1

Dag vader & dag moederOver contact tussen ouders en leiding

2

COLOFON

Deze brochure is een initiatief van de PR-ploeg van

Scouts en Gidsen Vlaanderen:

communicatie@scoutsengidsenvlaanderen.be

Samenstelling: Veerle Vanleene, Kate de Kinderen en

Jan Van Reusel

Dank aan Skrolan Hugens, Wouter Sommer en An Laenen.

Foto: Miet Lassuyt

Verantwoordelijk Uitgever:

Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Pieter Michiels,

Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen, © 2008

3

INHOUD

1. Inleiding 52. Ouders als partner?! 6

Eerste ‘externe’ publieksgroep 6Vertrouwen en waardering 6Koers 6Weten ouders het beter? 7Inhoud 7

3. Hoe kijken ouders naar jou? 8Het eerste zicht voorbij 8

4. Wat verwachten ouders van jou? 10Goede leiding 10Informeren 11Ouder worden 12Specifieke aandacht 12Duidelijke afspraken maken 13Reageren 14Aanspreekbaar zijn 14Trouw aan de waarheid 15

5. Wat verwacht jij van ouders? 166. Daten met ouders 17

Gewone activiteiten 17Speciale activiteiten 17Ouderbezoek 18Een infoavond voor ouders 20Op kamp: vooraf 22Op kamp: ter plekke 24

7. Inzet van ouders 25Bij feesten 25Taxi 26Lokalen 26Georganiseerd 26Laat ouders de keuze 27Goed verzekerd 27

8. Diverse ouders 29Gescheiden ouders 29Overbezorgde ouders 29Ouders van leiding 30Een andere cultuur 31

4

Geldzorgen 32Ouders van kinderen met een handicap 33En meer 34

9. Moeilijke thema’s 35Pestgedrag 35Ongewenst gedrag 36Slecht nieuws 37Gemengde gevoelens 38Kicken zonder drugs 39Veiligheid 40

10. Nog vragen, hulp nodig bij een probleem? 41

5

1111 Inleiding

Het zal je maar overkomen. Je tuimelt in scouting, kiestervoor om in leiding te stappen en er met een hoopkinderen en jongeren een leuke tijd van te maken. En dansta je daar: oog in oog met pa en ma. Kiezen voorleidinggeven wil natuurlijk méér zeggen dan samen plezierbeleven. Je komt al snel terecht bij mensen die hun zoonof dochter aan jou toevertrouwen.

Wat verwachten ze van jou? Dat durft nogal eens wat teverschillen van de één tot de ander. Soms lijkt hetmisschien of je je eigen ouders tegenkomt, een gevreesdeleerkracht of een goeie maat. … Hoe dan ook, het is fijnvoor beide partijen dat je een goede relatie met elkaaropbouwt.

Deze brochure helpt je een eind op weg om dit contact testroomlijnen. We zoomen in op een aantal concretesituaties die niet altijd even eenvoudig zijn. Zo kom je toteen goed samenwerkingsverband tussen ma, pa en jou.

Veel plezier in de wondere wereld van vaders en moeders!

6

2222 Ouders als partner?!

Eerste “externe” publieksgroep

Ouders van leden zijn onze eerste “externe”publieksgroep. Scouting bestaat door hun vertrouwen enwaardering in Scouts en Gidsen Vlaanderen. Jouw scoutsen gidsen kunnen er enkel maar voor kiezen om naar deactiviteiten van je groep te komen als ook hun ouders datOK vinden. Tevreden ouders motiveren hun kinderen omer elke week opnieuw te staan op de vergadering.Enthousiaste ouders vertellen honderduit over descoutsavonturen van zoon of dochter op hun werk, in hunsportclub of vriendenkring, bij de bakker, in het kapsalon,op het buurtfeest. Gratis reclame voor je groep, met eenhoge impact op andere ouders. Leden werven wordtmakkelijker als de ouders van je groep je steunen!

Vertrouwen en waardering

Het is aan jou om dat vertrouwen op te bouwen en diewaardering te verdienen. Ons uitgangspunt hierbij is datje als leider of leidster een “partner” bent van ouders inde opvoeding van kinderen en jongeren. Je bent in dezedus geen ondergeschikte of vragende partij. We gaanervan uit dat scouting een goed product, een goedemethode is. En dat ouders voor scouting kiezen als milieuom hun zoon of dochter in te laten opgroeien.

Koers

Jij bent hier de deskundige. Jij bepaalt, samen met jecollega’s op tak- en groepsraden, de koers die jullie varen.Dat je jonger bent dan hen, een eigen stijl hebt, nogzwervende bent op tal van terreinen doet hieraan geenafbreuk. Integendeel, dit maakt mee deel uit van hetproject scouting. We zijn er voor en door jongeren, hieruithalen we onze kracht.

7

Weten ouders het beter?

Als partner van ouders zoek je dus samen met hen naareen goede aanpak van jouw leden en hun kinderen.Ouders weten het niet altijd beter; ze bekijken de dingensoms anders. En dat is daarom niet flauw ofoninteressant. Het is belangrijk om aan hen te latenhoren, zien en voelen waarvoor jij staat. Tegelijk is hetbelangrijk om te luisteren naar hun verhaal, hunverwachtingen en hun visie op het gebeuren bij de scoutsen gidsen. Je deelt met hen immers dezelfde zorg, eentoffe, waardevolle tijd creëren voor de kinderen. Waar jijvooral avontuur en plezier onderlijnt, zetten zij somsveiligheid, gezondheid of hygiëne in de kijker. Heb dewijsheid om te zien dat beide niet elkaars tegengesteldenzijn.

Inhoud

Ook inhoudelijk kunnen de kaarten verschillend op tafelliggen. Misschien kijk jij anders tegen “gelovig zijn” aandan zij. Jouw opvatting over orde en tucht kan zichonderscheiden van hun opvatting. Jouw partnerrelatie zitwaarschijnlijk anders in elkaar dan die tussen hen. Omdan nog maar te zwijgen over muziek, humor en leesvoer.Ieder zijn of haar leefwereld. Dat maakt samenleven enwerken ook boeiend. Maak geen strijd van ‘het beste’ of‘het waardevolste’, maar tracht elkaar te vinden daar waarhet gaat over de kwaliteit van het scouts- en gidsenspel.Dàt is jullie gezamenlijke speelveld.

8

3333 Hoe kijken ouders naar jou?

Het eerste zicht voorbij

Een bende jongeren die over straat trekt, valt op. Eenbende jongeren in uniform, eens te meer. Of je nu wil ofniet, mensen kijken op. Hierdoor wordt jouw groep,gewenst of ongewenst, een reclamebord voor heel descouts- en gidsenbeweging.

Als leid(st)er weet je waarmee je bezig bent, waarvoor jestaat en wat het betekent om zo samen onderweg te zijn.Engagement, zelfwerkzaamheid, medebeheer, ploegwerken dienst zijn inhoudsvolle begrippen in je werking.Mensen op straat weten dit meestal niet. Deze man ofvrouw in de straat is toevallig ook vaak pa of ma van eenketje tussen 6 en 17. “Dienst”, is dat een stel jongeren diede oude dame omverlopen in plaats van ze te helpenoversteken? “Teamwork”, is dat een halve patrouille diestaat te liften als de anderen 200 meter vooroplopen?“Eigentijdse jeugd”, is dat dit clubje, de zoveelsteGraalridders van de Heilige Maagd-groep, datkortgebroekt en stevig gelaarsd met wimpel en blauwvoetvoorbij marcheert?

De manier waarop je de vergaderingen opent, het dragenvan een uniform, de staat van je lokaal, de manier waaropje op kamp vertrekt, het onderhoud van materiaal, deorganisatie en de planning van je activiteiten, de stiptheidvan je programmaboekje, je taal en je grapjes tussendoor... Wie je bent, is wat men ziet! En deze ‘indruk’ bepaalthet imago van je groep

En dan zijn er die onbewaakte momenten. Als je ’smorgens op weg naar school bij de bushalte staat tewachten en een kapoen, achterop bij mama op de fiets, jeluidkeels “goedemorgen!” roept. Dat laatste trekjeontwaken net voor de opening, een laatste diepe zuchtvoordat je glimlachend de kapoenen roept. Eenmedeleider die zucht dat zijn kater toch nog niet helemaal

9

over is. Ook dit zien en horen ouders. Er is geen enkelegoede reden om jezelf te verschuilen. Niets menselijk isons vreemd; neen, zelfs geen kater na ‘t fuiven. Al wetenwe dat het béter leiding geven is zónder. Verstop je bijouderbezoek op kamp de stapels bakken bier omdat jewéét dat die hier niet thuishoren? Getuigt het dan niet vanmeer moed en beter leiderschap om die stapel maar teweren? Overdaad schaadt. Voor een pint na het taptoehoeft echter niemand zich te schamen en zeker weten,daar kunnen ouders inkomen!

