отырып, бұйырамын:

1. Бекітілсін: 1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес «Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған, сотталған адам-

дар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы» № 3-К нысанды есеп;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес «Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған, сотталған адам-дар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы» № 3-К нысанды есепті қалыптастыру жөніндегі Нұсқаулық.

2. Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының «Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған, сотталған адамдар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы» № 3-К нысанды есепті және оны қалыптастыру жөніндегі Нұсқаулықты бекіту туралы» 2014 жылғы 8 қазандағы №112-бұйрығының күші жойылды деп танылсын (Нормативтік құқықтық кесімдерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде №9854 болып тіркелген).

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті (бұдан әрі – Комитет):

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында

және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;3) осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының нормативтік

құқықтық актілерін эталондық бақылау банкіне орналастыру үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының интернет-ресурсында орналастырылуын;5) осы бұйрықты орындау үшін құқықтық статистика және арнайы есепке алудың мүдделі субъектілеріне,

сондай-ақ Комитеттің аумақтық органдарына жолдануын қамтамасыз етсін. 4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Комитет Төрағасына жүктелсін. 5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры Ж.АСАНОВ

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 14 шілдедегі №125 бұйрығына №1-қосымша №3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық

қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

1-тарау. СДТБ-де тіркелген сыбайлас жемқорлық қылмыстар және олар жөніндегі қылмыстық істер туралы мәліметтер

Атауы

Есеп

ті ме

рзім

де с

ыбай

лас

жемқ

орлы

қ іст

ері ө

ндір

істе

болғ

ан қ

ылмы

стар

сан

ыЕс

епті

мерз

імде

СДТ

БТ-д

е тір

келг

ен с

ыбай

лас

жемқ

орлы

қ қы

лмыс

тар

саны

Сыба

йлас

жем

қорл

ық іс

тері

терг

еп-т

ексе

руме

н ая

қтал

ған

қылм

ыста

р са

ны

3-баған-нан

Қылм

ысты

қ іст

ері Қ

Р ҚП

К 35

-баб

. 1-б

өл. 1

), 2)

, 5),

6), 7

), 8)

тарм

ақта

ры б

ойын

ша

тоқт

атыл

ған

сыба

йлас

жем

қорл

ық қ

ылмы

стар

сан

ы

Сотқа дейінгі тергеп-тексеру

мерзімдері үзілген сыбайлас жемқорлық

қылмыстар саны

ҚПК

45-б

аб. 7

-бөл

. 4)-т

. бой

ынш

а со

тқа

дейі

нгі ө

ндір

іс ме

рзім

дері

үзіл

ген

сыба

йлас

же

мқор

лық

қылм

ыста

р са

ны

ҚПК

45-б

аб. 7

-бөл

. 4)-т

. бой

ынш

а со

тқа

дейі

нгі ө

ндір

іс ме

рзім

дері

үзіл

ген

бұры

нғы

жылд

арды

ң с

ыбай

лас

жемқ

орлы

қ қы

лмыс

тар

саны

Тергеп-тексерумен аяқталған

қылмыстық істер бой-

ынша

Тірк

еу с

әтін

ен б

аста

п ек

і айд

ан а

ртық

уақ

ыт ө

ткен

, ал

мерз

імді

ұза

рту

тура

лы

ақпа

рат к

еліп

түсп

еген

істе

р бо

йынш

а сы

байл

ас ж

емқо

рлық

қыл

мыст

ар с

аны

Сыба

йлас

жем

қорл

ық қ

ылмы

стық

істе

рі е

септ

ен ш

ығар

умен

терг

еулі

гі бо

йынш

а жі

бері

лген

қыл

мыст

ар с

аны

Сотқ

а жі

бері

лген

қыл

мыст

ық іс

тер

саны

Қылм

ысты

қ іст

ері Қ

Р ҚП

К 35

-баб

ы 1-

бөл.

3),

4), 9

), 10

), 11

), 12

) тар

мақт

ары

және

36-

бабы

бой

ынш

а то

қтат

ылға

н сы

байл

ас ж

емқо

рлық

қыл

мыст

ар с

аны

барл

ығы

ҚПК

45-б

аб. 7

-бөл

. 1)-т

. бой

ынш

аҚП

К 45

-баб

. 7-б

өл. 2

)-т. б

ойын

ша

ҚПК

45-б

аб. 7

-бөл

. 3)-т

. бой

ынш

аҚП

К 45

-баб

. 7-б

өл. 5

)-т. б

ойын

ша

ҚПК

45-б

аб. 7

-бөл

. 6)-т

. бой

ынш

аҚП

К 45

-баб

. 7-б

өл. 7

)-т. б

ойын

ша

Мат

ериа

лдық

зала

лдың

бел

гілен

ген

мөлш

ері (

мың

теңг

е)

Мүл

ікке

тыйы

м са

лынд

ы (м

ың те

ңге)

Алын

ды ж

әне

ерікт

і өте

лді (

мың

теңг

е)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Барлығы сыбайлас жемқорлық қылмыстар

1

олар

дан

ауыр емес 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-жо

лдан

Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иемденіп алу немесе талан-таражға салу (ҚР ҚК 189-баб. 3-бөл. 2)-т.)

6

Алаяқтық (ҚР ҚК 190-баб. 3-бөл. 2)-т.)

7

Жалған кәсіпкерлік (ҚР ҚК 215-баб. 2-бөл. 3)-т.)

8

Іс жүзінде жұмыстар орындалмай, қызметтер көрсетілмей, тауарлар тиеп-жөнелтілмей шот-фактура жазу бойынша әрекеттер жасау (ҚР ҚК 216-баб. 2-бөл. 4)-т.)

9

Қаржылық (инвестициялық) пира-миданы құру және оған басшылық ету (ҚР ҚК 217-баб. 3-бөл. 3)-т.)

10

Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылы-стату) (ҚР ҚК 218-баб. 3-бөл. 1)-т.)

11

Экономикалық контра-банда (ҚР ҚК 234-баб. 3-бөл. 1)-т.)

12

Рейдерлік (ҚР ҚК 249-баб. 3-бөл. 2)-т.)

13

Заңсыз ойын бизнесін ұйымдастыру (ҚР ҚК 307-баб. 3-бөл. 3)-т.)

14

Лауазымдық өкілеттіктерді теріс пай-далану (ҚР ҚК 361-баб.)

15

Билікті неме-се лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану (ҚР ҚК 362-баб. 4-бөл.3) т.)

16

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу (ҚР ҚК 364-баб.)

17

Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (ҚР ҚК 365-баб.)

18

Пара алу (ҚР ҚК 366-баб.)

19

Пара беру (ҚР ҚК 367-баб.)

20

Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-баб.)

21

Қызметтік жалғандық жасау (ҚР ҚК 369-баб.)

22

Қызметтегі әрекетсіздік (ҚР ҚК 370-баб.)

23

Билікті теріс пайдалану (ҚР ҚК 450-баб.)

24

Билікті асыра пайда-лану (ҚР ҚК 451-баб. 2-бөл. 2)-т.)

25

Биліктің әрекетсіздігі (ҚР ҚК 452-баб.)

26

Сыбайлас жемқорлық емес болып қайта сараланған қылмыстардың барлығы

27

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

2- тарау. Сотқа дейінгі тергеп-тексеру мемлекеттік функцияларды орындауға өкілетті, және оларға теңестірілген адамдарға қатысты басталған сыбайлас жемқорлық қылмыстар туралы мәліметтер

Атауы

Есеп

ті ме

рзім

де с

ыбай

лас

жемқ

орлы

қ іст

ері б

ойын

ша

мемл

екет

тік ф

унк-

циял

арды

оры

ндау

ға ө

кілет

ті, ж

әне

олар

ға те

ңест

іріл

ген

адам

дард

ы кү

дікт

і ре

тінде

тану

тура

лы қ

аулы

шығ

арыл

ған

барл

ық қ

ылмы

стар

с.і.

бұры

нғы

есеп

ті ме

рзім

дерд

е СД

ТБТ-

де ті

ркел

ген

қылм

ыста

р

соның ішінде 1-ші бағаннанқызметкерлері

ішкі

істер

орг

анда

рыны

ң (4

, 5 ж

әне

6-ба

ғанд

арды

ң кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)ІІМ

Ұлт

тық

гвар

дияс

ының

ІІМ Қ

ылмы

стық

-атқ

ару

жүйе

сі ко

мите

тінің

ІІМ Т

өтен

ше

жағд

айла

р жө

нінд

егі к

омит

етін

іңҰл

ттық

қау

іпсіз

дік о

рган

дары

ның

(8-б

аған

көрс

еткіш

тері

н ес

еп-

ке а

лусы

з)ҰҚ

К Ш

екар

а қы

змет

інің

Прок

урат

ура

орга

ндар

ының

Сыба

йлас

жем

қорл

ыққа

қар

сы іс

-қим

ыл Ұ

лтты

қ бю

росы

ның

ҚМ М

емле

кетт

ік кір

іс ко

мите

тінің

11-б

аған

нан

Қару

лы кү

ште

ріні

ңме

млек

еттік

күзе

т қыз

метін

ің«С

ырба

р» с

ыртқ

ы ба

рлау

қыз

метін

іңсу

дьял

арәк

імде

рде

пута

ттар

Экон

омик

алық

терг

еп-т

ексе

руле

р қы

змет

інің

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18Барлығы сыбайлас жемқорлық қылмыстар

1

олар

дан

ауыр емес 2 ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5 олардың ішінен мемлекеттік органның өз бастамашылығымен анықталған

6

1-жо

лдан

Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иемденіп алу немесе талан-таражға салу (ҚР ҚК 189-баб. 3-бөл. 2)-т.)

7

Алаяқтық (ҚР ҚК 190-баб. 3-бөл. 2)-т.)

8

Жалған кәсіпкерлік (ҚР ҚК 215-баб. 2-бөл. 3)-т.)

9

Іс жүзінде жұмыстар орындал-май, қызметтер көрсетілмей, тауарлар тиеп-жөнелтілмей шот-фактура жазу бойынша әрекеттер жасау (ҚР ҚК 216-баб. 2-бөл. 4)-т.)

10

Қаржылық (инвестициялық) пирамиданы құру және оған басшылық ету (ҚР ҚК 217-баб. 3-бөл. 3)-т.)

11

Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылыстату) (ҚР ҚК 218-баб. 3-бөл. 1)-т.)

12

Экономикалық контрабанда (ҚР ҚК 234-баб. 3-бөл. 1)-т.)

13

Рейдерлік (ҚР ҚК 249-баб. 3-бөл. 2)-т.)

14

Заңсыз ойын бизнесін ұйымдастыру (ҚР ҚК 307-баб. 3-бөл. 3)-т.)

15

Лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдалану (ҚР ҚК 361-баб.)

16

Билікті немесе лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану (ҚР ҚК 362-баб. 4-бөл. 3)-т.)

17

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу (ҚР ҚК 364-баб.)

18

Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (ҚР ҚК 365-баб.)

19

Пара алу (ҚР ҚК 366-баб.) 20 Пара беру (ҚР ҚК 367-баб.) 21 Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-баб.)

22

Қызметтік жалғандық жасау (ҚР ҚК 369-баб.)

23

Қызметтегі әрекетсіздік (ҚР ҚК 370-баб.)

24

Билікті теріс пайдалану (ҚР ҚК 450-баб.)

25

Билікті асыра пайдалану (ҚР ҚК 451-баб. 2-бөл. 2)-т.)

26

Биліктің әрекетсіздігі (ҚР ҚК 452-баб.)

27

Қылмыстық істері ҚР ҚПК 35-баб. 1-бөл. 1), 2), 5), 6), 7), 8) тармақтары бойынша тоқтатылған қылмыстар саны

28

Сыбайлас жемқорлық емес болып қайта сараланған қылмыстар

29

соның ішінде 1-ші бағаннанмемлекеттік органдардың қызметшілері

Өзг

е ме

млек

еттік

құр

ылым

дард

ың қ

ызме

тшіл

ерім

енөз

ге

Әді

лет м

инис

трлі

гінің

19- баған-

нан

Сырт

қы іс

тер

мини

стрл

ігіҚа

ржы

мини

стрл

ігі (1

1-ба

ғанн

ың кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)Ау

ыл ш

аруа

шыл

ығы

мини

стрл

ігі

23- баған-

нан

Денс

аулы

қ са

қтау

жән

е әл

еуме

ттік

даму

мин

истр

лігін

іңБі

лім

және

ғылы

м ми

нист

рлігі

нің

Ұлтт

ық э

коно

мика

мин

истр

лігін

ің

27-бағаннан

Инве

стиц

ияла

р жә

не д

аму

мини

стрл

ігіні

ң

32- баған-

нан

Энер

гети

ка м

инис

трлі

гіМ

әден

иет ж

әне

спор

т мин

истр

лігін

ің

35- баған-

нан

Мем

леке

ттік

қызм

ет іс

тері

мин

истр

лігі

(10-

баға

н кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)Ақ

пара

т жән

е ко

ммун

икац

ияла

р ми

нист

рлігі

Ұлтт

ық б

анкін

іңРе

спуб

лика

лық

бюдж

еттің

атқ

арыл

уын

бақы

лау

жөні

ндег

і есе

п ко

мите

тінің

Әкім

дікт

ерді

ң жә

не о

лард

ың қ

ұрыл

ымды

қ бө

лімш

елер

інің

қы

змет

шіл

ерім

ен

ӘМ

сот

акт

ілер

ін о

рынд

ау ж

өнін

дегі

депа

ртам

ентін

ің

Жер

рес

урст

арын

бас

қару

коми

теті

Стат

исти

ка ж

өнін

дегі

коми

тетт

іңТа

биғи

мон

опол

ияла

рды

ретт

еу ж

әне

бәсе

келе

стікт

і қо

рғау

жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Құры

лыс,

тұрғ

ын ү

й-ко

ммун

алды

қ ш

аруа

шыл

ык іс

тері

Тұты

нуш

ылар

құқ

ықта

рын

қорғ

ау ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Аэро

ғары

ш ко

мите

тінің

Дін

істер

і жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Спор

т жән

е де

не ш

ынық

тыру

істе

рі ко

мите

тінің

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

3-тарау. Сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адамдар туралы мәліметтер

Атауы

Есеп

ті ме

рзім

де о

ларғ

а қа

тыст

ы кү

дікт

і деп

тану

тура

лы қ

аулы

ш

ығар

ылға

н ад

амда

рдың

сан

ыҚы

лмыс

жас

аған

ада

мдар

аны

қтал

дыАй

ыпта

луш

ылар

сот

ына

бері

лді

соның ішінде 3-ші бағаннанқызметкерлері

судь

ялар

ішкі

істер

орг

анда

рыны

ң (5

, 6 ж

әне

7-ба

ғанд

арды

ң кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)ІІМ

Ұлт

тық

гвар

дияс

ының

ІІМ Қ

ылмы

стық

-атқ

ару

жүйе

сі ко

мите

тінің

ІІМ Т

өтен

ше

жағд

айла

р жө

нінд

егі к

омит

етін

іңҰл

ттық

қау

іпсіз

дік о

рган

дары

ның

(8-б

аған

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

ҰҚ

К Ш

екар

а қы

змет

інің

Прок

урат

ура

орга

ндар

ының

Сыба

йлас

жем

қорл

ыққа

қар

сы іс

-қим

ыл

Ұлтт

ық б

юрос

ының

ҚМ М

емле

кетт

ік кір

іс ко

мите

тінің

12-ба-ған нан

Қару

лы кү

ште

ріМ

емле

кетт

ік кү

зет қ

ызме

ті«С

ырба

р» с

ыртқ

ы ба

рлау

қыз

меті

әкім

дер

депу

татт

ар

Экон

омик

алық

терг

еп-т

ексе

руле

р қы

змет

інің

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Барлығы сыбайлас жемқорлық қылмыстар

1

олар

дан ауыр емес 2

ауырлығы орташа 3 ауыр 4 аса ауыр 5

1-жо

лдан Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті

иемденіп алу немесе талан-таражға салу (ҚР ҚК 189-баб. 3-бөл. 2)-т.)

6

Алаяқтық (ҚР ҚК 190-баб. 3-бөл. 2)-т.)

7

Жалған кәсіпкерлік (ҚР ҚК 215-баб. 2-бөл. 3)-т.)

8

Іс жүзінде жұмыстар орындалмай, қызметтер көрсетілмей, тауарлар тиеп-жөнелтілмей шот-фактура жазу бойынша әрекеттер жасау (ҚР ҚК 216-баб. 2-бөл. 4)-т.)

9

Қаржылық (инвестициялық) пирами-даны құру және оған басшылық ету (ҚР ҚК 217-баб. 3-бөл. 3)-т.)

10

Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылыстату) (ҚР ҚК 218-баб. 3-бөл. 1)-т.)

11

Экономикалық контрабанда (ҚР ҚК 234-баб. 3-бөл. 1)-т.)

12

Рейдерлік (ҚР ҚК 249-баб. 3-бөл. 2)-т.)

13

Заңсыз ойын бизнесін ұйымдастыру (ҚР ҚК 307-баб. 3-бөл. 3)-т.)

14

Лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдалану (ҚР ҚК 361-баб.)

15

Билікті немесе лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану (ҚР ҚК 362-баб. 4-бөл. 3)-т.)

16

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу (ҚР ҚК 364-баб.)

17

Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (ҚР ҚК 365-баб.)

18

Пара алу (ҚР ҚК 366-баб.) 19 Пара беру (ҚР ҚК 367-баб.) 20 Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-баб.)

21

Қызметтік жалғандық жасау (ҚР ҚК 369-баб.)

22

Қызметтегі әрекетсіздік (ҚР ҚК 370-баб.)

23

Билікті теріс пайдалану (ҚР ҚК 450-баб.)

24

Билікті асыра пайдалану (ҚР ҚК 451-баб. 2-бөл. 2)-т.)

25

Биліктің әрекетсіздігі (ҚР ҚК 452-баб.)

26

соның ішінде 3-бағаннанмемлекеттік органдардың қызметшілері

Өзг

е ме

млек

еттік

құр

ылым

дард

ың қ

ызме

тшіл

ерім

енөз

ге

Әді

лет м

инис

трлі

гінің

20- ба-ған-нан

Сырт

қы іс

тер

мини

стрл

ігіҚа

ржы

мини

стрл

ігі (1

2-ба

ғанн

ың кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)Ау

ыл ш

аруа

шыл

ығы

мини

стрл

ігі

24- ба-ған-нан

Денс

аулы

қ са

қтау

жән

е әл

еуме

ттік

даму

мин

истр

лігін

іңБі

лім

және

ғылы

м ми

нист

рлігі

нің

Ұлтт

ық э

коно

мика

мин

истр

лігін

ің

28-бағаннан

Инве

стиц

ияла

р жә

не д

аму

мини

стрл

ігіні

ң

33- ба-ған-нан

Энер

гети

ка м

инис

трлі

гіМ

әден

иет ж

әне

спор

т мин

истр

лігін

ің

36- ба-ған-нан

Мем

леке

ттік

қызм

ет іс

тері

мин

истр

лігі

(11-

баға

н кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)Ақ

пара

т жән

е ко

ммун

икац

ияла

р ми

нист

рлігі

Ұлтт

ық б

анкін

ің

Респ

убли

калы

қ бю

джет

тің а

тқар

ылуы

н ба

қыла

у жө

нінд

егі е

сеп

коми

тетін

іңӘ

кімді

ктер

дің

және

ола

рдың

құр

ылым

дық

бөлі

мшел

ерін

ің

қызм

етш

ілер

імен

ӘМ

сот

акт

ілер

ін о

рынд

ау ж

өнін

дегі

депа

ртам

ентін

ің

Жер

рес

урст

арын

бас

қару

коми

теті

Стат

исти

ка ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Таби

ғи м

оноп

олия

лард

ы ре

ттеу

жән

е бә

секе

лест

ікті

қорғ

ау ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Құры

лыс,

тұрғ

ын ү

й-ко

ммун

алды

қ ш

аруа

шыл

ык іс

тері

Тұты

нуш

ылар

құқ

ықта

рын

қорғ

ау ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Аэро

ғары

ш ко

мите

тінің

Дін

істер

і жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Спор

т жән

е де

не ш

ынық

тыру

істе

рі ко

мите

тінің

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

4- тарау. Сотталғандар, ақталғандар, істерін сот тоқтатқан адамдар, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу ша-ралары қолданылған адамдар және сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін жазалау шаралары туралы мәліметтер

А-кестесі

Атауы

Барл

ығы

соның ішінде 1-бағаннанқызметкерлер

судь

ялар

әкім

дер

депу

татт

ар

ішкі

істер

орг

анда

ры-

ның

(3, 4

жән

е 5-

баға

н-да

рдың

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

ІІМ Ұ

лтты

қ гв

арди

ясын

ыңКІ

ІМ Қ

ылмы

стық

-атқ

ару

жүйе

сі ко

мите

тінің

ІІМ Т

өтен

ше

жағд

айла

р жө

нінд

егі к

омит

етін

іңұл

ттық

қау

іпсіз

дік

орга

ндар

ының

(7-

баға

н кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке

алус

ыз)

ҰҚК

Шек

ара

қызм

етін

іңПр

окур

атур

а ор

ганд

арын

ыңСы

байл

ас ж

емқо

рлық

қа

қарс

ы іс-

қимы

л Ұл

ттық

бю

росы

ның

ҚМ М

емле

кетт

ік кір

іс ко

мите

тінің

10-б

а-ға

н-на

нҚа

рулы

күш

тері

Мем

леке

ттік

күзе

т қы

змет

і«С

ырба

р» с

ыртқ

ы ба

р-ла

у қы

змет

і

Экон

омик

алық

те

ргеп

-тек

серу

-ле

р қы

змет

інің

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Барлығы сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін сотталған адамдар

1

1-жо

лдан

Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иемденіп алу немесе талан-таражға салу (ҚР ҚК 189-баб. 3-бөл. 2)-т.)

2

Алаяқтық (ҚР ҚК 190-баб. 3-бөл. 2)-т.) 3 Жалған кәсіпкерлік (ҚР ҚК 215-баб. 2-бөл. 3)-т.)

4

Іс жүзінде жұмыстар орындалмай, қызметтер көрсетілмей, тауарлар тиеп-жөнелтілмей шот-фактура жазу бой-ынша әрекеттер жасау (ҚР ҚК 216-баб. 2-бөл. 4)-т.)

5

Қаржылық (инвестициялық) пирамиданы құру және оған басшылық ету (ҚР ҚК 217-баб. 3-бөл. 3)-т.)

6

Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылыстату) (ҚР ҚК 218-баб. 3-бөл. 1)-т.)

7

Экономикалық контрабанда (ҚР ҚК 234-баб. 3-бөл. 1)-т.)

8

Рейдерлік (ҚР ҚК 249-баб. 3-бөл. 2)-т.) 9 Заңсыз ойын бизнесін ұйымдастыру (ҚР ҚК 307-баб. 3-бөл. 3)-т.)

10

Лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдала-ну (ҚР ҚК 361-баб.)

11

Билікті немесе лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану (ҚР ҚК 362-баб. 4-бөл. 3)-т.)

12

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу (ҚР ҚК 364-баб.)

13

Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (ҚР ҚК 365-баб.)

14

Пара алу (ҚР ҚК 366-баб.) 15 Пара беру (ҚР ҚК 367-баб.) 16 Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-баб.)

17

Қызметтік жалғандық жасау (ҚР ҚК 369-баб.)

18

Қызметтегі әрекетсіздік (ҚР ҚК 370-баб.) 19 Билікті теріс пайдалану (ҚР ҚК 450-баб.) 20 Билікті асыра пайдалану (ҚР ҚК 451-баб. 2-бөл. 2)-т.)

21

Биліктің әрекетсіздігі (ҚР ҚК 452-баб.) 22 Ақталғандар саны 23 Қылмыстық істерін сот тоқтатқан адам-дар саны

24

с.і. ҚР ҚПК 35-бабы 1-бөлімінің 1), 2), 5), 6), 7), 8)-тармақтары бойынша (23-жолдан)

25

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шарала-ры қолданылған адамдар саны

26

соның ішінде 1-бағаннанмемлекеттік органдардың қызметшілері

Өзг

е ме

млек

еттік

құр

ылым

дард

ың қ

ызме

тшіл

ерім

енөз

ге

Әді

лет м

инис

трлі

гінің

18- б

аға-

ннан

Сырт

қы іс

тер

мини

стрл

ігі

Қарж

ы ми

нист

рлігі

(10-

баға

нның

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

Ауыл

шар

уаш

ылығ

ы ми

нист

рлігі

22- б

а-ға

ннан

Денс

аулы

қ са

қтау

жән

е әл

еуме

ттік

даму

мин

истр

лігін

іңБі

лім

және

ғылы

м ми

нист

рлігі

нің

Ұлтт

ық э

коно

мика

мин

истр

лігін

ің

26-бағаннан

Инве

стиц

ияла

р жә

не д

аму

мини

стрл

ігіні

ң 31- б

аған

нан

Энер

гети

ка м

инис

трлі

гіМ

әден

иет ж

әне

спор

т мин

истр

лігін

ің

34- б

аған

нан

Мем

леке

ттік

қызм

ет іс

тері

мин

истр

лігі

(9-б

аған

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

Ақпа

рат ж

әне

комм

уник

ация

лар

мини

стрл

ігіҰл

ттық

бан

кінің

Респ

убли

калы

қ бю

джет

тің а

тқар

ылуы

н ба

қыла

у жө

нінд

егі

есеп

коми

тетін

іңӘ

кімді

ктер

дің

және

ола

рдың

құр

ылым

дық

бөлі

мшел

ерін

ің

қызм

етш

ілер

імен

ӘМ

сот

акт

ілер

ін о

рынд

ау ж

өнін

дегі

депа

ртам

ентін

ің

Жер

рес

урст

арын

бас

қару

коми

теті

Стат

исти

ка ж

өнін

дегі

коми

тетт

іңТа

биғи

мон

опол

ияла

рды

ретт

еу ж

әне

бәсе

келе

стікт

і қор

ғау

жөні

ндег

і ком

итет

тіңҚұ

рылы

с, тұ

рғын

үй-

комм

унал

дық

шар

уаш

ы-лы

к іст

ері

Тұты

нуш

ылар

құқ

ықта

рын

қорғ

ау ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Аэро

ғары

ш ко

мите

тінің

Дін

істер

і жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Спор

т жән

е де

не ш

ынық

тыру

істе

рі ко

мите

тінің

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп 4- тарау. Сотталғандар, ақталғандар, істерін сот тоқтатқан адамдар, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған адамдар және сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін жазалау шаралары туралы мәліметтер Б- кестесі

Атауы

Қылм

ысты

қ іст

ерін

сот

тоқт

атқа

н ад

амда

р са

ныс.

і. ҚР

ҚПК

35-

бабы

1-б

өлім

інің

1),

2), 5

), 6)

, 7),

8)-т

арма

қтар

ы бо

йынш

аМ

едиц

инал

ық с

ипат

тағы

мәж

бүрл

еу ш

арал

ары

қолд

аныл

ған

адам

дар

саны

Ақта

лған

дар

саны

Негізгі жазалау шаралары Қосымша жазалау ша-

раларыБас бостандығынан айыру

Бост

анды

ғын

шек

теу

Түзе

ту ж

ұмыс

тары

Айып

пұл

Шар

тты

сотт

ауЖ

азан

ы өт

еу м

ерзім

ін ш

егер

уҮк

ім б

ойын

ша

қылм

ысты

қ жа

уапт

ылық

тан

және

жаз

адан

бос

атыл

ған

адам

дар

саны

Белг

ілі б

ір л

ауаз

ымды

иел

ену

неме

се б

елгіл

і бір

қыз

метп

ен а

йнал

ысу

құқы

ғына

н ай

ыру

Арна

йы, ә

скер

и не

месе

құр

метт

і ата

ғына

н, с

ынып

тық

мәрт

ебес

інен

, ди

плом

атия

лық

дәре

жесін

ен, б

ілікт

ілік

сыны

бына

н жә

не м

емле

кетт

ік на

град

алар

дан

айыр

уМ

үлікт

і тәр

кілеу

1 жы

лға

дейі

н қо

са а

лған

да1

жылд

ан а

ртық

жән

е 3

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

3 жы

лдан

арт

ық ж

әне

5 жы

лға

дейі

н қо

са а

лған

да5

жылд

ан а

ртық

жән

е 8

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

8 жы

лдан

арт

ық ж

әне

10 ж

ылға

дей

ін қ

оса

алға

нда

10 ж

ылда

н ар

тық

және

12

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

12 ж

ылда

н ар

тық

және

15

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

15 ж

ылда

н ар

тық

және

20

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

20 ж

ылда

н ар

тық

және

25

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

25 ж

ылда

н ар

тық

және

30

жылғ

а де

йін

қоса

алғ

анда

өмір

бой

ына

бас

бост

анды

ғына

н ай

ыру

Барл

ығы

(5-1

5-ба

ғанд

арды

ң со

масы

)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Барлығы 1

1-жо

лдан

Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иемденіп алу немесе талан-таражға салу (ҚР ҚК 189-баб. 3-бөл. 2)-т.)

2

Алаяқтық (ҚР ҚК 190-баб. 3-бөл. 2)-т.)

3

Жалған кәсіпкерлік (ҚР ҚК 215-баб. 2-бөл. 3)-т.)

4

Іс жүзінде жұмыстар орындалмай, қызметтер көрсетілмей, тауарлар тиеп-жөнелтілмей шот-фактура жазу бойынша әрекеттер жасау (ҚР ҚК 216-баб. 2-бөл. 4)-т.)

5

Қаржылық (инвестициялық) пира-миданы құру және оған басшылық ету(ҚР ҚК 217-баб. 3-бөл. 3)-т.)

6

Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылыстату) (ҚР ҚК 218-баб. 3-бөл. 1)-т.)

7

Экономикалық контра-банда (ҚР ҚК 234-баб. 3-бөл. 1)-т.)

8

Рейдерлік (ҚР ҚК 249-баб. 3-бөл. 2)-т.)

9

Заңсыз ойын бизнесін ұйымдастыру (ҚР ҚК 307-баб. 3-бөл. 3)-т.)

10

Лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайда-лану (ҚР ҚК 361-баб.)

11

Билікті неме-се лауазымдық өкілеттіктерді асыра пай-далану (ҚР ҚК 362-баб. 4-бөл. 3)-т.)

12

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу (ҚР ҚК 364-баб.)

13

Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (ҚР ҚК 365-баб.)

14

Пара алу (ҚР ҚК 366-баб.) 15 Пара беру (ҚР ҚК 367-баб.)

16

Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-баб.)

17

Қызметтік жалғандық жа-сау (ҚР ҚК 369-баб.)

18

Қызметтегі әрекетсіздік (ҚР ҚК 370-баб.)

19

Билікті теріс пайдалану (ҚР ҚК 450-баб.)

20

Билікті асыра пайдалану (ҚР ҚК 451-баб. 2-бөл. 2)-т.)

21

Биліктің әрекетсіздігі (ҚР ҚК 452-баб.)

22

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

4- тарау. Сотталғандар, ақталғандар, істерін сот тоқтатқан адамдар туралы, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған адамдар және сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін жазалау шаралары туралы мәліметтер

В-кестесі

Атауы

Барл

ығы

соның ішінде 1-бағаннанқызметкерлері

судь

ялар

әкім

дер

депу

татт

ар

ішкі

істер

орг

анда

рыны

ң (3

, 4 ж

әне

5-ба

ғанд

арды

ң кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)ІІМ

Ұлт

тық

гвар

дияс

ының

ІІМ Қ

ылмы

стық

-атқ

ару

жүйе

сі ко

мите

тінің

ІІМ Т

өтен

ше

жағд

айла

р жө

нінд

егі к

омит

еттің

ұлтт

ық қ

ауіп

сізді

к орг

анда

рыны

ң (7

-бағ

ан

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

ҰҚК

Шек

ара

қызм

етін

іңПр

окур

атур

а ор

ганд

арын

ыңСы

байл

ас ж

емқо

рлық

қа қ

арсы

іс-қ

имыл

Ұлт

тық

бюро

сыны

ңҚМ

Мем

леке

ттік

кіріс

коми

тетін

ің

10-б

аған

нан

Қару

лы кү

ште

ріМ

емле

кетт

ік кү

зет қ

ызме

ті«С

ырба

р» с

ыртқ

ы ба

рлау

қыз

меті

Экон

омик

алық

терг

еп-т

ексе

руле

р қы

змет

інің

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17Өз қызметкерлері арасында мемле-кеттік органның бастамасы бойынша сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін сотталған жалпы адамдар саны

1

1-жо

лдан Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті

иемденіп алу немесе талан-таражға салу (ҚР ҚК 189-баб. 3-бөл. 2)-т.)

2

Алаяқтық (ҚР ҚК 190-баб. 3-бөл. 2)-т.)

3

Жалған кәсіпкерлік (ҚР ҚК 215-баб. 2-бөл. 3)-т.)

4

Іс жүзінде жұмыстар орындалмай, қызметтер көрсетілмей, тауарлар тиеп-жөнелтілмей шот-фактура жазу бойынша әрекеттер жасау (ҚР ҚК 216-баб. 2-бөл. 4)-т.)

5

20 1 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы. Басы 19-бетте)

(Жалғасы 21-бетте)

Қаржылық (инвестициялық) пирамиданы құру және оған басшылық ету (ҚР ҚК 217-баб. 3-бөл. 3)-т.)

6

Қылмыстық жолмен алынған ақшаны және (немесе) өзге мүлікті заңдастыру (жылыстату) (ҚР ҚК 218-баб. 3-бөл. 1)-т.)

7

Экономикалық контрабанда (ҚР ҚК 234-баб. 3-бөл. 1)-т.)

8

Рейдерлік (ҚР ҚК 249-баб. 3-бөл. 2)-т.)

9

Заңсыз ойын бизнесін ұйымдастыру (ҚР ҚК 307-баб. 3-бөл. 3)-т.)

10

Лауазымдық өкілеттіктерді теріс пайдалану (ҚР ҚК 361-баб.)

11

Билікті немесе лауазымдық өкілеттіктерді асыра пайдалану (ҚР ҚК 362-баб. 4-бөл. 3)-т.)

12

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу (ҚР ҚК 364-баб.)

13

Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау (ҚР ҚК 365-баб.)

14

Пара алу (ҚР ҚК 366-баб.) 15 Пара беру (ҚР ҚК 367-баб.) 16 Парақорлыққа делдал болу (ҚР ҚК 368-баб.)

17

Қызметтік жалғандық жасау (ҚР ҚК 369-баб.)

18

Қызметтегі әрекетсіздік (ҚР ҚК 370-баб.)

19

Билікті теріс пайдалану (ҚР ҚК 450-баб.)

20

Билікті асыра пайдалану (ҚР ҚК 451-баб. 2-бөл. 2)-т.)

21

Биліктің әрекетсіздігі (ҚР ҚК 452-баб.)

