æóðíàë ôàêóëüòåòà èíîñòðàííûõ ÿçûêîâ è ðåãèîíîâåäåíèÿ ÌÃÓ èì.Ì.Â.Ëîìîíîñîâà

Ãëàâíûé ðåäàêòîð:Ìàêñèì Èëüÿõîâ

Çàì. ãëàâðåäà:Òàòüÿíà Êîâàëåâà

Êîððåêòîðû:Ðîìàí ÊðûæàíîâñêèéÀëåêñàíäð ×å÷èí

Àâòîðû ñòàòåé:Àíàñòàñèÿ ÔåîêòèñòîâàÌàðèÿ ÊàçàðîñÿíÌàðèÿ ÊîðîëåâàÀëåêñàíäðà ÏîïîâàÀðèíà ÏîïåëþêÂÿ÷åñëàâ ÊóçüìèíñêèéÊñåíèÿ ÐûáàêîâàÎëåã Æó÷êîâÀíàñòàñèÿ ÃðèãîðüåâàÈëüÿ ÞðîâñêèéÊñåíèÿ ÄåíüãèíàÞëèÿ ÁîðèñîâàÀííà Øèáàåâà Èâàí Êèðäÿøåâ

Ïðè ó÷àñòèè:Î.Ë.ÄàâûäîâîéÎêñàíû ÊîñòèâÈëüè ÌèøèåâàÀëåêñåÿ ÔåäîðîâàÂëàäèñëàâà ÍèêîëàåâàÍàòàëüè ÂàñèëüåâîéÅêàòåðèíû ÃðèíôåëüäÎëüãè Áåññóäíîâîé

Íà îáëîæêå:Àëåêñàíäð Âûðàæåéêèííà ôîíå Ãëàâíîãî Çäàíèÿ ÌÃÓ

Âåðñòêà è äèçàéí:Databroke.media

Òèðàæ: 300 ýêçåìïëÿðîâÎòïå÷àòàí â òèïîãðàôèè Holiday Print, ã.Ìîñêâà,çà áåøåíûå äåíüãè.

Íàø àäðåñ: Ëîìîíîñîâñêèé ïðîñïåêò, 31/1ê. 427, ñïðîñèòü Èëüÿõîâà

Êîíòàêòû:maxim@ilyahov.ruðåêëàìà: tatyana_kovaleva@list.ru

Здравствуй, дорогой читатель!

Êòî-òî èçìåðÿåò ñâîå âðåìÿ îò âûõîäíûõ äî âûõîäíûõ. Êòî-òî – îò ñåññèè äî ñåññèè, à ïîòîì – îò çà÷åòà äî çà÷åòà. À êòî-òî îòìå÷àåò íà ñâîåì êàëåíäàðå ïðîìåæóòî÷íûå òåñòû ïî ìèðó èëè èñòîðèè ÑØÀ è æèâåò, îðèåíòèðóÿñü íà ýòè ïîâîðîòíûå ìîìåíòû ñâîåé ñóäüáû.

Ó íàñ æå, ó ðåäàêöèè «Ëèíãâû», êàëåíäàðü ñîâåðøåííî îñîáûé. Ìû æèâåì îò íîìåðà ê íîìåðó. È òàê ïîëó÷àåòñÿ, ÷òî íè ñåññèÿ, íè êàíèêóëû äëÿ íàñ íå èìåþò çíà÷åíèÿ, ïîêà â ðàáîòå íàõîäèòñÿ î÷åðåäíîé âûïóñê. Íó à òàê êàê ó íàñ ïîñòîÿííî ÷òî-òî â ðàáîòå, êîìàíäà «Ëèíãâû» âñå âðåìÿ æèâåò ïî ñâîåìó ñîáñòâåííîìó êàëåíäàðþ.

Ñîçäàíèå «Ëèíãâû» – ýòî î÷åíü èíòåðåñíî, õîòÿ è íåïðîñòî. Íàì ïðèõîäèòñÿ íå ñïàòü íî÷àìè èëè äî ïîçäíåãî âå÷åðà ñèäåòü íà ôàêóëüòåòå, ñïîðèòü, îáñóæäàòü, óåçæàòü íà ôîòîñúåìêè, äîãîâàðèâàòüñÿ ñî ñïîíñîðàìè è òèïîãðàôèÿìè, âû÷èòûâàòü òåêñòû è âñòàâëÿòü íåðàçðûâíûå ïðîáåëû ïåðåä òèðå. «Ëèíãâà» – ýòî áîëüøîé è ñëîæíûé ïðîöåññ, íî â èòîãå ó íàñ âñå ïîëó÷àåòñÿ.

Êòî-òî ðàáîòàåò ñ íàìè óæå î÷åíü äàâíî. Èíûå òîëüêî äåáþòèðîâàëè â ýòîì íîìåðå, ïðîÿâèâ ñâîè òàëàíòû ïèñàòåëåé è êðèòèêîâ. Êòî-òî óæå íàøåë òîò æàíð, â êîòîðîì åìó óäîáíî è ïðèÿòíî ðàáîòàòü, êòî-òî ïðîáóåò ñåáÿ â ðàçíûõ èïîñòàñÿõ. È ïîêà ðàáîòà êèïèò, è ìû âñå òðóäèìñÿ âìåñòå, ðóêà îá ðóêó, âìåñòå ñ «Ëèíãâîé» ó íàñ âñå ïîëó÷àåòñÿ!

Êòî-òî ñ÷èòàåò, ÷òî «Ëèíãâà» – æóðíàë íåäîñòàòî÷íî íàðîäíûé. Èíûå ãîâîðÿò, ÷òî â «Ëèíãâó» íåïëîõî áûëî áû äîáàâèòü ÷òî-íèáóäü ïîëèòè÷åñêîå. Òðåòüèì íðàâÿòñÿ ìóçûêàëüíûå îáçîðû, è îíè ïðîñÿò äåëàòü èõ îáúåìíåå. Êîíå÷íî, âñåì óãîäèòü ñëîæíî, íî ìû ñòàðàåìñÿ ñäåëàòü òàêóþ «Ëèíãâó», ÷òîáû êàæäûé íàøåë â íåé ÷òî-òî äëÿ ñåáÿ.

«Ëèíãâà» ñåãîäíÿ – ýòî íàøå âñå. È ýòî âñå – ó òåáÿ â ðóêàõ. 46 äíåé åæåäíåâíîé ðàáîòû, 79 ÷àñîâ ðàáîòû ñ ìàêåòîì, áîëåå ãèãàáàéòà èñõîäíûõ ôîòîãðàôèé è òåêñòîâ, âñå ýòî çäåñü, íà 44 ñòðàíèöàõ, â êîòîðûõ – âñå ìû.

Ýòî ïîñëåäíèé íîìåð ïåðåä òåì, êàê ìû óéäåì íà ëåòíèå êàíèêóëû. ×òî áóäåò îñåíüþ – ïîêàæåò âðåìÿ, à ïîêà – çäðàâñòâóé, äîðîãîé ÷èòàòåëü!

Îò ëèöà âñåé êîìàíäû «Ëèíãâû»,

Ñ ëþáîâüþ è óâàæåíèåì,

Ìàêñèì Èëüÿõîâ

№3 Ðåäàêöèÿ

3

Âîò óæå íå ïåðâûé ãîä â ìàå ñòóäåí÷åñêèé ñîâåò ñîâåðøàåò òðàäèöèîííûé âûåçä íà çâåíèãîðîäñêóþ áèîëîãè÷åñêóþ ñòàíöèþ, ãäå ñòóäåíòû ïðåêðàñíî ïðîâîäÿò âðåìÿ, à çàîäíî ðåøàþò ïðîáëåìû ôàêóëüòåòà è ñòðîÿò ïëàíû íà áóäóùèé ãîä. Ìû, ïåðâîêóðñíèêè, ïîåõàëè òóäà â ïåðâûé ðàç è ïîëó÷èëè ñòîëüêî èíòåðåñíûõ âïå÷àòëåíèé, ÷òî ýòà ïîåçäêà ñòàëà äëÿ íàñ äåéñòâèòåëüíî íåçàáûâàåìîé. Ïðîâîäÿ âðåìÿ ó êîñòðà çà ïîåäàíèåì øàøëûêà è êàðòîøêè, ìû ïî÷òè íå îáðàùàëè âíèìàíèÿ íà æóòêèé õîëîä, äà è

ê òîìó æå ïðÿìîé è îòêðîâåííûé ðàçãîâîð íå äàâàë íàì ñêó÷àòü. Ìû îáñóæäàëè òåìû, âîëíóþùèå êàæäîãî èç íàñ, ïîäâîäèëè èòîãè óõîäÿùåãî ãîäà è ñòðîèëè ïëàíû íà áóäóùåå.

Îêàçàëîñü, ÷òî íà íàøåì ôàêóëüòåòå ïðîèñõîäèò î÷åíü ìíîãî âñåãî èíòåðåñíîãî. Çà ïîñëåäíåå âðåìÿ áûëè îòêðûòû ôðàíöóçñêèé è èòàëüÿíñêèé êëóáû (ïðåçåíòàöèÿ ïîñëåäíåãî ñîñòîÿëàñü áóêâàëüíî íà ïðîøëîé íåäåëå).  ïåðâûé ðàç áûë ïðîâåäåí Ôåñòèâàëü ðóññêîãî ÿçûêà,

Âûåçäíàÿ ó÷åáà íà çâåíèãîðîäñêîé áèîëîãè÷åñêîé ñòàíöèè – ýòî äîáðàÿ òðàäèöèÿ íàøåãî ôàêóëüòåòà. Êîãäà ìû ñ Âàíåé è Àíåé, ïåðâîêóðñíèêàìè, ïîáûâàâøèìè â Çâåíèãîðîäå, ãîòîâèëè ýòîò ìàòåðèàë, ÿ ðåøèë ïîñìîòðåòü, êàê ïèñàëè îá ýòîì â ïðîøëûõ íîìåðàõ «Ëèíãâû». È íå ðàçî÷àðîâàëñÿ: èç ãîäà â ãîä ñòàòüè î÷åíü ïîõîæè äðóã íà äðóãà. Èç ãîäà â ãîä ñòóäåíòû áðàâèðóþò òåì, ÷òî âûäåðæàëè ýòîò óæàñíûé õîëîä íî÷üþ; èç ãîäà â ãîä îíè ðàññêàçûâàþò î ñïîðòèâíûõ èãðàõ, î òâîð÷åñêèõ êîíêóðñàõ, î ïåñíÿõ ó êîñòðà è êðóãëûõ ñòîëàõ.

Òàê ñëîæèëîñü, ÷òî èç ãîäà ãîä ýòè ðàññêàçû ïîâòîðÿëèñü, è èíîãäà ïîåçäêà â Çâåíèãîðîä âûãëÿäåëà êàê êîðïîðàòèâíàÿ âå÷åðèíêà äëÿ ýëèòû ôàêóëüòåòà. Íà ñàìîì äåëå ýòî íå òàê. Çâåíèãîðîäñêèå ñîáðàíèÿ àêòèâà ôàêóëüòåòà èãðàþò êóäà áîëåå âàæíóþ ðîëü â æèçíè ôàêóëüòåòà, ÷åì ìîæåò ïîêàçàòüñÿ.

Íà ýòîò ðàç â «Ëèíãâå» ìîæíî ïðî÷èòàòü, ÷òî êîíêðåòíî áûëî ðåøåíî âî âðåìÿ êðóãëûõ ñòîëîâ â Çâåíèãîðîäå. Àíÿ è Âàíÿ, àâòîðû ðåïîðòàæà, ñîáðàëè äîñòàòî÷íî ìàòåðèàëà, ÷òîáû ïîêàçàòü ðåçóëüòàòû ðàáîòû Ñòóäñîâåòà íà ÇÁÑ. Ìû ïå÷àòàåì ýòó ñòàòüþ, ÷òîáû âñÿ íàøà àóäèòîðèÿ, ïî÷òè 300 ÷åëîâåê, ìîãëà îáúåêòèâíî îöåíèòü ðåçóëüòàòû ðàáîòû íàøåãî ñòóäåí÷åñêîãî ñîâåòà – õîòÿ áû ïî òîìó, ÷òî èç íàçâàííîãî íèæå áóäåò ðåàëèçîâàíî, à ÷òî òàê è îñòàíåòñÿ íà áóìàãå.

Ê ñîæàëåíèþ, ìû íå ìîæåì ðàññêàçàòü îáî âñåì, ÷òî â ãëàçà è çà ãëàçà îáñóæäàëîñü íà ÇÁÑ. È ìû íå ñìîæåì ðàñêðûòü âñå ñåêðåòû «òèì-áèëäèíãà», äóõ êîòîðîãî âèòàë â âîçäóõå âîçëå êîñòðà âå÷åðîì. Îäíàêî ÿ ëè÷íî èñêðåííå âåðþ â òî, ÷òî åæåãîäíûå ïîåçäêè â Çâåíèãîðîä ïîìîãàþò ñïëî÷åíèþ êîëëåêòèâà è óëó÷øåíèþ æèçíü íà íàøåì ôà-êóëüòåòå.

Çâåíèãîðîä-2007

Âñòóïëåíèå Ìàêñèìà Èëüÿõîâà, ðåïîðòàæ Àíè Øèáàåâîé è Âàíè Êèðäÿøåâà

íåëüçÿ íå âñïîìíèòü î ïðîðûâå íàøåé êîìàíäû ÊÂÍ, çàíÿâøåé âòîðîå ìåñòî â Óíèâåðñèòåòñêîé Ëèãå. Òàì æå, â Çâåíèãîðîäå, ñîñòîÿëàñü ïðåìüåðà Àíãëèéñêîãî òåàòðà ïîä ðóêîâîäñòâîì Àíäðåÿ Ìèõàéëîâè÷à Èâàíîâà. Ó÷àñòíèêàì ïîåçäêè âûäàëàñü óíèêàëüíàÿ âîçìîæíîñòü ïåðâûìè óâèäåòü àêò èç çíàìåíèòîé ïüåñû Îñêàðà Óàéëüäà «The importance of being Earnest».  îáùåì è öåëîì, ïðîøåäøèé ãîä áûë î÷åíü íàñûùåííûì è ïëîäîòâîðíûì.

Íî ìû íå òîëüêî çàíèìàëèñü ïîäâåäåíèåì èòîãîâ, íî è ñòðîèëè ïëàíû íà áóäóùèé ãîä, ÷òî, ñîãëàñèòåñü, íåìàëîâàæíî. Ó÷àñòíèêè ïîåçäêè âûäâèíóëè ìíîãî èíòåðåñíûõ ïðåäëîæåíèé. Âîò òîëüêî íåêîòîðûå èç íèõ.  ñâÿçè ñ ãîäîì Êèòàÿ â Ðîññèè íà ôàêóëüòåòå áóäåò îðãàíèçîâàí áîëüøîé ïðàçäíèê, íà êîòîðûé äàæå ïëàíèðóåòñÿ ïðèãëàñèòü ïîñëà Êèòàÿ â Ðîññèè. È, êîíå÷íî æå, ñàìîå íåïîñðåäñòâåííîå ó÷àñòèå â íåì áóäóò ïðèíèìàòü êèòàéñêèå ñòóäåíòû. Ôåñòèâàëü ïîìîæåò ñïëîòèòü ñòóäåíòîâ ôàêóëüòåòà ðàçëè÷íûõ íàöèîíàëüíîñòåé, íàó÷èò ëó÷øå ïîíèìàòü êóëüòóðû äðóã äðóãà.

 áóäóùåì ãîäó íàìå÷àåòñÿ ïðîâåäåíèå íåîáû÷íîãî ìóçñàëîíà ñ íåìåöêèì óêëîíîì, ãäå íàðÿäó ñ êëàññè÷åñêîé ìóçûêîé áóäåò ïðåäñòàâëåíà ìóçûêà ñîâðåìåííàÿ. Êðîìå òîãî, ïîñòóïèëî ïðåäëîæåíèå âîçîáíîâèòü äåÿòåëüíîñòü ôàêóëüòåòñêîãî ðàäèî, çâó÷àíèå êîòîðîãî ìû ñìîæåì óñëûøàòü íà áîëüøèõ ïåðåìåíàõ. Ðàçâèâàÿ äàííóþ òåìó, îòìåòèì, ÷òî â ñâÿçè ñ ïîñòàíîâëåíèåì ðåêòîðà îá èçìåíåíèè ó÷åáíîãî äíÿ, âîçíèêëî ïðåäëîæåíèå î ðàñøèðåíèè ñòîëîâîé è óëó÷øåíèè êà÷åñòâà ïèòàíèÿ. ×òîáû ñòóäåíòàì áûëî ÷åì çàíÿòüñÿ âî âðåìÿ ñîðîêàìèíóòíîé ïåðåìåíû, áûëî ïðåäëîæåíî îðãàíèçîâàòü ÷èòàëüíûé çàë è ñäåëàòü ñïåöèàëüíîå ïîìåùåíèå äëÿ îòäûõà. Äëÿ ýòèõ öåëåé ñòóäåíòû ïðåäëîæèëè èñïîëüçîâàòü ïîäâàë è âåðõíèé ýòàæ ôàêóëüòåòà. Âîçíèêëà èäåÿ îðãàíèçîâàòü

ñòîÿíêó äëÿ âåëîñèïåäîâ, òàê êàê íà íàøåì ôàêóëüòåòå äîâîëüíî áîëüøîå êîëè÷åñòâî ñòóäåíòîâ, êîòîðûå íå õîòÿò êàæäîå óòðî ïðîñòàèâàòü â áåñêîíå÷íûõ ïðîáêàõ. Ó÷àñòíèêè ïîåçäêè ïðåäëîæèëè íàêîíåö-òî îáíîâèòü êîìïüþòåðíûé êëàññ: çàìåíèòü óñòàðåâøèå, âðåäíûå äëÿ ãëàç ìîíèòîðû íà áîëåå ñîâðåìåííûå ìîäåëè è ïîñòàâèòü íà êàæäûé êîìïüþòåð óñòðîéñòâà äëÿ ÷òåíèÿ äèñêåò, ôëåøåê è äèñêîâ.  áóäóùåì ãîäó àêòèâèçèðóåòñÿ äåÿòåëüíîñòü ñïîðòêëóáà, êîòîðûé ïðîâåäåò êîíêóðñ íà çâàíèå ëó÷øåãî ñïîðòñìåíà ôàêóëüòåòà è ðåøèëè îðãàíèçîâàòü æåíñêóþ âîëåéáîëüíóþ êîìàíäó. Àññîöèàöèÿ âûïóñêíèêîâ ôàêóëüòåòà ïîìîãëà áû ïîìî÷ü ñîõðàíèòü ñâÿçè ìåæäó áûâøèìè ñòóäåíòàìè. Åùå îäíîé òåìîé ðàçãîâîðà ñòàëî îáñóæäåíèå ïðîáëåìû Èíòåðíåò-ôîðóìà, â ïðîøëîì äîâîëüíî óñïåøíîãî, à ñåé÷àñ êàíóâøåãî â ëåòó. Ãîâîðèëè äàæå î ñîòðóäíèåñòâå íàøåãî ôàêóëüòåòà ñî øêîëàìè Ìîñêâû è ðàñøèðåíèè êîíòàêòîâ ñ äðóãèìè ôàêóëüòåòàìè ÌÃÓ.

Êîíå÷íî, ýòè òåìû ìû îáñóæäàëè áåç ïðåçèäèóìà, áåç ãàëñòóêîâ è ëèøíåãî îôèöèîçà, à â òåïëîé, äðóæåñêîé îáñòàíîâêå, çà ÷àåì ñ êîíôåòàìè è ñîñèñêàìè.  Çâåíèãîðîäå ìû îòäûõàëè îò äóøíîé è ñóåòëèâîé Ìîñêâû; ðåøàëè ñåðüåçíûå âîïðîñû, çíàêîìèëèñü ñ íîâûìè èíòåðåñíûìè ëþäüìè, ïåëè ïåñíè ó êîñòðà, ñî÷èíÿëè ñòèõè î ëþáâè. À ñàìûå àêòèâíûå èç íàñ äàæå âñòàëè â íåáûâàëóþ ðàíü, ÷òîáû ïîñëóøàòü ïåíèå ïòèö.  îáùåì, íåñìîòðÿ íà òî, ÷òî ïîãîäà íàñ ïîäâåëà, âñå áûëè äîâîëüíû. À â äåíü îòúåçäà èç-çà òó÷ íàêîíåö-òî âûãëÿíóëî äîëãîæäàííîå ñîëíûøêî. Ãëàâíîå, ÷òî ìû ïîíÿëè çà ýòî âðåìÿ: ïîåçäêà â ÇÁÑ – ýòî íå òîëüêî ïîâîä îòäîõíóòü è ïîîáùàòüñÿ, ýòî åùå è óíèêàëüíàÿ âîçìîæíîñòü ïîâëèÿòü íà íàøó ôàêóëüòåòñêóþ æèçíü è ñäåëàòü åå ëó÷øå.

ÇâåíèãîðîäÀíÿ Øèáàåâà, Âàíÿ Êèðäÿøåâ

5

Íà ìîåé íåäîëãîé, õîòÿ è íå äåâè÷üåé, ïàìÿòè òàêîãî åùå íå áûëî. Ýòî íà÷àëîñü 11 àïðåëÿ îêîëî 3 ÷àñîâ, à çàêîí÷èëîñü íå ïîçæå 5, íî â ýòîò êîðîòêèé ïðîìåæóòîê âðåìåíè óëîæèëîñü ñòîëüêî âñåãî èíòåðåñíîãî, ÷òî ïðîñòî àõ…

Íà íàøåì ôàêóëüòåòå ïðîøåë ôåñòèâàëü ðóññêîãî ÿçûêà. È áûë ýòî íå â êëàññè÷åñêîì ñâîåì çíà÷åíèè «ôåñòèâàëü» – ñ íàðîäíûìè èíñòðó-ìåíòàìè, òàíöàìè ìåäâåäåé è Èâàíóøêàìè íà ïå÷àõ. Íàø ôåñòèâàëü íå áûë çðåëèùåì. Îí áûë èãðèùåì.

Èãðàëè â çíàòîêîâ ðóññêîãî

ÿçûêà è ðóññêîé êóëüòóðû. Ïî÷òè äâå äþæèíû êàáèíåòîâ ñî çíàòîêàìè-ïðåïîäàâàòåëÿìè æäàëè ñòóäåíòîâ, ãîòîâûõ ïðîäåìîíñòðèðîâàòü ñâîþ ïîäêîâàííîñòü âî âñåì, ÷òî çîâåòñÿ ðóññêèì. Äóìàåòå, ÷òî çíàåòå ðóññêîå êèíî? Ïîïðîáóéòå ñâîè ñèëû â ñîîòâåòñòâóþùåé ñåêöèè. Ñ÷èòàåòå, ÷òî íà «Ïðåâåä, êðîñàâ÷åã» ðóññêèé ñëåíã çàêàí÷èâàåòñÿ? Óáåäèòåñü â îáðàòíîì ó Ýëëî÷êè-Ëþäîåäî÷êè. Ïîìíèòå øêîëüíûé êóðñ ëèòåðàòóðû? Ìîæåòå ïîóãàäûâàòü öèòàòû èç êëàññèêè, ýòî òîëüêî ïîíà÷àëó êàæåòñÿ ëåãêèì. Íà êðàéíèé ñëó÷àé, åñëè íè÷åãî Âàñ íå

ñìóòèëî – çàéäèòå íà ñåêöèþ ïåðåâîäà è ïîïûòàéòåñü îñèëèòü êàêîé-íèáóäü íåáîëüøîé ôðàãìåíò òåêñòà. Âû ïîéìåòå, ÷òî ðóññêèé ÿçûê ìîæíî çíàòü êóäà ëó÷øå.

Ñàìàÿ ïîïóëÿðíàÿ ñåêöèÿ íà ôåñòèâàëå íàçûâàëàñü "Îðôîãðàôèÿ è îðôîýïèÿ". Îíà ñîáðàëà áîëåå 60 ó÷àñòíèêîâ, êàæäûé èç êîòîðûõ äîêàçûâàë ñâîþ ãðàìîòíîñòü ìóäðåöó Â.À.Êóêóðÿíó.  ýòîò äåíü âñåì ó÷àñòíèêàì ïðèøëîñü ñåðüåçíî óñîìíèòüñÿ â ñâîåé âðîæäåííîé ãðàìîòíîñòè.

Êîãäà ó ñòóäåíòà ÷òî-òî ïîëó÷àëîñü – óãàäàë îí, èëè æå çíàë

Ôåñòèâàëü.ðóññêîãî ÿçûêà íà ÔÈßèÐ ÌÃÓ

Ôîòîðåïîðòàæ Òåêñò è ôîòî Ìàêñèìà Èëüÿõîâà

çàðàíåå, èëè æå ñïèñàë ëîâêî – åìó îáÿçàòåëüíî çà òî âîçäàâàëîñü. Ñïåöèàëüíî äëÿ ôåñòèâàëÿ â íåäðàõ ñòóäñîâåòà áûëà ñîçäàíà âàëþòà «Ãðîø», êîòîðàÿ âîøëà â îáðàùåíèå íà ôåñòèâàëå. Çà ãðîøè ìîæíî áûëî ïðèîáðåñòè ÷òî-íèáóäü èç âûïå÷êè íà 4-ì ýòàæå (ýòî â òîì ñëó÷àå, åñëè Âû ìîãëè âñïîìíèòü, êàê íàçûâàåòñÿ «âîò ýòà âêóñíàÿ øòó÷êà ñ òâîðîãîì»), èëè æå äîáàâèòü â ñâîþ ïûëÿùóþñÿ áèáëèîòåêó íîâûé ñëîâàðü èëè ôàêóëüòåòñêóþ êíèãó. Ìíå äîñòàëñÿ «ßçûê ñòàðîé Ìîñêâû» Â.Ñ.Åëèñòðàòîâà. Óçíàë ìíîãî íîâîãî î òîì, êàê ðàçãîâàðèâàëè êîðåííûå ìîñêâè÷è.

Êîìó-òî äîñòàâàëàñü "Âîéíà è Ìèð ÿçûêîâ è êóëüòóð" Ñ.Ã.Òåð-Ìèíàñîâîé, èíûå äàæå óìóäðÿëèñü êóïèòü ñëîâàðèê Îæåãîâà!

Íàäî ñêàçàòü, ÷òî çà òå ãðîøè, êîòîðûå ìû çàðàáàòûâàëè, ïðèõîäèëîñü èçðÿäíî íàïðÿ÷ü ïàìÿòü è âîîáðàæåíèå, òàê ÷òî ôåñòèâàëü íå ñòàë íè äëÿ êîãî èñòî÷íèêîì íàæèâû. Âîçíàãðàæäåíèå âûäàâàëîñü òîëüêî òåðïåëèâûì è ñèëüíûì äóõîì, ÷òî ðàññòðîèëî ïëàêñ è ëåíòÿåâ.

Õîðîøî áûëî âñå: îðãàíèçàöèÿ, çàäàíèÿ, âàëþòà, ïèðîæêè-áóëî÷êè, ïðåïîäàâàòåëè-ìóäðåöû è ñòóäåíòû-óìíèöû. Òå, êòî ó÷àñòâîâàë â ôåñòèâàëå,

ïîòîì äîëãî îáñóæäàëè âñå òî, ñ ÷åì èì ïðèøëîñü ñòîëêíóòüñÿ. Êòî-òî ñåòîâàë íà ñëîæíîñòü çàäàíèé äëÿ ïåðåâîäà, èíûå ðàäîâàëèñü, ÷òî ñóìåëè îòãàäàòü âñå ñòàðèííûå çàãàäêè. Ñêåïòèêè, êðèòèêè è âñÿêèå àíòèñîöèàëüíûå ýëåìåíòû óøëè ñ ìåðîïðèÿòèÿ íåñîëîíî õëåáàâøè, ïîòîìó ÷òî, êîãäà ó íàñ ïðîèñõîäèò ÷òî-òî äåéñòâèòåëüíî ñòîÿùåå, îá ýòîì ñëîæíî ñêàçàòü ÷òî-òî ïëîõîå. Áûëî âåñåëî, èíòåðåñíî è î÷åíü íåïðîñòî. Âåëèê è ìîãó÷ ðóññêèé ÿçûê, à â ðóêàõ óìåëûõ – è ïîäàâíî! Ôåñòèâàëü ðóññêîãî ÿçûêà íà ÔÈßèÐ ýòî ëèøíèé ðàç ïîäòâåðäèë.

Ôåñòèâàëü.ðóññêîãî ÿçûêà íà ÔÈßèÐ ÌÃÓ

7

û

– …à ÿ èç ÌÃÓÊÈ âûéäó ìåíåäæåðîì èíôîðìàöèîííûõ òåõíîëîãèé…– À ÿ èíæåíåðîì áóäó…Âçãëÿäû ìîèõ áûâøèõ îäíîêëàññíèêîâ îáðàùàþòñÿ êî ìíå.– À ÿ áóäó ñïåöèàëèñòîì ïî ìåæêóëüòóðíîé êîììóíèêàöèè, – ñîîáùàþ ÿ è øèðîêî óëûáàþñü: âîïðîñèòåëüíîå âûðàæåíèå èõ ëèö ãîâîðèò î òîì, ÷òî îíè íå ïîíÿëè, ÷òî ýòî òàêîå è…– È ÷åìó òàì ó÷àò âîîáùå?ß óëûáàþñü åùå øèðå: ðàçâå ìîæíî âêðàòöå ðàññêàçàòü è îáúÿñíèòü âñå, ÷åìó òàì ó÷àò? ß, êîíå÷íî, ïîñòàðàþñü…Áóäó êðàòêà, êàê ãîâîðèòñÿ.–  îáùåì, åñòü ó íàñ äâà îòäåëåíèÿ – ÎÏÏ è ÌÊÊ…

ÌÊÊ – ýòî ìåæêóëüòóðíàÿ êîììóíèêàöèÿ, äèñ-öèïëèíà, íà êîòîðîé íàì ðàññêàçûâàþò î òîì, íàñêîëüêî âàæíî çíàòü òðàäèöèè, êóëüòóðó è óêëàä æèçíè äðóãèõ ñòðàí. Èäåÿ â òîì, ÷òî ó êàæäîãî íàðîäà åñòü ñâîå âèäåíèå îêðóæàþùåãî ìèðà, òàê ÷òî, äàáû íå ñîðâàòü êàêóþ-íèáóäü ìåæäóíàðîäíóþ âñòðå÷ó èëè íå ïðåâðàòèòüñÿ èç çàêàäû÷íûõ äðóçåé âî âðàãîâ, íóæíî ñ íèì, ñ âèäåíèåì, îçíàêîìèòüñÿ è, áîëåå òîãî, ïðèíÿòü è ïîíÿòü åãî. Òàê ÷òî, îòäûõàÿ â Òóðöèè, íå íàäî ñêðåùèâàòü ïàëüöû, æåëàÿ ñîáåñåäíèêó-òóðêó óäà÷è (èáî ýòî îçíà÷àåò, ÷òî âû íå æåëàåòå áîëåå ñ íèì îáùàòüñÿ) èëè, ìèðíî äîæåâûâàÿ âêóñíûå ñïàãåòòè, ïîêàçûâàòü èòàëüÿíöó «Âñå îêåé!», ñëîæèâ óêàçàòåëüíûé è áîëüøîé ïàëüöû. Îí âàñ íå ïîéìåò, îáèäèòñÿ è, áóäó÷è â ðàññòðîåííûõ ÷óâñòâàõ, âûïèøåò âàì ñ÷åò ðàçà â äâà áîëüøå ðåàëüíîãî (ëàäíî-ëàäíî, ýòî ÿ ïðåóâåëè÷èëà).

– Ìäà, – òÿíåò îäèí èç ìîèõ äðóçåé, – à ÿ-òî äóìàë, ÷åãî òîò èòàëüÿíåö òàê çàãðóñòèë…

Âîò ÷òîáû íå äåëàòü òàêèõ îøèáîê, ìû è õîäèì íà ëåêöèè ïî ÌÊ. È óçíàåì íå òîëüêî î ÿçûêå æåñòîâ, íî è î òîì, êàê ðàçíûå íàðîäû îòíîñÿòñÿ êî âðåìåíè, ê äåëàì, ðàáîòå, ñåìüå, î òîì, ïî÷åìó èòàëüÿíöû òàêèå ýìîöèîíàëüíûå, à àíãëè÷àíå òàêèå ñäåðæàííûå. Êñòàòè, ðàçîáðàòüñÿ âî âñåì ýòîì íàì ïîìîãàþò äðóãèå, íå ìåíåå âàæíûå è íå ìåíåå èíòåðåñíûå ëåêöèè — ëåêöèè ïî ìèðó èçó÷àåìîãî ÿçûêà, ãäå ìû çíàêîìèìñÿ ñ èñòîðèåé, ïîëèòèêîé, èñêóññòâîì ñòðàí, ÿçûê êîòîðûõ (÷òî, â îáùåì-òî, âèäíî èç íàçâàíèÿ êóðñà) ìû èçó÷àåì. È ýòî íàøå çíàêîìñòâî äàëåêî íå ïîâåðõíîñòíîå, ïîòîìó ÷òî ñïåöèàëèñò ïî ÌÊ äîëæåí ðàçáèðàòüñÿ â ÷óæîé êóëüòóðå, êàê â ñâîåé ñîáñòâåííîé. È ìû ðàçáèðàåìñÿ: ðàçáóäèòå ëþáîãî èç ÌÊÊøíèêîâ ÷àñà ýäàê â ÷åòûðå óòðà ñ âîïðîñîì «Êòî áûë øåñòíàäöàòûì ïðåçèäåíòîì ÑØÀ?» è ÷òî âû óñëûøèòå? Íåò, íå «Âû ÷òî, ñ óìà ñîøëè?!! Ñïàòü îñòàëîñü äâà ÷àñà!», à «Ëèíêîëüí!» Ïðàâäà, ÿ íå ãàðàíòèðóþ, ÷òî ïîñëå ýòîãî â âàñ íå ïîëåòèò ïîäóøêà ñ âîïëåì «Ñãèíü, ñîâåñòü!».

À åùå íà ñåìèíàðàõ ïî ÌÊ ìû ðàçûãðûâàåì ðàçëè÷íûå ñèòóàöèè, ñòàðàÿñü âæèòüñÿ â ðîëü ÷åëîâåêà èç äðóãîé ñòðàíû è êóëüòóðû è ïîíÿòü, ïî÷åìó îí ïîñòóïàåò èìåííî òàê, à íå èíà÷å. Òàê ÷òî áóäüòå ãîòîâû ïåðåâîïëîòèòüñÿ â ÿïîíöà (èòàëüÿíöà, àìåðèêàíöà, ôðàíöóçà – íóæíîå ïîä÷åðêíóòü) è, ñòàðàòåëüíî êîâåðêàÿ àíãëèéñêèé ÿçûê (äëÿ ñîçäàíèÿ àòìîñôåðû), ñäåëàòü çàêàç â àìåðèêàíñêîì ïàáå èëè õîòÿ áû ïðîñòî ïðîâåñòè ïåðåãîâîðû ñ çàðóáåæíîé êîìïàíèåé. Ïðè÷åì âî âðåìÿ ýòîé, íå ïîáîþñü ýòîãî ñëîâà, ðîëåâîé èãðû ó÷èòûâàòü ïðèäåòñÿ âñå: îò æåñòîâ äî ïîðÿäêà, â êàêîì áóäóò ïðåäñòàâëåíû «ñîòðóäíèêè êîìïàíèè» èíîñòðàííîìó êîëëåãå.

– À ÷òî òàêîå ÎÏÏ?À ÎÏÏ – ýòî îòäåëåíèå ïðåïîäàâàíèÿ è ïåðåâîäà.

×åñòíî ãîâîðÿ, ÿ âîñõèùàþñü òðóäîëþáèåì è âûíîñëèâîñòüþ ëþäåé, êîòîðûå òàì ó÷àòñÿ. Ïî÷åìó, ñóäèòå ñàìè. Ïðåäñòàâüòå: ïðèõîäèò òàêàÿ íåâûñîêàÿ è õðóïêàÿ ñ âèäó ñòóäåíòêà, âûâàëèâàåò íà ñòîë òîëñòóþ êèïó ëèñòêîâ è íà âîïðîñ «×òî ýòî?!» áóäíè÷íî, ñëîâíî åå ýòî âîâñå íå êàñàåòñÿ, îòâå÷àåò: «Ýòî? Ýòî íàì íàäî ïåðåâåñòè». Âû áåðåòå â ðóêè ïåðâûé

ïîïàâøèéñÿ ëèñò, íà÷èíàåòå åãî ÷èòàòü (âû æå òîæå êàê-íèêàê ëèíãâèñò, õîòü è íå ïåðåâîä÷èê) è ïîíèìàåòå, ÷òî çíàêîìûõ ëè÷íî âàì ñëîâ íà ýòîì ëèñòå íàñ÷èòûâàåòñÿ íå î÷åíü ìíîãî (äà è òå - àðòèêëè, ìåñòîèìåíèÿ è ïàðî÷êà ñóùåñòâèòåëüíûõ), à ñìûñë òàê è âîâñå îò âàñ óñêîëüçàåò. È äåëî íå â òîì, ÷òî âû òàê ïëîõî çíàåòå ÿçûê. Äåëî â òîì, ÷òî òåêñò íà ïåðåâîä – ýòî íå÷òî íåäîñòóïíîå ðàçóìó ïðîñòûõ ÌÊÊøíèêîâ, íå ïîäãîòîâëåííûõ äëèòåëüíûìè ïàðàìè òåîðèè ïåðåâîäà è íå çíàêîìûõ íè ñ ñîêðàùåíèÿìè, íè ñ êàêèìè-òî ñïåöèàëüíûìè çíàêàìè è ñèìâîëàìè. Ïåðåôðàçèðóÿ Òîñþ Êèñëèöûíó èç «Äåâ÷àò» ñ åå «êàðòîøêîé âàðåíîé, ïå÷åíîé, æàðåíîé…» è äàëåå ïî òåêñòó, ìîæíî òî÷íî òàêæå ñêàçàòü î êóðñàõ ïåðåâîäà äëÿ ÎÏÏøíèêîâ: ïåðåâîä óñòíûé, ïèñüìåííûé, ñèíõðîííûé, ñ ëèñòà…

Ìåæäó ïðî÷èì, ñòîèò îòìåòèòü, ÷òî ïîñëå òàêèõ ïàð êàê-òî ñðàçó íà÷èíàåøü îáðàùàòü âíèìàíèå íà ïåðåâîä÷åñêèå ëÿïû â êíèãàõ è ôèëüìàõ. ß áû, íàïðèìåð, íèêîãäà â æèçíè íå îáðàòèëà âíèìàíèÿ íà ôðàçó (öèòèðóþ): «Òàêîìó îäèíîêîìó áàêàëàâðó, êàê ÿ, íåìíîãî íàäî, – ñêàçàë Ê., ïîãëàæèâàÿ óñû öâåòà ñîëè ñ ïåðöåì. – Õîòÿ òû ïðàâ, ýòîò äîì äåéñòâèòåëüíî ñòîèë ìíå ðóêè è íîãè». Ñåðüåçíî, ÿ áû, ïîæàëóé, ïðîïóñòèëà ýòî ìèìî, íå çàîñòðÿÿ âíèìàíèÿ íà ñòðàííûõ îáîðîòàõ òèïà «ðóêè è íîãè» – íó ìàëî ëè, ÷òî ïðèäóìàåò àâòîð è êàêèå ó íåãî ìûñëè ðîÿòñÿ â ãîëîâå, êîãäà îí ñòîëü ïîýòè÷íî îïèñûâàåò öâåò óñîâ ñâîåãî ãåðîÿ? È êàêàÿ ðàçíèöà, ÷òî â íà÷àëå êíèãè ãåðîé áûë ïðîôåññîðîì ôèëîñîôèè, à â ñåðåäèíå íåíàäîëãî ïðåâðàòèëñÿ â áàêàëàâðà? Íî òåïåðü-òî ÿ çíàþ, ÷òî îäíî èç çíà÷åíèé ñëîâà bachelor – õîëîñòÿê, ÷òî óñû öâåòà ñîëè ñ ïåðöåì – ýòî ïðîñòî óñû ñ ïðîñåäüþ, è ÷òî äîì, êóïëåííûé ìèñòåðîì Ê., îêàçàëñÿ î÷åíü äîðîãèì. Íà ôîíå ýòîãî çàïèñêà íà ñòîëå òèïà «Ïîçâîíè ìíå. Àñàï» è íåêàÿ ñòðàíà «Àëüìàíèÿ» êàæóòñÿ âîîáùå êàêèì-òî ôàíòàñòè÷åñêèì ðîìàíîì î ïðèêëþ÷åíèÿõ òàèíñòâåííîãî ÀÑÀÏà â íå ìåíåå òàèíñòâåííîé ñòðàíå Àëüìàíèè. À âåäü íà ñàìîì äåëå âñå ãîðàçäî ïðîùå…

×òî êàñàåòñÿ ïðåïîäàâàòåëåé, òî äëÿ íèõ îñíîâíûì ïðåäìåòîì íà òðåòüåì êóðñå ÿâëÿåòñÿ ïåäàãîãè÷åñêàÿ ïñèõîëîãèÿ. Åùå áû, ðàçâå ìîæíî áåç ñïåöèàëüíîé ïîäãîòîâêè áûòü â ñîñòîÿíèè óïðàâèòüñÿ ñ âåñåëûìè è ïîðîé íåóïðàâëÿåìûìè ñòóäåíòàìè (äà-äà, ýòî ÿ î âàñ, íåêàÿ ôðàíöóçñêàÿ ãðóïïà)? Èëè îáúÿñíèòü íóäíûé è ñëîæíûé ìàòåðèàë èíòåðåñíî è äîõîä÷èâî? Âñå çíàþò, ÷òî áëåñòÿùå çíàòü ïðåäìåò è áëåñòÿùå ïðåïîäàâàòü åãî – ýòî äàëåêî íå îäíî è òî æå. Ñîãëàñèòåñü, ìàëî êîìó õî÷åòñÿ, ÷òîáû ñòóäåíòû ïåðåä åãî ïàðàìè êèäàëè ìîíåòêó ñ âîïðîñîì «Èäòè íà ïàðó èëè èäòè â áóôåò?» èëè, ñ âèäîì ïðèãîâîðåííûõ ê ýøàôîòó, ñòðàäàëü÷åñêè çàêàòûâàÿ ãëàçà, âñå æå óñàæèâàëè ñåáÿ â àóäèòîðèè Õ. Âîò äëÿ òàêèõ áóäóùèõ «ïðåïîäîâ» è ñóùåñòâóåò êóðñ ïåäàãîãè÷åñêîé ïñèõîëîãèè, ÷òîáû âñåãäà çíàòü, êóäà áåæàòü è ÷òî äåëàòü (ïî÷åìó-òî â áîëüøèíñòâå ñâîåì ïðåïîäàâàòåëè çàáûâàþò, ÷òî îíè êîãäà-òî òîæå áûëè ñòóäåíòàìè, è ïîðîé áûâàþò íó óæ î÷åíü òðåáîâàòåëüíûìè ê âíèìàþùèì èõ ó÷àùèìñÿ. À æàëü…).

