1919 жылғы 17 желтоқсаннан

шыға бастады

№208 (28936)29 қазан, сенбі

2016 жыл

Тәуелсіздік жылдарында Қазақстанның азаматтық

авиациясы әлемнің

26 еліменәуе қатынасын орнық-

тыр ды. ТМД елдерімен 50 бағыт, Еуропа елдерімен 9 бағыт, Оңтүстік-Шығыс Азия елдерімен 14 бағыт,

Таяу Шығыс елдерімен 15 бағыт бойынша әуе тасымалдарын жүзеге

асырады.

11-бет

4-бет

10-бет

9-бет

Елбасы кездесу барысында Ю.Лужковтың Астана мен Мəскеу арасындағы ынтымақтастықты нығайтуға сіңірген еңбегін атап өтіп, оны 80 жасқа толған мерейтойымен құттықтады.

Мəскеу қаласының бұрынғы мэрі Мемлекет бас-шысын жəне барша қазақстандықтарды республика Тəуелсіздігінің 25 жылдығымен құттықтап, көрсеткен құрметі мен кездесуге мүмкіндік туғызғаны үшін Нұрсұлтан Назарбаевқа алғысын білдірді.––––––––––––––––––

Сурет Президенттің баспасөз қызметінен алынды

Елбасы қабылдады

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Юрий Лужковты қабылдады, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Нұрлыбек ДОСЫБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Қайрат Қожамжаров баяндама-сын елдегі конкурстық негіздегі мансаптық модельге ауысу үдерісі бұл күнде толық аяқталып, соның нəтижесінде мемлекеттік қызмет жүйесі тұтас жетілдірілгенінен баста-ды. Оның айтуынша, бұл мо дель дің маңыздылығы – мемлекеттік қызмет-те мансаптық ілгерілеуге ынталы азаматтарға əлеуметтік серпін бе-ріп, жоғары лауазымдарға тағайын-дау кезінде əділдікті қамтама сыз ету болып табылады. Сондық тан да, мемлекеттік қызметке қабыл-дау мен ілгерілетудің ашықтығын ба қы лаушылар институты арқы-лы қамтамасыз ету көзделеді. Осы-ны ескерген Агенттік төраға сы жиынға қатысу шы лардың на зарын бақылаушыларға қойыла тын та-лаптарды күшейтуге жəне «Аза-маттық бақылау» жобасы аясын да

мемлекеттік емес ұйымдар əлеуе тін кеңінен пайдалануға аударды.

«Соңғы жылдары тəжірибе жүзін-де қолданылып жатқан жаңашыл-дықтар непотизмге (қызметті тамыр-таныстықпен бөлуге) қайшы келеді əрі мұндай əдіс əрбір мемлекеттік қыз меткердің кəсіби білімі мен тəжіри бесін жəне адал еңбегін лайық ты бағалайды деген сенім мол. Ал адалдық, əділдік, халық игілігі үшін қызмет ету, азаматтардың сұраны сына дер кезінде назар ау-дарып, сапалы əрі кəсіби деңгейде жауап беру барлық мемлекеттік қызметкерге қойылатын басты талаптарға айналады. Осындай талап үдесінен шыға алмағандар қоғам алдында тұтас мемлекеттік аппараттың атына кір келтіреді», – деді Қайрат Қожамжаров агенттік алдында тұрған екі бірдей міндетке тоқталып.

Лəйла ЕДІЛҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан»

Оған Мемлекеттік хатшы Гүлшара Əбдіқалықова, ҚХА Төрағасының орынбасары – Хатшылық меңге ру-шісі Ералы Тоғжанов, Парламент Мəжі лісінің депутаттары, мемлекет-тік мекемелердің өкілдері, қоғам қай рат керлері, ғылыми жəне шығар-машыл зиялы қауымның, этномəдени бірлестіктердің өкілдері, ҚХА ғы-лыми-сараптамалық кеңесінің мүшелері, Еуропалық одақ, Орталық Азия, Латын Америкасы, Үндістан,

Пəкістан, Оңтүстік Корея, Жапония, Моң ғолия, Ресей секілді елдердің ға-лымдары мен сарапшылары қатысты.

Жиында сөз алған Гүлшара Əбді-қалықова қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық үлгісін қалыптастырған жəне орнық-тырған Мемлекет басшысының тұл ға лық ерекшелігіне, сондай-ақ елі міздің бейбітшілік пен этнос-аралық келісім саласында жаһан дық көшбасшылардың біріне айнал ға-нына тоқталды.

Отырыс барысында қатысушылар Еркін сауда аймағы туралы шарт-тың ережелерін жүзеге асыру ба-ры сын, ТМД-ға қатысушы мемле-кет тердің Тұтынушыларды құқық-тық ағарту саласындағы ынты мақ-тастығы туралы келісімді жəне ТМД қатысушы мемлекеттердің

қаржы-экономикалық саладағы өзекті мəселелерді шешу жөніндегі Бір лескен іс-қимыл жоспарын жүзеге асы руды талқылады.

Б. Сағынтаев Тəуелсіз Мемле кет-тер Достастығы аясында қабылданған іс кер лік ахуалды жақсарту, эконо ми-калық өсімді қамтамасыз ету, қар жы

нарықтарын жəне өзара сау даны ны-ғайтудағы ортақ бағыт өзінің тиім-ділігін дəлелдегенін айтып өтті.

Отырыс қорытындысы бойынша, бірқатар көпжақты құжаттарға қол қойылды.

Премьер-Министр Ба қыт жан Са-ғынтаев оның алдында Еура зиялық үкі мет аралық кеңес отыры сына қа-тыс ты, сондай-ақ, Беларусь Рес публи-ка сының Президенті Алек сандр Лука-шенкомен кездесті.

Премьер-Министр орынба-сары, 28-ші Бүкілəлемдік Қысқы Универсиада Ұйымдастыру комитетінің төрағасы Иманғали Тасмағамбетов алдағы халықаралық студенттік сайыстардың өткізілуіне орай Алматы қаласы мен Алматы облысындағы нысандардың əзірлігін тексерді, деп хабар-лады Үкімет басшысының баспасөз қызметі.

Вице-премьер Универсиаданың спорттық нысандары мен инфра құ-рылым нысандарын қарап шықты, функционалдық бағыттардың жұмы-сымен егжей-тегжейлі танысты.

Мансап пен міндетүйлескенде ғана мемлекеттік қызметтің мәртебесі артады

Телефон арқылы сөйлесті

Кеше Мемлекеттік қызмет істері жəне сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің кеңейтілген отырысы өтіп, оның жұмысына Президент Əкімшілігінің Басшысы Əділбек Жақсыбеков пен агенттіктің құрылымдық жəне аумақтық департамент басшылары қатысты. Жиынға жетекшілік еткен агенттік төрағасы Қайрат Қожамжаров басқосудың бас ты мақсаты «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының I бағытын жүзеге асыруды пысықтау екендігін айта келе, арнайы баяндама жасады.

Қоғамдық келісімнің қазақстандық үлгісі төрткүл дүниеге тарала бастады Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы кітапханасында Қазақстан халқы Ассамблеясының қолдауымен Тəуелсіздіктің 25 жылдығына арналған «Нұрсұлтан Назарбаевтың үлгісі: бейбітшілік пен келісімнің 25 жылы» тақырыбында халықаралық форум өтті.

Үкімет басшылары кеңесінің отырысына қатыстыҚазақстан Республикасының Премьер-Министрі Бақытжан Сағынтаев Минскіге жұмыс сапары аясында ТМД Үкімет басшылары кеңесінің отырысына қатысты, деп хабарлады Премьер-Министрдің ресми сайты.

Универсиада нысандарының әзірлігін тексерді

(Соңы 2-бетте) (Соңы 2-бетте)

(Соңы 2-бетте)

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путинмен телефон арқылы сөйлесті, деп хабарлады Қазақстан Президентінің баспасөз қызметі.

Əңгіме барысында мемлекеттер басшылары екіжақты ынтымақтастықтың қазіргі аспектілерін талқылады.

Бұдан бөлек, Нұрсұлтан Назарбаев пен Владимир Путин өңірлік жəне халықаралық күн тəртібіндегі өзекті мəселелер, соның ішінде Украина мен Сириядағы ахуал жөнінде пікір алмасты.

Сондай-ақ, алдағы кездесулердің кестесі қарастырылды.

ЕУРОПА ЖӘНЕ ЕУРО ТАҒДЫРЫ

Бүгінгі таңда Еуропалық одақтың бірлігіне

төніп тұрған ең басты сын-қатер Ұлыбританияның бұл Одақтан бөлініп кетуі болып отыр. Бұл сызат бір елмен ғана тына ма, жоқ па?

ВЕТЕРИНАРИЯДА БЕТБҰРЫС БОЛАР МА ЕКЕН?

АЗ ЖЫЛДА ӘЛЕУЕТТІ ӘСКЕР ЖАСАҚТАЙ АЛДЫҚ

ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА немесе халық фольклорының тағылымы

Қазір не, бірге жүрген бір табын 200 бас сиырдан қан алса оны лаборатория қабылдамайды. Неге десең 50 бас жоспардан артық, бізге 150 ғана сынама керек дейді. Осындай нұсқау беріп отырған басшы біліксіз адам, ол малмен емес цифрмен жұмыс істейді.

Шығармадан көргеніміздей, хазіреті Омар халифа қанқұмар адам емес, оның жүрегінде мейірім бар. Бұл шешімге ол амалсыздан барып отыр. Өйткені, оның халифа əрі хазірет атағы бар.

2 29 қазан2016 жылСаяСат

Жақсыбай САМРАТ,«Егемен Қазақстан»

Отырысты заң жобасы бойынша жұмыс тобының жетекшісі, депутат Асқар Базарбаев жүргізіп отырды. Оған Палатаның Экономикалық ре-форма және өңірлік даму комитетінің төрағасы Нұртай Сабильянов қатысты.

Заң жобасы Мемлекет басшысы­ның 2012 жылғы 28 қарашадағы Жар лығымен бекітілген «Жергілікті ө з ін өз і басқаруды дамыту тұжырымдамасы», бес институттық

реформасы шең бер інде «100 нақты қадамның» 97 және 98­қадамдарын іске асыру мақ сатында әзірленген. Ол жергілікті өзін өзі басқаруды дамыту процесіне аза мат тардың қатысу мүмкіндіктерін кеңей туді, ауылдық округтердің, кенттер дің, аудандық маңызы бар қалалар дың деңгейінде дербес бюджет енді руді және бюджет жобаларын талқылауға азаматтардың қатысу тетіктерін әзір­леуді қарастыра отырып, Бюджет, Жер және Салық кодекстеріне, Әкімшілік құқық бұзушылық тура-лы кодекске, Жер гілікті мемлекеттік

басқару мен өзін өзі басқару тура-лы және Мемле кеттік мүлік туралы заңдарға өзгерістер енгізуді көздейді.

Заң жобасының нормала -ры отырыс та қызу талқыланып, көптеген пікірлер мен ұсыныстар ортаға салынды.

Отырысқа мүдделі мемлекеттік органдардың, саяси партиялардың, қоғам дық бірлестіктер мен сарап-тама ұйым дарының өкілдері мен Қазақстан дағы парламентаризмді дамыту қоры ның, Құқықтық мо-ниторинг орта лығының, «ЭХО» қоғамдық бірлес тігінің, сондай­ақ, Қазақстандағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау қорының өкілдері де қатысты.

Заң жобасымен жұмыс барысын-да депутаттар шетелдік тұлғалар

мен азаматтығы жоқ тұлғалардың жергілікті қауымдастықтың жиын-дары мен жиналыстарына қатысуы, қаржы мен жергілікті маңызы бар мәселелерді шешудегі тұрғындар мен жергілікті өзін өзі басқару органдарының жауап кершілігі және жергілікті өзін өзі бас қаруда коммуналдық меншікті игерудегі өкілеттіктерін одан әрі кеңейту мәселелері бойынша нормаларды анықтауға бағытталған түзетулер енгізілген.

Бұдан басқа депутаттар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңна масына сәйкестендіру бойын-ша, сондай­ақ заң жобасының же-келеген нормаларын анықтау мен мазмұнын жақсартуға бағытталған түзетулер енгізіпті.

Жұмыс тобының келесі оты-рысы Салыстырма кесте бойынша талқылауға арналатын болды.

Сенат Төрағасының орынбаса-ры Сергей Громов өзінің кіріспе сөз інде Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың бес институттық реформасын іске асыру жөніндегі «100 нақты қадам» Ұлт жоспарында жаңа аудит пен мемлекеттік аппарат жұмысын бағалау жүйесін енгізу көзделгенін атап өтті.

С . Громовтың айтуынша, бақы лау дың бұрынғы жүйесі

мемле кеттік басқарудың тиімділі гін арт тырудың талаптарына сай келме­ді, мемлекеттік орган дар қызметінің тиімділігін тәуелсіз бағалау болған жоқ.

Төраға орынбасары жаңа заңда мемлекеттік аудит және қаржы лық бақылау ұғымдарын, оның қағи­даттарын, міндеттері мен құралдары айқындалғанын, бұрынғы жүйедегі кедергілер жойылғанын атап өтті.

Сенатор Ольга Перепечина өзінің баяндамасында «Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы» заңды жоғары деңгейде іске асыруға кедергі келтіріп отырған мәселелер мен осы саладағы заңнаманы ке-лешекте одан әрі жетілдіруге жан­жақты тоқталды.

Сенатор қызмет және кәсіби этика бұзылған жағдайда, дәйексіз аудиторлық есеп әзірлеу неме-се тәртіп бұзушылық деректерін жасыру, сондай­ақ, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарын бірнеше мәрте бұзу орын алған болса, мемлекеттік

аудитордың сертификатын Ұлттық сертификаттау комиссиясынан ал-дыру рәсімін реттейтін ережені заңға енгізу қажет деп санайды.

Аймақтардағы ревизиялық комис сия лардың қызметі тура-лы Рес пуб ликалық бюджеттің атқары луын бақылау жөніндегі есеп ко митетінің мүшесі Александр Горяинов пен Қара ғанды об­лысының ревизиялық комис сия­сының төрағасы Серік Өтешов ха­бар дар етті. Парламент Сенатының депу тат тары Рашит Ахметов, Серік Ақыл бай, Төлеу бек Мұқашев, Ас­хат Кү зеков, Бекмырза Ела ма нов, сондай­ақ, облыстық ревизия ко­мис сиялары ның өкілдері пікір­сайысқа қатысты.

Оның біріншісі – құқық қорғау орган-дарына қызметке тұрам деушілер бұдан былай агенттіктің құрылымдарында заңнаманы білу деңгейін анықтап, жеке қасиеттерін бағалайтын тест сынағынан өтеді. Мұндай тетіктің іске қосылуы нәтижесінде, құқық қорғау қызметінің стандарттары әкімшілік қызметтікіне мейлінше жақындай түсетін болады. Ал екінші маңызды міндет – «қызмет көр сететін мемлекет» қағидаларын кеңі нен қолданысқа енгізу. Бұл жерде, негі зінен, мемлекет тарапынан көрсеті­летін қызметтердің сапа сын бағалау арқылы бизнес­үрдіс терді талдауға, бюрократиялық кедер гілерді жоюға басымдық берілетін болады.

«Міне, біздің бағытымыз – белгілі, мақсатымыз – айқын. Мұндай қадамдар мемлекет атынан әрекет ететін қыз­мет кер жұмысының шынайылығын паш етуі тиіс. Ал шынайылық билік пен бұқараның арасында риясыз сенім орнауына сеп болады. Оның бірден­бір тетігі, жоғарыда атап өткен, «Азаматтық бақылау» жобасы арқылы қоғам үніне құлақ асу – елмен етене ара ласудың оң тайлы тәсілі болмақ» деп тоқтаған төраға баяндамасының ас та рында мемлекеттік қызметкердің аза маттық ар­намысы мен абырой­бе-дел биіктігіне қатысты терең ой қылаң берді.

Жалпы, баяндамашы сыбайлас жем қор лыққа қарсы күреспен қатар, ар­намыс, адамгершілік, адами сапа туралы айтпай кетуі мүмкін емес­тін. Олай дейтін себебіміз, соңғы кездері қо ғам арасында қызу талқыланып, тіпті, дау ға айналған бәзбір әкім­қаралардың әре кеті мен кейбір шенеуніктердің шала ғайлығы елдің шымбайына ба-тып, көпшіліктің басын шайқатқаны жасырын емес. Бұл сөзімізді жиынға қатысқан Президент Әкімшілігінің Бас шысы Әділбек Жақсыбековтің өзі растап, нақты мысалдар келтіріп берді.

«Еліміздің өсіп­өркендеп, дамып жатқаны секілді қалың бұқараның да ой­өрісі, сауат, талабы жоғарылап келеді. Осыны әрбір мемлекеттік қызметкер біліп, түйсінуі тиіс. Олай болмаған жағ дайда қасықтап жиған абыройың шелек теп төгіледі. Қазір шенеуніктің шалт қимылы әлеуметтік желі арқылы әшкере болуы әп­сәтте­ақ. Елдің назары бұған тез ауады. Мәселен, өз қабылдауына келген азаматпен әдепті әңгіме жүргізе алмағаны үшін Қапшағайдың әкімі қандай күйге түсті? Төбелесіп, таяқ жеген Оңтүстіктегі аудан әкімінің әрекеті ше? Осыларды даттаймыз ба, жақтаймыз ба? Халықпен тығыз жұмыс істейтін мұндай лауа­зым дағы азаматтар мемлекет атынан әрекет ететіндіктен, оларға артылар мін дет те, жауапкершілік те жоғары. Сол үшін біз Мемлекет бас шы сының

Жар лығымен мемлекеттік қыз мет­кер лер мен орталық және жергілікті атқарушы органдарда жұмыс істейтін қызметкерлер үшін арнайы Ар­намыс кодексін қабылдадық емес пе? Ал кей­бір есірген әкім­қараларымыз өзін­өзі масқаралап қана қоймай, тұтас мем­лекеттік қызмет жүйесіне күйе жағады. Осындай бассыздықтардың бұдан кейін қайталанбауы үшін және ондайдың ал-дын алу мақсатында Президент Әкім­шілігі әкімдіктер мен агенттіктің аймақ­тық департаменттері арқылы жоғарыда айтылған оқиғаларға байланысты тиісті деңгейде шара қолданды. Бүгінде кінәлілер қызметтен қуылды. Десек те, бұқараның билікке деген сенімін сейілтетін қадам жасаған кез келген мемлекеттік қызметкер қатаң жазала­нуы керек. Ел ішінде дәрігерлерге қатыс ты кең таралған мынадай бір тәмсіл бар. «Емдегеннен – ескерткен дұ рыс». Демек, біз жоғарыдағыдай жай­сыз жағдайларды болдырмау үшін және ақ адал еңбек етуге ықыласты мемле­кеттік қызметкерлер толқынын қалып­тастыруда «ескерту әдісіне» басымдық бергеніміз жөн», – деді Ә.Жақсыбеков.

Содан кейін ол кадр даярлау ісі мен министрліктердегі қызметкерлер шта-тына қатысты мәселелерді сөз етті.

«Бүгінгі таңда Президент жанын­дағы Мемлекеттік басқару академия­сынан білімін шыңдап шыққан түлек­тердің мем лекеттік қызметте қалуы да үлкен мәсе ле болып тұр. Мәселен, соңғы он жыл ішінде осы академия-да 1700­ден астам магистр мен док-тор даярланған. Алай да, олардың қайсысы, қандай мемле кеттік мекемеде жұмыс істеп жатыр? Оны есепке алып, тексеріп, тіркеп отырған ешкім жоқ. Сондықтан да ака демия басшылығы бұл мәселені бақы лауға алып, түлектердің қайда және қай қызметке орналасып жатқанын қадаға лауы қажет. Сондай­ақ, тағы бір түйін, қазіргі кезде акаде-мияда дәріс алатын дардың ара салмағы дұрыс сақтал мауында болып тұр. Мысалы, мұнда оқи тындардың 68 пайызы – Астана қала сындағы меке-мелерден келген шенеу ніктер болса, «Жергілікті басқару» ма мандығы бой-ынша оқуға түскендер дің ішінде тек алты аймақтың ғана өкіл дері бар» де-ген Әділбек Рыскелдіұлы «А» корпу-сы мәселесіне қатысты мәлі меттерді де жария етті.

Оның айтуынша, бұл күнде бос тұр­ған қызметтерге маман тағайындау ісі дұрыс үйлестірілмейтіндігі белең ала бас таған көрінеді.

«Қазірдің өзінде кадр резервінің жасақталуына қарамастан бірқатар ведомстволарда 16 лауазым орны бос тұр. Сол сияқты, тиісті лауазымға лай­ықты «А» корпусының 39 үміткері бола тұра, төрт айдан бері алты бірдей минис тр ліктегі 8 комитетке төраға тағайын далмаған. Сондай­ақ, Қаржы

министр лігінде 970, Ұлттық экономи-ка министрлігінде 900­ден астам, Ауыл шаруа шылығы министрлігінде 280 қызмет ке орын бар да, маман жоқ. Об­лыс тық және аудандық әкімдіктердің де жағдайы осы тақылеттес. Меніңше, бос тұрған жұмыс орындарының көптігі, басшылардың жиі ауысуымен байла-нысты секілді. Демек, бұл мәселе жан­жақты зерделеп шығуды қажет етеді. Қазіргі жағдайға не себеп болды? Неге ол орындар бос тұр? Бәлкім, аталған министрліктердегі штатты қысқарту керек шығар. Сонда біраз қаражатты да үнемдеуге болады», – деді Президент Әкімшілігінің Басшысы.

Осылайша, мемлекеттілігіміздің айнасы болатын салаларға кадр даяр­лау дың жай­күйі мен оларды қызметке орна лас тырудың мәселесі және қыз мет көр сетудің сапалық нәтижелері жан­жақты талқыланған кеңейтілген отырыс соңына қарай, агенттік төр ағасы Қайрат Қожамжаров қорытынды сөз сөйледі. Ол мінберден айтылған сын­ескертпелер орынды екендігін, олқылықтардың ор-нын толтыру мақсатында тиісті тапсыр-малар берілетіндігін айтты. Сондай­ақ, төраға сапалы қызметке қол жеткізудің бір тетігі – еңбекақы төлеу жүйесімен астасып жатқандығын да атап өтті.

«Мемлекеттік қызметкер өзіне жүк­телген міндетті орындауына қарай, жала қысы әділ төленіп тұрса, ол жұмыс істеуге ықыласты болады. Ынталан ды­рудың мұндай әдісі қай кезде болса да оң нәтижесін береді. Әсіресе, күнделікті атқарылатын міндет аясындағы әрбір әрекеттің стратегиялық маңызға айнала тындығын бағалай білгеніміз жөн. Осын дай оймен біз жыл басында әрбір қызметкерге жеке­жеке жылдық жоспар құру арқылы, олардың жұмыс істеу қабілет­қарымының орташа балдық көрсеткішін шығарған бола-тынбыз. Онда өзіне жүктелген жос­парды мемлекеттік қызметкерлердің 11 пайызы артығымен, 63 пайызы талапқа сай тиісті деңгейде, ал 26 пайызы қанағаттанарлық жағдайда орындайтындығы айқындалды. Бұл бағыт­бағдарды нақтылау жолындағы бағалау әдісінің болжалдық көрсеткіші болатын. Алайда, бұл әдіс жаппай қолда нысқа енгізіліп, қызметкердің қабілет­қарымы соның нәтижесіне қарай нақ тыланып, жалақы да соған сай төленуі тиіс дегенді білдірмейді. Қызметкерді бағалаудың мұндай жүйесі қажет екені сөзсіз десек те, оны осы қалпында қол данысқа енгізуге ер-телеу», – деді Қайрат Пернешұлы.

Демек, жүзеге асырылып жатқан жа ңа шыл реформалардың түйінін мем­лекеттік қызметкерлер жете түсінуі тиіс. Себебі, мемлекет енгізген тиімді тетік терді қоғамның әрбір азаматына ұқ ты ру – қызметте отырған маманға тіке лей байланысты болатындығы белгілі.

– Биыл еліміз үшін үлкен белес – Қазақстан Тәуелсіздігінің 25 жылдығы. Бұл кезең ел тарихында дәуірлік оқи­ғалармен өлшенетін бейбітшілік пен келісімнің шежіресіне айналды. Қа зақ­стан Тәуелсіздігінің ширек ғасырлық белесі аса жауапты тарихи міндетті орын дау кезеңімен тұспа­тұс келіп отыр. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ұсын ған, жүзеге асырудың тәжірибелік кезеңі басталған 5 институттық рефор маның түпкілікті мақсаты, арман­мұраты – біртұтас ұлт құру. Қазақстан Тәуел­сіздіктің ширек ғасырлық мерзімі ішінде қоғамда келісім, бірлік, тұрақтылық орнағанда ғана ел бәсекеге қабілетті болатынын сенімді түрде дәлелдеді. Өркениетті елдердің қатарына қосылу мықты, жауапкершілікке ие, креативті ұлт тық лидерлерге тікелей байланы-сты. Қазақстан үшін мұндай Тұлға – Нұрсұлтан Назарбаев. Қазақстан Прези­дентінің саяси күш­жігері, даналығы арқасында Қазақстан халқы азаматтық қоғам аясында жұмыла білді. Қазіргі таңда көптеген әлемдік сарапшылар Қазақстанның бүгінгі кезеңін «Назарбаев дәуірі» деп атайтыны да сондықтан,– деді Мемлекеттік хатшы.

Осылай дей келе, ол Елбасы сая са­тының негізінде қоғамдық келісім мен бірліктің қазақстандық үлгісі қалып­тасқанын атап өтті.

– Бүгінде біз өте қызық үрдісті байқап жүрміз. Мәсе лен, экономикалық өлшем бойынша ха лықаралық қоғамдастық біздің елімізге инвестиция мен техно-логия жағынан донор болса, ал адами өлшем бойынша Қазақстан этносаралық келісім және бірлік жағынан ғаламдық инноваторға айналды. Бұл ретте, 1995 жылдың 1 наурызында Елбасының идея­сы негізінде құрылған конституциялық орган – Қазақстан халқы Ассамблеясы бейбітшілік пен келісімнің қазақ­стандық үлгісінде айрықша рөл атқа рады,

– деді Гүлшара Наушақызы. Сондай­ақ, Мемлекеттік хатшы Қазақ стан халқы Ассамблеясының негізгі артық­шылықтары мен басымдықтарына, оның аясында атқарылатын жұмыстарға тоқтала келе, қоғамдық келісімнің қазақстандық үлгісі дамудың жаңа, сапалық деңгейіне көтерілгенін жеткізді.

ҚХА Төрағасының орынбасары – Хатшылық меңгерушісі Ералы Тоғ­жанов: «Еліміздің тәуелсіздігі мен оның дамуы Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың есімімен тығыз байланы-сты. Жалпы, Тәуелсіздік пен Елбасы – егіз ұғым. Екіншіден, Тәуелсіздіктің тұғыры бейбітшілік пен келісім арқылы бекігені дау тудырмайды. Үшіншіден, жаһанның аумалы­төкпелі кезеңінде Елбасы негіздеген бейбітшілік пен келісімнің қазақстандық үлесіне деген сұраныс артып отыр. Қазақстандық тәжірибеге көптеген халықаралық ұйымның, дипло­маттардың, сарапшылардың, қоғам және саяси қайраткерлердің қызығушылығы соңғы уақытта артып келеді. Мәселен, бір жылдың ішінде 20 мемлекеттің 70­тен астам сарапшылары келіп, тәжірибемізбен алмасты. Бұл мәселе бұрын да болған, қазір де бар, болашақта да күн тәртібінде тұрады», – деді ол.

Қазақстан Парламенті Мәжілісінің депутаты Ахмет Мурадов Қазақстан халқы Ассамблеясы аясында жинақталған тәжірибе бүкіл әлемге таралғанын, осының негізінде алдағы уақытта бейбітшілік пен келісімнің еуразиялық үлгісі де қалыптасуы мүмкін екенін, бұл 25 жылдың ішінде атқарылған жұмыстардың жемісі екенін атап өтті. Ал Білім және ғылым министрлігінің жауапты хатшысы Әмірхан Рақымжанов: «Қазақстан – көп ұлт өкілдері мекен-деген ерекше ел. Бүгінде еліміздегі қоғамдық келісім мемлекет саясаты-мен тікелей байланысты», – дей келе, Тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен бері ел ішкі саясатының басты өзегі – этносаралық қарым­қатынасты үйлестіру

болғанын, Қазақстан жаһандық және аймақтық деңгейде де бейбітшілік пен тұрақтылықты нығайтуға күш салып отырғанын айтты.

Жиындағы сөзінде Ресей Федера­ция сының Қазақстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Михаил Бочарников ұлт­ара лық достық пен келісімді нығайтудағы ҚХА­ның рөліне тоқталып, дамудың өзіндік үлгісін басшылыққа алған Қазақ­стан ның жетістіктеріне, Еура зиялық ин те грация үдерісіне қатысты ой­пайымымен бөлісті.

– 25 жылдық тарихи тағылым тұр ғы­сынан келсек, Қазақстан Прези дентінің ел ішіндегі этносаралық татулық пен дін аралық сыйластыққа бағытталған сындарлы ішкі саясаты мен көпвекторлы сыртқы саясаты үлкен табандылықпен үздіксіз іске асырылып келе жатқан мега жобаларға толы. Көпэтносты мемлекетіміздің тұтастығы мен бірлігінің мыз ғымас кепіліне айналған ҚХА – Елбасының жасампаз жобаларының біре гейі. Өйткені, Конституциялық мәртебесі бар әрі этносаралық татулық пен сыйластықтың символына айналған бұл жоба бүгінгі таңда өз еліміздің ғана құндылығы емес, ол әлем мемлекеттері де үлгі тұтатын өміршең институт, – деді филология ғылымдарының докторы, про-фессор Әділ Ахметов.

Форум барысында көпұлттылық жағдайындағы этносаралық диа -лог моделінің отандық және әлемдік тәжірибесі, полиэтностық қоғамдағы интеграциялық үдерістер мен тіл саясатының біріктіруші рөлі қаралды.

Жиын қорытындысы бойынша Қазақстан Президентіне жолданатын оның бейбітшілік пен келісім саясатын, әлемдік қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етудегі жаһандық бастамала-рын қолдау туралы үндеу мәтіні бекітілді. –––––––––––––––

Суретті түсірген Ерлан ОМАРОВ,

«Егемен Қазақстан»

Көшпелі кеңес барысын-да Иманғали Тасмағамбетов А л м а т ы д а ғ ы М е д е у а у -данында орналасқан 3 мың орындық «Халық Арена» спорт кешеніне, Универсиада өтетін Атлетикалық қалашыққа, «Ал­ма ты Арена» мұз айдыны са­райына, «Сұңқар» ХШТК мен «Медеу» мұз айдынына және «Шымбұлақ» тау шаң ғы курортына барды. Соны мен қатар, «Табаған» спорт­сау­ықтыру кешені мен «Алатау» шаңғы­биатлон кешенінің жаңғыртылуы және дайындық барысымен танысты.

Алда өтетін Универсиада нысандарының әзірлігі тура-лы айта келе, вице­премьер спорттық сайыстарға олардың дайындық деңгейіне көңілі толатындығын білдірді және бірқатар нақты тапсырма берді. Сондай­ақ, Иманғали Тас­мағам бетов мұндай ауқымды іс­ша раның өткізілуі сайысты ұйым дастыру және барлық мүд делі құрылымдар мен ве домство лардың жұмысы тұрғы сында егжей­тегжейлі қарау ды қажет ететінін атап көрсетті.

Иманғали Тасмағамбетов іс­шараны өткізу және са йыс­қа қатысушыларды қа былдау

аясында қала инфра құ ры­лымының әзірлігін қамта масыз ету қажеттігіне, сон дай­ақ, Универсиада қонақ тарының қауіпсіз және жайлы орналасу-ын қамтамасыз ету үшін барлық жағдай жасау қажеттігіне баса назар аудар ды. Бұл ретте ол көлік­логис тикалық жүйенің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету өте маңызды екенін айтты.

«Универсиаданың баста-луына аз ғана уақыт қалды. Бар лық кезеңдегі жұмыс жоға­ры деңгейде жүріп жатыр. Инфрақұрылым, қатысу шы­ларды және қонақтарды қа­был дауға байланысты ұйым­дастыру мәселелеріне баса

назар аудару қажет. Соны мен қатар, қауіпсіздік, энерге тика­лық жеткіліктілік пен көлік жүк темесін қоса есептегенде, халықаралық іс­шараның ке­дергісіз өтуін қамтамасыз ету-ге қала қызметтерінің толық әзір болуы өте маңызды. Ең бастысы, Алматыға ағылатын қо нақтардың көптігін және спортшылардың, жаттық ты­ру шылар штабы мен журна­лис тердің сайыс өтетін орынға және қонақжайларға барып­келуін есепке алғанда, бұл азаматтар үшін қолайсыздық туғызбауы тиіс», деп атап көрсетті Иман ғали Тасма ғам­бетов.

Қоғамдық келісімнің қазақстандық үлгісі

Универсиада нысандарының әзірлігін тексерді

Аудит жүйесінің жайы талқыландыСенатта «Ревизиялық комиссиялардың жаңа мемлекеттік ау-дит жүйесіндегі қызметі» күн тәртібі бойынша «Өңір» депутаттық тобының отырысы болды, деп хабарлады Парламент Сенатының баспасөз қызметі.

Өзін өзі басқару – өзекті мәселеБұрнағы күні Мәжілісте кейбір заңнамалық актілерге жергілікті өзін өзі басқаруды дамыту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасы бойынша кезекті жұмыс тобының отырысы өтті.

(Соңы. Басы 1-бетте)

(Соңы. Басы 1-бетте)

(Соңы. Басы 1-бетте)

Мансап пен міндетүйлескенде ғана мемлекеттік қызметтің мәртебесі артады

329 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

Демократия – даму даңғылы

САЯСАТ

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ұсынған ауқымды реформалардың жаңа кезеңі – Ұлт жоспарын іс жүзіне асыру осы жылғы қаңтардан басталды.

Ұлт жоспарының «оларды іс-ке асыру жөніндегі 100 нақты қа-дамда» егжей-тегжейлі баяндал-ған 5 институттық реформадан

тұра тыны белгілі. Бұл реформа-лар бір-бірімен тығыз байланысты əрі сабақтас. Мемлекеттік қыз-мет те 40 жылдық өтілі бар жəне Прези дент Əкімшілігінде 1990 жылдың ма мырынан жұмыс істейтін мемлекет тік қызметші ретінде маған Мем лекет басшысының жаңа реформа лары ның эволюциялық ло-гикасы түсі нікті. Жаңа мемлекеттің негізін қалаушы тұлға болғандықтан да Президентіміз Қазақстанның Экономикалық ынтымақтастық жəне даму ұйымының (ЭЫДҰ), яғни ең дамыған елдердің барлық параметрлеріне сай келетіндей қазіргі заманғы мемлекеттілікті кезең-кезеңімен қалыптастыруда.

1-қадамдағы «Кəсіби мем лекет-тік аппарат құру» бойынша реформа жүргізуде Қазақстан көшбасшыға айналды деп айтуға толық негіз бар. Біздің тəжірибемізді көптеген алыс-жақын көршілер зерделеуде. Алайда, жетістіктерімізді місе тұтпай, біздің Президент оларды еселей түсудің жаңа міндеттерін алға қойды. Қа-зіргі кезеңде тапсырмалардың үш-тен екісі орындалды.

Осы арада атап көрсететін бір жайт – орындалуы күрделі қадамның бірі «Заңның үстемдігін қамтамасыз ету» 2-реформасы бойынша жұмыс қауырт жүруде. Қазіргі кезде 19 қа-дам ның 11-і бойынша жұмыстар орын далды деуіміз керек.

Ауқымы жағынан аса көлемді «Индустрияландыру жəне эконо-ми калық өсім» – 3-реформасы 50 қадамды қамтиды. Бүгінде олардың 13-і орындалды, 33-і орындалуда, 4-еуі 2017-2021 жылдарда орында-латын болады. Ал «Біртектілік пен бірлік» – 4-реформасы бойынша нақты іс-шаралар мен «жол карта-лары» қабылданып, іске асырылуда.

«Есеп беретін мемлекетті қалыптастыру» – 5-реформасы-на нақтырақ тоқтала кеткен жөн. Себебі, ол түбегейлі өзгерістер əке-леді деп ойлаймын (атап айтқанда, 4 қадамы орындалды, 4-еуі жыл со-ңы на дейін орындалатын болады, 2-еуі – 2017-2018 жылдары орында-луы тиіс).

Бүгінгі таңда мемлекетті бас қа-руға қоғамды белсенді қатыстыру, мемлекеттік шешімдер қабылдау процесіне азаматтарды тарту жəне халық пен бизнес-қоғамдастықтың азаматтық белсенділігін көтеру міндеті тұр. Бұл орайда біраз жұ мыс атқарылды. Барлық саланы дер лік қамтитын үкіметтік емес ұйым-дардың айтарлықтай пулы қалып-тасты. Жақында ғана Дін істері жəне азаматтық қоғам министрлігі құ рылды. Ақпараттандырудың президенттік бағдарламасын кезең-ке зеңімен іске асырудың арқасында қа жетті технологиялық жағдайлар жа салды: 2006 жылы «Электрондық үкі мет» (eGov) құрылды, интернет-ре сурс тар дамытылуда. Осының база сында «Азаматтарға арналған үкі мет» корпорациясы жұмыс істей бастады.

5-реформа шеңберіндегі 94-қа-дамда «Ашық үкіметті» енгізу, мем-ле кеттік құпиялар мен заңнамамен қорғалатын өзге де ақпараттарды қоспағанда, мемлекеттік органдар иелігіндегі кез келген ақпаратты ашық етуге мүмкіндік беретін ақпа-рат қа қолжетімділік туралы заң əзір-леу сияқты жаңалықтар көзделген.

Азаматтар мен олардың бірлес-тік терінің мемлекеттік істерді бас-қаруға іс жүзінде қатысуы үшін министрліктердің, ведомстволар мен əкімдіктердің құжаттарына қол жетімділік болуға тиіс. Өздері-не қажетті əрі қызықтыратын ақпа-рат ты сұрату жəне алу құқығы болуға тиіс. Бұл ретте қабылдау бөл-мелері мен түрлі деңгейдегі шенеу-ніктерге кезекке тұрмау керек. Ал мемлекеттік органдар, өз кезегінде, белгіленген мерзімде оларға қажетті

мəліметтерді беруге міндетті. Күні кешеге дейін мемлекеттік

мекемелер халық үшін жабық бол-ды десек, артық айтқандық емес, ақ парат тіпті, сұрату арқылы да шектеулі түрде беріліп келді. Ал Пар ламент еліміздің «Ақпаратқа қол жеткізу туралы» Заңын қабылдап, оған ел Президенті 2015 жылғы 16 қа рашада қол қойғаннан кейін Қазақ станда азаматтық қоғам қалып тастырудың жаңа кезеңі бастал ды. Осы жылғы мамырда Жене вада өткен Ақпаратты қоғам мəсе лелері жөніндегі дүниежүзілік форум барысында біздің заңның сарап шылар тобы жағымды рецен-зияларды айтарлықтай көп алғанын айта кеткен жөн.

Айтпақшы, Норвегия, Ұлы-бри тания, Бразилия, Индонезия, Мексика, Филиппин, ОАР жəне АҚШ сияқты елдер негізін қалап, 2011 жылы құрылған халықаралық «Ашық үкімет» бойынша серіктестік (Open Government Partnership – OGP) ұйымына еліміз дəл осы заң қабылданғаннан кейін мүше бола алады. Қазіргі уақытта серіктестікке əлемнің 66 елі кіреді.

2015 жылғы қазанда Мехикода «Ашық үкімет» бойынша серіктестік саммиті өтіп, оған 60-тан астам елдің, БҰҰ Даму бағдарламасының, Дүниежүзілік банктің, бизнес-қоғам-дастық пен басқа да халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты. Сам-мит жұмысына Президент Əкімші-лігінің, Үкімет, Парламент Мəжілісі аппараттарының, Инвестициялар жəне даму министрлігінің, «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ-тың өкілдерінен тұратын қазақстандық делегация да қатысты. Саммит ба-рысында біздің делегация OGP өкілдерімен кездесу өткізді. Біз Қазақстандағы «Ашық үкіметтің» дамуы туралы шолу жасадық, Қазақ-станның OGP-ға мүшелікке өту тəртібін талқыладық.

Жыл сайын қараша-желтоқсан айларында OGP «Ашық үкіметті» дамыту бойынша елдерге жəне олар дың OGP-ға мүше болу дайын-дығына бағалау жүргізеді. Бағалау 16 балдық шкала бойынша жүзеге асырылады. Соңғы бағалау бойын-ша Қазақстан 12 балл алды. Бұған «Ақпаратқа қол жеткізу туралы» Заңды қабылдау мүмкіндік берді.

Серіктестікке қатысушы ел-дер «Ашық үкіметті» дамыту жө-нінде іс-шаралар жоспарын қа-был дайды, ол қоғамдық бірлестік-термен келісіледі. OGP Доктри-насына сəйкес «Ашық үкімет» «демократияның жаңа шекарасы»

жəне оның үстіне «сыбайлас жем-қор лықты азайту мен халықтың би-лікке сенімсіздігін жоюдың айтар-лық тай ұтымды антидоты» болып табылады.

Мемлекеттік аппарат пен азамат-тар қарым-қатынасының ыңғайлы болуы мақсатында «Электрондық үкімет» ақпараттық жүйесінде 2014 жəне 2015 жылдары «Ашық үкіметтің» мынадай веб-порталдары ашылды: «Ашық үкімет», «Ашық де-ректер», «Ашық НҚА (нормативтік-құқықтық актілер)», «Ашық бюд-жеттер», «Ашық диалог», сондай-ақ «Мем лекеттік органдар қызметінің тиім ділігін бағалау» (үстіміздегі жыл дың соңына дейін іске қосы-лады).

Порталдардың атауларынан көріп отырғанымыздай, кез келген

азамат өз компьютерінен немесе ХҚО-дан он-лайн режімінде мем-ле кеттік органдардың басшылары-на тікелей өтініш жасай алады. Ел аза маттарының инфокоммуника-ция жүйелерін пайдаланып, қажетті ақпаратты немесе мəліметтерді сұ ра тып ала алатыны маңызды. Ел ау мағының ұлан-ғайыр екенін ескер сек, бұл адамдардың уақыты мен қа ра жатын үнемдеуге септігін тигізеді.

Оның үстіне, азаматтарымыз заңдар жобаларымен, Үкімет пен ми нистрліктердің актілерімен, бюджеттік жоспарлаудың жобала-рымен танысып, оларды талқылауға қатысады, мемлекеттік органдардың жұмысына баға береді жəне т.б.

Ақпаратқа қол жеткізу мəселелері жөніндегі комиссия құрылды.

Жаңадан құрылған Ақпарат жəне коммуникациялар министр-лігінің «Ашық нормативтік құқық-тық актілер» порталында бүгін де БАҚ қызметі, байланыс жəне ақ-параттандыру туралы заң жобасының өздері əзірлеген тұжырымдамасы көпшілік талқылауына ұсынылып, бұл ведомство ашықтықтың үлгісін көрсетуде.

Заңда қол жеткізу шектелмеген ақпараттар тізбесі бекітілді. Демек, қандай да бір ақпарат бойынша монополияға ие мемлекеттік орган-дар мен мекемелер, басқа да ұйымдар мен компаниялар азаматтардың заңнамамен белгіленген мəліметтер қатарына жататын ақпараттарға қолжетімділігін шектеп, олардан жасыруға құқығы жоқ. Бұған мы-на бағыттағы ақпараттар жата-ды: азаматтардың қауіпсіздігі мен ден саулығына қатер төндіретін төтен ше жағдайлар мен апаттар, олар дың салдарлары мен ресми бол жамдар; денсаулық сақтаудың жай-күйі, санитария, демография, көші-қон, əлеуметтік қорғау, эко-номика, ауыл шаруашылығы тура-лы, сондай-ақ қылмыстылықтың

жай-күйі; терроризм актілерінің жасалу фактілері туралы; экология, өрт қауіпсіздігі, сонымен қатар, са-ни тарлық-эпидемиологиялық жə не радиациялық ахуал, тамақ өнім-дерінің қауіпсіздігі туралы; мем-лекет жеке жəне заңды тұлғаларға ұ с ы н а т ы н а р т ы қ ш ы л ы қ т а р , өтемақылар мен жеңілдіктер тура-лы; адам мен азаматтың құқық тары мен бостандықтарының бұзы лу фактілері туралы; Ұлттық банк-тің алтын-валюта резерві тура лы; нормативтік құқықтық акті лердің мəтіндері (мемлекеттік құпия-ларды қамтитын актілерді қоспа-ғанда), сондай-ақ олардың жоба-лары; республикалық жəне жергі-лікті бюджеттердің қаражатын қалып тастыру мен оны жұмсау тура лы, сонымен қатар, осы қара-жаттың жұмсалуын бақылау тура-лы (мемлекеттік құпияларды қам-

титын мəліметтерді қоспағанда); ақпаратты иеленушілердің, олардың лауазымды адамдарының заңды бұзу фактілері туралы; саяси, əлеуметтік жəне басқа да себептермен жап-пай қуғын-сүргінге ұшырағандар туралы, оның ішінде архивтердегі ақпарат туралы (мемлекеттік құпияларды қоспағанда).

Алғаш рет заңда барлық ор-талық атқарушы органдар (Қор-ға ныс министрлігін қоспағанда) басшыларының, əкімдер мен ұлттық жоғары оқу орындары бас-шыларының халық алдында өз жұмысы туралы есеп беретін дігі нақты көрініс тапқан. Мəсе лен, жыл басынан бері барлық деңгейдегі əкімдер 7 мыңдай есепті кезде-су өткізді, оған 800 мыңдай адам қатысты. Есеп беру барысында 18

мыңдай адам сөз сөйлеген, олардың тарапынан 16 мыңдай проблема көтерілген, олардың 18-і орталық мемлекеттік органдардың жəне ұлттық компаниялардың құзы-ретіне жатады (олардың көпшілігі орынд алған жəне шешімін тапқан). Азаматтарға өздерін толғандырған барлық сұрақтар бойынша дəлелді жауаптар, түсініктер берілді. Мамыр-маусым айларында жұртшылық алдында 12 министр есеп берді. Барлық есеп берулер жергілікті жəне республикалық БАҚ-тарда жария-ланып, мемлекеттік органдардың сайттарында орналастырылды. Азаматтарды бейне-конференц-байланыс арқылы қабылдау да тəжірибеге енгізілді.

Министрліктер мен ведомство-лар дың алқа отырыстарына қолже-тім ділік пен Парламент палата-ларының ашық отырыстарының, об-лыстар, Астана жəне Алматы қала-лары мəслихаттары отырыстары-ның, министрліктер мен ведомство-лардың жыл қорытындысы бойын-ша өткізген алқа отырыстарының интернет-ресурстардағы онлайн-трансляциялары жаңашылдық бо-лып табылады.

Билік органдарының барын-ша ашық болуына БАҚ-тарда, ин-тернет-ресурстарда жəне «Элек-трондық үкімет» веб-порталының ком поненттерінде өздерінің атқар-ған жұмысы туралы ақпарат орна-ластыруы оң əсерін тигізуде. Ин-тернет-ресурста ақпарат қазақ жəне орыс тілдерінде ұсынылады, со-нымен қатар, басқа тілдерде де болуы мүмкін. Пайдаланушылар веб-портал компоненттерінде орна-ластырылған ақпаратты алып, пай-даланады, сондай-ақ «Электрондық үкімет» веб-порталында тіркелген жағдайда оның талқылауына да қатысады. Жазбаша сұратуға жауап беру автордың таңдауы бойынша қағазда жəне (немесе) электрондық түрде өтініш тілінде ұсынылады.

Ауызша сұратуға жауап та ауызша беріледі.

«Ашық диалог» порталы үш сервистен тұрады: меморгандардың бірінші басшыларының блог-тұғыры, интернет-конференция, сауалдамалар. Осы жылдың қазан айындағы есеп бойынша порталда 152 мың өтініш тіркелген.

Сондай-ақ, заңда ақпарат ұсы-нудан бас тарту мүмкіндігі де заңда қарастырылған. Бұл орайда сұрату тіркелген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде бас тарту жөніндегі дəлелді жауап сұратушының назары-на жеткізіледі. Егер ақпаратқа қол-жетімділік құқығы заңсыз шектел-генде, жоғары тұрған мемлекеттік органға немесе сотқа шағымдануға болады.

Орталық мемлекеттік орган-дар дың 17 интернет-ресурсына заңның талаптарына сəйкестігіне жүргізілген тексеру орташа алғанда интернет-ресурстарда міндетті 52 индикатордың 38-і бар екенін көрсетті, бұл 74%-ды құрайды. Осы орайда мемлекеттік органдар интернет-ресурстарын ақпараттың толықтығы мен өзектілігін қамта-масыз етуге сəйкес келтіру жөнінде жұмыс жүргізуде. Бұл бағыттағы жұмыстар əкімдіктердің интернет-ресурстарымен де жүргізілуде.

Заң іс жүзінде жұмыс істеуде. Мəселен, «Ашық НҚА» порталында нормативтік құқықтық актілер мен заң тұжырымдамаларының 3438 жобасы көпшілік талқылауы үшін орналастырылған. Жыл басынан бері «Ашық бюджет» порталын-да бюджеттік бағдарламалардың 3374 жобасы (олардың ішінде 366 жоба көпшілік талқылауынан өтуде, 2485 жоба қоғамдық кеңес тер ге берілген) жəне 1,5 мыңдай есеп орналастырылған, олар респуб-ликалық жəне жергілікті бюджет-тердің орындалуы туралы есеп-терді, сондай-ақ орталық жəне жер-гілікті органдардың өткен қар жы жы лындағы бюджеттік бағдарла-маларды іске асыруы туралы есептерді қамтиды.

Атап айтсақ, Open Budget In-dex (Бюджет бойынша халық ара -лық серіктестік) есебінің қоры-тын дылары бойынша 2015 жылы Қа зақстан мүмкін болатын 100-ден 51 балл алды, бұл – орташа əлем дік

көрсеткіштен 45 балл жоға ры. Ал Global Open Data Index-тің 2015 жылғы рейтингінде Қазақ стан бір жыл ішінде ғана 48 орынға жоғары көтеріліп, əлемнің 122 елі нің ара-сынан 50-орынға тұрақтады (2014 жылы 98-орында болған). Биыл бұдан да жоғары көтерілеміз.

Министрлердің жəне басқа да ме мор гандардың бірінші бас шы-ларының блог-тұғырына 2012 жыл-дан бері 190 мыңнан астам өтініш түс кен, оның 143 мыңына жауап бе рілген. Ал «Электрондық үкі-мет» порталын бүгінгі күні 5,6 мил лио н нан астам адам пайдала-нады – бұл елдің экономикалық белсен ді тұрғындарының жарты-сынан астамы. 10 жыл ішінде оның сервис тері 150 миллионнан астам қызмет көрсеткен. 2008 жыл мен 2016 жылдың қазаны аралығында қазақстандықтарға 12,5 миллион-нан астам электрондық-цифрлы қолтаңба тегін берілген, олардың 5 миллиондайы адамдардың жеке басын куəландыратын құжатында жазылған. 2013 жылдан бастап 84 мыңнан астам бизнес-компания он-лайн режімінде тіркеуден өткен. eGov төлем шлюзі арқылы шама-мен 25 миллиард теңге сомасына 3,4 миллион транзакция жүргізілген, оның ішінде 2015 жылы 10 милли-ард теңге болған.

БҰҰ-ның «Электрондық үкі-метті» дамыту рейтингінде еліміз 2008-2016 жылдар кезеңінде 81-орын нан 33-орынға көтерілді. Бұл Ота ны мыздың 48 сатыға жоға-ры ла ғанын білдіреді.

Жаңа заңның нормаларын ха-лыққа жан-жақты түсіндіру үшін БҰҰ Даму бағдарламасымен жəне ЕҚЫҰ-мен бірлесіп, елдің барлық өңірінде семинарлар циклі өтуде. 2016 жылдың ақпанындағы «Ашық үкімет» порталының жұмысы тура-лы азаматтар біле ме?» деген сауал-да маға сұралғандардың: 30%-ы оң жауап берсе, «енді танысамыз» деге-ні 20%-ды құраған, «маған қызық-ты емес» деушілер – 4%, «жоқ, біл-меймін» деп жауап бергендер 46% болған. Шымкентте сəуір айында мемлекеттік қызметшілер, жергілікті өзін өзі басқару органдарының, үкі-мет тік емес ұйымдардың өкілдері мен жур налистер үшін алғашқы се-ми нар өтті. Мұндай жұмыс тек оқы-ту алаңы ғана емес, сондай-ақ қай та-ры мы мол байланыс арнасы болмақ.

«Ашық үкімет» тақырыбында сөз қозғай отырып, Президент Əкімші-лігі аталған заң қабылданғанға дейін де жұртшылықпен ашық жұмыс жүргізгенін атап айтқан жөн. Мə-селен, «Мемлекет басшысының веб-сайты» ақпараттық жүйесі 2005 жыл-дан жұмыс істейді, ол Елбасының, Президент жанындағы комиссия-лар мен кеңестердің жəне оның Əкімшілігінің Интернет жаһандық желісінде елдің бет-бейнесін халық-а ралық қоғамдастыққа танымал ету мен олардың қызметі туралы қазақ стандық жəне əлемдік Интер-нет қолданушыларын хабардар ету мақсатына арналған.

Сайтта «Президенттің бизнесті қорғауы» (2010 жылдан жұмыс істей-ді жəне кəсіпкерлердің Мемлекет басшысына тікелей өтініш жасау-ына арналған), «Президентке хат» (2015 жылы енгізілген, қайтымды бай ланыс жүйесін білдіреді) сервис-тері жұмыс істейді. 2016 жылы Пре-зидент Əкімшілігіне 2 мыңдай элек-трондық хат келсе, «Президенттің бизнесті қорғауы» сервисіне 81 өтініш түскен.

Еліміздің кез келген өңірінің тұрғындары akorda.kz сайты арқылы Президент Əкімшілігі басшы лы-ғының азаматтарды қабылдау кестесімен таныса алады, нақты лауа зымды адамның қабылдауына жазыла алады. Қабылдауға келуші-лер дің көпшілігі қабылдау кезінде осындай ыңғайлы жағдай жасалғаны үшін алғыс білдіріп, Президент Əкімшілігіне қабылдауға кіру өз ауданы əкімінің қабылдауына кіруден жеңілдеу болғанын айтады.

Сондай-ақ, Президенттің бас па-сөз қызметі 2012 жылы əлеуметтік желілерде ресми аккаунттар ашты: бүгінде Twitter сервисін қолда ну-шылар саны 193 мыңдай жазылушы-ны, Instagram – 164 мың, Facebook – 22 мыңдай адамды, YouTube видео-сервисі 1530 жазылушыны құрайды, ал қарап шыққандар саны – 250 мың адам. Осылайша, Мемлекет бас-шысы көрсетіп отырған ашықтық – мемлекеттік органдар мен ұлттық хол дингтердің барлық басшысы үшін айқын үлгі.

Қазіргі уақытта елімізде «Ашық үкіметтің» қолайлы заңнамалық базасы жасалғанын мақтанышпен айта аламыз. Ол іс жүзінде əрқай сы-мыздың кез келген заңды тəсілмен ақпаратты алуға жəне таратуға де-ген конституциялық құқымызды іске асыруға мүмкіндік береді. Бұл – Қазақстанды əлемнің ең дамыған елдерінің қатарына қосатын Прези-денттің «100 нақты қадам» Ұлт жос парының бір қадамының орын-далуы! Ең бастысы, осы ұлттық идея ның өмірімізде ойып орын алуы жөніндегі маңызды міндетті атқаруда азаматтарымыздың өз үлесі бар екенін сезінуі.

– коммуникацияның электрондық құралдары мен ақпараттық жүйелерді пайдалану негізінде мемлекеттік билік пен қоғам арасындағы өзара іс-қимылды үйлестіруші

«АШЫҚ ҮКІМЕТ»Мирболат ЖАҚЫПОВ,Қазақстан Республикасы Президентінің Əкімшілігі Жалпы бөлімінің меңгерушісі

«Электрондық үкіметті» дамыту рейтингінде еліміз 2008-2016 жылдар кезеңінде

81-орыннан 33-орынға көтерілді. Бұл Отанымыздың

48 сатыға жоғарылағанын білдіреді.

Президенттің баспасөз қызметі 2012 жылы әлеуметтік желілерде ресми аккаунттар ашты: бүгінде Twitter сервисін қолданушылар саны

193 мыңдай жазылушыны, Instagram – 164 мың, Facebook – 22 мыңдай адамды, YouTube видеосервисі 1530 жазылушыны құрайды, ал

қарап шыққандар саны – 250 мың адам.

Бірлесіп атқарған шаруа берекелі боладынемесе мемлекет-жекеменшік серіктестігінің пайдасы неде?Орталық коммуникациялар қызметінде «Қазақстанның мемлекет-жекеменшік серіктестігі орталығы» АҚ басқарма төрағасының орынбасары Шолпан Сапарғали мен вице-президенті Айдос Көбетов баспасөз мəслихатын өткізді. «Қазақстандағы мемлекеттік-жекеменшік серіктестігін дамы-тудың алғашқы нəтижелері» тақырыбында ұйымдастырылған басқосуда алдымен төраға орынбасары сөз сөйледі.

Асхат РАЙҚҰЛ,«Егемен Қазақстан»

Жұмыстарының барысын егжей-тегжейлі баяндаған Ш.Сапар-ғали ынталылықпен жəне ын ты-мақ тастықпен атқарылған істер дің бастапқы нəтижелері көңіл көн-шітетінін айтты. «Бір қуантарлығы, мемлекет-жекеменшік серіктестігі механизміне соңғы кездер і қызығушылық арта түсуде. Сөзіміз дəлелді болу үшін салыстырма-лы деректерді ұсынсақ, ағымдағы жылдың ақпан айында əртүрлі дайындықтағы 102 жоба ұсынылса, қазан айында құны 1,1 триллион теңге болатын 274 жоба дайын-далды. Бұлардың 253-і аймақтық, 21-і республикалық дəрежедегі жоба. Бірқатарын əлі де əзірлеу үстіндеміз. Аталған жобалар негізінен мектепке дейінгі мекеме, емхана, дəрігерлік амбулатория, спорт жəне мəдениет орталықтары секілді еліміздің əлеуметтік-экономикалық дамуына сеп бола-тын нысандарды қамтиды», деді басқарма төрағасының орынбасары Шолпан Сапарғали. Ол мемлекет-жекеменшік əріптестігі аясында қыркүйек айында Ақтөбе облысын-да үш, Солтүстік Қазақстан облы-сында бір жоба бойынша келісім жасалғаны туралы да мəлімдеді. Мұның бəрі мемлекет пен жеке бизнес арасындағы түсіністіктің, іскерлік байланыстың нəтижесі.

Жиында «Қазақстанның мем-лекет-жекеменшік əріптестігі ор та-лығы» АҚ вице-президенті Ай дос Оралханұлы қос тараптың əріп-тестігі аясында жыл басынан бері жалпы сомасы 11 миллиард теңгені құрайтын 15 келісімшартқа қол қойылғанын жеткізді. «Бұл – өте жақ сы көрсеткіш. Айта кетерлігі, мем лекет пен жекеменшік əріп-тес тігі əлі де ауқымын кеңейте алады. Бұған жергілікті əкімдік-терде жеке жобаларды жоспар-л а у , ш а ғ ы н ж о б а л а р д ы ң

пайда болуы, оларды іске асыру мүмкіндіктерінің берілуі, келісім жасау кезінде қойылатын талаптың жеңілдетілуі, уақыттың қысқаруы, келісім жа саудың жаңа жүйесі, нысанға ке тетін шығыннан бөлек, қызмет шығыны да өтелетіндігі себеп бола ала ды», деді вице-пре-зидент.

«Яғни, жеке тарап өз қара-жаты есебінен көше шамдарын энер гетикалық тиімді, жарық диодты шамдарға ауыстырып, шығын дарын азайтып, қолданылу мерзімін ұзартып, операциялық шығындарды 40-60 пайызға дейін төмендетіп, пайда көздерін табады. Ал мемлекет бастапқы үш-төрт жыл бойы əуелгі қаражатты тө лей тұра, келесі жеті-сегіз жыл қата рынан екі есе төмендетілген бағаны тағы береді, тиісінше қазына қаржы сын үнемдеуге қол жеткізеді. Көріп отыр ғанымыздай, мемлекет-жеке-мен шік əріптестігінің негізін де екі тарапқа да пайдалы болады. Жеке тарап ұзақ мерзімді бизнес кө зіне қол жеткізеді», деді А.Орал ханұлы.

Қазіргі таңда осындай əріп-тестік аясында 32 жобаға кон-курс жарияланды. Оның төртеуіне қара ша айының соңына дейін қол қойылады деп күтудеміз. Ал мұн-дай біріге жұмыс істеуді кез келген салада жүзеге асыруға əбден бо-лады. Тіпті, үй салу мəселе сін де мем лекет-жекеменшік əріп тес тігі не гізінде қолға алуды қарас ты ру-дамыз. Мұнда мемлекет өз тара -пынан жер беріп, электр, су же-лілерін тартып береді, ал жеке та-рап ол жерге үй тұрғы зып, есе сіне дайын пəтерлер ұсына ды. Мем-лекет ол баспаналарды жал ға неме-се тұрғын үй қоры нан пəтер алуға кезекке тұрған тұрғын дарға бөліп береді, деді Айдос Оралханұлы.

Шара барысында «Қазақ стан -ның мемлекет-жекеменшік се-рік тестігі орталығы» АҚ өкілдері жур налистердің сауалдарына жан-жақты жауап берді.

Арнұр АСҚАР,«Егемен Қазақстан»

«Қуатты өңір – қуатты Қа зақ-стан» акциясының аясында бас қалаға ат басын бұрған облыс де-легациясы елорда тұрғындарына ай мақтың соңғы 25 жыл ішінде əр салада қол жеткізген жетістіктерін паш етуге ниетті. Ол туралы об-лыс əкімінің орынбасарлары ке ше орталық коммуникациялар қыз-метінде өткен брифингте де баян-дап берген еді.

Ақмола облысындағы өңірлік жалпы өнім көлемі соңғы 10 жыл-да 11 есеге өсіп, 1,2 триллион тең-геге жетіпті. Өнеркəсіп өнімдері-нің үлесі де 10 есеге ұлғайып, 335 миллиард теңгені құраған. Об лыс əкімінің бірінші орын-басары Қадырхан Отаровтың айтуын ша, облыста сонау кеңестік кезеңде ашылған ірі-ірі жиырма өндіріс орнының тоқсаныншы жылдардағы қиын уақытта да, одан кейінгі болған дағдарыстар ке зін де де жабылып қалуына жол беріл-меген. Соның арқасында бүгінде Ақмоланың экономикалық əлеуеті əр саланы қамтиды деуге болады.

– Индустриялық-инновациялық бағдарламаны жүзеге асыру ая-сында 174 миллиард теңгеге 70 жоба іске қосылды. Заманауи тех-никамен жарақталған, өндіріс ба-рысы да, өнім сапасы да əлемдік стан дарт тарға сай келетін зауыт-фабри калар ашылды. Сирек кезде-сетін металл концентраттары, құй-ма бұйымдар, полипропилен нен жасалған заттар, соя майы сын ды бұрын өндірілмеген жаңа дү ниелер шығарыла бастады. Соның арқа-сында өңдеуші өнеркəсіптің үлесі 3 есеге ұлғайды, – деді Қ.Отаров.

Оның айтуынша, «Қазақалтын», «Алтынтау Көкшетау» сынды ал-тын өндіруші кəсіпорындар экс-портқа шығарылатын өнімдердің

көлемін жыл сайын арт тырып, об-лыстың ғана емес, респуб лика ның металлургия өнеркəсібінің дамуына серпін беруде. Аталған кəсіп орындар 2015 жылы 20 тонна алтын өндіріп, 2009 жылғы көрсет кішті 10 есеге артығымен орын дапты. Осылайша, Ақмола облысын дағы алтын өндіруші компания лардың үлесі республика бойын ша өндірілген өнімнің 35 пайызын құраған.

Баспасөз мəслихатында облыс əкімдігінің басшылық өкілдері өңірдің жеткен жетістіктерін баян-дап қана қоймай, журналистердің сауалдарына жауап берді. Соңғы бірер айдың ішінде Целиноград ауданы Қосшы ауылындағы көп қабатты тұрғын үйлердің сусыз қалғаны туралы республикалық БАҚ-тар хабарлаған болатын. Облыс əкімінің орынбасары Нұрлан Нұркеновтің айтуынша, қазір тұрғын үйлерге су жеткізілген. Бұл мəселе 2017 жылдың басында түбегейлі шешімін таппақ.

– Қазір 18 ұңғы қазылатын жерде жұмыс басталып кетті. Осы ұңғылардың арқасында алдағы жыл дың бірінші тоқсанында Қос-шы ауылының халқын жылдың бар лық мезгілінде сумен қамту мə-се лесі шешіледі, – деді ол.

Осы брифингте айтылғандай, 29-30 қараша күндері «Хан Шатыр» сауда, ойын-сауық орталығының алдындағы сауда алаңында Ақмола облысынан əкелінген азық-түлік тауарларының жəрмеңкесі өтеді. Аймақтан осы шара үшін 784 мил-лион теңгенің 2 мың тоннадан астам тауар жеткізіліпті. Сондай-ақ, жəрмеңкеде «Бауырсақ мейрамы», «Айран шоу» сынды ойын-сауық шаралары, спорттық жарыстар өтпек. Бұдан бөлек, аптаның соңғы күндері ақмолалық өнерпаздардың, қаламгерлердің қатысуымен көрмелер, шығармашылық кеш-тер өтеді.

Көрікті Көкшеден – еңселі елордаға Ел тəуелсіздігінің ширек ғасырлық мерейтойына орай өтіп жатқан облыстардың елордадағы күндерін Ақмола облысы қорытындыламақ. Арқа төріндегі аймақ қараша айының соңғы күндері Астанада түрлі мəдени, рухани жəне спорттық шаралар, ауылшаруашылық тауарларының жəрмеңкесін өткізеді.

4 29 ҚАЗАН2016 ЖЫЛӘЛЕМ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН

Әлисұлтан ҚҰЛАНБАЙ, «Егемен Қазақстан»

Судың да саясаты бар Көптеген жылдардан бері су ре-сурстарына байланысты аса өзекті мəселелердің бірі – трансшекаралық су ағысын пайдалануды реттеу болып отыр. Дəл осы проблеманың шешілмеуі салдарынан көрші мемлекеттер арасын-да келіспеушіліктер туындап жататы-ны белгілі. Оның соңы қақтығыстарға соқтыруы да мүмкін.

Дереккөздеріне қарағанда, əлемдегі су ресурстарының үлкен бөлігі мемлекеттердің ұлттық шекараларын басып өтеді. Біріккен Ұ л т т а р Ұ й ы м ы н ы ң е с е б і б о й ы н ш а , дүние жүзіндегі 263 трансшекаралық су бассейндерінің үштен бірі екі немесе одан да көп елдің аумағы арқылы өтеді екен. Сонымен қатар, 19 өзен бес мемлекеттің жерімен ағады. Бір Дунай өзенінің өзі 18 мемлекеттің аумағын басып өтетін көрінеді. Африка мен Таяу Шығыстағы көптеген елдер өздерінің суға деген қажеттіліктерін «шетелдік» деп аталып кеткен су арқылы ілдəлдалап қамтамасыз етіп келеді.

Ал Орталық Азия елдеріне ортақ трансшекаралық өзендер суларының бөлінісі қандай? Бұл өңірдегі ірі өзендердің барлығы трансшекаралық өзендер болып табыла-ды. Су ресурстары өз жерінде жинала-тын тек Қырғызстан ғана. Орталық Азияда орналасқан Қырғыз Республикасынан басқа мемлекеттердің барлығында судың қажетті көлемі іргелес елдердің жерінен келеді. Бұл мəселе де аса қиын жағдай Өзбекстан мен Түрікменстан елдерінде қалыптасқан. Өйткені, осы елдерге жаңартылған су ресурстарының 90 пайызға жуығы көршілес мемлекеттерден келеді. Бұл елдердің қатарына Қазақстанды да қосуға болады. Сол себептен де еліміз трансшекаралық өзендер – Ертіс пен Іле, Жайық пен Сырдария жəне басқа да өзен-көлдердің су-ларын тиімді пайдалану мəселесіне ерекше на-зар аударып отыр.

Орталық Азиядағы трансшекаралық өзендер мəселесі дегенде, алдымен Қырғызстан тарапының биіктігі 275 метрден асатын Сырдария өзені арнасында бой көтермек Қамбар ата ГЭС-і мен Əмудария өзенінің ар-насында Тəжікстан жағы салуға жоспарлаған биіктігі 350 метрлік Рогун ГЭС-і еске түседі. Егер Қамбар ата ГЭС-і пайдалануға берілетін болса, Өзбекстан өздерінде су тапшылығын болдырмау үшін Қазақстанға келетін Сырдария өзенінің ағысын азайтуы күмəн тудырмаса ке-рек. Екіншіден, Қамбар ата ГЭС-інің салынуы Сырдария өңіріндегі халықтың əлеуметтік-экономикалық жағдайына жəне онсыз да қиын осы аймақтың экологиялық жүйесіне кері əсерін тигізеді.

Қамбар ата ГЭС-і, сондай-ақ, Сырдария өзені арнасында судың төмендеуіне соқтырады. Өйткені, бұл ортақ экологиялық жүйе бо-лып қалыптасқан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың тұрақтылығы мен қауіпсіздігіне айтарлықтай нұқсан келтіреді. Арал теңізі Орталық Азиядағы климатты реттеуші ны-сан ретінде саналады. Арал теңізі суының тартылуы осы өңірдегі мемлекеттерде кли-матты күрт өзгеріске ұшыратқаны белгілі. Осы мəселелерді зерттеуші эколог-сарапшы-лар 1960-жылдармен салыстырғанда, Арал өңірінде 40 градустан асатын аптап ыстық күндер жиілеп кеткенін айтады. Кейбір жер-лерде көлеңкеде ыстық 49-50 градусқа дейін көтерілгенін келтіреді.

Біздің елімізге Қытайдан үлкен-кішісі бар 34 өзен ағып келеді екен. Оның жетеуі қара Ертістің сағалары. Бұлардың қатарына Іле өзенін қосыңыз. Қазақстан мен Қытай ара-сында трансшекаралық өзендер мəселесіне байланысты қол жеткізілген уағдаластық бар. Мысалы, Қазақстан мен Қытай арасын-да трансшекаралық өзендерді қорғау жəне пайдалану саласындағы ынтымақтастық ту-ралы келісімді жəне трансшекаралық өзендер суының сапасын бақылау туралы келісімді атауға болады. Аталған осы құжаттар негізінде екі елдің трансшекаралық су ағыстарын басқару жүйесі сапалы деңгейге көтерілуі тиіс еді...

Қазақстанға су төрт мемлекеттен өзендер арқылы келеді. Өркениетті елдер пайдаланылған суды қайтадан тазалаудан өткізеді. Ал біздің көршілеріміз ше? Олар да сөйтеді деп айта алмаймыз. Пайдаланып болған соң, ағыза салады. Осылайша, ластанған су екінші елге, одан үшіншісіне ауысады. Бұл экологияны бүлдіреді жəне оны тұтынған адамдардың денсаулығына зиянын тигізеді. Пайдаланылған суды тазалаудан өткізбей, екінші бір мемлекеттің аумағына қарай ағызып жіберуге халықаралық деңгейде шек-теу қойылған. Ал біздің бүгінгі жағдайымыз осындай, ертеңіміз қалай болар екен?

Əлем оқырмандарына таныс белгілі халықаралық сарапшы əрі «Шиеленіс ошақтары: Еуропаға төніп келе жатқан дағдарыс» (Flashpoints: The Emerging Crisis in Europe») атты 2015 жылы жарық көрген туындының авторы Джордж Фридманның пікірінше, 1912 жыл Еуропа үшін де, оның ішінде, əсіресе, Батыс Еуропа үшін де мамыражай кезең болған. Өйткені, ол кезде, əлемді билеп тұрған Еуропа колонияларының көлемі 40 миллион шаршы километрді құраған. Оның 25 миллион шаршысы тек Британияға тиесілі болса, Бельгия Конгоны, Нидерланд жүздеген милли-он халқы бар сол кездегі Индонезияны, ал Франция болса, Африка мен Үндіқытайға үстемдік еткен.

Алайда, 1845 жылдан бастап, бір ғасырға созылған Еуропаның бұл бейбіт болмысын 1914 жылы тұтанған Бірінші дүниежүзілік соғыс бір сəтте ойрандап кеткен. Автор келтірген дəйектердің бəрі де шындық. Тек 1914-1945 жыл-дар арасындағы 31 жыл ішінде ғана түрлі саяси дүрбелеңдер (шиеленістер, соғыстар, геноцид, дискриминация, қолдан жасалған аштық, холокост, т.с.с.) салдарынан 100 миллион еуропалық жер жастанған əрі мұндай қырғын соғыс адамзат өркениетінде бұрын-соңды болып көрмеген. Сосын, бұл алапат қырғынның осыдан 400 жыл бұрын ғана планетаның басым көпшілігін өзіне бағындырып, мəдени болмысын оңтайлы өркендеткен Еуропада орын алғаны өте таңғалдырады.

Шындығында да, Еуропаның ғасырларға созылған əлемді жаулау үдерісі өз ішіндегі азамат соғыстарымен қат-қабат жүріп отырған. Содан соң, Еуропаның өте жоғары мəдениетке ие бола тұрып, концентрациялық ла-герьлерге жол бергені шынымен-ақ түсініксіз. Сондай-ақ, Еуропаны 1914 жылға дейін шектеп келген шека-ралар, іс жүзінде, мемлекеттер мен мемлекеттерді, діндер мен діндерді жəне мəдениеттер мен мəдениеттерді тоғыстырып, үнқатыстырған аралық болатын. Өкінішке қарай, 2014 жылғы тамыз айы Еуропаны күтпеген жерден құшханаға айналдырып жіберген.

Бірінші дүниежүзілік соғыс бас-талар кездегі Еуропадағы шекара-лар шиеленістерді ушықтырып, ала-пат өртке айналдырып, сол өрттің əрмен қарай күллі əлемге таралуы-на да тікелей түрткі болған. Адамзат өркениеті бұрын-соңды көрмеген əлгі алапат нəубет бірте-бірте бəсеңдеп барып тоқтағанымен, 1939 жылы

қайта тұтанып, Екінші дүниежүзілік соғысқа ұласып кеткен. Ал мұның соңы, жоғарыда атап өткендей, 100 миллион адамның өмірін жалмап, оның ішінде, еврейлерді қынадай қырған холокост-пен тынған болатын.

Сонымен, 1945 жылы Еуропа бұрынғы империялық қауһарынан біржолата айырылып, басыбайлы территорияларға айналып шыға келеді. Оккупацияланған Еуропаның бұдан былайғы тағдыр-тəлейі «қырғи-қабақ соғыс» тəсілін ұстанған Мəскеу мен Вашингтонның қас-қабағына тəуелді болып қалды. Сондықтан да, Екінші дүниежүзілік соғыстан сансырап шыққан Еуропаның егемендікке қайта қол жеткізуі тіпті де оңай болмаған.

Міне, дəл осы тұрғыдан келген-де, еуропалықтардың 1947 жылы Парижде бас қосып, «Экономикалық ықпалдастық комитетін» құруы еуропалық интеграцияның бастапқы кезеңі еді. Ал нағыз еуропалық инте-грация, 1957 жылы қол қойылған Рим келісімінен бастау алады. Бұл келісім алты мемлекеттің, атап айтқанда, Франция, Германия, Нидерланд, Бельгия, Люксембург жəне Италияның

бастарын біріктірді. Ең бастысы, бұл келісім 1871 жылдан бермен қарай дүрдараз Германия мен Францияның арасын жақындатты. Ал Бельгия, Нидерланд жəне Люксембург болса, алдыңғы екі мемлекетті жалғастырушы аралық елдерге айналған еді.

Түптеп келгенде, Рим келісімі, ал-дымен, Еуропа қауымдастығына жəне соңыра, Еуропалық одаққа апара-тын бірден-бір жол болатын. Алайда, британдықтар Еуропа қауымдастығына енуге мүлде асықпады. Еркін сауда кеңістігінің қажет екенін біле тұра, олар өз экономикасының өз бақылауында бо-луын қалады. Нақтырақ айтқанда, ортақ өгізден гөрі оңаша бұзау асырағанды артығырақ санады.

1950-жылдардың ортасын-да Британия бас болып, Еуропа қауымдастығына балама ретінде, Британия, Австрия, Дания, Швеция, Нор вегия, Финляндия Швейцария, Лих тенш тейн жəне Португалия сынды тоғыз мемлекетті біріктіретін «Еуро-палық еркін сауда қауымдасты ғын» құрған болатын. Бірақ Бри танияның бұл тірлігі іске аспай қалады. Өйткені, бұл бастама АҚШ тарапынан қолдау таппаған болатын.

Ал Еуропа қауымдастығына енген елдер болса, бір-бірімен ықпалдаса да-мып, бір-біріне жақындаса түскенімен,

1973 жылға дейін мүшелерінің санын өсіре алмаған болатын. Алайда, дəл сол жылы бұл Қауымдастыққа Британиямен қоса, Дания жəне Ирландия келіп қосылып, мүше-мемлекеттердің саны бастапқы алтыдан тоғызға жетеді. 1973 жылы аталған Қауымдастыққа Испания, Португалия жəне Грекия мемлекеттері де өз еркімен қосылып, одаққа енген елдердің жалпы саны он екі болады.

1 9 9 1 ж ы л ы « қ ы р ғ и - қ а б а қ соғыс» аяқталып, о бастағы Еуропа қауымдастығының қалыптасуына өз үлесін қосқан Американың ықпалы да азая бастайды. Дəл сол жылы болашақ Еуропалық одаққа іргетас болған Маастрихт келісімі дайын болып, жаңа Еуропалық одақтың құрылымы да жасақталған болатын. Маастрихт – Нидерланд мемлекетінің оңтүстік шебіндегі Бельгиямен шек-тес аумақтағы Арденнес орманының шетінде орналасқан қала болуы-мен қатар, географиялық тұрғыдан, Франция мен Германияның шекара-ларына да, Еуропарламент орналасқан Францияның Страсбург қаласына да, тіпті, Еуропалық Комиссия орналасқан Бельгияның астанасы Брюссельге де тиіп тұрғандықтан, Еуропаның жүрегі іспеттес еді. Сондықтан Маастрихт қаласының мəртебесі

мен рөлін Еуропалық одаққа мүше мемлекеттер өте жоғары бағалайды.

Маастрихт келісімімен байланысты Еуропалық одақтың тартымдылығы да қоса өседі. 2015 жылғы мəлімет бойынша, Еуропалық одаққа мүше-мемлекеттердің саны 28-ге жетіп, Одақтың Ішкі жалпы өнімі 16,2 трил-лион долларды құрады жəне əлемде АҚШ-тан кейінгі екінші орынға көтерілді.

Сосын, Маастрихт келісімі бой-ынша, Еуропа азаматтығы мен еуро-палық куəлік секілді, Одаққа мүше-мемлекеттердің жеке ұлттық азамат-тығы мен ұлттық куəлігі де тең құқылы. Бұл, əрине, үлкен жетістік. Дей тұр-ғанмен, Еуропалық одақта прези дент, парламент, сол сияқты сот билі гіне қатысты шешілмеген түйткілдер əлі де баршылық. Мəселен, əр деңгейде қабыл-данатын шешім, кейде тек бірауыздан қабылдануға тиіс болса, кейбір кезде көпшілік дауыспен қабылданады.

Содан соң, Маастрихт келі сі мі тудырған жəне бір элемент – Еу ро-валюта Одаққа мүше-мемле кеттердің егемендігіне дөп келе бермейді. Өйткені, көп елдердің ақшаларының бетінен белгілі тарихи-саяси тұлғалар мен мəдениет қайраткерлерінің суреттерін көруге болады. Ал Еуровалютаның бетінен ондай суреттерді көру мүмкін емес. Себебі, қай тұлғаның суреті басылуы керек екені туралы ортақ шешім Еуропалық одақта əлі қабылданған жоқ. Өйткені, бұл – дау туғызатын ең өзекті мəселелердің бірі. Мұндай түйткілдер, сонымен қатар, банк жүйесі мен салық жəне бюджет жүйелерінде де ұшырасады. Оның үстіне, ұзын саны 28-ге жет-кен Еуроодаққа мүше мемлекеттердің бəрі бірдей Еуроаймаққа кірмей отыр жəне ортақ валютаны тек 19 мүше-мемлекет қана пайдаланады. Өзгелер, бұрынғыша, өздерінің ұлттық валюта-сын қолдануда.

Бүгінгі таңда Еуропалық одақтың бірлігіне төніп тұрған ең басты сын-қатер Ұлыбританияның бұл Одақтан бөлініп кетуі болып отыр. Бұл сы-зат бір елмен ғана тына ма, жоқ па? Бұл жағы белгісіз. Еуроодаққа төніп тұрған өзге де қауіп-қатер жеткілікті. Олардың ішіндегі ең қатерлісі – Таяу Шығыс пен тынышы кеткен өзге ел-дерден Еуропаға ағылған босқындар тасқыны. Күннен-күнге молая түсіп отырған бұл қиындықтарды жеңе алма-са, Еуроодақтың да, Еуровалютаның да күні бұлыңғыр болары шек келтірмейді.

Сараптама

уро тағдыры

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Биыл Қазақстан Шанхай ынты-мақтастық ұйымына төраға ретінде аса маңызды шараларға мұрындық болуда. Таяуда ТМД елдерінің Жо ғарғы сот төрағаларының оты-рысына ұйытқы болған-ды. Сол сияқты қараша айында Қазақстанда ШЫҰ-ға мүше-мемлекеттер Бас прокурорларының жиыны өтпек. Осылайша 15 жылдығына аяқ басқан Шанхай ынтымақтастық ұйымы қай салада болсын өзінің тиімділігін дəлелдеуде.

Ал «Ақбұлақта» өткен маңыз-ды отырыста Қытай Халық Рес-пуб ликасының Əділет министрі Айин У, Қырғыз Республика сы-ның Əділет министрі Жыл дыз Мамбеталиева, Ресей Федера-ция сының Əділет министрі Алек-сандр Коновалов, Тəжікстан Рес-публикасының Əділет министрі Рустам Шохмурад, Өз бек стан Республикасының Əді лет ми-нистрі Музаф Икрамов күн тəрті -біне қойылған мəселелер бойын-ша баян дамалар жасап, өз мемле-кеттерінің құқық қорғау бағытын-дағы бастамаларын ортаға салды.

Негізі, бұл маңызды шара 27 қазан күні «Шығыс-Батыс» атты ғылыми-тəжірибелік конферен-циядан басталған болатын. Сот сарапшылары қатысқан мəжілісте сот сараптамасы саласындағы озық тəжірибелер ортаға салын-ды. Ал Əділет министрлерінің төртінші басқосуында бірінші рет бірлескен мəлімдеме жасалды.

Осы жиында Əділет министр-лері құқық қорғау бағытында өза-ра іс-қимылды одан əрі күшей-туге уағдаласты. Бұған себептер де аз емес. Ақпараттық техно-ло гия лардың дамуы, алыс-беріс, барыс-келістің жандануы көптеген мəселелерге халықаралық си-пат беріп отырғаны аян. Мұндай

жағдайда құқық қорғауда болсын, қылмыстың алдын алуда болсын мемлекеттер ықпалдасуға мəжбүр. Сондықтан да ШЫҰ-ға мүше мем-лекеттер адам құқығын қорғауды дамытуға жəрдемдесетін болады.

Сондай-ақ, отырыс барысын-да ми нистрлер Қазақстанның «100 нақты қадам» Ұлт жоспары шең-берінде құқық үстемдігі рефор-масын іске асыру жөніндегі тəжіри-бесіне қызығушылық білдірді. Оған қоса, заң шығарушылық қызметін болжамдау жəне жос-парлау бойынша тəжірибелер ортаға салынды. Бұдан былайғы уа қыт та да Қазақстан, Қытай, Қыр ғызстан, Ресей, Тəжікстан жəне Өзбекстан азаматтарының құқықтық мəдениетін күшейтуді жандандыра түспек.

Шанхай ынтымақтастық ұйымының шеңберінде сот сарап-тамасы мекемелерінің аймақтық жұмыс тобын құру да талқыланды. Мəселен, бүгінгі таңда Шанхай ын тымақтастық ұйымы алты мем лекетінің заңнамалық тұрғы-дағы ақпараттық базасына аза-маттар тегін кіре алады. Отырыс кезінде ШЫҰ-ның ресми сайты-на Ұйымға мүше мемлекеттер заң намаларының ақпараттық ба-засына сілтеме қою қажеттігі де сөз болды.

Жиынға бірінші рет бақы-лау шы елдер ретінде қатысқан Ауған стан мен Беларусьтің Əділет министрлері, содай-ақ Иран мен Моңғолияның ресми өкілдері де сөз алды. Мысалы, Ауғанстан Ислам Республикасының Əділет министрі Абдул Басир Ануар өз елінде есірткі заттарымен күресу жөніндегі қор ашылғанын, көкнар, апиын өсіруге тосқауыл қою үшін шаралар қолға алынып жатқанын мəлімдеп, азаматтардың құқықтарын қорғауға көмек көрсету бағытындағы шараларды жандандыруға мүдделілік танытты.

Ал Ауғанстан министрі өз елінде құқықтық жүйені жетілдіріп, тұрмысы нашар тұрғындарға құқығын қорғауға көмектесу ісінде əлі де өте көп жұмыс атқарылуы керек екендігін алға тартып отыр. Əсіресе, ба-лалар құқығын қорғау бүгінгі Ауғанстанның ең көкейкесті мəселес і екенд і г ін атады. Себебі, террористік ұйымдарға жеткіншектер көп тартылады. Сол сияқты зорлық-зомбылыққа жиі ұшырайтын да балалар. Қазіргі таңда қылмыс пен терроризмнің ше ка расы жоқ екендігін алға тартқан Ауғанстанның Əділет минис трі бұл мəселеде ШЫҰ сияқты беделді ұйыммен ықпал-да суға əзір екендіктерін білдірді.

Жиынды қорытындылаған Марат Бекетаев еліміздегі заңна-малық реформалар жайлы ақпар бере отырып: «Қазақстанның да заңнамалары жиі жаңарады. Бұл – заңдардың жаман жазыл-ғанынан емес. Уақыт талапта-ры өзгеруде, технологиялар да-муда. Жаңа заңдардың жобасы ме кемеаралық комиссияларда кеңінен талқыланады», деді.

Жиын соңында қатысушылар бірауыздан Қазақстанда минис-трлер отырысы өте жоғары деңгейде ұйымдастырылды деп мəлімдеді. Бұл жиын Шанхай ынтымақтастық ұйымы мемлекеттері əділет ор-гандарының ведомствоаралық ын тымақтастығын тереңдетуге ықпал етпек.

Отырыс қорытындысы бой-ынша жоспарлау жəне үкіметтің заңнамалық қызметін жоспарлау, заң қызметін көрсету, азаматтар-дың құқықтық мəдениет ін дамытуға жəне оларға құқықтық кө мек көрсетуге жəрдемдесу, сот сараптамасы саласында өзара ынтымақтастық, Ұйым сайты арқылы азаматтардың жəне өзге де субъектілердің ұлттық заңнамаға тегін қол жеткізуін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылданды.

Əділет министрлері өздері нің құқығын қорғау бойынша аза-маттарға құқықтық көмек көрсету жөніндегі ынтымақ тастығын күшейтуге уағдаласып, тарасты.

АЛМАТЫ

«Линхай» ауыл шаруа-шылық өнімдері орталы-ғының ашылуы салтана-тында Қазақстан Республи-ка сының Бас консулы Жо-шы хан Қыраубаев ресми сөз сөйлеп, отандық ауыл шаруа шылығы саласының дамуы мен мемлекет тарапы-нан шағын жəне орта кəсіп-керлер үшін жасалып отыр-ған жеңілдік саясаты, ше-телдік инвестиция салымына жасалатын жеңілдіктер тура-лы түсінік берді.

Жиынға Шанхай қаласы-ның жəне Қытайдың оңтүстік өңірлерінен тамақ өнімін сатушы ірі компаниялар басшылары мен жергілікті үкімет пен банк өкілдері, шетелдік Бас консулдар, ло-гистика компанияларының басшылары жиналды. Іс-шара барысында Еркін сау да аймағы мен «Линхай» сауда орталығының басшы лы-ғы Қазақстанның Бас кон-сулдығымен қазақстандық тауарларды Қытай нарығына шығару туралы түсіністік меморандумына қол қойды.

«Линхай» корпорация-сының басшысы Чян Бинган-ның айтуынша, Қазақстан мен Қытай арасындағы түр лі саладағы əріптестік

артқан сайын, қытайлық тұты нушылар да қазақстан-дық өнімдерді тани түсті. «Эко логиялық таза, ет, сүт, балық өнімдерін сатып алуға дай ынбыз. Екі мемлекет арасын да келісімшарт қан-ша лықты тез жүзеге асып, ор тадағы тыйымдар алып тас талса, жұмысты соғұрлым тез бастап кетуге дайын быз. Органикалық өнімдер дің дəмін бір татқан тұты ну-шылар үшін қазақстандық тағамдар үнемі сұранысқа ие болады. Сондықтан келе-шекте біз экономикалық бай-ланысты одан əрі тереңдете түспекпіз», деді ол.

Сонымен қатар, орта-лық тың ашылу салтанаты-на Ресей, Өзбекстан, Бела-русь жəне Украина Бас кон-сул дары қатысып, қазақ-стандық дипломаттар мен жеке кəсіпкерлер арасында орна ған тығыз байланысты жоғары бағалап, осы баста-маның өз жұмыстарына үлгі болғандығын айтты.

Елбасы жариялаған «Нұр-лы жол» жаңа экономикалық даму бағдарламасының бас-ты бағыттарының бірі – елі-міздің экспорттық əлеуетін арттыру мен отандық өн ді-рушілерге қолдау көр сету.

Осыған байланысты Қа-зақстанның Қытайдағы елшілігінің қолдауымен жəне Қазақстанның Шанхайдағы Бас консулдығының ұйым-дас тыруымен 2016 жылдың мамыр айында Иву қаласын-да «Астау» экспорт-импорт-тық компаниясы тіркел ген. Санаулы уақыт ішінде «Ас-тау» компаниясы қазақ стан-дық «Сұлтан», «Корона», «Тассай», «ЕФК», «Ал маты май зауыты», «Рахат», «ЖШ Қар жау» шаруашылық тары-ның 46 тауар өніміне Қы тай на ры ғына ресми кіруге бо-латын арнайы рұқсат қ ағазын алды.

«Астау» компаниясының құрылғанына аз уақыт өтсе де, енді Шанхай қаласының еркін сауда аймағына еніп, ауылшаруашылық корпора-циясымен əріптестік орнат-ты. Нəтижесінде, «Линхай» корпорациясы қазақстандық өнімдерді ең ірі сатып алу-шы ға айналды.

Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың «Нұрлы жол» жа ңа экономикалық даму бағ-дар ламасына сəйкес, отандық өнім өндірушілерді қолдау үшін шетелдегі қазақстандық дипломатиялық өкілдіктер жеке кəсіпкерлермен бірле-сіп, жемісті жұмыс атқа-руда. Шанхай еркін сауда айма ғында Қазақстан сауда орта лығының жұмыс істей бас тауы отандық тамақ өнді-рушілердің көршілес үлкен нарыққа жолдарын ашып отыр. Табиғи таза өнімдер қы тайлық кəсіпкерлердің қызығушылығын туғызып, өзара əріптестік орнатуға ынты ландыруда.

«Қазақстан» сауда ор та-лығы бүгіннің өзінде Шан-хай қаласы мен Чжэцзян, Цзиянсу провинцияларында əріптестік қатынас жасау-да. Тек осы үш өңір халқы саны ның өзі 200 млн-нан астам адамды құрайды. Бұл – өз өндірісін дамытып, ха-лық аралық деңгейге шыға-мын деушілер үшін үлкен мүмкіндік.

Заңдар заман талабымен қайта жазылып жатырШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің Әділет министрлері бас қостыКеше Алматы облысындағы «Ақбұлақ» биік таулы шаңғы курортында Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше-мемлекеттер Əділет министрлерінің төртінші отырысы болып өтті. Қазақстан Республикасының Əділет министрі Марат Бекетаев төрағалық еткен жиынға бірінші рет ШЫҰ-ға мүше мемлекеттерден бөлек, Ауғанстан мен Беларусьтің Əділет министрлері, сондай-ақ, бақылаушы-мемлекеттер ретінде Иран мен Моңғолияның ресми өкілдері қатысты.

Шанхайда «Қазақстан» сауда орталығы ашылды Шанхай еркін сауда аймағында Шанхай қаласын ет, балық жəне тамақ өнімдерімен қамтамасыз етуші «Линхай» корпорациясының ірі орталығы құрылды. Осы орталық аймағында алғаш рет «Қазақстан» сау-да орталығы ашылды, деп хабарлады Қазақстанның Қытайдағы елшілігі.

Əділ АХМЕТОВ,Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері

Еуропа және

529 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

ЖАСАМПАЗДЫҚ ЖЫЛНАМАСЫ

• 1 мамырда Алматыда Қазақстан халқы достығының фестивалі басталды. Тəуелсіздіктің 10 жылдығы аясында өткен бұл шара-ны Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ашып, баршаға береке, бірлік, татулық тіледі. «1995 жылдан мемлекеттің мəртебелі мерекесі болып келе жатқан 1 мамыр – баршамыздың ынтымағымыз бен өзара түсіністігімізді, достығымыз бен бауырмалдығымызды жарқыратып көрсететін кемел күніміз. Қазақстан – татулығы жарасқан шаңырақ», деді Мемлекет басшысы. • 6 мамырда қазақ ғарышкері Талғат Мұсабаев басқарған

«Союз-ТМ-32» кораблі Жерге қайтып оралды. Тікұшақпен Астана əуежайына жеткізілген экипаж мүшелерімен Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев кездесті. Экипаж құрамында борт инженері Юрий Батурин мен тұңғыш ғарышкер-турист Деннис Тито бар болатын. • 9 мамырда Астанада «Отан қорғаушылар» мемориалдық

кешені ашылды.• 11 мамырда елордада қазақ халқының тəуелсіздігі

жолындағы ұлы күрескер – Кенесары ханның ескерткіші ашылды. Бұл туралы «Егемен Қазақстан» газетінің 12 ма-мыр күнгі нөмірінде «Қазақта Кенекеме ер жетпеген...» тақырыбымен мақала жарияланды.• 18 мамырда Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық

университетінде Күлтегін ескерткішінің ғылыми көшірмесі орнатылып, Қазақстан тəуелсіздігінің 10 жылдығына арналған «Байырғы түркі өркениеті: жазба ескерткіштер» тақырыбы бойынша халықаралық ғылыми-теориялық конференция өтті. Оған Елбасы қатысып, сөз сөйледі. • 23 мамырда Президент Н.Ə.Назарбаевтың Арменияға рес-

ми сапары басталды. Ертеңінде Ереван қаласында Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің сессиясы өткізілді. Сапар барысында Елбасы Армения Президенті Р.Кочарянмен келіссөз жүргізді.• 31 мамырда Президент Нұрсұлтан Назарбаев Еуразиялық

экономикалық қоғамдастық мемлекетаралық кеңесінің жəне ТМД-ға мүше елдер басшылары кеңесінің мəжілістеріне қатысу үшін Беларусь астанасына келді. Онда негізінен алдын ала мақұлданған 18 құжат қаралды. Ертеңіне Минскіде ЕурАзЭҚ-қа қатысушы мемлекеттер басшыларының мəжілісі өтті.• 5 маусымда Қазақстанда Ресей Федерациясы мəдениетінің

күндері басталды.• 7 маусымда Қазақстан судьяларының съезі өтті. «Біздің

еліміздің судьялары ең басты мəселеге негізделген жаңа көзқарастарды талдап жасайды деген сенімдемін: мəселені адамдар өздерінің құқықтарын қорғау үшін шенеуніктерге емес, əкімдерге емес, Үкіметке емес, Президентке емес, сіздерге келетіндей етіп қойыңыздар», деді Президент судья-лар алдында сөйлеген сөзінде.

2001

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

БОЛАШАҒЫМЫЗ – БІРЛІКТЕ!Еліміз дербестікке ие болған жиырма бес жыл бедерінде жас мемлекет жетіге келгенше жерден таяқ жейтін бала сияқты та-лай қиындықты бастан кешті. Егемендік алған алғашқы жыл-дары зарыға күткен жас сəбидің дүниеге келгеніне жүрегі жа-рыла қуанғандай күйде болсақ, одан кейінгі жылдары баланың былдырлап тілі шыға бастағанына тəубе келтіргендей едік. Енді бір сəтте ай санап, жыл санап емес, ертегілердегідей сағат санап ержеткен шағында тындырған таңғажайып істерімен əлемді таңдандырған берекелі елге куə болып отырмыз.Егер егемендіктің алғашқы жыл-

да рын дағы өндіріс біткен тұралап, жұмыс сыз дық белең алып, ішкі жалпы өнімнің жылдық көлемінің құлдырау қарқыны 25,4 пайыз болып, инфляция шарықтап (1992 жылы – 3061 пайыз, 1993 жылы – 2265 пайыз), адамдар жап-пай сергелдеңге түскен күйзеліс кезеңін еске алсақ жəне сол кезеңдегі жағдайды халықтың қазіргі тұрмысымен салысты-рар болсақ, екеуінің арасындағы жер мен көктей айырма бірден көзге ұрады. Осы көріністерді салыстыру арқылы-ақ еліміздің өсіп-өркендеу жолдарын айқын аңғаруға болады.

Тəуелсіздігіміз енді қолға тиген жəне жоғарыда айтылғандай қиындық тарды бастан кешіп жатқан ел егемен ді гінің алмағайып жылдарында Елба сымыз Н.Ə.Назарбаев былай деген еді: «За ман тыныштығын берсе, бүгінгі дағ дарыстан да шығармыз. Тəуел сіз Қазақстан дəулетіне сəулеті сай қуатты мемлекетке айналар. Қазақ халқы əлемдік өркениетке қазіргіден

де қо мақты үлес қосар. Даламызда да, қа ламызда да шат тірлік орнар». Кө-реген басшының айтқаны айнымай ке-ліп, ауыр кезеңдерден сүрінбей өткен еліміз Елбасының басшылығымен 2000 жылдардың басынан тұрақты даму жо-лына түсті.

Жалпы, республикамыздың тəуелсіз-дік ке бағыт алған жылдарынан бастап, күні бүгінге дейінгі шежіресін түзер болсақ, онда Елбасы мен тəуелсіздіктің ажырамас ұғым екені анық байқалады. Ол шежіре, түптеп келгенде, мəңгі есте қалар небір айтулы оқиғаларға тұнып тұр. Сол кезде Жоғарғы Кеңестің де-путаты ретінде республика егемендігін бекемдеген талай тарихи шешімдердің куəсі болғанымды бүгінде мақтанышпен еске аламын.

1990 жылы 24 сəуірде балама сайлау барысында алғаш рет демократиялық негізде сайланған Қазақстан Республика-сы ның Жоғарғы Кеңесі өзінің бірін-ші жұмыс күнінде «Қазақ КСР Пре зи-денті қызметін бекіту жəне Қазақ КСР Конституциясына (Негізгі заңға) өз-геріс тер мен толықтырулар енгізу ту-ралы» Заңды қабылдап, республикада президенттік билік институтын ен гіз ді. Жоғарғы Кеңес өз сессиясында ел Пре-зиденті етіп Н.Ə.Назарбаевты сайлады.

Мемлекеттегі жоғары қызметке т а ғ а й ы н д а л ғ а н с ə т т е н б а с т а п Н.Ə.Назар баев Қазақстанның саяси жəне эко но мика лық дербестігін нығайтуға бағыт талған батыл да белсенді қадамдар жасады. Соның бірі қырық жыл бойы халқымызға сор болып жабысқан, атом қаруын сынақтан өткізетін Се-мей полигонын жабу мəселесі еді. Президенттік билік қолына тиген беттегі Н.Ə.Назарбаевтың алғашқы пəр мендерінің бірі осы полигонға бай-ланысты болды. 1991 жылдың 29 та-мызында Нұрсұлтан Əбішұлы Семей маңындағы ядролық полигонды жабу туралы жарлыққа қол қойды.

Алысты болжай отырып, болашақта атқарылар істерді бүгінгі күні орын алып отырған саяси жағдайлармен шебер ұштастыра білетін Президент Н.Ə.Назарбаев қысқа мерзім ішінде тəуелсіз мемлекеттің негізгі құрылым-дары мен институттарын қалыптас-тырып үлгерді. 1991 жылдың 1 жел-тоқсанында өткен Қазақстан та рихын-дағы алғашқы мемлекет басшы сы-ның бүкілхалықтық сайлауы ел мем-лекеттілігі жолындағы жəне бір тарихи маңызды кезең еді. Нұрсұлтан Əбішұлы Назарбаев бүкілхалықтық дауыс беру-ге қатысқан республикадағы барлық азаматтардың 98,8 пайыз дауысына ие болды. Бұл Президентке деген жоғары сенімнің, өтпелі кезеңнің ауыр жыл-дарында сыннан өткен жетекшіге өз тағдырын сеніп тапсырған халықтың шынайы таңдауы еді.

Тəуелсіздік туралы Конституциялық заңды қабылдау кезінде де айтыс-тартыс аз болмады. Заң жобасының кіріспесіндегі «Қазақ халқының өзін-өзі билеу құқын растай отырып» деген сөйлемнен «қазақ» деген сөзді алып та-стау керек деген пікірді талқылаудың өзі бір сағатқа созылды. Ақыры ол сөз кіріспеде қалдырылды. Жоғарғы Кеңестің біраз депутаттары мұнан да əріге барып, «ертең Қазақстандағы 17 миллион халықтың жартысына жуық

орыс халқы бөтен мемлекетте қалып жүрмей ме? Біздің республикамыздың ерекшеліктеріне орай бұл мəселе референдумға шығарылуы керек. Біз кімнен жəне неден егемендік алмақпыз? Орыс империясының ор-нына қазақ империясын орнатқымыз келе ме?» деген сияқты қитұрқы сөздерімен басқа депу таттардың көңілін алаңдатумен болды.

Заң жобасын талқылау үш күнге со-зылды. 14 желтоқсанда заң жобасы қызу талқыланған түскі үзіліске дейін 30 де-путат сөйлеп, Заң жобасының редак-циясын толықтыру туралы 16 адамнан комиссия құрылды. 15 желтоқсанда заң жобасын талқылау одан əрі жалғасты. 16 желтоқсандағы кешкі отырыста «Қазақстан Республикасы тəуелсіздігі туралы» Конституциялық заң жобасын дайындайтын комиссия төрағасы депутат С.Сартаев баяндама жасады. Комиссия ұсынған заң жобасы талқыланып, 48 депутат шығып өз ұсыныстарын айт-

ты. Талқылау барысында Президент Нұрсұлтан Əбіш ұлы Назарбаев 3 рет сөз сөйледі. Осын дай ұзаққа созылған пікірталастан кейін Төраға кешкі сағат 18:00-де «Қа зақ стан Республикасы тəуелсіздігі туралы» Конституциялық заң жобасын дауысқа қойды. Көпшілік дауыс пен заң қабылданды. Депутаттар, Үкі мет мүшелері, шақырылған шетел елшілері, қонақтар, журналистер, бар-лық қатысушылар орындарынан тұрып, ұзақ ду қол шапалақтады. Рес пуб-ликаның Əнұраны орындалды. Барлық қа тысқандардың көңілі ерекше толқуда болды. Мен өзім жүрегім дүрсілдеп, ерекше толқып, көзім жасқа толып кетті. Жан-жағыма қарасам, барлық депутаттар да толқып, көздерін сүртіп жатқанын байқадым.

Міне, осы тарихи оқиғадан кейін республиканың тəуелсіз елге тəн бо-луға тиіс нышандарына қатысты, Қазақстанның егемендігін бекемдей түсетін жəне басқа заңдар бірінен кейін бірі қабылданып жатты.

Сөз ретіне қарай тəуелсіздікті, еге-мендікті баянды ететін заңдар қабыл-даудың оңайға түспегенін айта кеткен жөн. Бұған дейін қандай шешім қа-былдаса да, алдымен Мəскеуге жал-тақтап, солардың ығына жығылып үйренгендіктен болар, республиканың егемендігіне байланысты мəселелер қозғала бастаса-ақ өре түрегеліп, əлдеқандай бір апатқа тап болғандай немесе тап болатындай мінез таны-тып, өрекпіп кететін депутаттар ба-сым еді. Ондай халық қалаулылары даурықпалыққа салынып, күн тəртібіне қойылған мəселеден қандай да бір астар іздеп, əріптестерін мезі қылатын. Жəне ондайлар əдетте жалғыз-жарым емес. Сондықтан өздерінше шеп құрып алып, əрбір отырыс сайын бүйректен сирақ шығарумен шұғылданды. Мұның өзі егемендігіміз үшін ауадай қажет заңдардың дер кезінде қабылдануына айтарлықтай кедергі келтірді.

Міне, осындай қиын жағдайда Нұрсұлтан Əбішұлы Назарбаевтың қандай да бір мəселеге байланысты бол-масын, дəлелді де тегеурінді пікірлері депутаттық корпустағы Салық Зиманов, Жабайхан Əбділдин, Сұлтан Сартаев, Əбіш Кекілбаев, Өмірбек Жолдасбеков, Өмірбек Байгелдиев, Оралбай Əб-дікəрімов сияқты жəне басқа үлкен ғалым, білікті мамандардың ойларымен астасып, ортақ іске оң əсерін тигізетін. Өйткені, əлгіндей жер астынан жік шықты, екі құлағы тік шықты дейтіндей бөстекі даурықпалықтарға Президент Н.Ə.Назарбаев өзінің бұлтартпас дəлелді пікірлерін қарсы қойып, буынсыз жер-ге пышақ ұрушылардың көңілдері су сепкендей басылып отырды. Соның нəтижесінде, республикамыздың еге-мен дігін баянды ететін көптеген заңдар дер кезінде қабылданып, өмірге жол-дама алды. Қазір сол кезде осындай заңдардың қабылдануына қарсы дауыс берген депутаттар санының едəуір бол-ғанына көп адамдардың сенбеуі мүмкін. Бірақ ол солай болды. Біз оны көзімізбен көрдік. Қоғамның ала-құлалығы, басым көпшіліктің кеңестік кезеңде бауыр басқан əдеттерден арыла алмай жүргені анық байқалатын.

Мұның бəрін тəптіштеп айтып отырған себебім – тəуелсіздікті баянды ету кім-кімге де оңай тиген жоқ. Қиналған кезде тығырықтан шығар жол іздеу бары-сында əртүрлі келіспеушілік орын алды. Ең бастысы, осындай келіспеушіліктерді

дағдарысқа ұластырмай, уақтылы шешіп отыру, ел болашағына қатысы бар дұрыс шешімдер қабылдай білу көрегендікті, даму заңдылықтарын еске-ре отырып дəл шешім қабылдауды талап ететіні сөзсіз. Бұл орайда, Президент Н.Ə.Назарбаевтың саяси ұпай жинаудан гөрі экономиканы жолға қоюды бірінші орынға шығарып, қандай істі қолға алса да, осы бағытты ұстана отырып іс-қимыл жасауы жасанды кедергілерден ойдағыдай өтуге мүмкіндік туғызды.

Президент не істесе де, нені қолға алса да, ең алдымен оның елге тигізетін пайда-зиянын қатар безбендеп, əбден өлшеп-пішіп, елеп-екшегеннен кейін ғана жұртшылықтың талқысына ұсынады. Мəселен, Астана қаласын алайық. Елорданы мұнда көшірудің астарында, менің ойымша, ресми де-ректерде айтылатын мəліметтерден де басқа, халқының қамын тереңнен ойлаған кемеңгердің шексіз махабба-ты мен асыл арманы жатыр. Солтүстік облыстардағы жергілікті халықтың саны астананы көшірер қарсаңда 15-20 пайыздың ол жақ, бұл жағы ғана болатын. Қазақтың осы бір құйқалы өлкесіне іштен де, сырттан да көз алартушылардың аз болмағанын несіне жасырамыз. Міне, осындай алмағайып сəтте Президент қабылдаған шұғыл шешім бүгінде өз нəтижесін еселей түсіп отыр. Бір кезде тың өлкесінің астана-сы атанған Целиноград көшелерінен қазақты кездестіру некен-саяқ болса, бүгінгі елорда тұрғындарының басым көпшілігі – жергілікті ұлт өкілдері.

Бүгінде Сарыарқа төсіндегі алып құрылыс алаңына айналған Астананың келбетіне қарап, сүйсінетіндер де, таңыр қап, бас шайқайтындар да же-терлік. Сүй сінетін себебі, айналдырған 17-18 жыл бедерінде қала адам таны-мастай өзгеріп, ондағы жұпыны ғана тіршілік, көз алдыңда құлпырған ғажап көрініске ұласты. Таңырқайтын себебі, осының бəрі минут, сағат сайын өсіп, ай, жыл өт кенде алып болып шыға келетін ерте гідегідей қысқа мерзімде жүзеге асты.

Еліміздің тəуелсіздік жылдарын-да қол жеткізген табыстары қомақты. Санамалай бастасақ, көңіл марқаяр сəттер баршылық. Ал 2010 жылдың желтоқсан айында өткізілген ЕҚЫҰ-ның Астана саммиті ел халқының өмірінде есте қалар айтулы оқиға болды. Түркі тілдес мемле-кеттер арасында, мұсылман мемлекеттері арасында тұңғыш рет ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету мəртебесіне ие болған Қазақстан ЕҚЫҰ-ға мүше 56 мемлекеттің бас-шыларын Астанада тоқайластырып, он бір жылдан бері өткізілмеген келелі жиынның жоғары дəрежеде өтуіне ұйтқы бола білді. Бұл үлкен мəртебе. Бұл – Қазақстанның жеңісі. Бұл – осын-дай мəртебелі ұйымға Қазақстанның төрағалық етуін өзінің дүние жүзі мойындаған беделімен қамтамасыз ет-кен, сонан соң сол беделінің арқасында он бір жыл бойы бастары қосылмаған мемлекет басшыларын елорда төріне жинаған, сөйтіп, Қазақстанды, қазақ деген халықты дүние жүзіне кеңінен таныстырған Қазақстанның Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Əбішұлы Назарбаевтың жеңісі əрі халқына тартқан сыйы.

Ширек ғасыр ішінде Қазақстанның ішкі жалпы өнімі АҚШ долларымен есептегенде 20 есе, орташа еңбекақы 17 есе өсті. 2 млн жуық жұмыс орны ашыл-ды. Кедейшілік деңгейі қысқарды. Егер

90-жылдары елімізде əрбір үшінші адам кедейшілік деңгейінде өмір сүрсе, бүгін ол 3 пайыз көлемінде ғана. Тəуелсіздік жыл-дарында 1400 мектеп пен 1300 денсаулық сақтау нысаны салынды. Əлеуметтік сала шығындары жалпы ішкі өнімнің 6 пайызынан 10 пайызына дейін өсті. Қазақстандықтардың орташа өмір жасы 72-ге ұлғайды. 100 млн шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді. Республикалық маңызы бар 11 мың шақырым автомобиль жолдары салынды.

Бүгінгі таңда елдің халықаралық резервінің көлемі, Ұлттық қор қаржы-ларын қоса алғанда, 95 млрд құрап, жалпы ішкі өнімнің 50 пайызына дейін артып отыр. Тəуелсіздік жылдары елімізге 255 млрд шетел инвестиция-лары тартылды. 180 млн астам халқы бар 5 елді біріктіретін ЕАЭО аясын-да бірлесіп жұмыс істеудеміз. Еліміз ДСҰ-ға толыққанды мүше болды. Күні кеше жəне бір тарихи оқиғаның куəсі болдық. Еліміз Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшелігіне сайланды. Ендігі жерде республикамыз алдағы екі жыл бойы халықаралық істерге БҰҰ-ның биік мінберінен араласатын болады.

2015 жылдан бастап елімізде аса маңызды 5 институттық реформа жүзеге асырыла бастады. Бұл жаңғыртулар кə-сіби мемлекеттік аппарат құруға, заңның үстемдігін қамтамасыз етуге, индустри-яландыру мен экономикалық өсімге, қазақстандықтарды болашақтың біртұтас ұлтына топтастыру мен мемлекеттің ашықтығы мен есептілігін қамтамасыз етуге бағытталып отыр. «100 нақты қадам» Ұлт жоспары қабылданып, оны жүзеге асыру үшін заңнамаларға өзге-рістер енгізілді. Біздің елдің басты мақ саты – аса дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылу.

Елімізде өмір сүретін сан ұлт өкіл-дерінің тең дəрежеде дамуына қолайлы жағдай туғыза отырып, қазақ халқының өз жерінде тілінің, дінінің, мəдениетінің өркендеуіне қол жеткіздік. Бір кездері өз еліндегі саны 29 пайызға дейін құлдыраған халқымыздың саны қазіргі кезде рес-публика тұрғындарының 70 пайызы-на жақындады. Ұлттық мəдениетімізді қайта түлету үшін «Мəдени мұра» мем-лекеттік бағдарламасы жасалды. Осының бəрі – халқымыз биыл 25 жылдығын көтеріңкі көңіл күйде атап өткелі отырған тəуелсіздіктің арқасы. Түйіп айтқанда, Тəуелсіз Қазақстан Президент Н.Ə.Назарбаевтың басшылығымен небір қиын-қыстау кезеңдерден сүрінбей өтіп, толағай табыстарға жетті, қарқынды даму жолына түсті. Ел де, заман да, қоғам да, адам да жаңарды. Н.Ə.Назарбаев қазақ елін, қазақ халқын, Тəуелсіз Қазақстанды бүкіл əлемге танытты.

Бұрын біз кім едік, қазір кімбіз? Əрбір қазақстандық өзіне осы сұрақты қойып, ойланса, біздің елдің бүгінгі жетістіктері көз алдымызға келеді, көкірегіңді өз еліңе деген, Елбасыға деген ризашылық сезім мен мақтаныш кернейді.

Бір сəт Елбасымыз Н.Ə.Назарбаев-тың: «Дүниеде тəуелсіз қазақ елі бар. Əлемде егемен Қазақстан бар. Оның көп ұлтты, тату, ынтымақты халқы бар. Қуатты экономикасы, сенімді саяси жүйесі бар. Ең бастысы, бүгіннен нұрлы, бүгіннен жемісті болашағы бар», деген сөздері еске түседі. Кеудеңді қуаныш пен шаттық, өз еліңе деген, Елбасыға деген мақтаныш сезімі кернейді. Жаса Қазақстан! Жаса халқының бағы үшін туған Елбасы!

Таллинге Əзербайжан, Армения, Беларусь, Қырғызстан, Молдова, Ресей, Тəжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан, Украина темір жол əкімшіліктерінің бас-шылары мен Кеңестің қауымдастық мү ш елері – Болгария, Грузия, Латвия, Финляндия темір жол əкімшіліктерінің бас шылары да қатысты.

Отырыста Кеңестің 64-отырысы ше-шім дерінің орындалу нəтижесі мен те мір жолдарды пайдаланудың 2016 жылғы тоғыз айының қорытындысы қаралды. Оның ішінде, пойыздардың қозғалыс кестесі, жүк пойыздарын жəне халықаралық бағдардағы контейнерлік вагондарды жасақтау жоспары, жүк вагондары тізімін жасау, контейнерлік вагондардың ма-мыр – қыркүйек айла рын дағы тізімдерін түзудің алдын ала қо ры тындысын шығару жұмыстары тал қы ланды.

Сонымен қатар, қатысушылар 2016 жылдың тоғыз айындағы темір жол əкімшіліктері арасындағы өзара есеп айы-рысу туралы ақпараттармен алмасты. Темір жол көлігін тоқтаусыз жүргізу, Достастыққа қатысушы елдер арасындағы темір жолдармен жолаушы жəне жүк по йыздарының кедергісіз қозғалысын қамтамасыз етуге қатысты ондаған мəселе қаралып, келісілді.

Отырыста ТМД елдері темір жол желілеріндегі биылғы тоғыз айда жүк тиеу жоспары өткен жылдың сəйкес мерзімімен салыстырғанда 8, 3 млн тоннаға артығымен орындалғаны көлденең тартылды. Тиелген

жүктердің жалпы көлемі 1 млрд тоннаға жеткізілген, ал жүк айналымы 0,6%-ға өскен. Міндеттемесін асыра орындаған темір жол əкімшіліктерінің ішінде «Қазақ-стан темір жолы» ҰК» АҚ та бар. Ол міндеттемесін 2 пайызға асыра орындады.

Биылғы жылдың тоғыз айында жүк-тер ді контейнерлік тасымалдау жоспары өткен жылмен салыстырғанда 1,7 мил-лион тоннаға артығымен орындалды. Ал мемлекетаралық түйісу нүктелеріндегі қабылданбаған жүк вагондарының жалпы көлемі 21%-ға азайды. Отырыста 2016-2017 жылдардағы халықаралық вагон ағым-дарын реттеу уақыты пойыздардың 2016 жылғы 11 желтоқсандағы жүру кес те сімен сəйкестендірілді.

Таллинде «ҚТЖ» ҰК» АҚ президенті Қ.Алпысбаев «Ресей темір жолдары» ААҚ президенті О.Белозеровпен, Беларусь темір жолының бастығы В.Морозовпен көліктік-логистикалық шараларды бірлесіп ұйымдастыру жайын ақылдасты. Сондай-ақ, базалық контейнерлік қызмет көрсету, қозғалыс жылдамдығын өсірудегі тариф саясаты мəселелері талқыланды. Со ны-мен қатар, Қ.Алпысбаевтың Өзбекстан, Тəжікстан, Түрікменстан, Литва елдері арасындағы жүк тасымал дау көлемін артты-ру мақсатында қолайлы жағ дайлар жасауға арналған өзара кездесулері өткізілді.

Достастыққа қатысушы елдер Темір жол əкімшіліктері кеңесінің 66-отыры-сын 2017 жылғы мамырда Ресейде өткізу келісілді.

Жўмыс ќорытындысы шыєарылды

«Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ басшысы Қанат Алпысбаев бастаған делегация Таллиндегі Достастыққа қатысушы елдердің Темір жол əкімшілігі кеңесінің 65-отырысына қатысты, деп хабарлады «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ-тың баспасөз қызметі.

Тәуелсіздік табыстары

ЌУАТТЫ ЕЛДІЅ ЌЎТТЫ ЌАДАМДАРЫ

Қуаныш АЙТАХАНОВ,Парламент Сенатының депутаты

6 29 қазан2016 жылқоғам

2001• 12 маусымда Қазақстан

Премьер-министрі Қ.Тоқаев азаматтардың ақшаны жария етуі жөніндегі акцияға бай-ланысты мәлімдеме жасады. «Рақымшылық нәтижесінде азаматтар үшін ешқандай келеңсіз салдар болмайты-нын мәлімдеймін. Құқық қорғау органдары тексеру, шұғыл-іздестіру шараларын жүргізу үшін ақшаны жария ету фактілерін пайдаланбай-тын болады», деді Үкімет бас-шысы.• 13 маусымда Елбасы

Н.Ә.Назарбаев Еуропалық қайта құру және даму банкінің п р е з и д е н т і Ж . Л е м ь е р д і қабылдады. Кездесу барысын-да еліміздегі экономикалық реформалар, Қазақстан мен Еуропалық қайта құру және даму банкі арасындағы ынтымақтастық мәселелері талқыланды.• 14-15 маусымда Қытайда «Шанхай бестігі» елдерінің алтыншы саммиті

өтті. Шанхай қаласында Қазақстан, Қытай, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан мен Өзбекстан мемлекеттерінің президенттері кездесіп, онда ұйымның атын өзгерту келісілді және мемлекеттер басшылары Өзбекстанды «Шанхай ынтымақтастық ұйымына» қабылдау туралы Бірлескен мәлімдемеге қол қойды. Осылайша, Өзбекстанның мүше болуына байланысты, ұйымды «Шанхай ынтымақтастық ұйымы» ретінде қайта құру туралы шешім қабылданды. • 19 маусымда 184,5 шақырымдық «Ақсу-Дегелең» темір жолы іске

қосылды. Президент Нұрсұлтан Назарбаев жаңа жолдың ашылуына арнайы қатысып, сөз сөйледі. Бұл туралы «Егемен Қазақстан» газетінің 20 маусым күнгі нөмірінде Елбасы атап көрсеткендей, «Ақсу-Дегелең» темір жолының іске қосылуы – тәуелсіздік тойына тамаша тарту» тақырыбымен мақала жа-рияланды.• 24 маусымда Астана қаласындағы «Қазақстан» спорт кешенінде Қазақстан

Республикасының I спартакиадасының ашылу салтанаты өтті.• 29 маусымда Елбасы Жарлығымен 2007 жылға дейінгі кезеңге «Астана

– жаңа қала» арнайы экономикалық аймағы құрылды.• 1 шілдеде елде қосымша құн салығы 20-дан 16 пайызға, әлеуметтік салық

26-дан 21 пайызға төмендетілді. Бұл елімізде жүріп жатқан реформалардың жарқын жетістігі еді.• 5 шілдеде Астанаға екі күндік ресми сапармен Түрікменстан президенті

Сапармұрат Ниязов келді. Келіссөздерден кейін Қазақстан мен Түрікменстан президенттері мемлекеттік шекараны айқындап алу мәселелері туралы келісімге, басқа да құжаттарға қол қойды. • 16 шілдеде Президент Нұрсұлтан Назарбаев Грекия Республикасына

ресми сапармен барды. Нұрсұлтан Назарбаев пен Грекия Президенті Константинос Стефанаполустың әңгімелесуінде, кеңейтілген құрамда өткізілген келіссөздерде екіжақты ынтымақтастықтың маңызды мәселелері талқыланды. Нұрсұлтан Назарбаев грек елінің ең жоғары наградаларының бірі – Құтқарушы орденімен наградталды. • 18-19 шілде күндері Президент Н.Ә.Назарбаевтың Хорватия

Республикасына тұңғыш рет ресми сапары өтті. Сапар барысында Қазақстан Президенті мен Хорватия басшысы Степан Месич екі елдің өзара қарым-қатынасының принциптері туралы декларацияға қол қойды. Ал Сыртқы істер министрлері ынтымақтастық туралы меморандум бекітті.• 23 шілдеде Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Қырғыз Республикасына

ресми сапары басталды. Ел басшылары – Нұрсұлтан Назарбаев пен Асқар Ақаев маңызды үш құжатқа – екіжақты қарым-қатынасты одан әрі дамытуға бағытталған бірлескен мәлімдемеге, 2001-2005 жылдардағы экономикалық ынтымақтастық туралы келісімге, Қазақстан мен Қырғызстан арасындағы ше-караны делимитациялау туралы коммюникеге қол қойды. Осы күні Бішкектегі Емен саябағында мемлекеттер басшыларының қатысуымен Мұхтар Әуезовке ескерткіш ашылды. • 2 тамызда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ТМД елдері басшыларының Қара

теңіз бойындағы бейресми кездесулеріне қатысты.

