ขอมลพนธพชทองถน

1. ชอพนธ/ชอสามญ อะโวกาโด (AVOCADO) พนธลลา,พนธบคคาเนย,พนธปเตอรสน,พนธพงเคอตน, พนธรเฮรล,พนธแฮส ,พนธปากชอง 2-8 และพนธพนเมอง 2. ชอวทยาศาสตร Peraea Americana 3. ชอเรยกในทองถน ลกเนย 4. ชนดพช พชยนตน ขนาดปานกลาง 5. ลกษณะประจ าพนธ/ลกษณะทางพฤกษศาสตร (ตน/ใบ/ดอก/ผล) ตน - มความสงประมาณ 20 เมตร เปลอกของตนสนาตาลออน ผวขรขระ ใบ - ใหญยาวร จบดสากมอ ใบมเสนลายลกชดเจนสเขยวสด ดอก - สเขยวอมเหลอง มขนาดเลก ออกเปนชอ ๆ ทปลายกง ผล - แลวแตสายพนธมตงแตผลกลมจนถงผลกลมร เปลอกผลมทงหนาและบาง เนออะโวกาโดจะมสเหลองออนจนถงเหลอเขม รสชาตมนเนอละเอยดไมมกลน 6. ถนก าเนด ประเทศเมกซโก 7. แหลงพนธ ศนยพฒนาโครงการหลวง,ศนยสงเสรมแลพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดเชยงใหม (เกษตรทสง),เอกชนทวไป 8. การปลก/ดแลรกษา อะโวกาโดชอบดนรวนซยขอบแสงแดด ดนชมชนไมแฉะระบายนาดปลกได

2 วธ คอ 1. ใชเมลดปลก โดยนาเมลดมาปลกลงหลมเลย หรอนามาแชนาใหรากและตนออน งอกกอนกได 2. การปลกโดนการเปลยนยอด โดยจะนายอดพนธดมาเสยบกบตนสตอก ซงจะให ผลผลตเรวกวาวธปลกดวยเมลด (ใชเมลดปลกใหผลผลตในป 6-7 ป,เปลยนยอด ปลกใหผลผลตใน 2-3 ป)

9. การจดทะเบยนเปนสนคา GI (สนคาทมเอกลกษณเฉพาะแหลงภมศาสตร) : - 10. การใชประโยชน : กนเปนผลไมสด หรอ กนกบไอศครม นาตาล นมขนหวาน สลด เคก และนาแปรรปเปนไอศรม,เครองสาอาง,สบ,แชมพ,ครมนวดผม เปนตน 11. เอกสารอางอง :วถพเดย,Thai-thaifood.com 12. ภาพประกอบ

