ရနကနတငးေဒသႀကး ဝနႀကးခပ၏ အမာစကား

ရနကနတငးေဒသႀကးသည ေရႀကးျခငး၊ မနတငးတကခတျခငး၊ မးေလာငျခငး၊ ငလငႏငကပေရာဂါ မားအပါအဝင အမးမးေသာ ေဘးအႏရာယမား ကေရာကႏငေျခ ျမငမားေသာေဒသျဖစၿပး အဆပါေဘးအႏရာယမားေၾကာင ရနကနတငးေဒသႀကး အတြငးရ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးဆငရာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားအား အဟန႔အတား ျဖစေစပါသည။ ရနကနၿမ႕ေတာသည စစကငးျပတေရြ႕၏ အေနာကဘက (၃ဝ) ကလမတာအကြာခန႔တြင တညရၿပး ငလငလႈပျခငးေၾကာင တငးေဒသႀကးအတြငး လ႔အသကအးအမစညးစမမား ႏင ႐ပပငးဆငရာစနစမားအေပၚ ဆးရြားသည အကးဆကမားျဖစေပၚေစခေၾကာငး သမငးအေထာကအထားမားအရ သရရပါသည။

ယခအခါ ၿမ႕ျပမားအရနအဟနျဖငဖြ႔ၿဖးတးတကလာၿပး အဓကကေသာအေျခခ အေဆာကအအမားေဆာကလပရာတြင ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ အခကအလက မားအား ထညသြငးတညေဆာကမႈမာ အားနညးလကရေနပါေသးသည။ သ႔ျဖစပါ၍ ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ျပငးထန ေသာ ငလငလႈပမညဆပါက အေရးေပၚတ႔ျပနႏငမႈစြမးရည နညးပါးျခငး၊ အသကအးအမစညးစမမား ထခကဆးရႈးႏငျခငးႏင ငလငလႈပခတႏငမႈအား ႀကတငသတေပးသညစနစမား မရေသးျခငးတ႔ေၾကာင ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈ မားအား ေတြ႕ႀကရမည ျဖစပါသည။

“ရနကနတငးေဒသႀကး ငလငအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးစမခက”အား ရနကနတငးေဒသႀကး အတြငး ျပငးထနေသာငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငမႈလပငနးမားႏင အဆပါ ငလငေဘးအႏရာယမား ေတြ႕ႀကရပါက အေရးေပၚတ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမားအား ထေရာကစြာ ေဆာငရြကႏငရန ရညရြယ၍ လမႈဝနထမး၊ ကယဆယေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရးဝနႀကးဌာနႏင ရနကနတငးေဒသႀကးအစးရအဖြ႕တ႔၏ လမးညႊနမႈျဖင ရနကနတငး ေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈလပငနးေကာမတမား၊ သကဆငရာဌာနဆငရာမားႏင မတဖကအဖြ႕အစညး မားမ ကယစားလယမားျဖင ညႇႏႈငးေဆြးေႏြးေရးဆြခၾကပါသည။ အဆပါစမခကတြင ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခက ဆး႐ႈးမႈမားအား အနညးဆးျဖစေစရနအတြက ႀကတငျပငဆငေဆာငရြကထားရမည လပငနးမား၊ ငလငလႈပၿပးေနာက အေရး ေပၚတ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမားႏင အဆပါလပငနးမားအား ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ သကဆငရာဌာနဆငရာမား၊ အျခားအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင မညကသ႔ ပးေပါငးေဆာငရြကမည စသညအခကအလကမားအား ထညသြငးေရးဆြထားပါ သည။ “ရနကနတငးေဒသႀကး ငလငအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးစမခက”အား ဥေရာပသမဂၢ၏ ရနပေငြပပး ကညမႈျဖင ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥးစးဌာနႏင ကလသမဂၢဖြ႕ၿဖးမႈအစအစဥ (UNDP)တ႔ ပးေပါငး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကလကရေသာ “ငလငေဘးဒဏ ရငဆငတ႔ျပနႏငစြမးျမႇငတငေရး” စမကနးမ ေရးဆြလကရ ေသာ “အမးသားအဆင ငလငအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးစမခက” အား အေျခခ၍ ေရးဆြချခငး ျဖစပါသည။

ဥးၿဖးမငးသနး တငးေဒသႀကးဝနႀကးခပ ရနကနတငးေဒသႀကးအစးရအဖြ႕

စမခကအကဥးခပ

ရညရြယခက

ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင အသကအးအမစညးစမ ပကစးဆး႐ႈးမႈမား အနညးဆးျဖစေအာင ေလာခရနႏင ဖကဆးမႈစြမးအားႀကးမားသည ငလငျဖစပြားၿပးေနာကတြင ငလငေဘးဒဏခရ ေသာ ျပညသမား၏ လမႈ/စးပြားဘဝမား ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားက အခနႏငတစေျပးည ေဆာငရြကသြား ႏငရန ျဖစပါသည။

ရညမနးခက

ဤစမခကသည ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈမားအား အနညးဆးျဖစေစရနအတြက ႀကတငျပငဆငေဆာငရြကထားရမည လပငနးမားႏင ငလငလႈပၿပးေနာက တ႔ျပနေရး ဆငရာ လပငနးမားအား ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ သကဆငရာဌာနဆငရာမား၊ အျခားအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင မညကသ႔ ပးေပါငးေဆာငရြကမညစသည အခကအလကမားက သရလကနာကငသးေစရန ရညရြယပါသည။ ထ႔ အျပင ဤ စမခကအား အမးသားအဆင ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးဆငရာ စမခကအား အေျခခ၍ ေရးဆြထားျခငး ျဖစပါသည။

ဤစမခကတြင အဓကအေနျဖင ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားႏင တ႔ျပန ေရးဆငရာလပငနးမားဟ၍ အပငး(၂)ပငး ပါဝငပါသည။ ပထမအပငးတြင ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ သကဆင ရာဌာနဆငရာ အဖြ႕အစညးအသးသးႏင ျပညသလထတ႔မ မတဖကအဖြ႕အစညးမား၏ ပပးကညမႈျဖင လကေတြ႕ ေဆာငရြကႏငမည ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားအား ေဖာျပထားပါသည။ ဒတယအပငးတြင ရနကနတငးေဒသႀကး အတြငး အငအားျပငးငလငလႈပမညဆပါက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင လပငနး ေကာမတမားအေနျဖင ငလငလႈပၿပးေနာက (၂၄)နာရအတြငး၊ (၂၄)နာရ မ (၄၈)နာရအတြငး၊ (၄၈)နာရမ (၇၂)နာရ အတြငးႏင (၇၂)နာရမ (၇)ရကအတြငး ေဆာငရြကရမည တ႔ျပနေရးဆငရာ လပငနးတာဝနမားအား ေဖာျပထားပါ သည။

ဤစမခကတြငေဖာျပထားသည လပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာျခငးျဖင ရရလာေသာ အေတြ႔အႀက ႏင သငခနးစာမားအေပၚမတည၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕အေနျဖင စမခက အား လအပသလ ျပနလညေလလာသးသပျပငဆငမႈမားအား ျပလပသြားမညျဖစပါသည။ စမခကႏငသကဆငသည ျပငဆငခကမားအားလညး အမးသားေကာမတႏင သကဆငရာတငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕ လပငနးေကာမတမားသ႔ ျဖန႔ေဝမည ျဖစပါသည။

မာတကာ

ရနကနတငးေဒသႀကး ဝနႀကးခပ၏ အမာစကားစမခကအကဥးခပမာတကာဇယားႏငပမားစာရငးအတေကာကေဝါဟာရမားစာရငး

အခနး (၁) နဒါနး ၁.၁။ ငလငအႏရာယ ၂ ၁.၂။ ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာ အမးသားအဆင မေဘာငမား ၅ ၁.၃။ ရညရြယခက၊ ရညမနးခကႏင ေမာမနးခက ၆ ၁.၄။ စမခကေရးဆြရာတြင အေျခခထားသည ယဆခကမား ၇

အခနး (၂) အေကာငအထညေဖာျခငး ၈

အခနး (၃) ႀကတငျပငဆငေရး ၃.၁။ ႀကတငျပငဆငေရးဆငရာလပငနးမား ၉ ၃.၂။ ႀကတငျပငဆငေရးဆငရာလပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာေရးအတြက ၁၂ ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး ၃.၃။ ႀကတငျပငဆငေရးဆငရာလပငနးမားအတြက အရငးအျမစမားအား ဆနးစစေလလာျခငး ၁၅

အခနး (၄) တ႔ျပနေရး ၄.၁။ တ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမား ၁၆ ၄.၂။ တ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမား အေကာငအထညေဖာေရးအတြက ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး ၁၆ ၄.၃။ ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင အကျဖတျခငး ၁၉

အခနး (၅) သတငးအခကအလက စမခန႔ခြျခငး ၅.၁။ လအပသည သတငးအခကအလကမား ၂ဝ ၅.၂။ သတငးအခကအလကမား စေဆာငးျခငးႏင မေဝျခငး ၂၁

အခနး (၆) စမခန႔ခြမႈ၊ အရငးအျမစမားႏင ရနပေငြမား ၆.၁။ စမခန႔ခြမႈ ၂၂ ၆.၂။ အရငးအျမစမား ၂၂ ၆.၃။ ရနပေငြမား ၂၃

အခနး (၇) ျပနလညထေထာငေရးအဆငသ႔ ကးေျပာငးျခငး ၂၆

ေနာကဆကတြ (က) အေရးေပၚအေျခအေနအတြက ေဆာငရြကရမည လပငနးမား ၂၇ေနာကဆကတြ (ခ) ျပငးထနေသာ ငလငႀကးလႈပၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယ ၂၉ ဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင လပငနးေကာမတအသးသးမ ေဆာငရြကရမည တ႔ျပနေရးႏင သကဆငသည တာဝနႏငဝတရားမားေနာကဆကတြ (ဂ) သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အေရးေပၚကြပကေရး႐း ၅၂ (Emergency Management Center-EMC) ၏ လပငနးတာဝနမား ေနာကဆကတြ (ဃ) တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕လပငနးေကာမတ ၅၇ အသးသး၏ ငလငေဘးအႏရာယအတြက ေဆာငရြကရမည ႀကတငျပငဆငေရး လပငနးမားေနာကဆကတြ (င) ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ေဘးအႏရာယေၾကာင ပကစးဆးရႈးမႈမား ၆၁ ဆနးစစမႈပစ

ဇယားႏငပမားစာရငး

ဇယားမားဇယား (၁) ငလငျပငးထနအား အဆငခြျခားျခငး ၄ဇယား(၂) ငလငျပငးအားႏငသကေရာကႏငေျချပဇယား ၄

ပမားပ (၁) ျမနမာႏငင၏ ငလငဇနမားျပ ေျမပ (၂ဝ၁၂) ၃ပ (၂) ရနကနတငးေဒသႀကး၏ ငလငျပနလညလႈပခတရန ႀကာခနေပါငး (၄၇၅) ႏစအတြက ၅ ငလငအႏရာယျပေျမပ

အတေကာကေဝါဟာရမားစာရငး

CERF Central Emergency Response Fund ကလသမဂၢအဖြ႕အစညးမား၏ အေရးေပၚအေျခအေနတ႔ျပနေရးလပငနးဆငရာ ဗဟရနပေငြ

DRRWG Disaster Risk Reduction Working Group ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာလပငနးအဖြ႕

EMC Emergency Management Center သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအေရးေပၚကြပကေရး႐း

HCT Humanitarian Country Team ကလသမဂၢဥးေဆာငေသာ လသားခငး စာနာမႈဆငရာအဖြ႕

MPD-Network Myanmar Private Sector Disaster Management Network ျမနမာႏငင ပဂၢလကက႑ ေဘးအႏရာယစမခန႔ခြမႈကြနယက

1

အခနး (၁) နဒါနး

ရနကနတငးေဒသႀကးသည ေရႀကးျခငး၊ မနတငးတကခတျခငး၊ မးေလာငျခငး၊ ငလငႏင ကပေရာဂါမား အပါအဝင အမးမးေသာေဘးအႏရာယမား ကေရာကႏငေျချမငမားေသာ ေဒသျဖစပါသည။ အဆပါ ေဘးအႏရာယ မားအနက ေရႀကးျခငး၊ မနတငးႏင ငလငမားသည အပကအစးအမားဆး ျဖစေစႏငေသာ ေဘးအႏရာယမားျဖစၿပး ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ နယပယအသးသးတြငဖြ႕ၿဖးမႈမားက အဟန႔အတားျဖစေစပါသည။ အထကေဖာျပပါ ေဘးအႏရာယမားအနကမ ငလငမလြ၍ ကနရေသာ ေဘးအႏရာယမားသည သကဆငရာအခကအလကမားက ႀကတငခန႔မနးႏငသညအတြက ႀကတငျပငဆငျခငးမား ေဆာငရြကႏငပါသည။ သ႔ေသာ ငလငေဘးအႏရာယမာမ ကာလတခန႔မနးမႈမား ေဆာငရြကႏငျခငးမရသညအတြက ျပငးထနေသာ ငလငလႈပမညဆပါက တ႔ျပနႏငမႈစြမးရည နညးပါးျခငး၊ အသကအးအမစညးစမမား ထခကဆး႐ႈးႏငျခငးႏင ငလငလႈပမညအား ႀကတငသတေပးမညစနစမား မရေသးျခငးေၾကာင ငလငေဘးအႏရာယအား အဖကစြမးအား အႀကးမားဆးေသာ ေဘးအႏရာယအျဖစ သတမတ ထားပါသည။

ႏငင၏ ပထဝအေနအထားအရ အယလပဒ (Alpide) ငလငရပဝနးအတြငး တညရေနၿပး အဆပါငလင ရပဝနးသည ကမၻာေပၚတြင ငလငအမားဆး ျဖစေပၚေစသညဇနတစချဖစၿပး အဖကစြမးအားႀကးသည ငလငမားႏင မးေတာငေပါကကြမႈမားလညး ဤငလငရပဝနးအတြငး ျဖစေပၚခပါသည။ ၄ငးအျပင ျမနမာႏငငတြင ျပတေရြ႕မားစြာ ရၿပး အဆပါျပတေရြ႕မားထတြင စစကငးျပတေရြ႕သည အရညလားဆးျဖစၿပး ႏငင၏အလယကျဖတကာ ေျမာကမ ေတာငသ႔ သြယတနးေနပါသည။ ရနကနၿမ႕ေတာသည စစကငးျပတေရြ႕၏ အေနာကဘက (၃ဝ) ကလမတာအကြာခန႔ တြင တညရၿပး အတတငလငဆငရာမတတမးမားအရ ငလငလႈပျခငးေၾကာင တငးေဒသႀကးအတြငး လ႔အသက အးအမစညးစမမား၊ လမႈေရးအရ ပငဆငမႈမားႏင ႐ပပငးဆငရာစနစမားအေပၚ ဆးရြားသညအကးဆကမား ျဖစေပၚ ေစခေၾကာငး ေတြ႕ရရ ပါသည။

(၂ဝ၁၅) ခႏစတြင ျမနမာႏငင၏ ၿမ႕ေတာမာ ရနကနမ ေနျပညေတာသ႔ ေျပာငးလသြားခေသာလညး ရနကနၿမ႕ေတာသည ႏငင၏ အဓက စးပြားေရးအခကအခာအျဖစ ရေနဆျဖစပါသည။ ရနကနတငးေဒသႀကးသ႔ အလပအကငအခြငအလမးအတြက ေရႊ႕ေျပာငးဝငေရာကလာမႈမား အဆကမျပတရေနၿပး အဆပါ ေရႊ႕ေျပာငးမႈမားက ေရ၊ လပစစမး၊ ကနးမာေရး၊ ေကာငးမား၊ အမရာ စသညတ႔အပါအဝင အေျခခဝနေဆာငမႈမားအေပၚ သကေရာကမႈ မားရေနပါသည။ ကးေကာေနထငမႈမားျပားလာၿပး အဆပါေနထငမႈမားသည အမားအားျဖင ငလင၏ေနာကဆကတြ ျဖစေပၚလာႏငသည သရညေပာျခငး ျဖစႏငေျခမားသညေဒသတြင ျဖစပါသည။ အေျခခအေဆာကအအမားက ေဆာကလပရာတြင ငလငေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခဆငရာ အခကအလကမားက ထညသြငးအသးျပမႈ အားနညး ၿပး အေဆာကအအမား ျပျပငထနးသမးသည အေလအထလညး နညးပါးသညအတြက ငလငအႏရာယသည ျပညသလထ၏ အသကအးအမစညးစမမားအတြက ၿခမးေျခာကမႈတစခအျဖစ ဆကလကတညရေနဆ ျဖစပါသည။

ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ေယဘယအေနျဖင အေတြ႕ရမားေသာ အေဆာကအအအမးအစားမားမာ အတညႇပ၊ ကြနကရစ၊ သမဏ၊ အဂၤေတႏင သစသား အေဆာကအအမားျဖစၿပး အမားစမာ ကြနကရစအေဆာက အအ၊ အတညႇပႏင အဂၤေတအေဆာကအအမား ျဖစပါသည။ အေဆာကအအအမားစသည (၄) ထပမ (၅) ထပအထ ရေသာ အဂၤေတအေဆာကအအမားျဖစၿပး (၈) ထပႏငအထက ကြနကရစ အေဆာကအအအနညးငယ ရပါသည။

အစးရဌာနဆငရာ အေဆာကအအအမားစမာ ကလနေခတအေဆာကအအမားျဖစၿပး ႀကခငမႈအတြက ျပျပငထနးသမးမႈအနညးငယသာ (သ႔မဟတ) လးဝမရသညအတြက ငလငလႈပပါက ထခကခရလြယမႈအဆငမာ တးျမငလာပါသည။ ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးတြင ႏငင၏ အဓကေလဆပျဖစေသာ ရနကနအျပညျပညဆငရာ ေလဆပရၿပး ႏငငတကာေလေၾကာငးလငးမားအားလး အဝငအထြကျပလပေနေသာ ေလဆပျဖစပါသည။ ထ႔ျပင

1

2

ဘရားေစတမား အပါအဝင ေရးေဟာငးယဥေကးမႈအေမြအႏစမား၊ ေဆး႐၊ စာသငေကာငး၊ ေသာကသးေရႏင လပစစစြမးအငကသ႔ေသာ အေျခခဝနေဆာငမႈမားေပးသည စနစမားႏငအေဆာကအအမားလညး ရပါသည။

လဥးေရသနးေခါငစာရငး ေရ႕ေျပးရလဒမားအရ ျမနမာႏငငတြင အမေထာငစေပါငး (၁ဝ,၈၈၉,၃၄၈) စရၿပး အမေထာငစတစစတြင ပမးမအမေထာငစဝင (၄.၄) ဥး ရကာ ရနကနၿမ႕ေတာအပါအဝင ၿမ႕ျပမားတြင လဥးေရ တးႏႈနး ျမငမားပါသည။ ရနကနတငးေဒသႀကးတြင ခ႐င (၄) ခႏင ၿမ႕နယ (၄၆) ၿမ႕နယရၿပး ႏငငတြငးရ စစေပါငး ၿမ႕ျပလဥးေရ၏ (၂၉.၄) ရာခငႏႈနး ေနထငလကရပါသည။ ႏစစဥၿမ႕ျပျဖစထြနးမႈႏႈနးသည (၂.၉) ရာခငနႈနး ရပါသည။ အဆပါ ၿမ႕ျပျဖစထြနးမႈႏႈနးႏင ၿမ႕ျပေဒသမားရ အေျခခအေဆာကအအတးတကမႈႏႈနးမာ ကကညမႈမရေသးဘ ေကာငးမား၊ ေဆး႐မား၊ လပစစစြမးအငႏင ေသာကသးေရကသ႔ေသာ အေျခခဝနေဆာငမႈ လအပခကမားအား လညး ျပညမေအာင ျဖညဆညးေပးႏငျခငး မရေသးပါ။

သ႔ျဖစပါ၍ တငးေဒသႀကးအစးရအေနျဖင ၿမ႕ျပလထႏင ၎တ႔၏အရငးအျမစမားအေပၚ ငလငေဘး အႏရာယ၏ အကးသကေရာကမႈက ေလာခရနႏင ႐ပဝတပစၥညးပငဆငမႈမားက ကာကြယေစာငေရာကေပးရန လအပသညနညးလမးမားက ခမတေဆာငရြကေရးသည ဥးစားေပးလပငနးတစရပ ျဖစလာပါသည။ ေဘးအႏရာယ တငးသည လမႈအဖြ႕အစညး၏ လမႈဘဝဖလေရး၊ လတစဥးခငးစ၏ အသကမား၊ အသကေမြးဝမးေကာငးမႈလပငနးမား၊ စးပြားေရးႏင အေျခခအေဆာကအအမားအပါအဝင လမႈစးပြားဆငရာ အကးသကေရာကမႈမားရပါသည။ မားေသာအားျဖင အေျခခအေဆာကအအမား ပကစးသြားပါက ျပနလညထေထာငရနအတြက ႏစေပါငးမားစြာ (သ႔မဟတ) ဆယစႏစေပါငးမားစြာ အခနယရတတပါသည။ လကရလဥးေရတးပြားႏႈနးျဖငဆလင အမရာမား အပါအဝင အေျခခအေဆာကအအမား အလငအျမနတးတကတညေဆာကရန လအပခက အလြနျမငမားေနၿပး ျပငးအားပမာဏ (၇.ဝ) (သ႔မဟတ) ထထကပေသာ ငလငလႈပမညဆပါက ေသဆးမႈႏင ထခကဒဏရာရမႈမား ပမမားျပားမညဟ မနးဆ ရပါသည။

၁.၁။ ငလငအႏရာယ

အတတငလငမတတမးမားႏင အခ႕ငလငမား၏ ေျမျပငငလငလႈငးသြား အျမငဆးအရန (Peak Ground Acceleration – PGA) တနဖးမားႏင ညမေသာ မာကယလစေကးတနဖးမားေပၚ မတည၍ ျမနမာႏငငရ ၿမ႕မားအား အားနညးဇန၊ အားလတဇန၊ အားျပငးဇန၊ ျပငးထနဇနႏင ပကစးမႈမားဇနဟ၍ ခြျခားထားပါသည။ ပ (၁)တြင ေဖာျပထားသညအတငး ျမနမာႏငငအတြက အျပငးထနဆးငလငဒဏခရႏငသညဟ သတမတထားေသာေဒသအား ဇန(၅) ပကစးမႈမားဇနဟ သတမတၿပး မာကယလစေကးအသစအရ အတနး (၉)ႏင ညပါသည။ လဥးေရထထပေသာ ၿမ႕ေတာမားျဖစသည ရနကနႏငေနျပညေတာၿမ႕မားသည ဇန (၂) အားလတဇနႏင မႏေလးႏင ပခးမာဇန (၃) အားျပငးဇနႏင ဇန (၄) ျပငးထနဇနတ႔တြင ကေရာကေနေသာေၾကာင ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖး တးတကမႈမား ရလာသညႏငအမ ငလငေဘးေၾကာင ဆး႐ႈးႏငေျခမားလညး ျမငမားလကရပါသည။ အဆပါငလငဇန မားအား ေအာကေဖာျပပါ ပ(၁) ျမနမာႏငင၏ ငလငဇနမားျပေျမပ (၂ဝ၁၂)တြင ေဖာျပထားပါသည။

3

ပ(၁) ျမနမာႏငင၏ ငလငဇနမားျပေျမပ (၂ဝ၁၂) (ျမနမာႏငငငလငေကာမတ)

4

ငလင၏ျပငးအားပမာဏက ကနးဂဏနးတစခ သတမတလက ရစခတာစေကးျဖင ေဖာျပသည။ သ႔ရာတြင ျပငးအားမာ ငလငဒဏခရသည ေဒသအလက ကြာျခားမႈရမညျဖစၿပး၊ ငလင၏ ဗဟခက (ငလငစတငရာေနရာ) ႏငနးပါက ျပငးအားမားမညျဖစၿပး၊ ဗဟခကႏငေဝးပါက ျပငးအားနညးမညျဖစသည။ ငလငေၾကာင ပကစးထခကမႈ အဆငေပၚအေျခခ၍ ငလင၏ျပငးထနအားက မာကယလစေကးအသစ (Modified Mercalli Intensity) ျဖင ေဖာျပ သည။ မာကယလစေကးအသစအား ငလငလႈပျခငးေၾကာင ျဖစေပၚႏငေသာ ထခကပကစးမႈႏင ယဥတြ၍ ေအာကပါ ဇယား(၁)တြင ေဖာျပထားပါသည။

ဇယား (၁) ငလငျပငးထနအား အဆငခြျခားျခငး

Mercalli

ScaleI II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

ထခက

ပကစးမႈ

ခန႔မနး

ခက

မရ မရ မရ မရ အလြန

နညး

အနညး

ငယ

အတန

အသင

အတန

အသင/

မားျပား

မားျပား အလြန

မားျပား

အႀကး

အကယ

ပကစး

လးဝ

ပကစး

လႈပခတ

မႈအတငး

အတာ

မခ

စားရ

အား

ေပာ

အား

ေပာ

အနညး

ငယ

အတန

အသင

ျပငးထန အလြန

ျပငးထန

ဆးရြားစြာ

ျပငးထန

ၾကမး

တမး

ျပငးထန

မႈလြနက

ျပငးထန

မႈလြနက

ျပငးထန

မႈလြနက

ငလငပမာဏ ရစခတာစေကးႏင အဆပါငလငမားေၾကာင အေဆာကအအႏင လမားအေပၚ သကေရာကမႈ ရႏငေျခမားအား ဇယား(၂) ငလငျပငးအားႏင သကေရာကႏငေျချပဇယားတြင ေဖာျပထားပါသည။ သ႔ရာတြင အဆပါ သကေရာကမႈရႏငေျခမားမာ ငလငဗဟခက အတမအနက၊ ငလငဗဟခကႏင ၿမ႕မားအကြာအေဝး၊ လေန ထထပမႈႏင အေဆာကအအအမးအစား စသညအခကမားေပၚတြငလညး မတညပါသည။

ဇယား(၂) ငလငျပငးအားႏင သကေရာကႏငေျချပဇယား

ငလငပမာဏ ရစခတာစေကး သကေရာကမႈရႏငေျခ

၂ ေအာက မသသာေသာ အေျခအေနျဖစပါသည။

၂ ႏင ၄ ၾကား လအခ႕သတထားမသည အေျခအေနျဖစသည။

၄ ႏင ၄.၉ ၾကား လတငးလလ ခစားမေသာ အေျခအေနျဖစသည။

၅ ႏင ၅.၉ ၾကား ခငခေသာ အေဆာကအအတြငပင မေျပာပေလာကေသာ ပကစးမႈေတြ႔ရ ေသာ အေျခအေနျဖစသည။

၆ ႏင ၆.၉ ၾကား ခငခေသာ အေဆာကအအတြငပင သသာေသာပကစးမႈေတြ႔ရေသာ အေျခအေန ျဖစသည။

၇ ႏင ၇.၉ ၾကား ခငခေသာ အေဆာကအအမားတြင ဆးရြားေသာပကစးမႈ ေတြ႔ရေသာ အေျခအေန ျဖစသည။

၈ ႏငအထက ႀကးမားေသာ ပကစးၿပကမႈမား ေတြ႔ရေသာ အေျခအေနျဖစသည။

အတတငလငဆငရာ မတတမးမားအရ (၁၉)ရာစအတြငးက ရနကနၿမ႕တြင ငလငမားလႈပခတခၿပး အပကအစးအသငအတငရကာ ေရႊတဂဘရားထးေတာ ႏစႀကမေျမခခေၾကာငး သရရပါသည။ (၁၉၃ဝ)ခႏစ ေမလ (၅)ရကေန႔က ျပငးအားပမာဏ (၇.၃)ျဖင လႈပခတခေသာ ပခးငလငေၾကာင ပခးတြင ေသေၾကဒဏရာရမႈ (၅ဝဝ)ဥးခန႔ႏင ႀကးမားေသာပကစးမႈမားက ျဖစေစခၿပး ရနကန၌ ေသဆးသ (၅ဝ) ဥးရၿပး အေဆာကအအအခ႕ပကစးကာ

5

တက (၃)လး ၿပကခၿပး ေရႊတဂဘရားထးေတာ ေျမခခပါသည။ ထႏစအတြငး ပခး၌ ဒဇငဘာလ (၃) ရကတြင ဒတယ အႀကမအျဖစ ျပငးအားပမာဏ (၇.၃) ျဖင ထပမလႈပခၿပး ေနအမမားက ပကစးေစ ခပါသည။ မးရထားလမးမား ေကာကေကြးသြားကာ သယယပ႔ေဆာငေရးစနစမားကလညး ထခကေစခပါသည။ ထ႔အျပင လဥးေရထထပမႈ၊ အေျခခအေဆာကအအမား တးတကလာမႈ၊ စးပြားေရးအခကအခာျဖစမႈဟေသာ အေၾကာငးအခကမားေၾကာင ရနကနတငးေဒသႀကးအေနျဖင ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကခရလြယမႈ အျမငဆးေဒသမားအနက တစခ အျဖစသ႔ ေရာကရလာခပါသည။

မးေလဝသႏင ဇလေဗဒညႊနၾကားမႈ ဥးစးဌာန၏ မတတမးမားအရ (၂ဝ၁၈) ခႏစ ႏစဥးပငးတြင ငလငမား ဆကတကလႈပခတခၿပး ယမနႏစမားကထက ငလငလႈပမႈအႀကမအေရအတြကမာ ပ၍မားလာေၾကာငးေတြ႕ရပါသည။ ေအာကေဖာျပပါ ပ(၂)သည ရနကနတငးေဒသႀကး၏ ငလငျပနလညလႈပခတရန ၾကာခနေပါငး (၄၇၅) ႏစအတြက ငလငအႏရာယျပ ေျမပျဖစၿပး ငလငဒဏခႏငသည အေဆာကအဥေဆာကလပရနႏင ဒဇငးမား ေရးဆြရနအတြက မားစြာ အေထာကအကျပပါသည။

ပ (၂) ရနကနတငးေဒသႀကး၏ ငလငျပနလညလႈပခတရန ႀကာခနေပါငး (၄၇၅) ႏစအတြက ငလငအႏရာယျပေျမပ (ျမနမာႏငငငလငေကာမတ ၂ဝ၁၈ခႏစ)

၁.၂။ ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာ အမးသားအဆင မေဘာငမား

ေဘးအႏရာယမားႏင ရာသဥတေျပာငးလျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာသည ထခကဆး႐ႈးႏငေျခမားအား ရငဆငတ႔ျပနႏငစြမး ျမႇငတငျခငးလပငနးမားသည စဥဆကမျပတ ေဆာငရြကသြားရမည ျဖစပါသည။ လြနခသည ဆယစႏစအတြငး ႏငငေတာအစးရအေနျဖင ေဘးအႏရာယ ရငဆငတ႔ျပနႏငစြမး ျမႇငတငျခငးလပငနးမားက