Бақтияр ТАЙЖАН,«Егемен Қазақстан»

Ел Тәуелсіздігінің 25 жыл-дығы аясында өткен кездесу-ге облыстық Қазақстан халқы Ассам блеясы хатшылығының, «Қоғамдық келісім» ком муналдық мемлекеттік мекемесінің қызмет-керлері, облыстық Қазақ стан халқы Ассамблеясы құрылымдарының басшылары және этномәдени бірлестіктердің төрағалары мен БАҚ өкілдері қатысты.

Жиын барысында облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары-хат шылық меңгерушісі Мұратәлі Қал мұратов үстіміздегі жылдың 9 айында атқарыл ған жұ мыстар туралы хабар-лама жасады. Облыстық Қа зақстан халқы Ассамблеясы жанындағы қоғам дық келісім кеңесінің төрағасы Орынбай Рах манбердиев, облыстық славян этномәдени бірлестігінің төрайымы, «Южный Казахстан» облыстық газетінің бас редакто-ры Марина Лимаренко, облыстық Қ а з а қ с т а н х а л қ ы А с с а м б -леясы төрағасының орынбасары,

облыс тық түр ік этномәдени бірлес тігінің төрағасы Латипша Асанов, облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орын-басары, облыстық татар-баш құрт этномәдени бірлестігінің төр айымы Ася Мухамедова сөз сөйледі.

Облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынба-сары Мұратәлі Қалмұратов баяндама-сында облыстық Ассам блея жанынан құрылған ақпа раттық-насихаттық топ 5 институттық реформаның төртінші бағыты – «Біртектілік пен бірлік» аясындағы басты мін деттер мен «Мәңгілік Ел» Патриоттық акті-сінің 7 тұғырын түсіндіру бағытында 148 елді мекенде кездесу мен 232 іс-шара өткізіліп, оларға 285 мың адам қатысқандығын айтты.

– Атап өтуіміз керек, мекеме фи-лиалдарын аудандардан ашу алғаш Оңтүстікте қолға алынған болатын. Біздің жұмыс тиімділігімізді ескер-ген Президент Әкімшілігінің ҚХА Хатшылығы оңтүстік қазақстандық тәжірибені респуб ликаның басқа өңірлеріне енгізе бастады, – деді ол.

Мемлекет басшысының тапсыр-масына сәйкес, Қазақстан халқы

Ассамблеясына жаңа функционалды бағыттар, атап айтқанда: қайы рым-дылықты үйлестіру, қоғамдық келісім кеңестері мен аналар кеңестерінің қызметін жүргізу, медиация желісін дамыту міндеттері жүктелді. Осылай деп сөзін сабақтаған хатшылық меңгерушісі облыс әкіміне жұмысты жандандыру бағытында бірнеше ұсыныстарын айтты:

Біріншіден, облыстағы барлық мектептер мен арнайы орта оқу орындарында толеранттылық клубын құруды ұсынамыз. Біз осы арқылы

жастардың бойында қалыптасқан жалаң патриоттық санадан ары-лу және туындаған мәселелерді құқықтық мәдениет арқылы шешу бағытында жұмыс жасаймыз. Бұл клуб оқу орны – білім бөлімі – әкім – Ассамблея хатшылығы құрылымы негізінде жұмыс жүргізеді.

Екіншіден, аудан, қалаларда түрлі бағытты ұстанған кеңестер көп. Бірақ осы кеңестердің мүшелері әкімдік белгілеген жиын нан басқа кездері бас қоса бермейтіні белгілі. Қоғам белсенділерінің бейресми

кез десулерін бір арнаға тоғыстыруды қолға алып, насихаттауды жөн көріп отырмыз. Мұндай басқо суларда бүгінгі күннің күйкі тірлігі емес, жергілікті жерде болып жатқан оңды өзгерістер мен жағымсыз жайттар жан-жақты екшеленіп, та-разыланады. Сонымен қатар, ел бірлігі мен бауырмалдылықты ояту, дауласқан тараптарды татулас тыру сынды мәселелер де қам тылады. Осы орайда бүкіл кеңестің басын қосатын «Келісім» қауымдастығын жасақтап , ауда н , қалаларда

сұхбат алаңын құруды ұсынамыз. Үшіншіден, ел Тәуелсіздігінің 25

жылдығына орай өңірдегі белсенді этнос өкілдерінің қаты суымен «Қазақ еліне мың алғыс!» циклды шағын бейнероликтер түсіруді бастадық. Мұнда әр этнос өкілі Қазақ еліне келу тарихын еске алып, жергілікті халықтан сезінген сый-құрметке алғысын білдіреді. Әзірше, роликтер әлеуметтік желілер арқылы тараты-луда. Дайын өнімдерді Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында телеарналардан тұрақты көрсетуді ұсынамыз.

Төртіншіден, ҚХА-ның жаңа міндеттеріне сай медиацияға басымдық берілгенін ескеріп, облыс тық деңгейде арнайы медиа-ция орталығын ашуды ұсынамыз. Осы арқылы біз жергілікті жер-лердегі шиеленістер мен түсініс-пеушіліктерді тиімді реттеп, аза-маттардың құқықтық мә дение тін жетілдіреміз әрі дау-жанжалдардың оңтайлы ше шу үрдісін қолданатын бола мыз. Облыстық Ассамблея төрағасының орынбасары Мұ ратәлі Қалмұратовтың ұсыныс тарын об-лыс әкімі жұмыс бар ысында қаперге алатындығын айтты.

Сөз реті келгенде айта кетейік, облыста 20 этномәдени бірлестік жұмыс істейді. Олардың аудан-дар мен қалаларда 51 филиалы мен 17 жастар қанаты, 11 жексенбілік мектебі бар. Өңірде жыл сайын әр этномәдени бірлестік өзінің тілі, мәдениеті және дәстүрі күндерін атап өтуде. Сонымен қатар, белсенді этнос өкілдері жыл сайын облыс әкімінің «Бауырмал» сыйлығымен марапат-талады.

Жансейіт Қансейітұлы осы қыз-метке келгенге дейін Қазақстанның Түрік Респуб лика сындағы Төтенше

және өкі летті елшісі бол ғандығы белгілі. Облыстағы түрік этномәдени бірлестігінің төрағасы Латипша Асановқа сөз берерде түрік тілінде екі елдің арасындағы туыс тық бай-ланыс туралы айтып, жұртты бір желпіндіріп алды. Облыстық түрік этномәдени бірлестігі ешқашан қайырымдылық шаралардан бас тартқан емес. Алматы облысының Қызылағаш ауылын және Қарағанды облысының бірқатар аудандарын қарғын су басқанда көмек ке келген түрік бауырлар оңтүстікке Түркия мемлекетінен инвестиция тартуға белсенділік танытып келеді.

– Қазақстандағы әрбір этнос – біздің байлы ғымыз. Қиын-қыстау кезеңде туған жерінен көшіріліп, Қазақстанға әкелінген түрлі халық-тарды қазақтар туғанындай бауырына басып, барымен бөлісті. Оны бүгінгі ұрпақ ұмытпайды. Өздеріңіздің бастамаларыңызбен «Қазақ хал-қы на мың алғыс!» монументін тұрғызып жат қан дарыңыз – жақынды білгендіктің, бауыр малдылық пен бірліктің белгісі. Шымкентте этномәдени бірлестіктерге беріліп жатқан бұ рынғы «Қазақстан» кино-театры облыста ғана емес, еліміздегі іргелі ғима раттардың бірі. Сол «Ұлт-тар достығы» үйінде аталарымыз айтқандай, бір үйдің баласындай, бір қолдың саласындай ын тымаққа, бірлікке қызмет ете беріңіздер. Өйткені, бізді бір мақсат, бір мүдде тоғыстырады. Бәріміз Елбасының төңірегінде топтасып, «Мәңгілік Ел» идеясын жүзеге асырып, әлемдегі бәсекеге қабілетті ел дер дің қатарынан табылайық, – деді жиын-ды қо рытындылаған облыс әкімі.

ШЫМКЕНТ

Біз – Қазақстандықтармыз!

индустрия игілігі

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Өткен жылмен салыстыр-ғанда биылғы жылы Іскерлік кеңестің құрамы 35-тен 46 адам-ға дейін артып, әйелдер саны өсіп отыр. Қала әкімінің айтуын - ша, бұ рын ғыдай І скерл ік кеңес тің құ рамында кездейсоқ адамдар жоқ. Қазіргі құрамда биз нес өкілд ері 87 пайызға көбейді.

Қала басшысы ШОБ-тың дамуы туралы айта келе, кә сіп -керлермен мемлекеттік қол дау-дың қаржылай және қаржысыз өлшемдері бойынша жұмыстың күшейтілетінін мәлімдеді. Жыл ба сы нан «Бизнестің жол кар-тасы-2020» жо ба ла ры саны – 2,5 есе (228), не сие қалтасы – 2 есе (60 млрд дейін), субсидия көлемі 2 есе (12 млрд дейін ) өсті. Шағын кәсіпкерлікке 30

пайыз дық өсіммен 636 млрд теңге несие бөлінді, деді әкім.

Қала әкімі экономиканы құратын да, қалыптастыратын да адам капиталы екендігін ай та келе, 86 пайызы сауда мен қызмет көрсету саласы на тиесілі экономиканың жергі лік-ті құрылымы есебінен жұ мыс-сыздықты төмендетудің бө лек бағдарламасы әзірленіп жатқан-дығын атады. Бұл бағдарлама ту-ризм не оған қатысты салаларды бейімдейтін болады.

Мәселен, қазіргі таңда Алма-ты да 137 қонақүй болса, олардың қызмет көрсету сапасы санатта-рына сай ма деген сауал жиі алдан шығады. Сол сияқты, әуежайдан бастап туристерді күтіп алу мен шығарып салудың арасын-да сырттан келген қонақтарды қызықтырудың басқа қандай амалдары бар?

Қала басшысы бұл жиында

әлеуметтік салада, ин ду с трия- ландыру картасы аясында жүзеге асқан жобаларға тоқ тал ды. Индус-трияландыру кар тасы ның бірінші бесжылдығы шеңберінде 3 335 жұмыс орны құрылған, құны 280,4 миллиард теңге болатын 20 жоба іске қосылған.

Сондай-ақ, Алматы қала сы-ның әкімі мемлекеттік бағдар-ламалар арқылы өркендеп жатқан кәсіпорындарға ғана емес, өз бетінше дамып жатқан шағын және орта бизнес өкілдеріне де қолдау көрсетіп, назар аудару қажеттігін баса айтты.

Іскерлік кеңесте қол жет кі-зіл ген үлкен жетістік – Алматы қалалық әкімдігі мен «Даму» қоры қаланың туризм, инновация және тамақ өнеркәсібі саласын қаржыландыруға 4 миллиард теңге бөлгені туралы меморандумға

қол қой ылды. Қомақты қаражат қаланың туризм, инновация және тамақ өнеркәсібі саласын қаржыландыруға бағытталады.

Мұнымен қатар, екі тарап «Алматы туризм», «Алматы өнім», «Алматы инновация-лар» бағдарламалары бойынша бөлінген қаражаттың кем деген-де 25 пайызы start-up жобаларға берілуі керек деп келісті.

«Алматы қаласы – шағын және орта кәсіпкерлік нысандары жағынан алғашқы орында. Мұнда 182 ШОБ кәсіпорыны бар. Бұл – республикалық көрсеткіштің 15 пайызы. Жұмыспен қамтылған халық саны жағынан да бірінші орында. Дегенмен жеңілдікпен несиелендіруді қажет ететін са-лалар да бар. Ол – туризм, тамақ өнеркәсібі және инновациялық салалар. Мысалы, «Алматы

туризм» бағдарламасы бой-ынша біз қолөнер шеберлерін ерекше кәдесыйлар жасауға ынталандырғымыз келеді. Бұл алдағы 2017 жыл ғы Уни вер-сиада мен ЭКСПО-2017 ке зін де маңызды. «Алма ты өнiм» бағ-дарламасы бойын ша кәсіпкерлер тамақ пен алкоголь сіз сусын шығаруға жеңілдікті несиеге, фермерлер өз өнімде рін өткізетін нарыққа қол жеткізеді. Ең ба-стысы, бөлінген қаражат тың 25 пайызы жаңа кәсіпорындар мен жаңа бағыттарды қолға алатын start-up жобаларға бөлінетіні. Әкімдік үшін бұл қала бюджеті-не түсетін салық пен жаңа жұмыс орындары», деді «Даму» қоры-ның басқарма төрағасы Қаныш Тулеушин.

АЛМАТЫ

Әрбір этнос – біздің байлығымыз

Бауыржан БАЙБЕК:

«Өз күшімен көтерілген кәсіпкерлерге де қолдау керек»

Алматыда қалалық Іскерлік кеңестің отырысы өтті. Араға жыл салып кездескен кеңестің құрамы биыл 70 пайызға жаңғырғанын ерекше атап өткен жөн. Мегаполистегі мүдделі іскер қауымның басын қосқан ауқымды жиынға қала әкімі Бауыржан Байбек төрағалық етті. Кезекті отырыста Алматы туризмін дамытудың түйткілдері, мемлекеттік бағдарламалар аясында шағын және орта бизнесті қолдаудың жай-жапсары, сондай-ақ Қазақстандағы ритейлді дамытудың мәселесі қаралды.

Фарида БЫҚАЙ, «Егемен Қазақстан»

Жуырда зауыттың №1 балқыту це-хында күрделі жөндеуден өткен №15 пеш пайдалануға берілді. Зауыт дирек-торы Сергей Прокопьевтің айтуынша, ескі пешті жөндеу жұмысы шілде айын-да басталыпты. Бұл алып пеште жоғары көміртекті феррохром балқытылады. Ол жаңғыртылып, жөнделіп, жаңа за-манауи жүйе-тетік қондырғылармен жабдықталды. Яғни механикалық, гидравликалық және энергетикалық техникалық қажеттіліктері автомат-тандыру жүйесіне ауыстырылды. Алып электр пешінің күрделі жөндеуі зауыттың инвестициялық бағдарламасы аясында жүзеге асты. Пешті жаңа за-ман талаптарына сай жабдықтауға, жаңартуға салынған инвестиция көлемі 1,4 млрд теңге. Металлургия саласындағы

озық құрал-жабдықтар орнатылды. Қауіпсіз, әрі экологиялық жағынан таза. Заманауи технология, жаңа пештің қосылуы зауыттықтар үшін өнімділікке, үнемділікке үлес. Пештің жылдық өнімділігі шамамен 50 мың тонна жоғары көміртекті феррохром.

– Негізгі және қосалқы жабдықты үнемі жаңалап тұру – кәсіпорынның табысты дамуының кепілі. Екіншіден, қоршаған ортаны қорғау және еңбекті қорғау саласындағы заманауи талаптар ескеріледі. Күрделі жөндеу кезінде пеш қайтадан жаңаланып, реттеледі. Барлық құрылыс-монтаж жұмыстарын зауыт ма-мандары жүргізді. Бұл біз үшін мақтаныш. Қазір зауыттығы ең қуатты құрылымы №6 цехты қайта жаңғырту жұмысына дайындық жасалуда. Алдағы желтоқсан айында №64 пеш те күрделі жөндеуге шығарылады, – дейді Сергей Прокопьев.

Бұған дейін де зауыттағы №28, №№63, 46, 45 және 12 пештердің күрделі жөндеуден өткендерін жаздық. Бұл – өндіріс орнындағы мақсатты инвестициялық бағдарламалар тиімді орындалуда деген сөз. Қайта жаңарған пештер экологияға зиянсыздығы мен қауіпсіздікке де кепіл-дік береді. Ескі техниканың уақыты кетті. Жаңғырту өнімділікті, сондай-ақ өндірістің сенімділігі мен қауіпсіздігін дамытудың басты факторы.

Зауытта өндірісті жаңғырту жұмыс-тары кезең-кезеңмен жүргізілуде. Өнді-рістің озық технологияларын қолдану және жаңғыртудағы мақсат жоғары көміртекті феррохром өндірісін арттыру болып табылады.

Павлодар облысы,Ақсу қаласы

Жаңаша жабдықталдыЕуразиялық Топтың құрамына кіретін еліміздегі «Қазхром» трансұлттық компаниясы» АҚ филиалы – Ақсу ферроқорытпа зауы-ты алып кәсіпорындар қатарында. Өндіріс орнында 7 мыңдай адам еңбек етуде. Жылына 1,2 миллион тонна ферроқорытпа өндіретін за-уыт елімізде ғана емес, әлемдік металлургия нарығындағы алып кәсіпорындардың бірінен саналады.

Қазақстан халқы Ассамблеясы еліміздің өсіп-өркендеуіне үлкен үлес қосуда. Еліміз егемендігін алғанда жергілікті халықтың үлес салмағы 40 пайызға да жет пейтін. Сондай шақта елімізге тағдыр-талайымен келген этнос өкілдері де бір кісі дей жұмылып, достықты, бірлікті сақтау жолында қажырлы еңбек етіп келеді.Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі Жансейіт Түймебаевтың облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылымдары бас-шыларымен және этномәдени бірлестіктердің төрағаларымен кездесуінде осы жайттар тағы да айтылды.

729 қазан2016 жыл білім

– Рамазан Сихымұлы, «Қаржы орталығы» акционерлік қоғамы оператор қызметін атқарып отырған Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі туралы бүгінгі күні көпшілік біледі деген ойда-мыз. Өйткені, бұл тұрғыда заң қабылданып, жүйенің жұмыс істей бастағанына да үш жылдай уақыт өтті. Осы кезеңде қандай нәтижеге жеттіңіздер?

– Дұрыс айтасыз. Мемлекеттік білім беру жинақтау салымын ашып, балаларының табысты болашағына жол салып жатқан ата-аналар бар-шылық. Олар жыл өткен сайын көбейіп келеді десек те болады. Біздің орталық жүйенің опера-торы болғандықтан, қай жерде қандай салым ашылды, осының бәрін бақылап, қадағалап отырады. Бүгінгі таңда салымшыларымыздың саны 15,5 мың адамнан асты. Оның ішінде ең белсенді өңірлер ретінде Алматы, Астана, Оңтүстік Қазақстан облыстарын атап өткен жөн болар.

– Халық тарапынан, салым­шылар тарапынан бұл жү йе

қалай бағалануда? Үгіт­наси­хат жұмыстарын қаншалық ты деңгейде атқарып жатырсыздар?

– Әрине, бізге ең алдымен қажет нәрсе – ол халықтың сенімі. Бізге бүгінде көптеген ата-ана-лар қоңырау шалып, хабарласып тұрады. Белсенді ата-аналар өз пікірлерін де білдіріп жатады. Әрбір пікір біз үшін қымбат. Соның негізінде жүйе жетілдіріле береді. Біз де халықтың сенімін ақтау үшін барынша тырысып еңбек етіп жатырмыз. Үш жыл ішінде қаншама үгіт-насихат жұмыстары жүргізілді. Газет-журналдар, теле-арналар, интернет арқылы, тіпті, екінші деңгейлі банктер арқылы біз жүйені барынша насихаттадық. Әрбір ата-ананың бауыр еті бала-сы үшін осы бастан қаржы жинау-ын, ол қаржының еселеп көбеюіне мемлекет жағдай жасайтынын түсіндіріп бақтық. Осы орайда айта кетер нәрсе, Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі ТМД аумағында тек біздің елімізде ғана жұмыс істейді. Ал әлемдік деңгейде тоғыз

мемлекет осы жүйені қолданады. Біз мүм кіндігінше жүйені жетілдіре береміз.

– Қаржының еселеп көбеюіне мемлекет жағдай жасайды деп қалдыңыз. Ол қандай жағдай?

– Мемлекеттік білім беру жи-нақтау жүйесі бойынша әрбір са-лымшы мемлекеттің сыйақысын пайдалана алады. Әңгіме екінші деңгейлі банктер тарапынан берілетін 14 пайыздық үстемеден бөлек, мемлекеттің бөлетін 5-7 пайыз үстемесі туралы. 7 пайыз үстеме жетім, мүгедек балаларға, аз қамтылған немесе көпбалалы отбасылардың балаларына бе-ріледі. Бұл тұрғыдан келгенде әр-бір салымшының қаржысы екі сый ақыны да қосып есептеген-де жылына 19-21 пайызға артып отырады. Және мемлекет тарапы-нан бөлінетін сыйақыларға табыс салығы салынбайды. Бұл жинақтау салымының өзге салымдардан ең үлкен айырмашылығы. Бірақ бұл жерде ескере кететін нәрсе – салым тек білім алу мақсатында ашылуы

тиіс. Ал егер білім алу мақсатынан өзге мақсатқа жұмсалатын бол-са, онда мемлекет тарапынан сыйақы төленбейді. Егер бала мем лекеттік грантқа түсетін болса, онда салымшының қаржысы өзіне қайтарылады және мемлекеттік сыйақы да қоса беріледі.

– Жүйе бойынша қандай банк­терден салым ашуға болады? Жал пы, салым ашудың қыр­сы­ры ту ралы әңгімелей отыр саңыз.

– Қазіргі күні екінші деңгейлі үш банк салымшыларға қызмет көрсетуде. Олар – «Халық банкі», «Нұрбанк» және «Цеснабанк». Салым ашу үшін әрбір ата-ана бастапқы жарнасын төлейді. Ол «Халық банкінде» 15 мың теңге, ал қалған екі банкте 6 мың теңгенің көлемінде. Салым ата-ананың не баланың атына ашылса да екі-ақ түрлі құжат қажет. Біріншісі – баланың туу туралы куәлігі не пас-порты, екіншісі – ата-ананың жеке куәлігі не паспорты. Содан соң банк қызметкері жинақтау мерзімін, оқуға ақы төлейтін кезге дейін қажет болатын соманы белгілейді. Бірақ, салымшы мүмкіндігіне қарай салымды толтырып отыратын қаржысын өзі көрсетеді.

– Салымды қанша жылға ашу ға болады? Біздіңше, ата­ана­лар дың көбін қаржымыз қан ша­лықты кепілдендіріледі деген са-уал мазалайды.

– Салым ең кемі үш жылға ашы-лады. Ал ұзақтығы көрсетіл меген. Ол – он, он бес, жиырма жыл бола беруі мүмкін. Мемлекеттік сыйақы жиырма жылға дейін төленеді. Сондай-ақ , ек інші деңгейлі

банктердің де сыйақысы түрлі экономикалық жағдайлармен бай-ланысты өсіп отырады. Мысалы, жүйе бастапқы жұмысын бастағанда банктер сыйақысы 6-8 пайыз ғана болатын. Қазір ол 14 пайызға дейін өсті. Айта кетейік, осы күні 214 студент осы жүйенің, банкте ашыл ған салымның қаражатымен білім алып жатыр. Сонымен қатар, оқуға қажетті ақшаның жартысы ғана жиналған жағдай да болады. Ондайда біздің қоғам өзі кепіл болып банктен елу пайыз қажетті қаражатты несиеге алып береді. Кепілдендіру мәселесіне келер болсақ, әрбір салымшының қара-жаты 10 миллион теңгеге дейін кепілдендіріледі.

– Жүйенің жұмыс істеуі үшін сіздердің акционерлік қоғам­дарыңыз белсенді қызмет еткенін бі леміз. Бұл орайда, қандай қиын­дықтар орын алды? Қазіргі күнде де шешілмеген мәселелер бар ма?

– Қиындық дегенде техникалық қиындықты ғана айтуға болатын шығар. Жүйе жаңа, заң жаңа. Біз өз жүйемізді басқа да мемлекеттік ор-гандармен біріктіруіміз қажет бол-ды. Осы тұрғыда ептеп қиналдық. Қазір ондай мәселе жоқ.

– Мемлекеттік білім беру жи­нақ тау жүйесіне жеке ата­аналар­дан басқа заңды тұлғалар салым аша ала ма?

– Иә. Бұл орайда С.Назарбаева ханым басқаратын «Бөбек» қорын жақсы мысал етіп көрсетуге болады. Ол кісінің бастамасымен 8 мыңдай жетім баланың атына салым ашыл-ды. Енді ол балалар мектепті бітірген кезде қандай да бір оқу орнына түсуі үшін қиналмайтын болады. Сол сияқты, басқа да ұйымдар немесе қоғам қайраткерлері, зиялы қауым өкілдері, қалталы кәсіп керлер бала-лар үшін салым аша алады.

– Мазмұнды әңгімеңізге рах-мет.

ӘңгімелескенМарат АҚҚҰЛ,

«Егемен Қазақстан»

мәселенің мәнісі қайырымдылық қағидаттары

білім. бағдарлама. білік

Оқимын дегенге мемлекет жасайтын жақсылықтар көп

«Бесіктен бастап білім ізде» дейді қазақ даналығы. Білімнің маңыздылығы осыдан­ақ көрінеді. Жаһандану дәуірінде білімнің шекарасы кеңейді, мазмұны артты. Әйтсе де, нарықтық қоғамның қыспағы, жыл сайын бөлінетін мемлекеттік гранттың шектеулілігі әрбір қазақстандық жастың білім алуына мүмкіндік беруі де екіталай. Мемлекет осы тығырықтан шығудың жолын қалай тапты? Бұл туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне қарасты «Қаржы орталығы» акционерлік қоғамының президенті Рамазан ӘЛІМҚҰЛОВ айтып берді.

Сүлеймен МӘМЕТ,«Егемен Қазақстан»

Айтулы іс-шараға 700-ден астам қатысушы тірке ліпті . Олар дың ішінде 70-ке жете-қабыл халықаралық маман-дар мен сарапшылар бар екен. Оған қоса «Назарбаев зият кер-лік мектептерінің» стра тегия -лық серіктестері: Кем бридж уни-верситеті және Кем бридж мек-тептерінің стра те гия лық серік-тестері орта лы ғы (Ұлы британия), Лон дон уни вер ситеттік колледжі (Ұлы бри тания), СіТО Педаго-гикалық өл шеуіштер инс титуты және Ха лықаралық мектептер кеңесі (Ни дерланд), Джонс Хоп-кинс уни верситетінің Дарынды балалар орталығы (АҚШ), соны-мен қатар, Массачусетс техно-логия институты, Пенсильвания, Мичиган, Аризона штаттары уни верситеттерінің профессор-лары мен Экономикалық ынты-мақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) өкілдері, Жа понияның ин новациялық мек тептер жүйесі, СКОЛКОВО инновациялық орта лығы, «PASCO scientific», «Educational Solutions», CTY International өкіл дері қатысты.

Алғашқы сөзд і Мәжіл іс

депутаты, заң ғылымдарының докторы Бақытжан Әбдірайым алып, Отанымыздағы білім мен ғылым жүйесінің заңнамалық тұрғыдан қамтамасыз етілуі тура-лы жан-жақ ты айтты. Ал қазақтың айтулы қыздарының бірі, бүкіл саналы өмірін елдік білім ісіне арнаған Шәмшә Беркімбаева тәу елсіздік берген бақ пен ба-қытты баяндай келіп, ұлт қазы-насын ұрпаққа үйрету жайына тоқталды. Ал «Назарбаев зият-керлік мектептері» дербес білім беру ұйымының басқарма төр-айымы Күләш Шәмшидинова төр ткүл дүниедегі озық білім берудің тозығын ысырып, озығын талқыға салып, ұлттық үлгімен үйлестіре отырып оқушыларға жеткізу мәселесіне тереңдеп ба-рып, бұл конференция аясында қазақстандық және халықаралық сарапшылардың 5 пленарлық, 50-ге жуық секциялық отырысы бо-латынын, бұған қоса 165 баяндама жасалатынын алға тартты. Ол, со-нымен бірге, Тәуелсіздігіміздің 25 жылында жеткен өрелі істерімізге, өрісті жұмыстарымызға тоқталып, жиынның негізгі мақсаты мұға-лімдер мен зерттеушілер, әлеумет пен Қазақстанның білім беру сала-сына маңызды тәжірибені бейімдеу

және тарату, ол үшін осындай тиімді диалогтардың қа жеттігін тілге тиек етті. Бұрын ғы конфе-ренцияларда орта ға салынған озық үлгілер қазір Ота нымызда шешімін тауып жат қанын, «Назарбаев зият-керлік мектептері» дербес білім беру ұйы мы 2016 жылдан Эконо-микалық ынтымақтастық және даму ұйымының «Білім беру-2030» жобасының Қазақстандағы үйлестірушісі болып табылаты-нын, бұл Отанымыздағы білім беру жүйесіне септігін тигізетінін жеткізді.

«Назарбаев Университет» дер-бес білім беру ұйымының пре -зиденті Шигео Катсу ұлттық брендке айналған әрі қазақстандық жоғары білім жүйесінің әлемнің ең үздік тәжірибесін біріктіретін оқу ордасының өткені мен бола шағына талдау жасаса, Қазақ станның Еңбек Ері Аягүл Мира зова ағарту ісінде «Мәңгілік Ел» идеясын ұл-қыздың санасына сіңіру жайын қозғады. Халық аралық басқосуда бұдан өзге де азаматтар елдік істі еселеп арттыру жолында өздерінің байламдарын ортаға салды.

Конференцияға қатысушы-лардың кейбір толғақты ойларына тоқталар болсақ, олар ғылым әлемін білім беру ісіне тартуды, мектеп-те әркез әділеттілік ор нату жайын, білім саласына бөлінген қаржыны тиімді пайдалануды қадағалау тұсын алға тартып, кейде оқыту технологиясы деп айту бар да, оны пайдалану үйлесе бер мейтінін, оқу мен оқытудың тиімділігін жетілдіру, оқушының б іл імін т ікелей бағалауды да атады. Қазіргі дәуірде

Интернеттің рөлі зор екенін, әр оқушыға бер ген тап сырма жауабын тіркеп отыруға мүмкіндік молын, пси хологиялық жағынан бала ларды қадағалау қапы қалдырылмайтынын еске салды. «ХХІ ғасыр оқушылары қалай болу керек? Оларға нені оқыту қажет? деген сұрақ та талқыға түсті. Айталық, бұл ғасырдың бүгіні ертеңге ұқсамайтын жаға ласты сәтте оқушыны білім бере отырып тәрбиелеу, қоршаған әлем мен жете таныстыру, бүгін ба ла болғанмен ертең есейетінін еске салу да сара-ланды.

Сонымен бірге, академиялық пәндерден өзге пәндер бойын-ша сабақтар енгізу жөніндегі зерттеулердің қорытындылары алға тартылды. Профессор Колин Маклафлиннің (Ұлы британияда) мектептегі оқу шылардың акаде-миялық үлге ріміне және ұлттық білім беру жүйесінің сапасына әсер ететін аса маңызды фак-тор білім сапасы екенін атап, ондағы мұғалімнің рөлін ерек-ше бағалайтынын жет кізді. Білім жүйесін рефор малауда немесе мектептегі оқыту тәжірибесін же-тілдіруде мұға лім нің атқаратын жұмысын бөліп қарау қажеттігін еске салған ол, педагогті орын-даушы деп ұқпай, білім реформа-сын жүзеге асырушы деп қарап, олардың ұсынысын да ескеріп отырудың нәтижелі болатынын еске салды.

Әлемдік білімнің озық үлгіле-рін қазақ топырағына әкеліп, ұлт тық біліммен ұштастырып жатқан «Назарбаев зияткерлік мектептері» дербес білім беру

ұйымының қазіргі жинақтаған тәжірибесі отандық білім беру ұйымдарына біртіндеп таратыла бастады. Мұның оң нәтижелерін алқалы жиынға қатысқандар жан-жақты дәйектермен атады. Ең бастысы, қазақстандық дәс-түрді сақтай отырып, ең мық ты әлемдік тәжірибе мен жаңа тех-нологияларды ұтымды қолда-нып, білім беру саласының өкіл-дерімен іскерлік диалог құру өз нәтижесін бермей қоймайды. Бұл жұмыстың болашақта ұрпаққа бе-рер тағылымы мол болары сөзсіз.

Конференцияның аясында алуан түрлі тақырыптық көр-мелер ұйымдастырылып, жан-жақ ты қамтылған баяндамаларды алдағы уақытта кітап етіп шығару мәселесі өз шешімін табатын кө-рінеді. Секциялық отырыстарда отандық білім берушілер мен шет елдік зерттеуші-ғалымдар оқу ісіндегі өзгерістер мен инновация-лар, сала бойынша көшбасшылық, көптілді меңгеру, бастауыш білім, оқу мен оқыту, мұғалімдердің зерттеу жұмыстары, білім сапа-сын бағалау, балалар тәрбиесі, білім беру ресурс тары, отбасы қауымдастықтары және қоғам, тағы басқа тақырыптар бойынша пікір алмасып, ой бөлісті.

Ендігі жерде, бұл алқалы жиын-да айтыл ған мәселелер тәжірибеде қолданыс тауып, ұлттық үлгімен үйлесіп жатса, отандық білімде де өз орнын таппақ.–––––––––––––––

Суреттерді түсіргенЕрлан ОМАРОВ,

«Егемен Қазақстан»

Педагог – орындаушы емес, реформаны жүзеге асырушы

Мира БАЙБЕК,«Егемен Қазақстан»

2007 жылдан бері Қазақстандағы ең қайырымды жандарды мара-паттайтын «Алтын жүрек» сый-лығы биыл оныншы рет өтіп отыр. «Бауыржан» қайырымдылық қоры ның ұйымдастыруымен қолға алынған бұл жоба еліміздің барлық аймақтарын қамтиды.

«Мейірімділік жан жылуы бар жерде мекендейді. Сондықтан мен үшін халықтың бұл сыйлық жайлы жылы лебіздерін естіп, қайырымдылық жолында жүрген адамдардың жыл санап артып келетіні қуантады. Биылғы 10 жыл дық мерейтойлы сыйлық өзінің шынайы алтын жүрек ие-герлерін тапты деп ойлаймын», деп атап өтті «Алтын жүрек» сый лығының бас үйлестірушісі Гүлзат Сахова.

Салтанатты рәсімнің «Жетім балаларға көрсеткен көмегі үшін» атты алғашқы аталымның иегері Рада Хайрушева болды. Қайырым-дылық іспен 2012 жылдан бері айналысып жүрген Рада Хай-рушеваның перзентханадағы жағ-дайы жоқ аналарға түрлі шаралар ұйымдастырып, киім-кешектер жинап беретін бастамасына уақыт өте келе ерікті қала тұрғындары да ат салысып, «Қол ұшы» атты мейірбан жандардан құралған топ құрған екен. Сол уақыттан бері 250-ге тарта әр түрлі жетім бала-ға көмекке бағытталған шаралар өткізілген.

«Мүгедек жандарға көрсеткен қамқорлығы үшін» атты екінші аталым бойынша «Үміт-Надеж-да» қоғамдық ұйымының басшы-сы, I топтағы мүгедек Дүйсен ғали Оспанов марапатталды. Өзді-гінен жүріп-тұру мүмкін дігі нен айырылған мүгедек жан дарға қолдау көрсету үшін 120 мүм-кіндігі шектеулі адамға арнап ұйым құрған Дүйсенғали Оспанов «Полиграфиялық дизайн», «Тігін шеберлігі», «Ағылшын тілі» сын-ды тегін білім курстарын ұйым-дастырған. «Мен өзге мүмкіндігі шектеулі жандардың жағдайын өзім осы жағдайға түскеннен соң түсіндім. Сондықтан, қайырым-дылықпен айналысып, осы жарым-жан адамдардың өмірге деген құлшыныстарын арттыру жолында еңбек етуді мақсат тұттым», деп қуанышымен бөлісті Дүйсенғали Оспанов.

Қарағанды облысы, Ұлытау ауданында 35 жылдан астам уақыт бойы медицина саласында қызмет етіп жүрген Ұлмекен Қожасова «Денсаулық сақтау саласына қос-қан үлесі үшін» аталымымен ма-рапатталды. Ол медицинаның бар лық түрі бойынша тегін қызмет көрсетіп, талай адамды ажал аузы-нан арашалап қалған жан.

Ал «Ардагерлерге көрсеткен көмегі үшін» аталымы Алматы қаласының тұрғыны, 1991 жыл-дан бері ардагерлер ұйымында ерікті болып жүрген, 2010 жылы «Мирине» атты ұйым ашқан, Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне меди циналық, әлеуметтік жәр дем көр сетіп тұратын Күләш Сарсем-баеваға бұйырды.

Қазақ күресінің майталманы Жақсылық Үшкемпіров «Спорт саласының дамуына үлес қосқаны үшін» аталымы бойынша лауреат атанды. Жақсылық Үшкемпіров Алматы облысындағы «Мыңбаев» елді мекенінде балабақша мен кішігірім жатақхана ғима ратының бой көтеруіне себепші болған. Сонымен қатар, кәсіпкер ауыл бала ларына спорт мектебін са-лып, бүгінде 300-дей жас жет-кіншектің самбо, дзюдо, бокс сияқ ты спорт түрлерімен айна-лысуына мүмкіндік беріп отыр. Олимпиада чемпионы сахна төрін де тағы бір мәрттік таны-тып, ар баға таңылған екі бишіге бір-бір тұл пар атады.

Ал өз қаражатына Шу қаласын-да заманауи екі балабақша салған кәсіпкер Никон Ким «Білім сала-сына қосқан үлесі үшін» жүлдесіне лайық деп танылды.

Жүлделер қатарына кейінгі жылдары ғана қосылған «Қазақ-станның өркендеуіне қосқан үлесі үшін» аталымы бойын-ша Ирландияда қайырымдылық қоры ның негізін салушы Фиона Коркоран марапатталды. Ол Қазақстанға арнайы келіп Семей қаласында 30 адамға арналған хос пис құрылысының жүзеге асы-рылуына себепші болған. Фиона Коркоран бүгінде қазақстандық хоспис тұрғындарына тұрақты түр де материалдық көмек қолын созып тұрады.

Үлкен іске – үлкен марапат демекші, «Мейірбандар клубы» арқылы танымал болған Гүл-мира Әбдірашева «Жылдың қайы-рымды адамы» атағын иеленді. Гүлмира Әбдірашева құр ған клуб Қазақстанның 7 ірі қала сында 130 мың еріктінің басын біріктіріп, жалғызбасты қарт жан дарға, тұр-мысы төмен отба сылар ға, көп-балалы отбасыларға, үй-күйсіз қалған жануарларға қамқорлық көрсетіп, түрлі ауқым ды шаралар өткізіп жүр.

Биылғы жылдың қайырым-дылық жолындағы ең айтулы шараға жиналған қауым елімізге белгілі өнерпаздардың ән-шашуын тамашалады. Ал әнші Роза Рым-баева Шымкент қаласынан арнайы шақырту алған, көз жанарынан айырылған кішкентай қызбен бірге ән салып, бүлдіршіннің арманын орындады.

АЛМАТЫ

«Алтын жүрек» сыйлығы табыс етілді

Алматы қаласындағы Абай атындағы Мемлекеттік опе-ра және балет театрында «Алтын жүрек» сыйлығының 10­шы мерейтойлы салтанатты марапаттау рәсімі өтті.

– дейді БҒМ-ға қарасты «Қаржы орталығы» АҚ-тың президенті Рамазан Әлімқұлов

Қазақ үшін тәңірдей тәу ететін Тәуелсіздіктің 25 жылды­ғына орай, «Назарбаев зияткерлік мектептері» дер-бес білім беру ұйымы елордада халықаралық ғылыми­тәжірибелік конференция өткізді. Мұндай алқалы жиын дәстүрге айналғанын айта кетсек дейміз. Биылғы дидарласудың тақырыбы «Білім берудегі өзгерістер аясын кеңейту: апробация мен тарату» деп аталады.

8 29 ҚАЗАН2016 ЖЫЛӘЛЕУМЕТ

Ертең – Әлеуметтік қорғау жүйесі қызметкерлерінің күні

Қайрат ƏБІЛДИНОВ,«Егемен Қазақстан»

Бұл бағдарламаның негіз гі мақсаты – жоғары оқу орын-да рының, колледждер мен лицейлердің түлектеріне мем-лекет тарапынан қосымша қолдау көрсету. Қазір жұмыс беру шілердің көбі тəжірибесі жоқ жас мамандарды жұмыс-қа алуға құлықсыз екені жасы-рын емес. Бастап жұмыс істе-месе, ол тəжірибе қайдан ке-леді? Сондықтан, бұл жерде мемлекеттің араласып, жас ма-ман ның тауын шақпай, жұмыс табуына, тəжірибе жинауына септесуі аса қажет. Жұмыс беру-ші де жас мамандар арасынан өз көңілінен шығатын, сенім арта алатын, жігерлі маманды таңдап ала алатындай болуы керек.

– Бағдарлама шарты бо-йынша, жас маман меншік тү-рі не қарамастан, кез келген ұйымда тəжірибеден өте алады. Мемлекет оған ай сайын 34 686 теңге көлемінде жалақы төлеп отырады. Ал жұмыс беруші оның жұмыс ретін, міндеттер көлемін белгілеп, мемлекет бөлген еңбекақының үстінен қосымша ақы төлеуіне бола-ды. Осылайша, алты ай бойы тəжірибеден өтеді де, содан кейін жұмыс беруші қаласа, жас маман келіссе, ол тұрақты жұмысқа қабылдануы мүмкін, – дейді Қарағанды қаласының əкімдігіне қарасты Халықты жұмыспен қамту орталығы ның директоры Нұрлан Баянов.

Жастардың тəжірибеден өтуі мемлекеттік бюджеттің жұмыспен қамту бағдарламасын жүзеге асыруға арнаған қаража-ты есебінен жүзеге асырылады. Тəжірибеден өткізуге келіскен кəсіпорын, келісімшарт талабы бо йынша, жас маманға жетекші тағайындауға, оны техникалық қауіпсіздік жөніндегі нұсқау-лықпен таныстыруға, керек болған жағдайда арнайы киім-кешекпен, құрал-саймандармен қамтамасыз етуге міндетті. Ал тəжірибеден өту мерзімі

а я қ т а л ғ а н н а н к е й і н ж а с маман ға мінездеме беріледі. Қалай болғанда да, жастар тəжірибесінің мерзімі алты ай-дан аспауы тиіс. Осы уақыт ішін де жас маман өзі оқыған мамандықтың практикалық қырларын танып, білім-білігін мейлінше арттырып, өзін-өзі көрсетіп, алдағы уақытта жұмыс берушінің талабынан шыға ала-тындай, сенімін оята алатын-дай дəрежеге қол жеткізуі ке-

рек. Талпынған, ертеңгі күнін ойлаған жастар бұл мақсаттың үдесінен шығуы тиіс.

Бұл бағдарлама жастардың өз əлеуетін бағамдап, келешек-ке қадам жасауына, өз мүм кін-діктері мен білім-білігін таны-туына тамаша мүмкіндік беріп отыр.

Биыл Қарағандыда «Жастар тəжірибесі» бағдарламасына оқу орындарының 322 түлегі қа тыс ты. Солардың жар ты-

сы тəжірибеден өту мерзімі аяқталғаннан кейін тұрақты жұмысқа қабылданды. Солар-дың бірі – балқаштық Қай сар Қарабалин. Ол жастар тəжі ри-бесінен ойдағыдай өтіп, кəсіп-орын басшыларының сенімін ақтады.

2010 жылы Балқаш гумани-тарлық-техникалық колледжін техник-механик ма мандығы бойынша тəмамдап, одан кейін 2014 жылы Қарағанды мемлекеттік техникалық уни-верситетінің машина жасау факультетін бітірген Қайсар жылдан артық уақыт бойы мамандығы бойынша тұрақты жұмыс таппай жүріп қалған еді. Сөйтіп жүргенде «Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» мемлекеттік бағдарламасының

ая сын дағы «Жастар тəжірибесі» туралы естіп, бірден Қарағанды қаласы əкімдігінің Халықты жұмыспен қамту орталығына барған. Мұндағы мамандар ұсынған бірнеше кəсіпорындағы бос жұмыс орындарынан ол «Эксперименттік зауыт №1» жа уап кершілігі шектеулі серік-тестігін таңдап алады.

Өзіне жүктелген мін дет тер-ді тың ғы лықты, үлкен жауап-кершілікпен атқара білген жас

маман тəжірибеден өту мерзімі аяқталар-аяқталмастан, өндіріс орнының металл бұйымдар учаскесіне шебер ретінде жұ-мыс қа қабылданды. Ол-ол ма, арада жарты жылдай ғана өткенде, Қайсар осы учаске нің басшысы болып тағайындалды.

– Мен алдымен жас ма-ман дардың, оқу орындары түлектерінің жұмыспен қам-тылуына ерекше көңіл бөліп отырған тиімді мемлекеттік бағдарлама үшін Үкіметімізге алғыс айтамын, – дейді Қайсар Қарабалин.

Жұмыспен қамту орталығы жастарға ғана емес, адал еңбек-пен табыс тапқысы келетін кім-кімге де жұмыс қа рас ты-руға əрдайым дайын. Қазір орталықтың мəліметтер база-

сында екі мыңдай бос жұмыс орны бар. Оның ішінде сан түрлі мамандықтар бар, келіп танысқысы келетіндер үшін есік ашық. Тұрақты жұмыс тапқысы келген жанға жалғыз мемлекет көмегі аздық етеді. Ең алдымен адамның еңбек етуге құлшынысы, мақсатына жетпей тынбайтын табандылығы бо-луы шарт.

ҚАРАҒАНДЫ

Ғалым ОМАРХАН,«Егемен Қазақстан»

«Əкесі мен қызы болар» деп ойладым. Адам көрмегендей тесіле қарап қалсам керек, əйел əуелі амандасып алды да:

– Бұл кісі көзі көрмесе де, құлағы естімесе де, тесіле қараған адамды сезіп қояды, – деді.

Қапелімде қандай жауап айтарымды білмей, сасқалақтап қалдым.

– Айыпқа бұйырмаңыздар, жаман ойым жоқ, – дедім. Аузыма түскені осы болды. – Əкең екеуңізді ренжітсем, кешіріңіздер.

– Бұл кісі əкем емес. Бірақ, əкемдей болып кеткен кісі. Бір-бірімізге бауыр басқанымыз соншалық, аптасына екі-үш мəрте жолықпасақ, сағынып қаламыз. Арасында осылай таза ауаға шығып, серуендейтініміз бар. Ауа райы жақсы күндері ағамыздың көңіл-хошы болып, ағыл-тегіл əңгіме айтады, бір желпініп, кең тыныс-тап қалады. Балдақпен жүру қиын болса да, орындықта отырғанды қаламайды, аяңдап серуендегенді жақсы көреді. Үйге қайтқысы келмейді.

«Үлкен кісінің мінез-құлқын əбден біліп алған екен-ау», деп ойладым. Осы сəтте ағамыз тіл қатты:

– Қызым, таныстардың бірін жолықтырдың-ау деймін. Мен танымаймын ба?

– Жоқ, аға, сіз танымайсыз. Қатты дауыстап айтты. Сосын маған қарап:– Бұл кісі мені «қызым» дейді. Жақын бауыр-

ларым мен туыстарымның барлығын біледі. Жақындарымның бірі ме деп жатқаны ғой.

Аяңдап алға қарай қозғалдық. Əңгімесін жалғастырды.

– Мен əлеуметтік қызметкермін. Аға мыз-дың зайыбы 2006 жылы қайтыс болған. Сол ауыр қайғыны көтере алмай, қан қы сы мы қатты көтеріліп, жүрек талмасына ұшы рап, көзі көрмей, құлағы естімей қалған. Бала-шағасы бар, жеке-жеке отбасы, олар бас қа қалада тұрады. Əйелі осы Астанада жерленгендіктен, басына барып тұрады. Ба ла лары тұрып жатқан Алматыға қоныс аудармауының себебі сол. Он жылдай болып қалды, мен бұл кісінің қамқоршысымын.

Оның əңгімесі мені қызықтыра түсті. Журналист екенімді айттым. Ескі таныстардай əңгімеміз жарасып барады. Өзінің де, ағаның да аты-жөнін айтты. Бірақ, көпке жария етпеуді өтінді.

– Біздің аты-жөнімізді келтірудің қажеті жоқ. Журналист екенсіз, газетке жазуға тиісті мəселені айтайын. Көпшілікке ой тастау үшін.

– Айтыңыз.– Мүмкіндігі шектеулі жандар он екі

мүшесі сау болмағанымен, осы қоғамның мүшесі. Арбаға таңылған немесе көз жана-рынан айырылып, балдаққа сүйенген адамды көрсек, үлкеніміз де, кішіміз де тоқтай қалып, тесіле қараймыз. Мұндай жағдай олардың көңіліне қаяу түсіреді, жүрегін жаралайды. Əрине, қажет болып жатса, демеп, көмектесіп жіберген дұрыс. Бірақ, қол-аяғы сау адамдар оларды да өздеріндей көруі тиіс. Мүсіркей, тесіле қараудың қажеті жоқ. Оларда да на-мыс бар. Əрі-бері ағылған адамдардың ара-сында оқшау болмауы керек. Дүкенге не-месе тұрғын жайға, демалыс мекемелері мен басқа да орындарға олар басқалардың қатарында, көппен бірге емін-еркін кіріп шығуы тиіс. Оларды өзіңіз секілді күнделікті тіршілікпен əрі-бері ағылған адамдардың бірі деп ойлаңыз. Тіпті, дамыған шетелдерде мүмкіндігі шектеулі адамдар көппен бірге ке-зекке де тұрады ғой. Кезексіз өткізуге талап қылсаңыз, намысын таптағандық, қорлағандық болып табылады. Өйткені, олар да кезекте тұрған көп адамдардың бірі. Жеткізе алдым ба ойымды?

– Ойыңызды түсіндім.Осы əңгіме ой салды. Əлеуметтік қыз-

меткер мыңдаған мүмкіндігі шектеулі жандардың жан дүниесіндегі сырды ақтарып салғандай болды маған. Ағаға қарап тұрып: «Қапаланбаңыз, қария» дегім келді. Шынында да күнделікті тіршілікте мəн бермейтін мəселе ғой бұл. Осындай ой тастап отырған əлеуметтік қызметкерді айтсаңызшы!

Жаны жабырқау жандардың жан дүниесіне үңіліп, біте-қайнасып, қиындығына төзу де екінің бірінің қолынан келе бермейді-ау, сірə. Əлеуметтік қызметкер тек күтуші ғана емес, ол елгезек, мейірімді, жан-жақты білімді, адамдардың психологиясын жақсы меңгерген маман болуы керек. Ондай өз ісіне ақ-адал əлеуметтік қызметкерлердің арамыз-да көп екеніне күмəніміз жоқ. Оларды ертеңгі төл мерекелерімен құттықтап, адамдардың алғысына бөлене берулеріне тілектестік білдіргіміз келеді.

Ќапаланбаѕыз, ќария

Гүлнар ПАРМАНОВА,Тараз қаласының тұрғыны

2000 жылы Жамбыл облы-сында бар-жоғы 15 мəдениет үйі мен клуб болған екен, қазір – 199. Ал 1999 жылы 21 ғана кітапхана болса, бүгінгі таңда – 287. Яғни, қазір Жамбыл өңірінің өнері мен мəдениеті ерекше өркендеді. 545 мəдени мекеме халыққа қыз-мет көрсетіп отыр. Бұл – Тəу ел-сіздіктің тартуы.

Тəуелсіздік туы желбірегелі бері Жамбыл облысында 92 жаңа білім нысаны іске қосылған. Оның 71-і мектеп, 20-сы балабақша, 1-еуі колледж. Осының арқасында 46

тозығы жеткен, 8 үш ауысым-ды, 10 орын тапшылығы бар, 7 ыңғайластырылған ғимаратта орналасқан мектептер мəселесі шешілді.

Тəуелсіздік жылдары тек Та-раз қаласының өзінде 11 мек-теп, 56 мектепке дейінгі мекеме, екі мектептен тыс балалар шы-ғармашылығы орталығы, ал ты денсаулық нысаны, бір мə де ниет жəне алты спорт кешені пай-далануға беріліпті. Əрине, бұл жағ дайлардың бəрі – Елбасының ел болашағына жасап отырған үлкен қолдауы, қамқорлығы.

Жамбыл облысы

Аға буын өкілдерін қолдауға бағытталған үлкенді-кішілі шаралардан мəслихат депутаттары шет қалған емес. Олар айлық барысында тұрмысы төмен отбасылар мен жалғызілікті жандарға 5 миллион теңге көлемінде материалдық көмек көрсетті Тегін дастарқан жаю, азық-түлік пакеттерін тап-

сыру, əлеуметтік мұқтаждықтарын шешу жүйелі түрде ұйымдастырылды. Юрий Шоль, Сейілбек Махметов, Ерлан Алпысов, Сергей Тимофеев, тағы басқа халық қалаулылары ерекше ілтипат білдірді. Петропавл ауыр машина жасау зауытының бас ди-ректоры Қуаныш Бишімов асырауында балалары бар «Асыл ана» мүгедек əйелдердің қоғамдық ұйымының есепшотына 100 мың теңге аударды. Тайынша аудандық ауруханасының бас дəрігері Анатолий Рафальский медициналық мекемелерде «ашық есік күнін» өткізіп, 200-ден астам адамның денсаулығын тексерді. Бірнеше зейнеткерге тонометр сыйлады.

Ізгілік акция барысында депутаттардың бас бо-луымен аудандарда, елді мекендерде де мерекелік іс-шаралар өткізіліп, соғыс ардагерлері, тыл еңбеккерлері кеңінен қамтылды. Көп жылғы қажырлы еңбектері бағаланып, түрлі тартулар жасалды.

Зурəш АХМЕТОВА, облыстық мəслихаттың

баспасөз хатшысыСолтүстік Қазақстан облысы

2000 жылдан бастап елімізде экономикалық-əлеу мет тік оң өзгерістер білініп, эконо мика тұрақтана бастады. Əрине, біздің об-лыс та уақыт тың осы өзгерістерінің ешқай сысынан шет қалған жоқ. Еліміз дің аймақтарындағы секілді, Қостанай өңірінде де кедейлік пен жұмыссыздыққа қарсы жұмыстар жүргізілді. Ол үшін еліміз бо-йынша кешенді, жұмыспен қамту бағдарламасы жасалды. Ал 2008-2011 жылдары елімізде жұмыспен қамту жүйесін жетілдіру жөнін дегі шаралар жоспары өмірге келді. Мұның өзі көптеген шара ла рды қамтыды. 2009 жылы Елбасы ның тапсырмасы бойынша аймақтардағы жұмыспен қамту дың жəне кадрлар-ды қайта даяр лаудың стратегиясы, яғни, «Жол картасы» жасалды.

Міне, елімізде азаматтар-ды жұмыспен қамту жұмыстары бүгінге дейін осылай жалғасып келеді. Облыстың аудандары мен қалаларында 2020 жылға дейінгі жұмыспен қамту бағдарламасын жүзеге асыру үшін 20 орталық құрылып жұмыс істейді. Онда 134 əлеуметтік қызметкер азаматтар игілігі үшін көптеген шаралар-ды үйлестіріп отыр. Бүгінде осы орталықтардың күш салуымен 40 мың адам жұмыспен қамтылды, 3900 адам нарық сұранысына орай

мамандыққа қайта даярланды, 1787 адам шағын несие алып, өз ісін дөңгелетті. Жыл аяғына дейін жұмыс орнын тапқандар 18 мың адамға жететін болады.

Əлеуметтік сала қызметі тек жұмыспен қамтумен шектелмейді. Өңірде мүгедектердің, мүмкіндігі шектеулі жандардың жағдайын жеңілдетіп, олардың басқалармен тең сезініп, қоғамға араласуы үшін жүйелі жұмыс үзілмейді. Мүгедектердің əлеуметтік орын-дарға жəне өмірлік маңызы ба сым салалар қызметіне ке де р гісіз жетуі үшін облыста əлеуметтік нысандар мен кө лік инфрақұрылымдарына пас порттау жүргізілген бола-тын. 1568 нысан ның 1166-сы мүгедектерге то лық бейімделуіне дайын бол мағаны анықталды. Бұл шараның уақтылы əрі сапа-лы өтуі үшін 2014-2018 жылдарға арналған өңір лік бейімдеу жос-парын жасаған едік, міне, соның алғаш қы нəтижелері де көріне баста ды.

Бүгінде паспортталған нысан-дардың 63 пайыздан астамы мү-ге дектерге ыңғайлы жағдай қа-лып тастыра білді. Мысалы, инва-т акси қызметі облыста мүмкіндігі шектеулі жандардың алысын жақын етуге себеп болып отыр. Ол бұрын тек Қостанай мен Рудный

қалаларында ғана қызмет көрсетсе, қазір Арқалық қаласы қосылды. Бұл қызметті облыста күніне 600 адам пайдаланады. Мұның сыртын-да жыл сайын 4 мыңнан астам ғаріп жандарға түрлі əлеуметтік көмек-қызмет көрсетіледі. Олар есту протездерін, протез-ортопедиялық, санаторийлерге жолдама, кресло-арба, гигиеналық қажеттер алып тұрады. Олар үшін биыл бюд-жеттен 1,1 миллиард теңге қаржы бөлінді.

Қиын жағдайға тап болған ға-ріп жандарды күту де əлеуметтік сала қызметкерлері атқаратын негізгі жұмыстың бірі. Бүгінде об-лыста ауру жандарды үйіне барып күтумен 26 бөлімше, күндіз қарап, көмек берумен 7 бөлімше айналыса-ды. Сонымен қатар, медициналық-əлеуметтік мекеме алты мың нан астам адамға қызмет көрсетеді.

Халықтың əлеуметтік аз қор ғал-ған тобы қай қоғамда да болған, қазір де бар. Оларға мемлекет тарапынан көмек көрсетіледі. 2016 жылдың тек 9 айы ішінде облыс өңірінде 57 мың адам түрлі əлеуметтік көмек алды. Оған бюджеттен 1 миллиард теңге бөлінді.

Тəуелсіздік алған жылдардан

бері облыста халықтың табы-сы күнкөріс қоржынынан төмен бө лі гінің саны 16 есе азайды. Мысалы, 2016 жылдың алдыңғы екі тоқсанында олардың саны 2,6 пайыздан асқан жоқ, ал 2001 жылы бұл көрсеткіш 42,4 па-йызды құрайтын. Сонымен қатар, кедейлік шегінде өмір сүретін адамдардың саны да 0,2 пайызға дейін төмендеді.

«100 нақты қадам» Ұлт жос-парының 84-қадамын жүзеге асы-ру мақсатында əлеуметтік-адрес-тік көмектің тиімділігін жақсар ту үшін өткен жылы «Өрлеу» жоба-сы бойынша Қостанай қаласы мен Қостанай, Ұзынкөл аудандарын да əлеуметтік көмекті келісім негізінде енгізген едік. Биыл оның ауқымы кеңейе түсті, жыл аяғына дейін осы жобаға облыстағы барлық аудан-дар мен қалалар қосылады. Жобаға қатысушыларға бюджеттен 13 мил-лион теңге бөлінді. Алдағы жыл-дарда берілетін əлеуметтік көмек түрлерінің барлығын да жаңғыр-ту, олардың «Өрлеу» секілді жаңа түрлерін ұсыну жоспарланып отыр. Сонда бүгінде материалдық көмек-ке аузын ашып отыратын отбасы лар өзінің тұрмысын жақсартуға белсе-не кірісетін, мемлекет көмегіне бай-ланбай өзі табыс табатын бола ды. Масылдықтан арылады. Мемлекет тарапынан жасалып жатқан осы игілікті істердің барлығын да əлеуметтік сала қызметкерлері ты-ным таппай атқарады. Олар атқарған тынымсыз жұмыстар арқасында қабырғасы Тəуелсіздікпен бірге қатайған əлеуметтік сала жұмысы нығаяды, қоғам серпіледі, мемлекет мықты болады.

Гүлнар ƏБЕНОВА,Қостанай облыстық жұмыспен қамтуды

үйлестіру жəне əлеуметтік бағдарламалар

басқармасының басшысы

Ќайырымды жандар ќамќорлыєы

Ќабырєасы ќатайєан салаКеңес Одағы ыдырағаннан кейін бұрынғы респуб-ликалар арасындағы экономикалық байланыстар үзілді де, ол экономикалық дағдарысқа əкелді. 90-шы жылдардың еншісіне тиген сол ауыр кезеңдерде күніне 10 мыңнан 17 мыңға дейін жұмысшылар ақысыз демалысқа кетіп жатты, өйткені, кəсіпорындар жабыл-ды, жұмыс орны тоқтаусыз қысқартылды. 1995-1996 жылдары экономиканың құлдырауы шегіне жетті, бір жылда жұмыспен қамту орталықтарынан жұмыссыз қалған 40 мың адам көмек сұрады. Жұмыссыз қалған азаматтарды уақытша қоғамдық жұмыстарға тартқан, жұмыссыздарға жəрдемақы төлеген кездер жұрттың есінде.

Тəуелсіздікке тарту

Қазақстан тəуелсіздік алған алғашқы жылдарда, басқасын былай қойғанда, халықтың еңбекақысы мен зейнетақысын берудің өзі оңай болмағаны белгілі. Қаржының тапшылығы салдарынан əлеуметтік сала күрделі жағдайға тап болғанын білеміз. Арада ширек ғасыр уақыт өтті, қазір бұл саланың хал-ахуалы қалай? Əлеуметтік саланың бүгінгі тынысын өңірлерден келген төмендегі пікірлерден айқындауға болады.

Жастарєа жол ашыќ«Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» бағдарламасы бойынша басым бағыттардың бірі – «Жастар тəжірибесі». Мемлекеттің жан-жақты қолдау көрсетуінің арқасында бұл бағыт бүгінде еліміздің барлық өңірлерінде ойдағыдай жүзеге асырылып, ауыз толтырып айтарлықтай нəтиже беріп отыр.

Зоя БОЗШИНА,Ойыл ауданының тұрғыны,Қараой мектеп-балабақшасының кітапханашысы

Егемендіктің елең-алаң ын-да ауылдық жерлерде қиын дық болғаны рас. Ауыл дан қалаға қа-рай қоныс аудар ғандар көп бол ды. Алай да, Ел басы Н.Назарбаев тың сарабдал саясатының арқасын-да бұл қиындықтар артта қал ды. Шал ғай дағы Қарой селосында да оң өзгерістер жүзеге асты. Ауыл-да заманға сай еңселі мектеп бой көтеріп, жаңа оқу құралдары мен жарақтандырылды. Балабақ ша жұмыс істейді.

Көптен кенеуі кетіп тұрған Мəдениет үйі жөнделіп, ауыл-

дықтарға қызмет етуде. Сапалы байланыс жүйесі бар. Ең басты-сы, ауыз су мəселесі оң шешілді. Қазір таза су əр үйдің аула-сында. Бұған ауылдық тар дəн риза. Бұл бюджетке 37 мил-лион теңгеге түсті. Енді игілігін жұрт көріп отыр. Жаңа дəрігер-лік амбулатория пайдалану ға берілді. Бір сөзбен айтқан да, ха-лық Елбасының алыс ауылдар-ды дамытуға баса назар аударып отыр ғанын айқын сезінуде.

Біздің аудан – ең шалғай аудандардың бірі. Жетпіс жыл бойы қатты жамылғы жолы бол маған ауданға асфальт жол келді. Күні кеше ғана аудан орталығына газ берілді. Осының бəрі тəуелсіздіктің тартуы.

Ақтөбе облысы

Ольга ИСАЕВА,Орал қаласының тұрғыны,əлеуметтік сала қызметінің ардагері

Тəуелсіздіктің алғашқы жылдарында əлеуметтік салада қызмет жасадым. Ыстығы мен суығын өз басымнан өткергендіктен, сол уақыттағы жағдай мен мемлекет тарапынан халыққа қандай əлеуметтік көмек болғаны көз алдымда. Елбасының тапсырмасына орай, атау-лы əлеуметтік көмек белгіленді. Басқа бірде-бір елде баламасы жоқ, тұрмысы төмен отбасыларға арналған осы бір қаржылық қолдау сол тұста оларға үлкен көмек болды.

Қазір де осындай атаулы əлеуметтік-қаржылық қолдау бар, бірақ сол жылдармен салыстырғанда өте аз. Себебі, соң ғы жылдары республика мыз да жаңа жұмыс орындары кө бей ді. Егер тəуелсіздіктің алғашқы жылдарында бір отбасының барлық мүшесі жұмыссыз қалған болса, қазір бұл көрініс келмеске кетті, жұмыссыздар күрт азайды.

Батыс Қазақстан облысы

Күн сенбі. Қоңыр күз үстемдік құрғанымен, ауа райы жаймашуақ. Желкем жел де жоқ. Осындай жай-лы сəтті пайдаланып, бой жазуға сыртқа шыққан бетім еді. Сенбі əрі таңертеңгілік мезгіл болғандықтан шығар, сарғыш түске боялған бақ ішінде серуендеп жүрген жандардың қарасы аз. Айналаға бейқам көз тастап, асықпай адымдап келе жа-тыр едім, қарсы алдымнан екі кісі жолықты. Бірі – көзінде қара көзілдірік, балдаққа сүйеніп, аяғын əрең-əрең басып келе жатқан егде кісі. Екіншісі – оны қолтығынан демеген, елудің шамасындағы əйел адам.

929 қазан2016 жыл айбын

Достық дәнекері

Ерлік – елге мұра, ұрпаққа – ұран

– Ким Серікбайұлы, ел Тәуелсіздігін алып, әскери құрылымдар қайта жасақталып жатқан тұста саланың бел ор тасында жүрдіңіз. Кеңес Одағы құлдырап, дүниені аласапыран жайла­ғандай болған сәтте әскерилердің Ант қабылдау тәртібі мен оның мәтінін бекіту де офицерлік корпусымыз екіұдай күйге түскен көрінеді...

– Иә, мен 1991 жылдың қазан айын-да сол кездегі Мемлекеттік қорғаныс комитетінің төрағасы С.Нұрмағамбетовтің кеңесшісі қызметін атқардым. Арада жар-ты жыл өткен соң Мемлекет басшысының бекітуімен жаңадан құрылған Министрлер кабинеті мен Президент аппаратының жанындағы Қорғаныс бөлімінің меңгеру­шісі болып тағайындалдым. Біздің құзы­ретімізге саяси жағдайды саралау мен соған сай нақты ұсыныстар әзірлеу, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мен күш құрылымдарын біріктіру жағдайларын және олардың құқықтық­құжаттамалық негіздерін жүзеге асыру енді.

Алайда, 1992 жылдары біздің алды-мызда бұдан да маңызды мәселе тұрды. Ол – «ТМД аясында бірыңғай қорғаныс кеңіс тігін сақтаудың қажеті бар ма, жоқ па?» деген сұрақ күн тәртібінен түскен жоқ. Әскерилер өмірінен сыр шертетін «Красная звезда» газетінің «Әскерді бөлу – отпен ойнау» деп айқайлатып тақырып қойып, жазатыны да сол кездер ғой. Қалай десек те, бөліну басталып, қайта құрылымдау қарқын алды. Нәтижесінде, әр республиканың Қорғаныс министрліктері құрылып, олар әскери Ант қабылдаудың жаңа үлгісін әзірлеуге жаппай көшкенде, біздегі офицерлік құрамның арасында бұл мәселе сыздауықтай солқыл дап шыға келді. Мұның түйінін тарқатпай, айналып өту мүмкін емес еді.

– Ол қандай мәселе еді?– Әскерилердің әлеуметтік жағдайы

мен тұрмыс­тауқыметтері болатын. Бұл мәселенің өзектілігі соншалық, офицерлік корпус төтенше жағдайға тап болғандай еді. Қайсыбір республикаларда оларды баспанамен қамту мүлдем тоқтатылды. Жалақыларын да уақтылы төлеу мүмкін болмады. Тіпті, азық­түлік пен жанар­жағармаймен қамту да мұңға айналды. «Ер басына күн туған» осындай шақта Ант қабылдауың керек деп қай офицерге қалай айтасың?!

Кейіннен, Қазақстан мен Ресей прези­дент терінің қатысуымен қаңтар айында Мәскеуде өткен жалпыәскерлік офи-церлер жиынында сөз алған Президент Н.Назарбаев Бірыңғай қорғаныс кеңістігі

туралы ойын салқынқандылықпен салмақ­ты баяндап, Отан қорғаушы офицерлерді сабыр ға шақырды және былай деді: «ТМД елдері қандай қиын жағдай болса да, әск ерилердің әлеуметтік қорғалуын кепілдендіруі керек. Бұл әскерилердің өз міндет терін мінсіз орындауы үшін өте маңызды қадам». Осы жиында Нұрсұлтан Әбішұлы Отан қорғау ісінде ертеректен еңбек етіп келе жатқан офицерлер екінші рет Ант қабылдамайтындығын айтып, бұл мә селенің де түйінін тарқатып берді. Елба­сының осындай парасатты пайымына өз отандастары тұрмақ, ТМД елдерінің әске­рилері де дән риза болғанын айту парыз.

– Мемлекет басшысының сындар­лы саясаты мен дана шешімдерінің бірі – ядролық қарудан бүгінгі бейбіт­шілігімізге кепілдік ретінде бас тартуы дейміз. Сол кездері алпауыт елдермен келіссөздердің қалай өрбігенін көзбен көрген куәгер ретінде өз ойыңызды білдірсеңіз...

– Иә, стратегиялық ядролық күш құрылымының Қазақстан аумағында орналасуы жауапкершілігі жоғары әрі күрделі мәселе болды. Сондықтан да күн тәртібінде бір ғана сұрақ тұрды: Қазақстан ядролық қаруға ие мемлекет бола ма, әлде, оны ел аумағынан шығара ма? Осыған қатысты қоғам ішіндегі пікірталас пен

көзқарастар қайшылығы қалай өрбігенін көпшілік ұмыта қоймаған шығар.

Ал енді келіссөздердің қалай өрбігеніне келер болсақ, оны Елбасының өзінен асы-рып ешкім айта қоймас. Сондықтан да Мемлекет басшысының АҚШ пен болған келіссөзінен кейін жазылған естелігін еске түсіріп көрелік. «1992 жылы АҚШ біздің ядролық қарусыз қалғанымызды қалайтынын ашық білдіріп, байланысқа шықты. Бірақ, менің бір ғана мақсатым болды – алдымен алып мемлекеттер қауіпсіздігімізге кепілдік берсін. Содан кейін біз өз аумағымызда орналасқан ядролық қарудан бас тартамыз», деп жаз­ған еді Елбасы.

Кейіннен Президентіміз мұның мәнісін үш түрлі сатымен былай түсіндірді: біріншісі – Ташкентте өткен Ұжымдық қауіпсіздік келісімшартына қол қойған соң, Қазақстан Ресейдің «ядролық қол­шатыры» астында қалды; екіншіден, АҚШ­пен Ресей біздің елге стратегиялық шабуылдау шы қаруды қысқарту жөніндегі келісімшарттың қатысушысы ретінде қарады; және үшіншісі, Қазақстан қауіп төндіруші қарудан бас тартқаны үшін БҰҰ Жарғысына сай АҚШ тарапынан сенімге ие болды.

Одан бөлек қаншама құжаттар та-раптар арасындағы өте өткір мәселенің

оң шешімін табу жолында күрделі келіссөздердің жүргендігін айғақтайды. Соның бірі – қарудан бас тарта отырып, оның орнын қайта қалпына келтіру шара-сы үшін АҚШ әкімшілігінен материалдық өтемақы алуы Н.Назарбаевтың қиыннан қиыстырып жол таба білетіндігін көрсетті. Бір емес, бақандай бес бірдей алпауыт елдің қауіпсіздікті қамтамасыз ететін кепілдігін алып, Қазақстанның белгілі бір деңгейде қаржылай қолдауға ие болуы сол кезеңдерде тұралаған экономикамызға дем берген еді.

– Енді әңгімені Тәуелсіздіктің алғаш қы жылдарындағы елдің ішкі жағдайына қарай бұрсақ. Жоғарыда айт қан көзқарастар қайшылығы қызып тұрған шақта, Қазақстанда әскери реформаның қалай жүргізілгенін ай­тып берсеңіз.

– 1992 жылдың 8 сәуірінде Президент Н.Назарбаев қорғаныс пен қауіпсіздік мәселелері жөнінде кезекті жиын өткізді. Оған тиісті деңгейдегі санаулы ғана ма-мандар шақырылған болатын. Сол кездегі негізгі мәселелер мен оның шешу жол-дарын ұсынатын баяндама жасау маған жүктелді. Ол жерде әскери ұйымдар ап-паратын қайта құрылымдаудан өткізуге қатысты барлық ұсыныс, пікірлер мен Қарулы Күштер жетекшілігіне үміткерге

қойылатын талаптар, әскери әлеуетті сақтап қалу мен оның инфрақұрылымын дамыту, олардың құқықтық, құжат­тамалық дәреже­деңгейлерін нақтылау сынды ірілі­ұсақты мәселелер жан­жақты талқыланды. Осы жиыннан соң біздер үшін жаңа науқан – әскери ре-форма жүр гізу қажеттілігі туындап, іске кірістік. Құқықтық­ұйымдастырушылық жұмыстары Мемлекет басшысының «Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін құру туралы» Жарлығымен бекітіліп, жүзеге асырылды. Кейіннен, осы Жарлықпен аттас арнайы заң жобасы да қабылданды.

– Естуімізше, сол заң жобасының әзірленіп, талқылануына бастамашы­лардың бірі өзіңіз болыпсыз...

– Біз онда Елбасының тапсырмасын орындап шықтық. Министрлер кабинеті мен Президент аппараты жанындағы Қорғаныс бөлімінің жетекшісі ретінде «Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерін және қорғаныс туралы» заң жо-басын Жоғарғы Кеңеске ұсынғанбыз. 36 баптан тұратын заң жобасын депутаттар 1992 жылдың 21­22 желтоқсанында екі күн бойы талқылады. Оның кейбір бап-тары бойынша қызу пікірталастар болды. Бір қызығы, сол кезде Қазақстанның өз әскерін құруына күмәнмен қараған депу-таттарды да көрдік. Ондай оймен жүрген жандарға М.Қозыбаев, Б.Байтасов секілді білікті маман, кәнігі депутаттарымыз дәйекті дәлелдер келтіре отырып, тәуелсіз ел ретінде әскер құра алатындығымызды айшықтап ұқтырып та берді.

– 36 баптың ішінде ерекше талқы­ланып, есіңізде қалған қай бап болды?

– Ол – 16­бап болатын. Әскерді қаржы­ландыру мәселесін арқау еткен осы бап­қа байланысты көп тартыс, дау­дамай туындады. Бұл өзі қиын­қыстау сол кезең үшін күрделі мәселе болғанымен, өзіміздің қауіпсіздігімізді қамтамасыз ету-де өте­мөте өткір де өзекті еді. Кейіннен есімде қалғаны сол заң Президентіміздің шешімімен қабылданды. Орайы келгенде айта кетейін, «Әкери қызметкерлер мен олардың отбасы мүшелерінің дәрежесі және әлеуметтік қорғалуы туралы», «Әс­керилерді зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» секілді заңдар қорғаныс саласы­ның білікті мамандары Т.Әубәкіров пен А.Рябцевтің таныстыруымен депутаттар тал қысынан өтіп, Мемлекет басшысы тара пынан қолдау тапқан заңдардың бірі болды.

Міне, біз осындай кезеңдерді бастан өткеріп өз ішімізден ұлттық кадрлардың өсіп, жетілуіне қолымыздан келгенше үлес қостық. Осылайша, айқын болжау мен нақты шешімдерді шұғыл қабылдай отырып Жоғарғы Бас қолбасшымыздың б а с т а м а с ы м е н е л і м і з д і ң Қ а р у л ы Күштерін жасақтау ісіне үлес қостық. Тәуелсіздік жылдарында біздің Отан қорғаушыларымыз өзінің шеберлігін шыңдап, кәсіби біліктілігін де арттыр-ды. Материалдық­техникалық жағынан да әлеуетін заманға сай жетіл дірді. Осындай зор мүмкіндіктерге ие, күш­жігері мол біздің елдің сарбаздары алғырлығымен байтақ жер, бейбіт еліміздің тыныштығын күн­түн демей қырағылықпен күзететіндігіне сенімдімін. Осылайша олар бейбіт күннің батыр-лары ретінде өскелең ұрпақ пен бүгінгі жастарымызға үлгі, өнеге болуда.

– Әңгімеңізге рахмет, деніңізге саулық тілейміз.

Әңгімелескен Нұрлыбек ДОСЫБАЙ,

«Егемен Қазақстан»

Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан»

Қазақстан мен Ресей флот тары арасындағы ынты­мақтастықты тереңдете түсу, өзара тәжірибе алмасу мақса­тындағы кездесу аясында 250 экипаж мүшесі Ақтау қа ласын аралап, түрлі спорт­тық сайыстарға қатысты және «Мәңгілік алау» кешеніне гүл шоқ тарын қойды.

Ресейлік теңізшілерді Ақтау портына «Татарстан» зымыран кемесі мен «Град Свияжск» шағын зымыран және теңіз кемесі алып келді. Ресей флотилиясында бұл кемелердің алатын өзіндік орны да, өзіндік тарихы да бар. Ресейлік су үстіндегі кемелер бригадасының командирі Сергей Бабсковтың айтуын-ша, өзге флоттарда мұндай кеме жоқ болғандықтан, «Татар стан» зымыран кемесі бірегей саналса, «Град Свия­жск» шағын кемесі жақ­сы қаруландырылған. 1989 жы лы А.Горький атындағы кеме құрас тыру зауытында

жасалып, 1993 жылы суға жіберілген «Татар стан» кемесі араға он жыл салып Каспий флотилиясы құра мына енді. Теңіз үстінде 260 шақырым қашықтықта жұмыс жасай ала-тын «Уран» ракеталық кешені және шабуылға қарсы екі гранатометі бар кеме қазіргі таңда аталмыш флотилиядағы негізгі кемелердің бірі. 2010 жылы А.Горький атындағы кеме құрастыру зауытында жасалған «Град Свияжск»

шағын кораблі суға 2013 жылы жіберіліп, бір жыл-дан соң Каспий флотилиясы құрамына кірген. Заманауи ар тиллериялық, ракеталық, ша буылға қарсы, зениттік және радио техникалық қару­лармен, сондай­ақ, түнгі мез­гілдерде, ауа райының қо­лайсыз кездерінде де алыс қашықтыққа жұмыс жа­сай алатын «Калибр­НК» ракеталық кешенімен жаб­дықталған бұл кеме өткен

жылдың қазан айында «Ислам мемлекеті» лаңкестеріне қарсы шабуыл позициялары-на қатысқан. Каспий теңізі акваториясынан жасалған

соққы снаряд, жарылғыш құрылғылар өндіретін орын мен қару­жарақ қоймасын жаруға атсалысқан.

Көрші екі елдің теңіз­шілерінің қарым­қатына­сындағы бұл ал ғашқы кезде-су емес. Әскери оқу­жаттығу немесе достастық кез десу мақсатында жиі кезде сетін екі елдің теңізшілері бұдан бұрын 2014 жылы Ақтауда бір лескен оқу­жаттығу өткізді. Ал қазақ­стандық теңізшілер екі жыл қатарынан Дағыстанның Кас­пий флотилиясына барып, Махач ка лада теңіз биатлоны-нан өткен жа рысқа қатысып қайтқан болатын.

Маңғыстау облысы––––––––––––––

Суреттерді түсірген Талант ҚҰСАЙЫН

Фарида БЫҚАЙ,«Егемен Қазақстан»

Алғашқы жинақ үш том болып 1994­1997 жылдар аралығында жа­рық көрген­ді. Ал 2014 жылы 4­томы басылып шықты. Бұл кітапта да май-дангерлер жайлы барлық мәліметтер жазылып, тағзым жолы ары қарай жалғасатыны айтылған. Енді соңғы 5­ші томда алдыңғы кітаптарда ескерілмеген кейбір жайлар қайта толық тырылды. Жалпы, бұл кітап тарды құрастыруға Ресейдің де іздестіру отрядтары үлкен үлес қосыпты. Мұрағат басшысы Халел Әкімхановтың айтуынша, «Боз­дақтар» кітабының соңғы томын жа-зуда өлкетанушылар, тарихшылар, іздеушілер болып, барлығы екі жыл еңбектенген көрінеді.

– Әрине, «Боздақтар» кітабына мәлі мет жинау, іздеу оңай болған жоқ. Мысалы, кезінде майданда қаза тапқан, хабарсыз кеткен, тұтқынға түскен 1384 адамның қазір есімі белгілі болды. Және де алдыңғы томдарда жарық көрген 800­ге жуық майдангерлер туралы қайтадан қосымша ақпарат берілді. Бұл кітаптың маңыздылығын бірден аңғаруға болады. Өйткені, бұл бәрімізге ортақ тағдыр. Батыр жауынгерлер рухы алдындағы борыш­міндетіміз,­дейді Х. Әкімханов.

Мұрағат қызметкерлері Ресей Қорғаныс министрлігінің Орта лық мұрағатынан, Беларусь, Финляндия архивтерінен пав лодарлық жауынгер-лер туралы мәліметтер тапты. Құжат­тарды, сондай­ақ, Харьков қоғамдық бірлестігі, Шығыс Прус сияда мерт болған кеңес сарбаздары ескерт кіш қоры ның «Память» – «Ескерткіш» ком мерциялық емес ұйымы, «Саксон мемориал дары» (Германия) бір лес тігі, ре сейлік және біздің облыстың іздестіру жасақтары ұсыныпты. Концлагерьлерде тұт қында бол ған, партизан жа сағы және польшалық әскери құрамалар құра­мында соғысқан павлодарлық жауын-герлер туралы бұрын құпия болып кел-ген деректер табылып, бұл мәліметтер кітаптарда жарияланды. Сонымен қатар, жаудың лагерьлерінде тұтқында болған, Қиыр Шығыста Квантун әскерлерін талқандауға қатысқан пар-тизан отрядтары мен поляк әскери құрамаларының сапында соғысқан 5 мыңнан астам павлодарлық жауынгер туралы анықталған деректер, сондай­ақ, бұрын хабарсыз кеткендер қатарында болған және іздестіру жұмыстары нәти­жесінде айқындалған жауынгер туралы мәліметтер де қосылды.

– «Боздақтар» естелік кітабы – сұрапыл соғыстың қалдырған өшпес ізін ойша саралауға, жер лестеріміздің жауынгерлік ерлігіне құрметпен бас июге мүмкіндік береді. Оны соғыс жылдары қаза тапқан жауынгерлерге арналған мәңгілік ескерткіш деуге бо-лады, – дейді Х.Әкімханов.

Павлодар облысы

Теңіздегі тоғысу Ақтау портына Ресей Федерациясы Каспий флотилиясының кемелері мен экипаж мүшелері достық сапармен келді. Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңындағы достық шақыртуды қабыл алған ресейлік теңізшілер Ақтау портына Каспий маңы елдерінің достығын нығайту мақсатында шақырған Иран елінен жетті.

Соғыс қасіреті ешқашан ұмытылмайды. Сондықтан да «Боздақтар» атты кітапты шығарушылар бұл мақсаттарын 1941­1945 жылдары майдан даласы­нан оралмаған және елге аман­есен оралған соғыс ардагерлері алдындағы па­рыз деп санайды. Тағзым етеді. Біреу атасын, біреу әкесін, ағасын, інісін, бауыр­ларын іздегендер қарасы аз емес. Кітап беттерінен іздеу салған туысқандары жайлы жазылған деректерді оқып, суреттерін көріп, аттары жоғалмағанына ұрпақтары қуануда. Көпшілік тілегіне сай, облыстық мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасының мемлекеттік мұрағаты «Боздақтардың» 5­ші соңғы шығарылымының нұсқасымен де таныстырды.

Тағзым кітабы таныстырылды

Сүңгуір кешенімен қамтамасыз етіледі

«Қазақстан инжиниринг» ҰК» АҚ­тың құрамына кіретін қазақстандық «Гидроприбор» ҒЗИ» алғаш рет ҚР ҚК Әскери­теңіз күштерінің арнайы мақсаттағы бөлімшелеріне мобильді сүңгуір кешенін жеткізіп беруді жүзеге асырмақ.

Асқар ТҰРАПБАЙҰлЫ,«Егемен Қазақстан»

Аталған кешен Каспий теңізінің суас ты айдынын күзетуге арналған. Қазіргі уақытта ғылыми­зерттеу институты осы жабдықты әскери теңізшілерге тапсыру үшін тиісті сы-намалар жүргізуде. Жауынгерлік тапсырма-ларды орындаумен қатар, су жаңа мобильді сүңгуір кешені жабдықталмаған жағалау жағдайларында сүңгуірлердің жаттығу жай-ын қамтамасыз етеді.

Оның құрамына сүңгуірлік түсулерді қамтамасыз ету құралдары бар модуль, ашық және тұйықтаулы үлгідегі тыныс алу аппа-раттары мен теңізде жұмыс жасауға арналған арнайы қайық кіреді. Жеткізілетін кешен жоғары өтімді КамАЗ автомобилінің база-сында орналастырылған. Аталған техника жүк автомобильдері мен арнайы техниканы жинау бойынша мамандандырылған «КамАЗ инжиниринг» АҚ бірлескен қазақстандық­ресейлік өндірушіден сатып алынды.

Жеткізіліп берілетін кешен ҚР ҚМ ӘТК бөлімшелерінің жауынгерлік әзірлігі мен жауынгерлік қабілеттілігін арттырады.

Аз жылда әлеуетті әскер жасақтай алдық

25 жыл – адамның даму кезеңінің шарықтау шегі. Ал мемлекет үшін ширек ғасыр дамудың даңғыл жолына түсудің бастапқы кезеңі секілді. Қазақстан өзінің Тәуелсіздігін жариялау арқылы аталған кезеңнің алғашқы қадамдарын сәтті жүріп өткен мемлекет ретінде тарих қойнауына еніп барады. Жиырма бес жыл бұрынғы мемлекетіміздің жай­күйі қалай еді? Қазір қандай? Ел әскерінің іргетасы қалай қаланды? Сол кезеңдерде елдің ертеңі үшін маңызы жоғары мәселелер қалай шешімін тапты?

Міне, осы секілді сан сауалға жауап алу мақсатымен біз Тәуелсіздіктің алғашқы жыл­дарында әскери қызметтің бел ортасында жүріп қана қоймай, жауапкершілігі жоғары міндет атқарған, сол кездегі Министрлер кабинеті мен Президент аппаратының жанындағы Қорғаныс бөлімін басқарған білікті маман – Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, әскери ғылымдар докторы, про­фессор Ким СЕРІКБАЕВПЕН әңгімелескен едік.

10 29 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ

тағзым

РУХАНИЯТ

Байғали ЕСЕНƏЛИЕВ,Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Қазақстан авторлар қоғамының бас директоры

Мұның бірнеше тиімді жақтары бар. Біріншіден, қазіргі жас ұрпақ өз санасына ұлт тарихын ұлттық əуезбен бірге өргені дұрыс. Ұлттық өнер бүгінгі табынып жүрген жұлдыздардан баста-лады, нағыз өнер осы деген түсінік – өткені мен болашағынан бөлініп алды-артын тұмшалаған мəңгүрттік түсініктің алғышарты. Екіншіден, кешегі алыптарымыздың өнерін са-раптап санаға сіңіре отырып жасалған қадам, ұлттық өнеріміздің буынын қатайта түседі. Өнер иелерінің өзіне деген сенімін нығайтады. Өткеннің алдындағы парызын сезініп, оған адал болған өркеннің қай кезде де жолы ашық. Үшіншіден, эфирде қаптап кет-кен жаңашыл эстрада өнерді саудаға айналдырып барады. Бұл – қауіпті құбылыс. Соң ғы кездері бір-бірінен үн ғана емес, қомақты қайырымдарды

қай мық пай қайталап алып өз аты-нан ұсына салатын плагиаттардың са ны көбейді. Кез келген шет ел музыкасының қазақша нұсқасын жасай қойып «композитор» атанатындар өз алдына бір төбе. Мұның орнына халық композиторлары, халық əуендерін са-насына сіңіріп, соның басқаша түрін дүниеге келтірсем деген ниет жоқтың қасы.

Сын айту оңай, оны түзетер жол қайсы? Міне, осы сұраққа жауап іздегенде ойың ең бірінші, «Алтын қорға» тіреледі. Құдай-ау, бір-біріне ұқсамайтын нағыз асылдарды сақтап отырған өнердің кəусар бұлағы сол емес пе? Техникалық жағынан, орын-дау мəнері жағынан кездесетін аздаған ақауларды ысырып қойып, ар жағына үңілсең өз еліңнің өткен шағына саяхат жасап қана қоймай, кеуде-басыңды түгел толтырып шығасың ғой жаңа əуездің дəніне. Кезінде үлкен-кішінің көкейіндегісін дөп ба-сып, қырғыз ағайынның, тіпті, жа-пон жамағайынның сүйікті əніне айналып кеткен «Алтайдың ар

жағынан келген ару» əнінің авторы, Тынышбай ағамыздың өзі «Алтын қорды» аялаған жандардың бірі бо-латын. Қиял əлемі əсем əуенге толы жаннан қайталанбас дүниенің туы-луы үшін бір ғана оқиға жетіп жатыр. Өзіне дейінгілерді бағалай білген жандардан мəңгілік туынды шығады. Нұрғиса, Əблахат, Əсет, Шəмші, т.с.с. ағаларымыздың қай-қайсысы да қазақтың тарихи саз мұраларына аса ыждағатты болған жандар.

«Алтын қор» жөніндегі айтпауға болмайтын тағы бір мəселе – кешегі халқының құрметіне бөленген ардақты аға-апалардың соңында қалған мол мұрасын елімен қауыштырып оты-ру, олардың ұрпағын, көзі тірі болса жұбайын да қаржылай демеу қажеттігін ескере жүруіміз қажет. Оның эфирде пайдаланылған шығармасы бүгінгі ұрпағының қолына «қаламақы» болып тигенде, олардың қалай толқитынын біле бермейміз. Өткен жылы Естай ақынның жасы сексен алтыдағы немересі Зекен əжейге атасының қаламақысын табыстағанда, кейуананың қағазға ораулы ақшаны кеудесіне басып оты-рып егіліп жылағаны туралы Қуат Есімхан ағамыз баспасөзде жазған болатын. Ақшаға қуанып жылады деймісің. Атасы Естайдың əлі де халқы үшін қымбат екенін, оның қалдырған əн мұрасы қазақ барда өмір сүре беретініне сүйсініп егілді де. Тірісінде халқының аялы алақанында болған, қошеметіне бөленген асылдарымызды сөреде көгертіп, өз елінен жырақтату тектінің ісі емес. Мысалы, соңы нда өшпес із қалдырған сатирик Оспанхан Əубəкіровтің шығар ма лары қазіргі кез-де өте сирек қол данылады. Қазақ радио-сында қыз мет атқарған кездерімде бос уа қыт тауып, жиырмаға жуық қысқа

əңгімелерін өз дауысыммен таспаға түсіріп, музыкамен əрлеп, эфирге дайындаған болатынмын. Қай кезде тыңдалса да өзінің маңызын жоймай-тын шығармалар. Ол кісінің өмірлік жұбайы Нұрсұлу апай «Қарағым, Оспанхан ағаңның атына ештеңе түспеп пе екен?» – деп сұрағанда қатты қиналамын (қаламақыны айта-ды). Өйткені, «Ештеңе жоқ, апа» – де-ген сөзімнің астарында, ендігі жерде ағаның өзі де, шығармасы да ешкімге керексіз, деген ой сезіліп қалатындай көрінеді. Мұндай сұрақпен хабарласа-тындар өте көп. Солардың көбі кеше ғана əрбір шығармасы ел сусынын қандырып, көзі жұмылар-жұмылмаста керексіз болып қалған дарындардың жақын жандары. Осындайда, Ресей арнасында жүріп жататын еске алу хабарларына сүйсінесің. Ресейдің жаңа бір жобасы шықса айна-қатесіз көшіріп, ұялмай халық назарына ұсына салатындар осыны неге ескермейтініне таңым бар.

Біздің елдің барлық көңіл көтеру мекемелерінде 70 пайызға жуық шет ел музыкасы пайдаланылады. Демек, отандық бюджеттің осыған тиесілі 70 пайызы шетелдік авторларға қаламақы ретінде аударылып отыр деген сөз. Шет мемлекеттің біреуі біздің музы-камызды өз қажетіне пайдаланып отыр ма? Олардан бізге ау да рылып жатқан қаламақы бар ма? Болмаса, себебі неде? Міне, бұл – біздің Мəдениет ми-ни стр лігін ойландыруға тиіс өте өзекті мəселенің бірі. Бұл өз қымбатымызды өзге емес, өз елі міз де дəріптей алмай отырған ды ғымыздан болса керек. Ал ол қым ба тымыздың қомақты бөлігі «Алтын қордың» сөрелерінде шаң ба-сып сарғайып жатыр... Əрине, жігіт жасына келген еге менді еліміздің алған асулары, бағын дырған белестері аз емес. Əйтсе де, алға өңмең деп жүріп асылдарымызды аяқ асты етіп алмасақ екен деген ниет, менікі.

Мағира ҚОЖАХМЕТОВА,«Балбұлақ», «Дертке дауа» басылымдарының бас редакторы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері

Журналистердің көтерген мəселесі өте орынды. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Қазақ радиосының «Алтын қор» бөлімінің жетекшісі Алтын Иманбаеваның Қарашаш Тоқсанбайға берген «Алтын қордың» ахуалы алаңдатады» деген сұхбатынан осы қордың мүшкіл халіне қанық болдым. Шындығында да, жетпіс жыл бойы тірнектеп жинаған мол байлықты күтіп-баптап, толық сақтап қалу бүгінгі күннің үлкен бір талабы екені əмбеге аян.

Теңдесі жоқ рухани азықтың көп жыл бойы радиодан берілмегені де рас. Осы уақытқа дейін жағдай жасалмай, тістегеннің аузында, ұстағанның уысында келген қорды бір жүйеге келтіріп, техникалық сұраныстарын қанағаттандыратындай уақыт жетіпті.

Асылдарымыз бен арыстарымыздың да-уысын, айтқан əңгімелері мен орындаған та-маша туындыларын сақтап отырған «Алтын қорды» Қазақ радиосының ғимаратындағы өз орнынан қозғамау керек. Баға жетпес алтын дауыстар біздің келешек ұрпағымыз үшін таптырмайтын рухани байлық. Өткенімізді келешекке кие ету – жер басып жүрген адамдардың асыл борышы. Сондықтан, көп жыл бойы жинақталған Алтын қорды шашау шығармай көшіріп, халық игілігіне жарату негізгі бағдаршам болғанын қалаймын.

«Алтын қордың» стратегиялық мəні бар екенін ұғуымыз қажет. Қазақ халқының руха-ни беткеұстар қайраткерлері болып, «Алтын қордың» өркендеуіне, фономатериалдары-ның көбеюіне, ісінің алға басуына ат салысайық.

Қорғанбек АМАНЖОЛ,«Егемен Қазақстан»

«Рухтың ұлттық рəуіші» деген шағын мақаламызды оқыпты. Осында айтылған қазақтың үлкен ақындары Жақан Сыздықов пен Еркеш Ибраһимді біледі екен. Балғабек ағамен үйге келген оларды дастарқанында құрметтеген, əңгімелерін тыңдаған. Əсіресе, Жақан атамыздың əңгімешілдігін, жұртқа жайылып кеткен күлдіргі өлеңдерін əсерлеп айтқан Сапура апайдың жадының мықтысы-ай! «Керемет кісілер еді ғой. Балғабек жақсы көретін. Еркеш Көкшетауда, одан Қарағандыда «СҚ»-ның меншікті тілшісі болды. Балғабек екеуі сыйласып өтті» дей келе, апай осындай елге қадірлі тұлғалардың туған жері Көкшетауда елеп-ескерілмей жатқанына қайран қалып, қынжылды.

Ертеңіне осы Көкшетаудың тумасы, манас-шы, жыршы, ақын Баянғали досымның телефон соға қойғаны. Кəдімгі Баянғали Əлімжанов. Жаңағы мақаланы ол да оқыпты. Оның əңгімесі де Сапура апаймен үндес шықты. Өз ұлдарын ұмыт қалдырған Көкше еліндегі осы бір келеңсіздікті жақсы көтеріпсің, бірақ толық жазбапсың, деді не нəрсені де тура айтатын до-сым.

Айтуы дұрыс. Біз өткен жолғы мақаламызда есімдері ескерусіз қалған Е.Ысмайылов, Ж.Сыздықов, Е.Ибраһим, С.Жүнісовтің ғана аттарын атағанбыз. Мəселені кеңінен қамтуды мақсат етпеген едік. Енді соған көзіқарақты, көкірегі ояу, зиялы оқырман түзету енгізіп жатса несі айып, несі шам?

Есмағанбетке, Жақанға, Еркеш пен Сəкенге Көкшетауда бір-бір ескерткіш қойылса, олардың ел алдындағы еңбектері осыған татымайды деп кім айтады? Бұл ретте Атырау мен Оралдан, Алматы облысынан, т.б. үлгі алса да жарар еді. Мұның сыртында, айтулы жазушы Естай Мырзахметов, Қазақстанның халық ақыны, қазіргі көп мықты айтыскерлеріміздің ұстазы Көкен Шəкеев, өзгеше сипатты ерен əнші Кəрім Ілиясов, ұлтжанды қайраткер азамат Нұрхан Ысқақов, математик Мыңбай Ысқақов сынды ардақтылардың да өздері кеткен соң көздері кеткендей керексіз болып қалғандары адамды пұшайман етеді.

Ақмола – Көкшетау өңірінің өмірден озған өнерпаздарын қастерлеу жайын да не билік, не басқалар есіне алар емес. Қараөткелдің Ғазиз ақыны, қайран Құлтума, Орынбай, Иманжүсіп. Сол ардақтылар ескерткіш болып көз алдымызда тұрса, кейінгі ұрпаққа тəрбие емес пе, рухын асқақтатып, мерейді өсірмей ме? Күні кеше Берлинге алғаш ту тіккен баты-рымыз Рақымжан Қошқарбаевтың Астанада орнаған ескерткішіне қуанбаған жан қалмады. Кеш те болса – аса кəделі игі іс. Зерендіде Балқадишаның, Астана – Бурабай жолының бойында Құлагердің ескерткіштері ерекше сезім сыйлайды, жаныңды нұрландырады. Бірақ, бұлар əлі теңіздегі тамшы ғана. Олай болса, жандары жəннатта болғыр Жұмабек Тəшенов, Тұрсынбек Кəкішев, Кəкімбек Салықов, Əскен Нəбиев, Нұрғожа Оразов, Табылды Кенжетаев, Нөгербек Мағзұмов, Октябрь Əлібеков, Мəтен Бижанов, Марфуға Бектемірованың рухтары да рухты елінен бір құрмет күтіп қалықтайтыны хақ.

«Жас қазақ» əнімен Ұлы Отан соғысында қыршын қиылған барлық қазақ боздақтарына ескерткіш сомдаған Рамазан Елебаев есімін Ақмола облысының не филармониясына, не бір басқа мəдениет-музыка ошағына қимай келеміз-ау. Ескерткіш туралы əңгіме де жоқ. Ал енді қазақ əнінің атасы Біржан сал есімін ұлы əнші, халық композиторының туған өңірі – Еңбекшілдер ауданына беру мəселесі көтеріліп келе жатқалы 20 жылдан асты. Солтүстікқазақстандық ағайындар Шал ақын есімін үлкен ауданға беріп, баба батасымен көгергелі қашан. Ал көзі тірісінде де білегіне арқан батып қиналған Біржан сал мəселесі сиырқұйымшақтанып əлі созылып келеді. Əуелде осы орайда облыстық мəслихаттың, одан соң республикалық оно-мастика комиссиясының шешімдері шығып та қойған екен. Одан Үкіметке барғанда жеке тұлғаларға аудан берілмесін деген пəрмен шыға қалған. Бұл пəрмен күшін жойған кезде, оба-лы не керек, облыстық мəслихат тағы шешім қабылдап, тағы жоғарыға жолдаса, маңдайының соры бес елі Біржан бабамыздың тағы жолы болмапты. Себебі сол баяғы сиырқұйымшақ...

Ақмоладан басқа облыстар, дейді Баянғали, өз қаламгерлерін түгендеп, 100 томдық, тіптен, 200 томдық кітаптарын да шығарып, оқырманға тарту етті. Сыр, Сарыарқа кітапханалары, Шығыс Қазақстан, Шымкент, Маңғыстау, Алматы облысы... Бұл игі іске тек Ақмола об-лысынан ғана селт етер ешкім жоқ сияқты. Əйтпесе, əдебиет пен мəдениеттің тұнып тұрған қазынасы бұл өңірде де мол. Тым құрыса, Ақмола – Көкшетаудың арғы-бергі ақындарын түгендеп, жыр антологиясын шығарса дейді.

Иə, ниет дұрыс. Ендеше, осы дұрыс ниетке орай «Балам деген жұрт болмаса, жұртым дейтін бала қайдан шықсын» деп ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынов айтқан сөздің ұлағатын ұғатын азаматтар табылар, Ақмола–Көкше өңіріндегі Біржан сал ауданына ат басын тірейтін күн де алыс емес шығар деп сенгіміз келеді.

Біржан сал ауданына ат басын ќашан тірейміз?

Темір ҚҰСАЙЫН,«Егемен Қазақстан»

Орал қаласындағы тілші қосы-нына бір ақсақал хабарласып, меншікті тілшіге қалай барып, жолығуға болатынын сұрады. Қажет десеңіз, біз өзіміз барайық, мекен-жайыңызды айтыңыз дедім мен ол кісіге. Келісті. Көп кешік-пей «Егеменді» іздеген ел ағасы үйі нің есігін қақтық. Таныс тық. Аты-жөні Зайдолла Қабесов екен. Жа сы сексеннің бесеу іне келіпті. Ұзақ жылдар бойы дəрі гер болып қызмет жасапты. Біз ге айтай ын дегені жеке бастың қамы, тірші-лік тің түйткілі емес, Елбасы ның сара б дал саясатының арқа сын да елімі зде іске асып жатқан жарқын жобаларға ризашылық сезімін білдіру болып шықты.

– Біз кеңестік кезеңнің перзент-іміз ғой, қарағым. Ол кезде біз өз ана тілімізде сөйлей алмадық. Əсіресе, қалада дəрігерлік мамандық бо-йынша істей жүріп, қазақша сөйлеу еш мүмкін емес еді. Сөйлер едің-ау, мұндай орта жоқ. Бəрі орысша

сайрайды. Орта кез келген адам-ды еріксіз өз қалыбына салмай қоймайды. Біздің де сол ортаға көндігуімізге тура келді. Ал Тəуел-сіздік таңы атқанда жасым зейнетке жа қындап қалған еді. Шын дығына келгенде, біздің тілі міз – əлемдегі ең шұрайлы да шырай лы, құнарлы бай тілдердің бірі.

Мен о бастан өз тіліміздің осын дай бай мүмкін дігіне тəнті бо лып келе жатқан адаммын. Қа-дыр ақын менің поэтикалық тілі м -ді байытқан – фольклор деген екен. Сол айтқандай, бала кезде оқы ған батырлар жыры мен дас-тан дар, халық ертегілері ма ған кейінірек жыр жазуға қозғау сал-ғанын да жасырып қалғым кел-мейді. Бүгінгі күнге дейін өмірден көргендерім мен көңілге түйген ой-толғамдарымның басын қосып, екі кітап шығардым. Олардың дені – өлеңдер, – дейді Зайдолла аға.

Біз дəрігер ақын ақсақалдың баспа дан шыққан кітаптарын парақ тай отырып, оның жүрегін тер беген елге, жерге деген махаб-бат, Елбасымызға деген құр мет

пен ризашылық, жаңа елорда – Астананы мақтан тұту, Тəуел-сіз діке тəу ету екенін аңғардық. Тіпті, Зайдекең бұл тақырыптарға арнап əндер де шығарыпты. Оның баян мен домбыра аспаптарын еркін меңгергеніне де куə болдық. Оның Елбасы мен жаңа елорда –Астанаға арнаған əндері мен өлеңдері облыс орталығындағы концерт залдары сахналарынан да бірнеше мəрте шырқалыпты.

– Менің «Егеменге» айтатын өз ге талап-тілегім жоқ, қара ғым. Айтай-ын деген ең басты ой-пікірім осы еді. Егер менің осы ағалық ақжар ма ниетім бір қа жет теріңе жарап жатса, маған одан басқа ештеңенің қажеті жоқ. Мен сіздермен хабарла сып тұруды əр кез өзіме мəртебе санай-мын, деді Зекең.

Біз сексеннен асқан шағында еліміздегі ерен еңбек тер шабы-тын шалқытуға себепші болған ақынжанды ақсақалдың жоғарыда келтірген кейбір ой-толғамдарын газетімізге жолдағанды жөн көрдік.

ОРАЛ

«Бабалар сөзінің» онын-шы томынан бастап 7 кітап діни дастандарға арналыпты. Олардың ішінде ертеректе ба-сылып шыққандары да, соны-мен бірге қолжазба қорларын-да ұзақ сақталып, енді ғана жарық көріп отырғандары да бар. Бұл діни дастандарда ауыз əдебиетіне тəн аңыз сарын-дары, қиялдан туған ғажайып оқиғалар, мифтік сипаттағы əңгімелер, сонымен бірге, нақты өмірде болған жайттар да кең тыныспен жырланады. Əйтсе де, олардың бəріне тəн ортақ бір нəрсе бар. Ол – ислам дінінің қағидаларын, Құран Кəрімнің сүрелері мен аятта-рын, хадистер мен пайғамбар сүннеттерін насихаттау, ха-лал мен харамды ажырата білуге, күнə мен кінəдан аулақ болуға үйрету, тура жолдан тайғандардың алатын жа-засын ұғындыру, адами ізгі құндылықтарды үгіттеу.

Аталған басылымның 15-томында «Қисса Əбушахма» жəне «Хикая Əбушахма» атты екі дастан берілген. Бұ лар – бір шығарманың екі нұсқасы. Сірə, ту баста бір оқиғаны екі жырау жырлаған болу керек. Негізгі мазмұны – біреу, сю-жет желісінде айтарлықтай айырмашылық жоқ. Дастанның көлемі шағын болғанмен, оқырманның сезіміне қатты əсер етіп, үлкен толғаныс ту-дырады əрі ауыр ойға баты-рады.

Оқиға былай болған екен. Хазіреті Омар халифаның жасы жиырмаға толған, келбеті көрікті баласы Əбушахманың дауысы Құран оқығанда Мұхаммед пайғамбардың үнінен еш аумайды екен. Сахабалар пайғамбардың да-уысын сағынғанда оған Құран оқытып, елти тыңдап жүріпті.

Бірде Əбушахманың басы ауырып сырқат танады. Оған жолыққан кəпір: «Шарап ішсең, аурудан тез айығасың» деп, шарап береді. Сосын оңаша сарайға жібереді . Артынан өзінің қызын да сон-да баруға азғырады. Ондағы мақсаты халифаны елдің ал-дында масқаралау еді. Кейін

жасаған осы үлкен күнəсі үшін қатты өкінеді. Кəпірдің қызы жүкті болып қалып, тоғыз ай өткен соң бала туады. Қыздың əкесі жаңа туған шақалақты халифа Омарға алып келіп, болған жайды баяндайды. Əбушахма шындықты айтып, кінəсін мойындайды. Əкесі баласына ауыр қылмысы үшін жүз дүре соғуға əмір етеді. Көпшіліктің кешу сұрағанына көнбейді. Əбушахма бірнеше дүреден соң əлсіреп, жалғыз балаң едім ғой, кешіріңіз дейді. Əкесі кешірім жаса-майды. Сосын сусын сұрайды, кешу сұрайын, анамды ша-қыр дейді. Бірақ қатаң əке оның бұл ақырғы өтінішін де орындамайды. Шешесін біреулер білдірмей шақырып келеді. Ол еңіреп жылайды, бірақ халифаның кешірім жаса-майтынын біліп, сауға сұрауға бата алмайды. Тоқсан дүреден кейін Əбушахма өледі. Одан кейін қалған он дүрені жансыз денесіне соққызады.

Əкесі жүрегі езіліп, жалғыз баласын жоқтап жылайды, бірақ əділ əрі шари ғат жолындағы жазаны қолдану өзінің ха ли-фалық міндеті санайды. Ол егер мұн дай жазаны қолданбаса, ақиреттегі жаза бұдан да ауыр болатынын анық біледі. Сөйтіп, Əбушахма өмірмен жастай қоштасады. Кейін бірнеше күннен соң хазіреті Əли түс көреді. Түсінде Əбушахма Расулдың тізесінде отыр екен дейді. Өңінде Əбушахманың шаһидтігін түсінеді. Ол туралы хазіреті Омар халифаға айтып, сүйіншілейді.

Шығармадан көргеніміз-дей, хазіреті Омар халифа қанқұмар адам емес, оның жүрегінде мейірім бар. Бұл шешімге ол амалсыздан барып отыр. Өйткені, оның халифа əрі ха зірет атағы бар. Ал хали-фа – орта ғасырлардағы араб елдерінде дін мен үкімет би-лігін бір қолға ұстаған мемле-кет басшысы екені бізге тарих-тан белгілі. Құранның «Нұр» сүресінің екінші аятында бы-лай деп жазылған: «Зинашы əйел мен ердің əрбіріне жүз дүре соғыңдар. Егер Аллаға,

ақирет күніне сенсеңдер, оларға жұмсақтықтарың ұстамасын. Əрі екеуінің жаза-сын мүміндердің бір тобы кө-ріп тұрсын». Ол осы мұсылман заңына орай аса қатаң жаза қолдану арқылы өзінің барын-ша əділдігін, ешқандай жөнсіз бұра тартуға жол бермейтін, ислам дінінің, Құранның қағидасын бұлжытпай орын-дайтын ел билеушісі екенін дəлелдеді. Өз баласын күнəдан арылту үшін шығарған үкімін көпшіліктің алдында, жария-лы түрде орындатады. Онысы мұны көрген халық тура жолдан тайып, шайтанның азғыруына ерудің, нəпсіге ерік берудің ақыры қандай ауыр зардап шегуге алып келетінін білсін дегеннен туған. Соған орай ис-лам тарихында оның есімі осы күнге дейін ардақталады.

Ал Əбушахма басбұзар, тентек жас емес. Қайта Құ ран -ды оқығанда, талай мұсыл-манды ұйытатын. Ол өмір тəжірибесінің жоқтығынан жəне аңғал сенгіштіктен қатты опық жеді. Кейін өзі нің ағат ісіне жүрегі езіле өкінді, бірақ бо лар іс болды. Енді қолмен істегенді мойын мен көтеру керек, басқа жол жоқ. Сон дық-тан, ол ауыр жазаға қарсылық біл дір мейді, тағдырдың аса қатаң жазуына мойынсұнады.

Шариғат бойынша, некесіз зина жасал ған да, еркекті де, əйелді де қатаң жазалау керек. Алайда, бұл жағдайда қызды жаз ғы руға болмайды, себебі, ол залым əкесі нің алдауына түсіп қалды жəне ондай теріс іске нəпсіқұмарлықтан барма-ды, оған зорлық жасалды.

Ал жауыз жауыздығын жа-сады: оңтай лы сəтті өзінің арам ісіне пайдаланып, дегеніне жетті. Ол бұл залымдығын ешкім білмейді деп ойлайды, бірақ оның азабын кейін тарта-тыны санасына жетпеді.

Жүз томнан тұратын қым -бат құндылы ғы мыз ды көп-шілікке ойдағыдай насихаттау қажет.

Серік САТЫБАЛДИН

ПАВЛОДАР

Сапура апай телефон шалды. Бір кездері «Социалистік Қазақстан» газетінің ең жас келіні болған, осы ба-сылыммен бірге жасасқан ардақты аға Балғабек Қыдырбекұлының өмірдегі серігі, «Егеменнің» нешеме жылдар-дан бергі айнымас тілеуқоры, бас оқырманы, əз анамыз.

жазылған жайдың жаңғырығы

Имандылық иірімдері

«егеменге» елден келді

Ўлт кґзініѕ ќарашыєы«Алтын қордың» өзге қажеттілігін өзгелер айта жатар... Мен ондағы сақталған жəдігерлердің келер ұрпақ үшін берері туралы аз ғана айтқым келеді. Бүгінгі сахнада жүрген іні-қарындастарымның өнеріне іштей қуанып жүрем. Бəріне бірдей емес, əрине. Оның ішінде күріш арқасында су ішкен күрмектері қаншама, жібектің даңқымен өтіп кеткен бөздері қаншама. Ал «Алтын қордың» ішінде сақталған дүниелер мың сан сараптамадан өткен құндылықтар ғой. Техника жетістіктері адам кемшіліктерін түзетіп, жезді алтын етіп көрсетіп жатқан алхимиялық дəуірде кешегі тума дарыны-мен, жанқияр еңбегімен өз ұлтын əлемге паш еткен туынды-ларды да, оның иелерін де ұмытуға хақымыз жоқ. Олармен тыңдарман қауымды жиі-жиі таныстырып, табыстырып отыру қажет-ақ.

Жаєдай жасаєан жґн

Ќылмыс пен жаза немесе халыќ фольклорыныѕ таєылымы

Еліміз тəуелсіздік алған жиырма бес жылдың ішінде өзге жетістіктерімізбен бірге діліміз бен дініміз де қыспақтан құтылып, тынысы кеңіп, еркін дамуға кең өріс алды. Халқымыз тек ізгілік пен ізеттілікті, мейірім мен шапағатты, имандылық пен инабаттылықты мұрат тұтқан асыл дініміз – исламға бет бұрды. Жер-жерлерде мешіттер ашылып, медреселер жастарға діни ілім негіздерін оқыта бас тады. Сондай-ақ, ұлттық дəстүріміз бен салтымыздың одан əрі нығайып, көне рухани, діни, мəдени жəне фольклорлық мұрамыздың қайта жаңғырып, барша жұртшылықтың игілігіне айналуы үшін мемлекет тарапынан пəрменді қолдау көрсетіліп отыр. Соның бір дəлелі – «Мəдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы аясында жүз томдық «Бабалар сөзі» сери-ясымен телегей-теңіз мол фольклорлық шығармалардың оқырман қолына тиюі.

Сексенніѕ бесінде шалќыєан шабыт

Мира БАЙБЕК,«Егемен Қазақстан»

Қазақстанның халық жазушысы, елуден астам кітаптың авторы, публицист, қазақ əде биеті классиктерінің көптеген шығармаларын орыс тіліне аударып, əлемге танытуда өлшеусіз үлес қосқан Герольд Карлович Бельгердің дүниеден өткеніне екі жылға жуықтады. Ресейде дүниеге келіп, қазақ ауы-лында өскен ұлты неміс жазушы қаламгерлігімен қоса қайраткерлігі арқылы да танылған тұлға.

Мемориалды кабинеттің ашы лу ына арнайы келген жазу шы ның зайыбы Раиса Зəкір қызы Хисматуллина өзі үшін аса қымбат кітаптың жарыққа шыққанына қуанғанын, өйткені, Гер-ағаң үшін өз күнделігін кітап етіп шығару үлкен арман болғанын, сол арманның орындалып отырғанын айтты.

«Ол əрқашан «Əрбір адам үшін бақыттың өз өлшемі бар. Мен үшін бақыт деген – маған жасалған жақсылықты қайтару, жақсылыққа жақсылықпен жа-уап бере білу. Қазақ елі – менің туған ортам, өз Анам болды» деп айтатын еді. Ол Отан алдындағы, туған жер, қоғам мен жақын адамдары алдындағы боры-шын өтеп кетуді мақсат тұтты. Сол борыш үшін еңбек етті. Көз жұмар алдында жансақтау бөлімінде ояту үшін қызым екеуіміз «Оянсаңшы, кітабыңды шығару керек қой» деп айтқанымызда, ес-түссіз жатқан оның көзінен бір тамшы жас домалап ағып түсті... Ұлы Даланың ұлы немісі аталып кеткен Герольд Карлович өмірден озғанда қазақ халқы тарапынан соншалықты ыстық ықыласты көремін деп күтпеп едім», – деп тебірене көзіне жас алған Раиса Зəкірқызы жиналған қауымға алғысын білдірді.

Жазушы дүниеден өткен соң құрылған қордың директоры Қанат Төребайдың айтуынша, қор ұжымы Герольд Бельгердің 8 жасынан бастап

жазған, бар лығы 30 дəптерден тұратын күн деліктерін «Плетенье чепухи» деген атпен 4 том етіп шығаруды ойға алған екен. Гер-ағаңның аманат етіп кеткен мұрасын көпшілік назарына ұсынуды парыз санаған Ермек Тұрсыновтың аталмыш қоры 2 мың дана та-ралыммен шыққан алғашқы томды еліміздің барлық кітап дүкендерінен сатып алуға болатынын айтты.

Герольд Бельгер есімін есте қалдыру мақсатында, сондай-ақ, «Қазақфильм» киностудиясы түсірген «Бельгер» атты деректі фильм де жиналған жұрттың назарына ұсынылды.

АЛМАТЫ

«Баќыт деген – жаќсылыќты ќайтару...»

Алматыдағы Ұлттық кітапханада Герольд Бельгер атындағы мемориалды кабинет ашыл-ды. Сонымен қатар, жазушының белгілі режиссер Ермек Тұрсыновтың Əлеуметтік жəне гуманитарлық қорының қолдауымен жарық көрген «Плетенье чепухи» атты кітабының 1-ші томының тұсаукесері өтті.

1129 ҚАЗАН2016 ЖЫЛ ЖАРНАМА

Қазақстан халқы Ассамблеясы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы Қайрат Əбдіразақұлы Мəмиге əпкесі

Гүлжан Əбдіразаққызы МƏМИЕВАНЫҢмезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму министрлігі Туберкулез проблема ларының ұлттық орталығы фтизиатрия қызметінің ардагері, дəрігер Клара Хасанқызы Баймұхановаға анасы

Ақсау Ыдырысқызы БАЙМҰХАНОВАНЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Республикалық меншік объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы №920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына сəйкес жүзеге асырылады.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2016 жылғы 15 қарашада Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.

Ақтөбе мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті бойынша

(Ақтөбе қаласы, Ш. Қалдаяқов көшесі, 33) Сауда-саттықтың бағасын көтеру əдісімен

аукционға қойылады.Теңгерім ұстаушы – «Ақтөбе мемлекеттік

мүлік жəне жекешелендіру департаменті» ММ, тел.8(7132) 54-28-24.

1. «Ваз-21213-202» маркалы автокөлік, м/н 845АН04, 2004 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облы-сы, Ырғыз ауылы, Ы.Алтынсарин көшесі, 10-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 172 000 теңге. Кепілдік жарна – 25 800 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық экономи-ка министрлігі Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің «Ұлттық сараптама орталығы» ШЖҚ РМК Ақтөбе облысы филиалы, мекенжайы: Ақтөбе қаласы, Ақтөбе көшесі, 47/1-үй, тел. 8(7132) 50-77-88, 50-74-04.

2. «Ваз-2106» маркалы автокөлік, м/н 657АF04, 2004 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 93 000 теңге. Кепілдік жарна – 13 950 теңге.

3. «Ваз-2131» маркалы автокөлік, м/н 668АF04, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 432 000 теңге. Кепілдік жарна – 64 800 теңге.

4. «Уаз-396259-016» маркалы автокөлік, м/н 611АF04, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 242 000 теңге. Кепілдік жарна – 36 300 теңге.

5. «Уаз-31514-012» маркалы автокөлік, м/н 614 АF04, 2004 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 317 000 теңге. Кепілдік жарна – 47 550 теңге.

6. «Уаз-3909» маркалы автокөлік, м/н 665АF04, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 183 000 теңге. Кепілдік жарна – 27 450 теңге.

7. Шағын көлемді кеме, м/н АКТ-0019, 2006 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 172 000 теңге. Кепілдік жарна – 25 800 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің «Ақтөбе обаға қарсы күрес станция-сы» РММ, тел. 8(7132) 22-50-31, 8 (71359) 62-7-39, 8(71335) 21-4-96.

8. «Уаз-3303-024» маркалы автокөлік, м/н 934АВ04, 2003 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Бозой ауылы, Аққолқа көшесі, 27-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 564 000 теңге. Кепілдік жарна – 84 600 теңге.

9. «Уаз-39629» маркалы автокөлік, м/н 944АВ04, 2003 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Бозой ауылы, Аққолқа көшесі, 27-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 382 000 теңге. Кепілдік жарна – 57 300 теңге.

10. «Уаз-374102» маркалы автокөлік, м/н 927АВ04, 2002 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Шалқар қаласы, Қ.Қонақ байұлы, көшесі 118-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 184 000 теңге. Кепілдік жарна – 27 600 теңге.

11. «Зил-432720» маркалы автокөлік, м/н 167АD04, 2004 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Шалқар қаласы, Қ.Қонақбайұлы көшесі, 118-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 318 000 теңге. Кепілдік жарна – 47 700 теңге.

12. «Зил-433362» маркалы автокөлік, м/н 929АВ04, 2003 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Шалқар қаласы, Қ.Қонақбайұлы көшесі, 118-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 900 000 теңге. Кепілдік жарна – 135 000 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар жəне даму министрлігі Көлік комитетінің «Ақтөбе об-лысы бойынша көліктік бақылау инспекциясы» РММ, мекенжайы: Ақтөбе қаласы, Маресьев көшесі, 95/1-үй, тел. 8(7132) 54-29-03, 56-42-71.

13. Тасымал таразы жиынтығы, 4 платформадан тұрады, маркасы МSI-5300, Load Ranger, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) баға – 720 000 теңге. Кепілдік жарна – 108 000 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар жəне

даму министрлігі Индустриялық даму жəне өнеркəсіптік қауіпсіздік комитетінің «Кəсіби əскерилендірілген авариялық-құтқару қызметі» ШЖҚ РМК Солтүстік Қазақстан филиалы, тел. (7132) 77-61-07, 8(1336) 21-8-56.

14. Кавз-651 автобусы, м/н 131АО04,1971 ж.ш., мекенжайы: Ақтөбе облысы, Хромтау ау-даны, Хромтау қаласы, Ғ.Жұбанова көшесі, 7-үй. Бастапқы (алғашқы) баға – 103 000 теңге. Кепілдік жарна – 15 450 теңге.

Анықтама телефоны: 8(7132) 54-44-54, 56-70-72.

Шығыс Қазақстан мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті бойынша

(Өскемен қ., Крылов көшесі, 114)Сауда-саттықтың бағасын көтеру əдісімен

аукционға қойылады.Теңгерім ұстаушы – ҚР Ішкі істер министрлігі

Төтенше жағдайлар комитетінің «ШҚО төтенше жағдайлар департаментінің Өрт сөндіру жəне авариялық-құтқару жұмыстары қызметі (Өскемен қаласы)» ММ, ШҚО, Өскемен қ., Протозанов көшесі, 97/1, тел.8(7232) 254842.

1. Уаз-2206 маркалы автокөлік, м/н 498AO16, 1995 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., СТОПЧ. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 165 000 теңге, кепілдік жарна – 24 750 теңге.

2. Уаз-3962 маркалы автокөлік, м/н 432AS16, 1996 ж/ш., ШҚО, Күршім ауданы, Күршім ауылы, ПЧ-40. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 271 000 теңге, кепілдік жарна – 40 650 теңге.

