ยทธศาสตรจดการความรนแรงจงหวดชายแดนภาคใต

2554-2547คณะทำางานยทธศาสตรสนตวธ

โครงการยทธศาสตรสนตวธสำาหรบสงคมไทยในศตวรรษท 21, สกว. ณ คณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 30 มนาคม 2554

ยทธศาสตรจดการความรนแรงภาคใต 2554-2547: เปาหมาย

• มงทบทวนกรอบคดสำาคญเกยวกบการจดการความขดแยงดวยสนตวธ

• พเคราะห “วธคดเกยวกบการดำารงอยของ อำานาจ” รฐ

• ปญหาการสถาปนาอำานาจรฐใหเขมแขงในแงมมของสนตวธภายใตสถานการณความขดแยงทรนแรง

ยทธศาสตรจดการความรนแรงภาคใต 2554-2547:

thesis• การสถาปนาอำานาจรฐและเสรมสรางความเขม

แขงของรฐในมมมองของสนตวธเปนการพยายามสรางดลยภาพระหวางความมนคงของรฐบนฐานความเขมแขงของสงคม

• โดยถอวาอำานาจรฐวางอยบนสมพนธภาพทมนคงระหวางรฐกบประชาชนบนฐานของความมนใจในกนและกน

ยทธศาสตรจดการความรนแรงภาคใต 2554-2547:

3 ขนตอนการเสนอ• สถานการณในปจจบน • แนวโนมสถานการณทสำาคญและขอสงเกตเกยว

กบโอกาสของสนตวธ

• ปจจยแหงความสำาเรจในการขบเคลอนยทธศาสตรสนตวธ

สถานการณความรนแรง มกราคม 2547-กมภาพนธ 2554

• มเหตการณความไมสงบรวม 10,660 ครง ทำาใหมผบาดเจบลมตาย จำานวน 12,126 ราย

• ในจำานวนนมผเสยชวตจำานวน 4,621 ราย และมผไดรบบาดเจบจำานวน 7,505 ราย

• รอยละ 59.03 (2,728 ราย) ของผเสยชวตเปนผทนบถอศาสนาอสลาม ในขณะทอกรอยละ 38.20 (1,765 ราย) เปนผทนบถอศาสนาพทธ

• ผไดรบบาดเจบ รอยละ 60.12 (4,512 ราย) เปนผทนบถอศาสนาพทธ และอกรอยละ 32.88 (2,468 ราย) เปนผทนบถอศาสนาอสลาม

คำาถาม?

• วธการแกไขปญหาความรนแรงในจงหวดชายแดนภาคใตของภาครฐใน 7 ปทผานมาทำาใหสถานการณโดยรวมดขนหรอไม?

• เปรยบเทยบจำานวนพนทสแดงหรอ หมบานเสรม“สรางสนตสข จากฐานขอมล ” 2 ชวงเวลา (เดอนกรกฎาคม 2552 และเดอนตลาคม 2553 ) และการเปรยบเทยบทตงของหมบานเสรมสรางสนตสขและพนททมเหตรนแรงและไมมความรนแรง

เปรยบเทยบจำนวนพนทสแดงหรอ หมบนเสรมสรง“สนตสข จกฐนขอมล ” 2 ชวงเวล (เดอนกรกฎคม

2552 และเดอนตลคม 2553) และกรเปรยบเทยบทตงของหมบนเสรมสรงสนตสขและพนททมเหตรนแรง

และไมมเหตรนแรง

หมบาน สแดง ทไมมเหตรนแรง” ”• กรกฎาคม 2552 มหมบานทไมเคยเกดเหต 30

หมบาน หรอราวรอยละ 13.64 ของจำานวนหมบานในบญชทงหมด

• ตลาคม 2553 พบหมบานในลกษณะเดยวกน 38 หมบาน หรอราวรอยละ 17.51 ของจำานวนหมบานในบญชทงหมด

คำาถามทางยทธศาสตร?

• ความเขมแขงของรฐ=การขยายพนทสแดง?/การลดพนทสแดง?

• การขยายพนทสแดง=การมสถานะพเศษทตองไดรบการจดการเปนพเศษ เชนดวยกฎหมายพเศษ กองกำาลงพเศษ อาศยอาวธทมอำานาจทำาลายลางเพมขน ดวยทรพยากรพเศษ?

• การลดพนทสแดง=การมสถานะปรกตทมการจดการตามปรกตดวยทรพยากรปรกต และกฎหมายปรกต

• ความเขมแขงของรฐ=?