6

သကဆငရာအဖြ႕ အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကႏငရနအတြက လအပသည ဥပေဒႏင မဝါဒဆငရာမေဘာငမား တးတကေကာငးမြနလာေစရန အေလးထားေဆာငရြကခပါသည။ ႏငငေတာ အစးရမ ေအာငျမငစြာေဆာငရြကခသည လပငနးမားတြင ျမနမာႏငင၏ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥပေဒ (၂ဝ၁၃)1 ႏင သဘာဝေဘးအႏရာယ ဆငရာစမခန႔ခြမႈနညးဥပေဒ (၂ဝ၁၅)2 ေရးဆြျပ႒ာနးျခငး၊ ျမနမာႏငင၏ အမးသားအဆင ေဆာကလပေရးစႏႈနးမား (၂ဝ၁၆)3၊ ျမနမာႏငင ျပညသလထ သဘာဝေဘးရငဆငတ႔ျပနႏငစြမးျမငမားေစေရး အမးသားအဆငမေဘာင (၂ဝ၁၆)4၊ ျမနမာႏငငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခေလာခေရးလပငနးစမခက (၂ဝ၁၇)5 တ႔ ပါဝငပါ သည။ ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးဆငရာစမခကသည ထေရာကသည ႀကတင ျပငဆငေရးဆငရာ ကနဥးလပေဆာငမႈမားအတြက နညးလမးေဖာထတေပးၿပး၊ ႏငငအတြငးတြင ေနာငျဖစလာႏင သည မညသညငလငေဘးအႏရာယကမဆ တ႔ျပနရနအတြက လမးညႊနမႈျပႏငမညျဖစပါသည။ အဆပါ စမခက လကေတြ႔အသးခႏငေရးမာ သကဆငရာအဖြ႕အစညးမား၏ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ၊ ဖြ႔ၿဖးမႈမတဖကအဖြ႕အစညးမား၏ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈႏင ပပးကညမႈမားအျပင စမခက၏ရညရြယခကမားက အေကာငအထညေဖာႏငရနအတြက ဌာနဆငရာႏင ပဂၢလကက႑တ႔၏ အကအညမား လအပပါသည။

၁.၃။ ရညရြယခက၊ ရညမနးခကႏင ေမာမနးခက

ရညရြယခက

ျမနမာႏငင၏ အဓကစးပြားေရး အခကအခာျဖစေသာ ရနကနၿမ႕တညရရာ ရနကနတငးေဒသႀကးသည ျပတေရြ႕မားအေပၚတြင (သ႔မဟတ) ၄ငးတ႔ႏင နးကပစြာတညရေနသညအတြက အနာဂတတြင ၄ငးျပတေရြ႕မားမ အားျပငးငလငမား လႈပခတႏငၿပး ၄ငးအငအားျပငး ငလငမားေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ မားစြာရႏငပါသည။ အငအားျပငးငလငႀကးမားသည ေဒသႏငခသည ပကစးဆး႐ႈးမႈမားက ျဖစေပၚေစၿပး၊ ေနအမေထာငေပါငးမားစြာက ပကစး ျခငး (သ႔မဟတ) ဆး႐ႈးေစျခငး၊ သယယပ႔ေဆာငေရးႏင အေျခခဝနေဆာငမႈစနစမားက ျပတေတာကေစျခငးႏင လေထာငေပါငးမားစြာ ထခကဒဏရာရျခငး (သ႔မဟတ) ေသဆးျခငးတ႔က ျဖစေပၚေစပါသည။ သ႔ျဖစပါေသာေၾကာင အဆပါဆး႐ႈးမႈမားအား ေလာခရနအတြက ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ႀကတငျပငဆငရမည လပငနးမားႏင အငအားျပငးငလငတစခ ျဖစေပၚလာပါက တ႔ျပနေရးလပငနးမား လငျမနစြာေဆာငရြကရမည နညးလမးမားအား ေဖာထတညႊနျပရန ျဖစပါသည။

(က) ျပငးထနေသာ ငလငမလႈပမ၊ လႈပေနစဥႏင လႈပၿပးသညအခနမားတြင ေဆာငရြကရမည လပငနး မားက သတမတႏငရန။

(ခ) ျပငးထနေသာ ငလငလႈပပါက လ႔အသကမားဆး႐ႈးျခငးႏင ပစၥညးဥစၥာမား ထခကပကစးျခငးအား အနညးဆး ျဖစေစရန။

ရညမနးခက

ဤစမခကသည ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈမား အနညးဆး ျဖစေစရနအတြက ႀကတငျပငဆငေဆာငရြကထားရမည လပငနးမားႏင ငလငလႈပၿပးေနာက တ႔ျပနေရးဆငရာ လပငနးမားအား ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ လပငနးေကာမတ အသးသးမ သကဆငရာဌာနမား၊ အျခားအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင မညကသ႔ပးေပါငးေဆာငရြကမည စသညအခက

၁ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ၊ ၂ဝ၁၃ ခႏစ၊ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈဥပေဒ၂ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ၊ ၂ဝ၁၅ ခႏစ၊ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈနညးဥပေဒ ၃ ေဆာကလပေရးဝနႀကးဌာန၊ ၂ဝ၁၆ ခႏစ၊ ျမနမာႏငငအမးသားအဆငေဆာကလပေရးစႏႈနးမား၄ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ၊ ၂ဝ၁၆ ခႏစ၊ ျမနမာႏငင ျပညသလထ သဘာဝေဘးရငဆငတ႔ျပနႏငစြမးျမငမားေစေရး အမးသားအဆငမေဘာင၅ အမးသားသဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈေကာမတ၊ ၂ဝ၁၇ ခႏစ၊ ျမနမာႏငင ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးလပငနး စမ

ခက(၂ဝ၁၇)

7

အလကမားက သရလကနာကငသးေစရန ရညမနးပါသည။ ထ႔အျပင ဤစမခကက အမးသားအဆင ငလငေဘး အႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးဆငရာ စမခကအားအေျခခ၍ ေရးဆြထားျခငး ျဖစပါသည။

ေမာမနးခက

ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကပကစးဆး႐ႈးမႈမား အနညးဆးျဖစေစရန၊ လ႔အသက ဆး႐ႈးမႈမားေလာခရနႏင ပကစးဆး႐ႈးမႈႀကးမားသည ငလငျဖစပြားၿပးေနာကတြင ထခကခစားရမႈမားအား မလအေျခအေနသ႔ ျပနလည ေရာကရေစရနအတြက အခနႏငတေျပးည ေဆာငရြကသြားႏငရန။

၁.၄။ စမခကေရးဆြရာတြင အေျခခထားသည ယဆခကမား

ရနကနတငးေဒသႀကး ငလငအႏရာယႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေဆာငရြကေရးစမခကသည အမးသား အဆင ငလငအႏရာယႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေဆာငရြကေရးစမခကက အေျခခကာ ေရးဆြထားပါသည။ ဤစမခကတြငပါရေသာ လပေဆာငခကမားသည ရနကနတငးေဒသႀကးအတြက သးသန႔ရညရြယ ေရးဆြထားျခငး ျဖစပါသည။ သ႔ေသာ ေဘးအႏရာယမားတြင အထးသျဖင ငလင၏သကေရာကမႈမားသည နယျခားမဥးမား ျဖတ ေကာျဖစေပၚတတသည သေဘာသဘာဝရသညႏငအည ငလငျဖစစဥတစခအတြငး ထေရာကစြာ တ႔ျပနေဆာင ရြကႏငရနအတြက အရငးအျမစမား မေဝသးစြရန တငးေဒသႀကး/ျပညနယမား အခငးခငးၾကား ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈ မားက ဤစမခကမ အားေပးျမႇငတငႏငမညဟ ေမာလငပါသည။ ဤစမခကအား အေကာငအထညေဖာႏငေရးႏင ရညရြယခကမား ၿပးေျမာကေစေရးအတြက သကဆငရာ အဖြ႕အစညးမားၾကားႏင အဆငအသးသးၾကား ပမ ကယျပန႔သည စနစတက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမား၊ ဖြ႕ၿဖးမႈမတဖကမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈႏင အကအည ရယမႈ၊ လမႈအဖြ႕အစညးႏင ပဂၢလကက႑မ ကညပပးမႈမား လအပမညျဖစပါသည။

ဤစမခကအား ေရးဆြရာတြင ရနကနတငးေဒသႀကးတြင အငအားျပငးငလငလႈပမညဆပါက တ႔ျပနေရး လပငနးမားအား သကဆငရာအဖြ႕အစညးမားႏင ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈမား ေဆာငရြကရနႏင အကးသကေရာကမႈမားႏင လအပခကမားအေပၚ ႀကတငေမာမနးကာ ခမတချခငးျဖစပါသည။

(က) ငလငေဘးအႏရာယ၏ အကးဆက သကေရာကမႈမားေၾကာင ႏငင၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမားက ရပတန႔ သြားေစႏငျခငး၊

(ခ) စမခကေရးဆြသမားႏင ဖြ႔ၿဖးမႈမတဖကအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ျမငမားေသာေဒသမား၊ အလယအလတအဆငရေသာ ေဒသမားႏင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခနညးပါးေသာ ေဒသမား၏ အေနအထားက နားလညရန လအပေနျခငး၊

(ဂ) တစေနရာမတစေနရာသ႔ လြယကစြာ ေရႊ႕ေျပာငးႏငျခငးႏင အလပအကငအခြငအလမးမား မားျပားလာ မႈေၾကာင ေကးလကမ ၿမ႕ျပသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာမႈမားသည ေနရာေဒသတစခ၏ အေနအထားအရ လကခႏငစြမးႏင အေျခခဝနေဆာငမႈစနစမားအေပၚ အကးသကေရာကမႈမား ရေစျခငး။

(ဃ) အေျခခအေဆာကအအ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဆငရာ လပငနးမားတြင ငလငေဘးအႏရာယက ထညသြငး စဥးစား ေဆာငရြကထားမႈမာ အားနညးေနျခငး၊

(င) ရပရြာလထအေနျဖင ငလငေဘးအႏရာယႏင စပလဥး၍ သရမႈအားနညးေနျခငး၊

(စ) အေဆာကအအမား၏ ဒဇငးေရးဆြျခငးႏင တညေဆာကျခငးတ႔တြင ငလငဒဏခႏငရညရမႈအား ထညသြငးစဥးစားမႈ အားနညးျခငး၊

8

အခနး (၂) အေကာငအထညေဖာျခငး

အမးသားအဆင ငလငအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေဆာငရြကေရး စမခကႏငအည ရနကန တငးေဒသႀကးစမခကတြငလညး တငးေဒသႀကးအတြငးရ ပကစးဆး႐ႈးမႈမားက ျဖစေပၚေစႏငသည ငလငမား အတြက ႀကတငျပငဆငရနႏင ငလငေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခမား ေလာခရာတြင တငးေဒသႀကး ေဘးအႏရာယ ဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင ဖြ႕ၿဖးမႈမတဖကမား၊ အဖြ႕အစညးမား၊ ပဂၢလကက႑ႏင လမႈအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင အတတကြ ပးေပါငးေဆာငရြကရမည ျဖစပါသည။ ထမသာမက လသားခငးစာနာေထာကထားမႈ အကအညမား လအပလာႏငသညအထ ထခကပကစးမႈမားက ျဖစေပၚေစမညငလငမားအား ထေရာကစြာ တ႔ျပနေဆာငရြကႏင ေစရန ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈမား ႀကတငလပေဆာငခြငကလညး ရရေစမညျဖစပါသည။

ဤစမခကတြင ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးဟ၍ အဓက အပငး (၂) ပငး ပါဝငပါသည။

ႀကတငျပငဆငေရး။ ဤအပငးတြင ငလငေၾကာင ထခကခစားရမႈမားအား ေလာနညးေစရန (သ႔မဟတ) အသက မားအား ကယတငႏငရနရညရြယ၍ တငးေဒသႀကးအစးရဌာနမား၊ ဖြ႕ၿဖးမႈမတဖကမား၊ ပဂၢလကက႑၊ လမႈအဖြ႕ အစညးမား၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမားႏင အျခားေသာ မတဖကအဖြ႕အစညးမားအား ႀကးမားသည ငလင ေဘးတစခအတြက ႀကတငျပငဆငႏငေစမည လကေတြ႕လပေဆာငႏငေသာ ေဆာငရြကခကမား ပါဝငပါသည။

အဆပါ ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားတြင အေျခခအေဆာကအအမား၏ ထခကခရလြယမႈမားအား ဆနးစစျခငး၊ အေဆာကအအမားအား ငလငဒဏခႏငမႈရေစရန အားျဖညမြမးမျပငဆငျခငး၊ ယာယခလႈေနထငရမည ေနရာမားအား ႀကတငသတမတထားျခငး၊ ေျမအသးခမႈ စမကနးမားအား ပမေကာငးမြနေအာင ေရးဆြျခငးႏင ေျမအသးခမႈ စမခကမားက လကနာေဆာငရြကေစရန ၾကပမတျခငး၊ ေဘးကငးသညေနရာမား၊ သရညေပာျခငး ျဖစေပၚႏငသညေနရာမား စသညတ႔အား သတမတေဖာထတျခငးႏင ငလငအႏရာယ ရငဆငတ႔ျပနႏငစြမး ျမငမား ေစေရးအတြက နညးဥပေဒမား ေရးဆြျပ႒ာနးျခငး၊ အသပညာေပးသငတနးမား ပ႔ချခငး၊ အထးသျဖင ငလငမလႈပမ၊ လႈပဆႏင လႈပၿပးေနာက ေဆာငရန၊ ေရာငရနမားသရေစရန စမခကမားအား စမးသပရနအတြက သဏၭာနတ ဇာတတကေလကငျခငးမား ေဆာငရြကကာ လအပေသာျပငဆငမႈမား ျပလပျခငးစသညတ႔ ပါဝငပါသည။ အထကပါ ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားအားေဆာငရြကရာတြင အျခားေသာအဖြ႕အစညးမားႏင ေပါငးစပညႇႏႈငးေဆာငရြကရ မည ျဖစပါသည။

တ႔ျပနေရး။ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥပေဒ (၂ဝ၁၃)တြင ပါရသညအတငး အမးသား သဘာဝေဘး အႏရာယစမခန႔ခြမႈ လပငနးေကာမတမားသည တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင ပးေပါငး၍ တ႔ျပနေရးလပငနးမားအား ေဆာငရြကသြားရမညျဖစပါသည။ ျပငးထနေသာ ငလငလႈပၿပးေနာက (၂၄)နာရအတြငး၊ (၂၄)နာရမ (၄၈)နာရအတြငး၊ (၄၈)နာရမ (၇၂)နာရအတြငးႏင (၇၂)နာရမ (၇)ရကအတြငး လအပသည အရငး အျမစမား ထတယသးစြျခငး၊ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ျဖန႔ကကလပေဆာငျခငးတ႔က ျပလပရမည ျဖစပါသည။ ထသ႔ေဆာငရြကရာတြင မတဖကအဖြ႕အစညးမားအားလး (အစးရ၊ လသားခငးစာနာမႈအဖြ႕၊ လမႈအဖြ႕ အစညးမား၊ ပဂၢလကက႑၊ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားႏင ႏစႏငငအၾကား ဖြ႕စညးထားေသာ အဖြ႕အစညးမား)ႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကရမည ျဖစပါသည။ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ လပငနးေကာမတ မား၏ အခနးက႑မားႏင တာဝနဝတရားမားအား ေနာကဆကတြ (ခ) ျဖင ေဖာျပထားပါသည။

ကန႔သတခကမား။ ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးတြင ငလင၏ အကးသကေရာကမႈအား မညသ႔ေလာခရမညဆသညက နားလညသရရနအတြက တငးေဒသႀကးအတြငးရ အမးမးေသာ မတဖကအဖြ႕ အစညးမား ပါဝငေဆာငရြကရန လအပပါသည။ သ႔ေသာလညး ဤစမခကတြင ေဖာျပထားရေသာ ႀကတငျပငဆငေရး လပငနးမားတြင အငဂငနယာ (သ႔မဟတ) ဘမေဗဒပညာရပဆငရာ ႐ႈေထာငမားအား အေသးစတေဖာျပျခငးမျပဘ မတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ရပရြာလထတ႔ ပးေပါငးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကႏငမည ႀကတငျပငဆငမႈ လပငနးမားအား ေဖာျပသြားမည ျဖစပါသည။

9

အခနး (၃) ႀကတငျပငဆငေရး

၃.၁။ ႀကတငျပငဆငေရးဆငရာလပငနးမား

မညသညေနရာ မညသညအခနတြင ငလငလႈပမညစသည ႀကတငသတေပးခကမား မရရႏငေသာေၾကာင ငလငလႈပပါက လတ႔၏အသကမား၊ ရပရြာလထ၏ ပငဆငမႈမား၊ ႐ပပငးဆငရာ စနစမားအေပၚ အကးသကေရာကမႈ မားသည ႀကးမားလာႏငၿပး ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားေဆာငရြကရာတြင ဆယစႏစမားႏငခကာ ၾကာျမင ႏငပါသည။ အေျခခအေဆာကအအမား တညေဆာကရာတြင ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ သတငးအခကအလက မားအား ထညသြငးစဥးစားျခငးမား နညးပါးျခငးသာမက ျပညသလထအေနျဖငလညး ၎တ႔၏ေနအမမား၊ လပငနး ခြငမားအတြငး ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ အသပညာဗဟသတမားသရမႈ အားနညးၾကပါသည။ ထ႔အျပင တည ေဆာကေရးလပငနးမားအား ေစာငၾကညေလလာႏငစြမး၊ ေျမအသးခမႈစမကနးႏင အေဆာကအအ စညးမဥးမားက လကနာေဆာငရြကရန ၾကပမတေပးႏငစြမးမားမာလညး နညးပါးေနၾကပါသည။

ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငရာ၌ ဤအပငးတြင ေဖာျပထားေသာ ႀကတငျပငဆငေရး လပငနးမားသာမက အေရးေပၚ အေျခအေနမားအား စမခန႔ခြသမားႏင တာဝနရသမားမ ျပညသလထအား စစညး၍ ေနာငတြငျဖစပြားလာႏငသည ငလငေဘးအႏရာယမားအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားအားလညး အတ တကြ ပးေပါငးေဆာငရြကရမညျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ သဏၭာနတ ဇာတတကေလကင ျခငး၊ တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကရာတြင လအပမညပစၥညးကရယာမားအား စေဆာငးျဖညဆညးျခငး၊ လပငနး ေဆာငရြကမႈမားအား အကျဖတ ဆနးစစျခငးႏင လအပသညမားအား ျပနလညျပငဆငျခငးစသည လပငနးမားအား ေဆာငရြကရမည ျဖစပါသည။

၃.၁.၁။ ဘမေဗဒ ေဘးအႏရာယ ခစားရႏငမႈ အေျခအေနက နားလညသရျခငး

(က) ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ သေတသနေလလာမႈမားစစညးၿပး ကြာဟခကမားအား ေဆြးေႏြးေဖာထတ၍ သေတသနျပႏငမည နယပယမား သတမတျခငး၊

(ခ) ငလငလႈပလင ျဖစႏငေျခရသည အေျခအေနမားက အေသးစတမနးဆ ေလလာကာ ထခက ခရလြယမႈအရဆးေနရာမားအား သတမတေဖာထတျခငး၊

(ဂ) ေျမၿပျခငးႏင သရညေပာျခငး ျဖစႏငေျခရေနေသာ ေနရာမားအား ပငးျခား သတမတ၍ အဆပါ ေနရာမားႏင ထခကဆး႐ႈးမႈမားက ေလာခရန ေဆာငရြကရမညလပငနးမားတြင ေဆာကလပ ေရးလပငနးရငမားအား အသပညာေပးျခငး၊

၃.၁.၂။ ပတဝနးကငအေနအထားအား ေကာငးစြာ နားလညသရျခငး

(က) လေနအမေျခမား၊ ႐းမား စသညအေဆာကအအမားအား စာရငးျပစျခငး၊

(ခ) ေကာငးမားႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈဌာနမားကသ႔ေသာ အေဆာကအအမားသည အေရး ေပၚအေျခအေနမားတြင အေရးပါသျဖင ၎တ႔အား သးျခားစာရငးျပစျခငး၊

(ဂ) ျမစ၊ ေခာငး၊ ကန၊ ေရေလာငကန စသညတ႔ အနးတစဝကတြင ေနထငသမား ေဘးကငးေရး၊ လအပပါက ေလာကနစြာတ႔ျပနေဆာငရြကႏငရနအတြက ျပျပငထနးသမးေရးႏင တ႔ျပနေဆာင ရြကေရး အစအစဥမား ထားရေဆာငရြကျခငး၊

10

(ဃ) အေဆာကအအမား၏ ထခကခရ လြယမႈအဆငက ဆနးစစကာ လအပသည အားျဖညျပငဆငမႈမား ျပလပရန အၾကျပျခငး၊

(င) ဆည၊ ေတာငကနး၊ ရႊ႕ညႊနေတာမား အနးတြင တညေနျခငး ရ/မရ စစေဆးျခငး၊

(စ) သကဆငရာ တာဝနရသမားအေနျဖင ေဘးလြတရာသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးႏငမည ေနရာမားႏင လမး ေၾကာငးမားအား ေလလာစစေဆး၍ အမားျပညသသ႔ မေဝထားျခငး၊

၃.၁.၃။ ထေရာကေသာ စမကနးေရးဆြမႈႏင လကနာမႈတ႔ ရေစရန ေဆာငရြကျခငး

(က) ဖြ႕ၿဖးေရးစမကနးမား အေကာငအထညေဖာရာတြင ေျမယာအသးခမႈ စမခကမားအား လကနာမႈ ရၿပး ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈ ေလာခေရးဆငရာ အခကအလကမားက ထည သြငးစဥးစားမႈရေစရန ေဆာငရြကျခငး၊

(ခ) အေဆာကအအ ေဆာကလပခြင ခြငျပခကမား ခေပးရာတြင အေဆာကအအ ဒဇငး သတမတခက မေဘာငမားမာ ငလငဒဏခႏငသည ဒဇငးမားႏင ကကညမႈရေစရန စနစတက စစစေဆာငရြက ေစျခငး၊

(ဂ) အသပညာမေဝမႈ အစအစဥမားမတစဆင လထအား အေဆာကအအမား ျပျပင ထနးသမးသည အေလအထ ရလာေစရန ပညာေပးျခငး၊

(ဃ) ငလငလႈပပါက ျဖစေပၚႏငေျခရသည အကးသကေရာကမႈမားႏင အရငးအျမစ (လအငအား၊ ေငြေၾကး၊ ပစၥညးကရယာမား စသည) လအပခကမား ပါဝငသည အေရးေပၚအေျခအေန တ႔ျပနမႈ စမခကအား ေရးဆြထားျခငး၊

(င) ျပငးထနေသာ ငလငလႈပမညဆပါက တ႔ျပနေရးလပငနးမားအား ထေရာကစြာ ေဆာငရြကႏငရန အတြက ေအာကပါလပငနးမားအလက လအပသညစမခကမားအား ႀကတငေရးဆြထားၿခငး၊ (အေရးေပၚအေျခအေန အတြက ေဆာငရြကရမည လပငနးအေသးစတအား ေနာကဆကတြ (က) ျဖင ေဖာျပထားပါသည။)

(က) ရာေဖြကယဆယေရးလပငနး

(ခ) လၿခေရးလပငနး

(ဂ) သတငးႏင ျပနၾကားေရးလပငနး

(ဃ) ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးျခငးလပငနး

(င) သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနး

(စ) ဆကသြယေရးလပငနး

(ဆ) ေထာကပေရးလပငနး

(ဇ) ပကစးဆး႐ႈးမႈအခကအလကမားေကာကယေရးလပငနး

(စ) မးၿငမးသတေရးလပငနး

၃.၁.၄။ ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ အသပညာမားမေဝမႈ အစအစဥမားႏင ေလကငမႈမား

(က) ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈေလာခေရးဆငရာ သေတသနလပငနးမားႏင ႀက တငျပငဆငေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနမႈမားအား မေဝေပးသည ငလငဖရမမားအား ႏစစဥ ကငးပျခငး၊

11

(ခ) ဌာနဆငရာမ ဝနထမးမားအား ငလငေဘးအႏရာယ ရငဆငတ႔ျပနႏငစြမးဆငရာ ကၽြမးကငမႈမား ႏင ဗဟသတမားအား ျမႇငတငေပးရန သငတနးမား ပ႔ချခငး၊

(ဂ) ၿမ႕၊ ရြာ၊ ရပကြကမားႏင စာသငေကာငးမားတြင ငလငဆငရာ ဗဟသတမား ျပန႔ပြားေစရနအတြက ဇာတတကေလကငခနးမား အပါအဝင ေဟာေျပာပြမား၊ သငတနးမား ပမနကငးပျခငး၊

(ဃ) ဖြ႕ၿဖးဆႏငငအခငးခငး အသပညာမား ဖလယျခငး၊ ငလငလႈပပါက တ႔ျပနေရးလပငနးမားေဆာင ရြကရန လအပေသာ အရငးအျမစမား (လအငအား၊ ေငြေၾကး၊ ပစၥညးကရယာမား စသည) အတြက ညႇႏႈငးပးေပါငးျခငး၊

(င) ငလငလႈပၿပးေနာက ပကစးသြားေသာ အေဆာကအအမားႏင အေျခခအေဆာကအအမား၏ အေျခအေနအားသရရန အလငအျမန ဆနးစစမႈမား ျပလပႏငသည ကၽြမးကငမႈမား ရေစရန အတြက အငဂငနယာပညာရပဆငရာ သငတနးမား စစဥပ႔ခေပးျခငး၊

(စ) ဆနးစစေလလာမႈဆငရာ စြမးေဆာငရညမားအား အကျဖတရနႏင စမခကမားအား ပမေကာငးမြန ေအာင ျပငဆငေရးဆြႏငရနအတြက သဏၭာနတ ဇာတတကေလကငမႈမားအား ပမနေဆာငရြက ျခငး၊

(ဆ) ေရဒယ၊ ႐ပျမငသၾကား၊ စာသငေကာငးမား၊ ေစးမားႏင အျခား အမားျပညသသြားလာေသာေနရာ မားတြင လကကမးစာေစာငမား ျဖန႔ေဝျခငး၊ ပစတာ ဆငးဘတမားေထာငျခငးစသည နညးလမး မားျဖင ငလငေဘးအႏရာယႏငသကဆငသည ေဆာငရန၊ ေရာငရနမားႏင ေဘးကငးေစရန မညသ႔ ေနထငရမည စသညတ႔က အသပညာေပးျခငး၊

၃.၁.၅။ အေရးေပၚအေျခအေန အတြက လအပခကမားအား သတမတေဖာထတျခငး

(က) တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကရနအတြက လအပသည ဝနေဆာငမႈမားႏင စကယႏရားႀကးမား စသည လအပခကမားအား သတမတေဖာထတျခငး၊

(ခ) အဆပါလအပခကမားအား အခနမျဖညဆညးေပးႏငရနအတြက ပပးကညေပးႏငမည သကဆင ရာဌာန အဖြ႕အစညးမား၊ ပဂၢလကက႑မားႏင လအပခကမားအား သေဘာတညမႈ ျပလပ ထားျခငး၊

(ဂ) ဌာနဆငရာမား၊ ဟတယမား၊ စာသငေကာငးမား စသညတ႔တြင အေရးေပၚအေျခအေန စမခန႔ခြမႈ အစအစဥမား ေရးဆြထားရျခငး၊

(ဃ) အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမားအားလး၊ ဖြ႕ၿဖးမႈမတဖကမား စသညတ႔ႏင ၎တ႔၏ စြမး ေဆာငႏငမႈမား၊ ဆကသြယရမည လပစာ၊ ဖနးနပါတမား၊ ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခက ဆး႐ႈးႏငေျခေလာခေရးအတြက အစအစဥ ေရးဆြထားေသာ လပငနးမားအား စာရငးျပစထားျခငး။

၃.၁.၆။ ေနအမမား/ ႐းမား အတြငး ႀကတငျပငဆငမႈမား

ေနအမ/႐းမားတြင ငလငေဘးအႏရာယ ေလာခေရးအတြက ေအာကပါႀကတငျပငဆငမႈလပငနးမားအား လပကငေစရန ေဆာငရြကရပါမည။

(က) ငလငလႈပေနစဥအတြငး လမားေပၚသ႔ ၿပလ/ျပတကလာႏငေသာ မကႏာၾကကမား၊ ခတဆြထား ေသာ အရာဝတမား စသညပစၥညးမားအား ခငၿမစြာ ခညေႏာငထားျခငး၊

(ခ) အေရးေပၚအေျခအေနတြင ေျပးထြကရမညလမးေၾကာငးက ပတဆ႔ေနေသာအရာဝတမားအား ရငးလငးထားျခငး၊

12

(ဂ) အေရးေပၚ ထြကခြာရမည လမးေၾကာငးမားႏင စေဝးရမည ေနရာမားအားလးကလညး အမတ အသားမား ျမငသာထငရားစြာ ျပလပထားျခငး၊

(ဃ) ရပရြာႏင ႐းမားတြင ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ သဏၭာနတ ဇာတတကေလကငျခငးမားအား ပမန ေဆာငရြကျခငး၊

(င) ေနအမမားႏင ႐းမားတြင မးသတေဆးဗးမားႏင ေရးဥးသနာျပ ေသတာမားအား ေဆာငထားၿပး ပမန စစေဆးျခငး၊

၃.၂။ ႀကတငျပငဆငေရးဆငရာလပငနးမားအား အေကာငအထညေဖာေရးအတြက ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈ ေလာခေရးအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားအား ထေရာကစြာ ေဆာငရြကႏငရနအတြက ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈသည မရမျဖစ အေရးႀကးပါသည။ မတဖကအဖြ႕အစညးမားမ သကဆငရာနယပယအလကေဆာငရြကရန စစဥထားသညလပငနးမားအား ေပါငးစပညႇႏႈငးေဆာငရြကႏငရနအတြက သကဆငရာဌာနမားအား ၄ငးတ႔၏ ႏစအလကလပငနးစမခကမားအား မေဝအသေပးရပါမည။ အဆပါလပငနးမား သည ရနကနတငးေဒသႀကး၏ ဖြ႕ၿဖးမႈလပငနးစဥတြင ပါဝငသညလပငနးမားႏင ကကညမႈရရပါမည။

၃.၂.၁။ ရနကနတငး ေဒသႀကးအဆင အစအမမား/စစဥေဆာငရြကမႈမား

ရနကနတငးေဒသႀကး ဝနႀကးခပဥးေဆာငသည ရနကနတငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယ ဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ ညႇႏႈငးအစညးအေဝးမားအား အနညးဆး တစႏစလငႏစႀကမကငးပကာ ဝနႀကးခပ (သ႔မဟတ) ဝနႀကးခပမ တာဝနေပးအပသက ဥက႒အျဖစ ေဆာငရြကပါမည။ အဆပါ အစညးအေဝးမားတြင သကဆငရာဌာနမားမ ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာ ႀကတငျပငဆင ေရးအတြက ေဆာငရြကလကရေသာ လပငနးမား၏ ေနာကဆးအေျခအေနမားက တငျပေပးႏငၿပး ပမ တးတကေကာငးမြနေအာင လပေဆာငရမည အခကမားအား အၾကျပေဆြးေႏြးပါမည။ ထ႔ျပင ေဆာငရြက လကရေသာ လပငနးမားအား ေစာငၾကညေလလာႏငၿပး လအပပါက အဆပါလပငနးမားအား ထခကခရ လြယမႈျမငမားေသာ ေဒသမားအတြက ေျပာငးလေဆာငရြကပါမည။ ဌာနအသးသး၏ စြမးေဆာငရညမားႏင အရငးအျမစ ပငဆငမႈမားအား စာရငးျပစထားၿပး အဆပါအစညးအေဝးမားမတစဆင မေဝထားပါမည။

၃.၂.၂။ ႏငငေတာအဆငႏင ရနကနတငးေဒသႀကးအၾကား ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ ဥးစးဌာနမားအေနျဖင ၎တ႔၏ သကဆငရာဝနႀကးဌာနမားသ႔ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမည လပငနးမားအားတငျပၿပးေနာက အဆပါလပငနးမားေဆာငရြကမႈ၏ ေနာကဆးအေျခအေနမားက အစရငခ တငျပရပါမည။ သဏၭာနတ ဇာတတကေလကငခနးမားအပါအဝင ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားအား ဥးစးဌာနအလက ေဆာငရြကႏငရန အတြက လအပသညေငြေၾကး ခြေဝခထားေပးႏငရန ဝနႀကးဌာနမားႏင ဆကသြယညႇႏႈငးေဆာငရြကပါမည။ အမးသားသဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈေကာမတ (အမးသားေကာမတ) အေနျဖင ဝနႀကးဌာန မားမ တငျပခကမားအား ေစာငၾကညေလလာျခငး၊ ျပနလနသးသပစစေဆးျခငးမားျပလပကာ လအပသည မားအား ပပးကညပါမည။