22

Ақталғандар саны 23 Қылмыстық істерін сот тоқтатқан адамдар саны

24

с.і. ҚР ҚПК 35-бабы 1-бөлімінің 1), 2), 5), 6), 7), 8)-тармақтары бойынша (23-жолдан)

25

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған адамдар саны

26

соның ішінде 1-бағаннанмемлекеттік органдардың қызметшілері

Өзг

е ме

млек

еттік

құр

ылым

дард

ың қ

ызме

тшіл

ерім

енөз

ге

Әді

лет м

инис

трлі

гінің

18- ба-ған-нан

Сырт

қы іс

тер

мини

стрл

ігіҚа

ржы

мини

стрл

ігі (1

0-ба

ғанн

ың кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)Ау

ыл ш

аруа

шыл

ығы

мини

стрл

ігі

22- ба-ған-нан

Денс

аулы

қ са

қтау

жән

е әл

еуме

ттік

даму

мин

истр

лігін

іңБі

лім

және

ғылы

м ми

нист

рлігі

нің

Ұлтт

ық э

коно

мика

мин

истр

лігін

ің

26-бағаннан

Инве

стиц

ияла

р жә

не д

аму

мини

стрл

ігіні

ң

31- ба-ған-нан

Энер

гети

ка м

инис

трлі

гіМ

әден

иет ж

әне

спор

т мин

истр

лігін

ің

34- ба-ған-нан

Мем

леке

ттік

қызм

ет іс

тері

мин

истр

лігі

(9-б

аған

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

Ақпа

рат ж

әне

комм

уник

ация

лар

мини

стрл

ігіҰл

ттық

бан

кінің

Респ

убли

калы

қ бю

джет

тің а

тқар

ылуы

н ба

қыла

у жө

нінд

егі е

сеп

коми

тетін

іңӘ

кімді

ктер

дің

және

ола

рдың

құр

ылым

дық

бөлі

мшел

ерін

ің

қызм

етш

ілер

імен

ӘМ

сот

акт

ілер

ін о

рынд

ау ж

өнін

дегі

депа

ртам

ентін

ің

Жер

рес

урст

арын

бас

қару

коми

теті

Стат

исти

ка ж

өнін

дегі

коми

тетт

іңТа

биғи

мон

опол

ияла

рды

ретт

еу ж

әне

бәсе

келе

стікт

і қо

рғау

жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Құры

лыс,

тұрғ

ын ү

й-ко

ммун

алды

қ ш

аруа

шыл

ык

істер

іТұ

тыну

шыл

ар қ

ұқық

тары

н қо

рғау

жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Аэро

ғары

ш ко

мите

тінің

Дін

істер

і жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Спор

т жән

е де

не ш

ынық

тыру

істе

рі ко

мите

тінің

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

5-тарау (қалыптастыру мерзімі) күніне жағдайы бойынша әкімшілік жауаптылыққа тартылған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар субъектілері туралы мәліметтер

А-кестесі (2015 жылдан бастап үдемелі кезеңмен)

Аймақ

Барл

ығы

соның ішінде 1-бағаннан:қызметкерлер

судь

ялар

әкім

дер

депу

татт

ар

ішкі

істер

орг

анда

рыны

ң (3

, 4 ж

әне

5-ба

ғанд

арды

ң кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке

алус

ыз)

ІІМ Ұ

лтты

қ гв

арди

ясын

ың

КІІМ

Қыл

мыст

ық-а

тқар

у жү

йесі

коми

тетін

ің

ІІМ Т

өтен

ше

жағд

айла

р жө

нінд

егі

коми

тетін

ің

ұлтт

ық қ

ауіп

сізді

к орг

анда

рыны

ң (7

-бағ

ан

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

ҰҚК

Шек

ара

қызм

етін

іңПр

окур

атур

а ор

ганд

арын

ың

Сыба

йлас

жем

қорл

ыққа

қар

сы іс

-қим

ыл

Ұлтт

ық б

юрос

ының

ҚМ М

емле

кетт

ік кір

іс ко

мите

тінің

10-ба-ған-нан

Қару

лы кү

ште

ріМ

емле

кетт

ік кү

зет қ

ызме

ті«С

ырба

р» с

ыртқ

ы ба

рлау

қыз

меті

Экон

омик

алық

терг

еп-т

ексе

руле

р қы

змет

інің

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17Астана қаласы 1Ақмола облысы 2Ақтөбе облысы 3Алматы қаласы 4Алматы облысы 5Атырау облысы 6Шығыс Қазақстан облысы 7Жамбыл облысы 8Батыс Қазақстан облысы 9Қарағанды облысы 10Қызылорда облысы 11Қостанай облысы 12Манғыстау облысы 13Павлодар облысы 14Солтүстік Қазақстан облысы 15Оңтүстік Қазақстан облысы 16Көліктік аймақ 17Әскери басқарма 18Қазақстан Республикасыбойынша барлығы

19

соның ішінде 1-бағаннан:мемлекеттік органдардың қызметшілері

Өзг

е ме

млек

еттік

құр

ылым

дард

ың қ

ызме

тшіл

ерім

енөз

ге

Әді

лет м

инис

трлі

гінің

18- ба-ған-нан

Сырт

қы іс

тер

мини

стрл

ігі

Қарж

ы ми

нист

рлігі

(10-

баға

нның

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

Ауыл

шар

уаш

ылығ

ы ми

нист

рлігі

22- ба-ған-нан

Денс

аулы

қ са

қтау

жән

е әл

еуме

ттік

даму

мин

истр

лігін

ің

Білі

м жә

не ғы

лым

мини

стрл

ігіні

ңҰл

ттық

эко

номи

ка м

инис

трлі

гінің

26-бағаннан

Инве

стиц

ияла

р жә

не д

аму

мини

стрл

ігіні

ң

31- ба-ған-нан

Энер

гети

ка м

инис

трлі

гіМ

әден

иет ж

әне

спор

т мин

истр

лігін

ің

34- ба-ғаннан

Мем

леке

ттік

қызм

ет іс

тері

мин

истр

лігі

(9-б

аған

көрс

еткіш

тері

н ес

епке

алу

сыз)

Ақпа

рат ж

әне

комм

уник

ация

лар

мини

стрл

ігіҰл

ттық

бан

кінің

Респ

убли

калы

қ бю

джет

тің а

тқар

ылуы

н ба

қыла

у жө

нінд

егі е

сеп

коми

тетін

ің

Әкім

дікт

ерді

ң жә

не о

лард

ың қ

ұрыл

ымды

қ бө

лімш

елер

інің

қы

змет

шіл

ерім

ен

ӘМ

сот

акт

ілер

ін о

рынд

ау ж

өнін

дегі

депа

ртам

ентін

ің

Жер

рес

урст

арын

бас

қару

коми

теті

Стат

исти

ка ж

өнін

дегі

коми

тетт

іңТа

биғи

мон

опол

ияла

рды

ретт

еу ж

әне

бәсе

келе

стікт

і қо

рғау

жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Құры

лыс,

тұрғ

ын ү

й-ко

ммун

алды

қ ш

аруа

шыл

ык іс

тері

Тұты

нуш

ылар

құқ

ықта

рын

қорғ

ау ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Аэро

ғары

ш ко

мите

тінің

Дін

істер

і жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Спор

т жән

е де

не ш

ынық

тыру

істе

рі ко

мите

тінің

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

5-тарау. (қалыптастыру мерзімі) күніне жағдайы бойынша әкімшілік жауаптылыққа тартылған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар субъектілері туралы мәліметтер

Б-кестесі (есептік кезеңнің көрсеткіштері)

Аймақ

Барл

ығы

соның ішінде 1-бағаннан:қызметкерлер

судь

ялар

әкім

дер

депу

татт

ар

ішкі

істер

орг

анда

рыны

ң (3

, 4 ж

әне

5-ба

ғанд

арды

ң кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)

ІІМ Ұ

лтты

қ гв

арди

ясын

ыңКІ

ІМ Қ

ылмы

стық

-атқ

ару

жүйе

сі ко

мите

тінің

ІІМ Т

өтен

ше

жағд

айла

р жө

нінд

егі к

омит

етін

іңұл

ттық

қау

іпсіз

дік о

рган

дары

ның

(7-б

аған

кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)ҰҚ

К Ш

екар

а қы

змет

інің

Прок

урат

ура

орга

ндар

ының

Сыба

йлас

жем

қорл

ыққа

қар

сы іс

-қим

ыл

Ұлтт

ық б

юрос

ының

ҚМ М

емле

кетт

ік кір

іс ко

мите

тінің

10-ба-ған-нан

Қару

лы кү

ште

ріМ

емле

кетт

ік кү

зет қ

ызме

ті«С

ырба

р» с

ыртқ

ы ба

рлау

қыз

меті

Экон

омик

алық

терг

еп-т

ек-

серу

лер

қызм

етін

ің

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17Астана қаласы 1Ақмола облысы 2Ақтөбе облысы 3Алматы қаласы 4Алматы облысы 5Атырау облысы 6Шығыс Қазақстан облысы 7Жамбыл облысы 8Батыс Қазақстан облысы 9Қарағанды облысы 10Қызылорда облысы 11Қостанай облысы 12Манғыстау облысы 13Павлодар облысы 14Солтүстік Қазақстан облысы 15Оңтүстік Қазақстан облысы 16Көліктік аймақ 17Әскери басқарма 18Қазақстан Республикасы бойынша барлығы

19

соның ішінде 1-бағаннан:мемлекеттік органдардың қызметшілері

Өзг

е ме

млек

еттік

құр

ылым

дард

ың қ

ызме

тшіл

ерім

ен

өзге

Әді

лет м

инис

трлі

гінің

18- ба-ған-нан

Сырт

қы іс

тер

мини

стрл

ігіҚа

ржы

мини

стрл

ігі (1

0-ба

ғанн

ың кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке

алус

ыз)

Ауыл

шар

уаш

ылығ

ы ми

нист

рлігі

22- ба-ған-нан

Денс

аулы

қ са

қтау

жән

е әл

еуме

ттік

даму

мин

истр

лігін

іңБі

лім

және

ғылы

м ми

нист

рлігі

нің

Ұлтт

ық э

коно

мика

мин

истр

лігін

ің

26-бағаннан

Инве

стиц

ияла

р жә

не д

аму

мини

стрл

ігіні

ң

31- ба-ған-нан

Энер

гети

ка м

инис

трлі

гіМ

әден

иет ж

әне

спор

т мин

истр

лігін

ің

34- ба-ған-нан

Мем

леке

ттік

қызм

ет іс

тері

мин

истр

лігі

(9-б

аған

кө

рсет

кіште

рін

есеп

ке а

лусы

з)Ақ

пара

т жән

е ко

ммун

икац

ияла

р ми

нист

рлігі

Ұлтт

ық б

анкін

іңРе

спуб

лика

лық

бюдж

еттің

атқ

арыл

уын

бақы

лау

жөні

ндег

і ес

еп ко

мите

тінің

Әкім

дікт

ерді

ң жә

не о

лард

ың қ

ұрыл

ымды

қ бө

лімш

елер

інің

қы

змет

шіл

ерім

ен

ӘМ

сот

акт

ілер

ін о

рынд

ау ж

өнін

дегі

депа

ртам

ентін

ің

Жер

рес

урст

арын

бас

қару

коми

теті

Стат

исти

ка ж

өнін

дегі

коми

тетт

іңТа

биғи

мон

опол

ияла

рды

ретт

еу ж

әне

бәсе

келе

стікт

і қор

ғау

жөні

ндег

і ком

итет

тіңҚұ

рылы

с, тұ

рғын

үй-

комм

унал

дық

шар

уаш

ы-лы

к іст

ері

Тұты

нуш

ылар

құқ

ықта

рын

қорғ

ау ж

өнін

дегі

коми

тетт

ің

Аэро

ғары

ш ко

мите

тінің

Дін

істер

і жөн

інде

гі ко

мите

ттің

Спор

т жән

е де

не ш

ынық

тыру

істе

рі ко

мите

тінің

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

5 - 1-тарау. ____________күніне (қалыптастыру күні) жағдайы бойынша әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды жасағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тартылған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар субъектілері туралы мәліметтер

Бар-лығы

Қарулы күштердің әскери по-лициясы

Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери по-лициясы

ІІМ Ұлттық гвардиясының әскери поли-

циясы

Мемлекеттік қызмет істері министрлігі

Проку-ратура

1 2 3 4 5 6Әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар (ҚРӘҚБК 34-тарауы)

1

Жеке тұлғалардың заңсыз материалдық сыйақы беруі (ҚРӘҚБК 676-б.)

2

Мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамның не оған теңестірілген адамның заңсыз материалдық сыйақы алуы (ҚРӘҚБК 677-б.)

3

Заңды тұлғалардың заңсыз материалдық сыйақы беруі (ҚРӘҚБК 678-б.)

4 ол

арды

ң іш

інен

ҚРӘҚБК 678-б. 1-бөлімі 5

ҚРӘҚБК 678-б. 2-бөлімі 6

Мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының заңсыз кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруы және заңсыз кірістер алуы (ҚРӘҚБК 679-б.)

7

Мемлекеттік органдар басшыларының сыбай-лас жемқорлыққа қарсы күрес жөнінде шара-лар қолданбауы (ҚРӘҚБК 680-б.)

8

Бұрын сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адамдарды жұмысқа қабылдау (ҚРӘҚБК 681-б.)

9

№3-К нысаны. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы есеп

5-2- тарау. Облыстар бөлігінде _____бастап _______дейінгі күндерде (ҚР Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы кодексінің 676-681-баптары) әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы істерді қозғаған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар субъектілері туралы мәліметтер

Бар-лығы

Қарулы күштердің

әскери поли-циясы

Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери

полициясы

ІІМ Ұлттық гвардиясының әскери поли-

циясы

Мемлекеттік қызмет істері министрлігі

Проку-ратура

1 2 3 4 5 6Астана қаласы 1Ақмола облысы 2Ақтөбе облысы 3Алматы қаласы 4Алматы облысы 5Атырау облысы 6

Шығыс Қазақстан облысы 7Жамбыл облысы 8

Батыс Қазақстан облысы 9Қарағанды облысы 10Қызылорда облысы 11Қостанай облысы 12

Манғыстау облысы 13Павлодар облысы 14

Солтүстік Қазақстан облысы 15Оңтүстік Қазақстан облысы 16

Көліктік аймақ 17Әскери басқарма 18

Қазақстан Республикасы бойынша барлығы

19

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 17 шілдедегі №125 бұйрығына 2-қосымша

«Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық

субъектілері туралы» № 3-К есеп нысанын қалыптастыру жөніндегі Нұсқаулық 1-тарау. Жалпы ережелер

1. «Сыбайлас жемқорлық қылмыстар, оларды жасаған адамдар, сотталғандар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар жөніндегі қылмыстық істердің қозғалысы және сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы» № 3-К нысанды есеп (бұдан әрі – есеп) уәкілетті мемлекеттік органдардың сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды анықтау, алдын алу және оларды жасаған кінәлі адамдарды жауаптылыққа тарту жөніндегі жұмысын бейнелейді, сыбайлас жемқорлық қылмыстардан келген материалдық зиянды және оны өтеу жөніндегі жұмыс күйін, сондай-ақ сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін жауаптылыққа тартылған адамдардың ведомстволық тиістілігі туралы, қылмыстық істерін сот қараған адамдар туралы, сыбайлас жемқорлық әрекет үшін жауаптылық шараларының түрлері туралы статистикалық ақпараттан тұрады.

2. Осы құқықтық статистиканың сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілеріне құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік және әскери органдар, жергілікті соттардың кеңселері және Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты жанындағы Соттарды қамтамасыз ету жөніндегі департамент, сондай-ақ өз өкілеттіліктері шегінде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) талаптарын орындауды қамтамасыз ететін барлық өзге мемлекеттік органдар мен ұйымдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары жатады.

3. Республика бойынша есепті Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті (бұдан әрі – Комитет) Комитеттің аумақтық басқармалары (бұдан әрі – аумақтық басқармалар) ұсынған, Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізілімі (бұдан әрі – СДТБТ), Қазақстан Республикасының сот органдарының Бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық-талдау жүйесі (бұдан әрі - ҚР СО БААТЖ) мәліметтері негізінде және Мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9628 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2014 жылғы 8 шілдедегі №70-бұйрығымен бекітілген №1-АВ, 1-АП (5, 5-1, 5-2-бөлімдер) нысан-ды ақпараттық есепке алу құжаттары бойынша Комитеттің деректері негізінде құрастырылған, өңірлер бойынша есептердің негізінде қалыптастырады.

4. Өңір бойынша есепті қалыптастырған кезде жеке көрсеткіштер арасындағы логикалық арақатынасты сақтау қажет. Есепті ұсыну күні оның электрондық байланыс арқылы Комитетке келіп түскен күні болып есептеледі.

Есеп үдемелі қорытындымен ай сайын құрастырылады және келесі мерзімдерде ұсынылады:1) Комитеттің аумақтық басқармалары есептік кезеңнен кейінгі айдың 4-күніне;2) республика бойынша жиынтық есепті Комитет Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына есептік

кезеңнен кейінгі айдың 8-күніне.Ескерту: Егер мерзімнің аяқталуы жұмыс күніне келмесе (демалыс, мереке күндері), онда мерзімнің соңғы күні

болып одан кейінгі бірінші жұмыс күні есептеледі.2-тарау. Есептің құрылымы және қалыптастыру

5. Есептің 1-бөлімі сыбайлас жемқорлық қылмыстар туралы негізгі мәліметтерді қылмыстық істері қылмыстық қудалау органдарының өндірісінде болған, тіркелген, тергеп-тексерумен аяқталған, сотқа дейінгі тергеп-тексеру мерзімі есептік кезеңде үзілген, сондай-ақ келтірілген зиянды өтеу бойынша мәліметтерді бейнелейді.

Есептің 2-бөлімі мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілетті адамдарға және оларға теңестірілген адамдарға қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеруі басталған сыбайлас жемқорлық қылмыстар туралы мәліметтерді бейнелейді.

Есептің 3-бөлімінде сыбайлас жемқорлық қылмыстар жасаған адамдар туралы мәліметтер бейнеленеді.Есептің 4-бөлімі сотталған, ақталған, қылмыстық істерін сот тоқтатқан, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шара-

лары қолданылған адамдар туралы мәліметтерді қамтиды, сондай-ақ тағайындалған жазалау шаралары көрсетіледі. Аумақтық басқармалар Комитетке сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін сотталған адамдар туралы

тізімдік мәліметтерді ұсынады (4-бөлім).Есептің 5-бөлімі әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тар тыл-

ған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы өңірлер бойынша бөлінген мәліметтерден тұрады.Есептің 5-1-бөлімі әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы істерді қозғаған сыбайлас

жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы 2014 жылғы 5 маусымдағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы кодексінің 676-681-баптары бойынша бөлінген мәліметтерден тұрады.

Есептің 5-2-бөлімі әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы істерді қозғаған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы өңірлер бойынша бөлінген мәліметтерден тұрады.

6. 1-бөлімнің 1-жолында жасалған сыбайлас жемқорлық қылмыстардың жалпы саны көрсетіледі, олардың ішінде 2-5-жолдарда сыбайлас жемқорлық қылмыстар қылмыс ауырлығы бойынша бөлініп көрсетіледі. 1-жолдан 6-26-жолдарда Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне (бұдан әрі – ҚР ҚК) сәйкес сыбайлас жемқорлыққа жатқызылған қылмыстар санамаланады. 27-жолда ҚР ҚК баптарына қайта сараланған, сыбайлас жемқорлық тізбесіне кірмейтін қылмыстар бейнеленеді.

1-бағанда қылмыстық істері есептік кезеңде қылмыстық қудалау органдарының өндірісінде болған қылмыстардың саны бейнеленеді.

Бұл санға бұрынғы жылдардағы қылмыстар кіреді, оның ішінде:1) процестік шешім қабылданбаған;2) есептік кезеңде алғаш рет процестік шешім қабылданған;3) есептік кезеңде сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталған;4) тергеулігі бойынша есептік кезеңде есептен алынумен жолданғандар.2-бағанда есептік кезеңде СДТБТ-нде тіркелген қылмыстар саны көрсетіледі, қылмыстық істері есептен алынумен

тоқтатылған әрекеттерден басқа. Қылмысты бір қылмыстық қудалау органы тіркеген (мысалы, экономикалық тергеп-тексеру қызметі) және тергеулігі бойынша кейін басқа органға берген (мысалы, ішкі істер органдарына) жағдайда осы бағанда қылмыс тек қылмысты тіркеген органның есебінде көрсетіледі (экономикалық тергеп-тексеру қызметі органы бойынша есепте). Бұл жағдайда 2-баған көрсеткіштерінің 1-баған көрсеткіштерінен артық болуына жол беріледі.

Қылмыстық істері есептік кезеңде алғаш рет тергеп-тексерумен аяқталған қылмыстар туралы мәліметтер соңғы процестік шешімдерге байланысты оларды 4 және 5-бағандарға бөліп, 3-бағанда бейнеленеді. Істері Қазақстан Республикасы Қылмыстық процестік кодексінің (бұдан әрі – ҚР ҚПК) 35-бабы 1-бөлімінің 1), 2), 5), 6), 7), 8)-тармақтары бойынша тоқтатылған қылмыстар 6-бағанда көрсетіледі.

7-бағанда сотқа дейінгі тергеп-тексерулер мерзімі алғаш рет үзілген қылмыстар туралы мәліметтер оларды шешім қабылдау негіздері бойынша 8-13-бағандарға бейнелеп көрсетіледі.

14-бағанда сотқа дейінгі тергеп-тексеру мерзімі есептік кезеңде ҚР ҚПК 45-бабы 7-бөлімінің 4)-тармағы негізінде үзілген қылмыстардың саны, 15-бағанда - сотқа дейінгі тергеп-тексеру мерзімі алдыңғы жылдары ҚР ҚПК 45-бабы 7-бөлімінің 4)-тармағы негізінде үзілген бұрынғы жылдардың қылмыстары көрсетіледі.

16-баған қылмыстық істері есептік кезеңде алғаш рет сотқа жолданған немесе ҚР ҚПК 35-бабы 1-бөлімінің 3), 4), 9), 10), 11), 12)-тармақтары және 36-бабы бойынша тоқтатылған қылмыстардан келген материалдық залалдың белгіленген көлемі (мың теңгемен) бейнеленеді. 17-бағанда 3-бағанда көрсетілген қылмыстар туралы істер бойын-ша тыйым салынған мүліктің сомасы (мың теңгемен) көрсетіледі. Қылмыстық істер бойынша мүлік алынған немесе ерікті түрде өтелген сома (мың теңгемен) 18-бағанда көрсетіледі.

Қылмыстық істері бойынша ҚР ҚПК белгіленген тергеу мерзімі өткен, ал оны ұзарту туралы ақпарат құқықтық статистика органдарына түспеген қылмыстар туралы мәліметтер 19-бағанда ескеріледі.

Есептік кезеңде тіркелгендер қатарынан (2-баған) 20-бағанда қылмыстық істері есептен алынумен берілген қылмыстар саны көрсетіледі.

Сонымен бірге егер қылмыстық іс есептен алынумен тергеулігі бойынша облыс ішінде берілетін болса, онда облыстың жиынтық есебінде қосалқы есепке алуды болдырмау үшін, осы іс 20-бағанда бейнеленбейді. Облыстық жиын-тық есепте осы баған тек іс есептен алынумен тергеулігі бойынша облыс шегінен тыс берілген жағдайда толтырылады.

7. 2-бөлім мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілетті адамдарға және оларға теңестірілген адамдарға қатысты сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталған сыбайлас жемқорлық қылмыстар туралы мәліметтерден тұрады.

1-жолда сыбайлас жемқорлық қылмыстардың жалпы саны, олардың ішінен 2-5-жолдарда сыбайлас жемқорлық қылмыстар қылмыс ауырлығы бойынша бөлініп, 6-бағанда – мемлекеттік органның өз бастамасы бойынша анықталғандар бейнеленеді. Бөлімнің 1-жолынан 7-27-жолдарда ҚР ҚК сәйкес сыбайлас жемқорлыққа жатқызылған қылмыстар көрсетіледі. Осы жолда қылмыстық істері ҚР ҚПК 35-бабы 1-бөлімінің 1), 2), 5), 6), 7), 8)-тармақтары бойынша тоқтатылған және тергеулігі бойынша есептен алынумен берілген қылмыстар ескерілмейді. 28-жолда істері ҚР ҚПК 35-бабы 1-бөлімінің 1), 2), 5), 6), 7), 8)-тармақтарымен көзделген негіздер бойынша тоқтатылған қылмыстар бейнеленеді. 29-жолда ҚР ҚК баптарына қайта сараланған, сыбайлас жемқорлық тізбесіне енбейтін қылмыстар бейнеленеді.

8. 3-бөлімнің 1-бағанында оларға қатысты есептік кезеңде күдікті деп тану туралы қаулы шығарылған адамдар саны ескеріледі. 2-бағанда осы есептік кезеңде қылмыстық істері алғаш рет сотқа жолданған немесе ҚР ҚПК 35-бабы 1-бөлімінің 3), 4), 9), 10), 11), 12)-тармақтары және 36-бабымен көзделген негіздер бойынша тоқтатылған, сы-байлас жемқорлық қылмыс жасаған адамдар саны көрсетіледі. 3-бағанның деректері 4-44-бағандарда мемлекеттік функцияларды атқаруға уәкілетті адамдарға және оларға теңестірілген адамдарға бөлінеді.

9. Есептің 4-бөлімі А кестесінің 1-бағанында осы есептік кезеңде заңды күшіне енген үкімдер бойынша сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін сотталған адамдар саны көрсетіледі. 2-42-бағандарда 1-бағаннан мемлекеттік функцияларды атқаруға уәкілетті адамдар және оларға теңестірілген адамдар бейнеленеді.

4-бөлімнің А кестесінің 1-бағанында сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін сотталған адамдардың жал-пы саны көрсетіледі. 1-бағаннан 2-22-бағандарда ҚР ҚК сәйкес сыбайлас жемқорлыққа жатқызылған қылмыстар бейнеленеді.

23-26-жолдар есеп нысанының көрсеткіштеріне сәйкес толтырылады. Есептің 4-бөлімі Б кестесінде соттардың сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адамдарға қатысты қылмыстық

істерді қарау нәтижелері туралы мәліметтер бейнеленеді (заңды күшіне енген сот актілері бойынша).Есептің В кестесінің 1-бағанында мемлекеттік органның өз бастамасы бойынша жұмысшыларының арасында

анықтаған сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін осы есептік кезеңде заңды күшіне енген үкімдер бойынша сотталған адамдар саны көрсетіледі.

2-42-бағандарда 1-бағаннан мемлекеттік органның өз бастамасы бойынша жұмысшыларының арасында анықтаған сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін сотталған жеке мемлекеттік орган қызметкерлерінің саны ерекшеленеді.

10. Есептің 5, 5-1, 5-2-бөлімдердің кестелерінде есептік кезеңде жауаптылыққа тартылған, Комитетте есепте тұрған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық субъектілері туралы мәліметтер бейнеленеді.

Есептің 5, 5-1, 5-2-бөлімдердің 1-бағанында сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін жауаптылыққа тартылған адамдардың жалпы саны 2-42-бағандар бойынша мемлекеттік функцияларды атқаруға уәкілетті адамдар және оларға теңестірілген адамдар туралы бейнелеумен көрсетіледі.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 18 тамызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14126 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 22 қаңтар №32 Астана қаласы

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық

және қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларын бекіту туралы«Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 5-1-бабының 5) тармақшасына

сәйкес бұйырамын:1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери

оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Білім және ғылым департаментінің бастығы: 1) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркеу үшін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне жол-дасын; 2) осы бұйрықтың көшірмесін мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде ресми жариялау үшін мерзімді баспасөз басылымдарына және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесіне жолдасын;

3) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің ресми интер-нет-ресурсына орналастырсын.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің орынбасары генерал-майор Т.С. Мұхтаровқа жүктелсін.

4. Бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі И. ТАСМАҒАМБЕТОВ

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы №32 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидалары1. Негізгі ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты жоғары әскери оқу орын-дарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне (бұдан әрі – ҚР ҚМ) ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылған: 1) аралық аттестаттау (емтихан сессиясы) – білім алушылардың академиялық кезеңдегі оқу пәндерінің бір

бөлігінің немесе барлық көлемінің мазмұнын меңгеру дәрежесін айқындау мақсатында өткізілетін рәсім; 2) әскери оқу орындары – ҚР ҚМ ведомстволық бағынысты білім беру ұйымдары;3) білім алушының жеке рейтингісі – білім алушылардың аралық аттестаттау нәтижелері бойынша құрылатын

академиялық кезеңдегі пәндерді меңгеру деңгейінің сандық көрсеткіші;4) емтихан (қорытынды бақылау) – аралық аттестаттау кезеңінде оқу пәнін немесе оның бір бөлігін оқыту

аяқталғанда жүргізілетін білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бақылау нысаны; 5) жұмыстық оқу бағдарламасы – пәннің сипаттамасын, зерделеу мақсаты мен міндеттерін, тақырыптар мен

олардың қысқаша мазмұнын, өздік жұмысы тапсырмаларын, бағалау өлшемшарттарын, негізгі және қосымша әдебиет тізімін қамтитын пәннің оқу бағдарламасы;

6) жұмыстық оқу жоспары – үлгілік оқу жоспары негізінде әзірленетін және міндетті және ЖОО құрамдастары оқу пәндерінің тізбесі, кредиттерде олардың еңбек қажеттілігі, зерделеу жүйелілігі, бақылау нысандары айқындайтын білім беру ұйымының басшысы бекітетін жұмыс жоспары;

7) ҚР ҚМ Білім және ғылым департаменті (бұдан әрі – БҒД) – әскери білім беру мәселелеріне жетекшілік ететін ҚР ҚМ құрылымдық бөлімшесі;

8) ҚР ҚМ жоғары әскери оқу орындары (бұдан әрі – ЖӘОО) – жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын ҚР ҚМ ведомстволық бағынысты білім беру ұйымдары;

9) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Ш.Уәлиханов атындағы Кадет корпусы (бұдан әрі – Кадет корпусы) – техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын ҚР ҚМ ведомстволық бағынысты білім беру ұйымы;

10) қорғау – білім алушылардың зертханалық жұмыстарын, есептеу-графикалық тапсырмаларын, курстық жұмыстарын (жобаларын), дипломдық жұмыстарын (жобаларын), магистрлік диссертацияларын (жобаларын), докторлық диссертацияларын, барлық практикалар мен тағылымдамалар түрлерін орындауын бақылау нысаны;

11) қорытынды аттестаттау – білім алушылардың тиісті мамандықтың білім беру бағдарламасын меңгеру дәрежесін айқындау мақсатында жүргізілетін рәсім;

12) межелік бақылау – бір оқу пәнінің бөлімін (модулін) аяқтағанда білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бақылау;

13) оқу үлгерімінің орташа балы – білім алушының аралық аттестаттау кезеңіндегі шамамен орташа бағасы; 14) оқудағы жетістіктерді балдық-рейтингілік бағалау жүйесі – білім алушылардың рейтингісін белгілеуге мүмкіндік

беретін халықаралық практикада қабылданған әріптік жүйеге сәйкес келетін білім деңгейін балмен бағалау жүйесі; 15) пререквизиттер – оқылатын пәнді меңгеру үшін қажетті пәндердің тізбесі;16) тапсырыс беруші – оның мүддесінде маман даярлау жүзеге асырылатын ҚР ҚМ, Бас штабы және Қазақстан

Республикасы Қарулы Күштерінің (бұдан әрі – ҚР ҚК) құрылымдық бөлімшесі;17) транскрипт – кредиттер мен білімді бағалауды көрсете отырып, білім алушылардың тиісті оқу кезеңінде

өткен пәндер тізбесін қамтитын құжат;18) үлгілік оқу жоспары – ЖОО-ларда іске асырылатын білім беру бағдарламалары бойынша мамандықтар

мен біліктіліктер тізбесі және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары негізінде әзірленетін оқу жоспары, онда міндетті құрамдастың оқу пәндерінің, ЖОО құрамдасының ең аз көлемі және оның еңбек қажеттілігінің тізбесі айқындалады;

19) үлгерімді ағымдағы бақылау – оқытушылар өткізетін сабақтарда білім алушылардың білімдерін жүйелі түрде тексеру.

2. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау жүргізу тәртібі

3. Үлгерімді ағымдағы бақылау олардың теориялық және практикалық даярлық деңгейін айқындау мақсатында оқу пәнінің әрбір тақырыбы бойынша жүргізіледі және силлабуспен айқындалатын әртүрлі бақылау нысандары-мен жүзеге асырылады.

4. Үлгерімді ағымдағы бақылау білім алушылардың оқудағы етістіктерін бағалаудың балдық-рейтингілік жүйесі бойынша бағаланады, оны дәстүрлі бағалар межесіне ауыстыру осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысанда жүргізіледі.

5. Ағымдағы бақылдаудың бір түрі межелік бақылау болып табылады, ол бір академиялық кезең ішінде бір пән шеңберінде 2 рет жүргізіледі және силлабуспен айқындалатын әртүрлі бақылау нысандарымен жүзеге асырылады.

6. Ағымдағы және межелік бақылау бағалары осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша оқыту сабақтарын есепке алу журналында көрсетіледі.

7. Пәнді жүргізетін оқытушы үлгерімге ағымдағы бақылауды, межелік бақылауды жүргізеді және білім алушылардың ағымдағы үлгерімі бағасын (бұдан әрі – АҮБ) шығарады.

8. АҮБ кезекті межелік бақылауға дейінгі ағымдағы бақылау бағаларынан (бұдан әрі – АББ) және кезекті межелік бақылау бағаларынан (бұдан әрі – КМБ) құралады.

АББ+КМБ = АҮБ9. Межелік бақылау үшін оқу бөлімі (оқу-әдістемелік басқарма) (бұдан әрі – оқу бөлімі) осы Қағидаларға

3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ағымдағы үлгерім ведомосын ресімдейді. Ағымдағы үлгерім бағасын қою силлабуспен айқындалады, бұл ретте ағымдағы үлгерімді бағалаудағы ағымдағы бақылау бағалары мен межелік бақылау бағаларының арақатынасы 60 %-да 40 % болуға тиіс.

10. АҮБ негізінде оқу бөлімі жіберу рейтингісінің бағасын (бұдан әрі – ЖРБ) шығарады. Ағымдағы үлгерім бағасына бөлінген балдар 50 % -да 50 % арақатынаста бөлінеді.

АҮБ1+ АҮБ2 = ЖРБ бұнда: АҮБ – 1-ші межелік бақылау бойынша пәннің бағасы; АҮБ – 2-ші межелік бақылау бойынша пәннің бағасы;11. ЖРБ және емтихан бағалары (бұдан әрі – ЕБ) негізінде пәнге баға (ПБ) қойылады, ол ең көп дегенде 100

балды құрайды, оның ішінде жіберу рейтингісін бағалауға кемінде 60 балл, ал емтиханды бағалауға 40 балдан астам емес бөлінеді.

ЖРБ+ЕБ = ПБ12. Пәнге 50 балдан төмен жинаған білім алушыға «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады.

50балл≤ПБ≤100балл13. Емтиханға жіберу үшін рейтингі бағасының орташа жиынтық балы 30 балды құрайды.

30балл≤ЖРБ≤60 балл14. Емтиханнан 20 балдан төмен баға алған білім алушыға пәннің бағасы есептелмейді және оған осы

Қағидалардың 36-тармағына сәйкес емтиханды қайта тапсыруға мүмкіндік беріледі. 20 < ЕБ ≤ 40

15. Білім алушылар жаттығуларды (оқ атуларды, жауынгерлік машиналарды жүргізуді) іс жүзінде орындағаны үшін қолданыстағы курстардың (оқ ату, жауынгерлік машиналарды жүргізу) талаптарына сәйкес бағаланады. Бұл ретте дәстүрлі бағаны оқудағы жетістіктерді бағалаудың балдық-рейтингілік жүйесіне ауыстыру осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.

3. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушыларды аралық аттестаттауды жүргізу тәртібі

16. Емтихан сессиясы жұмыстық оқу жоспарына және академиялық күнтізбеге сәйкес жүргізіледі. Емтихан сес-сиясы қысқы және жазғы болып бөлінеді. Семестрдегі оқу пәнін оқыту аяқталғанда емтихан өткізуге рұқсат беріледі.

17. Әрбір оқу пәні және кейбір қосымша оқыту түрлері үшін бақылау нысаны емтихан болып табыла-ды. Зертханалық, есептеу-графикалық тапсырмалар, курстық жұмыстар (жобалар), кәсіптік практикалар мен тағылымдамалардың барлық түрлері үшін – қорғау.

18. Емтихан сессиясын ұйымдастыру оқу бөліміне жүктеледі.19. Емтихандар әдістемелік кеңестің шешімі бойынша жазбаша, ауызша, тест, практикалық немесе аралас

нысанда өткізіледі. Ауызша нысанда бір күнде екі немесе одан артық емтихан тапсыруға жол берілмейді. Тест нысанында бір күнде екі немесе үш пән бойынша емтихан белгілеуге жол беріледі.

20. Оқу бөлімі өткізу нысанын ескере отырып, емтихандар кестесін факультетпен бірлесіп жасайды, оны әскери оқу орны бастығының оқу жұмысы жөніндегі орынбасары бекітеді және білім алушылар мен оқытушыларға ЕС басталғанға дейін кешіктірмей екі апта бұрын жеткізіледі.

21. Емтиханды осы пәннен сабақ беретін оқытушы – емтихан қабылдаушы қабылдайды. 22. Зертханалық жұмыстарды, есептеу-графикалық тапсырмаларды, курстық жұмыстарды (жобаларды) қорғауды

емтихан қабылдаушы өткізеді.23. Емтихан сессиясын дәлелді себептермен (науқастану, іссапарда, демалыста болу, қызметтік қажеттілік

және т.б.) тапсыру мүмкін болмағанда әскери оқу орнының бастығы жеке кесте бойынша тапсыруға рұқсат етеді. 24. Емтиханға келген кезде білім алушының өзімен бірге сынақ кітапшасы болуға тиіс. Сынақ кітапшасына білім

алушының емтихандар мен қорғау кезінде алған барлық бағалары енгізіледі. Сынақ кітапшасындағы жазбалар көк түсті шарикті қаламмен жазылады.

25. Ауызша немесе жазбаша нысанды емтихан өткізу үшін емихан қабылдаушы осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес емтихан билеттерін әзірлейді.

Емтихан билеттері кафедра (цикл) отырысында талқыланады, оған емтихан қабылдаушы қол қояды және кафе-дра (цикл) бастығы бекітеді. Емтихан билеттерінде негізгі сұрақтар, негізгі ұғымдар мен оқу пәнінің заңдылықтары көрсетіледі. Әрбір емтихан билеті үш сұрақтан тұрады, оның біреуі практикалық болуы мүмкін. Емтихан сұрақтары қайталанбайды. Емтихан билеттерінің саны топта білім алушылардың санынан 20 %-дан астам болады.

26. Емтиханды тест нысанында өткізу үшін тест сұрақтарынан база жасалады. Әрбір сұрақтың 4 нұсқада жауабы болады, соның біреуі ғана дұрыс болады. База оқу пәнінің әрбір кредитіне кемінде 100 тестілік сұрақтан тұрады. Әрбір дұрыс жауап 1 балға бағаланады. Екі немесе одан астам жауап нұсқасы болған жағдайда балл саналмай-ды. Емтихан бағасын санау үшін тестілік емтиханнан алған балдар саны (БС) 0,4 коэффициентіне көбейтіледі. Тестілеуге 150 минут бөлінеді.

