2

1

สญลกษณของความอปมงคล

โดย

นายมนตร สไสว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต

สาขาวชาทศนศลปศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สญลกษณของความอปมงคล

โดย

นายมนตร สไสว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต

สาขาวชาทศนศลปศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

SYMBOLS INAUSPICIOUS

By

Mr. Montri Seesawai

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Fine Arts Program in VIsual Arts Education

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “สญลกษณของความอปมงคล ”

เสนอโดย นายมนตร สไสว เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต

สาขาวชาทศนศลปศกษา

...................................................................

(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธาร

ทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

1. รองศาสตราจารยทนกร กาษรสวรรณ

2. อาจารย ดร.วสตร โพธเงน

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

.................................................... ประธานกรรมการ

(ศาสตราจารยเกยรตคณ พษณ ศภนมตร)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ

(ศาสตราจารยเขมรตน กองสข) (รองศาสตราจารยทนกร กาษรสวรรณ)

............/......................../.............. ............/......................../..............

.................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ

(รองศาสตราจารยปรญญา ตนตสข) (อาจารย ดร.วสตร โพธเงน)

............/......................../.............. ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

55901322: สาขาวชาทศนศลปศกษา

ค าส าคญ: สตว / สญลกษณอปมงคล / ความเชอ

มนตร สไสว: สญลกษณของความอปมงคล. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: รศ.ทนกร

กาษรสวรรณ และ อ.ดร.วสตร โพธเงน. 144 หนา.

วทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” มวตถประสงค เพอแสดงออก

เรองราวของสตวเดรจฉาน “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” และสงมชวตทอยในระบบนเวศ น ามาจด

วางองคประกอบผสมผสานดดแปลง ใหเกดการพฒนา ถายทอดอารมณ ความรสก จนตนาการ และ

การสรางสรรคใหเปนภาพตามความนกคด เพอคนหาอตลกษณเฉพาะตน โดยใชรปทรงสตว “เหย”

ในทศนคตความเชอของมนษยในสมยโบราณ ป ยา ตา ยาย จนมาถงยคสมยปจจบน ทใชสตวมา

แปรคาความหมายตางๆ ในเชงสญลกษณ มาเปนตวก าหนดเอกลกษณ บคคลทมความประพฤตไป

ในทางเสอมเสย ไมดไมงาม สามารถสะทอนถงบทบาท การเสยดส วพากษวจารณสงคมมนษย

ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ หรอ ศลปนพนธ ไดศกษาคนควาหาขอมล ตาม

แหลงขาวสารตางๆ มาเปนแนวคดวเคราะห ท าแบบราง (Sketch) เกยวกบสตว รปทรงของสตว

และพฤตกรรมสตว โดยแทนคาเนอหา เรองราว “สญลกษณของความอปมงคล” ในทศนคตความ

เชอของมนษย โดยใชรปทรงสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” น ามาสรางสรรคขนใหมในลกษณะ

กงเหมอนจรง (Semi Abstract) ผสมผสานสงมชวตทมอยตามสภาพแวดลอม ทเกดจากการไดพบ

เหนมาจดวางองคประกอบใหม โดยวธการทดลองปฏบต ดวยเทคนควธการวาดเสน (Drawing)

ดนสอชารโคล (Charcoal) ดนสอEE และวสดอปกรณอนๆ ผลของการสรางสรรค และศกษาขอมล

ขาพเจาไดสรางสรรคผลงานจ านวนทงหมด 8 ชน ทมความแตกตางกน ดงน ภาพท 1 มขนาด

80x60 ซม.ภาพท 2-7 มขนาด 120x102 ซม. และภาพท 8 มขนาด 150x150 ซม. ซงเปนความมงมน

ตงใจของตนเอง มงเนนการน าเสนอทงทางดานเนอหา เรองราวและรปแบบงานจตรกรรมรวมสมย

สาขาวชาทศนศลปศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศลปากร ลายมอชอนกศกษา ...................................... ปการศกษา 2557

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. .................................... 2. ....................................

ง

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

55901322: MAJOR: VISUAL ARTS EDUCATION

KEY WORDS: ANIMAL / SYMBOLS IN AUSPICIOUS / BELIEF

MONTRI SEESAWAI: SYMBOLS INAUSPICIOUS. THESIS ADVISORS:

ASSOC. PROF. TINNAKORN KASORNSUWAN AND WISUD PO-NGERN,Ph.D. 144 PP.

The thesis has a purpose to delineate a story of Water Monitor (Varanus Salvator) and

creatures in ecosystem. To collocate the mixed composition for developing, expressing emotion,

feeling and imagination in addition to images from our imagination to find a specific identity by

using water monitor’s shape from ancient age people’s belief, it is used to be the symbolized

interpretation to define human identity, who has a bad behavior, which reflect role, sarcastic and

criticize human society .

Thesis have to research and collect data from various resources to analyze and

syntheses for creating sketch the Water Monitors’ shapes and form in symbolic by using ancient

belief about “ Symbol Inauspicious ” and remake them again in semi abstract style combine with

the other animals which live in Water Monitors’ environment. After that, to recreate the

composition by using drawing technic with charcoal pencil, EE pencil and the other instrument.

The thesis’s different styles of the art works, the first show irregular size of 80x60 cm. , the

second to the seventh have the same size of 120 x102 cm. and the last image has the size of

150x150 cm.

Program of Visual Arts Education Graduate School, Sipakorn University

Student’s signature ...................................... Academic Year 2014

Thesis Advisors’ signature 1. ........................... 2. ..............................

จ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาในวทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” จะส าเรจ

มไดหากขาพเจาไมไดรบความอนเคราะห ชวยเหลอเกอกล ใหค าปรกษาถงปญหาขอผดพลาดท

เกดขน และแนวทางในการแกไขปญหาตางๆ ทเกดขน ไดรบค าแนะน าจากทานอาจารยทปรกษา

รองศาสตราจารยทนกร กาษรสวรรณ และอาจารย ดร. วสตร โพธเงน ซงเปนทงศลปนและ

นกวชาการ

ขอกราบขอบพระคณ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ศาสตราจารยเกยรตคณ

พษณ ศภนมตร ศาสตราจารยเขมรตน กองสข และรองศาสตราจารยปรญญา ตนตสข ซ งเปน

ผทรงคณวฒ มความรความสามารถ และประสบการณยงในแวดวงศลปะ เปนทงศลปน และ

นกวชาการ คอยใหค าแนะน า แกไขขอบกพรองในผลงาน พรอมท งคอยใหก าลงใจในการ

ปฏบตงานเสมอมา รวมถงอาจารยผสอนทกๆ ทานในคณะจตรกรรม ประตมากรรม ฯ และคณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ทคอยชวยเหลอ ผลกดน และเปนแรงกระตน ท าใหเกดความ

มงมน ตงใจทจะสรางสรรคผลงานใหตรงกบบคลก ทกษะฝมอ และความสามารถจนเกดเปนอต

ลกษณเฉพาะของตนเอง ซงเปนแนวทางในการสรางสรรคงานศลปะใหเกดการพฒนาตอๆ ไป

ยงขน ทงน ขอขอบคณเจาหนาทคณะจตรกรรม ประตมากรรมฯ และคณะศกษาศาสตรรวมถง

เจาหนาทบณฑตวทยาลยศลปากรทกๆทานทใหความชวยเหลอในการตดตอประสานงาน

สดทายนขอกราบขอบพระคณบดารมารดาทมอบความรก ความอบอน และความใสใจ

ตรากตร าท างานเพอเลยงดตนเอง และครอบครว รวมถงพชาย พสาว เพอนสนทมตรสหาย และ

บคคลรอบกายทอยเคยงขาง คอยสรางความอบอน เสยงหวเราะเสมอมา เปนความทรงจ าทมอาจจะ

ลบเลอน ขาพเจาหวงเปนอยางยงวา วทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ทได

ศกษาคนควา เชงทดลองสรางสรรคผลงานศลปะทางดานจตรกรรม จะมประโยชนเปนขอมลใน

การศกษาคนควา สรางความบนดาลใจ ถายทอดจนตนาการ ทจะคดสรางสรรคงาน ส าหรบนกเรยน

นสตนกศกษารนตอๆไป และผทมความสนใจในผลงานศลปะทกๆทาน

ฉ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สารบญ

บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................

บทคดยอภาษาองกฤษ...........................................................................................................

กตกรรมประกาศ...................................................................................................................

สารบญตาราง........................................................................................................................

สารบญภาพ...........................................................................................................................

บทท

1 บทน า...............................................................................................................................

ความเปนมาและความส าคญของปญหา...................................................................

วตถประสงคของการศกษา......................................................................................

ขอบเขตการศกษา....................................................................................................

วธการศกษาและสรางสรรค.....................................................................................

แหลงขอมลทใชในการศกษา...................................................................................

อปกรณทใชในการคนควา.......................................................................................

นยามศพท................................................................................................................

กรอบแนวคดและอทธพลทใชในการสรางสรรคผลงาน.........................................

ประโยชนทไดรบ.....................................................................................................

2 ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค..................................................................................

ความหมายของค าวา ความเชอ.................................................................................

ความหมายของค าวา สญลกษณ (Symbols).............................................................

วงศเหย (ตดต)..........................................................................................................

อทธพลทไดรบจากผลงานศลปะของศลปน............................................................

ศกษาเกยวกบการวาดเสน........................................................................................

3 กระบวนการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ.....................................................................

ขนตอนการหาขอมล................................................................................................

ขนตอนประมวลความคด........................................................................................

หนา

ง

จ

ฉ

ฌ

ญ

1

2

3

4

4

6

6

7

8

8

10

12

17

19

37

52

75

76

77

ช

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทท

ขนตอนการสรางภาพราง.........................................................................................

ขนตอนการสรางสรรค............................................................................................

ทศนธาตทใชในการสรางสรรคผลงาน....................................................................

ขนตอนการสรางสรรคผลงาน.................................................................................

รปภาพขนตอนการสรางสรรคผลงาน.....................................................................

4 วเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรควทยานพนธ..........................................................

ผลงานกอนวทยานพนธ พ.ศ. 2556..........................................................................

การด าเนนงานสรางสรรควทยานพนธ พ.ศ. 2557....................................................

5 สรป อภปรายและขอเสนอแนะ........................................................................................

สรป อภปรายการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ.....................................................

ขอเสนอแนะในการสรางสรรควทยานพนธ............................................................

รายการอางอง........................................................................................................................

ประวตผวจย..........................................................................................................................

หนา

78

79

79

81

82

100

101

107

139

139

140

141

144

ซ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สารบญตาราง

ตารางท

1 การจ าแนกรปลกษณะ และนสยเหย – ตะกวด.....................................................

2 การพฒนาผลงานกอนวทยานพนธ......................................................................

3 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 1......................................

4 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 1.........................

5 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 2........................................

6 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 2.........................

7 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 3........................................

8 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 3.........................

9 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 4........................................

10 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 4.........................

11 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 5........................................

12 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 5.........................

13 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 6........................................

14 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 6.........................

15 การวเคราะหทศนธาต ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 7........................................

16 การวเคราะหองคประกอบศลป ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 7.........................

17 การวเคราะหผลงานสรางสรรคกอนวทยานพนธ.................................................

18 การวเคราะหผลงานสรางสรรควทยานพนธ........................................................

หนา

22

106

110

111

114

115

118

119

122

123

126

127

130

131

134

136

136

137

ฌ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สารบญภาพ

ภาพท

1 กลองมโหระทก (กลองสมฤทธ)..........................................................................

2 ลวดลายบนกลองมโหระทก (กลองสมฤทธ).......................................................

3 กลมสตวเลอยคลานทยงมสายพนธอยในโลกขณะน...........................................

4 ลกษณะหวดานขางของเหย ตะกวด เหาชาง ตดต................................................

5 เหย (Water monitor)............................................................................................

6 ตะกวด (Bengal monitor).....................................................................................

7 ตดต (Varanidae)..................................................................................................

8 เหาชาง (Rough-Necked Monitor).......................................................................

9 ตะกวดเหลอง/แลนดอน (Yellow monitor; V. flavescens)..................................

10 รปรางลกษณะสตวจ าพวกเหย – ตะกวด..............................................................

11 ภาพแสดงใหเหนถงความแตกตางกนระหวางสวนหวของเหย

(B) กบ ตะกวด (A)...............................................................................................

12 ลกษณะหวดานขาง สตวจ าพวกเหย – ตะกวด.....................................................

13 ไขเหย (The Eggs of Varanus Salvator)...............................................................

14 ขอมลขาวหนงสอพมพเดลนวส 1........................................................................

15 ขอมลขาวหนงสอพมพเดลนวส 2........................................................................

16 ขอมลขาวหนงสอพมพเดลนวส 3........................................................................

17 ศลปนกสตาฟ คลมต (Gustav Klimt) และผลงาน................................................

18 ศลปนเอดเวรด มงค (Edvard munch) และผลงาน...............................................

19 ศลปนปาโบล ปกสโซ (Pablo Ruiz Picasso).......................................................

20 ศลปนแหงชาต อาจารยถวลย ดชน......................................................................

21 ภาพผลงาน ผจญมาร พ.ศ.2531............................................................................

22 ภาพผลงาน Self พ.ศ. 2532.................................................................................

23 ภาพผลงาน Cambodia พ.ศ. 2532.......................................................................

24 อาจารยชยวฒน ค าฝน.........................................................................................

หนา

16

17

21

22

24

26

27

28

29

30

31

31

32

32

34

36

39

40

42

44

46

46

47

47

ญ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท

25 ภาพผลงาน (ก) โกธะ (Anger) และ

ภาพผลงาน (ข) ทางแหงการหลดพน (Salvation Way).........................................

26 ภาพผลงานพลงความเคลอนไหวจากรปสงห......................................................

27 พลงความเคลอนไหวของครฑยดนาค หมายเลข 2..............................................

28 ศลปนธนากร บวปลอด........................................................................................

29 ภาพผลงาน ภาพลกษณสะทอนพฤตกรรมมนษย.................................................

30 ภาพผลงาน Image reflects Human being's Behavior.3......................................

31 มนษยโครมนยอง (Cro-Magnons).......................................................................

32 ภาพวาดบนผนงในถ าลาสโคซ Lascaux ทางตอนใตของประเทศฝรงเศส...........

33 ภาพวาดบนผนงในถ าอลตามรา (Altamira Cave) ทางตอนเหนอของสเปน.......

34 แผนทตงแสดงต าแหนงถ า...................................................................................

35 พธกรรมแสดงความเชอ.......................................................................................

36 ผลงานศลปะของชาวอยปต..................................................................................

37 โครงสรางของสตว (เหย).....................................................................................

38 สวนบรเวณศรษะของเหย....................................................................................

39 สวนแขน และฝามอของเหย................................................................................

40 สวนบรเวณล าตว และต าแหนงของลวดลาย........................................................

41 สวนบรเวณศรษะ ล าตว สวนหาง และพฤตกรรมทาทางของสตว.......................

42 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 1.....................................................

43 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 2.....................................................

44 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 3.....................................................

45 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 4.....................................................

46 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 5.....................................................

47 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 6.....................................................

48 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 7.....................................................

49 รปแบบ ระยะ ขนาด ต าแหนงตางๆ.....................................................................

หนา

48

49

49

50

51

51

67

68

68

69

71

72

82

83

83

84

84

85

85

86

86

87

87

88

88

ฎ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท

50 วสดอปกรณในการสรางสรรค.............................................................................

51 ภาพรางผลงาน ขนาด 150x150 ซม......................................................................

52 สวนขยายลายเสนภายในผลงาน..........................................................................

53 สวนขยายลายเสนภาพรวมภายในผลงาน.............................................................

54 การลงสตวสตว รปทรงสตวตางๆ........................................................................

55 การเขยนลายเสน วาดเสน (Drawing)..................................................................

56 สวนขยาย การเขยนลายเสน วาดเสน (Drawing)..................................................

57 สวนขยายลายเสน และน าหนกบรเวณหวสตว.....................................................

58 ภาพรวมของน าหนกในผลงาน 1.........................................................................

59 ภาพรวมของน าหนกในผลงาน 2.........................................................................

60 สวนขยายลายเสนล าตวของสตว..........................................................................

61 สวนขยายลายเสน และน าหนก............................................................................

62 ภาพรวมผลงาน....................................................................................................

63 ภาพรวมผลงานบรเวณตวไก................................................................................

64 ภาพรวมผลงานการลงน าหนก และสวนประกอบของสตวตางๆ.........................

65 สวนขยายน าหนก และรายละเอยดเพมเตม 1.......................................................

66 สวนขยายน าหนก และรายละเอยดเพมเตม 2.......................................................

67 สวนขยายน าหนก และรายละเอยดเพมเตม 3.......................................................

68 สสเปรย Professional Fixative.............................................................................

69 ผลงานเสรจสมบรณ.............................................................................................

70 ภาพผลงาน หวขอ “จนตภาพลกษณในความอปปรย”.........................................

71 จนตภาพลกษณในความอปปรย หมายเลข 1.......................................................

72 จนตภาพลกษณในความอปปรย หมายเลข 2.......................................................

73 จนตภาพลกษณในความอปปรย หมายเลข 3.......................................................

74 ผลงานทดลองสรางสรรค “สญลกษณของความอปมงคล”.................................

75 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 1............................................................................

หนา

89

90

90

91

91

92

92

93

93

93

94

95

95

96

96

97

97

98

98

99

101

103

104

105

107

108

ฏ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท

76 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 2............................................................................

77 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 3............................................................................

78 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 4............................................................................

79 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 5............................................................................

80 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 6............................................................................

81 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 7...........................................................................

หนา

112

116

120

124

128

132

ฐ

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทท 1

บทน า

ความเชอเปนสงทอยคกบมนษยมาตงแตยคสมยโบราณ มนษยเปนผสรางอารยธรรม

มการอยรวมกน พ งพาอาศยซงกนและกน ปลกฝงความเจรญทางดานวฒนธรรมทไดรบการ

ถายทอดสบตอกนมาจาก ป ยา ตา ยาย ถงลกหลาน เกดเปนองคประกอบ ระบบความซบซอนของ

มนษยจนมาถงในยคสมยปจจบน

มนษยในยคสมยโบราณมความเชอ และยดถอในสรรพสงทงหลายทอยนอกเหนอ

เงอนไข กฎเกณฑทธรรมชาตไดสรางไว เชน การนบถอสตว เปนเทพเจาในอารยธรรมอยปต การ

นบถอเทพเจาหลายองค ในอารยธรรมกรก โรมน และในพงศาวดาร ต านาน นทาน และความเชอ

เรองสตวในแตละชนชาตนนยอมมความแตกตางกน เชน “ตะกวด” และ “เหย” สตวทไดกลบ

กลายเปนสญลกษณในการบอกเหตและลางราย คลายกบค าพด ค าดาทอ ทคนไทยสวนมากมความ

เชอวาเปนเชนนน หรอหากเอยค าวา “เหย” ออกไปแลว ถาหากมใครไดยนกอาจขนเคองใจ มอง

หนาเขมนกนกอาจจะเปนได (หากวาใครคนนนมาเรยกเรา หรอดาวาเรากตาม) เพราะวาถาเราฟง

แลวอาจจะไมชอบไมไพเราะเสนาะห แตในประเทศกมพชากลบไมเปนค าดาทอ หรอท าใหเกด

อาการขนเคองใจ มองหนาเขมนกนแตประการใดๆ ในทางตรงกนขามกลบเปนสตวทชาวกมพชา

จ านวนไมนอยใหความเคารพนบถอ ซงสงเหลานมการจดบนทกเปนรายลกษณอกษร และเปน

ภาพวาดจตรกรรมในสถานทส าคญตางๆ

ในแตละยคสมยกอนทความเจรญกาวหนาทางดานวทยาศาสตรจะเรมเขามามบทบาท

ท าใหเกดกระบวนการ การศกษา การคนควาอยางแทจรงโดยไดใช รปแบบ วธการ และเครองมอ

อนทนสมยทใชในการพสจน เพอคนหาความจรงของเรองนนๆ เชน ความเชอในเรองภตผปศาจ

ความเชอในเรองไสยศาสตร ความเชอเกยวกบเครองรางของขลง และความเชอในเรองราวของสตว

ทเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายตางๆ ตามความเชอของมนษยในยคสมยโบราณและ

ความเชอของคนไทยทมมาจนถงยคสมยปจจบน

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ขาพเจาไดสะทอนเรองราว และน าเสนอสตว สงมชวตตางๆ ทเกดขนในสภาพแวดลอม

ทมอยจรง ซงเปนสตวเลอยคลานตามค าบอกเลา ตามทศนคตความเชอของป ยา ตา ยาย หรอคน

ไทยสมยโบราณจนมาถงยคสมยปจจบน สตวเลอยคลานทมการสบทอดตอๆ กนมาสตวทไดกลบ

กลายเปนสญลกษณ ในการบอกเหต และลางราย แทนค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบไม

ไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตาม คอ “เหย” หรอมอกชอทคนไทยนยมเรยก

กนวา “ตวเงนตวทอง” ลกษณะพฤตกรรมของสตวทกนของเนาเปอย และของเปนๆ กนเลยลาด (ไม

เลอกทจะกน) แถมมนสยลกขโมย อยางเชน ชอบขโมยไขของสตวอนๆไปกนเปนอาหาร ฯลฯ

รปแบบในผลงานศลปะของขาพเจา มการถายทอดจนตนาการ การสรางสรรค และ

เพมเตมสงมชวตทมอยตามสภาพแวดลอม เชน เหย ง ไก และสงมชวตตางๆทเคยไดเหน แสดง

รปแบบคลายกบวฏจกรชวตของสตว สตวทมความส าคญตอระบบนเวศ ซงสตวเหลานไดถกน ามา

แปรคาความหมายตางๆ ในเชงสญลกษณทแตกตางกนออกไป บางกถกก าหนดแทนอตลกษณของ

ตวบคคลทมนสย และความประพฤตไปในทางเสอมเสย กลบกลายเปนสญลกษณของความ

อปมงคลในทางทไมดไมงาม กลายเปนปญหาทสะทอนมมมอง การเสยดส ค าวพากษวจารณสงคม

มนษยในยคสมยปจจบน

เรองราวความเชอในบางสงบางอยาง อาจจะเปนเพยงกศโลบาย การทเราน าสตวเหลาน

มาแปรคา ความหมายแทนสญลกษณ และสงใดๆ กตาม เพยงเพราะใชส าหรบการอบรมสงสอน

เปนค าบอกเลาตอๆ กนมาของป ยา ตา ยายและคนไทยสมยโบราณ เพอตองการใหเรามจตส านก

ตระหนกถง ความรสกผด ชอบ ชว และด หากเราไดตระหนกปลกฝงจตส านก สอดแทรกศลธรรม

และ จรยธรรมตามหลกความเชอในพระพทธศาสนา เกยวกบ ความรสกผด ชอบ ชว ด หรอ บาป

บญคณโทษ (ซงยคสมยปจจบนนน มนษยไมเกรงกลว และละอายตอบาปกรรม เหนสงเหลานเปน

เรองไกลตว) ในทศนคตของตนเอง และจากประสบการณโดยตรงการสงเกตพฤตกรรมของสตว จง

ไดศกษาคนควา การหาขอมลในเอกสารต ารา ท ม เ นอหา เ รองราว เ กยวกบ “เ หย” หรอ

“ตวเงนตวทอง” พอทขาพเจาจะคนหาไดนน ผสมผสานความมงมนตงใจ ทจะทดลองสรางผลงาน

และเรองราวเกยวกบ “เหย” ในรปแบบงานจตรกรรม มการถายทอดความคด จนตนาการ การ

สรางสรรค และทกษะฝมอของตนเอง

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ขาพเจามความบนดาลใจ และความมงมนตงใจอยากทดลองทจะสรางสรรคผลงานใน

เนอหาเรองราวเกยวกบสตว พฤตกรรมสตว ในทศนคตความเชอของมนษย ทงน ไดอานบทความ

ศลปะ “เกยวกบศลปนทเขยนรป และมมมมองทเปนอจาดทศน คอ การเขยนสงทนารงเกยจให

ออกมาดดได” ซงเปนค าพดของศาสตราจารยปรชา เถาทอง ทมทศนคต แลวแสดงความคดเหนตอ

ผลงานของศลปนทานหนง ในคอลมนหนงสอพมพ

ในสาระวทยานพนธหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ไดน ารปแบบของสตว

ลกษณะรปทรงของสตวทางดานกายภาพ โดยใชรปทรง “เหย” เปนรปทรงเดนภายในภาพ น ามา

ผสมผสานสงมชวตทมอยท งทางบก และทางน าในระบบนเวศ แสดงรปแบบสญลกษณ วฏจกรชวต

ของสตวทผนแปร และเปลยนแปลงไป (ซงในความเปนจรงแลว “เหย” เปนสตวทมความส าคญตอ

สภาพแวดลอม ระบบนเวศ) ตามจนตนาการของตนเอง ในลกษณะผลงานวาดเสน (Drawing) ซง

สตวเหลานไดถกน ามาแปรคาความหมายตางๆ ในเชงสญลกษณทแตกตางกนออกไป ผานกระบวน

ความคด จนตนาการ ฝกปฏบตทดลองสรางสรรคผลงานศลปะทางดานจตรกรรม โดยใชเทคนค

การวาดเสน (Drawing) ดนสอชารโคล (Charcoal) ดนสอEE สหมก และสอะครลค (Acrylic) ลง

บนผนผาใบ (Canvas) ในรปแบบจตรกรรมไทยรวมสมย ผสมผสานการศกษาคนควา ดวยวธการ

ปฏบตเชงทดลองสรางสรรครปแบบ การตดทอนรปแบบ และการสรางสงใหมโดยใชจนตนาการ

เฉพาะตน

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาเรองราวเกยวกบ “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ขอมลแหลงทอยอาศย

ลกษณะรปรางรปทรงสตว เผาพนธ และการด ารงวถชวต

2. เพอศกษาความส าคญของการวาดเสน (Drawing) ทมอทธพลตอการสรางสรรค

ผลงานศลปะ

3. เพอสรางสรรคผลงานวาดเสน (Drawing) ในรปแบบจตรกรรมไทยรวมสมย โดยใช

ลกษณะรปทรงสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ทมชอของสตว เปนสงไมดงามตามทศนคต ความ

เชอของคนไทย ผสมผสานสงมชวตทมอยในสภาพแวดลอม ระบบนเวศตามความคดสรางสรรค

และจนตนาการ ไดกลบกลายเปนหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ในวทยานพนธ

3

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ขอบเขตการศกษา

สามารถสรางสรรคผลงานวาดเสน (Drawing) โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” ทมชอ

ของสตวเปนสงไมดงามตามทศนคตความเชอของคนไทย กลบกลายมาเปน “สญลกษณของความ

อปมงคล” ผสมผสานสงมชวตทมอยในอยในสภาพแวดลอม และระบบนเวศ แสดงรปแบบ

สญลกษณ วฏจกรชวตของสตวทผนแปร และเปลยนแปลงไปของสตว ตามความคดสรางสรรค

และจนตนาการในลกษณะผลงานวาดเสน (Drawing) ทางดานจตรกรรมไทยรวมสมย

1. ขอบเขตดานเนอหา แสดงเรองราวเกยวกบ “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ขอมล

แหลงทอยอาศย ลกษณะรปรางรปทรงสตว เผาพนธ และการด ารงวถชวตของสตว

2. ขอบเขตดานรปแบบ สรางสรรคผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย ดวยเทคนควธการ

วาดเสน (Drawing) โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ผสมผสานสงมชวตทม

อยในสภาพแวดลอม ระบบนเวศ โดยการสรางสรรคผลงานศลปะกงเหมอนจรง (Semi Abstract)

ถายทอดความคดสรางสรรค จนตนาการ และทดลองปฏบตโดยใชวสดอปกรณ ในการวาดเสนลง

บนผนผาใบ ทแสดงออกถงอารมณความรสก มเนอหาเรองราว และรปแบบโดยใชรปทรงสตว

“เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ในการสรางสรรคผลงานจตรกรรมทมอตลกษณเฉพาะตน

3. ขอบเขตดานเทคนค และขนาด มรปแบบการสรางสรรคชนงานศลปะ ดวยเทคนค

วธการวาดเสน (Drawing) จตรกรรมไทยรวมสมย ดงน

3.1 ผลงานทดลองสรางสรรค ขนาด 80x60 ซม. จ านวน 1 ชน

3.2 ผลงานวทยานพนธ ขนาด 120x102 ซม. จ านวน 6 ชน

3.3 ผลงานสรางสรรคเพมเตม ขนาด 150x150 ซม. จ านวน 1 ชน

ผลงานศลปะในวทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” มจ านวนรวม 8 ชน

วธการศกษา และสรางสรรค

วธการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชด “สญลกษณของความอปมงคล” มขนตอนสรป

โดยสงเขป ดงน

1. การศกษาขอมล

1.1 ศกษาสภาพแวดลอมแหลงทอยอาศยของ “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” พรอม

ทงสตวทมอยในสภาพแวดลอมทงทางบก และทางน าทมอยในระบบนเวศ ทงนไดศกษาหาขอมล

4

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

โดยเดนทางลงพนทสวนสตวดสต (เขาดน) สวนลมพน ซงอยในเขตพนทกรงเทพมหานคร และ

ภายในมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ขอมลทบนทกได

โดยการถายภาพ การรางภาพดวยปากกาด าลงบนกระดาษอยางคราวๆ และไดศกษาคนควาจาก

เอกสาร ต ารา และสอเทคโนโลย Internet เพมเตมเกยวกบฟารมวารานส (ฟารมเหย) ทตงอยภายใน

สถาบนสวรรณวาจกกสกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม

1.2 ศกษาขอมลทไดคนควาเอกสาร และภาพถายตางๆ ท าการรางภาพดวยปากกา

ด าลงบนกระดาษ ดวยวธการวาดเสน (Drawing) พรอมทงเขยนแนวความคด (Concept)

2. การวเคราะหขอมลและการสรางสรรคภาพราง

2.1 วเคราะหรปแบบผลงานทวาด หากเกดขอผดพลาด ควรปรบปรง และแกไข

ผลงานกอนน าไปขยาย โดยการสงเคราะห เพอเขาสกระบวนการรางภาพแนวความคด

2.2 น าภาพรางตนแบบทไดแกไขเรยบรอยน าเสนออาจารยทป รกษา เพอปรบ

ปรงแกไข และใหภาพราง มความสมบรณ เหมาะสม ท จะน าไปสการสรางสรรคผลงาน

ชนตอไป

3. การสรางสรรคผลงานจรง

3.1 สรางสรรคผลงานศลปะทางดานจตรกรรมไทยรวมสมย โดยใชวธการวาด

เสน (Drawing) ดวยสออปกรณ แลวน ามาประยกตใช เชน ดนสอชารโคล (Charcoal) ดนสอEE ส

หมก และสอะครลค (Acrylic) ลงบนผนผาใบ (Canvas) มการทดลองปฏบตเชงสรางสรรค โดยใช

ลกษณะรปทรงของสตว “เหย” น ามาจดวางองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตอนๆ ตาม

สภาพแวดลอม ระบบนเวศ เพอใหเกดการพฒนาในผลงานศลปะ ทมอตลกษณเฉพาะตน จ านวน 8

ชน ดงน

3.1.1 ผลงานทดลองสรางสรรค ขนาด 80x60 ซม. จ านวน 1 ชน

3.1.2 ผลงานวทยานพนธ ขนาด 120x102 ซม. จ านวน 6 ชน

3.1.3 ผลงานสรางสรรคเพมเตม ขนาด 150x150 ซม. จ านวน 1 ชน

3.2 เรยบเรยงเอกสาร ศลปนพนธ เพอจดท าเปนรปเลม

3.3 เผยแพรผลงานศลปนพนธสสาธารณะชน

5

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

แหลงขอมลทใชในการศกษา

1. ขอมลทไดรบจากการรวบรวมเอกสารทเกยวของ

1.1 ศกษาสภาพแวดลอม แหลงทอยอาศยของ “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” พรอม

ทงสตวทมอยในสภาพแวดลอมทงทางบก และทางน าทมอยในระบบนเวศ ทงนไดศกษาหาขอมล

โดยเดนทางลงพนทสวนสตวดสต (เขาดน) สวนลมพน ซงอยในเขตพนทกรงเทพมหานคร และ

ภายในมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ขอมลทบนทกได

โดยการถายภาพ การรางภาพดวยปากกาด าลงบนกระดาษอยางคราวๆ และไดศกษาคนควาจาก

เอกสาร ต ารา และสอเทคโนโลย Internet

1.2 หนงสอ บทความ เอกสาร และขอมลจากสอเทคโนโลย Internet ทเกยวของ

ในเรองราวของสตวชนดน ความหมายของค าวา “สญลกษณ ความเชอ อทธพลภายในผลงานศลปะ

และการวาดเสน”

2. ขอมลทไดจากภาคสนาม

แหลงขอมลภาคสนามเปนสถานท ทมการส ารวจ และมการบนทกภาพทองถน ท

อยอาศย การด ารงวถชวตของสตว ไดแก บรเวณสวนสตวดสต (เขาดน) ซงบางพนทกมสตวชนดน

อยเชน สวนลมพน อยภายในเขตพนทกรงเทพฯ มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนาม

จนทร จงหวดนครปฐม และ ฟารมวารานส (ฟารมเหย) ตงอยภายในสถาบนสวรรณวาจกกสกจ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม

อปกรณทใชในการคนควา

วสดอปกรณทใชส าหรบการศกษาคนควา หาขอมล และสรางสรรคผลงานชดน ไดแบง

ออกเปน 3 สวน คอ สวนของการเกบขอมล และสวนของการจดท า การสรางสรรคผลงาน ดงน

1. อปกรณทใชบนทกขอมล

1.1 กลองถายรป

1.2 สมดสเกต สมดบนทก

1.3 ดนสอ ปากกา

1.4 คอมพวเตอร

1.5 แผน CD

6

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. อปกรณส าหรบการวาดเสน

2.1 เฟรมผนผาใบขนาดตางๆ ดงน

2.1.1 ขนาด 80x60 ซม. จ านวน 1 ชน

2.1.2 ขนาด 120x102 ซม. จ านวน 6 ชน

2.1.3 ขนาด 150x150 ซม. จ านวน 1 ชน

ผลงานศลปะในวทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” มจ านวนรวม 8 ชน

2.2 ขาหยงวาดรป

2.3 กระดาษรางภาพ ไมบรรทด

2.4 ถวยใสส จานส

2.5 ถงใสน า

2.6 ฟองน า ใชส าหรบสรางพนผว รองรอย

3. วสดทใชในการสรางสรรคผลงาน

3.1 ดนสอชารโคล (Charcoal) ดนสอEE สหมก และสอะครลค (Acrylic)

3.2 แปรงทาส พกนเบอรตางๆ และเศษผาส าหรบเชดพกน

นยามศพท

สตว หมายถง สงมชวตเพราะเคลอนทได กนอาหารได หายใจได ขบถายได และ

สามารถขยายพนธออกลกออกหลานได ท าใหสตวมจ านวนเพมมากขน ในโลกของเรามสตว

จ านวนมากมายหลายชนด สตวแตละชนดมธรรมชาต และมการด ารงชวตแตกตางกนไป ขนอยกบ

ลกษณะโครงสรางภายนอก และลกษณะโครงสรางภายในของสตวนนๆ

เหย หรอ ตวเงนตวทอง หมายถง สตวเลอยคลานขนาดใหญชนดหนง ลกษณะตวอวน

ใหญสด าอยในวงศเหย มลายดอกสเหลองพาดขวาง มหางยาว รปรางคลายกงกาขนาดใหญ ความ

ยาว 2.5-3.00 เมตร มลนแยกเปนสองแฉกคลายง ใชส าหรบรบกลน นสยลกขโมย ชอบอาศยอย

บรเวณใกลแหลงน า ชอบกนของเนาเปอย และเศษซากของสตว บางครงกจะกนสตวเปนๆ เชน ไก

เปด ป หอย ง หน นก และไขของสตวตางๆ รวมทงปลา เปนตน

ความเชอ หมายถง ความศรทธา ความเลอมใส และความเชอถอ ซงอยในจตส านกของ

มนษยทมตอพลงอ านาจเหนอธรรมชาต เกดขนกบมนษยทกรปทกนาม สมผสทางใดทางหนงจาก

7

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

อายตนะท ง ๖ (ตา ห จมก ลน กาย และใจ) อาศยสงแวดลอมทไดสมผส เปนเครองชวยให

เจรญเตบโต จงเกดรปเกด “สญลกษณ” อยางใดอยางหนงทเปนรปธรรม และนามธรรม

สญลกษณ หมายถง สงทก าหนดนยมกนขน เพอใหใชหมายความแทนอกสงหนง

อปมงคล หรอ อปมงคล หมายถง ไมเจรญตา ไมเปนมงคล ไมเปนเครองหมายอนด

และเปนลางราย

เคลอนไหว หมายถง ไมอยนง และไมคงท

จตรกรรม หมายถง ผลงานทแสดงออกมาบนพนระนาบ เชน กระดาษ ผาใบ ฯลฯ โดย

การขดเขยน การปาย การระบาย หรอวธอนๆ ดวยเสน และส โดยใชวสดตางๆ เชน ดนสอ ปากกา

พกน เกรยง นวมอ หรอวสดอนๆ กได ทงนใหเปนไปตามความคดสรางสรรคอนเปนสงส าคญ

การวาดเสน หมายถง วธการสรางภาพโดยวธทงาย และรวดเรว เพอสอความหมาย

ทางการเหนขนเรมแรกของมนษย แสดงรองรอยตางๆ โดยใชเครองมอ เชน ถาน เศษไม ดนสอ

หรอแมแตนวมอของตนเอง แสดงออกในบางสงบางอยางใหปรากฏไมวาจะเปนเรองของความเชอ

ความคด และอารมณ

กรอบแนวคด และอทธพลทใชในการสรางสรรคผลงาน

ศกษา รปทรงสตว “เหย” และสงมชวตอนๆในสภาพแวดลอม ระบบนเวศโดยการถายทอดเรองราว และน ามาสงเคราะหขนใหม ในรปแบบงาศลปะ

สรางสรรคผลงานศลปะโดยใชสตวมาน าเสนอ และความบนดาลใจจากศลปน เพอสอความหมาย และสญลกษณสะทอนมมมอง ทศนคตความเชอของมนษยทมตอสตว ดวยวธการสรางสรรคผลงาน มรปแบบ และ เทคนคการวาดเสน ในงานจตรกรรมไทยรวมสมย

เผยแพร ผลงาน วทยานพนธ หวขอเรอง“สญลกษณ ของความ อปมงคล” โดยจดแสดง นทรรศการ

1.อทธพลทไดรบในผลงานศลปะของศลปนตะวนตก และศลปนไทย 2.อทธพลของลทธศลปะทสอความหมายในเชงสญลกษณ

ศกษาแหลงขอมล ภาพถาย เอกสารสถานทเกยวกบสตว และความเชอของมนษยในการเปรยบเทยบ สอความหมายในเชงสญลกษณ

8

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ประโยชนทไดรบ

1. ไดแนวคด และทกษะฝมอสรางงานศลปะ ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เกด

การพฒนาความคดสรางสรรค จนตนาการ และมอตลกษณเฉพาะตนทสะทอนออกมาภายใน

ผลงาน

2. ผลงานศลปะถายทอดเรองราวความเชอของมนษย ทสะทอนออกมาในรปทรงของ

สตว “เหย” และองคประกอบสงมชวตอนๆ ในสภาพแวดลอม ระบบนเวศ ไดแทนคา และการ

ตความหมาย ดวยรปทรงของสตว “เหย” น ามาสรางสรรคตามความคด และจนตนาการ ดวยเทคนค

การวาดเสน เกดเปนรปแบบของผลงานทมอตลกษณเฉพาะตนทางดานจตรกรรมไทยรวมสมย

9

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทท 2

ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค

ในทศนคตของขาพเจา เรองราวเกยวกบสตว ไดถกน ามาสรางสรรคเปนผลงานศลปะ

ตงแตยคสมยโบราณจนถงยคสมยปจจบน มศลปนหลายๆ ทานไดรบแรงบนดาลใจ เกดจนตนาการ

ทใชในการสรางสรรค มาจากรปลกษณภายนอกของสตว แปรคาวตถ และความหมายทแสดงออก

ในรปแบบตางๆ โดยวธผสมผสานรปทรงของสตว และน ามาประยกตใชในผลงาน ภาพวาด ดวย

เทคนควธการวาดเสน และกระบวนการเชงทดลองสรางสรรคงานศลปะทางดานจตรกรรมของ

ตนเอง

ขาพเจาไดรบความบนดาลใจมความสนใจทจะศกษา สรางสรรคผลงานวทยานพนธชด

น โดยการน ารปทรงของสตวอนไดแก “เหย” หรอทเรารจกกนในชอวา “ตวเงนตวทอง” และสตว

หลากหลายชนดทอาศยอยในระบบนเวศ สงแวดลอม อยางเชน ง ไก และปลา ฯลฯ ในสถานทท

ขาพเจาไดเคยพบเหนจากประสบการณ

สตวชนดนไดกลบกลายเปน “สญลกษณไปในทางเสอมเสย” ในทศนคตความเชอของ

คนไทยสมยโบราณ ซงถอไดวา ถาหากพบเหนหรอพบเจอสตวชนดนเขาไปอยในบาน ถอวาจะม

เคราะห ประสบพบเจอกบปญหา เพราะถอวาสตวชนดนเปนสงทไมดไมงาม กลายเปนความ

อปมงคลทมอยในเรองราว และค าบอกเลาตอๆ กนมาตามความเชอของคนไทยสมยโบราณจน

มาถงยคสมยปจจบน ทสตวชนดนไดกลบกลายมาเปน “สญลกษณ” สะทอนมมมองวพากษวจารณ

สงคมของมนษยไดเปนอยางด สตวชนดนจงไดถกน ามาเปรยบเทยบในแงลบตางๆนาๆ แลวแต

ทศนคตความเชอ และมมมองของแตละบคคล เชน การใชชอเรยกของสตว รปทรงของสตว และ

ลกษณะนสย พฤตกรรมของสตวน ามาเปรยบเทยบ เสยดสสอเสยด และพดจาวากลาวบคคลทม

ความประพฤตไปในทางทผดวาคลายกบสตว ถกมองภาพลกษณไปในทางเสอมเสย ไมดไมงาม ซง

มอยทงภายในครอบครว สงคม เศรษฐกจ และการเมอง รวมไปถงการผดศลธรรมจรยธรรม ตาม

หลกความเชอของศาสนาพทธในยคปจจบน

10

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ทงน ในการศกษา และรวบรวมขอมลทางดานเอกสาร ภาพถาย และสอเทคโนโลย

Internet การส ารวจแหลงทอยอาศยของสตวชนดน เพอใชส าหรบการสรางสรรคผลงานของตนเอง

โดยน าเสนอเนอหาสาระในวทยานพนธ ดงน

1. ความหมายของค าวา “ความเชอ”

1.1 วถความเชอของคนไทย

1.2 วถความเชอตามหลกพระพทธศาสนา

2. ความหมายของค าวา “สญลกษณ” (Symbols)

2.1 อปมงคล หรอ อปมงคล

2.2 สญลกษณของความอปมงคล

3. วงศเหย (ตดต)

3.1 ชนด และสายพนธ

3.2 ตารางจ าแนกรปลกษณะ และนสยจ าเพาะของสตวจ าพวกเหย ตะกวด

3.3 เหย หรอ ตวเงนตวทอง

3.4 ตะกวด

3.5 ตดต

3.6 เหาชาง

3.7 ตะกวดเหลอง

4. อทธพลทไดรบจากผลงานศลปะของศลปน

4.1 อทธพลของศลปะตะวนตกทมบทบาทกบศลปน

4.2 อทธพลของลทธศลปะทสอความหมายเชงสญลกษณ

4.3 อทธพล และแรงบนดาลใจในผลงานศลปะของศลปนไทย

5. ศกษาเกยวกบการวาดเสน

5.1 กรอบแนวคดของนกวชาการ อาจารย และศลปนเกยวกบการวาดเสน

5.2 ความหมายของค าวา “วาดเสน” (Drawing)

5.3 นยามค าวา “วาดเสน” หรอ “ rawing”

5.4 ยคสมยของการวาดเสน

11

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

1. ความหมายของค าวา ความเชอ (Beliefs)

ความเชอ (Beliefs) ความเชอเปนธรรมชาตทเกดขนกบมนษย และถอวาเปนวฒนธรรม

ของมนษยอยางหนง การด ารงชวตของมนษยในสมยโบราณทยงไมมความรจากการศกษา และ

ความเจรญทางดานวชาการมากนก จงท าใหเกดความเชอ ความศรทธา ซงมนษยในสมยโบราณเชอ

ในปรากฏการณทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ฝนตก ฟารอง ฟาผา แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด

อทกภย และวาตภยตางๆ เชอวาเกดจากอ านาจ ปาฏหารยของเทวดา พระเจา และภตผปศาจ สง

เหลานลวนมอทธพลตอชวตความเปนอยของมนษย ซงยากทจะแกไขหรอปองกนไดดวยตวเอง1

โรคช (M. Rokeach) ไดอธบายความหมายของความเชอวา หมายถง “ความคดใดๆ ท

เปนไปได หรอแนใจเกยวกบการมอย การเปนอย ซงเปนสงทควรท า หรอไมควรท า ทงนเปนปจจย

ทท าใหคนแสดงพฤตกรรมตามความเชอนน”2

ทศนย ทานตวณช กลาววา “ความเชอ คอ การยอมรบนบถอ วาเปนความจรงหรอมอย

จรง การยอมรบหรอการยดมนน อาจมหลกฐานเพยงพอทจะพสจนได หรออาจไมมหลกฐานทจะ

พสจนสงนนใหเหนจรงได”3

สนทร โคมน กลาววา “ความเชอเปนความนกคดยดถอ โดยทเจาตวจะรตวหรอไมกตาม

เปนสงทสามารถจะศกษาและวดไดจากค าพดและการกระท าของคน”4

สถาพร ศรสจจง ใหความหมายของความเชอไววา “ความเชอหมายถงการยอมรบ

ขอเสนออยางใดอยางหนงวาเปนความจรง การยอมรบนอาจจะเกดจากสตปญญา เหตผลหรอ

ศรทธา โดยไมตองมเหตผลใดๆ รองรบกได”5

ในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน กลาวถงความเชอไววา ศรทธา (น.) ความเชอ

ความเลอมใส (ส.) รศ. ภญโญ จตตธรรม กลาววา...? ความกลว และความไมรเปนเหตใหเกดความ

เชอ และความเชอกเปนสวนหนงทท าใหเกดศาสนา...? วฒนธรรมความเชอทางศาสนา คอ แนว

ทางการประพฤตปฏบตตามหลกการ และค าสงสอนของศาสนานนๆ เพอหวงความสขแกตน6

1กมลชนก จนทรแดง และคณะ, ความเชอ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถง

ไดจาก http://www.udru.ac.th/website/attachments/elearning/02/13.pdf+&cd=1&hl=th&ct=

clnk&gl=th. Create a free website.

12

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ทงน พจนานกรมศพทสงคมวทยาองกฤษ -ไทย (2542 : 42) ไดใหความหมายเกยวกบ

ความเชอไว 2 ขอ ดงน

1. การยอมรบขอเสนอขอใดขอหนงไดวา เปนความจรง การยอมรบเชนนโดยสารตถะ

ส าคญแลว เปนการรบเชงพทธปญญา แมวาจะมอารมณสะเทอนใจเขามาประกอบรวมดวย ความ

เชอจะกอใหเกดภาวะทางจตขนในบคคล ซงอาจจะเปนพนฐานส าหรบการกระท าโดยสมครใจของ

บคคลนน

2. การยอมรบขอเสนอขอใดขอหนงไดวา เปนความจรงทยงมไดพสจนดวยวธการทาง

วทยาศาสตร

จากค าจ ากดความดงกลาว จงพอสรปไดวา “ความเชอ” หมายถง ความคด ความเขาใจ

และการยอมรบนบถอ เชอมนในสงหนงสงใดโดยไมตองมเหตผลใดมารองรบสนบสนน หรอ

พสจน ท งน บางสงอาจมหลกฐานอยางเพยงพอทจะพสจนได หรออาจจะไมมหลกฐานทจะ

น ามาใชพสจนใหเหนจรงเกยวกบสงนนกได มกเกดขนจากความคดค านงวาสงนด สงนนไมด

จะตองสงผลกระทบวาเปนเชนน และถาปรากฏเปนขอหามตางๆ จากค าสอนของมนษยในสมย

โบราณ ยอมเปนสงททาทายตอสตปญญาของมนษยในยคปจจบนน หากศกษาใหถองแท เราจะ

ทราบถงเจตนารมณของบรรพบรษวา “ขอหาม” และ “ค าสอน” นนทรงคณคาตอสงคมเพยงใด

2เทพ สงวนกตตพนธ, นกวชาการศกษาศนยวทยพฒนา มสธ, อดรธาน, โรคช (M.

Rokeach), ความเชอ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.stou.ac.th/ Offices/

rdec/udon/upload/socities9_10.html. 3เทพ สงวนกตตพนธ, นกวชาการศกษาศนยวทยพฒนา มสธ, อดรธาน, ทศนย

ทานตวณช, 2523, ความเชอ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.stou.ac.th/

Offices/rdec/udon/upload/socities9_10.html. 4เทพ สงวนกตตพนธ, นกวชาการศกษาศนยวทยพฒนา มสธ, อดรธาน, สนทร โคมน,

2539, ความเชอ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.stou.ac.th/

Offices/rdec/udon/upload/socities9_10.html.

13

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

1.1 วถความเชอของคนไทย

ทงนประเภทของความเชอตามแบบของสงคมไทยจากการศกษาพบวาสงคมไทยม

ความเชอทหลากหลาย เชน

ความเชอเกยวกบลทธ และศาสนา

ความเชอเกยวกบไสยศาสตร ผสาง เทวดา และสงศกดสทธ

ความเชอเกยวกบโหราศาสตร โหงวเฮง และฮวงจย

ความเชอเกยวกบโชคลาง และฤกษยาม

ความเชอเกยวกบความฝน และค าท านายฝน

ความเชอเกยวกบพธกรรมตางๆ

ความเชอเกยวกบสงทควรท า และสงทไมควรท า

ในสาระวทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ขาพเจาไดศกษาขอมลในเรองราว

ความเชอ ดงน

1.1.1 ความเชอเกยวกบโชคลาง และฤกษยาม โชคลาง หมายถง เครองหมายท

ปรากฏใหเหน เพอบอกเหตราย หรอเหตด ซงคนไทยมความยดมนถอมนมาเปนเวลาชานาน จน

กลายเปนประเพณปฏบต และงดเวนปฏบตอยโดยทวไปบรรดาสรรพสงตางๆ ทสงคมไทยยดมนวา

เปนเครองหมายของโชครายหรอโชคด

1.1.2 นามธรรมของสงมชวต และไมมชวต เชน ชอของคน สตว สงของ และ

สถานท ตวอยาง เชน มสตวเลอยคลานขนาดใหญทใชสรรพนามชอเรยกวา “เหย” ซงค านคนไทย

ทวไปมกใชเปนค าดาทอ และเปนค าหยาบคายทไมสภาพในภาษาไทย หมายถง สงทเลวทรามต าชา

หากใครไดยนจะเกดความรสกในทางลบ

5เทพ สงวนกตตพนธ, นกวชาการศกษาศนยวทยพฒนา มสธ, อดรธาน, สถาพร ศรสจ

จง, 2533, ความเชอ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก,http://www.stou.ac.th/

Offices/rdec/udon/upload/socities9_10.html. 6Thaigoodview, ความเชอ... คอ???, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก

,http://www.thaigoodview.com /node/75913.

14

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ดงนน ปจจบนจงมกเรยกใหมวา “ตวเงน ตวทอง” หรอ “วรนส” (สกล Varanus)

เพอใหเกดความรสกในทางบวก ยกเวนการน าสตวชนดนไปปลอยในบางสถานท ถอวาเปนการดา

ทางออม

1.1.3 รปธรรมของสงมชวต และไมมชวต เชน รปรางลกษณะของคน สตว

สงของ และสถานท ทงทด และไมด ตวอยาง เชน “เหย” เปนสตวเลอยคลานขนาดใหญตระกล

เดยวกบ ตะกวด รปรางลกษณะตวอวนใหญสด า มลายดอกสเหลองพาดขวาง หางยาว คลายกงกา

ขนาดใหญ มความยาว 2.5 - 3.00 เมตร มลนแยกเปนสองแฉกคลายง มนสยพฤตกรรมชอบกนเลย

ลาด ชอบกนของเนาเสย และเศษซากสตวเปนอาหาร เปนทงนกฉวยโอกาส ชอบลกขโมยไขของ

สตวชนดอนๆ จงไดกลายมาเปน “สญลกษณ” ทสะทอนความหมายของค าวา “อปมงคล” หรอ

“อปมงคล”

1.2 วถความเชอตามหลกพระพทธศาสนา

ในหนงสอไตรภมไดกลาวถง “สตวตรจฉานตภม” หรอ “เดรจฉานตภม” คอ

ดนแดนของเดยรฉาน แปลความหมายวา ตามขวาง หรอตามเสนนอน ตรงกนขาม กบคนซงไปตว

ตรง

สตวเดรจฉาน หมายถงสตวทไปไหนมาไหนตองคว าอก เราอาจกลาวไดวา

“ตะกวด” หรอ “เหย” ซงเปนสตวเดรจฉานอนเกดมาในดนแดนตรจฉานตภม มลกษณะเกดจากไข

(อณฑชะ) จากมรกอนหอหม (ชลาพชะ) จากใบไม และเหงอไคล (สงเสทชะ) เกดเปนตวขนเอง

และโตทนท (อปปาตกะ) สตวดรจฉานมความเปนอย 3 ประการ ไดแก รสบพนธ รกน และรตาย

เรยกเปนศพทวา กามสญญา อาหารสญญา และมรณสญญา ตามหลกพทธศาสนานนถอวา “สตว

ดรจฉาน” เกดจากทผนนไดท ากรรมเอาไวใน “วฏสงสาร” (เวยน วาย ตาย และเกด) ตงแตชนพรหม

ลงมา สามารถแบงไดเปน 4 ประเภท ดงน

1.2.1 อปทตรจฉาน (สตวทไมมขา และไมมเทา เชน ง ไสเดอน ฯลฯ)

1.2.2 ทวปทตรจฉาน (สตวทม 2 ขา เชน ไก นก ฯลฯ)

1.2.3 จตปทตรจฉาน (สตวทม 4 ขา เชน ชาง มา วว ฯลฯ)

1.2.4 พหปทตรจฉาน (สตวทมมากกวา 4 ขา เชน แมงมม ตะขาบ ฯลฯ)

ในโลกของสตวดรจฉานจะไมมความรจกผด ชอบ ชว และด หรอทเรยกกนวา “ธมม

สญญา” ซง “เหย” จะอยในชนจตปทดรจฉานตามหลกพระพทธศาสนา

15

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ความเชอเรองราวของสตวในแตละชนชาตนนยอมมความแตกตางกน “เหย” หรอ สตว

ทอยในสายพนธวงศเหย อยางเชน “ตะกวด” เราอาจกลาวไดวาเปนสตวทชาวกมพชาจ านวนไม

นอยสกการะ และใหความเคารพนบถอ มหลกฐานปรากฏอยในนทานเรอง “นางนาค” กบ “พระ

ทอง” อยในหนงสอพงศาวดารกรงกมพชา (เขมร) นทานพทธท านายระบวา “ตะกวด” ไดเกดใหม

เปนตนตระกลของกษตรย “ตะกวด” จงเปนบรรพบรษของชาวกมพชา และได “ยกยองตะกวดให

เปนสญลกษณของบรรพบรษมาตงแตยคดกด าบรรพ” ปรากฏหลกฐานมรองรอยส าคญ คอ

“ลวดลายอยบนกลองทองมโหระทก อายราว 3,000 ป ของชาวอษาคเนย รปแลน” ทแสดงถง

สญลกษณแหงความอดมสมบรณ และ “ลายรปตะกวดดนเผา มอายราว 2,500 ป” พบทภาคเหนอ

ของประเทศเวยดนาม ในวฒนธรรมดองซอน

ภาพท 1 กลองมโหระทก (กลองสมฤทธ)

ทมา: insanetheater, จากกลองมโหระทกถงละครบงสาวน สายสมพนธอษาคเนย, ศลปะวฒนธรรม,

เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/ blog/insanetheater/

2009/10/15/entry-1

16

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 2 ลวดลายบนกลองมโหระทก (กลองสมฤทธ)

ทมา: ตามรอยพระพทธบาท, สารคด “ดนแดนพทธภม” และ “ประวตพระอรยสงฆไทย”, บทความ

พเศษ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจากhttp://tamroiphrabuddhabat.com/

xmb/viewthread.php?tid=823

เนองจากกลองมโหระทก ทพบในเอเซยตะวนออกเฉยงใตนน มลกษณะคลายคลงกบ

มโหระทก จากแหลงวฒนธรรมดองซอน ซงมศนยกลางอยทลมแมน าแดง ทางตอนเหนอของ

เวยดนามในปจจบน ทมพบกลองมโหระทกจ านวนมาก มอายราว 2-3 พนปมาแลว และมลวดลาย

บนกลองมโหระทก มกเปนรปคนนงผาเตยว 2 ชาย ถออาวธ อยในอากปกรยาเหมอนก าลงฟอนร า7

วถชวตชมชนดกด าบรรพ ยคสวรรณภมเมอ 3,000 ป ภาพลายเสนคดลอกจากรปสลกบนหนากลอง

มโหระทกสมฤทธเปนรปคน (ต าขาว เปาแคน และเตนฟอน ฯลฯ) เรอนไม ครก สาก และตะกวด

(แลน) ทเปนสตวศกดสทธอยบนหลงคาเรอน (กลองมโหระทกใบนพบทเวยดนาม)

2. ความหมายของค าวา สญลกษณ (Symbol)

2.1 พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 ใหความหมายค าวา “สญลกษณ”

[สนยะ-] น.คอ สงทก าหนดนยมกนขนเพอใหใชหมายความแทนอกสงหนง8

7ตามรอยพระพทธบาท. สารคด “ดนแดนพทธภม” และ “ประวตพระอรยสงฆไทย”,

เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://tamroiphrabuddhabat.com/

xmb/viewthread.php?tid=823

17

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2.2 สารานกรมเสรวกพเดย ไดใหความหมายค าวา “สญลกษณ” หรอ “เครองหมาย”

(Symbol) คอ สงทใชแทนความหมายของอกสงหนง อนไดแก วตถ อกษร รปราง หรอสสนซงใช

ในการสอความหมาย หรอแนวความคด ใหมนษยเขาใจไปในทางเดยวกน อาจจะเปนรปธรรม หรอ

นามธรรม กไดในทางปรชญามกมค านยาม วา ทกสงทกอยางในธรรมชาต หรอแมในจกรวาล

สามารถแทนไดดวยสญลกษณทงสน9 เราอาจจะกลาวไดวา “สญลกษณ” คอ ลกษณะของสงตางๆ

ทแสดงออก สอความหมาย และมบทบาทส าคญตอการด าเนนวถชวตของมนษย สามารถแบงแยก

ลกษณะได คอ

2.3 สญลกษณทเกดขนในธรรมชาต โดยเกดจากมนษยเปนผสงเกต คาดเดา หรอ

อาจจะเปนจรง หรอไมจรงกได บางครงกสอความหมายออกมาไมตรงกน10

2.4 สญลกษณทมนษยสรางขน โดยการเลอกรปแบบจากธรรมชาตน ามาสรางสรรค

ในลกษณะตดทอนรายละเอยดใหเหลอแตโครงสราง และสวนทส าคญๆ11

2.5 อปมงคล หรอ อปมงคล

2.5.1 พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายค าวา [อะ

ปะ-, อบปะ-] ว. ปราศจากมงคล ไมเจรญ เปนลางราย. (ป.,ส.).12

2.5.2 พจนานกรมแปลไทย -ไทย อ.เปลอง ณ นคร [อบ-ปะ-มง-คน] (มค.อปมง

คล) ว.ไมเจรญตา ไมเปนมงคล ไมเปนเครองหมายอนด เปนลางราย13

8ราชบณฑตยสถาน, “สญลกษณ,” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (พ.ศ.2542). 9สารานกรมเสรวกพเดย, สญลกษณ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/สญลกษณ 10กลมสาระการเรยนรศลปะ, การออกแบบสญลกษณ, (หนงสอเรยนศลปะ ม.4 ใบ

ประกนหลกสตรฯ 51), บรษท ส านกพมพแมค จ ากด, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557 เขาถงไดจาก,

http://www.maceducation.com/e-knowledge/2504304120/06.htm.]. 11เรองเดยวกน

18

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2.6 สญลกษณของความอปมงคล หมายถง รปธรรม หรอ นามธรรม ทอาจจะเกดขนใน

ธรรมชาต หรอเกดจากมนษยเปนผสรางสรรค น ามาใชสอความหมายในแงลบ ทไมดไมงาม

ปราศจากอนเปนมงคลยง

ในสาระวทยานพนธ ทกลาวมาขางตน ขาพเจาไดสรางสรรคผลงานศลปะ แทนคา

สญลกษณโดยใชรปทรงสตว “เหย” ทมมมมอง และทศนคตความเชอของมนษยทสอถงความ

อปมงคล หรอไมเปนมลคง โดยใชลกษณะรปทรงของสตวทางดานกายภาพ เปนรปทรงเดนภายใน

ภาพ น ามาผสมผสานสงมชวตทมอยท งทางบก และทางน าในระบบนเวศ แสดงรปแบบสญลกษณ

วฏจกรชวตของสตวทผนแปร และเปลยนแปลงไป (ซงในความเปนจรงแลว “เหย” เปนสตวทม

ความส าคญตอสภาพแวดลอม ระบบนเวศ) ตามจนตนาการของตนเอง ในลกษณะผลงานวาดเสน

(Drawing) ซงสตวเหลานไดถกน ามาแปรคาความหมายตางๆ ในเชงสญลกษณทแตกตางกนออกไป

ผานกระบวนการความคด จนตนาการ ฝกปฏบตทดลองสรางสรรคผลงานศลปะทางดานจตรกรรม

มาน าเสนอ เพอสอความหมายและแปรคา สงเหลานลวนขนอยกบมมมอง ทศนคต และความเชอใน

แตละบคคล

3. วงศเหย (ตดต)

วงศเหย (วงศ : Varanidae; องกฤษ : Monitor lizard, Goanna) คอ วงศของสตวเลอย

คลานในอนดบ Squamata ทมววฒนาการของตวเองมาแลวนานกวา 300 ลานป สตวชนดนใน

ประเทศไทยเราเรยกวา “ตดต” เราอาจจะเคยไดยนชอสยงเรยงนามอยางคนห อาจจะเคยไดเรยนรอง

จนขนใจ มทมาจากโครงบทประพนธของกรมพระยาด ารงค ฯ “ตดเอยตดต ในเรยวในรชางอย ได

ขเกยจหนกหนาระอาใจ..........”14

12ราชบณฑตยสถาน. “อปมงคล หรอ อปมงคล” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน

(พ.ศ.2542), 1330. 13เปลอง ณ นคร. “อปมงคล หรอ อปมงคล.” ในพจนานกรมแปลไทย -ไทย. เขาถงเมอ

8 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://dictionary.sanook.com/search/อปมงคล 14ว.ค. สวนดสต.ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต.“สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . , .

19

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

แตมนอยคนทจะรจกรปราง และหนาตาทแทจรงของตดต สวนมากคดวา เปนรปรางจ าพวก อน หน

กะแต หรอจ าพวกตกแก ซงแทจรงแลวตดตเปนสตวในกลมเหย - ตะกวด (Monitor) เปนสตว

เลอยคลาน (Reptile) อยในประเภทสตวบกคลานสตน ล าตว และหางยาว (Lizard) ไมใชสตวเลยง

ลกดวยนม

3.1 สตวเลอยคลาน(Reptile) แยกออกเปนกลมใหญๆคอ

3.1.1 กลมง (Snake)

3.1.2 กลมสตวครงบกครงน า (Amphibian)

3.1.3 กลมเตา (Turtle)

3.1.4 กลมจระเข (Crocodile)

3.1.5 กลมสตวคลานสตนล าตวและหางยาว ซงบางชนดไมมตน (Lizard)

และตวตารา (Tuatara)

ในบรรดาสตวเลอยคลานทมอยมากมายหลากหลายชนดนน จะกลาวถง เฉพาะจ าพวก

เหย และตะกวด ซงรวมถง ตดต เทานน ซงตอไปนอาจจะเรยกวา สตวจ าพวก “เหย - ตะกวด”

3.2 สตวจ าพวกเหย - ตะกวด

3.2.1 ชอไทย: เหย ตะกวด เหาชาง ตดต และแลนดอน

3.2.2 ชอสากล: Monitor

3.2.3 ตระกล: Varanus

3.2.4 วงศ: Varanidae

สตวจ าพวกนมประมาณ 27 ชนดในโลก (ปจจบนพบแลวกวา 70 ชนด พบกระจายพนธ

ในเขตรอน เขตอบอนของทวปแอฟรกา ทวปเอเชยไปจรดถงโอเชยเนย) พบมถนอาศยอยใน

ประเทศไทย 5 ชนด เปนจ าพวกทมขนาดใหญทสดในกลมสตวบกสตน ล าตว และหางยาว (Lizard)

ชนดทมขนาดใหญทสดทมชวตอยบนโลกขณะน คอ “โกโมโด(Komodo Monitor)” มถนอาศยอย

บนเกาะเลกๆ ในหมเกาะของประเทศอนโดนเซย ขนาดล าตวยาวมากกวา 10 ฟต มน าหนกกวา 200

ปอนด

20

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 3 กลมสตวเลอยคลานทยงมสายพนธอยในโลกขณะน

ทมา: ว.ค. สวนดสต.ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต.“สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.” เอกสาร

ประกอบการบรรยาย สมมนา , . , .