ႏစစဥ ႏစအစပငးတြင ျပညေထာငစအဆင ဝနႀကးဌာနမားမရရႏငသည အရငးအျမစစာရငး မားအားျပစ၍ ရနကနတငးေဒသႀကးရ သကဆငရာဌာနဆငရာမားအား မေဝပါမည။ ထသ႔မေဝရာတြင

13

ငလငေဘးအႏရာယ အသပညာျဖန႔ေဝမႈအတြက သငေထာကကပစၥညးမား၊ ေျမအသးခမႈစမကနးမားအား သးသပခက၊ အေရးေပၚ တ႔ျပနေရးအစအစဥမား၊ စကယႏရားႀကးမားႏင စပလဥးသည ေနာကဆး အေျခ အေန၊ အခကအလကမား၊ ငလငေစာငၾကညေလလာသည စခနးမား စသညတ႔ ပါဝငပါသည။

၃.၂.၃။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင အျခား တငးေဒသႀကး/ျပညနယမားအၾကား ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

ရနကနတငးေဒသႀကးႏင နယနမတထစပေနေသာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမား၏ ငလငေဘး အႏရာယႏငသကဆငသည အစညးအေဝးမား၊ သဏၭာနတ ဇာတတကေလကငျခငးမားတြင တကေရာက ေဆြးေႏြးပါဝငျခငးျဖင အေတြ႔အႀကႏင အသပညာဗဟသတမားအား မေဝပါမည။ ထ႔ျပင ငလငလႈပပါက ရနကနတငးေဒသႀကးႏင နယနမတထစပေနေသာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမားရ ေဘးလြတရာသ႔ ေရႊ႕ ေျပာငးမညအစအစဥမားႏင အေရးေပၚတ႔ျပနေရးအစအစဥမားအားလညး အျပနအလနမေဝပါမည။ တ႔ျပန ေရးလပငနးမားေဆာငရြကရာတြင အရငးအျမစမားလအပမႈရပါက အကအညရယႏငရနအတြက ရနကန တငးေဒသႀကးႏင နယနမတထစပေနေသာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမားရ အရငးအျမစမားအား စာရငး ျပစရယထားပါမည။

၃.၂.၄။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင ပဂၢလကက႑တ႔ျဖင ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

ျမနမာႏငင ပဂၢလကက႑ ေဘးအႏရာယစမခန႔ခြမႈကြနယကအေနျဖင ၎တ႔၏ ငလငေဘး အႏရာယဆငရာႀကတငျပငဆငေရး လပငနးအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကခကမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕အား စဥဆကမျပတ အသေပးရပါမည။ ထ႔ျပင ငလငလႈပပါက တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ပပးကညေပးႏငမည စကယႏရားႀကးမား၊ စကကရယာမားအား စာရငးျပစ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ထသ႔ တငျပထားရပါမည။ အဆပါပစၥညးကရယာမားအား လအပသညေနရာတြင အသးျပႏငရနႏင ေႏာငေႏးမႈမား မရေစရနအတြက သကဆငရာဌာန၊ အဖြ႕အစညးမားႏင ႀကတငသေဘာတညခက ရယထားပါမည။ ပဂၢလကက႑မ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ လပငနးမားတြင ေအာကပါတ႔လညး ပါဝငႏငပါသည-

(က) တငးေဒသႀကးႏင ခ႐င၊ ၿမ႕နယ၊ ရပကြက၊ ေကးရြာအပစအဆငမားတြင ႀကတငျပငဆငေရး ႏင တ႔ျပနေရးတ႔အတြက ႀကတငျပငဆငမႈလပငနးမားက သတမတေဖာထတရာတြင ပးေပါငးပါဝငျခငး၊

(ခ) သကဆငရာဌာနဆငရာမား၏ ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခ ေရးဆငရာ အသပညာေပးလပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငျခငး၊

(ဂ) ငလငအႏရာယ ကေရာကႏငေျခရေသာ ျပညသလထထ ငလငႏငသကဆငသည သတငး အခကအလကမား ျဖန႔ေဝေပးႏငရန သကဆငရာဌာနဆငရာအဖြ႕အစညးမားအား ပပး ကညျခငး၊

(ဃ) ပဂၢလကက႑အတြက ငလငလႈပပါက ေဘးလြတရာေရႊ႕ေျပာငးရမည အစအစဥမား ေရးဆြျခငးႏင သဏၭာနတ ဇာတတကေလကငျခငးမားအား သကဆငရာဌာနဆငရာ အဖြ႕ အစညးမားႏင ပးေပါငး၍ ေဆာငရြကျခငး၊

14

၃.၂.၅။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင လမႈအဖြ႕အစညးမား/အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမားအၾကား ညႇႏႈငး ေဆာငရြကျခငး

အဆပါအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးႏငစပလဥး၍ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကမညလပငနးမားအား တငးေဒသႀကး/ခ႐ငအဆင/ၿမ႕နယအဆငမားတြင သကဆငရာဌာနမားႏင ေပါငးစပညႇႏႈငးေဆာငရြကရပါမည။ လပငနးမားအား ထေရာကစြာပးေပါငးညႇႏႈငး ေဆာငရြကႏငရနႏင လပငနးအေကာငအထညေဖာမႈအား ေစာငၾကညေလလာႏငရနအတြက အဆပါ အဖြ႕အစညးမားသည ၎တ႔၏ တစႏစစာလပငနးအစအစဥမားအား သကဆငရာဌာနမားသ႔ လပငနး မစတငမ တငျပပါမည။ ထ႔ျပင အဖြ႕အစညးမားအေနျဖင ၎တ႔တြငရသည နညးပညာကၽြမးကငမႈမားႏင အရငးအျမစ မားအား စာရငးျပစ၍ တငးေဒသႀကး ေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕အား မေဝထား ပါမည။ ထ႔ျပင ရပရြာအဆငတြင ၎တ႔ႏင႔အတတကြ လကတြအလပလပေနသမားအား စာရငးျပစထားရၿပး ထစာရငးအား လအပသလ ျပငဆငျဖညစြကပါမည။

၃.၂.၆။ အရပဖက စစဖက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ

ငလငအႏရာယ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ထေရာကမႈရေစရနအတြက တပမေတာ ၏အကအည ရယေဆာငရြကျခငးသညလညး အေရးႀကးပါသည။ ငလင သဏၭာနတ ဇာတတကေလကင ျခငးကသ႔ လပငနးအစအစဥအခ႕တြင တပမေတာမပါဝငျခငးျဖင တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကရာတြင မညကသ႔ ပးေပါငးေဆာငရြကႏငမညက သရႏငပါသည။ တပမေတာအေနျဖင သကဆငရာဌာန အဖြ႕ အစညးမားႏင ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးအတြက ေအာကေဖာျပပါ လပငနးမားအား ေဆာငရြကႏငပါသည။

(က) တငးေဒသႀကးအတြငး ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင တပမေတာႏင ဆကသြယေဆာငရြကရမည အဖြ႕/ဌာနအား သတမတေပးျခငး၊

(ခ) ငလငသ႑ာနတဇာတတကေလကငျခငး အပါအဝင ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခက ဆး႐ႈးႏငေျခေလာချခငးဆငရာ အရပဖကသငတနးအစအစဥမားတြင တပမေတာမပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငး၊

(ဂ) တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင လအပမည စကယႏရားမား၊ လအငအား စသည တ႔အား ပပးေပးႏငမႈႏငစပလဥး၍ စာရငးျပစကာ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယ ဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕အား မေဝထားျခငး၊

(ဃ) တပမေတာသားမားအား ငလငေဘးအႏရာယႏင သကဆငသည ေဆာငရန/ေရာငရန မားအားသရေစရန သကဆငရာဌာနမားႏင ပးေပါငး၍ အသပညာေပးသငတနးမား ပ႔ခ ျခငး၊

၃.၂.၇။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာ လပငနး အဖြ႕၊ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအသငး၊ ႏစႏငငအၾကား ဖြ႕စညးထားေသာ အဖြ႕အစညးမား၊ အလရငမား ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး။

ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမားအား အေထာကအပျဖစေစရနအတြက အစးရဌာနမားသည မတဖကအဖြ႕အစညးမားထမ ၎တ႔၏ သကဆငရာနယပယအလက အခြငအလမးမား ရယႏငပါသည။ အမးသားေကာမတအေနျဖင လပငနးအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရန ရနပေငြမား ရရႏငရနအတြက အဆပါမတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင စဥဆကမျပတ ဆကသြယေဆာငရြကရပါမည။

15

အဆပါအဖြ႕အစညးမားမ ျပညတြငး/ျပညပ သငတနးမားအတြက ပပးကညေပးျခငးျဖင ဝနႀကးဌာနအသးသး ရ သကဆငရာဝနထမးမားသည စြမးေဆာငရည ျမႇငတငေရးဆငရာ သငတနးမားအား တကေရာကႏငၾက မည ျဖစပါသည။

၃.၃။ ႀကတငျပငဆငမႈလပငနးမားအတြက အရငးအျမစမားအား ဆနးစစေလလာျခငး

ႏစတစႏစ၏ ႏစဥးပငးတြင စမကနးလပငနးမားႏင အရငးအျမစမားအား ဆနးစစေလလာထားျခငးအားျဖင တညေသာလပငနးမားအား ရပရြာေဒသတစခအတြငး အေကာငအထညေဖာျခငးအား ေရာငရားႏငမညျဖစၿပး အရငးအျမစမားအား ထေရာကမႈရစြာ အသးခႏငမည ျဖစပါသည။ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕အေနျဖင သကဆငရာလပငနးေကာမတမားထမ ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ငလငေဘးအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးအား အဓကထားေဆာငရြကမည အစအစဥမားႏင ခန႔မနးကနကစရတမားအား စာရငးျပစ၍ အမးသားေကာမတထသ႔ ဘ႑ာႏစတစႏစ၏ အစတြင ေပးပ႔တငျပရပါမည။ အဆပါအစအစဥမားတြင အျခား မတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေနေသာ အစအစဥမားလညး ပါဝငရပါမည။ ထသ႔ တငျပျခငးအားျဖင အမးသားေကာမတအေနျဖင ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးတြင ငလငအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးအတြက ေဆာင ရြကလကရသည ရငးႏးျမႇပႏမႈမားအား သရႏငမညျဖစၿပး လပငနးအေကာငအထညေဖာမႈအားလညး ေစာငၾကည ေလလာႏငမည ျဖစပါသည။ ထကသ႔ အရငးအျမစမားက ဆနးစစေလလာျခငးအား ဝနႀကးခပမ ဥက႒အျဖစ ေဆာငရြကေသာ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ ႏစပတလည အစညးအေဝးမားတြင ေဆြးေႏြးရမည ျဖစပါသည။

16

အခနး (၄) တ႔ျပနေရး

အငအားျပငးထနေသာ ငလငလႈပၿပးေနာကတြင အေဆာကအအမား ထခကပကစးျခငး၊ လအမား ထခက ဒဏရာရျခငး၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ၊ ဆကသြယေရး၊ ေရေပးေဝေရးစနစႏင လပစစဓာတအား ျဖန႔ျဖးေရး စနစမား စသညအေျခခဝနေဆာငမႈမား ျပတေတာကျခငး၊ ေနာကဆကတြေဘးအႏရာယမားျဖစသည မးေလာငျခငး၊ ေျမၿပျခငးႏင ေနာကဆကတြငလငငယမား လႈပခတျခငးစသည ေနာကဆကတြ အကးသကေရာကမႈမား ႀကေတြ႔လာရႏငပါသည။ အဆပါ အေရးေပၚအေျခအေနမားတြင တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ လပငနး ေကာမတမားႏင အျခားအဖြ႕အစညးမားပးေပါငးကာ ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင အေရးေပၚတ႔ျပနေရး လပငနးမားအား ေဆာငရြကမည ျဖစပါသည။

၄.၁။ တ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမား

အငအားျပငးထနေသာ ငလငလႈပၿပးပါက အေဆာကအအမားအတြငး ပတမေနသမား၊ ေဘးလြတရာသ႔ စြန႔ခြာရန လအပေသာလညး သြားလာရနအခကအခရသမား၊ မနႏငအျခားေသာ အပကအစး အပငးအစမားေၾကာင ထခကဒဏရာ ရရေနသမားစသညတ႔အား အေရးေပၚ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရန လအပပါ သည။ ထ႔ျပင ေဒသခမား၊ ထခကဒဏရာ ရရသမားႏင ေဆးကသရန လအပသမားအတြက ေဘးကငးလၿခေသာ ခလႈရာ ေနရာမားႏင ကယဆယေရးစခနးမား ဖြငလစေပးရန လအပပါသည။ ေဆး႐မားအေနျဖင ဒဏရာရသမားႏင အျခားအေရးေပၚ ေဆးကသမႈမားအား ဝနေဆာငမႈေပးရန မလေလာကပါက ျပငးထနစြာ ဒဏရာရရသမားအား အျခားေဒသသ႔ အခနမ ပ႔ေဆာငႏငရနအတြက ပကစးသြားသည သယယပ႔ေဆာငေရးစနစမားေနရာတြင အျခား နညးလမးမား အစားထးေဆာငရြကရန လအပပါသည။ အပကအစးမားအား ရငးလငးဖယရားရနအတြက ပစၥညး ကရယာမား လေလာကမႈမရပါက ႀကတငညႇႏႈငးထားသညအတငး အျခားအရငးအျမစမားထမ ရယမည ျဖစပါသည။ ငလင၏ ေနာကဆကတြအေနျဖင မးေလာငျခငး ျဖစပြားႏငသညအတြက မးၿငမးသတေရးလပငနးမားအား ေဆာင ရြကႏငရနအတြက အသငျပငဆငထားရပါမည။

၄.၂။ တ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမား အေကာငအထညေဖာေရးအတြက ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

ေဘးအႏရာယကေရာကရာေဒသအျဖစ ေၾကညာရသည အငအားျပငး ငလငႀကးတစခ လႈပခတေသာအခါ တြင ငလငဒဏသငျပညသမား၏ လအပခကက ျဖညဆညးေပးႏငရနအတြက ျပညေထာငစအဆင၊ တငးေဒသႀကး၊ အျခားေသာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမား၊ ခ႐ငမား၊ ၿမ႕နယမား၊ စစဘကဆငရာ၊ လသားခငးစာနာမႈဆငရာ အဖြ႕ အစညးမား၊ လမႈအဖြ႕အစညးမား၊ ပဂၢလကက႑၊ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအသငးတ႔အၾကား ေပါငးစပညႇႏႈငး ေဆာငရြကမႈမား လအပလာပါလမမည။ အျခားေသာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမား (သ႔မဟတ) လသားခငး စာနာ ေထာကထားမႈဆငရာ မတဖကမားမ ရရႏငေသာ အကအညအေထာကအပမားျဖင တငးေဒသႀကး၏ အရငးအျမစ ကြာဟခကမားက ျဖညဆညးေပးရန လအပပါလမမည။ လပငနးမားထပျခငးက ေရာငရားကာ ေဆာလငစြာ တ႔ျပန ေဆာငရြကႏငေရးႏင အမနတကယျဖညဆညးေပးရန လအပေနေသာေနရာမားတြင ျဖညဆညးေဆာငရြကေပးႏငရန အတြက တ႔ျပနေဆာငရြကမႈ၏ အဆငတငးတြင ေပါငးစပညႇႏႈငးမႈမား ျပလပရန အလြနအေရးႀကးပါသည။

17

၄.၂.၁။ ရနကနတငးေဒသႀကးအဆင အစအမမား/စစဥေဆာငရြကမႈမား

တငးေဒသႀကးရ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည ႏငငေတာအဆငမ ေစလႊတ သည ေဘးအႏရာယစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ေရာကရမလာမအထ ဝနႀကးခပ၏လမးညႊနမႈျဖင တ႔ျပနေဆာငရြကေရး လပငနးမားက စတငေဆာငရြကရပါမည။ လပငနးေဆာငရြကမႈ အေျခအေနမားအား လပငနးေကာမတတြင ပါဝငသည သကဆငရာဌာနမားအလက ညႇႏႈငး၍ အစရငခစာမားျပစကာ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘး အႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈ အဖြ႕မတစဆင အမးသားေကာမတဥက႒သ႔ အစရငခတငျပပါမည။ တ႔ျပနေရး လပငနးေဆာငရြကရာတြင လအပသညအရငးအျမစမားအား သကဆငရာလပငနးေကာမတမားမ ခတ ဆကေဆာငရြကပါမည။

၄.၂.၂။ ႏငငေတာအဆငႏင ရနကနတငးေဒသႀကးအၾကား ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

အငအားျပငးငလငႀကးလႈပၿပး ဆး႐ႈးမႈမားျပား၍ ႏငငေတာအဆငမ သဘာဝေဘးအႏရာယ ကေရာကေသာ ေဒသျဖစေၾကာငး ေၾကညာပါက ႏငငေတာအဆငမ ေဘးအႏရာယကေရာကေသာေဒသသ႔ ေစလႊတသည ေဘးအႏရာယစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏငအတ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယစမခန႔ခြမႈ အဖြ႕ မားမ ခတဆကညႇႏႈငး၍ တ႔ျပနမႈလပငနးမားေဆာငရြကပါမည။ ဝနႀကးခပ ဥးေဆာငသည တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ တငးေဒသႀကးလပငနးေကာမတမား၏ တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနမႈ အေျခအေနမားအား အမးသားေကာမတထသ႔ အခနႏငတစေျပးည အစရငခရပါမည။ ထ႔ျပင တ႔ျပနေရးလပငနးမားေဆာငရြကရာတြင လအပသညအကအညမား ေတာငးချခငးႏင ဥးစားေပး လပငနးမားသတမတျခငးတ႔အား အမးသားအဆင လပငနးေကာမတမားႏင ခတဆကညႇႏႈငး ေဆာငရြက ပါမည။

၄.၂.၃။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင အျခား တငးေဒသႀကး/ျပညနယမား ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

ပကစးဆး႐ႈးမႈ မားျပားသည ငလငျဖစေပၚပါက တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကရာတြင တငးေဒသ ႀကးမ ပငဆငထားေသာ အရငးအျမစမားျဖင မလေလာကသျဖင ျပငပမအကအညမားက ရယရန လအပေလရပါသည။ ထသ႔ လအပပါက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ အျခားတငးေဒသႀကး/ျပညနယမားျဖင ညႇႏႈငး၍ လအပသညကညေထာကပမႈမားအား ရယရပါမည။ ဥပမာ အားျဖင ရာေဖြကယဆယေရး၊ လၿခေရးႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈလပငနးမား ေဆာငရြကမညသမား၊ ခလႈရာေနရာမား၊ ထခကဒဏရာရသမားအတြက ေဆး႐၊ ေဆးေပးခနးႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈစခနးမား ထခကပကစးသြားျခငးေၾကာင လနာမားအား အျခားေနရာမားသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးရန လအပျခငး၊ ေထာကပ ေရးပစၥညးမား သယယပ႔ေဆာငရနအတြက ယာဥမားလအပျခငးစသည လအပခကမားက ရနကနတငး ေဒသႀကးႏင နယနမတခငးထစပေနေသာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမားမ အကအညမား ရယပါမည။

၄.၂.၄။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင ပဂၢလက က႑ ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး

တငးေဒသႀကးအတြငးတြင တ႔ျပနေဆာငရြကေရးလပငနးမားအား လြယကေခာေမြ႕ေစမည အေရး ႀကးသညဝနေဆာငမႈမား၊ ေလေၾကာငးလငးမား၊ မဒယာဌာနမား၊ စကယႏရားႀကးမားက ပငဆငသည၊ ေဆာငရြကေနသည ပဂၢလကကမၸဏအခ႕ ရပါသည။ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကသမားႏင ေဘးဒဏသငသမားက သယယပ႔ေဆာငရန ေလေၾကာငးလငးမားအား အသးျပႏငပါသည။ မဒယာမားက အသးျပကာ သငေလာသည သတငးအခကအလကမားက ျပညသလထသရေစရန ထတျပနေပးျခငး၊

18

အေရးေပၚဖနးလငးမားထားရေပးျခငးတ႔အား ျပလပေပးႏငပါသည။ အပကအစးမားအား ရငးလငးရန (သ႔မဟတ) ၿပပကေနေသာ အေဆာကအအမားအား ၿဖခရန စကယႏရားႀကးမားအား ပဂၢလကအဖြ႕အစညး မားမ ရယအသးျပႏငပါသည။ ထသ႔ေဆာငရြကရာတြင တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည ႀကတငျပငဆငေရးအဆငတြင သတမတေဖာထတထားၿပးျဖစေသာ ပဂၢလက၊ လပငနး ရငမားထမ အကအညမား ေတာငးခရပါမည။ ႀကတငျပငဆငေရးအဆငတြင စကကရယာပစၥညးမား အသးျပေရးအတြက သေဘာတညထားမႈမားသည အသကဝငလာမည ျဖစပါသည။ ထကသ႔ သေဘာတည ထားမႈမား မရခပါက ပစၥညးကရယာမား (သ႔မဟတ) ဝနေဆာငမႈမားက အသးျပခြငရရန ညႇႏႈငးမႈမားအား တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကေနသညအခနတြင ျပလပရပါမည။ ပစၥညးကရယာမား(သ႔မဟတ)ဝနေဆာငမႈ မားအား အသးျပရနအတြက ကနကစရတမားအားေပးေခရန လအပပါက သကဆငရာတငးေဒသႀကး လပငနးေကာမတမားမတစဆင အမးသားအဆင လပငနးေကာမတမားထသ႔ တငျပ၍ ခြငျပခကရယရ ပါမည။

၄.၂.၅။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင လမႈအဖြ႕အစညးမား/အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမား ညႇႏႈငး ေဆာငရြကျခငး။

လမႈအဖြ႕အစညးမားႏင အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမားသည တာဝနခပဂၢလတစဥးက ခန႔အပလက အဆပါပဂၢလမ ရာေဖြကယဆယေရး၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးျခငး၊ အပကအစးမား ရငးလငးဖယရားျခငးစသည ၄ငးတ႔ ပါဝငေဆာငရြကလေသာ တ႔ျပနေရးဆငရာလပငနးမားအလက အမးသား ေကာမတသ႔တငျပ၍ ခြငျပခကေတာငးခရပါမည။ ခြငျပခကရရၿပးေနာက ေဘးအႏရာယကေရာကသည ေဒသရ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင ခတဆက၍ တ႔ျပနေရးလပငနးမားတြင ညႇႏႈငးပါဝငေဆာင ရြကႏငသည။

၄.၂.၆။ အရပဖက စစဖက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ

ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင အပကအစးမားရငးလငးရာ၌ လအပသည ေျမတးစက မား၊ ကရနးမား စသည အႀကးစားစကယႏရားမားအား တပမေတာမ ပပးကညေပးရန ဆကသြယေဆာင ရြကရပါမည။ ထ႔ျပင အဆပါစကပစၥညးမားက ကငတြယေမာငးႏငရန လအပသည ကၽြမးကငသမား၊ အန႔ခ ေခြးမား အသးျပ၍ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငး၊ ေဆးဝါးႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ မားအား ေဆာငရြကေပးမည တပမေတာေဆးတပဖြ႕မားစသည ကညေထာကပမႈမားအားလညး ညႇႏႈငးရယ ပါမည။ အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကရာတြင လအပသညမားက ေဘးအႏရာယကေရာကသည ေဒသရ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင ခတဆကေဆာငရြကပါမည။

၄.၂.၇။ ရနကနတငးေဒသႀကးႏင ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာ လပငနး အဖြ႕၊ အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအသငးႏင ႏစႏငငအၾကားဖြ႕စညးထားေသာ အဖြ႕အစညးမား ညႇႏႈငးေဆာငရြကျခငး။

အငအားျပငးငလငျဖစပါက ႏငငအတြငးရ အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရန အရငး အျမစမား လေလာကမႈမရပါက အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအသငးႏင ႏစႏငငအၾကားဖြ႕စညးထားေသာ အဖြ႕အစညးမားထမ ကညေထာကပမႈမားအား ရယရနလအပပါသည။ သ႔ေသာ အဆပါ ကညေထာကပမႈမား က အမးသားေကာမတ၏ လပငနးေကာမတမားမတစဆင ဆကသြယရယရပါမည။ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကမည ေစတနာဝနထမးမား၏ ျပညဝငခြငဗဇာႏင လၿခေရးအရ ေဆာငရြကရမညကစၥရပမားတြင

19

ႏငငတကာဆကသြယေရး လပငနးေကာမတမ တစဆငရယၿပးေနာက အဆပါေစတနာဝနထမးမားမ ေဘး အႏရာယကေရာကသညေဒသမား၌ တ႔ျပနေရးလပငနးမားအား ေဆာငရြကပါမည။ ျပညပႏငငမားႏင အဖြ႕အစညးမားမ ကညေထာကပမႈမားေပးရာတြငလညး အမးသားေကာမတ၏ ခြငျပခကျဖင ႏငငျခားေရး ဝနႀကးဌာနမတစဆင သကဆငရာလပငနးေကာမတမားသ႔ ဆကသြယညႇႏႈငးကာ ေဘးအႏရာယကေရာက သညေဒသသ႔ ေပးပ႔ပါမည။ အဆပါ ကညေထာကပေဆာငရြကမႈမားအား မတတမးထားရၿပး တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ အမးသားေကာမတသ႔ အစရငခ တငျပပါမည။

၄.၃။ ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင အကျဖတျခငး

ငလငေဘးအႏရာယစတငကေရာကသည အခနမစ၍ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင တညမႈ မရေစရနႏင ေဘးသငသမား၏ လအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငရနအတြက ေစာငၾကညေလလာျခငးမား ေဆာငရြကရပါမည။ လပငနးေကာမတအသးသးသည တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ၄ငးတ႔၏ သးျခား လအပခကမားအား ရရႏငရနအတြက အျခားလပငနးေကာမတမားႏင နးကပစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကရနျဖစပါသည။ လပငနးေကာမတအစညးအေဝးက လအပပါက ေန႔စဥကငးပသြားမညျဖစၿပး အစညးအေဝးတြင လပငနးေကာမတ မား၏ ဥက႒မားမ အထးအေလးေပး ေဆာငရြကရနလအပသည ကြာဟခကမားႏင ေဘးအႏရာယကေရာကသည ေဒသမားအတြက ၄ငးတ႔မ ျဖညဆညးေဆာငရြကေပးေနမႈ အေျခအေနအကဥးခပက တငျပရနျဖစပါသည။ ထ႔ျပင အဆပါတ႔ျပနေရး ေဆာငရြကမႈအေျခအေနမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒မ အမးသားေကာမတထသ႔ အခနႏငတစေျပးည အစရငခတငျပရပါမည။ အေရးေပၚတ႔ျပနမႈလပငနး ေဆာင ရြကၿပးေနာက ပမနအားျဖင (၇၂) နာရ ၾကာျမငၿပးေနာကတြင အကျဖတျခငးႏင အေသးစတေလလာဆနးစစမႈက ဆကလကေဆာငရြကရန ျဖစပါသည။ ေလလာဆနးစစမႈလပငနးက လပငနးေကာမတတစခစမ ဥက႒မား၏ ဥးေဆာငမႈျဖင ေလလာဆနးစစမႈပစအားအသးျပ၍ ေဆာငရြကသြားရနျဖစပါသည။ လပငနးေကာမတအသးသး အေနျဖငလညး ေလလာဆနးစစမႈပစအား အသငႀကတငျပငဆငထားရန လအပပါသည။ ထ႔ေနာကေလလာဆနးစစမႈ ရလာဒမားက ျပစ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒မ အမးသားေကာမတထသ႔ အစရငခတငျပရပါမည။

20

အခနး (၅) သတငးအခကအလက စမခန႔ခြျခငး

ငလငတစချဖစပြားၿပးေနာကပငး ေဆာငရြကရမည သတငးအခကအလက စမခန႔ခြမႈတြင အခကအလက စေဆာငးျခငး၊ ေလလာဆနးစစျခငး၊ ျဖစရပႏငပတသကသည ေနာကဆးအေျခအေနမားအား အမားျပညသထသ႔ အသေပးျခငးမား ပါဝငပါသည။ အဆပါ သတငးအခကအလက စမခန႔ခြမႈစနစတြင ေအာကေျခမ အထကသ႔၊ အထကမေအာကေျခသ႔ ဆကသြယႏငမည အစအစဥမားအား ငလငမလႈပမ ႀကတင၍စစဥထားရန လအပပါသည။ သတငးအခကအလကစေဆာငးမႈ နညးစနစမေဝျခငးႏင ထနးသမးေစာငေရာကျခငးဆငရာ လမးညႊနမား ရေနရ မညျဖစၿပး ယငးတ႔အား တ႔ျပနေဆာငရြကေရးတြင ပါဝငလပေဆာငသမား အားလး နားလညသရထားရပါမည။

၅.၁။ လအပသည သတငးအခကအလကမား

ငလငလႈပၿပးေနာက အဓကလအပသည သတငးအခကအလကမားတြင ေအာကပါအခကမားပါဝငပါသည။ ၄ငးအျပင အေျခအေနအရ လအပပါက အျခားသတငးအခကအလကမားလညး ျဖညစြကႏငပါသည။

(က) ႏငငေတာအဆင ေဆာငရြကမႈအတြက ဥပေဒအရ ေၾကညာခကမား ထတျပနမႈအေျခအေန။

(ခ) ေဘးသငေဒသ၏တညေနရာ၊ ေဆာငရြကေပးႏငမႈႏင ေစလႊတထားသည တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနသမား အေရအတြက။

(ဂ) ငလငေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျချပေျမပ (မာကယလစေကး)ႏင အျခားရရႏငေသာ ဆကစပေျမပ။

(ဃ) လဥးေရဆငရာအခကအလကမား (တစဥးခငး ေနရပစြန႔ခြာရမႈ၊ ေဘးလြတရာသ႔ ကယတင ေရႊ႕ ေျပာငးလာသမား၊ ထခကမႈ၊ ေပာကဆးမႈႏင ေသဆးမႈအပါအဝင) ႏင အထးအကအညမား လအပသည လဥးေရဆငရာ အခကအလကမား။

(င) ေဘးလြတရာသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးမညအစအစဥမား၊ အခနဇယားမားႏင ညႊနၾကားခကမား (ေဆး႐မား ႏင ဘးဘြားရပသာမား အပါအဝငစသည အဓကကေသာ အေျခခအေဆာကအအမား)။

(စ) စကကရယာမား၊ ကနပစၥညးမားႏင ကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကမညသမား အပါအဝင ႏငငေတာအဆင/တငးေဒသႀကး/ျပညနယမားမ ေပးပ႔လာမည အကအညမားအား ေတာငးခမႈ။

(ဆ) ႏငငေတာအဆငႏင သကဆငရာ တငးေဒသႀကး/ျပညနယမား၏ ဥးစားေပးအစအစဥမား သတ မတျခငး။

(ဇ) ငလငေၾကာင ေနာကဆကတြျဖစႏငေျခရသည အႏရာယမားျဖစသည မးေလာငျခငး၊ ဆညကး ေပါကျခငး၊ ေျမၿပျခငးအစရသည ကစၥရပမားအား တန႔ျပနႏငမႈ အေျခအေန။

(စ) အေရးႀကးအေဆာကအအမား၊ ဆပကမးမား၊ ေလယာဥကြငးမား၊ အစးရ႐းစကရာ အေဆာက အအမား၊ ေဆး႐မားႏင အေျခခအေဆာကအအမား ပကစးမႈအေျခအေန။

(ည) တ႔ျပနေရးႏင ျပနလညထေထာငေရးလပငနးေဆာငရြကသမား၏ ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးႏင ကနးမာေရးက ထခကေစႏငသည ဓာတေဗဒဆငရာ၊ ႐ပပငးဆငရာႏင ေဘးအႏရာယမား ျဖစႏင ေျခမား။

