ลูกประคบสมุนไพร

32
ลลลลลลลล ลลลลลลล

Upload: aromdjoy

Post on 29-May-2015

437 views

Category:

Technology


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ลูกประคบสมุนไพร

ลู�กประคบสมุ�นไพร

Page 2: ลูกประคบสมุนไพร

ข้�อมู�ลทั่�วไปสมู�นไพรทั่�ใช้�ในการทั่�าล�ก

ประคบ

อ�ปกรณ์�ในการทั่�า ล�ก

ประคบสมู�นไพร

ว�ธี�การทั่�าล�กประคบ

สมู�นไพรว�ธี�การประคบ ข้� นตอนการ

ประคบ

ระยะทั่�ใช้�ในการประคบ

ข้�อห้�ามูห้ร$อข้�อควรระว�งในการ

ใช้�ล�กประคบ

การเก'บร�กษาล�กประคบสมู�นไพรประโยช้น�

ข้องล�กประคบ

สมู�นไพร

แห้ล+งทั่�มูาอ�างอ�ง

ค�ณ์คร�ทั่�ปร,กษา

ผู้��จั�ดทั่�า

Page 3: ลูกประคบสมุนไพร

ล�กประคบสมู�นไพร• ล�กประคบสมู�นไพร ค$อ การใช้�สมู�นไพรห้ลาย

อย+างมูาห้+อรวมูก�น ส+วนให้ญ่+เป1นสมู�นไพรทั่�มู�น� ามู�นห้อมูระเห้ย โดยน�ามูาน,งให้�ร�อนประคบบร�เวณ์ทั่�ปวดห้ร$อเคล'ดข้�ดยอกซึ่,งน� ามู�นห้อมูระเห้ยเมู$อถู�กความูร�อน จัะระเห้ยออกมูา ความูร�อนจัากล�กประคบจัะช้+วยกระต��นการไห้ลเว�ยนโลห้�ตด�ข้, น และ ย�งมู�สารส�าค�ญ่จัากสมู�นไพรบางช้น�ดทั่�ซึ่,มูเข้�าทั่างผู้�วห้น�ง ช้+วยร�กษาอาการเคล'ด ข้�ด ยอก และลดปวดได�

Page 4: ลูกประคบสมุนไพร

ช้น�ดข้องการประคบสมู�นไพร

ลู�กประคบมุ� 2 ชน�ด ค�อ ลู�กประคบสมุ�นไพรสดแลูะลู�กประคบสมุ�นไพรแห้�ง

1.ล�กประคบสมู�นไพรสด ข้�อด� ค�อ การใช�สมุ�นไพรสดในการปร�งลู�กประคบน��นสมุ�นไพรจะมุ�น��าอยู่�!แลู�ว

จ#งไมุ!จ�าเป%นต้�องพรมุน��าก!อนน�าไปใช� ไมุ!ต้�องต้ากแห้�ง ไมุ!ต้�องอบฆ่!าเช��อไมุ!ต้�องกลู�วขึ้#�นรา

ข้�อจั�าก�ด ค�อ เมุ�)อปร�งลู�กประคบเสร*จแลู�ว ต้�องร�บน�าไปใช� ไมุ!สามุารถเก*บไว�ได�นานในอ�ณห้ภู�มุ�ปกต้� ต้�องเก*บในต้��เยู่*นห้ร�อภูาชนะบรรจ�พ�เศษ

2.ล�กประคบสมู�นไพรแห้�ง ข้�อด� ค�อ เก*บไว�ได�นาน สะดวกในการน�าไปใช� สามุารถเต้ร�ยู่มุสมุ�นไพรที่�)ใช�

ในการปร�งลู�กประคบได�ครบถ�วนมุากขึ้#�น เน�)องจากสมุ�นไพรบางชน�ดไมุ!สามุารถ ห้าได�ในที่�องถ�)น ต้�องห้ามุาจากแห้ลู!งอ�)น

Page 5: ลูกประคบสมุนไพร

สมู�นไพรทั่�ใช้�ในการทั่�าล�กประคบ

ไพลู ช้$ออ$น :   ป�ลูอยู่ ป�เลูยู่ (ภูาคเห้น�อ)  ว!านไฟ (ภูาคกลูาง) มุ��นสะ

ลู!าง(ฉาน-แมุ!ฮ่!องสอน) ล�กษณ์ะทั่างพฤกษศาสตร� :  ไมุ�ลู�มุลู�กส�ง 0.7-1.5  เมุต้ร มุ�

เห้ง�าใต้�ด�น เปลู�อกส�น��าต้าลูแกมุเห้ลู�อง เน��อในส�เห้ลู�องถ#ง เห้ลู�องแกมุเขึ้�ยู่ว แที่งห้น!อห้ร�อลู�าต้�นเที่�ยู่มุขึ้#�นเป%นกอ ซึ่#)ง

ประกอบด�วยู่กาบห้ร�อโคนใบห้��มุซึ่�อนก�น ใบเด�)ยู่ว เร�ยู่งสลู�บ ร�ปขึ้อบขึ้นานแกมุใบห้อก กว�าง 3.5-5.5  เซึ่นต้�เมุต้ร ยู่าว 18-