เขาถงเมอ 1 ตลาคม 2557

3.3 ชนด และสายพนธ ในประเทศไทยมอย 5 ชนดดวยกน คอ

3.3.1 เหย (Varanus Salvator)

3.3.2 ตะกวดหรอแลน (Varanus bengalensis)

3.3.3 เหาชาง (Varanus rudicollis)

3.3.4 ตดต (Varanus Dumerilii)

3.3.5 แลนดอน (Varanus Flavescens)

การพสจนใหทราบถงขอแตกตางของแตละชนดนน นอกจากจะพจารณาถงรปลกษณะ

สวนใหญ ขนาด และลวดลายส ลกษณะละเอยดเฉพาะแหงจะชวยแยกชนดอยางชดเจนไดดวย สวน

ทเหนความแตกตางอยางเดนชดทดสด คอลกษณะของเกรดบนหลงคอของแตละชนด ซงแตกตาง

กน เชน เกรดหลงคอของ “ตดต” เปนแผนแบนแตของ “เหาชาง” เปนหนามแหลม นอกจากนนก

อาจจะพจารณาลกษณะ และต าแหนงของรจมก

21

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

เหย Varanus Salvator เหาชาง Varanus Rudicollis

ตะกวด aranus Bengalensis ตดต Varanus Flavescens

ภาพท 4 ลกษณะหวดานขางของเหย ตะกวด เหาชาง ตดต

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . , .

เขาถงเมอ 1 ตลาคม 2557

3.4 ตารางจ าแนกรปลกษณะ และนสยจ าเพาะของสตวจ าพวกเหย - ตะกวด มดงน

ตารางท 1 การจ าแนกรปลกษณะ และนสยเหย - ตะกวด

เหย - ตะกวด

1. หวมลกษณะเรยวยาว ปากปลายคอนขางแหลม

6. ออกหากนกลางวน

2. กระดกขากรรไกลาง คอนขางเปนอสระไมผนกแนน

7. มกกนอาหารดวยการฉกกน กลนเปนชนใหญๆ แตถาสตวตวเลกจะขยอกกลนทงตว

3. คอและล าตวเปนล ายาว บรเวณคอยดพองไดมาก

8. ไมคอยเลอกชนดของอาหาร กนทงสตวบก สตวน า สตวปก เชน เปด ไก นก ปลา ป กบ เขยด หน ฯลฯ

4. หางยาว จะยาวมากกวาสวนยาวของล าตว

9. ขดหลมหรอหาโพรงเปนทวางไข

5. หนงหยาบเปนเกลด เกลดบนสนคอใหญ

10. กระโดดในพนระดบเดยวไมเปน เวนกระโดดจาก ทสง

22

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 1 การจ าแนกรปลกษณะ และนสยเหย - ตะกวด (ตอ)

เหย - ตะกวด

11. อวยวะสบพนธ ใชชองเปดนอก แหงเดยวกบทวาร

23. ปกตจะเดนไปชาๆ แตวงเรว วองไว ในเวลาไลกด สตวอาหารหรอตกใจ

12. ห า ง เ ร ย บ เ ป น หน ง ม เ ห ล ดเชนเดยวกบตว

24. ทกชนดวางไข ไขมนร เปลอกนมแตเหนยว

13. ลนยาว ปลายแฉก แลบลนแปลบๆ เมอตองการสมผสกลน

25. กนไดทงของสดและของเนา แตชอบของสดมากกวา

14. หางแขงแนน ไมขาดงาย ไมสลดปลอยหางไดเหมอนจงจก

26. ไมฟกไข ลกๆ ออกจากไขแลวหากนเอง

15. ฟนเลก แหลมคม ไม ม เ ข ยวเดนชด

27. มกจะวางไขปละครง แตกมหลายชนดวางไขปละ 2-3 ครง

16. ไมมพษ 28. วางไขประมาณเดอนมกราคม - มนาคม 17. ชอบใชหางฟาด เปนการตอสปองกนตว

29. ลกตวเลกๆ ชอบกนเขยด และขดคยหาแมลง

18. ไม ด ขนาด ถ งไ ลกด จะกดกตอเมอถกจบหรอจวนตวจรงๆ

30. เมอโตเตมท ลกษณะจะไมเปลยนจากเมอยงเปนลก เทาไรนก คงเปลยนบางเฉพาะส

19. บางชนดวายน าและด าน าเกง 31. เนองจากเปนสตวเลอยคลาน จงออกหากน 3 - 4 วน ตอครงกนอาหารจ เมอหากนอมลวจะหลบนอน ซบเซา

20. ขนตนไมเกงบางชนดชอบเกาะนอนบนกงไม

32. อณหภม ท เหมาะสมทสดส าหรบสตวจ าพวกน คอระหวาง 70 - 80 องศาฟาเรนไฮท

21. บกบน อดทน 33. ไมชอบแดดจด แตจะออกนอนผงแดดเปนครงคราว 22. ตนแขงแรง มเลบยาวแหลม ม 4 ตน

23

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

3.5 เหย หรอ ตวเงนตวทอง

ภาพท 5 เหย (Water monitor)

ทมา: ASTVผจดการออนไลน, ไดรจก...แลวจะรก “เหย”, เขาถงเมอ 15 พฤษภาคม 2557, เขาถงได

จาก http://www.manager.co.th/travel/viewnews.aspx?NewsID=9550000117893

“เหย” นบวาเปนสตว มกรรม เพราะมผคนเกลยดกนมาก ถอวาเปน “สตวอปโชค” หรอ

“ตวซวย” ซงเปนค าพดแบบภาษาชาวบาน เชอวาเปนสตวน าลางราย สบเนองมาจากชอบขโมยสตว

เลยงของชาวบานกนมาแตโบราณกาล เลยถกผคนตราหนาวาเปนมหาโจร ยงนานชาวบานลมเหต

เปนมา เหน “ตวเหย” กหาวาเปน “ตวซวย” ขนาดตวเหยวายน าผานเรอยงตองกวกน าลางหวเรอ

เกลยดใครกเอาชอ “เหย” มาดาวา บางคนยงถอยหลงงมงายมากขนถงกบไมกลาทจะเรยกชอ “เหย”

ไพรไปเรยกวา “ตวเงนตวทอง” 15 สงทกลาวมาขางตนจงท าให “เหย” กลายเปนสงทเปรยบเทยบ

และแทนคาคลายกบ “สญลกษณของความอปมงคล หรอ ไมเปนมงคล” เหย หรอ “Water monitor”

ชอวทยาศาสตร คอ “Varanus salvator” สตวเลอยคลานขนาดใหญ มลกษณะตวอวนใหญสด า ลนส

มวง ผวหนงมลายดอกสขาวเหลองตามขวางของล าตว และมลกษณะเปนเกลดเลกบางใหญบาง

สลบกนไป แลวแตวาจะอยสวนไหนของรางกาย

15เรองเดยวกน, 17.

24

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

“เหย” บางตวสด าปลอดเกอบทงตว ทงนเคยมคนปณธานไววาเคยพบเหน เหยอกชนด

หนงคอ “เหยหางแดง” ตนใหญ และหนา มเลบแหลมส าหรบปายปนตนไม และตะปบเหยอ หาง

เปนปลองสลบด าขาว หรอด ากบเหลองออน16 มหางยาวไวรกษาสมดลขณะเคลอนท และสะสม

อาหาร มทางเดนอาหารเปนแบบกระเพาะใหญ ล าไสสน และเปนสตวกนเนอ

“เหย” ตวผมขนาดใหญกวาตวเมย ความยาว 2.5 - 3 เมตร มหวเลกแบนราบ ปากเรยว

และยาว อาปากไดกวางมากส าหรบกลนกนเหยอ โดยเฉพาะบรเวณล าคอทสามารถพองขยายได

ใหญมาก ลนม 2 แฉก เรยวยาวมหนาทรบอณหภม และความชนเวลาเคลอนทจะแลบลนตลอดเวลา

เพอตรวจสอบทศทางในการเคลอนท

“เหย” จะผสมพนธอยในชวงระหวางเดอนสงหาคม - เดอนกนยายน และออกไขเพยงป

ละหนงครง โดยการขดดนวางไข และกลบไขไว จะออกไขครงละประมาณ 30 - 50 ฟอง แตม

อตราการรอดเพยง 5 % เทานน และใชระยะเวลา 7 เดอนในการฟกออกมาเปนตว ชอบอาศยอย

บรเวณใกลแหลงน า วายน าเกง และด าน าไดนาน ปกต เหยจะมพฤตกรรมนสยทดราย สามารถใช

หางเปนอาวธฟาดเมอมศตรเขาใกล และเมอจวนตวจงจะใชปากกด สวนใหญเหยทน ามาเลยง

สามารถปรบตวใหคนกบคนได ลกษณะนสยจะตนคน เมอเหนคนจะวงหน แตไมเชองขนาดเอามา

อมเลน หรอปลอยอยตามล าพงนอกทเลยง เพยงแตไมตนตกใจ สงอาหารใหกนกบมอ ลบหว และ

ลบตวเลนภายในทเลยงได

“เหย” ชอบหากนของเนาเปอย เศษซากสตวเปนอาหาร บางครงจะกนสตวเปนๆ เชน

ไก เปด ป หอย ง หน นก และไขของสตวตางๆ รวมทงปลาดวย มลกษณะการสบพนธ จบคกนโดย

ไมเลอกวาคจะตองเปนตวเดม บางครงอาจมการตอสรนแรงระหวางตวผ เพอทจะแยงชงตวเมย

และสามารถทจะปรบตวใหอยในสภาพแวดลอม ระบบนเวศไดเปนอยางด แมกระทงในเมองหลวง

ขนาดใหญ หรอบรเวณทมคน า “เหย” มอยทกภาคของประเทศไทย ชกชมอยในภมภาคลมชน17

ทงน เราสามารถจะพบเหน “เหย” ไดเปนจ านวนมากตามแหลงน า และสงแวดลอมทางธรรมชาต

อนอดมสมบรณ เชน สวนลมพน สวนสตวดสต(เขาดน) บรเวณรอบท าเนยบรฐบาล หรอใน

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐมกม “เหย” อาศยอย

16เรองเดยวกน. 17เรองเดยวกน, 18.

25

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สวนฟารมวารานส (ฟารมเหย) ทอยภายในสถาบนสวรรณวาจกกสก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม ซงเปนศนยเพาะพนธเหย และยงมในประเทศเพอนบานใน

ประเทศแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต เชน ซลอน จน อนโดนเซย และบางสวนของฟลปนส18

3.6 ตะกวด

ภาพท 6 ตะกวด (Bengal monitor)

ทมา: วกพเดย สารานกรมเสร, ตะกวด, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/ตะกวด

“ตะกวด” (องกฤษ: Bengal monitor ภาษาอสาน ภาษาลาว และภาษาไทยถนใต: แลน

ภาษาเขมร: ตรอกวต; ชอวทยาศาสตร: Varanus bengalensis) จดอยในไฟลมสตวมแกนสนหลงชน

สตวเลอยคลานชนดหนงมรปรางคลายเหย (V.salvator) ซงเปนสตวทอยในสกล และวงศเดยวกน

โดยมกจ าสบสนกบ “เหย” หรอเรยกสลบกน “ตะกวด” มขนาดเลกกวาเหยมาก และต าแหนงของ

โพรงจมก อกทงสสนของตะกวด จะมสน าตาล หรอสด า ซงแตกตางจาก “เหย” ทมสเหลองผสมอย

เปนลาย และอปนสยมกจะไมคอยอาศยอยใกลแหลงน า หรอชอบวายน าหรอหากนในน าเหมอนกบ

เหย และไมดรายเทา “ตะกวด” มกอาศยบนตนไม ปนตนไมเกง ชอบนอนผงแดดตามกงไม แตหา

กนตามพนดน และมกอาศยอยตามปาโปรง

มากกวาปาทบ “ตะกวด” จดเปนสตวศกดสทธตามความเชอของคนโบราณในประเทศกมพชา

18เรองเดยวกน, 18.

26

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ค าวา “ตะกวด” ในพระไตรปฏกไทยดงเดมแปลมาจากค าบาลวา “โคธา” ซงชาวอนเดย

ในยคสมยปจจบน หมายถง สตวในตระกล กงกา และอกวนา ไมใชสตวในตระกล ตะกวด และเหย

อยางทเขาใจผดมาแตกอน19

3.7 ตดต

ภาพท 7 ตดต (Varanidae)

ทมา: วกพเดย สารานกรมเสร, ตดต, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557

เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ตดต

“ตดต” เปนสตวเลอยคลานชนดหนงในวงศเหย(Varanidae) มชอวทยาศาสตร วา

Varanus dumerilii รปรางทวไปคลายเหย(V.salvator) ตงแตปลายปากถงคอ จะมสสม หรอสแดง

เขมเมออยในชวงวยเจรญเตบโต แตเมอเจรญเตบโตเตมทสจะจางลง มขดสด าตงแตขอบตาถงคอ

ขางคอ และใตคอมสออนจนเกอบขาว มแถบรปตว U พาดจากขมบวนรอบคอ ล าตวมลายเปน

ปลองวงแหวนสออนสเหลองตงแตคอถงปลายหาง

“ตดต” เปนสตวทมความเชองชา ไมคอยชอบออกไปหากนไกลจากแหลงทอยอาศย

เทาไรนก เมอหวจงจะออกหากน แลวกกลบเขามาแหลงทอยอาศย ถนเดม และหลบนอนตามเดม

19วกพเดย สารานกรมเสร, ตะกวด, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/ตะกวด

27

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

“ตดต” มลกษณะการวางไข ซงจะวางไขครงละ 23 ฟอง ระยะฟกไข 203 - 230 วน และ

เปนสมาชกทมขนาดเลกทสดในวงศน มรปราง และล าตว สน าตาลเทา สวนหวจะมสเทาออน หรอ

สน าตาลออน ชอบหลบตามโพรงหรอซอกหน “ไมใชในร” เปนสตวทไมมพษมภย ถาตวโตเตมท

จะมขนาด 50 ถง 125 เซนตเมตรเทานน20 ในประเทศไทยจะพบเฉพาะทางภาคใต ไปจรดแถบ

มาเลเซย และอนโดนเซย “ตดต” กลายเปนสตวคมครองตามพระราชบญญตสงวน และคมครอง

สตวปา พ.ศ. 2535

3.8 เหาชาง

ภาพท 8 เหาชาง (Rough-Necked Monitor)

ทมา: dooasia.com : ดเอเซย, เหาชาง, สตวตางๆ ของโลก, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557,

เขาถงไดจาก http://www.dooasia.com/animals/reptiles-34.shtml

“เหาชาง” (องกฤษ: Roughneck monitor lizard) เปนสตวเลอยคลานในวงศเหย

(Varanidae) และเปนสตวปาคมครองตามพระราชบญญตสงวน และคมครองสตวปา พ.ศ.2535

“เหาชาง” มชอทางวทยาศาสตรวา Varanus rudicollis โดยชอ “เหาชาง” มาจากการสงเสยงขศตร

ฟงดคลายเสยงขของ “งเหา” เชอกนวา “น าลาย” มพษหากถกกดจะเปนอนตรายถงตายได (ทจรง

20วกพเดย สารานกรมเสร, ตดต, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/ตดต

28

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

แลวเปนความเชอทผด) เหาชางมขนาดเลกกวาเหย ความยาวประมาณ 1.3 เมตร มสด าเขมมลาย

เลอนๆ ขวางตามล าตว มปากแหลม และเกลดบนสน เกลดบนคอใหญ มลกษณะเปนแหลมๆ คลาย

กบหนามทเรยน เฉพาะชวงคอเกลดจะยอนไปหาศรษะ “เหาชาง” จะกนสตวจ าพวกไก นก ปลา กบ

และเขยด ยงกนไดทงของสด และของทเนาเสย ชอบอาศยอยในปาทบ และเดนหากนบนพนดน แต

กปนตนไมเกงพบในปาในภาคใตของประเทศไทย และพมา หมเกาะสมาตรา บอรเนยว มาเลเซย

และฟลปปนส แตกมรายงานพบทอทยานแหงชาตเขาใหญ จงหวดนครราชสมาดวย21

3.9 ตะกวดเหลอง (แลนดอน)

ภาพท 9 ตะกวดเหลอง/แลนดอน (Yellow monitor; V. flavescens)

ทมา: fwdder.com, ความเหมอนทแตกตาง:เหย แลน ตวเงนตวทอง ตะกวด เหาชาง ตดต แลนดอน,

เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.fwdder.com/topic/75414

“ตะกวดเหลอง” (องกฤษ: Yellow monitor; ชอวทยาศาสตร: Varanus flavescens) เปน

สตวเลอยคลานในวงศเหย (Varanidae) ชนดหนง “ตะกวดเหลอง” มรปรางคลายสตว ในวงศน

ทวไปแตมนวเทาทส น และพนล าตวสเหลอง อกทงมพฤตกรรรม นสยไมชอบอาศยอยใกลกบ

แหลงน า หรอทชนแฉะเหมอนเหย (V.salvator) โดยจะอยเฉพาะทแหงแลง หรอพนทราย ล าตวม

ขนาดประมาณ 70 - 100 ซม. จะวางไขจ านวน 30 ฟอง ใชระยะเวลาฟกเปนตวราว 149 -155 วน

21วกพเดย สารานกรมเสร, เหาชาง, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/เหาชาง

29

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

มรายงานเคยพบในประเทศไทยในภาคใต และภาคตะวนตกเมอนานมาแลว สถานภาพปจจบนจะ

พบมากในอนเดย เนปาล บงกลาเทศ และปากสถาน ทงนยงมอกชอวา “แลนดอน”22

ภาพท 10 รปรางลกษณะสตวจ าพวกเหย - ตะกวด

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . ,

26-27. เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557

22วกพเดย สารานกรมเสร, ตะกวดเหลอง, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/ตะกวดเหลอง

เหย Varanus Salvator เหาชาง Varanus Rudicollis

ตดต Varanus Flavescens ตะกวด Varanus Bengalensis

30

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 11 ภาพแสดงใหเหนถงความแตกตางกนระหวางสวนหวของเหย (B) กบ ตะกวด (A)

ทมา: วกพเดย สารานกรมเสร, ตะกวด, เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/ตะกวด

แลนดอน Varanus Flavescens เหยดอก Varanus Salvator

ตดต Varanus Flavescens เหยด า Varanus Salvator

ภาพท 12 ลกษณะหวดานขาง สตวจ าพวกเหย - ตะกวด

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . ,

30 -31. เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557

31

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 13 ไขเหย (The Eggs of Varanus Salvator)

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . ,

32. เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557

ภาพท 14 ขอมลขาวหนงสอพมพเดลนวส 1

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . , .

เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557

32

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

เนอหาสาระส าคญในขอมลขาวสาร มดงน: ครม.อนมตในหลกการใหเพาะเลยงสตว

สงวน และสตวปาได 57 ชนด ตามทกระทรวงเกษตรฯ น าเสนอ และจะใหกรมปาไมและกรม

ประมงนรโทษกรรมผทครอบครองสตวปาเหลานอย เพอสงเสรมใหมการเพาะพนธสตวปา “เชง

พาณชย” ท าสตวปา - สตวสงวนเหลานใหเปน “สตวเศรษฐกจ” เดมทนนหากใครมสตวปาสงวนไว

ในครอบครองจะผดกฎหมาย ตาม พ.ร.บ. คมครองสตวปา พ.ศ. 2535 แตจากนไปจะไฟเขยวให

เพาะเลยงได โดยสตว 57 ชนดทวา แบงเปน 5 จ าพวก คอ...

1. สตวจ าพวกเลยงลกดวยนม ไดแก กวาง เกง เนอทราย ลงกง ลงวอก และกระจงเลก

2. สตวจ าพวกนก ไดแก ไกปา ไกฟาพญาลอ ไกฟาหนาเขยว นกยง นกปรอดหวโขน

เทาแดง และนกเอยงสาลก

3. สตวเลอยคลาน ไดแก งหลาม งเหลอม งสง และตะกวด - เหย

4. สตวสะเทนน าสะเทนบก ไดแก กบฑต และเขยดแลว

5. สตวจ าพวกปลา ไดแก ปลาเสอคอ และปลาตะพด23

เมอไมนานมาน ไชยวฒน เหลองอมรเลศ ประธานสวนสยาม ออกมาเผยวา...มแผนจะท า

“ ” เพอจะอนรกษสตวประเภทนใหคงอย เพราะคนทวไปมกไมนยมชมชอบ ถอวาเปน

“ตวอปมงคล” มกจะท าลาย ซงอาจจะท าใหสตวประเภทนสญพนธไปในทสด แตในเบองตนก

ไมไดคดท าเพอเปนการคา เหย - ตะกวด หรอ “ ” นน จรงๆแลวแยกเปนพนธตางๆ ไดเกอบ 10

พนธ โดย “ ” เปนพนธทหายากทสด24

คนทวไปมกมความคดความเชอวา “เหย” เปน “ ” แตอนทจรงลว “เหย”

เปน “สตวสาธารณสข” เพราะมนจะกนสตวทตายเนาในน า ชวยลดการเนาเสยของน าไดทางหนง

“ มก าเนดชวตอยในชวง ประมาณ 286 ลานป สตวเลอยคลานใน

กลมเดยวกนไดแก กงกา จงเหลน ตกแก จงจก เหยมก าเนดชวตกอนไดโนเสารเสยอก”…วากนวา

“เหยตะกวด - ตะกวด นน “ ” น าไปท าเปนกระเปาขายราคาแพง “ด” เปนยาโปขนาน

เยยม “เนอ” กรบประทานได ขณะท “เลบ” กท าเปนเครองประดบเกไกได25

24เรองเดยวกน, 5.

33

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

แหลงขาวผคลกคลในวงการสตวเศรษฐกจในเมองไทยรายหนง เผยวา...ทจรงในไทยม

การเลยงเหย - ตะกวด เปนฟารมมานานแลว แตมนผดกฏหมายจงไมเปดเผย ฟารมนตงอยแถว

จงหวดสระบร มการน าเนอ สงไปขายตามจงหวดทางภาคอสาน เชน สรนทร ศรสะเกษ สระแกว

และจงหวดทตดชายแดนเขมร รวมทงสงเขาอาหารปาทมเมน “เหย หรอ ”26

“ความจรงปรมาณของตวตะกวด และเหยเหลานมมากมาย สงเกตไดจากแหลงทมน า

เปนบอเปนพงหญา กจะมตวเหลานอาศยอย และออกมาอวดโฉมใหเหนอยเนองๆ จนบางคนเขาใจ

ผดคดวาเปนวญญาณลกทตายไปแลวเขาสงอยเอามาเลยงดอยางด หรอบางรายกขอดวยวธตางๆแต

ภาพท 15 ขอมลขาวหนงสอพมพเดลนวส 2

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . , .

เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557

25เรองเดยวกน. 26เรองเดยวกน.

34

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ทถกประกาศใหเปนสตวคมครองนน เพราะมประเทศเพอนบานทเลยงจระเขแลวน าเอาเนอของเหย

ไปเปนอาหารใหจระเข เนองจากมคณสมบตทคลายเนอไก มความเขมขนของกลามเนอ และรสชาต

เหมอน ซงถาปรงเปนโดยน ามาท าเปนตมย า หรอผดกระเพรา หากไมบอกกจะคดวาเปนเนอไก”27

เนอหาสาระส าคญในขอมลขาวสาร มดงน: ก าธร เตมศรพงษ ผจดการฝายการตลาด ศร

ราชาฟารม จ.ชลบร ใหความเหนเรองการเปดใหเลยงสตวปา - สตวสงวน 57 ชนดในเชงพาณชยได

วา...หากจะเปดใหเลยงกนจรงๆ กคงตองมการส ารวจตลาดเสยกอนวาสตวชนดไหน มคณคาทาง

เศรษฐกจเทาไร ? มตลาดรองรบหรอไม ? อยางเชนเนองทยโรป ซอกนอยท กก.ละ500 บาท หาก

สงออกจากประเทศเรากนาจะ 100 - 200 บาท สวนราคาของหนงงนนมขนลง ตงแต 1,000 - 4,000

ตอตว ส าหรบงอาย 2 ป ส าหรบ เหย - ตะกวด มขอแตกตางกบจระเข ทมการเลยงกนมานาน

แลวหลานประการ เชน...

1. ลายของเหย และตะกวด ไมสวยงามเทากบลายของหนงจระเข โดยจะมลายเลกกวา

มองไกล ๆ จะคลายกบหนงวว คอไมมลาย

2. คณภาพหนงตะกวด และเหย จะมขนาดเลก ท าใหหนงบางน าไปตดเยบท าเครอง

หนงจะไมคอยทน

3. ความนยมของตลาด ยงไมนยมเทากบหนงจระเข และหนงงเหลอม งหลาม28

“ในสวนของตะกวด กบเหย นนถาจะใหเลยงกนจรงๆ กตองมาส ารวจตลาดใหดกอน ซงเรองของ

การขายหนงนนมความเปนไปได แตเราจะตองไปแขงกบ อนโดนเซย แอฟรกา และอเมรกาใต

เพราะประเทศเหลานสง “หนงตะกวด” และ “เหย” อย โดยทางยโรปนยมน าเอาหนงเหลานไปท า

เปนสายนาฬกา และเครองหนงชนเลกๆ กตองสกนทราคา สวนเนอนนยงไมแนใจวาจะมตลาด

หรอไม” นกเปนความเหนของผสนทดกรณผคลกคลอยในวงการสตวเศรษฐกจชนดตางๆ ตอเรอง

ของเหย - ตะกวด อยางไรกตาม เอาเขาจรงแลว อาจจะไมมการเปดไฟเขยวใหเลยงสตวประเภทนก

ได

27เรองเดยวกน. 28เรองเดยวกน.

35

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

เพราะวนกอน ประพฒน ปญญาชาตรกษ รมช.เกษตรฯ หรอ “ไอกานยาว” ยค 14 ตลา โตโผใหญ

เรองการเปดใหเพาะเลยงสตวสงวน และสตวปา 57 ชนด ในเชงพาณชยไดออกมายงหมดแยบ เพอ

เปดทางถอยฉาก รฐมนตรกานยาวบอกวา...ไดเสนอใหถอดเหย - ตะกวด ออกจากบญชรายชอสตว

57 ชนด ทจะอนญาต ใหเพาะเลยงเชงพาณชยได เนองจากกลวจะโดนโจมตวา “เอาเหยมากชาต” จง

เสนอใหเพมนกเขา กบ นกกรงหวจกแทน แตเรองนกตองขนอยกบการพจารณาของทางกระทรวง

เกษตรฯ ตอไป29

ภาพท 16 ขอมลขาวหนงสอพมพเดลนวส 3

ทมา: ว.ค. สวนดสต. ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต. “สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการบรรยาย สมมนา , . , .

เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557

จากกรณการศกษา ขอมลทางดานขาวสาร หนงสอพมพ ขาพเจาจงไดเขาใจมากยงขน

ในเรองคณประโยชนของสตวชนดนวามคณคามากมายเหลอเกนหากเรายอมเปดใจยอมรบ แลวไม

29เรองเดยวกน.

36

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

มองเพยงแครปรางภายนอก รวมไปถงลกษณะนสย และชอเหย - ตะกวดทมนฟงดแลวไมเปนสร

มงคล เอาซะเลย

มนษยมววฒนาการทางความคดแตกตางกนออกไป ทางดานสมองซกซายประสานการ

ท างานสมองซกขวาเกดแรงบนดาลใจสรางสงตางๆ รอบตว ในเรองความคดสรางสรรคมอยทกคน

ทตองอาศยประสบการณ สงแวดลอม และการจดจ ามากระตนใหเกดมโนทศนทางจนตนาการ เปน

การแสวงหาความตองการทจะพฒนาใหเกดสงใหมกบโลกใบนไดอยางไมมทสนสด

4. อทธพลทไดรบจากผลงานศลปะของศลปน

ขดจ ากดของมนษย คอ ความคดทหยดนงไมสามารถตอยอดตอไปได เกดจากปญหา

ของชวงเวลาทไมเหมาะสม เชน ในสภาวะทรางกายอยากพกผอน การกระทบแรงกดดนอะไรทสง

หรอแมแตการไมเปดใจรบอะไรใหมๆ ทเกดขน ท าใหเราไมสามารถควบคมความคดไดเปนการปด

กนจนตนาการ30

ขาพเจาไดรบรขอมลเนอหา และถายทอดประสบการณของสงตางๆ ทเคยไดสมผส

เกยวกบเรองราวของ “สตว” จากสงแวดลอมทพบเหนท าใหเกดความทรงจ ากลายเปนแรงกระตน

และอยากทจะสรางสรรคผลงานศลปะทมเนอหาเรองราวเกยวกบสตวจากสงแวดลอม และใน

ทศนคตความเ ชอของคนไทยยคสมยโบราณจนมาถงยคสมยปจจบนไดแก “เหย” หรอ

“ตวเงนตวทอง” เกดเปน “สญลกษณ” ทแสดงออกดวยรปทรงของผสรางสรรคใหไดขบคด และต

คาความหมายไปกนตางๆ นานา ทงนยงไดสะทอนเรองราว และมมมองของตนเอง ทไดแสดงออก

ถงวฏจกรของสรรพสง และชวตตางๆ ซง ขาพเจาหวงวา…อาจจะชวยผกจตส านกใหผทไดพบเหน

เปลยนความรสกนกคด มจตส านกเพยงเพราะชอเรยกของสตวชนดนวา “เหย”

4.1 อทธพลของศลปะตะวนตกทมบทบาทกบศลปน

ในชวงครสตศตวรรษท 19 (อมเพรสชนนสยคหลง ค.ศ.1908 - 1918) ศลปะไดมการน า

“รปลกษณภายนอก” ของตว “วตถ” ในรปแบบลกษณะตางๆ มาเปนแรงบนดาลใจ จนตนาการ

30อรรถพล นาคราช, กระบวนการของการคดสรางสรรค, เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557, เขาถงได

จาก http://becreativetv. com/blog/2011/11/คดสรางสรรค/.

37

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

และการสรางสรรค ทงนมศลปนหลายๆ ทาน ไดสรางผลงานดวยวธการผสมผสานรปแบบทได

“แรงบนดาลใจจากสตว” และไดน ามา “ประยกต” ใชในงานวาดของตนเอง ซงเกดขนในเมองปารส

ประเทศฝรงเศส สถานทแหงนถอไดวาเปนอารยธรรมสมยใหม เกดขนเปนล าดบแรกๆ ของโลก

นบไดวาวงการศลปะสมยใหมไดกอก าเนดขน มความเคลอนไหวทนบวารนแรง และเกดการ

เปลยนแปลงมากทสดในขณะนน ศลปะเรมมบทบาทเปนสอชน า สะทอนมมมอง และทศนคตของ

ผคนทอยอาศยรวมกน ซงอยในยคสมยทมนษยไดคดคน ประดษฐ และสรางสรรคสงใหมๆ สงผล

กระทบใหเกดความเจรญกาวหนาในดานอตสาหกรรม เทคโนโลย สงคม และวฒนธรรม

4.2 อทธพลของลทธศลปะทสอความหมายเชงสญลกษณ

ขาพเจาไดศกษาขอมลทางศลปะ คนควาเอกสาร ต ารา สอเทคโนโลย ทมสวนชวยเตม

เตม ในเนอหาสาระทไดน าเสนอในวทยานพนธของตนเอง ไดแสวงหาความรจากเอกสาร ต ารา

และสอเทคโนโลย Internet โดยไดน าขอมลบางสวนทมความนาสนใจ ซงเปนเรองราวเกยวกบลทธ

ทางศลปะทเกดขนในชวงครสตศตวรรษท 19 ทวงการศลปะไดเกดการเปลยนแปลง มศลปน

มากมายเกดขน และมบทบาทส าคญตอการพฒนาในแวดวงศลปะทวโลก ในสาระวทยานพนธ

ตนเองไดหยบยกลทธศลปะมากลาวถงเพยงบางสวน ซงมความส าคญในการสรางผลงานศลปะท

แปลกแตกตางกนออกไป เชน มลกษณะรปแบบทเกยวกบสตว 1. การน าสตวมาแปรคา และสอ

ความหมายอยางในผลงานของ ศลปนปคสโซ (Picasso) 2. การแสดงออกดวยรปลกษณของคนใน

ผลงานของ ศลปนกสตาฟ คลมต (Gustav Klimt ) และ 3. ความสะเทอนใจ อารมณความรสก ใน

ภาพวาดของ ศลปนเอดเวรด มงค (Edvard munch ) ซงสงเหลานสามารถแปรคาความหมายเปน

“สญลกษณ” ในการแสดงออก สะทอนอารมณความรสกของศลปนและผชนชมผลงานศลปะ

ทงน รายละเอยด และเนอหาในสาระวทยานพนธ “สญลกษณของความอปมงคล” ขอ

ยกตวอยาง ลทธสญลกษณนยม (Symbolism) กบ ลทธควบส (Cubism) ทขาพเจามความคดเหนวา

สามารถสรางสรรค และเปนแรงบนดาลใจ มรปแบบแนวทางในการสรางสรรคงานศลปะใหกบ

ตนเอง และเปนแรงผลกดนทส าคญตอวงการศลปะ และศลปนในยคตอๆ มา ซง “แนวคดหลง

สมยใหม” (Postmodernism) เปนสภาวะกระบวนทศนทถกใชใน “งานเขยน งานศลปะ และ

สถาปตยกรรม ในชวงปลายศตวรรษท 20 โดยสวนใหญแลวจะอางถง การผสมผสานระหวาง

รปแบบความคด และการอางองตางๆ (รวมถงสภาวะ/

38

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

เสยดส) ลทธศลปะทสอความหมายเชงสญลกษณ ทขาพเจาน ามาเปนขอมล และมบทบาทในการ

สรางสรรคงานศลปะในวทยานพนธหวขอเรอง “ ” มดงน

4.2.1 ลทธสญลกษณนยม (Symbolism) เปนรปแบบศลปะทสอความหมายโดย

แสดงเจตนารมณทชดเจนถงการตอตานมการน า“รปลกษณภายนอกของตววตถในรปแบบตางๆมา

ประยกต ผสมผสานกบผลงานการวาดของตนเอง” มรปลกษณะเชงเสยดส ตอตานจนกลายเปนงาน

ศลปะทไดตดทอนรปแบบออกจากความจรงใหไดมากทสดเพอลมลางตอระบบสตวกระบวนแบบ

รปสตว (Animal of Styles) และการสอสารดวยสญลกษณไดถกน ามาแปรคาใหเกดความหมาย

ตางๆ อยางหลากหลาย บางประเภทกลบกลายเปนหวสตวมากมายบาง ประเภทกลบกลายเปนตว

สตวซงสตวถกน ามาเปรยบเทยบทงๆทในแงความรสกของคนกลบมองเหนวามนคอ “สตว”

เพยงแตศลปนกลบสรางสรรค ใหผทเหนเปลยนความรสกนกคด หรอส านกกบสงทสอออกม

ศลปนทอยในกลม และมความโดดเดน คอ กสตาฟคลมต (Gustav Klimt) และเอดเวรด

มงค (Edvard Munch)

ภาพท 17 ศลปน กสตาฟ คลมต (Gustav Klimt ) ดานซาย และภาพผลงาน “ความตายและชวต”

ดานขวา พ.ศ. 2451 ขนาดภาพ 70x78 นว การสะสมของมาเรยตตา เปรเลอทเนอร เมองซลตสะบรก

ประเทศออสเตรย

ทมา: อศนย ชอรณ รองศาสตราจารย, ศลปะสมยใหมยคบกเบก, รปภาพผลงาน ศลปน.