Je schept geen vertrouwen door minder fraaie kantjes wegte moffelen, je creëert vertrouwen door authentiek te zijn,door écht te wezen, onvolkomenheden inclusief, een‘sorry, dat ben ik vergeten’ inbegrepen. Tonen wie jebent. Géén theater, géén opgepoetste komedie. Alleen zóverdien je terecht het vertrouwen dat je als leiding nodighebt.

10

4444 Wat verwachten ouders vanjou?

Ouders hebben dikwijls een eigen geschiedenis bij descouts of gidsen. Soms kennen ze scouting helemaal niet.Hoe kijken ze naar jou? Als een gelijke, als een soortleraar, als een kleine duts…

Goede leiding

Ouders verwachten dat de leiding, buiten haarengagement en inzet, ook nog bekwaam is. Eenjeugdbeweging is waard wat de leiding waard is. Vormingvinden ze belangrijk.

Ook wettelijk zijn er verwachtingen van jou als leiding:organisatie- en toezichtsplicht zijn de belangrijkste.

Organisatieplicht: we hebben als leiding de wettelijkeplicht om zoveel mogelijk gevaren te voorzien en uit tesluiten. Het betekent dat we bij de voorbereiding van eenactiviteit voldoende aandacht hebben voor mogelijkegevaren en heel concrete voorzorgen nemen. Als we gaanhouthakken, moeten we onze jonggidsen aanleren hoe datveilig kan, moeten we ervoor zorgen dat de bijlen niet losaan de steel zitten, enz.

Toezichtsplicht: we zien erop toe dat onze leden zichzelfniet in gevaar brengen en moeten daar actief optoekijken. Als verkenners met bijlen beginnen te spelen,zijn we verplicht om in te grijpen. Als kapoenen in eenboom willen klimmen, is het belangrijk om een oogje inhet zeil te houden en ervoor te zorgen dat ze voorzichtigzijn.

Meer hierover en hoe je dit alles in de praktijk brengt,vind je in de brochure ‘Speel op veilig’, verkrijgbaar bijHopper en op de website van Scouts en GidsenVlaanderen.

Zowel ouders als leiding blijven in alle omstandighedenzelf eigen verantwoordelijkheden dragen. Verklaringen

11

waarin zogenaamd vooraf afstand wordt gedaan vanbepaalde verantwoordelijkheden of attesten dieuitzonderingen zouden toestaan op de regelgeving hebbengeen juridische waarde.

Informeren, informeren en nog eensinformeren

Ouders hebben recht op informatie. Vanzelfsprekend gaathet over allerlei praktische informatie: planning enprogramma van activiteiten, timing, onkosten, lidgeld,uniform, stiptheid. Wat gaan de kapoenen doen,verwachten jullie hen verkleed, wanneer komt hetgroepsboekje? Waarvoor dient het lidgeld? Het lidgeldanno 08-09 bedraagt 24,90 €; vragen jullie eventueelmeer en zo ja, waarom? Wat wordt er gefinancierd methet geld van het kamp? Hoe kunnen ouders verminderingkrijgen bij activiteiten en wanneer?

Leg uit waarom je de zaken op een bepaalde manieraanpakt. Maak je beleid zichtbaar en voelbaar. Informatieover de reden van een beslissing of standpunt neemt vaakwrevels weg. Als ouders onvoldoende geïnformeerdworden, hebben ze steevast moeilijkheden met de dingendie je als groep organiseert.

Maar ook diepgaande informatie helpt hen om positieftegenover scouting te staan. Afspraken over drugs- enalcoholgebruik maak je met je givers, maar moeder ofvader mogen hier ook vanaf weten.

De meeste groepen hebben een eigen website; zorgervoor dat de info online up-to-date is. Weet ook dat jevoor het plaatsen van beeldmateriaal met kinderen op hetinternet de toelating van ouders nodig hebt. Hou rekeningmet eventuele gevoeligheden op vlak van privacy.Verspreid bijvoorbeeld geen private adresgegevens, gsm-nummers of e-mailadressen van je leden.

12

. Wie werkelijk belangstelling toont in de pedagogiek vanscouting, kan je ‘Kijk Op Scouting’ aanreiken; de gratisextra-editie van Over & Weer die graaft naar de missie,doelstellingen, waarden en methode van Scouts en GidsenVlaanderen.

Ouder Worden

Vaders, moeders, voogden die hun spruit voor het eerstnaar de jeugdbeweging sturen hebben soms velealgemene en principiële vragen. Om de twee jaarcommuniceren we vanuit de nationale leiding rechtstreeksmet alle ouders van aangesloten leden. Tijdens hetwerkjaar 2008-2009 droppen we bij elk gezin een ‘KleineGids’ in de bus, boordevol info voor ouders over dealgemene werking van scouts en gidsen. Hiermee laten wehen voelen dat hun kids deel uitmaken van een ruimerverbond waarbinnen jullie plaatselijke groep werkt. Wewillen daarmee vooral bij nieuwe leden de relatie tussenleiding en ouders ondersteunen. Nog meer interesse inScouts en Gidsen Vlaanderen? Verwijs hen naar onzewebsite www.scoutsengidsenvlaanderen.be en laat heneen kijkje nemen over de schouders van hun gasten oponze stek voor leden: www.SJORS.be

Specifieke aandacht

Een verzorgde administratie en correcte omgang metfinanciën wordt zonder meer op prijs gesteld. Zo kan jebeter een notaboekje nemen om naam en adres van eennieuw lid op te schrijven in plaats van een verfrommeldpapiertje dat je toevallig nog kan opdiepen. Of als ouderslidgeld komen betalen, dan steek je dit niet achteloos bijje zakdoek zonder boe of bah.

Vertrek je op weekend of naar de schaatsbaan en ouderszorgen voor vervoer, weét dan welke ouders er eventueelrijden. Leg hen ook duidelijk uit waar en wanneer zeverwacht worden. Respecteer de afgesproken timing.Ouders hebben ook een hele gezinsplanning, die je wel

13

eens stevig in de war kan sturen als je regelmatig te laatbent.

Het gebeurt dat ouders zeer specifieke zorgen uiten: hunkind dat bedwatert, de eerste keer ongesteld kan zijn,bijzonder bang is in het nachtdonker of heimwee heeft.Schuif deze zorgen niet opzij en zorg ervoor dat jerekening houdt met de beloofde voornemens en gemaakteafspraken.

Ga na het kamp op bezoek bij de scout of gids die eenongevalletje had. Zo toon je bezorgdheid naar de ouderstoe en kan je informeren of al het papierwerk (dokter,verzekering, attesten, ...) in orde is.

Duidelijke afspraken maken

In jouw communicatie met de ouders over je werking ishet belangrijk dat je met de andere leiding op een zelfdegolflengte zit. Maak afspraken over de punten waaraan jeaandacht wil besteden, welke accenten je legt en hoe jemet ouders omgaat.

In de brochure ‘Speel op veilig’ vind je een aantalrichtlijnen vanuit Scouts en Gidsen Vlaanderen. Vanafwelke leeftijd mogen onze scouts en gidsen zonder leidingop stap? Hoe lang mag een kamp duren? Hoeveel urenslaap heeft een welp nodig? Maar ook een aantalactiviteiten die wel of niet kunnen binnen scouting. Jedoet er goed aan deze brochure te lezen. Spreek eroverop je groepsraad.

Bepaalde standpunten, bijvoorbeeld over roken,veiligheid, gemengde werking, straffen... worden betereerst in groep, op de groepsraad, besproken. Zo komenalle individuele meningen aan bod en kunnen jullie tot eenbeleid komen waar iedereen achter staat. Dat beleid krijgtverder in de tak gestalte. Ook hier is overleg op detakraad van belang, zodat je eenduidig naar buiten kantreden.