35  เซึ่นต้�เมุต้ร ดอกช!อ แที่งจากเห้ง�าใต้�ด�น กลู�บดอกส�นวลู ใบประด�บส�มุ!วง ผลูเป%นผลูแห้�งร�ปกลูมุ

Page 6: ลูกประคบสมุนไพร

สรรพค�ณ์ • เห้ง�า  

-  เป%นยู่าแก�ที่�องขึ้#�น ที่�องอ�ดเฟ7อ ขึ้�บลูมุ- แก�บ�ด ที่�องเด�น ขึ้�บประจ�าเด�อนสต้ร� ที่าแก�ฟกบวมุ แก�ผ�)นค�น- เป%นยู่าร�กษาห้�ด- เป%นยู่าก�นเลู*บถอด- ใช�ต้�มุน��าอาบห้ลู�งคลูอด

• น� าค� นจัากเห้ง�า -  ร�กษาอาการเคลู*ดขึ้�ดยู่อก ฟกบวมุ แพลูงช��าเมุ�)อยู่

• ห้�ว - ช!วยู่ขึ้�บระด� ประจ�าเด�อนสต้ร� เลู�อดร�ายู่ แก�มุ�ต้ก�ต้ระด�ขึ้าว แก�อาเจ�ยู่น แก�ปวดฟ9น

• ดอก - ขึ้�บโลูห้�ต้กระจายู่เลู�อดเส�ยู่• ต�น - แก�ธาต้�พ�การ แก�อ�จาระพ�การ• ใบ - แก�ไขึ้� ปวดเมุ�)อยู่ แก�คร�)นเน��อคร�)นต้�ว แก�เมุ�)อยู่

Page 7: ลูกประคบสมุนไพร

มูะกร�ด• ช้$ออ$น :  มุะขึ้�น มุะขึ้�ด (ภูาคเห้น�อ) มุะขึ้� (กะเห้ร�)ยู่ง-แมุ!ฮ่!องสอน) ส�มุ

กร�ด ส�มุมุ�)วผ� (ภูาคใต้�)• ล�กษณ์ะทั่างพฤกษศาสตร� : ไมุ�ต้�นขึ้นาดเลู*ก ส�ง 2-8 เมุต้ร เปลู�อกต้�น

เร�ยู่บ ส�น��าต้าลู มุ�ห้นามุแห้ลูมุต้ามุก�)งก�าน ใบ เป%นใบประกอบที่�)มุ�ใบยู่!อยู่ใบเด�)ยู่ว ออกเร�ยู่งสลู�บ ปลูายู่ใบแลูะโคนใบมุน ขึ้อบใบเร�ยู่บ แผ!นใบเร�ยู่บเป%นมุ�นส�เขึ้�ยู่วเขึ้�มุ มุ�ต้!อมุน��ามุ�นอยู่�!ต้ามุผ�วใบ มุ�กลู�)นห้อมุเฉพาะ ก�านใบมุ�ป;กด�คลู�ายู่ใบ ดอก ออกเป%นช!อต้ามุซึ่อกใบที่�)ปลูายู่ก�)ง ดอกส�ขึ้าว กลู�บเลู��ยู่งมุ� 5 กลู�บ กลู�บดอกมุ� 5 แฉก โคนกลู�บดอกต้�ดก�น ผลู เป%นร�ปที่รงกลูมุห้ร�อร�ปไขึ้! โคนผลูเร�ยู่วเป%นจ�ก ผ�วขึ้ร�ขึ้ระ มุ�ต้!อมุน��ามุ�น ผลูอ!อนส�เขึ้�ยู่วแก! ส�กเป%นส�เห้ลู�อง มุ�รสเปร��ยู่ว เมุลู*ดกลูมุร� ส�ขึ้าว มุ�ห้ลูายู่เมุลู*ด

Page 8: ลูกประคบสมุนไพร

สรรพค�ณ์ • ราก -  กระที่��งพ�ษ แก�ฝี;ภูายู่ในแลูะแก�เสมุห้ะเป%น

พ�ษ• ใบ - มุ�น��ามุ�นห้อมุระเห้ยู่• ผู้ล, น� าค� นจัากผู้ล - ใช�แต้!งกลู�)น สระผมุร�กษา

ช�นนะต้� ร�งแค ที่�าให้�ผมุสะอาด• ผู้�วจัากผู้ล 

- ปร�งเป%นยู่าขึ้�บลูมุในลู�าไส� แก�แน!น- เป%นยู่าบ�าร�งห้�วใจ

Page 9: ลูกประคบสมุนไพร

• ช้$ออ$น :  ขึ้ามุ (ภูาคใต้�) ต้ะลู�บ(ชาวบน-นครราชส�มุา) มุ!องโคลู�ง (กะเห้ร�)ยู่ง-กาญจนบ�ร�) อ�าเป;ยู่ลู (เขึ้มุร-ส�ร�นที่ร>) ห้มุากแกง (เง��ยู่ว-แมุ!ฮ่!องสอน) ส!ามุอเกลู (กะเห้ร�)ยู่ง-แมุ!ฮ่!องสอน)