ЕБ= БС*0,427. Ауызша емтихан уақытында білім алушылар силлабусқа сәйкес әскери техниканы немесе макет түріндегі

олардың шартты бейнесін, модельдерді, тренажерларды, қондырғыларды, стенділерді, дербес компьютерлерді және басқа да аппаратураны, сондай-ақ анықтамалық әдебиет пен оқу құралдарын және т.б. қолдана алады.

Емтиханда рұқсат етілмеген қосалқы материалдарды пайдаланған білім алушылар кабинеттен шығарып жіберіледі және оған «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады.

28. Оқу бөлімі емтиханға емтихан қабылдаушыға осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша пәнге арналған тіркелген бағалау ведомосын береді.

29. Пәнге арналған бағалау ведомосы оқу тобына немесе білім алушылар взводына бір данада жасалады және оған оқу бөлімінің бастығы қол қояды.

30. Емтихан бағасын қою өлшемшарты силлабуспен айқындалады. 31. Емтихан қабылдаушы әрбір білім алушының пән бойынша бағасын есептейді, оны оқу бөлімі транскриптке

енгізеді. Егер оқу пәні бойынша бірнеше емтихан өткізілсе, онда емтихан сессиялары кезеңінде пәнге алынған барлық бағалардың дөңгелектенген орташа мәні транскриптке енгізіледі.

32. ЖӘОО-да емтихан сессиясы аяқталғаннан кейін оқу үлгерімінің орташа балы негізінде білім алушылардың жеке рейтингісі айқындалады.

ЖӘОО-да оқу үлгерімінің орташа балы емтихан сессиясының пәндері бойынша кредиттердің жалпы санына пәндер бойынша бағалардың (бұдан әрі – ПБ) кредиттерді (бұдан әрі – К) шығару сомасы мен балдардың сандық баламасы ретінде айқындалады.

ҮОБ=(К1*ПБ1+К2*ПБ2+ Кi*ПБj ) / ∑КiМұнда:К1 – 1 пән бойынша кредиттер саны; ПБ1 – 1 пәннің бағасы;Кi – i пән бойынша кредиттер саны; ПБj - j пәннің бағасы;Кадет корпусында оқу үлгерімінің орташа балы (бұдан әрі – ҮОБ) емтихан сессиясы бойынша пәндердің жалпы

санына пән бойынша бағалардың (бұдан әрі – ПБ) орташа жиынтық мәні ретінде айқындалады.ҮОБ = (ПБ1+ПБ2+ ПБj) /ПС Мұнда:ПБ1– 1 пән бойынша баға; ПБj – jпән бойынша баға; ПС – емтихан сессиясы бойынша пәндер саны;33. Емтихан нәтижелері білім алушыларға емтихан аяқталғаннан кейін, ал жазбаша нысанда тапсырған кезде

келесі күні 18.00-ге дейін жеткізіледі. 34. Оң бағаны жоғарылату мақсатында емтиханды қайта тапсыруға рұқсат етілмейді. 35. Емтихан мен межелік бақылауды қайта тапсыру емтихан сессиясы аяқталғаннан кейін жүзеге асырылады.

Білім алушы емтихан қабылдаушы айқындайтын межелік бақылауды қайта тапсырады. Жіберу рейтингісінің бағасы 30 және жоғары балл болған кезде оқу бөлімі қайта тапсырудың жеке кестесін әзірлейді.

36. Емтиханды қайта тапсыру каникулдық демалыс кезеңінде 2 реттен артық емес жүзеге асырылады. Бұл рет-те екінші рет қайта тапсыруды әскери оқу орнының бастығы тиісті бейіндегі сәйкес оқытушылар қатарынан құрған құрамы кемінде 3 адамнан тұратын комиссия жүзеге асырады.

37. Магистранттарға (докторанттар) каникулдық демалыс кезеңінде тек бір рет емтиханды қайта тапсыруға әскери оқу орнының бастығы тиісті бейіндегі оқытушылар қатарынан құрған құрамы кемінде 3 адамнан тұратын комиссия жол береді.

38. Емтихан нәтижелерімен келіспеген білім алушылар емтихан сесиясы кезеңінде апелляцияға береді.39. Емтихан сессиясы кезеңінде әскери оқу орны бастығының бұйрығымен әр пән бойынша тиісті бейіндегі

оқытушылар қатарынан апелляциялық комиссия құрылады. 40. Апелляция нәтижелері осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша пән үшін баға ведомосы-

на тіркелетін хаттамамен ресімделеді. Хаттама негізінде оқу бөлімі пән үшін қорытынды бағалар ведомосына өзгерістер енгізеді.

41. Жаңа академиялық кезең басында оқу берешегі бар білім алушы оқудан шығарылуға тиіс. 42. Емтихандар нәтижелерін талдау және оқу процесін жақсарту жөніндегі ұсыныстар емтихан сессиясы

аяқталғаннан кейін ЖӘОО факультеті кафедрасының (циклінің) және оқу-әдістемелік кеңесінің, Кадет корпусы педагогикалық кеңесінің отырысына талқылауға шығарылады.

43. Аралық аттестаттау қорытындылары бойынша екі апта мерзімде әскери оқу орны Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы атындағы ұлттық қорғаныс университетіне (бұдан әрі – Ұлттық қорғаныс университеті) электрондық және қағаз тасымалдағыштарда осы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сессия нәтижелерін талдауды ұсынады. Ұлттық қорғаныс университеті барлық әскери оқу орындарының емтихан сесси-ялары нәтижелеріне жалпы талдау жасайды және оны БҒД-ға ұсынады.

44. Докторанттардан кешенді емтихан қабылдау үшін Ұлттық қорғаныс университеті бастығының бұйрығымен комиссия төрағасы мен құрамында төрт мүшесі болатын емтихан комиссиясы құрылады. Комиссия құрамына оның мүшелері құқығында жоғары оқу орнынан кейінгі білімі немесе ғылыми атағы бар тиісті бейіндегі адамдар кіреді.

Кешенді емтихан докторлық диссертацияны қорғағанға дейін 2 айдан кешіктірілмей қабылданады. 4. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтихан өткізу тәртібі

45. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтихан академиялық күнтізбеге сәйкес емтихан сессиясы кезеңінде сол академиялық кезеңде өткізіледі.

46. Мемлекеттік емтихан комиссиясының төрағасы Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығымен ЖӘОО бастығының орынбасарлары қатарынан ағымдағы оқу жылының 1 қарашасынан кешіктірілмей тағайындалады.

47. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтиханды қабылдау үшін ЖӘОО күнтізбелік бір жыл мерзімге ағымдағы оқу жылының 1 желтоқсанынан кешіктірілмей Мемлекеттік емтихан комиссиясын құрады.

48. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтихан кестесін оқу бөлімі жасайды және оны мемлекеттік емтихан басталғанға дейін екі аптадан кешіктірілмей ЖӘОО бастығы бекітеді.

49. Мемлекеттік емтихан комиссиясы отырысының ұзақтығы күніне 6 академиялық сағаттан аспауға тиіс. 50. Мемлекеттік емтихан комиссиясының отырыстары осы Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша

әрбір курсантқа хаттамамен ресімделеді. 51. Мемлекеттік емтихан комиссиясының отырысы хаттамаларының бланкілері жеке іске тігіледі, нөмірленеді

және ҚҚТ ПМЕ басталғанға дейін мөрмен бекітіледі.52. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтиханды дәлелді себептермен тапсырмаған

курсанттарға мемлекеттік емтихан комиссиясы төрағасының шешімімен жеке график жасалады.53. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтиханға жіберу үшін курсант жіберу

рейтингісі бағасының кемінде 50 балын жинайды. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні үшін баға 100 балдық меже бойынша бағаланады.

54. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтиханды қайта тапсыруға жол берілмейді. Егер курсант «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтихан үшін 50 балдан төмен балл алса, ол оқудан шығарылуға тиіс.

55. «Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтиханды тапсыру нәтижелері оны тапсыру көзделген емтихан сессиясының қорытындыларын шығару кезінде ескеріледі.

56. Мемлекеттік емтихан комиссиясының жұмысы аяқталғаннан кейін комиссия төрағасы есеп беруді жасайды, ол ЖӘОО (факультет) оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында талқыланады және бекітіледі және Ұлттық қорғаныс университетіне екі апта мерзімде ұсынылады.

Ұлттық қорғаныс университеті барлық ЖӘОО-лардың есеп берулерін қорытындылайды, талдау жүргізеді және оларды Білім және ғылым департаментіне ұсынады.

5. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушыларға қорытынды аттестаттау жүргізу тәртібі

§ 1 параграф. Кадеттерге қорытынды аттестаттау жүргізу тәртібі57. Кадеттерге қорытынды аттестаттауды ұйымдастыру және жүргізу үшін Кадет корпусы бастығының

бұйрығымен күнтізбелік бір жыл мерзімге аттестаттау комиссиялары құрылады. Аттестаттау комиссиясы кемінде бес адамнан тұрады.

58. Ағымдағы жылғы 1 мамырға дейін БҒД-ның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығымен бекітілетін әскери бөлімдер мен мекемелердің өкілдері аттестаттау комиссиясының төрағасы және оның бір мүшесі болып табылады.

59. Аттестаттау комиссиясы отырыстарының ұзақтығы күніне 6 сағаттан аспауға тиіс. 60. Кадеттерді қорытынды аттестаттау жұмыстық оқу жоспарында және академиялық күнтізбеде көзделген

мерзімдерде өткізіледі. Аттестаттау комиссиясы төрағасының шешімімен кадеттерге қорытынды аттестаттауды жеке график бойынша тапсыруға жол беріледі.

61. Оқу бөлімі аттестаттау комиссиясына мынадай құжаттарды:кадеттерді қорытынды аттестаттауға жіберу туралы Кадет корпусы бастығының бұйрығынан үзінді көшірмені;жұмыстық оқу жоспарының пәндері бойынша пәннің бағасын;кәсіптік практика мен тағылымдама үшін бағаларды;оқу бағдарламасына сәйкес қорытынды емтихандарға шығарылатын сұрақтар тізбесін;Кадет корпусының бастығы бекіткен және тиісті циклдің бастығы қол қойған емтихан билеттерінің жиынтығын

ұсынады.

62. Кадеттерді қорытынды аттестаттау 100 балдық меже бойынша бағаланатын арнайы пәндер бойынша қорытынды емтихандар тапсыру нысанында өткізіледі.

63. Қорытынды емтихандар тиісті цикл әзірлеген, педагогикалық кеңесте қаралған, тапсырыс берушімен келісілген және Кадет корпусының бастығы бекіткен бағдарламалар бойынша өткізіледі.

64. Қорытынды емтихан өткізу нысаны мен пәндер тізбесін педагогикалық кеңес айқындайды. 65. Дайындыққа және жауап беруге арналған уақыт қорытынды емтихан бағдарламасымен айқындалады.66. Қорытынды емтихан бойынша 50 балдан төмен алған кадеттер аттестаттау комиссиясы төрағасының

шешімімен бір рет жеке график бойынша қайта тапсыруға жіберіледі. 67. Қорытынды емтиханды қайта тапсырған кезде 50 балдан төмен алған кадетке «Білім беру қызметінде білім

беру ұйымдары пайдаланатын қатаң есептегі құжаттардың нысандарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2007 жылғы 23 қазандағы № 502 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4991 болып тіркелген) бекітілген нысан бойынша оқытудың толық курсын бітіргені туралы анықтама беріледі.

68. Аттестаттау комиссиясының отырысы аттестаттау комиссиясының мүшелері қол қоятын тиісті хаттама-мен ресімделеді.

69. Жұмыстық оқу жоспарының барлық пәндерінің кемінде 75 %-ы бойынша емтихандарды «А», «А-» деген бағалармен, ал қалған пәндер бойынша – «В+», «В», «В-» деген бағалармен тапсырған және барлық оқу кезеңі ішінде емтихандарды қайта тапсырмаған кадеттерге аттестаттау комиссиясының шешімімен үздік диплом беріледі.

70. Жұмыстық оқу жоспарының барлық пәндерінің кемінде 90 %-ы бойынша емтихандарды – «А», «А-» деген бағалармен, ал қалған пәндер бойынша «В+», «В», «В-» деген бағалармен тапсырған және барлық оқу кезеңі ішінде емтихандарды қайта тапсырмаған кадеттерге аттестаттау комиссиясының шешімімен үздік диплом беріледі, Кадет корпусының Құрмет тақтасына фотосуретін ілумен «Әскери оқу орнын үздік бітіргені үшін» төсбелгісі беріледі. «Әскери оқу орнын үздік бітіргені үшін» төсбелгісімен Кадет корпусын бітірген кадеттер қызмет орнын таңдауда басым құқықты пайдаланады.

71. Қорытынды емтихандар нәтижелері негізінде аттестаттау комиссиясы тиісті біліктілікті беру және мемлекеттік үлгідегі дипломды беру немесе одан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

72. Қорытынды аттестаттау аяқталғаннан кейін аттестаттау комиссиясының төрағасы екі апта мерзімде есеп беруді жасайды, онда:

кадеттердің даярлық деңгейі мен білім сипаттамасы;оқу пәндерінің жекелеген мәселелері бойынша кадеттерді даярлаудағы кемшіліктер;кәсіпқой-сержанттарды даярлауды одан әрі жетілдіру жөніндегі ұсынымдар көрсетіледі.73. Жұмыс аяқталғаннан кейін аттестаттау комиссиясының төрағасы осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес

нысан бойынша есеп беруді жасайды, ол Кадет корпусы педагогикалық кеңесінің отырысында талқыланады және екі апта мерзімде Ұлттық қорғаныс университетіне ұсынылады.

Ұлттық қорғаныс университеті есеп беруге талдау жүргізеді және оны екі апта мерзімде БҒД-ға ұсынады. § 2 параграф. Курсанттарға қорытынды аттестаттау жүргізу тәртібі

74. Курсанттарға әрбір біліктілік бойынша қорытынды аттестаттау жүргізу үшін ағымдағы жылғы бірінші маусымға дейін ЖӘОО бастығының бұйрығымен күнтізбелік бір жыл мерзімге кемінде бес адамнан тұратын мемлекеттік ат-тестаттау комиссиясы (бұдан әрі – МАК) құрылады.

75. Әрбір МАК-тың төрағалары және бір мүшесі ағымдағы жылғы 1 мамырға дейін БҒД-ның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығымен бекітілетін әскери бөлімдер мен мекемелердің өкілдері болып табылады. Бір адамды бірнеше МАК құрамында тағайындауға жол беріледі.

76. Курсанттарды қорытынды аттестаттау жұмыстық оқу жоспарында белгіленген нысандар бойынша жүргізіледі. Қорытынды аттестаттаудың ұзақтығы мен мерзімдері академиялық күнтізбемен айқындалады. Қорытынды атте-статтауды МАК төрағасының шешімі негізінде жеке график бойынша жүргізуге жол беріледі.

77. Курсанттар жұмыстық оқу жоспарына сәйкес 100 балдық меже бойынша бағаланатын кешенді мемлекеттік емтихандарды тапсырады және дипломдық жұмысты (жобаны) қорғайды.

78. ЖӘОО оқу-әдістемелік кеңесінің шешімі бойынша дипломдық жұмысты (жобаны) қорғау орнына базалық және/немесе бейіндік пәндер бойынша екі мемлекеттік емтиханды тапсыруға жол беріледі.

79. Кешенді мемлекеттік емтихан пәндерінің тізбесі тапсырыс берушімен келісу бойынша факультет оқу-әдістемелік кеңесінің шешімімен бекітіледі.

80. Теориялық оқытудың, кәсіптік практиканың және әскери тағылымдаманың толық курсынан өткен курсанттар ол басталғанға дейін екі аптадан кешіктірілмей ЖӘОО бастығының бұйрығымен қорытынды аттестаттауға жіберіледі.

81. Оқу бөлімі МАК-қа мынадай құжаттарды:курсанттарды қорытынды аттестаттауға жіберу туралы ЖӘОО бастығының бұйрығынан үзінді көшірмені;жұмыс оқу жоспарының пәндері бойынша пәннің бағасын;кәсіптік практика мен әскери тағылымдама үшін бағаларды;кешенді мемлекеттік емтихан мен мемлекеттік емтиханға шығарылатын сұрақтар тізбесін;ЖӘОО бастығы бекіткен және тиісті факультет бастығы қол қойған емтихан билеттерінің жиынтықтарын;кешенді мемлекеттік емтихан мен мемлекеттік емтиханда пайдалану үшін көрнекі құралдар мен анықтамалық

сипаттағы материалдар тізбесін ұсынады.82. МАК-тың құзыретіне:1) бітірушілердің теориялық және практикалық даярлығының біліктілік талаптарына сәйкес келуі деңгейін тексеру;2) тиісті мамандық бойынша «бакалавр» дәрежесін беру, біліктілікті беру және жоғары білім туралы мемлекеттік

үлгідегі дипломды беру немесе одан бас тарту туралы шешім қабылдау;3) мамандарды даярлау сапасын жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу кіреді.83. Оқу бөлімі МАК жұмысының кестесін жасайды, оны ЖӘОО бастығы бекітеді және ол МАК жұмысы басталғанға

дейін екі аптадан кешіктірілмей жалпы мәліметке жеткізіледі.84. МАК отырысының ұзақтығы күніне 6 академиялық сағаттан аспауға тиіс. Бұл ретте мемлекеттік емтихан

тапсыруға күніне 15-тен аспайтын, ал дипломдық жұмысты қорғауға – 10-нан аспайтын адам жіберіледі.85. Дипломдық жұмысты (жобаны) қорғауға жіберу және оны қорғау осы Қағидаларға сәйкес жүргізіледі. 86. Дипломдық жұмысты (жобаны) плагиат мәніне тексеру тәртібін ЖӘОО дербес айқындайды.87. Әрбір курсантқа дипломдық жұмыстың (жобаның) жетекшісі бекітіліп беріледі және тақырыпты көрсете

отырып, ЖӘОО бастығының бұйрығымен бекітіледі. 88. Дипломдық жұмыстардың тақырыбы ағымдағы оқу жылы басталғаннан кейін бір ай ішінде факультеттің

оқу-әдістемелік кеңесінде қаралады, тапсырыс берушімен келісіледі, оны ЖӘОО бастығы бекітеді және Білім және ғылым департаментіне жолданады.

89. Дипломдық жұмысты (жобаны) рецензиялауды тапсырыс беруші тарапынан әскери бөлімдер мен ұйымдардың немесе біліктілігі қорғалатын дипломдық жұмыстың (жобаның) тақырыбына сәйкес келетін өкілдері жүзеге асыра-ды. Дипломдық жұмыстардың (жобалардың) рецензенттерін Білім және ғылым департаментінің бастығы бекітеді.

90. Мамандық бойынша кешенді мемлекеттік емтихан екі және одан астам силлабус негізінде ЖӘОО әзірлеген бағдарлама бойынша өткізіледі.

Мамандық бойынша кешенді мемлекеттік емтиханның және бейіндік және/немесе базалық пәндер бойынша мемлекеттік емтиханның бағдарламалары ағымдағы жылғы бірінші желтоқсанға дейін факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралады, ол тапсырыс берушімен келісіледі және ЖӘОО бастығы бекітеді.

91. Кешенді мемлекеттік емтиханға және мемлекеттік емтиханға шығарылатын сұрақтар тізбелері факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралады, оны ЖӘОО бастығы бекітеді және ағымдағы жылғы бірінші қаңтарға дейін курсанттарға жеткізіледі.

92. Кешенді мемлекеттік емтиханның және мемлекеттік емтиханның емтихан билеттері тиісті сұрақтар тізбесі негізінде жасалады, бұл ретте емтихан билеттері жиынтықтарының саны оқу топтарының санына сәйкес келу-ге тиіс. Әрбір емтихан билеті 3-5 сұрақтан тұрады, оның 1-2-еуі практикалық сұрақтар. Емтихан билетінің бір жиынтығындағы сұрақтар қайталанбайды. Бір жиынтығындағы емтихан билеттерінің саны топтағы білім алушылар санынан 20 %-ға артық болады.

Емтихан билеттерінің мазмұны курсанттарға алдын ала жеткізілмейді, оларды қайта пайдалануға жол берілмейді. 93. МАК отырыстары әр курсантқа осы Қағидаларға 11-13-қосымшаларға сәйкес нысан бойынша хаттамамен

ресімделеді. 94. Шешім қабылдау үшін кворум төрағаны қоса алғанда, МАК құрамының кемінде 2/3 бөлігін құрайды.95. Кешенді мемлекеттік емтихан, мемлекеттік емтихан тапсыру және дипломдық жұмысты (жобаны) қорғау

нәтижелері оларды өткізген күні МАК отырысының хаттамаларына қол қойылғаннан кейін жарияланады.96. МАК шешімі жабық отырыста ашық дауыс берумен, қарапайым көпшілік дауыспен қабылданады. Дауыстар

саны тең болған кезде МАК төрағасының дауысы шешуші болып табылады.Қорытынды аттестаттаудан өткен курсантқа МАК шешімімен біліктілік берумен тиісті мамандық бойынша «ба-

калавр» дәрежесі және қосымшасы бар мемлекеттік үлгідегі диплом беріледі. 97. Кешенді мемлекеттік емтиханды, мемлекеттік емтиханды қайта тапсыру және дипломдық жұмысты (жобаны)

қайта қорғау рұқсат етілмейді. Кешенді мемлекеттік емтиханда немесе мемлекеттік емтиханда немесе дипломдық жұмысты (жобаны) қорғауда 50 балдан аз алған курсанттар оқудан шығарылуға тиіс.

98. Курсант дипломының қосымшасы қорытынды аттестаттау нәтижелеріне, пән бойынша алған бағаларына, курстық жұмыстары (жобалары) бойынша, кредиттер мен академиялық сағаттар көлемін көрсете отырып, кәсіптік практика мен тағылымдама түрлері бойынша бағаларына сәйкес толтырылады.

99. Барлық емтихандар мен қорғауларда «А», «А-», «В+», «В», «В-» бағаларын алған, барлық оқу кезеңі үшін үлгерімінің орташа балы 3,5-тен төмен емес және барлық оқу кезеңінде емтихандарды қайта тапсыру болмаған, сондай-ақ қорытынды аттестаттауды «А», «А-» бағаларына тапсырған курсанттарға МАК шешімімен мемлекеттік үлгідегі үздік диплом беріледі.

100. Барлық емтихандар мен қорғауларда «А», «А-» бағаларын алған, барлық оқу кезеңі үшін үлгерімінің орташа балы 3,7-ден төмен емес және барлық оқу кезеңінде емтихандарды қайта тапсыру болмаған, сондай-ақ қорытынды аттестаттауды «А», «А-» бағаларына тапсырған курсанттарға МАК шешімімен үздік диплом беріледі, суретін ЖӘОО-ның Құрмет тақтасына ілумен «Әскери оқу орнын үздік бітіргені үшін» төсбелгісі беріледі. ЖӘОО-ны «Әскери оқу орнын үздік бітіргені үшін» төсбелгісімен бітірген курсанттар қызмет орнын таңдауда басым құқықты пайдаланады.

101. Жұмыстың аяқталуы бойынша МАК төрағасы осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша есеп беруді жасайды, ол ЖӘОО-ның оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында талқыланады және екі апта мерзім ішінде Ұлттық қорғаныс университетіне ұсынылады.

Ұлттық қорғаныс университеті барлық ЖӘОО-лардың есеп берулерін қорытындылайды, талдау жүргізеді және екі апта мерзімінде БҒД-ға ұсынады.

102. Дипломдық жұмыс (жоба) алдынала қорғау рәсімінен өту үшін оқуды бітіртіп шығаратын кафедраға ұсынылады.

103. Дипломдық жұмысты алдын ала қорғау рәсімі курсанттардың және жетекшісінің қатысуымен кафедраның ашық отырысында өткізіледі.

Алдын ала қорғау кафедрасы отырысының хаттамасымен ресімделеді. 104. Алдын ала қорғаудан табысты өткен дипломдық жұмысқа курсант қол қояды және жетекшісіне ұсынады.Жетекші пікірді және курсантты қорғауға жіберу туралы қорытындыны дайындайды. Жетекші теріс қорытынды

берген кезде курсант қорғауға жіберілмейді.105. Оқуды бітіртіп шығаратын кафедра қорғауға ұсынған дипломдық жұмыс рецензияға тапсырылады. 106. Рецензент дипломдық жұмысқа жазбаша рецензия ұсынады, онда зерттелген тақырыптың өзектілігі,

жаңашылдығы мен іс жүзіндегі маңыздылығы, дипломдық зерттеу тақырыбының маман даярлау бейініне, берілетін академиялық дәреже мен берілетін біліктілікке сәйкес келуі, зерттеуді дербес жүргізгені, қорытындылар мен ұсыныстардың болуы, проблеманы шешу мен зерттеудің аяқталу деңгейі көрсетіледі.

Рецензияда балдық-рейтингілік жүйе бойынша бағасы және тиісті академиялық дәреже мен біліктілікті беру мүмкіндігі көрсетілген қорытынды беріледі.

107. Ғылыми жетекші қорғауға жіберген, бірақ рецензент F «қанағаттанарлықсыз» бағасымен бағалаған дипломдық жұмыс жалпы шарттарда қорғалады.

108. Факультет бастығы қорғауға дейін бес күн бұрын кешіктірмей оқуды бітіртіп шығару кафедрасының бастығын және диплом жазған курсантты рецензиямен таныстырады және пікірмен және рецензиясымен бірге дипломдық жұмысты қорғау үшін МАК-қа жолдайды. МАК-қа сонымен қатар орындалған дипломдық жұмыстың ғылыми және практикалық құндылығын сипаттайтын материалдар, ресми емес сын-пікірлер, дипломдық жұмыстың (жобаның) бейіні бойынша практикалық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың жазбаша қорытындылары, ғылыми зерттеу нәтижелерін енгізу анықтамалары немесе актілері, макеттер, материалдардың, бұйымдардың үлгілері және т.б. ұсынылады.

109. Дипломдық жұмысты қорғау курсанттың қалауы бойынша қазақ немесе орыс тілінде өткізіледі. Курсант кафедраның ұсынысы бойынша шет тілінің бірінде дипломдық жұмыстың қысқаша мазмұнын қосымша ұсынуына болады, ол қорғауда жарияланады.

110. Дипломдық жұмысты қорғау электрондық ресурстарды пайдаланумен мультимедиялық презентация түрінде жүзеге асырылады.

111. Дипломдық жұмысты қорғау МАК-тың ашық отырысында өткізіледі. МАК жұмысына оның мүшелерінің кемінде 2/3 (үштен екі) бөлігі қатысқан, отырысқа комиссия төрағасы қатысқан

МАК отырысы заңды болып саналады. 112. Дипломдық жұмысты қорғау курсанттардың, оқуды бітіртіп шығару кафедрасы оқытушыларының қатысуымен

жария түрде ұйымдастырылады. Қорғауға базасында дипломдық зерттеу жүргізілген ұйымның басшысы, өкілдері және басқа да мүдделі адамдар шақырылуы мүмкін.

113. Бір дипломдық жұмысты қорғау ұзақтығы бір курсантқа 30 минуттан аспайды. 114. Дипломдық жұмысты қорғау үшін курсант МАК алдында баяндаумен кемінде 15 минут сөз сөйлейді. 115. Қажет болған кезде дипломдық жұмысты талқылауға сұрақ қою немесе сөз сөйлеу түрінде барлық

қатысушылар қатысады. 116. Дипломдық жұмысты талқылағаннан кейін комиссия хатшысы пікір (жетекші қатысқан жағдайда өзі жеке сөз

сөйлейді) мен рецензияны оқиды. Пікірде және/немесе рецензияда ескертулер болған кезде оны курсант түсіндіреді. 117. Дипломдық жұмысқа баға қою кезінде теориялық, ғылыми және практикалық дайындығының деңгейі,

жетекшісінің пікірі және рецензенттің бағасы назарға алынады. § 3 параграф. Магистранттарды қорытынды аттетаттаудан өткізу тәртібі

118. Әрбір біліктілік бойынша магистранттарды қорытынды аттестаттауды өткізу үшін ағымдағы жылғы бірінші мамырға дейін Ұлттық қорғаныс университеті бастығының бұйрығымен бір күнтізбелік жыл мерзіміне МАК құрылады, ол кемінде жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар бес адамнан тұрады.

119. Әрбір МАК-тың төрағасы мен бір мүшесі сыртқы өкілдер болып табылады, олар ағымдағы жылғы 1 сәуірге дейін Білім және ғылым департаментінің ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығымен бекітіледі. Бір адамды бірнеше МАК құрамына тағайындауға рұқсат етіледі.

120. Магистранттарды қорытынды аттестаттау жұмыстық оқу жоспарында белгіленген нысандар бойынша жүргізіледі. Қорытынды аттестаттау ұзақтығы мен мерзімі академиялық күнтізбе бойынша айқындалады. Қорытынды аттестаттауды МАК төрағасының шешімі негізінде жеке график бойынша жүргізуге жол беріледі.

121. Магистранттар жұмыстық оқу жоспарына сәйкес кешенді мемлекеттік емтихан тапсырады және магистрлік диссертация қорғайды, олар 100 балдық межемен бағаланады.

122. КМЕ пәндерінің тізбесі тапсырыс берушінің келісімі бойынша факультет оқу-әдістемелік кеңесінің шешімімен бекітіледі.

123. Теориялық оқудың, кәсіптік практика және әскери тағылымдаманың толық курсынан өткен магистранттар ол басталғанға дейін екі аптадан кешіктірмей Ұлттық қорғаныс университеті бастығының бұйрығымен қорытынды аттестаттауға жіберіледі.

124. Оқу бөлімі МАК-қа мынадай құжаттарды:1) магистранттарды қорытынды аттестаттауға жіберу туралы бұйрықтан көшірмені;2) жұмыс оқу жоспарының пәндері бойынша пән бағаларын;3) кәсіптік практика және тағылымдама бағаларын;4) кешенді мемлекеттік емтиханға шығарылатын сұрақтар тізбесін;5) Ұлттық Қорғаныс университетінің бастығы бекіткен және тиісті факультет бастығы қол қойған емтихан

билеттерінің жиынтықтарын;6) кешенді мемлекеттік емтиханда пайдалануға рұқсат етілген көрнекіқұралдар мен анықтамалық сипаттағы материалдар тізбесін ұсынады.125. МАК құзыретіне:1) бітірушілердің теориялық және практикалық дайындығының біліктілік талаптарына сәйкес келу деңгейін тексеру;2) тиісті мамандықтар бойынша «магистр» дәрежесін беру, біліктілік беру және жоғары оқу орнынан кейінгі білім

туралы мемлекеттік үлгідегі дипломды беру немесе бас тарту туралы шешім қабылдау;3) мамандарды даярлау сапасын арттыру жөнінде ұсыныстар енгізу жатады.126. МАК жұмысының кестесін оқу бөлімі жасайды, оны Ұлттық қорғаныс университетінің бастығы бекітеді және

МАК жұмысы басталғанға дейін екі аптадан кешіктірмей жалпы мәліметке жеткізіледі.127. МАК отырысының ұзақтығы күніне 6 академиялық сағаттан аспайды. Бұл ретте кешенді мемлекеттік

емтихан тапсыруға күніне 15 адамнан артық емес, ал диссертация қорғауға 8-ден артық емес адам жіберіледі.128. Әрбір магистрантқа магистрлік диссертацияның ғылыми жетекшісі бекітіліп беріледі және тақырыбын

көрсете отырып, Ұлттық қорғаныс университеті бастығының бұйрығымен бекітіледі. 129. Магистрлік диссертациялардың тақырыптары Ұлттық қорғаныс университетінің Ғылыми кеңесінде қаралады,

тапсырыс берушімен келісіледі, оны оқу жылы басталғаннан бастап бір ай ішінде Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығы ағымдағы бекітеді және Білім және ғылым департаментіне жолданады. Алдын ала қорғаудан өткеннен кейін магистрлік диссертация тақырыбын нақтылауға жол беріледі.

130. Магистрлік диссертацияны рецензиялауды тапсырыс беруші тарапынан біліктілігі қорғалатын магистрлік диссертацияның тақырыбына сәйкес келетін әскери бөлімдер мен ұйымдардың немесе басқа да ұйымдардың өкілдері жүзеге асырады. Магистрлік диссертацияға рецензенттерді білім беру мәселелеріне жетекшілік ететін Қорғаныс министрінің орынбасары бекітеді.

131. Кешенді мемлекеттік емтихан Ұлттық қорғаныс университеті екі немесе одан көп силлабустар негізінде әзірлеген бағдарлама бойынша өткізіледі.

132. Кешенді мемлекеттік емтиханның бағдарламалары ағымдағы жылғы бірінші желтоқсанға дейін Ұлттық қорғаныс университетінің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралады, тапсырыс берушімен келісіледі және оны Ұлттық қорғаныс университетінің бастығы бекітеді.

133. Кешенді мемлекеттік емтиханға шығарылатын сұрақтар тізбесі факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінде қаралады, оны Ұлттық қорғаныс университетінің бастығы бекітеді және ағымдағы жылғы бірінші қаңтарға дейін магистранттарға жеткізіледі.

134. Кешенді мемлекеттік емтиханның емтихан билеттері тиісті сұрақтар тізбесі негізінде жасалады, бұл ретте емтихан билеттері жиынтығының саны оқу топтарының санына сәйкес келуге тиіс. Әрбір емтихан билеті 3-5 сұрақтан тұрады, оның 1-2-еуі практикалық сұрақ. Емтихан билеттерінің бір жиынтығында сұрақтар қайталанбайды. Бір жиынтықтағы емтихан билеттерінің саны топтағы білім алушылар санынан 20 %-ға артық болуға тиіс.

Емтихан билеттерінің мазмұны магистранттар мәліметіне алдын ала жеткізілмейді, оларды қайта пайдалануға рұқсат етілмейді.

135. Кешенді мемлекеттік емтихан магистрлік диссертацияны қорғауға дейін 2 апта бұрын кешіктірмей қабылданады.

136. МАК отырысы әр магистрантқа осы Қағидаларға 15-17-қосымшаларға сәйкес нысан бойынша хаттамамен ресімделеді, оған комиссия төрағасы мен отырысқа қатысқан МАК мүшелері қол қояды.

Шешім қабылдау үшін кворум төрағасын қоса алғанда, МАК құрамының кемінде 2/3 бөлігін құрайды.137. МАК отырысы хаттамаларының бланкілері МАК басталғанға дейін жеке іске тігіледі, нөмірленеді, тігіледі

және мөрмен бекітіледі.138. Кешенді мемлекеттік емтиханды тапсыру және магистрлік диссертацияны қорғау нәтижелері оларды өткізген

күні МАК отырысының хаттамаларына қол қойылғаннан кейін жарияланады.Хаттамаларға бағалар қойылады, қойылған сұрақтар, МАК-тың шешімі және МАК мүшелерінің пікірлері жазы-

лады. МАК мүшелерінің пікірлері сәйкес келмеген жағдайларда, олардың жеке пікірлері жазылады.

211 ҚАЗАН2016 жыл

139. МАК шешімдері жабық отырыста, ашық дауыс берумен, қарапайым көпшілік дауыспен қабылданады. Дауыс саны тең болған кезде МАК төрағасының даусы шешуші болып табылады.

140. Қорытынды аттестаттаудың осы кезеңінде кешенді мемлекеттік емтиханды қайта тапсыруға жол берілмейді. 141. Кешенді мемлекеттік емтиханда немесе магистрлік диссертацияны қорғауда 50 балдан төмен алған ма-

гистранттар қорытынды аттестаттаудан өтпеген болып саналады, ҚР ҚМ бұйрығымен оқудан шығарылуға тиіс. 142. Қорытынды аттестаттаудан өтпеген адамдар бір жылдан кейін бір рет қорытынды аттестаттауды қайта

тапсыруға беріледі. Бұл ретте қайта қорытынды аттестаттау алдыңғы қорытынды аттестаттаудан кемінде 50 балл алған тек оның сол нысандары бойынша жүргізіледі.

143. Плагиат мәніне магистрлік диссертацияларды тексеруді дербес Ұлттық қорғаныс университеті айқындайды.144. Магистрлік диссертацияларды қорғау нәтижелері әрбір магистрантқа нысан бойынша хаттамамен

ресімделеді. 145. Қорытынды аттестаттаудан өткен магистрантқа МАК шешімімен тиісті мамандығы бойынша «магистр»

дәрежесі беріледі және қосымшасы бар мемлекеттік үлгідегі диплом беріледі. 146. МАК шешімі осы Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес хаттамамен ресімделеді. 147. Магистрант дипломына қосымшаға қорытынды аттестаттау нәтижелеріне сәйкес пәннен алған бағасы,

кешенді тактикалық (жедел) міндеттер, кредиттер мен академиялық сағаттар көлемін көрсете отырып, кәсіби прак-тикалар мен әскери тағылымдама түрлері бойынша алған бағалары толтырылады.

148. Жұмысты аяқтау бойынша МАК төрағасы Ұлттық қорғаныс университетінің Ғылыми кеңесінде талқыланатын осы Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес нысан бойынша есеп беруді жасайды. Ұлттық қорғаныс университеті талдау өткізеді және екі апта мерзімде оны ҚР ҚМ Білім және ғылым департаментіне ұсынады.