3. Уаз-31512 маркалы автокөлік, м/н 344AS16, 1993 ж/ш., ШҚО, Риддер қ., ПЧ-14. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 99 000 теңге, кепілдік жарна – 14 850 теңге.

4. Газ-31029 маркалы автокөлік, м/н 282AО16, 1996 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., СТОПЧ. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 100 000 теңге, кепілдік жарна – 15 000 теңге.

5. Одаз-93571маркалы тіркеме, м/н 95СОA16, 1991 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., ПЧ-5. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 99 000 теңге, кепілдік жарна – 14 850 теңге.

6. Газ-66 Асо-5 маркалы автокөлік, м/н 023AS16, 1973 ж/ш., ШҚО, Риддер қ., СПЧ-4. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 137 000 теңге, кепілдік жарна – 20 550 теңге.

7. Краз-255Б маркалы автокөлік, м/н 956AО16, 1968 ж/ш., ШҚО, Семей қ., ПЧ-46. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 832 000 теңге, кепілдік жарна – 124 800 теңге.

8. Кавз-685 маркалы автокөлік, м/н 603AD16, 1991 ж/ш., ШҚО, Семей қ., ПЧ-46. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 210 000 теңге, кепілдік жарна – 31 500 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік универ-ситеті, ШҚО, Өскемен қ., Казақстан көшесі, 55, тел. 8 (7232) 241301.

9. Газ-330730 маркалы автокөлік, м/н F755DF, 1993 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Казақстан көшесі, 55. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 386 000 теңге, кепілдік жарна – 57 900 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің «ШҚО ста-тистика департаменті» РММ, ШҚО, Өскемен қ., Тоқтаров көшесі, 85, тел. 8 (7232) 252341.

10. Chevrolet Epica маркалы автокөлік, м/н F086AV, 2008 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Тоқтаров көшесі, 8., Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1 199 000 теңге, кепілдік жарна – 179 850 теңге.

11. Ваз-21214-109 маркалы автокөлік, м/н F823OS, 2008 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Тоқтаров көшесі, 85. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 193 000 теңге, кепілдік жарна – 28 950 теңге.

12. Ваз-21214-109 маркалы автокөлік, м/н F831OS, 2008 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Тоқтаров көшесі, 85. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 210 000 теңге, кепілдік жарна – 31 500 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің «ШҚО əділет департаменті» РММ, ШҚО, Өскемен қ., Ворошилов көшесі, 6, тел. 8 (7232) 704155.

13. SkodaSuperClassic маркалы автокөлік, м/н 772AN16, 2006 ж/ш., ШҚО, Өскемен қ., Ворошилов көшесі, 6. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1 184 000 теңге, кепілдік жарна – 177 600 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Инвестициялар жəне даму министрлігі Азаматтық авиация комитетінің «Қазаэронавигация» ШЖҚ РМК (Өскемен фи-лиалы), ШҚО, Өскемен қ., Бажов көшесі, 566, Аэропорт, тел. 8 (7232) 293411.

14. 305-КШРМ (келтірілген шалғай радиомаягі) ғимараты, жалпы ауданы 131,5 ш.м., 1976 жылы салынған, ШҚО, Өскемен қ., Инициативная көшесі, 43/5, Бастапқы (алғашқы) бағасы – 5 988 000 теңге, кепілдік жарна – 898 200 теңге.

15. 125-КШРМ (келтірілген шалғай радиомаягі)+ ТРО (таратушы радиоорталық) ғимараты, жалпы ауданы 521,5 ш.м., 1972 жылы салынған, 125 – КШРМ ғимаратының қашасы, 2008 жылы салынған, ТРО (таратушы радио орталықтың) тас сарайы, 1978 жылы салынған, ШҚО, Глубокое ау-даны, Киров ауылдық округі, 063 есептік кварталы, 11-телім, Бастапқы (алғашқы) бағасы – 17 838 388 теңге, кепілдік жарна – 2 675 758 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитетінің «ШҚО бойынша департаменті» ММ, ШҚО, Өскемен қ., Пермитин көшесі, 15.

16. Ваз-21102 маркалы автокөлік, м/н F058NS, 2002 ж/ш, ШҚО, Өскемен қ., Пермитин көшесі, 15. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 138 000 теңге, кепілдік жарна – 20 700 теңге.

Ескертпе: Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сəйкес жер учаскесіне құқық сатып алушыға өтеді. Жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын сатып алушы Қазақстан Республикасының Жер кодексіне сəйкес бөлек төлейді.

Анықтама телефоны: 8(7232) 57-00-19.

Қарағанды мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаментінің Жезқазған

филиалы бойынша (Жезқазған қаласы, Гагарин көшесі, 37А )

Сауда-саттықтың бағасын көтеру əдісімен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Инвести циялар жəне даму министрлігі Индус трия-лық даму жəне өнеркəсіптік қауіпсіздік комитетінің «Кəсіби əскерилендірілген авариялық-құтқару қызметі» РМК Жезқазған филиалы. Мекенжайы Қарағанды облысы, Сəтбаев қ., Жезқазған кенті (рудник), Əуезов көшесі, 27А, тел: 8 (71063) 2-32-35.

1. Газ-51 Р автокөлігі, 1973 ж. ш., м/н 1702 ДКМ. Бастапқы (алғашқы) баға – 125 000 теңге, кепілдік жарна – 18 750 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрлігі Индус-трия лық даму жəне өнеркəсіптік қауіпсіздік коми-тетінің «Кəсіби əскерилендірілген авариялық-құтқару қызметі» РМК Қаражал филиалы, ме-кенжайы: Қарағанды облысы, Қаражал қаласы, Тойымбеков көшесі, 27 А, тел: 8 (71032) 2-66-20.

2. Кавз-685 автокөлігі, 1978 ж. ш., м/н 301 AR 09. Бастапқы (алғашқы) баға – 150 000 теңге, кепілдік жарна – 22 500 теңге.

3. Кавз-685 автокөлігі, 1979 ж. ш., м/н 309 AR 09. Бастапқы (алғашқы) баға – 150 000 теңге, кепілдік жарна – 22 500 теңге.

Анықтама телефоны: 8 (7102) 76-42-57.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2016 жылғы 25 қарашада Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.

Ақмола мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті бойынша

(Көкшетау қ., М. Əуезов к-сі, 230)Сауда-саттықтың бағасын төмендету əдісі-

мен аукционға қойылады.Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы

Энергетика министрлігі Мұнай-газ кешеніндегі Экологиялық реттеу, бақылау жəне мемлекеттік инспекция комитетінің «Ақмола облысы бойын-ша экология департаменті» РММ (Көкшетау қ., Əуелбеков к-сі, 139А, тел. 8(7162) 762511).

1. Ваз-21100 автокөлігі, м/н 760АК03, 2001 ж.ш. Бастапқы баға – 157 000 теңге, ең төменгі

баға – 78 500 теңге, кепілдік жарна – 23 550 теңге.2. Ваз-21213 автокөлігі, м/н 787АК03, 2001 ж.ш.

Бастапқы баға – 297 000 теңге, ең төменгі баға – 148 500 теңге, кепілдік жарна – 44 550 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму министрлігінің «Бурабай» республикалық оңалту орталығы» РМҚК (Ақмола обл., Бурабай ауд., Бурабай кенті, Кенесары к-сі, 1, тел. 8(71636) 71545).

3. Уаз-39629 автокөлігі, м/н 982АЕ03, 2003 ж.ш. Бастапқы баға – 328 000 теңге, ең төменгі баға – 164 000 теңге, кепілдік жарна – 49 200 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаментінің «Ақмола облысы бойынша соттар əкімшісі» РММ (Көкшетау қ., М. Горький к-сі, 39, тел. 8(7162) 559650).

4. Toyota Hay Eys автокөлігі, м/н 052CS03, 2003 ж.ш. Бастапқы баға – 1 016 000 теңге, ең төменгі баға – 508 000 теңге, кепілдік жарна – 152 400 теңге.

Анықтама үшін телефон: 8(7162) 256556.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2016 жылғы 29 қарашада Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.

Астана қаласы мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті бойынша

(Астана қаласы, Əуезов көшесі, 14)Сауда-саттықтың бағасын көтеру əдісімен

аукционға қойылады.Теңгерім ұстаушы – «Астана қаласы бойынша

мемлекеттік кірістер департаменті» РММ, мекен-жайы: Астана қ., Əуезов к-сі, 34, тел. 8 (7172) 77-32-22, 77-31-13.

1. «Ваз-21099» маркалы автокөлік, м/н 132ВА01, 2003 ж.ш. Бастапқы баға – 145 000 теңге. Кепілдік жарна – 21 750 теңге.

2. «Toyota Camry» маркалы автокөлік, м/н 542ВD01, 2005 ж.ш. Бастапқы баға – 863 000 теңге. Кепілдік жарна – 129 450 теңге.

3. «Ваз-21150» маркалы автокөлік, м/н 563BD01, 2005 ж.ш. Бастапқы баға – 180 000 теңге. Кепілдік жарна – 27 000 теңге.

Сауда-саттықтың бағасын төмендету əдісі-мен аукционға қойылады.

Теңгерім ұстаушы – «Астана қаласы бойынша қылмыстық-атқару жүйесі департаменті» РММ, мекенжайы: Астана қ., Шынтас тұйық к-сі, 14А, тел. 8 (7172) 57-94-89.

4. «Ваз-21074» маркалы автокөлік, м/н Z686CN, 2007 ж.ш. Бастапқы баға – 147 000 теңге. Ең төменгі баға – 73 500 теңге. Кепілдік жарна – 22 050 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Республикалық өсімдіктер каран тині орталығы» ММ, мекенжайы: Астана қ., Көктал тұрғын алаңы, Бостандық к-сі, 8, тел. 8 (7172) 54-76-30, 8-701-941-5317.

5. «Renault Kangoo» маркалы автокөлік, м/н 973BE01, 2005 ж.ш. Бастапқы баға – 826 000 теңге. Ең төменгі баға – 413 000 теңге. Кепілдік жарна – 123 900 теңге.

Анықтама үшін телефондар: 8 (7172) 32-13-33, 32-44-82.

Қызылорда мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті бойынша

(Қызылорда қаласы, Қонаев көшесі, 7А)Сауда-саттықтың бағасын төмендету əдісі-

мен аукционға қойылады.Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы

Ішкі істер министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің «Қызылорда облысы бойынша қыл-мыстық-атқару жүйесі департаменті» мемлекеттік мекемесі, Қызылорда қаласы, Абай Құнанбаев даңғылы, 48. Тел: 23 47 31.

1. Газ-31105-100 маркалы автокөлігі, 2007 жылы шығарылған, м/н N432BU. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 286 000 теңге. Ең төменгі бағасы – 143 000 теңге. Кепілдік жарна – 42 900 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің «ЗК-169/4 мекемесі» мемлекеттік мекемесі, Қызылорда облысы, Шиелі ауданы,

Тартоғай ауылы, Д. Ершохаев көшесі, 1. Тел: 8 (72423) 22 81 50.

2. Газ-3309 маркалы автокөлігі, 2004 жылы шығарылған, м/н N 335 ВС. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 677 000теңге. Ең төменгі бағасы – 338 500 теңге. Кепілдік жарна – 101 550 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Қызылорда облысы бойынша департаменті» мемлекеттік мекемесі, Қызылорда қаласы, Желтоқсан көшесі, 156А. Тел: 23 08 63.

3. Ваз-21101 маркалы автокөлігі, 2005 жылы шығарылған, м/н 076АО11. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 161 000 теңге. Ең төменгі бағасы – 80 500 теңге. Кепілдік жарна – 24 150 теңге.

Анықтама телефоны: 8 (7242) 30 11 64.

Сауда-саттыққа қатысушыларды тіркеу ха-барлама жарияланған күннен бастап жүргізіледі жəне аукцион басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара алмайды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепілдік жар на-лар мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың шотына төленеді: кепілдік жарнаны алушы – «Ақпа рат тық-есептеу орталығы» АҚ; банк атауы – «Қазкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:16.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабарлама-да көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шо-тына сауда-саттықты өткізу туралы хабарлама-да көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мыналарды:1) жеке тұлғалар үшін: жеке сəйкестендіру

нөмірін (бұдан əрі – ЖСН), тегін, атын, əкесінің атын (бар болса);

2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сəйкестендіру нөмірін (бұдан əрі – БСН), толық атауын, бірінші басшының тегін, атын, əкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (пошталық мекенжайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете отырып, тізілімнің веб-порталында алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб-порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін объект бойынша қатысушының ЭЦҚ қойылған сауда-саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб-порталы автоматты тексеру нəтижелері бойынша тізілімнің веб-порталында көрсетілген қатысушының электронды мекенжай-ына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабар-лама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб-порталы беретін аукцион нөмірі бойынша аукцион залына кіруге рұқсат етіледі.

Аукционға қатысушылар аукцион басталғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана отырып аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аук-цион залында автоматты түрде орналастыру жо-лымен сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойынша басталады.

Аукционды өткiзу кезiнде жекешелендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жекешелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Бағаны көтеру əдісін қолданып аукцион өткізу тəртібі:

1) егер аукцион залында аукцион басталған сəттен бастап жиырма минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі қағидаға сəйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын

арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеді деп танылады;

2) егер аукцион залында аукцион бас талған сəттен бастап жиырма минут ішінде қа тысу-шылардың біреуі қағидаға сəй кес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растайтын болса, онда бастапқы баға белгіленген қадамға артады;

3) егер ағымдағы баға артқаннан кейін жиыр-ма минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісінің ағымдағы құнын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін соңғы растаған қатысушы жеңімпаз болып танылады, ал осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп танылады.

Жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы қатысушылардың біреуі ұсынған ең жоғары бағаға дейін жүргізіледі.

Жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы бағаны арттырудың кемінде екі қадамына өскен жағдайда ғана жекешелендіру объектісі бойынша бағаны көтеру аукционы өткізілді деп танылады, бұл ретте бастапқы бағаны екі қадамға көтеруді кемінде екі қатысушы жүзеге асырады.

Бағаны төмендету əдісін қолданып аукцион өткізу тəртібі:

1) егер аукцион басталған кезден бастап екі ми-нут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі аукци-онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы қағидаға сəйкес белгіленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейін екі минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, жекешелендіру объектісінің соңғы жарияланған бағасы белгіленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін бірінші болып рас-таған қатысушы бағаны төмендету аукцио-нының жеңімпазы болып танылады жəне осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп танылады;

3) егер жекешелендіру объектісінің бағасы белгіленген ең төменгі мөлшерге жетсе жəне қатысу шылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамаса, онда аук-цион өткізілмеді деп танылады.

Əрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойын-ша аукцион нəтижелері сауда-саттық нəтижелері туралы электрондық хаттамамен ресімделеді, оған сатушы жəне жеңімпаз ЭЦҚ-ны пайдалана отырып, сауда-саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб-порталында қол қояды.

Аукцион нəтижелері туралы хаттама аукци-он нəтижелерін жəне жеңімпаз бен сатушының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу-сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып табылады. Жеңімпазбен сатып алу-сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Аукционның жеңімпазы сатып алу-сату шар-тына қол қойған кезде сатушыға салыстырып тексеру үшін мынадай құжаттардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың немесе жеке тұлғаның жеке басын куəландыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куəліктің не анықтаманың;

заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куəлан-дыратын құжаттың, сондай-ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куəландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете отырып, олардың көшір-мелерін не нотариат куəландырған көшірмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салыстырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

«Сириус-Астана» ЖШС «Маңғыстау облысындағы Жаңаөзен қаласының өнеркəсіптік аймағындағы газпоршенді электр стансасы» жұмыс жобасының ҚОҚ бөлімін экологиялық сараптамаға жібереді.

Ескертулер мен ұсыныстар бойынша мына телефонға хабар-ласыңыз: 8-7021231237.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитеті аумақтық департаменттерінің республикалық меншік объектілерін сату бойынша www. gosreestr. kz

Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

Егер сіз «Егемен Қазақстан» газетіне жарнама бергіңіз келсе,

мына телефондарға хабарласыңыз:Астана 37-64-48, 37-60-49.

Электронды пошта: advert@egemen.kzАлматы 273-74-39, ф. 341-08-11.

Электронды пошта: adv@egemen.kz

«Егемен Қазақстан» газетінің 21 маусымдағы 117-нөмірінде «Толғандырар тақырып» айдарымен «Ауылыңызда мал дəрігері бар ма?» деген атпен менің мақалам жарияланған болатын.

Содан бері менің атыма əр жер-ден бірнеше хаттар келді. Бірталай мал дəрігерлері телефон арқылы хабарлас-ты. Олар жазылған жайларды негізінен құптап, енді əлі де болса біздер жоғары жаққа айта алмайтын мынадай пробле-малар бар. Сіз сол дүниелерді басшылар-дың қаперіне жеткізсеңіз деген тілектерін жазады. Олардың тілектерін жерге таста-май орындау маған парыздай көрінеді. Өйтке ні, мені ветеринария төңірегіндегі мəселе лер бейжай қалдыра алмайды. Себебі, мен бар ғұмырымның 50 жылын тек малдəрігерлік жұмысқа арнадым. Сондықтан тағы да «Егемен Қазақстанға» мақала жазып отырмын. Көтерілген кейбір мəселелер дұрыс шешімін таба-тынына көзіміз жетті. Оған ВБж.ҚК-нің 31мамырдағы шешімімен 20 ақпандағы екі хатын кері қайтарып алғаны, Үржар ауданының мал дəрігерлерінің еңбек- ақысын тамыз айынан бастап 14 мың теңгеге көтергені дəлел.

Ветеринарлық-санитарлық алдын алудың іс-шаралар жоспарын, яғни қанша малдан қан алу, қандай ауруларға егілетіндігі туралы мəселені жергілікті атқару органының құрамындағы вете-ринария мамандары біржақты даярлай-ды. Ветеринарлық шараларды тұяғында тұрған жануарлар санын, елді мекендердің эпизоотиялық, климаттық, жануарлардың физиологиялық жағдайларын еске-ре отырып аудандар мен қалалардың ветеринарлық өкілетті органдарымен

бірлесіп, келісе отырып жасаған дұрыс болар еді.

Жоспар жасап отырған осы ЖАО-ның құрамындағы ве те ринария ма-мандары Пре зи денттің 2014 жылғы 25 тамыздағы №898 Жарлығының №3 қосымшасына сай вете ринарлық ша-ралармен қо са жергілікті əкімдіктің шаруа шылық жұмыстарын да атқа-рады. Атап айтқанда, олар жы л уға жəне су шығындарына бере шек заңды жəне жеке тұл ғалардың қарыздарын қай-тару жұмыстарына жұмыл дырылады. Əкімдіктегі вете ринарияға қатысты емес басқа да əртүрлі ұйымдастыру ша ра-ларын өткізуге қатысады.

АШМ-ның 2015 жылғы 29 мамырдағы «Ветеринариялық қағидасын бекіту» туралы №7-1/587 бұйрығына сай бру-целлез ауруына оң таңба берген жан-уарлар оқшауланып 15 күн мерзімінде жойылуға тиіс. Алайда АШМ ВБҚК төрағасы С.Қасеновтің 2016 жылғы 20 ақпандағы №16-04-15/250-И хатына сай егер мал иесі келіспесе бруцеллез ау-руына оң таңба берген жануарды қайта тексеруге рұқсат берілген. Бұл дұрыс емес. Бруцеллез ауруы созылмалы індет болғандықтан жəне əр уақыттағы əрбір тексерудің нəтижесіне малдың иммундық жағдайы, ауа райы секілді көптеген фак-торлар əсер ететіндіктен бір рет болса да оң таңба берген малды қайта тексеруге болмайды. Бұл ретте мұндай бəсекелестік болып тұрған жағдайда ғана ВБжҚК «Ветеринариядағы ұлттық референттік орталығында» зерттеген жөн болар. Ал иммундалған жануарлардың жоспарлы зерттеулері аудандар мен қалалардағы «Республикалық ветеринариялық зерт-хана» мемлекеттік кəсіпорындарының өңірлік филиалдарында жүргізілсе дұрыс болар еді.

Əңгіме бруцеллезге қарсы РБ-51 вакцинасымен иммундалған жануарлар төңірегінде болғандықтан айта кетейік, бұл вакцина Қазақ еліне қажет емес. Мұхиттың арғы жағынан жеткізілген өте қымбат вакцинаны пайдаланғанша ауасы мен суы, желі мен ұшқан тозаңы араласып жатқан көрші, ежелден ете-не араласқан Ресейдің вакцинала-ры тиімдірек болмақ. Бертінге дейін бруцеллезді шт-19; шт-82; рев-1 вак-циналарымен ауыздықтап келдік. Бұл мəселе төңірегінде Батыс Қазақстан

аграрлық техникалық университетінің ветеринарлық лабораториясының мең-герушісі Ғайса Абсатиров баспасөзге бруцеллез жөнінде берген биылғы жылғы сұхбатында Ресейдің сыннан өткен ескі препараттарының бірі бар болғаны – 30, екіншісі 75 теңге, ал Американың вакци-насы өткен жылы 470 теңге тұрса, биыл 1500 теңгеге дейін көтеріліп кетті дейді. Сондықтан да біз Ресейдің вакцинасымен жұмыс істеуге бет бұруымыз керек.

Бүгінгі күні ауылшаруашылық малда-рын бруцеллезге зерттеу қолда бар барлық малдарды толық қамтусыз жүргізіледі. Зерттемеуге болады, егер ол жабық режімде жұмыс істейтін шаруашылық болса. Егер тұяғынан тұрған бар мал жыл сайын толық қамтылмаса, бруцел-лезге қарсы барлық шаралар бекерге кетеді. Қазір не, бірге жүрген бір табын 200 бас сиырдан қан алса, оны лабора-тория қабылдамайды. Неге десең, 50 бас жоспардан артық, бізге 150 ғана сына-ма керек дейді. Осындай нұсқау беріп отырған басшы біліксіз адам, ол малмен емес цифр мен жұмыс істейді.

АШМ-ның 2014 жылғы 30 қазандағы № 7-1/559 бұйрығына сəйкес бруцеллез ауруына оң таңба берген мүйізді ұсақ малдар санитарлық союға ет комбинат-тарына тапсырылуы керек. Жергілікті атқару органдары мал иелеріне нарық бағасымен оның 50 пайыз құнын бюд-жет есебінен, ал қалған 50 пайыз құнын ет комбинаты қабылдаған мүйізді ұсақ малдарды санитарлық сойылымнан соң ет өнімінің шығу мөлшеріне байланыс-ты мал иелерімен келісімшартқа оты-рып төлейді делінген. Алайда, ет ком-бинаттары жеке-меншік болғандықтан

бұл бұйрықты орындамай отыр. Сол себепті мемлекет тарапынан қолдау көрсетіліп, жетіспеген қаржыны төлеу жағын қарастыру керек. Бұрынғыдай мүйізді ұсақ малдардың көзін жойып, толық құнын төлеуді қамтамасыз ете алмаса, бруцеллез малдың да етін жеуге жарайтындай етіп қайта өңдеп зарарсыз-дандыру қазіргі заманда шешімін табатын мəселе деп ойлаймыз.

Ветеринария саласында атқарылған барлық шаралар вебпарталда болу ке-рек деген талап тұғырынан түспей тұрғандықтан, мал дəрігерлерінің қан алу, мал егу сияқты негізгі жұмыстарын істеуге уақыттары жетпей жатады. Оның үстіне вакциналардың 2-3 ай кешігіп келуі əдетке айналып кеткен. Сырғамен қамтамасыз ету де жеткіліксіз, ол əсіресе бруцеллезге қан алғанда қолбайлау болып тұр. Егілген малдарда сырға жоқ болса, бірдейлендіру базасына тіркелінбейді. Əсіресе, жас төлді бірдейлендіру базасына тіркеу үшін сырға жоқ. Сырға тек жоспардағы малға берілетіндіктен, өткен жылы туған малдар да сырғаланбай қалған.

Еңбегінің зейнетінен гөрі арқалаған бейнеті мол мал дəрігерлеріне жағдай туғызатын мезгіл жеткен секілді. Олардың еңбекақысын арттырып, əлеуметтік жағдайын көтеріп, денсаулықтарын дұрыстауға көңіл бөлу керек. Сонда ғана мал дəрігерлері марқайып, артына алаңдамай еселі еңбек етіп, халықтың үдесінен шығады деп ойлаймыз.

Базарбай САТАЙ

Шығыс Қазақстан облысы,Үржар ауданы

Жазылған жайдың жалғасы

Ветеринарияда бетбўрыс болар ма екен?

Еңбегінің зейнетінен гөрі арқалаған бейнеті мол мал дәрігерлеріне жағдай туғызатын мезгіл

жеткен секілді. Олардың еңбекақысын арттырып,

әлеуметтік жағдайын көтеріп, денсаулықтарын

дұрыстауға көңіл бөлу керек.

12 29 қазан2016 жылспорт

Жалпыұлттық республикалық газет. 1919 жылғы 17 желтоқсаннан шыға бастады.

Меншік иесі:«Егемен Қазақстан» республикалық газеті»акционерлік қоғамы

Басқарма төрағасыДархан ҚЫДЫРӘЛІ

Басқарма төрағасының орынбасарыЕркін ҚЫДЫР

Бас редакторАмантай ШӘРІП

Газет мына қалалардағы:Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС,Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дәуір» РПБК ЖШС,Қарағанды қ., Сәтбаев к-сі, 15, «Типография Арко» ЖШС,Қостанай қ., Мәуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС,Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС,Ақтау қ., 22-м/а, «Caspiy Print» ЖШС,Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-Полиграфия» ЖШС, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Атырау-Ақпарат» ЖШС,Шымкент қ., Т.Әлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС,Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС,Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС,Орал қ., Достық-Дружба даң., 215 А, «WESTA» ЖШС,Талдықорған қ., Алматы қаласы, Мұқанов к-сі, 223 В, «Алматы-Болашақ» АҚ,Өскемен қ., Абай д-лы, 20, «Печатное издательство-агентство Рекламный Дайджест» ЖШСбаспаханаларында басылып шықты.

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 12 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. «Егемен Қазақстанда» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды. Газетті есепке қою туралы №01-Г куәлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республи касының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қа зақ стан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сәйкес сертификатталған.

Таралымы 183 000 дана

Нөмірдің кезекші редакторларыҒабит ІСКЕНДЕРҰЛЫ, Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ

Mекенжайымыз: 010008 АСТАНА, «Егемен Қазақстан» газеті көшесі, 5/13 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58аАнықтама үшін:Астанада: АТС 37-65-27, факс 8 (7172) 37-19-87; Электронды пошта: info@egemen.kz Интернет-редакция: portal@egemen.kz Алматыда: 8 (727) 273-07-87, факс 8 (727) 273-07-87; Электронды пошта: almaty@egemen.kz жарнама-ақпарат бөлімі: Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, 37-64-48, advert@egemen.kzАлматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-07-26, adv@egemen.kzА Материалдың жариялану ақысы төленген. Жарнама, хабарландырудың мазмұны мен мәтініне тапсырыс беруші жауапты.Газеттің жеткізілуіне қатысты сұрақтар үшін байланыстелефоны: 1499 («Қазпошта» АҚ)

Меншікті тілшілер:Астана – 8 (717-2) 37-54-21;Ақтау – 8 (701) 593-64-78;Ақтөбе – 8 (713-2) 56-01-75;Талдықорған – 8 (728-2) 27-05-70;Атырау – 8 (712-2) 31-74-13;Көкшетау – 8 (716-2) 25-76-91;Қарағанды – 8 (777) 949-64-77;Қостанай – 8 (714-2) 21-01-42;Қызылорда – 8 (701) 772-70-74;Орал – 8 (775) 336-47-57;Өскемен – 8 (778) 454-86-11;Павлодар – 8 (718-2) 54-31-56;Тараз – 8 (726-2) 43-37-33;Шымкент – 8 (701) 362-63-76;Петропавл – 8 (715-2) 50-72-50.

Газет Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС-те басылды, тел. 99-77-77. Тапсырыс №208 ek

Құрлық тарихында алғаш рет қолға алынып отырған бұл жарыс осылай-ша Сыр бойындағы бас қалада жалау желбіретті. Бұл тектен-тек те емес. Қы-зылорда елімізде Алматыдан кейін әйел-дердің қол добы спорты кең қанат жай-ған қала болып табылады. Кезінде Ал-матының «Отан-Дәулетімен» бәсекеге түсе алатын жалғыз команда – «Сейхун-КАМ» дария жағасындағы шаһардан шықты. Қазір «Қайсар» деген ат алған сол команда осы жарыста өнер көрсетуде.

Турнирде еліміздің намысын қазіргі чемпион – Алматы қаласының «Алма-ты», өткен жылдың лидері – Алматы облысының «Іле» және жергілікті «Қай-сар» жасақтары қорғауда.

Жарыстың бірінші күні Өзбекстанның «Узбечкасы» Қатар командасын 32:22, «Іле»

Иранның «Санандажын» 41:23, «Қайсар» «Алматыны» 23:20 етіп ұтты. Келесі күні «Алматы» «Узбечканы» 31:22, «Іле» Қатар командасын 35:19, «Қайсар» «Санандажды» 28:24 есебімен тізе бүктірді. Осылайша әзірге «Іле» мен «Қайсар» ұпай жоғалта қойған жоқ.

Турнирде кеше бір күндік демалыс жарияланды. Бүгін топ басындағы екі ұжым өзара ұшырасады.

Аталмыш бәсекенің беделі де биік болғалы тұр. Ол бір жағы биылғы 19 жел-тоқсанда Қызылордада сөре алатын әлем чемпионатының лицензиялық турнирі де болып табылады.

Жарыс 1 қараша күні мәреге жетеді.

Лаура ШОҢҒАЛОВА

ҚЫЗЫЛОРДА

Серік ПІРНАЗАР,«Егемен Қазақстан»

Конференцияда федерацияның басшысы өзгерді. Жиынға қатысу-шылар оның жаңа президенті етіп Тимур Құлыбаевты бір ауыз-дан сайлады. Ол бұл қызметті 2008 жылдан бері атқарып келген Темір хан Досмұхамбетовті алмас-тырды.

Тимур Құлыбаев сонымен қа-тар, Азия Олимпиялық кеңесінің вице-президенті, Қазақстан Рес-публикасы Ұлттық олимпиялық комитетінің президенті, Қазақ-стан Бокс федерациясының пре-зи денті болып табылады. Ал Қазақ стан Жекпе-жек ұрыстары федерациясының президенттігінен жақында өзі босады. Оның ұсыны-сы бойынша бұл орынға Данияр Абулғазин сайланды.

Жиында Тимур Құлыбаев фе-дерацияның жұмысы туралы есеп берушілерге бүгінде жұрттың бәріне белгілі болып отырған соңғы

жылдардың табыстары жайлы қазбалай бермей, мәселенің жақын арада федерацияның араласуымен шешілуді тілейтін проблемалық жақтарына көбірек назар аударуды сұрады. Осыдан кейін сөйлеушілер саладағы материалдық-техни ка-лық базаның нашарлығы немесе оның мүлде жоқтығы, маман кадр -лардың тапшылығы және қар жы жетіспеушілігі туралы сөз қоз ғады.

Тимур Асқарұлының айтуын-ша, Қазақстанда су спорты түр-лерін дамытудың ұзақ жылдарға ар-налған бағдарламасы болуға тиіс. Онда спортшыларды даярлаудың бастапқы кезеңінің рөлін көтеру, республика аймақтарында, бірін-ші кезекте Астана және Алматы қалаларында тиісті спорт ғима-раттарын салу, су спорты түрлерін дамыту жұмысына бизнес құры-лымдарын тарту мәселелері қарас-тырылуы керек.

Конференцияға Мәдениет жә не спорт министрі Арыстанбек Мұха-медиұлы қатысты.

Бақберген АМАЛБЕК,«Егемен Қазақстан»

Ақмола облысының 19 жасар зілтеміршісі Альбион жеріндегі ала-манда 69 килоға дейінгі салмақта сынға түсіп, бесінші орын алған еді. Бірақ қазір оның алдындағы үшінші және төртінші орындарға орналасқан екі бірдей белорусь спортшысы Марина Шкерманкова мен Дина Сазоновецтің сол жолы тыйым салынған препарат-тарды пайдаланғандары белгілі бо-лып жатыр. Осыған байланысты ХОК Шкерманкованың қола медалін алып қою жөнінде шешім қабылдады. Ал одан кейінгі орында тұрған Сазоновецтің де тап осындай себеппен саптан алынып

тасталуы үшінші тұғырға біздің Аннаны шығарды. Сөйтіп, бүгінде жасы 23-ке келген жерлесіміз медальға ілікті.

Бұдан бұрын жеңіл атлет Ольга Рыпакованың 2008 жылғы Бейжің Олимпия ойындарында үшінші орын-дағы спортшының допингпен ұс-талуына байланысты қола жүлде ала-тыны хабарланған болатын.

Өкінішке қарай, тап осындай себеп-пен бұрнағы күні біздің Лон донда чем-пион атанған Зүлфия Чин шанло, Майя Манеза және Свет лана Подобедова секілді ауыр атлеттеріміз алтын медаль-дарынан айы рылып қалды. Осы күні еркін күрес шебері Таймураз Тигиевтің Қытай астанасында алған олимпиялық күміс медалінен қағылғаны да белгілі

болды. Енді Бейжің және Лондон Олим пиадаларында чемпион атанған кездерінде допинг қолданды деген желеу-мен Илья Ильиннің мәселесі де қаралғалы тұр. Онымен бірге, Мария Грабовецкая, Ирина Некрасова, Владимир Седов және Алмас Өтешов сынды атлеттердің тағ-дырлары да шешіледі.

Алтынның қолаға айырбасталып жатқаны өкінішті, әрине!

Аян ӘБДУӘЛИ,«Егемен Қазақстан»

Кездесудің алғашқы шайба-сы 9-ми нутта соғылды. Қазақстан ұлттық құрамасының шабуылшы-сы Евгений Рымарев ұрымтал тұсты ұтым ды пайдаланып, қақпаны дәл көздей білді. Бірінші кезеңнің аяқ-талуына жақын қалғанда, қонақ тар қарқындарын одан әрі күшейтті. Ойыншы басымдығына ие болған астаналықтар шабуылда сауатты қимылдап, 18-минутта есепті арттыр-ды. Бұл жолы үздік хоккейшілердің бірі Найджел Доус мергендігімен таныл ды.

Екінші кезеңде төреші ысқырығы естілісімен бірден алға ұмтылған «Барыс» небәрі 35 секундтың ішінде

үшінші шайбаны соғып үлгерді. Кана далық легионер Мартен Сен-Пьер нәтижелі соққының авторы атанды. Осыдан кейін айдын иелері қанша тырысқанмен, таблодағы есеп өзгере қоймады.

Кездесудің бұл бөлігінде әдемі ойын өрнегін көрсеткеннен гөрі, Нижнекамск ойыншыларының дөре-кілігі көбірек есте қалып жатты. 26-минуттағы қарбалас сәттердің бірінде Евгений Рясенский қонақтар сапынан Максим Худяковті жара-қаттап алғаны үшін 4 минутқа ай-дыннан қуылды. Осыған ұқсас жағ-дай 35-минутта да орын алды. «Неф-техимик» шабуылшысы Павел Кули-ков қарсыласы Кэм Баркермен шайбаға талас кезінде ережеге сай ой намағаны үшін 12 минутқа ойыннан шеттетілді.

Ал «Барыс» қорғаушысы дә рі герлер көмегімен орнынан әрең тұрды.

Үшінші жиырма минутта қос қар-сылас бір-бірінің қақпасына кезек-кезек қауіп төндіргендерімен, шай ба дарыта алмады.

Елордалықтар қазір 29 ұпаймен Шығыс конференциясында дәл осы «Нефтехимик» командасын басып озып, 13-орынға қайта көтерілді. Плей-офф кезеңіне жолдама алатын 8-орын-нан «Барысты» бес ұпай алыстатып тұр.

Бұл күні турда тағы мынадай ой-ын дар ойналды: «Ақ Барыс» (Қ а зан) – «Югра» (Ханты-Мансийск) 4:1, «Локомотив» (Ярославль) – «Ди-намо» (Минск) 6:3, СКА (Санкт-Пе-тербург) – «Медвешчак» (Загреб) 6:0, ЦСКА (Мәскеу) – «Слован» (Бра-тислава) 4:2.

Жарыстар жаңғырығыВЕЛОСПОРТ. Қытайдың Хайнань ара-

лында өтіп жатқан «Тур Хайнань» көпкүн-дігінде қазақстандық Алексей Луценко алтын-шы кезеңнен кейін топ бастады. Ол бұрнағы күні екі таудан асып өтетін 197 шақырымдық қашықтықты үшінші болып бағындырып, жалпы есепте бірінші орынға шықты. Кеше 127 шақырымдық кезең артта қалды. Ал бүгін жарыс өзінің мәресіне жетеді.

ТЕННИС. Қазақстандық Дмитрий Попко Үндістанның Пуна қаласында өтіп жатқан хардтық Челленджер сериясы халықаралық турнирінде ширек финалдан аса алмады. Біздің әлемдік рейтингіде 265-ші болып тұрған 20 жасар спортшымыз бұл жолы 152-ші ракетка, Оңтүстік Кореяның 18-дегі өкілі Ли Дак Хиден 3:6 және 4:6 болып ұтылып қалды.

ВОЛЕЙБОЛ. Өскеменде 26 қазанда ұлттық лиганың әйелдер командалары арасын-дағы чемпионатының бірінші турында бұр-нағы күні екінші ойын ойналды. Олар мына дай нәтижелер әкелді: «Ертіс-Қазхром» (Пав лодар) – «Астана» (Астана) 3:0, «Алматы» (Алма-ты) – «Қара ғанды» (Қарағанды) 3:0, «Ал тай» (Өскемен) – «Жетісу» (Талдықорған) 3:0.

КОНЬКИ. Астанада Қазақстан чемпио-наты болып өтті. Онда 1000 метрге жүгіруде Роман Керч – бірінші, Федор Мезенцев – екінші, ал әлемнің 2013 жылғы чемпионы Денис Кузин үшінші орын алды. Өз кезегінде Дмитрий Бабенко 10 мың метрге жүгіруде чемпион атанды. Әйелдер арасынан осы қашықтықта Екатерина Айдова алдына жан салмады. 5000 метрге жүгіруде Эльвира Халикова бәрінен озды.

ХОККЕЙ. Бұрнағы күні Қазақстан чем-пионатында үш ойын ойналды. Олар мы-надай нәтижелер әкелді: «Алтай-Торпедо» (Өскемен) – «Алматы» (Алматы) 2:1, «Гор-няк» (Рудный) – «Құлагер» (Петропавл) 1:4, «Номад» (Астана) – «Бейбарыс» (Атырау) 2:3 ОТ.

«Егемен-ақпарат»

Шараның басты себепкерлері Қанат Ислам мен Патрик Алло-тейдің салмақтары бірдей болып шықты. Безбен басы оның 68 кило екенін көрсетті. Артынша

боксшылардың көз түйістіруінде ганалық спортшы әпербақандық көрсетіп, Қанатты кеудесінен қағып жіберді. Бұған біздің бокс-шы қарсы жауап қатқан жоқ,

бастапқы салмақтылығынан тан-баған күйі қала берді. Оның өткір көзқарасында «әуселеңді шаршы алаңда көрермін» деген сыңай байқалды.

Б о к с ш ы л а р д ы ң к е з д е с у алды салмақ өлшеу барысын да қазақ стандық былғары қолғап ш е б е р л е р і Ж ә н і б е к Ә л і м -ханұлы, Жанқош Тұраров, Рус-лан Мырсатаев, Әли Ахметов, Ай дар Шәрібаев жә не Жұман Жұ мабеков бұл күні өзде рінің кім дермен шайқасқа түсетіндерін біліп алды.

Қанат Ислам мен Патрик Аллотейдің жекпе-жегі бүгін

Ал ма ты дағы «Алматы Арена» спорт ке шенінде өтеді. Бұл шай-қас та қазақ стандық боксшы өзінің жартылай орта салмақтағы «WBA fedelatin» нұсқасының чем-пиондық белбеуін қорғап, «WBO intercontinental» және «UBC» болжамдарының әлем чемпионы атағын алу үшін күреседі.

Кеш Астана уақытымен сағат 18:00-де басталады. Оны «Қа зақ-стан» телеарнасы сол мезгілде тіке-лей эфирден көрсетеді.

Меліс СЕЙДАХМЕТОВ

АЛМАТЫ

Бәсі биік бәсекелер қыза түстіҚазіргі күндері Қызылордадағы «Мұз айдыны» спорт кешенінде гандболдан Азияның тұңғыш клубтық чемпионаты өтіп жатыр. Қазанның 26-сында басталған бұл турнирге Иран, Қатар, Өзбекстан және Қазақстан елдерінен 6 команда қатысуда.

Көкшетаулық ауыр атлет Анна Нұрмұхамбетова 2012 жылғы Лондон Олимпиадасында көрсеткен көрсеткіштері үшін қола медаль алатын болды. Бұл туралы бұрнағы күні Халықаралық олимпиялық комитет (ХОК) арнайы хабарлама таратты.

Олимпиаданың қола жүлдесі беріледі

Кеше Алматыдағы «Mega park» ойын-сауық орталығында қазақстандық Қанат Ислам мен оның қарсыласы ганалық Патрик Аллотейдің, сондай-ақ, кәсіпқой бокс кеші шеңберінде қолғап түйістіретін басқа да боксшылардың салмақ өлшеу рәсімі өтті.

Су спорты түрлеріне серпін керек

Қазақстан спортшылары Рио Олимпиялық ойындары мен Паралимпиадасында тарихта тұңғыш рет алтын ме-даль жеңіп алғаннан кейін елімізде су спорты түрлеріне деген ынта-ықылас күрт арта түсті. Бұл бұрнағы күні Алматыда өткен республика су спорты түрлері федерациясының 6-шы есеп беру-сайлау конференция-сында да ерекше атап көрсетілді.

Сырт алаңдағы сенімді жеңісБұрнағы күні Құрлықтық хоккей лигасының тұрақты чемпионатында Астананың «Барысы» сырт алаңда Нижнекамскінің «Нефтехимигімен» кездесіп, 3:0 есебімен жеңіске жетті.

Сом білекті саңлақтар күш сынасты

Сатыбалды СӘУІРБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Ақтөбеде мұндай байрақты бәсекенің өтуі тектен-тек емес. Облыста гір спортының бағыты дұрыс. Мұнда әлем біріншіліктері мен халықаралық жарыстарда олжа салып жүрген саңлақтар көп. Солардың бірі – Евгений Гончаров әлемнің 12 дүркін чемпионы атанып үлгерген. Осы жолғы жарысқа аймақтан 18 спортшы қатысуда.

Чемпионаттың ашылу салтанатында сөз алған облыс әкімі Бердібек Сапарбаев спортшылар мен жанкүйерлерді құттықтай отырып, мұның аймақ үшін айрықша оқиға екенін атап өтті.

– Тәуелсіздіктің 25 жылдығы қарсаңында әлемдік деңгейдегі спорт жарысын өткізу өңір үшін үлкен құрмет. Тәуелсіздік жылдары Қазақстан спортта да бедерлі биіктен көрініп келеді. Елбасының саясатының арқасында спорт елімізде әрқашан басымдыққа ие бо-лып келеді, – деді аймақ басшысы.

Әлем біріншілігіне дайындық штабының жетекшісі Владимир Коренковтың айтуынша, жарыс өтетін «Қоныс» спорт сарайы жөндеуден өткізілген. Бірін-шілікті өткізуге облыстың оннан астам ірі кәсіпорын-дары демеушілік көрсеткен. Олардың арасында «АЙС», «Рамазан», «Жаңа Әлжан» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері сияқты ірі кәсіпорындар бар.

Кеше кешке төрт салмақ дәрежелері бойынша чемпион-дар анықталды. Мұның екеуінде ресейліктердің бағы жанды. Қазақстандықтар әзірге 3 күміс медальді қанағат тұтып отыр.

АҚТӨБЕ

«Қазақ» пен «Улы жебе»Осындай лақап аттары бар Қ.Ислам мен П.Аллотей бүгін Алматы рингінде жекпе-жекке шығады

Кеше Ақтөбеде гір спортынан әлем чем-пионаты басталды. Айтулы аламанға төрткүл дүниенің 37 елінен 440 спортшы келді. Олардың арасында Ресей, АҚШ, Англия, Германия, Австралия сынды спорттың осы түрі жақсы дамыған ел-дермен қатар, Үндістен және Оңтүстік Африка елдерінің өкілдері де бар.

1329 қазан2016 жыл

(Соңы 14-бетте)

ресми бөлімҚазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 28 қаңтар №21 Алматы қаласы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асырушеңберінде аукциондар өткізу қағидаларын бекіту туралы

«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне екінші деңгейдегі банктердің жұмыс істемейтін кредиттері мен активтері, қаржылық қызметтер көрсету және қаржы ұйымдары мен Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қызметі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің күші жойылды деп танылсын.

3. Монетарлық операциялар және активтерді басқару департаменті (Молдабекова Ә.М.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Құқықтық қамтамасыз ету департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ре-сурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс департаменті (Қазыбаев А.Қ.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ғ.О. Пірматовқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі және 2016 жылғы 1 ақпаннан бастап туындаған қатынастарға қолданылады.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы№ 21 қаулысына қосымша

Тізбе1. «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қысқамерзімді ноттарын шығару, орналастыру, айналысқа шығару

және өтеу қағидалары мен талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 15 қыркүйектегі № 108 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3894 тіркелген).

2. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді ноталарын шығару, орналастыру, айналысқа шығару және өтеу ережесін бекіту туралы» 2005 жылғы 15 қыркүйектегі № 108 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2008 жылғы 22 қыркүйектегі № 73 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5349 тіркелген).

3. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді ноталарын шығару, орналастыру, айналысқа шығару және өтеу ережесін бекіту туралы» 2005 жылғы 15 қыркүйектегі № 108 қаулысына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2010 жылғы 29 желтоқсандағы № 117 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6036 тіркелген).

4. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді ноталарын шығару, орналастыру, айналысқа шығару және өтеу ережесін бекіту туралы» 2005 жылғы 15 қыркүйектегі № 108 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 тамыздағы № 243 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7981 тіркелген, 2012 жылғы 14 қарашада «Егемен Қазақстан» газетінде № 746-751 жарияланған).

5. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді ноталарын шығару, орналастыру, айналысқа шығару және өтеу ережесін бекіту туралы» 2005 жылғы 15 қыркүйектегі № 108 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы № 252 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10220 тіркелген, 2015 жылғы 15 сәуірде «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы№ 21 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асырушеңберінде аукциондар өткізу қағидалары

1. Жалпы ережелер 1. Осы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын іске асыру шеңберінде аукциондар

өткізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Ұлттық Банк туралы заң) сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі – Ұлттық Банк) Қазақстан Республикасының мемлекеттік ақша-кредит саясатын (бұдан әрі – ақша-кредит саясаты) іске асыру шеңберінде аукциондар өткізу тәртібін айқындайды.

2. Ақша-кредит саясатының мақсаттарына сәйкес өтімділікті беру және алу үшін Ұлттық Банк мынадай аук-цион түрлерін өткізеді:

1) бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционы;2) бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы;3) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционы;4) депозиттік аукцион.3. Қағидаларда 1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде (Ерекше бөлім)

көзделген ұғымдар, сондай-ақ мынадай ұғымдар пайдаланылады: 1) аукционға қатысушы – орталық депозитарийдің депоненті болып табылатын, бағалы қағаздарды кері сата

отырып сатып алу аукционы (бұдан әрі – аукцион) және бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы нысанындағы сауда-саттыққа қатысушы болып табылатын екінші деңгейдегі банк;

2) бағалы қағаздарды сату мәмілесінің орындалған күні – Ұлттық Банктің аукционға қатысушыға бағалы қағаздарды сатқан күні;

3) бағалы қағаздарды сатып алу мәмілесінің орындалған күні – Ұлттық Банктің аукционға қатысушыдан бағалы қағаздарды сатып алатын күні;

4) бастапқы агент – екінші деңгейдегі банк, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры, Қазақстан Республикасы пошта байланысының ұлттық операторы, депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым, мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры, екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған ұйым және Ұлттық Банктің Резервтік Орталығының ғимаратын салуға бағытталған іс-шараларды жүзеге асыратын ұйым;

5) бәсекелес ұсынысы бар өтінім – аукционға қатысушының баға көрсетілген өтінімі;6) бәсекелес ұсынысы жоқ өтінім – аукционға қатысушының баға көрсетілмеген өтінімі; 7) депозиттік пайыздық мөлшерлеме – Ұлттық Банкте банк салымын орналастырған қарсы әріптеске Ұлттық

Банк төлейтін пайыз; 8) деректерді берудің электрондық жүйесі – қаржылық автоматтандырылған ақпарат тасымалдау жүйесі (ҚААТЖ)

немесе SWIFT – ақпарат берудің және төлемдер жасаудың халықаралық банкаралық жүйесі;9) дисконтталған баға – дисконттау мөлшерлемесін есептегенде номиналдық құннан төмен баға;10) дисконттау мөлшерлемесі – Ұлттық Банк өткізетін аукционда бағалы қағаздың бағасын және көлемін есеп-

теу үшін пайдаланылатын пайыздық мөлшерлеме;11) инвестор – бастапқы агенттің клиенті;12) кесімді баға – бастапқы агенттердің өтінімдерін қанағаттандыру аяқталатын баға; 13) кесімді мөлшерлеме – өтінімдерді қанағаттандыру аяқталатын ең төменгі (бағалы қағаздарды кері сата

отырып сатып алу аукционы үшін) не ең жоғарғы (бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы үшін) пайыздық мөлшерлеме;

14) кірістілік мөлшерлемесі – кері сату/сатып алу бағасын (екінші мәміле бағасын) және кері сату/сатып алу мәмі-лесінің сомасын есептеу үшін пайдалынатын, жасалатын сатып алу/сату және кері сату/сатып алу мәмілелерінің өлшемі;

15) қарсы әріптес – депозиттік аукционның қатысушысы болып табылатын екінші деңгейдегі банк;16) ломбардтық тізім – Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционында және

бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционында сатып алуына/сатуына рұқсат етілген, ұлттық сәйкестендіру нөмірлері көрсетілген бағалы қағаздардың тізбесі. Ломбардтық тізімге енгізілген бағалы қағаздар мынадай талаптарға сәйкес келеді:

шығарылым Қазақстан Республикасы қор биржасының сауда-саттығында айналысқа жіберілген; Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды кері сатқан/сатып алған күнінен бастап шығарылым өтелгенге дейін кемінде

7 (жеті) жұмыс күні қалған;осы бағалы қағаздардың меншік иесі мен үшінші тұлға арасында құқықтық қатынастардың болуына байланысты

бағалы қағаздарға меншік құқығын шектеу салынбаған.Ломбардтық тізім Ұлттық Банктің консультативтік-кеңесші органы – Ұлттық Банктің ақша-кредит саясаты

жөніндегі техникалық комитеттің ұсынымдары негізінде Ұлттық Банк Төрағасының бұйрығына сәйкес бекітіледі;17) орташа алынған дисконтталған баға – кесімді баға бойынша аукционда қалыптасқан Ұлттық Банктің

қысқамерзімді ноттарының жалпы көлеміне қарай алынған орташа дисконтталған баға;18) орташа алынған мөлшерлеме – кесімді мөлшерлеме бойынша аукционда қалыптасқан, аукционға

қатысушылардың/бастапқы агенттердің/қарсы әріптестердің қанағаттандырылған/ішінара қанағаттандырылған өтінімдерінің жалпы көлеміне қарай орташа алынған пайыздық мөлшерлеме;

19) пайыздық мөлшерлеме – аукционға қатысушыға төленетін, пайыздық көрсеткішпен көрсетілген сома;20) уәкілетті бөлімше – Ұлттық Банктің аукциондарды өткізуге жауапты бөлімшесі;21) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын мерзімінен бұрын өтеу – Ұлттық Банктің бағалы қағаздардың

қайталама нарығында қысқамерзімді ноттарды өтеу мерзімі аяқталғанға дейін бастапқы агентпен өтеу күні, саны және бағасы бойынша алдын ала келісілген толық немесе ішінара айналыстан шығаруы;

22) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу – Ұлттық Банктің бағалы қағаздардың қайталама нарығында Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеу мерзімі өткенге дейін бастапқы агентпен Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу күні, саны және бағасы бойынша олардың одан әрі айналыста болу мүмкіндігімен алдын ала келісілген сатып алуы;

23) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруға өтінім – Ұлттық Банктің бұрын шығарылған айналыстағы қысқамерзімді ноттарына қосымша орналастырылған аукциондағы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары эмиссиясының кезеңі;

24) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру талаптары – Ұлттық Банктің қысқамерзімді нот-тарын үстеме орналастырудың, ақша-кредит саясатының мақсаттарына сәйкес Ұлттық Банк айқындайтын және жари-ялайтын және үстеме орналастыру күнінен, айналыста болу мерзімінен, өтеу күнінен, үстеме орналастыру көлемінен, өтінімді қанағаттандыру талаптарынан, ақы төлеу күнінен, үстеме орналастыру нысанынан тұратын талаптар;

25) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығару және орналастыру талаптары – ақша-кредит саясатының мақсаттарына сәйкес Ұлттық Банк айқындайтын және жариялайтын және орналастыру күні, айналысқа шығару мерзімі, өтеу күні, орналастыру көлемі, өтінімдерді қанағаттандыру талаптары, төлем жасау күні, орналастыру ны-саны кіретін Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығарудың және орналастырудың талаптары;

26) Bloomberg, Thomson Reuters жүйелері – мәмілелер жасау мақсаттары үшін пайдаланушылары арасында байланыс жүзеге асырылатын мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етулер мен жабдықтар кешендері.

2. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізу тәртібі 4. Аукционға қатысушы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша аукцион нәтижелері бойынша

бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу/сату жөнінде мәмілелер жасау тәртібі туралы келісім (бұдан әрі – Келісім) жасайды. Тараптардың келісімі бойынша Келісімге Қағидаларға қайшы келмейтін қосымша талаптар енгізіледі.

5. Келісім жасау үшін аукционға әлеуетті қатысушы Ұлттық Банкпен бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу/сату жөнінде мәмілелер жасау ниеті туралы Ұлттық Банкке жазбаша сұрату (бұдан әрі – жазба-ша сұрату) (еркін нысанда) жібереді.

6. Ұлттық Банк жазбаша сұратуды қарайды және Ұлттық Банкке ұсынылған күнінен бастап 14 (он төрт) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде ол бойынша шешім қабылдайды. Аукционға қатысушының жазбаша сұратуын қанағаттандыру және онымен Келісім жасау туралы шешімді уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда, оның міндетін атқаратын адам қабылдайды.

7. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционына мынадай талаптарға сәйкес келетін аукционға қатысушының қатысуына жол беріледі:

1) ең төменгі резервтік талаптар нормативтерінің орындалуы туралы ақпарат Ұлттық Банкке ұсынылған күні қатарынан күнтізбелік үш ай ішінде екі және одан да көп рет ең төменгі резервтік талаптар бойынша Ұлттық Банк алдында орындалмаған міндеттемелердің болмауы. Бұл шектеу әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша қаулыға сәйкес әкімшілік құқық бұзылғаны үшін салынатын әкімшілік айыппұл төленген күнге дейін қолданылады;

2) бағалы қағаздар нарығында брокерлік және/немесе дилерлік қызметті жүзеге асыруға лицензияның болуы; 3) бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционына қатысу күні пруденциялық нормативтердің

бұзылуының болмауы;4) Ұлттық Банкте ашылған корреспонденттік шот шартында (шарттарында) аукционға қатысушы Ұлттық

Банкпен операциялар бойынша міндеттемелерін орындамаған жағдайда оның корреспонденттік шотынан Ұлттық Банктің акцептсіз ақша алу

құқығын көздейтін талаптың болуы;5) Ұлттық Банкпен жасалған Келісімнің болуы;6) орталық депозитарийде жеке шотының болуы.8. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының қорытындылары бойынша Ұлттық Банк пен

аукционға қатысушының арасында жұп мәмілелер жасалады:1) Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды сатып алуы бойынша (бірінші мәміле, сатып алу мәмілесі);2) Ұлттық Банктің сол бағалы қағаздарды сатып алу мәмілесінен кейін белгілі бір мерзімде кері сатуы бойынша

(екінші мәміле, кері сату мәмілесі).9. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының объектісі Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес бағалы

қағаздарды кері сату бағасын есептеуге арналған формула бойынша кері сату мәмілесінің бағасын айқындайтын кірістілік мөлшерлемесі болып табылады.

10. Уәкілетті бөлімшеге аукционға қатысушының Қағидалардың 7-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келетіні туралы ақпарат ұсынуды Ұлттық Банктің мынадай бөлімшелері жүзеге асырады:

1) Ұлттық Банктің төлем балансы, валюталық реттеу және статистика бөлімшесі және Ұлттық Банктің банктік қадағалау бөлімшесі (Қағидалардың 7-тармағының 1) және 3) тармақшалары бойынша);

2) Ұлттық Банктің бағалы қағаздар нарығының субъектілерін қадағалау бөлімшесі (Қағидалардың 7-тармағының 2) тармақшасы бойынша);

3) Ұлттық Банктің қаржылық операцияларды қаржылық есепке алу және мониторингі бөлімшесі (Қағидалардың 7-тармағының 4) тармақшасы бойынша);

4) Ұлттық Банктің қаржылық тұрақтылық және тәуекелдерді басқару бөлімшесі аукционға қатысушының мөлшерлемелердің (айырбастау бағамдарының) ағымдағы жағдайға негізделмеген құбылмалығын арттыруға әкеп соғатын операцияларын талдау бөлігінде.

11. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционына валюта коды, аукционды өткізу күні және өтімділік беру мерзімі көрсетіле отырып бірегей сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – аукцион нөмір) беріледі.

12. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізуге байланысты, аукционға қатысушыға Ұлттық Банк айқындайтын электрондық деректер беру жүйесі арқылы берілетін ақпаратта (бұдан әрі – электрондық хабар) мынадай өлшемдер болады:

1) аукционның нөмірі;2) ломбардтық тізім;3) ломбардтық тізімге енгізілген бағалы қағаздарды сатып алу бағасы (бірінші мәміленің бағасы). Сатып алу

бағасы бір бағалы қағаздың үтірден кейін төрт белгі қойылған таза құны ретінде (есептелген сыйақы қосылмаған) айқындалады;

4) өтімділік беру мерзімі (бірінші мәмілені және екінші мәмілені орындау күні арасындағы күнтізбелік күндердегі айырма);

5) орналастырылатын өтімділіктің жарияланған көлемі;6) кірістіліктің ең төменгі мөлшерлемесі (аукционға қатысушы сұрататын кірістілік мөлшерлемесінің ең төменгі

рұқсат етілген мөлшері).Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізуге байланысты, электрондық деректер беру

жүйесі арқылы берілетін ақпарат Ұлттық Банк пайдаланатын бағдарламалық-криптографиялық қорғау жүйесінің көмегімен шифрланады.

13. Техникалық себептерге байланысты Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізуге байланысты ақпаратты электрондық деректер беру жүйесі арқылы беру мүмкін болмаған жағдайда осы хабарлар-ды қағаз тасымалдағышпен беруге рұқсат етіледі.

14. Ұлттық Банк бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізуге дейін кемінде бір жұмыс күнінен кешіктірмей аукционға қатысушыға және орталық депозитарийге ломбардтық тізімді және бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізу туралы ақпаратты хабарлайды.

15. Ломбардтық тізімге енгізілген бағалы қағаздардың нарықтық құны қор биржасының ішкі құжаттарында айқындалған дисконтқа сәйкес есептеледі.

16. Аукционға қатысушы бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізу күні Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 09.00 –11.30 аралығында уәкілетті бөлімшеге Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционға қатысуға өтінім береді.

17. Аукционға қатысушы бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционына қатысу үшін бәсекелес және бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінім береді.

Бәсекелес немесе бәсекелес емес ұсыныстары бар бір өтінімнің ең төменгі көлемі кемінде 50 000 000 (елу миллион) теңге болады.

Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционы кемінде екі әртүрлі аукционға қатысушыдан бәсекелес ұсынысы бар екі және одан көп өтінім болған кезде өткізіледі.

18. Бәсекелес ұсыныстары бар өтінімде бағалы қағаздың шығарылымы, номиналдық құны және пайыздық мөлшерлеме көрсетіледі.

19. Бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімде бағалы қағаздың шығарылымы және номиналдық құны көрсетіледі. 20. Аукционға қатысушының бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционына қабылданған бәсекелес

ұсыныстары бар өтінімдері ең жоғарғысынан бастап, бірақ кесімді мөлшерлемеден төмен емес ұсынылған пайыздық мөлшерлеменің деңгейі бойынша ретке келтіріледі және қанағаттандырылады.

21. Аукционға қатысушының аукционға қабылданған бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімі бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционын өткізу қорытындысы бойынша қалыптасқан орташа алынған мөлшерлеме бойынша қанағаттандырылды.

Орташа алынған мөлшерлемені есептеуді Ұлттық Банк бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аук-ционын өткізу қорытындысы бойынша аукционға қатысушылардың бәсекелес ұсынысы бар қанағаттандырылған/ішінара қанағаттандырылған өтінімдері бойынша жүзеге асырады.

22. Уәкілетті бөлімше Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 12.00 қарай бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционға қатысуға өтінімдерді Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша келіп түскен өтінімдердің тізіміне жинақтайды.

Уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған кезде оның орнындағы адам Алматы қаласының уақыты бой-ынша сағат 12.00 – 15.00 аралығында бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционы туралы алынған деректер негізінде кесімді мөлшерлеме, өтінімдерді қанағаттандыру көлемі туралы жедел шешім қабылдайды, одан кейін Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша келіп түскен өтінімдердің жиынтық ведомосына қол қояды.

23. Уәкілетті бөлімше кесімді мөлшерлеме және қанағаттандырылған өтінімдер көлемі туралы ақпарат негізінде бағалы қағаздарды сатып алу және кері сату мәмілесін жасайды және аукционға қатысушыға Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының нәтижелері туралы хабарлама береді.

24. Ұлттық Банк ол жүргізіп отырған ақша-кредит саясатының бағыттары және қаржы нарығының конъюнктура-сына сәйкес аукционның талаптарын жедел өзгертеді (жарияланған орналастыру көлемін ұлғайтады, жарияланған орналастыру көлемін азайтады, аукционды өткізбейді).

25. Аукционға қатысушыға Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының нәтижелері туралы хабарламаны Ұлттық Банк аукцион толық аяқталғаннан кейін, бірақ Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 16.00 кешіктірмей орталық депозитарийге және аукционға қатысушыға жібереді.

26. Ұлттық Банк аукционның ақша-кредит саясатының міндеттерін орындау үшін жеткіліксіз нәтижелерін алған жағдайда аукционды өтпеген деп жариялайды.

Аукционды өтпеген деп жариялау уәкілетті бөлімшенің басшысының не ол болмаған кезде оның міндетін атқаратын адамның өкімімен бекітіледі.

27. Уәкілетті бөлімше бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционы өткізілген күні Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 18.00 кешіктірмей Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсына өткізілген бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының қорытындысы туралы ақпаратты орналастырады.

28. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының қорытындысы бойынша бағалы қағаздарды сатып алу және кері сату мәмілелері бойынша есеп айырысу орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

29. Бағалы қағаздарды есепке алуды жеңілдету мақсатында бағалы қағаздар бойынша есеп айырысу жинақталған сыйақылар есепке алынбаған баға бойынша жүргізіледі. Бағалы қағаздар бойынша сыйақыны осы бағалы қағаздарды сатқан аукционға қатысушы алады.

30. Орталық депозитарий, қатысушы және Ұлттық Банк арасында бұйрықтармен алмасу орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

31. Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу аукционының қорытындысы бойынша жасалған мәмілелер бойынша міндеттемелер орындалмаған жағдайда, бағалы қағаздарды кері сату мәмілесі жасалған күні белгіленген талаптармен, аукционға қатысушы міндеттемелерді орындамаған күннен кейінгі келесі жұмыс күні Ұлттық Банк орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес орталық депозитарийге бағалы қағаздарды есептен шығаруға және Ұлттық Банктің пайдасына есепке жазуға арналған бұйрықты жібереді. Мәміле бойынша міндеттемелер орындалмаған күнге дейін есептелген бағалы қағаз бойынша жинақталған купондық сыйақының сомасы аукционға қатысушының пайдасына аударылады.

Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды сатып алу және кері сату операцияларын есепке алуды және тіркеуді орталық депозитарий орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес Ұлттық Банктің тиісті қосалқы шотында жүргізеді.

Егер бағалы қағаздарды кері сату мәмілесін жүргізу күні жұмыс істемейтін (мереке немесе демалыс) күнге сәйкес келсе, бағалы қағаздарды кері сату мәмілесін орындау кері сату күнінен кейінгі бірінші жұмыс күні мәміле талаптарына сәйкес жүргізіледі.

3. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын өткізу тәртібі 32. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының қатысушысы Ұлттық Банкпен Қағидаларға

1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Келісім жасайды. 33. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының қатысушысы Келісім жасау үшін Ұлттық

Банкке Ұлттық Банкпен бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату мәмілелерін жасау ниеті туралы жазба-ша сұрату жібереді.

34. Ұлттық Банк жазбаша сұратуды қарайды және Ұлттық Банкке ұсынған күннен бастап 14 (он төрт) жұмыс күнінен аспайтын мерзімде ол бойынша шешім қабылдайды. Аукционға қатысушының жазбаша сұратуын қанағаттандыру және онымен Келісім жасау туралы шешімді уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқарушы адам қабылдайды.

35. Мынадай талаптарға сәйкес келетін аукционға қатысушыға бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционына қатысуға рұқсат етіледі:

1) аукционға қатысушы Ұлттық Банкке ең төменгі резервтік талаптар нормативтерінің орындалғаны туралы ақпарат ұсынған күні қатарынан күнтізбелік үш ай ішінде ең төменгі резервтік талаптар бойынша Ұлттық Банк алдында екі және одан көп орындалмаған міндеттемелердің болмауы. Осы шектеу әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бой-ынша қаулыға сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық үшін салынған әкімшілік айыппұл төлеген күнге дейін қолданылады;

2) бағалы қағаздар нарығында брокерлік және/немесе дилерлік қызметті жүзеге асыруға лицензияның болуы;3) пруденциялық нормативтердің бұзылмауы;4) Ұлттық Банкте ашылған корреспонденттік шот шартында (шарттарында) аукционға қатысушы Ұлттық Банкпен

операциялар бойынша міндеттемелерді орындамаған жағдайда оның корреспонденттік шотынан ақшаны акцепте-мей алуға Ұлттық Банктің құқығы көзделетін талаптың болуы;

5) Келісімнің болуы;6) орталық депозитарийде жеке шоттың болуы.36. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының қорытындысы бойынша Ұлттық Банк пен

аукционға қатысушы арасында:1) Ұлттық Банктің бағалы қағаздар сатуы жөніндегі (бірінші мәміле, сату мәмілесі);2) Ұлттық Банктің сату мәмілесінен (екінші мәміле, кері сатып алу мәмілесі) кейін сол бағалы қағаздарды кері

сатып алуы жөніндегі бір немесе бірнеше жұп мәміле жасалады.37. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының объектісі Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес

бағалы қағаздарды кері сатып алу бағасын есептеуге арналған формула бойынша кері сатып алу мәмілесінің бағасын айқындайтын кірістілік мөлшерлемесі болып табылады.

38. Ұлттық Банктің мынадай бөлімшелері уәкілетті бөлімшеге аукционға қатысушының Қағидалардың 35-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келетіні туралы ақпарат ұсыну үшін жауапты болып табылады:

1) Ұлттық Банктің Төлем балансы, валюталық реттеу және статистика бөлімшесі және Ұлттық Банктің банктік қадағалау бөлімшесі (Қағидалардың 35-тармағының 1) және 3) тармақшалары бойынша);

2) Ұлттық Банктің бағалы қағаздар нарығының субъектілерін қадағалау бөлімшесі (Қағидалардың 35-тармағының 2) тармақшасы бойынша);

3) Ұлттық Банктің Қаржылық операцияларды қаржылық есепке алу және мониторингі бөлімшесі (Қағидалардың 35-тармағының 4) тармақшасы бойынша);

4) Ұлттық Банктің Қаржылық тұрақтылық және тәуекелдерді басқару бөлімшесі аукционға қатысушының мөлшерлемелердің (айырбастау бағамдарының) ағымдағы жағдайға негізделмеген құбылмалығын арттыруға әкеп соғатын операцияларын талдау бөлігінде.

39. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату жөніндегі әрбір аукционға валюта кодын, аукцион өткізу күнін және өтімділікті алу мерзімін көрсете отырып бірегей сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – аукционның нөмірі) беріледі.

40. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын өткізуге байланысты және аукционға қатысушыға Ұлттық Банк айқындайтын деректерді берудің электрондық жүйесі арқылы берілетін ақпарат (бұдан әрі − электрондық хабар) мынадай өлшемдерді қамтиды:

1) аукционның нөмірі;2) алынатын өтімділікті алу мерзімі (бірінші мәмілені және екінші мәмілені орындау күні арасындағы күнтізбелік

күндердегі айырма);3) алынатын өтімділіктің жарияланған көлемі;4) кірістіліктің ең көп мөлшерлемесі (аукционға қатысушысы сұрататын кірістілік мөлшерлемесінің ең көп

қолжетімді мөлшері);5) кепіл түрі.Деректерді берудің электрондық жүйесі бойынша берілетін бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату

аукционын жүргізуге байланысты ақпарат Ұлттық Банк пайдаланатын бағдарламалық-криптографиялық қорғау жүйесінің көмегімен шифрланады.

41. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын жүргізуге байланысты ақпаратты техникалық себептер бойынша деректерді берудің электрондық жүйесі арқылы хабарлар беру мүмкін болмаған жағдайда осы хабарларды қағаз тасымалдағышпен беруге рұқсат етіледі.

42. Ұлттық Банк бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын өткізерден бұрын бір жұмыс күнінен кешіктірмей бастапқы агенттерге және орталық депозитарийге бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын өткізу шарттарын хабарлайды.

43. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы шеңберінде кепіл ретінде беретін бағалы қағаздардың нарықтық құны қор биржасының бағалы қағаздарды бағалау әдістемесінде айқындалған дисконтпен есептеледі.

Бағалы қағаздарды сату құны бір бағалы қағаздардың таза құны ретінде (есептелген сыйақыны қоспай) үтірден кейін төрт белгімен анықталады.

44. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын өткізу күні Алматы қаласының уақыты бойын-ша сағат 9.00 − 11.30 аралығында аукционға қатысушы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционына қатысуға уәкілетті бөлімшеге өтінім береді.

45. Аукционға қатысушы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционына қатысуға арналған өтінімдерді бәсекелес және бәсекелес емес ұсыныстармен бере алады.

Бәсекелес және бәсекелес емес ұсыныс бар бір өтінімнің ең аз көлемі кемінде 50 000 000 (елу миллион) теңге болады. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционын кемінде әртүрлі екі қатысушыдан түскен бәсекелес

ұсынысы бар екі және одан көп өтінім болған кезде өткізіледі.46. Бәсекелес ұсыныстары бар өтінімде бағалы қағаздардың шығарылымы, номиналдық құны және пайыздық

мөлшерлеме көрсетіледі. Бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімде бағалы қағаздардың шығарылымы және номиналдық құны көрсетіледі. 47. Аукционға қатысушылардың бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционына қабылданған

бәсекелес ұсыныстары реттеледі және ең жоғарыдан бастап, бірақ кесімді мөлшерлемеден төмен емес ұсынылған пайыздық мөлшерлеменің деңгейі бойынша қанағаттандырылады.

48. Аукционға қатысушының бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционына қабылданған бәсекелес емес ұсынысы аукцион өткізу қорытындылары бойынша қалыптасқан орташа алынған мөлшерлеме бойынша қанағаттандырылды. Орташа алынған мөлшерлемені есептеуді Ұлттық Банк аукционға қатысушылардың аук-цион өткізу қорытындысы бойынша қанағаттандырылған/ішінара қанағаттандырылған бәсекелес ұсыныстары бойынша жүзеге асырады.

49. Уәкілетті бөлімше Алматы қаласының уақыты бойынша 12.00 сағатқа қарай бағалы қағаздарды сатып алуға арналған өтінімдерді Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша келіп түскен өтінімдердің жиынтық ведомосына жинақтайды.

Уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған кезде оның орнындағы адам Алматы қаласының уақыты бойынша 12.00 – 15.00 сағатта аукцион туралы алынған деректер негізінде кесімді мөлшерлеме, өтінімдерді қанағаттандыру көлемі туралы жедел шешім қабылдайды, одан кейін Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша келіп түскен өтінімдердің жиынтық ведомосына қол қояды.

50. Уәкілетті бөлімше кесімді мөлшерлеме және қанағаттандырылған өтінімдердің көлемі туралы ақпарат негізінде бағалы қағаздарды сатып алу және кері сату мәмілелерін жасайды және аукционға қатысушыға Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы бойынша өтінімдердің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама береді.

51. Ұлттық Банк жүргізілетін ақша-кредит саясатының бағыттарына және қаржы нарығының конъюнктурасына сәйкес бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының талаптарын (алынатын өтімділіктің жарияланған көлемін ұлғайтады, алынатын өтімділіктің жарияланған көлемін азайтады, аукционды өткізбейді) жедел өзгертеді.

52. Ұлттық Банк Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы бойынша өтінімдердің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарламаны аукцион толық аяқталғаннан кейін, бірақ Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 16.00-ден кешіктірмей орталық депо-зитарийге және аукцион қатысушысына жібереді.

53. Ұлттық Банк аукционның ақша-кредит саясатының міндеттерін орындау үшін жеткілікті емес нәтижелерін алған жағдайда аукционды өткізілмеген деп жариялайды. Аукционды өткізілмеген деп жариялау уәкілетті бөлімше басшысының не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқарушы адамның өкімімен бекітіледі.

54. Уәкілетті бөлімше бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционы өткізетін күні Алматы уақыты бойынша сағат 18.00-ден кешіктірмей бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының қорытындылары туралы ақпаратты Ұлттық Банктің интернет-ресурсына орналастырады.

55. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының қорытындылары бойынша бағалы қағаздарды сату және кері сатып алу мәмілелері бойынша есеп айырысулар орталық депозитарийдің қағидалар жиынтығына сәйкес жүзеге асырылады.

56. Бағалы қағаздарды есепке алуды жеңілдету мақсатында бағалы қағаздар бойынша есеп айырысулар жинақталған сыйақыны есепке алмағанда, баға бойынша жүргізіледі. Бағалы қағаздар бойынша сыйақыны осы бағалы қағаздарды сатқан Ұлттық Банк алады.

57. Орталық депозитарий, аукционға қатысушы және Ұлттық Банк арасында бұйрықтар алмасу орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес жүргізіледі.

58. Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату аукционының қорытындылары бойынша жасалған мәмілелер бойынша міндеттемелер орындалмаған жағдайда, бағалы қағаздарды кері сатып алу мәмілесін жасау күні белгіленген талаптармен аукционға қатысушы міндеттемелерді орындамаған күннен кейінгі жұмыс күні Ұлттық Банк орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес бағалы қағаздарды Ұлттық Банктің пайдасына есептен шығаруға және аударуға арналған бұйрықты орталық депозитарийге жібереді.

Мәміле бойынша міндеттемелерді орындамау күніне дейін есептелген бағалы қағаздар бойынша жинақталған купондық сыйақы сомасы аукцион қатысушысының пайдасына аударылады.

Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды сату және кері сатып алу операцияларын есепке алуын және тіркеуін орталық депозитарий Ұлттық Банктің тиісті қосалқы шотында орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес жүргізеді.

Егер бағалы қағаздарды кері сатып алу мәмілесін жүргізу күні жұмыс істемейтін (мереке немесе демалыс) күнге келген жағдайда, бағалы қағаздарды кері сатып алу мәмілесін орындау мәміле талаптарына сәйкес кері сату күнінен кейінгі бірінші жұмыс күні жүргізіледі.

4. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционын жүргізу тәртібі59. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын мерзімінен бұрын өтеу жағдайларын қоспағанда, Ұлттық Банк

дисконтталған баға бойынша орналастырады, номиналдық құны бойынша өтейді.60. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары қаржы нарығында сыйақы мөлшерлемелерін реттеуге арналған

ақша-кредит саясатының құралы болып табылады.61. Ұлттық Банктің қысқамерзімді нотының номиналдық құны 100 (жүз) теңге болады.62. Ұлттық Банктің бағалы қағаздар нарығының субъектілерін қадағалау бөлімшесі қысқамерзімді ноттардың

әрбір шығарылымына ұлттық сәйкестендіру нөмірін береді.63. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын орналастыру Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарымен операцияларды жасау тәртібі туралы шарттың негізінде бастапқы агенттер арқылы жүзеге асырылады.

64. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттар бойынша сыйақы мөлшерлемесі Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының дисконтталған бағасына номиналдық құн мен дисконтталған баға арасындағы айырмашылықтардың қатынасын білдіреді, Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары бойынша сыйақы мөлшерлемелерін есептеу тәртібіне сәйкес пайызбен көрсетіледі және айқындалады.

65. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығаруға және операциялар жасауға салық салу тәртібі «Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы» (Салық кодексi) 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Кодексiмен реттеледі.

66. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының акционы мынадай нысандарда:1) электрондық аукцион; 2) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын бастапқы агенттермен келісілген дисконтталған баға бойынша

сату (бұдан әрі - сату); 3) Ұлттық Банк белгілеген баға бойынша жазылым (бұдан әрі -жазылым) арқылы жүзеге асырылады.67. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционын жүргізуге байланысты ақпарат

Ұлттық Банк анықтайтын деректерді берудің электрондық жүйесі арқылы беріледі, Ұлттық Банк пайдаланатын бағдарламалық-криптографиялық қорғау жүйесінің көмегімен шифрланады.

68. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционын жүргізуге байланысты ақпаратты техникалық себеп-тер бойынша деректерді берудің электрондық жүйесі арқылы беру мүмкін болмаған жағдайда осы ақпаратты қағаз тасымалдағышпен беруге рұқсат етіледі.

69. Ұлттық Банк тиісті шығарылымдағы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционын өткізерден бұрын бір жұмыс күні бұрын, одан кешіктірмей бастапқы агентке және орталық депозитарийге аукцион өткізу шарттарын хабарлайды.

70. Бастапқы агент Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционы өтетін күні Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 9.00-ден сағат 11.30-ға дейін Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес Ұлттық Банктің қысқамерзімді нот-тарын сатып алуға арналған өтінімдерді уәкілетті бөлімшеге тапсырады.

71. Бастапқы агент Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға бәсекелес және (немесе) бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімдер береді.

72. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға бәсекелес ұсыныстары бар өтінімде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының саны, Ұлттық Банктің бір қысқамерзімді нотасының болжамды дисконтталған бағасы, номиналдық құны және дисконтталған бағасы бойынша сатып алудың жалпы көлемі көрсетіледі.

73. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімде бастапқы агент Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционында қалыптасқан орташа алынған дисконтталған баға бойынша сатып алуға дайын Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының жалпы саны көрсетіледі.

74. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімдер, электрондық аукционның жарияланған талаптары шегінде бірінші кезекте электрондық аукционда қалыптасқан орташа алынған баға бойынша, ал содан кейін бәсекелес ұсыныстары бар өтінімдер қанағаттандырылады.

75. Уәкілетті бөлімше Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға берілген өтінімдерді Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционының жиынтық ведомосына Алматы қаласының уақытымен сағат 11.30-ға жинақтайды.

76. Уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адам Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукцион туралы алынған деректер негізінде Алматы қаласының уақытымен сағат 11.30-дан 12.00-ге дейін баға талаптары, электрондық аукционда Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға берілген өтінімдерді қанағаттандыру көлемі және қосымша орналастыруды жүргізу қажеттілігі туралы дереу шешім қабылдайды, бұдан кейін Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционының жиынтық ведомосына қол қояды.

77. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционын жүргізу күні Ұлттық Банктің:1) бастапқы агенттердің немесе инвесторлардың Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуы;2) Қазақстан Республикасы бейрезиденттерінің Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционына қатысуы;3) бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімдерді қанағаттандыру бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары

аукционының жарияланған талаптарын өзгертуіне жол беріледі. 78. Уәкілетті бөлімше Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға баға талаптары және өтінімдерді

қанағаттандыру көлемі туралы шешімдер негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын орналастыруды жүзеге асырады және Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бастапқы агентке Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары өтінімдерінің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама береді.

79. Ұлттық Банк бәсекелес емес ұсыныстары бар өтінімдерді қанағаттандыру үлесін, сондай-ақ қаржы нарығы конъюнктурасын ескере отырып, Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционның талаптары жарияланған кезде бастапқы агенттерге және Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату көлемінің үлесін өз бетінше айқындайды.

80. Ұлттық Банк жүргізіліп отырған ақша-кредит саясатының бағыттарына және қаржы нарығының конъюнкту-расына сәйкес уәкілетті бөлімшеден алынған деректер негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығару және орналастыру талаптарына сәйкес Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын орналастыруды жүзеге асырады.

81. Ұлттық Банк уәкілетті бөлімшеден алынған деректер негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционында қалыптасқан орташа алынған дисконтталған баға бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының қосымша көлемін орналастыруды (бұдан әрі – үстеме орналастыру) жүргізеді.

82. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру туралы шешім қабылданған жағдайда уәкілетті бөлімше Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының электрондық аукционы өткізілген күні Алматы қаласының уақытымен сағат 12.00-ге дейін бастапқы агентке Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруды жүргізу шарттарын хабарлайды.

83. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруға өтінім үстеме орналастыру жүргізу талап-тарында көрсетілген уақытқа дейін қабылданады.

84. Келіп түскен өтінімдер Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастырудың (сату, жазылу) жиынтық ведомосына жинақталады.

85. Уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған кезде оның міндетін атқаратын адам қосымша орналастыру жөніндегі алынған деректер негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруға қабылданған өтінімдерді қанағаттандыру көлемі туралы шешім қабылдайды, одан кейін Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру (сату, жазылу) жиынтық ведомо-сына қол қояды.

Уәкілетті бөлімше осы шешім негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруды жүргізеді. Үстеме орналастыру кезінде өтінімдерді қанағаттандырған жағдайда олардың Ұлттық Банкке нақты келіп түсу

уақытына басымдық беріледі.86. Уәкілетті бөлімше Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруды аяқтағаннан кейін бастапқы

агентке Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары өтінімдерінің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама береді.

87. Бастапқы агентпен келісілген дисконтталған бағалар бойынша сату нысанында Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционын жүргізу туралы шешім қабылданған жағдайда, уәкілетті бөлімше сату жүргізілген күні уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адам белгілеген бағалар шегінде, бастапқы агенттермен дисконтталған бағалар мен көлемді келіскеннен кейін, Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату талаптарын Алматы қаласының уақытымен сағат 12.00-ге дейін бастапқы агентке жібереді.

88. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға өтінімдер Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату талаптарында көрсетілген уақытқа дейін қабылданады.

89. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруды жүргізу кезінде келіп түскен өтінімдер Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру (сату, жазылу) жиынтық ведомосына жинақталады.

90. Уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адам Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату туралы алынған деректер негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату үшін қабылданған өтінімдерді қанағаттандыру көлемі туралы шешім қабылдайды, одан кейін Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру (сату, жазылу) жиынтық ве-домосына қол қояды.

Уәкілетті бөлімше осы шешім негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатуды жүргізеді.Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату кезінде өтінімдерді қанағаттандыру кезінде олардың Ұлттық Банкке

нақты келіп түсу уақытына басымдық беріледі.91. Уәкілетті бөлімше сатуды жүргізу аяқталған соң бастапқы агентке Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес нысан

бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары өтінімдерінің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама береді.92. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционын жазылу нысанында жүргізу туралы шешім қабылданған

жағдайда уәкілетті бөлімше жазылу жүргізілген күні Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 12.00-ге дейін бастапқы агентке Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарына жазылу талаптарын хабарлайды.

93. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының аукционын жазылу нысанында жүргізуге арналған бағаны уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адам айқындайды.

94. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сату кезінде келіп түскен өтінімдер Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру (сату, жазылу) жиынтық ведомосына жинақталады.

95. Жазылу туралы алынған деректер негізінде уәкілетті бөлімшенің басшысы не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адам Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарына жазылу үшін қабылданған өтінімдерді қанағаттандыру көлемі туралы шешім қабылдайды, одан кейін Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойын-ша Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыру (сату, жазылу) жиынтық ведомосына қол қояды.

Уәкілетті бөлімше осы шешім негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығаруды жүргізеді. Жазылу кезінде өтінімдер қанағаттандырылған жағдайда олардың Ұлттық Банкке нақты келіп түскен уақыты

ескеріледі.96. Уәкілетті бөлімше жазылуды жүргізу аяқталғаннан кейін Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес нысан бойын-

ша бастапқы агентке Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары өтінімдерінің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама береді.

97. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының тиісті шығарылымын орналастырудың жиынтық көлемі уәкілетті бөлімше басшысының не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адамның өкімімен бекітіледі.

98. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционының нәтижелері бойынша бастапқы агентке хабарламаны Ұлттық Банк Алматы қаласының уақытымен сағат 17.00-ден кешіктірмей аукцион толық аяқталғаннан кейін орталық депозитарийге және аукционға қатысушыға жібереді.

99. Ұлттық Банк ақша-кредит саясатының міндеттерін орындау үшін жеткіліксіз, баға талаптарының көлемі шамалы және қанағаттандырылмаған болған жағдайда, уәкілетті бөлімшеден алынған деректер негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционының өтпегендігін жариялайды.

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционының өтпегендігі туралы хабарландыру уәкілетті бөлімше басшысының не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқаратын адамның өкімімен бекітіледі.

100. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығару және орналастыру талаптарында белгілеген ақы төлеу күні уәкілетті бөлімше және бастапқы агент Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционының нәтижелерін алған соң бір сағат ішінде, бірақ Алматы қаласының уақытымен сағат 17.00-ден кешіктірмей орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкес орталық депозитарийге бұйрықтарды береді.

101. Ақы төленген күні Ұлттық Банктен және бастапқы агенттен бұйрықтардың келіп түсуіне қарай орталық депозитарийде оларды салыстырып тексеру жүргізіледі және салыстырып тексеру нәтижелері бойынша бастапқы агенттің банкаралық ақша аудару жүйесіндегі позициясынан (бұдан әрі – бастапқы агенттің позициясы) ақшаны есептен шығаруға және оларды орталық депозитарийдің банкаралық ақша аудару жүйесіндегі позициясына (бұдан әрі – орталық депозитарийдің позициясы) есепке алуға төлем тапсырмасы қалыптастырылады және «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына (бұдан әрі – Орталық) беріледі.

102. Ұлттық Банк және бастапқы агент орталық депозитарийге ұсынған бұйрықтар сәйкес келмеген жағдайда, орталық депозитарий Орталыққа бұйрықтардың сәйкес келетін тармақтары бойынша ғана бастапқы агенттің по-зициясынан ақшаны есептен шығаруға және оларды орталық депозитарийдің позициясына есепке алуға төлем тапсырмасын береді.

103. Орталық бастапқы агенттің позициясындағы қолма-қол ақшаны төлем тапсырмасында көрсетілген ақша со-масымен салыстырып тексереді. Бастапқы агенттің позициясында ақша жеткілікті болған жағдайда Орталық бастапқы агенттің позициясынан орталық депозитарийдің позициясына ақша аударуды жүзеге асырады. Орталық депози-тарийде орталық депозитарийдің позициясына ақша есепке алынғаннан кейін он бес минут ішінде Ұлттық Банктің банкаралық ақша аудару жүйесіндегі позициясына ақша аудару туралы төлем тапсырмасы қалыптастырылады және Орталыққа жіберіледі.

104. Бастапқы агенттің позициясында ақша кем шыққан жағдайда, орталық депозитарий Ұлттық Банкке және бастапқы агентке Орталықтан алынған ақшаның кем шығуы туралы хабарлама негізінде тапсырманың орындалмағаны туралы хабарлама жібереді.

105. Орталықтан алынған Ұлттық Банктің позициясына ақшаны есепке алу туралы хабарлама негізінде орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын бастапқы агенттің жеке шотына есептейді.

106. Бастапқы агенттің жеке шотына Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын есепке алғаннан кейін орталық депозитарий Ұлттық Банкке және бастапқы агентке бұйрықтардың орындалғаны жөнінде хабарлама жібереді.

107. Бастапқы агент және Ұлттық Банк бұйрықтың орындалмағаны туралы хабарлама алған жағдайда, бастапқы агент пен Ұлттық Банк бұйрықты орындамауға әкеп соқтырған себептерді жойып, орталық депозита-рийге бұйрықты қайта береді.

108. Бастапқы агент орталық депозитарийден бұйрықтың орындалғаны жөнінде хабарлама алғаннан кейін, егер бастапқы агент пен инвестор жасасқан шартта өзгеше көзделмесе, инвесторға Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарына оның меншік құқығын растайтын қағаз тасымалдағыштағы куәлікті береді.

109. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының айналысы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын шығару және орналастыру талаптарына сәйкес Ұлттық Банк белгілеген ақы төлеу күнінен басталады.

110. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының айналысы өтеу күніне дейін бір жұмыс күні бұрын аяқталады.111. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын және олар бойынша құқықтарды есепке алу бастапқы агенттің

жеке шоты бойынша және бастапқы агенттердің жеке шоттарында ашылған инвесторлардың дербес қосалқы шоттарында жүзеге асырылады.

112. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарымен операциялар Ұлттық Банк туралы заңға сәйкес жүзеге асыры-лады және өтеу күніне дейін бір жұмыс күні бұрын тоқтатылады.

113. Орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеу күнінің алдындағы жұмыс күні Алматы қаласының уақытымен сағат 16.00-ден кешіктірмей Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеуден ақша алуға құқығы бар Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын ұстаушылардың тізімін қалыптастырады және бекітеді.

114. Орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеу күнінің алдындағы жұмыс күні Алматы қаласының уақытымен сағат 16.30-ден кешіктірмей Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттар санын, Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеу кезінде төленуге тиіс соманы және орталық депозитарийдің деректемелерін көрсете отырып Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының алдағы өтелуі туралы мәліметтерді уәкілетті бөлімшеге береді.

115. Ұлттық Банк Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеу күні Алматы қаласы уақытымен сағат 11:00-ге дейін Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттар санын, Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеу кезінде төленуге тиіс соманы және орталық депозитарийдің деректемелерін көрсете отырып Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын алда болатын өтеу туралы мәліметтерге сәйкес орталық депозитарийдің позициясына ақша аударуды жүзеге асырады.

116. Орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеуге бастапқы агенттің позициясына ақша аударуды Алматы қаласы уақытымен сағат 12:00-ге дейін өтеу күнгі олардың номиналдық құны бойынша жүргізеді.

117. Орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын өтеуге ақша аударуды жүзеге асырғаннан кейін Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын бастапқы агенттің жеке шоттарынан есептен шығаруды (өтеуді) жүзеге асырады.

118. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары өтелген соң жүргізілген өтеу туралы хабарламаны орталық депо-зитарий сол күні Ұлттық Банкке жібереді.

119. Ұлттық Банк ақша-кредит саясатын іске асыру мақсатында бастапқы агенттің келісімімен Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын оларды сатып алу жолымен мерзімінен бұрын өтеуді жүргізеді.

120. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын мерзімнен бұрын өтеу және сатып алынған Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын есепке алу үшін Ұлттық Банк орталық депозитарийдің есепке алу жүйесінде жеке шоты шеңберінде өзінің атына сатып алынған бағалы қағаздарды есепке алуға арналған эмитенттің қосалқы шотын ашады.

121. Ұлттық Банк Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуды ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған бағалы қағаздар нарығында бастапқы агентпен Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын са-тып алу-сату мәмілесін жасау арқылы жүзеге асырады.

122. Ұлттық Банк Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын ұйымдастырылған нарықта сатып алуды қор биржасының сауда жүйесі арқылы жүзеге асырады және мәміле паспорты мен биржалық куәлікпен ресімдейді.

123. Мәміле паспортында және/немесе биржалық куәлікте мынадай мәліметтер қамтылады:1) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының ұлттық сәйкестендіру нөмірі;2) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары шығарылған және өтелген күні;3) Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының саны;4) Ұлттық Банктің бір қысқамерзімді нотының құны;5) өтеу мерзімі;6) операцияның көлемі (жалпы сомасы теңгемен);7) өтеуге кірістілік (пайызбен көрсетіледі);8) мәміле күні.124. Орталық депозитарий ұйымдастырылған нарықта Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуды

тіркеуді қор биржасының Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу туралы бұйрығы негізде жүзеге асырады.125. Ұйымдастырылмаған нарықта Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу-сату мәмілесін тіркеу

уәкілетті бөлімшенің және бастапқы агенттің Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу/сату туралы қарсы бұйрықтарының негізінде жүзеге асырылады.

126. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу туралы қор биржасының бұйрығы немесе уәкілетті бөлімшенің және бастапқы агенттің Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу/сату туралы қарсы бұйрықтары негізінде орталық депозитарий бастапқы агенттің жеке шотындағы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының жеткілікті санының болуын тексереді, және олардың саны жеткілікті болған кезде есеп айырысулар аяқталғанға дейін Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын оқшаулауды жүзеге асырады.

127. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу туралы қор биржасының бұйрығы немесе уәкілетті бөлімшенің және бастапқы агенттің Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу/сату туралы қарсы бұйрықтары негізінде орталық депозитарий Ұлттық Банктің позициясынан ақшаны есептен шығаруға және оларды орталық депозитарийдің позициясына есепке алуға төлем тапсырмасын қалыптастырады және Орталыққа береді.

128. Орталық депозитарийдің төлем тапсырмасының негізінде Орталық Ұлттық Банктің позициясынан орталық депозитарийдің позициясына ақшаны есептен шығаруды жүзеге асырғаннан кейін орталық депозитарийге ақша аударуды жүзеге асырғаны туралы растаманы жібереді.

129. Ақшаны орталық депозитарийдің позициясына есепке алғаннан кейін орталық депозитарий ақшаны орталық депозитарийдің позициясынан есептен шығаруға және бастапқы агенттің позициясына есепке алуға төлем тапсыр-масын қалыптастырады және Орталыққа береді.

130. Орталық депозитарийдің төлем тапсырмасының негізінде Орталық ақшаны орталық депозитарийдің по-зициясынан бастапқы агенттің позициясына есептен шығаруды жүзеге асырғаннан кейін орталық депозитарийге ақша аударуды жүзеге асырғаны туралы растаманы жібереді.

131. Орталықтың ақша аударуды жүзеге асырғаны туралы растамасының негізінде орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алу-сату мәмілесін тіркеуді бастапқы агенттің жеке шотынан Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын есептен шығару арқылы жүзеге асырады және оларды эмитенттің сатып алынған бағалы қағаздарды есепке алуға арналған қосалқы шотына есепке алады.

132. Ұлттық Банк сатып алған Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары уәкілетті бөлімшеден алынған ақпараттың негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының айналыста болу мерзімі аяқталғанға дейін толық немесе ішінара өтеледі.

133. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын Ұлттық Банктің мерзімнен бұрын өтеуі туралы шешім уәкілетті бөлімше басшысының не ол болмаған жағдайда, оның міндетін атқарушы адамның өкімімен ресімделеді.

134. Орталық депозитарий Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының мерзімнен бұрын өтелуін тіркеуді уәкілетті бөлімше басшысының не ол болмаған жағдайда оның міндетін атқарушы адамның Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын мерзімнен бұрын өтеу туралы өкімі негізінде Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын эмитенттің сатып алынған бағалы қағаздарды есепке алуға арналған қосалқы шотынан есептен шығару және оларды орталық депозитарийдің қызмет көрсетуінен шығару арқылы жүзеге асырады.

135. Орталық депозитарий Қағидалардың 17-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банкке ұсынатын Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын алда болатын өтеу туралы мәліметтерде мерзімнен бұрын өтелген Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары Ұлттық Банк сатып алған Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының жалпы тізіміне енгізілмейді, олар жеке жолмен көрсетіледі.

5. Депозиттік аукционды өткізу тәртібі136. Қарсы әріптес Ұлттық Банкпен Депозиттерді (банк салымдарын) қабылдау туралы және жинақ шотын ашу

және жүргізу туралы келісім жасайды.137. Депозиттік аукцион өткізілген күні Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 9.00-ден 16.00-ге дейін қарсы

әріптес уәкілетті бөлімшеге Bloomberg немесе Thomson Reuters жүйелері арқылы өтінім береді, ал Bloomberg не-месе Thomson Reuters жүйелері арқылы өтінімдерді беру мүмкін болмаған жағдайда, Ұлттық Банктің депозиттік аукционына қатысуға өтінімді Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес нысан бойынша факс немесе телефон байланысы, немесе дыбыс жазу құрылғыларын пайдалана отырып, телефон байланысы арқылы береді.

138. Қарсы әріптестер Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің депозиттік аукционына қатысуға бәсекелес ұсыныстары бар және бәсекелес ұсыныстары жоқ өтінімдерін береді.

Бір өтінімінің ең төменгі көлемі 10 000 000 (он миллион) теңге құрайды. Депозиттік аукцион екі және одан көп қарсы әріптестен екі және одан көп өтінім болған кезде өткізіледі. 139. Бәсекелес ұсыныстары бар өтінімде орналастырылатын ақша көлемі және депозиттік пайыздық мөлшерлеме

көрсетіледі.140. Бәсекелес ұсыныстары жоқ өтінімде орналастырылатын ақша көлемі көрсетіледі.141. Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің депозиттік аукционына қатысуға арналған

бәсекелес ұсыныстары бар өтінімдер бірінші кезекте қанағаттандырылады.Қарсы әріптестердің депозиттік аукционға қабылданған бәсекелес ұсыныстары бар өтінімдері ұсынылған

депозиттік пайыздық мөлшерлеменің деңгейі бойынша ең төменгіден бастап, бірақ кесімді мөлшерлемеден жоғары емес, реттеледі және қанағаттандырылады.

142. Қарсы әріптестердің депозиттік аукционға қабылданған бәсекелес ұсыныстары жоқ өтінімдері депозиттік аук-ционды өткізудің қорытындысы бойынша қалыптасқан орташа алынған мөлшерлеме бойынша қанағаттандырылады.

Орташа алынған мөлшерлемені есептеу депозиттік аукционды өткізудің қорытындысы бойынша қарсы әріптестердің қанағаттандырылған/ішінара қанағаттандырылған бәсекелес ұсыныстары бар өтінімдері бойынша жүзеге асырылады.

143. Өтінімі қанағаттандырылған қарсы әріптес депозиттік аукцион күні Алматы қаласының уақыты бойынша 17.30-дан кешіктірмей ақшаны Ұлттық Банктің корреспонденттік шотына аударады.

144. Депозиттік аукцион жабылатын күн жұмыс істемейтін (мерекелі немесе демалыс) күнге сәйкес келген жағдайда, депозиттік аукционды жабуды орындау жабу күнінен кейін келетін бірінші жұмыс күні мәміленің басқа талаптарын өзгертпестен жүргізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iскеасыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 1-қосымша

Нысан

Аукцион нәтижелері бойынша бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу/сату жөнінде мәмілелер жасау тәртібі туралы келісім

Алматы қаласы 20__ жылғы «___» _______

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі» республикалық мемлекеттік мекемесі, бұдан әрі «Ұлттық Банк» деп аталады, «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының негізінде іс-әрекет жасайтын _____________________________________ арқылы бір жағынан және ____________________________________, бұдан әрі «Аукционға қатысушы» деп аталады, __________ негізінде іс-әрекет жасайтын _________________________________ арқылы екінші жағынан, бұдан әрі бірлесіп Тараптар деп аталады, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына (бұдан әрі – Қағидалар) сәйкес осы Аукцион нәтижелері бойынша бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу/сату жөнінде мәмілелер жасау тәртібі туралы келісімді (бұдан әрі – Келісім) төмендегілер жайында жасады.

1. Жалпы ережелер1.1. Келісімде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады: 1.1.1. сатып алу/сату бағасы (бірінші мәміленің бағасы) – ломбардтық тізімге енгізілген бағалы қағаздың Ұлттық

Банк осындай бағалы қағазды кері сату/сатып алу талабымен сатып алуға/сатуға дайын болатын таза бағасы (жинақталған сыйақыны есептемегенде);

1.1.2. кірістілік мөлшерлемесі – Қағидаларда белгіленген тәртіппен кері сату/сатып алу бағасын (екінші мәміленің бағасы) және кері сату/сатып алу мәмілесінің сомасын есептеу үшін пайдаланылатын жасалатын сатып алу/сату және кері сату/сатып алу мәмілелерінің өлшемі;

1.1.3. аукцион нөмірі – әрбір аукционға оны сәйкестендіруді қамтамасыз ету мақсатында тағайындалатын код.1.2. Келісімде пайдаланылатын, анықтамасы осы тарауда келтірілмеген ұғымдар Қағидаларда белгіленген

мәнге ие.2. Келісімнің мәні

2.1. Ұлттық Банк Аукционға қатысушыға Ұлттық Банктің аукционына қатысу мүмкіндігін береді, оның қорытындысы бойынша Келісімде және Қағидаларда айқындалған тәртіппен және талаптар бойынша бағалы қағаздарды сатып алу/сату және кері сату/сатып алу бойынша мәмілелер жасалады.

2.2. Аукционның нәтижелері бойынша Ұлттық Банк пен Аукционға қатысушының арасында бір мезгілде орын-дау мерзімдері әртүрлі, атауы бірдей бағалы қағаздармен бір немесе әртүрлі бағыттағы бірнеше жұп мәмілелері жасалады:

2.2.1. сатып алу мәмілесі (бірінші мәміле): Ұлттық Банктен Аукционға қатысушының пайдасына бірінші мәміленің бағасы бойынша есептелген мәміле сомасында ақша аударуды және Аукционға қатысушыдан Ұлттық Банктің пай-дасына аталған бағалы қағаздардың осындай санына меншік құқығын беруді көздейтін Ұлттық Банктің Аукционға қатысушыдан бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу мәмілелеріне арналған ломбардтық тізімге енгізілген бағалы қағаздарды сатып алу мәмілесі;

сату мәмілесі (бірінші мәміле): Аукционға қатысушыдан Ұлттық Банктің пайдасына бірінші мәміленің бағасы бойынша есептелген мәміле сомасында ақша аударуды және Ұлттық Банктен Аукционға қатысушының пайда-сына аталған бағалы қағаздарының осындай санына меншік құқығын беруді көздейтін Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу мәмілелеріне арналған ломбардтық тізімге енгізілген бағалы қағаздарды Аукционға қатысушыға сату мәмілесі;

2.2.2. кері сату мәмілесі (екінші мәміле): Аукционға қатысушыдан Ұлттық Банктің пайдасына кері сату бағасы бойынша есептелген мәміле сомасында ақша аударуды және оларға меншік құқығын қайтаруды көздейтін Ұлттық Банктің бірінші мәміле бойынша сатып алынған бағалы қағаздарды Аукционға қатысушыға сату мәмілесі;

кері сатып алу мәмілесі (екінші мәміле): Ұлттық Банктен Аукционға қатысушының пайдасына кері сатып алу бағасы бойынша есептелген мәміле сомасында ақша аударуды және оларға меншік құқығын қайтаруды көздейтін Ұлттық Банктің Аукционға қатысушыдан бірінші мәміле бойынша сатылған бағалы қағаздарды сатып алу мәмілесі.

2.3. Аукционға қатысушы және Ұлттық Банк сатып алу/сату және кері сату/сатып алу мәмілелері үшін бір-біріне ұсынатын бағалы қағаздардың санын және атауын дербес айқындайды.

2.4. Аукционға қатысушының бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу-сату аукционына қатысуға арналған, аукционның нәтижесі бойынша қанағаттандырылған өтінімінде көрсетілген бағалы қағаздар өзге бағалы қағаздармен ауыстырылмайды.

3. Бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу/сату бойынша аукциондар өткізу тәртібі 3.1. Ұлттық Банк аукционды жариялай отырып, Аукционға қатысушыны ломбардтық тізімге енгізілген бағалы

қағаздарды сатып алу және кері сату мәмілелерін біржолғы жасау бойынша ұсыныс (оферт) жасауға шақырады. 3.2. Аукционға қатысушының аукционға қатысуы төмендегі құжаттар:3.2.1. келісім;3.2.2. Ұлттық Банкке бағалы қағаздарды сатып алу/сату және белгілі бір мерзім өткен соң кері сату/сатып алу

ұсынысымен Қағидалардың 3 және 8-қосымшаларына сәйкес бағалы қағаздарды кері сата/сатып ала отырып сатып алу/сату бойынша аукционға қатысуға арналған өтінім негізінде жүзеге асырылады.

Өтінім берген кезде Аукционға қатысушы өтінімде көрсетілген және Келісімге сәйкес белгіленген талаптарда Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды сатып алуы және кері сатуы бойынша Ұлттық Банкпен біржолғы мәмілелерді жасауға міндеттенеді.

Аукционға қатысушы өтінімнің қанағаттандырылмауымен, толық немесе ішінара қанағаттандырылуымен алдын ала келіседі. Өтінімді қарау нәтижесі Ұлттық Банктің аукционды орналастыру нәтижелері туралы хабар-ламасында көрсетіледі.

4. Тараптардың міндеттері және құқықтары 4.1. Ұлттық Банк:4.1.1. Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, Аукционға қатысушының

аукционға қатысқан кездегі әрекеттеріне мониторинг жүргізу барысында ол алған ақпарат туралы мәліметтерді жария етпеуге;

4.1.2. Қағидаларға енгізілген барлық өзгерістер мен толықтырулар туралы Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсында жарияланатын осы өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде Аукционға қатысушыны хабардар етуге;

4.1.3. Аукционға қатысушымен Келісімді бұзған жағдайда, Келісім бұзылғанға дейін күнтізбелік бір ай бұрын бұл туралы Аукционға қатысушыны жазбаша хабардар етуге;

4.1.4. бағалы қағаздармен операцияларды Қағидаларға және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыруға міндетті.

4.2. Ұлттық Банк:4.2.1. Аукционға қатысушы Қағидаларды бұзған, сондай-ақ Келісімнің 2.2.1 және 2.2.2-тармақтарында көрсетілген

міндеттемелерін орындамаған жағдайда, оны уәкілетті бөлімше басшылығының нұсқауына дейін аукционға қатысудан біржақты тәртіппен шеттетуге;

4.2.2. Қағидалар бұзылған, сондай-ақ Келісімнің 2.2.1 және 2.2.2-тармақтарында көрсетілген міндеттемелер орындалмаған жағдайда, Аукционға қатысушының Ұлттық Банктегі корреспонденттік шотынан (шоттарынан) орындалмаған міндеттемелер сомасы мөлшерінде ақшаны акцептсіз тәртіппен есептен шығаруға;

4.2.3. Аукционға қатысушы міндеттемелерін қайталап орындамаған жағдайда уәкілетті органның Аукционға қатысушыдан брокерлік және/немесе дилерлік қызметті жүзеге асыруға берілген лицензиясын қайтарып алуына немесе тоқтата тұруына, Аукционға қатысушымен күнтізбелік бір жыл ішінде онымен Келісім жасасу құқығынсыз Келісімді біржақты тәртіппен бұзуға құқылы;

4.3. Аукционға қатысушы Қағидаларды Ұлттық Банктің өзгерістер мен толықтырулардың енгізілгені туралы хабарламасының болмауы салдарынан бұзған жағдайда, бұл Ұлттық Банктің Аукционға қатысушының аукционға қатысу құқықтарын шектеуі үшін негіздеме болып табылмайды.

4.4. Аукционға қатысушы:4.4.1. Келісімнің және Қағидалардың талаптарын сақтауға;4.4.2. аукционға қатысқан кезде аукционның толық аяқталғанына көз жеткізуге міндетті. Аукцион қорытындысының

болмауына байланысты бағалы қағаздарды аудару бойынша міндеттемелерді орындамау Аукционға қатысушыны өз міндеттемелерін орындаудан босатпайды;

4.4.3. мақсаты аукционның баға талаптарына, сондай-ақ ҚР бағалы қағаздар нарығындағы бағалы қағаздардың нарықтық бағасына ықпал ету болып табылатын бағалы қағаздар нарығының басқа қатысушылармен жазбаша немесе ауызша уағдаластықтарға кірмеуге;

4.4.4. Ұлттық Банктің уәкілетті бөлімшесіне аукционға қатысуға арналған өтінімдер қағаз тасымалдағышта ұсынылған жағдайда, оларға қол қоюға уәкілетті адамдардың қолтаңба үлгілерін ұсынуға;

4.4.5. бағалы қағаздарды сатып алу мәмілесін орындау күні қанағаттандырылған өтінімдердің көлемі туралы хабарлама алғаннан кейінгі бір сағат ішінде, бірақ Алматы уақыты бойынша сағат 16.30-дан кешіктірмей орталық депозитарийде Ұлттық Банктің қосалқы шотына аудару үшін бағалы қағаздардың болуын қамтамасыз етуге, ал бағалы қағаздарды сату мәмілесін орындау күні қанағаттандырылған өтінімдердің көлемі туралы хабарлама алғаннан кейінгі бір сағат ішінде, бірақ Алматы уақыты бойынша сағат 16.00-ден кешіктірмей Ұлттық Банктің шотына аудару үшін ақша қаражатының болуын қамтамасыз етуге;

4.4.6. бағалы қағаздарды кері сату мәмілесін орындау күні Алматы қаласының уақыты бойынша сағат 16.00-ден кешіктірмей бағалы қағаздарды кері сатып алуға ақы төлеу үшін ақшаның болуын қамтамасыз етуге, ал бағалы қағаздарды сатып алу мәмілесін орындау күні Алматы уақыты бойынша сағат 16.30-дан кешіктірмей орталық депо-зитарийде Ұлттық Банктің қосалқы шотына аудару үшін бағалы қағаздардың болуын қамтамасыз етуге;

4.4.7. Ұлттық Банкті өз деректерінің жоспарланатын өзгеруі туралы кем дегенде күнтізбелік 30 (отыз) күн бұрын жазбаша хабардар етуге;

4.4.8. Ұлттық Банкке қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын уәкілетті органның тарапынан өзіне санкциялар қолданылу жағдайлары туралы хабарлауға міндетті.

4.5. Аукционға қатысушы:4.5.1. Келісімді бұзу күніне дейін кем дегенде күнтізбелік 30 (отыз) күн бұрын Ұлттық Банкті бұл туралы жазбаша

хабардар ете отырып, оны біржақты тәртіппен бұзуға құқылы. 5. Тараптардың жауапкершілігі

5.1. Келісім бойынша міндеттемелерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін Тараптар Қазақстан Республикасының заңнамасына және Келісімге сәйкес жауапкершілік атқарады.

5.2. Бағалы қағаздарды сатып алғаны/сатқаны үшін ақы төленген күні аукционның қорытындысы бойынша бағалы қағаздар немесе ақша уақтылы аударылмағаны үшін Аукционға қатысушыдан әрбір кешіктірілген күнге мәміле сомасының Ұлттық Банктің ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің (жылдық пайызбен) екі еселен-ген мөлшерінде өсімпұл өндіріліп алынады.

5.3. Бағалы қағаздарды кері сату немесе кері сатып алу мәмілелері жасалған күні аукцион қорытындысы бой-ынша ақша немесе бағалы қағаздар уақтылы түсірілмегені үшін Аукционға қатысушыдан әрбір кешіктірілген күніне мәміле сомасының Ұлттық Банктің ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің (жылдық пайызбен) екі еселенген мөлшерінде өсімпұл өндіріледі.

5.4. Ұлттық Банк Аукционға қатысушы Ұлттық Банкпен операциялар бойынша міндеттемелерді орындамаған жағдайда оның корреспонденттік шотынан ақшаны акцептсіз тәртіппен есептен шығаруға құқылы.

6. Төтенше жағдай6.1. Келісім бойынша Тараптардың өз функцияларын жүзеге асыруға кедергі келтіретін табиғи апаттар, апаттар,

өрт, жаппай тәртіпсіздіктер, ереуілдер, әскери іс-әрекеттер, сондай-ақ Келісімде көрсетілгендерге тікелей және жа-нама тыйым салатын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық және құқықтық актілерінің қабылдануы жататын дүлей күш жағдаяттары пайда болған жағдайда, егер осындай жағдайлар туындаған сәттен бастап және байланыс болған жағдайда күнтізбелік 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей дүлей күштің әсерінен зардап шеккен Тарап басқа Тарапқа болған оқиға туралы хабарласа, сондай-ақ төтенше жағдайлардың зардаптарын тез арада жою үшін өз тарапынан барлық мүмкіндіктерді қолданған жағдайда, олар өзінің міндеттемелеріне алған жауапкершіліктерді орындаудан босатылады.

6.2. Келісімнің 6.1-тармағында көрсетілген дүлей күш жағдаяттарының ықпал ету объектісіне айналған Тарап басқа Тараптың талап етуі бойынша болған оқиғалар туралы растаушы құжатты, сондай-ақ уәкілетті орган растаған келтірілген зиянның көлемін есептеуге байланысты кез келген құжаттаманы ұсынуға міндетті.

6.3. Тараптардың Келісім бойынша міндеттемелерін орындауы дүлей күш жағдаяттары болған уақытта тоқтатыла тұрады және ол тоқтатылғаннан кейін бірден қалпына келтіріледі.

6.4. Келісімнің 6.1-тармағында көрсетілген дүлей күш жағдаяттарының әрекеті тоқтатылғаннан кейін Тараптар Келісім бойынша өз міндеттемелерін орындауды жалғастыруға міндетті.

7. Дауларды шешу тәртібі7.1. Тараптар Келісім бойынша өз міндеттемелерін орындау барысында туындаған келiспеушiлiктер келіссөздер

арқылы шешіледі.7.2. Егер Тараптар келіссөздер арқылы келісімге келмеген жағдайда, барлық реттелмеген даулар Қазақстан

Республикасының заңнамасына сәйкес сотта қаралады. 8. Келісімнің қолданылу мерзімі

8.1. Келісім оған Тараптар қол қойған күннен бастап күшiне енедi және белгісіз мерзімге жасалады. 8.2. Тараптардың әрқайсысы басқа Тарапты болжанған бұзу күніне дейін күнтізбелік 30 (отыз) күн бұрын бұл

туралы жазбаша хабарлай отырып, Келісімді бұзуға құқылы. 9. Басқа да талаптар

9.1. Келісімнің 9.2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, Келісімге өзгерістер Тараптардың уәкілетті өкілдері қол қоятын және Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылатын Келісімге қосымша келісім жасау жолы-мен ресімделеді.

9.2. Атауы, орналасқан жері, деректемелері өзгерген жағдайда Тарап тиісті шешім қабылданған күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде растаушы құжаттарды қоса бере отырып, басқа Тарапқа жазбаша хабарлауға міндетті.

9.3. Тараптар қайта ұйымдастырылған жағдайда барлық құқықтар мен міндеттемелер Тараптардың құқықтық мирасқорларына ауысады.

9.4. Келісім екі данасы мемлекеттік тілде және екі данасы орыс тілінде төрт түпнұсқалық данада жасалды, олардың ішінде екі данасы (біреуі мемлекеттік тілде және біреуі орыс тілінде) Ұлттық Банкте қалады және екі да-насы (біреуі мемлекеттік тілде және біреуі орыс тілінде) Клиентке беріледі. Әрбір данасының заңдық күші бірдей болып табылады.

9.5. Келісімде реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.

10. Тараптардың орналасқан орны және деректемелеріҰлттық Банк Аукционға қатысушы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 2-қосымша

Бағалы қағазды кері сату бағасын есептеу үшін формулаКсб = (М/365 × N × Саб/100) + Саб, мұндағыКсб – бағалы қағаздарды кері сату бағасы;Саб – бағалы қағаздарды сатып алу бағасы;М – кірістілік мөлшерлемесі (жылдық пайызбен);N – өтімділік беру мерзімі (күндермен).

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 3-қосымша

Нысан____________________ шығыс нөмірі20__ жылғы «___»_______ ___________________________________________________________________ (аукционға қатысушының шығыс хат-хабарды тіркеу журналы негізінде шығыс нөмірі мен күні көрсетіледі)

Бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу бойынша аукционға қатысуға өтінім

20___ жылғы «___»________N __________ шығарылым бойынша (аукционның сәйкестендіру нөмірі көрсетіледі) Аукционға қатысушы_________________________________________________________ (толық атауы және оның жеке шоты)жеке сәйкестендіру коды немесе банктік сәйкестендіру коды____________, Ұлттық Банкке … күн кері сатып

алу мерзімімен және (жжжж.кк.аа) ________ кері сатып алу күнімен мына талаптармен бағалы қағаздарды сатуға дайындығын білдіреді:

Өтінімнөмірі

Бағалы қағаздардың

ұлттық сәйкестендіру

нөмірі

Аукционға қатысушының жеке

шоты (аукционға қатысушының жеке шоты көрсетіледі)

Бағалы қағаздардың

номинал-ды көлемі

(теңге)

Номиналды құны бой-ынша сату

көлемі (теңге)

Номиналды құны бой-

ынша сатып алу көлемі

(теңге)

Кірістілік мөлшер-лемесі

(пайызбен)

бәсекелес ұсыныстар

Жиынтығыбәсекелес емес ұсыныстар

Жиынтығы Бірінші басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолыБас бухгалтер _______________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

14 29 қазан2016 жыл

(Жалғасы 15-бетте)

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iскеасыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 4-қосымша

НысанКеліп түскен өтінімдердің тізімі

жжжж.кк.аа № (KZT, жжжж.кк.аа, күндер саны) аукционЕң төменгі мөлшерлеме Жарияланған көлемі

Р/с№

Аукц

ионғ

а қа

тысу

шы

ҰСН

Өтін

ім тү

рі

Өтін

ім та

рмағ

ы

Баға

лы

қаға

здар

дың

но-

мина

лыБі

р ба

ғалы

қа

ғазд

ың н

омин

а-лы

нан

пайы

збен

ба

ғасы

Саты

п ал

у кө

лемі

Кірі

стіл

ік мө

лшер

-ле

месі

(пай

ызбе

н) жарияланған шектеулерді ескере

отырып көлемі

жарияланған шектеулерді ескерусіз

көлемі

бәсе

келе

сбә

секе

лес

емес

жиын

тығы

орта

ша

алын

ған

мөлш

ер-

леме

сібә

секе

лес

бәсе

келе

с ем

есжи

ынты

ғыор

таш

а ал

ынға

н мө

лшер

-ле

месі

1 2

Жиын-тығы

Оның ішінде бәсекелес емес өтінімдердің саны:

Басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатынiске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 5-қосымша

НысанКеліп түскен өтінімдердің жиынтық ведомосы

жжжж.кк.аа № KZT______________ аукцион Ең жоғарғы мөлшерлеме ___(пайызбен)Жарияланған көлемі________

Р/с№

Аукционға қатысушы

Өтінім түрі

Өтінім нөмірі

Бағалы қағаздарды сатып алу көлемі, теңге

Пайыздық мөлшер-лемесі

жарияланған шектеулерді ескере оты-рып көлемі

жарияланған шектеулерді ескерусіз көлемі

бәсе

келе

с

бәсе

келе

с ем

есжи

ынты

ғы

орта

ша

алын

ған

мөлш

ер-

леме

сібә

секе

лес

бәсе

келе

с ем

есжи

ынты

ғыор

таш

а ал

ынға

н мө

лшер

-ле

месі

123

Барлық банктер бойынша жиынтығы _______ теңге

Оның ішінде бәсекелес емес өтінімдердің саны _______ теңге

Басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асырушеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 6-қосымша

НысанАукцион қатысушысына бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу бойынша

аукционның нәтижелері жөніндегі хабарлама№ аукцион бойынша өтінімдердің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама

Ұлттық Банк осымен Сіздің бағалы қағаздарды кері сата отырып сатып алу бойынша аукционға қатысуға берілген 20___ жылғы «___» ________ № __________ өтініміңіз _______________ теңге сомада

қанағаттандырылғанын хабарлайды.Аукционның орташа алынған мөлшерлемесі ____ (пайыз).

Қанағаттандырылған өтінімдердің жалпы көлемі _____ теңге.

№өтінім

Аукционға қатысушының

жеке шоты

ҰСН Номиналды көлемі

Сатып алу

бағасы

Сатып алу

көлемі

Кері сатудың бағасы

Кері сатудың көлемі

Кірістілік мөлшерлемесі

Кері сату күні

ЖиынтығыУәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатынiске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 7-қосымша

Бағалы қағазды кері сатып алу бағасын есептеу үшін формулаКсаб = (М/365 × N × Рб/100) + Рб, мұндағыКсаб – бағалы қағаздарды кері сатып алу бағасы;Рб – бағалы қағаздарды сату бағасы;М – кірістілік мөлшерлемесі (жылдық пайызбен);N – өтімділік алу мерзімі (күндермен).

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатынiске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 8-қосымша

Нысан______________шығыс нөмірі20__ жылғы «___» _______ _____________________________________________________________________________________________(аукционға қатысушының шығыс хат-хабарды тіркеу журналы негізінде шығыс нөмірі мен күні көрсетіледі)

Бағалы қағаздарды кері сатып ала отырып сату бойынша аукционға қатысуға өтінім

20___ жылғы «___»________N __________ шығарылым бойынша (аукционның сәйкестендіру нөмірі көрсетіледі)

Аукционға қатысушы __________________________________________________________________________ (толық атауы және оның жеке шоты)жеке сәйкестендіру коды немесе банктік сәйкестендіру коды____________, Ұлттық Банктен … күн кері сату

мерзімімен және (жжжж.кк.аа.) ________ кері сату күнімен мына талаптармен бағалы қағаздарды сатып алуға дайындығын білдіреді:

Өтінім нөмірі Аукционға қатысушының жеке шоты (аукционға қатысушының жеке шоты көрсетіледі)

Көлемі (теңге)

Кірістілік мөлшер-лемесі (пайызбен)

бәсекелес ұсыныстар

Жиынтығыбәсекелес емес ұсыныстар Жиынтығы

Бірінші басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Бас бухгалтер _______________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 9-қосымша

Нысан Келіп түскен өтінімдердің жиынтық ведомосы

жжжж.кк.аа № KZT______________ аукцион Ең жоғарғы мөлшерлеме ___(пайызбен) Жарияланған көлемі ________

Р/с№

Аукционға қатысушы

Өтін

ім тү

ріӨ

тінім

нөм

ірі

Баға

лы

қаға

здар

ды с

а-ты

п ал

у кө

лемі

, те

ңге

Пайы

здық

мө

лшер

-лем

есі жарияланған шектеулерді еске-

ре отырып көлеміжарияланған шектеулерді

ескерусіз көлемібәсе-келес

бәсе-келес емес

жиын-тығы

орташа алынған мөлшер-лемесі

бәсе-келес

бәсе-келес емес

жиын-тығы

орташа алынған мөлшер-лемесі

123

Барлық банктер бойынша жиынтығы _______теңге Оның ішінде бәсекелес емес өтінімдердің саны _______теңге Уәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 10-қосымша

НысанҰлттық Банк

Аукционға қатысушыға Қатысушының атауы

Ұлттық Банктің бағалы қағаздарды кері сатып алумен сату жөніндегі аукционы бойынша өтінімдердің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама

жжжж кк аа № KZT____________

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі осы арқылы Сіздің жжжж кк аа № ________ аукционға қатысуға өтініміңіздің қанағаттандырылғанын хабарлайды.

