7 days news journal vol 11 no 44.pdf

Upload: htun-htun-oo

Post on 18-Oct-2015

29 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Weekly Journal

TRANSCRIPT

  • http://www.7daynewsjournal.com

    atmifol& &efukef?Zefe0g&D-6ESpfaygif; 50 ausmftwGif; yxrqHk;tBudrf awGUqHkrIjzpfaom jrefrmhwyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf ESihf u&iftrsdK;om;tpnf;tHk; (KNU) Ou| tygt0if A[dktvkyftrIaqmifrsm;ESihf awGUqHkrIwGifESpfOD;ESpfzuf ,HkMunfrIydk&cJhonf[k u&iftrsdK;om;tpnf;tHk; ajyma&;qkdcGihf&Sdol z'dkref;Nidrf;armif uajymonf/

    umcsKyfESihf autifef,lacgif;aqmifrsm;ESpf 50 ausmftwGif; yxrqHk;tBudrfawGU

    e,fajrrwnfNidrfrI qif;&JrGJawrIwkdhaMumifU bdef;pdkufysdK;rI jyefrsm;vm

    tm;rmef&efukef?Zefe0g&D-5

    jrefrmEkdifiHwGif bdef;pdkufysdK; rI jyefvnfrsm;jym;vmjcif;\ t"du taMumif;&if;rsm;wGif a'ocHawmifolrsm;\ qif;&J rG JawrIESih f e,fajrrNidrf;csrf; rwnfNidrfrIwkd Y yg0ifaMumif; jrefrmEkdifiH &JwyfzGJUrS wm0ef&Sd olu ajymonf/ 2005 ckESpfu bdef;pdkuf ysdK;rIudk tedrfhqHk;odkY avQmhcsEkdif cJhaomfvnf; 2006 rSp ESpfpOf bdef;pdkufysdK;rIEIef; wdk;vm&m 2012 ckESpfwGif wpfEkdifiHvHk; bdef; pdkuf{&d,m 128000 {u (51800 [ufwm^ 1 [wfwmvQif 2 'or 47105 {u&Sdonf)&SdNyD;

    tcGef0efxrf;ESifU vkyfief;&Sif wdkufdkufxdawGY&efrvdkaom0ifaiGcGefaMunmonfUykHpH ajymif;vJusifUokH;rnfrdk;ndK

    &efukef?Zefe0g&D-5pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; tcGef aqmif&eftwGuf rdrd\ tcGef aMunmvTmudk rdrdud k,fwdkif aMunmonfhpepftm; pwif usihfoHk;awmhrnfjzpfaMumif; jynfwGif;tcGefrsm;OD;pD;XmerS owif;&&Sdonf/ ,if;pepf pwifusihfoHk; rnfqdkygu tcGefxrf;ESihf t cGef0efxrf;wdkY xdawGUrIenf;yg; oGm;NyD; t*wdvkdufpm;rIvnf; uif;&Sif;oGm;rnfjzpfaMumif;

    jynfwGif;tcGefrsm; OD;pD;Xme TefMum;a&;rSL; OD;ausmfausmfu ajymonf/ pD;yGm;a&; vkyfief;rsm; \ 0ifaiGcGefudk ,cifu tcGef 0efxrf;rSwpfqifh wd kufd kuf aumufcHjcif;jzpfum ,ckpepf opf 0ifaiGcGefaMunmvTmudk rdrdbmomjyKpk tGefvkdif;rS aomfvnf;aumif;? pmwkdufrS wpfqihfaomfvnf;aumif; aMu nmvTmtm; ay;yd k Y&rnfjzpf aMumif; OD;ausmfausmfu ajym onf/ ,if;pepfopfudk ,ckESpf

    twGif; pwifajymif;vJusihfoHk; zG,f&SdaMumif; if;uajymonf/ tcGef0efxrf;ESihf vkyfief; &SifwkdY xdawGUrIenf;yg;ygu Xm ewGif; tusihfysufjcpm;rI enf; yg;oGm;EkdifNyD; EkdifiHwumrS vm a&muf &if;ES D;jrKyfES Holrsm;ukd vnf; ,if;pepfjzihf qGJaqmif EkdifaMumif;? yGifhvif;vmonfhrl 0g't& tcGefpepfrSm aemuf ydkif;wGif rsm;pGmta&;BuD;vm EkdifaMumif; vG,f[def; ukrPD Ou| a'gufwmpdkif;qrfxGef;u ajymonf/

    rdk;ukwfywjrm;vkyfuGufwpfckwGif ausmufwGif;NyKdus vl ig;OD; yJGcsif;NyD;ao

    wpfESpftwGif; &xm;wdkufrIaMumifh aoqHk;ol 80 ausmf&Sd

    e,fajrrNidrf;csrf;onfUMum;u ucsifjynfe,frSopfvkH;rsm; wkwfokdh w&m;r0ifwifykdhae

    pm(3)okdY uu pm(6)okdY uu pm(41)okdY uu

    2012 wGif bdef;pdkuf{&d,m 51800 [ufwm&SdNyD; urmay:wGif tmz*efepwefNyD;vQif 'kwd,trsm;qkH; bdef;pkdufysKd;xkwfvkyfaom EkdifiHjzpf

    pm(12)okdY pm(12)okdY

    tcsyfykd(B)okdY

    umuG,fa&;OD;pD;csKyfESifh autifef,lOu|wdkY ayGUzufEIwfqufaepOf "mwfykH-jr0wD

    "mw

    fykH-A

    FP

    bdef;pdkufcif;rsm;udk zsufqD;aeonfh jrefrmhwyfrawmfom;rsm;

    twGJ(11)? trSwf(44) 2002 rwf 7 wGif pwifxkwfa0onf 1374 ckESpf? ewfawmfvjynhfausmf 13 &uf ? Mumoyaw;? (Zefe0g&D 10 ? 2013)

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013

    2HomevmrnfhvTwfawmfwGif Oya'Murf; 10 ck wifoGif;aqG;aEG;rnfrif;[def;ausmf

    &efukef? Zefe0g&D -5,ckv 9 &ufwGif pwifusif;y rnhf q|ryHkrSeftpnf;ta0; rsm;wGif Ed kifiHawmforwu rSwfcsufjyK jyefvnfay;ydkYvm aom Oya'Murf;ESpfcktygt0if Oya'Murf;10cktm; vTwfawmf tpnf;ta0;rsm; wifoGif; aqG;aEG;rnfjzpfaMumif; Oya' Murf; yl;aygif;aumfrwD0if a'gufwmjrwfPpdk;u ajym onf/ ]]'DwpfacgufvTwfawmfrSm ta&;BuD;wJh Oya'awG wif oGif;zdkY&Sdygw,f/ aemufNyD; vTwf

    awmfudkwifoGif;vmwJh Oya' Murf;awGudk uRefawmfwdkY Oya' Murf;yl;aygif;aumfrwDuyJ pdppf NyD; vTwfawmf ESpfckrSm tvSnhfus wifoGif;oGm;zd k Y pDpOfxm;yg w,f}} [k a'gufwm jrwfPpdk; u ajymonf/ wifoGif;rnfh Oya'Murf; rsm;wGif 2013 jynfaxmifpk vTwfawmfOya'? 2013 wdkif; a'oBuD;? jynfe,fvTwfawmf Oya'ESihf EdkifiHawmforwu jynfaxmifpkvTwfawmfodkY rSwf csufjyKjyefvnfay;ydkYvmonhf jynfaxmifpkpm&if;ppfcsKyf Oya' udkjyifqifonhf Oya'Murf;ESihf

    aorif;wref&xm;vrf; jyKjyifa&;udp autifef,l Ou|ajymoef;xl;

    aejynfawmf? Zefe0g&D - 5

    'kwd,urmppftwGif;u *syef wyfrsm; aqmufvkyfcJ haom urmausmf aorif;wref rD;& xm;vrf;tm; jyefvnfjyKjyif rnfjzpfaMumif; u&iftrsKd;om; tpnf;tHk; (KNU) Ou| Adkvf csKyfBuD;rlwl;ap;zdk;u ajymMum; onf/ urmausmfaorif;wref &xm;vrf;yd kif;tm; jyefvnf jyKjyif&eftwGuf &xm;ydkYaqmif a&;0efBuD;Xme? jynfaxmifpk0ef BuD;ESihf ,aeYawGUqHkcJhNyD; ,cif 0efBuD;OD;atmifrif; vufxuf uwnf;u jyefvnfjyKjyifay; &ef tajz&cJhNyD;jzpfonf[k au tifef,lOu|u 'kwd,orw a'gufwmpdkif;armufcrf;\ *kPf jyKnpmpm;yJG tcrf;tem;wGif ajymMum;cJhjcif;jzpfonf/ ,if;&xm;vrf;onf *syef

    wyfrsm;twGuf ppf&dumaxmuf yHh&ef xdkif;EdkifiHESihf jrefrmEdkifiHokdY qufoG,fazmufvkyfcJhjcif;jzpf NyD; jrefrmEdkifiHrS wdkif;&if;om; rsm;ESihf r[mrdwfppfoHkYyef;rsm; tm; toHk;jyKazmufvkyfcJhjcif;

    wpfESpftwGif; vlukeful;rI okH;yHk-ESpfyHkonfwkwfEdkifiHodkY t"r xdrf;jrm;&ef tydkYcH&jcif;jzpfxGef;cdkif? at;jrwfol

    &efukef? Zefe0g&D - 6NyD;cJhonhf 2012 ckESpftwGif; jzpfyGm;cJhonhf vlukeful;rIrsm; teuf oHk;yHk? ESpfyHkcefYrSm wkwf EdkifiHokdY ydkYonhfjzpfpOfrsm; jzpfNyD; trsm;pkrSm t"r vufxyfxdrf;jrm;jcif;jzpfpOfrsm;jzpfaMumif; jrefrmEdkifiH&JwyfzJGU xkwfjyefonhf pm&if;rsm;t& od&onf/ jrefrmEdkifiH&JwyfzJGUu 2012ckESpftwGif; vlukeful;rI 100 ausmfjzpfyGm;cJhNyD; ,if;wdkYteufrS oHk;yHkESpfyHkcefYrSm wkwf EdkifiHodkY vlukeful;rIjzpfaMumif; xkwfjyefonf/ 2012 twGif;jzpfyGm; cJhonhf vlukeful;rIrsm;teuf t"r vufxyf xdrf;jrm;onhf vlukefrl;rI trsm;qHk;jzpfNyD; pkpkaygif;ta&twGuf\ 65 &mcdkifEIef;txdjzpfonf/ 2012 wGif t"r xdrf;jrm;vuf xyfjcif;rSm 78rIjzpfyGm;cJhNyD; ,if;wdkUteuf 77rIrSm wkwfEdkifiH okdYjzpfaMumif; od&onf/ vlukeful;rIrsm;wGif t"r vufxyfxdrf;jrm;jcif;? jynfhwef qmjyKjcif;? uav;a&mif;pm;jcif;? t"rawmif;pm;apcdkif;jcif;? t"rapcdkif;jcif;? vkyftm;acgif;yHkjzwfjcif;ponhf yHkpHrsm;jzihf jzpfyGm;NyD; wkwf? xdkif;? pifumyl? rav;&Sm;? umwm? tar &duef? tif'dkeD;&Sm;ponhfEdkifiHrsm;tjyif jynfwGif;wGifvnf; jzpfyGm;cJhaMumif; jrefrmEdkifiH&JwyfzJGUu xkwfjyefonf/ ]]2011 rSmwkef;u vlukeful;rIpum;vHk;toHk;tEIef;ukd oHk;vdkYr&cJhbl;/ tckawmh ajymif;vJaeygNyD/ vlukeful;rIrjzpf atmif uav;awGudk ynmwwfatmif vkyfay;&r,f/ ausmif; awGrSmvnf; vlukeful;rIeJY ywfoufwJhtaMumif;wpfcsufudk xnhfoGif;ay;zdkY vdktyfw,f/ aus;&Gm&yfuGufxJrSm 0ifaiG&r,hf tcGifhta&;awG trsm;BuD;vdktyfw,f/ jrefrmEdkifiHom;awG udkvnf; wlnDwJh vkyftm;c&zdkYvdkygw,f}} [k World Vision rS atmfya&;&Sif;'gdkufwm a'gufwmSaw Ivan u tar&duefpifwmwGif 'DZifbm 14 &ufu jyKvkyf onhf vlukeful;rIqdkif&m aqG;aEG;yJG ajymonf/ 2012 ckESpftwGif; jzpfyGm;cJhonhf vlukeful;rIrsm;ESihfywf oufNyD; vl 323 OD;udk azmfxkwf zrf;qD;EdkifcJhaMumif; jrefrmEdkifiH &JwyfzJGUu xkwfjyefonf/

    EdkifiHa&;ygwDrsm;ESihf tpdk;&tzJGU Mum; a&G;aumufyJGaumfr&Sif ndEIdif;ay;rnftdjzLvGif

    &efukef? Zefe0g&D -5

    jynfaxmifpka&G;aumufyJGaumf r&Sifonf EkdifiHa&;ygwDrsm;ESihf wdkif;a'oBuD;jynfe,ftpdk;& jynfaxmifpktpdk;&tzJGU tqihf qifhMum;wGif qufoG,faqmif &Gufay;rnf[k Zefe0g&D 3 &uf u EdkifiHa&;ygwDrsm;ESihf awGUqHk aqG;aEG;&mwGif aumfr&SifOu| OD;wifat;u ajymMum;vdkuf onf/ jyKjyifajymif;vJa&;vkyfief; pOfrsm;wGif EdkifiHa&;ygwDrsm;u

    tpdk;&Xmersm;ESih f qufoG,f aqmif&Guf&m tcuftcJ&S d ygu ydkrdkvG,fulap&ef EdkifiHa&; ygwDrsm;ESihf wkdufdkufoufqdkif onhf jynfaxmifpka&G;aumufyJG aumfr&Sifu qufoG,frIrsm; jyK vkyfay;rnf[k OD;wifat;u ajymMum;onf/ xdkodkY aumfr&Sifu aqmif &Gufay;rnfqdkjcif;ESifhywfouf Mum;cHtzJGUtpnf;wpfckt aejzihf ndEIdif;aqG;aEG;rIrsm; aqmif&GufEdkifygu ydk xda&muf rnf[k wdkif;&if;om;pnf;vHk; nD Gwfa&;ygwD taxGaxG twGif;

    EdkifiHawmfzJGUpnf;yHk tajccHOya' qdkif&m cHkH k;Oya'udk jyifqif onhf Oya'Murf;rsm;udk jynf axmifpkvTwfawmfwGif aqG;aEG; rnfjzpfaMumif; tqdkygyk*dKvfu qdkonf/ xd k Y jyif A[dkbPfOya'? tcGefqdkif&mOya'? txl;pD;yGm; a&;ZkefOya'? tEkrdPcHkHk; qd kif&mOya'? qufoG,fa&; Oya'? 2013 oef;acgifpm&if; Oya'wdkYudkyg jynfolYvTwfawmf ESihf trsKd;om;vTwfawmfwdkYwGif tvSnhfus wifoGif;aqG;aEG; oGm;rnfjzpfaMumif; if;uajym Mum;onf/

    tqdkyg Oya'rsm;tjyif 2013-2014 b@ma&;ESpf t r s K d ; o m ; p D r H u d e f ; O y a ' ? 2013-2014 b@ma&;ESpf jynfaxmifpk\ b@maiG t& toHk;qdkif&m tcGefOya'rsm; ESihf jrefrmEdkifiHom;rsm; &if;ESD; jrKyfESHrI Oya'tygt0if ta&; BuD;aom Oya'rsm;udk jy|mef; oGm;rnfjzpfaMumif; jynfolY vTwfawmfOu| ol&OD;a&Tref; u Zefe0g&D 1 &ufwGif jyKvkyf onhf yxrtBudrf vTwfawmf q|r yH krSeftpnf;ta0;rsm; usif;ya&; ndEIdif;tpnf;ta0; ajymMum;onf/

    ,ckusif;yrnfh tpnf;t a0;rsm;onf vkyfief;rsm; rsm; jym; tpnf;ta0;usif;y&uf MumjrihfEdkifaMumif; ol&OD;a&T ref;u ajymonf/ Oya'jyKa&;udp&yfrsm;udk t"duxm;vkyfaqmifonh f vTwfawmfrsm;taejzihf yxr tBudrfyHkrSeftpnf;ta0;rsm;rS yOrtBudrf yHkrSeftpnf;ta0; rsm;twGif; EdkifiHjcm;om; &if;ESD; jrKyfES HrIOya'? vGwfvyfpGm pD wef;vSnhfvnfcGif h Oya'? t opfjyefvnfa&;qJGxm;onhf 2012 jynfolYvTwfawmf? trsKd; om; vTwfawmfOya'rsm; tyg t0if Oya'aygif; 21 ckudk jynf

    axmifpkvTwfawmfrS twnfjyK jy|mef;EdkifcJhonf/ EdkifiHawmfat;csrf;om,m a&;ESih f z H G U Nz d K;a&;aumifpDrS tajccHOya'yk'fr 443 t& jy |mef;cJhonfh EdkifiHawmforwESihf 'kwd,orwrsm; a&G;cs,fwif ajrmufjcif;qdkif&m Oya'? jynf axmifpktpdk;&tzJGU Oya'tp &Sdonhf Oya' 22 ckyg jy|mef; csufrsm;onf zJGUpnf;yHktajccH Oya'ESihf qefYusifjcif;&Sd? r&Sd pd ppfay;Edkifyg&ef EdkifiHawmforw rS jynfaxmifpkvTwfawmf em, u odkY 2012 Edk0ifbm 23 &uf wGif o0PfvTmwpfapmif ay; ydkYxm;onf/

    a&;rSL; OD;cifarmifBuD;u tBuH jyK wifjycJhaMumif; od&Sd&onf/ jynfaxmifpka&G;aumufyJG aumfr&Sifonf zJGUpnf;yHktajc cHOya'ESihf EdkifiHa&;ygwDrsm;rS rSwfyHkwifjcif; Oya'rsm;t& ygwDrsm;udk BuD;MuyfEd kifaomf vnf; ,ckuJhod k Y yH kpHopfjzih f ajymif;vJndEIdif;ay;ygu vTwf awmfjyify EdkifiHa&; ndEIdif;aqG; aEG;rI vrf;aMumif;wpf&yf ay: xGef;vmEdkifrnf[k jynfolYvTwf awmf udk,fpm;vS,f OD;odef;GefY u ajymMum;onf/ a&G;aumufyJGaumfr&Sifu