149. Магистрлік диссертация алдын ала қорғау рәсімінен өту үшін бітіріп шығаратын кафедраға ұсынылады. 150. Магистрлік диссертацияны алдын ала қорғау рәсімі бітіріп шығаратын кафедраның кеңейтілген отырысында

өткізіледі. Негізгі алдын ала қорғау мәселелері жұмыстың артықшылығын, кемшіліктерін талдау, тыңдаушының алдын ала қорғаудағы мінез-құлқын бағалау, қорғау рәсімінің сапасын жақсарту үшін ұсынымдар әзірлеу болып табылады.

151. Алдын ала қорғауға магистранттың ғылыми жетекшісі қатысады және кафедраға жазбаша түрде пікір ұсынады. Пікірде ашық жұмыс сипаттамасы көрсетілмейді.

152. Диссертацияға алдын ала қорғауды өткізгеннен магистранттар магистрлік диссертацияны ресімдеу мәніне, авторға сілтемесіз және алып пайдалану көздерінсіз алып пайдалану материалдарының болуына сарап-тамадан өтеді.

153. Қорғауға жіберілген магистрлік диссертация рецензиялауға жолданады. 154. Рецензент магистрлік диссертациямен танысқаннан кейін рецензия жасайды, ол МАК жұмысы басталғанға

дейін күнтізбелік 7 күн бұрын кешіктірмей Ұлттық қорғаныс университетіне ұсынады. Рецензияда жұмыс кемшіліктері белгіленеді, сапасы бағаланады, осы жұмыстың теориялық және практикалық құндылығы туралы қорытынды жаса-лады. Магистрлік диссертацияны талдау негізінде рецензент магистрантқа тиісті мамандығы бойынша «магистр» академиялық дәрежесін беру мүмкіндігі (себептерін көрсете отырып, мүмкін болмауы) туралы қорытынды жасай-ды, сондай-ақ балдық-рейтингілік жүйе бойынша жұмысына баға қояды. Рецензияға рецензент қол қояды және ол әскери қызмет өткеретін жұмыс істейтін ұйымның елтаңбалы мөрімен расталады.

155. Ғылыми жетекшінің пікірімен, бітіріп шығаратын кафедрада алдын ала қорғау хаттамасынан үзінді көшірмемен және рецензиямен магистрлік диссертация МАК жұмысы басталғанға дейін күнтізбелік 3-4 күннен кешіктірмей магистрант Ұлттық қорғаныс университетінің кітапханасына (жабық сипаттағы жұмыстар – құпия кітапхана арқылы) тапсырады.

156. Орындалған магистрлік диссертацияның практикалық және ғылыми құндылығын сипаттайтын, бірақ оған кірмеген басқа материалдар қорғауға дейін күнтізбелік 2-3 күннен кешіктірілмей алдын ала зерделеу үшін МАК-тың кіші комиссиясына ұсынылады. Мұндай материалдарға: баспа мақалалары, өнертабыс туралы куәлік, магистрлік дис-сертацияларды практикада қолдануын көрсететін, соның ішінде магистрант әскери тағылымдамадан (практикадан) өткен әскери бөлімнен (мекемеден) құжаттар, сондай-ақ әртүрлі схемалар, макеттер, слайдтар және т.б. жатады.

157. Магистрлік диссертация тақырыбының нақты атауы, ғылыми жетекшілер мен рецензенттер туралы мәліметтер (тегі, аты және әкесінің аты, (бар болған кезде), лауазымы, әскери атағы, ғылыми (академиялық) дәрежесі, ғылыми атағы, ол бойынша диплом алған мамандығы) МАК-қа ұсыну үшін магистрлік диссертацияны қорғауға дейін күнтізбелік 3 күннен кешіктірмей бітіріп шығаратын кафедра бастығының қолтаңбасымен дайындалады.

158. Магистрлік диссертацияны қорғауға қабылдау жөніндегі материалдар мен құжаттар қорғау басталғанға дейін күнтізбелік 3 күннен кешіктірілмей МАК-қа ұсынылады. Мерзімінде ұсынылмаған материалдар мен құжаттар қабылданбайды, ал жұмыс қорғауға келмегені туралы жазбамен қорғаудан алынады.

159. Ұлттық қорғаныс университетінің факультеттеріне басшылық жасау МАК кіші комиссиясының мүшелеріне университетте оқыған уақытқа қызметтік тізім, қызметтік мінездеме, қорғауға жіберілген әрбір магистрантқа қызметтік карточка ұсынылады.

160. Магистрант қорғауға: МАК кіші комиссиясының әрбір мүшесіне есебінен магистрлік диссертацияға ан-нотацияны;

бітіріп шығаратын кафедра отырысы хаттамасынан үзінді көшірмені; ғылыми жетекшісінің пікірін, рецензент рецензиясын; магистрлік диссертация тақырыбы бойынша жариялымдарды (ғылыми басылымдарда немесе халықаралық

немесе республикалық ғылыми конференцияларда сөз сөйлеу); өнертапқыштық туралы куәлікті; ғылыми нәтижелерді іске асыру актілерін және магистрлік диссертацияны практикада қолданылуын көрсететін

басқа да, соның ішінде магистрант әскери тағылымдамадан (практикадан) өткен әскери бөлімнен (мекемеден) құжаттарды ұсынады.

161. Магистрлік диссертацияны қорғау оның кемінде 2/3 мүшелерінің қатысуымен МАК кіші комиссиясының ашық отырысында өткізіледі. Бір магистрлік диссертацияны қорғау ұзақтығы кемінде 50 минут болуға тиіс.

162. Магистрлік диссертацияны қорғау мыналар болған кезде жүзеге асырылады:1) ғылыми жетекшісінің оң пікірі;2) магистрлік диссертация тақырыбы бойынша ғылыми басылымда кемінде бір жарияланым немесе халықаралық

немесе республикалық ғылыми конференцияда сөз сөйлеуі;3) магистрлік диссертацияны көпшілік алдында қорғауға ұсынымы туралы сараптау комиссиясының жазбаша

қорытындылары;4) бітіріп шығаратын кафедраның қорғауға ұсынымы туралы шешімі (кафедра отырысының хаттамасынан

үзінді көшірме);5) біліктілігі (ғылыми немесе академиялық дәрежесі) қорғалатын жұмыстың бейініне сәйкес келетін рецензеттің

бір рецензиясы, онда магистрлік диссертацияға жан-жақты сипаттама және тиісті мамандығы бойынша магистр академиялық дәрежесін беру мүмкіндігі туралы негізделген қорытынды беріледі.

163. Егер ғылыми жетекші және/немесе бітіріп шығаратын кафедра «қорғауға жіберілмейді» немесе «қорғауға ұсынылмайды» деген теріс қорытынды берген жағдайда магистрант магистрлік диссертацияны қорғамайды.

164. Магистрант 15 минутқа дейін баяндаумен сөз сөйлейді. Қалған уақыт сұрақтарды жазу және ұзақтығы магистранттардың жауаптарын тыңдау үшін, жетекшінің пікірімен және рецензенттің рецензиясымен танысу үшін, сондай-ақ магистрлік диссертацияны және магистранттың қорытынды сөзін талқылау үшін беріледі.

165. МАК-тың кіші комиссиясының отырысына ғылыми жетекшінің қатысуы және сөз сөйлеуі міндетті. МАК-тың кіші комиссиясының отырысында рецензенттің қатыспауына жекеленген жағдайларда маңызды себеп бой-ынша (науқастану, іссапар және т.б.) жазбаша қорытынды негізінде жол беріледі. Бұл ретте рецензияны кіші комиссияның хатшысы оқиды.

166. МАК-тың кіші комиссиясының мүшелері баяндаудан кейін магистрантқа қойған барлық сұрақтар жауап дайындау үшін жазып алынады.

Магистрантты жауапқа дайындау барысында кіші комиссияның мүшелері магистрлік диссертацияға ғылыми жетекшінің пікірін, рецензенттің рецензиясын тыңдайды. Одан кейін магистрант келіп түскен сұрақтарға жауап бе-руге кіріседі. Жауап беру үшін магистрантқа магистрлік диссертация материалдарын пайдалануға рұқсат етіледі.

167. МАК кіші комиссиясының мүшелерінің сұрақтарына магистрант жауаптар бергеннен кейін рецензенттің ескертулеріне оның жауаптары тыңдалады. Магистрлік диссертацияны МАК кіші комиссиясының мүшелері 100 балдық меже бойынша бағалайды.

§ 4 параграф. Докторанттарға қорытынды аттестаттау жүргізу тәртібі168. Докторанттарды қорытынды аттестаттау Ұлттық қорғаныс университетінің диссертациялық кеңесінің (бұдан

әрі – кеңес) алдында докторлық диссертацияны қорғау нысанында өткізіледі. 169. Кеңес жұмысының докторлық диссертацияларын қорғау тәртібі және ғылыми дәрежелерді беру қағидалары

мыналарға:1) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылғы 31 наурыздағы № 127 бұйрығымен

бекітілген (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылғы 13 мамырда № 6951 тіркелген) Ғылыми дәрежелер беру ережесіне;

2) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылғы 31 наурыздағы № 126 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылғы 29 сәуірде № 6929 тіркелген) диссертациялық кеңес туралы үлгі ережеге сәйкес айқындалады.

170. Докторлық диссертациялардың тақырыптарын ғылыми тақырыптарға тапсырыс берушілерді көрсете отырып, Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығы бекітеді.

171. Докторлық диссертацияны қорғау бойынша кеңес отырысының графигі күнтізбелік жылға жасалады және Ұлттық қорғаныс университеті бастығының бұйрығымен бекітіледі. Бұл ретте күніне кемінде төрт докторлық дис-сертацияны қорғау қойылады.

172. Ғылыми консультанттар докторлық диссертацияға жекелеген пікірлер дайындайды. 173. Егер ғылыми консультанттар және/немесе сараптау комиссиялары «қорғауға жіберілмейді» немесе «қорғауға

ұсынылмайды» деген теріс қорытынды берген жағдайларда докторант докторлық диссертацияны қорғамайды және Ұлттық қорғаныс университетінен оқудан шығарылады.

174. Қорғау нәтижелері бойынша кеңес екі шешімнің біреуін қабылдайды:1) Комитет алдында докторантқа PhD доктордың ғылыми дәрежесін немесе тиісті мамандық бейіні бойынша

беру және қорытынды сараптама жүргізу туралы қолдау көрсету;2) докторантқа PhD доктор ғылыми дәрежесін немесе тиісті мамандық бейіні бойынша беруден бас тарту.175. PhD ғылыми доктор дәрежесін немесе бейіні бойынша кеңестің ғылыми хатшысын беру туралы шешім

қабылдаған кезде осы Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес доктордың жеке ісіне енгізілетін құжаттар тізбесі бойынша докторлық диссертацияны қорғау туралы доктаранттың жеке ісі жасалады.

Докторлық диссертацияны қорғау нәтижелері стенограммамен ресімделеді. 176. Ұлттық қорғаныс университеті қорытынды аттестаттауды аяқтағаннан кейін екі апта мерзімде БҒД-ға

есеп беруді ұсынады. 177. Докторлық диссертацияларды қорғау нәтижелеріне тегін, аты мен әкесінің атын, мамандығын және берілген

дипломның нөмірін көрсете отырып, докторлық диссертацияны қорғаған докторанттардың тізімі қоса беріледі. Тізімге Ұлттық қорғаныс универститетінің бастығы қол қояды.

178. Докторлық диссертацияны қорғаудан өтпеген докторант бір жылдан кейін бір рет қайта қорғауға жіберіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 1-қосымша Нысан

Білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бағалаудың балдық-рейтингілік жүйесі

Әріптік жүйе бойынша баға Балдардың сандық эквиваленті Балдар Дәстүрлі жүйе бойынша бағаА 4,0 95-100

Өте жақсыА- 3,67 90-94В+ 3,33 85-89

ЖақсыВ 3,0 80-84В- 2,67 75-79С+ 2,33 70-74

Қанағаттанарлық

С 2,0 65-69С- 1,67 60-64D+ 1,33 55-59D- 1,0 50-54F 0 0-49 Қанағаттанарлықсыз

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 2-қосымшаНысан

________ оқу взводының

________ оқу ротасының

20 ___ - 20 ___ оқу жылына арналған

оқу сабақтарын есепке алу ЖУРНАЛЫ

1-бетЖурналды жүргізу жөніндегі

НҰСҚАУЛЫҚ1………………………….2………………………….және т.б.

ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕР:

Нарядта - НІссапарда - ІСырқат - СДемалыста - ДСабақтан босатылды - СБСебеппен қатыспау - ДСҚ2-бетМазмұны

Р/с № Пән атауы Парақтар №12

3-бет (Сол жақ)Оқу тобының атаулы тізімі

Р/с № Әскери атағы Тегі, аты және әкесінің аты (бар болған кезде) Туған жылы12

4-бет (Оң жақ)(взводтың) (ротаның)

ұлты білімі

5-бет (Сол жақ)Пән атауы __________________________________

Р/с № Тегі және аты-жөні Күндер және сабаққа қатысқаны туралы белгілер, бағалар

1Қатыспаған курсанттарСабақ бойынша өткізілген сағатЖыл басынан бастап барлық өткізілгеніОқытушының (сабақ жетекшісінің) қолы

6-бет (Оң жақ) ________________________________________________________ (оқытушының әскери атағы және тегі)

Сабақ өткізілген күн Оқу сағаттары саны

Тақырыптың нөмірі және атауы. Сабақтың нөмірі және түрі

Өздік жұмысқа тапсырмалар

Қару-жарақ пен техникадағы жаттықтыруларды есепке алу

күні Оқу пәні Уақыты Оқытушының қолы

Журнал жүргізуді тексеретін лауазымды адамдардың белгісі және нұсқаулары

Күні Сабақтың мазмұны Бөлімше командирінің шешімі

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыәскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 3-қосымша

(Жалғасы. Басы 20-бетте) Нысан____________________________________________________________

(әскери оқу орнының атауы)Ағымдағы оқу үлгерімі ведомосы

№ ___________ Семестр ___2015-2016 оқы жылы Курс _____ Мамандығы: _____Тобы:_________Кафедрасы: ____________________________________Кредиттер саны___________ Пәннің атауы: ______________________Оқытушының әскери атағы және тегі: __________________________Күні: _______________

Р/с № Әскери атағы Тегі, аты-жөні АББ1 КМБ 1 АҮБ1 таныстым

оқытушы _____________________ (қолы)

Оқу бөлімінің бастығыәскери атағы ___________тегі, аты-жөні (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 4-қосымша

Дәстүрлі бағалауды оқудағы жетістіктерді бағалаудың балдық-рейтингілік әріптік жүйесіне ауыстыру

Дәстүрлі жүйе бойынша баға Әріптік жүйе бойынша баға Балдардың сандық баламасы Балдар саныөте жақсы А 4,0 95-100

жақсы В 3,0 80-84қанағаттанарлық С 2,0 65-69

қанағаттанарлықсыз F 0 0-49

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 5-қосымша Нысан

Емтихан билеті

Бекітемін кафедра (цикл) бастығыәскери атағы_________ аты-жөні, тегі

(қолы)20 ж. «_____»_________

____________________пәні бойынша емтихан билеттері1. Сұрақ2. Сұрақ3. Сұрақ

Лауазымы әскери атағы_________ аты-жөні, тегі

(қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыәскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 6-қосымшаНысан

_________________________________________(әскери оқу орнының атауы)

№ _______ пәнге бағалау ведомосы20 ___/ ___ оқу жылының «_____» семестріне

___________ оқу тобы (бөлімшесі, взводы) _________________________ факультеті(рота, батарея) __________________ курс.

Мамандығы ______________________________________________________________Пән________________________________________________________________Емтихан қабылдаушы__________________________________ күні__________________

Р/с№

Әскери атағы

Тегі және аты-жөні

ЖРБ бағасы балмен

ЕБ бал-мен

ПБ бал-мен

Әріптік балама-да ПБ

Сандық баламада

ПБ

Дәстүрлі жүйеде

ПБ

Апеляцияны ескерумен

ЕБ

Апеляцияны ескерумен

ПБ

Бастықтың оқу және ғылыми жұмыс жөніндегі орынбасары әскери атағы Тегі, аты-жөні (қолы)ЖИЫНЫ: «өте жақсы» _____________________________________ (жазумен) «жақсы» _______________________________________ (жазумен) «қанағаттанарлық» ______________________________ (жазумен) «қанағаттанарлықсыз» ____________________________ (жазумен) «аттестатталған жоқ» __________________________________ (жазумен)ЕМТИХАН (СЫНАҚ) БОЙЫНША ҚЫСҚАША ҚОРЫТЫНДЫ ___________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(емтихан қабылдаушының қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыәскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 7-қосымшаНысан

_______________________________пәні бойынша Апелляциялық комиссия отырысының

№ ____хаттамасы

20 ж. «____»_________ ___сағат____минуттан бастап ____сағат____минутқа дейін.

Апелляциялық комиссияның мүшелері: ___________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы)___________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы)___________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы)«_________________________________________________________» пәні бойынша емтихан тапсыру туралы

1. Курсант ____________________________________________________________________ емтихан тапсырады. (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), мамандығы) ___________________________2. Сұрақтар: (тестілеу нәтижесі)1.____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. __________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________

3. Курсант _____________________________________________________ (тегі, аты-жөні) жіберу рейтингісінің бағасы бар________________________________________ (балда жіберу рейтингісінің бағасы)4. Курсант _____________________________________ (тегі, аты-жөні)«_______________________» пәні бойынша емтиханды ___________________________________бағамен (Балдық-рейтингілік жүйе бойынша бағасы көрсетіледі)тапсырды деп танылсын .5. Мемлекеттік емтихан комиссиясы мүшелерінің ерекше пікірлері_____________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Комиссия мүшелері __________________________ (қолы)__________________________ (қолы)__________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыәскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 8-қосымша Нысан

20 _____ 20 ______ оқу жылындағы аралық аттестаттаудың (емтихан сессиясының) нәтижелерін талдау (қысқы, жазғы)

__________________________________________________________________________________________ (әскери оқу орнының атауы)

Р/с№

Мам

анды

қтар

(Пән

дер)

Курс

Сесс

ияға

тарт

ылға

н ба

рлық

кур-

сант

тар

Қаты

спағ

анда

р

Емти

ханғ

а ба

рлық

жіб

еріл

генд

ер

Кел-меген-

дерТапсырғандар F алғандар

%-б

ен а

бсол

юттік

үлг

ерім

і Ке

лесі

оқу

курс

ына

оқуғ

а кө

шір

ілге

ндер

Оқу

дан

шығ

арыл

ғанд

ар

Дәле

лді с

ебеп

терм

ен

Дәле

лсіз

себе

птер

мен

Оқу жоспа-

рындағы барлық пәндер

бойынша барлығы

Соның ішінде

Барл

ығы

Соның ішінде

Тек A, A--ға

Тек A, A-, B+, B,

B--ға

A, A-, B+, B, B-, C+, C, C-, D+,

D-ға

Тек C+, C, C-, D+,

D-ға Біре

уінЕк

і жән

е од

ан кө

п

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыәскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 9-қосымшаНысан

«Қазақстан тарихы» пәні бойыншамемлекеттік емтихан комиссиясы отырысының

№___ хаттамасы (әр курсантқа жеке толтырылады)

20 ж. «____»_________ ___сағат____минуттан бастап ____сағат____минутқа дейін.

Қатысқандар: Мемлекеттік емтихан комиссиясының төрағасы ___________________________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы,________________________________________________________________________________ ұйымның атауы, лауазымы)Комисия мүшелері:______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________«Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтихан тапсыру туралы.1. Емтихан тапсыратын курсант _____________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), мамандығы) __________________________________________________________________________________2. Сұрақтар: (тестілеудің нәтижесі) 1. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2._______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3.________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Курсант _____________________________________________________ (тегі, аты-жөні) ЖРБ ___________________________________________________________ бар (балдық-рейтингілік жүйе бойынша жіберу рейтингісінің бағасы)4. Курсант _____________________________________ (тегі, аты-жөні)«Қазақстан тарихы» пәні бойынша мемлекеттік емтиханды ____________________________________________________________________________________бағамен тапсырды деп танылсын. (балдық-рейтингілік жүйе бойынша жіберу рейтингісінің бағасы көрсетіледі)5. Мемлекеттік емтихан комиссия мүшелерінің ерекше пікірлері:_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Комиссия төрағасы __________________________ (қолы)Комиссия мүшелері __________________________ (қолы) __________________________ (қолы) Хатшы __________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 10-қосымша Нысан

____________________ жылға аттестаттау комиссиясы жұмысының нәтижелеріоқыту нысаны ____________________________________________________________мамандығы ______________________________________________________________Әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды аттесттаттау

нысаны

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Тапсыр-ғандар саны

Соның ішіндеӨте жақ-сы

Жақ-сы

Қанағат-танарлық

Қанағат-танар-лықсыз

Орта-ша

балы

Келмеді Сапа %

Тапсыр-ғандардың үлгерім %

Қорытынды емтиханЖиыны

Бітірушілерді қорытынды аттестаттаудың жалпы нәтижелері_______ жылға

оқыту нысаны ____________________________________________________________мамандығы ______________________________________________________________әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Қорытынды аттестаттауға келмегендер

саны

Қорытынды аттестат-

тауды тапсырғандар

саны

Соның ішінде Қанағат-танарлық сыз баға алғандар

Үлгерім-нің орта-ша балыТек

өте жақсы

Тек өте жақсы және

жақсы

Аралас бағалар

Тек қанағат-

танарлық

Бітіруді салыстырмалы талдау

Көрсеткіштер Өткен кезең Есеп беру кезеңіСапа %Үлгерім %Орташа балл

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағыныстыәскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 11-қосымша Нысан

Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы отырысының № ____хаттамасы

(әр курсантқа жеке толтырылады)

20 ж. «___»__________ _____сағат_____мин. бастап _____сағат_____мин. дейін

Қатысқандар: Мемлекеттік аттестаттау комиссиясының төрағасы:____________________________Комиссия мүшелері___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________пәні немесе мамандығы бойынша мемлекеттік емтихан тапсыру туралы.

Емтихан тапсыратын курсант__________________________________________________________________ (тегі, аты және әкесінің аты, мамандығы)___________________________________________________________________________________________

Сұрақтар: (пәндер блогы бойынша тестілеу нәтижесі) 1. _________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________2. __________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________ 3. __________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________1. Курсант ___________________________________________ (тегі, аты-жөні)______________________________________________________________бойынша мемлекеттік емтиханды (пәннің, мамандықтың атауы)______________________________________________________________бағамен тапсырды деп танылсын. (балдық-рейтингілік жүйе бойынша бағасы)2. Курсант _________________________________________________________________________________ (тегі, аты-жөні)_______________________________________________________________________________ белгіленсін.

5. Мемлекеттік емтихан комиссия мүшелерінің ерекше пікірлері:______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Комиссия төрағасы __________________________ (қолы)Комиссия мүшелері __________________________ (қолы) __________________________ (қолы) Хатшы __________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 12-қосымшаНысан

Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы отырысының№ _______хаттамасы

20___ж. «___»__________ _____сағат_____мин. бастап _____сағат_____мин. дейін

Курсант_______________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты, мамандығы)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________тақырыбына жазылған дипломдық жұмысын (жобасын) қарау бойынша.Қатысты:Комиссия төрағасы__________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)Комиссия мүшелері: _______________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)_________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)_________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)__________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)

Дипломдық жұмыс (жоба)__________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми немесе академиялық дәрежесі)ғылыми жектекшілігімен,__________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты, ғылыми немесе академиялық дәрежесі)__________________________________________________________________________________________ (жұмыс орны, лауазымы)__________________________________________________________________________________________ консультациясымен әзірленді.Рецензент_________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми немесе академиялық дәрежесі)__________________________________________________________________________________________ (жұмыс орны, лауазымы)Мемлекеттік аттестаттау комисссиясына мынадай материалдар ұсынылды:1) есептеу-түсіндірме жазба немесе дипломдық жұмыс (жоба) мәтіні ______ бетте;2) дипломдық жұмысқа (жобаға) сызбалар, кестелер _____ парақта;3) дипломдық жұмысқа (жобаға) ғылыми жетекшінің қорытындысы бар пікірі__________________________________________________________________________________________; («қорғауға жіберілді» деп көрсетілсін)4) дипломдық жұмысқа (жобаға) ___________________________________________________________________________________________________________________бағасы бар рецензия (рецензенттің ЖРБ бойынша бағасы көрсетіледі)

Орындалған дипломдық жұмыс (жоба) туралы хабарламадан кейін ______ минутішінде курсантқа (кадетке) мынадай сұрақтар қойылды:1. _______________________________________________________________(комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)2. _______________________________________________________________(комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)3. _______________________________________________________________(комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)4. _______________________________________________________________(комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)5. _______________________________________________________________(комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)Курсанттың оған қойылған сұрақтарға берген жауаптарының жалпы сипаттамасы____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Дипломдық жұмысты (жобаны) қорғау барысында курсант___________________________________________________________________________________________

(тегі, аты-жөні)____________________________________________________________________________________________________ (жалпы теориялық және арнайы даярлық бойынша қандай білім деңгейін)_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ көрсеттіКурсант дипломдық жұмысты (жобаны) ___________________________________________________________ (білімді бағалаудың балдық-рейтингтілік әріптік жүйесі бойынша бағасы)бағасымен орындады және қорғады деп танылсын.

Комиссия мүшелерінің ерекше пікірі _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Комиссия төрағасы ________________________ (қолы)Комиссия мүшелері ________________________ (қолы) ________________________ (қолы)Хатшы ________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарын-да білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізу

қағидаларына 13-қосымшаНысан

Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы шешімінің№ _______ХАТТАМАСЫ

20___ж. «___»__________ _____сағат_____мин. бастап _____сағат_____мин. дейін

Барлық мемлекеттік емтиханды тапсырған және дипломдық жұмысты (жобаны) қорғаған курсантқа “бакалавр” академиялық дәрежесін және/немесе біліктілік беру туралы.

Қатысқандар:Мемлекеттік аттестаттау комиссиясының төрағасы_____________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)Комиссия мүшелері:___________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)_____________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)_____________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)_____________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)Курсант _____________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)

мынадай бағамен мемлекеттік емтихан тапсырды және дипломдық жұмысты (жобаны) қорғады.__________________________________________________________________________________(пән атауы, дипломдық жұмыс (жоба), балдық-рейтингілік жүйе бойынша баға, тапсырған күні)

Курсант мамандық бойынша оқу жоспарында көзделген барлық мемлекеттік емтиханды тапсырды және дипломдық жұмысты (жобаны) қорғады деп танылсын.Курсант ____________________________________________«бакалавр» академиялық дәрежесі (тегі, аты-жөні) және/немесе __________________________________ мамандығы бойынша біліктілік берілсін. (мамандық коды мен атауы)

Комиссия мүшелірінің ерекше пікірлері________________________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ Жоғары білім туралы_________________________________ диплом берілсін. (үздік, үздік емес) Комиссия төрағасы _________________________ (қолы)Комиссия мүшелері _________________________ (қолы) _________________________ (қолы) _________________________ (қолы)Хатшы _________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 14-қосымша Нысан

____________________ жылға мемлекеттік емтиханды тапсыру және дипломдық жұмысты қорғау нәтижелеріоқыту нысаны ____________________________________________________мамандығы _______________________________________________________әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды аттесттаттау нысаны

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Тапсыр-ғандар саны

Соның ішінде

Өте

жа

қсы

Жақ

сы

Қана-ғат-

танар-лық

Қанағат-танар-лықсыз

Орта-ша

балыКел-меді

Сапа

% Тапсырған-дардың

үлгерім %

Мамандық бойынша КМЕДипломдық жұмысты қорғау немесе МЕЖиыны

_______ жылғабітірушілерді қорытынды аттестаттаудың жалпы нәтижелері

оқыту нысаны ____________________________________________________

мамандығы _______________________________________________________әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Қорытынды аттестаттауға келмегендер

саны

Қорытынды аттестаттауды тапсырғандар

саны

Соның ішінде Қанағатта-нарлықсыз

баға алғандар

Орташа баллТек өте

жақсыТек өте жақсы және

жақсы

Аралас бағалар

Тек қанағат-

танарлық

Іштей және сырттай оқу нысандары бойынша мамандардыдаярлаудың сапалық көрсеткіштерін салыстырмалы талдау

Көрсеткіштер Іштей Сырттай ЖиыныСапа % Үлгерім %Үздік диплом алды

Бітіруді салыстырмалы талдау

Көрсеткіштер Өткен кезең Есеп беру кезеңіСапа % Үлгерім % Орташа балл

МАК төрағасының есебіне түсіндірме жазбада:1) жоғары оқу орнында осы мамандық бойынша мамандар даярлау деңгейі; 2) дипломдық жұмыстардың (жобалардың), соның ішінде мекемелердің, ұйымдардың тапсырысы бойынша

орындалған дипломдық жұмыстардың (жобалардың) орындалу сапасы;3) дипломдық жұмыстар (жобалар) тақырыптарының қазіргі заманғы ғылымның, техниканың жай-күйіне және

қарулы күштер мен қоғамның талаптарына сәйкестігі;4) білім алушылардың мемлекеттік емтиханда көрсеткен білімінің сапасы, жекеленген пәндер бойынша ма-

мандарды даярлаудағы кемшіліктер;5) әскери оқу орнында мамандар даярлауды одан әрі жетілдіру жөніндегі нақты ұсынымдар көрсетіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 15-қосымша Нысан

Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы отырысының № ____хаттамасы

(әр магистрантқа жеке толтырылады)20____ ж. «___»__________ _____сағат_____мин. бастап _____сағат_____мин. дейін

Қатысқандар:Мемлекеттік аттестаттау комиссиясының төрағасы:_______________________________ (тегі, аты, әкесінің аты)Комиссия мүшелері_________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) __________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) ___________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) ____________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) ____________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) ___________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________

_______________ магистратура/докторантура мамандығы бойынша кешенді емтихан тапсыру туралы. Емтихан тапсыратын магистрант___________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), мамандығы) _______________________________________________________________________________________ Сұрақтар: (пәндер блогы бойынша тестілеу нәтижесі) 1. ________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ 2. ________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ 3. ________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ Магистрант______________________________________________________________________________ (тегі, аты-жөні) _________________________________________________________________бойынша кешенді емтиханды (мамандық атауы) ________________________________________________________________________________бағасымен (балдық-рейтингтілік әріптік жүйе бойынша бағасы)тапсырды деп танылсын.1. Магистрант______________________________________________________________________________ (тегі, аты-жөні) ____________________________________________________________________________деп белгіленсін. 2. Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы мүшелерінің ерекше пікірлері:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Комиссия төрағасы: _________________________ (қолы) Комиссия мүшелері _________________________ (қолы) _________________________ (қолы) Хатшы _________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарын-да білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізу

қағидаларына 16-қосымша Нысан

Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы отырысының№ _______ХАТТАМАСЫ

20____ж. «___»__________ _____сағат_____мин. бастап _____сағат_____мин. дейін

Магистранттың____________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты, мамандығы)____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________тақырыбына жазылған магистрлік диссертациясын қарау бойынша.Қатысқандар: Төраға____________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) Мүшелері: ________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) __________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) __________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде) __________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты) Магистрлік диссертация _______________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми немесе академиялық дәрежесі)ғылыми жектекшілігімен ___________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми немесе академиялық дәрежесі)_________________________________________________________________________________________ (жұмыс орны, атқаратын лауазымы) ________________________________________________________________________________________ консультациясымен орындалды.

Оппонент________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде), ғылыми немесе академиялық дәрежесі)_________________________________________________________________________________________ (жұмыс орны, атқаратын лауазымы)Мемлекеттік аттестаттау комиссиясына мынадай материалдар ұсынылды:1) магистрлік диссертация ______ бетте;2) дипломдық жұмысқа (жобаға) сызбалар, кестелер _____ парақта;3) магистрлік диссертация ғылыми жетекшісінің қорытындысы бар пікірі ________________________________________________________________________________________; («қорғауға жіберілді» деп көрсетілсін)4) ______________________________________________________________________________________ (кафедраның атауы және диссертацияны көпшілік алдында қорғауға ________________________________________________________________________________________ ұсынылатыны немесе ұсынылмайтыны көрсетілсін) туралы бітіртіп шығаратын кафедраның шешімі.5) магистрлік диссертацияға _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ (рецензенттің балдық-рейтингілік жүйе бойынша бағасы көрсетіледі)бағасы бар рецензия

6) ресми емес пікірлер_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Орындалған магистрлік диссертация туралы хабарламадан кейін ______ минут ішінде магистрантқа мынадай сұрақтар қойылды:1. _______________________________________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)2. _______________________________________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы) 3. _______________________________________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы) 4. _______________________________________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы) 5. _______________________________________________________________ (комиссия мүшесінің тегі, аты-жөні және қойған сұрағы)

Магистранттың оған қойылған сұрақтарға берген жауаптарының жалпы сипаттамасы _________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________

Магистрлік диссертацияны қорғау барысында магистрант _________________________________________________________________________________________ (тегі, аты-жөні)_________________________________________________________________________________________ (жалпы теориялық және арнайы даярлық бойынша қандай білім деңгейін)_________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________ көрсетті Магистрант магистрлік диссертацияны _____________________________________________________ (балдық-рейтингілік жүйе бойынша баға)бағасымен орындады және қорғады деп танылсын.

Комиссия мүшелерінің ерекше пікірлері ________________________________ _________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________

Төраға ________________________ (қолы) Комиссия мүшелері __________________________ (қолы) __________________________ (қолы) Хатшы __________________________ (қолы)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және

қорытынды аттестаттау жүргізу қағидаларына 17-қосымша Нысан

Мемлекеттік аттестаттау комиссиясының«Магистр» академиялық дәрежесін беру туралы шешімінің

№ _______хаттамасы

20____ ж. «___»__________ _____сағат_____мин. бастап _____сағат_____мин. дейінҚатысқандар:Төраға:_________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)Комиссия мүшелері_________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)__________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)__________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)__________________________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған кезде)Магистрант ____________________________________________________________________________ (тегі, аты, әкесінің аты, (бар болған кезде), мамандығы)

Мынадай бағамен кешенді мемлекеттік емтиханды тапсырды және магистрлік диссертацияны қорғады_______________________________________________________________________________________ (кешенді емтихан, магистрлік диссертация, балдық-рейнтигілік жүйе бойынша білімді бағалау,_______________________________________________________________________________________ тапсырған күні)_______________________________________________________________________________________Магистрант кешенді емтиханды тапсырды және магистрлік диссертацияны қорғады деп танылсын.

Магистрантқа ________________________________________________________________________ (тегі, аты-жөні)____________________________________________________________________мамандығы бойынша (мамандықтың коды мен атауы)

«магистр» академиялық дәрежесі берілсін.

Комиссия мүшелерінің ерекше пікірлері__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Жоғары оқу орнынан кейінгі білім туралы диплом берілсін.