(ဋ) ကယဆယေရးစခနးမား၊ ကြငးျပငကယမားႏင ပစၥညးေထာကပမႈ အေျခအေန။

(ဌ) ေနအမမား၊ ယာယအမရာအစအစဥမား၊ လပစစမးျပနလည ရရမညအေျခအေန၊ အစားအေသာက ျဖန႔ေဝျခငးႏင ကယဆယေရးပစၥညးမား (ေရ၊ အဝတအစား) ျဖန႔ေဝမည အခနဇယား၊ ေနရာမားႏင ပတသကသညအခကအလကမား။

21

(ၮ) စးပြားေရးအား အဓကအကးသကေရာကမႈရေစသည ဝနေဆာငမႈစနစမားရပတန႔ျခငးႏင အေဆာက အအမား ပကစးဆး႐ႈးျခငးဆငရာ အခကအလကမား။

၅.၂။ သတငးအခကအလကမား စေဆာငးျခငးႏင မေဝျခငး

ငလငလႈပၿပးေနာက ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင ပကစးမႈအတငးအတာမား သရႏငေရးအတြက ကနဥးေလလာဆနးစစမႈပစအား အမးသားေကာမတမ ႀကတငျပငဆငထားပါမည။ အဆပါ ကနဥးဆနးစစေလလာမႈ တြင အဓကအားျဖင တ႔ျပနေရးလပငနးမားႏင သကဆငသညေမးခြနးမား ပါဝငမညျဖစပါသည။ ေလလာဆနးစစမႈမား က အမးသားေကာမတ၏ ကနဥးလအပခက စစတမးေကာကယေရး၊ ပကစးဆး႐ႈးမႈ အတညျပေရးႏင လအပခကမားဆနးစစေဖာထတေရး လပငနးေကာမတမ ဥးစး၍ ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသရ သကဆငရာလပငနး ေကာမတအသးသးႏင ေဆာငရြကရနျဖစပါသည။ စေဆာငးရရသည အခကအလကမားအား သကဆငရာက႑ အလက အမးသားေကာမတေအာကရ လပငနးေကာမတအသးသးမ သးသပသြားမညျဖစပါသည။ ကြငးဆငး ေလလာမႈအားအေျခခ၍ အမးသားေကာမတအတြငးေရးမး႐းမ အစရငခစာအားျပစၿပး အမးသားေကာမတဥက႒ ထသ႔ တငျပပါမည။ အစရငခစာသည ပကစးဆး႐ႈးမႈပမာဏႏင အထးအေလးထား ေဆာငရြကရမည နယပယမားက သရေစရနအတြက ေပါငးစပျပစထားသည အစရငခစာပစျဖင တငျပသြားရနျဖစပါသည။ ႏငငေတာသမၼတထမ အတညျပခကရယၿပးေနာက အဆပါတရားဝငသတငးအခကအလကမားအား အမားျပညသသရေစႏငရန သတငး ႏငျပနၾကားေရး လပငနးေကာမတမ ထတျပနေၾကညာရပါမည။ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနစဥကာလအတြငး ေနာကဆကတြငလငငယမားႏငပတသကသည အသပညာ ဗဟသတမားအား အမားျပညသသရေစရန သတငးႏင ျပနၾကားေရးလပငနးေကာမတမ နညးလမးအမးမးျဖင ထတလႊငရပါမည။ လအပပါက ေဘးအႏရာယကေရာကသည ေဒသတြင ရပရြာလထအား စစညး၍ အသပညာေပး ေဟာေျပာပြမားအား ကငးပပါမည။

ျပညတြငးမ သေတသနပညာရငမားမ တ႔ျပနေရးလပငနးအတြက လအပခကမားက ေဖာထတရာတြင လညးေကာငး၊ အျခားလပငနးေကာမတမားသ႔ အခကအလကမား မေဝေပးရာတြငလညးေကာငး ပပးကညမႈမား ျပလပရန လအပပါသည။ ငလငေဘးအႏရာယအတြက တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနစဥ ကာလအတြငး အမားျပညသထသ႔ မတညသည သတငးအခကအလကမား ျဖန႔ေဝျခငးအား ေရာငရားႏငရနအတြက သတငးႏင ျပန ၾကားေရးလပငနးေကာမတ၏ ဥက႒မ အတညျပထားျခငး မရသည သတငးအခကအလကမားအား ထတျပန အတညျပျခငး မရေစရနႏင ခြငျပခကမရဘ သတငးမားျဖန႔ေဝသအား သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ ဥပေဒႏငအည စစစသြားရန ျဖစသည။

22

အခနး (၆) စမခန႔ခြမႈ၊ အရငးအျမစမားႏင ရနပေငြမား

ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ ေလာခေရးဆငရာ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရး လပငနးမားေဆာငရြကရာတြင ထေရာကေသာ စမခန႔ခြမႈစနစရရမညျဖစပါသည။ လစြမးအားအရငးအျမစမား အပါ အဝင အျခားအရငးအျမစမားႏင ရနပေငြမားအား အဆပါစနစမားႏင စမခကမားအရ ေဘးသငေဒသရ ေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မားႏင သကဆငရာ အမးသားအဆင လပငနးေကာမတမားမ အမးသားေကာမတ ဥက႒၏ ခြငျပခကျဖင ခြေဝသးစြရမည ျဖစပါသည။

၆.၁။ စမခန႔ခြမႈ

ေဘးအႏရာယေၾကာင ထခကဆး႐ႈးမႈမား ေလာခႏငရနအတြက ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ ဥးစးဌာန အလက ငလငအပါအဝင ေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈ စမခကမားအား ေရးဆြျပစပါမည။ အဆပါစမခကမား အား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ သကဆငရာ လပငနးေကာမတမားအား တငျပၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ ဥက႒မတစဆင အမးသားေကာမတ သ႔ တငျပရပါမည။ အဆပါစမခကမားတြင ငလငေဘးအႏရာယ စမခန႔ခြမႈအတြက သကဆငရာဌာန/ဥးစးဌာန အလက စမထားရမႈမား၊ မမတ႔ဌာန/ဥးစးဌာနအလက ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးလပငနးမားအတြက လအပမညအရငးအျမစမားအား ဆနးစစေလလာ ျပစထားေသာစာရငးမားႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရ မည လပငနးတာဝနမား၊ ငလငသဏၭာနတဇာတတကေလကငခနး ေဆာငရြကျခငးႏင စမခကအား ျပနလညသးသပ ျခငး၊ အကျဖတျခငးႏင ျဖညစြကျပငဆငျခငး စသညတ႔ ပါဝငရပါမည။ ထ႔ျပင ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရး လပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက ဘ႑ာေငြလာထားခကမားက အဆပါစမခကမားတြင ထညသြငး ေဖာျပရပါမည။ အဆပါစမခကမား ျပနလညသးသပၿပးေနာက လအပပါက ျပငဆငျဖညစြကျခငးမားက အနညးဆး ႏစႏစတစႀကမ ေဆာငရြကရပါမည။

၆.၂။ အရငးအျမစမား

ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင လအပမည အရငးအျမစမားအား ဌာနအလက စာရငးျပစထားၿပး တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားအား တငျပၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အဖြ႕၏ ဥက႒မတစဆင အမးသားေကာမတသ႔ တငျပရပါမည။ အဆပါ အရငးအျမစမားစာရငးအား ျပနလညသးသပ ျခငးႏင လအပပါက ျဖညစြကျပငဆင၍ အမးသားေကာမတသ႔ ျပနလညတငျပရပါမည။ အဆပါ အရငးအျမစမားတြင ေအာကေဖာျပပါလပငနးမား ေဆာငရြကႏငရနတြက စြမးအားအရငးအျမစမား၊ ပစၥညးမားႏင ေငြေၾကးဆငရာ အရငး အျမစမားစသည အပါအဝင အျခားအရငးအျမစမားလညး ပါဝငရပါမည-

(က) ရာေဖြကယဆယေရးလပငနး။ မးၿငႇမးသတေရးလပငနးမားႏင ရာေဖြကယဆယေရး လပငနးမား အား ေဆာငရြကမညသမားႏင ေဘးသငသမားအတြက ယာယခလႈရာေနရာမား၊ ယာဥ၊ ယႏရား၊ ပစၥညးမားႏင အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးအတြက အျခားလအပသည အရငးအျမစမား။

(ခ) လၿခေရးလပငနး။ ေဘးသငသမားႏင တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကေနသမားအား လၿခေရး ေစာငေရာကမႈမားေပးမည လျခေရးဝနထမးမား။

23

(ဂ) သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနး။ အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကမညသမား၊ ေဘးကငးရာ သ႔ ေရႊ႕ေျပာငးလာသမား၊ ဒဏရာရရသမားႏင ေနရပစြန႔ခြာလာသည ေဒသခမားအား ေရႊ႕ေျပာငး ရနႏင ေဆးဝါးႏင အေရးေပၚေထာကပေရးပစၥညးမား ပ႔ေဆာငရနအတြက လအပသညယာဥႏင လနာတငယာဥမား၊ စကသးဆမား၊ ေလဆပမား၊ ရဟတယာဥဆငးကြငးမား၊ အပကအစးမား ဖယရားျခငး၊ ရငးလငးျခငး၊ သယပ႔ျခငးႏင စြန႔ပစျခငးတ႔အတြက အႀကးစားစကပစၥညး ကရယာ မားႏင ၄ငးပစၥညးကရယာမားအား ကငတြယေမာငးႏငသမား။

(ဃ) ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈေပးျခငးလပငနး။ အစးရ၊ ပဂၢလကေဆး႐၊ ေဆးေပးခနးႏင ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈဆငရာ အဖြ႕အစညးမား (ဥပမာ ၾကကေျခန၊ ေရးဥးသနာျပအဖြ႕စသည) အေရးေပၚ အသကကယကရယာမား၊ ဆရာဝနမား၊ ေဆးဝါးကြမးကငသမား၊ စတကနးမာေရးအတြက ႏစသမေဆြးေႏြး အႀကေပးမညသမား။

(င) အေျခခဝနေဆာငမႈမား။ လပစစဓာတအား ျပတေတာကသြားပါက ခကခငးအစားထး အသးျပ ႏငမညစနစမား (ဥပမာ-ဆလာစြမးအငသး စနစမား)၊ ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကမႈမားအတြက အေရးေပၚဆကသြယေရးစနစမားႏင လပစစဓာတအားႏင ေရေပးေဝေရးစနစစသညတ႔ ပကဆးသြားပါက ျပနလညျပျပငမညအဖြ႕မား။

(စ) ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား။ ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ အသပညာေပးလပငနးမား၊ သဏၭာန တ ဇာတတကေလကငျခငးမားေဆာငရြကမည ေစတနာဝနထမးမား အပါအဝင အျခားလ႕စြမးအား အရငးအျမစမား၊ သငေထာကကပစၥညးမား၊ ေငြေၾကးရနပေငြမား၊ အေရးေပၚစမခကမား။

(ဆ) အေထြေထြ။ ငလငေဘးသငေဒသရ အေဆာကအအ ႀက႕ခငမႈစစေဆးျခငးႏင ပကစးသြားေသာ အေဆာကအအမားအား အႏရာယ ရ/မရ စစေဆးအတညျပမည အရညအေသြးျပညမေသာ အငဂငနယာမား၊ ေသဆးသ႐ပအေလာငးမားက စနစတက စြန႔ပစရနေနရာမားႏင ဝနထမးမား ႏင အျခားလအပသည အရငးအျမစမား။

တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈ အဖြ႕ဝငမားအေနျဖင ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင လအပသညအရငးအျမစမား လေလာကမႈမရပါက အမးသားေကာမတ ေအာကရ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားမတစဆင ျပညတြငး/ျပညပမ အဖြ႕အစညးမားႏင ပဂၢလကက႑ လပငနးရငမားႏင ခတဆကညႇႏႈငး၍ ရယအသးျပရမည ျဖစပါသည။

၆.၃။ ရနပေငြ

ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက အစးရ ႏင အျခားေသာ ေပါငးစပပါဝငေဆာငရြကလကရသည အဖြ႕အစညးမားတြင ေအာကေဖာျပပါ ရနပေငြမားႏင စမခကမားအပါအဝင အျခားရနပေငြ ရရႏငသည နညးလမးမား ရပါသည။ အဆပါရနပေငြမား လေလာကမႈမရပါက ျပညေထာငစဘ႑ာ ရနပေငြမေသာလညးေကာငး၊ ျပညတြငးျပညပမ အလရငမား၊ လမႈအဖ႔ြအစညးမားႏင အစးရ မဟတေသာ အဖြ႕အစညးမားမ ေထာကပေငြႏင လဒါနးေငြမားအား အမးသားေကာမတမတစဆင ခြငျပရယသးစြ ႏငပါသည။

၆.၃.၁။ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ ရနပေငြ

သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥပေဒ (၂ဝ၁၃) အရ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ပါဝငသည

24

ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈလပငနးမားက အေထာကအကျပႏငရနအတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈ ရနပေငြက ထေထာငခြင ရပါသည။ ရနပေငြတြင ႏငငေတာအဆင ရနပေငြမ ခြေဝရရမႈမား၊ ျပညပႏငငမား၊ ႏငငတကာ အဖြ႕အစညး မားႏင အလရငမား၏ လဒါနးမႈမား၊ ျပညတြငး/ျပညပႏင အျခားအရငးအျမစမားမ ေခးေငြမား ပါဝငပါသည။ ငလငအႏရာယကေရာကပါက အဆပါရနပေငြမားအား အမးသားေကာမတ၏ ခြငျပခကျဖင ဘ႑ာေငြ ရာေဖြေရးႏင ရနပေငြထနးသမးေရး လပငနးေကာမတႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြက ထတယသးစြသြားရန ျဖစပါ သည။

၆.၃.၂။ ကလသမဂၢအဖြ႕အစညးမား၏ အေရးေပၚအေျခအေန တ႔ျပနေရးလပငနးဆငရာ ဗဟရနပေငြ

ကနဥးေလလာဆနးစစမႈတြင ပါရေသာ သတငးအခကအလကမားအရ အဆျပလႊာတငျပမႈအေပၚ မတညၿပး ကလသမဂၢဥးေဆာငေသာ လသားခငးစာနာမႈဆငရာအဖြ႕၏ အေရးေပၚအေျခအေန တ႔ျပနေရး လပငနးဆငရာ ဗဟရနပေငြ (Central Emergency Response Fund-CERF) အား ရရအသးျပႏငမည ျဖစပါသည။ အဆပါရနပေငြအား ေသာကသးေရ၊ စားနပရကၡာႏင ခလႈရာေနရာမား ျဖညဆညးေပးျခငးႏင အပကအစးမား ရငးလငးျခငးစသည လပငနးမားအတြက အသးျပရနျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ေလလာဆနးစစ မႈလပငနးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးလပငနးမားအတြက ကလသမဂၢဖြ႔ၿဖးမႈ အစအစဥ(႐းခပ)၏ အေရးေပၚအေျခအေနမားအတြက တ႔ျပနေရးယနစမတစဆင အဆျပလႊာတင၍ ရနပေငြမားလညးေလာက ထားႏငပါသည။ အဆပါရနပေငြအား ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင အေရးေပၚ တ႔႔ျပနေရးလပငနး မား ေဆာငရြကရနအတြက အမးသားေကာမတမတစဆင ခြငျပခကရယသးစြပါမည။

၆.၃.၃။ ကလသမဂၢအဖြ႕အစညးမား၏ ႏစအလကအေရးေပၚစမခက

ႏစအလကအေရးေပၚစမခကမားသည ေငြေၾကးႏင ပတသကသည အခနးက႑မား ပါဝငမႈမရ ေသာလညး အမားအားျဖင ေဘးအႏရာယတစခကေရာကပါက လပေဆာငရန လအပသညအရာမားအား ထညသြငးေရးဆြထားျခငး ျဖစပါသည။ ကလသမဂၢဥးေဆာငေသာ လသားခငး စာနာမႈဆငရာအဖြ႕တြင အစးရအား ေထာကပေပးရနအတြက အေရးေပၚအေျခအေနတြင လအပမည ပစၥညးမားရေသာလညး မားေသာအားျဖင အဆပါပစၥညးမားမာ လေလာကမႈမရဘ ငလငကသ႔ေသာ အငအားႀကးမားေသာ ေဘးအႏရာယမားေတြ႕ႀကရပါက ထပမလအပသညပစၥညးမားက ခြေဝအသးျပရန လအပပါသည။ အဆပါ ကညေထာကပမႈမားအား ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင အေရးေပၚတ႔႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာင ရြကရနအတြက အမးသားေကာမတမတစဆင ခြငျပခကရယသးစြပါမည။

၆.၃.၄။ ျပညပႏငငမား၊ အဖြ႕အစညးမားႏင အလရငမားထမ အလေငြမား

ျပညပႏငငမား၊ အဖြ႕အစညးမားႏင အလရငမားသည ကညေထာကပမႈမား ေပးအပျခငး မျပမ အကအညေပးအပရနအတြက ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသ၏ လအပခကမားက ႀကတငသလၾက ပါသည။ အမးသားေကာမတ၏ သကဆငရာလပငနး ေကာမတအသးသးအေနျဖင ငလငေၾကာင ထခက ပကစးမႈအေျခအေန၊ အစးရမ ကညေဆာငရြကေပးထားမႈႏင မတဖက အဖြ႕အစညးမားမ ေပးအပထားသည အကအညမား၊ အကအညေပးအပရန လအပလကရသညေနရာႏင လအပသညအကအညမားက ခန႔မနး ကနကစရတျဖင ထညသြငးေဖာျပထားသည အစရငခစာအား ျပစရပါမည။ အဆပါအစရငခစာအား အမး သားေကာမတ၏ ခြငျပခကျဖင သတငးႏငျပနၾကားေရးလပငနးေကာမတႏင ႏငငတကာဆကဆေရး လပငနးေကာမတတ႔သည ငလငေဘးအႏရာယဆငရာ ထခကဆး႐ႈးမႈအေျခအေနႏင အကအညလအပမႈ

25

မားအား သတငးထတျပနျခငး၊ ျပညပႏငငမား၊ အဖြ႕အစညးမားႏငအလရငမားသ႔ အသေပးလက အကအည ေတာငးချခငးတ႔က ေဆာငရြကပါမည။ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည အဆပါ အဖြ႕အစညးမားႏင အလရငမားထမရရသည ရနပေငြမားအား အမးသားေကာမတ၏ ခြငျပခက ျဖင ရယသးစြပါမည။

၆.၃.၅။ ပဂၢလက က႑မ အလေငြမား

ပဂၢလကက႑သည ေဘးအႏရာယကေရာကသညေဒသတြင တ႔႔ျပနမႈလပငနးမားအတြက ေငြေၾကး ဆငရာႏင အျခားပပးမႈမား ေဆာငရြကေပးနငပါသည။ ေငြေၾကးဆငရာလအပခကမားက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ စာရငးျပစ၍ အမးသားေကာမတ၏ ဘ႑ာေငြရာေဖြေရးႏင ရနပေငြထနးသမးေရး လပငနးေကာမတမတစဆင အမးသားေကာမတသ႔ တငျပပါမည။ အမးသားေကာမတ ၏ခြငျပခကျဖင ပဂၢလကက႑မ ရနပေငြပပးမႈမားက အသးျပ၍ တ႔ျပနေရးလပငနးမားအား ေဆာငရြက သြားမညျဖစပါသည။ အဆပါရနပေငြ အသးစရတမား စာရငးရငးတမးမားအားျပစ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕သ႔ ေပးပ႔ၿပးေနာက အမးသားေကာမတ၏ ဘ႑ာေငြရာေဖြေရး ႏင ရနပေငြထနးသမးေရးလပငနးေကာမတသ႔ ျပနလညတငျပပါမည။

26

အခနး (၇) ျပနလညထေထာငေရးအဆငသ႔ ကးေျပာငးျခငး

ငလငေဘးအႏရာယက ခကခငးတ႔ျပနေဆာငရြကမႈမာ ျပညသလထ၏အသကမားအား ကယဆယေရး၊ ေဘးသငသမားအတြက လအပသညအကအညမား ျဖညဆညးေပးႏငေရးႏင အေျခအေနတညၿငမမႈ ရလာေစေရး တ႔က ရညရြယေဆာငရြကျခငး ျဖစပါသည။ အခနကာလတစခေရာကသညအခါ အေရးေပၚ တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကမႈအား ျပနလညထေထာငေရးအဆငသ႔ ကးေျပာငးရနျဖစပါသည။ အမရာမား၊ စးပြားေရးလပငနးမားႏင အေျခခအေဆာကအအမား ပကစးမႈ၊ ျပညသလထထ တက႐ကသကေရာကမႈမားႏင ေဒသ၏စးပြားေရးအေပၚ သကေရာကမႈ အေျခအေနေပၚမတည၍ ငလငေဘးဒဏမ အျပညအဝ ျပနလညထေထာငမႈလပငနးမားမာ ႏစခ ၾကာျမငမည ျဖစပါသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ လထ၏ယၾကညခကမား ျပနလညတညေဆာကႏငရနအတြက ျပနလည ထေထာငေရးလပငနးမားက လငျမနစြာစတငရန လအပပါသည။

ငလငေဘးအႏရာယကေရာကရာေဒသတြင ေအာကေဖာျပပါ အေျခအေနမားသ႔ ေရာကရပါက တ႔ျပန ေရးလပငနးမားမ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးသ႔ ကးေျပာငးေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

(က) ေဘးလြတရာသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးျခငးလပငနးမား ၿပးဆးျခငး။

(ခ) တ႔ျပနမႈလပငနးမားအတြက ေပးအပထားသည အေထာကအပပစၥညးမားအား ျဖန႔ေဝမႈၿပးဆးျခငး။

(ဂ) ကာကြယေစာငေရာကေရးႏင ကယဆယေရးစခနးလညပတမႈမား တညၿငမမႈရျခငးႏင ကယဆယေရး စခနးရ လဥးေရမာ ေန႔စဥေလာနညးလာျခငး။

(ဃ) ေနာကဆကတြငလငငယမား လႈပခတမႈ အႀကမအေရအတြက နညးပါးလာၿပး အဆပါ ငလငငယ မားေၾကာင လႏငပစၥညးဥစၥာမားအေပၚ ထခကဆး႐ႈးမႈအဆင အနညးဆးအဆငအထ ေလာက သြားျခငး။

(င) အမားျပညသအား ဝနေဆာငမႈေပးေနသညလပငနးမား ပကစးဆး႐ႈးမႈမားက ျပနလည ျပငဆငမႈ မား ေဆာငရြကေပးျခငး။

(စ) ေဘးသငေဒသရ အကအညေပးေရးဌာနမားမ လပငနးမား ပမနေဆာငရြကလကရျခငး။

အဆပါအေျခအေနတြင တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနမႈအား အဆငတစခအထ ေလာခရန စဥးစား ျခငး (သ႔မဟတ) ျပနလညထေထာငေရးလပငနးအျဖစ ေျပာငးလျခငးက (၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး ေဆာငရြက ႏငမညျဖစပါသည။ အမးသားေကာမတဥက႒သည သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥပေဒတြင ျပ႒ာနးထား သညအတငး အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးမားကရပနားၿပးေနာက ျပနလညထေထာငေရးအဆငသ႔ ေျပာငးလသတ မတေၾကာငး တရားဝငေၾကညာခက ထတျပနရမညျဖစသည။ အမးသားေကာမတေအာကရ ျပနလညထေထာငေရး ႏင ျပနလညတညေဆာကေရး လပငနးေကာမတ၏ဥးေဆာငမႈျဖင တငးေဒသႀကးသဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕အေနျဖင သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင အျခားဆကစပပါဝငသမားႏင ပးေပါငး၍ ျပနလည ထေထာငေရးလပငနးမားက စစဥေဆာငရြကရန ျဖစပါသည။

27

ေနာကဆကတြ (က)

အေရးေပၚအေျခအေနအတြက ေဆာငရြကရမညလပငနးမား

(က) ရာေဖြကယဆယေရးလပငနး။ ထခကဒဏရာရရသမားအား ရာေဖြကယဆယျခငး၊ ဒဏရာရသမားအား ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ ရရေစရန ပ႔ေဆာငေပးျခငး၊ အေဆာကအအၿပကျခငးေၾကာင ပတမေနသမားအား ကယတငျခငး။

(ခ) လၿခေရးလပငနး။ အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသမားႏင ေဘးသငသမားအတြက လအပ သည လၿခေရးဆငရာ လပငနးမားအား ဥပေဒႏငအည ေဆာငရြကေပးျခငး၊ ေဘးသငသမား၏ ပငဆငမႈမား အား ခးယလယကမႈမရေစရန ေစာငေရာကေပးျခငး၊ အႏရာယရေသာ အေဆာကအအမားအတြငးသ႔ လ အမား ဝငေရာကမႈမရေစျခငး၊ အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင အေႏာငအယက ျဖစေစ ႏငသည လစေဝးျခငးမား မရေစရန ေဆာငရြကျခငး။

(ဂ) သတငးႏင ျပနၾကားေရးလပငနး။ အေရးေပၚအေျခအေနႏငတကြ တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနမႈမားအား ျပညတြငး/ျပညပမ သကဆငရာတာဝနရသမားထသ႔ တရားဝငလမးညႊန ခြငျပခကမားအရ စဥဆကမျပတ သတငးေပးပ႔ျခငး၊ ငလငႏငသကဆငသည ေဆာငရနေရာငရနမားႏင ေနာကဆကတြ အကးသကေရာကမႈ မားအား အမားျပညသမ သရေစရနအတြက သငေလာသညနညးလမးမားျဖင အသပညာေပးျခငး။

(ဃ) ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးျခငးလပငနး။ ဒဏရာရရသမားက အေရးေပၚကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပး ျခငး၊ အျခားေဒသရ ေဆး႐သ႔ အေရးေပၚေရႊ႕ေျပာငးရန လအပသမားအတြက သကဆငရာ တာဝနရသမား ႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးျခငး၊ ေသဆးသ႐ပအေလာငးမားအား စနစတကစြန႔ပစရန ေဆာငရြကျခငး၊ လအပ သည ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈဆငရာ ပစၥညးကရယာမား၊ ေဆးဝါးမား လေလာကမႈမရပါက ပဂၢလက ေဆး႐၊ ေဆးေပးခနးမားႏင ခတဆကေဆာငရြကျခငး၊ စတဒဏရာရရသမားအား ႏစသမေဆြးေႏြးေပးျခငး။

(င) သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနး။ အသးျပႏငေသာ အေျခအေနမရပါက သယယပ႔ေဆာငေရးစနစႏင လမး၊ တတား စသညတ႔ ပကစးမႈအေျခအေနမားက ေစာငၾကညေလလာတငျပျခငး၊ အျခားအသးျပႏငမညစနစႏင ယာယအသးျပႏငမည လမးေၾကာငးမားအား သတမတေပးျခငး၊ ေလေၾကာငး၊ ေရေၾကာငးႏင ကနလမးမ တစဆင သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာလပငနးမားအား စမခန႔ခြျခငး၊ လအပပါက ပကစးသြားေသာ သယယ ပ႔ေဆာငေရးစနစမား ျပနလညတညေဆာကျခငးႏင ျပနလညထေထာငျခငးလပငနးမားအတြက ညႇႏႈငး ေဆာငရြကျခငး။

(စ) ဆကသြယေရးလပငနး။ ဆကသြယေရးဆငရာ ဝနေဆာငမႈမား ပကစးသြားပါက အစားထးစနစမား အသးျပ ႏငေရး ေဆာငရြကေပးျခငး၊ ေဘးအႏရာယ ကေရာကသညေဒသတြင တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသမား လအပသည သတငးအခကအလကမား (ဥပမာ ေဘးသငသမား၏ လအပခကမား၊ အထးကညေစာငေရာကမႈ လအပသရသည ေနရာ၊ ေထာကပေရးပစၥညး ေဝငေနမႈအေျခအေန စသညျဖင)ပပးေပးျခငး။

(ဆ) ေထာကပေရးလပငနး။ ေဘးသငသမားအတြက လအပသညစားနပရကၡာ အစရသည ေထာကပေရးပစၥညး မား စစဥပ႔ေဆာငေပးျခငး၊ တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကရာတြင လအပသည စကယႏရားမား၊ စကသးဆ စသညတ႔အား ပပးေပးျခငး၊ ေဘးသငသမားအတြက အေရးေပၚခလႈရာေနရာမား စစဥေပးျခငး၊ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈစခနးမား စစဥေပးျခငး။

28

(ဇ) ပကစးဆး႐ႈးမႈအခကအလကမား ေကာကယေရးလပငနး။ ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင ပကစးဆး႐ႈးသြား သည အေျခခအေဆာကအအမားႏင အေျခခဝနေဆာငမႈေပးသည စနစမား၏ ထခကပကစးဆး႐ႈးမႈမားအား စာရငးေကာကယျခငး၊ အဆပါစာရငးမားအား စစစၿပးေနာက အမးသားေကာမတႏင သကဆငရာ လပငနး ေကာမတမားအား ျဖန႔ေဝျခငး၊ လအပပါက တ႔ျပနေရးလပငနးမား ထေရာကမႈရေစရနအတြက လပငနးေကာမတ အသးသး၏ စမခကမားက ျပနလညသးသပျပငဆငျခငး။

(စ) မးၿငမးသတေရးလပငနး။ ငလငလႈပၿပးေနာက ေနာကဆကတြအေနျဖင ေနအမမား၊ စက႐ အလပ႐မားတြင မးေလာငျခငးျဖစေပၚႏငသျဖင မးၿငႇမးသတေရးပစၥညးကရယာမားႏင မးသတတပဖြ႕ဝငမားအား အသငရေန ေစျခငး။

29

ေနာကဆကတြ (ခ)

ျပငးထနေသာ ငလငႀကးလႈပၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈ အဖြ႕ႏင လပငနးေကာမတအသးသးမ ေဆာငရြကရမည တ႔ျပနေရးႏငသကဆငသည

တာဝနႏငဝတရားမား

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၁။ တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕

ဥက႒တငးေဒသႀကးဝနႀကးခပ

အတြငးေရးမးအတြငးေရးမး၊ရနကနတငးေဒသႀကးအစးရအဖြ႕

တြဖကအတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ရနကနတငးေဒသႀကးေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥးစးဌာန

(၂၄) နာရအတြငး

၁-၁ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ အမးသား ေကာမတသ႔ ငလငႏငပတသကသည အေျခအေနအား အစရငခတငျပ ပါမည။

၁-၂ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒မ ေကာမတ ဝငမားအား ငလငေၾကာင ထခကပကစးမႈအေျခအေနႏင တ႔ျပနေရး လပငနးမားအား ေဆြးေႏြးရန အစညးအေဝး ေခၚယပါမည။

၁-၃ တ႔ျပနေရးလပငနးမားအား ညႇႏႈငးေဆာငရြကရနအတြက သဘာဝေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အေရးေပၚကြပကေရး႐းအား ဖြငလစပါမည။

၁-၄ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရန တာဝနႏငဝတရားမား သရထားသည လပငနးေကာမတဥက႒မားႏငတကြ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယ ဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ (သ႔မဟတ) ဥက႒မ တာဝနေပးထားသညသမ အေရးေပၚကြပကေရး႐းအား ဥးေဆာင၍ အခနျပည႐းဖြငလစကာ လပငနး စဥတစခလးက စမခန႔ခြျခငး၊ ႀကးၾကပကြပကျခငးမား ေဆာငရြကပါမည။

၁-၅ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည အမးသား ေကာမတ၏ လမးညႊနႀကးၾကပမႈျဖင တ႔ျပနေရးလပငနးမားက စမခန႔ခြ ပါမည။

၁-၆ ထခကပကစးမႈမားႏင သကဆငသည ကနဥးဆနးစစေလလာမႈ အခက အလကမားအားျပစ၍ အမးသားေကာမတသ႔ တငျပပါမည။

၁-၇ ျဖစရပအေျခအေနမားအား အစရငခစာျပစ၍ အမးသားေကာမတႏင အေရးေပၚ ကြပကေရး႐းက အစရငခတငျပပါမည။

