กระบวนการประชาพิจารณ์และการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมตามกฎหมายเยอรมัน...
DESCRIPTION
การมีส่วนร่วมของประชาชน ชุมชน และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นในกระบวนการตัดสินใจของรัฐที่สำคัญตามกฎหมายเยอรมันมีใน ๒ กระบวนการ ได้แก่ ในขั้นตอนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน (Einbeziehung der Öffentlichekeit) ในกระบวนการศึกษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม (Umweltverträglichkeitsprüfung) และขั้นตอนการทำประชาพิจารณ์ (Anhörungsverfahren) ในกระบวนการพิจารณาโครงการขนาดใหญ่ (Planfeststellungs-verfahren bzw. Fachgenehmigungsverfahren) โดยหลัก ในกรณีที่โครงการที่รัฐจะพิจารณาดำเนินการเป็นโครงการใหญ่ที่สามารถก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างกว้างขวางกฎหมายว่าด้วยการศึกษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและกฎหมายว่าด้วยการอนุญาตให้ดำเนินการโครงการขนาดใหญ่ต่างๆ มักจะระบุให้ต้องมีการทำประชาพิจารณ์ ซึ่งหากกฎหมายทั้งสองส่วนบังคับใช้ในกิจการเดียวกัน กระบวนการประชาพิจารณ์ก็จะจัดทำขึ้นเป็นกิจกรรมเดียวกันโดยมิต้องแยกออกไปต่างหากTRANSCRIPT
1
ก�����ก���������� ����ก�����������ก������������������ก������������
�!���"�� ���#�����$�1 &����� ����2
( ���)� ก������������� ����� ���� �������ก�� ก���������������ก����ก��
������ ����!����"���#���ก$%��&'&������� ( ก����ก�� )���ก� ��*��ก�����+,��������'%-�� ����� (Einbeziehung der Öffentlichekeit) �ก����ก��ABกC�D�ก������������������ (Umweltverträglichkeitsprüfung) ����*��ก���"� ����M� ��N� (Anhörungsverfahren) �ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#� (Planfeststellungs-verfahren bzw. Fachgenehmigungsverfahren) R�&%��ก �ก�N����R���ก�������! �M� ��N��"�'�ก��' WR���ก���%#����������ก���%�'ก��D�ก�������������������&���ก�������
ก$%��&������&ก��ABกC�D�ก���������������������ก$%��&������&ก����#���%��"�'�ก��R���ก�����%#�����X ��ก ������%�������ก���"� ����M� ��N� YB��%�กก$%��&��*�����������������ก� ก��'��&�ก� ก����ก�� ����M� ��N�ก- � ���"�B*' Wก� ก���'��&�ก�R�&�������&ก��ก) ����%�ก
ก$%��&���ก"�%���&��'��&�'ก��&�ก��ก�����+,��������'%- ������'�Z���D�ก��������������� �Z� ��!��##���������&ก��ABกC�D�ก������������������ (Gesetz über die Umweltverträglichkeitsprüfung - UVPG) ������' Wก$%��&�����'MZ��������R���ก������X �"�%���ก$%��&�������������'�Z���ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#� �Z� ��!��##���������&��]� ^��������ก����� ก�������%M�]��!'&���� (Verwaltungsverfahrensgesetz - VwVfG) ���������"���#�&ก��ก'_M��������& ����M� ��N�������' W�� ^���������) ����ก'%Z� �ก
1 ���������'�&' Wa�C�'&���� R�&'Z*�%�����%#��&b�����&��M]� ��##�'�ก '�Z��� Bürgerbeteiligung im Anhörungsverfahren bei umweltrelevanten Großvorhaben : Ein Vergleich des thailaendischen mit dem deutschen Umweltrecht, �N����A����� �%����&���& Muenster ��'�A�%M�]��]��N��!'&����, (iij. 2 � ������� ����' Wa�C�)�&'MZ������'��� ����������'�Z*���� ��&��'��&�����%����������'M���'���R ���b� Suntariya Muanapawong, Bürgerbeteiligung im Anhörungsverfahren bei umweltrelevanten Großvorhaben : Ein Vergleich des thailaendischen mit dem deutschen Umweltrecht, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main, 2004.
2
�* ก$%��&���ก"�%���&��'��&�'�Z���ก����ก�� ����M� ��N��ก��M� ��N�R���ก��M�'AC����X (Fachgenehmigungsverfahren) ก- ��&b��ก$%��&M�'AC_�������X '�� ก$%��&R��)++q���'���&�� ก$%��&������&ก�� ���&��'��& ก$%��&ก��'����ก�A ' W��
���%��กก$%��&'&��������� ก��ก����ก�����+,��������'%- ������ก��M� ��N�ก�������%�Z��"�'�ก��R���ก�����%#������'�Z������M�� ��' ��%�������� ��"�'�ก��%�Z�)���"�'�ก�� %�ก���' W'�Z������ก$%��&�������&���'�-����%������"�'�ก�� ��*��*'M����Z����' WR���ก������� ก���%�'ก������'��&%�&�&������&�����������������)�� B� "�' W������ก���������&��� ��� �� �&���)�ก-��� ก$%��&�'�Z����*ก-��M�r�ก��) �������'��� ก�����Z� �������������ก��'��Z��)%�����ก��'�Z��'ก��&�ก��ก�����������������������ก ก���������%����+,� �����ก- �ก"�%�)���&�����'��&��R���ก������X ��ก��& ����������������!������ "�' W��� ��ก�� %�Z�R�&R&��&����!����%������"���#ก��'�Z���ก��M�r������%ก������'A�C!ก� ��กก���'�Z���ก����กC������������ ก-�� ��ก����กก$%��&�����*���'�Z����*������ '�� ก$%��&����%���ก��'������ก����ก������X (Beschleunigungsgesetze) �������� ��'�A'&���������กก��������ก'�����&ก� YB�� "�' W����'���ก����ก��M�r� R�&'_M��ก��ก���������]��Nb Ra�����X ก- ���ก��ก"�%��%������� ���"�ก����ก���������D�����*B*)�� (Plangenehmigungsverfahren) ������ก������%����ก����ก����ก����#����� ก�� (einfaches Genehmigungsverfahren) ก��ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#� (Planfeststellungsverfahren) �����!��##���������&��]� ^��������ก����� ก������%��&��������%M�]���'&�����&b������� �ก��M� ��N���� ก�� ��! ���%��������+,�����'%-Db������)��'��&����bกก�������]�'����* YB��%��&�������'_M��Db�)�����D�ก���� B� ������]�'���b'�ก��� �����*������]���� �R���&�� �N����ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#��* ' s��%�������Z�X �ก'%Z� �กDb�����bกก�������]�R�&���'�������ก����ก��)�� R�&ก����ก�����*����&��'��&���ก��& )���ก� ก����ก��'���B�'�ก��� (Informationsverfahren) ก�� ��ก�A'MZ���%�R���&�� ก���%����]�R���&��R���ก���&���' W���� (Einwendungsverfahren) ���' s�R�ก���%���กuv�&'�� �����'MZ��%������ ���'%����� (Erörterungsverfahren) ก��ก"�%���&��'��&��������"������*ก-'MZ��' W%��ก ��ก���� ก����ก������X ����&�"��%����]��� ������������*��)���bก��'�&���)������������������b���&���' W���� 'ก��&�ก��ก��'���B�'�ก����* ���]��� ��������ก$%��&�����ก-��������ก���� �ก���]���� �'���B�'�ก��������!��##���������&���b��������������������� (Umweltinformationsgesetz) ����ก�� ����� ����M� ��N� ' ��%�����Db��b��'�Z���ก����ก�� ����M� ��N� (Anhörungsbehörde) %�Z�Db��"�'�ก�� ��ก�� �����
3
(Verhandlungsleiter) �����"�%������%�'ก������' Wก���R�& ��A �ก���� (Gebot der Unbefangenheit) ' s�R�ก���%���กX uv�&������������'�- �������������'%-)���&���'�-�������' W]��� '��Z��������]������'��&�ก� (Waffengleichheit) �%��ก���กuv�&
��'���Db�'�������ก����ก�� ����M� ��N� ���������ก����ก�) �����&��'��&����ก$%��&_�������X ก"�%� R�&%��ก �����Db������)��'��& (Betroffene) ��ก ������]��&���ก������� �ก'%Z� �ก�* �ก$%��&M�'AC���_���&���%����]����������) ������)��'ก��&����ก��R���ก��R�&��� ก-����������������ก����ก�������� ����!)�� '�� ���]��� �������ก� (Jedermann) �ก��'�������ก��M� ��N�R���ก��ก�������R������'���&�����ก$%��&��'���&�� �ก �ก�* �ก$%��&M�'AC���_���'��ก$%��&������&ก����������]������� '�� ��!��##���������&ก����������]������� (Bundesnaturschutzgesetz) ก-)���%����]��������������]������� (Naturschutzverband) �����]��ก��'����������ก����ก�����&
� ��ก��������& '�Z����ก��ก"�%����]��ก����ก���%��ก� ��������ก�*���ก�� ������������ก���� a�&%��� %�ก��!)���"�'�ก��������ก$%��& �������)�� �����&���������]����A���ก��'��&ก�������������]����)�� YB�� ��'�-'�Z����"�� +q�����'�Z��)�ก��+q��)��ก"�%�)���ก$%��&����) ���ก$%��&'_M��
4
* ก���)��������� �+�ก�����ก������ �,&��ก��-���+�./
*.( ก�����ก������ �,&��ก��-���+�./
() ���)� ��!��##���������&��]� ^��������ก����� ก������%��&��������%M�]���'&����
(VwVfG)3 )��ก"�%�ก����ก��M� ��N���� ก����)�� j �b ��� �Z� ({) ก����ก��M� ��N���� ก�����������) (Einfaches Genehmigungsverfahren) (() ก����ก��ก��M� ��N���� ก�������M�'AC YB�����&b� ( �b ������&ก� �Z�
ก) ก����ก��ก��M� ��N���� ก������������M�]�ก�� (Foemliches Genehmigungs-verfahren) (§§ 63 - 71 VwVfG)
) ก����ก��ก��M� ��N�R���ก�����%#� (Planfeststellungsverfahren bzw Fachgenehmigungsverfahren) (§§ 72 - 78 VwVfG) (j) ก��M� ��N���� ก�������*M� ��N����]�N�
%�ก)����ก$%��&ก"�%�)��' Wก��'_M�� ' ��%����������"�'�ก��ก����ก��M� ��N���� ก�����������) YB�� �&B�%��ก����'��&����& ���'�-� ���)�����b ���M�]�ก�� (§ {i VwVfG) ���ก��M� ��N���� ก�������M�'AC�* ����*��������M�]�ก�����Y��Y����กก��� ' ��%����� ��"�'�ก����b ����*ก-���'�Z����ก$%��&ก"�%�)��' Wก��'_M��'����*
*) &�����������!������&�
ก����ก��ก��M� ��N�R���ก�����%#�' Wก��M� ��N���� ก�������M�'AC ����ก��M� ��N�������R���ก�����%#������ ��D�ก�������� "����ก %�Z���D�ก�����'���MZ*���' W���'�Nก���� '�� R���ก�������R��)++q���'���&�� R���ก��������%�Z������� R�&D�ก�������R���ก�� (Planfeststellungsbeschluss) �* ' W�"�������� ก���� ��D�DbกM�������M�]���%������กuv�&��������)��'��&%�Z�'ก��&���� ��*�'�ก����%��&������! �����D�' Wก�������"�������������%��&������X ��� "�' W���ก���"�'�R���ก�� '�� �"�������#���%�ก������� �"�������#���%� ���&*"���*������*"� %�Z� ���&)�'��&��ก�b�a�&�ก (Konzentrationswirkung) 4 ���&'%���* ' ��%�����M� ��N�R���ก�� B� "�' W������� �������������&ก$%��&���กX '�Z������'ก��&����ก��R���ก��
3 Verwaltungsverfahrensgesetz 4 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 72 Rn. 10.
5
ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#��� �� ������ ������) �*5 ({) 'MZ�����ก��M� ��N���� ก����%��&X ก����ก�����"�'�ก���%�'��- ��*
�ก�����ก����"�� R�&����/�������"��' WDb�M� ��N������ (() 'MZ��&!��&��������,����������uv�&����X ���'ก��&���� ��)���ก� ' ����
R���ก�� ��]��N� ������������������� )�����D�ก���� �กR���ก�� R�&ก������*"�%�ก%���&�����%����D� ��R&��������&��ก�
(j) 'MZ��������-���2��"�%���' ��%������ก��M� ��N������R���ก��
3) ก������"��ก"���-��� ก$%��&�������������ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#� )���ก� ก$%��&��]� ^�����
���ก����� ก���� ���ก$%��& ก����'_M��������'�Z��� R�&����� �( �B������ �� �%����!��##���������&��]� ^��������ก����� ก����' Wก$%��&ก������ก"�%��b �������*���ก��M� ��N�R���ก�����%#�)��' W%��ก����) ����ก$%��& ก����'_M�� ���ก��ก"�%���&��'��&������ ��ก�� ���' ���&��&��'��&������*��'MZ���%�'%�����ก����กCN�'_M����'�Z����*X 6 '�� ก$%��&��M�C ก$%��&M�������'���&�� ก$%��&������&ก�� ���&��'��& ก$%��&ก��'����ก�A ก$%��&���%��� ' W��
%��กก��MZ*!���ก�������������]��ก������������� ������* ��������&b�����ก$%��&�������!��##���_�������X %�ก���' Wก�����������]����!]���b#%�Z�ก$%��&MZ*!� (Grundgesetz) ��'&����'�&��'��&� ก�����Z�ก������������Z�' W%��กก�� ����]� )�& (Demokratieprinzip) �����*�' Wก����ก����%��ก�����! rechtsstaatliches Verfahren) ���ก"�%�)�����!]���b# 7 �ก �ก�* &��' W'�Z�����ก�� ��ก�A�ก���A������' W��C&� (Menschenwürdegarantie) 'Z��� �ก�����)������bก��ก�����]�R�&'�)���b�8 �ก �ก�*%��กก����!������ก�� (Sozialstaatsprinzip) �������� 20 ����%B���%��ก$%��&MZ*!�ก-&��
5 Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 2 a). 6 Graffe, Die Beteiligung des Bürgers an umweltschutzrechtlich relevanten Verfahren unter besonderer
Berücksichtigung des Verwaltungsverfahrensgesetzes, S. 68. 7 Graffe, Die Beteiligung des Bürgers an umweltschutzrechtlich relevanten Verfahren unter besonderer
Berücksichtigung des VWVfG, Diss. Jur., 1980, S. 12 ff. 8 in Hett, Öffentlichkeitsbeteiligung bei atom- und immissionsschutzrechtlichen Genehmigungsverfahren, 1994,
S. 182.
6
����%��&�%���!�b�����]��� �������กก������ �����"�� ��ก�����]��� �������ก���& 9 �ก �ก�* ก�������������]��ก��'���B����b�������ก-' W��������ก�������!'��'��&�ก�10
�ก'%Z� �ก���������������ก$%��&���ก�������� A����!]���b#'&����ก-&��'�&�������&���ก����������� Mülheim-Kärlich-Beschluß YB��' W���'ก��&�ก��ก��ก�������R��)++q���'���&�� �����* A��'%-��� ����������]��*MZ*!������!]���b#��� �)������������������'�Z���ก����ก�� ((Grund-) Rechte durch Verfahren) ���ก$%��&��!]���b# �)��)��'�&)��R�&��� ���ก�������!��#���%������R��)++q���'���&��R�&)��' s�R�ก���%� �����)��������]����������)����ก�����+,� ������* ก��ก��������� ก���%�'ก������'��&%�&�ก�������������ก�&�� ���YB��' W���]��������������ก�&�����!]���b#�%�ก��������)�� YB���"�M�M�กC����ก�����Z�' Wก�� �� ��ก�&������ 'ก��&�ก��'�Z����*�&�����ก ��������� ���ก����M�กC��� ��N�ก����������A�����ก����'ก�) ����"�M�M�กC����ก����ก-)��ก���%�'ก��ก��M�r�) �b�ก���ก�)ก$%��&�'�Z������'ก��&����'MZ�����������]��� ������ก����ก�� ����M� ��N��&��� ��� ��11
9 Laubinger, Hans-Werner, Der Verfahrensgedanke im Verwaltungsrecht, in Verfahrensrecht in Verwaltung und Verwaltungsgerichtsbarkeit: Symposium zum Gedächtnis an Carl Hermann Ule, Speyer, 2000, S. 60. 10 Sozio, Dieses Symposium betonte : die Vorschläge und Anregungen für den Entwurf der AtVfV: Blümel, Funktion und Ausgestaltung der Öffentlcihekitsbeteiligung im atomrechtlichen Genehmigungsverfahren, in Fünftes Deutsches Atomrechts- Symposium, 8.- 10. Dezember 1976in Münster (in Lukes, Rudorf, Fünftes Deutsches Atomrechts- Symposium, Köln,u.a., 1977, S. 223.: S.226-227., Jänicke, Martin, Wohin- aber wie?: Positionen und Perspektiven der Umweltbewegung, 1993, QY000P100. 11 Steinberg, Verfassungrechtlicher Umweltschutz durch Grundrechte und Staatszielbestimmung, NJW, 1996, S. 1988, Korbmacher, Günter, Das atomrechtliche Anhörungsverfahren � Betrachtung zum Erörterungstermin für das Endlager Schlacht Konrad, UPR 1994/9, S.326. Der 52. Deutscher Juristentag in Wiesbaden (1978) wird u.a. über folgendes Thema verhandeln: Empfehlen sich unter dem Gesichtpunkt der Gewährleistung notwendigen Umweltschutzes ergänzende Regelungen im Verwaltungsverfahrens- und Verwaltungsprozessrecht?� � (Ule/Laubinger, Empfehlen sich unter dem Gesichtspunkt der Gewährleistung notwendigen Umweltschutzes ergänzende Regelungen im Verwaltungsverfahrens- und Verwaltungsprozeßrecht?: Gutachten B zum 52. Deutscher Juristentag, 1978, München 1978/ Speyer Seminar/ Speyer mit Karlsruhe/ Bechge, Grundrechtsverwirklichung und Grundrechtssicherung durch Organisation und Verfahren, NJW, 1982, 1ff/ Blümel, Grundrechtsschutz durch Verfahrensgesatltung in. Ders.(Hrsg.), Frühzeitige Bürgerbeteiligung bei
7
4) ��#���5-�������6�-��,&��ก���"���2/+�����&��-������..����/�����ก��
���� �,&��ก��-���+�./ (()��#���5--��,&��ก���"���2/+�����&��-������..����/�����ก������ �,&��ก��
-���+�./
Planungen , 1982, S.23ff./Burmeister, Grundgesetzliche Verfahrensstruktuierungsgebote komplexer Verwaltungsentscheidungen, UTR, Bd.5 1988, S.122ff./Dolde,Klaus-Peter,Grundrechtsschutz durch einfaches Verfahrensrecht? NVwZ 1982 S.65 ff. / Goerlich,Helmut, Grundrechte als Verfahrensgarantien , Baden-Baden, (1981)/ Goerlich,Helmut, Schutzpflicht-Grunderchte-Verfahrensschutz, NJW, 1981, SD.2616ff./ Grimm,Dieter, Verfahrensfehler als Grundrechtsverstöße, NVwZ 1985,S.865 ff./Häberle, Grundrechte im Leistungsstaat, VVDStRL 30(1972), 43ff../ders Verfassungsprinzipien im Verwaltungsverfahrensgesetz in Schmitt Gläser (Hrsg.) , Verwaltungsverfahren, Festschr.f. den Boorberg- Verlag, 1977, S.47 ff./Held, Der Grundrechtsbezug des Verwaltungsverfahrens, 1984/ Hesse, Bestand und Bedeutung der Grundrechte in der BRD, EuGRZ 1978, 427 ff/ Hill, Das fehlerhafte Verwaltungsverfahren und seine Folgen im Verwaltungsrecht, 1986, S.36ff, Hufen, Heilung und Unbeachtlichkeit grundrechtsrelevanter Verfahrensfehler?, NJW 1982, 2160ff/ Laubiger, Grundrechtsschutz durch Gestaltung des Verwaltungsverfahrens, VerwArch. 1982, 60ff/ Lübbe- Wolff, Gertrude, Stufen des Grundrechtsschutzes gegen Verfahrensverstöße, in: Schwarze/Graf Vitzthum (Hrsg.), Grundrechtsschutz im nationalen und internationalen recht, festschrift Simson, Baden-Baden 1983, S.137./ Ossenbühl,Fritz, Grundrechtsschutz im und durch Verfahrensrecht,in F.S.Eichenberger, hrsg.von Georg Müller /Rene A.Rhinow/Gerhard Schmid/Luzius Wildhaber,1982,S.183 ff.//Schwarbe, Jürgen, Grundrechtlich begründete Pflichten des Staates zum Schutz gegen staatliche Bau und Anlagengenehmigungen? , NVwZ 1983,S.523ff./ Steinberg, Verfassungrechtlicher Umweltschutz durch Grundrechte und Staatszielbestimmung, NJW, 1996, S. 1993. // Von Mutius,Albert, Die besondere Entscheidung -Der Müllheim-Kärlich-Beschluß des BVerfG: Grundrechtsschutz durch Verfahren, Jura,1984,S.529- 536. / von Muthius, Albert, Grundrechtsschutz contra Verwaltungseffizienz im Verwaltungsverfahren?, NJW, 1982,S.2150ff./ Räedeker, Grundgesetzliche Rechte auf Verfahrensteilhabe, NJW 1980, 1593ff, Ronellenfisch, Die Durchsetzung staatlicher Entscheidungen als Verfassungsproblem, in Börner (Hrg), Umwelt, Verfassung und Verwaltung, VenergR 50, 1982, S.13ff./ Wagner, Umweltschutz durch Grundrechte und Staatszielbestimmung, NJW 1996, S. 1993.
8
'�Z��R���ก����������%#�����������"���#' W) ���'�Z��)���ก$%��&%��&ก"�%� ก$%��&ก- ��������%���������##���������&ก��M� ��N�R���ก�����%#� YB��%��&�������ก����ก�� ����M� ��N�' W'�Z���%����� (Pflicht) ���' ��%����� �ก���� ���%���B* YB��%������* ' W%������������ ���"�ก����� ���ก�������� ก$%��& B�)���&ก�%���ก����ก�����+,� (Anhoer-ungsverfahren) ก��ก����ก�������� (Beschlussverfahren) ����"����%����� %��&�������' ��%����� �������M�� '�Z�ก �)���"�'�ก��)��)��
(*) ����6�-��,&��ก���"���2/+�����&��-������..����/�����ก������ �
,&��ก�� ���!��##�����]� ^��������ก����� ก������'M�&�ก��ก"�%�%��ก'กN�� �*�� ���
��]�ก��M� ��N�R���ก��'����* �����)��ก"�%����ก�N������� ����� ���%���ก��M� ��N�R���ก�� ��'a���R���ก��������� ���%���ก��M� ��N�R���ก���������%��&������� �( �%����!��##�����]� ^��������ก����� ก���� B��bกก"�%��&b��ก$%��& ก����'_M��'�Z�������X )����� �' WR���ก������! %�Z���'�ก� ���� ��R&����]��N� %�Z�������� ��R&����������12 YB������%#�����' WR���ก��ก����������%#����������Y��Y�� %�Z���D�ก��������������������ก �������ก�N��� ����B�ก���"�'�ก� ก���*���& '��
- ก�������%�Z�' ���&� �����%��� (§ 17 FStrG) �����)+ (§ 18 AEG) �������������)+����� (§ 28 PBefG) �����)++q� (§ 2 MagnetschwebebahnG) '�������������*"� (§ 14 BWaStrG) ����� (§ 8 LuftVG)
- ก����������ก���"�'�ก� ก��R��'ก-�ก�กก�����a�M����� (§ 9b AtomG) - ก����������ก���"�'�ก� ก��R��ก"� ��&� (§ 31 Abs. 2 KrW-/AbfG) - ก��ก�������R�������ก���%�'ก����M�C (§ 10 BImSchG) - �Z�X
8) -�9�������+�ก�����ก������ ���!����,&��ก��-���+�./ ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#� ��ก�����&�*��%��ก �Z� �*��ก���"�
����M� ��N� (Anhörungsverfahren) ����*��ก��M� ��N������R���ก�� (Beschlussverfahren) YB��R�&%��ก���� %��&������"�'�ก����*�����*���* �' W���%��&��ก� R�&a�M�������ก����ก��M� ��N�R���ก�����*��ก���"�'�ก����*�%�� ������) �*
