ชุดความรู้กินได้ | smart farmer
DESCRIPTION
ศูนย์ความรู้กินได้ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน)TRANSCRIPT
![Page 1: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/1.jpg)
Smart Farmer
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ผจดทา..นายภทรดร..คณยศยง..หนวยงาน...กศน.อาเภอสนทราย
![Page 2: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/2.jpg)
Smart Farmer
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
![Page 3: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/3.jpg)
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
บทนา
- หลกการและเหตผล ภาคการเกษตรของประเทศไทยมบทบาทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ แตการผลตดานเกษตรยงมผลตภาพต า เกษตรกรมรายไดเฉลยคอนขางต า สวนหนงเนองจากเกษตรกรท าการผลตโดยขาดความรในเรองทท าขอมลขาวสารดานการตลาดเพอประกอบการตดสนใจส าหรบวางแผนการผลต ตลอดจนการขาดความรในดานการรกษาคณภาพหรอพฒนาผลผลตใหเปนสนคาเกษตรทปลอดภยและไดมาตรฐาน จงตองมการพฒนาเพอใหเกษตรกรไทยเปน Smart Farmer มความรในเรองทท าอย มขอมลประกอบการตดสนใจ มความตระหนกถงคณภาพสนคาและความปลอดภยของผบรโภค มความรบผดชอบตอสงแวดลอม/สงคมเกยวกบสนคา และมความภมใจในความเปนเกษตรกร จงมความจ าเปนจดท ากลองความรกนได Knowledge Box Set ทมขอมลทงแหลงผลต ฤดกาลทผลผลตออก ปรมาณผลผลต สภาพภมอากาศ โดยเชอมขอมลของเกษตรกรกลมปลกผกปลอดสารพษ ต าบลสนปาเปา เพอใหบคคลทวไปทมความสนใจน าไปเปนขอมลเพอใชประกอบการตดสนใจ โดยสรางเปนเครอขายขอมล รวมถงกระจายขอมลถงเกษตรกรผานกลองความรกนได Knowledge Box Set เพอใหเกษตรกรไดรบรขาวสารและขอมลดานการเกษตร การคนหาผประสบความส าเรจในการท าอาชพการเกษตรแตละดานในมตประสทธภาพ ผลตอบแทน และผลผลตตอไร เพอเปนแหลงเรยนรจากผมประสบการณจรงของเกษตรกรใกลเคยงและยงมงใหกลมเกษตรกรกลมนพฒนาการเกษตรตามแนวทฤษฎใหม ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
![Page 4: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/4.jpg)
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
วตถประสงคของการจดทาชดประมวลความร
- เพอมความรในเรองการจดการฟารม การเลยงปลาในนาขาว - เพอมขอมลประกอบการตดสนใจ เลยงปลาในนาขาว - เพอมความตระหนกถงคณภาพสนคาและความปลอดภยของผบรโภค - เพอมความรบผดชอบตอสงแวดลอม/สงคม - เพอมความภมใจในความเปนเกษตรกร
![Page 5: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/5.jpg)
- กลมเปาหมาย
เกษตรกรผสนใจการบรหารการจดการฟารม การเลยงปลาในนาขาว
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
![Page 6: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/6.jpg)
ขนตอนการจดท า “ชดประมวลความร”