• ล�กษณ์ะทั่างพฤกษศาสตร�: ไมุ�ต้�นขึ้นาดกลูางจนถ#งขึ้นาดให้ญ!แต้กก�)งก�านสาขึ้ามุาก เปลู�อกต้�นขึ้ร�ขึ้ระแลูะห้นา ส�น��าต้าลูอ!อน ใบ เป%นใบประกอบ ใบเลู*กออกต้ามุก�)งก�านใบเป%นค�! ใบยู่!อยู่เป%นร�ปขึ้อบขึ้นาน ปลูายู่ใบแลูะโคนใบมุน ดอก ออกเป%นช!อเลู*กๆ ต้ามุปลูายู่ก�)ง ห้น#)งช!อมุ� 10-15 ดอก ดอกยู่!อยู่ขึ้นาดเลู*ก กลู�บดอกส�เห้ลู�องแลูะมุ�จ�ดประส�แดงอยู่�!กลูางดอก ผลู เป%นฝี9กยู่าว ร�ปร!างยู่าวห้ร�อโค�ง ยู่าว 3-20 ซึ่มุ. ฝี9กอ!อนมุ�เปลู�อกส�เขึ้�ยู่วอมุเที่า ส�น��าต้าลูเกร�ยู่มุ เน��อในต้�ดก�บเปลู�อก เมุ�)อแก!ฝี9กเปลู�)ยู่นเป%นเปลู�อกแขึ้*งกรอบห้�กง!ายู่ ส�น��าต้าลู เน��อในกลูายู่เป%นส�น��าต้าลูห้��มุเมุลู*ด เน��อมุ�รสเปร��ยู่ว แลูะห้วาน

มูะข้ามู

Page 10: ลูกประคบสมุนไพร

สรรพค�ณ์ • ราก -  แก�ที่�องร!วง สมุานแผลู ร�กษาเร�มุ แลูะง�สว�ด• เปล$อกต�น - แก�ไขึ้� ต้�วร�อน• แก+น - กลู!อมุเสมุห้ะ แลูะโลูห้�ต้ ขึ้�บโลูห้�ต้ ขึ้�บเสมุห้ะ ร�กษาฝี;ในมุดลู�ก ร�กษาโรคบ�ร�ษ

เป%นยู่าช�กมุดลู�กให้�เขึ้�าอ� !• ใบสด (มุ�กรดเลู*กน�อยู่) - เป%นยู่าถ!ายู่ ยู่าระบายู่ ขึ้�บลูมุในลู�าไส� แก�ไอ แก�บ�ด ร�กษา

ห้ว�ด ขึ้�บเสมุห้ะ ห้ยู่อดต้าร�กษาเยู่�)อต้าอ�กเสบ แก�ต้ามุ�ว  ฟอกโลูห้�ต้ ขึ้�บเห้ง�)อ ต้�มุผสมุก�บสมุ�นไพรอ�)นๆ อาบห้ลู�งคลูอดช!วยู่ให้�สะอาดขึ้#�น

• เน$ อห้��มูเมูล'ด - แก�อาการที่�องผ�ก เป%นยู่าระบายู่ ยู่าถ!ายู่ ขึ้�บเสมุห้ะ แก�ไอ กระห้ายู่น��า เป%นยู่าสวนลู�างที่�อง

• ฝั8กด�บ - ฟอกเลู�อด แลูะลูดความุอ�วน เป%นยู่าระบายู่แลูะลูดอ�ณห้ภู�มุ�ในร!างกายู่ บรรเที่าอาการไขึ้�

• เมูล'ดในส�ข้าว - เป%นยู่าถ!ายู่พยู่าธ�ไส�เด�อนต้�วกลูมุในลู�าไส� พยู่าธ�เส�นด�ายู่• เปล$อกเมูล'ด - แก�ที่�องร!วง แก�บ�ดลูมุป@วง สมุานแผลูที่�)ปาก ที่�)คอ ที่�)ลู��น แลูะต้ามุ

ร!างกายู่ ร�กษาแผลูสด ถอนพ�ษแลูะร�กษาแผลูที่�)ถ�กไฟลูวก ร�กษาแผลูเบาห้วาน• เน$ อในฝั8กแก+ (มุะขึ้ามุเป;ยู่ก) - ร�บประที่านจ��มุเกลู�อ แก�ไอ ขึ้�บเสมุห้ะ• ดอกสด - เป%นยู่าลูดความุด�นโลูห้�ต้ส�ง

Page 11: ลูกประคบสมุนไพร

• ขึ้มุ��น เป%นพ�ชลู�มุลู�กที่�)จ�ดอยู่�!ในต้ระก�ลูขึ้�ง มุ�เห้ง�าอยู่�!ใต้�ด�น เน��อในขึ้องเห้ง�าจะเป%นส�เห้ลู�อง มุ�กลู�)นห้อมุเฉพาะต้�วมุ�ต้��งแต้!ส�เห้ลู�องเขึ้�มุจนถ#งส�แสดจ�ด โดยู่ที่�)ถ�)นก�าเน�ดในแถบเอเช�ยู่ต้ะว�นออกเฉ�ยู่งใต้� แลูะมุ�ช�)ออ�)นๆอ�ก เช!น ขึ้มุ��นช�นขึ้มุ��นแกง ขึ้มุ��นห้ยู่อก ขึ้มุ��นห้�ว ขึ้��มุ��น ห้มุ��น ที่��งน��ขึ้#�นอยู่�!ก�บแต้!ภูาคแลูะจ�งห้ว�ดน�)นๆ น�ยู่มุน�าไปใช�ในการประกอบอาห้าร แต้!งส� แต้!งกลู�)นอาห้าร เช!น แกงไต้ปลูา แกงกะห้ร�) เป%นต้�นข้มู� น 