Аукционның орташа алынған мөлшерлемесі ____ (пайызбен). Аукционды жабу күні жжжж.кк.аа.Қанағаттандырылған өтінімдердің жалпы көлемі ____________ теңге.

№ өтінім ҰСН Бағалы қағаздың номиналды көлемі

Бағалы қағаздың сату бағасы

Ашу көлемі

Бағалы қағаздың кері сатып алу бағасы

Жабу көлемі

Мөлшер-лемесі

ЖиынтығыУәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 11-қосымша

Нысан Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарымен операциялар жасау тәртібі туралы шарт

Алматы қаласы 20__ жылғы «__» _________»

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі» республикалық мемлекеттік мекемесі, бұдан әрі «Ұлттық Банк» деп аталады, «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңы негізінде іс-әрекет жасайтын _________________________ арқылы, бір жағынан және ______________________________, бұдан әрі «Бастапқы агент» деп аталады, __________ негізінде іс-әрекет жасай-тын ____________________ арқылы, екінші жағынан, бұдан әрі бірлесіп Тараптар деп аталып, төмендегілер туралы осы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарымен операциялар жасау тәртібі туралы шартты (бұдан әрі – Шарт) жасады:

1. Шарттың мәні1.1. Ұлттық Банк Бастапқы агентке Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын іске

асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына сәйкес Ұлттық Банкінің қысқамерзімді ноттарымен (бұдан әрі – қысқамерзімді ноттар) операциялар жасауға уәкілеттік береді.

2. Тараптардың міндеттері мен құқықтары2.1. Ұлттық Банк:2.1.1. Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, Ұлттық Банктің

қысқамерзімді ноттарын орналастыру кезінде Бастапқы агенттің іс-әрекетіне мониторинг жасау барысында алынған ақпарат туралы мәліметтерді жарияламауға;

2.1.2. Қағидаларға өзгерістер мен толықтырулар күшіне енген күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде Қағидаларға енгізілген барлық өзгерістер мен толықтырулар туралы Бастапқы агентке хабарлауға;

2.1.3. Бастапқы агентпен жасалған Шарт бұзылған жағдайда бұл туралы оны бұзу күнінен күнтізбелік бір ай бұрын Бастапқы агентке, сондай-ақ осы Бастапқы агенттің барлық инвесторларын бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жазбаша хабарлауға;

2.1.4. Қағидаларға және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ұлттық Банктің қысқамерзімді нот-тарымен операциялар жүргізуге міндетті.

2.2. Ұлттық Банк:2.2.1. Бастапқы агенттің қызметіне мониторинг жасау мақсатында Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары

нарығында олар жүзеге асыратын Бастапқы агенттің кез келген операциясы туралы қажетті ақпаратты сұратуға;2.2.2. Қағидалардың талаптары бұзылған, сондай-ақ Шарттың 2.4.3-тармағы сақталмаған немесе Бастапқы

агент сатып алынған Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын төлеуге ақша аударудан ішінара бас тартқан жағдайда Бастапқы агентті Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының қатарынан болатын бес аукционына қатысудан бір жақты тәртіппен шеттетуге;

2.2.3. Бастапқы агент немесе оның инвесторы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын төлеуге ақша аударудан толық бас тартқан немесе ішінара бас тартуды қайталаған жағдайда, уәкілетті орган Бастапқы агенттің номинал-ды ұстаушы ретінде клиенттердің шоттарын жүргізу құқығымен бағалы қағаздар нарығында брокерлік қызметті жүзеге асыруға лицензиясынан не бағалы қағаздар нарығында дилерлік қызметті жүзеге асыруға лицензиясынан айырған немесе қолданылуын тоқтатқан жағдайда, Шарттың бір күнтізбелік жылы ішінде Бастапқы агенттің жасауы құқығынсыз Шартты бір жақты тәртіппен бұзуға құқылы.

2.3. Ұлттық Банктің Қағидаларға енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы хабарламауы салдарынан Бастапқы агенттің Қағидаларды бұзуы Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары аукционына қатысу жөніндегі Бастапқы агенттің құқықтарын шектеуі үшін негіз бола алмайды.

2.4. Бастапқы агент:2.4.1. Шарт талаптарын сақтауға және Қағидалар мен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ұлттық

Банктің қысқамерзімді ноттарымен мәмілелерді жүзеге асыруға;2.4.2. Деректемелері өзгерген жағдайда, оларды өзгерткен күнге дейінгі 2 (екі) жұмыс күнінен кешіктірмей бұл

туралы жазбаша хабарлауға;2.4.3. Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын орналастыруға қатысу кезінде орналастырудың толық

аяқталғанына сенімді болуға. Орналастыру нәтижелерінің болмауына байланысты Ұлттық Банктің сатып алынған қысқамерзімді ноттары үшін төлеу жөніндегі міндеттемелерін орындамау Бастапқы агентті оның міндеттемелерін орындаудан босатпайды;

2.4.4. бастапқы нарықта аукционның баға жағдайына, сондай-ақ қайталама нарықта Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының нарықтық бағасына әсер ету мақсаты бар бағалы қағаздар нарығының басқа қатысушыларымен жазбаша немесе ауызша келісімге келмеуге;

(Соңы. Басы 13-бетте) 2.4.5. Ұлттық Банктің мемлекеттік бағалы қағаздармен операциялар жүргізуге уәкілетті бөлімшесіне өтінімдерді қағаз тасымалдағышпен ұсынған жағдайда Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға арналған өтінімге қол қоюға уәкілетті адамдардың қолдарының үлгілерін ұсынуға;

2.4.6. ақы төлеу күні қанағаттандырылған өтінімдердің көлемі туралы хабарлама алғаннан кейін бір сағаттың ішінде, бірақ Алматы уақыты бойынша сағат 18.00-ден кешіктірмей Ұлттық Банктің сатып алынған қысқамерзімді ноттары үшін ақы төлеуге қолма-қол ақшаның болуын қамтамасыз етуге;

2.4.7. Ұлттық Банк тарапынан Бастапқы агентке санкцияларды, шектеулі ықпал ету шараларын, ертерек ден қою шараларын қолданудың барлық жағдайлары туралы Уәкілетті бөлімшеге хабарлауға міндетті.

2.5. Бастапқы агент:2.5.1. Ұлттық Банкке бұл туралы күнтізбелік бір ай бұрын жазбаша хабарлай отырып бір жақты тәртіппен

Шартты бұзуға құқылы. 3. Тараптардың жауапкершiлiгi

3.1. Тараптар Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған жағдайда Қазақстан Республикасының заңнамасына және Шартқа сәйкес жауап береді.

3.2. Ұлттық Банктің сатып алынған қысқамерзімді ноттар үшін ақша уақтылы түспегенде Бастапқы агенттен әрбір кешіктірілген күн үшін төлемнің барлық сомасынан Ұлттық Банктің ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің (жылдық пайызбен) екі есесінен аспайтын мөлшерде өсімпұл өндіріп алынады.

4. Төтенше жағдай4.1. Шартта көрсетілген қызмет түрлеріне тікелей және жанама тыйым салатын, Тараптардың шарт бойынша

өз функцияларын жүзеге асыруға кедергі келтіретін табиғи апаттар, апаттар, өрт, жаппай тәртіпсіздіктер, ереуілдер, әскери іс-әрекеттер жататын еңсерілмейтін күштiң пайда болуы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық және құқықтық актілердің қабылдануы жағдайында, егер осындай жағдай туған сәттен бастап және байланыс болған жағдайда 3 (үш) жұмыс күннен кешіктірмей дүлей күштен зардап шеккен Тарап екінші Тарапқа болған оқиға туралы хабарласа, сондай-ақ төтенше жағдайдың зардаптарын тез жою үшін барлық күш жігерін салса Тараптар өзінің міндеттемелеріне алған жауапкершіліктерді орындаудан босатылады.

4.2. Шарттың 4.1-тармағында көрсетілген еңсерілмейтін күштің объектісі болған Тарап басқа Тараптың талап етуі бойынша болған оқиғалар туралы растау құжатын, сондай-ақ уәкілетті органдар куәландырған келтірілген шығын көлемін есептеуге байланысты кезкелген құжаттаманы ұсынуға міндетті.

4.3. Тараптардың Шарт бойынша міндеттемелерді орындауы осындай еңсерілмейтін күш орын алған уақытқа тоқтатыла тұрады және олар тоқтағаннан кейін бірден қалпына келтіріледі.

4.4. Шарттың 4.1-тармағында көрсетілген еңсерілмейтін күштің қолданылуы тоқтағаннан кейін Тараптар Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындауды жалғастыруға міндетті.

5. Дауларды шешу тәртібі 5.1. Тараптардың Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындауы барысында туындаған келіспеушіліктер

келіссөздер арқылы шешіледі.5.2. Егер Тараптар келіссөздер арқылы келісімге келмеген жағдайда, барлық реттелмеген даулар Қазақстан

Республикасының заңнамасына сәйкес сотта қаралады. 6. Шарттың қолданылу мерзімі

6.1. Шарт Тараптар оған қол қойған күннен бастап күшіне енеді және белгіленбеген мерзімге жасалады.6.2. Тараптардың әрқайсысы Шарт болжамды бұзылатын күнге дейін 30 (отыз) күнтізбелік күн бұрын басқа

Тарапқа бұл жөнінде жазбаша ескерте отырып Шартты бұзуға құқылы.7. Басқа да талаптар

7.1. Шарттың 7.2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, Шартқа өзгерістер Шартқа қосымша келісім жасау арқылы ресімделеді, оған Тараптардың уәкілетті өкілдері қол қояды және Шарттың ажырамас бөлігі болып табылады.

7.2. Тараптардың атаулары, орналасқан жерлері, деректемелері өзгерген жағдайда, тиісті шешім қабылданған күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде растайтын құжаттарды қоса бере отырып басқа Тарапқа жазбаша хабарлауға міндетті.

7.3. Тараптар қайта құрылған жағдайда барлық құқықтары мен міндеттері Тараптардың құқықтық мирасқорларына өтеді.

7.4. Шарт түпнұсқа төрт данада жасалды: екеуі мемлекеттік және екеуі орыс тілдерінде, олардың екі (бір мемлекеттік және бір орыс тілдеріндегі) данасы Ұлттық Банкте қалады және екі (бір мемлекеттік және бір орыс тілдеріндегі) данасы Клиентке беріледі.

7.5. Шартта реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.8. Тараптардың орналасқан жері және деректемелері

Ұлттық Банк Бастапқы агент

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 12-қосымша

Нысан

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары бойынша сыйақы мөлшерлемесін есептеу тәртібі

Рн-Рд 365---------------- көбейтілсін ------ 100 –ге көбейтілсін Рд То мұндағы: Рн – номиналдық құны Рд – дисконтталған бағасы То – айналыс кезеңі (күнмен).

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 13-қосымша

Нысан___________________шығыс нөмірі20__ жылғы «___»_______ ___________________________________________________________(Бастапқы агенттің шығыс хат-хабарын тіркеу журналы негізіндешығыс нөмірі мен күні көрсетіледі) орналастыру нысаны (аукцион (үстеме орналастыру), сату, жазылу)

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға өтінім 20__ жылғы «___»_________№ _________ шығарылым бойынша (Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарды шығару және орналастыру талаптарын негізге ала отырып шығарылым нөмірі көрсетіледі)____________________________________________________________ - (толық атауы мен оның дербес шоты)бастапқы агент ретінде көрінетін бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы Ұлттық Банкте ашылған корреспонденттік шоты №_________________________, БСК_____________________, БСН ____________ __________ күн айналысқа шығару мерзімі және мынадай баға шарттары бойынша _________ өтеу күні бар Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатып алуға дайын екендігін білдіреді:

№ Қысқа-мерзімді

ноттардың саны (дана)

Бастапқы агенттің жеке шоты (Бастапқы

агенттің немесе инвестордың жеке шоты көрсетіледі)

Бір ноттың номи-

налдық құны

(теңге)

Номиналдық құны бойын-ша сатып алу көлемі (теңге)

Бір ноттың дисконтталған бағасы (теңге)

Дисконтталған баға бойын-

ша сатып алу көлемі (теңге)

бәсекелес ұсыныстар

Жиынтығы:бәсекелес емес ұсыныстар

Жиынтығы:Бірінші басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолыБас бухгалтер _______________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 14-қосымша

Нысан____________________________________________________

ұлттық сәйкестендіру нөмірі, өтеу күні, айналыс мерзімішығарылымы № ____

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының жиынтық ведомосы

Аукцион талаптары мыналар болып айқындалды

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын сатудың жарияланған көлемі ______ миллион теңгеБір қатысушыға өтінімді қанағаттандыруды шектеу пайызы _______ пайызЖарияланған көлемнен бәсекелес емес ұсыныстарды қанағаттандыру пайызы _______ пайызҚазақстан Республикасының бейрезидент инвесторлардың қатысу пайызы _______ пайызБейрезиденттер үшін жарияланған көлемнен бәсекелес емес ұсыныстарды қанағаттандыру пайызы _______ пайыз

Өтінімде көрсетілген

дисконт-талған баға

Өтінімде көрсетілген баға бойын-ша сыйақы мөлшер-

лемесі, пай-ызбен

Осы дисконт-

талған баға бойынша берілген

өтінім саны, дана

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын резиденттердің сатып

алуының көлемі

Ұлттық Банктің қысқамерзімді нот-тарын бейрезиденттердің сатып

алуының көлеміҰлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының саны, дана

Өтініш қанағат-тандырылған кез-де түскен сома,

теңге

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының саны, дана

Өтініш қанағаттан-дырылған кез-

де түскен сома, теңге

1 2 3 4 5 6 7

Жиынтығы кестенің жалғасы

Өспелі жиынтықАукцион бойынша түскен ақша көлемі

Аукционда қалыптасқан орташа алынған

дисконтталған бағасы

Орташа алынған дисконтталған баға бой-ынша жылдық сыйақы

мөлшерлемесі, пайызбенкөрсетілген шектеулерді

ескере отырыпкөрсетілген шектеулерді

ескермейдана теңге дана теңге

8 9 10 11 12 13

Қабылданған өтінімдердің Ұлттық Банктің бір қысқамерзімді Барлық бәсекелес нотасына орташа дисконтталған бағасы: _____________ емес бағаның саны____ данаболды Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын мынадай баға талаптары бойынша орналастыру жүргізілсін Кесімді бағасы _____ (теңге)Шектеу ____________ Орташа алынған бағасы ________ (теңге) Аукцион көлемі ___________ (теңге) мөлшерінде бекітілсін Мына талаптарда Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастыруды жарияласын Орташа алынған бағасы ___ (теңге) ____ (теңге) үстеме орналастыру көлемі

Уәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларына 15-қосымша

Нысан Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Бастапқы агентке (толық атауы) Бірінші басшы (лауазымы, тегі және аты-жөні)Орналасқан жері______ ______ ______№ __________________

_______________________________________ бойыншааукцион (үстеме орналастыру), сату, жазылу

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттары өтінімдерінің қанағаттандырылған көлемі туралы хабарлама Ұлттық Банк осы хабарламада Сіздің 20__ жылғы «__»______№ ____ шығарылым бойынша Ұлттық Банктің

қысқамерзімді ноттарын сатып алуға өтініміңіз ______ теңге сомаға қанағаттандырылғаны жөнінде мәлімдейді.Ұлттық Банктің бір қысқамерзімді нотына аукционның орташа мөлшерленген дисконтталған бағасы ______

теңге құрады.

Өтінімнің тармағы№№

Бастапқы агенттің жеке шоты

Ұлттық Банктің қысқамерзімді нот-

тар саны (дана)

Ұлттық Банктің бір қысқамерзімді нотына

дисконтталған баға (теңге)

Қанағаттандырылған сатып алу көлемі,

(теңге)

Жиынтығы Уәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 16-қосымша

Нысан Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастырудың (сатудың, жазылудың) жиынтық ведомосы

_________ № ____ шығарылым______________________өтеу күні, айналыста болу мерзімі

Үстеме орналастырудың (сатудың, жазылудың) мынадай талаптары белгіленген:Осы шығарылымның аукционында қалыптасқан орташа мөлшерленген дисконтталған баға (Ұлттық Банкбелгілеген баға) ______ теңгеҰлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме орналастырудың (сату, жазылу) жария етілген көлемі ___________ миллион теңге Аукционның бір қатысушысына өтінімді қанағаттандыруды шектеу пайызы ________ пайыз Қазақстан Республикасының инвестор-бейрезиденттерінің өтінімдерін қанағаттандыруды шектеу пайызы __________ пайыз.

Өтінімнің реттік нөмірі және

түскен уақыты

Өтінімде көрсетілген

баға бойынша жылдық сыйақы мөлшерлемесі,

пайызбен

Өтін

імде

р са

ны

Резиденттердің Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме ор-

наластыру (сату, жазылу) көлемі

Бейрезиденттердің Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын үстеме ор-

наластыру (сату, жазылу) көлеміҰлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының саны, дана

Өтінімдерді қа-нағаттандырған

жағдайдағы түсім сомасы, теңге

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының саны, дана

Өтінімдерді қа-нағаттандырған

жағдайдағы түсім сомасы, теңге

1 2 3 4 5 6 7

Жиынтығы

Кестенің жалғасы

Өсу жиынтығы Үстеме орналастыру (сату, жазылу) көлемі

көрсетілген шектеулерді есепке алғанда көрсетілген шектеулерді есепке алмағандаСаны, дана Сома, теңге Аукционды есепке алғанда Саны, дана Сома, теңге Аукционды есепке алғанда

8 9 10 11 12 13

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын ________ (теңге) көлемінде үстеме орналастыру жүргізілсін

Уәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 17-қосымша

НысанҰлттық Банктің қысқамерзімді ноттарын алдағы өтеу туралы мәліметтер

№____ Күні жжжж.кк.аа. Ұлттық Банк Департаментінің директоры ________

Ұлттық Банктің қысқамерзімді ноттарының айналым мерзімінің аяқтауына байланысты жжжж.кк.аа. №________ эмиссияны өтеу үшін келесі деректемелер бойынша ақша аудару жүргізуді сұраймыз:

Алушының атауы Банк деректемелері Жалпы өтеу көлемі, теңгеОрталық депозитарий БСК

ЖСКБСН

______________

Уәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам) _______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберіндеаукциондар өткізу қағидаларына 18-қосымша

НысанҰлттық Банктің _____________________ № ____ шығарылымдағы

депозиттік аукционына қатысуға өтінім

Депозиттерді қабылдау (банктік салымдар) және жинақ шотын ашу және жүргізу туралы ______ №__ келісімге сәйкес Қарсы әріптес Сізді келесі талаптармен депозиттік аукционға қатысуға өтінімді қарауыңызды сұрайды:

Мәміле күні: Валюта түрі: Мөлшерлеме:Валюталау күні: Ашылу сомасы: Мерзімі:Аяқтау күні: Жабылу сомасы: Сыйақы мөлшерлемесі:

Ұлттық Банктің деректемелері:Қарсы әріптестің деректемелері:

Уәкілетті бөлімшенің басшысы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы адам)_______________________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 26 ақпанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13274 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 29 ақпан № 66 Алматы қаласы

Екінші деңгейдегі банктерде сақталуға тиіс негізгі құжаттартізбесін және олардың сақталу мерзімдерін белгілеу туралы

«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:

1. Осы қаулының қосымшасына сәйкес қоса беріліп отырған Екінші деңгейдегі банктерде сақталуға тиіс негізгі құжаттар тізбесі және олардың сақталу мерзімдері белгіленсін.

2. Қазақстан Республикасының мынадай нормативтік құқықтық актілерінің күші жойылды деп танылсын:1) Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі

Басқармасының «Екінші деңгейдегі банктерде сақталуға жататын құжаттардың тізбесін, оларды сақтау мерзімін белгілеу туралы» 2005 жылғы 27 тамыздағы № 320 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3841 тіркелген);

2) Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының «Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының «Екінші деңгейдегі банктерде сақталуға жататын құжаттардың тізбесін, оларды сақтау мерзімін белгілеу туралы» 2005 жылғы 27 тамыздағы №320 қаулысына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы» 2007 жылғы 16 шілдедегі № 208 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4931 тіркелген).

3. Қаржы нарығының әдіснамасы департаменті (Әбдірахманов Н.А.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі алған күннен бастап күнтізбелік бес жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д. АҚЫШЕВ

Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігі ______________А.Мұхамедиұлы2016 жылғы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 29 ақпандағы №66 қаулысына қосымша

Екінші деңгейдегі банктерде сақталуға тиіс негізгі құжаттар тізбесін жәнеолардың сақталу мерзімдері

Тар-мақ

нөмі-рі

Құжат түрі (оның ішінде электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған электрондық құжаттар)

Сақтау мерзімі Ескертубас

банктефилиалдарда, өкілдіктерде

1 2 3 4 51. Басқару жүйесін ұйымдастыру

1.1. Басқару қызметі1 Банк акционерлері жалпы жиналыстарының хат-

тамалары, стенограммалары (аудиовизуалды жазбалар), шешімдері, оларға қоса берілетін құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, баянда-малар, ақпарат, баянжазбалар, мәліметтер, үзінді-көшірмелер, дауыс беру бюллетендері және басқа құжаттар)

Тұрақты Қажет болғанға дейін

Мәлімет үшін жіберілгендер – қажет болғанға дейін. Дауыс беру бюллетендері – банктің қызметі тоқтатылғанға дейін

2 Банктің атқарушы органының хаттамалары, стено-граммалары (аудиовизуалды жазбалар), қаулылары, оларға қоса берілетін құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, баяндамалар, ақпарат, баянжаз-балар, мәліметтер, үзінді-көшірмелер, дауыс беру бюллетендері және басқа құжаттар)

Тұрақты Қажет болғанға дейін

Мәлімет үшін жіберілгендер – қажет болғанға дейін. Дауыс беру бюллетендері – банктің қызметі тоқтатылғанға дейін

3 Банктің директорлар кеңесінің хаттамалары, стено-граммалары (аудиовизуалды жазбалар), оларға қоса берілетін құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, баяндамалар, ақпарат, баянжазбалар, мәліметтер, үзінді-көшірмелер, дауыс беру бюллетендері және басқа құжаттар)

Тұрақты Қажет болғанға дейін

Мәлімет үшін жіберілгендер – қажет болғанға дейін. Дауыс беру бюллетендері – банктің қызметі тоқтатылғанға дейін

4 Банк әзірлеген қағидалар, ережелер, нұсқаулықтар, әдістемелік нұсқаулар, ұсынымдар

Тұрақты Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін

5 Сапа менеджментінің стандарттары 5 жыл СТК -6 Қағидаларды, ережелерді, нұсқаулықтарды,

әдістемелік нұсқауларды, ұсынымдарды және сапа менеджментінің стандарттарын қолдану жөнінде хат алмасу

5 жыл СТК -

7 Мемлекеттік органдарға енгізілген бастамалық ұсы-ныстар, оларды әзірлеу жөніндегі құжаттар (баянжаз-балар, қорытындылар, анықтамалар және басқа құжаттар)

Тұрақты -

8 Банк басшыларының бұйрықтары, өкімдері және олар бойынша құжаттар (анықтамалар, мәліметтер, ақпарат, баянжазбалар, және басқа құжаттар):1) негізгі қызмет бойынша (нормативтік құқықтық бұйрықтарды қоспағанда);

Тұрақты Тұрақты Мәлімет үшін жіберілгендер – қажет болғанға дейін

2) жеке құрам бойынша (қызметкерлердің еңбек қызметін растайтын), аттестаттау, біліктілігін арттыру, атақ (шен) беру, тегін өзгерту, көтермелеу, марапаттау, еңбекақы төлеу, сыйлықақы төлеу, төлемдер, жәрдемақылар, еңбек жағдайлары ауыр, зиянды (аса зиянды) және қауіпті (аса қауіпті) қызметкерлер демалыстарының барлық түрі, жыл сайынғы еңбек демалыстары, әлеуметтік демалыстар, шетелдік ұзақ іссапарлар, еңбек жағдайлары ауыр, зиянды (аса зиянды) және қауіпті (аса қауіпті) қызметкерлердің іссапарлары бойынша;

75 жыл СТК

75 жыл СТК

3) ұйымдық-өкiмдiк және әкiмшілiк-шаруашылық мәселелері бойынша;

5 жыл 5 жыл

4) республика ішіндегі және шетелге қысқамерзімді іссапарлар бойынша

5 жыл СТК 5 жыл СТК

9 Банк басшысы бұйрықтарының, өкімдерінің жобала-ры, банк басшысының бұйрықтарына негіздемелер

1 жыл 1 жыл

10 Банк басшылары бұйрықтарының, өкімдерінің орын-далуы туралы құжаттар (анықтамалар, баяндамалар, есептер, хат алмасу және басқа құжаттар)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

11 Банк қызметінің мәселелері бойынша мемлекеттік органдарымен және жергілікті өзін-өзі басқару орган-дарымен хат алмасу

5 жыл СК 5 жыл СК

12 Қызметтің негізгі (салалық, бейінді) бағыттары бойын-ша қаржы және басқа ұйымдармен хат алмасу

5 жыл СК 5 жыл СК

13 Банктің үшінші тұлғалармен өзара қарым-қатынастар жасау кезінде және соттарда мүддесін білдіруге берілген сенімхаттар

3 жыл* 3 жыл* *Сенімхат мерзімі аяқталғаннан кейін

14 Банк қызметкерлері және шетелдік консультант-тар үшін консулдық құжаттарды ресімдеу жөніндегі құжаттар (өтінімдер, анықтамалар, банк өкімдері)

10 жыл 10 жыл

1.2. Бақылау15 Банктің, оның құрылымдық бөлімшелерінің қызметіне

уәкілетті мемлекеттік органдар, аудиторлық ұйымдар және ішкі аудит жүргізетін ревизиялардың және тексерулердің құжаттары (баяндамалар, баянжазба-лар, анықтамалар, актілер, қорытындылар, есептер, қарсылықтар, хат алмасу)

Тұрақты Тұрақты

16 Тексерулердің, ревизиялардың қорытындылары бой-ынша ұсыныстарды орындау туралы құжаттар (баян-жазбалар, есептер, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

17 Банк жүргізетін ревизиялардың, тексерулердің құжаттары (актілер, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл СК 5 жыл СК

18 Қызметтік тексерулер бойынша құжаттар (актілер, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл СК 5 жыл СК

19 Құжаттар (қуыным өтініштер, сенімхаттар, актілер, өтінімхаттар, шағымдар, (аппеляциялық және қадағалау), хаттамалар және басқа құжаттар

5 жыл* 5 жыл* *Шешім шығарылғаннан кейін

20 Жеке және заңды тұлғалардың өтініштері, оларды орындау жөніндегі:1) шығармашылық сипаттағы ұсыныстар, елеулі кемшіліктер, сыбайлас жемқорлық және қызмет бабын теріс пайдалану фактілері туралы мәліметтер бар;

Тұрақты Тұрақты

2) жеке сипаттағы; 5 жыл СТК*

5 жыл СТК* *Бірнеше мәрте өтініш берген жағдайда – соңғы қарағаннан кейін 5 жыл

3) жедел сипаттағы құжаттар (анықтамалар, мәліметтер, хат алмасу және басқа құжаттар)

5 жыл 5 жыл

21 Жүргізілген ревизияларды (тексерулерді) есепке алу және жүзеге асырылған ревизиялар (тексерулер) қорытындылары бойынша қабылданған шешімдердің орындалуын бақылау журналдары

5 жыл 5 жыл

22 Банк басшылығының жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін қабылдау кестелері

3 жыл 3 жыл Жаңасына ауысты-рылғаннан кейін

1.3. Басқарудың ұйымдастырушылық негіздері23 Заң істері:

1) банктердің, банк холдингтерінің ірі қатысушыларының;

Тұрақты Жаңасына ауысты-рылғанға дейін

*Шот жабылғаннан кейін

2) банк клиенттерінің 5 жыл СК* 5 жыл СК*

24 Банктің немесе банк холдингінің ірі қатысушысы, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақ-тандыру холдингінің ірі қатысушысы мәртебесін алуға Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің келісімі

Тұрақты

25 Банктің құрылтай құжаттары (құрылтай шарты, жарғысы, оған толықтырулар мен өзгерістер)

Тұрақты Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін

26 Банкке берілген лицензиялар Лицензия-дан айыр-ғанға дейін

-

27 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен банктің еншілес ұйымдарын құруға немесе сатып алуға рұқсат беру (беруден бас тарту) мәселелері жөніндегі хат алмасу

Тұрақты Банктің құры-лымдық бөлім- шесінің қызметі тоқта тылғанға дейін

28 Банктің басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға) келісім беру (беруден бас тарту, кері қайтарып алу) мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен хат алмасу

Тұрақты -

29 Банктің тұрақты жұмыс істейтін комиссиялары тура-лы ереже

Тұрақты Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін

30 Банктің акционерлері туралы мәліметтер, банк акцио-нерлерінің тізілімі және оларға өзгерістер, акционер-лердің тізілімінен тіркеушінің үзінді-көшірмелері

Тұрақты Тұрақты

31 Үлестес тұлғалардың, дивидендтер алуға құқығы бар тұлғалардың тізімдері

Тұрақты Тұрақты

32 Банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғалардың банкпен мәміле жасауға өтінімдері

5 жыл СК* 5 жыл СК* *Шарт бойынша барлық міндеттемелер орындалғаннан және шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

33 Банктермен ерекше қатынастармен байланысты тұлғалармен мәмілелер туралы ақпарат

5 жыл СК* 5 жыл СК* *Шарт бойынша бар-лық міндеттемелер орындалғаннан және шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

34 Акцияларға меншік құқығын растайтын құжаттардың түпнұсқалары және банктердің жарғылық капиталын қалыпастыру туралы мәліметтер

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдарының ревизияны аяқтауы шартымен акцияларға меншік құқығы өткеннен кейін

35 Банктің аудитін жүзеге асыруға арналған шарттар 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

36 Банктің, оның құрылымдық бөлімшелерін қайта ұйымдастыру, атауын өзгерту туралы құжаттар (есептер, актілер, хат алмасу, баянжазбалар, қорытындылар және басқа құжаттар)

Тұрақты Тұрақты

37 Банктердің және олардың құрылымдық бөлімшелерінің басшы қызметкерлері жөніндегі құжаттары (анықтамалар, актілер, хат алмасу)

10 жыл СК 10 жыл СК

38 Банктің алқалы, консультативтік-кеңесші, бақылау, ғылыми, сараптау, әдістемелік органдары туралы ережелер

Тұрақты Тұрақты

39 Банктің құрылымдық бөлімшелері туралы ережелер Тұрақты* Тұрақты* *Жаңасына ауысты-рылғаннан кейін

40 Қарыз шарттарын тіркеу кітаптары Тұрақты Тұрақты 41 Банктің штат кестесі, штат кестелеріне өзгерістер Тұрақты Тұрақты 42 Штаттық орналастыру (қызметкерлердің штаттық-

тізімдік құрамы)75 жыл 75 жыл

43 Штат кестелерінің жобалары, оларды әзірлеу жөніндегі құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, баянжазбалар)

5 жыл 3 жыл

44 Мыналар ауысқан кездегі қабылдау-өткізу актілері және оларға қосымшалар: 1) банктің басшы қызметкерлері;

Тұрақты Тұрақты

2) материалдық жауапты тұлғалар; 5 жыл 5 жыл45 Банк акционерлерінің жалпы жылдық жиналысына

қатысуға құқығы бар тұлғалардың тізімдеріТұрақты Тұрақты

46 Лауазымдар номенклатурасы Тұрақты Қажет болғанға дейін

47 Лауазымдық нұсқаулықтар 3 жыл* 3 жыл* *Жаңасына ауысты-рылғаннан кейін

48 Интернет-ресурсты әзірлеу және қолдау бойын-ша құжаттар (ұйымның міндеттері, функциялары, құрылымы туралы мәліметтер, хат алмасу)

5 жыл СТК -

49 Іссапарлар туралы құжаттар (бағдарламалар, жо-спарлар-тапсырмалар, хат алмасулар, баяндамалар, анықтамалар, есептер): 1) республика ішіндегі;

5 жыл 5 жыл

2) шет елге 5 жыл СК 5 жыл50 Банктердің еншілес ұйымдарының құрылтай

құжаттары (жарғы, құрылтай шарты, оларға толықтырулар мен өзгерістер)

5 жыл* 5 жыл* *Жаңасына ауыстырылған-нан кейін

51 Банктің акционерлерімен акционерлердің жалпы жи-налыстарын өткізу мәселелері жөніндегі хат алмасу

5 жыл 5 жыл

52 Дивидендтер есептеу жөніндегі құжаттар (есептер, анықтамалар, қорытындылар)

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары-ның ревизияларды аяқтауы шартымен

53 Банктің акционерлерінен акцияларды сатып алу бой-ынша құжаттар (қорытындылар, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары-ның ревизияларды аяқтауы шартымен

54 Банктің еншілес ұйымдарымен және құрылымдық бөлімшелерімен олардың негізгі қызметінің мәселелері жөнінде хат алмасу

5 жыл 5 жыл

55 Заңды және жеке тұлғалардың берешегі туралы құжаттар (есепке алу кітабы, есеп айырысулар және басқа құжаттар)

5 жыл* 5 жыл* *Берешекті өтегеннен кейін

56 Банктің тіркеушісімен банк акцияларын есепке алу мәселелері жөнінде хат алмасу

5 жыл 5 жыл

57 Банк акционерлерінің құқық белгілейтін құжаттары, қаржылық есептілігі және өзге де құжаттары (құрылтай шарттары, жарғылар, акцияларды сатып алу-сату шарттары)

5 жыл СК 5 жыл СК

58 Борышкердің активтерін сату туралы құжаттар (өкімдер, өтінімдер, сату жоспарлары, тізімдер, са-тып алу-сату шарттары, тәуелсіз бағалаушылардың есептері, хат алмасу) және басқа да құжаттар

Тұрақты Тұрақты Жылжымалы мүлік (жиһаз, автокөлік, ұйымдастыру тех-никасы және басқа мүлік) - 5 жыл ЭСК

1.4. Банк қызметін құқықтық қамтамасыз ету және әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы іс жүргізу өндірісі59 Мүлікті тіркеу, жерге, ғимаратқа меншік құқығы тура-

лы туралы куәліктер Тұрақты Тұрақты

60 Заң қызметін көрсететін ұйымдардың банкке қызмет көрсету туралы шарттары (келісімдер мен келісімшарттар)

5 жыл* 5 жыл* *Қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

61 Анықтау, алдын ала тергеу органдарының және атқарушы өндіріс органдарының сот санкция бер-ген қаулылары, сондай-ақ банк клиентінің банктегі ақшасына және басқа да мүлкіне тыйым салу және оны алу туралы соттардың қаулылары, шешімдері, үкімдері, ұйғарымдары

5 жыл* 5 жыл* *Тыйым салу алынғаннан кейін

62 Соттардың банк қызметінің мәселелері жөніндегі қаулылары, шешімдері, ұйғарымдары, үкімдері

5 жыл СК 5 жыл СК

63 Уәкілетті органдардың және лауазымды тұлғалардың банк клиенттерінің банк шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы шешімдері

5 жыл* 5 жыл* *Шығыс операцияла-рын тоқтату себептері жойылғаннан кейін

64 Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің банктерге қатысты шектеулі ықпал ету шараларын және санк-циялар қолдану мәселелері жөніндегі құжаттар (баян-жазбалар, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

65 Қуынымдарды есепке алу журналдары 5 жыл* 5 жыл* *Сот қуынымдар бойынша соңғы шешімдер шығарғаннан кейін

66 Уәкілетті мемлекеттік органдардың құжаттың (істің) алынғанын растайтын актілері

5 жыл* 5 жыл* *Құжат, іс қайтарылғаннан немесе шот жабылғаннан кейін

67 Түпнұсқаларын құқық қорғау органдары және соттар алған қылмыстық және азаматтық істер жөніндегі құжаттардың көшірмелері

Қажеттілігі өткенге дейін

Қажеттілігі өткенге дейін

68 Шарттарды құқықтық сараптау жөніндегі құжаттар (қорытындылар, анықтамалар, хат алмасу)

10 жыл* 10 жыл* *Шарт бойынша барлық міндеттеме орындалғаннан және оны қолдану мерзімі аяқталғаннан кейін

69 Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша құжаттар (хаттамалар, актілер, нұсқамалар, хат алма-су және басқа құжаттар)

5 жыл 5 жыл

1.5. Құжаттамалық қамтамасыз ету және құжаттардың сақталуын ұйымдастыру70 Тарих жөніндегі картотека Тұрақты* Тұрақты* *Тұрақты мемлекеттік

сақтауға банк тара-тылған кезде құқық мирасқорынсыз өткізіледі

71 Екінші деңгейдегі банк мұрағатының мұрағат қорының ісі (тарихи анықтамалар, мұрағат қорларының іс жүргізу аяқталған парақтары, істерді мемлекеттік мұрағатқа тұрақты сақтауға қабылдау-өткізу актілері, сақтауға жатпайтын құжаттарды жою үшін бөлу актілері, істер мен құжаттардың болуын және жай-күйін тексеру актілері, түзетілмейтін бүлінген істер туралы актілер және мұрағат қорымен жұмысты көрсететін басқа құжаттар)

Тұрақты* Тұрақты* *Тұрақты мемлекеттік сақтауға банк таратылған кезде құқық мирасқорынсыз өткізіледі

72 Іс номенклатурасы:1) банктің;

Тұрақты Тұрақты

2) құрылымдық бөлімшелердің 5 жыл 5 жыл73 Тіркеуді есепке алу карточкалары (журналдары):

1) бұйрықтарды, нұсқауларды, өкімдерді, қағида-ларды, нұсқаулықтарды, ережелерді, жарғыларды;

Тұрақты Тұрақты

2) келіп түсетін және жіберілетін құжаттарды, оның ішінде электрондық почта арқылы

3 жыл 3 жыл

74 Қатаң есептегі қызметтік бланкілерді есепке алу жур-налдары (кітаптары), ведомостары

5 жыл 5 жыл

75 Банктердің қызметі нәтижесінде қалыптасатын құжаттардың тізбесі (сақтау мерзімін көрсете отырып)

Тұрақты Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін

76 Іс тізімдемелері*:1) тұрақты сақталатын;

Тұрақты* Тұрақты* *Құрылымдық бөлімшелер – істердің жиынтық тізімдерінің жылдық бөлімінде Қазақстан Республикасының республикалық мемлекеттік мұрағатының, жергілікті атқарушы органның сараптамалық-тексеру комиссиясы бекіткеннен кейін 3 жыл.*Бекітілмегендері – қажет болмағанға дейін

2) жеке құрам бойынша; Тұрақты* Тұрақты* *Тұрақты мемлекеттік сақтауға банк таратылғаннан кейін өткізіледі

3) уақытша сақталатын 3 жыл* 3 жыл* *Істер жойылғаннан кейін

77 Жоюға арналған құжаттарды бөлу актілері Тұрақты* Тұрақты* *Мемлекеттік мұрағатқа өткізілмейді

78 Құжаттар мен істерді мемлекеттік сақтауға қабылдау-өткізу актілері

Тұрақты Тұрақты

79 Сараптама комиссиясы отырыстарының банк құжат-тарының құндылығына олардың сақтау мерзімін анықтау үшін сараптама жүргізу жөніндегі хаттамалары

Тұрақты Тұрақты

80 Іс қағаздарын жүргізудің және мұрағат ісінің әдісте-мелік және ұйымдық мәселелері жөнінде хат алмасу

3 жыл 3 жыл

81 Банктің ведомстволық (жеке) мұрағатынан құжаттарды беруге өтінімдер (тапсырыстар)

1 жыл 1 жыл

82 Банктің ведомстволық (жеке) мұрағатынан құжаттарды уақытша пайдалануға беру актілері

3 жыл* 3 жыл* *Құжаттар ведомстволық (жеке) мұрағатқа қайтарылғаннан кейін

83 Заңды және жеке тұлғалардың мұрағат анықтамаларын, көшірмелерді, құжаттардан үзінді-кқшірмелер беру туралы өтініштері, сұратулары, оларды беру жөнінде хат алмасу

3 жыл 3 жыл

84 Банктің ведомстволық (жеке) мұрағаты туралы ереже Тұрақты 5 жыл* *Жаңасына ауысты-рылғаннан кейін

1529 қазан2016 жыл

85 Банктің ведомстволық (жеке) мұрағатының паспорты Тұрақты* Тұрақты* *Мемлекеттік мұрағатқа өткізілмейді

86 Банктің ведомстволық (жеке) мұрағаты құжаттардың келіп түсуін және шығарылуын есепке алу журналы

Тұрақты* Тұрақты* *Мемлекеттік мұрағатқа өткізілмейді

2. Болжау, жоспарлау және кредиттік-қаржы мәселелері2.1. Болжау және жоспарлау

87 Банкті дамытудың перспективалық жоспарлары, оларды әзірлеу жөніндегі құжаттар

Тұрақты Қажет болма-ғанға дейін

88 Банктің бизнес-жоспарлары және олардың экономикалық негіздемелер: 1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық 5 жыл 5 жыл89 Бизнес-жоспарларды әзірлеу жөніндегі құжаттар

(есептер, қорытындылар, анықтамалар)5 жыл 5 жыл

90 Филиалдардың, өкілдіктердің жұмыс жоспарлары:1) жылдық;

3 жыл 3 жыл

2) жартыжылдық; 1 жыл 1 жыл3) тоқсандық; 1 жыл 1 жыл4) айлық 1 жыл 1 жыл

91 Болжау және жоспарлау мәселелері жөніндегі хат алмасу

5 жыл СК 5 жыл СК

92 Сыйақы мөлшерлемелерін және комиссиялық сыйақы тарифтерін әзірлеу жөніндегі құжаттар (анықтамалар, есептер, негіздемелер)

5 жыл 5 жыл

2.2. Кредиттік-қаржы мәселелері93 Қарыздар беру туралы шарттар (келісімдер) және

оларға қоса берілетін құжаттар (өтінімхаттар, қорытындылар, хат алмасу, өтініштер, анықтамалар, өкімдер, кепілгерлік)

10 жыл* 10 жыл* *Шарт бойынша барлық міндеттемелер орындалғаннан кейін және салық орган-дары ревизияларды аяқтаған жағдайда

94 Екінші деңгейдегі банктердің Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің талаптарына сәйкес ұсынатын қаржылық және өзге есептілігі: 1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда, жылдық болмаған кезде - тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл* 5 жыл*3) ай сайынғы; 1 жыл 1 жыл4) апта сайынғы; 1 жыл 1 жыл5) күн сайынғы 1 жыл 1 жыл

95 Мемлекеттік борыш құрамындағы қарыздарды қайтару және осы қарыздар бойынша сыйақы туралы құжаттар (анықтамалар, есептер, қорытындылар)

Тұрақты Тұрақты

96 Кредиттік-экономикалық мәселелерді зерттеу, қарыздарды орналастыру мен тартуды талдау бойын-ша құжаттар (бағдарламалар, кестелер, мәліметтер, статистикалық-талдамалық, жедел материалдар, диа-граммалар, есептер, кестелер, түсіндірме жазбалар)

5 жыл СК 5 жыл СК

97 Қарыз ресурстарын ішкі жүйелік қайта бөлу туралы мәліметтер

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары-ның ревизияларды аяқтауы шартымен

98 Корреспондент банктердің кредиттік желілері жөнін-дегі құжаттары (шарттар, хат алмасу, қорытындылар)

5 жыл СК 5 жыл СК

99 Клиенттермен қарыз қатынастарын талдау жөніндегі құжаттар (анықтамалар, шолулар, кестелер, диаграм-малар, хат алмасу, жазбалар)

5 жыл СК 5 жыл СК

100 Бұрын алынған және ұсынылған банкаралық қарыздар бойынша құжаттар (өтінімхаттар, экономикалық есептер, қорытындылар)

5 жыл* 5 жыл* *Кредит қайтарылғаннан кейін

101 Жеке және заңды тұлғалар-қарыз алушылардың кредиттік досьесі (кепілсіз қарыздар бойынша): 1) қағаз тасымалдауыштағы;

5 жыл* 5 жыл* *Шарт бойынша бар-лық міндеттемелер орындалғаннан және оның қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін

2) электрондық тасымалдауыштағы (кредиттік досьені электрондық форматпен қалыптастыру мүмкіндігі бар банктер үшін)

5 жыл* 5 жыл*

102 Жеке және заңды тұлғалар – қарыз алушылардың кредиттік досьесі (кепілдік берілген қарыздар бойын-ша): 1) қағаз тасымалдауыштағы;

10 жыл* 10 жыл* *Шарт бойынша барлық міндеттемелер орындалғаннан және оның қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін

2) электрондық тасымалдауыштағы (кредиттік досьені электрондық форматпен қалыптастыру мүмкіндігі бар банктер үшін)

10 жыл* 10 жыл*

103 Кредиттік тарих субъектісінің кредиттік бюроға ол ту-ралы мәліметтер беруге келісімдерінің түпнұсқалары

10 жыл* 10 жыл* *Кредиттік бюроға соңғы ақпарат ұсынылғаннан кейін

104 Кредиттік досьелерді қабылдау-өткізу актілері, кредиттік досьеден құжаттарды беру қажеттілігі негізделген қызметтік жазбалар

10 жыл СК*

10 жыл СК* *Шарт бойынша бар-лық міндеттемелер орындалғаннан және оның қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін

105 Қаржылық-консультациялық қызметтер көрсету жөніндегі құжаттар (клиенттердің өтінімдері, келісімдер, шот-фактуралар, қорытындылар, актілер)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін

106 Мемлекеттік аймақтық бағдарламаларды кредит-теу жөніндегі құжаттар (Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулыларының көшірмелері, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өтінімхаттары, есептер, тап-сырмалар, қорытындылар, хат алмасу)

5 жыл СК* 5 жыл СК* *Бағдарлама іске асырылғаннан кейін

107 Конкурсты ұйымдастырушының банктік қызметті мемлекеттік сатып алу бойынша конкурсқа қатысу үшін әлеуетті өнім берушілерге беретін конкурстық құжаттамасы: 1) конкурстың жеңімпаз банкінде;

Тұрақты Тұрақты

2) конкурстың қатысушы банкінде Қажет болмаған-ға дейін

Қажет болмағанға дейін

108 Банктік қызметті мемлекеттік сатып алу туралы шарт-тар 1) конкурстардың қорытындылары бойынша

Тұрақты Тұрақты *Шарттың қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін2) баға ұсыныстары негізінде 5 жыл* 5 жыл*

2) бір көзден 5 жыл* 5 жыл*109 Банктік қызметті мемлекеттік сатып алу туралы хат алмасу 5 жыл 5 жыл 110 Заңды және жеке тұлғалармен жасалған қарыз шарт-

тарын тіркеу журналы5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары

ревизияны аяқтаған жағдайда

111 Қарыз алуға берілген өтінімдерді тіркеу журналы 5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ревизияны аяқтаған жағдайда

112 Төлем ведомостары, төлем құжаттары, қарыз шарт-тары бойынша талап құқықтарын басқаға беру (қабылдау) жөніндегі хат алмасу

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ревизияны аяқтаған жағдайда

113 Кредиттік ресурстардың жай-күйі және пайдаланылуы туралы айлық, күнделікті анықтамалар, топтамалық ведомостар

5 жыл 5 жыл

114 Өндіріп алуға үмітсіз қарыздарды есептен шығару жөніндегі құжаттар (қорытындылар, актілер, хат ал-масу)

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ревизияны аяқтаған жағдайда

115 Республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен берілген қарыздар бойынша, талап ету құқықтары Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігіне тиесілі болатын қарыздар бой-ынша, сондай-ақ мемлекет кепілдік берген қарыздар бойынша құжаттар (өтініштер, қарыз шарттары, есеп берулер, хат алмасу және басқалар)

Тұрақты Тұрақты

116 Заңды және жеке тұлғалардың қарыз алу жөніндегі қабылданбаған өтінімдері, олар бойынша құжаттар (клиенттердің өтініштері/келісімдері, есептер, хат ал-масу және басқалары)

1 жыл* 1 жыл* *Шешім шығарылғаннан кейін

3. Кассалық операциялар, инкассация3.1. Кассалық операциялар

117 Банк құндылықтармен операцияларды жүргізетін қызметкерлермен жасасқан материалдық жауапкершілік туралы шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

118 Банк клиенттеріне кассалық қызмет көрсету бойын-ша шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

119 Төлемге жарамсыз және қолдан жасалған банкноттар мен монеталар туралы құжаттар (сараптама актілері, есеп берулер, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

120 Банктегі кассалық жұмысты ұйымдастыруды тексе-ру актілері

5 жыл 5 жыл

121 Банктердің күн соңында операциялық кассадағы қолма-қол ақшаның ең аз мөлшерде рұқсат етілген қалдығын белгілеу мәселесі бойынша құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, есептер)

5 жыл 5 жыл

122 Қосымшаларымен бірге кассалық құжаттар (сақтау орнында сақталған құндылықтар бойынша кассалық кіріс және шығыс мемориалдық ордерлер, чектер, қолма-қол ақшаны енгізуге арналған хабарландыру)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізу шартымен

123 Қабылданған ақша сомалары және кассаға келіп түскен касса құжаттарының саны туралы анықтамалар

5 жыл 5 жыл

124 Берілген ақша сомасы және есебіне алынған сома туралы анықтамалар

5 жыл 5 жыл

125 Касса айналымдары туралы жиынтық анықтамалар 5 жыл 5 жыл 126 Құндылықтарды сақтау орнындағы ақша мен құнды-

лықтарды, қабылданған және берілген ақшаны (құнды-лықтарды), бағалы металдарды есепке алу кітаптары

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізу шартымен

127 Құндылықтарды сақтау орындарының ревизиялары бойынша құжаттар (актілер, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

128 Құндылықтарды есепке алу карточкалары 5 жыл 5 жыл 129 Құндылықтарды қабылдау-өткізу және құндылықтар

салынған жөнелтілімдерді ашу актілері5 жыл 5 жыл

130 Жауапты орындаушыларға берілген түбіртек кітапшаларын, қатаң есептегі бланкілерді бланкілерді есепке алу кітаптары (журналдары)

5 жыл 5 жыл

131 Құндылықтарды сақтау орнын күзетуге қабылдау-өткізудің бақылау журналы

5 жыл 5 жыл

132 Банкноттарды және монеталарды қайта санау мәселелері бойынша құжаттар (актілер, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

133 Кассирлер жіберген қателіктер мәселелері бойынша құжаттар (актілер, хат алмасу)

5 жыл* 5 жыл* *Зиянды өтегеннен кейін

134 Кешкі касса қабылданған ақша салынған сөмкелер мен бос сөмкелер туралы анықтамалар

3 жыл 3 жыл

135 Касса жұмысы мен құндылықтарды сақтау мәселелері бойынша хат алмасу

3 жыл 3 жыл

136 Банкноттардың төлемге жарамдылығын тексеруге арналған толтырылған тор көздер

1 жыл 1 жыл

3.2. Инкассация137 Банк клиенттерінің ақшасын және құндылықтарын

инкассациялауға және жіберуге арналған шарттар5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданыс

мерзімі аяқталғаннан кейін

138 Банктің қолма-қол ақшасын инкассациялауға және есеп айырысу-касса бөлімдеріне жіберуге арналған шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін

139 Құндылықтарды алуға, қабылдауға және жеткізуге арналған сенімхаттар

3 жыл* 3 жыл* *Қолданыс мерзімі аяқталғаннан кейін

140 Инкассаторларға берілген сөмкелер және келу кар-точкалары туралы анықтамалар

3 жыл 3 жыл

141 Инкассаторлар қызмет көрсететін ұйымдардың тізімдері 3 жыл 3 жыл 142 Құжаттарды қабылдау-өткізу есепке алу журналдары 5 жыл 5 жыл 143 Келу карточкаларын, мөрлерді, кілттерді және

сенімхаттарды беру мен қабылдауды есепке алу журналдары

3 жыл 3 жыл

144 Құндылықтар салынған қабылданған сөмкелер мен бос сөмкелерді есепке алу журналдары

3 жыл 3 жыл

145 Берілген мөртабандар мен пломбирлерді есепке алу, оларды беруді тіркеу кітаптары

3 жыл 3 жыл

146 Қолма-қол ақша салынған сөмкелерге ілеспе ведомостар 1 жыл 1 жыл 4. Бағалы қағаздармен операциялар

4.1. Мемлекеттік бағалы қағаздармен операциялар147 Мемлекеттік бағалы қағаздарды сатып алу-сату

шарттары 5 жыл* 5 жыл* *Қағаз шығарылымы

өтелгеннен кейін148 Мемлекеттік бағалы қағаздарды, оларға қоса берілген

тізімдемелерді сақтауға қабылдау жөніндегі жеке шоттарды жабу

5 жыл* 5 жыл* *Қағаз шығарылымы иөтелгеннен кейін

149 Мемлекеттік бағалы қағаздар бойынша есеп айы-рысулар туралы құжаттар (төлем тапсырмалары, аударымға тапсырма, өтеуге тапсырма, ведомостар, актілер мен оларға қосымшалары)

5 жыл* 5 жыл* *Қағаз шығарылымы өтелгеннен кейін

150 Мемлекеттік қысқамерзімді облигациялармен опера-циялар бойынша құжаттар:1) облигацияларды сатуға және сатып алуға арналған өтінімдер;

5 жыл 5 жыл *Салық органдары ревизияны аяқтаған жағдайда

2) бағалы қағаздар тізілімінен үзінді-көшірмелер; 5 жыл 5 жыл3) дилердің бағалы қағаздармен жұмыс бойынша ай сайынғы есептері;

5 жыл 5 жыл

4) дилердің бағалы қағаздармен жұмыс бойынша ту-ралы апта сайынғы есептері;

1 жыл 1 жыл

5) сауда-саттық хаттамаларынан үзінді-көшірмелер; 1 жыл 1 жыл6) шот операторының басқару шоттары бойынша нет-то-айналымнан үзінді-көшірмелері;

1 жыл 1 жыл

7) сауда-саттықта қабылданған өтінімдердің жиынтық тізілімдері;

1 жыл 1 жыл

8) клиенттердің, дилердің сауда-саттық бойынша енгізілген өтінімдерінің тізімдемелері;

1 жыл 1 жыл

(Жалғасы. Басы 14-бетте) 9) шоттар операторларының сауда-саттық қорытындылары бойынша міндеттемелері;

1 жыл 1 жыл

10) банкаралық валюта биржаларының ақпараты; 1 жыл 1 жыл11) клиенттердің жеке шоттары, «ДЕПО» шоттары; 5 жыл* 5 жыл*12) төлем тапсырмалары; 5 жыл* 5 жыл*13) «Ностро» шоттары бойынша үзінді-көшірмелер; 5 жыл* 5 жыл*14) облигацияларды, облигациялармен жүргізілетін операциялар бойынша айналымдарды жеке есепке алу, брокерлік операцияларды, жиынтық қорытындыларды есепке алу журналдары

5 жыл* 5 жыл*

151 Мемлекеттік бағалы қағаздардың қайталама нарығы-ның мәселелері бойынша құжаттар (шарттар, актілер, хатта-малар, шығарылым талаптары, ДЕПО тапсырмалары)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

4.2. Мемлекеттік емес бағалы қағаздармен операциялар152 Бағалы қағаздар шығарылымдарының проспектілері Тұрақты Тұрақты153 Бағалы қағаздарды орналастыру және өтеу бойынша

құжаттар (өкімдер, хаттар, бағалы қағаздарды орна-ластыру және өтеу туралы есептер)

5 жыл* 5 жыл* *Өтегеннен кейін

154 Депозиттік сертификаттарды шығару талаптары Тұрақты Қажет болма-ғанға дейін

155 Депозиттік сертификаттарды шығару, айналысқа жіберу туралы құжаттар (ережелер, қағидалар)

Тұрақты Қажет болма-ғанға дейін

156 Бағалы қағаздарды шығару және айналысқа жіберу бойынша хат алмасу

5 жыл 5 жыл

157 Банктің бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет-тің әрбір түрі бойынша белгіленген нысандағы есептері

Тұрақты Қажет болма-ғанға дейін

158 Клиенттердің кастодиандық шартқа сәйкес берілген мүлкін есепке алу бойынша құжаттар (шарттар, хат алмасу, тізімдемелер)

5 жыл 5 жыл

159 Депозитарий қызметіне ақы төлеуге, акцияларды орна-ластырғаны үшін сыйақылар төлеуге арналаған шоттар

5 жыл 5 жыл

160 Акцияларды сатып алу-сату туралы шарттар және оларға құжаттар (төлем тапсырмалары, есептер, өткізу өкімдері, жазылым парақтары, акцияларды са-тып алуға арналған өтініш міндеттемелер)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

161 Акциялардан басқа өзге мемлекеттік емес бағалы қағаздарды сатып алу туралы құжаттар (шарттар, актілер, хат алмасу)

5 жыл* 5 жыл* *Бағалы қағазға арналған меншік құқығы өткеннен кейін

162 Мемлекеттік емес бағалы қағаздарды сатуға және сатып алуға арналған өтінімдер

5 жыл 5 жыл

163 Акция ұстаушылардың тізілімдерінен үзінді-көшірмелер 5 жыл 5 жыл164 Банктің жеке шоттары бойынша үзінді-көшірмелер 5 жыл 5 жыл165 Бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет түрлері

бойынша клиенттердің жеке шоттары, депо шоттары, ДЕПО шоттары бойынша үзінді-көшірмелер

5 жыл 5 жыл

166 Брокердің орындалған (орындалмаған) мәмілелер туралы айлық, тоқсандық есептері

5 жыл 5 жыл

167 Бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға берілген лицензияның қолданылуын тоқтата тұру, айыру туралы хабарламалар

Тұрақты Тұрақты

168 Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасын бұзуды жою туралы ұйғарымдары

Тұрақты 5 жыл* *Бұзушылықтарды жойғаннан кейін

169 Анықталған Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасын бұзу бойын-ша құжаттар (тексеру нәтижелері туралы ақпарат, қорытындылар, есептер)

Тұрақты 5 жыл

170 Сенімгерлік басқару операциялары бойынша құжаттар (шарттар, банктік басқарудың жалпы қорларының мүлкін құрудың және сенімгерлікпен басқарудың жалпы талаптары, инвестициялық де-кларациялар, оларға өзгерістер мен толықтырулар, үлестік қатысу сертификаттары, сенімгерлікпен басқару шарттарын тоқтату туралы хабарламалар)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

171 Ішкі есеп құжаттары (ережелер, нұсқаулықтар, есеп саясаты)

5 жыл 5 жыл

172 Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік актілеріне сәйкес банк жүргізуге және сақтауға тиіс өзге журналдар, құжаттар

5 жыл 5 жыл

173 Бағалы қағаздарды шығару қағидаларын бұзу жөніндегі құжаттар (анықтамалар, мәліметтер, жазба-лар, қорытынды актілер)

Тұрақты 10 жыл

5. Сыртқы экономикалық саясат5.1. Халықаралық байланыстар және есеп айырысулар

174 Шетелдік банктермен, халықаралық және шетелдік ұйымдармен шарттар, келісімдер, келісімшарттар, оларға өзгерістер мен толықтырулар

Тұрақты Тұрақты

175 Шетел банктерімен, халықаралық және шетелдік ұйымдармен ынтымақтастық туралы хат алмасу

5 жыл СТК 5 жыл

176 Халықаралық төлем ұйымдарымен есеп айырысуларға арналған транзиттік шоттар бойынша жеке шоттар

5 жыл 5 жыл

177 Шетелдік банктердің, халықаралық және шетелдік ұйымдардың өкілдерін қабылдау жоспарлары, келу бағдарламалары

5 жыл СТК 3 жыл

178 Әңгімелесу жазбалары, шетелдік банктермен, халықаралық және шетелдік ұйымдармен келіссөздер жүргізу хаттамалары

5 жыл СТК 5 жыл СК

179 Шетелдік банктердің, халықаралық және шетелдік ұйымдардың өкілдерін қабылдау жөніндегі баяндама-лар, есептер, анықтамалар, хат алмасу

5 жыл СТК 5 жыл СК

180 Экспорттық-импорттық валюталық бақылауға жа-татын келісімшарттар бойынша досье (келісімшарт-тардың көшірмелері, валюталық бақылау құжаттары)

5 жыл* 5 жыл* *Келісімшартты есептік тіркеуден алған күннен бастап

181 Банк шоттарын ашу және жүргізу, инвестициялық қызмет мәселелері бойынша хат алмасу

5 жыл 5 жыл

182 Шетелдік банктермен, халықаралық және шетелдік ұйымдармен есеп айырысу мәселелері бойынша құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

183 Шетелдік корреспондент банктердің қол қою және мөр бедерінің үлгілері бар құжат немесе қол қою және мөр бедерінің үлгілері нұсқалары бар осындай құжат

5 жыл* 5 жыл* *Қол қою құқығын жойғаннан кейін

184 Экспорттық және импорттық операциялар бойынша кепілдіктер мен аккредитивтер туралы хат алмасу

5 жыл 5 жыл

5.2. Валюталық операциялар185 Валюталық операциялар мәселелері бойынша хат алмасу 5 жыл 5 жыл186 Банкаралық валюта биржаларында операция-

лар жүргізу туралы құжаттар (биржалық куәліктер, операциялық парақтар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

187 Капитал қозғалысымен байланысты валюталық опе-рацияларды тіркеу туралы куәліктер

5 жыл* 5 жыл* *Инвестициялық опе-рацияны аяқтағаннан кейін

188 Капитал қозғалысымен байланысты валюталық опе-рацияларды жүргізуге өтінімдер

5 жыл* 5 жыл* *Өтінім шегінде барлық валюталық операциялардың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

189 Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің капитал қозғалысымен байланысты операцияларды жүргізуге берген рұқсаттары (лицензиялары)

5 жыл* 5 жыл* *Рұқсаттың (лицен-зияның) қолданылу мерзімі аяқталғаннан және олар бойынша есептілікті берген-нен кейін

190 Валюталық операциялар бойынша есептер:1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық 5 жыл 5 жыл

191 Сатып алынған және сатылған қолма-қол шетел ва-лютасы тізілімдерінің журналы

3 жыл* 3 жыл* *Журнал аяқталған күннен бастап

192 Уәкілетті банктің айырбастау пунктерінің қызметті бастау немесе тоқтату туралы хабарламалары, ха-барламаларды қабылдау туралы талондар, уәкілетті банктің айырбастау пунктерінің куәліктері

Тұрақты Тұрақты

193 Айырбастау пункттерінің тізімдері Жаңасына ауыстыр-ғанға дейін

Жаңасына ауыстырғанға дейін

194 Уәкілетті банктің айырбастау пунктерінің қызметі мәселелері бойынша хат алмасу

5 жыл 5 жыл

195 Жол чектерінің эмитенті банктермен келісімдер Тұрақты Тұрақты 196 Жол чектерінің көшірмелері (сатып алу) 5 жыл 5 жыл197 Жол чектері эмитенттерінің бақылау құжаттары Тұрақты Қажет бол-

ғанға дейін198 Жол чектерін инкассоға қабылдау туралы құжаттар

(өтініштер, көшірмелер, ілеспе құжаттар)5 жыл 5 жыл

199 Жол чектерімен жүргізілетін операциялар кезінде ресімделетін құжаттар (жол чектерінің алынған бланктері бойынша жеке шоттар, хабарлар)

5 жыл 5 жыл

200 Бастапқы төлем құжаттары - слиптер 5 жыл 5 жыл201 Азаматтардың шетел валютасымен айырбастау

операциялары бойынша құжаттар (анықтамалар, түбіртектер, ордерлер)

5 жыл 5 жыл

202 Қолма-қол шетел валютасын сатып алу, сату бағамдарын белгілеу туралы өкімдер

3 жыл 3 жыл

203 Шетел валютасымен және бағалы металдармен банк операцияларын жүргізу мен мәмілелер жасау тура-лы шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

204 Банктің бағалы металдағы және шетел валютасындағы ресурстарының жай-күйі туралы анықтамалар

5 жыл СТК 5 жыл СК

205 Металл шоттарды жүргізу бойынша құжаттар (үзінді-көшірмелер, мәліметтер, анықтамалар)

5 жыл 5 жыл

206 Шетел валютасындағы баланстық және баланстан тыс шоттар мен металл шоттар бойынша карточкалар

5 жыл 5 жыл

207 Валюталық құндылықтармен жүргізілетін касса жұмы-сын ұйымдастыру бойынша құжаттар (анықтамалар, актілер, өтінімдер, касса ордерлері және басқалары)

5 жыл 5 жыл

208 Валюталық бақылау бойынша досье 5 жыл* 5 жыл* *Досье жабылғаннан кейін

209 Шетел валютасындағы банк шоттарын жүргізу бой-ынша құжаттар (шарттар, хат алмасу, мәліметтер, үзінді-көшірмелер)

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

210 Шетел валютасымен операциялар бойынша құжаттар қоса берілген кассалық және баланстан тыс кіріс және шығыс ордерлері

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ревизияны аяқтаған жағдайда

211 Бастапқы төлем құжаттары, шетел валютасындағы банк шоттары және металл шоттар бойынша үзінді-көшірмелер

5 жыл 5 жыл

212 . Валюта операцияларын орындау кезіндегі комиссиялық сыйақы тарифтері

5 жыл 5 жыл

213 Банк акцептері 3 жыл 3 жыл214 Импорттық аккредитивтер 3 жыл 3 жыл215 Рамбурстық міндеттемелер 3 жыл 3 жыл

6. Бухгалтерлік есеп және есептілік6.1. Қаржылық және өзге есептілік

216 Банктің шоғырландырылған және жекелеген қаржы-лық есептілігі және оларға қоса берілетін құжаттар (түсіндірме жазбалар, қосымшалар, арнайы нысан-дар, аудиторлық қорытындылар): 1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық 3 жыл 3 жыл

217 Банктің құрылымдық бөлімшелерінің есептері:1) жылдық;

5 жыл 5 жыл

2) жартыжылдық; 5 жыл 5 жыл3) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл4) айлық 3 жыл 3 жыл

218 Уәкілетті мемлекеттік органдарға берілетін есептер:1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық; 5 жыл 5 жыл4) апталық; 5 жыл 5 жыл5) күнделікті 5 жыл 5 жыл

219 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен қаржылық және өзге есептілікті бекіту және нақтылау жөнінде хат алмасу

3 жыл 3 жыл

220 Жылдық қаржылық және өзге есептіліктерді әзірлеу және талдау бойынша талдамалық кестелер

Тұрақты 5 жыл

221 Банк шығыстарының жылдық сметалары Тұрақты Тұрақты 222 Банктің жылдық шығыстар сметаларының орындалуы

туралы есептер:1) жасалған орны бойынша;

Тұрақты Тұрақты

2) филиалдар, өкілдіктер ұсынған 5 жыл -223 Салықтарды және бюджетке төленетін басқа міндетті

төлемдерді есептеу және төлеу бойынша есептер:1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық 3 жыл 3 жыл

224 Шаруашылық операциялар жүргізу фактісін тіркеген және бухгалтерлік жазбалар үшін негіз болып табылған бастапқы құжаттар және оларға қосымшалар

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдарының ревизияларды аяқтау талабымен.

Тергеу және сот істе-рінде даулар, келіс-пеушіліктер туындаған жағдайда соңғы шешім шығарғанға дейін сақталады

225 Өткізу, бөлу баланстары, қосымшалар, оларға қоса берілетін түсіндірме жазбалар

Тұрақты Тұрақты

6.2. Заңды және жеке тұлғалардың есеп айырысу-кассалық қызметі226 Банк шоттарын ашу және банк шоттарын басқаруға

өкілеттіктерді ресімдеу жөніндегі құжаттар (хабар-ламалар, анықтамалар, құрылтай құжаттарының көшірмелері және банк шотын ашқан кезде ұсынылатын басқа құжаттар)

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

227 Қолма-қол ақшаны резервтеуге арналған өтінімдер 3 жыл 3 жыл228 Филиалдардан түскен өтінімдер (чек кітапшасымен,

салым кітапшасымен нығайтуға арналған)3 жыл 3 жыл

229 Жеке және заңды тұлғалардың банк шоттарын жүргізу бойынша құжаттар (төлем тапсырмалары, кассалық құжаттар, төлем және мемориалдық ордерлер)

5 жыл* 5 жыл* *Жеке тұлғалар бойынша – шот жабылғаннан кейін, заңды тұлғалар бой-ынша –салық орган-дары ревизияларды аяқтаған кезде

230 Төлем құжаттарына қол қою құқығы бар лауазымды тұлғалардың қол қою және мөр бедерлерінің үлгілері бар құжат немесе қол қою және мөр бедерлерінің үлгілерін қамтитын ұқсас құжат

5 жыл* 5 жыл* *Банк шоты жабылғаннан кейін

231 Жеке шоттарды тіркеу кітаптары Тұрақты* Тұрақты* *Электрондық нұсқада232 Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің фи-

лиалында кассалық қызмет көрсету үшін банк филиалдарының банк шоттарынан комиссияларды есептен шығару жөніндегі құжаттар (төлем тапсырма-лары, төлем ордерлері, өкімдер)

5 жыл 5 жыл

233 Шығыс операциялары тоқтатыла тұрған банк шоттары бойынша орындалған құжаттар (инкассалық өкімдер)

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

234 Операция қызметкерлері ауысқан жағдайда клиенттердің жеке шоттары бойынша қабылдау-өткізу құжаттарын есепке алу кітаптары

5 жыл 5 жыл

235 Мемориалдық және кассалық құжаттар, шоттар бой-ынша есептелген сыйақы ведомостары

5 жыл 5 жыл

236 Жеке шоттар бойынша үзінді-көшірмелер, клиенттердің үзінді-көшірмелер алуға арналған сенімхаттар беруді есепке алу карточкалары

1 жыл 1 жыл

237 Клиринг операциялары бойынша төлем құжаттары 5 жыл 5 жыл238 Инкассалық операциялар мен өзара есеп айырысулар

бойынша тіркеу журналдары, журналдар, тізімдеме-журналдар, тізілімдер

5 жыл 5 жыл

239 Вексельдер шығару шарттары Тұрақты Қажет болма-ғанға дейін

240 Вексельдерді шығару, айналысы туралы құжаттар (ережелер, қағидалар)

Тұрақты Қажет болмағанға дейін

241 Вексельдер сатуды ресімдеу жөніндегі құжаттар (шарттар, қорытындылар, анықтамалар)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

242 Төлеуге арналған вексельдерді қабылдау туралы хабарлама

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

243 Клиенттер бойынша вексельдерді есепке алу жөніндегі құжаттар (вексель досьесі)

Қажет болмаған-ға дейін

Қажет болмағанға дейін

244 Өтелген вексельдер 5 жыл 5 жыл245 Қарыз операцияларын есепке алу бойынша жеке

шоттар 5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан

кейін246 Қарыздар бойынша мемориалдық және касса

құжаттары5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан

кейін247 Салық салу мәселелері бойынша құжаттар (салық

органдарымен салыстырып тексеру актілері, есептер, салық төлемдері бойынша анықтамалар)

5 жыл 5 жыл

248 Чектер бойынша құжаттар (чек түбіртектері, төленген чектер, чектерді жоғалтқаны туралы өтініштер, раста-малар, кепілхаттар)

5 жыл 5 жыл

249 Қатаң есептегі бланктерді есепке алу кітаптары 5 жыл 5 жыл6.3. Салымдар бойынша операциялар

250 Салымшылардың банк шоттары бойынша құжаттар (шарттар, өсиеттер, сенімхаттар, салымшының қол қою үлгілері, банк шотын ашуға/жабуға өтініш)

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

251 Салымшылардың шоттары бойынша әліпбилік кар-точкалар

5 жыл* 5жыл* *Шот жабылғаннан кейін

252 Салымдар бойынша жеке шоттар 15 жыл* 15 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

253 Салымшылардың жабылған және шартты түрде жабылған жеке шоттарының карточкалары

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

254 Мұрагерлік істер бойынша салымдар сомасын шетел-ге аудару туралы хат алмасу

5 жыл СК 5 жыл СК

255 Салым операциялары бойынша аралық ордерлер (кіріс және шығыс кассалық ордерлерді қоспағанда)

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

256 Салым операциялары бойынша тексеру ведомостары және бақылау парақтары

5 жыл 5 жыл

257 Салымшылардың жеке шоттарындағы салым қалдықтарының жылдық үзінді-көшірмелері

15 жыл* 15 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

258 ДСН-конверттермен жұмыс жөніндегі құжаттар (жою актілері, қызметтік жазбалар)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

259 Төлем карточкаларын ендіру және шығару мәселелері бойынша хат алмасу

5 жыл 5 жыл

260 Төлем карталарының үлгілері Тұрақты Тұрақты 261 Төлем карточкаларын эмбоссирлеуге арналған тап-

сырыстар5 жыл 5 жыл

262 Төлем карточкаларын шығаруға қабылданған файл-дарды тіркеу журналы

Тұрақты Тұрақты

263 Төлем карточкаларын шығаруға (қайта шығаруға, оқшаулауға, оқшаудан босатуға) өтініштер

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

264 Жинақ кітапшаларының, төлем карточкаларының жоғалғаны туралы өтініштерді тіркеу кітаптары

5 жыл* 5 жыл* *Журнал аяқталған күннен бастап

265 Төлем карточкаларын шығаруға өкімдер және оларды алуға арналған ведомостар

3 жыл 3 жыл

266 Төлем карточкаларына қызмет көрсету жөніндегі құжаттар (шарттар, банк қызметкерлерінің, заңды және жеке тұлғалардың өтініштері)

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

267 Төлем карточкаларын алуға арналған өтініштерді тіркеу журналы

3 жыл 3 жыл

268 Қайтарылған төлем карточкаларын есепке алу журналы 3 жыл 3 жыл269 Таза пластикті есепке алу құжаттары (таза пластикті

қабылдау-өткізу актілері, баланстан тыс ордерлер, жарамсыз пластикті жою туралы актілер, салыстырып тексеру актілері)

5 жыл 5 жыл

6.4. Бухгалтерлік есеп270 Жарғылық капиталды есепке алу бойынша жеке шоттар Тұрақты Тұрақты 271 Жалақы бойынша жеке шоттар 75 жыл 75 жыл272 Төлем тапсырмалары және бірыңғай жинақтаушы

зейнетақы қорына және (немесе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті және ерікті төлемдер бойынша жеке тұлғалардың (қызметкерлердің) тізімдері

75 жыл 75 жыл

273 Ерікті зейнетақы жарналары бойынша операциялық ордерлер

50 жыл 50 жыл

274 Зейнетақыны алу ведомостары 5 жыл 5 жыл275 Жалақы, дивидендтер беруге арналған жиынтық,

есептік, есеп айырысу-төлемдік ведомостар5 жыл 5 жыл

276 Жалдау бойынша қызметкерлердің жалақысын есеп-теу жөніндегі құжаттар (өкімдер, шарттар)

5 жыл 5 жыл

277 Қорларды, жалақы лимиттері және оларды бөлуді бақылауды есепке алу туралы, жалақы бойынша артық жұмсау мен берешекті есептеу туралы мәліметтер

5 жыл 5 жыл

278 Аванстық есептер 5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

279 Шығынға есептен шығарылған борыштарды есепке алу бойынша жеке шоттар

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

280 Төлем карталарын пайдалана отырып берілген қарыздарға қызмет көрсету бойынша құжаттар (қарыздарды пайдалану үшін сыйақы есептеу, өкімдер, үзінді - көшірме)

5 жыл* 5 жыл* *Шарт бойынша бар-лық міндеттемелерді орындағаннан және оның қолданылу мер-зімі аяқталғаннан кейін

281 Төлем карталарын пайдалана отырып берілген (теңгемен және шетел валютасымен) қарыздарды есепке алу бойынша жеке шоттар

5 жыл* 5 жыл* *Шот жабылғаннан кейін

282 Жеке шоттар, карточкалар, штафельдер, баланстық және баланстан тыс шоттар бойынша талдамалық есеп кітаптары мен журналдары

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда

283 Банк бюджеті және оған қоса берілетін құжаттар Тұрақты Тұрақты284 Бухгалтерлік, касса журналдары 5 жыл 5 жыл285 Күн сайынғы тексеру ведомостары 5 жыл 5 жыл286 Бір айдағы көрсетілген есеп айырысу қызметтернің

ведомостары 5 жыл 5 жыл

287 Айналым - сальдо баланстары 3 жыл 3 жыл288 Клиенттердің банк шоттары бойынша үзінді-

көшірмелер, анықтамалар мен актілер, өзара есеп айырысуларды салыстырып тексерулер, оларға қоса берілетін құжаттар

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда

289 Клиенттердің шоттарындағы кем шығулар мен артық шығулар бойынша карточкалар

5 жыл 5 жыл

290 Транзакциялар бойынша есептер 5 жыл 5 жыл291 Ұсынылған төлемдік талап-тапсырмалар тізілімдері 5 жыл 5 жыл292 Төлем жүйесі арқылы жасалған электрондық төлем

құжаттары3 жыл 3 жыл

293 Төлем карталарын пайдалана отырып жүргізілген операцияларды есепке алу мәселелері бойынша құжаттар (баянжазбалар, анықтамалар)

5 жыл 5 жыл

294 Корреспонденттік шоттар бойынша үзінді -көшірмелер 5 жыл 5 жыл295 Төлем карталары арқылы жасалған төлемдер бойын-

ша шетел банктерімен есеп айырысу5 жыл 5 жыл

296 Төлем хабарламалары, төлем ордерлері, өзге де құжаттар, оларға қосымшалар:1) коммуналдық қызмет және басқа да қызмет төлемдерін қабылдау бойынша;

2 жыл 2 жыл

2) салымдар және өзге де операциялар бойынша 5 жыл 5 жыл297 Кассалық кіріс-шығыс ордерлері және оларды ауы-

стыратын құжаттар, оларға қосымшалар, мемориал-дық ордерлер, бухгалтерлік жазбаға негіздеме болған, халықтан төлемдерді қабылдау жөніндегі жиынтық ве-домостар (салым операциялары бойынша кіріс және шығыс кассалық ордерлерді қоспағанда)

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда

298 Банктің есептері бойынша төлем тапсырмалары және шоттар

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда

299 Түгендеу туралы құжаттар (хаттамалар, тізімдемелер, актілер, мүкәммал нөмірлері):1) үйлерді, ғимараттарды;

10 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

2) мүлікті және тауар-материалдық құндылықтарды 5 жыл* 5 жыл*300 Комиссиялардың сомаларды баланстан есептен

шығару немесе оларды сомаларды есептен шығаруды негіздейтін өтінімхаттармен бірге баланстан тыс есеп-тен алу жөніндегі хаттамалар

5 жыл 5 жыл

301 Өндіріп алуға үмітсіз ақша қаражатын және мүлікті есептен шығару қорытындылары, актілер және басқа да құжаттар

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда

302 Дебиторлық берешек, талан-тараж жөніндегі құжаттар (анықтамалар, актілер, міндеттемелер, хат алмасу)

Қажет болмаған-ға дейін*

Қажет болмағанға дейін*

*Кемінде бес жыл

303 Негізгі құрал-жабдықтарды және тауар-материалдық құндылықтарды есепке алу жөніндегі құжаттар (са-тып алуға өтінімдер, қабылдау-өткізу актілері, тауар-материалдық құндылықтарды босатуға талаптар, са-лыстырып тексеру актілері, қайта бағалау және тозу-ды анықтау туралы актілер, хаттамалар, ведомостар)

3 жыл СК 3 жыл СК

304 Негізгі құрал-жабдықтарды, өзге мүлікті және мүкәммалды есептен шығару актілері

5 жыл* 5 жыл* *Есептен шығарғаннан кейін

305 Негізгі құрал-жабдықтарды сатып алу шарттары 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

306 Банк және материалдық жауапты қызметкерлер ара-сында жасалған негізгі құрал-жабдықтардың, басқа мүлік пен мүкәммалдың сақталуы үшін материалдық жауапкершілік туралы шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Материалдық жау-апты адам жұмыстан босағаннан кейін

307 Шаруашылық шарттары 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

308 Ақша сомаларын және тауар-материалдық құндылық-тарды алуға сенімхаттар (оның ішінде жойылған)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

309 Кепілдік беру хаттары 5 жыл* 5 жыл* *Кепілдік берілгенмерзім аяқталғаннан кейін

310 Есептік тізілімдер («Журнал-бас» кітап, ордерлерді есепке алу журналдары, кестелер)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

311 Зейнетақы, еңбекке жарамсыздық парақтары бой-ынша, әлеуметтік сақтандыру бойынша жәрдемақы төлеу жөніндегі құжаттар, атқару парақтары, жалақыдан әр түрлі ұстап қалу бойынша хат алмасу (сот шешімдері, есептер, қорытындылар)

5 жыл 5 жыл

312 Зейнетақы, жәрдемақы төлеу және өтемақының басқа да түрлерін ұйымдастыру бойынша құжаттар (шарт-тар, ережелер, анықтамалар, актілер, есептер, банк өкімі, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

313 Атқару парақтарын тіркеу журналдары, депонирлен-ген жалақыны есепке алу кітабы

5 жыл 5 жыл

314 Салықтар бойынша жеңілдіктер алуға анықтамалар 5 жыл 5 жыл315 Шоттарды, төлем тапсырмаларын, сенімхаттарды

тіркеу кітабы (қағаз тасымалдауыштағы және (немесе) электрондық файлда

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары ре-визияларды аяқтаған жағдайда

316 Негізгі құрал-жабдықтарды есепке алу бойынша жеке шоттар

5 жыл 5 жыл

317 Негізгі құрал-жабдықтарды, арзан және тез тозатын заттарды есепке алу кітаптары

5 жыл* СТК

5 жыл* СТК *Негізгі құрал-жабдықтар жойылғаннан кейін

318 Электрондық ақшаны пайдалана отырып жүргізілген опе-рацияларды есепке алу мәселелері бойынша құжаттар

5 жыл 5 жыл

6.5. Статистикалық есеп319 Банктің және оның құрылымдық бөлімшелерінің

статистикалық есептері мен кестелері: 1) қағаз тасымалдауышта;

Кемінде 1 жыл*

Кемінде 1 жыл*

*Көрсетілген деректердің негізінде қалыптастырылған ресми статистикалық ақпаратты таратқан сәттен бастап кемінде бір жыл

2) электрондық тасымалдауышта Кемінде 50 жыл

Кемінде 50 жыл

320 Банктің және оның құрылымдық бөлімшелерінің ста-тистикалық есеп бойынша әзірленген ведомостары:1) жылдық;

5 жыл СК 5 жыл СК

2) тоқсандық, айлық 3 жыл 3 жыл321 Банктің серпінділік дәптерлері, карточкалары және

серпінділік кестелеріТұрақты Тұрақты

322 Статистикалық есептерді жасау құжаттары (кестелер, графиктер, есептер, мәліметтер және басқалар)

3 жыл 3 жыл

7. Банк жұмысын автоматтандыру323 Автоматтандырылған жүйелерді жобалау, құру, енгізу

шарттары 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың мерзімі

аяқталғаннан кейін324 Жүргізілетін банк операциялары бойынша

технологиялық карталар5 жыл* Жаңасына

ауыстырғанға дейін

*Жаңасына ауыстырғаннан кейін

325 Автоматтандырылған жүйелерді сынақтан өткізудің және келісудің техникалық тапсырмалары, хаттамала-ры, бағдарламалары

Енгізілген күннен бастап 5 жыл

Енгізілген күннен бастап 5 жыл

326 Банк жұмысын автоматтандыру мәселесі жөнінде хат алмасу

3 жыл 3 жыл

327 Телекоммуникацияның халықаралық желісі мәселелері бойынша құжаттар (баянжазбалар, анықтамалар, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

328 Телекоммуникацияның банк желісі мәселелері бой-ынша құжаттар (баянжазбалар, анықтамалар, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

329 Жабдықтың техникалық жай-күйін тіркеу және есепке алу журналы

Пайдалану аяқтал-ған-ға/пайда-ланудан шығарыл-ғанға дейін

Пайдалану аяқталғанға/ пайдаланудан шығарыл-ғанға дейін

330 Жабдықты техникалық пайдалану жөніндегі есептер 3 жыл 3 жыл331 Құрал-жабдықтың істен шығуы және тұрып қалуы

жөніндегі құжаттар (актілер, анықтамалар, хаттама-лар, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

332 Ретке келтіру, жөндеу, профилактикалық жұмысты жүргізу жөніндегі құжаттар (актілер, анықтамалар, хат алмасу, номенклатуралар, ерекше нұсқамалар, өтінімдер және басқалары)

3 жыл 3 жыл

333 Бағдарламалық құралдарды қабылдау-өткізу және ендіру актілері

Пайдалану аяқталған-ға дейін

Пайдалану аяқталғанға дейін

334 Ақпараттық қауіпсіздік жөніндегі құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, шарттар)

5 жыл СК 5 жыл СК

8. Жарнамалық-ақпараттық қызмет335 Банк қызметі туралы бейнефильмдер, радио

және телевизия бағдарламалары, бейнеклиптер сценарийлерінің мәтіндері

5 жыл СТК 5 жыл СТК

336 Иллюстрацияланған альбомдардың, жарнама буклеттерінің, плакаттардың, үндеухаттардың, басқа баспа өнімінің түпнұсқа макеттері

5 жыл СТК 5 жыл СТК

337 Мерзімді баспада жарияланған банк қызметінің жаңа түрлері туралы жарнамалық -ақпараттық құжаттар

3 жыл 3 жыл

9. Қызметкерлермен жұмыс істеу9.1. Кадрлар есебі

338 Қызметкерлерді аттестациялау жөніндегі құжаттар (мінездемелер, аттестациялық парақтар, сауална-малар)

75 жыл* 75 жыл* *Қызметкердің бан-ктен жұмыстан шыққан кездегі жасын шегергенде

339 Банктің аттестациялық комиссиясының шешімдері 15 жыл 15 жыл 340 Банк қызметкерлерінің жеке карточкалары, жеке іс-

қағаздары (өтініштер, сауалнамалар, өмірбаяндар, көшірмелер, жұмысқа қабылдау, ауыстыру, жұмыстан шығу, ынталандыру туралы бұйрықтардан үзінді-көшірмелер, жеке құжаттардың көшірмелері, мінезде-мелер, кадрлардың есебін жүргізу парақтары, аттеста-ция өткізу және біліктілікті белгілеу туралы құжаттар)

75 жыл* 75 жыл* *Қызметкердің бан-ктен жұмыстан шыққан кездегі жасын шегергенде

341 Кадр резерві жөніндегі құжаттар (түйіндемелер, сау-алнамалар)

Қажет болмаған-ға дейін

Қажет болма-ғанға дейін

342 Қызметкерлермен жасалған еңбек шарттары, еңбек шарттарына қосымша келісімдер

75 жыл, қызмет-кердің жасын шегеру

75 жыл, қызметкердің жасын ше-геру

Жеке істер құрамында сақталады

343 Банк қызметкерлерінің тізімі (штаттық -тізімдік құрам) 75 жыл 75 жыл 344 Зейнеткерлерді есепке алу жөніндегі құжаттар

(мәліметтер, тізімдер) 5 жыл 5 жыл

345 Жұмысшылар мен қызметшілердің түпнұсқа жеке құжаттары (еңбек кітапшалары, аттестаттары)

Талап етілгенге дейін*

Талап етілгенге дейін*

*Талап етілмеген еңбек кітапшалары – қызметкер жалпы белгіленген зейнет-ақы жасына жеткен-нен кейін 10 жыл

346 Еңбек кітапшаларын, басқа жеке құжаттарды есепке алу кітаптары (журналдары)

50 жыл 50 жыл

347 Мемлекеттік тілді үйрену мәселесі бойынша уәкілетті мемлекеттік органдарға ұсынылатын құжаттар (анықтамалар, ақпарат, мәліметтер)

5 жыл 5 жыл

348 Журналдар, іссапарға жіберілген тұлғалардың тізім-дері, іссапарларды ресімдеу бойынша хат алмасу:1) Қазақстан Республикасы бойынша;

3 жыл* 3 жыл* *Электрондық тасы-малдауышта

2) шетелдік 5 жыл* 5 жыл*349 Жұмыс өтілі және орны туралы анықтамаларды

беруді есепке алу кітаптары1 жыл 1 жыл

350 Әскери міндеттілерді есепке алу картотекалары, кар-точкалары

3 жыл 3 жыл

351 Қызметкерлерге қысқарту туралы хабарламалар 3 жыл 3 жыл9.2. Кадрларды даярлау

352 Банк мамандарын даярлау және біліктілігін арттыру бойынша хат алмасу

3 жыл 3 жыл

353 Банкте біліктілікті арттыру мәселелері бойынша хат алмасу (оның ішінде шет тілін және мемлекеттік тілдерді үйренуді ұйымдастыру бойынша)

3 жыл 3 жыл

354 Банк семинарларының, курстарының оқу жоспарлары, бағдарламалары

3 жыл 3 жыл

355 Оқуды ұйымдастыру жөніндегі құжаттар, күзет қызметкерлерін аттестациялау, атып үйрену нәтижелері (анықтамалар, ақпарат, хаттар)

3 жыл СК 3 жыл СК

10. Еңбекті ұйымдастыру356 Еңбекті механикаландыру және автоматтанды-

ру жөніндегі құжаттар (механикаландыру деңгейін есептеу нысандары, техникалық құралдар тізбесі, техникалық талаптар, есептер, есептеу әдістемесі, еңбекті механикаландыру мен автоматтандырудың кешенді жобалары)

10 жыл 10 жыл

357 Еңбек жөніндегі есептер:1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық 1 жыл 1 жыл

358 Банк бөлімшелерінің операциялық жүктемесі жөнін-дегі құжаттар (баянжазбалар, анықтамалар, кестелер)

Тұрақты Тұрақты

359 Қызметкерлердің негізгі санаттарының жұмысындағы операциялық жүктеме мен көлемдік көрсеткіштер бой-ынша хат алмасу

3 жыл 3 жыл

360 Банк бөлімшелерінің операциялық жүктеме жөніндегі мәліметтері

5 жыл 5 жыл

361 Банк пен оның құрылымдық бөлімшелері қызмет-керлерінің еңбек мәселелері жөніндегі хат алмасу

5 жыл 5 жыл

362 Қызметкерлердің жұмысқа шығу табельдері 1 жыл 1 жыл 363 Еңбек тәртібі және оның бұзылуы туралы құжаттар

(баянжазбалар, анықтамалар, актілер, хат алмасу)3 жыл 3 жыл

364 социологиялық зерттеу жүргізу жөніндегі сауалнама-лар, пікіртерім парақтары

5 жыл 5 жыл

365 Тарифтік-біліктілік анықтамалықтар, банк қызмет-керлерінің лауазымдық жалақыларының кестелер, мөлшерлемелері, схемалары

Тұрақты Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін

366 Тарифтік-біліктілік анықтамалықтарды, кестелерді, мөлшерлемелерді әзірлеу, олардың орындалуы және өзгерістері жөніндегі құжаттар (анықтамалар, ұсыныстар, баянжазбалар, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

367 Қолданыстағы еңбек ақыны төлеу, еңбекті мате-риалдық және моральдық ынталандыру жүйелерін жай-күйі мен оны жетілдіру және олардың қолданы-луын бақылау жөніндегі құжаттар (баянжазбалар, анықтамалар, жоба-лар, ұсыныстар, ақпарат, хат алмасу)

10 жыл СТК

10 жыл СТК

368 Материалдық ынталандыру туралы құжаттар (тізім-дер, сыйлықақыға арналған қаражат лимитінің есептері)

5 жыл 5 жыл

369 Мереке және демалыс күндердегі, демалыс және жұмыс уақытынан тыс күндердегі еңбекке ақы төлеу туралы жазысқан хат алмасу

1 жыл 1 жыл

370 Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі мәселелері бойын-ша жазысқан хат алмасу

5 жыл 5 жыл

371 Техника қауіпсіздігі жөніндегі құжаттар (актілер, ұйға-рымдар, анықтамалар, баянжазбалар, есептер, хаттар)

5 жыл 5 жыл

372 Еңбекті қорғау, қоршаған ортаны қорғау және өрт қауіпсіздігі инспекторының нұсқамасы

5 жыл СТК 5 жыл СТК

373 Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі іс-шаралар жоспарлары

5 жыл СТК 5 жыл СТК

374 Өндірістік үй-жайлардың ауа атмосферасының сы-намын іріктеу кестелері, тазарту және шаңды сору ғимараттардың жай-күйі

3 жыл 3 жыл

375 Еңбекті, қоршаған ортаны қорғау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі инспекциялардың, техникалық инспекторлардың актілері, қаулылары, ұйғарымдары

5 жыл СТК 5 жыл СТК

376 Өндірісте, жұмысқа бару және қайту жолында болған жазатайым оқиғаларды тіркеу журналдары

Тұрақты Тұрақты

377 Қауіпсіздік техникасы және өрт қауіпсіздігі жөнінде нұсқамадан өтуді есепке алу журналдары

3 жыл 3 жыл

378 Өндірісте, жұмысқа бару және қайту жолында болған жазатайым оқиғаларды тергеу құжаттары (актілер, қорытындылар, хаттамалар)

75 жыл СТК

75 жыл СТК

379 Банк ақпаратын техникалық қорғаудың жай-күйін тексеру актілері

5 жыл 5 жыл

380 Техникалық құралдарды тексеру актілері, электрон-дық есептеуіш техника құралдарымен қорғалатын ақпаратты өңдеу мүмкіндігі туралы қорытындылар

1 жыл* 1 жыл* *Пайдалану аяқталғаннан кейін

381 Қару-жараққа лицензия Тұрақты Тұрақты 382 Банк ғимараттарын күзету шарттары 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу

мерзімі аяқталғаннан кейін

383 Қару-жарақты және оқ-дәріні есепке алу кітаптары Тұрақты Тұрақты 384 Қару-жарақты, оқ-дәріні өткізу мен қабылдауды есеп-

ке алу журналдарыТұрақты Тұрақты

385 Инженерлік-техникалық жабдықты күзету мен бақылауды ұйымдастыру мәселелері жөніндегі құжаттар (актілер, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

386 Куәліктерді және рұқсатнамаларды тіркеу кітаптары 5 жыл 5 жыл 387 Келушілерді есепке алу кітаптары 3 жыл 3 жыл 388 Банк үй-жайларының кілттерін қабылдау-өткізу журналдары 3 жыл 3 жыл 389 Таралуы шектеулі ақпаратты қамтитын құжаттармен

жұмыс істеу қағидаларының бұзылуы туралы құжаттар (актілер, баянжазбалар, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

390 Таралуы шектеулі құжаттармен жұмыс істеуге рұқсат ету мәселелері жөніндегі құжаттар (хат алмасу, баян-жазбалар, анықтамалар, рұқсаттар)

3 жыл 3 жыл

11. Әкімшілік-шаруашылық мәселелері11.1. Әкімшілік-шаруашылық қызмет жөніндегі жалпы мәселелер

391 Ішкі еңбек тәртібінің қағидалары Жаңасына ауысты-рылғанға дейін*

Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін*

*Бір жылдан кем емес

(Соңы 16-бетте)

16 29 қазан2016 жыл

(Жалғасы 17-бетте)

(Соңы. Басы 14-15-беттерде)

392 Ішкі еңбек тәртібі қағидаларының бұзылуы туралы құжаттар (актілер, хат алмасу және басқалары)

1 жыл 1 жыл

393 Мөрлер мен мөртабандарды дайындауға құжаттар (өтінімдер, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

394 Сауда келісім-шарттары 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

395 Қаржылық құжаттар: төлем жасауға арналған шотта-ры, шот-фактуралар, өнімді қабылдау-өткізу актілері (көшірмелер)

3 жыл 3 жыл

396 Мөрлерді және мөртабандарды дайындауға рұқсаттар 3 жыл 3 жыл 397 Мөрлердің және мөртабандардың бедерін, көшірме

бедерін есепке алу журналдары, кітаптарыТұрақты Тұрақты

398 Мөрлерді және мөртабандарды жою актілері 3 жыл 3 жыл 399 Мекенжайлар мен телефондардың тізімдері,

анықтамалықтарыЖаңасына ауысты-рылғанға дейін

Жаңасына ауыстырыл-ғанға дейін

400 Шаруашылық мүлікті, кеңсе тауарларын, теміржол және әуе билеттерін сатып алу, байланыс құрал-дарының қызметі үшін ақы төлеу туралы хат алмасу

1 жыл 1 жыл

401 Жүктердің кеден декларацияларын ресімдеу жөніндегі құжаттар (хат алмасу, өтінімдер, анықтамалар)

1 жыл 1 жыл

402 Мерзімді басылымдарға жазылуға арналған, түбіртектер, түбіршектер, өтінімдер

3 ай* 3 ай* *Басылымдарды алғаннан кейін

403 Бұқаралық ақпарат құралдарына хабарландырулар, жарияланымдар орналастыру туралы хат алмасу

1 жыл 1 жыл

11.2. Құрылыс404 Күрделі салымдардың қаржыландыру құжаттары (күр-

делі салымдардың лимиттері, күрделі салым-дар-дың нақтыланған көлемдері және ауыспалы құрылыс-тар бойынша құрылыс-монтаждау жұмыстары, құрылыс-тың жиынтық сметалық есептерінің көшірмелері)

5 жыл* 5 жыл* *Құрылыс аяқталғаннан кейін

405 Қайтадан басталатын құрылыстардың титулдық тізімдері

5 жыл СК* 5 жыл СК* *Құрылыс аяқталғаннан кейін

406 Мердігерлік шарттары (келісім-шарттар) 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін, құрылыс аяқталғаннан кейін

407 Жобалар бойынша мемлекеттік ведомостан тыс сараптаманың қорытындысы (техникалық-экономикалық негіздеме)

5 жыл* 5 жыл* *Құрылыс аяқталғаннан кейін

408 Жер учаскілерін құрылыс үшін бөліп беру жөніндегі актілер, жер учаскілерінің жоспарлары,төлқұжаттары және оларға қоса берілген құжаттар

Тұрақты Тұрақты

409 Үйлердің және ғимараттардың құрылысын салуға жеке жобалар мен құрылысқа және қайта құруға бекітілген жобалау-сметалық құжаттамалар

Тұрақты Пайдалану аяқталғанға дейін

410 Мердігерлермен келісім-шарттар 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

411 Аяқталған құрылыс объектілерін пайдалануға қабылдау туралы құжаттар (актілер, шешімдер, анықтамалар)

Тұрақты Пайдалану аяқталғанға дейін

412 Шарттар, үйлерді, ғимараттарды қабылдау-өткізу туралы актілер

Тұрақты Тұрақты

413 Орындалған жұмысты қабылдау актілер және орындалған жұмыс, көрсетілген қызмет үшін шоттары

5 жыл* 5 жыл* *Құрылыс аяқталғаннан кейін

414 Үйлердің, ғимараттардың және жабдықтардың төлқұжаттары

10 жыл* 10 жыл* *Үйлер, ғимараттар жойылғаннан, жабдықтар есеп-тен шығарылғаннан кейін, баланстан шығарғаннан кейін

415 Инженерлік-техникалық қорғаныш құралдары жөніндегі шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

11.3. Материалдық-техниқалық қамтамасыз ету416 Материалдарға және жабдықтарға қажеттілік

жөніндегі құжаттар (жеке шоттар, жиынтық ведомо-стар, кестелер, есептер, өтінімдер, хат алмасу)

2 жыл 2 жыл

417 Нарықта тауарлар (жұмыстар және көрсетілетін қызмет) сатып алу бойынша маркетингтік зерттеулердің құжаттары (прайс-парақтар, газет шо-лулары және басқалар)

2 жыл 2 жыл

418 Материалдық-техникалық қамтамасыз ету бойынша хат алмасу

3 жыл 3 жыл

419 Шикізаттар, материалдар мен дайын өнімдер қалдықтарының түсуі, жұмсалуы туралы ақпарлар, мәліметтер жиынтығы

3 жыл 3 жыл

420 Түсетін тауарлар мен материалдардың сапасы жөніндегі актілер, қорытындылар

5 жыл 5 жыл

421 Нормадан тыс және пайдаланылмайтын тауар-материалдық құндылықтарды және жабдықтарды өткізу жөніндегі құжаттар (ведомостар, мәліметтер, хат алмасу, анықтамалар)

5 жыл 5 жыл

422 Қойма үй-жайларын ұйымдастыру және жабдықтау жөніндегі құжаттар (баянжазбалар, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

423 Қойма қорларының нормативтері 3 жыл* 3 жыл* *Жаңасына ауысты-рылғаннан кейін

424 Жүктердің келуі туралы құжаттар (хабарлама, хат ал-масу және басқа құжаттар)

1 жыл 1 жыл

425 Тауарларды қоймаға әкелу жөніндегі құжаттар (кесте-лер, хат алмасу және басқа құжаттар)

1 жыл 1 жыл

426 Қоймаға түскен тауарларды және материалдарды қабылдау актілері

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізу шартымен

427 Қоймадағы тауарлар мен материалдардың қозғалысы және қалдықтары жөніндегі құжаттар (мәліметтер, актілер, анықтамалар)

5 жыл* 5 жыл * *Тексеру (ревизия) жүргізу шартымен

428 Тауарларды қоймадан босату жөніндегі құжаттар (мәліметтер, актілер, анықтамалар)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізу шартымен

429 Тауарларды және материалдарды қоймадан шығару рұқсатнамалары

3 жыл 3 жыл

430 Тауарлардың, материалдардың, жабдықтардың кем шығуы және ысырап жасау жөніндегі құжаттар (актілер, мәліметтер, анықтамалар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

431 Баспа өнімдерін дайындау туралы құжаттар (өтінімдер, есепке алу кітаптары, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

432 Қатаң есептегі бланкілерді шығару жөніндегі құжаттар (тапсырыстар, хат алмасу)

5 жыл 5 жыл

433 Филиалдардың банкоматтарды тіркеу жөніндегі өтінімдері

Жабдықты пайдалану аяқтал-ғанға дейін

Жабдықты пайдалану аяқталғанға дейін

11.4. Үйлерді және үй-жайларды пайдалану434 Үйлерді және үй-жайларды, жер учаскілерін

пайдалануға қабылдау-өткізу актілері Тұрақты Тұрақты

435 Үйлерді, үй-жайларды жалға қабылдау-өткізу және олар бойынша есеп айырысулар туралы құжаттар (шарттар, келісімдер, актілер)

5 жыл * 5 жыл * *Шарттың мерзімі аяқталғаннан кейін

436 Ұйымдар пайдаланып отырған үйлерді, үй-жайларды пайдалану туралы құжаттар (хат алмасу, баянжазба-лар, шолулар, анықтамалар)

3 жыл 3 жыл

437 Үйлерді, үй-жайларды сақтандыру туралы құжаттар (келісімдер, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

438 Үйлердің, үй-жайлардың, аулалардың және маңындағы аумақтардың техникалық, санитарлық жағдайы туралы құжаттар (актілер, хат алмасу)

3 жыл 3 жыл

439 Үйлерге және үй-жайларға коммуналдық қызмет көрсету туралы хат алмасу

1 жыл 1 жыл

11.5. Көлік қызметін көрсету440 Тасымалдауды ұйымдастыру және автокөлікті пайда-

лану туралы құжаттар (шолулар, анықтамалар, баян-жазбалар, мәліметтер)

5 жыл 5 жыл

441 Автокөліктің болуы, жөндеу, жай-күйі және пайдалану, сондай-ақ автокөлікке қажеттілікті айқындау туралы құжаттар (өтінімдер, актілер, мәліметтер, хат алмасу және басқа құжаттар)

3 жыл* 3 жыл* *Көлік құралдары есептен шығарылған-нан кейін

442 Ұйымдарға және лауазымды тұлғаларға автокөліктерді бөлу және бекіту туралы хат алмасу

1 жыл 1 жыл

443 Жол парақтары 5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізу шартымен

12. Банкті тарату444 Банк істерін және құжаттарын уақытша басқаруға

қабылдау-өткізу актілері Тұрақты Тұрақты

445 Банк істерін және құжаттарын тарату комиссиясының уақытша басқаруынан қабылдау-өткізу актілері

Тұрақты Тұрақты

446 Уақытша әкімшіліктің және тарату комиссиясының мемлекеттік органдармен, ұйымдармен және азамат-тармен жалпы мәселелер жөнінде хат алмасуы

5 жыл СТК 5 жыл СТК

447 Уақытша әкімшіліктің және тарату комиссиясының Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкімен жалпы мәселелер жөнінде хат алмасуы

5 жыл СТК 5 жыл СТК

448 Тарату комиссияларының дебиторларға ұсынған өтініштері бойынша хат алмасу

5 жыл СТК 5 жыл СТК

449 Банктердің тарату комиссиялары мен уақытша әкімшіліктердің филиалдарымен хат алмасуы

5 жыл 5 жыл

450 Банктің уақытша әкімшілігі мен тарату комиссиясы мәжі-лістерінің хаттамалары, оларға қоса берілген құжаттар

Тұрақты Тұрақты

451 Банктердің тарату комиссиялары жұмысының есептері және көрсеткіштері, есеп беру мәселелері бойынша хат алмасу: 1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) ай сайынғы 5 жыл 5 жыл

452 Таратылатын банктің тарату процесі басталар кездегі кредиторларының тізімі

5 жыл 5 жыл

453 Таратылатын банктің тарату процесі басталар кездегі дебиторларының тізімі

5 жыл 5 жыл

454 Кредиторлардың жасаған шағымдарының тізбесі, оларды қарау нәтижелері және таратылатын банктің талап етілмеген берешектері

Тұрақты Тұрақты

455 Таратылатын банктің талап етілмеген кредиторлық берешегін есепке алу журналдары

Тұрақты Тұрақты

456 Таратылатын банктің меншікті мүлігін есепке алу журналдары

Тұрақты Тұрақты

457 Таратылатын банктің дебиторлық берешегін есепке алу журналдары

Тұрақты Тұрақты

458 Таратылатын банк кредиторлары жасаған шағымдарын (өтініштерін) есепке алу журналдары

Тұрақты Тұрақты

459 Аралық тарату балансының баланс шоттарының талдамасы

Тұрақты Тұрақты

460 Аралық тарату балансын бекіту күнгі баланстан тыс шоттар бойынша есеп

Тұрақты Тұрақты

461 Аралық тарату балансына енгізілген мүліктің құрамы туралы мәліметтер

Тұрақты Тұрақты

462 Аралық тарату балансының тарату процесі басталған кездегі баланспен салыстырғанда деректердегі ауытқулар туралы мәліметтер

Тұрақты Тұрақты

463 Таратылатын банктердің кредиторлар талаптарының тізілімі, таратылатын банктердің аралық тара-ту балансы (кредиторлар талаптарының тізіліміне өзгерістер мен толықтырулар және аралық тарату балансы), тарату комиссиясының бірінші кезектегі іс-шараларды өткізу туралы түсіндірме хаты, осы мәселелер бойынша хат алмасу

Тұрақты Тұрақты

464 Тарату туралы есеп және таратылатын банктердің тарату балансы, әділет органының банкті таратуды тіркеу туралы бұйрығы, осы мәселе бойынша хат алмасу

Тұрақты Тұрақты

13. Қаржы мониторингі465 Клиентті тиісті түрде тексеру нәтижелері бойынша

алынған құжаттар және мәліметтер, оның ішінде электрондық файлдар

5 жыл * 5 жыл * *Клиентпен іскерлік қарым-қатынас тоқта-тылған күннен бастап

466 Ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жүргізілген, қаржы мониторингіне жататын операциялар және күдікті операциялар туарлы құжаттар мен мәліметтер, сондай-ақ барлық күрделі, әдеттен тыс ірі және басқа әдеттен тыс операцияларды зерделеу нәтижелері, оның ішінде электрондық файлдар

5 жыл * 5 жыл * *Операция жасалған күннен бастап

Қысқартылған сөздердің тізімдері:«СК» белгісі – сараптама комиссиясы, бұл белгі осы істе Ұлттық Мұрағат қорының құрамына жатқызылған тиісті

құжаттардың болуы мүмкін екендігін білдіреді және банкті сараптау комиссиясы құндылықтарға сараптама жасаған кезде іс оны тұрақты сақтау істерінің тізімдемесіне енгізу мәніне парақтар бойынша қаралады.

«СТК» белгісі – сараптау-тексеру комиссиясы, бұл белгі осы істе ұлттық мұрағат қорының құрамына жатқызылуға тиісті құжаттардың болуы мүмкін екендігін білдіреді және Қазақстан Республикасының Орталық Мемлекеттік мұрағатының сараптау-тексеру комиссиясы құндылықтарға сараптама жасаған кезде іс оны тұрақты сақтау істерінің тізімдемесіне енгізу мәніне парақтар бойынша қаралады.

Қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 17 мамырда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №13710 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 8 тамыз № 171 Алматы қаласы

Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының, сақтандыру агенттерінің міндетті түрде сақталуға жататын

құжаттарды сақтау қағидаларын және Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының, сақтандыру агенттерінің міндетті түрде сақталуға

жататын құжаттарының тізбелерін және оларды сақтау мерзімін бекіту туралы«Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:1. Мыналар:1) осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру нарығының кәсіби

қатысушыларының, сақтандыру агенттерінің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарды сақтау қағидалары;2) осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының міндетті түрде сақталуға

жататын құжаттарының тізбесі және оларды сақтау мерзімі;3) осы қаулыға 3-қосымшаға сәйкес Сақтандыру брокерлерінің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарының

тізбесі және оларды сақтау мерзімі;4) осы қаулыға 4-қосымшаға сәйкес Актуарийлердің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарының тізбесі

және оларды сақтау мерзімі;5) осы қаулыға 5-қосымшаға сәйкес Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру агенттерінің міндетті

түрде сақталуға жататын құжаттарының тізбесі және оларды сақтау мерзімі бекітілсін.2. Мыналардың:1) «Сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының және кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру

агенттерінің құжаттарды сақтау ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 27 желтоқсандағы № 182 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6932 тіркелген, 2011 жылы Қазақстан Респуб-ликасының орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағында №8 жарияланған);

2) «Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 26 сәуірдегі № 110 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8505 тіркелген, 2013 жылғы 6 тамызда «Заң газеті» газетінде № 115 (2316) жарияланған) бекітілген өзгерістер енгізілетін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 28-тармағының күші жойылды деп танылсын.

3.Сақтандыруды қадағалау департаменті (Құрманов Ж.Б.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ре-сурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ «КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігіМинистр ___________А.Мұхамедиұлы2016 жылғы 6 қыркүйек

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы № 171 қаулысына 1-қосымша

Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының, сақтандыру агенттерінің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарды сақтау қағидалары

1. Осы Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының, сақтандыру агенттерінің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарды сақтау қағидалары «Ұлттық мұрағат қоры және мұрағаттар туралы» 1998 жылғы 22 желтоқсандағы, «Сақтандыру қызметi туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы, «Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептілік туралы» 2007 жылғы 28 ақпандағы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзiрлендi және кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру нарығының кәсіби қатысушыларының, сақтандыру агенттерінің (бұдан әрі – ұйымдар) міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарды сақтау тәртібін айқындайды.

2. Құжаттарды жедел сақтау және істерді ұйымдардың мұрағатына беру тәртібіне қойылатын жалпы талаптар Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10129 тіркелген «Мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдарда құжаттама жасаудың және құжаттаманы басқарудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2014 жылғы 22 желтоқсандағы № 144 бұйрығымен (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) айқындалған.

3. Ұйымның кәсіби қатысушыларының міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарды сақтау жүйесін ұйымдастыру мен жүргізуді Үлгілік қағидаларға сәйкес басқаруды құжаттамалық қамтамасыз ету функциялары жүктелген ұйымның құрылымдық бөлімшесі жүзеге асырады.

4. Таратылатын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының құжаттары сақталуы және берілуінің ұйымдастырылуына қойылатын талаптар Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4257 тіркелген «Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын мәжбүрлеп тарату ережесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2006 жылғы 25 наурыздағы № 77 қаулысымен белгіленген.

5. Құқықтық мирасқорлары жоқ ұйымды тарату кезінде Қазақстан Республикасының тарихы және мәдениеті, азаматтардың әлеуметтік - құқықтық

қорғалуы үшін мәні бар құжаттардың сақталуы бойынша және мұрағаттар мен құжаттаманы басқару бойынша уәкілетті мемлекеттік органмен бірлесіп олардың бұдан әрі сақталуы тәртібін анықтау шараларын қабылдайды.

6. Мұрағаттар мен құжаттаманы басқару бойынша уәкілетті мемлекеттік органға ұйымның іс-қағаздары мен құжаттарын уақытша және (немесе) сақтауға тапсыруы туралы мәліметтер тарату туралы есепте көрсетіледі.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы № 171 қаулысына 2-қосымша

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының міндетті түрде сақталуға жататынқұжаттарының тізбесі және оларды сақтау мерзімі

Тар-мақ-тың нө-мірі

Құжаттың түрi (оның ішінде электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған электрондық

құжаттар)

Сақтау мерзімі Ескертусақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымының (бұдан әрі –

ұйым) атқару органында

ұйымның филиал-дары мен

өкілдік-терінде

1 2 3 4 51. Басқару жүйесiн ұйымдастыру

1.1. Басқару қызметi1 Ұйым акционерлерінің жалпы жиналыстары

отырыстарының хаттамалары, стенограммалары (аудиовизуалды жазбалар), шешімдері және олардың құжаттары (анықтамалар, қорытындылар, баянда-малар, ақпарат, баяндау жазбалары, мәліметтер, үзінді-көшірмелер, дауыс беру бюллетендері мен басқа құжаттар)

Тұрақты* Қажеттілігі өткенге дейін*

*Назарда ұстау үшін жіберілгендері – қажеттілігі өткенге дейін. Дауыс беру бюллетендері – ұйымның қызметі тоқтатылғанға дейін

2 Ұйымның директорлар кеңесі отырыстарының хаттамалары, стенограммалары (аудиовизуал-ды жазбалар), олардың құжаттары (анықтамалар, қорытындылар, баяндамалар, ақпарат, баяндау жаз-балары, мәліметтер, үзінді-көшірмелер, дауыс беру бюллетендері мен басқа құжаттар)

Тұрақты* Қажеттілігі өткенге дейін*

*Назарда ұстау үшін жіберілгендері – қажеттілігі өткенге дейін. Дауыс беру бюллетендері – ұйымның қызметі тоқтатылғанға дейін

3 Ұйымның атқарушы органы отырыстарының хатта-малары, стенограммалары, қаулылары (аудиовизу-алды жазбалар), олардың құжаттары (анықтамалар, қорытындылар, баяндамалар, ақпарат, баяндау жаз-балары, мәліметтер, үзінді-көшірмелер, дауыс беру бюллетендері мен басқа құжаттар)

Тұрақты* Қажеттілігі өткенге дейін*

*Назарда ұстау үшін жіберілгендері – қажеттілігі өткенге дейін. Дауыс беру бюллетендері – ұйымның қызметі тоқтатылғанға дейін

4 Ұйым басшыларының бұйрықтары, өкімдері және олардың құжаттары (анықтамалар, мәліметтер, ақпарат, баяндау жазбалары мен басқа құжаттар): 1) негізгі қызметі бойынша (нормативтік құқықтық бұйрықтарды қоспағанда);

Тұрақты Тұрақты* *Назарда ұстау үшін жіберілгендері – қажеттілігі өткенге дейін.

