در ویم ديم سبل تزان گزایی اػضبی یأت ػلمی داوطگبایحزف يضؼیت مطبلؼ

93149-9315تحصیلی

2یآبادمرضیه هاشم

3سید محمد میرکمالی 4جواد پورکریمی

چکیذ

اضائ تطاى زاكگب گطایی ابی یأت لویایحطفيیت هخز تییي»پػف حبيط ثب سف

ث هثبث یه ضا . ایي هبل، مف یأت لوی زاكگب زاكگب ادبم قس اؾتایي زض «ثجز ضاىبضبی

ایاؽ زاكگبیگطایی ایحطف الگی هفهیگطایی ثیػ هلن اظ ایحطف ثط اؾبؼ تفبؾیط طی حطف

آبى ثطضؾیيیت هخز قس قبؾبیی، قسهی زض زاكگب هطفی پصیطـآبى گ و آىزاؿت

گطایی ابی یأت ایثطضؾی يیت هخز حطف»همبل حبيط ثطگطفت اظ پبیبى به وبضقبؾی اضقس تحت اى . 1

زض 1395اؾت و ؾبل ی گطایف هسیطیت آهظقیضقت لم تطثیت ،«لوی زاكگب تطاى اضائ ضاىبض خت ثجز آى

ادبم قس اؾت. زاكگب تطاى ، زاكگب تطاى، ایطاى، هؿئل هىبتج، پؿت بؼ اضقس هسیطیت آهظقی، زاكىس لم تطثیتی ضاكبؾی. وبضق2

M_hashemabadi@ut.ac.ir الىتطیه: ، زاكگب تطاى، ایطاى، پؿت اوتطیه:ىس لم تطثیتی ضاكبؾیزاكضیعی آهظقی، . اؾتبز گط هسیطیت ثطبه3

Mkamali.ut.ac.ir ، زاكگب تطاى، ایطاى، پؿت زاكىس لم تطثیتی ضاكبؾیضیعی آهظقی، گط هسیطیت ثطبه. اؾتبزیبض 4

Jpkarimi.ut.ac.ir اوتطیه:

زاكگب تطاى ث یاؾتبز گط فلؿف حىوت اؾاله، یاحس فطاهطظ لطاهلى زوتط یاظ اؾتبز هحتطم خبة آلب ثسیؾیل»

تكىط لسضزای ث ول هی آیس.پػف ایيزض ادبم ی ف یلو یی ضاوب یجبیذبط پكت

ت: یبف

زضد

بضیت

24/4/13

96

ـ:

صیطد پ

بضیت

22/4/13

97

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 52

خبه اؾت. ی زض ظهط هبلبت هضز پیوبیكی اظ همی -ایي پػف تنیفی اؾت. گطزیستحلیل

بی ال زض قط تطاى آهبضی پػف ث لحب هلیت خغطافیبیی قبهل ولی ابی یأت لوی زاكىس

اتربة فط ث اى و 164 ای ؿجی،گیطی جمضـ و بث. فط اؾت 1593ثب تساز « تطاىزاكگب»

اؾت. پؽ اظ ضایی نضی هحتایی اظ زیسگب ثز ؾبذت هحمكب پطؾكبه . اثعاض گطزآضی زازقسس

.ثطضؾی تبییس قس Plsافعاض اظ طیك تحلیل بهلی تأییسی زض طمهترههبى ایي حظ، اتجبض پطؾكبه

. تبیح گیبی ( ثطذضزاض ثز اؾت0.93آلفبی وطجبخ ثب يطیتكبه اظ لبثلیت اتوبز ثبالیی )یي پطؾوچ

بی ، اهب يیت هؤلفاؾتهلة یأت لوی زاكگب تطاىگطایی ابی ای يیت حطفآى اؾت و

پساگغی ؿجتب هلة ثز ف ای پبیجسی ث زاذزتیوی گط وىبضاى، پصیطـ هطخیت ادوي حطف

ادوي طاحی ایدبز، گطایی ابی یأت لویایهض ثجز حطف ضاىبض پیكبزی ثتطیي هن اؾت.

ؾت.ا )فطاتط اظ ضقت ترههی( حطف اؾتبزی هرتمای حطف

،یأت لویابی گطاییایحطف، 2ای ثزىلبثلیت حطف، 1گطایی زاكگبیایحطف ياژگبن کلیذی:

.زاكگب تطاى ضیبفت فطزگطایب،

مسأل بیبني مقذم

-ایضایبثی ث ثؿتط حطفهیعاى خبىحبل تؾ وكضبی تؾ یبفت زض قىبف ثیيیىی اظ اهل هن

یطی زاقتي گطایی زاضز.ایضاث هبزاضی ثب حطف فطاتط اظ آى تؾ پبیساض اؾت. تؾ التهبزی گطایی

ثب ییبیط خز چیياؾت. اهطظ پیؾت زض حبل تغییط قبیؿت يطضت زیبی ای ثب اذالقاؿبی حطف

-ایحطف هفم اوى، .(1395)فطاهطظلطاهلىی، قسقبذت هی بی ؾبظهبىؾطهبی هثبثث ،ضیایدبز ثط

، 4؛ اتؽ2015، 3)ضزگطف ثساقت( یؿت )حمق ؾالهت بی والؾیهحطف ث نطفب هرتم گطایی

گطایی هبل ایثؿیبضی ضا اظ هط حطف ث حطف، هكبغل قغلثب سف اضتمبی . وكضبی تؾ یبفت (2003

ضی قبى، ثطایطفح هؿتوط هؿیط ضقس ثب آب ث هثبث حطف قبذت قس ثبیب االاظ ایي طیك تباس وطز

)فطاهطظلطاهلىی، هسؾی غیط هسیطیت، حؿبثساضی، :وچى یبیحطف؛ ساهخت گطزؿبی ضا یطی ا

هظـ پطضـآزض هحی آوبزهیه بی ترههیبط ثط ضقت ایبی حطفگط ،اظ طف زیگط .(1395

-یاگفتوبى حطفثب ئلغی ایي هفم ضا ث اى ایس ی زیبببی اذیط ثطذی زاكگبزض ؾبلس. قزاز هی

1. Academic professionalism

2. Professionality

3. Noordegraaf. M

4. Evetts, J.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 53

بی زض حمیمت، زاكگب .(2015، 1)ایاؽ وسزجبل هی ای قسى زاكگبیبىحطفلبثلیت ث هض گطایی

ب وبضوطزبی هوی زض خبه ثطس زاضس؛ اظ لجیل: پػكی، مففطاتط اظ اضائ ذسهبت آهظقی پیكط

نت، خبه، تبهل ثب هؤثط ثب تبهلثطای ضز ث خبه، ؾبظی آبى ای زاكدیبى آهبز تطثیت حطف

.ای ای ث هض جز فطوبؾتی اذالق حطف فبى، زاقتي تس حطف ثب هؿبئل ذز شی ایهاخ حطف

هبى ای ذز فطاذض ظ بی حطف ثزى حف اضظـ الظم اؾت زاكگب زاكگبیبى ثطای اثطثرف ثبثطایي،

بی هتاظى حطف زض ثطبههؿتوط ضا ث هض توبیع حطف اظ قغل ضقس گطایی ای بی حطف قطای، یػگی

اگط ،یبثس. اوىحطف زاكگبیبى ث قغل تعل هی ،نضتزض غیطایي .گطزاسؾبظهبى زاكگب ایدبز هتسال

؟ ب ضا پطضـ زسایحطفزض هحی آوبزهیه ذز س ذازض حس قغل فبلیت وس، چگ هی زاكگبیبى

ایدبز گطزز یب زض هؿیط تؾ پبیساض ثیي زاكگب خبهوبفی پیؾتگیتبهل قز وایي اهط ثبث هی

كز.آض و قبیؿت اؾت اخطایی

یبثی ث تؾ هض زؾتبی خسیس ث گی حطف آهظـ بلی، هط پیچیسگی ضا و نطفب پبؾداظ آدب و

زض چبضچة ثبیس « خسیس»بی زاكگب (2000) 2ث تجیط ثبضت ؾط بز اؾت ، پكتثزالتهبزی خبه

زض هحیی تأم ثب ضلبثت، تغییط، جز اویبى غیطلبثل ث بچبض آهظـ بلی؛ پسیساض قس« 3پیچیسگی فق»

آهظـ بلی ثب زض ال، اؾت. چسیي ثطاثط قس بی زاف ض آى طفیتو زثزى لطاض گطفت اؾت ثیي پیف

وطزى ثب ایي زس، اهب اظ ؾیی زیگط لبثلیت ظسگی تلیس زاف خسیس ذز، یػگی جز لیت ضا افعایف هی

خزی زض لبثلیتی ثب ایدبز طفیت چیي (. 2008، 4ؾبظز )ث مل اظ یلیبهع یػگی ضا یع ثطای افطاز هوىي هی

(. 2008وبیس )یلیبهع، یبثی ث ایي هن ضا ایدبز هی گطایی زؾت ای گیطز و حطف ؾح قرهی افطاز نضت هی

تاس زض خبه ث ض گطایی هیایثب تخ ث آچ گفت قس، پطؾف اؾبؾی ایي اؾت و چگ حطف

گطایی تبهل ایتاس ثب ضیىطز حطف چگ هیذبل زض زاكگب ایدبز اخطا قز؟ ث زیگط ؾري، زاكگب

بی اهطظ زض هحی تام ثب سم لیت لطاض گطفتي زاكگبب خبه حف وس؟ ظیؿتب ذز ضا ثب حطفن

.گبگی هاخ قس بیهؿبئل چبلفثب زاكگبیبى هخت قس اؾت و ثزى آى ثیي غیط لبثل پیف

-فطان هیب ضا لبثلیت هاخ زضهبى هؿبئل چبلف گطاییایگفتوبى حطف ثیػ گطایی ایضیىطز حطف

خسیس زض یه ز اذیط زض وكضبی خبى ث اى ضیىطز ، ثب ایي اى،گطایی زاكگبیایحطف. وس

زاكگب ادبم گطفت اؾت. بی وهی یػهطح قس اؾت. زض ایطاى هبلبت پطاوس یب ثطاؾبؼ هسل

1. Evans. L

2. Barnett, R.

3. Super complexity

4. Williams, K.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 54

بی ضاجطزی ذز اقبض ىطز گطایی زاكگبی زض ثطبهایث ض نطیح ث حطف زاكگب تطاى اگط چ

، 1395)فطاهطظلطاهلىی، گطایی همم آى ایث اى قط الظم حطف 1ای زاكگبیبىث اذالق حطف اؾت، اهب

ثب اذالق گطایی زض اضتجبایثؿیبضی اظ هفم حطف بیاثبز هؤلف گط،وطز اؾت. اظ ؾیی زیخ الف( ت

اظ گطایی زاكگبی یع تؿیل ذاس وطز.ایتسیي اخطای چیي ضاجطزی هؿیط ضا ثطای حطف اؾت. ایحطف

هؿبئلی 1404ز افك تبیح حبنل اظ اضظیبثی ووی ویفی زاكگب تطاى زض ثطبه پح ؾبل زض اهتسا ،ؾیی زیگط

گطایی ایبی حطفث اى مب يف تسیس ثطآضز و ثیبگط فمساى یب سم تخ ث ثطذی اظ یػگی ضا

ای، : آگبی پبیجسی ث زاف پساگغی، اؾتمالل حطفاظ لجیل اؾت؛ لویاظ خول ابی یأت زاكگبیبى

ای اضائ ذسهبت ث الوط، تلیسات حطف یبزگیطی هبزام ای، آهظـبی حطفحض فبل زض خویت

هؿبئل هطتج ثب ایي هاضز حبنل اظ اضظیبثی اذیط . فطاز هترهم غیط اؾتقطساى خبه، تطثیت ا

گطایف قسیس اؾتبزاى ث تسضیؽ ؾتی، جز اؾتمالل وبهل زاكگب زض تسیي اخطای :زاكگب جبضتس اظ

ظقی، توطوعگطایی زض فطآیس خصة ابی یأت لوی اؾتمالل ول ساقتي زاكگب زض همطضات آه

گطایی زض اضظیبثی ولىطز پػكی ابی یأت پصیطـ ابی ذجط وسثزى ضس خصة آبى، ووی

غیط ثزى تاى زاكگب ثطای پطضـ تفىط ذاللیت زاكدیبى ث اى هترههبى آیس پبییي، لوی

وبز آهظـ بلی . اظ آدب و زاكگب تطاى ث اى زاكگب هبزض (1390-1394)ثطبه زم زاكگب تطاى،

ال ثط ، ضاثزض ایي انلی ب تسیي ضاجطزبیگصاضیؾیبؾت ثب تییيتاس هی قز،قبذت هی ایطاى

زاكگبیبى )اظ خول: هسیطاى، وبضوبى، اؾتبزاى، حطف ضقس هؿتوط حطفقغل ث هخجبت اضتمبی

تؿطی ث نت ض یع ثبقس و اظ ایي طیك آى ضا ولی زض وك -فىطیایي خطیبى آغبظگط، پػكگطاى ...(

اضائ گطایی ابی یأت لوی یاحطفهخز يیت تییي»پػف حبيط ثب سف ،زض ایي ضاث زس.