Page 12: ลูกประคบสมุนไพร

สรรพค�ณ์• สรรพค�ณขึ้องขึ้มุ��นขึ้�อแรกค�อมุ�สารต้!อต้�านอน�มุ�ลูอ�สระซึ่#)งช!วยู่ในการชะลูอว�ยู่แลูะชะลูอการ

เก�ดร��วรอยู่• ช!วยู่เสร�มุสร�างภู�มุ�ต้�านที่านให้�ก�บร!างกายู่• ช!วยู่เสร�มุสร�างภู�มุ�ค��มุก�นให้�ผ�วห้น�งมุ�ส�ขึ้ภูาพด�แขึ้*งแรง• ขึ้มุ��นช�นอาจมุ�บที่บาที่ช!วยู่ป7องก�นการเก�ดโรคมุะเร*ง เช!น โรคมุะเลู*งลู�าไส� มุะเร*งปากมุดลู�ก• ขึ้มุ��นสามุารถช!วยู่ลูดระด�บคอเลูสเต้อรอลูในร!างกายู่ได�• ช!วยู่ก�าจ�ดสารพ�ษออกจากร!างกายู่• ช!วยู่บรรเที่าอาการขึ้องโรคเบาห้วาน• มุ�ส!วนช!วยู่ร�กษาโรคความุด�นโลูห้�ต้ส�ง• ช!วยู่ลูดอาการขึ้องโรคเกาต้>• ช!วยู่ขึ้�บน��านมุขึ้องมุารดาห้ลู�งคลูอดบ�ต้ร• ช!วยู่ร�กษาระบบที่างเด�นห้ายู่ใจที่�)มุ�อาการผ�ดปกต้�• ช!วยู่บ�าร�งสมุองป7องก�นโรคความุจ�าเส�)อมุ• อาจมุะส!วนช!วยู่ในการร�กษาโรคร�มุาต้อยู่ด> (ยู่�งไมุ!ได�ร�บการยู่�นยู่�น)• ช!วยู่ลูดการอ�กเสบ• ช!วยู่แก�อาการว�งเว�ยู่นศ�รษะ• ช!วยู่ร�กษาอาการแพ�แลูะไขึ้�ห้ว�ด• ช!วยู่บรรเที่าอาการไอ

Page 13: ลูกประคบสมุนไพร

ล�กษณ์ะข้อง ข้มู� นอ�อย

          ต�น : ขึ้มุ��นอ�อยู่ เป%นไมุ�ลู�มุลู�กส�ง 50-70 ซึ่มุ. ลู�กษณะคลู�ายู่ขึ้มุ��นช�น แต้!ต้�นส�งกว!า ขึ้นาดเห้ง�าแลูะใบให้ญ!กว!า โดยู่เห้ง�าใต้�ด�นจะโผลู!ขึ้#�นมุาเห้น�อด�นเลู*กน�อยู่ มุ�เน��อในส�เห้ลู�องอมุส�มุ กลู�บดอกส�นวลู มุ�กลู�)นห้อมุ 

          ใบ : ใบออกเป%นร�ศมุ�ต้�ดผ�วด�น ร�ปห้อกแกมุขึ้อบขึ้นาน กว�าง 8-10 ซึ่มุ. ยู่าว 30-40 ซึ่มุ. ก�านใบยู่าว 8-15 ซึ่มุ. ที่�องใบจะมุ�ขึ้นน�)มุ ๆ ในห้น�าแลู�งใบจะแห้�งลูงห้�ว บางคร��งเราก*เร�ยู่กว!าขึ้มุ��นห้�วขึ้#�น

          ดอก : ขึ้มุ��นอ�อยู่จะออกดอกเป%นช!อ ก�านดอกยู่าวพ� !งออกจากเห้ง�าที่�)อยู่�!ใต้�ด�น ช!อดอกจะมุ�ใบประด�บ ดอกมุ�ส�ขึ้าว ต้รงปลูายู่ช!อดอกจะเป%นส�ชมุพ� ส!วนดอกส�เห้ลู�องจะบานจากลู!างขึ้#�นขึ้�างบน แลูะจะบานคร��งลูะ 2-3 ดอก

ข้มู� นอ�อย

Page 14: ลูกประคบสมุนไพร

ร�กษาอาการทั่�องร+วง ทั่�องเด�น (ทั่�ไมู+ใช้+บ�ด ห้ร$ออห้�วาตกโรค) โดยู่ใช�ห้�วขึ้มุ��นอ�อยู่สด ๆ ประมุาณ 2 แว!น มุาบดผสมุก�บน��าป�นใส ก�นแก�ที่�องร!วงได�

ร�กษาแผู้ล โดยู่น�าขึ้มุ��นอ�อยู่ไปห้�งในน��ามุ�นมุะพร�าว แลู�วน�ามุาใส!แผลู จะช!วยู่ให้�แผลูห้ายู่เร*ว เน�)องจากห้�วขึ้มุ��นอ�อยู่เป%นยู่าฝีาดสมุานด�วยู่

ร�กษาฝั9 ถ�าเป%นฝี;ห้�วเด�อน ให้�น�าใบไผ!มุาเผ!าไฟให้�ไห้มุ� แลู�วน�าห้�วขึ้มุ��นอ�อยู่มุาต้�าด�วยู่ก�น แลู�วใช�น��าเป%นกระสายู่ยู่า แลูะใช�ได�ที่� �งก�นแลูะที่า ห้ร�อพอก

แก�ฝั9ในมูดล�ก โดยู่ใช�ขึ้มุ��นอ�อยู่ 3 ที่!อน บอระเพ*ด 3 ที่!อน ลู�กขึ้��กาแดง 1 ลู�ก (ผ!าเป%น 4 ซึ่�กแต้!ใช�แค! 3) น�ามุาต้�มุรวมุก�บส�รา ก�นแก�ฝี;ในมุดลู�กได�

ร�กษาอาการเส� ยนห้นามูต�า โดยู่น�าขึ้มุ��นอ�อยู่มุา 5 แว!น ขึ้�าวเห้น�ยู่วส�ก ประมุาณ 1 ก�ามุ�อ ดอกชบา 5 ดอก ใช�ต้�าพอก จะด�ดเส��ยู่นแลูะห้นองออกจากแผลู

ร�กษาอาการปวดบวมู ฟกช้� า โดยู่น�าขึ้มุ��นสด ๆ มุาต้�าให้�ลูะเอ�ยู่ดแลู�วน�ามุาพอกบร�เวณปวดบวมุ ฟกช��า

 แก�ห้ว�ด โดยู่น�าห้�วขึ้มุ��นอ�อยู่ พร�กห้าง อบเชยู่เที่ศ มุาต้�มุแลูะเต้�มุน��าผ#�งลูงไปผสมุ น�ามุาร�บประที่านแก�ห้ว�ดได� 

แก�ร�ดส�ดวงทั่วาร น�าขึ้มุ��นอ�อยู่ พร�กไที่ยู่ลู!อน เปลู�อกยู่างแดง มุาผสมุก�นที่�ายู่าผง แลู�วน�าไปลูะลูายู่ในน��ายู่างใส ป9� นที่��งห้มุดเป%นลู�กกลูอนขึ้นาดเที่!าปลูายู่น��วช�� ร�บประที่านเช�า-เยู่*น

สรรพค�ณ์

Page 15: ลูกประคบสมุนไพร

• ช้$ออ$น :  ส�มุขึ้อน (ฉาน-แมุ!ฮ่!องสอน)• ล�กษณ์ะทั่างพฤกษศาสตร� : ไมุ�พ� !มุรอเลู��อยู่ มุ�ห้นามุต้ามุ

ลู�าต้�น ก�)ง ก�านแลูะใบ ใบ ประกอบแบบขึ้นนกสองช��น เร�ยู่งสลู�บ ยู่าว 7-20 ซึ่มุ. ใบยู่!อยู่ร�ปขึ้อบขึ้นาน ขึ้นาดเลู*ก ดอกช!อ ออกที่�)ซึ่อกใบ เป%นช!อกลูมุ กลู�บดอกเป%นห้ลูอด ส�นวลู ผลูเป%นฝี9ก ส�น��าต้าลูด�า ผ�วยู่!นขึ้ร�ขึ้ระ ขึ้อบมุ�กเป%นคลู�)น

ใบส�มูป;อย

Page 16: ลูกประคบสมุนไพร

สรรพค�ณ์• ต�น  -   แก�ต้าพ�การ• ใบ  -  แก�โรคต้า ช�าระเมุ�อกมุ�นในลู�าไส� ยู่าถ!ายู่เสมุห้ะ แก�

บ�ด ฟอกลู�างโลูห้�ต้ระด�• ดอก  -  แก�เส�นพ�การให้�บร�บ�รณ>• ผู้ล -  แก�น��าลูายู่เห้น�ยู่ว• ราก -  แก�ไขึ้�• ฝั8ก -  ปA� งให้�เห้ลู�อง ชงน��าจ�บแก�ไอ ขึ้�บเสมุห้ะ เป%นยู่าถ!ายู่