Elke leidster of leider is op zijn of haar beurt ambassadeurvan de groep en van de tak. Elke leid(st)er moet duszelfstandig kunnen reageren op vragen van ouders. Het is

14

handig als je dan kan terugvallen op een kader vanafspraken die je vooraf samen hebt gemaakt.

Reageren

Als ouders een opmerking geven, verwachten ze eenreactie. De manier waarop je dit doet, is natuurlijkbelangrijk. Laat weten dat je hen hoort en ernstig neemt.Néém hen ook ernstig. Pas dan zullen ook zij jou ernstignemen. Neem hun opmerking eventueel mee naar eentakraad en laat na rijp beraad opnieuw van je horen.Ouders hebben immers recht op een onderbouwd endoordacht motief, als het gaat om zoon- of dochterlief.

Vergelijk: "soms laten we de gasten gewoon hun plantrekken" met "soms is het nodig dat je gasten van dieleeftijd even met rust laat, tijd geeft om op adem tekomen. We moeten ze niet de hele tijd opjutten. Al blijvenwe wel altijd in de buurt ".

Als je niet onmiddellijk wil of kan reageren, is hetverstandig om te zeggen dat je eerst even wil overleggenmet je collega’s. Hou je eraan om nadien zelf opnieuwcontact te nemen, zodat ouders niet op hun honger blijvenzitten.

Ouders begrijpen ook wel dat overleg met de leiding ofgroepsleiding rond bepaalde thema’s noodzakelijk is.Antwoorden op algemene vragen moeten echteronmiddellijk kunnen gegeven worden. Anders zal mengeneigd zijn rechtstreeks de groepsleiding aan te sprekenen krijgt men de indruk dat de leiding nooit van iets op dehoogte is. Wat op zich niet zoveel vertrouwen inboezemt.

Aanspreekbaar zijn

Een eerste indruk is gauw gemaakt. Je krijgt nooit eentweede kans voor die eerste indruk. Duikt de leiding hetlokaal in vanaf het moment dat ouders aan de poortstaan, dan steekt achterdocht al gauw de kop op.

Voor ouders is het niet altijd even duidelijk hoe destructuur van jullie leidingploeg in elkaar zit. Roepnamen

15

zoals ‘Akela’, ‘Ajaja’, ‘Baloe’ of ’Pelikaan’ spreken voor henweinig tot de verbeelding.

Het bevordert een vlotte communicatie als je bij de startvan het werkjaar aan ouders laat weten bij wie zewaarvoor terecht kunnen. Geef een duidelijke lijst op metnaam, achternaam, adres, e-mail en telefoonnummersvan iedereen in de takploeg. Vermeld eventueel diegenedie eindverantwoordelijke is. Herhaal die lijst halfweg hetjaar en voor het kamp.

Soms moet je de afstand tussen ouders en leidingverkleinen met een goed gesprek. Uitleg geven of begriptonen voor het standpunt van de ouders, betekent echterniet dat je altijd “ja“ moet knikken. Geef gerust je eigenoordeel over de zaken. Zo onderhoud je trouwens ook jevertrouwensrelatie met de ouders. En als ze het dan tochoneens zijn, dan kan dat zonder grote problemen. Zeweten wie je bent en op welke manier ze jou kunnenvertellen wat er op hun hart ligt.

Trouw aan de waarheid

Het stond al in de inleiding, we gaan ervan uit dat je alsleiding evenwichtig genoeg bent om als “partners” metouders van je leden om te gaan. Bouw dan ook aan jeeigen geloofwaardigheid door leefregels en afspraken opeen degelijke wijze te hanteren. Als je oordeelt dat gidsenen verkenners na het eten gerust een sigaretje kunnenopsteken, maak hun ouders dan geen blaasjes wijs. Als jeanderzijds aan ouders toezegt dat er minstens éénleid(st)er zal slapen op de slaapzaal van je kabouters enwelpen, leef die regel dan ook na. Jawel: PR is eendiscipline.

Speel het spel; speel het sterk en speel het eerlijk.

16

5555 Wat verwacht jij van ouders?Ook jij hebt bepaalde verwachtingen van ouders. Jerekent op hun steun, medewerking, aanmoediging envooral waardering. Je wilt niet dat ze je scouts- ofgidsengroep louter als babysit of tijdverdrijf beschouwen.Je verwacht ook dat ze willen weten hoe zoon of dochterzich ontwikkelt in de tak. Er is een basis nodig voorvertrouwen. En vertrouwen leidt tot waardering...

“Scouting is geen babysit”. Zo horen en zeggen we hetgraag. Maar wat is er verkeerd aan babysit? Wat webedoelen is dat we méér willen zijn dan babysit. Wellichtis menig ouder daar vlot van te overtuigen. Wij, van onzekant, moeten zien dat het inderdaad rustiger De ZevendeDag kijken is zonder kapoen in de buurt. Of dat het danlekker terug in bed kruipen is met de kroost het huis uit.Dat is toch het leven, niet?

Natuurlijk zijn er nog heel wat andere dingen die jij magverwachten van ouders. Verwacht je dat ze je verwittigenals de jongste leden niet kunnen komen naar eenvergadering, zodat je het spel kan aanpassen aan degrootte van de groep? Misschien is het een goed idee omop een takraad of groepsraad bij de start van het werkjaareens te bespreken wat jullie verwachten van ouders.

17

6666 Daten met oudersMet ouders als partner voor je scoutsgroep is hetuiteraard belangrijk voor jullie ‘relatie’ dat je af en toe‘date’, oudercontact dus.

Niet elke vader en moeder van onze welpen is eropgebrand om zich te betrekken op wat gebeurt in de groep.Goed contact, verhalen over en weer, kunnen deverhouding tussen scouting en ouders echter wel watopkrikken; een tikje betrokkenheid geeft het scouts- engidsenwerk al vlug een duwtje in de rug. Gelegenhedenzijn er genoeg.

Gewone activiteiten

Voor of na een spelnamiddag is een uitgelezen momentvoor dat contact. Ouders zien je dan bezig met hun kind,ze zien je spelen, ze horen je praten. Verwelkom je ledenaan de poort, laat de ouders van je kapoenen hen opha-len in het lokaal in de winter, zorg voor een drankje op dekoer op een warme zondagmiddag. Zo krijgen de oudersde kans om jou aan te spreken. Vaak is een hoofdknikje ofeen groet al genoeg. Ja, ook zo'n simpel gebaar kan jeoudercontact noemen.

Je zorgt er trouwens best voor dat het er vóór en nà devergadering even "georganiseerd" aan toe gaat als tijdensje activiteiten. Geef toe: als er een nieuw lid komt en deouders wensen meer informatie, dan is het fijn dat hetdocumentatiemateriaal klaar ligt. Het is leuk als je eengroepsblaadje of een catalogus van Hopper winkel binnenhandbereik hebt. Ook een lijst met namen, adressen entelefoonnummers van leiding, ligt best meteenpakkensklaar.

Speciale activiteiten

Feestgedruis allerhande is voor ouders vaak een kans omde sfeer van je groep op te snuiven en om een kijkje

18

achter de schermen te nemen. Ook voor ouders die bijdeze gelegenheid niet actief meewerken. Een groepsfeest,jubileumviering, bal, opendeurdag, … zijn meer dan eensde inrijpoort tot goed contact met ouders, een informelebabbel of de rekrutering van nieuwe leden.

Vaak worden er ook activiteiten georganiseerd waaraanhet hele gezin kan deelnemen, zoals een originelescouteske zoektocht. In sommige groepen zijn er zelfsactiviteiten speciaal voor ouders, zoals een ouderweekendenkel en alleen voor ouders en leiding.

Ouderbezoek

Sta je nu aan hun deur voor lidgeld, om jezelf voor testellen bij nieuwe leden, voor een pré-kampbezoekje ofgewoon om het maandblad te brengen, voor ouders is diteen uitgelezen kans om jou een beetje te leren kennen enom te weten te komen hoe het reilt en zeilt in je groep.Geef ouders dan ook de gelegenheid om iets te zeggen ofte vragen en weet dat sommigen niet zo vlot zijn als dieouders waar je al jaren over de vloer komt.

Ga je bij nieuwe leden op huisbezoek, denk dan aan hetvolgende:

Laat vooraf, via de leden of het programmaboekje, wetenwanneer je bij hen zal langskomen. Kom in de week nietaanbellen vóór 19.00 en niet nà 22.00 uur.