สายพนธอะโวคาโด

อะโวคาโดพนธลลา

อะโวคาโดพนธแฮส

อะโวคาโดพนธบคคาเนย

อะโวคาโดพนธพงเคอตน

อะโวคาโดพนธปเตอรสน

อะโวคาโดพนธรเฮรล

อะโวคาโดพนธปากชอง 2-8

อะโวคาโดพนธพนเมอง

1. ชอพช/ชอสามญ อะโวคาโด/Avocado 2. ชอวทยาศาสตร Persae Americana Mill. 3. ชอเรยกในทองถน อะโวคาโด 4. ชนดพช ไมผล 5. ลกษณะประจ าพนธ /ลกษณะทางพฤกษศาสตร (ตน/ใบ/ดอก/ผล) ตน เปนไมผลยนตนทมสเขยวตลอดทงป บางพนธจะมอาการทงใบบางใน ระยะเวลาอนสนกอนออกดอก และระหวางออกดอก ตนโตเตมทสงถง 6-18 เมตร แลวแตพนธ กงเบาและเปราะ รปทรงของตนมความแตกตางกนมาก ตงแตตนตงตรง และลาตนอวบใหญ จนถงตนเปนพมเตย ทรงพมเตย แนนทบ ลาตนเลก มเสนผาน ศนยกลาง 5-8 เมตร เปลอกของลาตนมทงผวขรขระ และผวเรยบ สนาตาลออน ม รองตามยาวของกง ใบ เปนใบแบบเดยวจะเรยงสลบกนบนกง กานใบสน รปใบยาว ปลายใบ เรยวแหลมถงแหลมปาน สเขยวสดใส ดานบนใบสเขยวเขมเปนมน ดานลางสจางกวา ใบมความยาวประมาณ 8-28 เซนตเมตร กวาง 5-12 เซนตเมตร ใบจะเรยงอย หนาแนนทสวนปลายของกงฝอย สายพนธอะโวคาโดในกลมเวสตอนเดยนใบไมมกลน ตางจากกลมเมกซกน ซงเมอขยหรอบดใบจะมกลนหอม ดอก ดอกจะออกเปนกลม ตรงปลายกงของชอดอกเปนแบบเพนนเคล (Panicle) มดอกเปนจานวนมากตรงปลายกงออน ดอกมขนาดเลกมเสนผาศนยกลาง 1 เซนตเมตร สเขยวคอนขางเหลอง กานชดอกดอกสน เปนดอกสมบรณเพศ มดอก ยอยจานวนมากตอชอ ประมาณ 200-300 ดอก แตมการผสมตดนอยมาก แตละชอ ตดผลเพยง 1-3 ผลเนองจากเกสรเพศผและเพศเมยแกไมพรอมกน ( Dichogamy) จงแบง อะโวคาโดออกเปน 2 กลม ตามลกษณะการบานของดอก คอ ประเภท ก. ( A type) เกสรเพศเมยพรอมรบละอองเรณในตอนเชา แตเกสรเพศผพรอมถายละอองเรณใน ตอนบาย ไดแก พนธแฮลล และปเตอรสน และประเภท ข. ( B type) เกสรเพศเมย พรอมรบละอองเรณในตอนบาย แตเกสรเพศผพรอมถายละอองเรณในตอนเชา ไดแก พนธบท 7 บท 8 และสายตนมเซอ 30 และ 214 ดงนน การผสมเกสรขามตน จงเปนสงสาคญและจาเปน ควรปลกสลบตนอะโวคาโดทอยในประเภท ก. และ ประเภท ข. จะชวยการตดผลใหดขน และอะโวคาโดจะตดผลไดดขนถาอณหภมตาเนองจากอณหภมตาจะชวยทาใหระยะเวลาทเกสรตวเมยพรอมทจะผสมยดออกไป ในประเทศไทย อะโวคาโดแทงชอดอกตงแตเดอนตลาคมถงกมภาพนธ ดอก จะบานในเดอนพฤศจกายนถงธนวาคม พนธทแทงชอดอกเรวปานกลาง จะมดอก บานปลายเดอนธนวาคมถงมกราคม และพนธทแทงดอกชาจะบานในชวงมกราคมถง ปลายกมภาพนธ เชน พนธบท ผล เปนผลเดยวมรปผลตางๆ กน เชน รปรางแบบผลฝรง ผลรปไข หรอทรง กลม มทงสเขยวและมวง บางพนธกมการเปลยนสเมอสก โดยเปลยนเปนสมวงเขม ผวอาจเรยบหรอขรขระ มทงเปลอกหนาและเปลอกบาง เนอมสเหลองออนจนถง เหลองเขม 6. ถนก าเนด มถนกาเนดในอเมรกากลาง ประเทศเมกซโก กวเตมาลา และหมเกาะ เวสอนดส การแพรกระจายในตนศตวรรษท 16 โดยชาวสเปนนาปลกทเปร ตอมาในศตวรรษท 18 ไดแพรเขาสฮาวาย ฟลอรดา และแคลฟอรเนย สาหรบเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดมการนาอะโวคาโดมาปลกทฟลปนสเมอ 200 กวาปทแลว สาหรบประเทศไทยไดมการนาอะโวคาโดมาปลกไมตากวา 100 ป โดยมชชนนารชาวสหรฐอเมรกานามาปลกในประเทศไทยครงแรกทจงหวดนาน .