À âîîáùå, ñàìîå ãëàâíîå è äëÿ ÌÊÊøíèêîâ, è äëÿ ÎÏÏøíèêîâ – ýòî çíàòü ñâîþ ñîáñòâåííóþ êóëüòóðó è, êîíå÷íî, çíàòü ñâîé ñîáñòâåííûé ÿçûê. Ïîýòîìó ìíîæåñòâî ïðåäìåòîâ ïîñâÿùåíî èìåííî ðóññêîìó ìèðó, ðóññêîé ëèòåðàòóðå, ðóññêîé èñòîðèè è ðóññêîìó ÿçûêó. Ïîýòîìó ìû èçó÷àåì ðóññêèé ìèð â êîíòåêñòå ìèðîâûõ öèâèëèçàöèé è èñòîðèþ ðóññêîé ëèòåðàòóðû. È, óñëûøàâ îò èíîñòðàíöåâ ñòàíäàðòíûé íàáîð «Î, ðóññêè! Âîòêà, ìàòðèîøêà, ìèýäâèýäè, ñýëüîòêà!», ìîæåì äîêàçàòü, ÷òî ðóññêàÿ êóëüòóðà ãîðàçäî ãëóáæå è ñåðüåçíåå ïðàâèëüíîãî ðàñïèòèÿ ãîðÿ÷èòåëüíûõ íàïèòêîâ â áàíå â îáíèìêó ñ ìåäâåäÿìè.

– Ñëóøàé… à âêðàòöå, ÷åìó âàñ òàì âñå-òàêè ó÷àò, à? – óòî÷íÿþò ðåáÿòà, êîãäà ÿ çàêàí÷èâàþ ðàññêàç.

À ÿ óëûáàþñü è íàçûâàþ èì îñíîâíîå ïðàâèëî ëþáîãî ñïåöèàëèñòà ïî ìåæêóëüòóðíîé êîììóíèêàöèè:

– Òåðïåíèþ, Òåðïèìîñòè, Òîëåðàíòíîñòè.

ËÌÊÊ: âçãëÿä èçíóòðèÞëèÿ Áîðèñîâà

9

О своей трудовой биографииÍà ñàìîì äåëå ÿ çàêàí÷èâàëà íàø ôàêóëüòåò, áóäó÷è

àáñîëþòíî óâåðåííîé, ÷òî õî÷ó ñòàòü ïåðåâîä÷èêîì è ïðåïîäàâàòåëåì íå áóäó íèêîãäà â æèçíè. Êàê òàê ïîëó÷èëîñü, ÷òî ÿ ëåò 10 óæå ïðåïîäàþ? Ñàìîå ñìåøíîå, ÷òî ìîé âûïóñê ïðèøåëñÿ íà 1998 ãîä – âû ïîìíèòå, ÷òî òîãäà òâîðèëîñü â ñòðàíå. Òîãäà ÿ îñòàëàñü áåç îáåùàííîé ðàáîòû è ïðèøëà ñþäà ñêðåñòèñü ïîä äâåðüþ êàôåäðû.

31-ãî àâãóñòà, íà ñîáðàíèè, êàê âîäèòñÿ, ìíå âûäàëè â ðóêè ëèñòî÷åê, íà êîòîðîì áûëî êðàñèâî íàïå÷àòàíî: ×ÅÒÂÅÐÒÛÉ ÊÓÐÑ. Ïîñëå ÷åãî ÿ äðîæàùèìè ðóêàìè ñëîæèëà ëèñòî÷åê îáðàòíî è ñêàçàëà, ÷òî íè çà ÷òî íà ñâåòå â ýòó êëåòêó ñ òèãðàìè íå ïîéäó, ñàìè ïîíèìàåòå. Ìåíÿ òðÿñëî åùå è ïîòîìó, ÷òî 4-é êóðñ – ýòî, â îáùåì, òå ëþäè, ñ êîòîðûìè ìû ïàðàëëåëüíî ñóùåñòâîâàëè: ïåðåñåêàëèñü â êîìïàíèÿõ, â êëóáàõ. Ìåíÿ ïðîñòî-òàêè ïèíêàìè çàïèõíóëè òóäà. Ïåðâîãî ñåíòÿáðÿ íà ìîå ïîÿâëåíèå â àóäèòîðèè ëþäè îòðåàãèðîâàëè ïðèìåðíî òàê: «Î, ïðèâåò! À òû ÷åãî òóò äåëàåøü?» ß, êîíå÷íî, î÷åíü õîðîøî ïîäãîòîâèëàñü, íî êîãäà äîñòàëà ïà÷êó ðàñïå÷àòîê, òî ïîíÿëà, ÷òî íå ìîãó èõ ðàçäàòü, ïîòîìó ÷òî ó ìåíÿ òðÿñóòñÿ ðóêè, è ýòî âèäíî. Ïðîñòî îò ñòðàõà, îò ñòðåññà. È ïîýòîìó ÿ ïðèíÿëà ïåðâîå â ñâîåé æèçíè ïðåïîäàâàòåëüñêîå ðåøåíèå è ñêàçàëà: «Ðàçäàéòå, ïîæàëóéñòà». Âîò ýòî ÿ î÷åíü õîðîøî ïîìíþ.

Ïîòîì âñå ñêëàäûâàëîñü î÷åíü áëàãîïîëó÷íî, ìíå íà÷àëè äàâàòü äðóãèå êóðñû. ß äîñòàòî÷íî äîëãî âåëà ïðàêòèêó àíãëèéñêîãî è ðåôåðèðîâàíèå íà ïÿòîì êóðñå äëÿ ïîäãîòîâêè ê ÃÎÑàì. Ïîòîì ìíå äàëè ãðàììàòèêó, ïîòîì ãðàììàòèêà ìíå ïîíðàâèëàñü, íî åå ó ìåíÿ çàáðàëè è îòïðàâèëè íà ðàéòèíã. Ñ íèì òîæå âûøëà çàáàâíàÿ ñèòóàöèÿ. Òàê ïîëó÷èëîñü, ÷òî, êîãäà åãî ïðåïîäàâàëè, ÿ óåçæàëà íà ñòàæèðîâêó. Ïîýòîìó ìíå óêàçàëè íà êíèãó (ïîêàçûâàåò ïàëüöàìè øèðèíó ñàíòèìåòðîâ øåñòü), ñêàçàëè «âîò ýòî êóðñ, íà, ïî÷èòàé, à íà÷èíàåøü òû âîîáùå-òî ÷åðåç íåäåëþ». Ïîýòîìó ïðèøëîñü ñàìîé íàêàíóíå ÷èòàòü è âíèêàòü â ïåðâóþ òåìó.

Об умении видеть людейÍåïîñðåäñòâåííî ðàéòèíã ÿ âåäó, åñëè ïîñ÷èòàòü, ëåò

ïÿòü, íàâåðíîå, è çà ýòî âðåìÿ ïðèîáðåëà íåêîòîðûé îïûò. ß ñêàæó òàê. Êîãäà ÿ âåäó îäíó ïàðó â íåäåëþ òîãî æå ñàìîãî ðàéòèíãà, ó ìåíÿ ñîçäàåòñÿ îùóùåíèå, ÷òî ÿ íåìíîæêî ëó÷øå çíàþ, ÷òî çà ÷åëîâåê ñèäèò íàïðîòèâ ìåíÿ, ÷åì åñëè áû ÿ ïàðó ðàç â íåäåëþ âåëà îáû÷íûé àíãëèéñêèé. ×òî-òî ìîæíî óâèäåòü ïî òåìàì, êîòîðûå âûáèðàþò ñòóäåíòû. È äàæå êîãäà ÿ íå çàäàþ «õîòèòå – ïèøèòå ýòî, õîòèòå – ýòî», êîãäà æåñòêî î÷åíü ôîðìóëèðóåòñÿ íàçâàíèå ðàáîòû, âñå ðàâíî ïî òîìó, êàê ÷åëîâåê óêëàäûâàåò ìûñëè â ñëîâà, ïî óìåíèþ àíàëèçèðîâàòü, ïî ñïîñîáó ñòðóêòóðèðîâàíèÿ èíôîðìàöèè, ïî ãëóáèíå îñìûñëåíèÿ ÿ óçíàþ î ëè÷íîñòè "ðàéòåðà" íàìíîãî áîëüøå, ÷åì åñëè áû ÿ ïðîâåðÿëà ïî òåñòàì çíàíèå ëåêñèêè èëè ãðàììàòè÷åñêèõ ïðàâèë â ðàìêàõ îáùåãî àíãëèéñêîãî.

Îá îñîáåííîñòÿõ ìóæñêîãî è æåíñêîãî ðàéòèíãà

Åñëè ïðèõîäèò àíîíèìíàÿ ðàáîòà, îñîáåííî â íà÷àëå êóðñà, è îíà íàïèñàíà î÷åíü ëîãè÷íî è èíòåðåñíî, òî åñòü âåðîÿòíîñòü, ÷òî ýòî ìàëü÷èê. Õîðîøàÿ òàêàÿ âåðîÿòíîñòü. Ïîòîìó ÷òî, èñõîäÿ èç ìîèõ ëè÷íûõ íàáëþäåíèé, ñ òî÷êè çðåíèÿ ñòðóêòóðû è ñìûñëîâîé íàïîëíåííîñòè òåêñòà, ìàëü÷èêè ñîâåðøåííî ÷åòêî äåëÿòñÿ íà äâå êàòåãîðèè: îíè ëèáî ïèøóò î÷åíü êëàññíî, ëèáî âîîáùå ÷óäîâèùíî. Ìàëü÷èêà, êîòîðûé ñîâåðøàåò âñå òå ëîãè÷åñêèå íåñòûêîâêè, êîòîðûå ïðîñêàëüçûâàþò â ðàáîòàõ ó äåâî÷åê, îñîáåííî ïîíà÷àëó, ÿ íå âñòðå÷àëà. ß, êîíå÷íî, íå òàê ìíîãî ìàëü÷èêîâ âèäåëà â ýòîé àóäèòîðèè, êàê âû ïîíèìàåòå, äàæå çà âñå ýòè ãîäû. Íî òî ëè äåéñòâèòåëüíî ïî-äðóãîìó ëîãèêà ó ëþäåé ðàáîòàåò, òî ëè åùå ÷òî. È ýòî ñîâåðøåííî íå â óïðåê äåâî÷êàì. Äåâî÷êè, êîíå÷íî, òîæå åñòü, êîòîðûå èçíà÷àëüíî ïèøóò ïîòðÿñàþùå, – òû ïîëó÷àåøü ïåðâóþ ðàáîòó è ñðàçó âèäèøü – çäåñü âñå õîðîøî. Åñòü è òå, êîòîðûå äî êîíöà óïîðíî ïîíÿòü íå ìîãóò, ãäå ïðè÷èíà, ãäå ñëåäñòâèå. Ñ äðóãîé ñòîðîíû, ÿ èíîãäà âñïîìèíàþ ñåáÿ â 18 ëåò è äóìàþ, ÷òî, íàâåðíîå, âðÿä ëè ñìîãëà áû èçëîæèòü âñå òàê ÷åòêî, êàê ýòî áûâàåò â íåêîòîðûõ ðàáîòàõ, êîòîðûå ÿ ñåé÷àñ ÷èòàþ.

Ìíîãèå èç íàñ íàèâíî ïîëàãàþò (èëè, ïî êðàéíåé ìåðå, íàäåþòñÿ), ÷òî äëÿ ïðåïîäàâàòåëÿ, ñ êîòîðûì èì ïðèäåòñÿ îáùàòüñÿ, îíè îñòàíóòñÿ çàêðûòîé êíèãîé, íå ïóñòÿò ÷óæèõ òåòþ èëè äÿäþ â ñâîé âíóòðåííèé ìèð. ×àùå âñåãî òàê è ñëó÷àåòñÿ. Íî áóäüòå îñòîðîæíû: ñ Îëüãîé Ëåîíèäîâíîé Äàâûäîâîé, ïðåïîäàâàòåëåì êóðñà Academic Writing íà ÌÊÊ è ÎÏÏ, ïîäîáíûé íîìåð íå ïðîéäåò. Åñëè îíà çàíèìàåòñÿ ñ âàìè – îíà óæå âñå ïðî âàñ çíàåò. Ïî ïåðâîé æå ðàáîòå. Ïîòîìó ÷òî ýòîìó ÷åëîâåêó, ÷òîáû óâèäåòü è âûäàòü ïî ïóíêòàì âñå íåäîñòàòêè âàøåãî äâóõ(ñîò)ñòðàíè÷íîãî ýññå, òðåáóåòñÿ ðîâíî 30 ñåêóíä. Äàæå åñëè íà ýòî ýññå âû ïîòðàòèëè 7 ÷àñîâ. Ýòî òîíêèé ïñèõîëîã è îòëè÷íûé ïðîôåññèîíàë. À åùå – èíòåðåñíûé ñîáåñåäíèê.

Îëüãà ËåîíèäîâíàÄàâûäîâà

Èíòåðâüþ ñ êóìèðîìÁåñåäîâàëà Êñåíèÿ Ðûáàêîâà

10

О наиболее популярных темах эссе ïðèíöèïå, ïîïóëÿðíàÿ òåìà ó ïðèëè÷íîé ÷àñòè

ñòóäåíòîâ (íå ó âñåõ, êîíå÷íî) – ýòî ìîëîäåæíûå ñóáêóëüòóðû. Êàê ïðàâèëî, òåì ëþäÿì, êîòîðûå ýòèì èíòåðåñóþòñÿ èëè ñàìè ó÷àñòâóþò â ýòîé æèçíè, åñòü ÷òî ñêàçàòü. À òå, êîòîðûì íå î÷åíü èíòåðåñíî ïèñàòü ïðî ñóáêóëüòóðû, îïÿòü æå, ïî ìîèì ëè÷íûì îùóùåíèÿì, ñ áîëüøèì èíòåðåñîì ïèñàëè íà òåìû, êîòîðûå êàñàþòñÿ âñÿêèõ «æèòü âìåñòå èëè íå æèòü âìåñòå», «âûõîäèòü çàìóæ çà èíîñòðàíöà – íå âûõîäèòü çàìóæ çà èíîñòðàíöà», íà òàêèå «äåâî÷êîâûå», êàê ÿ èõ íàçûâàþ, òåìû.  íåêîòîðûõ ãðóïïàõ, êîãäà ÿ èõ îçâó÷èâàþ, òî âèæó áîëüøèå ãëàçà è â íèõ áåãóùóþ ñòðîêó: «Âû ÷òî, êîìó ýòî èíòåðåñíî?» À â íåêîòîðûõ – íàîáîðîò. Íó, è òðàäèöèîííî ïðè ñëîâå «ïîëèòèêà» è ïðè ñëîâå «ýêîíîìèêà» ëþäè çàáèâàþòñÿ ïîä ñòîë è ãîâîðÿò: «Íåò, íåò, íåò, ïîæàëóéñòà, íå íàäî!» Ïîæàëóé, òàê.

Об интересах современного студенчестваÑìåíèëèñü ëè èíòåðåñû? Ïîæàëóé, òîëüêî îäíî

ìîãó ñêàçàòü. Ðàíüøå íàðîä î÷åíü îõîòíî ïèñàë ñî÷èíåíèÿ ïî êëàññè÷åñêèì êíèãàì. È âîîáùå, àíàëèç ëèòåðàòóðíûõ ïðîèçâåäåíèé, êîòîðûé âû ñåé÷àñ ÷àñòè÷íî äåëàåòå íà êóðñàõ ëèòåðàòóðû, ðàíüøå âûçûâàë… íó, íå òî ÷òîáû àæèîòàæ, íî õîòÿ áû êàêèå-òî ïîçèòèâíûå ýìîöèè.  ýòîì è ïðîøëîì ãîäó ÿ ñîâåðøåííî ñîçíàòåëüíî ðåøèëà íå âêëþ÷àòü æàíð, êîòîðûé òåîðåòè÷åñêè äîëæåí áûë áûòü â ýòîì êóðñå, – àíàëèç ëèòåðàòóðíîãî ïðîèçâåäåíèÿ. Ìû âìåñòî íåãî ïèñàëè áîëåå ïðîñòîé âàðèàíò – ðåöåíçèþ íà ÷òî-òî. Ïîçàïðîøëûé ãîä áûë ïîñëåäíèì, â êîòîðîì ÿ ïûòàëàñü çàäàâàòü àíàëèç. Áûë î÷åíü õîðîøèé òåêñò, çàìå÷àòåëüíûé, î÷åíü êðàñèâûé, íî ïîëíàÿ áåñïîìîùíîñòü, êàê ýòî íè ïàðàäîêñàëüíî, îñíîâíîé ìàññû íàðîäà óäðó÷àåò. Åñëè ñ ÷èñòî ôîðìàëüíîé òî÷êè çðåíèÿ ïîäõîäèòü, òî ïðîôèëü âàøåãî îáó÷åíèÿ ïðåäïîëàãàåò óìåíèå ðàáîòàòü ñ òåêñòîì, óìåíèå îòûñêàòü âåðòèêàëüíûå è ãîðèçîíòàëüíûå êîíòåêñòû è òàê äàëåå, àíàëèç, àâòîðñêèé çàìûñåë, ñòðóêòóðà, ýïèòåòû, ñòèëèñòèêà – â îáùåì, ïîíÿòíî. Êîíå÷íî, ïðåäïîëàãàåòñÿ, ÷òî ëþäè óìåþò ýòî äåëàòü äîñòàòî÷íî õîðîøî, íàäî òîëüêî ÷óòü-÷óòü ïîäñêàçàòü ôîðìó, êàê ýòî äåëàåòñÿ â ïèñüìåííîé ðå÷è. Íî

ïðàêòèêà äâà ãîäà íàçàä ïîêàçàëà, ÷òî ïðîáëåìû òàì âñå-òàêè åñòü, è äàæå íå â êàêîé-òî îäíîé ãðóïïå. Âñå, êîíå÷íî, ÷åñòíî íàïèñàëè. Íî âèäíî áûëî, ÷òî ýòî òàêîé êðîâüþ äàëîñü! Ïðî Comedy Club, ÿ ñîãëàñíà, ïèñàòü èíòåðåñíåå.

Советы сдающим сессиюÓñïîêîéòåñü – âåäü ýòî ÿâíî íå ïåðâàÿ ñåññèÿ â âàøåé

æèçíè. Íàñòðîèòåñü ïîçèòèâíî, äàæå åñëè âàøè äðóçüÿ áåãàþò âîêðóã ñ êðèêàìè: «Ààààà, êîøìàð, ìû íèêîãäà ÝÒÎ íå ñäàäèì!!!». Ïîñòàðàéòåñü êðèòè÷åñêè îñìûñëèòü ñèòóàöèþ ñ êàæäûì ïðåäìåòîì. Ýêçàìåí – ýòî ïðîâåðêà íå òîëüêî âàøèõ çíàíèé ïî äàííîìó ïðåäìåòó, íî è âàøèõ íàâûêîâ îáùåíèÿ è âàøåãî óìåíèÿ ìûñëèòü, ðàññóæäàòü è èçëàãàòü ìûñëè â òðåáóåìîé ôîðìå.

Åñëè ó âàñ åñòü êàêèå-òî ñëîæíîñòè è âû áîèòåñü ñäàâàòü òîò èëè èíîé ýêçàìåí, ïîäóìàéòå, â ÷åì çàêëþ÷àåòñÿ ïðîáëåìà.

Âû íå âûó÷èëè êàêèå-òî ôàêòû/ñëîâà/ïðàâèëà? Âû íå ïîíèìàåòå ëîãèêó ïðåäìåòà? Ìîæåò áûòü, ïðè÷èíà – â âàøåé íåîðãàíèçîâàííîñòè, íåîäíîêðàòíî ïðîÿâëÿâøåéñÿ â òå÷åíèå ñåìåñòðà? Âîçìîæíî, âàøè íàâûêè îáùåíèÿ íåäîñòàòî÷íî îòòî÷åíû, è ýòî – îäíà èç ïðè÷èí êîíôëèêòà ñ ïðåïîäàâàòåëåì?  ëþáîì ñëó÷àå, ìíå êàæåòñÿ, ÷òî â ñëó÷àå ïðîáëåì âî âðåìÿ ñåññèè ñòîèò ñäåëàòü äëÿ ñåáÿ âûâîäû è ÷òî-òî ïîìåíÿòü â ñâîåì ïîäõîäå ê ó÷åáå – õîòÿ áû äëÿ òîãî, ÷òîáû íå ïîïàäàòü â ñòðåññîâóþ ñèòóàöèþ â êîíöå ñëåäóþùåãî ñåìåñòðà. À âîîáùå, õî÷ó íàïîìíèòü èçáèòóþ, íî àáñîëþòíî âåðíóþ, íà ìîé âçãëÿä, èñòèíó: âû ó÷èòåñü ñàìè äëÿ ñåáÿ. Íå äëÿ îöåíîê, íå äëÿ òîãî, ÷òîáû âàñ ïîõâàëèëè ìàìà ñ ïàïîé, íå äëÿ òîãî, ÷òîáû íà âàøó çà÷åòêó ñ çàâèñòüþ ãëÿäåëè îäíîãðóïïíèêè.

Ïîâåðüòå òåì, êòî óæå çàêîí÷èë óíèâåðñèòåò: ó âàñ íèêîãäà íå áóäåò äîñòàòî÷íî âðåìåíè íà òî, ÷òîáû ëèêâèäèðîâàòü ñâîè ïðîáåëû â çíàíèÿõ. Ê ïðèìåðó, ïðîùå âûó÷èòü íåñêîëüêî äåñÿòêîâ ñëîâ ñåé÷àñ, ÷åì òðàòèòü âðåìÿ íà ïîèñêè íóæíîãî çíà÷åíèÿ, çàðûâøèñü â ãðóäó ñëîâàðåé â òîò ìîìåíò, êîãäà ðàáîòîäàòåëü òðåáóåò îò âàñ çàêîí÷åííûé ïåðåâîä.

Поэтому мне указали на книгу (показывает пальцами ширину сантиметров шесть), сказали «вот это курс, на, почитай, а начинаешь ты через неделю»

Èíòåðâüþ ñ êóìèðîìÁåñåäîâàëà Êñåíèÿ Ðûáàêîâà

11

Åñëè áû Êîëîáîê çíàë, ÷åì çàêîí÷àòñÿ åãî ñêèòàíèÿ ïî ëåñó, òîãäà íàøåë áû îí ñëîâà, ÷òîáû óéòè îò íàãëîé è õèòðîé ëèñû. Åñëè áû êðàñàâ÷èê Äè Êàïðèî çíàë, ÷òî æäåò åãî íà áîðòó «Òèòàíèêà», öàðñòâèå åìó íåáåñíîå, òî èñêàë áû îí ñâîþ âòîðóþ ïîëîâèíó íà ñóøå. Åñëè áû Íàïîëåîí ìîã òîëüêî ïðåäñòàâèòü, ÷åì îáåðíóòñÿ åãî ïëàíû, òî îí íàâåðíÿêà çàëåç áû íà ßíäåêñ, ïîñìîòðåë áû ïîãîäó ïî Ìîñêâå è îñòàâàëñÿ áû âî Ôðàíöèè.

Íî ÿ íå Íàïîëåîí, è íå Äè Êàïðèî, è âîîáùå ÿ äåâóøêà-ïåðâîêóðñíèöà. È ÿ ïðåäïî÷èòàþ ó÷èòüñÿ íà ÷óæèõ îøèáêàõ. Ìíå õî÷åòñÿ óçíàòü, ê ÷åìó íóæíî áûòü ãîòîâîé íà 4 êóðñå. Çíàíèå ýòî ïîìîæåò èçáåæàòü ðîêîâûõ ïîâîðîòîâ ñóäüáû è íåïðèÿòíûõ ñþðïðèçîâ, âåäü íèêîãäà íå óãàäàåøü, êàêîé áèëåò ïîäáðîñèò òåáå ôîðòóíà.

Äëÿ íà÷àëà íàäî ìîðàëüíî ïîäãîòîâèòüñÿ. Ïîýòîìó ïåðâûé øàã ê ïîçíàíèþ áóäóùåãî – 3 ýòàæ, ðàñïèñàíèå, «îòäåëåíèå ÌÊÊ». Ìîìåíòàëüíî áðîñàþòñÿ â ãëàçà íàçâàíèÿ ïðåäìåòîâ – «Ðå÷åâûå ñðåäñòâà âîçäåéñòâèÿ íà àäðåñàòà», «Ñîöèîëèíãâèñòèêà», «Ìàññîâàÿ êîììóíèêàöèÿ», «Ïðàêòèêóì ïî ÌÊÊ», çàãàäî÷íûé «Ñïåöêóðñ» è åùå ìíîãîå äðóãîå. Èíà÷å, êàê äåáðÿìè äëÿ ïåðâîêóðñíèêà, ýòî íå íàçâàòü.

Òåì íå ìåíåå, «Ðå÷åâûå ñðåäñòâà âîçäåéñòâèÿ íà àäðåñàòà» – óæå çâó÷èò èíòðèãóþùå, ïîýòîìó ÿ, õîòü è íåóâåðåííî, íî î÷åíü áûñòðî çàíèìàþ «áîêîâóøêó» 519-îãî êàáèíåòà. Âîò òåïåðü âñå ìåíÿåòñÿ. Êàê âûÿñíèëîñü, äàæå ðàññàäêà íà 4 êóðñå ðåçêî îòëè÷àåòñÿ îò îíîé íà ïåðâîì. Ñðåäíèé ðÿä – ïóñò, äâà äðóãèõ – åäâà çàïîëíåíû. Ïåðâûå ñòîëû, êàê óæå ìîæíî äîãàäàòüñÿ, òàêæå íå çàïîëíåíû æàæäóùèìè çíàíèé ñòóäåíòàìè. «À ãäå íàðîä?» – êðóòèëîñü ó ìåíÿ â ãîëîâå. Îòâåò ñëåäîâàë â òå÷åíèå ïî÷òè âñåé ïàðû. ×åðåç êàæäûå 5 ìèíóò â àóäèòîðèþ çàõîäèëà î÷åðåäíàÿ äåâóøêà – ïåðâàÿ, âòîðàÿ, òðåòüÿ… ß íàñ÷èòàëà äåâÿòü "øòóê". Íàâåðíîå, òîëüêî íà 4 êóðñå òàêèå òåðïåëèâûå ïðåïîäàâàòåëè.

Ëåêöèÿ ïðîõîäèò äîñòàòî÷íî èíòåðåñíî è ïðîäóêòèâíî. Ïåðâûå 10-15 ìèíóò ñòóäåíòû, õîòÿ óæå è íà 4 êóðñå, âñå òàê æå óñåðäíî, êàê è ìû, ïèøóò ïðîâåðî÷íóþ ðàáîòó ïî ïðåäûäóùåé ëåêöèè. Ïîâòîðåíèå – ìàòü ó÷åíèÿ, íàì òàê â øêîëå ãîâîðèëè. Íî çíàíèÿ âñå æå íàêàïëèâàþòñÿ, è òàêèì îáðàçîì ê çà÷åòó ãîòîâèòüñÿ ëåã÷å.

Äàëåå – ëåêöèÿ íà òåìó, ôîðìóëèðîâêà êîòîðîé ãðóáî ðåæåò ñëóõ «çåëåíîãî» ïåðâîêóðñíèêà – «Íåðåøåííûå âîïðîñû òåîðèè ðå÷åâûõ æàíðîâ». Åñëè âäóìàòüñÿ â íàçâàíèå, ìîæíî ïðåäñòàâèòü, î ÷åì ïîéäåò ðå÷ü. Ìîæíî, íî î÷åíü îòäàëåííî.

Îêàçûâàåòñÿ, íàïðèìåð, ÷òî ïîëå – ýòî íå òîëüêî ìåñòî, ãäå ñåþò, ïàøóò è ïðîâîäÿò ìåëèîðàöèîííûå ðàáîòû, è íå òîëüêî îñîáûé âèä ìàòåðèè èç øêîëüíîãî êóðñà ôèçèêè. Ïîëå – ýòî åùå è ñðåäñòâî âûðàæåíèÿ ëþáîãî ðå÷åâîãî æàíðà.

Ñíà÷àëà äàííàÿ òåìà íå âûçûâàåò íèêàêîãî èíòåðåñà. Íî äëèòñÿ ýòî íåäîëãî. Óæå ñîâñåì ñêîðî ëîâèøü ñåáÿ íà ìûñëè, ÷òî óæå ðàññóæäàåøü âìåñòå ñ ëåêòîðîì, íå ïðîñòî ñëóøàÿ, à ïîíèìàÿ åãî. È òåáå âäðóã êàæåòñÿ ñòðàííûì, êàê ìîæíî â ýòîò ìîìåíò äåëàòü çàäàíèå ïî äðóãîìó ïðåäìåòó.

Çà îäíó ëåêöèþ ìîè ïîçíàíèÿ óâåëè÷èëèñü íàñòîëüêî, ÷òî òåïåðü ÿ ñâîáîäíî ìîãó áðîñàòüñÿ òàêèìè òåðìèíàìè êàê «ïåðôîðìàòèâíàÿ êîíñòðóêöèÿ» èëè ðàññóæäàòü, ïî÷åìó íå âñå ðå÷åâûå æàíðû îáëàäàþò ýòèìè ñàìûìè êîíñòðóêöèÿìè.

Íåñìîòðÿ íà òî, ÷òî ìàòåðèàë 4-ãî êóðñà ñ ïåðâûì íå ñðàâíèøü, îñíîâíûå ïðèìåòû ñòóäåíòà îñòàþòñÿ íåèçìåííûìè. È çäåñü íà ñòîëàõ áåññìåííàÿ êîëà è õîëîäíûé ÷àé, è çäåñü ñïÿò íà ïàðòàõ, òîëüêî òåïåðü óæå íà ïåðâûõ, è çäåñü íåóñòàííî çâåíÿò ìîáèëüíûå. Êîíå÷íî æå, êàê è ñëåäîâàëî îæèäàòü, ê 4 êóðñó ïðèâû÷êà ñïèñûâàòü è äîäåëûâàòü äîìàøíåå çàäàíèå íà ëåêöèÿõ òîëüêî óêîðåíèëàñü. È âðîäå ñòûäíî äîëæíî áûòü ñïèñûâàþùèì è ñïÿùèì, íî äàæå ïåðâîêóðñíèêó èçâåñòíî, êàêîé öåíîé äàþòñÿ íî÷è çà ðåôåðàòàìè è êóðñîâûìè.

È âñå æå, ÷åãî íàì æäàòü íà 4 êóðñå ÌÊÊ? Êîíå÷íî, ó íàñ ïîÿâèòñÿ áîëüøå ïðîôèëüíûõ ïðåäìåòîâ, èç-çà êîòîðûõ ïîñïàòü óäàñòñÿ âñå ìåíüøå, à ó÷èòüñÿ áóäåò âñå èíòåðåñíåå. È, êîíå÷íî, ìû áóäåì ñõîäèòü ñ óìà îò ïîíèìàíèÿ òîãî, êàê ìíîãî åùå íå èçó÷åíî â íàøåé ñïåöèàëüíîñòè… Òîëüêî âîò ñòóäåí÷åñêàÿ æèçíü êàê òàêîâàÿ îñòàíåòñÿ ïðåæíåé: çàäíèå ðÿäû òàê è áóäóò ãîòîâèòü äîìàøíèå çàäàíèÿ, êòî-òî áóäåò áîðîòüñÿ ñî ñíîì, íå âñåãäà óäà÷íî, èíûå æå áóäóò âíèìàòü, ïîíèìàòü è äîáèâàòüñÿ óñïåõà. Íà ñàìîì äåëå, âàæíî íå òî, íà êàêîì êóðñå òû ó÷èøüñÿ. Âàæíî òî, ÷òî òû îò ñâîåãî êóðñà áåðåøü. È â ýòîì ïëàíå ÿ ñåãîäíÿ âèæó ïåðñïåêòèâû – äëÿ ñåáÿ, äëÿ òåáÿ, äëÿ âñåõ íàñ.

Ответ следовал в течение почти всей пары. Через каждые 5 минут в аудиторию заходила очередная девушка – первая, вторая, третья… Я насчитала девять "штук".

Çàáåãàÿ

âïåðåäÌàðèÿ Êàçàðîñÿí îòïðàâèëàñü íà 4 êóðñ ÌÊÊ. Îáû÷íûé äåíü, îáû÷íûå ïàðû, îáû÷íàÿ ïåðâîêóðñíèöà â ñðåäå îáû÷íûõ ñòàðøåêóðñíèêîâ... Êîòîðûå íà ïîâåðêó íå òàêèå óæ è "ñòàðøèå"...

Ñòàòüÿ Ìàðèè Êàçàðîñÿí.À íà ôîòî çàñâåòèëàñü ñëó÷àéíî âîøåäøàÿ â àóäèòîðèþ Íàñòÿ Ôåîêòèñòîâà.

12

Ìû íà ýòîì ôàêóëüòåòå îäíà áîëüøàÿ ñåìüÿ ©

Êîãäà ìû ãîòîâèëè ýòîò íîìåð, à â ÷àñòíîñòè – ïðîåêò "Ïëàíåòà ËÌÊÊ", ó íàñ áûëà èäåÿ ñäåëàòü ìàòåðèàë â ôîðìå äèàëîãà ïî ICQ. Ýòî ìîãëî áû îòðàçèòü ñïåöèôèêó íàøåé ðàáîòû – îáùåíèå âî âñåõ åãî ôîðìàõ. Ìû ñîáðàëè íåñêîëüêî äèàëîãîâ, ñòàëè èõ êîìïîíîâàòü è êîððåêòèðîâàòü, íî â èòîãå ðåøèëè, ÷òî ó íàñ íè÷åãî íå âûéäåò. Âî-ïåðâûõ, íåëüçÿ èñïðàâèòü ñëîâà "àôôòàð", "àööêèé" è "ææîò" òàê, ÷òîáû ýòè ñëîâà îòâå÷àëè ïðàâèëàì ðóññêîé îðôîãðàôèè è îäíîâðåìåííî íåñëè áû òîò æå ñìûñëîâîé è ýìîöèîíàëüíûé çàðÿä. Ïîñëå "ïðè÷åñûâàíèÿ" òåêñòû ðåçêî òåðÿëè â âûðàçèòåëüíîñòè è ñìûñëå. È õîòÿ òåìà, êîòîðàÿ ïîäíèìàëàñü – à èìåííî, ðàçëè÷èÿ ìåæäó ÌÊÊ è ÐÈÌÎ, – íàì ïðåäñòàâëÿëàñü âåñüìà àêòóàëüíîé, äîíåñòè åå áåç ïîòåðè ñìûñëà è õóäîæåñòâåííîé âûðàçèòåëüíîñòè íàì íå óäàëîñü.

Îäíàêî â ïðîöåññå Íàñòÿ Ôåîêòèñòîâà è Íàòà Âàñèëüåâà íàïèñàëè âîò òàêîé íåáîëüøîé ôðàãìåíò, êîòîðûé ïîíðàâèëñÿ âñåì. Åãî ìû ðåøèëè ïîâåñèòü â ðàìî÷êó è íàïå÷àòàòü âìåñòî âñåé òîé åðåñè, êîòîðóþ ïëàíèðîâàëè.

Ëó÷øå ìåíüøå, äà ëó÷øå, äðóçüÿ. Äåâ÷îíêè ïðàâèëüíî ãîâîðÿò:

13

Ñ ðàçìàõîì!Êîìàíäà ÊÂÍ Èíúÿç – ìîëîäöû! 28 àïðåëÿ ñîñòîÿëàñü 1/8

ôèíàëà êóáêà ÓÊÂÍ íîâîãî ñåçîíà, è íàøà êîìàíäà ïîäîøëà ê ýòîé èãðå î÷åíü ñåðüåçíî: áûëè è äàíòèñòû íà îðáèòå, è áûñòðàÿ çàñòðîéêà Ìîñêâû, è ÿâëåíèå ñóïåðìåíà àáèòóðèåíòêàì... Âïðî÷åì, ôîòîãðàôèè ðàññêàæóò êðàñíîðå÷èâåå.

Âèäåî óæå ìîæíî óâèäåòü íà YouTube, åñëè ïîèñêàòü ÷òî-íèáóäü âðîäå "UKVN 2007 1/8 InJaz - Privetstvie" è "UKVN 2007 1/8 InJaz - Musicalka". Ïîñìîòðèòå, íå ïîæàëååòå!

Ê ñëîâó, ýòè ôîòîãðàôèè, ðàâíî êàê è ìíîãèå äðóãèå, ìîæíî î÷åíü äàæå íîðìàëüíî ïîñìîòðåòü ïî àäðåñó http://lingva-inside.ru. Âû òóäà èíîãäà çàõîäèòå, òàì èíòåðåñíî!

Ôîòîðåïîðòàæ

15

Ñåãîäíÿ 25 àïðåëÿ 2007 ãîäà. Âîò óæå ÷åòûðå ìåñÿöà êàê ÿ âåðíóëñÿ ñî ñòàæèðîâêè èç Èòàëèè, èç ìàëåíüêîãî ãîðîäà Ôîðëè, êîòîðûé íàõîäèòñÿ â öåíòðå ñòðàíû. Åñëè áûòü òî÷íûì, òî ýòî 5 ÷àñîâ îò Ðèìà, ïî ÷àñó îò Áîëîíüè è îò Ðèìèíè, ÷àñà 2-3 äî Âåíåöèè è Ïàäóè è ðÿäîì ñ ìàëåíüêèìè ãîðîäêàìè ×åçåíà, Êàñòðîêàðî è Ïðåäàïüî, ãäå ðîäèëñÿ «ïóãàëî-ëåâ» Ìóññîëèíè. ×åòûðå ìåñÿöà ïðîøëî, íî â ïàìÿòè âñå åùå ñîõðàíèëèñü ÷åòêèå êàðòèíêè âñåõ óëèö è ïëîùàäåé, âñåãî òîãî, ÷òî ÿ óâèäåë. Çäåñü çäîðîâî, î÷åíü çäîðîâî.