    Ed kifiHa&;ygwDrsm;udk Oya' abmiftwGif;uom ygwDvkyf ief;rsm; aqmif&Guf&efESihf &J&J wif;wif;aqmif&Guf&efvnf; ajymMum;aMumif; 'Drdku&ufwpf ygwD (jrefrm) Ou| OD;oka0u qdkonf/ EdkifiHa&;ygwD 54 ygwDESihf jynfaxmifpka&G;aumufyJG aumf r&Sif\ awGUqHkaqG;aEG;rIonf ckepfem&Dausmf MumjrifhcJhNyD; ygwD trsm;pku Nidrf;csrf;a&;&&Sda&; twGuf t"du aqG;aEG;cJhMu onf[konf;od&Sd&onf/

    jzpfonf/ autifef,ltaejzihf ,ck c&D;pOf owKwGif;ESihf pD;yGm;ul; oef;0efBuD;Xme jynfaxmifpk 0efBuD;rsm;ESihfvnf; awGUqHkcJh aMumif;? u&ifjynfe,ftwGif;

    owKo,HZmwrsm; azmfxkwf a&;ESihf pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; azmf aqmif&eftwGuf enf;vrf;rsm;? tBuHPfrsm; &&SdcJ haMumif; AdkvfcsKyfBuD;rlwl;ap;zdk; ajym Mum;csufrsm;t& od&Sd&onf/

    vlukeful;rIjzpfyGm;&mae&m trI aygif;

    jzpfyGm;cJhonhfyHkpH

    wkwf 81 t"rvufxyfxdrf;jrm;jcif; 77? uav; a&mif;pm;jcif; 3? jynfhwefqmjyKjcif; 1

    xdkif; 14 jynfhwefqmjyKjcif; 7? t"rapcdkif;jcif; 5? vkyftm; acgif;yHkjzwfjcif; 2

    jynfwGif; 19 jynfhwefqmjyKjcif; 16? t"r apckdif;jcif; 2?t"rawmif;&rf;apcdkif;jcif; 1

    pifumyl 1 t"rapcdkif;jcif;

    rav;&Sm; 1 jynhfwefqmjyKjcif;

    umwm 1 t"rapcdkif;jcif;

    tar&duef 1 t"rvufxyfxdrf;jrm;jcif;

    tif'dkeD;&Sm; 1 t"rvufxyfxdrf;jrm;jcif;

    jrefrmEkdifiH&JwyfzJGUu xkwfjyefaom 2012 ckESpftwGif; jzpfyGm;onhf vlukeful;rIrsm;

    xkdif;EkdifiHbufrS jrifawGU&onhf aorif;wref&xm;vrf;

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013

    3Home

    rdk;nKd &efukef? Zefe0g&D - 7rEav;wkdif;a'oBuD; rdk;ukwfNrKdUe,fwGif wl;azmfvsuf&Sdaom ywjrm;vkyfuGufwpfck Zefe0g&D v 3 &ufu ausmufwGif; NyKdus vlig;OD; tcif;jzpfyGm;&mae&mwGifyif yJGcsif;NyD; aoqHk;oGm; aMumif; rdk;ukwfNrKdUe,f &Jpcef;u twnfjyKajymMum;onf/ rdk;ukwfNrKdUpGefwGif wl;azmfvkyfudkifvsuf&Sdaom vQef&Srf;ukrPDydkif vkyfuGufwpfck wGif; a[mif;wGif usef&Sdaeaoma&rsm; aygufus&mrS eHab;wGif; vkyfief;cGif0ifaeaom tvkyf orm;rsm;xHodkY a&rsm;0ifa&mufvmNyD; a&rGef;um tcif;jzpfyGm;&mae&mwGifyif yJGcsif;NyD; ao qHk;oGm;jcif;jzpfonf[k rdk;ukwfNrKdUe,f &Jpcef;rS wm0efus'k&Jtkyfu zkef;rSwpfqihf ajymMum; onf/ nwGif;csif;yif aq;HkodkY tavmif;ig;avmif;a&muf&SdvmNyD; 'Pf&m&&SdolwpfOD; yg0ifvm aMumif; rdk;ukwfNrKdUe,fckwif 100 aq;Hktkyf a'gufwmarmifarmifZifu ajymonf/ ]]'Pf&m&&Sdolr&Sdbl;/ &THUawGzkefawG xyfaewmyJ&Sdw,f/ a&aygufoGm;awmh a&rGef;NyD; qHk; oGm;&wm}} [ktqdkygq&m0efu ajymonf/ aoqHk;oGm;olrsm;rSm ausmufykwf&GmrS oHk;OD;? v,fOD;&yfuGufrS wpfOD;? 'DyJ,if;NrKdUe,frS wpfOD;jzpfNyD; aoqHk;oGm;oltm;vHk;rSm trsKd;om;rsm;jzpfaMumif; rdk;ukwfNrKdUe,fausmufxyf &Gma'ocH udkausmfpGmvif;u ajymonf/ ]]wGif;uteufBuD;qdkawmh a&tm;eJYdkufNyD; jyefwufzdkYvnf; cufw,fav/ tm;vHk;a&rGef; NyD; qHk;ukefwm}} [k if;u ajymonf/ aoqHk;oGm;olrsm;twGuf ukrPDrSavsmfaMu;tjzpf wpfOD; vQif usyf 35 odef;pD ay;tyfoGm;rnfjzpfaMumif; avsmfaMu;udprsm;twGuf vdkufvHndEIdif;aqmif &Gufay;ol a&ylq&mawmfu rdefYMum;onf/ aoqHk;oGm;olrsm;rSm vkyfief;tawGUtBuHKEke,fNyD; ausmufaumif;&&Sd&efom pdwftm;xuf oefaejcif;aMumifh tE&m,fudk BuKdwifrjrifEdkifbJ ,ckuJhodkY qHk;yg;oGm;&jcif;jzpfonf[k vQef&Srf; ukrPDwGif 0ifa&mufvkyfudkifaeonfh trnfrazmfvdkol0efxrf;wpfOD;u ajymonf/ 7 Day News u vQef&Srf;ukrPDodkY av;&ufwdkifwdkif zkef;jzihfqufoG,far;jref;aomfvnf;wm0ef,lajzMum;ay;rnhfol vwfwavmr&Sdao;aMumif;om jyefvnfajzMum;onf/

    rdk;ukwfywjrm;vkyfuGufwpfckwGif ausmufwGif;NyKdus vlig;OD; yJGcsif;NyD;ao

    jrefrmEkdifiHwGif jrKyfESHxm;cJhaom pypfzkdif;,m;av,mOfrsm; jyefvnf&SmazGrnfhtzGJU &efukefodkYa&muf&Sd

    vef'ef?Zefe0g&D-6

    jrefrmEkdifiHwGif 'kwd,urmppf aemufydkif; ajratmuf jrKyfESH xm;cJhonfh NAdwdoQEdkifiHvkyf pypfzkdif;,m;wkdufav,mOfrsm; &SmazG&ef NAdwdoQppfom;a[mif; wpfOD;jzpfol pwefavuGefrf OD; aqmifaom tzGJU0if 21 OD;onf &efukefNrdKUodkY Zefe0g&D6&ufwGif a&muf&SdvmaMumif; od&onf/ if;wkdY\ xkwfazmfajymqkd csuft& &efukefNrdKU&Sd r*Fvm'Hkav qdyfteD;wGif av,mOftpD;a& 36 pif;udk 'kwd,urmppftNyD; ajrjrKyfxm;cJhonf[k od&onf/ xkdpOfu *syefudk tEkdifwkdufcJhNyD; aemuf jrefrmjynfppfajrjyif wGif atmifyGJ&cJhaom NAdwdoQ wyfrsm;onf 1945 wGif if;wdkY \ ppfav,mOfrsm;tm; ajrjrKyf odrf;qnf;xm;cJhjcif;jzpfonf/ av,mOfrsm;udk &SmazGrnfh tzGJU0if rpwma';Apfuef',f u ]]uRefawmf rsufjrifoufao tm;vHk;udk awGUcJhNyD;ygNyD/ olwdkY trSefajymw,fqdkwm uRefawmf

    ,HkMunfygw,f/ vHk;0rysufrpD; bJ usefaer,fh av,mOfawG &Sm awGUr,fvkdYvnf; uRefawmfxif ygw,f}}[k ajymonf/ xkdifcHkwpfvHk;om yg0if aom ,if;wdkufav,mOfrsm; onf NAdwdoQordkif;wGif emrnf ausmf wkdufav,mOfrsm;jzpfNyD; 1940 jynfhESpfwGif *smrefwyf rsm;ESihf NAdwdoQwkdY wkdufckduf&m tqHk;tjzwfay;Ekdifonfh ta&; ygaom u@rS yg0ifcJhonf/ xdk av,mOfrsm;udk r*Fvm'HkwGif ppfEkdifNyD;aemuf tar&dueftif

    *sifeD,mrsm;u ajratmuf aocsmpGm odrf;qnf;jrKyfES HcJ h aMumif; od&onf/ av,mOf rsm; jyefvnfwl;azmfa&;udpukd jrefrmEkdifiHodkY NyD;cJhonfhESpfu vm a&mufcJhaom NAdwdoQ0efBuD;csKyf a';Apfuifr&Gef;u jrefrm orw ESif h aqG;aEG;cJ honf/ ,ck rp wmuef',f\ av,mOf&SmazG rnfh tpDtpOfudk War Gaming. com, JCB ESihf *suf&GmvifhdkAm ukrPDrsm;u aiGaMu;axmufyHh xm;aMumif; od&onf/

    -Ref:Reuters

    vef'eftifyg,mppforkdif;jywkdufwGifawGU&onhf pypfzkdif;,m;av,mOf "mwfykH-AFP

  • Home Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013Home4

    w&m;kH;oufaocHodrf;qnf;xm;aom a&Txnfrsm;trINyD; ykdif&Sifu jyefa&mif;&mwGif tcufawGUae&efEdkifausmf rHk&Gm? Zefe0g&D - 2ckd;rIoufaocHypnf;tjzpf wpfESpfausmfMum odrf;qnf; xm;NyD;aemuf rlvykdif&Sifjyefvnf&&Sdaomfvnf; 0,frnhf olr&SdjzpfaeaMumif; ykdif&Sif rrGefrGef&Duajymonf/ rrGefrGef&Dykdif a&Txnfrsm;tm; zcifjzpfolu 2011 ckESpf pufwifbmvtwGif;u ckd;,lcJhjcif;jzpfNyD;? 2012ckESpf 'DZifbm20&ufu a&Txnfrsm;jyefvnftyfESHcJhjcif;jzpf onf/ ]]rHk&GmeJY acsmif;OD;a&Tqdkifu odrf;qnf;&rdxm;wJh a&Tacsmif;awGudk w&m;Hk;uxkwfwJhtcg rlva&Tqdkif awGudk jyefa&mif;awmh r0,fbl;/ tjcm;a&TqdkifawG oGm;a&mif;awmhvnf; a&Tu twkawGjzpfaevdkY 0,fol r&Sdbl;/ w&m;Hk;eJY &Jpcef;uawmh oufaotjzpfom xdef;odrf;xm;wmyg/ 'Dudpudk w&m;Hk;rSm jyefvnfwifjy zdkY pDpOfxm;ygw,f}}[k rrGefrGef&Du ajymMum;onf/ w&m;Hk;tyfpOfu a&Tppf? rppftm; a&Tppfaq; onhfpufjzihf ppfaq;cJhjcif;r&SdbJ a&Tacsmif;rsm;tm; oHk;cg cJGcsdefcJhaMumif;ESihf a&Trsm;tm; w&m;Hk;tyfonhf tcsdefrS om jrifzl;jcif;jzpfaMumif;? ,ck a&TwHk;rsm;onf a&Tygaomf vnf; nHhwmESihf aumif;wmuGmjcm;aeaMumif; &Jpcef;rS w&m;Hk;odkY tyfESHpOf a&TuRrf;usifynm&Siftjzpf aqmif &GufcJhaom acsmif;OD;NrKdU a&Txnfvkyfief;&Sif OD;zdk;wGwfu ajymMum;onf/ acsmif;OD;NrKdU? NrKdUr&yfuGuftwGif; tbGm;jzpfol a': eErmvmESihf rrGefrGef&DwdkY twlaexdkifaom aetdrfNcH0dkif; twGif; aetdrf\ taemufbuf ajc&if;ydkif; ajrusif;wl; a&Txnf ypnf;tav;csdef 64 usyfom; (umvwefzdk; usyfodef; 460)tm; oHbl;jzihfxnhfum jrKyfESHxm;cJhMuNyD; tbGm;jzpfol a':eErmvm\ qEESihftnD ajr;jzpfol rrGef rGef&Dtm; vJTajymif;ay;tyfcJhaMumif; od&onf/ ,if;a&Txnfrsm; ckd;,lcJhol zcifjzpfol OD;jraomif; tm; aysmufqHk;rIESifhywfouf acsmif;OD;NrKdUe,f &JwyfzJGU pcef;odkY 2011 pufwifbmv 21 &ufwGif wdkifMum;cJh &m acsmif;OD;NrKdUe,fw&m;Hk;u ppfaq;aqmif&GufcJh onf/ 2012 ckESpf atmufwdkbmv 25&ufwGif Hk;awmf rS OD;atmifajr\om; w&m;cH jraomif;onf jypfrIqdkif &m Oya'yk'fr 380udk usL;vGefaMumif; jypfrIxif&Sm;ojzihf ,if;yk'frt& tvkyfESihfaxmif'Pf 1ESpf 3v csrSwfcJh aMumif; owif;&&Sdonf/

    jynfwGif;y#dyursm; ajz&Sif;Edkifa&;onf tjyeftvSefav;pm;rI tajccHjzpfaMumif; a':atmifqef;pkMunfajym&efrsKd;Edkif

    aejynfawmf?Zefe0g&D -5

    wdkif;&if;om;vlrsKd;aygif;pHkae xdkifaom jrefrmEdkifiHwGif y#dyu rsm; ajz&Sif;Edkifa&;twGuf wpfOD; ESifhwpfOD; tjyeftvSefav;pm; rIonf tajccHjzpfaMumif; a': atmifqef;pkMunfu ajymMum; vdkufonf/ ]]udk,feJYrwlwJh tawG;t ac:awGud k rav;pm;Ed kif&if

    udk,feJYrwlwJh tawG;tac:awG em;vnfrIray;Ed ki f&ifawmh uRefrwdkY[m ppfrSefwJh 'Drdkua& pDEdkifiHudk xlaxmifEdkifrSm r[kwf ygbl;}} [k trsKd;om;'Drdkua&pD tzJGUcsKyfHk;wGif usif;yaom 65 ESpfajrmuf vGwfvyfa&;aeY rdefY cGef;wGif if;u ajymMum;cJhjcif; jzpfonf/ jynfolrsm;vdkvm;aom 'D rdkua&pDEdkifiH xlaxmifEdkif&ef twGuf jrefrmEdkifiHonf wkdif;

    ewfarmuf&Sd AdkvfcsKyfjywdkufokdY jynfaxmifpktqihf yk*KdvfwpfOD;\ yxrqHk;c&D;pOftjzpf ,Ofaus;rI 0efBuD;oGm;a&muf

    &if;om;vlrsKd;aygif;pHkjzihf zJGU pnf;xm;aom jynfaxmifpk jzpfonfudk wpfpuefYrQ rarh&ef vdktyfaMumif; xnhfoGif;ajym Mum;onf/ xdkYjyif EdkifiHwpfEdkifiH 'Drdku a&pDckdifrmap&efrSm tpdk;&ay: wGifom rlrwnfbJ jynfolrsm; vnf; wm0ef&SdaMumif;? jynf olrsm;taejzihf rdrdwdkY\ arQmf vifhcsufrsm; taumiftxnf azmf&mwGif udk,fhtm;udk,fudk;

    NyD; vkyfaqmifoGm;&rnf[k a': atmifqef;pkMunfu ajymonf/ Ed kifiHawmforwOD;odef; pdefrS 65 ESpfajrmuf vGwfvyf a&;aeY tcrf;tem;odk Y ay;yd k Y aom o0PfvTmwGifvnf; wdkif; jynfwnfNidrfat;csrf;a&;t wGuf EdkifiHom;tm;vHk; wm0ef&Sd Muonf[laom todpdwf"mwf jzihf 0dkif;0ef;yg0ifaqmif&GufMu &ef xnhfoGif;azmfjyxm;onf/

    tdjzLvGif&efukef? Zefe0g&D - 5

    AdkvfcsKyfatmifqef;i,fpOfu aexdkifcJhaom ewfarmufNrKdU&Sd Ad kvfcsKyfatmifqef;aetdrfjy wkdufodkY jynfaxmifpktqihfyk*Kdvf wpfOD;\ yxrqHk;tBudrfc&D;pOf tjzpf ,Ofaus;rI0efBuD;Xme jynfaxmifpk0efBuD; OD;at;jrihf MuLu Zefe0g&Dv 1 &ufwGif oGm;a&mufMunhfIcJ haMumif; owif;&&Sdonf/ 2001 ckESpfwGif ,Ofaus;rI 0efBuD;Xme wm0ef&Sdolrsm; vm a&mufcJhNyD; tBuD;pm;jyifqifrI rsm; jyKvkyfcJhNyD;aemuf ,ck 0ef BuD;OD;at;jrihfMuLc&D;pOfonf yxrqHk;c&D;pOfjzpfonf[k ewf armufNrKdUcHrsm;u ajymMum; onf/ ,Ofaus;rI0efBuD;Xme jynf axmifpk0efBuD;u jywdkufudk a&S; a[mif;vuf&mtwdkif; jyef vnfjyKjyifxdef;odrf;&efESihf jyif qifrIrsm;jyKvkyf&ef TefMum;cJh aMumif; ewfarmufNrKdUe,f NrKdUcH wpfOD;jzpfol OD;aomif;a&Tu ajymMum;onf/ rauG;wdkif; ewfarmufNrKdU &Sd AdkvfcsKyfatmifqef;aetdrf

    jywdkufudk acwftqufquf wm0ef&Sdolrsm;u xdef;odrf;cJhMu NyD; jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfyg wDacwfwGifvnf; EdkifiHawmf wm0ef&Sdolrsm;u jywdkufodkY vm a&mufMunhfIrIrsm; &SdcJhaMumif; ewfarmufNrKdUe,f jynfolYvTwf awmfudk,fpm;vS,f OD;atmif jrifhodef;u ajymMum;onf/ NyD;cJhonhf 'DZifbmvt wGif;u AdkvfcsKyf\ orD;jzpfol a':atmifqef;pkMunfonf ewf

    armufNrKdUodkY oGm;a&mufum vlxkrdefYcGef; ajymMum;cJhaomf vnf; AdkvfcsKyfjywdkufydwf&uf tjzpf trsKd;om;aeYwGif a&muf&Sd cJhjcif;jzpf oGm;a&mufjcif;r&SdcJh ay/ ewfarmufNrKdU&Sd AdkvfcsKyfjy wdkufudk trsm;jynfolrsm; Munhf IEdkif&ef ydwf&ufrsm;rSty aeY pOfzGif hvSpfxm;NyD; jywdkuf0if aMu;tjzpf vlwpfOD;vQif 200 usyfaumufcHaMumif; od&S d&

    onf/ AdkvfcsKyfatmifqef;onf ewfarmufNrKdU&Sd tqkdygaetdrf wGif 14 ESpft&G,ftxd aexdkifcJh NyD;aemuf tqdkygaetdrfwGif rdom;pkrsm; tpOfqufaexdkifcJh Muonf/ AdkvfcsKyfuG,fvGefNyD; ESpf aygif; 20 ausmfMum 1977 ckESpf a&mufonhftcg rdom;pk0ifrsm; u ,Ofaus;rI0efBuD;XmeodkY vSL 'gef;cJhjcif;jzpfonf/

    jywdkufjyKvkyfxm;aom AkdvfcsKyfatmifqef;aexkdifcJh&m aetdrf "mwfykH-rsKd;rif;OD;

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013

    5Home

    w&m;r0ifukefoG,frI wm;qD;a&; pwifonfh ESpfvtwGif; ukefoG,frIwefzdk; uefa':vm oef; 140 ausmf wdk;vmjynfodrf;