ی یأت لوی ث اى گبم رؿتاب ،ث ز زلیل هنادبم گطفت اؾت. زیسگب آبى اظ «ضاىبضبی ثجز

ای كس، یه ضقت ترههی : یه، تب ظهبی و افطاز حطفت قسگطایی زاكگبی زض ط گطفایهبل حطف

زاكگب، یبظ ث پػكی قز. ز، ثطضؾی و خبج زض ایي ضاث زض ول ؾبظهبى ای وی ذز حطف ث ذز

قس ضیىطزبی زاكگبی زض ضأؼ ؾبذتبضبی ؾبظهبی تطی زاضز. ثبثطایي، حلم گن ؾی گؿتطز

. 2اؾت (ثب ضیبفت فطزگطایب)گطایی ابی یأت لوی ای زاكگب، هبل حطف

ut.ac.ir(. لبثل زؾتطؾی زض ؾبیت زاكگب تطاى ث آزضؼ: 1396. ؾهیي ثطبه ضاجطزی زاكگب تطاى )12

)استاد گروه فلسفه و حکمت اسالمی دانشگاه تهران( قراملکی دکتر احد فرامرز آقای بیان تحلیلی فوق، از استاد گرانقدر.

.است

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 55

پژيصادبیبت

بی زضؾی ثطبه زض ال، یت قبذت قس اؾت.گطایی ثطای ایدبز سف هن آهظـ بلی ث ضؾوایحطف

-ای اظ خول پعقىی، آهظـ، هسیطیت، هسؾی حطفؾبظی هترههبى حطفآهظـ بلی ث هض آهبز

ثط ایي اؾبؼ تسیي قس بی هت هطالجت ثساقتی اختوبی ثب آهظـ پطضـ زاكگب گط ذضز

ظیؿتب حطف زاكگب اؾت. ث جبضت زیگط، تب زاكگبیبى ط ثیبگط تبهل ن(. ایي اه2014، 1اؾت )فیه

ای خبه قبیؿت اؾت، بی حطفب ضا آى گ و ثطای فبلیتایتاس حطفای جبقس، زاكگب ویحطف

-كىل هاخ هیآهظـ پطضـ زس زض تید خبه زض خت زؾتیبثی ث پیكطفت تؾ پبیساض ثب ه

اس گطایی ضا ث هعل ثؿتط تؾ پیكطفت اذص وطزایقز. ظیطا ثؿیبضی اظ وكضبی تؾ یبفت حطف

فطاتط اظ ضقت ترههی آبى اؾت. ث زیگط ب ابی یأت لوی زاكگبمف ، الف(. 1395)فطاهطظلطاهلىی،

قس؛ ثلى آچ آبى ضا ث هثبث ای هحؿة وی حطفتب ث هخت ترهم زض ضقت لوی ذز، ؾري، آبى

؛ ث مل اظ یلیبهع، 1994)پبیپط، اؾت« اؾتبزی»بة انلی آبى یی آضز، حطف ای ث حؿبة هی فطزی حطف

: اظ آدبیی و حطف اؾتبزی زضثطزاضس وسهیگ اؾتسالل ایيایي اهط ضا (1395(. فطاهطظلطاهلىی )2008

اؿبی زض ب ث ض هؿتمین ثب هبث بی چبضگب آهظـ، پػف، ذسهبت فبضی اؾت ولی آى فهؤل

ای فطز بی حطف گطایی پیف اظ آى و ثط ضقت ترههی تأویس زاقت ثبقس ثط یػگی ای ؾت، حطفاضتجب ا

گطایی ابی یأت لوی ای حطف ،اظ ؾیی زیگط ، الف(.1395)فطاهطظلطاهلىی، هتهسی آى حطف تأویس زاضز

-ثیف اظ ط فطز زیگط -و ثطذی الساهبت ضفتبضبی اؾتبزاى و زاكدیبىضفتبضی آهذتی اؾت ث ضی

(. 2009، 3)قآضتع قززضیبفت هی« 2ثطبه زضؾی پبى»قبس آب ؿتس ث اى

بی زاضای ضیكو « 5اؾتبز زاكگب» « 4حطف»ح انالز ،گطایی ابی یأت لویایزض ضاث ثب حطف

وطزى تسضیؽ حطفزض هضز ث هبی ول تام هوبضؾت )ضظیسگی( ازب وطزى قبذتی زض التیي هطفت

ب یب زاف ثزى ث ثطذی هبضت ای یب اؾتبز فطز ثطای حطفزض ال، . ثبقس، هطح اؾتهی6ث اى اؾتبز

(، اهب 2010، 7ظ زهیطوبؾی هغل؛ ث مل ا2005ثبقس )ثیگیی، وبضوكت ثب تدطثیبظ زاضز تب ط هضز ترههی

1. Fenwick, T.

2. Hidden Curriculum

3. Schwartz, A.

4. Profession

5. Professor

6. Profess: a. to practice or claim to be versed in (a profession), b. to teach as a professor.

at: https://www.merriam-webster.com/dictionary/profess.

7 . Demirkasımoğlu, N

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 56

ای بی حطف ثطاگیع زض گط ث اى یىی اظ هفبین چبلفگطایی ای حطففطاتط اظ هبضت زاف ترههی،

اؾت و پیسا وطز ؿجتب خسیسییػ خبیگب زض حظ زاكگب زض ز اذیط آیسث حؿبة هیهرتلف

ب، خز اثبم .(2008، 1؛ ولؿبوط2015؛ ایاؽ، 2010گیطز )زهیطوبؾی هغل، ضیىطز هتفبتی ضا یع زض ثطهی

به پطزاظاى یؿت؛ نطفب آچ و ث ال زقاض اؾت، ثیبى لایي بم كبى اظ وبؾتی زض وبض طی

قبذت ؾبظی هفم (. ث هض2008)ولؿبوط، ػ زض حطف اؾتبزی اؾت ثیگطایی ای بی حطف یػگی

قز.گطایی زاكگبیبى تبضیف ظیط مس تحلیل هیایگطایی حطفایثتط حطف

عم هلی خطیبى وهی خبه زض زؾتیبثی ث ز »گطایی جبضتؿت اظ: ای خبه اظ حطف تطیف وهی

بی قغل )وبض كبغل ث حطف ضقس هتاظى ط حطف اؾت. حطف ال ثط زاقتي هؤلفسف وس: اضتمبی ه

توبم لت هفیس ثب خجطاى ذسهبت( قف هؤلف انلی، زاف ترههی، تدطث قغلی، هبضت، تابیی، گطـ

هطث ث ای هسب ثب خویت حطفقز. وچیي، حطفای هطام اذاللی ضا قبهل هیهتوبیع تس حطف

گطایی هغفل ایحطف قبهل وبضثطاى، وبضضاى، زاكوساى فیلؿفبى، زض تبهل ؿتس. زض خاهی و حطف

ثط الف(. ،1395 )فطاهطظ لطاهلىی،« زض حطف خز ساضز ایهبس اؾت، تبهل ظایب ثیي ایي چبض گط حطف

اظ زض خبه اؾت و هكبضوت توبم شیفبى وگبیگطایی یبظهس حطوت اییه، حطف اؾبؼ تطیف فق:

ای ایدبز ثیي خویت حطف یی ضالجس. ز، خز چیي حطوتی، تبهل پیب ظایبای ضا هیحطف خول خویت

طن ول ثگطایی ایوس ثط ایي اؾبؼ فم هفم اتعای اظ آى هسط یؿت ثلى حطفتؿیل هی

گطایی ایوس. ؾ، ایي تطیف بهطتج ثب تطیف حطففطان هییع ضقس هتاظى حطف ضا و قزوكبس هی

زض ازاه تحلیل زاكگبیبىگطایی ایحطفخبه تطیف ثبابی یأت لوی یؿت. خ اقتطان ایي تطیف

قز.هی

زاقتي »ضا ثطقوطز اؾت: بی آىگطایی ابی یأت لوی یػگیایحطفتطیف ( ثطای 2008ولؿبوط )

، ایحطف زؾتب ث زاكدیبى، ترهم آهظقی، ؾح ثبالیی اظ اؾتمالل بی هكتطن، گطای اضظـ

اگط «. غطيب اظ حمیمت گیطی ثی تلیس زاف خسیس، وبضثطز هك، وبضثطز هساضن، زلت هفهی طی پی

تطیف ب ثیبى نطف یػگیقز، اهب آى هی اظ قبذت ثتط گطایی ثبثایحطف یبب هؤلفچ یػگی

اؾبؼ تحمیك ذز ضا قبؾبیی تاوسی قبیؿتگی قطح وؿبی الجت، ایكبى زس.اظ آى اضائ ویخبهی

وس. وچیي ی ب ث اى ی اظ حطف فبلیت هی زاس و زض تسضیؽ، یبزگیطی پػف زض زاكگب هی

گطایی آوبزهیه ثطضؾی وطز اؾت ث ایي تید زؾت یبفت و ای سئلغی هسیطیتی ضا ثط حطفاثطات ای

بی هثجت ولگطایب تحت ضیىطز ازاض خسیس زاكگب زاضس. بی اگلؿتبى، زیسگب زاكگبیبى زض زاكگب

1. Kolsaker. A

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 57

)ی ایاؽزاكگب اظ بی ذبل زضثطذبؾت اظ پػف گطایی زاكگبیبىایحطفتطیي تطیف خبه

گطایی زاكگبیبى اظ خول ابی یأت لوی ضا ایي گ تطیف ای اؾت. ی حطف (2015 -2008هبلبت

ب زض اضتجب ثب حی قبذتی افطاز ولىطز آى ایسئلغی و تبث اهل گطقی، فىطی هطفت»وس: هی

الجت «. زس تأثیط لطاض هی قبى ضا تحت ای ضی و ولىطزبی حطفث ؛ثبقس ای و ث آى تلك زاضس، هی حطف

تؾ یبفت لطاض -ای ثزى، اؾتبزاى ضا زض پیؾتبضی اظ هحسزی هتمس اؾت و ثؿت ث هیعاى لبثلیت حطف

هض » گیس زض ایي ضاث هی گیطزام هی« 1اضیه یل»اظ هسل اوتكبفی ذز ضا گب پیؾتبضی ایاؽ زس.

یل اؾت و ث هلیت ط یه اظ افطاز زض پیؾتبض 2بدن ای قببلیت حزفگطایی وبى ایهي اظ حطف

بی هرتلف ذز ی وچیي، ایكبى ثب اؾتبز ث قاس تدطثی زض پػف«. یبفت اقبض زاضز تؾ -هحسز

-پیؾتبض هحسز»زس و ثركس پیكبز هی بض هی( اتج2008بی هتوبزی، ث ایي هسل اوتكبفی یل ) ؾبل

ىبت تحلیلی پطضـ اظ خول زاكگبیبى ضا زاضز. بی آهظـ لبثلیت وبضثطز زض توبم حطف« یبفت تؾ

-اى ایسئلغی كبى هیقز: یه، زض هاضز ظیط ثیبى هی وهی خ اقتطان آى ثب تطیف تطیف فق

گطقی، ضفتبضی )ولىطز( هرتلفی زض حطف زذیل اؾت و ایاؽ آب ضا قبهل ؾ ثس هن زس و اثبز

ثیی ا زض ذأل قىل گطفت اؾت ثلى زض ثؿتط ظهی یی وبى وس. ز، خبىثیبى هی مالی -فىطی

گط خز تبهلی ز طف ای ث هحی كبتحت تأثیط ثزى افطاز حطفؾ، ای افطاز اؾت. هحی فبلیت حطف

ای الجت زض ایي تطیف ث خویت حطف، چبض گطایی یع آهس ثز، اؾت.ایظایبیی و زض تطیف ال اظ حطف

زض ایي تطیف تطیف وهی، تبهلی و پحاؾت. پطزاذت كس قز، ث يح و قبهل چ افطازی هی

ای قز و زض ط ز تطیف ث ض هكرم ث آى اقبضثطلطاض هی گطاییایثیبى قس اظ طیك گفتوبى حطف

گفتوبى اؾتسالل ی ایي اؾت و بی ذز ث تفهیل آى پطزاذت اؾت.كس، اهب اتؽ، زض پػف

قز. زض ایي ای قبذت هی اؾتمالل حطف گیطی هؿتمال ضؾبی هتسا تهوین گطایی ثب ذسهبت ای حطف

قس ثب یه گفتوبى هی ای ي تحویل بیی و اظ ثبال )زلت ؾبیط بزب( ث افطاز حطف حبلت اضظـ

اجبی اظ ؾی افطاز هؿتمل زض ادبم ؾبظوبضای ث اى یه گعیكی، ثطای تمیت تؿیل تغییط حطف

خز ایي (.2009، 3ع وىبضاى؛ ث مل اظ گیضت2009 ؛ اتؽ،2003ضز )اتؽ، ضفتبضبی هبؾت ث وبض هی

ای ؾبظهبی هؿبئل تطویت قس حطفبی هرتلف یع ب ضا ثب چبلفایتاس هاخ حطفگفتوبى هی

تؿیل زس.اهطظی

1. Hoyle, E

2. Professionality

3. Gewirtz, Sh., & et al.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 58

یبظ اثتسایی لجل اظ تسیي طگ گطایی ث اى گبم پیفایبی تكىیل زس حطفقبؾبیی هؤلف

قج »ؾبذتبضی نطف، هخت تلمی . ظیطا اال هبليطضت زاضز( 2015ای )ایاؽ، حطفبی تؾ ثطبه

بی ؾبذتبضی گطقی قز، ثبیب ابی حطف زاكگبی ث زض اذتیبض زاقتي یػگیث خبی حطف هی« 1حطف

ب ثطای ووه ث زاكدیبى ذز ب زاكگب یع ضفتبضب یبظ زاضس ثبلثب يطضت زاضز و توبهی زاكىس

س، ای قحطفیع ثبیس ب ث ض ولی ؾبظهبى زاكگب ایى توبهی زاكىس(. 2000، 2ای قس )بهط حطف

آضز. گطایی ث هیبى هیایضیبفت ؾبظهبی ضا زض ذهل حطف

. زض . الف(1395)فطاهطظلطاهلىی، اؾتؾبظهبی هطح ضیىطز ثب ز ضیىطز فطزگطایب گطایی ایحطفهبل