Breng dan wat documentatiemateriaal mee zoals jegroepsblaadje, wat informatie over Scouts en GidsenVlaanderen, verminderd lidgeld enz.

Vertel over de vorming die jullie volgden of dit jaarplannen.

Verwijs naar ’De Kleine Gids’, het zakboekje metinformatie over scouting dat hen vanuit het verbond werdtoegestuurd.

Geef de nodige uitleg en laat de vragen komen...

Huis aan huis bezoek is niet voor ieder gezinvanzelfsprekend. Plan niet meer dan vijf bezoekjes peravond. Neem je tijd voor contact maar blijf niet dralen. De

19

welkomstfactor varieert van situatie tot situatie, somsvloeit de pils zeer rijkelijk, een andere keer verloopt hetwellicht wat droger. Kom je ongelegen, maak dan eennieuwe afspraak; is er niemand thuis, laat dan eventueeleen berichtje na wanneer je terugkomt. Het kan overigensook zijn dat ouders jou uitnodigen, hetzij voor eenkennismaking, hetzij voor de bespreking van een bepaaldthema.

Bereid een huisbezoek altijd goed voor. Wie voert hetwoord, welke algemene info wil je kwijt, zijn er bijbepaalde leden speciale opmerkingen, heb je zelf vragen,… Standaard voorzie je best tekst en uitleg bij: hetlidgeld, hun lidkaart, de verzekering van Scouts en GidsenVlaanderen, het uniform, de regelmaat van activiteiten,kamp- en weekenddata, de belangrijkste elementen uit jetakwerking. Foto’s van het laatste kamp missen zeldenhun effect als deuropener of ijsbreker.

Bij sommige ouders zal je nooit binnenmogen. Omdat zezich schamen voor hun huis, omdat ze niet genoegNederlands spreken, omdat ze geen pottenkijkers willen.Respecteer dit, maar spreek hen de eerstvolgende keeraan om te horen hoe je de informatie die je kwijt wil danbest kan geven.

En afwijken van het onderwerp: zeker doen. Studeren,samenwonen, Werchter, Baden Powell, Tour De France,vakantie in Portugal, diaree in Marokko, je weet wel:mensen onder elkaar.

Afhankelijk van de familiale sfeer, is een gemoedelijk ofvertrouwelijk gesprek al dan niet mogelijk. Het is aan jouom te voelen hoe vér je hierin kan gaan. Je bent hen heusgeen verklaring schuldig over jouw schooluitslag, jeuitgaansleven of partnerkeuze. Het kan leuk keuvelen zijnmet papa’s en mama’s. Toch blijft het tegelijk nodig omdeze relatie min of meer functioneel te houden. Dooronvoorziene omstandigheden (een conflict of ongevalbijvoorbeeld) kan het mogelijk zijn dat je in de toekomstop zakelijker wijze weer bij hen komt aankloppen.

20

Vermijd steeds uit de biecht te klappen over andereouders of leden en vermijd al te persoonlijke ruggespraakover andere, afwezige leiding. Deze leid(st)ers zijnimmers jouw collega’s in het vak. Al mogen verschillen instijl en opvatting zichtbaar zijn, het is belangrijk om alsgeheel te blijven naar buiten treden.

Het huisbezoek geeft zowel aan ouders als aan jou degelegenheid tot persoonlijk contact. Je kan dan wederzijdseen stukje vertrouwelijke informatie kwijt, je ziet vaakonmiddellijk de achtergrond van je leden. Dergelijkevisites zijn echter tijdrovend. Een andere formule is deouderavond.

Een infoavond voor ouders

Deze mogelijkheid leent zich goed voor een contactverderop het werkjaar of voor het kamp. Onder“ouderavond” verstaan we het gezamenlijk uitnodigen vanalle ouders van je tak. Zij krijgen dan de kans om een blikte werpen in je lokaal en achter de coulissen van scouting.Ook hier is een goede voorbereiding op z’n plaats:

Nodig tijdig uit; zorg dat alle ouders op de hoogte zijn vandatum, uur en plaats van het gebeuren.

Kondig aan waarover het zal gaan.

Zijn de leden zelf ook welkom? Voorzie je opvang?

Kies een geschikte ruimte en een gepast tijdstip.

Zorg voor in- en aankleding die weergeven hoe het er bijjullie aan toe gaat (een tentoonstelling van creawerk,kampdia’s, video, …)

Zorg voor een leuk welkom en stijlvol onthaal, spreek demensen aan als ze toekomen, een hapje en een drankjedoen wonderen, richt je tot alle aanwezigen.

Verdeel de taken onder de leiding: wie voert het woord,wie beantwoordt de vragen,…?

Kom terzake.

Het verloop van zo’n spreekuur hangt natuurlijk af van deomstandigheden in jullie groep. Als de ouders van je leden

21

elkaar goed kennen, kan het er spontaan aan toe gaan enkan je daarop al eens inspelen. Als die mensen mekaarnooit eerder hebben ontmoet, kan je niet verwachten datiedereen vlot uit de hoek zal komen. Je zal je aanpak opdie omstandigheden moeten afstemmen. Bij een eerstekennismaking moet wellicht even het ijs wordengebroken. Forceer daarbij niemand, zorg dat elkeen zichveilig blijft voelen. Niet elke vader is een showbeest, nietelke moeder speelt graag mee een rolletje toneel.

Vaak staat er een hele brok info op het menu. Deze kan jeverpakken in een postenspel of quiz zodat op ludieke wijzede nodige informatie wordt verstrekt. Zorg wel dat je ophet einde van de avond een samenvatting op papier hebtvan de belangrijkste zaken.

“De voorkeurstelling”

Volgend methodiekje zorgt voor evenwicht tussenanimatie en informatie.

Materiaal

3 reeksen steekkaarten, elk in een andere kleur,dobbelstenen met vlakjes in dezelfde kleuren als dekaarten, schrijfgerief.

Deelnemers

groepjes van maximum 10 personen met telkens 1leid(st)er.

Duur

ongeveer 1 ½ uur.

Verloop

• De eerste reeks steekkaarten laat je blanco. Die kaartengeef je aan de ouders bij het binnenkomen. Je vraagt henom daarop “dé vraag” te schrijven waarmee zij naar dezebijeenkomst zijn gekomen. Je kan het onderwerpafbakenen (vb. “kamp”) of open laten.

22

• Op de tweede reeks kaarten noteer je zelf die thema’s,stellingen of vragen die je graag met ouders wilbespreken (vb. nachtrust, tweedaagse, zakgeld, deeucharistieviering, …).

• Op de derde reeks zet je korte plezierige opdrachtjes ofvragen (uitbeelden, zingen, …).

• Je legt de drie reeksen in stapeltjes bijeen; je laat omde beurt de dobbelsteen rollen; die geeft aan welke kleursteekkaart wordt behandeld; diegene die aan de beurt is,neemt nu uit de juiste stapel willekeurig een kaart engeeft zijn/haar mening bij de opgegeven vraag of stelling,of voert de opdracht uit die op dat kaartje staat.

• Aansluitend neem je vijf minuten tijd om hier samenover door te praten; als begeleiding modereer je hetgesprek; dan is het aan de volgende om met dedobbelsteen te werpen en een kaart te nemen.

Op kamp: vooraf

Maak al in september bekend wanneer jouw tak op kampgaat. De vakantieperiode is voor vele ouders immers eenzeer ingewikkelde puzzel, zeker als er meerdere kinderenzijn. Sommige bedrijven hebben een vastesluitingsperiode, dat is meestal de periode om met hetgezin op vakantie te gaan. Opvang voorzien in dezomerperiode is niet altijd vanzelfsprekend. Gelukkig zijner de scouts- en sportkampen, speelpleinwerking en lievegrootouders tussendoor.

Ouders van de jongste leden, voor wie het kamp nognieuw is, stellen een ouderbezoekje voor het kampbijzonder op prijs. Neem iets origineels mee voor je leden,ga alvast verkleed in je kampthema, maak werk van jekampboekje! Zo zijn je leden al helemaal mee in hetkampthema bij het vertrek en zien de ouders dat je alleszeer goed hebt voorbereid. Je kan natuurlijk ook een

23

kamp-infoavond organiseren of een kamppicknick na delaatste vergadering.