Төраға: __________________________ (қолы) Комиссия мүшелері: __________________________ (қолы) __________________________ (қолы) Хатшы __________________________ (қолы)

(Соңы 22-бетте)

22 1 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы. Басы 20-21-беттерде)

(Соңы 23-бетте)

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарын-да білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және қорытынды аттестаттау жүргізу

қағидаларына 18-қосымшаНысан

________________жыл үшін кешенді мемлекеттік емтиханды тапсыру нәтижелері оқыту нысаны мамандығы _____________________________________________әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды аттестаттау

нысаны

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Тапсыр-ғандар саны

Оның ішінде тапсырғаны:Өте жақ-сы

Жақ-сы

Қана-ғатта-

нарлық

Қана-ғаттанар-лықсыз

Орта-ша

балл

Кел-меу

Сапа %

Тапсырғандар үлгерімінің %

Мамандық бой-ынша КМЕ Жиыны

____________________ жыл үшін магистрлік диссертацияны қорғау нәтижелері оқу нысаны ____________________________________________мамандығы _____________________________________________әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды атте-статтау нысаны

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Тапсыр-ғандар саны

Оның ішінде тапсырғаны:Өте жақ-сы

Жақ-сы

Қана-ғатта-

нарлық

Қанағат-танар-лықсыз

Орта-ша

балл

Кел-меу

Са-па %

Тапсырғандар үлгерімінің %

Мамандық бой-ынша КМЕ Жиыны

_______ жыл үшін бітірушілерді қорытынды аттестаттаудың жалпы нәтижелері оқу нысаны ____________________________________________мамандығы _____________________________________________әскери оқу орнының атауы __________________________________________

Қорытынды аттестаттауға жіберілгендер

саны

Қорытынды аттестаттауға

келмегендердің саны

Қорытынды аттестат-

тауды тапсырғандар

саны

Оның ішінде тапсырғандар Қанағатта-нарлықсыз

баға алғандар

Орта-ша

балл

Тек өте жақ-сы

Тек өте жақсы және

жақсы

Аралас баға-лар

Тек қанағат-танарлық

Бітіруді салыстырып талдау

Көрсеткіштер Алдыңғы кезең Есеп беру кезеңіСапа % Үлгерім %Орташа балл

Есеп берудің түсіндірме жазбасында:1) жоғары оқу орнындағы осы мамандық бойынша магистранттарды даярлау деңгейі;2) кешенді емтиханда анықталған білім алушылар білімінің сипаттамасы;3) осы мамандық бойынша магистранттарды дайындау сапасын талдау (оң жақтары мен кемшіліктері);4) магистрлік диссертациялар тақырыбының әскери ғылымның, Қарулы Күштерді дамыту перспективаларының

қазіргі заманғы жай-күйіне сәйкестігі;5) магистрлік (докторлық) диссертацияларды орындау сапасы;6) сараптамалық комиссия қорытындысының, ғылыми жетекші пікірінің, ресми оппонент рецензиясының

магистрлік диссертацияны қорғау деңгейіне сәйкестігі;8) магистрлерді (докторанттарды) дайындауды одан әрі жетілдіру жөніндегі нақты ұсынымдар көрсетіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарында білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылауды, аралық және қорытынды ат-

тестаттауды жүргізу қағидаларына 19-қосымша

Докторанттың жеке ісіне енгізілетін құжаттар тізбесіДокторанттың докторлық диссертацияны қорғау туралы жеке ісіне мынадай материалдар енгізіледі:1) докторлық диссертация;2) ғылыми консультанттардың пікірлері;3) диссертация тақырыбы бойынша жарияланымдардың көшірмесі;4) бітіртіп шығарушы кафедраның қорғауға ұсынымы туралы шешімі (кафедра отырысының хаттамасынан

үзінді көшірме);5) екі ресми оппоненттің рецензиясы;6) докторлық диссертацияны қорғау стенограммасы;7) докторлық диссертацияны қорғау бойынша жасырын дауыс беру нәтижелері туралы есептеу комиссиясының

хаттамасы;8) жоғары білімі туралы дипломның көшірмесі;9) кешенді емтиханды тапсыру хаттамасының көшірмесі;10) докторантураның білім беру бағдарламасын меңгергені туралы транскрипттің көшірмесі.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 26 ақпанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13264 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 16 ақпан №35 Астана қаласы

Мемлекеттiк қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 15 сәуірдегі «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Заңы 7-бабының 3) тармақшасына, Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы «Мемлекеттік статистика туралы» Заңының 16-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына сәйкес, бұйырамын:

1. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидалары бекітілсін.2. «Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бақылау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы

Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі төрағасының 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 146 бұйрығының (Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 11253 болып тіркелген, «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 8 шілдеде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрлігінің Мемлекеттік қызметтер департаменті (Ә.Қ. Мұқашев):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді баспасөз басылымдарына және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесіне ресми жариялауға жолдануын;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік бес күн ішінде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдануын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бақылау және бағалау мәселелеріне жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрі Т.ДОНАҚОВ

«КелісілДі»Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңстатистика комитеті төрағасының міндетін атқарушыБ.З. Иманәлиев _______________ 2016 жылғы 18 ақпан

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрінің 2016 жылғы 16 ақпандағы № 35 бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидалары1. Жалпы ережелер

1. Осы Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидалары орталық мемлекеттік органдардың, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдерінің, орталық мемлекеттік органдардың немесе жергілікті атқарушы органдардың ведомстволық бағынысты ұйымдарының, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтерді көрсететін жеке және заңды тұлғалардың (бұдан әрі – тексерілетін субъектілер) мемлекеттік қызметтер көрсетуі сапасына мемлекеттік бақылау жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 29 қазандағы Кәсіпкерлік кодексінің (бұдан әрі – Кәсіпкерлік кодекс) 134-бабына сәйкес мемлекеттік бақылау сыртқы және iшкi болып бөлiнедi.

3. Мемлекеттік бақылау мынадай қағидаттарға негізделеді:1) заңдылық; 3) бейтараптық; 5) жан-жақтылық; 7) анықтық.2) объективтілік; 4) ашықтық; 6) тәуелсіздік;

2. сыртқы бақылау жүргізудің тәртібі4. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын сыртқы бақылауды (бұдан әрі – сыртқы бақылау) Қазақстан

Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігі (бұдан әрі – Министрлік) және оның аумақтық органда-ры тексерілетін субъектілердің Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасын сақтауын тексеру және мониторингтеу нысанында жүзеге асырады.

5. Сыртқы бақылау жүргізу кезінде Министрлік және оның аумақтық органдары:1) тексерілетін субъектілерден және (немесе) лауазымды адамдардан тексеру нысанасына тиісті қағаз және

(немесе) электрондық жеткiзгiштердегi құжаттарды (мәлiметтердi) не олардың көшiрмелерiн тексеру нәтижелерi туралы актіге қосу үшiн, сондай-ақ тексерудiң мiндеттерi мен нысанасына сәйкес автоматтандырылған деректер қорына (ақпараттық жүйелерге) қол жеткiзуді сұратады және алады;

2) ішкі бақылау нәтижелері туралы ақпаратты сұратады;3) мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының қоғамдық мониторингінің нәтижелері бойынша жеке тұлғалар,

коммерциялық емес ұйымдар ұсынған ақпаратты қолданады;4) тексерілетін субъектілерге мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арттыру, оның ішінде анықталған

бұзушылықтарды жою, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасы талаптарының орындамағаны немесе тиісті түрде орындамағаны үшін кінәлі адамдарды жауапкершілікке тарту жөнінде ұсыныстар енгізеді.

1-параграф. Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының сақталуына тексеру жүргізудің тәртібі

6. Тексеру келесі түрлерге бөлінеді:1) ішінара;2) жоспардан тыс.7. Министрлік және оның аумақтық органдары қызметкерлерінің ішінара тексеру жүргізуінің негіздемелері

Министрліктің немесе оның аумақтық органының бірінші басшысының немесе олардың міндеттерін атқарушы адамдардың бұйрығымен жыл сайын бекітілетін ішінара тексеру тізімі болып табылады. Ішінара тексеру тізімі Кәсіпкерлік кодекстің 141-бабына сәйкес бекітілген тәуекел дәрежесін бағалау негізінде жасалады және есептілікті және бақылаудың өзге де нысандарының нәтижелерін талдау нәтижелері бойынша қалыптастырылады.

8. Жоспардан тыс тексерулерді жүргізудің негіздемелері:1) құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделері бұзылған жеке және заңды тұлғалардың (көрсетілетін

қызметті алушылардың) өтініштері;2) мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың бұзылуының нақты фактілері бойынша про-

куратура органдарының тапсырмалары;3) тексерудi жүзеге асыру үшiн қажеттi ақпарат алу мақсатында тексерiлетiн субъектiмен азаматтық-құқықтық

қатынастарда болған үшiншi тұлғаларға қатысты қарсы тексеру;4) қылмыстық қудалау органының Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексiнде көзделген

негіздер бойынша тапсырмасы;5) мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың бұзылуының нақты фактілері бойынша

мемлекеттік органдардың өтініштері. 9. Министрліктің:қызметкерлері орталық мемлекеттік органдардың, олардың ведомстволарының және оларға ведомстволық

бағынысты ұйымдардың қызметін;аумақтық органдарының қызметкерлері құзырет шегінде, сондай-ақ Министрлік басшылығының тапсырма-

сы бойынша Министрліктің қызметкерлері орталық мемлекеттік органдардың және олардың ведомстволарының аумақтық бөлімшелерінің, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдерінің және оларға ведомстволық бағынысты ұйымдардың қызметін тексеруді жүргізеді.

10. Осы Қағидалардың 9-тармағында көрсетілген тексерілетін субъектілерді қоспағанда, жеке және заңды тұлғалардың (көрсетілетін қызметті берушілердің) Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасын бұзғаны туралы ақпарат келіп түскен жағдайда, мұндай ақпарат Кәсіпкерлік кодексте көзделген бақылаудың тиісті шараларын қабылдау үшін осы мемлекеттік қызметтер көрсетілген салада бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті органдарға жолданады.

11. Қажет болған жағдайда тексеру жүргізуге тексерілетін субъектілермен азаматтық-құқықтық және еңбек қатынастарында тұрмайтын сарапшылар, сараптама ұйымдары және мамандар тартылады.

12. Тексеру Министрліктің немесе оның аумақтық органының бірінші басшысы немесе олардың міндетін атқарушы адамдар Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының «Тексерудi тағайындау туралы актiлердi, тексеруді тоқтата тұру, қайта бастау, оның мерзімдерін ұзарту туралы, қатысушылар құрамын өзгерту және тексеру мен оның нәтижелерi туралы ақпараттық есепке алу құжаттарын ұсыну туралы хабарламаларды тіркеу қағидаларын бекіту туралы» 2016 жылғы 26 қаңтардағы № 13 бұйрығымен (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13171 болып тіркелді) (бұдан әрі – Бас Прокурордың № 13 бұйрығы) бекітілген нысан бойынша шығарған тексеруді тағайындау туралы акт негізінде жүргізіледі.

13. Тексеру жүргізудің мерзімі алдағы жұмыстардың көлемі, қойылған міндеттер ескеріле отырып белгіленеді және құқықтық статистика және арнайы есептер жөніндегі уәкілетті органда тіркей отырып, отыз жұмыс күнінен аспауға тиіс.

Көрсетілетін қызметті алушылардың шағымы бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізудің мерзімі шағымда қозғалған мәселелер, алдағы жұмыстың көлемі ескеріле отырып белгіленеді және мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамада белгіленген көрсетілетін қызметті алушылардың шағымын қараудың мерзімінен аспауға тиіс.

14. Тексеру көлемінің ауқымды болуына байланысты, Министрліктің немесе оның аумақтық органдарының бірінші басшылары немесе олардың міндетін атқарушы адамдар тексеру жүргізудің мерзімін отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімге бір рет қана ұзартады. Тексеру мерзімдері ұзартылған жағдайда, құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркей отырып, тексеруді ұзарту туралы қосымша акт ресімделеді, онда тексеруді тағайындау туралы алдыңғы актінің нөмірі мен тіркелген күні және ұзартудың себебі көрсетіледі.

15. Тексерілетін субъектінің қызметіне (дербес дерек бойынша дара немесе жалпы белгіленген кезеңде) мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының мәселесі бойынша тексерудің алдында оның қызметін реттейтін және сипаттайтын нормативтік құқықтық актілер, материалдар зерделенеді.

16. Министрліктің немесе оның аумақтық органының қызметкері (бұдан әрі – тексеруші адам) тексеру алдында тексеру жүргізудің басталатыны туралы Кәсіпкерлік кодексте белгіленген мерзімде тексерілетін субъектіні жазба-ша түрде хабардар етеді.

17. Тексерілетін субъектіге тексеруді тағайындау туралы актіні берген күннен бастап тексеру басталған бо-лып есептеледі.

18. Тексеруді тағайындау туралы актімен танысудан бас тартқан немесе тексеруші адамның (адамдардың) тексеру жүргізуге қажетті материалдарға қол жеткізуіне кедергі келтірілген жағдайда, еркін нысанда тиісті хатта-ма жасалады. Хаттамаға Министрліктің немесе оның аумақтық органының тексеру жүргізетін лауазымды адамы (адамдары) және тексерілетін субъектінің уәкілетті адамы қол қояды.

Тексерілетін субъектінің уәкілетті адамы хаттамаға қол қоюдан бас тартқан жағдайда, ол бас тарту себебі тура-лы жазбаша түсініктемені бірден береді не хаттамада бас тартқаны туралы белгі жасайды. Тексеруді тағайындау туралы актіні алудан бас тарту тексеруді жүргізбеуге негіз болып табылмайды.

19. Тексеру бір айдан аспайтын мерзімге бір рет тоқтатылады.20. Тексеру жүргізу шеңберінде шет мемлекеттерден елеулi мәнi бар мәлiметтер мен құжаттарды алу, бір айдан

көп мерзiмдерде арнайы зерттеулер, сынақтар, сараптамалар жүргiзу қажет болған жағдайларда, тексеру жүргiзу мерзiмi оларды алғанға не орындағанға дейiн тоқтатыла тұрады.

21. Тексерiлетiн субъектiнi тексерудi тоқтата тұру не қайта бастау туралы хабардар ету Кәсіпкерлік кодекстің 148-бабына сәйкес жүргiзiледi.

Тексеруді тоқтата тұру немесе қайта бастау кезінде тексеруді тоқтата тұру не қайта бастау туралы акт Бас Прокурордың № 13 бұйрығымен бекітілген нысан бойынша шығарылады.

Тоқтатыла тұрған тексеруді жүргізу мерзімін есептеу ол қайта басталған күннен бастап жалғасады.22. Тексерудің аяқталуы бойынша тексеруші адам тексерудің нәтижелері туралы актіні екі данада жасайды.Тексерудің нәтижелері туралы актіде:1) актінің жасалған күні, уақыты және орны;2) тексеру жүргізген органның атауы;3) оның негізінде тексеру жүргізілген, тексеруді тағайындау туралы актінің күні мен нөмірі;4) тексеру жүргізген адамның (адамдардың) тегі, аты және әкесінің аты (ол болған жағдайда) және лауазымы;5) тексерілетін субъектінің атауы, тексерілетін субъектінің тексеруді жүргізу кезінде болған өкілінің (өкілдерінің)

тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда) және лауазымы;6) тексерудің жүргізілген күні, орны және кезеңі;7) тексерілетін субъектінің қызметін талдау;8) тексерудің нәтижелері туралы, анықталған бұзушылықтар туралы фактілер болса, олардың сипаты тура-

лы мәліметтер;9) мемлекеттік қызметтерді сапасыз көрсетудің, Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер

саласындағы заңнамасының талаптары орындалмауының себептерін талдау;10) тексеру парағының атауы және бұзушылықтар табылған талаптардың тармақтары;11) тексерілетін субъект өкілінің, сондай-ақ тексеру жүргізу кезінде болған адамдардың актімен танысқаны

туралы немесе танысудан бас тартқаны туралы мәліметтер, олардың қолы немесе қол қоюдан бас тартқаны;12) тексеруді жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) қолы көрсетіледі.23. Тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілген тексеруді аяқтау мерзімінен кешіктірмей, тексерілетін

субъектіге тексерудің нәтижелері туралы актінің тапсырылған күні тексеру мерзімінің аяқталғаны болып есептеледі.24. Тексерілетін субъект тексерудің нәтижелері туралы актіге қол қоюдан бас тартқан жағдайда, тексеруші адам

(адамдар) еркін нысанда тиiстi хаттама жасап, ол актінің бiр данасымен қоса тексерілетін субъектінің кеңсесiне беріп, актінің екiншi данасына ұсынылған материалдарды тiркеу туралы хат-хабарлардың кiрiс журналында не-месе Мемлекеттік органдардың электрондық құжат айналымының бірыңғай жүйесінде белгi соқтырып алады.

Тексерілетін субъект тексерудің нәтижелері туралы актіні алудан бас тартқан жағдайда, тексерудің нәтижелері туралы актіні Министрлік немесе оның аумақтық органы тексерілетін субъектінің атына қызмет бабындағы хат-хабар ретiнде пошта байланысы немесе Мемлекеттік органдардың электрондық құжат айналымының бірыңғай жүйесі арқылы жолдайды.

25. Тексеру нәтижесі бойынша ескертулер және (немесе) қарсылықтар болған жағдайда, оларды тексерілетін субъектінің басшысы немесе олардың өкілдері еркін нысанда жазбаша түрде баяндайды.

Ескертулер және (немесе) қарсылықтар тексеру жүргiзудiң нәтижелерi туралы актiге қоса берiледi, актіге бұл туралы тиiстi белгi қойылады.

26. Әрбiр тексеру аяқталғаннан кейiн тексеруші адамдар тексерудің нәтижелері туралы актіні материалдарымен қоса Министрліктің немесе оның аумақтық органының басшылығына үш жұмыс күні ішінде бередi.

27. Министрліктің немесе оның аумақтық органының басшылығы тексерудiң нәтижелері туралы акт пен мате-риалдарды қарау нәтижесi бойынша мынадай:

1) тексерілетін субъект басшысының (немесе оның жоғары органы) атына анықталған бұзушылықтарды, оларға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің стандарттары мен регламенттеріне тиісті өзгерістер мен (немесе) толықтырулар енгізу, мемлекеттік қызметтер көрсету процестерін оңтайландыру, кінәлі адамдарды жауапкершілікке тарту, көрсетілетін қызметті алушының бұзылған құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қалпына келтіру бойынша шаралар қабылдау және тиiстi мерзiмге қараудың нәтижелерi туралы Министрлікке немесе оның аумақтық органына хабардар ету туралы ұсынымдар бар хат (бұдан әрі – ұсынымдар бар хат) жолдау туралы;

2) актіде және ұсынылған материалдарда баяндалған ақпаратты назарға алу туралы шешiм қабылдайды.Тексерілетін субъектілердің лауазымды адамдарының әрекеттерінде қылмыстық немесе әкімшілік құқық

бұзушылық белгілері немесе мемлекеттік қызметке кір келтiретін тәртіптік теріс қылықтардың белгілері табылған жағдайда, Министрліктің немесе оның аумақтық органының басшылығы тексеру материалдарын тиісті органдарға жолдау бойынша шараларды қабылдайды.

28. Міндетті түрде қаралуға тиіс ұсынымдар бар хат тексерілетін субъектінің басшысына Министрлік басшылығының немесе оның аумақтық органдарының басшыларының немесе оларды алмастыратын адамдардың қолдарымен Министрлік басшылығы немесе оның аумақтық органдарының басшылары тексеру нәтижелері туралы актіні және материалдарды қараған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде жолданады.

29. Тексеруші адам (адамдар) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, тексеру жүргізу нәтижесінде алынған және коммерциялық, салықтық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпия бо-лып табылатын ақпаратты жария етпеуді қамтамасыз етеді.

30. Тексеру нәтижесінде анықталған бұзушылықтар бойынша тексерілетін субъект ескертулер және (немесе) қарсылықтар болмаған жағдайда, үш жұмыс күнінен кешіктірмей, Министрліктің немесе оның тексеру жүргізген аумақтық органының басшылығына анықталған бұзушылықтарды жою және ұсынымдарды орындау жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі – Іс-шаралар жоспары) келісуге ұсынады.

31. Іс-шаралар жоспары тексерілетін субъектінің жауапты адамдарды, орындалу мерзімін және аяқталу ны-санын көрсете отырып, анықталған бұзушылықтарды жою және ұсынымдарды орындау бойынша шараларының тізбесін қамтиды.

32. Тексерілетін субъект ұсынымдар бар хатта көрсетілген мерзімдерде Министрлікке немесе оның тексе-ру жүргізген аумақтық органына Іс-шаралар жоспарын орындау бойынша ақпаратты және кінәлі адамдарды жауапкершілікке тарту туралы растайтын құжаттардың көшірмелерін ұсынады.

33. Егер тексеру нәтижесінде анықталған бұзушылықтар бойынша тексерілетін субъект оларды жою бойын-ша шаралар қабылдамаған жағдайда, Министрлік немесе оның тексеру жүргізген аумақтық органы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өкілеттіліктер шегінде жоғарыда тұрған мемлекеттік орган немесе лауа-зымды адамға тексеру нәтижелері туралы актіні, тиісті шараларды қабылдамаған адамдардың жауапкершілігін қарау туралы ұсыным енгізеді және осындай фактілер туралы прокуратура органдарын және Қазақстан Республикасының өзге де мемлекеттiк органдарын хабардар етеді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының соттарына талап қою арызымен жүгінеді.

2-параграф. Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының сақталуына мониторинг жүргізудің тәртібі

34. Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының сақталуының мониторингі Министрлік және оның аумақтық органдары:

1) көрсетілетін қызметті берушілер және мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша, оның ішінде мемлекеттік қызметтер көрсету мерзімінің бұзылуы бойынша «Мониторинг» АЖ-де көрсетілген мәліметтерді;

2) тоқсан сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күніне дейін ішкі бақылау шеңберінде тексерілетін субъектілер ұсынатын ақпаратты талдау арқылы жүзеге асырады.

35. Министрліктің немесе оның аумақтық органының басшылығы Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының сақталуының мониторингі нәтижелерi бойынша мынадай:

1) тексерілетін субъект басшысының (немесе оның жоғары органының) атына Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының сақталуының мониторингі қорытындылары бойынша анықталған бұзушылықтарды, оларға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою, кінәлі адамдар-ды жауапкершілікке тарту, көрсетілетін қызметті алушының бұзылған құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қалпына келтіру бойынша шаралар қабылдау туралы ұсынымдар бар хат жолдау және тиiстi мерзiмге қарау нәтижелерi туралы Министрлікті немесе оның аумақтық органын хабардар ету туралы;

2) ішкі бақылау нәтижелеріндегі ақпаратты назарға алу туралы шешiм қабылдайды.Тексерілетін субъектілердің лауазымды адамдарының әрекеттерінде қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылық

белгілері немесе мемлекеттік қызметке кір келтiретін тәртіптік теріс қылықтардың белгілері табылған жағдайда, Министрліктің немесе оның аумақтық органының басшылығы тексеру материалдарын тиісті органдарға жолдайды.

3. ішкі бақылау жүргізудің тәртібі36. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын ішкі бақылауды (бұдан әрі – ішкі бақылау) орталық мемлекеттік

және жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселелерін үйлестіретін тиісті құрылымдық бөлімшелері бақылау іс-шарасы және мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының мониторингі ны-санында жүзеге асырады.

37. Орталық мемлекеттік органның мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселелерін үйлестіретін құрылымдық бөлімшесі орталық мемлекеттік орган, оның ведомстволары, ведомстволық бағынысты ұйымдары, сондай-ақ қызметін үйлестіруді орталық мемлекеттік орган жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасына ішкі бақылау жүргізеді.

38. Жергілікті атқарушы органның мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселесін үйлестіретін құрылымдық бөлімшесі тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органдары, ведомстволық бағынысты ұйымдары, сондай-ақ қызметін үйлестіруді жергілікті атқарушы орган жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасына ішкі бақылау жүргізеді.

1-параграф. Бақылау іс-шарасын жүргізудің тәртібі39. Бақылау іс-шарасы бақылау объектілерінің бұзушылықтарын анықтау, жою және оларға жол бермеу

мақсатында орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының және Қазақстан Республикасының өзге заңнамасының сақталу бойынша ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшесі жүзеге асыратын өзара байланысты бақылау іс-қимылдарының кешені болып табылады.

40. Бақылау іс-шараларын жүргізуге негіз болып табылатын құжаттар:жоспарланатын жылдан алдыңғы жылдың 25 желтоқсанынан кешіктірмей, орталық мемлекеттік және (немесе)

жергілікті атқарушы орган басшылығының бұйрығымен бір жылға бекітілетін бақылау іс-шараларының жоспары;мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының мониторингі нәтижелері бойынша орталық мемлекеттік және (немесе)

жергілікті атқарушы орган басшылығының бақылау іс-шарасын тағайындау туралы бұйрығы.41. Бақылау іс-шаралары жоспарында бақылауға жататын мәселелер мен объектілердің тізбесі, жүргізу

мерзімдері, аяқтау нысандары және бақылау іс-шараларына жауапты орындаушылар көрсетіледі. 42. Бақылау іс-шарасын жүргізудің мерзімі алдағы жұмыстардың көлемі, қойылған міндеттер мен объектілер

саны ескеріле отырып белгіленеді және күнтізбелік отыз күннен аспауға тиіс.43. Объективті себептер болған жағдайда, бақылау іс-шарасының мерзімі ішкі бақылау жүргізуге жауапты

құрылымдық бөлімшенің дәлелді ұсынысы бойынша орталық мемлекеттік және (немесе) жергілікті атқарушы орган басшылығының бұйрығы негізінде күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімге ұзартылады.

44. Бақылау іс-шарасын жүргізуден бұрын ішкі бақылауды жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшенің қызметкері (бұдан әрі – жауапты орындаушы) бақылау іс-шарасын жүргізу басталғанға дейін үш жұмыс күнінен кешіктірмей бақылау объектісін жазбаша түрде хабардар етеді.

45. Бақылау іс-шарасының басталу мерзімі бақылау объектісіне бақылау іс-шарасын тағайындау туралы бұйрықты беру күні болып есептеледі.

46. Бақылау іс-шарасын жүргізу кезінде жауапты орындаушылар:1) олар белгілеген мерзімде бақылау объектілерінен бақылау іс-шарасын жүргізуге байланысты мәселелер

бойынша қажетті құжаттарды, анықтамаларды, ауызша және жазбаша түсініктемелерді сұратады және алады;2) мемлекеттік құпия туралы заңнаманы және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды сақтауды ескере оты-

рып, бақылау объектісінің бақылау іс-шарасының мәселелеріне қатысты құжаттамасымен кедергісіз танысады;3) электрондық нұсқада көрсетілген мемлекеттік қызметтер туралы, «Мониторинг» АЖ-де көрсетілген мемлекеттік

қызметтер көрсету мерзімдерінің бұзылуы туралы, мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселесі бойынша келіп түскен шағымдар және оларды қарау нәтижелері туралы мәліметтерді пайдаланады;

4) ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшенің құзыретіне кіретін өзге де әрекеттерді жүзеге асырады. 47. Қажет болған жағдайда, бақылау іс-шарасын жүргізуге бақылау объектісімен азаматтық-құқықтық және еңбек

қатынастарында тұрмайтын сарапшылар, сараптама ұйымдары және мамандар тартылады. 48. Бақылау іс-шарасы аяқталған соң жауапты орындаушылар бақылау іс-шарасының актісін екі данада жа-

сайды және оған қол қояды. Бақылау іс-шарасы актісінің бір данасы бақылау іс-шарасын тағайындау туралы бұйрықта көрсетілген аяқталу

мерзімінен кешіктірмей, бақылау объектісінің басшысына таныстыру үшін ұсынылады. Танысудан бас тартқан жағдайда, бақылау іс-шарасының актісінде бас тартқаны туралы белгі қойылады.

Танысудан бас тарту бақылау іс-шарасының материалдарын одан әрі іске асыру үшін кедергі болып табылмайды. 49. Бақылау нәтижелері туралы актіде:1) актінің жасалған күні, уақыты және орны;2) бақылау іс-шарасы жүргізілген бақылау объектісінің атауы, бақылау объектісінің бақылау іс-шарасын жүргізу

кезінде болған өкілінің (өкілдерінің) тегі, аты, әкесінің аты (ол болған жағдайда) және лауазымы;3) оның негізінде бақылау іс-шарасы жүргізілген, бақылау іс-шарасын тағайындау туралы бұйрықтың жасалған

күні мен нөмірі;4) бақылау іс-шарасын жүргізген жауапты орындаушылардың тегі, аты және әкесінің аты (ол болған жағдайда)

және лауазымы;5) бақылау іс-шарасының жүргізілген күні, орны және кезеңі;6) бақылау объектісінің қызметін талдау;7) бақылау іс-шарасының нәтижелері туралы, анықталған бұзушылықтар фактілері болса, олар туралы мәліметтер;8) мемлекеттік қызметтерді сапасыз көрсетудің, Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер

саласындағы заңнамасы талаптарының орындалмауының себептерін талдау;9) орындау мерзімдерін көрсете отырып, анықталған бұзушылықтарды, оларға ықпал ететін себептер мен

жағдайларды жою бойынша, сондай-ақ мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арттыру мақсатында ішкі ресімдерді жақсарту бойынша ұсынымдар;

10) Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының бұзылу фактілері анықталған жағдайда бұзушылықты жасаған кінәлі адамдарды жауапкершілікке тарту бойынша ұсынымдар;

11) бақылау объектісі басшысының актімен танысқаны немесе танысудан бас тартқаны, сондай-ақ бақылау іс-шарасын жүргізу кезінде болған адамдардың қолдары немесе қол қоюдан бас тартқаны туралы мәліметтер;

12) бақылау іс-шарасын жүргізген жауапты адамдардың қолдары көрсетіледі.Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының бұзылу фактілері

анықталған жағдайда, бақылау іс-шарасы материалдарына олардың құжаттары, анықтамалары, құжаттардың тиісті түрде расталған көшірмелері, сондай-ақ оларға қатысы бар лауазымды адамдардың функционалдық міндеттеріне байланысты олардың жазбаша түсініктемелері қоса тіркеледі.

50. Бақылау объектісінің басшысы бақылау іс-шарасының актісі таныстырылуға ұсынылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде:

бақылау іс-шарасының нәтижесімен келіскен жағдайда – бақылау іс-шарасы актісінің екі данасына да қол қояды;бақылау іс-шарасының нәтижесімен келіспеген жағдайда – ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық

бөлімшеге бақылау іс-шарасының актісіне еркін түрде қарсылықтарын жолдайды. Қарсылықтар бақылау іс-шарасының актісіне қоса тіркеледі, ол туралы актіде тиісті белгі қойылады.51. Ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімше бақылау іс-шарасы аяқталғаннан кейін 7 жұмыс күні

ішінде мемлекеттік органның басшысына бақылау іс-шарасының материалдары мен актісін ұсынады.52. Бақылау іс-шарасының материалдары мен актісін қарау нәтижесі бойынша келесі шешімдердің бірі: 1) бақылау объектісі басшысының атына анықталған бұзушылықтарды, оларға ықпал ететін себептер

мен жағдайларды жою, мемлекеттік қызметтер көрсетудің ішкі ресімдерін жақсарту, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің стандарттары мен регламенттеріне тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу, мемлекеттік қызметтерді көрсету процестерін оңтайландыру, Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының бұзылуына кінәлі адамдарды жауапкершілікке тарту туралы ұсынымдар бар хат (бұдан әрі – ұсынымдар бар хат) жолдау туралы;

2) ұсынымдар болмаған жағдайда, бақылау іс-шарасының материалдары мен актісіндегі ақпаратты назарға алу туралы шешім қабылданады.

53. Осы Қағидалар 52-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайда, бақылау объектісі ұсынымдар бар хатты алғаннан кейін үш жұмыс күнінен кешіктірмей, ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшенің басшылығына анықталған бұзушылықтарды жою және ұсынымдарды орындау жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі – Іс-шаралар жоспары) қарауға ұсынады.

54. Іс-шаралар жоспары бақылау объектісінің жауапты орындаушыларды, орындалу мерзімдерін және аяқталу нысандарын көрсете отырып, анықталған бұзушылықтарды жою және ұсынымдарды орындау бойынша шаралар тізбесін қамтиды.

55. Бақылау объектісі ұсынымдар бар хатта көрсетілген мерзімдерде ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшеге Іс-шаралар жоспарын орындау бойынша ақпаратты және Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының бұзылуына кінәлі адамдардың жауапкершілікке тартылғаны туралы құжаттардың расталған көшірмелерін ұсынады.

2-параграф. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының мониторингі56. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының мониторингін орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы

органдардың ішкі бақылау жүргізуге жауапты құрылымдық бөлімшелері тоқсан сайын жүргізеді және мыналарды:1) мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарының жобаларын жария талқылау үшін орналастыруды,

жария талқылаудың аяқталуы туралы есептерді (орталық мемлекеттік органдар үшін), мемлекеттік қызметтерді «электрондық үкімет» веб-порталында, мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында көрсету мәселелері бойынша қызмет туралы есептерді талдауды;

2) мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген стандарттарының (орталық мемлекеттік органдар үшін) және регламенттерінің болуы, оларды бекіту мерзімдерінің сақталуын, оларды «электрондық үкімет» веб-порталында, мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында орналасуын талдауды;

3) мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарының және регламенттерінің өзектендіру қажеттігін талдауды;4) мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді табу және/немесе жою бойынша заңнаманы талдауды;5) Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселелері бойынша бірыңғай байланыс-орталығында, мемлекеттік

қызметтер көрсетілетін орындарда, «электрондық үкімет» веб-порталында, мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында мемлекеттік қызметтерді көрсетудің тәртібі туралы ақпараттың өзектілігін талдауды;

6) мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бизнес-процесін талдауды;7) Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасы талаптарының

сақталуын талдауды;8) Қазақстан Республикасы заңдарында, сондай-ақ екінші санаттағы рұқсатты беру кезінде нормативтік құқықтық

актілерде көзделмеген негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту, көрсетілетін қызметті алу-шылардан ақпараттық жүйелерден алынуы мүмкін құжаттарды не мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартында реттелмеген құжаттарды талап ету фактілерін анықтауды;

9) мүмкіндіктері шектеулі адамдардың мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді алуы кезінде оларға қажетті жағдайдың болуын талдауды;

10) «Мониторинг» АЖ-ге мемлекеттік қызметті көрсету кезеңі туралы деректерді енгізуді талдауды;11) мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының қоғамдық мониторингінің қорытындыларын талдауды;12) мемлекеттік қызметтер көрсету сапасына қоғамдық мониторинг жүргізу үшін қажетті қосымша ақпарат алу

үшін мемлекеттік органға өтінішті;13) көрсетілетін қызметті алушылардың мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселелері бойынша шағымдары

мен арыздарын қарауды және оларға талдау жүргізуді қамтиды. 57. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының қоғамдық мониторингінің қорытындысы бойынша ішкі бақылауға

жауапты құрылымдық бөлімше:1) мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бизнес-процестерін жетілдіру, оның ішінде оларды автоматтандыру,

оңтайландыру және Мемлекеттік корпорация арқылы оларды көрсетуге көшіру;2) Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің стандарттары мен

регламенттеріне өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу;3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасы сақталмауының

анықталған фактілерін жою;4) Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының бұзылу

фактілері бойынша бақылау іс-шараларын жүргізу;

5) Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселелері бойынша бірыңғай байланыс-орталығында, мемлекеттік қызметтер көрсетілетін орындарда, «электрондық үкімет» веб-порталында, мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында мемлекеттік қызметтерді көрсетудің тәртібі туралы ақпараттың өзектілігі;

6) көрсетілетін қызметті алушыларды мемлекеттік қызметтерді көрсетудің тәртібі туралы ақпараттандыру бой-ынша түсіндірме іс-шараларын жүргізу;

7) қызметкерлердің мемлекеттік қызметтер көрсету бойынша біліктілігін арттыруды қамтамасыз ету бойынша ұсынымдарды әзірлейді.

58. Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасының қоғамдық мониторингінің қорытындысы бойынша ұсынымдар оларды орындау бойынша шараларды қабылдау туралы ақпараттандыру мерзімін көрсете отырып, көрсетілетін қызметті алушыларға жіберу үшін мемлекеттік органның басшылығына келісуге және мақұлдауға енгізіледі.

3-параграф. Министрлікке және оның аумақтық органдарына ішкі бақылау бойынша жұмыс туралы есептерді ұсынудың тәртібі

59. Осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тоқсан сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күніне дейін талдамалық анықтаманы қоса отырып, ішкі бақылау бойынша жұмыс туралы есепті:

орталық мемлекеттік органдар Министрлікке;орталық мемлекеттік органдардың және олардың ведомстволарының аумақтық бөлімшелері Министрліктің

аумақты органдарына ұсынады. Есеп орталық мемлекеттік орган, оның ведомстволары, ведомстволық бағынысты ұйымдары, сондай-ақ

қызметін үйлестіруді орталық мемлекекттік орган жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар көрсететін мемлекеттік қызметтер сапасын ішкі бақылаудың қорытындысын қамтиды.

60. Жергілікті атқарушы органдар осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ішкі бақылау бойын-ша жұмыс туралы есепті талдамалық анықтаманы қоса отырып, Министрлікке және оның аумақтық органдарына тоқсан сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күніне дейін ұсынады.

Есеп облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары, ведомстволық бағынысты ұйымдардың, сондай-ақ қызметін үйлестіруді жергілікті атқарушы органдар жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар көрсететін мемлекеттік қызметтер сапа-сын ішкі бақылаудың қорытындысын қамтиды.

61. Ішкі бақылау бойынша жұмыс туралы ұсынылған есеп орталық мемлекеттік немесе жергілікті атқарушы орган-дар түзету қажеттігі туралы растайтын материалдарды ұсынған жағдайда ғана есептік жылдың төртінші тоқсанының қорытындысы бойынша Министрліктің және оның аумақтық органдарының түзетуіне жатады.

62. Есеп міндетті түрде толық толтырылады, нысанда қалдырып кеткен, толтырылмаған кесте ұяшығының бо-луына жол берілмейді. Мәліметтер болмаған жағдайда тиісті кесте ұяшығында «-» белгісі қойылады.

63. Есепке талдамалық анықтамаға ішкі бақылау бойынша жұмыс туралы есептік нысанда көрсетілген мәліметтерді растайтын тиісті материалдар (бұрықтардың, хаттамалардың, шешімдердің, хаттардың, анықтамалардың, қызметтік жазбалардың көшірмелері, фотоматериалдар) қоса беріледі.

4. Министрлікке оның аумақтық органдарының талдамалық ақпаратты ұсынуының тәртібі 64. Министрліктің аумақтық органдарының жұмысын реттеу мақсатында олар мемлекеттік қызметтер көрсету

сапасын бақылау жұмысының қорытындысы туралы талдамалық ақпаратты тоқсан сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 10-ыншы күніне дейін ұсынады.