12 Steinberg, Fachplanung, S. 36.
9
- ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#�'������R�&ก����� ' ����R���ก��'���D��R���ก��M������&��'��&�������ก$%��&ก"�%����%��&���"� ����M� ��N� ก��'��R���ก���*�Z�' Wก��'�������*��ก���"� ����M� ��N����&
- %��&���"� ����M� ��N������'%- �ก%��&���Z�X �������'��"�� %�����'ก��&����ก��R���ก��
- %��&���"� ����M� ��N� ���%���ก��'D&�M�����b�'ก��&�ก��R���ก������������� �)�����D�ก���� �กR���ก���* R�&ก�� �����'�ก���'ก��&�ก��R���ก��)������������ �����������'����� �b)��' W��&�'��� { '�Z�
- Db������)��'��&������&Z��"�������R���ก��)��a�&� ( �� ��%�%�����*���ก�� ������R���ก��
- %��&���"� ����M� ��N� ��ก�� �����%��Z���%����' ����R���ก�� %��&�����'ก��&���� ��������a�&�กDb������)��'��&
- %��&���"� ����M� ��N������&��D�ก���"� ����M� ��N�) &��%��&��M� ��N������R���ก��
- ก�����'�ก������ก����' Wก��'�������*��ก��M� ��N������R���ก�� - %��&��M� ��N������R���ก���"�ก��M� ��N�R�&���'�ก������)����� ��ก��ก��
������ ��� �������R���ก��%�Z�)�� �&���)� - �"�������R���ก�� (Planfeststellungsbeschluss) ���*D��� %�ก)����ก����'�����"�'�
R���ก��a�&� � �%���ก��������
*.* -�9����ก���)��������� � () ���:!�����&�-��ก���)��������� � ก���"� ����M� ��N��ก����ก��M� ��N�R���ก�����%#��� �� ������
������) �* ({) 'MZ�����������b�'MZ������ก�������� ����! R�&'_M��ก�����+,�����'%-
�กDb�'ก��&����uv�&����X '�� ������ก�����'ก��&���� Db�'���&���# ����ก� ก�������������� ��� ����� ����ก �ก�*%��&������"� ����M� ��N�ก-��%������������������b����' W
10
��'�- ����Z�X ���& 13 �"��%���!)�������B�D�ก������R���ก������ก"����M� ��N�����"��%�ก������*"�%�ก��%����������������R���&��' W) �&����� �����]�a�M��กB*14
(() 'MZ�������������]����D� ��R&���� �����R�&ก��' s�R�ก���%������������*� ��"���������� R�&)���������%���ก��������R���ก��ก���������&) +q������A���a�&%��� ����* ����� B�������M���กC����]����D� ��R&�����)�����&B*15
(j) 'MZ�����������R ������ก����ก��M� ��N���� ก����R�&ก��' s�'D&���b�'ก��&�ก��R���ก�����D�ก������R���ก���%� ��������%��&���Z�X )������b�16
(�) 'MZ��' W'���)ก��'ก���&D� ��R&��������&��ก�17 (�) 'MZ�����������' W���&������D�ก��M� ��N������R���ก��R�&ก��' s�R�ก��
�%� �����)��'��������������ก�������� ����!�'�Z�������� ��D�ก��������18 �&���)�ก-��� �������� ��������ก����ก�� ����M� ��N� ������%�'%-�B�������
ก����ก���*���ก-����������������� �"��%�ก����ก�� ����M� ��N��������&����������) �* (() &����/������&/�+��/��
�ก ����ก��N��� ��'�A'&���� ' W���'%-)�����ก����ก�� ����M� ��N�%��&���*� ���D��%�R���ก��'ก��B*)���&��������� '�� ก����ก�� ����M� ��N��"�%���R���ก�������R��ก"� ��&�������'_���& (-� �'�&��'��&� 19 YB���ก'%Z� �ก'�Z�����&�'������&������� '�Z��������� ��&ก-' W ��'�-����"���# ก��' s�R�ก���%� ����� "����กB*'���)�'������ก����ก�� &���%��&�����B�ก���"�����' ��%��������'M���B*' W'�������� '�ก��� ��ก��'�Z���ก-'M�����กB*'��ก� �"�������������%�Z���&ก���Z�' W'�Z������'ก��B*)����� ก���ก����ก�� ����M� ��N� 20 ก��%������������%����ก�������������]��� ������ก�����������ก��ก��
13 Bonk/Neumann, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 7. 14 BVerwGE 60, 279, 300. 15 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 2. 16 Bonk, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 3. 17 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 2. 18 Büllesbach/Diercks, DVBl 1991, 470. 19 Tettinger, NWVBL 1993, S. 289. 20 Rose-Ackerman, Umweltrecht und �politik in den Vereinigten Staaten und der Bundesrepuplik Deutschland, S. 167.
11
��%&��'������������ ��&�'�Z������'ก��&���� B�)�����'�Z������& ���%�ก ��B��*&ก'��ก�� ����M� ��N�) ,#%�ก-�� �'ก��B*��a�&%��� ���ก������'��&%�&���'A�C!ก� ����"��%�'��&'�����กก���'���)�� ����* ก��%�����ก�� ��ก��������� �������&�ก�) ,#%��*)��21
21 Wuertenberg, NJW 1991, S. 257 f.
12
(*) &���5�/����-�����������"��������� ����M������' ��%�����' W , �&�"���#��� ��"��%�ก����ก�� ����M� ��N�
�� �����]�a�M%�Z�)�� ���� ��'�A ' ��%�����&��)������r]����ก�����+,� ������&�����M� %�Z��� )��'��� �������a�� ����� �����*�����ก�M�r�'�ก� ก����ก�� ����M� ��N� B�)���������"�'�ก��) )���&����� �����]�a�M'M�&�M� �"�%�������M�����uv�& ������* ���ก������� ��'�A'&����ก-&�� ���� ,#%� 'M��� ��������' W����������) ก-)���������b���ก�ก ,#%����'ก��B*���&���*���ก'ก���R���ก�����%#��������������Y��Y������'������ก ����&��'��&��'�Z������� ����ก��ก������� �b�����'�����������&�ก����*�b���� "�' W������������b���Db�'���&���# YB��&�ก�ก�ก���"�����'��� %�Z�ก�� ��'��D�)��'�������� ����� �"��%�R�ก���ก��R���&����!�&�����*"�%�ก' W) )��&�ก22
(3) ก��+����;�+�ก�����ก���������� �,������
���ก�N���!�� ���ก����ก�� ����M� ��N�' W'��Z����Z�'MZ��������������]����%�R���ก�����'��ก-' W) )��%�Z��������*� ������� ���ก����ก�� ����M� ��N�' W'��Z����Z��ก�� ������%�Z�����'��� R�&)��+,�'%��D�%�Z����� "�' W�%����!�ก�� ���"�R���ก��'MZ�� ��R&����]��N�)�� R�&'_M��ก�N����)�� ������ ��%�R���ก����'ก���MZ*������ ��' W���ก��N����'��&ก��� �%�����������MZ*�����_�� (�Not In My Back Yard�) R�&)�����+,�'%��D���X23
*) ��/������)��������� � ��!��##���������&��]� ^��������ก����� ก����)��)��ก"�%�)�����%��&����' W
%��&���"� ����M� ��N� %�ก������%��ก)����� %��&���"� ����M� ��N�ก��%��&�������M� ��N�R���ก��' W���%��&��ก� ��*��*'MZ��'�&*"��B� �� ���������*��ก���"� ����M� ��N�������������������]����'���a�M�� �����R�&ก���%�%��&������� �����' Wก���� ���"�'�ก�� ���'MZ���%������� ���"� ����M� ��N�����'�N�ก��'��&�ก���������"�'�R���ก��)�� 24 %��&���"� ����M� ��N� ��bกก"�%�)���ก$%��&���ก"�%��%���ก��M� ��N�R���ก�� YB��R�&����%#� �' W%��&������������ �&���)�ก-��ก$%��&������ก"�%��%�%��&���"�
22 Rossnagel , in : Gesellschaft fuer Umweltrecht (Hrsg.), Umweltrecht im Wandel, S. 1010 f. 23 Gauna, Federal Environmental Citizen Provision, S. 31 ff. 24 Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 2 b).
13
����M� ��N�ก��%��&�������M� ��N�R���ก��' W%��&��'��&�ก�ก-)�� YB������ ^����� ��'�A�%M�]���]��N��!'&����)�����&�� ,#%�ก��R���&������' Wก�����Db��"�ก�� ����M� ��N�'%�Z��� ��'�A)�&
3) ก�����<=�&�����>���/������#��
a�&� { '�Z�%��� �กDb�'��R���ก��)��&Z�'�ก���'ก��&�ก��R���ก������������ %��&�� ����M� ��N������"�'�Z�����������'%- �ก%��&���Z��������'���'ก��&����ก��ก���"�'�R���ก�� R�&ก�����'�ก���'ก��&�ก��R���ก��) �%�%��&�����ก����M����ก����%�%��&�������������'%-'ก��&�ก��R���ก��'_M���������'ก��&����ก����'������ 'Z��� �ก�"�������R���ก�� ���D�' Wก�������"�����������%�Z���#����%��&������X ����ก������ "�' W���ก���"�'�R���ก�� '�� �"�������#���%�ก������� �"�������#���%� ���&*"���*������*"� %�Z� ���&)�'��&��ก�b�a�&�ก (Konzentrationswirkung ����� �� ���� { VwVfG) ����* %��&����� ������bก���+,��������'%- B� )���ก� %��&�����R�& ก������ �����M� ��N���ก�"�������#������X 'MZ���%�ก���"�'����R���ก��������ก���"�)�����ก$%��& 25 �ก �ก�* R���ก�����%#���กก��������"�� ����DD����'�A����&b�'��� (Planungshoheit) YB��' W���%B���� ����]��ก���"�'�ก� ก������������&�'��� �������� (� ���� ( ����!]���b#�%���%M�]� %��&�� ����M� ��N� B����������'%-��'�A�������������)�����D�ก�������& 26 ������ก�������]������M��'M�&��&���'��&� '�A��������� ก q�����]����ก����)��R�&ก��&Z��"�������R���ก���������� �j ���� �
%�ก)����ก$%��&ก"�%�)��' W�&����Z� ����'%-��%��&���Z�)��' Wก��DbกM�ก�������� ��%��&��M� ��N������R���ก��27
4) ก���"�/���/��-�������
4.() ก���"�/���/��-���2��"�/��5����"� (Beteiligung der Betroffene)
(() �2��"�/��5����"�����&�
Db������)��'��&������%��&�����B�Db�������]���'�)�����D�ก����R�&��� R�&'%�������ก���"�'����R���ก��������#�� %��ก'กN���"���#���' W�����*������Db���
25 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 23. 26 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� 'D&�M��� BVerwGE 31, 263. 27 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 24.
14
' WDb�'��&%�&������ก-�Z�%��ก���������]�����'Z*�%���������* (subjektiv-öffentliches Recht) )�����ก��ก����ก���������D����ก$%��&�%�� ���]������������ก���� )���ก� ก����ก������]�� (Eigentumsrecht) ������)����� ��ก����ก$%��&��!]���b#����� {� %�Z�'���a�M�ก�� ��ก������M (Berufsfreiheit) ���)�����ก�� ��ก������!]���b#����� {( ������� YB��Db������)��'��&�� ' W�����]���%�Z�' Wก���������ก-)��28 (*) �2��"�/��5����"����ก����
Db������)��'��&�����%��&�&���ก���� %��&�����B� Db����D� ��R&����������'��� �bกก����ก��'�Z�)�� YB��D� ��R&�������*�� %��&�B�D� ��R&������������� ��r]��� 'A�C!ก� %�Z�D� ��R&���������Z�X ก-)��29
4.*) ก���"�/���/��-�����������5� (Oeffentlichkeitsbeteiligung bzw. Jedermann-Beteiligung)
ก������������� ���������) ��� �)��)�������]�%�Z�D� ��R&��R�&���ก��R���ก����ก��������)���ก$%��&M�'AC���_��� '�� ก$%��&������&ก�� ���&��'��& %�Z�ก$%��&������&R��)++q���'���&�� %��กก���'�Z����*��'MZ���%�R�ก�����������) )����R�ก���b������'��&������������ ก������ ��R&����]��N� YB����' Wก��'���M%��กก��'�Z�������%��%�Z�%��ก'��&������ก' W�%#� (Konsens � und Mehrheitsprinzip) �N�'��&�ก�ก-' Wก��'���M%��ก'��&������&���& (Minderheitenschutz) ��' Wก����ก����%��ก ����]� )�&��'��30
4.3) ก���"�/���/��-�����&�&!��&���;������ (Verbands- bzw. Vereinsbeteiligung)
����� �� �%����!��##�����������]������� (BNatSchG) )���%����]��ก������������ก����ก��M� ��N�R���ก���ก��������������]����������)�����ก�������� �ก��! %�กR���ก���*��D�ก����������'�N]�����������&b����'�a��ก� �����'��&���������������ก� R�&' ��%����� ������%�R�ก������������������'%-'ก��&�ก��R���ก�������#���%������'����� �b����'%-Db��"��#ก��)�� �� ��������ก�����������]��*ก-'MZ��' Wก��'M������b����
28 Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 92 ff. 29 Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 92. 30BVerwGE 29, 282, 284.