    &efukef?Zefe0g&D-7

    w&m;r0if ukefoG,frI wm;qD; a&; pwifonfh ESpfvtwGif; ukefoG,frIwefzdk;rSm ,cifESpfu xuf tar&duefa':vm oef; 140 ausmf wdk;jrifh&&SdcJhaMumif; e,fpyfukefoG,fa&;OD;pD;XmerS owif;&&Sdonf/ w&m;r0if ukefoG,frI (arSmifckd)wm;qD;a&;udk Ek d0if bmvrSpwif rlq,fESihf jr0 wDvrf;aMumif;wdk YwGif pwif ppfaq;aqmif&GufcJ haMumif; pD;yGm;a&;ESihf ul;oef;a&mif; 0,fa&;0efBuD;Xme jynfaxmifpk 0efBuD; OD;0if;jrihfu ajymMum; onf/ ]]ppfaq;wJhtcgrSm a'go? tmCmwawGeJY rvkyfrdzk d Y vkd w,f/ vrf;aMumif;ay: rSefrSef uefuefa&mufatmif Xmeqkdif &mu pdwf&Snf&SnfeJY qGJaqmif EkdifzkdYvkdw,f}}[k jynfaxmifpk 0efBuD;uajymMum;onf/ xkdYtjyif w&m;r0ifvrff; aMumif;rS ukefypnf;rsm; oGm; ae&onfh taMumif;&if;ud k vnf; od&S davhvmzk d Yvk dtyf aMumif; OD;0if;jrifhuqkdonf/ xkdYtjyif ppfaq;rItydkif; wGif MuefYMumaerIrsm;ESihf ywf ouf ukefonfrsm;\ ajymqkd

    ARV aq;0,f,l&ef tpdk;&u bwf*sufcsay;aomfvnf; oGif;rnfhukrPDr&Sdojzihf vlem 600 twGuf wpfESpfpm epfemjrwfpkrGef &efukef? Zefe0g&D - 7tdwfcsftdkifADydk;jzihf touf&Sifaexdkifolrsm;twGuf ARVaq;rsm; wdk;jrifhay;Edkif&ef ,ckESpftwGif; tpdk;&b@maiG usyfodef;ESpfaxmifcsxm;ay;cJhNyD; yk*vdu aq;ukrPD rsm;tm; wif'gac:,lcJhaomfvnf; vma&mufavQmufxm; onhf ukrPDr&SdcJhaMumif; usef;rma&;0efBuD;XmerS owif; &&Sdonf/ ]] ARV aq;0g;twGuf wif'gac:,lwmudk oabmraygufMuvdkY ravQmufMuwmxifygw,f/ 'DESpftwGuf awmh wif'gac:,lwm NyD;oGm;ygNyD/ aemifESpfusrS HIV Test KitawGudk tpm;xdk;0,fay;oGm;r,f/ aoG;vSL&SifawGtm;vHk; HIV ppfEkdifzdkYtwGuf wdk;NyD;0,foGm;rSmyg}}[k usef;rma&; 0efBuD;Xme a&m*gESdrfeif;a&;XmecJGrS wm0ef&Sdyk*Kdvf wpfOD;u ajymonf/ ,ckESpftwGuf tpdk;&b@maiG csxm;ay;onhf aiGyrmPonf HIVydk;jzihf touf&Sif aexdkifol 600 OD;twGuf wpfESpfpm ARV 0,f,lEdkifrnhfyrmPjzpfNyD; jynfwGif;ukrPDrsm;u a&mif;csjcif;rjyKygu jynfyukrPDrsm;? tzJGU tpnf;rsm;rSwpfqihf 0,f,loihfaMumif; Myanmar PositiveGroup (MGP)rS wm0ef&SdolwpfOD;uajymonf/ ]] HIV twGuf tpdk;& bwf*sufxJu aiGcsxm;ay;w,f qdkwm 'gyxrqHk;yg/ 'gudk toHk;jyKNyD; wu,f0,fvdkY&r,hf enf;vrf;awG &Smoihfygw,f/ INGOawGuwpfqihf EdkifiH wum aq;0g;awGrSm 0,fwJhenf;eJY ajz&Sif;Edkifygw,f/ rwf vbwf*sufESpfukefoGm;&if 'DaiGawGu roHk;vdkuf&bJ jzpf oGm;rSm}} [k MPG Ou| OD;rsKd;oefYatmifu ajymonf/ jrefrmEdkifiHwGif ARV aq;0g;vdktyfvsuf&Sdonhf HIVPositive wpfodef;ESpfaomif;ausmf&SdNyD; Globel Fund \ pHt & 2012 rS 2015 ckESpftwGif; vlaygif; 85 &mcdkifEIef;txd aq;0g;wdk;jrihfay;Edkif&ef &nf rSef;xm;aMumif; a&m*gESdrfeif; a&;XmecJGrS od&onf/ ]]wif'gu aps;EIef;owfrSwfNyD; ac:wmr[kwfbl;/ jynf wGif;aygufaps;eJYyJ ndEIdif;NyD; 0,fzdkYac:wmyg/ ukrPDawGu rpHkprf;MuvdkYyg}} [k txufyg XmerS wm0ef&Sdyk*Kdvfu ajym onf/ jrefrmEdkifiHwGif aq;0g;wifoGif;jzefYjzL;onhf ukrPDrsm; pGm&Sdonhfteuf ARV jzefYjzL; a&mif;csonhf ukrPDrSm ig;ck om&SdaMumif;od&onf/ ,ck wif'gac:,lNyD; tpdk;&u 0,f,l rnhf ARV aq;0g;rsm;onf tpdk;&aq;Hkrsm;ESihf csdwfquf um aq;0g;ukorIcH,laeonhf HIVydk;jzihf touf&Sifae xdkifolrsm;twGufjzpfaMumif; od&onf/ ]]aemifESpfcg HIV Task Kit awG b,favmuf0,fr,fqdk wmu ukrPDawGu b,favmufwifoGif;EdkifrvJqdkwm Munhf&OD;rSmyg}} [k usef;rma&;0efBuD;Xme a&m*gESdrfeif;a&; XmecJGrS wm0ef&Sdyk*dKvfu qufvufajymMum;onf/

    rdk;xdrdk;rda&Tvkyfom; qEjyacgif;aqmif av;OD;tm; axmifajcmufvpDcsat;jrwfol

    &efukef?Zefe0g&D-6

    rdk;xdrdk;rd a&Tvkyfom;rsm; qE jyawmif;qdkrIwGif yg0ifonfh acgif;aqmifav;OD;tm; EkdifiH awmfu w&m;vdkjyK w&m;pGJ qkdcJh&m axmif'PfajcmufvpD csrSwfvdkufaMumif; owif;&&Sd onf/ ,ckv 3 &ufwGif tqkdyg av;OD;tm; EkdifiHawmfu yk'fr ESpfckjzihf a&wm&SnfNrdKUe,f w &m;Hk; jypf'PfcsrSwfcJhNyD; if; wdkYtm; Nidrf;csrf;pGmpka0;jcif;ESihf pDwef;vSnhfvnfrIqkdif&mOya' yk'fr 18 jzifh aiG'Pfusyfwpf aomif;pDwkd Ytjyif Ek difiHawmf wnfNidrfa&;udk xdyg;aESmifh,Suf rI yk'fr 505(c)jzihf axmif'Pf ajcmufvpD csrSwfcJhaMumif; ae jynfawmf ZrLoD&dNrdKUe,f jynf olYvTwfawmfukd,fpm;vS,f a': pEmrif;uajymonf/ ]]usefw&m;pGJqdkxm;wJh 35

    OD;udkawmh ukrPDbufu ydwf ay;vk d Y&w,f/ tckuscH&wJ h acgif;aqmif av;OD;udk Ek difiH awmfu w&m;vkdjzpfwJhtwGuf yk'fr 505(c)eJY usoGm;wmyg}}[k a':pEmrif;uajymonf/ NyD;cJhonfh 'DZifbm 3 &uf u a&Tvkyfom;rsm; awmif;qdkcJh onfh awmif;qdkcsufoHk;csuf tm; ukrPDu vkdufavsmay; cJhonf/ if;wdkYonf trsdK;om; BuD;yGm;wdk;wufa&;tkyfpk ukrPD oufwrf;&Sdo if;wkdYtm; yl; aygif;vkyfukdifcGihfjyK&ef? quf vufvkyfudkifjcif;r&Sdygu epfem aMu;ay;&efESihf w&m;pGJqkdcH& olrsm;tm; ukrPDu ausat; ay;&efwdkYjzpfonf/ awmif;qkdcsufrsm;t& ukrPDESihf a&Tvkyfief; tBuD; pm; qufvufvkyfudkifvkdolrsm; onf ukrPDpnf;urf;ESihftnD vkyfaqmif&rnfjzpfNyD; quf vufvkyfudkifjcif;r&Sdolrsm;tm; ukrPDu epfemaMu;ay;tyf

    oGm;rnf[k od&onf/ epfemaMu;awmif;qdkol 81 OD;teuf tif;OD;pD; 39 OD;udk wpfOD;vQif usyf 15 odef;pD ay; tyfNyD;jzpfum tif;vkyfom; u,f&Daps;onfrsm;ukd wpfOD; vQif usyf5odef;pD ay;avsmfrnf jzpfonf/ tqdkyg avsmfaMu;aiG rsm;tm; ,ckv ckepf&uftwGif; vma&muf xkwf,l&rnf[k od &onf/ xdkYtjyif ukrPDrS w&m;pGJ qdkxm;onfh a&Tvkyfom; 35 OD; udkvnf; trIausat;kyfodrf; ay;cJhNyD; tao;pm;a&Tvkyfief; vkyfukdifvkdolrsm;tm; aygif; avmif;a'owGif ajymif;a&TU vkyfudkifEkdif&ef owKwGif; vkyf ief;Xmeodk Y avQmufay;xm; aMumif; ukrPD pDrHudef;Tef Mum;a&;rSL; OD;xGef;atmifpdk;u ajymonf/ ]]olwdkYeJY qufvkyfzkdY vuf rcHygbl;/ tckawmif jyem 'Davmufwufaewm/ aemuf

    xyf olwdkYeJY qufvkyf&ifvnf; 'DvdkjyemyJ wufaeOD;rSm/ ol wdkYajymif;ay;wJhae&meJY vuf&Sd olwdkY,lxm;wJh ae&mu a&Tyg EIef;u wtm;uGmwmaygh/ uRef awmfwkd Yu 'Dae&mrSmyJ quf vufvkyfukdifcGihfawmif;wm}}[k qEjyawmif;qdkrIwGif yg0ifcJh aom OD;atmifBuD;uajymonf/ ukrPDu a&Tvkyfom;rsm; ESihf ,cifu oabmwlpmcsKyf csKyfqkdcJhaomfvnf; vdkufemrI tm;enf;cJhonf/ xkdYaMumifh a&T vkyfom;rsm;onf aejynfawmf odkY vrf;avQmufcsDwufqEjy cJh&m awmifilcdkif a&eDpuLpuf vrf;qHkwGif &JwyfzGJU0ifrsm;u acgif;aqmifav;OD;tm; zrf;qD; cJhonf/ xdkYaemuf 2012 Ekd0ifbm 30 &ufwGif a&wm&SnfNrdKUe,f w&m;Hk; yk'fr 505(c)jzihf trI zGihfcJhNyD; aemufxyf yk'fr (18) jzihf xyfrHw&m;pGJqkdcJhjcif;jzpf aMumif; owif;&&Sdonf/

    rIrsm;ESihf ywfoufvnf; 0ef BuD;u tqifajyajyESihf jrefjref qefqefjzpfatmif aqmif&Guf &efvnf; ajymMum;onf/ ykyfodk;ysufpD;vG,fonfh ukefypnf;rsm;udk zrf;qD;rdygu aqmif&Gufp&mrsm;udk ppfaq; NyD; tvsiftjref yk dif&Sifvuf jyefay;Ekdif&efukdvnf; 0efBuD; u w&m;r0if ukefypnf;rsm; wm;qD;a&;tzGJUtm; ajymMum; cJhonf/

    ]] jr0wDvrf;aMumif;rSm awmh trsm;qHk;zrf;rdwm bD,m rsdK;pHkeJY trnfvGJawGrsm;w,f/ iHjym&nfvdkY vkdifpifvkyfNyD; Spy 0kdifteufawG o,fvmwmrsdK; aygh}}[k jr0wDe,fpyfukefoG,f a&; w&m;r0ifukefpnfwm;qD; a&;tzGJUacgif;aqmif TefMum; a&;rSL; OD;odef;0if;uajymMum; onf/ w&m;r0ifukefoG,frI wm; qD;a&;aqmif&GufNyD;aemuf jr

    0wDe,fpyfukefoG,fa&;vrf; aMumif;wGif ESpfvwmumvt wGif; ukefoG,frIyrmP uef a':vm oef; 20 wdk;wuf&&Sd vmonf/ ,ckb@mESpf {NyDrS 'DZifbmxd wpfEkdifiHvHk; ukef oG,frIyrmPrSm tar&duef a':vm oef; 2500 ausmf&SdNyD; ,cifESpfu tvm;wlumv wGif tar&duefa':vm oef; 2000 ausmf&&Sdonf/

    um;tif*sifrsm;o,faqmifvmonhf,mOftm; taumufcGefokdavSmifkHwGif ypnf;rsm;csNyD;ppfaq;aepOf

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013Home6

    2012twGif; &xm;wdkufrIaMumifh aoqHk;ol 80ausmf&SdtdrGefausmf

    &efukef? Zefe0g&D -5

    &xm;wdkufrIrsm;aMumihf 2012 ckESpftwGif; aoqHk;olOD;a&rSm 'Pf&m&olOD;a&xuf yd krsm; aMumif; jrefrmEdkifiH &JwyfzJGUu owif;xkwfjyefonf/ wpfESpfwmtwGif; &xm; wdkufrI tBudrf 150 cefY jzpfyGm;cJh &mrS aoqHk;ol 80 ausmf&SdNyD; 'Pf&m&&Sdol 60ausmf&Sdum trsKd; om;OD;a& ydkrsm;cJhonf/ {NyDvtwGif; &xm;wdkuf aoqHk;rItrsm;qHk; jzpfyGm;cJhNyD; oHk;oyfcsufrsm;t& ntcsdef xuf aeYtcsdefwGif ydkrsm;jym; cJhonf/ rD;&xm;&JwyfzJGUtydkif e,f ajrtwGif; trsm;jynfol vHkNcHK a&;twGuf aqmif&Gufaeaomf vnf; aomufpm;rl;,pfNyD; & xm;vrf;ay: tdyfaejcif;? uRJ ? EGm;rsm; ausmif;aepOf tdyfaysmf aejcif;? ntcsdef&xm;vrf;ay: pHkwJGrsm;csdef; awGUaepOf wdkufrd aoqHk;jcif;rsm; trsm;qHk;jzpf yGm;vsuf&SdaMumif; jrefrmEdkifiH

    &JwyfzJGUu vTihfwifxm;onhf ]&JZmenf} azhpfbGwfcfpmrsufESm wGif azmfjyxm;onf/ xkdYtjyif &xm;ESihf qufpyf

    wdkufaweD,rfyg0ifaom armifawma'o&Sd oJajrudk wkwfukrPDwpfck 0,f,l&ef prf;oyfaeckdifcdkifpdk;

    &efukef? Zefe0g&D - 3&cdkifjynfe,f armifawmNrKdU tilarmfaus;&Gm&Sd wdkifaweD,rf yg0ifonhf oJajrudk wkwfukr PDwpfcku 0,f,l&eftwGuf ,if;owK yg0ifjcif;&Sd? r&Sd prf;oyf ppfaq;vsuf&SdaMumif; &cdkif jynfe,f owKwGif;0efBuD;u ajymMum;onf/ a&T&Smolrsm;trnf&Sd wkwf ukrPDonf xdkoJajrrsm;udk 0,f,l&ef &cdkifjynfe,f tpdk;& tzJGUxH cGifhjyKrdefYawmif;cH prf; oyfppfaq;vsuf&SdaMumif; &cdkif jynfe,fowKwGif;0efBuD; OD;atmif oef;wifu ajymMum;onf/ ]]wdkifaweD,rfowKawG &mcdkifEIef;b,favmufyg0ifvJ qdkwm ppfaq;aew,f}} [k OD; atmifoef;wifu qdkonf/ wdkifaweD,rfowKonf rD;oihfausmuftrsKd;tpm;wGif yg0ifum tyl'PfcHEd kif t av;csdef ayghyg;onhftwGuf av,mOfudk,fxnfESihf 'Hk;ysHwnf aqmuf&mwGif toHk;jyKaMumif; blrdaA' ynm&Sif OD;pdk;odef;u ajymonf/ xdkoJajrwGif wdkifaweD,rf

    owKomrubJ a&TjzLyg yg0if aeaMumif; vGefcJhonhf ig;ESpfcefY u a'0l;ukrPD a&eHvma&muf wl;azmfuwnf;uyif owif; xkwfjyefxm;aMumif; if;u quf vufajymonf/ ]]tzdk;wefoJawGrodawmh tNrJwrf;aqmhupm;aewm? "mwfcJGprf;oyfawmhrS tzkd;wef awG jzpfaew,f}} [k OD;pdk;odef; u ajymonf/ vGefcJhaom ESpftenf;i,f u a'0l;ukrPDonf ,if;oJajr wGif a&TjzLawGUonf[k xkwfjyef cJhonfrSm rSefuefaMumif; OD; atmifoef;wifu axmufcHajym Mum;onf/ xdkoJajr0,f,l&ef ppfaq; jcif;ESihfywfouf obm0ywf 0ef;usif xdcd kufrIavsmhenf; atmif jyKvkyfoihfNyD; jynfolY qEESihftnD vkyfudkifoihfaMumif; &cdkiftrsKd;om;uGef&ufrS udkrsKd; cspfu ajymonf/ wdkufaweD,rfowKonf jrefrmEdkifiH rGefjynfe,fESih f &cdkifjynfe,fwdkYwGif xGuf&SdNyD; tjcm;owKrsm;ESih fyg wJGzuf awGU&SdaMumif; blrdaA'ynm&Sif OD;pdk;odef;uajymonf/

    rIcif;rsm;tjzpf &xm;pD;c&D; onfrsm;tm; cJjzihfaygufrIrsm; vnf;&SdaeNyD;? c&D;onftm; rdwf zGJUNyD; t&uf? tcsKd&nf? vufzuf

    &nfwkdYwGif aq;cwfwkdufauR; um ypnf;ckd;,lrIrsm;vnf; jzpf yGm;aeqJjzpfaMumif; od&onf/

    &efukefNrdKUwGif; NrdKUywf&xm;wpfpif; "mwfykH-a*sarmifarmif(tr&yl&)