Het Kampvisum is niet alleen een handig instrument in jekampvoorbereiding. Het komt ook van pas om een aantalthema’s te bespreken die je ouders belangrijk vinden. Alsjij zoveel tijd steekt in een goede kampvoorbereiding,mag je dat gerust ook laten zien aan de ouders.

Eén van de elementen die getuigen van deze goede zorgis de ‘medische fiche’, een steekkaart met info over degezondheidstoestand, eventuele medicatie of andereaandachtspunten per kind. Het is belangrijk om dezevertrouwelijke info op te vragen, goed te bekijken enextra vragen desgevallend vooraf samen goed door tenemen.

Bij een internationaal kamp heb je van minderjarige ledeneen schriftelijke toestemming nodig van de ouders voorverblijf in het buitenland. Voor minderjarigen wiensouders gescheiden zijn, kan enkel de ouder die hetouderlijk gezag uitoefent, deze volmacht verlenen.

Over bezoek op kamp maak je best vooraf heldereafspraken. Het doet geen deugd als je om de haverklaponaangekondigd mensen op bezoek krijgt of telefoontjesmoet doorgeven. Zeg aan ouders gerust dat dit storendwerkt en dus niet wenselijk is. Ook niet als zij toevallig opdaguitstap in de buurt zijn…

Laat echter wél weten hoe jullie bereikbaar zijn in gevalvan nood. Weet zelf ook waar je de ouders kan bereiken.

Geef aan ouders een correspondentieadres op voor posten voorzie zelf kaartjes en briefpapier zodat leden naarhuis kunnen schrijven.

Geef ook jullie kampgegevens door aan het nationaalsecretariaat via de kampregistratie. Elk jaar komen er ophet nationaal secretariaat van Scouts en GidsenVlaanderen immers vragen toe, ook van ouders, waarvoorhet hoogdringend nodig is om onze leden of leiding terplaatse te kunnen contacteren. Deze gegevens zijn

24

essentieel om via onze noodpermanentie hulp te kunnenbieden bij crises!

Op kamp: ter plekke

Vele formules zijn denkbaar. Er is de ‘taxi’ waarbij ouderszorgen voor vervoer van leden en/of materiaal van ennaar de kampplaats. Deze aanpak geeft hen degelegenheid om het terrein of het huisje waar jullieverblijven gedurende een beperkte tijd te bekijken.Meestal zorgt dit voor een grote geruststelling bij deouders van nieuwe leden.

Een andere mogelijkheid is het organiseren van eenbezoekdag. Dit kan een bruisend festijn zijn voor jong enoud, de kans bij uitstek om ouders te laten proeven vanhet kampleven, hen in te schakelen in tal van taken enrollen zoals koken op houtvuur, groet aan de vlag, bezoekaan de HUDO, inspectie van de tent, het kampthema opvolle toeren en pannenkoekenslagen zoals nooit tevoren.Voor leden die geen bezoek ontvangen is zo’n daggewoonlijk géén leuke ervaring. Dit kan je voorkomendoor het bezoek te laten komen op de laatste kampdag.Dit levert vaak heel wat extra helpende handen bij deafbraak en een uitbundige stemming rond het kampvuur.

Laat echter het kamp een vrijplaats zijn voor scouts engidsen; de plek bij uitstek waar zij zonder binnenglurenkunnen genieten van het kampleven zoals het is. Oudersmoeten hun telgen tijdens de kampperiode een tijdjekunnen loslaten; vol vertrouwen dat het hen die periodegoed zal vergaan. Ga daarom niet in op Big-Brother-achtige toestanden zoals live webcams, telefoonlijnen metdagboeken of op commerciële projecten zoals “RadioKamp” die zgn geruststellende verslaggeving de ether inzenden. Ook het gebruik van gsm wordt best zeer beperktgehouden. Laat je leden enkele dagen en nachten later,thuis op verhaal komen …

25

7777 Inzet van oudersDoor af en toe beroep te doen op de inzet van ouders,krijg je ook telkens opnieuw de kans om hen hiervoor tedanken. Zo spreek je misschien steeds dezelfde mensenaan; maar geef ook de gelegenheid aan andere, nieuweouders om een keertje bij te springen. Een lossamenwerkingsverband geeft de mogelijkheid om hettelkens ànders aan te pakken. Je creëert een openomgeving waarbinnen ouders zich naargelang tijd of zinkunnen inschakelen.

Dit veronderstelt creativiteit om steeds opnieuw attent uitde hoek te komen.

Vergeet niet om attentvol te bedanken, een algemeenwoordje of een specifiek gepersonaliseerd kaartjebijvoorbeeld.

Bij feesten

Feestgedruis allerhande is een kans bij uitstek om hetengagement van de ouders te activeren. Het groepsfeest,bal of braderij waarvoor zoveel inspanningen nodig zijn.

Met een goede en tijdige informatievergadering waarop jealle geïnteresseerde ouders uitnodigt, zal je verstelt staanhoeveel ouders zich graag inzetten bij de organisatie ofhet opknappen van allerlei klussen. Niet zelden kan je viadie weg beroep doen op hun netwerk van contactenwaaruit je voordeel kan putten op vlak van transport,korting, sponsoring, interessante locaties, een leukeweekendplaats of kampterrein …

Zo’n feestelijk gebeuren biedt bovendien een ontspannen,gemoedelijk kader om elkaar te leren kennen: zoweltussen leiding en ouders als ouders onderling. Bedenk weldat het ook voor hen een stukje feest moet zijn, hou je alsleiding niet afzijdig maar zorg voor leuke extraatje, eenpintje in ‘t heetst van de strijd, een attentie of ‘dankjewel’op ‘t gepaste moment.

26

Taxi

Het kamp of weekend is een speciale gelegenheid omberoep te doen op de ouders. Het vervoer van en naar jeplaats is traditioneel, maar verhoogt het vertrouwen vande ouders in jouw werking. Een tijdige vraag, een goedewegbeschrijving, een korte maar verzorgde ontvangst meteen kopje koffie en duidelijke afspraken wie terug komthalen, tonen jouw werking en motiveert de ouders omjouw inzet te steunen met hun engagement.

Lokalen

Aan je lokalen heb je constant werk, niet alleen als jeverbouwingsplannen hebt, maar ook voor het gewoneonderhoud. Je lokalenvisum of de lokalenmap zijn daarbijeen handige leidraad. Maar vaak komt het erop aan omvele helpende handen te hebben en de juiste vakkennis.Bij de ouders van je leden zijn die vaak te vinden: vanuithun opleiding, beroep of gewoon het doe-het-zelven bijhen thuis. Als je ze uitnodigt, brengen ze waarschijnlijkook nog wat handig gereedschap mee om het werk tevergemakkelijken. En is het voor hen niet belangrijk dathun kinderen in een veilig lokaal kunnen spelen? Betrekouders daarom gerust, maar vrijblijvend, hierbij. Eenoproep voor helpende handen in je groepsblaadje of op demenukaart van je groepsfeest, respons verzekerd.

Georganiseerd

Misschien bestaat er binnen jouw groep al eenoudercomité, of gelijkaardige werking met een anderenaam. Deze relatievorm is op zich een positief element,maar heeft regelmatig als nadeel dat een klein groepjeouders (of stamploeg van oud-leiding) zich gaat mengenmet de interne werking van jullie groep terwijl het degroepsraad is die de beslissingen moet nemen overactiviteiten, besteding van gelden, de werking van degroep... Daarom is het belangrijk dat de groepsraad deouders van het groepscomité kiest en de groepsleiding erook aan deelneemt. Deze samenstelling is een goede

27

basis om duidelijke afspraken te maken die deonafhankelijkheid van de groep in haar beleid enbeslissing verzekert. Tenslotte is het enige doel van hetgroepscomité, of aanverwante, de ondersteuning van degroep. Afspraken rond de samenstelling, de termijn en debevoegdheden van zo’n comité worden bij voorkeur zeerhelder omschreven en op papier gezet bij de start van desamenwerking. Middenin een conflict is het gewoonlijkzeer moeilijk om nog tot consensus te komen. Al te vaakleidt zoiets dan tot pijnlijke breuken. Mits een goedeomkadering daarentegen, kan zo’n werking een groteontlasting en houvast betekenen én een inrijpoort zijnvoor goed, duurzaam contact. Een vastsamenwerkingsverband geeft de mogelijkheid tot stabielesteun.

