4/24/2019dosya.marmara.edu.tr/tbmyo/isg/18nisansempozyum/k_pr_l_vin_.pdf · 4/24/2019 2...

4/24/2019

1

BİLGELİĞİN TEKNİKLE BİRLEŞTİĞİ YER…Bülent Alkaya

Makine Müh.

BİLGELİĞİN TEKNİKLE BİRLEŞTİĞİ YER…

Köprülü Vinçler Hakkında Temel Bilgiler Vermek

İş Güvenliği Uzmanlarının Temelde Bilmesi Gerekenler

Vinçlerde Sahada Karşılaşılan En Sık Problemler

SUNUMUN AMACI


VİNÇ NEDİR?

• Kesikli Çalışma İşlemi Yapan Araçlardır.

•Malzemeleri ve yükleri kaldırmak, bunları başka bir yönedönerek veya hareket ederek aktarmak, yerlerinideğiştirmek, yüklemek, boşaltmak gibi işler de kullanılanmakinelere vinç denir.


• Kullanım alanlarına göre çok farklı tip ve şekillerde vinç çeşitleri mevcuttur.

•Bu çeşitlerden biri olan köprülü vinçleri inceleyeceğiz.

4/24/2019

2


KÖPRÜLÜ KREN


KRANE NEDİR? - VİNÇ NEDİR?

• Kavram Kargaşası niçin oluyor ve nereden geliyor?


Yabancı literatürde şu kelimeler geçmektedir. «Crane, winch ve hoist»

Crane’ nin karşılığı sistemin tamamıdır. Yani sistemin halatı, kancası, tamburu, sandık kısmı, yürüyüş aksamı ve diğer ekipmanları ile hepsinin birlikteliğidir.


Aslında Köprülü Crane denmesi lazım köprülü vinç değil. ancak bizde tabir çok oturmuş değiştiremiyoruz

Aslında Vinç dediğimiz şey 500 kg 1000 kg yük kaldırmak için tek başına alıp götürülebilen küçük seyyar bir yapıya takabildiğimiz ekipmanların hepsine vinç deniyor.

Hoist ise arabanın üzerinde bulunan kedi, halatı, kancası tamburu olan yapı, arabanın üzerindeki komple bulunan yapıya deniyor.

4/24/2019

3


TSE standartlarında çeviri hataları vardır. Örneğin TS EN 14492-2 standardında çeviri olarak ceraskalyazmış aslında hoist in karşılığı ceraskal değildir.


Yabancı literatürde ceraskal diye bir şey yok bildiğimiz vinç vardır. Vincin karşılığı var zincirli veya halatlı diye.

TS EN 14492-2


TS EN 14492-2


KÖPRÜLÜ KREN TEMEL GÜVENLİK KONTROLÜ

1. İşletme beyan kapasite levhası varlığı

Yüklerin kaldırılması için kullanılan makinalarda, kaldırılabilecek maksimum yük açıkça görülebilecek şekilde işaretlenmiş olacak, makinanın

değişik şekillerde kullanımında da maksimum yükü gösteren levhalar veya işaretler bulunacaktır

4/24/2019

4


2. Vinç çalışma sahasında ikaz uyarı levhaları, kullanma ve

güvenlik talimatları varlığı Kaldırma için kullanılan aksesuarlar da güvenli kullanım için gereken özelliklerini gösterecek şekilde işaretlenmiş olacaktır


3. Çelik konstrüksiyonun yapısal mukavemeti Çelik konstrüksiyonun maksimum yüklü vincin ağırlığını taşıyıp taşıyamayacağının görsel kontrolü yapılır

Çelik konstrüksiyonun bütün bağlantı noktaları, kolon ve kirişler, yürüme yolları kaynak noktaları gözden geçirilerek buralarda kaynak hatası,

çatlaklık veya bağlantı cıvatalarında gevşeklik olup iş emniyeti için bir engel olup olmadığının kontrolü yapılır.


4. Vinç alt ve üst sınır kesicilerinin (switchlerin) fonksiyon

kontrolü


5. Köprü yürüyüş ve araba raylarının her iki başında en az

tekerlek yarıçapları yüksekliğinde takoz veya sınır duruş

tertibatları varlığı

4/24/2019

5


6. Aynı ray üzerinde çalışan vinçleri uygun uzaklıkta durduracak

ekipman kontrolü yapılır Aynı ray üzerinde çalışan vinçlerin birbirine tehlike oluşturmaması için raylarda sınırlama tertibatı yapılmalı veya vinçlerin birbirine

yaklaşmasını belli mesafede engelleyen tertibat olmalıdır


7. Tambur halat yivlerinde aşınma, çatlak, yıpranma.

Tamburda halat atmasına izin vermeyecek yükseklikte fatura

varlığı


8. Kablo arabalarında ve kablo hatlarında problem kontrolü

yapılmalıdır, uygun olmayan enerji kablosu bağlantıları

kontrol edilmelidir.