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013 Home7

    t&yfom;vli,faoqHk;onhfudp wyfwGif;cHkHk; pwifppfaq;atmifopfvGif

    &efukef? Zefe0g&D - 6

    aoqHk;oGm;onhf t&yfom;vl i,fudpwGif yg0ifywfoufrI aMumifh zrf;qD;xm;aom wyfr awmfom; oHk;OD;tm; wdkif;ppfXm ecsKyf TefMum;rIjzihf pwifcHkHk;zGJU ppfaq;aeNyDjzpfaMumif; pHkprf; a&;tzJGUwGif yg0ifaom trSwf (5) wyfrawmfavhusihfa&; ausmif;rS 'kwd,AdkvfrSL;BuD; okw u ajymMum;onf/ ]]wdkif;ppfXmecsKyfu 'Djzpf pOfudk pHkprf;ppfaq;zdk YtwGuf uRefawmftygt0if t&m&Sd oHk; a,mufudk wm0efay;xm;yg w,f/ uRefawmfwdkY trIrSefay: aygufzdkYtwGuf w&m;enf;vrf; usus pHkprf;ppfaq;oGm;rSmyg}} [k qdkonf/ wdkif;ppfXmecsKyfonf trI rSefay:aygufap&ef TefMum; xm;NyD; if;wdk Ytaejzihfvnf; trIwGif yg0ifywfoufolrsm; tm;vHk;udk aocsmpGm pHkprf; ppf aq; trIrSefay:aygufNyDqdkyg u wyfrawmf\ vkyfxHk;vkyf enf;rsm;twdkif; wyfpnf;urf; jzih f vd kufem&rnfholrsm;ud k oufqdkif&m wdkif;ppfXmecsKyfrS

    wpfqihf ppfw&m;Hk;u trIpD &ifrnfjzpfNyD; e,fbuf pD&ifrI jzpfvQifoufqdkif&m t&yfbuf w&m;Hk;odkY vJTajymif;ay;rnfjzpf aMumif; if;u qufvufajym Mum;onf/ aoqHk;ol armifoef;xdkuf atmif\ rdcif a':MunfMunf cifu ]]wyfrawmfu AdkvfBuD; awGu uRefrwdkYudk ppfaq;wJh tcg olwdkYudk raMumufbJeJY rSef rSefuefuef xGufqdkzd k Y ajymyg w,f/ ig;&ufqufwdkuf ppfaq; cJhNyD; aemufqHk;aeYrSm xGufqdkcJh wmawG rSef? rrSef jyefzwfckdif;NyD; uRefrwdk Y xGufqdkcJhwJhtwdkif; jzpfcJhwJhtwGuf vufrSwf xdk;ay; vdkufygw,f}} [k qdkonf/ a':MunfMunfcifu quf vuf om;jzpfol aoqHk;rIESihf ywfoufNyD; [oFmwNrKdUay:wGif ajymqkdaeMuovkd rdbrsm;tae jzifh wyfrawmfrS avsmfaMu;,l ausat;ay;vdkufNyDqdkonfrSm r[kwfrSefaMumif;ESihf om;jzpfol tay: jypfrIusL;vGefolrsm;tm; rSefuefpGm ta&;,lay;a&;udk om tav;xm;aMumif; ajym onf/ [oFmwNrKdU vlUtcGifhta&; umuG,fapmihfa&Smufjrihfwif

    u&iftrsKd;om;tpnf;tkH; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; pwifvkyfukdif&ef pdwf0ifpm;

    (65)ESpfajrmuf vGwfvyfa&;aeYtxdrf;trSwf tm;upm;yGJrsm;ukd EkdifiHwpf0ef; NrdKUe,f? &yfuGuf? aus;&Gmrsm;wGif usif;ycJh&m &efukefNrdKU prf;acsmif;NrdKUe,ftwGif; tm;upm;yGJwpfckukd jrif&pOf

    "mwfykH-ausmfZifoef;

    olrsm;uGef&ufrS udkausmfpGm u ]]jypfrIusL;vGefaMumif;vnf; xif& Sm;aeNy D jzpfwJ htwGuf wm0ef&SdolawGtaeeJY b,fvdk ta&;,lrvJqd kwm owif; xkwfjyefay;oihfygw,f}} [k oHk; oyfajymMum;onf/ ]]ppfom;qdkwm t&yfbuf Oya'eJY ppfbufOya' tkyfcsKyf rIpepfatmufrSm &Sdygw,f/ ppf om;rSeforQ trIjzpf&if ppfwyf uyJ pHkprf;ppfaq;&rSmyg/ ppf aq;NyD;umrS t&yfbuf w&m;Hk; u w&m;pD&ifrvm;/ ppfbuf w&m;Hk;u w&m;pD&ifrvm;qdk wm Oya'twdkif; qufvuf vkyfaqmif&rSmyg}} [k w&m;Hk; vTwfawmf a&SUae OD;ud keDu ajym onf/ OD;udkeDu qufvufajym Mum;&mwGif trItcif;jzpfyGm; &mae&m&Sd a'ocHrsm; taejzihf ppfwyfrS pHkprf;ppfaq;aejcif; udk pdwf&Snf&Snfxm; apmifhMunhf &ef vdktyfNyD; qErapm&ef t a&;BuD;aMumif; ppfbufrS pHkprf; ppfaq;jcif;onf tpOftvm t& jypfrIusL;vGefolrsm;tay: oufnmavhr&SdaomaMumifh w&m;rQwrI &S dvdrhfrnf[k ,Hk MunfoihfaMumif; ajzMum;onf/

    jynfodrf; &efukef? Zefe0g&D-7u&iftrsKd;om;tpnf;tkH; (KNU)u pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; vkyfudkif&ef pD;yGm;ul;oef;0efBuD;XmeodkY tultnDawmif;cHvmaMumif; jynfaxmifpk0efBuD;OD;0if;jrifhu ajymMum;onf/ ]]avmavmq,fawmh jynfe,ftwGif; aq;0g;twkawG BuD;pdk;aevdkY ppfrSefwJh aq;0g;awGudk xkwfvkyfjzefYcsdcsifw,fvdkY Ou| rl;wl;apzdk;uajymw,f}} [k OD;0if;jrifhu owif;axmufrsm;tm; &Sif;jyonf/ u&iftrsKd;om; tpnf;tkH;taejzifh pD;yGm;a&;vkyfukdifrnfqkdygu tqifajy&ef oifwef;rsm;? tvkyfkHaqG;aEG;yJGrsm;udk pD;yGm;ul;oef;0efBuD;Xmeu jyKvkyfay;rnfjzpfaMumif; jynfaxmifpk0efBuD;u ajymMum;onf/ pm(12)okdY

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013Home8

    b*Fvm;yifv,fatmf tajctaeb*Fvm;yifv,fatmftaemufawmifydkif;wGif avxk rNidrf roufjzpfay:um avzdtm;enf;&yf0ef; qufvufjzpfay: Edkifaomfvnf; rkefwdkif;wpfckjzpfvm&ef tvm;tvmr&Sd Ed kifyg/ usefb*Fvm;yifv,fatmfwGif trsm;tm;jzih f om,mEkdifygw,f/ awmifwkwfyifv,fjyifwGif;wGif avzdtm;enf;&yf0ef;wpfck qufvufwnf&SdaeEkdifNyD; ydkrdk tm;aumif;vmw,f/

    jrefrmhyifv,fjyiftajctae jrefrmhurf;dk;wef;a'oawGrSm vIdif;tenf;i,f&SdEdkif NyD; vIdif;tjrihf 1 aycefY &SdEdkifygw,f/ urf;vGefyifv,fjyif a'oawGrSmawmh vIdif;tjrihf 2 ayrS 3 aycefY &SdEdkifygw,f/

    rdk;&GmoGef;EdkifrIcefUrSef;csuf ppfudkif;wdkif;txufydkif;eJY ucsifjynfe,fwdkYrSm wdrf tenf;i,frS wdrftoihftwihf jzpfxGef;EdkifNyD; ucsifjynf e,f ajrmufydkif;rSm ae&muGufusm; rdk;tenf;i,f &GmEdkifyg w,f/ usefwpfjynfvHk;rSm om,mygr,f/

    rdk;wdrfawmifrsm; jzpfay:EdkifrItajctae wpfjynfvHk;wGif rdk;wdrfawmifjzpf&ef tvm;tvmrsm; r&SdEdkifyg/

    ntylcsdefrsm; jrefrmEdkifiHta&SUajrmufydkif;a'orsm;jzpfMuwJh ucsif jynfe,fta&SUajrmufydkif;eJY &Srf;jynfe,f ta&SUajrmufydkif; a'oawGrSm ntylcsdefrsm; 5 'D*&DpifwD*&dwfatmuf us qif;Edkif/ &cdkifjynfe,fawmifydkif;? {&m0wDwdkif;? yJcl;wdkif;? &efukefwdkif;? rGefjynfe,f? u&ifjynfe,feJY weoFm&Dwdkif;wdkY rSm ntylcsdefrsm; jzpfNrJxuf tenf;i,fydkEdkifNyD; tat;aygh Edkifygw,f/ usefa'orsm;rSm ntylcsdefrsm; yHkrSefcefY &SdEdkif ygw,f/

    aeYtyltcsdefrsm; wpfjynfvHk;rSm aeYtylcsdefrsm; ydkrdkjrihfwufvmEdkif/ txl;ojzihf &ckdifjynfe,fawmifydkif;? rauG;wdkif;? {&m0wD wdkif;? yJcl;wdkif;? &efukefwdkif;? &Srf;jynfe,fawmifydkif;eJY ta&SU ydkif;? u,m;jynfe,f? rGefjynfe,f? u&ifjynfe,feJY weoFm &Dwdkif;wdkYrSm aeYtylcsdefrsm; jzpfNrJxuf ododomom ydkrdk jrihf wufvmEdkifygw,f/ &cdkifjynfe,fajrmufydkif;? rEav;wdkif; eJY &Srf;jynfe,fajrmufydkif;wdkYrSm aeYtylcsdefrsm; yHkrSefxuf tenf;i,fydkEdkifygw,f/ ucsifjynfe,feJY ppfudkif;wdkif; txufydkif;awGrSm aeYtylcsdefrsm; tenf;i,f avsmhenf;Edkif NyD; usefwpfjynfvHk;rSm jzpfNrJcefYom &SdEdkifygw,f/

    jrLusqif;EdkifrItajctae ucsifjynfe,f? ppfudkif;wdkif;? csif;jynfe,fajrmufydkif;? &Srf;jynfe,fajrmufydkif;wdkYrSm eHeufydkif;tcsdefcgrsm;rSm jrLxl rsm; usqif;Edkifygw,f/

    awmifwkwfyifv,fjyiftajctae awmifwkwfyifv,fjyifwGif; avzdtm;enf;&yf 0ef;wpfck qufvufwnf&SdaeEdkifNyD; ydkrdktm;aumif;vmyg w,f/ a'gufwmxGef;vGif

    2013 Zefe0g&D 9rS 15&ufxd rdk;av0oESihf ZvaA'cefYrSef;csuf

    EkdifiHjcm;c&D;oGm;rsm; a&Twd*HkapwDawmfodkY wpfESpftwGif; okH;odef;ausmf vma&muf

    attm&fwDukxkH; vdktyfaeonhf ucsifjynfe,f&Sd tdwfcsftdkifAD vlem 40 cefY 'kuonfpcef;rsm;wGif wdrf;a&Smifae&

    tJuGef;yg avtdwf,mOfrsm; &efukef-xm;0,f prf;oyfajy;qJGtdrGefausmf

    &efukef? Zefe0g&D -4

    dk;dk;rSefvHk,mOfrsm;jzihf ajy;qJG aeaom &efukef-xm;0,f -&ef ukef ta0;ajy;c&D;pOfudk tJ,m; uGef;yg avtdwf,mOfrsm;jzihf wdk;csJUajy;qJGrnfjzpfaMumif; a&T vD&wemta0;ajy;,mOfvdkif; rS owif;&&Sdonf/ &efukefrS rdkifaygif; 400 eD; yg; uGma0;NyD; em&D 20 ausmfMum oGm;vm&onhf tqdkyg c&D;pOf twGuf oufaomifhoufom &Sdap&ef avtdwfrsm;jzihf yxr qHk;tBudrf prf;oyfajy;qJGjcif; udk Zefe0g&D 2 &ufwGif pwifcJh aMumif; tqdkyg ,mOfvdkif;rS wm0efcH OD;&efEdkifu ajymonf/ c&D;pOfwpfaMumif;twGuf prf;oyfajy;qJGaepOfumvt wGif; vlwpfOD;vQif 13000 usyf tjzpf ,m,DowfrSwfxm;NyD; vufrSwfaps;EIef; twnfjyKEdkif &ef oufqdkif&mESihf aqG;aEG;nd EIdif;rIrsm; jyKvkyfaeaMumif; t qdkyg,mOfvdkif;rS wm0ef&Sdolu ajymonf/ jrefrmjynfawmifbufydkif;

    &Sd xm;0,fNrKdUonf a&eufqdyf urf; tygt0if pD;yGm;a&;zHGUNzKd;rI pDrHudef;rsm;aMumifh NyD;cJhonhf 2012 ckESpfwGif ,cifESpfrsm; xuf c&D;oGm;OD;a& ydkrdkrsm;jym; vmaMumif; atmifr*Fvmum; 0if;twGif;&Sd xm;0,f,mOfvdkif; rsm;rS owif;&&Sdonf/ avaMumif;c&D;jzihfoGm;yg u wpfaMumif ;pmud k usy f 70000 txd ukefusNyD; vuf&Sd ajy;qJGaeaom dk;dk;rSefvHk,mOf rsm;jzihf oGm;ygu 9500 usyf us oihfaom tqdkyg xm;0,fc&D; pOfwGif tJ,m;uGef;yg avtdwf ,mOfrsm;jzihf wdk;csJUajy;qJG&m c&D;oGm;rsm; pdwf0ifpm;rIudk &&SdcJhaMumif; a&TvD&wemrS wm 0ef&Sdolu ajymonf/ ]]pD;yGm;a&;vkyfief;&SifawG u av,mOfeJY oGm;w,f/ av ,mOfr&wJh olawGu um;buf vSnhfvmw,f}} [k OD;&efEdkifu ajymonf/ c&D;oGm;rsm;vmonhf &ef ukef-xm;0,fc&D;pOftwGuf ,mOfvdkif;rsm;taejzihf 0efaqmif rIwdk;csJUjcif;jzihf tNyKdiftqdkifjzpf vmonfudk BuKdqdkaMumif; xm;

    ZGJPf&efukef? Zefe0g&D - 6

    EdkifiHjcm;om;vma&mufrIEIef; ESpfpOfwdk;wufvmonfESifhtrQ a&Twd*HkapwDawmfokdY 2012 wpf ESpfvHk;wGif c&D;onf 3 odef; ausmf vma&mufcJhaMumif; a&T wd*HkapwDawmf a*gyutzJGUo wif;xkwfjyefcsuft& od&onf/ 2012 ckESpftwGif; EdkifiH jcm;&D;onf vma&mufrIEIef;

    onf NyD;cJhonhf ESpfESifh EIdif;,SOf vQif c&D;onf wpfodef;ausmf jrihfwufcJhNyD; jyifopf? NAdwdefESihf k&Sm;vlrsKd;rsm; vma&mufrIEIef; wdk;wufcJhaMumif; owif;&&Sd onf/ a&Twd*H kapwDawmfod k Y 2012 wpfESpfvHk;wGif ta&SU awmiftm&S Oa&my? tmz&du? ajrmuftar&du? awmiftmz&d uESihf tjcm;EdkifiHrsm;tygt0if

    EdkifiHaygif; 57 EdkifiHrS c&D;oGm; {nfhonf 3 odef;cJ GeD;yg; vm a&mufcJhNyD; tvSLaiG tar&duef a':vm 1 odef;cJGcefYESihf FEC 8&Spfodef;ausmf &&SdcJhaMumif; od&onf/ NyD;cJhonhf Edk0ifbm 19 &uf wGif tar&dueforw tdkbm; rm;onf a&Twd*HkapwDawmfokdY wufa&mufMunfnKdcJ h NyD; t vm;wl tjcm;aomEdkifiHtBuD; tuJrsm;vnf; wufa&muf

    MunfnKdMuonf/ 2012 ckESpftwGif; jrefrm EdkifiHodkY avqdyf0ifaygufrsm;rS wpfaeYvQif EdkifiHjcm;om; wpf axmifcefY aeYpOf0ifa&mufcJ h onf/ a&Twd*HkapwDawmf&ifjyif wGif 2012 Mo*kwfv 15 &ufrS p bk&m;zl;vm EdkifiHjcm;om; rsm;udk tifwmeuftcrJh rdepf 30 oHk;pJGcGifhjyKcJhonf/

    0,fNrKdU 0JuRef;&yfuGufrS a'ocH wpfOD;uajymonf/ xm;0,fNrKdU \owif;rsm;udk OD;pm;ay;azmfjy aeaom Dawei Watch azhpf

    bGwfcfpmrsufESmwGifvnf; tqdk ygc&D;pOfudk ]]xm;0,f-&efukef c&D;pOftwGuf rsufESmpmtopf wpf&yf}} [k azmfjyxm;onf/

    jrwfpkrGef&efukef?

    Zefe0g&D - 6attm&fwDaq;0g;ukxHk;jzihf uko&efvdktyfvsuf&Sdonhf HIV ydk;jzihf touf&Sifaexdkifol 40 OD;cefYonf ucsifjynfe,fwGif vuf&SdjzpfyGm;vsuf&Sdaom wdkuf yJGrsm;aMumifh 'kuonfpcef;rsm; odkY xGufajy;wdrf;a&Smifae& aMumif; Myanmar Positive Group (MPG) Ou|u ajym onf/ ]]ucsiftrsKd;orD; tzJGUawG u xkwfjyefcsuft& KIO eJY eD; pyfwJh pcef;awGbufudk trsm; qHk;a&mufaew,fvdkY owif;t csuftvuf&w,f/ 'DvlawGudk

    ulnDEdkifzdkYtwGuf jynfe,fusef; r m a & ; O D ; p D ; X m e b u f a & m ? wdkif;&if;om;vufeufudkifawG bufudkyg ndEIdif;pDpOfxm;w,f/ 'DvxJrSm tJ'Dudk oGm;rSmyg}} [k Ou| OD;rsKd;oefYatmifu ajym onf/ ucsifjynfe,fwGif ARV aq;0g;aomufoHk;ae&onhf HIV ydk;jzihf touf&Sifaexdkifol pkpkaygif; 800 ausmf&SdNyD; xGuf ajy;wdrf;a&Smifolrsm;rS ty usef 700 ausmfrSm aq;0g;yHkrSef aomufoHk;cGifh&&SdaMumif; MPG rS od&onf/ jrefrmEdkifiHwGif ucsifjynf e,fESihf &ckdifjynf&Sd a'otcsKdU wGif HIV Positive rsm;twGuf

    aq;ukorIESihf 0efaqmifrIay; aeonhf vkyfief;rsm;udk &yfqdkif; xm;cJh&jcif;rsm;aMumifh touf tE&m,fomru aq;,Ofyg; onhf ydk;rsm;jzpfay:vmEdkifonhf tE&m,frsm;&SdaMumif; MPG u xkwfjyefxm;onf/ ]]&ckdifjynfe,frSm y#dyu awGaMumifh aq;yHkrSef raomuf oHk;&vdkY aoqHk;oGm;ol okH;OD;&SdcJh w,f/ y#dyuawGomr&Sd&if 'D vlawG raoEdkifygbl;}} [k OD;rsKd; oefYatmifu ajymonf/ MPG onf oufqkdif&m wm0ef&Sdaom tpdk;&Xmersm;? ukvor*wm0ef&Sdolrsm;? tvSL &Sifrsm;ESihf 0efaqmifrIay;aeol rsm;tm; 2012 ckESpfukefydkif;u

    ucsifjynfe,fESihf &ckdifjynfe,f wdkYwGif Nidrf;csrf;a&;udk tjrefqHk; taumiftxnfazmfay;&efESihf aq;0g;ukorIvkyfief;rsm; t qufrjywfoGm;apa&;twGuf 0 d ki f ;0ef; aqmif& Gufay;&ef awmif;qd kcsufxkwfjyefxm; onf/ MPG onf udk,fhtm;udk,f udk; tkyfpk (SHG) rsm;jzihf zJGUpnf; xm;onhf jrefrmEdkifiH&Sd HIV ydk; jzihf touf&Sifaexdkifolrsm; yg 0ifonhf uGef&ufjzpfonf/ 2005 ckESpfwGif pwifzJGUpnf;cJh NyD; ,cktcg jynfe,fESihf wdkif; 14 ck tzJGUaygif; 214 zJGU yg0if NyD; tzJGU0ifOD;a& wpfaomif; ausmf&Sdonf/

    udk,hfa'orSmyif owif;axmufvkyfvdkolrsm;twGuf txl;tcGifhtvrf;udk,hfarG;&yfajrwGifaexdkif owif;axmuftjzpf touf arG;0rf;ausmif;jyKvdkolrsm;udk 7Day News u tvdk&Sdonf/ xm;0,f? Nrdwf? rdwDvm? awmifBuD;? rlq,f? vm;Id;? wmcsDvdwf? jrpfBuD;em;? rauG;? uav;? armfvNrKdif? [m;cg;? bm;tH? ykodrf? vyGwmNrKdUrsm;rS owif;axmuftvkyfudk trSefwu,f pdwf0ifpm;ol? tedrfhqHk; wuodkvf0ifwef;atmifjrifxm; ol? touf 18 ESpfrS 35 ESpftwGif; (txufygNrKdUrsm;wGif aexdkifol)&Sdolrsm; avQmufxm;Edkifonf/ vdktyfvQif c&D; xGufEkdif&rnfjzpfonf/ owif;pmynmoifMum;ay;rnfjzpf owif;axmuftjzpf rvkyfudkifzl;olrsm; OD;pm;ay;rnf/

