×¦ pm ~ × m

สานกงานกองบรรณาธการ กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการมหาวทยาลยมหาสารคาม ตาบลขามเรยง อาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม 44150โทรศพท 0-4375-4321 ตอ 1325 หรอ 0-4375-4238 0-4375-4416ราคาปก 60 บาท ราคาสมาชก ราย 1 ป 240 บาท ราย 2 ป 480 บาท

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ปท 32 ฉบบท 4 เดอนกรกฎาคม-สงหาคม พ.ศ.2556

เจาของมหาวทยาลยมหาสารคาม

วตถประสงคเพ อสงเสรมเผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความร

โดยมขอบเขตเนอหาครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ทปรกษาอธการบด

รองอธการบดฝายวชาการและวจย

บรรณาธการรองศาสตราจารย ดร. ปพฤกษ อตสาหะวาณชกจ

กองบรรณาธการรองศาสตราจารย ดร. บญชม ศรสะอาดรองศาสตราจารย ดร. ปยพนธ แสนทวสขรองศาสตราจารย ดร. ศภชย สงหยะบศย

รองศาสตราจารยณรงค ปอมบบผารองศาสตราจารยพทกษ นอยวงคลง

ผชวยศาสตราจารย ดร. กาญจน เรองมนตรผชวยศาสตราจารย ดร. ทวศลป สบวฒนะ

ผชวยศาสตราจารย ดร. ธญญา สงขพนธานนทผชวยศาสตราจารย ดร. พชรวทย จนทรศรสรผชวยศาสตราจารย ดร. สมชย ภทธนานนท

ผชวยศาสตราจารย ดร. สมบต ทายเรอคาอาจารย ดร. พมพยพา ประพนธอาจารย ดร. สรทอง ศรสะอาด

Mr. Paul Dulfer

เลขานการจรารตน ภสฤทธ

พมพเผยแพรเม อวนท 13 สงหาคม 2556

รายนามผทรงคณวฒ

ผทรงคณวฒประจาวารสารGuest Advisory Board ศาสตราจารย ดร.ธระ รญเจรญ ศาสตราจารย ดร. สาเนา ขจรศลป ศาสตราจารย ยศ สนตสมบต รองศาสตราจารย ดร.กาญจนา แกวเทพ รองศาสตราจารย ดร.นตย บหงามงคล รองศาสตราจารย ดร.พฤทธ ศรบรรณพทกษ รองศาสตราจารย ไพฑรย คงสมบรณ รองศาสตราจารย วทยา สจรตธนารกษ ผชวยศาสตราจารย ดร. ภเบศร สมทรจกร

ผทรงคณวฒตรวจสอบทางวชาการPeer Reviewers รองศาสตราจารย ดร.ไขแสง รกวานช มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองศาสตราจารย ดร.ทศนา แสวงศกด มหาวทยาลยปทมธาน รองศาสตราจารย ดร. นพนธ กนาวงศ มหาวทยาลยนเรศวร รองศาสตราจารย ดร.ประสาท เนองเฉลม มหาวทยาลยมหาสารคาม รองศาสตราจารย ดร.ปรชา ควนทรพนธ จฬาลงกรณมหาวทยาลย รองศาสตราจารย ดร.วรรณ แกมเกต จฬาลงกรณ มหาวทยาลย รองศาสตราจารย ดร.ศศวมล มอาพล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองศาสตราจารย ศรธร ศรอมรพรรณ มหาวทยาลยมหาสารคาม รองศาสตราจารย ดร.สวรรณา บญยะลพรรณ มหาวทยาลยขอนแกน ผชวยศาสตราจารย ดร.กาญจน เรองมนตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ผชวยศาสตราจารย ดร.ฉตรศร ปยะพมลสทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผชวยศาสตราจารย ดร.สมบต ทายเรอคา มหาวทยาลยมหาสารคาม อาจารย ดร.ทชชวฒน เหลาสวรรณ มหาวทยาลยราชภฎมหาสารคาม อาจารย ดร.ศวช ศรโภคางกล มหาวทยาลยราชภฎมหาสารคาม

บทบรรณาธการ

สวสดครบ วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ฉบบท 4 ประจาป 2556 ฉบบนยงเขมขนดวยเนอหาและสาระทางวชาการ ทกบทความวจยและบทความวชาการไดผานการกลนกรองจากกองบรรณาธการและผทรงคณวฒตรวจสอบทางวชาการ เพอใหวารสารเปนทยอมรบและเกดความเชอมนในวงการวชาการ ซงผทรงคณวฒทกทานเปนผทมคณสมบตสอดคลองกบสาขาวชาทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ทานเหลานไดสละเวลาอนมคาในการชวยอานและพจารณาตนฉบบ พรองทงใหคาแนะนาทมประโยชนตอการดาเนนการจดทาวารสารเปนอยางด กองบรรณาธการขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน ในการจดทาวารสารทางวชาการ กองบรรณาธการไดใหความสาคญกบคณภาพของบทความวจยและบทความทางวชาการทคดเลอกนามาลงตพมพในแตละฉบบ โดยบทความวจยและบทความทางวชาการทถกคดเลอกตพมพจะตองผานการตรวจสอบทางวชาการจากผทรงคณวฒ (Peer Reviewers) ซงผทรงคณวฒทกทานเปนผทมคณสมบตสอดคลองกบสาขาวชาทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ทานเหลานไดสละเวลาอนมคาในการชวยอานและพจารณาตนฉบบ พรองทงใหคาแนะนาทมประโยชนตอการดาเนนการจดทาวารสารเปน อยางด กองบรรณาธการขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ฉบบท 4 ประจาป 2556 ประกอบดวยบทความ จานวน 19 เรอง ไดแก (1) กระบวนการพฒนากองทนหมบาน (2) การพฒนาตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช (3) ลกษณะการอานและความคดเหนตอการอาน (4) การไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพอตอตานอานาจรฐในมตการเรยกรอง ความยตธรรมทางสงคมกบความเปนไปไดในสงคมโลก (5) การพฒนาครดานการจดการเรยนรแบบบรณาการ (6) การพฒนาชมชนและเมอง(7) พฒนาการของฟอนกลองยาว (8) การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผลประเมนผล (9) การพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน(10) พฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (11) ความรและเจตคตทมตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน (12) แนวทางการ

สอนวชากฎหมายในชวตประจาวนทเนนผเรยนเปนสาคญ (13) การตระหนกรทางสงคม (14) การเปรยบเทยบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดและคณภาพการสอบบญช (15) การเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยง (16) การเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางาน (17) การเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายใน (18) การเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการสอบบญ และ (19) โมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยน วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ยนดตอนรบสาหรบบรรดา

นกวชาการและนสตนกศกษาทตองการนาเสนอผลงานวชาการ ไมวาจะเปนบทความวจย บทความวชาการ บทความทวไป หรอบทวจารณหนงสอ ทงจากภายในและภายนอกมหาวทยาลยมหาสารคาม กอง

บรรณาธการยนดตอนรบ เปดกวาง และพรอมรบตนฉบบของทานตลอดเวลา ขอใหศกษารปแบบการเขยนจากทายวารสารแตละฉบบ สงมาใหยงกองบรรณาธการโดยไว หวขอเรองและประเดนนาเสนอทเกยวของ

กบมนษยศาสตร สงคมศาสตร ศกษาศาสตร บรหารธรกจ เศรษฐศาสตร และอนๆ กองบรรณาธการยนดและพรอมรบตนฉบบเปนอยางมาก เพอใหเกดการเปดกวางดานเนอหาและสาระทจะบรรจในวารสารและเพอใหครอบคลมทกสาขาและวทยาการทเกยวของกบทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ในสดทายน กองบรรณาธการขอขอบพระคณทานผอานทกทานทไดใหคาตชมและใหคาแนะนาเพอการปรบปรงการดาเนนการจดทาวารสารมาโดยตลอด โดยกองบรรณาธการไดใหความสาคญและมงเนนกบการพฒนาและปรบปรงคณภาพของวารสารใหเปนทนาเชอถอและยอมรบในวงการวชาการอยเสมอและตอเนอง นอกจากน กองบรรณาธการกาลงเรงดาเนนการ จดตพมพบทความวจยและบทความวชาการทเหลอใหแลวเสรจภายในกาหนดเวลา ซงเปนเปาหมายหลกของกองบรรณาธการชดนครบ สาหรบฉบบหนาเนอหาและสาระทบรรจในวารสาร กยงคงเขมขนและอดแนนไปดวยความหลากหลายทางวชาการและเราจะไดพบกนเรวขนนะครบ

รองศาสตราจารย ดร.ปพฤกษ อตสาหะวาณชกจ บรรณาธการ

สารบญ

กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน จรวลย ภกดวฒ .................................................................................................................1การพฒนาตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช ของธรกจอตสาหกรรมในกรงเทพมหานครและปรมณฑล นนทรตน นามบร ..............................................................................................................15ลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอานของนกศกษา วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม ศรจนทร ทองโรจน สมฤทธ ขวญโพน ............................................................................31การไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพอตอตานอานาจรฐในมตการเรยกรองความยตธรรมทางสงคมกบความเปนไปไดในสงคมโลก ไพรวลย เคนพรม ..............................................................................................................40การพฒนาครดานการจดการเรยนรแบบบรณาการ โรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอด ปรชา พทธลา, บญถน คดไร ............................................................................................50การพฒนาชมชนและเมอง: บทสารวจเบองตน นภาพรรณ เจนสนตกล .....................................................................................................58พฒนาการของฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม ธญลกษณ มลสวรรณ, ปทมาวด ชาญสวรรณ, อรารมย จนทมาลา .....................................70การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด ธนกร อารเออ, สชาต บางวเศษ ......................................................................................77การพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน โรงเรยนบานเหลาตามาอาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม จราวรรณ ฉลวยศร, เอกลกษณ บญทาว..........................................................................86พฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของนกเรยนโรงเรยนโนนจานวทยา อาเภอพยคฆภมพสย

จงหวดมหาสารคาม เบญจวรรณ นยภเขยว, เอกลกษณ บญทาว ....................................................................94ความรและเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม

ศภวฒ โมกขเมธากล .......................................................................................................103แนวทางการสอนวชากฎหมายในชวตประจาวนทเนนผเรยนเปนสาคญ ชาครต ขนนาโพธ ...........................................................................................................110การตระหนกรทางสงคมของนสตปรญญาตรสาขาวชาจตวทยามหาวทยาลยมหาสารคาม ลกขณา สรวฒน.............................................................................................................118

การเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จตตศภางค แกวคา, องอร นาชยฤทธ, สวรรณ หวงเจรญเดช ......................................127การเปรยบเทยบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทพวรรณ ศรมาตร, อครเดช ฉวรกษ, พรพรรณ มสก ...................................................137การเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย นวลละออง ชยวตร, อครเดช ฉวรกษ, พรพรรณ มสก ...................................................147การเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ศรมล แสนสข, องอร นาชยฤทธ, และสวรรณ หวงเจรญเดช .......................................156การเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย อรพนท วงศกอ, อครเดช ฉวรกษ, พรพรรณ มสก .........................................................166โมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยน ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย สมบต ทายเรอคา ..........................................................................................................176

Contents

The Development of the Village Fund to Community Financial Institution Jureewan Pakdeewut ......................................................................................................1Development of performance indicators of accounting in the business industry of Bangkok and Perimeter Nantharat Namburi ..........................................................................................................15The Characteristics of Reading and the Opinions of Srimahasarakham NursingCollege Students on Reading Srijun Tongroarch and Samrit Khounpon ..................................................................31Social and Political Non-violence for Resistance to Civil Government for Requesting Social Justice Dimension and Possibility in World Society Priwan Khenprom ...........................................................................................................40The Teachers Development of Integrated Instruction in Phonsungphachasun School, Patumrat Districts, Roi-et Province Preecha Putthala, Boonthin Kidrai ................................................................................50Community and urban development: a preliminary survey Nipapan Jensantikul ........................................................................................................58The Development of Fon Klong Yao of Amphoe Wapi Pathum, Changwat MahaSarakham Thanyalak Moonsuwan, Pattamawdee Chansuwon, Ourarom Chantamala ...............70Development of an Academic Information System for School Curriculum and Evaluation Development of Banmaowitaya School, Suwannaphume District, Roi-Et Province Tanakhorn Areeaea, Suchart Bangwisate ...................................................................77Development of Desirable Characteristics of Students at Ban Lao Tama Schoolin Borabue District,Maha Sarakham Province Jirawan Chaluaysri and Ekalak Boonthau ...................................................................86

Development the Process of Reinforcing a Desired Behavior Following the Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (A.D. 2008) of Nonchan Wittaya School Students inPhayakkaphumpisai District, Mahasarakham Province

Benjawan Nuypukiaw, Ekkalak Bunthaw .....................................................................94Knowledge and Attitude toward Studying Laws in Daily Life Subject of Mahasarakham University Students Suphawut Mokmethakul ..............................................................................................103The Teaching Guidelines for Law in Daily Life: Subject Based on Students – Centered

Classroom Chakrit Khunnapo .........................................................................................................110

Social Awareness of Mahasarakham University Undergraduate Students in Psychology Lakkhana Sariwat ........................................................................................................118The Comparison of Internal Audit Standards and Risk Management Effectiveness of Listed Companies in Thailand Jitsupang Kaewkhan, Ingon Nachairit, Suwan Hwang Charoendeeja ......................127Comparison of Good Audit Evidence Characteristics and Audit Quality of Certifi edPublic Accountants in Thailand Tippawan Sirimatr, Aukkaradej Chaveerug, Pornpun Musig ....................................137The Comparison of Modern Internal Audit Practice and Job Success of the Internal Auditor of Listed Companies in Thailand Nualla-ong Chaiyawat, Aukkaradej Chaweerug, Pornpun Musig.............................147Comparison of Internal Control Environment and Internal Control Effectivenessof Hotel Business in Thailand Sirimol Saensuk, Ingorn Nachairit, Suwan Wangcharoendate.................................156 Comparison of Audit Practice Standards and Audit Quality of Certifi ed Public Accountants in Thailand Orapin Wongkor, Aukkaradej Chaveerug, Pornpun Musig .....................................166Causal factors model infl uencing students’ learning risk perception of high school students Sombat Tayraukham .....................................................................................................176

กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนThe Development of the Village Fund to Community Financial Institution

จรวลย ภกดวฒ1

Jureewan Pakdeewut 1

บทคดยอ

การวจยมวตถประสงคมงทจะศกษากระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนทมคณภาพของกองทนหมบานในจงหวดรอยเอด เพอนาเสนอเปนแนวทางในการพฒนากองทนหมบานและกองทนในชมชนใหเขมแขงและยงยนตอไป การวจยใชกระบวนการวจยเชงคณภาพ และการวจยเชงปรมาณ การวจยเชงคณภาพใชแบบสมภาษณเจาะลกแบบกงโครงสราง สมภาษณผบรหารสถาบนการเงนชมชนตนแบบและหนวยงานภาครฐทเกยวของ สวนการวจยเชงปรมาณใชแบบสอบถามปลายปด เกบขอมลกลมตวอยางผบรหารและสมาชกกองทนหมบานในจงหวดรอยเอดจานวน 372 กองทน ผลการวจยปรากฏวา กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนม 2 รปแบบ คอ 1) สถาบนการเงนชมชนนารอง เปนสถาบนการเงนชมชนทเกดจากกองทนหมบานแลวเปดดาเนนงานในลกษณะของสถาบนการเงนชมชน ใหบรการทางการเงนคลายธนาคารพาณชย 2) สถาบนการเงนชมชนตนแบบ ซงเปนการยกระดบกองทนหมบานทผานเกณฑของสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) เปดใหบรการทางการเงนเพมเตมจากบรการของกองทนหมบาน

คาสาคญ: กองทนหมบาน , สถาบนการเงนชมชน, การพฒนา ,กระบวนการ

Abstract

This research aimed to study the upgrade of a village fund to a community fi nancial institu-tion in Changwat Roi Et. The research also studied an appropriate approach that could be used to establish a community fi nancial institution. The specifi c purpose of the study was to develop guidelines for setting up a village fund or a community fund. This research was qualitative and

quantitative. In the qualitative sense, a semi-structure in-depth interview was applied. This instrument was used to interview a target group, namely, model community fi nancial institution administrators and related government sector personnel. In the quantitative sense, a questionnaire was used.

The data were collected from an administrator and members of village funds in Changwat Roi Et

1 นกศกษาปรญญาเอก, หลกสตรพฒนบรณาการศาสตร คณะบรหารศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน1 Student, Philosophy Program in Integral Development Studies, Faculty of Management Science , Ubon Rat-

chathani University

2 จรวลย ภกดวฒกระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน

where there are a total of 372 funds. Content analysis was used to analyze the qualitative data, and descriptive statistics were used to analyze the quantitative data. The results revealed that there were 2 models of community fi nancial institution operations. In the fi rst model, a community fi nancial institution was set up from a former village fund and provided fi nancial services like a commercial bank. In the second model, a community fi nancial institution was upgraded from a common village fund, which was selected from National Village Fund and Urban Community Offi ce, to a fund that performed additional fi nancial services that were apart from the regular village fund services. Keywords: Village Fund, Community Financial Institution, Process, Development

บทนา

กองทนหมบานเปนกองทนทมการจดตงขนตามนโยบายของรฐบาลทใหมการจดตงกองทนหมบานและชมชนเมองเมอป พ.ศ. 2544 มการจดสรรเงนทนใหแกหมบานแตละแหง หมบานละ 1 ลานบาท รวม 70,865 หมบาน และชมชนเมองประมาณ 4,000 ชมชน (สานกงานคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต , 2553) มวตถประสงคเพอใหเปนแหลงเงนทนหมนเวยนในชมชนทเขาถงไดงาย เพอการลงทน พฒนาอาชพ สรางงาน สรางรายได และลดรายจาย สงเสรม และพฒนาไปสการสรางสวสดภาพ สวสดการ หรอประโยชนสวนรวม ใหแกประชาชนในหมบานหรอชมชนเมอง ดวยการบรหารจดการของคนในชมชน แผนการพฒนากองทนหมบานและชมชนเมองกาหนดกระบวนการขบเคลอนกองทนหมบานไว

3 ระยะ (นศมา คาอนทร และคณะ, 2550 : 57) คอ ระยะท 1 (ป พ.ศ.2544) การจดตงกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต ระยะท 2 (ป

พ.ศ.2544 – 2545) เปนระยะมงเนนเพอกอเกดกระบวนการเรยนร การพฒนาองคความรใหแกคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมอง อยางมประสทธภาพและยงยน ระยะท 3 (พ.ศ. 2546 – 2547) เปนการสรางความเขมแขงของกองทน

หมบานและชมชนเมอง โดยการจดการเรยนรเพอแลกเปลยนประสบการณระหวางชมชนในลกษณะ

เครอขายและเพมขดความสามารถของกองทนหมบานและชมชนเมองเพอยกระดบเปนธนาคารชมชนหรอสถาบนการเงนชมชนไดตอไป การพฒนากองทนหมบานขนเปนสถาบนการเงนชมชน (Community Finance Institution) มความมงหวงทจะยกระดบการบรหารจดการกองทนหมบานใหเปนองคกรทางการเงนทจะชวยพฒนาระบบการบรหารจดการเงนทนภายในชมชนใหมมาตรฐาน มคณภาพ เปนรากฐานของการสรางเศรษฐกจชมชนใหมความเขมแขงยงขน อยางไรกตามการดาเนนการตามนโยบายยงมปญหาและอปสรรคบางประการ ซงคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมอง (กทบ.) รายงานตอทประชมคณะรฐมนตรเมอวนท 27 เมษายน 2553 ปรากฏวาโครงการกองทนหมบานและชมชนเมองประสบปญหาในการดาเนนงานคอ (1) กองทนไม

สามารถจดทะเบยนเปนนตบคคลไดหรอประสบปญหาการบรหารจดการ ประมาณ 5,000 กองทน เนองจากปญหาเงนขาดบญช และหนคางชาระ เปนตน (2) สภาพพนทไมเอออานวยตอการเขาไปใหการสนบสนนของเจาหนาทในการเพมทน ไดแก

ในพนท 4 จงหวดชายแดนภาคใต พนทเกาะซงการคมนาคมยากลาบาก หมบานชายแดนและพนท

หางไกลใน 11 จงหวด ไดแก แมฮองสอน เชยงใหม เชยงราย พะเยา นาน ตาก สตล ตรง กระบ พงงา และสราษฎรธาน นอกจากนนในทางปฏบตยง

ไมมความชดเจนในเรองผรบผดชอบการอนมต

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 3 ปท 32 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2556

เงนและการตดตามหนคางชาระ ทาใหมปญหาในเรองการจดทะเบยนนตบคคล ซงหนวยงานรบผดชอบโครงการจะตองเรงดาเนนการแกไขปญหาดงกลาวและปรบปรงกลไกการบรหารจดการกองทน เพอใหการดาเนนโครงการสามารถเปนแหลงเงนในการสรางอาชพใหแกประชาชนในพนทโครงการไดอยางยงยนตอไป แผนการขบเคลอนกองทนหมบานเพอเปนสถาบนการเงนชมชน ดาเนนการโดยสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) ในระยะแรกมการคดเลอกกองทนหมบานทมผลประกอบการด ผานการจดทะเบยนเปนนตบคคล ใหสงผบรหารเขารบการอบรมความรในการดาเนนงานในลกษณะของสถาบนการเงนชมชนโดยมการคดเลอกใหสงตวแทนอาเภอละ 2 กองทน เมอผานการอบรมแลวใหเปดดาเนนงานสถาบนการเงนชมชนไดตามความสมครใจ กองทนหมบานในจงหวดรอยเอด มจานวน 2,459 กองทน ไดรบคดเลอกใหเขารวมการอบรมยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชนจานวน 40 กองทน สามารถจดตงเปนสถาบนการเงนชมชนไดจานวน 6 แหง ในป พ.ศ.2551 คดเปนสดสวนการจดตงสถาบนการเงนชมชนไดสาเรจเพยงรอยละ 2.6 ของจานวนกองทนทเขาสกระบวนการพฒนาทงหมด ซงขอมลดงกลาวสะทอนใหเหนปญหาบางประการในการ

พฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน จากขอมลดงกลาว ผวจยจงไดทาการศกษา “กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน” ซงขอคนพบจะสามารถนามาใชเปน

ขอมลประกอบแนวทางการพฒนากองทนหมบานใหเปนสถาบนการเงนชมชนทมความเขมแขง เปนรากฐานการพฒนาทนในชมชนไดอยางยงยนตอไป

วตถประสงค

เพอศกษากระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนทมคณภาพ

วธการศกษา

การวจยใชกระบวนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research Methodology) รวบรวมขอมลการบรหารจดการสถาบนการเงนชมชนจาก ผบรหารสถาบนการเงนชมชนตนแบบและเจาหนาทหนวยงานภาครฐทเกยวของโดยใชแบบ

สมภาษณเชงลกกงโครงสราง (Semi-structure in-dept interview) วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และกระบวนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research Methodol-ogy) ใชแบบสอบถามรวบรวมขอมลความคดเหนในการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนจากกรรมการกองทนหมบานและสมาชกกองทนหมบานในจงหวดรอยเอด วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) คอการหาคาความถ (Frequency) และ รอยละ (Percentage)

ประชากร (Population) ศกษาประชากร 5 กลมซงเปนผทมสวนเกยวของ (Stakeholders) กบกองทนหมบาน ประกอบไปดวย กลมท 1 ผบรหารกองทนหมบานและชมชนเมอง ในจงหวดรอยเอดจานวน 2,459 กองทน (ขอมลวนท 1 ธนวาคม 2553) กลมท 2 ผบรหารสถาบนการเงนในจงหวดรอยเอดทมโครงการสถาบนการเงนชมชน คอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

ธนาคารออมสน กลมท 3 ผบรหารสถาบนการเงนชมชนตนแบบ กลมท 4 สมาชก ผใชบรการกองทนหมบานในจงหวดรอยเอดจานวน 2,459 กองทน

กลมท 5 บคลากรภาครฐททางานเกยวของกบการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน

กลมตวอยาง 1. ผบรหารกองทนหมบานและชมชนเมอง ในจงหวดรอยเอด จานวน 372 กองทน (คานวณขนาดโดยใชสตรของทาโรยามาเน)


เกบขอมลกองทนละ 1 คน รวบรวมรายชอโดยใชตารางเลขสม 2. ผบรหารธนาคารพาณชยในจงหวดรอยเอดทมโครงการสถาบนการเงนชมชน คอ ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรกรณการเกษตร (ธกส.) และ ธนาคารออมสน 3. ผบรหารสถาบนการเงนชมชนตนแบบ จานวน 8 แหง คอ 3.1 สถาบนการเงนชมชนปากเกรดรวมใจ 2 หม 2 ตาบลปากเกรด อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร 3.2 สถาบนการเงนชมชนบานเทอดไทย หม 1 ตาบลเทอดไทย อาเภอแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย 3.3 สถาบนการเงนชมชนบานบะเค หมท 10 ตาบลโพธทอง อาเภอโพนทอง จงหวดรอยเอด 3.4 สถาบนการเงนชมชนบานกระจาย หมท 16 ตาบลหนองหมนถาน อาเภออาจสามารถ จงหวดรอยเอด 3.5 สถาบนการเงนชมชนบานสวางอารมณ หมท 7 ตาบลนาใส อาเภอจตรพกตรพมาน จงหวดรอยเอด 3.6 สถาบนการเงนชมชนบานแหลมทรายทอง หมท 9 ตาบลโพนทราย อาเภอโพนทราย

จงหวดรอยเอด 3.7 สถาบนการเงนชมชนบานขอย หมท 2 ตาบลหนองหน อาเภอเมองสรวง จงหวดรอยเอด

3.8 สถาบนการเงนชมชนหาแยกกกโพธ หมท 14 ตาบลเหนอเมอง อาเภอเมอง จงหวดรอยเอด

กลมท 4 สมาชกผใชบรการกองทนหมบานในจงหวดรอยเอด จานวน 372 (คานวณขนาดโดยใชสตรของทาโรยามาเน) เกบขอมล

กองทนละ 1 คน รวบรวมรายชอโดยใชตารางเลขสม

กลมท 5 บคลากรภาครฐททางานเกยวของกบการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน คอ พฒนาชมชนจงหวดรอยเอด และผบรหารสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองสาขา 4 (รอยเอด)

ผลการศกษา

สถาบนการเงนชมชน หมายถง องคกรทางการเงนของชมชนทตงขนโดยกองทนหมบานและชมชนเมองเพอใหบรการทางการเงนในลกษณะตางๆตามความตองการของคนในชมชน และมวตถประสงคการดาเนนงานเพอเปดโอกาสการเขาถงแหลงทนใหแกคนในชมชน รวมถงการบรหารจดการทนในชมชนใหนาไปสการพฒนา รายได และสวสดการใหแกคนในชมชน ขอมลจากการตอบแบบสอบถามของกรรมการกองทนหมบาน 372 คน และสมาชกกองทนหมบาน 372 คน ในประเดนความตองการบรการของสถาบนการเงนชมชนปรากฏวา ผตอบแบบสอบถามซงเปนกรรมการกองทนหมบานเลอกบรการใหกยมเงนเปนอนดบหนง คดเปนรอยละ 16.25 รองลงมาคอบรการรบฝากเงน (ออมทรพย) คดเปนรอยละ 16.04 กองทนพฒนาอาชพรอยละ 13.58 กองทนกยมฉกเฉน รอยละ 11.69 และกองทนฌาปนกจสงเคราะห รอยละ 11.28 สวนผ

ตอบแบบสอบถามซงเปนสมาชกกองทนหมบาน เลอกบรการใหกยมเงนเปนอนดบหนง คดเปนรอยละ 18.21 รองลงมาคอบรการรบฝากเงน(ออมทรพย) รอยละ 16.26 กองทนกยมฉกเฉนรอยละ 13.13 กองทนพฒนาอาชพ รอยละ 12.54

และกองทนฌาปนกจสงเคราะหรอยละ 11.47 ดงตารางท 1


ตารางท 1 ความตองการในการบรการ ของสถาบนการเงนชมชน

ลาดบทความเหนของกรรมการกองทน

หมบานความเหนของสมาชกกองทนหมบาน

รอยละ รอยละ

1 ใหกยมเงน 16.25 ใหกยมเงน 18.21

2 รบฝากเงน (ออมทรพย) 16.04 รบฝากเงน (ออมทรพย) 16.26

3 กองทนพฒนาอาชพ 13.58 กองทนกยมฉกเฉน 13.13

4 กองทนกยมฉกเฉน 11.69 กองทนพฒนาอาชพ 12.54

5 กองทนฌาปนกจสงเคราะห 11.28 กองทนฌาปนกจสงเคราะห 11.47

ในประเดนความเหนตอหลกการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน ผตอบแบบสอบถามซงเปนกรรมการกองทนหมบานเลอกหลกการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน คอเปนแหลงทนหลกของชมชน เปนอนดบทหนง คดเปนรอยละ 12.74 อนดบทสองคอการใหกยมดอกเบยตา คดเปนรอยละ 12.57 รองลงมาคอ การสรางความเขมแขงใหแกชมชน พฒนาอาชพ ในชมชน และพฒนา

คณภาพชวตคนในชมชน ตามลาดบ สวนความคดเหนของสมาชกกองทนหมบานเลอก การเปนแหลงทนหลกของชมชน เปนอนดบหนง คดเปนรอยละ 16.83 อนดบทสอง คอการใหกยมดอกเบยตา คดเปนรอยละ 13.47 รองลงมาคอการสรางความเขมแขงใหแกชมชน การพฒนาอาชพในชมชน และ การเพมระดบรายไดใหแกครวเรอน ตามลาดบ ดงตารางท 2

ตารางท 2 ความคดเหนตอหลกในการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน

ลาดบท ความเหนของกรรมการกองทนหมบาน ความเหนของสมาชกกองทนหมบาน


1 เปนแหลงทนหลกของชมชน 12.74 เปนแหลงทนหลกของชมชน 16.83

2 การใหกยมดอกเบยตา 12.57 การใหกยมดอกเบยตา 13.47

3 สรางความเขมแขงใหแกชมชน 11.24 สรางความเขมแขงใหแกชมชน 10.43

4 พฒนาอาชพในชมชน 10.72 พฒนาอาชพในชมชน 9.66

5 พฒนาคณภาพชวตคนในชมชน 9.13 เพมระดบรายไดใหแกครวเรอน 8.83


การเกบขอมลเชงคณภาพโดยใชแบบสมภาษณเชงลก สมภาษณผบรหารสถาบนการเงนชมชนตนแบบ จานวน 8 แหง ปรากฏผลดงตอไปน 1. กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน การยกระดบกองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนม 2 รปแบบ คอ สถาบนการเงนชมชนนารอง และสถาบนการเงนชมชนตนแบบ โดย สถาบนการเงนชมชนนารอง เกดจาก กองทนหมบานทคดวาตนมความพรอม แลวดาเนนการในลกษณะสถาบนการเงนไปกอน เมอมปญหาจงพจารณาอกครงวาจะเปนสถาบนการเงนชมชนตอไป หรอจะกลบมาดาเนนงานในลกษณะกองทนหมบานเชนเดม สวนสถาบนการเงนชมชนตนแบบ ตองการผานกระบวนการคดเลอกของหนวยงานภาครฐ แลวใหสงบคลกรเขาอบรมจงยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชนตนแบบ ซงกระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนมดงน 1.1 กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนนารอง กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนนารอง มขนตอนดงน (1) คนในชมชนมความตองการบรการทางการเงนทยงไมมองคกรการเงนใดในชมชนสามารถใหบรการได เชน บรการรบฝากเงน ถอนเงน ใหสนเชอ การโอนเงน การจดสวสดการ

ชมชน กองทนเพอความมนคงในชวต เปนตน (2) คณะกรรมการกองทนหมบาน

ศกษาขอมลเพอทาความเขาใจการดาเนนงาน ในลกษณะของสถาบนการเงนชมชน วามความเหมอน หรอแตกตางจากกองทนหมบานอยางไร

ตองเตรยม ความพรอมดานใดบาง (3) คณะกรรมการกองทนหมบานนาเรองการจดตงสถาบนการเงนชมชนเขาเสนอตอทประชมประชาคมสมาชกเพอรบฟงความคดเหนและลงมตในการจดตงสถาบนการเงนชมชน

(4) ดาเนนการคดเลอกกรรมการสถาบนการเงนชมชน โดยใชกระบวนการเลอกตง (5) คณะกรรมการสถาบนการเงนชมชนทไดรบคดเลอก จดทาแผนดาเนนงานสถาบนการเงนชมชนโดยสามารถปรกษาแนวทางการดาเนนงานทเหมาะสมไดจากธนาคารพาณชยทเปนผดแลกองทนหมบาน คอธนาคารออมสน และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) หรอธนาคารพาณชยอนๆ (6) เป ด ด า เนนงานในรปแบบสถาบนการเงนชมชนนารองโดยใหบรการทางการเงนตางๆ อาท การรบฝากเงน ถอนเงน ปลอยสนเชอ จดสวสดการใหแกชมชน ดงภาพท 1

ภาพท 1 กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนนารอง

1.2 กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนตนแบบ กระบวนการพฒนากองทนหมบาน

เปนสถาบนการเงนชมชนตนแบบมดงน (1) กองทนหมบานมการดาเนนงานทประสบความสาเรจ มผลดาเนนงานผานการ

ประเมนอยในระดบด (AAA) ดาเนนการจดทะเบยนเปนนตบคคลแลว จะไดรบการประเมนจากเครอ

ขายกองทนหมบานระดบอาเภอเพอเสนอรายชอตอคณะ อนกรรมการกองทนหมบานระดบอาเภอทมนายอาเภอเปนประธาน คดเลอกกองทนหมบาน


ใหเขาสกระบวนการยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชน โดยจงหวดรอยเอดม 20 อาเภอ ทาการคดเลอกกองทนหมบานอาเภอละ 2 กองทน รวมมกองทนหมบานไดรบคดเลอกให เขาสกระบวนการยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชนจานวน 40 กองทน (2) กองทนหมบานทผานการคดเลอกสงตวแทนทเปนคณะกรรมการของกองทนหมบาน เขารบการอบรมความรเกยวกบการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน ซงการอบรมจดโดยสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) ในระหวางการอบรมมการสอบเพอประเมนความรผเขารบการอบรบ (3) คณะกรรมการทเขารบการอบรมการเปนสถาบนการเงนชมชน นาขอมลทไดชแจงตอทประชมคณะกรรมการกองทนหมบาน เพอขอความเหนวาจะเปดดาเนนงานในลกษณะของสถาบนการเงนชมชนหรอไม บางกองทนมการลงมตในระดบกรรมการบรหารกองทน แตบางกองทนมการนาเรองเขาวาระการประชมสมาชกกองทนหมบานสมยสามญ เพอขอความเหนชอบในการจดตงสถาบนการเงนชมชน (4) ทประชมคณะกรรมการบรหารกองทนหมบาน หรอทประชมสมาชกกองทนหมบาน เหนชอบใหจดตงสถาบนการเงนชมชน (5) การคดเลอกคณะกรรมการ

บรหารสถาบนการเงนชมชน ม 2 ลกษณะคอ (5.1) คณะกรรมการเปนชดเดยวกนกบกองทนหมบาน ไมตองคดเลอกอกคอเมอเปนกรรมการกองทนหมบานกจะเปนกรรมการสถาบนการเงนชมชนดวย (5.2) คณะกรรมการสถาบนการเงนชมชน เปนคนละชดกบกรรมการกองทนหมบาน ตองมกระบวนการคดเลอกโดยใชระบบ

การเลอกตง ซงแนวปฏบตสวนใหญจะมการเสนอชอ แลวใหสมาชกยกมอสนบสนน โดยคณะกรรมการทผานการคดเลอกตองมเสยงสนบสนน

เกนกงหนงของทประชมสมาชกกองทนหมบาน (6) คณะกรรมการสถาบนการเงนชมชน จดทาระเบยบขอบงคบของสถาบนการเงนชมชน และจดทาแผนดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน (7) คณะกรรมการสถาบนการเงนชมชน หรอคณะกรรมการกองทนหมบานแจงขอจดตงสถาบนการเงนชมชนไปยงสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) (8) สานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) ออกหนงสอรบรองการจดตงสถาบนการเงนชมชน (9) เปดดาเนนการสถาบนการเงนชมชนตนแบบ ซงในจงหวดรอยเอดมการจดตงเปนสถาบนการเงนชมชนตนแบบ 6 แหง เปดใหบรการทางการเงนแลว 5 แหง ดงภาพท 2

ภาพท 2 กระบวนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนตนแบบ

2. รปแบบการดาเนนงานของสถาบน

การเงนชมชน 2.1 สถาบนการเงนชมชนนารอง เปนสถาบนการเงนชมชนทเกดจากกองทนหมบาน

ทมความประสงคจะเปดดาเนนงานในลกษณะของสถาบนการเงนชมชน มการศกษารายละเอยดการดาเนนงานดวยตนเองโดยมธนาคารออมสน หรอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) เปนผคอยดแลใหคาแนะนา จากขอมลการ


สมภาษณ สถาบนการเงนชมชนนารองคอสถาบนการเงนชมชนปากเกรดรวมใจ 2 คณสมบต ของสถาบนการเงนชมชนนารอง ประกอบไปดวย (1) เปนกองทนหมบาน ซงจดตงขนตามพระราชบญญตกองทนหมบาน และชมชนเมองแหงชาต พ.ศ. 2547 (2) มการจดทาระเบยบขอบงคบในการปฏบตงาน (จดทาขนภายใตกรอบพระราชบญญตกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต) (3) ไม จ า เปนตองจดทะเ บยนเปนนตบคคล เงนทน ของสถาบนการเงนชมชนนารองสามารถจดหาไดจากหลายแหลง ประกอบดวย (1) การนาเงนทนของกองทนหมบาน 1 ลานบาทในสวนทเหลอจากการปลอยก หรอเงนรายได มาลงทนเปนเงนทนดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน (2) การระดมเงนทนดวยการลงหนของสมาชก (3) การรบเงนฝากสจจะของสมาชก (4) เงนฝากของสมาชก บคคลทวไป

(5) เงนทนทกยมจากสถาบนการเงนตางๆ

อาทธนาคารพาณชย ธนาคารของรฐ สถาบนการเงนชมชนทเปนเครอขาย เปนตน

การดาเนนงาน ของสถาบนการเงนชมชน นารอง มดงน (1) มคณะกรรมการ โดยมาจากการเลอกตง หรอแตงตง ตามระเบยบขอบงคบของสถาบน

การเงนชมชนเอง (2) จดทาระเบยบขอบงคบไดเอง หากเปนสถาบนการเงนชมชนทตอยอดมาจากกองทนหมบาน ระเบยบขอบงคบตองอยภายใตกรอบระเบยบขอบงคบของกองทนหมบาน

(3) มการแบงภาระหนา ทของคณะกรรมการดาเนนงานอยางชดเจน และจดทาโครงสรางองคกรตามภาระหนาท เชน ประธาน

รองประธาน ฝายการเงน ฝายบญช ฝายสนเชอ ฝายกฎหมาย ฝายเลขานการ (4) ใหบรการทางการเงน อาท รบฝาก – ถอน เงน ปลอยสนเชอ ใหบรการทางการเงนอนๆ เชน รบโอนเงน หกบญช (5) บรหารเงนทนดวยการลงทนในกจการตางๆ (รานคา ธรกจในชมชน ซอพนธบตร ฯลฯ) (6) จดสวสดการใหสมาชก อาทกองทนคารกษาพยาบาล กองทนฌาปนกจสงเคราะห กองทนเพอการศกษาบตร 2.2 สถาบนการเงนชมชนตนแบบ สถาบนการเงนชมชนตนแบบ คอสถาบนการเงนชมชนท เกดจากการยกระดบของกองทนหมบาน โดยผานกระบวนการจดการของหนวยงานภาครฐ (สานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต) จากผใหขอมลในการวจยสถาบนการเงนชมชนตนแบบประกอบไปดวยสถาบนการเงนชมชนตนแบบบานเทอดไทย และ สถาบนการเงนชมชนตนแบบ ททาการสมภาษณเจาะลกในจงหวดรอยเอดอก 6 แหงคอ สถาบนการเงนชมชนบานบะเค สถาบนการเงนชมชนบานกระจาย สถาบนการเงนชมชนบานสวางอารมณ สถาบนการเงนชมชนบานแหลมทรายทอง สถาบนการเงนชมชนบานขอย และ สถาบนการเงนชมชน

หาแยกกกโพธ ปรากฏรปแบบการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชนตนแบบดงน คณสมบต ของสถาบนการเงนชมชนตนแบบ ประกอบไปดวย

(1) เปนกองทนหมบาน ซงจดตงขนตามพระราชบญญตกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (2) จดทะเบยนเปนนตบคคล (3) ผานการคดเลอกจากคณะอนกรรม

การกองทนหมบานในระดบอาเภอ ใหเขารบการอบรมการเปนสถาบนการเงนชมชน (4) มการจดทาระเบยบขอบงคบในการ


ปฏบตงาน (จดทาขนภายใตกรอบของ พระราชบญญตกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต) เงนทน ของสถาบนการเงนสามารถจดหาไดจากหลายแหลง ประกอบไปดวย (1) การนาเงนทนของกองทนหมบาน 1 ลานบาทในสวนทเหลอจากการปลอยก หรอเงนรายได มาลงทนในสถาบนการเงนชมชน (2) การระดมเงนทนดวยการลงหนของสมาชก (3) การรบเงนฝากสจจะของสมาชก (4) เงนฝากของสมาชก บคคลทวไป (5) เ ง นทนท ก ย มจากสถา บนการเงนตางๆ อาทธนาคารพาณชย ธนาคารของรฐ สถาบนการเงนชมชนทเปนเครอขาย เปนตน การดาเนนงาน ของสถาบนการเงนชมชนตนแบบ มดงน (1) มคณะกรรมการ โดยมาจากการเลอกตง หรอแตงตง ตามระเบยบขอบงคบของสถาบนการเงนชมชน (2) มการแบงภาระหนา ทของคณะกรรมการดาเนนงานอยางชดเจน จดทาโครงสรางองคกรตามภาระหนาท เชน ประธาน รองประธาน เลขานการ เหรญญก ฝายบญช ฝายสนเชอ ฝายกฎหมาย (3) ใหบรการทางการเงน อาท รบฝาก – ถอน เงน ปลอยสนเชอ ใหบรการทางการเงนอนๆ เชน รบโอนเงน หกบญช

(4) บรหารเงนทนดวยการลงทนในกจการ

ตางๆ (รานคา ธรกจในชมชน ซอพนธบตร ฯลฯ) (5) จดสวสดการใหสมาชก อาท กองทนฌาปนกจสงเคราะห กองทนเพอการศกษาบตร กองทนพฒนาอาชพ กองทนคารกษาพยาบาล กองทนสาธารณะประโยชน 3. ปญหาและอปสรรคการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน จากการเกบขอมลดวยแบบสอบถามความเหนตอปญหาและอปสรรคการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน ปรากฏผลดงน กรรมการกองทนหมบานเหนวาปญหาอปสรรคอนดบหนงคอ มเงนทนไมเพยงพอ คดเปนรอยละ 21.32 รองลงมาคอ ชาวบานไมมความรความเขาใจเรองสถาบนการเงนชมชน คดเปนรอยละ 17.20 และขาดบคลากรทมความรความเขาใจมาทางาน คดเปนรอยละ 14.88 สมาชกกองทนหมบานมความเหนวา ปญหาและอปสรรคอนดบหนงคอ จานวนเงนทนไมเพยงพอ คดเปนรอยละ 21.84 รองลงมาคอ ชาวบานไมมความรความเขาใจเรองสถาบนการเงนชมชนคดเปนรอยละ 19.35 และ ขาดบคลากรทมความรความเขาใจมาทางาน รอยละ 12.38 ดงตารางท 3


ตารางท 3 ความคดเหนตอปญหาและอปสรรคในการพฒนากองทนหมบาน เปนสถาบนการเงนชมชนทมคณภาพ

ลาดบท ความเหนของกรรมการกองทนหมบาน ความเหนของสมาชกกองทนหมบาน


1 จานวนเงนทนไมเพยงพอ 21.32 จานวนเงนทนไมเพยงพอ 21.84

2 ชาวบานไมมความรความเขาใจเรองสถาบนการเงนชมชน

17.20 ชาวบานไมมความรความเขาใจเรองสถาบนการเงนชมชน

19.35

3 ขาดบคลากรทมความรความเขาใจมาทางาน

14.88 แหลงเงนทนสนบสนนหาไดยาก 12.38

4 กรรมการไมมความรเรองการเขยนกฎระเบยบ

13.31 ขาดบคลากรทมความรความเขาใจมาทางาน

11.46

5 แหลงเงนทนสนบสนนหาไดยาก

9.65 กรรมการไมมความรเรองการเขยนกฎระเบยบ

11.21

จากการสมภาษณเจาะลกกรรมการ บรหารสถาบนการเงนชมชน 8 แหง โดยสรป ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชนหลกๆ ประกอบไปดวย การมเงนทน ไมเพยงพอ การขาดอปกรณอานวยความสะดวกในการดาเนนงาน ทสาคญคอโปรแกรมจดทาระบบบญชการเงน สวนปญหารองลงมาคอขาดบคลากร

ทจะมาเปนพนกงาน ในสถาบนการเงนชมชน และระเบยบกฎเกณฑไมสอดคลองกบความตองการของสมาชก เชน วงเงนใหสนเชอ ระยะเวลาชาระคน เปนตน แนวทางการพฒนากองทนหมบานเพอเปนสถาบนการเงนชมชนทมคณภาพ

ขอ มล ท ได จากแบบสอบถาม โดยสมภาษณคณะกรรมการ และสมาชกกองทนหมบานในจงหวดรอยเอด รวมถงขอมลจากการ

สมภาษณเชงลก ปรากฏขอเสนอแนะเพอการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน

ดงน

1) ขอ เสนอแนะจากกรรมการกองทนหมบาน สรปได 3 ประเดน คอ ประเดนท 1 ตองการใหรฐสนบสนนชวยเหลออาท เงนทนโดยไมมการคดดอกเบย สรางททาการ สนบสนนงบประมาณเพอซออปกรณ การดแลเรองของการจดทาระเบยบ ขอบงคบของสถาบนการเงนชมชน จดอบรมใหความรแกคณะกรรมการสถาบนการเงนชมชน

ประเดนท 2 แนวทางการดาเนนงานของคณะกรรมการบรหารสถาบนการเงนชมชนควรจะใหสถาบนการเงนชมชนเปนศนยกลางรวบรวมเงนทนของชมชนไวในทเดยวกน มการชแจงทาความเขาใจกบสมาชกอยางสมาเสมอ รายงานผลการ

ดาเนนงานเพอแสดงความโปรงใส ใหนาเงนมาพฒนาอาชพซงจะทาใหชมชนเขมแขง คดอตราดอกเบยเงนกตา เพอชวยเหลอสมาชก เปนตน ประเดนท 3 สงทจะทาใหสถาบนการเงนชมชนประสบความสาเรจและมคณภาพ ควร

ประกอบไปดวย การคดเลอกคณะกรรมการทตอง


เปนผมความร เสยสละ ซอสตย มความสามคค ทางานดวยความโปรงใส รบผดชอบ รบฟงความคดเหนของสมาชก มระบบตรวจสอบเพอปองกนการทจรตซงภาครฐควรเขามารวมตรวจสอบดวย 2) ขอเสนอแนะจากสมาชกกองทนหมบาน สรปได 3 ประเดนคอ ประเดนท 1 ตองการความสนบสนนของรฐ ไมวาจะเปนการเพมเงนทนหมนเวยนใหแกกองทนหมบานและสถาบนการเงนชมชน จดหาอาคาร สถานท อปกรณสานกงาน การสงบคลากรเขาไปดแลใหความรเรองการบรหารงาน การทาบญช การตรวจสอบความโปรงใสในการทางานของคณะกรรมการ รวมถงใหรฐวางนโยบายทชดเจนในการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนเพอใหปฏบตไปในทศทางเดยวกน ประเดนท 2 การทางานของคณะกรรมการ โดยคณะกรรมการควรตองมความร เรองการบรหารเงน การเขาใจระบบการทาบญช ทางานดวยความโปรงใส ตรวจสอบได มความเขาใจปญหาของสมาชกและชวยสมาชกแกปญหา มการทาความเขาใจ กบสมาชกในเรองทางานของสถาบนการเงนชมชน การปลอยกใหคดดอกเบยตาเพอชวยเหลอสมาชก ประเดนท 3 ประโยชนของการมสถาบนการเงนชมชน ประกอบไปดวย การเปนแหลงทนทคนในหมบานเขาถงไดงาย การสรางโอกาสดาน

การเงนใหสามารถนาไปลงทนประกอบอาชพ

วจารณและสรปผล

รปแบบการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชนม 2 รปแบบ คอสถาบนการเงนชมชน

นารอง และสถาบนการเงนชมชนตนแบบ โดยทกแหงมสานกงานเพอใหบรการสมาชก สวนใหญคณะกรรมการทาหนาท เปนพนกงานให

บรการทางการเงนแกสมาชก แตมสถาบนการเงนชมชนปากเกรดรวมใจ 2 และสถาบนการเงน

ชมชนตนแบบบานเทดไทย ทมการจางพนกงานมาใหบรการสมาชก สวนการบรหารจดการม 2 ลกษณะคอ ใชคณะกรรมการชดเดยวกบกองทนหมบาน และมการคดเลอกกรรมการสถาบนการเงนชมชนเปนคนละชดกบกรรมการกองทนหมบาน

มประเภทของการบรการของสถาบนการเงนคลายคลงกน คอการรบฝากเงน ถอนเงน ปลอยสนเชอ และจดสวสดการใหแกสมาชก แตจะแตกตางกนในรายละเอยดการปฏบตตามบรบทของชมชนและความตองการของสมาชก การวเคราะหเปรยบเทยบสถาบนการเงนชมชน กบกองทนหมบาน ตามนโยบายของภาครฐ ตองการใหกองทนหมบานในประเทศไทย พฒนาเปนสถาบนการเงนชมชนเพอขยายบรหารทางการเงน ใหครอบคลมกบความตองการของชมชนมากขน และมการดาเนนงานทเขมแขงเปนศนยรวบรวมทนในชมชน และบรหารเงนในชมชนใหมประสทธภาพยงขน จากการทางานขบเคลอนกองทนหมบานเพอเปนสถาบนการเงนชมชน ของสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) ปรากฏวามกองทนหมบานทสามารถจดตงสถาบนการเงนชมชนจานวน 2,739 แหง ในป พ.ศ.2553 จากกองทนหมบาน ทวประเทศจานวน 79,811 กองทน (สานกงานกองทนหมบานและชมชนเมอง,

2554) และมนโยบายจะยกระดบกองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนเพมอก 1,500 แหง ในป พ.ศ.2554 โดยในจงหวดรอยเอดมการเปดดาเนนงานสถาบนการเงนชมชนตนแบบ จานวน 6 แหง

จากจานวนกองทนหมบานทเขารบการอบรมเปนสถาบนการเงนชมชน 40 แหง และสามารถเปดใหบรการทางการเงนไดจานวน 5 แหง จากขอมล

การสมภาษณเชงลกพบวา คนในชมชนบางสวนยงไมเขาใจวาสถาบนการเงนชมชนคออะไร ตางจาก

กองทนหมบานอยางไร การยกระดบกองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชนมขอด ขอดอย อยางไรซงจากการวจย พบความแตกตางระหวาง


สถาบนการเงนชมชนตนแบบ (ตามนโยบายรฐ) กบกองทนหมบาน กลาว คอการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชน มความยดหยน และมขอบเขตกวางกวากองทนหมบาน โดยคณะกรรมการบรหารสามารถเขยนระเบยบขอบงคบไดเอง ทาใหสามารถกาหนดเงอนไขของสนเชอไดหลากหลายมากขน โดยเฉพาะการขยายระยะเวลาชาระคนเงนก ซงเปนขอจากดของกองทนหมบาน ในขณะทการใหบรการทางการเงนทาไดหลากหลายมากกวากองทนหมบาน สถาบนการเงนชมชนจงสามารถตอบสนองความตองการของคนในชมชนไดมากกวากองทนหมบาน การจดหาเงนทนดาเนนงาน สถาบนการเงนชมชนสมารถจดหาเงนทนดาเนนงาน ไดจากหลายแหลง โดยเฉพาะสถาบนการเงนชมชนตนแบบซงจดทะเบยนเปนนตบคคลแลว สามารถกยมจากสถาบนการเงนอนๆ ไดงายหากเงนทนในหมบานมไมเพยงพอกบความตองการ ของคนในชมชน ซงการเปนกองทนหมบานจะมขอจากดในการจดหาเงนทนซงจะไดจากเงนงบประมาณหมบานละ 1 ลานบาท และเงนเพมทนจากรฐบาลเทานน ทาใหเปนปญหาสาหรบกองทนหมบานหรอชมชนเมองทมจานวนประชากรเปนจานวนมาก เงนทนสนบสนนจากรฐบาล จงไมเพยงพอตอความตองการ

ขอคนพบจากการวจย จากการวเคราะหเนอหา (Content Analy-sis) ขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลก (In-dept Interview) ปรากฏวากลมกองทนหมบานทอยใน

ชนบทหางไกล มแนวโนมการพฒนาไปในทางทดขนเรอยๆ คอบรหารจดการหนไดด ไมมหนเสย เงนกองทนเพมพนขนอยางตอเนอง มการจดสวสดการใหแกชมชน เปนแหลงทนหลกทชวยใหชมชนเขมแขง ในทางกลบกน กองทนหมบานในชมชนเมอง

กลบมแนวโนม ทออนแอลง มปญหาหนเสยเพมมากขน ซงอาจเปนเพราะในชมชนชนบทมจานวนประชากรทนอย ชาวบานมความสนทสนมกน

เปนคนในพนททรจกพนเพนสยใจคอกนด ขณะทอปนสยเปนคนซอตรง กองทนหมบานจงสามารถเรยกเกบหนไดตรงตามเวลา สวนชมชนเมอง มลกษณะของคนทหลากหลายมาอยปะปนกน ตางทมาตางพนท ความผกพนระหวางกรรมการกบสมาชกมนอย การตดตามเรยกเกบหนจงทาไดยากกวาเขตชนบท ความเปนนาหนงใจเดยวกนกเกดขนไดยากกวากลมคนทอยในชนบท จงจะเหนไดวากองทนหมบานทอยในชมชนเมองมปญหาในการบรหารจดการมากกวากองทนหมบานทอยในชนบทหางไกล โดยกองทนหมบานในชมชนเมองมขอจากดในการพฒนากจการของสถาบนการเงนชมชนทยงขาดการเขามามสวนรวมของสมาชก และขาดบคลากรทมจตอาสาจะทางานใหกบสวนรวม ขณะทการปลอยกมความเสยงมากขนเนองจากในชมชนเมองมการยายถนฐานของคนในชมชนมากกวาชนบท (ขอมลจากการสมภาษณนายเสถยร เกตภงา หวหนาสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต สาขา 4 ซงปฏบตงานพฒนากองทนหมบานมาตงแตมพ.ศ.2544 จนถงปจจบน และดาบตารวจธเนศพงศ ยะลาไสย ประธานกองทนหมบานและชมชนเมองหาแยกกกโพธ และประธานสถาบนการเงนชมชนเมองหาแยกกกโพธ ปฏบตหนาทประธานกองทนหมบานและชมชนเมองตงแตป พ.ศ.2544 เปนตนมา) การยกระดบกองทนหมบานเปนสถาบน

การเงนชมชนจะทาใหมการบรการทางการเงนเพมเตมใหแกหมบานได คอเดมกองทนหมบานตดขอจากดของระเบยบดาเนนงานหลายประการ ไมวา

จะเปนเพดานการปลอยเงนกทใหไดไมเกนรายละไมเกน 2 หมนบาท และการบรการกจะมเพยงการรบเงนฝากเงนออมสจจะเดอนละหนงครง

การปลอยกสามญ ปลอยกฉกเฉน การจดสวสดการตามระเบยบกองทน เงนกตองชาระคนภายใน

1 ปทงเงนตนและดอกเบย ซงปจจบนขยายเวลาเปน 2 ป


หากกองทนหมบานยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชน จะทาใหมอสระในการบรหารจดการเงนทนไดหลากหลายมากขน มความยดหยนของระเบยบดาเนนงานมากขน เพราะคณะกรรมการสถาบนการเงนชมชนสามารถจดทาระเบยบดาเนนงานไดเอง ทาใหสามารถสรางรปแบบของเงนกตางๆ ไดตามความตองการของชมชน แตการยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชนกมขอจากด คอ กรรมการบรหารตองมความรเรองการบรหารจดการเงนพอสมควร ทงยงตองจดสรรเวลาทจะใหบรการแกสมาชกมากขน เพราะกองทนหมบานโดยทวไปมธรกรรมไมมากคอรบฝากเงนออมสจจะเดอนละครง เมอถงชวงสนปกทาการปดงวดสงเงนคนแลวปลอยกรอบใหมซงดาเนนการแลวเสรจภายใน 3 สปดาห แตเมอเปนสถาบนการเงนชมชน ตองทางานตลอดทงป สถาบนการเงนชมชนบางแหงเปดใหบรการทกวนทาการ ภาระงานทเพม

ขนเปนอกเหตผลหนงทกองทนหมบานหลายแหงไมอยากยกระดบเปนสถาบนการเงนชมชน สงสาคญทสดทจะใหการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชนประสบความสาเรจ และทางานไดอยางมคณภาพ คอคณะกรรมการบรหาร เพราะการดาเนนงานของสถาบนการเงนชมชนอยภายใตอานาจการควบคมของคณะกรรมการบรหาร ไมวา จะเปนเงนของสมาชกทงทอยในรปของเงนฝาก และเงนลงทนซอหนสถาบนการเงนชมชน ระบบการใหบรการ นโยบายการปลอยก การทาบญช รวมถง การบรหารสนเชอ เทาทผานมากองทนหมบานทประสบความสาเรจ ลวนมาจากแรงผลกดนของคณะกรรมการบรหาร ดงนนการทมคณะกรรมการ ทเขมแขงจะทาใหการดาเนนงานของกองทนหมบาน รวมถงสถาบนการเงนชมชนเขมแขงตามไปดวย

เอกสารอางอง

กฤษฎา สงขมณ. (2549). การจดการสนเชอ. กรงเทพฯ : บรษทธนธชการพมพ จากด.เขมเพชร เจรญรตน และคณะ. (2546). การเงนธรกจ. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรกจบณฑต.ฉตรทพย นาถสภา. (2544). แนวคดเศรษฐกจชมชน เสนอทางทฤษฎในบรบทตางสงคม. กรงเทพฯ :อม

รนทรพรนตงแอนพบลชชง.ฐปนา ฉนไพศาล. (2548). การเงนธรกจ(ฉบบสมบรณ). กรงเทพฯ : บรษทธระฟลม และไซเทกซ จากด.

ณรงค เพชรประเสรฐ. (2550). ธรกจชมชน:เสนทางทเปนไปได. กรงเทพฯ : บรษท เอกซเปอรเนท จากด. ดารณ พทธวบลย. (2543). การจดการสนเชอ. กรงเทพฯ : รงศลปการพมพ.นศมา คาอนทร วรพนธ ยกเลยน และวภาวรรณ ขอดคา. (2550). การพฒนากองทนหมบานเปนธนาคาร

ชมชน กรณศกษา ตาบลสวนพ กงอาเภอหนองหน จงหวดเลย. การคนควาอสระปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต : มหาวทยาลยนเรศวร.

พรรณทพย เพชรมาก. (2546). สวสดการชมชนพงตนเอง. กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาองคกรชมชน(องคกรมหาชน).

วทยา วองกล. (2533). วงจรทนเพอความมงคงในชนบท วธทาเงนลานในหมบาน. กรงเทพฯ : หมบาน.

สญญา สญญาววฒน. (2549). สงคมวทยาองคกร. กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.สานกงานคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต. (2548). การดาเนนงานพฒนาและ

ยกระดบกองทนหมบานและชมชนเมองเปนสถาบนการเงนชมชน. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต.


สานกงานคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต. (2553). ขาวสารกองทน. http://www.villagefund.or.th/index.aspx?pageid=469 &parent=433. 16 กรกฎาคม.

สานกงานคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต สาขา4. (2554). ขาวสารกองทน. http://www.villagefund.or.th/index.aspx?pageid=469

สานกงานเศรษฐกจการคลง. (2554). เศรษฐศาสตรนาร. http://www.fpo.go.th/S-I/Source/ ECO/ECO31.htm. 26 สงหาคม.

อภชย สงขศร. (2551). ปจจยทมประสทธผลตอกองทนหมบานในการจดตงเปนสถาบนการเงนชมชนบานตาแย หมท 11 ตาบลมวงสามสบ อาเภอมวงสามสบ จงหวดอบลราชธาน. การคนควาอสระปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต : มหาวทยาลยอบลราชธาน.

ออยทพย เกตเอม. (2550). การพฒนาทนทางสงคมและประชาคมเพอเสรมสรางความเขมแขงของชมชน. www.comdev.ricr.ac.th. 12 ตลาคม.

อานาจ ทองเบญญ. (2551). แผนการพฒนากองทนหมบานเปนสถาบนการเงนชมชน. http://www.vil-lagefund.or.th/index.aspx?parent=433&pageid=471&directory=1948&contents=452&pagename=content. 10 เมษายน.

Yamane Taro. (1973). Statistics : An Introductory Analysis. New York: Harper and Row.

การพฒนาตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช ของธรกจอตสาหกรรมในกรงเทพมหานครและปรมณฑลDevelopment of performance indicators of accounting in the business industry of Bangkok and Perimeter

นนทรตน นามบร1

Nantharat Namburi1

บทคดยอ

การศกษาวจยเรอง “การพฒนาตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช ของธรกจอตสาหกรรมทวๆไป” ในครงนเปนการวจยเชงสารวจเพอนาขอมลมาพฒนาสรางเปนแบบจาลองสมการโครงสราง ของสมรรถนะของนกทาบญช ในธรกจอตสาหกรรมทวๆไป การสรรหาตวบงชไดจากการวจยเอกสารและการใชเทคนค เดลฟาย เมอไดตวบงชขนตนแลวผวจยไดทาการทดสอบ ประเมน คณภาพของแบบสอบถามกอนนาไปใชเกบขอมลกบกลมตวอยางทเปน ผอานวยการฝายบญช สมหบญช หวหนาแผนกบญช หรอเทยบเทา ในเขตกรงเทพ ปรมณฑล การวเคราะหขอมลนนผวจยใช โปรแกรม LISREL Version 8.80 เพอใหไดความถกตองและผลทดทสด ผลการศกษาวจยพบวา ความสอดคลองตวแบบสมการโครงสรางของตวบงชของสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวๆไป กบขอมลเชงประจกษหลงปรบ ตวแบบการวจย มคาไค-สแควร (χ2) เทากบ 267.83 มคาองศาอสระ (df) เทากบ 129 มคานยสาคญทางสถต (P-value) เทากบ 0.00 คาดชนวดระดบความสอดคลอง (GFI) เทากบ 0.97 มคาดชนวดระดบความสอดคลองทปรบแกแลว (AGFI) เทากบ 0.96 มดชนวดระดบความสอดคลองเปรยบเทยบ (CFI) เทากบ 0.99 มคารากของคาเฉลยกาลงสองของความคลาดเคลอนมาตรฐาน (SRMR) เทากบ 0.04 มคาความคลาดเคลอนในการประมาณคา

พารามเตอร (RMSEA) เทากบ 0.051 มคาขนาดตวอยางวกฤต (CN) เทากบ 298.55 ดานสมรรถนะหลก มคาสมประสทธการพยากรณหรอคาความเชอถอได (R2) เทากบ 0.63 และมคานาหนกองคประกอบ (λ) 0.67 สาหรบสมรรถนะดานการบรหาร มคาสมประสทธการพยากรณหรอคาความเชอถอได (R2) เทากบ 0.47 และ มคานาหนกองคประกอบ (λ) 0.49 และสมรรถนะดานเทคนค มคาสมประสทธการพยากรณ (R2) หรอคาความเชอถอได เทากบ 0.92 และมคานาหนกองคประกอบ (λ) 1.00 จากขอคนพบจะเหนไดวา สมรรถนะดานเทคนค จะมคานาหนกมากทสด รองลงมาคอดานสมรรถนะหลกและสมรรถนะดานการบรหารจดการ ตามลาดบ

คาสาคญ: ตวบงช, สมรรถนะของนกบญช, ธรกจอตสาหกรรม1 ผชวยศาสตราจารย สาขาการบญช ภาควชาบรหารธรกจและเศรษฐศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏยะลา1 Assistant Professor, Accounting Program,Department of Business Administration and Economics,Faculty of

Management Sciences ,Yala Rajabhat University

16 นนทรตน นามบรการพฒนาตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช...

Abstract

The research of “The development of performance indicators of accountants of the general industry” was developed to create a structural equation model of the performance of accountants. In the general industry, the selection of indicators from research papers and the Delphi technique have been the primary indicators of the quality of questionnaires that were tested before being used to store data on Accounting Directors, Accounting Managers, Accounting Heads or equivalent in the Bangkok metropolitan area. The data were analyzed using LISREL Version 8.80 for accuracy and best results. The results were as follows. Consistency structural equation modeling of indicators of the performances of accountants, who are in the general industry, with empirical data has been adjusted with the value of (χ2) at 267.83, and the degrees of freedom (df) equal to 129 were statistically signifi cant (P-value) at 0.00. The index measuring the level of compliance (GFI) of 0.97 with the modifi ed index of consistency (AGFI) at 0.96, with the level of compliance (CFI) at 0.99 and the root mean square of the standard error (SRMR) at 0.04 the error in the estimation of parameters (RMSEA) at 0.051 and the critical value (CN) equal to 298.55. Core competencies has the predictive coeffi cients or reliability (R2) at 0.63 and the weight factor (λ) of 0.67. For Management Competency, the predictive coeffi cients or reliability (R2) is at 0.47 and the weight factor (λ) of 0.49. Technical performance has the predictive coeffi cients (R2) or the reliability at 0.92 and the weight factor (λ) of 1.00. From the fi ndings it can be seen that Technical Competency has the most weight followed by the core competencies and performance management, respectively.

Keywords: Indicator, Competency of the account, General business

บทนา

ภาวะวกฤตเศรษฐกจของประเทศไทย ซง

เปนผลใหองคกรธรกจตางๆ ตองปดกจการลง อนเนองมาจากขอมลรายงานทางการเงนเปนสาเหตหนงทไดสรางความเสยง ตอการลมละลายของ

ธรกจทสงผลกระทบในวงกวางตอเศรษฐกจ การสญเสยความเชอถอและ ความมนใจในขอมลในรายงานทางการเงนทเปนเรองทรายแรงเปนอยางมากสาหรบนกลงทนและกลมผใชงบการเงน (เกรกเกยรต ศรเสรมโภค, 2546, หนา 23). สอดคลอง

กบลกษณะการประกอบธรกจในโลกสมยใหม ทม

ความสลบซบซอนมากขน นกลงทนตองอาศย งบการเงนจากนกทาบญช ทเปนขอมลสารสนเทศเปน

อยางมาก รากฐานของการนาเสนอขอมลรายงานทางบญชจงตองมการปรบเปลยนกลยทธใหทน

สมยอยางตอเนองและเปนระบบ เพอรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและการแขงขนทสงมากขนตลอดเวลา (ศรชย กาญจนวาส, 2550)

ดงนน บคคล คณะบคคล และนตบคคลซงเปน ผรบผดชอบในการทาบญชเปนผทมหนา

ทจดทาบญช ใหคาปรกษา กบธรกจอตสาหกรรมทวๆ ไป ใหมความนาเชอถอมากขน อกทงการ


บญชเปนหวใจสาคญของการดาเนนธรกจและเปนสงทบงบอกถงความสามารถในการดาเนนงาน ประสทธภาพในการบรหารงานของผบรหาร และเปนตวสะทอนใหเหนสภาวะทางเศรษฐกจของประเทศ (สภาวชาชพบญช, 2554ข). จงมความจาเปนอยางยงทตองเพม ความรอบร ความสามารถ ความเชยวชาญ ดานบญช ใหกบนกทาบญช มากขน เพมประสทธภาพทรวดเรวและทนเหตการณ ดงนนตวชวดทสาคญในดานสมรรถนะของนกทาบญช จะเปนการสรางคณภาพของงาน ความรบผดชอบตอลกคา เพอใหเปนไปตามความคาดหวงของผทเกยวของทกฝาย (นสดารก เวชยานนท, 2550) และจะเปนการสรางความมนคงใหกบระบบเศรษฐกจของประเทศไทยอยางยงยนตอไป

คาถามของการวจย

การวจยครงน มคาถามทสาคญ ดงตอไปน

1. ตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวไปประกอบดวยอะไรบาง 2. แบบจาลองตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวไปทพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษหรอไม

วตถประสงคของการวจย

ในการวจยครงน ไดกาหนดวตถประสงคทตองการศกษาไว ดงน 1. เพอพฒนาตวบงชสมรรถนะของนก

ทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวไป 2. เพอตรวจสอบความสอดคลองของแบบจาลองตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชใน

ธรกจอตสาหกรรมทวไปทพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ

ขอบเขตของการวจย

ขอบเขตในการทาวจยมรายละเอยดตอไปน

1. การพฒนาตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวๆ ไปและการตรวจสอบความสอดคลองของแบบจาลองทพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ 2. ประชากรเปาหมายทใชในการวจยครงนคอ ผอานวยการฝายบญช สมหบญช หวหนา

แผนกบญช หรอเทยบเทา ทไดมาจากฐานขอมลรายชอนตบคคลทประกอบธรกจดานการบรการทางบญชในกรงเทพมหานคร และปรมณฑล ไดแก สมทรปราการ นนทบร และปทมธาน ของ กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ประจาป พ.ศ. 2554 3. กลมตวอยางคอ ผอานวยการฝายบญช สมหบญช หวหนาแผนกบญช หรอเทยบเทา ซงเปนบคลากรภายใน ทไดมาจากประชากรเปาหมายดงกลาว โดยการสมตวอยางแบบอาศยความนาจะเปน ดวยวธการสมตวอยางแบบแบงชน

ซงจาแนกตามขนาดธรกจ จานวน 420 คน 4. แบบจาลองตวบงชในการวจยครงน เปนแบบจาลองความสมพนธโครงสรางเชงเสน (Linear structural relationship model) แบบมตวแปรแฝง (Latent variables) ในลกษณะของแบบจาลองการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง (Second order confi rmatory factor analysis)

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ประโยชนของการวจยในครงน มดงตอไปน

1. ประโยชนในเชงปฏบต ทาใหไดตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวไปซงสามารถนาไปใชในการประเมนสมรรถนะ เพอคดเลอกนกทาบญชทดและมความสามารถตามทตองการ


รวมทงนามาเปนแนวทางกาหนดคาตอบแทนแกนกทาบญช เพอจงใจใหมความพยายามในการทางานใหดขน เปนการธารงรกษานกทาบญชทเกงและดใหทางานอยกบองคการตลอดไป 2. ประโยชนในเชงวชาการงานจะไดกระบวนการพฒนาและตรวจสอบคณภาพของตวบงช ความสอดคลองของแบบจาลองตวบงชทพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ ซงเปนกระบวนการทไดรบการยอมรบในทางวชาการ โดยเฉพาะนกวจยดานการจดการธรกจสามารถนากระบวนการดงกลาวไปใชเปนแนวทางในการทาวจยเกยวกบการพฒนาตวบงชสมรรถนะในตาแหนงงานอน ๆ

กรอบแนวคดการวจย

จากการทบทวนเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของและผลการคดเลอกตวบงชโดยผเชยวชาญดวยเทคนคเดลฟาย สรปกรอบแนวคดของการวจย ประกอบดวยองคประกอบสมรรถนะ 3 ดานดงน 1. สมรรถนะหลก ประกอบดวยตวบงช 10 ตว คอ 1.1 ความโปรงใส ประกอบดวย

ปฏบตงานตามกฎ ระเบยบ และมาตรฐานวชาชพทกาหนดไว การไมปกปดขอเทจจรงอนเปนสาระ

สาคญ มความสขม ระมดระวง และรอบคอบ การยนยอมใหผมสวนเกยวของพจารณาดความถกตองในงานทตนปฏบต

1.2 ความเปนอสระ ประกอบดวย การปฏบตงานดวยความเปนตวของตวเองภายใตกรอบวชาชพการไมอยภายใตอทธพลของบคคลอน การหลกเลยงความสมพนธ หรอสถานการณใด ๆ ทตองอยภายใตอทธพลของบคคลอน

1.3 ความเทยงธรรม ประกอบดวย การปฏบตงานดวยความยตธรรม และซอตรงตอวชาชพ โดยไมมสวนไดเสยในงานทตนประกอบวชาชพ การปฏบตงานตามหลกฐานทเชอถอไดโดยปราศจากความมอคต และลาเอยง การมวนย และรกษาระเบยบ 1.4 ความซอสตย ประกอบดวย การปฏบตงานอยางตรงไปตรงมา จรงใจ ไมคดโกง และไมหลอกลวง การไมอางอง หรอยนยอมใหบคคลอนอางองวาไดปฏบตงานทตนเองไมไดปฏบตงานจรง การไมละเวนหรอปดบงซอนเรนขอมลหรอหลกฐานเทจ หรอหลอกลวง 1.5 มาตรฐานในการปฏบตงาน ประกอบดวย การใชความร และความชานาญตามมาตรฐานวชาชพ วธปฏบต และกฎหมายทเกยวของ ใชความสามารถเพยงพอทจะปฏบตงานใหสาเรจได มความมงมน และขยนหมนเพยร การศกษาหาความร และความชานาญทางวชาชพเพมเตมอยางตอเนองเพอพฒนางานอยเสมอ การปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพ และมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ การใชความระมดระวงรอบคอบ และความชานาญตามมาตรฐานวชาชพ และมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ 1.6 การรกษาความลบ ประกอบดวย การไมนาขอมลทปกปดของธรกจทตนใหบรการไปเปดเผยตอบคคลทไมมสวนเกยวของไดรบทราบโดยมชอบ การไมนาขอมลทปกปดของธรกจทตนใหบรการไปใชเพอประโยชนของตน หรอแขงขนกบธรกจทตนเองเปนนกทาบญช

1.7 ความรบผดชอบตอธ รก จ ประกอบดวย การยนยอมชดใชคาเสยหายทเกดจากการกระทาผดกรอบวชาชพตอธรกจ การปฏบตงานตามกรอบวชาชพเพอใหเกดความนาเชอถอ และมประโยชนตอธรกจ


1.8 ความรบผดชอบตอผถอหนหรอผเปนหนสวน ประกอบดวย การปฏบตงานตามจรรยาบรรณทางธรกจ มความซอสตยสจรต อทศตน ทมเท และดแลทรพยสนของธรกจ การใชเวลา และทรพยสนใหเกดประโยชนสงสดตอธรกจ การเปดเผยความสมพนธกบบคคลอน ทอาจกอใหเกดความขดแยงทางผลประโยชน การไมกระทาการใดๆ ทสงผลกระทบตอชอเสยง และการดาเนนงานของธรกจ การใชวจารณญาณอยางรอบคอบ และมเหตผลในการปฏบตงานเพอประโยชนสงสดของธรกจ 1.9 ความรบผดชอบตอเพอนรวมวชาชพ ประกอบดวย การไมแยงงานวชาชพจากผประกอบวชาชพดานเดยวกนรายอนการไมโออวด หรอเปรยบเทยบตนเองกบผประกอบวชาชพดานเดยวกนรายอน 1.10 จรรยาบรรณทวไป ประกอบดวยตวแปร 3 ตว ไดแก การไมใหขอมลเกยวกบงานของตนเกนความเปนจรง การปฏบตตนในทางทถกทควร สานกในหนาท และไมใหเกดความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพ การมความรบผดชอบตอสงคม และสวนรวม 2. สมรรถนะดานการจดการ ประกอบดวยตวบงช 4 ตว คอ 2.1 ความสามารถเกยวกบการเกบ

รวบรวมขอมล ประกอบดวย สามารถคนหาขอมล และเรยนรขอเทจจรงทเกยวของดานบญชและดานภาษของธรกจ การระบถงโอกาส และปญหาเกยวกบภาษของธรกจการจาแนกชนดของสนทรพยท

เกยวของกบธรกจ ระบถงความมงกระทาของธรกจตอการเสยภาษ 2.2 ความสามารถเกยวกบการ

วเคราะหขอมล ประกอบดวย สามารถนาขอมลปญหาทางบญชมาวเคราะห และแยกเปนแตละประเดนปญหาได ตรวจสอบความถกตองของ

เอกสารใหเปนไปตามทกฎหมายกาหนด วเคราะหกลยทธ และโครงสรางการจดทาบญชทเปนไปได ประเมนกลยทธ และโครงสรางของระบบบญชทใชอย ประเมนผลกระทบทางการเงนของทางเลอกการจดทาบญช 2.3 ความสามารถเกยวกบการสงเคราะหขอมล ประกอบดวย สามารถพฒนากลยทธของการวางแผนระบบบญชใหทนสมย และเหมาะสมอยเสมอ ประเมนขอด และขอเสยของแตละกลยทธของการจาทาบญช กาหนดกลยทธทดทสดของการวางแผนภาษ กาหนดขนตอนการปฏบตตามแผนระบบบญช สามารถตดตามผลของการนาแผนไปปฏบตวาเปนไปตามทวางไวหรอไม 2.4 ความสามารถในการประเมนผล และตดสนใจ ประกอบดวย สามารถประเมนผลความคมคาของตนทน และผลตอบแทนในการปฏบตงานไดอยางถกตอง และแมนยา ตดสนใจเพอหาทางเลอกทดทสดในการปฏบตงานไดอยางชาญฉลาด ทนเวลา และทนเหตการณ 3. สมรรถนะดานเทคนค ประกอบดวยตวบงช 7 ตว คอ 3.1 ความสามารถเกยวกบการรบรผลกระทบทางภาษเงนได ประกอบดวย สามารถรบรสนทรพย และหนสนตามมาตรฐานทางบญชไดอยางถกตอง การคานวณผลแตกตางระหวางสนทรพย หรอหนสนกบมลคาตามบญชของ

สนทรพย และหนสนตามมาตรฐานการบญชไดอยางถกตอง 3.2 ความสามารถเกยวกบการรบรทดน อาคารและอปกรณเพอการดาเนนงาน เปนสนทรพยตามมาตรฐานการบญชไดอยางถกตอง คานวณคาเสอมราคา รบรผลขาดทนจากการดอยคาของอาคาร และอปกรณเพอการดาเนนงานตามมาตรฐานการบญชไดอยางถกตอง


3.3 ความสามารถเกยวกบการรบรรายไดของกจการตามมาตรฐานการบญชและ คานวณมลคายตธรรมของสงตอบแทนทไดรบ หรอคางรบตามมาตรฐานการบญชไดอยางถกตอง 3.4 ความสามารถเกยวกบการรบรเพอการลงทน ประกอบดวย สามารถรบรการลงทนเปนสนทรพยตามมาตรฐานการบญชไดอยางถกตอง คานวณตนทน รบรรายได คานวณมลคายตธรรมตามมาตรฐานการบญชไดอยางถกตอง 3.5 ความสามารถเกยวกบการคานวณกาไรสทธเพอเสยภาษเงนได ประกอบดวย สามารถคานวณรายไดจากกจการ หรอเนองจากกจการตามเงอนไขทกฎหมายกาหนด หกรายจายตามเงอนไขทกฎหมายกาหนดไดอยางถกตอง สามารถตราคาสนทรพย และหนสนตามเงอนไขทกฎหมายกาหนด สามารถพจารณาสทธประโยชนทางภาษทเกยวของกบภาษเงนไดเพอประโยชนสงสดของธรกจไดอยางมประสทธภาพ

3.6 ความสามารถเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจาย ประกอบดวย สามารถคานวณภาษเงนไดหก ณ ทจายใหเปนไปตามกฎหมายและ คานวณภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายใหเปนไปตามกฎหมายไดอยางถกตอง 3.7 ความสามารถเกยวกบการเสยภาษธรกจเฉพาะ ประกอบดวย สามารถคานวณรายรบเพอเสยภาษใหเปนไปตามกฎหมาย จากฐานภาษในเดอนภาษของผมหนาทเสยภาษธรกจเฉพาะตามอตราภาษ ใหเปนไปตามกฎหมายไดอยางถกตอง และสามารถพจารณาสทธประโยชนทางภาษท เกยวของกบภาษธรกจเฉพาะเพอประโยชนสงสดของธรกจไดอยางมประสทธภาพจากองคประกอบ และตวบงชดงกลาวขางตนสามารถนามากาหนดเปนกรอบแนวคดการวจยในครงน ดงภาพท 1


ภาพท 1 แบบจาลองตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอสาหกรรมทวๆไป ตามแนวคดทฤษฎ