بیی اضائ قس اؾت. الجت هبل تخ ث ضیبفت فطزگطایب زض ط یه اظ ایي ضیىطزب هسل ضاث ثب

ب اظ خول زاكگب ثیكتط ثز اؾت، اهب ثب پیچیس قسى ؾبظهبى بی هرتلفزض حطف همبیؿ ثب ضیبفت ؾبظهبی

بیی قسگیتاى اظ تطویتگطایی افطاز زض ؾبظهبى حبئع اویت اؾت. اظ آدبیی و ویایتحلیل ضفتبض حطف

گطایی هحى وتطل قس یع ثطای حل ای حطف وطزهسیطیتی چكن پقی -ای)بیجطیسب( چى حطف

تحلیل هبلوبفی یؿت، زاكگب زض ؾبظهبىاظ خول ابی یأت لوی هسب ب هؿبئل حطفچبلف

؛ ث مل اظ 2009گطایی قغلی ؾبظهبی )اتؽ، ایگطایی وچى حطفایبی خسیس اظ حطفضیىطزب هسل

ث .يطضت زاضزوس( زیگطایی هسیطیتی )تطویجی( فطا تطویجی )ؾبظهبىحطف ( 2009گیضتع وىبضاى،

زض ایي (.2015 ،)ضزگطف ضز طضی هن ث قوبض هیای، اهطی ي ویي زلیل، ؾبظهبسی هدسز اهض حطف

ثب پػف گبم رؿتث زلیل گطایی ثیػ زض زاكگب ای زس حطفبی تكىیلب هؤلفهسلپػف

هطفی قس ثب ضیبفت فطزگطایب گطاییایبی هرتلفی زض حظ حطفهبل قس. هسلضیبفت فطزگطایب

هسل یه. .ث وبض گطفت قس اؾت بی گبگىثطای حطفث اى هسل وهی آب و ثطذی اظ اؾت

ب یب هكرهبتی و خ توبیع نفبت، یػگیث گطایی اؾت و ایبی پبی بم حطف؛ یىی اظ هسلیػگی

پطضـ ثطاؾبؼ آهظـ ب ثطاؾبؼ زاف طی، بیی چى وبضثطز هبضتیػگی پطزاظز.بؾت، هی هیبى حطف

ای لسضتوس زاقتي ؾبظهبى حطف« ف وم»ای ث وسبی ضفتبض حطف ى،بی تأییسقس اظ طیك آظه هبضت

هكبغلی و وبهال ث چیي زض حمیمت،وس بیی اظ لجیل پعقىی حمق ضا هىؽ هی و هبیت حطف

ایي هسل (. 2006، 3)یتی یعثیقز ث آب زاز هیحطف «یو»یب « قج»س، اى اهیبضبیی زؾت یبفت

، پطؾتبضاى، پعقىبىبی هرتلف اظ خول گؿتطز زض حطف ثطضؾی( ی 1968) 4ثطای الیي ثبض تؾ بل

1. Semi-profession

2. Hammer. D. P 3. Whitty, G & Wisby, E

4 . Hall (1661)

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 59

زابى، وتبثساضاى، هسؾبى، هسیطاى تجلیغبت هسیطاى وبضوبى حمقهسزوبضاى اختوبی، حؿبثساضاى، هلوبى،

خت ؛ اظ آىفطآیسی هسلز. (.1972، اؾیعن) ( اتجبضؾدی قس1972) 1 تؾ اؾیعنو ثسؾت آهس

تكىیل قس ظهبی هىبی قطای ث لحبب الساهبتی پیؾت اظ هدو وف و قزذاس هیفطآیسی

لی حطف قط اى ، وبگصاضز. هطحل ال. وچیي ط یه اظ هطاحل اثط هؿتمین ثط ضی هطحل لجلی هیاؾت

بی آهظقی پطضقی ب تسیي اخطای ثطبههطحل زم، اؾتمطاض گط .تغبل توبم لت اؾتیی اق

ب به قطای احطاظ، گاییبثی ث زؾتث هض ایبی حطفب خویتادويتكىیل ،اؾت. هطحل ؾم

. اؾتای حطفای اظ غیطتویع هترههبى حطف ب طف هدظب ثطای افتطاق ذسهبت یه حطف اظ زیگط ح

، 2)هه ول هؿتلعم حوبیت لبی اؾت ، هطحل پدنبیتب .ثبقسهیتییي وسبی اذاللی ،چبضم هطحل

هسل لسضت؛ ث هثبث هسل ثبظاض ث هض ایدبز اگیع زض هكتطیبى ؾ. . (NICE ،20123؛ ث مل اظ 2004

. (2005، 4)ال وین قزاهتیبظ ثبظاض قبذت هی حك ضائ ذسهبت ثب ویفیت ثسؾت آضزىشیفبى زض ا

ب ادبم گطفت بی آهظـ پطضـ ضؾوی هبس هساضؼ زاكگبزض یه ز اذیط هبلبت ذبل ؾبظهبى

س اؾت اهب ث زلیل . ایي هسل ثطای هلوبى هطفی ق(2008تؾ یبفت )یل، -هحسز هسل اؾت، اظ خول؛

هطفی قس گطایی، هتبؾت ثب ؾبظهبى زاكگب ابی یأت لوی یعایگب پیؾتبضی هؿتوط ث حطف

ؾبذتبضی( ث اى 2015 - 2008)ایاؽ، زاكگبی گطاییایؾبذتبض هفهی حطف (.2008اؾت )ایاؽ،

هفهی اؾت. اظ آدب و زض ایي پػف الگیوبیی اظ ایي ( 1اؾت. قىل ) زاكگب هطفی قس ؾبظهبىیػ

ث ، قس گطایی ابی یأت لوی البم گطفتایبی تكىیل زس حطفثطای هلف ایاؽ هفهی الگیاظ

زض زاكگببی اضپب )اظ (2015 -2008)اظ ؾبل ی هبلبت ویفی ذز ایاؽ .قزتيیح آى پطزاذت هی

ابی یأت لویگطایی زاكگبیبى اظ خول ای انلی اظ حطف الگییاگلؿتبى فطاؿ(، ؾطادبم ث خول

گطایی ضا زض ایي حظ قبهل ؾ ثس یبظز هؤلف زاؿت اؾت. ؾ ثرف انلی ای زؾت یبفت. ی حطف

گیطس. الگ ی ث اى ثطهی بیی ضا زض و طیه هؤلف فىطی اؾتجبضتس اظ: اثبز ضفتبضی، گطقی

گطایی ابی یأت لوی ضجطاى زاكگب زض اضپب قبذت قس ای چبضچثی تحلیلی ثطای هبل حطف

اؾت.

1. Snizek

2. McConnell, S.

3. National Initiative for Cybersecurity Education

4. Law, M., & Kim, S.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 60

(2195گزایی داوطگبی )ایاوس، ایالگی مفمی حزف :9ضکل

آچ هترههبى ث ض فیعیىی زض وبض بیی چىظیطهالن قز ث گطایی هطث هی ای هفم ضفتبضی حطف

ب، تلیس قبیؿتگی بی آى قبهل فطآیسب، ضی گصاضس. هؤلفزس ثب ضفتبض ذز ث وبیف هی ادبم هی

ب، ثطس؛ ذطخی وبض هی بیی و افطاز ثطای وبض ذز ث گطایی اؾت و ث تطتیت قبهل: فطآیسب ضی ای حطف

ثس ب. ب قبیؿتگی ب زؾت یبفتس(؛ هبضت ضی زؾتبضز )چ همساض افطاز ادبم زازس آچ آى ثط

گطایی ای بی آى قبهل ازضاوی، اضظیبثی اگیعقی اظ حطف قز. هؤلف ب هطث هی گطقی ث حف گطـ

قز؛ ب، ثبضب مبیس )آچ هطث ث ذز هی بضتس اظ: حف ثطزاقتث تطتیت ج بی آىظیطهالن اؾت و

زض بیت، ثس مالی اظ بی افطاز، ضيبیت قغلی ضحی. بی افطاز؛ اگیعـ زضن اظ ذز(؛ اضظـ

گیطز. آبى ضا زض ثطهی گطایی و هطتج اؾت ثب زاف هترههبى زضن فن یع ؾبذتبض زاكی ای حطف

-ظیطهالن گطایب تحلیلی اؾت و ث تطتیت هطتج ثب قبذتی، مالیت، زیس خبه بی آى: اثبز هطفت هؤلف

ثطس؛ قبى ث وبض هی ای اظ مالیتی و آبى ثطای ول : اؾبؼ هجبی زاف افطاز؛ هبیت زضخبیی چى

.اؾت قبى وس هبیت زضخ تحلیلی زاس زضن هی آچ آبى هی

الگی ثیػ هلن اظ زاكگب زض ؾبظهبىگطایی ایبی هطتج ثب حطفثب هبل ثطضؾی هجبی طی پػف

قس اؾترطاجطایی ابی یأت لوی گایبی تكىیل زس حطف( هؤلف2015 -2008ایاؽ ) هفهی

تاى گفت اظ لحب هی . وچیي،یىسیگطس ثببضی ضفتب ث حی زض اضتجب هفهی توبم ایي هؤلف .اؾت

خ توبیع انلی ایي پػف ثب ؾبیط ،. ویي ىتاؾت ضفتبضی زض اضتجب ثب حطف اؾتبزی فىطیگطقی،

گبم رؿت ثطای ایدبز گب ث ایي اسگطفت بی وهی ثطبی زاذلی اؾت و نطفب اظ هسلپػف

حزف ای گزایی

بؼذ فکزی

بؼذ وگزضی

رفتبری بؼذ

هؤلف ازضاوی

هؤلف فطآیسی

ؤلف هطفت قبذتیه

هؤلف اضظیبثی

ایهؤلف ضی

مالی -هؤلف همی

هؤلف اگیعقی

هؤلف تلیسی

هؤلف خبه گطی

هؤلف تحلیل گطی

هؤلف قبیؿتگی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 61

گطایی ابی یأت ایثب حطف ثب یىسیگط آب اضتجبب ث تحلیل هؤلف (2ث قىل ) ثب تخ .هي اؾت

قز.پطزاذت هیزض ازاه لوی

گزایی اػضبی یأت ػلمی داوطگبایدىذ حزفتطکیل مفمی بیمؤلف: 2کلض

ای، عزیه ثب یىسیگطس جبضتس اظ: زاف حطفزض اضتجب ثؿیبض اؾتبزاىگطایی ایؾ هفهی و زض حطف

بی خسیس زض قطای زاكگب اظ آدب و (.2006، 1پصیطی پبؾرگیی )ضاثؿىای، هؿئلیتاؾتمالل حطف

ثیي ب اظ خول اؾتبزاى ثب ایي قطای غیطلبثل پیفایث ضی و حطف ،اسای لطاض گطفتالبز پیچیسفق

ای ترههی ، آبى ثطای هاخ هبؾت ثب ایي يیت ث ؾبذتبضی اظ زاف حطفلصا ؛اخسبهوئي ه

گیطی ای، ث هض تهویناؾتمالل حطف ث ، ثطای وبضثؿت زاف ترههی ذزاظ طفی زیگطیبظهسس.

پصیطی ضفتبض بى ثب هؿئلیتوس تب آایدبة هی ای العاهب. ابی اؾتمالل حطفسزاض یبظلبت وطزى زض حطف،

و پبؾرگی اوبل ضفتبض ذز زض ثطاثط شیفبى زضى ثطى ؾبظهبى زاكگب اظ خول وس ث ضی

؛ ث مل اظ ضاثؿى، 2000وىبضاى، وبضوبى، هكتطیبى )زاكدیبى( خبه ثبقس )فضالگ وىبضاى،

ثجز ثركس پصیطی ضا ثییتاس پیفزض لجبل آى هی پبؾرگیی ایحطفپصیطی (. هؿئلیت2006

ای، هحبفت ب ثب هفبیوی چى نسالت زض ضاث حطف . ة(. اظ ؾیی زیگط، هؿئلیت1395)فطاهطظلطاهلىی،

1. Robson, J.

گویی و پاسخ پذیری ئولیت

بسخگییپ مسئلیت پذیزی ي

گزایی ای حزف

ضبی یأت اػ

ػلمی داوطگب

ایاستقالل حزف

وع ديستی

ای ي مزام اخالقیتؼذ حزف

تؼذ خذمت ب مىبفغ ػمم

الؼمز آمسش ي یبدگیزی مبدام

ایپذیزش مزجؼیت اوجمه حزف

خدتىظیمی گزي مکبران

پبیبىذی ب داوص تخصصی

پبیبىذی ب داوص پذاگژی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 62

ایثبض اظ ذزگصقتگی زض ثطاثط آبى، گط ذضز هطتج زؾتی ث هبی زلیكتط هن اظ زیگطاى اظ و

زؾتی ث اى هؤلف زیگط زض حطف ای، گیی حطفرپصیطی پبؾ، ث وطا هؿئلیتض اظ ایياؾت.