    Diamond Centre (G-12) ajrnDxyf? wdkuf(B)? trSwf(497)? jynfvrf;? (8)&yfuGuf? urm&GwfNrdKUe,f? &efukefNrdKU/

    7 Day News *sme,fwGif wm0efxrf;aqmif&ef tcGifhta&;

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013

    yJig;ydMuufOarT

    'Dwpfywf0dkufzDu tnmyJ ig;ydudk csufaeusykHpHuae eJeJav;jyif NyD;csufxm;wmyg/ yJig;ydMuufOarTjzpfygw,f/ 'D[if;csufzdkY tnmyJig;yd ig;usyfom;? MuufO wpfvHk;eJY udkif;c&rf;csOfoD;eJY eHeHyifyJvdkygw,f/ yxrqHk;awmh MuufoGefjzLeDudk eEGif;rIefYtenf;i,feJY qD owfygr,f/ NyD;&if c&rf;csOfoD;udk xnhfNyD; vdyfatmif wnfay; yg/ NyD;wmeJY a&pifatmif aq;xm;wJh yJig;ydudk xnhfvdkufyg/ yJig;ydxnhfNyD;wmeJY [if;cwfrIefYxnhfyg/ yJig;ydrSma&m [if;cwf rIef YrSmyg tav;"mwfygwmaMumifh qm;xnhfr,fqdk&ifvnf; enf;enf;yJcsdefxnhfyg/ yJig;ydEl;atmif a&wnfNyD;NyDqdk&if cPavmuftkyfxm;yg/ yJig;yda&cef;oGm;NyDqdk&if arTxm;wJh MuufOav;jzL;ay;NyD; t zwfav;awGjzpfatmif arTay;yg/ aemufqHk;rSmawmh eHeHyifav; awGtkyfNyD; csvdkufvdkY&ygNyD/

    tvdktavsmufuav;wpfa,mufay:vpDEIwfcrf;plxm;onfh toufav;ESpft&G,f orD;i,fudk nmbuf&ifcGif wGif csDayGUvsuf udkodef;aX;wpfa,muf ajcvSrf;usJBuD;rsm;jzihf cyfjref jrefavQmufvSrf;aeonf/ wpfOD;wnf;aom orD;i,fav;udk jyify aeYuav;xdef;ausmif;udkydkYrnf/ NyD;rS olUrdef;r a&mufESihfaeaom tkwfoJausmufqkdifav;qDodkY tajy;oGm;rnf[k pdwful;vkdufonf/

    ,aeYacwf NrdKUjyaevl wef;pm;rsm;wGif tdrfaxmif jyKNyD; rdom;pkrsm;rSm &ifaoG;wpf a,mufxuf ydk,l&ef wjznf; jznf; cufcJvmaeonf/ jrefrmEkdifiHwGif wkwfjynf uJhodkY ]]&ifaoG;wpfOD;wnf;rl0g'}}r&Sdaomfvnf; vlrIpD;yGm;a&; tcuftcJrsdK;pHk&Sdaom NrdKUjy aevlwef;pm; trsm;pktwGuf tvdkvdkjy|mef;ay;xm;ouJhodkY jzpfaeNyD; uav;,lEIef;usqif; aejcif;jzpfonf/ udkodef;aX;wdkYrdom;pkrSm vnf; xdkuJhodkY tcuftcJjzpfae aom NrdKUaevlwef;pm;rsm;xJrS b0wpfckyifjzpfonf/ ]]uav;wpfa,mufwnf; eJYawmif tvkyfudk vifr,m; ESpfa,mufvHk; BudK;pm;ae&wm/ aemufwpfa,mufxyf,lzk d Y awmfawmfpOf;pm;&r,f}}[k ukd odef;aX;u oufjyif;cyfzGzGcs&if; nnf;wGm;onf/ vlaygif; 350 cefYtm; tif wmeufESihf vlawGUar;jref;csuf rsm;t& NrdKUjyae vlwef;pm;rsm; \ 80 &mckdifEIef;ausmfrSm uav; wpfa,mufxuf ydk,l&ef cufcJ vmaeaMumif; ajymqkdMuonf/

    ]]wpfvudk &Spfaomif;yJ& w,f/ rdef;ruvnf; uav; xdef;r,fhvlr&SdvdkY tvkyfxGuf vdkuf&w,f}}[k touf 35 ESpf t&G,f uav;wpfa,mufzcif ukrPD0efxrf;wpfOD;u olBuHK awGUae&onfrsm;udk ajymjy onf/ vlwpfa,muf\ aeYpOf0if aiGrSm ,aeYNrdKUjyvlaerIpepf wGif uav;ESpfa,muf,l&ef cufcJonf[k ppfwrf;ajzqkdae olrsm;\ 85&mckdifEIef;uqkdonf/ uav; wpfa,muft wGuf arG;zGm;p&dwfrSmvnf; NrdKU aevlwef;pm;rsm;twGuf t cuftcJwpf&yfyif/ yk*vdu aq;Hkrsm;wGif usyfodef;q,f* Pef;rQ ukefusaeNyD; tpdk;&usef; rma&;aq;Hkrsm;wGifyif usyf wpfodef;0ef;usifcefY ukefusae onf/ ]]tdrfaxmifusNyD;wJhtcsdef rSm uav;,lzkdY awmfawmfaiGpk cJh&w,f}}[k ta&mif;0efxrf; trsdK;orD;wpfOD;uajymonf/ ]]tvkyfvkyfNyD; uav;,l wJhtcgus&if aeYuav;xdef; ausmif;awG NyD;awmh vlrIa&;t axmuftyHhawG EdkifiHawmfu

    jynfhpHkpGm axmufyHhzkd Yvkdtyf w,f/ tjcm;EkdifiHawGrSmqkd&if vlrIpD;yGm;a&; taxmuftyHh aumif;aumif;&SdMuw,f}}[k t rsdK;orD;tcGifhta&;vIyf&Sm;ol rZifrmatmifu wkdufwGef;ajym qdkonf/ tdrfaxmifjyKonhf touf t&G,f aemufusvmjcif;rSm vnf; uav;wpfa,mufxuf ydk,l&ef tcuftcJwpfcktjzpf yg0ifonf/ NrdKUjywGif ynmoif Mum;Ekdifonfh tcGihfta&;rsm; jym;vmjcif;? ynma&;udk OD;pm; ay;Mujcif;? aiGaMu;pkaqmif;rI twGuf tcsdefydkrdk,lvmjcif;wdkY aMumihf tdrfaxmifjyKcsdef aemuf usvmjcif;jzpfonf[k ynm&Sif rsm;u axmufjyonf/ ]]tdrfaxmifuswJhtcsdefrSm toufu 40 em;eD;aeNyD/ aemufwpfa,muf xyf,lzkdY r vG,fawmhovdk tjyifrSm t vkyfvkyfaewJh rdcifwpfa,muf twGuf uav;wpfa,mufeJY wif awmfawmfrvG,fawmhbl;}} [k tdrfaxmifonftrsdK;orD; q&m0efwpfOD;uajymonf/ rdcifa&m zcifyg kef;uef tvkyfvkyfae&onfh om;orD; rsm;wGif uav;wpfa,mufrSm aEG;axG;aom arwmESihf tMuifem tm;ay;rI? todtrSwfjyKrIrsm; r&&SdvQif xkduav;rSm pdwfa&m udk,fyg usef;rmaom uav; jzpf&ef rvG,fulawmhbJ uav; twGuf tem*wfvnf; raumif; Ekdifawmh[k pma&;q&mr*sL;u ajymonf/ ]]uav;awG tem*wfr aumif;jcif;[m wkdif;jynf&JUt em*wfraumif;jcif;ygyJ}}[k q

    &mr *sL;u qufvufajymonf/ 1979 ckESpfwGif ]]wpftdrf axmifwpfOD; rl0g'}}usihfoHk;cJh aom wkwfjynf vli,frsm; wGif udk,f&nfudk,faoG;qdkif&m rlrrSefrIESihf vlrIjyemrsm; BuHK awGUvm&onf/ ,cktcg tqdk yg rl0g'udk y,fzsuf&ef wkwf jynfoltrsm;pku tpdk;&udk wpf nDwpfGwfwnf; awmif;qdkae MuNyDjzpfonf/ wpfOD;wnf;aom uav; rsm; t&G,fa&mufvmaomtcg touft&G,f BuD;&ih f Ny D jzpf aom rdbESpfyg;ESihf ESpfzufbdk; bGm;rsm;udk wm0ef,l&onfh 0ef ydapaomjyemjzpfay:vm wwfonf/ if;udk ynm&Sifrsm; u 4-2-1jyem[k aumufcsuf jyKonf/ ,if;jyemaMumifh EkdifiHwpfEkdifiH\ oufBuD;&G,ftkd apmihfa&SmufrItydkif; tiftm; csnfheJYEkdifonf[k oHk;oyfxm; Muonf/ xkdYtjyif wpfOD;wnf;aom uav;rsm;wGif jyifyywf0ef; usifESihf qufqHaomtcg tH0if cGifusrjzpfrIESihf jyemrsm; BuHK awGU&aomtcg udk,fwdkifajz &Sif;&Jonfh owdenf;vmEkdif onf[k pdwfynmXmerS uxdu wpfOD;u&Sif;jyonf/ om;orD;qdkonfrSm rdrdESihf xdkkufrS&onfqkdaom ,HkMunf rI? uav;rsm;aeaomfvnf; u av;tBuD;u ti,fudk xdef; onf[k xifrSwfxm;aom " avhESihf rsdK;qufyGm;usef;rma&; A[kokwtm;enf;olrsm;wGif uav;,lrIrsm;onfukd awGU& onf/ ]]om;orD;qkdwm udk,feJY

    rxdkuf&if b,favmufyJvkdcsif vdkcsif r&bl;}}[k touf 45 ESpf t&G,f [if;oD;[if;&Gufa&mif; onfh a':ndKuajymonf/ NrdKUjyae vlwef;pm;trsm; pk\ tdrfaxmifusvQif uav; ESpfa,muf tenf;qHk;,lcsif aom &mcdkifEIef;rSm 60 &mcdkifEIef; ausmf&Sdaeaomfvnf; vlrIpD;yGm; a&; tcuftcJrsm;aMumifh u av;wpfa,mufxuf ydk,l&ef pkd;&GHUaeMujcif;jzpfonf/ usef;rma&;? ynma&;ESihf pm;0wfaea&; ponfh t&nft aoG;jynfh0aom b0udk ay;&ef twGuf uav;OD;a&rsm;vQif ray;Ekdif[k ,lqMuNyD; om;orD; t,lenf;aom rdom;pkrsm; NrdKU aevlwef;pm;xJ rsm;jym;vm jcif;vnf; jzpfonf/ ]]'DacwfBuD;rSm a&G;cs,fykdif cGihfu vlwkdif;rSm&Sdw,f/ 'gay r,hf ra&G;cs,fcifrSmawmh a&SU uk d BudK NyD; Munhfoih fygw,f/ ukd,hfb0&JU aemufykdif;twGuf yg &nf&G,fNyD; pOf;pm;oihfyg w,f}}[k kyf&Sifokyfaqmif a':aqGZifxkdufu ajymMum; onf/ i,fpOftcgu rdrdvkdcsif orQ& auseyfcJh&aomfvnf;

    t&G,f a&mufvmaomtcg wpfOD;wnf;b0rSm raumif; aMumif; wjznf;jznf; odvm& onf[k touf 33 ESpft&G,f wpfOD;wnf;aomom;tjzpf ae vm&ol udkjynfhNzdK;atmifu ajymonf/ ]]ta&;taMumif; udpjzpf&ifvnf; tqifrajy bl;/ ulnDr,fhol enf;w,f/ NyD;awmh pdwfzdpD;rIvnf; ydkrsm; w,f}}[k if;uqkdonf/ rsdK;qufyGm;usef;rma&; A [kokwESihf rdom;pktpDtpOf rsm; (Family Planning)a&;qGJ jcif;wkdYukd NrdKUaevlwef;pm;rsm; u aus;vufae vlwef;pm;rsm; xuf ydkusihfoHk;Muonf[k aejynfawmfwGif usif;yaom urmhvlOD;a&aeY tcrf;tem; 'kwd,orw pdkif;armufcrf;u xnhfoGif;ajymMum;cJhonf/ tcs d K Ur Sm uav;wpf a,mufom &ao;aomfvnf; aemufxyfwpfa,muf xyf,l &ef tqifrajy uav;r,lbJ om;qufjcm;&ef aq;xdk;? aq; aomufaeol trsm;tjym;&S d aMumif; &efukefNrdKU&Sd q&m0ef wpfOD;u BuHKawGUae&onfrsm; udk &Sif;jyonf/

    owif;tzGJU

    pm(12)okdY

    "mwfykH-xufykdifNzdK;(Z0e)a&Twd*kHbk&m;ay:wGifawGU&aom rdom;pkwpfpk

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013Life10

    ta&jym;ay:u zuf&SifOumudkudk

    ]]ao&ifudk,hfaemufygwm 'gyJ&Sdw,f}} [k vli,ftcsKdUu olwdkYcEmudk,fay:a&;xdk;xm;aom aq;rif kyfyHkrsm;udk Tefjy ajymwwfMuonf/ ]]tEkynmudk cEmrSm NcHKvTrf;xm;wm}} [kvnf; ol wdkYu *kPf,l0ihf

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013 Life11

    aus;Zl;awmf&Sif t*r[my@dw rdk;ukwfq&mawmfBuD;

    "r w&m;tm;xkwfMuwJh yk*Kdvf awG[m t*Fgig;yg; jynfhpHkvdkY&Sd &ifjzihf r*fPf zdkvfPf &Edkifw,fvdkY aAm"d&m Zmukrm&udk a[mxm;wm&Sdw,f/,HkMunf&r,f(1) - 1- eHygwfu bk&m;ocif udk,fawmfjrwfBuD;u oAnKw PfawmfeJY odaewJh w&m;awG aMomf udk,fawmfjrwfBuD;u t ukefodaywmyJ? r[kwf&if wpf vHk;rSrajymbl;? rSefwmcsnf;yJ ajymw,f/ bk&m; tay:,kHMunf&r,faygh/usef;rm&r,f(2) - olYtay: ,HkMunfjim;aomfvnf; udk,furusef;rm jyefawmhvnf; tm;xkwfwJh ta&;u aESmifhaES;vdrfhr,f? 'g aMumifh ,HkMunfNyD;onhf tjcm;rJh usef;rma&;uav;vnf; *kpdkufyg? w&m;tm; xkwfawmhr,fqdkawmh bk&m;udk ,HkMunfwm&,f NyD;awmh usef;rmrI&,f ESpfck&SdoGm;ygNyD/pdwfxm;ajzmifh&r,f(3) - pdwfudkvnf; ajzmihfajzmifhxm;yg/ jzpfysufjrif&if jzpfysufjrifwmaygh? rkef;&if rkef;wmaygh? qHk;&ifjzihfqHk;w,fvdkY q&morm;rsm; ar;jref;wJhtcgusvdkY&Sd&if pdwfajzmifhajzmifhxm;NyD; w&m;tm; xkwfwJhtcg ajymMuqdkMuygaemf/vGefpGmtm;xkwf&r,f(4)- tm;xkwfwJhtcg tyg,f av;yg;wHcg;udk udk,fydwfwJh[m tjreftm;xkwfydwf&&if awmfygw,f/ udk,hftdkab; emab; aoab;awGudk ukd,fyJrvdkcsifvdkY? udk,fyJ tdkab; emab; aoab;eJY cJGwJh tvkyfvkyfwmudk tm;pdkufNyD; tm;xkwfMuygqdkwJh tm;xkwfrIuav;vnf; jzpf ysufIwJhtcg tm;pdkufNyD; IMu yg/

    jzpfysufjrif&r,f(5)- b,fvdkjrif&rSmwHk;qdkawmh jzpf? csKyfPfjrifwJh/ jzpfwmuav;eJY csKyfwm uav;udk aMomf jzpfoGm;vdkY ysufwmyJ aMomf jzpfvdkYysufwmyJ? aMomf jzpfvdkY ysufwmyJqdkNyD; jzpfysufudk jrif&vdrhf r,faemf? jzpfcsKyfPfjrif ig;tif rSefyifr*f&aMumif;wJh/ 'g[m y"med,*Frw&m; ig;yg;vdkYac:w,f/ aAm"d&mZukrm&rif;om;udkvnf; a[mygw,f/ t*FkwKd&fygVdawmfBuD;rSmvnf; [dkae&m'Dae&mqdkovdkyJ r*f&aMumif;awG jywJh ae&m|meusawmh ig;yg;[mygwmyJ/

    pdwmEkyem

    ygarmucsKyfa[mif; q&mBuD; a'gufwmausmfpdef uG,fvGef

    tif;tdkifwGif;ig;rsm;udk vlpkvla0;ESihf zrf;,lpm;aomufolrsm;tm; wpfeyfpm; Of&Sdolrsm;[k arG;^a& 'k0efBuD;ajymoef;aX;