• วนท 30 มถนายน ถง 5 กรกฎาคม 2556 อบรมเชงปฏบตการ หลกสตร “กาวสการเปนนกจดการความรยคใหม โครงการขยายผลศนยความรกนได ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร ณ โรงแรมเอเชย แอรพอรท ปทมธาน • วเคราะหความตองการอาชพ/วเคราะห ระบแหลงเรยนร • รวบรวมความร • จดท าโครงสรางความร • ประมวลและเรยบเรยงเนอหาความร • ตรวจสอบความตองการเพอใหครบถวนของเนอหาความร • เผยแพรความร / จดกจกรรมเผยแพรชดประมวลความร • แลกเปลยนเรยนร/ จดกจกรรมแลกเปลยน • เรยนร/ ถอดและรวบรวมความรจากผทน าชดประมวลความรไปประกอบอาชพ/ตอยอด
![Page 7: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/7.jpg)
- ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
- มความรในเรองการจดการฟารม - มขอมลประกอบการตดสนใจ - มความตระหนกถงคณภาพสนคาและความปลอดภยของ
ผบรโภค - มความรบผดชอบตอสงแวดลอม/สงคม
- มความภมใจในความเปนเกษตรกร
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
![Page 8: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/8.jpg)
Mind Map
![Page 9: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/9.jpg)
Infographic
![Page 10: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/10.jpg)
ประมวลเนอหา
ประเทศไทยเปนประเทศทอดมสมบรณดวยทรพยากรนานาชนด
สมดงค า กลาวของพอขนรามค า แหงมหาราชทวา “ในน ามปลาในนามขาว” แตปจจบนค า กลาวนก า ลงจะสญสนความหมายไป ทงน เพราะสภาพบานเมองไดพฒนาขนตามกาลสมย ท า ใหสภาพของแหลงน าธรรมชาต เชน แมน า ล า คลอง หนอง บง ซงเปนทอยอาศยและเปนแหลงขยายพนธของปลาและสตวน าเปลยนสภาพเสอมโทรมและตนเขนยงขนทกวน อนเปนสาเหตหนงท า ใหปรมาณปลาลดนอยลงไมเพยงพอแกความตองการของพลเมองทเพมจ านวนขนอยางรวดเรว นอกจากนปลายงเปนอาหารจ า พวกเนอทส าคญประจ า มอประจ า วนของคนไทยควบคไปกบขาวทงยงเปนอาหารโปรตนจ า พวกเดยวเทานนทพนองชาวไทยไดพงพาอาศยเปนอาหารหลกอย เพราะอาหารประเภทเนอสตวอนๆ เชน เนอหม เนอววและเปด ไก นบวนจะหายากและทงราคาแพงยงขน หากเปรยบเทยบในดานคณคาของอาหารประเภทเนอสตวแลว เนอปลามคณคาทางโภชนาการสง อกทงเปนอาหารทยอยงายทสด นอกจากนยงมสวนประกอบบางอยาง เชน กรดอะมโน ซงจ า เปนตอการเจรญเตบโตของรางกายสงกวาอาหารในจ า พวกโปรตนชนดอนอกดวย
ความเปนมา
![Page 11: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/11.jpg)
ประมวลเนอหา
ปกตระหวางฤดท า นาในระยะทน าเออนองเขาผนนา ปลาจากแหลงน าธรรมชาตจะแพรกระจายจากแมน า ล า คลอง เขาไปอาศยเลยงตวและเจรญเตบโตในแปลงนาปหนงๆ เฉลยแลวประมาณ 4กโลกรมเศษตอไร ดงนนหากชาวนาจะคดดดแปลงผนนาของตนทใชปลกขาวอยใหมการเลยงปลาในผนนาควบคไปดวยแลว นาขาวซงเคยไดปลาเปนผลพลอยไดพเศษอยกอนเพยงเลกนอย กจะใหผลผลตปลาเพมขนเปน 20 กโลกรมตอไรหรอกวานน โดยทประเทศไทยมเนอทนาทวทงประเทศประมาณ 43 ลานไร หากสามารถคดใชผนนาใหเปนประโยชนนอกเหนอจากการปลกขาวแตอยางเดยวเพยงแค 1 ใน100 ของเนอทนาทวประเทศ โดยคดเลอกแปลงนาทเหมาะสม ดดแปลงและปรบปรงเพอใชเลยงปลาควบคไปกบการท า นา โดยปฏบตใหถกตองตามหลกวชาแลวในปหนงๆ จะไดผลผลตจากปลาเพมขนเปนจ านวนหมนๆ ตน ซงวธการนเปนการเพมอาหารและรายไดบนผนนาเดมของพนองชาวไทยนนเองและจากวธการดงกลาวนกจะเปนการเพมปรมาณสตวน าใหไดมากพอกบความตองการของประเทศอกดวย