اؾتبزی حبئع اویت اؾت.

قز. اثتسا (، زؾتی ضفتبضی حوبیتی اؾت و ز اگیع اؾبؾی هخت آى هی1987جك طی ثبتؿى )

ثبقس. اى احؿبؼ وسضزی ثطای هكىالت آبى هیگطای وسضزا اؾت، اگیع آى وبف هكىالت زیگط

زم، اسی قرهی اؾت زض هاخ ثب هكىالت زیگطاى اگیع آى، وبف تف بضاحتی اؾت. ی ثیبى

زؾتی اؾت. زؾتی، گطقی ثطای تخ ث ضفب بی هن زض حطف اؾتبزی، زاضز و یىی اظ خج هی

ض، حطف اؾتبزی ایدبة (. اظ ایي2013، 1ث ذز اؾت )ث مل اظ آلیتلیب وىبضاى ذیط زیگطاى ثسى تخ

ب یع تخ ثیكتطی ضا ث ضفب زاكدیبى ذز اذتهبل زس، ث ضی و زؾتی ضا ث وس و آى هی

زؾتب دبیی و ضفتبض (. اظ آ2013اى اگیع تخ ث هبف زیگطاى زض ط ثگیطس )آلیتلیب وىبضاى،

ای یبظ زاضز زض بیت ایي تس یع لبثلیت قسى ث تس اختوبی ضا زاضز، فساوبضا اؾتبزاى ث تسی حطف

ای هطام اذاللی تس ذسهت ث هبف وم زض ایي حطف حبئع اویت اؾت. بی تس حطفهؤلف

ب هتفبت ایي اهط زض وبى هبی بم هلك ولو ثطحؿت حطفای، كك ث حطف اؾت. تس حطف

ضظیسى. هطام ثزى كك ثزى، زلساز ای یی، ؿجت ث حطف زلجبذت قز. ث ثیبى زیگط؛ تس حطف هی

ثیكتط زض ب تأویس زاضس. ایي انل ضا ب ث هثبث ذ لطهع، ثط حطهت آى ای اس و حطف اذاللی حطف یع انلی

بهس )فطاهطظ لطاهلىی آضس؛ اهب پبیجسی ث ایي انل ضا هطام زاقتي زض اذالق هی وسبی اذاللی حطف هی

قس ای هتس هی ای هطام اذاللی، اؾتبزاى ث اى هترههبى حطف (. ال ثط تس حطف1395وىبضاى،

كدیبى، قطساى خبه( اؾت. ثطای ایي اهط، وسبی و تخ گطای ال آبى، ضفب هكتطیبى )زا

ای ایدبز تؾ وىبضاى حطف تمیت ای هوال تؾ ادوي حطف بی ول حطف اذاللی زض قی

فبى اظ بؾت. اگط هكتطیبى شی قز. ایي وسب زض اضتجب ثب تسات اؾتبزاى ث حطف یع خبه آى هی

ب ضيبیتوسی ساقت ثبقس، اظ فطآیس لبی ثطای گعاضـ ث بطاى اؾتفبز ای تؾ حطف ذسهبت اضائ قس

(. زض ضاؾتبی ذسهت ث هبف وهی ثطای آى اؾتبزاى ثتاس ثب خبه ثیطی )اظ خول 2006، 2قز )قبى هی

طی هؿتوط تدیع وس. وؿت وبض نت( وطا زض اضتجب ثبقس ثبیس ذز ضا ث ؾالح یبزگی

ب ضا زض ای اؾت ؾطتبؾط ظسگی حطف طی تحهیلی ؾتیالوط فطاتط اظ یبزگی آهظـ یبزگیطی هبزام

الوط ث ض آؿت، ذاللیت، اثتىبض اؾت. یبزگیطی هبزام« 3یبزگیطی ثطای یبزگیطی»گیطز. چبى و ثطهی

1. Olitalia, R., & et al.

2. Shon, Ch.

3. Learning to learn

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 63

ؾبظز تب اجبق ؾبظگبضی ذز ضا ثب خبه آبى ضا لبزض هی وس و زض تید، پصیطـ ضا ث افطاز المب هی

بی الظم كبى زس. زض ایدب تأویس ثط یبزگیطی ثطای یبزگیطی تابیی پؿبنتی اظ طیك افعایف هبضت

ثبقس. اظ طفی زیگط، زاكگبیبى )ث یػ اؾتبزاى( ث اى ثرف انلی حف یبزگیطی زض ل ظسگی هی

آیس. ثبثطایي، اویت اؾتبزاى زاكگب ث اى الوط زض ثیي افطاز خبه ث حؿبة هی تطیح یبزگیطی هبزام ثطای

ای افطاز زض الوط ث هض تطثیت حطف ای هتجط ثطای یبزگیطی هبزام ضیعی قبلز ؾبذتبضبی ولیسی زض طح

الوط زض اضتجب ثب اؾتبزاى، بى زیگط، یبزگیطی هبزام(. ث ثی2014، 1آیس قبذت قس اؾت )زیتب ضافبئل

(. 2011، 2یبزگیطی چگگی یبزگیطی تجسیل زاف ذز ث ول ث ف ضقس زاكدیبى ذز اؾت )آاالؼ

-ای اؾتبزاى یبظهس ثؿتطی ؿتس تب زض آى ث هكبضوت گفتوبى حطفث هض تحمك ایي اهط، خویت حطف

ای ذز فطان وس. ثبثطایي ز ظس فطاتط اظ آى هخجبت ذزتیوی ضا زض ثیي خویت حطفگطایی ثپطزاای

ای ذزتیوی گط وىبضاى. قز: پصیطـ هطخیت ادوي حطفهلف زیگط زض ایي ضاث هطح هی

ایي «.ؾبظز هخ هیپبیجسی ث اضظـ هتبلی، اؾتمالل حطف ضا هبزاض : »وس( ثیبى هی2001) 3فطیسؾى

قز. ال ثط ایي، یت زض ادوي ای حبنل تاس اظ طیك پصیطـ یت زض ادوي حطفپبیجسی هی

(. ایي 2012، 4آضز )پلضایت ثبض پبیجسی ث هدو انل دبضبی تطیف قس زض حطف ضا ث خز هی

ای ثب یت گطزز. اظ ؾیی زیگط، افطاز حطف اختوب هی ای تس ذسهت ث اهط هخت تمیت تس حطف

ای، ذزتیوی یىسیگط ضا زض خت اضتمب وؿت هعلت اختوبی حطف ذز ایدبز زض گط ادوي حطف

قس. زض ال، لبثلیت ذزتیوی یىی اظ وس؛ چبى و ایي ز هؤلف زض اضتجب ثب یىسیگط تمیت هی زجبل هی

ای ابی ای ث زجبل آى ؿتس. گط حطف بی حطف گطایی اؾت ثیكتط گط ای بی اؾبؾی حطف گییػ

وس یأت لوی زاكگب، یع ثطای تین وتطل ذز زض خت تبهیي هبف وم ث یىسیگط اتوبز هی

پیبهی ضا ث خبه زض هضز یبثی ث يیت ذزتیوی، (. اظ آدبیی و زؾت2015، 5)چوپي وىبضاى

زس، ابی حطف فطنتی ضا ثطای وتطل ثط آیس ذز توبم بی قغلی هی گطایی گط ای ترهم حطف

آضس. فمساى ذزتیوی گط وىبضاى، زض ثتطیي حبلت، ایي اؾت و افطاز زضخ زم قبى ث زؾت هی حطف

ای زض ط ثپطزاظس. ثبثطایي، ایدبز حطوت ث ؾوت ذزتیوی حطف )ذبضج اظ گط وىبضاى( ث اضظیبثی گط

1. Duta, N., &, Rafai, E.

2. Avalos, B

3. Feridson. E

4. Plowright, D., & Barr, G.

5. Chapman, C., & et al.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 64

ای زاضز؛ اهب ث وطا البز آیس و هعایبی فق گط قغلی، پؽ اظ ثطضؾی اسیكوسا ذز گط ث زؾت هی

(.2000، 1وس )ضاسال ای ایدبز هی بیی ضا یع ثطای افطاز حطف ب هؿئلیت هعایب، عی

ب ث اقتجب ط بیت ز هؤلف هن پبیجسی ث زاف ترههی پبیجسی ث زاف پساگغی و زض پػفزض

بی ثب اویت حطف هبس، اظ هؤلفقز یب ث ض ولی زاف پساگغی هغفل هیز آب یىی زض ط گطفت هی

سی ز ؾی اؾت. اظ یه ؾ، ابی ای زض حطف اؾتبزی فطآیای قسى لبثلیت حطف اؾتبزی اؾت. حطف

ای یب لوی ضقت ذبل زاكگبی بی حطف یأت لوی ثبیس زض ثرف آهظـ هبضت زض ترهم

زیس هتس ث تؾ ذز زض هبضت زاف هترهم پبیجس ثبقس اظ ؾیی زیگط، اؾتبزاى آهظـ

تنیف « تطثیت تلین -زاف هحتای پساگغی»اى هطتج ثب تسضیؽ زاف زضخ ز و پیف اظ ایي ث

(. توبیع زض هفم 2012؛ ث مل اظ پلضایت ثبض، 1986قس اؾت، اخس قطای پبیجس آى ثبقس )قلوي،

( 2004) 2ای یب وبضثطزی )پساگغی( یع تؾ یچ گطایی زگب، ثیي زاف هيی زاف حطفای حطف

تط زاف لوبى اثتسایی هتؾ اؾتبزاى زاكگبی هطح قس اؾت. ی ث هبیت پیكطفتزض ضاث ثب ه

وس و ازبی پیكطفت آبى ث زاقتي ثس الظم زاف هيی هلوبى هتؾ اؾتبزاى زاكگبی اقبض هی

زس تب ایي ، ی كبى هیواگبضس. زض حبلی ای هی ترههی اؾت ذز ضا اخس قطای ث هثبث فطز حطف

ای وبضثطزی )پساگغی( یع تطثیت طی زاف ضقت ترههی ثطای اؾتبزاى وبفی یؿت؛ ثلى زاف تلین

(. ثبثطایي، اضتجب تگبتگی ثیي زاف هيی )ترهم زض ضقت ذبل( زاف 2004يطضت زاضز )یچ،

خز زاضز؛ ث ضی و تلفیمی اظ زاف هيی تسضیؽ وبضثطزی پساگغی ثطای اؾتبزاى آهظـ بلی

(.2009، 3يطضت زاضز )اؾتاضز

الگی هلن اظ گطایی ابی یأت لوی زاكگب ثب ضیبفت فطزگطایبایبی تكىیل زس حطفهؤلف

-قطح ظیط اؾت. هؤلفایاؽ ث الگیبی ثسؾت آهس اثبز ثسؾت آهس اؾت. اضتجب ثیي هؤلف ایاؽ

ای هطام اذاللی، تس ذسهت ث هبف وم )تس اختوبی(، پصیطـ بیی اظ لجیل: زؾتی، تس حطف

بی وچیي، هلف ؾبظگبضی زاضز.ثب اثبز گطقی ضفتبضی هسل ایاؽ تمطیجب ایهطخیت ادوي حطف

پصیطی پبؾرگیی، جسی ث زاف پساگغی، هؿئلیتای، پبیجسی ث زاف ترههی، پبیاؾتمالل حطف

ؾبظگبض اؾت. هسل ایاؽ ز ثس ضفتبضی مالیالوط ذزتیوی گط وىبضاى یع ثب یبزگیطی هبزام

1. Randall, G.

2. Winch, Ch.

3. Steward, A.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 65

ت زاكىس هؿیحی ایبال زگطایی اؾتبزاى زض ای لوی اظ حطف یأتابی زضن ثب سف ثطزاقت پػكی

بی یػگی :قبهل . ایي پػف ووی زض چبض ثسادبم قس اؾت( 2014) 1ئعی فیيهتحس تؾ ؾ

تسات فطاتط اظ هحی غی پساگ زاف زاف ترههی پبیجسی ث فطزی، تس ث تغییط ضقس هؿتوط،

لیل اضیبؽ اؾت. تبیح هبزاضثزى تح وطز ثطضؾیگطایی ابی یأت لوی ایحطف گی 24ثب ضا تسضیؽ

ثیكتطیي .هبزاض ثزس گطایی ای بی فطزی حطف توبهی اثبز ث خع یػگیكبى زاز. گی 18زض ضا آهبضی

وچیي، بی فطزی تس ث تغییط ضقس هؿتوط ثز اؾت.ووتطیي هیبگیي ث تطتیت هطث ث ثس یػگی

2ولوي وتیؽ ضو. ثبالیی ثیي چبض ثس خز زاقت اظ طیك وجؿتگی پیطؾى اضتجب ذی هتؾ ض ث

گطایی ای ثب سف تؾ اتجبضثركی یه همیبؼ اضظیبثی حطف ضا ووی( -)ویفی ایآهیرت پػف (2014)

ؾ هؤلف انلی ثب .اسهبل ثطضؾی وطزبی تكىیل زس آى قبؾبیی هلفهض ث زض زاكگب پعقىی

زاضای كبگطبی حف انل زؾتی وسلی هؤلف قس:قبؾبیی اظ آىبی هطتج ث طیه كبگط

ضاث تؾ هؤلف احتطام گصاقتي ث زیگطاى، ثطلطاضی اضتجببت تام ثب احتطام اهبف زاقتي. ت،قطاف

-بی حطفوطزى ث فبلیت / یف، بزتایحطف اؾتمالل -پبؾرگیی، تبلی -ثب كبگطبی یفای حطف

پصیطی، پبؾرگیی پصیطی ثب كبگطبیی وچى هؿئلیتهؿئلیت ای احتطام گصاقتي ث زیگطاى؛ هؤلف

آى ثطای اضظیبثی اظ تاى اتوبز اؾت هی لبثل ، هتجطاضظیبثی همیبؼتبیح ثیبگط آى ثز و .بزؾت

يیت زض ط ؾ هؤلف .قز اؾتفبز ذزاضظیبثی یع اكدیبى پعقىیگطایی زض هم وبضقبؾی ز ای حطف

ثب ضا زیگطی پػف آهیرت ( 2014) 3ؾلیاى وىبضاىگطایی هلة گعاضـ قس اؾت. ایانلی حطف

ادبم خطاحبى زاكگب پعقىی ابی یأت لویگطایی ای سف تؾ یه چبضچثی خبه ثطای حطف

اظ زیسگب زاكدیبى پعقىی )ؾبل ؾم ث گطایی خطاحبى ایزس حطف بی تكىیلهؤلفیي ضاث، زض ا زازس.