Ôîðëè ïîõîæ íà èäåàëüíûé ãîðîäîê, êàêîé, áûâàåò, ñòðîèøü â äåòñòâå – âîò ïî÷òà, ðûíîê, ìèëèöèÿ, ïîæàðíàÿ êîìàíäà, ðÿä ìàëåíüêèõ ìàãàçèí÷èêîâ, ñâåòîôîðû, çåáðû… Âñå â ýòîì ãîðîäå äåéñòâóåò è äâèæåòñÿ ïî ïðàâèëàì, òî åñòü çåëåíûé – äà, êðàñíûé – íåò, áåç âñÿêèõ âàðèàöèé íà òåìó… è âûãëÿäèò ýòî âñå î÷åíü ÿðêî è àêêóðàòíî. Ýòî ìîæåò áûòü òîëüêî â äåòñòâå è, ïîæàëóé, åùå â îäíîì ìåñòå – â Ôîðëè. ß, êîíå÷íî, îáîøåë íå âåñü ãîðîä, íî óñïåë çàìåòèòü, ÷òî ïàðàëëåëüíûõ óëèö çäåñü ïî÷òè íåò, åñëè íå ñ÷èòàòü ìàëåíüêèõ ñïàëüíûõ ðàéîí÷èêîâ, çàñòðîåííûõ ñòàðåíüêèìè äâóõýòàæêàìè, êàê â ñòàðîé äîáðîé Àíàïå.

Ïîìíþ, â ïåðâóþ íî÷ü Íàñòÿ ìó÷èëàñü êàøëåì, è ÿ ñïóñòèëñÿ âíèç çà ãîðÿ÷èì ÷àåì è ëèìîíîì. Âíèçó ñèäåëè äâà ñòàðè÷êà, ëåò ïî 75. Îäèí – ÿâíî õîçÿèí îòåëÿ. Êàê åãî çîâóò, ÿ íå çíàþ, îí íå ïðåäñòàâèëñÿ. Âòîðîãî, ñîâìåùàþùåãî äîëæíîñòü è áàðìåíà è, íàâåðíîå, îõðàííèêà (è ýòî â 75-òî), çîâóò Äæóçåïïå. ß çàêàçàë âñå, ÷òî íàäî, è… íàäî áûëî âèäåòü, êàê îíè ïðèíÿëèñü äåëàòü ìíå ýòîò ñòîëü æåëàííûé ÷àé – òðÿñóùèìèñÿ ñòàð÷åñêèìè ðóêàìè íàñûïàÿ ñàõàð, ïåðåñìàòðèâàÿ ïî 10 ðàç, ÷òî îíè ïîëîæèëè, à ÷òî çàáûëè, èç-çà ñâîåé äîáðîòû äàâàëè âñåãî ñïîëíà: äàëè íå ÷àéíè÷åê, à öåëûé ÷àéíèùå ñàõàðó, êîòîðîãî õâàòèëî áû è íà ïÿòåðûõ, è ñòîëüêî ëèìîíà, ÷òî îñêîìèíû íå ìèíîâàòü. Ìåíÿ ïîðàçèëî íå òî, ÷òî îíè òàê ðàáîòàþò, – è â Ðîññèè òàêîå âñòðå÷àåòñÿ, – à òî, ÷òî îíè ðàáîòàþò â ñîáñòâåííîì ìàëåíüêîì îòåëå. Ýòî – äåëî âñåé èõ æèçíè, èõ íå âûãíàëè êàêèå-íèáóäü ðåéäåðû-áðàòêè è íå îòîáðàëè èõ çàðàáîòîê, è íå çàñòàâèëè ïîäïèñàòü íóæíûå áóìàæêè î ïåðåäà÷è ñîáñòâåííîñòè è ò.ä. è ò.ï.; îíè âñþ æèçíü ìå÷òàëè ñèäåòü íà ñêëîíå ëåò â ñîáñòâåííîì îòåëå è ñìîòðåòü äî ïîëóíî÷è òåëåâèçîð íà ïåðâîì ýòàæå. Îíè ýòîãî õîòåëè – îíè ýòîãî

äîáèëèñü. Îòåëü íîñèò íàçûâàíèå «Ìàðòà» – íàâåðíîå, òàê çîâóò æåíó ñòàðè÷êà, à ìîæåò, è ïåðâóþ ëþáîâü, à ìîæåò, ýòî îäíî è òî æå!

Íà ÷åòâåðòûé äåíü ïîèñêîâ êâàðòèðû îòïðàâèëèñü ïîñìîòðåòü îäíó ó íåêîåãî Ïèî. Ýòî îêàçàëàñü íå êâàðòèðà, à äîì, ãäå íàì ïðåäîñòàâëÿëñÿ ïåðâûé ýòàæ. Ðàçäóìûâàòü äîëãî íå ïðèõîäèëîñü – ìû óæå óñòàëè êî÷åâàòü ïî ãîðîäó áåç ïîñòîÿííîé êðûøè íàä ãîëîâîé.

Åùå îäíà ïðîáëåìà, ñ êîòîðîé ìû ñòîëêíóëèñü – ýòî âåëîñèïåäû! Ïðîñòî âåñü ãîðîä íå õîäèò ïåøêîì èëè åçäèò íà ìàøèíàõ, à èñïîëüçóåò âåëîñèïåäû. Íî ãäå åãî âçÿòü è êàê êóïèòü, âåäü íîâûé ñòîèò äîðîãî, à ñòàðûõ ïî÷òè íåò?..  ãîðîäå âåëîñèïåäíûõ ìàãàçèíîâ øòóê 12, è òîëüêî â ïîñëåäíåì, óæå ïîä êîíåö äíÿ, ìû íàøëè äâà ñòàðåíüêèõ âåëà ïî 40 åâðî, à ïîòîì åùå îäèí ïî îáúÿâëåíèþ â ãàçåòå. Ìíå æå ÏÎÄÀÐÈË âåëîñèïåä ñîñåä òîé ñàìîé æåíùèíû, ê êîòîðîé ìû îáðàòèëèñü ïî îáúÿâëåíèþ. Ïðîñòî âçÿë è ïîäàðèë, ñïðîñèë: «Õî÷åøü?» – «Õî÷ó!» – «Íà, ýòî ïîäàðîê!» ß îáåùàë åìó âåðíóòü åãî ÷åðåç òðè ìåñÿöà, êîãäà áóäó óåçæàòü!  èòîãå òàê è ñäåëàë – îí íå ïîâåðèë ñâîèì ãëàçàì, òàê îí áûë óäèâëåí! Ñêàçàë, ÷òî ýòîò âåëîñèïåä âñåãäà æäåò ìåíÿ â Ôîðëè, åñëè ÿ êîãäà-íèáóäü åùå çàãëÿíó.

Êëóáû, ïàáû, âå÷åðèíêè êàê íà äîìó, òàê è â ãîðîäå ñëó÷àëèñü äîâîëüíî ÷àñòî, äëÿ ñòóäåíòîâ òóò ðàé, íó èëè ïî÷òè – íàïðèìåð, â Áîëîíüå «ñòóäåí÷åñêàÿ æèçíü» âîîáùå ïîñòàâëåíà íà ïîòîê: ñòóäåíòîâ ìíîãî, ïðåäëîæåíèé òîæå, òàê ÷òî öåíû â íåêîòîðûõ ìåñòàõ î÷åíü íèçêèå!  Ôîðëè åñòü òàêàÿ îðãàíèçàöèÿ êàê Koine, çàíèìàåòñÿ òåì, ÷òî ïîìîãàåò èíîñòðàíöàì (Erasmus, Overseas è äðóãèì ïðîãðàììàì) ïî âñÿêèì âîïðîñàì. Êàæäûé ÷åòâåðã îíà óñòðàèâàåò âå÷åðèíêè íà íàöèîíàëüíûå ìîòèâû! Àïåðèòèâû áåñïëàòíî. Ëþáèøü õàëÿâêó – ëþáèøü Koine.

Ìíå î÷åíü ïîíðàâèëîñü â Ôîðëè. Ïîñëå Ìîñêâû, ãäå ïîðîé î÷åíü øóìíî, Ôîðëè – ýòî ðàé, òèõèé, ñïîêîéíûé ãîðîäîê ñ äîáðîæåëàòåëüíûìè æèòåëÿìè!

Ó÷èëèñü îòëè÷íî è ñ óäîâîëüñòâèåì! Êàæäûé äåíü ìèíèìóì äâà óðîêà. Õîäèëè íà ïåðåâîä ñ ðóññêîãî íà èòàëüÿíñêèé è îáðàòíî.

Òàêàÿ ïðàêòèêà õîðîøà â ëþáûõ îòíîøåíèÿõ – ìíîæåñòâî íîâûõ äðóçåé, çíàíèå ÿçûêà âçëåòåëî äî íåáûâàëûõ âûñîò, è ìîðå óäîâîëüñòâèÿ. ß áû ïîâòîðèë!

Èòàëüÿíñêèå äíèÎëåã Æó÷êîâ

Èäåàëüíûé ãîðîäîê

Ôîðëè

16

«Íà ñàìîì äåëå çäåñü âåçäå î÷åíü êðàñèâî! Çäåñü ìàëåíüêèå ìèëûå äîìèêè, çà çàáîð÷èêàìè ïî÷òè ó âñåõ åñòü ñîáà÷êè. Íà íàøåé óëèöå â êàæäîì äîìèêå åñòü ñîáàêà, è, êîãäà òû åäåøü ìèìî, êàêèå-òî ëàþò, à êàêèå-òî ïðîñòî ïðîâîæàþò òåáÿ âçãëÿäîì. ß óæå äàæå íàøëà ñåáå ëþáèì÷èêà! È ëþäè çäåñü ïðîñòî ïîòðÿñàþùèå: êîãäà ñïðàøèâàåøü – âñå ñðàçó ñòàðàþòñÿ ïîìî÷ü, ïîäñêàçàòü. Ïðîäàâöû, îôèöèàíòû è ò.ï. – âñå òîæå î÷åíü äîáðîæåëàòåëüíûå. Êñòàòè, ìåðçêèå ïðîäàâùèöû òîëüêî â äîðîãèõ áóòèêàõ».

«Åùå èç ïîñëåäíèõ íîâîñòåé: ó Ìàøè óêðàëè âåëîñèïåä. Îíà, ïðàâäà, áåñòîëî÷ü, ñàìà âèíîâàòà. Çàøëà, ÿêîáû íà ìèíóòêó, â "Áåíåòòîí" è íå ïðèñòåãíóëà. Âîò òàê! Ïðèøëîñü íîâûé ïîêóïàòü».

«Ñ æèëüåì ó íàñ âñå óñòðîèëîñü. Ýëåíà, êîòîðàÿ ïðèåçæàëà ê íàì íà ôàêóëüòåò, ïîìîãëà íàì íàéòè apartamento! Òî÷íåå, ýòî öåëûé òðåõýòàæíûé äîìèê.  íåì äâå êâàðòèðû. Íà ïåðâîì ýòàæå ó íàñ 4 ñïàëüíè, due doppie e due singole è âàííà. Íî æèâåò íàñ 5 (ïÿòûé – Ìàéê, àíãëè÷àíèí, íî îòëè÷íî ãîâîðèò ïî-èòàëüÿíñêè), òàê êàê êàïðèçíàÿ Ìàøà æèâåò â êîìíàòå äëÿ äâîèõ! Ma padrone di casa è soddisfatto. Æèâåì çà î÷åíü-î÷åíü äåøåâî. À â ïîäâàëå ó íàñ cucina, cantina e il secondo bagno. Ïëþñ åñòü ñàäèê. Õîçÿèí äîìà Pio, î÷åíü äîáðîæåëàòåëüíûé äÿäüêà.

Êóïèëè 3 âåëîñèïåäà, ïîòîìó ÷òî Îëåãó ìèëûå ëþäè ïðîñòî òàê ïîäàðèëè! Âîò ïîâåçëî!»

«Åçäèëè âî Ôëîðåíöèþ. Ïî ñòàòèñòèêå, ýòîò ãîðîä ïåðâûé â ìèðå ïî êîëè÷åñòâó êóëüòóðíûõ ïàìÿòíèêîâ íà 1 êâàäðàòíûé ìåòð! Òîëüêî ÿ ïðåäñòàâëÿëà åãî ñåáå ñîâñåì ïî-äðóãîìó: ìàëåíüêèé èòàëüÿíñêèé ãîðîäî ñ äåðåâÿííûìè äîìèêàìè è ìèëî ãóëÿþùèìè ïî óëèöàì ïàðî÷êàìè. À îí îêàçàëñÿ æóòêî òóðèñòè÷åñêèì: ñïëîøíûå ýêñêóðñèè è ñóâåíèðíûå ëàâêè. ß, êîíå÷íî íåìíîãî ðàçî÷àðîâàëàñü, îäíàêî ìû âñå ðàâíî ñõîäèëè â Ñàíòà Ìàðèþ äåë Ôüîðå, ïîòîì â Ñàíòà Ìàðèþ Íîâåëëà, ïîñåòèëè âñå äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòè (Óôôèöè, Ponte Vecchio, ïëîùàäü Ìèêåëàíäæåëî, ïîñìîòðåëè Äàâèäà è ò.ä.) Åçäèëè íà íî÷ü, îñòàíîâèëèñü â íåäîðîãîì îòåëå, ñýêîíîìèëè íà òîì, ÷òî æèëè â÷åòâåðîì â îäíîì íîìåðå, áûëî î÷åíü âåñåëî».

«Òåïåðü ðàññêàçûâàþ ïðî ó÷åáó. Ó÷åáà ñ íîÿáðÿ íà÷àëàñü ïðîñòî óáèéñòâåííàÿ. Ìîçãè êèïÿò. Õîòÿ, äóìàþ, ÷òî ó òåõ, êòî ñåé÷àñ â Ìîñêâå, íàãðóçêà åùå áîëüøå. Ó íàñ ïî òðè ïàðû â äåíü, â ïÿòíèöó ÷åòûðå. Ïî ìåðêàì ÌÃÓ – ìàëî! Íî êàêèå ýòî ïàðû! Ñèíõðîííûé ïåðåâîä â êàáèíêàõ (êàæäûé äåíü), ïîñëåäîâàòåëüíûé ïåðåâîä ïëþñ ñêîðîïèñü, ëèòåðàòóðíûé ïåðåâîä (ïèñüìåííûé) ñ ðóññêîãî íà èòàëüÿíñêèé, ïèñüìåííûé ïåðåâîä îáû÷íûé, èòàëüÿíñêèé – òåðìèíîëîãèÿ, ïåðåâîä ñ ëèñòà ñ ðóññêîãî íà èòàëüÿíñêèé – âñå!

Íà àíãëèéñêèé ìû ïðàêòè÷åñêè ïåðåñòàëè õîäèòü, ïîòîìó ÷òî çàíÿòèÿ Ôîìèíà (ïî ñèíõðîííîìó è ïîñëåäîâàòåëüíîìó ïåðåâîäó) â òî æå ñàìîå âðåìÿ. Ìû âûáðàëè, ÷òî âàæíåå. Îäíèì ñëîâîì, óðîâåíü îáó÷åíèÿ –

ñíîãñøèáàòåëüíûé! ß ïîíèìàþ, ÷òî ó íàñ â Ìîñêâå íå ïåðåâîä÷åñêèé

ôàêóëüòåò, íî âñå ðàâíî, ìíå òàê îáèäíî çà òî, ÷òî ó íàñ òàê ìàëî âðåìåíè óäåëÿþò ÿçûêó è òàê ìíîãî ïîñòîðîííèì ïðåäìåòàì (òèïà ýòíîëîãèè, ÌÊÊ, àíòðïîëîãèè, ôèëîñîôèè è äðóãèì, ñòðàííîãî ðîäà, ïðåäìåòàì), íà íèõ óõîäèò ñòîëüêî ñèë. À ÷òî â ðåçóëüòàòå? Ôàêóëüòåò ÿçûêîâîé, à ÿçûêîì çàíèìàåìñÿ êðàéíå ìàëî.

Èõ óðîâåíü ðóññêîãî íà òðåòüåì êóðñå íå ñðàâíèòñÿ ñ íàøèì óðîâíåì èòàëüÿíñêîãî. Ìû èõ, åñòåñòâåííî, ïûòàåìñÿ äîãíàòü ãèãàíòñêèìè øàãàìè. Êñòàòè, çàáûëà ñêàçàòü: âñå ýòè çàíÿòèÿ, êîòîðûå ìû ïîñåùàåì, – ýòî 4-é è 5-é êóðñû. Êîíå÷íî æå, â ïåðâîå âðåìÿ íàì áûëî æóòêî ñëîæíî, íî ñåé÷àñ ìû î÷åíü ïîâûñèëè ñâîé óðîâåíü.

Ñèíõðîííî, äóìàþ, ó íàñ ïîëó÷àåòñÿ ëó÷øå èòàëüÿíñêèõ ñòóäåíòîâ. Íî âñå ïîòîìó, ÷òî äëÿ íàñ ýòî ïàññèâíûé ïåðåâîä (íà ñâîé ÿçûê), à äëÿ íèõ àêòèâíûé.

Êîãäà íàäî ïåðåâîäèòü íà èòàëüÿíñêèé – óæå ñëîæíåå, íî âñå ðàâíî íå ñðàâíèòñÿ ñ òåì óðîâíåì, êîòîðûé áûë â Ìîñêâå.

 îáùåì, ìû, êîíå÷íî, óñòàåì, íî ïåðåñòàâàòü ýòèì çàíèìàòüñÿ íå õî÷åòñÿ. ß íå óâåðåíà, ÷òî õî÷ó áûòü ïåðåâîä÷èêîì â áóäóùåì (äàæå ñèëüíî â ýòîì ñîìíåâàþñü), ïðîñòî òóò ïîñëå êàæäîãî çàíÿòèÿ òàêîå îùóùåíèå, ÷òî ïîäíÿëñÿ åùå íà îäíó ñòóïåíü ïî áåñêîíå÷íîé ëåñòíèöå èçó÷åíèÿ ÿçûêà. È ýòî òàê ïðèÿòíî».

«Åùå ìû íàêîíåö-òî äîåõàëè äî ðóññêîãî ìàãàçèíà! À îêàçàëñÿ îí – óãàäàé – ÓÊÐÀÈÍÑÊÈÉ! ß âàñ îáîæàþ! È âîò òî, áåç ÷åãî òàê òðóäíî áûëî æèòü öåëûé ìåñÿö, òåïåðü ñ íàìè. Êåôèð, òâîðîã, ÷åðíûé õëåá, äîêòîðñêàÿ êîëáàñà, áî÷êîâûå îãóðöû – íÿì-íÿì! Òàê ÷òî ìû åäèì ãîðàçäî ëó÷øå, ÷åì îæèäàëîñü. – ðóññêàÿ åäà â ñî÷åòàíèè ñ èòàëüÿíñêîé – î ÷åì åùå ìîæíî ìå÷òàòü!»

Èòàëüÿíñêèå äíè

Ïèñüìà èç Ôîðëè. Îòðûâêè

Íàñòÿ Ãðèãîðüåâà

17

Åñòü ó ìåíÿ äðóã. Èìÿ åãî âàì íè÷åãî íå ñêàæåò, äà è íà åãî ìåñòå ìîã áûòü ÿ, èëè êòî-òî äðóãîé, â ñóùíîñòè – ëþáîé ìîñêîâñêèé ñòóäåíò. Åùå ñîâñåì íåäàâíî ìîé äðóã íà Ïóøêèíñêîé ïëîùàäè âûêðèêèâàë îïïîçèöèîííûå ëîçóíãè ïðîòèâ ïðåçèäåíòà è ïðàâèòåëüñòâà. Òîãäà ïðîõîäèë ìèòèíã ïàðòèè Íàöèîíàë-áîëüøåâèêîâ. À òåïåðü îí äîìà ñèäèò äà ðàíû çàëèçûâàåò. È ðàíû ñîâñåì íå äóøåâíûå, à, íàîáîðîò, âïîëíå ñåáå òåëåñíûå, åñëè ìîæíî òàê íàçâàòü ñèíÿêè è óøèáû îò äóáèíîê è ùèòîâ ÎÌÎÍà. Ïîëó÷èë îí èõ, áîðÿñü çà èäåþ, èäåþ, ìîæåò áûòü, è íåñêîëüêî óòîïè÷åñêóþ, íî, òåì íå ìåíåå, èìåþùóþ ïðàâî íà ñóùåñòâîâàíèå â ëþáîé äåìîêðàòè÷åñêîé ñòðàíå. Êîãäà îïïîçèöèÿ íà÷àëà ýòó àêöèþ ïðîòåñòà, îíà áûëà ïîëíîñòüþ ïîäàâëåíà ñèëîâèêàìè, â òî âðåìÿ êàê "ÍÀØÈ", ìîëîäàÿ ïðîïðàâèòåëüñòâåííàÿ ìîëîäåæíàÿ îðãàíèçàöèÿ, ñîâåðøåííî ñïîêîéíî ìàðøèðîâàëà ïî ïëîùàäÿì íàøåé çëàòîãëàâîé ñòîëèöû. È òàì, è òàì – ìîëîäûå ëþäè, ñòóäåíòû, ïîäðîñòêè. Îäíèõ áüþò – äëÿ äðóãèõ ñòàâÿò îöåïëåíèÿ, ÷òîáû òåõ íèêòî íå îáèäåë. À çà ÷òî áîðþòñÿ ýòè ñòîðîíû? Åñëè ñïðîñèòü ëþáîãî ó÷àñòíèêà ìèòèíãà ñ îáåèõ ñòîðîí – êàæäàÿ èç îðãàíèçàöèé ïðîäâèãàåò èäåþ ñïëî÷åííîñòè íàöèè, ïàòðèîòè÷åñêîãî åäèíåíèÿ. Òîëüêî âîò ïîëó÷èëîñü, ÷òî îäíó èç ñòîðîí ïðîñòî çàòêíóëè, äðóãàÿ æå ïðîäîëæàåò ìàðøèðîâàòü ïî ñòðàíå. Âûõîäèò, ÷òî îäíî ïàòðèîòè÷åñêîå äâèæåíèå ïðèåìëåìî, ïî ìíåíèþ ïðàâèòåëüñòâà, à äðóãîå – íåò? Îäèí ïàòðèîòèçì – ïðàâèëüíûé, äðóãîé – ïðåñòóïíûé? À ìîæåò ëè áûòü äâà ïàòðèîòèçìà? Ñîìíåâàþñü.

Ïî äàííûì ñîöèîëîãîâ, â Ðîññèè ïî÷òè ñîøëî íà íåò òàêîå ïîíÿòèå, êàê íàðîäíîå ñàìîñîçíàíèå. Âðîäå êàê íåò ñïëî÷åíèÿ íàöèè. Äëÿ ãîñóäàðñòâåííîñòè êàê òàêîâîé ýòî âåñüìà ïå÷àëüíî – ñëåäîâàòåëüíî, ïðàâèòåëüñòâî äåëàåò ïîïûòêè ïðîáóäèòü ýòî ñàìîå óìèðàþùåå íàðîäíîå ñàìîñîçíàíèå. Òîëüêî âîò êàêóþ èäåþ ïðåäëàãàåò íàì òåïåðåøíåå ïðàâèòåëüñòâî? Íå ñîâñåì ïîíÿòíî. Êàê-òî òóìàííî îíà âûðèñîâûâàåòñÿ. À íåÿñíîñòü ïðàâèòåëüñòâåí-íîãî êóðñà ðîæäàåò íåóâåðåííîñòü â áóäóùåì, ÷òî, â ñâîþ î÷åðåäü, ïðèâîäèò ê íåêîåìó áðîæåíèþ â óìàõ ëþäåé, íåîïðåäåëåííîñòè îáùåñòâåííûõ âåðîâàíèé. Îò ýòîãî è ïîÿâëÿþòñÿ òàêèå ðàäèêàëû, êàê ëèìîíîâöû, è òàêèå óëüòðàïðàâûå, êàê "ÍÀØÈ". À ðÿäû èõ áûñòðî ïîïîëíÿþò ðàçíûå, íàèáîëåå ñêëîííûå ê ðåâîëþöèè èëè æå, íàîáîðîò, ê êîíñåðâàòèçìó èëè ëèáåðàëèçìó, ëþäè.  ñâîåé îñíîâå ïîäîáíûå îðãàíèçàöèè íàáèðàþòñÿ â îñíîâíîì çà ñ÷åò ñòóäåíòîâ è âîîáùå ìîëîäûõ ëþäåé, ñîçíàíèå êîòîðûõ ýëàñòè÷íî, òî åñòü, ïîäâåðæåíî âëèÿíèþ ÑÌÈ è àâòîðèòåòíûõ ïåðñîí. Íåêîòîðûå èç íèõ èäóò íà ìèòèíãè çà äåíüãè, íî ýòî ìåíüøàÿ ÷àñòü, â îñíîâå æå – ýòî âñå-òàêè «áîðöû çà èäåþ».

Ïîëó÷àåòñÿ, ÷òî â íàøåì áåçâðåìåíèå, êîãäà íåò òîé ñàìîé òîòàëèòàðíîé è íàâÿçàííîé èäåè, â îáùåñòâå ôîðìèðóþòñÿ ñèëû, êîòîðûå ñêëîíÿþòñÿ ê ðàäèêàëüíûì ïîëèòè÷åñêèì è îáùåñòâåííûì äåéñòâèÿì. Áåçâðåìåíüå áåçâðåìåíüåì, íî íàëîãè, îáðàçîâàíèå è ãîñóäàðñòâî âîîáùå ôóíêöèîíèðóþò êàæäûé äåíü, è êàæäûé äåíü ìû ñòàëêèâàåìñÿ ñ êàêèìè-òî ïðîáëåìàìè, ñ ýòèì ãîñóäàðñòâîì ñîïðÿæåííûìè. Ïðîáëåìû íàäî ðåøàòü. È ìîëîäîå ïîêîëåíèå âûáèðàåò ñàìûå ðàäèêàëüíûå ìåòîäû ðåøåíèÿ.

Òàê ÷òî æå òàêîå «ïàòðèîòèçì», çà êîòîðûé òàê áîðþòñÿ ìîëîäûå ðåâîëþöèîíåðû? ×òî-òî íå ïîõîæå âñå ýòî íà áîðüáó çà Ðîäèíó, ñêîðåå êàêàÿ-òî ïîêàçíàÿ ìûøèíàÿ âîçíÿ, ðóêîâîäèìàÿ ðàçíûìè ëþäüìè, íî ïðè ýòîì èìåþùàÿ âåñüìà ñëàáóþ ìîòèâàöèþ, òóìàííûå çàäà÷è è íåÿñíûå ïðîãðàììû.

Íåäàâíî ìû îòìå÷àëè 9 ìàÿ, ïðàçäíèê, êîòîðûé ñ ñàìîãî ñâîåãî ââåäåíèÿ ïðèçâàí áûòü äíåì åäèíåíèÿ íàðîäà è ïàìÿòè ïîãèáøèõ â âîéíó. Íà ïëîùàäÿõ è óëèöàõ ñîáèðàëèñü âåòåðàíû-ïàòðèîòû, çàùèòèâøèå ñòðàíó îò ôàøèçìà è îòñòîÿâøèå ñâîè èäåè. À ÷òî ïðåäëàãàþò òåïåðü îáùåñòâåííûå îðãàíèçàöèè âçàìåí ýòèõ èäåé? Ïî÷åìó ïàòðèîòèçì "ÍÀØÈÕ" ñ÷èòàþò èñòèííûì, à Íàöèîíàë-áîëüøèêîâ – ëîæíûì?

Ãîâîðèòü î ïðîáëåìàõ ïðàâëåíèÿ Ïóòèíà ìîæíî äîëãî. Ìíîãèå áóäóò ñïîðèòü, èíûå ñîãëàñÿòñÿ, íî òîò ôàêò, ÷òî îïïîçèöèÿ ñòðîèò ñâîè ïðîãðàììû íå íà ïóñòîì ìåñòå, íè ó êîãî íå âûçûâàåò ñîìíåíèÿ. Îïïîçèöèÿ ìåøàåò ïðåçèäåíòó âíåäðÿòü äåìîêðàòèþ â ñòðàíå, âèäîèçìåíÿÿ èçáèðàòåëüíûå çàêîíû è ðàññûïàÿñü â íàöïðîåêòàõ. Êàê áû ñäåëàòü òàê, ÷òîáû îïïîçèöèþ íèêòî íå ñëóøàë è åé íå âåðèë?

Ïðàâèòåëüñòâî âûáèðàåò ìåòîä óáåæäåíèÿ. Íî óáåæäåíèÿ íåïðÿìîãî, íåò. Ïðî ìàãè÷åñêóþ ñèëó òåëåâèäåíèÿ è ÑÌÈ íàïèñàíî ìíîãî, ñêàçàíî åùå áîëüøå – âîò ýòîé ñèëîé è ïîëüçóþòñÿ. Ïîìîãàþò ÑÌÈ è â íîðìàëèçàöèè íåñòàáèëüíîé äëÿ ïðàâèòåëüñòâà ñèòóàöèè. Äóìàåòñÿ, êàê?  ïðèíöèïå, âåñüìà ïðîñòî: èíôîðìàöèþ ìîæíî ïîäàòü ïî-ðàçíîìó, ïðè ýòîì íå èñêàçèâ åå îáùåãî ñìûñëà. Ïðîâåäÿ äàæå ïîâåðõíîñòíîå ñðàâíåíèå èíôîðìàöèîííîé ïîëèòèêè íåñêîëüêèõ òåëåâèçèîííûõ êàíàëîâ, ìîæíî ïðèéòè ê âûâîäó, ÷òî ëèáî òåáÿ îáîëâàíèâàþò îäíè, ëèáî ýòî óæå ñäåëàëè äðóãèå. Èíôîðìàöèÿ â ÑÌÈ ïîäàåòñÿ èñêëþ÷èòåëüíî â íóæíûõ çàêàç÷èêó íàïðàâëåíèÿõ. È ýòî íå ãîâîðèò î òîì, ÷òî èíôîðìàöèÿ íåîáúåêòèâíà. Ýòî íå òàê. Íî îíà èñêëþ÷èòåëüíî îäíîñòîðîííÿÿ è ïîëíîñòüþ ëîÿëüíà òåì ñèëàì, êîòîðûå ñòîÿò çà íåé. Ñëîâî «íåçàâèñèìîå» â ñôåðå òåëåâèäåíèÿ è ðàäèî âñòðåòèøü ðåäêî (ðàçâå ÷òî â íîâîñòÿõ ñ Óêðàèíû).

Î ïðàâèòåëüñòâåè òåëåâèäåíèè,

ïàòðèîòèçìå,äåìîêðàòèè,

î ñòðàíå.

ÏàòðèîòèçìÌíåíèå Èëüè Þðîâñêîãî

18

È òå, ó êîãî ïîíÿòèå «ïðàâèòåëüñòâåííûé êàíàë» íå âûçûâàåò ðàçäðàæåíèå, äîëæíû çàäóìàòüñÿ íàä èñòèííûì ïðåäíàçíà÷åíèåì ÑÌÈ.

È ýòîò ôàêò ëåæèò ñîâñåì íà ïîâåðõíîñòè. Âîçüìåì íåäàâíèå ñîáûòèÿ – ìèòèíãè 14 àïðåëÿ. Ýòó ñèòóàöèþ ÿ âçÿë íå ñëó÷àéíî. Ìîæíî ñêàçàòü, íåïîíàñëûøêå çíàþ ïðî ìàðøè èçíóòðè: îòåö – çâóêîðåæèññåð íà «Ïåðâîì», ðàáîòàë íà ìèòèíãå, äðóã (êàê ÿ óæå ïèñàë â íà÷àëå) ïîïàë ïîä äóáèíêè ÎÌÎÍà íà «Ïóøêå». Ñîîòâåòñòâåííî, ïî èõ ðàññêàçàì ÿ íåïëîõî çíàþ î ðåàëüíîì ïîëîæåíèè äåë. Òàê âîò. Âêëþ÷àåì «Ïåðâûé»: «Ñåãîäíÿ íà Ïîêëîííîé ãîðå ïðîøëè ìèòèíãè ìîëîäîãî äâèæåíèÿ «Íàøè», îíè âåñåëî è ñ ýíòóçèàçìîì ïðîâåëè âñòðå÷ó <…> òàêæå â Ìîñêâå ïðîøëè íåñêîëüêî ìàðøåé «íåñîãëàñíûõ», êîòîðûå îòëè÷èëèñü ëèøü íåáîëüøèìè ñòû÷êàìè ñ ÎÌÎÍîì âî âðåìÿ ïîïûòîê ïðîðâàòü îöåïëåíèå ìèòèíãóþùèìè».

Ïåðåêëþ÷àåì êàíàëû. Ðåí-Ò ïðèâîäèò íåïëîõîé âèäåîðÿä, ïîñâÿùåííûé èçáèåíèþ ëþäåé âî âðåìÿ «Ìàðøà íåñîãëàñíûõ», àðåñòó Êàñïàðîâà è ò. ä. Èíôîðìàöèÿ â Èíòåðíåò òàêæå ïåñòðèò ðàçíîñòîðîííîñòüþ ïîäõîäîâ ê ôàêòó. ×òî ýòî? Êàìåðû ñòîÿëè íå òàì? Ðåäàêòîð "Ïåðâîãî" çàïðåòèë ïîêàçûâàòü êðîâü? Èëè æå ó êîãî-òî áûëà çàäà÷à ïðåäñòàâèòü ðåïîðòàæ èìåííî â íóæíîì òåëåêîìïàíèè ñâåòå?

ÑÌÈ àáñîëþòíî ëîÿëüíû ê çàêàç÷èêó, áóäü òî ïðàâèòåëüñòâî èëè îïïîçèöèÿ. Âäóìàéòåñü: ïðàâèòåëüñòâî èëè îïïîçèöèÿ – ÇÀÊÀÇ×ÈÊ íîâîñòåé! Òàêîå ìîãëè ïðåäñòàâèòü ñåáå òîëüêî ñàìûå ñìåëûå àíòèóòîïèñòû ñåðåäèíû ïðîøëîãî âåêà – òîò æå Îðóýëë ñî ñâîèì Áîëüøèì Áðàòîì. Ó íåãî â êíèãå «1984» ïî òåëåâèäåíèþ ïîñòîÿííî øëà ïðîïàãàíäà âîéíû, êîòîðàÿ äåðæàëà â ñòðàõå è íàïðÿæåíèè âåñü íàðîä. Âîåííûé ðåæèì ðåàëüíî ñóùåñòâîâàë òîëüêî â ÑÌÈ, íî ýòîò æå ðåæèì áûë êðàéíå âûãîäåí ïðàâèòåëüñòâó. Êòî ðó÷àåòñÿ, ÷òî çàâòðà ïî ÎÐÒ íå íà÷íåòñÿ êàêàÿ-íèáóäü âîéíà?

Îñòàëîñü òóò ëèøü äîáàâèòü, ÷òî ëèäåðû ÂÑÅÕ äâèæåíèé, è îïïîçèöèîííûõ, è ïðîïðàâèòåëüñòâåííûõ, âî âðåìÿ àêöèé ïîëüçîâàëèñü, ïî ñëîâàì ìîèõ «î÷åâèäöåâ», ïîëíîé íåïðèêîñíîâåííîñòüþ ñî ñòîðîíû ñèëîâèêîâ. «Ïðè ìíå, – ãîâîðèò ìîé çíàêîìûé, – âçÿëè òðîèõ ïàðíåé, èçáèëè è çàòàùèëè â ôóðãîí, à ÷òî ñàìîå ñìåøíîå – ðÿäîì ñ íèìè ñòîÿëà Ì.Ãàéäàð, íè÷óòü íå ïîñòðàäàâøàÿ îò áåñïðàâíûõ äåéñòâèé ìèëèöèè». Äà, Êàñïàðîâà çàáðàëè â êóòóçêó, íî âåäü âûïóñòèëè íà ñëåäóþùèé äåíü ñ óïëàòîé 1000 ðóáëåâîãî øòðàôà-ôèêöèè. Ãîñïîäà, íå ãîâîðèò ëè ýòî ëèøü î òîì, ÷òî ìàëî ÷åì îòëè÷àþòñÿ Òå îò Ýòèõ? Ó òîãî æå Îðóýëëà â òîé æå êíèãå «1984», íàïèñàííîé, êñòàòè, ïîëâåêà íàçàä, ãëàâû ãîñóäàðñòâ äîãîâàðèâàëèñü î âçàèìîâûãîäíîé âîéíå, îáúåäèíÿÿñü â ñîþçû è ðàñòîðãàÿ èõ äëÿ ðîòàöèè âîéñê ïî çåìíîìó øàðó. Òðè ãëàâíûõ ÷åëîâåêà ñîáèðàëèñü âìåñòå è äåëèëè ìèð. À íàðîä âîåâàë. Ñåãîäíÿ – ñ îäíèìè, çàâòðà – ñ äðóãèìè.  òî âðåìÿ êàê ñ êàæäîé ñòåíû íà íàðîä ñìîòðåë ëèê Áîëüøîãî Áðàòà. Ãîñóäàðñòâî òîòàëèòàðíîãî òåððîðà – ýòî áûëî ñîâñåì íåäàâíî, ýòî ìîæåò ïîâòîðèòüñÿ âíîâü. Ñåãîäíÿ óæå íåïîíÿòíî, íàñêîëüêî ýòî áëèçêî ê íàì.

Çà îäíèì ñòîëîì íàøè ëèäåðû ïüþò ÷àé ñ êîíüÿêîì – ïîòîì èäóò íà ìèòèíã äðóã ïðîòèâ äðóãà, è ñíîâà... È ÷òî, ïîëó÷àåòñÿ, âûáèðàòü íàì ìåæäó îäíèìè îëèãàðõàìè è äðóãèìè? À ãäå æå òà, «Äðóãàÿ Ðîññèÿ»? Ïîëó÷àåòñÿ, ÷òî âñå ëèäåðû ëèøü ñòðåìÿòñÿ ïåðåäåëèòü ìåñòà ïîñëå îòõîäà ñ òðîíà âëàñòèòåëÿ, à íàðîä çäåñü êàê áû è íè ïðè ÷åì? È

ïîñëå ýòîãî çàäóìàåøüñÿ, âñòóïàòü ëè âîîáùå â ðÿäû ïñåâäî- ðåôîðìàòîðîâ íàøåé Ðîäèíû. Õîòÿ, â ëþáîì ñëó÷àå, ìàëî âñå ýòî èçìåíèò, âåäü âñå ðåøàòü íå íàì. Íå íàì?

È íà ôîíå âñåé ýòîé íåðàçáåðèõè ïîÿâëÿþòñÿ òàêèå ïåðåäà÷è, êàê "Âëàñòåëèí Ãîðû", à òàêæå äðóãèå èìïðîâèçèðîâàííûå øîó «Ïåðâîãî», â êîòîðûõ çâåçäû ýñòðàäû è ïîëèòèêè ñòàíîâÿòñÿ âñå âìåñòå, ÷òîáû ñäåëàòü Ðîññèþ âåëèêîé, õîòÿ áû íà ãîðå ìåæäó Ðîññèåé è Óêðàèíîé.

Âñå ýòî ðîæäàåò ïñåâäîïàòðèîòè÷åñêèå ïðîãðàììû – íåêèé ïðîïàãàíäèñòñêèé ìóñîð, êîòîðûé ðàññ÷èòàí íà øèðîêóþ àóäèòîðèþ è êîòîðûé çäðàâîìûñëÿùåìó ÷åëîâåêó ëó÷øå ïðîñòî âûêëþ÷èòü îäíèì âîëåâûì íàæàòèåì êíîïêè ïóëüòà.

Òîëüêî âîò â ÷åì ïðîáëåìà-òî: ïðåäëîæåíèå ðîæäàåò ñïðîñ, à êàíàëû íå áóäóò ïîêàçûâàòü ïðîãðàììû, íå ïîëó÷àþùèå íóæíûé ðåéòèíã. Îòñþäà âûòåêàåò, ÷òî ýòè ñàìûå ïñåâäîïåðåäà÷è ñìîòðÿò! È ñìîòðÿò âçàõëåá. Ñ äðóãîé ñòîðîíû, â ïîäîáíûõ ïðîåêòàõ ïðèíèìàþò ó÷àñòèå çíàìåíèòîñòè, çâåçäû, îíè ñâîþ ïóáëèêó òàêæå äåðæàò ó ýêðàíîâ. Ýòèì, âèäèìî, è ïîëüçóþòñÿ ïîëèòèêè, óìóäðÿÿñü íàøïèãîâûâàòü äàæå òàêèå áåçîáèäíûå ïåðåäà÷è èäåîëîãè÷åñêîé ïðîïàãàíäîé. ×åëîâåê, ìàøóùèé â ìàññîâêå ôëàãîì Ðîññèè íà äåñÿòèòûñÿ÷íîì êîíöåðòå, ñêîðåå âñåãî, ïðîïëà÷åí. ×òî æ, õâàëà èì çà ýòî, ðàç óìåþò èñïîëüçîâàòü âñå äîñòóïíûå ìåòîäû äëÿ äîñòèæåíèÿ ñâîèõ öåëåé, äîñòîéíûå îíè ó÷åíèêè Ìàêèàâåëëè.

