โคลงกลบท

57
๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ "๐๐๐๐๐๐๐๐" ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐"๐๐๐๐๐๐๐๐"๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐... ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ....................................................................... ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐"๐๐๐๐๐๐๐๐" ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐... ....................................................................... ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐... ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐... ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐... ๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐

Upload: isawan-ice-chaichana

Post on 03-Jan-2016

310 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

โคลงกลบท

TRANSCRIPT

Page 1: โคลงกลบท

๐ เมื่��อฝึกเขี�ยนโคลงก�นจนคล�องมื่�อแล�ว หลายท่�านก�คงอยากจะห�ดใส่�ล�ลาให�โคลงด!แปลกห!แปลกตาไปจากเด%มื่ จ&งได�น'าว%ธี�การเขี�ยน "โคลงกลบท่" ท่��ค�นคว�ามื่าแนะน'าก�นอ�นท่��จร%ง กลโคลงหร�อโคลงกลบท่มื่�อย!�เยอะมื่าก บางแบบก�ย�งค�นไมื่�พบ บางแบบก�ด�ดแปลงจาก"กลอนกลบท่"จ&งต�องเขี�ยนต�วอย�างขี&,นมื่าใหมื่�โดยอ�างอ%งจากกลอนกลบท่ท่��มื่�อย!�...๐ อย�างไรก�ตามื่พร�อมื่บท่ความื่น�,ก�ได�น'ามื่าเส่นอให�ท่ดลองเขี�ยนก�นเป-นบางแบบ ด�งน�,.......................................................................๐ น��ค�อต'าราการเขี�ยน"โคลงกลบท่" โปรดอย�าเขี�าใจผิ%ดค%ดว�าเป-นต'าราการฝึกเขี�ยนโคลงเบ�,องต�น ผิ!�ท่��จะฝึกเขี�ยนโคลงกลบท่ควรฝึกการเขี�ยนโคลงมื่าตรฐานเบ�,องต�นให�คล�องเส่�ยก�อน..........................................................................๐ แบบท่��ค�นคว�ามื่าน'าเส่นอเร�ยงตามื่อ�กษรด�งต�อไปน�,... กลโคลงส่�กวา กบเต�นกลางส่ระบ�ว กบเต�นต�อยหอย กบเต�นส่ล�กเพชร กบเต�นส่ามื่ตอนก�านต�อดอก แบบท่�� ๑  และแบบท่�� ๒ ก%นนอนเก�บบ�ว คมื่ในฝึ5ก ครอบจ�กรวาฬ ง!กระหว�ดหาง ง!กล�นหาง ช�างประส่านงา ดวงเด�อนประด�บดาว ดอกไมื่�พวงพ! �ร �อย ด'าเน%นนางส่ระ ตะเขี�บไต�ขีอน ถอยหล�งเขี�าคลอง ท่วาตร&งประด�บ หร�อ ส่ก�ดแคร� ท่วารประด�บ หร�อ ส่ารถ�ช�กรถ หร�อ ส่ารถ�ขี�บรถ ท่ศประว�ต% ธีงน'าร%,ว นกกางป9ก นาคเก��ยวกระหว�ด นาคพ�นธี: หร�อส่นธี%อลงกฏ นาคบร%พ�นธี: หร�อ นาคปร%พ�นธี: นารายณ์:กางกรณ์: บ�วบานกล�บขียาย บาท่เล��อนล�า บ=ษบาร�กร�อย หร�อ ร�กร�อย บ=ษบงแย�มื่ผิกา เบญจพรรณ์ห�าส่� พระจ�นท่ร:ด� ,นเมื่ฆ พวงแก�วก=ด� �น ภุ=มื่ร%นเชยท่ราบเกส่ร มื่ธี=รส่วาท่� เมื่ขีลาโยนแก�ว หร�อ มื่�าเท่�ยมื่รถ ระลอกแก�วกระท่บฝึ5� ง ว�วพ�นหล�ก ส่ก�ดกระท่!� ส่ถ%ตอ�ษฎาพรหมื่ ส่ะบ�ดส่ะบ%,ง ส่ร�อยส่น ส่ายไหมื่ ส่%งโตเล�นหาง หร�อ โตเล�นหาง แบบท่�� ๑ และแบบท่�� ๒ ส่�หต%ก'ากามื่ ส่=รางค:ระบ'า อลงกฏ หร�อ ต�อต',า อ�กขีระโกศล อ�กษรล�วน อ�กษรส่ล�บ หร�อ ฟั5กพ�นร�าน อ�กษรส่ามื่หมื่!� หมื่ายเหต=...๐ โคลงกลบท่น�,นมื่�อย!�มื่ากมื่าย ท่�,งในต'าราโบราณ์ด�,งเด%มื่ และส่ามื่ารถประย=กต:จากกลอนกลบท่ หร�อประด%ษฐ:ขี&,นใหมื่�ก�ได�เช�นก�น กว�แต�ละท่�านส่ามื่ารถออกแบบให�มื่�ล�ลาแตกต�างก�นได� แบบไมื่�มื่�ขี�ดจ'าก�ด๐ นอกจากน�, เมื่��อกว�น'ากลอนกลบท่มื่าด�ดแปลง ก�อาจจะไปพ�องร!ปแบบ ก�บแบบท่��มื่�อย!�เด%มื่ก�เป-นไปได�เช�นก�น ด�งน�,นหากไปพบเจอกลบท่ท่��มื่�ช��อพ�องก�น คล�ายก�น หร�อร!ปแบบพ�องก�นแต�ต�างช��อ ก�ไมื่�ต�องแปลกใจ ส่ามื่ารถเก�บไว�ศ&กษาได�ท่�,งหมื่ด...

