1

?

Зпщтп ни се пптребни?

2

УПАТСТВА ЦЕЛ

Да се запознаат и да ги користат клиничките упатства

ЗАДАЧИ

да знаат што се и да ги набројат предностите и недостатоците на упатствата

да ги евалуираат и да ја проценат вредноста на упатствата

да разберат која е користа од употребата на упатствата во секојдневната пракса

3

УПАТСТВА - ДЕФИНИЦИЈА

Клинишки упатства се систематишнп развиени заклушпци кпи треба да им ппмпгнат на лекарпт и на пациентите вп спздаваоетп на пдлуките вп избпр на сппдветен дијагнпстишки метпд и/или терапевтска прпцедура.

4

Institute of Medicine. Clinical Practice Guidelines, 1990

УПАТСТВА СЕ ПДНЕСУВААТ НА:

ЗДРАВСТВЕН ПРПБЛЕМ (СИМПТПМ) - "ГЛАВПБПЛКА "

ДИЈАГНПЗА - " АСТМА "

ЗДРАВСТВЕНИ УСЛУГИ - " АНТЕНАТАЛНА ГРИЖА "

5

Пирамида на хиерархискипт ред на дпкази

Кпхранпви систематишни прегледи

Мета анализи

РКС

Кпнтрплирани студии

Кпхпртни студии

Серии на слушаи

Експертскп мислеое

6

КЛАСИФИКАЦИЈА НА НИВП НА ДПКАЗИ

7

КПД НИВП ДЕФИНИЦИЈА

А Силен дпказ базиран врз истражуваое

Брпјни релевантни виспкп квалитетни наушни студии

БУмеренп силен дпказ базиран врз истражуваое

Барем една релевантна виспкп квалитетна студија или мултипниадекватни студии

ЦЛимитиран дпказ базиран врз истражуваое

Барем една адекватна наушна студија

ДИстражуваое кпе щтп не е базиранп врз дпкази

Прпценка на експертска група или другаинфпрмација

РАЗВПЈ НА УПАТСТВАТА Избпр на релевантна тема

Прпритетна спстпјба сппред лпканите ппдатпци за бплестите и специјалните прпграми

Спздаваое на тим пд експерти

Кпристеое на мпменталнп најдпбрите дпкази (највиспкп на хиерархиската скала на дпкази)

Ревизија

Пешатеое вп адекватен фпрмат

Пдгпвпрна група за ппреснуваое на упатствата

8

ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА УПАТСТВА

Пешатени материјали и/или интернет

Евалуација на квалитет на упатства

ПКП – (дали секпе тврдеое е сп привезпк за кпдпт на

дпказпт)

НПС – (дали упатствата се сппдветнп ппреснети)

9

10

Конкретен клинички проблем

Упатства

Проценка на квалитет на

упатства

Проценка на нивна

апликабилност

Примена на упатства

ПРЕДНПСТИ НА УПАТСТВАТА

11

Пациенти

Најефикасен третман

Унифпрмен третман

Кпнтинуирана дпстапнпст на пптребните лекпви

Дпктпри

Пбезбедуваат експертскп нивп

Защтеда на време

Стандард за квалитет вп рабптата

Меначмент

Стандард за снабдуваое сп лекарства

Планираое на пптрпщувашката

Закпнпдавецпт

Ппдлпга за имплементираое на специјални прпграми

Есенцијална листа на лекпви (трпщкпвнп-ефикасна)

Кпнтрпла на рабпта на

НЕДПСТАТПЦИ НА УПАТСТВАТА

ППДГПТПВКАТА НЕ Е ЕДНПСТАВЕН ПРПЦЕС

КРЕИРАОЕТП НА ЛПКАЛНИ УПАТСТВА ЗА МАЛА ЗЕМЈА Е ТЕШКП И СКАПП

ТРЕБА ДА СЕ ПБЕЗБЕДИ КМЕ И ДА СЕ УСВПЈАТ СТАВПВИ ЗА НИВНА ПРИМЕНА

МПЖЕ ДА БИДАТ ПГРАНИЧЕНИ СП ЕСЕНЦИЈАЛНАТА ЛИСТА НА ЛЕКПВИ

12

УПАТСТВАТА

СЕ: НЕ СЕ:

Преппраки

Базирани на најдпбрите мпментални дпкази

Ппмпщ вп клинишката пракса

Gotva~

Судски дпкументи

Замена за знаеоетп и клинишките вещтини

13

КЛУЧНИ ТПЧКИ

Упатствата гп ппдпбруваат квалитетпт на здравствената грижа

Тие се кприсни за пациентите, дпктприте, меначерите и закпнпдавците

Дпктприте треба да знаат да ги имплементираат

Дпктприте треба да се свесни дека нивната правилна примена вп пракса пбезбедува ппвиспк квалитет на рабпта

14

СЛЕДНА АКТИВНОСТ

Практишна примена на упатства за респиратпрни

забплуваоа и за уринарни инфекции

Сценарија

Рабпта вп мала група

15

Dostapni upatstva vo RM: Upatstva za praktikuvawe medicina zasnovana na

dokazi (klini~ki, 2007 godina)

Upatstva za praktikuvawe medicina zasnovana na dokazi (2010 godina, Ministerstvo za zdravstvo na RM) , dostapno na http://www.moh.gov.mk

Koncepcija na upatstvata Novite upatstva sodr`at:

-upatstvo za antenatalna gri`a

-upatstvo za hroni~na koronarna arterriska bolest

-upatstvo za hroni~na srceva salbost

-upatstvo za terapija kaj hroni~na bubre`na bolest

-upatstvo za lekuvawe infekcii na urinaren trakt

-upatstvo za cerebralen infarkt

-upatstvo za bipolarno ratrojstvo

-upatstvo za skrining na kolorektalen karcinom

-upatstvo za virusni hepatitisi

Strukturirani se spored definicija, dijagnoza i rizik stratifikacija, preporaki i algoritmi za dijagnosticirawe i terapija