65. Талдамалық ақпарат есептік кезеңдегі келесі мәліметтерді:1) мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласын дамытудың негізгі сипаттамаларын, атап айтқанда:жетекшілік ететін өңірде мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласының қазіргі жағдайы туралы мәліметтерді;көрсетілген мемлекеттік қызметтердің жалпы санын;мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің талап етілу деңгейі;өзге де мәліметтерді;2) жетекшілік ететін өңірде мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласының проблемалы мәселелерін және

оларды шешу бойынша шараларды, оның ішінде:жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге шағымдарын талдау қорытындысы бой-

ынша әлеуметтік маңызы бар проблемалы мәселелер туралы мәліметтерді;жетекшілік ететін әкімшілік-аумақтық бірлік және мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша бұзушылықтар

картасын;мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді ұсыну орындарында, көрсетілетін қызметті берушілердің интернет-ресур-

старында, сенім телефондарында олардың тәртібі туралы өзекті ақпараттың болуын;орталық мемлекеттік органдардың және олардың ведомстволарының аумақты бөлімшелері, жергілікті

атқарушы органдар ұсынатын ішкі бақылау бойынша жұмыс туралы есептің сапасы, толықтығы және растығы туралы мәліметтерді;

осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасында бар құқықтық коллизиялар мен олқылықтар туралы мәліметтерді;

3) мемлекеттік бақылау шараларының нәтижелерін, атап айтқанда: осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес орталық мемлекеттік органдардың және олардың ведомстволарының

аумақтық бөлімшелеріне, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарына, қаладағы аудандар, аудандық маңызы бар қалалар, кенттер, ауылдар, ауылдық округтер әкімдеріне, ведомстволық бағынысты ұйымдарына қатысты тексеру нәтижелері туралы ақпаратты;

тәуекелдерді бағалау жүйесінің негізінде орталық мемлекеттік органдардың және олардың ведомстволарының аумақтық бөлімшелерінің, жергілікті атқарушы органдарының есептік деректерін қайта тексеру нәтижелерін, мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің, түскен шағымдардың саны және тағы басқа мәліметтері бойынша анықталған сәйкессіздіктері туралы ақпаратты;

«Мониторинг» АЖ-нің шеңберінде анықталған мемлекеттік қызметтер көрсетуден негізсіз бас тартқаны мен олардың мерзімдері бұзылғаны және олар бойынша қабылданған шараларды;

басқа да мәліметтерді;4) аумақтық органның мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру бойынша жүргізген жұмысы

туралы мәліметтерді, атап айтқанда:сапаны және ішкі бақылау шеңберінде ұсынылатын ақпараттың растығын арттыру, Қазақстан Республикасы

мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасының бұзылуына жол бермеу бойынша іс-шараларды көрсетілетін қызметті берушілермен бірлесіп жүзеге асырудың барысы туралы ақпаратты;

бизнес-процесін схемалық бейнелей отырып, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің ресімін жетілдіру (оның ішінде оларды автоматтандыру, оңтайландыру, Мемлекеттік корпорация арқылы оларды көрсетуге көшіру, композиттік қызметке біріктіру бойынша) жолданған ұсынымдарды;

мемлекеттік көрсетілетін қызметтер және көрсетілетін қызметті берушілер бойынша мемлекеттік қызметтерді көрсету орындарында, көрсетілетін қызметті берушілердің интернет-ресурстарында, сенім телефондарында оларды көрсетудің тәртібі туралы ақпаратты өзектендіру бойынша жолданған ұсынымдарды;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасын, мемлекеттік бақылауды жүргізу, көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын бағалау тетігін жетілдіру бойынша ұсыныстарды;

үкіметтік емес ұйымдар жүргізген мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасының қоғамдық мониторингі туралы мәліметтерді;

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне қызметтерді енгізу бойынша ұсыныстарды, атап айтқанда осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысанда мемлекеттік орган функциясының мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің белгілеріне сәйкестігі туралы мәліметтерді және осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша оларды Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне қосу үшін мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы мәліметтерді;

облыстардың, Астана және Алматы қалаларының жергілікті мемлекеттік басқару органдарының жанындағы Қоғамдық кеңестер мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы өзекті мәселелерді және оларды шешу бой-ынша ұсыныстарды қарау қорытындысы туралы ақпаратты;

аумақтық органдардың көрсетілетін қызметті алушыларды мемлекеттік қызметтерді көрсетудің тәртібі туралы ақпараттандыруды жоғарылату бойынша түсіндірме іс-шараларын (конференциялар, семинарлар, кеңестер, ак-циялар, «дөңгелек үстелдер», брифингтер, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің мәселелері бойынша өзге де іс-шаралар) жүргізгені туралы мәліметті қамтиды.

5. Қорытынды ережелер66. Мемлекеттік бақылау нәтижелері «мемлекеттік қызмет көрсету» бағыты бойынша мемлекеттік органдардың

қызмет тиімділігінің жыл сайынғы қорытынды бағасын шығаруда пайдаланылады.67. Бақылау нәтижелерін Министрлік, оның аумақтық органдары, тексерілетін субъектілер бұқаралық ақпарат

құралдарында жария етеді және олардың интернет-ресурстарында Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орналастырылады.

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларына 1-қосымшаНысан

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасын ішкі бақылау бойынша орталық мемлекеттік органның жұмысы туралы есеп

Есептік кезең 20___ жылғы ___тоқсанИндекс: 1-мқКезеңділігі: тоқсан сайынҰсынатын тұлғалардың тобы: орталық мемлекеттік органдар олардың ведомстволарын, ведомстволық

бағынысты ұйымдарын, сондай-ақ қызметін үйлестіруді орталық мемлекеттік органдар жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларды ескере отырып

Нысан қайда ұсынылады: Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігі және оның об-лыстар, Астана және Алматы қалалары бойынша аумақтық органдары

Тапсыру мерзімі – тоқсанда бір рет, есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күнінен кешіктірмей

Р/р № Атқарылып жатқан шаралар 1-тоқсан 2-тоқсан 3-тоқсан 4-тоқсан

Барл

ығы

Қаңт

арАқ

пан

Наур

ызСә

уірМ

амыр

Мау

сым

Шіл

деТа

мыз

Қырк

үйек

Қаза

нҚа

раш

аЖ

елто

қсан

1. Бақылау іс-шараларының нәтижелері туралы ақпарат1

1. Жүргізілген бақылау іс-шараларының саны, барлығы олардың ішінде:

1.1. бақылау іс-шараларының бекітілген жылдық жоспарына сәйкес

1.2. мемлекеттік қызметтер көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері бойынша

2. Бақылау іс-шаралары объектілерінің саны, барлығы, олардың ішінде:

2.1. орталық мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелерінің және ведомстволарының саны

2.2. ведомстволық бағынысты ұйымдардың саны2.3. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

мемлекеттік қызметтерді көрсететін жеке тұлғалардың саны2.4. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

мемлекеттік қызметтерді көрсететін заңдытұлғалардың (мемлекеттік органдар немесе ведомстволық бағынысты ұйымдар болып табылмайтын) саны

3. Анықталған бұзушылықтардың саны, барлығы, олардың ішінде:

3.1. мемлекеттік қызметтерді көрсету мерзімінің бұзылу фактілері

3.2. мемлекеттік көрсетілетін қызметтің бекітілген стандартында көзделген құжаттардың толық топтамасы болмаған кезде мемлекеттік қызметті көрсету фактілері

3.3. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделмеген негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту фактілері

3.4. мемлекеттік көрсетілетін қызметтің бекітілген стандартында көзделмеген құжаттарды талап ету фактілері

3.5. мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың өзге де талаптарының бұзылу фактілері

4. Қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бой-ынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың саны

5. Мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың саны

6. Бақылау іс-шаралары барысында анықталған шағымдарды қарау мерзімдерінің бұзылының саны

7 Бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша қабыл дан-ған тәртіптік жазалардың саны, барлығы, олардың ішінде:

7.1. ескерту7.2. сөгіс7.3. қатаң сөгіс7.4. қызметке толық сәйкес еместігі туралы ескерту7.5. лауазымын төмендету7.6. атқаратын лауазымынан босату8. Тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдардың саны,

барлығы, олардың ішінде:8.1. мемлекеттік органның қызметкерлері8.2. ведомствоға бағынысты ұйымдардың қызметкерлері8.3. өзге адамдар9. Бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша

әзірленген ұсыныстардың саны, барлығы, олардың ішінде:9.1. орындалған9.2. орындалмаған

2. Мемлекеттік қызмет көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері туралы ақпарат10. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміндегі

мемлекеттік көрсетілетін қызмет түрлерінің жалпы саны, барлығы, олардың ішінде

10.1. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне есептік кезеңде енгізілген, оның ішінде қызметтердің түрлері бой-ыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

11. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген стандарттарының саны

12. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген регламенттерінің жалпы саны

13 Көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны – барлығы, олардың ішінде:

13.1. көрсетілетін қызметті берушілер (Мемлекеттік корпора-ция арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) қағаз түрінде көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

13.2. мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді «электрондық үкімет» веб-порталы және (немесе) Мемлекеттік корпорация арқылы көрсету мүмкіндігі болса да, қызметті берушілермен (Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) қағаз түрінде көрсетілгендер саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

13.3. Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы13.4. Электрондық түрде көрсетілген мемлекеттік қызметтердің

саны, барлығы, оның ішінде:

13.4.1. электрондық түрде «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

13.4.2. электрондық түрде «Е-Лицензиялау» МДҚ арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

13.4.3 электрондық түрде көрсетілетін қызметті берушінің ақпараттық жүйесі арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы14. Мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту саны, барлығы,

оның ішінде14.1. негізсіз бас тартудың саны15. Мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің

саны – барлығы, оның ішінде:15.1. көрсетілетін қызметтерді берушілер (Мемлекеттік корпо-

рация арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) мерзімдерін бұзып көрсеткен қағаз түріндегі мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

15.2. Мемлекеттік корпорация арқылы мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

15.3. электронды түрде мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

16. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың саны, барлығы, оның ішінде:

16.1 көрсетілетін қызметті беруші қағаз түрінде (Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы16.2 Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілетін мемлекеттік

қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың саны,барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы16.3 электрондық түрде көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің

сапасына келіп түскен шағымдардың саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

17. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағым көздері:

17.1 жеке тұлғалардан17.2 мемлекеттік органдардан17.3 заңды тұлғалардан17.4 мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау және

бақылау жөніндегі уәкілетті органның тапсырмалары17.5 облыс әкімінен17.6 бұқаралық ақпарат құралдарынан17.7 басқа да көздерден18. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп

түскен шағымдардың қаралу мерзімдерінің бұзылу саны, барлығы, оның ішінде:

18.1. көрсетілетін қызметті берушілер (Мемлекеттік корпора-ция арқылы көрсетілетіндерді қоспағанда) қағаз түрінде көрсететін мемлекеттік қызметтердің саныМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

18.2. Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың қаралу мерзімдерінің бұзылу саны, оның ішінде қызмет түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

18.3. электрондық түрде көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың қаралу мерзімдерінің бұзылу саны, оның ішінде қызмет түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

19. Қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушының бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтар саны

20. Мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың саны

21. Мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойын-ша жүргізілген түсіндірме іс-шараларының саны

22. Мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойын-ша түсіндірме іс-шараларымен халықты қамту

23. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өткен адамдардың саны

Мемлекеттік органның атауы: Мекенжайы:__________________________________________ ________________________________________

Басшы (Т.А.Ә. (болған жағдайда), қолы)___________________________________________ _________________________________________

Орындаушының аты-жөні:___________________________________________ _________________________________________

20___ жылғы « » _____________________ М.О.

Мәліметтерді, деректерді жинау туралы есеп нысанын толтыру және мемлекеттік қызметтерді көрсету сапа-сын ішкі бақылау бойынша талдамалық анықтаманың мазмұны бойынша түсініктеме

1. Жалпы ережелер1. Орталық мемлекеттік орган, оның ведомстволары, ведомстволық бағынысты ұйымдары, сондай-ақ орталық

мемлекеттік орган жетекшілік ететін салада жеке және заңды тұлғалар көрсететін мемлекеттік қызметтер сапасын ішкі бақылау бойынша есеп нысаны (бұдан әрі – есеп нысаны) Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 15 сәуірдегі «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Заңы (бұдан әрі – Заң) 7-бабының 4) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Есеп нысанын жүргізудің басты міндеті мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын ішкі бақылау нәтижелерінің мониторингі болып табылады.

3. Есеп нысаны толтырылады және талдамалық анықтамамен бірге тоқсан сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күніне дейін:

орталық мемлекеттік органды, оның ведомстволарын, аумақтық бөлімшелерін, ведомстволық бағынысты ұйымдарын, сондай-ақ орталық мемлекеттік орган жетекшілік ететін салада жеке және заңды тұлғаларды ескере отырып, орталық мемлекеттік органның орталық аппараты – Министрлікке;

аумақтық бөлімшелерді, сондай-ақ жетекшілік ететін салада жеке және заңды тұлғаларды ескере отырып, орталық мемлекеттік органның және оның ведомстволарының аумақтық бөлімшелері – Министрліктің облыстар, Астана және Алматы қалалары бойынша аумақтық органдарына ұсынады.

4. Есеп нысанына мемлекеттік органның басшысы, ал ол болмаған жағдайда, оның міндетін атқарушы адам қол қояды.

2. Есеп нысанын толтыру бойынша түсініктеме1-параграф. Бақылау іс-шараларының нәтижелері туралы ақпарат

5. Есеп нысанының 1-тармағында есептік кезеңде жүргізілген бақылау іс-шараларының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі (1.1 және 1.2-тармақтарының сомасы).

6. Есеп нысанының 1.1-тармағында бақылау іс-шараларының бекітілген жылдық жоспарына сәйкес есептік кезеңде жүргізілген бақылау іс-шараларының саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

7. Есеп нысанының 1.2-тармағында мемлекеттік қызметтер көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері бойынша есептік кезеңде жүргізілген бақылау іс-шараларының саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

8. Есеп нысанының 2, 2.1, 2.2, 2.3 және 2.4-тармақтарында бақылау іс-шаралары объектілерінің жалпы саны туралы, оның ішінде объектілердің түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

9. Есеп нысанының 3, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 және 3.5-тармақтарында есептік кезеңде анықталған бұзушылықтардың жалпы саны туралы, оның ішінде бұзушылықтардың түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

10. Есеп нысанының 4-тармағында қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

11. Есеп нысанының 5-тармағында мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

12. Есеп нысанының 6-тармағында бақылау іс-шаралары барысында есептік кезеңде шағымдарды қарау мерзімдерінің бұзылуының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

13. Есеп нысанының 7, 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5 және 7.6-тармақтарында есептік кезеңде бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша қабылданған тәртіптік жазалардың жалпы саны туралы, оның ішінде тәртіптік жазалардың түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

14. Есеп нысанының 8, 8.1, 8.2, және 8.3-тармақтарында есептік кезеңде тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдардың жалпы саны туралы, оның ішінде осындай адамдар бойынша сандық деректер көрсетіледі.

15. Есеп нысанының 9, 9.1 және 9.2-тармақтарында есептік кезеңде бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша әзірленген ұсыныстардың жалпы саны туралы, оның ішінде орындалған және орындалмаған ұсыныстар бойынша сандық деректер көрсетіледі.

2-параграф.Мемлекеттік қызметті көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері туралы ақпарат

16. Есеп нысанының 10-тармағында Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміндегі мемлекеттік көрсетілетін қызметтер түрлерінің жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

17. Есеп нысанының 10.1-тармағында Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне есептік кезеңде енгізілген мемлекеттік қызмет түрлерінің жалпы саны туралы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

18. Есеп нысанының 11-тармағында мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген стандарттарының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

19. Есеп нысанының 12-тармағында мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген регламенттерінің жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

20. Есеп нысанының 13, 13.1, 13.2, 13.3, 13.4, 13.4.1, 13.4.2 және 13.4.3-тармақтарында есептік кезеңде көрсетілген мемлекеттік қызметтердің жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

21. Есеп нысанының 14-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тартудың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

22. Есеп нысанының 14.1-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметті көрсетуден негізсіз бас тартудың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

23. Есеп нысанының 15, 15.1, 15.2 және 15.3-тармақтарында есептік кезеңде мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

24. Есеп нысанының 16, 16.1, 16.2 және 16.3-тармақтарында есептік кезеңде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

25. Есеп нысанының 17, 17.1, 17.2, 17.3, 17.4, 17.5, 17.6 және 17.7-тармақтарында есептік кезеңде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағым көздерінің жалпы саны туралы, оның ішінде көздер бой-ынша сандық деректер көрсетіледі.

26. Есеп нысанының 18, 18.1, 18.2 және 18.3-тармақтарында есептік кезеңде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдарды қарау мерзімдері бұзылуының жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

27. Есеп нысанының 19-тармағында қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушының бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

28. Есеп нысанының 20-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

29. Есеп нысанының 21-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойын-ша түсіндірме іс-шараларының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

30. Есеп нысанының 22-тармағында мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арттыру бойынша түсіндірме іс-шараларымен халықты қамту (адамдардың саны) туралы сандық деректер көрсетіледі.

31. Есеп нысанының 23-тармағында мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша біліктілікті арттыру курста-рынан өткен адамдардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

3. Талдамалық анықтаманың мазмұнына түсініктеме32. Талдамалық анықтама есеп нысанымен бірге ұсынылады және:1) орталық мемлекеттік органның ішкі бақылауға жауапты құрылымдық бөлімшесі жүргізген бақылау іс-

шараларының нәтижесі туралы ақпаратты, атап айтқанда:жүргізілген бақылау іс-шаралары, бақылау объектілері;бақылау іс-шарасы барысында себептері мен қабылданған шараларды көрсете отырып, анықталған мемлекеттік

қызметтерді көрсету тәртібі мен мерзімдерінің, шағымдарды қарау мерзімдерінің бұзылуы;тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдар;бақылау іс-шарасының қорытындысы бойынша әзірленген ұсыныстар, олардың орындалғаны, орындалмағаны

және орындалмау себептері туралы мәліметтерді;2) орталық мемлекеттік органның ішкі бақылауға жауапты құрылымдық бөлімшесі жүргізген мемлекеттік қызмет

көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері туралы ақпаратты, атап айтқанда:мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процесін жетілдіру бойынша, оның ішінде оларды автоматтандыру,

оңтайландыру және Мемлекеттік корпорация арқылы оларды көрсетуге көшіру бойынша қабылданған шаралар;Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне, мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттары мен

регламенттеріне енгізілген өзгерістер және (немесе) толықтырулар (нормативтік құқықтық актінің атауын, нөмірін және күнін көрсете отырып);

жаңа мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді анықтау және Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізілімін жүргізу жөніндегі уәкілетті органға ұсыныстар енгізу бойынша жүргізілген жұмыс;

көрсетілетін қызметті алушыға мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту, олардың саны, себептері және олар бойынша қабылданған шаралар;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасы бұзылуының анықталған фактілері, олардың саны, себептері және олар бойынша қабылданған шаралар;

қарау мерзімдері бұзылған мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасына шағымдар, олардың саны, себептері және олар бойынша қабылданған шаралар;

қабылданған шараларды көрсете отырып, көрсетілетін қызметтерді алушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру;

мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойынша жүргізілген түсіндірме іс-шаралары; мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өткен адамдар туралы

мәліметтерді қамтиды. 33. Талдамалық анықтамаға есепте көрсетілген мәліметтерді растайтын ақпараттық материалдар да

(бұйрықтардың, хаттамалардың, шешімдердің, хаттардың, қызметтік жазбалардың көшірмелері, фотоматериал-дар және тағы басқалар) қоса беріледі.

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларына 2-қосымшаНысан

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасын ішкі бақылау бойынша жергілікті атқарушы органның жұмысы туралы есеп

Есептік кезең 20___ жылғы ___тоқсанИндекс: 2-мқКезеңділігі: тоқсан сайынҰсынатын тұлғалар тобы: облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті

атқарушы органдары, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары, ведомстволық бағынысты ұйымдар, сондай-ақ қызметін үйлестіруді жергілікті атқарушы органдар жүзеге асыратын мемлекеттік көрсететін жеке және заңды тұлғалар

Қайда ұсынылады: Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігі және оның облыстар, Астана және Алматы қалалары бойынша аумақтық органдары

Тапсыру мерзімі: тоқсанда бір рет, есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күнінен кешіктірмей

Р/р № Атқарылып жатқан шаралар

1-тоқсан 2-тоқсан 3-тоқсан 4-тоқсан

Барл

ығы

Қаңт

арАқ

пан

Наур

ызСә

уірМ

амыр

Мау

сым

Шіл

деТа

мыз

Қырк

үйек

Қаза

нҚа

раш

аЖ

елто

қсан

1. Бақылау іс-шараларының нәтижелері туралы ақпарат1. Жүргізілген бақылау іс-шараларының саны, барлығы

оның ішінде: 1 «Бақылау іс-шараларының нәтижелері туралы ақпарат» бөлімін орталық мемлекеттік органның ведомстволары, аумақтық

бөлімшелері, ведомстволық бағынысты ұйымдары, сондай-ақ қызметін үйлестіруді орталық мемлекеттік орган жүзеге асыра-тын жеке және заңды тұлғалар толтырмайды

231 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы. Басы 22-бетте)

(Жалғасы 24-бетте)

1.1. бақылау іс-шараларының бекітілген жылдық жоспары-на сәйкес

1.2. мемлекеттік қызметтер көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері бойынша

2. Бақылау іс-шаралары объектілерінің саны, барлығы, оның ішінде:

2.1. жергілікті атқарушы органдардың саны саны2.2. ведомстволық бағыныстағы ұйымдардың саны2.3. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

мемлекеттік қызметтерді көрсететін жеке тұлғалардың саны

2.4. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтерді көрсететін заңды тұлғалардың (мемлекеттік органдар немесе ведомстволық бағыныстағы ұйымдар болып табылмайтын) саны

3. Анықталған бұзушылықтардың саны, барлығы, оның ішінде:

3.1. Мемлекеттік қызметтерді көрсету мерзімінің бұзылу фактілері

3.2. мемлекеттік көрсетілетін қызметтің бекітілген стандар-тында көзделген құжаттардың толық топтамасы болмаған кезде мемлекеттік қызметті көрсету фактілері

3.3. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделмеген негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту фактілері

3.4. мемлекеттік көрсетілетін қызметтің бекітілген стандартын-да көзделмеген құжаттарды талап ету фактілері

3.5. мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың өзге де талаптарының бұзылу фактілері

4. Қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бой-ынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың саны

5. Мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың саны

6. Бақылау іс-шаралары барысында шағымдарды қарау мерзімдерінің бұзылуының саны

7 Бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша қабылданған тәртіптік жазалардың саны, барлығы, олардың ішінде:

7.1. ескерту7.2. сөгіс7.3. қатаң сөгіс7.4. қызметке толық сәйкес еместігі туралы ескерту7.5. лауазымды төмендету7.6. атқаратын лауазымынан босату8. Тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдардың саны,

барлығы, олардың ішінде:8.1. жергілікті атқарушы органдарының қызметкерлері8.2. ведомствоға бағынысты ұйымдардың қызметкерлері8.3. өзге адамдар9. Бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша

әзірленген ұсыныстардың саны, барлығы, олардың ішінде:9.1. орындалған9.2. орындалмаған2. Мемлекеттік қызмет көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері туралы ақпарат10. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміндегі

мемлекеттік көрсетілетін қызмет түрлерінің жалпы саны, барлығы, оның ішінде

10.1. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне есептік кезеңде енгізілген, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

11. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген регламенттерінің жалпы саны

12 Көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны – барлығы, оның ішінде:

12.1. көрсетілетін қызметті берушілер (Мемлекеттік корпора-ция арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) қағаз түрінде көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

12.2. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді «электрондық үкімет» веб-порталы және (немесе) Мемлекеттік кор-порация арқылы көрсету мүмкіндігі болса да, қызметті берушілермен (Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) қағаз түрінде көрсетілгендер саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

12.3. Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы12.4. электрондық түрде көрсетілген мемлекеттік қызметтердің

саны – барлығы, оның ішінде:

12.4.1. электрондық түрде «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

12.4.2. электрондық түрде «Е-Лицензиялау» МДҚ арқылы көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

12.4.3. электрондық түрде көрсетілетін қызметті берушінің ақпа-раттық жүйесі арқылы көрсетілген мемлекеттік қызмет-тердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

13. Мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту саны, барлығы, оның ішінде

13.1. негізсіз бас тартудың саны14. Мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің

саны, барлығы, оның ішінде:14.1. көрсетілетін қызметті берушілер (Мемлекеттік корпорация

арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) мерзімдерін бұзып көрсеткен қағаз түріндегі мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

14.2. Мемлекеттік корпорация арқылы мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

14.3. электрондық түрде мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің саны, оның ішінде қызметтердің түрлері бойыншаМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

15. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың саны – барлығы, оның ішінде:

15.1 көрсетілетін қызметті беруші қағаз түрінде (Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілгендерді қоспағанда) көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы15.2 Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілетін мемлекеттік

қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы15.3 электрондық түрде көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің

сапасына келіп түскен шағымдардың саны, барлығы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

16. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымд көздері:

16.1 жеке тұлғалардан16.2 мемлекеттік органдардан16.3 заңды тұлғалардан16.4 мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау және

бақылау жөніндегі уәкілетті органның тапсырмалары16.5 облыс әкімінен16.6 бұқаралық ақпарат құралдарынан16.7 басқа да көздерден17. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп

түскен шағымдардың қаралу мерзімдерінің бұзылу саны, барлығы, оның ішінде:

17.1. көрсетілетін қызметті берушілер (Мемлекеттік корпора-ция арқылы көрсетілетіндерді қоспағанда) көрсететін мемлекеттік қызметтердің қағаз түрінде саныМемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

17.2. Мемлекеттік корпорация арқылы көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың қаралу мерзімдерінің бұзылу саны, оның ішінде қызмет түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

17.3. электрондық түрде көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың қаралу мерзімдерінің бұзылу саны, оның ішінде қызмет түрлері бойынша:Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің атауы

18. Қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушының бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтар саны

19. Мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың саны

20. Мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойын-ша жүргізілген түсіндірме іс-шараларының саны

21. Мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойын-ша түсіндірме іс-шараларымен халықты қамту

22 Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өткен адамдардың саны

Мемлекеттік органның атауы: Мекенжайы:__________________________________________ ________________________________________Басшы (Т.А.Ә. (болған жағдайда), қолы)___________________________________________ _________________________________________ Орындаушының аты-жөні:___________________________________________ _________________________________________ 20___ жылғы « » _____________________ М.О.

Мәліметтерді, деректерді жинау туралы есеп нысанын толтыру және мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын ішкі бақылау бойынша талдамалық анықтаманың мазмұны бойынша түсініктеме

1. Жалпы ережелер1. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар

қалалардың, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары, ведомствоға бағынысты ұйымдар, сондай-ақ қызметін үйлестіруді жергілікті атқарушы органдары жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар көрсететін мемлекеттік қызметтер сапасын ішкі бақылау бойынша есеп нысаны (бұдан әрі – есеп нысаны) Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 15 сәуірдегі «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Заңы (бұдан әрі – Заң) 7-бабының 4) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Есеп нысанын жүргізудің басты міндеті мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын ішкі бақылау нәтижелерінің мониторингі болып табылады.

3. Есеп нысанын облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдіктері, ведомствоға бағынысты ұйымдар, сондай-ақ қызметін үйлестіруді жергілікті атқарушы органдары жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар толтырады және талдамалық анықтамамен бірге тоқсан сайын есептік кезеңнен кейінгі айдың 7-нші күніне дейін Министрлікке және оның облыстар, Астана және Алматы қалалары бойынша аумақтық органдарына ұсынады.

4. Есеп нысанына облыстардың, Астана және Алматы қалаларының жергілікті атқарушы органдарының бас-шылары, ал олар болмаған жағдайда олардың міндетін атқарушы адамдар қол қояды.

2. Есеп нысанын толтыру бойынша түсініктеме1-параграф. Бақылау іс-шараларының нәтижелері туралы ақпарат

5. Есеп нысанының 1-тармағында есептік кезеңде жүргізілген бақылау іс-шараларының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі (1.1 және 1.2-тармақтарының сомасы).

6. Есеп нысанының 1.1-тармағында бақылау іс-шараларының бекітілген жылдық жоспарына сәйкес есептік кезеңде жүргізілген бақылау іс-шараларының саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

7. Есеп нысанының 1.2-тармағында мемлекеттік қызметтер көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері бойынша есептік кезеңде жүргізілген бақылау іс-шараларының саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

8. Есеп нысанының 2, 2.1, 2.2, 2.3 және 2.4-тармақтарында бақылау іс-шаралары объектілерінің жалпы саны туралы, оның ішінде объектілердің түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

9. Есеп нысанының 3, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 және 3.5-тармақтарында есептік кезеңде анықталған бұзушылықтардың жалпы саны туралы, оның ішінде бұзушылықтардың түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

10. Есеп нысанының 4-тармағында қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

11. Есеп нысанының 5-тармағында мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

12. Есеп нысанының 6-тармағында бақылау іс-шаралары барысында есептік кезеңде шағымдарды қарау мерзімдерінің бұзылуының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

13. Есеп нысанының 7, 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 7.5 және 7.6-тармақтарында есептік кезеңде бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша қабылданған тәртіптік жазалардың жалпы саны туралы, оның ішінде тәртіптік жазалардың түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

14. Есеп нысанының 8, 8.1, 8.2, және 8.3-тармақтарында есептік кезеңде тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдардың жалпы саны туралы, оның ішінде осындай адамдар бойынша сандық деректер көрсетіледі.

15. Есеп нысанының 9, 9.1 және 9.2-тармақтарында есептік кезеңде бақылау іс-шараларының қорытындысы бойынша әзірленген ұсыныстардың жалпы саны туралы, оның ішінде орындалған және орындалмаған ұсыныстар бойынша сандық деректер көрсетіледі.

2-параграф. Мемлекеттік қызметті көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері туралы ақпарат16. Есеп нысанының 10-тармағында Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміндегі мемлекеттік көрсетілетін

қызметтер түрлерінің жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.17. Есеп нысанының 10.1-тармағында Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне есептік кезеңде енгізілген

мемлекеттік қызмет түрлерінің жалпы саны туралы, оның ішінде қызметтердің түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

18. Есеп нысанының 11-тармағында мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің бекітілген регламенттерінің жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

19. Есеп нысанының 12, 12.1, 12.2, 12.3, 12.4, 12.4.1, 12.4.2 және 12.4.3-тармақтарында есептік кезеңде көрсетілген мемлекеттік қызметтердің жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

20. Есеп нысанының 13-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тартудың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

21. Есеп нысанының 13.1-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметті көрсетуден негізсіз бас тартудың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

22. Есеп нысанының 14, 14.1, 14.2 және 14.3-тармақтарында есептік кезеңде мерзімдері бұзылып көрсетілген мемлекеттік қызметтердің жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

23. Есеп нысанының 15, 15.1, 15.2 және 15.3-тармақтарында есептік кезеңде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдардың жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

24. Есеп нысанының 16, 16.1, 16.2, 16.3, 16.4, 16.5, 16.6 және 16.7-тармақтарында есептік кезеңде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағым көздерінің жалпы саны туралы, оның ішінде көздер бой-ынша сандық деректер көрсетіледі.

25. Есеп нысанының 17, 17.1, 17.2 және 17.3-тармақтарында есептік кезеңде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасына келіп түскен шағымдарды қарау мерзімдері бұзылуының жалпы саны туралы, оның ішінде көрсетілетін қызметті берушілер, ұсыну нысаны, қызмет түрлері бойынша сандық деректер көрсетіледі.

26. Есеп нысанының 18-тармағында қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушының бұзылған құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

27. Есеп нысанының 19-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

28. Есеп нысанының 20-тармағында есептік кезеңде мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойын-ша түсіндірме іс-шараларының жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

29. Есеп нысанының 21-тармағында мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арттыру бойынша түсіндірме іс-шараларымен халықты қамту (адамдардың саны) туралы сандық деректер көрсетіледі.

30. Есеп нысанының 22-тармағында мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша біліктілікті арттыру курста-рынан өткен адамдардың жалпы саны туралы сандық деректер көрсетіледі.

3. Талдамалық анықтаманың мазмұнына түсініктеме31. Талдамалық анықтама есеп нысанымен бірге ұсынылады және: 1) орталық мемлекеттік органның ішкі бақылауға жауапты құрылымдық бөлімшесі жүргізген бақылау іс-

шараларының нәтижесі туралы ақпаратты, атап айтқанда:жүргізілген бақылау іс-шаралары, бақылау объектілері;бақылау іс-шарасы барысында себептері мен қабылданған шараларды көрсете отырып анықталған мемлекеттік

қызметтерді көрсету тәртібі мен мерзімдерінің, шағымдарды қарау мерзімдерінің бұзылуы;тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдар;бақылау іс-шарасының қорытындысы бойынша әзірленген ұсыныстар, олардың орындалғаны, орындалмағаны

және орындалмау себептері туралы мәліметтерді;2) орталық мемлекеттік органның ішкі бақылауға жауапты құрылымдық бөлімшесі жүргізген мемлекеттік қызмет

көрсету сапасы мониторингінің нәтижелері туралы ақпаратты, атап айтқанда:мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процесін жетілдіру бойынша, оның ішінде оларды автоматтандыру,

оңтайландыру және Мемлекеттік корпорация арқылы оларды көрсетуге көшіру бойынша қабылданған шаралар;Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне, мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттары мен

регламенттеріне енгізілген өзгерістер және (немесе) толықтырулар (нормативтік құқықтық актінің атауын, нөмірін және күнін көрсете отырып);

жаңа мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді анықтау және Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізілімін жүргізу жөніндегі уәкілетті органға ұсыныстар енгізу бойынша жүргізілген жұмыс;

көрсетілетін қызметті алушыға мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту, олардың саны, себептері және олар бойынша қабылданған шаралар;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасы бұзылуының анықталған фактілері, олардың саны, себептері және олар бойынша қабылданған шаралар;

қарау мерзімдері бұзылған мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасына шағымдар, олардың саны, себептері және олар бойынша қабылданған шаралар;

қабылданған шараларды ескере отырып, көрсетілетін қызметтерді алушылардың бұзылған құқықтарын қалпына келтіру;

мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын арттыру бойынша жүргізілген түсіндірме іс-шаралары; мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өткен адамдар туралы

мәліметтерді қамтиды. 32. Талдамалық анықтамаға есепте көрсетілген мәліметтерді растайтын ақпараттық материалдар да

(бұйрықтардың, хаттамалардың, шешімдердің, хаттардың, қызметтік жазбалардың көшірмелері, фотоматериал-дар және тағы басқалар) қоса беріледі.