    &efukef? 'DZifbm - 29tif;tdkiftwGif;&SdorQig;rsm; tm; vlpkvla0;ESihf zrf;,lpm; aomufaeMuolwdkif;onf wpf eyfpm;nOfjzihf vkyfaqmifaeMu olrsm;jzpfaMumif;arG;jrLa&; ESihf a&vkyfief;0efBuD;Xme? 'kwd, 0efBuD; OD;cifarmifat;u jref rmEdkifiHig;vkyfief;tzJGUcsKyfwGif ajymMum;vdkufonf/ ]]a&vkyfief;e,fy,f&JU r aumif;wJhpum;yHkBuD;? OD;u axmifvdkuf yJhuaxmifvdkuf t NrD;usuf tNrD;pm;? acgif;usuf acgif;pm; wpfeyfpm;OfeJY vkyf wm? &SdorQuRefawmfwdkY xdef;cJh wJh tif;awGtdkifawG a&&Snf xdef;odrf;cJ hwmawG wpf&uf wnf;eJ Y ukefa&m/ bufx&D a&SmhcfwkdufNyD; zrf;wmrsKd;awG rsKd; ygrcsefbJ zrf;wmawG? vlpkvl a0;eJY &SdorQzrf;xkwfoGm;wm awG? 'DaeYNyD;&if aemufaeY bmeJY pm;rvJ}} [k jrefrmEdkifiH ig;vkyf ief;tzJGUcsKyfwGif usif;yaom nD aemiftoif;rsm;\ ESpfywf vnftcrf;tem;wGif if;u ajymonf/

    xdkokdY vkyfaqmifaeolrsm; rSm a'ocH a&vkyfom;i,frsm; csnf;r[kwfbJ tif;vkyfudkifcGifh &xm;olrsm;vnf; vkyfaqmif aeMujcif;jzpfaMumif; yef;w aemfNrKdUe,f? cEGJcbdktif;udk rDScdk vkyfudkifpm;ae&ol tif;vkyf om;i,f OD;armifarmifu wHk Y jyefajymqdkonf/ tif;om;BuD;&uftjzpf owfrSwfxm;aom awmfovif; vqef;1&ufrS wefcl;vqef;1 &uftwGif; tif;wif'g&xm; olu tif;twGif; ig;&SmcGihf& onf/ a'ocHa&vkyfom;rsm; tm; wefcl;vqef;(1)&ufrS u qkefvtwGif; tqkdygwif'g tif;rsm;twGif;wGifyif ig;&Sm pm;cGihfjyKxm;jcif;ESihf v,fuGif; rsm;twGif;&Sd ig;rsm;tm;vnf; zrf;,lcGihfjyKxm;onf/ xkdokdY cGihf jyKcsufygonhf tif;tkdifa&csKdig; vkyfief;Oya'ukd 2012ckESpf az azmf0g&DvwGif {&m0wDwkdif;a' oBuD;tpkd;&u jy|mef;ay;cJhonf/ ]]tif;om;BuD;&ufqdkwm r&Sdawmhbl;/ pNyD; rdk;&Gmuwnf; u olwdkYtydkifyJ/ 'DxJrSm ig;&Sm

    pm;vdkY vHk;0r&bl;/ &Smpm;wJh ol awGudkvnf; enf;rsKd;pHkeJY 'ku ay;w,f/ wcsKdUqdk tzrf;cH&NyD; awmh b0ysufoGm;wJholawG t rsm;BuD;&Sdw,f/ tif;rSm tif; pnf;urf;qdkwm&Sdw,f/ ryuf& wJh tif;qdkwmvnf;&S dw,f/ vHk;0yufcGifhr&wJh tif;awGudk vnf; olwdkYyufw,f/ owfrSwf xm;wJhtif;pnf;urf;eJYrnDbJ olwdkYpdwfBuKdufvkyfw,f}} [k OD; armifarmifu ajymonf/ xdk YaMumifh {&m0wDwdkif; a'oBuD;wGif aemifESpfrsm; tif;tdkifxGuf ig;rsKd;pdwf&Sm;yg; rI jzpfyGm;rnfqdkygu wpfeyfpm; Ofpdwf&Sdolrsm;ESihf tif;tdkif a&csKdig;vkyfief;Oya'udk vdkuf emrIr&Sdolwdkif; yg0ifaMumif; if;uqdkonf/ 2011-2012 wGif wpfEdkif iHvHk; tif;aygif; 3415 tif; &Sd NyD; {&m0wDwdkif;a'oBuD;wGif tif;aygif; 1777 tif;&Sdonf/ xdkYaMumifh urmay:wGif jrefrmh tif;vkyfief;onf xkwfvkyfEkdif pGrf; pwkwae&mwGif &Sdae aMumif; if;uajymonf/

    xdkif;bufrS u&ifjynfe,fodkYjyef0ifvmrnfh'kuonfrsm;twGuf jynfe,fwGif;&Sd NrKdYe,ftcsKdYwGif,m,DvufcHa&;pcef;rsm;zGifhvSpf&ef pDpOfjrwfpkrGef

    &efukef? Zefe0g&D - 6

    xdkif;-jrefrme,fpyf&Sd 'kuonf rsm; a&TUajymif;oGm;vmaexdkif onhf rdom;pkrsm;ESihf wdkif;&if; om;vufeufudkif(Nidrf;) rdom; pkrsm;twGuf u&ifjynfe,f&Sd NrKdUe,ftcsKdUwGif ,m,DvufcH a&;pcef;rsm; zGifhvSpf&ef pDpOf ay;xm;aMumif; u&ifjynfe,f tpdk;&tzJGU tqihfjrifht&m&Sd wpfOD;u ajymMum;onf/ u&ifjynfe,f&Sd pluvdNrKdU e,fcJG? a0gavNrKdU? &Srf;&Gmopf? ydkifusKH? udkuf'HkESihf bk&m;oHk;ql NrKdUe,frsm;wGif ajr{&d,mrsm; owfrSwfxm;NyDjzpfaMumif; u &ifjynfe,ftpdk;&tzJGU vlrIa&; 0efBuD;u ajymonf/ odkYaomf u&ifjynfe,ft wGif;&Sd rnfonfha'owGif ae xdkifrnf? rnfonhftoufarG; 0rf;ausmif;udk jyKvkyfvdkonfqdk onfhtcsufudkrl jyef0ifa&muf vmrnhf olrsm;\ oabmxm; twdkif;om OD;pm;ay;pDpOfoGm; rnfjzpfaMumif; vlrIa&;0efBuD; OD;cspfvIdifu ajymonf/ ]]olwdkYu b,fae&mrSm ae

    r,fqdkwm tajzrod&ao;bl;/ jyef0ifvmr,hf tzJGUawGu &Sif; &Sif;vifvif; rajymao;bl;/ w csKdUu aqGrsKd;awG&SdwJh &GmawGrSm jyefaecsifaeMurSmaygh/ b,f ae&mrSmae&r,fvdkY twif; r owfrSwfay;ygbl;}} [k OD;cspf vIdifu jymonf/ xkdif;jrefrme,fpyf&Sd 'ku onfaygif; 120000 cefYonf jynfwGif;odkY jyefvnf0if&zG,f&Sd aMumif; xdkif;trsKd;om;vHkNcHKa&; aumifpDu 2012 ckESpf pufwif bmvwwd,tywfwGif xkwf jyefaMunmcJhonf/ ,if;xkwf jyefaMunmcsuf jrefrmEkdifiH bufwGif ajrjrKyfrdkif;&Sif;vif; a&;vkyfief;rsm;ESihf ae&mxdkif cif;rsm; pDpOfay;aeNyDjzpf aMumif;azmfjyyg&Sdonf/ od k Yaomf u&ifjynfe,f wGif ajrjrKyfrdkif;todynmay; vkyfief;rsm; vkyfudkifaeonhf vlrIa&;tzJGUcsK d U\ ajymMum; csuft& pufud&d,mrsm;toHk; jyKum ajrjrKyfrdkif;&Sif;vif;a&; vkyfief;rsm;udk rnfonhftzJGUu rS pwifvkyfaqmifjcif;r&Sdao; aMumif; od&onf/ jrefrmEkdifiHtwGif;odkY jyef

    0ifa&mufaexdkifrnhfolrsm; onf qHkpnf;NrKdifa'otwGif; aexdkifrnfqdkygu pdkufysKd;&ef ajrrsm;? rsKd;aphrsm;ESihf t&if;t ESD;rsm; axmufyhHay;&ef pDpOf xm;aMumif; wdk;wufaom u&if tpnf;tHk; (DKBA) ppfOD;pD; csKyf\ udk,fa&;t&m&Sd AdkvfBuD; apmudkrsKd;u ajymonf/

    at;olpH&efukef?Zefe0g&D-4

    vlrIa&;ESihf pdwfynmaqmif;yg; rsm; wpdkufrwfrwf a&;om; cJhol &efukefwuokdvfESihf rE av;wuodkvf ygarmucsKyf a[mif; q&mBuD;a'gufwm ausmfpdefonf Zefe0g&D 2 &uf eH eufydkif;wGif SSC txl;ukaq; Hk emwm&Snf vlBuD;a&m*gjzihf uG,fvGefoGm;aMumif; q&mBuD; \ ajr;jzpfoluajymonf/ touf 81 E Sp ft&G,f a'gufwmausmfpdefrSm 2012 ck ESpf pufwifbmvuwnf;u aetdrfwGif acsmfvJ&mrSwpfqihf aq;0g;ukorI cH,lcJh&m touf t&G,fBuD;&ifhvmjcif;aMumifh aomufoHk;&onfh aq;0g;rsm;

    ESihf "mwfrwnhfrI a0'emudkyg xyfrHcHpm;cJh&aMumif; q&mBuD; \ ajr;jzpfoluajymjyonf/ a'gufwmausmfpdefonf 1958 ckESpfwGif &efukefwu odkvfrS pdwfynmjzihf r[m0dZm bGJU&&SdNyD; 1966 wGif tar&d uefjynfaxmifpk? e,l;a,muf NrdKU? ukdvHbD,mwuodkvfwGif pdwfynmyg&*lbGJU &&SdcJhonf/ 1954 ckESpfwGif &efukefwu odkvf pdwfynmXmewGif enf;jy? 1957 wGif vufaxmufuxd u? 1967 wGif uxdu? 1977 wGif ygarmuESihf 1983 wGif &ef ukefwuodkvf ygarmucsKyft jzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf/ 1985 wGif rEav;wuodkvf ygarmucsKyftjzpf wm0efxrf;

    aqmifcJhNyD; 1988 ckESpfwGif ynm a&;0efBuD;Xme 0efBuD;tjzpf wm0ef,lcJhonf/ ausmif;oHk;pmtkyfrsm;t jzpf acwfopfpdwfynm? quf qHa&;pdwfynm? pdwfynm*dkPf; uGJrsm;? taxGaxGpdwfynmwkdY ukd a&;om;jyKpkcJhonf/ 1994 ckESpfwGif ]aZmf#Dum}pmtkyfjzifh pmayAdrmefyxrqk? 2008 wGif yckuLOD;tkef;az pmaywpfouf wmqkESihf ruG,fvGefrD 2012 ck ESpf 'DZifbmvtwGif;u trsdK; om;pmay wpfoufwmqk&Sif tjzpf csD;jrifhjcif;cHcJh&onf/ Zefe0g&D 4 &uf rGef;wnfh 12 em&DwGif a&a0;okomefokdY ydkY aqmifrD;oN*K[fcJhonf/

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013Home12

    pm-7? pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; pwifvkyfukdif&efu&iftrsKd;om;tpnf;tkH; pdwf0ifpm; rS

    jynfe,f jynfrwpfaygif;wpfpnf;wnf; vkyfudkif&ef yl;aygif; aqmif&Guf&eftwGuf yg0ifvmrIudk BudKqdkaMumif; txufyg yk*dKvfuqkdonf/ ]]pD;yGm;a&;eJYywfoufwJh oifwef;awG olwdkYqDrSm oGm;ay; qdkvnf;ay;r,f/ 'DrSmvmwufcsifw,fqdk&ifvnf; ulnDay; r,f}}[k 0efBuD;u xyfrHajymMum;onf/ typftcwf&yfpJa&;? Nidrf;csrf;a&; a&&SnfwnfwHhcdkifNrJ&ef a'owGif; pD;yGm;a&;ESifh zHGUNzdK;a&;rSm rsm;pGmta&;BuD;aMumif; jrefrmhNidrf;csrf;a&;azmfaqmifrI A[dkXmerS typftcwf&yfpJa&; 'gkdufwm a'gufwmrif;aZmfOD;uajymonf/ Nidrf;csrf;a&;vkyfief; pOfrsm;rSm tcsdefumvMumjrifhonfhtwGuf vlxkrSm Nidrf;csrf;a&; toD;tyGifh cHpm;rIudk em;vnfrI&atmifjyKvkyfay;&efvdkaMumif; vnf;if;utBuHjyKonf/ ]]vlxku udk,fhtdrfrSm udk,fat;at;aq;aq; aexkdifvkyf pm;Ekdifatmif vkyfay;zdkYvdkw,f}} [k a'gufwmrif;aZmfOD;u qdk onf/ xdkYtjyif e,fpyfu jyefvmolawG pm;0wfaea&;? tvkyft udkif&&Sda&; &yf&GmwGif qufvuf&SifoefzdkY tpDtrHrsm; jyKvkyf&ef? ajrjyifvkyfief;rsm; vkyfukdifEkdif&eftwGuf ajrjrKyfrkdif;&Sif;onfh vkyfief;rsm;vkyfudkif&efvnf; vdktyfaMumif; txufygyk*dKvfu ajymMum;onf/ EkdifiHawmforwuvnf; u&iftrsKd;om; tpnf;tkH;ESifh aqG;aEG;yJGwGif a'otwGif; tvkyftudkiftcGifhtvrf;rsm; &&Sd &eftwGuf EkdifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHrIrsm;twGuf EkdifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESH rI Oya'udk a&;qJGjy|mef;cJhNyD;jzpfonf/ xdkYtjyif &if;ESD;jrKyfESHrI rsm; 0ifa&mufvmEkdif&ef txl;pD;yGm;a&;Zkefrsm;vnf; azmfaqmif aeNyDjzpfojzifh tvkyftudkiftcGifhtvrf;rsm; &&SdvmEkdifp&m&Sd onf/ o,HZmwcJGa0rIESifhywfouf wkdif;&if;om; tusKd;pD;yGm; udk rxdcdkufap&ef? rdrdEkdifiH*kPfodumudk rxdckdufap&ef? rdrdEkdifiH tcsKyftjcm;tmPmudkrxdckdufap&efESifh obm0ywf0ef;usif rxdcdkufap&ef owdxm;aqmif&Guf&rnfjzpfaMumif; ajymMum; onf/

    pm-9? tvdktavsmuf uav;wpfa,mufay:vpD rS ]]NrdKUaevlwef;pm;awGrSm uav;wpfa,muf xdef;zkdY q&mr iSm;&if wpfvwpfodef;ausmfw,f/ ukd,hfvpmawmif tJ'Davmuf r&bl;/ tvkyfxGufzkdY pOf;pm;xm;w,f}}[k ajcmufxyfwkduf\ tcef;usOf;av;xJ iSm;&rf;aexkdif&aom rdcifwpfOD;u nnf;wGm; ajymqkdonf/ tvkyfvkyfaeaom rdcifrsm;rSm uav;,lNyD;aomtcg tvkyf xGuf uav;xdef;ausmif;&rnfvm;? uav;tm;aeYuav; xdef;ydkY pDrHcefYcGJ&rnfvm;[k pOf;pm;vmMuonf/ ppfwrf;rsm; t& tdrfaxmifusNyD; uav;arG;NyD;aomtcg tvkyfrSxGuf vkduf&aom rdcifrsm;rSm 70 &mcdkifEIef;txd &Sdaeonf/ tpdk;& aeYuav;xdef;ausmif;rsm; rvHkavmufrI? jyifyaeY uav;xdef;ausmif;rsm;wGifvnf; p&dwfBuD;jrihfaerI? uav;wpf a,muf arG;zGm;aomtcg vlrIzlvHka&;p&dwf r&Sdoavmuf enf;yg; aejcif;wdkYrSm NrdKUjyvlaerIpepfwGif uav;wpfa,mufxuf ykd,l &ef aMumuf&GHUapaom jyemxJwGifyg0ifaeonf/ uav;ig;a,muf arG;xm;aom [if;oD;[if;&Gufa&mif; onfh a':ndKtm; rsdK;qufyGm; usef;rma&;? rdom;pktpDtpOfrsm; [laom ar;cGef;rsm;ar; aomtcg ]]igwdkYu tJ'gawG rodygbl;}}[k wpfcGef;wnf;omjyefajymonf/ wpfOD;wnf;aom arG;zGm;xm;aom udkodef;aX;wdkY ZeD; armifESHu ]]tvkyfvnf; odyftqifrajyao;bl;/ aemufwpf a,muf xyfr,lcsifvdkY oHk;vcH aq;xdk;xm;w,f}}[k qkdonf/

    (&Jaemif? AkdvfAkdvf0if;? 0wf&nfatmif? ckdifckdifpkd;?aqGrGef)

    trSm;jyifqifcsuf- 7Day News *sme,ftwGJ(11)? trSwf(43) tcsyfydk (C) rawmfwqjzpfaom tJyk*Hav,mOftmrcHavsmfaMu; a':vmav;oef;& rnf owif;rS ]]tJyk*HavaMumif;vdkif;u rEG,fvif;&Sdeftm; oD;oefYavsmfaMu;tjzpf}} pmom;tpm; ]]tJyk*HavaMumif;vdkif;u rEG,f vif;&SdeftwGuf aoG;aomuf tultnDaiGtjzpf}} [l jyifqifzwfI ay;yg&ef- t,f'Dwm

    rsufESmzkH;-e,fajrrwnfNidrfrI? qif;&JrGJawrIwkdYaMumifh bdef;pdkufysdK;rI jyefrsm;vm rS

    ]]jrefrmhwyfrawmfeJY um uG,fa&;OD;pD;csKyfeJY tqihfjrifh wyfrSL;BuD;awGawGUwJhtcgrSwpf OD;eJYwpfOD; ,HkMunfrIydk&w,fvdkY uRefawmfwdkYbufu IjrifcHpm; rdygw,f}}[k z'dkref;Nidrf;armif u ajymonf/ EkdifiHawmforw? umuG,f a&; OD;pD;csKyfESihf KNU acgif; aqmifrsm; awGUqHkvkdufonfh twGuf ESpfzufpvHk; ,HkMunfrI& &SdoGm;onf[k oHk;oyfaMumif; jrefrmNidrf;csrf;a&;pifwmrS t ypftcwf&yfpJa&; 'gdkufwm a'gufwm rif;aZmfOD;uvnf; oHk;oyfonf/ xkdYtjyif jynfwGif;Nidrf;csrf; a&;ukd typftcwf&yfpJa&;rS pwifaqmif&Gufygrnf[k wyf rawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf 'k wd,AkdvfcsKyfrSL;BuD; rif;atmif vdIifuajymaMumif; KNU Ou| AkdvfcsKyfBuD; rlwl;aq;zdk;u ajym onf/ rMumao;cifu usif;ycJh aom (15) Budrfajrmuf autifef ,l uGefu&ufu a&G;cs,fwif ajrmufcJhaom Ou|? taxGaxG twGif;a&;rSL; tygt0if A[dk tvkyftrIaqmif tcsdKUonf orwOD;odef;pdefESihf Zefe0g&D 5 &ufwGif awGUqHkcJhNyD; wyfrawmf umuG,fa&;OD;pD;csKyfESihf Zefe0g&D