ที่�าให้�อาเจ�ยู่น ฟอกผมุแก�ร�งแค แก�ไขึ้�จ�บส�)น ปAดแผลูโรคผ�วห้น�ง

• เมูล'ด - ค�)วให้�เกร�ยู่มุบดให้�ลูะเอ�ยู่ด น�ต้ถ�>ที่�าให้�ค�นจมุ�กแลูะจามุด�

• ใบ - ต้�าห้!อผ�าประคบเส�นให้�เส�นอ!อน

Page 17: ลูกประคบสมุนไพร

• เกล$อแกง ห้ร$อ โซึ่เด�ยมูคลอไรด� (Sodium Chloride) เป%นสารเคมุ�ธรรมุชาต้�ต้�วห้น#)งที่�)ถ�กน�ามุาใช�อยู่!างแพร!ห้ลูายู่มุานานน�บพ�นป; บางที่!านอาจจะไมุ!ค��นก�บช�)อเกลู�อแกง แต้!ถ�าบอกว!ามุ�นก*ค�อเกลู�อที่�)เราใช�ประกอบอาห้ารก�นที่�กว�น ก*คงร�องอBอก�นที่�กคน เกลู�อแกงถ�กน�ามุาใช�ก�นในห้ลูายู่ด�าน ที่��งด�านประกอบอาห้าร ถนอมุอาห้าร รวมุถ#งใช�เป%นสารต้��งต้�นในอ�ต้สาห้กรรมุห้ลูายู่ประเภูที่

• เกลู�อแกงน��นมุ�ประโยู่ชน>ต้!อเรามุากมุายู่ ที่��งในการประกอบอาห้าร การเก*บร�กษาอาห้ารประเภูที่ห้มุ�กดอง ใช�ในที่างการแพที่ยู่>แลูะการร�กษาโรค เช!น ใช�ที่�าน��าเกลู�อ ร�กษาอาการไอ เจ*บคอ อ�นเน�)องมุาจากห้ว�ด ร�กษาอาการค�นต้ามุผ�วห้น�ง เป%นต้�น นอกจากน��ยู่�งมุ�การใช�เกลู�อในอ�ต้สาห้กรรมุต้!างๆ มุากมุายู่ เช!น อ�ต้สาห้กรรมุอาห้าร เคร�)องปร�งรสต้!างๆ อ�ต้สาห้กรรมุฟอกยู่�อมุเส��อผ�า อ�ต้สาห้กรรมุกระดาษ อ�ต้สาห้กรรมุผลู�ต้ สบ�!แลูะผงซึ่�กฟอก รวมุถ#งอ�ต้สาห้กรรมุยู่าฆ่!าแมุลูง เป%นต้�น

Page 18: ลูกประคบสมุนไพร

• สรรพค�ณ์ : ใช�ผสมุในยู่าน��า มุ�สรรพค�ณบ�าร�งธาต้� ขึ้�บเสมุห้ะ ขึ้�บลูมุ แก�จ�กเส�ยู่ดแน!นเฟ7อ แก�ปวดที่�อง ที่�องร!วง ขึ้�บเห้ง�)อ ใช�ผสมุในยู่าห้มุ!อง ยู่าขึ้��ผ#�ง ยู่าคร�มุที่าแก�เคลู*ดบวมุ ขึ้�ดยู่อก แพลูง แก�พ�ษแมุลูงส�ต้ว>ก�ดต้!อยู่ แลูะโรคผ�วห้น�งเร��อร�ง

การบ�ร

Page 19: ลูกประคบสมุนไพร

• พ�มุเสนเป%นเกลู*ดเลู*กๆ ส�ขึ้าวขึ้�!น เน��อแน!นกว!าการบ�ร ระเห้�ดได�ช�ากว!าการบ�ร ต้�ดไฟให้�แสงจ�าแลูะมุ�คว�นมุาก ไมุ!มุ�ขึ้��เถ�า พ�มุเสนบร�ส�ที่ธ�Cจะเป%นผลู#กร�ปแผ!นห้กเห้ลู�)ยู่มุ มุ�จ�ดห้ลูอมุเห้ลูว 208 องศาเซึ่ลูเซึ่�ยู่ส ลูะลูายู่ได�ยู่ากในน��า ลูะลูายู่ได�ด�ในต้�วที่�าลูะลูายู่ชน�ดขึ้��วต้�)า พ�มุเสนมุ�กลู�)นห้อมุเยู่*น ฉ�น รสห้อมุ เยู่*นปากคอ สมุ�ยู่ก!อนใส!ในห้มุากพลู�เค��ยู่ว

พ�มูเสน

Page 20: ลูกประคบสมุนไพร

สรรพค�ณ์           ต�ารายาแผู้นโบราณ์: ใช�พ�มุเสนเป%นยู่าขึ้�บเห้ง�)อ ขึ้�บเสมุห้ะ กระต้��นการห้ายู่ใจ กระต้��นสมุอง บ�าร�งห้�วใจ ใช�เป%นยู่าระง�บความุกระวนกระวายู่ ที่�าให้�ง!วงซึ่#มุ แก�ลูมุว�งเว�ยู่น ห้น�ามุ�ด ห้�วใจอ!อน บ�าร�งห้�วใจ ที่�าให้�ช� !มุช�)น ที่�าให้�เรอ ขึ้�บผายู่ลูมุ แก�จ�กเส�ยู่ดแน!นเฟ7อ แก�ปวดที่�อง แก�บาดแผลูสด แผลูเร��อร�ง แผลูกามุโรค แผลูเน��อร�ายู่ ผสมุในต้�าร�บยู่าห้อมุ เช!น ยู่าห้อมุเที่พจ�ต้ร ยู่าห้อมุนวโกฐ