2) жеке құрам бойынша (қызметкерлердің еңбек қызметін растайтын), аттестациялау, біліктілікті жоғарылату, атақ (шен) беру, тегін өзгерту, көтермелеу, марапаттау, еңбекке ақы төлеу, сыйлықақы беру, еңбек жағдайлары ауыр, зиянды (ерекше зиянды) және қауіпті (ерекше қауіпті) қызметкерлерге төлемдер, жәрдемақылар, демалыстар, жыл сайынғы еңбек де-малыстары, әлеуметтік демалыстар, ұзақ шетелдік іссапарлар, еңбек жағдайлары ауыр, зиянды (ерекше зиянды) және қауіпті (ерекше қауіпті) қызметкерлердің іссапарлары бойынша;

75 жыл СТК 75 жыл СТК

3) ұйымдастыру-басқару және әкімшілік-шаруашылық мәселелері бойынша;

5 жыл 5 жыл

4) қысқа мерзімді республикаішілік және шетелдік іссапарлар бойынша

5 жыл СТК 5 жыл СТК

5 Ұйым басшысының бұйрықтарының, өкімдерінің жобалары, ұйым басшысының бұйрықтарына негіздемелер

1 жыл 1 жыл

6 Ұйымның әзірлеген қағидалары, ережелері, нұсқаулықтары, әдістемелік нұсқаулары, ұсынымдары

Тұрақты Жаңасына ауыстыр-ғанға дейiн

7 Мемлекеттік органдарға енгізілген бастамашылық ұсыныстар, оларды әзірлеу бойынша құжаттар (ба-яндау жазбалары, қорытындылар, анықтамалар мен басқа құжаттар)

Тұрақты -

8 Ұйым басшысының бұйрықтарын, өкімдерін орындау туралы құжаттар (анықтамалар, баяндамалар, есеп-тер, хат жазысулар мен басқа құжаттар)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

9 Ұйымның қызметкерлері мен шетелдік консультант-тар үшін консулдық құжаттарды ресімдеу бойынша құжаттар (өтінімдер, анықтамалар, ұйымның өкімдері)

10 жыл 10 жыл

10 Үшінші тұлғалармен өзара қарым-қатынастарда және соттарда ұйымның мүдделерін білдіруге сенімхаттар

3 жыл* 3 жыл* *Сенімхаттың мерзімі өткеннен кейін

11 Ұйымның қызметі негізгі қызметі бойынша (салалық, бейінді) қағидаларды, ережелерді, нұсқаулықтарды, әдістемелік нұсқауларды, ұсынымдар мен сапа менедж-менті стандарттарын қолдану бойынша хат жазысу

5 жыл СТК -

12 Жоғары тұрған мемлекеттік органдармен, жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен ұйым қызметінің негізгі бағыттары бойынша хат жазысу

Тұрақты Тұрақты

13 Басқа ұйымдармен қызметінің негізгі (салалық, бейіндік) бағыттары бойынша хат жазысу

5 жыл СТК

5 жыл СТК

1.2. Бақылау14 Уәкілетті мемлекеттік органдар, аудиторлық

ұйымдар мен ішкі аудит ұйымның, оның құрылымдық бөлімшелерінің қызметіне жүргізетін ревизия-лары мен тексерулерінің құжаттары (баяндама-лар, баяндау жазбалары, анықтамалар, актілер, қорытындылар, есептер, наразылықтар, хат жазысу)

Тұрақты Тұрақты

15 Тексерулердің, ревизиялардың нәтижелері бойынша ұсыныстардың орындалуы туралы құжаттар (баяндау жазбалары, есептер, анықтамалар, хат жазысу)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

16 Ұйым жүргізетін ревизиялардың, тексерулердің құжаттары (актілер, анықтамалар, хат жазысу)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

17 Қызметтік тергеулер бойынша құжаттар (актілер, анықтамалар, хат жазысу)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

18 Тараптардың бірі ұйым болып табылатын сот талқылаулары бойынша құжаттар (шағым-талаптар, сенiмхаттар, актілер, өтінішхаттар, шағымдар (апелляциялық және қадағалау), хаттамалар мен басқа құжаттар)

5 жыл* 5 жыл* *Шешім шығарылған-нан кейін

19 Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау жөніндегі жұмыстың жай-күйі туралы құжаттар (баян-дау жазбалары, анықтамалар, қорытындылар, мәлі-меттер, шолулар, талдау анықтамалары, хат жазысу)

Тұрақты Тұрақты

20 Жеке және заңды тұлғалардың өтініштері, орындау бойынша құжаттар (анықтамалар, мәліметтер, хат жазысу мен басқа құжаттар): 1) шығармашылық сипаттағы ұсыныстар қамтылатын, күрделі кемшіліктер, сыбайлас жемқорлық және асыра пай-даланулар фактілері туралы мәліметтер; Тұрақты Тұрақты2) жеке сипаттағы; 5 жыл СТК * 5 жыл СТК * *Бірнеше рет өтініш

жасаған жағдайда –соңғы қаралғаннан кейін 5 жыл

3) жедел сипаттағы 5 жыл* 5 жыл* *Бірнеше рет өтініш жасаған жағдайда –соңғы қаралғаннан кейін 5 жыл

21 Ұйым басшылығының жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін қабылдау кестелері

3 жыл* 3 жыл* *Жаңасына ауыстырған-нан кейiн

22 Жеке тұлғаларды, заңды тұлғалардың өкілдерін қабылдауды есепке алу, жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін орындауды тіркеу мен бақылау кітаптары, журналдары, карточкалары (де-ректер базасы)

5 жыл 5 жыл

23 Жүргізілген ревизияларды (тексерулерді) есеп-ке алу және жүзеге асырылған ревизиялардың (тексерулердің) нәтижелері бойынша қабылданған шешімдердің орындалуын бақылау журналдары

5 жыл 5 жыл

1.3. Басқарудың ұйымдық негіздері24 Ұйымның құрылтай құжаттары (құрылтай шарты,

жарғы, оларға толықтырулар мен өзгерістер)Тұрақты Тұрақты

25 Ұйымның еншілес ұйымдарының құрылтай құжаттары (жарғы, құрылтай шарты, оларға өзгерістер мен толықтырулар)

Тұрақты Тұрақты

26 Ұйым акционерлерінің құқық белгілеу құжаттары, қаржылық есептілігі және өзге де құжаттары (құрылтай шарттары, жарғылар, акцияларды сатып алу-сату шарттары)

5 жыл СК 5 жыл СК

27 Ұйымға берілген лицензия Лицензиядан айырылғанға дейін*

- *Айрылған жағдайда қаржы нарығы және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау бойын-ша уәкілетті органға беріледі

28 Ұйымның алқалық, консультативтік-кеңесші (сараптамалық, ғылыми, әдістемелік және өзге) ор-гандары туралы ережелер

Тұрақты Тұрақты

29 Ұйымның тұрақты жұмыс істейтін комитеттері тура-лы ережелер

Тұрақты Жаңасына ауыстыр-ғанға дейiн

30 Ұйымның құрылымдық бөлiмшелерi туралы ере-желер

Тұрақты Тұрақты

31 Ұйымның атқарушы органының, оның филиалдары мен өкiлдiктерiнiң құрылымдық бөлiмшелерi тура-лы ережелер

Тұрақты Тұрақты

32 Лауазымдар номенклатурасы Тұрақты Қажеттілігі өткенге дейін

33 Лауазымдық нұсқаулықтар 3 жыл* 3 жыл* *Жаңасына ауыстырғаннан кейiн

34 Штаттық кестелердің жобалары, оларды әзірлеу және оларға өзгерістер бойынша құжаттар (анықта-малар, ұсыныстар, қорытындылар, есептеулер, хат жазысу)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

35 Ұйымның штаттық кестесі, штаттық кестелерге өзгерістер

Тұрақты Тұрақты

36 Штаттық орналастыру (қызметкерлердің штаттық-тізімдік құрамы)

75 жыл 75 жыл

37 Үлестес тұлғалардың тізімдері Тұрақты Тұрақты 38 Дивидендтерге құқығы бар тұлғалардың тізімдері,

акционерлердің жалпы жиналысына қатысуға құқығы бар тұлғалардың тізімдері

Тұрақты Тұрақты

39 Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ұйымның немесе сақтандыру холдингінің ірі қатысушысы мәртебесін иеленуге келісімдері

Тұрақты -

40 Акционерлер туралы мәліметтер, ұйым акционерле-рінің тізілімі және оған өзгерістер, тіркеушінің акционерлердің тізілімінен үзінді-көшірмелері

Тұрақты Тұрақты

41 Заңгерлік істер:1) ірі қатысушылардың, сақтандыру холдингтерінің, ұйымның;

ТұрақтыЖаңасына ауыстыр-ғанға дейiн

2) ұйым клиенттерінің 5 жыл СК* 5 жыл СК* *Сақтандыру шарты аяқталғаннан кейін

42 Акцияларға меншікті растайтын құжаттардың түпнұсқалары және ұйымның жарғылық капиталын қалыптастыру туралы мәліметтер

5 жыл* 5 жыл* *Салық органдары-ның ревизияны аяқтау талабымен акцияларға меншік құқығы өткеннен кейін

43 Ұйымды қайта ұйымдастыру, атауын өзгерту, көшіру құжаттары (қаулылар, шешімдер, есептер, анықтамалар, баяндау жазбалары, актілер, қорытын-дылар, есептеулер, хат жазысу мен басқа құжаттар)

Тұрақты Тұрақты

44 Ұйымның және оның құрылымдық бөлiмшелерiнің басшы қызметкерлер бойынша құжаттары (анықтамалар, актілер, хат жазысу)

10 жыл СТК 10 жыл СТК

45 Интернет-ресурсты әзірлеу мен қолдау бойын-ша құжаттар (ұйымның міндеттері, функциялары, құрылымы туралы мәліметтер жазысқан хаттар)

5 жыл СТК -

46 Іссапарлар туралы құжаттар (бағдарламалар, тап-сырма-жоспарлар, жазысқан хаттар, баяндамалар, анықтамалар, есептер): 1) мемлекетішілік; 5 жыл 5 жыл

2) шетелдік 5 жыл СК 5 жыл47 Дивидендтер есептеу бойынша құжаттар (есептеу-

лер, анықтамалар, қорытындылар)5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия)

жүргізілген жағдайда48 Ұйымның акционерлерінен акцияларды сатып алу

бойынша құжаттар (қорытындылар, анықтамалар, жазысқан хаттар)

Тұрақты Тұрақты

49 Заңды және жеке тұлғалардың берешегі туралы құжат-тар (есепке алу кітаптары, есептеулер және басқалар)

5 жыл* 5 жыл* *Берешек өтелгеннен кейін

50 Ұйымның және оның бөлімшелерінің тарихы бойын-ша құжаттар (тарихи және тақырыптық анықтамалар, шолулар, бұқаралық ақпарат құралдарындағы іріктеп алынған жарияланымдар, фотофоноқұжаттар, бейнеқұжаттар)

Тұрақты Тұрақты

51 Ұйымның аудитін жүзеге асыруға арналған шарттар 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

52 Қабылдау-өткізу актілері, мыналар ауысқан кезде жасалған олардың қосымшалары:1) ұйымның басшысы;

Тұрақты Тұрақты

2) лауазымды, жауапты және материалдық жауап-ты тұлғалар

5 жыл* 5 жыл* *Лауазымды, жауапты және материалдық жауапты тұлға ауысқаннан кейін

53 Ұйымның акционерлерімен акционерлердің жиналы-старын өткізу мәселелері бойынша жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

54 Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен ұйымның басшы қызметкерлерін тағайын-дауға (сайлауға) келісім беру (беруден бас тарту, қайтарып алу) мәселелері бойынша хат жазысу

Тұрақты -

55 Еншілес ұйымдармен және ұйымның құрылымдық бөлімшелерімен олардың негізгі қызметінің мәселелері бойынша жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

56 Ұйымның тіркеушісімен ұйымның акцияларын есепке алу мәселелері бойынша жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

57 Есепке алу кітаптары, журналдары:1) конфиденциалды сипаттағы мәліметтер бар құжаттардың даналары (көшірмелері); 3 жыл* 3 жыл*

*Рұқсатты шек-теу грифі (белгісі) алынғаннан кейін

2) конфиденциалды сипаттағы мәліметтер бар электрондық тасымалдағыштар

Қажеттілігі өткенге дейін

Қажеттілігі өткенге дейін

1.4. Ұйымның қызметін құқықтық қамтамасыз ету және әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша іс жүргiзу

58 Жерге, ғимараттарға, мүлікке меншік құқығы тура-лы куәліктер

Тұрақты Тұрақты

59 Ұйым қызметінің мәселелері бойынша соттың қаулылары, шешімдері, ұйғарымдары, үкімдері

5 жыл СК 5 жыл СК

60 Заңгерлік қызметтерді көрсететін ұйымдардың ұйымға қызмет көрсетуі туралы шарттар (келісімдер мен келісімшарттар)

5 жыл* 5 жыл* *Қолданылу мерзімі өткеннен кейін

61 Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті органның ұйымға қатысты шектеулі ықпал ету ша-ралары мен санкцияларды қолдану мәселелері бой-ынша құжаттар (баяндау жазбалары, анықтамалар, жазысқан хаттар)

5 жыл 5 жыл

62 Қылмыстық және азаматтық істер бойынша түпнұсқаларын құқық қорғау органдары алған құжаттардың көшiрмелерi

Қажеттілігі өткенге дейін

Қажеттілігі өткенге дейін

63 Шарттардың заңгерлік сараптамасы бойынша құжаттар (қорытындылар, анықтамалар, жазысқан хаттар)

10 жыл* 10 жыл* *Шарт бойынша барлық міндеттемелер орындалған-нан кейін және оның қолданылу мерзімі өткеннен кейін

64 Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойын-ша құжаттар (хаттамалар, актілер, ұйғарымдар, жазысқан хаттар және басқа да құжаттар)

5 жыл 5 жыл

65 Ұйым және құқықтық жұмыстың жай-күйі туралы құжаттар (шолулар, анықтамалар, баяндау жазбалары, мәліметтер, жазысқан хаттар және басқа да құжаттар)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

66 Уәкілетті мемлекеттік органдардың құжаттың (істің) алынғанын растайтын актілері

5 жыл* 5 жыл* *Құжат, іс қайтарыл-ғаннан кейін немесе шот жабылғаннан кейін

67 Құқықтық мәселелері бойынша, оның ішінде заңна-маның нормаларын түсіндіру туралы жазысқан хаттар

3 жыл 3 жыл

68 Талап-арыздарды есепке алу журналдары 5 жыл* 5 жыл* *Талап-арыздар бой-ынша соттар соңғы шешім шығарғаннан кейін

1.5. Құжаттау, құжаттаманы басқару және құжаттардың мұрағаттық сақталуын ұйымдастыру69 Сақтау мерзімі көрсетілген құжаттар тізбелері Тұрақты Жаңасына

ауыстыр-ғанға дейiн

70 Істердің типтік және үлгілік номенклатуралары:1) ұйымның;

Тұрақты Тұрақты2) құрылымдық бөлімшелердің Жаңасына

ауыстыр-ғанға дейiн

Жаңасына ауыстыр-ғанға дейiн

71 Сараптама комиссиясы отырыстарының хаттамалары Тұрақты Тұрақты72 Ұйымның сараптама комиссиясы жөніндегі ережесі Тұрақты Тұрақты 73 Ұйымның ведомстволық (жеке) мұрағаты туралы ереже Тұрақты Тұрақты74 Ұйым мұрағатының мұрағат қорының ісі (тарихи

анықтамалар, іс қағаздарын жүргізуде аяқталған мұрағат қорларының парақтары, істерді мемлекеттік мұрағатқа тұрақты сақтауға қабылдау-тапсыру актілері, сақталуға жатпайтын құжаттарды жоюға бөлу туралы актілер, істер мен құжаттардың болуын және жай-күйін тексерулер актілері, істердің қалпына келтірілмейтін бүлінулері туралы актілер және мұрағат қорымен жұмысты көрсететін басқа да құжаттар)

Тұрақты* Тұрақты* *Ұйымды құқықтық мирасқорсыз тара-ту кезінде тұрақты мемлекеттік сақтауға беріледі

75 Ұйымның ведомстволық (жеке) мұрағатының төлқұжаты

Тұрақты* Тұрақты* *Құқықтық мирасқорсыз ұйымды тарату кезінде тұрақты мемлекеттік сақталуға беріледі

76 Ұйымның тарихы бойынша картотека Тұрақты* Тұрақты* *Құқықтық мирас-қорсыз ұйымды та-рату кезінде тұрақты мемлекеттік сақталуға беріледі

77 Жеке құрам бойынша картотека Тұрақты* Тұрақты* *Құқықтық мирас-қорсыз ұйымды та-рату кезінде тұрақ-ты мемлекеттік сақталуға беріледі

78 Істердің тізілімдемелері: 1) сақталу мерзімі тұрақты; Тұрақты * Тұрақты * *Құрылымдық бөлім-шелердің – жергілікті атқарушы органның, Қазақстан Республика-сының республика-лық мемлекеттік мұрағаты-ның сараптамалық-тексеру комиссиясы жиынтық істер тізім-демесінің жылдық бөлі-мін бекіткеннен кейін 3 жыл. *Бекітілмегендері – қажеттілігі өткенге дейін

2) жеке құрам бойынша; Тұрақты* Тұрақты* *Ұйым таратылғаннан кейін тұрақты мемле-кеттік сақтауға беріледі

3) сақталу мерзімі уақытша 3 жыл* 3 жыл* *Істер жойылғаннан кейін

79 Iс қағаздарын және мұрағат iсiн жүргiзудiң әдiстемелiк және ұйымдастыру мәселелерi бойынша жазысқан хаттар

3 жыл 3 жыл

80 Ұйымның ведомстволық (жеке) мұрағатынан құжаттарды беруге өтiнiмдер (тапсырыстар)

1 жыл 1 жыл

81 Жеке және заңды тұлғалардың сұратулары бойын-ша берілген мұрағаттық анықтамалар, мұрағаттық құжаттардың көшiрмелерi, мұрағаттық құжаттардан үзінді көшiрмелер, олардың құжаттары (өтiнiштер, сұратулар, анықтамалар, жазысқан хаттар)

5 жыл 5 жыл

82 Ұйымның ведомстволық (жеке) мұрағатынан құжаттарды уақытша пайдалануға беру актiлерi

3 жыл* 3 жыл* *Құжаттар ведомст-волық (жеке) мұрағатқа қайтарылғаннан кейін

83 Ұйым логотипінің бейнесі бар мөр-бланк өнімінің бүлінген, пайдаланылмаған даналарын жоюға беру туралы акт

3 жыл 3 жыл

84 Ұйым логотипінің бейнесі бар мөр, мөртабанды жоюға беру туралы акт

3 жыл 3 жыл

85 Тіркеу және бақылау кітаптары, карточкалары, жур-налдары (автоматтандырылған ақпараттық жүйедегі электрондық деректер):1) негізгі (бейіндік) қызмет бойынша ұйым басшысының бұйрықтарын, өкімдерін; Тұрақты Тұрақты

2) жеке құрам бойынша ұйым басшысының бұйрықтарын, өкімдерін;

75 жыл 75 жыл

3) ұйымдастыру-басқару және әкімшілік-шаруашылық мәселелер бойынша ұйым басшысының бұйрықтарын, өкімдерін;

5 жыл 5 жыл

4) келіп түсетін, жіберілетін және ішкі құжаттарды, оның ішінде электрондық почта бойынша, фельдъегерлік байланыспен почта жөнелтілімдерін;

5 жыл 5 жыл

5) құжаттардың орындалуын; 3 жыл 3 жыл6) жеделхаттарды, телефонхаттарды, факстерді, сөйлесулерге өтінімдерді;

3 жыл 3 жыл

7) аудиовизуалды құжаттарды 3 жыл 3 жыл86 Ұйымның ведомстволық (жеке) мұрағатына

құжаттардың келіп түсуi мен жіберілуін есепке алу журналдары

Тұрақты* Тұрақты* *Ұйым таратылғаннан кейін тұрақты мемле-кеттік сақтауға беріледі

87 Ұйым логотипінің бейнесі бар мөр, мөртабанды есеп-ке алу журналы

5 жыл 5 жыл

88 Қатаң есептіліктегі қызметтік бланкілерді есепке алу журналдары (кітаптары), ведомостері

5 жыл 5 жыл

89 Температура мен ылғалдылықты өлшеу құралдарының көрсеткіштерін тіркеу журналы

1 жыл 1 жыл

2. Болжау және жоспарлау90 Ұйымды дамытудың перспективалық жоспарлары,

оларды әзірлеу туралы құжаттар Тұрақты Қажеттілігі

өткенге дейін

91 Жылдық жоспарлардың, бизнес-жоспарлардың жо-балары

5 жыл 5 жыл

92 Ұйымның, оның филиалдарының, өкiлдiктерi мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмыс жоспарлары:1) жылдық; 5 жыл 5 жыл2) жартыжылдық; 5 жыл 5 жыл3) тоқсандық; 3 жыл 3 жыл4) айлық 1 жыл 1 жыл

93 Жоспарларды, бизнес-жоспарларды әзірлеу туралы құжаттар (графиктер, анықтамалар, мәліметтер, тал-даулар, кестелер, жұмыс дәптерлері)

5 жыл 5 жыл

94 Болжау және жоспарлау мәселелерi бойынша жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

3. Қаржыландыру95 Ұйымның атқарушы органының бюджеті, арнайы

және басқа қаражаты, оның филиалдары мен өкiлдiктерi бойынша сметалары:1) жылдық;

Тұрақты*

Тұрақты*

*Жасалу орны бойын-ша – тұрақты, басқа ұйымдарда - қажеттілігі өткенге дейін

2) тоқсандық 5 жыл* 5 жыл* * Жылдық болмаған жағдайда - тұрақты

96 Ұйымның, оның филиалдары мен өкiлдiктерiнiң шығындар сметасының орындалуын талдау

Тұрақты 10 жыл

97 Қаржыландыру мәселелерi бойынша жазысқан хаттар 5 жыл СТК 5 жыл 4. Есепке алу және есептілік

4.1. Жедел және статистикалық есеп және есептілік98 Ұйым қызметінің барлық негізгі (бейіндік) бағыттары

және түрлері бойынша статистикалық есептер, статистикалық мәліметтер мен кестелер, олардың құжаттары (ақпарат, баяндау жазбалары және басқа құжаттар):1) жиынтық жылдық және кезеңдiлiгi басым;

Тұрақты

Тұрақты2) жылдық және кезеңдiлiгi басым; Тұрақты Тұрақты 3) жартыжылдық; 5 жыл* 5 жыл* *Жылдық болмағанда

– тұрақты4) тоқсандық; 5 жыл* 5 жыл* * Жылдық, жарты-

жылдық болмағанда – тұрақты

5) айлық 1 жыл* 1 жыл* * Жылдық,жартыжыл-дық, тоқ-сандық бол-мағанда – тұрақты

99 Филиалдардың, өкiлдiктердiң, еншілес ұйымдардың есептері: 1) жиынтық жылдық;

Тұрақты

Тұрақты

2) жылдық; Тұрақты Тұрақты3) тоқсандық; 3 жыл 3 жыл4) айлық 1 жыл 1 жыл

100 Есептер бойынша қорытындылар:1) жылдық;

Тұрақты

10 жыл

2) тоқсандық 5 жыл* 5 жыл* *Жылдық болмағанда – тұрақты *Жылдық болмағанда –10 жыл

101 Есептердi беру туралы жазысқан хаттар 5 жыл 5 жыл 4.2. Есептілік, статистикалық есеп және статистикалық есептілік

102 Ұйымның жылдық шығыстар сметасы Тұрақты Тұрақты103 Ұйымның жылдық шығыстар сметаларының орында-

луы туралы есептер: 1) жасалу орны бойынша; Тұрақты Тұрақты2) филиалдар, өкілдіктер ұсынған 5 жыл -

104 Ұйымның шоғырландырылған және жекелеген қар-жылық есептіліктері мен олардың құжат тары (түсiн-дiрме жазбалар, қосымшалар, мамандан дырыл ған нысандар, аудиторлық қорытындылар): 1) жылдық; Тұрақты Тұрақты2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық 3 жыл 3 жыл

105 Осы ұйымның қызметінің барлық көмекші бағыттары мен түрлері бойынша статистикалық есептер және кестелер, олардың құжаттары (ақпараттар, ба-яндау жазбалары және оларға басқа құжаттар), құрылымдық бөлімшелердің есептері: 1) жиынтық жылдық және кезеңдiлiгi басым; 5 жыл -2) жылдық және кезеңдiлiгi басым; 5 жыл -3) жартыжылдық; 5 жыл -4) тоқсандық; 3 жыл -5) айлық 1 жыл -

106 Уәкілетті мемлекеттік органдарға есептер: 1) жылдық;

Тұрақты Тұрақты

2) тоқсандық; 5 жыл 5 жыл3) айлық; 5 жыл 5 жыл4) апта сайынғы; 5 жыл 5 жыл5) күн сайынғы 5 жыл 5 жыл

107 Салық органдарына есептер: 1) жылдық; Тұрақты -2) тоқсандық 5 жыл -

108 Жылдық қаржылық және өзге есептіліктерді әзірлеу мен талдау бойынша талдау кестелері

Тұрақты 5 жыл

109 Тапсыру актілері, бөлу, тарату баланстары, түсіндірме жазбалар, оларға қосымшалар

Тұрақты Тұрақты

110 Ұйымның басшылары мен қызметкерлерiнiң жеке шоттары (жалақы есептеу кiтаптары):1) қызметкерлердiң (оның ішінде штаттық сақтандыру агенттерінің); 75 жыл СТК 75 жыл СТК2) зейнетақыларды, арнайы мемлекеттiк және басқа жәрдемақыларды алушылардың

5 жыл* 5 жыл* *Жәрдемақылар мен зейнетақылар төлеу тоқтатылған-нан кейін

111 Қызметін шарттық талаптармен жүзеге асыратын сақтандыру агенттерiнiң жеке шоттары

75 жыл СТК 75 жыл СТК

112 Есеп айырысу (есеп айырысу-төлем) ведомостерi 5 жыл* - *Жеке шоттар болма-ған жағдайда - 75 жыл

113 Есепке алу тіркелімдері («Бас журнал» кітабы, ордерлерді есепке алу журналдары, кестелер)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

114 Ақша сомаларын және тауарлық-материалдық құндылықтарды алуға сенімхаттар (оның ішінде күші жойылғандар)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

115 Қорлардың, жалақы лимиттерiнің есебi және олар-дың бөлiнуiн бақылау туралы, жалақы бойынша артық шығыстар мен берешек жөніндегі есептеулер тура-лы, жалақыдан, әлеуметтiк сақтандыру қаражатынан ұстап қалу туралы, еңбек демалысына төлемдер және шығу жәрдемақысын төлеу туралы мәлiметтер

5 жыл 5 жыл

116 Жеке тұлғалардың тiзiмдерi және мiндеттi зейнетақы жарналарын аудару жөнiндегi төлем тапсырмалары

75 жыл 75 жыл

117 Қызметкерлердің тiзiмдерi және мiндеттi әлеуметтiк жарналарды аудару жөнiндегi төлем тапсырмалары

75 жыл 75 жыл

118 Шаруашылық операцияның жасалу фактiсiн тіркеген және бухгалтерлiк жазбалар үшiн негiз болған бастапқы құжаттар мен оларға қосымшалар

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

119 Кем шығулар, артық шығыстар, жымқырулар тура-лы құжаттар (анықтамалар, актiлер, мiндеттемелер, жазысқан хаттар)

5 жыл СТК 5 жыл СТК

120 Түгендеу туралы құжаттар (хаттамалар, тiзiмдемелер, актілер, түгендеу нөмірлрі):1) үйлердің, ғимараттардың; Тұрақты Тұрақты2) мүліктің және и тауарлық-материалдық құндылықтардың

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

121 Негiзгi қорларды қайта бағалау, негiзгi құрал-жабдықтардың тозуын анықтау, ұйым мүлкінің құнын бағалау туралы құжаттар (хаттамалар, актілер, есеп-теулер, ведомостер, қорытындылар)

5 жыл 5 жыл

122 Қаржылық-шаруашылық қызметке құжаттамалық ре-визиялар, бақылау-ревизия жұмысын, аудиторлық тексерулерді жүргізу, оның ішінде кассаны тексеру, салықтың дұрыс алынуы және басқа тексерулер тура-лы құжаттар (жоспарлар, есептер, хаттамалар, актілер, анықтамалар, баяндау жазбалары, жазысқан хаттар)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

123 Әлеуметтiк сақтандыру бойынша зейнетақыларды еңбекке қабiлетсiздiк парақтары бойынша жәрдемақы-ларды төлеу туралы құжаттар, орындау парақтары, жалақыдан әр түрлі ұстап қалулар бойынша жазысқан хаттар (сот шешімдері, есептер, қорытындылар)

5 жыл 5 жыл

124 Қызметкерлердің орындау парақтары (атқару құжаттары)

Қажеттілігі өткенге дейін*

- *Кемінде 5 жыл

125 Үйлердің, ғимараттардың және жабдықтардың төлқұжаттары

5 жыл* 5 жыл* *Мемлекеттің қорғауындағы архитектуралық ескерткіштер – үйлер мен ғимараттар-дың төлқұжаттары - тұрақты. Негiзгi құрал-жабдықтарды таратқаннан кейін

126 Шарттар, келiсiмдер 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың, келісімнің қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

127 Материалдық жауапты адамның толық материалдық жауапкершiлiгі туралы шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Материал-дық жау-апты адам жұмыстан босатылған-нан кейін

128 «Сақтандыру ұйымының сақтандыру қызметін жүзеге асыруына қойылатын талаптарды, оның ішінде сақтандыру нарығының қатысушыларымен өзара қарым-қатынастары жөніндегі талаптарды және сақтандыру агентінің делдалдық қызметті жүзеге асыруына өкілеттіктерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 наурыздағы № 25 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6164 тіркелген) қаулысына сәйкес жасалған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының тiзiлiмi

5 жыл* 5 жыл* *Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының тізіліміндегі соңғы сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

129 Материалдық жауапты адамдардың қол қою үлгілері Қажеттілігі өткенге дейін*

Қажеттілігі өткенге дейін*

*Кемінде 5 жыл

130 Оқу демалысына ақы төлеуге, салықтар бойын-ша жеңiлдiктер алуға бухгалтерияға ұсынылатын анықтамалар және басқалар

Қажеттілігі өткенге дейін*

Қажет-тілігі өткенге дейін*

*Кемінде 5 жыл.

131 Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен қаржылық және өзге есептілікті бекіту мен нақтылау туралы жазысқан хаттар

3 жыл 3 жыл

132 Баланстарды және есептерді бекіту мен нақтылау туралы жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

133 Есепке алу кітаптары, журналдары, карточкалары:1) негiзгi құрал-жабдықтарды (үйлерді, ғимараттарды), өзге мүлікті, міндеттемелерді; 5 жыл СТК* 5 жыл СТК*

*Негізгі қаражатты таратқаннан кейін

2) шарттарды, мүлікті қабылдау-тапсыру туралы актілерді;

Тұрақты Тұрақты

3) кіріс-шығыс кассалық құжаттарды (шоттарды, төлем тапсырмаларын);

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

4) шаруашылық мүлікті (материалдық құндылықтарды);

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

5) орындау парақтарын; 5 жыл 5 жыл6) қызметкерлердің кірістері мен табыс салығының сомаларын;

5 жыл 5 жыл

7) депонирленген жалақыны; 5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

8) сенімхаттарды 5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген жағдайда

1729 қазан2016 жыл

(Соңы 18-бетте)

(Жалғасы. Басы 16-бетте)

5. Еңбек қатынастары134 Бекiтiлген жылдық жалақы қоры Тұрақты 10 жыл 135 Жылдық есептер: еңбек, қызметкерлердiң саны,

олардың ауысуы бойыншаТұрақты 10 жыл

136 Еңбек ресурстарының болуын, қозғалысын, жинақталуын, пайдаланылуын есепке алу бойынша құжаттар (анықтамалар, ақпарлар, ведомостер)

5 жыл СТК 5 жыл

137 Сыйлықақы беру туралы құжаттар (анықтамалар, тiзiмдер, жазысқан хаттар)

5 жыл 5 жыл

138 Жалақының мөлшерлерін ретке келтіру және белгі­леу, сыйлықақы есептеу туралы жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

139 Еңбекке ақы төлеудiң әр түрлi нысандарын қолдану, лауазымдық еңбекақы белгiлеу, тариф желiсiн қолдану, жалақы қорын реттеу және жұмсау туралы жазысқан хаттар

3 жыл 3 жыл

6. Кадрлық қамтамасыз ету140 Аттестациялық, бiлiктiлiк, тарификациялық комиссиялар

отырыстарының хаттамалары, қаулылары (шешімдері), оларға құжаттар (есеп комиссиясының хаттамалары, жасырын дауыс беру бюллетеньдері)

15 жыл СТК*

15 жыл СТК* *Ауыр, зиян және қауіпті еңбек жағдай­лары бар кәсіпорын­дарда – 75 жыл СТК

141 Ұйымның (филиалдар мен өкiлдiктердiң) атқарушы орга­нының басшы қызметкерлері лауазымдарының тізбелері

Тұрақты ­

142 Аттестациялық,бiлiктiлiк, тарификациялық комиссиялар мүшелерінің тізімі

5 жыл 5 жыл

143 Қызметкерлердiң тiзiмi (штаттық­тiзiмдiк құрам) 75 жыл 75 жыл 144 Дербес ставкалар мен еңбекақылар алатын

адамдардың тiзiмдерi10 жыл* 10 жыл* *Жеке шоттар бол­

маған кезде ­ 50 жыл145 Жеке iстер (өтiнiштер, өмiрбаяндар, жарғылардан,

қаулылардан, бұйрықтардан, өкімдерден көшірмелер мен үзінді­көшірмелер, жеке құжаттардың көшірмелері, зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттардың көшірмелері, мінездемелер, түйіндемелер, қызметкер­лердi есепке алу парақтары, сауалнамалар, қызмет тізімдері, аттестациялық парақтар және басқа құжаттар)

75 жыл СТК

75 жыл СТК

146 Қоса қызмет атқаратындардың жеке iстері (адамдар­ды есепке алу, қабылдау, ауыстыру және жұмыстан шығару карточкалары): 1) Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңнамасына сәйкес қызметкерлер үшін қоса қызмет атқару зейнетақының мөлшеріне әсерін тигізеді;

75 жыл СТК

75 жыл СТК

2) негiзгi жұмыс орны бойынша толық лауазымды жалақысы (ставкасы) бар қызметкерлер

5 жыл 5 жыл

147 Қызметкерлердiң (оның ішінде уақытша қызметкерлердiң) жеке карточкалары

75 жыл СТК

75 жыл СТК

148 Жеке iстер құрамына кiрмеген құжаттар (анықтамалар, баянжазбалар, қызметтік жазбалар, бұйрықтардан үзінді­көшiрмелер, өтініштер мен басқа да құжаттар)

5 жыл 5 жыл

149 Жұмысқа қабылданбаған адамдардың құжаттары (сауал­намалар, өмiрбаяндар, кадрларды есепке алу парақтары, өтініштер, түйіндемелер мен басқа да құжаттар)

3 жыл* 3 жыл* *Жеке құжаттар алынғаннан кейін

150 Дербес ставкаларды, еңбекақыларды, үстемеақыларды белгілеу туралы құжаттар (ұсынымдар, қолдау хаттар, сауалнамалар, актілер)

15 жыл* 15 жыл* *Жалақы­ларды белгілеу мен өзгерту туралы бұйрықтар болмаған кезде ­ 50 жыл СТК (50 жыл)

151 Кадрлармен жұмыс жүргізу жай­күйі және тексеру тура­лы құжаттар (баяндамалар, ақпараттар, анықтамалар, мәліметтер)

Тұрақты Тұрақты

152 Оқу демалыстарына ақы төлеу құжаттары (өтініштер, шешімдер, анықтамалар, жазысқан хаттар)

Қажеттілігі өткенге дейін*

Қажеттілігі өткенге дейін*

*Кемінде 5 жыл

153 Кадрларды қабылдау, тексеру, бөлу, ауыстыру, есепке алу туралы жазысқан хаттар

5 жыл СТК

5 жыл СТК

154 Дербес ставкаларды, еңбекақыларды, үстемеақыларды белгілеу және төлеу туралы жазысқан хаттар

3 жыл 3 жыл

155 Түпнұсқалық жеке құжаттар (еңбек кiтапшалары, ат­тестаттар, жеке басын куәландыратын куәліктер, куәліктер, еңбек шарттары)

Талап етілгенге дейін*

Талап етілгенге дейін*

*Талап етілмегендер – кемінде 50 жыл (талап етілмеген еңбек кітапшалары ­ қызметкер көпші­лік мақұлдаған зей­неткерлік жасқа жет­кеннен кейін 10 жыл

156 Есепке алу кітаптары, журналдары, карточкалары:1) жеке істерді, жеке карточкаларды, еңбек шарттарын (келісімшарттарын) еңбек келісімдерін; 75 жыл 75 жыл

2) еңбек кітапшаларын және оларға жапсырмалар беруді (қозғалысын есепке алу);

75 жыл 75 жыл

3) еңбекақы, еңбек өтілі, жұмыс орны туралы анықтамалар беруді;

5 жыл 5 жыл

4) әскери есепке алынатын тұлғаларды; 3 жыл 3 жыл5) еңбек демалыстарын; 5 жыл 5 жыл6) іссапарға жіберілген қызметкерлерді; 5 жыл 5 жыл7) іссапар куәліктерін беруді 5 жыл 5 жыл

157 Еңбек демалысын беру кестелерi 1 жыл 1 жыл 158 Аттестация, біліктілік емтихандарын өткізудің жиынтық

ақпараты, мәліметтері, ведомостері 5 жыл 5 жыл

159 Еңбекке жарамсыздық парақтары 5 жыл 5 жыл7. Әкімшілік-шаруашылық мәселелері

7.1. Әкімшілік-шаруашылық қызметі бойынша жалпы мәселелер 160 Ұйымның Ішкі тәртіп (қызметтік тәртіп) қағидалары 1 жыл* ­ *Жаңасына

ауыстырғаннан кейiн161 Ішкі тәртіп қағидаларын бұзу туралы құжаттар (актілер, ба­

яндамалар, қызметтік жазбалар және жазысқан хаттар)1 жыл ­

162 Беру, жоғалтып алу туралы құжаттар (актілер, баян­дамалар және қызметтік жазбалар, өтінімдер, тізімдер жазысқан хаттар)

1 жыл ­

163 Қызметтік үй­жайларға жұмыс істемейтін уақытта және демалыс күндері кіру туралы құжаттар (өтінімдер, жазысқан хаттар)

1 жыл ­

164 Куәліктер, рұқсаттамалар, сәйкестендіру карталары бланкілеріне қабылдау актілері, куәліктерді, рұқсат­тамаларды, оларға түбіршектерді жоюға шығыс актілері

1 жыл ­

165 Қызметтік ғимаратқа және материалдық құндылықтарды шығаруға біржолғы рұқсаттамалар, рұқсаттамалардың түбіршектері

1 жыл ­

166 Жалдау ақысын төлеу мерзімі мен оның мөлшері тура­лы жазысқан хаттар

5 жыл ­

167 Куәліктер, рұқсаттамалар, сәйкестендіру карталарын тіркеу кітаптары (беруді есепке алу)

3 жыл ­

168 Қызметкерлердің келуін және кетуін (жергілікті іссапар­ларын) тіркеу кітаптары, журналдары, табельдері

1 жыл ­

7.2. Құрылыс169 Жаңадан басталатын құрылыстың титул тізімдері 5 жыл СК* 5 жыл СК* *Құрылыс

аяқталғаннан кейін170 Мердігерлік шарттары (келісімшарттары) 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу

мерзімі өткеннен кейін, құрылыс аяқталғаннан кейін

171 Инженерлік­техникалық қорғау құралдары бойынша шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

172 Мердігерлермен шарттар 5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

173 Ғимараттарды, үйлерді қабылдау­өткізу туралы шарт­тар

Тұрақты Тұрақты

174 Ғимараттар мен үйлердің құрылысына жеке жобалар және құрылыс пен қайта жаңартуға бекітілген жоба­сметалық құжаттама

Тұрақты Пайдалану аяқталғанға дейін

175 Ғимараттардың, үйлердің және жабдықтың паспорт­тары

10 жыл* 10 жыл* *Ғимараттар, үйлер жойылғаннан, жабдық есептен шығарылған­нан кейін, баланстан шығарылған­нан кейін

176 Орындалған жұмыстарды қабылдау актілері, орындалған жұмыстар, ұсынылған қызметтер анықтамалары және олар үшін шоттар

5 жыл* 5 жыл* * Құрылыс аяқталғаннан кейін

177 Құрылысқа арналған жер учаскелерін белгілеу туралы актілер, жер учаскелерінің жоспарлары, паспорттары және оларға құжаттар

Тұрақты Тұрақты

178 Салынған объектілерді пайдалануға қабылдау туралы құжаттар (актілер, шешімдер, анықтамалар)

Тұрақты Пайдалану аяқталғанға дейін

179 Күрделі салымдарды қаржыландыру құжаттары (күрделі салымдардың лимиттері, өтпелі құрылыстар бойын­ша күрделі салымдардың және құрылыс­жинақтау жұмыстарының нақтыланған көлемдері, құрылыстың жиынтық сметалық есептердің көшірмелері)

5 жыл* 5 жыл* *Құрылыс аяқталғаннан кейін

180 Жобалар бойынша мемлекеттік ведомстводан тыс сараптаманың қорытындысы (техникалық­экономикалық негіздеме)

5 жыл* 5 жыл* *Құрылыс аяқталғаннан кейін

7.3. Материалдық-техникалық қамтамасыз ету181 Қоймадағы қорлардың нормативтері 3 жыл* 3 жыл* *Жаңасына

ауыстырғаннан кейiн182 Шикізат, материалдар мен дайын өнімдердің келіп түсуі,

жұмсалуы, қалдығы туралы мәлімдемелер, мәліметтер 3 жыл 3 жыл

183 Келіп түсетін тауарлар мен материалдардың сапасы туралы актілер, қорытындылар

5 жыл 5 жыл

184 Қоймаға келіп түскен тауарлар мен материалдарды қабылдау актілері

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген кезде

185 Материалдар мен жабдық қажеттілігі туралы құжаттар (жеке шоттар, жиынтық ведомостер, кестелер, есептер, өтінімдер, жазысқан хаттар)

2 жыл 2 жыл

186 Тауарларды (жұмыстар мен қызметтерді) сатып алу үшін нарықты маркетингілік зерттеулердің құжаттары (прайс­парақтары, газеттік шолулар және өзгелер)

2 жыл 2 жыл

187 Нормативтен тыс және пайдалануда болмаған тауар­материалдық құндылықтарды және жабдықты сату туралы құжаттар (ведомостер, мәліметтер, жазысқан хаттар, анықтамалар)

5 жыл 5 жыл

188 Қойма үй­жайларын ұйымдастыру және жабдықтау бой­ынша құжаттар (баянжазбалар, жазысқан хаттар)

3 жыл 3 жыл

189 Жүктерді әкелу туралы құжаттар (хабарламалар, жазысқан хаттар және басқа да құжаттар)

1 жыл 1 жыл

190 Тауарларды қоймаларға әкелу туралы құжаттар (гра­фиктер, жазысқан хаттар және басқа да құжаттар)

1 жыл 1 жыл

191 Қоймадағы тауарлар мен материалдардың қозғалысы мен қалдықтары туралы құжаттар (мәліметтер, актілер, анықтамалар)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген кезде

192 Қоймадан тауарларды жіберу туралы құжаттар (мәліметтер, актілер, анықтамалар)

5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген кезде

193 Тауарлардың, материалдардың, жабдықтың жетіспеушілігі және жұмсап қою туралы құжаттар (актілер, мәліметтер, анықтамалар, жазысқан хаттар)

5 жыл 5 жыл

194 Баспа өнімдерін дайындау туралы құжаттар (өтінімдер, есепке алу кітаптары, жазысқан хаттар)

3 жыл 3 жыл

195 Қатаң есептіліктегі бланкілерді дайындау құжаттары (тапсырыстар, жазысқан хаттар)

5 жыл 5 жыл

196 Материалдық­техникалық қамтамасыз ету мәселелері бойынша жазысқан хаттар

3 жыл 3 жыл

197 Қоймадан тауарлар мен материалдарды шығаруға рұқсаттамалар

3 жыл 3 жыл

7.4. Ғимараттар мен үй-жайларды пайдалану198 Ғимараттарды, үй­жайларды, жер учаскелерін

пайдалануға қабылдау­өткізу актілері Тұрақты Тұрақты

199 Ғимараттарды, үй­жайларды жалға қабылдау­өткізу құжаттары және олар бойынша есептеулер (шарттар, келісімдер, актілер)

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

200 Ұйымдар орналасқан ғимараттарды, үй­жайларды пай­далану туралы құжаттар (жазысқан хаттар, баянамалар, шолулар, анықтамалар)

3 жыл 3 жыл

201 Ғимараттарды, үй­жайларды сақтандыру туралы құжаттар (келісімдер, жазысқан хаттар)

3 жыл 3 жыл

202 Ғимараттардың, үй­жайлардың, аулалар мен іргелес аумақтардың техникалық, санитарлық жай­күйі туралы құжаттар (актілер, жазысқан хаттар)

3 жыл 3 жыл

203 Ғимараттарға, үй­жайларға коммуналдық қызмет көрсету туралы жазысқан хаттар

1 жыл 1 жыл

7.5. Көлік қызметі204 Тасымалдау және автокөлікті пайдалануды

ұйымдастыру туралы құжаттар (шолулар, анықтамалар, баянжазбалар, мәліметтер)

5 жыл 5 жыл

205 Автокөліктің болуы, жөндеуі, жай­күйі және пайдалануы туралы, сондай­ақ автокөлікке қажеттілікті айқындау туралы құжаттар (өтінімдер, актілер, мәліметтер, жазысқан құжаттар және басқа да құжаттар)

3 жыл* 3 жыл* *Көлік құралдары есептен шығарылған­нан кейін

206 Ұйымдар мен лауазымды тұлғаларға автокөлікті бөлу және бекіту туралы жазысқан хаттар

1 жыл 1 жыл

207 Жол парағы 5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия) жүргізілген кезде

8. Сақтандыру нарығы

208 Инвестициялар портфелінің құрылымы 10 жыл ­ 209 Актуарлық есептеулер туралы мәліметтер Тұрақты ­210 Аванстық есептер 5 жыл* 5 жыл* *Тексеру (ревизия)

жүргізілген кезде211 Банк шоттарынан үзінді­көшірмелер 5 жыл 5 жыл 212 Сақтанушылар алмаған жеке сақтандыру шоттарынан

үзiндi­көшiрмелер3 жыл 3 жыл

213 Жеке сақтандыру шоттары бойынша сақтанушылардың растау анықтамалары

5 жыл 5 жыл

214 Жеке сақтандыру шотының жай­күйі туралы ақпаратты алуға берiлген өтiнiштер

5 жыл 5 жыл

215 Жеке сақтандыру шоттары бойынша дерекқоры Тұрақты Тұрақты 216 Пруденциялық нормативтердi есептеуге арналған

қосымша мәлiметтер, пруденциялық нормативтердiң есептеулері

5 жыл 5 жыл

217 Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары, сондай­ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының деректерін өзгертуге ықпал ететін құжаттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

218 Ұйымның сатып алу сомасы шегiнде сақтанушыларға қарыздар беруі туралы шарттар

5 жыл* 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

219 Ұйымның филиалдары мен өкiлдiктерін құруға және таратуға құжаттар (бұйрықтар, шешімдер, экономикалық негiздемелер, сенімхаттар)

Тұрақты Тұрақты

220 Автоматтандырылған электрондық құжат айналымы жүйесi туралы құжаттар (техникалық тапсырмалар, актiлер, есептер, сипаттамалар)

Тұрақты Тұрақты

221 Солармен (солар арқылы) қайта сақтандыру шарт­тары жасалған қайта сақтандыру ұйымдарының және Қазақстан Республикасының бейрезиденттерi сақтандыру брокерлерiнiң тиiстi рейтингiсінiң болуын растайтын құжаттар

5 жыл ­

222 Сақтандыру сыйлықақыларының түсуін растайтын бастапқы құжаттар және оларға қосымшалар

5 жыл* 5 жыл *Тексеру (ревизия) жүргізілген кезде

223 Сақтандыру және басқа рұқсат етiлген қызметтi жүзеге асыруға лицензия алу үшiн лицензиарға берілген құжаттар (қаржылық құжаттар, сақтандыру қағидалары, iшкi аудит (бақылау) туралы ереже, есеп саясаты, экономикалық негiздеме)

Тұрақты ­

224 Ұйымның басшы қызметкерлері лауазымдарына кан­дидатураларды келiсу үшiн қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкiлеттi органға ұсынылған құжаттар (өтiнiштер, сау­алнамалар, жеке құжаттардың көшiрмелерi, бұйрықтар, хаттамадан үзiндi көшiрме)

Тұрақты Тұрақты

225 Қате есептелген сақтандыру сыйлықақыларын қайтару жөнiндегi құжаттар (өтiнiштер, хаттар, анықтамалар)

5 жыл 5 жыл

226 Төленген сақтандыру сыйлықақыларын аудару, қайтару жөнiндегi құжаттар (өтiнiштер)

5 жыл* 5 жыл* *Аудару жүзеге асырылғаннан кейін

227 Сақтандыру төлемдері жөнiндегi құжаттар (сақтандыру жағдайының басталғанын, келтiрiлген зиян мөлшерiн және сақтандыру төлемiн алу құқығын, сақтандыру төлемiнен бас тартуды растайтын құжаттар)

5 жыл* 5 жыл* *Төлем жасалғаннан немесе бас тар­ту туралы шешім шығарылған­нан кейін

228 Сақтандыру агенттерiнiң қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган бекіткен ең төменгі оқу бағдарламасы бойынша емтихандар тапсырғанын растайтын құжаттар көшірмелері

5 жыл 5 жыл

229 Ұйымды қайта ұйымдастыруға және таратуға (филиал­дар мен өкiлдiктерді таратуға) құжаттар (қолдау хаттар, шешімдер, болжамдар, iс­шаралар тiзбесi)

Тұрақты Тұрақты

230 Сақтанушымен, пайда алушымен қарым­қатынас тоқтатылған күннен бастап қаржы мониторингін жүзеге асыруға байланысты құжаттар:1) жеке басын куәландыратын құжаттың деректері, салық төлеушінің тіркеу нөмірі (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі (сақтанушыға, пайда алушыға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес салық төлеушінің тіркеу нөмірі (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда), тұрғылықты жерінің мекен­жайы

5 жыл

5 жыл

2) құрылтай құжаттарының деректері, салық төлеушінің тіркеу нөмірі (бар болса), бизнес­сәйкестендіру нөмірі (сақтанушыға, пайда алушыға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес салық төлеушінің тіркеу нөмірі (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда), сондай­ақ орналасқан жерінің мекен­жайы

5 жыл 5 жыл

231 Ұйымның, оның филиалдары мен өкiлдiктерiнiң негізгі қызметі бойынша жазысқан хаттар

5 жыл СТК

5 жыл СТК

232 Сақтанушылармен және сақтандыру төлемдерiн алушы­лармен жазысқан хаттар

5 жыл 5 жыл

233 Жеке сақтандыру шоттарын тіркеу кітабы Тұрақты Тұрақты 234 Сенімхаттарды тіркеу журналы 5 жыл 5 жыл * *Тексеру (ревизия)

жүргізілген кезде235 Жеке сақтандыру шоттарының журналы 5 жыл 5 жыл 236 Сақтандыру жағдайларын тіркеу журналы 5 жыл 5 жыл237 Шетелге шығатындардың сақтандыру полистерін тіркеу

журналы5 жыл 5 жыл

238 Ерікті жеке сақтандыруды жүргізу бойынша шарттарды тіркеу журналы

5 жыл 5 жыл

239 Жинақтаушы (өзге ұзақмерзімді) сақтандыруды тіркеу журналы

5 жыл 5 жыл

240 Ерікті мүліктік сақтандыруды тіркеу журналы 5 жыл 5 жыл 241 Қайта сақтандыру шарттарын тіркеу журналы 5 жыл 5 жыл 242 Ұйымдардың бірлескен қызметі туралы шарттарды

тіркеу журналы 5 жыл 5 жыл

243 Сақтандыру брокерлерімен шарттарды тіркеу журналы 5 жыл 5 жыл 244 Сақтандыру агенттерінің және олардың есептерінің тізілімі 5 жыл 5 жыл 245 Сақтанушыларға хабарламалар жіберу тізілімі 3 жыл 3 жыл

Қысқартулар тiзiмi:«Қажеттілігі өткенге дейін» белгісі құжаттаманың практикалық мәні ғана бар екендігін білдіреді. Олардың сақтау

мерзімін ұйымның өзі анықтайды, бірақ бір жылдан кем болмауы қажет.«СТК» белгісі – сараптама­тексеру комиссиясы мұндай құжаттар бөлiгiнің ғылыми­тарихи маңызы бар болуын

және мемлекеттiк мұрағаттарға тапсырылуын немесе жинақтау көздері болып табылмайтын ұйымдарда сақталуын бiлдiредi. Соңғы жағдайда істер номенклатурасында «СТК» белгісінің орнына «СК» ­ сараптама комиссиясы де­ген белгі қолданылады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы № 171 қаулысына 3-қосымша

Сақтандыру брокерлерінің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарының тізбесі және оларды сақтау мерзімі

Тар­мақ­тың нө­мірі

Құжаттың түрі (оның ішінде электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған электрондық құжаттар)

Сақтандыру брокерінің атқарушы органында құжаттарды сақтау

мерзімі

Ескерту

1 2 3 41. Басқару жүйесін ұйымдастыру

1.1 Басқару қызметі1 Сақтандыру брокерінің басшысы отырыстарының хаттама­

лары, стенограммалары (аудиобейне жазбалары), оларға құжаттар (анықтамалар, қорытындылар, баяндамалар, ақпараттар, баянжазбалар, ақпарлар, үзінді­көшірмелер және басқа құжаттар)

Тұрақты

2 Сақтандыру брокері әзірлеген қағидалар, ережелер, нұсқаулықтар, әдістемелік нұсқаулар, ұсынымдар

Тұрақты

3 Сақтандыру брокері басшысының бұйрықтары, өкiмдерi (анықтамалар, ақпарлар, ақпараттар, баянжазбалар және басқа құжаттар): 1) негізгі қызмет бойынша (нормативтік құқықтық бұйрықтарды қоспағанда);

Тұрақты*

*Мәлімет үшін жіберілген – қажеттілігі өткенге дейін

2) жеке құрамы бойынша (қызметкерлердің еңбек қызметін растайтын), аттестациялау, біліктілікті арттыру, атақтар (шендер) беру, ауыр, зиян (аса зиян) және қауіпті (аса қауіпті) еңбек жағдайындағы қызметкерлердің тектерін өзгерту, көтермелеу, наградтау, еңбекке ақы төлеу, сыйлық беру, жәрдемақы, демалыстары, ауыр, зиян (аса зиян) және қауіпті (аса қауіпті) еңбек жағдайындағы қызметкерлердің жыл сайынғы еңбек демалыстары, әлеуметтік демалыстар, ұзақ шетел іссапарлары, іссапарлары бойынша;

75 жыл СТК

3) ұйымдық­өкімшілік және әкімшілік­шаруашылық мәселелер бойынша;

5 жыл

4) қысқамерзімді республика ішілік және шетел іссапарлар бойынша

5 жыл СТК

4 Қағидаларды, ережелерді, нұсқаулықтарды, әдiстемелiк нұсқауларды, ұсынымдарды және сапа менеджменті стан­дарттарын қолдану жөнінде жазысқан хаттар

5 жыл СТК

5 Мемлекеттік органдармен, жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен сақтандыру брокері қызметінің негізгі бағыт­тары (салалық, профильдік) бойынша жазысқан хаттар

Тұрақты

6 Басқа ұйымдармен сақтандыру брокері қызметінің негізгі бағыттары (салалық, профильдік) бойынша жазысқан хаттар

5 жыл СТК

1.2 Бақылау7 Уәкiлеттi мемлекеттiк органдар, аудиторлық ұйымдар

сақтандыру брокерінің қызметiне жүргiзетiн ревизиялар және тексерулер құжаттары (баяндамалар, баянжаз­балар, анықтамалар, актiлер, қорытындылар, есептер, қарсылықтар, жазысқан хаттар)

Тұрақты

8 Жүргiзiлген ревизияларды (тексерулерді) есепке алу және жүргiзiлген ревизиялардың (тексерулердің) нәтижелері бойынша қабылданған шешiмдердің орындауын бақылау журналдары

5 жыл

9 Тексерулер, ревизиялар нәтижелерi бойынша ұсыныстарды орындау туралы құжаттар (баянжазбалар, есептер, анықтамалар, жазысқан хаттар)

5 жыл СТК

10 Жеке және заңды тұлғалардың өтініштері, оларды орындау бойынша құжаттар (анықтамалар, мәліметтер, жазысқан хаттар және басқа құжаттар): 1) шығармашылық сипаттағы ұсыныстар, елеулі кемшiлiктер, сыбайлас жемқорлық және теріс пайдалану фактiлерi туралы мәліметтер қамтылған; Тұрақты

2) жеке сипаттағы; 5 жыл СТК* *Бірнеше рет өтініш жасалған жағдайда – соңғы қаралғаннан кейін 5 жыл

3) шұғыл сипаттағы 5 жыл11 Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау бойын­

ша жұмыстың жай­күйі туралы құжаттар (баянжазбалар, анықтамалар, ақпарлар, мәліметтер, шолулар, талдау анықтамалар, жазысқан хаттар)

Тұрақты

12 Жеке тұлғаларды, заңды тұлғалардың өкілдерін қабылдауды есепке алу, жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін тіркеу және орындалуын бақылау кітаптары, журналдары, карточкалары (дерекқор)

5 жыл

1.3 Басқарудың ұйымдастыру негiздерi13 Сақтандыру брокерінің құрылтай құжаттары (құрылтай шар­

ты, жарғы, оларға толықтырулар мен өзгерістер, ережелер, тіркеу куәліктері және басқа құжаттар)

Тұрақты

14 Сақтандыру брокеріне берілген лицензия Лицензиядан айырылғанға дейін*

*Айырылған жағдайда қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын рет­теу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға беріледі

15 Ережелердiң, жарғылардың жобалары, оларды әзірлеу бой­ынша құжаттар (анықтамалар, баянжазбалар, ұсыныстар)

3 жыл* *Бекiтiлгеннен кейін

16 Сақтандыру брокерінің штаттық кестелерi, штаттық кесте­лерге өзгерiстер

Тұрақты

17 Лауазымдық нұсқаулықтар 3 жыл* *Жаңасына ауыс­тырғаннан кейiн

18 Қабылдау­өткізу актілері, мыналар ауысқан кезде жасала­тын оларға қосымшалар: 1) ұйымның басшысы; Тұрақты2) лауазымдық, жауапты және материалдық жауапты адамдар

5 жыл* *Материалдық жауапты адам жұмыстан шыға­рылғаннан кейін

19 Есепке алу кітаптары, журналдары:1) конфиденциалды сипаттағы мәлiметтердi құрайтын құжаттардың даналарын (көшірмелерін); 3 жыл*

*Кіруге шектеу таңбасы (белгісі) алынғаннан кейін

2) конфиденциалды сипаттағы мәлiметтердi құрайтын электрондық тасымалдағыштарды

Қажеттілігі өткенге дейін

1.4 Басқаруды құқықтық қамтамасыз ету және әкімшілік құқық бұзушылық істері бойынша іс жүргізу20 Жерге, ғимаратқа, мүлікке меншік құқығы туралы куәліктер Тұрақты21 Сақтандыру брокерінің қызметі мәселелері бойынша

соттардың қаулылары, шешімдері, ұйғарымдары, үкімдері 5 жыл СК

22 Уәкілетті мемлекеттік органдардың құжаттың (істің) алыну­ын растайтын актілері

5 жыл* *Құжатты, істі қайтарғаннан немесе шот жабылғаннан кейін

23 Заңды қызметтерді көрсететін ұйымдардың сақтандыру брокеріне қызмет көрсету туралы шарттар (келісімдер және келісімшарттар)

5 жыл* *Шарттың, келісім­нің, келісімшарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін

24 Шарттардың құқықтық сараптамасы бойынша құжатта (қорытындылар, анықтамалар, жазысқан хаттар)

10 жыл* *Шарт бойын­ша барлық мін­деттемелер орын­далғаннан және оның қолданылу мерзімі өткеннен кейін

25 Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның сақтандыру брокеріне қатысты шектеулі ықпал ету шаралары мен санк­циялар қолдану мәселелері бойынша құжаттар (баянжазба­лар, анықтамалар, жазысқан хаттар)

5 жыл

26 Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша құжаттар (хаттамалар, актілер, ұйғарымдар, жазысқан хаттар және басқалары)

5 жыл

27 Қылмыстық және азаматтық істер бойынша құқық қорғау органдары түпнұсқаларын алған құжаттардың көшірмелері

Қажеттілігі өткенге дейін

28 Талап­арыздарды есепке алу журналдары 5 жыл* *Талап­арыздар бойынша сот­тар соңғы шешім шығарғаннан кейін

1.5 Құжаттау, құжаттаманы басқару және құжаттардың мұрағаттық сақталуын ұйымдастыру 29 Сақтау мерзімі көрсетілген құжаттар тізбелері Тұрақты30 Сақтандыру брокерінің типті және үлгі істері номенклатуралары Тұрақты31 Сараптама комиссиясы отырыстарының хаттамалары және

оның құжаттары Тұрақты

32 Сақтандыру брокерінің сараптама комиссиясы туралы ереже Тұрақты 33 Сақтандыру брокерінің ведомстволық (жеке) мұрағаты

туралы ереже Тұрақты

34 Сақтандыру брокерінің ведомстволық (жеке) мұрағатының мұрағаттық қорының ісі (тарихи анықтамалар, іс жүргізуінде аяқталған мұрағаттық қор парақтары, мемлекеттік мұрағат­қа істерді тұрақты сақталуға қабылдау­өткізу актілері, сақталуға жатпайтын құжаттарды жоюға шығару туралы актілер, істер мен құжаттардың болуы мен жай­күйі туралы актілер, істердің түзелмейтін бүлінуі туралы актілер және мұрағаттық қормен жұмысты көрсететін басқа құжаттар)

Тұрақты* *Тұрақты мемлекеттік сақтауға ұйым құқықтық мирасқорсыз таратылған кезде беріледі

35 Сақтандыру брокерінің ведомстволық (жеке) мұрағатының паспорты

Тұрақты* *Тұрақты мемле­кеттік сақтауға ұйым құқықтық мирасқорсыз тара­тылған кезде беріледі

36 Сақтандыру брокерінің тарихы бойынша картотека Тұрақты* *Тұрақты мемле­кеттік сақтауға ұйым құқықтық мирасқорсыз таратылған кезде беріледі

37 Жеке құрам бойынша картотека Тұрақты* *Тұрақты мемле­кеттік сақтауға ұйым құқықтық мирасқорсыз таратылған кезде беріледі

38 Істер тізімдемесі*: 1) тұрақты сақтаудағы (бекітілген); Тұрақты* *Бекітілмеген – қа­жеттілігі өткенге дейін

2) жеке құрам бойынша; Тұрақты3) уақытша сақтау мерзімдегі 3 жыл* *Істер жойылғаннан

кейін39 Мыналарды тіркеу және бақылау кітаптары, карточкалары,

журналдары (автоматтандырылған ақпараттық жүйедегі электрондық деректер):1) сақтандыру брокері басшысының негізгі (профильдік) қызмет бойынша бұйрықтарын, өкімдерін; Тұрақты2) сақтандыру брокері басшысының жеке құрам бойынша бұйрықтарын, өкімдерін;

75 жыл

3) сақтандыру брокері басшысының ұйымдық­өкімдік және әкімшілік­шаруашылық мәселелері бойынша бұйрықтарын, өкімдерін;

5 жыл

4) кіріс, шығыс және ішкі құжаттарын, оның ішінде электрон­дық почта бойынша, фельдъегерлік байланыспен почта жөнелтімдері;

5 жыл

5) құжаттарды орындау; 3 жыл6) жеделхаттарды, телефонограммаларды, факстерді, сөйлесуге өтінімдерді;

3 жыл

7) аудиобейне құжаттарды 3 жыл40 Іс жүргізу мен мұрағаттық істі жүргізудің әдістемелік және

ұйымдастыру мәселелері жазысқан хаттар 3 жыл

41 Сақтандыру брокерінің ведомстволық (жеке) мұрағатынан құжаттарды беруге өтінімдер (тапсырыстар)

1 жыл

42 Жеке және заңды тұлғалардың сұратулары бойынша берілген мұрағаттық анықтамалар, мұрағаттық құжаттар­дың көшірмелері, мұрағаттық құжаттардың көшірмелері, құжаттар (өтініштер, сұратулар, анықтамалар, оларға жазысқан хаттар)

5 жыл

43 Сақтандыру брокерінің ведомстволық (жеке) мұрағатынан уақытша пайдалануға құжаттарды беру актілері

3 жыл* *Құжаттар ведомстволық (жеке) мұрағатқа қайтарылғаннан кейін

44 Сақтандыру брокерінің ведомстволық (жеке) мұрағатынан құжаттардың келіп түсуін және шығаруын есепке алу кітабы

Тұрақты* *Тұрақты мемле­кеттік сақтауға ұйым құқықтық мирасқорсыз таратылған кезде беріледі

45 Температура мен ылғалдылықты өлшеу құралдарының көрсеткіштерін тіркеу журналы

1 жыл

2. Болжам жасау және жоспарлау46 Сақтандыру брокері дамуының перспективалы жоспарлары,

оларды әзірлеу бойынша құжаттар Тұрақты

47 Сақтандыру брокерінің жедел жұмыс жоспарлары:1) жартыжылдық;

5 жыл

2) тоқсандық; 5 жыл3) айлық 6 ай

48 Бизнес­жоспарлар және олардың экономикалық негiздемелерi Тұрақты 49 Болжау және жоспарлау мәселелерi бойынша жазысқан хаттар 5 жыл СТК

3. Қаржыландыру50 Сақтандыру брокерінің атқарушы органының бюджеті, ар­

найы және басқа қаражаты бойынша сметалары: 1) жылдық; Тұрақты

2) тоқсандық 5 жыл* *Жылдық болмаған жағдайда ­ тұрақты

51 Қаржыландыру мәселелерi бойынша жазысқан хаттар 5 жыл СТК 52 Сақтандыру брокерінің шығындар сметасының орындалу­

ын талдауТұрақты

4. Есепке алу және есептілік4.1. Жедел және статистикалық есепке алу мен есептілік

53 Статистистикалық есептер, статистикалық мәлімттер және негізгі (бейінді) барлық бағыттар және сақтандыру брокерінің қызметін қызметтері бойынша кестелер (ақпараттар, баян жазбалар және басқа құжаттар) олардың:1) жиынтық жылдық және кезеңдiлiгi басым;

Тұрақты2) жылдық және кезеңдiлiгi басым; Тұрақты3) жартыжылдық 5 жыл* *Жылдық

болмаған жағдайда ­ тұрақты

4) тоқсандық; 5 жыл* *Жылдық болмаған жағдайда ­ тұрақты

5) айлық 1 жыл* *Жылдық, жартыжылдық, тоқсандық болмаған жағдайда, ­ тұрақты

54 Есептер бойынша қорытындылар: 1) жылдық; Тұрақты2) тоқсандық 5 жыл* *Жылдық

болмаған жағдайда ­ тұрақты

55 Есептердi беру туралы жазысқан хаттар 5 жыл 4.2 Бухгалтерлік есеп және есептілік

56 Ұйым шығындарының жылдық сметасы Тұрақты57 Ұйым шығындарының жылдық сметасының орындалуы тура­

лы есеп: 1) жасау орны бойынша; Тұрақты2) филиалдар, өкілдіктер ұсынған 5 жыл

58 Сақтандыру брокерінің қаржылық есептiлік және оның құжаттары (түсiндiрме жазба, қосымшалар, арнайы нысан­дар, аудиторлық қорытындылар): 1) жылдық; Тұрақты2) тоқсандық 5 жыл

59 Уәкілетті мемлекеттік органдарға есептер: 1) жылдық; Тұрақты2) тоқсандық 5 жыл

60 Салықтар және бюджетке басқа міндетті төлемдерді есептеу және төлеу бойынша есептер: 1) жылдық; Тұрақты2) тоқсандық; 5 жыл3) айлық 3 жыл

61 Жылдық қаржылық есептілікті әзірлеу және талдау бойынша талдау кестелерi

Тұрақты

62 Беру актілері, бөлу, тарату баланстары мен қосымшалар, оларға түсiндiрме жазбалар

Тұрақты

63 Сақтандыру брокерінің басшылары мен қызметкерлерiнiң, жеке есепшоттары (еңбекақы есептеу кiтабы):1) қызметкерлер;

75 жыл СТК2) зейнетақыларды, арнайы мемлекеттiк және басқа жәрдемақыларды алушылар

5 жыл* *Жәрдемақы және зейнет­ақы төлемдері тоқтағаннан кейін

64 Есеп айырысу (есеп айырысу­төлем) ведомостерi 5 жыл* *Жеке шот­тар болмаған жағдайда ­ 75 жыл

65 Жеке тұлғалар тiзiмi және мiндеттi зейнетақы жарналарын аудару жөнiндегi төлем тапсырмалары

75 жыл

66 Қызметкерлер тiзiмдерi және мiндеттi әлеуметтiк жарналарды аудару жөнiндегi төлем тапсырмалары

75 жыл

67 Қорлардың есебi жөнiндегi, еңбекақы және олардың бөлiнуiн бақылау лимиттерi, қайта шығыстар бойынша есеп айырысу және еңбекақы бойынша берешектер туралы, еңбекақыдан, әлеуметтiк сақтандыру қаражатынан ұсталымдар жөнiнде, еңбек демалысы және демалыс жәрдемақысын төлеу тура­лы мәлiметтер

5 жыл

68 Үйлердiң, ғимараттардың және жабдықтардың төлқұжаттары 5 жыл* *Мемлекет кү­зетіндегі үй­дің және ғимарат­тың, сәулет ескерткіштері­нің төлқұжаты ­ тұрақты.*Негізгі құрал­дарды (актив­тер) тарат­қаннан кейін

69 Әлеуметтік сақтандыру бойынша еңбекке қабілетсіздігі парағы бойынша, зейнетақы, жәрдемақы, орындау парақтары, жалақыдан түрлі ұстап қалулар бойынша жазысқан хаттар (сот шешімдері, есептер, қорытынды)

5 жыл

70 Шаруашылық операцияның жасалу фактiсiн белгiлейтiн және бухгалтерлiк жазбалар үшiн негiз болып табылатын бастапқы құжаттар мен оларға қосымшалар

5 жыл* *Тексеру (ре­визиялар) жүргізу талап­тары кезінде

71 Түгендеу туралы құжаттар (хаттамалар, тізімдеме, актілер, түгендеу нөмірі): 1) үйлер, ғимараттар; 10 жыл2) мүліктер және тауар­ материалдық құндылықтар 5 жыл* *Тексеру (ре­

визиялар) жүргізу талап­тары кезінде

72 Кемшіліктер, жұмсап қоюлар, ұрлықтар жөнiндегi құжаттар (анықтамалар, актiлер, мiндеттемелер, жазысқан хаттар)

5 жыл СТК

73 Құжаттамалық ревизия және бақылау­ревизия жұмыстарын жүргiзу туралы құжаттар (жоспарлар, есептер, жазысқан хат­тар) Сақтандыру брокерінің қаржы­шаруашылық қызметiне құжаттамалық ревизия жасау актiлерi және оларға қоса берiжылiн құжаттар

5 жыл* *Тексеру (ре­визиялар) жүргізу талап­тары кезінде

74 Шарт, келісім 5 жыл* *Осы Тізбенің тармақта­рында көрсе­тілмеген.Шарттың,

келісімнің қолданыс мерзімі аяқтал­ғаннан кейін

75 Материалдық жауапты тұлғаның толық материалдық жауапкершiлiк туралы шарттары

5 жыл* *Материалды­жауапты адам жұмыстан шығарыл­ғаннан кейін

76 Ақша сомасын және тауар­материалдық құндылықтарды алуға берiлген сенiмхаттар (оның iшiнде күшi жойылған сенiмхаттар)

5 жыл

77 Ақша сомасын және тауар­материалдық құндылықтарды алуға берiлген сенiмхаттар (оның iшiнде күшi жойылғандар)

5 жыл* *Тексеру (ре­визиялар) жүргізу талап­тары кезінде

78 Есептік тіркелімдер («Басты журнал» кітаптары, ордерлерді есепке алу журналдары, кестелер)

5 жыл* *Тексеру (ре­визиялар) жүргізу талап­тары кезінде

79 Қаржы нарығын және қаржы ұйымын реттеу, бақылау және қадағалау бойынша уәкілетті органмен қаржы және өзге есептілікті бекіту және нақтылау туралы жазысқан хаттар

3 жыл

80 Баланстар мен есептерді бекіту және нақтылау жазысқан хаттар 5 жыл 81 Қол қою үлгiлерi (материалдық жауапты адамдардың) Қажеттілігі өткенге дейін* *Кемінде 5 жыл82 Қызметкрелердің орындау парақтары (орындау құжаттары) Қажеттілігі өткенге дейін* *Кемінде 5 жыл83 Оқу демалысына ақы төлеуге, салықтар бойынша

жеңiлдiктер, алуға бухгалтерияға ұсынылатын анықтамалар және басқалары

Қажеттілігі өткенге дейін* *Кемінде 5 жыл

84 Кітаптар, журналдар, есепке алу карточкалары: 1) негізгі қаражат (үйлер, ғимараттар), өзге мүлік, міндеттемелер;

5 жыл СТК

2) шарттар, мүлікті қабылдау­өткізу актілері; Тұрақты3) кіріс­шығыс касса құжаттары (шоттар, төлем тапсырмалары); 5 жыл4) шаруашылық мүлік (материалды құндылықтар); 5 жыл5) орындау парақтары; 5 жыл6) қызметкерлерінің кіріс сомалары және табыс салығы; 5 жыл7) депонирленген жалақы; 5 жыл8) сенімхаттар 5 жыл

85 Кітаптар, журналдар, есепке алу карточкалары: 1) негізгі қаражат (үйлер, ғимараттар), өзге мүлік, міндеттемелер; 5 жыл СТК 2) шарттар, мүлікті қабылдау­өткізу актілері; Тұрақты3) кіріс­шығыс касса құжаттары (шоттар, төлем тапсырмалары); 5 жыл4) шаруашылық мүлік (материалды құндылықтар); 5 жыл5) орындау парақтары; 5 жыл6) қызметкерлерінің кіріс сомалары және табыс салығы; 5 жыл7) депонирленген жалақы; 5 жыл8) сенімхаттар 5 жыл

5. Еңбек қатынастары86 Жылдық есептер: еңбек, қызметкерлердiң саны, олардың

ауысуы бойыншаТұрақты

87 Бекiтiлген жылдық жалақы қоры Тұрақты 88 Еңбек ресурстарының болуын қозғалысын, жиынтығын, пай­

даланылуын есепке алу бойынша құжаттар (анықтамалар, ақпарлар, ведомостер)

5 жыл СТК

89 Сыйлықақы беру туралы құжаттар (анықтамалар, тiзiмдер, жазысқан хаттар)

5 жыл

90 Жалақы төлеу, сыйлықақы есептеу мөлшерiн ретке келтiру және белгiлеу туралы жазысқан хаттар

5 жыл

91 Еңбекақы төлеудiң әр түрлi нысанын қолдану, лауазымдық еңбекақы белгiлеу, тариф желiсiн қолдану, жалақы қорын реттеу және жұмсау туралы жазысқан хаттар

3 жыл

6. Кадрлармен жұмыс жүргiзу92 Аттестациялық,бiлiктiлiк, тарификациялық комиссиялар

отырыстарының хаттамалары, қаулылары (шешімдері), оларға құжаттар (есеп комиссиясының хаттамалары, жасы­рын дауыс беру бюллетеньдері)

15 жыл СТК* *Ауыр,зиян және қауіпті еңбек жағдайлары бар кәсіпорын­дарда – 75 жыл СТК

93 Сақтандыру брокері лауазымдарының тізбелері Тұрақты94 Қызметкерлердiң тiзiмi (штаттық­тiзiмдiк құрам) 75 жыл95 Дербес ставкалар мен еңбекақылар алатын адамдардың

тiзiмдерi10 жыл* *Жеке шоттар

болмаған кез­де ­ 50 жыл

96 Аттестациялық,бiлiктiлiк, тарификациялық комиссиялар мүшелерінің тізімі

5 жыл

97 Аттестация, біліктілік емтихандарын өткізудің жиынтық ақпараты, мәліметтері, ведомостері

5 жыл

98 Түпнұсқалық жеке құжаттар (еңбек кiтапшалары, аттестат­тар, жеке басын куәландыратын куәліктер, куәліктер, еңбек шарттары)

Талап етілгенге дейін* *Талап етілме­гендер – кемінде 50 жыл (талап етілмеген еңбек кітапшалары ­ қызметкер көпшілік мақұл­даған зейнет­керлік жасқа жеткеннен кейін 10 жыл

99 Кадрлармен жұмыс жүргізу жай­күйі және тексеру туралы құжаттар (баяндамалар, ақпараттар, анықтамалар, мәліметтер)

Тұрақты

100 Дербес ставкаларды, еңбекақыларды, үстемеақыларды белгілеу туралы құжаттар (ұсынымдар, қолдау хаттар, сауал­намалар, актілер)

15 жыл* *Жалақыларды белгілеу мен өзгерту тура­лы бұйрықтар болмаған кезде ­ 50 жыл СТК (50 жыл)

101 Оқу демалыстарына ақы төлеу құжаттары (өтініштер, шешімдер, анықтамалар, жазысқан хаттар)

Қажеттілігі өткенге дейін* *Кемінде 5 жыл

102 Жеке iстер құрамына кiрмеген құжаттар (анықтамалар, баянжазбалар, қызметтік жазбалар, бұйрықтардан үзінді­көшiрмелер, өтініштер мен басқа да құжаттар)

5 жыл

103 Жұмысқа қабылданбаған адамдардың құжаттары (сауал­намалар, өмiрбаяндар, кадрларды есепке алу парақтары, өтініштер, түйіндемелер мен басқа да құжаттар)

3 жыл* *Жеке құжат­тар алын­ғаннан кейін

104 Жеке iстер (өтiнiштер, өмiрбаяндар, жарғылардан, қаулылардан, бұйрықтардан, өкімдерден көшірмелер мен үзінді­көшірмелер, жеке құжаттардың көшірмелері, зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттардың көшірмелері, мінездемелер, түйіндемелер, қызметкерлердi есепке алу парақтары, сауалнамалар, қызмет тізімдері, аттестациялық парақтар және басқа құжаттар)

75 жыл СТК

105 Қоса қызмет атқаратындардың жеке iстері (адамдарды есеп­ке алу, қабылдау, ауыстыру және жұмыстан шығару карточ­калары):1) Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздан­дыру туралы заңнамасына сәйкес қызметкерлер үшін қоса қызмет атқару зейнетақының мөлшеріне әсерін тигізеді;

75 жыл СТК 5 жыл

2) негiзгi жұмыс орны бойынша толық лауазымды жалақысы (ставкасы) бар қызметкерлер

106 Қызметкерлердiң (оның ішінде уақытша қызметкерлердiң) жеке карточкалары

75 жыл СТК

107 Дербес ставкаларды, еңбекақыларды, үстемеақыларды белгілеу және төлеу туралы жазысқан хаттар

3 жыл

108 Кадрларды қабылдау, тексеру, бөлу, ауыстыру, есепке алу туралы жазысқан хаттар

5 жыл СТК

109 Еңбек демалысын беру кестелерi 1 жыл110 Еңбекке жарамсыздық парақтары 5 жыл 111 Есепке алу кітаптары, журналдары, карточкалары:

1) жеке істерді, жеке карточкаларды, еңбек шарттарын (келісімшарттарын) еңбек келісімдерін; 75 жыл2) еңбек кітапшаларын және оларға жапсырмалар беруді (қозғалысын есепке алу);

75 жыл

3) еңбекақы, еңбек өтілі, жұмыс орны туралы анықтамалар беруді; 5 жыл4) әскери есепке алынатын тұлғаларды; 3 жыл5) еңбек демалыстарын; 5 жыл6) іссапарға жіберілген қызметкерлерді; 75 жыл7) іссапар куәліктерін беруді 5 жыл

7. Әкімшілік-шаруашылық мәселелері112 Сақтандыру брокерінің Ішкі тәртіп (қызметтік тәртіп)

қағидалары 1 жыл* *Жаңасына

ауыстырғаннан кейiн

113 Ішкі тәртіп қағидаларын бұзу туралы құжаттар (актілер, баян­дамалар, қызметтік жазбалар және жазысқан хаттар)

1 жыл

114 беру, жоғалтып алу туралы құжаттар (актілер, баяндамалар және қызметтік жазбалар, өтінімдер, тізімдер жазысқан хаттар)

1 жыл

115 Қызметтік үй­жайларға жұмыс істемейтін уақытта және дема­лыс күндері кіру туралы құжаттар (өтінімдер, жазысқан хаттар)

1 жыл

116 Куәліктер, рұқсаттамалар, сәйкестендіру карта­лары бланкілеріне қабылдау актілері, куәліктерді, рұқсаттамаларды, оларға түбіршектерді жоюға шығыс актілері

1 жыл

117 Қызметтік ғимаратқа және материалдық құндылықтарды шыға­руға біржолғы рұқсаттамалар, рұқсаттамалардың түбіртектері

1 жыл

118 Жалдау ақысын төлеу мерзімі мен оның мөлшері туралы жазысқан хаттар

5 жыл

119 Куәліктер, рұқсаттамалар, сәйкестендіру карталарын тіркеу кітаптары (беруді есепке алу)

3 жыл

120 Қызметкерлердің келуін және кетуін (жергілікті іссапарларын) тіркеу кітаптары, журналдары, табельдері

1 жыл

8. Сақтандыру нарығы121 Сақтандыру және басқа рұқсат етiлген қызметтi жүзеге асыру

құқығына лицензия алу үшiн лицензиарға берілген құжаттар (қаржы құжаттары, сақтандыру ережелері, iшкi аудит (бақылау) туралы ереже, есеп саясаты, экономикалық негiздеме)

Тұрақты

122 Сақтандыру брокерінің басшы қызметкерлері лауазымдарына кандидатураларды келiсу үшiн уәкiжылтi органға ұсынылған құжаттар (өтiнiштер, сауалнамалар, жеке құжаттардың көшiрмелерi, бұйрықтар, хаттаманың үзiндi көшiрмесi)

Тұрақты

123 Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарымен жасалған делдалдық қызмет көрсету шарттары

5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқтал­ғаннан кейін

124 Делдалдық қызмет көрсету шарттары бойынша деректер базасы Тұрақты125 Делдалдық қызмет көрсету шарттарын тіркеу кітабы 5 жыл* *Шарттың

қолданылу мерзімі аяқтал­ғаннан кейін

126 Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарымен жасалған шарттарды тіркеу журналдары

5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқтал­ғаннан кейін

Қысқартулардың тізімі:«Қажеттілігі өткенге дейін» белгісі құжаттаманың практикалық мәні ғана бар екендігін білдіреді. Олардың сақтау

мерзімін ұйымның өзі анықтайды, бірақ бір жылдан кем болмауы қажет.«СТК» белгісі– сараптамалық­тексеру комиссиясы, мұндай құжаттардың бір бөлігі ғылыми­тарихи мәні бар

екенін білдіреді және мемлекеттік мұрағаттарға береді немесе жинақтау көзі болып табылатын ұйымдарда сақталады. Соңғы жағдайда іс қағаздар номенклатураларда «СТК» белгісінің орнына «СК» – сараптамалық ко­миссия белгісі қолданылады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы № 171 қаулысына 4-қосымша

Актуарийлердің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарының тізбесі және оларды сақтау мерзімі Тармақ­

тың нөмірі

Құжаттар түрі (оның ішінде электрондық құжаттар, электрондық цифрлық қолтаңбамен

куәландырылған)

Құжаттарды сақтау мерзімі

Ескерту

1 2 3 41 Қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензиялар Айырылғанға

дейін**Айырылған жағдайда қаржы нары­ғын және қаржы ұйымдарын рет­теу, бақылау мен қадағалау жөнін­дегі уәкілетті органға беріледі

2 Актуарлық есептер туралы мәліметтер Тұрақты 3 Жеке кәсіпкер ретіндегі актуарийдің құжаттары

(актуарлық қорытындылар, сақтандыру резервтерін қалыптастыру әдістері және көздері бойынша ұсынымдар)

Тұрақты

4 Сақтандыру резервтерi бойынша есептер:1) жылдық; Тұрақты

2) жартыжылдық; 5 жыл3) тоқсан сайынғы; 5 жыл4) ай сайынғы 5 жыл

5 Iрi мәмiлелер бойынша есептер:1) жылдық;

5 жыл

2) ай сайынғы 5 жыл6 Шығындылық бойынша есептер:

1) жылдық; 5 жыл

2) ай сайынғы 5 жыл7 Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарымен

жасалған актуарлық есеп айырысуларды жүргізу шарттары

5 жыл* * Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

18 29 қазан2016 жыл

(Соңы. Басы 16-17-беттерде)

(Жалғасы бар)

8 Актуарийлерге жалақыны есептеу бойынша және міндетті зейнетақы жарналарын және әлеуметтік есептеулерді аудару бойынша құжаттар

75 жыл

9 Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарымен жасалған шарттарды тіркеу журналдары

5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы № 171 қаулысына 5-қосымша

Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру агенттерінің міндетті түрде сақталуға жататын құжаттарының тізбесі және оларды сақтау мерзімі

Тармақ-тың

нөмірі

Құжаттар түрі (оның ішінде электрондық құжаттар, электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған)

Құжаттар-ды сақтау

мерзімі

Ескерту

1 2 3 41 Қызметтi шарт талаптары бойынша жүзеге асыратын

сақтандыру агенттерiнiң жеке шоттары75 жыл

2 Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сақтандыру агентінің құжаттары (тапсырма шарттары, сақтандыру бойынша кеңес беру қызметтерін көрсету құжаттары және басқа құжаттар)

Тұрақты

3 Сақтандыру сыйлықақыларының түскенiн растайтын бастапқы құжаттар

Тұрақты

4 Жеке тұлға-сақтандыру агентінің не заңды тұлғалар-сақтандыру агенттерi қызметкерлерінiң қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі уәкіжылті орган бекіткен ең төменгі оқыту бағдарламасы бойынша ем-тихандар тапсырғанын растайтын құжаттар көшірмелері

5 жыл

5 Міндетті зейнетақы жарналарын және әлеуметтік есептеулерді тізімдеу бойынша құжаттар

75 жыл

6 Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарымен жасалған делдалдық қызмет көрсету шарттары

5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

7 Сақтандыру шарттары, сақтандыру шартының деректерін өзгертуге ықпал ететін құжаттар

5 жыл* *Шарттың қолданылу мер-зімі аяқталғаннан кейін

8 Сақтандыру шарттары бойынша деректер базасы Тұрақты 9 Делдалдық қызмет көрсету шарттары бойынша деректер

базасыТұрақты

10 Қатаң есептегi бланкiлердi сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына қабылдау-өткiзу актiлерi

Тұрақты

11 Делдалдық қызмет көрсету шарттарын тіркеу кітабы 5 жыл* *Шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін

12 Қатаң есептегi бланкiлердi есепке алу журналдары (кiтаптары), ведомостерi

5 жыл

13 Есепшоттарды, кассалық ордерлердi, сенiмхаттарды, төлем тапсырмаларын тiркеу журналдары, кiтаптары

5 жыл* *Тексеру (ревизиялар) жүргізу талаптары кезінде

Қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 7 қазанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14309 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 8 тамыз №180 Алматы қаласы

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «1993 жылғы үлгідегі ме-талл ақшаны (теңгені) ақша айналымынан алу ережесін бекіту туралы»

2001 жылғы 6 тамыздағы № 301 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2006 жылғы 25 шілдедегі №70 қаулысының және «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының кейбір қаулыларына толықтырулар және өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы

Ұлттық Банкі Басқармасының 2011 жылғы 29 сәуірдегі № 38 қаулысы 2-тармағының күші жойылды деп тану туралы

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, «1993 жылғы үлгідегі металл ақшаны (теңгені) ақша айналымынан алу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 6 тамыздағы № 301 қаулысының күші жойылды деп танылуына байланысты, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:

1. Мыналардың:1) «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «1993 жылғы үлгідегі металл ақшаны (теңгені)

ақша айналымынан алу ережесін бекіту туралы» 2001 жылғы 6 тамыздағы № 301 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2006 жылғы 25 шілдедегі № 70 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4345 тіркелген, 2006 жылғы 1 қыркүйекте «Заң газеті» газетінде № 158 (964) жарияланған);

2) «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының кейбір қаулыларына толықтырулар және өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2011 жылғы 29 сәуірдегі № 38 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №7008 тіркелген, 2011 жылы Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағында № 6 жарияланған) 2-тармағының күші жойылды деп танылсын.

2. Қолма-қол ақшамен жұмыс жүргізу басқармасы (Әбішева Т.Т.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы қаулының көшірмесін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне және «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберсін;

2) осы қаулыны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастырсын;3) осы қаулыны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне және

филиалдарына жіберсін.3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы

(Терентьев А.Л.) осы қаулы ресми жарияланғанынан кейін оны бір апталық мерзімде мерзімді баспасөз басылым-дарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

5. Осы қаулы1 қабылданған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ_________________________________

1 «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының «1993 жылғы үлгідегі металл ақшаны (теңгені) ақша айна-лымынан алу ережесін бекіту туралы» 2001 жылғы 6 тамыздағы № 301 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу ту-ралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2006 жылғы 25 шілдедегі № 70 қаулысының және «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының кейбір қаулыларына толықтырулар және өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2011 жылғы 29 сәуірдегі № 38 қаулысы 2-тармағының күші жойылды деп тану туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 8 тамыз №181 Алматы қаласы

«Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының айналыстағы ақша белгілерін ауыстыру туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы

29 қыркүйектегі № 377 қаулысының күші жойылды деп тану туралы«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының

Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:1. «Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының айналыстағы ақша белгілерін ауыстыру туралы» Қазақстан

Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 29 қыркүйектегі № 377 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 1659 тіркелген, 2001 жылғы 2 қарашада «Егемен Қазақстан» газетінде № 255 (23603) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

2. Қолма-қол ақшамен жұмыс жүргізу басқармасы (Әбішева Т.Т.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы қаулының көшірмесін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне және «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберсін;

2) осы қаулыны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің интернет-ресурсына орналастырсын;3) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне және

филиалдарына жіберсін.3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы

(Терентьев А.Л.) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны бір апта мерзімде мерзімді баспасөз басылымда-рында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

5. Осы қаулы1 қабылданған күнінен бастап қолданысқа енеді.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВДұрыс:Бас маман-ҚРҰБ Басқармасының хатшысы А. Дупленко1 «Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының айналыстағы ақша белгілерін ауыстыру туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 29 қыркүйектегі № 377 қаулысының күші жойылды деп тану туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 8 тамыз № 188 Алматы қаласы

Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы

Екінші деңгейдегі банктердің қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында және «Мемлекеттік статистика туралы» 2010 жылғы 19 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:

1. «Екiншi деңгейдегi банктердің пруденциялық нормативтердің орындалуы туралы есептілігінің тізбесін, ны-сандарын, мерзімдерін және оларды табыс ету қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 8 мамырдағы № 75 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11162 тіркелген, 2015 жылғы 2 маусымда «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

2-тармақтың 2)-тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:«2) ай сайын осы қаулының 1-тармағының 20-1) тармақшасында көзделген есептілікті – есепті күннен кейінгі

айдың оныншы жұмыс күнінен кешіктірмей;»;20-1-қосымша осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.2. «Пруденциялық нормативтердің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен белгілі бір күнге банк

капиталының мөлшері лимиттерінің нормативтік мәндерін және есептеу әдістемесін және Банктің ашық валюталық позициясын есептеу қағидаларын және лимиттерін белгілеу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 147 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13919 тіркелген, 2016 жылғы 26 шілдеде «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Пруденциялық нормативтердің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен белгілі бір күнге банк капиталының мөлшері лимиттерінің нормативтік мәндерінде және есептеу әдістемесінде:

70-тармақта:бірінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:«70. Өтімділікті өтеу коэффициенті сапасы жоғары өтімді активтердің өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу

күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде банктің операциялары бойынша ақша қаражаттың нетто әкетілуіне қатысты есептеу күніндегі жағдай бойынша қатынасы ретінде есептеледі.»;

екінші бөліктің бесінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:«банктің меншігінде болады, оның ішінде банктің бағалы қағаздарды репо, своп операциялары шеңберінде,

оларды қайтару міндеттемелерін орындау мерзімі басталғанға дейін тартылатын қаражат бойынша қамтамасыз етумен сату, беру құқықтарына шектеулер болмаған жағдайда қайтарымды негізде жасалатын операциялар (кері репо, своп операциялары және басқа да операциялар) шеңберінде алынған не орналастырылған қаражат және туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жөніндегі міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету ретінде алынған бағалы қағаздар. Банк бағалы қағаздарды орналастырылған қаражат, кері репо операциялары немесе туынды қаржы құралдарымен мәмілелер бойынша қамтамасыз етуге басқа қарсы агентке берген жағдайда, бағалы қағаздар бастапқы меншік иесі өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде оларды қайтаруы мүмкін болмаған кезде сапасы жоғары өтімді активтердің есебіне енгізіледі.»;

71-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«71. Сапасы жоғары өтімді активтер бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтердің Норматив-

терге 12-қосымшаға сәйкес Банктің сапасы жоғары өтімді активтерінің кестесінде белгіленген коэффициенттерге көбейтілген және екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтердің Нормативтерге 12-қосымшаға сәйкес Банктің сапасы жоғары өтімді активтерінің кестесінде белгіленген коэффициенттерге көбейтілген сомасы ретінде есептеледі. Бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер әділ (нарықтық) құны бойынша сапасы жоғары өтімді активтердің есебіне қабылданады.»;

73-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«73. Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтер деп Нормативтердің 70-тармағында белгіленген талаптарға

сай келетін және:1) егер Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарына қойылатын талаптар Нормативтерге 4-қосымшаға

сәйкес Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесiне сәйкес 20 (жиырма) пайыз кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін жағдайда, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарына қойылатын талаптар, оның ішінде Қазақстан Республикасының жергілікті билік ор-гандары шығарған бағалы қағаздар;

2) шет мемлекеттердің орталық үкіметтеріне, шет мемлекеттердің орталық банктеріне, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдарына, халықаралық қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар, оның ішінде шет мемлекеттердің орталық үкіметтері, шет мемлекеттердің орталық банктері, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдары, халықаралық қаржы ұйымдары кепілдік берген, Нормативтерге 7-қосымшаға сәйкес Халықаралық қор биржалары болып танылатын сауда-саттықты ұйымдастырушылардың ресми тiзiмiнде көрсетілген халықаралық қор биржаларында еркін айналыстағы және мынадай талаптардың әрқайсысына сай келетін бағалы қағаздар:

Нормативтерге 4-қосымшаға сәйкес, Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесiне сәйкес 20 (жиырма) пайыз кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін активтердің екінші тобына жатады;

соңғы 10 (он) жылда кез келген күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде нарықтық құны 10 (он) және одан көп пайызға төмендеумен көрінген құнсыздану фактілері толығымен жоқ;

қаржы ұйымдарының немесе олармен үлестес ұйымдардың міндеттемелері болып табылмайды;3) қаржы ұйымдары немесе олармен үлестес ұйымдар эмитенттері болып табылмайтын бағалы қағаздар

түрінде қойылатын талаптар;4) банктің немесе онымен үлестес ұйымдардың міндеттемесі болып табылмайтын туынды қаржы құралдарын

және реттелген борышты қоспағанда, ипотекалық бағалы қағаздар түрінде қойылатын талаптар.Нормативтердің осы тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген талаптар мынадай талаптардың

әрқайсысына сай келеді:Standard & Poor’s рейтингілік агенттiгiнiң «AA-» төмен емес ұзақмерзімді кредиттік рейтингiлері немесе басқа

рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi не Standard & Poor’s агенттiгiнiң тиісті қысқамерзімді рейтингi немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар;

Нормативтерге 6-қосымшаға сәйкес, Халықаралық қор биржаларымен болып танылатын cауда-саттықты ұйымдастырушылардың тiзiмiнде көрсетілген халықаралық қор биржаларында еркін айналыста;

соңғы 10 (он) жылда кез келген күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде нарықтық құны 10 (он) және одан көп пайызға төмендеумен көрінген құнсыздану фактілері толығымен жоқ.

Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтердің үлесі сапасы жоғары өтімді активтердің 40 (қырық) пайы-зынан аспайды. Егер екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтердің үлесі сапасы жоғары өтімді активтердің 40 (қырық) пайызынан асатын болса, онда екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтер сапасы жоғары өтімді активтердің 40 (қырық) пайызынан аспайтын мөлшердегі сапасы жоғары өтімді активтердің құрамына енгізіледі.

Егер сапасы жоғары өтімді активтердің есебіне енгізілген активтер Нормативтердің 72 және (немесе) 73-тармақтарында белгіленген талаптарға сай келмейтін болғанда көрсетілген активтер көрсетілген талаптарға сәйкессіздік туындаған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күннен аспайтын мерзім ішінде сапасы жоғары өтімді активтердің есебіне енгізіле береді.

Сапасы жоғары өтімді активтердің құрамына Нормативтердің 70-тармағында көзделген талаптарды қанағаттандырған жағдайда пайда немесе шығын арқылы әділ құны бойынша есептелетін бағалы қағаздар және сатуға арналған бағалы қағаздар енгізіледі.

Бұл ретте сапасы жоғары өтімді активтердің құрамына Қазақстан Республикасының Үкіметі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздарын қоспағанда, өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар портфеліндегі бағалы қағаздар енгізілмейді.»;

75, 76 және 77-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын: «75. Ақшаның әкетілуі банктің мынадай міндеттемелері бойынша Нормативтерге 13-қосымшаға сәйкес Банктің

ақша әкетілуі мен келуінің кестесінде белгіленген әкетілу коэффициенттері қолданыла отырып, өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішіндегі ақшаның әкетілу сомасы ретінде есептеледі:

өтеу мерзімі 1 (бір) айдан аспайтын немесе өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде жеке тұлғалардың депозиттері бойынша ақшаның әкетілуі, сондай-ақ, талап еткенге дейінгі салымдар бойынша;

банк активтерімен қамтамасыз етілмеген, белгіленген орындалу мерзімі жоқ не толық орындалу мерзімі 1 (бір) айдан аспайтын немесе өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде заңды тұлғалар, шағын кәсіпкерлік субъектілері алдындағы міндеттемелер бойынша ақша әкетілуі (басқа кредиторлық берешекті қоспағанда, депозиттер, кредиттер, бағалы қағаздар бойынша), оның ішінде заңды тұлғалар, шағын кәсіпкерлік субъектілердің бастамасы бойынша;

банк активтерімен қамтамасыз етілмеген, белгіленген орындалу мерзімі жоқ не толық орындалу мерзімі 1 (бір) айдан аспайтын немесе өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде заңды тұлғалар алдындағы міндеттемелер бойынша ақша әкетілуі (басқа кредиторлық берешекті қоспағанда, депозиттер, кредит-тер, бағалы қағаздар, қарыз операциялары бойынша);

егер міндеттемелер өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде көзделетін болса толық орындалу мерзімі өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде не олар толық орындалу мерзіміне байланыссыз шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақша әкетілуі.

Ақшаның әкетілуін есептеу мақсатында жеке тұлғалардың депозиттері тұрақты және тұрақтылығы төмен бо-лып жіктеледі.

Тұрақты депозиттер «Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабында белгіленген мөлшерде жеке тұлғалардың кепілдік берілетін депозиттерді қамтиды.

Тұрақтылығы төмен депозиттер «Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 18-ба-бында белгіленген мөлшерден асатын сомада кепілдікті болып табылатын не кепілдікті болып табылмайтын жеке тұлғалардың депозиттерді қамтиды.

Жеке тұлғалардың депозиттерін жіктеу кезінде өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімімен депозиттер, әрбір клиентке ұлттық және шетел валютасындағы депозиттер бойынша жеке бөлігінде есептеледі.

Ақша әкетілуін есептеу мақсатында жеке тұлғалардың барлық депозиттерін банк тұрақтылығы төмен деп жіктей алады.

Заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің қамтамасыз етілмеген міндеттемелерін және клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдарды қамтиды.

Егер клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салым шар-тында кем дегенде күнтізбелік 30 (отыз) күн бұрын шарттың бұзылуы туралы алдын ала хабардар ету талабы көзделетін болса, не осы талап болмаған жағдайда шартты бұзу салым мөлшерінің 2 (екі) пайызынан асатын мөлшерде айыппұл төлеуге әкеп соқтыратын болса, клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар ақша әкетілуінің есебіне енгізіледі.

Клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар бойынша міндеттемелер клиенттің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткілікті шоттағы ақшаның ең аз қалдығына тең мөлшерде айқындалады. Клиенттің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткілікті шоттағы ақшаның ең аз қалдығын айқындау әдістемесін банк дербес анықтайды.

Заңды тұлғалардың алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша, сондай-ақ бағалы қағаздар қарызының шарттары бойынша ақшаның әкетілуі бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген банктің міндеттемелерін, Нормативтерге 4-қосымшаға сәйкес Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесiне сәйкес 20 (жиырма) пайыздан аспай-тын кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарының және халықаралық қаржы ұйымдарының алдындағы міндеттемелерді және қамтамасыз етілуі және бірінші немесе екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді актив болып табылмайтын өзге де міндеттемелерді қамтиды.

Шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілуі Нормативтерге 13-қосымшаға сәйкес Банктің ақша әкетілуі мен келуінің кестесінде көзделген шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша әкетілу сомасын қамтиды. Шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша қосымша ақшаның әкетілуі мыналарды қамтиды:

шарт талаптарына сәйкес банктің ағымдағы рейтингісінен 1 (бір), 2 (екі) не 3 (үш) сатыға дейін банктің ұзақмерзімді немесе қысқамерзімді кредиттік рейтингі төмендеуі қосымша қамтамасыз ету үшін өтімділікті тарту, ақша төлемі, шарт бойынша міндеттемелерді мерзімінен бұрын орындау түрінде қосымша қажеттілікке әкеп соғатын болса, шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік толық көлемде;

нарықтық құны өзгерген кезде ақша аударымы болжанатын туынды қаржы құралдары мен өзге де операциялар бойынша позицияларды нарықтық бағалаудың өзгеруіне байланысты өтімділіктегі қосымша қажеттілік. Ақшаның әкетілу есебінде алдыңғы 12 (он екі) айдағы көрсетілген кезеңде ақшаның келуін шегергендегі ақшаның әкетілуіне тең ең көп 30 (отыз) күндік ақшаның нетто әкетілуі есептеледі;

бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді актив болып табылмайтын, Нормативтерге 12-қосымшаға сәйкес Банктің сапасы жоғары өтімді активтерінің кестесінде белгіленген есептеу коэффициенті қолданыла отыра және алынған қамтамасыз ету шегеріле отырып есептелген актив құнынан 20 (жиырма) пайыз мөлшерінде банк ұсынған қамтамасыз етуді не туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша ұсынылуға жата-тын қамтамасыз етуді бағалаудың (әлеуетті құнының) өзгеруіне байланысты өтімділіктегі қосымша қажеттілік. Егер қамтамасыз ету бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді актив болып табылса, өтімділіктегі қосымша қажеттілік талап етілмейді;

клиенттің туынды қаржы құралдарымен мәмілелер бойынша банкке ұсынылған қамтамасыз ету бөлігін дереу қайтаруды талап ету құқығымен байланысты, ұсынылған қамтамасыз ету көлемінің қажетті көлемнен толық асып кету көлемінде асуымен негізделген ақшаның әкетілуі;

банктің қамтамасыз етуді ұсынуы көзделетін операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік және егер қамтамасыз ету ұсынылмаған жағдайда шарттың талаптарына сәйкес қарсы агенттің қамтамасыз етуді та-лап ету құқығы;

қамтамасыз етуді банкпен келісусіз сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын активтерге ауыстыру көзделетін операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік;

банк шығарған, активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген және өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар (оның ішінде ипотекалық бағалы қағаздар бойынша) бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі;

банктің еншілес арнайы ұйымдары шығарған, күнтізбелік өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі (ұстаушының толық немесе ішінара мөлшерде мерзімінен бұрын сатып алуға талап қою құқығы көзделетін туынды қаржы құралдарын есептегенде).

Банктің еншілес арнайы ұйымдары деп банктің кепілдігімен бағалы қағаздарды шығару және орнала-стыру мақсатында құрылған Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-еншілес арнайы ұйымдар және секьюритилендіру мәмілелері үшін құрылған арнайы қаржы компаниялары түсінілген жөн.

Қосымша ақшаның әкетілуін есептеу мақсатында шартты міндеттемелер, көрсетілген міндеттемелер қайтарусыз болып табылған жағдайда, пайдаланылмаған кредиттік желілер мен өтімділік желілерін қамтиды.

Өтімділік желілері деп банктің мынадай:клиенттің бұдан бұрын шығарған бағалы қағаздарын өтеу үшін клиентке ақша ұсыну;бағалы қағаздарды бастапқы орналастыру және (немесе) қайталама нарықта клиенттің бағалы қағаздарымен

операциялар бойынша міндеттемелер шеңберінде клиенттің бағалы қағаздарын сатып алу міндеттемелері түсініледі.Қосымша ақшаның әкетілуін есептеу мақсатында шартты міндеттемелер өтімділікті өтеу коэффициентін есеп теу

күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде орындалуға жататын шығарылған бағалы қағаздар бойынша клиент міндет те-месінің мөлшерінен аспайтын мөлшердегі өтімділік желілері ретінде енгізіледі. Пайдаланылмаған шартты міндет-теменің қалған бөлігі, сондай-ақ қаржылық емес ұйымдарға айналым қаражатын толықтыруға ұсынылған міндет-темелер кредиттік желілер ретінде шартты міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілу есебіне енгізіледі.

Пайдаланылмаған кредиттік желілер мен өтімділік желілері қамтамасыз етуге ұсынылған не қамтамасыз ету-ге ұсынылуға жататын және мынадай талаптардың әрқайсысына сай келетін активтерді шегеру ескеріле отырып қосымша ақшаның әкетілу есебіне енгізіледі:

бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер болып табылады;банктің сапасы жоғары өтімді активтерінің құрамына енгізілмеген;қайтарымды негізде жасалатын операцияларды жүргізу үшін қолжетімді;мерзімінен бұрын қайтару туралы талап қою құқығы жоқ.Нормативтердің 13-қосымшасына сәйкес Банктің ақша әкетілуі мен келуінің кестесінің 20, 21, 22, 23, 24, 25

мен 26-жолдарында ескерілмеген өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде жеке тұлғалар және қаржылық емес ұйымдар алдындағы міндеттемелер бойынша қосымша ақша әкетілулері өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде жеке тұлғалар және қаржылық емес ұйымдардан ақша келуінің 50 (елу) пайызынан асатын болса, асып кету сомасы Нормативтердің 13-қосымшасының Банктің ақша әкетілуі мен келуінің кестесінің 29-жолына сәйкес 100 (жүз) пайыз ақшаның әкетілу коэффициенті қолданыла отырып ақшаның әкетілуінде есептеледі.

76. Ақшаның келуі банктің мынадай активтері бойынша Нормативтерге 13-қосымшаға сәйкес Банктің ақша әкетілуі мен келуінің кестесінде белгіленген ақшаның келу коэффициенттері қолданыла отырып өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішіндегі ақшаның келу сомасы ретінде есептеледі:

қайтарымды негізде жасалатын операцияларды (кері репо, своп операциялары және өзге де операциялар) қоса алғанда, қамтамасыз етілген қарыз операциялары;

негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар қарыздарды қоспағанда, жеке және заңды тұлғаларға, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне берілген кредиттер;

туынды қаржы құралдары;өзге ақшаның келуі.Сапасы жоғары өтімді активтер бойынша ақшаның келіп түсуі ақшаның келуін есептеу кезінде ескерілмейді.Қамтамасыз етілген қарыз операциялары бойынша ақшаның келуі өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен

кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар, бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтермен және бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын өзге де активтермен қамтамасыз етілген қарыз операцияларын, сондай-ақ қамтамасыз етуге бағалы қағаздарды сатып алу-сатуды жа-сау үшін (маржалық мәмілелер) ұсынылған қарыздарды қамтиды.

77. Банктер 2016 жылғы 1 шілде – 2017 жылғы 30 маусым аралығында өтімділікті өтеу коэффициентін өтімділік тәуекелін бағалау мақсатында есептейді. Өтімділікті өтеу коэффициенті ай сайынғы негізде уәкілетті органға есептеулердің нәтижелерін ұсына отырып айдың соңғы жұмыс күнінде есептеледі. Өтімділікті өтеу коэффициентінің ең төменгі мәні мынадай мөлшерде белгіленеді:

2017 жылғы 1 шілде – 2018 жылғы 30 маусым аралығында - 0,6;2018 жылғы 1 шілде – 2019 жылғы 30 маусым аралығында - 0,7;2019 жылғы 1 шілде – 2020 жылғы 30 маусым аралығында - 0,8;2020 жылғы 1 шілде – 2021 жылғы 30 маусым аралығында - 0,9;2021 жылғы 1 шілдеден бастап – 1,0.»;13-қосымша осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.3. Қаржы нарығының әдіснамасы департаменті (Әбдірахманов Н.А.) Қазақстан Республикасының заңнамасында

белгіленген тәртіппен:1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет

министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы»

шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде

«Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн

ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ре-сурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

«КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасыН.Айдапкелов ________________2016 жылғы 26 тамыз

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы №188 қаулысына 1-қосымша

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 8 мамырдағы №75 қаулысына 20-1-қосымша

Әкімшілік деректер жинауға арналған нысан

Өтімділікті өтеу коэффициентінің талдамасы туралы есеп

Есепті күн: 20__жылғы «___»________

—————————————————————(банктің атауы)

Индекс: 1-BVU_LCR

Кезеңділігі: ай сайын

Ұсынатындар: екiншi деңгейдегі банк

Нысан қайда ұсынылады: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

Ұсыну мерзімі: есепті күннен кейінгі айдың оныншы жұмыс күнінен кеш емес.Нысан

(мың теңгемен)

№ Баптар атауы Пайызбен есепке алу

коэффициенті

Есепке сомасы

1 2 3 4Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтер

1 Қолма-қол ақша 1002 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі депозиттер3 Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Қазақстан Республикасының Ұлттық

Банкіне, шет мемлекеттердің орталық үкiметтерiне және шет мемлекеттердің орталық банктеріне, халықаралық қаржы ұйымдарына 0 (нөл) пайыз кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін талаптар, оның ішінде:

100

3.1 Қазақстан Республикасының Үкiметi, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі кепілдік берген бағалы қағаздар

100

3.2 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері мен шет мемлекеттердің орталық банктері кепілдік берген бағалы қағаздар

100

3.3 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары кепілдік берген бағалы қағаздар

100

3.4 Қазақстан Республикасының Үкiметiне берілген қарыздар 1003.5 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне берілген қарыздар 1003.6 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе

басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкiметтерiне берілген қарыздар

100

3.7 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

100

3.8 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар

100

3.9 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар

100

3.10 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар

100

3.11 Қазақстан Республикасы Үкіметінің дебиторлық берешегі 1003.12 Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Қазақстан Республикасының Ұлттық

Банкі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары100

3.13 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкiметтерi шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар

100

3.14 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

100

4 0 (нөл) пайыздан жоғары кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген жағдайда, шет мемлекеттердің орталық үкiметтерiнің және шет мемлекеттердің орталық банктерінің тиісті елдердің валютасында номинир-ленген бағалы қағаздары

100

Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтер5 Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарына талаптар, оның

ішінде Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдары шығарған, 20 (жиырма) пайыз кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін бағалы қағаздар, оның ішінде:

85

5.1 Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарына берілген қарыздар 855.2 Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарының дебиторлық

берешегі85

5.3 Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар

85

6 Шет мемлекеттердің орталық үкiметтерiне, шет мемлекеттердің орталық банктеріне, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдарына 20 (жиырма) пайыз кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін талаптар, оның ішінде:

85

6.1 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тен «А-»-ке дейiнгi тәуелсіз рейтингі не-месе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері мен шет мемлекеттердің орталық банктері кепілдік берген бағалы қағаздар

85

6.2 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің жергілікті билік органдары кепілдік берген бағалы қағаздар

85

6.3 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тен «А-»-ке дейiнгi борыштық рейтингі не-месе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары кепілдік берген бағалы қағаздар

85

6.4 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тен «А-»-ке дейiнгi тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар

85

6.5 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тен «А-»-ке дейiнгi тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

85

6.6 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тан «А-»-ке дейiнгi борыштық рейтингі не-месе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берiлген қарыздар

85

6.7 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «AA-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергiлiктi билік органдарына берілген қарыздар

85

6.8 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тан «А-»-ке дейiнгi тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар

85

6.9 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тан «А-»-ке дейiнгi борыштық рейтингі не-месе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар

85

6.10 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тан «А-»-ке дейiнгi тәуелсіз рейтингі не-месе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкiметтерi шығарған мемлекеттік мәртебесi бар бағалы қағаздар

85

6.11 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «А+»-тан «А-»-ке дейiнгi борыштық рейтингі не-месе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

85

6.12 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «АА-» төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергiлiктi билік органдары шығарған бағалы қағаздар

85

7 Standard & Poor’s агенттiгiнiң «AA-» төмен емес ұзақмерзімді рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар қаржылық емес ұйымдар шығарған бағалы қағаздар

85

8 Банктің міндеттемесі болып табылмайтын, Standard & Poor’s агенттiгiнiң «AA-» төмен емес ұзақмерзімді рейтингі немесе басқа рейтингілік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ипотекалық бағалы қағаздар

85

Жеке тұлғалардың депозиттері бойынша ақшаның әкетілуі9 Тұрақты депозиттер 5 10 Тұрақтылығы төмен депозиттер 10

Заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

11 Толық көлемі баламасында Америка Құрама Штаттарының 1 (бір) милли-он долларынан аспайтын, шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын қаржылық емес ұйымдар орналастырған салымдар

10

12 Клирингтік, кастодиандық қызметпен, өтімділікті басқару қызметімен байла-нысты салымдар

25

13 Қаржылық емес ұйымдардың, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарының, халықаралық қаржы ұйымдарының, шет мемлекеттердің орталық үкіметтерінің, шет мемлекеттердің орталық банктерінің, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдарының депозиттері

40

14 Өзге заңды тұлғалардың алдындағы міндеттемелер, оның ішінде шығарылған бағалы қағаздар бойынша міндеттемелер

100

Заңды тұлғалардың алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

15 Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген міндеттемелер

0

16 Қазақстан Республикасының Үкіметі және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі алдындағы міндеттемелер

0

17 Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген міндеттемелер

15

18 20 (жиырма) пайыздан жоғары кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін, бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді ак-тивтер болып табылмайтын активтермен қамтамасыз етілген Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарының, халықаралық қаржы ұйымдарының алдындағы міндеттемелер

25

19 Өзге қамтамасыз етілген міндеттемелер 100 Шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілуі

20 Банктің ағымдағы рейтингісінен 1 (бір), 2 (екі) не 3 (үш) сатыға дейін төмендеген кезде шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік толық көлемде

100

21 Туынды қаржы құралдары немесе өзге де операциялар бойынша позициялар-ды нарықтық бағалаудың өзгеру кезінде өтімділіктегі қосымша қажеттілік

Алдыңғы 12 (он екі) айдағы

ең көп 30 (отыз) күндік

ақшаның нетто әкетілуі

22 Туынды қаржы құралдары мен өзге де операциялар бойынша қамтамасыз етуді қайта бағалау кезінде өтімділіктегі қосымша қажеттілік (бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтерді қоспағанда)

20

23 Кез келген уақытта қайтарып алу көзделген туынды қаржы құралдары бойын-ша позицияны қолдауға байланысты банк ұстап қалатын қамтамасыз етудің асып кету мөлшері

100

24 Егер қамтамасыз ету ұсынылмаған жағдайда шарттың талаптарына сәйкес қарсы агенттің талап етуі бойынша банктің қамтамасыз етуді ұсынуы көзделетін операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік

100

25 Қамтамасыз етуді сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын актив-терге ауыстыру мүмкіндігімен байланысты өтімділіктегі қосымша қажеттілік

100

26 Активтер бойынша, оның ішінде банк шығарған және өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген бағалы қағаздар бойынша (оның ішінде ипотекалық бағалы қағаздар бойынша) ақшаның әкетілуі

100

27 Активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген және банктің еншілес арнайы ұйымдары шығарған, өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі

100

28 Жеке тұлғаларға және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

5

29 Қаржылық емес ұйымдарға, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарына, халықаралық қаржы ұйымдарына берілген кредиттік желілердің пайдаланылмаған бөлігі

10

30 Қаржылық емес ұйымдарға, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарына, халықаралық қаржы ұйымдарына берілген өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

30

31 Басқа банктерге берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

40

32 Банктер болып табылмайтын қаржы ұйымдарына берілген кредиттік желілердің пайдаланылмаған бөлігі

40

33 Банктер болып табылмайтын өзге қаржы ұйымдарына берілген өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

100

34 Өзге заңды тұлғаларға берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі (оның ішінде банктің еншілес арнайы ұйымдары)

100

35 Тауарлар мен қызметтердің экспортын және импортын қаржыландыруға байланысты міндеттемелер (факторинг және форфейтинг операцияларын жүргізуге байланысты кепілдіктер мен кепілдемелер, аккредитивтер бойынша)

5

36 Тауарлар мен қызметтердің экспортын және импортын қаржыландыруға байланысты емес кепілдіктер мен кепілдемелер, аккредитивтер бойынша міндеттемелер

10

37 9-36-жолдарға енгізілмеген міндеттемелер бойынша өзге де ақшаның әкетілуі 100Ақшаның келуі

38 Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

0

39 Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

15

40 Сапасы жоғары өтімді активтерге жатпайтын активтерді қамтамасыз ету-ге бағалы қағаздарды сатып алу-сатуды жасау үшін (маржалық мәмілелер) ұсынылған қарыздар

50

41 Өзге активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары 100 42 Басқа банктер берген кредиттік желілер, өтімділік желілері 0 43 Басқа қаржы ұйымдарындағы клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің

өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар0

44 Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар қарыздарды қоспағанда, оның ішінде мыналарға берілген кре-диттер бойынша ақшаның келуі:

44.1 жеке тұлғаларға және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне 50 44.2 қаржылық емес ұйымдарға 50 44.3 қаржы ұйымдарына 100 45 Туынды қаржы құралдары бойынша нетто ақшаның келуі 100 46 Өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде

ақшаның келуі күтілетін шарттар бойынша операциялардан түсетін өзге де ақшаның келуі

100

47 Сапасы жоғары өтімді активтер Х 48 Өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде

банктің операциялары бойынша ақша қаражатының нетто әкетілуі Х

49 Өтімділікті өтеу коэффициенті (пайыздық мәнінде) ХБiрiншi басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы тұлға) ________________________________________________________ ____________________ тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) қолы

Бас бухгалтер _______________________________________ ______________________ тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) қолы

Орындаушы _____________ _______________________ _______________ ______________лауазымы тегі, аты, әкесінің аты қолы телефон нөмірі (бар болса)Есепке қол қойылған күні 20___жылғы «_____»_____________

Мөр орны (бар болса)

Әкімшілік деректер жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме осы нысанға қосымшада келтірілген

Өтімділікті өтеу коэффициентінің талдамасы туралы есептің нысанына қосымша

Әкімшілік деректер жинауға арналған нысанды толтыру бойынша түсіндірме

Өтімділікті өтеу коэффициентінің талдамасы туралы есеп

1. Жалпы ережелер1. Осы түсіндірме (бұдан әрі – Түсіндірме) «Өтімділікті өтеу коэффициентінің талдамасы туралы есеп» әкімшілік

деректер жинауға арналған нысанын (бұдан әрі – Нысан) толтыру бойынша бірыңғай талаптарды айқындайды.2. Нысан «Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы» 2003

жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес әзірленді.

3. Нысанды екiншi деңгейдегі банктер 2016 жылдың 30 тамыздан бастап ай сайын жасайды және есепті күндегі жағдай бойынша толтырады. Айдың соңғы жұмыс күні есепті күн болып саналады. Нысандағы деректер мың теңгемен толтырылады.

4. Нысанға бірінші басшы (ол болмаған кезеңде – оның орнындағы тұлға), бас бухгалтер және орындаушы қол қояды.

5. 2016 жылғы 30 тамыз – 2017 жылғы 30 маусым аралығындағы кезең ішінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне ұсынылғаннан кейін Нысаннан толық емес және (немесе) дәйексіз ақпарат анықталған жағдайда, екiншi деңгейдегi банк есептіліктегі қателер туралы ақпаратты қоса бере отырып, уәкілетті органды бұл туралы жазбаша хабардар етеді, бұл ретте пысықталған есептілікті ұсыну талап етілмейді.

2. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме6. Нысан Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13919 тіркелген «Пруденциялық

нормативтердің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен белгілі бір күнге банк капиталының мөлшері лимиттерінің нормативтік мәндерін және есептеу әдістемесін және Банктің ашық валюталық позициясын есептеу қағидаларын және лимиттерін белгілеу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 147 қаулысына (бұдан әрі – Нормативтік мәндер) сәйкес толтырылады.

7. Банктің сапасы жоғары өтімді активтері Нормативтік мәндердің 71-тармағында белгіленген операциялық та-лаптар ескеріле отырып және Нормативтік мәндердің 12-қосымшасында белгіленген есепке алу коэффициенттері қолданыла отырып есепті күндегі жағдай бойынша есептеледі.

8. Ақшаның әкетілуі (келуі) Нормативтік мәндердің 13-қосымшасында белгіленген әкетілу (келу) коэффициенттері қолданыла отырып есепті күннен кейінгі күнтізбелік ай ішіндегі ақшаның әкетілу (келу) сомасы ретінде есептеледі.

9. Нысанды толтыру кезінде 47-жолда бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер бой-ынша деректер жинақталады.

10. Нысанды толтыру кезінде 48-жолда есептеу Нормативтік мәндердің 74-тармағына сәйкес жүргізіледі. 11. Нысанды толтыру кезінде 49-жолда сапасы жоғары өтімді активтердің кейінгі күнтізбелік ай ішіндегі банктің

операциялары бойынша ақша қаражатының нетто әкетілуіне пайыздық көрінісіндегі қатынасы көрсетіледі.12. Нысанды толтыру кезінде 4-бағанда 2-бағандағы баптардың атаулары бойынша сомалар 3-бағанда

белгіленген есепке алу коэффициенттері қолданыла отырып есепті күннен кейінгі күнтізбелік айы үшін көрсетіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 8 тамыздағы №188 қаулысына 2-қосымша

Пруденциялық нормативтердің және сақталуға міндетті өзге де нормалар мен белгілі бір күнге банк капиталының мөлшері лимиттерінің нормативтік мәндеріне және есептеу әдістемесіне 13-қосымша

Банктің ақша әкетілуі мен келуінің кестесі

№ Баптар атауы Ақша әкетілуі (келуі) коэффициенті пайызбен

Жеке тұлғалардың депозиттері бойынша ақшаның әкетілуі1 Тұрақты депозиттер 52 Тұрақтылығы төмен депозиттер 10

Заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

3 Толық көлемі баламасында Америка Құрама Штаттарының 1 (бір) милли-он долларынан аспайтын, шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын қаржылық емес ұйымдар орналастырған салымдар

10

4 Клирингтік, кастодиандық қызметпен, өтімділікті басқару қызметімен байла-нысты салымдар

25

5 Қаржылық емес ұйымдардың, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Ұлттық Банктің, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарының, халықаралық қаржы ұйымдарының, шет мемлекеттердің орталық үкіметтерінің, шет мемлекеттердің орталық банктерінің, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдарының депозиттері

40

6 Өзге заңды тұлғалардың алдындағы міндеттемелер, оның ішінде шығарылған бағалы қағаздар бойынша міндеттемелер

100

Заңды тұлғалардың алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

7 Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген міндеттемелер

0

8 Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банктің алдындағы міндеттемелер

0

9 Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген міндеттемелер

15

10 Кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша 20 (жиырма) пайыздан жоғары емес мөлшерленетін, бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын активтермен қамтамасыз етілген Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдарының, халықаралық қаржы ұйымдарының алдындағы міндеттемелер

25

11 Өзге қамтамасыз етілген міндеттемелер 100Шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілуі

12 Банктің ағымдағы рейтингісінен 1 (бір), 2 (екі) не 3 (үш) сатыға дейін төмендеген кезде шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік толық көлемде

100

13 Туынды қаржы құралдары немесе өзге де операциялар бойынша позициялар-ды нарықтық бағалаудың өзгеру кезінде қосымша өтімділікке қажеттілік

Алдыңғы 12 (он екі) айдағы ең көп 30 (отыз) күндік ақшаның нетто

әкетілуі14 Туынды қаржы құралдары мен өзге де операциялар бойынша қамтамасыз

етуді қайта бағалау кезінде қосымша өтімділікке қажеттілік (бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтерді қоспағанда)

20

15 Кез келген уақытта қайтарып алу көзделген туынды қаржы құралдары бойын-ша позицияны қолдауға байланысты банк ұстап қалатын қамтамасыз етудің асып кету мөлшері

100

16 Егер қамтамасыз ету ұсынылмаған жағдайда шарттың талаптарына сәйкес қарсы агенттің талап етуі бойынша банктің қамтамасыз етуді ұсынуы көзделетін операциялар бойынша қосымша өтімділікке қажеттілік

100

17 Қамтамасыз етуді сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын актив-терге ауыстыру мүмкіндігімен байланысты қосымша өтімділікке қажеттілік

100

18 Активтер бойынша, оның ішінде банк шығарған және өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген бағалы қағаздар бойынша (оның ішінде ипотекалық бағалы қағаздар бойынша) ақшаның әкетілуі

100

19 Активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген және банктің еншілес арнайы ұйымдары шығарған, өтімділікті өтеу коэффициентін есеп-теу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі (ұстаушының толық немесе бөлшек мөлшерінде мерзімінен бұрын сатып алуын талап ету құқығын көздейтін туынды қаржы құралдарын ескере отырып)

100

20 Жеке тұлғаларға және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

5

21 Қаржылық емес ұйымдарға, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Ұлттық Банкке, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдары-на және халықаралық қаржы ұйымдарына берілген кредиттік желілердің пайдаланылмаған бөлігі

10

22 Қаржылық емес ұйымдарға, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Ұлттық Банкке, Қазақстан Республикасының жергілікті билік органдары-на және халықаралық қаржы ұйымдарына берілген өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

30

23 Басқа банктерге берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

40

24 Банктер болып табылмайтын қаржы ұйымдарына берілген кредиттік желілердің пайдаланылмаған бөлігі

40

25 Банктер болып табылмайтын өзге қаржы ұйымдарына берілген өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

100

26 Өзге заңды тұлғаларға (оның ішінде банктің еншілес арнайы ұйымдарына) берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

100

27 Тауарлар мен қызметтердің экспортын және импортын қаржыландыруға байланысты міндеттемелер (факторинг және форфейтинг операцияларын жүргізуге байланысты кепілдіктер мен кепілдімелер, аккредитивтер бойынша)

5

28 Тауарлар мен қызметтердің экспортын және импортын қаржыландыруға байланысты емес кепілдіктер мен кепілдімелер, аккредитивтер бойынша міндеттемелер

10

29 1-28-жолдарға енгізілмеген міндеттемелер бойынша өзге де ақшаның әкетілуі 100Ақшаның келуі

30 Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

0

31 Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

15

32 Сапасы жоғары өтімді активтергк жатпайтын активтерді қамтамасыз ету-ге бағалы қағаздарды сатып алу-сатуды жасау үшін (маржалық мәмілелер) ұсынылған қарыздар

50

33 Өзге активтермен қамтмасыз етілген қарыз операциялары 10034 Басқа банктер берген кредиттік желілер, өтімділік желілері 035 Басқа қаржы ұйымдарындағы клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің

өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар0

36 Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар қарыздарды қоспағанда, оның ішінде мыналарға берілген кре-диттер бойынша ақшаның келуі:жеке тұлғаларға және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне 50қаржылық емес ұйымдарға 50қаржы ұйымдарына 100

37 Туынды қаржы құралдары бойынша нетто ақшаның келуі 10038 Өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде

ақшаның келуі күтілетін шарттар бойынша операциялардан түсетін өзге де ақшаның келуі

100

Қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 29 қыркүйекте Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14263 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығы

2015 жылғы 15 маусым № 384 Астана қаласы

Техникалық және кәсіптік білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу жоспарлары мен үлгілік білім беретін оқу бағдарламаларын бекіту туралы

(Жалғасы. Басы 167, 169, 172, 174, 176, 178, 181, 183, 186, 188, 191, 193, 201, 203, 206-нөмірлерде)

070715 2 – Вакуумдық қондырғылар машинисі

КҚ 2.15.1 Өз жұмыс орнын дайындау.КҚ 2.15.2 Вакуумдық қондырғыларға қызмет көрсету.КҚ 2.15.3 Құрылыстық немесе басқа да күрделілігі ұқсас машиналарды жөндеу бойынша слесарлық жұмыстарды орындау.КҚ 2.15.4 Ақаулықтардың пайда болу себептерін табу.КҚ 2.15.5 Ақаулықтарды әртүрлі тәсілдермен жою. КҚ 2.15.6 Еңбектің қауіпсіз жағдайын ұстану.