၁-၈ အဆပါ အခကအလကမားတြင အေဆာကအဥမား ၿပကပကစးျခငး၊ လမး/တတားမား ၿပပကအဆကအသြယ ျပတေတာကျခငး၊ ေရ၊ မးလငး မား ျပတေတာကျခငး၊ မးေလာငျခငး၊ ေျမၿပျခငးႏင ဆညကးျခငး စသည ငလင၏ ေနာကဆကတြပကစးမႈ စသည အခကအလကမား ပါဝငရပါမည။ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒မ ရရ သည သတငးအခကအလကမား အေပၚမတည၍ ေကာမတဝငမားႏင ေဆြးေႏြးကာ အစရငခစာျပစ၍ အမးသားေကာမတသ႔ တငျပပါမည။

၁-၉ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ အစရငခစာ အကဥးအားျပစ၍ ဥက႒၏အတည ျပခကရယကာ သကဆငရာသတငး ဌာနမားက ျဖန႔ေဝရနအတြက သတငးႏငျပနၾကားေရးလပငနးေကာမတသ႔ ေပးပ႔ပါမည။

30

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၁-၁ဝ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ ပကစးဆး႐ႈးမႈအေျခအေနမားႏင အေရးေပၚ တ႔ျပနေရးအတြက လအပခကမားအား သရႏငရနအတြက ေဘးသငေဒသသ႔ သြားေရာကကာ သကဆငရာ တာဝန ရသမားႏင ေတြ႕ဆပါမည။

၁-၁၁ ဒဏရာရရသမားအား ယာယကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈစခနးမား (သ႔မ ဟတ) ေဆး႐မားသ႔ ပ႔ေဆာငႏငေရးအတြက တငးေဒသႀကး သယယ ပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပကြပကမႈအာဏာပငအဖြ႕မ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ ဆငရာစမခန႔ခြ႔မႈလပငနးေကာမတ၊ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးေကာမတ တ႔ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၁-၁၂ တ႔ျပနေရးလပငနးမားအနက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၏ ေဘးသငရာေဒသသ႔ သြားေရာကၾကည႐ႈၿပး ေတြ႔ရမႈအေပၚ မတည၍ ဥးစားေပးလပငနးစဥမားအား သတမတဆးျဖတပါမည။

၁-၁၃ ငလငေဘးသငျပညသမား ယာယခလႈရာေနရာမား၊ ယာယ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈေပးမည ေနရာမားႏင အဆပါခလႈရာေနရာမားရ ေဘးသင ျပညသမားအတြက လအပသည ေသာကသးေရ၊ မလာစနစႏင သန႔ရငးေရး စနစမားအား ေဆာငရြကပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၁-၁၄ ပကစးဆး႐ႈးမႈအေျခအေနမား၊ ခလႈရာစခနးမား စသညေနရာမားအား ေဖာ ျပထားသည ေကာငးကငၿဂဟတဓာတပမား ပါဝငသည ျဖစရပအေျခအေန အစရငခစာအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အဖြ႕ဥက႒မ စစစအတညျပပါမည။

၁-၁၅ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကမႈအား ႀကးၾကပႏငရနအတြက လမးမား၊ မးရထားလမးမား၊ ဆပကမးမားႏင ေဘးအႏရာယအဆးရြားဆးခစားရ သည ရပရြာလထတညရရာ ေနရာစသညတ႔အား ေဖာျပထားသည ေျမပမား ျပစရပါမည။

၁-၁၆ လပငနးေကာမတ၏ လအပခကမားအား ေဆြးေႏြးရနႏင လအပသည အရငးအျမစမား ခြေဝေပးႏငရနအတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယ ဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ ေဘးသငေဒသသ႔သြားေရာကပါမည။ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြက ေနသမားက အလညကစနစျဖင လပငနးတာဝနမား ေဆာငရြကႏငေရး အတြကလညး သကဆငရာအဖြ႕မားႏင ေဆြးေႏြးမႈမားျပလပပါမည။

၁-၁၇ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည ေဘးဒဏ ခရသမား၏ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမား ပပးကညႏငေရးအတြက ကယဆယေရးစခနးမားႏငေဆး႐မားအား သြားေရာကပါမည။

31

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၁-၁၈ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕သည ေဘးသင ေဒသမ ေနာကဆးရရသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငး၊ အစရငခ စာမားအား စစေဆးျခငးႏင အမးသားေကာမတထသ႔ သတငးအခက အလကမားမေဝျခငးတ႔အား ေဆာငရြကပါမည။

၁-၁၀ အလရငမားထမ ကယဆယေထာကပေရး ပစၥညးမားအား လကခရယျခငး ႏင အဆပါပစၥညးမားအား သငေလာေသာေကာမတမားထသ႔ ခြေဝေပးပါ မည။

၁-၂ဝ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕အေနျဖင ေသဆးသမား၏ မသားစဝငမားႏင ဆကသြယ၍ ေသဆးသမားအား အတညျပျခငးႏင ႐ပအေလာငးမားအား သငေလာေသာနညးလမးမားျဖင သၿဂဟျခငးမားအား ေဆာငရြကပါမည။

(၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး

၁-၂၁ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕အေနျဖင ပကစးဆး႐ႈးမႈမား၊ ကယဆယေရးစခနးမားႏင လအပခကမား အစရငခ တငျပရနအတြကျပစ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒မတစဆင အမးသားေကာမတဥက႒ထသ႔ တငျပပါမည။

၁-၂၂ ေထာကပေရးပစၥညးမားႏင အျခားလဒါနးမႈမားအတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ႏင အမးသားေကာမတ ဥက႒တ႔မ ခတဆကေဆာငရြကပါမည။ အျခားသက ဆငရာလပငနးေကာမတဥက႒မားႏင ခတဆက၍ ေထာကပေရးပစၥညးမား ျဖန႔ေဝျခငးအား ေဆာငရြကပါမည။

၁-၂၃ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒မ အမးသား ေကာမတဥက႒ထသ႔ ကယဆယေရးလပငနးမား ရပနားမညအခနႏင ျပန လညတညေဆာကေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငး စသည ေရ႕ဆက ေဆာငရြကမညလပငနးမားအား တငျပအစရငခပါမည။

၂။ ရာေဖြကယဆယေရး လပငနးေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး လၿခေရးႏင နယစပေရးရာဝနႀကး

(၂၄) နာရအတြငး

၂-၁ လပငနးေကာမတဥက႒ႏင အဖြ႕ဝငမားသည ျဖစစဥေနရာအား ခကခငး သြားေရာကကာ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနေသာ ဌာန ဆငရာမားႏင အျခားအဖြ႕အစညးမားအား ေပါငးစပညႇႏႈငးျခငးႏင ႀကးၾကပ ကြပကျခငးမား ေဆာငရြကၿပး အေျခအေနမားက တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစ ရငခတငျပပါမည။

32

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊မးသတဥးစးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လပငနးလငစငႏင သယယ ပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပညႇႏႈငးမႈ ဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) ကြပကေရးမး အမတ(၂) လၿခေရးရကြပကမႈ အဖြ႔မး႐း(၂) တငးေဒသႀကးတပဖြ႔မး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး ရတပဖြ႔မး႐း(၃) ဥးစးအရာရ (ပထမတနး) (စစေထာက) (လပငနး/ ျဖညတငး/ထနးသမး) ရနကနတငးစစဌာနခပ(၄) ဒတယညႊနၾကားေရး မးခပ၊ ရနကနတငး ေဒသႀကး ကနးမာေရး ဥးစးဌာန(၅) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စကပးေရးဥးစးဌာန(၆) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ေရအရငးအျမစႏင ျမစေခာငး မား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ဥးစးဌာန(၇) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စကမႈႀကးၾကပေရးႏင စစ ေဆးေရးဥးစးဌာန(၈) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ျပနၾကားေရးႏင ျပညသ႔ ဆကဆေရးဥးစးဌာန

၂-၂ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင လမးေၾကာငးရငးလငး ေရးလပငနးမားအား ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရးေကာမတ၊ သယယပ႔ေဆာငေရး လပငနးေကာမတႏင တငးေဒသႀကးသယယပ႔ေဆာင ေရး ႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပငအဖြတ႔ျဖင ခတဆကေဆာငရြကပါမည။

၂-၃ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနသမား၏ လၿခေရးအား လၿခေရး လပငနးေကာမတႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၂-၄ ေနာကဆကတြ ေဘးအႏရာယျဖစသည မးေလာငျခငးျဖစပြားပါက မးၿငႇမး သတႏငေရးအတြက မးသတဥးစးဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၂-၅ ေဘးသငေဒသသ႔ သြားေရာက၍ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြက မညအဖြ႕မား (အဖြ႕တစဖြ႕စတြင ေခါငးေဆာငတစဥးစျဖင) အတြက ႀကတငေရးဆြထားသည စမခကမားအတငး ရာေဖြကယဆယေရးအဖြ႕ မားအား ေစလႊတပါမည။

၂-၆ အဖြ႕တစဖြ႕စတြင ဆကသြယရမညသမား သတမတထားၿပး လအပသည မားအား အျခားအဖြ႕မားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကၿပးေနာက လပငနး ေကာမတဥက႒သ႔ တငျပရပါမည။

၂-၇ အပကအစးမားႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈဆငရာ လပငနးေကာမတမ အတညျပထားေသာ ေသဆးသ႐ပအေလာငးမားအား ႐းရာဓေလထးတမး မားအရႏင အႏရာယရေသာ ဓာတေဗဒပစၥညးမားအား အဆငျမငနညးပညာ မားသး၍ ဖကဆးျခငးလပငနးမားအား လပထးလပနညးမားအရ စနစ တက စမပါမည။

၂-၈ အသကရငသမားႏင ေသဆးသမား၏ အခကအလကမားအား စေဆာငး၍ သတငးႏငျပနၾကားေရး လပငနးေကာမတသ႔ ေပးပ႔ပါမည။

၂-၉ လပစစဝါယာႀကးမားႏင အျခား လပစစဓာတအားေပးစနစမားအား ျဖတ ေတာကျခငး၊ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက လအပပါက လပစစမးမား ယာယသြယတနးေပးျခငးမား ေဆာငရြကပါမည။

၂-၁ဝ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈဆငရာစမခန႔ခြ႔မႈလပငနးေကာမတႏင တငးေဒသႀကး သယယပ႔ေဆာငေရးႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပငအဖြ႕ႏငပးေပါငး၍ ဒဏရာ ရရသမားက ယာယကနးမာေရးေစာငေရာကမႈစခနးမား (သ႔မဟတ)ေဆး႐ မားသ႔ ပ႔ေဆာငႏငေရးအတြက ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၂-၁၁ အပကအစးမား ေအာကတြငပတမေနသမားအား ဖယရားျခငး၊ ေဘးကငး ရာသ႔ ပ႔ေဆာငေပးျခငးႏင တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနမႈမားအား ႀကးၾကပမႈမားအား ဆကလကေဆာငရြကပါမည။

၂-၁၂ အႏရာယရေသာ အေဆာကအအမားအတြငးမသမားအား အျပငသ႔ ဖယ ထတျခငးလပငနးမားအား ဆကလကေဆာငရြကပါမည။

33

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၉) ညႊနၾကားေရးမး၊ အေဆာကအဥဆငရာ လပငနးတာဝနခအဖြ႔၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ(၁ဝ) ညႊနၾကားေရးမး၊ ပတ၀နးကင စမခန႔ခြေရး လပငနးတာဝနခအဖြ႕၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ(၁၁) ဒတယညႊနၾကားေရးမး၊ ႏငငျခားေရးဝနႀကးဌာန (၁၂) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ျမနမာဆပကမးအာဏာပင(၁၃) တငးေဒသႀကးတပဖြ႔မး၊ ျမနမာႏငငၾကကေျခနသနာျပတပဖြ႔(၁၄) ဥက႒၊ ရနကနတငးလမႈကညကယဆယေရးအဖြ႔

၂-၁၃ ကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသမားအား ေနာကဆကတြ ငလင ငယမားႏင မးေဘး၊ ေရႀကးျခငးႏင ေျမၿပျခငးစသည ေနာကဆကတြေဘးအႏရာယမားေၾကာင ထခကမႈ မရေစရနအတြက ၄ငးကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသည ေနရာမားအား စဥဆကမျပတ ေစာငၾကညေနပါမည။

၂-၁၄ ကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကေနမႈမားႏင လအပခကမားက တငး ေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ေကာမတဥက႒ထသ႔ စဥဆကမျပတ သတငးေပးပ႔ အစရငခပါမည။

၂-၁၅ ကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသမား၏ လၿခမႈရေစရနအတြက ေဆာငရြကပါမည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၂-၁၆ ကယဆယေရးလပငနးေဆာငရြကေနေသာ အဖြ႕မား၏ စြမးေဆာငရညမားႏင ပစၥညးကရယာမားအားဆနးစစျခငးႏင ေစတနာဝနထမးေဆာငရြကမညသမားမ ကယဆယေရးလပငနးေဆာငရြကရန ပပးကညမညကစၥမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒မ တစ ဆငညႇႏႈငးေဆာငရြကပါမည။

၂-၁၇ ကယဆယေရးလပငနးေဆာငရြကေနမႈ အေသးစတအေျခအေနမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ထသ႔ ဆကလကတငျပပါမည။

(၇၂)နာရမ (၇)ရကအတြငး

၂-၁၈ ကယဆယေရးလပငနးမားအား ျပငပမအကအညေပးသည အဖြ႕မားႏင ပးေပါငး၍ ဆကလကေဆာငရြကသြားပါမည။

၂-၁၉ ကယဆယေရးလပငနးေဆာငရြကေနသည အေသးစတအေျခအေနမားႏင ေရ႕ဆကေဆာငရြကမည အေၾကာငးအရာမားအား အစရငခစာျပစ၍ တငး ေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ထသ႔ အစ ရငခတငျပပါမည။

၂-၂ဝ ေရ႕ဆကေဆာငရြကမည ရာေဖြကယဆယေရးလပငနးမားအား ေဒသခ ရာေဖြကယဆယေရးအဖြ႕မားမ ဆကလကေဆာငရြကႏငရနအတြက ၄ငး တ႔ႏင ညႇႏႈငးေဆြးေႏြးမႈမား ေဆာငရြကပါမည။

34

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၃။ ကနဥးလအပခက စစတမးေကာကယေရး၊ ပကစးဆးရႈးမႈ အတညျပ ေရးႏင လအပခကမား ဆနးစစ ေဖာထတေရး လပငနးေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး စမကနးႏင ဘ႑ာေရးဝနႀကး

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ဗဟစာရငးအငးအဖြ႕

တြဖကအတြငးေရးမးညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အေထြေထြ အပခပေရး ဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ရသးမနးေျခ ေငြစာရငး ဥးစးဌာန(၂) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတကဥးစးဌာန(၃) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လဝငမႈႀကးၾကပေရးႏင ျပညသ႔အငအားဆငရာ ဥးစးမး႐း(၄) ညႊနၾကားေရးမး၊ စမ ခန႔ခြေရး၊ ျပညသ႔ဆကဆေရး ႏင ျပနၾကားေရးဌာန၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ(၅) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေမြးျမေရးႏင ကသေရး ဥးစးဌာန

(၂၄) နာရအတြငး

၃-၁ ငလငလႈပၿပးေနာက လပငနးေကာမတဥက႒ႏင အဖြ႕ဝငမားသည ေဘးသင ေဒသသ႔ ခကခငးသြားေရာကကာ သကဆငရာအဖြ႕အစညးမားႏင ညႇႏႈငး ၿပး ပကစးဆး႐ႈးမႈ အခကအလကမား ႀကတငသတမတထားေသာ ပစမား ျဖင ေကာကယပါမည။ လအပပါက ကၽြမးကငပညာရငမား၊ ပညာရငအဖြ႕အစညးမားႏငဌာနမားထမ နညးပညာအကအညမားအား ရယပါမည။ (ဥပမာ ေကာငးကငၿဂဟတဓာတပမားအား အသးျပျခငး)

၃-၂ အဆပါ ေကာကယရရေသာအခကအလကမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစ ရငခ တငျပပါမည။

၃-၃ အခကအလကမားအား ေကာကယရာတြင တကမနကနမႈ ရေစရနအတြက အဖြ႕ေခါငးေဆာငတစဥးစအား က႑အလက (အေဆာကအအ၊ လမး တတား၊ လအေသအေပာက၊ ေရ၊ မး အစရသျဖင) သတမတတာဝနေပး ရနႏင အျခားအဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရနအတြက တာဝနခ ပဂၢလတစဥးအား သတမတပါမည။

၃-၄ ကနဥး ဆနးစစခကမားအရ ဥးစားေပးေဆာငရြကရမည ေနရာမား (ေဆး႐ မား၊ ေကာငးမားႏင လေနမႈသပသညးေသာေဒသမား အစရသည) အား သတမတႏငရနအတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစရငခတငျပျခငးႏင သတငး အခကအလကမား ျဖန႔ျဖးျခငးမား ေဆာငရြကရပါမည။

၃-၅ ကနဥးလအပခက စစတမးေကာကယေရး လပငနးေကာမတမ ထခက ပကစးမႈ အခကအလကမားအားေကာကယၿပး ဆနးစစေလလာမႈမား ျပ လပကာ လအပသညေထာကပမႈမားအတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ထသ႔ တငျပပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၃-၆ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ ေျမျပငတြင လပငနးေဆာငရြကေနမႈမားအား အဖြ႕ေခါငးေဆာငမားမတစဆင ဆကလက ႀကးၾကပသြားပါမည။

၃-၇ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ (ေဘးဒဏခ ရသမားစာရငး၊ အေဆာကအဥ ပကစးဆး႐ႈးမႈစသည လပငနးေဆာငရြက ေနမႈ အေျခအေနမားႏင လအပခကမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ထသ႔ အစညးအေဝးမားတြင အလဥးသင သလ အစရငခတငျပပါမည။

၃-၈ လပငနးေကာမတအေနျဖင အဖြ႕ေခါငးေဆာငမား၏ အႀကေပးခကမား အေပၚမတည၍ အဖြ႕မားအား ပ၍ဥးစားေပး ေဆာငရြကရမည ေဒသမားသ႔ ေစလႊတပါမည။

35

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၆) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လယယာေျမစမခန႔ခြေရးႏင စာရငးအငးဥးစးဌာန(၇) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ သာသနာေရးဥးစးဌာန(၈) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ သမ၀ါယမဥးစးဌာန(၉) တငးေဒသႀကးမနေနဂာ၊ ျမနမာဆကသြယေရးလပငနး(၁ဝ) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဥးစးဌာန(၁၁) အငဂငနယာခပ၊ လမးဥးစးဌာန(၁၂) ညႊနၾကားေရးမး၊ ကသေရးဥးစးဌာန

၃-၉ လပငနးေကာမတအေနျဖင လပငနးေဆာငရြကမႈမားအား ဆကလကႀကး ၾကပသြားပါမည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၃-၁ဝ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင အထးဥးစားေပးရန လအပသညေနရာမား တြင လပငနးေဆာငရြကေနမႈမားအား ဆကလကစမခန႔ခြသြားပါမည။

၃-၁၁ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင အျခားအဖြ႕ေခါငးေဆာငမားႏင ညႇႏႈငး၍ လပငနးေဆာငရြကေနမႈ အေျခအေနမားက အစရငခစာျပစ၍ အမးသား ေကာမတဥက႒ထသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

၄။ ပ႔ေဆာငဆကသြယေရး လပငနးေကာမတ

ဥက႒လပစစ၊ စကမႈလကမႈႏင လမးပနးဆကသြယေရး ဝနႀကး

ဒဥက႒တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ကနးလမးပ႔ေဆာငေရး ညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လပငနးလငစငႏင သယယ ပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပညႇႏႈငးမႈ ဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးအေထြေထြမနေနဂာ၊ ျပညတြငး ေရေၾကာငးပ႔ေဆာငေရး (ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသ)

အဖြ႕ဝငမား(၁) ညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အစးရ အဖြ႔႐း

(၂၄) နာရအတြငး

၄-၁ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕၊ အေရးေပၚ ကြပကေရး႐းႏင လပငနးေကာမတ မားမ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ဆကသြယမႈမျပတေတာကေစေရးအတြက လပစစႏင တယလဖနးကြနရကအေပၚ အေျခမခေသာ ဆကသြယေရးစနစမား (walk-ie talkie, icon, web portal, ဆကသားစနစ စသည) ထေထာငေပးပါမည။

၄-၂ ဆကသြယေရးျပတေတာကမႈ၊ လမးေၾကာငး ပကစးမႈ၊ ေလဆပ၊ ရဟတ ယာဥကြငးႏင ေရေၾကာငးခဥးကပလမး အစရသည အေျခအေနမားအား သရႏငရနအတြက ေဘးသငေဒသသ႔ ကြငးဆငးၾကည႐ႈၿပး တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ႏင အေရးေပၚ ကြပက ေရး႐းသ႔ အထကပါဆကသြယေရးစနစမားျဖင အစရငခတငျပပါမည။

၄-၃ လပငနးေကာမတဥက႒ (သ႔မဟတ) အတြငးေရးမးႏင အဖြ႕ဝငမားမ ေျမျပငကြငးဆငးစစေဆးၿပး ကယဆယေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင အေထာကအကျပ ႏငမညလမးေၾကာငးမားေဖာထတ၍ သတမတေပးျခငး ႏင သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ လအပခကမားအား ဆနးစစေလလာျခငး အစရသညတ႔အား လအပခကေပၚမတည၍ ပပးေပးျခငးမား ေဆာငရြက ပါမည။

၄-၄ တငးေဒသႀကး သယယပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပငအဖြ႕ႏင ခတဆက၍ လအပသည သယယပ႔ေဆာငမႈ လပငနးမားအား ပးေပါငး ေဆာငရြကပါမည။

၄-၅ အပကအစးမားအား ရငးလငးရာတြင ေနာကဆကတြ ငလငေၾကာင အေဆာကအဥမား ၿပကႏငသညအတြက လအပသည ႀကတငကာကြယမႈ မားအား ေဆာငရြကပါမည။

36

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၂) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ မးသတဥးစးဌာန(၃) ညႊနၾကားေရးမး၊ လမး တတားဆငရာလပငနး တာဝနခအဖြ႕၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရးေကာမတ(၄) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ မးေလဝသႏင ဇလေဗဒ ညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန(၅) အေထြေထြမနေနဂာ (ေအာကျမနမာျပည)၊ ျမနမာမးရထား(၆) တငးေဒသႀကးတာဝနခ၊ ျမနမာဆပကမး အာဏာပင(၇) တငးေဒသႀကးတာဝနခ၊ ျမနမာဆကသြယေရးလပငနး(၈) တငးေရာငးဝယေရး အရာရ၊ ျမနမာေရနထြက ပစၥညးေရာငးဝယေရးလပငနး(၉) ဒတယတငးရတပဖြ႔မး၊ တငးေဒသႀကး ရတပဖြ႔မးရး(၁ဝ) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ကနသြယေရးဥးစးဌာန(၁၁) ဒတယညႊနၾကားေရးမး၊ ေရေၾကာငးပ႔ေဆာငေရး ညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန (၁၂) အငဂငနယာခပ၊ လမးဥးစးဌာန(၁၃) တြဘက အတြငးေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး သယယ ပ႔ေဆာငေရးႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပငအဖြ႕(၁၄) အဖြ႕ဝင၊ ရနကနတငး ေဒသႀကးသယယပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပင အဖြ႕(၁၅) တာဝနခ (အေဝးေျပး)၊ ရနကနတငးေဒသႀကး သယယ ပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပကြပက မႈ အာဏာပငအဖြ႕

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၄-၆ လမးမားတြင ပတဆ႔ေနေသာ အပကအစးမားဖယရားျခငးႏင ကယဆယ ေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက လအပေသာေနရာမားတြင ယာယ လမးတတားမားအား ေဆာကလပေပးျခငး စသညလပငနးမားအား သကဆငရာ စညပငသာယာေရးေကာမတ၊ ရာေဖြကယဆယေရးလပငနး ေကာမတႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၄-၇ အေဆာကအဥမားအား ၿဖဖကရနလအပပါက သကဆငရာ လပငနး ေကာမတမား၊ တပစညပင၊ ေဒသႏရ စညပငသာယာေရးအဖြ႕တ႔ႏင ပးေပါငး၍ အပကအစးမားအား ရငးလငးပါမည။

၄-၈ လမးေၾကာငးမား ရငးလငးေရးလပငနးမားအား ဆကလကေဆာငရြကျခငး ႏင အဆပါလမးမား အသးျပႏငျခငး ရ/မရအား စစေဆးပါမည။ မးရထား လမးမား ပကစးမႈရႏငေသာေၾကာင အလငအျမနျပငဆငမႈ ျပႏငရနအတြက လအပေသာ ခန႔မနးကနကစရတမားအား ခန႔မနးတြကခက ျပငဆင၍ အမးသားေကာမတဥက႒ထသ႔ ခြငျပခကရယႏငရန တငျပပါမည။

၄-၉ ေဘးသငေဒသမားသ႔ ေစလႊတထားသညအဖြ႕မားႏင ခတဆက၍ အစရငခစာ မားအား အမးသားေကာမတ ဥက႒ထသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

၄၁ဝ ေကာမတအေနျဖင လမးေၾကာငးမားႏင သကဆငေသာ သတငးအခက အလကမားက ျပညသလထႏင သကဆငရာေကာမတမားထသ႔ ေရာကရ ေစႏငရနအတြက ေဆာငရြကပါမည။

၄-၁၁ တတားမားအား စစေဆး၍ ျဖတသနးသြားလာျခငး မျပႏငေသာ တတားမား အား အဝါေရာငတပမားျဖင ျဖတသနးသြားလာမႈ မရေစရန သတမတပါမည။

၄-၁၂ ၿပကေသာအေဆာကအအမား (သ႔မဟတ) ၿဖခလကသည အေဆာက အအမားအား မတတမးထားရ၍ သကဆငရာလပငနးေကာမတသ႔ မတတမးျဖင အပႏပါမည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၄-၁၃ သယယပ႔ေဆာငေရး ေဆာငရြကႏငသည လမးေၾကာငးမားအား ဆကလက စစေဆးၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အဖြ႕သ႔ တငျပပါမည။

၄-၁၄ ထခကပကစးသြားေသာ လမးမားအား စစေဆး၍ ယာယျပငဆငမႈမား ျပလပပါမည။

(၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး

၄-၁၅ သယယပ႔ေဆာငေရး လမးေၾကာငးမားအား အေသးစတစစေဆး၍ ျပငဆင ရန ကနကစရတမားက ဆနးစစပါမည။ အဆပါ ခန႔မနးကနကစရတ မားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ထသ႔ အတညျပခကရယႏငရနအတြက တငျပပါမည။

37

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၄-၁၆ အေရးေပၚအေျခအေနအတြက လမးေၾကာငးမား ျပနလညျပျပငေနျခငး အား ဆကလက၍ ေစာငၾကညေလလာၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ထသ႔ တငျပပါမည။

၅။ သတငးႏငျပနၾကားေရး လပငနးေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး ကရငတငးရငးသားလမး ေရးရာဝနႀကး

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ သတငးႏငစာနယဇငးလပငနး

တြဖကအတြငးေရးမး၊တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျပနၾကားေရးႏင ျပညသ႔ ဆကဆေရးဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) ညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အစးရအဖြ႔႐း(၂) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျမနမာအသႏင ႐ပျမငသၾကား(၃) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ မးေလဝသႏင ဇလေဗဒ ညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန(၄) တငးေဒသႀကးတာဝနခ၊ ျမနမာဆကသြယေရးလပငနး(၅) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ မးသတဥးစးဌာန(၆) ညႊနၾကားေရးမး၊ စမ ခန႔ခြေရး၊ ျပညသ႔ဆကဆေရး ႏင ျပနၾကားေရးဌာန၊ ရနကန ၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရး ေကာမတ

(၂၄) နာရအတြငး

၅-၁ လပငနးေကာမတဥက႒ႏငအဖြ႕ဝငမားသည ေဘးသငေဒသမားသ႔ ခကခငး သြားေရာက၍ေသာလညးေကာငး၊ အျခားဆကစပေကာမတမားႏင ခတ ဆကၿပး ေျမျပငအေျခအေနမားႏင ပကစးဆး႐ႈးမႈ သတငးမတတမးမားအား ရယကာ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒၊ အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အခနႏငတစေျပးည အစရငခတငျပပါမည။

၅-၂ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ ထတျပနရန အတြက ေပးပ႔လာေသာ သတငး အခကအလကမား (ေဆာငရနေရာငရနႏင ေဘးကငးခလႈရာေနရာမား စသည) အား လပငနးေကာမတမ ျပညသလထ အား အခနႏငတစေျပးည သတငးထတျပနပါမည။

၅-၃ ေဘးသငေဒသမား၏ ပကစးဆး႐ႈးမႈ အေျခအေနမားႏင အေရးေပၚအေျခ အေနတြင ေဆာငရနေရာငရနမားက လအပပါက သတငးထတျပနႏငရန အတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ စစစထတျပနေပးပ႔ေသာ သတငးအခကအလကမားအား အျခား သတငး မဒယာမားသ႔ ျဖန႔ေဝပါမည။

၅-၄ လပငနးေကာမတဥက႒သည ကယဆယေရးလပငနးေဆာငရြကေနမႈမား၊ ေနာကဆကတြငလငငယမားႏင အေရးေပၚဆကသြယရမည ဖနးနပါတ မားစသည သတငး အခကအလကမားက အျခားလပငနးေကာမတမားသ႔ မေဝထားပါမည။ လအပပါက ဆနာမျဖစႏငေျခ သတငးအခကအလက မားလညး ထတျပနပါမည။

၅-၅ လပငနးေကာမတသည ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအဖြ႕ႏင ပးေပါငး၍ ေသဆးသမား မညသမညဝါျဖစေၾကာငး သတမတရာတြင ပပးကညပါမည။ ဓာတပမား၊ ေသဆးသ စာရငးမားႏင ၄ငးတ႔၏ ေဆြမးမားစာရငးမားလညး ထနးသမးထားပါမည။

၅-၆ အျခားလပငနးေကာမတမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးႏင သတငးအခက အလကမား မေဝရနအတြက တာဝနခပဂၢလတစဥးအား သတမတတာဝန ေပးပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၅-၇ ပကစးဆး႐ႈးမႈမား၊ တန႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနမႈမား၊ ေျမျပင အေျခ အေနမားႏင သကဆငေသာမတတမးမားအား ေကာမတမ ျပနလည ၾကည႐ႈျခငး၊ တညးျဖတျခငးတ႔အား ေဆာငရြကပါမည။ အဆပါ မတတမး မားအား သတငးစာ၊ ႐ပျမငသၾကား၊ ေရဒယ၊ လမႈမဒယာမားႏင ႏငင တကာသ႔ မေဝပါမည။

38

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၇) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ဗဟစာရငးအငးအဖြ႔(၈) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ စကပးေရးဥးစးဌာန(၉) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥးစးဌာန

၅-၈ အေရးေပၚေခၚဆရမည ဖနးနပါတမားအား ျပညသလထထသ႔ထတလႊငေပး ႏငရနအတြက အဆပါနပါတမားအား သတငးဌာနမားသ႔ ျဖန႔ေဝပါမည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၅-၉ ႀကတငေရးဆြထားသည လမးညႊနခကမားအတငး ျပညသလထမားထသ႔ သတငးအခကအလကမားအား ဆကလကျဖန႔ျဖးေပးပါမည။

၅-၁ဝ ေနာကဆကတြငလငမားႏင ေရာဂါမားျပန႔ပြားျခငး၊ ေျမၿပျခငး၊ ဆနာမႏင သရညေပာျခငးႏင သကဆငေသာ ေဘးအႏရာယမား (ဥပမာ-ေျမကၽြျခငး) စသညေဘးမားအား ျပညသလထမားထသ႔ ဆကလကအသေပးပါမည။