กรงเทพฯ:โอ.เอส.พรนตงเฮาส.2535.,เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://www.oknation.net/blog/phaen/2007/05/22 /entry-1.

39

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ในภาพ “ความตาย และชวต” นน คลมตไดใชรปรางแบบ 2 มต เนนการเปลยนแปลง

เสนแสดงรปทรง และลายทจดวางแบบนามธรรม โดยอยบนรากฐานแบบรปพช และรปเรขาคณต

เพอความมงหมายทางสญลกษณเปนส าคญ ผลงานของคลมตสามารถสอออกมา เปนรปแบบ

สญลกษณ และทางการคดค านงถงตนเองทมแพรหลายอยในสมยพทธศตวรรษท 25 และเปนสวน

สนบสนนทส าคญมแนวทางแบบอยางศลปะของศลปะนโว31

ภาพท 18 ศลปน เอดเวรด มงค(Edvard munch) ดานซาย และภาพวาด “หวด” (The Scream)

ดานขวา ซงเปนผลงานภาพวาดชนเอก

ทมา: NoooPair@teenee.com,masterart.co.th., ภาพวาด “หวด” หรอ “The Scream” ของเอดเวรด

มงค(Edvard ... เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557 เขาถงไดจาก www.ruengdd.com/2012/05/scream-

edvard-munch-1199.html

The Scream เขยนขนเมอป 1895 เปนภาพของชายทก าลงท าทากรดรอง และเอามอปอง

ห เปน 1 ใน 4 เวอรชนของผลงานชด The Scream อยภายใตการครอบครองของเอกชน การใหสสน

สดใส มชวตชวา มเรองราวอยในภาพสะทอนการด ารงอยของความกงวล และความทอแทสนหวง

31อศนย ชอรณ รองศาสตราจารย, ศลปะสมยใหมยคบกเบก, รปภาพผลงาน ศลปน.

กรงเทพฯ:โอ.เอส.พรนตงเฮาส.2535.,เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://www.oknation.net/blog/phaen/2007/05/22 /entry-1.

40

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ในโลกปจจบน และเปนเพยงงานชนเดยวทมงค ไดเขยนกลอนลงไป เพออธบายถงแรงบนดาลใจ

ในการวาดงานชนน โดยเขากลาวอธบายตนเองไววา “รสกสนเทา และวตกกงวล” และรสกถงการ

กรดรองทยงใหญในธรรมชาต32

4.2.2 ลทธบาศกนยม (Cubism) เปนรปแบบศลปะทสอความหมาย แสดง

สญลกษณ แสดงความสบสนอลหมาน และความยงเหยง ภาพสวนใหญม “รปทรงเรขาคณต” และ

มกเปน “รปทรงสเหลยมลกบาศก” และมการน าสตวมาสรางสรรคเปนงานศลปะของศลปน มการ

สอสาร การใชรปแบบสญลกษณเพอใหเกดความหมายตางๆ อยางหลากหลาย บางประเภทกลบ

กลายเปนหวของสตวมากมาย และบางประเภทกลบกลายเปนตวสตว ซงสตวถกน ามาเปรยบเทยบ

มมมองของศลปนกลบน าสตวเหลานมาสรางสรรค เปนสงใหมขนมาดวยวธการทแตกตางกน

อาศยความช านาญ และความถนดเฉพาะดานของศลปนแตละคน ใหผทเหนเปลยนความรสกนกคด

หรอ มจตส านกกบสงทศลปนไดสอ หรอถายทอดออกมาออกมา ซงเปนแนวทางบกเบกกอก าเนด

ลทธศลปะสมยใหม ทปฏรปงาน “ศลปะ” หรอ “งานทศนศลปแขนงตางๆ” ใหเกดความแตกตาง

จากสงทเคยมมาแตเดม โดยไมยดตดกบขนบธรรมเนยม จารต กฎเกณฑ และระเบยบแบบแผน ท

ศลปนในสมยกอนไดปฏบต (ในชวงครสตศตวรรษท 14 - 15 ยคเรอนาซองค) ศลปนในลทธนได

ทดลองแสวงหาสงใหมๆ ลองผดถกแลวไดสรางผลงานโดยใชความบนดาลใจ อารมณความรสก

น าแนวความคด รปแบบ และวธการมองผานสงแวดลอม ในการสรางสรรคชนงานใหเกดเปน

รปรางรปทรงใหมขนมา ผทคดรเรม และน าแนวความคดกระบวนการนมาใชในงานจตรกรรม

อยางจรงจง คอ ปคสโซ (Picasso) และบราค (Braque)

32NoooPair@teenee.com,masterart.co.th.ภาพวาด “หวด” หรอ “The Scream” ของเอด

เวรดมงค(Edvar dmunch), เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก www.ruengdd.com/2012/05/

scream-edvard-munch-1199.html

41

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 19 ศลปน ปาโบล ปกสโซ (Pablo Ruiz Picasso ตลาคม 25. 1881- เมษา 8. 1973) ดานซาย

และภาพวาดผลงาน “Guernica” ภาพเขยนใหญ ขนาด 3.50x7.80 เมตร ภาพคน และสตวลมตาย

ทมา: thaigoodview , รปภาพศลปน และผลงาน, เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://www.thaigoodview.com/node/11398 และ http://pantip.com/topic/31555834

ภาพวาด Guernica เปนกรณนายทหารทมอาวธ และมา กบชาวบานทไรอาวธ และนคอ

การกระท าทไรจรยธรรมท Picasso รสกตองประทวงดวยภาพวาด

4.2.3 สนทรภาพ และรปแบบงานจตรกรรมลทธควบสม พอสรปไดดงน

4.2.3.1 สวนใหญเปนรปทรงเรขาคณต

4.2.3.2 เปนภาพทเกดจากการตดทอน

4.2.3.3 รปทรงสวนใหญเปนแบบเรขาคณต และเปนลกบาศก จงเปนชอ

ทเราเรยกวา ควบสม (Cubism)

4.2.3.4 แสดงเรองราวของชวต ความสบสนอลหมาน ความยงเหยงดวย

รปทรง ส และ รปราง

4.2.3.5 แสดงมตดวยรปทรง ขนาดการซอนกน บงกน โปรงใสคลายภาพ

เอกซเรย

4.2.3.6 รปแบบกงนามธรรม คอ มตวตน และไมมตวตนใหชดเจน33

4.2.4 สาเหตการสรางงานทศนศลปลทธควบสม คอ

4.2.4.1 ตอบสนองทางดานจตใจและสภาวะทางอารมณของผสราง และ

ผชมโดย เปดโอกาศใหผชมไดคดอยางเสรภาพ และใชปญญาพนจพจารณาดวยตนเอง

42

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

4.2.4.2 เชอในสงทเหน ทกๆอยางของรปทรงสามารถมองไดหลายๆ

ดานเปนเหลยมเปนปรมาตร ศลปนกลมควบสมมอยมากมา แตจะกลาวเพยง 2 คน เพราะมผลงาน

เปนเครองยนยนมากกวาศลปนทานอนๆ ดงน

ปคสโซ (Pablo Picasso) ค.ศ.1881-1973 เปนผน ากลมชาวสเปน ทไดแนวทางจากกลม

โพสตอมเพรสชนนสมจงไดน ามาปรบปรงตดทอนจนไดแนวความคดทวา “จงมองสงตางๆใหเปน

เหลยมหรอลกบาศก”

บราค (Georges Braque) จตรกรชาวฝรงเศส ไดรจกกบปคสโซในปค.ศ.1908 และ

เรมตนศลปะในแนวทางเดยวกนกบปคสโซ34

4.3 อทธพล และแรงบนดาลใจในผลงานศลปะของศลปนไทย

แนวทางการสรางสรรคผลงานจตรกรรม และการศกษาไทยในสมยรชกาลท 5 ตอน

ปลาย มรปแบบการเรยนศลปะทมลกษณะแบบสกลชาง หรอระบบครชาง แลวไดพลกผนไปสการ

เรยนการสอนในระบบตะวนตก ซงกระแสสงคมใหมเรมเขาสสงคมไทยเปนระลอก ตงแตหลง

สงครามโลกครงท 1 พ.ศ. 2456 ไดเกดโรงเรยนเพาะชาง ซงเปนสถาบนสอนศลปะแหงแรก และใน

ป พ.ศ. 2486 ไดเกดโรงเรยนประณตศลปกรรมในสงกดกรมศลปากร ซงตอมาไดยกฐานะเปน

มหาวทยาลยศลปากร มศลปน จตรกร และประตมากร เกดขนอยางมากมาย ซงเปนเรองใหมขนใน

สงคมไทย ภายใตการเรยนการสอนทใหความส าคญทงการศกษาแบบตะวนตก ควบคศลปะประจ า

ชาตซงเปนรากเหงาของตน ท าใหผลงานศลปะของผทส าเรจการศกษาจากคณะจตรกรรม

ประตมากรรม มหาวทยาลยศลปากร มลกษณะพเศษทผสมผสานระหวางศลปะทองถน และความ

เชอพนบาน เขากบกรอบความคดของศลปะตะวนตกจนเกดเปนลกษณะพเศษเฉพาะตว35

33สนทรภาพ และรปแบบงานจตรกรรมลทธควบสม, เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557,

เขาถงไดจาก http://www.cpss.ac.th/learnonline/art_bun_52/Art/Less_6_0-15.html 34เรองเดยวกน.

43

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ในสาระวทยานพนธหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ซงมเนอหา รปแบบ

การถายทอดเรองราวเกยวกบ “สตว” ทงนจะเกดขนมไดหากตนเองไมไดรบแรงบนดาลใจ และม

ตนแบบเฉพาะของตวบคคล หรอศลปนทไดสรางสรรคงานศลปะทเปนเอกลกษณ มการถายทอด

เรองราว รปแบบเกยวกบสงทศลปนไดรบร ในสถานการณตางๆ ทไดเกดขนมา ณ เวลานน สง

เหลาน ท าใหขาพเจาเกดแรงขบเคลอนทจะกระตน และอยากสรางสรรคผลงาน ดวยความมงมน

และตงใจ ท าใหเกดแรงผลกดนตนเองในการสรางสรรคงานศลปะ ทงนไดศกษาเอกสาร ต ารา ท

เกยวเนองกบหวขอวทยานพนธ และไดทดลองฝกฝนปฏบตในการสรางสรรคงานศลปะเพอทจะ

หารปแบบ อนมอตลกษณเฉพาะตน

ขาพเจาขอกลาวถงเพยง 3 ทาน ซงมวฒภาวะชวงวยทแตกตางกน และมผลงานศลปะใน

ดานเนอหา รปแบบ และแนวทางการสรางสรรคงานศลปะทเกยวกบ “สตว” มาแทนคาสอ

ความหมายในผลงานศลปะ ทงน “ศลปนไทย” ทมความโดดเดน มรปแบบ เอกลกษณทโดดเดน

ตอวงการศลปะในประเทศไทย ซงเปนแรงพลกดน และมสวนใหเกดการความคด ความบนดาลใจ

ในการสรางสรรคผลงานศลปะ มดงน

ภาพท 20 อาจารยถวลย ดชน ศลปนแหงชาตสาขาทศนศลป (จตรกรรม) พ.ศ. 2544

ทมา: People Mthai, ถวลย ดชน, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://people.mthai.com/other/628.html.

35 ลกษณ คณสมบต, “มารผจญในงานจตรกรรมของถวลย ดชน”, Veridian E-

Journal, Silpakorn University,(กนยายน-ธนวาคม 2554): 3, เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557,

เขาถงไดจาก www.ejournal.su.ac.th/upload/155.pdf

44

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

4.3.1 อาจารยถวลย ดชน ศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป(จตรกรรม) พ.ศ. 2544

นายถวลย ดชน ปจจบนอาย 62 ป เกดเมอวนท 27 กนยายน พ.ศ. 2482 ทจงหวดเชยงราย เปนบตร

ของนายศร และนางบวค า (พรหมสา) ดชน เปนบตรคนสดทองในจ านวนพนอง 4 คน ไดแก พ.ต.

สวาง ดชน นายสมจตต ดชน และนายวสนต ดชน สมรสกบนางค าเอย มบตรชาย 1 คน คอ นาย

ดอยธเบศร ดชน

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2485 – 2491 ศกษาระดบประถมทโรงเรยนเชยงรายวทยาคม จงหวดเชยงราย

พ.ศ. 2492 – 2498 ศกษาระดบมธยมทโรงเรยนสามคควทยาคม จงหวดเชยงราย

พ.ศ. 2498 – 2500 ศกษาระดบครประถมการชาง (ปปช.) จากโรงเรยนเพาะชาง

พ.ศ. 2500 – 2505 ศกษาปรญญาตรศลปบณฑต (เกยรตนยม) จากคณะจตรกรรมประตมากรรม

มหาวทยาลยศลปากร

พ.ศ. 2506 – 2512 ศกษาระดบปรญญาโท ทางดานจตรกรรมฝาผนง อนสาวรย ผงเมอง และ

ปรญญาเอก สาขาอภปรชญาและสนทรยศาสตร36

ผลงานของอาจารยถวลย ดชน มอทธพลจากรปแบบศลปะหลายอยางทผสมผสานกน

ทงงานศลปะไทยโบราณและงานจตรกรรมแบบตะวนตกยคเรอนาซองสและงานจตรกรรมสมย

มาผสมผสานโดยการหยบยกสตวมาแสดงออก และแปรคาความหมายในทศนคตสวนตว37

36ประวต ศลปน,ถวลย ดชน , เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://www.thawan-duchanee.com/biography-thai-1.htm 37ลกษณ คณสมบต, “มารผจญในงานจตรกรรมของถวลย ดชน” 3,

เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก www.ejournal.su.ac.th/upload/155.pdf.

45

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 21 ผจญมาร พ.ศ. 2531. ปากกาลกลนบนกระดาษ ขนาด 23.7x34 ซม.

ทมา: ลกษณ คณสมบต, “มารผจญในงานจตรกรรมของถวลย ดชน”, Veridian E-Journal,

Silpakorn University, (กนยายน-ธนวาคม 2554): 72, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

www.ejournal.su.ac.th/upload/155.pdf.

ภาพท 22 Self พ.ศ. 2532 สน ามนบนผาใบ ขนาด 199 x 400 ซม.

ทมา: ลกษณ คณสมบต, “มารผจญในงานจตรกรรมของถวลย ดชน”, Veridian E-Journal,

Silpakorn University, (กนยายน-ธนวาคม 2554): 72, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

www.ejournal.su.ac.th/upload/155.pdf

46

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 23 Cambodia พ.ศ. 2532 สน ามนบนผาใบ ขนาด 203 x 402 ซม.

ทมา: ลกษณ คณสมบต, “มารผจญในงานจตรกรรมของถวลย ดชน”, Veridian E-Journal,

Silpakorn University, (กนยายน-ธนวาคม 2554): 72, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

www.ejournal.su.ac.th/upload/155.pdf

4.3.2 อาจารยชยวฒน ค าฟน

ภาพท 24 อาจารยชยวฒน ค าฝน

ทมา: จานน ยโสวนต (นกเขยน), พลงความเคลอนไหว, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

DYNAMIC MOVEMENT Janine Yasovant. Scene4 March 2014.

47

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

เกดเมอวนท 23 ธนวาคม 2523 ณ จงหวดเชยงใหม ในปพ.ศ.2546 - 2550 ส าเรจ

การศกษาระดบปรญญาตร สาขาศลปะไทย และปรญญาโทสาขาศลปะไทย คณะจตรกรรม

ประตมากรรม และภาพพมพมหาวทยาลยศลปากร และในพ.ศ.2550 เปนอาจารยสอนศลปะท

ภาควชาศลปะไทย คณะจตรกรรม และสถาปตยกรรมราชมงคลลานนา ภาพผลงานจตรกรรมไทย

รวมสมยของอาจารยชยวฒน ค าฝนไดศกษ าและน าแนวคดในภาพจตรกรรมฝาผนงของไทย และ

ประเพณไทยไปใสในภาพ เชน ภาพมารผจญ ซงแสดงใหเหนสวนทนาสนใจในชวประวตของ

พระพทธเจากอนทพระองคตรสร ไดเขยนภาพเปนชด เรองครฑจบนาคในหลายๆ อรยาบถ ชดสตว

หมพานตแสดงรปแบบสตวทอยในเทพนยายโดยใชธรรมชาตเปนความบนดาลใจ โดยศกษาวาด

ภาพสตว แปรคาความหมายของสตว เนนการจดองคประกอบศลป และแสดงอารมณความรสก

ภายในภาพใหเกดพลงความเคลอนไหวอนทรงพลง38

(ก) (ข)

ภาพท 25 (ก) “โกธะ” (Anger) สอะครลค 150x150 ซม. 2548

(ข) “ทางแหงการหลดพน” (Salvation Way) สอะครลค 150x150 ซม. 2548

ทมา: CHAIWAT KAMFUN, Thai Art Exhibition DYNAMIC MOVEMENT : THE SEMI-

TRADITIONAL THAI PAINTING. FLUKE Graphic & Design., เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

เขาถงไดจาก http://issuu.com/ flukeukritwongsumphan/docs/artexhibition

38จานน ยโสวนต (นกเขยน), พลงความเคลอนไหว, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถง

ไดจาก DYNAMIC MOVEMENT Janine Yasovant. Scene4 March 2014.

48

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 26 พลงความเคลอนไหวจากรปทรงสงห (Dynamic Movement of Great Lions)

พ.ศ. 2550 สอะครลคบนผาใบ ขนาด 130x150 ซม.

ทมา: CHAIWAT KAMFUN, Thai Art Exhibition DYNAMIC MOVEMENT : THE SEMI-

TRADITIONAL THAI PAINTING. FLUKE Graphic & Design., เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

เขาถงไดจาก http://issuu.com/ flukeukritwongsumphan/docs/artexhibition

ภาพท 27 พลงความเคลอนไหวของครฑยดนาค หมายเลข 2 (Dynamic Movement of Garuda

Capturing Nagas) พ.ศ.2554 สอะครลคบนผาใบ ขนาด 185x150 ซม.

ทมา: CHAIWAT KAMFUN, Thai Art Exhibition DYNAMIC MOVEMENT : THE SEMI-

TRADITIONAL THAI PAINTING. FLUKE Graphic & Design., เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

เขาถงไดจาก http://issuu.com/ flukeukritwongsumphan/docs/artexhibition

49

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

4.3.3 ธนากร บวปลอด

ภาพท 28 ศลปนธนากร บวปลอด

ทมา: ชมภาพบรรยากาศงานดาวเดนบวหลวง ป 2551-ดาวเดนบวหลวง, ศลปน ธนากร บวปลอด

101, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก http://bualuang101.kapook.com/2008/.

เกดเมอวนท 25 มถนายน 2528 ณ จงหวดสงขลา ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตรสาขา

ศลปะไทย คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร ไดสรางสรรคผลงาน

จตรกรรม และไดรบรางวลยอดเยยมโครงการดาวเดนจตรกรรมบวหลวง 101 ครงท 1 ของธนาคาร

กรงเทพ และไดรบรางวล Grand Prize จากการประกวดศลปะภาพพมพ และวาดเสนนานาชาต ครง

ท 2 ป 2551 มหาวทยาลยศลปากร ภาพผลงานจตรกรรม “ภาพลกษณสะทอนพฤตกรรมมนษย ” ซง

เปนภาพตวเหยกดกบหมาขเรอน สะทอนใหเหนถงปญหาสงคมทวนวาย ซงไดรบรางวลยอดเยยม

โครงการดาวเดนจตรกรรมบวหลวง 101 ครงท 1 ของธนาคารกรงเทพ และภาพผลงานจตรกรรม

“Image reflects Human being’s Behavior 3” ซงเปนภาพพฤตกรรมสตวทสะทอนใหเหนถง

พฤตกรรมมนษย โดยเปรยบการดนรนของมนษยเหมอนกบการหากนเพอประทงชวตของสตว39

39ธนากร บวปลอด, สะทอนภาพสงคมดวยอจาดทศน|MUJIMANIA,

เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก guguk.exteen.com/20090722/entry

50

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

คนทแขงแรงยอมชนะคนทออนแอกวา ผลงานของธนากร บวปลอด มรปแบบผลงานดรออง สฝ น

ตรายาง บนกระดาษอารตผวเรยบ เขยนในสงทอยากเขยน และมภาพสตวนอยใหญตงแตปลากด

หมาขเรอน ไก นก เตา อกวนา เรอยไปจนถงง ฯลฯ ซงเขยนจากความรสกทเคยไดเลนไดสมผส

แทบไมตองอาศยรปถายเปนแบบ ซงเปนความเคยชนทคอยๆ ซมซบเขามา39

ภาพท 29 ภาพลกษณสะทอนพฤตกรรมมนษย สฝ น ตรายางบนกระดาษอารตผวเรยบ

ทมา: ดร.ศกดชย ภเจรญ, ภาพสงคมไทย - ครอนเตอร, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก

www.kruinter. com/show.php?id_quiz=409&p=1.

ภาพท 30 Image reflects Human being's Behavior.3 เทคนค : Temperlar pen Grand Prize

(Drawing) มหาวทยาลยศลปากร

ทมา: Picasa - Google, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก https://picasaweb.google.com/

107031793504225612356/The2ndBangkokTriennialInternationalPrintAndDrawingExhibition?fea

t=flashalbum

51

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

จากทกลาวมาขางตนเกยวกบชวประวตศลปน และรปภาพผลงาน ทขาพเจามความ

ประทบใจ ทงน ยงมศลปนไทย และศลปนในประเทศตางๆ อกหลายทานทไดสรางสรรคผลงาน

ศลปะทางดานจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ ฯลฯ ทมเนอหาเรองราวสะทอนมมมอง

ความรสกนกคดสวนตน และแสดงออกโดยการหยบยกรปรางรปทรงทางกายภาพของสตวตางๆ ท

มอยในธรรมชาต และสงแวดลอมมาน าเสนอทงดานบวก และดานลบตอเหตการณ และสภาวะ

ตางๆ ทเกดขนในบานเมอง สงคม และวฒนธรรม โดยมทศนคตใหผ ชนชมผลงานไดตคา

ความหมาย ไปตามอารมณความรสกนกคด และจนตนาการของตนเอง ศลปนไดทมเททงกาย และ

ใจในการสรางสรรคผลงานในทศนคตของตนเองเพอตองการเผยแพร และแสดงตอสาธารณะชน

5. ศกษาเกยวกบการวาดเสน

5.1 กรอบแนวคดของนกวชาการ อาจารย และศลปนเกยวกบการวาดเสน (Drawing)

ศาสตราจารยชลด นมเสมอ ศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป (ประตมากรรม) พ.ศ.2541

ทานเคยกลาวไววา “การวาดเสนไมใชการทเราจะจ าลอง ในสงทเราเหนจากกลองถายรปออกมา

กลองถายรปเมอมความคมชด หรอความละเอยดของมน กออกมาเทาทไดจ าลองธรรมชาตเหมอน

เวลาทเราวาด มการโตตอบระหวางคนเขยน ผลงานทออกมาไมเหมอนกน มตวของบคคลผสราง

งาน มความคดเหน และมความรสกของผวาดแทรกอยในงานนนดวย”40

ทงนขาพเจาไดน าขอมลในหนงสอวทยานพนธหวขอเรอง“ เ

รวมสมยไทยในตนศตวรรษท 21 (ค.ศ.2000-2012)” โดยนางสาวสงวนศร ตรเทพประตมา

นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาทฤษฎศลปภาควชาทฤษฎศลป ปการศกษา 2555 มหาวทยาลย

ศลปากรมแนวทางศกษา และรวบรวมงานวาดเสน41 โดยมจดมงหมายใหความส าคญเกยวกบการ

วาดเสน มากลาวถงในสาระวทยานพนธของตนเอง

40สาธตศลปกรรม. “วาดเสนอษาคเนยครงท 3”. ณ หอศลปสนามจนทร มหาวทยาลย

ศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร นครปฐม, 5-31สงหาคม 2553. ม.ป.ท.ม., 2553. 41สงวนศร ตรเทพประตมา. “ เ รวมสมยไทยในตนศตวรรษท

21 (ค.ศ.2000-2012)” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาทฤษฎศลป บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร, 2555.

52

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

วทยานพนธ “สญลกษณของความอปมงคล” ไดน าขอมลจากหนงสอวทยานพนธหวขอ

เรอง “ เ รวมสมยไทยในตนศตวรรษท 21 (ค.ศ.2000-2012)” ซงเปนเนอหา

ทนาสนใจยง มบทสมภาษณเกยวกบศลปนหลายทาน และมมมองในทศนคตของตนเอง รวมทง

ขอคด แนวความคดบางประการทขาพเจามความสนใจในเรองราว อยางเชน วธคดของอาจารย

นกวชาการ และศลปนทท างานศลปะ เพอใหทราบถงความหมายของค าวา “วาดเสน” ในมมมองท

แตกตางกน และจากการศกษาขอมลในวทยานพนธหวขอเรอง “ เ รวมสมย

ไทยในตนศตวรรษท 21(ค.ศ.2000-2012)” ขาพเจาจงไดสรปเนอหาสาระ และจดมงหมายเพอให

เกดความเขาใจ คอ

ศกษาวธคดการใหความหมาย หรอ ความส าคญของค าจ ากดความของค าวา “การวาด

เสน”(Drawing) “ รวาดเสนรวมสมย” (Contemporary Drawing) และ“วธคดของศลปนผ

สรางสรรค” ซงในศตวรรษท 21 หรอกอนป พ.ศ.2543 พบวาเอกสาร และต าราในประเทศไทย ม

จ านวนนอยมาก หนงสอ เอกสาร และต าราเกยวกบการวาดเสน การอางอง และการคนควาจาก

หนงสอตางประเทศเลมแรกๆ นน ผแตงคอ “โกสม สายใจ” ซงไดเขยนอธบายถงเทคนควธการเรยน

และการฝกฝนงานวาดเสนเบองตนส าหรบนกศกษา บนปกหนงสอปรากฏชอเปนภาษาองกฤษ วา

“ rawing” พรอมค าอธบายบรเวณดานลางวา “วาดเสน : ภาคทฤษฎ และขนตอนการปฏบต”

ประกอบ ดวยค าอธบายดวย 100 ภาพ ผลงานของศลปนไทย และศลปนชาวตะวนตก จดพมพโดย

หางหนสวนจ ากดพายพในปพ.ศ. 2527 (ไดรบการตพมพครงท 2 พ.ศ.2530โดยส านกพมพโอ

เดยนสโตร) ซง “เนอหาในหนงสอน าเสนอความส าคญของการวาดเสน ความเปนมาของการวาด

เสนในอดต และภาพวาดบนผนงถ าจนถงภาพของเดกาส(Degas) ในศตวรรษท 19 รปแบบ ประเภท

และการสรางงานวาดเสนดวยวสดตางๆ เทคนคของการวาดเสน และตวอยางของงานวาดเสนของ

ศลปนตะวนตกและศลปนไทย”42

42เรองเดยวกน.

53

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

มประเดนททนาสนใจ ดงน

5.1.1 โกสมเลอกแปล Drawing วา การวาดเสน ทศนะของโกสมใหความส าคญ

ของการวาดเสนไวเพยง 2 ประเดนคอ

5.1.1.1 เปนเครองมอในการถายทอดความคดใหมองเหนได

5.1.1.2 เปนวชาหลก หรอ วชาพนฐานของศลปะแขนงตางๆโดยเฉพาะ

อยางยงในวชาจตรกรรม

5.1.1.3 โกสมเลอกยกตวอยางผลงานวาดเสน ของศลปนไทย จ านวน 5 คน

คอ ภาพเขยนลายเสนของ ผดง พรมมล ชวง มลพนจ เฉลมชย โฆษตพพฒน และพวงเพชร จนทร

วจตร ทเขยนดวยชารโคล และภาพ Figure ของสชาต วงษทอง สวนใหญแลวหนงสอทใชคนควา

อางองเกอบทงหมดเปนหนงสอภาษาตางประเทศทเกยวกบศลปนตะวนตก หรอเกยวกบผลงานวาด

เสนของศลปนตะวนตกทมชอเสยงและเปนหนงสอทใชคนควาเฉพาะเจาะจงเปนรายบคคลไมม

หนงสออางองทเปนต าราเชงทฤษฎใดๆ หรอแมแตทระบเอาไว ในระยะเวลา 2 ปตอมา มบทความ

ส าคญชอ “การวาดเสน” โดยศาสตราจารยชลด นมเสมอ ซงตพมพในสจบตรการแสดงงาน “วาด

เสนรวมสมย” เปนการแสดงงานนทรรศการแรกๆ ทใชค าวา “ ” และ

“Contemporary rawing”43

5.1.2 บทความ “การวาดเสน” โดยศาสตราจารยชลด นมเสมอ ซงบทความน ม

อทธพลตอการสรางสรรค และการศกษาในระยะเวลาตอมามนกวชาการน าไปอางองจ านวนมาก

และผสนใจทางดานศลปะเกอบทกแขนง เนอหาสาระในบทความ มความยาว 32 หนา แบงเปน 5

บท ในบทความ “การวาดเสน” ของศาสตราจารยชลด มความส าคญ ดงน

5.1.2.1 บทท 1: กลาวไววา “การวาดเสน” เปนวธการสอความหมาย

ทางการเหนขนแรกเรมสดของมนษย และเปนวธการทเหมาะสมทสดส าหรบการศกษา และฝกฝน

เพอความเจรญเตบโตอยางสมดลระหวางความคด และการกระท าในศลปะ เปนพนฐานอยางยงของ

แกน หรอวญญาณของทศนศลปทกสาขา ทงนยงม “นยาม” ของการวาดเสนทศาสตราจารยชลดได

กลาวไววาในเชงวธการ “วาดเสน” กคอการลาก หรอการวาดเสนลงไปบนพนผวของวสดอยางใด

อยางหนง เพอใหเกดรองรอย หรอรปรางขน หรอเพอแสดงอารมณความรสก หรอความคดออกมา

43เรองเดยวกน.