Æèâÿ â äåìîêðàòè÷åñêîì îáùåñòâå, ìíîãèå èç íàñ ïðèçíàþò (è ñ÷èòàþò íîðìàëüíûì!) òî, ÷òî îíè íå ìîãóò âëèÿòü íà ïîëèòèêó ñâîåãî ïðàâèòåëüñòâà. Âîçìîæíî, ñåãîäíÿ ýòî äåéñòâèòåëüíî òàê, è âñÿ òà ñîëíå÷íàÿ äåìîêðàòèÿ, î êîòîðîé íàì ãîâîðÿò, è âåñü òîò ïàôîñíûé ïàòðèîòèçì, êîòîðûé íàì íàñàæäàþò – òîâàðû, ïðîèçâåäåííûå ÑÌÈ ïî çàêàçó Êðåìëÿ. Âîçìîæíî, íè äåìîêðàòèè, íè ñâîáîäû ñëîâà â ýòîé ñòðàíå äåéñòâèòåëüíî íåò. Íî ó êàæäîãî åñòü ãîëîâà íà ïëå÷àõ. Ó êàæäîãî åñòü áîëüøîé æèçíåííûé îïûò. È êàæäûé ìîæåò âñåãäà ïðèñëóøàòüñÿ ê òîìó, ÷òî ãîâîðèò àâòîðèòåò – äèêòîð íîâîñòåé, ìèíèñòð, ïðåçèäåíò. Ïðèñëóøàòüñÿ è ïîäâåðãíóòü àíàëèçó, ðàçáîðó, ïîíèìàíèþ, ðàñøèôðîâêå. Äëÿ ýòîãî íå íóæíî áûòü ñåìè ïÿäåé âî ëáó. Äîñòàòî÷íî ïðîñòî èíòåðåñîâàòüñÿ ñâîèì ãîñóäàðñòâîì è ñâîèì áóäóùèì. Äîñòàòî÷íî íå ïðèíèìàòü íà âåðó ÷óæèå ñëîâà, à äóìàòü è ðåøàòü çà ñåáÿ. Òîãäà äàæå ïîä ñàìûì æåñòêèì ïîëèòè÷åñêèì ãíåòîì ó íàñ áóäåò ãðàæäàíñêîå îáùåñòâî. Ïîíèìàþùåå îáùåñòâî. Ðàçóìíîå îáùåñòâî, ñ êîòîðûì ïðàâèòåëüñòâó ïðèäåòñÿ ñ÷èòàòüñÿ. Òîãäà áóäåò íàñòîÿùåå ãîñóäàðñòâî, íàñòîÿùèé ïàòðèîòèçì. À ÷òî áóäåò ïîòîì – ïîñìîòðèì.

Âäóìàéòåñü: ïðàâèòåëüñòâî èëè îïïîçèöèÿ –

ÇÀÊÀÇ×ÈÊ íîâîñòåé!

Ëîãè÷íî ñëåäóåò äðóãîé âîïðîñ: íåóæåëè íàñåëåíèå ñ÷èòàþò ïðîñòûì ïðèåìíèêîì èíôîðìàöèè, êîòîðûé, íå çàäóìûâàÿñü, íå ïåðåðàáàòûâàÿ åå, âîñïðèíèìàåò åå êàê äàííîå?  êàêîé-òî ìåðå ýòî òàê.

Ïàòðèîòèçì

19

Ðàññêàçûâàòü î ëþäÿõ íàøåãî ôàêóëüòåòà – çàäà÷à íå èç ïðîñòûõ. Õîòÿ áû ïîòîìó, ÷òî èíòåðåñíûõ è ÿðêèõ ëþäåé íà ôàêóëüòåòå î÷åíü ìíîãî è òóò íå ñïðàâèòñÿ íè «Ëèíãâà» ñî ñâîåé ïÿòèëåòíåé èñòîðèåé, íè äàæå áîëüøîé æóðíàë COSMOPOLITAN.  ïðî÷åì, ìíîãèå â ðåäàêöèè «Ëèíãâû» âåðÿò, ÷òî íåêîòîðûå íàøè îäíîêóðñíèöû íà ñòðàíèöû óïîìÿíóòîãî COSMO âñå æå ïîïàäóò – êàê ìîäåëè, æåíû ìèëëèîíåðîâ, êàê êâàëèôèöèðîâàííûå ïåðåâîä÷èöû èëè çíàòíûå ðåãèîíîâåäû – íå ïðèíöèïèàëüíî. È ïóñòü ýòî íå êàæåòñÿ èì äåëîì äàëåêîãî áóäóùåãî – óæå ñåãîäíÿ ìû ìîæåì âçÿòü èíòåðâüþ ó äåâóøêè, êîòîðàÿ, ó÷àñü íà âòîðîì êóðñå ÔÈßèÐ, óñïåëà ïîðàáîòàòü â íåñêîëüêèõ æóðíàëàõ, âêëþ÷àÿ COSMO, è äàæå çàñâåòèòüñÿ íà òåëåêàíàëå «Ðîññèÿ». Îêñàíà Êîñòèâ, ñ êîòîðîé ðàçãîâàðèâàëà íàø êîððåñïîíäåíò-áîåâèê Ìàøà Êîðîëåâà ðàññêàæåò î ñâîåì òâîð÷åñêîì ïóòè è ïëàíàõ íà áóäóùåå. Õîçÿéêå íà çàìåòêó.

Îêñàíà Êîñòèâ

Î æåíñêèõ æóðíàëàõ,ïðîôåññèèæóðíàëèñòà,î òâîð÷åñêîì ïóòè,ðàáîòå è æèçíè.

Ìåñòî ðàáîòû: Æåíñêèé ãëÿíåö: Cosmo, Seventeen, Elle girl (âíåøòàòíûé êîððåñïîíäåíò);Ìîñêîâñêèå íîâîñòè,Ìåæäóíàðîäíûé îòäåë â «Èçâåñòèÿõ»,Ïðîãðàììà «Âåñòè» òåëåêàíàëà «Ðîññèÿ»

– Меня удивило, что ты работала с Cosmo. Казалось бы, журнал для женщин лет 20-35, уже с жизненным опытом, при деньгах, с работой, семьей... чем ты смогла заинтересовать издание?

Âîîáùå, â ìèðå ãëÿíöà ñ÷èòàåòñÿ: åñëè òû ïîðàáîòàë â Cosmo – òî âûøå òîëüêî çâåçäû. Cosmo – ýòî æóðíàë, äëÿ êîòîðîãî íåò çàïðåòíûõ òåì. Ïèñàòü ìîæíî îáî âñåì. Ó æóðíàëà ñâîé ñòèëü, ñâîÿ ìàíåðà ïèñüìà. ß «äåáþòèðîâàëà» ñ íåáîëüøîé ñòàòüåé îá îòíîøåíèÿõ. Ðåäàêòîðàì ýòî ïîêàçàëîñü èíòåðåñíûì. Ñâåæèé âçãëÿä íà âå÷íûå âîïðîñû. Ìîÿ ðàáîòà òàì áûëà ýêñïåðèìåíòîì.

– Как думаешь, удалось ли тебе удивить читательниц Cosmo? За какие темы ты бралась?

Æóðíàëèñò, ïî-ìîåìó, íå äîëæåí óäèâëÿòü. Ìû æå íå ôîêóñíèêè è íå âîëøåáíèêè. Õîòü è æóðíàëèñòèêà – ïðîôåññèÿ òâîð÷åñêàÿ, íî îíà íå òåðïèò àëÿïîâàòîñòè, òàê êàê ó êàæäîãî èçäàíèÿ åñòü ñâîÿ àóäèòîðèÿ è ñâîé ôîðìàò. Òàê ÷òî îñîáî ñàìîâûðàçèòüñÿ æóðíàëèñòàì íå óäàåòñÿ. Íî óäàåòñÿ ïîñòîÿííî áûòü â öåíòðå èíôîðìàöèîííîãî ïîòîêà, ïîòîìó ÷òî òîãî òðåáóåò ñàìà ïðîôåññèÿ. Ìíå áûëî èíòåðåñíî âñå. ß ïèñàëà è î ìîäå, è îá îòíîøåíèÿõ, è î êíèãàõ, è î ïóòåøåñòâèÿõ.

Òâîð÷åñêèé ïóòüÌàðèÿ Êîðîëåâà

20

– Знаешь, да, если говорить о женском журнале, в большинстве своем они пытаются не удивить, а научить. Есть ли у тебя в характере что-то от учителя? И почему именно журналистика стала твоим выбором? Когда пришло такое решение?

Íå äóìàþ, ÷òî æåíñêèå æóðíàëû õîòÿò ÷åìó-ëèáî íàó÷èòü. Íà ìîé âçãëÿä îíè ïûòàþòñÿ äàòü îòâåòû íà òå âîïðîñû, êîòîðûå ó ÷èòàòåëüíèö (è ó ÷èòàòåëåé ) åùå íå îôîðìèëèñü, íî íàçðåâàþò. Ýòî òðóäíî îáúÿñíèòü…Ñåé÷àñ ÑÌÈ ñòàðàþòñÿ ïðåäóãàäàòü, ÷òî çàèíòåðåñóåò ÷èòàòåëåé, ïîòîìó ÷òî òî, ÷òî èõ èíòåðåñóåò, íà äàííûé ìîìåíò ñ ëåãêîñòüþ ìîæíî íàéòè â Èíòåðíåòå. Æåíñêèå æóðíàëû, êàê è âñÿ ñîâðåìåííàÿ ïå÷àòíàÿ ïðåññà, ðàáîòàþò íà îïåðåæåíèå.

Ó÷èòü ëþäåé æèòü, äóìàþ, êàê öåëü íå ñòàâèòñÿ. À âîò ôîðìèðîâàòü ñâîé êðóã ÷èòàòåëåé è ïðåäëàãàòü èì îñîáûé ñòèëü æèçíè – áåçóñëîâíî. Íàëè÷èå òàêèõ (óæå ñòàâøèõ ïîíÿòèÿìè) îáðàçîâ êàê «äåâóøêà Cosmo» è «ìóæ÷èíà â ñòèëå MAXIM» ýòî ïîäòâåðæäàþò.

Êîãäà ÿ çàíèìàëàñü æóðíàëèñòèêîé, ìíå õîòåëîñü, ÷òîáû ëþäè ÷èòàëè õîðîøèå êíèãè, ïðîâîäèëè áîëüøå âðåìåíè âìåñòå, ñòðîèëè ãàðìîíè÷íûå îòíîøåíèÿ, ëó÷øå ïîíèìàëè äðóã äðóãà. Ïîìîãàòü ëþäÿì óçíàâàòü ÷òî-òî íîâîå, ïî-ìîåìó, çäîðîâî. Çíàåøü ÷òî-òî èíòåðåñíîå – ðàññêàæè îá ýòîì. Êàê ýòî äåëàòü ïðàâèëüíî, ñåé÷àñ ïîñòèãàþ íà îòäåëåíèè "ïðåïîäàâàíèå".

– Одна журналистка написала, что со своей профессией, вечными презентациями, показами, светскими тусовками она превращается, пардон, в форменного алкоголика. Означает ли работа в "крутом" журнале такую бешеную жизнь, или это очередной обман?

Ìèô î òîì, ÷òî æóðíàëèñòû – ïîãîëîâíûå àëêîãîëèêè, ñèëüíî ðàçäóò. Ïî îäíîìó ïðåäñòàâèòåëþ î íàöèè íå ñóäÿò. Òàê è ïî îäíîé æóðíàëèñòêå î ïðîôåññèè ñóäèòü íå ñëåäóåò.  Ðîññèè äî ñèõ ïîð ñ÷èòàþò àëêîãîëèçì âðåäíîé ïðèâû÷êîé, à íå áîëåçíüþ.

×òî æå äî îïûòà ýòîé æóðíàëèñòêè, òî ýòî ëè÷íûé âûáîð êàæäîãî. Æóðíàëèñòèêà – ìèð èíòåðåñíûé, íî ÷åðòîâñêè êîâàðíûé. Òàê èëè èíà÷å, îí âûòÿãèâàåò èç ÷åëîâåêà âñå òî ïîäëåíüêîå, íèçìåííîå è ãàäåíüêîå, ÷òî â íåì åñòü. Êàæäûé äåíü â æóðíàëèñòèêå – ýòî ýêçàìåí: ÷òî ìîæíî ñêàçàòü, à ÷òî íåëüçÿ, ýòî ëè÷íîå èëè îáùåñòâåííîå, ìîæíî ëè âûíîñèòü íà îáñóæäåíèå òî, ÷òî òåáå ñêàçàëè ñ ãëàçó íà ãëàç (ïî äîáðîòå, ïî äðóæáå), åñëè ýòî ñòîïðîöåíòíàÿ ñåíñàöèÿ.

 ìîðàëüíîì îòíîøåíèè ðàáîòà òÿæåëàÿ. Òâîð÷åñêèé êîëëåêòèâ, ïîñòîÿííûé ïðåññèíã, ïðîäèêòîâàííûé ðèòìîì ðàáîòû, îãðîìíûé èíôîðìàöèîííûé ïîòîê, êîòîðûé íóæíî êàê-òî ôèëüòðîâàòü.

Äëÿ ìåíÿ âñåãäà áûëî äâà êðèòåðèÿ: âî-ïåðâûõ, ÷åðåç 20 ëåò ìíå íå äîëæíî áûòü ñòûäíî çà òî, ÷òî ÿ íàïèñàëà; âîìîèì ðîäèòåëÿì íå äîëæíî áûòü ñòûäíî ðàññêàçàòü, ÷åì çàíèìàåòñÿ èõ äî÷ü.

– А какие самые большие успехи в жур-налистике ты можешь сейчас вспомнить?

\Ìîÿ êàðüåðà ñêëàäûâàëàñü î÷åíü óäà÷íî. ß ó÷èëàñü â øêîëå æóðíàëèñòèêè «Èçâåñòèÿ», è óæå ÷åðåç ìåñÿö

ìåíÿ ñòàëè ïóáëèêîâàòü. Ñíà÷àëà çàíèìàëàñü ìîñêîâñêèìè íîâîñòÿìè, ïîòîì ïîðàáîòàëà â ìåæäóíàðîäíîì îòäåëå. ×åðåç êàêîå-òî âðåìÿ íà÷àëà ðàáîòàòü â ãëÿíöå. À ñïóñòÿ 2 ãîäà ïîñëå ïåðâîé ïóáëèêàöèè ìíå ïðåäëîæèëè ïîðàáîòàòü íà ôåäåðàëüíîì òåëåêàíàëå. Êàçàëîñü áû, î ÷åì åùå ìå÷òàòü? Íî êîãäà òàê áûñòðî ÷åãî-òî äîáèâàåøüñÿ, ýòî ïåðåñòàåò áûòü ñàìîöåííûì. È ÿ ðåøèëà ñìåíèòü ñôåðó äåÿòåëüíîñòè.

– Что бы ты сказала насчет «Лингвы»? Что мы могли бы сделать, чтобы поднять ее на достойный уровень?

×òî æ, «Ëèíãâà» ãàçåòà èíòåðåñíàÿ, áðîñêàÿ, ÿðêàÿ. Íî ìíå êàæåòñÿ, ÷òî åé íå õâàòàåò èíòåðàêòèâíîñòè, îáðàòíîé ñâÿçè ñ ÷èòàòåëåì. ß ñ÷èòàþ, ÷òî ó íàñ î÷åíü òàëàíòëèâûé ôàêóëüòåò. Íî ìû ïëîõî äðóã äðóãà çíàåì. Îáùàåìñÿ íà óðîâíå ãðóïï, â ëó÷øåì ñëó÷àå – îòäåëåíèé. À ïðîáëåìêè-òî ó íàñ îáùèå: êóäà ïîéòè? ÷òî äåëàòü âå÷åðîì? ãäå ïîçíàêîìèòüñÿ ñ ìîëîäûì ÷åëîâåêîì (íå ñåêðåò æå, ÷òî âñå çàìóæ õîòÿò)? Åñëè «Ëèíãâà» âûñòóïèò îðãàíèçàòîðîì äîñóãà, íàïðèìåð, ñîâìåñòíûõ âå÷åðèíîê ñ ïðèâëå÷åíèåì íå òîëüêî âñåõ êóðñîâ, íî è ðàçíûõ ôàêóëüòåòîâ, òî ýòî áóäåò î÷åíü çäîðîâî.

– С чего начать тем, кто чувствует в себе силы применить свой талант на лоне журналистики? Стоит ли сразу идти в большие издания, или лучше писать в интернете? Или же накапливать опыт на уровне факультета, в той же “Лингве”?

Íóæíî íà÷èíàòü, áóêâàëüíî, ñî âñåãî. Ïèñàòü íà ôîðóìàõ, â “Ëèíãâó”, â èíòåðíåò-èçäàíèÿ, çàâåñòè îí-ëàéí äíåâíèê, îòïðàâëÿòü ñòàòüè â ñàìûå ðàçíûå ãàçåòû, æóðíàëû... Ïðåñòóïëåíèå – çàðûâàòü òàëàíò â ïåñîê. Åñëè ÷óâñòâóåøü â ñåáå ñèëû, íóæíî äàâàòü èì âûõîä. È äàæå åñëè òåáÿ ñî÷òóò ãðàôîìàíîì,

«Íàì íå äàíî ïðåäóãàäàòü,Êàê ñëîâî íàøå îòçîâåòñÿ,-È íàì ñî÷óâñòâèå äàåòñÿ,Êàê íàì äàåòñÿ áëàãîäàòü...»

Ìîæåò, äëÿ êîãî-òî òâîè ñëîâà ñòàíóò âàæíûìè è íóæíûìè.

Òâîð÷åñêèé ïóòü

21

×åðåç Òåðíèê àñòðîíîìàì

Terra IncognitaÒàòüÿíà Êîâàëåâà

Íàñòîÿùèé ôèçôàê · ëåêöèè ïî ìàòàíàëèçó · ãëàìóðíûå äåâóøêè ñ íåïðàâèëüíîé òðàåêòîðèåé èíòåðïîëÿöèè êâàðêà · îáñåðâàòîðèÿ · íàñòîÿùèå òåëåñêîïû · ïëàíåòû, êàê íà êàðòèíêå · è ìíîãîå äðóãîå.

Ëàáèðèíòû ÔèçÔàêà

Îíè åùå íå 300 ñïàðòàíöåâ, íî óæå íå 38 ïîïóãàåâ. Êòî îíè? Íèêàêèõ àññîöèàöèé? Ñäàåòåñü? À âîò è îòâåò: ýòî îòäåëåíèå àñòðîíîìèè ôèçè÷åñêîãî ôàêóëüòåòà ÌÃÓ. Äà-äà, åñòü ó íàñ è òàêîå! Íà êàæäîì êóðñå âñåãî ïî îäíîé ãðóïïå, â êàæäîé ãðóïïå âñåãî ïî 20 ÷åëîâåê. Ïîëó÷àåòñÿ, ÷òî âî âñåì ÌÃÓ ó÷èòñÿ âñåãî 100 àñòðîíîìîâ. Ñîãëàñèòåñü, ñèëüíî ñìàõèâàåò íà êàêîå-íèáóäü òàéíîå îáùåñòâî èëè ñâåðõñåêðåòíóþ îðãàíèçàöèþ. «Íàäî ðàçóçíàòü î íèõ ïîïîäðîáíåé», – äóìàþ ÿ è íà÷èíàþ äîïðîñ ñ ïðèñòðàñòèåì âñåõ äðóçåé è ïðèÿòåëåé íà ïðåäìåò èõ îáó÷åíèÿ íà ôèçôàêå.  îäèí ïðåêðàñíûé äåíü îäíà èç ìîèõ ìíîãî÷èñëåííûõ ïîäðóæåê, ìèëàÿ è ñêðîìíàÿ ïåðâîêóðñíèöà Ëàíà, ïîä ñòðàøíûìè ïûòêàìè ñîçíàåòñÿ, ÷òî ó÷èòñÿ êàê ðàç íà ôèçôàêå è êàê ðàç íà àñòðîíîìà. Êîíå÷íî, ÿ òóò æå íàïðàøèâàþñü íà ýêñêóðñèþ, à Ëàíå íå îñòàåòñÿ íè÷åãî, êðîìå êàê ãëóáîêî âçäîõíóòü è ñîãëàñèòüñÿ. Èäåì ê àñòðîíîìàì.

Êîãäà â 8.45 óòðà ÿ ïîäîøëà ê ôèçôàêó, Ëàíà æäàëà ìåíÿ ó ïàðàäíîé ëåñòíèöû. Ó âõîäà íà ôàêóëüòåò ñòîèò òîëïà, ÷åëîâåê 20, íå ìåíüøå. Ïðåä÷óâñòâóÿ äîëãîå ïëóòàíèå ñðåäè ñèãàðåòíîãî äûìà â ïîèñêàõ äâåðè, íàáèðàþ â ëåãêèå ïîáîëüøå âîçäóõà, è âäðóã ñ èçóìëåíèåì îáíàðóæèâàþ, ÷òî ñèãàðåò íåò íè ó êîãî. Ïðåäñòàâëÿåòå, ÍÈ Ó ÊÎÃÎ! «À ãäå êóðèëüùèêè?», – ðàñòåðÿííî ñïðàøèâàþ ó Ëàíû. «Äà âîò æå îíè», – óêàçûâàåò îíà íà ãðóïïêó èç ïÿòè ðåáÿò, ñòîÿùèõ ÷óòü ïîîäàëü. «×òî, ýòî âñå, êòî êóðèò?», – èçóìëÿþñü ÿ. «Íåò, èõ îáû÷íî ãîðàçäî áîëüøå.

Ðàçà â 2. Ó íàñ ñåé÷àñ íà ôàêóëüòåòå ìíîãî íàðîäó êóðèò», – ãðóñòíî âçäûõàåò Ëàíà. «À òîãäà ÷òî òóò äåëàþò âñå îñòàëüíûå?», – óäèâëåíèå íà ëèöå. «Êàê ÷òî? – èñêðåííå óäèâëÿåòñÿ ìîÿ ñïóòíèöà. – Âûøëè ïåðåä ïàðàìè âîçäóõîì ñâåæèì ïîäûøàòü». Ïàóçà. Çàíàâåñ.

Ãàðäåðîá ôèçôàêà – ñòðàííîå, â ìîåì ïîíèìàíèè, ìåñòî. Ïðåäñòàâëÿåòå, òàì íåò òåòè Âàëè è äÿäè Âèòè, êîòîðûõ òàê ïðèÿòíî âèäåòü ïî óòðàì ó íàñ â ãàðäåðîáå. Òàì âîîáùå íèêîãî íåò. Ãàðäåðîá íà ñàìîîáñëóæèâàíèè, êàê â ñóïåðìàðêåòå. Õîòÿ íåò, êàæåòñÿ, ÿ îøèáëàñü, íåêîå ïîäîáèå ðàáîòíèêîâ ãàðäåðîáà âñå-òàêè èìååòñÿ. Ïîäîáèå âûðàæàåòñÿ â âèäå îäíîé õìóðîé è î÷åíü áäèòåëüíîé áàáóøêè, êîòîðàÿ èçðåäêà âûíûðèâàåò èç-çà âåøàëîê è ñòðîãî ñîîáùàåò: «Íå øóìèòå, íå òîëêàéòåñü, íå çàáûâàéòå íîìåðêè, ïðîõîäèòå ñêîðåå». Âûäàâ ñèþ ôðàçó è ñòðàøíî ñâåðêíóâ ãëàçàìè íàïîñëåäîê, áàáóëÿ ñ ÷óâñòâîì âûïîëíåííîãî äîëãà óäàëÿåòñÿ îáðàòíî â íåäðû ãàðäåðîáà. ß ìûñëåííî áëàãîäàðþ òåòþ Âàëþ è äÿäþ Âèòþ çà òî, ÷òî îíè íå áäèòåëüíàÿ áàáóøêà, è âûðàæàþ ïîëíóþ ãîòîâíîñòü ñëåäîâàòü çà Ëàíîé õîòü íà êðàé ñâåòà.

Êðàé ñâåòà, êóäà ìû â òîò ìîìåíò íàïðàâëÿëèñü, îêàçàëñÿ íà ïÿòîì ýòàæå, ãäå îæèäàëîñü çàíÿòèå ïî àíãëèéñêîìó. «Àíãëèéñêèé ó àñòðîíîìîâ!» –ðàäóþñü ÿ ïðåäñòîÿùåìó ýêçîòè÷åñêîìó ðàçâëå÷åíèþ. Ëàíà íà÷èíàåò íåðâíè÷àòü è, ïî-ìîåìó, óæå ïîòèõîíüêó æàëååò, ÷òî ââÿçàëñü â ýòó ñîìíèòåëüíóþ àâàíòþðó ñ ìîåé ýêñêóðñèåé, íî âèäó íå ïîäàåò. Ñ îëèìïèéñêèì ñïîêîéñòâèåì îíà øåñòâóåò â ñòîðîíó ëèôòà, ÿ òîïàþ çà íåé, íå çàáûâàÿ ðàññìàòðèâàòü ìåñòíûé êîíòèíãåíò. Äåâóøêè, ðàäóéòåñü: ðàçâåäêà áîåì ïîêàçàëà, ÷òî

ñòåðåîòèï î òîì, ÷òî íà ôèçôàêå îäíè ïàðíè, – ýòî ÷èñòàÿ ïðàâäà. Íó ëàäíî, ëàäíî, ïðîöåíòîâ 30 äåâóøåê âñå-òàêè èìååòñÿ, íî þíîøåé, íåñîìíåííî, íà ïîðÿäîê áîëüøå. Ïðè÷åì âûáîð òàêîé îãðîìíûé, ÷òî ðàçáåãàþòñÿ ãëàçà.  îáùåì, «êðè÷àëè æåíùèíû óðà è â âîçäóõ ÷åï÷èêè áðîñàëè».

Çàõîäèì â ëèôò(!). Âìåñòå ñ íàìè çàõîäÿò äâå ïðåëåñòíûå áàðûøíè. Íàðÿä, ïðè÷åñêà, ìàíèêþð, ìàêèÿæ, Äîëü÷å ñ Ãàááàíîé, Ëóè ñ Âèòòîíîì – âñå íà ìåñòå. Ïðèñëóøèâàþñü, îæèäàÿ ïðèâû÷íîãî ðàçãîâîðà î øìîòêàõ, êëóáàõ è î òîì, êàê åé «ïàïà õîòåë Land Cruiser êóïèòü». «Ñëóøàé, – ãîâîðèò îäíî àíãåëîïîäîáíîå ñîçäàíèå ñ äâóõìåòðîâûìè ðåñíèöàìè äðóãîìó, – ó ìåíÿ òóò k â ìèíóñ 31-é ñòåïåíè âìåñòî ìèíóñ 34-é, è òðàåêòîðèÿ èíòåðïîëÿöèè Êâàðêà êàêàÿ-òî íåìíîãî íå òàêàÿ ïîëó÷àåòñÿ». Âûïàäàþ â îñàäîê è â îò÷àÿíèè ñìîòðþ íà Ëàíó, îæèäàÿ óñëûøàòü îò íåå õîòü êàêîå-òî âðàçóìèòåëüíîå îáúÿñíåíèå ýòîìó, íà ìîé âçãëÿä, ñîâåðøåííî ñþððåàëèñòè÷åñêîìó ðàçãîâîðó. «Ôèçïðàê», – íåáðåæíî áðîñàåò Ëàíà, íå çàìå÷àÿ ìîåãî èçóìëåíèÿ. «×åãî?» «Íó, ôèçè÷åñêèé ïðàêòèêóì, çàäà÷è ìû òàì ðåøàåì, ïîíèìàåøü?». «Êîíå÷íî, ïîíèìàþ, ÷åãî æå òóò íåïîíÿòíîãî», – ðàñòåðÿííî ãîâîðþ ÿ.

Íàêîíåö, ìû ïðèåõàëè. Õîðîøèé ó ôèçèêîâ êîðïóñ, äîáðîòíûé. Åùå áû ðåìîíò ñäåëàëè, ëåò N-öàòü íàçàä, âîîáùå áûëî áû çàãëÿäåíüå. Ïîïëóòàâ â äëèííûõ êîðèäîðàõ (òî÷íåå, ïëóòàëà Ëàíà, à ÿ ïîñëóøíî øàãàëà çà íåé, âíèìàòåëüíî èçó÷àÿ ñòåíû, äâåðè è øòóêàòóðêó íà ïîòîëêå), ìû âñå æå íàøëè íóæíóþ àóäèòîðèþ. Äî íà÷àëà ïàðû îñòàâàëîñü åùå ìèíóò 10, è, ÷òîáû íå òåðÿòü âðåìåíè çðÿ, ÿ îòîáðàëà ó Ëàíû

Terra IncognitaÒàòüÿíà Êîâàëåâà

23

ó÷åáíèê ïî àíãëèéñêîìó è ñ óïîåíèåì ñòàëà åãî èçó÷àòü. Ïî ïðàâäå ãîâîðÿ, áîëüøå âñåãî îí ïîõîæ íà øêîëüíûé ó÷åáíèê ôèçèêè çà 11 êëàññ, òîëüêî ïåðåâåäåííûé íà àíãëèéñêèé: âñå òå æå áîëåå-ìåíåå äîñòóïíûå ïðîñòîìó ñìåðòíîìó ýëåêòðîíû è ïðîòîíû è áîëüøàÿ êó÷à ñîâåðøåííî áåçóìíûõ öèôð, ôîðìóë è òàáëèö. Åñòåñòâåííî, ëèñòàíèå ó÷åáíèêà ñîïðîâîæäàëîñü ìîèìè ðàäîñòíûìè è ãðîìêèìè êîììåíòàðèÿìè òèïà: «Îãî, íè÷åãî ñåáå ôîðìóëà!», «Àõ, âîò îíî êàê ëåòèò, îêàçûâàåòñÿ!», «Îé, êàêàÿ ñìåøíàÿ çàêîðþ÷å÷êà!». Ãðóïïà ñ ïîäîçðåíèåì êîñèòñÿ íà ìåíÿ, íî âåæëèâî ìîë÷èò, èíîãäà êèäàÿ óäèâëåííûå âçãëÿäû íà Ëàíó: ìîë, ãäå ýòî îíà ìåíÿ òàêóþ áåñòîëêîâóþ îòêîïàëà? ×òîáû ìîåé îòâàæíîé ñïóòíèöå íå ïðèøëîñü êðàñíåòü è îáúÿñíÿòüñÿ, ÿ ñ ñàìûì ñåðüåçíûì âèäîì ñîîáùàþ âñåì ïðèñóòñòâóþùèì, ÷òî ÿ ñ ÔÈßèÐà è íàõîæóñü çäåñü íà ñåêðåòíîì çàäàíèè îäíîé çàñåêðå÷åííîé îðãàíèçàöèè (è âåäü íè íà ãðàìì íå ñîâðàëà!). ×àñòü ãðóïïû, ëèøåííóþ ÷óâñòâà þìîðà, ìîå çàÿâëåíèå ñèëüíî îçàäà÷èëî, îíè çàìîë÷àëè, îòîøëè ïîäàëüøå è ãëóáîêî çàäóìàëèñü, îñòàëüíûå òèõî ïîõèõèêàëè è ñ ðàññïðîñàìè áîëüøå íå ïðèñòàâàëè. Óêðàäêîé îñìîòðåâ ïðèñóòñòâóþùèõ, ïðèõîæó ê âûâîäó, ÷òî ãðóïïà êðàéíå ðàçíîøåðñòíàÿ è íåîäíîðîäíàÿ. Îäíèì ñëîâîì, «îò áîòàíà äî

ðàçäîëáàÿ ñî âñåìè îñòàíîâêàìè». Áîëüøå âñåãî îíè ìíå íàïîìèíàþò ñðåäíåñòàòèñòè÷åñêèé êëàññ êàêîé-íèáóäü ñðåäíåñòàòèñòè÷åñêîé øêîëû. Ìàëü÷èêè ñãðóäèëèñü ó ïðàâîé ñòåíêè, îíè ãðîìêî ãàëäÿò, âñå âðåìÿ íîðîâÿ òðåñíóòü äðóã äðóãà ó÷åáíèêîì ïîòÿæåëåå. Äåâî÷êàì äîñòàëàñü ëåâàÿ ñòåíî÷êà, îíè ëèáî ñóäîðîæíî ëèñòàþò ó÷åáíèê, ïîâòîðÿÿ äîìàøíåå çàäàíèå, ëèáî òèõî øåï÷óòñÿ î ñâîåì, î äåâè÷üåì (î êâàðêàõ). Îòäåëüíî îò âñåõ âèæó ìàëü÷èêà, êîòîðûé óâëå÷åííî ÷èòàåò êàêóþ-òî êíèæêó, íàâåðíîå, äåëàþ ÿ ñìåëîå ïðåäïîëîæåíèå, ïî ìîëåêóëÿðíîé ôèçèêå. Ïðîíèêàþñü óâàæåíèåì è ñ èíòåðåñîì çàãëÿäûâàþ åìó çà ïëå÷î. Ìîëåêóëÿðíàÿ ôèçèêà îêàçàëàñü ïîñëåäíåé êíèæêîé Ìàêñà Ôðàÿ. Ìäà… Â íåðàâíîì áîþ ñ ó÷åáíîé ïðîãðàììîé ôèçôàêà ëèòåðàòóðà íà÷àëà XXI âåêà ÿâíî âåëà ñ ðàçãðîìíûì ñ÷åòîì.

Íàêîíåö, ïðèøëà ïðåïîäàâà-òåëüíèöà, èëè «ó÷èëêà», êàê åå èíîãäà íàçûâàþò ðåáÿòà (êàêîå ìèëîå, äàâíî çàáûòîå ñëîâî). Îíà óäèâëåííî ïîñìîòðåëà íà ìåíÿ è óæå ñîáèðàëàñü ñïðîñèòü, ÷òî ÿ, ñîáñòâåííî ãîâîðÿ, òóò äåëàþ, íî íå óñïåëà. Ïðÿìî íàäî ìîèì óõîì ÷òî-òî óæàñíî ãðîìêî è äî áîëè çíàêîìî çàâîïèëî, çàçâåíåëî è çàòðåùàëî. ß äàæå íå ñðàçó ñîîáðàçèëà, ÷òî ýòî ñàìûé îáû÷íûé øêîëüíûé çâîíîê, çîâóùèé ðåáÿò íà çàíÿòèÿ.  ýòîò

ìîìåíò âñÿ øêîëüíàÿ æèçíü ïðîíîñèòñÿ ó ìåíÿ ïåðåä ãëàçàìè: ÿ âñïîìèíàþ, êàê ýòîò ìåðçêèé çâóê 10 ëåò ïîäðÿä êàæäûé äåíü çëîðàäíî ñîîáùàë ìíå î òîì, ÷òî íà óðîê ÿ âñå-òàêè îïîçäàëà è âûãîâîðà îïÿòü íå èçáåæàòü. Ïåðâîå, ÷òî ÿ âèæó, êîãäà ïðèõîæó â ñåáÿ, – âñå òîò æå ïîäîçðèòåëüíî-âîïðîøàþùèé âçãëÿä ïðåïîäàâàòåëüíèöû. Êîãäà ÿ ñîîáùèëà, ÷òî ÿ ñ ÔÈßÐà è õî÷ó íàïèñàòü î íèõ ñòàòüþ, ïðåïîäàâàòåëüíèöà âäðóã êàê-òî ñòðàííî ðàçâîëíîâàëàñü è ïóñêàòü ìåíÿ ïðîñòî òàê êàòåãîðè÷åñêè îòêàçàëàñü, òðåáóÿ ïèñüìåííîãî ðàçðåøåíèÿ äåêàíà, «è âîîáùå» ©. ×òî «âîîáùå», ÿ òàê è íå ïîíÿëà, íî, âèäèìî, ýòî áûë î÷åíü ñèëüíûé àðãóìåíò. Õîòü ñïðàâêó èç ïîëèêëèíèêè íå ïîòðåáîâàëà.

Ïîæàâ ïëå÷àìè è íå ñíèìàÿ âåæëèâî-äîáðîäóøíîãî âûðàæåíèÿ ëèöà, îñòàâëÿþ íåãîñòåïðèèìíóþ àíãëè÷àíêó íàåäèíå ñ ãðóïïîé è èäó ãóëÿòü ïî ôàêóëüòåòó. Ëþäåé â êîðèäîðàõ íåìíîãî, îíè íåñïåøíî ïðîãóëèâàþòñÿ, è âñå êàê-òî ñòðàííî íà ìåíÿ ïîãëÿäûâàþò. Èëè ýòî ïðîñòî ÿ òàêàÿ ìíèòåëüíàÿ?

Çâîíîê íà ïåðåìåíó (îíè çâó÷àò êàæäûå 45 ìèíóò; äëÿ ñòóäåíòîâ ýòî ïÿòèìèíóòíûé ãëîòîê ñâåæåãî âîçäóõà ïîñðåäè ïàðû) çàñòàåò ìåíÿ ïåðåä äâåðüþ «Îñòîðîæíî! Èçëó÷åíèå ëàçåðà». Èç êàáèíåòà íåòîðîïëèâî âûõîäÿò ñòóäåíòû. Ïîòèõîíüêó ðàçãëÿäûâàþ èõ íà ïðåäìåò íàëè÷èÿ òðåòüèõ ðóê, ëèøíèõ

24

ãëàç, õâîñòîâ èëè êàêèõ-íèáóäü äðóãèõ ïîñëåäñòâèé óäàðíîé äîçû èçëó÷åíèÿ. Íè÷åãî òàêîãî îáíàðóæèòü, óâû, íå óäàëîñü, õîòÿ îäíîçíà÷íî óòâåðæäàòü, ÷òî íè ó êîãî èç âûõîäÿùèõ ñòóäåíòîâ íå áûëî õâîñòîâ, ÿ òîæå íå áåðóñü.

Íà îäíîì èç ýòàæåé íàòûêàþñü íà ñòåíä ñ ÿðêèìè êàðòèíêàìè, ïîâåñòâóþùèìè î òîì, êàê äîëæíî âåñòè ñåáÿ ñîçíàòåëüíîå ñîâåòñêîå íàñåëåíèå â ñëó÷àå óòîïëåíèÿ (èìåííî òàê), ïîæàðà, âûáðîñà àììèàêà è îòðàâëåíèÿ õëîðîì. Çàäóìàëàñü. Ïîéäó çàâòðà êóïëþ òàáëåòêè îò ðàäèàöèè – ïëàêàò óòâåðæäàåò, ÷òî îíè îáÿçàòåëüíî äîëæíû áûòü â ëþáîé äîìàøíåé àïòå÷êå.

Äîõîæó äî ñâÿòàÿ ñâÿòûõ – ðàñïèñàíèÿ. Íàðóøàþ äàííîå ñåáå îáåùàíèå íè÷åìó íå óäèâëÿòüñÿ è ñ ãðîìêèì âîçãëàñîì «óõ òû!» ïîäõîæó ïîáëèæå, ÷òîáû ðàññìîòðåòü ñåé ýêñïîíàò. È ñëîâî «ýêñïîíàò» çäåñü óïîòðåáëåíî â ñàìîì ïðÿìîì çíà÷åíèè, áåç èðîíèè. Ðàñïèñàíèå êàæäîãî êóðñà íå òîëüêî âèñèò â îòäåëüíîé ðàìî÷êå ïîä ñòåêëîì, íî è ïîäñâå÷èâàåòñÿ ñíèçó îñîáûìè ëàìïî÷êàìè. Ðàçãëÿäûâàåøü ðàñïèñàíèå – è êàê áóäòî ëþáóåøüñÿ îñîáî öåííîé êàðòèíîé â Òðåòüÿêîâñêîé ãàëåðåå èëè â Ëóâðå. Íàçâàíèÿ ïðåäìåòîâ ðåøàþ íå ÷èòàòü, ñòîëüêî ñòðàøíûõ íåçíàêîìûõ ñëîâ ìîÿ ïñèõèêà òî÷íî íå âûäåðæèò.

