กาแล็�กซี่��

กาแล็�กซี� (galaxy) • กาแล็�กซี� คื�อที่�รวมของดาวฤกษ์� ดาวเคืราะห์� ดาว

บร�วารของดาวเคืราะห์� ดาวห์าง อ�กกาบาต ฝุ่��น เนบ�วล็า กล็�!มแก"ส แล็ะอ�นๆ

• ในเอกภพม�กาแล็�กซี�ประมาณ 1 แสนล็*านกาแล็�กซี�แต!ล็ะกาแล็�กซี�อยู่,!ไกล็ก.นมาก โดยู่ว.ดระยู่ะที่างเป0นป1แสง

• ป1แสง (Light-year) เป0นห์น!วยู่ของระยู่ะที่างในที่างดาราศาสตร� โดยู่ 1 ป1แสงห์มายู่ถึ4ง ระยู่ะที่างที่�แสงสามารถึเด�นที่างได*ภายู่ในเวล็า 1 ป1ระยู่ะที่าง 1 ป1แสงจึ4งม�คื!าประมาณ 9.5×1012 ก�โล็เมตร

• กาแล็�กซี�ที่�มองเห์�นด*วยู่ตาเปล็!า คื�อ แอนโดรเมดา แมกเจึล็แล็นให์ญ่! แมกเจึล็แล็นเล็�ก

• กาแล็�กซี�ในเอกภพไม!ได*อยู่,!กระจึ.ดกระจึายู่ในอวกาศ แต!จึะอยู่,!รวมก.นเป0นกระจึ�ก บางกระจึ�กประกอบด*วยู่กาแล็�กซี�ห์ล็ากห์ล็ายู่ประเภที่

จุดก�าเนิ�ดของกาแล็�กซี่�• จึ�ดก7าเน�ดของกาแล็�กซี�กล็!าวว!า กล็�!มแก"สไฮโดรเจึนแล็ะ

ฮ�เล็�ยู่มซี4งถึ,กเห์ว�ยู่งออกมาจึากการระเบ�ดคืร.9งให์ญ่! (Big Bang) กล็�!มแก"สเห์ล็!าน�9รวมต.วก.น เพราะแรงด4งด,ดระห์ว!างล็ะอองแก"สด*วยู่ก.น แล็ะอยู่,!รวมก.นด*วยู่แรงโน*มถึ!วงระห์ว!างดวงดาวก.บ ห์ล็�มด7า ที่�ม�มวล็มห์าศาล็ ซี4งอยู่,! ณ ศ,นยู่�กล็างของกาแล็�กซี� • ห์ล็�มด7า คื�อ บร�เวณในอวกาศที่�ม�แรงโน*มถึ!วงส,ง ไม!ม�อะไรออกจึากบร�เวณน�9ได*แม*แต!แสงสว!างที่�เคืล็�อนที่�เร�ว 300,000 ก�โล็เมตรต!อว�นาที่� ก�ออกจึากห์ล็�มด7าไม!ได* เม�อไม!ม�แสงออกมาห์ล็�มด7าจึ4งม�ด

ในิปี� ค.ศ. 1925 เอ�ดวิ�นิ ฮั�บเบ�ล็ (Edwin Hubble) ดาราศาสตร ชาวิอเมร�ก�นิ ได$ใช$

กล็$องโทรทรรศนิ ขนิาด 2.5 เมตร ท��หอด(ดาวิเมาท วิ�ล็ส�นิ ส)องส�งเกตกาแล็�กซี่�จุ�านิวินิมาก ได$แยกปีระเภทกาแล็�กซี่�ออกเปี-นิ 3 ปีระเภทตาม

ล็�กษณะท��เห�นิเด)นิช�ด ค0อ แบบก�งห�นิหร0อก$นิหอย (Spiral Galaxy) แบบทรงร�

หร0อกล็มร�ร(ปีไข) (Elliptical Galaxy) แล็ะแบบไร$ร(ปีทรงหร0อไร$ร(ปีร)าง (Irrgular

Galaxy)

ปีระเภทของกาแล็�กซี่�

แบบก.งห์.นห์ร�อก*นห์อยู่ (Spiral Galaxy) เป0นกาแล็�กซี�ที่�พบเป0นส!วนให์ญ่! 75-85 %  ม�ล็.กษ์ณะส7าคื.ญ่ คื�อ กาแล็�กซี�แบบก.งห์.น ม�ขนาดให์ญ่! ดาวม�อายู่�น*อยู่ แล็ะม�อ�ณห์ภ,ม�ส,ง กาแล็�กซี�จึ4งม�ส�ขาวปนน79าเง�นมองด*านข*างเป0นร,ปจึานแบน ตรงกล็างโป�ง ซี4งม�ดาวจึ7านวนมาก มองด*านบนเป0นร,ปก.งห์.น ม�แขนกระจึายู่ออกไปตามแนวระนาบ แบ!งออกเป0น 2  ชน�ด คื�อ  