54

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ใหปรากฎแกสายตา เชน การวาดเสนดนสอ หรอปากกาลงบนกระดาษ การลากกงไมลงบนพน

ทราย และการวาดปลายเหลกแหลมลงบนแผนโลหะ44

5.1.2.2 บทท 2: วตถประสงคของการวาดเสนศาสตราจารยชลด ระบวา

วตถประสงคของงานวาดเสนแตกตางกนออกไป ตามความจ าเปนของแตละลกษณะงาน และแตละ

บคคล ซงจะกลาวถงการวาดเสนทเปนวจตรศลป เทานน มอย 5 ขอ ดงน

1.เพอบนทกขอเทจจรง 2.เพอปลกและพฒนาความคด 3.เพอศกษาจากธรรมชาต 4.วาดเสนในฐานะ

วธการเบองตนของทศนศลปสาขาอน และ 5.วาดเสน 45

5.1.2.3 บทท 3: เสน เปรยบเหมอนหวใจของการวาดเสน การเขาใจ

ลกษณะ หนาทของเสน เพอเปนพนฐานการเขาถงคณคา และเปนแนวทาง การแสดงออกในการ

วาดเสน ศาสตราจารยชลด ไดอธบาย ถง ก าเนดของเสน หนาทของเสน เสนรปนอก เสนแกน เสน

สองมต เสนในภาพเขยนจน และ เสนมความรสกกบผวาด เพราะ

เสนมชวต มความเคลอนไหว และลกษณะของเสนแบบตางๆ กใหความรสกทแตกตางกน46

5.1.2.4 บทท 4: การฝกการวาดเสน ศาสตราจารยชลดไดน าเสนอ

แนวความคดทเปนแกนในการเรยนรมากกวาการแนะน าวธการฝกทกษะวาดเสนตามขนตอน

พนฐาน แตกกลาวถงความส าคญของการเรยนรจกสงเกต ลกษณะของเครองมอ และวสด ประเดน

ส าคญ คอความเขาใจเรองงานวาดเสนแบบสรางสรรค ทไมวาจะวาดในลกษณะแนวเหมอนจรง

หรอแนวนามธรรมไววา “รองรอยของการวาดเสนนนเปนผลมาจากการผสมผสานกนของความคด

ความร ประสบการณ และอารมณความรสก เปนการแสดงออกซงปฏกรยาตอบโตทงทางกายและ

ทางจตของศลปน ทมตอสงกระตนจากภายนอกหรอภายใน”47จากการทกลาวมาขางตน น น

ศาสตราจารยชลดได เสนอแนวคดของการวาดเสน หรอศลปะวา ไมใชแคฝกฝนทางฝมอ หรอ

เทคนคตามแบบอยาง และวธการแบบเชงวทยาการ (Academic) หรอแบบสญนยม (Conventional)

44เรองเดยวกน. 45เรองเดยวกน. 46เรองเดยวกน. 47เรองเดยวกน.

55

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

เทานน แตตองมองใหเหน และตระหนกและเขาใจในสงทตองการศกษา วเคราะห และคนหาความ

จรงภายนอก เพอน ามาประสานกบความจรงภายในทเกดจากประสบการณ และทศนะของตน จงจะ

สรางงานทสมบรณได48

5.1.2.5 ในบทสดทาย: ศาสตราจารยชลดไดกลาวภาพรวมความเปนมาของ

งานวาดเสน นบแตสมยโบราณจนถงศตวรรษท 19 วา ใหความส าคญกบความเหมอนจรง

จนกระทงเขาสศตวรรษท 20 ความเหมอนจรงในงานศลปะลดความส าคญลง รปทรงคน และ

สงของถกตดทอนไปตามความคด และรสกของศลปน ดงนน การฝกวาดเสนในปจจบน จงอยทผ

วาดมากกวาแบบอยางหรอกฏเกณฑวชาการแบบเกาทจะฝกฝน และสรางสรรค รวมทงใหทศนะวา

“ทกวนนงานวาดเสนมความกาวหนามาก และเปนทนยมของศลปน เพราะคณสมบตพเศษของ

วธการสามารถตอบสนองไดกบแนวความคดสวนรวมของศลปะรวมสมย”49

ทงนยงมบทความทส าคญเหมาะกบการศกษา คอบทความในหวขอเรอง “การวาดภาพ

รวมสมย” ซงอยในสจบตรนทรรศการ ซงใหมมมอง และแปลความหมาย ของ

ค าวา “ rawing” “การวาดเสน” วา

ปจจบนน “การวาดภาพ” หรอ “การเขยนภาพ” อนมทมาจากภาษาองกฤษค าวา

“Drawing”นนมความหมายซงครอบคลมมากไปกวาจะก าหนดใหเปนเพยงแค “ ”

เทานนทงนเปนเพราะศลปนทสรางงานทางดานทศนศลป ไดมววฒนาการทางความคด รปแบบ

และเทคนค วธการทดลองเพอใหเกดสงใหม มอสระจนดไรกฏเกณฑ หรอขอบเขตอนจ ากดรวมทง

ศลปนแตละทานตางกมความสามารถทจะแสดงออกในลกษณะเฉพาะของตนเอง ดงนน การวาด

เสน(Drawing) จงถอวาเปนสงแรกเรม และหวใจส าคญในศลปะประเภททศนศลป

5.1.3 สมพร รอดบญ ไดอภปรายถงความสมพนธระหวางมนษยกบการวาดภาพ

วา เดกเลกๆ กอนเขยนตวอกษรกจะเรมจากการวาดภาพดวยการใชเสน สวนผใหญกจะมการขด

เขยน วาดภาพทงทตงใจ ไมตงใจ เพอระบายความคด ความรสก บนทกเหตการณ ฯลฯ

48เรองเดยวกน. 49เรองเดยวกน.

56

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สวนศลปนไมวาจะมทมาจากสงใดกตาม ตองใชความร ความสามารถ สตปญญา ทกษะ และสรป

ทายถงประโยชน อยางกวางขวางของการวาดภาพ (Drawing) ทมตอมนษย50 สามารถแจกแจงได

ดงน 1.สอนใหมนษยรจกการสงเกต การแยกแยะ และการเชอมโยงสงตางๆ 2.ชวยใหมนษยรจกใช

ประสบการณถายทอดเปนรปแบบ 3.ชวยฝกฝนใหมนษยมความรสกตอบโตอยางฉบพลน

ทนททนใด 4.ชวยใหมนษยมหนทางในการสอความหมาย ทงน สมพร รอดบญ ไดแบงเขยนภาพ

หรอการวาดภาพ(Drawing) โดยทวไปเปน 3 กลมใหญๆ คอ

กลมท 1: วาดเสน (Line Drawing หรอ Delineation Drawing) เนนเฉพาะการใชเสนใน

การแสดงออก เทานน

กลมท 2: เนนในเรองของการวาดรปทรงและเทคนค (FormDrawing) ซงเปนการสราง

รปทรงดวยการใชน าหนก แสงเงา แสดงปรมาตร และพนผว

กลมท 3: การวาดภาพดวยส (ColorValueDrawing) เนนเรองการใชสเขยนภาพโดยตร51

ศลปนในศตวรรษท 20 มลกษณะการวาดภาพ (Drawing) ทเปนไปตามแนวความคดและรปแบบ

ของแตละกลม ในชวงเวลานสามารถแบงประเภทของการวาดภาพโดยพจารณาจากแนวทางการ

สรางสรรค ออกเปน 2 แนวทาง ดงน

5.1.4 แนวทางแรก: แสดงสภาวะอารมณ ความรสกภายในเฉพาะตนของศลปน

(Subjective Drawing) ซงสวนใหญมผลกระทบทางดานจตวทยา เชน

1.ผลงานของพอลวลเดอรลช (Paul Wunderlich) ทแสดงความรสกภายในออกมาเปนศลปะรปแบบ

ในแนวเหนอจรง (Surrealistic) 2.ผลงานทสรางจากความบนดาลใจในงานศลปะเดกของฌอง ด

บฟเฟต (Jean Dubuffet) ทสอ และแสดงออกมาดวยความบรสทธภายในผลงานศลปะ 3.ผลงานวาด

ภาพ บนวอลเปเปอรของซซาน ฮลเลอร (Susan Hiller)

5.1.5 แนวทางทสอง: การวาดภาพทแสดงความเปนจรงขอเทจจรงรวมทงการ

น าเสนอ และการคนหาขอมล เปนการแสดงออกทางความคด (Objecttive Drawing) ซงศลปนมอง

วาส าคญ

50เรองเดยวกน. 51เรองเดยวกน.

57

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

กวาอารมณ และความรสก รวมถงการวาดภาพในลกษณะแผนผงหรอแปลน(Diagram) การวาด

ภาพในลกษณะของสถาปตยกรรมและการวาดภาพของวศวชางกลทตองอาศยเครองมอทาง

เรขาคณตเขาชวย (Mechanical Drawing) รวมถงการบนทกความเปนจรงอยางพถพถน ดวยภาพถาย

(Pictorial Recording) สงเหลานคอภาพวาดในรปแบบ “Information rawing”52 เชน

1.ผลงาน The Umbrellas Project ของ ครสโต (Christo) 2.ผลงานภาพราง Amazonas Project ของ

มณเฑยร บญมา ทงนยงมศลปนทน าการวาดภาพทงสองแนวทางมาผสมผสานกนอยางกลมกลน

สมพร รอดบญ ไดยกตวอยางการท างานของศลปนอก 2 คนคอ โรเบรต ลองโก (Robert Longo)

และแอนดร ไวเอท (Andrew Wyeth)

สมพร รอดบญ สรปวา “การวาดภาพ(Drawing) มความหลากหลายมากเกนกวาจะ

เปนเพยงการใชดนสอ พกน เครยอง หรอหมกในการเขยนภาพเทานน”53

5.1.6 ในหวขอเรอง “วาดเสนรวมสมย” อาจารยสธ คณาวชายานนท ไดบรรยาย

และฉายภาพเนนใหเหนถงการพฒนาของงานวาดเสนตงแตอดตจนถงปจจบน (เรมตงแตยคกอน

ประวตศาสตร ดวยการสรางสรรคภาพลายเสนของมนษยบนผนงถ า จนถงศตวรรษท 18 19 และ 20

ทงนยงไดฉายภาพถงขนตอนการท างานของศลปนไทยในชวงปพ.ศ.252754 ทนาสนใจ

5.1.6.1 ผลงานการสรางภาพดวยวธการลบ หรอเชดออก ของศาสตราจารย

วโชค มกดามณ และนพพงษ สจจวโส

5.1.6.2 ผลงานการสรางดวยการใชเทคนคการรางภาพจตรกรรมฝาผนง

ไทย ของอาจารยสาครนทร เครอออน

5.1.6.3 ผลงานการสรางสรรคดวยเทคนคสเตนซล เทคนคการพมพแบบ

เครองพมพ Dot Matrix และการรบบงบนโตะไม ของ อาจารยสธ คณาวชายานนท

52เรองเดยวกน. 53เรองเดยวกน. 54เรองเดยวกน.

58

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

5.1.6.4 การสรางรองรอยบนชนงานดวยน าดน ของ มณเฑยร บญมา

5.1.6.5 ชดภาพ งานวาดเสนวนละภาพ เปนเวลา 365 วน ในป พ.ศ. 2538

ของ คามน เลศชยประเสรฐ55

ขาพเจาไดศกษาเอกสาร และเนอหาในหนงสอวทยานพนธ เกยวกบหลกการวเคราะห

งานวาดเสน รวมถงการคนหาขอมลจากสอเทคโนโลย Internetในทศนะของนกวชาการ อาจารย

และศลปน ซงมความคดเหนทแตกตางกนออกไปน น ในแงของวธคด สอความหมาย และ

ความส าคญของการวาดเสน (Drawing) หากเราตองการทจะสรปใจความส าคญของค าวา “วาดเสน”

วามความหมายถงสงใด เปนเชนใด มนคงเหมอนกบทเราตงค าถามวา “อะไรคอศลป” เราอาจจะ

กลาวไดวา “ศลปะ” ในยคปจจบนนนไมยดตดอยกบกฏเกณฑแบบแผนดงเดม ไมมลทธนน ลทธน

เพมเตมใหเกดการสบสนเพอแบงยคสมย ทเหมอนกบการศกษาประวตศาสตรความเปนมาในยค

ตางๆ คงไมมนกวชาการ หรอนกศลปะทานใด (ในทศนะของตนเอง) มาคอยสงเกตการท างานของ

ศลปนทกวนๆ อยางทเคยมมาในอดต เชน ปคาสโซ แจคสน พอลลอค ฯลฯ และคอยตงค าถาม และ

ประเดนถามศลปนวานคออะไร ท าอะไร แลวท าอยางไรกน และประกาศวานคอ “การคนพบ

เกยวกบศลปะ และลทธศลปะสมยใหม” (manifesto) เหมอนอยางกบในอดตทผานมาจนกลายเปน

ขอมลบนทกทางประวตศาสตรศลปะไดเกดลทธศลปะอยางมากมายในชวงปลายศตวรรษท 20

ณ ปจจบนน ศลปนไดน าสอตางๆ มาประยกตใช มการคดคน และวางแผนการใชสอ วสดอปกรณ

หลายสงหลายอยางใหเกดความแปลกใหม และนาสนใจยงขน(Mixed media Art) ทงนอาจกลาวได

วา “ประวตศาสตร” และ “ศลปะ” ในอดต คอขอมลทใหเราศกษา คนควาขอมล แลวใชในการ

อางองในการเรยนรทงภาคทฤษฎ และภาคปฏบต เกดการสรางสรรค ทดลองท าใหมการพฒนา

และเกดเปนสอสงใหมขนมา ดวยแรงขบเคลอนของมนสมอง ทกษะ และฝมอของมนษย ทจะกาว

ผานชวงระยะเวลาของสรรพสงทเกดขน (ทงทมอยจรง และไมจรง) เพอตอบสนองในดานสภาวะ

ของอารมณความรสกความคดเพอฝนและตณหาของมนษยในแตละคนทแตกตางกนออกไปรวม

ถงความอยากทจะเอาชนะธรรมชาต และสภาพแวดลอม เพอความอยรอดของเผาพนธมนษยตอไป

ในอนาคต จงท าใหเกดความกาวหนาในดานตางๆ บนโลก

55เรองเดยวกน.

59

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

5.2 ความหมายของค าวา “วาดเสน”

“วาดเสน” เปนพนฐานส าคญของศลปะ และการออกแบบตางๆ เกอบทกแขนง เปนสง

แรกเรมในการถายทอดความคด จนตนาการกอใหเกดรปรางรปทรงของผลงาน การวาดเสน

สามารถถายทอดจนตนาการตางๆ ไดอยางมากมาย (ทงทมอยจรง และไมมอยจรง) ในภาษาไทยม

การใชค าวา “วาดเขยน วาดภาพ หรอการเขยนรป” การวาดเสนตองมการฝกทกษะ และการปฏบต

อยางสม าเสมอ จงจ าเปนตองใชวสดอปกรณ เชน ดนสอ ถานไม หรอเกรยอง ฯลฯ รวมถงวสดอนๆ

ทศลปนคดคน และน ามาสรางสรรค ทดลอง เพอชวยถายทอดความคดสรางสรรค และจนตนาการ

5.2.1 พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายของค าวา

วาด วาดเขยน วาดภาพ การวาดเสน ดงน

5.2.1.1 วาด หมายถง เขยน หรอ ลากเสนเปนลวดลาย หรอ รปภาพ เชน

วาดภาพดอกไม วาดภาพทวทศน เขยนเปนลายเสน เชน วาดภาพลายไทย

5.2.1.2 วาดเขยน หมายถง วชาวาดวยการเขยนรปตางๆ

5.2.1.3 วาดภาพ หมายถง วาดเปนภาพอยางใดอยางหนง เชน วาดภาพคน

วาดภาพสตว วาดภาพทวทศน และวาดภาพตามความคดสรางสรรคและจนตนาการ

5.2.1.4 การวาดเสน (Drawing) ในภาษาไทยใชค าทมลกษณะแตกตางกน

ออกไปไดแกการวาดภาพการวาดเสน การเขยนรป และการวาดเขยน56

นอกจากพจนานกรมศพทศลปะฉบบราชบณฑตยสถานแลว พจนานกรมศพทศลปะอก

หนงเลมทมใชกนในเมองไทย คอ “ ” ซงมะลฉตร เอออานนท

แปลจาก A Dictionary of Art Term and Techniques ของราฟล ไมเยอร และพจนานกรมศพทศลปะ

ท มะลฉตร เอออานนท เขยนขนเอง

5.2.2 พจนานกรมศพทศลปะของ ราฟล ไมเยอร ไดใหความหมายไวดงน

ซง มะลฉตร เอออานนท แปล

56ราชบณฑตยสถาน,“วาด,” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน 8 (2542): 1066.

60

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

5.2.2.1 Drawing การลากเสนบนพนระนาบของรปรางรปทรงซงอาจมการ

ระบายดวยสในขนตอนตอไป หรออาจจะเปนการแรเงาดวยแสง และเงาดวยวธแรเสนเงา (ดทค าวา

hatching) หรอดวยการใชสหมกระบาย การวาดเขยนเปนกลวธพนฐาน และเปนผลงานแบบวจตร

ศลปในตวของมนเองอยแลว แตกยงเปนขนตอนแรกของการเรมท างานประเภทจตรกรรม

ประตมากรรม และสถาปตยกรรม ถงแมวาการวาดเขยนเปนกลวธปะปนอยกบการระบายส แตค า

วา “วาดเขยน” มความหมายแตกตาง กบการระบายสอยางเดนชด (ในกรณทการระบายสนนเนอท

บรเวณทถกระบายจะแทนทเสนวาด)57

5.2.2.2 กลวธในการวาดเขยนมมากมายหลายวธ ถาจะนบตามลกษณะท

เกดขนตามวตถประสงคของจตรกร วาจะมงใหผลงานนนสนองความตองการในลกษณะใด ไมวา

จะเปนภาพวาดเขยนทมคณคาในตวมนเอง หรอเปนภาพรางไวส าหรบกลวธ หรอสออนใดทจะใช

สรางผลงานส าเรจเสนดนสอหรอรอยปากกาบนพนผวทเนยน มกจะใหเสนทเรยบสม าเสมอ และ

กระจาง(ดทค าวา linear) เสนทมลกษณะเวาๆ แหวงๆ (ดทค าวา painterly) มกจะเปนผลของการวาด

ลงบนผวทหยาบขรขระ หรอดวยสอทมความเขมขน หรอมเนอออนนมกวา เชน สเทยน ดนสอเนอ

นม (ดทค าวา crayon wax chalk pastel และcharcoal) และหมกหรอสน าในการวาดดวยสหมกกบ

พกน (ดทค าวา wash drawing) บรเวณทสหมกออนแกทถายทอดความตนลกนนจะแทนทการใช

เสนแสดงความตนลกในกลวธแรเสนเงา58

5.2.2.3 ในกรณทเรานบงานวาดเขยนเปนผลงานศลปะการวาดเขยนอาจ

แบงเปนหมวดใหญๆ ได 2 หมวด งานวาดเขยนบางชนกถอวาเปนผลงานส าเรจในตวของมนเอง

เปนผลงานศลปะ สวนอกหมวดหนง งานวาดนนมใชผลงานศลปะส าเรจทศลปนมงสราง แตกม

คณคาทางความงามของตวมนเอง วาดเขยนประเภทหลงน ไดแกการฝกวาดดวยวธการตางๆ

57ราฟล ไมเยอร, พจนานกรมศพท และเทคนคศลปะ: A Dictionary of Art Term and

Techniques แปลโดย มะลฉตร เอออานนท (กรงเทพฯ: กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, 2540),

262.

58เรองเดยวกน.

61

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

(ดทค าวา contour Drawing; life Drawing; Drawing frome the antique or frome cast; Drawing

frome the flat) รวมทงการรางภาพ (ดทค าวาSketches) และตวอยางของงานรางภาพ(ดทค าวา

Croquis; esquisse; note) และงานวาดเพอใชในการศกษาแบบ (ดทค าStudy) และภาพลายปร (ดทค า

วา Cartoon)59

5.2.3 พจนานกรมศพทศลปะของ มะลฉตร เอออานนท ไดใหความหมายไวไม

ตางกนในเรองความหมายของค าวา “วาดเสน” ดงน

5.2.3.1 DRAWING n.(1) การวาดเขยน การวาดเสน หรอการลากเสนบน

พนระนาบของรปรางรปทรงตางๆ ซงอาจมการระบายดวยสในขนตอไป หรออาจเปนการใชดนสอ

แรเสนเงา (hatching) หรอโดยการใชสหมกระบาย การวาดเขยนเปนกลวธพนฐาน และเปนผลงาน

แบบวจตรศลปในตวเอง แตกยงเปนขนตอนแรกๆ ของงานจตรกรรม ประตมากรรม และสถาปตย

กรรม แมวาการวาดเขยนจะเปนกลวธปะปนอยกบการระบายสแตค าวา “วาดเขยน” มความหมาย

แตกตางกบ “การระบายส” (ในกรณทการระบายสนน เนอทบรเวณทถกระบายจะแทนทเสนวาด)

กลวธในการวาดเขยน (ทเปนงานศลปะ) มหลายวธ อาจแบงได 2 ประเภท คอ 1. เปนผลงานส าเรจ

ในตวเอง 2.งานวาดนนมใชผลงานศลปะทศลปนสราง แตกมคณคาทางความงามในตวเองงานวาด

เขยนภายหลงคอ “การฝกวาดดวยวธการตางๆ รวมถงภาพราง” (ดทค า contour Drawing; life

Drawing; Drawing frome the antique or frome cast; Drawing frome the flat; sketches)การวาด

เขยนนนมกจะเปนการท างานอยางฉบไวตามอารมณความรสกของศลปนจงไดรบการชนชม และ

เหนคณคาของผลงานศลปะ60

5.2.3.2 ความรวดเรวฉบไวในการวาด เปนสงส าคญตองานวาดประเภท

ภาพลอ และงานภาพประกอบ งานศลปะภาพพมพ ในชวงครสตศตวรรษท 15 เปนงานพมพจาก

งานวาด เชน งานวาดเขยน

59เรองเดยวกน. 60เรองเดยวกน.

62

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทสรป หรอความหมายของการวาดเสน เราสามารถทจะยอใหเหลอเพยงค าไมกค า แต

ความหมายของค านนจะตองสามารถสอถงความหมายของการวาดเสนไดไมวาจะเปนรปธรรมหรอ

นามธรรม ความหมายทแตกตางกนกจะใหความเขาใจทแตกตางกนออกไปดวย จะเหนไดวาทงสอง

ฉบบสอดคลองกบพจนานกรมของราชบณฑตยสถาน คอ การใชค าวา “วาดเขยน” หรอ “งานวาด

เขยน” และ “กลวธในการวาดเขยน” แปลความหมายของ Drawing แตของราฟล ไมเยอร มะลฉตร

ใชค าทแปลความหมายอาการนามวา “การลากเสน” และฉบบของมะลฉตร เอออานนท ทใชค าวา

“การวาดเขยน” หรอ “การวาดเสน”61

จากทกลาวไวขางตน ยงมพจจานกรมทเปนภาษาองกฤษทมชอเสยงอกหลายฉบบท

แปลความหมายค าวา “ rawing” ในมมมองของผเขยนเองอยางเชนพจนานกรมของออกซฟอรด

พจนานกรมลองแมน ซงเปนของฝงองกฤษ และพจนานกรมอเมรกนเฮอรเทจ ทางฝงของอเมรกา

หากเราสบคนขอมลไปถงรากศพท ของค าวา “ rawing” รากศพทมาจากค าวา “draw” อนเปนค า

ทมาจากภาษาละตน (latin) และภาษาทโทนค (teutonic) รากศพทภาษาละตน(latin) ใหความหมาย

ดงน

“ The Latin word for raw is cogo,coegi, coactum, The Latin word cogo, coegi,

coactum is defined as to bring together, drive, draw.”62

5.3 นยามค าวา “วาดเสน” หรอ “Drawing” ในทศนะของนกวชาการศลปะ

จากการทบทวนความหมายตามศพทนกวชาการหลายทานไดใหความหมายไวแตกตางกน ดงน

5.3.1 ศาสตราจารยชลด นมเสมอ ใหนยามค าวา “วาดเสน” ไววาในเชงวธการ

วาดเสน กคอการลาก หรอการวาดเสนลงไปบนพนผวของวสด อยางใดอยางหนง เพอใหเกด

รองรอยหรอรปรางขน หรอเพอแสดงอารมณ ความรสก หรอความคดออกมาใหปรากฏแกสายตา

เชน การวาดดนสอ หรอปากกาลงบนกระดาษการลากกงไมขดลงบนพนทราย การวาดปลายเหลก

แหลมลงบนแผนโลหะ63

61เรองเดยวกน. 62เรองเดยวกน.

63

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

5.3.2 รองศาสตราจารย อทธพล ตงฉโลก ใหไว 2 ความหมาย ดงน

5.3.2.1 ความหมายแรกเปนความหมายระดบของการศกษาฝกฝนวาดเสน

(Drawing) หมายถง การวาดภาพทม “เสน” เปนแกนแทของภาพดวยวธการใชดนสอ ปากกา เกรย

อง ชารโคล สเทยน หรอสชอลค ซงเครองมอเหลานมลกษณะเปนแทง ดวยการวาด การลาก การขด

และการเขยน เปนเสน เรมตนจากเสนรปนอก แลวจากนนจงวาดเสนขนานกนไปถๆ และวาดเสน

เฉยงไปในทศทางตางๆ ไขวทบซอนกนลงไปอยางทเราเรยกวา “ ” เสนกจะกลายเปน “ ”

และ “น าหนก” นเอง คอ แกนแทอนดบสองของวาดเสน สในงานวาดเสนสวนใหญจะเปนส สเดยว

แบบ Monochrome เชน ด า น าตาล หรอน าเงน และสนเองทเปนทศนธาตทส าคญทเชอมโยงซอน

กนอยบางสวนระหวางวาดเสน และจตรกรรม และกลายเปนปญหาในการขดเสนแบงเขต ระหวาง

“วาดเสน” และ “จตรกรรม” ใหแยกออกจากกน และการก าหนดตายตวในลกษณะเชงปรมาณกไม

อาจท าได แตการแยกประเภทนนมาจากความเปนเหต และเปนผลของเทคนควธการมากกวา คอ

ดงทไดกลาวไป แลววา วาดเสนจะใชเครองมอทมลกษณะเปนแทงจงตองใชวธการ “ ” เปนเสน

เสมอซงจะรวมสทงหลายทเปนแทงตงแต ดนสอส ปากกาส สชอลค และสเทยน ดวยวธการน

ถงแมผลงานจะมหลายส64

5.3.2.2 อกความหมายหนงใชค าวา “วาดเสนข นสง ท เ ปนสอของ

สรางสรรค” นยามไววา เชน เดยวกบความหมายของ “จตรกรรม” หรอ “ศลปะ” ทในยคปจจบน

เปดกวางและไมสามารถอธบาย ใหค าจ ากดความไดชดเจน และตายตว เพราะเมอศลปนท างาน

“สรางสรรค” ยอมหมายถงการท าอะไรใหมทไมเคยมใครท ามากอน ซงเขามกจะคดออก “นอก

กรอบ” ตลอดเวลาจะเหนไดวา ทงความหมาย ขอบเขต เทคนค และวธการของวาดเสนในยค

ปจจบน ขนอยกบศลปนวามแนวความคด และมเจตนาอยางไร ท าไมถงเรยกผลงานตวเองวา “วาด

เสน” การก าหนดความหมาย และขอบเขต

63 การแสดงวาดเสนรวมสมย, โดยกลมศลปน 22 คน ณ หอศลปมหาวทยาลยศลปากร

วงทาพระ, 12-27 มถนายน 2529 (กรงเทพฯ: อมรนทรการพมพ. 2529).13 64สาธตศลปกรรม. “วาดเสนสาธตศลปกรรม ครงท 1”. ณ หอศลปสนามจนทร

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร นครปฐม, 2551., 64

64

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ขนมาลวงหนานนกท าได ในกรณทมจดมงหมายเฉพาะ เชน เพอการศกษา การจดนทรรศการ หรอ

การประกวด65

5.3.3 สมพร รอดบญ แปลความหมายค าวา “ rawing” คลายคลงกบพจนานกรม

ฉบบราชบณฑตยสถาน แตใชค าวา “การวาดภาพ” หรอ “การเขยนภาพ” อนมทมาจากภาษาองกฤษ

ค าวา “Drawing” น น มความหมาย ซงครอบคลมมากไปกวาจะก าหนดใหเปนเพยงแค

“ ” เทานน ทงนเปนเพราะศลปนทสรางงานทางดานทศนศลป ไดมววฒนาการทาง

ความคด รปแบบ และเทคนค วธการทดลองเพอใหเกดสงใหม มอสระจนดไรกฏเกณฑ หรอ

ขอบเขตอนจ ากด รวมทงศลปนแตละทานตางกมความสามารถทจะแสดงออกในลกษณะเฉพาะ

ของตนเอง ดงนน การวาดเสน (Drawing) จงถอวาเปนสงแรกเรม และหวใจส าคญในศลปะประเภท

ทศนศลป สวนค าวา “ ” สมพรแปลค าศพทภาษาองกฤษวา “Line rawing” หรอ

“ ilineation rawing” ซงตรงกบความเหนของบรรจงศกด พมพทอง และธาน กลนขจร มองวา

Drawing นนกนความหมายกวางกวาเนอหาค าวา “ ” นกวชาการทานอนๆ เชน สชาต เถา

ทอง กมทศนะวา “วาดเขยน” “ ” เปนค าทนยมใชกนทวไป66 ค าวา “วาดเสน” หรอ

“ rawing” ในหนงสอเอกสารประกอบการสอนในรายวชาการวาดเสนเพองานนเทศศาสตร ซง

ผวจยเหนวา มเนอหาสาระทมความส าคญ เกยวกบทศนะของนกวชาการทานอนๆ ในทนขอกลาว

เพยง 3 ทาน ดงน

5.3.4 โกศล พณกล ใหความหมายวา การวาดเสน หมายถง การวาด ดวยเสน

ทงน เพราะมความเชอวาเมอจะลากเสนเรา สามารถสรางรปตางๆ ไดดวยเสน เปนตนวาการใชเสน

เปนรปรางหรอรปทรง เปน น าหนกหรอมวล เปนภาพรางเพอการออกแบบ เปนการรางภาพเพอ

งานจตรกรรม67

65สจบตร, The Drawing Exchibition 2002 (กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศลปากร, 2545),

ไมปรากฏเลขหนา 66สจบตร, MultipleDrawing (กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงกรป, 2535),

ไมปรากฏเลขหนา

65

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

5.3.5 ศภพงษ ยนยง ใหความหมายวา การวาดเสน หมายถง การสรางสรรค

ผลงานศลปะดวยวธการขด ขด เขยน ถ ระบาย ดวยสอวสด เชน ดนสอ ปากกา ชอลก ส หมกและ

พกน เปนตน บนระนาบรองรบซงเปนกระดาษ ผา กระดาน หรอวสดอนๆซงผวหนา เรยบ แบบ

โคง หรอขรขระโดยถายทอดใหเหนเปนรปรางแบบตางๆ ตามจนตนาการหรอตามทตองการ68

5.3.6 วชรพงษ หงสสวรรณ ใหความหมายวา การวาดเสน หมายถง กระบวนการ

บนทก การถายทอดจนตนาการ ความรสกนกคด หรอการสอความหมายอกวธหนงของมนษย เปน

การน าเสนอความคด ความรสกของผวาดไปสผด เปนการสรางสอทใชในการโยงความหมายเพอ

การเขาใจอยางงายๆและรวดเรวเพอสอความหมายทางการมองเหนขนเรมแรกของมนษย ผาน

กระบวนการวาด การขด การเขยน การปาด และการปาย ทงนเพอใหเกดเปนเสน เปนรองรอย

รปรางแบบตางๆ ตามจนตนาการหรอตามทตองการ69

จากการศกษาหลกฐาน เอกสารตางๆ ความส าคญของการวาดเสน คอการสรางสรรค

ผลงานทางดานศลปะดวยวธ การขด ขด เขยน และระบาย ดวยปากกา ดนสอEE ดนสอชารโคล

ดนสอถาน เกรยอง หมก ชอลก ชอลกส ปากกา มารกเกอร ปากกาหมกซม ฯลฯ ซงจะเขยนลงบน

กระดาษหรอวสดอน เชน กระดาษแขง พลาสตก หนง ผา กระดาน ฯลฯ ทจะน ามาประยกตใชใน

การสรางงานศลปะใหเหนเปนรปแบบตางๆ ตามความคดสรางสรรค จนตนาการภายในทศนศลป

ทกแขนง

5.4 ยคสมยของการวาดเสน

ในยคสมยแรกเรมของมนษย สงตางๆทสรางขนมา กเพอการด ารงชพ การหาอาหาร

การตอสกบสตว การตอสระหวางเผาพนธและการปองกนภยพบตทางธรรมชาต มนษยยคแรกเรม

รจกสรางเครองมอตางๆโดยใชทรพยากรจากธรรมชาต สงแวดลอม เชน ตนไม ใบไม กงไม กอน

หน ดน ฯลฯ มาสรางเปนเครองใชไมสอย เพอใหเกดความสะดวกสบายมากยงขน ท าใหเกดการทง

67ความรเบองตนเกยวกบการเขยนลายเสน, เขาถงเมอ 15 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://www.kasettrang.ac.th/web2556/data/documents_1376401304_11.pdf 68เรองเดยวกน. 69เรองเดยวกน.