การวจยในครงน ใชระเบยบวธการวจยเชงบรรยาย หรอพรรณนา (Descriptive research) และตรวจสอบความสอดคลองของแบบจาลองต วบ งช สมรรถนะของนก ทาบญช ใน ธ รก จอตสาหกรรมทวไปตามแนวคด ทฤษฎกบขอมลเชงประจกษดวยวธการวจยเชงปรมาณ (Quantita-tive research method) และไดแบงวธดาเนนการวจยออกเปน 4 หวขอ คอ (1) ประชากร และกลมตวอยาง (2) เครองมอทใชในการวจย และ (3) การวเคราะหขอมล ดงมรายละเอยดตอไปน

ประชากร และกลมตวอยาง การวจยในครงน ไดทาการสารวจ และคดเลอกตวบงชในเบองตน โดยใชเทคนคเดลฟาย ดวยแบบสอบถามความคดเหนจากผเชยวชาญ นามาสรางเครองมอเพอเกบรวบรวมขอมลตามตวบงช นนจากกลมตวอยาง แลวทาการวเคราะหขอมลเพอพฒนาตวบงชดวยวธการทางสถต โดยมหลกเกณฑในการคดเลอกกลมตวอยางผเชยวชาญ แบบกอนหมะ (Snowball sampling) จานวน 19 ทาน (ลดดาวลย เพชรโรจน และอจฉรา ชานประศาสน, 2547) โดยพจารณาจากคณสมบตดานคณวฒ และประสบการณทเกยวของกบตวบงช

สมรรถนะของนกทาบญชไมนอยกวา 15 ป สาหรบประชากรคอ ผอานวยการฝายบญช สมหบญช หวหนาแผนกบญช หรอเทยบ

เทาททางานอยในบรษททใหบรการทางบญช ทไดมาจากฐานขอมลรายชอนตบคคล ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยมขนตอนการกาหนดขนาดของกลมตวอยาง (นงลกษณ วรชชย, 2542, 54)) ควรเปน 20 เทาของตวแปรสงเกตได

เนองจาก การวจยครงนมตวแปรสงเกตได 21 ตว จงใชกลมตวอยางจานวน 420 คน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอท ใชในการวจยครงน แบงออกเปน 2 สวน คอ (1) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมผเชยวชาญ และ (2) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมจากกลมตวอยาง สาหรบกลมผเชยวชาญ ทใชคดเลอกตวบงช ใชเทคนคเดลฟาย จานวน 3 รอบ เพอใหผเชยวชาญใหความเหนในองคประกอบแตละดาน มความเหมาะสม ครอบคลมและชดเจน พรอมทงขอเสนอแนะในการแกไขปรบปรงใหมความสมบรณ สาหรบเครองมอทใชในการเกบรวบรวมจากกลมตวอยางเปาหมาย เพอตรวจสอบความสอดคลองของแบบจาลองต วบ งช สมรรถนะของนกท าบญช ในธ รก จอ ตสาหกรรมท ว ไปกบข อม ล เช งประจ กษ เปนแบบสอบถามตามโครงสรางเนอหาของขอคาถาม ทไดดาเนนการตรวจสอบคณภาพอยางถกตองในทกขนตอน (สวมล ตรกานนท, 2548)

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลประกอบดวย การวเคราะหเพอตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน และการตรวจสอบความเหมาะสมของตวแปรสงเกตไดโดย ใชการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง โดยใชคาสถต ไดแก ไค-สแควร (χ2) คาดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness-of-fi t index: GFI) คาดชนรากของกาลงสองเฉลยของเศษ (Root mean squared residual: RMR) และ Q-plot มความ

ตรง หรอความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ(สภมาส องศโชต, สมถวล วจตรวรรณา และรชนกล ภญโญภานวฒน, 2551, 125-126) ตามคาแนะนา

ของการว เคราะหแบบจาลองความสมพนธโครงสรางเชงเสน วามความเหมาะสมและเปนไป

ไดในทางทฤษฎ



การวเคราะหองคประกอบเชงยนอนดบทสองของตวบงชสมรรถนะของนกทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวๆ ไป ดวยการวเคราะหแบบจาลองสมการโครงสราง เพอตรวจสอบความตรง หรอความสอดคลองของแบบจาลองตวบงชตามแนวคด

ทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ รปแบบความสมพนธของตวแปรตามสมมตฐานการวจย มลกษณะเปนความสมพนธ โครงสรางเชงเสน และเปนความสมพนธเชงสาเหต ทมทศทางอทธพลของตวแปรแบบทางเดยว (Recursive Models) ผลการวเคราะห โปรดดภาพท 2 และตารางท 1-4 ขางลางน

ตารางท 1 การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) ดวยโปรแกรม LISREL 8.80 เมทรกซนาหนกองคประกอบ ดานสมรรถนะหลก (CORE)

ตวแปรแฝง ตวแปรสงเกตได λ SE t R2

CORE TRA 0.42 0.03 12.35** 0.31

IND 0.43 0.04 12.06** 0.28

FAIR 0.35 0.04 12.83** 0.21

HON 0.52 0.03 10.21** 0.43

STA 0.55 0.03 12.27** 0.31

RESS 0.54 0.03 13.73** 0.15

SEC 0.35 0.02 14.11** 0.24

RESF 0.53 0.02 14.24** 0.32

REF 0.41 0.03 14.23** 0.18

ETH 0.23 0.05 13.37** 0.17

χ2 = 306, df = 137, p-value = 0.00, GFI = 0.93, AGFI = 0.89, CFI = 1.00, RMR = 0.145, RMSEA = 0.055, CN = 244.59

ตารางท 2 การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) ดวยโปรแกรม LISREL 8.80 เมทรกซนาหนก

องคประกอบ สมรรถนะดานการจดการ (MANA)


MANA DATC 0.63 0.06 13.32** 0.17

DATA 0.65 0.07 12.14** 0.28

DATS 0.52 0.06 10.97** 0.37

ASS 0.55 0.05 9.07** 0.48

χ2 - 165, df - 84, p-value = 0.015, GFI = 0.95, AGFI = 0.92, CFI = 1.00, RMR = 0.048, RMSEA = 0.045, CN = 201.34

หมายเหต ** หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 (P < 0.01)


ตารางท 3 การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) ดวยโปรแกรม LISREL 8.80 เมทรกซนาหนกองคประกอบ ดานสมรรถนะดานเทคนค (FUNC)


FUNC Eff 0.74 0.03 7.92** 0.60

LBE 0.72 0.04 8.76** 0.55

Rev 0.55 0.05 11.90** 0.37

Inv 0.49 0.05 12.55** 0.33

Pro 0.45 0.03 13.30** 0.23

Inct 0.25 0.04 14.37** 0.41

Stax 0.39 0.03 13.28** 0.36

χ2 = 205, df = 174, p-value = 0.032, GFI = 0.97, AGFI = 0.96, CFI = 1.00, RMR = 0.051, RMSEA = 0.053, CN = 257.24

หมายเหต **หมายถงมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 (p<0.01)

ภาพท 2 คาตางๆของแบบจาลองกอนการปรบ


ภาพท 3 คาตางๆ ของแบบจาลองหลงการปรบครงสดทาย

ตารางท 4 การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) ดวยโปรแกรม LISREL 8.80 เมทรกซนาหนกสมรรถนะทง 3 ดาน

ตวแปรแฝง λ SE t R2

ตวบงช (IND)

1. สมรรถนะหลก (CORE) 0.67 0.06 8.77 0.63

2. สมรรถนะดานการจดการ (MANA) 0.49 0.06 12.79 0.47

3. สมรรถนะดานเทคนค (FUNC) 1.00 0.09 7.16 0.92

RMSEA = 0.051 GFI = 0.97 AGFI = 0.96 CFI = 0.99 ** p< 0.01


ตารางท 5 คาสถตความสอดคลองของตวแบบการวจยกบขอมลเชงประจกษหลงปรบตวแบบการวจย

คาดชน เกณฑ คาสถต ผลการพจารณา

p- value of χ2 > 0.05 0.00 ไมผานเกณฑ

χ2/df < 3.00 267.83/129 = 2.08 ผานเกณฑ

GFI > 0.90 0.97 ผานเกณฑ

AGFI > 0.90 0.96 ผานเกณฑ

CFI > 0.90 0.99 ผานเกณฑ

SRMR < 0.05 0.04 ผานเกณฑ

RMSEA <0.08 0.051 ผานเกณฑ

CN > 200 298.55 ผานเกณฑ

Q-plot ชนมากกวาเสนทแยงมม ชนมากกวาเสนทแยงมม ผานเกณฑ

จากผลการวเคราะหขอมลในตารางท 5 และภาพท 6 พบวา คาผานเกณฑการยอมรบได แสดงวา ตวแบบสมการโครงสราง ตวบงชของสมรรถนะของนกทาบญชสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยมเสนทางอทธพลทางตรงในทศทาง

บวกตอตวบงชของสมรรถนะของนกทาบญช ดงนนสมมตฐานทผวจยพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษอยในเกณฑทดและยอมรบได ผลการตรวจสอบความสอดคลองตวแบบสมการโครงสรางของตวบงชของสมรรถนะของนก

ทาบญชในธรกจอตสาหกรรมทวๆไป กบขอมลเชงประจกษหลงปรบ ตวแบบการวจย มคาไค-สแควร (χ2) เทากบ 267.83 มคาองศาอสระ (df) เทากบ

129 มคา นยสาคญทางสถต (P-value) เทากบ 0.00 นนหมายถง คาไค-สแควรมนยสาคญทางสถตซงไมเปนไปตามเงอนไข/ระดบการยอมรบได

สวนคาดชนวดระดบความสอดคลอง (GFI) เทากบ 0.97 มคาดชนวดระดบความสอดคลองทปรบแก

แลว (AGFI) เทากบ 0.96 มดชนวดระดบความสอดคลองเปรยบเทยบ (CFI) เทากบ 0.99 มคารากของคาเฉลยกาลงสองของความคลาดเคลอน

มาตรฐาน (SRMR ) เทากบ 0.04 มคาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (RMSEA) เทากบ 0.051 มคาขนาดตวอยางวกฤต (CN) เทากบ 298.55 เมอพจารณาคาความเชอถอไดของตวแปรแฝงตวบงชของสมรรถนะหลก มคา สมประสทธการพยากรณหรอคาความเชอถอได (R2) เทากบ 0.63 และ มคานาหนกองคประกอบ (λ) 0.67 ของตวแปรสงเกต (R2) อยระหวาง 0.15 ถง 0.43 และ มคานาหนกองคประกอบ (λ)

อยระหวาง 0.27 ถง 0.47 ซงทกคาเปนบวกและแตกตางจากศนยอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคานาหนกองคประกอบและคาสมประสทธการพยากรณสงสดไดแก ตวแปรสงเกต

ได ดานความโปรงใสและตรวจสอบได (TRA) สวนคานาหนกองคประกอบ และคาสมประสทธการ พยากรณตาสด ไดแก ตวแปรสงเกตไดดานจรรยาบรรณทวไป (ETH) สาหรบสมรรถนะดานการบรหาร มคาสมประสทธการพยากรณหรอคาความ

เชอถอได (R2) เทากบ 0.47 และ มคานาหนกองคประกอบ (λ) 0.49 ของตวแปรสงเกตได (R2) อยระหวาง 0.17 ถง 0.48 และ มคานาหนกองค


ประกอบ (λ) อยระหวาง 0.53 ถง 0.75 ซงทกคาเปนบวกและแตกตางจากศนยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคานาหนกองคประกอบและคาสมประสทธการพยากรณสงสด ไดแก ตวแปรสงเกตดานความสามารถเกยวกบการวเคราะหขอมล (DATA) สวนคานาหนกองคประกอบและคาสมประสทธการพยากรณตาสด ไดแก ตวแปรสงเกตดานความสามารถเกยวกบการวเคราะหขอมล (DRTS) ในสมรรถนะดานเทคนค มคาสมประสทธการพยากรณ (R2) หรอคาความเชอถอได เทากบ 1.00 และ มคานาหนกองคประกอบ (λ) 0.92 ของตวแปรสงเกตอยระหวาง 0.23 ถง 0.60 และมคานาหนกองคประกอบ (λ) อยระหวาง 0.31 ถง 0.75 ซงทกคาเปนบวกและแตกตางจากศนย อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคานาหนกองคประกอบและคาสมประสทธการพยากรณ สงสด ไดแก ตวแปรสงเกตดานความสามารถเกยวกบการรบรผลกระทบทางภาษเงนได (EFF) สวนคานาหนกองคประกอบและคาสมประสทธการพยากรณตาสด ไดแก ตวแปรสงเกตการดานความสามารถเกยวกบการหกภาษเงนได (INCT)

สรปผลและอภปรายผล

แบบจาลองสมรรถนะของนกทาบญชโดยแบงออกเปน 3 องคประกอบ ไดแก สมรรถนะหลก สมรรถนะดานการจดการ และสมรรถนะดาน

เทคนคหรอมาตรฐานวชาชพบญช เพอตรวจสอบความสอดคลองของแบบจาลองตวบงชทพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ เปน

แบบจาลองความสมพนธโครงสรางเชงเสน (Linear structural relationship model) แบบมตวแปรแฝง

(Latent variables) ในลกษณะของแบบจาลองการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง (Second order confi rmatory factor analysis) ซง

ตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช จะเปนดชนทบงบอกความสามารถของนกทาบญช โดยไดมาจาก

การรวมสเกลองคประกอบในแตละดานทจะนาไปใชไดในเชงปฏบต เพอประเมนความสามารถของนกทาบญช ใหเปนไปตามความตองการของธรกจอตสาหกรรมในการคดเลอก การกาหนดคาตอบแทนรวมทงเพอเปนแนวทางในการพฒนานกทาบญช ใหดยงขน นอกจากนนแลวในเชงวชาการ งานวจยนไดเสนอกระบวนการการพฒนาตวบงช และเทคนคการวเคราะห การตรวจสอบคณภาพของตวบงช โดยใชเทคนคการวเคราะห องคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง ของแบบจาลองสมการโครงสราง เปนประโยชนอยางยงตอนกวชาการอน ๆ ในการนาไปตอยอดความร ใหมความกาวหนาทางวชาการมากยงขน สาหรบดชนชวดทง 3 ดานน แนวคดดงกลาวขางตนสอดคลองกบแนวคดของ Spencer and Spencer, 1993; Boyatzis; 2002; Boam & Sparrow, 2008; Camuffo & Gerli, (2005) ไดอธบายไววา สมรรถนะของบคคลเปนคณลกษณะทอยภายในตวบคคล เปนสาเหตทสงผลตอผลการปฏบตงานทมประสทธภาพ หรอผลการปฏบตงานทสงกวาบคคลอนในงานทรบผดชอบ และสามารถพยากรณหรอคาดคะเนไดถงพฤตกรรมในแตละงาน นอกจากนนแลวการวดประสทธภาพของผลการปฏบตงานของแตละบคคล จะวดจากตวผลงาน (Specifi c results) เพราะคณลกษณะของบคคล

ทาใหเกดหรอสงผลตอผลการปฏบตงาน สอดคลองกบ Camuffo & Gerli, (2005) ทศกษาเกยวกบเรองการวดประสทธภาพของผลการปฏบตงานจากตวผลงานของผเชยวชาญทเปนนกวทยาศาสตร ใน

หนวยงานภาครฐแหงหนง ในประเทศสหรฐอเมรกา สาหรบแบบจาลองสมรรถนะของนกทาบญชน สอดคลองกน กบตวแบบของ Shermon, 2004; Pearn, 1992; Rothwell & Wellins, 2004; Har-rison, McPeak, & Greenberg (2004) ทศกษา

เกยวกบแบบจาลองสมรรถนะ และไดทาการจดกลมสมรรถนะของบคคลในการปฏบตงานทองคการตองการและใชเปนเครองมอ ในการจดการ


ทรพยากรมนษย ดงนนผวจยจงมความคาดหวงวา สงทคนพบจะเปนประโยชนตอทกฝายทเกยวของตอไป อปสรรคและขอจากดในการดาเนนการวจย 1. เนองจากการวจยนเปนเรองของวชาชพทางการบญชโดยเฉพาะ ซงตองเกบขอมลกบกลมเปาหมายทมตาแหนงหนาทการงานทตองรบผดชอบมาก จงไมคอยไดความรวมมอในการตอบกลบหรอขอมลบางอยางทเปนเรองลบเฉพาะมากนก 2. ในการพฒนากรอบแนวคด ทไดจากการทบทวนวรรณกรรม นนจะพบวาตาราหรอเอกสารทางวชาการ และงานวจยทเกยวของ ทางดานสมรรถนะทางดานวชาชพบญช มการเขยนหรอพฒนาโดยนกวชาการภายในประเทศทนอยมาก ซงเปนอปสรรคในการศกษาเปนอยางมาก

ขอเสนอแนะในการวจย

ขอเสนอแนะในดานปฏบตการ 1. จะเปนประโยชนในเชงปฏบตการ ทาใหไดตวบงชสมรรถนะของนกทาบญช ซงสามารถนาไปใชในการประเมนสมรรถนะของนกทาบญชเพอการจดการผวางแผนจดทาบญชตามความตองการของธรกจอตสาหกรรมทวๆไป

เพอ จะไดทาการคดเลอกนกทาบญชใหไดอยางมประสทธผล 2. องคการผใหบรการทางดานบญช สามารถใชเปนมาตรฐานในการกาหนดคาตอบแทน

แกนกทาบญชรวมทงการจายเงนเพมสาหรบผททาไดมากกวามาตรฐาน เพอจงใจใหมการคดรเรมสรางสรรค และพยายามทางานใหดขน หรอธารง

รกษาคนทเกง และดใหทางานอยกบธรกจนาน ๆ 3. องคการผใหบรการทางดานบญช สามารถนาไปใชในการพฒนาสมรรถนะในแตละดานของนกทาบญชเพอใหเปนผทสามารถพฒนา

งานดานบญชทงระบบใหดขน 4. การพฒนาทจะเกดขนจะทาใหระบบการทาบญชในภาพรวมมภาพพจนทเปนมาตรฐานทไดรบการยอมรบทงจากภายในประเทศและนอกประเทศทมากขนและจะเปนสวนหนงของการทนกลงทนจะนาเงนมาสรางงานในประเทศมากขน ขอเสนอแนะขอเสนอแนะในเชงวชาการ 1. กระบวนการพฒนาตวบงชท ใชในการวจยครงน ประกอบดวย การคนหา ตรวจสอบคณภาพของตวบงชโดยผเชยวชาญดวยเทคนคเดลฟาย ซงถอวาเปนวธทเหมาะสมทสดและการตรวจสอบความสอดคลองของแบบจาลองตวบงชทพฒนาขนตามแนวคดทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ ทาใหแนใจไดวามคณภาพทดเพยงพอ ซงทกขนตอนเปนกระบวนการทไดรบการยอมรบในทางวชาการ ทาใหผทจะนาไปศกษาเพอประยกตใชหรอการศกษา ตอยอดกสามารถทาไดงายขน 2. นกวจยหรอนกวชาการ ดานการจดการธรกจในสาขาอน สามารถนากระบวนการดงกลาวไปใชเปนแนวทางในการทาวจยเกยวกบการพฒนาตวบงชสมรรถนะในธรกจหรอตาแหนงงานอน ๆ 3. เทคนคการวเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง ของ

แบบจาลองสมการโครงสราง เพอตรวจสอบความตรง หรอความสอดคลองของแบบจาลองตวบงชทคนหา หรอพฒนาทขนตามแนวคดทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ ซงใชการวเคราะหขอมลทมความตรง

ภายใน และภายนอกสง ทาใหไดองคความรใหมทมความถกตองมากเพอใหไดงานวจยทยอมรบในทางวชาการและสามารถสรางความกาวหนาไดมากยงขน ขอเสนอแนะในการวจยครง ตอไป

1. เนองจากการครงนใชประชากรทศกษาเฉพาะในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล เทานน ดงนนการขยายขอบเขตหรอ


ศกษาในบรบทอนๆ เชน นอกเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล 2. ในการวจยครงนใชระเบยบวธวจยเชงปรมาณเปนหลก ดงนนในการวจยครงตอไปเพอใหไดขอมลและการวเคราะหผลทแตกตาง ควรใชการวจยแบบผสมหรอการวจยเชงคณภาพ

3. ในการเกบรวบรวมขอมลนนใชจากผปฏบตหนาทดานการทาบญชเปนหลก ดงนนในการวจยครงตอไป นาจะดาเนนการสอบถามจากผประกอบการและผทเกยวของในสวนอนๆ ดวย


เกรกเกยรต ศรเสรมโภค. (2546). การพฒนาความสามารถเชงสมรรถนะ. กรงเทพมหานคร: นาโกตา.นงลกษณ วรชชย. (2542). โมเดลลสเรล: สถตวเคราะหสาหรบการวจย (พมพครงท 3).กรงเทพมหานคร:

โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.นสดารก เวชยานนท. (2550). Competency Model กบการประยกตใชในองคการไทย. กรงเทพมหานคร:

กราฟโก ซสเตมส.ลดดาวลย เพชรโรจน และ อจฉรา ชานประศาสน. (2547). ระเบยบวธการวจย (Research methodology).

กรงเทพมหานคร: พมพดการพมพ.ศรชย กาญจนวาส. (2550). ทฤษฎการประเมน (พมพครงท 5). กรงเทพมหานคร: เทกซแอนดเจอรนล

พบลเคชน.สภาวชาชพบญช. (2554ข). รายงานประจาป 2548-2549, 2549-2550, และ 2552-2553. คนเมอ 11

มถนายน 2555, จาก http://www.fap.or.th/annal.phpสภมาส องศโชต, สมถวล วจตรวรรณา และรชนกล ภญโญภานวฒน. (2551). สถตวเคราะหสาหรบการ

วจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร: เทคนคการใชโปรแกรม LISREL. กรงเทพมหานคร: มสชน มเดย.

สวมล ตรกานนท. (2548). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร: แนวทางสการปฏบต พมพครงท 5 ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Boam, Rosemary, & Sparrow, Paul. (2008). Designing and achieving Competency: A competency-based approach to developing people and organization. Berkshire, England: McGraw-Hill

Boyatzis, R. E. (2002). The competent manager: A model for effective performance. New York:

John Wiley & Sons.Camuffo, Arnaldo & Gerli, Fabrizio. (2005). The competent production supervisor: A model for

effective performance. Retrieved April 22, 2010, from http://web.mit.edu/ipc/publication/pdf/05-002.pdf

Harrison, McPeak, & Greenberg. (2004). Validation competencies underlying a professional ac-counting credential. Retrieved December 27, 2011, from http://www.cga-canada.org/en-ca/ResearchReports/Ca_rep_2004-07-09_computencies_Harrison_McPeak.pdf

Pearn, M. (1992). A competency approach to role and career management. restructuring.London: Mcgraw-hill.


Rothwell, William, & Wellins, Rich. (2004). Mapping your future: Putting new compete to work for you. Retrieved December 28, 2011, from http://vnweb.hwwilsonweb.com/hww/results/results_single_fulltex.jhtml

Shermon, Ganesh. (2004). Competency based HRM: A strategic resource for competency map-ping, assessment and development centres. New Delhi: Tata McGraw-Hill.

Spencer, L. M. Jr. & Spencer, S. M. (1993). Competency at work: model for superior performance. New York: John Wiley & Sons.

ลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอานของนกศกษา วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคามThe Characteristics of Reading and the Opinions of Srimahasarakham Nursing College Students on Reading

ศรจนทร ทองโรจน1 สมฤทธ ขวญโพน2

Srijun Tongroarch1 Samrit Khounpon2

บทคดยอ

การอานเปนพนฐานของการสรางองคความรทสาคญ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอานหนงสอของนกศกษา วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม แบบตรวจสอบรายการ และแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.80 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย พบวา 1. ลกษณะการอาน นกศกษาสวนใหญใชเวลาวางดวยการอานหนงสอและสงพมพ จดประสงคสาคญในการอานคอ อานเพอใชประกอบการศกษาตามหลกสตร ความถในการอานสปดาหละ 3-4 ครง อานหนงสอครงละ 1 ชวโมง ซงนกศกษาจะเลอกอานหนงสอตามดลยพนจของตนเอง กอนอานนกศกษามกจะเตรยมอปกรณประกอบการอาน เชน ปากกา กระดาษ โดยอานเนอหาเรยงลาดบอยางคราว ๆ และมกจะทาเครองหมายทคาหรอขอความสาคญ สาเหตของการอานหนงสอเรยนสวนใหญเปนเพราะมสถานการณบงคบ โดยทลกษณะการอานนนอานบางไมอานบางแลวแตโอกาส และเรงอานกอนสอบเลกนอย 2. ปญหาในการอานหนงสอ เปน ปญหาทเกดจากตวนกศกษาเอง คอ ไมมเวลา สาเหตเนองจากแบงเวลาไมเปน ปญหาในการอานทเกดจากอาจารยผสอนคอ อาจารยไมแนะนาสงพมพทควรอาน และหองสมดไมมสงพมพทตรงกบความตองการ ในขณะทหนงสอทมอยนนไมเพยงพอ ซงนกศกษาสวนใหญแกปญหาโดยขอถายเอกสาร หาซอเอง และขอยมจากเพอน

3. เหตจงใจตอการอานหนงสอของนกศกษา เรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ หาความรเพอใชทารายงาน หาความรเพอใชสอบ หองสมดมสอการอานทนาสนใจ เปนความสนใจสวนตว กลมเพอนอานและแนะนาใหอาน สภาพและบรรยากาศของหองสมด 4. ความคดเหนตอประโยชนของการอานหนงสอของนกศกษา พบวา โดยภาพรวมนกศกษามความคดเหนตอการอานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวานกศกษามความคดเหนตอการอาน

1 บรรณารกษชานาญการ วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม2 พยาบาลวชาชพชานาญการพเศษ วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม1 Professional Level Librarian, Srimahasarakham Nursing College 2 Senior Professional Level Registered Nurse, Srimahasarakham Nursing College

32 ศรจนทร ทองโรจน สมฤทธ ขวญโพนลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอานของนกศกษา...

อยในระดบมากทกขอเชนกน เรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยคอ ไดขอคดคตสอนใจด ๆ ทสามารถนามาประยกตใชในการดาเนนชวตได รองลงมาคอ สามารถรเทาทนเหตการณบานเมอง และมความรสกอยากซอหนงสอเลมใหม ๆ มาอาน กอใหเกดความมนใจในความรรอบตวทตนม สามารถบอกเลาเรองราวใหบคคลอน ๆ ฟงไดอยางครบถวน สามารถเขาใจตนเองมากขน ประเมนผลการอานของตนเองได เมอมเวลาวางแลวอยากอานหนงสอ เมอไดอานหนงสอแลวรสกผอนคลาย จตใจแจมใส และกระตอรอรนตอการอานทงในหองเรยนและนอกหองเรยน สรปการอานเปนทกษะทควรไดรบการฝกฝนโดยการกระตน และทากจกรรมตาง ๆ เพอสงเสรมใหนกศกษามนสยรกการอาน และใหอานไดอยางมประสทธภาพ

คาสาคญ : การอาน, นกศกษา, วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม

Abstract

Reading is the basic foundation of knowledge. This research aimed to study the char-acteristics of reading behavior, problems in reading, factors affecting reading, and the opinion of Srimahasarakham Nursing College students on reading. The sample consisted of 164 randomly selected nursing students from the fi rst to fourth year. The instrument used was a questionnaire consisting of two parts: a checklist and a 5 rating scale questionnaire with 0.80 reliability value. The statistics employed in the analysis were frequency, percentage, the mean, and standard de-viation. The results are as follows: 1. In terms of reading, most students spent their free time reading books and printed Materials. They read was 3 – 4 hours a week; 1 hour each time reading for educational program purpose. The students used their own judgment in choosing what to read. Before reading they often obtained necessary materials such as a pen and paper for note taking. They roughly followed the text according to the way it had been arranged and they often marked out important passages. The research found that there were various problems in reading academic papers. Some came from the students themselves. They did: not have enough time; due to poor time management. Some

problems came from their teachers and the library: the teachers did not give any advice of what should be read; and there was no reading material of direct relevance to their needs, while those that were available were inadequate. Most students found their way out by photocopying. Others

bought some books for themselves 34.15% and borrowed books from friends. 3. The factors that infl uenced student’s reading of academic papers, ranking from high to low, were: reading for knowledge for writing papers, reading for examinations, reading because the library had interest-ing media, reading because of personal interest, reading because of friends’ recommendations; and reading because of the pleasant atmosphere in the library.

4. The students’ opinion about the benefi ts of reading academic papers overall was at good level and each separate item was at the same level, too. Ranking from high to low, fi rst,


reading gave useful ideas for life. Second, reading encouraged students to buy new books. Third, reading built self-confi dence for students. Next, reading helped in telling stories to others. After that, reading helped students to better understand themselves. Reading could also help evaluate the readers own reading skill. In addition, students were encouraged to read in their free time. Moreover, they felt relaxied when reading. Lastly, students were encouraged to read more both in the classroom and every where else. Conclusion: Reading skill is an important skill that should be encouraged by different activities to promote the reading habit.

Keywords: Reading, Students, Srimahasarakham Nursing College

จดหนง ในโลกเหตการณนน ๆ จะสงผลกระทบตอสวนอน ๆ ของโลกอยางหลกเลยงไมได เพอใหการดาเนนชวตเปนไปอยางราบรน และอยางรทนนน การตดตามความเคลอนไหวของเหตการณตาง ๆ ในโลกจงกลายเปนความจาเปน และหนทางหนงทจะชวยใหกาวทนความเปลยนแปลงของโลกกคอการอาน อกทงการอานชวยเพมพนความรความสามารถของผอานทาใหมความรอบร ทสาคญทาใหเปนคนทมความคดกวางไกลและมวสยทศน เนองจากการอานเปนการจดประกายความคดของผอาน ทาใหเกดพฒนาการทางสตปญญาดวยการนาความรทไดจากการอานไปบรณาการกบความคดของตนเอง เกดเปนความคดใหมในการพฒนาใหเกดนวตกรรมใหม ๆ ขนไปอก (มณรตน สกโชตรตน. 2548 : 19)

การสงเสรมใหนกศกษารจกแสวงหาความรดวยตนเอง และเปนผมนสยรกการอานนน หองสมดจงตองทาหนาทหลกคอ เปนแหลงรวบรวมสรรพวชา ดงนนหองสมดจาเปนตองพฒนาประสทธภาพของทรพยากรสารสนเทศ เทคโนโลย เพอจดการกบทรพยากรสารสนเทศ

และบรการสารสนเทศใหเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของผใช เพอประโยชนในการเพมพนประสบการณ ความรของนกศกษาและสงเสรมการ

ศกษาคนควาของนกศกษาใหมประสทธภาพยงขน

บทนา

การดารงอยของมนษยชาตนนอยไดดวยการศกษา การเรยนรเพอการอยรอด การเรยนรเพอการอยรวมกนอยางมความสข การเรยนรเพอการยกระดบคณภาพชวตทกอยางทกเรอง เกดขนอยตลอดเวลา และตลอดชวต การอานจงมความสาคญตอมนษยตงแตเดกจนโต การอานมความจาเปนและเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาการศกษา การพฒนาคณภาพชวตและการประกอบอาชพตลอดจนการพฒนาประเทศ การจะพฒนาประเทศใหเจรญรงเรองไดนนจะตองอาศยประชาชนทมการศกษา มความรททนสมยและทนตอเหตการณ ดงนนการอานจงเปน 8 พนฐานของการสรางองคความรทสาคญทกอยางนนเอง แต

การอานนนเปนนสยและทกษะทจะตองไดรบการฝกฝนโดยเกดจากการกระตน และทากจกรรมตาง ๆ สงเสรมใหมนสยรกการอานและใหอานไดอยางมประสทธภาพ (ฉววรรณ คหาภนนทน. 2546 : 1) การอานจดเปนสงจาเปนและสาคญตอ

การดารงชวตของมนษยในยคสงคมแหงขอมลขาวสาร จากความกาวหนาและทนสมยของวทยาการดานการสอสาร ไดยอสงคมโลกใหมขนาดเลกและแคบลง ผคนไมวาจากซกโลกใดสามารถตดตอเชอมโยงขอมลขาวสารกนไดอยางสะดวกรวดเรว ปจจบนไมวาจะเกดเหตการณอะไร ณ จดใด


เพราะหากผเรยนมทกษะการอานทด การเรยนวชาตาง ๆ ยอมประสบผลสาเรจ ดวยเหตผลดงทกลาวมานน ผวจยจงทาการศกษา ลกษณะการอาน และความคดเหนตอประโยชนของการอานหนงสอของนกศกษา ตลอดจนขอเสนอแนะตาง ๆ ของนกศกษาอนจะนาไปเปนแนวทางใหผเกยวของ สงเสรมสนบสนน ใหหองสมดจดหาทรพยากรสารสนเทศและพฒนางานดานตาง ๆ ใหตอบสนองความตองการของนกศกษาไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพตอไป


เพอศกษาลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอานของนกศกษา วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง ลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอาน ของนกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม เปนการวจยเชงบรรยาย (Descriptive Research) โดยใชวธการเชงสารวจ มลาดบขนตอนการดาเนนการวจย ดงน กลมตวอยาง คอ นกศกษาหลกสตร

พยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 1 ถงชนปท 4 ปการศกษา 2552 จานวน 164 คน เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลเปน

แบบสอบถามเกยวกบลกษณะการอาน และความคดเหนตอการอานหนงสอ

การวเคราะหขอมล

วเคราะหโดยใชสถต คาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษาและอภปรายผล

1. ลกษณะการอานหนงสอของนกศกษา พบวา 1.1 การใชเวลาของนกศกษา เรยงลาดบคาความถจากมากไปหานอย คอใชเวลาวางดวยการอานหนงสอและสงพมพ ทากจกรรมนอกหลกสตร ทางานอดเรก และเลนกฬา ทงนเนองจากวทยาการตาง ๆ กาวหนาอยางรวดเรวนกศกษาจาเปนตองหาศกษาหาความรเพมเตมใหกวางขวางยงขน อกทงนกศกษาวทยาลยพยาบาลศรมหาสารคามพกอยในหอพกภายในวทยาลย และหองสมดกเปดบรการนอกเวลาจนถง 20.00 น. นกศกษาจงสามารถมายมหนงสอไปอานไดโดยสะดวก ซงสอดคลองกบท จราภรณ หนสวสด (2546 : 26) กลาวไววา การอานหนงสอเปนสงทมคายงผอานจะไดรบประโยชนตามความตองการ ไมวาจะเปนการอานเพอการศกษาโดยตรง เพอความรหรอความบนเทงใจยงอานมากเทาใดความรกยอมเพมพนกวางขวางมากขนเทานน 1.2 ในชวงเวลาพกผอนกจกรรมทนกศกษามกจะทา เรยงลาดบคาความถจากมากไปหานอย คอ นอนเลนหรอดโทรทศน อานวนยาย การตน ดภาพยนตรหรอฟงเพลง สงสรรคพบปะเพอนฝงหรอญาตพนอง และไปเดนเลนหางสรรพสนคา ทงนเนองจากนกศกษา พยาบาลทกคนตองอยในหอพกภายในวทยาลยและตามระเบยบวทยาลยอนญาตให

นกศกษาออกนอกวทยาลยไดแตตองกลบเขาวทยาลยไมเกน 2 ทม นกศกษา ทไมไดออกฝกงานนอกสถานทจงพกผอนและคลายเครยดจากการ

เรยนดวยวธตาง ๆ ซงสอดคลองกบกรมวชาการ (2541 : บทคดยอ) ทศกษาความสนใจในการอาน

หนงสอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวา หนงสอทนกเรยน (รอยละ 94.7-98.3) ชอบอานมากทสด 5 อนดบแรก ไดแกหนงสอการตน หนงสอ

ภาพ หนงสอพมพ หนงสอความรทวไป และหนงสอ


อางอง โดยใหเหตผลวาชอบอาน 1.3 นกศกษาใชหองสมดโดยเฉลยตอสปดาห คอ 1-3 วนตอสปดาห (รอยละ 62.19) ทงนเนองจากนกศกษาทกคนพกอาศยอยในหอพกภายในวทยาลย และนกศกษาสามารถยมหนงสอจากหองสมดกลบไปอานทหอพกได จงไมจาเปนตองเขาหองสมดทกวน ซงสอดคลองกบไพจตต สายจนทร (2548 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมผลตอการอานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในสงกดเทศบาลเมองอตรดตถ จงหวดอตรดตถ ผลการศกษาพบวา ดานพฤตกรรมการอานนกเรยนสวนใหญเขาหองสมดสปดาหละประมาณ 3-4 ครง

1.4 ระยะเวลาทนก ศกษาสวนใหญเขาใชหองสมดแตละครง ประมาณ 30 นาท (รอยละ 49.39) ทงนเนองจากหองสมดวทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม มระบบการสบคนขอมลผานระบบเครอขายอนเทอรเนตซงครอบคลมพนททงหมดภายในวทยาลย นอกจากนงานหองสมดยงมฐานขอมลออนไลนสาขาการพยาบาลและสาขาทเกยวของซงมเนอหาฉบบเตม (Fulltext) ใหบรการ 24 ชวโมง ทาใหนกศกษาทอยภายในหอพกกสามารถสบคนและดาวโหลดขอมลไดโดยไมตองมาใชบรการทหองสมด 1.5 จดประสงคสาคญในการอาน

หนงสอของนกศกษาเรยงลาดบคาความถจากมากไปหานอยคอ เพอประกอบการศกษาตามหลกสตร เพอเขยนรายงานหรอภาคนพนธ เพอความบนเทงและการพกผอน และ เพอใหมความรกวางขวาง

ขน ทงนเนองจากนกศกษาทกคนใหความสาคญกบการเรยนการสอนและการศกษาคนควาเพมเตม เพราะการจดการศกษาสาขาการพยาบาล

นนเปนการเตรยมบคลากรทางการพยาบาลใหมความรทางสามารถในทางวชาชพซงนกศกษาทก

คนใหความสาคญมาก ซงสอดคลองกบ วลาวรรณ วงคลงกา (2551 : บทคดยอ) ไดทาการประเมนโครงการสงเสรมนสยรกการอาน โรงเรยนหอพระ

ปการศกษา 2551 พบวา นกเรยนมความตระหนกและเหนความสาคญของการอาน รจกเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง ตลอดจนสามารถนาความรทไดรบจากการอานไปพฒนาดานสตปญญา ความร ความสามารถและพฤตกรรมตาง ๆ รวมทงนกเรยนรจกใชเวลาวางใหเกดประโยชนจากการอาน และสามารถนาความรทไดจากการอานไปเผยแพรในรปแบบตาง ๆ อยางสรางสรรค 1.6 ความถในการอานหนงสอ นกศกษาอานสปดาหละ 3-4 ครง (รอยละ 59.15) ทงนเนองจากนกศกษามการทากจกรรมทหลากหลาย ทงกจกรรมจากการเรยนการสอน กจกรรมเสรมหลกสตรซงสวนมากใชเวลาชวงหลงเลกเรยน และมภารกจสวนตว ซงสอดคลองกบการใชเวลาพกผอนตามขอ 1.2 และการเขาใชบรการหองสมดตามขอ 1.3 1.7 เวลาท นกศกษาใช ในการอานหนงสอตอครง คอ 1 ชวโมง (รอยละ 55.49) ท งน เนองจากนกศกษาอย ในชวงวยทกา ลงศกษา มความมงมนตงใจและการอานทจะนามาซงประสทธผลนนนอกจากจะมการเตรยมตนเองใหพรอมโดยทาจตใจใหแจมใสแลวการจดเวลาทเหมาะสมกมความสาคญรางกายตองไดรบการพกผอนอยากเพยงพอทงนในการอานแตละครงไมควรเกน 50-60 นาท 1.8 ในการเลอกอานหนงสอของ

นกศกษามกจะเลอกโดยเรยงลาดบคาความถจากมากไปหานอยคอ เลอกตามดลยพนจของตนเอง เลอกตามคาแนะนาของอาจารย /ผ เกยวของ เลอกตามคาแนะนาของเพอน และเลอกตามบทวจารณหนงสอตามวารสารและหนงสอพมพ ทงนเนองจากนกศกษาอยในวยรนตอนปลายกาลงจะเปนผใหญ การตดสนใจตาง ๆ จงมกตดสนใจดวยตนเอง ซงสอดคลองกบผลการศกษาของกฤษณา

อาจคมวงษ (กรมวชาการ. 2542 : 7 ; อางองมาจากกฤษณา อาจคมวงษ. 2533 : บทคดยอ) ไดศกษาการอานหนงสอจากนกเรยนโรงเรยนครราษฎร


รงสฤษฎ จานวน 1,196 คน พบวา ในดานการเลอกหนงสออาน พจารณาจากเรองทตรงกบความสนใจเปนอนดบแรก รองลงไป คอ ชอเรองนาสนใจ และเลอกตามคาแนะนาของครผสอน 1.9 การเตรยมตวกอนการอานหนงสอเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ นกศกษามกจะเตรยมอปกรณทใชประกอบการอาน เชน ปากกา กระดาษ เลอกหาสถานททเหมาะสม ตงจดมงหมาย เชน อานใหได 2 บท อานแลวสรปได และเตรยมอาหารวางสาหรบขบเคยว ซงผลการศกษาครงนเปนไปตามขนตอนการเตรยมพรอมเพอการอาน 5 ขนตอน คอ การจดสถานทและสงแวดลอม การจดทาของการอาน ตาแหนงของหนงสอควรอยหางประมาณ 35-45 เซนตเมตร การจดอปกรณชวยในการอาน การอานอาจมอปกรณทจาเปน เชน กระดาษสาหรบบนทกดนสอ ปากกา ดนสอส การจดเวลาทเหมาะสม สาหรบนกศกษาทตองมการทบทวนบทเรยนควรอานหนงสอในชวงทเหมาะสม และการเตรยมตนเอง ไดแก การทาจตใจใหแจมใส มความมงมน มความตงใจ และมสมาธในการอาน 1.10 วธ ในการอ านหน งสอของนกศกษา เรยงลาดบคาความถจากมากไปหานอยคอ อานเนอหาเรยงตามลาดบอยางคราว ๆ อานเฉพาะตอนหรอบททสนใจกอน อานเฉพาะตอนทอาจารยกาหนดให อานละเอยดทกบท และอาน

เฉพาะบทสรป ทงนเนองจากการอานมหลายระดบและมวธการตาง ๆ ตามความมงหมายของผอาน และประเภทของสอการอาน การอานเพอการศกษา คนควาและเขยนรายงาน อาจใชวธอานตาง ๆ เชน

การอานสารวจ การอานขาม การอานผาน การอานจบประเดน การอานสรปความ และการอานวเคราะห ซงสอดคลองกบพสมย ยวชย (2544 : 13-14) ทกลาววาการอานสวนมากแลวผอานมกจะตองมวตถประสงคในการอาน เชน อานเพอ

ความรในขณะเลาเรยนอานเพอการเขยนรายงานตาง ๆ อานเพอเพมความรเนอหาในบทเรยน

1.11 ส งทนกศกษามกจะทาเมอนกศกษาอานหนงสอ เรยงลาดบคาความถจากมากไปหานอยคอ ทาเครองหมายทคาหรอขอความสาคญ สรปใจความสาคญของแตละบทไวคดลอกขอความสาคญหรอชอบไวคนหนากระดาษทม

ขอความสาคญและอานเพอความเขาใจหรอจดจาโดยไมทาเครองหมายใด ๆ ทงนเนองจากนกศกษาแตละคนมเทคนคในการอานและมวตถประสงคในการอานทแตกตางกน ดงนนสาระทไดจากการอานจงมความสาคญแตกตางกน ทาใหสงทนกศกษามกจะทาเมออานหนงสอแตกตางกน สอดคลองกบวธอานแบบ SQ3R : ซงดสและดส (ฉววรรรณ คหาภนนทน. 2546 : 1-15 ; อางองมาจาก Deese and Deese 1979 : 42) S (Survey) คอการอานแบบสารวจเปนการอานผาน ๆ อยางรวดเรว Q (Question) คอการตงคาถามถามตนเองไวในใจจากเนอเรองทอานเพอความเขาใจเนอเรองดยงขน R

1 (Read) อานเพอตอบคาถามทตนเอง

อยากร R2 (Recite) คอการจดจา เมอเขาใจได

คาตอบจากหนงสอแลวควรพยายามจดจาเนอหา ขอความทสาคญไวซงเปนหวใจของการเรยนรโดยการทาบนทกยอใสสมดไวหรอขดเสนใต หรอจด (List) หวขอทงหมดไว ทองจาจากความเขาใจ และ R

3 (Review, Reconstruct) ทบทวนจากการอาน

บนทกยอทบนทกไวหรอจากเครองหมายตาง ๆ

ททาไวในหนงสอ จากขอความทเขยนไวขางหนากระดาษและจากหวขอทจดไว การทบทวนเปนครงคราวและทบทวนกอนสอบ 1.12 ลกษณะการอานหนงสอเรยน

ของนกศกษาเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ อานบางไมอานบางแลวแตโอกาส เรงอานกอนสอบเลกนอย อานเปนประจา และอานเฉพาะวนหยดทวางจากการเรยน ทงนเนองจากนกศกษานกศกษาแตละคนมความแตกตางกนในดานการจดสรรเวลา

ในการอาน วตถประสงคในการอานแตกตางกนบางคนอานเพอความเพลนเพลน คลายเครยด บางคนอานเพอการศกษาคนควาเทานน บางคนม


ความสามารถทางภาษาอานไดเรวเขาใจงายจงอานเปนกจวตรประจาวน 1.13 ชวงเวลาทนกศกษาใชในการอานหนงสอเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ เวลาคาหลงจากเสรจภารกจประจาวน กลางดก เชาตร และเวลาวางระหวางคาบเรยน ทงนเนองจากการปฏบตภารกจสวนตวของนกศกษาแตละคน

แตกตางกน และเวลาทมสมาธในการอานหนงสอแตกตางกน ซงการจดเวลาทเหมาะสม สาหรบนกศกษา

ทตองมการทบทวนบทเรยนควรอานหนงสอในชวงทเหมาะสมคอชวงททไมดกมาก คอ ตงแต 20.00 - 23.00 น. เนองจากรางกายยงไมออนลาเกนไปนก หรออานในตอนเชา 5.00 - 6.30 น. หลงจากทรางกายไดรบการพกผอนอยางเพยงพอ 1.14 สาเหตของการอานหนงสอคอ อานเพราะมสถานการณบงคบ (รอยละ 79.88)

ทงนเนองจากสอตาง ๆ ในปจจบนมความกาวหนาอยางมาก ไมวาจะเปนอนเทอรเนต เคเบลทว โทรศพท เคลอนท หรอเกมออนไลนตาง ๆ ลวนแลวแตทาใหนกศกษามการจดสรรเวลาสาหรบอานหนงสอนอยลง หรออานเฉพาะเมอจาเปน เชนใกลสอบเทานน ซงสอดคลองกบกฤษณา อาจคมวงษ (กรมวชาการ. 2542 : 7 ; อางองมาจาก กฤษณา อาจคมวงษ. 2533 : บทคดยอ) ไดศกษาการอานหนงสอจากนกเรยนโรงเรยนครราษฎรรงสฤษฎ จานวน 1,196 คน พบวา การอานหนงสอของ

นกเรยนจะอานทกครงทมโอกาสและเมอจาเปน เชน ใกลสอบ หรออานเพอจะนาความรมาทารายงานสงคร

2. ปญหาในการอาน พบวา 2.1 ปญหาในการอานทเกดจากตวนกศกษาเองเรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ

ไมมเวลา อานเรวแตจบใจความไมคอยได อานชา และไมชอบอาน ไมสนใจอาน ทงนเนองจากนกศกษาแบงเวลาไมเปน อกทงขาดการฝกทกษะการอาน ซงฉววรรณ คหาภนนทน (2546 : 2) กลาวไววาการอานเปนกระบวนการทตองพฒนา

และฝกฝนไปเรอย ๆ เพอใหสามารถอานไดอยางรวดเรว และอานไดอยางแตกฉาน รจก ใชความคดอยางมเหตผลตามไปดวยขณะทอาน 2.2 สาเหตททาใหนกศกษาประสบปญหาเรองไมมเวลาในการอาน คอ แบงเวลาไมเปน (รอยละ 59.76) ทงนเนองจากนกศกษาคอนขางมอสระในการตดสนใจทากจกรรมตาง ๆ ภายในวทยาลย ซงสอดคลองกบการใชเวลาพกผอนตามขอ 1.2 นนคอนกศกษาสวนมากนอนเลน

หรอดโทรทศน อานนวนยายการตน ดภาพยนตรหรอฟงเพลง 2.3 ปญหาในการอานทเกดจากอาจารยผสอนเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ อาจารยไมแนะนาสงพมพทควรอาน อาจารยกาหนดใหอานแตไมมสงพมพในหองสมด อาจารยแนะนาใหอานสงพมพทยากเกนไปและอาจารยไมกาหนดเรองใหอาน ทงนเนองจากอาจารยเหนวานกศกษาอยในวยทสามารถตดสนใจไดดวยตนเองจงไมแนะนาหนงสอทเฉพาะเจาะจงใหนกศกษาอาน อกทงระบบการศกษาในปจจบนสนบสนนใหนกศกษาคนควาดวยตนเอง เพอใหไดความรและแนวความคดทกวางขวางขน (จราภรณ หนสวสด. 2546 : 26-29) 2.4 ปญหาในการอานทเกดจากบรการของหองสมดเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ หองสมดไมมสงพมพทตรงกบความตองการ

หองสมดมสงพมพไมเพยงพอ และสงพมพอยในสภาพชารด ทงนเนองจากหนงสอ/ตาราทางการพยาบาลราคาคอนขางสง ทาใหการจดซอ/จดหาไม

เพยงพอกบความตองการของนกศกษา ซงบทเลอร (Butler. 1992 : 422) ไดศกษาสงทเอออานวยในการดาเนนงานหองสมด โรงเรยนประถมศกษาใน

รฐนวเฟาดแลนด โดยทาการศกษาความเพยงพอ และผวจยไดใหขอเสนอแนะไววา ควรจดหางบประมาณหรอกองทนเพมขน เพอปรบปรงการใหบรการและงบประมาณประจาปของหองสมดควรไดรบเพมขนทกป


2.5 เมอตองการอานสงพมพซงไมมในขณะนนวธทนกศกษาแกปญหาเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ขอถายเอกสาร หาซอเอง ขอยมจากเพอน ขอยมจากอาจารย กลบมาหองสมดอกเมอมเวลา และหาจากหองสมดอน ทงนเนองจากนกศกษาทตองการอานหนงสอสามารถแกปญหาดวยตนเองได ดงนนจงแกปญหาดงกลาวโดยการขอถายเอกสาร หาซอเอง ขอยมจากเพอน ขอยมจากอาจารย เปนตน 3. เหตจงใจตอการอานหนงสอของนกศกษา เรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ หาความรเพอใชทารายงาน หาความรเพอใชสอบ หองสมดมสอการอานทนาสนใจ เปนความสนใจสวนตว กลมเพอนอานและแนะนาใหอาน สภาพและบรรยากาศของหองสมด อาจารยสงเสรมใหอาน หองสมดแนะนาหนงสอทนาอาน รานหนงสออยใกล/จดรานด นาสนใจ และมการจดเกมหรอการแขงขนตอบปญหาการอาน ทงนเนองจากการศกษาในชนเรยนนกศกษาจะไดรบมอบหมายจากอาจารย ใหทารายงาน เปนการสงเสรมใหนกศกษารจกวธการศกษาคนควาดวยตนเอง และนกศกษาอยในชวงวยทมการตดสนใจสงตาง ๆ ไดดวยตนเองจงเลอกทจะอานหนงสอตามความสนใจ

สวนตว และหองสมดเปนแหลงรวบรวมสรรพวชาตาง ๆ สาหรบการศกษาคนควา บรรยากาศภายในหอง

สมดจงเปนสงสาคญสาหรบผใชบรการและผปฏบตงาน ทาใหเกดความสะดวก สบายใจ เกดสมาธทจะอานหนงสอเมออยในหองสมด ซงสอดคลองกบฉววรรณ คหาภนนทน (2546 : 3-4) ทกลาวไววา

พอ แม ผปกครอง คร บรรณารกษ และผเชยวชาญ เปนผทมบทบาทสาคญทสด ในการฝกฝน และจดกจกรรมสงเสรมการสรางความสามารถ การอานใหกบผอานตงแตยงเปนเดก ซงเรมจากการสรางนสยรกการอานจนกระทงการสรางความสามารถ ในการ

อานใหกบเดก ขจดปญหาและอปสรรคตอการอานตลอดจนการสรางสงแวดลอมตาง ๆ ทมผลตอการอานทบานและทโรงเรยน และสอดคลองกบผลการ

ศกษาของกรมวชาการ (2542 : 72) ทศกษาสภาพการเรยนรจากหนงสอของนกเรยน พบวา ปจจยททาใหนกศกษาอานหนงสอ คอ การหาความรเพอใชสอบ รองลงไปคอ พอแมสนบสนนใหอาน การมสอการอานทนาสนใจ ครสงเสรมใหอาน และการหาความรเพอใชทารายงาน 4. ความคดเหนตอประโยชนของการอานหนงสอ พบวา โดยรวมนกศกษามความคดเหนตอประโยชนของการอานอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวา อยในระดบมากทกขอเชนกน เรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ไดขอคด คตสอนใจด ๆ ทสามารถนามาประยกตใชในการดาเนนชวตได รองลงมาคอ สามารถรเทาทนเหตการณบานเมอง และมความ รสกอยากซอหนงสอเลมใหม ๆ มาอาน กอใหเกดความมนใจในความรรอบตวทตนม สามารถบอกเลาเรองราวใหบคคลอน ๆ ฟงไดอยางครบถวน สามารถเขาใจตนเองมากขน ประเมนผลการอานของตนเองได เมอมเวลาวางแลวอยากอานหนงสอ เมอไดอานหนงสอแลวรสกผอนคลาย จตใจแจมใส และกระตอรอรนตอการอานทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ซงสอดคลองกบแมนมาส ชวลต (2544 : 67-69) กลาวไววา จดมงหมายของการอานทสาคญสาหรบนกศกษา คอ 1) อยากรเรอง อยากรความเคลอนไหวของเหตการณทงในบาน

และนอกบาน อยากมความรเรองทว ๆ ไป ทาใหตองขวนขวายหาอานจากหนงสอ 2) ตองการศกษา ตองพยายามรใหมากกวาคนอน ใหรมากกวาความรทไดรบจากชนเรยน การทจะมความรกวาง

ขวางตองหมนอานหนงสอ 3) ตองการเพลดเพลน 4) ตองการแกปญหาในใจ ปรกษาใครไมได ดงนนจงใชหนงสอเปนทปรกษา เนองจากปลอดภยดวยประการทงปวง 5) ตองการชดเชยอารมณและความปรารถนา และ 6) ตองการใหเปนทยอมรบ

ในวงสงคม กลาวคอ การอานหนงสอจะชวยใหคนรกาลเทศะ ปรบตวเองได วางตวเปน เขากบสงคมไดด มชวตอยในสงคมอยางสบาย ทงนเพราะหนงสอ


จะชวยใหเรารจกตวเองและคนอนดขน ชวยใหเรามความคดกวาง ฝกนสยตวเองใหดารงชวตอยางเปนสข ประสบความสมหวงในชวต และสามารถเขากบคนอนได

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะเพอการนาไปใช 1.1 ผบรหารและผเกยวของควรมนโยบายและกจกรรมทสงเสรมใหนกศกษามความใฝรและมนสยรกการอาน 1.2 อาจารยผสอนควรหาวธชแนะ ชกชวนฝกฝนใหนกศกษาเลอกอานหนงสอ รจกใชประโยชนจากการอาน สงเสรมและพฒนาการคดวเคราะห ตลอดจนสรางสรรคสงใหม ๆ จากสงทไดรบจากการศกษาคนควา

1.3 หองสมดควรจดสภาพแวดลอมทเออตอการสงเสรมการอานและการเรยนร รวมทงจดหาสอสงพมพทหลากหลายและตรงกบความตองการของผใชบรการ 1.4 นกศกษาทมปญหาเรองการแบงเวลาไมเปน และอานเรวแตจบใจความไมได ควรไดรบการฝกฝนรวมถงคาแนะนาอยางจรงจงและตอเนอง 2. ขอเสนอแนะเพอการวจย ครงตอไป 2.1 ค ว ร ม ก า ร ศ ก ษ า ป ญ ห าเชงคณภาพในดานตวผเรยน หลกสตร หองสมด และสอการเรยนการสอน วาเออตอการใหนกศกษาคนควาดวยตนเองหรอไม 2.2 ควรมการศกษารปแบบการจดกจกรรมสงเสรมการอานแกนกศกษา


กรมวชาการ. (2542). การศกษาสภาพการเรยนรจากหนงสอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. รายงานการวจย กรงเทพฯ : กองการวจยทางศกษา กระทรวงศกษาธการ.

กรมวชาการ. (2541). สภาพการผลตและพฒนาหนงสอสาหรบเดก. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. จราภรณ หนสวสด. (2546). “การอานและการสรางความสามารถในการอาน,” สารสนเทศ. 4(1) : 1-15;

มกราคม –มถนายน. ฉววรรณ คหาภนนทน. (2546). “การอานและการสรางความสามารถในการอาน,” สารสนเทศ. 4(1) : 1-15;

มกราคม –มถนายน. พสมย ยวชย. (2544). ผลสมฤทธทางการอานจบใจความโดยใชแบบฝกของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 โรงเรยนสตรชยภม อาเภอเมอง จงหวดชยภม. รายงานการศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ไพจตต สายจนทร. (2548). ปจจยทมผลตอการอานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในสงกดเทศบาลเมองอตรดตถ จงหวดอตรดตถ. วทยานพนธ ศศ.ม. อตรดตถ : มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

มณรตน สกโชตรตน. (2548). อานเปน : เรยนกอนสอนเกง. กรงเทพฯ : นานมบคส.

แมนมาส ชวลต. (2544). แนวทางการสงเสรมการอาน (ฉบบแกไขเพมเตม). พมพครงท 2. กรงเทพฯ : บรรณกจ.วลาวรรณ วงคลงกา. (2551). การประเมนโครงการสงเสรมนสยรกการอาน โรงเรยนหอพระ ปการศกษา

2551. เชยงใหม : โรงเรยนหอพระ สานกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต 1. Butler, B.T. (1992). “A study of primary school library facilities in Newfoundland,” Master Abstracts

International. 30 (3) : 22.

การไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพอตอตานอานาจรฐในมตการเรยกรองความยตธรรมทางสงคมกบความเปนไปไดในสงคมโลก*Social and Political Non-violence for Resistance to Civil Government for Requesting Social Justice Dimension and Possibility in World Society

ไพรวลย เคนพรม1

Priwan Khenprom1

บทคดยอ

บทความนผเขยนมความมงหมายเพอชใหเหนวาการไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมอง เพอตอตานอานาจรฐ มความเปนไปไดในสงคมโลก แตไมใชวาจะเปนไปได ในทกเหตการณหรอในทกพนทของโลก โดยปจจยทเอออานวยตอการไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมอง ไดแก ความเปนประชาธปไตย แนวโนมของการเขาใจสทธ เสรภาพและหนาทพลเมอง และเครอขายโลกาภวตน การตอตานอานาจรฐเพอเรยกรองความยตธรรมทางสงคมโดยไมใชความรนแรงเปนสงทชอบธรรมและสงคมควรใหการสนบสนน

คาสาคญ: การไมใชความรนแรง, การตอตานอานาจรฐ, ความยตธรรมทางสงคม, สงคมและการเมอง

Abstract

The purpose of this article was to show that social and political non-violent resistance to civil government is possible in the world. However, it is impossible under all conditions in all areas of the world. The factors that promote social and political non-violence consist of being democratic with citizen’s right, liberties, and duties as a global network. The resistance to civil government by

using non-violence to request social justice should be supported.

Keywords: non-violence, resistance to civil government, social justice, society and politics

1 นสตปรญญาเอก สาขายทธศาสตรและความมนคง คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา Tel. 084-8699379

Email: [email protected]


บทนา

การไมใชความรนแรงเปนวธการแกไขความขดแยงในรปแบบการเขยน การพด การเจรจา การประชมตกลงแกขอพพาท กระบวนการทางศาลและกฎหมายดวย มฐานความคดทมแบบแผนหรอมกระบวนการของการกระทาทสอดคลองกน ไดแก มแนวคดวาความขดแยงเปนเรองปกตธรรมดาของชวตและของสงคม เชอวาในความขดแยง ไมมฝายใดฝายหนง ทเปนฝายถกหรอผดโดยสมบรณ ความขดแยงนนจะระงบไปกตอเมอทกฝายรวมกนแกปญหา ทกคนมความเปนมนษยเหมอนกน ศตรของมนษยทตองกาจดไมใชตวบคคลหรอคนกลมใดกลมหนงแตเปนความเลวรายภายใน วธการตองสอดคลองกบเปาหมาย และอานาจมไดเกดจากอาวธ (พระไพศาล วสาโล, 2550: 47, 49, 51, 53, 55, 57, 59) ในสวนของปฏบตการอารยะขดขนเปนการแสดงออกใหเหนถงการทปจเจกบคคล มความเหนวากฎหมายหรอคาสงของรฐเปนสงทไมถกตองหรอไมชอบธรรม ปจเจกบคคลในฐานะพลเมองมสทธอนชอบธรรมทจะแสดงออกซงความไมเหนดวยหรอตอตาน อาจไปไกลถงขนไมใหความรวมมอตอรฐ ซงวธการในการแสดงออกกจะเปนในลกษณะของการกระทาการทขดตอกฎหมาย และยอมรบโทษของการกระทาทฝาฝนดงกลาวอยางเตมใจ การกระทาฝาฝนมความมงหมายทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงในกฎหมายหรอนโยบาย ซง

เปนกตกาในสงคม โดยทาใหเกดการเปลยนแปลงจากกฎหมายหรอนโยบายของรฐทไมเปนธรรมไปสความยตธรรม สวนกระบวนการปฏบตการ

อารยะขดขนกตองเปนไปอยางเปดเผย มการแจงใหทราบลวงหนาวาจะปฏบตการอะไร และปฏบต

การอยางไร ปฏบตการอารยะขดขนจะหยดอยเพยงการตอตานกฎหมายหรอนโยบายหรอคาสงของรฐทขาดความยตธรรมหรอเปนไปอยางไมชอบธรรม

เทานน จะไมไปไกลถงการเปลยนแปลงระบอบการ

ปกครองหรอระบบใหญของสงคมโดยเชอวาไมใชทกสงคมจะสามารถปฏบตการอารยะขดขนได แต

ตองเปนสงคมทมการออกแบบไวอยางดแลวเทานนหรอเปนสงคมทเขาใกลการเปนสงคมทยตธรรม ซงจะเหนไดชดเจนในความคดของรอวลส (Pogge, 2007; Rawls, 1971: 363-391; 1999: 319-343; 2003: 319-343) ในสงคมประชาธปไตยนน ผคนในสงคมควรมมมมองตอการตอตานอานาจรฐโดยไมใชความรนแรงในทศทางทเปลยนแปลงจากเดม

การตอตานอานาจรฐ

สาหรบแนวคดการตอตานอานาจรฐ ถอเปนอกแนวคดหนงทใหความสาคญกบสทธเสรภาพของประชาชนทจะไมเชอฟงรฐทตนเองเหนวามคาสงหรอกระทาไปอยางไมถกตองชอบธรรมโดยมแนวคดใหญทรองรบหลายแนวคด แนวคดสามประการทมความสาคญอยางยงทควรกลาวถงดงปรากฏในงานเขยนของนกวชาการจานวนมากทไดกลาวอางถงความคดเหลานน (ชยวฒน สถาอานนท, 2551: 11-14) จากการสงเคราะหแนวคดสาคญจากผลงานทถอวาไดมาตรฐาน (ธอโร, 2536; ชยวฒน สถาอานนท, 2551: 87-128) พบวา การยอมรบวาอารยะขดขนเปนสทธพนฐานของพลเมองในการมสวนรวมใน “ระบอบประชาธปไตยทางตรง” และ “ทฤษฎประชาธปไตยแบบเขมขน” รวมไปถงแนวคดของคานธทวา

การตอตานอานาจรฐหรอการไมปฏบตตามกฎหมายเนองจาก “ตองการ จะปฏบตตามคาสงทสงยงไปกวากฎหมาย ซงเปนคาสงแหงความรสกผดชอบชวดของตนเอง” มตวอยางของการตอตานอานาจรฐ ทสาคญ เชน การตอตานอานาจรฐของธอโร

โดยธอโรเหนวาปจเจกบคคลสามารถ ทจะเปลยนแปลงสงคมไดเพยงลาพง โดยไมตองใหคนสวนใหญเหนดวยกได ซงการกระทาทแสดงออกจะเปนสงกระตนสานกแหงความยตธรรมของคนในสงคม ถงแมวาในชวงขณะนนผคนสวนใหญยงอาง

42 ไพรวลย เคนพรมการไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพ อตอตาน...

รฐใชอานาจในการออกคาสงหรอออกกฎหมายหรอนโยบายทขดตอมโนสานกของตนเองหรอเปนสงทไมเปนธรรมในสงคม ปจเจกบคคลในฐานะทเปนพลเมองจงมสทธทจะตอตานอานาจรฐนน เนองจากการใชอานาจรฐดงกลาวถอวาไมมความชอบธรรม กฎหมายหรอคาสงตางๆ ทแสดงถงการทรฐใชอานาจจงมสถานะทตากวาศลธรรมหรอความรสกผดชอบชวดของปจเจกบคคลจงเปนการชอบแลวทจะตอตานอานาจรฐเพอใหเกดการเปลยนแปลงการใชอานาจใหอยในครรลองของความถกตองดงาม ทาใหเกดความเปนธรรมในสงคมตอไป การบรรลความสาเรจของการไมใชความรนแรง การไมเชอฟงกฎหมายทเปนไปตามหลกการอารยะขดขน และการตอตานอานาจรฐ

สงเหลาน จะเกดขนไดหรอไมมเหตปจจยทเอออานวย

และเปนอปสรรคถอเปนสงทควรทาความเขาใจเพอสงเสรมการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐและลดอปสรรคทมใหนอยลง อนจะนามาซงการแกไขปญหาทเตมไปดวยการไมใชความรนแรง ผลสดทายจะนาไปสการแกปญหาและความขดแยงทสามารถสรางความยตธรรมทางสงคมใหเกดขนไดอยางยงยน การไมใชความรนแรงในการตอตานอานาจรฐจะเกดขนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล หากสงคมถกออกแบบไวอยางเหมาะสมลงตวแลว โดยอยในสภาวะทมความยตธรรม

ทางสงคมในภาพรวมซงมบางอยางเทานนทไมเขารปเขารอยหรอมความไมยตธรรมในสงคม (Rawls, 1971: 453-462; 1999: 397-405)

เนองจากเปาหมายประการหนงของปฏบตการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐนนเปนไปเพอทจะเปลยนแปลงสงคม กฎหมายหรอคาสงรฐ

ทไมชอบธรรม ฯลฯ โดยตองการทจะสอสารไปยงผคนในสงคม กระตนจตสานกแหงความยตธรรม สามญสานก และมโนสานกของผคนในสงคมเหลานน เพอใหเกดผลแหงการเปลยนแปลงทคาดหวงเมอพจารณาการออกแบบระบบสงคมการเมอง

วาตนเองไมสามารถทาอะไรได ทงทมศกยภาพ ทจะทาไดอยางเตมเปยมแตเลอกทจะไมปฏบตการใดๆ การตอตานอานาจรฐเปนการละเมดกฎหมายทขดตอจตสานกและมโนธรรมของตนเอง ปจเจกบคคลจงสามารถทจะตอตานได โดยการกระทานนเปนสงทถกตองสอดคลองกบสามญสานกและมโนสานก แตจะไมกระทาสงทผดเพอให

บรรลสงทถกตอง สงทตนกระทาตองเปนสงทถกตองในการปฏบตการการไมสนบสนนรฐโดยไมใหความรวมมอ เขายนดถกจาคกตามความผดทรฐกาหนดใหเขารบโทษนน แตเขากนกขบขนกบการกระทาของรฐทไมมปญญาจดการลงโทษเขาไดมากกวาน นอกจากนสงทตองตระหนก คอมนษยเปนรากฐานของรฐ รฐเปนเครองมอของประชาชน รฐไมไดมประโยชนอนใดเลยและรฐทดนน ควรปกครองใหนอยทสด รฐมทมาจากประชาชน เกดรฐขนมาเพราะประชาชนใหการรบรอง มนษยจงเปนสวนสาคญทสด มฐานะหรอสถานะเหนอรฐ ประชาชนมสทธทจะเคารพหรอไมเคารพรฐ การยอมรบทมตอกฎหมายจะเกดขนเฉพาะกรณทกฎหมายนนเปนสงทถกตอง ไมขดกบสามญสานกและมโนธรรมของตนเอง สามารถสรางความยตธรรมในสงคมไดแตหากกฎหมายเปนสงทไมยตธรรมกไมควรใหการยอมรบหรอเคารพกฎหมายเพราะจะทาใหปจเจกบคคลกลาย

เปนตวแทนของความไมยตธรรม ในสงคมเสยเอง ปฏบตการตอตานอานาจรฐมเปาหมายเพอใหเกดการเปลยนแปลงในสงคมและเกดความยตธรรมขน รวมถงเกดการตระหนกในพลงอานาจของตน โดย

ไมใหกอสงครามและการมทาสอนเปนสงทสะทอนความไมยตธรรมในสงคมทเขาไมอาจใหการยอมรบได การแสดงออกถงการไมเหนดวยกบรฐและการตอตานอานาจรฐทกลาวมามความชดเจน

ทงฐานคดวธการปฏบตและเปาหมายของการปฏบตการตอตานอานาจรฐ “การตอตานอานาจรฐ” เปนการกระทาทปจเจกบคคลมความเหนวา


ของประเทศทวโลกจะเหนไดวามความพยายามทจะกาวไปสการออกแบบระบบสงคมทเปลยนแปลงไปสระบบการออกแบบทคานงถงสมาชกหลากหลายกลมในสงคมซงแนวโนมนยอมเออตอการไมใชความรนแรงตอตานอานาจรฐ เนองจากคนในสงคมนนๆ มแนวโนมทจะเคารพตอความคดความเหนของคนอนในสงคม และเปดชองทางใหทกกลมในสงคมซงมอยหลากหลายกลมเหลานน มโอกาสในการสะทอนปญหาและความตองการของตนเองใหกบสงคมไดรบรรบทราบมากขนมความพยายามของผคนในสงคมทจะเขาไปมสวนรวมทางการเมองและสงคมมากขน อนเปนกระแสของระบอบประชาธปไตยแบบมสวนรวม แตละประเทศมแนวโนมทดทจะตอบสนองตอความตองการแสดงบทบาทนของพลเมองซงรฐอาจจะเตมใจหรอไมกตาม ซงเมอมการปฏบตการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐเกดขน มแนวโนมทสมาชกของสงคมทถกออกแบบอยางดทมความใกลเคยงกบสงคมทเปนธรรมนจะตอบสนองและคดทบทวนทาความเขาใจปญหารวมกนมากขน นนหมายถงโอกาสแหงการบรรลความสาเรจของปฏบตการไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพอตอตานอานาจรฐ สวนรฐเองกมความระมดระวงรอบคอบใชความไตรตรองมากขน ในการใชอานาจรฐ เนองจากตองรบผดชอบและคานงประชาชนทเปนฐานคะแนนความนยม

ของตนดวยจงมแนวโนมทรฐจะไมใชความรนแรงในทกชนของความรนแรง ปจจยทเอออานวยตอการไมใชความ

รนแรงทางสงคมและการเมอง 1. ความเปนประชาธปไตย การทประเทศตางๆ ทวโลก มแนว

โนมทจะนาพาประเทศตนเองกาวเขาสสงคมประชาธปไตยซ ง ระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยเปนระบอบการปกครองทมหลกประกนสทธ เสรภาพของประชาชนมากทสด สงเสรมใหมการเพมพนทประชาสงคมใหกวางขวาง

มากขน (Duncan, 2010: 163-178; Frankenberg, 2008: 275-296; Wilson & Buckler, 2010: 1-14) และเอออานวยตอการไมใชความรนแรงของทกฝายมากทสด เนองจากการกระทาเหลานนจะกระทบหรอละเมดตอสทธเสรภาพของพลเมองทนท แนวโนมการใชความรนแรงจงลดลงอยางหลกเลยงไมได และในประชาคมโลกกไมตอบรบตอการใชความรนแรงดวยหรอโอกาสทรฐจะใชความรนแรงทางตรงความรนแรงเชงโครงสรางและความรนแรงทางวฒนธรรมจะเกดขนไดยากขน การไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐในสงคมประชาธปไตยจงเปนหลกประกนถงความปลอดภยตอรางกายและชวตของผปฏบตการอยางแนนอน ในทางตรงกนขามในสงคมทไมเปนประชาธปไตยโอกาสทผปฏบตการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐจะถกกระทาดวยความรนแรงมสงมากขนตามลาดบ 2. แนวโนมของการเขาใจสทธ เสรภาพและหนาทพลเมอง นกวชาการหลายทานใหการยอมรบอยางหนกแนนวากระแสของประชาธปไตยแบบปรกษาหารอเปนสงสะทอนทดของความตนตวของผคนทวโลก ประเทศทวโลกมแนวโนมทจะกาวไปสสงคมประชาธปไตยมากขน ผคนในสงคมทไดรบการคมครองสทธเสรภาพกวางขวางขนมความเขาใจในสทธ เสรภาพของตนเองมากขน รวมถงการ

เขาใจถงหนาทของพลเมองทมตอรฐดวย (Besson, Martí, & Seiler, 2006; Johnson, 2008; Leib, 2004; Fishkin & Laslett, 2003; O’Flynn, 2006; Behrouzi, 2005; Smith, 2003; Dryzek, 2002; Warren & Pearse, 2008; Zurn, 2007)

นอกจากน ยงมขอสรปจากการศกษาทชดเจนวาการฆาหรอการพรากชวตไมใชเงอนไขของความเปนมนษย (เพจ, 2552) และพลเมอง

มความเขาใจถงสทธการใหการรบรองรฐ การสนบสนนรฐหรอไมใหการรบรองหรอไมสนบสนนรฐหรอการตอตานอานาจรฐโดยเขาใจถงศกยภาพ


และขดความสามารถของตนทจะสามารถปฏบตได หากไมเหนดวยกบรฐหรอไมไดรบความเปนธรรมตางๆ ในสงคม การใชความรนแรงของรฐตอผปฏบตการไมใชความรนแรงจงมแนวโนมลดลงมาก 3. เครอขายโลกาภวตน เปนทยอมรบวาสงคมในโลกสมยใหมมความเจรญกาวหนาไปอยางมากทาใหการตดตอสอสาร มหลากหลายชองทาง ขอมลขาวสารสงถงกนงายขนกวาในอดตและแนวโนมของสงคมในโลกสมยใหมจะกาวไปสสงคมยคโลกาภวตนในแทบทกเรอง (วนย ผลเจรญ, 2550: 13-47; Anheier, 2007: 1-15; Bergh & Karlsson, 2010: 195-213; Frankenberg, 2008: 275-296; Gunderson, 2004: 421-429; Luo, Sivakumar & Liu, 2005: 50-65; Reardon, 2002: 283-284) ในการทปจเจกบคคลไมเหนดวยกบรฐหรอไดรบความไมยตธรรมในสงคมกจะสามารถมชองทางในการสอสารมากขนและพฤตกรรมของรฐทมงปดกนขอมลขาวสารเปนสงทนารงเกยจอยางยงในสงคมยคใหม ซงมแนวโนมวารฐจะไมสามารถควบคมได อยางในอดต สงเหลานจะสงผลโดยตรงตอการเปดกวางของสอสารมวลชนทางเลอกมากขน การทโลกเปนโลกไรพรมแดนทาใหความรขาวสารสามารถถายเทไดงายขน การเรยนรเกยวกบการไมใชความรนแรง เพอตอตานอานาจรฐ

สามารถกระทาไดโดยศกษาผานการถอดบทเรยนจากในอดตของปฏบตการไมใชความรนแรงทประสบความสาเรจและไมประสบความสาเรจ หากปจเจกบคคลไมเหนดวยกบรฐไมยอมรบอานาจรฐกสามารถตอตานอานาจรฐได อยางไมยากนก เชน การไมยอมเสยภาษ การไมเขาทางานในระบบราชการ การเดนทางไปทางานในตางประเทศ หรอการเปลยนไปถอสญชาตอนทตนเองคดวาดกวา

เปนตน โดยสวนตวแลวผเขยนชนชอบแนวคดการตอตานอานาจรฐของธอโรเปนอยางมาก ซงเปนการทาลายพรมแดนของรฐชาตลง โดยไมให

ความสาคญแมแตนอย แตหนไปใหความสาคญกบความเปนมนษยชาตแทน สวนการใชความรนแรงโดยรฐจะมความระมดระวงมากขน มการหลกเลยงการใชความรนแรงทกชนความรนแรง ความเปนไปไดของการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐในสงคมโลก จ า กป ร ะ ว ต ศ า ส ต ร ข อ ง ก า ร ต อ ส ทางการเมองและสงคมทวโลกทผานมาไดสะทอนใหเราเหนถงรปแบบการตอสของบคคลกลมตางๆ ทตอตานอานาจรฐ ซงมรปแบบและวธการแตกตางกน กลาวคอ รปแบบของปฏบตการดงกลาวมทงการใชความรนแรงและการไมใชความรนแรง บทความในสวนน เปนการนาเสนอเพอแสดงใหเหนถงภาพรวมวามปจจยอะไรบางทเอออานวยตอการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐทไมยตธรรมซงจะนาไปสคาตอบของคาถามทวา “การไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐ มความเปนไปไดในสงคมโลก” หรอไม อยางไร ผเขยนไดประเมนคาของปจจยทเอออานวยตอการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐเทานน โดยผเขยนไดพยายามชงนาหนกความเปนไปไดซงไดขอสรปชดเจนสาหรบการตดสนใจตอบคาถามดงกลาว ผเขยนขอตอบวา “มความเปนไปได” แตการจะใหผคนในสงคมเกดความเขาใจเกยวกบการไมใชความรนแรงจาเปนตองทาความเขาใจมโนทศนของการใชความรนแรงดวยเชนกน

เพอทจะหลกเลยงการใชความรนแรงและหนมาเลอกแนววถการไมใชความรนแรงและรวมมอกนอยางแขงขนในการ “รอถอดการครอบงา” ของ

กระบวนทศนความรนแรงใหลดนอยลงและไมใหมอทธพลอกตอไป เมอกลาวถงความรนแรงทางสงคมและ

การเมอง ผเขยนถอวามระดบความเขมหรอความซบซอนของความรนแรงแตกตางกนทงสามชนหรออาจกลาวไดวาเปนชนความรนแรง ความรนแรงแตละชนมผลอนเกดจากการกระทาความรนแรงตางกน มตวแสดงหลกทเปนผกระทาความรนแรง


ในรปแบบตางกน มกระบวนการสรางความถกตองชอบธรรมของความรนแรงตางกนดวยการรอถอดการใชความรนแรงทจะนาไปสการเลอกทจะไมใชความรนแรงจงมความยากงายตางกนอยางหลกเลยงไมได การทจะถอวาปฏบตการไมไดใชความรนแรงหรอไดมการไมใชความรนแรงเกดขนตองครอบคลมการไมใชความรนแรงทกกรณทงสามชนความรนแรงกลาวคอ ความรนแรงทางตรง ความรนแรงเชงโครงสรางและความรนแรงทางวฒนธรรม ผเขยนมความตระหนกวาการไมใชความรนแรงเปนแนวทางทถกตองทสดสวนแนวทางการไมใชความรนแรงกมนกคด นกปฏบตการไมใชความรนแรงไดเสนอไวมากมาย ในทนผเขยนใครขอเสนอแนวทางการไมใชความรนแรงตามแนวทางของคานธทเนนเรองของความจรง กระบวนการคนหาความจรงรวมกน มความรกใหกน ความบรสทธ และความกลาหาญถอไดวาเปนตวอยางทดของการไมใชความรนแรงตอตานอานาจรฐ แนวทางการไมใชความรนแรงตามแนวทางของคานธ ซงเนนวาความจรงเปนสงสงสดมอยในชวตจรงการไมใชความรนแรงเปนวธการเขาถงความจรงโดยการปฏบตการทไมใชความรนแรงพลงแหงความจรงจงจะแสดงผลของการปฏบตการนออกมา หวใจสาคญของพลงแหงความจรงอยทการอทศตนใหกบสงทตนเชอวา “ถกตอง” โดยมเงอนไขของ

การไมเกลยดชงกน สงทเคลอนไหวตอตานตองเปนเรองจรง ผทปฏบตการไมใชความรนแรงจะตองพรอมทจะทกขทรมานจากผลของปฏบตการหรอจากการตอบโตตอปฏบตการ ตองมความเชอ