9. Kumanda da acil stop butonu olmalıdır.

Kumanda ve butonlarda problem kontrolü yapılmalıdır,

4/24/2019

6


10. Krenin hareketi sırasında çalışanları uyaran sesli ışıklı

ikaz sisteminin varlığı Her bir kumanda konumunda, operatör hiç kimsenin tehlike alanında olmadığından emin olmalı veya kumanda sistemi bir kişinin

tehlike alanında bulunması durumunda çalışmanın başlamasını önleyecek şekilde tasarlanmış ve imal edilmiş olmalıdır.

Operatör kumanda konumundan bunları okuyabilir olmalıdır. Operatör, her bir konumundan, tehlike alanlarına hiç kimsenin

bulunmamasını sağlamalıdır veya kumanda sistemi tehlike alanına bir kişinin girmesini engelleyecek şekilde tasarımlamalı ve

imal edilmelidir.

Bu ihtimallerin hiçbirisi uygulanabilir değilse, makina çalışmaya başlamadan önce, bir sesli ve/veya görsel uyarı sinyali

verilmelidir. (Makine emniyet yönetmeliği m.1.2.2)

Otomatik sesli ikaz sadece uzaktan kumanda ile çalışan vinçlerde var. Yerden elle kumanda edilenlerde gerekiyorsa korna istiyor. Bu kornayı da operatör kontrollü istiyor. (TS EN 15011)

Sesli ışıklı ikazda cranenin her hareketinde istenmesinin yanlışlığı da buradan geliyor. Crane yerine vinç hareketleri olarak çevrilince o hata oradan geliyor. İngilizcesi Crane travelling diyor. Ondan sonra aşağı yukarı sağa sola gibi anlamsız bir ses ikazı karşımıza çıkıyor.


11. Halatta kalıcı uzama, çapında değişme, aşınma,

tellenme, yıpranma kontrolü .

TS ISO 4309: Vinçler-Tel halatlar-Muayene ve hizmet dışı bırakmak için uygulama kuralları

Çelik halatlarda uzama değerleri

Lif özlü halat : %10

Çelik özlü halat: % 7,5

Dönmez halat: % 5 (eski revizyonda % 3 tü)


TS ISO 4309


TS ISO 4309

4/24/2019

7


TS ISO 4309

Ezilme Gam Sepet İpliklenme


Figure B.1 — Wire protrusion

Figure B.2 — Core protrusion – Single-layer rope


Figure B.3 — Local reduction in rope diameter (sunken strand)

Figure B.4 — Strand protrusion or distortion


Figure B.9 — Basket deformation

Figure B.10 — External wear

4/24/2019

8


Figure B.11 — External corrosion


Figure B.15 — Protrusion of inner rope of rotation-resistant rope


12. Kanca en altta iken tamburda en az iki halat sarımı olması

istenir ve kontrol edilir, unutulmamalıdır ki ilk yükü bu iki

sarım karşılamaktadır


KANCALAR

• Kancalar kaldırılacak ağırlığa , ilgili standart ve normlarauygun olmalıdır. (DIN 15401 , DIN 15402 , TS2340 vb.)

4/24/2019

9


Kullanımdaki Kancaların Muayenesi

DIN 15405: Lifting hooks; inspection of forged hooks in service

TS EN / TS 13001-3-5:Vinçler- Genel Tasarım- bölüm 3-5: Mandallı kancaların sınır durumları ve uygunluğun doğrulanması

ASME B.30.10 Hooks


Kancaların Muayenesi

DIN 15405 ve TS EN 13001-3-5 standardlarında göre iptal kriterleri Kanca ağız açıklığı: % 10 açılma Gövde kesit kalınlığı: % 5 incelme

ASME B 30.10 standardında bu tam terstir


13. Kanca üzerinde hiçbir şekilde kaynak işlemi olmamalıdır

Kanca yüzeyleri düzgün, pürüzsüz, malzeme hatasız olmalı


14. Kanca güvenlik mandalı varlığı

4/24/2019

10


15. Fonksiyon ve Yük testleri

A- Fonksiyon testleri

B- Dinamik yük testi

C- Statik yük testi

Dinamik yük testi Statik yük testi Test zamanı Test yüksekliği

1,1TS 10116 m.5.3.3İEKSVGŞY m.2.2

1,25TS 10116 m.5.3.2İEKSVGŞY m.2.2

t ≥10 dak.TS 10116 m.5.3.2.2

100-200 mm TS 10116 m.3.2.2


[email protected]

0507 848 67 62

mailto:[email protected]

4/24/2019dosya.marmara.edu.tr/tbmyo/isg/18nisansempozyum/k_pr_l_vin_.pdf · 4/24/2019 2...

Documents