ความเปนมา
![Page 12: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/12.jpg)
ประมวลเนอหา
การเลยงปลาในนานนมใชเปนของใหม ประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยเลยงปลาในนาขาวไดผลดกนมาเปนเวลานานแลว เชนทประเทศญป น ไตหวน และอนโดนเซย ในประเทศเราไดเรมท า กนมาตงแต พ.ศ. 2491 แตเพงจะสนใจเลยงกนอยางแพรหลายเพยงไมกปมานเอง
ความเปนมา
![Page 13: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/13.jpg)
1. ชาวนาสามารถใชประโยชนจากผนนาไดเตมท
2. ปลาชวยก า จดวชพช หากมการเลยงปลาในนา
ขาวแลว ปลาจะชวยก าจดโดยกนวชพชนานาชนดในแปลงนาเปนอาหาร
3. ปลาชวยก าจดศตรของตนขาว หนอนและตวออนของแมลงชนดทอยในน า
และทรวงหลนลงไปในนาอนเปนศตรรายแรงของตนขาว จะกลบเปนอาหาร
วเศษสดของปลา
4. ปลาชวยพรวนดนในนา จากการทปลาวายวนเวยนในน ารอบๆ กอขาวบนผน
นา การเคลอนไหวของครบและหางปลาจะชวยพดโบกมวลดนในผนนามใหทบ
อดกนแนน อนเปนเสมอนการพรวนดนใหแกตนขาว ซงจะชวยท า ใหตนขาว
เจรญงอกงามขนกวาปกต
5. ปลาชวยเพมป ย มลและสงขบถายจากปลาซงประกอบดวยธาตไนโตรเจน
และอนๆจะเปนป ยโดยตรงส าหรบตนขาว
6. การเลยงปลาในนา
ขาวชวยเพมผลผลต
ขาวใหสงขนกวาการ
ปลกขาวแตเพยงอยางเดยว
ประโยชนจาก การเลยงปลาในนาขาว
![Page 14: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/14.jpg)
ผนนาทกแหงมใชจะเหมาะสมตอการเลยงปลาในนาเสมอไปการเลยงปลาในนาขาวจงมกจะมอปสรรคอยเสมอ โดยเฉพาะในเรองน า เชนในบางทองทอาศยเฉพาะน าฝน หรอบางทชาวนาไมสามารถรกษาระดบน าในผนนาไวไดตลอดระยะเวลาทตองการ ดงนน หากเพยงแตนาทจะเลยงปลา สามารถเกบกกน าในผนนาไวใหไดมากกวาปกตเพยงประมาณ 1-2 คบ (30 เซนตเมตร) เปนอยางนอย ตลอดฤดกาลท านาและทงสามารถทจะเลยงปลาในนาไดผลด จงควรทจะยดหลกในการเลอกผนนาใหมสภาพดงน
การเลอกสถานท
1. อยใกลแหลงน าหนอง บง ล าธาร ทางน าไหลทสามารถน า น าเขาแปลง
นาได แปลงนาทอาศยน าฝนท า นาแตเพยงอยางเดยวควรเกบกกน าไดไม
นอยกวา 90 วน
2. ไมเปนทลมจนน าทวมหรอทดอน
เกนไปจนไมสามารถเกบกกน าได
3. สะดวกตอการดแลรกษา
4. พนททปลกขาวไดผลดจะ
สามารถดดแปลงมาท า การเลยง
ปลาควบคกบการปลกขาวไดด
![Page 15: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/15.jpg)
แปลงนาทเลยงปลาในนาขาว จะมขนาดและรปราง
อยางไรกได แลวแตความเหมาะสมของพนทและความ
พรอมของผ เลยง แตแปลงนาขนาดตงแต 5 ไรขนไปจะม
ความเหมาะสมและใหผลตอบแทนทคมคา
ขนาดของแปลงนาขาว
![Page 16: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/16.jpg)
การเตรยมแปลงนาเพอใชเลยงปลาในผนนาไปดวยนน ควรเตรยมให
เสรจกอนระยะเตรยมดนและไถคราด โดยปฏบตตามขนตอน ดงน
1.แปลงนาทเปนทลมและสามารถเกบกกน าไดลกอยางนอย 1 ศอก