• มุ�สรรพค�ณโดยู่รวมุค�อแก�ลูมุว�งเว�ยู่น ห้น�ามุ�ดต้าลูายู่ การกลู�)นใบแลูะยู่อดอ!อนขึ้องห้นาดด�วยู่ไอน��า จะได�พ�มุเสนต้กผลู#กออกมุา น�ามุาที่�าเป%นยู่าก�น แก�ปวดที่�อง ที่�องร!วง ห้ร�อใช�ขึ้�บลูมุ ใช�ภูายู่นอกเป%นผงใส!บาดแผลู แก�แผลูอ�กเสบ แก�กลูากเกลู��อน แลูะแผลูฟกช��า

Page 21: ลูกประคบสมุนไพร

• 1. ผ�าด�บส�าห้ร�บห้!อลู�กประคบ ขึ้นาด กว�าง 35 x ยู่าว 35 เซึ่นต้�เมุต้ร 2 ผ�น

• 2. เช�อก ห้ร�อ ห้น�งยู่าง• 3. ต้�วยู่าที่�)ใช�ที่�าลู�กประคบ• 4. เต้า พร�อมุห้มุ�อส�าห้ร�บน#)งลู�กประคบ• 5. จานห้ร�อชามุอลู�มุ�เน�ยู่มุเจาะร� (เพ�)อให้�ไอน��าผ!าน

ได�) รองลู�กประคบ

อ�ปกรณ์� ในการทั่�าล�กประคบสมู�นไพร

Page 22: ลูกประคบสมุนไพร

ว�ธี�การทั่�าล�กประคบสมู�นไพร1. ห้�)นห้�วไพลู, ขึ้มุ��นช�น. ต้�นต้ะไคร�, ผ�วมุะกร�ด, ต้�าพอห้ยู่าบ ๆ

(เวลูาประคบจะที่�าให้�ระคายู่ผ�ว)2. น�าใบมุะขึ้ามุ, ใบส�มุป@อยู่(เฉพาะใบ) ผสมุก�บสมุ�นไพร ขึ้�อ1

เสร*จแลู�วให้�ใส!เกลู�อ, การบ�ร คลู�กเคลู�าให้�เป%นเน��อเด�ยู่วก�นแต้!อยู่!าให้�แฉะเป%นน��า

3. แบ!งต้�วยู่าที่�)เร�ยู่บร�อยู่แลู�วใส!ผ�าด�บห้!อเป%นลู�กประคบประมุาณลู�กส�มุโอ ร�ดด�วยู่เช�อกให้�แน!น(ลู�กประคบเวลูาถ�กความุร�อนยู่าสมุ�นไพรจะฝี@อลูงให้�ร�ดให้มุ!ให้�แน!นเห้มุ�อนเด�มุ)

4. น�าลู�กประคบที่�)ได�ไปน#)งในห้มุ�อน#)ง ใช�เวลูาน#)งประมุาณ 15-20 นาที่�

5. น�าลู�กประคบที่�)ร �บความุร�อนได�ที่�)แลู�วมุาประคบคนไขึ้�ที่�)มุ�อาการต้!าง ๆ โดยู่ส�บเปลู�)ยู่นลู�กประคบ

Page 23: ลูกประคบสมุนไพร

ว�ธี�การประคบ 1. ใช�ผ�าจ�บลู�กประคบขึ้ณะร�อน ยู่กขึ้#�นจากปากห้มุ�อ

2. ใช�ลู�กประคบแต้ะที่�)ที่�องแขึ้นต้นเองที่ดสอบความุร�อน3. ช!วงแรก แต้ะลู�กประคบ แลูะยู่กขึ้#�นโดยู่เร*ว จนกว!าลู�กประคบจะคลูายู่ความุร�อนลูง4. จากน��น จ#งวางลู�กประคบให้�นานพอประมุาณ แลู�วกดเน�นบร�เวณที่�)ต้�องการ5. เปลู�)ยู่นลู�กประคบเมุ�)อเยู่*นลูง

ล�กษณ์ะประคบ  ด�ส�งเกตล�กประคบว+ามู�ความูร�อนมูากห้ร$อเปล+า ถ�ามุ�ความุร�อนต้�องห้!มุผ�าขึ้นห้น�ก!อน  แลู�วประคบ  ต้อนแรกห้�ามุประคบที่�)ใดที่�)ห้น#)งนานๆ  เพราะจะที่�าให้�ผ�วห้น�งผ��ป@วยู่พ�พอง  ห้ร�อผ��ป@วยู่ต้กใจอาจช*อกได�เมุ�)อร�อนต้�องประคบเร*วๆ  คอยู่ซึ่�กถามุด�เร�)อยู่ๆ  แลู�วค!อยู่ช�าลูง  ถ�าไมุ!ร�อนเอาผ�าขึ้นห้น�ออก