วาเมอสามารถเผชญกบความทกขกจะพบความหมายของชวตการจะสามารถเขาถงความจรงไดนนทกฝายทเกยวของจะตองมการเปดใจใหกวาง

พอทจะยอมรบวา “แตละปจเจกบคคลมความจรงอยในตวเอง” สงทพงกระทาอยางยง คอ การเนนกระบวนการคนหาความจรงรวมกนดวยความรกทมตอกนผานการแลกเปลยนความคดเหนหรอ

ประสบการณรวมกนโดยลงมอกระทารวมกนทกฝาย นอกจากนสงทจะตองมในตวของผปฏบตการไมใชความรนแรง คอ “ภาพในอนาคต” ททกคนตองมองเหนรวมกนอยางชดเจนโดยตองเตมไปดวยความหวงทจะกอใหเกดหรอมการผลกดนใหเกดสงคมทเปนสงททกคนพงปรารถนาขนมา สงทจะขาดไมไดในปฏบตการไมใชความรนแรง คอ “ความกลาหาญ” ทงในสวนของการตดสนใจเลอกใชวธการไมใชความรนแรงแทนทจะใชความรนแรง เนองจากเลงเหนถงพลงอานาจของวธการนอยางกลาหาญจงตดสนใจเลอกใช โดยจะตองไมเปนการเลอกเพราะความออนแอและความขลาดเขลาแนวทางการเคลอนไหวทางสงคมทไมใชความรนแรง ของคานธนนเปนรากฐานและแบบอยางใหกบการเคลอนไหวมากมายในยคตอมาจวบจนถงปจจบน (ชยวฒน สถาอานนท, 2533: 88, 86-91; 2545: 300, 304, 309, 302-303, 321; พระไพศาล วสาโล, 2550: 63-67; มหาตมา คานธ, 2553: 480, 528-534, 628-658; เรอรบ เมองมน, 2536: 4, 60, 71, 74-75, 77) ปจจบนเรมมการตนตวในการศกษาเกยวกบการไมใชความรนแรงและอารยะขดขนมากขน ไมวาจะเปนนกวชาการในประเทศสหรฐอเมรกา กลมประเทศในยโรป และในเอเชย รวมถงประเทศไทยดวย เมอพจารณาความเขาใจเกยวกบ

อารยะขดขนในสงคมไทย นกวชาการไดจาแนกไววามอยสองกลม คอ (ชยวฒน สถาอานนท, 2551: 9-10) กลมแรก เปนกลมทเหนวาควรระมดระวงกบการใหความสาคญกบอารยะขดขนเพราะจะ

เปนการถกเถยงในกรอบของกฎหมายเนองจากอาจจะเกดปญหาตามมาอก กรณของสงคมไทยถอวาเปนสงคมทมการปกครองโดยกฎหมายอย

แลว นยวาทกคนตองอยภายใตกฎหมายเดยวกนซงถอวาเปนทยอมรบจากทกฝาย การจะตดสนวากฎหมายใดไมยตธรรมหรอไม เปนสงทยงยากทจะกระทาไดเนองจากจะหาเกณฑทมาใชตดสนไมไดงายนก และจะเกดปญหากบการละเลยตอ


ภาพรวมในระดบโครงสรางของระบบกฎหมายและระบอบการปกครองจนอาจละเลยตอการตงคาถามกบกตกาของการอยรวมกนวาใครกาหนดขนและไดประโยชนจากกตกานน สวนกลมทสองเหนวาอารยะขดขนเปนสงสาคญ ถอเปนสทธสาคญทสดอยางหนงของพลเมองในระบอบประชาธปไตย การใชสทธตามระบอบประชาธปไตยไมควรจากดอยเพยงการเลอกตงทเปนทางการ จงถอเปนสทธพนฐานทจาเปนทตองใหความสาคญ สาหรบความแตกตางของความเขาใจของคนในสงคมไทยทมตอ “อารยะขดขน” ซงแตละฝายยอมมมมมองทแตกตางกนอยางชดเจน ทงฝายทเหนดวยกบอารยะขดขนและไมเหนดวยกบอารยะ

ขดขนโดยเหนวาควรใชความระมดระวงใหมากตอการใชอารยะขดขนทจะไปกระทบตอหลกการใหญบางอยางในสงคมได รวมถงสภาพเงอนไขของการปฏบตการอารยะขดขนและขอบเขตของการปฏบตการตางๆ ทมงใหเกดการเปลยนแปลงซงมขอบเขตกวางหรอแคบตางกนอยางมาก ทาใหนยามและขอบขายของอารยะขดขนมความเปนพลวตตอไปซงเกยวเนองกบการรบรประสบการณ ความรความเขาใจของแตละฝายทมความแตกตางกน ตลอดจนความคด ความเชอและการใหความสาคญทตางกน อนนาไปสการไมสามารถสรปใหเหนพองกนจากทกฝายได (ชยวฒน สถาอานนท, 2551: 9-25)

การนยามและสรปรวบยอดเกยวกบอารยะขดขนจงเปนสงทไมสามารถทาไดงาย นอกจากน ในกระบวนการแกปญหาความขดแยงยงมปญหาเรอง “คนกลาง” และ “ความ

เปนกลาง” ซงคนกลางจะทาหนาทประสานใหเกดการเจรจาพดคยระหวางคขดแยงโดยตองสรางความไววางใจใหเกดขน (จตราภรณ สมยานนทนากล, 2553: 57-78) จงถอเปนบคคลสาคญในการแกปญหา ปจจบนในกรณของคนไทยมกเปน

ไปไดยากมาก ทจะหาคนกลางทมความเปนกลางมาทาหนาทคนกลางไกลเกลยแกปญหา ซงแตกตางจากในสงคมไทยในอดตทมกจะมคนกลางท

ทกฝายใหการยอมรบทาใหปญหาความขดแยงไดรบการแกไขเปนไปในทศทางทสรางความพงพอใจกบทกฝายทเกยวของ จากการว เคราะหทกลาวมาขางตน ทาใหไดขอสรปวา “การไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐ มความเปนไปไดในสงคมโลกแตไมใชวาจะเปนไปไดในทกเหตการณหรอในทกพนทของโลก” เนองจากมปจจยทเอออานวยและเปนอปสรรคตอการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐหลายประการ ทชนาความเปนไปไดหรอเปนไปไมไดในการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐในสงคมโลก โดยแตละสงคมมปจจยเหลานแตกตางกน ดงนน กอนทจะตดสนใจวาการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐ มความเปนไปไดหรอไม ตองคานงปจจยเหลานเปนลาดบแรก ผเขยนมขอสรปวา “มความเปนไปได” ทจะเกดปฏบตการไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพอตอตานอานาจรฐในสงคมโลก” หากแตตองเสรมพลงปจจยทเอออานวยตอการไมใชความรนแรงและลดอปสรรคของการไมใชความรนแรง ซงหากปจจยท เปนอปสรรคยงคงขดขวางอย กยากยงทจะเกดการไมใชความรนแรง นนเทากบเปดทางใหกบการใชความรนแรงได ไมวาจะเปนการใชความรนแรงจากฝายรฐในฐานะทเปนผใชอานาจหรอการใชความรนแรงของฝายทตอตาน

อานาจรฐ สงเหลานกมโอกาสเกดขน ผเขยนเหนวา “การไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐ มความเปนไปไดในสงคมโลก แตไมไดหมายความวาจะเปนไปไดในทกเหตการณหรอในทกพนทของโลก”

ปจจยทเอออานวยตอการไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมองเพอตอตานอานาจรฐ ผเขยนตองการเนนวาตองลดหรอขจดปจจยทเปนอปสรรคดวย จงจะสามารถสงเสรมใหเกดความสาเรจสงสดของปฏบตการไมใชความรนแรง

เพอตอตานอานาจรฐ โดยสภาพสงคมการเมองในระบอบประชาธปไตยแบบสากลจะมผลโดยตรงตอประสทธภาพ ประสทธผลหรอทาใหการไมใชความ


รนแรงในการตอตานอานาจรฐบรรลผลและทรงพลงอานาจมากทสด สงทตองตระหนกใหมากในการตอตานอานาจรฐ คอ ความมสถานะทเหนอกวารฐของมนษย รฐเกดขนไดจากการใหการยอมรบหรอการใหการรบรองของปจเจกบคคลเทานน หนาทของรฐควรจะเปนรฐทสรางความยตธรรมใหเกดขนในสงคมหากรฐไมทาหนาทดงกลาวกควรตอตานการใชอานาจของรฐโดยการตอตานรฐนนจะตองเปนไปตามวถของการไมใชความรนแรงทกประเภท อยางไรกตาม มโนทศนตางๆ เหลานตองมการทาความเขาใจใหลกซงจงจะเกดประโยชนตอปฏบตการตอตานอานาจรฐ โดยไมใชความรนแรงได การตอตานอานาจรฐเปนสทธพนฐานสาคญประการหนงทปจเจกบคคลสามารถใชสทธนในการตอตานรฐ โดยมรปแบบวธการทหลากหลายของปฏบตการตอตานอานาจรฐ เปนตนวาการไมใหความรวมมอ การไมใหการรบรอง ความเปนรฐ หรอการไมยอมรบอานาจของรฐโดยในการตอตานอานาจรฐนนผปฏบตการตองพรอมทจะยอมรบผลสบเนองมาจากการกระทาของตนดวยความ เตมใจซงอาจถกรฐตดสนโทษทณฑตางๆ กนไป โดยตองพรอมทรบผลเหลาน สงเหลานจะสรางพลงในการกระตนเตอนใหผคนในสงคมหนมาพจารณาถกเถยง พดคยกนถงสงทเกดขน และอาจนาไปสทาทหรอการกาหนดมาตรการ การออกกฎหมายหรอกตกาทมความ

เปนธรรมกบคน ในสงคม หรอเกดการทบทวนการใชอานาจของรฐเอง การปฏบตการตอตานอานาจรฐโดยไมใชความรนแรงจะสาเรจบรรลเปาหมาย

หรอไมนน มความเกยวของกบปจจยแวดลอมมากมายทมอทธพลตอปฏบตการดงกลาว โดยมทงปจจยทางบวกทเอออานวยและปจจยทางลบท

เปนอปสรรคขดขวางการบรรลผลสาเรจ สวนแนวทางการเสรมปจจยทเออตอการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐ และลดหรอขจดปจจยทเปนอปสรรคตอการไมใชความรนแรงเพอตอตานอานาจรฐ กลาวคอ ทกภาคสวนท

เกยวของในสงคมตองมสวนรวมในการออกแบบระบบสงคมการเมองใหเกดความยตธรรมทางสงคมเออประโยชนตอคนทกกลมในสงคม ทกฝายตองรวมกนทาใหเกดความเปนประชาธปไตยทเปนสากลอนเปนทยอมรบทวไป ทงการยอมรบกนเองในชาตและในระดบนานาชาต รฐบาลจาเปนตองมทมาตามระบอบประชาธปไตย พลเมองควรตองเขาใจสทธ หนาทของตนเองและผอน ผใชอานาจรฐและปจเจกบคคลในสงคมตองมความอดทนตอความคดและความเหนทแตกตางจากตนเอง และพรอมทจะเขาสกระบวนการยอมรบดวยความรกและดวยความปรารถนาดทมตอกน การมเครอขายโลกาภวตนจะเปนการทาลายพรมแดนของรฐชาตลง โดยคานงถงศกดศรความเปนมนษย ภายใตความซบซอนของสงคมและผลประโยชนทมอยมากมายหลากหลาย การสรางความเขาใจในลกษณะความเปนพหสงคมการเมอง ไมตกอยภายใตวาทกรรมรฐวาดวย “ความมนคงแหงรฐ” จนนาไปสการใชความรนแรงตอมนษยดวยกน หรอกอใหเกดการละเลยตอมตของ “ความมนคงของมนษย” นนเอง ซงอาจกอความเสยหายตอชวตของผคนในสงคมการเมองได

บทสรป

มความเปนไปไดทจะเกดปฏบตการ ไมใชความรนแรงทางสงคมและการเมอง เพอตอตานอานาจรฐในสงคมโลก บทบาทของสอมวลชนตองเปนกลางไมรบใชอานาจรฐ หากแตตองรบ

ใชประชาชนและความยตธรรมทางสงคม รฐตองสงเสรมการศกษาของพลเมองในรฐใหเปนไปตามแนวทางการศกษาเพอสนตภาพ เนนสทธเสรภาพ และการเปดโอกาสในการเขาถงการศกษาอยางเสมอภาคเทาเทยมกน เพอใหปจเจกบคคลแตละคนไดพฒนาศกยภาพของตนเองไปตามวถของแตละคนทสามารถกาวสขดจากดสงสดของ


แตละคนไดตอไปเพอเปนการรอถอด “คานยมการใชความรนแรง” ของคนไทยทแฝงเรนอยใน “วฒนธรรมไทย” อยางแนบแนน ดงไดมนกวชาการบางทานไดพยายามศกษาไว สถาบนทางสงคม ทกภาคสวน เชน สถาบนครอบครว ศาสนา การศกษา สอมวลชน ฯลฯ ตองรวมมอกนอยางจรงจงมากขนในการรวมกนกลอมเกลา ทางสงคมใหสมาชกของสงคมตอตานคานยมการใชความรนแรงทกรปแบบและหนมาปลกฝงอยางตอเนองใหเกดความตระหนกรวมกนใน “คานยมการไมใชความรนแรง ทางการเมองและสงคม” ใหอยในวถชวต ของคนไทยตอไป

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณอาจารยจตราภรณ สมยานนทนากล อาจารยประจาวทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม ทมความกรณาถายทอดความรและประสบการณวาดวยการไมใชความรนแรงทางการเมองและเออเฟอเอกสารวชาการใหกบผเขยน ในโอกาสนขอไวอาลยยงแดการจากไปของรองศาสตราจารย ดร.ทองใบ สดชาร และผชวยศาสตราจารย ร .ต .อ .ดร .คทารตน เฮงตระกล ผเปนแบบอยางหลายประการใหกบผเขยน ทงในเรองสวนตวและการทางานวชาการ หากบทความนมคณคาใดๆ ผเขยนขอยกคณความดใหกบบดา มารดา ผมพระคณ คณาจารย และผทตอสเพอความยตธรรมทางสงคมทกทาน


จตราภรณ สมยานนทนากล. (2553). คนกลางและความเปนกลางในกระบวนการรบมอกบความขดแยง: การศกษาเชงทฤษฎ. หลากมมมอง หลายความคดบนมตการเมอง รวมบทความเนองในโอกาสเฉลมฉลองครบรอบ 6 ป แหงการสถาปนาวทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม, หนา 57-78.

ชยวฒน สถาอานนท. (2551). อารยะขดขน. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: มลนธโกมลคมทอง.ชยวฒน สถาอานนท. (2533). ทาทายทางเลอก: ความรนแรงและการไมใชความรนแรง. กรงเทพฯ: คบไฟ.พระไพศาล วสาโล. (2550). สรางสนตดวยมอเรา: คมอสนตวธสาหรบนกปฏบตการไรความรนแรง.

(พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ศนยศกษาและพฒนาสนตวธ มหาวทยาลยมหดล.เพจ, เกลน ด. (2552). รฐศาสตรไมฆา. แปลโดย ศโรตม คลามไพบลย. กรงเทพฯ: คบไฟ.มหาตมา คานธ. (2553). ขาพเจาทดลองความจรง อตชวประวตของมหาตมา คานธ. แปลโดย กรณา-

เรองอไร กศลาสย. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: มลนธโกมลคมทอง.

เรอรบ เมองมน. (2536). มหาตมะ คานธ กบการพยายามแกไขปญหาความขดแยงระหวางฮนดกบมสลม. กรงเทพฯ: อาศรมวฒนธรรมไทย-ภารต.

วนย ผลเจรญ. (2550). โลกาภวตนเสรนยมใหมกบความพายแพของรฐไทย. วทยานพนธ ร.ด., กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Anheier, Helmut K. (2007). Refl ections on the Concept and Measurement of Global Civil Society.

International Society for Third-Sector Research and the Johns Hopkins University, 18, 1-15.Behrouzi, Majid. (2005). Democracy as the Political Empowerment of the People: The Betrayal of

an Ideal. New York: Lexington Books.


Bergh, Andreas & Martin Karlsson. (2010). Government Size and Growth: Accounting for Economic and Globalization. Public Choice, 10, 195-213.

Besson, Samantha Martí, José Luis & Verena Seiler. (2006). Deliberative Democracy and Its Discontents. Aldershot: Ashgate Publishing.

Dryzek, John, S. (2002). Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations. Oxford: Oxford University.

Duncan, Grant. (2010). Should Happiness- Maximization be the Goal of Government. Happiness Studies, 10, 163-178.

Fishkin, James S. & Peter Laslett. (2003). Debating Deliberative Democracy. Oxford: Blackwell.Frankenberg, Gunter. (2008). National, Supranational, and Global: Ambivalence in the Practice of

Civil Society. Law Critique, 8, 275-296.Gunderson, Gil. (2004). Review Essay: Democratic Government in the Age of Globalization?

Kluwer Academic, 3, 421-429.Johnson, Genevieve Fuji. (2008). Deliberative Democracy for the Future: The Case of Nuclear

Waste Management in Canada. Toronto: University of Toronto Press.Leib, Ethan J. (2004). Deliberative Democracy in America: A Proposal for a Popular Branch of

Government. Penn: Penn State PressLuo, Xueming Sivakumar, K. & Sandra S. Liu. (2005). Globalization, Marketing Resources, and Per-

formance: Evidence from China. Journal of the Academy of Marketing Science, 33, 50-65. O’Flynn, Ian. (2006). Deliberative Democracy and Divided Societies. Edinburgh: Edinburgh Uni-

versity Press.Pogge, Thomas. (2007). John Rawls: His Life and Theory of Justice. translated by Michelle Kosch,

Oxford: Oxford University Press.Rawls, John. (1971). A Theory of Justice. Massachusetts: Belknap Press of Harvard University.Rawls, John. (1999). A Theory of Justice. Massachusetts: Belknap Press of Harvard University.Rawls, John. (2003). A Theory of Justice. Massachusetts: Belknap Press of Harvard University.Reardon, Betty A. (2002). Human Rights and the Global Campaign for Peace Education. Kluwer

Academic, 48(3-4), 283-284.Smith, Graham. (2003). Deliberative Democracy and the Environment. New York: Routledge.Warren & Pearse. (2008). Designing Deliberative Democracy: The British Columbia Citizens’ As-

sembly. Cambridge: Cambridge University Press.Wilson, Steve & Kevin Buckler. (2010). The Debate over Police Reform: Examining Minority Sup-

port for Citizen Oversight and Resistance by Police Unions. Southern Criminal Justice Association, 10, 1-14.

Zurn, Christopher F. (2007). Deliberative Democracy and the Institutions of Judicial Review. Cam-

bridge: Cambridge University Press.

การพฒนาครดานการจดการเรยนรแบบบรณาการ โรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอดThe Teachers Development of Integrated Instruction in Phonsungpha-chasun School, Patumrat Districts, Roi-et Province

1ปรชา พทธลา, 2บญถน คดไร1Preecha Putthala, 2Boonthin Kidrai

บทคดยอ

การศกษาคนควาครงนมความมงหมายเพอพฒนาครโรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอด จานวน 6 คน ใหมความร ความสามารถในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ 2 ดาน คอ 1) ดานความรเกยวกบการเขยนแผนการเรยนร 2) ความสามารถในการจดกจกรรมการเรยน การสอนแบบบรณาการ กลมผใหขอมล จานวน 36 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบทดสอบ แบบสงเกต แบบสมภาษณ แบบประเมนแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ แบบบนทกการนเทศ แบบบนทกประจาวน การตรวจสอบขอมลใชเทคนคการตรวจสอบหลายมต หรอแบบสามเสา (Triangulation Technique) และนาเสนอผลการวเคราะหขอมลดวยการบรรยาย ผลการศกษาคนควาพบวา กอนการพฒนาครเกยวกบการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการครผสอนโรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอด สวนใหญยดการสอนแบบเดม คอเนนการบรรยายเพอบอกความรแกผเรยนเปนหลก ไมใหโอกาสนกเรยนไดแสวงหาความรจากแหลงเรยนรทหลากหลาย แลวนามาสรปเปนองคความรดวยตนเอง ภายหลงการพฒนา ปรากฏวาครมความรความเขาใจเกยวกบ การเขยนแผนการเรยนรแบบบรณาการ และมความรความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการทง 6 ขนตอนไดคอนขางด แตยงไมชดเจนในการเขยนแผนการเรยนร และขนตอนการดาเนนกจกรรมการเรยนร จงดาเนนการพฒนาโดยใชกลยทธ การประชมระดมความคดรวมกนระหวาง ผนเทศ วทยากร และกลมเปาหมาย

ปรากฏวา ครกลมเปาหมายมความรความเขาใจในการเขยนแผนการเรยนรเปนอยางด และสามารถดาเนนกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการไดด สวนดานการนาแผนการเรยนรไปใชปฏบตจรงพบวา สามารถทาไดดทกคน การจดกจกรรมการเรยนรเปนไปตามลาดบขนตอน มกจกรรมทหลากหลาย และเหมาะสมกบเนอหานกเรยนไดเรยนรอยางสนกสนาน กระตอรอรนในการเรยนร มสวนรวมในการเรยนร และไดฝกปฏบตจรง

คาสาคญ: การพฒนาคร, การจดการเรยนรแบบบรณาการ

1 นสตปรญญาโท สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม2 อาจารย คณะวทยาการสารสนเทศมหาวทยาลยมหาสารคาม1 Marter’s degree Student. Educational Administration, Faculty of Education, Mahasarakham University 2 Assistant Professor, Faculty of Informatics, MahasaraKham University


Abstract

This study aimed to develop teachers and 6 co-researchers at Phonsungprachasun School, Patumrat district, to obtain the knowledge necessary for integrated instruction as follows: 1) To understand and write a lesson plan. 2) To be able to set up the activities for inte-grated instruction, the informants consisted of 36 persons. The tools used to collect data were test, observation form, interviews form, evaluation of plan form, supervision form and daily record form. Data validation techniques was a Triangulation Technique and presented descriptive analysis. This study found that before the study began teacher’s development of integrated in-struction was mostly taught by traditional teaching methods such as lectures. The students had no chance to acquire knowledge from various sources for inclusion in self-knowledge. The fi rst round of development required teachers to write a lesson plan for integrating learning activities in 6 steps. Some teachers did not understand the plan. The development of teachers in the second round was by brainstorming. All six co-researchers had a better understanding of the learning plan and its learning activities. Co-researchers used activities well based on the sequence of steps. There were a variety of activities appropriate to the contents and the students.

Keywords: The Teachers Development, Integrated Instruction

บทนา

การจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 ในหมวด 4 แนวการจดการศกษา การจดการศกษา ตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนร พฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญ

ทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพทงการจดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตองเนนความสาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร

และบรณาการตามความเหมาะสม โรงเรยนโพนสงประชาสรรค สภาพปจจบนในการจดการเรยนการสอน ครรบผดชอบสอนเปน

ระดบชวงชนตามสาระ ตงแตชนมธยมศกษาปท 1 – 6 บางกลมสาระมครผสอนจานวนนอย ครไม

เพยงพอ การจดกจกรรมการเรยนการสอนจาเปน

ทตองจดครไมตรงตามสาขาวชามาสอนรวม และสภาพการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนโพนสงประชาสรรค ทาใหนกเรยนขาดความรบผดชอบ ผลสมฤทธทางการศกษาของโรงเรยนไมบรรลตามเปาหมาย หรอวตถประสงคทพงพอใจของคร นกเรยนขาดความกระตอรอรน ขาดทกษะในการแสวงหาความร และแหลงการเรยนรทหลากหลาย และนกเรยนไมสามารถสรปองคความรดวยตนเอง

ได ไมสามารถคดวเคราะห และสรางองคความรเองไดสาเหตเนองมาจากบคลากรครไมปรบเปลยนวธการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบ

แนวทางการปฏรปการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 บคลากรครสวนใหญยงใชวธการสอน

แบบเดมๆ คอ ยดแบบเรยน และตนเองเปนหลก ไมฝกใหผเรยน คดวเคราะห และประยกตความรไปใชในการตดสนใจ และยงขาดความรความเขาใจ

ในการจดกจกรรมการเรยนร ขาดการนากจกรรมการเรยนรไปใช และพฒนา ไมสงเสรมใหผเรยน

52 ปรชา พทธลา, บญถน คดไรการพฒนาครดานการจดการเรยนรแบบบรณาการ ...

ปท 1 จานวน 1 คน ครผสอนกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 1 คน ครผสอนกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 1 คน และครผสอนกลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษาชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 1 คน กลมผใหขอมลจานวน 36 คน ประกอบดวย ผบรหาร จานวน 1 คน วทยากร จานวน 1 คน หวหนาฝายวชาการจานวน 1 คน หวหนาฝายบรหารงานทวไป จานวน 1 คน หวหนาฝายบรหารงบประมาณจานวน 1 คน หวหนาฝายบรหารงานบคคลจานวน 1 คน นกเรยน จานวน 30 คน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ในการพฒนาบคลากรดานการจดการเรยนรแบบบรณาการ ใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล จานวน 6 ประเภท ดงน 1. แบบทดสอบความรความเขาใจ จานวน 1 ฉบบ 2. แบบสมภาษณ จานวน 2 ฉบบ 3. แบบสงเกต จานวน 1 ฉบบ 4. แบบประเมนแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ จานวน 1 ฉบบ 5. แบบบนทกการนเทศ จานวน 1 ฉบบ 6. แบบบนทกประจาวนของกลมผรวม

ศกษาคนควา จานวน 1 ฉบบ

วธการดาเนนการวจย

การศกษาคนควาครงนผศกษาคนความเปาหมายในการพฒนาบคลากร ดงน คอการใหความร ความเขาใจ เกยวกบการจดกจกรรมการการจดทาแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

และจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการ ผศกษาคนควาไดใชกลยทธในการพฒนาบคลากร

ไดเรยนรทหลากหลายทาใหนกเรยนเกดความเบอหนาย ขาดความตอเนองของการเรยน ไมสามารถจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ ดงนนจงควรจะพฒนาบคลากร ใหมความรความเขาใจในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ ดวยเหตผลดงกลาว จาเปนตองพฒนาบคลากรครผสอน ใหมความรความเขาใจมความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนร แบบบรณาการ โดยใชกลยทธทเหมาะสม และสอดคลองกบความตองการของผ เรยน คอการประชมเชงปฏบตการ การนเทศ และการประชมระดม

ความคด เพอเปนการพฒนาครใหมความรความเขาใจ สามารถจดกจกรรมการเรยนร แบบบรณาการ และสงผลโดยตรงกบผเรยนใหมความร มทกษะ มความรบผดชอบ กระตอรอรน สามารถคดวเคราะหสรางองคความรใหม และนาไปแกปญหาในภายภาคหนาไดอยางมความสข

วตถประสงค

เพอพฒนาบคลากร โรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอด ใหมความร ความเขาใจ สามารถเขยนแผน และจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการได

ขอบเขตการศกษาคนควา

การพฒนาบคคลากรในการจดกจกรรมการเ รยนรแบบบรณาการ โรงเ รยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอด

มขอบเขตของการศกษาคนควา คอ กลมผรวมศกษาคนควา และผใหขอมล เปนครผสอน ไดแก ครผสอนกลมสาระการเรยนรการงานชพ และเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 1 คน ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 1 คน ครผสอนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนมธยมศกษา


ไดแก การประชมเชงปฏบตการ (Workshop) การนเทศภายใน (Supervision) และการประชมระดมความคด (Brainstorming) นอกจากนผศกษาคนควาใชหลกการของการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ตามแนวคดของ Kemmisand Mc Taggart (1988 : 11-15 ) เพอปรบปรงการพฒนาบคลากรเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ แบบบรณาการ โดยดาเนนการเปน 2 วงรอบ (Spiral) ซงแตละวงรอบประกอบดวยการวางแผน (Planning) การปฏบต (Action) การสงเกต (Observation) และการสะทอนผล (Refl ection) โดยใชระยะเวลาในการศกษา ระหวางวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 ถง วนท 20 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 วงรอบท 1 ระหวางวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 ถง วนท 1 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 วงรอบท 2 ระหวาง วนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 ถง วนท 20 กมภาพนธ พ.ศ. 2555


เมอไดขอมลจากเครองมอแตละประเภทแลว ผศกษาคนควาไดดาเนนการนามาตรวจสอบความถกตองสมบรณของเนอหาคาตอบ และตรวจใหคะแนนขอมลเชงปรมาณทไดจากแบบทดสอบ

และแบบประเมนแผนฯ ผศกษาคนควาไดมาตรวจสอบ เปรยบเทยบระหวางเครองมอชนดเดยวกน แตแหลงผใหขอมลตางกน สวนขอมลเชงคณภาพทไดจากการสงเกต และการสมภาษณโดยนาขอมลมาตรวจสอบความถกตองสมบรณ และจดกลมของ

ขอมลตามความมงหมาย ทสามารถตอบความมงหมายไดโดยวธ พรรณนา คานงถงการตรวจสอบแบบหลายมต และเชอมโยงความสมพนธระหวาง

กลมของขอมล และแปลผลโดยองกรอบการศกษา คอความร ความเขาใจในการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ การเขยนแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ แลวนาเสนอโดยการบรรยายมราย

ละเอยดการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน 1. ขอมลเชงปรมาณ วเคราะหขอมลจากการแปลความหมายจาแนกรายขอ และรวมทกดานโดยพจารณา 1.1 คะแนนจากแบบทดสอบวดความร ความเขาใจ โดยการตรวจขอสอบจากแบบทดสอบ เกณฑคะแนน 1 ขอ ตอ 1 คะแนน จากแบบทดสอบ 30 ขอ ระดบคะแนนการทดสอบ หลงการประชมเชงปฏบตการ คะแนนอยในระดบทนาพอใจ คะแนนทไดเฉลยคดเปนรอยละ 85 เปอรเซนต 1.2 ค า เ ฉล ย ค ะแนนจากแบบประเมนแผนการจดการเรยนร โดยการจาแนกรายขอ และรวมทกดาน ขอมลจากแบบประเมนใหคะแนน ตอไปนเกณฑคณภาพ คะแนนมความเหมาะสมระดบมากทสด 5

มความเหมาะสมระดบมาก 4มความเหมาะสมระดบปานกลาง 3มความเหมาะสมระดบนอย 2มความเหมาะสมระดบนอยทสด 1 1.3 หาคาเฉลยจากแบบประเมนแผนการจดการเรยนร ซ ง ค า เ ฉ ล ย ร ว ม เ ก ณ ฑระดบความเหมาะสมในการเขยนแผน และสามารถนาแผนไปใชในการสอนไดคอ ระดบมาก คะแนนเฉลยตงแต ระดบ 3.51 ขนไปโดยการแปลความ

หมายของคาเฉลยตามเกณฑ ดงน

คาเฉลย ความเหมาะสม

4.51-5.00 ระดบมากทสด3.51-4.50 ระดบมาก2.51-3.50 ระดบปานกลาง1.51-2.50 ระดบนอย1.00-1.50 ระดบนอยทสด ทาการวเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ แลวนาเสนอในรปตารางประกอบคา


บรรยาย 2. ขอมลเชงคณภาพนามาวเคราะหโดยการจดกลมของขอมล 3. การตรวจสอบคณภาพของขอมลทาการตรวจสอบคณภาพของขอมลดวยเทคนคการตรวจแบบหลายมต หรอเทคนคสามเสา 3.1 มตบคคลทาการตรวจสอบอาศยบคคล 4 กลม คอ ครกลมเปาหมายนกเรยน วทยากร และผบรหาร 3.2 ทาการตรวจสอบขอมลดวย เครองมอทใชในการเกบขอมลแบบสงเกต และแบบสมภาษณ 3.3 นาเสนอผลการวเคราะหขอมลตามกรอบการศกษาคนควาในลกษณะของการบรรยาย

สรปผล

การพฒนาบคลากรดานการจดกจกรรมการเรยนรทแบบบรณาการ โรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตต จงหวดรอยเอดผศกษาคนควาสรปได ดงน 1. ปญหาการดาเนนการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ 1.1 การจดทาแผนการจดการเรยนรของคร สวนใหญไมไดจดทาแผนการจดการเรยน

รไวลวงหนา เพราะไมเหนความสาคญ และเปนเนอหาทตนเองสอนมานาน และการทาแผนการจดการเรยนรสวนใหญจะใชวธลอกจากหนงสอของสานกพมพตางๆ ไมไดนาแผนไปสการปฏบตจรง

ทาใหแผนทไดไมเหมาะสมกบผเรยน 1.2 การจดกจกรรมการเรยนรของครสวนใหญ ครยงใชวธการสอนแบบเดมๆ คอ การสอนแบบบรรยาย บอกความรใหนกเรยน แลวใหนกเรยนทาแบบฝกหด หรอทางานตามทครสง นกเรยนมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนรคอนขางนอย นกเรยนไมมโอกาสไดแสดงความคด

เหน การสอนยดหนงสอเปนหลก การศกษาคนควาหาความรดวยตนเองแทบจะไมมการใชสอประกอบการเรยนกมนอย 2. ผลการพฒนาบคลากรเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรทแบบบรณาการ โรงเรยนโพนสงประชาสรรค ตามกระบวนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ดงน 2.1 การใหความรความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมการแบบบรณาการ จากการประชมเชงปฏบตการ พบวา ผรวมศกษาคนความความรความเขาใจด 2.2 การนเทศการสอนจากแผนการจดการเรยนรทแบบบรณาการ พบวา แผนการจดการเรยนรของผรวมศกษาทง 6 คน ในภาพรวมอยในเกณฑความพอใจระดบมาก (จากแบบประเมนแผนฯ) คอ ขนนาเขาสบทเรยนครผสอนได

กระตนใหนกเรยนมความพรอม อยากทจะเรยนรไดด ขนจดกจกรรมการเรยนร มกจกรรมหลากหลาย มความสมพนธกนระหวางวชา นกเรยน เรยนรดวยการปฏบตจรง ขนสรปคร และนกเรยนรวมกนสรปเนอหาวชาทเรยน 2.3 หลงการนเทศการสอนครผสอนบางคนยงปฏบตไดไมดเปนทนาพอใจ จงมการใชกลยทธ การประชมระดมความคดพบวาเมอไดพดคยรวมกนทาใหผรวมศกษาคนควาทงหมดมความร ความเขาใจในการเขยนแผนฯ และการจด

กจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ หลงจากใชกลยทธในการพฒนาทง 3 กลยทธแลววา พบวา ผรวมศกษาคนควาไดรบ

ความรความเขาใจในการเขยนแผนฯ และการจดกจกรรมการเรยนรทแบบบรณาการ มการปรบเปลยนพฤตกรรมการจดกจกรรมการเรยนร จาก

เดมทสอนแบบบรรยาย มาเปนกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ ซงเปนการบรณาการเปนแบบเชอมโยง ทาใหนกเรยนมความกระตอรอรนทจะเรยนร ในสงทครไดออกแบบกจกรรมการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ ซงถอไดวาการพฒนาบคลากรเกยว


กบการจดกจกรรมการเรยนรทแบบบรณาการ ของคร โรงเรยนโพนสงประชาสรรคในครงน ประสบผลสาเรจตามวตถประสงคทตงไว 2.4 พฤตกรรมการ เ ร ยนร ของนกเรยนจากทกลมผรวมศกษาคนควา ไดเปลยนรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ สงผลใหนกเรยนมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนรในรปแบบตางๆ มากขน เชน การทางานเปนกลม การศกษาดวยตนเอง การประเมนผลการเรยนรของตนเองนกเรยนมความพงพอใจ และสนกกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ

อภปรายผล

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการพฒนาบคลากรดานการจดกจกรรมการเรยนรทแบบบรณาการ โดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการ มผลการดาเนนงานทนาสนใจดงน คอ 1. ผลการดาเนนการพฒนาครดานการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ โรงเรยนโพนสงประชาสรรค อาเภอปทมรตตจงหวดรอยเอด ดวยกลยทธการประชมเชงปฏบตการ และการนเทศในวงรอบท 1 โดยเนนการใชกลยทธ การประชมเชงปฏบตการเปนหลก ผลการพฒนาปรากฏวา กลมเปาหมายทกคนมความรความเขาใจเกดความตระหนก และเหนความสาคญของการจดกจกรรม

การเรยนรแบบบรณาการ ทงนอาจเนองมาจากในการจดประชมเชงปฏบตการนนกลมเปาหมายทกคนไดลงมอปฏบตจรงปฏบตดวยตนเองนอกเหนอจากการรบฟงจากวทยากรนนกคอ เมอ

วทยากรใหความรเชงแลกเปลยนประสบการณแลว กลมเปาหมายยงมโอกาสซกถามขอสงสยรวมทงนาไปปฏบตจรงดวยจงทาใหเกดความรความเขาใจ และครสวนใหญมความตองการในการพฒนาตนเองดวยวธการประชมเชงปฏบตการ ผรวมศกษาสามารถนาความรทไดรบจากการประชมเชงปฏบตการมาใชพฒนาในการจดทาแผนการเรยนรได

อยางถกตองและสามารถนาแผนการเรยนรไปสการปฏบตการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการไดอยางมประสทธภาพ และจากการพฒนาในวงรอบท 1 ผรวมศกษาฯ มความรความสามารถปฏบตกจกรรมในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ทง 6 ขนตอนไดในระดบปานกลาง ซงยงตองพฒนาตอไปในวงรอบท 2 ตอ 2. ผลการดาเนนการพฒนาครในวงรอบท 2 โดยใชการใชกลยทธ การประชมระดมความคด และเนนกลยทธการนเทศเปนหลก ทงนเนองจากการพฒนาวงรอบท 1 นนพนฐานของกลมเปาหมายทกคนมความรความเขาใจเกดความตระหนก และเหนความสาคญของการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการดอยแลว เพยงแตมปญหาดานการเขยนแผนการเรยนรทไมถกตองสมบรณ และไมสามารถนาแผนการเรยนรไปใชไดอยางมประสทธภาพ จงเนนใหนาแผนทเขยนเสรจแลวในวงรอบท 1 มาทบทวนโดยการเสนอทประชมเพอดาเนนการปรบปรงแกไข โดยการรวมอภปรายซกถามมวทยากรเปนทปรกษา แลวกลมเปาหมายนาไปแกไขใหสมบรณ จากนนนาไปใชปฏบตการสอนในสถานการณจรงภายใตการนเทศใหคาปรกษา แนะนา จากกลมผรวมศกษาคนควา ผนเทศทกคน จากวธการดาเนนการดงกลาว พบวากลมเปาหมาย สามารถเขยนแผน

การจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการไดอยางถกตองสมบรณ ตามหลกวชาการ สวนในดานการนาแผนการเรยนรไปใชปฏบตจรงพบวาสามารถทาไดดทกคน การจดกจกรรมการเรยนรเปนไปตาม

ลาดบขนตอน มกจกรรมหลากหลาย และเหมาะสมกบเนอหาสาระ และนกเรยนเรยนรไดอยางสนกสนาน กระตอรอรนในการเรยนร มสวนรวมในเรยนร ไดฝกปฏบตจรงครมความมนใจในการจดกจกรรมการเรยนรสงผลใหนกเรยนเกดการเรยน

ร และมผลการเรยนรบรรลจดมงหมายเปนอยางด อนเนองมาจากการใชเทคนคการพฒนาครดวยการการประชมระดมความคด และนเทศเปนการดาเนน


การทมประสทธภาพ และเหมาะสมกบการพฒนา การดาเนนการพฒนาครดานการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการโดยภาพรวม พบวา ประสบผลสาเรจตามจดมงหมายของการพฒนาครอยางดยงขน แสดงใหเหนวากลยทธในการพฒนาครทง 3 กลยทธ เปนกลยทธการพฒนาทเหมาะสม โดยเฉพาะกลมผรวมศกษาคนควาไดรวมกนแกปญหาวเคราะหผลการดาเนนงานทกขนตอนอยางตอเนอง ทาใหเหนจดบกพรองในขณะปฏบตงาน และไดดาเนนการปรบปรงแกไขในทนท นอกจากการประชมเชงปฏบตการ การนเทศภายใน และการประชมระดมความคด สงผลใหการพฒนาครประสบผลสาเรจ แลวผลทเกดขนทสาคญยงกคอผลตอนกเรยนททาใหนกเรยนประสบผลสาเรจในการเรยนร มผลสมฤทธทางการเรยนสงขน มพฤตกรรม และคณลกษณะทพงประสงคตามจดมงหมายทหลกสตร และชมชนตองการครมทศนคตทดตอการนเทศบคลากรทางานรวมกนอยางมความสข เกดการปรบเปลยนวฒนธรรมการทางานเนนใหทกฝายมสวนรวม มทศนคตทดตอการทางานอยางตอเนอง และยงยน


1. ขอเสนอแนะเพอการนาไปใช 1.1 ในการพฒนาบคลากรเกยวกบการจดการเรยนรแบบบรณาการควรใชหลกการ

วจยปฏบตการพฒนาอยางนอย 2 วงรอบเพอใหเกดทกษะ และมความชานาญตรวจสอบแก ไข

ขอบกพรองไดอยางถกตอง 1.2 การพฒนาบคลากรดานการจดการเรยนรแบบบรณาการ ควรไดรบการพฒนาอยางตอเนอง เพอพฒนาประสทธภาพในการเรยนร ควรมการนเทศอยางสมาเสมอ 1.3 การประชมระดมความคดเปนกจกรรมทด เหมาะสมกบบคลากรในการจดทาแผนการเรยนรแบบบรณาการทาใหครมความรและความเขาใจไดปฏบตจรง กระบวนการตางๆ ในการประชมปฏบตการควรเตรยมใหพรอมวสดอปกรณมครบ วทยากรมความรความสามารถ 1.4 โรงเรยนควรเผยแพรผลงานดานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ แกสถานศกษาอนๆ เพอเพมศกยภาพการพฒนานกเรยนในลกษณะโรงเรยนเครอขาย 1.5 การจดกจกรรมการเ รยนรแบบบรณาการเนอหาการเรยนรควรใหมความสอดคลองกบผ เรยนมความหลากหลายของกจกรรม และใหผเรยนไดเรยนตามศกยภาพของบคคล 2. ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาคนควาครงตอไป 2.1 ควรมการพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนรอยางหลากหลายวธ 2.2 ควรมการพฒนาบคลากรใน

การจดการเรยนรแบบบรณาการโดยใชกลยทธแบบอนๆ บางเพอใหเกดความชานาญ 2.3 การพฒนาบคลากรดวยการจดการเรยนรแบบบรณาการเหมาะสาหรบโรงเรยนในระดบประถมศกษาทขาดแคลนบคลากร เพราะ

มความยากงายของเนอหาวชาทใกลเคยงกน



กรมวชาการ. (2543). หลกสตรการเรยนการสอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภากฤษฎางค แถวโสภา. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ :โรงพมพครสภาชยรตน สดภกด. (2547). การพฒนาบคลากรในการจดการเรยนรแบบบรณาการวทยาลยเทคนคชยภม

จงหวดชยภม. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม, ชยวฒน เลศนา. (2542). การพฒนาบคลากรเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

แบบบรณาการโรงเรยนบานทงรอาเภอโนนแดง จงหวดนครราชสมา. รายงานการศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม,

โรงเรยนโพนสงประชาสรรค. (2553). รายงานผลการปฏบตงานประจาปสาล รกสทธ และคณะ. (2544). เทคนควธการพฒนาหลกสตรแบบบรณาการ. กรงเทพฯ : พฒนศกษา, Castle, Victoria L. (2003). “Development of a Critical Teaching Process : A MultisensorialIntegrated

Approach,” Dissertation Abstracts International. 63(9) : 3097-A ;March.Confer, Carla S. (2001). “ Student Participation in a Process of Teacher Change : Toward Student

Centered Teaching and Learning,” Dissertation Abstracts International. 61(7):2573-A ; January

การพฒนาชมชนและเมอง: บทสารวจเบองตนCommunity and urban development: a preliminary survey

นภาพรรณ เจนสนตกล1

Nipapan Jensantikul1

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงค 3 ประการ คอ 1) อธบายแนวคดเกยวกบชมชนและเมอง 2) วเคราะหสภาพปญหา และความสมพนธของชมชนและเมอง 3) เสนอแนวทางการพฒนาชมชนและเมอง ผลการศกษา พบวา 1) ชมชนและเมองมความแตกตาง 5 ประการ ไดแก ความผกพน อาชพ การพฒนาและการขยายตว ประชากร และวถชวต 2) สภาพปญหาของชมชน คอ ความสมพนธระหวางชมชนและตลาด สวนสภาพปญหาของเมอง คอ เรอง การใชทดน ในดานความสมพนธ ชมชนและเมองมความสมพนธกนในเรองของดารงชวตแบบพงพาอาศยและอยรวมกบผอน 3) แนวทางการพฒนาชมชน คอ การสรางอานาจในการกระจายทรพยากรในชมชนและการสรางความไววางใจของกนและกน สาหรบแนวทางการพฒนาเมอง คอ การวางแผนการใชทดน/พนท/ททางาน และการสรางพนทสเขยว

คาสาคญ: ชมชน, เมอง, การพฒนา

Abstract

This article has three objectives 1) to explain the concept of community and urban liv-ing 2) to analyze the problems and relationships of community and urban living 3) to present a community and urban development approach. The results showed that 1) there is a difference

between community and urban living. This report focuses on fi ve aspects, namely, engagement, career, development and growth, population and lifestyle 2) the problems of the community involve the relationship between the community and the marketplace while the problems of urban living involve the use of land. Community relationships in urban life are interdependent. 3) A community

development approach includes generating power in the distribution of resources in the community and building trust with each other. In the development of an urban lifestyle, planning must include use the land / area / offi ce and the creation of green space.

Keywords: community, urban, development

1 อาจารยประจาโปรแกรมวชารฐประศาสนศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม1 Lecturer, Public Administration Program, Faculty Humanities and Social Science, Nakhon Pathom Rajabhat

University


บทนา

ชมชนและเมอง มลกษณะทแตกตางกนซงสงผลใหการกาหนดปญหาจากชมชนและเมองมกรอบการวเคราะหทแตกตางกนตามบรบททางสภาพแวดลอมทเกดขน แนวทางการพฒนาชมชนและเมองจงถกกาหนดขนจากการวเคราะหสภาพปญหา และการคานงถงผมสวนเกยวของในการนา

นโยบายไปปฏบต และแนวคดทฤษฎเกยวกบการแกปญหาเขตชมชนและเมองใหมความสอดคลองกบปรากฏการณทเกดขน เพอบรรเทาปญหาและบรรลเปาหมายทสาคญ คอ ความยงยนของชมชนและเมอง บทความนมวตถประสงค 3 ประการ คอ 1) อธบายแนวคดเกยวกบชมชนและเมอง2) วเคราะหสภาพปญหา และความสมพนธของชมชนและเมอง 3) เสนอแนวทางการพฒนาชมชนและเมอง

แนวคดเกยวกบชมชนและเมอง

ในทางวชาการ “ชมชน” มกใชในความหมายของกลมคนทอาศยอยในพนทเดยวกน มคานยมทวไปรวมกน มความคดและความเชอเกยวกบการดารงอยทคลายกน ชมชนในประเทศไทยสวน

ใหญเปนชมชนชนบททมอาชพหลกคอเกษตรกรรม การทาไรทานา การดาเนนชวตจงเปนแบบเรยบงายในขณะทเมองการดารงอยจะเปนไปเพอการดนรนตอส และมความแออดทางพนท อาชพในเมองจงมความหลากหลาย จากความหมายของชมชนและเมองขางตนจะเหนความแตกตางของ

ชมชนและเมอง ในเชงพนท วถชวตความเปนอย วฒนธรรมโครงสรางของอาชพและรายไดทแตกตางกน ซงสะทอนใหเหนวาการพฒนากจะตองมความแตกตางกนไป และหากมองในแงของการพฒนาสงทหนกนไมพนคอบทบาทของรฐบาลและ

การมผนาประเทศทดเพอใหเกดการคาประกน

ชวตทดของมนษย (Good Life) และเปนการแสดงใหเหนวาความสมพนธระหวางรฐกบมนษยไมใชสงทหยดนงตายตว (เสกสรรค ประเสรฐกล, 2538: 1-3) เชนเดยวกนกบการศกษาแนวคดชมชนและเมอง ณฐพงศ จตนรตน และอดศร ศกดสง (2543-2544: 7) ไดทาการศกษาเรอง ชมชนศกษา: การศกษาวาดวยคา ความคด ความหมาย และความเปนชมชน พบวา ในระยะแรกชมชนจะอยภายใตวาทกรรมของรฐบาลทใหความหมายในบรบทของการพฒนาใหมความทนสมยภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ชมชนถกมองวาเปนพนทลาหลง ดอยพฒนา รฐบาลจงตองเขาไปเปลยนแปลง ปรบปรง โอบอม คาจน ชวยเหลอ ภาพของชมชนจงหมายถง หมบานทมอาณาบรเวณ/อาณาเขตทมพนทแนนอน ซงเปนการนยามภายใตระบบการเมองแบบรวมศนยอานาจ ในขณะทนกพฒนาชมชนกระแสหลกมองชมชนแบบหยดนง ยดตดกบพนทและพงพงภายนอกอยตลอดเวลา สวนอกกระแสหนง คอ “วาทกรรมทวนกระแส” ไดตงขอสงเกตความหมายของชมชนไววา ชมชนหมายถง “กลมคนทอาศยอยรวมกน มวถชวต วฒนธรรมรวมกน มกจกรรมทรอยรดใหเกดความเปนหนงเดยว มสานกรวม เพราะตองเผชญปญหารวมกนในสถานท (Space) หนงซงไมจากดเฉพาะอาณาบรเวณทางภมศาสตร แตเลอนไหล

ไปตามกจกรรมของชมชนนน” (พรรณงาม เงาธรรมสาร และพชยา แสงคง 2542 อางถงใน ณฐพงศ จตนรตนและอดศร ศกดสง, 2543-2544: 8) และเมอทาการพจารณาความหมายขางตนจะเหนวา การนยาม

ความหมายของชมชนในชวงแรกจะมลกษณะของการตดยดทางพนท อาณาเขต ตอมาไดมการใหความหมายเพมเตมในเรองของวถชวต

และวฒนธรรม ความไววางใจ ความเปนมตรของประชาชนในชมชน ซงการใหความหมายดงกลาว

จะมความแตกตางจากการใหความหมายของเมองทหมายถง พนททมประชากรอาศยอยอยางหนาแนน ตงแต 3,000 คนตอตารางกโลเมตร

60 นภาพรรณ เจนสนตกลการพฒนาชมชนและเมอง: บทสารวจเบองตน

สภาพปญหาของชมชน

ดวยลกษณะทแตกตางกนของชมชนและเมองมผลทาใหการนาแนวคด ทฤษฎ ตวแบบมาใชในการอธบายแตกตางกน ชมชนทมความเขมแขงจะมลกษณะสาคญ 3 องคประกอบ (นภาพรรณ เจนสนตกล, 2553: 111) คอ ทนมนษย ทนทางสงคม และทนทางทรพยากร ทนมนษย หมายถง ทรพยากรมนษยทมการลงทนในการศกษาและฝกอบรมทมงใหเกดผลสรางสมไวในตวมนษย ทงนในองคการบางแหง การพฒนาและฝกอบรมอาจเปนแบบ การเพมทกษะทวไป (general skills) หรอทกษะทสามารถนาโอน (transferable skills) ไปใชเพมประสทธภาพการผลตกบองคการอนไดดวย ทนทางสงคม จะครอบคลมการมเครอขายทางสงคม (network) ปฏสมพนธทางสงคม (interaction) การตดตอสอสาร (communication) บรรทดฐาน (norms) ความไววางใจ (trust) และการชวยเหลอเกอกลทนาไปสความรวมมอและการประสานผลประโยชนรวมกน (Coleman, 1998: 36 อางถงใน Body-Gendrot, 2000: 243) ซงสอดคลองไปกบนกวชาการหลายทานทกลาวถงการสรางความยดหยนของความเปนพลวตของเพอนบาน เพอแกไขปญหาการมพนทตดกนแตขาดความเหนยวแนนทางสงคมของชมชน และ

นาไปสอตลกษณท เขมแขงและการมทนทางสงคม (Jacob, 1961; Gans, 1962; Fainstein and Fainstein, 1994; Stack, 1975 อางถงใน

Body-Gendrot, 2000: 244) โดยพจารณาไดจากงานวจยของ ณฐพงษ คนธรส (2553: 109) เรองกระบวนการประชาสงคมกบการทาใหทองถนเขมแขง: ศกษาเฉพาะกรณเทศบาลตาบลฟาฮาม อาเภอเชยงใหม จงหวดเชยงใหม ทไดนาเสนอ

ผลการวจยไวอยางนาสนใจวา การรวมกลมของประชาชนในการดาเนนกจกรรมประชาสงคมจาเปนทจะตองรวมรบผลประโยชนระหวางชมชน

และประชาชนในชมชนรวมกนจะสามารถเกด

ลกษณะของการตงถนฐานดงกลาวทาใหการลงทนเพอสรางโครงขายการใหบรการสาธารณปโภคทาไดงาย มประสทธภาพ และคมทน (ดวงจนทร อาภาวชรตม อางถงในบญนาค ตวกล, 2546: 10) สาหรบประเทศเดนมารก ฟนแลนด เมอง คอ ถนทอยของประชากรตงแต 200 คนขนไป กรซและเมองบางแหงในประเทศสหรฐอเมรกา 2,000 คน เมกซโก 2,500 คน เบลเยยม 5,000 คน สเปน 10,000 คนขนไป เมองเปนแหลงรวมทางกายภาพของอาคาร ถนน เปนศนยกลางแลกเปลยนสนคาและบรการ มขนาดและประชากรทแนนอน เปนแหลงรวมอารยธรรม ศลปะและเทคนควธการ (บญนาค ตวกล, 2546: 11) ความแตกตางของการใหความหมายระหวางชมชนและเมอง สะทอนใหเหนสงทแตกตางกน ดงน ประการแรก ชมชน จะสะทอนภาพของความผกพน การอยในพนทมาอยางยาวนาน ในขณะทเมองจะแสดงใหเหนความหนาแนนของประชาชน เปนพนทของการตงถนฐานของประชาชนทอยรวมกนอยางหนาแนนเปนชมชน ประการทสอง อาชพในชมชนจะเปนการประกอบอาชพเกษตรกรรม เพาะปลก เลยงสตวทาไรทานาพงพาดนฟาอากาศ ในขณะทเมองประกอบอาชพหลากหลาย เชน ชางไม ชางตดเสอ นกธรกจ การใหบรการตางๆ เปนตน และมการเคลอนยายประชาชนจากชมชนมาสเมองมากขน

ประการทสาม การพฒนาและการขยายตวทาใหเกดการเปลยนแปลงความสมพนธ สงปลกสราง ความเสอมโทรมทางสงคมและวฒนธรรม

ปญหาสงคม ความขดแยงและความรนแรง ประการทส จานวนประชากรทาใหเกดการขยายขนาดและการกระจายประชากร

ประการทหา วถชวตและความเปนอย ทศนคต คานยม ความเชอของประชาชนทเปลยนแปลงไป การสรางความรารวยดวยการเบยดเบยนผอน ทรพยากรธรรมชาตและมนษยดวยกนเอง (สมพนธ เตชะอธก และคณะ, 2552: 51)


กระบวนการทยงยนได และทนทางทรพยากร หมายถง การใชภมปญญาทองถน ชมชนแตละชมชนจะทราบวาตนมศกยภาพในการผลตอะไร มการเรยนรทจะแปรรป ทนตางๆ จะเรมมาจากความคดของประชาชนในหมบาน อยางเชนงานวจยเรอง เสนทางเศรษฐกจชมชนในกระแสทนนยม ของ พรเพญ ทบเปลยน (2546) ทไดนาเสนอแนวคดของชายานอฟ “Peasant Farm Organization” (1925) และ “The Theory of Peasant Co-operative” (1927) ทเสนอ นยยะสองประการ 1) การกอตงและการดารงอยของสหกรณ 2) ฟารมครอบครวควรรวมตวกนเปนสหกรณแนวดง คอ ผผลตเลกอสระรวมตวกนจดการการขาย ทาหนาทเปนคนกลาง เศรษฐกจครอบครวและชมชนจะอยไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนมการอธบายลกษณะของชมชนอยางละเอยด ในทนคอชมชนชาวนาโส ทผลตขาว มการทบทวนประสบการณอดตและนาไปสการกาหนดเสนทางอนาคตของชมชน การตอสเพอดารงอยในวถการผลตการคา การดารงอยไมไดขนอยกบความสามารถในการผลตสวนเกนเทานน หากแตเปนการทชมชนรกษาสวนเกนทตนเองเปนผผลตไวใหไดมากทสด เพอนาไปสการมอานาจตอรอง ซงแสดงใหเหนถงความสามารถใน การรกษาผลผลตสวนเกนเพอใหเปนผผลตมากทสดลดการพงพาจากภายนอกแตสรางความแขงแกรงภายใน

รวมทงระบบเศรษฐกจทเกดจากการเรยนรและการวางแผนเปนระบบมวสาหกจชมชนเปนตวขบเคลอน จะทาใหรากฐานของชมชนมนคง (safety net) (เสร พงศพศ, 2548) อยางไรกตามชมชน

ทกชมชนไมไดพบแตความเขมแขงอยางเดยวบางชมชนอาจขาดความเขมแขงและยงไมสามารถพงพาตนเองได ปญหาสาคญของชมชน คอ ความ

สมพนธระหวางชมชนและตลาด (Pierson, 2001: 176) โครงสรางของชมชนทไมมความผกพนตอ

กน การมพนทตดกน การเปนเพอนบานกนแตขาดปฏสมพนธการทาลายความเปนเพอนบานสงคมขาดความเหนยวแนนทาใหเกดภาวะตงเครยดซง

นาไปสภาวะความขดแยงทางเศรษฐกจและความไมเสมอภาคอนเปนผลมาจากสภาพแวดลอมภายนอกทมการเปลยนแปลงแบบพลวต (Body-Gendrot, 2000: 227-228)

สภาพปญหาของเมอง

เมอกลาวถงสวนประกอบของเมอง พบวา จะมหลายองคประกอบดวยกน ไมวาจะเปนเรองของการเปนศนยกลางทางวฒนธรรม การปองกนภย เปนสถานทพกผอนหยอนใจ เปนทพกอาศย ความนาสนใจของเมองไมไดอยแคการทมประชากรเพมขน หนาแนน และกอใหเกดการเปลยนแปลงในมตเศรษฐกจ สงคมและการเมองเทานนหากแตมความนาสนใจอกประการหนงคอ เรองการใชทดน อนหมายถงการใชประโยชนจากทดนเพอประกอบกจกรรมอยางใดอยางหนงซงสามารถจาแนกได 9 ประเภท คอ สถาบน/มหาวทยาลย พาณชยกรรม สาธารณปโภค ทพกอาศยหนาแนนมาก ทพกอาศยหนาแนนปานกลาง ทพกอาศยหนาแนนนอย อตสาหกรรม/คลงสนคาทพกผอนและทโลง (บญนาค ตวกล, 2546: 37) ซง การเจรญเตบโตของเมองมผลกระทบตอสงคมเชนเดยวกน ในบทความ Urban Morphology ของ Daniel and Hopkinson (1990: 117-122) ไดอธบายองคประกอบของ

เมองไวอยางนาสนใจ โดยผเขยนเลอกตวแบบ Concentric zone model ของ E.W. Burgress

มาใชในการอธบาย โดยตวแบบดงกลาวไดนาเสนอการแบงพนทออกเปน สถานททางาน หางสรรพสนคา สถานททางานสาหรบแรงงานท เดนทางไปกลบพนทสาหรบขาราชการ พนกงานทไมตองใชแรงงาน เสมยน เปนตน (white colar working)

และพนทสาหรบผทมฐานะดอาศยในชานเมองมลกษณะเปนวงกลม เมองศนยกลาง คอ ธรกจการคาซงสามารถสรปไดวากลมทมสถานะไมด (lower-status group) ควรพกอาศยใกลศนยกลางเมอง สาหรบกลมทมสถานะด (high-status group) ควร


พกอาศยอยรอบนอกเมอง ซงตวแบบดงกลาวใหความสาคญกบความหลากหลาย การกระจายของบาน ขนาด ขอบเขต และวงจรชวตของครอบครว จากขอมลเบองตนแสดงใหเหนวาผทมรายไดนอยสวนใหญจะอยกนอยางหนาแนนในทอยทมคณภาพตา มขนาดเลก ขาดระบบสาธารณปโภค ซงทอยอาศยประเภทนจะอยใกลตลาดหรอโรงงานอตสาหกรรมซงเปนแหลงงานของพวกเขาจะไดเสยคาใชจายในการเดนทางนอยทสดทาใหเกดแหลงสลมทวไปในยานศนยการคาหรอกระจายอยในพนทรฐ (บญนาค ตวกล, 2546: 39) รวมถงอทธพลของกระแสโลกาภวตนการเปลยนแปลง กฎทางการคา การแขงขนของตลาดทเพมมากขน ความเปนเมองและการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยอยางรวดเรว (Nova Scotia, 2003: 3) ทาใหการกระจายความเจรญไปยงสวนตางๆ เปนแบบไมเทาเทยม รวมถงคณภาพชวตของคนในเมองทตาลง เนองจากปญหาทอยอาศย การจราจร เปนตน ยกตวอยางเชน “กรงเทพมหานคร” ทประสบปญหาในเรองของการเพมขนาดประชากร ภาวะโภชนาการเกนและจานวนผปวยจากโรคตดตอทควบคมไดเพมขน ภาวะโลกรอน การขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต ปญหาเรองการศกษา การจราจร ฯลฯ จะเหนไดวาบรบททางสภาพแวดลอมทมความแตกตางกนของชมชนและเมอง

สงผลใหแนวทางการพฒนาทงชมชนและเมองมความแตกตางกนไปดวยเพอใหเกดความเหมาะสมในการพฒนา กอนทาการพฒนาสงทสาคญคอ พนท ซงเปนเรองของความสมพนธทางสงคม/

ความสมพนธเชงอานาจทแสดงออกมาอยางเปนรปธรรมของสภาพแวดลอมทางกายภาพแบบตางๆ (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2549: 188) และการ

แสดงใหเหนถงภาพของการพงพง เชน ถาเมองใดกตามทมการเตบโตกจะมลกษณะของการเปนเมองศนยกลาง สวนเมองรอบๆ จะมลกษณะเปนเมองชายขอบ (Peripheral or Satellite) ในการพงพงมผลกระทบทงทางบวกและทางลบตอการพฒนา

เศรษฐกจของเมองทมขนาดเลกกวาและหากมองในแงของการกระจายรายไดกจะสงผลใหเกดความเหลอมลาทางการกระจายรายได ความยตธรรมทางสงคมในการกระจายทรพยากรตางๆ สประชาชน

ความสมพนธระหวางชมชนและเมอง

จากทฤษฎและตวแบบ Concentric zone model ของ E.W. Burgress แนวคดทนมนษย ทนทางสงคม และทนทางทรพยากร ทผเขยนนามาอธบายถงชมชนและเมองขางตนเปนการแสดงใหเหนถงสภาพปญหาของชมชนและเมองทตางกน แตสงทเหมอนกนของชมชนและเมองในทศนะของผเขยนคอ “ไมวาจะเปนชมชนหรอเมองยอมตองการการพฒนา” ในมตของการพฒนากอใหเกดแงมมทนาสนใจวา ในการพฒนายอมมผลตอการเปลยนแปลงซงมทงทางบวกและทางลบ เชน เมอม การพฒนาเทคโนโลยใหเกดการผลตทรวดเรวขน ยอมสงผลในอกดานหนงทวา “เทคโนโลยทาลายตวตนและจตวญญาณของมนษยลง” (Max Weber อางถงใน พระพงษ กตโภคาวฒน, 2551) หรอ การเจรญเตบโต การพฒนาของชมชนและเมองมบรรยากาศของการแขงขน ชวงชงในการจดการพนทอยางเปนระบบและใชประโยชนจากพนทนน ซงสงตางๆ เหลานนามาสขอถกเถยงในประเดนตางๆ ทเกดขนจากกระบวนการพฒนา และเกดวาทกรรมการพฒนาอยางยงยน สงทแสดงใหเหน

ไดชดคอ ความไปดวยกนไมไดของความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจกบการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม การพฒนาอยางยงยนคอการนาเสนอ

รปแบบการพฒนาทไมใชทรพยากรธรรมชาตอยางขาดความรบผดชอบ (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร,

2543: 282) ในการขบเคลอนสความยงยนจงเปนเรองทสาคญกวาการพฒนาใหเกดความเจรญเตบโตเพยงอยางเดยว คาถามตอมาคอ จะทา

อยางไรใหเกดการพฒนาแบบยงยน และควรมใครบางเกยวของกบการพฒนาชมชนและเมองใหยงยน


และทสาคญในทกๆ สงคมทมความแตกตางทางวฒนธรรมและรปแบบการดารงชวต (Anderson, 2006: 39) จะทาอยางไรใหเกดการรวมกลมและกาหนดแนวทางแกไขปญหาชมชนและเมองรวมกนดงนนวฒนธรรมจงเปนปจจยสาคญในการกาหนดพฤตกรรมของมนษย เพอใหเกดการผสมผสานและรวมมอกนพฒนา และทสาคญตลอดระยะเวลาของการพฒนาทผานมา รฐบาลไดพยายามกาหนดแนวนโยบายทเนนการพฒนาใหเกดการ

กระจายความเจรญอยางเทาเทยมกนทวทกภมภาคของประเทศ ซงเปนหนาทสาคญทางการคลงของรฐบาลทวา “การกระจายทรพยากรอนเกดจากการทางานของระบบเศรษฐกจนนจะตองเปนการกระจายอยางยตธรรม” ในอดตสงคมไทยมพนฐานเศรษฐกจคอการเกษตรเปนกจกรรมหลกของประเทศ ในแตละภมภาคของประเทศมขดความสามารถดานการผลตการเกษตรไมแตกตางกนมาก ผลตามมาคออตราการออมและการสะสมทนในแตละภมภาคใกลเคยงกน (ดเรก ปทมศรวฒน, 2545: 183) แตในปจจบนดวยความเจรญเตบโตของระบบเศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลยมผลใหเกดการเปลยนแปลงทงชมชนและเมอง ซงทงชมชนและเมองมความสมพนธกน กลาวคอ “เมอมนษยเปนสตวสงคม มนษยยอมทจะดารงชวตแบบพงพาอาศยและอยรวมกบผอน” การตงถนฐาน

และการยายถนของมนษย จากชมชนสเมองอนเกดจากการขยายตวของอตสาหกรรม ความไมสะดวกสบายในชมชน และการประกอบอาชพซงในงานวจยของ ทพยสคนธ ประดบพงศ (2535

อางถงใน วนด ธาดาเศวร, 2548: 33) เรอง ปจจยทเปนตวกาหนดการยายถนเขา สกรงเทพมหานครและจงหวดปรมณฑลของกรงเทพมหานคร ไดคนพบตวแปรทสาคญ คอ รายได ทสงผลใหเกดการยายถนและทาใหเมองมการขยายตวในดาน

สาธารณปโภคและอนๆ เมองจงมลกษณะของการผลตซาทนนยม (reproduction) ซงสามารถแสดงรายละเอยดดงแผนภาพท 1

แผนภาพท 1 แสดงความสมพนธระหวางชมชนและเมองทมา: ปรบจาก วนด ธาดาเศวร, 2548: 28.

ในมมกลบกนสงทเปลยนแปลงในชมชน เชน การปลอยใหมแตเดกและผสงอายอยเพยงลาพง ครอบครวมความสมพนธและความเหนยวแนนลดลง เนองจากวยหนมสาวมการเคลอนยายแรงงานสเมองมากขน ดงนนสงทจะทาใหชมชนยงคงอย นนคอ ชมชนตองมการปรบตวในงานวจยของอดศร เสมแยม (2540 อางถงใน วนด ธาดาเศวร, 2548: 31) เรอง กระบวนการเปลยนแปลงจากชมชนชาวนาเปนชมชนชานเมอง: กรงเทพมหานคร ไดคนพบสงทนาสนใจวา ชาวนาตองมการปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมใหมดวยการสรางเอกลกษณของตนเองขนเปนแบบแผนชวตทอยกงกลางระหวางเมองกบชนบท เรยกวา “แบบแผนชวตชานเมอง” อยางไรกตามวถชวต

ของชมชนทจะเปนไปอยางยงยนไดชมชนจะตองมความเปนตวของตวเองทงทางเศรษฐกจและวฒนธรรม รวมถงการสรางพนทในการดาเนนการ

และการมวสยทศนของตนเอง (Pierson, 2001: 184) สงททาทายคอ การสรางอานาจในการจดสรรทรพยากรในชมชนและการสรางความไววางใจของกนและกน โดยการหาผนาการเปลยนแปลง (change agent) ผกระตนและสรางการมสวน

รวมในการปรกษาหารอ (Biddle, 1965: 81) และทาใหเกดการยอมรบความเปนตวตนรวมกน ซงสอดคลองกบลกษณะของทฤษฎสองระบบ ทวา


“ในประเทศกาลงพฒนามเศรษฐกจสองภาค คอ เศรษฐกจทนนยมและเศรษฐกจพนเมองชนบท ในการมองเศรษฐกจชมชนทมประวตความเปนมาของตนเอง มกลไกของตนเองไมใชแคการเชอมโยงดวยกลไก สงคมและวฒนธรรม เศรษฐกจชมชนหมบานไมไดอยโดดเดยวและปฏสมพนธกบเศรษฐกจชมชนหมบานอกแหงหนงดวยกนเองเทานน แตทงสองระบบอยในเวลาและสถานทเดยวกนดวย” (ฉตรทพย นาถสภา, 2541: 33-34) หากกลาวถงผมสวนเกยวของ ในระดบชมชนสาหรบการพฒนา ผเขยนมทศนะวาควรเรมตงแตประชาชนทอาศยในพนท ผใหญบาน กานน องคกรปกครองสวนทองถน ไดแก อบต. อบจ. เทศบาล กรงเทพมหานคร เมองพทยา กรมพฒนาชมชน สถาบนพฒนาองคกรชมชน ผมสวนเกยวของระดบกระทรวง กรมตางๆ และภาคประชาสงคม ซงสถาบนพฒนาองคกรชมชนเปนหนวยงานของรฐรปแบบใหมทจดตงขนตามพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน ซงประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 27 กรกฎาคม 2553 โดยเปนการรวมสองหนวยงาน คอ สานกงานกองทนพฒนาชนบท (สงกดสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต) และสานกงานพฒนาชมชนเมอง (สงกดเคหะแหงชาต) โดยมเหตผลในการจดตงเพอสนบสนนและ

ใหการชวยเหลอแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน เกยวกบการประกอบอาชพ การพฒนาอาชพ การเพมรายได การพฒนาทอยอาศยและสงแวดลอม และการพฒนาชวตความเปนอย

ของสมาชกในชมชนทง ในเมองและชนบท (สถาบนพฒนาองคกรชมชน, 2553: 2) ทมกจกรรมและโครงการตางๆ อาท โครงการบานมนคง โครงการสวสดการชมชน การแกปญหาทดนและบานมนคงชนบท แผนชมชน สนเชอเพอการพฒนา ฯลฯ และ

จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนถงแนวทางนโยบายของการพฒนาชมชนใหมแนวทางการขบเคลอนไปสความยงยน ดวยหลกการทสาคญท ว า

“การวางแผนชมชน” ในทางนโยบายการวางแผนเปนสงสาคญและทาใหระบบการพฒนาเปนไปอยางมระบบ เกดการปรกษาหารอรวมกน ซงในการปรกษาหารอรวมกนนนจาเปนอยางยงทจะตองม “การสอสารทด” และ “การใชภาษาทเหมาะสม” เพราะวา ชมชนไมใชเปนเพยงสงทสรางขนมาเพอประโยชนใชสอยเทานน แตวาชมชนคอสงทสบทอดกนมาและเปนตวตนของเรา (อเนก เหลาธรรมทศน, 2552: 15) ดงนนการขบเคลอนส การพฒนาอยางยงยนทแทจรงจดเรมตนจงมาจากจตใจ ไมใชการเจรญเตบโตทางวตถ เพราะหากขาดซงศรทธา และจตใจทมนคงแลวการพฒนาตางๆ กจะไมมความตอเนอง เพอใหการพฒนาเปนไปอยาง

ตอเนองควรมการพฒนาดานตางๆ อาท 1) การสงเสรมสขภาพชมชน 2) ความปลอดภยและความมนคงของชมชน 3) การจดการศกษา/การฝกอบรม 4) การเปดพนทสาธารณะ 5) การรกษามรดกและวฒนธรรม 6) การสนบสนนความสามารถของชมชน 7) การวางแผนโครงสรางทางสงคม 8) การสนบสนนชมชนและองคกรอาสาสมคร เปนตน สาหรบการพฒนาเมองมฐานคดทสาคญ อาท แนวคดกลม Weberian เปนกลมนกคดทใหความสนใจตอกระบวนการเปนเมอง การเรมตนของเมอง การกาวไปสความเปนนคร โดยมปจจยตวเรงใหเกดชมชนเมอง คอ การเปนอตสาหกรรม

และระดบการพฒนาเศรษฐกจ ทวา “ในการเปลยนแปลงโครงสรางการผลตจากเกษตรกรรมไปสอตสาหกรรมจะกอใหเกดการขยายตวเปน

อยางมากในกระบวนการเปนเมองโดยเฉพาะในยโรป เมองไดกลายเปนศนยกลางการผลต การคาและอตสาหกรรมของประเทศในการทจะทาให

เกดปรากฎการณทเรยกวา การพฒนาเศรษฐกจ (Economic Development) ในสงคม” (ประกอบ รมดสต, 2529: 12) ในขณะทนโยบายการพฒนาเมองและชนบทของประเทศไทยมการใชทฤษฎกฎอนดบขนาดเมอง และทฤษฎแหลงกลางชมชน


การพฒนาเมองหลกเปนนโยบายเรงสรางฐานะเศรษฐกจและอตสาหกรรม เพอเปนแหลงงานใหกบประชาชนเปนการยบยงการอพยพของประชากรเขาสกรงเทพมหานคร แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 6 ไดเพมเมองศนยกลางความเจรญในภมภาคเปน 24 เมอง มการประสานระบบโครงขายบรการพนฐานควบคไปกบมาตรการทางผงเมองและการใชทดน ในขณะทมการเจรญเตบโตมากผลกระทบทางลบคอสภาพแวดลอมของเมองททรดโทรมลง พนทสเขยวลดลง ผเขยนมความเหนวานโยบายในการพฒนาเมองเพอกาวสความยงยนควรมกรอบการพฒนา ดงน 1) การวางแผนการใชทดน/พนท/ททางาน พนทเหลานในทศนะของ มเชล ฟโกต (Michel Foucault) คอ สถานทกอสราง/ทตง/ททางานของอานาจและเปนพนททอานาจและความรบรรจบกน โดยงานเขยนของมเชล ฟโกต สวนใหญมงศกษาอานาจในรปของการจดวาง จดระบบ ระเบยบของพนท และความสมพนธบนฐานของพนท ซงไดสรปวา “พนทคอรากฐานของการทางานของอานาจทกชนด” เนองจากทนททความรสามารถถกวเคราะหเชงพนท อาณาเขต การสราง การแทนท/สวมรอย การเปลยนรป เรากจะสามารถเหนกระบวนการททาใหความรกลายเปนอานาจและกระบวนการททาใหผลลพธของอานาจ

แพรกระจายไปในวงกวางได (Foucault, 1980: 69 อางถงใน ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2543: 196) ดงนนในเชงการใชทดนและพนทจงควรมการจดสรรใหเหมาะสมกบอาคาร ยานพาณชย สถาน

ทสาธารณะ ทวางและสวนสาธารณะ ถนนและเสนทางการจราจร ซงเปนองคประกอบเมองทตองจดระเบยบโดยคานงถงรปทรง (shape) ขนาด (scale)

สดสวน (proportion) ส (colour) ผวสมผส (texture) ใหเกดเอกภาพ (unity) (บญนาค ตวกล, 2546: 56) ยกตวอยาง เชน ประเทศสงคโปรทมการวางแผนโดยมบคคลทเกยวของ ไดแก นกวางแผนเมอง วศวกรสงแวดลอม รวมกนรกษาคณภาพของสง

แวดลอมในขณะทมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของอตสาหกรรมและเมอง (Ling, 1995: 15) ซงเปนการแสดงใหเหนถงการพฒนาเมองสความ

ยงยนและการพฒนาเมองแหงเหตผล (raisond’ e^tre) โดยบทบาทของรฐบาลทสาคญคอการจดทานโยบายและการนานโยบายไปปฏบตทเกยวกบการจดสงนาและพลงงาน การจดทรพยากรทสาคญ อาท แรธาตและนกทองเทยวการจดพนทสงกอสรางและการลงทน การสนบสนนโครงสรางพนฐาน ถนนและการขนสงสาธารณะ การรกษาความสะอาดของนาและอากาศ การยกระดบคณภาพชวต วถชวต วฒนธรรม และสงแวดลอม เปนตน (Ser, 1998: 10-11) 2) การออกแบบอาคารหรอสงกอสรางและวสดกอสรางทเหมาะสมกบสภาพภมประเทศ ตวอยางเชน เมองระนองทมทงภเขา ปา นาตก มหาสมทร วางอยใกลตวเมอง จะตองรกษาลกษณะพเศษนไว ไมทาลายพชคลมไหลเขา แลวปลกหญาญปน เปนตน (บญนาค ตวกล, 2546: 100) อยางไรกตามในการออกแบบอาคารหรอสงกอสรางควรมทงมาตรการการควบคมควบคไปกบการพฒนาและสงเสรมการใชประโยชนทรพยสนตางๆ และการดงผมสวนเกยวของหลากหลายเขามามสวนรวมในการกาหนดแนวทางการพฒนารวมกน อาทกรมควบคมมลพษ เครอขายองคกรสงแวดลอม กรมผงเมอง ฯลฯ

3) การสรางพนทสเขยว ตวอยางเมองทมสงแวดลอมสเขยว เชน นครแคนเบอรรา พนท 2,356 ตารางกโลเมตร ประเทศออสเตรเลย เปน

เมองทมทศนยภาพงดงามตามธรรมชาต ประกอบดวยทราบ ทงหญา เนนเขา ทะเลสาบ และเทอกเขา ปาไม เมองนไดรบการวางผงเมองไดเหมาะสมกบ

สภาพแวดลอม แมจะมการกอสรางตกทนสมยมากขนแตทกรฐบาลใหความสาคญกบสภาพธรรมชาตของเมอง (บญนาค ตวกล, 2546: 103) สาหรบในประเทศไทย กรงเทพมหานครไดเพมพนทสวนสาธารณะ สวนในเมอง สวนในชมชน สวนปา


สวนหยอมโดยภาครฐบาลรวมกบภาคประชาชนดาเนนการในโครงการตางๆ อาท โครงการ 5 ธนวามหาราช โครงการถนนตวอยาง โครงการแมกไมมงเมอง วนตนไมประจาป วนรกตนไม ฯลฯ ทง 3 แนวทางขางตนเปนเพยงขอเสนอแนะทผ เขยนมความเหนวาเปนการพฒนาทตอยอดจากสงทมอยในปจจบน เนองจากเราไมสามารถหยดการเจรญเตบโตของเมองได แตเราสามารถควบคมและสรางสรรคพนทสเขยวเพอลดการทาลายทรพยากรธรรมชาตและเปนการรกษาสงแวดลอม รวมทงเปนการจดการเชงพนทเพอควบคมการเกดอาชญากรรมตางๆ และจดสรรพนทใหเกดประโยชน ซงมความสอดคลองกบงานวจยของ ภชย สปปพนธ (2538 อางถงใน เมธาสทธ จนทรลอย, 2551: 37) ททาการศกษาองคประกอบความนาอยของเมอง กรณศกษา ผงเมองยะลา ซงมองคประกอบของเมองนาอย คอ 1) มอากาศธรรมชาตภายในตวเมองทสวยงาม รมรน บานเมองสะอาดและมความปลอดภยในชวตและทรพยสน2) ระบบผงเมองทมรปแบบชดเจน 3) มสาธารณปโภค

ทด อยางไรกตามการพฒนาชมชนและเมองจะประสบความสาเรจหรอไมนนตองอาศยความรสกทรอยเรยงกนของทกคนในประเทศถงความเปนเจาของประเทศรวมกน (Sense of belong-ing) และการเสรมพลงอานาจ (empowerment)

โดยการเสรมพลง หมายถง ความสามารถในการคดวเคราะห การเลอก การตดสนใจและการลงมอทาไดเองหรอการไดรบการสนบสนนใหเขาได

ทาในกจกรรมทสมควรทาไดสาเรจ ดวยเงนและศกยภาพของเขาเอง (Ruth Alsop, 2006: 9-19) และการมสวนรวมเปนไดทงเรองของประสทธภาพ

(effi ciency) และ การเสรมสรางพลงประชาชนจะทาใหประชาชนมจตสานกของความเปนเจาของรวมกน มความรบผดชอบรวมกน (accountability) Blanchard, Carlos, and Randolph (1999:6) ไดกลาววา สาระสาคญของการใหอานาจและความ

รบผดชอบในการตดสนใจดาเนนภารกจทสาคญ โดยองคประกอบทสาคญของการเสรมพลงคอ การเสรมสรางหรอการปลดปลอย (release) ความร ประสบการณ และพลงแรงจงใจทเกบซอนตวอยในบคคลทจะนามาใชในการพฒนาชมชนและเมอง แนวทางในการเสรมพลงจะตองเปนการดงกลมผมสวนเกยวของทงกลมภาครฐบาล กลมภาคเอกชน และกลมภาคประชาสงคม เขามามสวนรวมในรบรขอมลขาวสาร (inform) การสนทนาปรกษารวมกน (consult) การเขามาเกยวของและมสวนรวมดวยตงแตศกษา วางแผนวางโครงการ ปฏบตการตามโครงการ และการประเมนผล (involve) การรวมมอ ลงแรง (collaboration) และจะสงผลใหเกดการเสรมพลงในการทางานรวมกน (empowerment) กระบวนการตางๆ เหลานจะตองเปนการทางานแบบคอยเปนคอยไป (gradualness) และการใหความสาคญกบคนเปนหลก (man-centerdevelopment) ในการพฒนาสความยงยน แสดงรายละเอยดดงแผนภาพท 2

แผนภาพท 2 แสดงความสมพนธตามแนวทางเสรมพลง

บทสรป

ชมชนและเมองเปนสงทมนษยสรางสรรค

ขนจากแนวคดทวา “มนษยเปนสตวสงคม” การใชชวตอยรวมกนจงเกดเปนวถชวต วฒนธรรม ประเพณ พธกรรม พนททมความหลากหลายทางกายภาพและความอดมสมบรณ พฒนาการเกดขนจากการเคลอนยายของผคนจากภายนอก

หลายกลมหลายชาตพนธนามาสการคาขาย และตงถนฐานทอยอาศยและเกดสงทเรยกวา


“อารยธรรม” ดงนนการกาหนดแนวทางการพฒนา คอ การวเคราะหปญหาทเกดขนในเขตชมชนและเมองใหเขาใจถองแท เนองจากชมชนและเมองมลกษณะสภาพแวดลอม และบรบทตางๆ ทไมเหมอนกน ซงสรปแนวทางการพฒนาไดดงน 1) แนวทางการพฒนาชมชน คอ การสรางอานาจในการกระจายทรพยากรในชมชนและการสรางความไววางใจของกนและกน กระตนและสรางการมสวนรวมในการปรกษาหารอ และทาใหเกดการยอมรบความเปนตวตนรวมกน ซงสอดคลองกบลกษณะของทฤษฎสองระบบ

2) แนวทางการพฒนา เม อ ง ค อการวางแผนการใชทดน/พนท/ททางาน เพอจากด

การขยายตวของประชากรและนาพนทไปใชประโยชนอยางเตมท การออกแบบอาคารหรอสงกอสรางและวสดกอสรางทเหมาะสมกบสภาพภมประเทศ และการสรางพนทสเขยว เพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในเมอง โดยหลกการพฒนาชมชนและเมองมองคประกอบรวมกน 2 ประการ 1) ความรสกถงความเปนเจาของประเทศรวมกน 2) การเสรมพลงจากทกภาคสวนในการเขามามสวนรวมในการพฒนา เนองจากกรอบการพฒนาอยางยงยนคอการทประชาชนอยรวมกบความเจรญเตบโตและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตควบคกน เพอประสานประโยชนรวมกนในสงคมแบบพงพาอาศยซงกนและกนอยางแทจรง


กฤช เพมทนจตต. (2536). ทฤษฎและแนวความคดเกยวกบกระบวนการเกดเปนเมอง. กรงเทพฯ: รเอ ทฟ พบลชชง.