๐ ด�วยเหต=ท่��โคลงมื่าตรฐานมื่�ขี�อจ'าก�ดการวางค'าเอก ค'าโท่ไว�ตายต�ว เมื่��อน'ามื่าเขี�ยนเป-นโคลงกลบท่ก�อาจจะอน=โลมื่ให�ย�ายต'าแหน�งค'าเอกค'าโท่ไปย�งต'าแหน�งขี�างเค�ยงได�เป-นการเฉพาะก%จ

Page 2: โคลงกลบท
Page 3: โคลงกลบท

“กลโคลงส่�กวา”กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บเขี�ยนโคลงขี&,นมื่าก�อนตามื่ปรกต% หน&�งบท่แล�วน'าค'าในโคลง มื่าแยกหร�อซ่�อนไว�ใน “กลอนส่�กวา ส่องบท่”

หร�อเขี�ยนกลอนส่�กวาขี&,นมื่าก�อน แล�วน'าค'าไปถอดเป-นโคลงซ่&�งกว�แต�ละคนก�อาจจะถอดความื่ได�ต�างๆก�นไปได� ด�งต�วอย�าง ท่ราบส่ารดาลเด�อดแค�น เค�องค%ด…

แส่นส่ลดร�นท่ดจ%ตร ขี=�นขี�อง…

ใครหนอป5จามื่%ตร มื่าลอบ…

ล�กเส่น�ห:ส่น%จน%�มื่น�อง น%ราศร�าง ห�างเร�ยมื่… ส่�กวาท่ราบส่าร ดาลเด�อดแค�น เค�องค%ดแส่น ส่ลด ร�นท่ดจ%ตร…

ขี=�นขี�องใครหนอป5จามื่%ตร มื่าลอบล�กเส่น�ห:ส่น%จน%�มื่น�อง…

น%ราศร�างห�างเร�ยมื่เกร�ยมื่เท่วศ ชลเนตรหยดย�อย ศร�อยเศร�าหมื่อง…

ภุ�กตร:คล',า ช',าจ%ตร ส่=ดค%ดพร�อง จบอกใครๆ จะช�วยร�อง ท่�องท่วนเอย …

(ประช=มื่จาร&กว�ดพระเชต=พนฯ) หร�อ ศ.ดร.ปรเส่ร%ฐ ณ์ นคร ย�งได�ถอดความื่ไว�แตกต�างด�งน�,…เร�ยมื่ห�างร�างน%ราศน�อง น%�มื่ส่น%ท่…

เส่น�ห:ร �กลอบมื่ามื่%ตร ขี=�นขี�อง…

ร�นท่ดส่ลดแส่นค%ด แค�นเด�อด…

ช',าจ%ตรส่=ดค%ดจพร�อง ช�วยร�อง ท่�องท่วน… (กลโคลงส่�กวา โดย เจ�าค=ณ์อ!H“ ”)

๐ ส่�กวา มื่หาราช ขี�าฯกราบก�มื่…

น�อมื่บ�งคมื่ ถวายช�ย ให�หรรษาปวงชาวไท่ย ประชาชน ร�วมื่เท่%ดฟัIา…แผิ�ร�งส่� อ�นเจ%ดจ�า อ�าประไพ๐ ธี เปร�ยบด�ง ส่ายฝึนหล��ง โปรยปรายมื่า…ช=�มื่ฉ'�าชน ท่��วหล�า พาส่ดใส่พระบารมื่� ย%�งด�วย อวยพรช�ย…

เท่%ดพระค=ณ์ ท่�านไว� เหน�อเกล�าเอย… (ถอดเป-นโคลงส่��ส่=ภุาพ โดย เจ�าค=ณ์อ!H“ ”)

น�อมื่บ�งคมื่กราบก�มื่ ถวายช�ย…

ปวงประชาชาวไท่ย เท่%ดฟัIา…

ร�งส่�แผิ�ประไพ ฝึนหล��ง โปรยนา…

ชนฉ'�าช= �มื่ท่��วหล�า ย%�งด�วย พระบารมื่�…

Page 4: โคลงกลบท

“กบเต�นกลางส่ระบ�ว”ABABX…XACDCDX…XCEFEFX…XEGHGHX…XGHGกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น“ ”   โดยเขี�ยน ซ่',าอ�กษร ส่องค!�ตรงต�นบาท่ และปJดท่�ายบาท่ด�วย“ ”

การ ซ่',าค'า ต�วแรกเส่มื่อ“ ”

๐ เน�นส่�มื่ผิ�ส่ส่ระท่��พยางค: ๒ ก�บ ๓ อย�างเป-นระบบ

Page 5: โคลงกลบท

“กบเต�นต�อยหอย”ABABX…XXCDCDX…XXEFEFX…XXGHGHX…XXXXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น“ ”   โดยเขี�ยน ซ่',าอ�กษร ๒ช=ดหน�า ในแต�ละบาท่“ ”

๐ มื่�ความื่คล�ายคล&งก�บ ระลอกแก�วกระท่บฝึ5� ง แต�ต�องมื่�เน�นส่�มื่ผิ�ส่เส่�ยงส่ระในค'าท่�� ๒ ก�บ ๓“ ”   และ ๕ ก�บ ๖ ด�วย อย�างเคร�งคร�ด

Page 6: โคลงกลบท

 

“กบเต�นส่ล�กเพชร”XABAB…ABXCDCD…CDXEFEF…EFXGHGH…GHGH๐ ซ่',าอ�กษร ส่ามื่ค!� ในต'าแหน�งพยางค:ท่�� ๒ ๓“ ” / ๔ ๕ และ ๖ ๗๐ เน�นส่�มื่ผิ�ส่เส่�ยงส่ระตรง ๓ก�บ๔ และ ๕ก�บ๖ อย�างเคร�งคร�ด๐ ต�างจาก ส่=รางค:ระบ'า ซ่&�งไมื่�เน�นส่�มื่ผิ�ส่ส่ระ แต� ซ่',าอ�กษร ส่ามื่ค!�ตรงต'าแหน�งเด�ยวก�น“ ” “ ”

Page 7: โคลงกลบท

“กบเต�นส่ามื่ตอน”ABABX…ABCDCDX…CDEFEFX…EFGHGHX…GHGHกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น“ ”   โดยเขี�ยน ซ่',าอ�กษร ๒ช=ดหน�า และ๑ช=ดหล�งในแต�ละบาท่ “ ”

(ยกเว�นบาท่ส่=ดท่�ายเพ%�มื่เป-น๒ช=ด)

๐ เน�นส่�มื่ผิ�ส่เส่�ยงส่ระในค'าท่�� ๒ ก�บ ๓  และ ๕ ก�บ ๖ แต�ไมื่�บ�งค�บเคร�งคร�ด 

Page 8: โคลงกลบท

“ก�านต�อดอก แบบท่��๑ ” (XXXXX…AA)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องซ่',าเส่�ยงส่ระหน&�งค!� ตรงไหนก�ได�ในหน&�งบาท่ (ซ่&�งน%ยมื่ซ่',าในพยางค:ท่�� ๖ก�บ ๗ ขีองท่=กบาท่) (โคลงกลบท่ก�านต�อดอกโดยกรมื่ส่มื่เด�จพระปรมื่าน=ช%ตช%โนรส่:จากประช=มื่จาร&กว�ดพระเชต=พนฯ)