၅-၁၁ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင ျပညသလထထသ႔ ထတလႊငသည သတငးအခကအလကမားႏင ပတသကသည ေမးျမနးမႈမားအား ျပနလည ေျဖဆပါမည။

၅-၁၂ လပငနးေဆာငရြကေနမႈမားအား သတငးမဒယာမားထသ႔ ဆကလကအသ ေပးေနပါမည။

(၇၂) နာရ - (၇)ရကအတြငး

၅-၁၃ အျခားလပငနးေကာမတမားထမ လပငနးေဆာငရြကမႈမားႏင သကဆင သည အစရငခစာမားအား ျပနလညစစစ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒အား အကဥးခပတငျပပါမည။

၅-၁၄ သတငးအခကအလက အကဥးခပအား ျပညတြငးႏင ျပညပရ သတငးအဖြ႕ မားထသ႔ မေဝပါမည။

၆။ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ ဆငရာ စမခန႔ခြမႈ လပငနး ေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကးလမႈေရးဝနႀကး

ဒဥက႒ဒတယညႊနၾကားေရးမးခပ၊ ရနကနတငးေဒသႀကး ကနးမာေရးဥးစးဌာန

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ကသေရးဥးစးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးဒတယတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျပညသ႔ကနးမာေရးဥးစးဌာန

(၂၄) နာရအတြငး

၆-၁ လပငနးေကာမတဥက႒ႏင အဖြ႕ဝငမားသည လအပသည ကြငးဆငး စစေဆးမႈမား ျပလပၿပး ေဆး႐၊ ေဆးခနး ပကစးဆး႐ႈးမႈ အေျခအေနမားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒၊ အေရး ေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

၆-၂ လပငနးေကာမတဥက႒ႏင အဖြ႕ဝငမားသည ရာေဖြကယဆယေရးလပငနး ေကာမတ၊ သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနးေကာမတ၊ တငးေဒသႀကး သယယ ပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပငအဖြ႕တ႔ႏင ခတဆက၍ လၿခမႈ ရေသာေနရာမားတြင ယာယကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသည ေနရာ မားအား ျပငဆငကာ ကနးမာေရးဝနထမးမား၊ ေဆး႐၊ ေဆးခနးသးပစၥညး မားႏင လအပသညေဆးဝါးမားျဖင ဒဏရာရရသမားအား ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ ခကခငးေပးႏငေရး ေဆာငရြကပါမည။

၆-၃ ပဂၢလက ေဆး႐၊ ေဆးခနးမားႏင ခတဆက၍ လအပပါက အေရးေပၚလနာ မားအား ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးႏငေရးအတြက ေဆာငရြကပါမည။

၆-၄ ယာယကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသည ေနရာမားတြင စနစတက ရေစ ရနအတြက တာဝနခပဂၢလတစဥးအား သတမတတာဝနေပးၿပး စခနး/ေနရာ တစခစတြင အဖြ႕ေခါငးေဆာငတစဥးစအား သတမတတာဝနေပးပါမည။

39

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

အဖြ႕ဝငမား(၁) ဒတယညႊနၾကားေရး မးခပ၊ ျပညသ႔ကနးမာေရး ႏင ေစးမားလပငနး တာဝနခ အဖြ႔၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ (၂) ဒတယညႊနၾကားေရး မးခပ၊ ရနကနတငးေဒသ ႀကး ပညာေရးမး႐း(၃) ညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အစးရအဖြ႕(၄) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ တငးရငးေဆးပညာဥးစးဌာန(၅) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျမနမာအသႏင ႐ပျမငသၾကား(၆) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လမႈဝနထမးဥးစးဌာန(၇) ဥက႒၊ ျမနမာႏငင ေဆးေကာငစ(၈) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လမႈဖလေရးဥးစးဌာန(၉) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ အားကစားႏင ကာယပညာ ဥးစးဌာန(၁ဝ) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး ၾကကေျခနသနာျပတပဖြ႕(၁၁) ဥက႒၊ မခငႏငကေလး ေစာငေရာကေရးအသငး(၁၂) အတြငးေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အမးသမးေရးရာအဖြ႔(၁၃) ဥက႒၊ ရနကနတငး လမႈကညကယဆယေရးအဖြ႕

၆-၅ ဒဏရာရရသမားအား ဥးစားေပးအဆငအလက အေရာငခြျခားသတမတျခငး က ရာေဖြကယဆယေရးအဖြ႕မားႏင အတပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၆-၆ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးရာတြင လအပသညအရာမား ထခကပကစး မႈမားအား စစေဆး၍ ျပငပအကအညမား လအပပါက ေတာငးခပါမည။

၆-၇ ကယဆယေရးစခနးမားတြင ႏစသမေဆြးေႏြးမႈမား ေဆာငရြကႏငရႏအတြက ေျမျပင ရ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအဖြ႕ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၆-၈ လပငနးေကာမတဥက႒သည တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ ေျမျပငတြင ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈေပးေနသည အေျခအေနမားႏင အခကအခမားအား တငျပ ၿပးေနာက လအပသည ရနပ ေငြ၊ ေဆးဝါးႏင အျခားလအပခကမားအား အကအည ေတာငးခပါမည။

၆-၉ ေသြးလအပပါက စာရငးျပစကာ အျခားနးစပရာေဆး႐မား/အျခားေသြးလရင အသငး မားထမ ေတာငးခပါမည။

၆-၁ဝ လအပပါက ေရြ႕လားကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ စငတာမားအား ဖြငလစပါ မည။

၆-၁၁ ဒဏရာရရသမားအား နးစပရာေဆး႐မားသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးရနလအပပါက ခကခငးေရႊ႕ေျပာငးၿပးေနာက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၆-၁၂ ထခကဒဏရာရရသမားႏင ကယဆယေရးစခနးတြင ေရာကရသမားအတြက လအပေသာ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမားေပးျခငးႏင ကနးမာေရးေစာင ေရာကမႈအဖြ႕မားႏငအတ လပငနးမား ဆကလကေဆာငရြကပါမည။

၆-၁၃ ကးစကႏငေသာေရာဂါမား မျပန႔ပြားေရးအတြက ကယဆယေရးစခနးမား တြင စစေဆးမႈမား ျပလပပါမည။

၆-၁၄ ကယဆယေရးစခနးမားတြင ဝမးပကဝမးေလာေရာဂါမားႏင အျခားေရာဂါ မား ျပန႔ပြားမႈမရေစရန ေစာငၾကညျခငး လပငနးမားအား ဆကလကေဆာင ရြကပါမည။

၆-၁၅ ေျမျပငတြင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈလပငနးမား ေဆာငရြကလကရေသာ အဖြ႕မားႏင ညႇႏႈငး၍ ထခကဒဏရာရသမားႏင ေရာဂါျဖစပြားမႈမားအား သသယရပါက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အဖြ႕ ဥက႒ထသ႔ သတငးေပးပ႔ ပါမည။

၆-၁၆ တငးေဒသႀကးအတြငးရ ကနးမာေရးဝနေဆာငမႈမား လေလာကမႈမရပါက အျခားေဒသမားမ ကညေထာကပမႈမား ရယပါမည။

40

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၆-၁၇ ထခကဒဏရာရ လနာမားအား ဆကလကျပစျခငးႏင လအပပါက ေဆး႐မ ဆငးခြင ရရေစရန ေဆာငရြကပါမည။

၆-၁၈ ကယဆယေရးစခနးမားတြင လနာမား စၿပေနမႈမရေစရနႏင ေရာဂါျပန႔ ပြားမႈမားမရေစရန ေစာငၾကညေလလာမႈမား ျပလပပါမည။

၆-၁၉ ငလငေၾကာင ထခကဒဏရာရရသမားအား အျခားေရာဂါေၾကာင ေသဆး သမားစာရငးႏင ေရာေထြးမႈမရေစရန ေသခာစြာ စာရငးျပစထနးသမးထား ပါမည။

(၇၂) နာရ မ (၇) ရကအတြငး

၆-၂ဝ ထခကဒဏရာရရသမားအား ေဆးကသမႈမား ဆကလကေဆာငရြကပါမည။

၆-၂၁ ကယဆယေရးစခနးမားႏင ရပရြာလထမားအၾကား ေရာဂါျပန႔ပြားမႈမရေစရန အနး ကပေစာငၾကညေလလာမႈမားက တးျမႇငေဆာငရြကသြားပါမည။

၆-၂၂ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈဆငရာ လအပခကမားႏင လနာအေျခအေန မားအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ ထသ႔ အသေပးတငျပ အစရငခပါမည။

၆-၂၃ လကရစမခကအား ခ႐ငအဆင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအဖြ႕မားႏင ညႇႏႈငး၍ ထခကဒဏရာရသမားအား ကသေရးအတြက ဆကလကကည ပပးေပးပါမည။

၇။ လၿခေရးလပငနး ေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး လၿခေရးႏင နယစပေရးရာ ဝနႀကး

ဒဥက႒ရနကနတငးေဒသႀကး တပဖြ႕မး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး ရတပဖြ႕မး႐း

အတြငးေရးမးကြပကေရးမး၊ အမတ(၂) လၿခေရး ရကြပကမႈ အဖြ႕မး႐း

(၂၄) နာရအတြငး

၇-၁ လပငနးေကာမတဥက႒ႏင အဖြ႕ဝငမားသည ေဘးသငေဒသမားသ႔ ကြငး ဆငးၾကည႐ႈ၍ လအပသည လၿခေရးဆငရာအစအမမားအား ခကခငး ေဆာငရြကၿပး တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

၇-၂ ေဘးသငေဒသမား၏ ဧရယာအကယအဝနးေပၚမတညၿပး နယေျမပငးျခား သတမတ၍ နယေျမခလျခေရးတာဝနခမား သတမတတာဝနေပး၍ လအပ သည လၿခေရး ေစာငေရာကမႈမား ေပးပါမည။

၇-၃ နယေျမခလၿခေရး တာဝနခမားမ မမနယေျမအတြငးရ ကယဆယေရး စခနးမား၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေနရာမား အစရသည စခနးမား အလက အဖြ႕ေခါငးေဆာငမားသတမတ၍ တာဝနေပးပါမည။

၇-၄ လပငနးေကာမတမ အႏရာယရနယေျမမားအား ကန႔သတနယေျမမား အျဖစ သတမတပါမည။

41

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

တြဖကအတြငးေရးမးညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အေထြေထြအပခပေရး ဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား

(၁) ဌာနမး၊ လၿခေရးႏငစညးကမးထနးသမးေရးဌာန၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ

(၂) စစဥးစးမး (ပထမတနး) (စစဆငေရး)၊ ရနကနတငး စစဌာနခပ

(၃) သတငးရတပဖြ႔မး၊ အမတ(၂) သတငးရတပဖြ႔ မး႐း

(၄) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျပနၾကားေရးႏင ျပညသ႔ ဆကဆေရး ဥးစးဌာန

(၅) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လဝငမႈ ႀကးၾကပေရးႏင ျပညသ႔အငအားဆငရာ ဥးစးမး႐း

(၆) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ မးသတဥးစးဌာန

(၇) တငးေဒသႀကးမနေနဂာ၊ ျမနမာဆကသြယေရးလပငနး

(၈) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ အလပ႐၊ အလပသမားဥပေဒ စစေဆးေရးဥးစးဌာန

(၉) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ အထးစစမးစစေဆးေရး ဥးစးဌာန

၇-၅ လပငနးေကာမတ ဥက႒ႏင အဖြ႕ဝငမားသည လၿခေရးေဆာငရြကသည ေနရာမားသ႔ လအပသလ ကြငးဆငးစစေဆးျခငးႏင နယေျမတာဝနခ၊ စခနး မားမ အဖြ႕ေခါငးေဆာငမား၏ လၿခေရးေဆာငရြကမႈ အေျခအေနမားအား လပငနးေကာမတဥက႒မ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

၇-၆ သကဆငရာနယေျမေဒသအလက လၿခေရးေဆာငရြကစဥ ကန႔သတနယေျမ မားႏငပတသက၍ ျဖစေပၚလာႏငေသာ မလလားအပေသာ အပခပမႈ ျပနာမား မျဖစပြားေရး၊ တရားဥပေဒစးမးေရးႏင သကဆငရာလပငနး ေကာမတမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးလပငနးမားက စမခန႔ခြပါမည။

၇-၇ လၿခေရးအငအားႏင အျခားလအပခကမားရပါက တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ႏင အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ အစရငခတငျပပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၇-၈ လပငနးေကာမတဥက႒မ လၿခေရးအဖြ႕မား၏ လပငနးေဆာငရြကေနမႈ မားအား ဆကလကႀကးၾကပ၍ လပငနးေဆာငရြကမႈမားက မတတမးထား ရပါမည။

၇-၉ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒မ ေခၚယသည အစညးအေဝးမားအား တကေရာက၍ လပငနးေဆာငရြကမႈ အေျခအေနမားအား အစရငခတငျပပါမည။

၇-၁ဝ အျခားလပငနးေကာမတမား၏ ဥက႒မားႏင ညႇႏႈငး၍ ၄ငးတ႔၏ လၿခေရး ေစာငေရာကမႈလပငနးမား ေဆာငရြကပါမည။

၇-၁၁ လပငနးေကာမတအေနျဖင ကယဆယေရးစခနးမားႏင ေဆး႐မား၏ လၿခ ေရးအား တးျမႇငေစရနအတြက တာဝနယေဆာငရြကပါမည။

၇-၁၂ လပငနးေကာမတဥက႒မ အျခားအဖြ႕ေခါငးေဆာငမားႏင ပးေပါငး၍ တငး ေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ထသ႔ လၿခေရး ဆငရာ အစရငခစာအား တငျပပါမည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၇-၁၃ လၿခေရးလပငနးေဆာငရြကေနမႈမားအား ဆကလကႀကးၾကပပါမည။

၇-၁၄ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင အမားျပညသမားအား အႏရာယရသည ဟ သတမတထားေသာေနရာမားအား တရားဝငညႊနၾကားမႈ မရျခငး၊ ဝငေရာကျခငး မျပေစရနအတြက အဖြ႕ေခါငးေဆာငမားအား ညႊနၾကားမႈ ျပထားပါမည။ အႏရာယရေသာ ေနရာမားအား အဝါေရာငတပမား အသး ျပ၍ တားျမစဧရယာမားအျဖစ သတမတပါမည။

42

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၇-၁၅ လပငနးေကာမတအေနျဖင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ လပငနးေကာမတ ႏငပးေပါငး၍ ေသဆးသ မညသမညဝါျဖစေၾကာငး ေဖာထတျခငးႏင ေသဆးသ႐ပအေလာငးမားအား သၿဂဟျခငးလပငနးမား ေဆာငရြကပါ မည။

(၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး

၇-၁၆ လပငနးေကာမတ ဥက႒အေနျဖင အျခားအဖြ႕ေခါငးေဆာငမားမတစဆင လပငနး ေဆာငရြကေနေသာအဖြ႕မား၏ လၿခေရးပပးမႈမားအား ဆကလက လပေဆာငသြားပါမည။

၇-၁၇ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင လပငနးေဆာငရြကမႈႏင ပတသကသည အေသးစတ အစရငခစာအား ျပစထားရန အျခားအဖြ႕ေခါငးေဆာငမားက ညႊနၾကားပါမည။ လၿခေရးလပငနးေဆာငရြကမႈ အစရငခစာေပါငးခပအား တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အဖြ႕အစညးအေဝး တြင တငျပပါမည။

၇-၁၈ ေနာကဆးအစရငခစာႏင လကရေဆာငရြကေနေသာ စမခကအား တငး ေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ထသ႔ တငျပပါမည။အျခားလၿခေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနလအပပါက ေဒသႏရ လၿခေရးအဖြ႕အား ေစလႊတပါမည။

၈။ ဘ႑ာေငြ ရာေဖြေရးႏင ရနပေငြထနးသမးေရး လပငနးေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး စမကနးႏင ဘ႑ာေရးဝနႀကး

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ရသးမနးေျခ ေငြစာရငး ဥးစးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ တငးေဒသႀကးစမကနးေရးဆြေရးဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) ဥးေဆာငညႊနၾကား ေရးမး၊ ျမနမာႏငငျခား ကနသြယမႈဘဏ

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၈-၁ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင ေဘးအႏရာယ စတငျဖစပြားသညအခနမ စ၍ အေရးေပၚကြပကေရး႐းမေခၚယသည အစညးအေဝးမားအား တက ေရာကၿပး ေဘးသငေဒသတြင တ႔ျပနေရးေဆာငရြကေနသမားက ပပးမႈေပး ပါမည။

၈-၂ ဘ႑ာေရးဆငရာလအပခက အေျခအေနမားအား သရႏငရနအတြက အျခား လပငနးေကာမတမားႏင ဆကသြယေဆာငရြကရန တာဝနခပဂၢလ တစဥးအား သတမတပါမည။

၈-၃ အစးရ၏ ဘ႑ာေရးဆငရာစမခန႔ခြမႈ သတမတခကမားအရ ေငြေၾကးခြေဝ သးစြမႈမားအား စမခန႔ခြပါမည။

၈-၄ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားအတြက လအပသည ရနပေငြမားႏင ရနပေငြ အရငးအျမစမားအား စစစပါမည။

၈-၅ အျခားလပငနးေကာမတမား၏ ရနပေငြေတာငးခမႈမားအား အမးသား ေကာမတ၏ ခြငျပခကရယႏငရနအတြက တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ထသ႔ တငျပပါမည။

၈-၆ ေငြေၾကးခြေဝသးစြမႈမားအား တညဆဘ႑ာေရး စညးမဥးအမန႔၊ ညႊနၾကား ခက၊ လပထးလပနညးမားႏငအည စစစသးစြမႈရေစရန စစဥေဆာငရြက ပါမည။

43

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၂) ညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အစးရအဖြ႕(၃) တငးေဒသႀကး စာရငးစစအရာရ၊ စာရငးစစခပ႐း (၄) ဒတယညႊနၾကားေရးမး၊ ျမနမာႏငငဗဟဘဏ (ရနကန)(၅) တငးေဒသႀကး ဥပေဒအရာရ၊ တငးေဒသႀကး ဥပေဒခပရး(၆) တငးမနေနဂာ၊ ေငြေရးေၾကးေရး ႀကးၾကပ စစေဆးေရးဥးစးဌာန(၇) ဒတယ ညႊနၾကားေရးမး၊ ႏငငျခားေရးဝနႀကးဌာန(၈) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမ ခန႔ခြမႈ ဥးစးဌာန(၉) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ အထးစစမးစစေဆးေရး ဥးစးဌာန(၁ဝ) ညႊနၾကားေရးမး၊ တငးေဒသႀကး အေကာကခြန ဥးစးဌာန(၁၁) ညႊနၾကားေရးမး၊ ဘ႑ာေရးႏင ေငြစာရငးဌာန၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ(၁၂) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျပညတြငးအခြနဥးစးဌာန(၁၃) တငးေဒသႀကး မနေနဂာ၊ ျမနမာလယယာ ဖြ႕ၿဖးမႈဘဏ(၁၄) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ျမနမာအာမခလပငနး(၁၅) အေထြေထြ အတြငးေရးမး၊ ျမနမာႏငင စကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငးခပ

၈-၇ ႏငငတကာဆကဆေရးလပငနးေကာမတႏင ပးေပါငး၍ ရနပေငြေတာငးခမႈ မားအား ေဆာငရြကပါမည။

၈-၈ ေငြေၾကးသးစြမႈမားအား ေစာငၾကညေလလာ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒သ႔ တငျပပါမည။

၈-၉ သကဆငရာ ေျပစာအေထာကအထားမား၊ လပငနးေဆာငရြကမႈဆငရာ စာခပ စာတမးမားသးစြမႈႏငစပလဥးသည အခကအလကမားအား စာရငး စစခပ႐း၏ စာရငးစစေဆးမႈခယႏငရန ထနးသမးထားပါမည။

၈-၁ဝ အမးသားေကာမတမတစဆင သကဆငရာ လပငနးေကာမတမား၏ ရနပ ေငြ ခြေဝေပးမႈမားအား ေဆာငရြကပါမည။

(၇၂) နာရ မ (၇) ရကအတြငး

၈-၁၁ ရနပေငြေတာငးခမႈမားအား ဆကလကေဆာငရြကၿပး တငးေဒသႀကး စမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ထသ႔ တငျပအစရငခပါမည။

၈-၁၂ ေငြေၾကးသးစြမႈႏင ရနပေငြရရမႈမားအား အစရငခစာျပစ၍ အေရးေပၚ ကြပကေရး႐းမ ေခၚယသည အစညးအေဝးမားတြင တငျပပါမည။

၈-၁၃ ေငြေၾကးခြေဝသးစြမႈမားအား စာရငးစစခပ႐း၏ လမးညႊနခကႏငအည သးစြမႈရေစရနအတြက ၾကပမတကြပကပါမည။

၈-၁၄ စာရငးစစခပ႐း၏ စညးမဥးစညးကမးမားအရ ေျပစာမား၊ လပငနးရင မားႏင သကဆငသည အခကအလကမားစသည သးစြမႈႏင ပတသက သည အခကအလကမားအား ထနးသမးထားပါမည။

၈-၁၅ ျပနလညထေထာငေရးႏင ျပနလညတညေဆာကေရးလပငနးမား ေဆာင ရြကရနအတြက သကဆငရာလပငနးေကာမတမားအား ရနပေငြတက႐ကခြေဝေပးရနႏင ေစာငၾကညေလလာျခငးမားအား ေဆာငရြကပါမည။

44

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၉။ ႏငငတကာ ဆကဆေရး လပငနး ေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး ရခငတငးရငးသား လမးေရးရာဝနႀကး

အတြငးေရးမးဒတယညႊနၾကားေရးမး၊ ႏငငျခားေရးဝနႀကးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးဒတယညႊနၾကားေရးမး၊ ႏငငတကာ ဆကဆေရး ဌာနခြ၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရးေကာမတ

အဖြ႕ဝငမား(၁) ဒတယတငးတပဖြ႕မး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး ရတပဖြ႕ (၂) ဥးစးအရာရ (ပထမတနး) (ျပညသ႔စစ) ရနကနတငး စစဌာနခပ(၃) ဒတယ ညႊနၾကားေရး မးခပ၊ အဆငျမငပညာ ဥးစးဌာန(၄) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ဆပကမးအာဏာပင(၅) တပဖြ႔ခြမး၊ အမတ(၂) မႈခငးတပဖြ႔ခြ(၆) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လဝငမႈ ႀကးၾကပေရးႏင ျပညသ႔အငအားဆငရာ ဥးစးမး႐း

ႏငငတကာမအေထာကအပမားသည ငလငလႈပၿပးေနာက (၃)ရကမ (၄)ရကခန႔ အတြငး စတငေရာကရလာပါသည။ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင ေဘးအႏရာယ စတင ျဖစပြားခနမစတင၍ အေရးေပၚကြပကေရး႐းအဖြ႕ႏင အတတကြ ပးေပါငး ေဆာငရြကၿပးေနာက လအပခကမားႏင အကအညေတာငးခမႈျပမည ႏငငတကာ အသကအဝနးအား အျပညအဝ နားလညမႈရရန လအပပါသည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၉-၁ လပငနးေကာမတအေနျဖင ေဘးအႏရာယစတငျဖစပြားသည အခနမစ၍ အေရးေပၚကြပကေရး႐းမ ေခၚယသည အစညးအေဝးမားအား တကေရာက ပါမည။

၉-၂ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင ခတဆကေဆာငရြကႏငရနအတြက တာဝနခပဂၢလမားအား တာဝနေပးထားၿပး တန႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကမႈမား ပပးကညမည ႏငငတကာမလာေရာကသမား၏ လအပခကမားက သတမတေပးၿပး ကညေဆာငရြကေပးပါမည။

၉-၃ အျခားလပငနးေကာမတမားမ ေပးပ႔လာသည တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ အတညျပထားေသာ ေငြေၾကး၊ ပစၥညး၊ လ႔စြမးအားအရငးအျမစ စသည လအပခကစာရငးမားအား ေထာကပမႈ ရရႏငေစရနအတြက ႏငငတကာရ အဖြ႕အစညးမားသ႔ ေပးပ႔ပါမည။

၉-၄ တ႔ျပနေရးႏင ျပနလညထေထာငေရးအဆငမား လပကငေနခနတြင ႏငင တကာ ဆကဆေရးႏငသကဆငသည ကစၥရပမား ေဆာငရြကႏငရန အတြက တာဝနခပဂၢလတစဥးအား ခန႔ထားၿပး လပငနးေဆာငရြကမႈအေျခအေနမားက လပငနးေကာမတဥက႒ထသ႔ တငျပပါမည။

၉-၅ ငလငေၾကာင ေနာကဆကတြ အကးသကေရာကမႈမား လအပခကမား ႏင သကဆငသည သတငးအခကအလကမားအား သတငးႏငျပနၾကားေရး လပငနးေကာမတႏင ပးေပါငး၍ သ႐းမား၊ ေဒသတြငးႏင အျခားႏငင တကာအဖြ႕အစညးမားထသ႔ ေဝမပါမည။

၉-၆ အကအညေတာငးခမႈမားအေပၚ ႏငငတကာမ ေထာကပကညေပးမႈမားအား လကခပါမည။

၉-၇ အန႔ခေခြးကသ႔ေသာ အထးလအပမႈမားအား ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားႏင ဆကသြယရယႏငရနအတြက တာဝနခပဂၢလတစဥးအား ခန႔အပ၍ ျပည တြငးသ႔ေခၚယရာတြင လအပသည စာရြကစာတမးကစၥမားႏင ေခၚေဆာင လာရမည ေလဆပ/ဆပကမး စသညတ႔ႏင ပတသကသညမားအား ေဆာငရြကပါမည။ အဆပါ အန႔ခရာေဖြ ေရးေခြးမားအား ေခၚယရာတြင ၄ငးတ႔၏ လၿခေရးအတြက တပမေတာကသ႔ေသာ သကဆငရာတာဝနရ ဌာနဆငရာမားႏင ခတဆကေဆာငရြကပါမည။

45

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၇) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမ ခန႔ခြမႈ ဥးစးဌာန(၈) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ အေကာကခြန ဥးစးဌာန(၉) တငးဥပေဒအရာရ၊ တငးေဒသႀကး ဥပေဒခပရး(၁ဝ) ေခတတငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စားသးသေရးရာ ဥးစးဌာန(၁၁) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ကနသြယေရးဥးစးဌာန(၁၂) အေထြေထြမနေနဂာ၊ ေလေၾကာငးပ႔ေဆာငေရးညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန

၉-၈ ျပညပႏငငမားမ ႏငငတြငးသ႔ ဝငေရာက၍ တန႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြက မညသမားအတြက လအပသည ျပညဝငခြငဗဇာမားအား အမးသား ေကာမတေအာကရ ႏငငတကာဆကဆေရး လပငနးေကာမတႏင ခတဆက ေဆာငရြကပါမည။

၉-၉ ျပညပမေပးပ႔လာမည ေထာကပေရးပစၥညးမားအတြက အခြနကငးလြတခြင မားႏငသကဆငေသာ စာရြကစာတမးမားအား ျပငဆင၍ သကဆငရာဌာန မားသ႔ ေပးပ႔ထားၿပး အဆပါဌာနမားမ လပငနးမားေဆာငရြကရန အသင ျဖစေနပါမည။

၉-၁ဝ အကအညေတာငးခသည ပစၥညးမားစာရငးအား ႀကတငသရထားပါက အလရငမားအား အဆပါပစၥညးမား သယေဆာငလာသညအခါ အခြန ကငးလြတခြငႏငသကဆငေသာ စာရြကစာတမးမားအား ျပသႏငရန အတြက ႀကတငေပးပ႔ရန ေတာငးခထားပါမည။

၉-၁၁ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင ပးေပါငး၍ အလရငမားထမ လကခ ရရေသာ ပစၥညးမားမာ အကအညေတာငးခသညပစၥညးမား မနကန ေၾကာငး စစေဆးအတညျပပါမည။

၉-၁၂ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင ပးေပါငး၍ ေပးပ႔လာေသာပစၥညးမား အား ေဘးသငေဒသသ႔ မပ႔ေဆာငမ ၄ငးတ႔သယယလာေသာ ေနရာမားတြင ေသခာစြာ စစေဆးပါမည။

၉-၁၃ တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကရာတြင အကအညေပးရန လာေရာကသမား အား စာရငးျပစသမးဆညးထားပါမည။

၉-၁၄ သကဆငရာ လပငနးေကာမတမား၊ အလရငမားႏင ပးေပါငး၍ ေထာကပ ေရးပစၥညးမား၏ ေနရာမားႏင လအပသည စာရြကစာတမးမား လကမတ ထးျခငးမားအား ေဆာငရြကပါမည။

(၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး

၉-၁၅ သငေတာေသာေနရာေဒသမားသ႔ ေထာကပေရးပစၥညးမားအား တက ႐ကေပးပ႔ျခငး၊ ရယျခငးႏင ေစာငၾကညေလလာျခငးမားအား ဆကလက ေဆာငရြကပါမည။

၉-၁၆ တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကေနမႈမားႏင ကြာဟခကရေသာ အခက အလကမားအား ျပညတြငးႏင ေဒသတြငးရ သတမနေရးရာ အဖြ႕အစညး မားအား စဥဆကမျပတ ေပးပ႔ပါမည။

၉-၁၇ တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနမႈမား အဆးသတမည အေၾကာငး အရာႏင ျပနလညထေထာငေရးႏင ျပနလညတညေဆာကေရးလပငနး ေဆာငရြကမည စမခကမားအား ျပညတြငးႏငေဒသတြငးရ သတမန ေရးရာအဖြ႕အစညးမားအား အေၾကာငးၾကားပါမည။

46

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

၉-၁၈ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ႏင အျခားလပငနးေကာမတ ဥက႒မားႏင ညႇႏႈငး၍ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ကညေပးခၾကေသာ ႏစႏငငအဖြ႕အစညးမား၊ ေဒသ တြငးရ အဖြ႕အစညးမားႏင အျခားဖြ႔ၿဖးမႈအဖြ႕အစညးမားအား ေကးဇး တငရေၾကာငး ျပနၾကားပါမည။

၉-၁၉ ျပနလညထေထာငေရးႏင ျပနလညတညေဆာကေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက အကအညေတာငးခမႈမားအား ႏငငတကာရ အဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၉-၂ဝ ကညေထာကပမႈႏင သကဆငသည အစရငခစာအား (၅-၇)ရက အတြငး တငျပႏငရန တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာစမ ခန႔ခြမႈအဖြ႕နင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၉-၂၁ ကညေထာကပမႈႏင သကဆငသညအစရငခစာမတစဆင အကအည ေတာငးမႈမားႏင သကဆငသညအခကအလကမားအား ျပစထားျခငး ႏင ေစာငၾကညေလလာမႈမားျပလပၿပး သကဆငရာလပငနးေကာမတ မားႏင ခတဆက၍ ေငြေၾကး၊ အစားအစာ၊ အစားအစာ မဟတေသာ ပစၥညးမား၊ ေဆာကလပေရး လပငနးသးပစၥညးမား စသည ကည ေထာကပမႈမားအား လကခရယပါမည။

၉-၂၂ ဘ႑ာေငြ ရာေဖြေရးႏင ရနပေငြ ထနးသမးေရး လပငနးေကာမတႏင ပးေပါငး၍ ရနပေငြမား၊ ပစၥညးမားစသညတ႔အား ခြေဝေပးျခငးအား ႀကးၾကပ၍ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အဖြ႕ႏင အလရငမားအား တငျပပါမည။

၉-၂၃ ျပနလညထေထာငေရးႏင ျပနလညတညေဆာကေရး လပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ပပးကညႏငမည လပငနးေကာမတမားအား ဆကလကပပးပါမည။

၁ဝ။ ျပနလည ထေထာငေရး ႏင ျပနလည တညေဆာကေရး လပငနးေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကး စညပငသာယာေရးဝနႀကး