Laat ouders de keuze

Hoe graag je ook zou hebben dat iedere ouder aanwezig isop feestjes, taxi speelt enz. kan je dat van niemandverwachten. Feestjes, taxi van en naar het weekend ofkamp, naaien voor het groepstoneel… vragen tijd en geld.Sommige ouders zijn zeer druk, anderen hebben echt nietde financiële mogelijkheden om te rijden, een babysit tevragen tijdens een ouderavond of om pannenkoeken tefinancieren voor al hun gezinsleden.

Zorg er daarom voor dat je ook vrijblijvende, gratiscontacten organiseert met de ouders. Een tentoonstellingna de knutselvergadering, een glas zelfopgewarmdechocomelk van de kabouters, een toneeltje door de givers.Op deze manier vraag je een miniem engagement vanmensen. Zo leren ze je werking en andere ouders kennen,wat weer kiemen legt voor iets grotere engagementen.

Goed verzekerd

Ook met ouders die helpen bij transport of activiteiten kaner iets fout lopen; zij kunnen schade ondervinden ofberokkenen; zij kunnen slachtoffer worden van eenongeluk of een ongeval veroorzaken. Je kan deze mensen

28

vanuit je groep via het nationaal secretariaat bijkomendverzekeren. Contacteer hiervoor het Verbondscentrum ofneem online een tijdelijke verzekering:scoutsengidsenvlaanderen.be

29

8888 Diverse oudersPlezierig, betweterig, sympathiek, bezorgd. Ofonverschillig, raar, klagend, arm, rijk. Ze bestaan in allegeuren en kleuren.

Gescheiden ouders

Op zich allicht geen gemakkelijke geschiedenis voor debetrokken mensen. Hou er rekening mee dat dochterliefmisschien maar om de twee weken komt. Laat vroeg opvoorhand weten wanneer je op weekend en op kamp gaat,zo kan er bij beide partijen nog geschoven worden in deagenda. Opgroeien met gescheiden ouders is soms eenbeetje complex. Zorg ervoor dat lid zijn van scouts engidsen het niet nog ingewikkelder maakt.

Ga na of het kind contact heeft met beide ouders en ofbeide ouders door jullie gecontacteerd mogen worden.Met wie mag je het kind wanneer meegeven? Met wiemoet je contact opnemen voor het lidgeld, kampen, bijongeval, bij problemen met het kind enz. Naar wie stuurje de uitnodigingen voor groepsfeesten, ouderavonden,wie krijgt een programmaboekje enz.? Voorzie desnoods 2ouderbezoeken en 2 programmaboekjes.

Overbezorgde ouders

Overbezorgde ouders kan je geruststellen door gewoon uitte leggen waarom en hoe je een activiteit gaat doen. Laatblijken dat je met de leidingploeg de zaken grondigoverwogen hebt.

Heb respect voor die overbezorgde ouders, je benttenslotte met hun “dierbaarste” op stap. Het kan geenkwaad af en toe stil te staan bij vragen die zij stellen; opzich zijn hun bekommernissen terecht; het is aan ons omdie zorgen weg te nemen door goede voorbereiding envoorzienigheid op vlak van veiligheid. Uitgestippelde

30

tochten, toezicht en verkeersbegeleiding, EHBO in debuurt, reflecterend materiaal, …

Ouders van leiding

Ouders van leiding zijn ook ouders. Dus ook je eigenouders en die van je collega’s zijn soms gesteld op watinfo over het gebeuren bij de scouts en gidsen. Vooralouders van kersverse leiding hebben vragen en twijfelsover de aansprakelijkheid, de tijdsinvestering,… Ga dievragen niet uit de weg, scouting is weliswaar jouwterritorium maar een stukje informatie over datgene waarje mee bezig bent, je planning, af en toe eenkampvuurverhaal, dat doet de atmosfeer in het gezinzelden kwaad. Ook thuis ondervind je wellicht meersupport als je zorgt voor goede communicatie.

Groepsleiding kan daarbij een geruststellende ofbemiddelende rol spelen. Het blijft dan uiteraard vanbelang om wie leiding geeft als “volwassen” te aanzien.Van een leider of leidster wordt immers verwacht dat dievoldoende maturiteit heeft om het eigen lot in handen tenemen. Als je daarin gesteund wil worden door anderen,is het aan jou om dat aan te geven.

Betweters, ze zijn 10 of 20 jaar ouder, of ze hebben zelfwel acht jaar in leiding gestaan. En ze zijn dagelijks bezigmet het opvoeden van hun kind, leiding daarentegenslechts enkele uren per week. Het is niet altijdgemakkelijk voor ouders om hun kind uit handen te gevenen toe te vertrouwen aan een stel jonge gasten. Zijzeggen dan graag hun gedacht, en daar is natuurlijk nietsop tegen. Het is aan jou om die versie te aanhoren, inoverweging te nemen en het met hen te hebben over hetbesluit dat je tenslotte als leidingsploeg neemt. Licht datbesluit ook toe. Het is geen geheim dat scouting ervandaag anders uitziet dan pakweg 20 jaar geleden; onzehele leefwereld en cultuur ziet er anders uit dan ten tijdevan Woodstock of lang daarvoor, toen Elvis Presley hetmooie weer maakte en internet niet bestond.

Door een aantal uiterlijkheden die hen vreemd zijn,schrikken ouders soms terug. Niet elke veertiger is zo

31

vertrouwd met de allerlaatste filmpjes op YouTube, denieuwste muziekhype of de nieuwste kledingsstijl. Zekunnen dit niet altijd thuisbrengen en associëren dit metandere dingen dan jij. Toch zal na wat heen en weergebabbel ook voor hen snel duidelijk worden dat je hetgoed voor hebt en dat ze kunnen rekenen op jouwverantwoordelijkheidszin.

Een andere cultuur

Huisbezoeken zijn voor alle gezinnen belangrijk. Dat isniet anders bij gezinnen van allochtone afkomst. Als je ophuisbezoek gaat bij zo’n gezin moet je wel enkele zaken inhet achterhoofd houden. Als je vermoedt of weet dat zijhet Nederlands niet machtig zijn, kan je je bij een eerstebezoek laten vergezellen door iemand die de taal vanherkomst spreekt. Zo kan je de drempel al een heel stukverlagen. Deze mensen kan je vinden in je eigenkennissenkring of bij naburig gelegen allochtoneverenigen.

Meestal kennen allochtone ouders de werking vanscouting niet. Je moet hen die dus duidelijk maken. Invele Marokkaanse en Turkse gezinnen hoort het niet dateen man het huis binnengaat als de vader niet thuis is.Een mannelijke leider neemt dan ook best een vrouwelijkecollega mee. Stel ook je programmabrieven eenvoudig enduidelijk op: eenvoudige woorden, korte zinnen,… Hetmaakt het zoveel makkelijker voor iemand die onze taalpas leert.

Vermijd vage beschrijvingen van activiteiten. Een aantalandere dingen zoals je schoenen uitdoen, een handgeven, ... leer je al doende. Deze kleine cultuurverschillendoen niemand kwaad. Integendeel: het leven is altijd eenbeetje reizen.

Het organiseren van “vrije tijd” is in vele delen van dewereld niet zo bekend als hier; je zal het dus misschiennet iets uitgebreider moeten hebben over verwachtingeninzake uniform, stiptheid, verwittigen bij afwezigheid, enz.Ook een aantal thema’s die voor jou geen punt zijnkunnen op tafel komen: anders-gelovig zijn, gemengde

32

werking, eten en drinken, … Deze thema’s kunnen eenaanleiding zijn om er op een groepsraad samen over tepraten en oplossingen te zoeken. Durf ook beslissen enmaak duidelijk hoe ver je mee kan gaan en waar het voorjullie echt niet meer lukt om te volgen.

Bekijk diversiteit als een rijkdom. Durf je eigen tradities invraag stellen en er nieuwe starten. Maar blijf steeds eenkwaliteitsvolle scoutswerking voor ogen houden. Schenkbijvoorbeeld op een ouderavond ook niet-alcoholischedranken. Islamitische ouders zal je moeilijk warm kunnenmaken voor een gezellige streekbierenavond. Maarmisschien zijn er ook ‘autochtone’ ouders die liever geenbier drinken.