หอระฆ�งท่รงส่ร�างใหมื่� เหมื่�อนเร�อน แรกฤา…

ในอ=ดรลานเถล%ง หล��นน�,น…

การประด�บส่ร�างส่รรค:เส่มื่�อน มื่�ท่�� เพรงพ�อ…

ส่ถานส่ถ%ตนอกช�,นก�,น แห�งกระแพง…

Page 9: โคลงกลบท

“ก�านต�อดอก แบบท่�� ๒”(AAXXX...BB)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ เน�นการเขี�ยน ซ่',าเส่�ยงส่ระ ส่องค!� ตรงส่องค'าหน�า และส่องค'าหล�งในแต�ละบาท่ เช�น ค'าว�า มื่%ตรจ%ต บ=ญหน=น“ ” “ ” “ ” เปนเช�น หร�อ ท่รงคง เป-นต�น“ ” “ ”

Page 10: โคลงกลบท

“ก%นนรเก�บบ�ว”XAXAX...XXXBXBX...XXCXCXX...XXDXDXX...XXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ เน�นการใช� ซ่',าค'า หน&�งค!�ในแต�ละบาท่“ ”

๐ การ ซ่',าค'า ด�งกล�าว ไมื่�ใช�การซ่',าต%ดต�อก�น แต�ควรต�องมื่�ค'าอ��นมื่าค��นกลางเส่มื่อ เช�น พระเปนพระมื่%�ง “ ” “ ” (ค'าว�า พระ ค�อค'าซ่',า“ ” ) เป-นต�น๐ หากซ่',าค'าเป-นระบบ เช�น ค'าท่�� ๑ ก�บ ๓ หร�อ ค'าท่�� ๒ ก�บ ๔ ก�จะย%�งงดงามื่๐ ในบาท่ส่=ดท่�าย เพ%�มื่ค'าซ่',าในค'าท่�� ๖ ก�บ ๘ หร�อ ๗ ก�บ ๙ ด�วยก�ย�อมื่ได�

Page 11: โคลงกลบท

“คมื่ในฝึ5ก”ABBAX…XX๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ โดยก'าหนดให� ค'าท่��๑ ๒ ก�บ ๓ ๔ เขี�ยนถอยหล�ง หร�อส่ล�บค'า อย�างเป-นระบบในท่=กๆบาท่๐ ต�างจาก นกกางป9ก ซ่&�งส่ามื่ารถ ถอยหล�ง ตรงต'าแหน�งไหนก�ได�ในแต�ละบาท่“ ” “ ”

Page 12: โคลงกลบท

"ครอบจั�กรวาฬ"AXXXX...XABXXXX...XBCXXXX...XCDXXXX...XDกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ ใช�ว%ธี�เขี�ยนแบบ ซ่',าค'า ท่��ต�นบาท่และท่�ายบาท่ ไปตลอดท่�,งบท่“ ”

Page 13: โคลงกลบท

“ง!กระหว�ดหาง”XXXXX..XAAXXXX..XBBXXXX…XCCXXXX…XDกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ เขี�ยนโดยให�ค'าส่=ดท่�ายขีองบาท่ ซ่',าอ�กษร หร�อซ่',าพย�ญชนะก�บต�วแรกขีองบาท่ต�อไป อย�างเป-นระบบ“ ”

๐ ต�างจาก ว�วพ�นหล�ก ตรงท่��ต�อง ซ่',าค'า“ ” “ ”

Page 14: โคลงกลบท

“ง!กล�นหาง”XABXX…ABกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ ในแต�ละบาท่ เขี�ยนค'าท่�� ๖ และ ๗ ให� ซ่',าค'า ก�บค'าท่�� ๒ และ ๓ อย�างเป-นระบบ“ ”

๐ เฉพาะบาท่ส่=ดท่�าย ซ่',าค'า ตรงต'าแหน�ง ๘ และ ๙ ก�ย�อมื่ได�“ ”

Page 15: โคลงกลบท

“ช้�างประสานงา”XXXXX...ABABXXX...CDCDXXX...EFEFXXX...GH กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ ใช�ว%ธี�เขี�ยน ซ่',าอ�กษร ส่องค'าท่�ายบาท่ ไปย�งส่องค'าต�นบาท่ต�อไปอย�างเป-นระบบ“ ”

เช�น "ฟัIาส่ยามื่-ส่มื่ย%�ง" "ช��อน�,-ช'านาญ" "ส่!งศ�กด%S-ส่รวงส่�ง" เป-นต�น๐ หร�อบางต'ารา อาจแนะน'าให�ซ่',าอ�กษรถ&งส่ามื่พยางค:ก�มื่�

Page 16: โคลงกลบท

“ดวงเด�อนประด�บดาว”AA BB C…CCDD EE F…FFGG HH I…IIII JJ K…KK LL กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น โดยการ ซ่',าอ�กษร เป-นค!�ๆ ๒ ค!� ก�บอ�กหน&�งกล=�มื่ ซ่',าส่ามื่“ ” “ ” “

อ�กษร”

๐ ส่�วนส่องค'าส่=ดท่�ายในบาท่ท่��๔ ให�ใช�อ�กษรอ��นอ�กค!�หน&�งได�๐ แต�ถ�าค'าท่�� ๕ ใช�อ�กษรเด��ยว จะมื่�ช��อเร�ยกอ�กแบบว�า ด'าเน%รนางส่ระ“ ”

Page 17: โคลงกลบท

“ดอกไมื่�พวงพ! �ร �อย”

๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ เขี�ยนเป-นกระท่!�ย��น ซ่',าค'า ส่��พยางค:ท่=กต�นบาท่“ ”

๐ เปล��ยนกระท่!�ใหมื่�เมื่��อขี&,นบท่ใหมื่�

Page 18: โคลงกลบท

“ด'าเน%รนางส่ระ”AA BBX…CCDD EEX…FFGG HHX…IIII JJX…KK LL กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น โดยการ ซ่',าอ�กษร เป-นค!�ๆ ๓ ค!� “ ” “ ” (ยกเว�นค'าท่��ห�าใช�อ�กษรเด��ยวได�)๐ ส่�วนส่องค'าส่=ดท่�ายในบาท่ท่��๔ ให�ใช�อ�กษรอ��นอ�กค!�หน&�งได�๐ แต�ถ�า๓ค'าหล�งเป-นอ�กษรเด�ยวก�นท่�,งหมื่ด จะมื่�ช��อเร�ยกอ�กแบบว�า ดวงเด�อนประด�บดาว“ ”