. ثط ایي اؾبؼ پطؾكبه ووی یع ثسؾت آهس بی وبیگطتكىیل گطبی غضفههبحجثبال( ثب ادبم

پصیطی زؾتی، ضجطی، هؿئلیت جبضتس اظ: قبیؿتگی ثبلیی، قبیؿتگی فطگی، ب هؤلف .اؾتقس تسیي

ثجز بی فطزی، آهظـ پطضـ، نضت بطی )ؾیوب(، اذالق/ لبى، احتطام گیی، هبضت پبؾد

تطیي یػگی بی احتطام )ث اى هنو زاكدیبى ث تطتیت هؤلف زاز اؾتول. تبیح كبى

ثسیزضنس هكرم الیت 8بی فطزی ثب زضنس هبضت 21زؾتی ثب زضنس، 56گطایی( ثب ای حطف

بی قیثب سف هكرم وطزى زضن هفم بی وبیتكىیل گطثب هبل ویفی یهاس. وطز

1. Swezey James A., & Finn Donald, E.

2. Klemenc-Ketis, Z., & Vrecko. H

3. Sullivan, M. E & et al

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 66

زیسگب زاكگبیبى ،. زض ایي ضاث( ادبم گطفت2012) 1تؾ اثطاین وىبضاف زاكگبیگطایی ای حطف

قس ثطضؾی بی زلتی هبلعییىی اظ زاكگب ابی یأت لوی پػكگطاى فبلهترهم اظ خول

یبظبی يیث یهل زضا ،هیآوبزه ییگطا یا حطف فیگبگى تط یب سگبیز :ث ؾ تن انلی آبى .اؾت

كگبی گطایی زا ای ثطای ؾدف حطفی ؾبظهب یب ثطبه ی ثجبت زض اخطا یاثطثرك فطز ؾبظهبى

بی فطی قوبض : تنبی فطی هطث ث طیه اظ ؾ تن انلی قبهل ایي هاضز ثز اؾتتن اس.یبفت زؾت

اؾت گطایی آوبزهیه ث اى ذسهتی ث خبه ای اظ ط اذاللی حطف ،ایدبز اضتمبء ترهم فطزییه:

جز خز پػف ضاث آهظـز: قوبض بی فطی تنثب لایي همطضات ؾبظهبی؛ زاقتي آى اجبق

تأویس ثط اهل غیطاؿبی زض ؾیؿتن هسیطیت ویفیت ؾ:بی فطی قوبض تن یب جز ؾیؿتن ذسهبت پكتیجبی؛

(، زض پػكی ث هض 2011) 2وبتطیي ولی وىبضاى. ضیعی اؾتطاتػیه ثلسهست ض ثطبه بؾبظگبضی ز

گی ضا زض پح ثس 33زاضؾبظی، بیگطایی زض زاكگب ای گیطی ضفتبضبی حطف طای اساظاتجبضؾدی اثعاض ث

ثطلطاضی ،پصیطی الوط اجبق یبزگیطی هبزام ،گیی پبؾد پصیطیؿئلیت: هاسوطزقبهل هاضز ظیط قبؾبیی

ای قطسی م وبسیسای حطفانسالت احتطقطافت، انل ضبیت ،لبثلیت اویبىافطاز ثب ضاث ثب

ضفتبض كبى زاز و بیبفتگطایی ذز ضا زض فت هطوع زاكگبی اخطا وطزس. ایقسى. آبى اثعاض اضظیبثی حطف

گطایی زض ول: یه هبل همسهبتی ثط ای حطف»پػكی ثب اى گطایی زض ط پح ثس هلة اؾت.ایحطف

قس (. زض ایي پػف، اظ همیبؼ تسیل2010، 3 ظثیسی هتادبم گطفت اؾت )« عیبی وهی هبل زاكگب

تس ،ای یت زض ادوي حطفقبهل پح ثس اؾتفبز قس اؾت: تس ث (1968) گطایی بل ای حطف

ؾتب زض ز زاقتي ضفتبض تگیاظ ذزگصق تیوی،اتمبز ث ذز(، اختوبیذسهت ث هبف وم )تس

یبى گطایی زض ه ای یبظ يطضی حطف ایاؾتمالل حطفب كبى زاز و ثس یبفت ای.اؾتمالل حطف حطف

، هلة ثطآضز قس ای تس اختوبی یت زض ادوي حطفتس ث ز ثس زاكگبیبى اؾت. يیت

هطث ث اظ وط ضتجتطیي تبض، ونثطذالف ا ؿجتب هلة ثز اؾت.اتمبز ث ذزتیوی اهب

.ز اؾتزؾتب زض حطف ثگصقتگی ضفتبض ذز

ثب سف تأثیط اؾت و ( 1393آضیي )گطایی زاكگبی زض ایطاى پػف ایبی حطفاظ خول پػف

ى اضقس زض زاكگب گطایی هسضؾبى زاكگب ثط ویفیت آهظقی آبى هضز هبل هسضؾبى زاكدیب ای حطف

( 2002وبضلیي یؾف )گطایی ای اؾت. زض ایي پػف، اظ هسل وهی حطف قساله جبجبیی ادبم

سهت زض اتمبز ث ثبظتبة وهی ذ ،ای زى ؾبظهبى حطفث جبضتس اظ: هطخآى بی هؤلفاؾت. اؾتفبز قس

1. Ibrahim, R & et al 2. Kelley, K. A & et al

3. Mat & Zabidi

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 67

138گطایی ثط ضی ای . پطؾكبه ؾدف حطفحطفخصاثیت حطف اؾتمالل ول زض ،ذزتیوی ،خبه

اخطا قس جبجبیی زاكدی اضقس زاكگب اله 187و اؾتبزاى پطؾكبه ویفیت آهظقی ثط ضی

ویفیت آهظقی ثب اؾت هلة گطایی اؾتبزاى ای پح هؤلف حطفيیت ط اؾت. تبیح حبوی اظ آى ثز و

تاس ضاىبضی ثطای اضتمبی آیب ـ هی، هی»ثب اى یعهبزاضی زاضز. پػكی وجؿتگی هثجت بىآ

(. ایي هبل، 2013، 1ادبم قس اؾت )هبغی وىبضاى« لوی ثبقس؟ یأتگطایی ابی ای حطف

. اؾتای اى وطز بی حطف ای ولىطز هؿئلیت گطایی ضا زض ز هؤلف ولی ضجطی تؾ حطف ای حطف

بی لم پعقىی زض لوی پعقىی زض یىی اظ زاكگب یأت 160پػف اظ همی وجؿتگی ثب

ای احتوبلی ادبم قس اؾت. تبیح كبى زاز و هیبگیي وط ـ هی گیطی جم ایطاى ثطاؾبؼ و

بی ثز اؾت. ثیي ـ هی ولىطز هؿئلیت ة ؿجتب هل گطایی زض حس هتؾ ای بی حطف هؤلف

ای ضاث هبزاض خز ای، ضاث هبزاضی خز زاضز؛ اهب ثیي ـ هی ضجطی تؾ حطف حطف

ساضز.

، اهب هتبؾفب زض زاكگبپطزاذت قس آى تحلیلث و گطایی زاكگبیایاویت يطضت حطف ثب تخ ث

ادبم كس اؾت. اؾتبزی گطایی ثطای حطفاییػ زاكگب زض هطوع تخ آى یی حطف یطاى هبلبی ا

وكض )هجتی ثط بی پعقىیزاكگب ث یب هرتمهحسزی خز زاقت اؾت و یبپػفزض ایي ضاث،

خ ثطای و اسثط گطفتی وهی باظ هسل بؾبیط زاكگبزض پػكگطاى اؾت یب ضقت ترههی(

ایي اس. اویت لبئل كسب اظ ؾبیط حطفآهظقی، پػكی، ذسهبت فبضی ثب هبیت اؾتبزیتوبیع حطف

گطایی ایبی یػ زض ضاث ثب الگبی هفهی حطفبی زیب زض هؿیط گصض اظ هبلؾت و زاكگبزض حبلی

بی هسیطیتی اوبی چبلف -ثب انل ؾبظهبیزض تبهل گطاییایت هبل حطفثب ضیبفت فطزگطایب ث ؾو

زض ضاث اهب قز، هی قبذتوبز آهظـ بلی وكض ث هعلزاكگب تطاى ثب خز ایى هطتج ثب آى ؿتس.

ضا اهل اؿبی زاكگب ظ هبل هؿدن الگی هفهی زض ضاث ثب توبم گطایی زاكگبیایثب حطف

گطایی ایثبثطایي، زض ایي پػف ث اى گبم رؿت ث هبل يیت حطف اؾت. ىطزطاحی اخطا

. زض قس اؾت اضائ ضاىبضبیی خت ثجز آى اظ زیسگب آبى پطزاذت ابی یأت لوی زاكگب تطاى

هطح قس:ظیط ؾؤاالت ایي ضاث،

گطایی ابی یأت لوی زاكگب تطاى چگ اؾت؟ ای يیت حطف: الؾال

گطایی ابی یأت لوی چگ اؾت؟ ای بی حطف یه اظ هؤلف يیت ط: زمؾال

گطایی ابی یئت لوی زاكگب تطاى وساهس؟ ای ضاىبضبی پیكبزی ثطای ثجز حطف: ؾمؾال

1. Moonaghi, H. K & et al

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 68

پژيص ضىبسیريش

اؾت. وچیي پػف اظ ط سف خعء هبل هضزی پیوبیكی اظ همی -ف تنیفیایي پػ

بی لوی زاكىس یأتخبه آهبضی پػف، ث لحب هلیت خغطافیبیی قبهل ولی ابی .وبضثطزی ثز

ضیعی فبضی ثطبه فط جك آهبض االم قس هبت 1593ثب تساز « زاكگب تطاى»ال زض قط تطاى

حدن و هضز یبظ ثب اؾتفبز اظ فطهل ت. ثز اؾ 1394-95ى زض ؾبل تحهیلی االبت زاكگب تطا

پطؾكبه ثطگكتی ثسى مم ث زؾت آهس. ث هض اتربة 164ط ثطآضز قس و اظ ایي تساز ف 174ووطاى

ب االبت هضز یبظ آضی زازؿجی اؾتفبز قس. ثطای خوای گیطی جمضـ و ،و هبؾت وبفی

ؾئاالت -پػف، اظ پطؾكبه هحمك ؾبذت اؾتفبز گطزیس. پطؾكبه قبهل ؾ لؿوت ؾؤال ثز؛ ال

ب ایي ثرف ث نضت ثؿت ؾئاالت انلی؛ گی -هطث ث هكرهبت فطزی ؾبظهبی ابء و، زم

ؾئال ثبظ -ای لیىطت اظ ذیلی يیف تب ذیلی ذة طاحی قس ثز. ؾمیف پح زضخ پبؾد ثط هجبی

-آضی ههبزیك هطث ث طیه اظ هؤلفپبؾد. ثطای تییي اویبى اظ ضایی پطؾكبه، پؽ اظ تسیي خو

ثیػ ابی كگب طات اؾتبزاى زض حظ زاب بی پػف، يوي اؾتفبز اظ هبث لوی، اظ ضاوبیی

اؾتفبز قس. ث ال اظ طیك تحلیل بهلی اقطاف زاقتس، گطاییایحطفیأت لوی و ث حظ ترههی

گی تملیل 51ث 60بی پطؾكبه اظ بی پطؾكبه تأییس قس؛ ثب ادبم ایي ضـ گیتأییسی اتجبض گی

ب تب حس اهىبى انالح گطزیس. پبیبیی پطؾكبه ن بهفم گیىبت هج ،یبفت. وچیي ثب اخطای آظهبیكی

ثطآضز گطزیس. 0.93ثب اؾتفبز اظ يطیت آلفبی وطجبخ

بی پژيصیبفت

ب یع ظى ثزس. زض زضنس آى 8/26ب هطز آىزضنس 2/73فط و آهبضی ثز و 164ایي پػف زاضای

تط، ؾبل پبییي 40زضنس افطاز زض ثبظ ؾی 5/30اثط ظبى ثز. اظ حیث ؾي ال، ؿجت هطزاى تمطیجب ز ثط