Ïðÿìî çà ðàñïèñàíèåì – Ñåâåðíàÿ Ôèçè÷åñêàÿ Àóäèòîðèÿ. Åñëè çàãëÿíóòü â äâåðêó, âçãëÿäó îòêðûâàåòñÿ îãðîìíîå ïîìåùåíèå ñ áåñ÷èñëåííûì êîëè÷åñòâîì ðÿäîâ, âûñîòîé, íàâåðíîå, â äâå, à òî è â òðè 01 àóäèòîðèé ÃÇ. Äâåðêà, â êîòîðóþ ÿ çàãëÿäûâàþ, íà ñàìîì âåðõó. Âîîáùå-òî âûñîòû ÿ íå áîþñü, íî, ãëÿäÿ íà ëåêòîðà (îí â ñàìîì íèçó àóäèòîðèè) ïðàêòè÷åñêè ñ âûñîòû ïòè÷üåãî ïîëåòà, ÿ ÷óâñòâóþ, êàê ó ìåíÿ ïîòèõîíüêó íà÷èíàåò êðóæèòüñÿ ãîëîâà. ×òîáû íå ïîòåðÿòü ñîçíàíèå, òèõî ïðèñàæèâàþñü íà ïîñëåäíèé ðÿä. Ëåêòîð ñîáèðàåòñÿ ïîêàçàòü êàêîé-òî èíòåðåñíûé ýêñïåðèìåíò. Íàïðÿãàþ çðåíèå è âèæó ñòîÿùèé íà ñòîëå ìèêðîñêîï ñ ìàëåíüêîé áàíî÷êîé, íàïîëíåííîé ïðîçðà÷íîé æèäêîñòüþ. Èçîáðàæåíèå ñ ìèêðîñêîïà âûâîäèòñÿ íà áîëüøóùèé ýêðàí. Ëåêòîð, ïîæèëîé ïðîôåññîð, æåñòîì îïûòíîãî èëëþçèîíèñòà ñëåãêà ïîìåøèâàåò âîäó, è âäðóã ïðÿìî íà ãëàçàõ îíà áûñòðî-áûñòðî íà÷èíàåò ïðåâðàùàòüñÿ â ïëîòíûå ÿ÷åéêè. Ïàðó ñåêóíä – è âìåñòî ðîâíîé âîäíîé ãëàäè íà ýêðàíå êîïîøèòñÿ êîëîíèÿ ìàëåíüêèõ êðóæî÷êîâ. «ß÷åéêè áèíàðà», – ãîðäî ñîîáùàåò ïðîôåññîð, è àóäèòîðèÿ òóò æå âçðûâàåòñÿ àïëîäèñìåíòàìè. «Äà, òàêèõ ôîêóñîâ, êðîìå êàê íà ôèçôàêå, íè â îäíîì öèðêå íå óâèäèøü», – äóìàþ ÿ, âîñõèùåííî õëîïàÿ âìåñòå ñî âñåìè. Òóò çâåíèò çâîíîê íà ïåðåìåíó,

è ñòóäåíòû áûñòðî âûáåãàþò èç àóäèòîðèè. Åñëè, êîíå÷íî, 200 ÷åëîâåê ìîãóò ðàçîì áûñòðî îòêóäà-íèáóäü âûáåæàòü.

Ñëåäóþùàÿ ïàðà – ìàòåìàòè÷åñêèé àíàëèç, ñòðàøíûé ñîí è ãîëîâíàÿ áîëü âñåõ ïåðâîêóðñíèêîâ òåõíè÷åñêèõ ñïåöèàëüíîñòåé, ýòî ìèíóñ. Ïðåïîäàâàòåëüíèöà – î÷åíü ìèëàÿ ìîëîäåíüêàÿ äåâóøêà, – è ýòî, íåñîìíåííî ïëþñ. Ïàðó óëûáîê, è îíà áåç ïðîáëåì ïóñêàåò ìåíÿ «ïðîñòî òàê, ïîñìîòðåòü». Òåìà ñåìèíàðà – òðîéíûå èíòåãðàëû. Ïî ñëîâàì ïðåïîäàâàòåëüíèöû, îíè òàêèå æå, êàê äâîéíûå, òîëüêî òðîéíûå, è òóò íåò íè÷åãî ñëîæíîãî. Âèäèìî, â òàêîé ìàíåðå íà ôèçôàêå îáúÿñíÿþò âñå òåìû. Ñïðàøèâàåò, êòî õî÷åò ïîðåøàòü çàäà÷è ó äîñêè, è Ëàíà ñìåëî òÿíåò ðóêó. Ñëåäóþùèå ìèíóòû 3 îíà áîäðî èñïèñûâàåò ïîëäîñêè êàêèìè-òî íåïîíÿòíûìè çíà÷êàìè è çàãîãóëèíàìè, ïîòîì, äîâîëüíàÿ, íåìíîãî îòõîäèò, ÷òîáû ïîëþáîâàòüñÿ ðåçóëüòàòîì. ß äóìàëà, îíà óæå ðåøèëà çàäà÷ó, à îíà, îêàçûâàåòñÿ, òîëüêî óñëîâèå çàïèñàëà.

Ïîêà Ëàíà ñðàæàåòñÿ ñ òðîéíûìè èíòåãðàëàìè, åå îäíîãðóïïíèêè âðåìÿ çðÿ íå òåðÿþò, îíè âñå î÷åíü çàíÿòû. Äåâî÷êè, ñèäÿùèå íà ïåðâîé ïàðòå, óíûëî ïåðåðèñîâûâàþò àáðàêàäàáðó ñ äîñêè, òðîå ðåáÿò íà çàäíåé ïàðòå ðàñêèäûâàþò ïðåôåðàíñ, åùå äâîå ñòàðàòåëüíî ïðÿ÷óò äðóã îò äðóãà ëèñòî÷êè ñ ìîðñêèì áîåì; òóò ñëóøàþò ìóçûêó, òàì â ïîëíûé ãîëîñ îáìåíèâàþòñÿ âïå÷àòëåíèÿìè î òîì, êàê çäîðîâî îíè â÷åðà ñõîäèëè ïîêàòàòüñÿ íà ðîëèêàõ, à â êà÷åñòâå ôîíà ïî âñåé àóäèòîðèè êðàñèâî ïàðÿò áåëûå áóìàæíûå ñàìîëåòèêè. Èäèëëèÿ, äà è òîëüêî. Ïðåïîäàâàòåëüíèöà ðîáêî ïûòàåòñÿ íàìåêíóòü, ÷òî íåïëîõî áûëî áû êàê-íèáóäü òàê ïîðåøàòü áû çàäà÷êè, íî åå íèêòî íå ñëûøèò, èì íå äî òîãî, âåäü îíè âñå î÷åíü-î÷åíü çàíÿòû.

Íà ïåðåìåíå ñòûäëèâî ïðèçíàþñü Ëàíå, ÷òî âñå-òàêè î÷åíü õî÷ó êóøàòü, è ðîáêî èíòåðåñóþñü, åñòü ëè ÷òî-íèáóäü âðîäå áóôåòà. «Êîíå÷íî, åñòü, – ãîðäî îòâå÷àåò Ëàíà. – Òàì åùå è òåëåâèçîð åñòü íåïîäàëåêó». Êàê ñâÿçàíû áóôåò è òåëåâèçîð, ÿ íå çíàþ, íî ñïðàøèâàòü íå ðåøàþñü: õâàòèò ñ ìåíÿ ïîêà óäèâëåíèé. Óâèäåâ áóôåò ôèçôàêà, ÿ ïîíÿëà, ïî÷åìó ó íàñ íà ôàêóëüòåòå òàê ìíîãî õóäåíüêèõ äåâóøåê: íàñ ïðîñòî ïëîõî êîðìÿò. Íà ôèçôàêå, êàê â Ãðåöèè, åñòü âñå, è ýòîãî âñåãî òàì î÷åíü ìíîãî. Äîëãî òîï÷óñü ó êàññû, äåëàÿ íåëåãêèé âûáîð ìåæäó îìëåòîì è ÷åòûðåõýòàæíûì ñýíäâè÷åì.  èòîãå óõîæó ñ ñîâåðøåííî ôàíòàñòè÷åñêèì êóñêîì ëèìîííîãî ïèðîãà è âèøíåâûì êîôå. «Íó, ïîêàçûâàé âàø òåëåâèçîð», – ãîâîðþ ÿ Ëàíå ãîëîñîì ñûòîãî äîâîëüíîãî êîòà èç ìóëüòôèëüìà ïðî ïîïóãàÿ Êåøó. È ïðàâäà: íåìíîãî ïîîäàëü ïîä ñàìûì

ïîòîëêîì ðàçìåùåí áîëüøîé ýêðàí, êîòîðûé ïîêàçûâàåò ðîëèêè èç æèçíè ôàêóëüòåòà: öåðåìîíèþ ïîñâÿùåíèÿ ïåðâîêóðñíèêîâ, ñòóäåíòû íà ëåêöèè, ñòóäåíòû â ëàáîðàòîðèÿõ, ñòóäåíòû â êîðèäîðàõ. Ìîëîäöû! Ïðèâèâàþò ñòóäåíòàì ÷óâñòâî çäîðîâîãî ïàòðèîòèçìà. Òàê äåðæàòü!

«Ïîéäåì, ÿ òåáå áèáëèîòåêó ïîêàæó», – çîâåò ìåíÿ Ëàíà. «×òî, ÿ áèáëèîòåê íå âèäåëà?» – äóìàþ ÿ ïðî ñåáÿ è, óëûáàÿñü, îòâå÷àþ: «Êîíå÷íî, ïîéäåì!». Óäèâèòåëüíî, íî â áèáëèîòåêå îêàçàëîñü íå òîëüêî ìíîãî óìíûõ êíèã, íî è ìíîãî ñòóäåíòîâ. Ïðè÷åì áîëüøèíñòâî ñèäåëî íå íàä òîëñòåííûìè òîìàìè, à ïåðåä ìîíèòîðàìè íîóòáóêîâ. Âíåçàïíî ìîþ, âî âñåõ ñìûñëàõ ýòîãî ñëîâà, ñâåòëóþ ãîëîâó îçàðèëà íåîæèäàííàÿ èäåÿ. «À íåò ëè ó âàñ òóò ñëó÷àéíî Wi-Fi? Íó, ýòî òàêîé áåñïðîâîäíîé Èíòåðíåò», – âêðàä÷èâî ñïðàøèâàþ ÿ. «Ñëó÷àéíî åñòü. Ñëó÷àéíî äàæå áåñïëàòíî», – óëûáàåòñÿ ìíå Ëàíà. Âçâèçãèâàÿ îò âîñòîðãà, äîñòîþ ñâîé ÊÏÊ è ñ óïîåíèåì íà÷èíàþ ãðóçèòü ëþáèìûé www.mail.ru. «Óðà! Îí Ðàáîòàåò! Õàëÿâíûé Wi Fi!» – ãðîìêî ðàäóþñü ÿ è ñ ãîëîâîé ïîãðóæàþñü â ïó÷èíó Èíòåðíåòà.

×åðåç ïàðó ìèíóò Ëàíà âåæëèâî òÿíåò ìåíÿ çà ðóêàâ, íàïîìèíàÿ, ÷òî íàì íóæíî èäòè íà ñëåäóþùóþ ïàðó, êîòîðàÿ ïðîõîäèò óæå íå íà ôèçôàêå, à â ñàìîì íàñòîÿùåì àñòðîíîìè÷åñêîì öåíòðå. Íàçûâàåòñÿ îí ÃÀÈØ (Ãîñóäàðñòâåííûé Àñòðîíîìè÷åñêèé Èíñòèòóò èì. Øòåðíáåðãà) è ðàñïîëàãàåòñÿ ñîâñåì íåäàëåêî îò ïåðâîãî ÃÓÌà. ×òî? Ïî÷åìó âû åãî íèêîãäà íå çàìå÷àëè? Ïîòîìó, ÷òî îí î÷åíü-î÷åíü õîðîøî ñïðÿòàí. Îêàçàëîñü, ÷òî, ÷åì ñòàðøå êóðñ, òåì

Terra IncognitaÒàòüÿíà Êîâàëåâà

25

áîëüøå âðåìåíè áóäóùèå àñòðîíîìû çàíèìàþòñÿ èìåííî òàì, à íå íà ôèçôàêå. «Òû âåäü ïðàâäà ïîêàæåøü ìíå íàñòîÿùèé òåëåñêîï?» – ñ íàäåæäîé ñïðàøèâàþ ÿ Ëàíó. «Êîíå÷íî, ïîêàæó. Âå÷åðîì, êîãäà ñòåìíååò, ïîéäåì ñ òîáîé íà çâåçäû ñìîòðåòü». Ñîâåðøåííî ñ÷àñòëèâàÿ, çàõîæó â ïðîñòîðíóþ àóäèòîðèþ. Ïðåäìåò – «Íåáåñíàÿ ñôåðà», òåìà ëåêöèè – «Ó÷åò àòìîñôåðû». Ïåðâàÿ ÷àñòü ëåêöèè ïîêàçàëàñü èíòåðåñíîé äàæå ìíå, çàêîðåíåëîìó ãóìàíèòàðèþ. Ïðîôåññîð ðàññêàçûâàë î òîì, ÷òî àòìîñôåðà íàøåé ïëàíåòû, õîòü è êàæåòñÿ ïðîçðà÷íîé è íåâåñîìîé, íà ñàìîì äåëå èñêàæàåò âñå ñèãíàëû, ìàãíèòíûå è ñâåòîâûå âîëíû, êîòîðûå ïðîõîäÿò ñêâîçü íåå. Òÿæåëî ñòàëî, êîãäà îí íà÷àë îáúÿñíÿòü, êàê ýòî èñêàæåíèå ñ÷èòàòü. Íà äîñêå çàìåëüêàëè ÷åòûðåõýòàæíûå ôîðìóëû è òðîéíûå èíòåãðàëû. Ïîêà ÿ ìóæåñòâåííî áîðîëàñü ñ çåâîòîé, êòî-òî íà çàäíåé ïàðòå óæå óñïåë óñíóòü. Ê íåñ÷àñòüþ äëÿ ñïÿùåãî, ýòî íå ïðîøëî ìèìî ãëàç ëåêòîðà. «×òî ñíèëîñü?» – ëàñêîâî ñïðîñèë ïðîôåññîð, êîãäà îäíîãðóïïíèêàì âñå æå óäàëîñü ðàçáóäèòü ñïÿùåãî. «Çâåçäû», – íå ðàñòåðÿëñÿ òîò. È, ñåêóíäó ïîäóìàâ, óâåðåííî äîáàâèë: «Ñôåðè÷åñêèå». Äðóæíûé âçðûâ õîõîòà, è ïðîôåññîð áëàãîñêëîííî ðåøèë îòïóñòèòü âñåõ ïîðàíüøå. Òóò ìåíÿ æäàë íàñòîÿùèé ñþðïðèç: ïîñëå ýòîé ïàðû íà÷èíàëàñü áîëüøàÿ ïåðåìåíà, êîòîðàÿ íà ôèçôàêå äëèòñÿ àæ 45 ìèíóò.

Ìû èñïîëüçóåì ýòî âðåìÿ, ÷òîáû ïåðåêóñèòü è îñíîâàòåëüíî ïîáðîäèòü ïî ÃÀÈØÓ. Îêàçàëîñü, ÷òî ó àñòðîíîìîâ óäèâèòåëüíî ìíîãî èíòåðåñíûõ êàôåäð. Åñòü êàôåäðà èçó÷åíèÿ Ñîëíöà, åñòü êàôåäðà Ëóíû, îòäåëüíûå êàôåäðû ïî èçó÷åíèþ çâåçä è ãàëàêòèê, êàôåäðà ïî êîíñòðóèðîâàíèþ òåëåñêîïîâ è åùå ìíîãî-ìíîãî äðóãèõ. Îãðîìíûé âûáîð äëÿ áóäóùèõ ó÷åíûõ! Íàïîñëåäîê Ëàíà ïîêàçûâàåò ìíå îäíó èç ãëàâíûõ òóðèñòè÷åñêèõ äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòåé ÃÀÈØà: çà äèâàíîì íà ïåðâîì ýòàæå æèâåò êîøêà ñ äâóìÿ î÷àðîâàòåëüíûìè êîòÿòàìè – ñåðûì è ðûæèì. Íèêîìó íå íàäî â äîáðûå ðóêè àñòðîíîìè÷åñêèõ êîòÿò, íåò? À òî îáðàùàéòåñü.

Ïîñëåäíÿÿ ïàðà íà ñåãîäíÿ – ñåìèíàð ïî òîé æå «Íåáåñíîé ñôåðå». Ðåøèâ îäíó çàäà÷ó ó äîñêè è ïîëó÷èâ äîìàøíåå çàäàíèå, ãðóïïà óæå ñîáèðàåòñÿ ðàçáåãàòüñÿ ïî äîìàì. Äîìàøíåå çàäàíèå çàñòàâèëî ìåíÿ â î÷åðåäíîé ðàç íàðóøèòü äàííîå ñåáå îáåùàíèå íè÷åìó íå óäèâëÿòüñÿ. Ñàìè ïîñóäèòå: íàäî «âû÷èñëèòü äëÿ Ìîñêâû ñ ó÷åòîì ðåôðàêöèè â äåíü ñâîåãî ðîæäåíèÿ 2003 ã. ìîñêîâñêîå âðåìÿ âîñõîäà è çàêàòà çâåçäû ñ êîîðäèíàòàìè…» Äàëüøå, ÿ äóìàþ, ìîæíî íå ïðîäîëæàòü.

Áëèæå ê çâåçäàìÍà ñåãîäíÿ ïàðû êîí÷èëèñü,

íî âïåðåäè ñàìîå èíòåðåñíîå – òåëåñêîïû. Ñ ñîæàëåíèåì óçíàþ, ÷òî íà çâåçäû ìîæíî ñìîòðåòü, òîëüêî êîãäà ñòåìíååò è òîëüêî â ÿñíóþ ïîãîäó. Âåñü îñòàâøèéñÿ äåíü ìîëþ íåáåñíóþ êàíöåëÿðèþ ñäåëàòü ÷òî-íèáóäü, ÷òîáû ïîãîäà íå èñïîðòèëàñü. Ìîè ìîëèòâû áûëè óñëûøàíû, è ðîâíî â 21.00 ïî ìîñêîâñêîìó âðåìåíè ìû îïÿòü âñòðå÷àåìñÿ ñ Ëàíîé ó çäàíèÿ ÃÀÈØà. Íàâåðõ íàñ âåäåò ñìîòðèòåëü ïî èìåíè Ñåðåæà. Ñìîòðèòåëè – ýòî ñòàðøåêóðñíèêè-àñòðîíîìû, êîòîðûå ïî î÷åðåäè ñëåäÿò çà èñïðàâíîñòüþ òåëåñêîïîâ, à çàîäíî âîäÿò òóäà ýêñêóðñèè è ñìîòðÿò, ÷òîáû ëþáîïûòíûå «òóðèñòû» íè÷åãî íå ñëîìàëè è íå èñïîðòèëè. Ïî ïóòè Ñåðåæà òåðïåëèâî îòâå÷àåò íà ìîè áåñêîíå÷íûå âîïðîñû, ðàññêàçûâàåò, êàê ðîæäàþòñÿ, æèâóò è óìèðàþò çâåçäû, îòêóäà áåðóòñÿ ãàëàêòèêè è ïðàâäà ëè, ÷òî íà Ìàðñå íåäàâíî íàøëè æèçíü.

Íàêîíåö, ìû ïðèøëè. Íåáîëüøàÿ êîìíàòà ñ êðóãëîé êðûøåé, ïîñåðåäèíå êîòîðîé ñòîèò íàñòîÿùèé áîëüøîé òåëåñêîï. Ýòà êîìíàòà – åäèíñòâåííîå ìåñòî â ÌÃÓ, ãäå ñëîâà «êðûøà ïîåõàëà» óïîòðåáëÿþòñÿ â ñàìîì ïðÿìîì çíà÷åíèè.  ñôåðè÷åñêîé êðûøå åñòü áîëüøîå îòâåðñòèå, â êîòîðîå íàïðàâëÿþò òåëåñêîï. À òàê êàê çâåçäû íî÷üþ íå ñòîÿò íà ìåñòå, à äâèãàþòñÿ ïî íåáîñâîäó, îòâåðñòèå

Terra IncognitaÒàòüÿíà Êîâàëåâà

26

íàäî ïåðåäâèãàòü. Ñåðåæà íàæèìàåò íà êàêóþ-òî íåâèäèìóþ êíîïî÷êó, è êðûøà êîìíàòû ìåäëåííî íà÷èíàåò åõàòü. Ñòðàííîå îùóùåíèå… Êðûøà åäåò äî òåõ ïîð, ïîêà â îòâåðñòèè ïðÿìî ïåðåä íàìè íå ïîÿâëÿåòñÿ Ëóíà. Íåêîòîðîå âðåìÿ Ñåðåæà íàñòðàèâàåò òåëåñêîï, à ïîòîì ïðèãëàøàåò ìåíÿ ïîñìîòðåòü. Ñåðäöå íà÷èíàåò ãóëêî áèòüñÿ, è ÿ îñòîðîæíî çàãëÿäûâàþ â îêóëÿð. Áîæå ìîé, êàêàÿ êðàñîòà! Ëóíà, êðóãëàÿ, ñåðàÿ, ñâåòÿùàÿñÿ Ëóíà, òàê áëèçêî, ÷òî íà íåé âèäíî êàæäûé êðàòåð, êàæäîå ìîðå, êàæäóþ ëîæáèíêó! ß íèêîãäà íå ìîãëà è ìå÷òàòü, ÷òî óâèæó åå òàê áëèçêî. Âîñõèùåííàÿ, ÿ ðàñòåðÿííî ñìîòðþ íà Ëàíó, îíà ñíîâà çàãàäî÷íî óëûáàåòñÿ è ïîêàçûâàåò ìíå äâà ðû÷àæî÷êà, ñ ïîìîùüþ êîòîðûõ ìîæíî äâèãàòü «êàðòèíêó» âëåâî è âïðàâî. ß «ãóëÿþ» ïî Ëóíå åùå ìèíóò 10, ëþáóþñü, èçó÷àþ. «Ýòî ñàìàÿ íàñòîÿùàÿ Ëóíà, îñîçíàåøü? Íå êîìïüþòåðíàÿ êàðòèíêà è íå èëëþñòðàöèÿ â «Àñòðîíîìè÷åñêîì àòëàñå» – íàñòîÿùàÿ Ëóíà, òà, ÷òî íàõîäèòñÿ íà ðàññòîÿíèè ìíîãèõ è ìíîãèõ êèëîìåòðîâ îò Çåìëè. Ïîíèìàåøü?» – ñïðàøèâàåò ìåíÿ ìîå ñîçíàíèå. «Îòñòàíü, – ãîâîðþ ÿ åìó, – íå ìåøàé ëþáîâàòüñÿ. Âèäèøü, êàêàÿ êðàñîòà?» «Âèæó», – îòâå÷àåò ñîçíàíèå,

è çàìîëêàåò.  ðåàëüíóþ æèçíü ìåíÿ âîçâðàùàåò çâîíêèé ãîëîñîê Ëàíû: «Õî÷åøü, Ñàòóðí ïîêàæó?» «À ÷òî, ìîæíî?» – âûäûõàþ ÿ.

 äåòñòâå ìîåé ñàìîé çàâåòíîé ìå÷òîé áûëî óâèäåòü ýòè çàãàäî÷íûå «êîëüöà Ñàòóðíà», óáåäèòüñÿ, ÷òî îíè ñóùåñòâóþò íà ñàìîì äåëå. ß ÷àñàìè ðàçãëÿäûâàëà êàðòèíêè â «Äåòñêîì àñòðîíîìè÷åñêîì àòëàñå» è äàæå ïðåäñòàâèòü ñåáå íå ìîãëà, ÷òî ÷åðåç äåñÿòü ëåò ìîÿ ìå÷òà áóäåò òàê áëèçêà ê èñïîëíåíèþ. «Êîíå÷íî, ìîæíî», – Ëàíà óæå çàáðàëàñü íà æåëåçíóþ ñòðåìÿíêó è íàâîäèò òåëåñêîï êóäà-òî â íî÷íîå íåáî. Ñåðåæà ñòîèò ÷óòü ïîîäàëü è âíèìàòåëüíî çà íàìè íàáëþäàåò. Êîãäà âñå ãîòîâî, ÿ, çàòàèâ äûõàíèå îò ïåðåïîëíÿâøèõ ìåíÿ ÷óâñòâ, çàãëÿäûâàþ â òåëåñêîï. Ïðÿìî ïåðåä ìîèìè ãëàçàìè âèñèò îãðîìíàÿ ÿðêî-æåëòàÿ ïëàíåòà, à âîêðóã íåå – êîëüöà! Ðîâíûå, êðàñèâûå êîëüöà. Ýòî Ñàòóðí, æåëòûé, êàê áîëüøîé êóñîê ñûðà, è ýòî íàñòîÿùèé, íàñòîÿùèé Ñàòóðí. «Ñïàñèáî….», – øåï÷ó ÿ. «Çà ÷òî?» – óäèâëÿåòñÿ Ëàíà. «Çà ìå÷òó», – òèõî îòâå÷àþ ÿ.

Ìû åùå äîëãî ñìîòðèì íà çâåçäû. Ëàíà ñ Ñåðåæåé ïîêàçûâàþò ìíå Âåíåðó, óêóòàííóþ ïóëüñèðóþùèì

áåëûì ñâåòîì (òàê â òåëåñêîïå âûãëÿäèò åå àòìîñôåðà), äàëåêèé ÿðêèé Ñèðèóñ è ïëåÿäû, ïîõîæèå íà áîëüøîå áåëîå ïÿòíî îò ïðîëèòîãî ìîëîêà. Ýòî íåîáûêíîâåííîå îùóùåíèå – êîãäà òû âðîäå áû çíàåøü, ÷òî âñå ýòî íàõîäèòñÿ î÷åíü-î÷åíü-î÷åíü äàëåêî îò òåáÿ, íà ðàññòîÿíèè ìíîãèõ ñâåòîâûõ ëåò, è â òî æå âðåìÿ îíî òàê áëèçêî – ñòîèò òîëüêî çàãëÿíóòü â îêóëÿð òåëåñêîïà. Ðîâíî â 11 Ñåðåæà ãîâîðèò, ÷òî íà ñåãîäíÿ äîñòàòî÷íî, âñå òîé æå âîëøåáíîé êíîïêîé çàêðûâàåò äûðó â êðûøå, çàáîòëèâî íàäåâàåò íà ëèíçó òåëåñêîïà ñïåöèàëüíóþ êðûøêó è óêóòûâàåò åãî ïëîòíîé òêàíüþ. Òèõî, êàê ìûøêè, ìû ñïóñêàåìñÿ ê âûõîäó, è ÿ îò âñåãî ñåðäöà áëàãîäàðþ Ëàíó è Ñåðåæó çà ÷óäåñíûé äåíü è çà íåâåðîÿòíîå òåðïåíèå. Îíè, êàê âñåãäà, çàãàäî÷íî óëûáàþòñÿ è çîâóò ïðèéòè åùå. «Îáÿçàòåëüíî», – èñêðåííå îòâå÷àþ ÿ è èäó äîìîé. À íî÷üþ ìíå ñíèòñÿ æåëòûé Ñàòóðí, êîòîðûé êðóæèòñÿ ñ êðàñàâèöåé Ëóíîé â êàêîì-òî íåîáûêíîâåííî ÷óäåñíîì ìåäëåííîì òàíöå. «Èíòåðåñíî, à ÷òî ýòî çà òàíåö?» – õìûêàåò ìîå ñîçíàíèå. «Îòñòàíü, – òèõî îòâå÷àþ ÿ, – íå ìåøàé ëþáîâàòüñÿ. Âèäèøü, êàêàÿ êðàñîòà». «È âïðÿìü», – îòâå÷àåò îíî, è, çàìîëêíóâ, ëþáóåòñÿ âìåñòå ñî ìíîé.

27

Ó ìåíÿ åñòü ìàëåíüêàÿ ñåñòðåíêà. Åå çîâóò Èðèøêà, åé 8 ëåò. Ñ òîãî ìîìåíòà, êàê îíà ðîäèëàñü, ÿ îáùàëàñü ñ ìíîãèìè äåòüìè, êîòîðûå õîäèëè ñ íåé â ñàäèê, ó÷èëèñü â åå êëàññå, çàíèìàëèñü â òåõ æå ñåêöèÿõ, ÷òî è îíà è ò.ä. Ìîé ìèð, ìèð âçðîñëîãî ÷åëîâåêà, è ïî ñåé äåíü íåðàçðûâíî ñâÿçàí ñ ìèðîì äåòåé. ß âèæó, êàê îáùàþòñÿ ñîâðåìåííûå äåòè, ÷òî èõ èíòåðåñóåò, ÷òî âîëíóåò è çàáàâëÿåò.

×òî æå ñ íèìè ñåé÷àñ ïðîèñõîäèò? «Äà âðîäå áû íè÷åãî», – ñêàæåòå âû, – «Äåòè êàê äåòè». Äà, îíè òàêèå æå íåïîñðåäñòâåííûå, çàáàâíûå, âðåäíûå, êàïðèçíûå, øàëîâëèâûå, ñïîêîéíûå, èñêðåííèå è îòçûâ÷èâûå, êàê è ìíîãî ïîêîëåíèé íàçàä. Îíè òàê æå, êàê è ìû â ñâîå âðåìÿ, çàäàþò âîïðîñû î ìèðå è õîòÿò âñå çíàòü. Íî òîò ìèð, êîòîðûé îêðóæàåò âñåõ íàñ, ñòàë íàñòîëüêî àãðåññèâåí, ÷òî äàæå âçðîñëûì òÿæåëî â íåì æèòü, ÷òî æå ãîâîðèòü î äåòÿõ… À î íèõ íàäî ãîâîðèòü, âåäü èìåííî ìû â îòâåòå çà èõ æèçíü.

Äåòè – öâåòû æèçíè. È ýòè «öâåòî÷êè» óçíàþò, ÷òî îçíà÷àåò ñëîâî «ñåêñ», óæå â äåòñêîì ñàäèêå. Îíè èãðàþò ìîáèëüíûìè òåëåôîíàìè, êîãäà åùå íå ìîãóò ñàìè äåðæàòü ãîëîâêó. Îíè ãîòîâû ÷àñàìè ñìîòðåòü ðåêëàìó, â òîì ÷èñëå ïðî ïðîêëàäêè, èìïîòåíöèþ è ïðîáëåìû â ñåìüå. Îíè çíàþò íàèçóñòü îãðîìíîå êîëè÷åñòâî ðåêëàìíûõ ñëîãàíîâ. Íà ñîâðåìåííûõ äåòåé îáðóøèâàåòñÿ îãðîìíûé ïîòîê èíôîðìàöèè, êîòîðóþ îíè, â ñèëó ñâîåãî âîçðàñòà, åùå íå óìåþò «ôèëüòðîâàòü». Îíè âåäü êàê ãóáêà, âïèòûâàþò àáñîëþòíî âñå: è ïëîõîå, è õîðîøåå, òîëüêî ïëîõîå ïî÷åìó-òî ïðèñòàåò áûñòðåå è çàáûâàåòñÿ òÿæåëåå. Ýòî ïðîèñõîäèò ïîòîìó, ÷òî èì åùå íå óñïåëè îáúÿñíèòü, ÷òî òàêîå õîðîøî è ÷òî òàêîå ïëîõî.

Åùå ëåæà â êîëÿñêå, îíè ñëûøàò èç ðàäèîïðèåìíèêîâ «íó ãäå æå âû ***, óòåøüòå äÿäþ…», âèäÿò, êàê êóðèò ìàìà è ìàòåðèòñÿ ïàïà, îò÷èòûâàÿ êàêèõ-íèáóäü íåðàäèâûõ ñîòðóäíèêîâ ïî òåëåôîíó. À ïîòîì êòî-òî óäèâëÿåòñÿ, ïî÷åìó æå âîçðàñòàåò äåòñêàÿ ïðåñòóïíîñòü èëè äåòñêèé àëêîãîëèçì (âû òîëüêî çàäóìàåòåñü íàä ñëîâîñî÷åòàíèåì «äåòñêèé àëêîãîëèçì»!!!). Êòî-òî óäèâëÿåòñÿ, à èíûì è äåëà íèêàêîãî íåò.

Íåäàâíî, âîçâðàùàÿñü èç óíèâåðñèòåòà äîìîé, ÿ ïðîõîäèëà ìèìî äåòñêîé ïëîùàäêè, òàì èãðàëè äåòè. Îíè ñìåÿëèñü, èãðàëè, íàñëàæäàëèñü õîðîøåé ïîãîäîé, íà íèõ áûëî òàê ïðèÿòíî ñìîòðåòü. Íî, ïîäîéäÿ ïîáëèæå, ÿ óñëûøàëà, êàê îíè ìàòåðÿòñÿ «íåâçíà÷àé», äà òàê, ÷òî ÿ íåâîëüíî ïîêðàñíåëà. Íåóæåëè èõ íàó÷èëè ýòîìó äîìà? Âðÿä ëè, âåäü ÿ çíàþ ðîäèòåëåé ýòèõ äåòåé, îíè îáðàçîâàííûå, êóëüòóðíûå ëþäè. Âèäèìî, æèçíü íàó÷èëà. Î, ýòà âå÷íàÿ îòãîâîðêà «Íå ìû òàêèå, æèçíü òàêàÿ»! Íî âåäü ýòî ìû äåëàåì ýòó æèçíü òàêîé, ýòî ó íàñ íå õâàòàåò ñèë íà îáùåíèå ñî ñâîèìè áðàòüÿìè, ñåñòðàìè, ïëåìÿííèêàìè, íå õâàòàåò ñèë íà òî, ÷òîáû ðàçîáðàòüñÿ, ÷òî æå ïðîèñõîäèò ó íèõ â äóøå, ÷åìó îíè óæå óñïåëè íàó÷èòüñÿ, ïîêà íàñ íå áûëî ðÿäîì.

Òåïåðü îñòàåòñÿ ñàìûé âàæíûé âîïðîñ: «×òî æå äåëàòü?», âåäü êðèòèêîâàòü î÷åíü ëåãêî, à ïðåäëîæèòü ðåøåíèå ïðîáëåìû âñåãäà ãîðàçäî ñëîæíåå. Ñìîòðÿ íà ñâîþ ñåñòðåíêó, ÿ ïîíèìàþ, ÷òî íå ìîãó îãðàäèòü åå îò âñåãî íà ñâåòå, âåäü ìåíÿ òàê ÷àñòî íå áûâàåò ðÿäîì. ×òî æå ÿ ìîãó ñäåëàòü äëÿ ýòîãî ìàëåíüêîãî è áåñêîíå÷íîãî äîðîãîãî ìíå ÷åëîâå÷êà? ß íå ìîãó, äà è íå õî÷ó ïîñòîÿííî êîíòðîëèðîâàòü åå. Âñå æå ÿ ïûòàþñü ñëåäèòü çà ñâîåé ðå÷üþ â åå ïðèñóòñòâèè, âûêëþ÷àþ çâóê ó òåëåâèçîðà âî âðåìÿ ðåêëàìû, ïûòàþñü îáúÿñíèòü åé, ÷òî êóðèòü – ýòî ïëîõî, íå ñìîòðÿ íà òî, ÷òî êàæäûé âòîðîé ïðîõîæèé «äûìèò».

Íî, ïîæàëóé, ñàìîå ãëàâíîå - ÿ ñòàðàþñü áûòü åå äðóãîì. Íå âçðîñëîé ñòàðøåé ñåñòðîé, êîòîðîé îíà áîèòñÿ, à èìåííî äðóãîì, âåäü äîâåðèå - ýòî îñíîâà ëþáûõ âçàèìîîòíîøåíèé. Íàì ñòîèò ïîíÿòü, ÷òî äåòè áåðóò ïðèìåð ñ íàñ, îíè êîïèðóþò íàøå ïîâåäåíèå, è åñëè ìû íå âåëèì èì äåëàòü ÷òî-ëèáî, è ïðè ýòîì ÷åðåç ñåêóíäó äåëàåì èìåííî ýòî, òî ïîâåðüòå, âàøè ñëîâà íå áóäóò èìåòü íèêàêîãî âîçäåéñòâèÿ. Íåîáõîäèìî âîñïèòàòü èõ òàê, ÷òîáû â íàøå îòñóòñòâèå îíè ìîãëè áû ñàìè ïðîòèâîñòîÿòü òîìó ïîòîêó «ïëîõîãî», ÷òî âûëèâàåòñÿ íà íèõ èçî äíÿ â äåíü. Íå íàäî ãóáèòü ýòè öâåòî÷êè, ìàõàòü ðóêîé è ãîâîðèòü «ñàìî âûðàñòåò êàê-íèáóäü!», íå âûðàñòåò, à åñëè è âûðàñòåò, òî òîëüêî ñîðíÿê. Äåòè – íàøå áóäóùåå, òàê ìîæåò áûòü, ñòîèò çàäóìàòüñÿ íàä íèì óæå ñåé÷àñ?

Äåòêè â êëåòêåÊñåíèÿ Äåíüãèíà

28

Ñðåäè íàñ åñòü åùå òå, êòî íå ñëûøàë î ò.í. «âîññòàíèè íà ñîöôàêå». Íàáåðèòå ýòó ôðàçó íà ßíäåêñå, êàê ïîêàçàíî íèæå, è ïðî÷òèòå, åñëè âû äåéñòâèòåëüíî îá ýòîì íå ñëûøàëè.

À ðàññêàçàòü õî÷åòñÿ íå î ñîöôàêå êîíêðåòíî. Ïî ìîåìó ìíåíèþ, êó÷êà ïðèïëà÷åííûõ øêîëÿðîâ óæå ïîëó÷èëà ñâîþ ïîðöèþ ñëàâû. ß õî÷ó ðàññêàçàòü î òîì, ÷òî òàêîå ÌÃÓ, è ïî÷åìó ýòî òàê âñåì ìåøàåò.

ÌÃÓ – ýòî ãëàâíûé âóç ñòðàíû. Êàê Îêñôîðä è Êåìáðèäæ äëÿ Âåëèêîáðèòàíèè. Êàê Ãàðâàðä äëÿ Ñîåäèíåííûõ Øòàòîâ. Êàê Ñîðáîííà äëÿ Ôðàíöèè – òàê æå ìíîãî çíà÷èò ÌÃÓ äëÿ Ìîñêâû, äëÿ Ðîññèè. È ìíå êàæåòñÿ, ÷òî êóäà âàæíåå îí äëÿ âñåé Ðîññèè, ÷åì äëÿ îòäåëüíî âçÿòîé Ìîñêâû. ÌÃÓ – ýòî ïðåæäå âñåãî ñèìâîë, áðåíä, åñëè õîòèòå. Ó÷èòüñÿ â ÌÃÓ – ïðåñòèæíî.

Ñ äðóãîé ñòîðîíû, ÌÃÓ – ýòî ýäàêèé ÌàêÄîíàëüäñ ðîññèéñêîãî îáðàçîâàíèÿ, íî ëèøü â îäíîì ñìûñëå: ïðè íàëè÷èè áîëüøîãî âûáîðà âóçîâ â îäíîé Ìîñêâå áîëüøèíñòâî ëþäåé â ïåðâóþ î÷åðåäü îáðàùàþò âíèìàíèå èìåííî íà íàø âóç. Ëþáîé ðîäèòåëü õî÷åò, ÷òîáû åãî ÷àäî ó÷èëîñü â ÌÃÓ. À åñëè íå â ÌÃÓ, òî óæå è íåâàæíî ãäå. Îñîáåííî ýòî àêòóàëüíî äëÿ ñåìåé, â êîòîðûõ ðåáåíî÷åê â 17 ëåò åùå íå îïðåäåëèëñÿ, ÷åìó îí õî÷åò ñåáÿ ïîñâÿòèòü. ÌÃÓ, ðåáÿòà, – ýòî ñàìûé èçâåñòíûé è æåëàííûé âóç ñòðàíû. Ýòî áðåíä.

Íî òàì, ãäå åñòü áðåíä, äîëæåí áûòü áèçíåñ, êàê äûì óêàçûâàåò íà íàëè÷èå îãíÿ. Íå ñåêðåò, ÷òî ÌÃÓ – íå åäèíñòâåííûé âóç â Ìîñêâå. Áîëüøèíñòâî âóçîâ â íàøåì ãðàäå ñòîëüíîì èìåþò êîììåð÷åñêèå ìåñòà, çà êîòîðûå íåîáõîäèìî ïëàòèòü äåíüãè. Áîëüøèíñòâî âóçîâ â Ìîñêâå – ýòî êîììåð÷åñêèå ïðåäïðèÿòèÿ, êîòîðûå ñóùåñòâóþò áëàãîäàðÿ âçíîñàì àáèòóðèåíòîâ è èõ ðîäèòåëåé – ïî 3-5-10 òûñÿ÷ åäèíèö èçâåñòíîé èíîñòðàííîé âàëþòû â ãîä. Âûñøåå îáðàçîâàíèå – ñôåðà, â êîòîðîé îáðàùàþòñÿ äåñÿòêè ìèëëèîíîâ äîëëàðîâ. Ýòî îãðîìíûé, ñëîæíûé è î÷åíü ðèñêîâàííûé áèçíåñ ñ æåñòêîé êîíêóðåíöèåé, "äåëåæêîé ïîëÿíû" è áàíäèòñêèìè âîéíàìè.