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. (2543). วาทกรรมการพฒนา: อานาจ ความร ความจรง เอกลกษณและความเปนอน. กรงเทพฯ: สานกพมพวภาษา.

ฉตรทพย นาถสภา และคณะ. (2541). ทฤษฎและแนวคดเศรษฐกจชมชนชาวนา. กรงเทพฯ: อมรนทร พรนตง แอนดพบลชชง.

ดเรก ปทมศรวฒน และศรนภา ปาเฉย. (2545). การกระจายความเจรญระหวางภมภาคในประเทศไทย ยงนานยงไมเทาเทยมกน. ความรคสงคม: รวมผลงานวจยของคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยนเรศวร. ดเรก ปทมศรวฒน และพชรนทร สรสนทร (บรรณาธการ). กรงเทพฯ: บรษท พ.เอ.ลฟวง.จากด: 178-203.

ณฐพงศ จตนรตนและอดศร ศกดสง. (ตลาคม 2543-มนาคม 2544). “ชมชนศกษา: การศกษาวาดวยคา

ความคด ความหมาย และความเปน ชมชน”. วารสารปรชาต. 13, 2 (ตลาคม-มนาคม): 6-11.ณฐพงษ คนธรส. (2553). กระบวนการประชาสงคมกบการทาใหทองถนเขมแขง: ศกษาเฉพาะกรณ

เทศบาลตาบลฟาฮาม อาเภอเชยงใหม จงหวดเชยงใหม. เอกสารรวมบทคดยอการประชมวชาการรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร ครงท 11 (2553) “การเมอง” ของ “รฐ” และ “ทองถน” ไทย ภายใตกระแสโลกาภวตน 25 -26 พฤศจกายน 2553. มหาสารคาม: วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม: 109.


นภาพรรณ เจนสนตกล. (2553). ความเขมแขงของชมชนสการพฒนาระดบภมภาค. เอกสารรวมบทคดยอการประชมวชาการรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร ครงท 11 (2553) “การเมอง” ของ “รฐ” และ “ทองถน” ไทย ภายใตกระแสโลกาภวตน 25 -26 พฤศจกายน 2553. มหาสารคาม: วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม: 111.

บญนาค ตวกล. (2546). เมองและสงแวดลอม. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร.ประกอบ รมดสต. (2529). ผลกระทบของการพฒนาเมองหลกในภมภาคทมตอความเปนเอกนคร

ของกรงเทพมหานคร: บทวเคราะหเชงเศรษฐศาสตรการเมอง. (วทยานพนธสงคมศาสตรมหาบณฑต). นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล.

พรเพญ ทบเปลยน. (2546). เสนทางเศรษฐกจชมชนในกระแสทนนยม. กรงเทพฯ: สานกพมพสรางสรรค จากด.

พระพงษ กตตเวชโภคาวฒน. (2551). เทคโนโลยกบการเปลยนแปลงทางสงคม: พฒนาการของเทคโนโลยหลงยคอตสาหกรรม. ม.ป.ท.

ไพโรจน ภทรนรากล. (2550). “การจดการภาครฐกบการเสรมพลงประชาชน”.วารสารรฐประศาสนศาสตร. (ปท 5 ฉบบพเศษ พฤษภาคม-สงหาคม): 87-122.

เมธาสทธ จนทรลอย. (2551). การรบรความเปนเมองนาอยของคนในชมชน กรณศกษาตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. (วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต). นครปฐม: มหาวทยาลยมหดล.

วนด ธาดาเศวร. (2548). กระบวนการกลายเปนเมองกบความเปนชมชนชนบท: กรณศกษาชมชนตาบลบางหลวงอาเภอบางเลน จงหวดนครปฐม. (วทยานพนธศลปศาสตร มหาบณฑต).

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยจนทรเกษม.สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน). (2553). จดหมายเหต 10 ป พอช. กรงเทพฯ: สถาบน

พฒนาองคกรชมชน.สมพนธ เตชะอธก และคณะ. (2552). พลงชมชนกบมหาวทยาลย. กรงเทพฯ: หจก. ขอนแกนการพมพ.เสกสรรค ประเสรฐกล. (2538). พฒนาการของความสมพนธระหวางรฐกบสงคมประเทศไทย: แงคด

เกยวกบพลวตทางการเมองและการพฒนาประชาธปไตย. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด ไอเดย

สแควร.เสร พงศพศ. (2548). มหาวทยาลยชวต สถาบนการเรยนรเพอปวงชน (5) ชมชนเขมแขง ชมชน

เรยนรอยแบบพอเพยง. คนวนท 8 ธนวาคม 2553 จากhttp://www.phongphit.com/index.php?option=com_content&task=view&id=32&Itemid=2.

อเนก เหลาธรรมทศน. (2552). โอกาสของทองถนกบวาระการแกไขปญหาวกฤตของชาต.กรงเทพฯ: บรษท ท คว พ จากด.

Anderson, Jame E. (2006). Public policy-making. London: Nelson.Biddle, William Wishart. (1995). The community development process: the rediscovery of local

initiative. New York, Holt: Rinethart and Winston.

Blanchard, Ken, John P. Carlos, and Alan Randolph. (1999). The 3 Keys to Empowerment: Re-lease the Power within People for Astonishing Results. San Francisco: Berrett-Koehler.


Body-Gendrot, Sophine. (2000). The Social Control of Cities?: A Comparative Perspective. USA: Blackwell.

Daniel, Peter and Hopkinson, Michael. (1990). The Geography of Settlement. (second edition). Hong Kong: Oliver & Boyd.

Ling, Doi GHiok. (1995). Environment and the city. Singapore: The Institute of Policy Studies.Nova Scotia. (2003). A discussion paper on community development. n.p.Pierson, John. (2001). Rebuilding Community: Policy and Practice in Urban Regeneration.

New York: Oalgrave.Ruth Alsop, Mette Frost and Jeremy Holland. (2006). Empowerment in practice from analysis to

implementation. The World Bank Washington DC.Ser, Toh Thian. (1998). Megacities, Labour Communications. Singapore: Institute of Southeast

Asian Studies.

พฒนาการของฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคามThe Development of Fon Klong Yao of Amphoe Wapi Pathum, Changwat MahaSarakham

ธญลกษณ มลสวรรณ1 , ปทมาวด ชาญสวรรณ2, อรารมย จนทมาลา3

Thanyalak Moonsuwan 1 , Pattamawdee Chansuwon2 ,Ourarom Chantamala3

บทคดยอ

ฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม เปนการฟอนในขบวนแหกลองยาวทมทาฟอนเปนเอกลกษณเฉพาะทองถน มรปแบบการฟอน การแตงกาย และดนตรทมพฒนา การมาอยางตอเนองและยงมความสมพนธเชอมโยงกบวถการดาเนนชวตของชาววาปปทมในดานวฒนธรรม สงคมและเศรษฐกจ การศกษาครงนมความมงหมายเพอศกษาพฒนาการและการอนรกษการฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม จานวน 3 คณะ เปนการวจยเชงคณภาพดวยวธการศกษาจากเอกสารและเกบขอมลภาคสนามโดยการสารวจ สงเกต สมภาษณ เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลไดแก แบบสารวจ แบบสงเกต และแบบสมภาษณ จากกลมประชากรคณะกลองยาวจานวน 65 คน ผวาจางคณะกลองยาวจานวน 10 คน ผชมการแสดงกลองยาวจานวน 30 คน ผร จานวน 9 คน ไดแก นกวชาการดานวฒนธรรมพนบานในจงหวดมหาสารคาม ศลปนพนบานดานดนตรพนบานอสาน ศลปนพนบานดานการฟอนอสาน แลวนาเสนอผลการวจยดวยวธพรรณนาวเคราะห ผลการวเคราะหพบวา พฒนาการฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม เดมเปนการตกลองยาวในขบวนแหเพอเกดความครกครนสนกสนานในงานประเพณสาคญของทองถนตอมาไดจดการประกวดกลองยาวทาใหเกดการปรบปรงรปแบบการแสดงโดยเพมกระบวนทาฟอนเครองแตงกาย และ

การประยกตเครองดนตรพนบานกบเครองดนตรสากล โดยการสรางกฎเกณฑในการประกวดเพอใหสามารถสรางแนวคดในกระบวนการแสดงไดมากขน การอนรกษฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม เปนการถายทอดจากรนสรนในกลมหรอชมชนเดยวกน ซงใชเวลาฝกหดจากทาพนฐานถงทาฟอนทสรางสรรคขน ในการจดการแขงขนกลองยาวจะเปนการอนรกษการตกลองและจงหวะดนตรทองถนทาใหคณะวงกลอนยาวของชมชนรวมตวกนฝกซอมแลกเปลยนความร เกดความสามคค เกดความสนกสนาน และความบนเทงในชมชน

1 นสตระดบปรญญาโท สาขาวชาการวจยทางศลปกรรมศาสตร คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม2,3 อาจารยประจาหลกสตรการวจยทางศลปกรรมศาสตร คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Master’sdegree Student Faculty of Fine and Applied Arts , Mahasarakham University.2,3 Lecturer , Faculty of Fine and Applied Arts , Mahasarakham University.


องคประกอบของฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม เปนการถายทอดภมปญญาทองถนดานอตลกษณของดนตร และทาฟอนดงเดมจากรนสรน การจดงานประเพณทาใหเกดการรวมตวของชมชนสามารถเชอมโยงวฒนธรรม ภมปญญาและเศรษฐกจไดเปนอยางด

คาสาคญ : พฒนาการ, ฟอนกลองยาว

Abstract

Fon Klong Yao of Amphoe Wapi Pathum, in Changwat Maha Sarakham is a unique danc-ing style that involves a procession of long-single-head drum performances tied to local identity. The dancing style, costumes and musical performances have been developed locally, and are related to the ways of life of Wapi Pathum-people in terms of culture, society and economy. The purpose of this research was to investigate the development and the conservation of the 3 groups of Fon Klong Yao. A literary investigation and a fi eld study using a survey, an observation and an interview were used for this qualitative research. The instruments used for col-lecting data were a survey form, an observation form and an interview form. The sample was 65 people from Fon Klong Yao groups, 10 organizers, 30 audience members, and 9 key-informants who were scholars in the fi eld of local culture in Mahasarakham Province. The samples also in-cluded local artists in the fi eld of local Isan music, the local artists in the fi eld of Fon Isan music. Research results were presented by means of a descriptive analysis. The results of the analysis indicated that the development of Fon Klong yao of Amphoe Wapi Pathum, Changwat Maha Sarakham originated from the long-single-head drum performance that were used to entertain people who often participated in the performance. In later times, this performance was held as a competition, so its performing patterns were improved by adding danc-ing styles, styles of costume and applying folk musical instruments to modern musical instruments according to competitive regulations in order to create a wide variety of performing concepts.

The conservation of Fon Klong yao of Amphoe Wapi Pathum, Changwat Maha Sarakham was transmitted among group or communities in the form of generation to generation transmission. A general transmitting schedule started from a basic dancing style and ended with a created danc-ing style. Holding a Fon Klong Yao competition encouraged the conservation of folk-drum beating and folk-musical rhythm. It enhanced the gathering of each group of Fon Klong Yao in order to

do a rehearsal, create an experience-exchange, a sense of unity, amusement, and entertainment in community. The elements of Fon Klong Yao of Amphoe Wapi Pathum, Changwat Maha Sarakham

consisted of the elements of the patterns of the tradition such as the patterns of holding competi-tion, the competitive patterns of the procession, the competitive patterns of Miss Fon Klong Yao, and the patterns of the procession. For the elements of Fon Klong Yao, a procession consisted

72 ธญลกษณ มลสวรรณ, ปทมาวด ชาญสวรรณ, อรารมย จนทมาลาพฒนาการของฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม...

of musical instruments, patterns and methods of Klong Yao performance The patterns refer to dancing patterns, patterns of march-formation, patterns of the procession of dancers with their costume. In conclusion, the development of Fon Klong Yao of Amphoe Wipi pathum, Changwat Maha Sarakham is the transmission of indigenous knowledge about musical identity and an ancient dancing style in a form of generation to generation transmission. Holding tradition encour-ages the gathering of community-people, it can effi ciently link culture, indigenous knowledge, and economy.

Keywords : Development , Fon Klong Yao

บทนา

ดนแดนภาคอสานมอารยธรรมทไดกอรางและพฒนามาอยางตอเนองมการพฒนาสงคมอสานสความเปนเมองเปนแวนแควน มความสมพนธ แลกเปลยนทางวตถทางดานวฒนธรรมอนสงผลตอเนองไปถงระบบความคดความเชอตาง ๆ โดยเฉพาะลทธความเชอในเรองภตผวญญาณ จะไดเหนจากการกาหนดรปแบบความคดของชาวอสานทมตอสงตาง ๆ ยงผกพนกบภตวญญาณเสมอมา ดงทจารวรรณ ธรรมวตร. (2531 : 11) อธบายวา ความเชอของชาวอสานเปนสงทเกดพธกรรมตาง ๆ โดยมความพยายามทจะตดตอกบวญญาณ มการเซนสรวงบวงพล มการสาธยายเวทมนตผกสมผสเปนบทรองกรอง ขบเห จนพฒนามาเปนเพลงในพธกรรม มการนาเอาเครองดนตรมาประกอบหรอมการฟอนมาชวยดวยอกทางหนง ดนตรและการฟอนของภาคอสานทเปนของดงเดมสวนใหญจงเปนการฟอนอนเนองมาจากพธกรรม หรออกลกษณะหนงเปนการรนเรงหลงฤดกาลเกบเกยว หรอมความสาเรจในการประกอบอาชพ เชน การเพาะปลก เปนตน นอกจากดนตร การฟอน หรอการละเลนของชาวอสานจะผกโยงกบความเชอและพธกรรมแลว ยงสาคญกบประเพณฮต 12 คอง 14 ซงเปนข อปฏ บ ต ใ นว ถ ช ว ตของคนอ ส านอ กด วย ในประเพณตาง ๆ ของชาวอสาน เชน ประเพณแห

บงไฟ ประเพณแหเทยนพรรษา ประเพณไหลเรอไฟ กมการละเลนประกอบเปนวฒนธรรมบนเทงของชาวบานทขาดเสยมไดความสนกสนานครนเครงทพบในขบวนแหประเพณตาง ๆ ทกขบวน คอ การละเลนกลองยาว กลองยาวนบวาเปนการละเลนทนยมกนมากในภาคอสาน โดยเฉพาะในงานประเพณกลองยาวตองมสวนรวมอยดวยเสมอ นอกจากจะเปนขบวนทเรยกรองความสนใจจากผคนแลวขบวนกลองยาวจะมลลาทาทางทสวยงามแปลกตาอกดวย ในเทศกาลอน ๆ เชน งานแหเทยนเขาพรรษา แหกฐน แหนาค กลองยาวจะรบหนาทเปนผนาขบวนเสมอ (มน ครฑไชยนต. 2526 : 1) กลองในภาคอสานมมากมายหลายชนดแตละชนดกใชในโอกาสทตางกน เชน กลองเพลเปนกลองสองหนามขนาดใหญทสดในบรรดากลองทงหลาย พทธศาสนกชนทมความเลอมใสศรทธาจะชวยกนขดกลอง (เจาะกลอง) จากตนไมขนาดใหญแลวหมดวยหนงววหนงควาย นาไปถวายวดเพอใชตเปนสญญาณบอกเวลา ซงโดยมากพระจะตกลองในเวลา สบเอดโมง เพอบอกเวลา ฉนอาหารเพล สวนกลองตม เปนกลองสองหนา ใชคนหามเวลามงานรนเรงตาง ๆ เชน งานแหบงไฟ แหนางแมว นางดง ฯลฯ กลองยาว หรอ กลองหาง หรอกลองตบ บางทองถนกเรยกวากลองกนโลง ใชตเปนวงเขากบเครองดนตรอนๆ หรอเขาขบวนแหงานพธ โดยอาจมคนฟอนลวดลายไปตามจงหวะ (นดรบ


มลาส.2534:95-105.) ชาวอสานนยมใชกลองยาวสาหรบตแหขบวนหรองานตางๆ ทตองการความครกครน ฉะนนตามวดตาง ๆ มกจะมกลองยาวไวประจาเพอวาเวลามงานจะไดไมตองไปจางหมบานอน สวนคนตกลองจะอาศยญาตโยมทมาในงาน วงกลองยาวของชาวอสาน จะประกอบดวยกลองยาว กลองตงและ ในบางครงอาจมฉงหรอฉาบเลกเปนเครองประกอบจงหวะดวยกได เจรญชยชนไพโรจน.(2527: 147-156) อธบายวา กลองยาวเปนวงดนตรทเหมาะสาหรบบรรเลงในขบวนแหมากกวาดนตรประเภทอนๆ เพราะไดยนไปไกลเวลาบรรเลงในขบวนแหมากกวาประเภทอน ๆกอใหเกดความสนกสนาน ราคาไมแพง การซอมแซมดแลรกษางาย เวลาบรรเลงสามารถเคลอนยายเปนขบวนไดงายนบวาพอใจทงผชมและผบรรเลง กลองยาวทมชอเสยง ทรจกกนแพรหลาย คอ กลองยาวในจงหวดรอยเอด มหาสารคาม และกาฬสนธ ดวยลกกลองทสนกสนานผสานกบลลาทาฟอนทมเอกลกษณโดยเฉพาะกลองยาวทอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม มชอเสยงเปนทยอมรบในเรองความนยมกลองยาวของชมชนเพราะมการตงคณะกลองยาวขนมากกวา 50 คณะในระยะเวลาตงแตป พ.ศ. 2528 – 2554 นอกจากนนยงมการจดใหมการแขงขนเปนประจาทกป จนกลายเปนงานประเพณของอาเภอทมชอเสยง มผคนและนกทองเทยวใหความสนใจตลอดมาและมจานวนเพมขนทกป กลองยาวอาเภอวาปปทม เปนกลองยาวแบบดงเดม หรอแบบโบราณมเครองดนตรประกอบดวยกลอง รามะนา ฉาบ และเพมเครองดนตรทงพนบานและเครองดนตรสากลมาประยกตใชใหเหมะสมกบเครองดนตรทมอยแลว เครองดนตรทเพมขนประกอบดวย ฆอง ฉง พณ แคน ซอ เบส กตาร ออรแกน และกลองชด 3 ใบ กลองยาวแบบดงเดมหรอแบบโบราณไมมการฟอนนาหนาขบวน แตพอกลองยาวประยกตเปนทนยมจงมการฟอนรานาหนาขบวนเพอความสวยงามและเพอประกอบการแขงขน

งานประเพณกลองยาวประจาปของอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคามจดตอเนองมายาวนานตงแตป พ.ศ. 2538 มการพฒนารปแบบขบวน วธการแสดง ใหมความแปลกใหมนาสนใจสนกสนานมากขน มจงหวะลกกลองททกคณะพยายามจะสอดแทรก เทคนค ลลาตาง ๆ ใหแพรวพราวเพอแขงขนกน โดยเฉพาะการฟอนกลองยาว ซงกลายมาเปนองคประกอบทสาคญของขบวนแหกลองยาวมทาบงคบทเปนทาไหวครพนฐาน ทาฟอนตามขนบนยมดงเดม ถงจะมทาประยกตเพมเตม แตละคณะกยงคงรกษาทาบงคบของตนไว ซงฟอนเหลานเปนทาทถายทอดกนมาในชมชนอยางตอเนองจากภมปญญาของชาวบานทมความสมพนธกบจงหวะกลองยาวอยางสวยงาม ดวยเหตผลและจากการศกษาขางตนทาใหผวจยเหนถงความสาคญของการฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม ทมน าฏยล กษณ เ ฉพา ะของท อ ง ถ นแล ะ เป นองคประกอบทสาคญในขบวนแหกลองยาวจงมความสนใจทจะศกษา การฟอนกลองยาวทงดานนาฏยลกษณ รปแบบการฟอน การแตงกาย ดนตรอยางเปนระบบตลอดจนความสมพนธระหวางการฟอนกลองยาวกบวถการดาเนนชวตของชาววาป ปท ม ในด าน เศรษฐก จและส งคม เพ อ เปนการอ นร กษ และ สบทอดการฟ อนกลองยาวใหคงอตลกษณของทองถนและเปนมรดกทางวฒนธรรมของชมชนตอไป

ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาพฒนาการและการอนรกษการฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม 2. เพอศกษาองคประกอบของการฟอน

กลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม


กรอบแนวคดในการวจย

การศกษาในครงนผวจยนาแนวคดของ

เลล ไวท เพอใชศกษาพฒนาการและการดารงอยของวฒนธรรม และนาแนวคดของจารวรรณ ธรรมวตร และลกขณา รอดสน ใชศกษาองคประกอบของการฟอนกลองยาวเกยวกบ ดนตร กระบวนการฟอนและการแตงกาย ซงทงหมดตองผสมผสานกลมกลนกนอยางเหมาะสม


งานวจยในครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยใชวธการศกษา 4 วธ คอ ประการแรกศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอวเคราะหพฒนาการ ประการทสองผวจยใชวธการสมภาษณแบบเจาะลกจากผใหขอมลหลก ไดแก ศลปนพนบาน ผอาวโสในชมชนและชาวบานทวไป ประการทสามใชวธการสงเกตแบบมสวนรวมโดยการเขารวมสงเกตการณแสดงตามชมชนและประการสดทายเกบขอมลโดยการสนทนากลม เพอใหไดขอมลและตรวจสอบเพอนามาวเคราะหพฒนาการของฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม โดยนาเสนอดวยวธการพรรณนาวเคราะห โดยมขอบเขตของการวจยดงน 1. พฒนาการและการอนรกษการฟอน

กลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม 2. องคประกอบของการฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม


ผลการศกษาพบวา พฒนาการของฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม

มองคประกอบทสาคญไดแก

1. พฒนาการและการอนรกษการฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม มพฒนาการฟอนกลองยาวแบงเปน 3 ชวง คอ1) ชวงวฒนธรรมบนเทงของชมชน 2) ชวงเรมจดการแขงขน 3) ชวงพฒนารปแบบโบราณผสมแบบประยกต และไดถายทอดทาฟอนและการตกลองจากรนสรนในกลมหรอชมชนเดยวกนอกทงสง เสรมให เปนวฒนธรรมบนเทงของชมชน การแสดงวงกลองยาวจงเปนทนยมกนอยางแพรหลาย 2. องคประกอบของฟอนกลองยาว อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคามแบงออกเปน 2.1 เครองดนตร มเครองดนตรสากลเขามาผสมกบเครองดนตรพนบาน เชน กตารเบส ออรแกน กลองชด เครองขยายเสยง

ภาพประกอบ 1 เครองดนตรฟอนกลองยาว

2.2 ทาฟอน นาทาฟอนแมบทอสาน ทาฟอนในวงโปงลางและทาดงเดมมาผสมเปน

ทาฟอนทมความสวยงามและเปนระเบยบ เชน ทาไหวคร ทาปะแปง ทายงลาแพน ทากาตากปก ทาลมพดพราว เปนตน


ภาพประกอบ 2 ทาฟอนดงเดม ชอทาพระรามแผลงศรกลองยาวคณะเทพนมต

ภาพประกอบ 3 ทาฟอนดงเดม ชอทาขดฉาบกลองยาวคณะเทพนมต

2.3 การแปรแถว มรปแบบแถว

ลกษณะตาง ๆ เชน แถวตอน แถวหนากระดาน แถวเฉยง แถวตวว วงกลม แถวค เปนตน 2.4 การแตงกาย เปนการแตงกายแบบพนบานอสาน สวมเสอแขนกระบอกสสนสดใส

ผานงเปนผานงสสนเขากบตวเสอ ผาสไบ ผาฝาย ผาขด ผาแพรวา สสนสดใส สวมเครองประดบ สรอยคอ ตาง ๆ เขดขด กาไลและดอกไมประดบ

ศรษะ

ภาพประกอบ 4 เครองแตงกายฟอนกลองยาวในอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม

สรป

พฒนาการของฟอนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม เรมตนจากการเปนวฒนธรรมบนเทงของทองถน โดยเปนกจกรรมหนงในงานประเพณสาคญของอสานจะมการละเลนกลองยาวเปนสวนหนงในขบวนแหสนกสนานและมการถายทอดจากรนสรนของคนในชมชน นอกจากการถายทอดแลวยงตองอนรกษใหกลองยาวเปนอตลกษณของทองถน นอกจาก น อ งค ป ร ะกอบของฟ อนกลองยาวอาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม ประกอบไปด วย เคร อ งดนต รพ นบ านและ

เครองดนตรสากล วธการบรรเลงจงหวะดงเดมกอนแลวจงบรรเลงจงหวะประยกตมการโชวลลาดวยรปแบบตาง ๆ ทาฟอนมการฟอนจากทาดงเดม

เชน ทาสอดสรอยมาลา ทาปะแปง ทาถอนกลา มาเปนทาประยกต เชน ทายงลาแพน ทานกบน ทาบวบาน เปนตน อกทงยงมการคดขบวนการ

แปรแถวในลกษณะตาง ๆ เชน แถวตอน แถวค แถวเฉยง แตยงคงลกษณะการแตงกายแบบพนบาน แตใหมสสนสดใสเพอใหเกดความสวยงาม



การแสดงกลองยาว เปนสวนหนงของชมชนอสานทสามารถจดระเบยบสงคม ปลกจตสานกความเปนทองถน การมสวนรวมกบชมชน ในงานประเพณทจดในทกปสงเสรมรายไดผลผลตของทองถนใหสนคาของอาเภอทสามารถดงดดนกทองเทยว กลองยาวอาเภอวาปปทมสามารถเชอมโยงวฒนธรรม ภมปญญา เศรษฐกจไดเปนอยางด


ควรมการศกษาพฒนาการของการละเลนพนบานอน ๆ ทมอตลกษณของทองถนซงควรแกการอนรกษไว โดยพยายามศกษาคนควารปแบบดงเดมไวใหมากทสด เพอเปนการรวบรวมองคความรไวใหคนรนหลงไดศกษาตอไป


ขอกราบขอบพระคณ ดร .ปทมาวด ชาญสวรรณ และดร.อรารมย จนทมาลา อาจารยทปรกษาทกรณาใหคาแนะนาและชแนะแนวทางในการศกษาวจยเปนอยางด ตลอดทงผรดานดนตร และฟอนอสานทอนเคราะหขอมลทาใหการวจยสมบรณยงขน และขอขอบคณอาจารยศราวธ โชตจารส ผชวยวจยทมสวนรวมในการเกบขอมลภาคสนามและชวยเหลอสวนของงานเอกสารจนการวจยสาเรจลลวงสมบรณตามความมงหมาย


เจรญชย ชนไพโรจน. (2527). ดนตรพนบานอสาน. มหาสารคาม : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

จารวรรณ ธรรมวตร. (2531). ภมปญญาแหงอสาน : รวมบทความอสานคดศกษา. มหาสารคาม : ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

นดรบ มลาล. (2534). กลองเสง. ใน : ศลปากร. 3416 หนา 96-105 ; พฤษภาคม. กรงเทพ ฯ มน ครฑไชยนต. (2526) กลองยาวอสาน. มหาสารคาม : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มหาสารคาม

การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอดDevelopment of an Academic Information System for School Curriculum and Evaluation Development of Banmaowitaya School, Suwannaphume District, Roi-Et Province

ธนกร อารเออ1, สชาต บางวเศษ2

Tanakhorn Areeaea1, Suchart Bangwisate2

บทคดยอ

งานสารสนเทศทางการศกษาเปนสงทมความสาคญและมความจาเปนอยางยงตอการพฒนาคณภาพทางการศกษาไมวาจะเปนเรองการกาหนดนโยบาย การวางแผน การตดสนใจในการดาเนนการบรหารดานตาง ๆ เพราะงานสารสนเทศเปนหวใจสาคญในทกขนตอนใหมความรวดเรว ถกตองและสะดวกในการสบคน สามารถตอบสนองความตองการและสอดคลองกบการบรหารงานของโรงเรยนไดอยางมประสทธผลยงขน ดาเนนการพฒนาโดยใชการวจยปฏบตการ ดาเนนการพฒนา 2 วงรอบ แตละวงรอบประกอบดวย การวางแผน (Planning) การปฏบต (Action) การสงเกต (Observation) การสะทอนผล (Refl ection) โดยมกลมผรวมศกษาคนควา ผใหขอมลเพมเตม มจานวน ทงหมด 9 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสมภาษณ แบบสงเกต แบบบนทกการประชมปฏบตการ และแบบวดวามพงพอใจ การตรวจสอบขอมลใชเทคนค การตรวจสอบขอมลหลายมตและนาเสนอผลการศกษาคนควาโดยวธพรรณนา สถตทใชในการวดความพงพอใจคอสถต paired t-test ไดแก คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยสรป การพฒนาการระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตร และการวดผล

ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด จากการพฒนาทง 2 วงรอบ โดยใชกลยทธในการพฒนา คอ กระบวนการพฒนาระบบ หรอวงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Circle : SDLC) โดยม 5 ขนตอน คอ การศกษาระบบ การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การใชระบบ และการดแลรกษาและการตรวจสอบระบบ โดยใชโปรแกรม Microsoft Excel จากการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบาน

1 นสตปรญญาโท, คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม,2 นกวชาการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Master’s Degree Student, Faculty of Education, Mahasarakham University2 Educator, Graduate School, Mahasarakham University

78 ธนกร อารเออ, สชาต บางวเศษการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนา...

เหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด พบวาขอมลมความถกตอง รวดเรว เปนปจจบน และสามารถสบคนไดงาย และบคลากรมความรความเขาใจในเรองดงกลาวเพมมากขน

คาสาคญ : การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการ

Abstract

Academic information is important and necessary for educational development. It plays a major role in making policy, planning and making decisions at the administrative level. Action research was employed for this study, which consisted of two loops, and each loop consisted of four steps: action, do, observation and refl ection. The target population was 9 co-researchers. The instruments were an interview form, an observation form, a note-taking form and a questionnaire. The multi dimension technique was used for data analysis, and the data were reported by using the descriptive presentation. Paired t-test statistics such as mean and standard deviation were used for data analysis.In conclusion, System Development Life Circle is used for the system develop-ment, which consists of 5 steps: study, analysis, design, implementation and maintenance by use of Microsoft Excel. Development of an Academic Information System is for School Curriculum and Evaluation Development of Banmaowitaya School, Suwannaphume District, in Roi-Et Province

Keywords: Delepment of Academic Iuformation System

บทนา

ในปจจบนเปนยคแหงการเปลยนแปลง มการบรโภคขอมลขาวสารอยางไรพรมแดนจงทาให

สงคมมการใชสารสนเทศในรปแบบตาง ๆ ประกอบการตดสนใจทงเพอประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม องคการทมสารสนเทศทมคณภาพและ

ทนสมยตรงกบความตองการ องคกรนนยอมมพลง มความสามารถในการพฒนาตนเอง และองคการไดอยางมประสทธภาพ เพราะสารสนเทศเปนสงทมคายง ในการชวยพฒนาบคคลใหมความกาวหนาทางสตปญญา พฒนาบคลกภาพ และ

พฒนาอาชพ อกทงยงชวยเพมความสามารถในการตดสนใจแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ มโลกทศนกวางไกล ซงมผลตอการพฒนาสงคมและประเทศชาต นบเปนสงทมคณคาทเกดจากมนษย

ในสงคมปจจบน ระบบขอมลและสารสนเทศทางดานการศกษาถอเปนปจจยสาคญในการพฒนาประเทศ โดยไดสนบสนนใหมการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการศกษา เพอเพมประสทธภาพ

ในการผลต การจดเกบ การใหบรการ และการแลกเปลยน ขอมลสารสนเทศทใชในการกาหนดนโยบาย วางแผนพฒนาการศกษา การบรหารการศกษา และการจดการศกษาใหเปนระบบทมรปแบบ

และมาตรฐานเดยวกน รวมทงสงเสรมใหมการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการเรยนรในทกระดบการศกษาและการพฒนาระบบสารสนเทศใหทนสมย มประสทธภาพ สามารถจดเกบขอมลไดอยางสมบรณ ครบถวน เปนปจจบนและตรงตอ

ความตองการ ชวยใหโรงเรยนวางแผนดาเนนการจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพนาไปสการพฒนาแนวความคดและสรางทางเลอกใหม ๆ ใน


การดาเนนการอยางสรางสรรค ในทางการศกษากมองเหนความสาคญของระบบขอมลสารสนเทศมากยงขน เพราะระบบนมสวนสาคญยงตอการตดสนใจในการดาเนนตาง ๆ ชวยใหการตดสนใจถกตอง วางแผนการดาเนนงานไดอยางเหมาะสมและเพอให เกดผลดตอการพฒนาการศกษา สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ไดมนโยบายใหโรงเรยนประถมศกษาจดทาระบบขอมลสารสนเทศอยางเปนระบบตามหลกวชาการ จงไดมการสงเสรมใหโรงเรยนนาเทคโนโลยมาใชในการบรหารงานโรงเรยนซงสอดคลองกบงานวจยของภทราวด ศกดแสน (2549) ในการบรหารงานโรงเรยนใหมคณภาพนน ผบรหารจะตองใชขอมลสารสนเทศเปนพนฐาน เปนหวใจสาคญในการพฒนาคณภาพในการวเคราะห สภาพปจจบน ปญหา หรอหาจดพฒนา การจดทา แผนงานเพอพฒนาคณภาพ การกาหนดเปาหมาย และยทธศาสตรการดาเนนการปรบปรง และพฒนาโรงเรยนการกาหนดเกณฑประเมนคณภาพเพอจาแนกระดบคณภาพโรงเรยน การ

ประเมนความกาวหนาทางการศกษา ลวนตองการขอมลสารสนเทศเปนพนฐานทงสน ดงนนผบรหารจงตองรบผดชอบงานทกอยางทอยในสถานศกษา ตงแตเรองของการบรหารงานวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงานทวไป ซงในบรรดางานตาง ๆ การบรหาร

งานวชาการเปนงานทสาคญอยางยง เพราะงานวชาการชวยพฒนา สตปญญา ความนกคดของผเรยน ทาใหผเรยนมคณคาในสงคม ผบรหารท

ตองการประสบความสาเรจจะตองไมละเลยความสาคญของการจดใหมระบบขอมลสารสนเทศทหยบงายทนสมยใชคลองถกตอง ครบถวนสมบรณตามภารกจงานในหนาทบรหาร ดงนนในการจดทาระบบสารสนเทศจงควรคานงถงสารสนเทศท

เนนการพฒนาของสถานศกษาเปนลาดบแรก เพอการลงทนทคมคา และทนเวลา การพฒนาระบบสารสนเทศใหทนสมย มประสทธภาพสามารถ จด

เกบขอมลไดอยางสมบรณ ครบถวน เปนปจจบน และตรงตอความตองการ ชวยใหโรงเรยนวางแผนดาเนนการจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ นาไปสการพฒนาแนวความคด แนวความคดและสรางทางเลอกใหม ๆ ในการดาเนนการอยางสรางสรรค ในทางการศกษากมองเหนความสาคญของระบบขอมลสารสนเทศมากยงขน เพราะระบบนมสวนสาคญสงยงตอการตดสนใจในการดาเนนงานตาง ๆ ชวยใหการตดสนใจถกตอง มการวางแผนการดาเนนงานไดเหมาะสม ซงสอดคลองกบงานวจยของเอกศกด จนทะกา (2551) ระบบสารสนเทศดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผลประเมนผลของโรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด พบวางานวชาการดานหลกสตรสถานศกษา และขอมลในรปแบบแฟมเอกสารตาง ๆ ไมมการจดเกบเปนหมวดหม ขอมลทางวชาการยงอยกระจดกระจายอยกบครทกคน การเรยกหาขอมลงานวชาการยงยากไมสะดวก ยงไมสามารถจดระบบขอมลสารสนเทศไดครบถวน รวดเรว ถกตอง จานวน ขอมลสารสนเทศทมยงไมเพยงพอตอการใช บางสวนไมเปนปจจบนทนกบความตองการทจะใชในแตละครงมผรบผดชอบนอยคน บคลากรยงไมมความรความเขาใจเพยงพอในการบรหารและจดการใชขอมลอยางเปนระบบ และไมสะดวก

ตอ การสบคนเทคโนโลยสมยใหมทจะชวยใหการบรหารการใชขอมลไดอยางมประสทธภาพ ยงไมไดนามาใชอยางเตมทเพราะขอจากดดานกาลงทรพยากรทมราคาคอนขางราคาสงความรความ

เขาใจและทกษะของบคลากรทจะใชเทคโนโลยดงกลาว เชน การสรางระบบฐานขอมลสารสนเทศ การสรางเครอขายขอมลกบฐานขอมลอน การเชอมโยงขอมลยงมไมเพยงพอและทมอยกยงมปญหาในการใชงาน ซงสงผลทาใหมผลกระทบตอ

ประสทธภาพในการบรหารระบบสารสนเทศงานวชาการของโรงเรยน


วตถประสงคการวจย

เพอพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด ใหความถกตอง รวดเรว เปนปจจบน และสามารถสบคนไดงาย

วธการวจย

งานวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพ ไดดาเนนการ 2 วงรอบ โดยใชหลกการวจยปฏบตการ (Action Research) ตามแนวคดของ Kem-mis and McTaggart (1988) ประกอบไปดวย การวางแผน (Planning) การปฏบต (Action) การสงเกต (Observation) และการสะทอนผล(Refl ection) ดงรายละเอยดตอไปน การดาเนนการในวงรอบท 1 การพฒนา ในวงรอบท 1 กลมผรวมศกษาคนควาไดกาหนดปฏบตงาน ดงน 1. ขนการวางแผน (Planning) การศกษาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา เพอใหทราบสภาพปจจบนและสรางความเขาใจใหบคลากรเหนความสาคญในการจดการศกษารวมกน ทาใหพบประเดนสภาพปจจบน ทเกยวของกบบคลากร สอวสด อปกรณ การใหบรการ และการรกษาดแลระบบจากการสมภาษณดงน บคลากรยงขาดความร ความเขาใจในการจดระบบสารสนเทศงานวชาการไมมผรบผดชอบทชดเจน ไมมแผนพฒนาระบบสารสนเทศ

ไมมโปรแกรมการจดระบบสารสนเทศทตรงกบความตองการ และการจดเกบขอมลกระจดกระจายตามแฟม ตามหองเรยนตาง ๆ ทาใหการสบคนขอมลลาชา รวมถงขอมลไมเปนปจจบน และเพอเปนการสรางความเขาใจใหกบผรวมศกษาคนควา

เขาใจ จงมการประชมรวมกนเพอใหทราบถง

กลยทธการพฒนา โดยใชการประชมเชงปฏบตการและการนเทศภายใน 2. ขนปฏบตการ (Action) การพฒนาระบบงานระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา ไดดาเนนงานตามทกาหนดไวในแผนปฏบตงาน ดงน 2.1 การศกษาระบบ โดยการประชมเชงปฏบตการรวมกบผทเกยวของ เพอใหทราบถงสภาพปจจบน ปญหาของระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผล ประเมนผล เพอเตรยมความพรอมในการทางาน เกบขอมลโดยการสงเกต สมภาษณ และบนทกการประชม จากกลมผรวมศกษาคนควาและกลมผใหขอมล 2.2 การวเคราะหระบบ โดยการประชมเชงปฏบตการ และใชวธเกบขอมลโดยการสงเกต การสมภาษณ และการบนทกการประชม จากกลมผรวมศกษาคนควาและกลมผใหขอมล 2.3 การออกแบบระบบ มการประชมเชงปฏบตการ เพอวางแผนการออกแบบระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผล ประเมนผล โดยการสมภาษณเพอใหทราบถงจดออนจดแขงของระบบ ใหไดวธการปฏบตในแตละขนตอนให

ครบทกดานของงานวชาการ จากแบบสมภาษณจากกลมผรวมศกษาคนควาและกลมผใหขอมล และจากการสงเกตและการบนทกการประชม 2.4 การนาระบบไปใช มการนาเอา

ระบบซงเปนกระบวนการหรอวธการปฏบตในแตละขนตอนของแตละดานทออกแบบไวไปใช ซงจะเกบขอมลโดยใชการสมภาษณ และการสงเกต จากกลมผรวมศกษาคนควาและกลมผใหขอมลเพมเตม 2.5 การดแลรกษาและตรวจสอบ

ระบบ โดยการนเทศภายใน การปฏบตงานเพอปรบปรงจดออนทมอย ในแตละดานของงานสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตร


สถานศกษาและการวดผล ประเมนผล พรอมทงเกบขอมลโดยใชการสมภาษณ และการสงเกต 3. ขนการสงเกต (Observation) เพอตรวจสอบจดเดนและจดดอยของระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา เกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบสมภาษณ การดาเนนงาน โดยเรมเกบรวบรวมขอมลตงแตขนการประชมเชงปฏบตการ ดวยแบบบนทกการประชม แบบสมภาษณ และแบบสงเกต จากกลมผรวมศกษาคนควาและผใหขอมล เพอรวบรวมขอมลใชในการวเคราะห เพอใหทราบถงขอสรปผลจากการพฒนา วาบรรลเปาหมายมากนอยเพยงใด หากมขอบกพรองในสวนใดทสมควรจะนาไปปรบปรงใหดขนกจะตองรวมวางแผนในการพฒนาในวงรอบตอไป 4. ขนการสะทอนผล (Refl ection) กลมผศกษาคนควาไดนาขอมลทรวบรวมไดจากการปฏบตกจกรรมการมาวเคราะห และมการแปลผลขอมลทรวบรวมไดจากการปฏบตกจกรรมนน ๆ และสะทอนผลวากจกรรมใดบรรลเปาหมายหรอไมบรรลเปาหมายของการพฒนาอยางไร เพอนาไปสการตดสนใจรวมกนในการปรบเปลยนแผนใหมทงทเปนจดออนทตองปรบปรงแกไข และจดแขงทตองสงเสรมและพฒนาอยางตอเนอง จะทาใหไดแผนใหมทปรบแลว (Revised Plan) เพอนาไปส

การปฏบต (Action) การสงเกต (Observation) และการสะทอนผล (Refl ection) ในวงรอบท 2 การดาเนนการในวงรอบท 2 การพฒนา ในวงรอบท 2 กลมผรวมศกษา

คนควาไดกาหนดปฏบตงาน ดงน 1. ขนวางแผน (Planning) กลมผรวมศกษาคนควาและใหขอมลไดรวมประชมปรกษาหารอจากสรปรายงานการจดกจกรรมการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนา

หลกสตร และวดผล ประเมนผลโรงเรยนบานเหมาวทยา ในวงรอบท 1 ทาใหเกดการเปลยนแปลงในกระบวน การจดระบบสารสนเทศทเคยดาเนน

การมา เมอไดมการพฒนาอยางเปนระบบ ระบบสารสนเทศจงมความถกตองชดเจน ตามหลกการจดระบบสารสนเทศและตอบสนองสภาพปจจบนปญหาทกลมผรวมศกษาคนควาและใหขอมลไดชวยกนวเคราะห 2. ขนปฏบตการ (Action) กลมผรวมศกษาคนควาและใหขอมลไดดาเนนการตามแผนปฏบตทวางไว โดยการใชกลยทธการนเทศภายใน การใหคาแนะนาเพมเตมบคลากรสวนทยงไมมความร ความเขาใจในโปรแกรมทพบเหนในวงรอบท 1 กลมผรวมศกษาคนควาและผใหขอมล

ทมความรความเขาใจในการใชโปรแกรมอยางดแลวใหการนเทศ โดยการแนะนาเพมเตมในการใชคอมพวเตอรและการใชโปรแกรมทออกแบบ 3. ขนการสงเกต (Observat ion)มเปาหมายเพอตรวจสอบจดเดนและจดดอยของระบบงานสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตร และวดผล ประเมนผล โดยกลมผรวมศกษาคนควาและใหขอมลเกบรวบรวมขอมลเกบรวบรวมหลกฐานทไดจากการปฏบต การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรและวดผล ประเมนผล ตามกจกรรมทกาหนดไวโดยอาศย เครองมอทสรางขน โดยเกบรวบรวม ขอมลจากการบนทกการสมภาษณและการสงเกต เพอรวบรวมเปนขอมลพนฐานในการ

สะทอนผลการปฏบตในขนตอไป 4. ขนการสะทอนผล (Refl ection) นาขอมลทรวบรวมไดจากการปฏบตกจกรรมการประชมเชงปฏบตการและการนเทศ กลมผรวม

ศกษาไดรวมมอและตงใจพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตร และวดผลประเมนผลโรงเรยนบานเหมาวทยา ใหความถก

ตอง รวดเรว และเปนปจจบนสามารถสบคนไดงาย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมครงน

ไดแก 1) แบบสมภาษณ เปนแบบบนทกการสมภาษณกลมผรวมศกษาคนควา ในขณะรวมกจกรรม และหลงจากการปฏบตกจกรรมเสรจ


เรยบรอย มลกษณะคาถามปลายเปด 2) แบบบนทกการประชมเชงปฏบตการ เปนแบบบนทกการประชมของกลมผศกษาคนควาเพอใหทราบขอสรปประเดนการพฒนาสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตร และวดผลประเมนผล 3) แบบสงเกต เพอเกบรวบรวมขอมลทเปนผลจาก

การปฏบต โดยใชแบบสงเกต 4) แบบวดวามพงพอใจ ใชสารวจความคดเหนของกลมผรวมศกษาและวดระดบความพงพอใจของผใชระบบ ดาเนนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยตรวจสอบความสมบรณของขอมลท เ กบรวบรวมไดมาตรวจสอบความสมบรณโดยวเคราะหขอมลจาก 3 ดาน คอ ดานขอมล ดานผศกษา ดานวธการ ตามกลยทธการประชมเชงปฏบตการ การมอบหมายงาน การนเทศและตามกจกรรมทกาหนด โดยวเคราะหและแปลผลโดยองกรอบการศกษาคนควาตามกระบวนการพฒนาระบบ คอ การศกษาระบบ การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การนาระบบไปใช และการดแลรกษาและตรวจสอบ นาเสนอผลการศกษาโดยการบรรยาย (Narrative Form)

ผลการวจย

การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล โดยใชระบบ ปฏบตการ Microsoft

Excel ในครงน ทาใหไดโปรแกรมระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และ การวดผลประเมนผล โดยในวงรอบท 1 พบวา

โรงเรยนมโปรแกรมระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล

ประเมนผล ทมรายการเหมาะสม ตรงตามความตองการ แตตองเพมรายการผลการเรยนปลายภาคเรยนของปการศกษานน ๆ ตองใหนกออกแบบ

โปรแกรมไปจดทาเพมเตมเพอประโยชนตอการแกไขและวางแผนการจดการเรยนการสอนระหวาง

ปการศกษา แตบคลากรยงขาดทกษะความรความเขาใจในการใช การดแลและการบารงรกษาโปรแกรม ในวงรอบท 2 จงได ดาเนนการพฒนาโดยมอบหมายใหนกออกแบบโปรแกรมออกแบบราย การเพมเตมและมอบหมายใหกลมผรวมศกษาคนควาและใหขอมลทมความร ความเขาใจดในการใช การดแล และการบารงรกษาโปรแกรมคอมพวเตอรเขาไปนเทศแนะนาตดตามการใชโปรแกรมอยางใกลชด ตลอดทงใหความรเพมทกษะในการจดเกบขอมล พมพขอมลสารสนเทศดวยคอมพวเตอรทมความสะดวก รวดเรวและเปนปจจบนอยตลอดเวลา ซงระบบสารสนเทศไดตอบสนองกบสภาพปจจบนและปญหาของโรงเรยน คอ บคลากรในโรงเรยนมความร ความเขาใจ ทกษะ แนวคด เทคนควธการจดระบบสารสนเทศดวยโปรแกรมและสามารถเรยกใชขอมล และนาเสนอขอมลสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล ไดดวยตนเอง ดานสอวสดอปกรณโรงเรยนมเครองคอมพวเตอร เครองพมพ มแฟมเกบรวบรวมขอมล มหองศนยขอมลสารสนเทศทเปนสดสวน และมผรบผดชอบในการบารงดแลรกษาระบบใหสามารถเรยกใชไดงายสะดวก รวดเรว ทาใหโรงเรยนมขอมลสารสนเทศงานวชาการทมคณสมบตถกตอง สมบรณเปนปจจบนและสะดวกในการสบคน สามารถนาไปใชการตดสนใจในการวางแผนการ

บรหารจดการศกษาไดอยางมประสทธภาพ


จากผลการวจยนามาอภปรายผลการวจย ดงน

1. จากการใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการโดยการจดกจกรรมระดมความคด รวมแสดงความคดเหน แลกเปลยนเรยนร กลมผรวม

ศกษาคนควาไดรวมกนวเคราะหและวางแผนดาเนนกจกรรม จดเตรยมเอกสารและคมอประกอบ


การประชมเชงปฏบตการ ประสานใหคณะทางานดานระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผลทกคน เขารวมประชมเชงปฏบตการ โดยใหวทยากรทมความรทง 2 ดาน เขารวมประชม ทาใหผเขารวมประชมเชงปฏบตการ มความร ความเขาใจ ในระบบงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และดานการวดผล ประเมนผล รวมทงการไดศกษาและทดลองใชคมออยางถกตอง สามารถนาความร และทกษะทไดไปพฒนาระบบงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผลได ซงสอดคลองกบพนส หนนาคนทร (2542) ไดใหความหมายของการประชมเชงปฏบตการ คอ การประชมปรกษาหารอกนเพอแกปญหาภาคปฏบตระหวางผทมประสบการณในงานนนอยางด และเขารบการฝกอบรมมความสนใจทจะแกปญหาเหลานนดวยการปฏบตจรง หรอทดลองทาจรงจากพนฐานความรทางทฤษฎ เชน ปญหาการใชเครองมอหรอวธการบางอยางนน นอกจากผเขารบการศกษาอบรมควรจะไดทราบถงปญหา และการแกปญหาวาควรจะใชวธการแกปญหาอยางไร ผเขารบการฝกอบรมจะไดทงความร ความคด หลกการและการปฏบต ถาไมทราบถงปญหาทเกดขนจรง กจะทาดวยความยากลาบากหรออาจจะไมไดผลตามความรทได

สอดคลองกบนนทวฒน สขผล (2543) ใหความหมายการประชมเชงปฏบตการ หมายถง การฝกอบรมรปแบบหนงทชวยใหผเขารบการอบรมเกดการเรยนรตามวตถประสงค และสามารถนาสงทได

รบจากการเรยนรไปใชในสถานการณจรงได เพราะการฝกอบรมวธนเนนทงดานทฤษฎและการปฏบตเพอใหเกดการเรยนร รจกการแกปญหา การหาขอยตใหไดรบประสบการณ และเพมพนประสทธภาพในการปฏบตงาน จากความหมายการประชมเชง

ปฏบตการดงทกลาวมาสามารถสรปไดวา การประชมเชงปฏบตการเปนประสบการณทใชในการแกปญหาโดยการประชมหรอการฝกอบรม ทาใหผ

เขารวมประชม มความร ความเขาใจ และทกษะทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตเพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน 2. หลงจากการใชกลยทธการนเทศภายในการดาเนนการพฒนาสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา ผศกษาคนควา วทยากร และผเชยวชาญไดวางแผนในการนเทศภายใน เพอดแลรกษา และตรวจสอบระบบ เปนการปรบปรงจดออน ทมอยในแตละดาน ทาใหระบบงานดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และการวดผล ประเมนผล มความสมบรณ ถกตอง เปนทพงพอใจของผรบบรการ สอดคลองกบ พระ ศรโยธ (2552) สรปวา การนเทศการปฏบตงาน คอ การตรวจสอบความกาวหนาในการดาเนนงานอกทงยงเปนการวเคราะหหาแนวทางในการดาเนนการแกไขอปสรรคปญหาทเกดขน เพอใหการดาเนนงานมประสทธภาพตรงตามเปาหมายทกาหนดไว ซงเปนกระบวนการทกอยางของผบรหาร ครผสอนบคลากรทางการศกษาและผเกยวของกบการศกษาทรวมกนพยายามใหคาแนะนา ปรกษา ตรวจตราสนบสนน สงเสรม เกอกลกนเพอใหครสามารถชวยเหลอตนเองหรอชวยเหลอครคนอน ๆ ในการพฒนาปรบปรงกจกรรมการเรยนการสอนสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนดขน

3. จากการการพฒนาการดาเนนงานตามระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา โดยใชหลกการวจยปฏบตการ (Action Research) ดาเนนการ 2 วงรอบ ดวยกลยทธการประชมเชงปฏบตการ และการนเทศภายใน โดยใชโปรแกรมไมโครซอฟตเอกเซลล (Microsoft Excel) ทาใหมระบบสารสนเทศ

งานวชาการดานการวดผลและประเมนผลทมความถกตอง รวดเรว สมบรณเปนปจจบน และสบคนไดงาย บคลากรเกดความรความเขาใจ และมความ


สามารถในการใชโปรแกรมไดเปนอยางด สามารถใชประโยชนตามวตถประสงค ซงสอดคลองกบผลการศกษาของธนภทร นอยมาลา (2548) พบวาการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการโดยใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการ การอบรมเชงปฏบตการ บคลากรสามารถนาความรมาใชในการออกแบบหนวยแสดงผล หนวยรบเขา หนวยประเมนผล แฟมขอมลพนฐาน และขบวนการปฏบตการในโรงเรยนใหไดขอมลระบบสารสนเทศทเปนปจจบน ถกตอง รวดเรว เหมาะสม และมประสทธภาพ ทงยงสอดคลองกบสมฤทธ นอยอนแสง (2549) พบวาการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการวดผลประเมนผลโดยใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการทาใหมหองศนยขอมลสารสนเทศเปนสดสวน มวสดอปกรณ มระบบโปรแกรมทสามารถใหการบรการแกบคคลทเกยวของอยางรวดเรว ถกตอง และตรงตามวตถประสงคของผใช

สรป

หลงจากไดพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล โดยใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการและการนเทศภายใน ตามวงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Circle : SDLC) โดยม 5 ขนตอน คอ การศกษาระบบ

การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การใชระบบ และการดแลรกษาและการตรวจสอบระบบ ซงไดออกแบบโปรแกรมระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และ การวดผลประเมนผล โดยใชระบบปฏบตการ Microsoft Excel ทาใหมความถกตองของขอมล เปนปจจบน

สามารถสบคนไดงายและรวดเรว รวมทงบคลากรในโรงเรยนมความรความเขาใจในระบบระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตร

สถานศกษาและวดผล ประเมนผล เพมมากขน และจากการวดความพงพอใจการใชระบบสารสนเทศ

งานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล ไดผลดงนคอ มระดบความพงพอใจระบบในดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาในระดบดมาก และมระดบความพงพอใจระบบในดานการวดผลประเมนผลในระดบดมากเชนกน


จากการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยาในครงน ผศกษาคนความขอเสนอแนะ ดงน 1. ขอเสนอแนะในการนาไปใช การศกษาคนคว าการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด ในครงน ผศกษาคนควาใชการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเปนกระบวนพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล ผลทเกดและเปนปจจยทสาคญทาใหเกดประสทธภาพของการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการ ผศกษาขอเสนอแนะเปนรายขอ ดงน 1.1 โปรแกรมสาเรจรปทสรางขน ตามกรอบการศกษาคนควาและตามบรบทของ

โรงเรยนบานเหมาวทยา ฉะนนหากจะนาโปรแกรมทสรางไปใชควรไดปรบประยกตใหเหมาะสม 1.2 การพฒนาระบบสารสนเทศงาน

วชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล จะตองมกจกรรมทดาเนนการพฒนาโปรแกรมแบบตอเนอง เพอความสมบรณ ตอบสนองความตองการของผใช 1.3 จะตองมการพฒนาในดานบคลากรผใชระบบ และผดแลระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และ


วดผล ประเมนผล ใหมความรทางคอมพวเตอรเพมมากขน 1.4 ค ว ร ไ ด จ ด ท า ค ม อ ก า ร ใ ชโปรแกรมอยางละเอยด เพอสะดวกแกผ ใชโปรแกรม และไมเกดปญหากบโปรแกรม 2. ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาคนควาครงตอไป การศกษาคนคว า เพ อ พฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล โรงเรยนบานเหมาวทยา อาเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด ทมงเนนกระบวนการทางานรวมกนของผศกษาคนควา ผรวมศกษาคนควาและผใหขอมลในการพฒนาประสทธภาพของโปรแกรมทสรางขน เพอใชในการพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา และวดผล ประเมนผล ซงกระบวนการศกษาใชการวจยปฏบตการ ในการ

ศกษาครงนผศกษาคนควา ไดนาปญหาทคนพบมาเปนขอเสนอแนะ ดงน 2.1 กอนการสรางโปรแกรม Micro-soft Excel ผทมสวนเกยวของทกสวนควรไดรวมกนวเคราะหขอมลทจะนามาจดเกบในโปรแกรมระบบสารสนเทศงานวชาการดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและดานวดผลและประเมนผลทสรางขนอยางรอบคอบ เพอไมใหเสยเวลาทจะตองมาแกไข ปรบเปลยนขอมลภายหลง 2.2 ค ว ร ม ก า ร พ ฒ น า ร ะ บ บสารสนเทศของงานวชาการเพอรองรบกรอบงานวชาการดานอน ๆ ของโรงเรยนบานเหมาวทยา เพอการดาเนนงานในการบรหารงานวชาการซงถอเปนหวใจหลกของสถานศกษาใหมประสทธภาพ 2.3 ควรมการพฒนาบคลากรใหมความชานาญในการพฒนาระบบสารสนเทศ


ธนภทร นอยมาลา. (2548). การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการวดผลประเมนผลโรงเรยนบานกดแดง อาเภอกดชม จงหวดยโสธร. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

นนทวฒน สขผล. (2543). คมอปฏบตการฝกอบรม. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนต.พนส หนนาคนทร. (2542). หลกการบรหารโรงเรยน. กรงเทพฯ : วฒนาพานช.พระ ศรโยธ. (2552). การพฒนาระบบงานประชาสมพนธ สานกการศกษา เทศบาลเมองกาฬสนธ. การ

ศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.ภทราวด ศกดแสน. (2549). การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการโรงเรยนธวชบร อาเภอธวชบร สงกด

สานกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 1. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สมฤทธ นอยอนแสน. (2549). การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการดานการวดผลประเมนผลโรงเรยนบานฟากพอง อาเภอนาพอง จงหวดขอนแกน. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม :

มหาวทยาลยมหาสารคาม.เอกศกด จนทะกา. (2551). การพฒนาระบบสารสนเทศงานวชาการ โรงเรยนบานหวาอาเภอหนองเรอ

จงหวดขอนแกน. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.Kemmis, S. and R. McTaggart.(1988). The Action Research Planner. 3rd ed. Victoria : Deakin

University Press. 169-170.

การพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนโรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคามDevelopment of Desirable Characteristics of Students at Ban Lao Tama School in Borabue District, Mahasarakham Province

จราวรรณ ฉลวยศร 1 เอกลกษณ บญทาว 2

Jirawan Chaluaysri1 Ekalak Boonthau2

บทคดยอ

การศกษาคนควาครงนมความมงหมายเพอการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน โรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม ตามกรอบการพฒนา 2 ดาน คอดานความรบผดชอบตอตนเองในดานการแตงกาย และความรบผดชอบตอสวนรวม ในดานการรกษาความสะอาดของหองเรยน โดยใชการวจยปฏบตการ (Action Research) ตามแนวคดของเคมมส และแมกแทคการท (Kemmis and McTaggart) จานวน 2 วงรอบแตละวงรอบประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก การวางแผน การปฏบต การสงเกต และการสะทอนผล กลมศกษาคนควาจานวน 4 คนและกลมเปาหมายจานวน 36 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสงเกต แบบสมภาษณ การตรวจสอบขอมลใชเทคนคการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Triangulation Technique) และนาเสนอผลการศกษาคนควาขอมลเชงพรรณนา ผลการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบในวงรอบท 1 โดยใชกลยทธกระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC ซงมกจกรรมในการพฒนาคอ กจกรรมสญญารวมใจ กจกรรมฝกใฝรกษา กจกรรมตรวจตราปกปอง และการนเทศ พบวา นกเรยนกลมเปาหมาย

ดานการแตงกายม 20 คน มการปรบพฤตกรรมดขนในดานการแตงกาย จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 70.00 และทยงไมปรบพฤตกรรมมจานวน 6 คน และดานการรกษาความสะอาดหองเรยนนกเรยน 16 คนปรบพฤตกรรม จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 50.00 ยงไมปรบพฤตกรรม จานวน 8 คน จงไดพฒนา ใน

วงรอบท 2 โดยใชกลยทธการกจกรรมยกยองตนแบบ และกจกรรมตดแถบเชดช การดาเนนการ พบวา กลมเปาหมายทกคนพฒนาตนเองใหเปนผมวนยดานความรบผดชอบมการแตงกายถกระเบยบโรงเรยนและดานความรบผดชอบตอสวนรวมกลมเปาหมายใหความรวมมอในการรกษาความสะอาดหองเรยน ผลการดาเนนการพฒนาทง 2 วงรอบ พบวา กลมเปาหมายทกคน มความตระหนกเอาใจใสและพฒนาตนเองใหเปนผมวนยดานความรบผดชอบตอตนเองในดานการแตงกาย ดานการรกษาความสะอาดของหองเรยน

1 นสตปรญญาโท สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม2 อาจารยระดบบณฑตศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Marter’s degree Student. Faculty of Education,Mahasarakham University2 Special graduate lecturer, Faculty of Education, Mahasakham University


กลมเปาหมายเขารวมในการรกษาความสะอาดของหองเรยนทกคน มความกระตอรอรนตงใจและเอาใจใสตอการทางาน มากขน ไมมนกเรยนทมาสายและหลบเลยงการทางานทาใหหองเรยนสะอาดดสวยงามนาเรยนถอไดวาการพฒนาการดาเนนงานสงเสรมวนยนกเรยนดานความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวมบรรลเปาหมายตามตวบงช ผานเกณฑทกาหนด

คาสาคญ : การพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคพงของนกเรยน

Abstract

The objectives of this research were to develop the desirable characteristics of students at Ban Lao Tama School in Borabue District, Maha Sarakham Province. The characteristics of students included private responsibility for wearing a suitable uniform and public responsibility for keeping classrooms clean. The concepts of Kemmis and McTaggart’s action research were employed for the study which consisted of 2 loops, and each loop consisted of 4 steps: plan, do, observation and refl ection. The target population consisted of 4 researchers and 36 students. The instruments were an observation form and an interview form. Triangulation technique was used for data analysis, and the data were reported by using descriptive presentation. The participatory AIC technique was employed for the fi rst loop of the action research to develop the desirable characteristics of the students, and the activities consisted of making a promise, being ambitious, security, and supervision. The research fi nding showed that fourteen students of the target population (70%) improved and dressed in their school uniforms properly, whereas, six students of the population (30%) did not improve and change their behavior. Regard-ing the public responsibility, the fi nding showed that eight students (50%) changed their behavior in cleaning, whereas, eight students (50%) did not change their behavior. Activities of the second loop consisted of praising and promoting a good model. The fi nding showed that all target popula-tion improved their responsibility for dressing proper school uniform,

Regarding the public responsibility of the target population, the fi nding showed that all participants realized the private responsibility for dressing the suitable uniform and keeping class-rooms clean. The students were not late and they did not avoid cleaning their classroom. The result indicated that the development of desirable characteristics regarding both private and public responsibilities was achieved completely.

Keywords : Development of Desirable Characteristics

88 จราวรรณ ฉลวยศร, เอกลกษณ บญทาวการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค...

บทนา

การขาดความรบผดชอบ เปนปญหาทนบวนจะทวความรนแรงเพมขน ดงนนยทธศาสตรของการปฏรปการเรยนรจงมงเนนใหสถานศกษาทกแหงจดการเรยนรคคณธรรมใชเครอขายการศกษารวมสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรพฒนาคณภาพผเรยน เสรมสรางวนยและสนบสนนใหนกเรยนประกอบความดซงการขาดวนยดานความรบผดชอบเปนสาเหตสาคญประการหนงของปญหาตาง ๆ ในสงคม ความรบผดชอบเปนลกษณะของความเปนพลเมองทดทสาคญ ซงประกอบดวยคณสมบต 5 ประการ คอ ความรบผดชอบ ความสมาเสมอ ความเชอมนในตวเอง ความซอสตย และความพยายามในการพงตนเอง (อภชาต ภประเสรฐ. 2541 : 19) ความรบผดชอบเปนสงสาคญทนกเรยนตองประพฤตปฏบตใหตดเปนนสย ไมวาจะเปนความรบผดชอบในการศกษาเลาเรยนความรบผดชอบตอสถานศกษา ความรบผดชอบตอครอบครว และความรบผดชอบตอสงคม จงจาเปนตองมการปลกฝงความรบผดชอบใหกบนกเรยนใหเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศ ความรบผดชอบเปนคณลกษณะทพงประสงค ของสงคม แตความรบผดชอบมไดตดตวมาโดยกาเนด (กรมวชาการ.2542 : 8 – 9)

โรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม มภารกจในการจดกจกรรมการเรยนสอนในระดบชนอนบาลชนปท 1- มธยมศกษา

ปท 3 สภาพชมชนโดยรอบผปกครองนกเรยนสวนใหญ มอาชพทานา ซงจะไดผลผลตมากนอยเพยงใดขนอยกบสภาพดนฟาอากาศของแตละป ผลผลตทไดเพยงพอกบการใชในการบรโภคในครวเรอนเทานน ไมสามารถ นาไปจาหนายเปน

รายไดมาจนเจอครอบครวได จงทาใหผปกครองนกเรยนสวนใหญตองเดนทาง ไปประกอบอาชพรบจางทกรงเทพมหานคร โดยปลอยใหลกหลานอาศยอยกบ ปยา ตา ยาย ซงมอายมากแลว

และตองมภาระเลยงดลกหลานหลายคนในขณะเดยวกน ทาใหการดแลเอาใจใสไมทวถง จากสภาพครอบครวทตองแยกกนอยของพอ แม ผปกครองดงกลาวสงผลใหเดกเหลานมพฤตกรรมไปในทางทไมพงประสงคของสงคมคบเพอนไมดเชอและทาตามเพอนขาดความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม

ขาดวนยในตนเอง กอใหเกดปญหากบสงคม นกเรยนจากการศกษานกเรยนเปนรายบคคลและการคดกรองพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4 – 6 ในปการศกษา 2553 คน พบวา นกเรยนทมปญหาเกยวกบความมวนยดานความรบผดชอบทจาเปนตองแกไขอยางเรงดวนจานวน 36 คน จาแนกเปนรายชนไดดงนนกเรยนทขาดความรบผดชอบตอตนเองดานการแตงกาย มการแตงกายผดระเบยบโรงเรยนเชนนกเรยนชายปลอยเสอลอยชาย สวมใสรองเทาแบบเหยยบสน ไมใสถงเทาหรอใสถงเทาผดระเบยบไวผมยาว สวนนกเรยนหญงไวผมยาว สวมใสรองเทาแบบเหยยบสน ไมใสถงเทาหรอใสถงเทาผดระเบยบ สวมใสเครองประดบ และ แตงหนาไวเลบอยเสมอ จานวน 20 คน และนกเรยนทขาดความรบผดชอบตอสวนรวมในการรกษาความสะอาดของโรงเรยนโดยไมเขารวมและหลบหลกการทางาน เขารวมกจกรรมทาความสะอาดหลงเพอน ไมตงใจทางานหยอกลอเลนกนในเวลา

ทางาน ไมมการเทขยะ มจานวน 16 คน (โรงเรยนบานเหลาตามา. 2553 : 12) จากความสาคญ ดงกลาวผศกษาคนควาซงอยในฐานะผรบผดชอบเกยวกบงานกจการ

นกเรยน ซงมหนาทโดยตรงในการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคพงประสงค ของนกเรยนเพอปรบปรงและแกไข ความประพฤตทไมเหมาะสมของนกเรยน ใหเปลยนแปลงไปในทางทเหมาะสมเกดความรคณธรรม จรยธรรม เปนคน

ด คนเกง และมคณสมบตทอนพงประสงคของทางโรงเรยน ซงเปนเงอนไขหนงทหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดไวใน


การประเมนผานชวงชน เพอแกไขปญหาดงกลาวผศกษาและผรวมศกษาคนควาตระหนกเหนความสาคญทจะตองพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางวนยนกเรยนดานความรบผดชอบใหเกดประสทธภาพ เพอจะชวยพฒนาปรบปรงและกาหนดแนวทางในการดาเนนงานการพฒนาโรงเรยน โดยการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม ของนกเรยนโรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม ใหเปนคนทมความรบผดตอตนเองและสวนรวม มคณลกษณะทพงประสงคตามทสงคมคาดหวง เพอเตบโตเปนเยาวชนทดของชาตตอไป

วตถประสงคการศกษา

1. ไดแกไขปญหาและพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนของนกเรยน โรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม 2. ไดแนวทางพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ของนกเรยนโรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม 3. ไดขอสนเทศสาหรบโรงเรยนอนท

สนใจ นาไปประยกตใชแกไขปญหาและพฒนาการปฏบตงานพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ของนกเรยน


ในการศกษาคนควาครงนไดกาหนดขอบเขตและกรอบแนวคดของการศกษาคนควา ดงน 1. กลมผ รวมศกษาคนควา 4 คน ประกอบไปดวย

1.1 ผศกษาคนควา 1.2 ผรวมศกษาคนควา จานวน 3 คน

ประกอบไปดวย 1.2.1 ครประจ าช นประถมศกษาปท 4 จานวน 1 คน 1.2.2 ครประจ าช นประถมศกษาปท 5 จานวน 1 คน 1.2.3 ครประจ าช นประถมศกษาปท 6 จานวน 1 คน 2. กลมเปาหมาย นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ถง ชนประถมศกษาปท 6 จานวน 36 คน จาแนกตามประเภทการผดความรบผดชอบ ม 2 ดาน ไดแก 2.1 ความรบผดชอบตอตนเองดานการแตงกาย จานวน 20 คน 2.2 ความรบผดชอบตอสวนรวมดานการรกษาความสะอาด จานวน 16 คน 3. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ม 6 ประเภท ดงน 3.1 แบบประชมการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC จานวน 1 ฉบบ 3.2 แบบสมภาษณ จานวน 2 ฉบบ 3.3 แบบสงเกต จานวน 3 ฉบบ การวเคราะหขอมลเชงปรมาณและเกณฑการแปลผล ผศกษาคนควาไดนาขอมลทไดจากแบบสงเกตแตละฉบบ มาแปลผลดานความรบผดชอบแตละดาน ดงน

1. ความรบผดชอบตอตนเองในดานการแตงกาย มหลกเกณฑและการแปลผลดงน 1.2 เกณฑการสงเกตและแปลผล รายขอตามตวบงช ดงน 1 หมายถง ปฏบตไดถกตองตามตวบงช 0 หมายถง ไมปฏบตตามตวบงช 1.1.1 เกณฑการสงเกตและ

แปลผล รายครง มดงน ปฏบตไดครบทง 6 ตวบงชจะถอวาผาน


1.1.2 เกณฑการสงเกต และแปลผล รวม 10 ครงถอเกณฑผานท 8 ครง (รอยละ 80) 2. ความรบผดชอบตอสวนรวมในการรกษาความสะอาดของหองเรยน หลกเกณฑและการแปลผล ซงแยกเปน 2 ดาน ดงน 2.1 ความสะอาดของหองเรยนซงมเกณฑการสงเกตผลและแปลผล ดงน 2.2 เกณฑการสงเกตและการแปลผลรายขอ ระดบความเหมาะสมของความสะอาดในการรกษาความสะอาดของหองเรยน รายขอมดงน 3 หมายถง มความเหมาะสม สะอาด ในระดบ ด 2 หมายถง มความเหมาะสม สะอาด ในระดบ พอใช 1 หมายถง มความเหมาะสม สะอาด ในระดบ ปรบปรง 2.2.1 เกณฑการสงเกตและแปลผลรายครง มดงนปฏบตไดครบทง 5 ตวบงชจะถอวาผาน 2.2.2 เกณฑการสงเกตและแปลผล รวม 10 ครงถอเกณฑผานท 8 ครง(รอยละ 80) 2.2.3 เกณฑการสงเกตและการแปลผลรายเฉลย ระดบความเหมาะสม

ความสะอาดของหองเรยนรายเฉลย มดงนคาเฉลยผลการสงเกต 2.51 - 3.00 หมายถง ดคาเฉลยผลการสงเกต 1.51 – 2.50 หมายถง พอใช

คาเฉลยผลการสงเกต 1.00 - 1.50 หมายถง ปรบปรง 3. กลมผรวมศกษาคนควานาขอมลมาศกษาและทาความเขาใจกบขอมลทรวบรวมมาแลวหาความสมพนธของขอมลวเคราะหแนวโนม สรางขอสรปและวเคราะหแปลผลโดยองกรอบการศกษา

คอพฤตกรรมความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม มาวเคราะหแปลผลสรางสรป (Induction) และวเคราะหเนอหา (Content Analysis) แลวประมวล

ผล แปลความหมาย และ เรยบเรยงนาเสนอนาเสนอผลการวเคราะหขอมลเชงพรรณนา (Descrip-tive Anlysis) สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD)


ผลการศกษาคนควาสามารถสรปผลการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน โรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม ในวงรอบท 2 สามารถสะทอนผลการดาเนนกจกรรมตางๆ ตามกรอบแนวคดทศกษาได ดงน 1. การพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบตอตอตนเองในดานการแตงกาย พบวานกเรยนกลมเปาหมายทยงมปญหาในความรบผดชอบดานความรบผดชอบตอตนเองในดานการแตงกาย คอนกเรยนชายปลอยเสอลอยชาย จานวน 3 คน และแตงหนาหรอใสเครองประดบบางวนจานวน 3 คน จากการดาเนนการพฒนาในวงรอบท 2 กลม

เปาหมายทมปญหาทกคน มความรบผดชอบตอตนเอง

ในดานการแตงกาย ผานเกณฑการสงเกตความเหมาะสมทกตวบงช มการแตงกายทถกตองตามระเบยบของโรงเรยนทกาหนดใสเสอผาทสะอาด ผชายไมมการปลอยเสอลอยชายและผหญงไมการ

มแตงหนาหรอใสเครองประดบบางวน สรปของภาพรวมของการพฒนานกเรยนกลมเปาหมายทมความรบผดชอบดานการแตงกายอย มการแตงกายไดถกระเบยบของโรงเรยน แตตองมการควบคมดอยางตอเนองตอไปเพอใหนกเรยนมวนยดานความ

รบผดชอบตอตนเองตลอดไป 2. การพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบ

ตอสวนรวมในดานการรกษาความสะอาด พบวา ภายหลงจากการทดาเนนใน 2 วงรอบ ทมพฤตกรรม


ขาดวนยดานการรกษาความสะอาด ไมเขารวมการ รกษาความสะอาดห อง เ ร ยน เปล ยนพฤตกรรมมการเขารวมในการรกษาความสะอาดของหองเรยน นกเรยนกลมเปาหมายมความกระตอรอรนในการรวมมอกนทาความสะอาดมการตงใจและเอาใจใสตอการทางานมากขน ไมมนกเรยนทมาสายและหลบเลยงการทางานในภาพรวมแลวนกเรยนทกหองมการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ดานความรบผดชอบในการทาความสะอาดหองเรยน ผลการสงเกตความสะอาดของหองเรยนทกหองมผลการสงเกตในระดบดทกหองมผลการสงเกตในระดบด แตนกเรยนกลมเปาหมายทกคนยงตองไดรบการตดตามพฤตกรรมอยางตอเนองเพอใหนกเรยนเปนผมวนยมความรบผดชอบ การศกษาการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบ โดยใชกลยทธประชมแบบมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC ซงมกจกรรมในการพฒนาคอ กจกรรมยกยองตนแบบ และกจกรรมตดแถบเชดช พบวา กลมเปาหมายจากทงหมดทขาดความรบผดชอบดานความรบผดชอบตอตนเองในดานการแตงกายจานวน 6 คน แบงตามตวบงชทมปญหาคอมนกเรยนชายปลอยเสอลอยชาย จานวน 3 คน และนกเรยนหญงแตงหนาหรอใสเครองประดบบาง

วน จานวน 3 คน ผลจากการพฒนาทาใหกลมเปาหมายทกคนพฒนาตนเองใหเปนผมวนยดานความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวมผานการสงเกตทกคนมการแตงกายถกระเบยบของโรงเรยน และ

เขารวมการทาความสะอาดทงหองเรยน ซงกลมผรวมศกษาจะดาเนนกจกรรม เพอการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

โรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม ใหดยงขนในโอกาสตอไป


จากการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน โรงเรยนบานเหลาตามา อาเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม มดงน 1. จากการใชกลยทธกระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC มการวางแผนกระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC โดยการจดกจกจกรรมระดมความคดแลกเปลยนเรยนร เพอแสวงหาแนวทางในการพฒนาความมระเบยบวนย สรางความเขาใจทตรงกนในการแกไขและพฒนาวนยนกเรยนดานการแตงกายและการรกษาความสะอาด ทาใหผเขารวมประชมระดมความคด มความรความเขาใจเกยวกบการดาเนนงานเสรมสรางวนยนกเรยนดานเสรมความรบผดชอบ สามารถพฒนาระบบดแลชวยเหลอนกเรยนไดถกตองตามกระบวนการ ซงสอดคลองกบแนวคดการระดมความคดท กรมวชาการ (2540 : 22) กลาววากระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC ชวยให สถานศกษา และบคคลทเกยวของมความสาคญทตองดาเนนการสรางเสรมความมวนย สถานศกษาควรจะรวมกบสถาบนทางครอบครวสถาบนศาสนา และสถาบนอน ๆ เพอสงคมไดมสวนรวมในการควบคมเสรมสรางวนย ซงสอดคลองกบแนวคดกระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC

ทสานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2540 : 9) กลาววา สถาบนหรอบคคลทมสวนรวมในการพฒนาวนยใหแกเยาวชนไทย ประกอบดวย 1. บดา

มารดา 2. ญาตผใหญ และสมาชกในครอบครว 3. เพอน ๆ ของเดก 4. สถาบนศาสนา 5. สอมวลชน 6. สถานศกษา 7. สถาบนอาชพ และ 8. สถาบน

การเมอง ซงมสวนรวมในการเสรมสรางวนยของเยาวชน

2. จากการใชกลยทธการนเทศโดยหลงจากทไดลงมอการพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางวนยนกเรยนดานความรบผดชอบ มการให

คาแนะนาและการนเทศชวยเหลอระหวางผรวม


ศกษาคนควา ทาใหครมความรความเขาใจและสามารถพฒนาการเสรมสรางวนยนกเรยนตามกระบวนการไดอยางถกตอง วาการนเทศการศกษา เปนกระบวนการปฏบตงานรวมกนของผนเทศและผรบการนเทศ เพอปรบปรงและเพมประสทธภาพ และเปนกระบวนการทางานรวมกนของบคลากรภายในโรงเรยนในการพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางวนยนกเรยน ผลการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบในวงรอบท 1 โดยใชกลยทธกระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรค AIC ซงมกจกรรมในการพฒนาคอ กจกรรมสญญารวมใจ กจกรรมฝกใฝรกษา กจกรรมตรวจตราปกปอง และการนเทศ พบวา นกเรยนกลมเปาหมายดานการแตงกายม 20 คน มการปรบพฤตกรรมดขนในดานการแตงกาย จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 70.00 และทยงไมปรบพฤตกรรมมจานวน 6 คน และดานการรกษาความสะอาดหองเรยนนกเรยน 16 คนปรบพฤตกรรม จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 50.00 ยงไมปรบพฤตกรรม จานวน 8 คน จงไดพฒนา ในวงรอบท 2 โดยใชกลยทธการกจกรรมยกยองตนแบบ และกจกรรมตดแถบเชดช การดาเนนการ พบวา กลมเปาหมายทกคนพฒนาตนเองใหเปนผมวนยดานความรบผดชอบ ตอตนเองในดานการแตงกาย มการแตงกายถกระเบยบโรงเรยนและดานความรบ

ผดชอบตอสวนรวมกลมเปาหมายใหความรวมมอในการรกษาความสะอาดหองเรยน

สรป

ผลการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะ

อนพงประสงคของนกเรยน การดาเนนการพฒนาทง 2 วงรอบ พบวา กลมเปาหมายทกคน มความตระหนกเอาใจใสและพฒนาตนเองใหเปนผมวนย

ดานความรบผดชอบตอตนเองในดานการแตงกาย ดานการรกษาความสะอาดของหองเรยน กลม

เปาหมายเขารวมในการรกษาความสะอาดของหองเรยนทกคน มความกระตอรอรนตงใจและเอาใจใสตอการทางาน มากขน ไมมนกเรยนทมาสายและหลบเลยงการทางานทาใหหองเรยนสะอาดดสวยงามนาเรยนถอไดวาการพฒนาการดาเนนงานสงเสรมวนยนกเรยนดานความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวมบรรลเปาหมายตามตวบงช ผานเกณฑทกาหนด


1. ขอเสนอแนะในการนาไปใช 1.1 การ พฒนาการ เส รมสร า งคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบนกเรยน ตองใหครและผมสวนเกยวของ เชน กรรมการนกเรยน ครทปรกษา ครเวรประจาวนและผบรหารตองเขามามสวนรวมในการพฒนา จงจะทาใหการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ประสบผลสาเรจ 1.2 การ พฒนาการ เส รมสร า งคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ครทปรกษาตองเปนหลกในการดาเนนงาน เพราะเปนผทอยใกลชดนกเรยน รบรและรบทราบปญหาของนกเรยนกอนใครอนและตองหาแนวทางแกไขคณลกษณะอนพงประสงคนกเรยนรวมกบครผมสวนเกยวของทกคน 1.3 การ พฒนาการ เส รมสร า ง

คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ตองดาเนนการพฒนาดวยการใหผมสวนเกยวของมสวนรวมในการวางแผน การปฏบต การตดตามและการ

รายงานผล ซงตองดาเนนการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน อยางตอ

เนองและจรงจงและมการประสานงานกนของผมสวนเกยวของทกคน เพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

2. ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป


2.1 ควรทาการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบของนกเรยนในดานอน ๆ ดวย เชน ดานการแสดงความเคารพ ดานการเขาแถว

2.2 ควร ศ กษาคว าม พ งพอ ใ จของครและนกเรยนในการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานความรบผดชอบของนกเรยนทกครงทจะเรมกจกรรม


กรมวชาการ. (2542).การสงเคราะหรปแบบการพฒนาศกยภาพของเดกไทยดานความรบผดชอบและมวนยในตนเอง. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, กรมวชาการ. (2540). วจยเพอพฒนาการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ,.