    6 &ufwkdYwGif awGUqHkcJhMuonf/ u&iftrsdK;om;tpnf;t Hk;taejzihf EkdifiHawmforwESihf umuG,fa&;OD;pD;csKyf ESpfOD;pvHk; tm; ajrmufykdif;a'o&Sd KIO/KIA ESihf wdkufyGJrsm; jyif;xefae jcif;u Nidrf;csrf;a&;vkyfief;rsm; tm; xdckdufrI&SdvmonfhtwGuf ppf&SdefavQmh&ef arwm&yfcHwdkuf wGef;cJhaMumif; owif;&&Sdonf/ xkduJhodkY wifjyaomtcg ]]EkdifiHawmfvHkNcHKa&;uvGJvkdY t jcm;ppfa&;udpawGudk xdef;xdef; odrf;odrf;eJY aqmif&GufoGm;r,f vkdY umuG,fa&;OD;pD;csKyfu ajym ygw,f}}[k z'dkref;Nidrf;armifu ajymonf/ u&ifwpfrsdK;om;vHk; nD Gwfa&;twGuf u&iftzGJUt pnf;rsm;ESihf ynm&Sifrsm;ygaom u&ifwkdif;&if;om; nDvmcHwpf ck jyKvkyf&ef EkdifiHawmfu ulnDrI ay;rnfh uwdvnf; &&SdcJhaMumif; KNU acgif;aqmiftcsdKUu ajym onf/ u&iftrsdK;om; tpnf; tHk;ESihf jrefrmtpdk;&wkdYonf 2012 ckESpf Zefe0g&D 12 &ufu typftcwf&yfpJa&; vufrSwf a&;xdk;cJhNyD;aemuf atmufwdk bmvqef;wGif ESpfzufwyfzGJU0if rsm; vkdufem&rnfh ppfonfawmf usihf0wfrlMurf;tm; vufrSwf

    a&;xdk;xm;cJhonf/ ]]aemufwpfqifhu ppf onfawmfusifh0wfudk taumif txnfazmfwJhudprSm e,fedrdwf owfrSwfwJhudp taumift xnfazmfzkdYyJ/ {NyDvavmufrSm jzpfzdkYrsm;w,f/ tJ'DrSmvnf; t ao;pdwfndEIdif;Ekdifr,fvkdY xifyg w,f}}[k typftcwf&yfpJa&; 'gdkufwm a'gufwmrif;aZmfOD; uajymonf/ ESpfzuftypftcwf&yfpJ a&; vufrSwfxdk;cJhonfrSm wpf ESpfeD;yg;&SdNyD; EkdifiHawmforw ESihfESpfBudrf? wyfrawmfumuG,f a&;OD;pD;csKyfESihfwpfBudrf awGUqHk NyD;aomfvnf; wdkufyGJrsm;aMumihf ae&yfpGefYcGmxGufajy;cJh&aom 'kuonfrsm;twGuf ae&yfodkY

    jyefEkdifonfh tajctaeawmh ra&muf&Sdao;aMumif; z'dkref; Nidrf;armifu ajymonf/ EkdifiHawmforw? umuG,f a&;OD;pD;csKyfwkdYESihfawGUqHkNyD; au tifef,lA[kdtvkyftrIaqmif rsm;onf &efukefNrdKU&Sd u&ifvl rI tzG JUtpnf;rsm;ESih fvnf; jrefrm Nidrf;csrf;a&;pifwmwGif awGUqHkcJhonf/ xkdawGUqHkrItNyD; jyKvkyf aom npmpm;yGJodkY 88 rsdK;quf ausmif;om;acgif;aqmifrsm; jzpfMuaom OD;rif;ukdEkdif? OD;ukd ukdBuD;? trsdK;om;'Drkdua&pDt zGJUcsKyfrS OD;tkef;BudKif? OD;NzdK;rif; odef;ESihf tjcm;aom EkdifiHa&;yg wDrsm;rS udk,fpm;vS,frsm; wuf a&mufcJhMuonf/

    rsufESmzkH;-umcsKyfESihf autifef,lacgif;aqmifrsm; ESpf 50 ausmftwGif; yxrqHk;tBudrfawGU rS

    urmay:wGif tmz*efep wefNyD;vQif 'kwd, trsm;qHk; bdef;pdkufysdK;xkwfvkyfaomEkdifiH jzpfvmonf/ ]]bdef;pdkufysdK;rI wkd;vm& jcif;rSm a'ocHawmifolrsm;\ qif;&JrGJawGrI? tpm;tpmrzlvHk rI? 0ifaiG&&Sdonfh w&m;0ifoD;ESH rsm; pkdufysdK;&efESihf oD;ESHxGufukef rsm; aps;uGufodk Y a&muf&Sd&ef vrf;yef;qufoG,fa&; cufcJrI? e,fajrtwGif; rwnfNidrfrIrsm; aMumifh tvG,fwulpkdufysdK;jzpf xGef;NyD; 0ifaiG&vG,fonfh bdef; pdkufysdK;rI jyefvnf&Sifoefvm jcif;jzpfygonf}}[k jrefrmEkdifiH &JwyfzGJUu 7Day News \ ar; jref;rIudk tGefvkdif;rSwpfqifh pm a&;om; jyefajzonf/ w&m;Oya'pdk;rd k;rIESih f vHkNcHKrIr&Sdaom a'orsm;wGif bdef;pd kufysdK;rI wdk;aeaMumif; UNODC (ukvor* rl;,pf aq;0g;ESihf rIcif;qkdif&mHk;) rS jrefrmEkdifiHqkdif&m refae*sm a*sqiftJvpf&Sfuvnf; 2012 atmufwkdbmvukefykdif;u jyK vkyfaom owif;pm&Sif;vif;yGJ wGif ajymMum;cJhonf/

    ]]t&ifu wpfoD;wnf;pdkuf wm/ tck ESpfoD;awmifpdkufvm NyD/ ykdqdk;vmw,f}}[k &Srf;jynf e,f uGwfckdifNrdKUe,frS a'ocH wpfOD;uvnf; if;aexkdif&m a'o&Sd aus;&GmtcsdKUwGif bdef; ykdpkdufvmjcif;udk ajymonf/ jynfwGif; bdef;trsm;qHk; pdkufysdK;aom a'orSm &Srf;jynf e,fjzpfNyD; pdkufysdK;rItm;vHk;\ 90 &mckdifEIef;&Sdonf/ txl;o jzihf &Srf;jynfe,fawmifykdif;rSm bdef;pdkufysdK;rI yrmPtm;vHk;\ 50 &mckdifEIef;udk pdkufysdK;aeum? &Srf;jynfe,f ajrmufydkif;wGif vnf; 2012 wGif bdef;pdkufysdK;rI xl;xl;jcm;jcm; wdk;vmcJhonf/ wdkufyGJrsm;jzpfyGm;aeaom u csifjynfe,fwGifvnf; jynfwGif; bdef;p d kufys d K ;r I{&d,m\ 10 &mckdifEIef; pd kufysdK;aeaMumif; UNODC u 2012 ckESpftwGuf ta&SUawmiftm&SEkdifiHrsm;\ bdef;pdkufysdK;xkwfvkyfrI ppfwrf; wGif azmfjyxm;onf/ 1996 ckESpfwGif jrefrmEkdifiH bdef;pdkufysdK;rI{&d,m pkpkaygif; 163000 [ufwm (402700 {uausmf)txd&SdcJ hNyD;? 2005

    ckESpfwGif 21500 [wfwm (53000 {uausmf)txd avQmh csEkdifcJhum 2006 aemufydkif; jyef wdk;vmNyD; 2011 wGif 43600 [ufwm (107700 {uausmf) &Sdvmonf/ xkdYaMumifh 2012 rS ,cifESpfuxuf bdef;pdkufysdK;rI 17 &mckdifEIef; wdk;cJhNyD; bdef;pdrf; xkwfvkyfrIwGif wefcsdef 960 &Sd um ,cifESpfuxuf 13 &mckdif EIef; wdk;cJhaMumif; UNODC u xkwfjyefonf/ ta&SUawmiftm&SwGif bdef;pdkufysdK;rI{&d,m\ 90 &m ckdifEIef;0ef;usif &Sdaeaom jref rmEkdifiHwGif bdef;pdkkufysdK;rI avsmh usa&;ESihf rl;,pfaq;0g;wkduf zsufa&;twGuf t"dupdefac:rI rsm;rSm wkdif;&if;om;vufeuf udkif tzGJUtpnf;rsm; xdef;csKyf xm;aom e,fajrrsm;wGif t xufygvkyfief;udk xda&mufpGm rjyKvkyfEkdifjcif;? e,fajrrwnf NidrfrI? w&m;Oya'rpdk;rdk;rI? a' ocHrsm;twGuf w&m;0ifoD;ESH rsm;rSm pm;0wfaea&;twGuf tcuftcJ&SdaerI[k jrefrmEkdifiH &JwyfzGJUuqkdonf/ xkdYtjyif t csdKUbdef;pdkufawmifolrsm; ukd,f

    wkdif bdef;pGJaeojzihf if;wdkYudk,f wkdifoHk;pGJ&ef pkdufysdK;rIrpGefYvTwf EkdifaMumif; jrefrmEkdifiH&JwyfzGJU uajymonf/ jynfwGif;rl;,pf aq;0g;oHk;pGJrIwGifvnf; bdef; pdrf;? bdef;jzL oHk;pGJrI trsm;qHk; jzpfonf/ tpdk;&u rl;,pfaq;0g;y aysmufa&;twGuf rl;,pfA[dkHk; ESihf rl;,pfaq;0g;yaysmufa&; Xmeudk zGihfvSpfNyD; UNODC tyg t0if EdkifiHwumtzGJUtpnf; rsm;? wkwf? xkdif;wdkYESihfvnf; yl; aygif;aqmif&Gufvsuf&Sdonf/ 1999-2000 rS 2013-14 t xd rl;,pfaq;0g;yaysmufa&; 15 ESpf pDrHudef;udkvnf; 2019 txd ig;ESpfxyfwdk;cJhNyD;? bdef; pdkufysdK;rI avQmhcs&ef Nidrf;csrf; a&;&&Sdxm;aom wkdif;&if;om; vufeufudkif tzGJUrsm;ESihf yl; aygif;aqmif&Gufrnf[k jynfxJ a&;0efBuD;Xme 'k0efBuD; &JcsKyf ausmfausmfxGef;u ajymMum; xm;onf/ 1990 rS 2012 xd a':vmoef; 18200 ausmf wef zkd;&Sd rl;,pfaq;0g;rsm;udk zsuf qD;cJhonf[kvnf; qkdonf/

    umcsKyfESifh autifef,lOu|wdkY vufqGJEIwfqufaepOf "mwfykH-WYM

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013

    aqmif;cdkiSuf0ifa&mufcsdefjzpf Muuf? iSufwkyfauG;a&m*g owday;&Jaemif

    &efukef? Zefe0g&D - 3tdrfeD;csif;EdkifiHtcsKdUwGif Muuf iSufwkyfauG;a&m*gjzpfyGm;rIrsm; &SdaeaomaMumihf jrefrmEdkifiHt aejzihf a&m*gumuG,fa&;vkyf ief;rsm; vkyfaqmif&ef arG;jrL a&;ESihf a&vkyfief;0efBuD;Xmeu Zefe0g&D 1 &ufwGif owday; csufxkwfjyefonf/ ]]aqmif;wGif;a&mufvm awmh aqmif;cdkiSufawG0ifvm wmaMumifh a&m*gydk;awG ul;vm Edkifw,f/ tdrfeD;csif;EdkifiHawGrSm vnf; jzpfaeawmh BudKwifaMu nmxm;wm}} [k arG;jrLa&;ESihf a&vkyfief;0efBuD;XmerS a'guf wmatmifBuD;u ajymonf/ 2012 ckESpf Edk0ifbmESihf 'DZifbmvrsm;wGif tif'dkeD;&Sm;? wkwf? tdEd,? AD,uferfESihf

    qif;&JEGrf;yg;onfh aq;Hkwufvlemrsm;tm; tcrJhaq;0g;axmufyHhEdkifa&; &efyHkaiGpDpOfxm;[kqdkarmifwm rEav;?Zefe0g&D-5trSefwu,f qif;&JEGrf;yg;NyD; aq;zkd;rwwfEkdifonfh aq;Hkwuf vlemrsm;twGuf tcrJh aq;0g;axmufyHhEkdif&ef &efyHkaiGcsay;xm; aMumif; rEav;wkdif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU? vlrIa&;0efBuD; a'guf wm0if;vIdifu rEav;wkdif;vTwfawmfwGif ajymMum;onf/ rEav;jynfolYaq;HkBuD;wGif aq;zkd;rwwfEkdifonfh trSef wu,f EGrf;yg;olrsm;tm; wm0ef&Sdolrsm;taejzihf rnfuJhokdY pDpOf xm;onfudk od&SdvdkaMumif; vTwfawmfukd,fpm;vS,fwpfOD;u ar;jref;&m a'gufwm0if;vIdifu ,ckuJhodkY jyef vnfajzMum;cJhjcif; jzpfonf/ rEav;wkdif;a'oBuD;twGif;&Sd ckwif 200 ESihftxuf aq;Hk BuD;rsm;wGif EkdifiHawmfuaxmufyHhonfh CMSD aq;0g;rsm;tm;tcrJhay;&efESihf EkdifiHawmfrS raxmufyHhEkdifaom aq;0g;rsm; 0,f,lEkdif&ef 2012^2013 b@ma&;ESpf\ aemufqHk;oHk;vt wGuf ysrf;rQ usyfodef; 500pD cGJa0ay;xm;NyD; qif;&JEGrf;yg;olrsm; tm; OD;pm;ay; usef;rma&;apmihfa&SmufrIay;&ef pDpOfxm; aMumif; a'gufwm0if;vIdifuajymonf/ xkdYtjyif rEav;wkdif;twGif; ckwif 100xd aq;Hkrsm; ESihf aus;vufusef;rma&;Xme XmecGJrsm;txd aq;0g;rsm;jzefY a0&ef wif'gac:,lxm;NyD; aq;0g;rsm;tm; aus;vufa'o atmufajctxd jzefYjzL;um tqdkyg aq;0g;rsm;jzifh ukoygu tcrJhukoay;&efESihf a&m*g\ ukxHk;wGif tqdkygaq;0g;rsm; ryg&Sdao;ygu p&dwfrQay;pepfjzifh ukoay;&ef pDpOfxm;aMumif; if;uajymonf/ aq;Hkwufa&muf&mwGif aq;0g;trsm;pkudk jyifyESifh aq; Hk0if;twGif;a&mif;csaeonhf aq;qkdifrsm;rS 0,f,laeMu&NyD; ukefusp&dwftvGefrsm;aMumif;? aiGukefaMu;usrIrsm;ojzihf aq;Hk wufaq;0g;uko&ef aMumuf&GHUrdvmaMumif; vGefcJhonfh wpfv cefYu rEav;aq;HkBuD;okdY wufa&mufukorI cH,lcJhonfh vlem &SifwpfOD;uajymonf/ aq;Hkwufvlemtrsm;pkrSm aq;0g;0,f,lp&dwf rwwf EkdifMubJ rsm;pGmtcufawGUae&aMumif;? rEav;aq;HkBuD;odkY a&mufwkdif; xkdodkY BuHKawGUae&aom vlemrsm;ukd awGU&Sdae&NyD; pdwfraumif;jzpfrdaMumif; txufygar;cGef;udk ar;jref;cJhonfh csrf;at;ompHNrdKUe,f rJ qEe,ftrSwf(2)rS rEav;wkdif; vTwf awmfukd,fpm;vS,f a':wifwifrmuajymonf/

    um;armif;pOf tdyfikdufjcif;aMumifh ,mOfwkdufrIjzpfyGm;NyD; taotaysmufrsm;

    b*Fvm;a'h&SfEdkifiHrsm; Muuf iSufwkyfauG;a&m*grsm; jzpfyGm; cJhNyD; tif'dkeD;&Sm;EdkifiH vlwpfOD; aoqHk;cJhaMumif; od&onf/ aqmif;cdkiSufrsm; 0ifa&muf aom ab;rJhopfawmrsm; uJhodkY tdrfarG;wd&pmefrsm; vTwf xdef;ausmif;jcif;? a&m*gydk;&S d aom wd&pmefrsm;udk zrf;qD;? pm;aomufjcif;wdkYaMumifh Muuf? iSufwkyfauG;a&m*g jzpfyGm;Ekdif onf[k jrefrmEdkifiH iSuf0goem &Sifrsm;toif; Ou| OD;pdk;GefY u ajymonf/ ]]yxrawmh a&m*g&S dwJ h aqmif;cd kiSufawGuwpfqihf tdrfarG;wd&pmefawGudkyg ul; pufwm/ aemufrS tJh'Dwd&pmef awGuae vludkul;wmyg}} [k OD;pdk;GefYu ajymonf/ Muuf? iSufwkyfauG; a&m*g

    ul;pufcH&onhf vlwpfa,muf taejzihf zsm;emjcif;? acsmif;qdk; jcif;? vnfacsmif;emjcif;? udk,f vufudkufcJjcif;? rsufpda&mif&rf; jcif;paom a&m*gvuPmrsm; jzpfay:avh&SdNyD; a&m*gjyif;xef ygu toufaoqHk;Edkifonf[k od&onf/ ]]t"duuawmh udk,fvuf oefY&Sif;a&;eJY tpm;taomuf udk usufatmifcsufzdkY ta&;BuD;

    ygw,f}} [k q&m0efwpfOD;u tBuHjyKajymMum;onf/ urmtESHYwGif Muuf? iSuf wkyfauG;a&m*g ul;pufcH&ol 608 OD;&SdNyD; 359 OD;aoqHk;cJh&m ao qHk;rIEIef;rSm 60 &mcdkifEIef;&Sdonf/ jrefrmEdkifiHwGif MuufiSuf wkyfauG;a&m*grSm 2006 ckESpf wGif pwifjzpfyGm;cJhNyD; tqdkyg a&m*gaMumifh toufqHk;IH;rI r&SdcJhaMumif; od&onf/

    twvEm? Zefe0g&D-3

    vGefcJhaom wpfvtwGif; um; armif;aepOf tdyfidkufzl;onf[k tar&duef 25 OD;teuf wpfOD;u 0efcHcJhaMumif; okawoDrsm;u ajymMum;onf/ jynfe,faygif; 19 jynf e,frS ,mOfarmif; wpfodef;ausmf tm; ar;jref;cJh&m ,if;wdkYtxJrS 4 'or 2 &mckdifEIef;u vGefcJh aom &ufaygif; 30 twGif; um; armif;aepOf cPwm tdyfaysmf jcif; tenf;qkH;wpfBudrf jzpfcJh onf[k 0efcHaMumif; a&m*gum uG,fa&;ESifh xdef;csKyfa&; (CDC) rS okawoDrsm;u ajymonf/ ,if;odkY um;armif;pOf tdyf id kufaom tjzpftysufudk n bufajcmufem&Dxuf avQmh tdyf olrsm;? a[mufwwfolrsm; r&nf&G,fbJ aecif;buf tdyf ikdufwwfolrsm; Mum;wGif tjzpf rsm;NyD; ,if;vuPm rjyool rsm;rSm tjzpfenf;onf[k uef okawoDrsm;u ajymMum;onf/

    tar&duefEkdifiHwGif 2009 ckESpftwGif; tdyfidkufaom ,mOf armif;rsm;aMumifh vlaoqkH;rI 730 &SdcJhNyD; ,mOfrawmfwqrI 30000 rSmvnf; tdyfidkufoGm;

    aom ,mOfarmif;rsm;aMumifh jzpfay:cJ h&onf/ ta0;ajy; vrf;rrsm;ab; tE&m,fuif; &Sif;a&; trsKd;om; tzJGUtpnf; url ,mOfarmif;rsm; yifyef;

    EGrf;e,frIaMumifh ,mOfrawmf wqrIjzpfyGm;jcif;rSm 33 &mcdkif EIef;rS 15 &mcdkifEIef;Mum; &Sdonf [k ajymonf/

    -UPI

    a&Twd*kHapwDawmfwGif vma&mufem;ckdonhf aqmif;ckd [dr0Emvif;wrsm;