Ëþáîìó áèçíåñó, äàæå òàêîìó, êàê çäåñü, íóæåí íîðìàëüíûé çäîðîâûé ðûíîê è ïðèòîê ïîòðåáèòåëåé, èíà÷å îí áóäåò óìèðàòü. Ðûíîê – ýòî êîíêóðåíöèÿ, à â íàøåì ñëó÷àå – ýòî áîðüáà çà ïðàâî áûòü ëó÷øå, èçâåñòíåå, ïðåñòèæíåå, ÷åì ñîòíè è ñîòíè äðóãèõ. Íî ìîæåò ëè áûòü êîíêóðåíöèÿ, êîãäà íà ñòîðîíå îäíîãî èç âóçîâ ñòîèò èñòîðèÿ, íàðîäíàÿ ñëàâà è îïðàâäàííûé âåêàìè ïðåñòèæ? Ìîæåò ëè êàêîé-íèáóäü âóç çàÿâèòü î ñåáå, ÷òî îí ëó÷øå, ÷åì ÌÃÓ? Íèêòî íå ïîñìååò, èáî ñìåøíî. Ðÿäîì ñ ÌÃÓ íåò êîíêóðåíöèè.

Äëÿ íà÷àëà íåò êîíêóðåíöèè äèïëîìîâ – âñåì èçâåñòíî, êàê öåíÿòñÿ ÌÃÓøíèêè íà ðûíêå òðóäà. Íåò áðåíäîâîé êîíêóðåíöèè: ÷òî òàêîå ýòà «Àêàäåìèÿ Íåñòåðîâîé», ðåêëàìà êîòîðîé âèñèò â êàæäîì âàãîíå ìåòðî, ïîêà íàä Ìîñêâîé êàæäóþ íî÷ü çàæèãàåòñÿ øïèëü ÌÃÓ? Ïîêà ñóùåñòâóåò ýòîò óíèâåðñèòåò, íå ñëîìëåííûé çà äâà ñ ïîëîâèíîé âåêà, â ýòîé ñòðàíå íå áóäåò çäîðîâîãî, äèíàìè÷íîãî ðûíêà âûñøåãî

îáðàçîâàíèÿ. Íî ýòî ïðîãíîç, à äåíüãè çàðàáàòûâàòü íóæíî ñåé÷àñ.

È êàæäûé âóç òåïåðü èìååò òîëüêî îäíó ïðîáëåìó – êàê äèñêðåäèòèðîâàòü ÌÃÓ â ãëàçàõ âåëèêîãî íàðîäà-ïîáåäèòåëÿ, íàñ, òî åñòü. Êàê áû òàê ðàññêàçàòü îá ÌÃÓ, ÷òîáû çàáîòëèâàÿ ìàìî÷êà èñïóãàëàñü äà ñâîåãî ðåáåíî÷êà-òî íå

ïóñòèëà â ýòîò àäñêèé øïèëü… Çàäà÷à: îòâàäèòü íàðîä îò ÌÃÓ. Ðåøåíèå çàäà÷è áûëî íàéäåíî áûñòðî.

Î òîì, ÷òî ãîðÿò îáùåæèòèÿ ÌÃÓ, ãîâîðÿò ïî âñåì êàíàëàì ñâÿçè. Î âîññòàíèè íà ñîöôàêå óçíàëè âî âñåõ ðåãèîíàõ ñòðàíû, à òàêæå â îáùåñòâåííîé ïàëàòå. Òåïåðü óâàæàåìûå ñåäûå ãîëîâû áóäóò ìóñîëèòü ýòó ãíèëóþ òåìêó âî âñåõ âçðîñëûõ ïåðåäà÷êàõ ïî ÒÂ. Êîãäà êòî-òî êîãî-òî ëÿãíåò ïÿòêîé â íîñ ïî ïüÿíîìó äåëó, ýòî

ñàìîå äåëî î æåñòîêîì èçáèåíèè ïåðâîêóðñíèêîâ â ÌÃÓ áóäóò îáñóæäàòü âñå, îò Ïåòðîñÿíà äî Ïóòèíà. Äëÿ òåõ, êòî åùå íå ïîíÿë: ó íàñ èäåò ìåäèéíàÿ âîéíà. Åå îðóæèå – òåëåâèäåíèå, ðàäèî, ãàçåòû è Èíòåðíåò. Åå ìåòîäû ïðîñòûå: îðãàíèçîâàòü ïðåöåäåíò è íà÷àòü åãî ðàçäóâàòü. Åå èòîã – äèñêðåäèòàöèÿ ÌÃÓ. Ýòó âîéíó äåëàþò åäèíèöû, íî ìåäèà óìíîæàåò èõ ñèëó â ìèëëèîíû ðàç – â êàæäîì äîìå òåïåðü åñòü

óâåëè÷èòåëüíîå ñòåêëî – òåëåâèçîð. Ýòó âîéíó ñïîíñèðóþò òå âóçû, êîòîðûå ñòðàäàþò îò

íåõâàòêè àáèòóðèåíòîâ.

Îäèí âçðûâ íà ïîæàðíîé ëåñòíèöå. Íè îäíîãî ïîñòðàäàâøåãî. Ñòî ìèëëèîíîâ òåëåýêðàíîâ òðàíñëèðóþò êàäðû ñ ìåñòà âçðûâà. Ó êàæäîãî òåëåýêðàíà åñòü õîòÿ áû îäèí âçðîñëûé ÷åëîâåê, êîòîðûé ñêàæåò: «Íó åãî ê áåñó, ýòîò ÌÃÓ!» À êàêîé-íèáóäü ñòóäåíò Èâàí Ïåòðîâ ïîëó÷èò çà îðãàíèçàöèþ ýòîãî áåçâðåäíîãî âçðûâèêà ñâîè 10,000 ðóáëåé è ïîéäåò ïèòü ïèâî. Âàíÿ â ýòîì ñëó÷àå âûíóæäåí ìîë÷àòü, ïîòîìó ÷òî îí – ïðåäàòåëü è ïðåñòóïíèê. Îí çàïÿòíàë ðåïóòàöèþ ñâîåãî âóçà. Òâîåãî âóçà. Ìîåãî âóçà. Âàíÿ òåïåðü – ìîé ëè÷íûé âðàã.

Âîò òàêàÿ ó íàñ âîéíà. È â íåé íåâàæíî, ÷òî ïðîèñõîäèò â âóçå íà ñàìîì äåëå. Ïÿòü ÷åëîâåê ñ ÷åðíûìè øàðèêàìè â êàäðå – âîò âàì è ãîòîâàÿ ðåâîëþöèÿ, è âñÿ ñòðàíà îáñóæäàåò è íåãîäóåò. À ñòîèò ýòî îðãàíèçàòîðàì ðåâîëþöèè íå áîëüøå ñîòíè òûñÿ÷ ðóáëåé. Êîïåéêè ïî ñðàâíåíèþ ñ òåì, ÷òî ÂÓÇ ìîæåò çàðàáîòàòü íà äèñêðåäèòàöèè ÌÃÓ. À âû ãîâîðèòå – ðåâîëþöèÿ… Êîììåðöèÿ ýòî, à íå ðåâîëþöèÿ.

Óïàñè âàñ Áîã âäðóã îêàçàòüñÿ ó÷àñòíèêîì ÷åãî-òî ïîäîáíîãî. Óïàñè âàñ Áîã îêàçàòüñÿ â êàäðå è ëÿïíóòü ÷òî-íèáóäü íåõîðîøåå ïðî íàøó Alma Mater. Óïàñè Âàñ áîã ñòàòü îáëè÷èòåëåì íåñïðàâåäëèâîñòè, çà êîòîðóþ âàì çàïëàòÿò êàêèå-íèáóäü ìåäèéùèêè. Âñå ïðîáëåìû, ðåáÿòà, ìîæíî ðåøèòü ìèðíî, áåç êàìåð è ðåïîðòåðîâ. Åñòü äåêàí, åñòü ðåêòîð, è êòî-òî èç íèõ òî÷íî ïîìîæåò, åñëè ÷òî-òî äåéñòâèòåëüíî íå òàê. È åñòü èìÿ – ÌÃÓ, íàø ñ âàìè âóç, ñàìûé ãëàâíûé, ñàìûé ëó÷øèé. È â íàøèõ ñèëàõ ñäåëàòü åãî åùå ëó÷øå. Äàâàéòå ëþáèòü íàøó Alma Mater. Íàì çà ýòî âîçäàñòñÿ, ïîâåðüòå ìíå.

Êîëîíêà ðåäàêòîðà

29

Исповедь Барби

ìèðîòåöçàêàòàðáàòêóêëàãó÷÷èñóäüÿêðûøèëàáóäà

áàëêîíûáàðàáàíûòóðíèêåòû

àâòîìîáèëèðîçîâûé ëàê

íàñ ðàçäåëÿþò ñòåíûà ÿ ïðî òâîé ìèðñóìêà burberry

ôðåéíäëèõëþáëþ

îíàîí

Àíàñòàñèÿ Ôåîêòèñòîâà

 íåáå â ñëó÷àéíîì ïîðÿäêå ïðîïëûâàëè îáëàêà, è ÿðêèå, åäâà âûêðàøåííûå æåëòî-çåëåíûå ìîñêîâñêèå áîðäþðû îò÷àÿííî íàïîìèíàëè î Áðàçèëèè, à ñîëíå÷íûé ñâåò, ïîòîêàìè áèâøèé â ñòåêëî, èçäåâàëñÿ íàä ìîèìè íåñïàâøèìè ãëàçàìè.

– Ïðèâåò, ìåíÿ çîâóò Âè.Îíà ñòîèò ïåðåäî ìíîé è óëûáàåòñÿ. Â ýòîé óëûáêå

íåò ðàäîñòè, èíòåðåñà, äàæå áàíàëüíîãî ÷åëîâå÷åñêîãî ëþáîïûòñòâà. Õîðîøàÿ ðåêëàìà äîðîãîé ñòîìàòîëîãè÷åñêîé êëèíèêè – âîò ÷òî òàêîå ýòà óëûáêà. Êîôòà “Burberry”. Êóðòêà “Burberry”. Áðþêè “Burberry”. Ñóìêà… âïðî÷åì, ÿ ãîòîâà ïîñïîðèòü, ÷òî ýòî òîæå “Burberry”.

Îíà ëåíèâî íàìàòûâàåò íà ïàëåö ñâîé àêêóðàòíûé ïøåíè÷íî-áåëûé ëîêîí è ñìîòðèò íà ìåíÿ èç-ïîä ðåñíèö. È â ýòîì âçãëÿäå îò÷àÿííî óãàäûâàåòñÿ ñêðûòîå îáäóìûâàíèå ÷åãî-òî âàæíîãî, ïðîòèâîðå÷àùåå åå îáëèêó.

È ìíå îò ýòîãî íåëîâêî.– ß ìîãó òåáå ðàññêàçàòü î ñâîåé íåñ÷àñòíîé

ëþáâè, – ãîëîñ ó íåå òîæå èç ðåêëàìû, òàê è ïðåäñòàâëÿþ, êàê îí ïðîèçíîñèò «Âñå â âîñòîðãå îò òåáÿ, à òû îò «Ìåéáåëëèí». Ñëîâî «íåñ÷àñòíûé» íå äëÿ ýòîãî ãîëîñà.

– Ïî-ìîåìó, ó âñåõ áûëà íåñ÷àñòíàÿ ëþáîâü. Ïîêàæèòå ìíå ÷åëîâåêà, ó êîòîðîãî åå íå áûëî…

Ñíèñõîäèòåëüíî óëûáàþñü, ïîêàçûâàþ íà ñåáÿ.Âè ìîë÷èò. ß ðàññìàòðèâàþ áëåñòêè íà åå íîãòÿõ. – Äóðà òû, – íàêîíåö ïðîèçíîñèò îíà ñâîèì

ðåêëàìíûì ãîëîñîì. – È âðåøü.Îíà îáâèíÿåò ìåíÿ âî ëæè. Áàðáè â çàëå ñóäà. Â

÷åðíîì ñóäåéñêîì îäåÿíèè, ñ ìîëîòêîì, çà àðåîïàãîì. Ñ ïðèêëååííîé óëûáêîé îíà âûíîñèò ïðèãîâîð «Âèíîâåí!» è ìàøåò ñîãíóòîé ïëàñòìàññîâîé ðóêîé. Áàðáè-áàëåðèíà. Áàðáè-Ìàëèáó. Áàðáè-íà-òàíöàõ. Ïî-ìîåìó, íàõîä÷èâûå àìåðèêàíñêèå êîìïàíèè åùå íå ïðèäóìàëè Áàðáè-ñóäüþ.

– Ïðîñòè ìåíÿ, Âè.– Âè.. Âîîáùå-òî Âàðÿ.– Íàñòÿ.ß æäó ïðîäîëæåíèÿ. Íà ñòîë ëîæèòñÿ äèêòîôîí.

Pink vs Punk.Ïî-ìîåìó, ó âñåõ â æèçíè áûëà íåñ÷àñòíàÿ ëþáîâü.

Ïîêàæèòå ìíå ÷åëîâåêà, ó êîòîðîãî åå íå áûëî. Ìîé ìèð. Òàê ñëîæèëîñü, ÷òî â ìîåì ìèðå âñå áûëî çàïëàíèðîâàíî – ïî ãîäàì, ïî äíÿì, ïî ìèíóòàì. ß çíàëà, ÷òî ê äâàäöàòè óæå óåäó âî Ôðàíöèþ è âûéäó çàìóæ çà ñûíà êîìïàíüîíà îòöà, è çíàåòå ÷òî? Ìíå êàçàëîñü, ÷òî ÿ ýòîãî äàæå õî÷ó. ß íèêîãäà íå õîòåëà áû æèòü â áåäíîñòè. Íåò, ÿ íå èìåþ â âèäó íèùåòó – ïðîñòî ÿ áû íå õîòåëà æèòü, êàê òû. Êàê âû âñå. Åçäèòü íà ìåòðî, áîÿòüñÿ, ÷òî òåáÿ âûêèíóò èç èíñòèòóòà, êîïèòü äåíüãè íà òðÿïêè. Âû âñå ÷àñòî æàëóåòåñü íà ñâîþ íåóñòðîåííîñòü, íà òî, ÷òî æèçíü èäåò ìèìî è ÷òî-òî îáÿçàòåëüíî íóæíî ìåíÿòü. Ó ìåíÿ âñåãî ýòîãî íå áûëî, íî çðÿ òû äóìàåøü, ÷òî ÿ íèêîãäà íå ñðûâàëàñü. Ñðûâàëàñü, ðûäàëà, íàïèâàëàñü âèíîì èç ëè÷íîé êîëëåêöèè îòöà... Îí ñðûâàëñÿ ïî-äðóãîìó. Îí äîëãî ñèäåë è ãëÿäåë â îäíó òî÷êó, òàê, ÷òî åãî âîëîñû íàâèñàëè ïðÿìî íàä ãëàçàìè, ìîë÷à óõîäèë, øëÿëñÿ ïî Àðáàòó îäèí, îòðàæàÿñü â âèòðèíàõ, ïîòîì âûïèâàë ñëèøêîì ìíîãî êîôå è ñíîâà óõîäèë. Íà ñàìîì äåëå ÿ ñëèøêîì ìàëî çíàþ, íî äóìàþ, ÷òî ýòî áûëî èìåííî òàê. Åãî çâàëè… à âïðî÷åì, êàêàÿ ðàçíèöà òåïåðü, êàê åãî çâàëè. Ðàçâå õî÷ó ÿ ñìàêîâàòü åãî èìÿ, êàê ñëàäêóþ êîíôåòó, ðàçâå õî÷ó ÿ ñíîâà îêóíàòüñÿ â ýòè çâóêè? Çíàåøü, îí ïðèäàâàë îãðîìíîå çíà÷åíèå çâóêàì. Åãî çâàëè Ïàøà. Ïàøà Ïàíêååâ ïî ïðîçâèùó Ïàíê – íå ïàíê â òðàäèöèîííîì ïîíèìàíèè ýòîãî ñëîâà, íî îò÷àÿííî äîêàçûâàþùèé òî, ÷òî êðîìå êàê «controversial» åãî íàçûâàòü íåëüçÿ. Ïàíêååâ áûë âî âñåì ïàíê – ïî êðàéíåé ìåðå, äëÿ ìåíÿ: óäàðíèê â ãðóïïå, èãðàþùåé íåïîíÿòíóþ ìåòàëëè÷åñêóþ ëàáóäó – âïðî÷åì, íèêòî äàæå íå ñëûøàë íàçâàíèÿ ãðóïïû, ëîâåö

õàëÿâû íà ñåññèÿõ, ÷åëîâåê ñ òÿæåëûì âçãëÿäîì è ñ òàêèì æå òÿæåëûì õàðàêòåðîì. Äëÿ ìåíÿ îí áûë òèïè÷íûì ñòóäåíòîì-áåñïëàòíèêîì, æèâóùèì â ÄÑ ñ ïàðîé î÷êàñòûõ áîòàíèêîâ, ïîäîëãó êóðÿùèì íå ñëèøêîì êà÷åñòâåííûå ñèãàðåòû è óìåþùèì çàñûïàòü â ëþáîì ïîëîæåíèè ðóê, íîã è ãîëîâû. ß íå îáùàëàñü ñ òàêèìè, êàê Ïàíêååâ.

Through glass.Âñå ñëó÷èëîñü âíåçàïíî – òàêèå âåùè âñåãäà ñëó÷àþòñÿ

âíåçàïíî. Îòöà ïîäñòàâèëè êàêèå-òî åãî áèçíåñìåíû, è ìû îêàçàëèñü íà ãðàíè áàíêðîòñòâà. Îíè ñèäåëè ñ ìàìîé íà êóõíå, íà íàøåé áîëüøîé êàôåëüíîé êóõíå è äóìàëè, êàê èì äàëüøå, òî÷íåå, êàê ÍÀÌ æèòü äàëüøå. ß âïåðâûå íå ñïàëà íî÷üþ íå èç-çà ðàçâëå÷åíèé, êëóáà è äðóçåé. ß ïðîñòî ëåæàëà, ñëóøàÿ ïðèãëóøåííûé øåïîò ðîäèòåëåé è ðàçìûøëÿÿ, êàê áóäåò òåïåðü, ïîêà æåëòûå ïîëîñêè íà ïîòîëêå íå ñîñòàâèëè äóýò ñ áóäèëüíèêîì. Ñëàäêî çàíûëà ãîëîâà. Âåñü äåíü, âïëîòü äî íà÷àëà ïîñëåäíåé ëåêöèè â óíèâåðå, ÿ ïûòàëàñü ñäåëàòü âèä, ÷òî âñå perfectly okay, ÷òî íè÷åãî íèêîãäà íå ñëó÷èòñÿ. Ïðèçðàê ìèðà áåç äåíåã ñòàë íàñòîëüêî ðåàëüíûì, ÷òî, êàçàëîñü, ÿ ìîãëà åãî äàæå ïîòðîãàòü. Âñå ïðîäîëæàëîñü: òóñîâêè, êëóáû, äðóçüÿ, à ÿ áóäòî ñìîòðåëà íà ýòî âñå ÷åðåç ñòåêëî.

…Ïàíê ñèäåë íà ïîäîêîííèêå â àóäèòîðèè Ãëàâíîãî çäàíèÿ. Êàê îí òóäà çàáðàëñÿ, ìîæíî áûëî òîëüêî äîãàäûâàòüñÿ. Óïèðàÿñü ëáîì â ãðÿçíîå îêíî, îí ñìîòðåë ñâåðõó âíèç íà ãîðîä. Îí è íà ëþäåé òîæå òàê ñìîòðåë. Ñâåðõó âíèç.  ïóñòîé àóäèòîðèè ìû æäàëè íà÷àëà ïîñëåäíåé ëåêöèè.

– ×òî ïëà÷åøü? Íîãîòü ñëîìàëà? – â ýòîé åãî ôðàçå áûëî ñòîëüêî íåïðèêðûòîãî öèíèçìà, ÷òî ìíå âíåçàïíî ñòàëî áîëüíî. – Ëåêöèè íå áóäåò, – ïðîäîëæèë Ïàíê, ïî-ïðåæíåìó èçó÷àÿ îêíî.

– À ìíå íèêòî íå ñêàçàë.– À òû íè ó êîãî è íå ñïðàøèâàëà. Ìîë÷àíèå. Âíåçàïíî Ïàíê ñïðûãíóë ñ ïîäîêîííèêà,

ïðèçåìëèâøèñü ïðÿìî íîãàìè íà äåðåâÿííóþ ïàðòó:– Òû çíàåøü ìàòåìàòèêó?– Íå îñîáåííî.– Òîãäà íàì ñòîèò ïîñåòèòü ëåêöèþ ìåõìàòà.– Ìû æ ôèëôàê!

Èñïîâåäü ÁàðáèÀíàñòàñèè Ôåîêòèñòîâîé

31

– Âîò èìåííî.***Ïðîèçâîäíàÿ… Èíòåãðàë…Ìû ïîòèõîíüêó ïðîñêîëüçíóëè â áèòêîì íàáèòóþ

àóäèòîðèþ. – Ñìîòðè, – òÿæåñòü ðóêè Ïàíêååâà ëåãëà ìíå

íà ïëå÷è, – îáîæàþ íàáëþäàòü çà ëþäüìè. Ïîñìîòðè íà àóäèòîðèþ ãëàçàìè ëåêòîðà. Ìàññà ëþäåé. Ìû â ýòîé ìàññå. Ìû âñå äðóã ê äðóãó î÷åíü áëèçêî, ìû íàðóøàåì ãðàíèöû ëè÷íîñòíîãî ïðîñòðàíñòâà ëåãêî è íåïðèíóæäåííî, áóäòî òàê è íóæíî. Ìû â ÷åì-òî ïîõîæè. Êàæåòñÿ, ìû âñå çäåñü âìåñòå. Íî ìû ÷óæèå. Ìû èç äðóãîãî ìèðà. Ìû ñ ôèëôàêà. Êàæäûé ÷åëîâåê òóò ïî-ñâîåìó ÷óæîé. Ó êàæäîãî ñâîé ñîáñòâåííûé ìèð: íà÷èíàÿ îò ðó÷êè, êîòîðîé îí ïèøåò, è çàêàí÷èâàÿ æèçíåííûìè ïðèíöèïàìè. Ýòî òîëüêî íà ïåðâûé âçãëÿä êàæåòñÿ, ÷òî òû ñèäèøü â îäíîé àóäèòîðèè ñ ïàðîé-òðîéêîé ñîòåí ñòóäåíòîâ ìåõìàòà. Ýòî òîëüêî êàæåòñÿ, ÷òî òû æèâåøü â îäíîì ìèðå ñ ìèëëèàðäàìè äðóãèõ ëþäåé. Ó êàæäîãî ñâîé ìèð. À êàêàÿ, ÷åðò âîçüìè, ïðèÿòíàÿ èëëþçèÿ áëèçîñòè!

– À ìåæäó ìèðàìè ÷òî?– Ñòåíû.Èçâèíè, îáðàçû òîãî äíÿ íåìíîãî îòðûâî÷íû. Êàê

áóäòî ýòî áûëî íå ñî ìíîé. Íå ñî ìíîé, íèêîãäà… òàê íå áûâàåò. Íî áûëî òàê.

…ß ïîìíþ… Ïàíê ñâåøèâàë íîãè âíèç, ñ êðûøè, íî îíè âñå ðàâíî íå äîñòàâàëè äî îêîí íà âåðõíåì ýòàæå. Â êîíöå äíÿ îí ïîâåë ìåíÿ íà 16-é ýòàæ îäíîãî èç îáùåæèòèé ãëàâíîãî çäàíèÿ, îòòóäà ïî ëåñòíèöå â áàøåíêó, â êîòîðîé ÿ ðàíüøå íèêîãäà íå áûëà. Â áàøåíêå íà êàæäîì ýòàæå 2 êîìíàòû è êóõíÿ. Îí ëîâêî âñêàðàáêàëñÿ íà îäíî èç îêîí êóõíè è ñïðûãíóë íà êðûøó ãëàâíîãî çäàíèÿ. ß ïîøëà çà íèì, è òîãäà îí âïåðâûå ïðèêîñíóëñÿ êî ìíå – êðåïêî äåðæà ìåíÿ, ïîêà ÿ íåëîâêî ñïóñêàëàñü ñ ïîäîêîííèêà.

Ìû ñèäåëè íà òîé ñòîðîíå êðûøè, ñ êîòîðîé âèäíî áèáëèîòåêó. Ãäå-òî çà íàìè ÿðêî ãîðåëè ñîôèòû íî÷íîãî îñâåùåíèÿ. ß ñëûøàëà, êàê çàòèõàåò ãîðîä. Òàì, íà êðûøå

Ãëàâíîãî Çäàíèÿ, ãëÿäÿ, êàê åãî ðóêè îáíèìàþò êîëåíè, ìíå áûëî íå ñòðàøíî áàíêðîòñòâî îòöà. Ìîé ìèð, ñ÷àñòëèâûé, áëàãîïîëó÷íûé, îòîøåë íà çàäíèé ïëàí, ñäâèíóëñÿ âãëóáü, è îò ýòîãî ñòðàííîãî îùóùåíèÿ ïî òåëó ðàçëèâàëèñü íàäñàäíîå ÕÎÐÎØÎ è êàêàÿ-òî ìàíèàêàëüíàÿ áëèçîñòü ê ÷åëîâåêó, ñèäÿùåìó ðÿäîì. Íåò, íå ïðèâÿçàííîñòü, íå äðóæáà, íå âëå÷åíèå, íå âëþáëåííîñòü – èìåííî áëèçîñòü, îùóùåíèå, ÷òî òû ìîæåøü åãî ïîíÿòü. Çäåñü è ñåé÷àñ. Íèêàêèõ ñòåí.

– Ïàíê, à ÷òî…– Ïàøà.– Ïàø, à ìèð – îí áîëüøîé?– Áåñêîíå÷íûé.– ß íå ïðî ìèð âîîáùå, ÿ ïðî òâîé ìèð.– À ÿ ïðî òâîé.È ÿ ïðèäâèíóëàñü áëèæå. Ïðîñòî ïîòîìó, ÷òî áûëî

õîëîäíî. È òàê îò÷àÿííî õîòåëîñü çàïóñòèòü ïàëüöû åìó â âîëîñû, óòêíóòüñÿ â åãî ñåðóþ êóðòêó è ñèäåòü òàê äîëãî-äîëãî, íå äóìàÿ íè î ÷åì.

Ãóáû ó íåãî áûëè ñîëåíûå. ***È ïåðåäî ìíîé îòêðûëñÿ ìèð – ìèð ïüÿíîãî Àðáàòà,

çàáðîøåííûõ ÷åðäàêîâ, âûöâåòøèõ ñîâåòñêèõ îáîåâ è ÷åòêîé äðîáè áàðàáàííûõ ïàëî÷åê. Ìèð, ãäå íå áûëî íè îäíîé îñÿçàåìîé ãðàíèöû, ãäå áûëè òîëüêî áåñêîíå÷íûå ñïèñêè ïðåîäîëåííûõ ïðåïÿòñòâèé.

Íà ñëåäóþùèé äåíü â ïîëóïîäâàëüíîì ïîìåùåíèè ìû ñìîòðåëè «Ñòàëêåðà» Òàðêîâñêîãî. Ôðåéíäëèõ óñòàëî ñìîòðåëà íà íàñ èç ÷åðíî-áåëîãî ïëàíà, çàêóðèâàëà, ãîâîðèëà ïðîñòûå, íî ïðåäåëüíî òî÷íûå ñëîâà. ß ñìîòðåëà, è íå çàìå÷àëà, êàê ïî ùåêàì òåêëè ñëåçû. Ïàíêååâ ñæèìàë ðóêè â êóëàêè è äûøàë ÷àñòî-÷àñòî, êîðîòêîâàòûìè òÿæåëûìè âçäîõàìè. ß çíàëà, ÷òî îí ÷óâñòâóåò áîëüøå, ÷åì ÿ. Ãîðàçäî áîëüøå.

È åùå ìíå êàçàëîñü, îí ïðîñòî íå ðàçáèðàë äîðîãè. Íåò, îí ïðîñòî øåë òàì, ãäå åìó íðàâèëîñü, à íå òàì, ãäå áûëî ïðèíÿòî. Îí ïðûãàë ÷åðåç òóðíèêåò â ìåòðî – îïèðàÿñü

 ýòîò ðàç ãäå-òî â ðàéîíå ñòàðîãî Àðáàòà – ÿ ïîòåðÿëà ñ÷åò ïîäâîðîòíÿì è ÷åðäàêàì, ïî êîòîðûì îí ìåíÿ ïðîâîäèë. Áûëî õîëîäíî.

32

íà ðóêè, ñ ëåãêîñòüþ ïåðåíîñèë íîãè â ñòàðûõ çåëåíûõ êðîññîâêàõ íà äðóãóþ ñòîðîíó. Ìåõàíèçì ëÿçãàë, è ñòàðàÿ ñìîòðèòåëüíèöà ïîñûëàëà åìó âñëåä ïðîêëÿòüÿ – íî îí óæå áûë äàëåêî, ïðåîäîëåâàÿ íîâûå ïðåïÿòñòâèÿ. È ÿ ýòî âñå íåíàâèäåëà: ãëóïûå, íàäóìàííûå ïðåïÿòñòâèÿ, ñòàòè÷íóþ èíåðòíóþ ïñèõîäåëèêó ãîðîäà, åãî äëèòåëüíûå ðèòóàëû êóðåíèÿ. Íî â ýòîì áûë âåñü Ïàøà, ðàäè êîòîðîãî ÿ ãîòîâà áûëà ïðîãëîòèòü ñâîþ íåíàâèñòü, êàê îòâðàòèòåëüíûé òåðïêèé êîôå. Íî îí ýòîãî ñäåëàòü íå ñìîã.

*** Ìû âíîâü ñèäåëè íà êàêîé-òî êðûøå, îò âûñîòû è

êîëè÷åñòâà êîòîðîé ìåíÿ ñëàáî ïîäòàøíèâàëî.  ýòîò ðàç ãäå-òî â ðàéîíå ñòàðîãî Àðáàòà – ÿ ïîòåðÿëà ñ÷åò ïîäâîðîòíÿì è ÷åðäàêàì, ïî êîòîðûì îí ìåíÿ ïðîâîäèë. Áûëî õîëîäíî.

Ïàíê ðåçêî îòêèíóë ãîëîâó íàçàä, çàêðûë ëèöî ðóêàìè è ïðîøåïòàë íàäðûâíûì, òÿæåëûì øåïîòîì:

– Òåáå âåäü ýòî âñå íå íðàâèòñÿ, òàê?È îò÷àÿííî ñèëèëñÿ çàïëàêàòü, íî ïî÷åìó-òî íå ìîã.– Èäèîò, âî ÷òî æå ÿ òåáÿ âòÿíóë? Òû æå íèêîãäà íå

ïîéìåøü ìåíÿ, òû æå íèêîãäà íå ñìîæåøü ìåíÿ ïîëþáèòü, òû æå çäåñü íàñòîëüêî ÷óæàÿ, íàñêîëüêî ÷óæîé ÿ â òâîåì ìèðå. Òåáå æå âñå ýòî ñìåøíî. Íîâûé ñòðàííûé ìàëü÷èê – ñëîìàëàñü ïðåæíÿÿ èãðóøêà? Òû æå íå ïîíèìàåøü, ýòî äëÿ òåáÿ êðóòî, äà? Ýòî ïðîñòî íóæíî. È òû íå ïðîâåäåøü íèêîãäà ÷åòêîé ãðàíèöû ìåæäó òåì, ÷òî êðóòî, è òåì, ÷òî íóæíî, ïîòîìó ÷òî êóêëû íå óìåþò àíàëèçèðîâàòü. Ïðîñòè, íî ðåàëüíîñòè íåò – à ýòî âñå îäíà áîëüøàÿ ñëàäêàÿ èëëþçèÿ, îäèí ðîçîâûé íàäóâíîé øàðèê, êîòîðûé ñêîðî ëîïíåò. Ïðîñòè ìåíÿ çà ýòó áîëü! È çà ýòè äâà äíÿ, êîòîðûå ìû ñ òîáîé ïîòðàòèëè âïóñòóþ. Òâîè ïðÿìûå èçâèëèíû íå îñîçíàþò ãëóáèíó ïðîèñõîäÿùåãî, à âî ìíå, êàæåòñÿ, ãîâîðèò áåññîííèöà.

È îí âñòàë, ïðîøåëñÿ òóäà-ñþäà ïî êðûøå è, íå îãëÿäûâàÿñü, ïîëåç ïî ëåñòíèöå. Ïîäîøâû åãî áîòèíîê, ñîïðèêàñàÿñü c æåëåçíûìè ïåðåêëàäèíàìè, èçäàâàëè íèçêèé áàñîâûé çâóê. Êîãäà äî çåìëè îñòàâàëîñü ÷óòü ìåíüøå ýòàæà, îí ïðîñòî ïðûãíóë.

– ß ëþáëþ Audi TT, ñóøè è ðîçîâûé ôðàíöóçñêèé ëàê. Ìíå íðàâèòñÿ áûòü ñâîáîäíîé, íî íå òîé ïàòîëîãè÷åñêîé ñâîáîäîé, êîòîðóþ âûäóìàë ñåáå òû, à â ìîåì ëè÷íîì ìèðå. Ìíå õîðîøî, è ìíå áûëî õîðîøî. Ýòîò ìèð íå ôàëüøèâêà. Ñèíåå ÷åðíèëüíîå íåáî Êèïðà, ìîêðûé ïåñîê, ïðèëèïàþùèé ê ïàëüöàì, îãíè íî÷íîé Ìîñêâû, à òû, êàæåòñÿ, çàáûëà ïðàâà... Àëüïû, à ãîðû – ñèçûå, è ùåêè êðàñíåþò îò ãëèíòâåéíà, è õî÷åòñÿ ïðîñòî ñìåÿòüñÿ. Ýòî ìîé ìèð, è ÿ åãî ëþáëþ. È åùå ÿ ëþáëþ òåáÿ, Ïàøà. Òàê ïî÷åìó áû íàì ïðîñòî íå áûòü âìåñòå?

ß ýòîãî íå ñêàçàëà.ß ñêàçàëà:– Òàì òåìíî, íå ñïîòêíèñü. È âñå.Íàñòóïèëî óòðî, è îêàçàëîñü, ÷òî âñå îñòàëîñü â

ïðîøëîì. Îòåö ñíîâà íàëàäèë áèçíåñ, ìû ïîåõàëè â Ïàðèæ, ÿ ñíîâà íî÷åâàëà â êëóáàõ è, êàæåòñÿ, ðåøèëà ñîáëàçíèòü êàêîãî-òî äèäæåÿ. Ñ Ïàíêîì ìû íå çäîðîâàåìñÿ. À çà÷åì… ß, çíàåøü, âîîáùå êàê-òî çàáûâàòü ñòàëà ïðî òîò ñëó÷àé. Íî èíîãäà íàêàòûâàåò… ïðîñòî ñïîíòàííî, âîò êàê ñåé÷àñ. Âçÿëà òåáå âñå è ðàññêàçàëà. Ïðîñòî çàõîòåëîñü ÷òî-òî. Çíàåøü… ìíå… ýòî… ïîðà…

Êàêàÿ æå îíà âñå-òàêè, ãëàìóðíàÿ Áàðáè? Ïðîäóêò äâàäöàòü ïåðâîãî âåêà, òùàòåëüíî ñèíòåçèðîâàííûé èç ñìåñè äîáðîòíîãî ïàôîñà, èäåàëüíîé «óïàêîâêè» èç ìåéê-àïà è ïðîäóêöèè «Ãó÷÷è», ñòàðàòåëüíî îáòÿãèâàþùåé ñòðîéíûå áåäðà, è êó÷è óñëîâíûõ äåíåã, çàêëþ÷åííûõ â ïëàñòèêîâûå êàðòî÷êè, êîòîðûå, ñîáñòâåííî è ðåøàþò, íà êàêîì óðîâíå áóäóò íàõîäèòüñÿ ïàôîñ è óïàêîâêà.

Îíà Áàðáè. È åé ïëîõî. Âàðÿ íåáðåæíî ðàñïèñûâàåòñÿ íà ÷åêå, ïðÿ÷à êàðòî÷êó

âãëóáü êîøåëüêà. Êèäàåò 500 ðóáëåé ÷àåâûõ. Êðàñèâî ïîäíèìàåòñÿ ñî ñòóëà, ëåãêî èäåò ê äâåðè è,

íàñòóïàÿ íà æåëòî-çåëåíûå áðàçèëüñêèå áîðäþðû, ñàäèòñÿ â ñâîþ Audi TT. ß ñëûøó, êàê îíà óåçæàåò.

Ïî-ìîåìó, ó âñåõ â æèçíè áûëà íåñ÷àñòíàÿ ëþáîâü.

Ïîêàæèòå ìíå ÷åëîâåêà, ó êîòîðîãî åå íå áûëî.

Ñïàñèáî:Èëüå Ìèøèåâó,Ñàøêî Âûðàæåéêèíó,Ëåøå Ôåäîðîâó,Âëàäó Íèêîëàåâó,Íàòå ÂàñèëüåâîéÊàòå Ãðèíôåëüä,Ëåëå Áåññóäíîâîé

Îñíîâàíî íà ðåàëüíûõ ñîáûòèÿõ, ïðîèñõîäèâøèõ â ðàçíîå âðåìÿ ñ ðàçíûìè ëþäüìè.

Èñïîâåäü ÁàðáèÀíàñòàñèè Ôåîêòèñòîâîé

33

Âåñíîé ýòîãî ãîäà íà ýêðàíû êèíîòåàòðîâ âûøëà äåáþòíàÿ êàðòèíà î÷åðåäíîãî ìîëîäîãî ðîññèéñêîãî ðåæèñ-ñåðà, ïîäàþùåãî áîëüøèå íàäåæäû. Âîçìîæíî, èìåííî îí, íåäàâíèé âûïóñêíèê ÂÃÈÊà Ñëàâà Ðîññ, âûâåäåò íàêîíåö îòå÷åñòâåííûé êèíåìàòîãðàô ñ çàäâîðîê ìèðîâîãî êèíî. Åãî ðàáîòà «Òóïîé æèðíûé çàÿö», â êîòîðîé ñ óäîâîëüñòâèåì ñíÿëèñü Àëåêñàíäð Áàøèðîâ («Ìàñòåð è Ìàðãàðèòà»), Àëåêñåé Ìàêëàêîâ («Ñîëäàòû», «Äíåâíîé» è «Íî÷íîé äîçîðû») è Íèêèòà Ìèõàëêîâ â ðîëè ñàìîãî ñåáÿ – ýòî ïîïûòêà çàÿâèòü î ñåáå â ñðåäå, ãäå íåçíàêîìöåâ ïðèíèìàþò î÷åíü íåîõîòíî. Îäíàêî Ñëàâà Ðîññ íå ïîáîÿëñÿ, è ïîëó÷èëîñü, íà ìîé âçãëÿä, äîâîëüíî íåïëîõî, áåç ïðåòåíçèé íà ñóïåðîðèãèíàëüíîñòü è ïîïûòîê ïåðåâîðîòà ñîçíàíèÿ çðèòåëÿ ñ íîã íà ãîëîâó. Äóøåâíî. Óñòðàèâàéòåñü ïîóäîáíåå: ñåé÷àñ ÿ ðàññêàæó âàì, ïî÷åìó ñòîèò ïîñìîòðåòü ýòó ãðóñòíóþ êîìåäèþ-ôàðñ.

«Òóïîé æèðíûé çàÿö» – ñî÷èíåíèå íà âå÷íóþ òåìó î "ìàëåíü-êîì" ÷åëîâåêå. Ñþæåò ìàêñèìàëüíî ðåàëèñòè÷åí: äåéñòâèå ðàçâîðà÷èâàåòñÿ â ïðîâèíöèàëüíîì ÒÞÇå, â îäíîì èç íåáîëüøèõ ãîðîäêîâ, êîòîðûé áóäòî áû çàòåðÿëñÿ â äåâÿíîñòûõ. Àêòåðû, óæå íåìîëîäûå è ÷àñòåíüêî íåòðåçâûå, èçîáðàæàþò íà ñöåíå â øóòîâñêèõ êîñòþìàõ áåëî÷åê, ñâèíîê è ëèñè÷åê ïåðåä òóïûìè äåòèøêàìè, êîòîðûå çíàé ñåáå êîâûðÿþòñÿ â íîñó è çàñîâûâàþò áóìàæêè îò ñíèêåðñîâ â ñêëàäêè êðåñåë. Ãëàâíûé ãåðîé Àðêàäèé Ñàïåëêèí –

çäîðîâûé êîíü ëåò ñîðîêà

(Ìàêëàêîâ), âîò óæå 10 ëåò èãðàåò â ýòîì òåàòðå îäíó è òó æå ðîëü – æåëòîãî æèðíîãî Çàéöà â ñïåêòàêëå ïî âûõîäíûì. Åãî æèçíü – ýòî òåàòð àáñóðäà. Äèðåêòîð – ñàìîäóð, æåíà – ñòàðåþùàÿ ïðèìà, êîëëåãè-ïüÿíèöû, ïîëíàÿ áåçíàäåãà è çàñòîé â êàðüåðå è, êîíå÷íî, ÷óäîâèùíîå íåïîíèìàíèå âñåõ è âñÿ. È âåäü óãîðàçäèëî æå åãî, áåäíÿãó, ñðåäè âñåãî ýòîãî ñáðîäà ðîäèòüñÿ ñ òîíêîé ÷óâñòâèòåëüíîé äóøîé è àðòèñòè÷åñêèìè çàäàòêà-ìè. Èñêóññòâî ìàíèò íåóäåðæèìî! Ïîýòîìó îí íà÷èíàåò ïðÿìî â êîñòþìå çàéöà äåêëàìèðîâàòü ïåðåä äåòüìè øåêñïèðîâñêèå ìîíîëîãè, ïîëó÷àÿ çà ýòî ïî øàïêå îò íà÷àëüñòâà è óñòàëûå íåäîóìåâàþùèå âçãëÿäû êîëëåã.