15
���������b��%�ก��' ��%����� R�&��A�&!������b� �ก����������ก������� �"��%�ก��M� ��N���� ก����' W) �&����� �����]�a�M����bก������กB* �ก �ก�* ก$%��&ก-��' ����N��%���������ก����'�������� ก q�� ��R&����]��N� (��������]�������) ���กCN����' Wก���������ก�� ^�����%�������%��&����! 'Z��� �ก�����' W �������' ��%���������!'��ก-�������� � ^��������ก$%��&%�Z�&B� ��R&����]��N�' W%��ก'���) �������R���ก���� )���� �����)���������'�Z����� B�)���������ก��������R���ก�� B�����' s�R�ก���%��������������]�������YB��ก����*�B*��'MZ��ก���*R�&'_M�� )����R�ก��'��������������ก����ก��M� ��N���� ก����'MZ���"��%�ก���������� ��R&����]��N��ก����������]��������%�' W) �&����� �����]�a�M��กB* �������������]������� B�' ��&�'��Z� ���&������]�������� ก-���)��31
%��&�� ����M� ��N� ������ ��������%�����'ก��&�ก�������*� ��กCN� ����R���ก�� ���� ���%�����������*%��&��������'%-Db��"��#ก��� ��'�-���&b����� 'MZ���%������������������ )����� �������]��ก�������������'%-%�Z����]��ก����b����'%-Db��"��#ก��%�Z�)�� ก�� s� ��ก�Aก"�%�ก�� �������D��R���ก������������������ �j ���� � 'M�&��&���'��&��*)��'M�&�M� %��&�� ����M� ��N������%�'���������ก����������'%-M������ R�&�"�B��B�����Y��Y����R���ก�� ��������"�B����&���ก�� ^�����%������������ก���������%#�����' Wก�� ^�����%������ก'����"��� �ก�N�����) ��&�'��� { �B� ( '�Z��� �' Wก��'M�&�M��������� �ก'%Z�) �ก�* �%����%��ก'กN�������]�ก��'��&�ก��ก�����+,�����'%-%��&���Z��������� �j ���� ( VwVfG32
ก�� �)����YB�����]����ก���� ����� �����)�����ก�������� �กก������������������������� �� BNatSchG '��&ก�� R�&��'�Z��) ������) �*
- ����' W���������� �� ���������'������������ก����������]������� - ����'�a��ก� ��������MZ*���'ก�ก��� { ����! - ก����*��������ก��� j � - '�Z���"�B��B�ก� ก������a��ก� ���D���� "�������ก ��� �����]�a�M�ก��
^�����a��ก� ������ก����� ������ � ^�����a��ก� ���) )���&���'%����� - ' W����ก���]��N�ก�A�������ก��&ก'��a�C��������� ��� - ' W����ก���]��N����' s�ก�����%���ก�'����' W�����ก
31 Lorz/Müller/Stöckel, Naturschutzrecht, A 1 § 58 Rn. 1.; Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 49. 32 �"�M�M�กC�A�� ก������*���]�N�'�Z�� Koblenz 'D&�M��� NVwZ 1986, 321.
16
�������������]����������)��B*��'��&���ก$%��&���ก��������� )���ก� ����ก��%M�]�'MZ��ก���������������������������M&�ก�]���������'&���� (Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland) ����ก��%M�]�'&����'MZ��ก����������ก (Der Deutsche Bund für Vogelschutz %�Z�����ก�'��Z���&�������� v���'&���� (der Deutsche Naturschutzring und die Schutzgemeinschaft Deutscher Wald) ' W��33
8) ก�������/-���2��ก"���ก��,&��ก��
8.() ���กก��
%��� �ก���Db�'��R���ก��)��&Z�'�ก�����&��'��&�'ก��&�ก��R���ก���%�%��&���"� ����M� ��N����� %��&�� ����� ���%���ก��'D&�M�����b�'ก��&�ก��R���ก������������� �)�����D�ก���� �กR���ก���*R�&ก�� �����'�ก���'ก��&�ก��R���ก�� (�D��R���ก��) )������������ �����������'����� �b)�� ก�� �������D��R���ก���*�� �� ������' Wก����"�R���ก�������]��N������������ �ก������ �%� �������ก�� ก q��D� ��R&��������'��������������ก�������� ����!�&��� ��� �� 34 R�&ก��' s�R�ก���%� �����)������b�'ก��&�ก���D��R���ก�� ��������������� )�������� ��"�ก��������R���ก��%�Z�)��
ก��M� ��N����������������� �)�������ก���� �กR���ก��' W �ก�����ก��N�� (Prognose) ��' ��%�����R�&������b� �ก'�ก�����Db�'��R���ก�� ��ก��ก���%������b��Z�X ' W!��ก��M� ��N� ��*��* ����������)�����D�ก����%��&����B��������YB��' W����&b���A�&��Db�YB�����]��bกก���� �กR���ก�����& (Db��bกก�������]�) 'Z��� �ก�"������'ก��&�ก��R���ก�� ���D�DbกM�Db��bกก�������]���ก� B� "�' W���� �������M�]�R���ก���%�Db��bกก�������]���ก�)��������ก������35
%��&�� ����M� ��N���%�������������b� �กDb�'��R���ก��'M���'���%�ก'%-������b��"���#���� ��'�-&����) ��*���* %�ก' ��%�������� _�&��'�D�ก������R���ก��D��M��� �"��%�)����ก��'D&�M�����b�R���ก������������� �)�����D�ก���� ก�N��Z����' W���กM�����'���ก����ก��36
33 Kloepfer, Umweltrecht, 2. Aufl. 1998, S.747 ff.
34 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� 'D&�M��� BVerwGE 104, 337 (340). 35 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 31. 36 �����&��'��&���� j.(.j ()
17
'�A�������������%��&���"� ����M� ��N������� �)�����D�ก���� �กR���ก���� �%������ ���� ������'�ก���'ก��&�ก��R���ก���%� �����'����� �ba�&� j �� ��%�%��� �ก)�����'�ก���R���ก�� �ก%��&�� ����M� ��N�' W��&�'��� { '�Z� ���'�A��� �)��'%-���&ก��R���ก�����'����ก-���37
8.*) ��ก����"������)���������
'�ก����������"��� ������%� �����'����� �b �Z� ��D��R���ก��� �������%��&������ �j ���� { �� ��ก��) ���& ���� ��DD�����'�ก����]���& ��ก����������%�'%-�"��%�������*�R���ก�� ������������ �bก�������� �)�����D�ก���� �กR���ก�� �������' W����R���ก�� �����&��'��&�'ก��&�ก�� ��'a� ��'� ��� ����N��'�ก����������"��� ��������ก)����ก��ก"�%�)���ก$%��& ' W'�Z���ก��������M�� ��' ��%�����R�&����&B����:!�����&���ก��'D&�M�����b�'ก��&�ก��R���ก��' W'กN���ก�������� ' ��%�����)�� "�' W����"�'�ก�����*�%�����)����� �กDb�'��R���ก���� ������ ����&�����&���������������b���ก�����'��&�M���� ��"��%� �����)���b����� �)�����D�ก���� �กR���ก��%�Z�)�� �&���)�38 �"�%�������'%-��%��&���Z��������'%-Db��"��#ก�� R�&%��ก����&��)�� "�' W����"���' s�'D&��*���*39 �ก$%��&���_����� ��ก��ก"�%���&��'��&�'�ก�������"��� ������ '�� ����� � ���� j �%��ก$ก������������&��M�C _������ � )��ก"�%��%�"�'�ก������) �*�� ������ )���ก� ���� ��DD��R���ก�� �"��]���&�������X ��R���ก�� ��&������������ ���a�&��R���ก�� ���b�'ก��&�ก������ก������ก��N�_�ก'_��������ก��'MZ������ ���a�& ���b�'ก��&�ก������ก�� q��ก���M�C (*"�'��& ���M�C) ����� 'ก�� �กก���"�'�R���ก�� ' W��
8.3) ��� ���� ����:���"��������-���2�,&��ก�� ' ��%����� ����������' "������ ������� �b'�ก��� ���� �������� ���������b�R���ก���%����� "�� �����*� "��' ��%������b�� ��� "���"�'�'�ก��� �%�'%�����'MZ���%�ก����� �b'�ก����� �����' W) �&�������ก ก�N����ก����� �b'�ก���
37 �"�M�M�กC�A�� ก������*���]�N��%��'�Z�� Kassel 'D&�M��� NVwZ-RR 1990, 96. 38 Busch, in: Knack, VwVfG, § 73 Anm. 6.5.1. 39 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 35.
18
ก���"�)���&����"���ก&��� Db������)��'��&������ก�������' ��%�������������"�)�� ��_��* �)���������������กM�������ก����)���a�&%���40 R�&%��ก���� ก�����'�ก����%� �����'����� �b'_M���'������ก���Z�' Wก��'M�&�M�����41 )�� "�' W���� �����)������'���%�Z��ก'������ก�����&
8.4) ���;�+�ก�������2��ก��� 'Z��� �ก����� ��������ก�� ���������b�R���ก���Z�ก�����ก�����b��������ก�Db�������)�����D�ก���� �กR���ก�� Db���������]����� �b'�ก��� B�' W ������!ก&� '������ก�N�' W��� �� �กC�����������������b'�ก����*)��������bกก����ก��'�Z��D� ��R&�������42 Db������]���� �b'�ก���)��'M�&���������]�����������'�ก���'����* %�ก&�������� ����Bก���b� %�Z������ก���b��'�ก���)�����& ���ก����"��"�'�'�ก����*������ก���"�)��%�ก��'%��D������R�&�������D����������� ��&'��43
8.8) ก�����ก�$������#���,&��ก�� '�A������� ��ก�A�%� �������������)����������%���B�ก"�%�ก�� �������D��R���ก�� ��*��* �b ������%��ก'กN��ก�� ��ก�A�%�' W) �������##�����������������'ก��&�ก��ก�� ��ก�A���b���������'�A��� YB��R�&��ก������ก �ก"�%��%� s� ��ก�A)�� N ������ s� ��ก�A��'�A������/%�Z� ��ก�A�%���Z�M��M�������� �"�%�������������)��������##����'�Z������ก���� �%�' ��%������"�'�ก�� ��ก�A���]���'�&� ^�������%��&���*44 � ��ก�A' ��%����� ������ ���%��������
({) ก�� ���������b�R���ก�� ���B*����� ����'����� ' W��&�'���'���)� (() ก��&Z��"�������R���ก������ก���"�a�&���&�'������ก$%��&ก"�%� (M����
��*�� �����������&Z��"�������)�����������) (j) ก�� �����%��Z� ����"�'����) ��� ����b�ก�N�����%B����)
40 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 44. 41 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� 'D&�M��� NJW 1981, 594. 42 Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 40 Rn. 23. 43 Bonk, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 24. 44 Busch, in: Knack, VwVfG, § 73 Anm. 6.1.; Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 41 Rn. 62.
19
(�) �"�����������bก&Z���&'ก�) �)��)�����ก��M� ��N��ก�� �����%��Z����ก��M� ��N������R���ก��
(�) �ก�N������Db�&Z��"�������R���ก����กก��� �i �' W��) ' ��%������������]��ก����%��&��������ก���������� �����%��Z�R�&ก�� ��ก�A�%�����R�&����) �������� ��ก��� �����%���Z�' W��&�����
ก�N����)����ก��� ����� ({) �B� (j) %�ก&�����"�'�ก�� ���������b�R���ก�� �*�����ก�����Z�' WR��� ���' ��%����� ����� ���%���ก�� ��ก�A��� ���������b�R���ก����ก���*�%B���%��bก����������ก$%��&ก"�%� ก����'�&ก��� ����� (�) ���D��%�' ��%����� "�����M� ��N��"�����������bก&Z�a�&%���ก"�%�'������ก$%��&���& ���ก����'�&ก��� ����� (�) ���D��"��%�' ��%������������%���Z�'��# �����' W��&�����45 �"�%���Db��bกก�������]����)��)����A�&�&b��'�������������ก�� ���������b�R���ก�� %�ก' ��%����������Z���������&b��������'%����* %�Z�������%����b����ก����)��a�&���&�'���������� ' ��%��������� �������'%����*�%������B�ก"�%�ก�� �������D��R���ก��M������*���&��'��&�������ก������������������& (����� �j ���� � ��R&� j VwVfG)
8.X) -���ก���� ก�� �������D��R���ก���� )�����ก��&ก'���ก�N����ก�������������� �bกก��������]� ' W����b� �ก���ก�' ��%��������� ���' ��%�����)��' s�R�ก���%������'%����*��� �b�D��R���ก��a�&���&�'���������� (����� �j ������� ��R&���� VwVfG) ����&���'�� ก�N����R���ก���� ���D�ก����'M�&������������'�N���X YB����' ����'M�&�)��ก��� �ก�N��* ' ��%����� ������ ��Db��bกก�������]��%�����' W��&�����
X) ก��&��&���,&��ก�� (����� Y3 ���&�"� VwVfG) Db�YB��)�����D�ก���� �กก���"�'������R���ก��������&Z��"�������R���ก�����%��&�� ����M� ��N�%�Z�'�A����������)��a�&� ( �� ��%�%��� �ก��*���ก�� ���������b�R���ก�� ��*��*����&Z��"�������' W��&��กCN���กC�%�Z��%�' ��%����������Bก)��' W%��ก!� ก��������)��)��' W'M�&���� ����]�� ����Z�' W �a���� ��Db����)�����D�ก������� �����'��������������ก����ก����uv�& ก���� ��'���* ��bก������]��ก�� ก q�����]����D� ��R&������a�&%��� (Präklusion)
45 Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 40 Rn. 20.