7. แหลงพนธ อะโวคาโดสายพนธดไดรบสายพนธมาจากมลนธโครงการหลวง อะโวคาโดสายพนธพนเมองไดจากการรวบรวมพนธในพนทจงหวดตาก 8. การปลก/ดแลรกษา การปลกอะโวคาโด ควรเลอกพนธทผลผลตมคณภาพด ตรงความตองการของตลาด และพนทเดยวกนควรปลกมากกวา 2 พนธ ใหมการบานของดอกตางประเภทกน เพอชวยใหผลตดดขน ระยะปลก: ระยะปลกทเหมาะสมขนกบพนธและความอดมสมบรณของดนแตโดยทวไปใชระยะ 8X8 เมตร โดยปลกสลบระหวางพนธทมดอกประเภท ก.และประเภท ข.การเตรยมแปลงปลก ควรเตรยมลวงหนากอนปลกประมาณ1 ป ทาการไถพรวนแปลงทจะใชปลก ปกไมตามระยะปลกทตองการ ปลกไมบงลมรอบสวน หรอแตละแนวในแปลงยอย แลวเตรยมหลมปลก 50x50x50 เซนตเมตร ผสมปยคอก 5-10 กโลกรม คลกเคลากบดนทขดขนมาแลวใสลงไปในหลมวธปลก นยมปลก 2 วธ คอ (1) การปลกโดยใชตนกลาพนธด ททาการเปลยนยอดในโรงเรอนเรยบรอยแลว วธการนมตนทนทสง นยมใชในการปลกเชงพาณชย เนองจากจะไดตนทมความสมาเสมอ แขงแรง โดยใชตนพนธอะโวคาโดทมอายประมาณ 8–12เดอน สงอยางนอย 60 เซนตเมตร ลงหลมปลก ใหระดบดนของปากถงเดมสงกวาระดบดนของปากหลมเลกนอย กลบดนใหเตมปากหลม กดใหแนพอสมควร และใหพนดนบรเวณโคนตนใหสงขนมาเลกนอย เพอปองกนไมใหนาขง นาไมหลกมาปกแนวเฉยงเพอยดลาตนไมใหโคนลม และมดเชอกฟางเปนรปเลข 8 เพอไมใหตนพนธเสยดสกบไมปกจนมรอยถลอกไดแลว รดนาทนท (2) การปลกโดยใชเมลดปลกเปนตนตอในแปลง แลวเปลยนยอดพนธดเมออาย 2 ป ในชวงปลายฤดฝน เมอลาตนมความสงประมาณ 1 เมตร ลาตนมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 1.5 เซนตเมตร หลงจดทรงพมแลว วธการนมตนทนการผลตตา แตมโอกาสถกเชอราเขาทาลายบรเวณรอยแผลในภายหลงไดงาย การดแลคอนขางยงยาก ในปแรกควรมการคลมโคนตนดวยฟางขาวหรอเศษหญาแหงในฤดแลง เพอรกษาความชน และใหนาสมาเสมอ ระวงอยาใหนาแฉะ.การจดทรงพม: จดทรงพมในชวงปท 2 กอนใหผลผลต โดยจดทรงพมแบบเปดกลาง มกงหลก 3-4 กง ตดแตงกงแหง กงทเปนโรค และกงทมกาฝาก แลวทาแผลดวยปนแดงทนท . การใสปย: กอนใหผลผลต อาย 1-2 ป ใสปยเคมสตร 15-15-15 หรอ 16-16-16 ปรมาณ 200 กรมตอตน แบงใส 2 ครงตอป คอตนฤดฝนและปลายฤดฝนสวนระยะใหผลผลตชวงตนฤดฝน ใสปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 1-1.5 กโลกรมตอตน ปลายฤดฝน ใสปยเคมสตร 8 -24-24 อตรา 1-1.5 กโลกรมตอตน ใสปยโดยวธหวานหรอใสในหลมทขดรอบทรงพมการกาจดวชพช ในชวงทตนยงเลกใชเศษซากพชคลมโคนตนเพอรกษาความชน และคลมวชพช ถามวชพชใชวธการตดใหสนไมควรใชจอบถาก เนองจากอะโวคาโดเปนพชทมระบบรากฝอยใกลระดบผวดน จะทาใหเชอเขาทาลายได การใหน า: ในระยะทปลกอะโวคาโดใหมๆ ควรใหนาแกตนอะโวคาโด เพอใหตนเจรญเตบโตและมรากแผกระจายลงทางลกและทางกวาง ควรใหนาอยางสมาเสมอใหดนชมแตอยาใหนาขง เพราะจะทาใหรากเนา และตนตายได การใหนาชลประทานไมจาเปนตองใหทกวน ตนอะโวคาโดปลกใหมตองการนาวนละประมาณ 15 ลตรตอตน ถาใหเวนวนอาจใหครงละ 30 ลตรตอตน เมอตนใหญกตองการปรมาณนามากขน หรออาจเลอกวธการใหนาเปนระบบนาหยดหรอมนสปรงเกอรบรเวณโคนตนกได แลวแตละพนทปลกและเงนลงทน เมอตนอะโวคาโดถงระยะทจะออกดอกควรงดใหนา แตโดยปกตแลวเปนชวงทสนสดฤดฝนและเขาฤดหนาวแลวและเมอเกดตาดอกทยอดซงจะสงเกตเหนวาตมตาปานกลม และชอดอกจะเรมเจรญออกมาบางแลวจงเรมใหนาใหม 9. การจดทะเบยนเปนสนคา GI (สนคาทมเอกลกษณเฉพาะแหลงภมศาสตร) อยในระหวางการดาเนนการขอจดทะเบยนเปนสนคา GI ของจงหวดตาก