โรงเรยนบานเหลาตามา. (2553). รายงานการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค ประจาปการศกษา 2553. มหาสารคาม : โรงเรยนบานเหลาตามา,

อภชาต ภประเสรฐ. (2541). การดาเนนงานเสรมสรางพฒนาความมวนยในตนเองของนกเรยน โรงเรยนบานสาโรง (ภญโญอนสรณ) อาเภอกระสง จงหวดบรรมย. การศกษาคนควาอสระ,.

Kemmis, S. and R. McTaggart. (1988).The Action Research Planner. 3rded. Victoria, Australia : Deakin University Press,

พฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของนกเรยนโรงเรยนโนนจานวทยา อาเภอพยคฆภมพสย จงหวดมหาสารคาม Development the Process of Reinforcing a Desired Behavior Following the Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (A.D. 2008) of Nonchan Wittaya School Students in Phayakkaphumpisai District, Mahasara-kham Province

เบญจวรรณ นยภเขยว1 เอกลกษณ บญทาว2

Benjawan Nuypukiaw1 Ekkalak Bunthaw2

บทคดยอ

การศกษาครงนมความมงหมายเพอพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยใชการวจยปฏบตการ (Action Research) ตามแนวคดของเคมมส และแมกแทคการท (Kemmis and McTaggart) จานวน 2 วงรอบแตละวงรอบประกอบดวย 4 ขนตอน ไดแก การวางแผน การปฏบต การสงเกต และการสะทอนผล กลมศกษาคนควาจานวน 6 คนและกลมเปาหมาย จานวน 18 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอแบบสงเกต แบบทดสอบ แบบสมภาษณ แบบบนทกและแบบประเมน การตรวจสอบขอมลใชเทคนคการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Triangulation Technique) และนาเสนอผลการศกษาคนควาขอมลเชงพรรณนาผลการศกษา พบวาคอวงรอบท 1 จดกจกรรมสงเสรมดานความซอสตย ไดแก ดานกจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ ดานมวนย ไดแก กจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาห และในวงรอบท 2 มการดาเนนการดานซอสตยสจรต คอ กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และดานมวนย คอ กจกรรมเขาคายพทธธรรมโดยปรบปรงการดาเนนกจกรรม และมการเชญผปกครองมาพบเพอทาความเขาใจ และมสวนรวมในการดแลกากบบตรของตน

คาสาคญ : คณลกษณะอนพงประสงค, การประชมแบบมสวนรวม, หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

1 นสตปรญญาโท สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 2 อาจารยระดบบณฑตศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Marter’s degree Student. (Educational Administration), Mahasarakham University 2 Special graduate lecturer, Faculty of Education, Mahasakham University


Abstracts

The main objective of this present study is to develop the process of reinforcing the desired behavior , including honesty and discipline, of Nonchan Wittaya School students in Phayakkaphumpisai District, Mahasarakham Province. This particular process follows the Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (A.D. 2008). The present study followed the notion of Ac-tion Research conducted by Kemmis and McTaggart. This kind of research consisted of 2 cycles and each cycle contained 4 steps: 1) planning, 2) practicing, 3) observing, and 4) refl ecting the results. There were six people cooperatively studying in this research and eighteen people being target population of this study. Observation, test, interview, memorandum, and assessment form were employed as the data collection tools. These tools would be validated based on the notion of Triangulation Technique. The results of the study would be presented in form of descriptive data.

With reference to the two cycle , in the fi rst cycle to promote honesty the researcher developed activity: “do good activity, be well-spoken, think well, and be kind-hearted activities” and to promote discipline the activities: “giving dharma teaching on weekends” is developed. In the second cycle, to promote honesty activity about “kind-hearted persons that should be praised” is developed and to promote discipline the researcher develops activities concerning “giving dharma teaching on weekends” and “holding the meeting with students’ parents to make an understanding and to participate in supervising their own children.”

Keywords : reinforcing a desired behavior , meeting results , The Basic Education Core Curriculum

บทนา

โ ร ง เ ร ย น โ นน จ าน ว ท ย า อ า เ ภ อ

พยคฆภมพสย จงหวดมหาสารคาม ปการศกษา 2554 มคร จานวน 15 คน และนกเรยน 285 คน จ ดการ ศกษา ต งแต ช น อนบาลปท 1 ถ ง

ชนมธยมศกษาปท 3 ไดดาเนนการสงเสรมใหผเรยนพฒนาคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะ

อนพงประสงค ใหบรรลจดมงหมายของการจดการศกษา โดยมงหวงใหผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตร จากแบบรายงานการพฒนา

คณลกษณะอนพงประสงค ประจาปการศกษา 2553 ทผานมา พบวาผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคบางดานอยในเกณฑทตากวาดานอน ๆ ไดแก ดานซอสตยสจรต ดานมวนย และ

จากการคดกรองของครทปรกษาชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ในแตละชนมนกเรยนหลายคนทมพฤตกรรมและคณลกษณะไมพงประสงค เชน ชอบพดโกหก ขโมยสงของเพอน ชอบเอาเปรยบ ไม

รบผดเมอตนทาผด ทางานไมเรยบรอย ขาดความรบผดชอบในการทางานทไดรบมอบหมาย แตงกายไมเรยบรอย ขาดการเสยสละ ไมตรงตอเวลา ไมปฏบตตามขอตกลงของโรงเรยนและหองเรยน ไมชวยกนรกษาสาธารณะสมบต โดยพบวานกเรยน

ทมคณลกษณะไมพงประสงค จานวน 18 คน ประกอบดวย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 3 คน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 5 คน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 10 คน ซงสอดคลองกบผลการประชมเพอสารวจความตองการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคตาม

96 เบญจวรรณ นยภเขยว, เอกลกษณ บญทาวพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค...

หลกสตรสถานศกษา และจากการประชมผปกครองและคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เมอวนท 16 พฤษภาคม 2554 พบวา ผปกครองสวนใหญตองการใหโรงเรยนจดกจกรรมพฒนา และสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนอยางชดเจนและตอเนอง (โรงเรยนโนนจานวทยา. 2553 : 23)

จากความสาคญและความตองการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนดงกลาว อกทงโรงเรยนยงไมมแนวทางทชดเจนในการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ผศกษาคนควาคนควาในฐานะทเปนผรบผดชอบงานครทปรกษา ตระหนกและเหนความสาคญในการดาเนนการเพอเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน จงมความสนใจทจะดาเนนการแกไขปญหาดงกลาว โดยใชกจกรรมทหลากหลาย โดยความรวมมอของ ผมสวนเกยวของทกฝาย ใหนกเรยนไดฝกปฏบตจรงจนเกดเปนนสยทงภายในและนอกสถานศกษา เพอใหเกดคณลกษณะอนพงประสงค อนนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนอยางยงยน โดยใชกระบวนการวจยปฏบตการ (Action Research Principle) เพอนาไปปรบปรงการปฏบตขนตอไป และเปนขอสนเทศ ในการดาเนนงานเพอเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ของนกเรยนโรงเรยน

โนนจานวทยา และหนวยงานทเกยวของตอไป

ความมงหมายของการศกษา

เพอพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ของนกเรยนโรงเรยนโนนจานวทยา อาเภอพยคฆภมพสย จงหวดมหาสารคาม ในดานซอสตยสจรต และดานวนย


การศกษาคนควาครงน ใชหลกการวจยปฏบตการ (Action Research) ตามแนวคดของเคมมสและแมกแทกการท (ประวต เอราวรรณ. 2545: 5; อางองมาจาก Kemmis and McTaggart. 1988 : 11-15) ประกอบดวย การวางแผน (Planning) การปฏบต (Action) การสงเกต (Observation) และการสะทอนผล (Refl ection) กลมเปาหมาย เปนนกเรยนทไดจากคดกรองจากครทปรกษาแตละชนตองไดรบการพฒนาพฤตกรรมใหมคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ชนมธยมศกษาปท 1-3 โรงเรยนโนนจานวทยา อาเภอพยคฆภมพสย จงหวดมหาสารคาม จานวน 18 คน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 3 คน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 5 คน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 10 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษาคนควาในครงนม 3 ชนด ไดแก 1. แบบสงเกต เปนแบบสงเกตแบบมโครงสราง ใชในการเกบรวบรวมขอมลจากการสงเกตของกลมผรวมศกษาคนควา เพอใชการสงเกตพฤตกรรมผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 - 3 ในกจกรรม 2. แบบสมภาษณ เปนการสมภาษณแบบมโครงสราง โดยแบงเปน 2 ตอน ไดแก ตอนท 1

เปนขอมลทวไป และตอนท 2 เปนรายการสมภาษณ

ม 4 ฉบบ ไดแก 2.1 แบบสมภาษณคร 2 ฉบบ คอ 2.1.1 แบบสมภาษณกลมผรวมศกษาคนควาในการประชม 2.1.2 แบบสมภาษณครเรองการ

พฒนาคณลกษณะทพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของนก เรยน 2 .2 แบบสมภาษณนก เ รยน 2.3 แบบสมภาษณผปกครอง ใชเกบขอมลหลงจากดาเนนการจดกจกรรมสงเสรมผศกษาคนควาไดไปพบผปกครองทบานเพอเกบขอมล 3. แบบประเมน


เปนแบบประเมนพฤตกรรมการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค ของนกเรยน โดยครทปรกษาใช

ประเมนพฤตกรรมของนกเรยนกลมเปาหมายขณะทนกเรยนอยในหองเรยนและในบรเวณโรงเรยนตามเกณฑทกาหนด จานวน 2 ดาน คอดานซอสตยสจรตดานมวนย โดยแบงเปน 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 เปนขอมลทวไป และตอนท 2 เปนรายการประเมน การดาเนนการเกบขอมลในการศกษาคนความขนตอน ดงน 1. เรมดาเนนการเกบขอมล ตงแตวนท 4 มกราคม 2555 ถงวนท 22 มนาคม 2555 2. ผศกษาคนควาไดนาแบบสงเกตพฤตกรรม ไปเกบรวบรวมขอมล ดงน แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนกลมเปาหมาย โดยใหครประจาชนเปนผสงเกตพฤตกรรมนกเรยนในชวงกจกรรมอบรมธรรมะวนสดสปดาห กจกรรม ทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และกจกรรมเขาคายพทธธรรม ตงแตวนท 5 -8 มกราคม 2555 3. ผศกษาคนควาไดนาแบบสมภาษณ ซงมจานวน 4 ฉบบ ไปใชเกบรวบรวมขอมล ดงน 3.1 แบบส มภาษณ ก ล มผ ร ว มศกษาคนควาในการประชมในวงรอบท 1 ในวนท 5 มกราคม 2555 และวงรอบท 2 ในวนท 1 กมภาพนธ 2555 โดยผศกษาคนควาเปนผสมภาษณของกลมผรวมศกษาคนควาหลงจาก

ประชมเสรจ ใชเกบขอมลการแสดงความคดเหนของผทเขารวมประชมแบบมสวนรวม ในประเดนการวเคราะหสภาพปญหา และรวมหาแนวทางใน

การกาหนดกจกรรม 3.2 แบบสมภาษณคร ใชเกบขอมลจากครในการควบคม ดแล ในการดาเนนงานพฒนา

คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนในดานซอสตยสจรต และดานมวนย ในการดาเนนกจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาห กจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และกจกรรมเขาคายพทธธรรม

3.3 แ บ บ ส ม ภ า ษณ น ก เ ร ย นใชเกบรวบรวมขอมลจากนกเรยนอบรมธรรมวนสดสปดาห กจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และกจกรรมเขาคายพทธธรรม รวมกบผรวมศกษาคนควา 3.4 แบบ สมภาษณ ผ ป กครอ งใชเกบรวบรวมขอมลจากผปกครองทบาน หลงจากจดกจกรรมสงเสรมคณลกษณะ โดยอบรมธรรมวนสดสปดาห กจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และกจกรรมเขาคายพทธธรรม 4. ผศกษาคนควาไดนาแบบประเมนพฤตกรรมนกเรยน โดยเกบขอมลในการประเมนพฤตกรรมนกเรยนหลงจากเขารวมในกจกรรมครงท 1 ในวนท 28 มกราคม 2555 คอ กจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาห กจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ ครงท 2 ในวนท 11 มนาคม 2555 คอกจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และกจกรรมเขาคายพทธธรรม การจดกระทาขอมล คอ 1. ผศกษาคนควานาขอมลทไดจากการเกบรวบรวมขอมลตามแผนปฏบตการในการดาเนนกจกรรมแตละกจกรรมมาจดเรยงเปนหมวดหมตามกรอบการศกษาคนควา เพอดาเนนการวเคราะห ประมวลผล และเรยบเรยง นาเสนอในรปของความเรยง 2. ผศกษาคนควาและผรวมศกษาคนควาทาความ

เขาใจเกยวกบขอมลทเกบรวบรวมมาไดทงหมดหลาย ๆ รอบ แลวหาความสมพนธของขอมลเหลานนในลกษณะความสอดคลองกบกรอบ

การศกษาคนควา และสรางขอสรปรวมกน โดยนาเสนอในรปของความเรยงทสามารถบงบอกใหเหนการพฒนาหรอการปรบปรงเปลยนแปลงตอการ

ดาเนนงานตามขอมลทไดจดกระทา และดาเนนการวเคราะหใหครอบคลมกบเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล โดยใชหลกการตรวจสอบขอมลโดยใชขอมลมตสามเสา (Triangulation)


การวเคราะหขอมล คอ 1. ขอมลเชงปรมาณ ดาเนนการโดยใชโปรแกรมสาเรจรปเพอหาคาเฉลย ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมนกเรยน เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตย และดานมวนย 2. ขอมลเชงคณภาพ นามาวเคราะหโดยใชพรรณนา 3. นาเสนอขอมลโดยใชการพรรณนา สถตทใชในการวเคราะหขอมล ดงน 1. คาเฉลย (Mean) 2. สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)


วงรอบท 1 ผลการประชมแบบมสวนรวม เพอรวมแสดงความคดเหนสภาพปญหา รวมวางแผน สรางความเขาใจและรวมกาหนดในการดาเนนกจกรรมสงเสรมแกกลมผรวมศกษาคนควา จดกจกรรมในการดาเนนการเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน นกเรยนรสกชอบกจกรรมเพอพฒนาคณลกษณะทพงประสงค และความเหนของผปกครองรสกเหนดวยกบการจดกจกรรมทกคนแสดงความคดเหนวา รปแบบการจดกจกรรมเหมาะสม เพราะกจกรรมเหมาะสมกบวยและพฒนาการเรยนรของผเรยนผรวมศกษาคนควา นกเรยนทรวมกจกรรม และผปกครองแสดงความคดเหนวาควรมกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนมความซอสตยตอตนเองในหนาททไดรบมอบหมาย ใหความรวมมอในการทากจกรรม

สาธารณะประโยชน รกและหวงแหนสาธารณะสมบต รวมมอกนดแลรกษาสภาพแวดลอมภายในบรเวณโรงเรยน โดยแบงเขตพนทรบผดชอบให

ผเรยนแตละชนชวยกนดแลรกษาความสะอาดและกจกรรมเขาคายเพอใหนกเรยนไดรบความ

รเกยวกบการปฏบตตนใหเปนผมวนยตอตนเองฝกระเบยบวนย รจกเสยสละ มนาใจเออเฟอเผอแผ สามารถอยรวมกบผอนได และสามารถนาหลกธรรมไปใชในชวตประจาวน ผรวมศกษาคนความสวนรวมในการวเคราะหสภาพปญหาและกาหนด

แนวทางในการจดกจกรรม การกากบดแลควบคมนกเรยนและรวมแกปญหาทเกดในขณะทจดกจกรรม และนกเรยนทเขารวมกจกรรมไดมหนาทในการจดสถานทตามคาแนะนาของคร จากการประเมนพบวามนกเรยนทผานการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จานวน 5 คน และไมผานการประเมน จานวน 13 คนและ การเปรยบเทยบคาเฉลยผลประเมนพฤตกรรมดานความซอสตย ขอท 1.5 มคาเฉลยสงกวาทกขอ คอ 1.89 และดานมวนย ขอท 2.2 มคาเฉลยตากวาทกขอ คอ 0 วงรอบท 2 ใชกลยทธการประชมแบบมสวนรวม เพอระดมความคดเหนใหทกฝายทเกยวของใหมสวนรวมในการแสดงความคดเหน เพอกาหนดแนวทางในการพฒนารวมกน คอ ดานซอสตยสจรต คอ กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และดานมวนย คอ กจกรรมเขาคายพทธธรรม ดาเนนการตอเนองจากทไดกาหนดไวแลวในการประชมแบบมสวนรวมครงท 1 ชอบการจดกจกรรมเพอพฒนาคณลกษณะทพงประสงคไดแก กจกรรมกลมคนดทควรยกยองกจกรรมเขาคายพทธธรรมผรวมศกษาคนควา นกเรยนรสกชอบกจกรรมเพอพฒนาคณลกษณะทพงประสงค และความเหนของผปกครองรสกเหนดวยกบการจดกจกรรม เพราะทาใหนกเรยนมความรความเขาใจและเหน

ความสาคญในการใหความรวมมอปฏบตเกยวกบระเบยบวนยในการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลง ของโรงเรยน รปแบบการจดกจกรรม เพอ

พฒนาคณลกษณะทพงประสงคผรวมศกษาคนควา และนกเรยนทไดรวมกจกรรม พบวาทกคนแสดงความคดเหนวา รปแบบการจดกจกรรมเหมาะสม เพราะกจกรรมเหมาะสมกบวยและพฒนาการเรยนรของผเรยน เปนการเสรมแรงใหนกเรยนสนใจและ

เกดความร ความเขาใจ และแนวทางในการปฏบตตนของนกเรยนเกยวกบกฎระเบยบของโรงเรยนปญหาทพบในการจดกจกรรมภายหลงจากจด


กจกรรมกลมคนดทควรยกยอง และกจกรรมเขาคายพทธธรรม กจกรรมครงท 2 ครงท 2 ในวนท 11 มนาคม 2555 พบวาการประเมนพบวามนกเรยนทผานการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จานวน 13 คน การเปรยบเทยบคาเฉลยผลประเมนพฤตกรรมของนกเรยนจากการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 พบวา ดานมวนย ขอท 2.4 และ ขอท 2.5 มคาเฉลยสงกวาทกขอ คอ 2 และ ความซอสตยขอท 1.2 มคาเฉลยตากวาทกขอ คอ 1


ในการพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของนกเรยนโรงเรยนโนนจานวทยา อาเภอ พยคฆภมพสย จงหวดมหาสารคามโดยใชกลยทธการประชมแบบมสวนรวม และกจกรรมในการดาเนนการเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ไดจากการประชมแบบมสวนรวม ประกอบดวย กจกรรมทดาเนนการในวงรอบท 1 ดานมวนย คอ กจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาห

และดานความซอสตย คอ กจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ กจกรรมทดาเนนการในวงรอบท 2 ดานความซอสตย คอ กจกรรมกลมยอดคนดทควรยกยอง และดานมวนย คอ กจกรรมเขาคายพทธธรรม เมอดาเนนการครบ 2 วงรอบ แลวทาให

คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนไดรบการพฒนาขน สามารถอภปรายผลไดดงน 1. กลยทธการประชมแบบมสวนรวม ดาเนนการประชม 2 ครง คอ ครงท 1 ในวนท 5 มกราคม 2555 และครงท 2 ในวนท 1 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 กลมผรวมศกษาคนควา ผปกครองและนกเรยนกลมเปาหมายไดมสวนรวมในการ

แสดงความคดเหนสภาพปญหา การวางแผนรวมกนกาหนดแนวทางในการแกไขปญหาการดาเนนงานการพฒนาการสงเสรมดานซอสตยสจรต และดานมวนย ตามกรอบการศกษา กลมผรวมศกษาคนควาไดกาหนดแนวทางในการพฒนาการเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ดานซอสตยสจรต และดานมวนย โดยอาศยความรวมมอจากผปกครองนกเรยนและนกเรยนรวมทงผมสวนเกยวของซงสวนหนงเปนบคคลในชมชนโดยใหนกเรยนมความตระหนกในบทบาทหนาทของตนเอง ผปกครองควรเอาใจใสดแลนกเรยนในปกครองตนเองโดยใหขอมลทเปนประโยชนตอการปองกนและแกไขปญหา รวมมอกบสถานศกษาเพอตดตาม และประเมนผลพฤตกรรมตาง ๆ เปนตน โดยเชญบคคลตาง ๆ ทมสวนเกยวของมารวมประชม สรางความเขาใจทตรงกนกบกลมผรวมศกษาคนควาเพอรบทราบปญหา ทเกยวกบพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบ ทาความเขาใจในประเดนปญหา โดยผมสวนเกยวของทกฝายไดแสดงความคดเหนและเสนอแนวความคดในการปองกนและแกไขปญหา ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ พชต บญสาร (2550 : 110-112) พบวา อดรธาน โดยใชกลยทธการประชมแบบมสวนรวม กจกรรมประกวดมารยาท กจกรรมการประกวดการแตงกายถกตองตามระเบยบของโรงเรยน กจกรรมประกวด

เขตพนทรบผดชอบ กจกรรมประกวดหองเรยนนาอย กจกรรมอบรมนกเรยนในวนสดสปดาห และการนเทศกากบ ตดตาม ทาใหนกเรยนมความร

ความเขาใจผมมารยาทเรยบรอย มสมมาคารวะ นกเรยนแตงกายถกตองตามระเบยบโรงเรยนทกคนมความรบผดชอบในการทาความสะอาด

หองเรยนและบรเวณทรบผดชอบ เปนผทเขาใจในการปฏบตตนทแสดงออกถงการมวนยและมความรบผดชอบ 2. กลยทธกจกรรมในการดาเนนการเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน


พบวาผลการจดกจกรรมในวงรอบท 1 มการดาเนนการเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนเพอเปาหมายใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยสจรตไดแก กจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาห ดานมวนยกจกรรมทาด พดด คดด มนาใจเออเฟอ จงดาเนนตอในวงรอบท 2 มการดาเนนการเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนเพอเปาหมายใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยสจรตไดแก กจกรรมกลมยอดคนดทควรยกยอง และดานมวนย ไดแกกจกรรมเขาคายพทธธรรม ปรากฏผลดงน ผรวมศกษาคนควา นกเรยนรสกชอบกจกรรมเพอพฒนาคณลกษณะทพงประสงค และความเหนของผปกครองรสกเหนดวยกบการจดกจกรรม เพราะทาใหนกเรยนมความรความเขาใจและเหนความสาคญในการใหความรวมมอปฏบตเกยวกบระเบยบวนยในการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลง ของโรงเรยน แตยงมนกเรยนบางคนทไมปฏบตตามขอตกลงบางขอ เชน พดโกหกเพอใหตนพนผด ยมสงของของโรงเรยนแลวไมสงคน เปนตน อกทงรปแบบการจดกจกรรมเหมาะสม เพราะกจกรรมเหมาะสมกบวยและพฒนาการเรยนรของผเรยน เปนการเสรมแรงใหนกเรยนสนใจและเกดความร ความเขาใจ และแนวทางในการปฏบตตนของนกเรยนเกยวกบกฎระเบยบของโรงเรยน ปญหาทเกดขณะดาเนน

การกจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาห พบวายงมพฤตกรรมพดโกหกเพอใหตนพนผด ยมสงของของโรงเรยนแลวไมสงคน เวลาในการจดกจกรรมเปน

ชวโมงสดทายทาใหความสนใจของนกเรยนมนอย จงมนกเรยนบางคนมกคยขณะรวมกจกรรมและขออนญาตไปเขาหองนาบอย ๆ และการสงสมด

บนทกความดของนกเรยนพบวานกเรยนบางคนสงชาจากทกาหนด และตองการใหเพมเตมกจกรรม

ทจะสงเสรมการพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยน เพอนกเรยนจะไดไมเบอ ผรวมศกษาคนความสวนรวมในการวเคราะหสภาพปญหา

และกาหนดแนวทางในการจดกจกรรม การกากบดแลควบคมนกเรยนและรวมแกปญหาทเกดในขณะทจดกจกรรม และนกเรยนทเขารวมกจกรรมไดมหนาทในการจดสถานทตามคาแนะนาของคร บรรยากาศเปนกงทางการมความเปนกนเองสงระหวางผสมภาษณกบผใหขอมล เนองจากเปนเพอนรวมงานและตางใหความสาคญ และรวมแรงรวมใจในการแกปญหาพฤตกรรมของนกเรยนอยางเตมใจสวนนกเรยนกมบรรยากาศเชนเดยวกน หลงดาเนนการตามกลยทธทงสอง พบวาผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน จากการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนของผรวมศกษาคนควา พบวา ผลจากการจดกจกรรมทาด พดด มนาใจเออเฟอ มการสงเกตพฤตกรรมดานความซอสตยพบวา ปฏบตตามขอตกลงหรอกตกาทางสงคมของโรงเรยน นกเรยนสวนใหญทาความผดแลวยอมรบกบคร เชน แกลงเพอนแลวยอมรบเมอครสอบถาม แตยงมนกเรยนบางคนทไมปฏบตตามขอตกลงบางขอ เชน พดโกหกเพอใหตนพนผด ยมสงของของโรงเรยนแลวไมสงคน เปนตน ผลการจดกจกรรมอบรมธรรมวนสดสปดาหมการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนดานวนยพบวา นกเรยนใหความรวมมอปฏบตเกยวกบระเบยบวนยในการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอตกลง และแตงกายถกตองตามระเบยบ

จากการสมภาษณผปกครองของนกเรยนหลงจากทไดจดกจกรรมสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคพบวา พฤตกรรมของนกเรยนเวลาอยทบาน มการเปลยนแปลงไปในทางทด เชน เคารพเชอฟง

คาสอนของขาพเจามากยงขน มความเออเฟอเผอแผ โดยขนมใหนองรบประทานดวย การประเมนในวงรอบท 1พบวามนกเรยนทผานการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จานวน

5 คน และไมผานการประเมน จานวน 13 คน และจงดาเนนการพฒนาตอในวงรอบท 2 แลวจงการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน


ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 พบวานกเรยนทเหลอทกคนผานการประเมน การดาเนนการม ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ปรยาภรณ เชยงเครอ (2552 : 82-85) ไดศกษาการพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนโรงเรยนบานคลองกม จงหวดนครราชสมา ดวยกจกรรม 5 กจกรรม คอ กจกรรมอบรมคณธรรมจรยธรรมประจาสปดาห กจกรรมการประกวด กจกรรมพดแลนอง กจกรรมหองเรยนนาอย และกจกรรมเขาคายธรรมมะ ทาใหมการเปลยนแปลงดานพฤตกรรมทพงประสงครวม 3 ดาน คอ 1) ความซอสตย พบวา นกเรยนปรบเปลยนนสย พฤตกรรมใหเปนคนทมความซอสตยตอตนเองมากขน ยอมรบผดเมอทาผด พดแตความจรง ไมลอกการบานเพอน ไมทจรตในการสอบ ปฏบตตามขอตกลงตาง ๆ 2) ดานความมวนยในตนเอง พบวา ประพฤตปฏบตตามระเบยบขอบงคบของโรงเรยน แตงกายถกระเบยบ รกษาความสะอาดของหองเรยนและโรงเรยน เขาแถวเปนระเบยบพดจาสภาพ 3) ดานความรบผดชอบพบวา นกเรยนตงใจศกษาเลาเรยน ประพฤตตนเปนคนด มความรกความสามคค ปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมาย เคารพเชอฟงคร และสอดคลองกบผลการศกษาของ ทองพล ภสม (2553 : 117-119) ไดศกษาการพฒนาคณธรรมจรยธรรมและ

คณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 กรณศกษาโรงเรยนแกดาวทยาคาร สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 1 โดยใชกระบวนการ

วงจรคณภาพของเดมมง และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม พบวาพฤตกรรม ดานคณธรรมจรยธรรมและคณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 เพมขนในทกดาน โดยมคาเฉลยจากคร 4.49

ผปกครอง 4.48 และนกเรยน 4.49

สรป

ในการพฒนาการดาเนนการเพอเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของนกเรยนโรงเรยนโนนจานวทยาอาเภอพยคฆภมพสย จงหวดมหาสารคาม ดานความซอสตย และดานวนย โดยใชกลยทธการประชมแบบมสวนรวม ในการรวมประชมระดมความคดเหนอยางหลากหลาย จากแนวคดและวธการแกไขปญหาของผเขารวมประชม ทไดเสนอตามกรอบการศกษาและไดสรปขอตกลงรวมกนในการดาเนนกจกรรม เพอแกไขพฤตกรรมของนกเรยน และกจกรรมในการดาเนนการเพอสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ไดจากการประชมแบบมสวนรวม จนทาใหบรรลผลในการพฒนาดาเนนงานประเมน


1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 ควรมการประสานงานทดในการจดกจกรรมพฒนาสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงค เพอลดปญหา อปสรรคในการดาเนนงาน 1.2 ควรปรบเวลาให เหมาะสม

เนองจากโรงเรยนมการจดกจกรรมมากอาจผลกระทบตอนกเรยนในการเรยนในชนเรยน 1.3 ในการจดกจกรรมนอกจากเชญ

วทยากรมาจากภายนอกแลวอาจใชเทคโนโลยมาเปนสอในการเรยนจะไดมความหลากหลาย เพอใหนกเรยนเกดความสนใจและใหความรวมมอใน

กจกรรมมากยงขน 2. ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป 2.1 ควรดาเนนกจกรรมทสงเสรมคณลกษณะอนพงประสงคตอเนอง เพอใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคทคงทน จนตดเปนนสย

ประจาตว


2.2 ควรศกษาหากลยทธอน ๆ ทหลากหลายมาใชในการดาเนนการการสงเสรมใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคทดและมความยงยน


การศกษาคนควาอสระฉบบน สาเรจสมบรณลงไดดวยความชวยเหลอใหคาแนะนา และแกไขขอบกพรองอยางดยงจากอาจารยทปรกษา และทานผเชยวชาญและกลมผรวมศกษาคนควาทไดใหความรวมมอในการเกบขอมล


ทองพล ภสม.(2553).การพฒนาคณธรรมจรยธรรมและคณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 กรณศกษาโรงเรยนแกดาวทยาคารสานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 1. วทยานพนธ ค.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม .117-119.

ประวต เอราวรรณ.(2545). การวจยปฏบตการ. กรงเทพฯ : ยแพคอนเตอร,11-15.ปรยาภรณ เชยงเครอ. (2552).การพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

โรงเรยนบานคลองกม จงหวดนครราชสมา. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม, 82-85.

พชต บญสาร.(2550).การพฒนาการดาเนนงานเสรมสรางความรบผดชอบของนกเรยน โรงเรยนนานกชมวทยาคม อาเภอวงสามหมอ จงหวดอดรธาน. การศกษาคนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม, 110-112.

โรงเรยนโนนจานวทยา .(2553).รายงานการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค ประจาปการศกษา 2553. มหาสารคาม: โรงเรยนโนนจานวทยา, 23.

ความ ร และ เจตคตตอการ เ รยน วชากฎหมายในชวตประ จาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคามKnowledge and Attitude toward Studying Laws in Daily Life Subject of Mahasarakham University Students

ศภวฒ โมกขเมธากล1

Suphawut Mokmethakul1

บทคดยอ

การศกษาเรอง ความรและเจตคตทมตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม มกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน จานวนทงสน 314 คน โดยเปดตาราง Krejcie and Morgan และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนภม สวนเครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม ไดแก แบบสอบถามเพอการวจย เรอง ความรและเจตคตทมตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลย ซงไดสรางตามความมงหมายและกรอบแนวคดทกาหนดขน ผลการวจยพบวา นสตทเปนกลมตวอยาง ทมเพศตางกน, อายตางกน, การศกษาตางกน, อาชพตางกน, รายไดตอเดอนตางกน, มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) แตนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวนทเลอกเรยนสาขาวชาตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค พบวา นสตมหาวทยาลยมหาสารคามทเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวนทเลอกเรยนสาขาวชาดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกบนสตทเลอกเรยนสาขาวชาดานวทยาศาสตรสขภาพ นอกนนไมมความแตกตางกน สวนนสตทเปนกลมตวอยางทมเพศตางกน, ระดบการศกษาตางกน, อาชพตางกน, รายไดตอเดอนตางกน, ทเลอกเรยนสาขาวชาตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) แตนสตมหาวทยาลยมหาสารคามทเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวนทมอายตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวนแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค จงพบวานสตมหาวทยาลยมหาสารคามทเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวนทมอายตากวา 20 ป มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกบนสตทมอาย 20 - 29 ป นอกนนไมมความแตกตางกน

คาสาคญ : กฎหมายในชวตประจาวน, ความร, เจตคต 1 พนกงานวชาการ วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Academic Offi cer, Colleges of Politics and Governance, Mahasarakham University

104 ศภวฒ โมกขเมธากลความรและเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน...

Abstract

This study analyzes the knowledge and attitude toward studying Law in the Daily Life of Mahasarakham University students. Samplings were 314 Mahasarakham University students who enrolled in the Law in Daily Life class. They were retrieved by using the Krejcie and Morgan table and the Stratifi ed Random Sampling technique. The research instrument was a questionnaire on knowledge and attitude toward studying Law in Daily Life of Mahasarakham University students invented based on the aims and the framework of the research. The results of the research were as follows: The students in the sampling group with different genders, ages, education and incomes did not have knowledge and understanding of the law in daily life (p > 0.05). The students from different majors had knowledge and understanding of the law in daily life differently with 0.05 level of statistical signifi cance. Pair comparison revealed that the students, who were studying in humanities and social sciences, had different knowledge and understanding of the law in daily life from the students who were studying health sciences while other pairs revealed no difference. Students with different genders, education, income and major of studying did not have a different attitude toward the Law in Daily Life subject; however, the students with different ages had a dif-ferent attitude toward the subject at .05 level of statistical signifi cance. Pair comparison showed that the Mahasarakham University students whose age was lower than 20 years old and those who between 20-29 years old had a different attitude toward the Law in Daily Life subject while other pairs presented no difference.

Keywords: Law in daily life, knowledge, attitude

บทนา

มหาวทยาลยมหาสารคามเปนสถาบนอดมศกษาในระดบภมภาคทตงอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ไดเจรญเตบโตไปอยางรวดเรว ในลกษณะของการกาวกระโดด โดย

เฉพาะการเพมขนของจานวนนสตในมหาวทยาลย ในรอบ 10 ป โดยในปการศกษา 2555 มการรบนสตเขารบการศกษาในระดบปรญญาตร จานวน

12,326 คน (กองกจการนสต มหาวทยาลยมหาสารคาม.2555) ซงนบวาเปนจานวนมากเมอเทยบกบจานวนการรบนสตระดบปรญญาตรในมหาวทยาลยทอยภมภาคเดยวกน จากสภาพ

สงคมทมความสลบซบซอนและเปลยนแปลงอยางรวดเรว กอใหเกดปญหาตางๆ ขนมากมาย ไมวา

จะเปนปญหาดานอาชญากรรม เศรษฐกจ การเมอง สงคมและวฒนธรรม ตลอดจนปญหาความขดแยงของคนในสงคม กฎหมายจงเปนสวนหนงของเครองมอทถกนามาใชในการแกไขปญหาดงกลาว กฎหมายจงเปนวธการหนงทเปนกฎเกณฑในการ

กาหนดแบบแผน ขอปฏบตของมนษยทผปกครองเปนผกาหนดขน หรอเกดจากแนวปฏบตเรองใดเรองหนงทใชแกไขขอขดของบางประการทเกดขนในสงคม (สมยศ เชอไทย. 2544:90) กฎหมายจงเปนสงทจาเปนและเกยวของ

กบ ตวบคคล ส งคม การ เม อง เศรษฐก จ


และแนวความคดทางปรชญาของมนษยในแตละยคสมย รวมทงเปนววฒนาการอยางหนงทางสงคมดวย ดงนน การขาดความรทางกฎหมายของนสต อาจทาใหเกดการละเมดสทธเสรภาพสวนบคคลจนกลายเปนขอขดแยงได อกทงปญหาในเรองของการขาดความสนใจและความรในกฎหมายในชวตประจาวนของนสต ทาใหผมความรทางกฎหมายสามารถใชกฎหมายในการเอารดเอาเปรยบได หรอไมไดรบความคมครองตามกฎหมาย และการไมรกฎหมายจะเปนอปสรรคตอการดาเนนชวตของนสต จนอาจลกลามกลายเปนปญหาสงคมได ผวจยเหนวาปญหาดงกลาว มความจาเปนทจะตองดาเนนการศกษาถงระดบความรและเจตคตเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม เพอนาผลทไดมาวางแผนพฒนารปแบบการเรยนการสอนในวชากฎหมายในชวตประจาวนใหมความเหมาะสมกบผเรยนมากยงขน อกทงยงสามารถนาผลการวจยมาเปนขอเสนอแนะเพอพฒนาใหนสตมศกยภาพดานความรและสามารถนาไปปรบใชในการชวยเหลอสงคมและชมชนไดเปนอยางด


1. เพอศกษา ความร และเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม

2. เพอเปรยบเทยบ ความร และเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม

3. เพอหาความสมพนธระหวางเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสต

มหาวทยาลยมหาสารคาม

ขอบเขตของการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร (Population) ทใชในการวจย ไดแก นสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ท เ ลอกเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนทง 11 กลมเรยน รวมจานวนทงสน 1,725 คน แบงเปน ระบบปกต 1,288 คน ระบบพเศษ 437 คน (ระบบลงทะเบยน กองทะเบยนและประมวลผลมหาวทยาลยมหาสารคาม. ณ วนท 15 มถนายน 2555) 1.2 กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการวจย ไดแก นสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน จานวน 314 คน โดยเปดตาราง Krejcie and Mor-gan (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 43) และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนภม (Stratifi ed Random Sampling) ซงมขนตอนในการสมตวอยาง ดงน 1.2.1 จาแนกนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน ออกตามกลมเรยนและระบบการศกษา 1.2.2 กาหนดกลมตวอยางของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวนตามสดสวน

1.2.3 ทาการสมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย เค รองมอท ใช ในการวจยค รงน เปนแบบสอบถาม ซงไดสรางตามความมงหมายและกรอบแนวคดทกาหนดขน โดยผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒ แบงออกเปน 4 ตอน ดงน ต อนท 1 ข อ ม ล ท ว ไ ป ข อ ง น ส ตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทเรยนรายวชากฎหมาย

ในชวตประจาวน ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) จานวน 6 ขอ ตอนท 2 แบบวดความร ความเขาใจ เกยวกบกฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลย


มหาสารคาม จานวน 30 ขอ ตอนท 3 แบบวดเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคามลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จานวน 10 ขอ ตอนท 4 ขอเสนอแนะเพมเตม มลกษณะเปนคาถามปลายเปด 3. การเกบรวบรวมขอมล ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลกบนสตมหาวทยาลยมหาสารคามทลงทะเบยนเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน ออกตามกลมเรยนและระบบการศกษา 4. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลทรวบรวมไดจากแบบสอบถาม ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป โดยแบงไดดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยใชวธการประมวลผลตามหลกสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage) ตอนท 2 การวเคราะหความร ความเขาใจ เกยวกบกฎหมายในชวตประจาวนของนสต มหาวทยาลยมหาสารคาม โดยใชวธการประมวลผล

ทางหลกสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage)

ตอนท 3 การวเคราะหเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน ของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม นาขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหหาคาทางสถตซงประกอบดวยคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยนาเสนอขอมลใน

รปแบบตารางควบคกบการบรรยายและสรปผลการดาเนนงานวจย โดยกาหนดการใหคะแนนคาตอบของแบบสอบถาม ดงน (บญชม ศรสะอาด.

2545 : 99 - 100)ระดบเจคตตมากทสด กาหนดให 5 คะแนนระดบเจตคตมาก กาหนดให 4 คะแนนระดบเจตคตปานกลาง กาหนดให 3 คะแนนระดบเจตคตนอย กาหนดให 2 คะแนนระดบเจตคตนอยทสด กาหนดให 1 คะแนน จ า ก น น ห า ค า เ ฉ ล ย ข อ ง ค า ต อ บแบบสอบถาม โดยใชเกณฑในการแปลความหมายของคาเฉลย ดงน (สนนทา แกวสข. 2544 : 46) คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง มเจตคตอยในระดบมากทสด คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง มเจตคตอยในระดบอยในระดบมาก คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง มเจตคตอยในระดบอยในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง มเจตคตอยในระดบอยในระดบนอย คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง มเจตคตอยในระดบอยในระดบนอยทสด 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 5.1 สถตพนฐาน 5.1.1) รอยละ (Percentages) 5.1.2) คาเฉลย (Mean) 5.1.3) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 5.2 สถตทดสอบสมมตฐาน คอ

5.2.1 t - test 5.2.2 F- test (ANOVA)


จากการวเคราะหขอมลสามารถสรปผลได

ดงน 1. ผลการวเคราะหความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวนของนสต

กลมตวอยาง


1.1 พ บ ว า ค า ถ า ม ท น ส ตกลมตวอยาง สวนใหญตอบถกมากทสด 3 ลาดบแรก ไดแก เรองระบบกฎหมายทใชในประเทศไทย คอ ระบบกฎหมายลายลกษณอกษร จานวน 302 คน (รอยละ 96.20) รองลงมาคอ เรองกฎหมาย คอ คาสงหรอขอบงคบของรฐาธปตยทไดบญญตขนเพอใชบงคบความประพฤตของพลเมองทอยในรฐ หากผใดฝาฝนไมปฏบตตามกจะมความผดและถกลงโทษ จานวน 296 คน (รอยละ 94.30) และเรองในการกยมเงนทมจานวนเกนกวา 2,000 บาทขนไป ตองมหลกฐานเปนหนงสออยางใดอยางหนงลงลายมอชอผยมเปนสาคญ มฉะนนจะฟองรองบงคบคดไมได จานวน 295 คน (รอยละ 93.90) 1.2 พบวา จากคะแนนเตม 30 คะแนน นสตกลมตวอยาง สวนใหญมคะแนนความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน คอ

22 คะแนน จานวน 50 คน (รอยละ 15.92) รองลงมา 21 คะแนน จานวน 43 คน (รอยละ 13.69) และ 24 คะแนน จานวน 24 คน (รอยละ 13.06) 1.3 พบว า น ส ตก ล ม ต วอย า ง สวนใหญผานเกณฑความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ทเกณฑ 18 คะแนน หรอ 60% จานวน 294 คน (รอยละ 93.63) ไมผานเกณฑ จานวน 20 คน (รอยละ 6.37) 2. ผลการ ว เคราะห เจตคตท ม ต อการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน ของนสต

กลมตวอยาง พบวา นสตกลมตวอยาง มเจตคตตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน โดยรวมอยในระดบมาก ( x = 3.86) เมอพจารณารายขอ โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก ดงน นสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทเรยนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน คดวาการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนจะสามารถชวยให

ไมถกเอาเปรยบ อยในระดบมาก ( x = 4.50) รองลงมา คดวาวชากฎหมายในชวตประจาวนเปนวชาทนสตทกคณะควรไดรบการศกษาทกคน อย

ในระดบมาก ( x = 4.49) และหลงจากการเรยนทกครง ขาพเจารสกวาความรทไดรบสามารถปรบใชไดกบชวตประจาวน อยในระดบมาก ( x = 4.26) ตามลาดบ และมนสตกลมตวอยาง ทเจตคตทางลบตอการเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน

โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 ลาดบแรก ดงน รสกเบอหนายและไมเขาใจวชากฎหมายในชวตประจาวน อยในระดบปานกลาง ( x = 3.36) รสกวาความรทางกฎหมายทไดรบไมแตกตางกบกอนทขาพเจาไดเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนอยในระดบปานกลาง ( x = 3.30) และเหนวาเนอหาในรายวชากฎหมายในชวตประจาวนมหลายเรองมากเกนความจาเปนในชวตประจาวน อยในระดบปานกลาง ( x = 2.92) ตามลาดบ 3. ผลการเปรยบเทยบ ความร ความเขาใจ เกยวกบวชากฎหมายในชวตประจาวน ของนสตกลมตวอยาง 3.1 พบวา นสตกลมตวอยาง ทมเพศตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05)

3.2 พบวา นสตกลมตวอยาง ทมอายตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05)

3.3 พบวา นสตกลมตวอยางทมระดบการศกษาตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบ

กฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) 3.4 พบวา นสตกลมตวอยางทมอาชพตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05)

3.5 พบวา นสตกลมตวอยางทมรายไดตอเดอนตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) 3.6 พบวา นสตกลมตวอยางทเลอกเรยนสาขาวชาตางกน มความร ความเขาใจเกยว

กบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05


4. ผลการเปรยบเทยบเจตคตทมตอวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตกลมตวอยาง ผวจยขอนาเสนอตามสมมตฐานการวจย ดงน 4.1 พบวา นสตกลมตวอยางทมเพศตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) 4.2 พบวา นสตกลมตวอยางทมอายตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4.3 พบวา นสตนสตกลมตวอยางทมระดบการศกษาตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) 4.4 พบวา นสตกลมตวอยางทมอาชพตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) 4.5 พบวา นสตกลมตวอยางทมรายไดตอเดอนตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05) 4.6 พบวา นสตกลมตวอยางทเลอกเรยนสาขาวชาตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน ไมแตกตางกน (p > 0.05)

สรปผล

ผลการวจย พบวา นสตกลมตวอยางทเลอกเรยนสาขาวชาตางกน มความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนผลการเปรยบเทยบเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวนของนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม พบวา นสตกลมตวอยางทมอายตางกน ม เจตคตตอวชากฎหมายในชวตประ จาวน

แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05


จากผลการวจยทาใหทราบวา นสตกลมตวอยางสวนใหญมความร ความเขาใจเกยวกฎหมายในชวตประจาวน อยในระดบดมาก ทงนแสดงใหเหนวานสตกลมตวอยาง สวนใหญเหนคณคาในการศกษากฎหมาย ซงมความสมพนธกนในทางบวกกบผลเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน นอกจากนผลการวจย ยงพบวา นสตกลมตวอยางทเลอกเรยนสาขาวชาตางกนมความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงความร ถอเปนพฤตกรรมขนตนทผเรยนรเพยงแตเกดความจาได โดยอาจจะเปนการนกไดหรอโดยการมองเหน ไดยน จาได (อกษร สวสด 2542, 26) โดยนสตกลมตวอยางทเลอกเรยนสาขาวชาดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรจะมความร ความเขาใจเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกบนสตทเลอกเรยนสาขาวชาดานวทยาศาสตรสขภาพ และยงพบอกวา นสตกลมตวอยางทเลอกเรยนสาขาวชาดานวทยาศาสตรสขภาพ มคะแนนความรเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน โดยเฉลยสงสดเทากบ x = 23.50 คะแนน รองลงมา คอ ดานวทยาศาสตรเทคโนโลย มคะแนนความรเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน

โดยเฉลยเทากบ x = 22.38 คะแนน และยงพบวา คะแนนความรเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน ของนสตทเรยนสาขาวชาดานมนษยศาสตร

และสงคมศาสตรแตกตางกนมากทสด และดานวทยาศาสตรเทคโนโลย มคะแนนความรเกยวกบกฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกนนอยทสด

โดยเฉลยเทากบ x = 21.91 คะแนน และยงพบอกวา นสตกลมตวอยางทมอาย

ตางกน มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยนสตทมอายตากวา 20 ป มเจตคตตอวชากฎหมายในชวตประจาวน แตกตางกบนสตทมอาย


20 - 29 ป นอกนนไมมความแตกตางกน อาจเปนเพราะวาชวงอายทแตกตางกนทาใหเจตคตหรอความสนใจตอการเรยนการสอนรายวชากฎหมายในชวตประจาวนแตกตางกน จงจาเปนตองสรางกระบวนการเรยนรโดยใหผเรยนมสวนรวมและเหนคณคาของการปฏบตตามกฎหมาย คณคาของ

ตนเองและสงคม เพอชวยใหผเรยนเกดการพฒนาความรสกอนจะนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหเปนไปตามความตองการ ตามกระบวนการเรยนการสอน ตามแนวคดการพฒนาดานจตพสย(ทศนา แขมมณ. 2550 : 237 – 239)


1. ขอเสนอแนะในการนาวจยไปใช 1.1 คณาจา รย ผ ส อน ร าย ว ช ากฎหมายในชวตประจาวน ตองสรางกระบวนการเรยนรโดยใหผเรยนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน หรอกระตนใหผเรยนเหนคณคาของการปฏบตตามกฎหมาย คณคาของตนเองและสงคม จนเกดการยอมรบในคณคานน 1.2 คณาจา รย ผ ส อน ร าย ว ช ากฎหมายในชวตประจาวน ตองสรางกระบวนการทดสอบผ เรยน โดยทาเปนแบบฝกหด หรอสมภาษณผเรยน กอนและหลงทาการเรยนการสอน

ในรายวชากฎหมายในชวตประจาวนทกครง

1.3 คณาจา รย ผ ส อน ร าย ว ช ากฎหมายในชวตประจาวน ทเปนผแตงเอกสารประกอบการสอนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน ควรมการจดเสวนา แลกเปลยนความร เพอทบทวนความเหมาะสมของเนอหาในรายวชากฎหมายในชวตประจาวนให เหมาะสมและสอดคลองกบสภาพความเปนจรงในปจจบน 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาถงปจจยทมผลตอความสนใจและปญหาในการศกษาวชากฎหมายในชวตประจาวน 2.2 ควรมการศกษาถงปญหาและรปแบบกระบวนการเรยนรวชากฎหมายในชวตประจาวนทเนนผเรยนเปนสาคญ 2.3 ควรมการศกษาถงปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการในวชากฎหมายในชวตประจาวน


ข อ ข อ บ ค ณ ส า น ก ศ ก ษ า ท ว ไ ป มหาวทยาลยมหาสารคาม ทใหความอนเคราะหทนสนบสนนการวจยและขอบคณ ดร.ปรชญา มหาวนจฉยมนตร ดร.สทธศกด ภทรมานะวงศ ดร .อลงกรณ อรรคแสง ท ใหคาแนะนาและตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจยครงน


ทศนา แขมมณ. (2550). ศาสตรการสอน. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ.บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. กรงเทพฯ : สรรยาสาสน.สมยศ เชอไทย. (2544). ความรนตปรชญาเบองตน. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : วญชน.

สนนทา แกวสข. (2544). การศกษาเจตคตและสภาพการประเมนผลการเรยนโดยใชแฟมผลงานจากบคคลทเกยวของ. กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ.

อกษร สวสด. (2542). ความรความเขาใจ และความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนปลาย : กรณศกษาในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ. สถาบนบณฑต

พฒนบรหารศาสตร.

แนวทางการสอนวชากฎหมายในชวตประจาวนทเนนผเรยนเปนสาคญThe Teaching Guidelines for Law in Daily Life: Subject Based on Students – Centered Classroom

ชาครต ขนนาโพธ1

Chakrit Khunnapo1

บทคดยอ

วจยฉบบนศกษาถงแนวทางวธการ และรปแบบการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ เขามาใชในการปรบปรงคณภาพการเรยนการสอนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน เพอประโยชนในการกอใหเกดการพฒนานสตใหเตมตามศกยภาพ เตมความถนด และเตมตามทนสตใหความสนใจ และสามารถจดบรรยากาศการเรยนรใหผเรยนใหเปนผทมความรความสามารถ เปนคนดมคณธรรมและสามารถดาเนนชวตอยรวมกนไดอยางมความสข

จากการศกษาวจยพบวานสต ทเปนกลมตวอยาง มความคดเหนโดยรวมตอการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนสาคญอยในระดบมาก คอ มคาเฉลยเทากบ 3.13 เมอแยกพจารณาเปนดานตาง ๆ พบวา นสตแสดงความคดเหนดวยในระดบมากทกดาน ไมวาจะเปนดานบทบาทของครผสอน ดานการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน ดานกจกรรมในการเรยนการสอน ดานเนอหารายวชา ดานเวลาทใชในการสอนหรอดานการวดผล โดยการประเมนผลมคาเฉลยอยระหวาง 3.00 - 3.31 ผศกษาจงใครขอเสนอแนะเกยวกบเรองดงกลาว ดงตอไปน ดานการเรยนการสอน นสตควรเปนผปฏบตกจกรรมการเรยนการสอนตงแตขนนาเขาสบทเรยน ขนกจกรรมการสอนจนถงขนสรป กจกรรมการเรยนการสอนในแตละแผนการสอน นสตควรเปนผปฏบตดวยตนเองโดยผสอนเปนผคอยกากบดแล ใหคาแนะนา ใหคาปรกษาในการคนควาจากแหลงเรยนรตาง ๆ

การปรบปรงชนงาน และเปนผควบคมเวลาในแตละขนตอน ตลอดจนใหความสาคญกบการทางานเปนทมและทกษะการทางานของนสต โดยไดออกแบบกจกรรมทใหนสตไดปฏบตกจกรรมกลมเปนสวนใหญนสตไดมโอกาสแสดงความคดเหนของตนเองตอกลม ไดรวมวางแผน ไดอภปราย ไดผลตชนงานรวมกน

และไดประเมนชนงานของตนเอง ในการเรยนการสอนแตละเรอง ผศกษาเหนวาควรใชเทคนคการสอนหลาย ๆ วธประกอบกน ดงนน วธการสอนทเหมาะสมกบบทเรยนในวชากฎหมายในชวตประจาวน ไดแก 5 วธ คอ การเรยนการสอนแบบรวมมอโดยใชกจกรรม Jigsaw การสอนแบบวเคราะห การสอนโดยใชคาถาม การอภปรายแบบกลมยอย และทงชน การเรยนแบบประสบการณ โดยใชกจกรรมกลมสมพนธเปนหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอน 1 พนกงานวชาการ วทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยมหาสารคาม 1 Academic Offi cer, Colleges of Politics and Governance, Mahasarakham University.

e-mail address ([email protected])


สวนบทบาทของผสอนควรมการฝกฝนทกษะเกยวกบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ไดแก ทกษะในการเขาสเนอหาบทเรยน ทกษะในการมอบหมายงาน ทกษะในการตงคาถาม รวมทงทกษะทางจตวทยาในการสอน ตลอดจนทกษะในการสรปบทเรยนไดอยางครอบคลมเนอหาทงหมด อนจกเปนประโยชนแกนสตทเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน ตามหลกสตรของสานกศกษาทวไป มหาวทยาลยมหาสารคามตอไป

คาสาคญ : ผเรยนเปนสาคญ, กฎหมายในชวตประจาวน

Abstract

This research studies teaching methods and forms that focus on students for the pur-pose of improving the teaching quality of the subject The Law in Daily Life. . It aims to develop students to their full potential, profi ciency and interest. Moreover, it is designed o teach students to be knowledgeable, good and able to live happily. The research shows that sampling students’ overview opinion on the student-centered classroom is at a high level. Its average score is 3.13. When separately considering each topic, this research fi nds that students agree at a high level in every topic including a teacher’s role, participation in teaching activity, teaching activity, content of subject, teaching time, or evaluation. The average score is between 3.00 – 3.31. Thus, the researcher would like to suggest as follows: Regarding teaching, students should be an actor from introduction to conclusion. With regard to teaching activity in each subject, students should practice by themselves. A teacher should be a supervisor giving advice on research on various knowledge sources and on improving students’ work. A teacher, additionally, should be a timekeeper in each step as well as pay great attention to teamwork and students’ working skills. As a result, a teacher should mostly design an activity which students are able to work in groups. Students, therefore, have an opportunity to

give their opinion to their group, jointly plan, discuss, produce work and evaluate their own work. When teaching each topic, the researcher views that various techniques should be adopted. There are 5 methods appropriate for teaching Law in Daily Life: cooperative teaching by using jigsaw activity, analysis teaching, questioning teaching, discussion teaching either in a small group or a whole class and, lastly, experience teaching mainly through a group activity.

In addition, a teacher should enhance teaching skills concerning the student-centered classroom such as introduction to the lesson, task assignment, questioning, teaching psychology, and conclusion skills. These skills will further benefi t students in the Law in Daily Life class under

the curriculum of General Education, Mahasarakham University.

Keywords: Students Centered, Law in Daily Life

112 ชาครต ขนนาโพธแนวทางการสอนวชากฎหมายในชวตประจาวนทเนนผเรยน...

บทนา

กฎหมายเปนขอบงคบของรฐทประชาชนตองปฏบตตามและหากมการฝาฝนกฎหมายดงกลาว ผฝาฝนจะตองรบโทษตามกฎหมาย (คณต ณ นคร. 2531 : 225) ดงนน กฎหมายจงมความสาคญตอการดาเนนชวตของประชาชนในทก ๆ ขนตอน ซงการศกษาในมหาวทยาลยกเชนเดยวกน ยอมตองมวชาทใหความรทางกฎหมาย เพอใหผเรยนสามารถเลอกทจะศกษาดวย มหาวทยาลยมหาสารคาม สานกศกษาทวไป ไดมการบรรจรายวชากฎหมายในชวตประจาวนไวในหลกสตร เพอใหผทสนใจสามารถลงทะเบยนเรยนในรายวชาดงกลาวได ซงในการเรยนการสอนรายวชาดงกลาว มปญหาประการหนงทเหนไดชดจากผลการเรยนการสอน คอนสตตองการใหมการจดการศกษาทยดหลกวาผเรยนทก คนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด(กลยา ตนตผลาชวะ.2544: 25) โดยกระบวนการจดการศกษาจะ

ตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตาม ศกยภาพ รปแบบการจดการเรยนรในระดบการอดมศกษาตามแนวทางเนนผเรยนเปนสาคญ ซงมงพฒนาความรและทกษะทางวชาชพ ทกษะชวตและทกษะสงคมได

วจยฉบบนจงมความประสงคทจะทราบแนวทางแกปญหาดงกลาว คอ การแสวงหาแนวทางวธการและรปแบบการสอนใหมๆ ทมงเนนผเรยน

เปนสาคญ เขามาใชในการปรบปรงคณภาพการเรยนการสอนรายวชากฎหมายในชวตประจ าวนเพอประโยชนในการกอใหเกดการพฒนานสตใหเตมตามศกยภาพ เตมความถนด และเตมตามทนสตใหความสนใจ และสามารถจดบรรยากาศการเรยนรให

ผเรยนใหเปนผทมความรความสามารถ เปนคนดมคณธรรมและสามารถดาเนนชวตอยรวมกนไดอยางมความสข(บรชย ศรมหาสาคร. 2545: 42)


งานวจยฉบบนมงศกษา 1. เพอใหทราบถงหลกการ แนวคด และทฤษฎการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ 2. เพอใหไดขอเสนอแนะแนวทางในการวางหลกเกณฑ รปแบบในการเรยนการสอนวชากฎหมายในชวตประจาวนทเนนผเรยนเปนสาคญ

วธการดาเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนนสตมหาวทยาลยมหาสารคาม ทกาลงเรยนรายวชา กฎหมายในชวตประจาวน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 กลม ท 3 ระบบปกต และระบบพเศษ จานวน 1 หองเรยน รวมจานวน 247 คน กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดมาจากการสมตวอยางแบบกลม (Cluster Sampling) ใน 1 หองเรยน รวมจานวนนสต 56 คน 2. เครองมอทใชในการวจย ประเภทเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก 1) แผนการสอนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน ซงมการกาหนดใหมการเรยนในภาค 1 / 2555 ของสานกศกษาทวไป โดยยดเนอหาตามทกาหนดในประมวลรายวชากฎหมายในชวต

ประจาวน ใชเวลาในการสอนทงหมด 14 คาบคาบละ 1 ชวโมง 45 นาท โดยผวจยเปนผออกแบบ 2) แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนสต ซงมทงหมด 5 สวน คอ การวางแผน

การป ฏบ ต ต าม ขนตอน การประ เ มนงานการปรบปรงงาน และความพอใจในผลงาน 3) แบบสอบถามความคดเหนของ

นสต เปนแบบสอบถามความคดเหนของนสตทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยน

เปนสาคญ ในดานบทบาทผสอน การมสวนรวม


ในกจกรรมการเรยน กจกรรมการเรยนการสอนเนอหาวชา เวลาทใชในการสอน การวดผลการประเมนผล ซงเปนแบบสอบถามแบบประมาณคา (Rating Scale) 3. การสรางเครองมอทใชในการวจย วจยฉบบนไดดาเนนการตามขนตอนตอไปน ก) ออกแบบกจกรรมการเรยนการสอน ตามขนตอน กลาวคอ 1) ศกษาทฤษฎหลกการสอน และงานวจยทเกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ 2) คดเลอกวธสอนทเหนวาเหมาะกบการจดการเรยนการสอน วชากฎหมายในชวตประจาวนซงผศกษาไดเลอกเอาวธสอนแบบใชกระบวนการกลมสมพนธ วธสอนแบบอภปราย วธสอนแบบการเรยนรแบบรวมมอ วธสอนแบบใชคาถาม วธสอนแบบวเคราะหและวธสอนแบบประสบการณมาใช ในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอน และศกษาวธการสอนดงกลาว เพอใชเปนแนวทางในการสรางแผนการสอน 3) ศกษาและวเคราะหคาอธบายรายวชา จดประสงคการเรยนรรายวชากฎหมายในชวตประจาวน 4) น า ผ ล จ ากก า ร ศ กษาแล ะวเคราะหคาอธบายรายวชา จดประสงคการเรยนร และวธการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญทคดเลอกไวมาจดทาแผนการสอน ข) แบบสง เกตพฤตกรรมการ

ปฏบตกจกรรมกลม ไดดาเนนการตามลาดบ ดงน 1) ศกษาเอกสาร และหลกการเกยวกบวธการสรางแบบสงเกตพฤตกรรม

การปฏบตกจกรรมกลม 2) กาหนดรายการพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมกลมทจะสงเกตใหสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษา ไดพฤตกรรมทงหมด 7 รายการ คอ การมสวนรวมในการวางแผนการ

ปฏบตตนตามบทบาทหนาทการใหความรวมในการวางแผน การปฏบตตนตามบทบาทหนาทการใหความรวมมอในการทางาน การแสดงความคดเหน การยอมรบความคดเหนของผอน การเขารวมกจกรรมอยางสมาเสมอ และความรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย 3) สรางแบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมกลมตามรายการทกาหนดขนแลว นาเสนอใหอาจารยทปรกษาการคนควาแบบอสระพจารณาตรวจสอบความเหมาะสม และครอบคลมวตถประสงคแลวปรบปรงแกไขตามคาแนะนา เพอนาไปใชในการศกษาตอไป ค) แบบสอบถามความคดเหน การสรางแบบสอบถามความคดเหนของนสตทมตอกจกรรมการเรยนการสอน สาหรบนสตทเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน ซงเปนแบบสอบถามประมาณคา (Rating Scale) 4 ระดบ ผศกษาไดดาเนนการตามลาดบตอไปน 1. ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบสอบถามความคดเหนเพอเปนแนวทางในการวเคราะห และเลอกรายการในแบบสอบถามทสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย และเปนประโยชนตอการเรยนการสอนกฎหมายในชวตประจาวน ซงแบงรายการทสอบถามเปน 6 ดาน ดงน 1) ดานบทบาทของอาจารยผสอน

2) ดานการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน 3) ดานกจกรรมการเรยนการสอน 4) ดานเนอหาวชา 5) ดานเวลาทใชในการสอน

6) ดานการวดผล ประเมนผล โดยการตรวจใหคะแนน ผศกษาไดกาหนดคะแนนแทนระดบความคดเหน ดงน

คะแนน 4 หมายถง ความคดเหนตอการปฏบต หรอความพงพอใจในการปฏบตอยในระดบมากทสด


คะแนน 3 หมายถง ความคดเหนตอการปฏบต หรอความพงพอใจในการปฏบตอยในระดบมาก คะแนน 2 หมายถง ความคดเหนตอการปฏบต หรอความพงพอใจในการปฏบตอยในระดบนอย คะแนน 1 หมายถง ความคดเหนตอการปฏบต หรอความพงพอใจในการปฏบตอยในระดบนอยทสด 4. การเกบรวบรวมขอมล ผศกษานาแผนการสอนทสรางขนไปสอนจรงกบนสต มหาวทยาลยมหาสารคามทเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวนโดยมขนตอนการดาเนนงาน ดงน 1) ดาเนนการสอนวชากฎหมายในชวตประจาวน โดยผศกษาเปนผสอน ใชเทคนคว ธ สอน เปนการ เ รยนแบบร วม มอ โดย ใชกจกรรม การอภปรายกลมยอย การใชคาถาม และการวเคราะห 2) ใหนสตตอบแบบแสดงความคดเหน หลงจากจบการเรยนการสอนวชากฎหมายในชวตประจาวน 5. การวเคราะหขอมล วเคราะหความคดเหนของนสตทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ซงผศกษาไดกาหนดเกณฑสาหรบเทยบระดบความคดเหนของนสตทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนทง 6 ดาน โดยแบงคะแนนออกเปน 4 ระดบ ตามคะแนนเฉลย

ดงน

คะแนนเฉลย 3.50 - 4.00 หมายถง มากทสดคะแนนเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง มากคะแนนเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง นอยคะแนนเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง นอยทสด


จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการออกแบบ กจกรรมการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนสาคญ แลวนามาสรางแผนการสอนรายวชากฎหมายในชวตประจาวน ใชเวลาสอนจานวน 14 คาบ ในการเรยนการสอนแตละเรอง ผศกษาใชเทคนคการสอนหลาย ๆ วธประกอบกน ดงนนจงคดเลอกวธการสอนทเหมาะสมกบบทเรยน ไดแก 5 วธ คอ การเรยนการสอนแบบรวมมอโดยใชกจกรรม การสอนแบบวเคราะห การสอนโดยใชคาถาม การอภปรายแบบกลมยอย และทงชนการเรยนแบบประสบการณ โดยใชกจกรรมกลมสมพนธเปนหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงในแตละแผนผศกษาไดใชเทคนควธสอนตงแต 2 วธขนไปในการสรางองคความรและการผลตชนงาน ผสอนจะใช เทคนควธการคดวเคราะห และการใชคาถาม ถามใหนสตคดว เคราะห จนสามารถคนพบขอสรปของแตละเรองไดดวยตนเอง และใชคาถามใหนสตคดวเคราะหตอไปเพอใหเหนความสมพนธของ

ความรแตละเรอง ซงทาใหนสตสามารถมองภาพรวมขององคความรทไดทงหมด ทาใหเขาใจบทเรยนอยางแทจรง


ตาราง 1 เนอหาและจดประสงคการเรยนรในแผนการสอน

แผนการสอนท/เนอหา จดประสงคการเรยนร

แผนการปฐมนเทศนสต1. ความสาคญของวชา2. จดประสงคของเนอหาเรอง 3. บทบาทอาจารย4. การประเมนผล

เพอใหนสตทราบความสาคญของกฎหมายในชวตประจาวนเพอใหนสตไดทราบจดประสงคการเรยนรเพอใหนสตไดรวมวางแผนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหนสตทราบกระบวนการเรยนการสอนทจะใชในการเรยนการสอนเพอใหนสตไดรวมกนกาหนดวธการประเมนผล

ตาราง 2 เวลา เทคนควธการสอน สอการสอน การวดประเมนผลของแผนการสอน

แผน/เนอหา คาบ วธการสอนทใช สอการเรยน ประเมนผล

ปฐมนเทศนสต 2 อภปรายทงชนและการใชคาถาม

จดประสงคการเรยนร ของวชา

สงเกตการอภปราย

แผนการสอนท 1 4 การเรยนแบบรวมมอ โดยใชกจกรรมการอภปรายกลมการใชคาถาม

ใบงานท 1 สงเกตการปฏบตกจกรรมกลมและกระบวนการทางาน

แผนการสอนท 2 4 การสอนแบบวเคราะหการใชคาถามการอภปรายกลมยอยและทงชน

ใบงานท 2 สงเกตการปฏบตกจกรรมกลมตรวจชนงาน(งานกลม)

แผนการสอนท 3 4 การเรยนแบบประสบการณการอภปรายทงชน

ใบงานท 3 สงเกตกจกรรมกลมและกระบวนการทางานครงท 3

1. อภปรายผล จากตาราง 1 และ 2 แสดงใหเหนถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามแผนการสอนท

ผศกษาไดสรางขนนน นสตเปนผปฏบตกจกรรมการเรยนการสอนตงแตขนนาเขาสบทเรยนขนกจกรรมการสอนจนถงขนสรป กจกรรมการเรยนการสอนในแตละแผนการสอน นสตเปนผปฏบตดวยตนเองโดยครเปนผคอยดแล ใหคาแนะนา ให

คาปรกษาในการคนควาจากแหลงเรยนรตาง ๆ การปรบปรงชนงาน และเปนผควบคมเวลาในแตละ

ขนตอน ผศกษาใหความสาคญกบการทางานเปนทมและทกษะการทางานของนสต โดยไดออกแบบ

กจกรรมทใหนสตไดปฏบตกจกรรมกลมเปนสวนใหญ นสตไดมโอกาสแสดงความคดเหนของตนเองตอกลม ไดรวมวางแผน ไดอภปราย ไดผลตชนงาน

รวมกน และไดประเมนชนงานของตนเอง


ตาราง แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนความคดเหนของนสต

ความคดเหนของนสตในดาน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การแปรผล

1. ดานบทบาทของผสอน2. ดานการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน3. ดานกจกรรมการเรยนการสอน4. ดานเนอหาวชา5. ดานเวลาทใชในการสอน6. ดานการวดประเมนผล

3.313.003.223.093.093.09

0.620.780.610.700.770.66

มากมากมากมากมากมาก

รวมความคดเหนทกดาน 3.13 0.69 ระดบมาก

2. อภปรายผล จากตารางแสดงใหเหนวานสต ทเปนกลมตวอยาง มความคดเหนโดยรวมตอการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนสาคญอยในดบมาก คอ มคาเฉลยเทากบ 3.13 เมอแยกพจารณาเปนดาน พบวา นสตแสดงความคดเหนดวยในระดบมากทกดาน โดยมคาเฉลยอยระหวาง 3.00 - 3.31


ดานการเรยนการสอน นสตควรเปนผปฏบตกจกรรมการเรยนการสอนตงแตขนนาเขาสบทเรยน ขนกจกรรมการสอนจนถงขนสรป กจกรรมการเรยนการสอนในแตละแผนการสอน

นสตเปนผปฏบตดวยตนเองโดยผสอนเปนผคอยกากบดแล ใหคาแนะนา ใหคาปรกษาในการคนควาจากแหลงเรยนรตาง ๆ การปรบปรงชน

งาน และเปนผควบคมเวลาในแตละขนตอน ตลอดจนใหความสาคญกบการทางานเปนทมและทกษะการทางานของนสต โดยไดออกแบบกจกรรมทให

นสตไดปฏบตกจกรรมกลมเปนสวนใหญ นสตไดมโอกาสแสดงความคดเหนของตนเองตอกลม ไดรวมวางแผน ไดอภปราย ไดผลตชนงานรวมกน และไดประเมนชนงานของตนเอง

ในการเรยนการสอนแตละเรอง ควรใชเทคนคการสอนหลาย ๆ วธประกอบกน ดงนนจงคดเลอกวธการสอนทเหมาะสมกบบทเรยน ไดแก 5 วธ คอ การเรยนการสอนแบบรวมมอ การสอนแบบวเคราะห การสอนโดยใชคาถาม การอภปรายแบบกลมยอย และทงชน การเรยนแบบประสบการณ โดยใชกจกรรมกลมสมพนธเปนหลก ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน (ไสว ฟกขาว. 2542: 47) สวนบทบาทของผสอนควรมการฝกฝนทกษะเกยวกบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ไดแก ทกษะในการเขาสเนอหาบทเรยน ทกษะในการมอบหมายงาน ทกษะในการตงคาถาม รวมทงทกษะทางจตวทยาในการสอน ตลอดจนทกษะในการสรปบทเรยนไดอยางครอบคลมเนอหา

ทงหมด อนจกเปนประโยชนแกนสตทเรยนวชากฎหมายในชวตประจาวน ตามหลกสตรของสานกศกษาทวไป มหาวทยาลยมหาสารคามตอไป


วจยฉบบนสาเรจได ดวยความกรณาของทานผอานวยการสานกศกษาทวไป ซงไดอนมตให

เปนโครงการวจยจนกระทงลลวงไปไดดวยด ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน


ขอกราบขอบพระคณ คณาจารยวทยาลยการเมองการปกครอง มหาวทยาลยหาสารคามทกทาน ทไดใหความร ใหคาแนะนาใหกาลงใจตลอดการศกษาทผานมา ขอขอบพระ คณนส ตมหา วทยา ลยมหาสารคามทใหความรวมมอในการรวบรวมขอมลเปนอยางด

ขอกราบขอบพระคณเจาหนาทหองสมดของมหาวทยาลยมหาสารคามทกทานทใหความชวยเหลอในการคนควาขอมลเกยวกบงานวจยฉบบน สดทายน กราบขอบพระคณ บพการของผเขยนผใหทกสงทกอยาง


กลยา ตนตผลาชวะ. (2544, กรกฎาคม). การสอนเนนผเรยนเปนสาคญ. วารสารการศกษาปฐมวย, 5(3). คณต ณ นคร.(2531). ประมวลกฎหมายอาญา; พนฐานความรความเขาใจ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ

นตธรรม.บรชย ศรมหาสาคร. (2545). แผนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ

บค พอยท.ไสว ฟกขาว. (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ

เอมพนธ.

การตระหนกรทางสงคมของนสตปรญญาตรสาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยมหาสารคามSocial Awareness of Mahasarakham University Undergraduate Students in Psychology

ลกขณา สรวฒน1

Lakkhana Sariwat1

บทคดยอ

งานวจยนมความมงหมายเพอศกษาและเปรยบเทยบระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 5 ดานประกอบดวย ความรสกไวตอสงคม ความเขาใจสงคม การสอสารทางสงคม การแกไขปญหาสงคม และการมสวนรวมในสงคม ของนสตปรญญาตรสาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยมหาสารคาม

จาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป ทลงทะเบยนเรยนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 จานวน 154 คน สถตทใชวเคราะหขอมลไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐานดวย t-test (independent samples) และ F-test ผลการวจยปรากฏวา 1) นสตมการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 4 ดานอยในระดบสงทเหลออก 1 ดานคอดานความเขาใจสงคมอยในระดบปานกลาง 2) นสตหญงมระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 3 ดานสงกวานสตชายอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 อก 2 ดานคอความรสกไวตอสงคมและความเขาใจสงคมมระดบไมแตกตางกน 3) นสตทมผลการเรยนดและปานกลางมระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 4 ดานไมแตกตางกน แตดานความเขาใจสงคมของนสตมผลการเรยนดมระดบสงกวานสตมผลการเรยนปานกลางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ 4) นสตทกชนปมระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยนสต

ชนปท 4 มระดบสงกวานสตชนปอนๆ เมอพจารณาเปนรายดานพบวานสตทกชนปมระดบการตระหนกรทางสงคม 4 ดานไมแตกตางกนยกเวนดานความรสกไวตอสงคมของนสตชนปท 4 ทสงกวานสตชนปท 1 และนสตชนปท 2 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตไมแตกตางกนกบนสตชนปท 3

คาสาคญ: การตระหนกรทางสงคม, ดานความรสกไวตอสงคม, ดานความเขาใจสงคม, ดานการสอสาร ทางสงคม, ดานการแกปญหาทางสงคม, ดานการมสวนรวมในสงคม, นสตปรญญาตรสาขา วชาจตวทยา

1 รองศาสตราจารย ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Associate Professor, Educational Psychology and Guidance Department, Faculty of Education, Mahasarakham

University


Abstract

This research aimed to study and compare levels of total social-awareness in 5 aspects including social sensitivity, social understanding , social communication, social problem solution and social involvement. One hundred fi fty four Mahasarakham University undergraduate students in psychology under gender participated. Results were from those studying in the second semester of the 2011 academic year. The statistics for data analyses were mean, standard deviation and tested the hypothesis through t-test (independent samples) and F-test. The results of the study were: 1) The levels of total social-awareness in 4 aspects of Mahasarakham University undergraduate students in psychology were high, but the rest, on the social understanding aspect, was at a moderate level. When those in the total and 5 aspects of the students under gender, study result, and year of study were compared, it appeared that the level of social awareness of the female were higher than the male’s in total and in 3 aspects at the level of .05 statistical signifi cance, except for the levels of social sensitivity and social understand-ing aspects that were not different. Those in total and 4 aspects of the students with good and fair study were not different, except for the level of social understanding aspect under the good study which was higher at the level of .05 statistical signifi cance. Those in total of the students from the 1st year to the 4th year were different as that of the 4th year students was higher than that of the rests at the level of.05 statistical signifi cance. When 5 aspects were under comparison, it appeared that the level of social sensitivity of the 4th year students was higher than the fi rst and the second at the level of .05 statistical signifi cance but not different from the third, and the levels of the rest 4 aspects were not different.