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларына 3-қосымшаНысан

Қазақстан Республикасының мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнамасында бар құқықтық коллизиялар мен олқылықтар туралы мәліметтер

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтің

атауы

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес келтіру талап етілетін нормативтік құқықтық акт (НҚА) туралы

мәліметтер

НҚА-ның жекелеген ережелерін құқық қолдану тәжірибесінде іске асырудың тиімсіздігі және орынсыздығы туралы

мәліметтер

Еске

рту НҚА-ның нөмірі

және күні, оның құрылымдық элементінің

нөмірі

НҚА норма-сының

мазмұны

Қажетті шаралар (өзгерістер мен

толықтырулар енгізу, күші жойылды деп

тану, НҚА-ның немесе НҚА-ның жекелеген

нормасының қызметін тоқтата тұру, жою)

НҚА-ның нөмірі және күні, оның

құрылымдық элементінің

нөмірі

НҚА норма-сының

мазмұны

Қажетті шара-лар (өзгерістер

мен толықтырулар

енгізу, күші жойылды деп

тану)

1 2 3 4 5 6 7 8

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігі аумақтық департаментінің басшысы ________________________ ________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолыОрындаушы ________________________ ________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолы

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларына 4-қосымшаНысан

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бақылау бойынша жұмыс нәтижелері туралы ақпарат

Р/р № Іс-шаралардың атауы

тоқсанайдың атауы

айдың атауы

айдың атауы

1 Жүргізілген тексерулердің саны, барлығы олардың ішінде:1.1 ішінара тексерулер1.2 көрсетілетін қызметті алушылардың өтініштері мен шағымдары бойынша1.3 мемлекеттік көрсетілетін қызмет саласындағы заңнама бұзылуының нақты

фактілері бойынша прокуратура органдарының тапсырмалары бойынша1.4 мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың бұзылуының

нақты фактілері бойынша мемлекеттік органдардың өтініштері бойынша2 Тексеру жүргізілген бақылау субъектілерінің саны, барлығы олардың ішінде:

2.1 орталық мемлекеттік органдардың және олардың ведомстволарының аумақтық бөлімшелері

2.2 облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы ор-гандары, қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдері

2.3 ведомстволық бағынысты ұйымдар3 Анықталған бұзушылықтардың саны, барлығы олардың ішінде:

3.1 мемлекеттік қызметтерді көрсету мерзімдерінің бұзылу фактілері3.2 мемлекеттік көрсетілетін қызметтің бекітілген стандартында көзделген құжат-

тардың толық топтамасы болмаған кезде мемлекеттік қызметті көрсету фактілері3.3 Қазақстан Республикасының заңдарында көзделмеген негіздер бойынша

мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту фактілері3.4 мемлекеттік көрсетілетін қызметтің бекітілген стандартында көзделмеген

құжаттарды талап ету фактілері3.5 мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың өзге де

талаптарының бұзылу фактілері4 Келіп түскен шағымдардың саны

4.1 оның ішінде негізді шағымдар5 Қорытындысы бойынша көрсетілетін қызметті алушылардың бұзылған

құқықтарын қалпына келтіру бойынша шаралар қабылданған бұзушылықтардың саны

6 Мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу кезінде бұзылған құқықтары қалпына келтірілген адамдардың саны

7 Тексеру қорытындысы бойынша мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арт-тыру үшін әзірленген ұсыныстардың саны

8 Орындалмаған ұсыныстардың саны 8.1 оның ішінде орындалуы келесі есептік кезеңге жоспарланған ұсыныстар саны 9 Мемлекеттік органдар және көрсетілетін қызметті берушілер-ұйымдар бас-

шылары тексеру қорытындысы бойынша тартқан тәртіптік жазалар саны, барлығы олардың ішінде:

9.1 ескерту9.2 сөгіс9.3 қатаң сөгіс9.4 қызметке толық сәйкес еместігі туралы ескерту9.5 мемлекеттік лауазымын төмендету9.6 атқаратын лауазымынан шығару10 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрлігінің аумақтық

департаментінің ұсынымы бойынша тәртіптік жауапкершілікке тартылған адамдардың саны, барлығы, олардың ішінде:

10.1 облыстық маңызы бар қалалардың, облыстар аудандарының және қаладағы аудандардың әкімдері

10.2 С санаттары топтарының мемлекеттік қызметкерлері10.3 Д санаттары топтарының мемлекеттік қызметкерлері10.4 Е санаттары топтарының мемлекеттік қызметкерлері10.5. құқық қорғау органдарының қызметкерлері10.6 ведомстволық бағынысты ұйымдардың мемлекеттік қызметкер болып табыл-

майтын қызметкерлері10.7 өзге адамдар11 Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арттыру бойынша жүргізілген

түсіндірме іс-шараларының саны 12 Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын арттыру бойынша түсіндірме іс-

шараларымен халықты қамту дәрежесіҚазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігіаумақтық департаментінің басшысы ________________________ _____________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолыОрындаушы ________________________ _____________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолы

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларына 5-қосымшаНысан

Мемлекеттік орган функциясының мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің белгілеріне сәйкестігі туралы мәліметтер

Р/р №

Функ-ция

атауы

Функция бекітілген

нормативтік құқықтық актінің

(НҚА) атауы, нөмірі және күні,

НҚА құрылымдық элементінің

(бап, тармақ, тармақша) нөмірі

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің белгілеріне сәйкестігі (мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің әр белгісі бойынша НҚА-ның атауы, нөмірі және

күні, НҚА-ның құрылымдық элементінің нөмірі және мазмұны)1) мемлекеттік органдардың

жекелеген функцияларын

іске асыруға бағдарланған

болуы

2) дара тәртіппен

жүзеге асы-рылуы

3) көрсетіле-тін қызметті

алушының өтініші бойынша жүзеге

асырылуы

4) көрсетілетін қызметті алушылардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін іске асыруға,

материалдық немесе материалдық емес игіліктер

беруге бағдарлануы1 2 3 4 5 6 7

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігі аумақтық департаментінің басшысы ________________________ _____________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолыОрындаушы ________________________ _____________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолы

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын мемлекеттік бақылау қағидаларына 6-қосымшаНысан

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізіліміне енгізу үшін мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы мәліметтер

Р/р №

Мем

леке

ттік

көрс

етіл

етін

қы

змет

тің ұ

сыны

латы

н ат

ауы

Көрс

етіл

етін

қыз

метт

і ал

ушыл

арды

ң са

наты

(ж

еке

және

(нем

есе)

за

ңды

тұлғ

а)М

емле

кетт

ік кө

рсет

ілет

ін

қызм

ет с

танд

арты

н бе

кі-те

тін О

МО

-ның

ата

уы

Көрс

етіл

е-тін

қыз

метт

і бе

руш

інің

ата

уы

Өтін

іште

р қа

былд

ауды

жә

не м

емле

кетт

ік қы

змет

кө

рсет

у нә

тиже

лері

н бе

руді

жүз

еге

асыр

а-ты

н ұй

ымда

рдың

ата

-ул

ары

және

(нем

есе)

«э

лект

ронд

ық ү

кімет

тің»

веб-

порт

алын

көрс

ету

Ақыл

ы не

месе

тегін

ме

млек

еттік

көрс

етіл

етін

қы

змет

тер

Ақылы болғанда:

Мем

ле-к

еттік

қыз

-мет

ті кө

рсет

у нә

тиже

-сін

ің

ныса

ны

Мем

ле-к

еттік

қыз

метт

і кө

рсет

у ны

саны

(э

лект

рон-

дық/

қағ

аз

түрі

нде)

құқықтық негіз (НҚА-ның ата-уы, нөмірі және күні, НҚА-ның құрылымдық элементінің (бап, тармақ, тармақша) нөмірі) тө

лем

мөлш

ері

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері министрлігі аумақтық департаментінің басшысы ________________________ _________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолыОрындаушы ________________________ _________________ Т.А.Ә. (ол болған жағдайда) қолы

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 1 наурызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13359 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығы

2015 жылғы 15 маусым № 384 Астана қаласы

Техникалық және кәсіптік білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік білім беретін оқу бағдарламаларын бекіту туралы

(Жалғасы. Басы 167, 169, 172, 174, 176, 178, 181, 183, 186-нөмірлерде)

КП 01 Оқу практикасы 72 КП 02 Кәсіптік дағдыларды алудағы оқу практика 746КП 03 Өндірістік технологиялық практика 910АА 00 Аралық аттестаттау 144ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 72ҚА 01 Қорытынды аттестаттау ** 60ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру 12Міндетті оқыту жиыны: 4320

К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық болмауы керек Ф Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы керек

Барлығы 4960Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консультация; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстар, бақылау жұмыстары, емтихандар), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. * Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. ** Қорытынды аттесттатауға ұсынылатын нысандар: біліктілік емтиханы.Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады. Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы№ 384 бұйрығына 81-қосымша

0603000 - «Бұзбайтын бақылаудың салалары мен түрлері бойынша бұзбайтын бақылау» мамандығы бой-ынша техникалық және кәсіптік білім берудің үлгілік білім беретін оқу бағдарламалары.

Пәндер циклдері және кәсіптік практика бойынша білім беретін оқу бағдарламасының мазмұны (орта буын маманы)

Циклдің (пәннің) индексі

Пәннің, практиканың атауы және негізгі бөлімдері

Қалыптасатын білімдер, іскерліктер және дағдылар

Қалыпта-сатын құзы-реттер коды

ЖБП Жалпы білім беретін пәндерЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндерЖГП 01 Кәсіптік қазақ (орыс) тілі Тілдің негізгі

құрамдас бөлігі: тіл және сөз; ауызша және жазбаша тілдің спецификасы;Әдеби тілдің нормасы туралы ұғым және нормасы;функциональдық сөз стилі;әр стильдің ерекшелігі мен жанры; лекси-ка; сөздерде бейнелеу-мәндеу сөздәгән қолдану; лексическалық нормалар; лексико-графия; сөздіктің негізгі түрлері; фонетика; негізгі фонетикалы бірліктер; мәндік тілдің фонетикалық тәсілдері; орфография; орфо-графия принциптері; сөзқұраушы нормалар; морфология; грамматикалық категориялария-ларды замануи тілде білдіру; морфологиялық нормалар; синтаксис; синтаксистің негізгі бірліктері; пунктуация; мәтін лингвистикасы.

Білімдер:-жазбаша және ауызша тілдің ерекшелігінң мазмұны ;- әдеби тілдің номалары;- әдеби стильдер,әр жанрдың ерекшелігі ;- Сөзтанудың негізгі бөлімдерінің мазмұны.Іскерліктер:-әдеби нормаға сәйкес сөйлем құрау ; - сөйлеуде бейнелей-мәндеу тәсілдерін қолдану білу;- әр түрлі сөздіктерді қолдана білу;- әр-түрлі сөз талдауларын жасай білу.

БҚ 1БҚ 6

ЖГП 02 Кәсіптік шетел тіліКәсіби карым-қатынас үшін қажет лексико-грамматикалық материал;сөйлеу әрекетіндегі әр түрлі сөйлеу формалары (ауызша, жазбаша, монолог, диолог);кәсіби бағытталған мәтіндердің аудару техникасы.

Білімдер: -Мамандық бойынша лекси-калық материал; - Сөйлеу әрекетінің түрлері және сөйлеу формасы; - ағылшын тілі грамматикасы;Іскерліктер: -ағылшын тілнде мәтін оқи білу; ; -орыс (қазақ)тілінен ағылшын тіліне аудара білу: -ағылшын тілінде жазбаша мәтіндер құрастыру.

БҚ 1БҚ 6

ЖГП 03 Дене тәрбиесіМаман дайындауда дене шынықтырудың рөлі;Дене тәрбиесінің әлеуметтік-биологиялық жіне психофизиологиялық негіздері;Спорттық және физикалық өз-өзін жетілдірудің негізі; кәсіби-қолданбалы физикалық дайындық.

Білімдер: - дене тәрбиесінің маман дайындаудағы маңызы;- дене тәрбиесінің әлеуметтік-биология-лық жіне психофизиологиялық негіздері; - спорттық ойындардың ережелері.Іскерліктер: -физикалық жаттығуларды дұры орындау;- спорттық ойындар ойнау.

БҚ 1-БҚ 5

ЖГП 04 Қазақстан тарихыӘЭП 00 Әлеуметтік-экономикалық пәндерӘЭП 01 Мәдениеттану

Мәдениеттану мен оның қоғам өміріндегі рөлі; мәдениетті зерттеудегі әр алуан әдістер; мәдениет және өркениет;мәдениеттің қалыптасуы; батыс еуропа мәдениеті мен оның қазіргі әлемнің дамуына әсері;африкандық мәдениеттің ерекшелігі мен бірегейлігі;расалық мәселелер;көшпенділер өркениетінің пайда болуы және оның бірегейлігі;орта ғасырдағы Қазақстанның мәдениеті;17-19 ғасырдағы қазақтардың мәдени дәстүрлері;қазіргі таңдағы Қазақстанның мәдениеті.

Білімдер: -негізгі түсініктер: конфу-ция, даосизм; - Үнді мәдениетінің ерекшеліктерімен оның жетістіктері;- Ислам; курайш; Мұхаммед; Құран; Алла; Мекке түсініктері: -Христиан оқуының негізгі принциптері және бағалы бағыттары; - көшпенділер өркениеті;- орта ғасырдағы қазақ этносының мәдениеті; - орта ғасырдағы Қазақстан мәдениетіне түрік және араб мәдениетінің әсері туралы;Іскерліктер: - мәдениеттану түсінігін жеңіл қолдану;- көшпенділердің рухани және материалдық ерекшелігін көрсету және оны бақылап отыру.

БҚ 1- БҚ 6

ӘЭП 02 Философия негіздеріФилософия пәні, әлемдік философия ойларының негізгі кезеңдері; адам табиғаты және оның өмір сүрудегі мәні; адам және құдай; адам және ғарыш; адам, қоғам, өркениет, мәдениет; жеке бостандық және адамның жауапкершілігі; адамдық тану және қызметі; ғылым және оның рөлі; адамзат алдындағы аса үлкен мәселелер.

Білімдер: - әлемдік көзқарас типтері:- философияның тарихи типтері, фило-софия др. Шығыс, ежелгі Греция фило-софиясы: - орта ғасыр философиясы және қайта өркендеу дәуірі, жаңа ғасыр философиясы: - қазақ ойшылдарының философиялық көзқарастары; -18-20 ғ.ғ. орыс философиясының ерекшеліктері;іскерліктер: - әлемдік көзқарас құрылымдары мен типтерін ажырату;- материалдық және рухани құндылықтар, сондай-ақ олардың қоғам дамуына әсері

БҚ 1-БҚ 6

ӘЭП 03 Саясаттану және әлеуметтану негіздеріӘлеуметтану ғылымы:қоғам әлеуметтік мәдени жүйе. Әлеуметтік бірлік; әлеуметтік және этноұлттық қатынасы. Әлеуметтік процестер:әлеуметтік институттар мен ұйымдар.Жеке адам: оның әлеуметтік рөлі мен әлеуметтік мінезі; саясаттану пәні, саяси билік және өкімшілік қатынас. Саяси жүйе. Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық процестер.

Білімдер: - заңдылықтар бойынша әлеуметтік тұрғыда түсінік;- әлеуметтік әрекет, әлеуметтік жікке бөліну, құрылым туралы түсінік;- жеке әлеуметтік үдеріс ерекшелігі, реттеу формалары. Іскерліктер: - адамзаттың әлеуметтік мәнді мәселелерін талдау; - өзінің кәсіптік өмірінде және барлық қоғамдық және жеке өмірінде әлеуметтану және саясаттану білімдерін қолдану.

БҚ 1-БҚ 6

ӘЭП 04 Экономика негіздері Мақсаты, негізгі түсініктер, функциялары, құбылыс, принциптері; Меншік формасы мен түрлері, меншікті басқару; жоспар түрлері, оның негізгі кезеңдері, мазмұны, стратегиялық жоспарлау; жоспарды эконмикалық негіздеу әдістері мен болжамдарды әзірлеу; бизнес-жоспарлау; экономика-лық талдау; халықтық тұтыну тауарла-ры нарығы мен қызметтер күйін талдау; нарықтық инфрақұрылым.

Білімдер: - экономикалық теория туралы жалпы ережелер;- шетелдегі және еліміздегі экономикалық жағдайлар;- әлеуметтік және инвестициялық, қаржы-кредиттік, салықтық саясат, макро және микроэкономика негіздері .Іскерліктер: - өзінің кәсіби ісіне қажетті экономикалық ақпаратты табу және пайдалану.

БҚ 1-БҚ 6

ӘЭП 05 Құқық негіздеріҚұқық ұғымы, жүйесі, қайнар көзі, Қазақстан Ресубликасының Конституциясы – құқық жүйесінің көзі; Адам құқығының жалпыға бірдей декла-рациясы, жеке тұлға, құқық, құқықтық мемлекет, заңды жауапкершілік және оның түрлері, негізгі құқық салалары, Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарынының, сот жүйелері.

Білімдер: - адам және азаматтардың бостандығы мен құқықтары, оларды іске асыру механизмдері;-кәсіби ісі саласында адамгершілікті-этикалық және құқықтық нормалар.Іскерліктер: − маманның кәсіби ісін реттейтін нормативті-құқықтық құжаттарды пайда-лана білу.

БҚ 1-БҚ 6

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндерЖКП 01 Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу

Қазақ тілі – мемлекеттік тіл.Қазақ іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу тарихы. Іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу құжаттарының түрлері. Бұйрықтар және оның түрлері. Еңбек шарты және оны ресімдеу тәртібі. Келісімшарттар және олардың түрлері. Ақпараттық-анықтамалық құжаттар. Қаулылар, шешімдер, хаттамалар. Іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу бой-ынша құжаттарды дұрыс ресімдеу.

Білімдер:-тілдің грамматикалық ережесі;-сауатты жазу;-мәтін мазмұны бойынша жоспар құру;-ресми іскери құжаттарды ресімдеу;- мәтіннің негізгі мазмұны түсіну;Іскерліктер:-құжат бойынша түсінік беру;-анықтамалық құжаттардытолтыру;-іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргіз;

БҚ 1БҚ 2БҚ 3БҚ 4КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.3

ЖКП 01 Физика Қоршаған ортаға физикалық көзқарас. Гидроаэромеханика элементтері. Молекулярлы физика және термодинамика негіздері. Молекулярлы-кинетикалық теория. Заттар құрамының өзгеру үрдісі және олардың сипаттамасы. Жылу қозғалт-қыштары.Біргелкі қозғалыс, олардың графика-сы және теңеуі. Қозғалысты қосу.Күш, салмақ, жылдамдық. Динамика заңы.Дүниежүзілік тартылыс күші. Серпімділік күші. Үйкеліс күші. Дененің салмағы, салмақсыздық. Статика. Жұмыс. Қуат. Энергияны сақтау заңы. Гармоникалық ко-лебания, олардың түрлері. Толқын құрамы мен түрлері. Денені электрлеу. Зарядтардың өзара әрекеті. Күш жұмысының магниті. Өздік индукция. Электрмагнитті толқындар. Радиоқабылдағыштар. Сәулелендіру. Спектрлер. Спектрлі талдау.

Білімдер: - аспаптарда, жабдықтарда, машиналарда және электрлі магнитті тізбелерде болатын физикалық құбылыстардыңмәні.-электр энергияны үнемдеу және электрқауіпсіздігі.Іскерліктер:- электр энергияны рационалды және тиімді қолдану тәсілі; - электрлік сызбаларды жинау және оқу;-электр қондырғыларды техникалық сауатты пайдалану және олардың ақауларын жою.

БҚ 2БҚ 3БҚ 5БҚ 6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.3КҚ 3.1.6

ЖКП 03 Сызу негіздеріЖобалау әдісі. Сызықтық жазықтық, түзу, нүкте тапсырмалары. Үстінгі және жазықтық, түзу, нүктелерге метрикалық және позициялық тапсырмалар. Сызбаны өзгерту тәсілдері. Үстіңгі қисық сызықтар.Үстіңгі айналым. Түзу сызықтық жазықтық пен және екі жазықтық өзара түйісуі. Түзу сызықтық жазықтық пен және екі жазықтықтың паралельдігі мен перпендикулярлығы. Қисық сызық пен беті. Аксиометриялық проекциялар. Жобалау құжаттарының бірыңғай жүйесі. Сызбалардың орындалу тәжірибесі. ГОСТы ЕСКД – сызбаны рәсімдеудің негізгі ержелері. Қиылысу, үзіктер түрлері. Ажырату мен ажыратпауды біріктіру.Құрылымдық құжаттаржың түрлері және оларды дайындау деңгейі. Жеке компью-терлерде техникалық сызбаларды орындау үшін арнайы қолданбалы бағдарламалар.

Білімдер:- сызба геометрия негіздерін,- толтыру өлшемдеріне, өлшем сызықтық шартты белгілердің, шарттылықтар мен қысқартулардың талаптарын,- машинажасау сызбаларын орындаудағы қолданылатын масштабы, - эскиз бен сызбаны,- құрылымдық құжаттардың түрлері,- жиналмалы сызбаны оқу реті;- жиналмалы сызбаны бөліктеуді.Іскерліктер: - сызбаны орындау тәжірибесін;- сызбаны толтыруды, барлық шартты белгілерді, өлшемдерді, өлшем сызықтарын салып, сақтай отырып;- спецификаны рәсімдеу, - қосындыларды дұрыс белгілеу, екінші қатардағы қисықты белгілеу;- техникалық сызбаны орындау.

БҚ 3БҚ 6КҚ 3.1.2КҚ 3.1.3КҚ 3.1.4КҚ 3.1.7

ЖКП 04 Математика Сызықтық алгебра элементтері.Екінші және үшінші қатар айқындауыштары, олардың қасиеттері. Айқындауыштарды жол бойынша қойып есептеу.n-ретті айқындауыш туралы ұғым. Сызықтық теңдеу жүйелері. n-сызықтық теңдеуді Крамер ережесі бойынша n белгісіз арқылы шешу. Матрицалар. Кері матрица ұғымы. Сызықтық теңдеу жүйесімен матрицалық шешу тәсілі. Айқын функциялар, айқын емес функциялар, берілген параметрлік функцияларды диффе-ренциалдау. Жоғары ретті дифференциалдар.Функцияны зерттеу, функция экстремумдары. Тригонометриялық функциялар. Айқындалған интегралдардың қасиеті және анықтау. Векторлы алгебра элементтері. Векторлар, сызықтық векторлар арасындағы операция.

Білімдер:- аралық техникалық пәндерді, сондай-ақ ар-найы курстарды оқуға қажетті математикадан білім көлемін;Іскерліктер:- математикалық есептерді қолданбалы нәтижеге жеткізіп, шешуді (формулалар, сан-дар, сапалы шығатын графика және т.б.)-қолданбалы мәселелерді математикалық жағынан зерттеу;- мамандыққа байланысты әдебиеттердегі математикалық терминдерді өз бетінше шешуді; - тәжірибелік нұсқауды алу мақсатында қажетті есептеу әдістері мен тәсілдерді таңдау және қолдануды (компьютерлер, анықтамалықтар, кестелер).

БҚ 2БҚ 3БҚ 5БҚ 6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.3

ЖКП 04 Математика Сызықтық алгебра элементтері.Екінші және үшінші қатар айқындауыштары, олардың қасиеттері. Айқындауыштарды жол бойынша қойып есептеу.n-ретті айқындауыш туралы ұғым. Сызықтық теңдеу жүйелері. n-сызықтық теңдеуді Крамер ережесі бойынша n белгісіз арқылы шешу. Матрицалар. Кері матрица ұғымы. Сызықтық теңдеу жүйесімен матрицалық шешу тәсілі. Айқын функциялар, айқын емес функциялар,

Білімдер:- аралық техникалық пәндерді, сондай-ақ ар-найы курстарды оқуға қажетті математикадан білім көлемін;Іскерліктер:- математикалық есептерді қолданбалы нәтижеге жеткізіп, шешуді (формулалар, сан-дар, сапалы шығатын графика және т.б.)-қолданбалы мәселелерді математикалық жағынан зерттеу;

БҚ 2БҚ 3БҚ 5БҚ 6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.3

берілген параметрлік функцияларды диффе-ренциалдау. Жоғары ретті дифференциалдар.Функцияны зерттеу, функция экстремумдары. Тригонометриялық функциялар. Айқындалған интегралдардың қасиеті және анықтау. Векторлы алгебра элементтері. Векторлар, сызықтық векторлар арасындағы операция.

- мамандыққа байланысты әдебиеттердегі математикалық терминдерді өз бетінше шешуді; - тәжірибелік нұсқауды алу мақсатында қажетті есептеу әдістері мен тәсілдерді таңдау және қолдануды (компьютерлер, анықтамалықтар, кестелер).

ЖКП 05 Қолданбалы информатикаИнтерполяция түсінігі; ақпаратты толықтыру және өңдеу, жіберу, жинау үрдісі. Бағдарламалау тілдері; бағдарламалау технологиялары, компьютерлік графика.

Білімдер: - әртүрлі ақпаратты сақтау, теореалық базаларды өңдеу. - Word тест редакторы, Exel электронды кестелері, Power Point графикалық бағдарламалары және олардың тәжірибелік ережесі.- заманауи ақпараттар рөлі туралы, ғылымның және техниканың дамуын, будущей професссиональной деятельности и развитии науки и техники;Іскерліктер: - Word, Exel және Power Point-та жұмыс істеу; - текстпен негізгі операциялар-ды орындау; - мәтін және анимация, дыбыс, презентация жасау.

БҚ 2БҚ 6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.3

ЖКП 06 Электроника және электртехника негіздеріЭлектр энергиясы, оның қасиеті және қолдануы.Өндірістік процестерді автоматтандыру ісінде электрификацияның ролі.Электроэнергетика, электротехника,электроника қазіргі күйі және даму болашағы.Электр өрісінің негізгі сипаттамалары.Конденсаторлар.Конденсаторларды қосу.Электр тізбегі туралы жалпы мәліметтер. Токтың бағыты және ток тығыздығы. Ом заңы.Электр энергиясының тізбегінің негізгі элементтері: көздері және қабылдағышы және оның қуаты және ПӘК.Өткізгіш материалдар және олардың си-паттамасы.Мемлекеттік стандартқа сәйкес электр сұлбаларындағы шартты белгілер.Электроника негіздері: электрлік аспаптар, күшейткіштер, түзеткіш, генераторлар.

Білімдер:- тұрақты және ауыспалы электрлік тоқтың тізбегінің физикалық үрдісі және негізгі қатынастары; - электрлік өрісі сипаттарын, физикалық мәнін; - электр тізбелерінде аралас, қосалқы, қосарлы, қосындыларының қосылысы заңын; - электрлік өлшемнің принциптерін;- электрмагнетизм негіздері; - тұрақты және ауыспалы токтың электрлік машиналардың, трансформаторлардың, бір фазалы және үш фазалы электрлік тізбекетері туралы білуі; - электр энергиясын тарату және беру принциптері; - электрмен қамтамасыз ету негіздерін; Іскерліктер:- өріс сипаттары мен конденсатордың батарея-сы сипаттарын есептеу; -аралас қосылған бір көзді электр тізбегін есептеуді жүргізу;- электрлік сызбадағы электр тізбегінің негізгі элементтерін анықтау; - электр тізбегінің тәртібін анықтау;- электр тізбегін есептеуді жүргізу; - шартты белгілердің көмегімен, мемлекеттік стандарттарға сәйкес түрлі типтегі электрлік сұлбаларды орындау;- аспаптың орналасу схемаларын оқуды.

БҚ 1БҚ 3БҚ 4КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.6

ЖКП 07 Аэродинамика негіздеріАэродинамиканың негізгі заңдары. Аэродинамикалық күштер. Қанаттың аэро-динамикасы: геометриялық сипаттамалар, қанаттың геометриялық және аэродромның қисығы; профиль бойынша қысымды рет-теу (тарату).Қанаттың күші. Ұшақтың аэродинами-касы. Жылдымдық аэродинамикасы: негізгі тепе-теңдігі, дыбыс жылдамдығы. Әуе бұрамасының аэролромдық күші. Бұраманың ПӘК-і. Әуе бұрамасының практикалық қолдануы. Ұшақтың көлденең ұшуы: ұшаққа әсер ететін күш сұлбасы. Биіктік жиынтығы.Ұшақтың ұшуы,вираж, ұшаққа әсер ететін күш сұлбасы. Ұшақты кіндіктеу: ауырлық орталығы, ұшақты кіндіктеуді есептеу.

Білімдер: - ауаның негізгі өлшемдері мен физикалық қасиеттерін; -ұшақты құрылымдық аэродинамикалық ерекшеліктерін; - ұшудың негізгі этаптарында ұшақтың ұшу сипатта-маларын; -центрлеуге ықпал ететін фактор-ларды, ұшақтың тепе-теңдігін, тұрақтылығы мен басқарылуын; -ұшудың ерекше жағдайларындағы ұшу ерекшеліктерін;Іскерліктер:-ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін ұшақтың практикалық аэродинамика-сы бойынша білімнің практикалық жұмысын қолдану;- практикалық міндеттерді шешуде әуе кемесінің ұшу техникалық сипаттамаларын зерттеу және талдау әдәстерін қолдану;- қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларындағы ұшақтың қону сипаттама-ларын анықтау.

БҚ 1БҚ 3КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

ЖКП 08 Материалтану және металдарды өңдеуМеталл қоспаларының құрылысы. Құймаларды теориялық өңдеу. Құймаларды химиялық-термиялық өңдеу. Пластикалық деформация, ме-талдарды бекіту және бұзу. Металл конструкциялардың шаршау беріктігі. Конструкциялы металдардың пайда-лану қасиеті және оларды бағалау әдістері. Болат және құймалар. Жоғарғы температурадағы құймалар. Металл емес материалдар. Құранды материалдар. Металды кесу арқылы өңдеу. Құю өндірісі өте жоғары дәлдіктегі құю. Металды қысым арқылы өңдеу. Металды балқыту және дәнекерлеу. Металдарды электрлік-химиялық өңдеу.

Білімдер: металл құюдың негізгі технологиялық процестерін өңдеу,пластмассалардың, резина, герметика, желімнің, лакпен бояу, тоқыма материалдың кейбір физика-механикалық қасиеттері, құрамы, құрылысы, алу технологиясы туралы негізгі мәліметтерді;Іскерліктер:- шойынның белгілерін білу, жіктеу;- түрлерді жобалау;- электрдоғалы құйманы есептеу тәртібі;- пісіру жібін бақылауды жүргізу;-электрдоғалы пісірудің техника-экономикалық көрсеткіштерін анықтау;- зенкердің, бұраманың құрылымы мен гео-метриясын айыруды.

БҚ 1БҚ 3БҚ 4КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.5

ЖКП 09 Стандарттау, сертификаттау және метро-логия негіздеріӨлшеу жүйелерінің кепілденген нақты қамтамасыз ету тәжірбиелері және теория негіздері. Өлшеу әдістері мен салалары, түрлері. Өлшеу бірліктері, сандық және сапалық сипаттамалары, өлшем көлемдері. Метрологиялық сенімділік және нақты кла-стар, метрологиялық сипаттамалар, өлшеу құралдары және әртүрлі өлшеуіштер. Нормативтік –құқықтық реттеуші, заңдық метрология және стандартизация.Мемлекеттік стандарттау принциптері мен әдістері. Өлшеу құралдарын және стандартты ведомстволық тексеру және мемлекеттік бақылау.

Білімдер: - өлшеудің құқықтық базаларын, әдістерін, құралдарын, субъектілерін, объектілерін, принциптерін, тапсырмаларын, мақсаттарын;-өлшеудің негізгі теориялары;аумақтық және халықаралық стандарттық құрылымдары;ҚР МБСТ сертификация жүйесі;түсінік: сапа, сапаны қамтамасыз ету;- сапаны басқару; -сапаны көрсеткіштер, оларды анықтау және салыстыру әдістері;Іскерліктер: - мемлекеттік және халықаралық жүйелерді қолдану; - - аумақтық, халықаралық, ұлттық стандарттарды қолдану.

БҚ 1БҚ 3БҚ 4КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.5

ЖКП 10 Өндірістік экономика Әуе көлігіндегі экономиканың ерекшеліктері, олардың өнімдері, еңбекті нормалау және жоспарлау, ұйымдастыру; еңбекті өндіру, оларды өлшеу және көтеру жолдары;мекеменің қызметін жоспарлау және ұйымдастыру; салықтық жүйе; мекеменің қоры, негізгі патенттер, мекеменің техникалық және есептік құжаттары; қаржы-өндірістік қызметін талдау және есептеу; маркетинг және олардың құрылымы; бағалау, тарифті саясат; мекемені басқару; менеджмент негіздері, мақсаты, принциптері, функциялары және басқару әдістері.

Білімдер:- көліктік мекемелерде болатын, экономикалық үрдістердің мазмұны, олардың өзара байланысы мен өзаратәуелділігі. Іскерліктер:- өндірістің нәтижелілігін көтеруді, нәтижеге жеткендерін бағалау, экономикалық факторлардың әсерін анықтау, моделдеу және жүйелеу;- азаматтық авиацияда жалпы көліктікк заңдарды және экономикалық заңдарды нақты көрсету формалары; әлеуметтік –нарықтық шаруашылықта экономика жағдайларын дамытудың жалпы заңдары.

БҚ 1БҚ 2БҚ 3КҚ 3.1.5

ЖКП 11 Адами фактор Кәсіптік қызметті іске асыру-дың психологиялық негіздері. Авиациялық жүйелер басқармасындағы адам-оператор. Авиацияда психологиялық таңдау. Ерекше жағдайлардағы әрекеттерге авиациялық қызметкерлерді оқыту және дайындауда психологиялық талаптар. Әлеуметтік-пси-хологиялық мәселелер. Авиациялық жағ-дайлардың қызметкерлерге әсер ету ерекше-ліктері. Авиациялық қауіпсіздіктің жеке тұлға және жеке тұлға арасындағы қатынастың рөлі және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Білімдер:- психология негізі: оның негізгі түсініктері мен теориялары;-жеке психологиялық ерекшеліктері;-өзін- өзі тәрбиелеудің рационалды қабылдау.Іскерліктер:-оқу, анықтамалық әдебиеттерді қолдану.- таным қызығушылығын дамыту.- қажетті кәсіптік сапаны алу үшін практикалық психология әдістері мен рацио-налды қабылдауды қолдану.

БҚ 1БҚ 2БҚ 6БҚ 7КҚ 3.1.1КҚ 3.1.6

ЖКП 12 Техникалық механикаСтатика: жалпақ жүйе күші және статика аксиомаларының негізгі түсініктері. Ауыр орталықтардың кеңістік жүйесі. Кинематика. Қатты дененің күрделі қозғалысы, қозғалыс нүктелерінің параметрлері. Динамика: динамика аксиомалары және негізгі түсініктері. Динамиканың жалпы теорема-сы. Материалдардың қарсыласуы: созылу және қысылу, кесу. Айналу немесе иілу және бүгілуі (көлденең). Күрделі қысым жағдайы. Беріктілік гепотезасын;элементтердің беріктілігін, тұрақтылығы мен төзімділігін есептеу. Қысылған стер-жендер тұрақтылығы, шаршауы.

Білімдер: - статика аксиомаларын; - векторлық және аналитикалық түрдегі күштер туралы; - күш сәті, ең басты күш сәті, басты вектор туралы ұғымды; - динамиканың негізгі заңдарын; - кинетикалық энергияны; - механика материалдарын; - беріктілік гепотезасын;Іскерліктер: - бостандығы дәрежесін, байла-ныстары мен реакцияларын анықтау, векторлық және аналитикалық түрдегі күштер туралы; - нүктелер, жылдамдықтарын, жеделдетудің табиғи және векторлық өлшемдерін;- тәжірибелік есептерді шешу үшін теңдеуді қолдану;- тәжірибелік мақсатта динамика заңдарын қолдану.

БҚ 1БҚ 2БҚ 6БҚ 7КҚ 3.1.1КҚ 3.1.6

ЖКП 13 Мамандыққа кіріспеӘуе қозғалысына қызмет көрсету жүйесі және азаматтық авиацияның дамуы мен жағдайы. Диспетчердің жеке және кәсіби ұасиеттеріне қойылатын талаптар. Диспетчерлік құрамның кәсіби даярлығы туралы ереже. Әуе қозғалысына қызмет көрсету құрылымдары мен үрдісі, кезеңдері.Авиациялық оқиғаларды ескерту шара-лары. Ұшу ұзақтығы, негізгі кезеңдері, ұшақтың ұшуы. Төтенше жағдайларда және шаруашылық қызметте авиацияны қолдану. Авиациядағы негізгі мамандықтар. Азаматтық авиацияның ұшқыштар құрамы. Азаматтық авиациядағы техникалық пайда-лану жөніндегі мамандар.

Білімдер: - қозғалтқыштар мен ұшу аппаратта-рына қойылатын негізгі техникалық талаптар:- әуе қозғалысына қызмет көрсетудің құрылымдық жүйесі, олардың жұмыс принциптері;- әуе қозғалысына қызмет көрсетудегі нормативті құжаттарға байланысты авиациялық оқиғалардың болу себептерін және оларды жою жөніндегі ша-ралар. - авиацияның халық шаруашылығында қолданылуы туралы; - азаматтық авиациядағы ұшқыштар құрамын, авиациядағы негізгі маман-дарды; -основных профессий в авиации, летно-го состава гражданской авиации; -инженерлік-авиациялық қызмет құрылымы;- Әуе кемесіне техникалық күтімдеуді ұйымдастыру;Іскерліктер: - арнайы және жалпы кәсіби пәндерді оқуда алған білімдерін қолдану;-оқу және кәсіби тәжірибеден өту кезінде білімдерін қолдану.

БҚ 2БҚ 4КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

ЖКП 14 Еңбекті қорғау және экология негіздері Қоршаған ортаның және өндірістік экологияның қиындықтары, негізгі заң актілері, нормалары және ережелері . Авиациялық техникаға қызмет көрсету кезіндегі қауіпсіздік шаралары. Еңбек қауіпсіздігін жоспарлау структуралары Өндірістік травматизм және кәсіптік ауру-лар . Электр қауіпсіздікАвиациялық-химикалық жұмыстар кезіндегі техника қауіпсіздігі. Жылу орнату венти-ляция жарық беру электрожабдықтарын ор-нату барысында өрт қауіпсіздігі талаптары. Қазақстан Республикасындағы экология негіздерінің заңдары. Азаматтық авиация кәсіп орындарындағы қоршаған ортаны қорғау іс шаралары.

Білімдер:- қауіпті өндірістік факторлар;- жауапкершілік түрлері; - өндіріс орындарындағы оптимальды және рұқсат етілген микроклиматтық жағдайлар;- жұмыс орындарындағы зиянды заттардың концентрациясы; - зиянды заттармен жұмыс кезіндегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету ша-ралары; - еңбек қорғау барысында негізін қалаушы құжаттар. Іскерліктер:-өндірісте және күнделікті өмірде техни-ка қауіпсіздігі талаптарының нормативті құжаттарымен пайдалану ;- тәжірибе өту және өндірістегі барлық жұмыс жасау кезінде техника қауіпсіздік ережелерін орындау.

БҚ 1БҚ 2БҚ 6БҚ 7КҚ 3.1.1КҚ 3.1.6

АП 00 Арнайы пәндерАП 01 Кәсіби ағылшын тілі

Кәсіби қарым-қатынас үшін қажетті мамандық бойынша лексико-грамматикалық ережелерді білу;негізгі базалық тілді меңгеру мақсатында .Сөз тудырушы модельдер, терминдер ижәне тілдің лексикалық конструкциясы. Мамандық бойынша кәсіби тіл негіздері, кәсіби қарым-қатынас.

Білімі:- кәсіби қарым –қатынас үшін лексико-грамматикалық материалдар; Кәсіби бағытта мәтінді ағылшын тіліне ау-дару үшін лексикалықжәне грамматикалық ереже білу ;Білу қажет:- ауызша , жазбаша сөздік түрлерін ажыра алу;- берілген тақырыпта ақпаратты қабылдап ағылшын тілінде қарым қатынас жасау.