070716 2 – Сорғы қон -дырғы-ларының машинисі

КҚ 2.16.1 Өз жұмыс орнын дайындау.КҚ 2.16.2 Сомалы шығыны 2500 -нан 10 000м3/с дейінгі су, қойыртпақ және басқа да тұтқырлы емес сұйықтықтарға арналған сорғы агрегаттарының әр жүйедегі сорғыларымен және турбосорғыларымен жабдықталған сорғы стан-цияларына қызмет көрсету. КҚ 2.16.3 Суатқыштарды пайдалана отырып жұмыстарды орындау.КҚ 2.16.4 Қозғалтқыштар мен сорғыларды іске қосу, жұмыс ережелерін (режимдерін) реттеу және оларды тоқтату.КҚ 2.16.5 Қызмет көрсетілетін бөлімшенің жүйесінде сұйықтықтардың, газ бен қойыртпақтың алдын - ала берілген қысымын ұстануды бақылау.КҚ 2.16.6 Қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.КҚ 2.16.7 Сорғы жабдықтарының жұмысы туралы техникалық есепке алуды және есептемені жүргізу.КҚ 2.16.8 Қызмет көрсетілетін сорғы жабдықтарын жөндеу жұмыстарының барлық басқа да түрлеріне қатысу.КҚ 2.16.9 Еңбектің қауіпсіз жағдайларын ұстану.

070718 2 – Жер асты тау-кен қазба жабдықтарын монтаждаушы электр слесарі

КҚ 2.18.1 Өз жұмыс орнын дайындау.КҚ 2.18.2 Жыныс тиеу мен көтергі машиналары, бұрғылау станоктары, скипті көтергілері, көлемді вагонеткалары, желдеткіш пен сорғы қондырғыларының және басқа да күрделілігі орташа деңгейдегі жер асты кен үңгілеу жабдықтарының механикалық және электрлі бөлімдерін монтаждау, бөлшектеу, жөндеу, баптау мен сынамалау.КҚ 2.18.3 Жоғары вольтті қуатты желілерін, диаметрі 200 мм дейінгі құбыр тізбектерін монтаждау және бөлшектеу.КҚ 2.18.4 Құбырлар, ішек сымдар мен тармақтарды таңбалау, құбырлар мен ішек сымдарды маркасы бойынша таңдау.КҚ 2.18.5 Салмағы 50 келіге дейінгі қуатты электржабдықтарын монтаждау, ре-визиялау және кептіру.КҚ 2.18.6 Кернеуі 10 кВ жоғары ішек сымдарын кесу.КҚ 2.18.7 Компенсаторлар, прожекторлар, сигнал беру аспаптары мен аппарат-тарын орнату.КҚ 2.18.8 Құбырларды өзара және өтпелі қораптармен қосу.КҚ 2.18.9 Жер асты кен үңгілеу жабдықтарының V-VI разрядты электрслесарь-монтажшысы жетекшілігімен өте күрделі жабдықтарды монтаждау, бөлшектеу және жөндеу.КҚ 2.18.10 Еңбектің қауіпсіз жағдайларын ұстану.

070720 2 – Экскаватор машинисі

КҚ 2.20.1 Өз жұмыс орнын дайындау.КҚ 2.20.2 Аршу, қазу, қайта экскавациялау, тазарту, үю және арту-түсіру жұмыстарын жүргізу кезінде шөмішінің сыйымдылығы 0,40м3 дейінгі біршөмішті экскаваторды басқару.КҚ 2.20.3 Экскаваторды тиімді пайдалану барысында забойдытегістеу және техникалық ережелерге сай қазуды және кен массасы мен топырақты ығыстыруды қамтамасыз ету.КҚ 2.20.4 Пайдалы қазбалар мен жыныстарды теміржол құрамдарына, думпкарларға, платформаларға, автокөліктерге және шанаптарға тиеу.КҚ 2.20.5 Жыныстарды қазылған кеңістіктерге және үйінділерге қалау.КҚ 2.20.6 Жүрісті механизмдерді реттеу және сынамалау.КҚ 2.20.7 Қуатты кабельді желіге қосу және жерлендіруді тексеру.КҚ 2.20.8 Экскаваторды жанармаймен және майлау материалдарымен, сумен толтыру. КҚ 2.20.9 Өлшеуіш құралдарының көрсеткіштерін, болатарқандардың мықтылығын, қозғалтқыштардың бекітілуін, тежегіш құрылғылардың жағдайын бақылау. КҚ 2.20.10 Экскаваторды профилактикалық тексеруден өткізу және жөндеуге қатысу.КҚ 2.20.11 Белгіленген техникалық құжаттамаларды жүргізу.КҚ 2.20.12 Еңбектің қауіпсіз жағдайларын ұстану.

1929 ҚАЗАН2016 жыл

(Жалғасы 20-бетте)

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің бұйрығы

2015 жылғы 26 тамыз №130 Астана қаласы

«Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» (коды 1801101, индексі 1-ТС, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік

статистикалық байқаудың статистикалық нысаны мен оны толтыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 3) және 8) тармақшаларына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 30 қыркүйектегі № 33 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9779 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті туралы ереженің 13-тармағы 9) тармақшасына сәйкес, бұйырамын:

1. Мыналар: 1) «Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» (коды

1801101, индексі 1-ТС, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес;

2) «Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» (коды 1801101, индексі 1-ТС, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. «Кеден одағына мүше-мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» (коды 1801101, индексі 1-ТС, кезеңділігі айлық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны мен оны толтыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2014 жылғы 24 қазандағы №20 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №9903 болып тіркелген, 2015 жылғы 30 қаңтарда «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) бұйрығының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-спарлау басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелгеннен кейін он күнтізбелік күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында

және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберсін;3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитетінің интернет-

ресурсында міндетті жариялануын қамтамасыз етсін. 3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-

спарлау басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.5. Осы бұйрық ресми жариялауға жатады және 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы Ә.СМАЙЫЛОВ

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 26 тамыздағы №130 бұйрығына 1-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 1 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 26 августа 2015 года №130Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистики

Статистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kzМемлекеттік статистиканың тиісті органдарына дәйексіз деректерді ұсыну және алғашқы статистикалық деректерді тапсырмау «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы»

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Қазақстан Республикасы Кодексінің 497-бабында көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар болып табылады.Представление недостоверных и непредставление первичных статистических данных в соответствующие органы государственной статистики являются административными правонарушениями, предусмотренными статьей 497 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях».

Статистикалық нысан коды 1801101Код статистической формы 1801101

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есепОтчет о взаимной торговле товарами c государствами-членами Евразийского экономического союза

1-ТСАйлықМесячная

Есепті кезең Отчетный период

аймесяц

жылгод

Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен экспорт және (немесе) импортты жүзеге асыра-тын заңды тұлғалар және (немесе) олардың құрылымдық және оқшауланған бөлімшелері, дара кәсіпкерлер, сондай-ақ жеке тұлғалар тапсырады.

Представляют юридические лица и (или) их структурные и обособленные подразделения, индивидуальные предприниматели, а также физические лица, осуществляющие экспорт и (или) импорт с государствами-членами Евразийского экономического союза.

Тапсыру мерзімі – есепті кезеңнен кейінгі 3-ші күні.Срок представления – 3-го числа после отчетного периода.

БСН кодыКод БИН

ЖСН кодыКод ИИН

1. Экспорттаушы (импорттаушы) бойынша ақпаратты толтырыңыз1

Заполните информацию по экспортеру (импортеру)

Жол кодыКод

стро-ки

Экспорттаушы-ның (импорттау-шының) атауы1

Наименование экспортера (им-

портера)

Ел коды2

Код страны

Тіркелген орны бойынша аумақтың коды3 (облыс, қала)

Код территории по ме-сту регистрации (об-

ласть, город)

Мекен-жайыАдрес

СТСН коды4

Код ИНН

ТЕН коды5

Код УНП

Өткізу бағыты (экспорт болса - «1», импорт бол-

са - «2» қойылады)Направление перемеще-

ния (при экспорте про-ставляется - «1», при

импорте - «2»)A B C D E F G H123Ескертпе:Примечание:1 ЕАЭО мүше мемлекеттері экспорттаушылары (импорттаушылары) бойынша толтырылады. Заполняется по экспортерам (импортерам) государств-членов ЕАЭС.2 Заңды тұлғалар бойынша заңды тұлғаның толық атауы, дара кәсіпкерлер және жеке тұлғалар бойын-

ша – тегі, аты, әкесінің аты көрсетіледі. По юридическим лицам указывается полное наименование юридического лица, по физическим лицам и инди-

видуальным предпринимателям – фамилия, имя, отчество (при его наличии).3 Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz

Интернет-ресурсында «Негізгі» бет, «Ресми статистистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған Әлем елдерінің жіктеуішіне сәйкес толтырылады.

Заполняется в соответствии с Классификатором стран мира, размещенном на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz страница «Главная», раздел «Официальная статистическая информация (по отраслям)», подраздел «Внешняя и взаимная торговля».

4 Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz Интернет-ресурсында «Негізгі» бет, «Ресми статистистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған ЕАЭО елдері аумақтарының анықтамалықтарына сәйкес толтырылады.

Заполняется в соответствии с справочниками территорий стран ЕАЭС, размещенных на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz страница «Главная», раздел «Официальная статистическая информация (по отраслям)», подраздел «Внешняя и взаим-ная торговля».

5 СТСН – Ресей Федерациясы, Армения Республикасы, Қырғыз Республикасы экспорттаушылары (им-порттаушылары) бойынша салық төлеушінің сәйкестендіру нөмірі қойылады.

ИНН – по экспортерам (импортерам) Российской Федерации, Республики Армении, Кыргызской Республики проставляется идентификационный номер налогоплательщика.

6 ТЕН – Беларусь Республикасы экспорттаушылары (импорттаушылары) бойынша төлеушінің есептік нөмірі қойылады.

УНП – по экспортерам (импортерам) Республики Беларусь проставляется учетный номер плательщика.

Қажет болған жағдайда қосымша беттерде жалғастырыңыз. При необходимости продолжите на дополнительных листах.

2. ЕАЭО мүше мемлекеттермен өзара сауда бойынша деректерді толтырыңызЗаполните данные по взаимной торговле с государствами-членами ЕАЭС

р/с№№ п/п

1-бөлім жолының

кодыКод стро-ки разде-

ла 1

ЕАЭО СЭҚ ТН бойынша тау-арлар атауы7

Наименование товаров по

ТН ВЭД ЕАЭС

ЕАЭО СЭҚ ТН коды Код

ТН ВЭД ЕАЭС

Сатушы ел8

Торгующая страна

Жөнелтуші елСтрана от-правления

Шығатын еліСтрана проис-

хождения

Межелі еліСтрана назна-

чения

кодыкод

атауынаиме-нование

кодыкод

атауынаиме-

нованиекодыкод

атауынаиме-

нованиекодыкод

атауынаиме-

нованиеА B C D 1 2 3 4 5 6 7 81234567

Ескертпе:Примечание:7 Мұнда және бұдан әрі ЕАЭО СЭҚ ТН – Еуразиялық экономикалық одағының сыртқы экономикалық

қызметінің тауарлық номенклатурасы, D бағаны бойынша 10-таңбалы коды көрсетіледі (жіктеуіш Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz Интернет-ресурсында, «Жіктеуіштер» бөлімінде орналастырылған).

Здесь и далее ТН ВЭД ЕАЭС – Товарная номенклатура внешнеэкономической деятельности Евразийского экономического союза, по графе D указывается 10-ти значный код (классификатор размещен на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz, раздел «Классификаторы».)

8 1,3,5,7-бағандарда елдер коды және 9-бағанда шекарадағы көлік түрінің коды Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz Интернет-ресурсында «Негізгі» бет, «Ресми статистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған Әлем елдерінің жіктеуішіне және Көлік және тауарларды тасымалдау түрлерінің жіктеуішіне сәйкес қойылады.

Коды стран по графам 1,3,5,7 и код вида транспорта на границе по графе 9 проставляются в соответствии с Классификатором стран мира и Классификатором видов транспорта и транспортировки товаров, размещенных на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz страница «Главная», раздел «Официальная статистическая информация (по отраслям)», подраздел «Внешняя и взаимная торговля».

Қажет болған жағдайда қосымша беттерде жалғастырыңыз. При необходимости продолжите на дополнительных листах.

р/с№№п/п

1-бөлім жолының

кодыКод строки раздела 1

Шекарадағы көлік түрінің

кодыКод вида транс-

порта на границе

Жеткізу шартт а-

рының коды9

Код условия поставки

Таза салмағы,

килограммВес нетто, килограмм

Қосымша өлшем бірлігіДополнительная единица

измеренияФактуралық құны, теңге

Фактурная стои-мость, тенгекоды10

кодсаны

коли чествоА B 9 10 11 12 13 141234567

Ескертпе:Примечание:9 Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz Интернет-

ресурсында, «Негізгі» бет, «Ресми статистистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған Жеткізу шарттарының жіктеуішіне сәйкес толтырылады.

Заполняется в соответствии с Классификатором условий поставки, размещенном на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz страница «Главная», раздел «Официальная статистическая информация (по отраслям)», подраздел «Внешняя и взаимная торговля».

10 Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz Интернет-ресурсында «Негізгі» бет, «Ресми статистистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған Өлшем бірліктерінің жіктеуішіне сәйкес толтырылады.

Заполняется в соответствии с Классификатором единиц измерения, размещенном на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz страница «Главная», раздел «Официальная статистическая информация (по отраслям)», подраздел «Внешняя и взаим-ная торговля».

Қажет болған жағдайда қосымша беттерде жалғастырыңыз.При необходимости продолжите на дополнительных листах.

р/с№№п/п

1-бөлім жолының

кодыКод стро-ки разде-

ла 1

Статистикалық құныСтатистическая сто-

имость

Тауарларды өткізу

ерекшелік-терінің коды12

Код особен-ности переме-

щениятоваров

Келісімшарт нөмірі және күні (шарт, шот-фактура және

тағы басқалары)Номер и дата контракта (дого-вора, счета-фактуры и другие)

Өткізу бағыты (экс-порт болса - «1»,

импорт болса – «2» қойылады)

Направление переме-щения (при экспорте проставляется «1», при импорте - «2»)

АҚШдоллары11

доллары США

теңгетенге

нөміріномер

күнідата

А B 15 16 17 18 19 201234567

Ескертпе:Примечание:11 АҚШ доллары – Америка Құрама Штаттарының доллары.Доллары США – доллары Соединенных Штатов Америки.12 Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz

Интернет-ресурсында «Негізгі» бет, «Ресми статистистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған Тауарларды өткізу ерекшеліктерінің жіктеуішіне сәйкес толтырылады.

Заполняется в соответствии с Классификатором особенностей перемещения товаров, размещенном на Интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан www.stat.gov.kz страница «Главная», раздел «Официальная статистическая информация (по отраслям)», подраздел «Внешняя и взаимная торговля».

Қажет болған жағдайда қосымша беттерде жалғастырыңыз.При необходимости продолжите на дополнительных листах.

Атауы МекенжайыНаименование_________________________________ Адрес ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________Электрондық пошта мекенжайы Адрес электронной почты _______________________ Телефоны ___________________________________Алғашқы деректерді жариялауға келісеміз Алғашқы деректерді жариялауға келіспеймізСогласны на опубликование первичных данных Не согласны на опубликование первичных данных ОрындаушыИсполнитель __________________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) телефоны фамилия, имя и отчество (при его наличии) Бас бухгалтер Главный бухгалтер _____________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подписьБасшыРуководитель __________________________________ _____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись

Мөрдің орны (бар болған жағдайда)Место для печати (при наличии)

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2015 жылғы 26 тамыздағы №130 бұйрығына 2 қосымша

«Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын (коды 1801101, индексі 1-ТС,

кезеңділігі айлық) толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық «Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» (коды 1801101, индексі 1-ТС, кезеңділігі айлық) (бұдан әрі – Нұсқаулық) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының 8) тармақшасына сәйкес әзірленді және «Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемле-кеттермен тауарлардың өзара саудасы туралы есеп» (коды 1801101, индексі 1-ТС, кезеңділігі айлық) (бұдан әрі – статистикалық нысан) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Келесі анықтамалар және терминдер осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында қолданылады:1) ЕАЭО өзара саудасы (бұдан әрі – өзара сауда) – Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер

арасындағы сауда;2) сатушы ел – аумағында тауарды сатып алған немесе сатқан заңды немесе жеке тұлға тіркелген (тұрақты

тұратын) ел;3) СИФ (құн, сақтандыру, фрахт Инкотермс 2010) – тауарды жеткізу шарты, оған сәйкес тауар бағасына оның

құны мен сақтандыру және тауарды импорттаушы – ел портына дейін тасымалдау бойынша шығыстар қосылады;4) тауардың жөнелтуші елі – тауарды халықаралық тасымалдауды бастаған, көліктік (тасымалдау) құжаттарында

мәліметтер көрсетілген ел;5) тауарлар импорты – ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің материалдық қорларын көбейтетін, ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің

аумағына тауарларды әкелу;6) тауардың межелі елі – тауарды тұтынатын, қолданатын немесе қайта өңдейтін мемлекет;7) тауардың статистикалық құны – Америка Құрама Штаттарының долларында (бұдан әрі – АҚШ доллары)

көрсетілген, бағаның бірыңғай базисіне келтірілген (экспортталатын тауарлар үшін ФОБ бағасының типі, импорт-талатын тауарлар үшін – СИФ бағасының типі бойынша) тауар құны, қайта есептеу Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген бағам бойынша жүзеге асырылады;

8) тауарлар экспорты – ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің материалдық қорларын азайтатын, ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің аумағынан тауарларды әкету;

9) тауардың шығарылған елі – тауар толық өндірілген немесе ЕАЭО кеден заңнамасында белгіленген өлшемдерге немесе тәртіптерге сәйкес жеткілікті қайта өңдеуге ұшыраған ел;

10) фактуралық құн – құны мәмілеге қосылуы немесе одан алынып тасталуы тиіс басқа да төлемдер есепке алынбауы мүмкін сатушыға тікелей ақшалай төлем;

11) ФОБ (кеме бортында еркін Инкотермс 2010) – тауарды жеткізу шарты, оған сәйкес тауар бағасына оның құны мен тауарды кеме бортына жеткізу және тиеу бойынша шығыстар қосылады.

3. ЕАЭО-ға мүше мемлекеттер арасындағы өзара сауда статистикасында серіктес елдер болып мыналар саналады:

импорт кезінде – тауарды жөнелтуші ел;экспорт кезінде – тауардың межелі елі;Тауарлар импортын есепке алу егер тауардың шығарылған елі белгісіз, сондай-ақ тауардың шығарылған елі

ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің бірі болған жағдайларда жөнелтуші ел бойынша жүргізіледі.Тауарлар импортын есепке алу, егер шығарушы ел және жөнелтуші ел белгісіз болса сатушы ел бойынша

жүргізіледі.Тауарлар экспортын есепке алу, егер межелі елі белгісіз болса сатушы ел бойынша жүргізіледі.Өзара сауда статистикасындағы тауарлардың импорты мен экспортын есепке алу: импорттау кезінде – тауардың

қоймаға келіп түскен сәтінде, экспорттау кезінде – тауарды қоймадан тиеу сәтінде жүргізіледі.Құбыр-жол көлігімен (мұнай, газ және тағы басқаларды) және электр таратушы желілермен тасымалданатын

тауарлар импортын және экспортын есепке алу ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің заңнамаларында және (немесе) халықаралық келісімшарттарында – белгіленген тәртіпке сәйкес оларды тасымалдаудың және декларациялаудың ерекшеліктерін есепке ала отырып жүзеге асырылады.

4. Өзара сауда бойынша ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің аумағына басқа ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің аумағынан әкелінетін немесе ЕАЭО-ға мүше мемлекет аумағынан басқа ЕАЭО-ға мүше мемлекеттің аумағына шығарылатын барлық тауарлар есепке алынады.

5. 1-бөлімде ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің экспорттаушылары (импорттаушылары) бойынша ақпарат толты-рылады, яғни Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық қызметінің қатысушылары тауарлық-жөнелтпе құжаттарында тауарды жөнелтушілер немесе алушылар деп көрсетілетін ЕАЭО елдерінен өз серіктестері бойынша ақпаратты көрсетеді. Мынадай мәліметтер көрсетіледі: А – бағанында – ЕАЭО-дан серіктестері бойынша реттік нөмірі қойылады, B – бағанында – заңды тұлғаның толық атауы, дара кәсіпкердің немесе жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты, С – бағанында – Әлем елдері жіктеуішінің коды, D – бағанында Қазақстан Республикасы Ұлттық эко-номика министрлігі Статистика комитетінің (бұдан әрі – Комитет) www.stat.gov.kz Интернет-ресурсында «Негізгі бет», «Ресми статистикалық ақпарат (салалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған ЕАЭО мүше мемлекеттері аумақтық анықтамалығына сәйкес ЕАЭО бойынша аумақтың коды, E – бағанында – заңды тұлғалар үшін нақты тұратын жерінің мекенжайы, дара кәсіпкерлер және жеке тұлғалардың нақты тұратын мекенжайы, F – бағанында – Ресей Федерациясы, Армения Республикасы және Қырғыз Республикасы экспорттаушылары (импорттаушылары) үшін салық төлеушінің сәйкестендіру нөмірі (СТСН) коды, G – бағанында – Беларусь Республикасы экспорттаушылары (импорттаушылары) үшін төлеушінің есептік нөмірі (ТЕН) коды, H – бағанында – өткізу бағыты (экспорт болса –«1», импорт болса – «2» қойылады).

6. 2-бөлім бойынша деректер 1-бөлімде көрсетілген сыртқы экономикалық қызметтің қазақстандық қатысушылары экспорттаушылар (импорттаушылар) бойынша ақпарат сияқты тізбектілік бойынша толтырылады. Мұның өзінде, 2-бөлімнің В-бағанында 1-бөлімнің А-бағанында көрсетілген тауарлардың бөлінісінде сыртқы экономикалық қызметтің Ресей Федерациясы, Армения Республикасы, Қырғыз Республикасы және (немесе) Беларусь Республикасы қатысушысының реттік нөмірі қойылады.

2-бөлімде тауардың реттік нөмірі А-бағанында қойылады. Осылайша, егер сыртқы экономикалық қызметтің Ресей Федерациясы қатысушысымен келісім шарт бойынша (1-бөлімде реттік нөмірі «1») тауарлар 3 түрлі атаумен импортталған болса, онда 2-бөлімде В-бағанындағы барлық үш тауар бойынша «1» қойылады.

2-бөлімнің С және D бағандарында тауарлардың атауы мен кодын толтыру үшін Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің тауарлық номенклатурасының (бұдан әрі – ЕАЭО СЭҚ ТН) жіктеуіші қолданылады (Комитеттің Интернет-ресурсында «Жіктеуіштер» бөлімінде орналастырылған).

Осы бөлімде экспортталған және импортталған тауарлардың барлық тізбесі көрсетіледі. Мұның өзінде дерек-тер әр тауар бойынша толтырылады.

Экспортталған (импортталған) тауарлар көлемі шектелмеген болуы мүмкін. Сондықтан 2–бөлімнің барлық бағандары (А, В, С, D, 1 – 20) әр тауарға толтырылады.

2-бөлімді толтыру кезінде Комитеттің Интернет-ресурсындағы «Негізгі» бет, «Ресми статистикалық ақпарат (са-лалар бойынша)» бөлімі, «Сыртқы және өзара сауда» ішкі бөлімінде орналастырылған жіктеуіштер пайдаланылады.

1, 3, 5, 7-бағандарда Әлем елдерінің жіктеуішіне сәйкес әлем елдерінің кодтары көрсетіледі. 9-бағанда Көлік және тауарларды тасымалдау түрлері жіктеуішіне сәйкес шекарадағы көлік түрінің коды

келтіріледі.10-бағандағы кодтар Жеткізу шарттарының жіктеуішіне сәйкес келтіріледі.11-бағанда тауар салмағы килограммен көрсетіледі. Көрсетілетін мән егер тауарлардың салмағы бір килограм-

нан артықты құраса, тұтас шамаға дейін дөңгелектенеді. Егер тауардың салмағы елеусіз болса, онда мән үтірден кейінгі алты белгіге дейін дәлдікпен көрсетіледі.

13-бағанда тасымалданған тауарлардың атауы ЕАЭО СЭҚ ТН-да көзделген қосымша өлшем бірліктерде (дана, литр, текше метр және басқа) және Өлшем бірліктердің жіктеуішінде келтіріледі. Егер ЕАЭО СЭҚ ТН-да тауардың белгілі бір коды үшін қосымша өлшем бірлігі қарастырылмаған болса, онда сол тауар бойынша 12 және 13 – бағандар толтырылмайды.

Тауарлардың статистикалық құны (15-баған) АҚШ долларымен бекітілген шарт (келісімшарт, шот-фактура және (немесе) тауарлардың басқа да ілеспе құжаттары) негізінде толтырылады.

Экспортталатын тауарлар үшін ФОБ бағасының типі бойынша бағасына, импортталатын СИФ бағасының типі бойынша бағасына тауарлардың статистикалық құны АҚШ долларымен көрсетіледі. АҚШ доллары құнын қайта есептеу Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі белгілеген бағам бойынша жүзеге асырылады.

14 және 15-бағандарда тауарды импорттау кезінде, тауардың қоймаға келіп түскен сәтінде, экспорттау кезінде – тауарды қоймадан тиеу сәтіндегі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген ұлттық валютадағы бағам қолданылады.

Бағамды ұлттық валютаға қолданудың жоғарыда аталған шарттары тауарларды жеткізудің барлық шартында қолданылады. Жекелеген жағдайларда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген бағаның ұлттық валю-таға теңгенің бағамы импортталатын тауарларды есепке алу сәтіндегі ілеспе құжаттарға сәйкес қолданылуы мүмкін.

17-бағандағы кодтар Тауарларды өткізу ерекшеліктерінің жіктеуішіне сәйкес келтіріледі.18 және 19-бағандарда ЕАЭО-ға мүше елдердің сыртқы экономикалық қызметінің қатысушылары арасындағы

экспортты-импорттық операцияларды жүргізуі кезінде рәсімделетін келісімшарттың (шот-фактура) және өзге де құжаттың нөмірі (сандық және (немесе) әріптік символдар) мен күні көрсетіледі.

20-баған бойынша өткізу бағыты (экспорт болса – «1», импорт болса – «2» қойылады) көрсетіледі.Осы статистикалық нысанды тапсыру қағаз тасығышта немесе электрондық форматта жүзеге асырылады.

Статистикалық нысанды электрондық форматта толтыру Комитеттің Интернет-ресурсындағы (www.stat.gov.kz) «Статистикалық деректерді электронды түрде қабылдау» бөлімінде орналастырылған бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

7. Арифметикалық-логикалық бақылау:1. 1-бөлім:С бағаны бойынша тек RU, BY, AM, KG болуы керек. Егер С бағаны = RU, AM, KG болса, онда СТСН толтыры-

лады, ТЕН толтырылмайды. Егер С бағаны = BY болса, онда ТЕН толтырылады, СТСН толтырылмайды;F бағаны = 999999999999 таңба;G бағаны= 999999999 таңба;баған бойынша ТЕН кодының бірінші саны Беларусь Республикасы бойынша аумақ кодын білдіреді.2. 2-бөлім:Егер баған 12 > 0, онда бағанда 13 > 0;экспорт кезінде 16 баған < 14 бағаннан;импорт кезінде 16 баған > 14 бағаннан;егер баған 20 > 0, онда А, В, C, D бағандары 1-19 > 0.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылғы 25 қыркүйекте Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №12116 болып енгізілді.

электронды форматта толтыру Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің www.stat.gov.kz интернет-ресурсында орналасқан «Деректерді онлайн-режимде жинау» ақпараттық жүйесін қолдану арқылы жүзеге асырылады.

7. Арифметикалық-логикалық бақылау:3-бөлім. «Санаториялық-курорттық ұйымның медициналық персоналының сипаттамасы»:1-баған= å 3, 4, 6, 8 әрбір жол үшін;1-баған ≥ 2-бағанның әрбір жол үшін;2-баған ≥ 5-бағанның әрбір жол үшін;4-баған ≥ 5-бағанның әрбір жол үшін;6-баған ≥ 7-бағанның әрбір жол үшін;2) 4-бөлім. «Санаториялық-курорттық ұйымның төсек қоры»:1.1-жол ≤ 1-жолдан;2.1-жол ≤ 2-жолдан;1-баған ≥ 2-бағанның әрбір жол үшін;3) 5-бөлім. «Емделгендер (дем алғандар) туралы мәліметтер»:1-баған ≥ 2-бағаннан;1-баған ≥ 3-бағаннан.1-баған ≥ 4-бағаннан.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылғы 1 қазанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №12128 болып енгізілді.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-спарлау басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелері мен аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.5. Осы бұйрық ресми жариялауға жатады және 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігіСтатистика комитетінің төрағасы Ә.СМАЙЫЛОВ

«КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтаужәне әлеуметтік даму министрiТ.Дүйсенова ______________2015 жылғы 27 тамыз

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 28 тамыздағы №133 бұйрығына 1-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 1 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 28 августа 2015 года №133Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистики

Статистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kzМемлекеттік статистиканың тиісті органдарына дәйексіз деректерді ұсыну және алғашқы статистикалық деректерді тапсырмау «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы»

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Қазақстан Республикасы Кодексінің 497-бабында көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар болып табылады.Представление недостоверных и непредставление первичных статистических данных в соответствующие органы государственной статистики являются административными правонарушениями, предусмотренными статьей 497 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях».

Статистикалық нысан коды 6941104Код статистической формы 6941104

Санаториялық-курорттық қызмет туралы есепОтчет о санаторно-курортной деятельности

1-санаторийЖылдық Есепті кезең жылГодовая Отчетный период год

Осы статистикалық нысанға қосымшада келтірілген санаториялық-курорттық ұйымдардың тізбесіне сәйкес қызметтің негізгі және қосалқы түрлері бар заңды тұлғалар және (немесе) олардың құрылымдық және оқшауланған бөлімшелері, дара кәсіпкерлер (бұдан әрі - санаториялық-курорттық ұйымдар) тапсырады.

Представляют юридические лица и (или) их структурные и обособленные подразделения с основным и вторич-ным видами деятельности, индивидуальные предприниматели (далее - санаторно-курортные организации) соглас-но Перечню санаторно-курортных организаций, приведенному в приложении к настоящей статистической форме.

Тапсыру мерзімі – есепті кезеңнен кейінгі 25 қаңтар.Срок предоставления – 25 января после отчетного периода.

БСН кодыКод БИН

ЖСН кодыКод ИИН

1. Ұйымның нақты орналасқан жерін көрсетіңіз (дара кәсіпкерлердің, заңды тұлғаның және (немесе) оның құрылымдық және оқшауланған бөлімшесінің тіркелген жеріне қарамастан) - облыс, қала, аудан, елді мекен

Укажите фактическое местонахождение организации (независимо от места регистрации индивидуального предпринимателя, юридического лица и (или) его структурного и обособленного) - область, город, район, на-селенный пункт

Әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуішіне сәйкес аумақ коды (статистика органының қызметкері толтырады)

Код территории согласно Классификатору административно-территориальных объектов (заполняется работником органа статистики)

Ұйым коды1: Код организации1:

2. Бағыныстылығының (немесе бағыныстылығы жоқ) белгісіПризнак подчиненности (или отсутствие подчиненности) _____________________________________________________________________________________________

(министрлік (ведомство) атауы немесе дербес мәртебесі)(название министерства (ведомство) или самостоятельный статус)

1 Ұйым коды осы статистикалық нысанға қосымшада келтірілген Санаториялық-курорттық ұйымдардың тізбесіне сәйкес қойылады.

1 Код организации проставляется согласно Перечню санаторно-курортных организаций, приведенному в при-ложении к данной статистической форме.

3. Санаториялық-курорттық ұйымның медициналық персоналының сипаттамасыХарактеристика медицинского персонала санаторно-курортной организации

Жол

код

ыКо

д ст

роки

Көрсеткіштің атауыНаименование показателя

Барл

ығы

/ Вс

его

Оны

ң іш

інде

әйе

лдер

В то

м чи

сле

женщ

ины

Жалпы санынан мына жастағыларИз общего числа в возрасте

Толы

қ ем

ес ж

ұмы

с кү

нінд

е жұ

мыс

істе

йтін

жән

е қо

са а

тқар

ушы

лық

бойы

нша

қабы

лдан

ған

азам

атты

қ-құ

қықт

ық

сипа

ттағ

ы ш

арт-

тар

бойы

нша

жұмы

с іс

тейт

ін

қызм

етке

рлер

сан

ыЧи

слен

ност

ь ра

ботн

иков

, вып

олня

ю-

щих

раб

оты

по д

огов

орам

граж

дан-

ско-

прав

овог

о ха

ракт

ера,

раб

отаю

-щ

их н

епол

ное

рабо

чее

врем

я и

при-

няты

х по

сов

мест

ител

ьств

у

30 ж

асқа

дей

ін /

до 3

0 ле

т

30-59 жастағы30-59 лет

60-63 жастағы

60-63 года

64 ж

аста

ғыла

р жә

не о

дан

асқа

ндар

64 го

да и

ста

рше

барл

ығы

/ вс

его

одан

57

жаст

ағы

әй

елде

риз

них

жен

щин

ы в

воз-

раст

е 57

лет

барл

ығы

/ вс

его

одан

62

жаст

ағы

ерл

ер

/ из н

их м

ужчи

ны в

воз

-ра

сте

62 го

даА Б 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1

Жыл соңына санаториялық -курорттық ұйымның дәрігерлерінің саны, адамЧисленность врачей санатор-но-курортной организации на конец года, человек

2

Жыл соңына санаториялық -курорттық ұйымның орта медициналық персоналдың саны, адам Численность среднего меди-цинского персонала санатор-но-курортной организации на конец года, человек

2.1 одан тіс дәрігерлеріиз них зубные врачи

4. Санаториялық-курорттық ұйымның төсек қорыКоечный фонд санаторно-курортной организации

Жыл бойыКруглогодовые

Ең көп қабылдаған айдағы төсек саны / В месяц макси-

мального развертыванияА Б 1 2

1 Санаторий төсектерінің саны, жыл соңына, бірлік Число санаторных коек, на конец года, единиц

1.1соның ішінде балаларға арналған санаторий төсектерінің саны, бірлікв том числе число санаторных коек для детей, единиц

2 Өткізілген тәулік-күн, тәулік-күнПроведено койко-дней, койко-день

2.1 оның ішінде резидент еместергеиз них нерезидентам

5. Емделгендер (дем алғандар) туралы мәліметтер Сведения о лечившихся (отдохнувших)

Жол кодыКод

строки

Бір жылда емделгендер (дем алғандар) саны, адамЧисленность лечившихся (отдохнувших) за год, человек

барлығывсего

одан / из нихәйелдерженщины

резидент еместернерезиденты

күндізгі стационардав дневном стационаре

А 1 2 3 41

Атауы МекенжайыНаименование_________________________________ Адрес ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________Электрондық пошта мекенжайы Адрес электронной почты _______________________ Телефоны ___________________________________ОрындаушыИсполнитель __________________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) телефоны фамилия, имя и отчество (при его наличии) Бас бухгалтер Главный бухгалтер _____________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подписьБасшыРуководитель __________________________________ _____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись

Мөрдің орны (бар болған жағдайда)Место для печати (при наличии)

«Санаториялық-курорттық ұйымның қызметі туралы есеп» (коды 6941104, индексі 1-санаторий, кезеңділігі жылдық) статистикалық нысанына қосымша

Приложение к статистической форме «Отчет о деятельности санаторно-курортной организации» (код 6941104, индекс 1-санаторий, периодичность годовая)

Санаториялық-курорттық ұйымдардың тізбесіПеречень санаторно-курортных организаций

Жол кодыКод строки

Айқындама кодыКод позиции

АтауыНаименование

1 05 Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту ұйымдарыОрганизации восстановительного лечения и медицинской реабилитации

2 05.01 Санаторий / Санаторий3 05.02 Мамандандырылған санаторий / Специализированный санаторий4 05.03 Профилакторий / Профилакторий5 05.04 Оңалту орталығы / Реабилитационный центр6 05.99 Басқа да / Другие

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті төрағасының 2015 жылғы 28 тамыздағы №133 бұйрығына 2-қосымша

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті төрағасының 2014 жылғы 14 қарашадағы № 51 бұйрығына 6-қосымша

«Санаториялық-курорттық қызмет туралы есеп» (коды 6941104, индексі 1-санаторий, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық

байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Санаториялық-курорттық қызмет туралы есеп» (коды 6941104, индексі 1-санаторий, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының 8) тармақшасына сәйкес әзірленді және «Санаториялық-курорттық қызмет туралы есеп» (коды 6941104, индексі 1-санаторий, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында келесі анықтама қолданылады:резидент еместер – «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі)

Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Кодексінің 189-бабының ережелеріне сәйкес рези-дент болып табылмайтын жеке және заңды тұлғалар және осы Кодекстің 189-бабының ережелеріне қарамастан, қосарланған салық салуды болғызбау туралы халықаралық шарттың ережелеріне сәйкес резидент еместер болып танылатын шетелдіктер немесе азаматтығы жоқ адамдар танылады.

3. 2-бөлімде бағыныстылық белгісі бойынша бағынысында мемлекеттік меншік нысанындағы медициналық бейіндегі ұйымы бар министрлік немесе ведомство атауы көрсетіледі.

4. 3-бөлімде дәрігерлер санына дәрігерлердің атқаратын лауазымы емес, жеке тұлғалар кіреді.Орта медициналық персоналдың санына орта арнаулы білімі бар тіс дәрігерлері енгізіледі.5. 4-бөлімде жыл соңына қажетті мүкәммалмен жабдықталған және санаториялық емдеуден және оңалтудан

өтетін тұлғаларды қабылдауға дайын санаторий төсектерінің саны есепке алынады. Санаторий төсектерін мамандану бойынша бөлу барысында санаторий төсектерінің санына балаларға және ересектерге арналған санаторий төсектерінің саны кіреді.

1, 2-бағандардың 1-жолында санаторий төсектерінің саны санаториялық-курорттық ұйымның жоспарлы қуаттылығы бойынша анықталады. Ең жоғары өрістеу айында уақытша (қосымша) төсектер енгізілмейді;

1, 2-бағандардың 1.1-жолында санаторий төсектерінің жалпы санынан балаларға арналған санаторий төсектерінің саны көрсетіледі.

2-жолда санаториялық-курорттық ұйымда өткізілген тәулік-күндер көрсетіледі, ол тұрақты санаторий төсектерін пайдаланылған санын көрсетеді және барлық келушілер өткізген тәулік-күндердің санын қосумен анықталады;

1-бағанның 2.1-жолында резидент еместерге ұсынылған санаторий төсектерінің саны көрсетіледі.1-2-бағандарда сметамен қамтамасыз етілген төсектер көрсетіледі. Нақты орналастырылған төсектердің са-

нына палаталарда тығыздау үшін уақытша орналастырылған төсектер қосылмайды. Бір жыл ішінде сақталатын төсектердің саны тұрақты жыл бойы қолданылатын төсектер болып есептеледі.

Мысалы: жоспар бойынша санаторий қаңтар-ақпанда 50 төсекке, мамырда 75 төсекке, маусымнан бастап қазанға дейін 100 төсекке, қарашада 75 төсекке, желтоқсанда 50 төсекке қызмет істейді. Бұл жағдайда 2-бағанда «Ең көп қабылдаған айдағы төсек саны» - 100 төсек, 1-бағандағы «Жыл бойы» - 50 төсек.

6. Осы нысанды тапсыру қағаз тасымалдағышта немесе электрондық форматта жүзеге асырылады. Нысанды

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің бұйрығы

2015 жылғы 28 тамыз №133 Астана қаласы

«Денсаулық сақтау статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі

нұсқаулықтарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті Төрағасының 2014 жылғы 14 қарашадағы

№ 51 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 3) және 8) тармақшаларына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика Министрінің 2014 жылғы 30 қыркүйектегі № 33 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9779 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті туралы ереженің 13-тармағы 9) тармақшасына сәйкес, бұйырамын:

1. «Денсаулық сақтау статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық эконо-мика министрлігінің Статистика комитеті Төрағасының 2014 жылғы 14 қарашадағы № 51 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 10084 болып тіркелген, 2015 жылғы 30 қаңтарда «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

1-тармақтың 5), 6) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:«5) «Санаториялық-курорттық қызмет туралы есеп» (коды 6941104, индексі 1-санаторий, кезеңділігі жылдық)

жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны осы бұйрықтың 5-қосымшасына сәйкес;6) «Санаториялық-курорттық қызмет туралы есеп» (коды 6941104, индексі 1-санаторий, кезеңділігі жылдық)

жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық осы бұйрықтың 6-қосымшасына сәйкес;»;

5, 6-қосымшалар осы бұйрықтың 1, 2-қосымшаларына сәйкес редакцияда жазылсын.2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-

спарлау басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрықты мемлекеттiк тiркелгеннен кейiн күнтiзбелiк он күн iшiнде мерзімді баспасөз басылымдарында

және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жолдануын;3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Интернет-

ресурсында міндетті түрде жариялануын қамтамасыз етсін.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің бұйрығы

2015 жылғы 2 қыркүйек №136 Астана қаласы

Туризм статистикасы бойынша жалпымемлекеттiк статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөнiндегi

нұсқаулықтарды бекiту туралы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 3) және 8) тармақшаларына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика Министрінің 2014 жылғы 30 қыркүйектегі № 33 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9779 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті туралы ереженің 13-тармағы 9) тармақшасына сәйкес, бұйырамын:

1. Мыналар:1) «Орналастыру орындарының қызметi туралы есеп» жалпымемлекеттiк статистикалық байқаудың

статистикалық нысаны (коды 0951102, индексi 2-туризм, кезеңдiлiгi тоқсандық) осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес;2) «Орналастыру орындарының қызметi туралы есеп» жалпымемлекеттiк статистикалық байқаудың

статистикалық нысанын толтыру жөнiндегi нұсқаулық (коды 0951102, индексi 2-туризм, кезеңдiлiгi тоқсандық) осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес;

3) «Үй шаруашылықтарының сапарларға жұмсаған шығыстары туралы зерттеу сауалнамасы» жалпымемлекеттiк статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (коды 0962104, индексi Н-050, кезеңдiлiгi жылдық) осы бұйрықтың 3-қосымшасына сәйкес;

4) «Үй шаруашылықтарының сапарларға жұмсаған шығыстары туралы зерттеу сауалнамасы» жалпымемлекеттiк статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөнiндегi нұсқаулық (коды 0962104, индексi Н-050, кезеңдiлiгi жылдық) осы бұйрықтың 4-қосымшасына сәйкес;

5) «Келушiлердi зерттеу сауалнамасы» жалпымемлекеттiк статистикалық байқаудың статистикалық нысаны (коды 0972103, индексi Н-060, кезеңдiлiгi жылына 2 рет) осы бұйрықтың 5-қосымшасына сәйкес;

6) «Келушiлердi зерттеу сауалнамасы» жалпымемлекеттiк статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөнiндегi нұсқаулық (коды 0972103, индексi Н-060, кезеңдiлiгi жылына 2 рет) осы бұйрықтың 6-қосымшасына сәйкес бекiтiлсiн.

2. «Туризм статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысанда-ры мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі Төрағасының міндетін атқарушының 2014 жылғы 12 желтоқсандағы №83 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 10082 болып тіркелген, «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 3 наурызда жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-спарлау басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрықты мемлекеттiк тiркелгеннен кейiн күнтiзбелiк он күн iшiнде мерзімді баспасөз басылымдарында

және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жолдануын;3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Интернет-

ресурсында міндетті түрде жариялануын қамтамасыз етсін.4. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-

спарлау басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу үшін жеткізсін.

5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.6. Осы бұйрық ресми жариялауға жатады және 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының міндетін атқарушы Ж.ЖАРҚЫНБАЕВ

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 2 қыркүйектегі №136 бұйрығына 1-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 1 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 2 сентября 2015 года №136Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистики

Статистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kzМемлекеттік статистиканың тиісті органдарына дәйексіз деректерді ұсыну және алғашқы статистикалық деректерді тапсырмау «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы»

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Қазақстан Республикасы Кодексінің 497-бабында көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар болып табылады.Представление недостоверных и непредставление первичных статистических данных в соответствующие органы государственной статистики являются административными правонарушениями, предусмотренными статьей 497 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях».

Статистикалық нысан коды 0951102Код статистической формы 0951102

Орналастыру орындарының қызметі туралы есепОтчет о деятельности мест размещения

2-туризмТоқсандық Квартальная

Есепті кезең Отчетный период

аймесяц

жылгод

Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішінің – 55-кодына сәйкес негізгі және қосалқы экономи ка-лық қызмет түрлеріне тұратын орынды ұйымдастыру бойынша қызметтер көрсетуді жүзеге асыратын заңды тұлғалар және (немесе) олардың құрылымдық және оқшауланған бөлімшелері, дара кәсiпкерлер тапсырады.

Представляют юридические лица и (или) их структурные и обособленные подразделения, индивидуальные предприниматели, осуществляющие услуги по организации проживания, имеющими основной и вторичный виды экономической деятельности согласно коду Общего классификатора видов экономической деятельности (далее – ОКЭД) - 55

Тапсыру мерзімі - есепті кезеңнен кейінгі 25 күні.Срок представления – 25 числа после отчетного периода.

БСН кодыКод БИН

ЖСН кодыКод ИИН

1. Орналастыру орыны туралы жалпы мәліметтер Общие сведения о месте размещения1.1 Орналастыру орнының нақты орналасқан жерін көрсетіңіз (оның тіркелген жеріне қарамастан) – облыс, қала, аудан, елді мекенУкажите фактическое местонахождение услуг мест размещения (независимо от места его регистрации) – область, город, район, населенный пунктӘкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуішіне (ӘАОЖ) сәйкес аумақ коды (статистика органының қызметкері толтырады)Код территории согласно Классификатору административно-территориальных объектов (КАТО) (заполняется работниками органа статистики)1.2 Орналастыру орнының экономикалық қызметтің нақты жүзеге асырылатын негізгі түрінің коды мен атауын Экономикалық қызмет түрлерінің номенклатурасына сәйкес (ЭҚЖЖ бойынша код) көрсетіңіз Укажите наименование и код согласно Номенклатуре видов экономической деятельности (код по ОКЭД) фактически осуществляемого основного вида экономической деятельности места размещения

1.3 Орналастыру орнының бірегей коды1 Уникальный код места размещения 1.4 Сіздің орналастыру орныңыз жататын курорттық аймақтың реттік нөмірін көрсетіңіз / Укажите порядковый номер курортной зоны, к которой относится Ваше место размещения2. Орналастыру орындарының сипаттамасы Характеристика мест размещения«» белгісімен жауаптың тиісті нұсқасы белгіленедіОтмечается знаком «» соответствующий вариант ответаА. Орналастыру орнының түрі: Тип места размещения: 2.1 мейрамханасы бар қонақ үй 2.2 мейрамханасы жоқ қонақ үй 2.3 демалыс үйі гостиница с рестораном гостиница без ресторана дом отдыха 2.4 мотель 2.5 демалыс пансионаты 2.6 балалар лагері пансионат отдыха детский лагерь 2.7 бірқабатты бунгало, ауылдық үйлер (шале), коттедждер, шағын үйлер және пәтерлер одноэтажные бунгало, сельские домики (шале), коттеджи, небольшие домики и квартиры 2.8 трейлерлік парктер, ойын-сауық қалашықтары, қысқа мерзімді орналастыру үшін аң аулайтын

және балық аулайтын жерлер трейлерные парки, развлекательные городки, охотничьи и рыболовные угодья для краткосрочного размещения 2.9 туристік база 2.10 кемпинг 2.11 өзге де орналастыру орны туристская база кемпинг прочие места размещенияБ. Қонақ үй дәрежелері: Категория гостиницы: 1.1 * (1 жұлдызды) 1.2 ** (2 жұлдызды) 1.3 *** (3 жұлдызды) * (1 звезда) ** (2 звезды) *** (3 звезды) 1.4 **** (4 жұлдызды) 1.5 ***** (5 жұлдызды) 1.6 санаты жоқ қонақ үй **** (4 звезды) ***** (5 звезд) без категории

3. Орналастыру орындары туралы келесі ақпаратты көрсетіңіз Укажите следующую информацию по местам размещения

Жол кодыКод

строки

Көрсеткіш атауыНаименование показателя

БарлығыВсего

Жол коды Код

строки

Көрсеткіш атауыНаименование показателя

БарлығыВсего

А Б 1 А Б 1

1

Есепті кезеңдегі орташа алғанда қызметкерлердің тізімдік саны, адам Списочная численность работ-ников в среднем за отчетный период, человек

4

Бөлмелер саны барлығы, бірлік / Количество номеров всего, единиц одан:из них:

1.1 одан әйелдер из них женщины 4.1 апартаменттер

апартаментов

2Маусымдық қызметкерлердің саны, адам / Численность се-зонных работников, человек

4.2«люкс» сыныбындағы класса «люкс»

3Көрсетілген қызмет көлемі, мың теңге / Объем оказанных услуг, тысяч тенге

4.3стандарт бөлмелер стандартных номеров

3.1 резиденттергерезидентам 4.4 жайлылықтары жоқ

без удобств

3.2 резидент еместерге нерезидентам 5

Біржолғы сыйымдылық, төсек-орын / Единовременная вместимость, койко-мест

6Өткізілген бөлмелер саны, бірлік / Количество сданных номеров, единиц

7Тәулік-төсектің орташа құны, теңге / Средняя стоимость кой-ко-суток, тенге

4. Келушілер бойынша ақпараттарды көрсетіңіз2

Укажите информацию по посетителям

Жол

коды

Код

стро

ки Көрсеткіштердің атауы

Наименование показателей

Келушілер, барлығы,

адамПосетите-лей, всего,

человек

соның ішінде сапар мақсаттары бойынша:

в том числе по целям поездок:

1-бағаннантүнейтін

келушілер (ту-ристер)

из графы 1 ночу-ющие посетители

(туристы)

Ұсынылған төсек- тәулік (түнеулер), тәулік-төсек

Предоставлено койко-суток (ноче-вок), койко-суток

жекеличные

іскерлік және кәсібиделовые и професси-

ональныеА Б 1 2 3 4 5

1 БарлығыВсего

1.1Резиденттер (Қазақ-стан Республикасы)Резиденты (Респуб-лика Казахстан)

1.2 Резидент еместер Нерезиденты

20 29 ҚАЗАН2016 жыл

(Жалғасы. Басы 19-бетте)

5. Маусымдық орналастыру орындары үшін маусымның ашылу және жабылу күні мен айы (егер Сіз осы тоқсанда жұмыстың маусымдылығына байланысты орналастыру орнының жұмысын тоқтата тұруды жоспарласаңыз, онда 5.1-тармақта орналастыру орнының жабылуының болжамды күнін, ал 5.2-тармақта орналастыру орнының жұмысын қайтадан бастаудың болжамды күнін көрсетіңіз. Егер есепті тоқсанда Сіздің орналастыру орныңыз таратылса, онда 5.3- тармақта таратудың болжамды күнін көрсетіңіз.

Дата и месяц закрытия и открытия сезона для сезонных мест размещения (если в текущем квартале Вы плани-руете временно приостановить работу места размещения, в связи с сезонностью работы, то укажите, пожалуйста, примерную дату закрытия места размещения в пункте 5.1, а в пункте 5.2 укажите примерную дату возобновления работы места размещения. Если в отчетном квартале Ваше место размещения будет ликвидировано, то укажите примерную дату ликвидации в пункте 5.3)

5.1 маусымның жабылу күні дата закрытия сезона

КК.АА.ЖЖ3 ДД.ММ.ГГ

5.2 маусымның ашылу күні дата открытия сезона

КК.АА.ЖЖ ДД.ММ.ГГ

5.3 орналастыру орындарын тарату күні дата ликвидации места размещения

КК.АА.ЖЖ ДД.ММ.ГГ

6. Есепті кезеңдегі орналастыру орындарының жұмыс істеген күндерінің саны, күндер Количество дней функционирования мест размещения в отчетном периоде, дни

Атауы МекенжайыНаименование_________________________________ Адрес ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________Электрондық пошта мекенжайы Адрес электронной почты _______________________ Телефоны ___________________________________ОрындаушыИсполнитель __________________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) телефоны фамилия, имя и отчество (при его наличии) БасшыРуководитель __________________________________ _____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подписьБас бухгалтер Главный бухгалтер _____________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подписьМөрдің орны (бар болған жағдайда)Место для печати (при наличии)

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2015 жылғы 2 қыркүйектегі № 136 бұйрығына 2-қосымша

«Орналастыру орындарының қызметі туралы есеп» (коды 0951102, индексі 2-туризм, кезеңділігі тоқсандық) жалпымемлекеттік статистикалық

байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Орналастыру орындарының қызметі туралы есеп» (коды 0941104, индексі 2-туризм, кезеңділігі тоқсандық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес әзірленген және «Орналастыру орындарының қызметі туралы есеп» (коды 0941104, индексі 2-туризм, кезеңділігі тоқсандық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Келесі анықтамалар осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында қолданылады:1) қызметкер – жұмыс берушімен еңбек қатынастарында тұратын және жеке еңбек шарты бойынша жұмысты

тікелей орындайтын жеке тұлға;2) маусымдық жұмыстар – климаттық немесе өзге де табиғи жағдайлары бойынша белгілі бір, бірақ бір жылдан

аспайтын кезең (маусым) ішінде орындалатын жұмыстар;3) туристерді орналастыру орындары – мейманханалар, мотельдер, кемпингтер, туристік базалар, қонақжайлар,

демалыс үйлері, пансионаттар және туристердің тұруы мен оларға қызмет көрсету үшін пайдаланылатын басқа да үй-жайлар мен ғимараттар;

4) турист – уақытша болатын елге (жерге) жиырма төрт сағаттан бір жылға дейінгі кезеңге келетін және ақылы қызметпен айналыспай, сол елде (жерде) сауықтыру, танымдық, кәсіби-іскерлік, спорттық, діни және өзге де мақсаттарда кемінде бір рет түнейтін жеке тұлға.

3. Статистикалық нысан бухгалтерлік құжаттар мен алғашқы есепке алу құжаттары деректерінің негізінде толтырылады. 4. 2-бөлімнің А-тармағының 2.3-тармақшасындағы демалыс үйіне регламенттелген режимдегі сауықтыру –

алдын-алу сипатындағы қызметтерді ұсынумен демалысқа арналған жағдайды қамтамасыз ететін, рекреациялық аймақта орналасқан орналастыру орны жатады.

2.4-тармақшадағы мотель ретінде автостраданың бойында орналасқан немесе туристік орталықтың құрамына кіретін, автотуристерге арналған қонақ үй танылады.

2.5-тармақшада жайлылығы едәуір аз, әдетте демалысқа арналған жағдайды қамтамасыз ететін, рекреациялық аймақта орналасқан, маусымдық сипатта жұмыс істейтін орналастыру орындары көрсетіледі.

2.6-тармақшада балалардың белсенді демалуына арналған маусымдық сипатта жұмыс істейтін орналастыру орындары көрсетіледі.

2.7-тармақшада асхана жабдығы бар немесе толықтай ас үймен жабдықталған, тамақтануға, тұруға және ұйықтауға арналған, толық жабдықталған бөлмелерден тұратын жеке оқшауланған үй-жайлар көрсетіледі.

2.9-тармақшадағы туристік база ретінде туристерге түнейтін орындардың жоспарлы бағыттарын (бос орындар болғанда жолдамасы жоқ туристерге), тамақтандыруды ұсынатын және оларға туристік-экскурсиялық, мәдени-тұрмыстық және денешынықтыру-сауықтыру қызметін көрсетуді қамтамасыз ететін орналастыру орны танылады.

2.10-тармақшадағы кемпинг автотуристер үшін тұрақпен, дәретханамен және шатырларға арналған орындармен немесе жеңіл типтегі үйлермен жабдықталған орынды білдіреді.

2.11-тармақшаға жаз маусымы кезінде келушілерге берілетін, бір орындық немесе жалпы бөлмедегі немесе жатақханалардағы уақытша баспана қосылады.

5. 2-бөлімнің Б-тармағының 1.1-тармақшасында 1 жұлдызды санатындағы қонақ үй тұратындарды орналастыру үшін ең қажет деген қызмет түрлері ғана қарастырылған шағын мекемелер, мекеменің өзі ұйымдастырған, келушілерді орналастыру мен тамақтандыру сияқты базалық қызмет түрлерін ұсынуды білдіреді.

1.2-тармақшадағы 2 жұлдызды санатындағы қонақ үйге тұратындарға қызметтердің стандартталған жиынтығын ұсынатын, соның ішінде қонақ үй аумағында мейрамханалар немесе кафелерде тамақтандыру қызметімен қоса, дербес сантораптармен жабдықталған бөлмелерді ұсынатын шағын және орта мекемелер жатады.

1.3-тармақшада 3 жұлдызды санатындағы қонақ үй тұратындарға қызметтердің кең ауқымды жиынтығын көрсететін, соның ішінде мейрамхана (қонақ үйде орналасқан меймандардан басқа да тұтынушыларға ұсынады) мен бар, бизнес-орталық қызметтерін көрсетумен қатар, жеке телефонмен және дәретханалық керек-жарақтар ұсы-нылған, дербес сантораптарымен жабдықталған бөлмелерді тазалау қызметтерін көрсететін орта мекемені есептейді.

1.4-тармақшада 4 жұлдызды санатындағы қонақ үй сапалы жиһазбен жабдықталған, бірыңғай дизайнмен безендірілген, кең жатын бөлмелері бар нөмірлерге тәулік бойы қызмет көрсету, химиялық тазарту мен так-си, жоғары деңгейлі асханасы бар мейрамхана қызметтері түрлерін жоғары деңгейде көрсететін орта және ірі мекемелерді көрсетеді.

1.5-тармақшада 5 жұлдызды санатындағы қонақ үй халықаралық стандарттар деңгейінде қызметтер ұсынатын, жайлы жағдайда тұруға толығымен жабдықталған бөлмелері бар, жаттығу залдары, жүзу бассейндері, жеке кабинеттері мен банкет және мәжіліс-залдары қызметтерін ұсынатын, арнайы дайындықтан өткен үздіксіз қызмет көрсетуді және мейрамхананың жұмысын жоғары деңгейде қамтамасыз ететін қызметкерлері бар орта және ірі мекемелерді білдіреді.

1.6-тармақшада келушілерді орналастырудан басқа қызмет түрлерін ұсынбайтын, қызметі шектеулі шағын мекеме есепке алынады.

6. 3–бөлімнің 1-жолында орташа алғанда бір тоқсандағы қызметкерлердің тізімдік саны ұйымның орташа алғанда тоқсандағы жұмыс істеген барлық айларындағы қызметкерлердің тізімдік санын қосу және алынған со-маны үшке бөлу жолымен анықталады.

3-жолда орналастыру орындарын ұсыну бойынша көрсетілген қызмет көлемі көрсетіледі. Егер тұру құны келуші таңғы асты пайдаланған немесе пайдаланбағанына байланыссыз, таңғы асты тиісті тарифтің ажырамас бөлігі ретінде қамтыса, онда таңғы ас ұсынумен тұру бойынша көлем қосылған құнға салықты (бұдан әрі – ҚҚС) ескерусіз, бір ондық белгімен, мың теңгеде келтіріледі.

4-жол бойынша қонақ үй бөлмесі бір, екі және одан да көп бөлмеден тұратын, оқшауланған, жиһазбен жабдықталған, уақытша тұруға тапсырылатын тұрғын үй-жайды білдіреді.

4.1-жол бойынша апартамент негізінде алаңы 40 шаршы метрден кем емес, екi не одан да көп (қонақ үй (асхана), жатын бөлме) бөлмеден тұратын, асхана жабдығы бар орналастыру орнындағы нөмiр танылады.

4.2-жол бойынша люкс классты бөлме алаңы 35 шаршы метрден кем емес, екі тұрғын бөлмеден (қонақ бөлмесі және жатын бөлме) тұратын, бір (екі) адамның тұруына арналған орналастыру орнындағы нөмірді білдіреді.

4.3-жол бойынша стандартты бөлмеге бір тұрғын бөлмеден, бір (екі) төсегі бар, толық санитарлық тораппен (ванна(душ), қолжуғыш, унитаз) қамтылған бір (екі) адам тұруға есептелген орналастыру орнындағы бөлме жатады.

4.4-жол бойынша жайлылығы жоқ бөлмелерге тұру бойынша ең төмен қызметтер топтамасын ұсынатын, жайлылығы төмен деңгейдегі бөлмелер жатады.

5-жол бойынша бір жолғы сыйымдылық барлық бөлмелердегі орнатылған тұрақты төсек саны бойынша анықталады. Бөлмелердегі уақытша (қосымша) орындар мен тікелей мақсатта үнемі пайдаланылмайтын орын-дар есепке алынбайды.

6-жолда өткізілген бөлмелер саны есепті кезеңде өткізілген бөлмелер санын білдіреді. Мысалы, қонақ үйде 5 бөлме бар, 2 жанұялық жұп 2 бөлмені 7 күнге жалға алды, бұл жағдайда өткізілген бөлмелер саны 2 бөлмені 7 күнге беруіне көбейтіледі, ол 14 өткізілген бөлмеге тең.

7-жолда тәулік-төсектің орташа құны - орналастыру орындарында ұсынылған тәулік-төсектен түскен табыстың жалпы сомасының тәулік-төсек санына қатынасы (ондық сансыз ҚҚС есебімен теңгеде). Егер тәулік-төсектің ор-таша құны тиісті тарифтің ажырамас бөлігі ретінде таңғы асты қамтыса, осы тамақты келуші пайдаланған немесе пайдаланбағанына байланыссыз, онда тәулік-төсектің орташа құнын таңғы аспен көрсету керек.

7. 4 бөлімде келушілер жөнінде ақпарат көрсетіледі.Келушіге өзінің әдетте тұратын жерінің шегінен тыс орналасқан қандай-да бір негізгі орынға бір жылдан аз мерзімге

елде немесе келу орындарында тіркелген кәсіпорынға жұмысқа орналасу мақсатын қоспағанда, кез-келген мақсатта (іскерлік сапар, демалыс немесе өзге де жеке мақсат) сапар жасайтын саяхатшы жатады.

4-бөлімнің 2-бағанындағы жеке мақсаттарға сапарлардың мақсаттарына мынандай демалыс және бос уақыт, достар мен туыстарға бару, білім алу және кәсіби дайындық, емдік және сауықтыру емшаралары, дін (қажылық), дүкендерді аралау, транзит, өзге де мақсаттар жатады.

3-бағандағы іскерлік және кәсіби мақсаттар егер келген елінде немесе орнында өндіруші-резидентпен анық неме-се тұспалданатын еңбек жалгерлік қатынастардың белгілері болмаса, өз бетінше жұмыспен қамтылған тұлғалардың және жалдамалы жұмыскерлердің қызметі, инвесторлардың, бизнесмендердің қызметін көрсетеді. Іскерлік және кәсіби мақсаттарға мыналар жатады: кеңестерге, конференцияларға, жәрмеңкелерге, конференцияларға немесе конгрестерге, сауда жәрмеңкелеріне, көрмелерге қатысу, дәрістер оқу, концерттер, қойылымдар мен спектакльдер қою, ғылыми қолданбалы немесе іргелі зерттеулерге қатысу, тауарлар мен қызметтерді жарнамалау туристік сая-хаттар бағдарламаларын құрастыру, орналастыру және көлік қызметтері бойынша қызметтерді ұсынуға шарттар жасау, кәсіби спорттық іс-шараларға қатысу, ресми немесе бейресми кәсіби дайындық курстарына өндірістен қол үзбей қатысу, жеке көлік құралдарына (корпоративті ұшақ, яхта) экипаж (команда) құрамында жұмыс және тағы басқа.

5-баған бойынша ұсынылған тәулік-төсек тұрақты орындардың қолданылған санын көрсететін түнеуді білдіреді және тұратындарды есепке алу кітабы негізінде анықталады.

Тоқсан ішінде деректерді жинаудың дәйектілігі үшін орналастыру орындарына қонақтардың орналастыру орнына келген кезде қонақтарды есепке алу карточкасын толтыруын немесе күнделікті есепке алу кітабында келушінің ТАӘ (болған жағдайда), бөлмеде тұратындар саны, олардың тұрғылықты тұратын орны немесе елі, сапардың мақсаты, келушінің келу және шығу күні және уақыты бойынша жүргізуді тәжірибеге енгізуді ұсынамыз.

8. Осы нысанды тапсыру қағаз тасығышта және электронды форматта жүзеге асырылады. Нысанды электронды фор-матта толтыру Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті интернет-ресурсындағы (www.stat.gov.kz) «Online режимде деректерді жинау» ақпараттық жүйесін пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 2 қыркүйектегі №136 бұйрығына 3-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 3 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 2 сентября 2015 года №136Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистики

Статистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kz

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Статистикалық нысан коды 0962104Код статистической формы 0962104

Үй шаруашылықтарының сапарларға жұмсаған шығыстары бойынша зерттеу сауалнамасы Анкета обследования домашних хозяйств о расходах на поездки

Н-050 Жылдық Есепті кезең жылГодовая Отчетный период год

Байқауға іріктемеге түскен үй шаруашылықтары қатысадыВ наблюдении принимают участие домашние хозяйства, попавшие в выборкуТапсыру мерзімі – 15 қаңтар. Срок представления – 15 января.

1. Аумақтың атауы (елді мекеннің) Наименование территории (населенного пункта)_______________________________________________________2. КАТО¹ бойынша елді мекенің коды Код населенного пункта по КАТО¹…………………………………………………….……. 3. Елді мекеннің түрі (қала, ауыл) Тип населенного пункта (1 - город, 2 село)……………………………………………………………………………...4. Даңғыл, көше, алаң, тұйық көше Проспект, улица, площадь, переулок_____________________________________________________________5. Үйдің ID коды ID код дома............................................................................……………….....................6. Пәтердің ID коды ID код квартиры…………………………………………………………………….………....7. Интервьюердің коды Код интервьюера.......................................................………………...........................................8. Сұхбат жүргізу күні күні айы

жыл

Дата проведения интервью число месяц годҚұрметті респонденттер, келесі сұрақтарға жауап беруіңізді өтінеміз.

Уважаемые респонденты, пожалуйста, ответьте на нижеследующие вопросы.1. Сапар туралы жалпы мәліметтерОбщие сведения о поездке

1.1. Сіз есепті кезеңде сапарға шықтыңыз ба? Вы в течение отчетного периода совершали поездку?

1) иә / да

2) жоқ / нет

à 1.3

à 1.2

1.2. Сіз есепті кезеңде қандай себептермен сапарға барған жоқсыз Укажите по каким причинам Вы в течение отчетного периода не совершали поездок

1) қаржылық себептер бойынша / по финансовым причинам 2) отбасылық міндеттемелерге байланысты бос уақыттың болмауынан / из-за отсутствия свободного времени в связи с семейными обязательствами 3) жұмыс немесе оқуға байланысты бос уақыттың болмауынан / из-за отсутствия свободного времени в связи с работой или учебой

à конец опроса

4) денсаулыққа байланысты немесе қозғалудың шектеулігіне байланысты / по состоянию здоровья или в связи с ограниченной подвижностью5) үйде қалғанды қалаймын, саяхаттауға ынтам жоқ / предпочитаю оставаться дома, нет желания путешествовать6) басқа себептер / иные причины

1.3. Сізді қоса алғанда сіздің үй шаруашылығыңыздан неше адам сапарға шыққанын көрсетіңіз / Сколько человек из вашего домашнего хозяйства, вклю-чая Вас, участвовало в поездке

1) барлығы / всего одан: / из них:әйелдер / женщины

1.2) 15 жасқа дейінгі балалар / дети до 15 лет

à 1.4

1.4.Сіз сапарда болдыңыз Вы совершали поездку

1) ел ішінде (ауыл, аудан, қаланың атауын жазыңыз) / внутри страны (напишите название села, района, города)

Əкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуішіне (ƏАОЖ) сәйкес аумақ коды (статистика органының қызметкерлері толтырады)Код территории согласно Классификатору административно-тер-риториальных объектов (КАТО) (заполняется работниками органастатистики)

2) шетелге (елдің атауын жазыңыз) за границу (напишите название страны)

ЕК1 коды (статистика органының қызметкері толтырады)код КС (заполняется работником органа статистики)

à 1.5

à 1.5

1.5. Сіздің сапарыңыздың бір негізгі мақсатын көрсетіңіз. Егер сапар бірлескен болса (демалыс және дүкен аралау), онда осы үшін Сіз сапар жасаған мақсат – негізгі болып табылады. Укажите одну основную цель Вашей поездки. Если поездка была совмещенная (отдых и посещение магазинов), то основная цель по-ездки - это цель, без которой Вы не совершили бы поездку.

1) еңбек демалысы және демалыс / отпуск и отдых 2) туыстар мен достарға бару / посещение друзей и родственников3) білім алу және кәсіби дайындық образование и профессиональная подготовка4) емдік және сауықтыру емшаралары лечебные и оздоровительные процедуры5) дін және қажылық / религия и паломничество 6) дүкендерді аралау / посещение магазинов 7) транзит / транзит 8) іскерлік және кәсіби мақсаттар деловые и профессиональные цели9) өзге де мақсаттар / прочие цели

à 1.6à 1.6à 1.6

à 1.6

à 1.6à 1.6à 1.6

à 1.6à 1.6

1.6 Сіз түнедіңіз бе? Вы осуществляли ночевки? 1) иә / да

2) жоқ / нет

à 1.7à 1.8

1.7. Болған түндер санын көрсе-тіңіз / Укажите количество прове-денных ночей

à 1.8

1.8. Сіз осы сапарға туристік жолдаманы сатып алдыңыз ба? Приобретали ли Вы туристскую путевку для этой поездки?

1) иә / да

2) жоқ / нет

à 1.9

à 1.10 1.9. Туристік жолдамаға кіретін қызмет көрсетулерге Сіздің шығыстарыңызды көрсетіңіз, теңгемен Укажите Ваши расходы на услуги, входящие в туристскую путевку, в тенге

барлығы / всего соның ішінде / в том числе:1.1) виза

1.2) сақтандыру / страховка

1.3) көлік / транспорт

1.4) тұру / проживание

1.5) тамақтану / питание

1.6) емдік және сауықтыру емшаралары лечебные и оздоровительные процедуры1.7) өзге де шығыстар (саяхаттар, курстар, музейге к музейге кіру үшін төлем, сауықтыру бағдарламалары және тағы басқалар) прочие расходы (экскурсии, курсы, плата за вход в музеи, программы оздоровления и так далее)

à 1.10

1.10. Халықаралық тасымалдарға көлік шығыстарының сомасын көрсетіңіз (сапарды өз бетінше ұйымдастырған жағдайда), теңге (шығу келушілері толтырады) / Укажите сумму транспортных рас-ходов на международные пере-возки (в случае самостоятельной организации поездки), тенге (за-полняют выездные посетители)

à 1.11

1.11. Көліктің негізгі түрін көрсеті-ңіз (көліктің негізгі түрі – бұл Сіз көбірек жол жүріп өткен көлік) (шығу және ішкі келушілері толтырады) / Укажите основной вид транспорта (основной вид транспорта – это транспорт, на ко-тором Вы преодолели наибольшее расстояние) (заполняют выездные и внутренние посетители)

1) әуе көлігі / воздушный транспорт

2) су көлігі / водный транспорт

3) теміржол көлігі / железнодорожный транспорт

4) қалааралық автобус / междугородный автобус

5) жеке меншік автокөлік / собственная автомашина

6) жалға алынған автокөлік құралдары автотранспортные средства, взятые на прокат

à 1.12

à 1.12

à 1.12

à 1.12

à 1.12

à 1.12

1.12. Сіз Қазақстан көлік компаниясының қызметін пайдаландыңыз ба? (шығу және ішкі келушілері толтырады) / Вы пользовались ус-лугами казахстанской транспортной компании? (заполняют выездные и внутренние посетители)

1) иә / да

2) жоқ / нет

à 1.13

à 1.13

1.13. Сіз тоқтаған негізгі орна-ластыру орнын көрсетіңіз. Егер Сіз бірнеше орналастыру орнында тоқтасаңыз, онда Сіз көбірек болған орын негізгі орналастыру орны болып көрсетіледі. Укажите основное место размещения, в котором Вы останавливались. Если Вы останавливались в нескольких местах размещениях, то ука-зывается основное место размещения, в котором Вы пребывали в течение наибольшего срока.

1) қонақ үй / гостиница

2) мотель

3) санаторий

4) туристік база / туристская база

5) демалыс үйі / дом отдыха

6) қала сыртындағы үй / загородный дом

7) туыстар немесе таныстар тегін ұсынған орналастыру орны место размещения, предоставляемое бесплатно родственниками или знакомыми 8) жалға алынған пәтер (үй) / съемная квартира (дом)

9) өзге де орналастыру орны (өзге де орналастыру орнының атауын көрсетіңіз) прочие места размещения (укажите наименование прочего места размещения) ____________________________________

à 2à 2à 2à 2à 2à 2à 2

à 2 à 2

2. Шығыстарды көрсетіңіз (туристік жолдама алмаған респонденттер толтырады, сондай-ақ респонденттердің туристік жолдама құнына кірмеген шығыстары көрсетіледі), теңгемен Укажите расходы (заполняются респондентами, не приобретавшими туристскую путевку, а также указываются расходы респондентов, не вошедшие в стоимость туристской путевки), в тенге

Жол коды Код

строки

АтауыНаименование

Сапарға дейінДо по-ездки

Сапар кезіндеВ ходе поездки

БарлығыВсего

А Б 1 2 31. Сапарды іске асыру үшін Сіз қанша ақша жұмсадыңыз, барлығы

Какую сумму денег Вы израсходовали на осуществление поездки, всего1.1. паспорт және визаны алуға / получение паспорта и визы 1.2. сақтандыру /страховка 1.3. тұруға / проживание 1.4. халықаралық тасымалды қоспағанда көлік қызметтеріне төлем

оплата услуг транспорта, за исключением международных перевозок1.4.1 көлік құралдарын жалға алу / аренда транспортных средств1.5 туристік агенттіктер және операторлардың қызметтері

услуги туристских агентств и операторов ×

1.6. дүкендерде өнімдерді сатып алуды қоса алғанда, тамақтанупитание, включая покупку продуктов в магазинах

1.6.1 мейрамхана және кафелерде тамақтану / питание в ресторанах и кафе1.7. киім және аяқ киім құралдары / предметы одежды и обуви ×1.8. базарлық және сыйлықтар / сувениры и подарки ×1.9. техника / техника ×

1.10. тоқыма тауарлары (кілем, төсек-орын жапқыш және сол сияқтылар)текстильные товары (ковры, пледы и тому подобное)

×

1.11. жанармай (жеке автомобильмен немесе жалға алынған автокөлік құралдарымен жүрген жағдайда) / топливо (в случае передвижения на соб-ственном автомобиле или на автотранспортных средствах, взятых на прокат)

1.12. өзге тауарларды сатып алу / покупка прочих товаров ×1.13. белгілі бір құндылығы бар бұйымдар: асыл металдар және тастар

(гауһар тас, алтын, күміс және тағы басқа), антиквариат, көркем өнер туындылары және басқа құндылықтарды сатып алуприобретение изделий, обладающих определенной ценностью: драго-ценные металлы и камни (бриллианты, золото, серебро и так далее), антиквариат, предметы художественного искусства и другие ценности

×

1.14. рекреациялық, мәдени және спорттық іс-шараларрекреационные, культурные и спортивные мероприяти

×

1.14.1 мәдени қызметтер / услуги культурные1.15. емдік және сауықтыру емшалары / лечебные и оздоровительные процедуры ×1.16. өзге де шығыстар / прочие расходы

3. Астана қаласындағы ЭКСПО - 2017 бойынша сұрақтар. Вопросы по ЭКСПО - 2017 в г. Астане.3.1. Сіз Астана қаласында Халықаралық мамандандырылған ЭКСПО – 2017 көрмесінің өткізілетіні ту-

ралы білесіз бе?Вы знаете о проведении Международной специализированной выставки ЭКСПО – 2017 в г. Астане?1) Иә

à 3.2-тармақ және әрі қарай 2) Жоқ

à 3.3-тармақ және әрі қарай

Да 3.2 и далее Нет 3.3 и далее

3.2. Сіз Астана қаласындағы ЭКСПО - 2017 туралы қандай дереккөздерден білдіңіз? Из каких источников Вы узнали про ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

3.2.1. теледидар 3.2.2. радиостанция телевидение3.2.3. газеттер және журналдар 3.2.4. Интернет газеты и журналы3.2.5. сыртқы жарнама 3.2.6. басқа дереккөздер наружная реклама другие источники3.3. Астана қаласында ЭКСПО – 2017 көрмесі 2017 жылы 10-шы маусымнан 10-шы қыркүйекке дейін өткізіледі. Сіз Астана қаласындағы ЭКСПО – 2017-ге қатысуды жоспарлайсыз ба? Выставка ЭКСПО-2017 будет проводиться в г. Астане с 10 июня по 10 сентября 2017 г. Планируете ли Вы посетить ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

1) Иә 2) Бәлкім 3) Айта алмаймын Да Может быть Не могу сказать3.4. Неше күнге келуді жоспарлайсыз? На сколько дней планируете свой приезд? 1) 1 күнге 2) 2 күнге 3) 3 күнге 4) 3 күннен асана 1 день на 2 дня на 3 дня более 3 дней3.5. Қай жерде тоқтауды жоспарлайсыз? Где планируете остановиться? 3.5.1. қонақ үй / гостиница 3.5.2. туыстар немесе таныстар тегін ұсынған орналастыру орны место размещения, предоставляемое бесплатно родственниками или знакомыми 3.5.3. жалға алынған пәтер (үй) / съемная квартира (дом) 3.5.4. өзге де орналастыру орны прочие места размещения ____________________________________________

(өзге де орналастыру орнының атауын көрсетіңіз) (укажите наименование прочего места размещения)

3.6. ЭКСПО – 2017-ге қатысу үшін Астана қаласына дейін қандай көлік түрімен жетесіз? Каким видом транспорта будете добираться до г. Астаны для посещения ЭКСПО - 2017?

3.6.1. әуе көлігі / воздушный транспорт 3.6.2. теміржол көлігі / железнодорожный транспорт 3.6.3. қалааралық автобус / междугородный автобус 3.6.4. жеке меншік автокөлік / собственная автомашина 3.6.5. жалға алынған автокөлік құралдары автотранспортные средства, взятые на прокат3.7. Басқа қай жерге баруды жоспарлайсыз ( Астана қаласына жақын облыстар және елді мекендер)? Куда еще планируете поехать (области и населенные пункты, ближайшие к г. Астане)?1) Ақмола облысы / Акмолинская область 2) Бурабай к. / п. Бурабай 3) Қарағанды облысы / Карагандинская область 4) Басқа / Другое __________________________ (атауын көрсетіңіз)/(укажите наименование)

1.5. Қазақстанға келген жерді (ауыл, аудан, қала) көрсетіңіз Укажите пункт пребывания в Казахстане (село, район, город)

Əкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуішіне (ƏАОЖ) сәйкес аумақ коды (статистика органының қызметкерлері толтырады)Код территории согласно Классификатору административно-территориальных объектов (КАТО) (заполняется работниками органа статистики)

à 1.6

1.6 Қазақстанда сіз түнедіңіз бе? Вы осуществляли ночевки в Казахстане?

1) иә / да

2) жоқ / нет

à 1.7

à 1.8 1.7. Болған түндер санын көрсетіңіз Укажите количество проведенных ночей

à 1.8

1.8. Сіздің сапарыңыздың бір негізгі мақсатын көрсетіңіз. Егер сапар бірлескен болса (демалыс және дүкен аралау), онда осы үшін Сіз са-пар жасаған мақсат – негізгі болып табылады. / Укажите одну основную цель Вашей поездки. Если поездка была совмещенная (отдых и посе-щение магазинов), то основная цель поездки – это цель, без которой Вы не совершили бы поездку.

1) еңбек демалысы және демалыс / отпуск и отдых 2) туыстар мен достарға бару посещение друзей и родственников3) білім алу және кәсіби дайындық образование и профессиональная подготовка4) емдік және сауықтыру емшаралары лечебные и оздоровительные процедуры5) дін және қажылық / религия и паломничество 6) дүкендерді аралау / посещение магазинов 7) транзит / транзит 8) іскерлік және кәсіби мақсаттар деловые и профессиональные цели9) өзге де мақсаттар / прочие цели

à 1.9à 1.9à 1.9

à 1.9

à 1.9à 1.9à 1.9à 1.9

à 1.9

1.9. Қазақстанда болған кезде Сіз көліктің қандай негізгі көлік түрін қолдандыңыз. Каким основным видом транспорта вы пользовались, перемещаясь по Казахстану.

1) әуе көлігі / воздушный транспорт 2) су көлігі / водный транспорт 3) теміржол көлігі / железнодорожный транспорт 4) қалааралық автобус / междугородный автобус 5) жеке меншік автокөлік / собственная автомашина 6) жалға алынған автокөлік құралдары автотранспортные средства, взятые на прокат

à 1.10à 1.10à 1.10à 1.10à 1.10à 1.10

1.10. Сіз тоқтаған негізгі орнала-стыру орнын көрсетіңіз. Егер Сіз бірнеше орналастыру орнында тоқтасаңыз, онда Сіз көбірек болған орын негізгі орналастыру орны болып көрсетіледі. / Укажите основ-ное место размещения, в котором Вы останавливались. Если Вы останавли-вались в нескольких местах размеще-ниях, то указывается основное место размещения, в котором Вы пребывали в течение наибольшего срока.

1) қонақ үй / гостиница 2) мотель 3) санаторий 4) туристік база / туристская база 5) демалыс үйі / дом отдыха 6) қала сыртындағы үй / загородный дом 7) туыстар немесе таныстармен тегін ұсынылған орналасу орны / место размещения, предоставляемое бесплатно родственниками или знакомыми 8) жалға алынған пәтер (үй) / съемная квартира (дом) 9) өзге де орналастыру орны (өзге де орналасу орнының атауын көрсетіңіз) прочие места размещения (укажите наименование прочего места размещения) ___________________________________

à 2à 2à 2à 2à 2à 2à 2

à 2à 2

Сапар кезіндегі қызмет көрсетулерге кеткен шығыстарды көрсетіңіз1, теңгеУкажите расходы на услуги во время визита, тенге

Жол коды Код

строки

АтауыНаименование

Қазақстан аумағындағы сапарға шығыстар

Расходы в поездке на территории Казахстана

А Б 1

1. Сапарды іске асыру үшін Сіз қанша ақша жұмсадыңыз, барлығыКакую сумму денег Вы израсходовали на осуществление поездки, всего

1.1. тұру / проживание

1.2.халықаралық тасымалды қамтамасыз ететін көлік қызметтеріне төлем (ұшақ, теміржол көлігі және басқалар)/ оплата услуг транспорта, обеспе-чивающего международные перевозки (самолет, железнодорожный транс-порт и другие)

1.3 халықаралық тасымалды қоспағандағы көлік қызметтеріне төлемоплата услуг транспорта, за исключением международных перевозок

1.3.1 көлік құралдарын жалға алу / аренда транспортных средств

1.4 туристік агенттіктер және операторлардың қызметтері услуги туристских агентств и операторов

1.5. дүкендерде өнімдерді сатып алуды қоса алғанда тамақтанупитание, включая покупку продуктов в магазинах

1.5.1. мейрамхана және кафелерде тамақтану / питание в ресторанах и кафе1.6. киім және аяқ киім / предметы одежды и обуви1.7. базарлық және сыйлықтар / сувениры и подарки1.8. техника / техника

1.9. тоқыма тауарлары (кілем, төсек-орын жапқыш және сол сияқтылар)текстильные товары (ковры, пледы и тому подобное)

1.10.жанармай (жеке автомобильмен немесе жалға алынған автокөлік құрал-дарымен жүрген жағдайда) / топливо (в случае передвижения на собс-твенном автомобиле или на автотранспортных средствах, взятых на прокат)

1.11. өзге тауарларды сатып алу / покупка прочих товаров

1.12.

белгілі бір құндылығы бар бұйымдар: асыл металдар және тастар (гауһар тас, алтын, күміс және тағы басқа), антиквариат, көркем өнер туындылары және басқа құндылықтарды сатып алуприобретение изделий, обладающих определенной ценностью: драгоцен-ные металлы и камни (бриллианты, золото, серебро и так далее), антиква-риат, предметы художественного искусства и другие ценности

1.13. рекреациялық, мәдени және спорттық іс-шараларрекреационные, культурные и спортивные мероприятия

1.13.1 мәдени қызметтер / услуги культурные

1.14. емдік және сауықтыру емшалары / лечебные и оздоровительные про-цедуры

1.15. өзге де шығыстар / прочие расходы3. Қазақстаннан шыққанда Сіз қандай көлік түрін қолданасыз? Какой вид транспорта Вы используете, покидая Казахстан?1) әуе көлігі / воздушный транспорт 2) су көлігі / водный транспорт 3) теміржол көлігі / железнодорожный транспорт 4) қалааралық автобус / междугородный автобус 5) жеке меншік автокөлік / собственная автомашина 6) жалға алынған автокөлік құралдары / автотранспортные средства, взятые на прокат 4. Сіз Қазақстан көлік компаниясының қызметін пайдаландыңыз ба? Вы пользовались услугами казахстанской транспортной компании?

1) иә / да 2) жоқ / нет 5. Сапар барысында Сіз қиындықтарға ұшырадыңыз ба?Сталкивались ли Вы с трудностями во время поездки?

Жол коды Код

строки

АтауыНаименование

ИяДа

ЖоқНет

1. паспорттық бақылаудан өту кезінде / при прохождении паспортного контроля2. миграциялық қызметте тіркелу кезінде / при регистрации в миграционной службе3. жолаушылар тасымал көлігін қолдануда /при использовании пассажирского транспорта

4.орналастыру орындарында (орналастыру орындары қызметкерлерінің шетел тілін білмеуі, шектеулі сервис, қызмет көрсетудің төмен сапасы) / в местах размещения (незнание иностранных языков сотрудниками мест размещения, ограниченный сервис, низкое качество услуг)

5. қала, көрнекті орындар, оқиғалар, іс-шаралар және т.б. туралы ақпараттар алу кезіндепри получении информации о городе, достопримечательностях, событиях, мероприятиях и др.

6. көрнекті орындарға барған кезде / при посещении достопримечательностей7. тамақтану объектілеріне барған кезде / при посещении объектов питания6. Сапарға қанағаттану дәрежесі. Бес баллдық шәкіл бойынша сапарға қанағаттану дәрежесін белгілеңіз

(5-жақсы, 1-өте жаман) / Степень удовлетворенности поездкой. Отметьте степень удовлетворенности поездкой по пятибалльной шкале (5 – отлично, 1 – очень плохо)

Жол коды Код

строки

АтауыНаименование

қанағаттану дәрежесістепень удовлетворенности5 4 3 2 1

1. орналастыру бойынша қызметтер / услуги по размещению

2. қоғамдық тамақтандыру объектілерінің қызметтеріуслуги объектов общественного питания

3. көлік қызметтері / услуги транспорта4. демалыс және ойын-сауық қызметтері / услуги отдыха и развлечений

5. экскурсиялық қызметтер (гидтер қызметтері)экскурсионные услуги (услуги гидов)

7. Қазақстанда Сіз қандай турлар және экскурсияларға бардыңыз?Какими турами и экскурсиями Вы пользовались в Казахстане? 1.1. емдік-сауықтыру / лечебно-оздоровительные 1.2. медициналық / медицинские 1.3. мәдени-танымдық / культурно-познавательные 1.4. оқиғалы / событийные 1.5. экологиялық / экологические 1.6. таулы / горные 1.7. аң аулау және балық аулау / охота и рыболовство 1.8. өзгелер прочие ________________________________8. Астана қаласындағы ЭКСПО - 2017 бойынша сұрақтар. / Вопросы по ЭКСПО - 2017 в г. Астане.8.1. Сіз Астана қаласында Халықаралық мамандандырылған ЭКСПО – 2017 көрмесінің өткізілетіні ту-

ралы білесіз бе?Вы знаете о проведении Международной специализированной выставки ЭКСПО – 2017 в г. Астане?1) Иә

à 8.2-тармақ және әрі қарай 2) Жоқ

à 8.3-тармақ және әрі қарай

Да 8.2 и далее Нет 8.3 и далее

8.2. Сіз Астана қаласындағы ЭКСПО - 2017 туралы қандай дереккөздерден білдіңіз? Из каких источников Вы узнали про ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

8.2.1. теледидар 8.2.2. радиостанция телевидение8.2.3. газеттер және журналдар 8.2.4. Интернет газеты и журналы8.2.5. сыртқы жарнама 8.2.6. басқа дереккөздер наружная реклама другие источники

8.3. Астана қаласында ЭКСПО – 2017 көрмесі 2017 жылғы 10-шы маусымнан 10-шы қыркүйекке дейін өткізіледі. Сіз Астана қаласындағы ЭКСПО – 2017-ге қатысуды жоспарлайсыз ба?

Выставка ЭКСПО-2017 будет проводиться в г. Астане с 10 июня по 10 сентября 2017 г. Планируете ли Вы посетить ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

1) Иә 2) Бәлкім 3) Айта алмаймын Да Может быть Не могу сказать8.4. Неше күнге келуді жоспарлайсыз? На сколько дней планируете свой приезд? 1) 1 күнге 2) 2 күнге 3) 3 күнге 4) 3 күннен асана 1 день на 2 дня на 3 дня более 3 дней8.5. Қай жерде тоқтауды жоспарлайсыз? Где планируете остановиться?

8.5.1. қонақ үй / гостиница 8.5.2. туыстар немесе таныстар тегін ұсынған орналастыру орны место размещения, предоставляемое бесплатно родственниками или знакомыми 8.5.3. жалға алынған пәтер (үй) / съемная квартира (дом) 8.5.4. өзге де орналастыру орны прочие места размещения ____________________________________________

(өзге де орналастыру орнының атауын көрсетіңіз) (укажите наименование прочего места размещения)

8.6. ЭКСПО – 2017-ге қатысу үшін Астана қаласына дейін қандай көлік түрімен жетесіз? Каким видом транспорта будете добираться до г. Астаны для посещения ЭКСПО - 2017?

8.6.1. әуе көлігі / воздушный транспорт 8.6.2. теміржол көлігі / железнодорожный транспорт 8.6.3. қалааралық автобус / междугородный автобус 8.6.4. жеке меншік автокөлік / собственная автомашина 8.6.5. жалға алынған автокөлік құралдары автотранспортные средства, взятые на прокат8.7. Басқа қай жерге баруды жоспарлайсыз ( Астана қаласына жақын облыстар және елді мекендер)? Куда еще планируете поехать (области и населенные пункты, ближайшие к г. Астане)?1) Ақмола облысы / Акмолинская область 2) Бурабай к. / п. Бурабай

Ескерту:Примечание: Инвестициялық, коммерциялық және қайырымдылық сипаттағы шығыстарды қоспағанда, Қазақстанда ғана сатып алынған тауарлар мен көрсетілген қызмет құнын көрсету. Указывать стоимость купленных товаров и полученных услуг только в Казахстане, не включая расходы инвестиционного, коммерческого и благотворительного характера.

3.8. Сіз Астана қаласындағы ЭКСПО – 2017 павильондарын аралау үшін билетті қандай бағада алғыңыз келеді? / За какую цену вы хотите купить билет на посещение павильонов ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

3.8.1. 3000-нан 5000 теңгеге дейін / от 3000 до 5000 тенге 3.8.2. 5000-нан 7000 теңгеге дейін / от 5000 до 7000 тенге 3.8.3 7000-нан теңгеден жоғары / свыше 7000 тенге

3.9. Астана қаласындағы ЭКСПО-2017-ге қатысу барысында қандай шығыстарды жоспарлайсыз? Какие планируете расходы при посещении ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

3.9.1. Барлығы / Всего одан / из него:3.9.1.1. тұру / проживание 3.10. Астана қаласындағы ЭКСПО-2017-де қандай кәдесыйларды алғыңыз келеді? Какие сувениры хотите приобрести на ЭКСПО-2017 в г. Астане?3.10.1 ЭКСПО – 2017-нің символикасымен / с символикой ЭКСПО - 2017 3.10.2. Астана қаласының символикасымен / с символикой города Астаны 3.10.3. Қазақстанның символикасымен / с символикой Казахстана 3.10.4. басқа кәдесыйлар / другие сувениры

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2015 жылғы 2 қыркүйектегі №136 бұйрығына 4-қосымша

«Үй шаруашылықтарын сапарларға жұмсаған шығыстары бойынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0962104, индексі Н-050, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың

статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Үй шаруашылықтарын сапарларға жұмсаған шығыстары бойынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0962104, индексі Н-050, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес әзірленген және «Үй шаруашылықтарын сапарларға жұмсаған шығыстары бой-ынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0962104, индексі Н-050, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Келесі анықтама осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында қолданылады:1) турист – уақытша болатын елге (жерге) жиырма төрт сағаттан бір жылға дейінгі кезеңге келетін және ақылы

қызметпен айналыспай, сол елде (жерде) сауықтыру, танымдық, кәсіби-іскерлік, спорттық, діни және өзге де мақсаттарда кемінде бір рет түнейтін жеке тұлға;

3. Зерттеу үй шаруашылығы мүшелерінен сұрау және мәліметтерді осы статистикалық нысанға жазу жолы-мен жүргізіледі.

Сауалнама сұрақтарына 18 жастан үлкен респондент жауап береді. Сауалнама үй шаруашылықтарына іріктеме жиынтығына түскен әрбір жеке алынған үй шаруашылығына толтырылады.

Егер үй шаруашылығы бір жыл ішінде бірнеше сапарда болса, онда әрбір сапарға бөлек сауалнама толтыры-лады. Егер үй шаруашылығының мүшелері бір бірінен бөлек сапарда болса, онда әрбір сапарға бөлек сауалнама толтырылады.

Сұралынып жатқан респондентті қосқандағы үй шаруашылығының барлық мүшелерінің шығыстары есептелінеді.Отбасының барлық мүшелерінің шығыстар көлемі (оның ішінде 15 жасқа дейінгі балалардың) қосынды түрде

көрсетіледі.4. 1-бөлімнің 1.4-тармағында ішкі туризм кезінде 1) тармақша, ал шығу туризмінде 2) тармақша толтырылады.

Егер сапарда респонденттер екі немесе одан да көп орындарда болса немесе бірнеше елге барса, онда көбірек түнеген орын негізгі болу орны болып саналады. Ал барған жерлеріне бірдей күн түнеген болса, онда негізгі болу орны болып, респонденттің тұрғылықты тұру жерінен анағұрлым қашық орын саналады.

1.5-тармақтың 1) тармақшасындағы еңбек демалысы және демалыс көрнекті орындарды тамашалау, табиғи және көркемөнер объектілеріне, спорттық немесе мәдени іс-шараларға бару, спорт түрлерімен кәсіби емес тұрғыдан (шаңғы, атпен серуендеу, гольф, теннис, су астында жүзу, серфинг, жаяу жорықтар, бағдарлар, альпинизм және тағы да басқалар) айналысу, жағажайларда демалу, жүзу бассейндерін және демалу мен ойын-сауықтың кез-келген орындарын пайдалану, круиздер, құмар ойындары, жастардың жазғы лагерьлеріне бару, демалыс үйлері, таңдаулы мейрамханаларға бару, меншігіндегі немесе үй шаруашылығынан жалға алынған саяжай үйлерінде болу және тағы басқаларды қамтиды.

1.5-тармақтың 2) тармақшасында туыстар немесе достарға бару, үйлену тойларына, жерлеу немесе кез-келген басқа отбасылық іс-шараларға бару, науқастарды немесе қарттарды қысқа мерзімді күту көрсетіледі.

1.5-тармақтың 3) тармақшасындағы білім алу және кәсіби дайындыққа жұмыс беруші немесе басқа да ұйымдар (тұлғалар) төлейтін қысқа мерзімді курстарға (бір жылдан аз) бару; (оқудың нақты бағдарламасынан өту (ресми немесе бейресми) немесе) ақылы оқу, тілді меңгеру, кәсіби немесе басқа да арнайы курстар, ғылыми демалыстар және тағы басқаларды қоса, ресми курстар көмегімен арнайы дағдыларды үйрену жатады.

1.5-тармақтың 4) тармақшасындағы емдік және сауықтыру емшараларына ауруханадан кейінгі емдеуді аяқтау үшін және медициналық пен әлеуметтік мекемелердің неғұрлым жалпы спектрі үшін аурухана, клиника, шипажай қызметтерін алу, медициналық жабдықтар мен қызметтерді қолдану арқылы косметологиялық хирургияны қоса, медициналық кеңес беруге негізделген, медициналық қызметтерді алу үшін теңіз, спа және басқа курорттарға, сондай-ақ басқа да мамандандырылған мекемелерге бару жатады.

Емдеу мекемесінде бір жыл немесе одан көп болуды талап ететін ұзақ емделу туризм саласына жатпайтындықтан, емдік және сауықтыру емшаралары тек қысқа мерзімді емделуді қамтиды.

1.5-тармақтың 5) тармақшасында діни жиындар мен іс-шараларға қатысу, қажылық көрсетіледі.1.5-тармақтың 6) тармақшасында қайта сату немесе келешекте қандай да бір өндірістік үдерісте пайдалану үшін

(бұл жағдайда іскерлік және кәсіби мақсаттар айтылып отыр) тауарларды сатып алуды қоспағанда, жеке тұтыну немесе сыйлықтар үшін тұтыну тауарларын сатып алу көрсетіледі.

1.5-тармақтың 7) тармақшасындағы транзит басқа жерге барудың жалғасын қоспағанда, қандай да арнайы мақсатсыз кез-келген орынға тоқтау деп түсіндіріледі.

1.5-тармақтың 8) тармақшасында іскерлік және кәсіби мақсаттар өз бетімен жұмыспен қамтылған тұлғалардың және жалдамалы қызметкерлердің қызметін, егер ол қызметте баратын елде немесе жерде өндіруші-резидентпен еңбек жалгерлік қатынастың нақты болуы немесе соны білдіретін белгілері болмаса, сондай-ақ инвесторлардың, бизнесмендердің қызметін есепке алады.

Іскерлік және кәсіби мақсаттарға кеңестерге, конференцияларға, жәрмеңкелерге және көрмелерге қатысу, дәрістер оқу, концерттер, қойылымдар мен спектакльдер қою, ғылыми қолданбалы немесе түбегейлі зерттеулерге қатысу, тауарлар мен қызметтерді жарнамалау, туристік саяхаттар бағдарламаларын құру, орналастыру және көлік қызметтері бойынша қызметтерді ұсынуға шарттар жасау, (кәсіби спорттық іс-шараларға қатысу, ресми немесе бейресми кәсіби дайындық курстарына өндірістен қол үзбей қатысу, жеке көлік құралдарында (корпоративті ұшақ, яхта) экипаж (команда) құрамында жұмыс жатады.

1.5-тармақтың 9) тармақшасындағы сапарлардың өзге де мақсаттарына еріктілер ретінде (басқа санаттарға қосылмаған) жұмыс істеу, көші-қон және жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін зерделеу, басқа санаттарға қосылмаған уақытша төленбейтін қызметтердің кез-келген басқа да түрлерін жүзеге асыру жатады.

5. 1.9-тармақта туристік жолдамаға кіретін шығыстар көрсетіледі, ал қалған барлық туристік жолдамаға кірмеген шығыстар 2-бөлімде көрсетіледі.

6. Шығу туризмі бойынша туристік сапарын өздігінен ұйымдастырған халықаралық тасымалдарға келушілердің көлікке шығыстары 1.10-тармағында ғана көрсетеді.

1.11-тармақта респондет халықаралық немесе ішкі сапарларда болған көлік түрі көрсетіледі.1.11-тармақтың 6) тармақшасында жүргізушісімен жалға алынған автокөлік құралдары (такси, лимузиндер

және жүргізушісімен жеке автокөліктерді жалға алу) және жүргізушісіз (8 адамға дейін сыйымдылығы) көрсетіледі.1.12-тармақта шығу келушілері сияқты егер олар Қазақстан көлік компанияларының қызметтерін қолданса ішкі

келушілер де толтырады.7. 2-бөлімдегі шығу туризмінде баж салығы салынбайтын тауарларға шығыстар сыртқа шығатындардың

шығыстары бойынша статистикалық деректерге енгізілмейді. Баж салығы салынбайтын тауарларды өзі тұрақты тұратын елінен тыс жерлерде сатып алған жағдайда, шығыстар сыртқа шығушылар шығыстары бойынша статистикалық деректерге енгізіледі.

Туристік сапардағы шығыстарға кез-келген тәсілмен жүргізілетін төлемдер жатады мысалы, қолма-қол ақшаға, кредиттік карта, жол немесе жеке чек, шотты тікелей ұсыну, электрондық аударым, сондай-ақ басқа тұлға немесе ұйым, мысалы, егерде осы тұлға (ұйым) келген елдің резиденті болмаса, сіздің жұмыс берушіңіз төлейтін шығындар.

Туристік сапар барысында туристік шығыстардан коммерциялық мақсаттар үшін сатып алулар (яғни қайта сатуға немесе келушілердің кез-келген санаты жүзеге асыратын өндірістің факторы ретінде, сондай-ақ өз жұмыс берушісінің атынан іскерлік сапарда келуші жүргізген сатып алулар), капитал салымдары немесе мәмілелер (келушілер жүзеге асыратын және жерге, тұрғын үйлерге, жылжымайтын мүлікке және өзге де маңызды сатып алынатын заттарға (автомашина, автофургон, катер, екінші үйге) қатысты егер олар болашақта туризм мақсатында пайдаланылса), қолма-қол қаражаттар (қандай да бір туристік тауарға немесе қызметті төлеуге кірмейтін, демалыс сапары кезінде туыстарға немесе таныстарға берілетін, сондай-ақ қайырымдылық жарналар) алынып тасталынады.

2-бөлімнің 1-бағанын республика шегінен тыс, сондай-ақ өзінің тұрақты тұратын жерінің шегінен тыс Қазақстанның аумағына демалуға шығатын респонденттер толтырады. Бұл бағанда шетелге сапар шегу кезінде Қазақстан аумағындағы шығыстар (Қазақстан аумағында әуежайға дейін көлік, қонақ үйде немесе туыстарда тұру, жолда тамақтану және тағы басқалар), тұрғылықты тұратын орында жасалған ішкі туризм бойынша шығыстар (мысалы, басқа жерге барар алдында автомашинаға жанар-жағармай құю) көрсетіледі.

2-бағанда шығу туризмі бойынша сапар кезіндегі шығыстарға Қазақстанның аумағы шегінен тыс жүзеге асырыла-тын шығыстар жатады, ал ішкі туризм шығыстарына тұрақты тұру орны шегінен тыс қалыптасатын шығыстар жатады.

1.4-жолда көлік шығыстарына келушінің барлық жол шығыстары жатады, халықаралық тасымалдарды қоспағанда, соның ішінде автокөлік құралдарын жөндеу және қосалқы бөлшектер сатып алу, автокөлік құралдарын жалға алу, тұрақ үшін төлем, ақылы автожолдардағы алым, әуежай және ұқсас алымдар.

Қоғамдық көлік құралдарына жол жүру билетінің құнына тамақтандыру енгізілген жағдайда, онда толық құнды көліктік шығысқа жатқызу қажет (1.4-жолы). Тамақтану бөлек төленген жағдайда, оның құны тамақтану шығысына жатқызылады және 1.6-жолында көрсету керек.

Коммерциялық орналастыру құнына келушінің таңғы асты пайдаланғанына немесе пайдаланбағанына қарамастан, таңғы ас тиісті тарифтің ажырамас бөлігі ретінде кірсе, жалпы құнды орналастыру шығысы деп есеп-теу қажет және 1.3-жолында көрсетіледі.

Бірақ, тамақтану үшін түпкілікті шотқа енгізілетін бөлек төлем алынған жағдайда, онда тамақтану шығыстарына жатады және 1.6-жолында көрсетіледі.

1.5-жолда келушілердің экскурциялық қызметтеріне, гидтердің қызметтеріне, театрлық, спорттық және ойын-сауық оқиғаларына алдын-ала тапсырыс берілген билеттерге, көлік билеттерін брондау қызметтеріне жұмсалған шығыстары көрсетіледі.

1.6-жолда сусындар мен тамақтануға жұмсалған сапарға дейінгі және сапар барысындағы шығыстар жатады.1.12-жолда 1.6, 1.7, 1.8, 1.9, 1.10 және 1.11-жолдарда ескерілмеген тауарларға жұмсалған шығыстар көрсетіледі.1.11-жолда жеке меншік көлікте немесе жалға алынған автокөлік құралдарымен жүруге кеткендегі жанармайға

жұмсалған шығыстар көрсетіледі.1.13-жол бойынша белгілі бір құндылығы бар бұйымдарға өндіру немесе қолдану мақсатында қолданылмайтын,

бірақ құндық қор ретінде біраз уақыт сақталатын, туристік сапар кезінде жеке қолдану немесе сыйлық ретінде алынған айтарлықтай құнды тауарларға шыққан шығындар жатады.

1.14-жол бойынша демалу, мәдени және спорт іс-шараларына кеткен шығыстарға театр көрсетіліміне, концерт-терге, демалыс саябақтарына, мұражайларға, тарихи объектілерге және ғимараттарға, жаппай спортпен айналысу имараттарына, құмар ойындар мекемелеріне, ойынханаларға, спорт объектілеріне, көрмелерге, фестивальдарға, конгресс-орталықтарға, конференц-орталықтарға және басқаларға бару жатады.

1.15-жол бойынша емдік-сауықтыру емшараларына шығыстарға ауруханадан кейінгі емдеуді аяқтау үшін және медициналық пен әлеуметтік мекемелердің неғұрлым жалпы спектрі үшін аурухана, клиника, шипажай қызметтерін алу, медициналық жабдықтар мен қызметтерді қолдану арқылы косметологиялық хирургияны қоса, медициналық кеңес беруге негізделген, медициналық қызметтерді алу үшін теңіз, спа және басқа курорттарға, сондай-ақ басқа да мамандандырылған мекемелерге бару, сондай-ақ массаж қызметтері жатады.

1.16-жол бойынша өзге де шығыстарға жүкші, вокзалдардағы ақылы анықтамалар, сақтау камерасы, пленка-ны айқындау, фотографияларды шығару байланыс қызметі, Интернет-кафе, вакцинация, медициналық бақылау және тағы басқа қызметтер жатады.

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 2 қыркүйектегі №136 бұйрығына 5-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 5 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 2 сентября 2015 года №136Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистики

Статистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kz

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Статистикалық нысан коды 0972103Код статистической формы 0972103

Келушілерді зерттеу сауалнамасы Анкета обследования посетителей

Н-060

Жылына 2 рет2 раза в год

Есепті кезең Отчетный период

Қаңтар Январь жыл

годШілдеИюль

Қазақстаннан шығу сәтінде әуежайларда, теміржол вокзалдарында, автостанцияларда және автомобильді өткізу бекеттерінде келушілерден (резидент еместерден) пікіртерім алынады.

Опрашиваются посетители (нерезиденты) в аэропортах, на железнодорожных вокзалах, на автостанциях и на автомобильных пунктах пропуска на момент выезда из Казахстана.

Тапсыру мерзімі - 13 қаңтар және 5 шілде.Срок представления - 13 января и 5 июля.Сауалнама алу күні күні айы жыл күні айы

жыл

Дата анкетирования число месяц год число месяц год

Құрметті респондент!Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті сауалнамаға

қатысқаныңыз үшін Сізге алдын-ала алғысын білдіреді және осы сауалнаманың сұрақтарына жауап беруіңізді сұрайды. Сізден алынған деректер Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына

сәйкес жария етілмейді және тек статистикалық көрсеткіштерді есептеу үшін пайдаланылады.Уважаемый респондент!

Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан заранее благодарит Вас за участие в опросе и убедительно просит ответить на вопросы настоящей анкеты. Полученные от Вас данные, согласно действующему законодательству Республики Казахстан, не разглашаются и будут использованы толь-

ко для расчета статистических показателей.Құрметті респонденттер, келесі сұрақтарға жауап берулеріңізді өтінеміз.Уважаемые респонденты, пожалуйста, ответьте на нижеследующие вопросы.1. Қазақстанға сапар туралы жалпы мәліметтер Общие сведения о визите в Казахстан

1.1. Сауалнама жүргізілген орынды көрсетіңіз Укажите место анкетирования

1) әуежай / аэропорт 2) теміржол вокзалы / железнодорожный вокзал 3) автостанция 4) автомобильді өткізу бекеті автомобильный пункт пропуска

à 1.2

à 1.2

à 1.2

à 1.2 1.2. Сізді қоса алғанда келушілердің санын көрсетіңіз Укажите количество приехавших, включая Вас лично

1) барлығы / всего одан: / из них:1.1) әйелдер / женщины 1.2) 15 жасқа дейінгі балалар / дети до 15 лет

à 1.3

à 1.3

à 1.31.3. Сіз соңғы 12 ай ішінде тұрған елді көрсетіңіз Укажите страну в которой Вы жили в течение последних 12 месяцев

ЕК1 коды (статистика органының қызметкерлері толтыра-ды) / код КС (заполняется работником органа статистики)

à 1.4

1.4. Сіз өз сапарыңызды ұйымдастырдыңыз Вы организовали свою поездку

1) Интернет арқылы турды тікелей броньдау көмегімен / с помощью прямого бронирования тура через Интернет2) туроператор немесе турагенттіктің қызметінің көмегімен / с помощью услуг туроператора или турагентства

3) басқа да / другое

à 1.5

à 1.5

à 1.5 (Соңы 21-бетте)

2129 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы 22-бетте)

3) Қарағанды облысы / Карагандинская область 4) Басқа / Другое __________________________ (атауын көрсетіңіз)/(укажите наименование)8.8. Сіз Астана қаласындағы ЭКСПО – 2017 павильондарын аралау үшін билетті қандай бағада алғыңыз

келеді? / За какую цену вы хотите купить билет на посещение павильонов ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

8.8.1. 3000-нан 5000 теңгеге дейін / от 3000 до 5000 тенге 8.8.2. 5000-нан 7000 теңгеге дейін / от 5000 до 7000 тенге 8.8.3 7000-нан теңгеден жоғары / свыше 7000 тенге 8.9. Астана қаласындағы ЭКСПО – 2017-ге қатысу барысында қандай шығыстарды жоспарлайсыз? Какие планируете расходы при посещении ЭКСПО - 2017 в г. Астане?

8.9.1. Барлығы / Всего одан / из него:3.9.1.1. тұру / проживание

8.10. Астана қаласындағы ЭКСПО – 2017-де қандай кәдесыйларды алғыңыз келеді? Какие сувениры хотите приобрести на ЭКСПО-2017 в г. Астане?8.10.1 ЭКСПО – 2017-нің символикасымен / с символикой ЭКСПО - 2017 8.10.2. Астана қаласының символикасымен / с символикой города Астаны 8.10.3. Қазақстанның символикасымен / с символикой Казахстана 8.10.4. басқа кәдесыйлар / другие сувениры

ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫҢЫЗ ҮШІН АЛҒЫС АЙТАМЫЗ! БЛАГОДАРИМ ЗА СОТРУДНИЧЕСТВО!

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2015 жылғы 2 қыркүйектегі № 136 бұйрығына 6-қосымша

«Келушілерді зерттеу сауалнамасы» (коды 0972103, индексі Н-060, кезеңділігі жылына 2 рет) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Келушілерді зерттеу сауалнамасы» (коды 0972103, индексі Н-060, кезеңділігі жылына 2 рет) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес әзірленген және «Келушілерді зерттеу сауалнамасы» (коды 0972103, индексі Н-060, кезеңділігі жылына 2 рет) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Келесі анықтама осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында қолданылады: 1) турист - уақытша болатын елге (жерге) жиырма төрт сағаттан бір жылға дейінгі кезеңге келетін және ақылы

қызметпен айналыспай, сол елде (жерде) сауықтыру, танымдық, кәсіби-іскерлік, спорттық, діни және өзге де мақсаттарда кемінде бір рет түнейтін жеке тұлға.

3. Ақпаратты жинауды келушілерді жеке сұрастыру негізінде кездейсоқ іріктеме әдісімен осы зерттеуді жүргізуге уәкілетті тұлғалар жүзеге асырады.

4. Сапар дегеніміз қандай-да бір тұлғаның оның тұрғылықты тұру орнынан қайтып оралғанға дейінгі саяхаты: яғни бару және кері қайту жөніндегі әңгіме. Сапар түрлі орындарға барудан тұрады. Сәйкесінше кіру сапарлары ол елге кіру және шығу уақыты аралығындағы сапар.

1-бөлімнің 1.4-тармағы 3-тармақшасында «Басқа да» Қазақстанға сапарды интернет арқылы турды тікелей броньдау және туроператор немесе турагент қызметінің көмегінсіз, өздігінен ұйымдастырып келген шетелдік келушілер ескеріледі.

1-бөлімнің 1.8-тармағы 1) тармақшасындағы еңбек демалысы және демалыс көрнекті орындарды тамашалау, табиғи және көркемөнер объектілеріне, спорт немесе мәдени іс-шараларға бару, спорт түрлерімен кәсіби емес тұрғыдан (шаңғы, атпен серуендеу, гольф, теннис, су астында жүзу, серфинг, жаяу жорықтар, бағдарлар, альпинизм және тағы да басқалар) айналысу, жағажайларда демалу, жүзу бассейндерін және демалу мен ойын-сауықтың кез-келген орындарын пайдалану, круиздер, құмар ойындары, жастардың жазғы лагерьлеріне бару, демалыс үйлері, бал айын өткізу, таңдаулы мейрамханаларға бару, меншігіндегі немесе үй шаруашылығынан жалға алынған саяжай үйлерінде болу және тағы басқаларды қамтиды.

1.8-тармақтың 2) тармақшасында туыстар немесе достарға бару, үйлену тойларына, жерлеу немесе кез-келген басқа отбасылық іс-шараларға бару, науқастарды немесе қарттарды қысқа мерзімді күту көрсетіледі.

1.8-тармақтың 3) тармақшасындағы білім алу және кәсіби дайындыққа жұмыс беруші немесе басқа да ұйымдар (тұлғалар) төлейтін қысқа мерзімді курстарға (бір жылдан аз) бару, (оқудың нақты бағдарламасынан өту (ресми немесе бейресми) немесе) ақылы оқу, тілді меңгеру, кәсіби немесе басқа да арнайы курстар, ғылыми демалыстар және тағы басқаларды қоса, ресми курстар көмегімен арнайы дағдыларды үйрену жатады.

1.8-тармақтың 4) тармақшасындағы емдік және сауықтыру емшараларына ауруханадан кейінгі емдеуді аяқтау үшін және медициналық пен әлеуметтік мекемелердің неғұрлым жалпы спектрі үшін аурухана, клиника, шипажай қызметтерін алу, медициналық жабдықтар мен қызметтерді қолдану арқылы косметологиялық хирургияны қоса, медициналық кеңес беруге негізделген, медициналық қызметтерді алу үшін теңіз, спа және басқа курорттарға, сондай-ақ басқа да мамандандырылған мекемелерге бару жатады.

Емдеу мекемесінде бір жыл немесе одан көп болуды талап ететін ұзақ емделу туризм саласына жатпайтындықтан, емдік және сауықтыру емшаралары тек қысқа мерзімді емделуді қамтиды.

1.8-тармақтың 5) тармақшасында діни жиындар мен іс-шараларға қатысу, қажылық көрсетіледі. 1.8-тармақтың 6) тармақшасында қайта сату немесе келешекте қандай да бір өндірістік үдерісте пайдалану үшін

(бұл жағдайда іскерлік және кәсіби мақсаттар айтылып отыр) тауарларды сатып алуды қоспағанда, жеке тұтыну немесе сыйлықтар үшін тұтыну тауарларын сатып алу көрсетіледі.

1.8-тармақтың 7) тармақшасындағы транзит басқа жерге барудың жалғасын қоспағанда, қандай да арнайы мақсатсыз кез-келген орынға тоқтау деп түсіндіріледі.

1.8-тармақтың 8) тармақшасында іскерлік және кәсіби мақсаттар өз бетімен жұмыспен қамтылған тұлғалардың және жалдамалы қызметкерлер қызметін, егер ол қызметте баратын елде немесе жерде өндіруші-резидентпен еңбек жалгерлік қатынастың нақты болуы немесе соны білдіретін белгілері болмаса, сондай-ақ инвесторлардың, бизнесмендердің қызметін есепке алады.

Іскерлік және кәсіби мақсаттарға кеңестерге, конференцияларға, жәрмеңкелерге және көрмелерге қатысу, дәрістер оқу, концерттер, қойылымдар мен спектакльдер қою, ғылыми қолданбалы немесе түбегейлі зерттеулерге қатысу, тауарлар мен қызметтерді жарнамалау туристік саяхаттар бағдарламаларын құру, орналастыру және көлік қызметтері бойынша қызметтерді ұсынуға шарттар жасау, (кәсіби спорттық іс-шараларға қатысу, ресми немесе бейресми кәсіби дайындық курстарына өндірістен қол үзбей қатысу, жеке көлік құралдарында (корпоративті ұшақ, яхта) экипаж (команда) құрамында жұмыс жатады.

1.8-тармақтың 9) тармақшасындағы сапарлардың өзге де мақсаттарына еріктілер ретінде (басқа санаттарға қосылмаған) жұмыс істеу, көші-қон және жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін зерделеу, басқа санаттарға қосылмаған уақытша төленбейтін қызметтердің кез-келген басқа да түрлерін жүзеге асыру жатады.

5. 1.9-тармақта респондент Қазақстан аумағында жүрген көлік түрі көрсетіледі.1.9-тармақтың 6) тармақшасында жүргізушісімен жалға алынған автокөлік құралдары (такси, лимузиндер

және жүргізушісімен жеке автокөліктерді жалға алу) және жүргізушісіз (8 адамға дейін сыйымдылығы) көрсетіледі.6. 2-бөлімде шығыстар баптарын толтырғанда шамамен алғандағы соманы көрсетуге болады.Респондент төлейтін барлық шығыстарды (жұбайы және баласы) ескеру қажет.Келу туризмінде баж салығы салынбайтын тауарларға кететін шығыстарға туризмге кеткен шығыстар жата-

ды, егер осы сатып алу Қазақстан аумағында жасалса. Қазақстанға кіруге дейін сатып алынған тауарларға кеткен шығыстар алып тасталады.

Туристік сапардағы шығыстарға кез-келген тәсілмен жүргізілетін төлемдер жатады мысалы, қолма-қол ақшаға, кредиттік карта, жол немесе жеке чек, шотты тікелей ұсыну, электрондық аударым, сондай-ақ басқа тұлға немесе ұйым, мысалы, егерде осы тұлға (ұйым) келген елдің резиденті болмаса, сіздің жұмыс берушіңіз төлейтін шығындар.

Туристік сапар барысында туристік шығыстардан коммерциялық мақсаттар үшін сатып алулар (яғни қайта сатуға немесе келушілердің кез-келген санаты жүзеге асыратын өндірістің факторы ретінде, сондай-ақ өз жұмыс берушісінің атынан іскерлік сапарда келуші жүргізген сатып алулар), капитал салымдары немесе мәмілелер (келушілер жүзеге асыратын және жерге, тұрғын үйлерге, жылжымайтын мүлікке және өзге де маңызды сатып алынатын заттарға (автомашина, автофургон, катер, екінші үйге) қатысты егер олар болашақта туризм мақсатында пайдаланылса), қолма-қол қаражаттар (қандай да бір туристік тауарға немесе қызметті төлеуге кірмейтін, демалыс сапары кезінде туыстарға немесе таныстарға берілетін, сондай-ақ қайырымдылық жарналар) алынып тасталынады.

2-бөлімнің 1.2-жолында көлік шығыстарына Қазақстан аумағында жасалған халықаралық тасымалдарды қамтамасыз ететін шығыстары жатады.

1.3-жолда көлік қызметтерін төлеу Қазақстан аумағындағы барлық жол шығыстарын қамтиды, халықаралық та-сымалдарды қоспағанда соның ішінде автокөлік құралдарын жөндеу және қосалқы бөлшектер сатып алу, автокөлік құралдарын жалға алу, тұрақ үшін төлем, ақылы автожолдардағы алым, әуежай және ұқсас алымдар.

Қоғамдық көлік құралдарына жол жүру билетінің құнына тамақтандыру енгізілген жағдайда, толық құнды көліктік шығысқа жатқызу қажет. Тамақтану бөлек төленген жағдайда, оның құны тамақтану шығысына жатқызылады және 1.5-жолда көрсету керек.

1.4-жолда келушілердің экскурциялық қызметтеріне, гидтердің қызметтеріне, театрлық, спорттық және ойын-сауық оқиғаларына алдын-ала тапсырыс берілген билеттерге, көлік билеттерін брондау қызметтеріне жұмсалған шығыстары көрсетіледі.

Коммерциялық орналастыру құнына келушінің таңғы асты пайдаланғанына немесе пайдаланбағанына қарамастан, таңғы ас тиісті тарифтің ажырамас бөлігі ретінде кірсе, жалпы құнды орналастыру шығысы деп есеп-теу қажет және 1.1-жолында көрсетіледі.

Бірақ, тамақтану үшін түпкілікті шотқа енгізілетін, бөлек төлем алынған жағдайда, онда тамақтану шығыстарына жатады және 1.5-жолда көрсетіледі.

1.5-жолда сусындар мен тамақтануға сапар барысында жұмсалған шығыстар көрсетіледі.1.11-жолда 1.5, 1.6, 1.7, 1.8, 1.9 және 1.10-жолдарда ескерілмеген тауарларға жұмсалған шығыстар көрсетіледі.1.10-жолда жеке меншік көлікте немесе жалға алынған автокөлік құралдарымен жүруге кеткендегі жанармайға

жұмсалған шығыстар көрсетіледі.1.12-жол бойынша белгілі бір құндылығы бар бұйымдарға өндіру немесе қолдану мақсатында қолданылмайтын,

бірақ құндық қор ретінде біраз уақыт сақталатын туристік сапар кезінде жеке қолдану немесе сыйлық ретінде алынған айтарлықтай құнды тауарларға шыққан шығындар жатады.

1.13-жол бойынша демалу, мәдени және спорт іс-шараларына кеткен шығыстарға театр көрсетіліміне, концерт-терге, демалыс саябақтарына, мұражайларға, тарихи объектілерге және ғимараттарға, жаппай спортпен айналысу имараттарына, құмар ойындар мекемелеріне, ойынханаларға, спорт объектілеріне, көрмелерге, фестивальдарға, конгресс-орталықтарға, конференц-орталықтарға және басқаларға бару жатады.