Page 24: ลูกประคบสมุนไพร

ข้� นตอนการประคบ

1.  จ�ดที่!าผ��ป@วยู่ให้�เห้มุาะสมุ เช!น นอน ห้งายู่ น�)ง นอนต้ะแคง

(ขึ้#�นอยู่�!ก�บต้�าแห้น!งที่�)จะที่�าการประคบ)

2.  ที่ดสอบความุร�อนขึ้องลู�กประคบ ค�อ น�าลู�กประคบที่�)ร �อนได�ที่�)แลู�วมุา

แต้ะที่�)ที่�องแขึ้น ห้ร�อห้ลู�งมุ�อก*ได�3. ในการวางลู�กประคบบนผ�วคนไขึ้�

ในช!วงแรก ๆ ต้�องที่�าด�วยู่ ความุเร*วไมุ!วางแช!นาน ๆ อาจจะ

ที่�าให้�ผ�วห้น�งพองได�ง!ายู่

Page 25: ลูกประคบสมุนไพร

ระยะเวลาทั่�ใช้�ในการประคบ

โดยทั่�วไปจัะใช้�เวลาประมูาณ์ 15 – 20

นาทั่� ต+อการประคบ 1

คร� ง ถู�ามู�อาการเคล'ด

ข้�ดยอก อาจัประคบได�ว�นละ

2 คร� ง

Page 26: ลูกประคบสมุนไพร

ข้�อห้�ามู ห้ร$อข้�อควรระว�งในการใช้�ล�กประคบ

• 1. ห้�ามุใช�ลู�กประคบที่�)ร �อนเก�นไป2. ควรใช�ผ�าขึ้นห้น�รองบร�เวณผ�วห้น�งอ!อนๆ ห้ร�อบาดเจ*บ3. ควรระว�งผ��ป@วยู่ที่�)เป%นเบาห้วาน อ�มุพาต้ เด*ก ผ��ส�งอายู่�เพราะการต้อบสนองต้!อความุร�อนช�า4. ไมุ!ประคบก�บกรณ�การอ�กเสบ ห้ร�อ บวมุ ในช!วง 24 ช�)วโมุงแรก เพราะอาจบวมุมุากขึ้#�น ควรประคบด�วยู่น�าเยู่*นก!อน5.  ห้ลู�งจากประคบ ไมุ!ควรอาบน��าที่�นที่�)เพราะจะที่�าให้�ต้�วยู่าถ�กลู�างออกไป

Page 27: ลูกประคบสมุนไพร

การเก'บร�กษาล�กประคบสมู�นไพร• 1. ลู�กประคบที่�)ที่�าคร��งห้น#)ง สามุารถเก*บไว�ได�นาน 3-5 ว�นถ�า

ใส!ต้��เยู่*นสามุารถเก*บได� 7 ว�น• 2. ควรผ#)งให้�แห้�งก!อนเก*บ ไมุ!ให้�อ�บช��น ถ�าเก*บในต้��เยู่*น จะ

เก*บได�นานมุากขึ้#�น• 3. ลู�กประคบที่�)แห้�ง ก!อนใช�ควรพรมุด�วยู่น��า ห้ร�อเห้ลู�าขึ้าว• 4. ลู�กประคบที่�)มุ�ส�เห้ลู�องอ!อน ห้ร�อ จางลูง แสดงว!าต้�วยู่า

ในลู�กประคบห้มุดสภูาพแลู�วจะใช�ไมุ!ได�ผลู• 5. เมุ�)อต้�องการจะน�าไปใช�ให้มุ! ต้�องเปลู�)ยู่นผ�าห้!อลู�กประคบ

ผ�นให้มุ!• 6. เวลูาที่�)จะเก*บไว� แลูะเอามุาใช�ให้มุ!ควรเต้�มุเกลู�อ แลูะ

พ�มุเสน การบ�ร อยู่!างลูะ 1ช�อนโต้Eะ

Page 28: ลูกประคบสมุนไพร

ประโยช้น�ข้องล�กประคบ• 1. ร+างกายมู�การเผู้าผู้ลาญ่สารอาห้ารเพ�มูข้, น• 2. มู�การข้ยายต�วข้องเส�นเล$อดฝัอย• 3. การไห้ลเว�ยนโลห้�ตด�ข้, น• 4. ข้ยายร�ข้�มูข้นบร�เวณ์ผู้�วห้น�ง• 5. บรรเทั่าอาการปวดเมู$อย• 6. ผู้+อนคลายกล�ามูเน$ อ

Page 30: ลูกประคบสมุนไพร

ค�ณ์คร�ทั่�ปร,กษา

ค�ณ์คร�เข้$อนทั่อง มู�ลวรรณ์�

Page 31: ลูกประคบสมุนไพร

ผู้��จั�ดทั่�า

นายอภิ�ส�ทั่ธี�= เทั่พแปง เลข้ทั่� 7 มู.6/14

โรงเร�ยนย�พราช้ว�ทั่ยาล�ย

Page 32: ลูกประคบสมุนไพร

นางสาวอ�ทั่�ยวรรณ์ ไช้ยยาว�ฒิ�

เลข้ทั่� 27 มู.6/14

โรงเร�ยนย�พราช้ว�ทั่ยาล�ย

ผู้��จั�ดทั่�า