Æàíð ýòîãî ôèëüìà, äîðîãèå ÷èòàòåëè, êàæäûé èç âàñ îïðåäåëèò äëÿ ñåáÿ ñàì. Ïîòîìó ÷òî â êàæäîé íîâîé ðåöåíçèè è íà êàæäîì ñàéòå îí ôîðìóëèðóåòñÿ ïî-ðàçíîìó: êîìåäèÿ-ìåëîäðàìà, ïðîñòî ìåëîäðàìà, ëèðè÷åñêàÿ êîìåäèÿ. Íî òàê èëè èíà÷å âñå êðèòèêè ñõîäÿòñÿ â îäíîì: «Òóïîé æèðíûé çàÿö» – ýòî êîìåäèÿ òîãî èëè èíîãî ðîäà (êîíå÷íî, íå àìåðèêàíñêàÿ ìîëîäåæíàÿ, êàê ìîæåò ïîêàçàòüñÿ ïî íàçâàíèþ). Äåéñòâèòåëüíî, êîìè÷íûå ýëåìåíòû åñòü, õîòÿ èõ êðàéíå ìàëî.

Êàê âàì íðàâèòñÿ ïàðî÷êà áåççàáîòíûõ ñâèíîê-ãîìîñåêñóàëèñòîâ, îäåòûõ â ìèëåíüêèå ðîçîâûå êîñòþì÷èêè è âûðåçàþùèõ èç òêàíè áàáî÷åê? Îíè

ãîâîðÿò æåíñêèìè ãîëîñêàìè è óñòðàèâàþò ñîïëèâûå ðàçáîðêè èç ðåâíîñòè – âñå êàê ïîëàãàåòñÿ. Íàáëþäàòü çà íèìè î÷åíü âåñåëî. Êàê, âïðî÷åì, è ñëóøàòü äèàëîãè òèïà: “Òû çàñëóæåííûé àðòèñò, ÷åãî æå ïüåøü, êàê íàðîäíûé? — À ÿ ÷óâñòâóþ, ÷òî óæå òÿíó íà íàðîäíîãî...”  öåëîì æå ãëóìëåíèå íàä òóïîñòüþ, ïüÿíñòâîì è äðóãèìè ïîðîêàìè – ýòî ãîðüêèé, ãðóñòíûé ñìåõ. Ñìåõ, èíîãäà ïðîáèâàþùèéñÿ ÷åðåç ñóìàñáðîäíîñòü è ñþððåàëèçì âñåãî ïðîèñõîäÿùåãî.

«Òåàòð àáñóðäà» ïðåäñòàâëåí â ôèëüìå â ñàìîì ïðÿìîì ñìûñëå ñëîâà. Ýòî áîãîì çàáûòûé ÒÞÇ ñ íåòðåçâûìè àêòåðàìè, ÷àñòü êîòîðûõ êîëåñèò ïî íàøåé íåîáúÿòíîé è èãðàåò «Èâàíà Öàðåâè÷à» ïðÿìî ïîñðåäè ïîëåé è ñâèíàðíèêîâ ïåðåä òàêèìè æå ïîääàòûìè ñåëÿíàìè, ïîëó÷àÿ ãîíîðàð êóðèíûìè ÿéöàìè.  ãîðîäå æå òðóïïà âûíóæäåíà êðèâëÿòüñÿ íà ñâàäüáå îäíîãî «áèçíåñìåíà», âëàäåþùåãî ñåìüþ ëàðüêàìè. Ãðóñòíî, òîâàðèùè, ãðóñòíî. È äî òàêîé ñòåïåíè ãëóïî è áåçíàäåæíî, ÷òî õîòü íà ñòåíó ëåçü. Ñóìàñøåñòâèå âñåõ è ñðàçó, äâèíóâøèõñÿ ñî ñêóêè è îòñóòñòâèÿ êàêîé-ëèáî ëó÷øåé ïåðñïåêòèâû.

Àêòåðû ïî÷òè íå ðàññòàþòñÿ ñî ñâîèìè êîñòþìàìè. Îíè óæå òàê ïðèâûêëè áûòü äåáèëüíûìè çâåðþøêàìè íà ñöåíå, ÷òî è â

ТУПОЙ

ЖИРНЫЙ

ЗАЯЦ

Êóäà ñìîòðåòüÊñåíèÿ Ðûáàêîâà

34

æèçíè õîäÿò â êîðè÷íåâîì ïëþøå è ñ ðàçðèñîâàííûìè ìîðäàìè, ïîçâîëÿþùèìè èì âåñòè ñåáÿ ãëóïî. Ìû âèäèì, íàïðèìåð, âäðûçã ïüÿíîãî êîçëà, êîòîðûé ïî ïîíÿòíûì ïðè÷èíàì îòêàçûâàåòñÿ ñíèìàòü ñâîþ ìàñêó è ëèøü ïðîòÿæíî ìû÷èò, óïèðàÿñü âèòûìè ðîãàìè â ñòåíó, – âèäíî, î÷åíü óæ ñ íåé ñæèëñÿ (Ñëàâà Ðîññ ñàì ïîÿâèëñÿ â êàäðå â ýòîé ðîëè). Îí ñìîòðèò íà ìèð â äâà îòâåðñòèÿ äëÿ ãëàç, è ìû âìåñòå ñ íèì. Àðêàäèé òîæå ðåäêî ñíèìàåò ñâîé æåëòûé ñèíòåòè÷åñêèé ìåõ è áîëüøèå óøè, êàê áóäòî ñðîññÿ ñ íèìè.

Ñêàçêó âûäàåò òî, ÷òî âñå ýòè ëþäè èãðàþò òîëüêî ðàç â íåäåëþ ïî âûõîäíûì â îäíîì-åäèíñòâåííîì ñïåêòàêëå è íèãäå áîëüøå íå ðàáîòàþò. Íå óäèâèòåëüíî, ÷òî íà çàðàáîòàííûå òàêèì îáðàçîì äåíüãè ïðîæèòü òðóäíî. Åñòü åùå îäèí ìîìåíò, ïîêàçàâøèéñÿ ìíå ïî êðàéíåé ìåðå ñòðàííûì. Çàäóìàéòåñü: âçðîñëûé òðóäîñïîñîáíûé ìóæ÷èíà, âìåñòî òîãî ÷òîáû çàðàáàòûâàòü íîðìàëüíûå äåíüãè è îáåñïå÷èâàòü ñåìüþ, ëó÷øèå 10 ëåò (!) æèçíè òðàòèò íà òî, ÷òîáû ãðîáèòü ñâîé òàëàíò â Òåàòðå Þíîãî Çðèòåëÿ, äåëàÿ òî, ÷òî åãî àðòèñòè÷åñêîé íàòóðå ïðîòèâíî. Åñòü æå äðóãèå òåàòðû è ñåðüåçíûå ïîñòàíîâêè, ãäå îí áû ìîã áåç óùåðáà ñåáå ÷èòàòü ñî ñöåíû ãîðÿ÷î ëþáèìîãî èì Øåêñïèðà. Íî íåò. Íàïðàøèâàåòñÿ äâà âûâîäà: ëèáî åãî áîëüøå íå õîòÿò íèêóäà ïðèíèìàòü (ñ òàêèì-òî ðåïåðòóàðîì), ëèáî ýòà ñðåäà, â êîòîðîé îí ñòîëüêî ëåò âðàùàåòñÿ, íàñòîëüêî çàñîñàëà, ÷òî îí óæå íå â ñèëàõ âûáðàòüñÿ èç íåå, õîòÿ è äåëàåò îò÷àÿííûå ïîïûòêè.

Âîò îíà, ñóðîâàÿ íàøà, íåëåãêàÿ ðîññèéñêàÿ äåéñòâèòåëüíîñòü, õîòü è ïðåäñòàâëåííàÿ äëÿ ïóùåé óáåäèòåëüíîñòè â ãðîòåñêíîì âèäå. Äèíàìè÷íîãî ðàçâèòèÿ è êðóòûõ ïîâîðîòîâ ñþæåòà âû çäåñü, óâû, íå íàéäåòå. Äà è íå íóæíî ýòî ïî áîëüøîìó ñ÷åòó, âåäü â æèçíè òàê ðåäêî áûâàåò. À ýòî êèíî ïðî æèçíü.

Ïî÷åìó Ñëàâà Ðîññ òàê èçîáðà-æàåò òðóäîâûå áóäíè ïðîâèíöèàëüíîãî àêòåðà? (Òî÷íåå, àêòåðîâ, ïîòîìó ÷òî îíè ïîêàçûâàþòñÿ âñå ñðàçó îäíîé áîëüøîé êó÷åé.) Ïî÷åìó ýòî âûãëÿäèò ñëèøêîì ðåàëüíî? Îòâåò ïðîñò: ðåæèññåð ñàì ïðîøåë ÷åðåç âñþ ýòó êóõíþ – âìåñòå ñ àêòåðîì Ìàêëàêîâûì îíè èãðàëè êîãäà-òî â íîâîñèáèðñêîì “Êðàñíîì ôàêåëå”, à Ìàêëàêîâ äî ýòîãî – åùå è â òåõ ñàìûõ ÒÞÇàõ. «Ìàêëàêîâ âûñîâûâàë ãîëîâó èç öâåòêà è ãîâîðèë: «Çäðàâñòâóé, êóâøèíêà!» – äåëèòñÿ âîñïîìèíàíèÿìè Ðîññ. Âåðîÿòíî, îí ðåøèë íàêîíåö-òî ñâåñòè ñ÷åòû ñ ïðîâèíöèàëüíîé ñöåíîé.

Âû ñïðîñèòå: çíàêîìèò ëè íàñ Ñëàâà Ðîññ â ñâîåé ðàáîòå ñ íîâûì ãåðîåì? È ðàçî÷àðîâàííî ñêðèâèòå ëèöî, óñëûøàâ îòðèöàòåëüíûé îòâåò. Âîò íå íàäî òàê êàòåãîðè÷íî. Äà, íîâîãî ãåðîÿ çäåñü íåò, íî åñòü

äðóãîé, ëèðè÷åñêèé, ñî ñâîèì îñîáûì îáàÿíèåì, çàñòàâëÿþùèé ïðîíèêíóòüñÿ ñèìïàòèåé ê ñåáå. Îí íåìíîãî ëó÷øå è äîáðåå äðóãèõ, íå òàê èñïîð÷åí, êàê, íàïðèìåð, æåíà, ñîáëàçíèâøàÿ êîëáàñíèêà è â îïðàâäàíèå áðîñèâøàÿ: «Íó, ó òåáÿ æå òîæå áàáû áûëè». Òàê ÷åì îí ëó÷øå? Ïî÷åìó îí, â êîíöå êîíöîâ, Ãëàâíûé ãåðîé? Ïðîñòî âñå îñòàëüíûå – ãîãîëåâñêèå ïåðñîíàæè. Ýòè ëþäè óæå íè÷åãî íå õîòÿò, îíè ñìèðèëèñü ñ òåì, ÷òî åñòü, ñî ñâîåé ïàðøèâîé ñóäüáîé, íè ê ÷åìó íå ñòðåìÿòñÿ, è èì óæå íå òàê ãîðåñòíî – íîðìàëüíî. Îíè ïåðåñòàëè îá ýòîì äóìàòü. À îí, îäèí ñðåäè íèõ ôèëîñîô è ìîëîäåö, ïûòàåòñÿ âûêàðàáêàòüñÿ, îò÷àÿííî êîëîòÿ çàÿ÷üèìè ëàïêàìè, âçáèâàÿ ñåðóþ âÿçêóþ ðóòèíó, ïîòîìó ÷òî ÷óâñòâóåò, ÷òî ìîæåò â íåé ïîòîíóòü.

Ìðà÷íîå âûõîäèò êèíî. Íåóæåëè íè÷åãî õîðîøåãî, ñâåòëîãî â íåì íåò äàæå íà ìèíóòó ýêðàííîãî âðåìåíè? Íå ðàññòðàèâàéòåñü, ãîñïîäà, åñòü òåìà ÷óäà. Îíî âèòàåò ãäå-òî ðÿäîì, êàæåòñÿ, ñòîèò òîëüêî ïðîòÿíóòü ðóêó – è îíî ïðîèçîéäåò, èçìåíèò æèçíü.  íåãî-òî è âåðèò íàø ãåðîé, è ñ íèì – þíàÿ, ÷èñòàÿ, ñîñòðàäàþùàÿ äåâî÷êà-Ãðèá, åäèíñòâåííàÿ, ïî äîñòîèíñòâó îöåíèâøàÿ åãî òàëàíò. Ìåæäó íèìè ðàçâèâàåòñÿ ÷òî-òî, íåóëîâèìîå è íåïîíÿòíîå äëÿ âñåõ îñòàëüíûõ. Ìîÿ ëþáèìàÿ ñöåíà â ôèëüìå – îíà ñèäèò â íåæíîì áåëîì ïëàòüèöå è â øèðîêîé øëÿïêå Ãðèáà, âñÿ òàêàÿ âîçäóøíàÿ è íåâåñîìàÿ, ê íåé ïîäõîäèò Ìàêëàêîâ-Çàÿö, ïðîææåííûé îïûòíûé ìóæ÷èíà, ñàäèòñÿ ðÿäîì, è îíè âìåñòå ñëóøàþò ïëååð, èç êîòîðîãî òåïëûìè âîëíàìè ðàçëèâàåòñÿ ïðîíçèòåëüíàÿ «Íåâà» ãðóïïû 5’nizza:

Íåâà-Íåâà-Íåâà – íå âàæíîÍè áîëè, íè æàæäû. Êðûëàòûì óìèðàåò êàæäûé, Ðîæäàÿ äîæäè…Ýòà ìÿãêàÿ è íåìíîãî ãðóñòíàÿ

ìåëîäèÿ ñòàíîâèòñÿ ëèðè÷åñêîé òåìîé èõ äóõîâíîãî îáùåíèÿ, íå èñïîð÷åííîãî íèêàêîé ìåðçîñòüþ. Îíè êàê-òî ñìîãëè ïðîíèêíóòü äðóã â äðóãà, îíè ãëÿäÿò â îäíîì íàïðàâëåíèè. Îíè ðÿäîì, âìåñòå. Âñå îñòàëüíîå – ëèøíåå.

Îñòàëîñü îòâåòèòü íà ïîñëåäíèé âîïðîñ: äëÿ ÷åãî çàòåâàëàñü âñÿ ýòà «ïåñåíêà ïðî çàéöåâ»? Êîìó îíà ïîñâÿùàåòñÿ? Âåäü ïîíÿòíî, ÷òî ñàðàòîâñêèå äðàìàòóðãè íå ñäåëàþò ïðîäþñåðàì êàññó. È åñëè ãîâîðèòü îòêðîâåííî, íèêòî íå ñäåëàåò. Ðåæèññåð è äðóãèå ýòî îòëè÷íî ïîíèìàþò. Îäíàêî èñïîëíèòåëü ãëàâíîé ðîëè Àëåêñåé Ìàêëàêîâ çàÿâëÿåò: «ß ãîðæóñü òåì, ÷òî ñíÿëñÿ â ýòîé êàðòèíå», – è âñå àêòåðû ñ íèì ñîëèäàðíû.

Òàê äëÿ êîãî æå êèíî? Äëÿ âñåõ íàñ. Äëÿ òåõ, êòî óìååò æèòü ñ ìå÷òîé è âåðèòü â ÷óäî. À òå, êòî íå óìååò, âîçìîæíî, ïîéìóò, ÷òî èíà÷å íåëüçÿ â ìèðå, ãäå òàê ìíîãî ñåðîñòè. Æèòü, áîðîòüñÿ è âåðèòü â ÷óäî.

Êóäà ñìîòðåòüÊñåíèÿ Ðûáàêîâà

35

ß æèâó â êâàðòèðå, íà 5 ýòàæå. Èíîãäà æèçíü äîâîäèò äî òîãî, ÷òî õî÷åòñÿ ñêèíóòü ñ ýòîãî 5 ýòàæà âñå ó÷åáíèêè, ÷òîáû óëåòåëè îíè äàëåêî-äàëåêî, ïðèõâàòèâ ñ ñîáîé âåñü äóøåâíûé ãðóç ïîä âûâåñêîé «ñêîðî ñåññèÿ». ×òî æå äåëàòü, êîãäà ó÷åáíàÿ æèçíü äîâîäèò äî òàêîãî? ×òî äåëàòü, êîãäà âäðóã âûïèâàåøü ñîëåíûé êîôå, ñèäÿ çà ðåôåðàòîì â 2 ÷àñà íî÷è? ×òî äåëàòü, êîãäà çà íåäåëþ õóäååøü/òîëñòååøü íà 2-3 êèëîãðàììà? Îòâåò ïðîñò, ëîãè÷åí è áàíàëåí – îòäûõàòü.

Êàæäûé îòäûõàåò îò ðóòèíû ïî-ñâîåìó. Êòî-òî ïðîæèãàåò æèçíü â êëóáàõ, êòî-òî íàêîíåö-òî çà äâîå ñóòîê îòñûïàåòñÿ. Êòî-òî ñèäèò äîìà è âñïîìèíàåò, ÷òî òàêîå òåëå-âèçîð è êàêîâî ýòî, ÷èòàòü êíèãè, êîòîðûå õî÷åòñÿ, êòî-òî îòäûõàåò, ñî÷èíÿÿ ñòèõè. À ÿ, íàïðèìåð, «îòâîæó äóøó» â òåàòðå – è äëÿ íåå, ò.å. äëÿ äóøè, õîðîøî, è îáðàçîâàíèþ òîëüêî ïîìîãàåò.

Ýòî ìåñòî, ñîçäàíèå, ÿâëåíèå, ñóùåñòâî ñîâåð-øåííî îäíîçíà÷íî, îáëàäàåò êàêîé-òî ìàãèåé. Ïîðîé ðàç-ðóøèòåëüíîé, ïîðîé ñîçèäàòåëüíîé, íî âñåãäà ìàíÿùåé. Òåàòð ÷àñòî äëÿ ìåíÿ ñòàíîâèòñÿ óáåæèùåì îò æèçíè, íàïîëíåííîé âåùàìè, îò êîòîðûõ õî÷åøü óáåæàòü.

È âîò, â î÷åðåäíîé ðàç, âûáèðàÿ ñïåêòàêëü, ÿ ïîíÿëà, ÷òî ìíå íå õî÷åòñÿ íè êëàññè÷åñêîãî ðåïåðòóàðíîãî òåàòðà, íè ýêñïåðèìåíòàëüíîãî, íè óæ òåì áîëåå àíòðåïðèç. Õî÷åòñÿ ÷åãî-òî äðóãîãî, íîâîãî è ÷åñòíîãî. È íàøëà ÿ ýòî ñîâñåì ðÿäîì, â ðàáîòàõ ñòóäåí÷åñêîãî òåàòðà ÌÃÓ «ÌÎÑÒ».

Ìíå âñåãäà áûëî èíòåðåñíî ïîñìîòðåòü íà òî, ÷òî äåëà-þò òàêèå æå ëþäè, êàê ìû, – îáû÷íûå ñòóäåíòû, îñâîáîæäåííûå îò ïðîôåññèîíàëüíîé «îáåðòêè» è îáÿçàòåëüñòâ ñëåäîâàòü âñåì êàíîíàì àêòåðñêîãî ìàñòåðñòâà.

Ñêàæó ÷åñòíî, øëà ÿ â ìóçåé-öåíòð Â.Âûñîöêîãî – à èìåííî òàì ïðîõîäèëè ñïåêòàêëè «ÌÎÑÒà» – ñ ïðåäâêóøåíèåì óâèäåòü íîâûé ïî÷åðê, îñîáóþ ìàíåðó, çàðÿä ìîëîäîñòè è áîäðîñòè. Ïîñìîòðåëà íåñêîëüêî ðàçíûõ ñïåêòàêëåé òåàòðà è ïîíÿëà, ÷òî ìíîãèå ìîè íàäåæäû îïðàâäàëèñü…

«Книга судеб»Äîðîãó îò ìåòðî ê öåíòðó-ìóçåþ Â.Âûñîöêîãî ìîæíî

íàçâàòü èñòîðè÷åñêîé: «Òåàòð íà Òàãàíêå», òåàòð «Ñîäðóæåñòâî àêòåðîâ Òàãàíêè» è, ñîâñåì ðÿäîì, êàê ãåîãðàôè÷åñêè, òàê è ëîãè÷åñêè, - ìóçåé âåëèêîãî Àêòåðà. Ñâÿçü, ïóñòü è â òàêîì âèäå, ê ñ÷àñòüþ, ñîõðàíåíà íàäîëãî….

Ïåðâîå, ñ ÷åì ÿ ïîçíàêîìèëàñü, – ñïåêòàêëü «Êíèãà ñóäåá», ñîñòîÿùèé èç äâóõ ÷àñòåé. Ïåðâàÿ – ïîñòàâëåíà ïî ðàññêàçó èçâåñòíîé ïèñàòåëüíèöû Ò. Òîëñòîé «Ìèëàÿ Øóðà», âòîðàÿ – ïî ðàññêàçó Êèðà Áóëû÷åâà «Ìîæíî ïîïðîñèòü Íèíó?». Çàðàíåå çíàÿ ñîäåðæàíèå, ÿ îæèäàëà, ÷òî ýòè äâà ñîåäèíåííûõ Å. Ñëàâóòèíûì (ðåæèññåðîì ñïåêòàêëÿ) ðàññêàçà áóäóò èíòåðåñíû.

Îáå èñòîðèè - î ÷åëîâå÷åñêèõ ñóäüáàõ, î òîì, ÷òî ïî ðàçíûì ïðè÷èíàì ïîòåðÿíî, íåäîñêàçàíî, íåçàêîí÷åííî, íî ïîíÿòíî êàæäîìó èç íàñ. Âåäü òåìà ñóäüáû âñåãäà íàõîäèò îòêëèê ó çðèòåëÿ, áóäü òî øêîëüíèê ñî çíà÷êîì «South Park» èëè ïîæèëàÿ äàìà, íå ïðîïóñêàþùàÿ íè îäíîé ïðåìüåðû.

Çäåñü íåò äåðçîñòè, íî åñòü ãëóáèíà. Çàòðàãèâàåòñÿ î÷åíü ïðîòèâîðå÷èâàÿ è ñëîæíàÿ òåìà – ãðàíü ìåæäó ïðîøëûì è íàñòîÿùèì, è ñðàçó, êàê òîëüêî òåìà ÿñíà, ïðåäñòàâëÿåòñÿ î÷åíü èíòåðåñíûé âîïðîñ – ñóùåñòâóåò ëè ýòà ãðàíü? À åñòü ëè ñòåíà ìåäó ïðîøëûì è íàñòîÿùèì, à òàê ëè ðåàëüíî âðåìÿ? Íåóæåëè ãëàâíàÿ ôóíêöèÿ Âðåìåíè – ñòðîèòü æåëåçîáåòîííûå ñòåíû?

Î ðîëè âðåìåíè è åãî âëàñòè íàä æèçíüþ ÷åëîâåêà ðàññêàçûâàåò ïåðâàÿ ÷àñòü, «Øóðà». Ýòî èñòîðèÿ îá Àëåêñàíäðå Ýðíåñòîâíå, èñòîðèÿ åå ëþáâè, ìîëîäîñòè, ìå÷òàõ è ñòðàäàíèÿõ. Ýòî èñòîðèÿ î ðàññêàç÷èêå, ñëó÷àéíî âñòðåòèâøåé ìèëóþ Øóðó â 70-å ãîäû. Î Øóðèíûõ ìóæüÿõ, î åå íåâèäèìûõ ñîñåäÿõ. Íå ïðîíèêíóòüñÿ ïåðåæèâàíèÿìè Øóðû î÷åíü ñëîæíî.

Äàæå ñèäÿùèé ðÿäîì ñî ìíîé õèõèêàþùèé äî íà÷àëà ñïåêòàêëÿ ïîäðîñòîê çàìåð è ïîãðóçèëñÿ â ñöåíè÷åñêèé ìèð óæå ÷åðåç íåñêîëüêî ìèíóò. Ýòî ãîâîðèò î ìíîãîì: î òîì, ÷òî ñèëüíà àêòåðñêàÿ èãðà, î òîì, ÷òî ðåæèññåð óãàäàë ïóòü, ïî êîòîðîìó íóæíî âåñòè çðèòåëÿ, î òîì, ÷òî ýìîöèîíàëüíàÿ öåïî÷êà ñîçäàíà. Øóðà ìó÷àåòñÿ òåì, ÷òî â ìîëîäîñòè óïóñòèëà ñâîé øàíñ áûòü ñ÷àñòëèâîé âìåñòå ñ ëþáèìûì. Îíà õîòåëà áðîñèòü âñå è óåõàòü â Êðûì ê Èâàíó Íèêîëàåâè÷ó.

Õîòåëà, íî íå ñìîãëà. Åå ñòðàõ, íåðåøèòåëüíîñòü è ñîìíåíèÿ óòîïèëè ñ÷àñòëèâîå áóäóùåå è ïðåâðàòèëè â äóøåâíîå èñïûòàíèå íàñòîÿùåé Øóðû. Çäåñü çàäàåøüñÿ âîïðîñîì: à íå äåëàåøü ëè òû ñåé÷àñ òàêîþ æå ðîêîâóþ îøèáêó? À íå ïðîõîäèò ëè òâîÿ ñóäüáà ìèìî òåáÿ?

Íåóæåëè ëåò â 70 òû òîæå áóäåøü æàëåòü, ÷òî îòïóñòèëà ñâîå ñ÷àñòüå?

Æèçíü Øóðû ñóùåñòâóåò â íåñêîëüêèõ èçìåðåíèÿõ, ïðåäñòàâëåííûõ êàê âîñïîìèíàíèÿ: ðàññêàç÷èêà î ìèëîé Øóðå è Øóðû î ñâîåì ïðîøëîì. Ñàìî æå ïðîøëîå ïîÿâëÿåòñÿ â îáðàçå ìîëîäîé, ïîþùåé î ñâîåé æèçíè è ëþáâè ïàðû. Íàâåðíîå, òàê âûãëÿäåëè íàøè áàáóøêè, òàê îíè æèëè è ëþáèëè â ìîëîäîñòè.

ßâíûé ìèíèìàëèçì â äåêîðàöèÿõ êàêèì-òî ñòðàííûì îáðàçîì óïëûâàåò, êàê òîëüêî íà ñöåíå ïîÿâëÿåòñÿ Ëþäìèëà Äàâûäîâà, èãðàþùàÿ îäíîâðåìåííî äâå ðîëè – Àëåêñàíäðû Ýðíåñòîâíû è ðàññêàç÷èêà. Èãðà àêòðèñû ïîõîæà íà ïëàâíî ñìåíÿþùèå äðóã äðóãà ïðèëèâû âîëí. Óñïåòü çàôèêñèðîâàòü òå äîëè ñåêóíäû, êîãäà èíòåëëèãåíòíàÿ æåíùèíà ñðåäíèõ ëåò ïðåâðàùàåòñÿ â æèçíåðàäîñòíóþ ñòàðóøêó, î÷åíü ñëîæíî.

Ïîëíîïðàâíûé ãåðîåì ñïåêòàêëÿ, ãåðîé, êîòîðîãî ïî÷òè íåò â ðàññêàçå Òîëñòîé, – ìóçûêà. Îíà îäèíàêîâî íåîáõîäèìà è çðèòåëþ, è ðàññêàç÷èêó, âûñòóïàÿ åãî ãëàâíûì «ïîìîùíèêîì».

Ñ ñàìîãî íà÷àëà äî ñàìîãî êîíöà, â ðàçíûõ òîíàëüíîñòÿõ è â ðàçíûõ ñòèëÿõ îíà ïðèñóòñòâóåò íà ñöåíå è ñòàíîâèòñÿ ãëàâíûì è íåçàìåíèìûì «ïîìîùíèêîì» íå òîëüêî ðåæèññåðà, ðàññêàç÷èêà, íî è çðèòåëÿ, îáîñòðÿÿ åãî ýìîöèîíàëüíîå âîñïðèÿòèå è ñëèâàÿñü ñ åãî ñåðäöåáèåíèåì. Îíà – çåðêàëî íàñòðîåíèé, ÷óâñòâ è ïåðåæèâàíèé âñåõ ãåðîåâ ñïåêòàêëÿ.

Òðåõ ïåðèîäè÷åñêè çàãëÿäûâàþùèõ íà ñöåíó ìóæåé òàêæå èñïîëíÿåò îäèí àêòåð – Þðèé Îãóëüíèê. Îí ëåãêî

Õîäèòå â òåàòð, ãîñïîäà!Ìàðèÿ Êàçàðîñÿí

36

è èãðèâî ïåðåâîïëîùàåòñÿ â ñîâåðøåííî ðàçíûå õàðàêòåðû è òèïàæè. Ïîðîé êàæåòñÿ, ñåé÷àñ âûéäåøü íà óëèöó è îáÿçàòåëüíî ñòîëêíåøüñÿ ñ íèìè.

Îí æå, êñòàòè, ïîÿâëÿåòñÿ â êîíöå ñïåêòàêëÿ, âî âðåìÿ èçâåñòèÿ î ñìåðòè Àëåêñàíäðû Ýðíåñòîâíû, â ðîëè ñòðàííîé áàáóøêè-ñîñåäêè. Îäíàêî, ñëåäóåò ñêàçàòü, ÷òî áîðîäàòàÿ, ïîëóñîãíóòàÿ ñòàðóøêà ìîìåíòàëüíî è î÷åíü ãðóáî ñáèâàåò çðèòåëÿ ñ òîëêó, ñòèðàÿ âñå åãî îùóùåíèÿ îò ïðåäûäóùåé ñöåíû, íå äàâàÿ ïåðåæèòü, îáäóìàòü è â ïîëíîé ìåðå ïðî÷óâñòâîâàòü îäèí èç êëþ÷åâûõ ìîìåíòîâ ïîñòàíîâêè.

Ñëîâà ôèíàëüíîé ïåñíè «Âåñåëüÿ ÷àñ è áîëü ðàçëóêè» êàê íåëüçÿ ëó÷øå ïåðåäàþò íå òîëüêî ñìûñë ñïåêòàêëÿ è ðàññêàçà, íî, ïîæàëóé, è ïðàâäó æèçíè.

 ýòîò ìîìåíò ïîíèìàåøü, ÷òî, íåñìîòðÿ íà âñå, ÷òî ïðîèñõîäèò â æèçíè, ñàìà æèçíü, âìåñòå ñî âñåìè åå ïåðåæèâàíèÿìè è ïðîáëåìàìè ,– ñ÷àñòüå.

Âòîðàÿ ÷àñòü, «Íèíà», äëèòñÿ âñåãî 25 ìèíóò è âìåùàåò â ñåáÿ íåáîëüøîé ðàññêàç î «áîëüøèõ» ñîáûòèÿõ. 23 äåêàáðÿ 1972 ãîäà, ïûòàÿñü äîçâîíèòüñÿ äî ñòàðîé çíàêîìîé Íèíû, ãåðîé îøèáàåòñÿ íîìåðîì è ïîïàäàåò â êâàðòèðó åå òåçêè – þíîé ïÿòíàäöàòèëåòíåé äåâóøêè, îñòàâøåéñÿ äîìà îäíîé ñòðàøíûì âå÷åðîì 1942-ãî.

Âûÿñíÿåòñÿ, ÷òî ìåæäó íèìè ñóùåñòâóåò ïðîïàñòü, äëèíîþ â 30 ëåò, íî ýòî íå ìåøàåò èì ðàçãîâîðèòüñÿ. Ñîáåñåäíèêè ðàññêàçûâàþò äðóã äðóãó î ñâîåé æèçíè, çàáîòàõ è îáû÷íûõ ìåëî÷àõ. Íå ñòàâ ñïîðèòü î äàòàõ, ãåðîé ðàññêàçûâàåò Íèíå î áóäóùåé ïîáåäå, î õîäå âîéíû, î òîì, ÷òî áóäåò ñ Ãèòëåðîì, î ìåñòå, ãäå ëåæèò ñïðÿòàííàÿ èì âî âðåìÿ âîéíû õëåáíàÿ êàðòî÷êà, êîòîðàÿ ñïàñåò åé ïîòîì æèçíü.

Êàçàëîñü áû, ñòðàííûé, ñîâåðøåííî íåâîçìîæíûé ðàçãîâîð ìåæäó ðàçíûìè ýïîõàìè ïðåâðàùàåòñÿ â àáñîëþòíî ðåàëüíóþ ñèòóàöèþ. Îïÿòü ïåðåä íàìè ðàññêàç÷èê è åãî âîñïîìèíàíèÿ, äâå ðàçíûõ ñóäüáû, íî óæå ñòåðòûå ãðàíèöû ìåæäó ïðîøëûì è íàñòîÿùèì.

Òåëåôîííûé êàáåëü ñâÿçûâàåò äâà èñòîðè÷åñêèõ ïåðèîäà, âîåííûé è ïîñëåâîåííûé ìèð, äâóõ ëþäåé èç äâóõ ïîêîëåíèé. Ýòà ìàëåíüêàÿ äåâóøêà, êîòîðàÿ íà ñàìîì äåëå íå èìååò äåòñòâà, – îòâåòèâøåå ãåðîþ ïðîøëîå, ÷àñòü åãî ñóäüáû, ÷àñòü åãî áèîãðàôèè. Îí – ìàêåò åå áóäóùåãî. À âìåñòå îíè – ÷àñòü èñòîðèè íàøåé ñòðàíû, èñòîðèè íàøèõ ïðåäêîâ, â êàêîé-òî ñòåïåíè, ñîõðàíèâøåéñÿ è â íàñ.

Ïÿòíàäöàòèìèíóòíûé àíòðàêò ðàçäåëÿåò è îäíî-âðåìåííî ñîåäèíÿåò îáå ÷àñòè, ìåæäó êîòîðûìè íåò ïî÷òè íè÷åãî îáùåãî, êðîìå ìîòèâà íèêîãäà íå èñ÷åçàþùåé ñâÿçè ïðîøëîãî è íàñòîÿùåãî. Íî èìåííî ýòîò ìîòèâ, êîòîðûé ïðåêðàñíî ñèìâîëèçèðóåò âå÷íî îòñòàþùåå âðåìÿ íà ñöåíè÷åñêèõ ÷àñàõ, è ñîñòàâëÿåò ñóòü âñåãî ñïåêòàêëÿ.

 îñíîâå îáåèõ ÷àñòåé ëåæàò ÷åëîâå÷åñêèå èñòîðèè, èõ ïåðåæèâàíèÿ è ñóäüáû. È ýòî äåëàåò ñïåêòàêëü âûèãðûøíûì è «âíåâîçðàñòíûì».

«Удача по скрипке» Ñíîâà îòêðûâàþ äâåðü öåíòðà-ìóçåÿ, è ñðàçó ïåðåäî

ìíîé âñòàåò î÷åðåäíîé æèçíåííûé âûáîð: ïðÿìî ïîéäåøü – â òóàëåò ñïóñòèøüñÿ, íàëåâî ïîéäåøü – â áóôåò ïîäíèìåøüñÿ, à íàïðàâî ïîéäåøü – â çàëå îêàæåøüñÿ. Ïîñëå òîãî, êàê ïîñåòèë âñå ýòè äîñòîïðèìå÷àòåëüíîñòè, ñî ñïîêîéíîé äóøîé ìîæíî ñàäèòüñÿ íà óêàçàííîå â áèëåòå ìåñòî.

Åñëè «Êíèãà ñóäåá» – ýòî øóìÿùàÿ ðå÷êà, ïåíèå ïòèö è ïåðèîäè÷åñêîå âûïàäåíèå îñàäêîâ, òî «Óäà÷à ïî ñêðèïêå» – ýòî ÷òî-òî, ïîõîæåå íà ìîðñêîé øòîðì ñ

êîðàáëåêðóøåíèÿìè è áîðüáîé çà æèçíü. Êàæäûé ìîæåò âûáðàòü òî, ÷òî åìó áëèçêî. Ñïåêòàêëü ïðîïèòàí ìîëîäîé ñòóäåí÷åñêîé ýíåðãåòèêîé, ñî÷åòàþùåé â ñåáå ñàìîáûòíîñòü è èñêðåííîñòü.

«Ïåðâàÿ off-áðîäâåéñêàÿ ïîñòàíîâêà â Ðîññèè. Íîâîå ñîáûòèå â òåàòðàëüíîì ìèðå» – ÷òî-òî ïîäîáíîå ïèñàëà ïðåññà ïîñëå ïðåìüåðû. È ýòî ìåíÿ íàñòîðîæèëî – «óæ íå æäàòü ëè ìíå âû÷óðíîãî ïñåâäîàâàíãàðäèçìà èëè î÷åðåäíîãî êàëàìáóðà?» – íî, ê ñ÷àñòüþ, âñå îáîøëîñü. Ðàáîòà ñèëüíàÿ è, âî ìíîãîì, íîâàòîðñêàÿ. Ãëàâíàÿ åå öåííîñòü ñîñòîèò â òîì, ÷òî ðåæèññåð-ïîñòàíîâùèê Ãåîðãèé Äîëìàçÿí ñóìåë ñîçäàòü è, ñàìîå ãëàâíîå, ñîõðàíèòü î÷åíü òîíêóþ ãðàíü ìåæäó äâóìÿ æàíðàìè: ìþçèêëîì è äðàìîé. Ãëóáîêèå ôèëîñîôñêèå âîïðîñû ïðåêðàñíî ñî÷åòàþòñÿ ñ áîëåå «ëåãêèì» íàïðàâëåíèåì.

×àñòî ëè âû çàäóìûâàëèñü íàä áåççàáîòíî ïðîèçíåñåííîé ôðàçîé «áëàãîäàðþ îò äóøè»? À åñëè ïîìåíÿòü çíàêè ïðåïèíàíèÿ – «Áëàãîäàðþ. Îò äóøè»? Êîãäà òàêàÿ íàäïèñü ñòàíîâèòñÿ ïîäïèñüþ íà äîêóìåíòå, òî ýòè ñëîâà ïðèîáðåòàþò ñîâñåì óæ ðîêîâîé ñìûñë, ïåðåâîðà÷èâàÿ æèçíü.

Òàê è ãåðîèíÿ ñïåêòàêëÿ Çèíà, äîáðîå, òîíêîå, òðîãàòåëüíî-ñìåøíîå è íåìíîãî çàíóäíîå ñîçäàíèå, ðàäè áóäóùåãî ñâîåãî ñûíà ïîäïèñûâàåò êîíòðàêò ñ àãåíòîì «òåìíîé» ñòîðîíû òåòåé Òàíåé. Îòäàâ ÷àñòü ñâîåé äóøè, îíà ïîòåðÿëà ñâîþ äîáðîòó, óìåíèå ëþáèòü, ïîíèìàòü è óâàæàòü, ðàäîâàòüñÿ æèçíè è ëþáèòü ëþäåé.

Îíà íà÷àëà îòðàâëÿòü æèçíü ñòàðîìó îòöó è ëþáèìîìó ñûíó.

Íî òàê ëè ïëîõî áåç äóøè? Ýòèì âîïðîñîì çàäàþòñÿ âñå – îò ðåæèññåðà äî çðèòåëÿ, òàêæå ñòàâøåãî ïîëíîïðàâíûì ó÷àñòíèêîì ñïåêòàêëÿ. Çà÷åì íóæíà äóøà, ãäå æèâóò ñòðàäàíèÿ, ñàìîåäñòâî è æàëîñòü ê ñåáå?  ýòîì ëè åå ñóòü?  òàêîì ñëó÷àå, ìîæåò, ëó÷øå, åñëè åå âîîáùå íå áóäåò? Âåäü ñ÷àñòüå ñ ïîäîáíûì íå óæèâàåòñÿ…

Íàïðîòèâ «àêòåðñêîãî ñîñòàâà» ñëåäóåò íàïèñàòü: «ìîëîäîñòü», «äåðçîñòü», «òàêò», «ùåäðîñòü» è «ñàìîîòäà÷à». Îòäåëüíûå ãåðîè, êîòîðûõ ïîðîé âñòðå÷àåøü è â æèçíè, áóäü òî äåâóøêà-ñïëåòíèöà â íåëåïîì ÿðêî-êðàñíîì êîñòþìå èëè ïðîáèâàþùèé æåëåçíûå ñòåíû ýìîöèîíàëüíûé âóëêàí òåòÿ Òàíÿ, âðåçàþòñÿ â ïàìÿòü è îñòàþòñÿ òàì íàäîëãî.