20
X.() �2��"���;�&��&��� Db������]������� )���ก� �����YB��)�����D�ก���� �กก���"�'������R���ก�� �"���� ������� %��&�B� �����]����� �����������ก$%��&'�ก� ��������������ก$%��&�%�� R�&Db�&Z��"�����������' WDb��������������������� {( VwVfG 46 'Z��� �กก���������Z�' Wก��ก���"��ก����ก��M� ��N���� ก���� (Verfahrenshandlung) '��'��&�ก��ก��&Z��"�� �ก �ก�* �������� {� VwVfG47 Db�������&��������������*�Db��Z��%�ก���"�ก���� %�Z�"���&����%�Z���� �BกC�'�����ก�� �����%��Z�)����ก���& �"���� �D�ก����� %��&�B� D�ก����������;�%�Z������,���������'A�C!ก� ����� ��r]��� ������� ����������Z�X ����'��������������� �)����������������� �กก$%��& 48 ��*��* ���]����D� ��R&�����)�����D�ก���� �����' W���]����D� ��R&����Db�������'����* ก$%��&)����#���%�������]���������'Z����� �กก�N����' Wก��ก����������]�%�Z�D� ��R&���������� ( ��R&����]��N�) %�Z���������Z� ����* ก�N�����ก� ก��������������%�Z������ %�กก���"�'������R���ก����D�ก�������'M�&����]�%�Z�D� ��R&���������ก'����* ����ก����ก���� B�)�������]�������R���ก�� �����%������กDb�)�����D�ก����' WDb��"�ก�����������&�'�� ���]��������ก� ก��������������������"���&ก�����ก��������R���ก������' W���]����'��R�&��� '�� ���]��ก���"�'�ก� ก������������&�'�� �������� (� ������� ����!]���b#�%���%M�]� %�Z����]������M�� '�� ก������]�� ������Z���� �)������ D�ก���� �กR���ก�� '�Z��M� ��N� �ก�a��ก��N����� '�� ��กCN���R���ก�� ��&���� �ก�������"�'�R���ก�� ��� �&�����&������ �����' W) )��� ���ก���"�'������R���ก�� ����������'�Z�����%�Z�ก���%�'ก��D�������������]�%�Z�D� ��R&����������*49 �B�� ก$%��&����'�Z�����)�� ��ก�����]��ก���������%�'_M��Db�)�����D�ก���� �กR���ก�� ���' s�ก�����%� ����� ���ก�� ������&Z��"�������)�� '�� ����� {i ���� j ��B�� ��R&�%��� �%��ก$%��&��M�C (BImSchG) ����� � �%��ก$%��&M����� ���Nb (AtVfG) �������� {� ���� j �%��ก$%��&ก�� �� ����*"� (WaStrG)
46 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� (( �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j� 47 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� (j �������� (� �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j� 48 Steinberg, Fachplanungsrecht, S. 127 f.; Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 40 Rn. 30. 49 Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 92.
21
X.*) ���ก�ก [�ก���#��&)�&��&��� ��"�������� �Z� ก������ก��R���&��YB������������%��&'MZ�������%�Z�'MZ���%��ก�)' ���&� ��R���ก�� 50 ��"��������������Z���������&b���Db������������*�%�'%-���ก���"�'������R���ก�� �) ก�������]�%�Z�D� ��R&������� ('�� ����� ����ก�& ��a�M ����� ����Mก���� ���) ���ก�����&���)� ('�� ��M�C���'��&� ���M�C *"�'��& ���) ���)���B��*�����]���&,������"�����D�ก�����* �'ก��B*)���&���)� 'Z��� �ก ���������%#�)��)���������b������"��#�'�Z������'���� 51 �"����������'M�&������������)��'%-���&ก��R���ก��R�&)����'Z*�%���&��'��&���X '�&)���Z����' W ��"�������� �������� �j ���� � VwVfG �)��)�����ก��M� ��N� �ก%��&�� ����M� ��N����)��ก���%�'ก�����]���Db������� '�� ���]��ก������ �����%��Z��������� �j ���� � VwVfG52 ก��&ก'%��D�����X ����R���&��R���ก�� '�� '%��D�����ก$%��& ����)�� �����]�a�M��R���ก�� %�Z�����)������������ก������ ��� R�&)����*�%�'%-������]�%�Z�D� ��R&������� �)�����D�ก���� ก-)���Z����' W ��"�������� '��ก� �"�������������&Z�)�����%��&�� ����M� ��N����'�A���������������ก�� �������D��R���ก�� Db������]������� "��%��&�������&Z��"�������R�&���Z������ก�ก-)��
X.3) ��������+�ก��&��&��� Db�)�����D�ก��������&Z��"�������R���ก��a�&� ( �� ��%�%��� �ก��*���ก�� ���������b�R���ก�� ���%���&Z�ก��ก�� �������D��R��� �"����������&Z�ก��%���*)���Z����' W ��"�������� ����&������� �j ���� � VwVfG 53 ��&�'��� ( �� ��%��*' W��&�'������ก$%��&ก"�%� ' ��%�����)�������]�&�&��&�'������ก����)�� '�����' Wก��&�&��&�'����%�'_M����������%��ก'กN��������� j( VwVfG 54 '�Z��)�"�%���ก��'����������&�'��� �Z� ' ��%����� �����)���"�ก�� ��ก�A�B���&�'��������� ������&Z��"������� ���D���ก��&Z��"���������&'ก�) ก�����' ��%�����)��)�� ^���������* ���D��"��%�)��������'����
50 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� ������� {� ก.�. {��i BVerwGE 60, 297, 300, 311, 312. 51 �"�M�M�กC�A����!]���b#�%���%M�]� ������� � ก.�. {��( BVerfGE 61, 82, 117. 52 �b ����]���Db�������� )����� �.�) 53 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�������%M�]� 'D&�M��� DVBl 1973, 584, 646. 54 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� �� �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j�
22
��&�'����ก��������)�� ก��'��&���]��ก�������� (Präklusion) �������� �j ���� � ��R&� j B�)��������'ก��B*)��55 ก�N�)����ก�� �������D��R���ก�� (����� �j ���� j ��R&� ( VwVfG) �%�%��&�� ����M� ��N�' WDb�ก"�%���&�'����ก��������)���������'%�����
X.4) ก����"����;�+�ก��&��&��� Db����)��&Z��"�������a�&���&�'������ก$%��&ก"�%� �'��&���]� (Präklusion) �ก��������R���ก������B����]��ก��+q��A����'Z����� �กD�ก������R���ก���*���& 56 ก��'��&���]��*�� �� ������'MZ��' Wก��'���ก����ก��M� ��N���� ก�������'MZ���%�'ก������������ก$%��& (Rechtssicherheit) %��� �ก���' ��%�����)��M� ��N������R���ก��) ���� R�&��]�ก�� b�� '����������%�Db������)��'��&��ก�� ก q�����]����D� ��R&�����ก��ก��M� ��N���� ก���� ���*�����57 '%���ก��'��&���]�ก�������� �Z� ก�����Db������)��'��&)��&Z��"�������%�Z�&Z�)���� ����5�/' W'%���� �ก�����กM�����'���ก����ก����' ��%����� '�� ก�� ��ก�A)�������B� %�Z��%����b�'ก��&�ก��R���ก��D��M��� ' W�� 58 �ก�N����Db���)���� &Z��"�������)��a�&���&�'������ก$%��&ก"�%�'M�����M���ก��N���� "�' W����)��'ก��B* �ก����D����Db��* ���Db��*���"�� ' ��%���������&�&��&�'����ก���������%� ��*��* ����&Z��"��a�&� ( �� ��%������M���ก��N�'������*)����*����� (����� j( VwVfG59) �"�����������bก&Z�%��� �ก���M���&�'������������� ��� �)��)�����ก��M� ��N��ก�� �����%��Z����ก��M� ��N������R���ก�� ���' ��%�����ก-&������%���������M� ��N���ก$%��&���ก ��'�-���'ก��&����ก��R���ก�� ��������%���'�- ������ "�' W�"�%���ก��M� ��N�R�&)��DbกM��&b�ก���"��%�Z�M&�%��ก!���Db�&Z��"������� (����� (� VwVfG60) �����������*"�%�ก)ก��'ก���&D� ��R&������กuv�&���)�����D�ก���� �กR���ก���&���&���]���61
55 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�������%M�]� 'D&�M��� NVwZ 1997, 171. 56 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�������%M�]� 'D&�M��� UPR 1997, 31; 1997, 108. 57 Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 6 a). 58 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 81. 59 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� �� �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j� 60 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� (� �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j� 61 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�������%M�]� 'D&�M��� BVerwGE 60, 304, 310.
23
X.8) ���;�����:������ก�����-���2�&��&��� Db������������]� ������) �*
- ���]���� �)������ ��ก"�%�ก�� �����%��Z� - ���]�'������ก�� �����%��Z� - ���]���*� ��"���������� - ���]���� �)�����ก����� _�&�"����������R�&' ��%����� �ก �ก�* Db�������&�������]�����������ก$%��&'��'��&�ก�� ��b�ก�N�� �
ก����ก��M� ��N���� ก������ก���& 62 R�&���]�����������ก���� �'����'ก��B*�������)��&Z��"����������' ��%�����a�&���&�'������ก$%��&ก"�%�
Y) ก�����!��������� �
Y.() ���กก�� %��� �ก���ก"�%�'���ก��&Z��"���������*����� %��&�� ����M� ��N�����"��"����������&Z�)��a�&�ก"�%���&�'��� �������'%-��%��&���Z����'ก��&����ก��R���ก�� ��M� ��N�����ก��Db�'��R���ก�� %��&���Z�X ���'ก��&���� Db��bกก�������]� ���Db����)��&Z��"������� (����� �j ���� � ��R&� { VwVfG) ก�� �����%��Z��� )�����ก��&ก'���ก�N����)����Db�&Z��"�������R���ก��%�Z��b�ก�N���กuv�&'%-���)�� "�' W������ก�� ����� (����� �j ���� � ��R&� � ��ก��ก������� �� ���� ( �� { ����� �) �� ������%��ก��ก�� �����%��Z��Z�ก������*"�%�ก��%���� ��R&����]��N����D� ��R&����'�ก� 63 ก�� �����%��Z�' W'����%���กuv�&���'ก��&����������ก�%���&���%�Z�����ก�%������ก����������� ���� B� ��� ����DR���ก���%�) �����* ��ก���%�Z���ก����'ก��&�ก��R���ก��ก- �%��) )��R�&ก���]���&�%�'ก������'��� ก���ก�)'M���'���R���ก�� %�Z�ก��ก"�%�'�Z��)���' W��ก"�%� (����� �� ���� () �ก �ก�*&��' Wก��'M�������R ������ก��������M�� ��' ��%����� ���'M���ก��&������a�� �����64
62 Busch, in: Knack, VwVfG, § 73 Anm. 7.1.3. 63 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 95. 64 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 86.