1 .กาแล็กซี�ก.งห์.นแบบธรรมดา

2. กาแล็กซี�ก.งห์.นบาร�ห์ร�อก.งห์.นม�คืาน

มองด*านข*าง

มองด*านบน

Spiral ล็�กษณะแบบคล็$ายจุานิสองใบปีระกบหาก�นิ จุะม�จุดกล็างสวิ)าง แล็$วิม�

แขนิโค$ง 2-3 แขนิ ล็�กษณะ หมนิวินิรอบแกนิกล็าง แบ)งย)อยออกเปี-นิ Sa Sb Sc

โดยพิ�จุารณาจุากระยะควิามห)างของแขนิแยกออกเปี-นิ 3 ระด�บ ด�งนิ�2

1 ) จุดตรงกล็างสวิ)าง ม�แขนิหล็ายแขนิใกล็$ช�ดก�นิ เร�ยกวิ)า สไปีร�ล็ เอส เอ

2 ) จุดกล็างสวิ)างไม)มาก ม�แขนิหล็วิมๆ เร�ยกวิ)า สไปีร�ล็ เอส บ�

3 ) จุดกล็างไม)เด)นิช�ด ม�แขนิแยกออกจุากก�นิ เร�ยกวิ)า สไปีร�ล็ เอส ซี่� 

กาแล็�กซี่�ก�งห�นิแบบธรรมดา (Spiral Galaxy)

Galaxy M81 เป0นกาแล็�กซี�แบบก*นห์อยู่ที่�ม�คืวามให์ญ่!แล็ะสวยู่งามมาก ต.9งอยู่,!ที่างตอนเห์น�อของกล็�!มดาว Ursa Major ที่�ซี4งเป0นห์น4งในกล็�!มดาวที่�สว!างส�กใสมากที่�ส�ดเม�อมองจึากโล็ก ม�ระยู่ะประมาณ 11.8 ล็*านป1แสง Galaxy NGC 3370 กา

แล็�กซี�ร,ปก*นห์อยู่น�9ต.9งอยู่,!ห์!างจึากกล็�!มดาวล็�โอ (Leo) ไป

ประมาณ 98 ล็*านป1แสง ร,ปน�9ถึ,กถึ!ายู่ได*โดยู่กล็*องฮ.บเบ�ล็ส� ในป1

คื.ศ.1994  

ต�วิอย)างกาแล็�กซี่�ก�งห�นิแบบธรรมดา (Spiral Galaxy)

GALAXY NGC 1232 กาแล็�กซี่��นิ�2เปี-นิกาแล็�กซี่��ท��ม�เสนิ)ห นิ)าหล็งใหล็ซี่6�งปีระกอบไปีด$วิยหม()ดาวิ

มากมายแล็ะฝุ่8นิ

Galaxy NGC 1512 กาแล็�กซี่��แบบก$นิหอยซี่6�งกาแล็�กซี่��นิ�2ม�ควิามสกใสมากพิอแม$จุะด(จุากกล็$องโทรทรรศนิ สม�ครเล็)นิก�ตามแต) กาแล็�กซี่��นิ�2ม�เส$นิผ่)านิศ(นิย กล็างปีระมาณ 70,000 ปี�แสงซี่6�งม�ขนิาดพิอๆก�บทางช$างเผ่0อกของเรา

ม�ล็�กษณะของแกนิกล็างต)างจุากกาแล็�กซี่�แบบก�งห�นิธรรมดาโดยม�ศ(นิย กล็างเปี-นิร(ปีแท)ง ส)วินิใหญ่)จุะเห�นิเพิ�ยงสองวิงแขนิเหวิ��ยงออกมาจุากจุดศ(นิย กล็างท��เปี-นิทรงกล็มนิ�กดาราศาสตร ม�ควิามเห�นิวิ)ากาแล็�กซี่�ปีระเภทนิ�2ม�อ�ตราการหมนิรอบต�วิเองเร�วิกวิ)ากาแล็�กซี่�ทกปีระเภทแบ)งย)อยเปี-นิ 3 แบบ

กาแล็�กซี่�ก�งห�นิบาร หร0ก�งห�นิม�คานิ ( Spiral barred Galaxy)

1 ) แกนิกล็างแล็ะแขนิสวิ)างช�ดเจุนิ เร�ยกวิ)า เอส บ� เอ 2 ) แกนิกล็างสวิ)างไม)มาก แล็ะ ม�แขนิหล็วิมๆ เร�ยกวิ)า เอส บ� บ�3 ) แกนิกล็างไม)ช�ดเจุนิ แล็ะ ม�แขนิหล็วิมๆท��แยกจุากก�นิ เร�ยกวิ)า เอส บ� ซี่�

Galaxy NGC 1300 ซี4งเห์�นโคืรงสร*างแบบก*นห์อยู่ม�คืานอยู่!างช.ดเจึน ภาพถึ!ายู่จึากกล็*องโที่รที่รรศน�อวกาศฮ.บเบ�ล็

Galaxy NGC 1365 Barred Spiral Galaxy ห์!างจึากดวงอาที่�ตยู่� 350 ล็*านป1แสง ขนาด 200,000 ป1แสง ล็.กษ์ณะ Bar เป0นเส*นตรงพาดตล็อดแนวดาราจึ.กรม�กระเปาะให์ญ่! อยู่,!จึ�ดศ,นยู่�กล็าง

ต�วิอย)างกาแล็�กซี่�ก�งห�นิบาร หร0ก�งห�นิม�คานิ ( Spiral barred Galaxy)

กาแล็�กซี�ที่างช*างเผื�อก เป0นกาแล็�กซี�ของเราม�ขนาดประมาณห์น4งแสนป1แสง  บร�เวณใจึกล็างของกาแล็�กซี�ม�ดาวฤกษ์� กระจึ�กดาว แก"สแล็ะฝุ่��นธ�ล็�อยู่,!ห์นาแน!น  เป0นกาแล็�กซี�ที่�ระบบส�ร�ยู่ะส.งก.ดอยู่,! ในคื�นเด�อนม�ดถึ*าเรามองข49นไปบนที่*องฟ้?า จึะเห์�นเป0นแที่บส�ขาวพาดอยู่,! ซี4งเป0นกล็�!มของดาวฤกษ์�พาดผื!านขอบฟ้?าที่�ศตะว.นออกเฉี�ยู่งใต* ที่างช*างเผื�อกพาดผื!านกล็�!มดาวสว!างด.งน�9 กล็�!มดาวคื*างคืาว เพอร�เซีอ�ส สารถึ� คืนคื,! กางเขนใต* แมงป�อง คืนยู่�งธน, นกอ�นที่ร�ยู่� แล็ะกล็�!มดาวห์งส� ชาวกร�กจึ�นตนาการว!าเป0นเสม�อนที่างน79านม จึ4งเร�ยู่กว!า "The Milky way"

กาแล็�กซี�แอนโดรเมด*า (Andromeda Galaxy)ห์ร�อที่�ร, *จึ.กในช�ออ�นคื�อเมสส�เยู่ร� 31 เอ�ม 31 ห์ร�อ เอ�น จึ� ซี� 224 บางคืร.9งในต7าราเก!าๆ จึะเร�ยู่กว!า เนบ�วล็าแอนโดรเมด*าให์ญ่! เป0นที่�อยู่,!ห์!างจึากกาแล็�กซี�ที่างช*างเผื�อกประมาณ 2.5ล็*านป1แสง เป0นดาราจึ.กรเพ�อนบ*านที่�ได*สมญ่านามว!า “ ฝุ่าแฝุ่ดของที่างช*างเผื�อก แต!ม�ขนาดให์ญ่!กว!า” จึะมองเห์�นอยู่,!ในบร�เวณที่*องฟ้?าที่างเห์น�อ

ดาวิท��รวิมก�นิเปี-นิกาแล็�กซี่�ปีระเภทนิ�2 จุะปีระกอบด$วิยดาวิย�กษ ใหญ่) ส�แดงเปี-นิจุ�านิวินิมาก ม�ร(ปีร)างกล็ม ร� บางกาแล็�กซี่��อาจุม�ล็�กษณะร(ปีร)าง กล็มมาก บางกาแล็�กซี่��ม�ล็�กษณะร�มาก ม�ส�ณฐานิเปี-นิทรงร� แบ)งย)อยได$ 8 แบบ ต�2งแต) E0 - E7 โดย E0 ม�ควิามร�นิ$อยท��สด แล็ะ E7 ม�ควิามร�มากท��สด แต)ไม)ม�ล็�กษณะท��เปี-นิแขนิก�งห�นิเล็ย  ม�ควิามสวิ)างล็ดล็งจุากศ(นิย กล็างโดยม�ควิามร�เนิ0�องจุากการหมนิรอบต�วิเองด$วิย ควิามเร�วิส(ง ม�ส�ออกแดง เนิ0�องจุากดาวิส)วินิมากท��อย()ภายในิดาราจุ�กรม�อายมาก แทบไม)ม�การเก�ดดาวิใหม)  ส�ารวิจุพิบปีระมาณ 20%

กาแล็�กซี�ร,ปที่รงร�ห์ร�อร,ปไข! (Elliptical Galaxies)