Keywords: social-awareness, social sensitivity aspect, social understanding aspect, social communication aspect, social problem solution aspect, social involvement aspect,

undergraduate students in psychology

บทนา

สงคมโลกปจจบนเปนสงคมแหงความกาวหนาทางเทคโนโลยทเนนวตถนยมทตองใชเงนซอหามาเพอใหไดไวเปนเจาของตามความ

ตองการ แตวตถตางๆดงกลาวนนเกดจากความคดสรางสรรคทมการประเมนคาสงมาก จงตองใชเงนเปนจานวนมากในการซอมาตอบสนองความปรารถนาของแตละคน คนในสงคมจงตางกมงหางานประเภททใหคาตอบแทนสงและมความมนคง

ในชวต ตามดวยการมเกยรตเปนทยกยองของคน

โดยทวไป เรมตงแตในระดบครอบครวไปจนถงสงคมไมวาเลกหรอใหญ แตจานวนคนมมากกวางานไมวาจะเปนงานในหนวยงานราชการหรอเอกชน การแขงขนเพอใหไดตาแหนงหนาทการงานดงกลาวจงเกดขนสงมาก เนองจากจานวนคน

มมากกวาตาแหนงงานทตองการรบมากมายหลายเทาตว แตละคนตางกตองทางานซงหมายถงการมรายไดมาเลยงชพตนเองหรอครอบครว จงมการชงดชงเดนกน มการตอรองกนในผลประโยชน รวมถงมการเอารดเอาเปรยบกนโดยไมนกถงคน

อนวาจะไดรบผลกระทบอยางไร คนในยคแหง

120 ลกขณา สรวฒนารตระหนกรทางสงคมของนสตปรญญาตรสาขาวชาจตวทยา...

เทคโนโลยสารสนเทศททนสมยเชนในขณะนจงขาดการตระหนกรถงความเหนอกเหนใจกน ขาดความเมตตากรณาตอกนเหมอนเชนในอดตทอยดวยกนแบบพงพาอาศยและชวยเหลอกนและกน สรปกคอไมมความคดทจะรบรสงคมวาเปนอยางไร เดอดรอนเพยงไรกบการกระทาของตน การรบรถงความรสกระหวางกนและกน ไมใหความชวยเหลอกน ไมชวยกนแกปญหา หรอไมใหความรวมมอกนในการทางาน พฤตกรรมตางๆ เหลานเปนพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงการไมมความตระหนกรทางสงคม (ลกขณา สรวฒน. 2553) ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเหนไดอยางชดเจนทวโลกขณะนคอการตดตอ สอสารกนไดในวนาททตองการแมอยไกลกนคนละซกโลก ซงทาไดโดยใชการสอสารผานทางโทรศพทมอถอหรอผานทางอนเทอรเนต สงคมไทยกตกอยในสภาพไมแตกตางจากสงคมชาตตางๆ ทพบไดวาคนไทยทกเพศทกวยตงแตในระดบเดกปฐมวยจนถงวยผใหญทใชเทคโนโลยในชวตประจา วนจนกลายเปนปจจยพนฐานแทบจะขาดเสยไมไดอนไดแก โทรศพทมอถอ และคอมพวเตอร หรอเครองมอทมชอวา i-pad ทใชงานเวบไซต เชคอเมล ดหนง และอานหนงสอไดอยางไมเคยมมากอน (ไทยรฐ. 2555) ซงเปนเทคโนโลยลาสดกาลงอยในความสนใจและตองการของคนไทยทวไป อยางไรกตามเครองมอดงกลาวกมขอเสยไมนอยไปกวาขอดคอมการสอสารแบบไม

จรงใจ ใชเปนชองทางการหลอกลวง หรอคดโกงกน เชนลอลวงไปจปลนและทารายรางกาย หรอลอลวงไปขมขนดงทเหนไดจากขาวทางสอตางๆ สวนเดก

จะเลนเกมไดโดยไมจากดเวลา และมกเปนเกมเกยวกบการยงตอสกน หรอแขงขนกน ซงมผลตอความรสกนกคดของผเลนทาใหเกดความเคยชน

จนกลายเปนคนกาวราวหรอโหดรายไปดวยตามสญชาตญาณทตดตวมาแตกาเนด (Freud. 1960)

หรอมการเปดด เวบไซตทไมเหมาะสมสาหรบเดกซงเปนผลเสยตอพฤตกรรมเชงจรยธรรม กอใหเกดการ

กระทาทเปนปญหาตอสงคม จากทกลาวมานนจะเหนไดวาคนในสงคมแหงความ เจรญ กาวหนาทางเทคโนโลยสวนใหญขาดการรบรถงความรสกของผอน ยดแตความตองการของตนเปนสาคญแมวาจะทาความเดอนรอนใหแกบคคลอนกตาม ซงกเปน เพราะขาดการตระหนกรทางสงคมนนเอง (Langone and Black. 1997) การตระหนกรทางสงคมหมายถงความสามารถในการรบรและเขาใจตนเองและผอนจนนาไปสการปฏบตดปฏบตชอบกอใหเกดความเขาใจผอนและสงคมจนเกดพฤตกรรมเชงจรยธรรมททาใหตนเองและผคนรอบขางมความสข (Black & Rojewski. 1998: online) ดงนนหากคนในสงคมมการตระหนกรทางสงคมจะแสดงออกใหเหนดวยการมความเหนอกเหนใจกน มใจเมตตากรณา เกรงกลวตอบาป มความเขาใจปญหาสงคมพยายามชวยบคคลทมปญหา สามารถใชการสอสารทถกตองซงจะชวยลดความขดแยงทเกดในสงคมไดเปนอยางด รวมไปถงการมสวนรวมในความรบผดชอบตอสงคมทตนอาศยอยน สงคมไทยเรากจะเปนสงคมทมความสขสงบกนมากกวาน แตเนองจากการมความแตกตางระหวางบคคลทงในเรองบคลกภาพความรสกนกคด ดงนนความขดแยงกนและความไมเขาใจกนจงเกดขนในทกๆ สงคม และพบวามบคคลไมนอยทมปญหาสขภาพ จตในรปแบบตางๆ เชน มความเครยด มความขดแยงทางความคดความ

รสกในตนเองจนไมสามารถคดและตดสนใจได ปญหาทางสขภาพจตนตองไดรบการบาบดชวยเหลอทนทวงทจงจะบรรเทาเบาบางลง มฉะนน

จะเกดปญหาทางจตอยางรนแรงจนไมสามารถบาบดหรอรกษาใหหายได และผมหนาทใหความชวยเหลอบคคลทมปญหา ดงกลาว คอจตแพทย

ทใหการรกษาผปวยทางจต หรอนกจตวทยาผทมความเขาใจในเรองพฤตกรรมของบคคลเขาใจทง

สาเหตและวธทบคคลแสดงพฤตกรรมตอกน เพอสามารถบาบดผทมปญหาทางความคดความรสกใหกลบเปนปกตได (Sue. 1990)


นสตนกศกษาทเรยนสาขาวชาจตวทยาทกคนจะมอาชพเปนนกจตวทยาเมอจบการศกษาแลว และตองทางานทเกยวของกบสงคม นนคอการใหความชวยเหลอบคคลทงรายบคคลและเปนกลมในสงคมโดยตรง ดงนนคณลกษณะพนฐานสาคญของนสตนกศกษาสาขาจตวทยาทควรพงมไดแก “การตระหนกรทางสงคม” ซงตรงกบคณสมบตของนกจตวทยาคอเปนผทมความสามารถในการรบรเหตการณ และบคคลทอยในสงคม สามารถทาความเขาใจกบเหตการณและบคคลในสงคมไดอยางถกตอง มการสอสารทเหมาะสมและสนใจเขาไปมสวนรวมในกจกรรมของสงคม (Black & Rojewski. 1998: online) มหาวทยาลยมหาสารคามเปนมหาวทยาลยของรฐแหงหนงตงอย ในเขตจงหวดมหาสารคาม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มนโยบายการกระจายโอกาสทางการศกษาทกระดบ และทกประเภทการศกษาจงเปนศนยกลางการพฒนาภมภาคอนโดจนไดดาเนนการเปดสอนหลกสตรและสาขาวชาตางๆ ซงมความหลากหลาย และมความเหมาะสมกบความตองการของสงคมในทองถน โดยเนนความเปนเลศทางวชาการและความเปนสากลเพอใหสอดคลองกบการพฒนาของสงคม ประเทศและภมภาคอนโดจนสบไป (มหาวทยาลยมหาสารคาม. 2554) ประกอบดวยคณะตางๆ

17 คณะและ 2 วทยาลยทจดการเรยนการสอนในระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอกคณะศกษาศาสตรเปนคณะหนงทประกอบดวยภาควชา 6 ภาควชา และหนงในนนคอภาควชาจตวทยา

การศกษาและการแนะแนว ทจดการเรยนการสอนแกนสตระดบปรญญาตรหลกสตรวทยาศาสตรบณฑตสาขาวชาจตวทยา เพอผลตนกจตวทยาใหมความรความ สามารถ สงเสรมพฒนาบคลากรและสงคมใหบรรลตามศกยภาพ (ภาควชาจตวทยาการ

ศกษาและการแนะแนว. 2548) ดวยเหตนผวจยในฐานะผสอนและมสวนรวมในการผลตบณฑตกลมน จงมความตองการศกษาการตระหนกรทางสงคม

ทงโดยรวมและดานตางๆ 5 ดานไดแกความรสกไวตอสงคม ความเขาใจสงคม การสอสารทางสงคม การแกไขปญหาสงคม และการมสวนรวมในสงคมของนสตกลมนวามสงตาเพยงใด และหากพบวามระดบการตระหนกรทางสงคมตาจะทาการศกษาวธพฒนาการตระหนกรทางสงคมของนสตสาขาวชาจตวทยาใหสงขนเพอใหมคณลกษณะทพงประสงคในโอกาสตอไป


1. เพอศกษาระดบการตระหนกรทางส งคมโดยรวมและรายด านของ นสตสาขาวชาจตวทยามหาวทยาลยมหาสารคาม จาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป 2. เพอเปรยบเทยบระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดานของนสตสาขาวชาจตวทยามหาวทยาลยมหาสารคาม จาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป

สมมตฐานในการวจย

นสตสาขาวชาจตวทยามหาวทยาลยมหาสารคาม จาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนปตางกนมระดบการตระหนกรทางสงคมทงโดยรวมและรายดานแตกตางกน


1. ประชากรและก ล มต วอย า ง ประชากรไดแก นสตสาขาวชาจตวทยามหาวทยาลยมหาสารคาม จานวน 187 คนทลงทะเบยนเรยนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 กลมตวอยางคอ

นสตจานวน 154 คน ไดมาโดยการสมอยางงาย (simple random sampling) 2. เครองมอทใชในการวจย ไดแก

แบบวดการตระหนกรทางสงคม 5 ดาน ไดแก ความรสกไวตอสงคม ความเขาใจสงคม การสอสารทาง


สงคม การแกไขปญหาสงคม และการมสวนรวมในสงคม แบบเตมขอความรวม 57 ขอ 3. การดาเนนการเกบรวบรวมและจดกระทาขอมล 3.1 ผ ช วยว จ ยด า เนนการแจกแบบวดการตระหนกรทางสงคมแกนสตสาขา วชาจตวทยาทกชนป จานวน 187 คน ในตนเดอนธนวาคม 2554 และเกบรวบรวมไดคนทงหมดรวม 168 ชด ในปลายเดอนธนวาคม 2554 3.2 นาแบบวดการตระหนกรทางสงคมมาตรวจสอบความสมบรณพบวาไดแบบวดทสมบรณจานวน 154 ชดคดเปนรอยละ 78-17 จงไดทาการตรวจและใหคะแนนการตระหนกรทางสงคมทงโดยรวมและรายดานทง 5 ดาน 3.3 นาคะแนนมาจาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป เพอทาการวเคราะหขอมลตามความมงหมายในลาดบตอไป


ผวจยว เคราะหขอมลดวยโปรแกรมสาเรจรปจากเครองคอมพวเตอร โดยดาเนนการตามลาดบดงน 1. วเคราะหระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน จาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป โดยใชสถตพนฐาน

2. วเคราะหเปรยบเทยบระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดานจาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป โดยใช t-test (independent samples) และ F-test

สรปผลและอภปรายผล

1. นสตสาขาจตวทยามหาวทยาลยมหาสารคามมการตระหนกรทางสงคมโดย รวมและ

รายดาน 4 ดานอยในระดบสง สวน ดานความเขาใจสงคมอยในระดบปานกลาง ทปรากฏเชนนเพราะความเขาใจสงคมเปนองคประกอบการตความท

สะทอนถงความ สามารถในการคดวามอะไรเกดขนในสงคม มความเขาใจถงแรงจงใจ ความใสใจของคนในสงคมและบทบาททมตอกนในสงคม ดงนนการเขาใจสงคมจงเปนการคดเพอทาความเขาใจบคคลอน ซงในการพฒนาความเขาใจตองมการพฒนากระบวนการคดใหมเหตผลเพอจะอยรวมกบบคคลในสงคมไดโดยเฉพาะอยางยงในเยาวชนทเปนชวงวยทมการคดเชงนามธรรมสามารถคดเชงเหตเชงผล และมการทาความเขาใจบทบาทตนเองโดยพจารณาจากมมมองหรอพฤตกรรมของผอน (Black & Rojewski. 1998: online) ซงทกษะเหลานสามารถพฒนาไดดวยการเขาไปมสวนรวมในการทางานในสงคมและชมชนหากไดทางานอยางเตมตวภายหลงจบการศกษา สวนการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 4 ดาน ของนสตกลมนมระดบสง เนองจากนสตในสาขา วชาจตวทยาทกคนไดเรยนวชาจตวทยาซงเปนเรองทเกยวของกบความรความเขาใจพฤตกรรมของมนษยทมความแตกตางกนไมเฉพาะรปรางหนาตาแตยงแตกตางกนในความรสกนกคดดวย เมออยรวมกนเปนกลม เปนสงคม และชมชนจงเขาใจในเรองความคดความรสกทไมตรงกน ดงนนแตละคนจงตองพยายามเขาใจในความรสกนกคดของบคคลในสงคมและชมชน และเขาใจดวยวาเหตทมพฤตกรรมดงกลาวนนเพราะสาเหตใด เมอเขาใจแลวกจะปรบตวเขากนไดเรยกไดวามความรสกไวตอสงคม อกทงจะมการพดจาไมใหเกดการกระทบกระทงกน คอรจกสอสารกบผอนใหเขาใจถงความคดความรสกของตน และไดรบการตอบสนองตามวตถประสงค

(ลกขณา สรวฒน. 2549) นอกจากนนสตยงไดรวมในกจกรรมตางๆ ทงในระดบชนป ระดบภาควชา และระดบคณะ จงมการทางานรวมกน มปฏสมพนธกน มการแลกเปลยนความคด เหนซงกนและกน ดวยเหตนจงทาใหเกดความเหนอก

เหนใจกน มความผกพนกน มความรกระหวางรนพรนนองทาใหเกดการชวยเหลอกนและกน ไดรบการฝกใหมการปรบตวและปรบปรงแกไขปญหาของ


ตนเองทาใหชนะปมดอยของตน และขจดปญหาการขดแยงภายในจตใจตนได ทาใหเกดความมนใจในการตดสนใจเกยวกบตนและผอนไดดขน รจกรบฟงเหตผลของผอนรจกการเปนผให ทาใหเปนคนเขมแขง ยอมรบสภาพปญหาทเกดขนตาม

สภาวะในปจจบน (Miller. 1998) 2. เมอเปรยบเทยบระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดานของนสตสาขาวชาจตวทยาจาแนกตามเพศ ผลการเรยน และระดบชนป ผลปรากฏดงน 2.1 น ส ต เพศหญ งม ร ะด บการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 3 ดานสงกวาชายอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตอก 2 ดานไมแตกตางกน คอความรสกไวตอสงคมและความเขาใจสงคม ทงนอาจเปนเพราะนสตทงเพศหญงและชายตางกมกจกรรมกลมรวมกนชวยกนคดชวยการวางแผนและชวยกนทากจกรรมในหองเรยนและนอกหองเรยนโดยไมแยกหญงหรอชาย มการแสดงความคดเหนและยอมรบความสามารถของกนและกน มปฏสมพนธตอกนเชนนทงในสาขาวชาเดยวกนและตางสาขาวชา จงเกดทกษะในการเรยนและการทางานเปนกลมรวมกนอยางนอยไมตากวา 1 ปยอมมบรรยากาศของความเปนนกจตวทยาทตองมการรบร มความเขาใจในความคดความรสกของตนเองและผอน หรอทเรยก

วารใจเขาใจเรานนเอง (Black & Rojewski. 1998: online) สวนนสตหญงมการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและรายดาน 3 ดานสงกวาชายอยางมนย สาคญทางสถตทระดบ.05 สาหรบการตระหนกร

ทางสงคม 3 ดานไดแก การสอสารทางสงคม การแกปญหาทางสงคม และการมสวนรวมในสงคมทนสตหญงมสงกวาชาย เพราะการมลกษณะของความเปนหญงคอเมตตาปราณ ออนโยน นมนวล พดจาสอสารอยางสภาพ ไพเราะ มพฤตกรรมท

ตอตานสงคมนอยกวาชาย และมความละเอยดออนและอดทนสง ซงลกษณะดงกลาวมผลตอการสอสารทด ไดรบความรวมมอกนระหวางบคคล

ในกลมในการแกปญหาในสงคม สวนนสตชายมลกษณะแขงกราวใหสมกบเปนผชายตามคานยม ความเปนชายจะเนนพฤตกรรมทแสดงถงความ สามารถของบคคลในการทจะผลกดนตน เองไปสความสาเรจในชวตซงสอดคลองกบ Langone and Black (1997) ทพบวาความเปนชายเนนบทบาทผนามบคลกภาพทเขมแขง มความกาวราว ถออภสทธ รกอสระ มความมนใจในตนเอง และมแบบ อยางเฉพาะตว ในขณะทความเปนหญงจะเนนพฤตกรรมทแสดงออกถงความสามารถในการปฏสมพนธกบบคคลอน มความผกพนกบครอบครว มความนมนวล เมตตากรณา ใหความอบอน สภาพออนโยน เหนอกเหนใจ แสดงความรกใคร มความเขาใจเพอนมนษย และออนไหวตอความตองการตางๆ ดวยลกษณะของความเปนหญงดงกลาวจงทาใหนสตหญงมการตระหนกรทางสงคมดานการสอสารทางสงคม การแกปญหาทางสงคม และการมสวนรวมในสงคมสงกวานสตชาย 2.2 นสตทมผลการเรยนดและปานกลางมระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและดาน 4 ดานไมแตกตางกนแตดานความเขาใจสงคมของนสตทมผลการเรยนดมระดบสงกวากลมปานกลางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทเปนเชนนเพราะนสตทมผลการเรยนดจะมความ สามารถในการทางานในระดบด อกทงม

ความเขาใจในความคดความรสกของเพอนจะคดวเคราะหงานไดเปนอยางด ชอบทากจกรรมกลมและมกจะไดรบเลอกใหเปนหวหนากลมและนาเสนอผลงานกลม เขาใจในสถานการณตางๆ ของ

สงคม จงมกเปนบคคลทเพอนคาดหวงไวสงในดานความสามารถสอดคลองกบ Mischel (Langone & Black. 1997: online; citing Mischel. 1973) ทกลาวถงความเขาใจสงคมวาเปนการทาความเขาใจบคคล เหตการณทเกด ขนในสงคม มการ

คดอยางเปนเหตเปนผลกอนการตดสนใจหรอเมอพวกเขาเลอกทาพวกเขาจะพจารณาวาสงทจะทานนถกหรอผด และพวกเขามความเจรญ


เตบโตดานความคด โดยสามารถทจะโตแยงและอภปรายประเดนสงคมได มกระบวนการคดทเหมาะสม สามารถอยรวมกบผอนในสงคมได สาหรบระดบการตระหนกรทางสงคมดานความรสกไวตอสงคม การสอสารทางสงคม การแกปญหาทางสงคม และการมสวนรวมในสงคมของนสตทงสองกลมไมแตกตางกน อาจเปนเพราะนสตไดรบการจดการเรยนการสอนแบบมสวนรวมในการทากจกรรมตางๆ ตลอดเวลาจงมการสรางสมพนธภาพทดตอกน อกทงมการฝกการใหความชวยเหลอซงกนและกนโดยกลมทเรยนดชวยแนะนาเพอนๆ ในการทางานทงงานกลมและงานเดยว นอกจากนยงมการปลกฝงใหชวยกนระหวางเพอนหรอรนพรนนองรวมไปถงบคคลตางๆ ทเกยวของเพอการสรางคณสมบตของการเปนนกจตวทยา สอดคลองกบการศกษาของ Greene and Kamimura (2003) ทพบวาเยาวชนทมโอกาสไดรบการพฒนาการตระหนกรทางสงคมโดยการมปฏสมพนธกบเพอนกลมตางๆ จะทาใหมการตระหนกรถงสงคมของตนเองไดดยงขน การสอสารเปนรปแบบของการเขาไปมสวนรวมโดยการใชพดและทาทาง หากบคคลมปญหาในการสอสารกจะทาใหขาดความตระหนกรทางสงคม ทาใหเกดความขดแยงกน บคคลตองมทกษะการสอสารดวยภาษาถอยคา และภาษาทาทางทเหมาะสม

มความสามารถในการใชภาษาถอยคาและภาษาทาทางในการสอสารกบบคคลในสถานการณปกต การแกไขปญหาสงคมเปนทกษะทนกศกษาใชในการวเคราะห การทาความเขาใจ การตดสนใจกบ

ปญหาทเกดขนในทก ๆ วน และปญหาทเกดจากความขดแยง ดงนนการแกไขปญหาทางสงคมจงเปนความสามารถในการจดการกบปญหาทเกดขนในสงคม ปญหาทเกดขนบอยกบเยาวชนคอ ปญหาจากความขดแยงทเกดขนในสงคมของพวก

เขา เชนความขดแยงกบพอแม ความขดแยงกบเพอน และความขดแยงกบบคคลอนในสงคม ซงวธการทใชในการแกไขปญหาความขดแยงนนมหลาย

วธ แตควรเปนวธการทเหมาะสมและเปนทยอมรบ (Langone & Black. 1997: online) และสอดคลองกบ Melissa (1984) ทกลาวถงการมสวนรวมวาเปนความสามารถทแสดงถงระดบการรบรหรอความสนใจทเกดขน โดยเขาไปมสวนรวมในกจกรรมในสงคม และการมสวนรวมของบคคลนนขนอยกบพนฐานของแรงจงใจของบคคลทจะลงมอกระทากจกรรม และเปนกจกรรมทตรงกบความสนใจหรอปญหาของบคคลนน 2.3 น ส ต ท ก ช น ป ม ร ะ ด บ ก า รตระหนกรทางสงคมโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยนสตชนปท 4 มสงกวาทกชนปท ผลปรากฏเชนนเพราะนสตชนปท 4 ไดรบการเรยนรดวยการฝกปฏบต และอยในระหวางการฝกปฏบตงานในหนวยงานตางๆ ยอมนาความรไปใชในการฝกงานทางการแนะแนวและการใหคาปรกษา จนเกดประสบการณมากกวานสตปอนๆ การนาความรความสามารถของตนไปใชในการฝกปฏบตงานในวชาชพโดยตรงทาใหเกดประสบการณตรงในการรและเขาใจบคคลและเหตการณทเกดขนในสงคมโดยการคดวเคราะห การประเมนตดสนอยางรอบคอบ ประกอบดวยความสามารถคดวเคราะหเพอทาความเขาใจบคคลและเหตการณทเกดขนในสงคม ความสามารถ

ประเมนผลกระทบจากเหตการณทเกดขน และ

ประเมนความคดความรสกของบคคลในสงคม ความสามารถในการตดสน เหตการณและความคดความรสกของบคคลในสงคม (Melissa. 1984) เยาวชนจะเขาใจมมมองของคนอน มการคดอยาง

เปนเหตเปนผลกอนการตดสนอนเปนพนฐานของทกษะการชวยเหลอบคคลทมปญหา เรยกไดวามการตระหนกรทางสงคม เพราะการตระหนกรทางสงคมมงเนนการทาความ สมพนธอนดตอกนจนเกดการรบรและเขาใจในผอน มการแกไขปญหา

รวมกนเพอใหเกดความสาเรจของกลม แตเมอพจารณาการตระหนกรทางสงคมเปนรายดานพบวานสตทกชนปมระดบการตระหนกรทางสงคม


4 ดานไมแตกตางกนยกเวนดานความรสกไวตอสงคมของนสตชนปท 4 ทมสงกวาชนปท 1 และ 2 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตไมแตกตางกนกบชนปท 3 ทงนเพราะนสตชนปท 4 และปท 3 มประสบการณในการมปฏสมพนธกนในสงคมมากกวาชนปอนๆ ดวยการทากจกรรมรวมกนทงในหองเรยนจากกระบวนการกลมระหวางเรยน และทากจกรรมนอกหองเรยนระหวางชนป หรอระหวางรนพรนนอง ซงทาใหมการชวยกนรวมมอกน และแกปญหารวมกน จงมการรบรในความคดความรสกของผอนทาใหเขาใจในสงคมคอนขางดกวานสตชนปท 1และ 2 ซงมประสบการณนอยกวา สอดคลองกบการศกษาของ Greene and Kamimura (2003) ทพบวาเยาวชนทมโอกาสไดรบการพฒนาการตระหนกรทางสงคมโดยการมปฏสมพนธกบเพอนกลมตางๆ จะทาใหมการตระหนกรถงสงคมของตนเองไดดยงขน สาหรบระดบการตระหนกรทางสงคมโดยรวมและดานความเขาใจสงคม การสอสารทางสงคม การแกปญหาทางสงคม และการมสวนรวมในสงคมของนสตทกชนปไมแตกตางกน ทผลปรากฏเชนนเพราะนสตทกชนปไดรบการฝกการทางานทงในหองเรยน และไดรบงานกจกรรมนอกหองเรยนดวยกระบวนการกลมซงเปนพนฐานของการจดการเรยนการสอนแบบยดผเรยนเปนสาคญ สอดคลองกบLangone and Black (1997) ทพบวากระบวนการรวมมอกนในการทางาน มการ รวม

กนแสดงความคดเหน และยอมรบความคดเหนของกลมทแตละคนมอสระในการแลกเปลยนความคดเพอใหเกดวธการนาไปสความสาเรจในเนองาน ม

ความเขาใจในความแตกตางกนในดานความคดความรสก มการปรบตวเพอชวยกนแกปญหาทเกดขนในระหวางการทางานจนสามารถสรางงาน

ใหเกดความสาเรจไดอยางมประสทธภาพ


1. ขอเสนอแนะทไดจากการวจย 1.1 การตระหนกรทางสงคมเกดจากประสบการณในการทางานรวมกบผอนดงนนพอแมและผทเกยวของทางบานตองฝกใหเดกๆ ชวยกนทางานบานระหวางพนอง หรอถาไมมพหรอนองใหชวยพอแมการทางานจะชวยฝกใหเดกเขาใจตนเองวามความสามารถในการทางานเพยงใด รจกคดวเคราะหตนเองวาจะทางานใหสาเรจไดอยางไร และรจกแกปญหาทเกดขนในขณะทางาน 1.2 การตระหนกรทางสงคมในดานตางๆ อาจมมากหรอนอยขนอยกบลกษณะงานทเดกไดรบ ดงนนครจงควรใหงานเดกทกกลมสาระวชา และใหงานอยางสมาเสมอ มากหรอนอยขนอยกบพฒนา การดานตางๆ ของเดก 1.3 การสอนดวยกระบวนการกลมจะมโอกาสใหเดกไดฝกการมปฏสมพนธกบเพอนๆ เชน การแลกเปลยนความคดเหนและยอมรบในความคดเหนซงกนและกน หรอการชวยกนแกปญหาดวยการเสนอประสบการณของตนทเคยใชและไดผลมากอน ลกษณะกจกรรมดงกลาวจะกระตนใหเดกมสวนรวมและรบผดชอบเรองตางๆ ของกลม ทาใหเกดความภาคภมใจในตนเองจนเปนการตระหนกรในตนเองและสงคมไดในทสด 2. ขอเสนอแนะในการวจยตอไป 2.1 ควรศกษาระดบการตระหนกร

ทางสงคมของนสตสาขาวชาอน และเปรยบเทยบ

ระหวางสาขาวชาตางๆ 2.2 ค ว ร เ ป ร ย บ เ ท ย บผ ลก า รพฒนาการตระหนกรทางสงคมของนสตสาขาวชา

จตวทยาระหวางทฤษฎเกสตลทและทฤษฎการวเคราะหการตดตอสมพนธ 2.3 ควรศกษาปจจยทมผลตอการตระหนกรทางสงคมของนสตสาขาวชาตางๆ



พบกบ iPad 2 และอกกวา 200 เหตผลททาใหคณรก iPad. (30 มนาคม.2555). ไทยรฐ. หนา 36.ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว. (2548). หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาจตวทยา.

มหาสารคาม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.มหาวทยาลยมหาสารคาม. (2554). หลกสตรการศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ปการศกษา 2554. มหาสารคาม. อภชาตการพมพ.ลกขณา สรวฒน. (2549). จตวทยาในชวตประจาวน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.ลกขณา สรวฒน. (2553). จตวทยาการทางานในชมชน. มหาสารคาม: ธนภรณการพมพ.Black, Rhonda S, & Rojewski, Jay W. (1998). “The Role of Social Awareness in theEmployment

Success of Adolescents with Mild Mental Retardation,” EducationandTraining inMental Retardation and Development Disabilities. 33(2): 144-161; Retrieved September 1, 2005, from http:// unweb.hwwilsonweb.com.

Freud, S. (1935; Reprinted 1960). A General Introduction to Psychoanalysis. New York: Wash-ington Square Press.

Greene, Rhirley R; & Kamimura, Mark. (2003). “Ties That Bind: Enhanced Social Awareness De-velopment Through Interaction with Diverse Peers,” The AnnualMeeting of the Association for Study of Higher Education Portland, Oregon. 12-15; November.

Langone, John and Black, Rhonda S. (1997). “Social Awareness and Transition to Employment for Adolescents with Mental Retardation,” Remedial and Special Education. 18: 214-222; Retrieved September 1, 2005. from http:// unweb.hwwilsonweb.com

Melissa, Spafford M. (1984). A Test of Social Awareness for Junior High School Student. Unpub-lished Doctoral Dissertation. The Indiana University.

Miller, Darcy. (1998). Enhancing Adolescent Competence Strategies for Classroom Management. California: Wadworth Publishing Company.

Mischel, Walter. (1993). Introduction to Personality. 5th ed. Forth Worth: Holt, Rinehart and Wis-

ton, Inc.Sue, D.W. (1990). “Culture Specifi c Strategies in Counseling,” A Conceptual Psychology Research

and Practice. 21: 563.

การเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยThe Comparison of Internal Audit Standards and Risk Management Effectiveness of Listed Companies in Thailand

จตตศภางค แกวคา,1 องอร นาชยฤทธ,2 สวรรณ หวงเจรญเดช3

Jitsupang Kaewkhan,1 Ingon Nachairit,2 Suwan HwangCharoendeeja3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอเปรยบเทยบของมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ทมระยะเวลาการดาเนนงาน แตกตางกน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ ในการเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จานวน 127 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหความแปรปรวน ผลการวจยพบวา 1) ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐานการตรวจสอบภายในโดยรวมแตกตางกน และ 2) ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการบรหารความเสยงโดยรวมแตกตางกน

คาสาคญ : มาตรฐานการตรวจสอบภายใน, ประสทธผลการบรหารความเสยง, บรษทจดทะเบยนใน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

Abstract

The objective of this study was to compare the internal audit standards and risk management effectiveness of listed companies in Thailand that have different types of business operations. A questionnaire was used the tool for data collection from 127 internal

audit executives of listed companies in Thailand. Statistics used for data analysis were analy-sis of variance (ANOVA) The result revealed that 1) The internal audit executive of listed

1 นสตระดบปรญญาโท หลกสตรบญชมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม2 อาจารย 3 ผชวยศาสตราจารย คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Master’s Student of Accountancy Program, Mahasarakham Business School, Mahasarakham University2 Lecturer, 3 Assistant Professor, Mahasarakham Business School, Mahasarakham University

128 จตตศภางค แกวคา, องอร นาชยฤทธ, สวรรณ หวงเจรญเดชการเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายใน...

companies in Thailand, who have different type of business performance, have different agreement on having internal audit standard performance 2) The internal audit executives of listed companies in Thailand, which have the different periods of time in business have different opinions on risk management effectiveness.

Keywords : Internal Audit Standards, Risk Management, Effectiveness, Listed Companies in Thailand

บทนา

ปจจบนองคกรมการขยายตวทางธรกจมากขน สงผลทาใหผบรหารกจการตองเผชญกบลกษณะการดาเนนงานทมความหลากหลาย และมความซบซอนเพมมากขน ทาใหแตละองคกรตองเผชญกบความเสยงทจะเกดขนจากการปฏบตงานเพมขน ดงนน องคกรจงจาเปนตองจดใหมระบบการตรวจสอบและประเมนความเสยงทจะเกดขนกบองคกร โดยมฝายตรวจสอบภายในทา หนาทดงกลาว ทงนฝายตรวจสอบภายใน กจาเปนตองมการปรบวธการตรวจสอบใหเหมาะสมใหทนตอ การเปลยนแปลงทเกดขนตลอดเวลา เพอใหเกดความมนใจไดวา การตรวจสอบภายในมประสทธภาพ หรอเปนไปตามมาตรฐานการตรวจสอบภายใน (จนทนา สาขากร และคณะ, 2551 : 4-2) มาตรฐานการตรวจสอบภายใน (Internal

Audit Standards) เปนเกณฑทใชในการกาหนด

แนวทางทผตรวจสอบภายในจะตองยดถอและปฏบต ซงปจจบนสถาบนผตรวจสอบภายในไดมการกาหนดกรอบของมาตรฐาน การตรวจสอบ

ภายในทวไป ประกอบดวย 5 สวน คอ 1) ความเปนอสระในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน (Independence) การปฏบตงานตรวจสอบภายในควรมความเปนอสระ ปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม ซอสตย สจรตและมจรยธรรม 2) ความรความสามารถทางวชาชพตรวจสอบภายใน (Profes-sional Profi ciency) ผตรวจสอบภายในจะตองม

ความร ทกษะ และความสามารถอน ๆ ทจาเปน

ตอการปฏบตหนาท 3) ขอบเขต การปฏบตงาน (Scope of Work) การกาหนดอานาจหนาทการปฏบตงาน และขนตอนของการปฏบตงานภายในองคกรไวอยางชดเจน 4) แนวการปฏบตงานตรวจสอบภายใน (Performance of Audit Work) การกาหนดนโยบายและวธปฏบตเกยวกบงานตรวจสอบใหมความชดเจน และพฒนาปรบปรงแนวทางการตรวจสอบอยางตอเนอง และ 5) การบรหารงานหนวยตรวจสอบภายใน (Management of the In-ternal Audit Department) การปรบปรงพฒนาการทางานใหมประสทธภาพ ใหความสาคญกบการทบทวนบทบาท หนาท ความรบผดชอบ การจดทาแผนการตรวจสอบตามผลการประเมน และม การควบคมการใชทรพยากรในการดาเนนงานใหเปนไปตามเปาหมายทกาหนด (จนทนา สาขากร และคณะ, 2551 : 5-2) โดยมาตรฐานการตรวจสอบภายในครอบคลมทงในดานของหลกเกณฑใน การประเมนและการวดผลการปฏบตงานของ

หนวยตรวจสอบภายใน รวมทงวธการดาเนนงาน การตรวจสอบภายใน เพอจะเปนหลกประกนอนเทยงธรรมวาหนวยงานตรวจสอบภายในซงเปนหนวยงานอสระนนสามารถทาหนาทรายงานผลการตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานภายในองคกรใหผบรหารทราบไดอยาง

เทยงธรรม หากองคกรมการปฏบตตามมาตรฐานการตรวจสอบภายในดงกลาว นอกจากการดาเนนงานของกจการจะมประสทธภาพ การตรวจสอบ

ภายในทมประสทธภาพนนยงกอใหเกดประสทธผล


แกการบรหารความเสยงขององคกร (สมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย, 2554 : 4) ประสทธผลการบรหารความเสยง (Risk Management Effectiveness) เปนตวบงช วเคราะห ประเมน จดการ ตดตาม และสอสารความเสยงทเกยวของกบกจกรรมของหนวยงานหรอกระบวนการดาเนนงานของหนวยงาน ชวยใหองคกรลดความสญเสยใหเหลอนอยทสดและเพมมลคาใหกบองคกร เพอใหองคกรบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไว ในปจจบนองคกรตาง ๆ ใหความสาคญกบการบรหารความเสยง เนองจากการบรหารความเสยงเปนวธการจดการและลดผลเสยทจะเกดขนแกองคกร โดยการประเมนความเสยงทมประสทธภาพนน จาเปนตองมการประเมนความเสยง 4 ดาน ไดแก 1) ดานความเชอถอไดและความถกตองของสารสนเทศดานการเงนและการดาเนนงาน (Reliability and Integrity of Financial and Operational Information) หมายถง การบนทกรายการตางๆ ในบญช ขอมลตาง ๆ ทางการเงนและรายงานทางการเงนไดจดทาอยางถกตอง ครบถวนเหมาะสม และเชอถอได 2) ดานประสทธภาพและประสทธผลในการดาเนนงาน (Effectiveness and Effi ciency of Operation) มงเนนใหมการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทกาหนดไวขององคกร 3) ดานการปองกนและรกษาทรพยสน (Safeguarding of

Assets) การใชทรพยากรอยางคมคา มการดแลรกษาทรพยสนใหอยในสภาพพรอมใชงานไดเสมอ และการปองกนมใหเกดการสญเสยหรอสญหาย 4)

ดานการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และขอสญญาขอตกลงตางๆ (Compliance with Laws, Regulations, and Contracts) การปองกนมใหเกด

ความเสยหายใด ๆ จากการละเวนไมปฏบต หรอปฏบตผดกฎหมาย และขอกาหนดทเกยวของกบองคกร ตลอดจนกฎระเบยบ ขอบงคบขององคกร หากองคกรสามารถบรหารความเสยงไดอยางมประสทธภาพจะทาใหองคกรบรรลวตถประสงค

และเปาหมายขององคกร (สมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย, 2554 : 18-19) โดยเฉพาะอยางยงกจการทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยทตองเผชญกบการแขงขนทคอนขางสง และผลการดาเนนงานกระทบตอผมสวนไดเสยเปนจานวนมาก การดาเนนงานของบรษทจดทะเบยน ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในปจจบน บรษทจาเปนตองใหความสาคญกบการตรวจสอบภายในทมประสทธภาพ เนองจากสานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) ไดมขอกาหนดใหบรษททเขาตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ตองจดใหมหนวยงานตรวจสอบภายในของบรษท โดยจดตงเปนหนวยงานเฉพาะทมความเปนอสระและเปนกลาง โดยมบทบาทสาคญในการประเมนระบบการปฏบตงานขององคกรนน ๆ ใหเปนไปตามระเบยบขนตอนทกาหนดไว และเปนเครองมอสาคญในการชวยผบรหาร

สอดสองดแล การปฏบตงานของแตละหนวยงานในองคกร ตลอดจนเพอทจะเปนการประเมนความเสยงทจะเกดขนกบองคกร และเปนการควบคมความเสยงทจะเกดขน องคกรจงตองใหความสาคญกบการตรวจสอบภายใน เพอเปนการควบคมการปฏบตงานของหนวยงานทจะสามารถปองกนความเสยงหรอสามารถทจะลดความเสยงทจะเกดขนได เพอทจะมกระบวนการดาเนนงานใหเปน

ไปตามขนตอนการทางาน องคกรสามารถทจะตรวจสอบการปฏบตงานของแตละหนวยไดอยางมประสทธภาพ (ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย, 2554 : เวบไซต)

จากเหตผลทกลาวมาแลวขางตน ผวจยจงสนใจศกษาวจย การเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โดยมวตถประสงค เพอเปรยบเทยบ

มาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงของบรษท จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ทมระยะเวลาใน


การดาเนนงาน แตกตางกน ซงทาการเกบรวบรวมขอมลจากบรษทจดทะเบยน ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผลลพธทไดจากการวจย สามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาองคกร มการปรบปรงวธการปฏบตงานตรวจสอบภายในอยางสมาเสมอเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลง

ทเกดขน และมการบรหารทรพยากรบคคลใหมประสทธสงสดตอองคกรสามารถบรหารความเสยงขององคกรไดอยางมประสทธภาพ

เ อกสา ร ง านว จ ยท เ ก ย วข อ งและ

สมมตฐานของการวจย

1. มาตรฐานการตรวจสอบภายใน (Internal Audit Standards) มาตรฐานการตรวจสอบภายใน หมายถง เปนการกาหนดแนวทางทผตรวจสอบภายในจะตองยดถอและปฏบตนนครอบคลมทงในดานของหลกเกณฑในการประเมนและการวดผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน ในเรองกฎหมายและสภาพแวดลอมทางวฒนธรรม ขนาดโครงสราง ความซบซอน และวตถประสงคขององคกรรวม รวมทงวธการดาเนนงานการตรวจสอบภายในการตรวจสอบภายในทมมาตรฐานนน ผตรวจสอบภายในจะตองปฏบตตามมาตรฐาน การตรวจสอบภายใน

เพอใหผบรหารสวนงานและผรบตรวจเกดความเชอมนตอผลการตรวจของผตรวจสอบภายใน (จนทนา สาขากร และคณะ, 2551 : 5-2) ประกอบดวย 1.1 ความเปนอสระในการปฏบต

งานตรวจสอบภายใน (Independence) หมายถง การปฏบตงานตรวจสอบภายในควรมความเปนอสระ ผตรวจสอบภายในควรปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม ซอสตย สจรตและมจรยธรรมในการปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย

1.2 ความรความสามารถทางวชาชพตรวจสอบภายใน (Professional Proficiency) หมายถง ผตรวจสอบภายในจะตองมความร ทกษะ

และความสามารถอน ๆ ทจาเปนตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย กจกรรมการตรวจสอบภายในตองดาเนนการโดยผมความร ทกษะ และความสามารถอนทจาเปนตอการปฏบตหนาททรบผดชอบ 1.3 ขอบเขตการปฏบตงาน (Scope of Work) หมายถง การกาหนดอานาจหนาท การปฏบตงานอยางชดเจน การวางแผน การปฏบตงานการตรวจสอบและการประเมน ความเพยงพอ และประสทธผลของการควบคมภายในองคกร ตลอดจนคณภาพของการปฏบตงานในหนาททไดรบมอบหมาย 1.4 แนวการปฏบตงานตรวจสอบภายใน (Performance of Audit Work) หมายถง การตรวจสอบและการประเมนขอมลหลกฐาน ตาง ๆ การรายงานและตดตามผลการตรวจ เพอใหแนใจวาการปฏบตงานตรวจสอบนนเปนไปอยางเหมาะสม 1.5 การบรหารงานหนวยตรวจสอบภายใน (Management of the Internal Audit Department) หมายถง การบรหารงานตรวจสอบภายในใหสมฤทธผล มประสทธภาพเพอใหงานตรวจสอบภายในสามารถทจะสรางมลคาใหกบองคกร พรอมทงจดทาแผนการตรวจสอบตามผลการประเมน จดลาดบความสาคญกอนหลงของ

กจกรรมการตรวจสอบ เพอใหสอดคลองกบเปาหมายขององคกรและเปนการดแลใหมทรพยากรทเหมาะสมและเพยงพอตอการปฏบตงานใหบรรลตามแผนการตรวจสอบทไดรบอนมต

2. ประสทธผลการบรหารความเสยง (Risk Management Effectiveness) ประสทธผลในการบรหารความเสยง

หมายถง ตวบงช วเคราะห ประเมน จดการ ตดตาม และสอสารความเสยงทเกยวของกบกจกรรมของหนวยงานหรอกระบวนการดาเนนงานของหนวยงาน ชวยใหองคกรลดความสญเสย ใหเหลอนอยทสดและเพมมลคาใหกบธรกจมากทสด เพอให


องคกรบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไว (สมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย, 2554: 18-19) ประกอบดวย 2.1 ความเชอถอไดและความถกตองของสารสนเทศดานการเงนและการดาเนนงาน (Reliability and Integrity of Financial and Oper-ational Information) หมายถง การบนทกรายการตาง ๆ ในบญช ขอมลตาง ๆ ทางการเงนและรายงานทางการเงนไดจดทาอยางถกตอง ครบถวนเหมาะสม และเชอถอได ทแสดงถงผล การดาเนนงานทจะชวยใหผใชขอมลในการตดสนใจไดอยางถกตอง 2.2 ประสทธภาพและประสทธผล ในการดาเนนงาน (Effectiveness and Effi ciency of Operation) หมายถง วตถประสงคทมงเนนใหมการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทกาหนดไวขององคกร 2.3 การปองกนและรกษาทรพยสน (Safeguarding of Assets) หมายถง การใชทรพยากรอยางคมคา มการดแลรกษาทรพยสนใหอยในสภาพพรอมใชงานไดเสมอ มการปองกนมใหเกดการสญเสยหรอสญหาย 2.4 การปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และขอสญญาขอตกลงตางๆ (Compli-ance with Laws, Regulations, and Contracts)

หมายถง การปองกนมใหเกดความเสยหายใดจากการละเวนไมปฏบต หรอปฏบตผดกฎหมาย และขอกาหนดทเกยวของกบองคกร ตลอดจนกฎระเบยบ ขอบงคบขององคกร

สมมตฐานการวจย : ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ทมระยะเวลาในการดาเนนงาน แตกตางกน มมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงโดยรวมแตกตาง

กน

วธการดาเนนงานวจย

1. กระบวนการและวธเลอกกลมตวอยาง ประชากรกล มต วอย างท ใช ในการวจย ครงน ไดแก ผบรหารฝายตรวจสอบภายในของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จานวน 484 คน (ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย, 2554 : เวบไซต) ทงนมแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาจานวนทงสน 136 ฉบบ มแบบสอบถามทไมสมบรณจานวน 9 ฉบบ ทาให มแบบสอบถามทสามารถนามาวเคราะหขอมลไดจานวน 127 ฉบบ คดเปน รอยละ 26.24 ซงสอดคลองกบ Aaker et al.,(2001) ไดเสนอวา การสงแบบสอบถามตองมอตราตอบกลบอยางนอยรอยละ 20 จงจะถอวายอมรบได 2. การวดคณสมบตของตวแปร มาตรฐานการตรวจสอบภายใน ซงสามารถจาแนกออกเปน 5 ดาน ดงน 1) ความเปนอสระในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบ การกาหนดโครงสรางองคกร การจดทารายงาน และความอสระในการตรวจสอบภายใน 2) ความรความสามารถทางวชาชพตรวจสอบภายใน ประกอบดวย 3 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบความร ทกษะ และความสามารถอน ๆ ทเกยวของ 3) ขอบเขตการปฏบตงาน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการกาหนดอานาจหนาทการกาหนดแผน

งาน การกาหนดวตถประสงคและเปาหมายอยางชดเจน 4) แนวการปฏบตงานตรวจสอบภายใน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบ

การกาหนดนโยบายและวธการปฏบตงาน การรายงานและการตดตามผล การตรวจสอบ และ

5) การบรหารงานหนวยตรวจสอบภายใน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการจดทาแผนการตรวจสอบการใชทรพยากรทมอยอยาง

เหมาะสมและเกดประโยชนสงสด ตลอดจนการ


พฒนาคณภาพ การตรวจสอบภายใน ประสทธผลการบรหารความเสยงเปนตวแปรตาม ซงสามารถจาแนกออกเปน 4 ดาน ไดแก 1) ความเชอถอไดและความถกตองของสารสนเทศทางดานการเงนและการดาเนนงาน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการบนทกรายการ และขอมลตางๆ มความถกตอง ครบถวน และเชอถอได 2) ประสทธภาพและประสทธผลในการดาเนนงาน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทกาหนด 3) การปองกนและรกษาทรพยสน ประกอบดวย 3 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการใชทรพยากรอยางคมคา การดแลรกษาทรพยสนใหอยในสภาพพรอมใชงาน และมการปองกนมใหเกดการสญหาย และ 4) การปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบขอบงคบและขอสญญาขอตกลงตางๆ ประกอบดวย 3 คาถาม โดยครอบคลมเกยวการดาเนนงานตามหลกคณธรรมและจรยธรรม การปฏบตตามกฎระเบยบ หรอขอบงคบทางกฎหมาย ขอกาหนดทเกยวของกบองคกรและขอบงคบขององคกร 3. คณภาพของเครองมอทวด ผวจยไดทาการทดสอบความเทยงตรง และหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอ โดยทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาผานการ

พจารณาของผเชยวชาญ และหาคาคามเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coeffi cient) ตามวธของครอนบาค Cronbach ซงมาตรฐานการตรวจสอบภายใน มคาสมประสทธแอลฟา อยระหวาง 0.921 – 0.959 และประสทธผลการบรหารความเสยง มคาสมประสทธแอลฟาอยระหวาง 0.864 – 0.949 ซงอยในระดบมากกวา 0.7 สามารถนาไปใชเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยางได (Nunnally and Bernstein,1994) การวเคราะหหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอ (Discriminant Power) ใชเทคนค Item-total Cor-relation ซงมาตรฐานการตรวจสอบภายใน ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.806 – 0.965 และประสทธผลการบรหารความเสยง ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.788 – 1.000 ซงสอดคลองกบ Nunnally (1978) ทเสนอวาคาอานาจจาแนกเกนกวา 0.60 เปนคาทยอมรบได 4. สถตทใชในการวจย สาหรบการวจยครงน ผวจยไดใชการวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance : ANOVA) ในการเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

ผลลพธการวจยและการอภปรายผล

ตาราง 1 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบมาตรฐานการตรวจสอบภายในโดยรวม ของผบรหาร

ฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน (ANOVA)

มาตรฐานการตรวจสอบภายใน

แหลงของความแปรปรวน

df SS MS F p-value

โดยรวมระหวางกลมภายในกลม

รวม

3123

126

5.13734.251

39.388

1.7120.278

6.150 0.001


จากตาราง 1 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐานการตรวจสอบภายในโดยรวมแตก

ตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 2)

ตาราง 2 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยรายคความคดเหนเกยวกบมาตรฐานการตรวจสอบภายในโดยรวมของผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน

ระยะเวลาในการดาเนนงาน 11-15 ป นอยกวา 5 ป 5-10 ป มากกวา 15 ป

3.548 4.143 4.198 4.269

11-15 ป 3.548 - 0.230 0.021* 0.001*

นอยกวา 5 ป 4.143 - 0.998 0.965

5-10 ป 4.198 - 0.966

มากกวา 15 ป 4.269 -

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 2 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลา ในการดาเนนงาน 5 - 10 ป และ มากกวา 15 ป มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐานการตรวจสอบภายในโดยรวม มากกวา ระยะเวลาในการดาเนนงาน 11 - 15 ป อยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ 0.05 เนองจากบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลาในการดาเนนงานทตางกน ยอมกอใหเกดประสบการณ ศกยภาพ มบคลากรทมความร

ความสามารถและความเชยวชาญในการทางานทตางกน ซงสงผลใหองคสามารถดาเนนงานใหบรรลเปาหมายตามทตงไวไดแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ รณธรรม ขาวประทม (2552:141) พบวา ธรกจทไดรบสงเสรม

การลงทนทมระยะเวลาการดาเนนงาน ทมากกวา 20 ป ยอมม ยอมมประสบการณในการดาเนนงาน ความร ความสามารถ และวจารณญาณ พรอมทงการบรหารจดการทมประสทธภาพแตกตางกนจะใหความสาคญกบการสงเสรมใหกจการมการตรวจสอบภายใน เหนวาการตรวจสอบภายในเปนอกหนงในเครองมอ การบรหารงานและตระหนกถงประโยชนทจะไดรบจากการตรวจสอบ

และควบคมภายในอนาคต โดยมงเนนใหพนกงานใหความสาคญกบการตรวจสอบภายใน นาผล การตรวจสอบภายใน ทเกดขนจรงไปปรบปรงแกไข

ขอบกพรองทเกดขนในหนวยงาน ทาใหภาพรวมของการปฏบตงานในกจการดขน


ตาราง 3 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบประสทธผลการบรหารความเสยงโดยรวม ทมระยะเวลา ในการดาเนนงานแตกตางกน (ANOVA)

จากตาราง 3 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการบรหารความเสยงโดยรวม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 4)

ตาราง 4 การเปรยบเทยบคาเฉลยรายคความคดเหนเกยวกบประสทธผลการบรหารความเสยงโดยรวม ของผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกน


จากตาราง 4 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยน ทมระยะเวลาในการดาเนนงาน 5 - 10 ป และ มากกวา 15 ป มความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการบรหาร

ความเสยงโดยรวม มากกวา ระยะเวลาในการดาเนนงาน 11 - 15 ป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจากในปจจบนองคกรทมระยะเวลาในการดาเนนการมากยอมมประสบการณ ความร ความสามารถ และวจารณญาณในการ

บรหารจดการองคกรพรอมทงการบรหารจดการทมประสทธภาพแตกตางกน บรษททมอายการดาเนนงานมายาวนานยอมสงผลใหการบรหาร

จดการองคกรมประสทธภาพและการบรหารความเสยงขององคกร ซงสอดคลองกบงานวจยของศวพร จนทรงสวรกล (2548 : 61) พบวา ผประกอบการทมระยะเวลาดาเนนงานตางกนมการปฏบต

การบรหารความเสยงโดยรวมดานคณภาพ ดานคณลกษณะ และดานราคามการปฏบตแตกตางกน เนองจาก ผประกอบการ ทมระยะเวลาการดาเนน

งานทยาวนานนนจะมความรความชานาญในดานตางๆ ของงานกอสราง รวมถงมประสบการณใน

การดาเนนงานมาก ทาใหสามารถสงสมความรในการปฏบตงานจนสามารถทราบวาควรจะมการบรหารความเสยงอยางไรในดานตาง ๆ


ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต

และประโยชนของการวจย

1. ขอเสนอแนะสาหรบงานวจยในอนาคต การวจยครงนผทสนใจสามารถนาผลการเปรยบเทยบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยง ในกลมธรกจอน ๆ เชน หนวยงานของภาครฐ เปนตน เพอสงเสรมพฒนาการปฏบตงานใหเปนไปตามมาตรฐานตรวจสอบภายใน รวมทงศกษาถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตงานของฝายตรวจสอบภายใน ทมผลกระทบตอการดาเนนงานขององคกร เพอเปนแนวทางในการปรบปรงแกไข วางแผนและกาหนดกลยทธในการดาเนนงานขององคกรใหมประสทธภาพมากยงขน 2. ประโยชนของการวจย การวจยครงนองคกรตาง ๆ สามารถนาขอมลเกยวกบมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงไปประยกตใชเปนแนวปฏบตใหกบองคกร สาหรบองคกรทมระยะเวลาในการดาเนนงานนอย สามารถทจะนามาปรบปรงประสทธภาพในการดาเนนงานขององคกรเพอสนบสนนการบรหารจดการใหแกองคกร อนจะสงผลตอการบรหารความเสยงใหมประสทธภาพ

มากยงขน รวมทงการปรบปรงแนวทางปฏบตชวย

เพมประสทธภาพในการทางานสงผลตอการดาเนนงานทดยงขนองคกรสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายวางไว

สรปผลการวจย

ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทมระยะเวลาในการดาเนนงานแตกตางกนมความคดเหนเกยวกบการมมาตรฐานการตรวจสอบภายในและประสทธผลการบรหารความเสยงโดยรวมแตกตางกน ดงนน บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยจงใหความสาคญกบการพฒนาความรความสามารถของบคลากรในองคกร ใหมการเรยนร พฒนากระบวนการปฏบตงานอยางสมาเสมอ และมการบรหารทรพยากรบคคลใหมประสทธสงสดตอองคกร สามารถบรหารความเสยงขององคกรไดอยางมประสทธภาพ


งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจยงบประมาณเงนรายได ประจาป 2555 ประเภทนสตระดบปรญญาโท คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม ปการศกษา 2555



จนทนา สาขากร และคณะ (2551). การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน. กรงเทพฯ : หางหนสวนจากด ทพเอน เพรส.

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554) บทบาทของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. คนเมอ 2 กนยายน 2554. จาก http://www.set.or.th

สมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย. (2554). มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพตรวจสอบภายใน. กรงเทพ ฯ : สมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย.

รณธรรม ขาวประทม. (2552). ผลกระทบของคณภาพการตรวจสอบภายในทมตอประสทธภาพการดาเนนงานและความเชอมนของลกคาของธรกจทไดรบการสงเสรมการลงทนในประเทศไทย. วทยานพนธ บช.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ศวพร จนทรงสวรกล. (2548). การบรหารความเสยงดานการจดซอวสดอปกรณของผประกอบการธรกจรบเหมา กอสราง ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา. การศกษาปญหาพเศษ บธ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

Aker, D. A., V. Kumer and G.S. Day. (2001). Marketing research. 7th ed. Newyork : John Wiley & Sons.

Nunnally, J.C. and I.H. Bernsteim. (1994). Psychometric theory. New York : McGraw-Hill.Nunnally, J. C. (1978). Psychormetric theory (2thed.) New York ; McGraw Hill.

การเปรยบเทยบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยComparison of Good Audit Evidence Characteristics and Audit Quality of Certifi ed Public Accountants in Thailand

ทพวรรณ ศรมาตร1, อครเดช ฉวรกษ2 พรพรรณ มสก3

Tippawan Sirimatr1, Aukkaradej Chaveerug2 Pornpun Musig3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอเปรยบเทยบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดและคณภาพ การสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทม ประสบการณในการสอบบญช และจานวนชวโมง การเขารวมอบรม และสมมนาทเกยวของกบการสอบบญชแตกตางกน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ ในการเกบรวบรวมขอมลจากผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จานวน 131 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance : ANOVA) ผลการวจยพบวา 1) ผสอบบญช รบอนญาต ทมจานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของกบการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหน ดวยเกยวกบการมคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดโดยรวม แตกตางกน และ 2) ผสอบบญชรบอนญาต ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวม แตกตางกน

คาสาคญ : คณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด, คณภาพการสอบบญช, ผสอบบญชรบอนญาต ในประเทศไทย

Abstract

This research study has the objective of comparing good audit evidence charac-teristics and the audit quality of the certifi ed public accountants in Thailand who have difference experience and difference number of time attended training and seminar about

auditing performance. A questionnaire for data collection from 131 certifi ed public accountants in Thailand was used. Statistic tool use for data analysis were analysis of variance (ANOVA)

1 นสตระดบปรญญาโท หลกสตรบญชมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 2,3 อาจารย คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Master’s Student of Accountancy Program, Mahasarakham Business School, Mahasarahkam University2,3 Lecturer, Mahasaraknam Business School, Mahasarahkam University

138 ทพวรรณ ศรมาตร, อครเดช ฉวรกษ, พรพรรณ มสกการเปรยบเทยบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญช...

the results revealed that 1) The certifi ed public accountants who have different numbers of time attending the training and seminar about auditing have agreed di fferently on having good audit evidence characteristics, and 2) The certifi ed public accountants, who have dif-ferent experiences on auditing performance agreed differently on having auditing quality.

Keywords : Good Audit Evidence Characteristic, Audit Quality, Certifi ed Public Accountants in Thailand

บทนา

ธรกจในประเทศไทยไดขยายตว อยางรวดเรวและมการแขงขนกนอยางรนแรง ทงดานการคา และการลงทน นอกจากน การเปลยนแปลงของปจจยทางเศรษฐกจไดเพมความละเอยด และสลบซบซอนมากขนเทคโนโลย มการพฒนาสงขนเรอย ๆ อกทงมการเปลยนแปลงในสภาพเศรษฐกจทางการเงนของประเทศทาใหธรกจตางๆ ตองใหความสาคญตอการสอบบญชเปนอยางมาก เพอทจะเสนองบการเงนทมความนาเชอถอ ใหแกผใชงบการเงน จงเปนผลทาใหการสอบบญชเขามามบทบาทสาคญตอธรกจตางๆ มากยงขน วชาชพบญชเปนวชาชพหนง ทมสวนในการ พฒนาประเทศดานตาง ๆ (นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปพร ศรจนเพชร, 2552 : 1-29) ซงสงผลใหวชาชพบญชตองสรรหาบคคลทมความรความสามารถและ ความชานาญใน

วชาชพเปนพเศษทเรยกวา ผสอบบญชรบอนญาต

(Certifi ed Public Accountants : CPAs) เขามาชวย โดยอาชพนนอกจากตองมความเชยวชาญสงสดทางดานการบญชแลวผประกอบอาชพนจาเปน

ตองมประสบการณในการปฏบตงานอยางตลอดจนมการพฒนาความรทางวชาชพอยางตอเนองอยเสมอ (Continuing Professional Development : CPD) (สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย, 2542 : 5) เนองจากในการปฏบตงานของผสอบบญชในปจจบนตองเผชญกบการเปลยนแปลงของธรกจตางๆ ทไดเปลยนแปลงไป

ตามสภาพเศรษฐกจในดานเทคนคการสอบบญช

และดานบรการของผสอบบญช จงจาเปนตองปรบตวเอง เพอกาวใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขน โดยเฉพาะอยางยง วธการตรวจสอบตางๆ ซงถอเปนตวชวดการทางานของผสอบบญช และผสอบบญชจาเปนตองรวบรวมหลกฐานการสอบบญชทมคณลกษณะทด เพอสรางความนาเชอถอใหกบงบการเงน

คณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด(Good Features of the Audit Evidence) เปน สวนหนงในการปฏบตงานสอบบญชของผสอบบญชจะตองรวบรวมหลกฐานตางๆ ทเกยวของกบงบการเงนใหเพยงพอเหมาะสม (จนทนา สาขากร, 2551 : 1) ดงนน การตรวจสอบบญชของผสอบบญชจาเปนตองคนหาหลกฐานทมคณลกษณะทด ซงประกอบดวย หลกฐานตองมความนาเชอถอ (Reliability) สามารถพสจนไดมความเพยงพอ (Suffi ciency) ในเนอหารายงาน มความเกยวพน (Relevance) ทชวยยนยน และสนบสนน ขอเสนอแนะในการตรวจสอบ และหลกฐานนน ตอง

มประโยชน (Usefulness) โดยตรงตอการบรรลวตถประสงคของการสอบบญช ดงนน คณลกษณะของหลกฐานการสอบบญชจงเปนสวนสาคญททาใหการสอบบญช มประสทธภาพและคณภาพมากยงขน คณภาพการสอบบญช(Audit Quality) เปนผลลพธของการปฏบตงาน ซงช ใหเหนวา

ผสอบบญชสามารถปฏบตงานการตรวจสอบความถกตองในสวนทเปนสาระสาคญกบการรายงานการตรวจสอบและรบรองบญชทแสดงฐานะทางการเงน

และผลการดาเนนงานตามหลกการบญชทรบรองทวไปไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล (อษณา


ภทรมนตร, 2547 : 39) ทงนสาธารณชนจะยอมรบและเชอถอในผลงานของผสอบบญชกตอเมอผสอบบญชไดปฏบตงานอยางเตมความสามารถและเปนไปตามมาตรฐานการสอบบญชทกาหนดเพอใหผลการสอบบญชมคณภาพโดยตวชวดคณภาพการสอบบญช ประกอบดวย ความถกตอง (Accuracy) ในการจดทารายงานการสอบบญช ทงในสวนของเหตการณ ขอความ และตวเลข มความเทยงธรรม (Objective-ness) ในการสอสารโดยปราศจาก ความลาเอยงทงจากทศนคต และผลการประเมน ทเปนกลาง มความชดเจน (Clearness) ในการสอความใหผอานเกดความเขาใจได เนอหาในรายงานการตรวจสอบ มความกะทดรด (Conciseness) ดวยการตดเนอหาทไมจาเปนออกจากรายงานมความสรางสรรค (Crea-tion) ในการจดทารปแบบของรายงาน พรอมทงม

ความสมบรณ (Completion) ของเนอหาทมนยสาคญ และมความทนกาล (Timeliness) สามารถนารายงานไปปฏบตได ทนท เพอทนตอการตดสนใจของ ผสอบบญชในการแสดงความคดเหนตองบการเงน

การปฏบตงานสอบบญช (Audit Prac-tice) ของผสอบบญชจาเปนตองสรางความเชอมน อยางมเหตผลแกผใชงบการเงน ทมความสาคญตอการตดสนใจของผใชงบการเงนอยางมากซงกระบวนการสาคญทจะสะทอนใหเหนวาสงทผสอบบญชไดใหการรบรองนนสามารถสรางความมนใจ

ตอผใชงบการเงนไดมากอกกระบวนการหนง คอ กระบวนการรวบรวมหลกฐานตางๆ ทเกยวของกบงบการเงนนนจะตองมความถกตองนาเชอถอและมความเกยวพน กบหลกฐานการสอบบญช

เพอสามารถสรปความคดเหนในรายงานการสอบบญชไดอยางสมเหตสมผล และกอใหเกดประโยชนเปนอยางมากในการสนบสนนการแสดงความคดเหนในงบการเงนตอการตดสนใจของผสอบบญช (สชาย ยงประสทธกล, 2549 : 43) ซงจะสะทอน

ใหเหนถงความมคณภาพของการสอบบญช จากเหตผลทกลาวมาแลวขางตน ผวจยจงสนใจศกษาวจย การเปรยบเทยบคณลกษณะ

ของหลกฐานการสอบบญชทดและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบคณลกษณะของหลกฐานการสอบบญชทดมและคณภาพการสอบบญชทมประสบการณในการสอบบญช และจานวนชวโมงการเขารวมอบรมและสมมนาท เกยวของกบการสอบบญชแตกตางกนหรอไม อยางไร ซงทาการเกบรวบรวมขอมลจากผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ผลลพธทไดจากการวจย ผสอบบญชรบอนญาตสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาตนเองดานการเขารวมอบรมและสมมนาใหมความรความสามารถ และมประสบการณในดานตาง ๆ เพมมากขน และนาเปนแนวทางในการรวบรวมหลกฐานการสอบบญช ทมคณลกษณะทด มความเพยงพอและนาเชอถอ เพอทาใหการแสดงความคดเหนเกยวกบงบการเงนของผสอบบญชมประสทธภาพมากยงขน

เ อกสา ร ง าน ว จ ยท เ ก ย วข อ งและ


1. คณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด (Good Audit Evidence Characteristics) คณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด หมายถง ขอมลและหลกฐานทเกยวของกบการสอบบญชทสามารถแสดงความคดเหนเกยวกบงบการเงนทมความนาเชอถอในการสอบบญช (จนทนา

สาขากร, 2551 : 1) ประกอบดวย 1.1 ดานความเพยงพอ (Suffi ciency) หมายถง การวดปรมาณของหลกฐานทไดจาก การ

ตรวจสอบ ซงขอมลนนเปนหลกฐาน ขอเทจจรงทจะสามารถยนยน หรอใหขอสรปไปในทางเดยวกน 1.2 ดานความเชอถอได (Reliability) หมายถง ขอมลหรอหลกฐานทไดมาจากแหลง ทมาทนาเชอถอ โดยใชเทคนคการตรวจสอบทเหมาะสม

1.3 ดานความเกยวพน (Relevance) หมายถง ความสมพนธกนระหวางหลกฐานการตรวจสอบและการรบรองบญชกบสงทผบรหารได


ใหการรบรองไว 1.4 ดานความมประโยชน (Useful-ness) หมายถง ขอมลหรอหลกฐานทมประโยชนโดยตรงตอการบรรลวตถประสงคของ การตรวจสอบ ซงขอมลหรอหลกฐานนนจะตองเปนปจจบน และมสาระสาคญในการสรป 2. คณภาพการสอบบญช (Auditing Quality) คณภาพการสอบบญช หมายถง การแสดงความเหนในงบการเงน ของผสอบบญชในรายงานการสอบบญชทมประสทธ ภาพสามารถสรางความเชอมนในสวนของความถกตองและครบถวนของขอมลในสาระ สาคญแกผใชงบการเงน (อษณา ภทรมนตร, 2547 : 39) ประกอบดวย 2.1 ดานความถกตอง (Accuracy) หมายถง การไมเกดขอผดพลาด บดเบอนและเปนไปตามความจรงทเกยวของความถกตอง และสรปนาเสนออยางระมดระวงและแมนยาแลว 2.2 ดานความเทยงธรรม (Objec-tiveness) หมายถง การใชดลยพนจโดยปราศจากความลาเอยง และการพจารณาขอเทจจรงตาง ๆ อยางยตธรรมเปนกลางปราศจากความลาเอยง 2.3 ดานความชดเจน (Clearness) หมายถง ความสามารถในการสอความใหผอานรายงานเขาใจ แสดงลาดบความเปนเหตเปนผล

ความชดเจนอาจเกดขนโดยหลกเลยงการใชภาษาทางวชาการทไมจาเปน 2.4 ดานความกะทดรด (Concise-

ness) หมายถง การสอสารตรงประเดนไมออมคอม

การตดทอนขอความและคาฟมเฟอย ทไมจาเปนออกไป รายงานมความถกตองของ การใชภาษาเพอใหผอานเขาใจและใชเวลานอย

2.5 ดานความสรางสรรค (Creation) หมายถง การสอสารทชวยและจงใจใหผปฏบตงาน และองคการมการปรบปรงในสงทจาเปน โดยเนอหาควรเปนประโยชนใหบรรยากาศเชงบวก 2.6 ดานความสมบรณ (Comple-

tion) หมายถง การเสนอรายงานทครบถวนสมบรณ ไมขาดสารสนเทศทสาคญตอผอานทเปน เปาหมาย มสารสนเทศและขอสงเกตทสนบสนนขอสรปและขอแนะนาทเพยงพอ 2.7 ดานความทนกาล (Timeliness) หมายถง การเสนอรายงานตองกระทาภายในเวลาทดใหผเกยวของมโอกาสแกไข การเสนอผล การตรวจไมควรลาชา สมมตฐานการวจย : ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมประสบการณในการสอบบญช มคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดโดยรวม แตกตางกน และผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย มจานวนชวโมง การเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของ กบการสอบบญชแตกตางกน มคณภาพสอบบญชโดยรวมแตกตางกน


1. กระบวนการและวธการเลอกกลมตวอยาง ประชากร (Population) ทใชในการวจย ครงน ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จานวน 10,750 คน (สภาวชาชพบญช, 2554: เวบไซต) และกลมตวอยาง (Sample) ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จานวน 400 คน โดยเปดตาราง Krejcie และ Morgan (บญชม ศร

สะอาด, 2545 : 42- 43) ทงนมแบบสอบถาม ทไดรบกลบคนมาจานวนทงสน 134 ชด มแบบสอบถามทไมสมบรณ จานวน 3 ฉบบ ทาใหมจานวนแบบงานสอบถามทสามารถนาไปวเคราะหขอมลได จานวน 131 ฉบบ อตราผลตอบกลบคดเปนรอยละ 32.75 ซงสอดคลองกบ Aaker, Kumar และ Day (2001)

ไดนาเสนอวา การสงแบบสอบถามตองมอตราตอบกลบอยางนอย รอยละ 20 จงจะถอวายอมรบได 2. การวดคณลกษณะของตวแปร คณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด ซงสามารถจาแนกออกเปน 4 ดาน ดงน 1) ดานความ


เพยงพอ ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบปรมาณ และความเพยงพอ ของหลกฐาน ขอบเขตวธการ คนหาและการเกบรกษาของหลกฐานการสอบบญช 2) ดานความเชอถอไดประกอบ ดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการประเมนหลกฐานการนาหลกฐานการสอบบญชมาประยกตใชแหลงทมาของหลกฐานการสอบบญช และแนวทางปฏบตตอผรวมวชาชพ 3) ดานความเกยวพน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบความเกยวของ ความสอดคลองของหลกฐาน ศกยภาพของการนาหลกฐานมาใชการรบรอง งบการเงนและ 4) ดานความมประ โยชนประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบความเปนปจจบนของหลกฐานสาระสาคญของหลกฐาน การไดหลกฐาน จากความเปนอสระของผสอบบญช และคาใชจายในการรวบรวมหลกฐานสอบบญช คณภาพการสอบบญช ซ งสามารถ จาแนกออกเปน 7 ดาน ดงน 1) ดานความถกตองประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบ คลมเกยวกบ การนาเสนอรายการการสอบบญช การตรวจสอบเนอหาในรายงานการสอบบญชการปฏบต ตามมาตรฐานการสอบบญชทรบรองโดทวไป และความชดเจนและความจรงในการนาเสนอรายงาน 2) ดานความเทยงธรรม ประกอบดวย 4 คาถามโดยครอบคลมเกยวกบสถานการณทเกดขนจรงปราศจาก ความลาเอยง มความครบถวนมความ

ซอสตย สจรต ไมบดเบอนความจรงทมสาระสาคญของรายงานสอบบญช 3) ดานความชดเจนประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการใชภาษาทเขาใจงาย เทคนคในการอธบาย ภาษาทางราชการกบคาศพททใชและการปองกนความเขาใจผดของภาษา 4) ดานความกะทดรดประกอบ ดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการสอสารของขอมลแนวทางการปฏบตการตรวจสอบ การ

จดกระทาขอมล และการใช เวลาในการนาเสนอรายงานการสอบบญช 5) ดานความสรางสรรคประกอบดวย 4 คาถามโดยครอบคลมเกยวกบ

การแสดงความคดเหน ขอเสนอแนะ การแสดงขอมล และนาเสนอขอมล ทมประโยชน และการนามาเปนแนวทางในการปฏบตงาน 6) ดานความสมบรณ ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมกบความครบถวนความเพยงพอ และเปนไปตามมาตรฐานการสอบบญช ขอสรปและการแนะนากบกจการรบตรวจขอมลและสารสนเทศทสาคญ และ 7) ดานความทนกาล ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมกบการนาเสนอททนเวลาการพจารณาการเปรยบเทยบประโยชนระยะเวลาทเหมาะสม 3. คณภาพของเครองมอวด ผวจยไดทาการทดสอบความเทยงตรง ความเชอมน และคาอานาจจาแนกรายขอ โดยทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาผานการพจารณาของผเชยวชาญ และหาคาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coeffi cient) ตามวธของ Cronbach ซงคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดไดคาสมประสทธแอลฟา อยระหวาง 0.816 - 0.870 และคณภาพการสอบบญช ไดคาสมประสทธแอลฟาอยระหวาง 0.817 - 0.915 ซงอยในระดบมากกวา 0.7 สามารถนาไปใชเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยางได (Nunnally and Bernstein,1994) การวเคราะหหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอ (Discrimination Power)โดยใชเทคนค Item–total Correlation ซงคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด ไดคาอานาจ

จาแนก (r) อยระหวาง 0.760 - 0.883 และคณภาพการสอบบญช ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.761 - 0.916 ซงสอดคลองกบ Nunnally (1978) ทเสนอวาคาอานาจ จาแนกเกนกวา 0.60 เปนคาทยอมรบได 4. สถตทใชในการวจย สาหรบการวจยครงน ผวจยไดใชการวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance

: ANOVA) ในการเปรยบเทยบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดและคณภาพสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย



ตาราง 1 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดโดยรวมผสอบบญช รบอนญาตในประเทศไทย ทมจานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของกบการสอบบญช แตกตางกน (ANOVA)

คณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทด


df SS MS F p-value

โดยรวมระหวางกลม

ภายในกลมรวม3

127130

0.98015.49316.472

0.3270.122

2.677 0.050

จากตาราง 1 พบวา ผสอบบญชรบอนญาต ทมจานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของกบการสอบบญช แตกตางกนมความคดเหนดวยเกยวกบการมคณลกษณะหลกฐานการ

สอบบญชทดโดยรวม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทา การเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 2)

ตาราง 2 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบคณลกษณะหลกฐานการสอบบญช ทดโดยรวม ของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมจานวนการเขารวมอบรมและสมมนา ทเกยวของกบการสอบบญชแตกตางกน

จานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของกบการสอบบญช

นอยกวา 6 ชวโมงตอป

6-9ชวโมงตอป

10-13 ชวโมงตอป

มากกวา 13 ชวโมงตอป

3.812 4.144 4.172 4.177

นอยกวา 6 ชวโมงตอป 3.812 - 0.026* 0.009* 0.006*

6-9 ชวโมงตอป 4.144 - 0.773 0.722

10-13 ชวโมงตอป 4.172 - 0.945

มากกวา 13 ชวโมงตอป 4.177 -


จากตาราง 2 พบวา ผสอบบญชรบอนญาต ทมจานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของกบการสอบบญชมากกวา 13 ชวโมงตอป 10-13 ชวโมงตอป และ 6-9 ชวโมงตอป ม

ความคดเหนดวยเกยวกบการมคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดโดยรวม มากกวา จานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของ กบการสอบบญชนอยกวา 6 ชวโมงตอป อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 เนองจาก ผสอบบญชจะตองมการเขารวมอบรมตามกาหนดเวลาทสภาวชาชพไดกาหนดเพอทจะไดมความร ความสามารถทจะปฏบตงานสอบบญชใหทนตอมาตรฐานบญชทม

การเปลยนแปลงไปนน และตรวจสอบบญชของกจการรบตรวจทมความซบซอนมากยงขน ดงนนผสอบบญชจาเปนตอง ทาความเขาใจลกษณะกจการของ ลกคากอนรบงานตรวจบญช วางแผนการ


ตรวจสอบ วธการ ตรวจสอบบญช และจดเตรยมขอมลในการตรวจสอบบญช ทาใหไดขอมลและรายการทถกตองตามความเปนจรง ลดขอผดพลาดในการตรวจสอบมากขน นอกจากนผสอบบญชยงหาหลกฐานมาอางองกบการตรวจสอบ พจารณาถงหลกฐานทไดรบกบขอมลทเปนจรง โดยรวบรวมขอมลหรอหลกฐานทมากพอ นาไปสการตดสนใจทถกตองเสมอและทาใหมเหตผลประกอบการรบรองรายงานการตรวจสอบบญชสงผลใหการตรวจสอบมประสทธภาพมากยงขน ซงเปนสงจาเปนทผสอบบญชตองมการเขารวมอบรม เพอเกบความรตางๆ มาประยกตใชในการสอบบญชของกจการทเปลยนแปลงไป ซงสอดคลองกบงานวจยของ สเมธ หาญเทพนทร (2548 : บทคด ยอ) พบวา ในฐานะ

ทวชาชพสอบบญชเปนวชาชพอสระอยางหนงทใหบรการแกสาธารณชนโดยทวไปในดานการตรวจสอบบญช และผทจะเขามาประกอบวชาชพจะตองผานการศกษาการฝกหดและการทดสอบความรความชานาญ รวมทงไดรบใบอนญาต เพอใชแสดงแกสาธารณชนวาบคคลนนเปนผมความรความสามารถทจะ ประกอบวชาชพนนได และสอดคลองกบงานวจยของพชรนทร รนคา (2547 : บทคดยอ) พบวาการฝกอบรมจะชวยในการเพมทกษะใหกบพนกงาน รวมถงชวยในการลดความผดพลาด ทจะเกดขนจากการทางานของพนกงานการฝกอบรมมทงทจดในหองอบรม และการอบรม ณ จดปฏบตงานซงจะชวยใหพนกงานเกดความคยเคยกบสภาพการทางานทจะตอง เกยวของตลอดเวลา

ตาราง 3 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาต ในประเทศไทย ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน (ANOVA)

คณภาพการสอบบญชแหลงของ

ความแปรปรวนdf SS MS F p-value

โดยรวมระหวางกลม

ภายในกลมรวม3

127130

1.65724.47526.132

0.5520.193

2.866 0.039

จากตาราง 3 พบวา ผสอบบญช รบอนญาต ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการ

สอบบญชโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความ

แตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 4)

ตาราง 4 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชโดยรวม ของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน

ประสบการณในการสอบบญช 3-6 ป มากกวา 10 ป 7-10 ป นอยกวา 3 ป

3.714 4.067 4.173 4.450

3-6 ป 3.714 - 0.041* 0.049* 0.005*

มากกวา 10 ป 4.067 - 0.619 0.059

7-10 ป 4.173 - 0.188

นอยกวา 3 ป 4.450 -



จากตาราง 4 พบวา ผสอบบญชรบอนญาต ทมประสบการณในการสอบบญช นอยกวา นอยกวา 3 ป 7 -10 ป และมากกวา 10 ป มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวม มากกวา ประสบการณในการสอบบญช 3-6 ป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจาก บคคลทวไปไมวาจะเปนสายวชาชพใดกตามหรอแมแตสายวชาชพบญชทพงเขาปฏบตงานหรอมประสบการณไมมากนก จะตองคนควาหาประสบการณอน ๆ รวมกบ การปฏบตงานในวชาชพของตนเองไปควบคกนเพอสรางประสบการณใหม ๆ เพมขน พรอมทงนาความรและประสบการณทไดรบการปฏบตงานมาประยกตใชในการทางานใหเกดประสทธภาพตอตนเอง สรางความนาเชอถอใหกบผมาใชบรการเพมขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Guldenmund et al., (2005 : Abstract) พบวา ผสอบบญชรบอนญาตทมความชานาญ และมประสบการณการทางานมากจะมความสามารถในการแกปญหาดานการวางแผนการสอบบญช การใชวธการตรวจสอบทเหมาะสมและขนตอนการตดสนใจไดดกวาผสอบบญชฝกหด นอกจากน การตดสนใจแกปญหาดงกลาว ผสอบบญชรบอนญาตทมความชานาญมากยงสามารถแกไขโดยเปนไปอยางอตโนมต และมความผดพลาดนอยกวาผสอบบญชฝกหดเพราะผ

สอบบญชทมความชานาญสามารถนาประสบการณการทางานของตนมาประยกตใชในการวางแผนการสอบบญชไดดกวาผสอบบญชฝกหดและสอดคลองกบงานวจยของ Jere and Rho (2004 : Abstract)

พบวา เมอเปรยบเทยบระหวางผทมประสบการณตางกนผทมประสบการณมากกวาจะใหความสาคญตอหลกฐานและขอเทจจรงมากกวาการอางองผลในอดตมากกวาผทมประสบการณนอยกวา อยางไรกตามความรความสามารถจะตองไดรบการพฒนา

อยเสมอเพอใหทนตอการเปลยน แปลงของสงแวดลอม ทงนขนอยกบการฝกอบรมของแตละ

สานกงาน เนองจากเปนเครองมอในการพฒนาความรความสามารถของพนกงานเปน การเตรยมพนกงานใหพรอมในการรบตาแหนงทสงขน ชวยใหเกดทศนคตทดตอองคกรและชวยปรบปรงการทางานใหมประสทธภาพ เนองจากเปนการเรยนรสงใหม ๆ ททนสมยอยเสมอ



1. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต การวจยครงนผสนใจสามารถนาไปเปนแนวทางการศกษาวจยเปรยบเทยบปจจยดานอน ๆ ของคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดมและคณภาพการสอบบญชของกลมตวอยางอน ๆ เชน ผสอบบญชภาษอากร ผสอบบญชสหกรณ เปนตน เพอสงเสรมพฒนาวธการรวบรวมหลกฐานใหมมาตรฐานมากขน รวมทงการเขารวมอบรมสมมนาเพอเพมความร และมประสบการณทางบญชใหมากยงขนเพอนาไปประยกตใชในการปรบปรงแกไขวธการตรวจสอบและกระบวนการรวบรวมหลกฐานการตรวจสอบใหมความนาเชอถอและเปนไปตามมาตรฐาน การสอบบญช 2. ประโยชนของการวจย

การวจยครงน สามารถนาไปใชเปนแนวทางใหผสอบบญชเขารวมอบรมและสมมนาเพอเพมทกษะ ความชานาญ และประสบการณการทางานทมากยงขน เพอสามารถนาความร มาใชในการแกปญหา

ดานการวางแผนการสอบบญช และสามารถรวบรวมหลกฐานทนาเชอถอมากขน รวมทงนาประสบการณมาประยกตใชในการแสดงความคดเหนเกยวกบงบการเงนของผสอบบญชใหมประสทธภาพและพฒนาคณภาพการสอบบญชในประเทศไทยใหเปนทนาเชอ

ถอตอผทเกยวของทกฝาย



ผสอบบญชรบอนญาตทมจานวนการเขารวมอบรมและสมมนาทเกยวของกบการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณลกษณะหลกฐานการสอบบญชทดโดยรวมแตกตางกน และผสอบบญชรบอนญาต ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกนมความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวม แตกตางกนผลลพธทไดจากงานวจย ผสอบบญชรบอนญาตสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาตนเองโดยการเขารวมอบรมและสมมนาเพอเพมความรความสามารถ และม

ประสบการณในดานตาง ๆ เพมมากขน และนาเปนแนวทางในการรวบรวมหลกฐานการสอบบญชทมคณลกษณะทดใหมความเหมาะสมและนาเชอถอ เพอทาใหการแสดงความคดเหนเกยวกบงบการเงนของผสอบบญชใหมประสทธภาพมากยงขน


งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจยงบประมาณเงนรายได ประจาป 2555 ประเภทนสตระดบปรญญาโท คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคามปการศกษา 2555


จนทนา สาขากร. (2551). การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ทพเอน เพรส.

นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปพร ศรจนเพชร. (2552). การสอบบญช. พมพครงท 2.กรงเทพฯ : ทพเอน เพรส.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. พชรนทร รนคา. (2546). ความพงพอใจของธรกจในจงหวดเชยงใหมตอการสอบบญช. วทยานพนธ บช.ม

เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ. (2554). รายชอผสอบบญชรบอนญาต. คนเมอ 15 พฤษภาคม

2554. http://www.fap.or.th.สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย. (2542). มรรยาทของผสอบบญชรบอนญาต

และคาชแจง. กรงเทพฯ : สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงไทย.

สชาย ยงประสทธกล. (2549). การสอบบญช. กรงเทพฯ : ท พ เอน เพรส.สเมธ หาญเทพนทร. (2548). การศกษาความคดเหนของผสอบบญชและผชวยผสอบบญชเกยวกบรปแบบ

และมลเหตจงใจของการตกแตงบญชในประเทศไทย. วทยานพนธ บช.ม.เชยงใหม :มหาวทยาลย

เชยงใหม, อษณาภทรมนตร. (2547). การตรวจสอบและการควบคมดานคอมพวเตอร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

Aaker, D.A., V. Kumar , and G.S. Day. (2001). Marketing research. 7th ed. New York : John Wiley & Sons.

Black, K. (2006). Business statistics for contemporary decision making. 4th ed. USA : John Wiley & Sons.


Guldenmund, F.W. and others. (2005). “The development of an aukit technique to assess the quality of safety barrier management,” Journal of hazadous materials. 130(30) : 234-241 ; March.

Jeong, W.S. and J. Rho. (2004). “ Big six auditors and audit quality : The korean evidence,” The international journal of accounting. 39(2) : 175-196 ; April.

Nunnally, J. C. and I.H. Bernsteim. (1994). Psychometric theory. New York : McGraw Hill.Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. 2nded. New York : McGraw Hill.

การเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยThe Comparison of Modern Internal Audit Practice and Job Success of the Internal Auditor of Listed Companies in Thailand

นวลละออง ชยวตร,1 อครเดช ฉวรกษ,2พรพรรณ มสก3

Nualla-ong Chaiyawat,1Aukkaradej Chaweerug,2Pornpun Musig3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จานวน 132 คนสถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก การวเคราะหความแปรปรวน (Analysis ofVariance: ANOVA) ซงผลการวจย พบวา 1)ผบรหารฝายตรวจสอบภายใน ทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกนมความคดเหนดวยเกยวกบการมการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมโดยรวมแตกตางกนและ2)ผบรหารฝายตรวจสอบภายในทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมความสาเรจในการทางานโดยรวม แตกตางกน

คาสาคญ : การปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม, ความสาเรจในการทางาน, ผบรหารฝายตรวจสอบ

ภายใน

Abstract

The objective of this study wasto comparethemodern internalaudit practice and job suc-cessof the internalauditorofl istedcompaniesin Thailand, who have differentexperience on internal audit performance. A questionnaire was used as a tool for data collection from 132 internal audit executives. Statistics used for data analysis were analysis of variance (ANOVA) The result

1 นสตระดบปรญญาโท หลกสตรบญชมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 2,3 อาจารย คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Master’s Student of Accountancy Program, Mahasarakham Business School, Mahasarahkam University2,3 Lecturer, Mahasaraknam Business School, Mahasarahkam University

148 นวลละออง ชยวตร, อครเดช ฉวรกษ, พรพรรณ มสกการเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม...

revealed that 1) The internal audit executives, who have differentexperience on internal audit performance, have differentopinion onhaving amodern internal auditpractice. and2) The internal audit executive who have difference experience on internal audit performance, have different opinion concerning having job success.

Keywords: Modern Internal Audit Practice, Job Success, Internal Audit Executive

บทนา

การดาเนนธรกจในปจจบนมการแขงขนคอนขางสงสงผลใหเจาของธรกจตองเรงพฒนาธรกจตามวถทางตางๆ ทงทางดานเทคโนโลยและแนวทางในการบรหารจดการททนสมยเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรวและตอเนอง โดยปรบเปลยนวธการดาเนนธรกจใหมกระบวนการกากบดแลกจการทด(Good Corporate Governance) เพอสรางความเชอถอและสามารถอยรอดไดอยางยนยนและระยะยาวและกจการตองจดใหมการตรวจสอบภายในขนภายในกจการโดยการตรวจสอบภายในตองปรบใหมความใหมเสมอทงนเพอสนบสนนใหกจการมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในทเพยงพอเหมาะสมและมประสทธภาพ (ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. 2554: เวบไซต) การปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม (Modern Internal Audit Practice) เปนการ

ปฏบตหนาทตรวจสอบ และประเมนผลการดาเนนกจกรรมตางๆภายในองคกรดวยการปฏบตเกยวกบการวเคราะหประเมนใหคาปรกษา ใหขอมลและ

ขอเสนอแนะเพอสนบสนนผปฏบตงานทกระดบขององคกรสามารถปฏบตหนาทและดาเนนงานเปนไปตามกฎหมายระเบยบขอบงคบทเกยวของอยางมประสทธภาพยงขนโดยในปจจบนไดมการใชเทคโนโลยเขามาชวยในการตรวจสอบซงเปน

เครองมอหรอกลไกทสาคญของฝายบรหารในการประเมนประสทธผลและประสทธภาพของระบบการ

ควบคมภายในทเหมาะสม และสามารถนาผลผลตของงานตรวจสอบภายในไปใชในการบรหารงานใหมประสทธภาพชวยใหเกดมลคาเพมและความสาเรจแกองคกรเพมมากขนซงการปฏบตงานตรวจสอบภายในประกอบดวยการวางแผนการปฏบตงานตรวจสอบ (Planning the Audit)เปนการกาหนดขนตอนและวธการตรวจสอบไวลวงหนา การสารวจและรวบรวมขอมลเบองตน(Survey and Collect Information)เปนการทาความคนเคยหรอทาความรจกกบเรองทจะทาการตรวจสอบ การสอบทานการปฏบตงานในเรองทสาคญ (Review of the Operations Room)เชน กฎระเบยบ คาสง ขอบงคบ การมอบหมายหนาทตางๆการสอบทานการควบคมภายใน(Review of Internal Controls)เปนการประเมนผลการควบคมภายในถงความครบถวนเพยงพอเหมาะสม การจดทาสรปความเหนและขอเสนอแนะ (Preparation of Summary of Comments and Suggestion) เปนการแสดงความคดเหนใหกบขอมลทมอยอยางมเหตผล และการจด

ทาและนาเสนอรายงานผลการตรวจสอบ (Prepare and Present Audit Results) เปนบทสรปความเหนและขอเสนอแนะทมความหมายอยางมากตอผลงานของผตรวจสอบทจะนาเสนอตอผบรหารเพอใชในการตดสนใจทจะนาไปสความสาเรจในการ

ทางานตอไป (เจรญ เจษฏาวลย. 2542 :41) ความสาเรจในการทางาน (Job Suc-cess) เปนสงทแสดงถงประสทธผลในการดาเนนงานของกจการทจะนาไปสความสาเรจของกจการและของตวผปฏบตงานเองทจะกอใหเกดความมง

มนตงใจในการทางานอยางมเปาหมายและมการ


พฒนาการทางานอยางตอเนอง เปนทพงพอใจแกผใชบรการจนเปนทยอมรบอนนาไปสความกาวหนาในหนาทการงานซงการประเมนผลการปฏบตงานของบคคลวามการปฏบตงานบรรลตามเปาหมายของความสาเรจไดแก ความมประสทธภาพ (Effi ciency) คอความสามารถทจะบรหารงานใหมขนตอนกระบวนการทดทาใหไดผลลพธมากทสดเมอเทยบกบปจจยการผลตท ใชความมประสทธผล(Effectiveness)คอความสามารถในการดาเนนการใหบรรลวตถประสงคทวางไว และความประหยด (Economy) คอการใชจายเงนดวยความระมดระวงรอบคอบ (อษณา ภทรมนตร.2545 : 21) ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดกาหนดใหบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยตองจดใหมการตรวจสอบภายในทเหมาะสมและมประสทธภาพ โดยการปฏบตงานตรวจสอบภายในนนจะตองเปนไปตามหลกและมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพตรวจสอบภายใน (กววงศพฒ. 2548 : 12-18) แมกจกรรมการตรวจสอบภายในสามารถเกดขนไดในสภาวะทแตกตาง ทงในเรองกฎหมาย สภาพแวดลอมทางวฒนธรรมขนาดโครงสรางความซบซอนและวตถประสงคขององคกรรวมทงวธการดาเนนงาน ความแตกตางเหลานจะมผลกระทบตอการปฏบตงานตรวจสอบภายใน แตผตรวจสอบภายในกยงคงตองยดถอมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพตรวจสอบภายในซงเปนกรอบความ

รบผดชอบของผตรวจสอบภายในใหลลวงอยางมประสทธภาพ จากเหตผลทกลาวมาแลวขางตน ผวจย

จงสนใจศกษาวจย การเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในบรษทจด

ทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทมประสบการณ

ในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน ซงทาการเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผลลพธทไดจากการวจยสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงประสทธภาพการปฏบตงานตรวจสอบภายในและเพอเสรมสรางความเขาใจเกยวกบการปฏบตหนาทตรวจสอบภายใน เพอทจะสงผลตอการดาเนนงานขององคกรใหมประสทธภาพ และประสทธผลสงสดภายใตตนทนทเหมาะสมและสามารถแขงขนกบธรกจอนไดทงในปจจบนและอนาคต

เ อกสา ร ง าน ว จ ยท เ ก ย วข อ งและ


1. การปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม (Modern Internal Audit Practice) หมายถง การทาหนาทตรวจสอบและประเมนผลการดาเนนกจกรรมตางๆภายในองคกรดวยการปฏบตเกยวกบการวเคราะหประเมนใหคาปรกษาใหขอมลและขอเสนอแนะเพอสนบสนนผปฏบตงานทกระดบขององคกรใหสามารถปฏบตหนาทและดาเนนงานเปนไปตามกฎหมายระเบยบขอบงคบทเกยวของอยางมประสทธภาพยงขน (เจรญ เจษฎาวลย. 2542:41)ประกอบดวย 1.1 การวางแผนการปฏบตงาน

ตรวจสอบ (Planning the Audit) หมายถง การกาหนดขนตอนและวธการตรวจสอบไวลวงหนาใหเหมาะสมกบการตรวจสอบแตละเรองไป 1.2 การสารวจและรวบรวมขอมลเบองตน (Survey and Collect Information) หมาย

ถง การทาความคนเคยหรอทาความรจกกบเรองทจะทาการตรวจสอบ หรอรจกกบหนวยงานและรายละเอยดตางๆ ทจะตองทาการตรวจสอบไวเปน

ขอมลเบองตน 1.3 การสอบทานการปฏบตงานในเรองทสาคญ (Review of the Operations Room)


หมายถง การทาการสอบทาน กฎ ระเบยบ คาสง ขอบงคบ การมอบอานาจการปฏบตงาน และการมอบหมายหนาทตางๆ 1.4 การสอบทานการควบคมภายใน (Review of Internal Controls)หมายถง การประเมนผลการควบคมภายในถงความครบถวนเพยงพอเหมาะสมและความมประสทธผลของระบบการควบคมภายในทไดกาหนดไว 1.5 การจดทาสรปความเหนและขอเสนอแนะ (Preparation of Summary of Com-ments and Suggestion) หมายถง การแสดงความคดเหนใหกบขอมลทมอยอยางมเหตผลมความชดเจน มผลทเปนจรงพสจนไดมความสอดคลองกบขอมลทนามาเสนอ 1.6 การจดทาและนาเสนอรายงานผลการตรวจสอบ (Prepareand Present Audit Re-sults) หมายถง ขนตอนการปฏบตงานขนสดทายในการจดทารายงานผลการตรวจสอบทจะละเลยไมไดอยางเดดขาด โดยมบทสรปความเหนและขอเสนอแนะทมความหมายอยางมากตอผลงานของผตรวจสอบทจะนาเสนอตอผบรหารเพอใชในการตดสนใจตอไป 2. ความสาเรจในการทางาน (Job Success) หมายถง สงทบอกถงความสาเรจในการทางานทไดรบและสามารถนามาเปนขวญและกาลงใจของพนกงานในหนวยตรวจสอบภายใน(อษณา

ภทรมนตร. 2545: 15 -17)ประกอบดวย 2.1 ความมประสทธภาพ (Ef -fi ciency) หมายถง ความสามารถทจะบรหารงานใหมขนตอนกระบวนการทดทาใหไดผลลพธมากทสดเมอเทยบกบปจจยการผลตทใช และมของเสย (Defect)หรอความสญเปลา (Waste) นอยทสด 2.2 ความมประสทธผล (Effective-ness) หมายถง ความสามารถในการดาเนนการ

ใหบรรลวตถประสงคทวางไวซงจดสาคญของประสทธผลอยทความสมพนธระหวางผลผลตทถกคาดหวงตามวตถประสงคทวางไวและผลผลตจรงท

มขน 2.3 ความประหยด (Economy) หมายถงการใชจายเงนดวยความระมดระวงรอบคอบซงสงผลใหสามารถจดซอจดหาทรพยากรทงหลายมาไดในคณภาพและปรมาณทเหมาะสม และในราคาตนทนรวมทตาสดเทาทเปนไดจากทางเลอกทงหมดทมอย โดยตนทนรวมตาสดพจารณาไดจากตนทนทจายซอรวมกบตนทนในการซอมบารงตลอดอายการใชงาน สมมตฐานการวจย:ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกนมการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานโดยรวม แตกตางกน


1. กระบวนการและวธการเลอกกลมตวอยาง ประชากรกลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแก ผบรหารฝายตรวจสอบภายในของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จานวน 484 คน(ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. 2554 : เวบไซต)ทงนมแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาทงสน 141 ฉบบมแบบสอบถามทไมสมบรณจานวน 9 ฉบบทาใหมแบบสอบถามทสามารถนา

มาวเคราะหขอมลไดจานวน 132 ฉบบ คดเปนรอยละ 27.27 ซงสอดคลองกบ Aaker, Kumar และ Day (2001) ไดเสนอวา การสงแบบสอบถามมอตราตอบ

กลบอยางนอยรอยละ 20 ถอวายอมรบไดจงทาใหแบบสอบถามนสามารถนามาวเคราะหขอมลได

2. การวดคณสมบตของตวแปร การปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม ซงสามารถจาแนกออกเปน 6 ดาน ดงน 1) ดาน

การวางแผนการปฏบตงานตรวจสอบ ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการกาหนด


ขนตอนและวธการตรวจสอบไวลวงหนา ใหเหมาะสมกบการตรวจสอบแตละเรอง 2) ดานการสารวจและรวบรวมขอมลเบองตน ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการทาความคนเคย หรอทาความรจกกบเรองทจะทาการตรวจสอบหรอรจกกบหนวยงานและรายละเอยดตางๆ ทจะตองทาการตรวจสอบไวเปนขอมลเบองตน 3) ดานการสอบทานการปฏบตงานในเรองทสาคญประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการสอบทาน กฎระเบยบ คาสง ขอบงคบ การมอบอานาจการปฏบตงาน การมอบหมายหนาทและการสอบทานเรองทเกดจากกจกรรมภายนอกองคกร 4) ดานการสอบทานการควบคมภายใน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการประเมนผลการควบคมภายในถงความครบถวนเพยงพอเหมาะสมและความมประสทธผลของระบบการควบคมภายในทไดกาหนดไว 5) ดานการจดทาสรปความเหนและขอเสนอแนะ ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการแสดงความคดเหนใหกบขอมลทมอยอยางมเหตผล มความชดเจนมผลทเปนจรงพสจนไดและการใหขอเสนอแนะ

ทเปนความคดเหนของผรายงานทไดจากสภาพการดาเนนงานและ 6) ดานการจดทาและนาเสนอรายงานผลการตรวจสอบ ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการจดทารายงานผลการตรวจสอบและบทสรปความเหนและขอเสนอแนะ

ซงถอเปนขนตอนการปฏบตงานขนสดทายทมความหมายอยางมากตอผลงานของผตรวจสอบทจะนาเสนอตอผบรหารเพอใชในการตดสนใจตอไป ความสาเรจในการทางานเปนตวแปรตาม ซงสามารถจาแนกออกเปน 3 ดาน ดงน 1) ดานความมประสทธภาพ ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการบรหารงานใหมขนตอนกระบวนการทดทาใหไดผลลพธมากทสด

เมอเทยบกบปจจยการผลตทใช 2) ดานความมประสทธผล ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการดาเนนการใหบรรลวตถประสงคทวาง

ไว และ 3) ดานความประหยด ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการใชจายเงนดวยความระมดระวงรอบคอบและการควบคมการใชงบประมาณใหเปนไปตามแผนงานและมาตรฐานทกาหนด 3. คณภาพของเครองมอทวด ผวจยไดทาการทดสอบความเทยงตรงและหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอโดยทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาผานการพจารณาของผเชยวชาญ และหาคาคามเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของครอนบาค Cronbachซงการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม ไดคาสมประสทธแอลฟาอยระหวาง 0.815 - 0.897และความสาเรจในการทางาน ไดคาสมประสทธแอลฟาอยระหวาง 0.919 - 0.935 ซงอยในระดบมากกวา 0.7 ทาใหขอมลทไดรบมความนาเชอถอ (Nunnally and Bernstein, 1994) การวเคราะหหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอ (Discrimi-nation Power) โดยใชเทคนคItem – total Correlationซงการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.726 - 0.898 และความสาเรจในการทางาน ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.880 - 0.936 ซงสอดคลองกบ Nunnally (1978) ทเสนอวา การทดสอบคาอานาจ

จาแนกเกนกวา 0.60 เปนคาทยอมรบได ซงทาใหขอมลทไดรบมความนาเชอถอ 4. สถตทใชในการวจย สาหรบการวจยครงน ผวจยไดใชการ

วเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance : ANOVA) ในการเปรยบเทยบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย



ตาราง 1 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมโดยรวมของ ผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทม ประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน (ANOVA)

การปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม


df SS MS F p-value


รวม

3128131

2.23923.04825.288

0.7460.180

4.145 0.008

จากตาราง 1 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายใน ทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมย

ใหมโดยรวม แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 2)

ตาราง 2 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบการปฏบตงานตรวจสอบภายใน สมยใหมโดยรวม ของผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหง ประเทศไทยทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน

ประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

นอยกวา 5 ป 5–10 ป 11– 15 ป มากกวา 15 ป

4.014 4.231 4.304 4.419

นอยกวา 5 ป 4.014 - 0.354 0.170 0.011*

5–10 ป 4.231 - 0.919 0.243

11– 15 ป 4.304 - 0.740

มากกวา 15 ป 4.419 -


จากตาราง 2 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายใน ทมประสบการณในการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายในมากกวา 15ปมความคดเหนดวยเกยวกบการมการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมโดยรวม มากกวาประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในนอยกวา 5 ปอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจากผบรหารฝายตรวจสอบภายใน ทมประสบการณในการทางานเปน

เวลานานยอมไดเปรยบในดานความชานาญในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน ถงความครบถวนเพยง

พอเหมาะสมและความมประสทธผลของระบบการควบคมภายใน และสามารถใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขและพฒนาระบบการควบคมภายในของหนวยงานใหมประสทธภาพและประสทธผลในการจดทาและนาเสนอรายงานผลการตรวจสอบไดเปนอยางด เพอทจะนาเสนอตอผบรหารเพอใชใน


การตดสนใจตอไป ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศรวรรณปญจมทม (2551: บทคดยอ) พบวา ขอมลดานประชากรศาสตรของผตรวจสอบภายในไดแกเพศอายสถานภาพระดบการศกษาตาแหนงงาน

ประสบการณในการทางานและรายไดตอเดอนทแตกตางกน มผลตอความพงพอใจในการทางานดานการตรวจสอบภายใน แตกตางกน

ตาราง 3 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบความสาเรจในการทางานโดยรวม ของผบรหารฝายตรวจ สอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ทมประสบการณในการปฏบต งานตรวจสอบภายในแตกตางกน (ANOVA)

ความสาเรจในการทางาน แหลงของความแปรปรวน

df SS MS F p-value


รวม

3128131

3.43234.16837.601

1.1440.267

4.286 0.006

จากตาราง 3 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายใน ทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมความสาเรจในการทางานโดยรวม

แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค(ดงตาราง 4)

ตาราง 4 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบความสาเรจในการทางานโดยรวม ของผบรหารฝายตรวจสอบภายในบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทม ประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน

ประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

นอยกวา 5 ป 5–10 ป 11– 15 ป มากกวา 15 ป

3.952 4.049 4.165 4.381

นอยกวา 5 ป 3.952 - 0.931 0.601 0.036*

5–10 ป 4.049 - 0.836 0.035*

11– 15 ป 4.165 - 0.398

มากกวา 15 ป 4.381 -



จากตาราง 4 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในมากกวา 15ปมความคดเหนดวยเกยวกบการมความสาเรจในการทางานโดยรวม มากกวา ประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในนอยกวา 5 ปและ 5–10 ป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจาก ประสบการณในการปฏบตงาน เปนปจจยทมความสาคญยงตอการปฏบตงานของงานตรวจสอบภายในโดยผปฏบตงานทมประสบการณในการปฏบตงานมาก กยอมมความร มความละเอยดรอบคอย มความระมดระวง และทกษะความสามารถอนๆ ทจาเปนตอการปฏบตงานทรบผดชอบทจะทาใหการปฏบตงานสามารถบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ และเกดการใชทรพยากรอยางคมคาทสด ฉะนนผบรหารฝายตรวจสอบภายในควรเปนผทมความร ทกษะ และใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพตรวจสอบภายในซงสอดคลองกบงานวจยของ เกรกฤทธ ตอฤทธ (2550 : บทคดยอ) พบวา ผจดการธนาคารออมสนทมประสบการณการทางานแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมความสาเรจในการทางาน ดานความสาเรจในการจดหาและใชทรพยากรทเปนระบบแตกตางกน และสอดคลองกบแนวคดของ เอกราช มณกรรณ (2542: บทคดยอ)พบวา ปจจย

ทมความสมพนธกบประสทธภาพในการปฏบตงานขององคการบรหารสวนตาบลไดแก ประสบการณในการปฏบตงาน และปจจยทไมมความสมพนธกบประสทธภาพในการปฏบตงานขององคการบรหาร

สวนตาบล ไดแกเพศอายระดบการศกษาอาชพรายไดตอเดอนตาแหนง และความรความเขาใจในบทบาทขององคการบรหารสวนตาบล



1. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต การวจยครงนผสนใจสามารถนาไปเปนแนวทางการศกษาวจยเปรยบเทยบปจจยดานอนๆ ของการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมและความสาเรจในการทางานของผตรวจสอบภายในกบหนวยงานอนๆ เชน บรษททไมไดจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเพอศกษาเปรยบเทยบวามความแตกตางกนหรอไม อยางไร ซงอาจทาใหงานวจยมประสทธผลและสามารถนาไปใชประโยชนไดตรงตามเปาหมายมากยงขน รวมทง

ควรมการศกษาองคประกอบดานอนๆ เพอใหไดขอมลงานวจยทครอบคลมมากยงขน ซงจะเปนประโยชนตอผตรวจสอบภายใน ในการนาขอมลทไดไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงกระบวนการการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม เพอความมประสทธภาพและประสทธผลของการตรวจสอบภายในและการยอมรบของบคลากรหลายๆ ฝายใหมากยงขน 2. ประโยชนของการวจย การวจยครงนสามารถนาไปใช เปนแนวทางเพอประโยชนในการพฒนาการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม ในการปรบปรงแกไขกระบวนการปฏบตงานของผตรวจสอบภายใน

และเพอใหเกดความมนใจอยางสมเหตสมผลวาการดาเนนงานขององคกรจะเกดประสทธภาพประสทธผลและสามารถบรรลเปาหมายขององคกร

นอกจากนนยงชใหเหนถงประโยชนหากผตรวจสอบภายในมความขยนและพฒนาตนเองอยางตอเนอง โดยการเขารบการฝกอบรมมาโดยตลอดยอมกอใหเกดทกษะความชานาญ และประสบการณในการทางานตรวจสอบภายในทจะสงผลตอความ

สาเรจขององคกรตอไป



ผ บ รหารฝ ายตรวจสอบภายในท มประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหมโดยรวม แตกตางกน และผบรหารฝายตรวจสอบภายในทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายในแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการม

ความสาเรจในการทางานโดยรวม แตกตางกน ผลลพธทไดจากการวจย สามารถใชเปนแนวทางในการเพมประสทธภาพและประสทธผลการปฏบตงานตรวจสอบภายในสมยใหม รวมถงการสรางความตระหนกในการเสรมสรางประสบการณในการทางานใหเพมมากขนเพอพฒนาตนเองและหนวยตรวจสอบภายในของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยใหดยงขน


กว วงศพฒ. (2548). การตรวจสอบภายใน. กรงเทพ : แมคเกรกฤทธตอฤทธ. (2550). ความสมพนธระหวางคณลกษณะของผบรหารกบความสาเรจในการทางานของ

ผจดการธนาคารออมสน.วทยานพนธกจ.ม. มหาวทยาลยมหาสารคาม.เจรญ เจษฎาวลย. (2542). คมอวธปฏบตการตรวจสอบการดาเนนงาน. กรงเทพฯ : พอด. ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). รายชอบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.

คนเมอวนท 5 กนยายน 2554, จาก http://www.set.or.th.ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). ประวตและความเปนมาของตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.

คนเมอวนท 5 กนยายน 2554, จาก http://www.set.or.th.ศรวรรณ ปญจมทม. ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการทางานดานการตรวจสอบภายใน วทยานพนธ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร, 2551.เอกราช มณกรรณ. (2542). ประสทธภาพในการปฏบตงานขององคการบรหารสวนตาบล : ศกษากรณ

จงหวดมกดาหาร. วทยานพนธคณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.อษณา ภทรมนตร. (2545). การตรวจสอบและการควบคมภายใน : แนวคดและกรณศกษา. กรงเทพ ฯ :

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.Aaker, D. A., V. Kumar & G.S. Day (2001). Marketing research. (7th ed.). New York : John

Wiley & Sons.Black, K. (2006). Business statistics for contemporary decision making. 4th ed. USA : John

Wiley & Sons.Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. 2nd ed. New York : McGraw Hill.Nunnally, J. C. & I.H. Bernsteim. (1994). Psychometric theory. New York : McGraw Hill

การเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทยComparison of Internal Control Environment and Internal Control Effectiveness of Hotel Business in Thailand

ศรมล แสนสข1 องอร นาชยฤทธ2 และสวรรณ หวงเจรญเดช3

Sirimol Saensuk,1 Ingorn Nachairit,2 Suwan Wangcharoendate3

บทคดยอ

การศกษาน มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมทตงของธรกจ และรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป แตกตางกน โดยใชแบบสอบถาม เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย จานวน 122 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance : ANOVA) ซงผลการวจยพบวา 1) ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม ทมทตงของธรกจ แตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมสภาพแวดลอมการควบคมภายในโดยรวม แตกตางกน และ 2) ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป แตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการควบคมภายในโดยรวม แตกตางกน

คาสาคญ : สภาพแวดลอมการควบคมภายใน, ประสทธผลการควบคมภายใน, และธรกจโรงแรมใน ประเทศไทย

Abstract

This study has the objective of comparing internal control environments and internal control effectiveness of the hotel business in Thailand. The hotels in the study had different locations and different average annual incomes. A questionnaire was used as a tool for data collection from 122 internal audit executives of the hotels. The analysis of variance (ANOVA) was used to analize the data. The result of the research revealed that 1) The internal audit executive of the

hotel business in Thailand in difference area of operating the business, have the different

1 นสตระดบปรญญาโท สาขาบญช คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 2 อาจารย 3ผชวยศาสตราจารย คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 1 Master’s Student of Accounting Program, Faculty of Accountancy and Management, Mahasarakham Business School.2 Lecturer, 3Assitant Professor, Faculty of Accountancy and Management, Mahasarakham Business School.


opinions about having an internal control environment and 2) The internal audit executive of the hotel business who have different average annual income from business performance, have different opinions on the internal control effectiveness.

Keywords : Internal Control Environment, Internal Control Effectiveness, Hotel Business in Thailand

บทนา

ในปจจบนธรกจโรงแรม (Hotel Busi-ness) เปนธรกจหนงในอตสาหกรรมทองเทยวทสรางรายไดเขาสประเทศไดมากเปนอนดบตนๆ ในบรรดาธรกจตางๆ ของอตสาหกรรมทองเทยว ธรกจโรงแรมเปนตวแทนของประเทศในการตอนรบและบรการนกทองเทยว (สภาพรรณ รตนภรณ. 2544 : 3) แตเนองจากสภาพแวดลอมทางการแขงขนทเปลยนแปลงอยางตอเนองและรวดเรวทาใหผประกอบการธรกจโรงแรมตองเผชญกบความเสยงในการดาเนนงานมากขน ผบรหารหรอเจาของกจการจงตองพยายามทหลกเลยงหรอลดระดบความเสยงภยลงใหนอยทสดเทาทสามารถทาได ซงหนงในวธการดงกลาวคอการจดใหมการควบคมภายในเนองจากการควบคมภายในจะชวยสกดกนความสญเสยหรอความสญเปลาทอาจเปนอปสรรคขดขวางองคกรไมใหบรรลถงความสาเรจได การดาเนนงานของธรกจโรงแรมสง

สาคญกคอระบบการควบคมภายใน เนองจากธรกจโรงแรมเปนธรกจทมลกษณะเฉพาะตวทงโครงสรางองคกรลกษณะของธรกจและทรพยากร ผประกอบการทตองการความมงคงทางธรกจและลดความเสยงภยหรอโอกาสทกจการจะประสบสงไมพงปรารถนาทอาจเกดขนไดทกเวลา จงตอง

ใหความสาคญกบการจดใหมการควบคมภายในโดยการควบคมภายในเปนกระบวนการหรอขนตอนการทางานทไดรบผลมาจากคณะกรรมการ ผบรหารหรอบคลากรอนๆ ขององคกรจดใหม และ

ผบรหาร ยงจะตองปลกจตสานกใหบคลากรทกคนตระหนกถงความสาคญของการควบคมและรวมมอกนเพอชวยรกษาไวซงระบบการควบคมภายใน นอกจากนสงสาคญเพอใหการควบคมภายในขององคกรมประสทธภาพ ผบรหารตองใหความสาคญกบการจดใหมสภาพแวดลอมการควบคมภายใน ทสามารถชวยใหผบรหารเฝาตดตามประเมนโครงสรางของการควบคม ทราบถงจดออน จดแขงของการควบคม และเพอชวยผบรหารในการปรบปรงมาตรการควบคมใหมความเหมาะสมยงขน (ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและสมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย. 2548 : 358) สภาพแวดลอมการควบคมภายใน (In-ternal Control Environment) เปนคณสมบตพนฐานของการควบคมภายใน หากพบวาองคกรใด ไมมคณสมบตดงกลาวในระดบทควรตองม และเปนผลทาให เกดขอผดพลาดตางๆ ขน ยอมเปนหนาทของผบรหารทจะตดสนใจวาควรจะตองทาใหองคกรของตนมคณสมบตดงกลาว

อยในระดบใด นนคอผบรหารเปนผตดสนใจวา จะตองการใหระบบการควบคมภายในเปนไปภายใตสภาพแวดลอมเชนใด เชน อาจมนโยบายเลอกจางพนกงานทมความสามารถตาและยอมรบความผดพลาดทจะเกดขนในอตราทสง หรอการจดใหม

การควบคมดแลการปฏบตงานโดยหวหนางาน ทมประสทธผลเพอชวยทาใหคนพบขอผดพลาดนนๆ ได เปนตน โดยสภาพแวดลอมการควบคมภายใน

(Internal Control Environment) ทสาคญทควรมอยในกจการเนองจากจะมผลกระทบตอประสทธผลการควบคมภายในนนประกอบดวย ความเปน

158 ศรมล แสนสข, องอร นาชยฤทธ, สวรรณ หวงเจรญเดชการเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายใน...

ระบบ (Systemization) ซงเกดจากการวางแผน การควบคมภายในอยางเปนระบบของกจกรรมทกประเภทเพอจะชวยใหการปฏบตงานของกจกรรมนนๆ เปนไปไดโดยถกตองยงขนและ ยงสามารถควบคมใหดาเนนการไปในทศทางทตองการไดงายขน การมเอกสารหลกฐาน (Documents) เพอใหเหนวามรายการใดเกดขนบางใครเปนผอนมตและผปฏบต มการปฏบตอยางไรและอนมตอยางไร และครอบคลมถงความสามารถและคณธรรมจรยธรรม (Competence and Integrity) ของบคลากรผปฏบตงานตามหนาทไดรบผดชอบหากบคคลากรสามารถปฏบตงานอยางเตมความสามารถตรงไปตรงมาภายในกรอบจรยธรรมหรอจรรยาบรรณ จะสงผลใหเกดสภาพแวดลอมในการควบคมทด กอใหเกดประโยชนในดานของการปฏบตงานทเปนไปตามความคาดหวงของผถอหนหรอสรางมลคาเพมใหแกผมสวนไดเสย โดยเฉพาะอยางยงเปนประโยชนและกอใหเกดประสทธผลการปฏบตงานดานการควบคมภายในมากยงขน (จนทนา สาขากร และคณะ. 2551 : 2-17) ประสทธผลการควบคมภายใน (Internal Control Effectiveness) เปนสงสาคญทองคกรทกองคกรตางใหความสาคญและคาดหวงเมอจดทาระบบการควบคมภายในขนในองคกร โดยตางคาดหวงวาการควบคมภายในจะกอใหเกดประสทธภาพผลทงในดานของการกากบดแลท

ด (Good Corporate Governance) มความสจรตชดเจน และโปรงใส มคณธรรมจรยธรรมเพอใหการดาเนนงานมความเจรญกาวหนา การบนทกบญช

และรายงานตามหนาทความรบผดชอบ (Account-ability and Responsibility) ทาใหองคกรไดขอมลหรอรายงานตามหนาททรบผดชอบและเปนพนฐาน

ของหลกความโปรงใสและความสามารถตรวจสอบได ผลการปฏบตงานขององคกร (Performance Organization) ทชวยใหไดการดาเนนงานมความ

สะดวก รดกม ลดขนตอนการปฏบตงานทซาซอนไดขอมลททนเวลาตอการนาไปใชและประหยดคาใชจายในการดาเนนงานทไมจาเปนขององคกรการบรหารทรพยากร (Resource Management) ทเปนไปอยางเหมาะสมตามลาดบความสาคญอยางมประสทธภาพเกดประโยชนตอการดาเนนงานขององคกรอยางยงยน และสญญาณเตอน (Warning Signals) ทสามารถทราบถงภยลวงหนาหรอการลดโอกาสในการทจะเกดการทจรตและความเสยง ทอาจจะเกดขนและกระทบตอความสาเรจของงานดงนนประสทธผลการควบคมภายในจงถอไดวาเปนสงจาเปนทผบรหารจะตองใหความสาคญ โดยเฉพาะอยางยงธรกจโรงแรมในประเทศไทยทตองเผชญกบภาวการณแขงขนกนสงมากและตองเผชญกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยตลอดเวลา (อษณา ภทรมนตร. 2551 : 1-21) จากเหตผลทกลาวมาแลวขางตนผวจยจงสนใจศกษาวจย การเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบสภาพแวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมทตงของธรกจ และรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป แตกตางกน ซงทาการเกบรวบรวมขอมลจากผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ผลลพธ

ทไดจากการวจย สามารถใชเปนขอสนเทศในการพฒนาปรบปรงประสทธผลในการทางาน เพมคณคาและปรบปรงการปฏบตงานขององคกรให

ดขน เปนแนวทางในการพฒนาระบบการควบคมภายในและพฒนาประสทธผลระบบการควบคมภายในและชวยใหองคกรบรรลถงเปาหมายทวาง

ไว ดวยการประเมนและปรบปรงประสทธภาพของกระบวนการบรหารความเสยงการควบคมและการกากบดแลอยางเปนระบบและเปนระเบยบ




1. สภาพแวดลอมการควบคมภายใน สภาพแวดลอมการควบคมภายใน (In-ternal Control Environment) หมายถง คณสมบตพนฐานของการควบคมภายในทมอยแลว ซงอาจทาใหเกดขอผดพลาดหรอทาใหระบบการควบคมภายในมประสทธภาพและมประสทธผล โดยสภาพแวดลอมการควบคมภายใน (จนทนา สาขากร และคณะ. 2551 : 2-17) ประกอบดวย 1.1 ความเปนระบบ (Systemiza-tion) หมายถง การกาหนดนโยบาย แนวทางการดาเนนงาน โครงสรางองคกร อานาจหนาท ความรบผดชอบ กฎระเ บยบ ขอบ งคบใน การปฏบตงาน และการกาหนดวตถประสงคหรอเปาหมายการดาเนนงานขององคกรเพอชวยใหการปฏบตงานในกจกรรมตางๆ ขององคกรเปนไปอยางถกตองและยงสามารถควบคมใหดาเนนการเปนไปในทศทางทตองการไดงายขน 1.2 การมเอกสารหลกฐาน (Docu-ments) หมายถง การออกแบบเอกสารประกอบการทางาน การกาหนดจานวนแบบฟอรม การจดเกบเอกสาร ขอมลตางๆ และการตรวจสอบความถกตองของการบนทกขอมลวาครบถวน ถกตองทกรายการ เพอชวยใหเกดความสะดวกในการนา

ไปใชประกอบการปฏบตงานและสามารถใชเปนสงยนยนแหลงทมาของเอกสารได 1.3 ความสามารถและคณธรรมจรยธรรม (Competence and Integrity) หมาย

ถง การคดเลอกบคลากรทมความร ทกษะทตรงกบหนาทความรบผดชอบทองคกรตองการ การพฒนาฝกประสบการณใหกบบคลากร รวมถงการดาเนน

งานทเปนธรรมตอผมสวนไดเสยโดยรวม เพอใหองคกรมผลการดาเนนงานทเตบโตอยางยงยน 2. ประสทธผลการควบคมภายใน ประสทธผลการควบคมภายใน (Inter-

nal Control Effectiveness) หมายถง ระบบการควบคมภายใน ทมการจดระบบงานและวธปฏบตงานทดซงสงผลใหการดาเนนงานเปนไปตามเปาหมายขององคกร (อษณา ภทรมนตร. 2551 : 1-21) ประกอบดวย 2.1 การกา กบดแล ทด (Good Corporate Governance) หมายถง การปฏบตงานขององคกรทชวยใหเกดกระบวน การควบคม และการจดการความเสยงโดยครอบคลมถงการใหมความสจรตชดเจนและโปรงใส คณธรรมจรยธรรม การมสวนรวม การพฒนา เพมประสทธภาพและประสทธผลในการทางานเพอใหเจรญกาวหนา และผลกดนใหมการบรหารจดการทดโดยยดหลกการแหงการดารงอย 2.2 การบนทกบญชและรายงานตามหนาทความรบผดชอบ (Accountability and Responsibility) หมายถง การวเคราะหเหตการณทางการเงน การบนทกขอมลตาง ๆ การสรปผลการดาเนนงาน และการนาเสนอรายงานทางการเงนตอผเกยวของทกฝาย ซงอยบนพนฐานของหลกความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได 2.3 ผลการปฏบตงานขององคกร (Performance Organization) หมายถง ผลลพธทไดจากการมระบบการควบคมภายในทด ไมวาจะเปนระบบงาน ระบบบญช รวมถงระบบสารสนเทศ

ของทงองคกรซงเปนขอมลสาคญทชวยปรบปรงการดาเนนงานใหสะดวก รดกม ทนเวลา ลดขนตอนการปฏบตงานทซาซอน และประหยดคาใชจายในการดาเนนงานทไมจาเปนขององคกร

2.4 การบรหารทรพยากร (Resource Management) หมายถง การวางแผน การจดหาการจดทางบประมาณ การใชทรพยากรเปนไปตามแผนงานทกาหนดไวอยางเหมาะสมตามลาดบความสาคญอยางมประสทธภาพและมประสทธผล

กอใหเกดประโยชนสงสดแกกจการ เพอใหการดาเนนงานขององคกรเปนไปตามวตถประสงค และเปาหมายขององคกรอยางยงยน


2.5 สญญาณเตอน (Warn ing Signals) หมายถง การสงสญญาณหรอการใหสญญาณเตอนภยลวงหนาเกยวกบความเสยงหรอผลกระทบตางๆ ทจะเกดขนกบองคกรใหทราบลวงหนา เชน การทจรต การประพฤตมชอบของบคลากร และการถกละเมดลขสทธ เปนตน สภาพแวดลอมการควบคมภายในเปนคณสมบตพนฐานของระบบการควบคมภายใน ซงมปจจยทเกยวของไดแก ความเปนระบบ การมเอกสารหลกฐาน และความสามารถและคณธรรมจรยธรรมทจะชวยสนบสนนใหระบบการควบคมภายในมประสทธภาพและประสทธผล สงผลใหองคกรสามารถบรหารจดการธรกจ ไดอยางมประสทธผล ปองกนการทจรตหรอขอผดพลาดทวทงองคกรเปนฐานการบรหารงานทมนคง และสรางการเตบโตอยางยงยนใหกบองคกร จากทกลาวมาขางตน หากธรกจโรงแรมในประเทศไทย มสภาพแวดลอมการควบคมภายในทดยอมจะสงผลใหธรกจโรงแรมมประสทธผลการควบคมภายในทดขน ดงนนการศกษาจงมสมมตฐาน การวจยดงน สมมตฐานการวจย : ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมทตงของธรกจแตกตางกน มสภาพแวดลอมการควบคมภายในโดยรวม แตกตางกน และผบรหาร ฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย

ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป แตกตางกน มประสทธผลการควบคมภายในโดยรวม แตกตางกน


1. กระบวนการและวธการเลอกกลมตวอยาง ในกระบวนการเลอกกลมตวอยางสาหรบการวจยนน ประชากร (Population) ทใชในการวจย ไดแก ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม

ในประเทศไทย จานวน 1,339 คน (สมาคมธรกจทองเทยวภายในประเทศ. 2554 : เวบไซต) กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการวจย ไดแก ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย จานวน 400 คน โดยเปดตาราง Krejcie และ Morgan (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 42-43) และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling) ผวจยสงแบบสอบถามจานวน 400 ชด ปรากฏวาเมอครบกาหนดในการเกบแบบสอบถาม ไดรบแบบสอบถามตอบกลบทงสน 124 ชด เปนแบบสอบถามทมความสมบรณ

ทงสน 122 ชด อตราผลตอบกลบคดเปนรอยละ 30.50 ซงสอดคลองกบ Aaker, Kumar และ Day (2001) ไดนาเสนอวาการสงแบบสอบถามตองมอตราตอบกลบอยางนอยรอยละ 20 จงจะถอวายอมรบได 2. การวดคณลกษณะของตวแปร สภาพแวดลอมการควบคมภายใน สามารถจาแนกออกเปน 3 ดาน ดงน 1) ดานความเปนระบบ ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการกาหนดนโยบาแนวทางการดาเนนงาน อานาจหนาทความรบผดชอบ และการกาหนดวตถประสงคหรอเปาหมายการดาเนนงานขององคกร 2) ดานการมเอกสารหลกฐาน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการ

ออกแบบเอกสารประกอบ การทางานการจดเกบเอกสาร ขอมลตางๆ และการตรวจสอบความถกตองของการบนทกขอมลวาครบถวน ถกตอง ทกรายการ และ 3) ดานความสามารถและคณธรรม

จรยธรรม ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการคดเลอกบคลากรทมความร ทกษะทตรงกบหนาทความรบผดชอบทองคกรตองการ

การพฒนาฝกประสบการณใหกบบคลากร และการดาเนนงานทเปนธรรมตอผมสวนไดเสยโดยรวม

ประสทธผลการควบคมภายใน เปนตวแปรตาม ประกอบดวย 5 ดาน ดงน 1) ดานการกากบดแลทด ประกอบดวย 4 คาถาม โดย


ครอบคลมเกยวกบการปฏบตงานขององคกรทเปนไปตามกฎระเบยบการจดการความเสยงการดาเนนงานทมความสจรต โปรงใสและมคณธรรมจรยธรรม 2) ดานการบนทกบญชและรายงานตามหนาทความรบผดชอบ ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการวเคราะหเหตการณทางการเงนการบนทกขอมลตางๆ การสรปผลการดาเนนงาน และการนาเสนอรายงานทางการเงนตอผเกยวของทกฝาย 3) ดานผลการปฏบตงานขององคกร ประกอบดวย 3 คาถามโดยครอบคลมเกยวกบผลลพธทไดจากการมระบบการควบคมภายในทดไมวาจะเปนระบบงาน ระบบบญช รวมถงระบบสารสนเทศของทงองคกร การลดขนตอนการปฏบตงานทซาซอน และการประหยดคาใชจายในการดาเนนงานทไมจาเปนขององคกร 4) ดานการบรหารทรพยากร ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการวางแผน การจดหาการจดทางบประมาณ และการใชทรพยากรใหเปนไปตามแผนงานทกาหนดไวอยางเหมาะสม และ 5) ดานสญญาณเตอน ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการสงสญญาณหรอการใหสญญาณเตอนภยลวงหนาเกยวกบความเสยง หรอผลกระทบตางๆ ทจะเกดขนกบองคกรใหทราบลวงหนา เชน การทจรต การประพฤตมชอบ ของบคลากร และการถกละเมดลขสทธ เปนตน

คณภาพของเครองมอวด ผวจยไดทาการทดสอบความเทยงตรง ความเชอมน และคาอานาจจาแนกรายขอ โดยทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาผานการพจารณาของผเชยวชาญ และหาคาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coeffi cient) ตามวธของ Cron-bach ซงสภาพแวดลอมการควบคมภายใน ไดคาสมประสทธแอลฟา อยระหวาง 0.812 – 0.941 และประสทธผลการควบคมภายใน ไดคาสมประสทธแอลฟาอยระหวาง 0.745 - 0.867 ซงอยในระดบมากกวา 0.7 สามารถนาไปใชเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยางได (Nunnally and Bernstein, 1994) การวเคราะหหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอ (Discriminant Power) โดยใชเทคนค Item – total Correlation ซงสภาพแวดลอมการควบคมภายใน ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.732 - 0.930 และประสทธผลการควบคมภายใน ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.603 - 0.854 ซงสอดคลองกบ Nunnally (1978) ทเสนอวาคาอานาจจาแนกเกนกวา 0.6 เปนคาทยอมรบได สถตทใชในการวจย สาหรบการวจยครงนผวจยไดใชการวเคราะหความแปรปรวน Analysis of Variance: ในการเปรยบเทยบสภาพแวดลอม การควบคม

ภายในและประสทธผลการควบคมภายในของธรกจโรงแรมในประเทศไทย


ตารางท 1 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบสภาพแวดลอมการควบคมภายในโดยรวมของธรกจ โรงแรมในประเทศไทย ทมทตงของธรกจแตกตางกน (ANOVA)

สภาพแวดลอม การควบคมภายใน


df SS MS F p-value

โดยรวม

ระหวางกลม

ภายในกลมรวม

5

116121

2.505

22.40824.913

0.501

0.193

2.593 0.029


จากตาราง 1 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม ทมทตงของธรกจ แตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมสภาพแวดลอมการควบคมภายในโดยรวม แตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 2)

ตารางท 2 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบสภาพแวดลอมการควบคม ภายในโดยรวมของธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมทตงของธรกจแตกตางกน

ทตงของธรกจภาคกลาง

ภาคใต

ภาค เหนอ

ภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ

ภาคตะวนออก

ภาคตะวนตก

ภาคกลาง ภาคใตภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

4.10 4.11 4.25 4.33 4.40 4.85

4.10 - 0.934 0.184 0.037* 0.264 0.006*

4.11 - 0.245 0.064 0.286 0.007*

4.254.33

- 0.518-

0.5980.816

0.030*0.058

ภาคตะวนออก 4.40 - 0.212

ภาคตะวนตก 4.85 . -


จากตาราง 2 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม ทมทต งของธรกจ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความคดเหนดวยเกยวกบการมสภาพแวดลอมการควบคมภายในโดยรวม มากกวา ทตงของธรกจ ภาคกลาง และผบรหาร

ฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม ทมทตงของธรกจ ภาคตะวนตก มความคดเหนดวยเกยวกบการมสภาพแวดลอมการควบคมภายในโดยรวม

มากกวา ทตงของธรกจ ภาคกลาง ภาคใต และภาคเหนอ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจากธรกจโรงแรมทมทตงของธรกจแตกตางกนออกไป ตามสภาพภมประเทศ สภาพอากาศ และสงแวดลอมตาง ๆ ทาใหธรกจโรงแรมมการ

สรางสภาพแวดลอมการควบคมภายในทแตกตางกนออกไปเพอใหเหมาะสมกบองคกร ซงเรมตงแตการวางโครงสรางองคกรการกาหนดนโยบาย กฎระเบยบ ขอบงคบตาง ๆ การแบงแยกสวนงาน การ

ระบบทบาทหนาทรบผดชอบทเหมาะสมและชดเจนกบผปฏบตงานตาม แตละองคกร ซงสอดคลองกบงานวจยของ สดาทพย ตนตนกลชย และศกดา หงสทอง (2547 : เวบไซต) กลาววา การเลอกทาเลทตงสถานประกอบธรกจ มความสาคญตอความสาเรจ

ขององคการธรกจ เพราะหากเลอกทาเลทไมเหมาะสมจะทาใหองคการธรกจประสบปญหาอนๆ ตามมา เชน คาขนสงสง เนองจากสถานประกอบธรกจ

อยไกลจากแหลงวตถดบและตลาด นอกจากน อาจขาดแคลนแรงงานทมคณภาพ ขาดแคลนวตถดบ รวมไปถงปจจยอนๆ ซงเปนอปสรรคตอการผลต และการปฏบตงาน ขององคการธรกจ โดยทวไปหนวยงานตาง ๆ มกจะพยายามหาแหลงหรอทาเล

ททาใหตนทนรวมของการผลตสนคาและบรการทตาทสดเทาทจะเปนไปไดแตลกษณะของการประกอบธรกจและสถานทประกอบกจการยอมแตกตางกนในเรองของชนดสนคา คาใชจายและการ


ลงทน ดงนนการพจารณาเลอกทาเลจงตองคานงถงปจจยตาง ๆ หลายประการเพราะการเลอกทาเลทตงมความสาคญตอการ ดาเนนงานขององคการ

ธรกจตาง ๆ เชน การวางแผนระบบการผลต การวางผงโรงงาน การลงทน และรายได เปนตน

ตารางท 3 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบประสทธผลการควบคมภายในโดยรวมของธรกจ โรงแรมในประเทศไทย ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอปแตกตางกน (ANOVA)

ประสทธผลการควบคมภายใน


Df SS MS F p-value


รวม3

118121

4.32922.17526.505

1.4430.188

7.679 0.000

จากตาราง 3 พบวา ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรม ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอปแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการควบคมภายในโดยรวม

แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ดงตาราง 4)

ตารางท 4 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบประสทธผลการควบคมภายใน โดยรวมของธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอปแตกตางกน

รายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป10,000,000 - 30,000,000

บาท

ตากวา 10,000,000

บาท

30,000,001 - 50,000,000

บาท

มากกวา 50,000,000

บาท

3.81 3.90 4.21 4.28

10,000,000 – 30,000,000 บาทตากวา 10,000,000 บาท

30,000,001 - 50,000,000 บาทมากกวา 50,000,000 บาท

3.81 - 0.819 0.027* 0.001*

3.904.21

- 0.175-

0.023*0.976

4.28 -


จากตาราง 4 พบวา ผบรหารฝายตรวจ

สอบภายในธรกจโรงแรม ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป 30,000,001 – 50,000,000 บาท ม

ความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการควบคมภายในโดยรวม มากกวา รายไดจากการ

ดาเนนงานเฉลยตอป 10,000,000 – 30,000,000 บาท และผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจ

โรงแรม ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป มากกวา 50,000,000 บาท มความคดเหนดวยเกยวกบการมประสทธผลการควบคมภายในโดย

รวม มากกวา รายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป ตากวา 10,000,000 บาท และ 10,000,000 – 30,000,000 บาท อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจากธรกจโรงแรมทมรายไดจาก


การดาเนนงานสงยอมชใหเหนวากจการมผลการดาเนนงานทดมความสามารถในการบรหารงานทเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายทตงไว ซงเปนผลมาจากการทองคกรมการปฏบตงานทถกตอง เปนไปตามกฎระเบยบ ขอบงคบทตงไว มการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางมประสทธภาพมการบนทกและจดเกบขอมลตางๆ อยางครบถวนและสามารถรายงานผลการดาเนนงานใหแกผมสวนไดเสยทกฝายไดอยางถกตองและเพยงพอตอการนาไปใชในการตดสนใจและสามารถทจะลดความเสยงและผลกระทบตางๆ ทจะเกดขนกบองคกรได ซงสอดคลองกบงานวจยของ อมรเทพ ขอสงเนน (2547 : บทคดยอ) พบวา พนกงานมความคดเหนวาองคประกอบของการควบคมภายในทางการบญชมความสาคญกบระบบการควบคมภายในทางการบญชโดยรวมอยางสงและองคประกอบของการควบคมภายในทมความสาคญจากมากไปหานอย ไดแก ดานงบประมาณและรายงานทางการเงน ดานการจดใหมการประเมนและตรวจสอบดานการใชคอมพวเตอรในการประมวลผลขอมลดานโครงสรางการจดองคกร การมอบหมายงานและความรวมมอในการทางานดานบคลากรและกจกรรมการควบคมภายในทางการบญชทมความสาคญจากมากไปหานอย ไดแก กจกรรมดานเงนรบฝาก หนสนและทน บรหารและการเงน เงนทน และสนเชอ เปนตน



1. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต การวจยครงนผสนใจสามารถนาไปเปนแนวทางการศกษาวจยการเปรยบเทยบสภาพ

แวดลอมการควบคมภายในและประสทธผลการควบคมภายในของกลมตวอยางอน ๆ เชน ผบรหารฝายตรวจสอบภายในภาคอตสาหกรรม ผบรหาร

ฝายตรวจสอบภายในหนวยงานภาครฐ เปนตน เพอศกษาเปรยบเทยบวามความแตกตางกนหรอไม อยางไร ซงอาจทาใหงานวจยมประสทธผลและสามารถนาไปใชประโยชนไดตรงตามเปาหมายมากยงขน รวมทงควรมการศกษาองคประกอบดานอนๆ ทสงผลตอสภาพแวดลอมการควบคมภายใน เชน การสอสารในองคกร ทจะทาใหเกดประสทธผลในการนาระบบการควบคมภายในมาใชในองคกรมากขน 2. ประโยชนของการวจย การวจยครงน ใชเปนแนวทางในการกาหนดทศทาง วางแผน ปรบปรง สภาพแวดลอมการควบคมภายในทดใหสอดคลองกบการปฏบตงานตรวจสอบภายในองคกร สรางความนาเชอถอและสรางมลคาเพมใหแกผมสวนไดเสย และใชกาหนดกลยทธใหมๆ ใหกบองคกรเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน


ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมทตงของธรกจแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบสภาพแวดลอมการควบคมภายใน แตกตางกน และผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทย ทมรายไดจากการดาเนนงานเฉลยตอป แตกตางกนม

ความคดเหนดวยเกยวกบประสทธผลการควบคมภายใน แตกตางกน ดงนน ผบรหารฝายตรวจสอบภายในธรกจโรงแรมในประเทศไทยจงควรนาขอสนเทศทไดจากการวจยในครงนไปใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาปรบปรงสภาพแวดลอมการควบคมภายในธรกจโรงแรมใหมประสทธภาพและ

ประสทธผลมากยงขน และเพอใชในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจโรงแรม โดยใชในการกาหนดกลยทธใหมๆ ใหกบองคกรซงกอใหเกดความสาเรจในการดาเนนงาน และสรางความเตบโตอยางยงยน



จนทนา สาขากร, นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปะพร ศรจนเพชร. (2548). การควบคมภายในตามแนวคดของโคโซ. วารสารวชาชพบญช 1, 2 (ตลาคม) : 44 - 52.

จนทนา สาขากร, นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปะพร ศรจนเพชร. (2551). การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน. พมพครงท 2 กทมฯ : หางหนสวนจากด ทพเอน เพรส.

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและสมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย. (2548). แนวทางการตรวจสอบภายใน. กรงเทพฯ : ดมายเบส จากด.

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2541). แนวทางการปฏบตการตรวจสอบภายใน. กรงเทพฯ : บญศรการพมพ.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.พรนพ พกกะพนธ. (2544). จรยธรรมทางธรกจ. กรงเทพฯ : โรงพมพจามจร โพรดกท.ศภรตนมงคล ศรแกว. (2542). การศกษาระบบการควบคมภายในดานการเงน การบญชและการพสด

ในโรงเรยนมธยมศกษาขนาดกลาง สงกดกรมสามญศกษา จงหวดมหาสารคาม. มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สรรตน ศรจกรวาลวงษ. (2545). ระบบบญชและการควบคมทางการบญชของเหมองแมเมาะ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย. รายงานการศกษาคนควาอสระ บช.ม. เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.สภาพรรณ รตนาภรณ. (2544). การบญชโรงแรม : หลกการบญชและเทคนคการควบคม. พมพครงท 2

กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. อษณา ภทรมนตร. (2545). การตรวจสอบภายในและการควบคมภายใน : แนวคดและกรณศกษา. กทม:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.Aaker, D. A., Kumar, V., & Day, G. S. (2001). Marketing research. (7th ed.). New York : John

Wiley & Sons. Black, K. (2006). Business statistics for contemporary decision making. (4th ed.). USA : John-

Wiley & Sons.

Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. (2nd ed.). New York : Mc Graw Hill. Nunnally, J. C., & Bernsteim, I. H. (1994). Psychometric theory. New York : Mc Graw Hill.

การเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการ

สอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยComparison of Audit Practice Standards and Audit Quality of Certi-fi ed Public Accountants in Thailand

อรพนท วงศกอ,1 อครเดช ฉวรกษ,2 พรพรรณ มสก3

Orapin Wongkor,1 Aukkaradej Chaveerug,2 Pornpun Musig3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญช และประสบการณในการสอบบญชแตกตางกนโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยจานวน 131 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance : ANOVA) ผลการวจยพบวา 1) ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชโดยรวมแตกตางกน 2)ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวมแตกตางกน

คาสาคญ : มาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช, คณภาพการสอบบญช, ผสอบบญชรบอนญาต ในประเทศไทย

Abstract

The objective of this research study was to compare audit practice standards and audit quality of certifi ed public accountants in Thailand, who have different attendance at a training seminar and different experience in auditing performance. A questionnaire was used as the tool for data collection from 131 Certifi ed Public Accountants, in Thailand.Full

1 นสตระดบปรญญาโท สาขาการบญช คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม2,3 อาจารย คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 1 Master’s Student of Accountancy Program, Mahasarakham Business School, Mahasarahkam University2,3 Lecturer, Mahasarakham Business School, Mahasarakham University


Stop Statistic tool use for data analysis were Analysis of Variance (ANOVA) the result revealed that 1) The Certifi ed Public Accountants in Thailand who have different attendance at a training and seminar have different opinionsconcerning audit practice standards. 2) The Certifi ed Public Accountants in Thailand who have different experience in auditing have a differenct opinion on having audit quality.

Keywords : Audit Practice Standards, Audit Quality, Certifi ed Public Accountants in Thailand (CPAs)

บทนา

ในปจจบนงานของผสอบบญชเปนสวนประกอบทสาคญของการบรหารงานทางการเงนของธรกจตางๆกลาวคอ งบการเงนทผบรหารงานไดจดทาขนแตละรอบระยะเวลาบญชนนจะเปนขอมลทมประโยชนอยางแทจรงตอผถอหนผลงทน เจาหน และบคคลอนทเกยวของกตอเมอไดมผสอบบญชรบอนญาต (Certifi edPublic Accountant : CPAs) ตรวจสอบความถกตองและแสดงความเหนอยางอสระวางบการเงนทตรวจสอบไดแสดงถงฐานะทางการเงนผลการดาเนนงานของกจการโดยถกตองตามทควรและไดมการจดทาขนตามหลกการบญชทรบรองทวไปซงไดถอปฏบตเชนเดยวกบปกอนหรอไมเพยงใดทงน เพอใหผลงานของผสอบบญชรบอนญาต (Certifi ed Public Account-

ant : CPAs) เปนทนาเชอถอแกผใชงบการเงนและทาใหผใชงบการเงนไมหลงผดหรอเขาใจผดไป การสอบบญชจงจาเปนตองมแนวทางการปฏบตงานกาหนดเปนมาตรฐาน (สชาย ยงประสทธกล. 2549 : 1) โดยรายงานการสอบบญชนนสามารถสะทอนใหเหนถงคณภาพการปฏบตงานของผสอบบญชรบอนญาตวามประสทธภาพในการปฏบตงาน

มากนอยเพยงใดผสอบบญชจงจาเปนตองใหความสาคญกบการปฏบตตามแนวทางการปฏบตงานทไดกาหนดเปนมาตรฐานไว มาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช (Audit Practice Standards) เปนขอกาหนด

ทสาคญสาหรบใชเปนแนวทางในการปฏบตงานของผสอบบญช เพอกอใหเกดผลการปฏบตงานทางการสอบบญชทมความถกตอง สงผลใหงบการเงนมคณภาพเปนทนาเชอถอและสามารถนาไปใชในการตดสนใจไดอยางถกตองและอกดานหนงมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชนน กเปรยบเสมอนเกราะปองกนภยใหแกผสอบบญชทไดปฏบตตามโดยหากผสอบบญชไมปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช ผสอบบญชกจะตองรบผดในความเสยหายทงหมดทเกดขน ทงทางกฎหมาย และทางวชาชพสอบบญชซงมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช ประกอบดวย มาตรฐานทวไป (General Stand-ards) กลาวคอ ผสอบบญชรบอนญาตพงตองมสมรรถภาพในการปฏบตงานทางการสอบบญช โดยตองมความชานาญในการสอบหาขอเทจจรงมความรอบรและประสบการณทางการฝกอบรม

รวมถงการคงไวซงความเปนอสระ เพอใหการปฏบตงานทางการสอบบญชมประสทธภาพมากยงขน นอกจากมาตรฐานทวไป ผสอบบญชยงตองมมาตรฐานการปฏบตงานภาคสนาม (Standards of Field Work) โดยตองมการวางแผนการปฏบต

งานตาง ๆ ไวลวงหนา เพอใหการปฏบตงานตรวจสอบเปนไปดวยความเรยบรอย และไดหลกฐานมา

อยางสมบรณครบถวนเพยงพอและสดทายของการปฏบตงานคอการมมาตรฐานการรายงาน (Stand-ards of Reporting) โดยผสอบบญชตองมการออก

รายงานการปรกษาหารอขอสรปผลการตรวจสอบ

168 อรพนท วงศกอ, อครเดช ฉวรกษ, พรพรรณ มสกการเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช...

และรปแบบของรายงานใหเปนไปตามมาตรฐานการรายงานทไดกาหนดไว (เจรญ เจษฎาวลย. 2543 : 47) ซงผลการปฏบตงานทมมาตรฐานของผสอบบญช อาจสะทอนออกมาในคณภาพการสอบบญชของผสอบบญช คณภาพการสอบบญช (AuditQuality) เปนผลลพธจากการสอบบญชของผสอบบญชในการตรวจสอบขอผดพลาดของงบการเงน และความเปนอสระในการรบรองงบการเงน คณภาพการสอบบญชเปนสงทสะทอนจากการตรวจสอบงบการเงนของผสอบบญชทปราศจากขอผดพลาดใด ๆ อยางเปนอสระโดยนารายงานการสอบบญชมาใชเปนตวบงชในการวดคณภาพของงานสอบบญชซงคณภาพการสอบบญชทดและมความนาเชอถอนน ผสอบบญชจะตองรายงานการสอบบญชในการแสดงความเหนในงบการเงนของผสอบบญชในลกษณะของขอมลทมคณภาพตอผใชรายงานทางการเงน เพอสรางความเชอมนในสวนของความถกตองและครบถวนในสาระสาคญ รวมไปถงเปนการสรางความเชอมนในการปฏบตงานของผสอบบญช ตลอดจนเพอเปนประโยชนในการตดสนใจของผใชงบการเงนคณภาพการสอบบญชสามารถกาหนดไวในรายงานการสอบบญชทมลกษณะเชงคณภาพทดโดยการนาเอาแนวคด และขอกาหนดตามมาตรฐานการตรวจสอบมาชวยในการวดคณภาพของการสอบบญช ซงหลก

การสาคญของคณภาพการสอบบญชประกอบดวยความถกตอง (Accuracy)ของรายงานทางการเงนทจะตองมลกษณะเปนไปตามความจรงทเกยวของกบความถกตองทางดานตวเลขมความเทยงธรรม (Objectiveness) ในการสอสารโดยปราศจากความลาเอยงทงจากทศนคตและผลการประเมนทเปนกลางมความชดเจน (Clearness)เกยวกบการสอความใหผอานรายงานเขาใจและแสดงลาดบความ

เปนเหตเปนผลโดยหลกเลยงการใชภาษาทางวชาการทไมจาเปนมความกะทดรด (Concise-ness) ในการสอสารทตรงประเดน ไมออมคอม และ

การตดทอนขอความทไมจาเปนออกไป โดยผตรวจสอบยงคงตองรกษาความตอเนองของแนวความคดทรายงานไว มความสรางสรรค (Creation) โดยเนอหาควรเปนประโยชนใหบรรยากาศเชงบวกและมความหมายตอการบรรลวตถประสงคขององคการ มความสมบรณ (Completion) ในการเสนอรายงานทครบถวน ซงควรประกอบดวยสารสนเทศและขอสงเกตทสนบสนนขอสรปและขอแนะนาทเพยงพอ และมความทนกาล (Timeliness) ในการเสนอรายงานทางการเงนควรทาในระดบทรวดเรวเพอชวยใหการแกไขมประสทธผล (อษณา ภทรมนตร. 2547 : 39-40) ซงคณลกษณะตาง ๆ เหลาน จะสามารถเกดขนไดกตองอาศยความรความสามารถ และทกษะของผสอบบญชในการปฏบตงานตามมาตรฐานเพอใหไดมาซงการสอบบญชทมคณภาพ การสอบบญชในประเทศตาง ๆ ถอเปนวชาชพอยางหนงเรยกวาวชาชพสอบบญชเปนวชาชพทมความสาคญในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศเชนเดยวกนกบวชาชพกฎหมายการแพทย สถาปตยกรรมและวศวกรรม เปนตน (พยอม สงหเสนห. 2545 : 1-1) การตรวจสอบบญชของผสอบบญชจาเปนทจะตองใชเครองมอหลาย ๆ อยางในการตรวจสอบเพอใหการตรวจสอบสามารถคนหาขอผดพลาดและขอเทจจรงทเกดขน ผสอบบญชจงตองใชดลยพนจในการตรวจสอบเพอแสดงความเหนตองบการเงนนนวา ไดมการจดทาขนในสวน

ทเปนสาระสาคญ และเปนไปตามแมบทการบญชในการรายงานทางการเงนหรอไมรวมถงการแสดงความคดเหนตองบการเงนนนจะตองไดมาซงหลก

ฐานการสอบบญชทเพยงพอและเหมาะสมดวย วธการสอบตาง ๆซงถอเปนตวชวดการทางานของผสอบบญชในดานการปฏบตงานทางการสอบบญช

ทด จากเหตผลทกลาวมาแลวขางตน ผวจยจงสนใจศกษาวจยการเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย โดย


มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบวามาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญชและประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน ซงทาการเกบรวบรวมขอมลจากผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยผลลพธทไดจากการวจยสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาผสอบบญช ใหมการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช อนจะทาใหผลการปฏบตงานมคณภาพและเปนทนาเชอถอมากยงขนตอไป



1. มาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช (Audit Practice Standards) มาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชหมายถงขอกาหนดสาหรบใชเปนแนวทางในการปฏบตงานของผสอบบญช เพอกอใหเกดผลการปฏบตงานทางการสอบบญชทมความถกตอง สงผลใหงบการเงนมคณภาพเปนทนาเชอถอ (เจรญ เจษฎาวลย. 2543 : 47) ประกอบดวย 3 ดาน ดงน 1.1 มาตรฐานทวไป (General

Standards) หมายถงขอกาหนดเกยวกบหลกการพนฐานทเปนแนวปฏบตใหผสอบบญชพงปฏบตงานตาม เพอกอใหเกดผลการปฏบตงานทางการสอบบญชทมคณภาพ ประกอบดวย ความมสมรรถภาพ ความเปนอสระและความระมดระวง

ในการประกอบวชาชพ 1.2 มาตรฐานการปฏบตงานภาคสนาม (Standards of Field Work) หมายถงหลก

การพนฐานสาหรบผสอบบญช พงปฏบตงานตามมาตรฐานการประกอบวชาชพ โดยพงวางแผนและการควบคมงานจนสามารถรวบรวมขอมลและหลก

ฐานใหเพยงพอในการปฏบตงาน ประกอบดวยการวางแผนการควบคมการปฏบตงาน การปฏบตงานตรวจสอบ และหลกฐาน 1.3 มาตรฐานการรายงาน (Stand-ards of Reporting) หมายถง มาตรฐานเกยวกบการระบขอบเขตการปฏบตงานการตรวจสอบไวในรายงานการสอบบญชโดยรดกม ซงผสอบบญชตองมแนวทางในการปฏบตงานเปนมาตรฐานเดยวกนเพอใหผใชรายงานไดทราบโดยชดแจงวางบการเงนทตรวจสอบมความถกตองเชอถอได ประกอบดวย การออกรายงาน การปรกษาหารอขอสรปผลการตรวจ

2. คณภาพการสอบบญช (Audit Quality) คณภาพการสอบหมายถง การแสดงความเหนในงบการเงนของผสอบบญชในรายงานการสอบบญชทมประสทธภาพ เพอสรางความเชอมนในสวนของความถกตองและครบถวนในสาระสาคญ เพอเปนประโยชนในการตดสนใจของผใชงบการเงน (อษณา ภทรมนตร. 2547 : 39-40) มรายละเอยด ดงน 2.1 ดานความถกตอง (Accuracy) หมายถงการทงบการเงนทผสอบบญชไดจดทาขนตามมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชมความถกตองนาเชอถอ และเปนไปตามความ

เปนจรงทเกยวของกบความถกตอง ขอความทกประโยค ผตรวจสอบไดประเมน และสรปนาเสนออยางระมดระวงและแมนยา

2.2 ดานความเทยงธรรม (Objec-tiveness) หมายถง การสอสารทถกตองตามควรไมลาเอยงทงจากทศนคตและผลการประเมนทเปนก

ลางโดยพจารณาจากความจรงและสถานการณรอบดานแลว ทงน การสงเกตการณ การสรป และการเสนอแนะของผตรวจสอบตองไดมาจากการกระทา

ทปราศจากอคตลาเอยง 2.3 ดานความชดเจน (Clearness) หมายถง ความสามารถในการสอความใหผอาน


รายงานเขาใจแสดงลาดบความเปนเหตเปนผล ความชดเจนอาจเกดขนโดยหลกเลยงการใชภาษาทางวชาการทไมจาเปน หากจาเปนตองใชศพทเทคนคตองมคาอธบายหรอนยามศพททใช 2.4 ดานความกะทดรด (Con-ciseness) หมายถง การสอสารทตรงประเดนไมออมคอม การตดทอนขอความ และคาฟมเฟอยทไมจาเปนออกไป โดยผตรวจสอบยงคงตองรกษาความตอเนองของแนวความคดทรายงานไวตลอดจนความถกตองของการใชภาษาเพอใหผอานเขาใจ และใชเวลานอย 2.5 ดานความสรางสรรค (Creation) หมายถง การสอสารทชวยและจงใจใหผปฏบตงานและองคการมการปรบปรงในสงทจาเปน โดยเนอหาควรเปนประโยชนใหบรรยากาศเชงบวกและมความหมายตอการบรรลวตถประสงคขององคการ 2.6 ดานความสมบรณ (Comple-tion) หมายถง การเสนอรายงานทครบถวนสมบรณการไมขาดสารสนเทศทสาคญตอผอานเปนเปาหมาย ซงควรประกอบดวยสารสนเทศและขอสงเกตทสนบสนนขอสรป และขอแนะนาทเพยงพอ 2.7 ดานความทนกาล (Timeliness) หมายถง การเสนอรายงานตองกระทาภายในเวลาทดใหผเกยวของมโอกาสแกไข การเสนอผลการตรวจไมควรลาชา และควรทาในระดบรวดเรวทนกาล เพอชวยใหการแกไขมประสทธผล

สมมตฐานการวจย

ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบ

การมมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชโดยรวมแตกตางกน และผสอบบญชรบอนญาตทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน มความ

คดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวมแตกตางกน


1. กระบวนการและวธการเลอกกลมตวอยาง ในกระบวนการเลอกกลมตวอยางสาหรบการวจยนน ประชากร (Population) ทใชในการวจย ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จานวน10,750 คน (สภาวชาชพบญช, 2554 : เวบไซต) กลมตวอยาง (Sample) ทใชในการวจย ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จานวน 400 คน โดยเปดตารางKrejcieและMorgan (อางองในบญชม ศรสะอาด, 2545 : 42-43) และใชวธการสมตวอยางแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling) โดยจาแนกผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยตามภมภาคและกาหนดกลมตวอยางตามสดสวนและเลอกตวอยางโดยใชคอมพวเตอรผวจยสงแบบสอบถามจานวน 400 ชด ปรากฏวาเมอครบกาหนดในการเกบแบบสอบถาม ไดรบแบบสอบถามตอบกลบทงสน 133 ชด เปนแบบสอบถามทมความสมบรณทงสน 131 ชด อตราผลตอบกลบคดเปนรอยละ 32.75 ซงสอดคลองกบ Aaker, Kumar และ Day (2001)ไดนาเสนอวาการสงแบบสอบถามมอตราตอบกลบเกนรอยละ 20 จงจะถอวายอมรบได 2. การวดคณลกษณะของตวแปร

มาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชเปนตวแปรอสระซงสามารถจาแนกออกเปน 3 ดาน ดงน 1) ดานมาตรฐานทวไป ประกอบดวย

5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการนามาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชมาเปนแนวทางในการปฏบตงานอยางเครงครด ตองรกษาความลบของกจการ และปฏบตงานทางการสอบบญชเยยงผประกอบวชาชพพงม 2) ดานมาตรฐานการ

ปฏบตงานภาคสนาม ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการวางแผนการปฏบตงานและการกาหนดขอบเขตวธการปฏบตงานใหสอดคลอง

กบมาตรฐานการปฏบตงานภาคสนาม 3) ดาน


มาตรฐานการรายงาน ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการจดทารายงานการสอบบญชไดอยางมประสทธภาพและตรงตามความเปนจรงและนาเสนอรายงานอยางถกตอง คณภาพการสอบบญช เปนตวแปรตาม ประกอบดวย 7 ดาน ดงน 1) ดานความถกตอง ประกอบดวย 5 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบความถกตองของสารสนเทศในการตรวจสอบบญชและหลกฐานประกอบการสอบบญชทเกยวของ 2) ดานความเทยงธรรม ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการนาเสนอขอมลในรายงานการสอบบญชโดยยดมนในความเปนกลาง ปราศจากอคตและความลาเอยง 3) ดานความชดเจนประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการสอสารใหผใชขอมลเขาใจในสวนทเปนสาระสาคญของรายงานการสอบบญช และเสนอรายงานการสอบบญชทมความชดเจน 4) ดานความกะทดรด ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการนาเสนอรายงานทตรงประเดนและไมออมคอมทาใหเกดความเขาใจงายกระชบและไดใจความ 5) ดานสรางสรรคประกอบดวย 3 ขอ โดยครอบคลมเกยวกบการสรรหาวธการสอสารทชวยจงใจใหผปฏบตงานและองคการมการปรบปรงในสงทจาเปน 6) ดานความสมบรณ ประกอบดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการนาเสนอรายงานทครบถวนสมบรณ 7) ดานความทนกาล ประกอบ

ดวย 4 คาถาม โดยครอบคลมเกยวกบการนาเสนอรายงานตองกระทาภายในเวลาทด

3. คาอานาจจาแนกและคาความเชอมน ผวจยไดทาการทดสอบความเทยงตรง ความเชอมน และคาอานาจจาแนกรายขอ โดยทาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาผานการพจารณาของผเชยวชาญ และหาคาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coeffi cient) ตามวธของ Cronbach ซงมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช ไดคาสมประสทธแอลฟา อยระหวาง 0.854 - 0.921 และคณภาพการสอบบญชไดคาสมประสทธแอลฟา อยระหวาง 0.766 - 0.903 ซงอยในระดบมากกวา 0.70 สามารถนาไปใชเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยางได (Nunnally and Bernstein, 1994) การวเคราะหหาคาอานาจจาแนกเปนรายขอ (Discrimi-nation Power) โดยใชเทคนค Item – total Cor-relation ซงมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.802 - 0.915 และคณภาพการสอบบญช ไดคาอานาจจาแนก (r) อยระหวาง 0.668 - 0.893 ซงสอดคลองกบ Nunnally (1978) ทเสนอวาคาอานาจจาแนกเกนกวา 0.60 เปนคาทยอมรบได 4. สถตทใชในการวจย สาหรบการวจยครงน ผวจยไดใชผวจยไดใชการวเคราะหความแปรปรวน(Analysis of

Variance : ANOVA)ซงมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชไดถกกาหนดใหเปนตวแปรอสระ

ทมการเปรยบเทยบกบคณภาพการสอบญช



ตาราง 1 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญช (ANOVA)

มาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช


df SS MS F p-value


รวม

3127130

1.93928.61726.678

0.6460.210

3.077 0.030

จากตาราง 1 พบวา ผสอบบญชรบอนญาต ทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐานการปฏบตงานทางการ

สอบบญชโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค(ตาราง 2)

ตาราง 2 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญช

จานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญช

นอยกวา3 ครงตอป

3-4 ครงตอป

5-6 ครงตอป

มากกวา 6 ครงตอป

นอยกวา 3 ครงตอป3-4 ครงตอป

5-6 ครงตอปมากกวา 6 ครงตอป

4.0274.2524.2934.400

4.027-

4.2520.011*

-

4.2930.049*0.760

-

4.4000.1190.535

0.680-


จากตาราง 2 พบวา ผสอบบญชรบอนญาตทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญช 3-4 ครงตอป และ 5-6 ครงตอป มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐาน

การปฏบตงานทางการสอบบญชโดยรวม มากกวาผสอบบญชรบอนญาต ทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญช นอยกวา 3

ครงตอปอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เนองจากการทผสอบบญชรบอนญาตไดเขารวมฝก

อบรมเกยวกบการสอบบญชมากกวายอมชวยใหผสอบบญชรบอนญาตมความรและประสบการณเพมมากขน โดยสามารถนาความรทไดรบจากการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญชมาประยกตใชในการปฏบตงาน พฒนา และปรบปรงการปฏบต


งานสอบบญชของตนเองใหมความถกตองและมประสทธภาพมากยงขน สอดคลองกบงานวจยของ ณพชญา อภวงคงาม (2551 : บทคดยอ) พบวา ผสอบบญชรบอนญาตเหนวา การเขารวมฝกอบรมเปนการพฒนาความรอยางตอเนองทางวชาชพตามขอบงคบของสภาวชาชพบญชนน ทาใหผ

สอบบญชรบอนญาตมความรและประสบการณเพมขนจากเดม รวมถงเปนการพฒนาทกษะและเสรมสรางความรความชานาญในการปฏบตงาน อนจะสงผลใหรายงานทางการเงนมคณภาพนาเชอถอมากยงขน

ตาราง 3 การเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมประสบการณในการสอบบญช (ANOVA)

คณภาพการสอบบญชแหลงของ

ความแปรปรวนDf SS MS F p-value


รวม

3127130

2.86827.57530.443

0.9560.217

4.403 0.006

จากตาราง 3 พบวา ผสอบบญชรบอนญาต ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกนมความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการ

สอบบญชโดยรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงไดทาการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยเปนรายค (ตาราง 4)

ตาราง 4 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปนรายคของความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชโดยรวมของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน

ประสบการณในการสอบบญช นอยกวา 5 ป 11-15 ป 5-10 ป มากกวา 15 ป

นอยกวา 5 ป11-15 ป5-10 ป

มากกวา 15 ป

3.434

3.6793.9484.110

3.434

-

3.679

0.924-

3.948

0.6110.722

-

4.110

0.2530.030*0.876

-


จากตาราง 4 พบวา ผสอบบญชรบ

อนญาตทมประสบการณในการสอบบญช มากกวา 15 ปมความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวม มากกวา ผสอบบญชรบอนญาต

ทมประสบการณในการสอบบญช 11-15 ป อยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05เนองจากผสอบบญชรบอนญาตทมประสบการณมาก ยอมเปนผทมวสยทศน และมวจารณญาณในการสอบบญชอยางมออาชพ อาท การนาเสนอรายงานการสอบบญช

โดยใหความสาคญในการใชขอมลสารสนเทศหรอ


หลกฐานการสอบบญชในการนาเสนอรายงานการสอบบญชไดอยางครบถวน สามารถยดมนถงหลกฐานการสอบบญชอยางเพยงพอเพอใหไดขอมลทครบถวนและสมบรณ ซงสอดคลองกบงานวจยของ มณฑรา กจสมพนธวงศ (2550 : 164 - 165) พบวา ผสอบบญชรบอนญาตทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชดานความถกตอง ดานความเทยงธรรม ดานความกะทดรด ดานความสรางสรรค ดานความสมบรณ และดานความทนกาลแตกตางกน



1. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต การวจยครงนผสนใจสามารถนาไปเปนแนวทางการศกษาวจยการเปรยบเทยบมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชและคณภาพการสอบบญชของกลมตวอยางอน เชน ผสอบบญชภาษอากร นกบญช เปนตน เพอสงเสรมและพฒนาการปฏบตงานใหอยในระดบมาตรฐานทด เกดประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน รวมทงศกษาถงปญหาและอปสรรคทมผลกระทบตอคณภาพการสอบบญช เพอใชเปนแนวทางในการ

ปรบปรงแกไข และกาหนดมาตรฐานการปฏบตงาน 2. ประโยชนของการวจย การวจยครงน สามารถนาไปใชเปนแนวทางในการกาหนดทศทางการสรางมาตรฐาน

การปฏบตงานทางการสอบบญช และคณภาพการสอบบญชใหแกผสอบบญช เพอประโยชนในการปฏบตงานดานการสอบบญชใหมประสทธภาพและประสทธผล สงผลใหคณภาพการสอบบญชมความถกตองนาเชอถอมากยงขน ตลอดจนใชเปนแนวทางในการวเคราะหปญหาและอปสรรค เพอพฒนาปรบปรงเสรมสรางวธการปฏบตงานใหม ๆ ทมประสทธภาพ อนจะนามาไปสเปาหมายและบรรลวตถประสงคของการปฏบตงานตามมาตรฐานในอนาคต


ผสอบบญชรบอนญาต ทมจานวนครงของการเขารวมฝกอบรมเกยวกบการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญชโดยรวมแตกตางกน และผสอบบญชรบอนญาต ทมประสบการณในการสอบบญชแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวมแตกตางกน ผลลพธทไดจากการวจยสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการเสรมสรางประสทธภาพการปฏบตงาน และพฒนาใหผสอบบญชรบอนญาตเกดความตระหนกในการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงานทางการสอบบญช

เพอใหงานสอบบญชมคณภาพนาเชอถอมากยงขน และเปนประโยชนใหผสอบบญชรบอนญาตสามารถดาเนนงานไปสเปาหมายและบรรลวตถประสงคของการสอบบญชทแทจรงได



เจรญ เจษฎาวลย. (2543). การตรวจสอบและการควบคมภายใน : แนวคดและกรณศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ภาควชาบญช คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ณพชญา อภวงคงาม. (2551). ทศนคตของผทาบญชในจงหวดลาพนตอการพฒนาความรตอเนองทางวชาชพของผทาบญช. การคนควาแบบอสระบญชมหาบณฑต : มหาวทยาลยเชยงใหม

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.พยอม สงหเสนห. (2545). การสอบบญช.กรงเทพ : ชวนพมพ.มณฑรา กจสมพนธวงศ. (2550). ผลกระทบของเทคนคการสอบบญชและมารยาทของผสอบบญช

รบอนญาตทมตอคณภาพการสอบบญช. วทยานพนธ บช.ม.มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สภาวชาชพบญช. (2554). งานทะเบยนผสอบบญชรบอนญาต.คนเมอ 23 ธนวาคม 2554, จาก http://www.fap.or.th/cpd.php.