24
Y.*) ก)����ก�����!����#����ก�����ก�$���������� ' ��%�����&���"�'�ก�� �����%��Z��%�'��- ��*a�&� j '�Z�%��� �ก���ก"�%�'���
ก��&Z��"���������*����� (����� �j ���� � ��R&� � VwVfG) %�ก��'%������� ' ��%������������"�'�ก���%�������ก����*)�� '�� ก�N�����������'%- �กDb��"��#ก��%�Z�%��&���Z����'ก��&���� %�ก����'%-�* �' W ��R&���"�%���ก���a� ��&��%����ก�� �����%��Z� ' ��%�����&���"�'�ก�� �����%��Z��%�'��- ��*a�&����*�'��&� (����� �j ���� � ��R&� � ��ก��ก�� ����� �� ���� j VwVfG) ���%�ก��'%�� "�' W �� ���%���ก�� �����%��Z��%��&������� %�Z��ก�N������Db�'������ ����� "����ก �� ����ก����&��&�����&กก� ����� %�Z��� �� �����%��&���*�R�&������� ��'�-��� �M� ��N����������*� ��*��* �����������'%������%��ก�N� 'MZ���%�ก���a� ��&'ก��&�ก��R���ก������"�������' W) �&����� �����]�a�M��ก������ %��&���"� ����M� ��N����� ���%���ก�� ��ก�A�%������B�ก"�%�ก�� �����%��Z��&�����& { �� ��%�ก��ก�� ����� R�&�"�ก�� �������M�]����กCN�'��&�ก�ก��ก�� ��ก�A��� �.{) �����������)�����D�ก���� � ��ก�A������ก��� �����&��� Db��bกก�������]����)��)��&Z��"�������ก-�����]�'������ก�� �����%��Z�)�� �ก �ก�*' ��%���������� ��Db�'��R���ก�� %��&���Z�X ���'ก��&���� ���Db����)��&Z��"������� �%������B�ก"�%�ก�� �����%��Z�' W����!&&����& �ก�N������Db�&Z��"�������R���ก����กก��� �i �' W��) ' ��%�������������%��&��������ก���������� �����%��Z�R�&ก�� ��ก�A�%�����R�&����) �������� ��ก��� �����%���Z�' W��&����� �ก �ก�* ' ��%������� ��ก�A��%��&ก�� �����%��Z�) M����X ก��ก�� �������M�]�ก�� ���������b�R���ก��'�&ก-)��
Y.3) �2��"���;��-���/��ก�����!����#� Db������]�'������ก�� �����%��Z� )���ก�
({) Db�'��R���ก�� (() Db���%��&���Z�X YB��'��"�� �bกก���� �กR���ก�����& �������� �j
���� ( (j) Db��bกก�������]� %��&�B� Db�YB�����]����ก$%��&�bกก���� �กก���"�'�ก��
���R���ก�� (�) Db����)��&Z��"�������a�&�ก"�%�'��� ��� (�) Db���%��&��M� ��N������R���ก��
25
ก�� �����%��Z�' W) �&���5�/��\���� (����� �j ���� � ��R&� � ��ก��ก�� ����� �� ���� { VwVfG) 'Z��� �ก����ก��������������' W�������������' Wก�����Db�����ก�� �������ก�65 ��'M�&�ก$%��&��M�C'����*���ก"�%��%�ก�� �����%��Z�R���ก��' W) �&���' s�'D& (����� {� ���� { ��R&� { BImSchV _������ �) �&���)�ก-�� Db��"�'�ก�� �������������#���%�Db��Z�����B��Z������'������ก�ก�� ����� �����R�& ��A �ก���]��ก�������a� ��&)��%�ก)����Db����� ������������� ���ก�����&���%�Z����Bกa�M���'��&��*R�&%��ก���� �ก���"���)�� (�������������� {�� ��R&� ( ]���b#A����'&���� (GVG) R�&��R��)
Y.4) ก���)�����ก�����!� ก�� �����%��Z���)��' W'M�&�ก�������+,��"���*� ���' ��%�����%�Z�ก���%�' ��%����� ���� �ก�"�� %�ก��� ������%���ก���a� ��&��ก' ���&���b�����������'%-�&��������B�ก�'MZ���%�M������ก���' W���MB�M�� ����กuv�& 66 %�Z��� �'��&ก)�����' Wก�� ��������'D��#%�������ก��R�����ก���%���������uv�& (Face-to-Face Interaction) R�&Db����� �������ก��� ����]�� �ก�������������'%-� ��'�-���'ก��&����ก��� Db����)��&Z��"������������]���*� ��"����������R�&��'��&� Db�'��R���ก��ก-�����]����������&����X ��Db����������Db��bกก�������]� ���กก�� ����� ������� ��]�ก�� �����YB��������*�R�&%��&���"� ����M� ��N� 67 ก$%��&��)��ก"�%���N��������Db��"�'�ก�� �����)��' Wก��'_M�� ��� �����)������กCN�����%������ก"�%�)�������� (i �������� ({ VwVfG68 ��*��* 'MZ���%�' W) ���%��ก����' Wก��� YB��������� �ก%��ก�����! 69 ก�����Z� ���!�����ก$%��&' W�%#� ก�������� ��' ��%����� �����&B�ก$%��&' W%��กR�& ��A �ก�����������N��������� 'MZ��ก���"�'�ก����ก��' Wก����&������ ��� (%��กก����ก�����' W]���- Grundsatz des fairen Verfahrens) ����������������' W]����%������uv�&�&���'���a�� (%��ก����]���'���'��&�- Grundsatz der Waffengleichheit) YB��%��กก��'%����*)�����ก��&�����R�&A������ก����ก��
65 Seemüller, in: Obermayer, VwVfG, § 68 Rn. 8. 66 Schmittel, Öffentlichkeitsbeteiligung im Rahmen eines wasserrechtlichen Planfeststellungsverfahrens, S. 15 f. 67 Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 138. 68 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� {j �������� {� �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j� 69 �"�M�M�กC�A����!]���b#�%���%M�]� ������� (� '�.&. {��� 'D&�M��� NJW 1959, 1171 (1172).
26
��*����ก�� �����!��##�����]� ^��������ก����� ก�������� R�&'_M��%��กก����ก�����' W]����Z�' W��ก!�����"���#��%��ก�����! (Rechtsstaatsprinzip) ����Z�' W%��ก������������A�ก���A������' W��C&��*MZ*!� �����*�' W%��ก���������������'���a�������!]���b#���& 70 %��ก����]���'���'��&�ก-'�&*"�%��ก���������������'���a�������!]���b# �����*�ก�� q��ก�ก��ก��ก�R�&��������& 71 YB������%��&�� �����]���'���'��&�� %��&��������b�������กuv�&��������������%����"�M&�%��ก!�'�����b�ก����ก��)��'%�Z�ก� ������'��&ก����Db�'���&���#�%�'��������)��'%�Z�ก� �����*�)�����]��ก�����������กCN�'��&�ก�72 %�������Db��"�'�ก�� ����� )���ก�ก��' s���� s�ก�� ����� ��กC��������'��&����&���� ��������ก�����������%���ก���a� ��&��ก�ก ��'�- %�Z�&Z�'&Z*� 'ก�) 73 �"�� %�������Db��"�'�ก�� ����� B�����ก��& YB������B�ก�����"�� '%Z����������ก$%��&�%�� (Öffentlich-rechtliche Hausrecht) ���%�ก��Db���ก�����������&�ก�� �����ก- �����������"�� ��ก��)������'MZ���%�'ก���������'��&����&74
Y.8) ������ก�����!� ����� �j ���� � ��R&� � ��ก��ก�� ����� �� ���� � VwVfG ก"�%��%�' ��%������"���&��ก�� �����YB���&�����&������'Z*�%� ������) �*
({) �������������� ��ก�� ����� (() ��&�Z��Db�'������ก�� ��������Db��"�'�ก�� ����� (j) ��'�-�����ก���a� ��& (�) �"�������Db�����ก�� �����������R�&��� ��&��ก�� ������*�����%�Db��"�'�ก�� ������������������&
]) �������������� � �*��������&��ก���"� ����M� ��N� �Z� %��&�� ����M� ��N����������&��D�ก���"� ����M� ��N�) &��%��&��M� ��N������R���ก��a�&� { '�Z�%�����*���ก��
70 BVerfGE 42,64, 72 ff: 49,220, 225. 71 BVerfGE 52, 131, 144: 69, 248, 254. 72 Würtenburger, NJW 1991, S. 261 f. 73 BVerwGE 75, 214 (226)- Flugh. München II, DVBl 1987, 573 (576). 74 Obermeyer, Rn. 138, S.1371.
27
�����%��Z� �� ��ก��) ���& �����'ก�'ก��&�ก��D���ก���"� ����M� ��N� �D��R���ก�� �����'ก���%��&���Z� ����"����������&��)��' W���&��� �����'ก���%��&�� ����M� ��N������' W'M�&�ก����&����'�- ���'ก��&�ก���*��ก���"� ����M� ��N� %��&�� ����M� ��N� ������ �����&��� �'������&���)�ก��R���ก�����ก���� '%-���&%�Z�)��'%-���& �"���������������������*"�%�ก����������"���# ���'�Z�ก�Z��ก��)ก��'ก���&D� ��R&��������&�� �����*�'��'�Z��)�ก��������R���ก����b �����ก"�%���� "�' W�ก�� ก q�� ��R&����]��N� 75 �����'ก����)�����b�N��Z�' W���กM����'���ก����ก��YB���������ก�))���������� �� ���� { �� � VwVfG76 �����'ก���%��&�� ����M� ��N�)��' Wก��Dbก���%��&�������R���ก�� %��&���*'M�&��������"���&�� ����M� ��N���' W�����%�Z����b� ��ก��ก�������� R�&'_M���&���&��� ��'�-���&ก��������"������'ก��&�ก��R���ก�� �����' W ��'�-���)�����ก���a� ��&��������*��ก���"� ����M� ��N� 77 ก�N����b����)�� �กก���"� ����M� ��N��*&��)��'M�&�M����ก��M� ��N������R���ก�� %��&��M� ��N������R���ก���� �"�'�ก������%����b����&�'���!��' ��%�����uv�& ก�������%��ก)����(Untersuchungsgrundsatz) ���ก"�%�)�������� (� VwVfG78 %�Z����&�������b���ก "����ก ����'�Z���ก���) �%�%��&�� ����M� ��N���ก���*�ก-)�� 79 ก�������&��D�ก���"� ����M� ��N�������ก������ก$%��&ก"�%�)��' Wก��ก����ก��'�Z�����������&ก$%��&����*�ก����ก��80 �����'ก���%��&�� ����M� ��N�' W'M�&�ก��ก���"�a�&�uv�& ก���� )����D����ก$%��&��������a�&�ก B�������"�������� ก���� ก�N���������กM������*���* Db������)��'��&���� +q��A�� ก�����%�'M�ก�������'ก��*)�� ����+q���%�A��'M�ก���"���� _�& (������) R���ก��YB��' W�"�������� ก����
75 Steinberg, Fachplanungsrecht, S. 150. 76 �bD������กM����'���ก����ก��)����� j.(.j () 77 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 74 Rn. 2. 78 ��'Z*�%��"���'��&�ก������� (� �%�� M.�.�. ��]� �̂�������ก����� ก���� M.A. (�j� 79 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� 'D&�M��� DVBl. 1997, 708, 710f. 80 Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 9.
28
*.3 ���;����ก��$��
() ���;���"�ก����+�����������"��)��������� � ก�N������ก���"�'�R���ก��R�& ��A �กก���"� ����M� ��N�ก�� ��*�X ���ก$%��&ก"�%��%�������ก���"� ����M� ��N� �'&����&��' W����ก'��&�ก��&b���� �����Db��� )�����D�ก���� �กก���"�'�R���ก�������]�'��&ก�����%�' ��%������"� ����M� ��N�%�Z�)�� '��&�����%#������*�A�� ก�����b�����%���%M�]�������'%-��� ����##������ก"�%��%���ก���"� ����M� ��N��* ก���%�'ก��'M�&� �%������ ��%��&�� ���)��ก���%�'ก�� ����]�'��&ก����� �� ����� 'Z��� �กก���"� ����M� ��N�' W'M�&�'��Z����Z�'MZ���%����������� �������Z� (ก�������������]��'���'Z*�%����� (materielles Recht) 81 �� �����) ��ก���%B�� %����' W ������%��&����'��)�� �ก�N�ก���"�'�R���ก��R�& ��A �กก���"� ����M� ��N�) ก����ก��'�Z����]�Db��� Db��*����+q��A���%�&��&�*�ก���"�'�ก�����R���ก��R�&��� ���)�������]�'��&ก�����%�' ��%������"� ����M� ��N�82
*) &�������-�� ^-���ก�/�����ก�����ก��_ ก��uv�u %�Z�)�� ^������������##���������&ก���"� ����M� ��N� �����*�ก��������R���ก��R�&)����ก���"� ����M� ��N� 83 ��*����ก$%��&ก"�%����' Wก�N����� ���%���ก���"� ����M� ��N� �Z�' W ����กM����'���ก����ก��� (Verfahrensfehler) ��D��M����'���ก����ก��' W'�Z�����ก���"�'�ก��R�&)��' W) ���ก����ก�����ก$%��&��##��� YB�������� �'ก��)�����ก�*�� ��*����'������ �B�ก����ก�"�������#���%��"�'�R���ก�� 84 &���ก$%��&ก"�%���&��'��&���ก����ก��)���&���Y��Y����ก'���)� R�ก����� �'ก������D��M���ก-&�����กB*'����* ��D��M����'���ก����ก���*' W'�Z���������ก����ก��'�Z��� ���D��M����'Z*�%��������"������ (Sachfehler)85
����D��M����'�Z���ก����ก��ก���'�Z���ก���"� ����M� ��N��* �� ��)����*�ก�N������ก���"�'�R���ก��) R�&)����ก���"� ����M� ��N�'�& %�Z���ก���"� ����M� ��N����
81 '�� ���]��*MZ*!������!]���b# (Grundrechte) ����%#� YB�����ก����ก�����]�'���ก����ก�� (Verfahrensrechte) 82 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� 'D&�M��� NVwZ 1991, 369; NJW 1992, 256. 83 Hufen, Fehler im Verwaltungsverfahren, S. 377. 84 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 46 Rn. 16. 85 Brauer, in Franßen u.a. (Hrsg.), FS für Sendler, S. 368.