1.14-жол бойынша емдік-сауықтыру емшараларына шығыстарға ауруханадан кейінгі емдеуді аяқтау үшін және медициналық пен әлеуметтік мекемелердің неғұрлым жалпы спектрі үшін аурухана, клиника, шипажай қызметтерін алу, медициналық жабдықтар мен қызметтерді қолдану арқылы косметологиялық хирургияны қоса, медициналық кеңес беруге негізделген, медициналық қызметтерді алу үшін теңіз, спа және басқа курорттарға, сондай-ақ басқа да мамандандырылған мекемелерге бару, сондай-ақ массаж қызметтері жатады.

1.15-жол бойынша өзге де шығыстарға жүкші, вокзалдардағы ақылы анықтамалар, сақтау камерасы, пленка-ны айқындау, фотографияларды шығару байланыс қызметі, Интернет-кафе, вакцинация, медициналық бақылау және тағы басқа қызметтер жатады.

7. 3-бөлімнің 6-тармағында жүргізушісімен жалға алынған автокөлік құралдары (такси, лимузиндер және көлік жүргізушісімен жеке автокөліктерді жалға алу) және жүргізушісіз (8 адамға дейін сыйымдылығы) көрсетіледі.

8. 7-бөлімнің 1.1-тармағында емдік-сауықтыру турларына белгілі-бір қалпына келтіру (сауықтыру), профилактикалық және емдік шараларды өтуді сипаттайтын жеке немесе топтық демалыс (мысалға, шипажайларда немесе курорттық орталықтарда) жатады.

1.2-тармақ бойынша медициналық турларға жоғары білікті, не көбінесе шұғыл араласуды қамтитын мамандандырылған медициналық көмек алу мақсатында жеке тұлғалардың тұрақты тұратын орны шегінен тыс сапарлары жатады.

1.3-тармақ бойынша мәдени-танымдық турларға тарихи, архитектуралық және мәдени көрнекті орындарды қарау мақсатындағы сапарлары жатады.

1.4-тармақ бойынша оқиғалы турларға бизнес, мәдениет және спорт саласындағы іс-шараларға қатысумен байланысты сапарлар жатады.

1.5-тармақ бойынша экологиялық турларға ұлттық саябақтар, қорықтарға, табиғи ескерткіштер және ботаникалық бақтар сияқты табиғи аумақтарға қоршаған ортаны зерттеу мақсатында барған сапарлар жатады.

1.6-тармақ бойынша таулы турларға серуендеу және таулы белестерден өту, шыңдарға шығу, жоталы тау, биіктаулы жерлерге жаяу жорықтар жатады.

1.7-тармақ бойынша аң аулау және балық аулауға аң аулау және балық аулау мақсатындағы демалыс жатады.1.8-тармақ бойынша өзге де турлар мен экскурсияларға шаңғы, су, жаяу жүру және бәйге турларын қамтитын

турлар жатады.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылғы 2 қыркүйекте Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №12141 болып енгізілді.

(Соңы. Басы 19-20-беттерде)

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің бұйрығы

2015 жылғы 18 қыркүйек №143 Астана қаласы

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен

оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 3) және 8) тармақшаларына, сонымен қатар Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 30 қыркүйектегі №33 бұйрығымен бекітілген, (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №9779 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті туралы ереженің 13-тармағы 9) тармақшасына сәйкес, бұйырамын:

1. Мыналар: 1) «Кәсіпорындарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есеп» (коды 0481104,

индексі 3-ақпарат, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны осы бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес;

2) «Кәсіпорындарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есеп» (коды 0481104, индексі 3-ақпарат, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын тол-тыру жөніндегі нұсқаулық осы бұйрықтың 2-қосымшасына сәйкес;

3) «Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнама-сы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысаны осы бұйрықтың 3-қосымшасына сәйкес;

4) «Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнама-сы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық осы бұйрықтың 4-қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2014 жылғы 4 қарашадағы №38 (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде 2015 жылғы 1 қаңтарда №10063 болып тіркелген, 2015 жылғы 30 қаңтарда «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) бұйрығының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-спарлау басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіпте:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлігінде мемлекеттiк тiркегеннен кейiн он күнтiзбелiк

күн iшiнде бұқаралық ақпарат құралдарына ресми жариялауға жіберсін;3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің ресми интер-

нет-ресурсында міндетті жариялануын қамтамасыз етсін. 4. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Статистикалық қызметті жо-

спарлау басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу үшін жеткізсін.

5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын. 6. Осы бұйрық ресми жариялауға жатады және 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы Ә.СМАЙЫЛОВ

«КЕЛІСІЛГЕН» Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму Министрінің міндетін атқарушы______________ А.РАУ2015 жылғы 15 қыркүйек

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 18 қыркүйектегі №143 бұйрығына 1-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 1 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 18 сентября 2015 года №143Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистикиСтатистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kzМемлекеттік статистиканың тиісті органдарына дәйексіз деректерді ұсыну және алғашқы статистикалық деректерді тапсырмау «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы»

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Қазақстан Республикасы Кодексінің 497-бабында көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар болып табылады.Представление недостоверных и непредставление первичных статистических данных в соответствующие органы государственной статистики являются административными правонарушениями, предусмотренными статьей 497 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях».

Статистикалық нысан коды 0481104 Код статистической формы 0481104

Кәсіпорындарда ақпараттық–коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есепОтчет об использовании информационно–коммуникационных технологий на предприятиях

3-ақпарат3-информ

Жылдық Есепті кезең жылГодовая Отчетный период год

Негізгі қызмет түрі Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішінің 01-03, 05-09, 10-33, 35, 36-39, 41-43, 45-47, 49-53, 55, 58-63, 64.19, 64.92, 65, 68, 69-74, 77-82, 84, 86, 93.1, 93.2, 95.1 кодтарына сәйкес заңды тұлғалар және (немесе) олардың құрылымдық және оқшауланған бөлімшелері ұсынады.

Представляют юридические лица и (или) их структурные и обособленные подразделения с основным видом деятельности согласно кодам Общего классификатора видов экономической деятельности 01-03, 05-09, 10-33, 35, 36-39, 41-43, 45-47, 49-53, 55, 58-63, 64.19, 64.92, 65, 68, 69-74, 77-82, 84, 86, 93.1, 93.2, 95.1.

Тапсыру мерзімі – есепті кезеңнен кейінгі 11 қаңтар.Срок представления – 11 января после отчетного периода.

БСН кодыКод БИН

1. Кәсіпорынның нақты орналасқан жерін көрсетіңіз (оның тіркелген жеріне қарамастан) – облыс, қала, аудан, елді мекен / Укажите фактическое местонахождение предприятия (независимо от места его регистрации) – область, город, район, населенный пункт

Әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуішіне (ӘАОЖ) сәйкес аумақ коды (статистика органының қызметкері толтырады) / Код территории согласно Классификатору административно- территориальных объектов (КАТО) (за-полняется работниками органа статистики)

«» белгісімен жауаптың тиісті нұсқасы белгіленедіОтмечается знаком «» соответствующий вариант ответа

2. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ) пайдалану туралы ақпарат Информация об использовании информационно-коммуникационных технологий (далее - ИКТ)2.1 Сіздің кәсіпорында компьютер қолданыла ма? В вашей организации используются компьютеры?2.1.1 Иә

à 2.2-тармақ және әрі қарай 2.1.2 Жоқ

à 7-тармақ

Да 2.2 и далее Нет Пункт 7 бірлік

единиц2.2 Жеке меншік дата-орталықтардың санын көрсетіңіз, бірлік Укажите количество собственных дата-центров, единиц………………………………………………………......2.3 Серверлік бөлмелердің санын көрсетіңіз, бірлік Укажите количество серверных комнат, единиц............…………....................................................................2.4 Серверлік жабдықтың санын көрсетіңіз, бірлік Укажите количество серверного оборудования, единиц................……………....................................................соның ішіндев том числе:2.4.1 Сервер…………………………………………………………………………………………………………………...2.4.2 Бейнесервер Видеосервер......................................................................................................................................................2.4.3 Үзбей қоректендіру көзі Источник бесперебойного питания……………………....................................…………………………………...2.4.4 Деректерді сақтау жүйесі Система хранения данных………………………………....................................…………………………………...2.4.5 Серверлік шкаф және тіреу Серверный шкаф и стойка….…………………………..........................................…………………………………..2.5 Сіздің ұйымыңызда қолданылатын компьютерлер санын көрсетіңіз Укажите количество компьютеров, используемых в вашей организации..........................................................2.6 Жергілікті есептеуіш желілерге (ЖЕЖ) қосылған компьютерлер санын көрсетіңіз Укажите количество компьютеров, подключенных к локальной вычислительной сети (ЛВС).................... 2.7 Интернет-ресурстар санын көрсетіңіз: Укажите количество Интернет-ресурсов ...............................................................................................................2.8 Сіз көрсетілген ақпараттық технологиялар жүйесінің қайсысын қолданасыз? (барын көрсетіңіз «» ) Какую из указанных систем информационных технологий вы используете? (укажите наличие «») 2.8.1 Интранет.......................................................... 2.8.2 Экстранет………………..……………..…….2.8.3 Интернет-портал............................................3. Интернет желісіне қолжетімділік және пайдалану Доступ и использование сети Интернет3.1 Сіздің ұйымыңыздың Интернет желісіне қолжетімділігі бар ма? Ваша организация имеет доступ к сети Интернет?1) Иә

à 3.2-тармақ және әрі қарай 2) Жоқ

à 4.4-тармақ және әрі қарай

Да 3.2 и далее Нет 4.4 и далее

3.2 Интернет желісіне қосылған компьютерлер санын көрсетіңіз, бірлік Укажите количество компьютеров, подключенных к сети Интернет, единиц.................................................3.3 Жұмыс уақытында Интернет желісіне қолжетімділікті пайдаланатын қызметкерлердің санын көрсетіңіз, адам Укажите количество сотрудников, которые используют доступ к сети Интернет в рабочее время, человек.....................................................................................................................3.4 Сіздің ұйымыңызда Интернет желісіне қосылу түрін көрсетіңіз Укажите тип подключения к сети Интернет в Вашей организации3.4.1 Стандартты модем (аналогты телефон желісі бойынша қатынау) немесе ISDN арқылы қосылу Стандартный модем (через аналоговое телефонное соединение) или подключение к ISDN………………3.4.2 DSL – қосылулар DSL - соединения ..............................................................................................................................................3.4.3 Интернетке ұтқыр қатынаудың басқа да түрлері (мысалы аналогты ұтқыр телефон бойынша GPRS, GPRS және басқалар) Другие виды мобильных Интернет-соединений (например, через аналоговый мобильный телефон, GSM, GPRS и другие)......................................................3.4.4 Жерсеріктік кең жолақты байланыс Спутниковая широкополосная связь......................................................................................................................3.4.5 Талшықты-оптикалық байланыс Волоконно-оптическая связь.................................................................................................................................3.4.6 Ұтқыр кең жолақты қосылу Мобильное широкополосное соединение............................................................................................................3.4.7 Кең жолақты жерүсті тіркелген сымсыз байланыс Наземная фиксированная беспроводная широкополосная связь.......................................................................3.5 Сіздің ұйымыңыз Интернет арқылы броньдаудың халықаралық жүйелерінде интеграцияланған ба? Ваша организация интегрирована в международные системы Интернет-бронирования?

3.5.1 Иә / Да 3.5.2 Жоқ / Нет 3.6 Сіздің ұйымыңызда ішкі бизнес-үдерістер автоматтандырылған ба? В Вашей организации автоматизированы внутренние бизнес-процессы?3.6.1 Иә / Да 3.6.2 Жоқ / Нет 4. Интернет желісін пайдалану мақсаттары / Цели использования сети Интернет 4.1 Қызмет түрлері бөлінісінде Интернет желісін пайдалану Использование сети Интернет в разбивке по видам деятельности4.1.1 Электрондық поштаны жіберу және алу Отправка и получение электронной почты....................................................................................................4.1.2 Интернет желісі арқылы телефонмен сөйлесу /VoIP (бейнеконференциялар) Телефонные переговоры через сеть Интернет /VoIP (видеоконференций)...............................................4.1.3 Ақпарат орналастыру немесе хабарламалармен шапшаң алмасу Размещение информации или мгновенный обмен сообщениями…………………………….......…..............4.1.4 Тауарлар мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттарды алу Получение информации о товарах и услугах………………………………………………….….......................4.1.5 Мемлекеттік басқару органдарынан ақпарат алу Получение информации от органов государственного управления……………………….…….....................4.1.6 Мемлекеттік басқару органдарымен өзара іс-қимыл Взаимодействие с органами государственного управления………………………………………..................4.1.7 Банктік Интернет-операцияларды жүзеге асыру Осуществление банковских Интернет-операций………………………………………………..….....................4.1.8 Басқа да қаржы қызметтеріне қол жеткізу Получение доступа к другим финансовым услугам………………………………………..…...…....................4.1.9 Клиенттік қызмет көрсетулерді ұсыну Предоставление клиентских услуг...................................................................................................................4.1.10 Өнімдерді жеткізу бойынша онлайн түрде көрсетілетін қызметтер Онлайновые услуги по доставке продукции...................................................................................................4.1.11 Персоналды іштен немесе сырттан жалдау Внутренний или внешний наем персонала.....................................................................................................4.1.12 Персоналды кәсіби дайындау Профессиональная подготовка персонала......................................................................................................4.1.13 Қызметтің өзге де түрлері Прочие виды деятельности..............................................................................................................................

4.2 Сіздің кәсіпорын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге Интернет арқылы тапсырыс қабылдады ма? Принимало ли Ваше предприятие заказы на товары или услуги по Интернету?4.2.1 Иә / Да 4.2.2 Жоқ / Нет

4.3 Сіздің кәсіпорын тауарлар мен көрстілетін қызметтерге Интернет арқылы тапсырыс орналастырды ма? Размещало ли Ваше предприятие заказы на товары или услуги по Интернету?4.3.1 Иә / Да 4.3.2 Жоқ / Нет 4.4 Құжатайналымның жалпы көлемінде электрондық құжатайналымның үлесін көрсетіңіз Укажите долю электронного документооборота в общем объеме документооборота

0% 1-24% 25-50% 51-100%

4.5 Өткен жылмен салыстырғанда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану

нәтижесінде ақпаратты қағаз жеткізгіште тасымалдауға жұмсалатын шығындардың азаюын көрсетіңізУкажите уменьшение затрат на бумажные носители информации вследствие использования информационно-

коммуникационных технологий в сравнении с предыдущим годом

0-20% 20-40% 40-60% 60-80% 80-100%

5. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларға жұмсалған шығындар Затраты на информационно-коммуникационные технологии

мың теңге тысяч тенге

5.1 АКТ-ға жұмсалған шығындардың жалпы сомасын көрсетіңіз Укажите общую сумму затрат на ИКТ...............................................................................................5.1.1 Есептеуіш техникасын (компьютерлер, серверлер, принтерлер, сканерлер, жергілікті желілерде қолданылатын жабдықтар және басқалар) сатып алуға (орнату мен реттеуді қоса) жұмсалған шығындарЗатраты на приобретение (включая установку и наладку) вычислительной техники (компьютеры, серверы, принтеры, сканеры, оборудование для локальных сетей и другие) ..........................................................5.1.2 Лицензиялық келісім негізінде қолданылатын бағдарламалық құралдарды сатып алуға жұмсалған шығындар / Затраты на приобретение программных средств, используемых на основе лицензионного соглашения .....................................................................................................................5.1.3 Меншікті ақпараттық жүйелерді құру қызметтерін сатып алуға жұмсалған шығындарЗатраты на закуп услуг создания собственных информационных систем ...........................................................5.1.4 Меншікті ақпараттық жүйелерге көрсетілетін қызметтерді сатып алуға жұмсалған шығындарЗатраты на закуп услуг обслуживания собственных информационных систем ........................................................5.1.5 Ұйым ішінде бағдарламалық қамтамасыз етуді өз бетінше әзірлеуге жұмсалған шығындарЗатраты на самостоятельную разработку программного обеспечения внутри организации ................................5.1.6 Интернет желісі байланысы қызметтеріне ақы төлеуге жұмсалған шығындарЗатраты на оплату услуг связи сети Интернет ………………………………………………........................………......5.1.7 АКТ жетілдірумен айналысатын және оларды пайдаланатын қызметкерлерді оқытуға жұмсал ған

шығындар / Затраты на обучение сотрудников, связанные с развитием и использованием ИКТ ……….…........5.1.8 Ақпараттық технологиялармен (байланыс қызметтері мен оқытудан басқа)байланысты бөгде ұйымдар мен мамандар көрсеткен қызметке ақы төлеуге жұмсалған шығындарЗатраты на оплату услуг сторонних организаций и специалистов,связанных с информационными технологиями (кроме услуг связи и обучения)………........................………..........5.1.9 Интернет желісінде жарнамаға жұмсалған шығындарЗатраты на рекламу в сети Интернет .....................................................................................................5.1.10 Интернет-ресурстарды құруға және ұстауға жұмсалған шығындарЗатраты на создание и содержание Интернет-ресурсов .......................................................................5.1.11 Компьютерлік жабдықтарды (компьютерлер, серверлер, принтерлер, сканерлер, жергілікті желілерге арналған жабдықтар және басқалар) жалға алуға жұмсалған шығындарЗатраты на аренду компьютерного оборудования (компьютеры, серверы, принтеры, сканеры, оборудование для локальных сетей и другие)..........................................................................5.1.12 Ақпараттық және коммуникациялық технологияларға жұмсалған өзге де шығындарПрочие затраты на информационные и коммуникационные технологии ............................................................6. АКТ-ға жұмсалған шығындардың қаржыландыру көздері Источники финансирования затрат на ИКТ

мың теңге тысяч тенге

6.1 Кәсіпорын қаражаты / Средства предприятия ……………………………………………………….……………..6.2 Республикалық бюджет / Республиканский бюджет ………………………………………………………….……6.3 Жергілікті бюджет / Местный бюджет …………………………………………………………….…………………...6.4 Шетелдік инвестициялар / Иностранные инвестиции …………………………………………..………………….6.5 Қарыз қаражаттары / Заемные средства ...........................................................................................................7. Ұйым қызметкерлерінің саны / Численность работников организации

адам человек

7.1 Есепті жылдың соңына қызметкерлердің санын көрсетіңіз, адам Укажите численность работников на конец отчетного года, человек ...........................................................

бары қажеттілік7.2 Есепті жылдың соңына IT–мамандардың санын, наличие потребность сондай-ақ оларға қажеттілікті көрсетіңіз / Укажите численность IT–специалистов на конец отчетного года, а также их потребность……………………………………………………….. ………...........7.2.1 Есепті жылдың соңына біліктілігі жоғары деңгейдегі IT–мамандардың санын, сондай-ақ оларға қажеттілікті көрсетіңіз / Укажите численность IT-специалистов высшего уровня квалификации на конец отчетного года, а также их потребность……………..… ………...........соның ішінде: / в том числе:7.2.1.1 Жүйелік талдаушылар / Системные аналитики.................................................................. ………...........7.2.1.2 Бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеушілер / Разработчики программного обеспечения .................................................................................... ………...........7.2.1.3 Жоғарыда көрсетілген топтарға енбеген IT– мамандарIT-специалисты, не вошедшие в вышеперечисленные группы.................................................... ………...........одан: / из них:7.2.1.3.1 Деректер базасының әкімшісі / Администратор баз данных.................................... ………...........7.2.1.3.2 Инженер-жүйе технигі / Инженер-системотехник.......................................................... ………...........7.2.1.3.3 IT-дизайнер / IT–дизайнер............................................................................................ ………...........7.2.1.3.4 Жүйелік инженер / Системный инженер..................................................................... ………...........7.2.2 Есепті жылдың соңына біліктілігі орташа деңгейдегі IT-мамандардың санын, сондай-ақ оларға қажеттілікті көрсетіңіз / Укажите численность IT-специалистов среднего уровня квалификации на конец отчетного года, а также их потребность……………… ………...........соның ішінде: / в том числе:7.2.2.1 Электронды есептеуіш машиналарға қызмет көрсету жөніндегі техник-операторларТехники-операторы по обслуживанию электронных вычислительных машин .......................... ………...........7.2.2.2 Компьютер құрылғыларына қызмет көрсету жөніндегі техник-операторларТехники-операторы по обслуживанию компьютерных устройств .............................................. ………...........7.2.2.3 Өнеркәсіптік роботтарға қызмет көрсету жөніндегі техник-операторларТехники-операторы по обслуживанию промышленных роботов .................................…............. ………...........7.3 Қашықтықтан жұмыспен қамтылған қызметкерлердің санын көрсетіңізУкажите численность работников, занятых на дистанционной работе……………….….….…... ………...........

бары наличие

7.4 Компьютерлік сауаттылықты меңгерген қызметкерлердің санын көрсетіңізУкажите численность работников, владеющих компьютерной грамотностью ..................................................... соның ішінде: / в том числе:7.4.1 Жаңадан пайдаланушы Начинающий пользователь................................................................................................................................... 7.4.2 Қарапайым пайдаланушы Обычный пользователь........................................................................................................................................... 7.4.3 Тәжірибелі пайдаланушы Опытный пользователь........................................................................................................................................... 7.5 Компьютерлік сауаттылық бойынша оқытудан өткен қызметкерлердің санын көрсетіңіз Укажите численность работников, прошедших обучение по компьютерной грамотности ................................. 7.6 Компьютер пайдаланатын қызметкерлердің санын көрсетіңіз Укажите численность работников, использующих компьютер..............................................................................

Атауы МекенжайыНаименование_________________________________ Адрес ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________Электрондық пошта мекенжайы Адрес электронной почты _______________________ Телефоны ___________________________________ОрындаушыИсполнитель __________________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) телефоны фамилия, имя и отчество (при его наличии) БасшыРуководитель __________________________________ _____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подписьБас бухгалтер Главный бухгалтер _____________________________ ____________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда) қолы фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись

Мөрдің орны (бар болған жағдайда)Место для печати (при наличии)

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2015 жылғы 18 қыркүйектегі №143 бұйрығына 2-қосымша

«Кәсіпорындарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есеп» (коды 0481104, индексі 3-ақпарат, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың

статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Кәсіпорындарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есеп» (коды 0481104, индексі 3-ақпарат, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық ныса нын толтыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі - Нұсқаулық) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Респуб ли ка сы За ңының 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес әзірленді және «Кәсіпорындарда ақпараттық-коммуника ция лық тех нологияларды пайдалану туралы есеп» (коды 0481104, индексі 3-ақпарат, кезеңділігі жылдық) (бұдан әрі – ста тистикалық нысан) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Келесі анықтамалар осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында қолданылады:1) автоматтандыру - адам еңбегін жеңілдету және оның нысандарын ығыстыру, үдерістердің өнімділігі мен

ашықтығын арттыру мақсатында ақпаратты өңдеу, жүйелендіру, сақтау және беру үшін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану;

2) ақпараттық технологиялар - әдістердің, өндірістік үдерістердің және ақпаратты жинауды, құруды, сақтауды, жинақтауды, өңдеуді, іздестіруді, шығаруды, көшірмесін түсіруді, беру мен таратуды қамтамасыз ететін технологиялық кешенге біріктірілген бағдарламалық-техникалық құралдардың жиынтығы;

3) Интернет-ресурс - ашық ақпараттық-коммуникациялық желіде жұмыс істейтін электрондық ақпараттық ре-сурс, оны жүргізу және (немесе) пайдалану технологиясы, сондай-ақ ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін ұйымдық құрылым.

3. 2-бөлімде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы ақпарат көрсетіледі.Ақпараттық-коммуникациялық технологияларға (бұдан әрі - АКТ) ақпаратты пайдаланушылардың мүддесіне

қарай жинау, өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және пайдалану мақсатында интеграцияланған өндірістік үдерістер мен бағдарламалық-техникалық құралдар әдістерінің жиынтығы жатады.2.2-тармақта дата-орталықтарға серверлік және желілік жабдықты орналастыруға (хостинг) және абоненттерді

Интернет желісінің арналарына қосуға арналған мамандандырылған ғимарат жатады.2.3-тармақта серверлік бөлмеге серверлік және телекоммуникациялық жабдықты орналастыруға және оның

қызмет етуіне арналған, арнайы жасалған және сүйемелденетін шарттары бар бөлінген технологиялық үй-жайлары жатады.

2.4-тармақта серверлік жабдықтарға адамның тікелей қатысуынсыз қандай да бір сервистік міндеттерді орындауға арналған құрылғылардың жеткілікті кең өрісін біріктіретін жабдық жатады.

2.4-тармақтың 2.4.1) тармақшасында серверлерге онда сервистік қамтамасыз етуді орындау үшін бөлінген және/немесе арнайы аппараттық қамтамасыз ету жатады.

2.4-тармақтың 2.4.2) тармақшасында бейнесерверлерге бейнедабылды және (немесе) аудиодабылды қабылдау, сақтау, қосу немесе ретрансляциялау, бейнесуреттерді, оның ішінде инфрақызыл спектрде алынғандарды өңдеу; телеметрия деректерін өңдеу; басқа қауіпсіздік жүйелерін басқаруға арналған аппараттық қамтамасыз ету жатады.

2.4-тармақтың 2.4.3) тармақшасында үзбей қоректендіру көздеріне екінші электрлік қоректендіру көзі, берілген уақыт кезеңі ішінде және нормалары шегінде үздіксіз электр энергиясымен қамтамасыз етумен электрлік жабдықтың оған қосылуын қамтамасыз ететін автоматтық құрылғы жатады.

2.4-тармақтың 2.4.4) тармақшасында деректерді сақтау жүйесі серверлерге дискілік массивтер, ленталық кітапханалар, оптикалық жетектер сияқты деректерді сақтаудың сыртқы құрылғыларын қосуға арналған сәулеттік шешімдер жатады.

2.4-тармақтың 2.4.5) тармақшасында арнайы корпус немесе шкафтарға телекоммуникациялық жабдықты, серверлерді, маршрутизаторды, модемдерді, станцияларды ыңғайлы, үйлесімді, технологиялық және қауіпсіз бекітуге арналған конструкциялар жатады.

2.6-тармақта жергілікті есептеу желісіне бір немесе бірнеше жақын орналасқан ғимараттар шегінде цифрлық деректерді берудің бір немесе бірнеше автономдық жоғары жылдамдықты арналарымен біріктірілген компьютерлер тобы және оқшауланған жабдықтар жатады.

2.8.1) тармақшада Интранетке ішкі корпоративтік ақпаратты жүйелендіру, сақтау және өңдеу, жергілікті желі арқылы ұйымдастырылған ұйымға немесе ғаламдық желі бойынша қорғалған қосылыстарға қызметкерлердің қолжетімділігі үшін арналған бағдарламалық құжаттар және Интернет технологияларын қолдануға бөлінген корпоративтік желі кіреді.

2.8.2) тармақшада экстранет ретінде тек компанияның ішінде ғана пайдалану үшін емес, сонымен қатар сыртқы контрагенттермен – серіктестермен, клиенттермен, жеткізушілермен, әлеуетті қызметкерлермен қарым-қатынас үшін арналған корпоративтік веб-порталы танылады.

2.8.3) тармақшада Интернет-портал ретінде ақпаратты, электрондық сервистер мен көрсетілетін қызметтерді кешенді ұсынуға арналған, сондай-ақ құрамында тұтынушылардың көп санының қажеттіліктеріне сәйкес келетін басқа Интернет-ресурстарға сілтемелерден тұратын Интернет-ресурстар танылады;

4. 3-бөлімде Интернет желісіне қолжетімділік және қолдану туралы ақпарат қөрсетіледі.3.4.1) тармақшада тармақшасында стандартты модем (аналогты телефон желісі бойынша қатынау) немесе ISDN

арқылы қосылу телефондық сөйлесулер үшін телефон желісін пайдалану мүмкіндігінсіз, жылдамдығы 256 килобит секундқа дейінгі аналогты телефон желісі арқылы Интернетке қатынауды ұйымдастыратын технологиялар жатады.

3.4.2) тармақшада DSL ретінде деректерді дәстүрлі (мыс) телефон желісі арқылы жоғары жылдамдықпен жеткізетін кең жолақты цифрлық абоненттік желі танылады.

3.4.3) тармақшада Интернетке ұтқыр қатынаудың басқа да түрлеріне GSM ұтқыр байланыс технологиясындағы деректерді топтап жіберуді жүзеге асыратын қондырма жатады. GPRS ұялы байланыс желісіндегі пайдаланушыға GSM желісіндегі басқа құрал-жабдықтармен және сыртқы желілерімен, соның ішінде Интернет желілерімен дерек-термен алмасуға мүмкіндік береді.

3.4.5) тармақшада талшықты-оптикалық байланысқа оптикалық диапазонның ақпараттық дабылында электромагниттік сәуле шығару үшін қолданылатын электрбайланыстың өткізгіштік түрі жатады, ал бағыттаушы жүйе ретінде талшықты-оптикалық сымдар қолданылады.

3.4.6) тармақшадағы ұтқыр кең жолақты қосылу деп дауыстық, мәтіндік және графикалық ақпарат абоненттік сымсыз терминалдарға жіберілетін, белгілі бір орынға немесе аумаққа тіркелмеген телекоммуникация түрін айтады.

3.5-тармақта Интернет арқылы броньдаудың халықаралық жүйесіне интеграциялау Интернет арқылы броньдаудың жүйесімен ұйымдарды басқарудың автоматтандырылған жүйесінің интеграциялануын білдіреді (мы-салы, Booking.com), ол интерактивті режимде қонақүйлердегі нөмірлерді, әуе билеттерін, теміржол және автобус билеттерін, мейрамханалар мен театрлардағы орындарды, автокөлікті жалға алуды және тағы басқалары. уақтылы Интернет арқылы броньдауға мүмкіндік береді және рәсімдеу процесін оңайлатады.

3.6-тармақта бизнес үдеріс деп белгілі бір тәртіппен жүзеге асырылатын және ұйымның түпкілікті мақсатына қол жеткізуге (тапсырысты алған сәттен бастап оны орындауға дейінгі жүретін барлық үдерістер) бағытталған, үдеріске барлық қатысушылардың қызметін және олардың арасындағы өзара іс-қимылды қамтитын әртүрлі іс-әрекеттің (қадамдардың, кезеңдердің, функциялардың) жиынтығы түсініледі. Бизнес үдерісті автоматтандыру деп жеке меншік базаны құру немесе дайын ақпараттық жүйені енгізу негізінде бизнесті ұйымдастыру тәсілі деп түсініледі.

4.4-тармақта электронды құжатайналым жүйесіне электронды құжаттармен алмасу жүйесі, Қазақстан Республикасы заңнамасымен реттелетін қатысушылар арасындағы қарым-қатынас жатады.

5. 5-бөлімде АКТ-ға жұмсалған шығындар көрсетіледі.6. 6-бөлімде АКТ-ға жұмсалған шығындарды қаржыландыру көздері көрсетіледі.7. 7-бөлімнің бағанында «қызметкерлердің қажеттілігі» бағанында бос жұмыс орнын есепке алусыз, қойылған

бизнес мақсаттарды болашақта орындау үшін қажет мамандардың саны көрсетiледі.7.2.1.3.1) тармақшасында деректер қоры (бұдан әрі - ДҚ) әкімшісіне деректер қорына талаптарды әзірлеуге,

жобалауға, іске асыруға, тиімді пайдалануға және сүйемелдеуге, ДҚ пайданушыларының тіркеу жазбаларын басқаруды және рұқсат етілмеген қолжетімділіктен қорғауды қоса жауап беретін тұлға жатады. ДҚ әкімшісінің маңызды қызметінің бірі деректер қорының тұтастығын қолдау болып табылады.

7.2.1.3.2) тармақшада инженер-жүйе технигіне ақпараттық жүйе жабдығының үзбей қызмет етуін қамтамасыз ететін тұлға жатады, жұмыс үрдісінде туындайтын бұзушылықтарды жою бойынша жедел шаралар қабылдайды, есептеуіш техника құралдарының жұмыс қабілетін қолдау бойынша профилактикалық жұмыстар жүргізеді, есептеуіш техника құралдары мен жергілікті есептеуіш желінің кабельдік желілердің тестіленуін қамтамасыз етеді, ақпараттық жүйелердің компьютерлік және желілік жабдығының жұмысын мониторингілеуді және диагностикалауды жүзеге асырады, ақпараттық жүйені толықтай қолдану және пайдалану бойынша нұсқаулықтарды, әдістемелік және нормативтік материалдарды әзірлейді.

7.2.1.3.3) тармақшада IT дизайнерге веб-жобалардың сұлбаларын әзірлеу, веб-жобалардың стильдік рәсімделуін әзірлеу, веб-жобаларды беттеу жөніндегі мамандармен өзара іс-қимыл, сайтта орналастыру үшін жарнамалық және имидждік ақпараттың сұлбаларының әзірленуі үшін жауап беретін тұлға жатады.

7.2.1.3.4) тармақшада жүйелік инженерге АКТ-жүйе құрамбөліктерінің пайдалану талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ететін тұлға жатады.

7.3-тармақ деп қашықтықтан жұмыс ақпараттық және коммуникациялық технологиялар жұмысының үдерісінде жұмыс берушінің орналасқан орнынан тыс еңбек үдерісін жүзеге асырудың ерекше нысаны түсініледі.

7.4-тармақтың 7.4.1) тармақшасында жаңа пайдаланушыларға компьютерде (файлдарды көшіре алатын, дискілік құрылғылармен, компьютерлік ойындармен жұмыс істеуге қабілетті) немесе планшетті компьютерде немесе Интернетке қатынайтын ұтқыр телефонда жұмыс істеудің ең төмен дағдыларына ие тұлғалар жатады;

7.4-тармақтың 7.4.2) тармақшасында қарапайым пайдаланушыға офистік бағдарламалық өнімдерде (Microsoft Office (Excel, Word) пакеттерімен) жұмыс істеуге базалық дағдысы бар адамдар жатады.

7.4-тармақтың 7.4.3) тармақшасында тәжірибелі пайдаланушыға кең таралған бағдарламалар мен арнайы бағдарламалық қамтамасыз етудің (Corel Draw, MS Project, AutoCAD, SPSS және тағы басқа) бай тәжірибесі бар тұлғалар және қарапайым бағдарламалық қамтамасыз ету жұмыстарымен қатар, сондай-ақ бағдарламалаудың арнаулы тілдерінде (Basic, Pascal, Java, С++ және тағы басқа) бағдарламалауға қабілеті бар тұлғалар жатады.

7.6-бөлімде мамандығына және біліктілік деңгейіне қарамастан кәсіпорынның компьютер қолданатын барлық қызметкерлері ескеріледі.

8. Осы нысанды тапсыру қағаз жеткізгіште және электронды форматта жүзеге асырылады. Нысанды электрон-ды форматта толтыру Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті интернет-ресурсындағы (www.stat.gov.kz) «Online режимде деректерді жинау» ақпараттық жүйесін пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

9. Арифметикалық-логикалық бақылау:2-бөлім. «Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану жөнінде ақпарат»:2.4-тармақ =∑ 2.4.1 – 2.4.5 тармақтары;2.5-тармақ ≥ 2.6-тармақтан. 3-бөлім. «Интернет желісіне қолжетімділік және пайдалану»:2.2 тармақ ≠0, онда 3.4 тармақ ≠0.5-бөлім. «Ақпараттық-коммуникациялық технологияларға байланысты шығындар»:5.1-тармақ = ∑ 5.1.1 - 5.1.12-тармақтары ;7-бөлім. Ұйым қызметкерлерінің саны:7.1-тармақ ≥ 7.2-тармақтан;7.2-тармақ = ∑ 7.2.1-тармақ - 7.2.2-тармаққа;7.2.1-тармақ = ∑ 7.2.1.1 - 7.2.1.3-тармақтары;7.2.1.3-тармақ ≥ ∑ 7.2.1.3.1 - 7.2.1.3.4-тармақтары;7.2.2-тармақ = ∑ 7.2.2.1 - 7.2.2.3-тармақтары.7.6-тармақ ≤ 1-бағанның 7.4-тармағы Бөлімдер арасындағы бақылау:2.5-тармақ ≥ 3.2-тармақтан;5.1-тармақ = ∑ 6.1 - 6.5-тармақтары;Егер де 2.5-тармағы≠0, онда 7.6-тармағы≠0 (жол беріледі).

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігініңқұпиялылығына кепілдік береді Статистика комитеті төрағасыныңКонфиденциальность гарантируется 2015 жылғы 18 қыркүйектегі №143 бұйрығына 1-қосымшаорганами государственной статистики Приложение 1 к приказу Председателя Комитета по статистикеЖалпымемлекеттік статистикалық Министерства Национальной экономики Республики Казахстанбайқаудың статистикалық нысаны от 18 сентября 2015 года №143Статистическая форма общегосударственного статистического наблюдения

Аумақтық статистика органына тапсырылады Представляется территориальному органу статистикиСтатистикалық нысанды www.stat.gov.kz сайтынан алуға боладыСтатистическую форму можно получить на сайте www.stat.gov.kz

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

Время, затраченное на заполнение статистической формы, в часах (нужное обвести)

1 сағатқа дейін

до 1 часа

1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан артық

более 40 часов

Статистикалық нысан коды 0522104Код статистической формы 0522104Н-020

Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнамасы

Анкета обследования домашнего хозяйства об использовании информационно-коммуникационных технологий

Жылдық Есепті кезең жылГодовая Отчетный период год

Байқауға іріктемеге түскен үй шаруашылықтары қатысадыВ наблюдении принимают участие домашние хозяйства, попавшие в выборку Тапсыру мерзімі – 15 қаңтар / Срок представления – 15 января1. Аумақтың (елді мекеннің) атауы / Наименование территории (населенного пункта) _______________________

2. ӘАОЖ1 бойынша елді мекеннің коды / Код населенного пункта по КАТО………3. Елді мекеннің түрі (1 - қала, 2 - ауыл) / Тип населенного пункта (1 - город, 2 - село) ……………………………4. Даңғыл, көше, алаң, тұйық көше / Проспект, улица, площадь, переулок _____________________________5. Үйдің ID коды / ID код дома ...................................................................................6. Пәтердің ID коды / ID код квартиры ……………………………………………….…7. Бланкінің реттік нөмірі / Порядковый номер бланка .........................................................................................8. Интервьюердің коды / Код интервьюера ............................................................9. Сұхбат жүргізу күні күні айы

жыл

Дата проведения интервью число месяц год

«А» модулі: Үй шаруашылығы бойынша әлеуметтік–демографиялық ақпаратМодуль «А»: Социально-демографическая информация по домашнему хозяйствуРеспондент – үй шаруашылығының 18 жастан үлкен кез келген отбасы мүшесі Респондент – любой член семьи домашнего хозяйства старше 18 лет

1. Сіздің үй шаруашылығыңызда қанша адам тұрады?Сколько человек проживает в Вашем домашнем хозяйстве?1.1 Барлығы адам, соның ішінде 1.2 еркектер 1.3 әйелдер Всего _________ человек, в том числе мужчины _______ женщины _________оның ішінде: / в том числе в возрасте:1.1.1 0-5 жастағылар адам 0-5 лет ______ человек1.1.2 6-9 жастағылар адам 6-9 лет ______ человек 1.1.3 10-14 жастағылар адам 10-14 лет ______ человек1.1.4 15 жастағылар адам 15 лет ______ человек1.1.5 16-74 жастағылар адам 16-74 лет ______ человек1.1.6 75 жастағы және одан асқан адам 75 лет и старше ______ человекЖас мөлшеріне қарамастан үй шаруашылығының барлық мүшесі сауалнама жүргізуге қатысадыАнкетированию подлежат все члены домашнего хозяйства вне зависимости от возраста

А 1 2 3 4 5 ВҮй шаруашылығы мүшесінің сәйкестендіру нөмірі / Идентифи ка-ционный номер члена до-машнего хозяйства Үй шаруашылығы мүшесінің аты / Имя чле-на домашнего хозяйства

Сұраққа көшу

Переход к вопросу

2. Респонденттің жыны-сы / Пол респондента2.1 Ер / Мужской2.2 Әйел / Женский

12

12

12

12

12

à 3à 3

3. Үй шаруашылығы иесіне Сіздің туыстық қатысыңыз (туыстық байланыс) / Ваше род-ственное отношение к главе домашнего хозяй-ства (родственные связи)3.1 Үй шаруашылы ғы-ның иесі / Глава домо-хозяйства

1

à 4

3.2 Күйеуі, әйелі Муж, жена

2 2 2 2 2 à 4

3.3 Ұлы, қызы/Сын, дочь 3 3 3 3 3 à 43.4 Әкесі, анасы Отец, мать 4 4 4 4 4

à 4

3.5 Ағасы/інісі, әпкесі/сіңлісі / Брат, сестра 5 5 5 5 5

à 4

3.6 Атасы, әжесі Дедушка, бабушка 6 6 6 6 6

à 4

3.7 Немересі / Внук, внучка 7 7 7 7 7 à 43.8 Туыстықтың басқа деңгейі / Другая степень родства 8 8 8 8 8

à 4

3.9 Туыс емес (туыстық жоқ) /Не родственник (нет родства) 9 9 9 9 9

à 4

4. Жасы /Возраст à 4.1

4.1 Туған күні Дата рождения Жыл / Год

Айы / Месяц

Күні (саны) / День (число) à 5

5. Сіздің қандай біліміңіз бар? / Какое образование Вы имеете?5.1 Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту / Дошкольное воспитание и обучение 1 1 1 1 1 à 65.2 Бастауыш білімі жоқ / Нет начального образования 2 2 2 2 2 à 65.3 Бастауыш білім / Начальное образование 3 3 3 3 3 à 65.4 Орта білім / Cреднее образование 4 4 4 4 4 à 65.5 Негізгі орта білім / Основное среднее образование 5 5 5 5 5 à 65.6 Жоғары білім / Высшее образование 6 6 6 6 6 à 65.7 Аяқталмаған жоғары білім / Незаконченное высшее образование 7 7 7 7 7 à 6

6. Жұмыспен қамтылу мәртебесі / Статус занятости6.1 Жалдамалы (ақы төленетін) қызметкер Наемный (оплачиваемый) работник

1 1 1 1 1 à 7

6.2 Өз бетінше жұмыспен қамтылған қызметкер Самозанятый работник

2 2 2 2 2 à 7

6.3 Жұмыссыз / Безработный 3 3 3 3 3 à 7 немесе С модулі 7 или модуль C

6.4 Студент / Студент 4 4 4 4 4 à C модулі модуль С

6.5 Зейнеткер / Пенсионер 5 5 5 5 5 à C модулі модуль С

6.6 Біреудің асырауындағы / Иждивенец 6 6 6 6 6 à C модулі модуль С

6.7 Өзге де / Прочие 7 7 7 7 7 à 7 немесе С модулі

7 или модуль C

7. Сіз жұмыс істейтін ұйым, кәсіпорын қызметінің нақты түрін атаңыз (толығырақ ауызша сипаттап беріңіз) / Назовите фактический вид деятельности организации, предприятия, в котором Вы работаете (приведите подробное словесное описание)1 респондент 2 респондент 3 респондент 4 респондент 5 респондент 7.1 Ауыл, орман және балық шаруашылығы Сельское, лесное и рыбное хозяйство

1 1 1 1 1 à 8

7.2 Кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров

2 2 2 2 2 à 8

7.3 Өңдеу өнеркәсібі / Обрабатывающая промышленность 3 3 3 3 3 à 87.4 Электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптау Электроснабжение, подача газа, пара и воздушное кондиционирование

4 4 4 4 4 à 8

7.5 Сумен жабдықтау; кәріз жүйесі, қалдықтардың жиналуын және таратылуын бақылау / Водоснабжение; канализационная система, контроль над сбором и распределением отходов

5 5 5 5 5 à 8

7.6 Құрылыс / Строительство 6 6 6 6 6 à 87.7 Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу / Оптовая и розничная торговля; ремонт автомо-билей и мотоциклов

7 7 7 7 7 à 8

7.8 Көлік және қоймалау / Транспорт и складирование 8 8 8 8 8 à 87.9 Тұру және тамақтандыру бойынша қызметтер Услуги по проживанию и питанию

9 9 9 9 9 à 8

7.10 Ақпарат және байланыс / Информация и связь 10 10 10 10 10 à 87.11 Қаржы және сақтандыру қызметі / Финансовая и страховая дея-тельность

11 11 11 11 11 à 8

7.12 Жылжымайтын мүлікпен жасалатын операциялар Операции с недвижимым имуществом

12 12 12 12 12 à 8

7.13 Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет / Профессиональная, на-учная и техническая деятельность

13 13 13 13 13 à 8

7.14 Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет Деятельность в области административного и вспомогательного обслу-живания

14 14 14 14 14 à 8

7.15 Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету / Государственное управление и оборона; обязательное социальное обеспечение

15 15 15 15 15 à 8

7.16 Білім беру / Образование 16 16 16 16 16 à 87.17 Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтер Здравоохранение и социальные услуги

17 17 17 17 17 à 8

7.18 Өнер, ойын-сауық және демалыс / Искусство, развлечения и отдых 18 18 18 18 18 à 87.19 Өзге де қызмет түрлерін ұсыну / Предоставление прочих видов услуг 19 19 19 19 19 à 87.20 Жеке тұтыну үшін үй қызметкерін жалдайтын және тауарлар мен қызметтерді өндіретін үй шаруашылықтарының қызметі Деятельность домашних хозяйств, нанимающих домашнюю прислугу и производящих товары и услуги для собственного потребления

20 20 20 20 20 à 8

7.21 Аумақтан тыс ұйымдар мен органдардың қызметі Деятельность экстерриториальных организаций и органов

21 21 21 21 21 à 8

Интервьюер, экономикалық қызмет түрінің кодын қойыңыз (ЭҚЖЖ-ның1 3 белгісі деңгейінде) / Интервьюер, проставьте код вида экономиче-ской деятельности (на уровне 3-х знаков ОКЭД)

8. Сіздің қызметіңіздің түрі қай мамандық тобына жататынын көрсетіңіз? / Укажите к какой группе профессий относится род вашей деятельности?8.1 Қарулы Күштер / Вооруженные Силы 1 1 1 1 1 à B модулі модуль В 8.2 Ұйымдардың басшыларын қоса, барлық деңгейдегі билік және басқару органдарының басшылары (өкілдері) / Руководители (представите-ли) органов власти и управления всех уровней, включая руководителей организаций

2 2 2 2 2 à B модулі модуль В

8.3 Біліктілік деңгейі жоғары мамандар Специалисты высшего уровня квалификации

3 3 3 3 3 à B модулі модуль В

8.4 Біліктілік деңгейі орта мамандар Специалисты среднего уровня квалификации

4 4 4 4 4 à B модулі модуль В

8.5 Ақпарат дайындау, құжаттамаларды рәсімдеу, есепке алу және қызмет көрсетумен айналысатын қызметшілер / Служащие, занятые подготовкой ин-формации, оформлением документации, учетом и обслуживанием

5 5 5 5 5 à B модулі модуль В

8.6 Қызмет көрсету, коммуналдық қызмет көрсету, сауда саласының және тектес қызмет түрлерінің қызметкерлері Работники сферы обслуживания, предоставления коммунальных услуг, торговли и родственных видов деятельности

6 6 6 6 6 à B модулі модуль В

8.7 Ауыл, орман, аңшылық, балық шаруашылы ғы-ның және балық аулау кәсібінің білікті қызмет кер-лері / Квалифицированные работники сельского, лес-ного, охотничьего хозяйств, рыбоводства и рыболовства

7 7 7 7 7 à B модулі модуль В

8.8 Ірі және шағын өнеркәсіптік кәсіпорындардың, көркемдік кәсіптердің, құрылыстың, көліктің, байланыстың, геологияның және жер қойнауын барлаудың білікті жұмысшылары / Квалифи ци-рованные рабочие крупных и мелких промышленных ор-ганизаций, художественных промыслов, строительства, транспорта, связи, геологии и разведки недр.8.9 Қондырғылар мен машиналардың операторла-ры, аппаратшылары, машинистері және слесарь- жинаушылар / Операторы, аппаратчики, машинисты установок и машин и слесари-сборщики8.10 Біліктілігі жоқ жұмысшылар Неквалифицированные рабочие

8

9

10

8

9

10

8

9

10

8

9

10

8

9

10

à B модулі модуль В

à B модулі модуль В

à B модулі модуль В

Ескерту:Примечание:1 ӘАОЖ - Әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуіші КАТО - Классификатор административно-территориальных объектов

22 29 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы. Басы 21-бетте) 24.2 Жұмыс орнында / На рабочем месте ………………………………………………………………….………...…… 24.3 Оқу орнында / По месту обучения…….……………………………………….....……………….……………...…… 24.4 Коммерциялық орталықта (ақылы негізде) В коммерческом центре (на платной основе)..............................................……………….......................……...…… 24.5 Көршілерде, достар немесе туысқандарда У соседей, друзей или родственников…………………………………………….….......…………..……..……...…… 24.6 Ұтқыр ұялы телефон арқылы кез келген жерде В любом месте через мобильный сотовый телефон…………………………...…..……....………............……...…… 24.7 Басқа ұтқыр қатынау құрылғылары арқылы кез келген жерде В любом месте через другие устройства мобильного доступа.................................................................……...…… 24.8 Қоғамдық орында (ақысыз негізде мысалы: вокзалда, әуежайда, бұқаралық кітапханада және басқада) В общественном месте (на бесплатной основе например: на вокзале, в аэропорту, в публичных библиотеках и другие)..........................................................................................................……...……

25. Сіз қандай мақсатта Интернет желісін пайдаландыңыз? (пайдаланған мақсаттардың барлығынбелгiлеңiз) / С какой целью Вы использовали сеть Интернет? (отметьте все цели, какие использовали) 25.1 Тауарлар мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттарды алуПолучение информации о товарах и услугах……………………………...……......…………………..…..……...……25.2 Денсаулық сақтаумен немесе денсаулық сақтау саласындағы көрсетілетін қызметтермен байланысты ақпараттарды іздеу Поиск информации, связанной со здравоохранением или услугами в областиздравоохранения………………...………………………………………………………...……………..……………...…… 25.3 Веб-сайт арқылы денсаулығына байланысты маманның қабылдауына жазылуЗапись на прием к специалисту по поводу здоровья через веб-сайт…………………....………..……….……...……25.4 Мемлекеттік басқару органдарынан ақпарат алуПолучение информации от органов государственного управления……………....……………..……….……...……25.5 Мемлекеттік басқару органдарымен өзара іс-қимылВзаимодействие с органами государственного управления……….……………........……………..……..……...……25.6 Электрондық поштаны жіберу және алуОтправка и получение электронной почты…………………………………………......….........................……...……25.7 Интернет желісі/VoIP арқылы телефонмен сөйлесуТелефонные переговоры через сеть Интернет/VoIP…………………………………………………...…..……...……25.8 Әлеуметтік желілерде қатысу (Одноклассники, Facebook, Twitter және басқалар)Участие в социальных сетях (Одноклассники, Facebook, Twitter и другие).............................................……...……25.9 Чаттарға, блогтарға, жаңалықтарға және онлайн-талқылауларға қолжетімділікДоступ к чатам, блогам, новостям и онлайн-дискуссиям……………………......……………..................……...…… 25.10 Ақпарат орналастыру немесе хабарламалармен шапшаң алмасу Размещение информации или мгновенный обмен сообщениями………...……......………………….….……...…… 25.11 Тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді сатып алу немесе тапсырыс беру (мысалы, OLX, Laмoda, Ebay және басқалар арқылы) Покупка или заказ товаров или услуг (например, через OLX, Laмoda, Ebay и другие)....................………...…… 25.12 Тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді сату (мысалы, OLX, Ebay және басқалар арқылы) Продажа товаров или услуг (например, через OLX, Ebay и другие)……………...………………..…... 25.13 Сапар кезінде саяхаттаумен немесе қонақүйлерде орналасумен байланысты көрсетілетін қызметтерді алу / Получение услуг связанных с путешествиями или размещением в гостиницах во время поездки….................................................................................................................……...…… 25.14 Кәсіби желілерге қатысу Участие в профессиональных сетях ..........................................................................................................……...…… 25.15 Жұмыс іздеу немесе жұмысқа қатысты өтініш беру Поиск работы или подача заявления по поводу работы……………………...........................................……...…… 25.16 Интернет-банкингті пайдалану Использование Интернет-банкинга...........................................................................................................……...…… 25.17 Білім беру және оқыту саласындағы қызмет (википедия, онлайн энциклопедиялар) Деятельность в области образования и обучения (википедия, онлайн энциклопедии)…...........…........……...…… 25.18 Ресми онлайн-курстарды пайдалану Использование официальных онлайн-курсов ………………….……………………......….…..................……...…… 25.19 Фильмдерді, суреттерді, музыканы жүктеу, бейнетуындыны қарау, музыка тыңдау, ойын ойнау немесе ойындар жүктеу Скачивание фильмов, изображений, музыки, просмотр видео, прослушивание музыки, игра или скачивание игр.………………………………..…….....……..….…………...…… 25.20 Веб-радио тыңдау (ақылы және ақысыз) Прослушивание веб-радио (как платно, так и бесплатно)………………………..............…….……….……...…… 25.21 Веб –телевидение қарау (ақылы және ақысыз) Просмотр веб-телевидения (как платно, так и бесплатно)………………………......…………..….…...……...…… 25.22 Бағдарламалық қамтамасыз етуді немесе қосымшаларды көшіру Скачивание программного обеспечения или приложений………………………......……............…….……...…… 25.23 Онлайн газеттер немесе журналдарды, электронды кітаптарды оқу немесе көшіруЧтение или скачивание онлайновых газет или журналов, электронных книг….......………............…………...…… 25.24 Жеке парақшаны басқару Управление личной страницей……………………….………………………………………………..........……...…… 25.25 Жалпы ортақ қолжетімділік үшін сайтқа мәтіндерді жүктеу Загрузка содержания на сайт для всеобщего доступа……..………………...…………………………..………...…… 25.26 Блогты жүргізу: блогқа материал сақтау немесе қосу Ведение блога: сохранение или добавление содержимого в блог ………………………………….....….……...…… 25.27 Жеке немесе ұйыммен құрылуы мүмкін веб-парақшалар арқылы азаматтық немесе саяси мәселелерге қатысты пікірлерді жариялау Публикация мнений по поводу гражданских или политических проблем через веб-страницы, которые могут быть созданы индивидуально или организацией……..……………...….……...…… 25.28 Азаматтық немесе саяси мәселелер бойынша онлайн консультацияларға немесе дауыс берулерге қатысу / Участие в онлайн консультациях или голосованиях по гражданским или политическим проблемам …..………………………………………………………………………….………...…… 25.29 Құжаттарды, суреттерді, музыканы, бейнетуындыны немесе басқа да файлдарды сақтау үшін интернетте орынды пайдалану (мысалы, Google Drive, Dropbox, Windows Skydrive, ICloud, Amazon Cloud Drive) Использование места в интернете для хранения документов, картинок, музыки, видео или других файлов (например, Google Drive, Dropbox, Windows Skydrive, ICloud, Amazon Cloud Drive)…………………………………………………............................................................……...…… 25.30 Интернет арқылы жұмыс жасау үшін, мәтіндік құжаттарды, кестелерді немесе презентацияларды редакциялау үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану Использование программного обеспечения для работы через интернет, для редактирования текстовых документов, таблиц или презентаций……………….…….................……...…… 25.31 Мемлекеттік шенеуніктердің блогына жүгіну Обращение в блоги государственных чиновников.…………...……………….….........………………......……...…… 25.32 Қызметтің өзге де түрлері (көрсетуіңізді өтінеміз) Прочие виды деятельности (просьба указать)________________________________________________..............

26. Сіз Интернет желісі арқылы электрондық үкіметтің халыққа көрсететін қызметтерін пайдаландыңыз ба? / Пользовались ли Вы услугами электронного правительства для населения через сеть Интернет?

26.1 Иә à

27 26.2 Жоқ à Е модулі

Да 27 Нет модуль E

27. Сіз электрондық үкімет көрсететін қандай қызметтерді пайдаландыңыз? (бір немесе одан көп жа-уапты белгілеуге болады) / Какими услугами электронного правительства Вы пользовались? (можно отметить один или более ответов)

27.1 Мемлекеттік басқару органдарының веб-сайты арқылы ақпарат алу Получение информации через веб-сайт органов государственного управления..........................................……27.2 Мемлекеттік басқару органдарының сайтынан ресми нысандарды жүктеу (көшіру) (мысалы, салық және басқа нысандар) Загрузка (скачивание) официальных форм с сайта органов государственного управления (например, налоговых и других форм)..............................................................................................................……27.3 Толтырылған нысандарды электронды түрде жіберу Электронная отправка заполненных форм.......................................................................................................……

«F» модулі: Электрондық коммерцияМодуль «F»: Электронная коммерция

28. Соңғы 12 ай ішінде Сіз Интернет желісі арқылы тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алдыңыз ба (тапсырыс бердіңіз бе)? Покупали (заказывали) ли Вы товары и услуги через сеть Интернет за последние 12 месяцев? 28.1 Иә

à 29 28.2 Жоқ

à 35

Да 29 Нет 3529. Соңғы 12 ай ішінде қандай тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді Интернет желісі арқылы сатып алдыңыз (тапсырыс бердіңіз)? (сатып алғанның барлығын белгiлеңiз)Какие товары и услуги за 12 последних месяцев Вы покупали (заказывали) через сеть Интернет?(отметьте все, что покупали)

29.1 Халықтың тамақ өнімдері / Продукты питания населения ………………………………………..…….....…… 29.2 Дәрілік препараттар / Лекарственные препараты ……………………………………………………………… 29.3 Фильмдер, музыка / Фильмы, музыка ……………………………………………………………….……..........… 29.4 Кітаптар, журналдар, газеттер Книги, журналы, газеты ……………………………………………………… 29.5 Киім, аяқкиім, спорттық тауарлар / Одежда, обувь, спортивные товары ..……………………………….… 29.6 Электрондық оқу материалдары / Электронные учебные материалы ……………………….…………… 29.7 Компьютерлік бағдарламалар, бейнеойындар Компьютерные программы, видеоигры ………………………………………......………………….....….…………… 29.8 Компьютерлік тауарлар (дискілер және басқалар) Компьютерные товары (диски и другие)……………..………………….....……………………….......….…………… 29.9 Электрондық жабдықтар (мысалы, теледидар, компьютер және басқалар) Электронное оборудование (например, телевизор, компьютер и другие) ……..................................….…………… 29.10 Телекоммуникациялық қызметтер (телевизия, цифрлық телефония, сымсыз байланыс және басқалар) / Телекоммуникационные услуги (телевидение, цифровая телефония, беспроводная связь и другие) .........................................................................….…………… 29.11 Қаржылық және сақтандыру қызметтері Финансовые и страховые услуги…………………………………..……………………………….….....….…………… 29.12 Саяхат үшін қызметтерді броньдау (қонақүй, отель, билет және басқалар) Бронирование услуг для путешествия (гостиниц, отелей, билетов и другие)…………….........…...….…………… 29.13 Ойын-сауық іс-шараларына билеттер Билеты на развлекательные мероприятия………………………………….....………………………....….…………… 29.14 Үйде қолдануға арналған тауарлар (жиһаз, ас үй ыдыстары және басқалары) Товары для домашнего пользования (мебель, кухонные принадлежности и другие)........................….…………… 29.15 Басқа (көрсетіңіз) Другое (указать)____________________________________________________________............….……………30. Соңғы 12 ай ішінде Сіз Интернет желісі арқылы тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді кімнен сатып алдыңыз (тапсырыс бердіңіз)?У кого Вы покупали (заказывали) товары и услуги через сеть Интернет за последние 12 месяцев? 30.1 Отандық сатушылар / Отечественные продавцы…………………………………..…..…....…..….…………… 30.2 Кеден одағы елдерінің сатушылары / Продавцы стран таможенного союза. ........................….…………… 30.3 Басқа елдердің сатушылары (кеден одағы елдерінен басқа) Продавцы других стран (кроме стран таможенного союза)………………………………...........….....….……………

31. Соңғы 12 ай ішінде Интернет желісі арқылы тапсырыс берілген тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің жалпы құны қандай? (көрсетуіңізді өтінеміз) / Какова общая стоимость товаров и услуг, зака-занных через сеть Интернет за последние 12 месяцев? (просьба указать)

31.1 0 - 5000 теңгеге дейін 31.2 5000 – 25000 теңгеге дейін0 – до 5000 тенге.........................…………… 5000 - до 25000 тенге............................….……………

31.3 25000 – 50000 теңгеге дейін 31.4 50000 теңгеден жоғары25000 - до 50000 тенге............................… Свыше 50000 тенге……………............….……………

32. Соңғы 12 ай ішінде тауарлар мен көрсетілген қызметтерді Интернет желісі арқылы қалай төледіңіз?Как Вы оплачивали товары и услуги через сеть Интернет за последние 12 месяцев?32.1 Интернет желісі арқылы банкілік төлем карталарымен төлеу (несиелік және дебеттік) Оплата платежными банковскими картами через сеть Интернет (кредитная и дебетовая)..................….………… 32.2 Банкілік аударыммен төлеу Оплата банковским переводом..................................……………………………….......……….............….…………… 32.3 Банкілік төлем карталарымен алдынала төлеу Предоплата через банковскую карточку..................................................................................................….………… 32.4 Тауарды жеткізу немесе қызмет көрсету кезінде қолма-қол ақшамен төлеу Оплата наличными при доставке товара или оказании услуги..............................................................….………… 32.5 Ұтқыр төлемдер (мысалы, Сіздің ұтқыр телефоныңызға байластырылған аккаунт бойынша) Мобильные платежи (например, через аккаунт, который привязан к Вашему мобильному телефону)................................................................................................................................….………33. Соңғы 12 ай ішінде тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді Интернет желісі арқылы сатып алу(тапсырыс беру) кезінде мәселелерге кезіктіңіз бе?Вы сталкивались с проблемами при покупке (заказов) товаров и услуг через сеть Интернетза последние 12 месяцев? 33.1 Иә

à 34 33.2 Жоқ

à 35 және соңы

Да 34 Нет 35 и конец34. Соңғы 12 ай ішінде тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді Интернет желісі арқылы сатып алу (тапсырыс беру) кезінде қандай мәселе туындады? (туындаған мәселелердің барлығын белгiлеңiз)Какие проблемы возникли при покупке (заказов) товаров и услуг через сеть Интернет за последние 12 месяцев?

(отметьте все возникающие проблемы)34.1 Сатып алу немесе төлем кезіндегі Интернет-ресурстың техникалық ақауларыТехнические неполадки Интернет-ресурса при покупке или оплате………….………..………………........……… 34.2 Кепілдіктер және басқа да заңды құқықтарға қатысты ақпарат іздеудегі қиыншылықтар Трудности в обнаружении информации относительно гарантий и других законных прав..........................……… 34.3 Жеткізу жылдамдығының төмендігі Медленная скорость доставки………………………………………………...………........…………………...………… 34.4 Түпкілікті құнның номиналды құннан жоғары болуы (жеткізу құны, мәміле үшін комиссия) Конечная стоимость выше номинальной (стоимость доставки, комиссия за сделку)..…...………...….......……… 34.5 Сапасыз немесе бұзылған тауарлар (көрсетілген қызметтер) Некачественные или поврежденные товары (услуги)…………………….………......……............................……… 34.6 Алаяқтық (тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер алынбады, кредит картасының деректерін теріс пайдалану) Мошенничество (товары или услуги не получены, злоупотребление данными кредитной карты)…….....……… 34.7 Шағымдарға қанағаттанарлық емес жауап алу немесе болмауы Отсутствие или неудовлетворительный ответ на жалобы..............................................................................……… 34.8 Мәселе жоқ Нет проблем........................................................................................................................................................……… 34.9 Басқа (көрсетіңіз) Другое (указать)_______________________________________________________________....................………35. Соңғы 12 ай ішінде Сіздің тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді Интернет желісі арқылы сатып алмауыңыздың (тапсырыс бермеуіңіздің) себептері қандай? Каковы были причины того, что Вы не покупали (заказывали) товары и услуги через сеть Интернет за последние 12 месяцев? 35.1 Қажеті жоқ Нет необходимости………………………………………………………....…………………...............…….....………… 35.2 Өзі сатып алғанды қалау, тауарлар көз алдында, дүкендерге деген бейілділік Предпочтение делать покупки лично, товар на виду, лояльность к магазинам...…...…………………......……… 35.3 Тәжірибенің жеткіліксіздігі Недостаточность опыта………………………………………………………………....…………............……….……… 35.4 Интернет желісі арқылы тапсырыс берілген тауарларды жеткізумен байланысты мәселелер (ұзақ немесе тасымалдау қиыншылықтары) Проблемы с доставкой товаров, заказанных через сеть Интернет (долго или трудности перевозки).................................................................................................................……… 35.5 Төлем қауіпсіздігі мәселелері (кредит картасы бойынша ақпарат беру) Проблемы безопасности оплаты (предоставление информации по кредитной карте)....…............…......……… 35.6 Дербес ақпараттың құпиялылығы (дербес ақпарат беру) Секретность личной информации (предоставление персональной информации)......………............……………

35.7 Тауарларды алу немесе қайтарып беру мүмкіндігіне сенімсіздік Недоверие к получению или возможности возврата товаров….....……………...………………….…....………… 35.8 Интернет желісі арқылы төлем жүргізуге мүмкіндік беретін картаның болмауы Отсутствие карты, позволяющей производить платеж через сеть Интернет…......…..……………...…..………… 35.9 Интернет байланысының жылдамдығы өте төмен Скорость Интернет соединения слишком низкая…….…………………………………………...........…..………… 35.10 Шағымдар мен өтемақы шығындарын қайтармау, сондай-ақ қанағаттанарлық емес жауап алу Жалобы и невозмещение затрат, а также получение неудовлетворительного ответа….........................………… 35.11 Менің елімде шетелдік сатушылар сатумен айналаспайды Иностранные продавцы не продают в моей стране....................................................................................………… 35.12 Басқа (көрсетіңіз) Другое (указать) _____________________________________________________________.............…………

Түсінушілігіңіз бен ынтымақтастығыңыз үшін алғыс білдіреміз!Благодарим Вас за понимание и сотрудничество!

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2015 жылғы 18 қыркүйектегі №143 бұйрығына 4-қосымша

«Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық

байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңділігі жылдық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі - Нұсқаулық) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес әзірленді және «Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңділігі жылдық) (бұдан әрі – статистикалық нысан) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыруды нақтылайды.

2. Осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында келесі анықтамалар қолданылады:1) ақпараттық технологиялар - әдістердің, өндірістік процестердің және ақпаратты жинауды, құруды, сақтауды,

жинақтауды, өңдеуді, іздестіруді, шығаруды, көшірмесін түсіруді, беру мен таратуды қамтамасыз ететін технологиялық кешенге біріктірілген бағдарламалық-техникалық құралдардың жиынтығы;

2) электрондық үкімет - мемлекеттік функцияларды уақтылы және сапалы орындауға бағытталған, ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым негізінде мемлекеттік басқару жүйесі.

3. Статистикалық нысан отбасының барлық мүшелеріне толтырылады. Пікіртерімді жүргізуге уәкілетті тұлға (бұдан әрі - интервьюер) олардың әрқайсысына реттік нөмір береді. Егер үй шаруашылығында сұралатындардың саны 5 адамнан асса, онда осы үй шаруашылығына тек статистикалық нысанның A, В және C модульдері бой-ынша екі немесе одан көп бланкі толтырылады, олардың титулдық бетіне «Жалғасы» деген белгі соғылады. Бұл статистикалық нысандарда респонденттерге нөмірлер тізбектік тәртіппен беріледі, яғни статистикалық нысанның екінші бланкісінде 1-Респонденттің орнына 6-Респондент, 2-Респонденттің орнына 7-Респондент және тағы сол сияқты деп жазылады.

Сұхбат кезінде сұрақтар оқылып беріледі және жауаптардың тізбеленген нұсқаларына тиісті белгілер соғылады немесе олар статистикалық нысанға жазылады. Барлық жауаптар сұралғандардың сөздері бойынша жазылады, олар-ды растайтын құжаттар талап етілмейді. Статистикалық нысанның қойылған сұрақтарына жауаптар респонденттердің тікелей өздерінен де, егер отбасының бірге тұратын ересек мүшелері статистикалық нысанның барлық сұрақтарына толық жауап бере алатын болса, олардан да алынады. Пікіртерім жүргізу кезінде интервьюер респонденттерге сұрақтарды сұрақнамада келтірілгендей оқиды және сұрақтың келтірілген тұжырымынан ауытқымайды.

Интервьюер пікіртерім жүргізген кезде «Сұраққа көшу» бағанындағы сөйлемге айрықша назар аударады, онда жауаптың қандай да бір таңдап алынған нұсқасынан кейін қойылатын сұрақтың нөмірі көрсетілген, сондай-ақ титулдық парақта көрсетілетін үй шаруашылығының нөміріне назар аудару керек және де ол нөмір әр модульде көрсетіледі.

4. «А» модулінде 1-8 сұрақтар үй шаруашылығы мүшелерінің әлеуметтік-демографиялық сипаттамаларына қатысты. 5-тармақтың 5.1) тармақшасында мектепке дейін тәрбиеленетіндер мен оқытылатындарға балабақшаларда,

мектепке дейінгі тәрбие алатын және оқытылатын балалар жатады.5-тармақтың 5.4) тармақшасында орта білімге жалпы орта білім, техникалық және кәсіби білім жатады. Орта

білім алған немесе алып жатқандарға 9 сынып бітірген немесе кәсіптік және техникалық училищелерде, коллед-ждерде, лицейлерде білім алып жатқандар жатады.

5-тармақтың 5.5) тармақшасында негізгі орта білім деп мектептегі 1-11 сыныпқа дейінгі толық курс танылады.6-тармақтың 6.6) тармақшасында біреудің асырауындағы адам деп өзін өздігінен қамтамасыз ете алмауына

байланысты басқа адамдар тарапынан ұзақ мерзімге немесе тұрақты материалдық немесе ақшалай қамтамасыз етудегі жұмыс істеуге қабілеті жоқ адамдар танылады. Мысалы, кәмелетке толмаған балалар, өз асыраушыларына қатысты алғанда іс-әрекетке қабілетсіздер, қарт ата-ана (олар зейнетақы алмайтын жағдайда), мүгедектігі бойын-ша жәрдемақы алатын адамдар және т.б.) Уақытша жұмыссыз, бірақ жұмыс істеуге қабілеті бар адамдар біреудің асырауындағы адам болып саналмайды.

5. «В» модулінде үй шаруашылығында ақпараттық-коммуникациялық технологияларға қолжетімділік туралы ақпарат көрсетіледі.

9-тармақтың 9.4.1) тармақшасында кабельді телевизия деп телевизиялық хабар тарату (сонымен қатар FM-радио хабар тарату) моделі танылады, онда теледабыл тұтынушыға тартылған кабель арқылы жеткізілетін жоғары жиілікті дабылдар көмегімен таратылады.

9-тармақтың 9.4.2) тармақшасында жерсеріктік телевизияға тарату орталығынан тұтынушыға экватордан жоғары геотұрақты жерге жақын орбитада орналасқан Жердің жасанды серігі арқылы телевизиялық дабылды беру жүйесі жатады.

9-тармақтың 9.4.3) тармақшасында жерүсті цифрлық телевизия деп әлдеқайда көп телеарналар санын беру қабілетін қамтамасыз ететін аналогті жерсеріктік телевизияның технологиялық эволюциясы жатады.

9-тармақтың 9.4.4) тармақшасындағы (IPTV) Интернет хаттамасы негізіндегі телевизияға кең жолақты қосылу көмегімен Интернетке қатынау арқылы деректерді желіде IP хаттамасы бойынша беретін цифрлық телевизия тех-нологиясы жатады. Мұнда жалпыға ортақ қолданылатын Интернет желісі, мысалы жіберу ағыны арқылы қолжетімді бейнеқызметтер қосылмайды. Сондай-ақ IPTV көрсетілетін қызметтері, әдетте қалыптасқан тұрғыда дербес ком-пьютерде емес, телевизиялық қабылдағышта көру үшін арналған.

10-тармақта Интернет желісі деп бөліктері TCP/IP хаттамасында негізделген бірыңғай мекенжай кеңістігі арқылы бір-бірімен қисындық байланысқа түскен ғаламдық ақпараттық желі танылады.

13-тармақтың 13.1) тармақшасында стандартты модемге (аналогты телефон желісі бойынша қатынау) неме-се ISDN арқылы қосылу телефон арқылы сөйлесу үшін телефон желісін пайдалану мүмкіндігінсіз, жылдамдығы секундына 256 килобитқа дейінгі аналогты телефон желісі арқылы Интернет желісіне қатынауды ұйымдастыруға мүмкіндік беретін технологиялар жатады.

13-тармақтың 13.2) тармақшасында бекітілген (сымды) кең жолақты байланыс деп бір немесе екі бағытта да (жүктеу және түсіру) жылдамдығы 256 кбит/с кем емес жалпыға бірдей қолдану үшін жоғары жылдамдықты байла-ныс орнату танылады. Оған кабельді модемдер қолдану арқылы Интернетке қосылу жылдамдығы 256 кбит/с кем емес цифрлық абоненттік желілер негізінде Интернетке қосылу, талшықты-оптикалық және бекітілген кең жолақты қолжетімділіктің басқа да технологиялары кіреді.

13-тармақтың 13.5) тармақшасында ұтқыр кең жолақты қосылу деп дауыстық, мәтіндік және графикалық ақпарат белгілі бір орынға немесе аумаққа тіркелмеген абоненттік сымсыз терминалдарға жіберілетін телеком-муникация түрі танылады.

6. «С» модулі компьютер, ұтқыр телефон және Интернет желісін пайдалану бойынша фильтрлік сұрақтардан тұрады.14-тармақта компьютер пайдаланушыларға соңғы үш ай ішінде кез келген жерде (жұмыста, үйде, қоғамдық орын-

дарда) кем дегенде бір рет компьютер (дербес компьютер, планшет, ноутбук) пайдаланған пайдаланушылар жатады.15-тармақта ұтқыр ұялы телефонды пайдаланушыларға соңғы үш ай ішінде кез келген жерде (жұмыста, үйде,

қоғамдық орындарда) кем дегенде бір рет қоңырау шалу немесе қабылдау үшін немесе SMS жолдау немесе қабылдау сияқты операцияларды жүзеге асыру үшін қызметті Интернет желісіне қолжетімділікті пайдаланған пайдаланушылар жатады.

16-тармақта Интернет желісін пайдаланушыларға соңғы үш ай ішінде кез келген құрылғы арқылы және кез келген жерде (жұмыста, үйде, қоғамдық орындарда және өзге де) кем дегенде бір рет Интернет желісіне қосылған пайдаланушы жатады.

7. «D» модулінде компьютер пайдалану туралы ақпарат көрсетіледі.19-тармақта компьютерлік сауаттылыққа компьютерді және оған қатысты технологияларды тиiмдi пайдалана

алу және бiлу ретінде танылады.19-тармақтың 19.1) тармақшасында компьютерде жұмыс істеуге дағдыланбаған халыққа дербес компьютерде

жұмыс істеуге ең болмағанда аздаған тәжірибесі жоқ халық тобы жатады.19-тармақтың 19.2) тармақшасында жаңа пайдаланушыларға компьютерде (файлдарды көшіруге, дискілік

құрылғылармен, компьютерлік ойындармен жұмыс істеуге қабілетті) немесе Интернетке қатынайтын планшетті компьютерде жұмыс істеудің ең төмен дағдыларына ие адамдар жатады.

19-тармақтың 19.3) тармақшасында қарапайым пайдаланушыларға офистік бағдарламалық өнімдерде (Microsoft Office (Excel, Word) пакеттерімен) жұмыс істеуге базалық дағдысы бар адамдар жатады.

19-тармақтың 19.4) тармақшасында тәжірибелі пайдаланушыға кең таралған бағдарламалар мен арнайы бағдарламалық қамтамасыз етудің (Corel Draw, MS Project, AutoCAD, SPSS және тағы басқа) бай тәжірибесі бар адамдар және қарапайым бағдарламалық қамтамасыз ету жұмыстарымен қатар, сондай-ақ бағдарламалаудың арнаулы тілдерінде (Basic, Pascal, Java, С++ және тағы басқа) бағдарламалауға қабілеті бар адамдар жатады.

8. «Е» модулінде Интернет желісін және электрондық үкіметтің көрсетілетін қызметтерін пайдалану туралы ақпарат көрсетіледі.

25-тармақтың 25.7) тармақшасында Интернет желісі/VoIP арқылы телефонмен сөйлесу деп кез келген IP-желілер бойынша сөздік дабылдарды жеткізуді қамтамасыз ететін байланыс жүйесі танылады.

25-тармақтың 25.8) тармақшасында әлеуметтiк желiге қызығушылықтары ортақ адамдарды таныстыру және жи-нау, оларға әртүрлі тақырыптарға әңгімелесу мүмкіндігін беру, фото және бейнекөріністерді салу және талқылау, бірін-бірі достарға немесе дос еместерге қосу, музыка жүктеу және тыңдау мақсатында әзірленген желі жатады. Әлеуметтік желілердің бір жағымды жағы бұрын жоғалтып алған достарды, туыстарды табу мүмкіндігі болып табылады.

25-тармақтың 25.14) тармақшасында кәсіптік желіге ізденушілермен қатар жұмыс берушілер де белсенді пай-даланатын әлеуметтік желілер жатады. Бұл жерде қажетті қызметкерді таңдаумен қатар өзінің бағынысындағы қызметкерлер туралы егжей-тегжейлі білуге болады.

25-тармақтың 25.16) тармақшасында Интернет желісі арқылы банктік операцияларды жүзеге асыру деп қашықтықтан банкілік қызмет көрсету технологиясы танылады, сондай-ақ Интернетке қолжетімділігі бар кез кел-ген компьютерден кез келген уақытта есепшоттар мен операцияларға (олар бойынша) қолжетімділік беріледі. Операцияларды орындау үшiн браузер пайдаланылады, яғни жүйенi бағдарламалық қамтамасыз етудiң клиент бөлiгiн орнатудың қажеттiлiгi болмайды. Интернет-банкинг көбінесе жіңішке клиент технологиясын қолданумен банк-клиент жүйесі бойынша қолжетімді. Әдетте, Интернет-банкинг көрсететін қызметтер мыналарды қамтиды: есепшоттар туралы көшірме; банктік өнімдер бойынша ақпараттарды ұсыну (депозиттер, кредиттер және басқалар.); депозиттердi ашуға өтiнiмдер, кредиттер, банктiк карталарды және т.б. алу; банк есепшотына iшкi аударымдар; басқа банктердегі есепшоттарға, құралдарды конвертациялауға; көрсетілетін қызметтердi төлеуге аударымдар.

25-тармақтың 25.18) тармақшасында онлайн-курстарға қашықтықтан оқыту курстары жатады. Оқыту үдерісі бейнесабақтар көмегімен жүргізіледі, онда бейне және мәтiндiк материалдармен танысу, тәжірибелік тапсырма-ларды орындау және білімді бақылау үшін тестілеуден өткізу жүзеге асырылады.

25-тармақтың 25.20) тармақшасында веб-радиоға дыбыстық хабар тарату мен музыканы әлемнің Интернет желісіне қолжетімділігі бар кез келген нүктесіне Интернеттің жаһандық желілері (WAN) арқылы немесе жергілікті есептеу желісі арқылы осы желіге қосылған кез келген компьютерге беретін бұқаралық ақпарат құралдары жатады.

25-тармақтың 25.21) тармақшасында веб-телевизияға кең жолақты қатынау көмегімен Интернетке қосылу арқылы телевизиялық дабылды екі жақтан цифрлық жолмен беруге негізделген жүйе жатады.

25-тармақтың 25.24) тармақшасында жеке парақша деп қандай да бір веб-сайтқа қатысушының парақшасы танылады. Онда орналастырылғандар жобалардың көпшілігінде қатысушы-иесінің қарауына толық тиесілі. Жеке парақша мәтiндерден, суреттерден, цитаталардан және т.б. тұруы мүмкін.

25-тармақтың 25.26) тармақшасында блог деп өз ойларын жазатын виртуалды күнделiк танылады. Интернеттегі виртуалды күнделiктер блогосфералар деп аталады. Өз виртуалды күнделіктерінде оқырмандар үшiн өз мақалаларын жазатын адамдарды блоггерлер деп атайды және олар блоггингоммен айналысады немесе жай ғана блог жүргiзеді деп айту қабылданған.

25-тармақтың 25.28) тармақшасында онлайн кеңес беру деп адамға күрделi жағдайдан шығу үшiн амал табуға көмектесуге тырысатын хат алмасу танылады. Онлайн кеңес алу электронды пошта бойынша немесе «В Контакте» әлеуметтік желісінде жүргізілуі мүмкін.

9. «F» модулінде электрондық коммерция туралы ақпарат көрсетіледі.Электрондық коммерция деп Интернет желісі арқылы тауар сату немесе сатып алу танылады.32-тармақтың 32.1) тармақшасында Интернет желісі арқылы банктік төлем карталарымен төлем жүргізу таныла-

ды, мысалы, несие және дебет картасымен төлем жүргізу; несие картасы деп несие беру шартына сәйкес белгіленген лимит шеңберінде банктің клиентке берген қаражаты есебінен клиенттің тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге төлем жүргізуіне мүмкіндік беретін төлем картасы танылады, ал дебет картасы деп банк айналысқа шығаратын және клиент есепшотына байластыратын ақша танылады. Картаны ұстаушы оны тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге төлем жүргізу, банкоматтан немесе банк кассасынан қолма-қол ақша алу үшін пайдаланады, аталған карта ақшаны есепшотта орналасқан меншікті қаражат есебінен ғана пайдалануға мүмкіндік береді.

32-тармақтың 32.5) тармақшасында ұялы телефондарға төлемдер деп ұялы телефон шотынан 50-75000 мың теңге шамасында көрсетілетін қызметтер мен тауарлар ақысын төлеуге мүмкіндік беретін сервис болып танылады. Осы сер-вис көмегімен клиенттің есепшотынан жылдам әрі қауіпсіз түрде көрсетілетін қызметтер мен тауарлар ақысы төленеді.

10. Статистикалық нысан іріктемеге түскен әрбір жеке үй шаруашылығына (отбасына) жеке толтырылады. Әртүрлі үй шаруашылығына жататын респонденттер бір үй-жай аумағында тұрып жатқанына қарамастан, олар бойынша ақпаратты статистикалық нысанның бір бланкісінде біріктіруге жол берілмейді.

Егер бір мекенжайда екі немесе үш әртүрлі отбасы (туыс немесе туыс емес) тұрып жатса немесе «жаңадан пай-да болған» жас отбасы отау құрса, онда оларға статистикалық нысанның әртүрлі (бөлек) бланкілері толтырылады.

Сұхбат кезінде сұрақтар оқылады және жауаптардың келтірілген нұсқаларына тиісті белгілер қойылады. Респонденттің жауап нұсқасының коды дөңгелектеп қоршалады.

«Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойынша зерттеу сауалнамасы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңдiлiгi жылдық) жалпымемлекеттiк статистикалық

байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулыққа 2-қосымша

«Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойыншазерттеу сауалнамасының» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңдiлiгi жылдық) 7-сұрағын толтыру үшін

экономикалық қызмет түрлері бойынша түсіндірмелерЭкономикалық

қызметтің негізгі түрлерінің атауы

Коды Қызмет түрлері және олардың құрамына енетін көрсетілетін қызметтер

Ауыл, орман және балық шаруашылығы

01.101.201.301.401.501.601.702.102.202.302.403.103.2

Маусымдық дақылдарды өсіруКөп жылдық дақылдарды өсіруПитомник өнімдерін өндіруМал шаруашылығыАралас ауыл шаруашылығыАуыл шаруашылығы дақылдарын өсіру саласындағы қызметтің көмекші түрлері Осы салада қызмет көрсетуді ұсынуды қоса алғандағы аңшылық пен аулауОрман шаруашылығы және өзге де орман шаруашылығы қызметіАғаш материалдарын дайындауОрман шаруашылығының ағаш емес өнімін жинауОрман шаруашылығы саласындағы техникалық қызметтер Балық аулауАквадақыл

Кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу

05.105.206.106.207.107.208.108.909.1

09.9

Тас көмірді өндіруЛигнитті өндіруШикі мұнайды өндіруТабиғи газды өндіруТемір кенін өндіруТүсті металдар кендерін өндіруТас, саз және құм карьерлерін қазуБасқа топтамаларға енгізілмеген карьерлерді қазу және кен өндіру өнеркәсібінің салалары Мұнай мен табиғи газды өндіру саласындағы техникалық қызмет көрсетуКен өндіру өнеркәсібінің басқа салалары және жер асты қазба жұмыстары үшін техникалық қолдау

Өңдеу өнеркәсібі 10.110.210.310.410.510.610.710.810.911.012.013.113.213.313.914.114.214.315.1

15.216.116.217.117.218.118.219.119.220.1

20.220.320.420.520.6

Етті қайта өңдеу және консервілеу және ет өнімдерін өндіруБалықты, шаян тәрізділерді және былқылдақ денелерді өндеу және консервілеуЖемістерді және көкөністерді қайта өңдеу және консервілеуӨсімдік және мал майы мен тоң май өндіру Сүт өнімдерін өндіруҰн тарту өнеркәсібі өнімдерін, крахмалдар және крахмал өнімдерін өндіруНан және ұн өнімдерін өндіру Басқа да тамақ өнімдерін өндіру Жануарларға арналған дайын азықтарды өндіру Сусындарды өндіруТемекі өнімдерін өндіруИіру, тоқу және өңдеу өндірісіТоқыма бұйымдарын өндіруДайын тоқыма бұйымдарын өндіруБасқа да тоқыма бұйымдарын өндіруҮлбірден тігілген киімнен басқа, киім өндіруҮлбір бұйымдарды өндіруТоқылған және тоқыма бұйымдар мен киімдерді өндіруТеріні илеу және өңдеу; жүк сөмкесін, әйелдер сөмкесін, қайыс бұйымдарды және әбзелдерді өндіру; үлбірді өңдеу және бояуАяқ киім өндіруАғаш кесу және сүргілеу өндірісіАғаш, тоз, сабан немесе өруге арналған материалдардан өнімдер өндіру Ағаш массасы мен целлюлозаны, қағаз және қатырма қағазды өндіруҚағаз және қатырма қағаздан жасалған бұйымдарды өндіруБаспа ісі және баспа ісіне байланысты қызмет көрсету түрлеріТасымалдауыштағы жазбаларды қалпына келтіруКокс пештерінің өнімдерін өндіруМұнай өңдеу өнімдерін өндіруНегізгі химикаттарды, тыңайтқыштарды және азот қоспаларын, бастапқы пішіндегі пластмассалар мен синтетикалық каучукты өндіруПестицидтер мен басқа агрохимиялық өнімдерді өндіруБояулар, лактар және ұқсас бояғыш заттар, баспаханалық бояулар мен мастика өндіруСабын және жуу құралдарын, тазалайтын және жылтырататын препараттар, парфюмерлік өнімдер мен косметикалық заттар өндіруӨзге химиялық өнімдер өндіруЖасанды талшықтар өндіру

«В» модулі: Ақпараттық-коммуникациялық технологияларға (бұдан әрі - АКТ) қолжетімділікМодуль «В»: Доступ к информационно-коммуникационным технологиям (далее - ИКТ)Бұл модуль үй шаруашылығы туралы жалпы ақпаратты көрсетуге бағытталғанЭтот модуль направлен на указание общей информации о домашнем хозяйстве9. Сізде төменде көрсетілген АКТ бар ма? (қолда бардың барлығын белгiлеңiз) Есть ли у Вас нижеперечисленные ИКТ? (отметьте все, что имеется в наличии)9.1 Тіркелген телефон желісі / Фиксированная телефонная линия …………………………………….........……..........9.2 Радиоқабылдағыш / Радиоприемник ....................................................……………………………………..............9.3 Ұтқыр телефон / Мобильный телефон .....………………………………………………….………..............…............9.4 Теледидар / Телевизор...................................…………………………………………………………........….…...........9.4.1 Кабельдік телекөрсетілім / Кабельное телевидение……………………………………………………………........9.4.2 Жерсеріктік телекөрсетілім / Спутниковое телевидение …………………………………………………………....9.4.3 Жерүсті цифрлық телекөрсетілім / Цифровое наземное телевидение .............................................................9.4.4 (IPTV) Интернет хаттамасы негізіндегі теледидар / Телевизор на основе протокола Интернет (IPTV) ……9.5 Үстелүстілік компьютер / Настольный компьютер ....................................................………………………………...9.6 Ноутбук…………...........................................................……………………………….……………………..………….....9.7 Планшет..……......................…………………........................……………………………………………….………........10. Сіздің үй шаруашылығыңыздың Интернет желісіне қолжетімділігі бар ма (ұтқыр телефон арқылы

қатынауды қоса алғанда)? / Имеет ли Ваше домашнее хозяйство выход к сети Интернет (включая доступ через мобильный телефон)?

10.1 Иә à

12-тармақ және әрі қарай 10.2 Жоқ à 11-тармақ және әрі қарай

Да 12 и далее Нет 11 и далее 11. Сіздің үй шаруашылығыңыздың Интернет желісіне қатынамауының негізгі себебін атаңыз? Назовите основную причину, почему в Вашем домохозяйстве нет доступа к сети Интернет?11.1 Басқа жерде пайдаланамын / Использую в другом месте ……………………………......…...……………..…...11.2 Қажеттілік жоқ / Нет потребности……………………………………………………………………...........…………….....11.3 Көрсетілетін қызмет құны өте жоғары / Слишком высокая стоимость услуги ………………………………….....11.4 Интернет желісіне қосылу үшін жабдыққа кететін шығын жоғары Высокие затраты на оборудование для подключения к сети Интернет……...…….............................………………11.5 Интернет желісін пайдалану үшін білім мен дағдының жетіспеушілігі Недостаточность знаний и навыков для использования сети Интернет…………........................…….……….…....11.6 Деректерді қорғау және олардың қауіпсіздігі үшін қауіптену Защита данных и опасение за их безопасность………………………........................................................................11.7 Сіз тұратын жерде Интернет желісіне көрсетілетін қызметтерге қолжетімділік жоқУслуги сети Интернет не доступны в Вашей местности...............................................................................................12. Үй шаруашылығында үйден Интернет желісіне қосылу үшін қандай жабдықтар бар?Какое оборудование имеется в домашнем хозяйстве для подключения к сети Интернет из дома? 12.1 Стационарлық жабдық (үстелүстілік компьютер) Стационарное оборудование (настольный компьютер).................…..........................................................................12.2 Ұтқыр жабдық (ноутбук, планшет, ұялы телефон және басқалары)Мобильнoe оборудование (ноутбук, планшет, мобильный телефон и другие)…...........................................……..13. Үй шаруашылығында Интернет желісіне қолжетімділікте байланыстың қандай түрін пайдаланасыз?

(қолданылатынның бәрiн белгiлеңiз) / Какой вид связи доступа к сети Интернет используется в домашнем хо-зяйстве? (отметьте все, что используется)

13.1 Стандартты модем (аналогты телефон желісі бойынша қатынау) немесе ISDN арқылы қосылуСтандартный модем (через аналоговое телефонное соединение) или подключение к ISDN ...................................13.2 Тіркелген (сымды) кең жолақты байланыс Фиксированная (проводная) широкополосная связь……………………………………..…...................................................13.3 Кең жолақты жерүсті тіркелген сымсыз байланысНаземная фиксированная беспроводная широкополосная связь..................................................................................13.4 Жерсеріктік кең жолақты байланысСпутниковая широкополосная связь................................................................................................................................13.5 Ұтқыр кең жолақты қосылуМобильное широкополосное соединение.......................................................................................................................13.5.1 ұялы телефон арқылы ұтқыр кең жолақты байланысмобильная широкополосная связь через сотовый телефон.................................................................................................13.5.2 карта немесе USB модем арқылы ұтқыр кең жолақты байланысмобильная широкополосная связь через карту или USB модем...........................................................................................13.6 Интернетке ұтқыр қосылудың басқа түрлері(мысалы, ұқсас ұтқыр телефон, GPRS, GPRS және басқалар арқылы)Другие виды мобильных интернет-соединений (например, через аналоговый мобильный телефон, GSM, GPRS и другие)................................................................

«С» модулі: Компьютер, ұтқыр телефон және Интернет желісін пайдалану бойынша фильтрлік сұрақтарМодуль «С»: Фильтровые вопросы по использованию компьютера, мобильного телефона и Интернета

14, 15, 16 нөмірлі сұрақтарға үй шаруашылығының барлық мүшелері жауап бередіНа вопросы под номерами 14, 15, 16 отвечают все члены домашнего хозяйства

А 1 2 3 4 5 ВҮй шаруашылығы мүшесінің сәйкестендіру нөмірі («А» модуліндегі 1-тармақ) / Идентификационный номер члена домашнего хозяйства (из модуля «А» пункт 1)Үй шаруашылығы мүшесінің аты («А» модуліндегі 1-тармақ) /Имя члена домашнего хозяйства (из модуля «А» пункт 1)

Сұраққа көшуПереход к во-

просу14. Соңғы 3 ай ішінде қай жерлерде пайдаланылғанына қарамастан, Сіз компьютерді (дербес компьютер, план-шет, ноутбук) пайдаландыңыз ба?* / Пользовались ли Вы компьютером (персональным компьютером, планшетом, ноутбуком) независимо от места использования за послед-ние 3 месяца? 14.1 Иә / Да

1 1 1 1 1à 15, 16 және D

модулі 15, 16 и модуль D

14.2 Жоқ / Нет2 2 2 2 2

à 15, 16 және D модулі 19

15, 16 және 19 модуля D

15.Соңғы 3 ай ішінде Сіз ұтқыр телефонды пайдаландыңыз ба?* Пользовались ли Вы мобильным телефоном за последние 3 месяца?15.1 Иә Да

1 1 1 1 1

à 16 және E модулі

16 и модуль E15.2 Жоқ Нет 2 2 2 2 2 à 1616.Соңғы 3 ай ішінде қосылу жеріне қарамастан, Сіз Интернет желісін пайдаландыңыз ба?* Пользовались ли Вы Интернетом независимо от места подключения за последние 3 месяца?16.1 Иә Да 1 1 1 1 1

à E модулі модуль Е

16.2 Жоқ Нет 2 2 2 2 2

à соңы конец

Ескерту: Примечание:* С модулінің 14 немесе 15 немесе 16 сұрақтарына «Иә» деп жауап берген үй шаруашылығының әрбір мүшесі - D және E модульдерінен тұратын негізгі сұрақнамаға қосымшаны толтыруы керек. Приложение к основному вопроснику, содержащие модули D и E, должны быть заполнены на каждого члена домашнего хозяйства, ответившие «Да» на вопросы 14 или 15 или 16 Модуля С.

«Үй шаруашылығын ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалануы бойын-ша зерттеу сауалнамасы» (коды 0522104, индексі Н-020, кезеңдiлiгi жылдық) жалпымемлекеттiк

статистикалық байқаудың статистикалық нысанына қосымшаПриложение к статистической форме общегосударственного статистического наблюдения «Анкета

обследования домашнего хозяйства об использовании информационно-коммуникационных технологий» (код 0522104, индекс Н-020, периодичность годовая)

ЖЕКЕ СҰРАҚНАМАИНДИВИДУАЛЬНЫЙ ВОПРОСНИК

Үйдің ID коды (титулдық парақтағы үйдің ID кодына сәйкес) ID код дома (идентичен ID коду дома на титульном листе)…………………………….Пәтердің ID коды (титулдық парақтағы пәтердің ID кодына сәйкес)ID код квартиры (идентичен ID коду квартиры на титульном листе)……………….. Үй шаруашылығы мүшесінің сәйкестендіру нөмірі («А» модуліндегі 1-тармақ)Идентификационный номер члена домашнего хозяйства (из модуля «А» пункт 1) __________________________Үй шаруашылығы мүшесінің аты («А» модуліндегі 1-тармақ)Имя члена домашнего хозяйства (из модуля «А» пункт 1) ______________________________________________«D» модулі: Компьютерді пайдалану / Модуль «D»: Использование компьютера 17. Сіз соңғы рет компьютерді қашан пайдаландыңыз (қай жерлерде екендігіне қарамастан)?Когда Вы в последний раз использовали компьютер (независимо от того, в каких местах)?17.1 Соңғы 3 айда / Последние 3 месяца…………………………………..……….………………………………...…… 1817.2 Соңғы жыл ішінде, бірақ соңғы 3 ай емес / Последний год, но не последние 3 месяца ……………………1917.3 Бір жылдан асты / Более чем год назад…………………………………………….……………………………….19

18. Соңғы 3 ай ішінде Сіз компьютерді қаншалықты жиі пайдаландыңыз? (бір нұсқаны белгілеңіз) Как часто Вы использовали компьютер в последние 3 месяцев? (отметьте один вариант)18.1 Күніне 1 реттен кем емес / Не менее одного раза в день…………………….....................………………...……18.2 Аптасына 1 реттен кем емес, бірақ күнде емес Не менее одного раза в неделю, но не каждый день………………………………………….......………..………..…18.3 Аптасына 1 реттен кем / Менее одного раза в неделю ........……………………………..……………………19. Компьютерлік (цифрлық) сауаттылық деңгейі Уровень компьютерной (цифровой) грамотности19.1 Машықтанбаған 19.2 Жаңадан бастаған пайдаланушы Нет навыков................................................ Начинающий пользователь...........................19.3 Қарапайым пайдаланушы 19.4 Тәжірибелі пайдаланушы Обычный пользователь.............................. Опытный пользователь..................................

20. Сіз төмендегі компьютерлік әрекеттердің қайсыларын орындадыңыз? (орындағандарыңыздың барлығын белгiлеңiз) / Какие из нижеперечисленных компьютерных действий Вы выполняли? (отметьте все, что выполняли)

20.1 Файлдар салынған электронды поштаны (құжат, фотосурет, бейнежазба) жөнелтуОтправка электронной почты с вложенными файлами (документ, фотография, видео).....................….................. 20.2 Бағдарламалық қамтамасыз етуді іздеу, жүктеу және орнату Поиск, загрузка и установка программного обеспечения..…………............................................................................ 20.3 Операциялық жүйеге өзгерісті қоса алғанда бағдарламалық қамтамасыз етуді және қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі бағдарламаны күйге келтіруНастройка программного обеспечения, включая изменение в операционную систему или программы по обеспечению безопасности………………………………………………………............................. 20.4 Excel электрондық кестелерімен жұмыс істей білу (кестелерде негізгі арифметикалық формулаларды пайдалану) / Умение работать в редакторе электронных таблиц Excel (использование базовых арифметических формул в таблицах) ...........................................................................

20.5 Word мәтіндік редакторында жұмыс істей білуУмение работать в текстовом редакторе Word…………………………………………….….…….……..................... 20.6 Графикалық бағдарламада жұмыс істей білу (презентация, мәтін, сурет, дыбыс, бейнежазба немесе диаграмманы қоса)Умение работать в графическим редакторе (включая презентации, текст, изображения, звук, видео или диаграмы)...………………………………………………………………………..….…….................... 20.7 Жаңа құрылғыларды (принтер, модем және басқалар) қосу және орнату Подключение и установка новых устройств (принтер, модем и другие)….…........................................................ 20.8 Арнайы бағдарламалық тілді қолдану арқылы компьютерлік бағдарламалар әзірлеуРазработка компьютерных программ с использованием специального программного языка….....…................... 20.9. Файлды немесе папканы көшіру немесе орнын ауыстыру Копирование или перенос файла или папки................................................................................................................ 20.10 Құжаттағы ақпараттың көшірмесін алу немесе орнын ауыстыру үшін көшіру және файлды (құжатты) орнына қою құралдарын пайдалану Использование инструментов копирования и вставки файлов (документов) для получения копий или перемещения информации в документе.......................................................................... 20.11 Компьютерлер мен басқа құрылғылар арасында файлдар жөнелту Передача файлов между компьютерами и другими устройствами............................................................................ 20.12 Басқа (көрсетіңіз) Другое (укажите) _____________________________________________________................................................

«E» модулі: Интернет желісін және электрондық үкіметтің көрсетілетін қызметтерін пайдалану Модуль «E»: Использование сети Интернет и услуги электронного правительства

21. Сіз соңғы рет Интернет желісін қашан пайдаландыңыз (жабдықтарға және қосылу жеріне байла-ныссыз)?

Когда Вы в последний раз использовали сеть Интернет (независимо от устройства и места подключения)?

21.1 Соңғы 3 айда / Последние 3 месяца…..……………………….…………………………………………………. 22 21.2 Соңғы жыл ішінде, бірақ соңғы 3 ай емес / Последний год, но не последние 3 месяца ……………………... 24 21.3 Бір жылдан асты соңы / Более чем год назад…………………….……………………………………………… конец

22. Соңғы 3 ай ішінде Сіз Интернет желісін (кез келген жерде) қаншалықты жиі пайдаландыңыз? (бір нұсқаны белгілеңіз) / Как часто Вы использовали сеть Интернет (в любом месте) за последние 3 месяцев? (от-метьте один вариант)

22.1 Күніне 1 реттен кем емесНе менее одного раза в день…………………….....................…...........……………...........………...........................22.2 Аптасына 1 реттен кем емес, бірақ күнде емесНе менее одного раза в неделю, но не каждый день……………………............…..……............….........................22.3 Аптасына 1 реттен кемМенее одного раза в неделю........…………………………..…………………...............….........................................23. Сіз аптасына шамамен қанша сағат Интернет желісін пайдаланғаныңызды бағалауыңызды сұраймызОцените, пожалуйста, сколько часов в неделю примерно Вы использовали сеть Интернет 23.1 1 сағат және одан аз 1 час и менее……………………………………………………………………….............………............…................ 23.2 1 мен 5 сағат аралығы между 1 и 5 часами………………………………………………………………………………..…............................. 23.3 5 пен 10 сағат аралығы между 5 и 10 часами……………………………………………………………………...………..............…................ 23.4 10 сағаттан артық более 10 часов……………………………………………………………………………….......................…................24. Сіз қай жерде Интернет желісін пайдаландыңыз? (пайдаланған жердің бәрiн белгiлеңiз)Где Вы использовали сеть Интернет? (отметьте все, где использовали)24.1 Үйде / Дома………………………………………………………………………………….…………..…….…….............

21.121.222.122.223.123.223.323.423.523.623.723.924.124.224.324.424.525.125.225.325.425.5

25.6

25.7

25.926.126.226.326.426.5

26.626.726.827.1

27.227.327.427.527.928.128.228.328.428.929.129.2

29.3

30.130.230.330.430.931.032.132.232.332.432.532.933.133.2

Негізгі фармацевтикалық өнімдерді өндіруФармацевтикалық препараттар өндіруРезеңке өнімдерін өндіруПластмасса бұйымдарын өндіруШыны және шыныдан жасалған бұйымдарды өндіру Отқа төзімді бұйымдар өндіруСаздан құрылыс материалдарын өндіру Өзге фарфор және қыш бұйымдар өндіруЦемент, әк және сылақ өндіруБетоннан, цементтен және ғаныштан құрылысқа арналған бұйымдар өндіруТасты кесу, өңдеу және әрлеуТүрпілі бұйымдар мен өзге металл емес минералды өнімдерді өндіруШойын, болат және ферроқорытпалар өндіруБолаттан жасалған құбырлар, құбыржолдар, профильдер, фитингтерді өндіруБастапқы өңдеу арқылы өзге болат бұйымдарын өндіруНегізгі бағалы және түсті металдарды өндіруМеталл құюҚұрылыстық металл конструкциялар мен бұйымдарды жасауМеталл цистерналар, сұйыққоймалар және жүксауыттар жасау Орталықтан жылыту қазандарынан басқа, бу қазандарын жасауҚару-жарақ және оқ-дәрілер өндіруТабақша металды роликпен соғу, баспалау, штампылау және белгілі бір қалыпқа келтіру және роликті қаңылтыр игіш машинада табақша металды белгілі бір қалыпқа келтіру; ұнтақ металлургиясыМеталдарды өңдеу және металдарға қаптамалар түсіру; машина жасаудың негізгі технологиялық процестеріАсхана құралдарын, металл қол аспаптарын және жалпы мақсатқа арналған металл бұйымдарын өндіруБасқа дайын металл бұйымдар жасауЭлектронды бөлшектерді өндіруКомпьютерлер мен шалғай жабдықтар өндіруБайланыс жабдығын өндіруТұрмыстық электроника құралдарын өндіру Өлшеуге, тестілеуге және жаңартуға арналған құралдар мен аспаптарды; қол сағаттарын және өзге сағат түрлерін өндіруСәулелендіргіш электромедициналық және электротерапевтік жабдықтар жасауОптикалық құралдар мен фотографиялық жабдықтар жасауАқпарат таратудың магнитті және оптикалық құралдарын жасауЭлектромоторларды, генераторларды, трансформаторларды және электр бөлгіш және бақылағыш аппаратурасын жасауБатареялар және аккумуляторлар жасауЭлектр өткізгіштер мен электр өткізгіш құралдар жасауЭлектрожарықтандыру жабдықтарын жасауТұрмыстық құралдар жасауӨзге электр жабдықтарын жасауЖалпы мақсатқа арналған машиналар жасауЖалпы мақсатқа арналған өзге де техникаларды жасау Ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы техникаларын жасауМеталдарды қысыммен өңдеуге арналған жабдықты және механикалық станоктарды өндіруАрнайы мақсатқа арналған техниканың өзге де түрлерін шығаруАвтокөлік құралдарын жасауАвтокөлік құралдарына арналған шанақтарды жасау; трейлерлерді және жартылай тіркемелерді жасау Автокөлік құралдарының және олардың қозғалтқыштарының бөлшектері мен құрал-саймандарын жасауТеңіз кемелерін және қайықтарды жасауТемір жол локомотивтерін және жылжымалы құрамды жасауӘуе және ғарыштық ұшу аппараттарын жасау Әскери жауынгерлік автокөлік құралдарын жасауБасқа топтамаларға енгізілмеген көлік жабдықтарын жасау Жиһаз жасауЗергерлік бұйымдарды, бижутерияларды және ұқсас бұйымдарды жасауМузыкалық аспаптарды жасауСпорт тауарларын жасауОйындарды және ойыншықтарды жасауМедициналық және стоматологиялық құралдар мен керек-жарақтарды жасауБасқа топтамаларға енгізілмеген өзге де дайын бұйымдарды жасауДайын металл өнімдерін, машиналар мен жабдықты жөндеуӨнеркәсіптік техника мен жабдықты жөндеу

Электрмен жаб дық-тау, газ, бу беру және ауа баптау

35.135.235.3

Электр энергиясын өндіру, беру және бөлуГаз тәрізді отынды өндіру және бөлуБу беру және ауа баптау жүйелері

Сумен жабдықтау; кәріз жүйесі, қалдықтардың жи-налуын және тара-тылуын бақылау

36.037.038.138.238.339.0

Суды жинау, өңдеу және бөлуКәріз жүйесіҚалдықтарды жинау Қалдықтарды өңдеу және жоюҚалдықтарды кәдеге жаратуТопырақ құнарлылығын қалпына келтіру және қалдықтарды жою саласындағы өзге де қызметтер

Құрылыс 41.141.242.142.242.943.143.243.343.9

Құрылыс жобаларын әзірлеуТұрғын үй және тұрғын емес ғимараттардың құрылысыАвтомобиль жолдары мен темір жолдардың құрылысы Инженерлік құрылыстарды салуАзаматтық құрылыстың өзге де объектілерінің құрылысыБұрыннан бар ғимараттарды құлату және құрылыс үшін алаңдар дайындауЭлектротехникалық, слесарлық және өзге де құрылыс-монтаж жұмыстарыӘрлеу жұмыстарыӨзге де мамандандырылған құрылыс жұмыстары

Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдерді және мотоциелдерді жөндеу

45.145.245.345.4

46.146.246.346.446.546.646.746.947.147.247.347.4

47.5

47.6

47.747.847.9

Автомобильдерді сатуКөлік құралдарына техникалық қызметтер және жөндеу Автомобильдер бөлшектерін, тораптарын және құрал-саймандарын сатуМотоциклдерді, олардың бөлшектерін, тораптарын және құрал-саймандарын сату; мотоциклдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеуСыйақы үшін немесе шарт негізінде көтерме сауда сатуАуыл шаруашылығы шикізатын және малды тірідей көтерме саудада сатуТамақ өнімдерін, сусындарды және темекі бұйымдарын көтерме саудада сатуТұтынушылық мақсаттағы азық-түлік емес тауарларды көтерме саудада сатуАқпараттық және коммуникациялық жабдықтарды көтерме саудада сату Өзге де техникаларды, жабдықтарды және қосалқы бөлшектерді көтерме саудада сатуКөтерме сауданың өзге де қызметтеріМамандандырылмаған көтерме сауда Мамандандырылмаған дүкендердегі бөлшек саудаМамандандырылған дүкендерде сусындарды қоса алғанда, тамақ өнімдерін және темекі бұйымдарын бөлшек саудада сатуМамандандырылған дүкендерде отынды бөлшек саудада сату Мамандандырылған дүкендерде ақпараттық және коммуникациялық жабдықтарды бөлшек саудада сату Мамандандырылған дүкендерде өзге де тұрмыстық жабдықтарды бөлшек саудада сатуМамандандырылған дүкендерде мәдени-ойын-сауық сипаттағы тауарларды бөлшек саудада сату Мамандандырылған дүкендерде өзге де тауарларды бөлшек саудада сату Палаткалар мен базарлардағы бөлшек саудаДүкендер мен базарлар арқылы сатылмайтын бөлшек сауда

Көлік және қоймалау

49.149.249.349.449.550.150.250.350.451.151.252.152.253.1

53.2

Жолаушылар темір жол көлігі, қалааралықЖүк темір жол көлігіӨзге де құрлықтағы жолаушылар көлігіАвтомобиль көлігімен жүк тасымалы және қалдықтарды шығару бойынша қызметтерҚұбырмен тасымалдауТеңізде және жағалау суларында жүретін жолаушылар көлігіТеңіз және жағалау суларында жүретін жүк көлігіӨзен жолаушылар көлігіӨзен жүк көлігіЖолаушылар әуе көлігіӘуе жүк көлігі және көліктік ғарыш жүйесіЖүктерді қоймаға қою және сақтауТасымалдау кезіндегі қызметтің қосалқы түрлері Жалпыға бірдей қамту аймағында қызметтерді ұсыну міндеттемелеріне сәйкес пошталық қызметтерӨзге де пошталық және курьерлік қызмет

Тұру және тамақтану бойынша қызметтер

55.155.255.355.956.156.256.3

Қонақ үйлердің қызметтерді ұсынуыДемалыс күндерінде және қысқа мерзімді тұрудың өзге де кезеңдерінде тұрғын үй беруТуристік лагерлер, демалыс және ойын-сауық парктері Тұрғын үйдің басқа түрлеріМейрамханалар және тамақ өнімдерін жеткізу бойынша қызметтерТапсырыспен тамақ жеткізу және тамақ өнімдерін жеткізу бойынша басқа қызметтерСусын беру

Ақпарат және бай-ланыс

58.158.259.159.260.160.261.161.261.361.962.063.163.9

Кітаптар, мерзімдік басылымдар шығару және баспагерлік қызметтің басқа түрлері Бағдарламалық қамтамасыз етуді шығару Кино, бейнефильмдер және телевизиялық бағдарламаларды шығару бойынша қызметФонограммалар мен музыкалық жазбаларды шығару бойынша қызметРадиохабарларТелевизиялық бағдарламалар жасау және тарату қызметіКабельдік телекоммуникациялық байланысСымсыз телекоммуникациялық байланыс Телекоммуникациялардың спутниктік жүйесіТелекоммуникациялық қызметтердің басқа түрлері Компьютерлік бағдарламалау, кеңестер беру және басқа ілеспе қызметтерДеректерді қайта өңдеу және орналастыру бойынша қызметтер; веб-порталдарӨзге де ақпараттық қызметтердің жұмысы

Қаржы және сақтандыру қызметі

64.164.264.364.9

65.165.265.366.1

66.266.3

Ақша-кредит делдалдығыХолдингтік компаниялар қызметіТресттер, қорлар және басқа осындай қаржы объектілеріСақтандыру және зейнетақы қорларының қызметтерінен басқа, қаржылық қызметтердің басқа түрлеріСақтандыруҚайта сақтандыруЗейнетақы қорларының қызметіСақтандырудан және зейнетақымен қамтамасыз етуден басқа, қаржылық қызмет көрсетуді ұсыну бойынша қосалқы қызмет Сақтандыру және зейнетақымен қамтамасыз ету бойынша қосалқы қызмет Қорларды басқару бойынша қызмет

Жылжымайтын мүлікпен жасала-тын операциялар

68.168.268.3

Жылжымайтын мүлікті сатып алу және сатуЖалға беру және жеке меншік немесе жалданатын жылжымайтын мүлікті басқару Сыйақы үшін немесе келісім-шарт негізінде жылжымайтын мүлікпен жасалатын опе-рациялар

Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет

69.169.270.170.271.171.272.1

72.2

73.173.274.174.274.374.975.0

Құқық саласындағы қызмет Бухгалтерлік есепке алу және аудит саласындағы қызмет; салық салу бойынша кеңес беру Бас компаниялар қызметі Басқару мәселелері жөнінде кеңес беру бойынша қызметСәулет саласындағы қызмет, инженерлік ізденістер және осы салаларда техникалық кеңес беру Техникалық сынақтар мен талдауларЖаратылыстану ғылымдары мен инженерия саласындағы ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер Қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар саласындағы зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер Жарнама Нарық конъюнктурасын зерттеу және қоғамдық пікірді зерттеуДизайн бойынша мамандандырылған жұмыстар Фотография саласындағы қызметАударма (жазбаша және ауызша) ісіБасқа санаттарға енгізілмеген кәсіби, ғылыми және техникалық қызметВетеринарлық қызмет

Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет

77.177.277.377.4

78.178.278.379.179.980.180.280.381.181.281.382.182.282.382.9

Автокөлікті жалға алу және жалға беруЖеке тұтынатын заттарды және тұрмыстық тауарларды жалдау және жалға алуӨзге де машиналарды, жабдықтарды және материалдық құралдарды жалдау және жалға беруҚорғалған авторлық құқықтармен жасалатын жұмыстарды қоспағанда, зияткерлік меншікті және ұқсас өнімдерді жалға алуЖұмысқа орналастыру агенттіктерінің қызметіУақытша жұмысқа орналастыру жөніндегі агенттіктердің қызметіҚызметкерлермен жұмыс жөніндегі өзге де ұйымдардың қызметіТуристік агенттіктер мен операторлардың қызметіБрондау бойынша көрсетілетін қызметтердің өзге түрлері және оған ілеспе қызметтерЖеке күзет қызметінің жұмысыКүзет жүйелері саласындағы қызмет Тергеу жүргізу жөніндегі қызметОбъектілерге кешенді қызмет көрсетуТазалау жөніндегі қызмет Абаттандыру бойынша қызмет; пейзаждық жоспарлау Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызметАқпараттық-анықтамалық қызметтердің жұмысыКонференциялар мен сауда көрмелерін ұйымдастыруБасқа санаттарға енгізілмеген шаруашылық қызметтеріне қосалқы қызмет көрсету

Мемлекеттік бас-қару және қорға ныс; міндетті әлеу меттік қамтамассыз ету

84.184.284.3

Жалпы сипатты мемлекеттік басқару, әлеуметтік-экономикалық басқаруМемлекеттің қоғамға қызметтерді тұтастай ұсынуы Міндетті әлеуметтік сақтандыру саласындағы қызмет

Білім беру 85.185.285.385.485.585.6

Мектепке дейінгі білім беруБастауыш білім (бірінші саты)Жалпы орта білім беру (екінші және үшінші сатылары)Жоғары білім Білім берудің өзге де түрлеріҚосалқы білім беру қызметі

Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтер

86.186.286.987.187.2

87.387.988.1

88.9

Аурухана мекемелерінің қызметіДәрігерлік және стоматологиялық практикаДенсаулықты қорғау бойынша өзге қызметТұруды қамтамасыз етумен науқастарды күту мекемелеріАқыл-ой және дене кемшіліктері, психиатриялық аурулары мен наркологиялық ауытқулары бар адамдарға арналған тұруға байланысты қызметТұруды қамтамасыз етумен қарттар мен мүгедектерді күту қызметіҮйде күту бойынша қызметтің өзге түрлері Қарттар мен мүгедектер үшін тұруды қамтамасыз етпейтін әлеуметтік қызметтер көрсетуБасқа санаттарға енгізілмеген, тұруды қамтамасыз етпей көрсетілетін өзге әлеуметтік қызметтер

Өнер, ойын-сауық және демалыс

90.091.0

92.093.193.2

Шығармашылық, өнер және ойын-сауық саласындағы қызметКітапханалар, мұрағаттар, мұражайлар және мәдени қызмет көрсететін басқа да ме-кемелер қызметіҚұмар ойындар және бәс тігуді ұйымдастыру қызметіСпорт саласындағы қызметДемалыс пен ойын-сауықты ұйымдастыру жөніндегі қызмет

Өзге де қызметтер түрлерін ұсыну

94.194.294.995.195.296.0

Коммерциялық, кәсіпкерлік және кәсіби мүшелік ұйымдар қызметіКәсіподақтар қызметіБасқа қоғамдық бірлестіктердің қызметіКомпьютерлер мен байланыс жабдықтарын жөндеуЖеке тұтынатын заттарды және тұрмыстық тауарларды жөндеуӨзге де дербес қызметтер ұсыну

Үй қызметшісін жалдайтын және өзі тұтыну үшін тауар-лар мен қызметтер өнді ретін үй шаруа шы лықтары қызметі

97.098.1

98.2

Үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтарының қызметіЖеке тұтыну үшін тауарлар өндіру жөніндегі үй шаруашылықтарының қызметі

Жеке тұтыну үшін қызметтер өндіру жөніндегі үй шаруашылықтарының қызметі

Аумақтан тыс ұйымдардың және органдардың қызметі

99.0 Аумақтан тыс ұйымдардың қызметі

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылғы 14 қазандағы Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №12172 болып енгізілді.

2329 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы 24-бетте)

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 31 тамыз № 200 Алматы қаласы

Төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптарды бекіту туралы

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы, «Төлемдер және төлем жүйелері туралы» 2016 жылғы 26 шілдедегі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптарды белгілеу мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:

1. Қоса беріліп отырған Төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) бекітілсін.

2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:1) «Төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-

техникалық құралдарға қойылатын талаптарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 тамыздағы № 269 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7950 тіркелген, 2012 жылғы 8 желтоқсанда «Егемен Қазақстан» газетінде № 809-814 (27885) жарияланған);

2) «Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың төлем жүйелеріне кіруін қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын та-лаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 тамыздағы № 269 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 35 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13187 тіркелген, 2016 жылғы 14 наурызда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

3. Төлем жүйелері департаменті (Ашықбеков Е.Т.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ре-сурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарына ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ғ.О. Пірматовқа жүктелсін.

6. Осы қаулы Талаптардың 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 58, 59, 60, 61, 62, 63 және 64-тармақтарын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д. АҚЫШЕВ

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 200 қаулысымен бекітілген

Төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптар

1-тарау. Жалпы ережелер 1. Төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық

құралдарға қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы (бұдан әрі – Ұлттық Банк туралы заң), «Төлемдер және төлем жүйелері туралы» 2016 жылғы 26 шілдедегі (бұдан әрі – Төлемдер және төлем жүйелері туралы заң) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленді және операторы Ұлттық Банк болып табылатын төлем жүйелеріне (бұдан әрі – төлем жүйесі) қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талап-тарды айқындайды.

Талап төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын орналастырудан, төлем жүйесін пайдаланушының және «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорынның (бұдан әрі – Орталық) өзара іс қимылынан, төлем жүйесінің терминалынан, негізгі ақпараттан, төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына қойылатын талаптардан, қызмет көрсететін қызметкердің жұмысын ұйымдастырудан, операциялық тәуекелді басқаруға және төлем жүйесін пайда-ланушы қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптардан тұрады.

2. Талаптар төлем жүйесінің барлық пайдаланушыларына қолданылады.3. Талаптарда Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңда көзделген ұғымдар және мынадай ұғымдар пай-

даланылады:1) аутентификация - төлем және ақпараттық хабарлармен алмасу кезінде жүйені пайдаланушылардың қатысу

түпнұсқалылығын растауға, сондай-ақ төлем және ақпараттық хабарлардың түпнұсқалылығын растауға арналған шаралар кешені;

2) куәландыратын орталық – электрондық цифрлық қолтаңбаның ашық кілтінің электрондық цифрлық қолтаңбаның жабық кілтіне сәйкестігін куәландыратын, сондай-ақ тіркеу куәлігінің дұрыстығын растайтын заңды тұлға;

3) кіруді бақылау құралдары - техникалық, бағдарламалық немесе объектілерге кіру туралы ақпаратты тіркеуге мүмкіндік беретін басқа құралдар;

4) негізгі ақпарат – криптографиялық кілттер (ашық және жабық) немесе ақпаратты криптографиялық қайта өзгертуді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін басқа ақпарат;

5) операциялық тәуекел – ақпараттық жүйелердің жұмысындағы немесе ішкі процестердегі бұзушылықтармен, қателермен, төлем жүйесін басқарудағы іркілістермен немесе бұзушылықтармен байланысты, оның ішінде сыртқы оқиғалардың салдарынан болған тәуекел;

6) рұқсатсыз кіру – Қазақстан Республикасының заңнамасын, сондай-ақ оған кірудің төлем жүйесін пайдаланушы белгілеген тәртібін бұза отырып ақпараттық және бағдарламалық ресурстарға кіру;

7) рұқсатсыз кіруден қорғайтын бағдарламалық-аппараттық кешен – дербес компьютерді бөтен адамдардың пайдалануынан, сондай-ақ тіркелген пайдаланушылардың ақпараттық және бағдарламалық ресурстарға кіру бой-ынша өкілеттіктерін шектеуге арналған қорғау жүйесі;

8) стандартты емес жағдай – операциялық тәуекелді іске асыру салдарынан төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенінің жұмысындағы іркілістер (бұзушылықтар);

9) төлем жүйесін пайдаланушы – Орталықпен төлем жүйесінде қызмет көрсету туралы шарт жасаған заңды тұлғалар және басқа төлем жүйелерінің операторы (операциялық орталығы);

10) төлем жүйесін пайдаланушының ақпараттық жүйесі – төлем жүйесін пайдаланушы төлем жүйесінің термина-лы арқылы одан әрі төлем жүйесіне жіберуге арналған электрондық құжаттарды қалыптастыру немесе түрлендіру үшін пайдаланатын бағдарламалық қамтамасыз ету;

11) төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешені – төлем жүйесін пайдаланушының төлем жүйесінде жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, төлем жүйесін пайдаланушының ақпараттық жүйесін, жұмыс орнын, төлем жүйесімен коммуникация (деректер беру) құралдарын қамтитын техникалық, бағдарламалық не-месе басқа құралдар;

12) төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенінің негізгі орталығы (бұдан әрі – негізгі орталық) – төлем жүйесін пайдаланушының төлем жүйесінде әдеттегі (күнделікті) режімде жұмыс істеуін қамтамасыз ететін төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешені;

13) төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенінің резервтік орталығы (бұдан әрі – резервтік орталық) – төлем жүйесін пайдаланушының стандартты емес жағдайлар туындаған немесе негізгі орталықта жоспарлы тест жұмыстары жүргізілген кезде төлем жүйесін пайдаланушының төлем жүйесінде жұмыс істеуін қамтамасыз ететін резервтік бағдарламалық-техникалық кешені;

14) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны – төлем жүйесіне қолжетілімділікті қамтамасыз ететін төлем жүйесінің терминалы орнатылған дербес компьютер (сервер);

15) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын басқарушы – төлем жүйесінің терминалын басқаруды тікелей жүзеге асыратын адам;

16) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының қауіпсіздік офицері – төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнында ақпаратты рұқсатсыз кіруден қорғайтын бағдарламалық-аппараттық кешенді, ақпаратты электромагнитті ар-налар бойынша жария болудан қорғайтын құралдарды орнатуды және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, сондай-ақ олардың жұмыс қабілеттілігін және қауіпсіздік талаптарының орындалуының мониторингін жүзеге асыратын адам;

17) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының операторы – төлем жүйесін пайдаланушының негізгі ақпаратын пайдалана отырып, төлем жүйесінің хабарларын дайындауды, беруді және қабылдауды, сондай-ақ Орталықтың куәландыратын орталығында төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының қауіпсіздік офицерінің қатысуымен негізгі ақпаратты әзірлеуді және тіркеуді тікелей жүзеге асыратын адам;

18) төлем жүйесін пайдаланушының қауіпсіздік бөлімшесі – төлем жүйесін пайдаланушының ақпараттық және бағдарламалық ресурстарының қауіпсіздігі мен олардың қорғалуын қамтамасыз ететін төлем жүйесін пайдаланушының құрылымдық бөлімшесі;

19) төлем жүйесінің терминалы – төлем жүйесін пайдаланушыда орнатылған, төлем жүйесіне қолжетімділікті қамтамасыз ететін арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету;

20) төлем жүйесі терминалының қосымшасы – төлем жүйесінің терминалымен қашықтықтан жұмыс істеуге арналған арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету.