66

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

รองรอยบางสงบางอยางเอาไว เหมอนกบการบนทกขอมล ภาพเรองราวและเหตการณตางๆในดาน

การสรางสรรคผลงานศลปะ รวมไปถงศลปะทางดานการวาดเสน ซงนกโบราณคดไดศกษาคนควา

จากหลกฐานทหลงเหลออยจรง และมความใกลเคยงมากทสดในทางประวตศาสตรทมความส าคญ

ท าใหเกดการพฒนา และสรางสรรค ตอมาจนถงยคปจจบนดงน

5.4.1 ยคกอนประวตศาสตร (15,000 B.C.) ผลงานของมนษยยคนสะทอนใหเหน

ถงคณคาทางทกษะฝมอของมนษยมานานนบหมนป นกโบราณคดไดสนนษฐานไววา ผลงานของ

มนษยทเกยวกบการวาด หรอ ศลปะ มจดก าเนดในบรเวณทวปแถบแอฟรกา และมนษยไดอพยพ

โยกยายถนฐานทท ามาหากนไปตามพนทตางๆ บางกลมขนทางเหนอผานทะเลทรายซาฮารา

(Sahara Desert) ขามทะเลเมดเตอรเรเนยน (Mediterranean Sea) ไปถงยโรปเพราะพบเครองมอ

เครองใชทคลายคลงกน และเปนทยอมรบกนวา “ พวกแรก” ทถอไดวาเปนมนษยซงมฝมอ

ทางการเปน “ ” คอ พวกมนษยโครมนยอง (Cro-Magnons) เพราะนอกจากจะรจกหลบเลยง

อากาศหนาวเยนเขาไปอยในถ าแลวทส าคญคอ รจกเขยนภาพตางๆ ทบนทกเหตการณจาก

ประสบการณทรบรมา รจกสรางสรรคและประดษฐสงอ านวความสะดวกสบายเพอใชสอย และลา

สตวใหตนเองมชวตรอด

ภาพท 31 มนษยโครมนยอง (Cro-Magnons) มนษยพวกแรกทมทกษะฝมอทางชางศลป

ทมา: ณฐนนท ศรเจรญ, “ เพองานนเทศศาสตร” (เอกสารประกอบการสอน รหสวชา

CA 2063 คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2556), 10, เขาถงไดจาก

http://www.researchgate.net/publication/256373664___CA_

2063_______.._2556, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

67

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 32 ภาพวาดบนผนงในถ าลาสโคซ Lascaux ทางตอนใตของประเทศฝรงเศส

ทมา: ณฐนนท ศรเจรญ, “ เพองานนเทศศาสตร” (เอกสารประกอบการสอน รหสวชา

CA 2063 คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2556), 10, เขาถงไดจาก

http://www.researchgate.net/publication/256373664___CA_

2063_______.._2556, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

ภาพวาดผนงถ า (Cave Painting) ตงแตยคหนเกาสะทอนสภาพความเปนอยของมนษย

ในยคนนไดเปนอยางด ภาพวาดผนงถ าทพบมาก ไดแก บรเวณถ าอลตามรา (Altamira Cave) ทาง

ตอนเหนอของสเปนและ บรเวณถ าลาสโคซ (Lascaux Cave) ทางตอนใตของประเทศฝรงเศส

ภาพท 33 ภาพวาดบนผนงในถ าอลตามรา (Altamira Cave) ทางตอนเหนอของสเปน

ทมา: ณฐนนท ศรเจรญ, “ เพองานนเทศศาสตร” (เอกสารประกอบการสอน รหสวชา

CA 2063 คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2556), 10, เขาถงไดจาก

http://www.researchgate.net/publication/256373664___CA_

2063_______.._2556, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

68

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 34 แผนทตงแสดงต าแหนงถ าลาสโคซ (Lascaux) ในประเทศฝรงเศส และถ าอลตามรา

(Altamira) ประเทศสเปน

ทมา: ณฐนนท ศรเจรญ, “ เพองานนเทศศาสตร” (เอกสารประกอบการสอน รหสวชา

CA 2063 คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2556), 10, เขาถงไดจาก

http://www.researchgate.net/publication/256373664___CA_

2063_______.._2556, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557

5.4.2 ลกษณะ รปแบบ และทกษะฝมองานวาดเสนของมนษย โครมนยอง (Cro-

Magnons) พอจะสรปแนวคด ไดดงน

5.4.2.1 การสรางสรรคผลงานลงบนผนงถ า สนนษฐานวา มนษยผทวาด

หรอผสรางชนงานอาจจะเปนหวหนากลม หรอ พอมดหมอผ ซงเปนผมความสามารถในการ

ถายทอดความคด ประสบการณ จนตนาการ ความเชอ และสรางภาพไดสอดคลองลงบนผนงถ าได

5.4.2.2 ผสรางชนงานจะวาดเสนรางภาพภายนอกกอน แลวจงใชสทเปน

ผงระบายภายหลงโดยใชไขสตว และเลอดทไดมาจากสตว หรอน าผ งทาบรเวณทจะระบายกอน

แลวจงใชผงสบดละเอยด พนลงไป บางทอาจใชแปรงซงท าจากเปลอกไมทบใหแบนๆ แตกเปน

เสนๆ หรออาจใชขนนกชวยทา ระบายส

5.4.2.3 สทใชเกดจากวสดทไดมาจากธรรมชาต ไดแก ดนสตางๆ เชน ส

เหลอง สแดง สด า โดยการหาทรพยากรตามแหลงทอยอาศย และสถานทใกลเคยง

69

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

5.4.2.4 รปภาพทเขยนบางรป เกดจากการขดขด เซาะขอบ ใหเกดรองลก

กอน บางรปจะอาศยกายภาพลกษณะสงต าของผนงถ า เปนสวนประกอบใหเขากบลกษณะของภาพ

ทวาดตวอยางเชน ผนงทนนออกมา อาจเปนสวนทองของสตว

5.4.2.5 ภาพวาดของสตวจะแสดงรปดานขางเปนสวนมาก มทงตวเดยว

และเปนฝง จะมภาพของคนปะปนอยนอย ผสรางชนงาน จะวาดภาพของสตว โดยแสดงขนาด

สดสวน และชนดของสตวตาม

5.4.2.6 ความคดค านงไมตรงกบความ เปนจรงมากนก และไมแยกประเภท

ของสตวบกหรอสตวน า

5.4.2.7 เรองราวของภาพจะเกยวของกบวถชวต ความเปนอยในการ

ด ารงชวต การลาสตว เชน ภาพสตวทไดรบบาดเจบ ถกฆา ถกลกธน ถาเปนความสมบรณมกแสดง

อวยวะเพศ เดนชด หรอถาตองการแสดงความเชอของความส านกบาป จะเขยนภาพสตวใหสวยงาม

กวาตวจรง โดยหวงวาจะไดรบการอภย70

5.4.3 ยคผลงานวาดเสนของอยปต (4000-2280 B.C.) รปแบบเปนเอกลกษณ

เดนชดอยปตโบราณหรอไอยคปตเปนชนชาตทสรางอารยะธรรมของลมแมน าไนล (The Nile

River) เปนหนงในอารยธรรมทเกาแกทสดในโลก ตงอยทางตอนตะวนออกเฉยงเหนอของทวป

แอฟรกา มพนทตงแตตอนกลาง จนถงปากแมน าไนลอยทางตอนใต ของทะเลเมตเตอรเรเนยน

อยปตมความเจรญรงเรองมาก แลวคอยๆ เสอมลง จนกระทงเมอ 31 ปกอนครสตศกราช ถอเปนการ

สนสดอารยธรรมอยปตโบราณลง เมอจกรวรรดโรมนสามารถเอาชนะอยปต และจดใหอยปตเปน

เพยงจงหวดหนงในจกรวรรดโรมนชาวอยปตมความเชอซงมอทธพลในการสรางงานศลปะ คอ

5.4.3.1 เชอวาชวตในโลกหนามจรง และมความส าคญ

5.4.3.2 เชอวามนษยประกอบดวยรางกาย และวญญาณ

5.4.3.3 เชอวาฟาโรห คอพระเจาผยงใหญ และเชอในพระเจาหลายองคท

ใหคณและโทษ

5.4.3.4 เชอวาการแสดงออกในมมมองทเหมาะสมใหเขาใจงายเปนสง

ส าคญในการสรางงานศลปะ

5.4.3.5 เชอวาหลกการ กฏเกณฑทางศลปะเปนสงดทตองเคารพ

70

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

จากความเชอดงกลาว จงมผลท าใหชาวอยปต สรางผลงานทมความคงทนอยจนถงปจจบน เชน การ

สรางพระมดเปนสถาปตยกรรมปดตาย ทมความแขงแรง ทนทานเพอรกษารางศพของฟาโรหไว

เพอจะกลบมามชวตใหมตามความเชอโดยมภาพเขยนตามผนงหองเกบศพ หองประวตฯ และหอง

สมบต เปนภาพชวยเตอนความทรงจ า เมอฟนคนราง71

ภาพท 35 พธกรรมแสดงใหเหนความเชอ ซงมอทธพลในการสรางผลงานศลปะของชาวอยปต

ทมา: hatjut.com, “เทพทส าคญใน อาณาจกรไอยคปต”, เขาถงเมอ 16 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

http://www.hatjut.com/index.php?mo=3&art=152972

5.4.4 ผลงานวาดเสนของอยปตจะมสญลกษณทบงบอกอยหลายประการ ดงน

5.4.4.1 มการตดเสนรอบนอกวาดรายละเอยดชดเจนและใชสเรยบ

5.4.4.2 การวาดภาพคนมกจะสลบดานของหน เพอการถายทอดใหชดเจน

5.4.4.3 ภาพของคนจะมลกษณะของรปราง สวนหวและคอเปนรปดานขาง

ตา ดานหนา บรเวณอกเปนรปดานหนา ทอนขาจนถงเทาเปนรปดานขาง

70ณฐนนท ศรเจรญ, “ เพองานนเทศศาสตร” (เอกสารประกอบการสอน

รหสวชา CA 2063 คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2556), 12. 71เรองเดยวกน.

71

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 36 ผลงานศลปะของชาวอยปตทบงบอกถงเอกลกษณทโดดเดนเฉพาะ

ทมา: ศลปะสมยโบราณ, “ศลปะอยปต (2650 ปกอน พ.ศ. - พ.ศ. 510)”, เขาถงเมอ 16 ธนวาคม

2557, เขาถงไดจาก http://www.ipesk.ac.th/ipesk/ VISUAL ART/lesson421.html

5.4.5 ยคการวาดเสนในสมยกรก และโรมน ถอเปนมารดาของอารยะธรรม

ตะวนตก เกอบทกแขนงส าหรบดานศลปะ และการวาดเสนศลปนกรกถอกนวา เปนผลของความ

พยายามของมนษยทถายทอดเลยนแบบธรรมชาต (Art is the imitation of nature)โดยมงทจะแสดง

ใหเหนความเชอของสงคม คอความชดเจน(Clarity) และความบรสทธ(Purity) การวาดเสนโดย

ศลปนกรก คอ “รปคน” หรอ “มนษย” ศลปนมความพยายามทจะใชความสมบรณ และความงาม

ของ “มนษย” เปนแบบ เพอถายทอดเทพเจาตามคตความเชอเคารพบชา เชน เทพเจาอพอลโล

(Apollo) หรอเทพเจาวนส (Venus) ตางกไดแบบอยางจากเรอนรางอนสมบรณของมนษย ผเตมใจ

เปนหนให และแนวคดเปนหนใหวาดใหปน สงอทธพลสบตอมาจนถงสมยฟนฟ และสมยหลงๆ

ตอมา72

72เรองเดยวกน., 14

72

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ในสมยโรมนการวาดเสนมบทบาทส าคญในการวางพนฐานของภาพประดบหนส

(Mosaic)ชวยท าใหเกดการแบงบรเวณแสงสวาง และเงามดในภาพประดบ การวาดเสนของโรมนม

ทงภาพคน ภาพวว และภาพโบราณ นยายครงสตวครงมนษย ศลปนมความเขาใจเกยวกบความตน

ลก ใกลไกล และความกลมกลนของแสง และเงาอยางสมบรณ เปนวธการถายทอดแรกเรมของการ

วาดเสนทมลกษณะสามมต ส าหรบลกษณะเดนของการวาดเสนในสมยโรมนนนคอ “รปคน หรอ

มนษย” โดยมรางกายสมบรณ มกลามเนอทงดงาม ทงน เพราะวาโรมนยกยองนบรบ และชยชนะ

ดงนนเรองราวของภาพคนจงมความส าคญมาก73

5.4.6 การวาดเสนในสมยฟนฟอตาล (ค.ศ.1300-ค.ศ.1600) ยคสมยการฟนฟอตาล

การฝกฝนจะเนนอยทความส าคญของการถายทอดโดยใช “เสน” เปนส าคญยงส าหรบศลปน การ

วาดเสนนอกจากจะเนนอยททกษะหรอความช านาญในการบงคบมอและฝกสายตาแลวควรทจะ

พฒนาความคด และความรสก ซง การวาดเสน เปรยบเสมอนอปกรณเครองมออยางหนงทางปญญา

ทจะแสดงใหรถงความคดอนเฉลยวฉลาดความสามารถในการแกปญหา และยงแสดงใหทราบถง

ความคดในการออกแบบตางๆ ดวย ซงหมายถง วาผเรยนวาดเสนจะตองฝกฝนกนเปนเวลานานตาม

ระบบของการศกษา และควรฝกทกษะอยกบชางศลปโดยตรง74

ในปลายศตวรรษท 15 และศตวรรษท 16 แนวความคดของการวาดเสนไดเปลยนแปลง

หลงจากไดรบอทธพลจากความกาวหนาทางวทยาศาสตร ลโอนารโด ดาวนซ อจฉรยบคคล ซงเปน

สถาปนกแบบเรอเนซองส นกดนตร นกกายวภาคศาสตร นกประดษฐ วศวกร ประตมากร นก

เรขาคณต นกวาดภาพ นกดาราศาสตร และนกวทยาศาสตร อธบายวา “การวาดเสนเปนเครองมอท

บนทกความคดอยางหนงของมนษย ในการแสวงหาความจรงจากธรรมชาต และถอวาเปนเครองมอ

ชวยคนควาทางวทยาศาสตร”75

73เรองเดยวกน., 16 74เรองเดยวกน., 17 75เรองเดยวกน., 21

73

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

การวาดเสนสรางผลงานทางดานศลปะท าใหผเรยนแสวงหาความจรงในธรรมชาต ทอย

ล าลกในวตถ หรอในบคคล ควรศกษารปแบบภายนอก แลวควรทจะตองเขาใจความจรงภายในดวย

หากเปน “วตถ” ควรทจะตองเขาใจโครงสรางภายใน สวนประกอบของอณ หากเปน “คน” กตอง

แสดงความรสกถงจตใจภายในดวยการฝกฝน ดงค ากลาวของศลปนไมเคลแองเจลโล ทกลาวไววา

“ถาทานจะเปนชางปนชนเยยมแลว ทานจะตองมองเหนรปคนตามททานตองการอยในแทงหน

กอน”76

ศนยกลางของ “การวาดเสน” ไดเปลยนแปลงไปตามสภาพสงคม และเศรษฐกจ อตาล

เปนศนยกลางในสมยฟนฟ (ศตวรรษท 15) กลมยโรปตอนเหนอเปนศนยกลาง (ศตวรรษท 17) และ

ใน ฝรงเศส (ศตวรรษท 19) ไดกลายเปนแหลงศนยกลางของศลปกรรมทกแขนง โดยเฉพาะอยางยง

“กรงปารส”77 ศลปะสมยใหมกอก าเนดขนท าใหผลงาน “วาดเสน” ของมนษย มการเปลยนแปลง

และพฒนาไปตามกาลเวลา จากการวาดเสนตามความคด และความเชอ อปกรณทมจ ากด ในยคท

ฟนฟการวาดเสนเรมเปลยนแปลงเปนแนวของการรบรจรงมากขน การสรางผลงานทมรปแบบ เปน

ชนงานอยางสรางสรรค ชวยกอใหเกดประโยชนตอ ชมชน สงคม และการพฒนาประเทศจนมาถง

ยคสมยปจจบน

76โรงเรยนบางสะพานวทยา, “ความรเบองตนในการวาดเสน”, เขาถงเมอ 16 ธนวาคม

2557, เขาถงไดจาก http://www.bspwit.ac.th/LINK%20PAGE/Art%20Group/ Art%20&%

20Design/ART-DESIGN%20UTF-8%20UNIT-01.php. 77เรองเดยวกน.

74

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทท 3

กระบวนการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

ในสาระวทยานพนธหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ไดน ารปลกษณะ

ทางดานกายภาพของสตวตางๆ มาทดลองสรางสรรคเปนผลงานทางดานจตรกรรม กงเหมอนจรง

(Semi Abstract) โดยใชรปทรง “เหย” เปนรปทรงทมขนาดใหญ สรางจดเดนภายในภาพ น ามา

ผสมผสานสงมชวตทมอยท งทางบก และทางน าในสงแวดลอมทเคยพบเหนจากประสบการณ

รปภาพผลงานโดยรวมมลกษณะคลายสญลกษณ (วงกลม) แสดงถงวฏจกรชวตของสตว ซง

วนเวยนอยโดยรอบ ดวยขนาดความตางของรปทรง การจดวางต าแหนง และทศทางทท าใหเกด

ความเคลอนไหวตามทศนคตของผสรางสรรค

“เหย” ซงเปนสตวทมความส าคญตอระบบนเวศ “สตวสาธารณสข” เพราะมนจะกน

สตวทตายเนาในน า ชวยลดการเนาเสยของน าไดทางหนงเปรยบเสมอนนกอภบาล ทเราอาจจะเคย

พบเหนในสภาพแวดลอม แตในทศนคตความเชอของมนษย ทเลาสบตอกนมากลบกลายเปนสงท

ไมด ต าชา และเลวทราม ถกน ามาเปรยบเทยบกบคนทสรางความเดอดรอน จนท าใหเกดปญหาทม

ผลกระทบภายในสงคม ขอมลทไดจากการศกษา หนงสอ เอกสารตางๆ ท าใหเกดความร และเขาใจ

ยงขนเกยวกบสตวประเภทน วามความส าคญอยางไรในระบบนเวศแหลงทอยอาศย ทงนยงมรปราง

รปทรงทางกายภาพทนาสนใจ และมคณประโยชนอยางยงโดยทไมมองแคเพยงรปลกษณะภายนอก

สวนในดานการถายทอดรปแบบ และเทคนคสรางสรรค นน เกดจากความมงมน ตงใจ

อยากทจะทดลองสรางผลงานศลปะเกยวกบสตว โดยใชประสบการณโดยตรง ถายทอดอารมณ

ความรสก จนตนาการ และการสรางสรรคใหตรงตามเปาหมายและวตถประสงค ตรงกบหวขอ

เรอง “สญลกษณของความอปมงคล” เชงทดลองสรางสรรคงานจตรกรรม กงเหมอนจรง (Semi

Abstract) ดวยวธการวาดเสน (Drawing) ลงบนผนผาใบ ไดวางแผนงาน และเรยบเรยงขนตอน

ตางๆ เพองายตอการปฏบตงาน ซงมขนตอน และกระบวนการ ดงน

75

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ขนตอนการหาขอมล

แหลงขอมลทศกษาแบงเปนแหลงตางๆ ดงน

1.1 ในการศกษาหาขอมล ขาพเจาไดศกษาจากประสบการณตรงทไดสมผส และพบ

เจอจงท าใหเกดความบนดาลใจอยากทจะสรางสรรคงานศลปะ ทมรปแบบ และรปรางรปทรงของ

สตวชนดนเปนสวนประกอบหลก จดเดนภายในผลงาน น ามาผสมผสานสงมชวตทมอยท งทางบก

และทางน าในสงแวดลอมทเคยพบเหนจากประสบการณ รปภาพผลงานโดยรวมมลกษณะคลาย

สญลกษณ (วงกลม) แสดงถงวฏจกรชวตของสตว ซงวนเวยนอยโดยรอบ และไดท าการส ารวจ

สภาพแวดลอมแหลงทอยอาศย ของ “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ไดศกษาหาขอมล โดยเดนทางลง

พนทสวนสตวดสต (เขาดน) สวนลมพน ในเขตพนทกรงเทพมหานคร และมหาวทยาลยศลปากร

พระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ขอมลทบนทกไดโดยการใชกลองถายภาพเปนส าคญ หา

ขอมลเพมเตมจากหนงสอ ภาพขาวหนงสอพมพ และสอเทคโนโลย (Internet)

จากการศกษาคนควา ขอมลทางดานเอกสาร ต ารา ยงไดใชวธการวาดเสน (Drawing)

การรางภาพ (Sketch) ลายเสนดวยปากกาด าลงบนกระดาษอยางคราวๆ ศกษารปทรงโครงสรางของ

สตว ฯลฯ ใหเกดความเขาใจ เรองสดสวน รปรางรปทรงตางๆของสตว ใหเขาใจไดอยางถองแท

แลวสามารถทจะพฒนาใหเกดสงใหมในการสรางสรรค จนกลายเปนผลงานทมรปแบบ และอต

ลกษณเฉพาะของผสรางสรรค

1.2 ศกษาขอมลจากหนงสอ บทความ เอกสาร และศกษาขอมลจากสอเทคโนโลย

(Internet) ทเกยวของในเรองราวของสตวชนดน ความหมายของค าวาสญลกษณ ความเชอ อทธพล

ภายในผลงานศลปะ และการวาดเสน (Drawing)

1.3 เมอไดขอมลทเปนภาพถายเบองตน จงไดน ามาศกษาถงโครงสราง สดสวน และ

รปรางรปทรงทางกายภาพของ “เหย” น ามาวเคราะหเขยนเปนภาพราง (Sketch) ภาพลายเสนดวย

ดนสอ หรอปากกาด าบนกระดาษ โดยการจดวางสรางองคประกอบของภาพขนมาใหม มการตด

ทอนรปทรงใหงายขน เพอเนนรปทรงใหชดขน กอนทจะน ามาสรางสรรคเปนผลงานจรง ซงได

สรางภาพราง (Sketch) ในการทดลองสรางสรรคผลงานงานชนแรกๆ ของการปฎบตงาน

วทยานพนธ ชนท 1 และ 2 เรมรสกมความมนใจในเรองของรปแบบ การจดวางองคประกอบ

ภายในภาพมากยงขนจงใชกระบวนการวาดลายเสน รางภาพสตว “เหย” ลงบนเฟรมผนผาใบ

76

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ทงนไดใช โปรแกรม Photoshop ในการท าภาพราง (Sketch) ควบค ซงมวธปฏบต การท างานศลปะ

ทหลากหลายในการสรางภาพราง (Sketch) และไดคดวเคราะหศกษารปแบบภาพผลงานท

สรางสรรคไวกอนหนาน กอนทจะปฏบตงานในชนอนๆ ทมการรองพนดวยส และไดรางภาพสตว

ตางๆ เพมเตมจากสภาพแวดลอมทมอยในระบบนเวศ ตามทศนคตของผสรางสรรค

การศกษาลกษณะทางกายภาพของสตว เชน เหย ง ปลา และไก ฯลฯ ท าใหเขาใจเรอง

สดสวน รปรางรปทรงตางๆ ของสตว กอนทจะพฒนาใหกลายเปนสงใหมในการสรางสรรค ทม

รปแบบ และอตลกษณเฉพาะของผสรางสรรค โดยการปรบเปลยนองคประกอบภาพใหมความ

เหมาะสม แตกตางกนออกไป

ขนตอนประมวลความคด

รวบรวมขอมลทไดจากการศกษา น ามาวเคราะหเรองราว แนวคด และท าความเขาใจ

เกยวกบรปแบบ โครงสรางของสตวทจะวาด ซงมวธการปฏบตดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing)

ดนสอชารโคล (Charcoal) ดนสอ EE สหมก (Ink) สอะครลค (Acrylic) หรอการสรางสรรค ทเรา

นยมเรยกวา “สอผสม” (mixed) คอ การน าวสดอปกรณ หลายสงหลายอยางน ามาทดลอง และ

สรางสรรคใหเกดการพฒนา กลายเปนสงใหม ตลอดจนน ามาสขนตอนวธการน าเสนอ ทตองการ

แสดงออกเปนงานจตรกรรม ดวยวธวาดเสน (Drawing)

สวนประกอบและทศนธาตตางๆ ทมความส าคญ คอ

1. เสน (Line) ภายในภาพผลงานเกดจากสวนขอบของรปรางรปทรง เสนรอบนอก

และเสนทแสดงรายละเอยดของรปทรง สรางความชดเจนของรปทรง และแสดงออกของรปทรงทม

ลกษณะการเคลอนไหว และยงมสวนของเสนทแสดงรายละเอยดของรปทรง เชน พนผว ของสตว

ฯลฯ ท าใหเกดมต สรางความคมชดของรปทรงยงขน และเสนทเกดจากคาน าหนกทแตกตางกนเปน

เสนขนาดเลก เสนขนาดใหญท าใหรปทรงดมรายละเอยดทนาสนใจ73

2. รปทรง (Form) ท มขนาดใหญแสดงเ รองราวเกยวกบสตว สงมชวตฯ และ

ประกอบดวยรปทรงขนาดเลกทแตกตางกนไป โดยใชรปทรงของ “เหย” น ามาผสมผสานสงมชวต

ทมอยท งทางบก และทางน าในระบบนเวศท าใหผลงานแสดงความหมาย

3. คาน าหนก (Tone) ในผลงานชดนเปนการสรางสรรค จนตนาการเกยวกบแสงเงา

ใชคาน าหนกความออนเขม ไมไดค านงถงความถกตอง ไมไดเกดจากการใชแสงธรรมชาตแตเปน

การสรางสรรคโดยใชอารมณ ความรสกนกคด จนตนาการ และทกษะในการทดลองปฏบต ลองผด

77

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ลองถก การน าภาพรางดวยลายเสนแบบคราวๆ การใชวสดอปกรณ เชน ดนสอชารโคล (Charcoal)

ดนสอ EE สหมก (Ink) สอะครลค (Acrylic) ในการสรางน าหนกออนเขม รองรอย และพนผว จน

กลายเปนผลงานศลปะ78

ผลงานวทยานพนธ หวขอ “สญลกษณของความอปมงคล” ไดสรางสรรค โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนในการน าเสนอ ซงมสตวตางๆ ลอมรอบคลายสญลกษณ (วงกลม)

วฏจกรชวตของสตว ซงวนเวยนอยโดยรอบ ในทศนคตของผสรางสรรค คาน าหนกความออนเขม

ไมไดค านงถงความถกตอง ไมไดเกดจากการใชแสงธรรมชาต เปนการถายทอดโดยใชอารมณ

ความรสกโดยตรงทเกดจาก ความคดสรางสรรค ทกษะฝมอในการทดลองปฏบตลองผดลองถก

โดยการใชวสดอปกรณ เชน ดนสอชารโคล (Charcoal) ดนสอ EE สหมก (Ink) สอะครลค

(Acrylic) ในการสรางน าหนก รองรอย และพนผว ดวยการขดเขยนลายเสนจนเกดเปนรปรางตาม

ความนกคด และลงน าหนกออนเขม ภายในรปรางใหเกดรปทรง มต ซบซอน มจงหวะ มรปแบบ

การจดวางองคประกอบ และมมมองทนาสนใจ ภายในผลงานมากยงขน ทงน ขนาด และสดสวน

ความแตกตางของรปรางรปทรงภายในภาพผลงาน การจดวางองคประกอบ ชวยท าใหรสกถงความ

กลมกลนของทศนธาตตางๆ ภายในภาพ ดวยเสน รปรางรปทรง ส น าหนก และรายละเอยดของ

ผลงาน

4. พนทวาง (Space) ส าหรบชวยใหเกดการผอนคลาย อารมณ ความรสก มจดพก

สายตาสรางความเปนมต ระยะใหกบผลงาน และมจดเดนภายในผลงานตามความคด จนตนาการ

ของผสรางสรรค

ขนตอนการสรางภาพราง

เมอไดขอมลขางตนจากการประมวลความคด และวเคราะห มขอมลทเปนภาพถาย

เบองตน แลวน ามาศกษาถงโครงสราง สดสวน และรปรางรปทรงทางกายภาพของ “เหย” หลงจาก

นนน ามาเขยนเปนภาพรางลายเสน(Drawing) ดวยเสนดนสอ หรอปากกาด า จดวางองคประกอบ

ของภาพขนมาใหม มการตดทอนรปทรง และรายละเอยด เนนรปทรง และองคประกอบ ใหมความ

นาสนใจยงขน โดยมจดเดนทสอถงสตวคอ “เหย” แลวลอมรอบไปดวยสงมชวตทอยในระบบนเวศ

78ชลด นมเสมอ. “องคประกอบศลปะ” พมพครงท 8. (กรงเทพ : อมรนทร. 2554), 46.