تب 50زضنس اظ ابء و زض هحسز ؾی 9/29ؾبل، 49تب 40زضنس ابء و زض هحسز ؾی 3/29

ضنس ز 5/41زضنس لطاض زاقتس. وچیي، زض ضاث ثب ابی یأت لوی، 4/10ؾبل ثیكتط 60ؾبل 59

زضنس ابء یع 2/23ؾبل، 20تب 11زضنس زض زض ذسهتی 4/24ؾبل، 10ابء زاضای ؾات ذسهت ا تب

ثب ؾبل ضا زاقتس. اظ ط ضتج لوی، ضتج اؾتبزیبض 30زضنس ثیكتط اظ 0/11ؾبل 30تب 21ؾبثم ذسهت

زضنس 7/20زاكیبض، زضنس 7/31طتیت، ث ذز اذتهبل زازس. پؽ اظ آى ث تزضنس ضا 9/43ثیكتطیي ؿجت

زضنس 26/29اظ ط زاكىس هحل ذسهت ، و آهبضی. ث الثزسهطثی زضنس 7/3اؾتبز فم

زضنس اظ زاكىس 39/24زضنس اظ لم اؿبی 14/34زضنس لم پبی، 19/12زاكىس فی هسؾی،

.ثزسلم اختوبی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 69

بی هحبؾج هبزاضی تفبت هیبگیيگطایی ابی یأت لوی ایيیت هخز حطف یثطضؾث هض

ب یع هیبگیي فطيی ثطای هحبؾج هبزاضی هیبگیي .ای اؾتفبز قسته و t هطث ث ط هؤلف اظ آظهى

س اظ یف هلثیتحبؾج قبی هزض ط گطفت ثطای لبت زض ؾح هلثیت هیبگیي 3همساض سزی

5تب 67/3ؿجتب هلة وط 66/3تب 33/2بهلة، 32/2تب 1. ثط اؾبؼ ایي پیؾتبض وط فبز قساؾت

-ثسی هؤلفوچیي، اظ آظهى فطیسهي ثطای هكرم وطزى الیت(. 1386)ثبظضگبى وىبضاى، هلة اؾت

فبز گطزیس.گطایی اظ زیسگب ابی یأت لوی اؾتایبی حطف

گزایی اػضبی یأت ػلمی داوطگب تزان چگو است؟ ای : يضؼیت حزفايل پژيصال س

گطایی ابی یأت لوی زاكگب تطاى ای(، هیبگیي حطف1تخ ث تبیح ثسؾت آهس زض خسل قوبض )ثب

ؾح 163( ثب زضخ آظازی 08/26هحبؾج قس ) tاؾت و ثب تخ ث همساض 75/3اظ زیسگب آبى هبزل

ال، همساض گطزز. زضزضنس اویبى تید گطفت و فطو نفط ضز هی 95تاى ثب ( هی000/0هبزاضی )

گطایی ابی یأت لوی ث ض هبزاض ثبالتط اظ هیبگیي اؾت. همبیؿ همساض هیبگیي هحبؾج ایهیبگیي حطف

زس و يیت آى هلة اؾت.هی قس ثب پیؾتبض هلثیت یع كبى

گزایی اػضبی یأت ػلمی داوطگب ای متغیز حزف بزای را ای ومو تک t آسمن وتبیج تصیفی، بی ضبخص: 9جذيل

مقذار اوحزاف مؼیبر میبوگیه متغیز

t

درج

آسادی

سطح

داری مؼىی

(2-tailed)

تفبيت

ب میبوگیه

گطایی ابی ای حطف

یأت لوی3.75 0.37 26.08 163 0.000 0.75

گزایی اػضبی یأت ػلمی چگو است؟ ای بی حزف : يضؼیت ز یک اس مؤلفم پژيصدي الس

زس. گطایی ابی یأت لوی ضا كبى هیایبی حطف( يیت هؤلف2تبیح هىؽ قس زض خسل قوبض )

ح هبزاضی ای ذزتیوی گط وىبضاى زض ؾي حطفب ث خع ز هؤلف پصیطـ هطخیت ادوو هؤلف

tقز. ؾپؽ، ثب تخ ث هیبگیي وط زضنس اویبى فطو نفط ضز هی 95ثب ؛ زض تید( لطاض زاضس000/0)

پصیطی ای، هؿئلیتای هطام اذاللی، اؾتمالل حطفزؾتی، تس حطف بیهؤلف ،ث تطتیت ،ثسؾت آهس

ثبالتط ،اتمبز تس ذسهت ث ومالوط ؾرگیی، پبیجسی ث زاف ترههی، آهظـ یبزگیطی هبزام پب

ثز اؾت. وچیي، هؤلف پبیجسی ث زاف پساگغی ثب خز ایى زض ؾح هبزاضی لطاض زاضز، اهب اظ هیبگیي

پیؾتبض هلثیت زض ؾح ؿجتب هلة لطاض ( اظ لحب48/15هحبؾج قس ) t وط 66/3ثب تخ ث هیبگیي

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 70

( زض ؾح 50/0هحبؾج قس ) t 02/3ای ثب هیبگیي ، ز هؤلف پصیطـ هطخیت ادوي حطفثالگیطز. هی

( زض ؾح هبزاضی 94/0ثسؾت آهس ) t 05/3هیبگیي ( ذزتیوی گط وىبضاى ثب 58/0هبزاضی )

تبییسفطو نفط 05/0آلفبی اظ ثزى آى . ثب تخ ث ؾح هبزاضی ثسؾت آهس ثبالتطاس( لطاض گطفت34/0)

تاى گفت هیقز. ث ثیبى زیگط، ثیي هیبگیي ثسؾت آهس هیبگیي فطيی تفبت هبزاضی هكبس كس هی

زض ؾح هتؾ ؿجتب هلة لطاض زاضس. یع هؤلفز ایيو

گطایی ابی یأت ایثطضؾی تبثیط ضتج لوی زاكىس هحل ذسهت زض ضاث ثب حطف وچیي، ث هض

لوی اظ تحلیل اضیبؽ یه ضا اؾتفبز هكرم گطزیس و تفبت هبزاضی هیبى ؾح هرتلف ضتج

تلف هحل ذسهت بی هرگطایی آبى زض زاكىسایگطایی خز ساضز. ثال، ثیي حطفایلوی هتغیط حطف

قز.ابی یأت لوی تفبت هبزاضی هكبس وی

اػضبی یأت ػلمی داوطگبگزایی ای بی حزف ای مؤلف تک وموt بی تصیفی ي وتبیج آسمن ضبخص: 2جذيل 3ارسش آسمن=

گطایی ای بی حطف هؤلف

ابی یأت لوی

احطاف هیبگیي

هیبض

همساض

T

ؾح هبزاضی یزضخ آظاز

(2-tailed)

تفبت

ب هیبگیي

1.10 0.000 163 32.30 0.43 4.10 ایاؾتمالل حطف

1.26 0.000 163 38.75 0.41 4.26 زؾتی

پصیطی هؿئلیت

گیی پبؾد

3.98 0.47 62.70 163 0.000 0.98

اتمبز تس ذسهت ث

وم

3.70 0.67 14.38 163 0.000 0.56

ای هطام طفتس ح

اذاللی

4.11 0.66 33.35 163 0.000 1.11

آهظـ یبزگیطی

الوط هبزام

3.73 0.46 20.27 163 0.000 0.73

پصیطـ هطخیت ادوي

ای حطف

3.02 0.74 0.50 163 0.58 0.02

ذزتیوی گط

وىبضاى

3.05 0.68 0.94 163 0.34 0.05

0.81 0.000 163 22.26 0.41 3.81پبیجسی ث زاف

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 71

ترههی

پبیجسی ث زاف

پساگغی

3.66 0.56 15.48 163 0.000 00.45

گزایی اػضبی یأت ػلمی داوطگب تزان ای : راکبربی پیطىبدی بزای ببد حزفپژيص سمسال

کذامىذ؟

هحتطم یأت لوی گطایی ابی ای ثطای ثجز حطف ال ثبظ پبؾد ث هض زضیبفت پیكبزبییؾایي

زسگبى ث س. تساز ول پبؾدازض نضت توبیل پبؾد زاز اظ زیسگب ذز آبى پطؾیس قس وزاكگب تطاى

اثتسا وسگصاضی ىبی آب ثزس. پبؾدزسگبى پبؾد فط ثز. الجت اؾتبزاى فبل پػكی یع خعء 39 ؾالایي

اضائ ( 3زض خسل )هفهی پػف بی ب ثب هؤلف بیت، اضتجب آىب اؾترطاج گطزیس زض قس، ؾپؽ همل

ضا ث ذز اذتهبل زاز هاضز پیكبزیهسیطیتی ثیكتطیي -ی ؾبظهبیىبضبضاتبیح هؤیس آؿت و قس.

لی، ای هطام اذال، تس حطفالوطبی آهظـ یبزگیطی هبزامهؤلفثس اظ آى، ضاىبضبیی هطتج ثب اؾت.

اتمبز ث تس ذسهت ث هبف وم، پبیجسی ث زاف ترههی، ذزتیوی گط وىبضاى پصیطـ

پیكبزبی زؾتی اؾت.ث ث ضاىبض ت. زض بیت، ووتطیي پیكبزب هطای اؾهطخیت ادوي حطف

ای و البز پیچیسقطای فقزض تاس ثیبگط ایي هلت ثبقس وهی بزضثبض ایي هلف ابی یأت لوی

وس. تطپصیطضا اهىبى بهؿبئل چبلفهاخ ثب تاس هیایي ضاىبضب ، اؾت زاكگب زض آى لطاض گطفت

ابی یأت لوی گطاییایحطف هضز هسیطیتی زض -فطاای ضاىبضبی پیكبزی هطتج ثب ضیبفت ؾبظهبی

یع زض ایي زاكگب هسیطیتی -ای انل ؾبظهبی تطویت قسگی انل فطز حطفبیجطیسب هؤیس آؿت و

بی هبلی، لطاضزازبی پیوبی جز اهىببت گطت یػ اؾتبزاى، زغسغ :هاضزی اظ لجیل خز زاضز.

س زض چبح ق گطفتي تساز همبالت نطف وویت همبالتتدیعات هبؾت ثطای پػف یبزگیطی، زض ط

بی هطتج ... گیطیؾبظی آى اظ طیك اساظ بزی بی آهظـ اذالقالوللی، تسیي ثطبههدالت ثیي

ای زض ثب انل حطفثطذی اظ آب وطزى ؾبظهبى زاكگب اؾت و تهویوبت ؾبظهبی ح هسیطیت هطتج ثب

اگطچ ایي . ای هطام اذاللیف ترههی، تس حطفای، پبیجسی ث زااؾتمالل حطف :خولاظ تبلى اؾت؛

هسیطیتی، ذا یب ؾبظهبی ای، حطف بی هك ثیي آیس، اهب تطویجبت هتسز پسیس چساى جیی ث ط وی

قسگی، الساهبت الظم خت گیطز زض ثیكتط وكضب، ثب تخ ث چیي تطویت بذا زض ط ؾبظهبی ادبم هی

گطایی ثب ضیبفت ؾبظهبی ایتاى ثب هبل حطف هی (2015)ضزگطف، گیطز ای نضت هی حطفحل هؿبئل

ىؽ قس انل هتبلى ضا ثسؾت آضز.بی هاظ چبلف ضفتضابی ثطى

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 72

ػلمی داوطگب تزان یأتگزایی بز اسبس دیذگب اػضبی ای راکبربی مىبسب حزف :3 جذيل

بزاسبس دیذگب اػضبی براکبربی مىبس ردیف

ػلمی یأت

مقل استىببط

ضذ فزاياوی مؤلفارتببط بب

در

صذ

بی لوی اؾتبزاى تخ ث ویفیت فبلیت 1

ب ثطای اضظقیبثی ووی ویفی )ث یػ ویفی( آى

(ISI اضتمبی لوی ) نطفب تساز همبالت

ثبظثیی زض فطآیسبی

اضتمبی لوی اؾتبزاى

-یؾبظهب

هسیطیتی33

61/

84

هبل ویكگی زض ظهی ترههی ذز، اال 2

بی زیب، زاقتي اظ زاف وبضثطز آذطیي آضی

بی هطتج ثب هؿئلیت هبل خسیس ثطای پطغ

زاكدیبى.

زاقتي ث ضظ گ

بی ذز زض فبلیت

ترههی

آهظـ

یبزگیطی

الوط هبزام

26 66/

66

آهظـ اذالق ث اؾتبزاى بی تسیي ثطبه 3

ای. تخ ث اذالق حطف ضظیاذالق

-ؾبظهبی

هسیطیتی24

53/

61

اضظـ زازى ثطای ذسهت ث خبه، تطغیت 4

بی ب، زض زاكدیبى زض خت ادبم پطغ

وبضضظی وبضآهظی زض ضاؾتبی هؿبئل خبه،

هكبضوت زض حل هؿبئل خبه.

هكبضوت فبل زض

خبه

اتمبز تس

ذسهت ث هبف

وم

23 59

تسضیؽ پػف هحض هؿئل هحض، تخ ث 5

بی زاكگب ث یػ زاكدیبى ویفیت ذطخی

ای تطثیت حطف

زاكدیبى

ای تس حطف

هطام اذاللی23 59

ولیبتی وطزى لبثلیت بیی ثطای ثطبه 6

گ زضثبض تگیطی اذالق ) نطفب گف اساظ

وطزى(. اذالق؛ ثلى زض ول آى ضا بزی

ؾبظی بزی

پصیطی ؾدف

اذالق

-ؾبظهبی

هسیطیتی20

28/

51

بی ترههی گطی( زض فبلیت ویك قسى )غضف 7

پطیع اظ پطاوسگی، زاقتي گطـ ؾیؿتوی زض

ط گطفتي اثبز هرتلف ثطای حل هيبت،

ای زض هی حطفتوبیع ثیي هؿبئل قر

ای، تجبزل ط ثیبى بی حطف گیطی تهوین

اتمبزات زض ثیي وىبضاى، زاقتي تفىط اتمبزی.

