Od 1360. do 1421. godine Zetom

gospodari dinastija Balšića.

BalšićiBalšići su bili srednjovjekovna srpska

dinastija, koja je

vladala Zetom od 1360. godine

do 1421. godine.

Balšići su u vrijeme

vladavine Nemanjića Zetom, bili

neznatna vlastelinska porodica.Poslije

smrti cara Dušana Balšići postaju

gospodari Zete priznajući samo

formalno vlast srpskog cara. Dušanov

nasljednik, car Uroš priznaje Balšićima

potpunu vlast u Zeti.

Vladari

Balša I (1356 - 1362)

Đurađ I (1362 - 3. januar 1372)

Balša II (3. januar 1372—18.

septembar 1385)

Đurađ II (18. septembar 1385—

april1403), njegova žena bila

je 1421) Jelena Balšić ćerka kneza

Lazara

Balša III (april 1403 - maj

Đurađ I Balšić

• Đurađ I Balšić je bio srpski velikaš iz dinastije Balšića.

• Zajedno sa braćom (Stracimirom i Balšom) i ocem (Balšom) proširio

je vlast svoje porodice na Skadar (1360) i predeo

između Skadarskog jezera iJadranskog mora, a najverovatnije i na

grad BArOni su 1361. godine postali počasni dubrovački građani, a

naredne godine i mletački.

• Tokom rata između Srbije i Dubrovnika Balšići su stali na stranu

Dubrovčana. Već 1363. godine otpočeli su sukobi na jugu njihovih

poseda, protiv kneza Karla Topije. Tokom njih, Đurađ je

u proleće 1364. godine zarobljen a pušten je, uz otkup, nakon

sklapanja mira 1366. godine, uz posredovanje Dubrovčana.

• Đurađ se 1369. godine, zajedno sa braćom, obavezao da će preći

u katoličanstvo, u pokušaju da uz podršku Papstva ojačaju i prošire

svoju državu.

Đurađ I Balšić

• Đurađ i Balšići su bili blisko povezani rodbinskim vezama sa kraljem Vukašinom, što je dovelo do njihovog udruživanja u borbi protiv Nikole Altomanovića. Đurađ je početkom leta 1371. godine primio u Skadru kralja Vukašina i njegovog sina Marka, koji su došli sa svojim snagama. Njihove pripreme za napad ka Onogoštu, prekinule su vesti o upadima Osmanlija u oblast Vukašinovog brata, despota Uglješe, zbog čega su se Mrnjavčevići povukli iz Zete i uputili ka Seru.

• Posle sloma braće Mrnjavčevića u Maričkoj bici,26.09.1371. godine, Balšići su upali u njihove zemlje i proširili svoju vlast na Peć i Prizren, a posle Stracimirove smrti 1372. godine, Đurađ preuzima vođstvo među Balšićima[. On je vlast svoje porodice proširio na zaleđe Dubrovnika,Konavlje,Trebinje i Dračevicu (1373, ali su te oblasti 1377. godine prišle banu Bosne Tvrtku

Teritorija Balšića u

vrijeme Stracimira i

Đurađa I.

• Balša I Balšić je bio srpski velikaš iz Gornje Zete i rodonačelnik dinastije Balšića

• Ostaci utvrđenog Skadra, na uzvišenju iznad reke

• Prema navodima Mavra Orbinija iz 1601. godine, on je u doba Dušana Silnog (car 1331—1346, kralj 1346—1355) držao samo jedno selo a njegov uspon otpočinje posle Dušanove smrti. Balša i njegovi sinovi 1360 godine šire vlast na Skadarnjihova oblast je obuhvatila i predeo između Skadarskog jezera i Jadranskog mora, a najverovatnije i grad Bar

• Status počasnog građanina Dubrovnika stekao je 1361. godine[

• Preminuo je pre maja 1362 godine[ a nasledila su ga trojica njegovih sinova:

• Stracimir

• Đurađ I

• Balša II

• Pored njih, Balša I je po nekim stranim autorima imao i ćerku Vojislavu koja se, oko 1370. godine, udala za kneza Karla Topiju ali se ona ne pominje u knjigama srpskih istoričar

BALŠAI

Ostaci

utvrđenog

Skadra, na

uzvišenju iznad reke

Sjedište Balše I

• Sjedište Balše I, kao jednog od oblasnih gospodara (od 1360. godine i najmoćnijeg) u Donjoj Zeti, bilo je u Skadru. Kasnije, po svom usponu, Balšići su povremeno boravili u Ulcinju ili Baru i imali tamo vjerovatno svoj dvor, ali su se zadržavali i po drugim mjestima gdje su im se nalazile seoske rezidencije. Sa svojim sinovima (Stracimirom, Đurđem i Balšom) Balša I je postepeno širio vlast i na oblast Gornje Zete, a na račun vlastelinske porodice Crnojevića

Balša II• Nakon smrti njegovog brata Đurđa (13.01.1378), vlast nad

državom Balšića preuzima njegov preostali brat, Balša II. On se učvrstio u oblasti Berata i Valone, a zatim je obnovio sukobe sa Karlom Topijom (1382) i posle nekoliko napada, uspeo je da zauzme Drač, početkom 1385. godine, tako da se već u aprilu iste godine, potpisuje kao duka drački.

• U borbi protiv Balše, Karlo je zatražio vojnu pomoć sultana Murata I, koji je ka Beratu uputio snage predvođene Hajredin Pašom. Daleko brojnija otomanska vojska, potukla je 18.09.1385. godine u bici na Saurskom polju kod Balša, nedaleko od Berata, srpske snage, a u bici su poginuli Balša II i Ivaniš Mrnjavčević.

• Posle Balšine smrti, kratko je vladala njegova udovica Komnina, posle čega je vlast nad predelima severno od Drača preuzeo njegov bratanacĐurađ Stracimirović.

Ostaci tvrđave u Draču

Ostaci tvrđave u Beratu

Đurađ II•

Đurađ II Stracimirović (vladao 1385-1403),

gospodario je Zetom (docnije nazvana Crnom

Gorom) u vreme turskog prodora na Balkan. U

borbi sa njima, pao je u ropstvo i bio je

prinuđen da im za svoju slobodu da

grad Skadar. Kada se našao na slobodi,

ponovo je osvojio Skadar 1395. god. i ustupio

ga Mletačkoj republici (Veneciji), a sebi je

zadržao gradove u Primorju, Bar i Ulcinj.

Đurađ je bio oženjen ćerkom kneza

Lazara, Jelenom i sa njom imao sina i naslednika Balšu III

Predstava porodičnog grba sa

srebrnjaka Đurđa Stracimirovića Balšića

(1385-1403).

Balša III• Balša III Stracimirović (1387-1421,

vladao 1403. - 1421.) je sin Đurđa II Stracimirovića Balšića i Jelene Balšić. Bio je u sukobu sa Venecijom (Mletačkom republikom) kojoj je njegov otac poklonioSkadar. On je sa njom zbog njene nezajažljive ekspanzije morao voditi ratove. Svoju Zetu zaveštao je u amanet svome ujaku despotu Stefanu Lazareviću (Stefanu Visokom). Posle Balšine smrti 1421. Zeta je ponovo bila u sastavu srpske srednjovekovne države - despotovine.