Page 19: โคลงกลบท

“ตะเขี�บไต�ขีอน ” (ะ A ะ A ะ A ะ ะ… A ะ A)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องใช�ส่ระเส่�ยงส่�,นส่ล�บยาว(“ลห= และ คร=” “ ”) ๕ ค!� (วรรคหน�า๔ค!� วรรคหล�ง๑ค!�)จะใช�เส่�ยงพย�ญชนะเด�ยวก�นส่ล�บหร�อไมื่�ก�ได� พยายามื่วางร!ป เอก โท่ ให�ใกล�เค�ยงหล�กฉ�นท่ล�กษณ์:ขีองโคลงมื่าตรฐาน (โคลงกลบท่ ตะเขี�บไต�ขีอน จากโคลงน%ราศส่=พรรณ์“ ” )

เส่ลาส่ลอดส่ล�บส่ล�าง ส่ล�ดใด…

ส่อ&กส่อะส่ะอมื่ส่ะไอ ส่อาด ส่อ�าน…

มื่ะแฟั มื่ะฟัาบ มื่ะเฟัTอง มื่ะไฟั มื่แฟับ มื่ฝึUอ พ�อเอย…

ตะขีบ ตะขีาบ ตะเค�ยน ตคร�าน ตะคร�อ ตะไคร� เคราตะครอง…

Page 20: โคลงกลบท

“ถอยหล�งเขี�าคลอง”ABCDE…FGGFEDC…BAHIJKL…MNNMLKJ…IH กฏบ�งค�บ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ โดยการเขี�ยนบาท่ท่��ส่องด�วยว%ธี�การ ถอยหล�ง ย�อนกล�บไปต�,งแต�ค'าท่�� ๗ ไปย�งค'าท่�� ๑ ขีองบาท่ท่��หน&�งซ่&�งเขี�ยน“ ”

เป-นหล�กไว�ก�อน๐ ส่'าหร�บบาท่ส่=ดท่�าย ปรกต%มื่�๙ค'า ให�ถอยหล�งเพ�ยง๗ค'า โดยใช�ค'าจากบาท่ท่��ส่ามื่เป-นหล�ก๐ เน��องจากโคลงมื่�ขี�อจ'าก�ดในการวางค'าเอก ค'าโท่ จ&งอน=โลมื่ให�บาท่ท่��ส่ามื่ย�ายค'าเอกมื่าอย!�ท่��ต'าแหน�งค'าท่�� ๒ หร�อ ๔ ได� ๐ การเขี�ยนกลบท่ถอยหล�งเขี�าคลองน�,ไมื่�ควรมื่�ค'าส่ร�อยอย�างเด�ดขีาด

Page 21: โคลงกลบท

“ท่วาตร&งประด�บ หร�อ ” "ส่ก�ดแคร�"A XXXX...X AB XXXX...X BC XXXX...X CD XXXX...X Dกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บก'าหนดให�ค'าแรกก�บค'าท่�ายขีองแต�ละบาท่ เป-น ซ่',าค'า ก�นท่�,งส่องด�าน “ ” (ไมื่�รวมื่ค'าส่ร�อย) และเมื่��ออ�านลงตามื่แนวด%�งต�องได�ใจความื่หร�อมื่�ความื่หมื่ายด�วยเช�น เนตรน�องส่�องมื่า “ ”  หร�อ กราบเท่�าพ�อไท่ย ด�งต�วอย�าง“ ” … (โคลงกลบท่ ท่วาตร&งประด�บ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

เนตรคมื่ส่มื่ล�กษณ์เน�,อ น%ลเนตร…

น�องจรวรวานเชฐ เหน��ยวน�อง…

Page 22: โคลงกลบท

ส่�องศรห�อนถ!กเภุท่ เร�ยมื่ส่�อง…

มื่าส่บจบจวบห�อง ต�อเท่�าว�นมื่าฯ…

Page 23: โคลงกลบท

"ท่วารประด�บ ” "ส่ารถ�ช�บรถ" หร�อ "ส่ารถ�ช�กรถ"ABXXX…BAกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๒ พยางค:หน�า และ ๒พยางค:หล�ง ต�องใช�เขี�ยนแบบ ถอยหล�ง ในท่=กบาท่” ”  (โคลงกลบท่ ท่วารประด�บ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

ลางว�นฟั5งขี�าวร�าย ว�นลาง…

ร�อนย%�งไฟัฟัอนฟัาง ย%�งร�อน…

ขี�มื่ส่=ดโศกบ�วาง ส่=ดขี�มื่ ขี�นนา…

กรรมื่ก!ฉ�นใดย�อน ซ่�ดให�ก!กรรมื่…

(โคลงกลบท่ ส่ารถ�ขี�บรถ โดยกรมื่พระปรมื่าน=ช%ตช%โนรส่:ประช=มื่จาร&กว�ดพระเชต=พนธี:)แถวเขีตต:ตะว�นตกขี�าง เขีตต:แถว น�,นนา…

น',าช�วงหน�าว�ดชาย ช�วงน',า…

Page 24: โคลงกลบท

ก�อฉนวนเน��องเน%นแนว ฉนวนก�อ อ%งเอย…

ด!ล%�วตระหลอดน',าล',า ล%�วด!…

“ท่ศประว�ต%”๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ เขี�ยนเป-น กระท่!�ย��น ซ่',าค'า“ ”  ส่ามื่พยางค:ท่=กต�นบาท่ ท่=กบท่๐ ต�างจาก ภุ=มื่ร%นเชยท่ราบเกส่ร ท่��ต�องเปล��ยนกระท่!�เมื่��อขี&,นบท่ใหมื่�“ ”

Page 25: โคลงกลบท

 

“ธีงน'าร�%ว”ABXXX...XXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น โดยการย',า ซ่',าค'า“ ” “ ”

ตรงส่องพยางค:แรก ตรงต�นบาท่ อย�างเป-นระบบ

Page 26: โคลงกลบท

“นกกางป9ก”ABBAX...XXXCDDCX...XXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น โดยการ ส่ล�บค'า หร�อ ถอยหล�ง ๑ ค!� “ ” “ ” “ ” (๔ค'าหร�อส่��พยางค:) ตรงไหนก�ได�ในแต�ละบาท่ โดยเฉพาะบาท่ส่=ดท่�ายหากไมื่�ส่ามื่ารถกระท่'าได�ตรงคณ์ะต�น ต�องย�ายไปส่ล�บค'าตรงคณ์ะท่�ายแท่น เช�น ผิ=ดผิาด ผิาดผิ=ด เป-นต�น อน=โลมื่ให�ใช�ค'า พ�องเส่�ยง ได� เช�น ไท่� ไท่ย เป-นต�น“ ” “ ” “ ”