گطـ هتوبیع

پبیجسی ث زاف

-ترههی

ذزتیوی

گط وىبضاى

17 44

ایدبز اضتجببت ذة زض فبی لوی، ثطلطاضی 8

بی لوی ثیي ذز اؾتبزاى خز وىبضی

ت ایدبز چیي وىبضی.هطاوعی خ

زاقتي ضاث

ای حطف

پصیطـ هطخیت

ای ادوي حطف16 41

زلؿظ ؿجت ث زاكد، تخ احتطام زاكد، 9

زازى ث تطغیت زاكد زض ضقت ترههی، ثب

زاكد.

ثطلطاضی ضاث

ؾبظس هیبى زاكد

اؾتبز

36 14 زؾتی

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 73

10 ثب هطاوع لوی، خز اضتجب تبهل هؿتوط

الوللی. ب پػكگطاى ثیي ب، آظهبیكگب زاكگب

ایدبز اضتجببت

الوللی لوی ثیي

آهظـ

یبزگیطی

الوط هبزام

10 64/

25

بی ب پطزیؽ تخ ث يیت ویفی زاكىس 11

زاكگب ث خبی افعایف ووی آب، فطان وطزى

ى حتی تدیعات الظم ثطای فبی وبضی اؾتبزا

زاكدیبى تحهیالت تىویلی

ویفیت هطاوع لوی

)پطزیؽ

ب( زاكىس

-ؾبظهبی

هسیطیتی9 23

بی هبلی اؾتبزاى، ترهیم ث هل ضف زغسغ 12

گطت یػ اؾتبزاى. تأهیي هبلی اؾتبزاى

-ؾبظهبی

هسیطیتی9 23

بی هتسز )لطاضزازبی پیوبی( خز گطای 13

لوی خاى، ساقتي یأتابی ثیػ ثطای

پصیطـ هبؾت آب اظ ؾی زاكدیبى.

ایدبز اهیت ضای -ؾبظهبی

هسیطیتی7 18

گیزیبحث ي وتیجب ای ضقس هؿتوط حطفبی زاكگب تطثیت هترههبى یطبی حطفتطیي بیف هؿئلیتیىی اظ هن

تاس هفك ثبقس و اهل اؿبی آى اظ ض ایي ضاؾتب، زاكگبی هیاؾت. ز نت خبهاظ طیك تبهل ثب

گطایی ضا ؾط لح گطـ، اسیك ول ذز ایخول ابی یأت لوی، هسیطاى، وبضوبى ... حطف

وس. ت ؾی ایي خطیبى تطغیت سایت تاس خبه ضا ث ؾوزاكگب اظ ایي طیك هی وچیي، گطزاس.

-گطایی ذبن حطفایزض خبه اظ ثؿتط حطف ایي، اضتمبی هكبغل ث حطف ضقس هتاظى هؿتوط حطفثبثط

گصضز. زض ال، زاكگب ث هثبث هطوع آهظقی، پػكی، ذسهبتی فبضی زض تبهل ثب گطایی زاكگبی هیای

بی هط ثطای زضهبى هاضز، هؿبئل چبلفضاىبضبیی ضا گطایی ایحطف تاس اظ طیك گفتوبىخبه هی

البز پیچیس اهطظی اؾت. اظ طفی حبيط فطان وس. ایي هؿأل تید لطاض گطفتي زاكگب زض قطای فق

ثیي ثزى ضا افعایف زاز زاكگب ثب افعایف طفیت تاى زاكی ذز هخجبت تغییط، پیچیسگی غیطلبثل پیف

ب تاس پبؾرگی چبلفبؾت و هی اضظـ افعز باظ طیك ویي طفیت اظ طف زیگط، اؾت

گطایی ثگصاضز. رؿتیي قط آى ایهؿبئل ثبقس. زض ایي ضاث، زاكگب تطاى یع ثبیس ثتاس لسم زض ثؿتط حطف

ف حبيط، سف انلی پػگطایی هبث اؿبی زض ضأؼ آى ابی یأت لوی زاكگب اؾت. ایحطف

-تبیح ثسؾت آهس اظ یبفتلوی زاكگب تطاى ثز اؾت. یأتگطایی ابی ای هبل يیت هخز حطف

گطایی ابی یأت لوی زاكگب تطاى هلة ضيبیت ثرف ایزس و يیت هخز حطفب كبى هی

( 1393آضیي ) ( 2011یي ولی وىبضاى )(، وبتط2014ولوي وتیؽ ضو ) بیاؾت. ایي تید ثب یبفت

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 74

ب ث گطـ زس و زاكگببی هضز هبلكبى هی بپػف، ایي ث زیگط ؾريورای هبثمت زاضز.

اس، اهب زض همبثل ثب گطایی زض حطف ذز زض حس لبثل لجل ضيبیت ثركی ول وطزای ضفتبضبی حطف

( هبغی وىبضاى 2010(، هت ظثیسی )2012(، اثطاین وىبضاى )2014)بی ؾئعی فیي پػف

( تس ث تغییط زض ضقس 2014تط، زض پػف ؾئعی فیي )( وطاؾتب وراى یؿت. ث ثیبى زلیك2013)

ن وىبضاى جز. زض پػف اثطایهؿتوط ابی یأت لوی ووتطیي هیبگیي چساى ضيبیت ثرف

-بی ؾبظهبی چبلف( هل ز ضای ثیي یبظبی فطز ؾبظهبى اثطثركی ثجبت زض اخطای ثطبه2012)

گطایی ایبی گطقی ضفتبضی حطف( هؤلف2010گطایی ثزس. زض ضاث ثب پػف هت ظثیسی )ایبی حطف

گطایی ای( كبى زاز و يیت حطف2013زض حس هلة جزس. وچیي، تبیح پػف هبغی وىبضاى )

بی وس و ط یه اظ هؤلفگ اؾتسالل هی( ایي2008زض زاكگب هضز ط ؿجتب هلة اؾت. ایاؽ )

زض اثبز ؾ گب ضفتبضی، قز، ثلى توبم آب ثب نگطایی زاكگبی ث نضت هدعا زض ط گطفت ویایحطف

ثب وكبس. ای ثزى زاكگبیبى ضا ث تهیط هییط هتحس یىپبضچ اظ لبثلیت حطفیه ته گطقی مالی

تاى گفت زاكگب هضز بی هطتج هجبی طی ثیػ زض ضاث ثب ضیبفت فطزگطایب هیتخ ث پػف

ب حلیل یبفتگطایی يیت هلة ضيبیت ثركی زاضز. تبیح تایهبل زض ایي پػف زض ظهی حطف

هلن اظ هطتج ثب اثبز گطایی ایبی حطفط یه اظ هؤلفهخز حطف اؾتبزی زض ضاث ثب يیت هطث ث

ث قطح ظیط اؾت: ابی یأت لوی پیكبزبی ثب تخ ث هسل ایاؽ

ی هطام اذاللی، تس ازؾتی، تس حطفبی ؾبظگبض هطتج ثب ثس گطقی ضفتبضی قبهل هؤلف

ب ث خع پصیطـ هطخیت ای اؾت. توبهی ایي هؤلفذسهت ث هبف وم پصیطـ هطخیت ادوي حطف

پصیطـ هطخیت طیي هیبگیي زؾتی ثب ثیكتهلة ضيبیت ثرف ثزس هؤلف ،ایادوي حطف

تبیح زض ضاث ثب زؾتی اؾت. گطفت لطاضاظ زیسگب ابی یأت لوی زض حس هتؾای ادوي حطف

وراى اؾت. زض (2011وبتطیي ولی وىبضاى ) (2014بی ولوي وتیؽ ضو )ثسؾت آهس ثب پػف

زؾتی، ضبیت انل قطافت، نسالت احتطام، هحجت زلؿظی ایثبض یع ب وسلی ایي پػف

(2014) ( ؾلیاى وىبضاى2010بی هت ظثیسی )ب پػفهلة ضيبیت ثرف ثز، اهب ث

ابی یأت لوی ووتطیي ضتج ضا اظ هؤلف اظ ثیبگط آى ثز و بورای زاضز. پػف هت ظثیسی

( كبى زاز 2014تبیح پػف ؾلیاى وىبضاى ) ،زؾتب زضیبفت وطزس. وچیيذزگصقتگی ضفتبض

ب زض هضز تس ذسهت ث هبف وم تبیح یبفت ؾتی زضنس پبییی ضا ث ذز اذتهبل زاز اؾت.زو

( آضیي 2010(، هت ظثیسی )2011(، وبتطی ولی وىبضاى )2012بی اثطاین وىبضاى )ثب پػف

هؤلف هلة ضيبیت ب كبى زاز و يیت ایي زض هدو، تبیح ایي پػف( ورای زاضز. 1393)

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 75

گطایی زاكگبی اظ ط اذاللی ایحطفهؤیس آؿت و ( 2012)اثطاین وىبضاى ثرف ثز اؾت. پػف

ای قطسی قسى ( وبسیسای حطف2011. وبتطیي ولی وىبضاى )ثبقسهیگطایی ذسهت ث خبه ایحطف

ای هطام اذاللی زض پیكی پػكی ثب ایي اى یبفت تس حطف اگطچاس. ضا زض ایي ضاث ثیبى وطز

ثیبگط پبیجسی زائوی الی ث و گطزیس، اهب یىی اظ قف هؤلف توبیع حطف اظ قغل اؾت. ث ضی

)فطاهطظ هسی لبوسی زض حطف اؾت ب، دبضب، بم ای اظ انل ضهظ اذاللی اضظـ هدو

وبتطیي ولی ( 2014ؾلیاى وىبضاى ) بیثب یبفتتبیح ایي هؤلف ج(. ثب ایي تيیح، ،1395لطاهلىی،

اذالق ضا ای اذاللی زض حطفبی حطفب انل اضظـورای زاضز. ایي پػف( 2011وىبضاى )

ضبیت حمق ضبیت انل نسالت، قطافت احتطام ث زیگطاى، احتطام ثجز ول، بقبیؿتگی

ب ثیبگط آى ثز و ضغن ایى، تبیح یبفتلی اس و زض وگی هلة ثطآضز قس اؾت.ضاظزاضی زاؿت

، اهب ابی یأت اسس ذسهت ث هبف وم هلةای هطام اذاللی تزؾتی، تس حطفبی هؤلف

اس. الجت ب اضائ وطزگطایی زض اضتجب ثب ایي هؤلفایطفحلوی وچبى پیكبزبیی ث هض ثجز

زس و زؾتیبثی زؾتی ثب ووتطیي زضنس پیكبز زض اتبی ضاىبضبی ثجز لطاض گطفت اؾت. ایي اهط كبى هی

بلی اؾت زاضز. ث تجیط وبلیع ذة زقوي ای ضا اظ حطوت ذة ث بلی ثبظث هلثیت جبیس افطاز حطف

ای ثب اضائ ضاىبضبی ثجز (. وچیي، تبیح ثسؾت آهس زض هضز پصیطـ هطخیت ادوي حطف1396)وبلیع،

آى هبثمت زاضز و یبظهس تخ ثیكتط اؾت.

آهظـ پصیطی پبؾرگیی،ای، هؿئلیتاؾتمالل حطف فىطی )مالی(بی هطتج ثب اثبز ضفتبضی هؤلف

الوط، ذزتیوی گط وىبضاى، پبیجسی ث زاف ترههی زاف پساگغی اؾت. يیت ی هبزامیبزگیط

ز هؤلف ذزتیوی گط وىبضاى ث خع ب زض ایي پػف هلة ضيبیت ثرف ثز، توبم ایي هؤلف

تطیي یبظ ط اى يطضیای ث ؿجتب هلة ثسؾت آهس اؾت. اؾتمالل حطف و پبیجسی ث زاف پساگغی

( 1393( آضیي )2010هت ظثیسی )بی پػف حبيط ثب پػف ،قز. زض ایي ضاثحطف قبذت هی

بی ولوي وتیؽ پصیطی پبؾرگیی ثب پػفهؿئلیتهؤلف زض ضاث ثب ب تبیح یبفتوراى اؾت.