78

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตามความคด จนตนาการสรางสรรค เมอพงพอใจกบรปแบบทไดรางภาพลายเสน (Drawing) มการ

ตรวจดภาพผลงาน องคประกอบภายในภาพโดยรวมอกครงหนง กอนทจะน าเสนอกบอาจารยท

ปรกษา เพอพจารณาใหค าแนะน า อนมต หรอแกไขแบบรางภาพผลงาน

ขนตอนการสรางสรรค

น าภาพรางทน าเสนอ และไดผานความคดเหนของอาจารยทปรกษา ผานกระบวนการ

พจารณาใหค าแนะน า มการปรบแกไขแบบรางแลว อาจารยทปรกษาไดอนมต จงน าแบบรางมา

ขยายเปนผลงานจรง ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing)

วสดอปกรณทใชสรางสรรครปรางรปทรง “เหย” มความแตกตางกนออกไปตาม

ประเภทการใชงาน เชน การใชดนสอ ชารโคล (Charcoal) สรางคาน าหนก การใชดนสอ EE วาด

ลายเสนทมลกษณะเปนเกลด ฯลฯ พรอมทงใชสหมก (Ink) สอะครลค (Acrylic) ชวยในการสราง

น าหนกเพมเตม ใหมความเขมของน าหนกมากยงขน ไดเนนรายละเอยดของรปรางรปทรง การคด

น าหนก (ขาว เทา และด า) ผลกระยะ และสรางสรรคจดเดนทชดเจน ตามค าแนะน าของอาจารยท

ปรกษาวทยานพนธ

ทศนธาตทใชในการสรางสรรคผลงาน

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธโดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” ทมชอของสตว

เปน “สญลกษณของความอปมงคล” นน เปนจดเดนสรางความนาสนใจ มการจดวางองคประกอบ

ภายในภาพ แสดงอารมณ สะทอนความรสกนกคด จนตนาการ ดวยรปแบบ และอตลกษณเฉพาะ

ของผสรางสรรค ทงนไดผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ คลายกบเปนสญลกษณวงกลม ท

เวยนวนอยภายในวฏจกรชวตของสตวเหลานท เกดจากประสบการณ

การน าเสนอรปทรงรปทรงสตว “เหย” มลกษณะกงเหมอนจรง (Semi Abstract) ทใช

เปนสอแสดงอารมณ สะทอนความรสกนกคดและจนตนาการในผลงานชดน ไดมการพฒนา

รปแบบ ทางดานเทคนควธการ น ามาผสมผสานกบเนอหาแนวความคด ทตองการสอออกมาใน

ภาพผลงาน ดวยวธการวาดเสน(Drawing) โดยใชสวนประกอบทางทศนธาตทส าคญ คอ

1. รปทรง (Form) ใชลกษณะรปทรงสตว “เ หย” ในการน าเสนอเรองราวใหม

ความสมพนธตรงกบหวขอวทยานพนธเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” เปนจดเดนสรางความ

นาสนใจ ทไดน าสตวชนดนในการสรางสรรคงานศลปะ และมความหมายไปในทางทไมดงาม ซง

ไดปลกฝงทางดานวฒนธรรม ไดรบการถายทอดสบตอกนมาจาก ป ยา ตา ยาย ถงลกหลาน ทยงไม

79

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

มความเจรญกาวหนา ทางดานวทยาศาสตร และเทคโนโลยเหมอนกบยคปจจบน หากเราพจารณา

แลวลองวเคราะหสงเหลาน อาจจะกลายเปนความเชอทผดดวยเหตผลทวา “ในยคสมยโบราณความ

เจรญกาวหนาในทกๆ ดานยงเขาไมถง”

ลกษณะการจดวางรปทรง มจดเดนทแสดงรปทรงสตว “เหย” ลอมรอบไปดวยสตว

ตางๆ ทแตกตางกนออกไป เชน มขนาดของรปทรงสตวทมขนาดเลก มสตวตางๆ ลอมรอบ กระจาย

อยโดยรอบรปทรงสตว “เหย” ทเปนจดเดน ทงทมความเปนระเบยบ และไมเปนระเบยบเกดการทบ

ซอน และมต

รปทรงมทงทแสดงความชดเจน และรปทรงทไมแสดงความชดเจนทางกายภาพของ

สตว มความเคลอนไหว วนเวยนคลายสญลกษณ(วงกลม) หรอวฏจกรชวตของสตว ทอยในระบบ

นเวศ ตามทศนคตของตนเอง ขนาดของรปทรงทแตกตางกนท าใหเกดความนาสนใจมากยงขน

และไดมการตดทอนรปทรง เพอสรางความแตกตาง ทงน ยงแสดงความเคลอนไหว และพฤตกรรม

ของสตวชนดน

2. เสน (Line) เปนทศนธาตทส าคญอนดบตนๆ ในศลปะดวยเหตผลทวา เกดจากจด

เลกๆ ทอาจจะเรยงตอกนแบบมระเบยบหรอไมกตามแต สงส าคญของเสนชวยสรางใหเกดเปน

รปรางรปทรง ทสามารถบอกรปลกษณะตางๆ ทางกายภาพทมอยในสภาพแวดลอม ทงน “เสน”

สามารถแสดงรายละเอยดของรปทรง ทมลกษณะแตกตางกนของขนาด และความออนเขม เสน

สวนใหญเกดจาก การขดเขยนทเปนอสระเพอสรางรปทรงใหมความชดเจน บงบอกถงสงทตองการ

สอออกมาภายในภาพผลงาน เสนทตอเนองสามารถบงบอกถงทศทาง การเคลอนท จดน าสายตา

เกดเปนรปรางรปทรง ทสามารถบอกรปลกษณะตางๆ ทางกายภาพ สรางรองรอยพนผว เกลด

ผวหนงของสตวฯลฯ รายละเอยด และขนาดของรปทรง เชน ท าใหเกดความคมชดของรปทรง

ยงขน และเสนทเกดจากคาน าหนกทตางกน เปนเสนทมขนาดเลก และเสนทมขนาดใหญท าให

รปทรงดมรายละเอยดทนาสนใจ

3. ส และ น าหนก (Color and Value) บรรยากาศโดยรวมของผลงาน จะใชสน าตาล

ออนทเกดจากการใชสอะครลค (Acrylic) ระบายบางๆ ลงบนผาใบทจดเตรยมไวกอน พรอมทงใช

ฟองน าจมสกดทบลงบนผาใบ เพอสรางรองรอย พนผว ใหเกดลกษณะความออนเขมของสทไม

เทากนกลายเปน “น าหนก” สด าทใชเกดจากการวาดลายเสนรปทรงสตว ทมอยภายในผลงาน

แตกตางกนไป ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ วสดอปกรณ ไดแก ดนสอชารโคล (Charcoal)

80

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ใชส าหรบสรางคาน าหนก ดนสอ EE ใชส าหรบวาดลายเสนทมลกษณะเปนเกลด ผวหนงสตว

รองรอยตางๆฯลฯ และใชสหมก (Ink) สอะครลค (Acrylic) ส าหรบสรางน าหนกเพมเตมใหมความ

เขมของน าหนกมากยงขน ไดเนนรายละเอยดของรปรางรปทรง การคดน าหนก(ขาว เทา และด า)

เกดเปนมตดวยการคดน าหนกทสลบทบซอนกน จงท าใหภาพดเหมอนจรง และมความกลมกลน

หากใชคาน าหนกหลายๆ ระดบจะท าใหเกดความกลมกลนมากยงขน

4. พนทวาง (Space) มความส าคญภายในผลงาน ชวยใหภาพผลงานมจดพกสายตา

สรางความเปนมต ผลกระยะใหเกดขน และเนนใหรปทรงทไดก าหนดไว “จดเดน” มความนาสนใจ

มากยงขนภายในผลงาน

ขนตอนการสรางสรรคผลงาน

ขนตอนการสรางงานวาดเสน (Drawing)

1. ศกษาถงโครงสราง สดสวน และรปรางรปทรงทางกายภาพของ “เหย” และสตว

ตางๆ ทไดศกษาหาขอมล

2. เขยนเปนภาพรางลายเสน (Drawing) ดวยเสนดนสอ หรอ ปากกาด า จดวาง

องคประกอบของภาพขนมาใหม มการตดทอนรปทรง และรายละเอยดเนนรปทรง และ

องคประกอบใหมความนาสนใจยงขน โดยมจดเดนทสอถงสตวคอ “เหย” ลอมรอบไปดวยสงมชวต

ทอยในระบบนเวศ แลวสงใหอาจารยทปรกษาตรวจพจารณา

3. จดเตรยมวสดอปกรณในการสรางสรรคผลงานทางดานจตรกรรม โดยไดเลอกใช

สอวสดอปกรณในการสรางสรรค ดวยโครงไมสน (Frame) ขงดวยผาดบ (Canvas) ในการวาดภาพ

แทนการวาดภาพดวยกระดาษ

4. ท าการรองพนผวดวย (Gesso) โดยใชแปรงทาสทาประมาณ 2 - 3 ครง แลวปลอยทง

ไวใหแหง (ทาแลวปลอยทงไวใหแหงสนทกอน แลวจงทาทบอกครงหนง)

5. ใชสอะครลค (Acrylic) สน าตาลออนระบายบางๆ ลงบนผาใบทจดเตรยมไว พรอม

ทงใชฟองน าจมส กดทบ ลงบนผาใบสรางรองรอย และพนผวแลวปลอยทงไวใหแหง

6. หลงจากนน น าดนสอ HB รางภาพตามแบบทผานการตรวจอนมต จากอาจารยท

ปรกษา แลวสงเกตมองดภาพรวมของผลงานอกครง

7. ใชดนสอEE คอยๆ วาดเสนรปรางทมลกษณะเปนผวหนงของสตวแตละชนดกอน

ทจะเนน และสรางน าหนกของรปทรงตวสตว ดวยดนสอดนสอชารโคล (Charcoal) ทมคาน าหนก

81

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ทแตกตางกน 3 แบบ คอ Light Medium และ Dark ใหเกดความชดเจนของรปทรง หลงจากนนได

ท าการทดลองโดยใชพกนเบอร 1 3 และ 5 จมสหมกหรอสด า (Acrylic) เนนบางสวนภายในภาพ

ผลงาน เพอใหมน าหนกเขมมากขนกวาเดม (เนองจากดนสออาจจะสรางคาน าหนกทเขมทสดไม

เทากบการใชส) และสรางบรรยากาศภายในภาพ

8. เกบรายละเอยดภายในภาพ ถอยระยะออกหาง แลวมองดภาพโดยรวมของผลงาน

หากยงไมเปนทพอใจ ควรทจะปรบปรงแกไข แลวพนจพจารณาอกครง กอนทจะท าการพนเคลอบ

ดวยสสเปรย Professional Fixative ในผลงาน แลวหอดวยพลาสตกกนกระแทก (Bubble) เพอ

ปองกนภาพผลงาน

รปภาพขนตอนการสรางสรรคผลงาน

ภาพท 37 โครงสรางของสตว “เหย” (สวนสตวเขาดน: กรงเทพฯ) ศกษาชวงเดอนพฤศจกายน 2557

จากการศกษาขอมล และสงเกตรายละเอยดตางๆ ของสตว ไดน ามาวเคราะห ท าแบบ

ราง (Sketch) โดยใชปากกาด าบนกระดาษ ศกษาโครงสรางสตวชนดนทสวนสตวเขาดน ซงเปน

วนทมการน าสตวเหลานมาโชวภายในตกระจกทถก staff ไว พรอมกบขอมลรายละเอยดแผน

โปสเตอร และแผนไวนลขนาดใหญ เนอหาขอมล มความนาสนใจ ไดใชปากกาจดบนทก และราง

ภาพคราวๆ บนกระดาษส าหรบเปนขอมลในการสรางสรรค

82

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 38 สวนบรเวณศรษะของเหย ศกษาชวงเดอนพฤศจกายน 2557 ตนแบบแนวความคด

ภาพท 39 สวนแขน และฝามอของเหย ศกษาชวงเดอนพฤศจกายน 2557 ตนแบบแนวความคด

83

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 40 สวนบรเวณล าตว และต าแหนงของลวดลาย ศกษาชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ตนแบบแนวความคด

ภาพท 41 สวนบรเวณศรษะ ล าตว สวนหาง และพฤตกรรมทาทางของสตว (สวนขยายต าแหนง

ลวดลาย)ศกษาชวงเดอนพฤศจกายน 2557 ตนแบบแนวความคด

84

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 42 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 1 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

ภาพท 43 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 2 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

85

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 44 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 3 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

ภาพท 45 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 4 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

86

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 46 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 5 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

ภาพท 47 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 6 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

87

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 48 ภาพราง (Sketch) แนวความคดผลงาน ชนท 7 สรางดวยโปรแกรม Photoshop

ภาพท 49 รปแบบ ระยะ ขนาด ต าแหนงตางๆ ของสตวทจะวาดโดยใชลายเสนเปนรปวงกลม

เรขาคณตซอนกนหลายวง สรางดวยโปรแกรม Photoshop

88

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 50 วสดอปกรณในการสรางสรรค

วสดอปกรณ ทใชสรางสรรคมความแตกตางกนออกไปตามประเภทการใชงาน ดงน

1. การใชเฟรมผนผาใบ แทนกระดาษในการวาดภาพโดยลงสรองพนไวแลว

2. การรางภาพดวยดนสอ HB

3. การใชดนสอ EE วาดลายเสนทมลกษณะเปนเกลด

4. การใชดนสอ ชารโคล (Charcoal) สรางคาน าหนกฯลฯ และใชสหมก (Ink)

สอะครลค (Acrylic) สรางน าหนกเพมเตม และใหมความเขมของส น าหนกมาก

ยงขน

89

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 51 ภาพรางผลงาน ขนาด 150x150 ซม. สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 52 สวนขยายลายเสนภายในผลงาน สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

90

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 53 สวนขยายลายเสนภาพรวมภายในผลงาน สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 54 การลงสตวสตว รปทรงสตวตางๆ เชน เหย ง ไก และปลา ดวยสน าตาล (Acrylic) โดย

ภาพรวมสรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

91

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 55 การเขยนลายเสน วาดเสน (Drawing) ลงบนตวสตวดวยสด า (Acrylic) เพอสรางลวดลาย

ลงบนตวสตวชนดตางๆ สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 56 สวนขยาย การเขยนลายเสน วาดเสน (Drawing) ลงบนตวสตวดวยสด า (Acrylic) ทดลอง

ใชพกนจมส แทนการใชดนสอในการวาด สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

92

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 57 สวนขยายลายเสน และน าหนกบรเวณหวสตว สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 58 ภาพรวมของน าหนกในผลงาน 1 สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

93

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 59 ภาพรวมของน าหนกในผลงาน 2 สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 60 สวนขยายลายเสนล าตวของสตว และน าหนก สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

94

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 61 สวนขยายลายเสน และน าหนก สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 62 ภาพรวมผลงาน สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

95

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 63 ภาพรวมผลงานบรเวณตวไก สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 64 ภาพรวมผลงานการลงน าหนก และสวนประกอบของสตวตางๆ ภายในผลงาน

สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

96

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 65 สวนขยายน าหนก และรายละเอยดเพมเตม 1 สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 66 สวนขยายน าหนก และรายละเอยดเพมเตม 2 สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

97

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 67 สวนขยายน าหนก และรายละเอยดเพมเตม 3 สรางสรรคในชวงเดอนพฤศจกายน 2557

ภาพท 68 สสเปรย Professional Fixative ส าหรบพนเคลอบภาพผลงานสรางสรรค

98

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 69 ผลงานวาดเสน (Drawing) เสรจสมบรณ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล”

ดนสอชารโคล ดนสอEE สหมก และสอะครลคบนผนผาใบ 150x150 ซม. 2557

“ความเชอ” ของมนษยเกยวกบสตว ตงแตอดตจนมาถงยคสมยปจจบนนน “สตว” ถก

แทนคา และน ามาหยบยกเชงเปรยบเทยบมากมาย ทงเปนสงทด และไมด ตามแตทศนคตของแตละ

บคคล การสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ในหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ไดน า

ชนงานสรางสรรคขนใหมเพอเปนตวอยาง และวธการน าเสนอกระบวนการ ขนตอนในการสราง

งานศลปะจ านวน 1 ชน ซงไดคลคลายรปแบบของผลงาน จากแบบรางภาพลายเสน ไดลดทอน

รปทรง และสรางสรรครปทรงขนใหม สะทอนเรองราวเกยวกบ “สตว” จากทไดศกษา คนควา หา

ขอมลจากหนงสอ เอกสาร และสอเทคโนโลย Internet แลวไดท าการรวบรวม น ามาวเคราะห และ

สรางสรรคเปนภาพลายเสนในกระดาษกอน มการจดวางองคประกอบขนใหม ใชรปทรงสตว

“เหย” เปนจดเดน ผสมผสานสงมชวตในสภาพแวดลอม ระบบนเวศ แสดงอากปกรยาทเคลอนไหว

อยภายในภาพผลงานศลปะ ทมรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) และมเอกลกษณ อตลกษณ

เฉพาะตน เพอใหเกดแนวทางการพฒนาผลงานใหดยงขนไปในแวดวงศลปะ

99

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทท 4

วเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรควทยานพนธ

การสรางสรรคทดลองปฏบตภายในผลงานหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล”

มรปแบบ การศกษา การคนควาอสระทสอถงความเชอเกยวกบสตวของมนษย ในยคสมยตงแตอดต

จนถงยคสมยปจจบน แสดงความหมายและแทนคาเชงเปรยบเทยบและกลบกลายเปนสญลกษณ ท

สะทอนออกมาจากพฤตกรรมของมนษยทคลายกบสตวชนดน

วธการแสดงออกทางศลปะเกดจากแรงกระตน ความมงมน ตงใจอยากจะทดลองปฏบต

ใหเกดสงแปลกใหม เนนการพฒนารปแบบ และองคประกอบใหมใหมความสมบรณทางดาน

เนอหาและแนวความคด ใหตรงจดมงหมายทไดวางแผนไวภายในผลงาน

ผลการด าเนนงานสรางสรรควทยานพนธ ไดมการพฒนาผลงานศลปะในรปลกษณะกง

เหมอนจรง (Semi Abstract) ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ ในทศนคตของขาพเจา เนองจาก

ผลงานสรางสรรคกอนวทยานพนธ ทท าใหเกดแรงบนดาลใจนน มการเปลยนแปลง ท าใหเกดการ

พฒนาทางดานความคด เนอหา รปแบบ และเทคนควธการสรางสรรค ทตอยอดจากผลงานในวชา

สมมนาเชงปฏบตการในหวขอเรอง “จนตภาพลกษณในความอปปรย” อนเปนการทดลอง

สรางสรรค และกลายเปนจดเรมตน กระตนแนวความคดทอยากจะถายทอดออกมาภายในผลงาน

ศลปะ ทางดานจตรกรรม ทแสดงออกถงความเปนอตลกษณเฉพาะตน

หลกการวเคราะหผลงานสรางสรรค ภายในผลงานวทยานพนธเปนสงส าคญ เพอ

เปรยบเทยบ ปรบปรง และพฒนาในการสรางสรรคผลงานตอไป

การวเคราะหผลงานวทยานพนธ คอ การวเคราะหทางกายภาพในการสรางสรรค และ

วเคราะหการพฒนาทางความคดในการสรางสรรค รวมไปถงการวเคราะหปญหาทเกดขนจากการ

สรางสรรคงาน โดยอธบายในแตละภาพผลงาน การศกษาคนควาวทยานพนธในครงน ไดแบง

ระยะเวลาของการศกษาเปน 2 ชวง คอ ชวงกอนวทยานพนธ และชวงวทยานพนธ ดงน

100

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ผลงานกอนวทยานพนธ พ.ศ. 2556

กอนการสรางสรรคผลงานวทยานพนธในหวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล”

นน ในการเรยนการสอนในรายวชา 200504-1 สมมนาเชงปฏบตการ (PRACTICAL SEMINAR)

ในปการศกษา 2556 ขาพเจาไดทดลองปฏบตงานศลปะดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) รปราง

รปทรงสตว คอ “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” บนกระดาษแลวสงใหกบทานอาจารยไดตรวจ

ประเมนผลงาน เนองจากเรมรสกถงความนาสนใจของสตวชนดน และวธการทถกมนษยน าสตว

ชนดนมาเปรยบเทยบกบสงตางๆ จงเกดเปน “สญลกษณ” ขนมาแลวใหมนษยไดคดในมมมองท

หลากหลาย สอความหมายออกมาในงานศลปะจงไดเรมกระบวนการศกษาคนควาหา และขอมล

จากสอตางๆ เชน เอกสาร ภาพขาว สอเทคโนโลย Internet และจากสภาวะแวดลอมทไดพบเหน

การน าเสนอผลงานวาดเสน (Drawing) กอนวทยานพนธในหวขอ “จนตภาพลกษณใน

ความอปปรย” กอนทจะด าเนนการสรางสรรคนนไดวาดภาพแบบรางสตวตางๆ น ามาผสมผสาน

กน เพอฝกในเรองของความคด จนตนาการ ทกษะฝมอใหเกดความช านาญ โดยศกษาคนควา และ

เขยนภาพราง(Sketch) เพอตองการทจะหารปแบบ และองคประกอบใหเกดเปนอตลกษณเฉพาะตน

ภายในผลงานจตรกรรม

ภาพรางผลงานกอนวทยานพนธ

ภาพท 70 ภาพผลงาน หวขอ “จนตภาพลกษณในความอปปรย” (จ านวน 12 ชน) วาดเสนปากกาด า

บนกระดาษ ขนาด 26.5x19.5 ซม. สรางสรรคชวงเดอนสงหาคม 2556

101

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ในรายวชา 200504-1 สมมนาเชงปฏบตการ (PRACTICAL SEMINAR) จงไดน าเสนอ

หวขอโดยใชชอวา “จนตภาพลกษณในความอปปรย” คอจนตนาการสรางสรรคโดยการถายทอด

ความรสกนกคดทไดแสดงออกทางดานอารมณถงสงใดสงหนงภายใตจตส านกของตนเองเกยวกบ

สงทเลวทรามของมนษยบางคน หรอบางพวกซงแฝงตวปะปนอยภายในสงคม และสภาพแวดลอม

แสดงโครงสรางรปทรงของมนษยผสมผสานกบสตวตางๆ ตามความคดจนตนาการสวนตนแลว

น าไปสกระบวนการสรางสรรค ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) ดวยดนสอชารโคล (Charcoal)

ซงในชวงระยะน ไดสรางสรรคผลงานจ านวน 3 ชน ดงน

ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1

การสรางสรรคผลงานชนน ไดรบความบนดาลใจจากการอานหนงสอ “สมดภาพ

ปรศนาธรรมไทย” บรรยายภาพโดยทานพทธทาสภกข จดพมพโดยอรณเวชสวรรณ (ส านกพมพ

อรณวทยา) พมพทโรงพมพเมดทรายพรนตง 539/90 ถ.จรญสนทวงศ แขวงอรณอมรนทร เขต

บางกอกนอยกรงเทพฯ 10700.

หนงสอ “สมดภาพปรศนาธรรมไทย” เดมเปนสมดขอย หรอ “บดขาว” อยตามวดเกาใน

เมองไชยาบานเกดของทานพทธทาส ซงวดตางๆ ในเมองโบราณแหงนนมกจะมต ารายาไทย นทาน

พนเมอง และคมภรพระธรรมทจารเปนอกษรขอม บางวดเชน ทวดโพธารามอนเปนทสถตของ

“พระครรตนมนศรสงฆราชาลงกาแกว” เจาคณะเมองไชยามาหลายองค ซงยงมกฎหมายลกษณะ

ทาษ และเรองราวทนาสนใจ การททานพทธทาสไดคนพบสมดภาพเลมนไดถายสไลด และได

จ าลองภาพไวทโรงมหรสพทางวญญาณทสวนโมกขพลารามบางภาพ และไดจดพมพจงนบวาได

อนรกษมรดกของบรรพบรษไวเปนอยางด

โดยเนอหาภายในหนงสอจะประกอบดวยภาพ พรอมความหมาย ซงเปนภาพปรศนา

ธรรม ขาพเจารสกซาบซงจากการทไดอานจงน าเรองราวบางตอนของภาพ พรอมกบเนอหาน ามา

สรางสรรคงานศลปะ ดวยวธการวาดเสนซงอยในภาพท 14 อปมาลกษณะของผรจกอปาทานหนา

29 ซงอธบายโดยยอ ดงน

ภาพนเปนภาพเปรยบของอปาทานทง 4 ทมดปถชนคนหลงใหตดอยกบความทกข มง 4

ตว พนอยตามแขนขา และทตว ไมสามารถกระดกกระดก ซงหมายถงตดอยกบกเลสจงอยในความ

ทกข เพราะมความโงหลงกอดรดเขากบความทกข ขาพเจาจงไดสะทอนภาพผลงาน แสดงออกมา

ในทศนคต ของตนเองตามความคดจนตนาการ และแปลคาความหมายของมนษยเปรยบกบสตว

102

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

“เหย” ทสวนใหญเรามกน ามาเปนสญลกษณเชงเปรยบเทยบกบสงไมดงามไมวาจะเปนหญงหรอ

ชายซงแฝงตวปะปนอยภายในสงคม และสภาพแวดลอมกมกเลส ตณหาจนกลบกลายเปนความ

ทกขไดดวยกนทงสน

ภาพท 71 จนตภาพลกษณในความอปปรย หมายเลข 1 วาดเสนดนสอชารโคล บนกระดาษ ขนาด

100x73 ซม. สรางสรรคชวงเดอนสงหาคม 2556

ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2

ภาพผลงานหมายเลข 2 นนไดรบแรงบนดาลใจ จนตนาการสรางสรรค ในหนงสอเลม

เดยวกน ดงทกลาวไวขางตน แลวน ามาพฒนา ตอดวยวธการวาดเสน (Drawing) แสดงรปแบบท

แตกตางกนในลกษณะ ทาทาง พฤตกรรม การจดองคประกอบภายในภาพ

103

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 72 จนตภาพลกษณในความอปปรย หมายเลข 2 วาดเสนดนสอชารโคล บนกระดาษ ขนาด

100x73 ซม. สรางสรรคชวงเดอนสงหาคม 2556

ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3

ภาพผลงานหมายเลข 3 นนจะเกดความแตกตางจากภาพหมายเลข 1 และ 2 ดวยรปแบบ

การจดทาทางการนงชนเขา มนกพราบอย 1 ตวอยภายใตบรเวณนในทศนคตแสดงถงการถกกกขง

หนวงเหนยว ไรซงทางออก หรอตกเปนเหยอ นกพราบ มความหมายโดยนย แทนคาความบรสทธ

ความเปนอสระ เสรภาพ ดงทคนเรามกนยมน ามาใชแทนสญลกษณในเหตการณ หรอวนส าคญ

ตางๆ ทไดเคยพบเหนจากขาวสาร และสอตางๆ เพอเรยกรองใหไดมาซงผลประโยชนในระยะเวลา

ตามทก าหนดจากสภาวะแวดลอมทเกดขน “เหยอ” หรอ “ผบรสทธ” ทเคยตกเปนทาสอยภายใต

อ านาจ ของการถกกดข ขมเหงโดยไมรเลหเหลยมของนสยและพฤตกรรมซงเปรยบเทยบคลายกบ

104

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

มนษย ในสงคมในยคปจจบนบางคน ทบทบาทภายนอกอาจมองเปนภาพบวก เรยบรอย แตในสวน

ทไมแสดงออกมาอาจเปนสงทไมดกเปนได

ในภาพผลงานหมายเลข 3 ไดแทนคาสตว เหมอนกบภาพผลงาน หมายเลข 1 และ 2

แลวน ามาพฒนาตอดวยวธการวาดเสน (Drawing) ดนสอชารโคล (Charcoal) บนกระดาษ แสดง

รปแบบ ทแตกตางกนในลกษณะทาทาง และพฤตกรรมการจดองคประกอบภายในภาพ

ภาพท 73 จนตภาพลกษณในความอปปรย หมายเลข 3 วาดเสนดนสอชารโคล บนกระดาษ ขนาด

100x73 ซม. สรางสรรคชวงเดอนสงหาคม 2556

105

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 2 การพฒนาผลงานกอนวทยานพนธ

ชนท

1 2 3 รปภาพ

ผลงาน

แนวความคด

แปลคาความหมายของมนษยเปรยบกบสตว “เหย” แสดงสญลกษณเชงเปรยบ เทยบกบสงไมดงามแฝงตวปะปนอยภายในสงคม และสภาพแวดลอม

แปลคาความหมาย ของมนษยเปรยบ กบสตว“เหย” แสดง สญลกษณเชงเปรยบ เทยบกบสงไมดงาม แฝงตวปะปนอย ภายในสงคม และ สภาพแวดลอม

จากสภาวะแวดลอม ทเกดขน “เหยอ” หรอ “ผบรสทธ” อยภายใตอ านาจ การถกกดข ขมเหง โดยไมรเลหเหลยมของนสย และพฤตกรรม ซงเปรยบ เทยบคลายกบมนษยบางคน ในสงคมยคปจจบน

เทคนค

วาดเสน (Drawing) ดนสอชารโคล

วาดเสน (Drawing) ดนสอชารโคล

วาดเสน (Drawing) ดนสอชารโคล

การพฒนา

แสดงโครงสรางรป ทรงของมนษย ผสม ผสานกบสตวตางๆ ตามความคด จนตนา

การสวนตนแลวน า ไปสกระบวนการ สรางสรรคดวยเทค นค การวาดเสนดวย ดนสอชารโคล

น ารปแบบมาพฒนา ตอดวยวธการวาดเสน แสดงรปแบบ ทแตกตางกนใน ลกษณะ ทาทาง พฤตกรรม การจดองคประกอบภายในภาพผลงาน

เพมเตมและแทนคา สตวทแสดงถงสญ ลกษณใหมสอความ หมาย “เหยอ” หรอ “ผบรสทธ”ลกษณะทาทางโดยจดองคประกอบใหมภายในภาพผลงาน

106

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

การด าเนนงานสรางสรรควทยานพนธ พ.ศ. 2557

การน าเสนอ สรางสรรคผลงานทมเรองราว เนอหาเกยวกบสตว พฤตกรรมของสตว ทได

กลบกลายเปน “สญลกษณ” ในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไม

ชอบ ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอ

ของมนษย โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรงเดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจด

องคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ เปนผลงานกงเหมอนจรง(Semi

Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน(Drawing) ตามความคดสรางสรรค และจนตนาการ แสดงถง

ความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงานศลปะ

ภาพท 74 ผลงานทดลองสรางสรรค “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ EE ส

หมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 80x60 ซม. สรางสรรคชวงเดอนพฤศจกายน 2556

107

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 75 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 1 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนพฤศจกายน 2556

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 1

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 1

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 120x102 ซม.

ปทสราง 2556

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

108

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) รปสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยงแลบลนอย

ตลอดเวลา เปนรปทรงขนาดใหญอยดานซายของภาพ มอขางซายก าไกอยในก ามอ แสดงพลงบบ

รดตวไก สวนมอขวาโอบกอดรดฝงปลาอยมากมาย ลอมรอบไปดวยสตวทหลากหลาย เชน สนข ง

ไก ลกไก คางคก และฝงเหยเปนจ านวนมากทก าลงจองมอง

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจรง (Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

109

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 3 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆ ใหสมพนธกลมกลนกน ภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ ดวยการลดตดทอนรปราง รปทรง

และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาล และด า เพอใชเปนสญลกษณในการสอ

ความลกลบซอนเรน

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบ นอกจากจะท าใหภาพม

เนอหาสาระ เปนการเลาเรองราวของสตว แสดงการเคลอนไหวของสตว ท าให

ภาพมระยะใกลไกล มมตตนลก

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสนและลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

110

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 4 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตวเยองไปทางดานซายซงมขนาดรปทรงใหญ และทางดานขวาเปน

รปทรงสตวทหลากหลาย อยในแนวรปวงกลมไวในบรเวณพนทวางโดยรอบ ม

ลกษณะของดลยภาพแบบซายขวาเทากน จดเดนโดยภาพรวมเปนกลมกอนอย

ตรงกลาง สรางความเคลอนไหวดวยรปทรงสตวตางๆ ภายในภาพ

จดเดน

(Prominent

Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวา รปทรงสตวชนดอนๆ แลว

ลอมรอบฝงเหยทมใบหนาจองมองดอย

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส และแสงเงา สวนรวมของภาพมความเขม

คล า ตางสวนพนหลงทมแสงเงาออนกวา แตมผลดคอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

111

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 76 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 2 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนมกราคม 2557

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 2

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 2

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 120x102 ซม.

ปทสราง 2557

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

112

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) รปสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยงเปนรปทรง

ขนาดใหญอยตรงกลางของภาพ แสดงใบหนาททบซอนกน เคลอนไหวอย ปากกดขาตวไกทหอย

หวไกทแสดงการดนรน เทาดานขวามลกษณะการเคลอนท หรอเยยบย าตวไกอย ลอมรอบไปดวย

ใบหนาสตวทหลากหลาย อนเปนสงทไมเปนมงคล อยในวงกลมคลายสญลกษณ และฝงเหยเปน

จ านวนมากทก าลงเคลอนไหวลอมรอบและจองมองดอย

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจร ง(Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

113

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 5 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆ ใหสมพนธกลมกลนกน ภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ มรปทรง “เหย” อยตรงกลาง เปน

จดเดน มการลดตดทอนรปรางรปทรง และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาล และด า เพอใชเปนสญลกษณในการสอ

ความลกลบซอนเรน

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบ นอกจากจะท าใหภาพม

เนอหาสาระ เปนการเลาเรองราวของสตว แสดงการเคลอนไหวของสตว ท าให

ภาพมระยะใกลไกล มมตตนลก

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสนและลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

114

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 6 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตว “เหย” อยตรงกลางมขนาดรปทรงใหญ เปนจดเดน ลอมไปดวย

รปทรงสตวทหลากหลายซงอยในแนวรปมลกษณะเปนวงกลมในสวนบรเวณ

พนทวางโดยรอบ มลกษณะของดลยภาพแบบซายขวาเทากน จดเดนโดยภาพรวม

เปนกลมกอนอยตรงกลาง สรางความเคลอนไหวดวยรปทรงสตวตางๆ ภายใน

ภาพ

จดเดน

(Prominent

Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวา รปทรงสตวชนดอนๆ แลว

ลอมรอบฝงเหยทมใบหนาจองมองด และการเคลอนทอยภายในภาพ

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส แสงเงา สวนรวมของภาพมความเขมคล า

ตางสวนพนหลง ทมแสงเงาออนกวา แตมผลด คอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

115

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 77 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 3 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนเมษายน 2557

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 3

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 3

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 120x102 ซม.

ปทสราง 2557

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

116

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) รปสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยง เปนรปทรง

ขนาดใหญมพฤตกรรมทาทางแลบลนอยตรงกลางของภาพ แสดงการทบซอนกน บรเวณล าตวม

ใบหนาสตวทหลากหลาย เชน เหย ง ปลา และคางคก ฯลฯ ทบซอนกน เหนในลกษณะคลมเครอ

เทาดานขวามลกษณะการเคลอนทหรอเยยบย าตวไกทมลกไกอยดวย และก าลงจองมองดตวเหย

ภายในภาพลอมรอบไปดวยฝงเหยทมปลาหลายตวอยในทอง และรอบๆ มงหลายตวก าลงเลอย

คลานอยในรปลกษณะของวงกลมทคลายกบสญลกษณ ทลอมรอบไปดวยฝงเหยเปนจ านวนมากท

ก าลงเคลอนไหวลอมรอบ และจองมองดอยอกชนหนง

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจร ง(Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

117

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 7 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆใหสมพนธกลมกลนกน ภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ มรปทรง “เหย” อยดานซาย เปน

จดเดน มการลดตดทอนรปรางรปทรงทบซอนสตวอนๆ และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาล และด า เพอใชเปนสญลกษณในการสอ

ความลกลบซอนเรน

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบและอดแนน สอความหมาย

เลาเรองราวของสตว มการเคลอนไหวของสตว ท าใหภาพมระยะใกลไกลและมต

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสนและลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

118

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 8 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตว “เหย” อยดานซาย มขนาดรปทรงใหญ เปนจดเดน บรเวณล าตวม

ใบหนาสตวทหลากหลาย เชน เหย ง ปลา และคางคก ฯลฯ ทบซอนกน เหนใน

ลกษณะคลมเครอ ลอมไปดวยรปทรงสตวทหลากหลายซงอยในแนวรปม

ลกษณะเปนวงกลม หลายชน ตางกนออกไป ในสวนบรเวณพนทวางโดยรอบ ม

ลกษณะของดลยภาพแบบซายขวาเทากน จดเดนโดยภาพรวมเปนกลมกอนอย

ตรงกลาง สรางความเคลอนไหวดวยรปทรงสตวตางๆ ภายในภาพ

จดเดน

(Prominent

Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวา รปทรงสตวชนดอนๆ แลว

ลอมรอบฝงเหยทมใบหนาจองมองด และการเคลอนทอยภายในภาพ

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส แสงเงา สวนรวมของภาพมความเขมคล า

ตางสวนพนหลง ทมแสงเงาออนกวา แตมผลด คอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

119

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 78 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 4 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนพฤษภาคม 2557

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 4

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 4

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 120x102 ซม.