Page 27: โคลงกลบท
Page 28: โคลงกลบท

“นาคพ�นธี:  นาคเก��ยวกระหว�ด หร�อ ส่นธี%อลงกฏ”(ABXXX…CD…DCXXX…EF)กฏเกณ์ท่:บ�งค�บบาท่แรกเขี�ยนตามื่ปรกต% แล�วน'าส่องพยางค:ท่�ายขีองบาท่แรกไป ส่ล�บค'า หร�อ ถอยหล�ง ในต�นบาท่ต�อไป“ ” “ ” … (โคลงกลบท่ นาคพ�นธี: จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

ฝึนตกนกร�องร'�า ครวญคราง…

ครางครวญถ&งนวลนาง โศกเศร�า…

เศร�าโศกร'�าแต�ปาง ไปจาก…

จากไปเร�ยมื่ไฉนเจ�า พ��เพ�,ยง ตรอมื่ตาย…

Page 29: โคลงกลบท

“นาคบร%พ�นธี: หร�อ ” "นาคปร%พ�นธี:"XXXAB…ABABXCD…CDCDXEF…EFEFXGH…GHXXกฎบ�งค�บ…

๐เป-นการน'าเอาร!ปแบบกลอนกลบท่นาคบร%พ�นธี:มื่าใช�ในการเขี�ยนโคลงค�อจะมื่�การ ซ่',าอ�กษร ท่��ท่�ายคณ์ะและท่�ายบาท่ โยงต�อเน��องก�นเป-นระบบ“ ”

การ ซ่',าอ�กษร น�,ส่ามื่ารถกระท่'าได�ท่�,งส่องพยางค: หร�อหน&�งพยางค:“ ”

แต�ถ�าซ่',าอ�กษรท่�,งส่องพยางเป-นค!�ๆ จะงดงามื่มื่ากกว�า เช�น น',าท่%พย: น'าไท่ย เน�องท่��ว“ ”

Page 30: โคลงกลบท

"นารายณ์:กางกรณ์:" A XXXX...X EB XXXX...X FC XXXX...X GD XXXX...X Hกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บก'าหนดให�เขี�ยนค'าแรกก�บค'าท่�ายขีองแต�ละบาท่ เป-นค'าท่��แตกต�างก�น แต�เมื่��ออ�านตามื่แนวด%�งต�องมื่�ใจความื่หร�อความื่หมื่าย คล�องจองก�นหร�อส่�มื่พ�นธี:ก�นท่�,งส่องด�าน เช�น น',าท่%พย:แดนส่รวง หยาดฟัIาส่!�ด%น “ ” (ไมื่�รวมื่ค'าส่ร�อย)

นารายณ์:กางกรณ์:น�, มื่�ความื่คล�ายคล&งก�บ ท่วาตร&งประด�บ มื่าก แต�แตกต�างก�นด�งน�,“ ” …

“ท่วาตร&งประด�บ ต�องใช�การ ซ่',าค'า ท่�,งห�วและท่�ายวรรค เมื่��ออ�านตามื่แนวด%�ง ต�องมื่�ความื่หมื่ายด�วย” “ ”

(โคลงกลบท่นารายณ์:กางกรณ์: จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

๐ ว�ด วรน%เวศเร�,อ ร�ง เส่�อ…

ไป ค�ดว�ดหวายเหล�อ ค�า…

Page 31: โคลงกลบท

ค!� บา บ&งรกแฝึกเส่�อ เป-น ปUาหา แห�งต'าแหน�งร! � เร �ยกท่�อง นายาง…

"บ�วบานกล�บขียาย" ABXXX...XX ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น โดยการ เขี�ยนแบบมื่� กระท่!�ย��น ๒ ค'าหร�อส่องพยางค: อย�าง“ ” “ ”

เป-นระบบ แต�เน��องจาก โคลงบ�งค�บร!ปวรรณ์ย=กต:เอกตายต�วตรงบาท่ท่��๒ และบาท่ท่�� ๔ จ&งควรเขี�ยนด�วย ค'าตาย แท่นร!ปเอกในต'าแหน�งด�งกล�าว“ ”

๐ ในกลอนกลบท่ใช�ว%ธี�เขี�ยนกระท่!�ย��น๒ค'าไปตลอดท่�,งความื่ยาวขีองเน�,อเร��อง แต�ในโคลงน�,ประย=กต:ให�เปล��ยนกระท่!�ใหมื่�ท่=กบท่ก�ย�อมื่ได�

Page 32: โคลงกลบท

“บาท่เล��อนล�า หร�อ พ%ไส่ยลมื่ภุอ ” “ ” (AAAAA…AA)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องซ่',าส่ระเส่�ยงเด�ยวก�นตลอดท่�,งบท่ (โคลงกลบท่ พ%ไส่ยลมื่ภุอ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ” “ ”)

ใส่�ใจใครใกล�ใช� ใจไกล…

ใจใครไปใช�ไหน ไปUได�…

ใจใจใครไชไช ใจใฝึU ไปส่รอย…

ใจใคร�ไปใจ�ไจ� ไปได� ไปไช… (“บาท่เล��อนล�า จากกาพย:ห�อโคลงประพาส่ธีารท่องแดง” )

ด!ง!ขี!�ฝึ!ดฝึ!I พร!พร!…

หน!ส่!�ร!ง!ง! ส่!ดส่!�…

Page 33: โคลงกลบท

ง!ซ่! �หน!หน!ส่!� ง!อย!�…

หน!ร! �ง!ง!ร! � ร!ปถ!�มื่!ท่!…

“บ=ษบาร�กร�อย หร�อ ” "ร�กร�อย"XXAAX...XXXXBBX...XXXCCXX...XXXDDXX...XX กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ ในท่=กๆบาท่เน�นการ ซ่',าค'า ตรงค'าท่�� ๒ ก�บ ๓ หร�อ ๓ ก�บ ๔“ ”

Page 34: โคลงกลบท

“บ=ษบงแย�มื่ผิกา”AXXXX…XX๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ เขี�ยนกระท่!�ย��นเพ�ยงหน&�งพยางค:แรก ขีองท่=กบาท่