ဒဥက႒အတြငးေရးမး၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ

(၂)ရကမ (၃)ရကအတြငး ကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသမားအေနျဖင ပကဆးသြားသည ေနရာအမားစသ႔ သြားေရာကႏငၿပး အေဆာကအဥမားႏင ရပရြာလထ၏ အသကေမြးဝမးေကာငးႏင ပငဆငမႈမားအား အဓကထားရန လ အပသည ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားအား ဥးစားေပးက႑အလက သတ မတပါမည။

(၂၄-၄၈) နာရအတြငး

၁ဝ-၁ ငလငေဘးသင ျပညသမား ယာယခလႈရာေနရာမား၊ ယာယ ကနး မာေရးေစာငေရာကမႈေပးမည ေနရာမားႏင အဆပါ ခလႈရာေနရာမားရ ေဘးသငျပညသမားအတြက လအပသည ေသာကသးေရ၊ မလာ စနစႏင သန႔ရငးေရးစနစမားအား ေဆာငရြကပါမည။

၁ဝ-၂ အေဆာကအဥမားအား ၿဖဖကရန လအပပါက သကဆငရာ လပငနး ေကာမတမား၊ တပစညပင၊ ေဒသႏရ စညပငသာယာေရးအဖြ႔တ႔ႏင ပးေပါငး၍ အပကအစးမားအား ရငးလငးပါမည။

47

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

အတြငးေရးမးအငဂငနယာခပ၊ တငးေဒသႀကး လမးဥးစးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လယယာေျမစမခန႔ခြမႈႏင စာရငးအငးဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) ဒတယညႊနၾကားေရး မးခပ၊ တငးေဒသႀကး ပညာေရးမး႐း(၂) ဒါရကတာအဖြ႕ဝင (၂)၊ ရနကနၿမ႕ေတာလပစစ ဓာတအားေပးေရး ေကာပေရးရငး(၃) ဒတယ ညႊနၾကားေရး မးခပ၊ ရနကနတငး ေဒသႀကး ကနးမာေရး ဥးစးဌာန(၄) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စမကနးေရးဆြေရးဥးစးဌာန(၅) တြဘကအတြငးေရးမး၊ သယယပ႔ေဆာငေရး ႀကးၾကပကြပကမႈ အာဏာပင အဖြ႔(၆) ညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အစးရအဖြ႔(၇) ညႊနၾကားေရးမး၊ အေဆာကအဥဆငရာ လပငနးတာဝနခအဖြ႔၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ(၈) ညႊနၾကားေရးမး၊ လမး၊ တတားဆငရာ လပငနး တာဝနခအဖြ႕၊ ရနကန ၿမ႕ေတာစညပငသာယာေရး ေကာမတ

၁ဝ-၃ အပကအစးမားအား ရငးလငးရာတြင ေနာကဆကတြငလငေၾကာင အေဆာကအဥမား ၿပကႏငသညအတြက လအပသည ႀကတငကာ ကြယမႈမားအားေဆာငရြကၿပး ပ႔ေဆာငဆကသြယေရးလပငနးေကာမတ၊ လၿခေရးလပငနးေကာမတတ႔ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

၁ဝ-၄ ၿပကေသာအေဆာကအအမား (သ႔မဟတ) ၿဖခလကသည အေဆာက အအမားအား မတတမးထားရ၍ သကဆငရာလပငနး ေကာမတသ႔ မတတမးျဖင အပႏပါမည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၁ဝ-၅ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင ေဘးအႏရာယ စတငျဖစပြားသည အခနမစ၍ အေရးေပၚကြပကေရး႐းမေခၚယသည အစညးအေဝးမား အား တကေရာကပါမည။

၁ဝ-၆ အျခားလပငနးေကာမတမားႏင ပးေပါငး၍ ယာယ ခလႈရာေနရာမားအား ေဆာကလပျခငးႏင ျပျပငျခငးလပငနးမားအား ေဆာငရြကပါမည။

၁ဝ-၇ ပကစးသြားေသာ လမး၊ တတား၊ ဌာနဆငရာ အေဆာကအအမား၊ ေစးမား စသညတ႔အား စစေဆးမႈမားျပလပရနအတြက စမခကမား အား အျခားလပငနးေကာမတမားႏင ရရႏငသည သတငးအခက အလကမားအေပၚ အေျချပကာ ေရးဆြပါမည။

၁ဝ-၈ စစေဆးမႈအား ဥးေဆာင၍ အေရးေပၚကြပကေရး႐းတြင ေဆြးေႏြးရန အတြက ဥးစားေပးလပငနးမားႏင ခန႔မနးကနကစရတမား ပါဝငေသာ အစရငခစာအား မေဝၿပး အရငးအျမစမားအား ခြေဝမႈမား ျပလပပါ မည။

၁ဝ-၉ အသကေမြးဝမးေကာငးလပငနးမား ျပနလညထေထာငေရး လပငနး ေကာမတႏငပးေပါငး၍ ေဘးသငျပညသမား၏ စြမးရညမားအား သတ မတအသးျပျခငးျဖင ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားတြင ၄ငးတ႔၏ အသကေမြးဝမးေကာငးအတြက ေငြႏငအစားအစာမား ရရႏငေစရန ေဆာငရြကပါမည။

၁ဝ-၁ဝ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ေငြေၾကး၊ ပစၥညး၊ လ႔စြမးအားအရငးအျမစစသည ပပးကညမႈမားအား သ႐းမား ႏင ဖြ႔ၿဖးမႈအဖြ႕အစညးမားထမ ရရႏငေစရနအတြက စမခကမားက ႏငငတကာဆကဆေရး လပငနးေကာမတႏင ခတဆကေဆာငရြက ပါမည။

(၇၂) နာရမ (၇)ရကအတြငး

၁ဝ-၁၁ လကရေဆာငရြကေနေသာ ျပနလညထေထာငေရး လပငနးမားႏင ပတသကသည အေျခအေနမားအား အျခားလပငနးေကာမတဥက႒မားႏင ပးေပါငး၍ ေစာငၾကညေလလာၿပး အေရးေပၚကြပကေရး႐းသ႔ တငျပပါမည။

48

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၉) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျမနမာသစလပငနး(၁ဝ) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ သစေတာဥးစးဌာန(၁၁) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး စညပငသာယာေရးအဖြ႕(၁၂) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ အလပသမား ညႊနၾကားမႈ ဥးစးဌာန(၁၃) အငဂငနယာဥက႒၊ ျမနမာႏငငေဆာကလပေရးလပငနးရငမားအသငး

၁ဝ-၁၂ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက လအပ ေသာ အရငးအျမစမားအား သတမတျခငးႏင အသးျပပါမည။

(၇)ရကမ (၁)ႏစအတြငး

၁ဝ-၁၃ အျခားေကာမတဝငမားႏင ပးေပါငး၍ အေဆာကအဥပငးဆငရာ ပက စးဆး႐ႈးမႈမား၊ အေျခခအေဆာကအအဆငရာ ပကစးမႈမားအတြက အေသးစတစစေဆးမႈမားအား ေဆာငရြကပါမည။

၁ဝ-၁၄ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားတြင ပါဝငသငသည နယပယမား အား သတမတ၍ အဆပါလပငနးမားအား ဖြ႔ၿဖးေရး စမခကမားတြင ထညသြငးရနအတြက သကဆငရာဌာနမားအား သတမတပါမည။

၁ဝ-၁၅ အခ႕ေသာ ျပနလညထေထာငေရးလပငနးမားအား ကာလရည ျပနလညထေထာငေရး အစအမမားအတြက သကဆငရာဌာနမား အေနျဖင ဆကလကေဆာငရြကသြားပါမည။

၁၁။ သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမးေရးလပငနး ေကာမတ

ဥက႒တငးေဒသႀကးစကပးေရး၊ ေမြးျမေရး၊ သစေတာႏင စြမးအငဝနႀကး

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ပတဝနးကင ထနးသမးေရး ဥးစးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ သစေတာဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) ညႊနၾကားေရးမး၊ ပတဝနးကင စမခန႔ခြေရး လပငနးတာဝနခအဖြ႕၊ ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရးေကာမတ

ငလင၏အကးသကေရာကမႈေၾကာင ျပညသလထ၏ ေဘးကငးလၿခေရးအတြက သန႔ရငးေရးလပငနးမားေဆာငရြကရမည အညစအေၾကး စြန႔ပစသည ပကလငး မား၊ ဓာတေဗဒယဖတမႈမား၊ ဓာတေငြ႔ေၾကာင ညစညမးမႈမားအား ျဖစေပၚေစႏင ပါသည။

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၁၁-၁ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင ေဘးအႏရာယ စတငျဖစပြားသည အခနမစ၍ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အေရးေပၚကြပက ေရး႐းမေခၚယသည အစညးအေဝးမားအား တကေရာကပါမည။

၁၁-၂ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အေရးေပၚကြပကေရး႐းမ ရရ သည ငလငႏငပတသကသည အကးသကေရာကမႈဆငရာ သတငး အခကအလကမားအရ ဆငေျခဖးမား၊ ေဆး႐မား၊ ဓာတေဗဒဆငရာ စက႐မားႏင ေစးမား အစရသည ပတဝနးကငထနးသမးေရးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈလပငနးမား ေဆာငရြကရမညေနရာမားအား ဥးစားေပး သတမတပါမည။

၁၁-၃ အျခားလပငနးေကာမတမား အထးသျဖင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ ဆငရာ လပငနးေကာမတႏင ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရး ေကာမတ စသညတ႔ျဖင ပးေပါငး၍ ေဘးသငေဒသတြင လအပသည ေနရာမားအား သြားေရာကကာ ရငးလငးေရးလပငနးမား ေဆာငရြက ရန အဖြ႕ေခါငးေဆာငမား ဥးေဆာငသည ေကာမတဝငမားအား ေစ လႊတပါမည။

၁၁-၄ ပတဝနးကငထနးသမးေရးဆငရာ ဥပေဒ (၂ဝ၁၂)အရ ေဘးသငေဒသ အား စစေဆးျခငးမား ေဆာငရြကပါမည။

49

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၂) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ျမနမာသစလပငနး(၃) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ျပနၾကားေရးႏင ျပညသ႔ ဆကဆေရးဥးစးဌာန(၄) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ဆညေျမာငးႏင ေရအသးခမႈ စမခန႔ခြေရးဥးစးဌာန(၅) တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေရအရငးအျမစႏင ျမစေခာငး မား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ဥးစးဌာန(၆) ညႊနၾကားေရးမး၊ ရနကနတငးေဒသႀကး အစးရအဖြ႕(၇) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ အလပ႐ႏင အလပသမား ဥပေဒ စစေဆးေရးဥးစးဌာန(၈) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ မးေလဝသႏင ဇလေဗဒ ညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန(၉) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ေရးေဟာငးသေတသနႏင အမးသားျပတကဥးစးဌာန(၁ဝ) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ အားကစားႏင ကာယပညာ ဥးစးဌာန

၁၁-၅ ကနးမာေရးထခကဆး႐ႈးမႈအား ျဖစေစႏငသည ပကစးသြားေသာ အညစ အေၾကးစြန႔သည ပကလငးမား၊ ဓာတေဗဒယဖတမႈမား (သ႔မဟတ) အႏရာယ ျဖစေစႏငေသာအရာမား ယစမမႈမား (ေရဒယသတၾကြ ပစၥညးမား စသျဖင)အား ဆနးစစပါမည။

၁၁-၆ ကနးမာေရးထခကမႈမားရႏငသညဟ ေတြ႔ရပါက သတငးႏငျပနၾကားေရး လပငနးေကာမတႏငခတဆက၍ ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးအတြက ျပမေနထငေဆာငရြကရမည နညးလမးမားအား ျပညသမား သရေစ ရနအတြက အသပညာေပး လကကမးစာေစာငမားအား ေဝမပါမည။

၁၁-၇ အျခားလပငနးေကာမတမားႏင ပးေပါငး၍ အေကာငးဆးသန႔ရငးေရး နညးစနစမားအား အသးျပကာ ကနးမာသန႔ရငးေသာ ပတဝနးကင ျပနလညရရေစရန ေဆာငရြကပါမည။

၁၁-၈ ေလထ၊ ေရထ ညစညမးမႈ အစရသည ညစညမးမႈမားမ ေဘးကငး ေအာင ေနထငေဆာငရြကရမည နညးလမးမားအား ျပညသလထအား သရေစရန အျမမျပတ ေဆာငရြကပါမည။

၁၁-၉ ရပရြာလထအား ထခကေစသည ေျမၿပျခငးျဖစရပမား ျဖစပြားပါက ရနကနၿမ႕ ေတာစညပငသာယာေရးေကာမတႏင ပးေပါငး၍ အဆပါ ေဒသတြင ရငးလငးေရးလပငနးမား ေဆာငရြကပါမည။

၁၁-၁ဝ တရစာၦန႐အတြငးရ တရစာၦနမားအေနျဖင ၄ငးတ႔အား ထနးသမးထား ေသာ ေနရာမားမ ထြကေျပးလြတေျမာကႏငေသာေၾကာင ၄ငးတ႔အား ထနးသမးထားေသာေနရာမား (သ႔မဟတ) ကန႔သတနယေျမမားထသ႔ ျပနလညပ႔ေဆာငပါမည။

၁၁-၁၁ အႏရာယရေသာ တရစာၦနမား ထြကေျပးလြတေျမာကသြားပါကသတငး ႏင ျပနၾကားေရးလပငနးေကာမတႏင ပးေပါငး၍ ျပညသလထအား အသေပးျခငးမား ေဆာငရြကပါမည။

(၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး

၁၁-၁၂ အသပညာေပးစာေစာငမား ျဖန႔ျဖးျခငးႏင ေဘးကငးလၿခေရးအတြက ေဆာငရြကရမညအရာမားအား အမားျပညသအား အသေပးျခငးမား ဆကလက ေဆာငရြကပါမည။

၁၁-၁၃ ေရဒယသတၾကြ ဓာတေဗဒပစၥညးမား ယဖတမႈရပါက မလအေျခအေန သ႔ ျပနလညေရာကရရနအတြက ေဆာငရြကရမည စမခက(ရပါက) စစစ၍ ႀကေတြ႔ရသညအေျခအေနႏင ကကညမႈမရပါက ျပနလည ေရး ဆြပါမည။

၁၂။ အသကေမြးဝမးေကာငး လပငနးမား ျပနလည ထေထာငေရးလပငနး ေကာမတ

ငလင၏ျပငးအားပမာဏေပၚ မတည၍ ရပရြာလထ၏ အသကေမြးဝမးေကာငးႏင ပငဆငမႈမားမာ ဆးရြားစြာ ထခကခရႏငပါသည။ သ႔ျဖစပါ၍ ေဘးဒဏခရသည ရပရြာလထအေနျဖင အျမနဆးကညေထာကပမႈေပးရန လအပပါသည။

50

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

ဥက႒တငးေဒသႀကးစကပးေရး၊ ေမြးျမေရး၊ သစေတာႏင စြမးအငဝနႀကး

ဒဥက႒တငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ လယယာေျမစမခန႔ခြမႈႏငစာရငးအငးဥးစးဌာန

အတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေကးလကေဒသ ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးဥးစးဌာန

တြဖကအတြငးေရးမးတငးေဒသႀကးဥးစးမး၊ ေမြးျမေရးႏင ကသေရး ဥးစးဌာန

အဖြ႕ဝငမား(၁) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ တငးေဒသႀကး စညပင သာယာေရးအဖြ႕(၂) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင ျပညသ႔အငအားဆငရာဥးစးမး႐း(၃) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စကမႈလယယာဥးစးဌာန(၄) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စမကနးေရးဆြေရးဥးစးဌာန(၅) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ ငါးလပငနးဥးစးဌာန(၆) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ သမဝါယမဥးစးဌာန

(၄၈-၇၂) နာရအတြငး

၁၂-၁ လပငနးေကာမတဥက႒အေနျဖင ေဘးအႏရာယ စတငျဖစပြားသည အခနမစ၍ အေရးေပၚကြပကေရး႐းမေခၚယသည အစညးအေဝးမား အား တကေရာကပါမည။

၁၂-၂ အစားအစာႏင အဝတအထည၊ အမသးပစၥညး၊ သကေသခကတမား အစရသည အစားအစာ မဟတေသာ ပစၥညးမားအား ဥးစားေပးထနးသမး ေစာငေရာကမႈျပရနအတြက အဖြ႕ေခါငးေဆာငမား ဥးေဆာငသည အဖြ႕မားအား ေစလႊတပါမည။

၁၂-၃ သကဆငရာလပငနးေကာမတမားႏင ပးေပါငး၍ အသကေမြးဝမး ေကာငးလပငနးမားအေပၚ အကးသကေရာကမႈမားႏင ျပညသလထ ၏ပငဆငမႈမားအား ဆနးစစပါမည။

၁၂-၄ မသားစမား၏ ပငဆငမႈမားႏင ၄ငးတ႔၏ အမညမားအား စစညး၍ ၄ငး တ႔ထသ႔ အေစာဆးျပနလည ေပးအပႏငရန ေဆာငရြကပါမည။

၁၂-၅ လၿခေရးလပငနးေကာမတႏင ပးေပါငး၍ မသားစဝငမား ပငဆငေသာ ပစၥညးမားအား ခးယခရျခငး မရေစရန ေဆာငရြကပါမည။

၁၂-၆ အသကေမြးဝမးေကာငးလပငနးမား ျပနလညထေထာငရာတြင ကာလတ၊ ကာလလတႏင ကာလရည ဥးစားေပးလပငနးမားအား သတမတၿပး ကနကစရတ လအပခကမား ဆးျဖတပါမည။

၁၂-၇ မသားစဝငမား ျပနလညဆစညးေရးအတြက ပပးကညမႈမား ေဆာငရြက ပါမည။

၁၂-၈ ကညေထာကပမႈေပးမည ျပညသလထႏငပးေပါငး၍ ၄ငးတ႔၏ေနထငမႈ ျမငမားေစေရးအတြက လအပသည အကအညမားအား ဥးစားေပး သတမတကညပပးမႈမား ေဆာငရြကပါမည။

၁၂-၉ ျပနလညထေထာငေရးႏင ျပနလညတညေဆာကေရးလပငနးေကာမတ ႏငပးေပါငး၍ ရပရြာအတြငး ပကစးဆး႐ႈးသြားေသာ ေစးမားအား ျပနလညေကာငးမြနလာေစရန ေဆာငရြကပါမည။

၁၂-၁ဝ အသကေမြးဝမးေကာငးလပငနး အခြငအလမးမားအားဆနးစစျခငး ႏင ေစာငၾကညေလလာျခငးလပငနးမားအား ဆကလကေဆာငရြက သြားပါမည။

၁၂-၁၁ ေဘးသငေဒသရ ရပရြာလထ၏ စြမးရညမားအား အသးျပ၍ ၄ငးတ႔၏ အသကေမြးဝမးေကာငး လပငနးမားအား ဆကလကလပေဆာငႏငေစ ရနအတြက ျပနလညထေထာငေရးႏင ျပနလညတညေဆာကေရး လပငနးေကာမတႏင ပးေပါငးေဆာငရြကပါမည။

51

ေကာမတ တာဝနႏင ဝတရားမား

(၇) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊စကမႈႀကးၾကပေရးႏင စစေဆးေရးဥးစးဌာန(၈) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ စကပးေရးဥးစးဌာန(၉) တငးေဒသႀကး ဥးစးမး၊ လမႈဝနထမးဥးစးဌာန(၁ဝ) အေထြေထြ အတြငးေရးမး၊ ျမနမာႏငင စကမႈလကမႈလပငနးရငမား အသငးခပ

(၇၂) နာရမ (၇) ရကအတြငး

၁၂-၁၂ ေဘးသငခရေသာ ျပညသလထအတြက အသကေမြးဝမးေကာငး အခြင အလမးမားအား မတဆကေပးၿပး ေစာငၾကညေလလာမႈ ဆကလက ျပလပပါမည။

၁၂-၁၃ ေဘးသငခရေသာ ရပရြာလထအတြက အေထာကအပျဖစေစမည ကာလရည အသကေမြးဝမးေကာငးလပငနး အခြငအေရးမားအား ဆနးစစမႈမား ျပလပပါမည။

52

ေနာကဆကတြ (ဂ)

သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈ အေရးေပၚကြပကေရး႐း

(Emergency Management Center-EMC) ၏ လပငနးတာဝနမား

သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအေရးေပၚကြပကေရး႐းအေနျဖင ငလင၏အကးသကေရာကမႈႏင လအပခကမားေပၚ မတည၍ ေအာကေဖာျပပါလပငနး (၅) ရပအား အဓက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည-

• ႀကးၾကပကြပကျခငး။ တ႔ျပနေရးဆငရာ စမခန႔ခြမႈမားအား ႀကးၾကပကြပကျခငး။

• လပငနးမားေဆာငရြကျခငး။ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင ထေရာကလငျမနစြာ ေဆာငရြကႏင ေရးအတြက လပငနးေဆာငရြကမႈမားအား ညႇႏႈငးေပးျခငး။

• စမခကမားေရးဆြျခငး။ သတငးအခကအလကမားအား စေဆာငးျခငး၊ ဆနးစစျခငး၊ ျဖန႔ေဝျခငးႏင လပငနးေဆာငရြကမႈ စမခကမားအား ေရးဆြႏငေရးအတြက ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး။

• သယယပ႔ေဆာငေရး။ ဝနေဆာငမႈမား၊ လစြမးအား အရငးအျမစမား၊ ပစၥညးကရယာမားအား တာဝနယ စစဥေဆာငရြကေပးျခငး။

• ဘ႑ာေရးႏင စမအပခပျခငး။ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနမႈအား ေစာငၾကညေလလာျခငး၊ တ႔ျပနေဆာငရြကေရးလပငနးမားအတြက အသးျပသည ေငြစာရငးရငးတမးမားအား အတညျပေပးျခငး။

တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရန တာဝနႏင ဝတရားမားအား သရထားသည လပငနးေကာမတ ဥက႒ မားႏငတကြ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒ (သ႔မဟတ) ဥက႒မ တာဝနေပးထား သညသမ အေရးေပၚကြပက ေရး႐းအား ဥးေဆာငပါမည။ အေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ လပငနးမား ထေရာကစြာ လညပတႏငေစရနအတြက လပငနးေကာမတဥက႒မားအား သကဆငရာလပငနးေကာမတမ ၄ငးတ႔ လပငနး ေကာမတမားမ ေဆာငရြကရမည လပငနးမားအားႀကးၾကပရန၊ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ ဥက႒၊ အေရးေပၚကြပကေရး႐းမ တာဝနရသမား၊ အျခားသမားႏင ဆကသြယေဆာငရြကရန တာဝနရ သမားမ ပပးကညပါမည။ လအပပါက အေရးေပၚကြပကေရး႐းမ တ႔ျပနေဆာငရြကေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသည ေဒသခအဖြ႕အစညးမား၊ လပငနးရငမား၊ ေစတနာဝနထမး အဖြ႕ အစညးမား၊ အေရးေပၚအေျခအေနတ႔ျပနေရး ေဆာငရြကရနအတြက အေရးေပၚကြပကေရး႐းမ အကအညေတာငးခရန လအပမညသမားထမ အကအညေတာငးခ ပါမည။

အေရးေပၚကြပကေရး႐းအား စတငမလညပတမ ေအာကေဖာျပပါ ကနဥးလပငနးမားအား ေဆာငရြကထားပါမည။

(၁) အေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ ဥးစားေပးလပငနးမား၊ ရညရြယခကမားႏင လပငနးစမခကမား။

(၂) အေျခအေနပမ ဆးရြားလာပါက အျခားတငးေဒသႀကး/ျပညနယမားမ အကအညမားေတာငးခရန အစအစဥမား ေရးဆြျခငး။

(၃) အမးသားအဆငႏင ေဘးသငေဒသရ ျပညသလထမားအၾကား ဆကသြယခတဆကေဆာငရြကျခငး။

(၄) ေလကငသငၾကားေပးထားေသာ တန႔ျပနေဆာငရြကေရးလပငနးမား ေဆာငရြကမညသမားအား ၄ငးတ႔၏ ကၽြမးကငမႈမားအလက လအပသညေနရာမားတြင သတမတတာဝနေပးအပျခငး။

53

(၅) လအပသည ပစၥညးကရယာမားအား လေလာကမႈရေစရန စမခန႔ခြျခငး။

(၆) လပငနးရငမား၊ ပညာရငမားႏင အျခားအေရးႀကးသည အရငးအျမစမားအား အျမမျပတ စာရငးျပစ ျခငး၊ ျပညသမားသ႔ ထတလႊငမညသတငး အခကအလကမား တကမနကနမႈရေစရနအတြက ႐ပျမငသၾကား၊ ေရဒယႏင အျခားအရငးအျမစမားအား ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင သတငးအခက အလကမားအားေဝမရန သငေလာေသာ သတငးမဒယာမားအား ေရြးခယသတမတျခငး

(၇) ငလငႏင သကဆငသည အသပညာေပးလပငနးမားအား ျပညသလထအား မဒယာနညးလမးေပါငးစ အသး ျပ၍ အသပညာေပးျခငး။

(၈) အေရးေပၚကြပကေရး႐းအား ေဘးအႏရာယျဖစႏငေျခ ျမငမားေသာေနရာႏင ေဝးရာတြင ဖြငလစထား ရၿပး အေရးေပၚအေျခအေနတြင ေရႊ႕ေျပာငးရနလအပပါက ေရႊ႕ေျပာငးရမည အျခားေနရာတစခအား ႀကတငစစဥ ထားရျခငး။

(၉) အေရးေပၚကြပကေရး႐းအတြက ႐းခနးဖြ႕စညးပႏင ထားရမညပစၥညးကရယာမားအား ေသခာစြာ စစဥထားရၿပး အေရးေပၚအေျခအေနမားအတြက လပငနးလညပတ ေဆာငရြကမႈမားအား ႀကတင ေလကငထားျခငး၊ အခနးအမးမး၊ ကြငးျပငကယ၊ လအပသညနညးပညာမား ဝနေဆာငမႈေပးျခငး၊ လအပသညစနစမားအား ပပးေပးျခငးစသည ဝနေဆာငမႈမားအား ႀကတငျပငဆငထားရျခငး။

တငးေဒသႀကး စမခန႔ခြမႈအဖြ႕ဥက႒ (သ႔မဟတ) ဥက႒မ တာဝနေပးထားသညပဂၢလမားႏင လပငနး ေကာမတဥက႒မားပါဝငသည အေရးေပၚကြပကေရး႐းအဖြ႕အေနျဖင ျပငးထနေသာ အေရးေပၚအေျခအေနအား တန႔ျပနေရးေဆာငရြကရာတြင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည တာဝနႏငဝတရားမားအား နားလညၿပး သငေလာသည လပငနးေဆာငရြကမႈအဆငမားအား သရထားရပါမည။ အေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ စမခန႔ခြမႈလပငနးမားသည အဆပါ ႐း၏ ရညရြယခကမားႏင ကကညမႈရေစရနအေရးေပၚအေျခအေနအတြက ဇာတတကေလကငျခငးမားအား ပမန ျပလပထားရပါမည။

အပငးက႑ လပငနးတာဝနမား

ႀကးၾကပကြပကျခငး/ စမခန႔ခြျခငး

ဤက႑တြင ေအာကေဖာျပပါ အခကမားအပါအဝင တ႔ျပနေရးဆငရာ စမခန႔ခြမႈ မားအား ႀကးၾကပကြပကျခငးအား တာဝနယေဆာငရြကပါမည။-

(က) အေရးေပၚအေျခအေနအတြက ခမတထားေသာ မဝါဒႏင ပးေပါငးေဆာင ရြကမႈမားအတြက တာဝနယျခငး၊ သဘာဝေဘးအႏရာယ စမခန႔ခြမႈဥပေဒ (၂ဝ၁၃) တြင ျပဌာနးထားသည ျပညသလထအတြက သတငးအခကအလက မား၊ မဒယာမားႏင ဆကသြယျခငး၊ အဖြ႕အစညးမားႏင ဆကသြယ ညႇႏႈငး ေဆာငရြကျခငး၊ သငေလာေသာ ထခကဆး႐ႈးႏငေျခ စမခန႔ခြမႈအဆငမား အား လပငနးေကာမတအသးသးႏင တြဖကေဆာငရြကပါမည။

(ခ) (၂၄)နာရအတြငး အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရန လအပ ေသာ စာရြကစာတမးမား၊ ပစၥညးကရယာမား၊ ဆကသြယေရးဆငရာ လအပခကမားအား လေလာကမႈရေစရန၊ အဆပါပစၥညးမားႏင သတငး အခကအလကမား အခနႏငတစေျပးညေပးပ႔ႏငေရးႏင အေရးေပၚ ကြပက ေရး႐း၏ ဝနေဆာငမႈမားႏင အသးအေဆာငပစၥညးမား အသးျပႏငေရးတ႔ အား ေဆာငရြကပါမည။

54

အပငးက႑ လပငနးတာဝနမား

(ဂ) ဝနထမးမား အနားယခန၊ ထမငးစာခနစသျဖင အလညကတာဝန ထမး ေဆာငရနအတြက တာဝနခထားသည စမခကမားအား ေဆာငရြကျပငဆင ပါမည။ အလညကတာဝနထမးေဆာငသည အခနတစခနအား (၈-၁၂)နာရထကမပဘ တာဝနခနမၿပးဆးမ (၁၅)မနစတြင အျခားအဖြ႕တစဖြ႕အား ယခငတာဝနခနအတြငး ေဆာငရြကမႈမားအား အကဥးခးရငးျပပါမည။ အခနရမည ဆပါက အစရငခစာ အကဥးခပအား ျပစမတတမးတငထားၿပး တ႔ျပနမႈလပငနးမား ေဆာငရြကၿပးေနာကပငး ညႊနၾကားေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပရာတြင အသးဝငမည ျဖစပါသည။

(ဃ) အေရးေပၚတ႔ျပနေရး ေဆာငရြကေနေသာအဖြ႕မားႏင အေရးေပၚကြပကေရး ႐း၏ ကညေထာကပေရး အဖြ႕အစညးမားအၾကား ခတဆကေဆာငရြက ျခငးႏင စမခန႔ခြျခငးအား တာဝနယပါမည။

(င) ေဒသဆငရာ တာဝနရသမားႏင အေရးေပၚတ႔ျပနေရး ေဆာငရြကေနေသာ အဖြ႕အစညးမားအၾကား သတငးအခကအလကမား ထေရာကစြာ ဖလယပါ မည။

(စ) လစြမးအားအရငးအျမစမား ထပမလအပပါက သငေလာသညဌာန/အဖြ႕ အစညးမားထ ဆကသြယေဆာငရြကသြားပါမည။

(ဆ) အေရးေပၚကြပကေရး႐းအတြငးရ က႑အလက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမား အား ထေရာကစြာ ေဆာငရြကပါမည။

(ဇ) အေရးေပၚကြပကေရး႐းတြင လပငနးေဆာငရြကခကမားအား ေန႔စဥ အစရငချခငးႏင ေဆြးေႏြးျခငးမားအား ပမနေဆာငရြကပါမည။

(စ) အေရးေပၚအေျခအေနတြင လပေဆာငရမည လပငနးေဆာငရြကမႈ အဆင လက လကနာေဆာငရြကပါမည။

လပငနးမား ေဆာငရြကျခငး ဤက႑တြင အေရးေပၚအေျခအေနအတြက လပငနးစမခကမား အေထာကအက ျဖစေစရန လပငနးေဆာငရြကမႈမားအား ညႇႏႈငးေဆာငရြကပါမည-

(က) ရနကနတငးေဒသႀကး ငလငအႏရာယ ႀကတငျပငဆငေရးႏင တ႔ျပနေရး ဆငရာစမခကတြင ေဖာျပထားသည လပငနးေကာမတမား၏ တာဝနႏင ဝတရားမားအရ တာဝနယေဆာငရြကလကရေသာ အေရးေပၚတ႔ျပနေရး လပငနးစဥမားအား က႑အားလးႏင ခတဆကေဆာငရြကပါမည။