(50เซนตเมตร) ตลอดฤดท า นา ควรเสรมคนนาใหสงขนจากระดบพนนาเดม
ประมาณ 3 คบ (80 เซนตเมตร) และมความมนคงแขงแรงเพยงพอ เพอ
ปองกนน าทวมและการพงทลายของคนนา
2. แปลงนาซงเปนทลมและพนนาลาดเอยงบางดาน กใหใชดานต าเปน
ทพกปลาโดยขดดนดานนมาเสรมคนนาใหสงขนมากพอทจะเกบกกน าใหทวม
ทดอนได ประมาณ 1-2 คบ(30 เซนตเมตร)
การเตรยมแปลงนาขาว
บอรวมปลาในระยะเรมแรกของ การเลยงปลาสามารถใชเปนบออนบาลได
![Page 17: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/17.jpg)
3. แปลงนาทอยในพนทราบและไมเปนทลมเกนไป ควรขดรองรอบผนนาใหมความกวาง 2 ศอก (1 เมตร) ลก 3-4 คบ (80 เซนตเมตร – 1 เมตร) แลวน า ดนทขดขนเสรมคนนาใหสงจากระดบผนนาเดมประมาณ 1 ศอก (50 เซนตเมตร) เพอเกบกกน าใหทวมแปลงนาไดลก 1-2 คบ (30เซนตเมตร)
4. แปลงนาทมบอลอปลาอยแลว กใหดดแปลงโดยเสรมคนนาใหแขงแรงสามารถเกบกกน าไดลกอยางต า 1-2 คบ (30 เซนตเมตร) โดยใหพนทของแปลงนามขนาดประมาณ 10 เทาของพนทบอลอปลา
เพอความสะดวกในการจบปลา ควรขดบอรวมปลาบรเวณทลกทสดของแปลงนา เพอใหปลามารวมกนในขณะทลดระดบน าในแปลงนาขาว โดยมพนทประมาณ 5-10 ตารางวา ( 20-40 ตารางเมตร) แลวแตปลอยเลยงในขนาดของแปลงนาและลกกวารอนนาประมาณ 1 ศอก (50 เซนตเมตร)บอรวม
การเตรยมแปลงนาขาว
ปลานยงใชเปนบออนบาลลกปลาทมขนาดเลกใหมขนาดใหญ คอ มความยาวประมาณ 5-10 เซนตเมตร ซงเหมาะทจะแปลงนาไดด โดยการอนบาลลกปลาไวลวงหนาประมาณ1 เดอนกอนถงฤดท า นา
สภาพทวไปของแปลงนาเลยงปลาในนาขาว
![Page 18: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/18.jpg)
พนธขาว ใชพนธขาวทกรมสงเสรมการเกษตรแนะน า ในแตละทองถน หากเปนไปได ควรเลอกใชขาวพนธหนกทสามารถอยในนาไดนานวน
พนธขาว
![Page 19: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/19.jpg)
การจดแปลงนาขาว
![Page 20: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/20.jpg)
พนธปลาทเหมาะสมตอการเลยงในนาขาว ควรมคณสมบตดงน
1. เลยงงาย
2. เตบโตเรว
3. อดทน
4. หาพนธไดงาย
5. ไมท า ลายตนขาว
6. เนอมรสดเปนทนยมของทองถน
พนธปลาทควรเลยงในนาขาว
![Page 21: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/21.jpg)
พนธปลาดงกลาวไดแก ปลาใน ปลาตะเพยนขาว ปลานล
ปลานวลจนทรเทศและปลาหวโตหรอปลาซง ซงปลาตางๆ
เหลานกนอาหารธรรมชาตทเกดขนในแปลงนา ประเภทพชและ
สตวเลกๆ ไดดจงโตเรว และนอกจากนยงกนอาหารเสรมตางๆ
ทหาไดในทองถนอกดวย
พนธปลาทควรเลยงในนาขาว
![Page 22: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/22.jpg)
หลงจากไถคราดและปกด า เสรจเรยบรอยแลวประมาณ 15-
20 วน เมอเหนวาตนขาวแขงแรงและรากยดตดดนดแลว จงน าปลา
ไปปลอยลงเลยง
ชวงเวลาการปลอยปลา
![Page 23: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/23.jpg)
ขนาดและจ านวนปลาทจะปลอยลงเลยงในนาแปลงหนงๆ นน ควรใชปลาขนาดความยาว 5 -10 เซนตเมตร เพราะเปนปลาขนาดทเตบโตไดรวดเรว และพอทจะเลยงตวหลบหลกศตรไดด
ขนาดและจานวนพนธปลา