Page 35: โคลงกลบท

“เบญพรรณ์ห�าส่�”AAAAA…XXBBBBB…XXCCCCC…XXDDDDD…XXXX กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น เขี�ยนโดยใช�๕ค'าแรกในแต�ละบาท่ เป-นอ�กษรเด�ยวก�น“ ”

Page 36: โคลงกลบท

“พระจ�นท่ร:ด� ,นเมื่ฆ”(ABXXX…XX)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บเขี�ยนเหมื่�อนโคลงกระท่!�ท่��วไป โดยใช� ค'าส่'าค�ญ ส่องพยางค:ตรงต�นบาท่“ ” (โคลงกลบท่พระจ�นท่ร:ด� ,นเมื่ฆ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

เท่��ยงค�น ดวงดาวเต�น แขีไขี…

เด�อนด�บ ก�บส่ายใจ อย!�เหล�น…

ปUาช�ฏ ส่ง�ดไพร ใครเพ��อน…

ฝึนตก นกร�องเร�ง อย!�ด�วย ส่ายส่มื่ร…

Page 37: โคลงกลบท

“พวงแก�วก=ด� �น”

๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ ให�เน�นเขี�ยน ซ่',าค'า ตรงต'าแหน�งบ�งค�บ ค'าเอก และ ค'าโท่ ตลอดท่�,งบท่ หร�อตลอดท่�,งงานเขี�ยนน�,นๆ โดย“ ” “ ” “ ”

เล�อกใช�ค'าท่��เด�นๆ เช�น พ�อ และ ฟัIา เป-นต�น“ ” “ ”

๐ หร�อจะเน�น ซ่',าค'า ตรงต'าแหน�งค'าเด�นอ��นๆด�วยก�ได� แต�ไมื่�บ�งค�บ“ ”

Page 38: โคลงกลบท

“ภุ=มื่ร%นเชยท่ราบเกส่ร”

๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ เขี�ยนเป-นกระท่!�ย��น ซ่',าค'า ส่ามื่พยางค:หน�าขีองท่=กๆบาท่“ ”

๐ เมื่��อขี&,นบท่ใหมื่� ต�องเปล��ยนกระท่!�ใหมื่� ต�างก�บ ท่ศประว�ต% ซ่&�งไมื่�ต�องเปล��ยนกระท่!�เมื่��อขี&,นบท่ใหมื่�“ ”

Page 39: โคลงกลบท

“มื่ธี=รส่วาท่�”๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ เขี�ยนเน�นส่�มื่ผิ�ส่เส่�ยงส่ระ ตรงต'าแหน�ง ๒ ๓ และ ๕ ๖ อย�างเคร�งคร�ดและเป-นระบบ๐ ล�กษณ์ะเด�ยวก�บ ส่�หต%ก'ากามื่ ท่��เน�นส่�มื่ผิ�ส่เส่�ยงส่ระตรงต'าแหน�ง ๒ ก�บ ๓ เป-นว%ธี�การซ่&�งเหมื่าะแก�ผิ!�เร %�มื่ฝึกเขี�ยน“ ”

โคลงกลบท่ และจดจ'าไว�เป-นมื่าตรฐานในการเขี�ยนโคลงให�ไพเราะน�าฟั5ง

Page 40: โคลงกลบท

“เมื่ขีลาโยนแล�ว หร�อ มื่�าเท่�ยมื่รถ” “ ”

๐ โยง ซ่',าค'า ส่องพยางค:จากท่�ายบาท่หน�า ไปย�งต�นบาท่หล�งอย�างเป-นระบบ“ ”

๐ ต�างจาก ว�วพ�นหล�ก ท่�� ซ่',าค'า เพ�ยงพยางค:เด�ยว“ ” “ ”

Page 41: โคลงกลบท

“ระลอกแก�วกระท่บฝึ5� ง”ABABX…XXCDCDX…XXEFEFX…XXGHGHX…XXXXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น“ ”   โดยเขี�ยน ซ่',าอ�กษร ๒ช=ดหน�า ในแต�ละบาท่“ ”

๐ ถ�ามื่�ส่�มื่ผิ�ส่เส่�ยงส่ระในค'าท่�� ๒ ก�บ ๓  และ ๕ ก�บ ๖ จะเร�ยกอ�กช��อหน&�งว�า กบเต�นต�อยหอย“ ”

Page 42: โคลงกลบท

“ว�วพ�นหล�ก” XXXXX...XAAXXXX...XBBXXXX...XCCXXXX...XDกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ เพ�ยงใช�ว%ธี� ซ่',าค'า ส่=ดท่�ายขีองบาท่หน�าไปย�งค'าแรกขีองบาท่ต�อไป อย�างเป-นระบบ“ ”  

Page 43: โคลงกลบท

“ส่ก�ดกระท่!�”A XXXX...X BC XXXX...X DE XXXX...X FG XXXX...X Hกฎเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

ก'าหนดให�เขี�ยนค'าแรกและค'าส่=ดท่�ายขีองวรรคเป-นการ คล�องจอง หร�อ มื่�ความื่หมื่ายใจความื่ เช�น ฝึนตก“ ” “ ” “ ”  นกร�อง เท่��ยวท่�อง ไปหา และ “ ” “ ” “ ” "ราชา" "เท่พไท่�" "หน=นส่�ง" "ท่รงเจร%ญ" ด�งต�วอย�าง…

 (โคลงกลบท่ส่ก�ดกระท่!� จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

๐ ฝึน ฟัIาคะคร�,นค'�า เครง ตก…

นก ผิาดโผินเกร�ยวกก ก!� ร �อง…

Page 44: โคลงกลบท

เท่��ยว ท่างเหล�นผิ�นผิก โท่น ท่�อง…

ไป ยากไปหาน�อง พ��ส่!�, ไป หา…

“ส่ถ%ตอ�ษฏาพรหมื่ ” (ABCXX…XX)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บเขี�ยนเหมื่�อนโคลงกระท่!�ท่��วไป โดยใช� ค'าส่'าค�ญ ส่ามื่พยางค:ตรงต�นบาท่“ ” (โคลงกลบท่ส่ถ%ตอ�ษฏาพรหมื่ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

ไมื่�เห�นหน�า ถ�าก�อน ชวนก�น…

ด�วนต�ดบอก ป!นป5น ส่�วนได�…

ไมื่�เห�นหรอก มื่าขี�น มื่�อแมื่�น…

โก�งหน�าไมื่� ไว�ให� หย�อนแท่� เส่�ยส่าย… (โคลงกลบท่ส่ถ%ตอ�ษฏาพรหมื่ โดย เจ�าค=ณ์อ!H“ ”)