กาแล็�กซี�ที่รงร� M87

เป0นกาแล็�กซี�ประเภที่ E0

NGC2915 กาแล็�กซี�แคืระส�น79าเง�น (Blue Compact Dwarf Galaxy, BCD) เป0นกาแล็�กซี�ขนาดเล็�ก ม.กม�ส�น79าเง�น ที่.9งน�9เน�องจึากเป0นกาแล็�กซี�ที่�ม�ดาวเก�ดให์ม!จึ7านวนมาก กาแล็�กซี�กล็�!มน�9จึะม�ขนาดประมาณ 3 kpc แล็ะม�มวล็ประมาณ 109 เที่!าของมวล็ดวงอาที่�ตยู่� 

M32 ห์ร�อ NGC221 เป0นดาราจึ.กร

ที่รงร�แคืระ ที่� ม�มวล็ประมาณ 3 พ.นล็*านเที่!าของมวล็ดวงอาที่�ตยู่� เป0นดาราจึ.กรประเภที่ E2 แล็ะเป0นดาราจึ.กรเพ�อนบ*านของดาราจึ.กรแอนโดรเมดา อยู่,!บร�เวณปล็ายู่แขนของก.งห์.นดาราจึ.กรแอนโดรเมดาประกอบด*วยู่ดาวฤกษ์�อายู่�มาก อยู่,!ในช!วงดาวแคืระขาว แล็ะดาวน�วตรอน

M49 เป0นกาแล็�กซี�

ที่รงกล็มแบบ อยู่,!ห์!างจึากโล็กประมาณ 60

ป1แสง

M59 เป0นกาแล็�กซี�ที่รงกล็มแบบ E5 อยู่,!ห์!างจึากโล็กประมาณ

60 ป1แสงM60 เป0น

กาแล็�กซี�ที่รงกล็มแบบ อยู่,!ห์!างจึากโล็กประมาณ 60

ป1แสง

ม�ร,ปร!างล็.กษ์ณะแตกต!างก.นไปจึากที่.9งสามชน�ดที่�กล็!าวมา เป0นกาแล็�กซี�ที่�ม�ล็.กษ์ณะก79าก4งระห์ว!างกาแล็�กซี�ร �แล็ะกาแล็�กซี�ก.งห์.น กล็!าวคื�อ ส!วนโป�งขนาดให์ญ่!แล็ะไม!ม�แขนก.งห์.น (แบบ S0 ห์ร�อ SB0)  ม�ขนาดเล็�กแล็ะก7าล็.งส!องสว!างน*อยู่ ดาวที่�รวมก.นอยู่,!ในกาแล็�กซี�น�9 จึะม�ดาวที่�เก�ดให์ม!แล็ะม�เนบ�วล็าเป0นจึ7านวนมาก (ดาวจึ7านวนมากเก�ดจึากกล็�!มเนบ�วล็า ) ส7ารวจึพบประมาณ 5% 

กาแล็�กซี�แบบไร*ร,ปร!าง ห์ร�อไร*ร,ปที่รง (Irregular Galaxies)

กาแล็�กซี�แมกเจึล็แล็นเล็�ก

กาแล็�กซี�แมกเจึล็แล็นให์ญ่!แมกเจึล็แล็นที่.9งสองคื�อกาแล็�กซี�ไร*ร,ปที่รง ขนาดเล็�ก

ซี4งเป0นบร�วารของกาแล็�กซี�ที่างช*างเผื�อก  เแมกเจึล็แล็นให์ญ่!เป0นกาแล็�กซี�ที่�อยู่,!ใกล็*เราที่�ส�ดม�ขนาด

ประมาณ 17,000 ป1แสง อยู่,!ห์!างจึากกาแล็�กซี� ที่างช*างเผื�อก 160,000

ป1แสง   แมกเจึล็แล็นเล็�ก ม�ขนาดประมาณ 7,500 ป1แสง อยู่,!ห์!างจึากกาแล็�กซี�ที่างช*างเผื�อก 200,000

ป1แสง กาแล็�กซี�ที่.9งสองอยู่,!บร�เวณขอบฟ้?าที่�ศใต*

ศ6กษาเพิ��มเต�มได$ท��• ว�ด�โอเพ�มเต�ม

• คืวามร, *เพ�มเต�ม

http://www.learnbytechno.com/

• ส�อการเร�ยู่นร, *เพ�มเต�ม คืร,ต�Aก

http://www.youtube.com/watch?v=SDCyzGI4rDshttp://www.clipmass.com/movie/808873085169839

http://www.thaigoodview.com/library/sema/sukhothai/jantip_k/sec02p02.htmhttp://school.obec.go.th/hsw_krunid/page1.htm