การปลอยปลาควรลอยถงปลาในบอ เพอเปนการปรบอณหภมน าในถง ใหใกลเคยงกบน าในบอ
![Page 24: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/24.jpg)
จ านวนปลาทจะปลอยลงเลยงนน ควรปลอยใหอตราทเหมาะสมตอเนอทนาอยาใหมากหรอนอยไป หากมากเกนไปแลวปลาจะเจรญเตบโตชา เพราะปลาจะแยงทอยอาศยและแยงอาหารกนเอง ในเนอทนา 1 ไร ควรปลอยปลาลงเลยงประมาณ 400-800 ตว แลวแตขนาดของปลา หลงจากปลอยพนธปลาลงในแปลงนาแลวในสปดาหท 1-2 ควรใหอาหารสมทบแกลกปลาขนาดเลก พวกร า ละเอยดโปรยใหบรเวณทปลอยปลาหลงจากนนจงปลอยใหปลาหาอาหารกนเองในแปลงนา
ขนาดและจานวนพนธปลา
การใหร าละเอยดเปนอาหารแกลกปลาในระยะ 1-2 สปดาหแรก
![Page 25: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/25.jpg)
การเลยงปลาในนาเปนการใชอาหารธรรมชาตในผนนาทมอยใหเกด
ประโยชน แตอาหารธรรมชาตนไมเพยงพอตอความตองการของปลา จ า
เปนตองเรงใหเกดอาหารธรรมชาต โดยการใสป ยและใหอาหารสมทบ
ป ย ป ยทเหมาะสม ไดแก มลสตวทหาไดในทองถนใสในอตราเดอนละ 50- 80 กโลกรมตอไรโดยการหวานในรองนาหรอกองไวทมมแปลงนาดานใด
ดานหนงแลวแตความสะดวก หรอผสมใชท า เปนป ยหมกกได สวนการใส
ป ยวทยาศาสตรนนสามารถใสไดตามทกรมสงเสรมการเกษตรแนะน า
อาหารสมทบ ไดแก ร า ปลายขาวตมผสมร า ปลวก แมลง ผก และหญา ชนดทปลากนได จะท าใหผลผลตเพมขน
ปลวกเปนอาหารสมทบ การใหร า ละเอยดเปนอาหารแก
ลกปลาในระยะ 1-2 สปดาหแรก
อาหารและการใหอาหาร
![Page 26: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/26.jpg)
1. ศตร โดยทวไปไดแก ปลาชอน ง กบ เขยด หน และนกกนปลากอน
ปลอยปลาจงควรก า จดศตรภายในผนนาออกใหหมดเสยกอน และควร
ระมดระวงโดยพยายามหาทางปองกนศตรทจะมาภายหลงอกดวย
2. ระดบน า ควรจะรกษาระดบน าใหทวมผนนาหลงจากปลอยปลาแลว
จนถงระยะเกบเกยวอยางนอยประมาณ 1-2 คบ (30 เซนตเมตร) เพอปลา
จะไดหากนบนผนนาไดทวถง
3. หมนตรวจสอบคนนาอยางสม าเสมอ เพอปองกนคนนารวซมและ
พงทลาย สาเหตมกเกดจากการเจาะท า ลายของปนา และฝนตกหนก
4. ยาปราบศตรพช ไมควรใชยาปราบศตรพชในแปลงนาทมการเลยงปลา
รวมอยดวย เพราะยาฆาแมลงหรอยาปราบศตรพชสวนใหญเปนอนตราย
ตอปลา แมใชเพยงเลกนอยกอาจท า ใหปลาถงตายได แตในกรณทตนขาว
เกดโรคระบาด จ า เปนจะตองฉดยาฆาแมลง ควรจบปลาออกใหหมด
เสยกอน
5. การใสป ยวทยาศาสตรชนดเมดทละลายไดยากจะตองระมดระวงให
มาก เพราะปลาอาจจะกนป ยท า ใหตายได ควรละลายน าแลวสาดใหทว
ผนนา
การดแลรกษา
![Page 27: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/27.jpg)
การเลยงปลาในนาขาวนอกจากจะไดขาวตามปกตแลว
จากผลการทดลอง พบวาแปลงนาทมการเลยงปลาควบคกบ
การปลกขาว จะไดขาวเพมขนจากเดมประมาณไรละ 5 ถง
นอกจากนยงไดปลาอกอยางนอยประมาณไรละ 20
กโลกรม ซงถาหากมการใสป ยและใหอาหารสมทบดวยแลวจะ
ไดผลผลตปลาเพมขนอกประมาณ 5 เทา
ผลผลตทได
![Page 28: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/28.jpg)
การเลยงปลาในนาขาวเปนอาชพทชาวนาสามารถปฏบต
ไดเกอบตลอดป เพราะนอกจากจะเลยงปลาในนาในระยะทท า