Page 45: โคลงกลบท

ธี ท่รงงามื่ เล%ศล',า บารมื่�…

จร%ยว�ตร ส่�งศร� ส่=ดหล�า…

ท่ศพ%ธี งามื่ด� ส่รวงส่�ง เส่ร%มื่เฮย…

ราชธีรรมื่ ค',าฟัIา เจ%ดจ�า พระราช�น…

“ส่ะบ�ดส่ะบ%,ง”

XXXXX…ะ X ะ X

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ โดยเขี�ยนโคลงตามื่ปรกต%ว%ธี� แต�ให�เน�นส่องค'าท่�ายบาท่ พยางค:ต�นเป-นเส่�ยง ส่ระอะ หร�อ ค'าลห= ให�ส่'าเน�ยงมื่�“ ” “ ”

ล�กษณ์ะ ส่ะบ�ดๆ“ ”

Page 46: โคลงกลบท

“ส่ร�อยส่น”XAAXX…XBBCCXX…XDDEEXX…XFFGGXX…XXXGกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น“ ”   โดยเขี�ยน ซ่',าค'า ตรงค'าท่�� ๒ ก�บ ๓“ ”

๐ และโยงค'าซ่',าส่=ดท่�ายขีองแต�ละบาท่ มื่าย�งต�นบาท่ต�อไป อย�างเป-นระบบ

Page 47: โคลงกลบท

“ส่ายไหมื่ ” (XXXXA…XA)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องซ่',าเส่�ยงส่ระในพยางค:ท่�� ๕ ก�บพยางค:ท่�� ๗ ขีองท่=กบาท่ โดยใช�เส่�ยงอ�กษรเด�ยวก�นในแต�ละบาท่ (ยกเว�นบาท่ส่=ดท่�าย) (โคลงกลบท่ จาก โคลงหร%ภุ=ญไชย“ ”)

ตนไกลจ%ตเจตน:ใช� เมื่��อไช…

เพ��อฝึากน=ชนงไว แว�นไว�…

แท่ท่รวงอ�วงอกใน ปานใน น=ชเอย…

ตายบ�ตายน�,ไหมื่� มื่าดหมื่�ายเวท่นา…

Page 48: โคลงกลบท

“ส่%งโตเล�นหาง แบบท่�� ๑ ” (XXXXA…AX)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องซ่',าเส่�ยงพย�ญชนะ "ซ่',าอ�กษร"ในพยางค:ท่�� ๕ ก�บ ๖ ในท่=กบาท่

Page 49: โคลงกลบท

 

“ส่%งโตเล�นหาง แบบท่�� ๒”XXXAA...AXXXXBB...AXXXXCC...CXXXXDD...DXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ…

๐ คล�ายก�บแบบท่��๑ ท่��บ�งค�บให�ค'าท่�� ๕ ก�บ ๖ เขี�ยน ซ่',าอ�กษร ก�น“ ”

แต�แบบท่��๒น�,จะเพ%�มื่ค'า ซ่',าส่ระ ในค'าท่�� ๔ และ ๕ ด�วย“ ”

Page 50: โคลงกลบท

“ส่�หต%ก'ากามื่ ” (XAAXX…XX)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องซ่',าเส่�ยงส่ระในค'าท่�� ๒ ก�บ ๓ ในท่=กบาท่ (โคลงกลบท่ ส่�หต%ก'ากามื่ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

ธี ว�วกล�วเมื่�ยเพ�,ยง กล�วเส่�อ…

โมื่ เมื่าเงาง=นเย�อ กล�าวกล�า…

โอ โถงโครงเปล�าเหล�อ ต�วแต�ง…

ปาก หากลากค'าค�า ค&�งให�ใครขีามื่…

Page 51: โคลงกลบท

“ส่=รางค:ระบ'า”XABAB…ABXCDCD…CDXEFEF…EFXGHGH…GHGH๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�นน�,“ ”

๐ ซ่',าอ�กษร ส่ามื่ค!� ในต'าแหน�งพยางค:ท่�� ๒ ๓“ ” / ๔ ๕ และ ๖ ๗

Page 52: โคลงกลบท

“อลงกฏ หร�อ ” "ต�อต',า"(XXXXX…AB….ABXXX…CD)กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บให�น'าส่องพยางค:ท่�ายขีองบาท่แรก มื่าเป-นส่องพยางค:ต�นขีองบาท่ต�อไป (โคลงกลบท่ อลงกฏ จาก จ%นดามื่ณ์�“ ”)

ฦาพระยศเล��องท่��ว แดนไตรย…

ไตรยเท่พอรอวยไชย เล%ศแล�ว…

เล%ศแล�วย%�งยงใน ภุ!วโลก…

ภุ!วโลกน�,พระแก�ว เล%ศล',าองค:เด�ยว…

Page 53: โคลงกลบท

“อ�กขีระโกศล”ABABX…XXCDCDX…XXEFEFX…XXGHGHX…XXXXกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ เจ�าค=ณ์อ!H ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น “ ”  โดยเขี�ยน ซ่',าอ�กษร ๒ค!� ตรงต�นบาท่“ ”

๐ มื่�ความื่คล�ายคล&งก�บ ดวงเด�อนประด�บดาว และ ด'าเน%รนางส่ระ ต�างก�นท่�� ส่ามื่ค'าหล�งใช�อ�กษรอะไรก�ได�ตามื่“ ” “ ”

ส่ะดวก

Page 54: โคลงกลบท

“อ�กษรล�วน ” (AAAAA…AA…..BBBBB…BB)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องใช�เส่�ยงพย�ญชนะเด�ยวก�นในแต�ละบาท่ (โคลงกลบท่จาก น%ราศส่=พรรณ์“ ”)

แจ�วแจ�วจ�กจ��นจ�า จ�บใจ…

หร%�งหร%�งเร��อยเรไร ร'�าร�อง…

แซ่งแซ่วส่�งเส่�ยงใส่ ท่ราบโส่ต…

แหนงน%�งน&กน=ชน�อง แนบเน�,อนวลนาง…

Page 55: โคลงกลบท

 

“อ�กษรส่ล�บ หร�อ ฟั5กพ�นร�าน” “ ”ABABA…BACDCDC…DCEFEFE…FEGHGHG…HGกฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บ๐ ด�ดแปลงจากกลอนกลบท่ช��อเด�ยวก�น เขี�ยน ส่ล�บอ�กษร ในแต�ละบาท่“ ”