مت ورای زاضز، اهب ثب پػف هبغی وىبضاى ( هبث2011وبتطیي ولی وىبضاى ) ( 2014ضو )

ای ؿجتب هلة بی حطفولىطز هؿئلیتكبى زاز و اؾتب یؿت. تبیح ایي پػف ى وط( ورا2013)

وبتطیي ولی وىبضاى الوط ثب پػفیبزگیطی هبزامآهظـ اضظیبثی قس اؾت. تبیح هلثیت هؤلف

ثیبگط ایي ؾئعی فیيپػف ( هبثمت ساضز. 2014اؾت، اهب ثب پػف ؾئعی فیي )( وراى 2011)

زض ایي اؾت.تس ث تغییط ضقس هؿتوط زض ثیي ابی یأت لوی ضا ثب ووتطیي هیبگیي بهلة ثز و

گطایی هطفی ایبی حطف( آهظـ پطضـ ضا یىی اظ هؤلف2014ؾلیاى وىبضاى ) ذهل، پػف

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 76

و ؿجتب هلة ثطآضز ( 2010هت ظثیسی ) تبیح حبنل اظ ذزتیوی گط وىبضاى ثب پػفاس. وطز

( بورای زاضز. زض ضاث ثب هؤلف پبیجسی ث زاف ترههی، 1393اهب ثب پػف آضیي ) ؛وطاؾتبؾتقس،

( هبثمت زاضز. پػف اثطاین وىبضاى 2012 وىبضاى )( اثطاین 2014ب ثب تبیح ؾئعی فیي )یبفت

گطایی زاكگبی اؾت. زض ایبی حطف( ثیبگط آى ثز و ایدبز اضتمبی ترهم فطزی یىی اظ ظیطتن2012)

( هبثمت ورای ساضز. ظیطا زض ایي 2014ؾئعی فیي ) بیت، پبیجسی ث زاف پساگغی ثب پػف

بی ثب خز ایى، هؤلفیت پبیجسی ابی یبت لوی ث زاف پساگغی هلة ثز اؾت. پػف ي

ض هلة ثزس، اهب ضاىبضبیی ثطای پػف پیف پبیجسی ث زاف ترههی الوط آهظـ یبزگیطی هبزام

ضقس هتاظى هؿتوط هضثجز آب اظ زیسگب ابی یأت لوی هطح قس اؾت. ث جبضت زیگط، ث

هدط ، هلة ثزى جبیساؾت گطایی حطوتی ثط ضی پیؾتبضی اظ هحسز تب تؾ یبفتای ایى حطف حطف

هؤلف ذزتیوی گط وىبضاى زض هضز ابی یأت لوی پیكبزبی ثجزث ایؿتبیی چیي حطوتی قز،

زس.ى ضا كبى هیتخ ث آ ب تید ؿجتب هلة آى يطضتث

بیی ضا ثطای حطف ابی یأت لوی ث خز آضز بی اذیط حبوویت ؾبظهبى ثط حطف چبلف زض ؾبل

وس؛ چطا و ث ای اؾتبزاى، نطفب اظ هط ذز آبى وفبیت وی بی حطف ث ضی و تخ ث لبثلیت اؾت؛

ای ثضوطاتیه ؾبظهبی انل هسیطیتی اؾت طفبی ح قسگی اظ یػگی (، تطویت2015گفت ضزگطف )

ب، ثب تؿل ؾبظهبى بی اهطظ اظ خول حطف اؾتبزی زض زاكگب زض تید، حطفب چكن پقیس. تاى اظ آى وی

بیی هت وطا ثزى افطاز ضا ثب چبلف ای ای ؾبظهبی، لبثلیت حطف ثط حطف ث هخت تطویت بنط حطف

. زض ال، زاقت ثبقسیبثی زض ایي ذهل وچبى ازاه بی ظهی پػف ایي اهط ثبث قس ووطز اؾت.

قز، ث ضی و ذاس هی« 1گطایی یىپبضچ ای حطف»گطایی ثطای اؾتبزاى زاكگب زض هط حبيط ای حطف

بنط هرتلف زض اضتجبی هؿدن ثب یىسیگط ؿتس.

هتغیط ،بی پػف هضز هبلث هجبی طی، پیكی تبیح هىؽ قس اظ یبفت خثب ت، ثبثطایي

ثسؾت ضا یی آى اظ هط ضیبفت فطزگطایب تید هلثبهلف ثیكتطیأت لوی گطایی ابی ای حطف

ی هسیطیتی ثطای ؾبظهبى ب زض تبهل ثب ضیىطزبی ؾبظهب آیب ایي یػگی»اهب ایي هن اؾت و ، آضز اؾت

یأت آیب زاكگبیبى زض هطوع آى ابی « هبس؟ زاكگب تطاى وچبى ث ل هلثیت ذز ثبلی هی

بی ب، اتربة البز زاكگب پی، ثب تخ ث یػگی پیچیسگی فق زض بی پی زض ایي آقفتگی»تاس لوی هی

«.؟زض ول اتربش وبیس ای ضاقبیؿت

1. Integrated professionalism

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 77

اضائظیط وبضثطزی پیكبزبی ، اضائ قس تؾ ثطذی اظ اؾتبزاى ثیػ پیكبزبی ب هدو یبفت ثب تخ ث

قز:هی

بی آهظقی تینپیؾتي ث زض ابی یأت لوی خت پصیطـ فطگ هكبضوت ایدبزتطغیت -

بی ترههی آبى. پػكی تحت حوبیت ادوي

ذزتیوی تمیت گطـ پیكطفت یىسیگط زض گط وىبضاى خت وىبضی ؾبظسگ ایدبز فط-

.آبى ای ادوي حطفخویت اضتمبی حطف

ب ثب سایت الومسض زض توبهی پطزیؽ بی ثطتط زیب، حسالل ، وچى زاكگب«اؾتبزیای ادوي حطف»اؾتمطاض -

قبؾی لم تطثیتی(. تطثیت )تطخیحب اظ زاكىس ضاى ضجطی چستي اظ هترههبى حظ تلین

مىببغ

گزایی مذرسیه داوطگب بز کیفیت آمسضی آوبن مرد مطبلؼ مذرسیه ي تأثیز حزف(. 9313) ، محسهآريیه_

وبم کبرضىبسی ارضذ. مذیزیت ديلتی. داوطگب ػالم طببطببیی. داوطکذ پبیبن داوطجیبن ارضذ داوطگب ػالم.

مذیزیت ي حسببذاری.

آهظقی بی (. فطآیس اخطای اضظیبثی زضی زض گط1386ثبظضگبى، جبؼ؛ حدبظی، یؾف، اؾحبلی، فبذت )_

كط زضاى. زاكگبی )ضاوبی ول(. تطاى:

، ثزخ تحل ضیعی فبضی االبت ازاض ول ثطبه (. هبت ثطبه1394) 1390-1394ثطبه زم زاكگب تطاى، _

ؾبظهبی.

. تطاى: كط هدى.پدن. چبح )گبضـ ( ای (. اذالق حطف، الف1395فطاهطظ لطاهلىی، احس )_

،ة(. اذالق ؾبظهبی. چبح ؾم. تطاى: كط ؾبظهبى هسیطیت نتی.1395فطاهطظلطاهلىی، احس )_

چبح ن. تطاى: كط ؾبظهبى هسیطیت نتی. ای.، ج(. زضآهسی ثط اذالق حطف1395فطاهطظلطاهلىی، احس ) _

ای زض هسضؾ. چبح ال. تطاى: اتكبضات (. اذالق حطف1395فطاهطظ لطاهلىی، احس؛ ثطذضزاضی، ظیت؛ هحسی، فبئع )_

هؤؾؿ ذیطی آهظقی، فطگی قیس هسی.

كط آیي.(. اظ ذة ث بلی، تطخو بیس ؾپطپض. تطاى: 1396، خیوع )لیعوب_

-Avalos, B. (2111). Teacher professional development in Teaching and Teacher Education

over ten years. Teaching and teacher education, 27(1), 11-21.

-Demirkasımoğlu, N. (2111). Defining “Teacher Professionalism” from different

perspectives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 6, 2147-2151.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 78

-Duţă, N., & Rafailă, E. (2114). Importance of the Lifelong Learning for Professional

Development of University Teachers–Needs and Practical Implications. Procedia-Social

and Behavioral Sciences, 127, 111-116.

-Evans, L. (2111). Professionalism, professionality and the development of education

professionals. British journal of educational studies, 56(1), 21-31.

-Evans, L. (2115). Professionalism and professional development: what these research

fields look like today–and what tomorrow should bring. Hillary Place Papers, 2, 1-12.

-Evans, Linda (2115). Society for Research into Higher Education (SRHE). available

at:https://www.srhe.ac.uk/conference2115/downloads/LindaEvans_SRHE_NR_Conf_Thin

k_Piece.pdf

-Evetts, J. (2113). The sociological analysis of professionalism occupational change in the

modern world. International sociology, 11(2), 365-415.

-Fenwick, T. (2116). Social media, professionalism and higher education: a sociomaterial

consideration. Studies in Higher Education, 41(4), 664-677.

-Feridson. Eliot (2111). Professionalism. Polity Press. ISBN 1-7456-1331-1.

-Gewirtz, S., Mahony, P., Hextall, I., & Cribb, A. (Eds.). (2116). Changing teacher

professionalism: International trends, challenges and ways forward. Routledge.

-Chapman, C., Muijs, D., Reynolds, D., Sammons, P., & Teddlie, C. (Eds.). (2115). The

Routledge international handbook of educational effectiveness and improvement: research,

policy, and practice. Routledge.

-Hammer, D. P. (2111). Professional attitudes and behaviors: the" A's and B's" of

professionalism. American Journal of Pharmaceutical Education, 64(4), 455.

-Hoyle, E. (2111). Changing conceptions of teaching as a profession: personal reflections.

In Teaching: Professionalization, development and leadership (pp. 215-314).

-Ibrahim, R., Mansor, A. Z., & Amin, L. (2112). The Meaning and Practices of Academic

Professionalism: Views from Academics in a Research University. Procedia-Social and

Behavioral Sciences, 56, 521-527.

-Kelley, K. A., Stanke, L. D., Rabi, S. M., Kuba, S. E., & Janke, K. K. (2111). Cross-

validation of an instrument for measuring professionalism behaviors. American journal of

pharmaceutical education, 75(6), 176.

-Klemenc-Ketis, Z., & Vrecko, H. (2114). Development and validation of a

professionalism assessment scale for medical students. Int J Med Educ, 5, 215-11.

-Kolsaker, A. (2111). Academic professionalism in the managerialist era: A study of

English universities. Studies in Higher Education, 33(5), 513-525.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

زض... تطاى زاكگب لوی یأت ابی گطایی ای حطف يیت هبل 79

-Law, M. T., & Kim, S. (2115). Specialization and regulation: The rise of professionals and

the emergence of occupational licensing regulation. The Journal of Economic History,

65(13), 723-756.

-Mat, N. H. N., & Zabidi, Z. N. (2111). Professionalism in practices: A preliminary study

on Malaysian public universities. International Journal of Business and Management, 5(1),

131

-Moonaghi, H. K., Lakeh, M. A., Makarem, A., Esmaeili, H., & Ebrahimi, M. (2113). Can

Spiritual Intelligence affect Professionalism in Medical Faculty Members?. Educational

Research in Medical Sciences Journal, 2(1), 3-1.

-National Initiative for Cybersecurity Education (NICE). (2112). A Historical Review of

How Occupations Become Professions. Version 1. available at:

http://csrc.nist.gov/nice/documents/the_path_towards_cybersecurity_professionalization_1

11312_draft_nice_branded.pdf.

-Noordegraaf, M. (2115). Hybrid professionalism and beyond:(New) Forms of public

professionalism in changing organizational and societal contexts. Journal of Professions

and Organization, jov112.

-Olitalia, Reza., Wijaya, Erik., Almakiyah, Khadijah., Saraswati, laksmiari. (2113).

Altruism among Teacher. The Asian Conference on Psychology & the Behavioral Sciences

2113. Official Conference Proceedings. 312-311.

-Plowright, D., & Barr, G. (2112). An integrated professionalism in further education: a

time for phronesis?. Journal of Further and Higher Education, 36(1), 1-16.

-Randall, Glen E. (2111). Understanding Professional Self-Regulation. Founding Registrar

of the College of Respiratory Therapists of Ontario (CRTO) 1663 - Nov 2111. available at:

http://www.collegeofparamedics.sk.ca/docs/about-us/understanding-prof-self-

regulation.pdf.

-Robson, J. (2116). Teacher professionalism in further and higher education: Challenges to

culture and practice. Psychology Press. available at:

https://books.google.com/books?id=coNmx1VnXlsC&pg=PA11&lpg=PA11&dq.

-Schwartz, A. C., Kotwicki, R. J., & McDonald, W. M. (2116). Developing a modern

standard to define and assess professionalism in trainees. Academic Psychiatry, 33(6), 442-

451.

-Shon, Christopher. K (2116). Teacher Professionalism. Faculty Publications and

Presentations. 6 (1).

-Snizek, W. E. (1672). Hall's professionalism scale: An empirical reassessment. American

sociological review, 116-114.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20

1396/ فهلبه لوی پػكی آهظـ بلی ایطاى* ؾبل ن* قوبض زم* تبثؿتبى 80

-Sullivan, M. E., Trial, J., Baker, C., Inaba, K., Etcheverry, J., Nally, M., & Crookes, P.

(2114). A framework for professionalism in surgery: what is important to medical

students?. The American Journal of Surgery, 217(2), 255-256.

-Steward, A. (2116). Continuing your professional development in lifelong learning. A&C

Black.

-Swezey, J. A., & Finn, D. E. (2114). Faculty perceptions of teacher professionalism in

Christian schools.

-Whitty, G., & Wisby, E. (2116). 'Collaborative'and'Democratic'Professionalisms:

Alternatives to'Traditional'and'Managerialist'Approaches to Teacher Autonomy?.

Educational studies in Japan: international yearbook: ESJ, (1), 25-36.

-Williams, K. (2111). Troubling the concept of the „academic profession‟in 21st Century

higher education. Higher Education, 56(5), 533-544.

-Winch, C. (2114). What do teachers need to know about teaching? A critical examination

of the occupational knowledge of teachers. British Journal of Educational Studies, 52(2),

111-166.

Dow

nloa

ded

from

ihej

.ir a

t 6:5

7 +

0430

on

Mon

day

June

29t

h 20

20