แนวโนมสถนกรณทสำคญและโอกสของสนตวธ

• กรขยยตวของกองกำลงพลเรอนตดอวธถกกฎหมย

• กรเสรมสรงบทบทของฝยพลเรอน • กรพดคยเพอสนตภพ • กรแสวงหทงเลอกทงกรเมองกร

ปกครอง

กรขยยตวของกองกำลงพลเรอนตดอวธถกกฎหมย

1 .จำานวนทหารพรานในเดอนตลาคม 2551 มอยราว 9,000 คน

2. อาสาสมครรกษาดนแดน (อส.) สงกดกระทรวงมหาดไทย มจำานวน 3,299 คน

3. ชดรกษาความปลอดภยหมบาน (ชรบ.) สงกดกระทรวงมหาดไทยและมประจำาอยในทกหมบาน รวมทงหมดมจำานวนราว 60,000 คน

4. ราษฎรอาสารกษาหมบาน (อรบ.) มจำานวน 24,763 คน ซงสวนใหญมสมาชกเปนชาวพทธ

5. กลมรวมไทย-กลมชาวพทธตดอาวธตนเอง 8,000 คน

กรขยยตวของกองกำลงพลเรอนตดอวธถกกฎหมย 1: บทเรยนจกตง

ประเทศ1 .บนทอนและทำาลายกระบวนการสรางสนตภาพ 2. การบงคบบญชาสงการกองกำาลงพลเรอนเชนน

ทำาไดยาก 3. ปญหาการละเมดสทธมนษยชนมแนวโนมเลว

รายขน4. เมอความขดแยงทถงตาย (deadly

conflict)ยตลงการปลดอาวธในมอของพลเรอนเปนกระบวนการทยงยาก

กรขยยตวของกองกำลงพลเรอนตดอวธถกกฎหมย 2: อปสรรคตอควม

เขมแขงของรฐไทย• การหมนเวยนของอาวธปนอยางกวางขวาง สงผล

ใหเกดความไมไววางใจระหวางชมชนตางศาสนาวฒนธรรมยงขน

• การแบงขวเชงชาตพนธเขมขนยงขน• โอกาสใชอาวธในการแกปญหาความขดแยงดวย

ตนเองเพมขน

กรเสรมสรงบทบทของฝยพลเรอน 1:

สญญณบวกจก ศอบต.ใหม • มาตรา 4: นโยบายการบรหารและพฒนาจงหวดชายแดน

ภาคใต ตองมาจากความตองการและสอดคลองกบวถชวตของประชาชน

• มาตราท 19: ใหมสภาทปรกษาการบรหารและการพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต มอำานาจใหคำาปรกษา เสนอแนะ รวมมอและประสานงานกบศนยอำานวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ตลอดจนตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงานของ ศอ.บต. นอกจากน ยงมอำานาจในการแสวงหาขอเทจจรง ขอมลขาวสาร และขอคดเหนจากแหลงตางๆ เพอใชประกอบการทำางาน รวมถงพจารณาเรองรองเรยนของประชาชนเมอไดรบความไมเปนธรรม

กรเสรมสรงบทบทของฝยพลเรอน 2:

ขอพจรณควมเขมแขงของรฐไทย• บทบาทของประชาชนในพนท การใชอำานาจรฐ กบ

ความเขมแขงและออนแอของอำานาจรฐ • การสถาปนาสภาทปรกษาฯศอบต.คอการสราง

พนททางการเมองทปลอดภยสำาหรบเสยงทแตกตางอยางแทจรง

• การคดเลอกสมาชกสภาฯ การมสวนรวมของประชาชน และปญหาความชอบธรรมในการปกครองของรฐ

กรพดคยเพอสนตภพ 1• กรพดคยเพอสนตภพ ไมใชเพยงการเจรจาตอ

รอง• กรพดคยเพอสนตภพ กบปญหาความชอบ

ธรรมของฝายทรวมพดคย

กรพดคยเพอสนตภพ 2• การพดคยเพอสนตภาพอยางเปนทางการ?• การพดคยเพอสนตภาพโดยม คนกลาง” ”• การพดคยเพอสนตภาพกบการสรางบรรยากาศสนตภาพ• ยทธศาสตรการพดคยเพอสนตภาพ:

เอกภาพของทศทาง-ความหลากหลายของชองทาง• การพดคยเพอสนตภาพในฐานะบททดสอบความเขมแขง

ของรฐ:มแตรฐทเขมแขงมนคงเทานนจงจะพรอมนงลงพดคยกบผ

ทมความเหนตางทางการเมองการปกครองดวยความมนใจในตนเอง

กรแสวงหทงเลอกทงกรเมองกรปกครอง

• ขอสรป1: ประเดนเรองเขตปกครองพเศษสำาหรบจงหวดชายแดนภาคใตทเคยเปนเรองตองหามในสงคมไทยดจะไดกลายเปนประเดนสาธารณะมากขนแลว