10. การใชประโยชน อะโวคาเปนผลไมทมเนอมคณคาทางอาหารทเปนประโยชนมากกวาผลไมชนดอน จงถอวาเปน “อาหารเพอสขภาพ” เพราะอดมไปดวยแรธาตและสารอาหารทจาเปนสาหรบรางกาย เนอผลประกอบดวยไขมนชนดไมอมตวประมาณ 4-20 เปอรเซนต โดยกรดไขมนในอะโวคาโด 70 เปอรเซนต เปนกรดไขมนไมอมตวชนดกรดไขมนไมอมตวเชงเดยว (Monounsaturated fatty acid) ซงกรดไขมนชนดนมประโยชนตอรางกาย ชวยลดปรมาณคลอเลสเตอรอล (Cholesterol) ชนดแอลดแอล ( Lowdensity lipoprotein : LDL) ซงเปนคลอเลสเตอรอลทเปนผลเสยตอรางกาย และเพมปรมาณคลอเลสเตอรอลชนดเอชดแอล (High density lipoprotein : HDL) ในเลอด ซงเปนคอเลสเตอรอลทเปนผลดตอรางกายมประโยชนในการปองกนโรคหวใจชวยลดไขมนในเสนเลอด คนทเปนโรคไขมนในเลอดสงกบรโภคผลไมชนดนได และ ใชลดนาหนกไดดเพราะปรมาณคารโบไฮเดรตตาและมนาตาลตาดงนนผปวยทเปนโรคเบาหวานจงสามารถบรโภคผลไมชนดนได ไขมนทอยในผลอะโวคาโดชวยในการดดซมสารแคโรทนอยด (Calotenoids) ในพชผกตางๆ ซงชวยตอตานโรคภยไขเจบ การบรโภคอะโวคาโดสมาเสมอจะชวยปองกนโรคสมองเสอม เพราะมกรด โอเลอกสง ชวยรกษาเนอเยอ ชวยรกษาระบบประสาทและสมอง วตามนสง ประกอบดวยวตามนเอชวยบารงสายตา วตามนบชวยปองกนโรค เหนบชา ปากนก กระจอก วตามนซชวยปองกนหวด เลอดออกตามไรฟน และ วตามนอซงเปนสารตานอนมลอสระ (Antioxidant) ทมคณคาในการปกปองเซลลรางกายจากมลพษ ปองกนรางกายจากโรคมะเรงชนด ตาง ๆ และโรคหวใจ อดมไปดวยแรธาตและสารอาหารทจาเปนสาหรบรางกาย เชน โซเดยม โพแทสเซยม และโฟเลต ( Folate) ซงมคณสมบตชวยลดคลอเลสเตอรอล โดยเฉพาะโฟเลตนนเปนสารอาหารทสาคญสาหรบหญงทตงครรภ เนองจากเปน สารอาหารทจาเปนสาหรบการเจรญเตบโตและสรางเนอเยอของทารก 11. เอกสารอางอง รวบรวมขอมลจากศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดตาก(เกษตรทสง). กรมวชาการเกษตร , มลนธโครงการหลวง . 12. ภาพประกอบ

พนธแฮสส(Hass) พนธบคคาเนยร(Buccanear) พนธปเตอรสน (Peterson)

พนธบท7(Booth 7) พนธพงคเคอรตน(Pinkerton) พนธบท8(Booth 8)

แหลงรวบรวมพนธ ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดเชยงใหม (เกษตรทสง) ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตรจงหวดตาก (เกษตรทสง)