นาตามปกตแลวหลงจากทเกบเกยวขาวในนาเสรจ ชาวนายง
สามารถใชผนนาเดมเลยงปลาในระยะหลงการเกบเกยวไดอก
ในกรณทมน าอดมสมบรณ โดยเพมระดบน าใหทวมผนนาอยาง
นอยประมาณ 1-2 คบ (30 เซนตเมตร) ตลอดระยะเวลาทเลยง
ปลา ผนนาทเคยถกทอดทงใหแหงแลงปราศจากประโยชนจะ
กลบกลายสภาพเปนบอเลยงปลา ซงขาวและวชพชบนผนนาจะ
เนาสลายกลายเปนอาหารอยางอดมสมบรณแกปลา เปนการใช
ประโยชนจากผนนาอกครงหนงจนกวาจะถงฤดท านาตามปกต
ผลผลตทได
![Page 29: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/29.jpg)
การเลยงปลาในนาขาวเปนการเพมผลผลตแกพนองชาวนา
โดยเฉพาะอยางยงจะสามารถชวยแกปญหาการขาดแคลนอาหารได เปนอยางดหรออยางนอยทสดก
จะชวยใหชาวนามการกนดอยด กบทงจะเปนการเสรมสรางรายไดของครอบครวเพมขนอกดวยยงกวานนยงท า ใหชาวนาใช ผนนาในฤดท านาให เ กดประโยชนไดอยางเตมท และแมแตหลงฤดเกบเ กยวแลว ชาวนายงสามารถใชผนนาใหเปนประโยชนดวย การเลยงปลา ไ ด อ ก จ ง ค ว ร ท พ น อ งชาวนาจะไดรเรมดดแปลงผน
นาของตนใหเกดประโยชนแกครอบครว อนจะเปนการชวย เสรมสรางเศรษฐกจของประเทศใหพฒนายงๆ ขนไป
ผลผลตทได
![Page 30: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/30.jpg)
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
23
3
9
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
![Page 31: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/31.jpg)
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร
69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
การเลยงปลาในนาขาว โดยกรมประมง
รจกกบการเลยงปลาในนาขาว พนธปลาทควรเลยงในนาขาวและอาหารและการใหอาหาร โดย สามารถเรยนรผาน E-book
http://agebook.lib.ku.ac.th/ebooks/2011-015-0001/index.html#/4/
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
การเลยงปลาในนาขาว: http://ilovelibrary.nstru.ac.th
การเลยงปลาสลบกบการทานาขาว: โดยวทย ธารชลานกจ
การเลยงปลาในนาขาว สารานกรมไทยสาหรบเยาวชนฯ เลมท 7 โดย นายเมฆ บญพราหมณ
รายงานการวจย เรอง การศกษาบทบาทของการใชทดนสาหรบการเลยงปลาในนาขาวทมตอการอนกรกษทรพยากรประมงในพนทชมนาอยางยงยน : เขตหามลาสตวปาบงโขงหลง จงหวดบงกาฬ :วรช จวแหยม ปทพมพ : 2554 การเลยงปลาในนาขาว :เอกสารคาแนะนากรมประมงพ.ศ. 2540
![Page 32: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/32.jpg)
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
การเลยงปลานลในนาขาว :อ.วเชยร หวดสนท
เกษตรแกจน ชอผแตง: มนตร แสนสข
การเลยงปลานาจด :สนทร โคตรบรรเทา
การเพาะเลยงปลานล : www.facebook.com/pages/นาอวนบานเกษตรพอเพยง
การเลยงปลากนพช: ชอผแตง :เดชา รอดระรง
การเพาะเลยงสตวนา: ชอผแตง รศ. สภาพร สกสเหลอง
การเลอกสถานทและขดบอเลยงปลา:สานกพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการประมง กรมประมง
คมอการเพาะเลยง ปลานาจดเศรษฐกจ เลม 1 :http://www.nakaintermedia.com