29
�"�'�ก��D��ก����ก������'�Z��� 86 %�Z����ก�N�' W'�Z���ก��'�Z�กก����ก��D��) �ก���ก$%��&ก"�%� '�� ก��'�Z�กก����ก�����+,������* (Plangenehmigungsverfahren) ��ก����ก�� ����M� ��N� (Planfeststellungsverfahren) ���'�-��b ' W��87 ก��)�� ��ก�A�DR���ก���%� ��������� &�����D��"��%���&�'������ก"�%��%� �������������)����D�) ���& 88 ����D��M������ก����ก��&����)����ก '�� ก��)�� ��ก�A%�Z� ��ก�A)���bก����'ก��&�ก��'�Z������������ �����'�ก���'ก��&�ก��R���ก�� ก������'�ก���)�������� %�Z�'�Z���ก��ก"�%���&�'����%� �����'���B�'�ก�����*'ก�ก������ก$%��&ก"�%� %�Z�' W'�Z���������]���Db����������%�'������ก�� ����� ' W��89
3) ���;�+�ก��<`��&�"�/�$��
���]��ก������������� ������ก����ก�� ����M� ��N� ���D�)���&������ ���ก-���'�Z����ก�� ��ก����]��ก��+q�����)�� �&���)�ก-��� 'Z��� �กก$%��&'&����'����]�'��&ก������ , ' ก� (Individualschutz) ����'Z*�%�' W%��ก ����%������"���#ก����C$�'�Z���ก�������������]���������' W%��ก (Schutznormthoerie) B��"��%�ก�������������]�����ก����ก�� (Verfahrensrecht) B�&��)��)������������������&���'�-�����ก90
�"�%���A��������"�� M� ��N����'ก��&�ก����]�M� ��N���� ก�����������"�%���R���ก�����%#� YB������B�ก����ก�� ����M� ��N��* ����� �� �%����!��##���������&��]������A�� ก�������%M�]��!'&���� ก"�%��%�' W�"�� ��A�� ก�������*���]�N�����������! 'Z��� �ก' W�������������"���#���Y��Y����กก��� ก��91
4) ก��-�+��$����ก:��&)��������ก"���ก��-���ก�/��+����ก�����ก��
D������กM�����'���ก����ก��' W) �������##�������) 'ก��&�ก��'�Z���D����ก$%��&�����กM�������"�������� ก���� �"��%��"�������� ก����)��������&ก$%��&ก�����Z� �� ��D��%��"�������� ก����' WR���%�Z������bก&ก'��ก'M�ก�� ������ก"�%�)�������� �� �B������ �� VwVfG92 ����* ก��������R���ก��R�&��)���"� ����M� ��N�ก��� 86 OVG Berlin UPR 1982, 95. 87 Hufen, Fehler im Verwaltungsverfahren, S. 243. 88 Brauer, in Franßen u.a. (Hrsg.), FS für Sendler, S. 365 f. 89 OVG Koblenz NuR 88, 353. 90 Schmidt, Klagebefugnis im US-amerikanischen Verwaltungsprozess, S. 92 f. 91 Kloepfer, Umwelrecht, S. 1064. 92 ������ �� ����' WR������"�������� ก����
30
({) �"�������� ก����&����ก' WR���'�����������กM�������&���&���������กM�������ก���� '�Z��M� ��N�M���ก��N���*�%�����'ก��&�������� ' W���'%-)�� �� �กC���� (() �"�������� ก�����ก�N����) �*&����ก' WR���'��� R�&)�������"�B��B�'�Z��)�������%B��
{. �"�������� ก���������ก' W%���Z�%�Z������'������ก�����)��'D&�%��������%��&����' WDb���ก
(. �"�������� ก�������ก$%��&ก"�%��%�' ��%������ ��R�&��]�ก�����'�ก����"���#���' ��%�������)�� �̂��������*
j. �"�������� ก��������&b��ก'��"�� ��' ��%������������� j ���� { �� { �. �"�������� ก�������ก"�%��%�ก���"�ก����' Wก��M�����&���&'%���%����'�- ��� �. �"�������� ก�������ก"�%��%�ก���"�ก����' W����D�������#�%�Z�����D�����
ก���� %�Z� �. �"�������� ก������������A��]��������� �����
(j) ก�N����) �*)��' W'%���%��"�������� ก����' WR��� {. ' ��%�����uv�u ����##���������&'��"�� '���MZ*��� &ก'��ก�N������ ( �� j (. ������������กCN�����%����������� (i ���� { ��R&� { �� ( �B��� �92 )��'������
��������ก��M� ��N���� ก���� j. �N�ก���ก�����ก$%��&ก"�%��%�'��������������ก��M� ��N���� ก����R�&ก��
�����'ก��&�ก��'�Z������ก���� ��)��������'�Z����* %�Z��N�ก���ก��)���&b��������� ������)��
�. %��&���Z���)��'��������������ก��M� ��N���� ก����������ก$%��&ก"�%� (�) �"�������� ก�������' WR���'M�&�������&����ก' WR�����*�%�� %�ก������' WR����*�������"���#&��� ����������)�����' ��%����� �)����ก�"��������ก����R�& ��A �ก����* ��� ��� ����� �� ก���ก�)���กM����'����b ������ก����ก�� ({) ก��uv�u ����##���'ก��&�ก���b ������ก����ก�� %�ก)��"�) �b�����' WR������"�������� ก������������ �� ���� &���)����D���X �ก�N����) �*
{. ก����ก�"�������� ก����R�&&��)����Db�&Z��"���ก�N����' ��%����� ��"�'�ก��'��)��)���ก �ก ���Db�&Z��"�� ���������a�&%���)����ก��&Z��"��'���*����
(. �"�������� ก����������� ���%���'%��D� ���)����ก�� ���%���'%��D����ก�����a�&%��� j. ก�����+,��b�ก�N���� "�' W����ก���"�)���"�'�ก����R�&)�����b�N� ���)����ก�����+,��%�
���b�N��a�&%��� �. �"�������� ก������������%��N�ก���ก���N�%B������������ก��M� ��N����& ���
�N�ก���ก��)�������'ก��&�ก��ก��M� ��N���� ก�����*�a�&%���
31
ก�N�R���ก�����%#������D�ก������� ����� "���%�A�� ��*����ก$%��&ก"�%�)���&����������%���ก���"� ����M� ��N� ก�N��Z�' W���กM����������&���&������'%-)�� �� �กC�����������%��&������� �� ����%B�� ��D��"��%�ก��������R���ก��' WR��� 93 ���ก����'��ก���"� ����M� ��N��ก�N��Z����)��"�) �b�����' WR���������กM����'���ก����ก����*��ก���"� ����M� ��N��������ก�))���������� �� ����%B�� ����� R�&�"�'�ก��'_M���������กM������ก���*�%B�� �����*��* %��&��M� ��N������R���ก�� �����"�D�%�Z����b����)��'M��� �กก���ก�)���กM������M� ��N�����ก��������R���ก�����& ���กM��������ก�))��)��%�Z�' ��%�����)��&���ก�)&����"��%��"������R���ก��)��������&ก$%��& Db��bกก�������]�������������%�A�� ก����'M�ก���"������R���ก��)��
�&���)�ก-��� ����� �� �%���ก��'M�ก���"�������� ก�����ก�N�' W���'%-)��������ก��uv�u ����##���'ก��&�ก���b ������ก����ก��)��)����D����ก�������� �'Z*�%����� ก�����Z�����' W��� ����� ��� ���)�� ^������������##������ก�������� ' ��%�����ก-���� ������ ' W�&����Z�)�� 'Z��� �ก'�Z��)���������##������&b�������' ��%�����)�������M�� �ก�������� 94 ����ก�N�ก��M� ��N�R���ก�� ����D��R���ก�� �' W) ���'�Z��)���ก$%��&ก"�%���ก ��ก�� ' ��%�����ก-&�������M�� M� ��N�����'%�������R���ก��R�&ก������*"�%�กD� ��R&�����D�ก�������uv�&����X ก�N� B��� �����' W) )��� ���' ��%������� ������ ' W�&����Z�%�ก)�� ^������bก�����������##���'ก��&�ก���b ������ก����ก�� ����* R�& ก������A�� ก���� B�������'M�ก���"������R���ก����������กM����'���ก����ก��)�� %�ก�"������R���ก��) ก����������]���Db�+q����� �������M�]���%����ก����ก��ก��D��'Z*�%�������'�Z��� (Kausalzusammenhang zwishen Verfahrensfehler
�. �"�������� ก������������%�%��&���Z�����������ก��M� ��N����& ���%��&���*)��
'��������������ก��M� ��N��a�&%��� (() ก���ก�)���กM�����������%B��������ก���"�)�� ก��� ���*���ก����ก��M� ��N���� ก������*������&�����ก����� _�&��'�- ���
��� ���
����� �� D������กM����'����b ������ก����ก�� ก��'M�ก���"�������� ก�������)���ก' WR����������� �� �ก���"�R�&����'%���%��ก��uv�u ����##���'ก��&�ก���b ��� ก����ก�� %�Z�'��"�� �'���MZ*��� 'M�&��&���'��&���)�� %�ก' W��� �� �กC������� ก��uv�u ����##������ก����)��)����D�ก�������ก�������� �'Z*�%������ 93 Bonk, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 63; Kopp/Ramsauer, § 73 Rn. 86, 98. 94 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 46 Rn. 33.
32
und Ergebnis) B�' W�����"���#��� ���*�������D��M���'���ก����ก������� ��bก&ก'��ก'M�ก��%�Z�)��95
�ก'%Z� �ก�* �������'ก��&�ก���"�� M� ��N�M�M�กC������A�� ก�����'�Z������'ก��&�����* ����� {{j �%����!��##���������&��]������A�� ก�������%M�]��!'&���� (Verwaltungsgerichtsordnung- VwGO) &��)����##����������D��M����ก����ก�������D�ก����'M�&�'�-ก��&��������%���"�����&���)����'%��D�'M�&�M���� ��"��%��"�+q��+,�)�� (unbegründet) ��' WD��%�A������&ก+q�����) YB���� '��&ก)�����' W �%��ก�%��ก��)���%������"���#ก������D��M������ก����ก���'�Z���'�-ก��&� (Prinzip der Unbeachlichkeit geringfügiger Verfahrensfehler) 96 ����* ���� ^�����A�� ก������ก)��'M�ก��ก��������R���ก��R�&�����*�%�� ��� ������ ������) �*97
- ��ก�"������%�%��&���ก�)'M���'����D��R���ก��'_M��������ก�������]���Db�+q�� '�� �%�%��&����ก�"�����ก"�%�����ก�������������]���Db�+q������%�Db��"�'�R���"�) ^�������� ��*��* ก���ก�)'M���'�������)��) ก�������%��กก����R���ก�� %�Z�
- ��ก�"������%�%��&���ก�)���กM������������%�Db��"�'�R���ก�������ก���"�'����R���ก��' Wก�������������%�����*98
&���) ก����* �� "�ก���ก��+q������'�Z�����D��M����'���ก����&������ก������ก$��%������%���ก���&ก+q�����'_M��'�Z�������D��M����ก����ก�����'M�&��&���'��&�%�ก��� �����+q����%�'M�ก���"�������� ก����'���������'��&�ก����& (Verbot der isolierten Geltendmachung von Verfahrensfehlern) ����*ก��+q�����'MZ����%��"�'�ก����ก�� ����M� ��N����'M�&��&���'��&� B�' W) )��)�� %�ก���Db�+q����� �ก����+q����%�&ก'��ก'M�ก���"�������� ก����'�������& ��*��* ' W) �������� �� a �%����!��##���������&��]������A�� ก�������%M�]��!'&���� 99 YB��%��กก���* %��&��������B����ก��+q��'MZ����%���ก�� ��ก�A� ��'�Z���R���ก�� ก����%�����'�ก��� ก���'���B����b� %�Z�ก����%���ก�� �� ����� ����M� ��N����'M�&��&���'��&� R�&)��R���&���"�����'ก��&�ก��R���ก�������'Z*�%��������%�Z�)������&���)� ' W'�Z�������"�)��)�� �"�+q��'%����*�Z����)����*"�%�ก'M�&�M���' W
95 BT-Drs. 13/3995 S. 8. 96 Schärfer, in : Obermayer (Hrsg.), § 46, Rn. 35. 97 ��ก���������A�� ก�����b������*�����"�M�M�กC����'D&�M��� BVerwGE 56, 120, 133. 98 Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsverfahrensrecht, S. 415 Rn. 186; Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 75 Rn. 41, 18a. 99 Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73, Rn. 1a.