(ခ) တ႔ျပနမႈလပငနးမားထေရာကေစရနအတြက လအပပါက အမန႔ႏင ညႊန ၾကားခကမားအား ထတျပနပါမည။ (ဥပမာ တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာင ရြကရာတြင ဥပေဒအရ လကနာမႈမရျခငး၊ ေဘးလြတရာသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးရန လကနာမႈမရျခငး စသျဖင)

(ဂ) ဥပေဒႏငသကဆငေသာ ျပနာမား ျဖစေပၚလာႏငေျခႏင ပတသက၍ ဥပေဒအႀကေပး/အဖြ႕တ႔ႏငတငပင၍ အေရးယေဆာငရြကရမည နညးလမး မားအား အႀကျပခက ရယထားပါမည။

55

အပငးက႑ လပငနးတာဝနမား

(ဃ) ေျမျပငမ အခနႏငတစေျပးည ေပးပ႔လာေသာ စာရငးအခကအလကမားအား ဆနးစစေလလာမႈျပလပၿပး အစရငခစာျပစကာ အမးသားေကာမတသ႔ ဆကလကတငျပပါမည။

(င) အထးလအပခကမားႏင ျပငပအကအညမားအား အတညျပဆးျဖတသတ မတၿပး အမးသားေကာမတသ႔ ဆကလကတငျပပါမည။

(စ) အေရးေပၚကြပကေရး႐းအေနျဖင ငလငေဘးသငေဒသတြင အေရးေပၚ တ႔ျပနေရးေဆာငရြကေနၾကေသာ လပငနးေကာမတအသးသးမ ေပးပ႔ေသာ သတငးအခကအလကမား အစရငခစာမားအေပၚ ျပနလညသးသပ၍ အေရး ေပၚအေျခအေနမားအား စဥဆကမျပတ ေလလာဆနးစစမႈ ျပလပပါမည။

(ဆ) တ႔ျပနေဆာငရြကေရး လပငနးစဥမားအေပၚ မတည၍ ျပနလညထေထာငေရး ကာလသ႔ ကးေျပာငးရနအတြက လပေဆာငရမည အဆငမားအား ညႇႏႈငး သတမတပါမည။

စမခကမား သတငးအခကအလကမားအား စေဆာငးျခငး၊ ဆနးစစျခငး၊ ျဖန႔ေဝျခငးႏင လပငနး ေဆာငရြကမႈ အစရငခစာမား ေရးဆြႏငေရးအတြက ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးႏင စမခကမား စနစတက ခမတႏငရန ေဆာငရြကပါမည-

(က) စမခကခမတျခငးက႑တြင ပမထေရာကေကာငးမြနေသာလပငနးစဥမား ျဖစလာေစေရးအတြက ေအာကေဖာျပပါ အေျခခအဆငမားအား စဥးစား သငပါသည။ ♦ လကရအေျခအေနအား သးသပျခငး။ ♦ ဥးစားေပးက႑မား၊ ရညရြယခကမားႏင မဟာဗဟာမား ေဖာထတျခငး။ ♦ လပငနးစဥအလက ေန႕စဥလပငနးစမခကမား ခမတအေကာငအထည

ေဖာျခငး။ ♦ စမခကအား ဆနးစစၿပးေနာက လအပပါက ခြငျပခက ေတာငးချခငး။ ♦ လပငနးစမခကအား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရာတြင ျဖစလာ

နငသညအေျခအေနမားအား ခန႔မနးျခငး။

(ခ) ျဖစစဥအေျခအေနႏင သကဆငသည သတငးအခကအလကမားအား စေဆာငးျခငး၊ ဆနးစစျခငးႏင တငျပျခငး။

(ဂ) အေရးေပၚကြပကေရး႐း ေန႔စဥလပငနးစမခကအား ျပငဆငျခငး၊ ျဖန႔ေဝျခငး။

(ဃ) အေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ လပငနးအားလးႏင သကဆငသည စာရြက စာတမးမားအား မတတမးတငထနးသမးျခငးႏင အရငးအျမစ သးစြမႈမား အား ေစာငၾကညျခငး။

(င) အေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ ဌာနခြမားအတြက ပညာရပဆငရာ ပပးမႈမား ကညေပးျခငး။

(စ) ႀကတငသဏၭာနတ ေလကငထားသညအတငး က႑အလက ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး။

56

အပငးက႑ လပငနးတာဝနမား

သယယပ႔ေဆာငေရး ဝနေဆာငမႈမား၊ လစြမးအား အရငးအျမစမား၊ ပစၥညးကရယာမားအား တာဝနယ စစဥေဆာငရြကေပးျခငးအား သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ လပငနးေကာမတ၏ လမးညႊနမႈျဖင ေဆာငရြကပါမည-

(က) အေရးေပၚကြပကေရး႐းႏင ေျမျပငတြင လအပသညဆကသြယေရးႏင အငတ နညးပညာမား ပပးေပးျခငး၊ ပစၥညးကရယာမား၊ လမား၊ စကယႏရားမား အသးျပ၍ ရငးလငးျခငး၊ တ႔ျပနေရးလပငနးေဆာငရြကရာတြင လအပသည ဝနေဆာငမႈမားအား ရာေဖြပပးေပးျခငးစသည သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ လပငနးမားအား ေဆာငရြကသကသ႔ အစားအစာ၊ ေနရာထငခငးႏင အျခား လအပသည ဝနေဆာငမႈမား စစဥေပးျခငးတ႔အား ေဆာငရြကပါမည။

(ခ) တ႔ျပနေရးလပငနး ေဆာငရြကေနသညကာလ (သ႔မဟတ) ခန႔မနးထားေသာ အခနကာလအတြငး အေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ လပငနးစမခကတြင ေဖာျပ ထားသညအတငး ေအာငျမငမႈရရေစရန ေဆာငရြကပါမည။

(ဂ) သယယပ႔ေဆာငေရးက႑ႏင သကဆငသည ျပနာမားအား အေရးေပၚ ကြပကေရး႐းႏင လပငနးေကာမတမားအား စဥဆကမျပတသတငးပ႔ပါမည။

(ဃ) လအပေသာ အျခားသယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ အရငးအျမစမားအား လအပ ပါက အကအညေတာငးခ အသးျပပါမည။

ဘ႑ာေရး/စမအပခပျခငး ဘ႑ာေရးဆငရာျပနာမားႏင စမအပခပေရးဆငရာ ကစၥရပမားအား ဘ႑ာ ေငြရာေဖြေရးႏင ရနပေငြထနးသမးေရးဆငရာ လပငနးေကာမတ၏ ႀကးၾကပမႈျဖင တာဝနယေဆာငရြကပါမည-

(က) ေဘးသငေဒသရ ပကစးဆး႐ႈးမႈမားအေပၚမတည၍ ဘ႑ာရနပေငြ လအပ ခကမားအား ခန႔မနးတြကခကပါမည။

(ခ) တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနစဥ ေကာမတအသးသးမ ေပးပ႔လာ ေသာ ေငြေၾကးလအပခကမားအား စစစၿပး ရနပေငြရရေရးအတြက လအပ သလ စစဥေဆာငရြကေပးပါမည။

(ဂ) ဘ႑ာေရးႏင သကဆငသည စာရြကစာတမးမား၊ မတတမးမားအား အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကေနသညကာလ တစေလာက လး ထနးသမးထားပါမည။

(ဃ) တာဝနက အခနစာရငးမားႏင တာဝနကဝနထမးမားစာရငးအား ျပစထား ပါမည။

(င) သယယပ႔ေဆာငေရး၊ လပငနးေဆာငရြကမႈမားႏင စမခန႔ခြမႈဝနထမးမားအား အသးျပျခငးအား အႀကေပးပါမည။

(စ) လပငနးေကာမတအသးသးမ ခရးသြားလာျခငးႏင အသးစရတမားအတြက ေတာငးခမႈမားအား စစစေဆာငရြကပါမည။

(ဆ) အေရးေပၚတ႔ျပနေရးလပငနးမားႏင သကဆငသည မတတမးမား၊ ေငြေၾကး ဆငရာ ေထာကပမႈမားအား စာရငးစစခႏငရနအတြက သကဆငရာဌာန မားသ႔ ေပးပ႔ပါမည။

57

ေနာကဆကတြ (ဃ)

တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕လပငနးေကာမတအသးသး၏ ငလငေဘးအႏရာယအတြက ေဆာငရြကရမည ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား။

လပငနးေကာမတမား ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား

၁။ တငးေဒသႀကး သဘာဝ ေဘး အႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕

၁-၁ သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအေရးေပၚကြပကေရး႐း၏ လပငနးမား လညပတႏငရနအတြက အဖြ႕ဝငမားျဖင ပမနျပနလညဖြ႕စညးရပါမည။ အေရး ေပၚအေျခအေနတြင အမးသားအဆင အေရးေပၚအေျခအေန စမခန႔ခြမႈဗဟဌာန ႏင အဆငေျပေခာေမြ႔စြာ ပးေပါငးေဆာငရြကႏငရန ႀကတငခတဆကထားပါ မည။

၁-၂ အေရးေပၚတ႔ျပနေရးစမခကမားအား တငးေဒသႀကးအဆငသာမက ခ႐ငႏင ၿမ႕နယအဆင စမခကမားပါ ေရးဆြရန ညႊနၾကားထားပါမည။

၁-၃ ငလငေၾကာင ေနာကဆကတြအေနျဖင ေရႀကးျခငး၊ မးေဘး၊ ဆနာမ၊ ေျမၿပ ျခငးႏင သရညေပာျခငးမားႏင သကဆငေသာေဘးအႏရာယမား (ဥပမာ ေျမကၽြျခငး၊ ေျမၿပျခငးစသည) ျဖစႏငေသာေၾကာင တငးေဒသႀကးတစခလးအား ၿခငမေသာ ေဘးအႏရာယျပ ေျမပမား၊ ေဘးကငးရာေနရာမားႏင လမးေၾကာငး မားအား သကဆငရာအဖြ႕အစညးမား (ျမနမာႏငငအငဂငနယာအသငး၊ ျမနမာ ႏငင ငလငေကာမတ၊ ျမနမာႏငငဘမသပၸအသငး စသညတ႔) ျဖင ပးေပါငးညႇႏႈငး ေရးဆြထားရန အေရးႀကးပါသည။

၁-၄ လပငနးေကာမတမား၏ လအပေသာသငတနးမားအား ဆနးစစၿပး သငတနး မားပ႔ခၿပးေနာက တ႔ျပနကယဆယေရး လပငနးမားအား ေဆာငရြကႏငရန အတြက အရနသငျပငဆငထားပါမည။

၁-၅ အေရးေပၚ အေျခအေနအတြက လအပသည အရငးအျမစမားအား အျခားတငး ေဒသႀကး/ျပညနယမားႏင သာမက ခ႐ငမားႏငပါ ေပါငးစပညႇႏႈငး၍ ႀကတင ျပငဆငထားပါမည။ ဥပမာ - လမး၊ တတား၊ ေလေၾကာငး၊ ဆပကမးႏင ရထား လမးေၾကာငးမားစသည ဆကသြယေရးကြနယကမားျပေသာ ေျမပမား။

၁-၆ အေရးေပၚအေျခအေနတြင တ႔ျပနေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက လအပေသာပစၥညးမားအား စာရငးျပစ၍ အရနသင စေဆာငးထားရပါမည။

၁-၇ ငလငေဘးအႏရာယႏင အျခားျဖစႏငေျခရသည ေနာကဆကတြ ေဘးအႏရာယ မားအားသရနားလညထားၿပး ေဘးအႏရာယျပ ေျမပမားအား ျပငဆငထားပါမည။

၁-၈ ငလငေၾကာင အခ႕ေသာ အေျခခ၀နေဆာငမႈလပငနးမား ရပတန႔သြားပါက အလငျမနဆး ျပနလညလညပတႏငမည အျခားနညးလမးမားအား ႀကတငျပင ဆငထားပါမည။

58

လပငနးေကာမတမား ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား

၂။ ကနဥးလအပခက စစတမးေကာကယ ေရး၊ ပကစးဆး႐ႈးမႈ အတညျပေရးႏင လအပခကမား ဆနးစစေဖာထတ ေရး လပငနးေကာ မတ

၂-၁ လပငနးေကာမတအတြက လအပေသာ သငတနးမား ပ႔ခပါမည။

၂-၂ ၿမ႕ျပေဒသမား၏ တညေဆာကပအေျခအေနမားအား သရနားလညထားပါမည။ ဥပမာ အထပျမငအေဆာကအဥမား၊ ကြငးျပငကယမား၊ ေရရရႏငေသာေနရာ မား၊ ဘမဆငရာ ေဘးအႏရာယရႏငေသာေဒသမားအား ေဘးအႏရာယျပေျမပ မားျဖင ေရးဆြေဖာျပထားပါမည။

၂-၃ ထခကပကစးမႈမားအား ဆနးစစျခငး နညးလမးအဆငမားအား သတမတထား ပါမည။

၂-၄ ေဘးကငးလျခသညလမးေၾကာငးမား၊ လပငနးေဆာငရြကမည အခနဇယား မား၊ ခလႈရာေနရာမား/ေဘးကငးရာ ေနရာမားႏင ၄ငးတ႔၏ တညေနရာမား ျပသည ေျမပမားအား ႀကတငျပငဆငထားပါမည။

၂-၅ ပကစးဆး႐ႈးမႈ အခကအလကမား ေကာကယမညပစမားအား လပငနးေကာမတ မားႏငညႇႏႈငး၍ ႀကတငျပငဆငထားပါမည။

၃။ သတငးႏင ျပနၾကား ေရးလပငနး

ေကာမတ

၃-၁ အေရးေပၚအေျခအေနတြင ဆကသြယေရးျပတေတာကသြားပါက ဆကသြယေရး လပငနးမား အဆငေျပေခာေမြ႔မႈ ရေစရနအတြက ဆကသြယေရး ဝနေဆာငမႈ ေပးသည operator မားအား ႀကတငစာရငး ျပစထားၿပး ညႇႏႈငးျပငဆငမႈမားအား ႀကတငေဆာငရြကထားပါမည။

၃-၂ သတငးအခကအလကမား မေဝရနအတြက လမးညႊနခကမားအား ျပစထားၿပး ပမနစမးသပေလကငထားပါမည။

၃-၃ တကမနကနေသာ သတငးအခကအလကမား မေဝႏငေရးအတြက မဒယာမား ႏငထေရာကေသာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမား စမထားရပါမည။ (သငတနးမား ပ႔ချခငး၊ ပမနအစညးအေဝးမား ျပလပျခငးစသျဖင)

၃-၄ အေရးေပၚအေျခအေနမားအတြက emergency hot line ထားရပါမည။

(တစႏငငလးအတြက နပါတတစခထားရၿပး တငးေဒသႀကး/ျပညနယမားတြင operation center မားထားရရန)

၄။ ရာေဖြကယဆယေရး လပငနးေကာမတ

၄-၁ ေဘးအႏရာယကေရာကၿပးေနာက (၂၄) နာရအတြငး အခနကာလသည ပတမ ေနသမားအား ကယတငရန အလြနအေရးႀကးသညအခန ျဖစသညအတြက အဖြ႕ဝငမားက ၄ငးတ႔၏တာဝနမား ပးေပါငးထမးေဆာငႏငရနအတြက အထး သငတနးမား ပ႔ခထားပါမည။

၄-၂ သငတနး၌ ရာေဖြေရးတြင အသးျပသည ကငမရာမား၊ အသၾကားႏငသည ကရယာမား၊ ကာဗြနဒငေအာကဆဒအား သရႏငသည ပစၥညးမား၊ အန႔ခ ေခြးမားစသညပစၥညးမား၊ ကယဆယေရးလပငနးတြင အသးျပသည ဟကေျဒာလစ စကမား၊ လႊမား၊ ျဖတစကမား၊ ႀကးမား၊ ထမးစငမားႏင အေရာငသတမတ သည အမတအသားမား စသညတ႔အား သငတနးတြင ထညသြငးအသးျပၿပး အဆပါ ပစၥညးကရယာမားအား ပမနစစေဆးမႈမား ျပလပထားပါမည။

59

လပငနးေကာမတမား ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား

၅။ ကနးမာေရးေစာင ေရာကမႈဆငရာ စမခန႔ခြမႈ လပငနး ေကာမတ

၅-၁ အလညကစနစအပါအဝင ကယဆယေရးလပငနး ေဆာငရြကရန လမးညႊနခက မား ျပစထားပါမည။

၅-၂ ဒဏရာရသမားအား ဥးစားေပး ျပစျခငးမား ႀကတငေလကငျပငဆငထားပါ မည။

၅-၃ အေရးေပၚအေျခအေနတြင ေသြးလအပပါက အခနမေရြးရယႏငရနအတြက ပဂၢလက ေဆး႐၊ ေဆးခနးမား၊ ေသြးလရငအသငးမားႏင ႀကတငခတဆက ထားပါမည။

၆။ လၿခေရးလပငနး ေကာမတ

၆-၁ အေရးေပၚအေျခအေနတြင လၿခေရးလပငနးမား ေဆာငရြကႏငရနအတြက လၿခေရးအဖြ႕ဝငမားအား စခနးစမခန႔ခြမႈ အပါအဝင အျခားသငတနးမားအား ပမနပ႔ချခငး၊ အစညးအေဝးမား ျပလပျခငးႏင သ႑ာနတဇာတတက ေလကင ခနးမား ျပလပျခငးတ႔အား ႀကတငေဆာငရြကထားပါမည။

၆-၂ လၿခေရးအဖြ႕ဝငစာရငးမားအား ပမနစာရငး ျပစထားပါမည။

၆-၃ တငးေဒသႀကး သဘာဝေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈအဖြ႕မ သတမတထားေသာ ကယဆယေရးစခနး၊ လၿခေရးစခနးမားႏင ၿမ႕တြငးရ ပ႔ေဆာငေရးကြနယက ေျမပမားအား ျပစထားပါမည။

၆-၄ လမႈကာကြယေစာငေရာကေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက သကဆငရာ အဖြ႔အစညးမားႏင လအပသညမားအား ႀကတငညႇႏႈငးေဆာငရြကထားပါမည။

၇။ ပ႔ေဆာငဆကသြယ ေရးလပငနး ေကာမတ

၇-၁ ပ႔ေဆာငေရးလပငနးပငရငမားစာရငးႏင ပစၥညးအေရအတြကမားအား ႀကတင စာရငးျပစ၍ အျခားလပငနး ေကာမတမားႏင မေဝထားပါမည။

၇-၂ အေရးေပၚအေျခအေနတြင အသးျပရမည လမးေၾကာငးျပေျမပမားအား ေရးဆြ ထားၿပး အျခားလပငနးေကာမတမားႏင မေဝထားပါမည။

၇-၃ အေရးေပၚအေျခအေနတြင ပ႔ေဆာငေရးဝနေဆာငမႈမားအား အျခားလပငနး ေကာမတမားႏင မညကသ႔ ပးေပါငးေဆာငရြကမညစသည စမခကမား ႀကတင ေရးဆြထားၿပး ၄ငးစမခကမားက စမးသပထားပါမည။

၇-၄ အျခားေကာမတမားမ သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ လအပခကစာရငးမားအား ရယ၍ အေရးေပၚအေျခအေနတြင ေႏာငေႏးၾကန႔ၾကာမႈ မရေစရန ႀကတငျပငဆင ထားပါမည။

၇-၅ တငးေဒသႀကးတြငးရ သေလာင႐မားႏင သေလာငထားသည ပမာဏမားအား ပမနစစေဆး၍ လအပခကမား ျဖညဆညးထားပါမည။

၇-၆ ေဘးဒဏခရသမားႏင ကၽြႏြားစသည ၄ငးတ႔၏ ပငဆငမႈမားအား ေရႊ႕ေျပာငးရန နညးလမးမားအား ႀကတငစစဥထားပါမည။

၇-၇ အေရးေပၚအေျခအေနတြင ပ႔ေဆာငေရးဆငရာ၀နေဆာငမႈမားအတြက ကည ေထာကပမႈမား လအပပါက ပးေပါငးေဆာငရြကႏငရနအတြက ပဂၢလက က႑ ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈကြနယကႏင ႀကတငခတဆကထားပါမည။

60

လပငနးေကာမတမား ငလငေဘးအႏရာယအတြက ႀကတငျပငဆငေရးလပငနးမား

၈။ ပ႔ေဆာငဆကသြယ ေရးလပငနး ေကာမတ

၈-၁ ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငးရ အေဆာကအဥ အေရအတြကႏင အမးအစား မားပါဝငသည အဓကကသည အေျခခအေဆာကအဥမားအား စာရငးျပစ သတမတထားပါမည။

၈-၂ ငလငေဘးသင ျပညသမား ယာယခလႈရာေနရာမား၊ ယာယ ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈေပးမည ေနရာမားအား ၿမ႔နယအလက ႀကတငညႈႏႈငး သတမတ ထားပါမည။

၈-၃ ယာယခလႈရာေနရာမား၊ ယာယ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးမည ေနရာမား သ႔ အလြယတက သြားေရာကႏငမည လမးေၾကာငးမားအား ႀကတငသတမတ ေဖာထတထားပါမည။

၈-၄ ခလႈရာေနရာမားႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးမည ေနရာမားအတြက လအပမည အရငးအျမစမားအား သကဆငရာဌာနမား၊ အဖြ႔အစညးမားႏင ႀကတငညႇႏႈငး ျပငဆငထားပါမည။

၈-၅ အဆပါ ခလႈရာေနရာမားႏင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးမည ေနရာမားရ ေဘးသငျပညသမားအတြက လအပသည ေသာကသးေရ၊ မလာစနစႏင သန႔ရငးေရးစနစမားအား ႀကတငညႇႏႈငးသတမတျခငး၊ စာရငးျပစျခငးမား ေဆာငရြကထားပါမည။

၈-၆ အပကအစးမား ရငးလငးႏငေရးအတြက လအပသည အႀကးစား စကပစၥညး၊ ယာဥယႏရားမားစာရငးအား ရနကနၿမ႔ေတာစညပငသာယာေရးေကာမတ၊ အျခား သကဆငရာဌာနမား၊ ပဂလကအဖြ႔အစညးမား ႀကတငညႈႏႈငး၍ စာရငး ရယထားရနႏင အခနႏငတစေျပးည ဆကသြယအသးျပႏငေရးအတြက စမ ေဆာငရြကထားပါမည။

၈-၇ ေနာကဆကတြငလငေၾကာင အေဆာကအဥးမား ၿပကႏငသညအတြက သက ဆငရာပညာရငမား၊ လပငနးေကာမတမားႏင ႀကတငညႇႏႈငးမႈမား ေဆာငရြက ထားပါမည။

61

ေနာကဆကတြ (င)

ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး ေဘးအႏရာယေၾကာင ပကစးဆး႐ႈးမႈမား ဆနးစစမႈပစ

စဥ

ၿမ႕နယ

ျဖစေပၚသညကာလ

ေဘးအႏရာယအမးအစား

ျဖစပြားသညေနရာ

ေဘးသငအမေထာငစ

ေဘးသင

လ ကား

မ

ေပါငး

တရစာၦန

ေသဆး

လ ကား

မ

ေပါငး

တရစာၦန

ပကစးမႈအေျခအေန

အမ

ေကာငး

ဘနးႀကးေကာငး

သာသနကအေဆာကအဥ

ေဆးရ

ေဆးခနး

ကနးမာေရးဌာန

ဌာနဆငရာရးမား

အေဆာကအဥ/အျခား

ဆည

တတား

လမး

လယယာ(ဧက)

ငါးကန၊ ပဇြနကန (ဧက)

ပကစးဆး႐ႈးမႈတနဖး (ကပသနး)

မတခက

မတခက။ အထကေဖာျပပါပစအား ငလငေဘးအႏရာယေၾကာင သာမနပကစးဆး႐ႈးမႈမား ႀကေတြ႕ရသည အေျခအေနတြင ကနဥးအစရငခစာျပစရနအတြက စာရငးအခကအလကမား ေကာကယရာတြင အသးျပမည ျဖစပါ သည။

62

NcH

oifwef;ausmif;

yk*¾vduausmif;

ab;oifhcH aus;½Gm

ta&twGuf

ab;tEÅ&m,fjzpfay:onfhae&m

jzpf&yfMumcsdef

ab;tEÅ&m,f\jyif;tm;

taMumif;&if;

azmfjycsuftusOf;

1/ ab;tEÅ&m,fqdkif&m

tcsuftvuf

jzpfyGm;onfh&ufpGJ(&uf?v?ESpf)

aemufqufwGJ (u)

ab;tEÅ&m,faMumifh ysufpD;qHk;½IH;rIudef;*Pef;tcsuftvuf aumuf,lonfh yHkpH

pm&if;ay;ykdUaomXme

ab;tEÅ&m,ftrsdK;tpm;

jzpffpOf

oauFwpm&if;ay;ykdUonfh&ufpGJ

jynfe,f^ wdkif;a'oMuD; c&dkifNrdKUe,f

&yfuGuf^

aus;½Gmtkyfpkaus;½Gm

r

2/ ab;oihfcH&rI

vlOD;a& aoqHk; aysmuf 'Pf&m& wkduf&kdufxdckduf ab;oifh ,m,Dajymif;a&TU tjyD;ajymif;a&TU pkpkaygif;

uav;

usm;

vlMuD;

usm;

r

pkpkaygif;

tdrfaxmifpk

usm;

aumif

r

3/ ykdhaqmifa&; 4/ arG;jrLa&;

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

ysufpD;qHk;½IH;

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

aoqHk;^ysufpD; wefzkd;(usyf)ta&

t

wGuf

wefzkd;(usyf)

ta0;ajy;vrf;rMuD;rsm; rkdif uRJ

&Gmvrf;rsm; rkdif odk;^qdwf aumif

jrdKUwGif;vrf;rsm; rkdif EGm; aumif

wHwm;rsm; cka& 0uf aumif

oabFmqdyf^qdyfcHwHwm;rsm; cka& Muuf aumif

aumif

&xm;pufacgif;rsm; cka& arG;jrLa&;jcHrsm;

&xm;wGJrsm; cka& arG;jrLa&;tpm

blwm&Hkrsm; cka& bJ

avaMumif;ykdahqmifa&;^avqdyf

&xm;vrf;rsm; rkdif arG;jrLa&;oHk;aq;ESifhaq;ypönf;

qHk;½IH; ysufpD;

ta&

t

wGuf

wefzkd;(usyf)wefzkd;(usyf)

ta&

t

wGuf

wefzkd;(usyf)

ta&

t

wGuf

wefzkd;(usyf)

ta&

t

wGuf

5/ usef;rma&; 6/ ynma&;

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

qHk;½IH; ysufpD;

trsKd;tpm;

okawoeXme

yk*¾vdu aq;ukcef; cka& aumvdyf^odyÜH

aq;&Hk cka& wuúokdvf

tvu

aus;vufusef;rma&;Xme cka&

aus;vufusef;rma&;XmecGJ cka&

txu

aq;ay;cef; cka&

aq;&HkoHk; pufud&d,mrsm; tru

aq;0g;rsm; rlMudK

pkpkaygif;

7/ aomufoHk;a&ESifhoefh&Sif;a&; 8/ ig;vkyfief;

a&wGif;rsm; cka&

qHk;½IH; ysufpD;

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

qHk;½IH; ysufpD;

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

ig;zrf;avS pD;a&

wefzkd;(usyf)

ta&

t

wGuf

ta&

t

wGuf

wefzkd;(usyf)

ta&

t

wGuf

wefzkd;(usyf)

ta&

t

wGuf

a&avSmifuefrsm;(trsm;oHk;) cka&

a&uefrsm;(ajrom;^obm0) cka&

t"dua&ykdufvkdif;rsm; ay

ig;zrf;ud&d,mrsm;

qm;uGif;

ig;zrf;pufavS^ig;zrf;oabFm pD;a&

ykZGefarG;uef {u

{uig;arG;uefa&qkd;ajrmif;rsm; ay

wefzkd;(usyf)

{u

63

tMuHjyKcsuf/

# o;&a kdu;spafugyavmu moadS& fiGwfedsct hfno:yafpzjf,m&ÅEt;ba mSr;kdzfewIr;HI½;kHq;Dpfusy /fnogyfpzNfe&;fiG

&mxl;

cka&

puf ;fnöpyH&t

kHttfumqatm&;mx;msrfup

m©ud&hHyfumxa

15/ vQyfppf 16/ u,fq,fa&;

33kv ;KduM;fikdv rkdif

66 kv ;KduM;fikdv

ffnrt\lo;fiGo;&a;fi&mp

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

;HI½;kHq

;dkxky^Dwpa cka& ;ficfudkpmwafpo [ufwm

½;kHq IH;

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

ab;tEÅ&m,faMumifh ysufpD;qHk;½IH;rIudef;*Pef;tcsuftvuf aumuf,lonfh yHkpH

9/ omoedutaqmufttHk 10/ opfawm

trsKd;tpm;

;Dpfusy

trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

;Dpfusy

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

&akc;fimsuafiS&vDo^;DuMfmwa;fekb obm0opfawm [ufwm

AvD cka&

em,fp&c &akc;fimsua;dkcSd&;m&kbf 'Da&awm [ufwm

[dELbk&m;ausmif; cka&

trsKd;tpm; trsKd;tpm;

a&

wGuf

yHk

;HI½;kHq ;Dpfusy

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

ta&

t

wGuf

)fysu(;dkzfew

;HI½;kHq;Dpfusy

a&

wGuf

yHk

oD;EHS(tjcm;) {u &Hk;taqmufttHk cka&

oD;EHS(pyg;) {u frdt;kdt cka&

mwfnq ay ;msrf,wkd[

cka&

a&wHcg; cka&

kH&fykvt^kH&fup cka&u{)HSE;Do;mcjthfiSE;gyp(rja;Kdsyfukdp

ajrmif;vufwH rkdif

cka&

wrH ay ;feckdc;fnw cka&

aps;&Hk cka&

14/ pGrf;tif

rsKd;aph^pyg;usD

;fnöpy;kHom,f,v

)fysu(;dkzfew

;KduM;fee;&af,GofuqfiQrfez mwDrdkvDu

a&wGufyHk a&wGufyHk

&akc)Ufey( ;m&ÅE,fup

trsKd;tpm;

;HI½;kHq;Dpfusy

cka&

trsKd;tpm;

)fysu(;dkzfew

;msr;fikdvfukdy

feufimSvaDq

kHttfumqatfypfuq

;fnöpyHhyfumxa

;msrfikdwfwg" cka&

;KduM;fee;uMa mwDrdkvDu

ta&twGuf

11/ v,f,mpdkufysKd;a&; 12/ taqmufttHk

;fnöpyfumqafrdt

pm&if;a&;oGif;ol\vufrSwf

pdkufysdK;ajr(pufrIukefMurf;oD;ESH) {u

trsKd;tpm;

;HI½;kHq;Dpfusy

)fysu(;dkzfewta&

fuGwt

13/ qufoG,fa&;

a&

wGufyHk

;HI½;kHq;Dpfusy

ta&

fuGwt)fysu(;dkzfew

11/3.3kv ;KduM;fikdv rkdif

rkdif

&akckHttfumqatm&;mx;msrfup

kH&fimSvafekuH

GiaHhyfumxa

EdkifiHawmf tjcm;

cka&

mwDrdkvDu

64

ရနကနတငးေဒသႀကးအတြငး သဘာဝေဘးႀကေတြ႕လင ဆကသြယရန

လမႈဝနထမး၊ ကယဆယေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရးဝနႀကးဌာန

ေဘးအႏရာယဆငရာ စမခန႔ခြမႈဥးစးဌာန၊ ရနကနတငးေဒသႀကးဥးစးမး႐း

အမတ (၅) ၊ (၃) ရပကြက၊ ကကဝငးဘရားလမး၊ မရမးကနးၿမ႕နယ၊ ရနကန။

ဖနး - ဝ၁-၆၆၁၈၁၂၊ ဖကစ - ဝ၁-၅၂၁၉၆၇

Email: yangonrrd@gmail.com