КҚ3.1.1ҚК3.1.2ҚК3.1.3КҚ3.1.4КҚ3.1.5КҚ3.1.6КҚ3.1.7КҚ3.1.8

АП 02 Авиациялық заңнама Азаматтық авиаци-яны мемлекеттік реттеу туралы Қазақстан Республикасының Заңы. «20.12.1995 г. №2697 заңдық күші бар, Қазақстан Республикасының азаматтық авиация қызметін және әуе кеңістігінде қолдану туралы ҚР Президентінің жарлығы». «28.02.1997 ж. №285 ҚР әуе кеңістігін қолдану туралы ережесі».«Халық аралық азаматтық авиация туралы Конвенцияға №3 Қосымша». «(ҚР ПРВГ-98) АА ӘК экипажының демалыс уақыты мен жұмыс уақыты туралы ереже».«(РПАСОП-85) ӘК ұшуды апаттық-құтқару және іздеу бойын-ша қамтамасыз ету бойынша басшылық».«НПП АА-85 АА ұшуды жүзеге асыру бойынша тәлімгерлік». Ұшуды орындау ережесі, ұшуды ұйымдастыру жұмысы, жалпы ережелер, анықтау және терминдер».Әуе қозғалысын басқару. Ерекше жағдайларда ұшу және ұшу кезіндегі ерекшеліктер. Ұшуды орындау және ұйымдастыру бойынша қамтамасыз ету бой-ынша басқарушы органдардың нұсқауы.ПМ желі кезінде ұшуды орындауды ұсыну. Ұшу қауіпсіздігін бұзу кезіндегі авиациялық көлік жұмысшыларының жауапкершілігі ҚР кодексінен.

Білімдер:- азаматтық авиацияның әуе кемелерінің ұшуын ұйымдастыру, қамтамасыз ету және орындау бойынша нормативтік және басқарушы құжаттардың талаптары;- азаматтық авиацияда қозғалыс қызметіндегі регламенттеуші қызмет құжаттарының та-лабы;- авиациялық оқиғалар мен қақтығыстарды алдын алу бойынша шаралар; Іскерліктер:-тәжірибелік қызметте алған білімдерін қолдану, ұшуды ұйымдастыру, қамтамасыз ету және орындау бойынша негізгі нормативтік құжаттар талаптарын қолдану;- техникалық регламенттерді өңдеу;- адам өмірі, денсаулығы, қоршаған орта үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша азаматтық авиация саласында ұшу қауіпсіздік ережесін, авиациялық қауіпсіздік ережесін және басқа да нормативтік құжаттарды сақтауды бақылау.

КҚ 3.1.1ҚК 3.1.2ҚК 3.1.3КҚ 3.1.4КҚ 3.1.5КҚ 3.1.6КҚ 3.1.7КҚ 3.1.8

АП 03 Ұшу аппараттары мен авиациялық қозғалтқыштар құрылымдарының негіздері Фюзеляждың конструкция негіздері . Схемалар, геометриялық сипаттамалар , ұшақтың негізгі бөліктері. Қанат туралы жалпы түсінік.. Бағыттау рулі, биіктік рулі, киль, стабилизатор. Басқару системасы . Пневматикалық система.. Кондиционерлеу системалары және гермокабинадағы қысымды басқару .

Білімдер:-азаматтық авиацияның ұшу аппа-раттары жөнінде қысқа ақпарат;-қозғалтқыштың негізгі конструкциясы;- ұшу аппараттарының жұмысының негізгі си-стемаларын білу ; -ұшақтың конструкциясын және оның негізгі бөліктерін;-азаматтық авиация ұшу аппараттарының және қозғалтқыштарының түрлерін білу;Іскерліктер:-қозғалтқыштардың негізгі буынын құрастыру;-әуе кемесінің ақауынан арылу

БҚ 1БҚ 3БҚ 5БҚ 6КҚ 3.1.1ҚК 3.1.2КҚ 3.1.4

АП 04 Әуе кемесінің авиациялық және радиоэлектрондық жабдықтары Әуе кемелерін басқару органдарының электр өткізгіш, ауыспалы және тұрақты тоқ жүйелері, ұшақтың радиоэлектрондық және авиациялық аспаптары.Қозғалтқыштарды іске қосуда электр жабдық жүйелері. Ұшу апараттарының жанармай және өртке қарсы, еруге қарсы электр жабдықтары. Ішкі және сыртқы жарықтандыру электр жабдық жүйелері. Әуе кеме РТЖ құрамы: радио апарату-ра байланысы, ұшақ жүргізу, тану мен белсенді жауап. Соқтығысу туралы ескерту аппаратурасы. Әуе қозғалысын

Білімі: -шығарылған ұшу аппаратының электр жабдықтарының жұмыс принципін құрылысы пайдалану мақсаты; - радиотех ника лық тізбек-тер мен сигналдардың түрлері;- радиотаратқыш және радиоқабылдағыштардың құрамы мен жұмыс принципі;-антеннді-фидерлі жабдықтардың жұмыс -әуе кемесін басқару навигация жүйелерін авиациялық құралдар мен кешендердің құрылымдық сипаттамасы , физикалық жұмыс принципі .;Білу қажет: - электр-жабдықтарды кәсібитүрде ұшуға дайындау.-көрсеткіштердің қате болуын ескере отырып

БҚ 1БҚ 3БҚ 5БҚ 6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

24 1 ҚАЗАН2016 жыл

(Жалғасы бар)

ұйымдастыруға арналған навигация және қадағалау, радиотехникалық байланыс жүйелерінің функционалды сипаттамасы және құру негіздері.Жанармай қоры және шығынды басқару жүйелері. Шығынды өлшеу.

құрылғылар мен олардың жұмысын талдау ;-приборлардың ұшып келе жатқанда орын алғанақаулары мен бұзылуларын талдау ;-анықтамалық және ғылыми-техникалық ақпараттарды қолдану және іздеудің рацио-нальды әдістерін игеру.

АП 05 Ұшу аппараттары мен авиациялық қозғалтқыштарды техникалық пайдала-ну және жөндеуҰшу аппараттарын қолдану тиімділігі. Ұшу аппараттарының пайдалану тиімділілігі. Ұшу аппараттарының пайдалану процесстері. Жағдайына байланысты авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру процесстері . Ұшу аппараттарының техникалық жағдайын бақылау . Пайдалану-техникалық құжаттары. Түрлі климаттық жағдайларда ұшатын аппараттарға техникалық қызмет көрсетудің ерекшеліктері. Тікұшақты пайдаланудағы техникалық ерекшеліктері .

Білімдер: - заманауи әуе кемелерінің құрылымдық ерекшкліктері мен пайдалану сипаттары;-авиациялық қозғалтқыштардың және ұшу аппараттарын жөндеу түрлері , жолдары , режимдерді жақсарту әдістері;- авиациялық техниканы жөндеу формала-рын қйымдастыру мен әдістері;- авиатехниканы жөндеу кезіндегі құжаттарды жүргізу реті мен нөмірленуі;Іскерліктер: - регламенттік құжаттарға сай авиациялық тезникаға қызмет көрсету;- жердегі механизациялық құралдарды кәсіби түрде пайдалану;- жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру өндірісін қамтамасыз ету.

БҚ 1БҚ 3БҚ 5БҚ 6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

АП 06 Ұшу аппарат жүйелері мен өндірістік аспаптарды метрологиялық қамтамасыз етуӨндірісті бақылау және өлшеу құралдарын метрологиялық қамтамасыз ету аспектілерін ұйымдастыру және әдістемелік заңнама мен өлшеу теориясын және ме-трология негіздерін оқыту;өндірістік және технологиялық бақылау түрлері мен рөлі; бұзылмайтын бақылау аспап материалда-ры мен жүйелерін оқыту әдістері.

Білімдер: - әртүрлі бұзылмайтын бақылау әдістері, өндірістік және технологиялық бақылау құралдарын метрологиялық қамтамасыз ету, өлше және өлшеуіш техника теориялары,ғылыми және әдістемелік метрология негіздері. Іскерліктер: - әртүрлі бұзылмайтын бақылауға арналған алғашқы құрылымдарды жасау, дабылды өңдеудің күрделі әдістерін меңгеру.

БҚ1БҚ3БҚ5БҚ6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

АП 7 Әуе кемесін жөндеу және техникалық пайдалану ережесі Ұшуды қамтамасыз ету мен орындауды ұйымдастыру бойынша негізгі нормативтік құжаттар талаптары мен сипаттамалары:1995 20.12. № 2697 Қазақстан Республикасы Президентінің «Әуе кеңестігін пайдалану және Қазақстан Республикасының азаматтық авиация қызметі туралы» Заңдық күші бар жарлығы 1997 28.02. № 285 «Қазақстан Республикасы әуе кеңістігін пайдалану туралы Ереже»«Қазақстан Республикасы Азаматтық авиа-ция ҰӨҰ-98» «ПРАПИ - 96»;«Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенциясына № 13 қосымша»;«Азаматтық авиация әуе кемелері экипажының жұмыс уықыты мен дема-лыс уақыты туралы Ереже» (Қазақстан Республикасы -98 ААЖ УЕ)ӘК ұшуда іздеу және апаттық-құтқаруды қамтамасыз ету жөніндегі басшылық.

Білімдер:- азаматтық авиациялық әуе кемесінің ұшуын ұйымдастыру бойынша нормативтік және басшылық құжаттарының талаптарын;- Әуе кемеснің ерекше авиациялық оқиғалары мен қақтығыстарының міндеті мен себептері;- авиациялық оқиғалар мен қақтығыстардан сақтап қалу жөніндегі шараларды;Іскерліктер: -ұшуды қамтамасыз ету мен орындауды ұйымдастыру бойынша негізгі нормативтік құжаттар талаптарды қолданып, тәжірибелік қызметте алған білімдерін қолдану:- техникалық регламентті даярлау;- қоршаған ортаны, адам денсаулығын, өмірге қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша азаматық авиация саласында нормативтік құжаттарды және авиациялық қауіпсіздік ережелері мен ұшу қауіпсіздік ережелерін сақтауды қадағалау.

БҚ1БҚ3БҚ5БҚ6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

АП 08 Авиациялық техниканы бақылау және техникалық диагностика жасау құралдары мен әдістеріРадиоэлектронды аппаратураның сенімділігі.Сенімділікті көтеру әдістері мен сенімділіктің сандық сипаттары; жабдықтардың жөндеуге жарамдылығы. Диагностика және бақылау құралдары. ИАС құрылымы мен ұйымдастыру; техникалық қызмет көрсету сапасының көрсеткіші. Радиотехникалық жабдықтарды техникалық пайдаланудың негізгі құжаттары және ұйымдастыру.

Білімдер: - авиациялық техниканы пайдалану техника-сы бойынша негізгі құжаттар;- авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету ережесі;- авиациялық техника сенімділігін көтеру әдістері және сенімділік сипаттары;Іскерліктер:авиациялық техника радиоэлектрондық жабдықтарын жөндеу және дұрыс диагно-стикалау.

БҚ1БҚ3БҚ5БҚ6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4

АП 09 Техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде авиациялық техника құрылым элементтерінің бұзылмайтын бақылауБұзылмайтын бақылау аспаптары және за-манауи жабдықтарды кәсіби пайдалануды, бұзылмайтын бақылау әдістерінің негізгі мәселелерін, осы мәселелердішешу тәсілдерін анықтау.

Білімдер: - ББӘ аспаптары мен құрылымдық аппаратуралар және негізгі құрылғыны си-паттайтын әртүрлі әрекет принциптерін қолданатын физикалық заңдылықтар. Іскерліктер: - әртүрлі ортада жұмыс істейтін, электр акустикалық сәулелер мен қабылдағыштарды есептеуді жобалау әдісі;-физикалық өлшем бірліктерін және стандартты терминология мен анықтамаларды қолдану.

БҚ1БҚ3БҚ5БҚ6КҚ3.1.1КҚ3.1.2КҚ3.1.4КҚ3.1.7КҚ3.1.8

АП 10 Техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде күштік қондырғыларды бұзылмайтын бақылауЖұмыс кезінде авиациялық қозғалтқыштарды бұзылмайтын бақылау; механикалық металл материалдарды бұзу негіздері; даму заңдылықтары мен сызаттар, олардың табиғи пайда бо-луы;, авиациялық қозғалтқыш құрылым элементтері мен материалдардың ескіру үрдісі,ақаулар; техникалық диагностика және бұзылмайтын бақылау құралдарын қолдануда техникалық жағдайы бойын-ша авиациялық қозғалтқыштарды жөндеу жүйесі.

Білімдер: - авиациялық техника бөлшекте рін-дегі ақаулардың даму заңдылықтары;- авиа-циялық техника бөлшектеріндегі ақаулар-ды талдау, олардың істен шығу себебін анық тау. -авиациялық техника бөлшектері, материалдардың механикалық құрылғыларды бағалау және химикалық талдау, фактография негіздері; - авиациялық техника физикалық әдіс-терін кезеңдік бақылау және көлемі, құжаттар.Іскерліктер: - диагностика тәсілімен авиация-лық техника жағдайын технологиялық бағалау-ды меңгеру;- діріл сипаттамасы бойынша гатурбиналық қозғалтқышты диагностикалау;- авиациялық қозғалтқыштарды параметрлік диагностикадан өткізу; - май құрамы бойынша диагностика жөргізу.

БҚ1БҚ3БҚ5БҚ6КҚ 3.1.1КҚ 3.1.2КҚ 3.1.4КҚ 3.1.7КҚ 3.1.8

КП 00 Кәсіптік практикаКП 01 Оқу практика

Тәжірибелік оқу базасы негізінде экскур-сия жүргізу. Өртке қарсы қауіпсіздікті және өндірістік санитарияны, қауіпсіздік техни-касын сақтау.

Іскерліктер: - ұшу аппараттары түрлерін қолдану және тағайындауды анықтау; - бұзыл -майтын бақылау маманының жұмысын ұсыну.Дағдылар: - авиация саласында шетелдік техника жетістіктері туралы ғылыми-техникалық ақпараттар мен арнайы әдебиеттерді оқу.

БҚ1БҚ3БҚ4КҚ 3.1.1

КП 02 Кәсіптік дағдыларды алудағы оқу прак-тикасы Заманауи ақпараттық-диагностикалық технологиялар. Техникалық бақылау және өнім сапасы.Ақау, сызат, сынық. Орнатылған нор-ма бойынша орнатылған есеп және техникалық құжаттарды енгізу және құру. Мамандарды аттестациялау нормасы және бұзылмайтын бақылауды диагностикалау әдістері мен түрлері.

Іскерліктер: - авиациялық техника бөлшек-теріндегі ақауларды анықтау және жобалау; - авиациялық техника бөлшектеріндегі ақаулар-ды талдау, олардың істен шығу себебін анықтау; - авиациялық техника бөлшектері, материалдардың механикалық құрылғыларды бағалау және химикалық талдау, фактография негіздері; - авиациялық техника физикалық әдістерін кезеңдік бақылау және көлемі, құжаттар.Дағдылар: - ұшу апараттары құрылымының ақауларын және істен шығуын анықтау үшін бұзылмайтын бақылау түрлерін қолдану.- авиациялық техниканың істен шығу түрлері мен ақауларды анықтау;- бұзылмайтын бақылауды орындауға арнал-ған мамандарды аттестациялау нормасы.

БҚ5БҚ6БҚ7КҚ3.1.1КҚ3.1.2КҚ3.1.3КҚ3.1.4КҚ3.1.5КҚ3.1.6КҚ3.1.7КҚ3.1.8

КП 03 Өндірістік технологиялық практикаҚозғалтқышты сынау негізінде діріл си-паттамалары, механика майы құрамы бойынша газтурбиналы қозғалтқыштарды диагностикалау;жүйелерді, жабдықтарды дұрыс пайдалану бойынша жұмысты бақылау, жөндеу және профилактикалық тексеру жүргізу. Техникалық құжаттар, электр жабдығының жұмыс тәртібі және көрсеткіштермен есеп жүргізу,жеке эле-менттер мен блоктарды ретке келтіру, жабдықтарды жұмысқа дайындау.

Іскерліктер: - ұшақ жүйелері мен газтур-биналық қозғалтқыштар жұмысының үрдісі;- механикалық май құрамын анықтау;Ұшақ жүйелері мен планер құрылымының негізгі ақаулары, авиациялық қозғалтқыш діріл түрлері.Дағдылар: - бұзылмайтын бақылау әдістері мен түрлерін анықтау;- механикалық жүктеме кезінде бөлшек ақауларын анықтау; - қозғалтқыштарды, планер агрегаттары мен түйіндерді тестілеу мақсатында ақауларды табу.

БҚ5БҚ6БҚ7КҚ3.1.1КҚ3.1.2КҚ3.1.3КҚ3.1.4КҚ3.1.5КҚ3.1.6КҚ3.1.7КҚ3.1.8

Ескерту: Базалық құзыреттер 1 кесте

Құзыреттер коды

Базалық құзыреттер (БҚ)

БҚ 1 Болашақ мамандығының қажеттілігін түсіну, оған тұрақты қызығушылығын арттыру. БҚ 2 Қазақстан Республикасының Конституциясын, адаммен адамның қарым қатынасын реттейтін

этикалық және құқықтық нормаларды білу; оларды кәсіптік міндеттерді шешу кезінде қолдана білу.

БҚ 3 Кәсіптік міндеттерді орындау әдістерін таңдау, өзінің қызметін ұйымдастыру, оларды тиімді және сапалы бағалау.

БҚ 4 Кәсіптік жағдайларда жүйелі әрекетке, өзінің қызметін талдау және жобалауға, айқын емес жағдайларда өзіндік әрекетке қабілетті болу.

БҚ 5 Өзіндік жеке және кәсіптік дамуын басшылыққа алу және нарықтық экономикадағы өзгерістерге бейімделу.

БҚ 6 Кәсіби қызметте ақпаратты-коммуникациялық технологияларды қолдану.БҚ 7 Техника қауіпсіздігі, өндірістік санитария және өртке қарсы қауіпсіздік талаптарын сақтау.

Кәсіптік құзыреттер 2 кесте

ТжКБ деңгейі

Біліктілік Кәсіптік құзыреттер (КҚ)

Орта буын мама-ны

060301 3 – Бұзбайтын бақылаудың маманы

КҚ 3.1.1 техникалық құжаттардың, электронды жабдықтардың жұмыс тәртібі мен көрсеткіштер есебі, жеке элементтер мен блоктарды ретке келтіру, ақаулықтарды табу мақсатында тест өткізу және жабдықтарды жұмысқа даярлау.КҚ 3.1.2 авиациялық жабдықтардың жұмысқа қабілеттілігін анықтау әдісін қолдану. КҚ 3.1.3 ұшақ түйіндері мен агрегаттардың істен шығу себебін іздеу әдістерін қолдану.КҚ 3.1.4 жөндеу, профилактикалық тексеру жүргізу, жүйелерді, жабдықтарды дұрыс пайдалану бойынша жұмысты бақылау.КҚ 3.1.5 диагностикалық тесттерді оңтайландыру.КҚ 3.1.6 автоматтандырылған бақылау жүйелерін құру принциптерін анықтау. КҚ 3.1.7 жұмыс барысында туындайьн мәселелерді шешу үшін жабдықтарды жөндеу және пайдалану аясында техникалық білімдерін қолдану.КҚ 3.1.8 авиациялық жабдық жүйелерінің жұмысқа қабілеттілігін бақылау құралдарын қолдану, ұшу параметрлерін тіркеудің борттық құрылғылары және жердегі құралдардың борттық құрылғыларды тіркеу жазбаларын жазу.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 82-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеуБіліктілігі: 070502 2- Жер асты тау-кен жұмысшысы 070503 2 - Бекітуші 070504 2 - Тазарту забойының тау-кен жұмысшысы 070507 2 - Тау-кен қазбаларын жөндейтін тау-кен жұмысшысы 070510 2 - Жер асты тау-кен монтажшысы

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 2 жыл 10 ай

негізгі орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖБП 00 Жалпы білім беретін пәндер 1448 1-2ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ

(орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, дене тәрбиесі)246 2-3

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 246 112 134 2-3ЖКП 01 Сызу + + 32 12 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 32 12 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + 32 6 26ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 38 10 28

ЖКП 05 Геология негіздері + + 32 8 24ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + + 32 16 16ЖКП 07 Еңбекті қорғау + + 48 48АП 00 Арнайы пәндер 424 292 132 2-3АП 01 Кен ісі + + + 90 78 12АП 02 Кен машиналары мен кешендері + + + 67 25 42АП 03 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + + 60 40 20

АП 04 Кеніштік көлік + + + 87 61 26АП 05 Өндіріс процестерін автоматтандыру + + 24 12 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + + 64 44 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 32 32

БҰАП 00 Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер * 48-216*

ӨО және КП 00

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика 1728

ӨО 00 Өндірістік оқыту 828ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 144

(Жалғасы. Басы 23-бетте) ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша практика

684

КП 00 Кәсіптік практика 900КП 01 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру мен бекіту

бойынша практика900

АА 00 Аралық аттестаттау 144ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 4320К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық

болмауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 4960

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консульта-ция; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (01,02, 06). Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады. Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 83-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеуБіліктілігі: 070502 2- Жер асты тау-кен жұмысшысы 070503 2 - Бекітуші 070504 2 - Тазарту забойының тау-кен жұмысшысы 070507 2 - Тау-кен қазбаларын жөндейтін тау-кен жұмысшысы 070510 2 - Жер асты тау-кен монтажшысы

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 1 жыл 10 ай

жалпы орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ (орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, Қазақстан тарихы, дене тәрбиесі)

326 1-2

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 246 112 134 1-2ЖКП 01 Сызу + + 32 12 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 32 12 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + 32 6 26ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 38 10 28

ЖКП 05 Геология негіздері + + 32 8 24ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + + 32 16 16ЖКП 07 Еңбекті қорғау + + 48 48АП 00 Арнайы пәндер 424 292 132 1-2АП 01 Кен ісі + + + 90 78 12АП 02 Кен машиналары мен кешендері + + + 67 25 42АП 03 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + + 60 40 20

АП 04 Кеніштік көлік + + + 87 61 26АП 05 Өндіріс процестерін автоматтандыру + + 24 12 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + + 64 44 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 32 32

БҰАП 00 Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер * 48-216*

ӨО және КП 00

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика 1728

ӨО 00 Өндірістік оқыту 432ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 72ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша

практика360

КП 00 Кәсіптік практика 1296КП 01 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру мен бекіту

бойынша практика1296

АА 00 Аралық аттестаттау 72ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 2880К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық бол-

мауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 3312

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консультация; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (01, 02,06). Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады. Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 84-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеуБіліктілігі: 070501 2 - Тау-кен қазба машиналарының машинисі 070505 2 - Бұрғылау қондырғысының машинисі 070517 2 - Толық қималы шахта оқпандарын бұрғылау жөніндегі құрылғы машинисі 070518 2 - Көтергіш машинасының машинисі

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 2 жыл 10 ай

негізгі орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖБП 00 Жалпы білім беретін пәндер 1448 1-2ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ

(орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, дене тәрбиесі)246 2-3

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 246 112 134 2-3ЖКП 01 Сызу + + 32 12 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 32 12 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + + 32 6 26ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 38 10 28

ЖКП 05 Геология негіздері + + 32 8 24ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + 32 16 16ЖКП 07 Еңбекті қорғау + + 48 48АП 00 Арнайы пәндер 424 292 132 2-3АП 01 Кен ісі + + + 67 55 12АП 02 Кен машиналары мен кешендері + + + 90 48 42АП 03 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + + 87 67 20

АП 04 Кен механикасы + + + 60 34 26АП 05 Өндіріс процестерін автоматтандыру + + 24 12 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + + 64 44 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 32 32

БҰАП 00 Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер * 48-216*

ӨО және КП 00

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика 1728

ӨО 00 Өндірістік оқыту 828ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 144ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша

практика684

КП 00 Кәсіптік практика 900КП 01 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру мен бекіту

бойынша практика900

АА 00 Аралық аттестаттау 144ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 4320К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық бол-

мауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 4960

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консультация; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (02, 03, 06).Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады.

Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 85-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеуБіліктілігі: 070501 2 - Тау-кен қазба машиналарының машинисі 070505 2 - Бұрғылау қондырғысының машинисі 070517 2 - Толық қималы шахта оқпандарын бұрғылау жөніндегі құрылғы машинисі 070518 2 - Көтергіш машинасының машинисі

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 1 жыл 10 ай

жалпы орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ (орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, Қазақстан тарихы, дене тәрбиесі)

326 1-2

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 246 112 134 1-2ЖКП 01 Сызу + + 32 12 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 32 12 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + + 32 6 26ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 38 10 28

ЖКП 05 Геология негіздері + + 32 8 24ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + 32 16 16ЖКП 07 Еңбекті қорғау + + 48 48АП 00 Арнайы пәндер 424 292 132 1-2АП 01 Кен ісі + + + 90 78 12АП 02 Кен машиналары мен кешендері + + + 67 25 42АП 03 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + + 60 40 20

АП 04 Кен механикасы + + + 87 61 26АП 05 Өндіріс процестерін автоматтандыру + + 24 12 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + + 64 44 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 32 32

БҰАП 00 Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер* 48-216*

ӨО және КП 00

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика 1728

ӨО 00 Өндірістік оқыту 432ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 72ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша

практика360

КП 00 Кәсіптік практика 1296КП 01 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру мен бекіту

бойынша практика1296

АА 00 Аралық аттестаттау 72ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 2880К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық бол-

мауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 3312

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консульта-ция; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (02, 03, 06). Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады. Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 86-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеуБіліктілігі: 070519 2 - Жарушы

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 2 жыл 10 ай

негізгі орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖБП 00 Жалпы білім беретін пәндер 1448 1-2ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ

(орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, дене тәрбиесі)246 2-3

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 246 112 134 2-3ЖКП 01 Сызу + + 32 12 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 32 12 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + 32 6 26ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 38 10 28

ЖКП 05 Геология негіздері + + 32 8 24ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + + 32 16 16ЖКП 07 Еңбекті қорғау + + 48 48АП 00 Арнайы пәндер 424 292 132 2-3АП 01 Кен ісі + + + 90 78 12АП 02 Жарылыс жұмыстарының технологиясы мен

қауіпсіздігі+ + + 87 61 26

АП 03 Кен машиналары мен кешендері + + + 67 25 42АП 04 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + + 60 40 20

АП 05 Кен механикасы + + 24 12 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + + 64 44 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 32 32

БҰАП 00 Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер * 48-216*

ӨО және КП 00

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика 1728

ӨО 00 Өндірістік оқыту 828ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 144ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша

практика684

КП 00 Кәсіптік практика 900КП 01 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру мен бекіту

бойынша практика900

АА 00 Аралық аттестаттау 144ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 4320К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық бол-

мауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 4960

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консультация; Ф – факультативтік сабақтар. ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (01, 02, 06). Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады. Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 87-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеуБіліктілігі: 070519 2 –Жарушы

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 1 жыл 10 ай

жалпы орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ (орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, Қазақстан тарихы, дене тәрбиесі)

326 1-2

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 246 112 134 1-2ЖКП 01 Сызу + + 32 12 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 32 12 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + 32 6 26ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 38 10 28

ЖКП 05 Геология негіздері + + 32 8 24ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + + 32 16 16ЖКП 07 Еңбекті қорғау + + 48 48 АП 00 Арнайы пәндер 424 292 132 1-2АП 01 Кен ісі + + + 90 78 12АП 02 Жарылыс жұмыстарының технологиясы мен

қауіпсіздігі+ + + 67 25 42

АП 03 Кен машиналары мен кешендері + + + 60 40 20АП 04 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + + 87 61 26

АП 05 Кен механикасы + + 24 12 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + + 64 44 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 32 32

БҰАП 00 Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер * 48-216*

ӨО және КП 00

Өндірістік оқыту және кәсіптік практика 1728

ӨО 00 Өндірістік оқыту 432ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 72ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша

практика360

КП 00 Кәсіптік практика 1296КП 01 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру мен бекіту

бойынша практика1296

АА 00 Аралық аттестаттау 72ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 2880К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық бол-

мауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 3312

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консультация; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (01, 02, 06).Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті біліктіліктің пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады. Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі жұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ұсынады.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 88-қосымша

Үлгілік оқу жоспарытехникалық және кәсіптік білім

Білім беру коды және бейіні: 0700000 - Геология, тау кен өндірісі және пайдалы қазбаларды өндіруМамандығы: 0705000 - Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу Біліктілігі: 070512 1 -Шам жасаушы 070513 1 -Тиеуіш жүргізушісі 070514 1 - Үңгілеуші 070515 1 -Скреперлік шығыр машинисі 070516 1 - Өрттің алдын алу және оны сөндіру жөніндегі тау-кен жұмысшысы

Оқыту нысаны: күндізгіОқытудың нормативтік мерзімі: 10 ай

жалпы орта білім беру базасында

Циклдер және

пәндер-дің

индексі

Циклдер және

пәндердің атаулары

Бақылау нысаны

Оқу уақытының көлемі (сағ.)

Курс

тар

бойы

нша

бөлу

*

емти

хан

сына

қ

бақы

лау

жұмы

стар

ыны

ң са

ны

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

Барл

ығы

оның ішінде

Теор

иялы

қ са

бақт

ар

прак

тика

лық

(зер

тхан

алы

қ-пр

акти

калы

қ са

бақт

ар)

Курс

тық

жоба

(жұм

ыс)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндер (кәсіптік қазақ (орыс) тілі, кәсіптік шетел тілі, Қазақстан тарихы, дене тәрбиесі)

220 1

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндер 196 98 98 1ЖКП 01 Сызу + + 26 6 20ЖКП 02 Техникалық механика негіздері + + 26 6 20ЖКП 03 Электртехника электроника негіздерімен + + 26 14 12ЖКП 04 Өндірісті ақпараттандыру және автоматтандыру

негіздері+ 27 7 20

ЖКП 05 Геология негіздері + + 26 14 12ЖКП 06 Геодезия және маркшейдер ісі негіздері + + 26 12 14ЖКП 07 Еңбекті қорғау + 39 39АП 00 Арнайы пәндер 331 219 112 1АП 01 Кен ісі + + + 62 50 12АП 02 Кен машиналары мен кешендері + + 39 17 22АП 03 Кен кәсіпорындарындағы электр жабдықтары мен

электр қуатын жеткізу+ + 39 19 20

АП 04 Кеніштік көлік + + + 62 36 26АП 05 Өндіріс процестерін автоматтандыру + + 36 24 12АП 06 Қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау

және табиғатты тиімді пайдалану+ + 54 34 20

АП 07 Кенөндіру саласындағы нарықтық экономика негіздері

+ 39 39

БҰАП Білім беру ұйымы анықтайтын пәндер* 45-177*

ӨО 00 Өндірістік оқыту 576ӨО 01 Оқу-өндірістік шеберханалардағы практика 126ӨО 02 Кәсіптік дағдыларды қалыптастыру бойынша

практика450

АА 00 Аралық аттестаттау 36ҚА 00 Қорытынды аттестаттау 36ҚА 01 Қорытынды аттестаттау** 24ҚА 02(КДДБ)

Кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілікті беру

12

Міндетті оқыту жиыны: 1440К Консультациялар оқу жылына 100 сағаттан артық

болмауы керекФ Факультативтік сабақтар аптасына 4 сағаттан артық болмауы

керекБарлығы: 1656

Ескерту: ЖБП– Жалпы білім беретін пәндер; ЖГП– Жалпы гуманитарлық пәндер; ӘЭП - Әлеуметтік-экономикалық пәндер; ЖКП – Жалпы кәсіптік пәндер; АП – арнайы пәндер; БҰАП – жұмыс берушілердің талаптары бойынша білім беру ұйымдары анықтайтын пәндер; ӨО – өндірістік оқыту; КП – кәсіптік практика; АА – аралық аттестаттау; ҚА – қорытынды аттестаттау; КДДБ – кәсіптік даярлық деңгейін бағалау және біліктілік беру; К – консультация; Ф – факультативтік сабақтар.ТжКБ-ның МЖМБС-на сәйкес пәндердің тізімі үлгілік оқу жоспарында орындауға міндетті болып табылады. Бақылау нысандары (курстық жұмыстардың, бақылау жұмыстарының, емтихандардың саны), пәнді оқыту тәртібі үлгі болып табылады және оқыту нысанына, мамандықтардың ерекшеліктеріне, жергілікті және басқа да жағдайларға (жайлар) қарай, о.і. жұмыс берушілердің қажеттіліктеріне сәйкес өзгертілуі мүмкін. *Білім беру ұйымы анықтайтын пәндерге арналған сағат көлемі жалпы кәсіптік және арнайы пәндер циклдарының сағат көлемін (25% дейін) қысқарту есебінен ұлғайтылуы мүмкін. **Қорытынды аттестаттауға ұсынылатын нысандар: арнайы пәндерінен кешенді емтихан (01, 04, 06).Оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізімі шамамен тиісті мамандықтың пәндері бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнына қарай анықталады.Нақты оқу орнын жабдықтау үшін оқу-өндірістік жабдықтар және техникалық оқыту құралдарының тізіміжұмыс оқу бағдарламаларын есепке ала отырып, кадрлар даярланатын серіктес кәсіпорынмен бірлесіп анықталады. Бұл ретте саланың даму келешектерін есепке алғанда, IT-технологиялар, 3D-технологиялар, АКТ, қашықтықтық, модульдік, дуалдық, кредиттік оқытуды ескеру қажет.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 15 маусымдағы № 384 бұйрығына 89-қосымша

0705000 – «Пайдалы қазбалардың кен орындарын жер астында өңдеу» мамандығы бойынша техникалық және кәсіптік білім берудің үлгілік білім беретін оқу бағдарламалары.

Пәндер циклдері және кәсіптік практика бойынша білім беретін оқу бағдарламасының мазмұны(белгіленген деңгей)

Циклдің (пәннің) индексі

Пәннің, практиканың атауы және негізгі бөлімдері

Қалыптасатын білімдер, іскерліктер және дағдылар

Қалып-тасатын

құзы-реттер коды

ЖБП 00 Жалпы білім беретін пәндерЖГП 00 Жалпы гуманитарлық пәндерЖГП 01 Кәсіптік қазақ (орыс) тілі

Қазақ (орыс)тілінің синтаксисі.Мамандық бойынша терминология.Кәсіптік бағытталған мәтіндерді аудару техникасы (сөздік көмегімен).Кәсіптік қарым-қатынас.Тілді дамыту.

Білімдер:- іскерлік қазақ (орыс) тілі негіздерін; - кәсіптік лексиканы; - мамандық бойынша грамматикалық материалды.Іскерліктер: - кәсіптік бағыттағы мәтіндерді оқу және аудару (сөздік көмегімен);- оқылатын мәтінді талдау; - монологиялық және диалогиялық тілді жүргізу.

БҚ 1-БҚ 4

ЖГП 02 Кәсіптік шетел тілі. Кәсіптік қарым-қатынас үшін қажетті мамандық бойынша лексика-грамматика лық материал.Тіл қызметінің әр түрлі түрлері және тіл формалары (ауызша, жазбаша, монолог пен диалог түрінде).Кәсіптік бағытталған мәтіндерді аудару техникасы.

Білімдер:- кәсіптік қарым-қатынас үшін қажетті мамандық бойынша лексика-грамматикалық материалды.Іскерліктер:- кәсіптік бағыттағы мәтіндерді оқу және аудару (сөздік көмегімен).

БҚ 1-БҚ 4

ЖГП 03 Қазақстан тарихы. ЖГП 04 Дене тәрбиесі.

Маманды дайындаудағы дене тәрбиесінің ролі.Дене тәрбиесінің әлеуметтік-биологиялық және психофизиологиялық негіздері.Дене және спорттық өзін-өзі жетілдіру негіздері.

Білімдер: -дене тәрбиесінің әлеуметтік-биологиялық және психофизиологиялық негіздерін; - дене тәрбиесінің мазмұны мен ұйымдастырылу формаларын;- дұрыс тамақтану принциптерін;Іскерліктер: - әр түрлі дене тәрбиесі жатты ғуларын орындау және спорттың жеке түрлері бой-ынша нормативтерді тапсыру.

БҚ 1,БҚ8

ЖКП 00 Жалпы кәсіптік пәндерЖКП 01 Сызу.

Сызбаларды рәсімдеу ережелері.Сызбалардағы геометриялық құрылулар.Сызбалар-дағы проекциялық көріністер.Сызба және бөлшектің изометриялық проекциясы.Геометриялық фигуралардың жаймалары.Сызбалардағы көріністердің орналасуы. Қималар мен тіліктер.Тік бұрышты және аксонометриялық осьтердегі түрлердің, қималар мен тіліктердің қажетті және жеткілікті сандарын қолдана отырып, бөлшектер сызбасын орындау.Машинажасау сызуы.Қарапайым машинажасау сызбаларын оқу. Алмалы-салмалы қосылымдар.Алынбайтын-салынбайтын қосылымдар. Құрастыру сызбасы, жұмыс сызбасы, бөлшектер эскизі, бөлшектің техникалық суреті, құрастыру сызбасы бойынша бөлшектеу.

Білімдер:- сызбаларды рәсімдеу ережелерін;- көріністердің сызбаларда орналасуын;- сызбалардағы проекциялық көріністерді;- қималарды және тіліктерді;- алмалы-салмалы және алынбайтын-салынбайтын қосылымдарды.Іскерліктер:- электр механикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеу бойынша жұмыстарды орындауға арналған қарапайым сызбаларды оқу;-машиналар мен механизмдерге арналған тетіктерді және қосалқы бөлшектерді дайындау мақсатында эскиздер мен техникалық суреттерді орындау.

БҚ 1- БҚ 8,КҚ 1.12.4,КҚ 1.13.5,КҚ 1.14.3,КҚ 1.14.4,КҚ 1.15.2,КҚ 1.15.6,КҚ 1.16.2