สชาย ยงประสทธกล. (2549). การสอบบญช. กรงเทพฯ : ท พ เอน เพรส.จฬาลงกรณธรกจปรทศน. 26(101): 41 – 53; กรกฎาคม – กนยายน.

อษณา ภทรมนตร. (2547). การตรวจสอบและการควบคมดานคอมพวเตอร.กรงเทพฯ : โรงพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Aaker, D. A., V. Kumer& G.S. Day. (2001). Marketing research. 7th ed. Newyork: John Wiley & Sons.

Nunnally, J.C. (1978). Psychometric theory(2nded.). New York : McGraw-Hill.Nunnally, J.C. andBernsteim, I.H. (1994). Psychometric theory. New York : McGraw-Hill.

โมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยน ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย1

Causal factors model infl uencing students’ learning risk perception of high school students1

สมบต ทายเรอคา2

Sombat Tayraukham2

บทคดยอ

การวจยครงนมความมงหมายเพอพฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลปจจยทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษา ปท 5 ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน จานวน 735 คน ไดมาโดยวธการสมแบบหลายขนตอน (Multi-Stage Random Sampling) เครองมอทใชในการวจยคอแบบวดตวแปรในโมเดลทงหมด 8 ฉบบ มคาความเทยงตงแต 0.819 ถง 0.918 การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเสนทาง (Path Analysis) แบบม ตวแปรแฝง (Latent Variables) ตามหลกการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (SEM) ผลการวจยพบวาโมเดลทพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยมดชนชวดความกลมกลนคอ X2 =228.516, df =205, p>.125, GFI=1.00, AGFI=0.974, NFI=.997, CFI=1.00, IFI=1.00, RMSEA<0.009, SRMR< .024 ตวแปรทมอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยนคอ คอ การควบคมตนเอง ตวแปรทมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยน คอ การรบรความสามารถของตนเอง และการเปดรบสอ สวนตวแปรทมตวแปรทมอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน คอ บรรยากาศภายในชนเรยน บรรยากาศภายในครอบครว ความฉลาดทางอารมณ และความเชอมนภายในตน โดยกลมตวแปรทงหมดสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของการรบรความเสยงในการเรยน ไดรอยละ 43.30

คาสาคญ: การรบรความเสยง ความเสยงในการเรยน โมเดลสมการโครงสราง

1 งานวจยนไดรบทนสนบสนนการวจยจากงบประมาณรายได ป พ.ศ. 2555 คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 2 ผชวยศาสตราจารย ภาควชาวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ตาบลตลาด อาเภอ

เมอง จงหวดมหาสารคาม e-mail: [email protected] This research was supported by Faculty of Education, Mahasarakham University budget year 2012.2 Assistant Professor. Department of Educational Research and Evaluation, Faculty of Education, Mahasarakham

University.


Abstract

This study aims to develop and detect the validity of the model factors infl uencing students’ learning risk perception. The samples of 735 high school students in the northeast of Thailand were obtained by stratifi ed random sampling technique. The instrument of this study was an 8 variables test wtih reliability of 0.819 to 0.918. Data were analyzed by SEM. The fi ndings revealed that the model was consistent with empirical data and validation of good fi t, =228.516, df =205, p>.125, GFI=1.00, AGFI=0.974, NFI=.997, CFI=1.00, IFI=1.00, RMSEA<0.009, SRMR< .024. Variable infl uencing direct effect for learning risk perception was self-control. The variables infl uencing direct and indirect effect for learning risk perception included self-effi cacy and media. The variables infl uencing indirect learning risk perception included classroom climate family relationship EQ and self-confi dent. These variables together predicted learning risk perception of student at 43.30 percent.

Keywords: risk perception, learning risk, Structural Equation Modeling (SEM)

บทนา

ปจจบนความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว เชนเดยวกบปจจยทางดานสงคม สงแวดลอม โครงสรางทางสงคม รวมทง สถานภาพทางครอบครวกเปลยนแปลงไปจากอดต สงผลกระทบตอเดกและเยาวชน ซงเปนวยทพรอมจะเรยนรและรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา รวมถงพฒนาการทางดานอารมณ สงคม และจตใจของเดกกเปลยนแปลง

ไปอยางรวดเรว ทาใหเกดความขดแยง เกดความสบสนทางความคด ขาดความเชอมนในตนเอง ขาดความยบยงชงใจ ขาดประสบการณ ขาดทกษะใน

ชวตทสาคญ ทาใหวยรนมความเสยงทจะตดสนใจกระทาหรอมพฤตกรรมทไมเหมาะสมโดยไมคานงถงผลเสยทจะเกดขนจากการกระทาของตน และชวงวยรนเปนระยะเวลาทมปญหาทางดานจตใจ สงคม อารมณ และพฤตกรรมเสยง มากกวาชวง

อายอนๆ (วโรจน อารยกล. 2553 : 91) ประกอบกบสภาพสงคมปจจบนเนนความสาคญทางดานวตถมากกวาดานจตใจ ทาใหเดกจานวนมากเตบโตดวยความเครยด ความโดดเดยว ความวตก

กงวลและความโกรธ ขาดการเรยนรทจะเหนอกเหนใจผอน นาไปสปญหาการตดยาเสพตด การกออาชญากรรมหรอปญหาความประพฤตตางๆ (สานกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต. 2546) โอกาสทวยรนจะประพฤตตามกระแสสงคมโดยขาดการไตรตรองจงมมากขน อกทงยงทาใหการเรยนในภาวะปจจบนวยรนตองประสบความเสยงตางๆ เชน เสยงตออบตเหต เสยงตอการถกลอลวงเกยวกบยาเสพตด การประพฤตตนไมเหมาะสมกบวย การดแลรกษาสขภาพ รวมทงดานการเรยน เนองจากวยรนยงขาดประสบการณชวต การพฒนาทางความคดและสตปญญายงพฒนาไมเตมททาใหไมเขาใจถงผลเสยทจะตามมาทงในระยะสนและระยะยาว จากผลทเกดจากพฤตกรรมเสยงในดาน

ตาง ๆ โดยเฉพาะความเสยงในเรองการเรยน จากการศกษาของนกวชาการหลายทาน พบวา มปจจยหลายประการทสงผลตอการ

รบรความเสยงในการเรยนของวยรน ไดแก การควบคมตนเอง ความฉลาดทางอารมณ การรบร

ความสามารถของตนเอง ความเชอมนในตนเอง สมพนธภาพในครอบครว และสอ ซงปจจยตาง ๆ

178 สมบต ทายเรอคาโมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยง...

เหลานมความเชอมโยงกน หากขาดปจจยใดปจจยหนง กอาจจะทาใหเกดพฤตกรรมเสยงขนได ปจจยแรกการควบคมตนเองเปนปจจยทมความสาคญ หากบคคลใดสามารถควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเองได กจะดาเนนชวตไปในทศทางทดงาม และบรรลเปาหมายทตนมงหวงไว แตถาขาดการควบคมตนเองกจะกอใหเกดความเสยงในการเรยน ดงททานพทธทาสภกข (2531 : 48) ไดกลาวถงความทนสมยแตไมพฒนาของสงคมไทยวา สงผลใหเกดความสบสนวนวายและปญหาตางๆ มากมาย เชน ปญหาการประพฤตผดศลธรรมและกฎหมาย การกระทาผดและความประพฤตทไมสมควรแกวยของเยาวชน ปญหา ยาเสพตด ความเสอมถอยของจรยธรรมและ

คานยมอนดของคนไทย โดยเฉพาะบคคลทประพฤตตน

ไมเหมาะสม ซงมสาเหตมาจากคนในสงคมขาดการควบคมตนเอง ไมสามารถควบคมอารมณของตนเองได อาจจะเรยกไดวาไมมความฉลาดทางอารมณ เพราะหากบคคลทมความฉลาดทางอารมณจะทาใหสามารถควบคมอารมณไดมจตใจทมนคง การมองโลกในแงด รจกเหนอกเหนใจผอน รจกเอาใจเขามาใสใจเรา มความมงมนแนวแน มเหตผล มสต สามารถควบคมตนเองมความสามารถในการรบรถงความตองการของคนอนและรจกมารยาททางสงคม เปนตน (สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. 2555:

เวบไซต) นอกจากน ถาบคคลรบรถงความสามารถของตนเอง สามารถแยกแยะสงดและไมดออกจากกนได กจะทาใหหลกเลยงจากความเสยงได ซง

การรบรความสามารถของตนเอง เปนความเชอในความสามารถในการกระทาพฤตกรรมตาง ๆ ของตนเองใหประสบความสาเรจตามทมงหวงไว

(Wood & Locke. 1987: 1013-1014) และการเพมความเชอมนในตวเองนนควรเรมปลกฝงมาตงแตเดก ซงเดกเปนทรพยากรบคคลทมความสาคญยงตอการพฒนาประเทศ จงสมควรทจะไดรบการดแล ปกปอง และพฒนาใหเตบโตเปนผใหญทม

ความสมบรณทงทางรางกาย จตใจ อารมณและสตปญญา โดยสถาบนหลกในการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกไดแกครอบครวและบคคลสาคญทจะสรางความฉลาดทางอารมณใหแกลกคอพอแม (สานกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต. 2546) นอกจากนปจจยทสาคญอกประการหนง คอ สอ เนองจากปญหาของเดกและเยาวชนทเกดขนมาพรอมกบความกาวหนาทางดานการสอสารและเทคโนโลยสมยใหม จดเปนกลมโรคทางสงคม ซงมการเกดขนและแพรกระจายไปอยางกวางขวางและรวดเรวมความรนแรงแฝงอยในสงคมปจจบนมากกวากลมโรคตดเชออน ๆ ยากแกการควบคมและปองกน ทาใหมผลกระทบตอคณภาพชวตของเดกและเยาวชนไทย ซงจะเปนอนาคตทสาคญของประเทศชาตและสงคมโลก (วโรจน อารยกล. 2553 : 119) สอทวยรนนยมใชในปจจบนคอสอสงคมออนไลนทผใชอนเทอรเนตสามารถแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน โดยใชสอตางๆ เปนตวแทนในการสนทนา หรอโลกของ Social Media กคอเครอขายสงคมออนไลน หรอทเรยกวา Social Network ทม Facebook, Google+ เปนตน (กรงเทพธรกจออนไลน. 2554) เมอสอและชองทางการสอสาร เขามาแทรกเปนสวนหนงในชวตประจาวน คนและสงคมเรมเขาสยคแหงขาวสาร คอ การตดสนใจทก

อยางอยบนพนฐานขอมลขาวสาร ผานทางสงคมออนไลน แตมคาถามเกยวกบอทธพลของสอทมผลตอความรนแรงของคนในสงคมโดยเฉพาะตอเดกและเยาวชน หรอโลกออนไลนผานคอมพวเตอร

วามทงดานด และดานลบ และปจจยหนงทจะเปนเกราะกาบงจากความเสยงในดานตาง ๆ ของวยรน กคอ สมพนธภาพในครอบครว ซงเปนสถาบน

แรกทจะสรางใหเดกเตบโตมามคณลกษณะอยางไร ตงแตการรจกควบคมตนเอง มความฉลาดทางอารมณ รบรความสามารถของตนเอง มความเชอมนในตนเอง และใหเดกรบสอประเภทไหนและใชสอไดอยางถกแนวทาง ดงท อมาพร ตรงคสมบต


(2544 : 178) ไดกลาววา การเลยงลกในปจจบนมความเสยงหลายอยาง ชมชน และสงคมทเราอาศยอยมหลายสงทไมปลอดภย มขอมลและตวอยางเชงลบใหเดกเรยนร อทธพลของสงอน ๆ เมอเดกโตขนจะมมากขนและมอทธพลมากกวาพอแมเสยอก แตอยางไรกตามความสมพนธทดระหวางเดกกบผปกครองเปนปจจยทสาคญทปกปองเดกจากการเกดพฤตกรรมเสยงตาง ๆ หากสมาชกในครอบครวมสมพนธภาพทดตอกน จะนาไปสความรก ความอบอน ความเขาใจ ความสงบสขกจะเกดขนในครอบครว แตถามสมพนธภาพทไมดตอกน มการทะเลาะววาทกน แยกกนอย ทาใหเกดความทกขใจ ขดแยงในใจ ความคบของใจกบปญหาทตองเผชญในครอบครว ทาใหเกดความรสกอดอด ทกขใจ เบอหนาย จตใจเตมไปดวยความเครยด รสกวาบานไมอบอนปลอดภย จงหนไปหาความสขนอกบาน เขาหาสงยดเหนยวอน ๆ เชน เพอน จนถกชกนาเขาสความเสยงในดานการใชสารเสพตด การมเพศสมพนธไดงาย นอกจากนบรรยากาศในชนเรยนกมอทธพลตอความเสยงในการเรยนของวยรน เพราะสงคมสงแวดลอมรอบตวเดกในโรงเรยน เชน คร กลมเพอน และประสบการณทไดรบจากการศกษากมอทธพลทจะทาใหวยรนซมซบรบเอาความคด ความรสก รวมทงพฤตกรรมททาใหเกดความเสยงในการเรยนได

จากเอกสารและงานวจยทกลาวมาสรปไดวาวยรนวยเรยนเปนวยหวเลยวหวตอทสาคญของชวต พฤตกรรมการแสดงออกของวยรนจะมความรสกนกคดเปนของตนเอง สนใจสงแปลกใหม

มความอยากรอยากเหน อยากทดลอง ตองการความเปนอสระจากผปกครอง และใหความสาคญกบเพอนมาก ในขณะเดยวกนสภาพแวดลอมปจจบนกบชวตประจาวนของวยรน ตองประสบ

ความเสยงในดานการเรยน อนจะเปนสาเหตทนาไปสความเสยงดานอน ๆ อก เชน เสยงตอการถกลอลวงเกยวกบยาเสพตด เสยงในดานสขภาพ เสยงตอการเกดอบตเหตและทาใหเกดมพฤตกรรมเสยงทางเพศ เปนตน ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาปจจยตางๆ ทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โดยไดใชนกเรยนสงกดสานกงาน เขตพนทการศกษามธยมศกษา ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนเปนกลมตวอยางในการพฒนาโมเดล โดยจะศกษาวามปจจยใดบางทมอทธพลสงผลทางตรงและทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน ซงตวแปรทนามาศกษา ไดแก สมพนธภาพในครอบครว บรรยากาศในชนเรยน อทธพลของสอ ความฉลาดทางอารมณ ความเชอมนในตนเอง และการควบคมตนเอง โดยใชการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling) เพอวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ วามอทธพลและสงผลตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยนเพยงใดและสงผลอยางไร ทงนจะชวยใหสามารถอธบายแหลงกาเนดและสาเหตของการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยนไดชดเจนยงขน เพอทหนวยงานทเกยวของจะไดนาขอมลสารสนเทศดงกลาวไปดาเนนการตดตาม ปองกน ชวยเหลอนกเรยนตอไป


เพอพฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลปจจยทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน


กรอบแนวคดและสมมตฐานในการวจย

ภาพประกอบ 1 โมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน ตามสมมตฐานการวจย

สมมตฐานการวจย

ปจจยทมอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน คอ การควบคมตนเอง ปจจยทมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอความเสยงในการเรยนของนกเรยน คอ สมพนธภาพในครอบครว บรรยากาศในชนเรยน อทธพลของสอ ความฉลาดทางอารมณ และความเชอมนในตนเอง

ขอบเขตการวจย

1. ตวแปรในการวจย 1.1 ตวแปรแฝงภายนอก ไดแก 1) การ เป ด ร บส อ (MED) ประกอบดวย ตวแปรสงเกตได 3 ตว คอ 1.1)

การรบรสอ (PER) 1.2) การเรยนรจากสอ (LFM) และ1.3) การเลยนแบบสอ (IMT) 2) บรรยากาศ ในช น เ ร ยน

(CLC) ประกอบดวยตวแปรสงเกตได 3 ตว คอ 2.1) พฤตกรรมของคร (BET) 2.2) ปฏสมพนธระหวาง

ครกบนกเรยน (TER) และ 2.3) ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบเพอน (FRE) 3) บรรยากาศภายในครอบครว (FAR) ประกอบดวยตวแปรสงเกตได 3 ตว คอ 3.1) ความรกใครชนชม (APA) 3.2) การสอสารทางบวก (POC) และ 3.3) การใชเวลารวมกน (TIT) 1.2 ตวแปรแฝงภายใน ไดแก 1) ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ประกอบดวยตวแปรสงเกตได 4 ตว คอ 1.1) การรจกอารมณตนเอง (AWAR) 1.2) การจดการ

กบอารมณ (REG) 1.3) การจงใจใหตนเอง (MO) และ 1.4) การเขาใจความรสกของผอน (EMP) 2) ความ เ ช อม น ในตน เอง (SCF) ประกอบดวยตวแปรสงเกตได 4 ตว คอ 2.1)

ความกลา (COU) 2.2) การพงตนเอง (SRL) 2.3) ความเปนตวของตวเอง (AUT) และ 2.4) ความสามารถในการปรบตว (ADP)

3) การควบคมตนเอง (SCT) ประกอบดวย ตวแปรสงเกตได 3 ตว คอ 3.1) ความอดทน (PAT) 3.2) การควบคมตนเองดาน


พฤตกรรม (BEH) และ 3.3) การควบคมตนเองดานอารมณ (TEM) 4) การรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ประกอบดวยตวแปรสงเกตได 4 ตว คอ 4.1) ความสาเรจในการกระทาทผานมา (TRN) 4.2) การสงเกตจากตวแบบ (ATP) 4.3) การพดชกจง (STD) และ4.4) สภาวะทางกายและอารมณ (PBS) 5) การรบรความเสยงในการเรยน (RIP) วดไดจากตวแปรสงเกตได 3 ตวคอ 5.1) มมมองสวนบคคล (SAJ) 5.2) ทศนคตตอความเสยง (AFF) และ5.3) ประสบการณความเสยง (EXP) 2. ระยะเวลา ดาเนนการวจยในปการศกษา 2555


1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย สานกงานเขตพนทการศกษามธยม ศกษาในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา ในภาคตะวนออกเฉยง เหนอตอนบน ภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2555 จานวน 735 คน ไดมาโดยวธการสมแบบหลายขนตอน (Multi-Stage Random Sampling)

2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวยแบบวดทมลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ แบบวดทกชดไดนาไปหาคาความตรงเชงเนอหา (Content Validity)

โดยผทรงคณวฒพจารณาความสอดคลองของขอคาถาม กบนยามศพทเฉพาะ หลงจากนนนาไปทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไมใชกลมตวอยางจานวน 100 คน และนามาวเคราะหคาอานาจจาแนก (Discrimination Index) ดวยการวเคราะห คาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอนนรวมอย (Item-total correlation) และคดเลอกขอคาถามทมอานาจจาแนกตามเกณฑแลวนาไปหาความเทยง (Reliability) ของแบบวดแตละฉบบ ไดคณภาพของเครองมอดงตาราง 1 และผวจยไดทาการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

(Confi rmatory Factor Analysis : CFA) เพอตรวจสอบ Construct Validity กอนทจะทาการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง 3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลจากนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา ในภาคตะวนออก เฉยงเหนอตอนบน จากนนจงนาแบบวดทเกบรวบรวมขอมลแลวมาตรวจสอบความสมบรณของการตอบและคดเลอกแบบวดทสมบรณ ไดนามาตรวจใหคะแนนตามเกณฑกาหนดไว เพอนาไปดาเนนการวเคราะหขอมลตอไป 4. การวเคราะหขอมล ใชการวเคราะหเสนทาง (Path Analysis)

แบบมตวแปรแฝง (Latent Variable) ตามหลกการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling : SEM) ตามสมมตฐานเพอตอบคาถามงานวจย สวนเกณฑในการพจารณาความกลมกลนของโมเดลนนผวจยใชดชนตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ จานวน 8 เกณฑ ดงตาราง 2


ตาราง 1 แสดงคณภาพเครองมอในการวจย

แบบวดตวแปร จานวน อานาจ

จาแนก

ความ

เทยง

1. การรบรความ

เสยงในการเรยน

(RIP)

20 .316- .772 0.892

SAJ 5 .557-.838 .897

AFF 5 .585-.794 .863

EXP 10 .600-.833 .929

2. การควบคมตนเอง (SCT)

15 .434- .667 0.898

PAT 5 .403-.578 .720

BEH 5 .560-.716 .843

TEM 5 .572-.694 .828

3. ความฉลาดทางอารมณ (EQ)

20 .441- .695 0.918

AWAR 5 .385-.672 .754

REG 5 .428-.663 .786

MO 5 .571-.684 .815

EMP 5 .445-.640 .785

4. การเปดรบสอ (MED)

12 .481- .626 0.877

PER 5 .454-.590 .732

LFM 3 .381-.490 .614

IMT 4 .447-.634 .744

5. ความเชอมน

ภายในตน (SCF)19 .451- .715 0.898

COU 4 .555-.680 .798

SRL 5 .514-.805 .861

AUT 5 .491-.640 .792

ADP 5 .658-.773 .882

6. การรบรความ

สามารถ ของ

ตนเอง (SEF)

17 .352 - .747 0.893

TRN 4 .477-.621 .714

แบบวดตวแปร จานวน อานาจ

จาแนก

ความ

เทยง

ATP 4 .543-.757 .804

STD 4 .461-.530 .709

PBS 5 .506-.732 .817

7 . บรรยากาศ

ภายในชนเรยน

(CLC)

14 .341- .642 0.819

BET 4 .485-.639 .743

TER 4 .502-.784 .821

FRE 6 .569-.643 .837

8 . บรรยากาศภายในครอบครว (FAR)

15 .425 - 804 0.871

APA 5 .547-.764 .833

POC 5 .337-.562 .705

TIT 5 567-.830 .881

ตาราง 2 เกณฑและดชนความกลมกลนของโมเดลตามสมมตฐานทปรบแลว

คาสถต เกณฑในการพจารณา

คาสถตในโมเดล

x2

GFIAGFI

NFICFI

IFISRMR

RMSEA

Not signifi cant

> .90> .90

> .90> .90

> .90< .05

< .07

x2 = 228.516, df = 205, p > .125

1.00

.974

.9971.001.00

.024

.009

ทมาของเกณฑ : Hair, Black, Babin, Anderson, & Tatham, (2006) : p.745-753.



การวเคราะหขอมลตามโมเดลสมมตฐาน (ภาพประกอบ 1) พบวาโมเดลสมมตฐานไมมความ

กลมกลนกบขอมลเชงประจกษ จงทาการปรบโมเดลและไดโมเดลทมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษโดยมดชนความกลมกลนทพจารณาตามเกณฑตาราง 2

ตาราง 3 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปร และคาสมประสทธอทธพลของปจจยเชงสาเหตทม อทธพลตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน

จากตาราง 2 เมอพจารณาตวชวดทง 8 ตว พบวาโมเดลตามสมมตฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ซงมคาสถตและคาดชนทผานเกณฑดงน x

2 =228.516, df = 205, p = .125,

GFI = 1.00, AGFI = .974, NFI = .997, CFI= 1.00, IFI = 1.00 (ซงจะตองมากกวา 0.90), SRMR= .024 และ RMSEA = .009 (ซงจะตองนอยกวา.05 และ

.07 ตามลาดบ) สรปไดวาโมเดลเปนไปตามเกณฑการกาหนดคา สามารถนาไปวเคราะหดวยโมเดล

สมการโครงสราง (SEM) เพอวเคราะหอทธพลเชงสาเหตตอไป

จากตาราง 3 พบวาตวแปรทมอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน (RIP) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 คอ การควบคมตนเอง (SCT) ขนาดอทธพลเทากบ .219 ตวแปรทมอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยนอยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 คอ บรรยากาศในชนเรยน (CLC) ขนาด


อทธพลเทากบ .329 บรรยากาศภายในครอบครว (FAR) ขนาดอทธพลเทากบ .207 ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ขนาดอทธพลเทากบ .236 และความเชอมนภายในตน (SCF) ขนาดอทธพลเทากบ .064 นอกจากน บรรยากาศในชนเรยน (CLC) ยงมอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงเรองการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ขนาดอทธพลเทากบ .104 สาหรบตวแปรทมอทธพลทง

ทางตรงและทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 คอ การเปดรบสอ (MED) มขนาดอทธพลเทากบ .140 และการรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ดวยขนาดอทธพลเทากบ .439 โดยตวแปรทงหมดสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวน ของการรบรความเสยงในการเรยนของนกเรยน ไดรอยละ 43.30

ภาพประกอบ 2 ผลการทดสอบความตรงของโมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยง ในการเรยนของนกเรยน



โมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยง (RIP)ในการเรยนของนกเรยน สามารถอภปรายผลได ดงน 1. การพฒนาและตรวจสอบความตรงของโมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอการรบรความเสยง (RIP)ในการเรยนของนกเรยน พบวา โมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ทงนเนองจากโมเดลสมมตฐานทสรางขนไดศกษามาจากหลกการ แนวคด ทฤษฎ จงทาใหโมเดลตามสมมตฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ตามทฤษฎพฒนาการดานการรคดเกยวกบการรบรความเสยง(Cognitive-Developmental Theory of Risk Perception) Elkind (Greening, L. and others. 2005 : 426 อางองจาก Elkind. 1967) เชอวาทฤษฎพฒนาการวยรนทมทกษะการคด มองโลกในแงด เหนความสาคญของตนจะมระดบดานการรคดตามทฤษฎพฒนาการในขนทเรยกวา การยดตวเองเปนศนยกลาง (egocentrism) ซงวยรนทยดตนเองเปนศนยกลาง จะมความเสยงในดานสขภาพโดยเฉลยนอยกวาคนทวไป และทฤษฎการรบรทางสงคมเกยวกบการรบรความเสยง (Social-Cognitive Theory of Risk Perception) Bandura (1986 : 18-22) เชอวาพฤตกรรมของบคคลเปลยนแปลง

ไมไดเปนผลมาจากสภาพแวดลอมแตเพยงอยางเดยวหากแตยงมผลมาจากกระบวนการทางปญญาดวย กลาวคอ ถากระบวนการทางปญญา

เปลยน พฤตกรรมของบคคลกเปลยนแปลงไปดวย ดงนน Bandura (1986 : 18-22) ไดเสนอวธการเปลยนแปลงกระบวนการทางปญญาไวคอการเรยนรจากการสงเกต (Observational Learning) เพราะเชอวาการเปลยนแปลงความคดหรอการ

เรยนรของบคคล สวนใหญเกดจากการสงเกตจากตวแบบ นอกจากน Paul Slovic (1987 : 280-285) ยงกลาววา การรบรความเสยงนนเปนความ

สามารถในการหลกเลยงความรสกและสงทเปน

อนตรายตอสงแวดลอม เงอนไขทจาเปนสาหรบความอยรอดของสงมชวต โดยใชความสามารถในการประมวลและเรยนรจากประสบการณทผานมา จากการศกษาทางสงคมวทยา และมนษยวทยาแสดงใหเหนวาการรบรความเสยงมพนฐานมาจากปจจยทางสงคมและวฒนธรรม มอทธพลจากสอ สงคม เพอน และครอบครว และ Greening and others (2005 : 426 อางองจาก Bandura. 1986. ; Peterson, Gillies, Cook, Schick, & Little, 1994) ไดกลาววา เดกทมประสบการณเดมในทางลบเกยวกบความเสยง จะมพฤตกรรมเสยงลดลงในอนาคต ในทานองเดยวกนเดกทไมมประสบการณเกยวกบความเสยงทมผลกระทบเชงลบ กจะเกดความเสยงในอนาคต Greening, L. and others (2005 : 426) ไดทดสอบสมมตฐาน ประสบการณในทางลบของวยรนจะเปนตวทานายการรบรความเสยงของวยรน โดยวยรนทมลกษณะมองโลกในแงราย มอคต กจะเกดความเสยงในอนาคต และ Sheldon and Dominic (1992: 64-65) กไดอธบายถงแนวทางการรบรความเสยงของบคคลในทศนะทางจตวทยาวา มการรบร 3 ประการ คอ 1) เนนความสาคญทการยอมรบของบคคลสาหรบความนาจะเปนและความพยายามทจะอธบายวาแตละบคคลมการประเมนพจารณาลกษณะความเสยงทอาจเกดขนอยางไร 2) เนนศกษาการรบรของบคคลทมโอกาส

ความนาจะเปนในการตดสนใจบนพนฐานของการเลอกรบรขอมลจากกระบวนการความรสกทเกดขนของตนเองภายใตภาวะความไมแนนอน และ 3)ความสาคญของแนวความคดเกยวกบการคาด

การณและการประเมนความเสยงของบคคล ดงนนจงทาใหโมเดลตามสมมตฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

2. ตวแปรทมอทธพลตอการรบรความเสยง (Risk Perception: RIP) ในการเรยนของ

นกเรยน ผวจยจะนามาอภปราย ในประเดนตาง ๆ ดงน


2.1 ตวแปรทมอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงเรองการเรยน การควบคมตนเอง (SCT) มอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยมขนาดอทธพลทางบวกเทากบ .291 ทงนเนองจากถานกเรยนทสามารถควบคมตนเองได จะเปนคนทมจตใจมนคง มความระมดระวง ไมคลอยตามเพอนหรอสงแวดลอม จงสามารถละเวนจากพฤตกรรมทเสยงในลกษณะตาง ๆ ได ซงสอดคลองกบทฤษฎการควบคมตนเองของ Freud (1937) ทกลาววา มนษยเกดมาพรอมกบแรงกระตน หรอแรงขบตามธรรมชาต ซงสามารถทาลายบคคลและสงคมได หากไมมการควบคมทด ซงกจะนาไปสพฤตกรรมเบยงเบนออกนอกกรอบปทสถานของสงคม และสอดคลองกบทฤษฎของ Reckless (1943) ทกลาววา การควบคมจากภายในเปนพลงในจตใจของแตละคน ไดแก ความสานกทดงาม ความสามารถในการตอสกบอารมณฝายตา และความสานกรบผดชอบสง เปนตน 2.2 ตวแปรทมอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยน มดงน 2.2.1 บรรยากาศในชนเรยน (CLC) มอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ดวยอทธพลเทากบ .329 สงผานความฉลาดทางอารมณ (EQ) การควบคมตนเอง (SCT) และการรบรความ

สามารถของตนเอง (SEF) ทงนเนองจากนกเรยนทมความฉลาดทางอารมณ และรบรความสามารถของตนเอง จะเปนผทสามารถควบคมตนเองและจดการกบพฤตกรรมและอารมณของตนเองไดดจนบรรลเปาหมายหรอประสบความสาเรจ ไมวาจะเกดอะไรขนกตาม นกเรยนสามารถทจะแกไขปญหาไดดวยตนเอง ดงนน นกเรยนจงสามารถทจะหลกเลยงจากความเสยงตาง ๆ ทจะเกดขน

ในชวตและเอาตวรอดจากสถานการณตาง ๆ ในสภาพแวดลอมทอยรอบๆ ตว ในหองเรยนขณะทมการเรยนการสอน ซงมอทธพลตอสภาพจตใจหรอ

อารมณของนกเรยนได ไมวาจะเปนพฤตกรรมของคร ปฏสมพนธระหวางคร หรอระหวางเพอนในชนเรยน ซงสอดคลองกบกรมสขภาพจต (2543: 47) ทกลาวไววา บคคลทมความฉลาดทางอารมณสงเปนบคคลทมวฒภาวะทางอารมณ มการตดสนใจทด ควบคมอารมณตนเองได มความอดทน ไมหนหนพนแลน ทนความผดหวง เขาใจจตผอน เขาใจสถานการณทางสงคม ไมทอถอยหรอยอมแพงาย สามารถสปญหาชวตได และสอดคลองกบ Wood & Locke (1987: 1013-1014) ทกลาววา การรบรความสามารถของตนเอง เปนความเชอในความสามารถในการกระทาพฤตกรรมตางๆ ใหประสบความสาเรจ นอกจากน บรรยากาศในชนเรยน (CLC) ยงมอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สงผานตวแปรการควบคมตนเอง (SCT) ทงนเนองจาก นกเรยนทมการควบคมตนเอง จะมความสามารถทจะละเวนการกระทาทไมด หรอหลกเลยงสงทไมดทอาจเกดขน สามารถยบยงหรอควบคมอารมณเมอตองเผชญกบปญหา อปสรรค สงยวยตางๆ ทจะทาใหเกดความความเสยงได ซงโดยคณลกษณะจะเปนเดกทสามารถควบคมอารมณของตนเองไดด ซงสอดคลองกบงานวจยของ Reck-less (Reckless. 1943) ทไดทาการวจยนกเรยนทครแยกประเภทไวระหวางกลม “เดกด” และ “เดกเกเร” ผลการวจย พบวา เดกดกระทาผดเพยงรอย

ละ 4 ในกลมของตน แตกลมเดกเกเรทาผดถงรอยละ 39 Reckless จงเชอวานกเรยนมความสามารถในการควบคมจากภายในตนเองสง เชน ความเคารพตนเอง ความสานกในความรบผดชอบของตน แตนกเรยนเกเรสวนมากจะมความสามารถในการควบคมจากภายในตนเองตา เชน ไมมความเคารพตนเองหรอมนอย และมความรบผดชอบในตนเองนอย ดงนน นกเรยนทมคณลกษณะทดจะลด

หรอหลกเลยงจากความเสยงทเกดขนกบตนเองไดดกวานกเรยนทมคณลกษณะทไมด และบรรยากาศในชนเรยน (CLC) ยงมอทธพลทางออมตอการรบ


รความเสยงในการเรยน โดยสงผานตวแปรการรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ทงนเนองจาก บรรยากาศในชนเรยน เปนตวเสรมทาใหนกเรยนสามารถรบรความสามารถของตนเอง โดยครทาหนาทเสรมแรง กระตนใหนกเรยนไดแสดงความสามารถออกมา (เกดศร ทองนวล. 2550 : 41) การจดการเรยนรตองคานงถงบรรยากาศของชนเรยนและกจกรรมตางๆ ของโรงเรยน เพราะมอทธพลตอการเรยนของนกเรยนมาก เชน นกเรยนในระดบชนใดกตองจดบรรยากาศของกจกรรมใหเหมาะสมกบระดบชนนน ๆ เพราะงานแตละอยางยอมมความแตกตางกน และมความหมายแตกตางกนสาหรบนกเรยนแตละคน (Bernard. 1970 : 265-267) ดงท Kaplan (1959) กลาววา อทธพลของชนเรยนเปนสงแวดลอมอยางหนงทนอกเหนอจากบาน และเพอนทจะมผลตอการเรยนของนกเรยน และมสวนชวยใหนกเรยนรจกปรบตวใหเขากบสงแวดลอมไดด เชน บรรยากาศของโรงเรยนและหองเรยน จากทกลาวมาจงทาใหบรรยากาศใน ชนเรยนมอทธพลทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยน 2.2.2 สมพนธภาพในครอบครว (FAR) มอทธพลทางออมอยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สงผานตวแปรความฉลาดทางอารมณ (EQ) การรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ความเชอมนในตนเอง (SCF) การ

ควบคมตนเอง (SCT) ไปยงการรบรความเสยงในการเรยน ทงนเนองจาก นกเรยนทมสมพนธภาพในครอบครวด มความปรองดองรกใครเขาใจกน จะกอใหเกดความพงพอใจในครอบครว และกลาย

เปนพนฐานทางอารมณทดตอไป คอมความฉลาดทางอารมณ และรบรถงความสามารถของตนเองในการทจะกระทาและไมกระทาพฤตกรรมตาง ๆ

ดงนน การอบรมเลยงดจากครอบครวจงมความสาคญทจะถายทอดพฤตกรรมและบคลกภาพตางๆ ใหกบนกเรยน หากครอบครวมสมพนธภาพทด นกเรยนกจะมคณลกษณะ บคลกภาพทดทงรางกายและจตใจ จงสามารถทจะเอาตวรอดและ

หลกเลยงจากพฤตกรรมความเสยงตาง ๆ ทจะเกดขนในชวต ซงสอดคลองกบ Sears (1988 : 159-197) ทเชอวา พอแมมอทธพลในการพฒนาบคลกภาพของเดกเปนอยางยง เพราะพอแมมหนาทฝกวนยและใหการเสรมแรงแกพฤตกรรมเดก และสอดคลองกบงานวจยของรฏฐพร ปญญนรนดร (2547 : 99 ) ทไดศกษาสมพนธภาพในครอบครวกบพฤตกรรมสขภาพทเกยวของกบการใชสารเสพตดของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยน บางนาเปรยววทยา จงหวดฉะเชงเทรา ผลการวจย พบวา สมพนธภาพในครอบครวดานลกษณะการเลยงดของบดามารดา/ผปกครอง มความสมพนธกบเจตคตเกยวกบการใชสารเสพตดและบทบาทของตนกบบคคลในครอบครวมความสมพนธกบการปฏบตตนเกยวกบการใชสารเสพตดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 และนอกจากน สมพนธภาพในครอบครว(FAR) ยงมอทธพลทางออมทระดบนยสาคญ .01 โดยสงผานตวแปรการรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ความเชอมนในตนเอง (SCF) การควบคมตนเอง (SCT) ไปยงการรบรความเสยงในการเรยน ทงนเนองจาก นกเรยนทมสมพนธภาพครอบครวทด กจะเปนคนทสามารถรบรถงความสามารถของตนเองไดด โดยสามารถควบคมพฤตกรรมทจะทาใหเกดความเสยงในดานตางๆ ทไมดได

2.2.3 ความฉลาดทางอารมณ

(EQ) มอทธพลทางออมอยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สงผานตวแปรความเชอมนในตนเอง (SCF) และตวแปรการควบคมตนเอง (SCT)

ไปยงความเสยงในการเรยน โดยมขนาดอทธพลทางบวกเทากบ .280, .293 และ .219 ตามลาดบ แสดงใหเหนวา นกเรยนทมความฉลาดทางอารมณ

จะทาใหนกเรยนมความเชอมนในตนเอง สามารถควบคมตนเองได หากมคณลกษณะดงกลาวจะ

ทาใหสามารถควบคมความเสยงในการเรยนได ดงท เมเยอร และสโลเวย (Mayer and Salovey. 1997 : 10) กลาววา ความฉลาดทางอารมณ เปน


ความสามารถในการควบคมอารมณของตนเองและรถงความรสกของตนเองและผอน มความตระหนกรเทาทนในอารมณเหลานนและสามารถใชประโยชนจากการตระหนกรทางอารมณและความรสกเปนแนวทางในการแสดงออกทางดานความคดและพฤตกรรมของบคคลอยางเหมาะสม เกยวของกบความสามารถในการรบรอยางถกตอง ชนชม รวมทงสามารถควบคมอารมณเพอพฒนาสตปญญาและอารมณใหเจรญสมวย นกเรยนทรบรถงความสามารถของตนเอง จะเปนผทมความเชอมนในตนเอง สามารถความคมตนเองและจดการกบอารมณของตนเองไดด ไมวาจะเกดอะไรขนกตาม สามารถทจะคดแกไขปญหาไดด และสอดคลองกบ โกลแมน (Goleman. 1995 : 12) ทกลาววา ความฉลาดทางอารมณจะประกอบไปดวยความสามารถในการควบคมตนเอง มใจจดจอ เพยรพยายาม และสามารถจงใจตนเอง ทาใหฝาฟนอปสรรคตอความเสยงตางๆ ได สอดคลองกบผลการวจยของจนดา ทพละ (2550 : 91-92) ทพบวาหลงการใชโปรแกรมความฉลาดทางอารมณ (EQ) พฒนานกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนบานสองหองหนองดงหนองหน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 3 ทาใหนกเรยนมความสามารถในการเผชญปญหาและฝาฟนอปสรรคหลงเขารวมกจกรรมในโปรแกรมเพมขนจากกอนเขารวมกจกรรมในโปรแกรมอยางมนย

สาคญทางสถตทระดบ .01 2.2.4 ความเชอมนในตนเอง (SCF) มอทธพลทางออมอยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สงผานตวแปรการควบคมตนเอง (SCT) และตวแปรการรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ไปยงตวแปรการรบรความเสยงในการเรยน ทงนเนองจากนกเรยนจะมความเชอมนในตนเองตองรบรถงความสามารถของตนเองได

และหากมการควบคมตนเองดวยจะมผลตอการรบรความเสยงของนกเรยนดวย สอดคลองกบ เรยม ศรทอง (2542 : 112) ทกลาววา บคคลทตระหนก

ในความสามารถของตนเองในระดบสงจะเชอวาตนเองสามารถทาไดจะสงผลทาใหบคคลมความเชอมนในตนเอง ซงมแนวโนมกระทาในสงทตนเชอถอเพมขน และจะทาใหรบรวาความสาเรจขนอยกบคณลกษณะภายในตนเอง ไดแก ความสามารถและทกษะของตนในขณะทผทตระหนกในความสามารถของตนเองในระดบตาจะมความวตกกงวลไมวาจะทากจกรรมใดๆ การรบรความสามารถของตนเองนมอทธพลตอความกระตอรอรนหรอการถอยหนขาดความเชอถอในตนเอง จะยอมใหผอนเอาเปรยบไดทงกายและวาจา บคคลจะมองวาความสาเรจขนอยกบเหตปจจยภายนอก เชน ความโชคดจงมแนวโนมทจะสรางสมพนธภาพกบผอนไดยาก และสงผลตอผลผลตของงานในระดบตาไปดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของ จรปปภา เลศวฒ (2547 : 78-79) ไดศกษา การเปรยบเทยบความเชอมนในตนเองและการควบคมตนเองของเยาวชนทกระทาความผดและเยาวชนทไมไดกระทาความผด ผลการศกษา พบวา เยาวชนทกระทาความผดและเยาวชนทไมไดกระทาความผดมการควบคมตนเองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต และความเชอมนในตนเองของเยาวชนมความสมพนธทางบวกกบการควบคมตนเองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2.3 ตวแปรทมอทธพลทางตรงและ

ทางออมตอการรบรความเสยงในการเรยน มดงน 2.3.1 การเปดรบสอ (MED) มอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงในการเรยน อยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01

โดยมขนาดอทธพลทางบวกเทากบ .140 ทงนเนองจาก ในสภาพปจจบน สอมอทธพลอยางมากตอวยรน โดยปญหาของเดกและเยาวชนทเกด

ขนมาพรอมกบความกาวหนาทางดานการสอสารและเทคโนโลยสมยใหม จดเปนกลมโรคทางสงคม ซงมการเกดขนและแพรกระจายไปอยางกวางขวางและรวดเรว มความรนแรงแฝงอยในสงคมปจจบนมากกวากลมโรคตดเชออน ๆ ยากแกการ


ควบคมและปองกน ทาใหมผลกระทบตอคณภาพชวตของเดกและเยาวชนไทย ซงจะเปนอนาคตทสาคญของประเทศชาตและสงคมโลก (วโรจน อารยกล. 2553 : 119) เชน มอทธพลและบทบาทตอพฤตกรรมเรองเพศของวยรน จะเหนไดจากสอทตอบสนองความอยากรอยากเหนเรองเพศของวยรนในปจจบนมกเปนสอทมลกษณะยวย และกระตนความตองการทางเพศของวยรน เชน วดโอ หนงสอภาพเปลอย หรอนตยสารประเภทปลกใจ (ปวณา สายสง. 2541 : 16-23) ซงสอดคลองกบงานวจยของ วนเพญ นยสข (2552 : 100-101) ไดศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมเสยงของนกเรยนชวงชนท 4 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1 พบวา ตวแปรลกษณะมงอนาคต อทธพลของเพอน อทธพลของสอ และสมพนธภาพระหวางนกเรยนกบผปกครอง มความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และปจจยทมคานาหนกความสาคญทสงผลทางบวกตอพฤตกรรมเสยงมากทสด คอ อทธพลของสอ และสอดคลองกบการวจยของ สรรตน รงเรอง และสมเกยรต สขนนตพงศ (2554 : 110) ทพบวาปจจยดานการไดรบขาวสารดานสขภาพจากสอตาง ๆ สามารถทานายพฤตกรรมสงเสรมสขภาพของนกศกษาได นอกจากน การเปดรบสอ (MED) ยงมอทธพลทางออมอยางม

ระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สงผานตวแปรการรบรความสามารถของตนเอง (SEF) ตวแปรความเชอมนในตน ตวแปรการควบคมตนเอง (SCT) ผานไปยง ตวแปรการรบรความเสยงในการเรยน

ทงนเนองจาก นกเรยนทเปดรบสอ (MED) และรบรถงความสามารถของตนเอง จะมความมนใจในตนเอง สามารถแยกแยะสงดและไมดทสอนาเสนอออกจากกนได จงทาใหสามารถทจะหลกเลยงพฤตกรรมททาใหเกดความเสยงตางๆมความ

อดทนตอสงแวดลอมทบางครงอาจจะพบเหนจากสอ จนสามารถบรรลเปาหมายทตงใจไว นนกคอ หลกหนจากความเสยงตาง ๆ ได ซงสอดคลองกบ

ท Bandura (สมโภชน เอยมสภาษต. 2543 : 57-59; อางองจาก Bandura. 1977, 1986, 1977a) ไดกลาวไววา คนทรบรวาตนเองมลกษณะทอดทนอตสาหะ ไมทอถอย และจะประสบความสาเรจไดในทสด 2.3.2 การรบรความสามารถของตนเอง (SEF) มอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงในการเรยน อยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงน เนองจากการรบรความสามารถของตนเองเปนลกษณะของบคคลทสามารถตดสนใจทจะจดการและดาเนนการกระทาพฤตกรรมใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว (Bandura. 1997 : 3) และเปนความสามารถของบคคลในการจดระเบยบ และวางระบบรปแบบการกระทา

ทเหมาะสมเพอตอบสนองตอสถานการณทกาลงจะเกดขน (Pajares. 1996 : 1) จากการศกษาของ Bandura (1997) เรองการรบรความสามารถของตนเองนนมความสาคญและมผลตอการกระทาของบคคล มผลตอการเลอกกจกรรม การใชความพยายามความอดทนในการทางาน การคดและปฏกรยาทางอารมณของบคคล 2 คนอาจมความสามารถไมแตกตางกน แตอาจแสดงออกในคณภาพทแตกตางกนได ถาพบวาคน 2 คนนมการรบรความสามารถของตนเองทแตกตางกน ในบคคลคนเดยวกนกเชนเดยวกน ถารบรความสามารถของตนเองในแตละสถานการณแตกตางกน

กอาจจะแสดงพฤตกรรมออกมาไดแตกตางกนเชนกน ถาเรามความเชอวาเรามความสามารถ เรากจะแสดงความสามารถนนออกมา คนทเชอวาตนเองม

ความสามารถจะมความอดทนอตสาหะไมทอถอยงาย และประสบความสาเรจในการเรยน และปฏบตกจกรรมตางๆ นอกจากน การรบรความสามารถ

ของตนเอง ยงมอทธพลทางออมอยางมระดบนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สงผานตวแปรความเชอมนในตน (SCF) ตวแปรการควบคมตนเอง (SCT) ผานไปยงตวแปรการรบรความเสยงในการเรยน ทงนเนองจากการรบรความสามารถของ


ตนเองตองอาศยหลกการควบคมตนเอง โดยผานแรงจงใจและการประสบความสาเรจในการกระทาของบคคล (Staples et al. 1998) นอกจากน การรบรความสามารถของตนเองยงเปนลกษณะของบคคลทมความเชอในความสามารถของตนเองในการปฏบตงานใดๆ และในการจดการกบเรองราวตาง ๆ ในชวต (Schultz and Schultz. 1998 : 174) ซงสอดคลองกบทฤษฏของ (Maslow. 1954) ทวาคนทมความเชอมนในตนเองในสงคมและการควบคมตนเอง มความปรารถนาทจะไดรบความสาเรจ ความภาคภมใจในตนเองและตองการใหผอนยอมรบนบถอในความสาเรจของตนเอง รสกวาตนเองมคา มความสามารถ และมประโยชนตอสงคม ผลการวจยครงนสอดคลองกบ ผลการวจยของ จราภรณ ธรรมวงษ (2553 : 96) ทศกษาปจจยทมอทธพลตอการรบรความสามารถของตนเองในวชาคอมพวเตอรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ผลการวจยพบวา ความเชอมนในตนเอง เปนปจจยทมอทธพลทางตรงตอการรบรความสามารถของตนเองในวชาคอมพวเตอรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนอยางมนยสาคญทระดบ .01 และการทนกเรยนมการควบคมตนเองจะชวยลดความเสยงในการเรยนได ดงเชนผลงานวจยของ รฎเกลา ชาตะวราหะ (2543) ทพบวา กลมผเรยนทเรยนโดย

มการเตอนตนเองมความสนใจในวชาคณตศาสตรสงกวากลมผเรยนทเรยนโดยไมมการเตอนตนเอง โดยตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถรวม

กนอธบายความแปรปรวนของการรบรความเสยง ในการเรยน (RIP) ของนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนปลายไดรอยละ 43.30 ทงนยงมปจจยอนๆ ท

มความเกยวของกบการรบรความเสยงในการเรยน ทผวจยไมไดทาการศกษาอกรอยละ 56.70


1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1.1 จากผลการวจย พบวา ปจจยทมอทธพลทางตรงตอการรบรความเสยงของนกเรยนคอ การควบคมตนเอง ดงนน ผบรหาร คร พอ แม ผปกครอง ควรคานงถงปจจยนเปนสาคญ และหาวธการทจะสงเสรมจตใจของนกเรยนใหมความมนคง มความระมดระวงตนเอง สามารถควบคมหรอยบยงใจตวเองกบสงยวย และตระหนกถงพฤตกรรมททาใหเกดความเสยงในดานตาง ๆ เพราะหากนกเรยนสามารถควบคมตนเองได กจะหลกเลยงจากความเสยงตาง ๆ ทอาจเกดขนในชวตประจาวนไดเชนเดยวกน 1.2 ปจจยอน ๆ ทมอทธพลทางออม และมอทธพลทงทางตรงและทางออม กเปนปจจยทสาคญเชนเดยวกน เชน บรรยากาศในชนเรยน ความฉลาดทางอารมณ การรบรความสามารถของตนเอง บรรยากาศภายในครอบครว และความเชอมนในตนเอง ดงนน ผทมสวนเกยวของ ควรคานงถงปจจยเหลาน เพอเปนการหาทางลดความเสยหายหรอปองกนปญหาทเปนอปสรรคในการเรยน และใชเปนขอมลพนฐานในการบรหารจดการเกยวกบความเสยงทจะเกดขนกบนกเรยน หาวธการสรางบรรยากาศในชนเรยนทด สงเสรมใหนกเรยนมความฉลาดทางอารมณ จดกจกรรมสานสมพนธ

ครอบครว ซงเมอสามารถจดการกบ สงเหลาน

ได สงทตามมาคอ นกเรยนจะเปนคนทสามารถจดการกบอารมณตนเองไดด ควบคมตนเองได รบรถงความสามารถของตนเอง และมความเชอ

มนในตนเอง สามารถทจะแยกแยะสงทดและไมดออกจากกนได ซงนกเรยนจะสามารถหลกเลยงจากสถานการณททาใหเกดเกดความเสยงในดานตาง ๆ ไดเปนอยางด


2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 การศกษาครงน มงศกษากลมตวอยางทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 แตในสภาพปจจบน ความเสยงสามารถเกดขนไดกบทกๆ ระดบชน ทกเพศ และทกวย ดงนน ควรมการศกษากบกลมตวอยางอน ๆ วา ปจจยทมอทธพลตอความเสยงของกลมตวอยางดงกลาวมอะไรบาง และหาแนวทางแกไขทเหมาะสมตอไป

2.2 จากผลการวจย พบวา ตวแปรทงหมดสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของตวแปร การรบรความเสยงเรองการเรยน ไดรอยละ 43.30 แสดงวา ยงมปจจยอนๆ ทผวจยไมไดทาการศกษาแตมความเกยวของกบการรบรความเสยงในการเรยน ดงนน ควรพจารณานาตวแปรอนทมอทธพลมาศกษาเพมเตม เชน อาจจะแยกประเดนการศกษาเปนปจจยภายในและปจจยภายนอกทมอทธพล เพอพจารณาวาจะหาแนวทางแกไขปจจยใดกอนเปนอนดบแรก เปนตน

บรรณานกรม

กรมสขภาพจต. (2543). อคว : ความฉลาดทางอารมณ. นนทบร : ชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

กรงเทพธรกจออนไลน. www.bangkokbiznews.com. วนท 13 กนยายน 2554 .เกดศร ทองนวล. (2550). ปจจยทสมพนธกบการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ เขต 4. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม :มหาวทยาลยมหาสารคาม.

จนดา ทพละ. (2550). การพฒนาโปรแกรมความฉลาดทางอารมณ (EQ) และความสามารถในการเผชญปญหา และฝาฟนอปสรรค (AQ) ของนกเรยนระดบชวงชนท 3 โรงเรยนบานสองหองหนองดงหนองหน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา รอยเอด เขต 3. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม :มหาวทยาลยมหาสารคาม.

จนทฑตา พฤกษานานนท. (2547). กลยทธการดแลและสรางเสรมสขภาพวยรน. กรงเทพฯ : ราชวทยาลยกมารแพทยแหงประเทศไทย.

จรปปภา เลศวฒ. (2547). การเปรยบเทยบความเชอมนในตนเองและการควบคมตนเองของเยาวชนทกระทาความผดและเยาวชนทไมไดกระทาความผด. วท.ม. กรงเทพฯ :มหาวทยาลยรามคาแหง.

จราภรณ ธรรมวงษ. (2553). ปจจยทมอทธพลตอการรบรความสามารถของตนเองในวชาคอมพวเตอรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอน

บน. วทยานพนธ กศ.ม.มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.ปวณา สายสง. (2541). พฤตกรรมเสยงทางเพศของนกศกษาระดบอาชวศกษาในจงหวดนาน. การศกษา

คนควาอสระ ส.ม. เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

พทธทาสภกข. (2531). การศกษาคออะไร. กรงเทพฯ : ธรรมบชา.รฏฐพร ปญญนรนดร. (2547). สมพนธภาพในครอบครวกบพฤตกรรมสขภาพทเกยวของกบการใชสาร

เสพตดของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนบางนาเปรยววทยา จงหวดฉะเชงเทรา. วทยานพนธ วท.ม. กรงเทพ ฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

รฎเกลา ชาตะวราหะ. (2543). ผลของการเตอนตนเองของผเรยนและพฤตกรรมคาดหวงของครทมตอผล


สมฤทธทางการเรยนการรบรความสามารถของตนและความสนใจในวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 อสลามวทยาลยแหงประเทศไทย. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

เรยม ศรทอง. (2542). พฤตกรรมมนษยกบการพฒนาคน. กรงเทพฯ : เฮรดเวปเอดดเคชน.วนเพญ นยสข. (2552). ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมเสยงของนกเรยนชวงชนท 4 สงกดสานกงานเขต

พนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วชดา กจธรธรรม. (2555). “เหตและผลของพฤตกรรมการดมแอลกอฮอลของนสต/นกศกษาไทย,” วารสารพฤตกรรมศาสตร. 18(1) : มกราคม ; 1-16.

วณ ชดเชดวงศ. (2547). รายงานวจยเรอง พฤตกรรมเสยงตอการมปญหาของเดกวยรน. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

วโรจน อารยกล. (2553). การดแลสขภาพและการใหคาแนะนาวยรน Adolescent Health Care Supervi-sion. กรงเทพฯ : กองกมารเวชกรรม โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา.

สมโภชน เอยมสภาษต. (2543). ทฤษฎและเทคนคการปรบพฤตกรรม. กรงเทพฯ : ภาควชาจตวทยา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. “ความฉลาดทางอารมณ” http://www.thaihealth.or.th/ healthcontent/article/28748 เผยแพรเมอวนท 11 มถนายน 2555.

สานกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต.(2546). คมอความรเพอการพฒนาความฉลาดทางอารมณในเดกอาย 3-11 ป สาหรบพอแม/ผปกครอง. นนทบร : สานกงานกจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

สรรตน รงเรอง และสมเกยรต สขนนตพงศ. (2554). “พฤตกรรมสงเสรมสขภาพของนกศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน,”วารสารพฤตกรรมศาสตร. 17(1) : มกราคม ; 109-123.

องคการสวนพฤกษศาสตร, กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2554). คมอการบรหารความเสยง 2554. กรงเทพ ฯ : องคการสวนพฤกษาศาสตร.

อมาพร ตรงคสมบต. (2544). จตบาบดและการใหคาปรกษาครอบครว. กรงเทพฯ : ศนยวจยและพฒนา

ครอบครว. Bandura, S. (1997). Self-Effi cacy : The Exercise of Control. New York : W. H. Freeman and Com-

pany.Bandura, Albert. (1986). Social Foundations of Thought and Action : A social cognitive theory.

Englewood Cliff , N.J. : Prentice - Hall. Inc.Bernard. Haroll W. (1970). Mental Health in the Classroom. New York : McGraw – Hill, Freud, Sigmund. (1937). Constructions in Analysis. SE 23, 257-269.London : The Hogart Press

and the Institute of Psychoanalysis.Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence : Why It can Matter More than IO. New York : Bant-

man Book.Greening, L., Stoppelbein, L., Chandler, C.C., & Elkin, T.D. (2005). “Predictors of Children’s and

Adolescents’ Risk Perception,” Journal of Paediatric Psychology. 30(5), pp.


Hair, J., Black, B. Babin, B., Anderson, R. and Tatham, R. (2006). Multivariate Data Analysis. 6th ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.

Kaplan, Louis. (1959). Mental Health and Human Relation in Education. New York : Haper And Brothers,

Maslow, Abraham M. (1954). Motivation and Personality. New York : Harper and Row.Mayer, L. and J. Salovey. (1997).“A Multimedia Approach to the Professional Development of

Teacher : A Virtual Classroom,” Technology in Professional Development National Council of Teacher of Mathematics. 1(32) : 102-115 ; May.

Pajares, F. (1996).“Current Directions in Self Research : Self-Effi cacy,” Self-Effi cacy.<http://www.emory. edu/EDUCATION/mfp/aeral.html> 2009.

Paul Slovic. (1987). “Perception of Risk”. Science. 236(4799) : 280-285. Peterson, L., Gillies, R., Cook, S., Schick, B., & Little, T. (1994). “Developmental Patterns of expect-

ed consequences for simulated bicycle injury events,” Health Psychology. 13, 218–223.Reckless, W. C. (1943). The etiology of criminal and delinquent behavior. New York: Social Sci-

ence Research Council.Schultz, D. and S.E. Schultz. (1998). Psychology and Work Today. 7th ed. New Jersey : Prentice Hall.Sears, D.O. (1988). Symbolic racism. In P. Katz & D. Taylor (Eds.), Eliminating racism : Profi les

In controversy. New York: Plenum Press.Sheldon, Krimsky and Dominic Golding. (1992). Social Theories of Risk. United States Of America

: Greenwood publishing Group, Inc.Staples, D.S. J.M. Hylland and C.A. Higgins. (1998). A Self-Effi cacy Theory Explanation for the

Management of Remote Workers in Virtual Organization,” <http://www.Ascusc.org/jcmc/vol3/issue4/staples.html> 2012.

Wood Robert E.; & Lock Edwin A. (1987). “The Relation of Self-Efficacy and Grade Goals to Academic Performance,” Education and Psychological Measurement. 47: 1013-1024.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรหลกเกณฑและคาแนะนาสาหรบผนพนธ บทความ หรอ บทความวจย

(Instructions for the Authors)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม มนโยบายในการสงเสรม เผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการ และเปนสอกลางแลกเปลยนความคดเหนเชงวชาการ โดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร กาหนดการตพมพ ปละ 6 ฉบบ ราย 2 เดอน โดยรปแบบผลงานทวารสารจะรบพจารณา ม 3 ประเภท คอ บทความทวไป บทความวจย และบทวจารณหนงสอ บทความและบทความวจยทจะนามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามน จะตองไดรบการตรวจสอบทางวชาการ (Peer review) กอน เพอใหวารสารมคณภาพในระดบมาตรฐานสากล และนาไปอางองได ผลงานทสงมาตพมพ จะตองมสาระ งานทบทวนความรเดมและเสนอความรใหมททนสมยรวมทงขอคดเหนทเกดประโยชนตอผอาน ผลงานไมเคยถกนาไปตพมพเผยแพรในวารสารอนใดมากอน และไมไดอยในระหวางการพจารณาลงวารสารใดๆ การเตรยมตนฉบบทจะมาลงตพมพ ควรปฏบตตามคาแนะนาดงน

การเตรยมตนฉบบสาหรบบทความและบทความวจย

1. ภาษา เปนภาษาไทยหรอองกฤษกได ถาเปนภาษาไทย ใหยดหลกการใชคาศพทหรอการเขยนทบศพทใหยดหลกของราชบณฑตยสถาน พยายามหลกเลยงการใชภาษาองกฤษในขอความ ยกเวนกรณจาเปน ศพทภาษาองกฤษทปนไทย ใหใชตวเลกทงหมด ยกเวนชอเฉพาะซงตองขนตนดวยตวอกษรใหญ ถาเปนภาษาองกฤษ ควรใหผเชยวชาญในภาษาองกฤษตรวจสอบความถกตองกอนทจะสงตนฉบบ 2. ขนาดของตนฉบบ พมพหนาเดยวบนกระดาษสน ขนาด เอ 4 (216 x 279 มม.) ควรเวนระยะหางจากขอบกระดาษดานบนและซายมออยางนอย 40 มม. (1.5 นว) ดานลางและขวามออยางนอย 25 มม. (1 นว) พมพดวยโปรแกรมไมโครซอฟทเวรด ดวยรปแบบอกษร browallia New ขนาด 16 ตวอกษร

ยอนว 3. จานวนหนา บทความและบทความวจย ไมควรเกน 12 หนา

การเรยงลาดบเนอหา

1. บทความวจย 1.1 ชอเรอง (title) ควรสน กะทดรด และสอเปาหมายหลกของการศกษาวจย ไมใชคายอ ความยาวไมควร เกน 100 ตวอกษร ชอเรองตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยใหนาชอเรองภาษาไทยขนกอน 1.2 ชอผนพนธและทอย ใหมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ และระบตาแหนงทาง

วชาการ หนวยงานหรอสถาบน ทอย และ E-mail ของผนพนธ เพอใชตดตอเกยวกบตนฉบบและบทความทตพมพแลว

1.3 บทคดยอ (abstract) ใหมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ เปนเนอความยอทอานแลวเขาใจงาย โดยเรยงลาดบความสาคญของเนอหา เชน วตถประสงค วธการศกษา ผลงานและการวจารณ อยางตอเนองกน ไมควรเกน 250 คา หรอ 15 บรรทด ไมควรมคายอ ใหบทคดยอภาษาไทยขนกอนภาษาองกฤษ 1.4 คาสาคญหรอคาหลก (keywords) ใหระบทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ ใสไวทายบทคดยอของแตละภาษา 1.5 บทนา (introduction) เปนสวนของเนอหาทบอกความเปนมาและเหตผลนาไปสการศกษาวจย ใหขอมลทางวชาการพรอมทงจดมงหมายทเกยวของอยางคราว ๆ และมวตถประสงคของการศกษาและการวจยนนดวย 1.6 วสด อปกรณและวธการศกษา ใหระบรายละเอยดวสด อปกรณ สงทนามาศกษา จานวนลกษณะเฉพาะของตวอยางทศกษา ตลอดจนเครองมอและอปกรณตางๆ ทใชในการศกษา อธบายวธการศกษา หรอแผนการทดลองทางสถต การสมตวอยาง วธการเกบขอมลและวธการวเคราะหขอมล 1.7 ผลการศกษา (results) แจงผลทพบตามลาดบหวขอของการศกษาวจยอยางชดเจนไดใจความ ถาผลไมซบซอนไมมตวเลขมาก ควรใชคาบรรยาย แตถามตวเลขมาก ตวแปรมาก ควรใชตาราง แผนภมแทน ไมควรมเกน 5 ตารางหรอแผนภม ควรแปรความหมายและวเคราะหผลทคนพบ และสรปเปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไว 1.8 วจารณและสรปผล ( discussion and conclusion ) ชแจงวาผลการศกษาตรงกบวตถประสงคของการวจย หรอแตกตางไปจากผลงานทมผรายงานไวกอนหรอไม อยางไร เหตผลใดจงเปนเชนนน และมพนฐานอางองทเชอถอได และใหจบดวยขอเสนอแนะทจะนาผลการวจยไปใชประโยชน หรอทงประเดนคาถามการวจย ซงเปนแนวทางสาหรบการวจยตอไป 1.9 ตาราง รป รปภาพ และแผนภม ควรคดเลอกเฉพาะทจาเปน และตองมคาอธบายสนๆ แตสอความหมาย ไดสาระครบถวน ในกรณทเปนตาราง คาอธบาย ตองอยดานบน ในกรณทเปนรปภาพ หรอแผนภม คาอธบายอยดานลาง 1.10 กตตกรรมประกาศ ระบสนๆ วาไดรบการสนบสนนทนวจย และความชวยเหลอจากองคกรใดหรอใครบาง 1.11 เอกสารอางอง ( references) สาหรบการพมพเอกสารอางอง ทงเอกสารอางองทเปนภาษาไทย และภาษาองกฤษโดยมหลกการทวไป คอ เอกสารอางองตองเปนทถกตพมพและไดรบการยอมรบทางวชาการ ไมควรเปนบทคดยอ และไมใชการตดตอสอสารระหวางบคคล ถายงไมไดถกตพมพ ตองระบวา รอการตพมพ (in press)

2. บทความทวไป 2.1 ชอเรอง

2.2 ผแตง 2.3 บทคดยอ

2.4 คาสาคญ 2.5 บทนา 2.6 เนอหา 2.7 บทสรป 2.8 เอกสารอางอง 3. บทวจารณหนงสอ 3.1 ขอมลทางบรรณานกรม 3.2 ชอผวจารณ 3.3 บทวจารณ


ใชรปแบบการอางอง (APA Style)

การเขยนเอกสารอางอง

ก. กรณทเปนรายงานวจย มรปแบบและการเรยงลาดบดงน : ชอผเขยน (ในกรณภาษาไทย ใชชอและนามสกล และในกรณภาษาองกฤษ ใชนามสกลและชอ). ปทพมพ. ชอเรอง. ชอยอของวารสาร. เลมทพมพ ฉบบทพมพ: เลขหนาแรกถงหนาสดทายของเรอง. ในกรณทมผเขยนมากกวา 6 คน ใหใสรายชอผเขยนทง 6 คนแรก แลวตามดวยคาวา “ และคณะ” หรอ “et al” ตวอยางอมรรตน จงสวสตงสกล, ลดดา เหมาะสวรรณ. (2002). Evidenced based maillard reeaction : focus-

ing on parenteral nutrition. วารสารโภชนบาบด. 13(1) : 3-11Vega KJ, Pina I, Krevaky B. (1996). Heart transplantation is associated is with an increase risk

for pancreatobiliary diseases. Ann Intern Med. 124(11) : 980-3 ข. กรณทเปนหนงสอ มรปแบบและการเรยงลาดบ เหมอนเอกสารอางองทเปนรายงานวจย (ในขอ ก. ) ยกเวน ใช ชอหนงสอ เมองทพมพ : สานกพมพ แทน ชอยอวารสาร ตวอยางวญ มตรานนท. (2538). พยาธกายวภาค. กรงเทพ : โอเอสพรนตงเฮาส . 629-78.

Ringsven MK, Bond D.(1996). Gerontology and leadership skills for nureses. 2nd ed. Albany (NY) : Delmar Publishers. 100-25.

ค. กรณทเปนรายงานการประชมและสมมนา มรปแบบการเรยงลาดบ คอ ชอผแตง. ปทพมพ. ชอเอกสารรวมเรองทไดจากรายงานการประชม. วน เดอน ปทจด : สถานทจด : สานกพมพ หรอผจดพมพ. เลขหนา.

ตวอยางณฐนนท สนชยพานช, วราภรณ จรรยาประเสรฐ, ยพน รงเวชวฒวทยา, มนตชล นตพน, สาธต พทธ

พพฒนขจร. (2542). เภสชกรพฒนาเพอการพงพาตนเอง. รายงานการประชมวชาการเภสชกรรม ประจาป 2542 ของเภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย ; 24-26 มนาคม 2542. กรงเทพมหานคร : เภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย. 89-105.

Kimmura J. Shibasaki H, editors. (1996). Proceeding of 10yh International Congress of EMG and/Clinical Neurophysilogy ; 15-16 Oct 1995; Kyoto Japan. Amsterdam:

Eelsevier. 80-90. ง. กรณเปนวทยานพนธ มรปแบบการเรยงลาดบ คอ ชอผแตง. ปทพมพ. ชอวทยานพนธ. สถาบนทพมพ : ชอสถาบนการศกษา ตวอยางอมพร ณรงคสนต.(2541). การใชยาเจนตามยซนวนละครงเปรยบเทยบกบวนละสองครงในทารกแรก

เกดไทย. (วทยานพนธปรญญาเภสชศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.Kaplan SJ. (1995).Post-hospital home health care: the elderly ,s access and uutilization [disser-

tayion]. St. Louis (MO):Washington Univ. ตวอยาง จ. กรณทเปนบทความในหนงสอพมพ มรปแบบและการเรยงลาดบเหมอนเอกสารอางองทเปนรายงานวจย (ในขอ 11.1.1. ก) ตวอยางLee G. (1996). Hospitalzation tied to ozone pollution: study estimtes 50,000 admissions annually.

The Washington Post Jun 21.5. ฉ. กรณทเปนหนงสออเลกทรอนกส มรปแบบและการเรยงลาดบ คอ ชอผแตง. ปทพมพ ชอเรอง. ชอวารสาร ( ป เดอน วนทอางองถง) เลมท (ฉบบท ) : ไดมาจาก ชอ website ตวอยาง

Morse SS. (1995). Factors in the emergence of infactious disease. Emerg Infect Dis [cited 1996 Jun 5] ; 1(1): Available from:URL// www. Cdc.gov/ncidod/Eid.htm

พมพท : หจก.โรงพมพคลงนานาวทยา โทร.043-328589-91 แฟกซ 043-328592

ใบสมครสมาชกวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

โปรดกรอกรายละเอยดในใบสมคร ดงตอไปน

วนท............เดอน........................พ.ศ………………

ชอ – นามสกล ………………………………………………………………….………………..…

ทอย บานเลขท........ หมท........ ถนน .............................แขวง/ตาบล.....……อาเภอ.…….…..….

จงหวด………………......………รหสไปรษณย……………..……โทรศพท ..............................

โทรสาร …………………...……………… E – mail …….…………..………………….......……

หนวยงาน ………………….....…………สถานททางาน …………………...…………….………

ถนน ……………………..…......แขวง/ตาบล.………...…………อาเภอ....................................

จงหวด…………….…รหสไปรษณย………โทรศพท ...............................โทรสาร ……………..…

มประสงคใหออกใบเสรจในนาม (โปรดระบ)................................................................................

สมครเปนสมาชกรายป 4 ฉบบ คาสมาชก 240 บาท

สมครเปนสมาชกสองป 8 ฉบบ คาสมาชก 480 บาท

ทานสามารถสงจายธนาณตหรอตวแลกเงน สงจาย ปณ. ทาขอนยาง ในนาม :

นางฉววรรณ อรรคเศรษฐง งานวารสาร กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม ตาบลขามเรยง อาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม 44150