ปทสราง 2557

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

120

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) รปสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยงเปนรปทรง

ขนาดใหญมพฤตกรรมทาทางแลบลน พรอมทงคาบปลาอยบรเวณต าแหนงตรงกลางของภาพ

บรเวณทองมปลาหลายตว และใตทองมฝงปลา และสตวชนดอนๆ คลายโดนทบอย ภาพโดยรวม

ประกอบดวย ฝงเหย ง ปลา และคางคก ฯลฯ จดวางทบซอนกน ทงนม “เหย” ก าลงกดกนตวไก ม

ลกษณะทาทางการเคลอนท ตวไกมทมลกไกอยดวย กระพอปก ลกษณะทาทางการตอสดนรนอย

ทามกลางฝงสตว เหลาน ภายในภาพลอมรอบไปดวยฝงเหยทมปลาหลายตวอยในทองผสมผสาน

กบมงหลายตวก าลงเลอยคลานอยในรปลกษณะของวงกลมทคลายกบสญลกษณ แลวลอมรอบไป

ดวยฝงเหยเปนจ านวนมากทก าลงเคลอนไหวแลวลอมรอบจองมองดอยอกชนหนง

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจร ง(Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

121

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

ตารางท 9 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆ ใหสมพนธกลมกลนกน ภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ มรปทรง “เหย” อยดานซาย เปน

จดเดน มการลดตดทอนรปรางรปทรงทบซอนสตวอนๆ และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาล และด าเพอใชเปนสญลกษณในการสอ

ความลกลบซอนเรน

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบ และอดแนนสอความหมาย

เลาเรองราวของสตว มการเคลอนไหวของสตว ท าใหภาพมระยะใกลไกลและมต

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสน และลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

122

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 10 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตว “เหย” ตรงกลาง มขนาดรปทรงใหญเปนจดเดน ลอมไปดวยสตว

ทหลากหลาย และฝงเหยทมขนาดเลกแตกตางกน อยในแนวรปมลกษณะเปน

วงกลมหลายชนซอนกน ในสวนบรเวณพนทวางโดยรอบ มลกษณะของดลยภาพ

แบบซายขวาเทากน จดเดนโดยภาพรวมเปนกลมกอนอยตรงกลาง สรางความ

เคลอนไหวดวยรปทรงสตวตางๆ ภายในภาพ

จดเดน

(Prominent

Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวา รปทรงสตวชนดอนๆ ทเลก

แตกตางกน แลวลอมรอบฝงเหยทมใบหนาจองมองด และมลกษณะการเคลอนท

อยภายในภาพ

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส แสงเงา สวนรวมของภาพมความเขมคล า

ตางสวนพนหลง ทมแสงเงาออนกวา แตมผลด คอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

123

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 79 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 5 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนมถนายน 2557

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 5

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 5

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 120x102 ซม.

ปทสราง 2557

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

124

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยง เปนรปทรงขนาด

ใหญมพฤตกรรมทาทางแลบลน อยบรเวณต าแหนงตรงกลางของภาพ บรเวณทองมปลาหลายตว

ภาพโดยรวมประกอบดวย ฝงเหย ง และปลา ฯลฯ จดวางซอนกน ฝงเหยโดยรอบมการแหวกวายอย

มวงน า ทสรางสรรคขนใหม และวางซอนกนอยหลายวงทงในล าตวเหย และภาพโดยรอบ มทาทาง

การเคลอนท ของง และปลาทแหวกวายอยทามกลางสตวเหลาน ภายในภาพลอมรอบไปดวยฝงเหย

ทมปลาหลายตวอยในทอง ผสมผสานกบมงหลายตวก าลงเลอยคลานอยในรปลกษณะของวงกลมท

คลายกบสญลกษณ แลวลอมรอบไปดวยฝงเหยอกจ านวนหนง บรเวณภาพดานลางมลกษณะของ

คลน กระแสน ามวนเปนวงกลมไมหยดนง แสดงออกถงพลงในการเคลอนไหว

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจร ง(Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

125

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

ตารางท 11 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆ ใหสมพนธกลมกลนกน ภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ มรปทรง “เหย” อยดานซาย เปน

จดเดน มการลดตดทอนรปรางรปทรงทบซอนสตวอนๆ และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาล และด า เพอใชเปนสญลกษณในการสอ

ความลกลบซอนเรน

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบและอดแนน สอความหมาย

เลาเรองราวของสตว มการเคลอนไหวของสตว และกระแสน า

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสนและลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

126

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 12 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตว “เหย” ตรงกลาง มขนาดรปทรงใหญเปนจดเดน ลอมไปดวยสตว

ทหลากหลายและฝงเหยทมขนาดเลกแตกตางกน อยในแนวรปมลกษณะเปน

วงกลมหลายชนซอนกน ไดเพมเตมสวนของวงน า กระแสน า สรางความชดเจน

ของจดเดนทอยตรงกลาง สรางความเคลอนไหวดวยรปทรงสตวตางๆ ทอย

ภายใตวงน า กระแสน าทเคลอนท

จดเดน

(Prominent

Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวา รปทรงสตวชนดอนๆ ทเลก

แตกตางกน แลวลอมรอบฝงเหยทมใบหนาจองมองด และมลกษณะการเคลอนท

อยภายในภาพไปพรอมกบวงน า กระแสน า

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส แสงเงา สวนรวมของภาพมความเขมคล า

ตางสวนพนหลง ทมแสงเงาออนกวา แตมผลด คอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

127

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 80 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 6 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนกรกฎาคม 2557

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 6

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 6

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 120x102 ซม.

ปทสราง 2557

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

128

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยง เปนรปทรงขนาด

ใหญมพฤตกรรมทาทางแลบลน อยบรเวณต าแหนงตรงกลางของภาพ โดยใชลกษณะการลดทอน

รปทรง ภาพโดยรวมประกอบดวย ฝงเหย ง และปลา ฯลฯ จดวางซอนกนแบบคลมเคลอ ฝงเหย

โดยรอบมการแหวกวายในวงน าทสรางสรรคขนใหม แสดงความชดเจนเพยงบางสวนของ “เหย”

เชน ใบหนา คอ สวน หาง และขา ฯลฯ ลกษณะวางซอน ภาพโดยรอบเกดการเคลอนทของสตว

ตางๆ ภายในภาพลอมรอบไปดวยฝงเหยทมขนาดแตกตางกน เหยบางตวกระโจนออกมาโดยคาบ

ปลาหลายตวอยเตมปาก ผสมผสานกบมงหลายตว ทก าลงเลอยคลานอยในรปลกษณะของวงกลมท

มความเดนชดมากขน คลายกบสญลกษณ มเสนบรเวณคลายกบรวน าแบงสวนบน และสวนลาง

คลายกบทองฟา และผนน า บรเวณภาพโดยรอบรปวงกลม มลกษณะของวงน ามวนเปนวงกลมไม

หยดนง แสดงออกถงพลงในการเคลอนไหว

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจร ง(Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

129

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

ตารางท 13 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆ ใหสมพนธกลมกลนกนภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ มรปทรง “เหย” อยดานซาย เปน

จดเดน มการลดตดทอนรปรางรปทรงทบซอนสตวอนๆ และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาลออน และด าเพอใชเปนสญลกษณในการ

สอความลกลบซอนเรน

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบและอดแนน สอความหมาย

เลาเรองราวของสตว มการเคลอนไหวของสตว และกระแสน า

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสนและลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

130

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 14 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตว “เหย” ตรงกลาง มขนาดรปทรงทไดลดทอนรป เปนจดเดน

โดยรวมประกอบดวย ฝงเหย ง และปลา ฯลฯ จดวางซอนกนแบบคลมเครอ อย

ในรปมลกษณะคลายวงน าหลายวงซอนกนเปนวงกลมเดนชด สรางความ

เคลอนไหวดวยรปทรงสตวตางๆ ทอยภายใตวงน า กระแสน าทเคลอนทโดยรอบ

จดเดน (Prominent Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวา รปทรงสตวชนดอนๆ ทเลก

แตกตางกน แลวลอมรอบฝงเหยทมใบหนาจองมองด และมลกษณะการเคลอนท

อยภายในภาพไปพรอมกบวงน า กระแสน า

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส แสงเงา สวนรวมของภาพมความเขมคล า

ตางสวนพนหลง ทมแสงเงาออนกวา แตมผลด คอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

131

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ภาพท 81 ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 7 “สญลกษณของความอปมงคล” ดนสอชารโคล ดนสอ

EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ ขนาด 120x102 ซม. สรางสรรคชวงเดอนกนยายน 2557

การวเคราะหผลการด าเนนงานสรางสรรค ผลงานวทยานพนธ หมายเลข 7

1. ขนระบขอมลของผลงาน

ชอผลงาน สญลกษณของความอปมงคล หมายเลข 7

เทคนค ดนสอชารโคล ดนสอ EE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

ขนาด 150x150 ซม.

ปทสราง 2557

รปแบบการสรางสรรค ไดถายทอดรปแบบกงเหมอนจรง (Semi Abstract) โดยใช

รปทรงสตว “เหย” เปนจดเดนภายในภาพ เพอสอความหมายในทศนคตของตนเอง และสรางสรรค

ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) เปนผลงานจตรกรรมไทยรวมสมย

132

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

2. ขนพรรณนาในผลงาน

ภาพวาดเสน (Drawing) รปสตว “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ใบหนาเอยงเปนรปทรง

ขนาดใหญมพฤตกรรมทาทางแลบลน ทบซอนกนอยหลายตวบรเวณตรงกลางของภาพเยองไปทาง

ดานซาย พฤตกรรมจองมองดไกทอยโดยรอบๆ และกระจายกนออกไปหลายตว ไกบางตวมลกไก

อย ไกบางตวแสดงทาทางการกระพอปก และไกบางตวมทาทางจองมองพรอบคาบหนอนในปาก

รอบๆ มงหลายตว จองมองอย มการลดทอนรปทรง “เหย” ในลกษณะเรยงตอกนลดหลนกนในภาพ

สรางความตางของรปทรง ง ปลา คางคก และตะขาบ มกระจดกระจายอย ภาพโดยรวมมรปลกษณะ

ของ การวางองคประกอบทอสระไมไดอยในวงกลม

3. ขนวเคราะห

ถายทอดผลงานจตรกรรมทมคณคาในการแสดงออกทงในดานความงาม ดานสาระ

และดานอารมณความรสก

3.1 ดานความงาม

เหนคณคาของสตว และอยากสรางสรรค โดยใชลกษณะรปทรงสตว “เหย” เปนรปทรง

เดนภายในภาพ น ามาลดทอนรปทรงจดองคประกอบใหม ผสมผสานสงมชวตทมอยในระบบนเวศ

เปนผลงานกงเหมอนจร ง(Semi Abstract) ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) และการลงคาน าหนก

ของแสงเงา ตามความคดสรางสรรค จนตนาการ แสดงถงความเปนอตลกษณ เฉพาะตนในผลงาน

ศลปะ

3.2 ดานสาระ

การน าเสนอเรองราวของสตว พฤตกรรมของสตว ทมอยในความเชอของมนษย ทได

กลบกลายเปนสญลกษณในการบอกเหต และลางรายดวยค าพด ค าดาทอ ทเราฟงแลวอาจจะไมชอบ

ไมไพเราะเสนาะห ถาหากมใครมาเรยกเรา ดาวาเรากตามแต คอ “เหย” ในทศนคตความเชอของ

มนษย

3.3 ดานอารมณความรสก

เปนภาพทแสดงออกใหเหนถงการน าเสนอสตว การเลาเรองราวของสตว ในวฏจกร

ของชวตทเวยนวน เคลอนไหวอยภายในภาพ รวมทงบรรยากาศของฉากหลง และอารมณความรสก

สะทอนใหเหนออกมาสอความหมาย ผานตวละคร ส และน าหนก ฯลฯ โดยผานกระบวนการ

สรางสรรคผลงานจตรกรรม

133

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 15 การวเคราะหทศนธาต

Element of Arts

เสน

(Line)

แสดงการใชเสนโคง และเสนลกษณะอนๆ ใหสมพนธกลมกลนกนภายใน

ผลงาน

รปราง รปทรง

(Shape Form )

แสดงรปราง รปทรงลกษณะของสตวตางๆ มรปทรง “เหย” อยดานซาย เปน

จดเดน มการลดตดทอนรปรางรปทรงทบซอนสตวอนๆ และสรางสรรคขนใหม

ส

(Color)

แสดงภาพสสวนรวมเปนโทนสน าตาลออนและด า เพอใชเปนสญลกษณในการ

สอความลกลบซอนเรนและมเสน และคราบทแสดงถงรวน าเคลอนทอย

คาน าหนก

(Value)

มน าหนกของสออน โดยใชสน าตาลเปนพนรองรบ และน าหนกของสเขม เปน

รปทรงของสตวตางๆ ภายในภาพ

บรเวณวาง

(Space)

แสดงบรเวณวางเปนตวภาพสตวตางๆ อยลอมรอบและอดแนน สอความหมาย

เลาเรองราวของสตว มการเคลอนไหวของสตว และกระแสน า

พนผว

(Texture)

แสดงการใชลกษณะผวในสวนรปสตวตางๆ ดวยการวาดเสนและลงน าหนกดวย

ส สรางรายละเอยดเพมเตมในผลงาน

134

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 16 การวเคราะหองคประกอบศลป

Principles of Composition

เอกภาพ

(Unity)

การจดภาพโดยรวมมความเปนเอกภาพดวยเสน รปราง รปทรง ส แสงเงาท

สมพนธกลมกลนกน ท าใหทงภาพดเปนอนหนงอนเดยวกน

ดลยภาพ

( Balance )

แสดงภาพสตว “เหย” ตรงกลาง มขนาดรปทรงทไดลดทอนรป เปนจดเดน

โดยรวมประกอบดวย ฝงเหย ง และปลา ฯลฯ จดวางสรางองคประกอบใหม ม

ลกษณะของภาพโดยรวมไมยดตดกบรปวงกลม ม อสระในการจดวาง

องคประกอบตางๆ ภายในภาพ

จดเดน

(Prominent

Point)

แสดงจดเดนดวยรปทรง “เหย” ทมขนาดใหญกวาลดหลนกน เพมเตมรปทรง

สตวชนดอนๆ ท เลกแตกตางกน กระจดกระจายโดยรอบมลกษณะการ

เคลอนไหวของรปทรง พฤตกรรมและทาทางของสตว

ความกลมกลน

(Harmony)

แสดงการจดภาพของสวนประกอบตางๆ ทางทศนธาต ท งรปแบบของเสน

รปราง รปทรง ส ขนาด สดสวน แสงเงา บรเวณวาง และพนผว สรางสมพนธ

กลมกลนกนทงเทคนค วธการสรางสรรค ซงสอดประสานกบอารมณความรสก

ของภาพไดอยางเหมาะสม

ความขดแยง

(Conflict )

แสดงความขดแยงในดานน าหนก ส แสงเงา สวนรวมของภาพมความเขมคล า

ตางสวนพนหลง ทมแสงเงาออนกวา แตมผลด คอชวยสงเสรมบรเวณสวน

รปทรงสตวใหมความเดนชดยงขน

135

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 17 การวเคราะหผลงานสรางสรรคกอนวทยานพนธ

ระยะ รปภาพ

ภาพรางผลงานกอนวทยานพนธ

ผลงาน กอนวทยานพนธ

ภาพผลงาน

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12..

ระยะท 1

ระยะท 2

ระยะท 3

แนวคด รปทรงสตวตางๆ ผสมผสานกบสตวและพฤตกรรมมนษย สญลกษณ “สตว”

เทคนค ขนาด 26.5x19.5 ซม. การวาดเสนปากกาด า บนกระดาษ ขนาด 100x73 ซม.

จดเดน

มรปทรงสตวทหลากหลาย น ามาผสมผสานกน วางทบซอนกน แสดงออกทางพฤตกรรม ทาทาง และการแรเงาสรางน าหนกภายในภาพใหมมต

รปทรงสตว (เหย)เลยนแบบพฤตกรรม มนษย

จดดอย ไมชดเจนในเนอหาสาระ และการสอความหมายในภาพ น าหนกภายในภาพ

การพฒนา ศกษาคนควา ขอมล แลว Sketch หารปทรงสตวทตองการ ท าภาพราง (Sketch)

136

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ตารางท 18 การวเคราะหผลงานสรางสรรควทยานพนธ

ระยะ

รปภาพ

วทยานพนธ “สญลกษณของความอปมงคล”

ภาพผลงาน

ทดลองสรางสรรค

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

แนวคด ใชรปทรงสตว “เหย” เปนสญลกษณ ในทศนะของตนเอง แสดงความเชอ ทมมาแตโบราณ จากค าบอกเลา สอความหมาย และพฤตกรรมสตว ซงสตวชนดนแทนคาเชงเปรยบเทยบ สะทอนออกมาจากพฤตกรรมของมนษยทมนสยคลายกบสตว

เทคนค การวาดเสนดนสอชารโคล ดนสอEE สหมก และสอะครลคบนผาใบ

จดเดน แสดงออกดวยรปทรงสตว (เหย) แสดงการเคลอนไหว เคลอนท รวมถงสตวทอยในสภาพแวดลอม ระบบนเวศ ในภาพผลงานม ระยะ น าหนก และมต

จดดอย การสราง และจดองคประกอบยงไมอสระเทาทควร และน าหนกของภาพยงไมเขมพอทจะชวยผลกใหเกด จดเดน ระยะมตในผลงานมากกวาเดม

การพฒนา ศกษาคนควา ดงานศลปะ และนทรรศการศลปะ แลวท าภาพราง (Sketch) ใหมากยงขน กอนปฏบตผลงานจรง

137

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

4. ขนตความ

วทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” มรปลกษณะคลายสญลกษณ

ทงในดานเนอหาสาระ และรปแบบทสอออกมาโดยใช “เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” เปนตวละครท

บงบอกถงความเชอเกยวกบสตวในแงลบ ทมนษยในยคสมยโบราณ คอ ป ยา ตา และยาย ไดบอก

เลาตอๆ กน จนมาถงยคสมยปจจบน ความเชอกยงคงปลกฝงอยภายใตจตส านกของมนษยทแสดง

พฤตกรรมไปในทางเสอมเสยไมดงาม แฝงตวปะปน และอยภายในสงคม จงถกใชเปรยบเทยบวา

คลายกบ “สตว” แทนคาพฤตกรรม นสยในเชงเปรยบเทยบ โดยใชรปทรงสตว “เหย” น ามาสอ และ

น าเสนอ ดวยรปแบบการเลาเรองผสมผสานสงมชวตอนๆ

แทนคาสงเหลานคลายกบ “สญลกษณ” ในทศนคตของตนเองทสะทอน รปแบบทาง

กายภาพ แลวพฤตกรรมของสตวชนดน ดวยเทคนคการวาดเสน (Drawing) ถายทอดความคดผาน

ทางอารมณความรสก และจนตนาการ ดวยทกษะความสามารถทางดานศลปะ เพอตองการทจะหา

รปแบบ องคประกอบในการสรางสรรคงานศลปะ ใหเกดการพฒนาเปนอตลกษณเฉพาะตนภายใน

ผลงานจตรกรรม

138

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

บทท 5

สรป อภปรายและขอเสนอแนะ

สรป อภปรายการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ

“เหย” หรอ “ตวเงนตวทอง” ปจจบนนนไดมการเปลยนแปลงชอใหดไพเราะ เสนาะห

มากยงขน เปน “คณวรนช” ในภาษาไทย “วรนส” หรอ “วรนส” มาจากภาษาองกฤษค าวา “Varanus

Salvator” (สกลวทยาศาสตร) “เหย” มความส าคญตอระบบนเวศ ซงเปน “สตวสาธารณสข” เพราะ

มนจะกนสตวทตายเนาในแหลงน า ชวยลดการเนาเสยของแหลงน าไดทางหนง แตในทศนคตความ

เชอของมนษยกลบไมเปนเชนนน จากความเชอ เคารพ และนบถอในสรรพสงตางๆ มาตงแตยค

สมยโบราณเกยวกบธรรมชาต สตว และสงเลนลบ กาลเวลา ประสบการณ และค าบอกเลาเปนสงท

ท าใหเกด “ความเชอ” ซงมความส าคญ และไมมวนลบเลอนหายสาบสญไปนบตงแตยคสมย ป ยา

ตา ยาย จนมาถงสมยของลกหลาน พวกเราทกคนทรวมเรยกวา “มนษย” นน ไดจดจ า และไดมการ

ถายทอด บอกเลาสบตอๆ กนมา ซงในทศนคตความเชอของมนษยตงแตอดตจนถงปจจบนนก

อาจจะเชอเชนนน

ค าบอกเลาสบตอกนมาทน ามากลาวถง คอ “เหย” สตวชนดนกลบกลายเปนสงทไมดต า

ชาในทศนคต และไดถกน ามาเปรยบเทยบกบมนษย ทสรางความเดอดรอน แฝงตวปะปนอยภายใน

สงคมเดยวกน กอาจจะเปนได ในวทยานพนธ หวขอเรอง “สญลกษณของความอปมงคล” ไดน า

รปลกษณะทางดานกายภาพของสตว มาทดลองสรางสรรคเปนผลงานทางดานจตรกรรมกงเหมอน

จรง(SemiAbstract)โดยใชรปทรงสตวคอ “เหย” เปนสงแทนคาความหมายของ “สญลกษณ” ใน

ผลงาน วาดใหมรปทรงขนาดใหญ เพอสรางจดเดนภายในภาพ น ามาผสมผสานกบสตวชนดอนๆ

ในสงแวดลอม ระบบนเวศ ทเคยพบเหนทงจากประสบการณตรงและทางออม รปแบบของผลงาน

โดยรวมมลกษณะคลายสญลกษณคอ “วงกลม” แสดงถงวฏจกรชวตของสตว ซงไดวนเวยนอย

โดยรอบ ดวยขนาดความตางของรปทรงการจดวางต าแหนง และทศทางทท าใหเกดความ

เคลอนไหวตามทศนคตของผสรางสรรค ในสาระวทยานพนธหวขอเรอง “สญลกษณของความ

อปมงคล” ภาพผลงานใชเทคนคการวาดเสน (Drawing) ซงเปนการสรางชนงานในเชงทดลอง และ

สรางสรรคในลกษณะตอเนองจากผลงานในชวงกอนวทยานพนธ ทงนไดศกษาคนควาหาขอมล

139

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

อยางเปนระบบขนตอน ผานกระบวนการคด วเคราะห หาเหตผล แลวลงมอปฏบตจรงเพอพฒนา

ผลงานตามวตถประสงค และเปาหมายทก าหนดไว ซงในรปแบบวธการสรางสรรคผลงาน ไดลอง

ผดลองถกการจดวางองคประกอบ การใชวสดอปกรณทมความแตกตางกน เชน ดนสอชารโคล

(Charcoal) ดนสอEE สหมก (Ink) และสอะครลค (Acrylic) ซงมวธการปฏบตดวยเทคนคการวาด

เสน (Drawing) เพอใหเกดเปนรปทรงแลวจงคอยลงน าหนกโดยรวมภายในภาพ

ภาพผลงานวาดเสน (Drawing) ในวทยานพนธหวขอเรอง “สญลกษณของความ

อปมงคล” จะส าเรจมได หากเราไมไดรบฟงค าแนะน า ชแนะจากทานอาจารยทปรกษา และอาจารย

ผสอนทกๆทาน ซงเปนผมประสบการณ เปนทงศลปน และนกวชาการฯลฯ คอยชวยเหลอ คอย

ผลกดน และเปนแรงกระตนจนท าใหเกดความมงมนตงใจ ทจะสรางสรรคผลงานใหตรงกบบคลก

ทกษะความสามารถ จนเกดเปนอตลกษณเฉพาะของตน แลวสามารถเปนแนวทางในการ

สรางสรรคงานศลปะใหเกดการพฒนาตอๆไปยงขน

ขอเสนอแนะในการสรางสรรควทยานพนธ

ในกระบวนการสรางสรรคยอมมปญหาทเกดขน ซงตองมการแกไข แลวปรบปรง เพอ

เกดความสมบรณของผลงาน โดยอาศยประสบการณจากการสรางสรรคผลงานในระยะแรกเรม

และค าแนะน าจากอาจารยทปรกษา ดงน

1. ควรศกษาขอมลเรองราวเกยวกบสตว โครงสรางลกษณะรปรางรปทรงสตว

พฤตกรรมสตว เผาพนธ การด ารงวถชวต และแหลงทอยอาศย เพอท าความเขาใจ ท าใหเกดความ

นาสนใจ และสามารถถายทอดความคด จนตนาการ และสรางสรรคผลงานศลปะไดอยางสมบรณ

2. ควรศกษารปแบบ ลกษณะทางทศนธาตภายในองคประกอบศลป รวมถงเทคนค และ

วธการในการสรางสรรค ซงอาจจะลดตดทอนใหเชอมโยงสอถงเรองราว แลวน ามาวเคราะหเปนขอ

มลศกษา เพอใหเกดการพฒนาผลงานในรปแบบจนเกดเปนอตลกษณ เปนสงใหมตอไป

3. ควรศกษารปแบบผลงานศลปะประเภทอนๆ ของศลปน เพอสรางแรงบนดาลใจใน

การท างานศลปะในครงตอไป

140

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

รายการอางอง กมลชนก จนทรแดง และคณะ. ความเชอ. เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถง ไดจาก http://www.udru.ac.th/website/attachments/elearning/02/13. pdf+&cd=1&hl=th&ct= clnk&gl=th. Create a free website. เทพ สงวนกตตพนธ., โรคช (M. Rokeach), ความเชอ. เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://www.stou.ac.th/ Offices/ rdec/udon/upload/socities9_10.html. Thaigoodview. ความเชอ... คอ???. เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://www.thaigoodview.com /node/75913. ตามรอยพระพทธบาท. สารคด “ดนแดนพทธภม” และ “ประวตพระอรยสงฆไทย”. เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://tamroiphrabuddhabat.com/ xmb/viewthread.php?tid=823 ราชบณฑตยสถาน. “สญลกษณ.” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (พ.ศ.2542). สารานกรมเสรวกพเดย, สญลกษณ, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557, เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/สญลกษณ กลมสาระการเรยนรศลปะ, การออกแบบสญลกษณ, (หนงสอเรยนศลปะ ม.4 ใบประกน หลกสตรฯ 51), บรษท ส านกพมพแมค จ ากด, เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557 เขาถง ไดจาก, http://www.maceducation.com/e-knowledge/2504304120/06.htm.]. ราชบณฑตยสถาน. “อปมงคล หรอ อปมงคล” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน (พ.ศ.2542). เปลอง ณ นคร. “อปมงคล หรอ อปมงคล.” ในพจนานกรมแปลไทย -ไทย.

เขาถงเมอ 8 พฤษภาคม 2557. เขาถงไดจาก http://dictionary.sanook.com/search/อปมงคล

ว.ค. สวนดสต.ชมรมเกษตรและอนรกษธรรมชาต.“สตวจ าพวกตดตในประเทศไทย.” เอกสาร ประกอบการบรรยาย สมมนา , . . วกพเดย สารานกรมเสร. ตะกวด. เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ตะกวด

______________ . ตดต. เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ตดต วกพเดย สารานกรมเสร. เหาชาง, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก

141

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

http://th.wikipedia.org/wiki/เหาชาง วกพเดย สารานกรมเสร. ตะกวดเหลอง, เขาถงเมอ 14 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ตะกวดเหลอง อรรถพล นาคราช, กระบวนการของการคดสรางสรรค, เขาถงเมอ 6 ตลาคม 2557, เขาถงได จาก http://becreativetv. com/blog/2011/11/คดสรางสรรค/. อศนย ชอรณ รองศาสตราจารย, ศลปะสมยใหมยคบกเบก, รปภาพผลงาน ศลปน. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส.2535.,เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/phaen/2007/05/22 /entry-1. NoooPair@teenee.com,masterart.co.th.ภาพวาด “หวด” หรอ “The Scream” ของเอด เวรดมงค(Edvar dmunch), เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก www.ruengdd.com/2012/05/ scream-edvard-munch-1199.html สนทรภาพ และรปแบบงานจตรกรรมลทธควบสม, เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557 เขาถง ไดจาก http://www.cpss.ac.th/learnonline/art_bun_52/Art/Less_6_0-15.html ลกษณ คณสมบต, มารผจญในงานจตรกรรมของถวลย ดชน, Veridian E-Journal, Silpakorn University. ปท4 ฉบบเดอนกนยายน-ธนวาคม 2554. 3, เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก www.ejournal.su.ac.th/upload/155.pdf. ประวต ศลปน,ถวลย ดชน , เขาถงเมอ 27 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.thawan- duchanee.com/biography-thai-1.htm จานน ยโสวนต (นกเขยน), พลงความเคลอนไหว, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถง ไดจาก DYNAMIC MOVEMENT Janine Yasovant. Scene4 March 2014. ธนากร บวปลอด, สะทอนภาพสงคมดวยอจาดทศน|MUJIMANIA, เขาถงเมอ 29 ตลาคม 2557, เขาถงไดจาก guguk.exteen.com/20090722/entry

สาธตศลปกรรม. “วาดเสนอษาคเนยครงท 3”. ณ หอศลปสนามจนทร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร นครปฐม, 5-31สงหาคม 2553. ม.ป.ท.ม., 2553. สงวนศร ตรเทพประตมา. “ เ รวมสมยไทยในตนศตวรรษท 21 (ค.ศ.2000-2012)” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาทฤษฎศลป บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2555. ราชบณฑตยสถาน. “วาด” ในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (พ.ศ.2542)

142

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ราฟล ไมเยอร. พจนานกรมศพท และเทคนคศลปะ, (A Dictionary of Art Term and Techniques), มะลฉตร เอออานนท, (กรงเทพฯ: กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ 2540): 262. วาดเสนรวมสมย. “การแสดงวาดเสนรวมสมย”โดยกลมศลปน 22 คน ณ หอศลปมหาวทยาลย ศลปากร วงทาพระ, 12-27 มถนายน 2529. (กรงเทพฯ: อมรนทรการพมพ. 2529. สาธตศลปกรรม. “วาดเสนสาธตศลปกรรม ครงท 1”. ณ หอศลปสนามจนทร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร นครปฐม, 2551., 64 สจบตร.“The rawing Exchibition 2002”,(กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศลปากร, 2545), ไม ปรากฏเลขหนา สจบตร. “Multiple rawing”. (กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงกรป, 2535), ไมปรากฏเลขหนา ความรเบองตนเกยวกบการเขยนลายเสน, เขาถงเมอ 15 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.kasettrang.ac.th/web2556/data/documents_1376401304_11.pdf ณฐนนท ศรเจรญ, “ เพองานนเทศศาสตร” (เอกสารประกอบการสอน รหสวชา CA

2063 คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2556), 10, เขาถงไดจาก http://www.researchgate.net/publication/256373664___CA_ 2063_______.._2556

โรงเรยนบางสะพานวทยา, “ความรเบองตนในการวาดเสน”, เขาถงเมอ 16 ธนวาคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.bspwit.ac.th/LINK%20PAGE/Art%20Group/ Art%20&%20Design/ART-DESIGN%20UTF-8%20UNIT-01.php.

143

สำนกหอ

สมดกลาง

2

1

ประวตผวจย

ชอ – สกล เกด ทอย ทท างาน ประวตการศกษา พ.ศ. 2528-2535 พ.ศ. 2536-2538 พ.ศ. 2539-2541 พ.ศ. 2543 พ.ศ. 2553-2555 พ.ศ.2555

มนตร สไสว ( Mr.Montri Seesawai ) วนพฤหสบด 18 ธนวาคม 2523 6/786 หมท 1 ซอยไพรน ต าบลบางบวทอง อ าเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร 11110, มอถอ 085-1351076 E : mail : jo_joe18@hotmail.com, jo_joe0018@hotmail.com jojoe182325@gmail.com / Facebook : MONTRI SEESAWAI ID line : jo_joe18 โรงเรยนเซนตหลยสศกษา สาทร ทอย 23 ถนนสาทรใต ต าบลยานนาวา อ าเภอสาทร กรงเทพมหานคร 10120 : โทรศพท 02-212-4500 : โทรสาร 02-672-3409 / E-mail sls_school@hotmail.com ประถมศกษา โรงเรยนวดเทวราชกญชร มธยมศกษา โรงเรยนโยธนบรณะ ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) โรงเรยนอาชวศกษา สาขาวชา การออกแบบประยกตศลปะ อดมศกษา ออกแบบประยกตศลปะ (ศลปศาสตรบณฑต) คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ป.บณฑต ( ประกาศนยบตรวชาชพคร ) มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชา ทศนศลปศกษา คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพและคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร มศก.วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร นครปฐม

144

สำนกหอ

สมดกลาง