4. Төлем жүйесінде қолданылатын хабарлармен алмасу рәсімдерін және форматтарын Орталық Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен (бұдан әрі – Ұлттық Банк) келісе отырып белгілейді.

2-тарау. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын орналастыру 5. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны төлем жүйесін пайдаланушының орналасқан жері бойынша

кіруі шектеулі үй-жайда (бұдан әрі – Үй-жай) орналастырылады. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны операторларының функцияларын орындайтын қызметкерлердің жұмыс орындарын қоспағанда, Үй-жайда төлем жүйесімен жұмыс істеуге арналмаған жұмыс орындарын орналастыруға жол берілмейді.

6. Үй-жай механикалық және (немесе) электромеханикалық құлыптар орнатылатын металл және (немесе) кіруден қорғайтын күшейтілген кіретін есіктерімен жабдықталады.

7. Үй-жайдың есіктері нақты уақыт және Үй-жайға кіру оқиғаларын электрондық журналға жазу режімінде Үй-жайға кіру оқиғалары туралы есеп алуға мүмкіндік беретін Үй-жайға кіру оқиғаларының мониторингін жүргізуге арналған кіруді бақылау құралдарымен жабдықталады. Төлем жүйесін пайдаланушы электрондық журналдағы оқиғалар мұрағатын кемінде алты ай сақтайды.

8. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны ақпаратты электромагнитті арналармен жария болудан қорғайтын құралдармен немесе сандық интерфейспен қосылған сұйық кристалды монитормен қамтамасыз етіледі.

9. Үй-жай үйдің бірінші және соңғы қабаттарында орналасқан, сондай-ақ терезелердің жанында балкондар, өрт кезінде пайдаланылатын сатылар, өзге де құрылыстардың шатырлары жақын тұрған жағдайда, Үй-жайдың терезелері терезенің әйнектерін сындырып, Үй-жайға нақты кіріп кетуді болдырмауға арналған металл торлармен немесе соған ұқсас қорғау құралдарымен жабдықталады.

10. Үй-жайдың есіктері мен терезелері күзет сигнализациясымен жабдықталады.11. Үй-жайға кіретін жерде, сондай-ақ төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнында бейнебелгілерді жазып

алу мүмкіндігі бар бейнебақылау орнатылады. Объектілердің қозғалысына бейнебелгілердің жазылуының іске қосылуына жол беріледі. Жазылған бейнебелгілер мұрағаты төлем жүйесін пайдаланушының ішкі құжаттарында белгіленген төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының жүйелік блогындағы мөрлердің немесе пломбалардың бүтіндігін бақылау кезеңінен аз болмайтын уақытқа сақталады.

12. Үй-жайға кіру рұқсаты төлем жүйесінде жұмыс істеуге рұқсат берілген адамдарда болады. Төлем жүйесінде жұмыс істеуге рұқсаты жоқ адамдардың Үй-жайға кіруіне, стандартты емес жағдайлар туындаған жағдайларды қоспағанда, төлем жүйесінде жұмыс істеуге рұқсат берілген адамның қатысуымен ғана жол беріледі.

13. Төлем жүйесіне кіруге рұқсат алған пайдаланушының төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын жасаған немесе төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын жаңа жерге ауыстырған кезде, төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны іске қосылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде төлем жүйесін пайдаланушы бұл жөнінде Ұлттық Банкті ерікті жазбаша нысанда хабардар етеді.

3-тарау. Төлем жүйесін пайдаланушының және Орталықтың өзара іс-қимылдары 14. Төлем жүйесін пайдаланушының және Орталықтың аутентификациясы Орталықтың куәландыратын

орталығында тіркелген ақпаратты және негізгі ақпаратты криптографиялық қорғау құралдары пайдаланыла отырып екіжақты ақпарат алмасу арқылы жүзеге асырылады.

15. Аутентификация барысында қате пайда болғанда, төлем жүйесінде қате туралы хабар шығады және бай-ланыс үзіледі.

16. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнында TCP (IP) хаттамасы бойынша Орталықтың төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қолданбалы серверлерімен қосуды қамтамасыз етуге қажетті құралдар болады.

17. Төлем жүйесін пайдаланушы мен деректерді беру арнасын қамтамасыз ететін заңды тұлға арасында жаса-латын шарт төлем жүйесімен өзара іс-қимыл жасау үшін пайдаланылады және осындай деректер беру арнасының жұмысында іркілістер болған кезде жауапкершілікті көздейді.

4-тарау. Төлем жүйесінің терминалы 18. Төлем жүйесінің терминалы төлем жүйесінің хабарларын қабылдап, өткізуді жүзеге асырады және (немесе)

төлем жүйесін пайдаланушы оны пайдалануға міндетті.19. Төлем жүйесінің терминалы төлем жүйесінің хабарларын төлем жүйесінде қолданылатын хабарламалар

алмасу рәсімдеріне және форматтарына сәйкес өңдейді.20. Төлем жүйесінің терминалы мынадай функцияларды орындайды:1) төлем жүйесін пайдаланушы мен Орталықты аутентификациялау;2) Орталықтың куәландыратын орталығымен өзара іс-қимылды;3) берілетін және алынатын ақпараттың конфиденциалдылығын және аутентификациялануын қамтамасыз етуді;4) хабарларды төлем жүйесін пайдаланушыдан Орталыққа және Орталықтан төлем жүйесін пайдаланушыға

беруді және (немесе) қабылдауды;5) алынған төлем жүйесі хабарларының тұтастығын тексеруді;6) төлем жүйесі терминалының тұтастығын тексеруді;7) негізгі ақпаратты қолдануды;8) хабарлардың электрондық цифрлық қолтаңбаларын қалыптастыру және тексеруді;9) хабардың электрондық цифрлық қолтаңбасының төлем жүйесін пайдаланушыға немесе оны қоюға уәкілетті

Орталыққа тиесілі екенін тексеруді.21. Төлем жүйесінің терминалы төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны операторлары мен

басқарушыларының мынадай негізгі оқиғалары мен іс-әрекеттерін:1) төлем жүйесінің терминалын ашудың және жабудың уақыты мен күнін;2) Орталықпен қосудың және Орталықтан ажыратудың уақыты мен күнін;3) төлем жүйесі операторлары мен басқарушыларының төлем жүйесінің хабарлары бойынша жүргізетін іс-

әрекеттерінің басталу уақыты мен аяқталу уақытын, жасалған іс-әрекеттердің сипатын тіркейтін электрондық жур-налдарды жүргізуді қамтамасыз етеді.

22. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны операторлары мен басқарушыларының төлем жүйесінің терминалына не оның қосымшасына кіруді сәйкестендіру және аутентификациялау табысты орындалғаннан кейін қамтамасыз етеді.

23. Төлем жүйесінің терминалын іске қосу төлем жүйесі терминалының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ететін техникалық құралдарды пайдалану арқылы жүзеге асырылады және төлем жүйесінің терминалына арналған құжаттамада көрсетілген талаптарға сәйкес келеді.

24. Төлем жүйесінің терминалы не оның қосымшасы осы мақсаттар үшін арнайы бөлінген, есепке алынатын түгендеу нөмірі (серверде) және оған орнатылған конфигурация, аппараттық және бағдарламалық құралдар бой-ынша жан-жақты деректер беретін паспорты бар дербес компьютерде орнатылады.

25. Төлем жүйесінің терминалын немесе оның қосымшасын басқару төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны-нан тікелей және төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны қауіпсіздік офицерінің қатысуымен жүзеге асырылады.

26. Төлем жүйесінің терминалымен жұмыс істеу төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнынан жүзеге асы-рылады. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнында қашықтықтан кіру жүйелерін орнатуға және пайдалануға жол берілмейді. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына орнатылған қашықтан кіру қызметтері алынады немесе ажыратылады.

27. Төлем жүйесі терминалының дұрыс жұмыс істемей, төлем жүйесін пайдаланушы немесе Орталық зиян шегуі мүмкін болатын жағдай анықталғанда, соңғысы бір мезгілде төлем жүйесін пайдаланушыны хабардар ете отырып, тиісті себептерді көрсетіп, төлем жүйесінің осы терминалына кіруді жабады.

28. Ақпаратты криптографиялық қорғау құралын пайдалану төлем жүйесін пайдаланушыны төлем жүйесіне қосудың талабы болып табылады, ол мыналарды:

1) электрондық цифрлық қолтаңбаны қалыптастыру және тексеру тетігін;2) ақпараттың конфиденциалдылығын (деректерді шифрлеуді);3) берілетін ақпараттың тұтастығын (деректерді имитациялық қорғауды);4) сақталатын ақпараттың және бағдарламалық қамтамасыз етудің тұтастығын (хэштелген деректерді)

қамтамасыз етеді.5-тарау. Негізгі ақпарат

29. Пайдаланушы негізгі ақпаратты Орталықтың куәландыратын орталығында тіркейді. 30. Негізгі ақпарат сыртқы тасымалдағышта болады. Негізгі ақпарат бар тасымалдағышқа кіру тек төлем жүйесін

пайдаланушының жұмыс орнының операторларына ғана беріледі.31. Негізгі ақпарат төлем жүйесінің терминалына тек қана сыртқы тасымалдағыштан жүктеледі. Негізгі ақпараттың

рұқсат етілмеген көшірмелерінің, оның ішінде төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнындағы қатты дискіде болуына жол берілмейді.

32. Негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағыштарды сақтау және пайдалану тәртібі бойынша оларға рұқсатсыз кіру мүмкіндігі болмайды.

33. Негізгі ақпаратқа кіруге рұқсаты бар тұлғалар төлем жүйесімен жұмыс нәтижесінде алынған ақпараттың сақталуына және жария болмауын қамтамасыз етеді.

34. Негізгі ақпаратты жоспарлы түрде ауыстыру кем дегенде жылына бір рет жүзеге асырылады.35. Негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағыштар негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағыштарды сақтауға

жауапты қызметкерлердің үй-жайында орналасқан бекітілетін құрылғымен жабдықталған сейфте сақталады. Негізгі ақпарат пайдаланылмаған жағдайда негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағыштар сейфтерде болады.

36. Негізгі ақпаратқа кіруге рұқсаты бар қызметкерлер жұмыстан босатылған немесе негізгі ақпаратқа рұқсатсыз кіруге әрекеттенгендігі анықталған жағдайларда негізгі ақпаратты жоспардан тыс ауыстыру жүзеге асырылады. Жаңа негізгі ақпарат негізгі ақпаратқа кіруге рұқсаты бар қызметкер жұмыстан босатылған күннен кешіктірілмей не негізгі ақпаратқа рұқсатсыз кіруге әрекеттенгендігі анықталған күннен кешіктірілмей қолданысқа енгізіледі.

Пайдаланушы жаңа негізгі ақпаратты Орталықтың куәландыратын орталығында тіркейді.

37. Негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағыштарды сақтау және күту жөніндегі рәсімдер өндірушінің ұсынымдарына сәйкес жүзеге асырылады.

38. Төлем жүйесін пайдаланушы ескірген негізгі ақпаратты осы негізгі ақпарат пайдаланыла отырып қол қойылған немесе шифрленген электрондық құжаттардың сақталу мерзімі ішінде сақтайды.

39. Төлем жүйесін пайдаланушыға:1) негізгі ақпараттың рұқсат етілмеген көшірмелерін алуға;2) негізгі ақпаратқа рұқсаты жоқ адамдарды онымен таныстыруға немесе оны беруге;3) негізгі ақпаратты дисплейге немесе принтерге шығаруға;4) негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағышты оның өндірушісі белгілеген жұмыс істеу талаптарында

көзделмеген режимдерде пайдалануға;5) негізгі ақпараты бар сыртқы тасымалдағышқа бөтен ақпарат жазуға;6) бөтен негізгі ақпаратты пайдалануға жол берілмейді.

6-тарау. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына қойылатын талаптар 40. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнында рұқсатсыз кіруден қорғайтын бағдарламалық-аппараттық

кешен орнатылады, оған пайдаланушыны аутентификациялау құралдары, төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына кіруіне және пайдаланушылардың іс-әрекеттеріне байланысты оқиғаларды бақылау мақсатында төлем жүйесінің электрондық құжаттарын сақтау мерзімі ішінде электрондық журналдар жүргізу мүмкіндігі кіреді.

41. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына зиян келтіретін бағдарламалық кодты және (немесе) бағдарламаны табатын құралдары орнатылады. Жұқтыру фактісі анықталған жағдайда бұл ақпарат төлем жүйесін пайдаланушының қауіпсіздік бөлімшесіне дереу хабарланады.

42. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына Талаптарда көзделмеген және төлем жүйесі шеңберіндегі электрондық құжаттарды дайындау, өңдеу, өткізу немесе жүргізу жөніндегі міндеттерді шешуге арналмаған аппараттық және бағдарламалық құралдарды орнатуға жол берілмейді.

43. Төлем жүйесімен жұмыс істеуге рұқсат берілген адамның, осы адам төлем жүйесін пайдаланушының ақпараттық жүйелеріне кіретін кезде сәйкестендірілетін бір жүйелік атына бір жеке тұлға сәйкес келеді.

44. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының жүйелік блогы стикерде немесе пломбада соңғы мөр басылған немесе пломбаланған күнін және дербес компьютер есепке алынатын түгендеу нөмірі көрсетіліп, мөр басылады немесе пломбаланады.

45. Төлем жүйесін пайдаланудың жұмыс орнына кіруді қамтамасыз ететін техникалық құралдарды, парольдерді немесе басқа ақпаратты сақтау және пайдалану тәртібі оларды рұқсатсыз пайдалану мүмкіндігіне жол бермейді.

46. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын рұқсатсыз кіруден қорғау құралдарын орнату және теңшелуін өзгерту құқығы тек төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны қауіпсіздігі офицерінің функцияларын орындайтын қызметкерлерге ғана беріледі.

47. Төлем жүйесіне ақпарат өткізуге, төлем жүйесінен ақпарат алуға, ақпаратты сақтауға, мұрағаттауға не басқадай өңдеуге ақпарат жинақтау үшін бөлінген ресурстарға (дискілік кеңістік, директорийлер, желілік ресурстар, деректер базалары) кіру тәртібі бойынша осы ресурстармен жұмыс істеуге рұқсат етілмеген адамдардың оларға кіру мүмкіндігіне жол берілмейді.

48. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына желі және деректер өткізудің өзге де техникалық арналарының көмегімен кіру тәртібі рұқсатсыз кіру мүмкіндігіне жол бермейді.

49. Төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орны электр желісінде ток болмаған кезде жүйедегі жұмысты дұрыс аяқтауға қажетті уақыт, бірақ кемінде отыз минут ішінде дербес компьютердің жұмыс істеуіне мүмкіндік жасайтын үздіксіз электр қуатын беретін техникалық құралдармен жабдықталады.

50. Төлем жүйесін пайдаланушы мен Орталықтың арасындағы байланысты жүзеге асыратын бағдарламалық қамтамасыз етуге, төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына рұқсатсыз кіруден қорғайтын бағдарламалық-аппараттық кешенге, сондай-ақ төлем жүйесін пайдаланушының ақпараттық жүйесінде дайындалған электрондық құжаттарды төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының өткізу технологиясына өзгерістер енгізілген жағдайда, төлем жүйесін пайдаланушы өзгеріс енгізілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде бұл жөнінде Ұлттық Банкке ерікті жазбаша нысанда хабардар етеді.

7-тарау. Қызмет көрсететін қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру51. Төлем жүйесімен жұмыс істеуге рұқсат етілген адамдар мынадай санаттарға бөлінеді:1) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын басқарушы;2) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының операторы;3) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының қауіпсіздік офицері.52. Қызмет көрсететін қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру кезінде төлем жүйесінің терминалы не оның

қосымшасы арқылы МТ 100 және (немесе) МТ 102 форматында төлем хабарларын жасау функциясы болған кез-де бір адамның Талаптардың 51-тармағында көрсетілген әртүрлі адамдар санаттарының функцияларын (толық немесе ішінара) атқаруына жол берілмейді.

53. Төлем жүйесін пайдаланушы мынадай ішкі тіркеу журналдарын жүргізуді жүзеге асырады:1) төлем жүйесімен жұмыс істеуге рұқсат берілмеген адамдардың Үй-жайға келу журналын, онда мыналар

көрсетіледі:келуші кірген және шыққан күні, уақыты мен келу мақсаты;келушінің тегі және қолы;төлем жүйесімен жұмыс істеуге рұқсат берілген адамдардың қатарынан бірге ілесіп жүретін адамның тегі

мен қолы;2) негізгі ақпаратты пайдалану журналы, онда мыналар көрсетіледі:негізгі ақпаратты пайдалануды бастау және аяқтау күні, уақыты;негізгі ақпаратты пайдаланатын адамның тегі және қолы;ауыстыру себебі көрсетілген негізгі ақпаратты ауыстыру күні;3) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының жүйелік блогын пломбалау және пломбалар мен мөрлердің

бүтіндігін тексеру журналы, онда мыналар көрсетіледі: пломбалаудың немесе пломбалардың немесе мөрлердің бүтіндігін тексеру күні мен уақыты;пломбалауды немесе пломбалардың немесе мөрлердің бүтіндігін тексеруді жүзеге асырған адамның тегі

және қолы;пломбалаудың немесе пломбалардың немесе мөрлердің бүтіндігін тексерудің себептері;сүргі салу нысандары және сүргі салуға арналған пломбаның немесе стикердің материалы.54. Талаптардың 53-тармағында көрсетілген ішкі тіркеу журналдары нөмірленеді, тігіледі және төлем жүйесін

пайдаланушының мөрімен (ол бар болса) бекітіледі. Ішкі тіркеу журналдарындағы қате жазбалар түзетілуге тиіс және төлем жүйесімен жұмыс істеуге рұқсат берілген жауапты адамның қолымен расталады.

55. Төлем жүйесін пайдаланушы Талаптардың 53-тармағында көрсетілген ішкі тіркеу журналдарын соңғы жазба жасалған күннен бастап кемінде бір жыл сақтайды.

56. Төлем жүйесін пайдаланушының ішкі құжаттарында мыналар айқындалады:1) жұмыс пен үзілістердің уақытын, демалыс және мереке күндеріндегі жұмыс тәртібін, сондай-ақ төлем жүйесінің

операциялық күні ұзартылған жағдайларды көрсете отырып, төлем жүйесімен жұмыс істеу режимі;2) әрбір қызметкер бойынша:төлем жүйесін пайдаланушы жұмыс орнының басқарушысы, операторы немесе қауіпсіздік офицері;төлем жүйесіне берілген және төлем жүйесінен алынған электрондық құжаттарды мұрағаттау және сақтау;төлем жүйесін пайдаланушының жүйелік блогында мөрлердің немесе пломбалардың бүтіндігінің мониторингі бой-

ынша орындайтын функцияларын көрсете отырып, төлем жүйесімен жұмыс істеуге рұқсат берілген қызметкерлердің (лауазымы, тегі және инициалдары көрсетілген) тізімі;

3) қол жеткізу деңгейі мен орындайтын функцияларын көрсете отырып, Талаптардың 47-тармағында көрсетілген ресурстарға кіруге рұқсаты бар қызметкерлердің (лауазымы, тегі және инициалдары көрсетілген) тізімі;

4) кіруге рұқсат беру мақсаттары көрсетіле отырып, желі және деректерді берудің өзге де техникалық арналары арқылы төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына кіруге рұқсаты бар қызметкерлердің (лауазымы, тегі және инициалдары көрсетілген) және ресурстардың тізімі;

5) төлем жүйесіне берілген және төлем жүйесінен алынған электрондық құжаттарды сақтаудың талаптары, мерзімдері және орындары сондай-ақ осы мұрағаттарға кірудің тәртібі көрсетіле отырып, оларды мұрағаттаудың және одан әрі сақтаудың тәртібі;

6) техникалық құралдарды, парольдерді немесе төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына кіруді қамтамасыз ететін басқа да ақпаратты сақтау талаптары мен орындарын, оларға кіру рәсімдерін және ауыстыру мерзімдерін көрсете отырып, оларды сақтау және пайдалану тәртібі;

7) төлем жүйесін пайдаланушының ақпараттық жүйесінде дайындалған электрондық құжаттарды төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына беру тәртібі;

8) төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнында орнатылған, рұқсатсыз кіруден қорғайтын бағдарламалық-аппараттық кешенмен және бағдарламалық қамтамасыз етудің тұтастығын қамтамасыз ету құралдарымен жұмыс істеу тәртібі;

9) төлем жүйесі терминалымен жұмыс істеу тәртібі мен рәсімдері;10) бір арнадан басқасына өту жағдайлары мен рәсімдерін көрсете отырып, деректер өткізудің негізгі және

резервтік арналарымен жұмыс істеу тәртібі.57. Төлем жүйелерін пайдаланушы төлем жүйесінде жұмыс істеуге жіберілген қызметкерлерден төлем жүйесін

пайдаланушының жұмыс орнына кіруді қамтамасыз ететін парольдерді немесе басқа ақпаратты, сондай-ақ конфи-денциалды және негізгі ақпаратты жария етпеу және таратпау туралы арнайы міндеттеме алады.

58. Қауіпсіздікке қатысты ағымдағы және жедел мәселелерді шешу қажет болғанда, төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнының операторы мен қауіпсіздік офицері төлем жүйесінің қауіпсіздігі бөлімшесімен өзара іс-әрекет жасайды.

8-тарау. Операциялық тәуекелді басқаруға және төлем жүйесін пайдаланушы қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптар

59. Операциялық тәуекелді басқару мақсатында төлем жүйесін пайдаланушы мыналарды: 1) операциялық тәуекелді басқару әдістерін;2) төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенінің жұмыс істеу сапасы мен сенімділігін

бағалау тәртібін;3) төлем жүйесін пайдаланушы қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету жоспарын айқындайтын ішкі құжаттарды

жүргізуді қамтамасыз етеді.60. Төлем жүйесін пайдаланушы стандартты емес жағдайларда төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-

техникалық кешенінің жұмысын қалпына келтіру үшін, төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына және оның орналастыруға, төлем жүйесінің терминалына, Орталықпен өзара іс-қимыл жасауға, негізгі ақпаратты пайдалану және сақтау тәртібіне, қызмет көрсететін қызметкерлердің жұмыстарының ұйымдастырылуына қойылатын талап-тарды қоса алғанда, Талаптардың 2, 3, 4, 5, 6, 7 және осы тарауларында белгіленген талаптарға сәйкес келетін резервтік орталықтың жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

61. Төлем жүйесін пайдаланушы Орталықтың төлем жүйесімен коммуникациялаудың (деректер берудің) резервтік арнасының жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Коммуникацияның резервтік арнасын төлем жүйесінің резервтік және (немесе) негізгі орталығының желілік (коммуникациялық) жабдығына қосу мүмкіндігі қарастырылады.

62. Төлем жүйесін пайдаланушы қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету жоспарында мынадай негізгі талап-тар қамтылады:

1) резервтік орталықтың орналасқан жері;2) стандартты емес жағдайдың туындағаны туралы, оның реттеу нәтижелері туралы төлем жүйесін

пайдаланушының басшылығын және Ұлттық Банкті хабардар ету тәртібі;3) резервтік орталықта қалпына келтіру талап етілетін, пайдаланушының Орталықтың төлем жүйесімен жұмыс

істеуін қамтамасыз ететін техникалық, бағдарламалық немесе басқа да құралдардың тізбесі;4) резервтік орталықта пайдаланылатын, төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенінің

жұмыс істеуін қызметкерлердің жұмысын қолдауға арналған тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерінің (электрмен жабдықтау, жылу, желдеткіш, сумен жабдықтау, кәріз, өрт сөндіру және өрт дабылы, ғимараттарды күзету) тізбесі;

5) төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенін резервтік орталыққа қайталау және резервтеу тәртібі;

6) резервтік орталықта қалпына келтіруге жататын төлем жүйесін пайдаланушының бизнес-процестері;7) әрбір бизнес-процесс бойынша төлем жүйесін пайдаланушының қалпына келтіру командаларының, олардың

резервтік орталықтың жұмысына ауысқан кездегі іс-қимылдарының тәртібі сипатталған тізімі; 8) төлем жүйесін пайдаланушының қалпына келтіру командасына жұмысты резервтік орталыққа ауыстыру және

оны резервтік орталық орналасқан жерге тасымалдау қажеттігі туралы хабарлау тәртібі;9) сыртқы өзара іс-қимыл жасауға арналған байланыс;10) резервтік орталықтың жұмысын тестілеуден өткізу тәртібі.63. Негізгі орталықта стандартты емес жағдай туындаған кезде төлем жүйесін пайдаланушы:1) төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенін резервтік орталыққа ауыстыруды

қамтамасыз етеді.Төлем жүйесін пайдаланушының бағдарламалық-техникалық кешенін резервтік орталыққа ауыстыру бойынша

стандартты уақыт нормативі стандартты емес жағдай туындаған сәттен бастап үш сағаттан аспайды.Стандартты уақыт нормативін сақтауға мүмкіндік болмаған кезде төлем жүйесін пайдаланушы Орталықтың

төлем жүйесінің операциялық күні аяқталғанға дейін төлемдер мен ақша аударымдары бойынша қабылданған міндеттемелерді орындау қажеттігін ескере отырып, төлем жүйесін пайдаланушының жұмысын резервтік орталыққа ауыстыру үшін қажетті шараларды қабылдайды;

2) факсимильді байланыс құралдары арқылы Ұлттық Банкке бағдарламалық-техникалық кешенді резервтік орталыққа ауыстыру шешімінің қабылданғандығы туралы хатты көрсетілген шешім қабылданғаннан кейін үш сағаттың ішінде жібереді, келісі жұмыс күні хаттың түпнұсқасын ұсынады;

3) факсимильді байланыс құралдары арқылы Ұлттық Банкке бағдарламалық-техникалық кешенді резервтік орталыққа ауыстыру нәтижелері туралы хатты ауыстыру жұмыстары аяқталғаннан кейін үш сағат ішінде жібереді, келісі жұмыс күні хаттың түпнұсқасын ұсынады;

4) факсимильді байланыс құралдары арқылы Ұлттық Банкке бағдарламалық-техникалық кешенді қайтадан негізгі орталыққа ауыстыру нәтижелері туралы хатты ауыстыру жұмыстары аяқталғаннан кейін үш сағат ішінде жібереді, келісі жұмыс күні хаттың түпнұсқасын ұсынады.

64. Төлем жүйесін пайдаланушы жылына кемінде бір рет төлем жүйесін пайдаланушының жұмысын резервтік орталықты пайдалануға жоспарлы ауыстыру жолымен резервтік орталықтың жұмыс істеуін тестілеуді жүргізеді. Төлем жүйесін пайдаланушы Ұлттық Банкке жоспарланып отырған тестілеу мерзімдері туралы бағдарламалық техникалық кешенді резервтік орталыққа жоспарлы ауыстыру басталғанға дейін он жұмыс күні бұрын жазбаша хабарлайды.

Төлем жүйесін пайдаланушы тестілеудің нәтижелері туралы мәліметтерді, анықталған проблемаларды (бар болса) және оларды жою бойынша қабылданған шаралар туралы мәліметтерді көрсете отырып, Ұлттық Банкке бағдарламалық-техникалық кешенді резервтіктен негізгі орталыққа қайтару бойынша іс-шаралар аяқталған күннен кейінгі бес жұмыс күні ішінде ұсынады.

65. Төлем жүйесін пайдаланушы операциялық тәуекелді басқару әдістерін реттейтін құжатты және төлем жүйесін пайдаланушы қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету жоспарын өзектендіру қажеттілігі тұрғысынан жыл сайын талдауға тиіс.

9-тарау. Қорытынды ережелер 66. Төлем жүйесін пайдаланушы мен Орталықтың арасында төлем жүйесінде қызмет көрсету туралы жасалған

шарт бұзылған (қолданылу мерзімі аяқталған) кезде Орталық бұл туралы Ұлттық Банкке шарт бұзылған күннен кейінгі келесі жұмыс күнінен кешіктірмей шартқа сәйкес хабарлайды.

67. Ұлттық Банк Талаптардың 13 және 50-тармақтарында көзделген хабарламаны алған күннен бастап он күндік мерзім ішінде төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнын тексеру қажеттігінің бар не қажеттігінің жоқ екендігі туралы шешім қабылдайды.

Егер төлем жүйесін пайдаланушының қызметінде Талаптардың бұзылғандығы анықталса не соңғы тексеру екі жылдан астам уақыт ішінде жүргізілсе (жүзеге асырылса) тексеру жүргізуге рұқсат етіледі.

Ұлттық Банк тексеру жүргізу (жүзеге асыру) туралы шешім қабылданған күннен не өтініш алған күннен бастап екі ай ішінде төлем жүйесін пайдаланушының жұмыс орнына тексеру жүргізеді (жүзеге асырады).

Қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 5 қазанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14289 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 201 қаулысымен бекітілген

Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер1. Осы Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Қазақстан

Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы (бұдан әрі – Ұлттық Банк туралы заң), «Төлемдер және төлем жүйелері туралы» 2016 жылғы 26 шілдедегі (бұдан әрі – Төлемдер және төлем жүйелері туралы заң) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленді және операторы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан әрі – Ұлттық Банк) болып табылатын банкаралық ақша аударымдары жүйесінің (бұдан әрі – жүйе) жұмыс істеу тәртібін белгілейді. Жүйенің операциялық орталығы «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны (бұдан әрі – Орталық) болып табылады.

Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына жүйеге қатысу талаптары, жүйенің жұмыс істеуінің құқықтық негізін, Ұлттық Банк пен Орталық жүйеде көрсететін қызметтер және пайдаланушының жүйемен өзара іс-әрекеті, ақпараттық қауіпсіздік рәсімдері, операциялық күннің ашылуы, операциялық күн ішінде жүйенің жұмыс істеуі, кезек, жүйедегі төлемдер және (немесе) ақша аударымының аяқталуы (түпкіліктілігі), операциялық күн ішінде жүйеге ақша қабылдау және жүйеден ақша алу, жүйе арқылы трансшекаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру, операциялық күнді жабу, операциялық күн ішінде және соңында ақпараттық хабарлар беру, жүйедегі тәуекелдерді басқару жүйесі кіреді.

2. Жүйе оның қатысушылары (пайдаланушылары) арасында төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын, оның ішінде Қазақстан Республикасы бағалы қағаздар нарығына және (немесе) Қазақстан Республикасының ва-люта нарығына қатысушыларының ақша міндеттемелері бойынша төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын, Ұлттық Банктік мемлекеттік ақша-кредит саясатын жүргізуі мақсатында төлемдерді және (немесе) ақша аударым-дарын жүзеге асыруға арналған төлем жүйесі болып табылады.

Жүйеде төлемдер және (немесе) ақша аударымдары Ұлттық Банкте ашылған корреспонденттік шоттардан жүйеге аударылған ақшаны пайдалана отырып жүргізіледі.

3. Жүйеде төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру оның пайдаланушысының әрбір нұсқауын жеке орындау арқылы жүйеде төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын нақты уақыт режимінде немесе ағымдағы операциялық күннің аяғына дейін аяқталуына кепілдік бере отырып жүргізіледі.

4. Қағидаларда Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңда, «Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» 2003 жылғы 7 қаңтардағы және «Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген ұғымдар, сондай-ақ мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) аудиторлық із – жүйеде электрондық хабарларды өңдеу жөніндегі оқиғаларды жүйелі тіркеу, жүйе және жүйе пайдаланушылары бойынша сақтайтын ақпарат;

2) аутентификация – төлем және ақпараттық хабарлар алмасу кезінде жүйе пайдаланушыларының тұпнұсқалығын растау үшін, сондай-ақ төлем және ақпараттық хабарлартүпнұсқалығын растау үшін шаралар кешені;

3) әлеуметтік бағыттағы төлемдер – мемлекеттік бюджеттен немесе Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін зейнетақы төлемдері және (немесе) жәрдемақы төлемдері, әлеуметтік және өзге төлемдер, бюджеттен төленетін тұрғын үй төлемдері және өзге төлемдер;

4) бағдарламалық-техникалық жүйе кешені – жүйенің жұмысын қамтамасыз ететін, ақпараттық жүйеден, серверден және жүйе терминалынан, коммуникация құралдарынан (деректерді беруден) тұратын техникалық, бағдарламалық немесе басқа да құралдар;

5) бағдарламалық-техникалық жүйе кешенінің негізгі орталығы (бұдан әрі – негізгі орталық) – жүйенің әдеттегі (күнделікті) режимдегі жұмысын қамтамасыз ететін бағдарламалық-техникалық жүйе кешені;

6) бағдарламалық-техникалық жүйе кешенінің резерв орталығы (бұдан әрі – резерв орталығы) – қалыпты емес жағдайлар туындаған немесе негізгі орталықта жоспарлы тест жұмыстары жүргізілген кезде жүйенің жұмысын қамтамасыз ететін резервтік бағдарламалық-техникалық жүйе кешені;

7) бейрезидент қаржы ұйымы – Қазақстан Республикасынан тысқары құрылған, тіркелген мемлекеттің заңнамасы бойынша банк операцияларын жүзеге асыруға құқығы бар, жүйенің пайдаланушысы болып табылмайтын және пай-дасына трансшекаралық төлем және (немесе) ақша аударымы жіберілетін не одан алынған жеке немесе заңды тұлғаға қызмет көрсететін қаржы ұйымы (банк);

8) дебеттік аударым – пайдаланушы-бастама жасаушы пайдаланушы-бенефициар болып табылатын ақша аударымы;

9) жиынтық төлем хабары – пайдаланушылар клиенттерінің бірнеше төлем құжаттарының (нұсқауларының) негізінде пайдаланушы қалыптастырған төлем хабары;

10) жүйелік тәуекел – бір немесе бірнеше пайдаланушының міндеттерін орындамауынан туындаған, бір неме-се бірнеше ақша аударымы бойынша бір немесе бірнеше пайдаланушы міндеттемелерінің орындалмау тәуекелі;

11) жүйенiң пайдаланушысы (бұдан әрі – пайдаланушы) – жүйе қатысушысы, Ұлттық Банк және (немесе) басқа төлем жүйесінің операторы (операциялық орталық);

12) кезек – пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясында ақша сомасы болмаған не жеткіліксіз болған кезде төлем хабарлары операциялық күн ішінде пайдаланушының позициясына қажетті ақша сомасы түскеннен кейін есеп айырысу сәтін күтуде кезекке тұратын тәуекелдерді басқару тетігі;

13) кредиттік аударым – пайдаланушы-бастама жасаушы пайдаланушы-ақша жөнелтуші болып табылатын ақша аударымы;

14) кредиттік тәуекел – қарсы агенттің өз міндеттемелерін толық көлемде уақтылы орындамауының (орындамауының) мүмкін болуымен байланысты тәуекел;

15) операциялық тәуекел – ақпараттық жүйелердің немесе ішкі процестердің кемшіліктерімен, адамдардың қателіктерімен, жүйені басқарудағы, оның ішінде сыртқы оқиғалардың салдарынан болатын іркілістермен немесе бұзушылықтармен байланысты тәуекел;

16) Орталықтағы жүйенің позициясы – Орталықта өңделетін және пайдаланушылар Ұлттық Банкте жүйенің шотына аударылған ақшаның және жүйедегі пайдаланушылар аударымдарының жалпы сомасын бақылауға арналған позиция;

17) өтімділік тәуекелі – пайдаланушы-ақша жөнелтушінің ақша аудару жөніндегі өз міндеттемелерін толық көлемде уақтылы орындамауының (орындамауының) мүмкін болуымен байланысты тәуекелі;

18) пайдаланушының жүйедегі позициясы (бұдан әрі – пайдаланушының позициясы) – жүйе пайдаланушысының жүйе арқылы төлемдер мен ақша аударымын жүзеге асыру үшін Ұлттық Банкте ашылған теңгедегі корреспонденттік шоттан (бұдан әрі – пайдаланушының корреспонденттік шоты) өзі аударған ақша сомасын есепке алуға арналған позиция;

19) пайдаланушы-ақша жөнелтуші – позициясынан ақша аударылатын (есептен шығарылатын) пайдаланушы;20) пайдаланушы-бастама жасаушы – төлем хабарын жүйеге жіберген пайдаланушы. Пайдаланушы-бастама

жасаушы пайдаланушы-ақша жөнелтуші немесе пайдаланушы-бенефициар болып табылады;21) пайдаланушы-бенефициар – позициясына ақша аударылатын пайдаланушы;22) пайдаланушы-делдал – пайдаланушылар мен бейрезидент қаржы ұйымдарының арасында трансшекаралық

төлемдер және (немесе) ақша аударымдары бойынша ақша аударуды жүзеге асыратын пайдаланушы;23) төлем нұсқауы – пайдаланушының корреспонденттік шотынан Ұлттық Банктегі жүйенің шотына не Ұлттық

Банктегі жүйенің шотынан оның корреспонденттік шотына ақша аударуға нұсқауы;24) трансшекаралық төлем және (немесе) ақша аударымы – ақша жөнелтуші бастама жасаған немесе оның

атынан бастама жасалған, ақша жөнелтушінің және бенефициардың төлем қызметтерін жеткізушілер әртүрлі мем-лекеттерде орналасқан төлем немесе ақша аударымы жөніндегі нұсқау;

25) Ұлттық Банктегі жүйенің шоты – Ұлттық Банкте ашылған және пайдаланушылар жүйеде ақша аударымын жүзеге асыру үшін пайдаланылатын ақшасын есепке алуға және ақшаны жүйеге (жүйеден) аудару бойынша пай-даланушылар позицияларының сальдосын аударуға арналған шот;

26) электрондық ақпараттық хабар (бұдан әрі – ақпараттық хабар) – электрондық цифрлық қолтаңбасы бар, төлем хабарларына жатпайтын және ақпараттық сипаттағы, оның ішінде үзінді-көшірмелер бар электрондық хабар;

27) электрондық төлем хабары (бұдан әрі – төлем хабары) – жүйедегі пайдаланушылардың позициялары бойын-ша ақша аударымдарын жүзеге асыруға негіз болатын, электрондық цифрлық қолтаңбасы бар электрондық хабар;

28) электрондық хабар – Орталық Ұлттық Банктіктің келісімі бойынша әзірлеген форматтағы электрондық түрдегі ақпарат жиынтығы.

Қағидаларда пайдаланылатын тәуекелдер ұғымы Қағидалар шеңберіндегі жүйеге қатысты қолданылады және Халықаралық есеп айырысу банкінің Төлемдер мен нарықтық инфрақұрылымдар жөніндегі комитеті (Базель, Швейцария, 2003 жылғы наурыз) әзірлеген төлем және есеп айырысу жүйелерінде пайдаланылатын Терминдер глоссарийіне сәйкес жазылған.

5. Ұлттық Банк жүйенің жұмыс істеуін және басқаруды ұйымдастырады және қамтамасыз етеді, Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңда белгіленген жүйе операторының басқа да функцияларын орындайды.

6. Операциялық және технологиялық функцияларды, оның ішінде пайдаланушылармен жүйеде төлем және ақпараттық хабарлар өңдеу және беру жөнінде шарт (бұдан әрі – жүйеде қызмет көрсету туралы шарт) және жүйенің жұмыс істеуі үшін қызметтер көрсететін үшінші тұлғалармен Ұлттық Банктің тапсырмасы бойынша шарт-тар жасасуды Орталық жүзеге асырады.

7. Жүйеде ақша аудару пайдаланушылардың төлем хабарларын өткізу, пайдаланушы-ақша жөнелтушінің по-зициясынан есептен шығару және ақшаны пайдаланушы-бенефициардың позициясына есепке алу арқылы оларды өңдеу жолымен жүзеге асырылады.

2-тарау. Жүйеге қатысу талаптары8. Ұлттық Банкте ашылған пайдаланушының ұлттық валютадағы корреспонденттік шотының болуы

пайдаланушының мәртебе алуы үшін міндетті талап болып табылады.9. Жүйеде қызметтер көрсету туралы шарт жасасу үшін заңды тұлға Орталыққа мынадай құжаттар ұсынады:1) жүйеге қосуға арналған еркін нысандағы өтініш;2) Ұлттық Банкпен корреспонденттік шот шартына (бұдан әрі – корреспонденттік шот шарты) қосуға арналған

өтініштің көшірмесі Ұлттық Банкпен жасалған төлем жүйесіне қатысу туралы шарттың (бұдан әрі – қатысу туралы шарт) көшірмесін.

Корреспонденттік шот шартының және қатысу туралы шарттың талаптары қамтылған аралас шарт жасауға рұқсат беріледі.

10. Ұлттық Банк өзінің төлемдер және (немесе) ақша аударымдарын және клиенттердің нұсқаулары бойын-ша төлемдер және (немесе) ақша аударымдарын жүргізген кезде жүйеге пайдаланушы ретінде қатысады және Орталықпен жасалған жүйеде қызмет көрсету туралы шарт негізінде жүйенің пайдаланушы мәртебесін алады.

3-тарау. Жүйенің жұмыс істеуінің құқықтық негізі 11. Төлемдер және төлем жүйелері туралы заң, Қағидалар, қатысу туралы шарттар, жүйеде қызмет көрсету

туралы шарттар жүйенің жұмыс істеуінің құқықтық негізін құрайды.12. Қатысу туралы шарт, жүйеде қызмет көрсету туралы шарт мыналарды қамтиды:1) шарттың мәні;2) тараптардың құқықтары мен міндеттері;3) тараптардың шарттың талаптарын орындамағаны үшін жауапкершілігі;4) шарт талаптарын өзгерту және бұзу тәртібі;5) дауларды шешу тәртібі;6) тараптардың келісуі бойынша басқа талаптар.Қатысу туралы шартта қосымша жүйеде төлемдер және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асырудың негізгі

талаптары, төлемдер және (немесе) ақша аударымдарын аяқтау (түпкілікті ету) тәртібі мен талаптары жазылады.Жүйеде қызмет көрсету туралы шартта қосымша Орталықтың қызмет көрсетуге ақы төлеу тәртібі, ақпараттық

қауіпсіздік, конфиденциалдылық, банктік құпияны қорғау және дербес деректерді қорғау режимін сақтау жазылған.13. Қатысу туралы шарттың жекелеген ережелерінің қолданылуы корреспонденттік шот шартында көзделген

негіздемелер бойынша уақытша тоқтатыла тұрады.Қатысу туралы шарттың жекелеген ережелерін уақытша тоқтата тұру пайдаланушыны заңды тұлға мәртебесінен

айырмайды. 4-тарау. Ұлттық Банктің және Орталықтың жүйеде көрсететін

қызметтері және операциялар түрлері 14. Ұлттық Банк Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңның 8-бабында белгіленген жүйе операторының

функцияларына сәйкес қызметтер, оның ішінде мынадай:1) пайдаланушының нұсқауы бойынша не Қағидаларда белгіленген жағдайларда дербес пайдаланушының

корреспонденттік шотын ашқан, жапқан кезде не операциялық күн ішінде пайдаланушының корреспонденттік шо-тынан ақшаны жүйеге (жүйеден) корреспонденттік шотқа аудару бойынша;

2) жүйенің операциялық күнін ұзарту бойынша;3) Орталықтағы жүйе позициясы сальдосын, Ұлттық Банктегі жүйе шотын және жүйедегі пайдаланушылардың

позиция сальдосының жалпы сомасын және пайдаланушылардың позицияларының дебет және кредит айналым-дары сомаларының тең болуын бақылау бойынша;

4) жүйедегі тәуекелерді басқару жүйесін айқындау және қолдану бойынша қызметтер көрсетеді.Орталық жүйеде қызметті пайдаланушыға:1) төлем хабарларын қабылдау мен өңдеу және олардың негізінде пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позиция-

сынан пайдаланушы-бенефициар позициясына ақша аударуды жүзеге асыру бойынша;2) жасалған операциялар бойынша пайдаланушыларға ақпараттық хабарларды қабылдау, өңдеу және ұсыну

бойынша;3) жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз етуде Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңның 8-бабында

айқындалған операциялық және технологиялық функцияларды орындау бойынша қызметтер көрсетеді.15. Жүйе арқылы кредиттік және дебеттік аударымдар жүзеге асырылады.16. Орталық жүйе пайдаланушылары арасында ақша аударымын жүзеге асырады және жүйеде пайдалану-

шылар ақшасының қалдығын ескере отырып, олардың кезегінде тұрған төлем хабарлары сомаларының өзара есебін орындайды.

5-тарау. Пайдаланушының жүйемен өзара іс-әрекеті, ақпараттық қауіпсіздік рәсімдері17. Жүйеде төлемдер мен ақпараттық хабарлар беру және қабылдау электрондық тәсілмен жүзеге асырылады.18. Пайдаланушылар Ұлттық Банкпен келісу бойынша Орталық әзірлеген және жүйеде қолданылатын хабар-

лармен алмасу рәсімдеріне және форматтарына (бұдан әрі – Рәсімдер) сәйкес электрондық хабармен алмасады.19. Орталықтың ресми сайтына жариялау арқылы ресімдерді Орталыққа жүйеде қызметтер көрсету туралы

шартта белгіленген мерзімдерде пайдаланушыларға жібереді.20. Жүйеде бір ақша жіберуші және бір бенефициар көрсетілген жиынтық төлем хабары өңделеді.21. Электрондық хабарларды беру фактісін айқындау және оларды беру кезінде қателерді анықтау үшін жүйеде

Орталық белгілеген ақпараттық қауіпсіздік рәсімдері сақталады.22. Орталық электрондық хабарларды аутентификациялау тәртібін әзірлейді.23. Орталық және пайдаланушылар ақпараттың сақталуын қамтамасыз етеді және жіберілетін және алына-

тын электрондық хабарларының мониторингін жүзеге асырады. Орталық және пайдаланушылар өңдеген барлық электрондық хабарлардың Орталықтың және пайдаланушылардың ішкі бағдарламалық жүйелерінде аудиторлық ізі қалады.

24. Орталық төлем хабарларын өңдеген кезде оларды өзгертуге жол бермейді.25. Электрондық хабарлармен алмасу кезінде Орталық және пайдаланушылар ақпаратты криптографиялық

қорғау құралын және Орталық пайдаланушыға беретін тіркеу куәлігін пайдаланады. Орталық және пайдаланушылар конфиденциалдылықты, тұтастықты, авторлықтың расталуын және электрондық

тапсырмалардың түпнұсқалылығын қамтамасыз ету үшін ақпаратты криптографиялық қорғау құралын қолданады. 26. Жүйеде пайдаланушы да және Орталық та аутентификациялайтын екіжақты аутентификация крипто-хат-

тамасында құрылған пайдаланушыларды аутентификация қолданылады. Пайдаланушы аутентификациядан кейін Орталық пен пайдаланушы арасында ақпаратпен алмасу жүргізіледі.

Конфиденциалдылықты қамтамасыз ету үшін жүйе және пайдаланушылар осы ақпаратқа рұқсатсыз кіруден қорғауға кепілдік беретін және ақпараттың бұрмалануын болдырмауға мүмкіндік жасайтын ақпараттың ашық арналары бой-ынша сақталатын немесе берілетін шифрлеу жүргізіледі.

6-тарау. Операциялық күнді ашу 27. Жүйедегі ақша аударымы Ұлттық Банк төлем құжаттарын қабылдау мен өңдеу кестесіне сәйкес (бұдан

әрі – кесте) айқындаған операциялық күн ішінде жүргізіледі.28. Операциялық күннің басында кестеде белгіленген уақытта Ұлттық Банк пайдаланушының төлем нұсқауы

негізінде пайдаланушының корреспонденттік шотынан ондағы қалдық сомасы шегінде жүйе Ұлттық Банктегі шо-тына ақша аударады, сондай-ақ Орталықтың пайдаланушының позициясына бұдан әрі осы соманы көрсетуі үшін Орталыққа тиісті ақпараттық хабар жібереді.

29. Корреспонденттік шот шарты бойынша пайдаланушының корреспонденттік шотынан жүйенің Ұлттық Банктегі шотына ақша аударуға төлем нұсқауы Орталықтың пайдаланушының позициясына одан әрі аударуы үшін пайдаланушының корреспонденттік шотынан жүйенің Ұлттық Банктегі шотына ақша аударуға арналған, Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша тұрақты қолданылатын нұсқау (бұдан әрі – тұрақты қолданылатын нұсқау) ретінде ұсынылады.

30. Тұрақты қолданылатын нұсқауда пайдаланушының корреспонденттік шотындағы ақша қалдығы сомасының пайыздық арақатынасы немесе пайдаланушының корреспонденттік шотынан жүйенің Ұлттық Банктегі шотына ақша аудару үшін қажетті белгіленген сома көрсетіледі.

31. Тұрақты қолданылатын нұсқау Ұлттық Банктің пайдаланушыдан оны кері қайтарып алу туралы еркін ны-санда ұсынылған жазбаша нұсқауын алғанға дейін қолданыста болады.

32. Тұрақты қолданылатын нұсқау пайдаланушы жаңа тұрақты қолданылатын нұсқауды Ұлттық Банкке берген күннен кейінгі бірінші жұмыс күні күшін жояды.

33. Ұлттық Банк пайдаланушылардың корреспонденттік шоттарынан жүйенің шотына ақша аударуды аяқтаған соң Орталыққа:

1) пайдаланушылардың өз корреспонденттік шоттарынан пайдаланушылардың позициясына бұдан әрі көрсету үшін жүйенің Ұлттық Банктегі шотына аударылған ақша сомалары туралы;

2) пайдаланушының кезегіне қоюға жататын төлем хабарларының барынша рұқсат етілген сомасы туралы ақпарат бар ақпараттық хабарды береді.

34. Орталық Ұлттық Банктен алынған ақпараттық хабар негізінде тиісті пайдаланушылардың позициялары бойынша жазбалар жүргізеді.

35. Операциялық күннің басында пайдаланушының жүйедегі позициясындағы ақша сомасы тұрақты қолданылатын нұсқауда көрсетілген және жүйе арқылы ақша аударуды жүзеге асыру үшін пайдаланушының өз корреспонденттік шотынан аударған сомасына тең болады.

36. Операциялық күн ішінде жүйенің Орталықтағы позициясындағы ақша сомасы жүйенің Ұлттық Банктегі шотындағы ақша сомасына тең болады.

7-тарау. Жүйенің операциялық күн ішінде жұмыс істеуі 37. Жүйеде ақша аудару пайдаланушы өзінің корреспонденттік шотынан позицияға аударған және пайдала-

нушы жіберген және жүйеде басқа пайдаланушылардан алынған төлемдер сальдосы есебінен қалыптастырылған пайдаланушы позициясындағы ақша сомасы шегінде жүзеге асырылады.

38. Орталық жүйеде ақша аударуды пайдаланушы-бастама жасаушыдан келіп түскен төлем хабарын тексер-ген соң жүзеге асырады.

39. Орталықтың төлем хабарын тексерудің өлшемшарты мыналар болып табылады:1) аутентификациядан өту;2) пайдаланушы-бастама жасаушыда пайдаланушы мәртебесінің болуы;3) бейрезидент қаржы ұйымына трансшекаралық төлемді және (немесе) ақша аударымын жіберу кезінде,

алушы-делдалда пайдаланушы мәртебесінің болуы, ол болмаған кезде бенефициар банкте пайдаланушы мәртебесінің болуы;

4) бейрезидент қаржы ұйымынан трансшекаралық төлемді және (немесе) ақша аударымын алу кезінде, алушы-делдалда пайдаланушы мәртебесінің болуы, ол болмаған кезде алушы банкте пайдаланушы мәртебесінің болуы;

5) төлем хабарында көрсетілген соманы пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясына есептен шығару мүмкіндігі;

6) дебет аударымын жүргізу кезінде пайдаланушы-ақша жөнелтушінің алдын ала келісімінің болуы.

Осы тармақтың бірінші бөлігі 5) тармақшасының талаптары орындалмаған кезде, бірақ 1), 2), 3) және 4) тармақшаларының талаптары сақталған кезде төлем хабары Қағидалардың 40-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, пайдаланушы-ақша жөнелтушінің кезегіне жіберіледі. Орталық төлем хабарын кезекке қою кезінде пайда-ланушы-бастама жасаушыға төлем хабарын жүргізбегені және оны кезекке қою туралы ақпараттық хабарды жібереді.

Осы тармақтың бірінші бөлігі 1), 2), 3), 4) және 6) тармақшаларының талаптары орындалмаған кезде Орталық төлем хабарын орындаудан және кезекке тіркеуден бас тартады. Орталық төлем хабарын орындаудан немесе кезекке тіркеуден бас тартқан жағдайда, пайдаланушы-бастама жасаушыға себептерін көрсете отырып, төлем хабарын жүргізбегені туралы ақпараттық хабарды жібереді.

40. Пайдаланушы-бастама жасаушы болып табылатын орталық депозитарийдің төлем хабары, пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясында төлем хабарын орындау үшін жеткілікті ақша сомасының болмау салдарынан Қағидалардың 39-тармағының бірінші бөлігі 5) тармақшасының талаптары орындалмаған жағдайда, кезекке тіркелмейді және оны Орталық орындамайды. Орталық осы төлем хабарын орындаудан бас тартқан кезде орталық депозитарийге себептерін көрсете отырып, төлем хабарын жүргізбегені туралы ақпараттық хабарды жібереді.

41. Орталық төлем хабарын тексергеннен кейін Орталық пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясын түскен төлем хабары негізінде дебеттейді.

42. Пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясынан пайдаланушы-бенефициардың позициясына аудару кезінде Орталық пайдаланушы-бенефициардың позициясы бойынша ақша сомасын көрсетуді және оның позициясын кре-диттеу туралы растамамен қоса оған электрондық хабарды жіберуді қамтамасыз етеді.

43. Төлем хабары оны Орталық тексергеннен кейін және дебеттегеннен кейін пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясы кері қайтарылмайтын төлем деп саналады.

44. Қағидалардың 13-тармағында көзделген жағдайда Орталық Ұлттық Банктен пайдаланушымен жасалған қатысу туралы шарттың жекелеген ережелерін уақытша тоқтата тұру туралы хат алған кезде Орталық пайдаланушының пайдасына ақша сомасын қабылдау (есептеу) операцияларын қоспағанда, осы пайдаланушының позициясы бойынша операцияларды тоқтатады.

45. Орталық операциялық күннің ішінде Орталықта жүйенің позициясы бойынша қалдық сомасының жүйе пайдаланушыларының позициялары бойынша қалдықтар сомасына тең болуын жүйелі салыстырып тексеруді жүзеге асырады. Сомалар тең болмаған кезде Орталық Ұлттық Банкке хабарлайды, ақша аударымдарын тоқтатады және сәйкес болмау себептерін анықтайды.

Орталық пайдаланушылардың позициялары бойынша сомалардың сәйкес болмаулары жойылғаннан кейін жүйедегі операцияларды жаңартады, бұдан кейін операцияларды жаңарту туралы Ұлттық Банкке хабарлайды.

46. Жүйеде клиринг нәтижелері бойынша:1) төлем карточкаларын пайдалана отырып банкаралық операциялар;2) банкаралық клиринг жүйесіндегі;3) жаппай электрондық төлемдер жүйесіндегі ақша аударымдары жүргізіледі.47. Қаржы құралдарымен операциялар бойынша ақша аударымдары немесе репо операциялары бойынша

өтемақы төлемін жүзеге асыру кезінде Орталық депозитарий депозитарлық қызмет көрсету шарты негізінде олар қабылдаған пайдаланушылардың бұйрықтарына сәйкес пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясынан жүйедегі Орталық депозитарийдің позициясына дебеттік ақша аударымдарын орындайды.

Депозитарлық қызмет көрсету шартына сәйкес пайдаланушы Орталық депозитарийге жүйедегі пайдаланушының позициясынан ақша аударуға төлем хабарын жасауды тапсырады.

Осы тармақта көзделген мақсаттар үшін пайдаланушы Орталыққа орталық депозитарийдің депозитарлық қызмет көрсету шартына сәйкес жүйедегі пайдаланушының позициясынан ақша аударуға төлем хабарын жасауға пайдаланушының ұсынылған алдын ала келісімі туралы растама хатты ұсынады. Пайдаланушы растама хаттың көшірмесін Орталық депозитарийге ұсынады.

48. Орталық депозитарийдің қағидалар жиынтығында бағалы қағаздарды сатушы мен сатып алушының Орталық депозитарийде ашылған шоттары бойынша бағалы қағаздарды аударуды жүзеге асыру көзделген жағдайларда, жүйедегі ақша пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясынан Орталық депозитарийдің позици-ясына аударылғаннан кейін Орталық депозитарий бағалы қағаздарды Орталық депозитарийде ашылған бағалы қағаздарды сатып алушының шотына аударуды және Орталық депозитарийдің позициясынан бағалы қағаздарды сатушы болып табылатын пайдаланушы-бенефициардың позициясына кредиттік ақша аударымын жүзеге асырады.

Орталық депозитарийдің қағидалар жиынтығында бағалы қағаздарды аудару жүзеге асырылмайтыны көзделген жағдайларда, жүйедегі ақша пайдаланушы-ақша жөнелтушінің позициясынан Орталық депозитарийдің позициясына аударылғаннан кейін Орталық депозитарий Орталық депозитарийдің позициясынан пайдаланушы-бенефициардың позициясына кредиттік ақша аударымын жүзеге асырады.

8-тарау. Кезек 49. Кезекте тұрған төлем хабарлары басымдық кодтарына сәйкес өңделеді. Басымдық кодтары шеңберінде

кезектегі төлем хабарлары олардың жүйеге түсу тәртібі бойынша орындалады.50. Басымдық кодтарын Орталық Ұлттық Банкпен келісім бойынша пайдаланушылардың әлеуметтік бағыттағы

төлемдерді жүргізуін, пайдаланушылардың Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығындағы және валюта нарығындағы есеп айырысуларға қатысуын, төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған банктер арасындағы және банкаралық клиринг жүйесіндегі және жаппай электрондық төлемдер жүйесіндегі операциялардың клиринг нәтижелері бойынша ақша аударымдарының аяқталуын қамтамасыз етуді ескере отырып әзірлейді.

51. Пайдаланушылар төлем хабарларының орындалу кезектілігін басымдық кодтарына сәйкес дербес белгілейді.52. Кезекте тұрған төлем хабарының басымдығын өзгертуді пайдаланушы-бастама жасаушы төлем құжатын

қайтармай басымдықты өзгерту туралы ақпараттық хабарды жүйеге жіберу арқылы жүзеге асырады.53. Орталық пайдаланушының позициясы бойынша әрбір кредиттік жазбадан кейін кезекте тұрған төлем хабар-

ларын орындау үшін пайдаланушының позициясына түскен ақша сомасының жеткіліктілігін тексереді.54. Пайдаланушы-бастама жасаушының кезекте тұрған төлем хабарларын қайтаруды пайдаланушы-бастама

жасаушы Орталыққа төлем хабарын жоюға ақпараттық хабар жіберу арқылы жүзеге асырады.Орталық төлем хабарын жоюға алынған ақпараттық хабарды өңдеу нәтижесі оң болған жағдайда төлемнің

жүргізілмегені туралы ақпараттық хабарды пайдаланушы-бастама жасаушыға жібереді.55. Орталық операциялық күнді жабу кезінде жүйеде кезекте тұрған пайдаланушының шығыс төлем хабарла-

ры бойынша пайдаланушының жүйеде қарсы төлем хабарлары болған кезде өзара есеп айырысуды (клирингті) жүзеге асырады.

9-тарау. Жүйеде төлемдердің және (немесе) ақша аударымдарының аяқталуы (түпкілікті болуы) 56. Төлемдердің және (немесе) ақша аударымдарының аяқталуы (түпкілікті болуы) Төлемдер және төлем

жүйелері туралы заңның 7-бабында реттелген.57. Пайдаланушы-бенефициар растамамен төлем хабарын және оның позициясын кредиттеу туралы ақпараттық

хабарды алған кезде ақша сомасын операциялық күн ішінде, бірақ өзінің келесі операциялық күнінен кешіктірмей мақсаты бойынша тиісті шотқа қабылдайды (есепке алады).

58. Түскен төлем хабарын (нұсқау) орындаудан Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңда көзделген негіздер бойынша бас тартқан кезде пайдаланушы-бенефициар түскен ақша сомасын келесі операциялық күннен кешіктірмей пайдаланушы-жөнелтушіге қайтарады.

Пайдаланушы-бенефициардың ақшаны пайдаланушы-жөнелтушінің пайдасына қайтару себебін көрсете оты-рып, төлем хабарын жасауы арқылы ақша сомасы қайтарылады.

10-тарау. Ақшаны жүйеге қабылдау және оны операциялық күн ішінде жүйеден алып алу 59. Ұлттық Банк операциялық күн ішінде пайдаланушы ұсынған төлем нұсқауы негізінде пайдаланушының

корреспонденттік шотынан ол бойынша қолда бар ақша қалдығы шегінде ақша аударымын Ұлттық Банктегі жүйе шотына жүзеге асырады, сондай-ақ Орталық осы соманы пайдаланушының позициясында одан әрі көрсетуі үшін Орталыққа тиісті ақпараттық хабарлама жібереді.

60. Пайдаланушыда операциялық күннің соңында (операциялық күн жабылғанға дейінгі отыз минут ішінде) төлем құжаттарының кезегі пайда болған және пайдаланушының корреспонденттік шотында жеткілікті ақша сомасы болған кезде Ұлттық Банк корреспонденттік шоттың шарты негізінде пайдаланушының Ұлттық Банкіндегі корреспонденттік шотынан Орталықтағы пайдаланушының позициясына ақшаны акцептсіз алып алуды жүзеге асырады.

61. Ұлттық Банк пайдаланушының ақшасын корреспонденттік шотынан Ұлттық Банктегі жүйе шотына аударғаннан кейін Орталыққа пайдаланушының аударылған ақша сомасы және оның банктік сәйкестендіру коды туралы ақпараты бар ақпараттық хабарды береді.

62. Орталық Ұлттық Банктен ақпараттық хабарды алғаннан кейін Орталықтағы пайдаланушының және жүйенің позициялары бойынша жазба жасайды.

63. Пайдаланушының корреспонденттік шотында оған қолма-қол ақшаны беру, инкассолық өкімдерді орындау, сондай-ақ корреспонденттік шот шартының талаптарына сәйкес басқа да мақсаттар үшін қажетті ақша сомасы болмағаны немесе жетіспейтіндігі анықталған кезде, Ұлттық Банк пайдаланушының төлем нұсқауы негізінде немесе өздігінше Орталыққа жөнелтушінің нұсқауын орындау үшін қажетті сомада жүйеден пайдаланушының ақшасын алып алу жөніндегі ақпараттық хабарды жібереді, хабардың негізінде Орталық пайдаланушының позициясындағы соманы азайтады.

64. Орталық Ұлттық Банктен алынған ақпараттық хабардың негізінде ақшаның қажетті сомасына пайдаланушының және жүйенің Орталықтағы позициялары бойынша жазба жасайды, бұдан кейін Ұлттық Банкке аударылған ақша сомасын көрсете отырып орындалған операция туралы растамамен ақпараттық хабарды жібереді.

Орталық пайдаланушының позициясында сұратылған ақша сомасы болмаған кезде Ұлттық Банкке пайдаланушының позициясында бар ақша сомасын көрсете отырып орындалған операция туралы растама-мен ақпараттық хабарды жібере отырып, пайдаланушының позициясы бойынша бар сомаға Орталықтағы пайдаланушының және жүйенің позициялары бойынша жазба жасайды.

Орталық пайдаланушының позициясында ақша болмаған кезде Ұлттық Банкке пайдаланушының позициясында ақша жоқтығы жөніндегі ақпараттық хабарды береді.

65. Ұлттық Банк Орталықтың растамасы негізінде жөнелтушінің нұсқауына сәйкес кейіннен ақша аудару үшін Ұлттық Банктегі жүйенің шотынан пайдаланушының корреспонденттік шотына ақша аударады.

11-тарау. Жүйе арқылы трансшекаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру66. Жүйе арқылы трансшекаралық төлемдер және (немесе) ақша аударымдары пайдаланушы-делдалдар

арқылы жүргізіледі.67. Жүйе арқылы трансшекаралық төлемдер және (немесе) ақша аударымдары пайдаланушы-делдалдың

төлем сомасын төлем және (немесе) ақша аударымының бастамашысы көрсеткен төлем валютасына одан әрі айырбастаумен Рәсімдерді пайдалана отырып теңгемен жүргізіледі.

68. Пайдаланушы-делдалдар Орталықпен шарттық қатынастар шегінде трансшекаралық төлемдерді және (не-месе) ақша аударымдарын қабылдауға және өңдеуге келісімдерін береді.

69. Трансшекаралық төлемдер және (немесе) ақша аударымдары жүйе арқылы:1) пайдаланушылар қызмет көрсететін ақша жөнелтушілерден бейрезидент қаржы ұйымдары қызмет көрсететін

бенефициарларға; 2) бейрезидент қаржы ұйымдары қызмет көрсететін ақша жөнелтушілерден пайдаланушылар қызмет көрсететін

бенефициарлардың пайдасына;3) бейрезидент қаржы ұйымдары қызмет көрсететін ақша жөнелтушілерден бейрезидент қаржы ұйымдары

қызмет көрсететін бенефициарларға жүргізіледі.70. Пайдаланушы-делдал Орталыққа Рәсімдерде белгіленген тәртіпте трансшекаралық төлемдерді және (не-

месе) ақша аударымдарын жүргізу талаптарымен ұсынысын береді (бұдан әрі – ұсыныс).71. Орталық пайдаланушы-делдалдардың қолданыстағы ұсыныстарын пайдаланушыларға олардың сұратуы

бойынша жібереді.72. Пайдаланушы-делдалдың ұсынысын жүйенің операциялық күні аяқталғанға дейін өзгертуге болмайды.73. Ақшаны жөнелтуші (бастамашы) трансшекаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүргізу кезінде:1) пайдаланушы пайдаланушы-делдалдардың барлық ұсыныстарымен, ақша жөнелтушіні көрсетудің тиісті

талаптарымен танысуы тиіс және өзін қанағаттандыратын нұсқаны таңдайды;2) бенефициарға ақша аударылатын төлем валютасын көрсете отырып, ақша пайдаланушы-делдалға бейрези-

дент қаржы ұйымдары қызмет көрсететін бенефициардың пайдасына ақшаны аударуға нұсқау береді.74. Пайдаланушы-делдал ақша пайдаланушы-жөнелтушіден бейрезидент қаржы ұйымына жіберілген

трансшекаралық төлемдер және (немесе) ақша аударымдары бойынша жүйе арқылы төлем хабарын қабылдағаннан және өңдегеннен кейін:

1) төлем хабарының форматын пайдаланушы-делдал бейрезидент қаржы ұйымымен хабарлармен алмасу үшін пайдаланатын форматқа қайта өзгертеді;

2) ақша пайдаланушы-делдалдың төлем хабарында көрсетілген теңгемен төлем сомасын төлем хабарының және ол берген ұсыныстың талаптарына сәйкес шетел валютасындағы төлем сомасына айырбастайды;

3) трансшекаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын бейрезидент қаржы ұйымына жібереді.75. Бейрезидент қаржы ұйымынан пайдаланушы-бенефициарға жолданған трансшекаралық төлем және (не-

месе) ақша аударымы бойынша пайдаланушы-делдал төлем хабарын алып, оны өңдеген соң:1) бейрезидент қаржы ұйымымен хабарлар алмасу үшін пайдаланушы-делдал пайдаланатын төлем хабарының

форматын жүйеде пайдаланылатын форматқа өзгертеді;2) төлем хабарының талаптарына және оларға берілген ұсыныстарға сәйкес шетел валютасындағы төлем со-

масын теңгедегі төлем сомасына айырбастайды;3) трансшекаралық төлемді және (немесе) ақша аударымын жүйе арқылы пайдаланушы-бенефициарға жібереді.76. Пайдаланушы-делдал жүйенің операциялық күні ішінде валюталардың айырбастау бағамының өзгеру және

оларға берілген ұсыныстардың талаптарына сәйкес трансшекаралық төлемді және (немесе) ақша аударымын аяқтау тәуекелдерін қабылдайды.

77. Валюталардың айырбастау бағамының өзгеру тәуекелдерін басқару мақсатында және трансшекаралық төлемді және (немесе) ақша аударымын аяқтауды қамтамасыз ету үшін пайдаланушы-делдал оларға берілген ұсыныс бойынша пайдаланушы-делдалдың ішкі құжаттарында айқындалатын және мыналарды:

1) тәуекелдерді анықтау, өлшеу рәсімдері мен тәуекелдердің мониторингін;2) төтенше жағдайлар туындаған кезде пайдаланушы-делдалдың үздіксіз қызметін қамтамасыз ету рәсімдерін

(жоспарын);3) өзара алмастырылатын хабарлардың форматтарын өзгерту кезінде ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз

ету рәсімдерін;4) берілген ұсыныс бойынша пайдаланушы-делдалдың трансшекаралық төлемді және (немесе) ақша аударымын

аяқтауын қамтамасыз ететін тәуекелдерді басқару әдістерін қамтитын тәуекелдерді басқару жүйесін қолданады.78. Пайдаланушы пайдаланушы-делдал мәртебесін алғаннан кейін жиырма жұмыс күні ішінде тәуекелдерді

басқарудың пайдаланылатын әдістері туралы ақпаратты Ұлттық Банкіне мәлімет үшін жеткізеді.79. Пайдаланушы-делдалдар тәуекелдерді басқарудың пайдаланылатын әдістеріне тұрақты негізде талдау

жүргізеді және тәуекелдерді басқарудың мәлімделген әдістері жарамсыз болған кезде оларды қайта қарауды жүзеге асырады.

12-тарау. Операциялық күнді жабу 80. Операциялық күнді жабу кестеде белгіленген уақыт бойынша жүзеге асырылады.81. Орталық операциялық күн жабылғанға дейін пайдаланушылардың позициялары бойынша қалдық сомала-

рын Орталықтағы жүйенің позициясы бойынша қалдық сомасымен салыстырып тексеруді жүзеге асырады және орындалмаған төлем хабарларының болуын тексереді.

82. Орталық операциялық күн жабылған кезде жүйедегі пайдаланушылар ақшасының қалдығын ескере отырып, кезекте тұрған пайдаланушылардың төлем хабарларының сомаларын өзара есепке алуды (клиринг) орындайды.

83. Орталық ақпараттық хабарларды жөнелту арқылы оның барлық орындалмаған төлем құжаттары туралы хабарлайды.

84. Орталық операциялық күн жабылған кезде Ұлттық Банкке пайдаланушылар позицияларының және Орталықтағы жүйе позициясының сальдосы туралы ақпараттық хабар жібереді.

85. Ұлттық Банк операциялық күн жабылған кезде Орталықтағы жүйенің позициясы, Ұлттық Банктегі жүйенің шоты арасындағы ақша сомаларының және жүйедегі пайдаланушылардың позициялары сальдосының жалпы сомасының тең болуы және пайдаланушылар позицияларының дебеттік және кредиттік айналым сомаларының тең болуы туралы ақпаратты тексереді, содан кейін Орталыққа орындалған тексерудің нәтижелері туралы хабарлайды.

86. Ұлттық Банктегі позициялар сальдосының сомалары мен жүйе шотының сальдосы сәйкес келмеген кезде Орталық пен Ұлттық Банк алшақтықты жою бойынша бірлескен шаралар қабылдайды.

Тексерудің оң нәтижесі туралы хабарлама алғаннан кейін Орталық пайдаланушылар позициясының сальдосын олардың позицияларынан Орталықтағы жүйенің позициясына аударады.

87. Ұлттық Банк деректерді салыстырып тексергеннен кейін пайдаланушы позициясының сальдосы сомасындағы ақшаны Ұлттық Банктегі жүйенің шотынан пайдаланушының корреспонденттік шотына аударады.

88. Пайдаланушыда операциялық күн ішінде төлем хабарларын қалыптастыру, Орталықпен алмасу және төлем хабарларын өңдеу бойынша проблемалар болған кезде Ұлттық Банк жүйені пайдаланушының операциялық күнді ұзарту туралы өтініші (бұдан әрі – ұзарту туралы өтініш) негізінде операциялық күнді ұзартады.

89. Операциялық күнді бір сағатқа дейін ұзарту туралы шешімді Ұлттық монетарлық операцияларды есепке алу бөлімшесінің (бұдан әрі – монетарлық операцияларды есепке алу бөлімшесі) басшысы қабылдайды. Операциялық күнді бір сағаттан көп уақытқа ұзарту туралы шешімді монетарлық операцияларды есепке алу бөлімшесіне жетекшілік ететін Ұлттық Банк Төрағасының орынбасары (бұдан әрі – Төрағаның орынбасары) қабылдайды.

90. Ұзарту туралы өтініш жүйені пайдаланушының атауын, жүйенің операциялық күнін ұзартуды пайдаланушының сұрау себептері мен ұзарту уақытын көрсете отырып, еркін нысанда жасалады.

91. Жүйенің операциялық күнін бір сағатқа дейін ұзарту үшін пайдаланушы ұзарту туралы өтінішті монетарлық операцияларды есепке алу бөлімшесінің (алдын ала ауызша келіскеннен кейін), бір сағаттан көп уақытқа жүйенің операциялық күнін ұзарту үшін пайдаланушы ұзарту туралы өтінішті Төраға орынбасарының атына ұсынады.

92. Ұзарту туралы өтініш қағаз тасымалдағышта не электрондық-цифрлық қолтаңба болған кезде факсимильдік байланыс немесе электрондық тәсіл арқылы беріледі.

Қағаз тасымалдағышта не факсимильдік байланыс арқылы берілген ұзарту туралы өтінішке пайдаланушының уәкілетті өкілдері қол қояды. Ұзарту туралы өтінішке қол қою құқығына ие уәкілетті тұлғалардың тізімін пайдаланушы атқарушы орган бекіткен ішкі құжат негізінде өз бетінше белгілейді және уәкілетті тұлғалардың қол қою үлгілерімен бірге монетарлық операцияларды есепке алу бөлімшесіне жеткізеді.

Ұзарту туралы өтініш факсимильдік байланыс арқылы берілген кезде жүйені пайдаланушы Ұлттық Банкке ұзарту туралы өтініштің түпнұсқасын қағаз тасымалдағышта жібереді.

93. Пайдаланушының ұзарту туралы өтініші негізінде операциялық күн ұзартылған жағдайда және жүйеде аталған пайдаланушы жіберген төлем хабары болмаған кезде пайдаланушы бұрынырақ ұсынылған ұзарту туралы өтініштен бас тарту туралы өтінішті ағымдағы операциялық күнгі сағат 19:00-ге дейін берген жағдайды қоспағанда, пайдаланушыдан Ұлттық Банк белгілеген мөлшерде ақы алынады.

13-тарау. Операциялық күн ішінде және соңында ақпараттық хабарлар беру 94. Операциялық күн ішінде пайдаланушының сұратуы бойынша Орталық оған мынадай: 1) пайдаланушы кезегінде тіркелген төлем хабарлары бойынша; 2) пайдаланушы жіберген есептелген төлем хабарлары бойынша; 3) пайдаланушы алған есептелген төлем хабарлары бойынша;4) жүйедегі пайдаланушының кіріс және ағымдағы ақша қалдығы туралы ақпаратты қамтитын пайдаланушы

позициясының жай-күйі туралы үзінді-көшірме түріндегі ақпараттық хабарды ұсынады. Жүргізілген немесе кезекте тұрған әрбір төлем хабары бойынша төлем құжатының пайдаланушы-бастама жа-

саушысы, бірегей сәйкестендіргіші, оның басымдығы мен жүйеге келіп түскен уақыты көрсетіледі.95. Операциялық күн ішінде Орталық пайдаланушының сұратуы бойынша оған жүргізілмеу себептерін көрсете

отырып, пайдаланушының жүргізілмеген төлем хабарлары туралы ақпаратты қамтитын ақпараттық хабарды жібереді.96. Операциялық күнді жабу кезінде Орталық пайдаланушыға пайдаланушының жүйедегі позициясының жағдайы

туралы үзінді-көшірме түріндегі түпкілікті ақпараттық хабарлама жібереді.97. Егер пайдаланушының жүйедегі позициясының жағдайы туралы үзінді-көшірме түріндегі ақпараттық ха-

барда пайдаланушы Орталыққа жіберген электрондық хабар туралы ақпарат жоқ болса, пайдаланушы ол туралы Орталыққа хабарлайды және Орталықпен бірлесіп келесі операциялық күннен кешіктірмей электрондық хабардың жоғалу себебін анықтайды.

Электрондық хабарлар уақтылы алынбаған немесе олар болмаған кезде пайдаланушы Орталыққа хабарлайды.98. Пайдаланушы күн сайын Орталық орындаған төлем хабарлары нәтижелерінің оның корреспонденттік

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы

2016 жылғы 31 тамыз № 201 Алматы

Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидаларын бекіту туралы«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы, «Төлемдер және төлем

жүйелері туралы» 2016 жылғы 26 шілдедегі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу тәртібін белгілеу мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы қаулы етеді:

1. Қоса беріліп отырған Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидалары бекітілсін.2. «Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидаларын бекіту және «Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі мен банктер, сондай-ақ банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар ара-сында корреспонденттік қатынастарды орнату қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 3 ақпандағы № 14 қаулысына өзгеріс енгізу туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 31 желтоқсандағы №259 Қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13078 тіркелген, 2016 жылғы 14 наурызда «Әділет» Қазақстан Республикасының нор мативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) 1-тармағының күші жойылды деп танылсын.

3. Төлем жүйелері департаменті (Ашыкбеков Е.Т.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ре-сурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сыртқы коммуникациялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ғ. О. Пірматовқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д. АҚЫШЕВ

24 29 ҚАЗАН2016 жыл

(Соңы. Басы 23-бетте)

шотынан үзінді-көшірме түріндегі ақпараттық хабар деректерінің жіберілген (келіп түскен) төлем хабарларымен салыстырып тексеру арқылы Ұлттық Банк ұсынған үзінді-көшірме түріндегі ақпараттық хабарда дұрыс көрсетілуі мониторингін жүзеге асырады. Орталықтан алынған үзінді-көшірме түріндегі ақпараттық хабардың сальдосы Ұлттық Банктің Орталық орындаған төлем хабарларының нәтижесін көрсететін үзінді-көшірме түріндегі ақпараттық хабарындағы жазбамен сәйкес келмеген кезде, пайдаланушы сәйкессіздіктер анықталғаннан кейін Орталыққа және Ұлттық Банкке жазбаша түрде хабарлайды және келесі операциялық күннің ішінде олармен бірлесе отырып пайдаланушының орындалған төлем хабарларын тексереді.

14-тарау. Жүйедегі тәуекелдерді басқару жүйесі99. Өтімділік тәуекелдерін, кредиттік және жүйелік тәуекелді анықтау, өлшеу және оның мониторингін жүргізу

мақсатында Ұлттық Банк пен Орталық:1) жүйеге бақылау (оверсайт), оның ішінде жүйенің халықаралық стандарттарға сәйкес жұмыс істеуін талдау

және бағалауды;2) Қағидалардың 53 және 61-тармақтарына сәйкес пайдаланушылардың позицияларын талдауды жүзегне

асырады.Жүйе қатысушыларының төлем жасауға қабілетсіздігін реттеу және Ұлттық Банк пен пайдаланушы арасын-

да жасалған шарттың негізінде кері сату талабымен бағалы қағаздарды сатып алу бойынша мәмілелер жасау арқылы Ұлттық Банктің пайдаланушыларға қосымша өтімділік беруі үшін өтімділік тәуекелін, кредиттік және жүйелік тәуекелдерді басқару мақсатында Қағидалардың 39, 49, 51, 52, 53, 54, 55, 59 және 60-тармақтарында көрсетілген әдістер қолданылады.

100. Операциялық тәуекелді анықтау, өлшеу, мониторингін жүргізу және басқару үшін:1) Ұлттық Банктің жүйені ұйымдастыру және жұмыс істеуін бақылау және қадағалауды Ұлттық Банк туралы

заңға сәйкес жүргізу;2) пайдаланушының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14289 тіркелген «Төлем

жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банк Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 200 қаулысымен бекітілген Төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптарды орындауын тексеру;

3) Орталықтың операциялық тәуекелді басқару бойынша ішкі құжаттарда белгіленген әдістерге сәйкес бағдарламалық-техникалық жүйе кешенінің тұрақты мониторингін және үздіксіз жұмысын;

4) жүйе жұмысының ықтимал тоқтап қалу сценарилерін ескере отырып жүйе жұмысын қалпына келтіру жоспарының болуын және маңызын арттыруды және жүйенің жұмысын негізгі орталықтан резервтік орталыққа ауыстыра отырып осы жоспарды бір жыл ішінде кемінде екі рет сынақтан өткізу;

5) резервтік орталықтың болуын және жұмыс қабілеттілігін қамтамасыз ету;6) бағдарламалық-техникалық жүйе кешенінің жұмысында негізгі орталықта қалпына келтіруге келмейтін

іркілістер мен тұрып қалулар орын алған кезде жүйенің жұмысын негізгі орталықтан резервтік орталыққа ауысты-руды қамтамасыз етеді.

101. Орталық Ұлттық Банкпен келісім бойынша операциялық тәуекелді басқару бойынша, оның ішінде пайда-ланушылар және басқа мүдделі тараптар жүйе үшін құрайтын тәуекелдерге қатысты құжат әзірлейді.

102. Тәуекелдерді басқарудың қолданылатын әдістерін талдауды Ұлттық Банк Орталықпен және пайдалану-шылармен бірлесе отырып, екі жыл ішінде кемінде бір рет жүргізеді. Талдау нәтижелері бойынша тәуекелдерді басқару әдістерін сақтау немесе өзгерту туралы шешім қабылданады.

103. Пайдаланушы қағидалардың талаптарын, қатысу туралы шарттың, жүйеде қызмет көрсету туралы шарттың талаптарын, Қағидаларды және Орталықта белгіленген ақпараттық қауіпсіздік шараларын бұзған, оның ішінде пайдаланушының заңсыз төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүргізгендігі анықталған кезде Ұлттық Банк пайдаланушыға мына шаралардың біреуін қолданады:

1) қатысу туралы шартты бұзу не аралас шарттан қатысу туралы шарт (корреспонденттік шот шарты) талапта-рын алып тастау және (немесе) жүйеде қызмет көрсету туралы шартты бұзу;

2) пайдаланушының жүйеде қатысуын анықталған бұзушылықтар жойылғанға дейін тоқтата тұру.

Банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына қосымшаНысан

__________________________________________________________________________________________________________

Ұлттық Банктің пайдаланушының атауы

Пайдаланушының корреспонденттік шотынан Ұлттық Банктегі жүйенің шотына ақша аударуға тұрақты қолданыста болатын нұсқау

№ ____20__ жылғы «___» ___________

Осы арқылы № __________________________ корреспонденттік шоттан ____________ мөлшеріндегі ақшаны жүйедегі позицияға одан әрі аудару үшін Ұлттық Банктегі жүйенің № _________________________ шотына күнделікті аударуды тапсырамыз.

Басшы __________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолыБас бухгалтер __________________________________________ ______________ тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 7 қазанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14310 болып енгізілді.

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 15 тамыз №607 Астана қаласы

Қазақстан Республикасының аумағынан ірі қара малдың өңделмеген терісін әкетуге тыйым салуды енгізу туралы

«Сауда қызметін реттеу туралы» 2004 жылғы 12 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабына, Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 29-бабына, сондай-ақ шарттың 7-қосымшасының 10-бөліміне сәйкес бұйырамын:

1. Қазақстан Республикасының аумағынан ірі қара малдың өңделмеген терісін (ЕАЭО СЭҚ ТН коды 4101) әкетуге 2016 жылғы 1 қарашадан бастап алты ай кезеңге тыйым салу енгізілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті (А. Қ. Ержанов):

1) Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетіне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен осы бұйрықтың 1-тармағының орындалуы бойынша бақылауды қамтамасыз ету туралы;

2) «Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамына (келісім бойынша) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен осы бұйрықтың 1-тармағын іске асыру жөнінде шаралар қабылдау туралы хабарласын;

3) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі белгіленген тәртіпте қажеттілігі туралы:Еуразиялық экономикалық комиссиясын осы бұйрықтың 1-тармағында көрсетілген тыйым салуды енгізу ту-

ралы хабардар етсін;Еуразиялық экономикалық комиссияның қарауына Еуразиялық экономикалық одағының кедендік аумағында

осы бұйрықтың 1-тармағында көрсетілген шараны енгізуі туралы ұсынысты енгізсін.3. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Индустриялық даму және өнеркәсіптік

қауіпсіздік комитеті (А. Қ. Ержанов): 1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап оның

көшірмелерін қағаз және электрондық түрде күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жариялаған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушы А.РАУ

«КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрі_________________А. Мырзахметов2016 жылғы 6 қыркүйек

«КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасының Қаржы министрі_________________ Б. Сұлтанов2016 жылғы 2 қыркүйек

«КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі_________________Қ. Бишімбаев2016 жылғы 23 тамыз

«КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі_________________Е.Ыдырысов2016 жылғы 15 қыркүйек

Қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 17 қазанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14332 болып енгізілді.

1) құжаттар түскен күні мемлекеттік қызметтерді көрсетудің мониторингтің ақпараттық жүйесі (бұдан әрі – МҚКМ АЖ) арқылы стандарттың 9-тармағына сәйкес келетін құжаттардың электрондық көшірмелерін қабылдауды және тіркеуді жүзеге асыру (егер құжаттар сағат 18:00-ден кейін келіп түскен жағдайда құжаттарды қабылдау келесі жұмыс күні тіркеледі);

2) өтінішті тіркелгеннен кейін төрт күнтізбелік күн ішінде жауапты қызметкердің көрсетілетін қызметті алушының құжаттарды спорт федерацияларын аккредиттеу жөніндегі комиссияның (бұдан әрі – комиссия) отырысына қарау үшін дайындауды жүзеге асыруы;

3) құжаттар комиссия қарауына келіп түскен кезде құжаттарды қарау және бір күнтізбелік күн ішінде комиссия отырысының хаттамасына қол қою;

4) комиссия отырысы хаттамасының негізінде көрсетілетін қызметті берушінің спорт федерациясын аккредиттеу туралы бұйрықты (бұдан әрі – бұйрық) үш күнтізбелік күн ішінде дайындау, қол қою, тіркеу;

5) бекітілген бұйрық негізінде бір күнтізбелік күн ішінде аккредиттeу туралы куәлікке қол қою.6) аккредиттeу туралы куәлікке қол қойылғаннан кейін оны кейіннен Мемлекеттік корпорацияға жолдау үшін

көрсетілетін қызмет берушінің кеңсесіне және бір күнтізбелік күн ішінде МҚКМ АЖ-не сұрату жіберуді жүзеге асыруды.Өтініш дұрыс рәсімделген және жинақталған жағдайда, мемлекеттік қызметті көрсету мерзімі құжаттар топ-

тамасын Мемлекеттік корпорацияға тапсырған сәттен бастап, сондай-ақ порталға жүгінген кезден есептеледі:спорт федерациясын аккредиттеу туралы куәлікті қайта ресімдеу және (немесе) телнұсқасы беру – 5 (бес)

күнтізбелік күн.6. Мынадай рәсімдерді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіздеме болатын мемлекеттік қызмет көрсету

рәсімдерінің (іс-қимылдың) нәтижелері:1) тіркелген өтініш;2) стандарттың 9-тармағына сәйкес құжаттар;3) комиссия отырысының қол қойылған хаттамасы;4) бекітілген бұйрық;5) қол қойылған аккредиттеу туралы куәлік;6) өтініштің шығыс нөмірі.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы

7. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) тізбесі:

1) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы;2) комиссия мүшелері;3) басқарма басшысы, көрсетілетін қызметті берушінің басшылығы;4) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі.8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер қызметкерлері арасындағы

рәсімдердің (іс-қимылдың) реттілігін сипаттау:1) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкерінің МҚКМ АЖ арқылы құжаттардың электрондық

көшірмелерін құжаттарды тапсырған күні қабылдауы және тіркеуі (егер құжаттар сағат 18:00-ден кейін келіп түскен жағдайда құжаттарды қабылдау келесі жұмыс күні тіркеледі);

2) төрт күнтізбелік күн ішінде жауапты қызметкердің көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топтамасын ко-миссия мүшелерінің қарауы үшін дайындауды жүзеге асыруы;

3) бір күнтізбелік күн ішінде комиссия мүшелері көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қарау және комис-сия отырысының хаттамасына қол қою;

4) екі күнтізбелік күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкері бұйрық жобасын дайындап, басқарма басшысына және көрсетілетін қызметті берушінің басшылығына қол қоюға беріледі;

5) бір күнтізбелік күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкері бұйрықты тіркейді;6) бір күнтізбелік күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкері аккредиттеу туралы куәлікті

толтырып, көрсетілетін қызметті берушінің басшылығына қол қойдыруға жолдайды;7) бір күнтізбелік күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы аккредиттeу туралы куәлікті

көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі арқылы кейіннен сұратуды Мемлекеттік корпорацияға жіберу үшін жолдауы және МҚКМ АЖ-не сұратуды жолдауы.

4. Мемлекеттік корпорациямен және (немесе) өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара іс-қимыл тәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету процесінде

ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау9. Мемлекеттік корпорацияға жүгіну тәртібінің сипаттамасы, көрсетілетін қызметті алушының сұратуын өңдеу

ұзақтығы:1) мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін көрсетілетін қызметті алушы «электрондық кезек» тәртібімен

жеделдетілген қызмет көрсетусіз Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді. Қажеттілігіне байланысты мемлекеттік көрсетілетін қызметті алушының портал арқылы электрондық кезекті «броньдауына» болады;

2) Мемлекеттік корпорацияның қызметкері 15 минут ішінде көрсетілетін қызметті алушының өтініштерін қабылдауды және тіркеуді жүргізеді және құжаттардың электрондық көшірмелері түрінде көрсетілетін қызметті берушіге Мемлекеттік корпорация қызметкерінің ЭЦҚ куәландырылған МҚКМ АЖ арқылы жолдайды.

Көрсетілген органның құжатты қабылдаған күні және жоспарланған нәтижені беру күні туралы белгі қоя отырып, көрсетілетін қызметті алушыға берілетін қолхат өтініштің қабылданғандығын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті алушы құжаттар топтамасын толық ұсынбаған жағдайда, Мемлекеттік корпорацияның қызметкері өтініш қабылдаудан бас тартады.

10. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін Мемлекеттік корпорация арқылы алу процесінің сипаттамасы, оның ұзақтығы:

1) мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін алу үшін көрсетілетін қызметті алушы өтініш берген кезде өзіне берілген қолхатпен Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді;

2) Мемлекеттік корпорацияның қызметкері көрсетілетін қызметті алушыға аккредиттеу туралы куәлікті береді, мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін алудың берудің – 15 минут.

11. Жүгіну тәртібін және портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсету кезінде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушының рәсімдерінің (іс-қимылдарының) реттілігін сипаттау осы регламентке 1-қосымшаға сәйкес диаграмма:

1) көрсетілетін қызметті алушы жеке сәйкестендіру нөмірінің (бұдан әрі – ЖСН) және сондай-ақ парольдің (порталда тіркелмеген көрсетілетін қызметті алушылар үшін жүзеге асырылады) көмегімен порталға тіркеледі;

2) 1-процесс – көрсетілетін қызметті алу үшін порталда көрсетілетін қызметті алушының ЖСН және паролін (авторизациялау процесі) енгізу процесі;

3) 1-шарт – порталда ЖСН және пароль арқылы тіркелген көрсетілетін қызметті алушы мәліметтерінің түпнұсқалығын тексеру;

4) 2-процесс – көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бұзушылықтардың болуына байланысты автори-зациялаудан дәлелді бас тарту туралы порталда хабарламаның қалыптасуы;

5) 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы регламентте көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметті таңдауы, мемлекеттік қызметті көрсету үшін экранға сұрату нысанын шығару және нысанды (деректерді енгізу) және олардың құрылымы мен пішінді талаптарын есепке ала отырып, көрсетілетін қызметті алушының нысанды (деректерді енгізу) толтыруы, қажетті құжаттардың көшірмелерін электрондық түрде сұрату нысанына бекіту, сондай-ақ сұратуды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдауы;

6) 2-шарт – порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін және қайтарып алынған (күші жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде болмауын, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сұратуда көрсетілген ЖСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН арасындағы) сәйкестігін тексеру;

7) 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқалығының расталмауына байланысты сұратылып отырған мемлекеттік көрсетілетін қызметтен дәлелді бас тарту туралы хабарламаның қалыптасуы;

8) 5-процесс – көрсетілетін қызметті берушінің сұратуын өңдеу үшін «электрондық үкіметтің» шлюзі (бұдан әрі – ЭҮШ) арқылы көрсетілетін қызметті алушы ЭЦҚ куәландырылған (қол қойылған) электрондық құжаттар топтамасын (көрсетілетін қызметті алушының сұратуын) МҚКМ АЖ-не жолдауы;

9) 6-процесс – осы регламенттің 5-тармағының 2)-5) тармақшаларымен көзделген рәсімдерді (іс-қимылдарды) жүзеге асыру;

10) 7-процесс – күнін, уақытын және Мемлекеттік корпорацияда қызмет нәтижені алу орнын көрсете отырып, порталда қалыптастырылған хабарламаны алу.

12. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимылдары рәсімдері (іс-қимылдарының) ретіттілігінің толық сипаттамасы, сондай-ақ өзге көрсетілген қызметті берушілермен және (немесе) Мемлекеттік корпорациямен өзара іс-қимыл тәртібінің және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібінің сипаттамасы осы регламентке 2-қосымшаға сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетіледі. Мемлекеттік қызмет көрсету бизнес-процестерінің анықтамалығы «электрондық үкімет» веб-порталында, көрсетілетін қызметті берушінің интернет-ресурсында орналастырылады.

«Республикалық және өңірлік спорт федерацияларын аккредиттеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 1-қосымша

Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылғанақпараттық жүйелердің функционалдық өзара іс-қимыл диаграммасы

Бастапқы хабарлама

Соңғы хабарлама

Қате

Ақпараттық жүйе

Процесс

Шарт

Басқару ағыны

Хабарлама ағыны

Соңғы пайдаланушыға берілетін құжат

«Республикалық және өңірлік спорт федерацияларын аккредиттеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 2-қосымша

«Республикалық және өңірлік спорт федерацияларын аккредиттеу»мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығы

*ҚФБ - құрылымдық-функционалдық бірлік: көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің), Мемлекеттік корпорацияның, «электрондық үкімет» веб-порталының өзара іс-қимылдары;

- мемлекеттік қызмет көрсетудің басталуы немесе аяқталуы;

- көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (іс-қимылының) және (немесе) ҚФБ атауы;

- таңдау нұсқасы;

- келесі рәсімге (іс-қимылға) өту.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы 26 ақпандағы №57 бұйрығына 2-қосымша

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы 14 мамырдағы № 176 бұйрығына 2-қосымша

«Спортшылар мен жаттықтырушыларға өмiр бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті

1. Жалпы ережелер1. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы 17

сәуірдегі № 139 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11276 болып тіркелген «Спортшылар мен жаттықтырушыларға өмiр бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына сәйкес (бұдан әрі – стандарт) Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Спорт және дене шынықтыру істері комитеті (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді.

Мемлекеттік қызметті көрсетуге өтініш қабылдау және олардың нәтижелерін беру:«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан

әрі – Мемлекеттік корпорация);«электрондық үкіметтің» www.egov.kz веб-порталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады.2. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандырылған) және (немесе) қағаз түрінде.3. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесі өмір бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу ту-

ралы хабарлама (бұдан әрі – хабарлама) болып табылады. Порталда мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін Мемлекеттік корпорацияда алу үшін уәкілетті лауазымды

адамның электрондық цифрлық қолтаңбасымен (бұдан әрі – ЭЦҚ) куәландырған мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесінің әзірлігі туралы хабарлама алады.

Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: қағаз түрінде.2. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық

бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы4. Мемлекеттік қызметті көрсету жөніндегі рәсімді (іс-қимылды) бастау үшін негіздеме заңды тұлғадан (бұдан

әрі – көрсетілетін қызметті алушы) стандарттың 9-тармағында көзделген Мемлекеттік корпорация немесе портал арқылы қабылданған құжаттар болып табылады.

5. Орындау ұзақтығын көрсете отырып, мемлекеттік қызмет көрсету процесінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) мазмұны:

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің бұйрығы

2016 жылғы 26 ақпан №57 Астана қаласы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт Министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер енгізу туралы

«Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабы 2) тармақшасына сәйкес бұйырамын:

1. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт Министрінің кейбір бұйрықтарына мынадай өзгерістер енгізілсін:1) «Дене шынықтыру және спорт саласында мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарын бекіту тура-

лы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт Министрінің 2015 жылғы 14 мамырдағы № 176 бұйрығында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11445 болып тіркелген, 2015 жылғы 13 шілдеде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған):

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Республикалық және өңірлік спорт федерацияларын аккредиттеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Спортшылар мен жаттықтырушыларға өмiр бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес редак-цияда жазылсын;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы» спорттық атақтарын және біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты нұсқаушы-спортшы, жоғары санатты ұлттық спорт төрешiсi, ұлттық спорт төрешiсi біліктілік санаттарын беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

2) «Лотерея қызметі және ойын бизнесі саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт Министрінің 2015 жылғы 14 мамырдағы № 181 бұйрығында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11446 болып тіркелген, 2015 жылғы 9 шілдеде «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған):

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Лотереяларды ұйымдастыру және өткізу жөніндегі қызмет түрін жүзеге асыруға лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Казино қызметімен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Ойын автоматтары залы қызметімен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Букмекер кеңсесі қызметімен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

көрсетілген бұйрықпен бекітілген «Тотализатор қызметімен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты осы бұйрыққа 8-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Спорт және дене шынықтыру істері комитеті (Е.Б. Қанағатов):

1) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде елтаңбалы мөрмен куәландырылған қағаз данадағы көшірмесін қоса бере отырып, электрондық тасығышта осы бұйрықтың көшірмелерін «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесіне және мерзімді баспа басылымдарына жариялау үшін жолдауды;

3) осы тіркелген бұйрықты алған күнінен бастап бес жұмыс күн ішінде, баспа және электрондық түрде, елтаңбалы мөрімен расталған және осы бұйрыққа қол қоюға уәкілетті тұлғаның электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған оның көшірмелерін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілердің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жолдауды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күн

ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрі А. МҰХАМЕДИҰЛЫ

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы 26 ақпандағы №57 бұйрығына 1-қосымша

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы 14 мамырдағы № 176 бұйрығына 1-қосымша

«Республикалық және өңірлік спорт федерацияларын аккредиттеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті

1. Жалпы ережелер1. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы

17 сәуірдегі № 139 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11276 болып тіркелген «Республикалық және өңірлік спорт федерацияларын аккредиттеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына сәйкес (бұдан әрі – стандарт) Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Спорт және дене шынықтыру істері комитеті (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді.

Мемлекеттік қызметті көрсетуге өтініш қабылдау және олардың нәтижелерін беру:«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан

әрі – Мемлекеттік корпорация);«электрондық үкіметтің» www.egov.kz веб-порталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады.2. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандырылған) және (немесе) қағаз түрінде.3. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесі спорт федерациясын аккредиттeу куәлігі, спорт федерациясын ак-

кредиттеу туралы қайта ресімделген куәлігі, спорт федерациясын аккредиттеу туралы куәліктің телнұсқасы (бұдан әрі – аккредиттeу туралы куәлік) болып табылады.

Порталда мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін Мемлекеттік корпорацияда алу үшін уәкілетті лауазымды адамның электрондық цифрлық қолтаңбасымен (бұдан әрі – ЭЦҚ) куәландырған мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесінің әзірлігі туралы хабарлама алады.

Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: қағаз түрінде.2. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің

құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы4. Мемлекеттік қызметті көрсету жөніндегі рәсімді (іс-қимылды) бастау үшін негіздеме заңды тұлғадан (бұдан

әрі – көрсетілетін қызметті алушы) стандарттың 9-тармағында көзделген Мемлекеттік корпорация немесе портал арқылы қабылданған құжаттар болып табылады.

5. Орындау ұзақтығын көрсете отырып, мемлекеттік қызмет көрсету процесінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) мазмұны:

1) құжаттар түскен күні көрсетілетін қызметтерді көрсетудің мониторингтің ақпараттық жүйесі (бұдан әрі – МҚКМ АЖ) арқылы стандарттың 9-тармағына сәйкес келетін құжаттардың электрондық көшірмелерін қабылдауды және тіркеуді жүзеге асыру (егер құжаттар сағат 18:00-ден кейін келіп түскен жағдайда құжаттарды қабылдау келесі жұмыс күні тіркеледі);

2) он бір күнтізбелік күн ішінде жауапты қызметкердің, басқарма басшысының, көрсетілетін қызметті беруші басшылығының құжаттарды дайындауды және оларды қарауды жүзеге асыруы;

3) үш жұмыс күн ішінде хабарламаны дайындау және оған қол қою;4) бір жұмыс күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысының хабарламаны көрсетілетін

қызметті берушінің кеңсесі арқылы кейіннен сұратуды Мемлекеттік корпорацияға жіберу үшін жолдауы және МҚКМ АЖ-не сұратуды жолдауы.

6. Мынадай рәсімдерді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіздеме болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсіміндерінің (іс-қимылдың) нәтижесі:

1) тіркелген өтініш;2) стандарттың 9-тармағына сәйкес құжаттар;3) хабарлама;4) өтініштің шығыс нөмірі.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы

7. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) тізбесі:

1) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы;2) басқарма басшысы, көрсетілетін қызметті берушінің басшылығы;4) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі.8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер қызметкерлері арасындағы

рәсімдердің (іс-қимылдың) реттілігін сипаттау:1) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкерінің МҚКМ АЖ арқылы құжаттардың электрондық

көшірмелерін құжаттарды тапсырған күні қабылдауы және тіркеуі (егер құжаттар сағат 18:00-ден кейін келіп түскен жағдайда құжаттарды қабылдау келесі жұмыс күні тіркеледі);

2) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкері он күнтізбелік күн ішінде құжаттарды қарауы және ха-барлама дайындауы;

3) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы бір жұмыс күн ішінде басқарма басшысына және көрсетілетін қызметті берушінің басшылығына қарауға жолдайды;

4) басқарма басшысының және көрсетілетін қызметті берушінің басшылығының үш жұмыс күн ішінде құжаттарды қарауы және хабарламаға қол қоюы;

5) бір жұмыс күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысының хабарламаны көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесіне кейіннен сұратуды Мемлекеттік корпорацияға жіберу үшін жолдауы және МҚКМ АЖ-не сұратуды жолдауы.

4. Мемлекеттік корпорациямен және (немесе) өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара іс-қимыл тәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді

пайдалану тәртібін сипаттау9. Мемлекеттік корпорацияға жүгіну тәртібінің сипаттамасы, көрсетілетін қызметті алушының сұратуын өңдеу

ұзақтығы:1) мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін көрсетілетін қызметті алушы «электрондық кезек» тәртібімен

жеделдетілген қызмет көрсетусіз Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді. Қажеттілігіне байланысты мемлекеттік көрсетілетін қызметті алушының портал арқылы электрондық кезекті «броньдауына» болады;

2) Мемлекеттік корпорацияның қызметкері 15 минут ішінде көрсетілетін қызметті алушының өтініштерін қабылдауды және тіркеуді жүргізеді және құжаттардың электрондық көшірмелері түрінде көрсетілетін қызметті берушіге Мемлекеттік корпорация қызметкерінің ЭЦҚ куәландырылған МҚКМ АЖ арқылы жолдайды.

Көрсетілген органның құжатты қабылдаған күні және жоспарланған нәтижені беру күні туралы белгі қоя отырып, көрсетілетін қызметті алушыға берілетін қолхат өтініштің қабылданғандығын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті алушы құжаттар топтамасын толық ұсынбаған жағдайда, Мемлекеттік корпорацияның қызметкері өтініш қабылдаудан бас тартады.

10. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін Мемлекеттік корпорация арқылы алу процесінің сипаттамасы, оның ұзақтығы:

1) мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін алу үшін көрсетілетін қызметті алушы өтініш берген кезде өзіне берілген қолхатпен Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді;

2) Мемлекеттік корпорацияның қызметкері көрсетілетін қызметті алушыға хабарлама береді, мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін берудің ұзақтығы – 15 минут.

11. Жүгіну тәртібін және портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсету кезінде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушының рәсімдерінің (іс-қимылдарының) реттілігін сипаттау осы регламентке 1-қосымшаға сәйкес диаграмма:

1) көрсетілетін қызметті алушы жеке сәйкестендіру нөмірінің (бұдан әрі – ЖСН) және сондай-ақ парольдің (порталда тіркелмеген көрсетілетін қызметті алушылар үшін жүзеге асырылады) көмегімен порталға тіркеледі;

2) 1-процесс – көрсетілетін қызметті алу үшін порталда көрсетілетін қызметті алушының ЖСН және паролін (авторизациялау процесін) енгізу процесі;

3) 1-шарт – порталда ЖСН және пароль арқылы тіркелген көрсетілетін қызметті алушы мәліметтерінің түпнұсқалығын тексеру;

4) 2-процесс – көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бұзушылықтардың болуына байланысты автори-зациялаудан дәлелді бас тарту туралы порталда хабарламаның қалыптасуы;

5) 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы регламентте көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметті таңдауы, мемлекеттік қызметті көрсету үшін экранға сұрату нысанын шығару және нысанды (деректерді) және олардың құрылымы мен пішінді талаптарын есепке ала отырып, көрсетілетін қызметті алушының нысанды (деректерді енгізу) толтыруы, қажетті құжаттардың көшірмелерін электрондық түрде сұрату нысанына бекіту, сондай-ақ сұратуды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдауы;

6) 2-шарт – порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін және қайтарып алынған (күші жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде болмауын, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сұратуда көрсетілген ЖСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН арасындағы) сәйкестігін тексеру;

7) 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқалығының расталмауына байланысты сұратылып отырған мемлекеттік көрсетілетін қызметтен дәлелді бас тарту туралы хабарламаның қалыптасуы;

8) 5-процесс – көрсетілетін қызметті берушінің сұратуын өңдеу үшін «электрондық үкіметтің» шлюзі (бұдан әрі – ЭҮШ) арқылы көрсетілетін қызметті алушы ЭЦҚ куәландырылған (қол қойылған) электрондық құжаттар топтамасын (көрсетілетін қызметті алушының сұратуын) МҚКМ АЖ-не жолдауы;

9) 6-процесс – осы регламенттің 5-тармағының 2)-4) тармақшаларымен көзделген рәсімдерді (іс-қимылдарды) жүзеге асыру;

10) 7-процесс – күнін, уақытын және Мемлекеттік корпорацияда қызмет нәтижені алу орнын көрсете отырып, порталда қалыптастырылған хабарламаны алу.

12. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимылдарының рәсімдері (іс-қимылдар) реттілігінің толық сипаттамасы, сондай-ақ өзге көрсетілген қызметті берушілермен және (немесе) Мемлекеттік корпорациямен өзара іс-қимыл тәртібінің және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібінің сипаттамасы осы регламентке 2-қосымшаға сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетіледі. Мемлекеттік қызмет көрсету бизнес-процестерінің анықтамалығы «электрондық үкімет» веб-порталында, көрсетілетін қызметті берушінің интернет-ресурсында орналастырылады.

«Спортшылар мен жаттықтырушыларға өмiр бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 1-қосымша

Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара іс-қимыл диаграммасы

Бастапқы хабарлама

Соңғы хабарлама

Қате

Ақпараттық жүйе

Процесс

Шарт

Басқару ағыны

Хабарлама ағыны

Соңғы пайдаланушыға берілетін құжат

«Спортшылар мен жаттықтырушыларға өмiр бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 2-қосымша

«Спортшылар мен жаттықтырушыларға өмiр бойы ай сайынғы материалдық қамсыздандыруды төлеу»мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығы

*ҚФБ - құрылымдық-функционалдық бірлік: көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің), Мемлекеттік корпорацияның, «электрондық үкімет» веб-порталының өзара іс-қимылдары;

- мемлекеттік қызмет көрсетудің басталуы немесе аяқталуы;

- көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (іс-қимылының) және (немесе) ҚФБ атауы;

- таңдау нұсқасы;

- келесі рәсімге (іс-қимылға) өту.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы 26 ақпандағы №57 бұйрығына 3-қосымша

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы 14 мамырдағы № 176 бұйрығына 3-қосымша

«Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының

еңбек сiңiрген жаттықтырушысы» спорттық атақтарын және біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi

жоғары санатты нұсқаушы-спортшы, жоғары санатты ұлттық спорт төрешiсi, ұлттық спорт төрешiсi біліктілік санаттарын беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті

1. Жалпы ережелер1. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы 17

сәуірдегі № 139 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11276 болып тіркелген «Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы» спорттық атақтарын және біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты нұсқаушы-спортшы, жоғары санатты ұлттық спорт төрешiсi, ұлттық спорт төрешiсi біліктілік санаттарын беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына сәйкес (бұдан әрі – стандарт) Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Спорт және дене шынықтыру істері комитеті (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді.

Мемлекеттік қызметті көрсетуге өтініш қабылдау және олардың нәтижелерін беру:«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан

әрі – Мемлекеттік корпорация);«электрондық үкіметтің» www.egov.kz веб-порталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады.2. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандырылған) және (немесе) қағаз түрінде.3. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесі – спорттық атақ беру туралы куәлік, біліктілік санаттарын беру ту-

ралы куәлік және (немесе) спорттық атақ, біліктілік санаттар беру туралы бұйрықтың көшірмесі (бұдан әрі – куәлік және (немесе) бұйрықтың көшірмесі) болып табылады.

Порталда мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін Мемлекеттік корпорацияда алу үшін уәкілетті лауазымды адамның электрондық цифрлық қолтаңбасымен (бұдан әрі – ЭЦҚ) куәландырған мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесінің әзірлігі туралы хабарлама алады.

Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: қағаз түрінде.2. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық

бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы4. Мемлекеттік қызметті көрсету жөніндегі рәсімді (іс-қимылды) бастау үшін негіздеме жеке тұлғадан (бұдан

әрі – көрсетілетін қызметті алушы) стандарттың 9-тармағында көзделген, Мемлекеттік корпорация немесе портал арқылы қабылданған құжаттар болып табылады.

5. Орындау ұзақтығын көрсете отырып, мемлекеттік қызмет көрсету процесінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) мазмұны:

1) құжаттар түскен күні көрсетілетін қызметтерді көрсетудің мониторингтің ақпараттық жүйесі (бұдан әрі – МҚКМ АЖ) арқылы стандарттың 9-тармағына сәйкес келетін құжаттардың электрондық көшірмелерін қабылдауды және тіркеуді жүзеге асыру (егер құжаттар сағат 18:00-ден кейін келіп түскен жағдайда құжаттарды қабылдау келесі жұмыс күні тіркеледі);

2) құжаттарды тіркеген соң он төрт күнтізбелік күн ішінде жауапты қызметкер көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын спорттық атақтарды және біліктілік санаттарды беру жөніндегі комиссияның (бұдан әрі – комиссия) отырысына қарау үшін дайындауды жүзеге асыруы;

3) құжаттар комиссия отырысына келіп түскен кезде, бір жұмыс күні ішінде құжаттарды қарау және комиссия отырысының хаттамасына қол қою;

4) комиссия отырысы хаттамасының негізінде көрсетілетін қызметті берушінің спорттық атақтарды және біліктілік санаттарды беру жөніндегі бұйрығын (бұдан әрі – бұйрық) үш жұмыс күні ішінде дайындау, оған қол қою, тіркеу;

5) бекітілген бұйрық негізінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы күнтізбелік бес күн ішінде баспахана арқылы куәлікті дайындауы;

6) бір жұмыс күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы куәлікті және (немесе) бұйрықтың көшірмесін көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі арқылы кейіннен сұратуды Мемлекеттік корпорацияға жіберу үшін жолдауы және МҚКМ АЖ-не сұратуды жолдауы.

6. Мынадай рәсімдерді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіздеме болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсіміндерінің (іс-қимылдың) нәтижелері:

1) тіркелген өтініш;2) стандарттың 9-тармағына сәйкес құжаттар;3) комиссия отырысының қол қойылған хаттамасы;4) бекітілген бұйрық;5) дайын куәлік және (немесе) бұйрықтың көшірмесі;6) сұратудың шығыс нөмірі.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы

7. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) тізбесі:

1) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы;2) комиссия мүшелері;3) басқарма басшысы, көрсетілетін қызметті берушінің басшылығы;4) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі.8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер қызметкерлері арасындағы

рәсімдердің (іс-қимылдың) реттілігін сипаттау:1) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкерінің МҚКМ АЖ-не құжаттардың электрондық көшірмелерін

құжаттарды тапсырған күні қабылдауы және тіркеуі (егер құжаттар сағат 18:00-ден кейін келіп түскен жағдайда құжаттарды қабылдау келесі жұмыс күні тіркеледі);

2) он төрт күнтізбелік күн ішінде жауапты қызметкер көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топтамасын ко-миссия мүшелеріне қарау үшін дайындауды жүзеге асыруы;

3) бір жұмыс күн ішінде комиссия мүшелері көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қарауы және комиссия отырысының хаттамасына қол қоюы;

4) екі жұмыс күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкері бұйрық жобасын дайындап, басқарма басшысына және көрсетілетін қызметті берушінің басшылығына қол қоюға беруі;

5) бір жұмыс күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты қызметкері бұйрықты тіркейді;6) бекітілген бұйрық негізінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы күнтізбелік бес күн ішінде

баспахана арқылы спорттық атақтар және біліктілік санаттарына куәліктерді дайындауы;7) бір жұмыс күн ішінде көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы куәлікті және (немесе) бұйрықтың

көшірмесін көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі арқылы кейіннен сұратуды Мемлекеттік корпорацияға жіберу үшін жолдауы және МҚКМ АЖ-не сұратуды жолдауы тиіс.

4. Мемлекеттік корпорациямен және (немесе) өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара іс-қимыл тәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану

тәртібін сипаттау9. Мемлекеттік корпорацияна жүгіну тәртібінің сипаттамасы, көрсетілетін қызметті алушының сұратуын өңдеу

ұзақтығы:1) мемлекеттік көрсетілетін қызметті алу үшін көрсетілетін қызметті алушы «электрондық кезек» тәртібімен

жеделдетілген қызмет көрсетусіз Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді. Қажеттілігіне байланысты мемлекеттік көрсетілетін қызметті алушының портал арқылы электрондық кезекті «броньдауына» болады;

2) Мемлекеттік корпорацияның қызметкері 15 минут ішінде көрсетілетін қызметті алушының өтініштерін қабылдауды және тіркеуді жүргізеді және құжаттардың электрондық көшірмелері түрінде көрсетілетін қызметті берушіге Мемлекеттік корпорация қызметкерінің ЭЦҚ куәландырылған МҚКМ АЖ арқылы жолдайды.

Көрсетілген органның құжатты қабылдаған күні және жоспарланған нәтижені беру күні туралы белгі қоя отырып, көрсетілетін қызметті алушыға берілетін қолхат өтініштің қабылданғандығын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті алушы құжаттар топтамасын толық ұсынбаған жағдайда, Мемлекеттік корпорацияның қызметкері өтініш қабылдаудан бас тартады.

10. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін Мемлекеттік корпорация арқылы алу процесінің сипаттамасы, оның ұзақтығы:

1) мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін алу үшін көрсетілетін қызметті алушы өтініш берген кезде өзіне берілген қолхатпен Мемлекеттік корпорацияға жүгінеді;

2) Мемлекеттік корпорацияның қызметкері көрсетілетін қызметті алушыға куәлікті және (немесе) бұйрықтың көшірмесін береді, мемлекеттік қызмет көрсетудің нәтижесін берудің ұзақтығы – 15 минут.

11. Жүгіну тәртібін және портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсету кезінде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушының рәсімдерінің (іс-қимылдарының) реттілігін сипаттау осы регламентке 1-қосымшаға сәйкес диаграмма:

1) көрсетілетін қызметті алушы жеке сәйкестендіру нөмірінің (бұдан әрі – ЖСН) және сондай-ақ парольдің (порталда тіркелмеген көрсетілетін қызметті алушылар үшін жүзеге асырылады) көмегімен порталға тіркеледі;

2) 1-процесс – көрсетілетін қызметті алу үшін порталда көрсетілетін қызметті алушының ЖСН және паролін (авторизациялау процесі) енгізу процесі;

3) 1-шарт – порталда ЖСН және пароль арқылы тіркелген көрсетілетін қызметті алушы мәліметтерінің түпнұсқалығын тексеру;

4) 2-процесс – көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бұзушылықтардың болуына байланысты автори-зациялаудан дәлелді бас тарту туралы порталда хабарламаның қалыптасуы;

5) 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы регламентте көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметті таңдауы, мемлекеттік қызметті көрсету үшін экранға сұрату нысанын шығару және нысанды (деректерді) және олардың құрылымы мен пішінді талаптарын есепке ала отырып, көрсетілетін қызметті алушының нысанды (деректерді енгізу) толтыруы, қажетті құжаттардың көшірмелерін электрондық түрде сұрату нысанына бекіту, сондай-ақ сұратуды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдауы;

6) 2-шарт – порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін және қайтарып алынған (күші жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде болмауын, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сұратуда көрсетілген ЖСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН арасындағы) сәйкестігін тексеру;

7) 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқалығының расталмауына байланысты сұратылып отырған мемлекеттік көрсетілетін қызметтен дәлелді бас тарту туралы хабарламаның қалыптасуы;

8) 5-процесс – көрсетілетін қызметті берушініңсұратуын өңдеу үшін «электрондық үкіметтің» шлюзі (бұдан әрі – ЭҮШ) арқылы көрсетілетін қызметті алушы ЭЦҚ куәландырылған (қол қойылған) электрондық құжаттар топтамасын (көрсетілетін қызметті алушының сұратуын) МҚКМ АЖ-не жолдауы;

9) 6-процесс – осы регламенттің 5-тармағының 2)-6) тармақшалармен көзделген рәсімдерін (іс-қимылдарын) жүзеге асыру;

10) 7-процесс – күнін, уақытын және Мемлекеттік корпорацияда қызмет нәтижені алу орнын көрсете отырып, порталда қалыптастырылған хабарламаны алу.

12. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимылдарының рәсімдері (іс-қимылдары) реттілігінің толық сипаттамасы, сондай-ақ өзге көрсетілген қызметті берушілермен және (немесе) Мемлекеттік корпорациямен өзара іс-қимыл тәртібінің және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібінің сипаттамасы осы регламентке 2-қосымшаға сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетіледі. Мемлекеттік қызмет көрсету бизнес-процестерінің анықтамалығы «электрондық үкімет» веб-порталында, көрсетілетін қызметті берушінің интернет-ресурсында орналастырылады.

«Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының спорт шеберi», «Қазақстан

Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы» спорттық атақтарын және біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi орта деңгейдегi

жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты нұсқаушы-спортшы, жоғары санатты ұлттық спорт төрешiсi, ұлттық спорт төрешiсi біліктілік санаттарын беру» мемлекеттік

көрсетілетін қызмет регламентіне 1-қосымша

Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара іс-қимыл диаграммасы

Бастапқы хабарлама

Соңғы хабарлама

Қате

Ақпараттық жүйе

Процесс

Шарт

Басқару ағыны

Хабарлама ағыны

Соңғы пайдаланушыға берілетін құжат

«Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының спорт шеберi», «Қазақстан

Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы» спорттық атақтарын және біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi орта деңгейдегi

жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты нұсқаушы-спортшы, жоғары санатты ұлттық спорт төрешiсi, ұлттық спорт төрешiсi біліктілік санаттарын беру» мемлекеттік

көрсетілетін қызмет регламентіне 2-қосымша

«Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi», «Қазақстан Республикасының спорт шеберi», «Қазақстан

Республикасының еңбек сiңiрген жаттықтырушысы» спорттық атақтарын және біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты жаттықтырушы, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты

жаттықтырушы, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi орта деңгейдегi жоғары санатты әдiскер, біліктiлiгi жоғары деңгейдегi жоғары санатты нұсқаушы-спортшы, жоғары

санатты ұлттық спорт төрешiсi, ұлттық спорт төрешiсi біліктілік санаттарын беру» мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығы

*ҚФБ - құрылымдық-функционалдық бірлік: көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің), Мемлекеттік корпорацияның, «электрондық үкімет» веб-порталының өзара іс-қимылдары;

- мемлекеттік қызмет көрсетудің басталуы немесе аяқталуы;

- көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (іс-қимылының) және (немесе) ҚФБ атауы;

- таңдау нұсқасы;

- келесі рәсімге (іс-қимылға) өту.

(Жалғасы бар)