![Page 33: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/33.jpg)
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
คนทานา : http://202.143.137.99/ebookzzzzz/ricezzz/ ขาวอนทรยและเทคนดการปลกขาวแบบปกเดยว
คมอการปลกขาวอนทรย & ขาวตนทนตา : ศภวรรณ ใจแสน
ดนทใชปลกขาว : ทศนย อตตะนนทน
ขาวหอมมะลอนทรย : ดร.รสสคนธ พมพนธวงค
ภมใจไทย-ขาวไทย : สวฒน อศวไชยชาญ
หนงสอขาวเมองไทย : อาจารยสวสด วระเดช
![Page 34: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/34.jpg)
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
VDO: การเลยงปลาในนาขาว ตาบลนาบว อาเภอนครไทย จงหวดพษณโลกhttp://www.youtube.com/watch?v=LdAOwiLcK_Y
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
VDO: การเลยงปลานลในนาขาว โดยศกดทนน อดมเดช http://www.youtube.com/watch?v=haTNm61dBkc
VDO: การเลยงปลานลในนาขาว 2 โดยศกดทนน อดมเดช http://www.youtube.com/watch?v=mqOlN_AglrI
VDO:โครงการ 1ไร1แสน ตอนท 1 http://www.youtube.com/watch?v=ltOMisnlrlQ
VDO:โครงการ 1ไร1แสน ตอนท 2 http://www.youtube.com/watch?v=ApgUnt25JzE
VDO: ปลาดกกบนาขาว โดยตาสาย ตาด http://www.youtube.com/watch?v=i2F7zSjIcqE
VDO: การจบปลาชอนในนาขาวททงนาบานปาขยาง ต.บงคา อ.เลงนกทา จ.ยโสธร โดยด.ต.ไพโรจน ทรงจอหอ http://www.youtube.com/watch?v=_bkqnNUIWME
![Page 35: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/35.jpg)
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร
69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
นางสาวลาวล เบยไธสง ประธานกลมเกษตรอนทรยตาบลสนปาเปา ความรเรองการปลกขาวสนเหลกและขาวหอมมะลอนทรยและการเลยงปลาในนาขาว
นายจารส กนธยะ ผประสานงาน หม 1 ตาบลสนปาเปา ความรเรองการเลยงปลาและการผสมพนธปลาพนบาน
นางราไพ สมพมตร ผประสานงาน หมท 4 ตาบลสนปาเปา ความรเรองการ ปลกขาว กข 6 และขาวสนปาตอง
![Page 36: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/36.jpg)
ทดนในการใชท านา
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
ชนดพนธขาว
ครกกระเดอง คราด
เครองสขาว เคยว
![Page 37: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/37.jpg)
ดวงหน
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
ไถ
ครกไม รถไถนา
รถเกยวขาวและนวดขาว เครองสขาว
![Page 38: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/38.jpg)
แกลบ/รา
ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400
ชดประมวลความร“Smart Farmer”
มลสตว
ปลวก
![Page 39: ชุดความรู้กินได้ | Smart Farmer](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051704/568cacd61a28ab186da9284a/html5/thumbnails/39.jpg)
แผนการถายทอดองคความร และรปแบบกจกรรมหรอนทรรศการ
รปแบบกจกรรมหรอนทรรศการ จดนทรรศการเผยแพรใหความร ทหองสมดประชาชนอาเภอสนทราย และ กศน.ตาบลสนปาเปา