๐ ควรใช�อ�กษร๒ต�วเป-นค!�ๆ ท่��ไมื่�ซ่',าก�น (โคลงกลบท่อ�กษรส่ล�บโดยกรมื่ส่มื่เด�จพระปรมื่าน=ช%ตช%โนรส่:จากประช=มื่จาร&กว�ดพระเชต=พนฯ)

ผิายส่ารพจน:ส่าส่น:ผิ!� ส่'�าผิอง มื่าตย:แฮ…

เร�งเตร�ยมื่เร�งเตร�ยมื่ร% ตร%ร�น…

ท่กก%จท่กกองท่'า กอปรท่��ว ส่ถานเฮย…

แผิกแบบพ! �นเบ�,องพ�น เบ��ยงฝึ5น…

(โคลงกลบท่อ�กษรส่ล�บ จาก น%ราศส่=พรรณ์“ ”)

ยลโศกยามื่เศร�าย%�ง ท่รวงเย�น…

Page 56: โคลงกลบท

ค%ดส่=ดขี�ดแส่นเขี�ญ โศกไขี�…

หวนหนาวหากน&กเห�น หน�าแห�ง น�องแฮ…

ดวงจ%ตเด�ดจากได� จ&�งด%,น จ'าโดย…

“อ�กษรส่ามื่หมื่!� ” (AA �A�XX…XX)

กฏเกณ์ฑ์:บ�งค�บต�องมื่�การผิ�นวรรณ์ย=กต:ส่ามื่เส่�ยง ในท่=กๆบาท่ วรรณ์ย=กต:อาจเร�ยงก�น เป-น ส่ามื่�ญ เอก โท่ ตร� จ�ตวา หร�อไมื่�เร�ยงก�ได� แต�ต�องมื่�ส่ามื่เส่�ยงวรรณ์ย=กต:ต�อก�นส่ามื่พยางค: และต�องเป-นเส่�ยงพย�ญชนะเด�ยวก�นด�วย (โคลงกลบท่อ�กษรส่ามื่หมื่!� จากโคลงน%ราศส่=พรรณ์)

ระว�งไพรร�ายร�องเกร�อ กรHอกรอ…

แอ�แอ�แอ�แอXอ=ลอ เล�ยบร�อง…

พญาลอล�อล�อคลอ เคล�าค!� อย!�แฮ…

Page 57: โคลงกลบท

กระหรอดกรอดกรXอดกรHอดก�อง กระรอกเต�น เล�นกระแต…

หั�วใจัของการเข�ยนร�อยกรอง๐ ส่�มื่ผิ�ส่นอก=ส่�มื่ผิ�ส่บ�งค�บตามื่เส่�นโยง ท่��แส่ดงในแผินผิ�ง และต�องเป-นส่�มื่ผิ�ส่ส่ระเท่�าน�,น (คร!โบราณ์บางท่�านมื่�กกล�าวว�า ส่ระเส่�ยงส่�,นและส่ระเส่�ยงยาวไมื่�ควรน'ามื่าส่�มื่ผิ�ส่ก�น แต�ในป5จจ=บ�น กรณ์�ท่��จ'าเป-น หร�อลองเขี�ยนแล�วไมื่�ขี�ดห!ขี�ดตา ก�ถ�อว�าเป-นส่%�งท่��อน=โลมื่ให�กระท่'าได�) ๐ ส่�มื่ผิ�ส่ใน=ส่�มื่ผิ�ส่ไมื่�บ�งค�บ แต�จะท่'าให�กลอนท่��เขี�ยนไพเราะย%�งขี&,น กล�าวค�อการเขี�ยนส่�มื่ผิ�ส่ค'าท่��ต%ดๆก�น อาจจะใช�ส่�มื่ผิ�ส่อ�กษร หร�อ ส่�มื่ผิ�ส่ส่ระก�ย�อมื่ได� (การฝึกเขี�ยน"กลอนกลบท่"บ�อยๆ จะท่'าให�ร! �จ�กจ�งหวะการวางค'าส่�มื่ผิ�ส่ใน และย�งจะช�วยเพ%�มื่ท่�กษะการใช�ค'าส่�มื่ผิ�ส่ในโดยท่��ผิ!�เขี�ยนไมื่�ร! �ต�ว ซ่&�งจะท่'าให�กลอนท่��ธีรรมื่ดาๆด!ไมื่�ธีรรมื่ดา) ๐ การเขี�ยนบท่กว�ให�ประท่�บใจผิ!�อ�าน ไมื่�ใช�แต�เพ�ยงอ�านหร�อฟั5งไพเราะเส่นาะห! แต�ควรส่อดแท่รกหร�อแฝึง"คต%ธีรรมื่"หร�อ"แนวค%ด"ท่��เป-นประโยชน:ต�อส่�งคมื่ไว�ด�วย..........................................................................

 

บรรณาน�กรม/อ�างอ�ง ราชบ�ณ์ฑ์%ตยส่ถาน.(๒๕๔๖) พจนาน=กรมื่ฉบ�บราชบ�ณ์ฑ์%ตยส่ถาน พ.ศ.๒๕๔๒.กร=งเท่พฯ.นานมื่�บ=Xคส่:พ�บล%เคช��นส่: ราชบ�ณ์ฑ์%ตยส่ถาน.(๒๕๕๐) พจนาน=กรมื่ศ�พท่:วรรณ์กรรมื่ไท่ย ภุาคฉ�นท่ล�กษณ์: กร=งเท่พฯ“ ” .ส่หมื่%ตรพร%,นต%,งแอนด:พ�บล%ส่ช%�ง ก'าช�ย ท่องหล�อ.(๒๕๕๒) หล�กภุาษาไท่ย.กร=งเท่พฯ.อมื่รการพ%มื่พ: พระยาอ=ปก%ตศ%ลปส่าร.(๒๕๑๔).ช=มื่น=มื่น%พนธี: อ.น.ก.กร=งเท่พฯ.โรงพ%มื่พ:ค=ร=ส่ภุา พระยาอน=มื่านราชธีน.(๒๕๑๕).การศ&กษาวรรณ์คด�ในแง�วรรณ์ศ%ลปY.กร=งเท่พฯ.บรรณ์าคาร ว%ก%พ�เด�ย ส่าราน=กรมื่เส่ร�.http://th.wikipedia.org/wiki/ ฉ�นท่ล�กษณ์:

บ�านจอมื่ย=ท่ธี.http://www.baanjomyut.com/library/thai_literature/kollabot/index.html