Geldzorgen

In vergelijking met tal van andere vrijetijdsbestedingen isscouting relatief goedkoop. Toch betekent het lidgeld bijScouts en Gidsen Vlaanderen van één of meerderekinderen binnen één gezin een niet onaardige hap uit hetfamiliale budget. Het is daarom belangrijk om aan ouderstekst en uitleg te geven over het nut van deze financiëlebijdrage. Laat hen weten dat er een degelijke verzekeringvervat zit in het lidgeld en licht toe waarvoor soms peractiviteit extra geld op tafel dient te komen.

Niet elk gezin heeft het daar gemakkelijk mee. Zo kan deaankoop van een uniform of kampuitrusting soms eenzware dobber zijn. Heb daar dan oog voor en zoek opdiscrete wijze mee naar oplossingen. Al zullen oudershiermee niet altijd graag op de proppen komen. Trachtdergelijke situaties aan te voelen en vertrouwelijk tebehandelen; buiten de takraad hoeft niemand weet tehebben van mogelijke tegemoetkomingen die je doet. Ookals groepsleiding kan je op dit vlak actie ondernemenzonder dat je takleiding dit hoeft te weten.

Goed om weten: er bestaat de mogelijkheid om via Scoutsen Gidsen Vlaanderen een financiële support te krijgenvoor kinderen en jongeren afkomstig uit maatschappelijkkwetsbare gezinnen, (o.a. verminderd lidgeld), fonds ‘Op

33

Maat' heet dat. Je kan ook gratis kampmateriaal uitlenenvia Scouts en Gidsen Vlaanderen.

Ouders van kinderen met een handicap

Ouders van kinderen met een handicap kunnen behoeftehebben aan een tikje extra info. Deze leden komen somsvia een onverwachte weg bij scouting terecht, op adviesvan een instelling bijvoorbeeld. De ouders willen een stukzekerheid over de plek waar hun kind terecht komt enover jouw kwaliteit als begeleid(st)er. De toegankelijkheiden inrichting van het lokaal, het ritme van activiteiten, deinfrastructuur voor wassen en plassen, het aantalleid(st)ers, wat als het tijd wordt om over te gaan naareen volgende tak … Het zijn aspecten die best vooraf doorjullie, op tak- en groepsniveau, overwogen worden.

Kinderen en jongeren met een handicap vragen dikwijlsgeen aparte benadering en kunnen gewoon meefunctioneren in de groep mits enkele kleineaandachtspuntjes en afspraken. Soms beslist een kindmet een handicap echter minder zelfstandig over zijn ofhaar situatie: regelmatig naar de vergadering komen,uniform dragen, mee op kamp gaan, hangt somsuitdrukkelijker dan anders van de ouders af. Ouders indeze situatie hebben gewoonlijk ook een boelnoodzakelijke en interessante info voor jou over hun kind.Zo hebben ze wellicht iets te vertellen over specifiekeeet- of slaapgewoonten, mogelijk kleine medische zorgen,een bijzonder talent, zijn of haar wijze van communiceren,… deze informatie is onontbeerlijk als je met hun kinderenaan scouting wil doen.

Gaandeweg kunnen nieuwe vragen rijzen. Aarzel dan nietopnieuw contact met hen op te nemen en praat jeervaringen met hun kind bij de scouts of gidsen voluitdoor. Jouw verhaal over hun kind bij de scouts en gidsenis voor ouders van groot belang.

Verberg aan ouders van kinderen met een handicap jeeigen vragen of beperkingen als groep niet. Een opencommunicatie van beide kanten komt een goede

34

verstandhouding en vlotte samenwerking alleen tengoede.

Dit vraagt in sommige gevallen ook extra zorg voorduidelijke, eenvoudige communicatie. Het kan immers zijndat de ouders zelf een “erfelijke” handicap hebben;huisbezoek helpt je dan wellicht geleidelijk degezinssituatie juist in te schatten.

En meer

Ouders van maatschappelijk kwetsbare gezinnen kampenniet enkel met geldproblemen. Vaak zijn deze niet deoorzaak maar het gevolg van andere problemen. Nietiedereen kan lezen, niet iedereen heeft een familie om opterug te vallen, heel wat mensen weten niet wat het is omop kamp te gaan, scouting is niet voor iedereen eenevidentie.

35

9999 Moeilijke thema’s

Pestgedrag

De rol van de ouders wordt vaak over het hoofd gezien alsmen het heeft over pesten. Maar ook zij zijn betrokkenpartij. Ze merken dat hun kind geslagen of geschoptwerd, ze merken dat het niet meer graag met anderekinderen speelt of het valt hen op dat hun kind snellerhuilt dan vroeger, ... Pesterijen laten immers hun sporenna bij de gepeste, zowel lichamelijk als geestelijk.

Ook de ouders van pesters merken bij hun kinderengevolgen van pesterijen op. Een jongen die pest, heeftbijvoorbeeld al eens sneller een scheur in zijn broek vaneen vechtpartij, gedraagt zich agressiever tegen zijnbroertjes en zusjes of schept op over zijn pesterijen, ...

Het is niet tof als ouder te horen dat je kind gepest wordtof dat het zelf een pester is. Ouders voelen zich vaakmachteloos in deze situatie. Hun kind dat thuis eentoonbeeld is van vriendelijkheid, blijkt bij de kabouterseen echt ettertje te zijn. Het is niet altijd zo dat oudersreageren op het gepest worden of het pesten van hunkind. Soms minimaliseren ze het probleem of vinden zehet zelfs knap dat hun zoon of dochter zo goed voorzichzelf kan opkomen.

Een jeugdbeweging biedt een goed klimaat omopbouwend om te gaan met pesterijen. Dit vraagt echtervan leiding een doordachte aanpak. Het is vooral aan jouals leid(st)er om bij een dergelijk voorval andere ledenhierin een probleemoplossende rol te laten spelen. Iemanddie gepest wordt, geniet beter de steun van andere ledendan jouw beschermende hand (want wat als je even niettoekijkt?). Iemand die anderen pest zal gevoeliger zijnaan de afkeuring van leeftijdgenoten dan aan jouwberispingen of sancties.

36

In de takhandboeken wordt er dieper ingegaan oppestgedrag en hoe er op te reageren. Deze handboekenen andere publicaties over pesten zijn verkrijgbaar in deHopper winkels.

Durf het er met ouders over hebben als hun kind bij descouts en gidsen anderen pest of gepest wordt; laatdaarbij aanvoelen dat je mét hen wil sleutelen aan eengunstige evolutie.

Ongewenst gedrag

Het onderwerp “ongewenst gedrag” roept vaak heel wattwijfels en onzekerheden op. In de meeste gevallenhebben we veeleer te maken met vermoedens vangrensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik. Het isvoor de meesten onder ons dan ook niet makkelijk enduidelijk hoe we hierop het best reageren. Het is nietmeer dan vanzelfsprekend dat wanneer er iets ernstiggebeurt met één van je leden, je ook de ouders hiervaninlicht. Toch is het nodig om hierin gereserveerd enterughoudend te zijn. Geef bescheiden aan dat je denktdat er een probleem van die aard is en kom nietpersoonlijk tussenbeide.

Dergelijke materie is zéér delicaat.

Tracht niet te snel te oordelen of te veroordelen. Roddelsen geruchten blijven al te gemakkelijk hangen en leidenvaak een eigen leven.

Seksueel of ander geweld tegen kinderen is meestalmoeilijk zichtbaar. Raadpleeg steeds een collega of eengeneesheer als je twijfels hebt.

Formuleer geen beschuldigingen. Geef de ouders aan datje bepaalde symptomen merkt. Stel je gereserveerd op.Signaleer eventueel de huisarts van het betrokken kind.Het is niet aan jeugdleiding om bij dergelijke problemenals politie of therapeut op te treden. Als je bij zo’n situatietwijfelt of ernstige vermoedens hebt, is het natuurlijknodig om een signaal te geven. Je kan dan terecht bij eenvertrouwensarts.

37

Neem in gevallen van ongewenst gedrag contact op metScouts en Gidsen Vlaanderen: overdag op werkdagen(03/231 16 20), of als het echt dringend is via de noodlijn0474 26 14 01. Zij zullen samen met jou de situatieproberen in te schatten en je advies geven. Er is altijdiemand aanwezig die je met raad en daad kan bijstaan.Binnen Scouts en Gidsen Vlaanderen is er ook eenspecifieke brochure als handleiding bij dergelijkemoeilijkheden: ‘Tasten in het duister’.

