zaangażowanie i neutralność
DESCRIPTION
Materiały na zajęcia z metodologii nauk społecznych, Instytut Socjologii UwBTRANSCRIPT
![Page 1: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/1.jpg)
ZAANGAŻOWANIE I NEUTRALNOŚĆ
![Page 2: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/2.jpg)
Norbert Elias 1897-1990
• Niemiecki socjolog i filozof kultury, historyk obyczajów• W 1922 roku obronił we Wrocławiu
doktorat z filozofii• W 1933 emigruje do Francji, później
do Wielkiej Brytanii
![Page 3: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/3.jpg)
Nie ma punktu, który można by uznać za punkt zerowy cywilizacji
[Szacki o Eliasie, HMS, s. 743]
"Gdy się rozbierasz lub gdy wstajesz, pamiętaj o wstydzie, bacz, by nie ukazać oczom innych tego, co obyczaj i natura chciała ukryć. Jeżeli dzielisz łoże z towarzyszem, leż spokojnie, nie wierć się z boku na bok, żeby się samemu nie obnażyć i nie nękać towarzysza przez ściąganie zeń kołdry." Erazm z Rotterdamu „De civilitate morum puerilium” 1530
![Page 4: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/4.jpg)
Cywilizacja jako proces
• Drapać należy się tylko przez szatę• Smarkać przez palce, ale nie
w obrus• Zjedzone kości wrzucać nie
do wspólnej misy, ale rzucić pod stół • Spluwać pod stół, a nie na
stół• Pobrudzone ręce od sosu
najpierw wytrzeć chlebem
![Page 5: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/5.jpg)
Zaangażowanie (involvement)Postawa „zaślepienia” ludzi, zamkniętych, zasklepionych, uwikłanych w swoich warunkach życia, wiedzy, horyzontach myślowych, możliwościach rozwiązywania problemów, typowych reakcjach emocjonalnych
![Page 6: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/6.jpg)
Neutralność (detachment)
•Oderwanie•Dystans•Bezstronność•Obiektywizm• ‘Wyzwolenie się z okowów’•Abstrahowanie od własnych interesów poznawczych i życiowych
![Page 7: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/7.jpg)
Masaccio 1401-1428
Święta Trójca, 1427, Santa Maria Novella, Florencja
Massacio
![Page 8: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/8.jpg)
Jan van Eyck 1390-1441Portret małżonków
Arnolfinich, 1434, National Gallery, Londyn
![Page 9: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/9.jpg)
Piero della Francesca 1415-1492Portret Federico da
Montefeltro, 1451, Louvre, Paryż
Frederico di Montefeltro
![Page 10: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/10.jpg)
Gdy Paweł mówi o Piotrze, opowiada nam więcej o Pawle, niż o Piotrze
Charakterystyki postrzegającego przesłaniają charakterystyki postrzeganego
![Page 11: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/11.jpg)
Neutralność i zaangażowanie
Ten sam proces, który uczynił ludzi mniej zależnymi od procesów przyrody, mocniej uzależnił ich od siebie wzajemnie
![Page 12: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/13.jpg)
Facing oneself
Jak dalece ludzie są zdolni „spojrzeć w lustro”, bez lśniącej zbroi fantazji chroniącymi ich przed cierpieniami przeszłości, teraźniejszości i przyszłości?
![Page 14: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/14.jpg)
Bronisław Malinowski 1884-1942
• Polski antropolog społeczny i ekonomiczny, podróżnik, etnolog, religioznawca, socjolog• W latach 1914-18
prowadzi badania na Nowej Gwinei i Wyspach Triobranda• Twórca szkoły
funkcjonalnej i metody intensywnych badań terenowych
![Page 15: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/15.jpg)
622 Upadki Bunge’a"Z całej kompanii, która kiedyś błądziła w zaczarowanej krainie gór, mówiąc o rzeczach istotnych, został tylko książę Nevermore i Brummel. Książę za jakieś niesłychane zbrodnie, których dopuszczał się po zaułkach Whitechapelu z paroma lordami, skazany na deportację na Nową Gwineę, napisał będąc tamże dzieło tak genialne o perwersjach tych pozornie dzikich ludzi, których z pogardą Papuasami nazywają, że wrócił po paru latach do Anglii jako Member of British Association for Advancement of Science i Fellow Royal Society. Dalsze jego życie było tylko szeregiem dzikich, niewiarygodnych tryumfów".