• ขอสรป2: มการศกษาถงรปแบบการปกครองทองถนทเหมาะสมสำาหรบจงหวดชายแดนภาคใต และการรวบรวมประสบการณจากตางประเทศ

• ขอสรป3: ไมมการศกษาเรองความขดแยงเชงชาตพนธ-ศาสนาชนใดเหนวาการใชมาตรการรนแรงทางทหารจะนำาไปสขอยตของความขดแยงระหวางกลมชาตพนธไดอยางยงยน

ขอเสนอทงเลอกทงกรเมองกรปกครอง

• แนวทางการพฒนากระบวนการประชาธปไตย • การปรบและ/หรอจดตงโครงสรางสถาบนทางการ

เมอง เศรษฐกจและสงคมเพอรองรบการมสวนรวมของประชาชน

• แนวคดเรองเขตปกครองพเศษในฐานะทางออกสำาหรบ “ความขดแยงรนแรงทางชาตพนธ” อยางสนตและยงยน

ขอเสนอทงเลอกทงกรเมองกรปกครอง:

ปญหและขอถกเถยง• “ ” การใหความหมาย เขตปกครองพเศษ ในบรบทของ

สถานการณความขดแยงและบรบทของสงคมไทย • ตำาแหนงแหงทของอตลกษณทางชาตพนธใน

โครงสรางทางการเมองการปกครอง• เสถยรภาพของโครงสรางทางการเมองการปกครอง

แบบใหมกบความสามารถในการจดการตนเอง• ความสมพนธระหวางการปรบเปลยนโครงสราง

ทางการเมองกบการยตความรนแรง

ทำาไมตองคดเรองยทธศาสตรสนตวธ(เวลาน)?

อนตรงเปรยบเทยบจำนวนเหตกรณทเกยวของกบควมไมสงบ จำนวนผบดเจบลมตย และคเฉลยของ

จำนวนผบดเจบลมตยตอเหตกรณเฉพะเดอนมกรคม-กมภพนธ นบตงแตป 2547-2554

1 .สองเดอนแรกของป 2554 มผบาดเจบลมตายเฉลยสงกวาสองเดอนแรกของทกปตงแตป 2547

2. เมอเทยบจำานวนคนเจบคนตายในชวงสองเดอนแรกของป 2554 มากกวาจำานวนคนเจบคนตายในชวงสองเดอนแรกตงแตป 2551

3. เมอเทยบจำานวนคนเจบคนตายในชวงสองเดอนแรกของป 2554 มากกวาจำานวนคนเจบคนตายในชวงสองเดอนแรกของป 2547 ถงสองเทา

เงอนไขทเออตอความสำาเรจของสญญาณเชงบวกกบการแปลงเปลยนขบเคลอนความขดแยง

(conflict transformation) 1 .หวใจของความสำาเรจของยทธศาสตรสนตวธอยทความ

เขาใจใหมตอมโนทศนเรอง อำานาจ และ ความเขมแขง” ” ”ของรฐ”

2. ภาวะผนำา(leadership)และความกลาในการตดสนใจทางการเมอง

3. หนวยงานกลางทเปนอสระในการตดตามความกาวหนาทางยทธศาสตรชาต

4. ระดบความเขมแขงของภาคสงคมกบศกยภาพในการถกทอสายสมพนธระหวางผคนทแตกตางในบรบทความรนแรง

ยทธศาสตรจดการความรนแรงภาคใต 2554-?

• การสถาปนาอำานาจรฐและเสรมสรางความเขมแขงของรฐในมมมองของสนตวธเปนการพยายามสรางดลยภาพระหวางความมนคงของรฐบนฐานความเขมแขงของสงคม

• ขอเสนอใหพยายามจำากดอาวธปนในมอพลเรอน, พยายามเปดพนททางการเมองใหกบประชาชนผมสวนไดสวนเสยไดรวมกนตงตนออกแบบนโยบายทเกยวของกบชวตและความมนคงปลอดภยของพวกเขา, ความพยายามในการสรรหาชองทางการพดคยเพอยตความรนแรง, ตลอดจนการเปดพนทใหมการถกเถยงหรอแมแตรวมผลกดนใหสถาปนาสถาบนทางการเมองขนใหมใหสอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนท, ลวนสะทอนสถานะของรฐทเขมแขง

• เพราะแนวทางเหลานลวนเออตอสมพนธภาพทมนคงระหวางรฐกบประชาชนบนฐานของความมนใจในกนและกน