    "mw

    fykH-OD;

    pkd;n

    GefY

  • Vol.11, No.44 JaNuary 10 , 2013Health14

    a[mfrkef;aMumihf jzpfyGm;onfha&m*grsm; oD;oefYukoay;rnfhXmezGihf0wf&nfatmif

    &efukef?Zefe0g&D-3jrefrmEkdifiHwGif a[mfrkef;aMumihf jzpfyGm;onfh a&m*grsm; tm; txl;ukoay;rnfhXme yxrqHk;tjzpf zGihfvSpfvkduf aMumif; owif;&&Sdonf/ urmay:wGifomru jref rmEkdifiHwGifvnf; a[mfrkef; aMumifh jzpfyGm;onfh a&m*grsm;rSm trsm;qHk;jzpfaeNyD; xdka&m*grsm;twGuf txl;ukorIay;Ekdif&ef ajrmufOu vmyaq;HkBuD;&Sd oDwmaqmifwGif 'DZifbm 21 &ufrS pwif jyifyvlemXmeESihf twGif;vlemrsm;tm; vufcH ukoay;oGm;rnfjzpfaMumif; aq;wuokdvf(2) ygarmu csKyf a'gufwmwifhaqGvwfuajymonf/ xkda[mfrkef;a&m*grsm; txl;ukXmewGif a[mfrkef;xGuf &SdrI rrSefuefjcif;aMumifh tjzpfrsm;onfh qD;csdKa&m*g? vnfyif;BuD;a&m*grsm;? a[mfrkef;&SdoifhonfhyrmPxuf txGufenf;jcif;aMumif;jzpfonfh a&m*grsm;? txGufrsm; jcif;aMumifh jzpfyGm;onfha&m*grsm;? u,fvfqD,rfxdef;csKyf aom a[mfrkef;rrSefuefjcif;aMumihf jzpfyGm;onfh tdk;yG a&m*grsm;? trsdK;orD;rsm; a[mfrkef;aMumihfjzpfonfh rD;,yf rrSefjcif; ponfha&m*grsm;tm; ppfaq;ukoay;Ekdifrnf jzpfaMumif; od&onf/ ]]tjzpfrsm;wJha&m*gawGuawmh a[mfrkef;aMumihf jzpfwmrsm;w,f/ tJ'Da&m*gawGu wpfukd,fvHk;rSmjzpfEkdif wJha&m*gawGqkd&if wpfOD;csif;pDu ukaewmxufpm&if tckvkdwpfpkwpf pnf;wnf;ukwmeJYawmh uGmjcm;csufawG &SdEkdifr,f/ EkdifiHwumrSmvnf; 'Da&m*gawGtwGuf oD;oefY Xmexm;NyD; ukMuw,f}}[k a'gufwmwifhaqGvwfuajym onf/

    wuodkvfausmif;olrsm;? ausmif;om;rsm;xuf ,rum ydkrSD0J AD*dk(pydef)? Zefe0g&D-3wuodkvf ausmif;olrsm;onf oli,fcsi f ; a,mus fm;av; ausmif;om;azmfrsm;xuf wrif wumyif t&ufyd krsm;rsm; aomufokH;Muonf[k pydefEkdifiH rS okawoDrsm;u ajymMum; onf/ Healthyfit tkyfpkrS okaw oDrsm;onf wuodkvf ausmif; ol? ausmif;om;rsm;\ b0ae xkdifrI yk HpHudk avhvmcJhMuNyD; ausmif;om;? ausmif;oltrsm; pkrSm usef;rma&;ESifh rnDnGwf aom ykHpHrsm;jzifh aexkdifMuonf [k aumufcsufcsxm;onf/ obm0ywf0ef;usif ok awoeESifh jynfolYusef;rma&; *sme,fwGif azmfjycJ haom ok awoe pmwrf;t& wuodkvf

    ausmif;ol 51 'or 2 &mckdif EIef;rSm usef;rma&;twGuf udk,f vufvIyf&Sm;rI vkH;0rvkyf olrsm; jzpfNyD; a,musfm;av;rsm;wGif ,if;yrmP 41 'or 7 &mcdkif EIef; &Sdonf/ udk,fvufvIyf&Sm; rI vkyf&mwGif a,musfm;av; 38 'or 6 &mcdkifEIef;? rdef;uav; 20 'or 9 &mcd kifEIef;om &S d onf/

    tat;"mwfonf oufBuD;&G,ftdkrsm;twGuf tylvGefuJovkd tE&m,f&Sde,l;a,muf?

    Zefe0g&D-5aqmif;wGif; tat;"mwfvGef uJjcif;rsm;rSm aEG&moDtyl"mwf uJhokdYyif oufBuD;&G,ftkdrsm;ESihf usef;rma&; csLcsmolrsm;twGuf 'kuay;EkdifaMumif; tar&duef rS oufBuD;&G,ftdk aq;ynm&Sif rsm;u ajymMum;onf/ ]]aqmif;&moD 0ifa&muf vmovkdrsdK; dk;dk;&Sif;&Sif; tjzpf tysufav;u tbdk;? tbGm; awGtwGuf Ncdrf;ajcmufp&mjzpf Ekdifygw,f}}[k e,l;a,mufNrdKU Presbyterian aq;HkrS oufBuD; &G,ftkd aq;ynmXme 'gdkuf wm a'gufwmt,fAvif*&meD &Du xkwfjyefcsufwpf&yfwGif ajymonf/ aqmif;&moDwGif tdrfjyif rxGufaom vlBuD;olrrsm;t wGuf tE&m,frsm;pGm&SdaMumif; rpwm*&meD&Du ajymMum;NyD; cEmukd,ftylcsdef tvGeftrif;

    xkdYtjyif t&ufudk tcsdef wdktwGif; trsm;tjym; aomuf okH;&mwGifvnf; rdef;uav;rsm; u OD;aqmifaeaMumif; okaw oe pmwrf;yl;wJGa&;om;ol [dk aq;um&,fvfu ajymMum; onf/ trsKd;om;rsm;rSm rMum cP t&ufaomufMuaomf vnf; wpfcgwpf&Hom aomuf okH;aom trsKd;orD;rsm;u t

    usqif;jcif;udk umuG,f&eft wGuf taumif;qHk;xm;&Sd&rnfh tylcsdefrSm 65 'D*&Dzm&if[kduf jzpfonf[k if;u ajymMum; onf/ cEmudk,ftylcsdefusqif; rIaMumifh tar&duefEkdifiHwGif

    ESpfpOfvlaygif; 600 cefY aoqHk; NyD; ,if;wdkYteuf xuf0ufcefY rSm touf 65 ESpfESihftxuf oufBuD;&G,ftkdrsm;jzpfonf[k tar&duefa&m*gumuG,fa&; ESihf xdef;csKyfa&;Xme(CDC)u ajymMum;onf/

    xkdYtjyif aqmif;&moDwGif jyifytvif;a&mifenf;yg; tdrftwGif;tvif;a&mif ykdrdk& &SdEkdif&ef rD;tvif;a&mif ydkrdkvkd tyfonf[kvnf; txufygXme uajymMum;onf/

    -Ref: UPI

    csdefwdktwGif; ydkaomufMuonf [k okawoDrsm;u awGU&SdcJh onf/ -UPI

  • rEav;ESpfopful;n

    ,mOfwkdufrIrsm;aMumihf 56 OD; 'Pf&m&&Sdum

    ESpfOD;aoqHk;

    jypfrI? w&m;rrIrsm; tjrefNyD;jywfapa&; wpfywftwGif; Hk;csdef;oHk;csdef;ac:&ef rEav;wGifTefMum;xm;

    rEav;wdkif; ,mOfxdef;&JwyfzJGU wdk;csJU zJGUpnf;rnf[kqdk vlYabmifopf'Drdku&ufwpfygwD vufyHawmif;awmif a'ocHrsm;?rHk&Gma'ocH EdkifiHa&;tzJGUrsm;ESifh awGUqHk

    armifwmrEav;?

    Zefe0g&D-5w&m;cH^w&m;NydKifbuf ppf aq;onfhtqifhodkY a&muf&Sdae aom jypfrI? w&m;rrIrsm;tm; &ufowywfwpfywftwGif; H k;csdef;oHk;csdef;cefY ppfaq;NyD; trIrsm; tjrefNyD;jywfapa&; txl;tav;xm;aqmif&Guf &ef TefMum;xm;aMumif; rEav; wkdif; a'oBuD; w&m;vTwfawmf w&m;olBuD;csKyf OD;pd k;odef;u ajymonf/ rEav;wkdif;twGif; w&m; Hk;tqifhqihfwGif pGJcsufwifrI

    ESihf ajcmufvtxuf MuefYMum aeaom trIrsm; tjrefNyD;jywf ap&ef rnfodkYpDpOfaqmif&Guf rnfukd odvkdaMumif; vTwfawmf udk,fpm;vS,fwpfOD;\ ar;jref; rItay: ajzMum;&mwGif w&m; vTwfawmf w&m;olBuD;csKyf OD; pk d;odef;u txufygtwkdif; xnfhoGif;ajymMum;cJhjcif; jzpf onf/ rEav;wkdif;a'oBuD; w &m;vTwfawmfESihf w&m;vTwf awmftwGif;&Sd cdkifw&m;Hk;rsm;? NrdKUe,fw&m;Hk;rsm;wGif 2012 Zefe0g&DrS Ekd0ifbmvtxd pGJ qkdwifydkYaom jypfrIqkdif&m trI

    aygif; ckepfaomif;ausmf&SdcJhNyD; ajcmufvtxuf MuefYMumaom trIaygif; 400 eD;yg;&SdcJhaMumif;? w&m;rrIaygif; 6000 ausmf teuf ajcmufvtxuf MuefY Mumaom trIaygif; 280 &S d aMumif; OD;pkd;odef;uajymonf/ xkdodkY ajcmufvtxuf MuefYMumrIcif;rsm;tm; Oya' vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESih ftnD rdwfzuf tzGJUtpnf;rsm;jzpf aom w&m;pGJtzGJUtpnf;rsm; ESihftwl [efcsufnDnD yl;aygif; vufwGJaqmif&GufaeaMumif; rEav;wkdif; w&m;vTwfawmf w&m;olBuD;csKyfu ajymonf/

    Ekd0ifbmvqef;u jynfolY vTwfawmf w&m;Oya'pdk;rdk;a&; ESihf wnfNidrfat;csrf;a&; aumf rwD0ifrsm;u rEav;NrdKU&Sd w&m; Hk;tcsdKUudk avhvmNyD; rEav; NrdKUwGif w&m;pD&ifa&;pepf NydKvJ aeNyDjzpfaMumif; rSwfcsufjyKajym Mum;xm;onf/ tcsdefMuefYMumrIESihf w&m; Hk;0ef;usifwGif vmbfay;vmbf ,lrIrsm; &Sdaeonfudk awGU& aMumif; w&m;Oya'pkd;rkd;a&;ESihf wnfNidrfat;csrf;a&;aumfr wD0if OD;odef;GefYu rEav;NrdKU w&m;pD&ifrItay: ajymqdkcJ h onf/

    wnfhrwfrSefuefaom w &m;pD&ifa&;pepf jzpfxGef;apa&; twGuf w&m;pGJtzGJUtpnf;rsm; jzpfMuonfh jrefrmEkdifiH&JwyfzGJU? Oya't&m&SdwkdYtjyif w&m;vkd? w&m;cH^ w&m;NydKifESihf if;wkdYt oD;oD;\ a&SUaea&SU&yfrsm;? t rIonftoD;oD;wkdYu wifjyMu onfh ESpfzufoufaorsm;? vuf rSwfvufa&;? vufaAGyg&*lwkdY \ xifjrif,lqcsuf? oufao cHcsufrsm;ESihf oufaocHt&m rsm;udk wifoGif;Mu&aom rIcif; yk dif;qkdif&m q&m0efBuD;rsm;? aq;bufqkdif&m q&m0efBuD; rsm; ponfhyk*dKvftoD;oD;u

    vnf; rSefuefajzmifhrwfpGmjzihf w&m;Hk;rsm;ESihf yl;aygif;ulnD aqmif&GufMu&ef vdktyfaMumif; OD;pkd;odef;u qkdonf/ rEav;wkdif;a'oBuD; t wGif; MuefYMumaeaom trIrsm; ESihf pyfvsOf; wkdif;a'oBuD; w &m;vTwfawmfrS w&m;olBuD;csKyf ESihf w&m;olBuD;rsm;u rdrdwdkY cGJ a0wm0efcsxm;cH&onfh w&m; Hk;rsm;odkY tcsdefESihfwpfajy;nD oGm;a&mufMunfhI ppfaq;um trI wpfckcsif;pDtvdkuf rnf onfhtwGuf MuefYMum&jcif;udk ppfaq;aqmif&GufaeaMumif; od&onf/

    armifwmrEav;? Zefe0g&D - 5

    rEav;NrKdUwGif pnf;urf;rJh armf awmf,mOf pD;eif;armif;ESifrI rsm;tm; pepfwus Muyfrwf t a&;,lEdkifap&efESihf ,mOfwdkufrI rsm; avsmhenf;usqif;ap&ef rEav;wkdif;a'oBuD; ,mOfxdef; &JwyfzJGUtm; wdk;csJUzJGUpnf;&ef pD pOfvsuf&SdaMumif; owif;&&Sd onf/ rEav;wdkif; ,mOfxdef;&J wyfzJGUonf ,cif wdkif;&Jrif;\ vufatmufwGif &Sd&mrS zJGUpnf; yHktopfjzihf oD;jcm;zJGUpnf;rnf jzpfaMumif;? ,mOfxdef;&JwyfzJGU twGuf AdkvfrSL;BuD;tqihf wpf OD;xm;NyD; zJGUpnf;rnfjzpfovdk jynfxJa&;0efBuD;Xme\ cGifhjyK csuf &&SdNyD;jzpfaMumif; rEav; wdkif;a'oBuD; vrf;yef;quf oG,fa&; 0efBuD;OD;ausmfqef;u ajymonf/ rEav;wdkif;a'oBuD; ,mOfxdef;&JwyfzJGU0if tiftm; 253 OD;&SdaMumif; od&onf/ rEav;NrKdUwGif armfawmf ,mOfpD;a& aeYpOfwdk;yGm;rsm;jym; vsuf&Sd&m ,mOfxdef;&Jtiftm; ESihf armfawmf,mOfpD;a& rrQw ojzihf pepfwus pnf;urf;Muyf

    rwfEdkifrIr&SdaMumif;? ,mOfxdef; &JwyfzJGU0ifwpfOD;vQif ysrf;rQ tm;jzihf armfawmf,mOfpD;a& 200 ausmfudk xdef;odrf;ae& tcuftcJ&SdaMumif; rEav;NrKdU wGif wm0efxrf;aqmifaeaom ,mOfxdef;&JwyfzJGU0if wpfOD;u ajymonf/ ,mOfxdef;&Jr&Sdcsdef ,mOf wdkufrIjzpfvQif xGufajy;wdrf; a&Smifolrsm;&S dojzih f nyd kif; ,mOfxdef;&Jrsm;r&Sdaomtcsdef wGif pnf;urf;rJh armfawmf,mOf

    pD;eif;armif;ESifrI rsm;ojzih f ,mOfwdkufrIrsm;ydkrdkjzpfyGm;onf udk awGU&Sd&aMumif; vlrIulnDa&; aqmif&Gufaeolrsm;ESihf NrKdUcH rsm;u ajymonf/ rEav;NrKdU wGif ,mOfpnf;urf;xdef;odrf; Muyfrwf&ef ,mOfxdef;&Jrsm; ydkrdk csxm;apvdkaMumif; NrKdUcHrsm;u ajymonf/ ,mOfpD;a& wdk;yGm;rsm;jym; vmovdk vrf;aMum IyfaxG; jcif;? pnf;urf;rJharmif;ESifjcif;? xda&mufaom ta&;,lrI tm;

    enf;jcif;wdkYaMumifh rEav;NrdKU tygt0if rEav;wdkif; a'o BuD;twGif; ,mOfwdkufrIrsm; ESpf pOfydkrdkjzpfyGm;aeNyD; 2012 ckESpf Zefe0g&DvrS 'DZifbm 25 &uf txd ,mOfwdkufrI 1961 rI jzpf yGm;cJhNyD; aoqHk;ol 656 OD;? xd cdkuf'Pf&m&&Sdol 3411 OD; &SdcJh aMumif;? ,if;yrmPrSm 2009 ckESpfxuf aoqHk;ol ESpfqcefY jrih fwufvmjcif;jzpfaMumif; rEav;wdkif; &JwyfzJGUrSL;Hk; pm &if;Z,m;rsm;rS od&onf/

    rsKd;rif;OD;rHk&Gm? Zefe0g&D - 2

    vlYabmifopf'Drdku&ufwpfygwDonf Nidrf;csrf;a&;azmfaqmif a&;aumfrwDESihf awGUqHkaqG;aEG;rIrsm; aqmif&GufcJhNyD; wpfvwm c&D;pOftwGif; rHk&GmNrKdUodkY Zefe0g&Dv 1 &ufESihf 2 &ufrsm;wGif a&muf &Sdvmum vufyHawmif;awmif a'ocHrsm;? rHk&GmNrdKUa'ocH EdkifiH a&;tzJGUrsm;ESihfawGUqHkcJhaMumif; owif;&&Sdonf/ ]]Zefe0g&Dv 1 &ufwkef;u vufyHawmif;awmif u,fwif a&;aumfrwD(rHk&Gm)? ArmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or*rsm; tzJGU (rHk&Gmcdkif) u wm0ef&SdolawGeJY awGUw,f/ 'DaeY Zefe0g &D 2 &ufrSm vufyHawmif;awmifa'ocHawGeJY awGUw,f/ rHk&Gmudk a&mufwkef; aqG;aEG;jzpfwmu vufyHawmif;awmifudprsm; w,f/ EdkifiHa&;udpawGrSm a&SUqufNyD; vkyfp&mawG trsm;BuD;&Sd ao;wJhtwGuf tm;vHk;nDnDGwfGwfeJY vufwJGvkyfaqmifap vdkygw,f/ jyefYusJaewJh EkdifiHa&;vIyf&Sm;olawG pkpnf;NyD; EdkifiH opftwGuf tiftm;pkwpf&yfjzpfvmEdkifw,f}} [k vlYabmifopf 'Drdku&ufwpfygwD taxGaxGtwGif;a&;rSL; OD;aiGvif;u ajym Mum;onf/ OD;aiGvif;u Zefe0g&Dv 2 &uf nae 4 em&DtcsdefwGif rHk&Gm NrKdU? auGUBuD;&yfuGuf ZeumHkausmif;wdkuf usif;yaom rHk&Gm a'ocHrsm;awGUqHkyJGwGif owif;axmufrsm;tm; ,ckuJhodkY ajym Mum;cJhonf/ tqdkygawGUqHkyJG rHk&Gma'ocH rIdif;&mjynfhta&;awmf yHkausmif;om;a[mif;rsm;? 88 ausmif;om;a[mif;rsm;? 88 rsKd; qufopfausmif;om;rsm;? ArmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or* rsm;tzJGUcsKyf tzJGU0ifrsm;? awmifolv,form;or*tzJGU0ifrsm;? a&SUaersm;uGef&uf tzJGU0ifrsm;? yGifhvif;vlYtzJGUtpnf;tzJGU0if rsm; wufa&mufcJhaMumif; od&onf/

    pdkif;omatmifrEav;?Zefe0g&D-3

    rEav;NrdKUwGif 2013 ESpfopf ul;tBudKnu rl;,pfaomuf pm;NyD; qk difu,f rqifrjcif armif;ESifrIrsm;aMumihf ESpfOD;ao qHk;NyD; qkdifu,fxdckduf'Pf&m &rIrsm;aMumihf rEav;taxGaxG a&m*gukaq;HkBuD; ta&;ay:

    vlem XmeodkY vlem 56 OD; a&muf &SdaMumif; rEav; taxGaxG a&m*gukaq;HkBuD;rS owif;&&Sd onf/ rEav;wdk