![Page 16: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/17.jpg)
Witkacy do Malinowskiego (styczeń 1914)
"Kochany Broniu: Spotkało mnie najstraszniejsze nieszczęście, jakie być może. Nieszczęsna panna Jadwiga popełniła samobójstwo. Wiele było w tym, co zaszło od początku tego roku, mojej winy..."
![Page 18: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/18.jpg)
Witkacy do „władz Cejlonu”"I jest mi bardzo przykro, że jestem zmuszony popełnić wobec niego taką niegodziwość. Ja jednak widzę, że podróżowanie zamiast poprawić mój stan, sprawia mi okropne cierpienie...".
![Page 19: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/20.jpg)
Obserwacja uczestnicząca•uchwycenie poglądu tubylca na świat widziany jego oczyma, znalezienie typowych sposobów myślenia i odczuwania, i zrozumienie co się za nimi kryje•ustalenie co jest normą, zwyczajem, powszechną regułą obowiązującą w badanej społeczności
![Page 21: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/21.jpg)
Obserwacja uczestnicząca
•Badacz powinien zakładać stację badawczą w znacznej odległości od ośrodka kultury, z którą związany jest dany badacz • Badacz powinien mówić w języku tubylców – trzeba się go nauczyć, zazwyczaj dopiero na miejscu.
![Page 22: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/22.jpg)
Obserwacja uczestnicząca
• Nie można polegać na opiniach misjonarzy • Nie można mieć
koncepcji badań przygotowanej zawczasu • Nie można
projektować swoich przekonań itp. na badaną kulturę.• Nie może
podpowiadać rozwiązań nieobecnych w tej społeczności
![Page 23: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/23.jpg)
Obserwacja uczestnicząca• Obowiązkiem
badacza jest respektowanie praw, reguł, obyczajów, kanonów zachowania obecnych w badanej społeczności. • Antropolog-badacz
musi stać się elementem, który nie zakłóca życia społeczności.
![Page 24: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/24.jpg)
Zarówno współczesne wyrażenie angielskie nice day today, jak i melanezyjski zwrot skąd przybywasz? potrzebne są do przezwyciężenia dziwnego, nieprzyjemnego napięcia, jakie odczuwa człowiek w obliczu czyjegoś milczenia
![Page 25: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/25.jpg)
Z biografii Michaela W. Younga
Malinowski został przeważnie zapamiętany przez krajowców jako skończony osioł, zadający głupie pytania w rodzaju: czy zasypujesz sadzonki korzeniem czy kiełkiem do dołu
![Page 26: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/26.jpg)
Z listu do E. Masson
Tutaj, w moich kontaktach z naitywami, jeden cholerny czarnuch, który nie chce przyjść i dać mi informacji albo mówi, że im niedostatecznie dobrze płacę (to akurat prawda, bo płacę im grosze), potrafi mi zepsuć cały dzień i wyobrażam sobie od razu powszechny bunt całej wioski, robię się podejrzliwy i drażliwy, przeklinam wszystkich czarnuchów i doprawdy marnuję szanse na zdobycie dobrych informatorów.
![Page 27: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/27.jpg)
Malinowski do Seligmana
Czasami czuję się przeklęcie „chory” w znaczeniu metaforycznym i bardzo pragnę się wyrwać. Ale przecież jestem zupełnie sam pośród nigrów, a czasami grają człowiekowi na nerwach i potęgują rozgorączkowanie – każdy piłby whisky w takich warunkach. Ale ja nie używam ani whisky, ani tej drugiej „pociechy białego człowieka” – a taka podwójna abstynencja czyni życie mniej radosnym.
![Page 28: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/28.jpg)
Z listu do Elsie MalinowskiejDzisiaj jestem wściekły do białości na nigrów. Misje, Brytyjski System dogadzania czarnym etc. etc. [..]. Oczywiście chciałoby się mieć rewolwer i wziąć świnię na muszkę albo […] móc posłać jednego albo wszystkich na raz do jakiegoś biura, gdzie dostali by 10-20 lasek, ale nie tytoniu, a dobrego solidnego bambusa
![Page 29: Zaangażowanie i neutralność](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061203/546dff31af79590b198b4f16/html5/thumbnails/29.jpg)
Pytania do dyskusji
• Która postawa w praktyce badawczej jest lepsza: zaangażowania czy neutralności?• Co traci się, a co zyskuje, będąc
zaangażowanym/neuralnym?• Czy socjolog może być neutralny wobec społeczeństwa,
które bada?• Czy zaangażowanie oznacza uczestnictwo, czy
interwencję?