33
D��%�A������&ก+q��) (unzulässig) 100 �&���)�ก-��� %��กก��������*�� ����&ก'��)������ ��ก�� '�� ก�N��������������bก)����ก �กก�� ����� ����M� ��N� ������*�� ��������A�������'MZ��R���&��������ก��ก���"����ก���� 101 %�Z�' W'�Z���ก��+q��������������������]������������ก�������������M�'AC)��102
3) ���;����ก��$��-�����&�&!��&���;������
�ก'%Z� �ก���]��ก��+q���������ก$%��&'ก��&�ก����]�M� ��N���� ก�������A�� ก����R�&����) ���� ก$%��&��������]���������'&���� (BNatSchG) ����� �� &��)�����������]�'���ก����ก�� (Verfahrensrecht) ���������������]��������ก�������������'%-������� �b'�ก�������'%-��Db��"��#ก���ก����ก��M� ��N�R���ก������&b��������� ������������ก� YB�����]����ก���� A�� ก�����b�����%���%M�]�103 )���%�����'%-)�����' W ����]�'���ก����ก��R�&���� (absolutes Verfahrensrecht) ��*��* 'M���ก$%��&��' ����N��%�����ก����ก����'�������� ก q�� ��R&����]��N����กCN����' Wก���������ก�������� R�&%��&������! �������������]������� B������]�+q���%�A�� ก������ก�"������%�' ��%��������+,��������'%-�����#���%���b'�ก�������'%-��Db��"��#ก��)�� 'MZ���%��������������]��������"�%����� ���&������]�������� )���&����� �����]�a�M
����� �{ �%��ก$%��&��������]���������'&����ก"�%��%��������������]�������������+q���%�A�� ก����'M�ก��%�Z���ก�"�����'ก��&�ก��ก��������R���ก�������'�������##����%��ก$%��&)�� ���ก��������R���ก�� �)��ก����ก��'�Z����]�������� 104 ��*��* a�&���'�Z��) ���) �*
({) ����' WR���ก�������D�ก�������]������� (() �����������*� ���"�+q�����ก����ก��M� ��N�R���ก���*)���"�'�ก���%�
' W) �������##����%��ก$%��&��������]������� (BNatSchG) ก$%��&����##��� ���ก$%��&�Z�X ����� �� ������' Wก����������]�������'��ก� ���
100 Stelkens, NJW, 1982, S. 1137 ff. 101 Allesch/Häußler, in: Obermayer (Hrsg.), VwVfG, § 68 Rn. 60, § 73 Rn. 182. 102 Allesch/Häußler, in: Obermayer (Hrsg.), VwVfG, § 68 Rn. 60, § 73 Rn. 181. 103 �"�M�M�กC�A�� ก�����b�����%���%M�]� 'D&�M��� DVBl 1997, 78. 104 �ก$%��&'&���� R�&%��ก����Db������]�+q��A�� ก��������' WDb�YB���� �bกก����ก��'�Z����;�R�&ก��ก���"���Db��bก+q��
34
(j) �����)��������]��������� �� BNatSchG ���%����ก��M� ��N�R���ก������
��*��* A�� ����+,�'_M��'%��D������R���&����������)��'�&&กB*����%����ก��M� ��N�R���ก��'����*105
105
35
3 ก�����<=������ (Einbeziehung der Öffentlichkeit) +�ก�����ก��$cกd���ก�����/������������ (Umweltverträglichkeitsprüfung)
3.( ก������"��ก"���-���
� � �.A. {��� �N�ก���ก���%a�M&�R� (Council of the European Community) )����ก��ก"�%� (Directive) ������&ก����ก��ABกC�D�ก�������������������"�%���R���ก�����R���ก������!���'�ก� YB��������' Wก��ก"�%��%� ��'�A�����ก���� ���%���ก��ABกC�D�ก�������������������"�%���R���ก����������� ����D�ก������������������ก��ก��������R���ก���* ��'�A'&����)����กก$%��&������ก��%��&_������&ก�'MZ���%�' W) �����DbกM����ก���� ก$%��&_����"���#������ �Z� ��!��##���������&ก��ABกC�D�ก������������������ �.A. {��i (Gesetz über die Umweltverträglichkeitsprüfung %�Z�'��&ก�&���&����� UVPG) YB��������' Wก��ก"�%�%��ก'กN�������]�ก��ABกC�D�ก������������������ M������*�ก"�%�)�����#�����&ก$%��&���R���ก�� ��'a����������' ��%��������� ���%���ก��ABกC�D�ก������������������
ก$%��& UVPG �� �� ������ ������) �* (����� { UVPG) ({) 'MZ���%���ก��ABกC� �]���& ��� ��'��D�ก��������������������R���ก��
��� ��'a����กX �����*�����*����กX (() 'MZ���%�' ��%�����"�D����)�� �กก��ABกC�D�ก�����������������������
��ก��ก��M� ��N�������R���ก�� ก$%��&���ก��������กCN�' W���"���� (Subsidiaritätsprinzip) ก�����Z� �
�bก"������������ก-���'�Z��)����ก$%��&�Z�ก"�%�ก��ABกC�D�ก������������������)��' Wก��'_M�� (����� � UVPG) ก$%��&���ก"�%���&��'��&��*��ก��ABกC�D�ก������������������)��' Wก��'_M�� )���ก� ก$%��& q��ก���M�C ก$%��&M����� ���Nb ���
3.* &������������กd �-��ก��$cกd���ก�����/������������
ก��ABกC�D�ก������������������ ��ก��) ���&ก��ABกC� �]���& ��� ��'��D�ก������R���ก����*���������������������������) �*
({) ��C&� ����� MZ� ��������'�A���&� (() MZ*�� �%���*"� ��ก�A ���ab�� ��'�A (j) ���M&���������������M&������r]��� (�) �������M�]���%������ก�������ก�����������
36
ก��ABกC�D�ก������������������' W'M�&��*��%B����ก��M� ��N���� ก��������� �� ������' Wก��M� ��N�������R���ก�� �����' Wก��M� ��N���� ก�����&ก����%�ก %��� %��ก��ก��ABกC�D�ก�������������������Z��*��ก�����+,��������'%-��]��N� (Einbeziehung der Öffentlichkeit) �� ��ก��) ���&�*��ก��'D&�M�����b�'ก��&�ก��R���ก�� ���ก�� �����%��Z� '��'��&�ก�ก���*��ก���"� ����M� ��N��ก����ก��M� ��N�R���ก���������� �j VwVfG YB��' W��]�ก����� ��%�)����YB�����b�'ก��&�ก��D�ก������R���ก��'MZ����� ��ก��ก�������� ������R���ก�� %�กก$%��&��ก"�%��%���ก���"� ����M� ��N��&b����� ก-�������"�'�ก��ABกC�D�ก������������������ก��ก���"� ����M� ��N�) �&�����"��ก��)�� R�&�������&ก�"�ก��ABกC�D�ก����������������������%�ก106
3.3 ,&��ก���"��������+���"ก��$cกd���ก�����/������������ R���ก�����' ��%��������� ���%���ก��ABกC�D�ก�������������������� ��ก^�&b����#�����&ก$%��& UVPG R�&��'��&� ����)��' W ( ��'a� )���ก�
({) ��'a����ก�����ก)����)������ ��������� ���%���ก��ABกC�D�ก������������������'��� YB��ก$%��&)��ก"�%���กCN������)���&�����'��&� '�� ก��ก�����������"�'�ก� ก��D���)++q�M������������ก��%����b���กก��� j� '��� %�Z���ก"����D���)++q��������กก��� {i ก�R������ "�� (i ���B*) %�Z�R����D���ก����C�����ก"����D��������)�� (ii ��B*) ���
����* '�Z��R���ก�������%#�����������"���#' W) ���'�Z��)���ก$%��&%��&
ก"�%� ก$%��&ก- ��������%���������##���������&ก��M� ��N�R���ก�����%#� YB��%��&�������ก����ก��ABกC�D�ก���� R�&��ก����ก�����+,� ��������& '�Z��ก$%��&ก"�%��%�' W%����� (Pflicht) ���' ��%����� �ก���� ���%���B* ' ��%����� B�)��������������M�� &ก'��ก��ABกC�D�ก������������������)��
(() ���������"����������j����� ���' W��&ก�N����R���ก�����'������R�ก��ก���%�'ก��D�ก������������������� ����N��ก%�Z�)�� R�&M� ��N� �ก��กCN���R���ก�� ��กCN������'�N�����*� �����กCN���D�ก���� '�� R���ก��D���)++q�M���������� ({) ����� "��ก��%�����&ก��� (i ��� %�Z�R����D���ก����C�����ก"����D��������)�� (i ��B*) ���)���B� (ii �� ���
106 Erbguth/Schink, UVPG, § 9 Rn. 3.
37
�'%-)�����R���ก�� ��'a���ก�*��R�ก���b���� �ก��D�ก������������������� ����N��ก ก$%��& B�ก"�%��%������"�ก��ABกC�D�ก������������������'��� �N����R���ก�� ��'a���� (() �*����'�-ก���� )������� �ก��D�ก��������������������กก�N�) B������%�' ��%�����M� ��N�' W��&ก�N�
3.4 -�9�����)�����ก��
({) ' ����R���ก������%��&������!������D������B����� ��������� ��"�'�R���ก��
(() %��&�������j��&����)���k��ก��ABกC�D�ก������������������ (Screening)
(j) �ก�N����������ก��ABกC�D�ก������������������ %��&������ �����!�
���#�ก��Db�'��R���ก�����%��&���Z�X �������'�%�����'ก��&����ก��R���ก�� 'MZ��ก"�%���'������]�ก��ABกC�D�ก������������������ (Scoping)
(�) ' ����R���ก���#����ก���'ก��&�ก��D�ก��������������������R���ก�� ��'�'Z*�%���'�ก���' W) ���D�ก�� �����%��Z���*����� (j) YB���&�����& ����� ��ก��) ���&�"����&�&��กCN�R���ก�� �����*� ��������������'�N�����*� D�ก������������������ ����ก�� q��ก�%�Z���'��D�ก�������' WR�C�������������� ������'�Z�ก�Z� ก������'�ก���'%����*��ก ��bก&Z�) M����ก���D��R���ก���������� �j ���� { VwVfG �����D�' Wก����'����ก����ก�� ����M� ��N�
(�) %��&�� ����M� ��N����'�ก������)����� �ก�*����� (�) ) �%�%��&���Z��������'���'ก��&����ก��R���ก��M����ก��-�&���&����>�-����/��������ก�������& (Beteiligung anderer Behörden)
(�) %��&�� ����M� ��N��"�'�ก�����<=�&���&����>���;�� � (Einbeziehung der Öffentlichkeit) 'ก��&�ก��D�ก������R���ก����������������a�&���%��ก'กN�������]�ก��'��&�ก��ก���"� ����M� ��N��������� �j VwVfG R�&"�'�ก������)����*����� (�) �� ������%� �����'����� �b ���� B� ���%���ก�� �����%��Z� R�&%��กก�� ก��ABกC�D�ก��������������� �' Wก����ก����b ก��& (trichterfoermiges Modell) ��� ���&ก������R���ก��������������"�'�ก��)��%�Z�)�� ��*��*R�&��ก����ก��' s�'D&���b��%��ก����������) (Informationspflicht auf die Oeffentlichkeit) ���ก����ก�� �BกC�%��Z����������) Db����)�����D�ก���� (Konsultationspflicht auf die Oeffentlichkeit)107 107 Winter, NuR 1989, S. 197 ff.
38
(�) %��&�� ����M� ��N� ���"���������!���ก�����/���������������)�� �กก�����+,��������'%-��]��N����%��&���Z� ����������D���� ���ก����
(�) %��&�������R���ก��M� ��N�������,&��ก��R�&M� ��N�D�ก�� ��'����' ��%�������*����� (�) ��ก��
3.8 &��������;�ก��ก�����ก������ �,&��ก�� %�กก$%��&ก"�%��%�' ��%����������"�'�ก����*�ก��M� ��N�R���ก�����ก$%��& VwVfG ���ก��ABกC�D�ก������������������ 108 �ก�N�'���* ก��ABกC�D�ก�������������������Z�' W���%B����ก����ก��M� ��N�R���ก�� �ก���ก����������� �'%-)�����ก��ABกC�D�ก���������������������*���"�'�ก��R�&%��ก'%�Z�ก��ก���"� ����M� ��N��ก����ก��M� ��N�R���ก�� ����* ' ��%����� B��������"�'�ก����*����ก����ก��) �����'��&�ก�)��'�&
3.X -�����������ก�����ก���ก"���ก��ก��$cกd���ก�����/������������ �ก�N����ก����ก��ABกC�D�ก������������������ R�&'_M��ก����ก�����+,� �����' W) R�&����� &������D��%��"�������� ก�����'�Z������'ก��&������������&ก$%��&)�� YB���'�Z����*ก-����"�%��ก���!��##���������&��]� ^��������ก����� ก�������%M�]��!'&���� (VwVfG) ����� �� �B������ �� YB��' Wก$%��&����) �� ���������&'��ก� ����* %�ก)����ก���"�ก����ก��ABกC�D�ก������������������%�Z�ก���"�R�&ก����ก�����ก�กM����)��' W) ������ก$%��&ก"�%� ก-&����"��%����b�'�Z���D�ก����'ก��&�ก�������������)�� ��ก^�&����bก���� ����* ���กM�����'���ก����ก�� B��� ��D�ก�������'Z*�%��������"�������� ก����YB���� �bก&ก'��ก'M�ก���a�&%���)�� 109
108 R���ก��������� ���%��� ����M� ��N�'กZ����ก ��'a�' WR���ก�����ก$%��&ก"�%��%�������ก��ABกC�D�ก���������������������& (Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 39 Rn. 13.) 109 BVerwGE 100, 238, 247.