Êîãäà âûõîäèøü èç çàëà, ñòàíîâèòñÿ íå î÷åíü-òî ïîíÿòíî, êàê òàêîé áîëüøîé ðàáîòå íå òåñíî íà òàêîé ìàëåíüêîé ñöåíå? À ìîæåò, ïðîñòî äåëî â òîì, ÷òî ìàñøòàá âñåãäà âíå ìàñøòàáà?

Îáà ñïåêòàêëÿ èíòåðåñíû è íå ïîõîæè äðóã íà äðóãà. Âîçìîæíî èç-çà òîãî, ÷òî èõ ñòàâèëè ðåæèññåðû, âîçìîæíî, èç-çà êðåäî òåàòðà. Ìàëî ïîâòîðåíèé, ìíîãî ñàìîáûòíîñòè – áîëüøîå ïðåèìóùåñòâî. «ÌÎÑÒ» ìîæåò íðàâèòüñÿ, ìîæåò áûòü íå ïîíÿò, ìîæåò áûòü ðàçãðîìëåí êðèòèêàìè èëè èìè æå îáëàñêàí. Íî îí èíòåðåñåí, äîñòóïåí è áëèçîê ëþäÿì. Îá ýòîì ñâèäåòåëüñòâóþò ïîëíîå ôîéå ïåðåä ïåðâûì çâîíêîì, ðàçíîâîçðàñòíûé çðèòåëü è áóêåòû öâåòîâ. Ïîñìîòðåâ ñïåêòàêëè, ÿ åùå ðàç óáåäèëàñü â òîì, íàñêîëüêî âñå-òàêè ñèëüíîå ëåêàðñòâî – èñêóññòâî. Îíî ïåðåêëþ÷àåò ñîçíàíèå, çàñòàâëÿåò çàäóìàòüñÿ, ìíîãîìó ó÷èò è äàåò âîçìîæíîñòü ïîñìîòðåòü íà æèçíü íåìíîãî äðóãèìè ãëàçàìè. Ïîýòîìó õîäèòå â òåàòð, ãîñïîäà!

Çäåñü çàäàåøüñÿ âîïðîñîì – à íå äåëàåøü ëè òû

ñåé÷àñ òàêîþ æå ðîêîâóþ îøèáêó? À íå ïðîõîäèò ëè òâîÿ ñóäüáà ìèìî òåáÿ?

Õîäèòå â òåàòð, ãîñïîäàÌàðèÿ Êàçàðîñÿí

37

Ýòî ìîÿ ëþáèìàÿ êíèãà. ß ÷èòàëà åå íåñìåòíîå êîëè÷åñòâî ðàç è íà ðóññêîì ÿçûêå, è íà àíãëèéñêîì. Ïîïûòàëàñü îñèëèòü íà èòàëüÿíñêîì, íî ýòî îêàçàëîñü ñîâåðøåííî íåâûíîñèìî. Íå ñòîëüêî ïîòîìó, ÷òî ÿ íå òàê õîðîøî çíàþ ÿçûê, ñêîëüêî èç-çà îñîáåííîñòåé èòàëüÿíñêîãî ÿçûêà: ðàñêàòèñòûå «ð», øóìíûå «÷» è êðèêëèâûå ãëàñíûå â êîíöå ñëîâ ïðîñòî íå ïîäõîäÿò äëÿ ýòîãî ðîìàíà. Ñîãëàñèòåñü, àíãëèéñêîå “I could easily forgive his pride, if he had not mor-tified mine’’ çâó÷èò áîëåå óáåäèòåëüíî, ÷åì èòàëüÿíñêîå “Potrei scusare volentieri il suo orgoglio, se lui non avesse ferito la mia suscettibilità.”  îáëà÷åíèè ýòîãî ïðîïàäàåò ñïîêîéíàÿ, áëàãîðîäíàÿ, æåì÷óæíî-ñåðàÿ àòìîñôåðà òîãî âðåìåíè. Âðåìåíè, êîãäà äâèæåíèÿ áûëè ìÿãêèìè è ïëàâíûìè, à ñàìûå êðàñèâûå ñëîâà áûëè íàïîëíåíû ñìûñëîì. Ýòà àòìîñôåðà – ãëàâíîå â êíèãå. Îíà âîñõèùàåò, ïðèòÿãèâàåò, çàâîðàæèâàåò. Õî÷åòñÿ íîñèòü äëèííûå ïûøíûå ïëàòüÿ è èçúÿñíÿòüñÿ çíà÷èòåëüíûìè, ïîä÷åðêíóòî âåæëèâûìè ôðàçàìè, â êîòîðûõ íåò íè îäíîãî ëèøíåãî ñëîâà.

Êíèãó ñòîèò ïðî÷èòàòü ïî íåñêîëüêèì ïðè÷èíàì. Âî-ïåðâûõ, íåñìîòðÿ íà òî ÷òî «Ãîðäîñòü è ïðåäóáåæäåíèå» ñëîæíî íàçâàòü èñòîðè÷åñêèì ðîìàíîì, îí î÷åíü äîñòóïíî, ïðîñòî è ÿñíî âîññîçäàåò äóõ XVIII ñòîëåòèÿ.  íåì ìîæíî íàéòè ìíîæåñòâî íóæíûõ (è íå î÷åíü) äåòàëåé – íà÷èíàÿ ñ îäåæäû è êîí÷àÿ ïîðÿäêîì òàíöåâ íà áàëó. Àâòîð íå àêöåíòèðóåò íà íèõ âíèìàíèå, è ïîòîìó âñå ýòè ýëåìåíòû ÿâëÿþòñÿ íå «êðàòêèì ýêñêóðñîì â èñòîðèþ», à íåîòäåëèìîé ÷àñòüþ ïðîèçâåäåíèÿ, îòòåíÿþùåé îáûêíîâåííûå ÷åëîâå÷åñêèå ÷óâñòâà è ïåðåæèâàíèÿ. Íî èìåííî ïîýòîìó èõ òàê ëåãêî çàïîìíèòü.

 ðîìàíå íåò êàêîé-ëèáî ñåðüåçíîé èäåè, íåò ðàçìûøëåíèé íà ãëóáîêèå ôèëîñîôñêèå òåìû, êîòîðûå òèïè÷íû êàê äëÿ ïðîèçâåäåíèé XVIII â. («Íåäîðîñëü» Ôîíâèçèíà, ïîìíèòå?), òàê è äëÿ ñîâðåìåííîé ëèòåðàòóðû

(òîò æå Ï. Êîýëüî, ê ïðèìåðó). Çäåñü ïðîñòî îïèñàíî íåñêîëüêî ìåñÿöåâ èç æèçíè íå î÷åíü îáåñïå÷åííîãî ïðîâèíöèàëüíîãî àíãëèéñêîãî ñåìåéñòâà. Åñòü ïÿòü ñîâåðøåííî ðàçíûõ ïî õàðàêòåðó ñåñòåð: êðàñàâèöà Äæåéí, èíòåëëåêòóàëêà Ýëèçàáåò, âåòðåíàÿ áîëòóøêà Ëèäèÿ, òèõàÿ íåçàìåòíàÿ Êèòòè è, íàêîíåö, Ìýðè, êîòîðàÿ íå ðàññòàåòñÿ ñ êíèãàìè. Åñòü èõ ìàòü, êîòîðàÿ áóêâàëüíî ïîìåøàíà íà òîì, ÷òîáû óäà÷íî âûäàòü äî÷åðåé çàìóæ. Åñòü îòåö, êîòîðîìó äî ýòîãî íåò íèêàêîãî äåëà. Îáû÷íàÿ èñòîðèÿ, îáû÷íûå ëþäè, îáû÷íûå ïåðåæèâàíèÿ. Íî ñòèëü, â êîòîðîì ðàññêàçàíî î áóäíÿõ ñåìüè, îïèñàíèå ðàçìåðåííîãî ñóùåñòâîâàíèÿ ãåðîåâ òîé ýïîõè è íåïîâòîðèìûå äèàëîãè äåëàþò ðîìàí a true piece of art, è íåïîñòèæèìûì îáðàçîì ìåíÿþò íàñòðîåíèå ÷èòàòåëÿ.  íåì íåò ïðîñòðàííûõ è âîñòîðæåííûõ ðå÷åé î ëþáâè è î òîì, ÷òî îíà – ãëàâíîå â íàøåé æèçíè, íî ýòó ìûñëü ãîðàçäî áîëåå ÷óâñòâåííî ïåðåäàåò òèõàÿ ðîìàíòèêà, êîòîðàÿ ïðèñóòñòâóåò â êàæäîé ãëàâå, êàæäîì àáçàöå, êàæäîì ïðåäëîæåíèè:

– Âû íå ñìîãëè ñî ìíîé ïåðåãîâîðèòü, êîãäà ïðèåçæàëè ê íàì íà îáåä? – ×åëîâåê, êîòîðûé èñïûòûâàë áû ìåíüøåå ÷óâñòâî, íàâåðíîå, ñìîã áû.ß íå ñëó÷àéíî óïîìÿíóëà, ÷òî «Ãîðäîñòü è

ïðåäóáåæäåíèå» ìåíÿåò íàñòðîåíèå ÷èòàòåëÿ. Ýòî äåéñòâèòåëüíî òàê. Ðîìàí íàïèñàí ëåãêèì, ïðîñòî íåâåñîìûì ÿçûêîì, è ïîòîìó, ÷òîáû ïîíÿòü çàìûñåë àâòîðà, âîâñå íå òðåáóåòñÿ äîëãîãî ðàçáîðà è ñëîæíîãî àíàëèçà òåêñòà. Çäåñü êàæäûé ìîæåò íàéòè äëÿ ñåáÿ ÷òî-òî ñâåòëîå è ìèëîå, ÷òî óñïîêîèò â êîíöå äíÿ èëè ïîääåðæèò õîðîøèé íàñòðîé ñ óòðà. Êîíå÷íî, ó êàæäîãî îñòàþòñÿ ñâîè âïå÷àòëåíèÿ îá ýòîé êíèãå. Íî îíè îáÿçàòåëüíî îñòàþòñÿ. È îáÿçàòåëüíî ïðèÿòíûå.

«Õî÷åòñÿ íîñèòü äëèíûå ïûøíûå ïëàòüÿ è èçúÿñíÿòüñÿ çíà÷èòåëüíûìè, ïîä÷åðêíóòî âåæëèâûìè ôðàçàìè, â êîòîðûõ íåò íè îäíîãî ëèøíåãî ñëîâà...»

Î êíèãå Äæåéí Îñòåí «Ãîðäîñòü è Ïðåäóáåæäåíèå»

ôðàçàìè, â êîòîðûõ íåò íè îäíîãî ëèøíåãî ñëîâà...»

«Õî÷åòñÿ íîñèòü äëèíûå

Ëþáèìûå êíèãèÀëåêñàíäðà Ïîïîâà

38

«Êàêàÿ æå ìîÿ ëþáèìàÿ êíèæèöà?», – ïîäóìàëà ÿ, ïðîáåãàÿ ãëàçàìè ïî êíèæíîé ïîëêå. Ñòîëüêî èõ…ìíîãî ïî÷åìó-òî… «Îíà!» – è äîñòàþ ïî÷òè ðîäíóþ, â êðàñíîì ïåðåïëåòå ñ çîëîòûìè áóêîâêàìè íà îáëîæêå — Àëüôîíñ Äîäå «Ìàëûø». ×èòàëè? Íåò, íàâåðíîå… çðÿ… ïîïðîáóþ äîêàçàòü ïî÷åìó! ß ýòó êíèãó, íàïðèìåð, ÷èòàëà ðàç 5 è âñåãäà çàïîåì – òàê çàõâàòûâàåò ìåíÿ æèçíü, ãîðüêàÿ, íåïðåäñêàçóåìàÿ, ñóðîâàÿ è îäíîâðåìåííî ñ÷àñòëèâàÿ æèçíü, òàêàÿ, êàê ó ãëàâíîãî ãåðîÿ Äàíèýëÿ Ýéñåòà – «ìàëåíüêîãî ÷åëîâåêà» âî ôðàíöóçñêîé îáåðòêå.

Âçÿâ çà îñíîâó õîðîøî îòðàáîòàííóþ Áàëüçàêîì òåìó «ïðîâèíöèàë â Ïàðèæå», Äîäå ïðèñïîñàáëèâàåò åå äëÿ íîâîãî, íåïðèâû÷íîãî ãåðîÿ – ïîäðîñòêà. Ñòàâÿ ñâîåãî ãåðîÿ ëèöîì ê ëèöó ñ æèçíåííûìè òðóäíîñòÿìè, ëèøåíèÿìè è ïîìåùàÿ åãî â, êàçàëîñü áû, áåçâûõîäíûå ñèòóàöèè, Äîäå ñòðåìèòñÿ ïîêàçàòü, ÷òî íè â êîåì ñëó÷àå íåëüçÿ îïóñêàòü ðóêè, íóæíî èäòè âïåðåä, ñòàíîâÿñü ñèëüíåå è ìóäðåå, èáî «âñå â æèçíè íóæíî ñäåëàòü â ïåðâûé ðàç».

 ïåðâûé ðàç âî ôðàíöóçñêîé ëèòåðàòóðå è ñàì Àëüôîíñ Äîäå ñòàâèò â öåíòð ïîâåñòâîâàíèÿ íîâîãî, íå ñîâñåì îáû÷íîãî ãåðîÿ – ãåðîÿ-ïîäðîñòêà, ïîäðîñòêà ñêîðåå â äóøå, êîòîðûé âèäèò ïðîáëåìû, âñòàþùèå íà åãî æèçíåííîì ïóòè, ñîâåðøåííî â èíîì ñâåòå, ÷åì âçðîñëûå. Äàíèýëü íå ìîæåò è íå õî÷åò ðàññòàòüñÿ ñî ñâîèìè äåòñêèìè ôàíòàçèÿìè, ìå÷òàìè è íàèâíûìè ïðåäñòàâëåíèÿìè î ëþäÿõ.

Íî ïî÷åìó êàæäûé ðàç, êîãäà â ìîåé æèçíè ïðîèñõîäèò ÷òî-òî íå òàê, ÿ áåðó â ðóêè ýòó êíèãó, êàê ñïàñåíèå? È çà÷åì ÿ òàê ñîâåòóþ – íåò, íàñòàèâàþ, – ÷òîáû âû òîæå õîòü ðàç ñ íåé «ïîîáùàëèñü» (âåäü èìåííî òàê ýòî è íàçûâàåòñÿ)? Ïåðå÷èòûâàÿ «Ìàëûøà», ïåðåîñìûñëèâàÿ èäåè, â íåì çàëîæåííûå, ÿ ðàç çà ðàçîì ïîíèìàþ, ÷òî âñÿ òà ñóåòà, âñå òå ïðîáëåìû, êîòîðûå ÿêîáû âîëíóþò ìåíÿ, íå ñòîëü âàæíû ïî ñðàâíåíèþ ñ ãëóáîêîé æèçíåííîé ôèëîñîôèåé,

êîòîðóþ íà÷èíàåøü îñîçíàâàòü ïîñëå ïðî÷òåíèÿ êíèãè. Êðîìå òîãî, êàæäûé ìîæåò íàéòè íåìàëî îáùåãî ìåæäó ñîáîé è ãëàâíûì ãåðîåì ðîìàíà – Äàíèýëåì Ýéñåòîì, âåäü âñå ìû êîãäà-òî áûëè «ìàëûøàìè», âñå ìû êîãäà-òî íàèâíî äóìàëè, ÷òî â æèçíè íåò íèêàêèõ ïðîáëåì, à, ñòàëêèâàÿñü ñ íèìè, ãîòîâû áûëè ñäàòüñÿ è îïóñòèòü ðóêè.

Àëüôîíñ Äîäå ïîäíèìàåò â ñâîåì ðîìàíå âå÷íóþ ïðîáëåìó – ïðîáëåìó âçðîñëåíèÿ, ïðåæäå âñåãî âçðîñëåíèÿ äóõîâíîãî, ïðîáëåìó ïîíèìàíèÿ æèçíè è åå ãëàâíûõ öåííîñòåé. Êàæäûé èç íàñ óæå â òîé èëè èíîé ñòåïåíè ñòîÿë êîãäà-òî íà ðàñïóòüå – ïðè âûáîðå áóäóùåé ïðîôåññèè, à ñëåäîâàòåëüíî, ïðè âûáîðå âóçà, ïðè âûáîðå èíòåðåñîâ è äðóçåé, ïðè âñòóïëåíèè âî âçðîñëóþ æèçíü, íàêîíåö. ß, íàïðèìåð, äîëãî òåðçàëà ñåáÿ ðàçäóìüÿìè, îñòàâàòüñÿ ëè ìíå â íàøåì ðîäíîì ÌÃÓ, êîãäà îñîçíàëà, ÷òî ìíå íå õâàòàåò âñåãî îäíîãî áàëëà äëÿ áþäæåòíîãî ìåñòà. Ðàññòðîèëàñü, óæå íà âñå ïëþíóëà, à ïîòîì îñòàíîâèëà âçãëÿä íà êðàñíîé êíèæèöå ñ çîëîòûìè áóêîâêàìè íà îáëîæêå… Ðàñêðûëà, ïî÷èòàëà: «Ìàëûø áîëåí… Ìàëûø óìèðàåò…», à ÷åðåç 3 ñòðî÷êè: «Íåò!.. Ìàëûø íå óìðåò. Îí íå äîëæåí óìåðåòü». «È âäðóã â îäíî ïðåêðàñíîå óòðî Ìàëûø èñïûòûâàåò ñòðàííîå îùóùåíèå. Ñëîâíî åãî òîëüêî ÷òî âûòàùèëè ñî äíà ìîðÿ. Åãî ãëàçà âèäÿò, óøè ñëûøàò, îí ïðèõîäèò â ñåáÿ». È òîãäà ìîè ãëàçà óâèäåëè, à óøè óñëûøàëè, ÷òî âñå, ÷òî â íàøåé æèçíè ïðîèñõîäèò, ïðîèñõîäèò ëèøü äëÿ ïðèîáðåòåíèÿ íàìè ìóäðîñòè, ãëóáîêîãî æèçíåííîãî îïûòà, êîòîðûì ìû ñìîæåì ïîäåëèòüñÿ ñ áëèçêèìè íàì ëþäüìè.

«Ìàëûø» âèäèò òîëüêî ðàäîñòíîå, òîëüêî ñâåòëîå. À ýòî áîëüøîé äàð – óìåòü, ïîäîáíî «Ìàëûøó», «âñïîìèíàÿ ìðà÷íîå ïðîøëîå, âåðèòü â ðîçîâîå áóäóùåå», «â ïîñòèãøåì íàñ ãîðå íàõîäèòü è íåêîòîðîå óòåøåíèå» è «ïëàêàòü ðàäè óäîâîëüñòâèÿ». Âñåìó ýòîìó è ó÷èò íåâîëüíî ðîìàí Àëüôîíñà Äîäå «Ìàëûø», à ÷òî æå âûíåñåòå èç íåãî ëè÷íî âû…. îá ýòîì åùå ïîáåñåäóåì, êîãäà âû åå ïðî÷èòàåòå!

Î êíèãå Àëüôîíñà Äîäå«Ìàëûø»

Ëþáèìûå êíèãèÀðèíà Ïîïåëþê

39

Ïðåìüåðà àëüáîìà “Stadium Arcadium” êàëèôîðíèé-ñêîé ôàíê-ðîê ãðóïïû Red Hot Chilly Peppers ñîñòîÿëàñü ïî÷òè ãîä íàçàä, à ðåëèçû ñ íåãî âñå ïîñòóïàþò è ïîñòóïàþò â ýôèð ðàäèîñòàíöèé, áóäîðàæà óìû ñëóøàòåëåé è çàíèìàÿ âåðõóøêè ÷àðòîâ.  ñâÿçè ñ ýòèì (äà è åùå ñ òåì, ÷òî ìíå ëè÷íî î÷åíü íðàâèòñÿ òâîð÷åñòâî ýòîãî êîëëåêòèâà) ÿ ðåøèë âûñêàçàòü, ÷òî ÿ äóìàþ ïî ïîâîäó ïëàñòèíêè.

Ìîÿ ðåàêöèÿ íà ïëàñòèíêó áûëà íåîäíîçíà÷íàÿ: ÍÅ ÎÆÈÄÀË. Íå îæèäàë òîãî, ÷òî ïîñëå «Californication» è «By the way», ïîòðÿñàþùèõ, õèòîâûõ àëüáîìîâ, ðåáÿòà, èãðàþùèå (âû âäóìàéòåñü òîëüêî!) óæå 24 ãîäà, ñìîãóò ñ òåì æå ðàçóõàáèñòûì ñòèëåì òðèóìôàëüíî âçîéòè íà ñàìûé âåðõ ìóçûêàëüíîãî Îëèìïà! Ìóçûêàíòû ïðîäîëæèëè ðàáîòàòü â êëþ÷å, êîòîðûé ïðèíîñèë èì óñïåõ: âîçüìåì, ê ïðèìåðó, óáîéíóþ “Dani California”. Ïîñëå ïîÿâëåíèÿ â ýôèðå íà ìíîãèõ ìèðîâûõ ðàäèîñòàíöèÿõ îíà ìãíîâåííî âçìåòíóëàñü íà âåðõóøêè ÷àðòîâ, òî÷íî òàê æå, êàê è âèäåîêëèï, ñíÿòûé íà ýòó ïåñíþ. È âðîäå áû íè÷åãî îñîáåííîãî: ÷åòâåðêà èãðàåò òà æå, è èãðàåò îíà, êàê è ïðåæäå, êàê óìååò. Åäèíñòâåííûé âûâîä, ðàñêðûâàþùèé ñåêðåò óñïåõà, íàïðàøèâàåòñÿ ñàì ñîáîé: ïðîñòî ìóçûêàíòû òàëàíòëèâûå, äà è ïîâçðîñëåëè åùå íåìíîãî, ÷òî ëè…

Àëüáîì ‘Stadium Arcadium’ ñòàë ëó÷øèì çà âñþ 24-ëåòíþþ êàðüåðó Red Hot Chili Peppers: àëüáîì âûèãðàë 5 (!) ïðåìèé Ãðýììè. Right into the face of the critics!!! RHCP – ýòî æèâûå ëåãåíäû ìèðîâîé ìóçûêàëüíîé èíäóñòðèè: èìè îíè áûëè óæå â 1999 ãîäó, èìè îñòàþòñÿ ñåãîäíÿ è, ÿ óâåðåí, èìè áóäóò îñòàâàòüñÿ åùå î÷åíü è î÷åíü äîëãî. È, ÷òî âàæíî, àáñîëþòíî çàñëóæåííî!

Êàê ðàññêàçûâàþò ñàìè ó÷àñòíèêè êîëëåêòèâà, «àëüáîì íàïèñàí ïðåèìóùåñòâåííî î ëþäÿõ, êîòîðûå ñîáèðàþòñÿ âìåñòå áëàãîäàðÿ ìóçûêå, î ÷åì è ãîâîðèò íàçâàíèå àëüáîìà. Íó è åñòü íåñêîëüêî ïåñåí î ëþáâè. Êðîìå òîãî, ìû íàêîíåö âîçâðàùàìñÿ ê ñòèëþ ôàíê-ðîê». Ìíîãèå ñîìíåâàþòñÿ è

âîçìóùàþòñÿ ïî ïîâîäó òàêèõ «ñêà÷êîâ». À ëè÷íî ÿ ðàä: ãèòàðèñò äàåò æàðó, õàðàêòåðíîå áîäðÿùåå çâó÷àíèå èíîãäà ïðîñòî ïîäáèâàåò ïóñòèòüñÿ â ïëÿñ, äà è ïîçèòèâîì çàðÿæàåò íàäîëãî!

Èíòåðåñíûé ôàêò: Stadium Arcadium – ýòî ïåðâûé è åäèíñòâåííûé àëüáîì êîëëåêòèâà, â êîòîðîì íè ðàçó íå áûëî èñïîëüçîâàíî ÷åòûðåõáóêâåííîå ñëîâî f**k. Íåóæåëè ìóæèêè îñòåïåíèëèñü?! ß íå ñëó÷àéíî ãîâîðþ «ìóæèêè», âåäü Ýíòîíè Êèäèñó, âîêàëèñòó, êàê è áàñèñòó Ôëè, â ýòîì ãîäó èñïîëíèòñÿ 45; ×åä Ñìèò, áàðàáàíùèê, îòïðàçäíóåò 46-ëåòèå, è òîëüêî ãèòàðèñò Äæîí Ôëóøèàíòå åùå íå ðàçìåíÿë ïÿòûé äåñÿòîê – åìó âñåãî-òî 37...  òàêîé, ïî ñöåíè÷åñêèì ìåðêàì ïðåêëîííûé âîçðàñò ìóçûêàíòîâ âåðèòñÿ ñ òðóäîì, âåäü ïîä Dani California èëè Tell me Baby âñå ðàâíî èíîãäà òàê è õî÷åòñÿ ðàçáèòü îá êîãî-íèáóäü (÷òî-íèáóäü) ãèòàðó èëè âûáåæàòü íà ñöåíó â îäíîì íîñêå, êàê ðåáÿòà óæå äåëàëè.

Ýòîò àëüáîì î÷åíü ðàçíîñòîðîíåí. Ìóçûêà ïîðîé ïîðàæàåò ñâîåé ìåëîäè÷íîñòüþ: äàæå íå âñïîìíþ, êîãäà åùå Êèäèñ è Êî âêëþ÷àëè ñòîëüêî «áàëëàä» â îäèí àëüáîì: Snow(Hey oh!), Slow Cheetah, Strip My Mind, Wet Sand, Hard to Concentrate… è ýòî äàëåêî íå âñå, óæ ïîâåðüòå! Î÷åíü óæ òðîãàþò çà äóøó ýòè ïåñíè: îò îäíèõ õî÷åòñÿ ïîñèäåòü â òèøèíå, çàêóðèòü òðóáêó è ïîãðóñòèòü î ïðîøëîì; â äðóãèõ ïåðåëèâû âîêàëà, êëàâèø è ñòðóí â óíèñîí òðîãàþò çà äóøó è ïîáóæäàþò âñêî÷èòü è ñîâåðøèòü ÷òî-íèáóäü çíà÷èòåëüíîå…

 ïðèïåâå ïåñíè Hard to concentrate åñòü òàêàÿ ñòðî÷êà: «All I want is for you to be happy…» Ìíå êàæåòñÿ, ÷òî îíà ìîãëà íàïðàâëÿòüñÿ íå òîëüêî âîçëþáëåííîé, î êîòîðîé ïîåòñÿ â ïåñíå… Îíà ìîæåò îçíà÷àòü è öåëü, òî, ðàäè ÷åãî Ýíòîíè, Ôëè, ×åä è Äæîí èãðàþò, ïîþò è ïèøóò: ïðîñòî ïðèíîñèòü ñ÷àñòüå ëþäÿì. È ó íèõ ýòî âûõîäèò èñêëþ÷èòåëüíî õîðîøî!

Âîêàëüíî-èíñòðóìåíòàëüíûé àíñàìáëü

Red Hot Chili PeppersÀëüáîì

Stadium Arcadium

×òî ñëûøíî?Âÿ÷åñëàâ Êóçüìèíñêèé

40

Ëþáèòå ëè âû, äåâóøêè, ãðóáûõ è òóïûõ, êàê áðåâíî, ïàðíåé-ìóæèêîâ? Òàêèõ, ÷òîáû ïðÿìî ñõâàòèë â îõàïêó è îòíåñ â ïåùåðó, è ÷òîáû áåç âîïðîñîâ. Åñëè ëþáèòå, òî âàì îïðåäåëåííî íå ïîíðàâèòñÿ àëüáîì, î êîòîðîì ïîéäåò ðå÷ü.

À ïîéäåò ðå÷ü î ñîâìåñòíîì ïðîåêòå àêòåðà, ïèñàòåëÿ, äðàìàòóðãà è, âîçìîæíî, äàæå ïåâöà Åâãåíèÿ Ãðèøêîâöà è äðóæåñòâåííîé åìó ãðóïïû «Áèãóäè». Òàíäåì ðàçðîäèëñÿ ïëàñòèíêîé «Ñåêóíäà», êîòîðóþ óæå äàâíî ìîæíî ïðèîáðåñòè, ñêà÷àòü èëè ïåðåïèñàòü íà ñàìîäåëüíûå ïëàñòèíêè èç-ïîä ôëþîðîãðàôèé, êàê äåëàëè íàøè ìàìû è ïàïû.

È ðàç óæ ìû çàãîâîðèëè î ôîðìå, òî äàâàéòå ðàçáåðåìñÿ ñíà÷àëà èìåííî ñ íåé. Àëüáîì «Ñåêóíäà» – ýòî 10 êîìïîçèöèé, ñîñòàâëåííûõ èç ìóçûêè çàìå÷àòåëüíîãî êîëëåêòèâà «Áèãóäè» ïîä óïðàâëåíèåì ìóçûêàíòà-óíèâåðñàëà Ìàêñèìà Ñåðãååâà è ìîíîëîãîâ Åâãåíèÿ Ãðèøêîâöà. Ìîíîëîãîâ íåðèôìîâàííûõ, áåç âíóòðåííåãî ðèòìà è ïðî÷åé åðóíäû, êîòîðóþ âû îæèäàåòå îò «ïåñåí» èëè «ñòèõîâ». Íåò òàì íè÷åãî ïîäîáíîãî. Åñòü ìóçûêà. Åñòü ñëîâà.

Î ÷åì ñëîâà? Ñëîâà î òîì æå, î ÷åì è âñåãäà ó Ãðèøêîâöà: î æèçíè ïðîñòîãî ðîìàíòè÷íîãî ÷åëîâåêà. Ñëîâà î êàêèõ-òî ìîìåíòàõ ñóùåñòâîâàíèÿ äîáðîãî Æåíè Ã. – íå ìóæëàíà, íå ìà÷î, íå áðàòêà-óãîëîâíèêà, à îáû÷íîãî â ìåðó îáðàçîâàííîãî, â ìåðó çàäàâëåííîãî æèçíüþ ÷åëîâåêà, èíòåëëèãåíòà, ðîìàíòèêà, äîáðîãî è ïîðÿäî÷íîãî ÷åëîâåêà. Òîëüêî åñëè â ñâîèõ ñïåêòàêëÿõ Ãðèøêîâåö âñå ÷àùå ñïóñêàåòñÿ äî î÷åíü áëèçêîãî ðàññìàòðèâàíèÿ æèçíè ëèðè÷åñêîãî ãåðîÿ, âðîäå ïåðåæèâàíèé î ðàçâÿçàííûõ øíóðêàõ, ðàññìàòðèâàíèÿ â çåðêàëå ïîëîñîê íà ñâîåì ãàëñòóêå èëè èñòîðèè ïîêóïêè îáîåâ â ñïàëüíþ, òî íà àëüáîìå àêöåíòû íåìíîãî ìåíÿþòñÿ. Ãðèøêîâåö ñëåãêà îòðûâàåòñÿ îò ôèðìåííîé äåòàëèçàöèè ñâîåé ïðîçû è ïîäõîäèò ê òåêñòó ñ áîëåå ïîýòè÷åñêîé òî÷êè çðåíèÿ. È òóò íà÷èíàåòñÿ âñÿ÷åñêàÿ, ïî ìîåìó ìíåíèþ, åðåñü: «Çäðàâñòâóé, – ãîâîðèò, – ãîðîä; çäðàâñòâóé, õîëîä; çäðàâñòâóé, òâîå òåïëî… Çíàåøü, êòî ÿ? ß, – ãîâîðèò, – ñåêóíäà!» Óõ òû, Ñåêóíäà! Íî, ê ñ÷àñòüþ, íà àëüáîìå ïî áîëüøåé ÷àñòè îáîøëîñü áåç âû÷óðíî-ëæèâîãî

ëèðè÷åñêîãî ïàôîñà, è ïàðî÷êà ïåñåí ñ îòòåíêîì ïîøëîâàòîé àðòèñòè÷íîñòè êàðòèíêó íå ïîðòèò.

 ñâîèõ òåêñòàõ (à èíà÷å, êàê ýòèì ñëîâîì, ýòî íå íàçâàòü) Ãðèøêîâåö òî âåäåò äèàëîã ñ ëþáèìîé æåíùèíîé, òî áåñåäóåò ñî ñëóøàòåëåì, âîâëåêàÿ åãî â êàêóþ-òî èñòîðèþ, ñïðàøèâàÿ ñîâåòà èëè äåëÿñü ìûñëÿìè. È, êîíå÷íî, â ïðèñóùåé ìàíåðå, ëåãêî, òî÷íî è çàâîðàæèâàþùå-ðåàëèñòè÷íî, ðàññêàçûâàåò î òîì, ÷òî áëèçêî êàæäîìó ÷åëîâåêó. È âîò ýòè ìîìåíòû, ïî-ìîåìó, íàèáîëåå öåííûå íà àëüáîìå. Ìíå òàê êàæåòñÿ, ÷òî ïðî ïåðâûé ñíåã, çåëåíûå ãëàçà è ñåìåéíóþ ññîðó óæå áûëî ñêàçàíî äîñòàòî÷íî. À âîò ñïåòü î òîì, ÷òî ÷óâñòâóåò ÷åëîâåê, ïèøóùèé ÑÌÑ ëþáèìîé – ýòî äîñòîéíî âíèìàíèÿ.

Ñêàæó òðè ñëîâà î ìóçûêå: ãàðìîíè÷íî, ïðåêðàñíî, çàâîðàæèâàåò.

Ìóçûêà «Áèãóäè» è âïðàâäó îòëè÷àåòñÿ èñêðåííîñòüþ è ïðîñòîòîé, êîòîðàÿ âëþáëÿåò â ñåáÿ. Ýòî íå ìóçûêà ðàäè ìóçûêè, ýòî î÷åíü òî÷íî ïîäîáðàííûå ìóçûêàëüíûå íàñòðîåíèÿ è âåëèêîëåïíûå êîìïîçèöèîííûå ðåøåíèÿ. Êðàñèâûé, áîãàòûé çâóê, îòñóòñòâèå ïðåòåíçèé íà ÷òî-ëèáî è ïîëíàÿ ñàìîáûòíîñòü â òâîð÷åñòâå – âîò ÷åì öåííà ýòà ìóçûêà. ß ñëóøàë ñ óäîâîëüñòâèåì, óëûáàëñÿ è çàêðûâàë ãëàçà îò ýòîãî ñàìîãî óäîâîëüñòâèÿ. "Áèãóäè" ïðîñòî âåëèêîëåïíû.

È ÷òî â èòîãå? Êðàñèâåéøàÿ ìóçûêà è òåêñòû, êîòîðûå òî íðàâÿòñÿ, òî âûçûâàþò æåëàíèå äîòÿíóòüñÿ äî ïëååðà è ùåëêíóòü «ñëåäóþùèé òðåê». Åñëè ñïåêòàêëè Ãðèøêîâöà – ýòî öåëüíûå ïîëîòíà, òî àëüáîì «Ñåêóíäà» – âûðåçêè è ïîäìàëåâêè ñïåêòàêëÿ, ïðè ýòîì íå âñåãäà óäà÷íûå.

Âûâîä: ñòîèò ïîñëóøàòü õîòÿ áû ðàäè çâóêà. À òåêñòû, åñëè íå âûçîâóò ðåçêîãî îòòîðæåíèÿ, òî íàó÷àò ñìîòðåòü íà ìèð íåìíîãî èíà÷å, çà ðàìêàìè ñâîåãî ñîáñòâåííîãî ïîëÿ çðåíèÿ. Äëÿ òåõ, êòî äåéñòâèòåëüíî ÷òî-òî èùåò â èñêóññòâå, ýòà ìóçûêà è ýòè ñëîâà ìîãóò ñòàòü íàñòîÿùåé íàõîäêîé. Íàâåðíîå, ñåêðåò â òîì, ÷òî ýòî âñå íàñòîëüêî ïðåêðàñíî è ãëóáîêî, íàñêîëüêî ïðåêðàñåí è ãëóáîê ñàì ñëóøàòåëü. "Ñåêóíäà" – ýòî ñëîæíàÿ ãîëîâîëîìêà, ñäåëàííàÿ çàâîðàæèâàþùå ïðîñòî è êðàñèâî. Ñïàñèáî çà ýòî.

Åâãåíèé Ãðèøêîâåö è ãðóïïà "Áèãóäè"

×òî ñëûøíî?Ìàêñèì Èëüÿõîâ

"Секунда"

41

Êîíêóðñ!

 ïîçàïðîøëîì íîìåðå "Ëèíãâû" ìû îáúÿâëÿëè êîíêóðñ íà ïåðåâîä ïåñíè "Ñêàæè" ãðóïïû "Ñïëèí". Íèêòî íå îòêëèêíóëñÿ – òî ëè íå îñèëèëè íàøè ëèíãâèñòû, òî ëè ëåíü çàìó÷àëà, òî ëè ó âñåõ ïîãîëîâíî ïåðåñòàëè ðàáîòàòü ýëåêòðîííûå ÿùèêè. Òî÷íî ñêàçàòü íå ìîæåì.

Ìû, ïîýòîìó, êàê-òî äàæå ðàññëàáèëèñü. Âîò òîãäà-òî íàì, ðàññëàáëåííûì è íåïîäãîòîâëåííûì, íàíåñëà óäàð íàøà æå ïèñàòåëüíèöà, êîððåñïîíäåíò è ïðîñòî õîðîøèé ÷åëîâåê, Íàñòÿ Ôåîêòèñòîâà.

Íàñòÿ ïîäîøëà ê âîïðîñó âåñüìà íåîðäèíàðíî. Èñõîäíóþ ïåñíþ îíà ïåðåâåëà... íà ËÀÒÛÍÜ! Ïåðåâåëà õîòÿ è íå èäåàëüíî, íî ñ îãîíüêîì è çàäîðîì, ñâîéñòâåííûì òîëüêî òåì ñòóäåíòàì, êîòîðûå êàê ðàç çàêàí÷èâàþò êóðñ ëàòûíè íà ôàêóëüòåòå.

Íàñòÿ âûðàæàåò áëàãîäàðíîñòü Ï.Ã.Ñîëîâüåâîé çà êîììåíòàðèè è ïîìîùü â ïåðåâîäå. Êàê èçâåñòíî, littera scripta manet, à ïîòîìó Íàñòÿ, Ñàøà Âàñèëüåâ è "Ëèíãâà" òåïåðü, ìîæíî ñêàçàòü, óâåêîâå÷åíû â èñòîðèè.

Íàñòå, êàê è îáåùàíî, áóäåò ïîäàðåí óæå íå íîâûé àëüáîì ãð."Ñïëèí", à ñàìà îíà, ÿ ïîëàãàþ, áåç òðóäà ïîëó÷èò çà÷åò ïî ëàòûíè. Íàñòÿ – ìîëîäåö!

Нева, великолепный вид,Иди по головам,Иди через гранит.Переступи черту,Впервые за сто летВзгляни на красоту,Взгляни на этот свет,Шагая в темноту

Припев:Скажи, что я ее люблюБез нее вся жизнь равна нулюБез (из-за) нее вся жизнь равна нулю

И дождь сквозь плащ и капюшон,И пробегает дрожь,И страшно и смешно...И тесно облакам,И кругом голова.По буквам, по слогамВозьми мои словаИ брось к ее ногам

Припев

Постой, преодолевший страх,Пропавший под водой,Затерянный в песках,Нарисовавший круг.Опять, в последний раз,Неуловим для рук,Невидимый для глазЯ превращаюсь в звук...

Припев

БЫЛО: СТАЛО:Diс:Néva – flumén magnificúmEst pulchrum oculís,Praecede malum trans,Praecede lápid(e)s trans,Primó saecúli inSpectate forma in,Spectate lucem in,Intráns in obcruró

Dic:‘ Sunt ista, eam amó.Sine hac mea vita est zeró.Dic:‘ Sunt ista, eam amó.Sine hac mea vita est zeró.

Imbér,Trans sacum-cicullúm,Et tremor currit, sed,Metuo, rideó.Et nebulae crebrae,Vertigo capitís,Litterae, sillabaéMeám capé vocém,Jacé ad eius ped(e)s.

Dic:

Mané!Domantis metum, etPerditus in pontó,Perditus in arén(i)s,Et circulo pictó, Est ultimus casuús,Incápabilis sum,Invisbílis sum,In sonum transeó.

Dic:

42

43