Slecht nieuws

Het is natuurlijk leuk om op visite te gaan met kampfoto’sonder de arm. Toch gebeurt het dat je met minderrooskleurig nieuws bij ouders van leden moet aankloppen.Dit kan variëren van een vervelend bericht over moeilijkgedrag, het meedelen van een schorsing tot het meldenvan een ongeval. Dergelijk contact zal alleszins vlotterverlopen naargelang je de ouders van je leden voorafbeter kent.

Slecht nieuws leid je best, zonder aarzelen, zo kort enhelder mogelijk in. Kom meteen terzake. Bij moeilijkgedrag of een sanctie leg je zo duidelijk mogelijk uit waarhet om draait en waarom je een bepaalde maatregelneemt. Laat ouders zeker de ruimte om te reageren.Mogelijk krijg je een beter inzicht in het gebeuren.Tegelijk is het echter nodig om als leiding deeindbeslissing in handen te houden. Betrek in de mate vanhet mogelijke ook het kind waarover het gaat bij ditgesprek.

Ook bij een ernstig voorval, een kwetsuur of ongeval,steek je best meteen duidelijk van wal. Als het gaat omzware verwondingen of erger, of als je je in een bepaaldesituatie onzeker voelt, laat je dan vergezellen door eengroepsleid(st)er. Pak dit niet op je eentje aan. Ook eenandere vader of moeder zou je bij zo’n acuteberichtgeving eventueel moreel kunnen ondersteunen.Breng de ouders van de betrokkenen zo snel mogelijkpersoonlijk op de hoogte van wat er gebeurd is. Beschrijfbondig, eerlijk en verstaanbaar de omstandigheden en

38

feiten. In de meeste gevallen zullen ouders je aanpakappreciëren. Al moet je begrip opbrengen voor eenmogelijke eerste reactie van emoties of paniek.

Bij slecht nieuws dat effect heeft op de andere leden of opde werking in je tak, kan het wenselijk zijn om de oudersvan alle leden in te lichten omtrent de situatie. Dit kan opeen gezamenlijke ouderbijeenkomst of met eenrondschrijven. Op die manier stroomlijn je de informatieen voorkom je een wildgroei van geruchten.

Als je met de handen in het haar zit, kan je altijdaankloppen bij je districts-commissaris en bij de gouw- ofverbondsleiding voor advies en steun.

Gemengde gevoelens

Meisjes en jongens onder één zeil: ouders kunnen opverschillende manieren reageren op de gemengde werkingvan je groep. Jonge ouders staan meestal positieftegenover het idee. Zij zijn door de aanpak van hetonderwijs wellicht vertrouwd met een gemengdopvoedingsmodel. Vaders en moeders die in hun jeugdgenoten van een ‘ongemengde’ tijd hebben er soms meermoeite mee. Zij bewaren de herinnering aan dieongemengde groep, een beetje bijgekleurd door de tijd enkunnen daar niet zo onmiddellijk afstand van nemen. Erzijn ook ouders die een gemengde werking altijd zullenblijven beschouwen als een eerder gewaagd experiment.

Ga het debat niet uit de weg. Wat voor jou evident is, isdat voor hen misschien niet. Laat hen zien en voelen datje je bewust bent van de vóór- en nadelen. Maar toon ookeen luisterend oor voor hun zorgen en bekommernissen.Een grondig gesprek is meestal de enige oplossing in jegevecht tegen de vooroordelen omtrent gemengdewerking.

Ga ze niet uit de weg: de vragen rond gemengd slapen opkamp, over gescheiden wasplaatsen voor jongens enmeisjes, over koppeltjes, mogelijke verliefdheid tussenjins en hun leiding, over verlegen zijn en stoer doen.

39

Motiveer je standpunt en leef de afspraken die je hierovermet ouders maakt ook na.

Kicken zonder drugs

Scouts en Gidsen Vlaanderen kiest ervoor om eendrugsvrije jeugdbeweging te zijn. Toch steken we onzekop niet in het zand. We weten dat er al eens een jointjegesmoord wordt door de jins op een fuif, een pintje teveel gebeurt bij velen wel eens. Toch verwachten we datelke groep inspanningen doet om druggebruik teontmoedigen, zowel onder leiding als onder leden.‘Scouting Kicken Zonder Drug’ is een map vanwege Scoutsen Gidsen Vlaanderen die aanzet wil geven om dit themagoed aan te pakken.

Iedereen die met je groep begaan is en die er iets mee temaken heeft moet op een zo duidelijk mogelijke manieringelicht worden over je standpunten rond drugs. Alleonduidelijkheden en misverstanden kunnen leiden totroddels, roodgloeiende telefoons en ongeruste ouders.Wees duidelijk van in het begin, voor jezelf en voor deouders, maar kies zelf hoe je het naar hen overbrengt.Hang niet de heilige uit, maar wees consequent in jegedrag. Ben je ervan bewust dat je als leid(st)er hoe-dan-ook een voorbeeldfunctie hebt. En die rol eindigt niet aande deur van het lokaal.

Je kan je drugsbeleid op verschillende manierentoelichten: een publicatie in het groepsblad, het itemvoorleggen op een oudervergadering of het toelichten opeen huisbezoek, afwachten tot er vragen komen. Het isechter verstandig om hierover regels en afspraken temaken, voordat kwesties de kop op steken. Iedere manierheeft zijn voor- en nadelen. Ouders appreciëren hetenorm als je je drugsbeleid duidelijk maakt.

Bij een “overtreding” moet je je afvragen of je de oudersverwittigt of niet. Naargelang de situatie zullen anderefactoren doorwegen: de vertrouwensband met de ouders,de communicatie tussen de leiding en de jongere, dienspersoonlijk belang en de ernst van het voorval. In iedergeval moet je de druk van de ouders kanaliseren en mag

40

je niets (laten) opblazen. Luister naar hun klachten, maarbeloof niets dat je niet kan waarmaken binnen hetafgesproken drugsbeleid van je groep.

Ouders zijn bijzonder gevoelig voor jouw persoonlijkehouding als leid(st)er tegenover roken, drank en anderedrugs.

Veiligheid

Ouders maken zich veelal zorgen om de veiligheid vanhun kind. Veiligheid in scouting is een onderwerp bijuitstek waar vragen over gesteld worden.

Laat weten dat veiligheid en hygiëne ook jou als leidingniet onberoerd laten en dat je inspanningen doet omtoezicht te houden: samen afwassen, een oogje in het zeilals je kapoenen zich omkleden, opgeruimde tenten,veilige constructies, EHBO op zak, voldoende nachtrust,evenwichtige maaltijden, geen angstaanjagende spelen,geen overdosis kilometers op tocht, …

Neem de ‘Speel op veilig’ er even bij, gebruik het Kamp-en Kiesvisum (allemaal te verkrijgen bij Scouts en GidsenVlaanderen). Op deze manier neem je op gebied vankwaliteitszorg geen grote risico’s. Vertel dit ook tegen deouders. Zo wordt jouw zorg voor hun kroost voor henduidelijker.

Alle goeie zorgen ten spijt, een ongeluk zit soms in eenklein hoekje. Beloof hen geen dingen die je niet wil of kanbeloven. Zeg hen niet dat je de givers steeds ziet als zealleen op 2 daagse zijn, want dat is niet waar. Als er danwat gebeurt, zijn er grotere potten gebroken dan dat je opvoorhand uitlegt waarom je kiest voor deze begeleidevrijheid van de gidsen en verkenners.

41

10101010 Nog vragen, hulp nodig bijeen probleem?

Geraak je er zelf niet uit? Heb je nog graag wat advies ofhulp? Weet dat je er als leiding nooit alleen voor staat!Spreek erover op je groepsraad, vraag het aan jedistrictscommissaris of gouwcommissaris.

Of neem contact op met Scouts en Gidsen Vlaanderen:

Lange Kievitstraat 74 - 2018 Antwerpen

Tel (03) 231 16 20 - Fax (03) 232 63 92

www.scoutsengidsenvlaanderen.be

info@scoutsengidsenvlaanderen.be

Open: alle werkdagen van 9 tot 17 uur

Noodlijn 0474 26 14 01 (dringende hulp bij crisis buitende kantooruren)

42

43

44

P0004